6.2 İleri seviye alıştırmalar - i

Transkript

6.2 İleri seviye alıştırmalar - i
İNTERNETTE DEFİNE AVI İLERİ
YAŞTAKİLER İÇİN ÖĞRENMENİN
ÇEKİCİLİĞİNİ ARTIRIYOR
Proje numarası 539334-LLP-1-2013-1-ES-GRUNDTVIG-GMP
METODOLOJİK EL KİTABI
İP3 – Sorumlu Ortak: Tecnalia
Bu projenin bütçesi Avrupa Komisyonu tarafından sağlanmaktadır. Bu yayın
sadece yayımlayanın görüşlerini yansıtmaktadır ve bu içeriğin herhangi bir
kullanımından Komisyon sorumlu tutulamaz.
METODOLOJİK EL KİTABI
TELİF HAKKI
@ copyright 2014 i-Treasure Konsorsiyumu
Konsorsiyum:






Tecnalia Research & Innovation (Tecnalia)
Volkshochschule im Landkreis Cham e.V. (VHS Cham)
Association for Lifelong Learning in Rural Areas (AEPMR)
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi (AHE)
IDEC S.A. (IDEC)
İzmir Valiliği (Izmir Governorship)
Bu eser i-Treasure Konsorsiyumunun yazılı izni olmadan hiçbir maksatla kopyalanamaz,
çoğaltılamaz ve bütünü veya belli bir kısmı değiştirilemez. Ayrıca eserin yazarlarının onayı ve
eserin telif sahipleri açıkça belirtilmelidir.
Her hakkı saklıdır.
METODOLOJİK EL KİTABI
İÇİNDEKİLER
TELİF HAKKI ..........................................................................................................................................3
İÇİNDEKİLER .........................................................................................................................................5
1. GİRİŞ................................................................................................................................................7
2. YETİŞKİN/İLERİ YAŞTAKİ ÖĞRENCİLER ...........................................................................................12
2.1 Yetişkin Öğrenci Grubu Kimlerden Oluşmaktadır? .................................................................12
2.2 Başarılı Bir Öğrenmenin Özellikleri Nelerdir? .........................................................................16
2.3 Motivasyon ............................................................................................................................19
2.4 Öğrenme Çıktıları ...................................................................................................................20
3. YETİŞKİN/İLERİ YAŞ ÖĞRENCİLERE ÖĞRETMEK ..............................................................................24
3.1 BİT ile Modern Eğitim ve Öğretim Fırsatları ...........................................................................24
3.2 Başarılı Öğrenmeyi Desteklemek için Nasıl Öğretilmelidir? ...................................................25
3.3 Yetişkin/İleri Yaştaki Öğrenci Nasıl Motive Edilir?..................................................................28
4. I-TREASURE METODOLOJİSİNİN İÇERİĞİ .........................................................................................30
4.1 Eğitim ve Öğretimde İnternet Araştırması Kullanımının Sağladığı Fırsatlar ............................31
4.2 Eğitim ve Öğretimde İnternet Araştırması Kullanımının Sakıncaları.......................................32
5. i-TREASURE METODOLOJİSİ ..........................................................................................................33
5.1 Pratik Alıştırmalar İnternet Platformu ...................................................................................35
6. PRATİK ALIŞTIRMALAR KONSEPTİ..................................................................................................38
6.1 Temel Seviye Alıştırmalar.......................................................................................................38
ALIŞTIRMA 1 ...............................................................................................................................39
ALIŞTIRMA 2 ...............................................................................................................................41
ALIŞTIRMA 3 ...............................................................................................................................44
ALIŞTIRMA 4 ...............................................................................................................................46
ALIŞTIRMA 5 ...............................................................................................................................49
6.2 İleri seviye alıştırmalar ...........................................................................................................52
ALIŞTIRMA 1 ...............................................................................................................................53
ALIŞTIRMA 2 ...............................................................................................................................56
ALIŞTIRMA 3 ...............................................................................................................................59
ALIŞTIRMA 4 ...............................................................................................................................61
ALIŞTIRMA 5 ...............................................................................................................................63
6.3 Hikâye ....................................................................................................................................64
TEMEL SEVİYE BÖLÜMÜ...............................................................................................................67
METODOLOJİK EL KİTABI
İLERİ SEVİYE BÖLÜMÜ ..................................................................................................................68
ALIŞTIRMA 1 ...............................................................................................................................68
ALIŞTIRMA 2 ...............................................................................................................................70
ALIŞTIRMA 3 ...............................................................................................................................72
ALIŞTIRMA 4 ...............................................................................................................................74
ALIŞTIRMA 5 ...............................................................................................................................75
6.4 Oyundaki Roller .....................................................................................................................77
6.5 Eğitimden önce eğitmenlerin yapması gerekenler .................................................................77
7. Sonuç ............................................................................................................................................79
8. Ekler ..............................................................................................................................................81
8.1 Faydalı Bağlantılar ve Benzer Konularda Avrupa Ülkelerinde Yapılan En İyi Uygulamalar .....81
8.2 Kaynakça ................................................................................................................................85
METODOLOJİK EL KİTABI
1. GİRİŞ
“Günümüzde, teknolojinin herhangi bir biçimini kullanmadan bazı işleri görmek
oldukça güçleşmiştir. Telefonda otomatik menüler karşımıza çıkıyor, alışverişte bilgisayarlı
hediye kayıt sistemleri işin içine dâhil olabiliyor ve akrabalarla temas etmek sıklıkla e-posta
ve kişisel internet sayfalarının kullanımını gerektiriyor. Ancak teknoloji kullanımı artışından
kaçınmayı deneyen bir (…) yetişkin kuşağı var ve bu kişiler çoğu durumda bu konuda başarılı
oldular. Bu kişiler bankacılık işlemlerini gerçek veznedarlarla yapmakta, mektuplarını el yazısı
ile yazmakta ve canlı bir insan sesi dışındaki her durumda telefonu kapatmaktalar.
Sorun şu ki bu kaçınma stratejileri sonsuza kadar işe yaramayacaktır. Teknoloji
hayatın her alanına sızmakta ve er ya da geç teknolojiye en fazla karşı çıkanlar bile en temel
bilgileri öğrenmek zorunda kalacaktır. Daha yaşlı yetişkinlerin her daim karşılaştıkları iki
temel dezavantaj mevcut: teknoloji ile az bir tecrübeye sahip olmaları ve en sağlıklıların bile
bu teknolojileri kullanmakta ihtiyaçları olan bilişsel ve motor becerilerde gerileme ile
karşılaşmaları.”1
Güncel istatistikler, her yaştan BİT ve internet kullanıcı sayısının artmakta olduğunu
göstermektedir. Ancak, "gümüş sörfçü" tabir edilenler bu istatistiklerde diğer yaş gruplarına
göre daha az temsil edilmektedirler. Ayrıca, İnternet kullanım oranları Avrupa ülkelerinde
farklılık göstermektedir. 2010 senesinde kullanım oranı Almanya'da %41 iken Avrupa
ortalaması % 28'dir ve bu oran İspanya, Yunanistan ve Romanya söz konusu olduğunda
yaklaşık olarak % 3 ile % 12 arasında değişiklik göstermektedir.
“Avrupalıların bilgisayar ve internet kullanmakta ne kadar beceri sahibi oldukları
üzerine Eurostat tarafından yayınlanan "Bireylerin temel bilgisayar beceri seviyesi" verilerine
göre; 55-64 yaş aralığındaki bireyler % 55 oranında "temel bilgisayar becerim yok" derken,
bu oran 65-74 yaş aralığı için % 78'e çıkmakta. Ayrıca, "Bilgisayar veya internet kullanmayan
birey" oranları yaş ve eğitim seviyesine göre artış göstermekte. Bu veriler içinde elde edilen
en yüksek oranlar 55-74 yaş aralığı, düşük eğitim seviyeli grup içindedir ve bu grup içinde
"düzenli olarak internet kullanmıyorum" diyenler % 92 iken " hiç bilgisayar kullanmadım"
diyenlerin oranı %79'dur.”.2
Bu bulgular, ileri yaştaki bireylerin, bir taraftan BİT ile çalışmak için özel gereksinimler
duyduklarını, diğer taraftansa BİT konusunda Avrupa çapında teşvik edilmeleri gerektiğini
1
AZAR Beth: Helping older adults get on the technology bandwagon, A team of researchers is pooling its talent
to better understand how technology can be designed to address older adults' needs. (Mart 2002, Cilt 33, No.
3,
Basılı
versiyon:
sayfa
28),
Amerika
Psikoloji
Derneği,
Alıntılandığı
kaynak
http://www.apa.org/monitor/mar02/helpingold.aspx, 5 Kasım 2014
2
DEMUNTER Christophe, Avrupalılar bilgisayar ve internet kullanımında ne kadar becerili, Konu odaklı
istatistikler Eurostat, 17/2006, Alıntılandığı kaynak http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KSNP-06-017/EN/KS-NP-06-017-EN.PDF, 5 Kasım 2014
G i ri ş |7
METODOLOJİK EL KİTABI
bize göstermektedir, zira BİT gelecekte sosyal dâhil olma hususunda kilit bir beceri olarak
karşımıza çıkacaktır.
Bu koşullar altında, i-Treasure projesi yeni yönteminin kullanımı ile ileri yaştaki
bireyler için teknoloji kullanımını daha kolay hale getirmeyi denemektedir. Bu proje çok
çeşitli kurumların bir araya gelerek oluşturdukları bir konsorsiyum sayesinde
geliştirilmektedir: yetişkin eğitim merkezleri, üniversiteler ve BİT araştırma merkezleri.
Ortaklar, İspanya, Almanya, Romanya, Polonya, Yunanistan ve Türkiye'de faaliyet gösteren
kurumlardır. Proje çıktıları, ilk etapta bütün ortak ülkelerde yapılan anketler neticesinde
belirlenmiş olan, ileri yaştaki bireylerin ihtiyaçları ve beklentileri üzerine şekillendirilmiştir.
I-TREASURE dijital becerileri edinmek için yeni bir yaklaşıma sahip olan " Define Avı"
oyunu ile uygulanan pratik alıştırmalar vasıtasıyla teknoloji öğrenimi sağlayan yenilikçi bir
yöntem sunmaktadır: internet site ve araçları içinde ipuçları saklanarak bu yöntem
uygulanmaktadır. Kullanıcılar bu teknolojileri kullanarak ipuçlarını takip etmek zorundadır.
Kurs ve pratik alıştırmalar yeni teknolojileri temel seviye ve ileri seviye olmak üzere iki
bölümde öğretme konusuna odaklanmaktadır.
i-TREASURE iki hedef gruba yönelik bir çalışmadır; yetişkinler (ileri yaştaki öğreniciler)
ve yetişkin merkezi eğitmenleri, bunun sebepleri aşağıdadır:
 Yaşam boyu öğrenmeyi daha da geniş bir çevreye için,
 Yetişkinlerin/ileri yaştakilerin öğrenime katılımlarını arttırmak için,
 İleri yaştakilerin kilit becerilerini (BİT) geliştirmek için,
 Yaşlanmakta olan nüfusun ihtiyaçlarına karşılık vermek için,
 Benzer sorunlara sahip ülkelerde BİT kurslarına olan ilgiyi artırmak ve öğrenimi teşvik
etmek için.
 Toplum içerisinde aktif kalmak için,
 Dijital çağa tam adapte olabilmeleri için ihtiyaç duydukları bireysel sosyal ve kişisel
gereksinimlerine önem vermek için,
 Yetişkin/ ileri yaştakiler için yenilikçi bir öğrenme yöntemini hem eğitmenler hem de
yetişkin eğitimi sağlayanlara sunmak için.
 Avrupa çapında eğitmenler için modern eğitim araçlarının desteklenmesi için
 Eğitimin kalitesini arttırmak için,
i-TREASURE BİT becerileri ve BİT öğrenimi mevcut durumunda değişiklik yapmayı
hedeflemektedir:
Bunun için yetişkin merkezlerindeki öğretmenlere dijital öğrenme becerilerinde yeni
bir yaklaşım sağlayarak, bu yenilikçi yöntemi diğer hedef gruplar ile de
uygulayabilmelerini mümkün kılmak hedeflenmektedir. Projemiz en son internet
teknolojilerini ve yeni cihazları yenilikçi bir öğretme yöntemi ile bir araya
getirmektedir. Bütün cihaz ve teknolojiler ile ilgili tanıtımlar destekleyici olması
bakımından öğrenme platformunda bulunmaktadır.
i-TREASURE bu hedeflere aşağıdakileri gerçekleştirerek ulaşmıştır:
G i ri ş |8
METODOLOJİK EL KİTABI






Ortak ülkelerde yetişkinlerin bilme olasılığının yüksek olduğu yaygın teknolojilerin
bilinirlik derecesini ölçen bir anket çalışması yapılmıştır, örneğin: Google
Uygulamaları, Facebook, Wikipedia, Skype, cihazlar vb. Bir öz-değerlendirme web
platformu da içeren pratik alıştırmaların içeriklerinin oluşturulmasında yönümüzü
hedef grubun ihtiyaçları belirlemiştir.
Dersler ve ders materyalleri (temel ve ileri seviye).
Daha önce yapılan çalışma ve kurs içeriklerini temel alarak oluşturulan “Define Avı”
(pratik alıştırmalar) yöntemi için içerik ve altyapı.
Kurs dönemi sonrası öğrenme sürecini destekleyecek pratik alıştırmalar (temel ve
ileri seviye) içeren bir internet platformu oluşturulması.
Yeni teknolojilere odaklanılarak sade bir Kişisel Öğrenme Ortamı (KÖO)
geliştirilmiştir, böylelikle öğrenciler için erişilebilecek bir rehber oluşturulması.
Merkezler, ortaklar, yetişkinler ve diğer kullanıcılar arasında deneyim paylaşımı için
bir İnternet işbirliği platformu oluşturulması.
i-TREASURE projesinin hedefleri, ileri yaştaki bireylerin pratik alıştırmaları
çözmelerine dayandırılarak kolaylıkla ölçülebilmektedir. Eğer bu alıştırmaları çözmeyi
başarabilirlerse bu i-TREASURE eğitimi için bir başarı göstergesidir. Bunun sonrasında ileri
yaştaki bireyler teknolojik cihazları bağımsız ve bireysel olarak kullanabilecek güveni
kendilerinde bulacaklardır. Diğer taraftan bu proje, öğretmenleri de modern bir eğitim
yöntemi ile destekleyecektir. Hedefler ulaşılabilirdir, konsorsiyum yetişkin merkezlerine ve
BİT uzmanlarına ve yeterli deneyim, insan kaynağı ve ekonomik kaynağa sahip olmalarına
güvenmektedir.
Proje ülkelerindeki bazı hedef gruplarla ilgili daha fazla bilgi edinmek için i-TREASURE
projesinin ilk kilometre taşı olarak bir araştırma yapılmıştır. Bu çalışma toplam 439 ileri
yaştaki birey ve 146 eğitimci ile gerçekleştirilmiştir.
İleri yaştaki bireylerin ihtiyaç ve ilgilerini ölçen anket sonucunda internet
platformunda bulunan temel ve ileri seviye alıştırmalar şunları içermektedir
 Temel bilgisayar kullanımı (fare, klavye kullanımı, kopyala yapıştır, dosyalar ve
klasörler, indirme işlemi ve kaydetme),
 Google,
 Gmail,
 Haberler,
 Facebook,
 Fotoğrafları görüntüleme, değiştirme
 Skype ve tablet kullanımı
Projede özellikle ücretsiz kullanılan araçlar seçilmiştir ve böylece kullanıcılar için
finansal bir sorun oluşturacak çeşitli yazılımlar için para harcamaları gerekmeyecektir.
i-Treasure projesinin özellikle dikkate almış olduğu, anketlerden çıkan bazı sonuç ve
gereklilikler şunlardır:
 Öğretmen veya eğitimci desteği
G i ri ş |9
METODOLOJİK EL KİTABI


Daha ağırdan alan düşük yoğunluklu dersler
Açık ve belirgin görsel talimatlar
Bunların dışında, anket sonucunda elde edilen detaylı veriler, proje başvurusunda
vurgulanan ve çalışma safhalarında göz önünde bulundurulan, ileri yaştaki bireylerin
öğrenme süreçleri ile ilgili kilit konuların altını çizmektedir:
 Talep edildikçe alıştırmaların tekrarı
 Alıştırmaların evde tekrar uygulanabilmesi
 Her yerde mevcut olan yaygın teknolojilerle pratik yapabilme imkânı
 İleri yaştaki bireylerin göz, kulak ve koordinasyon ile ilgili sağlık durumlarını dikkate
alması
 Günlük yaşamda kullanılabilir olması
 Yabancı ve teknik dil (İngilizce) kullanımından kaçınması
 Adım-adım öğrenme yapısı
 İleri yaştaki kursiyerlerle çalışan öğretmenler için yöntem kullanma talimatları.
Araştırma aşamasında uygulanan anketler neticesinde ortaya çıkan ilginç sonuçlar iTREASURE projesinin ilerleyen aşamalarında hayata geçirilen ürünlerin geliştirilmesine temel
oluşturmuştur. Bu anket sonuçlarının bir özeti şu adreste bulunabilir: http://www.itreasure.eu/documents2/work-package-2-research-executive-summary-0 bu özete İngilizce
dışında aynı zamanda İspanyolca, Almanca, Rumence, Lehçe, Rumca ve Türkçe olarak da
erişilebilir.
Anket göstermektedir ki 55 yaş üstü gruba dâhil bireyler bütün proje ülkelerinde,
içinde bulundukları toplumun önemli bir bölümünü oluşturmaktadır. Bu kişileri modern
hayatın içinde aktif tutmak için BİT kullanmalarının sağlanması önem teşkil etmektedir. Bu
durum her ülkenin yetişkinlere ve eğitime dair mevcut yasaları, devlet tavsiyeleri ve
programlarında da kendisine yer bulmuş durumdadır. Anket uygulanan ileri yaştaki bireylerin
çoğunluğu 60-70 yaş grubuna mensup kişilerdir. BİT öğretmenleri ise ileri yaştaki bireylere
uzun yılların deneyimiyle BİT dersleri vermektedir.3
Projenin sonraki aşamasında bir öz-değerlendirme aracı oluşturulmuştur ve bu sayede
anketi cevaplayan bireylerin bilgi seviyeleri belirlenmektedir (Google Uygulamaları,
Facebook, Wikipedia, Skype, cihazlar vb.). Şu aşamada, sonuçlardan anlaşılan ileri yaştaki
bireylerin çoğu temel seviye kullanıcılardır ve ileri seviye kursa sadece küçük bir grup,
öncesinde temel bir eğitim almadan katılabilecektir. Diğer taraftan, pratik alıştırmalar için bir
internet platformu (temel ve ileri seviye) ve öğretmenler için teknik ve metodolojik kitaplar
geliştirilecek ve her iki seviye için teste edileceklerdir ve temel seviye kullanıcıların
ilerleyerek ileri seviye kullanıcı olmaları ve modern toplumun bir parçası olabilmek için
gerekli kilit becerileri edinmeleri hedeflenmektedir.
3
I-TREASURE: Yetişkinler için Öğrenmenin Çekiciliğini Arttırıyor, İş Paketi 2 – araştırma, Özet, alıntılandığı
kaynak http://www.itreasure.eu/sites/i_treasure.drupal.pulsartecnalia.com/files/documents/itreasure_wp2_executivesummary_0.
pdf
G i r i ş | 10
METODOLOJİK EL KİTABI
”Yaygınlaşma (…) yetişkin öğreniciler için öğrenme fırsatlarının zenginleşmesini sağladı.
Yetişkinler formel ve enformel eğitim yollarıyla bu konuda kendilerini daha fazla geliştirme
arayışına girdikçe (…).Çünkü bilgisayar-temelli öğrenme iki türlü öğrenmeyi içermektedir,
hem içeriği aktarma sistemini hem de içeriğin kendisini öğrenmeyi sağlıyor, pek çok yetişkin
(...) daha önce teknoloji ile bir deneyim sahibi olmadığı ve eğitmen desteği görmediği için
öğrenme sistemi karşısında hüsrana uğruyor. (…)Yetişkinlerde teknoloji ve öğrenme
konusuna olumlu yaklaşımların teşvik edilebilmesi için başarılı olabilecekleri ve tehditkâr
algılamadıkları içerikler ile onları teknoloji kullanımına hazırlamak kritik öneme sahiptir.” 4
4
JOHNSON Menko, San Jose State Üniversitesi: Adult Learners and Technology: How to Deliver Effective
Instruction
and
Overcome
Barriers
to
Learning,
Abstract;
Alıntılandığı
kaynak
http://www.umsl.edu/~wilmarthp/modla-links-2011/Adult-Learners-And-Technology.pdf, 5 Kasım 2014
G i r i ş | 11
METODOLOJİK EL KİTABI
2. YETİŞKİN/İLERİ YAŞTAKİ ÖĞRENCİLER
2.1 Yetişkin Öğrenci Grubu Kimlerden Oluşmaktadır?
i-TREASURE projesinin temel hedef grubu olarak yetişkin öğrenciler seçilmiştir.
Cedefop terminolojisindeki açıklamaya göre (2008), yetişkin eğitimi şu şekilde anlaşılmalıdır
“Mesleki ve/veya kişisel amaçlarla yapılan başlangıç eğitiminin sonrasında
gerçekleştirilen genel veya mesleki eğitimdir ve şunları hedeflemektedir:

belirli ilgi alanlarına yönelik genel eğitim sağlamak (örnek: açık üniversiteler);

kişilerin daha önceki eğitim hayatlarında edinemediği temel becerilere yönelik telafi
eğitimleri sağlamak ( okuma-yazma, matematik becerileri gibi) ve böylece;

önceki eğitim ve öğretim hayatında çeşitli sebeplerle edinilmemiş becerileri
edindirmek;

belli bir alanda bilgi, beceri ve yetkinlik kazanmak, geliştirmek veya güncellemek: bu
sürekli eğitim ve öğretimdir”5
Bunlar da, kilit becerileri ve temel yetkinlikleri sağlamasına rağmen, yetişkin
eğitiminin ne temel eğitim ne de mesleki eğitimle alakalı olmaması anlamına gelmektedir.
“Öğrenmeyi bırakan kişi ister yirmi yaşında olsun ister seksen, artık yaşlıdır.
Öğrenmeye devam eden kişiyse genç kalır.” (Henry Ford, 1863-1947)6
Henry Ford’un bu sözü göstermektedir ki her yaşta öğrenme sadece modern eğitimin
bir sorunu değil, ancak yüzyıllar boyu süregiden kilit bir konu olmuştur. Avrupa eğitim
politikalarının konuyla en alakalı yönlerinden biri olarak hayat boyu öğrenme ve Avrupa'daki
yaşlanmakta olan nüfus göz önünde bulundurulduğunda, gelecekteki yetişkin eğitimi ve ileri
yaştaki bireyler için geliştirilecek her türlü eğitim daha da önem kazanacaktır ve aynı
zamanda toplumun ihtiyaçları ile de alakalı olacaktır.
i-TREASURE projesi bu sebeple yetişkin öğrenicilerinin içinde ileri yaştaki bireylere
daha fazla odaklanmakta ve bu grubun modern topluma aktif olarak katılmaları ve geleceğe
daha hazır olmaları için gerekli BİT becerilerini onlara kazandırmayı hedeflemektedir. Proje
ülkeleri olan İspanya, Almanya, Polonya, Romanya, Yunanistan ve Türkiye’deki çeşitli
emeklilik yaşları ve bu yaş grubunun BİT konularıyla alakalarının benzeşmesi göz önünde
5
CEDEFOP (Avrupa Mesleki Eğitim Gelişimi Merkezi): Avrupa eğitim ve öğretim politikaları terminolojisi, 100
Anahtar terim seçkisi (2008), ISBN 92-896-0472-7
6
http://www.brainyquote.com/quotes/quotes/h/henryford103927.html
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 12
METODOLOJİK EL KİTABI
bulundurularak, daha önce BİT ile hiç ilgilenmemiş veya uzun süredir ilgilenmemiş 55 yaş
üstü gruba odaklanmaya karar verilmiştir.
Değişik eğitim ve öğretim çeşitleri mevcuttur
1. Örgün eğitim:
“Örgün eğitim (veya temel eğitim veya okul ve üniversite eğitimi); Okullarda,
üniversitelerde ve diğer resmi eğitim kurumlarında sıralı bir ‘basamağı’ izleyerek
devam eden, gençler ve çocuklar için tam zamanlı olup genellikle 5 yaşında başlayıp
20-25 yaşına kadar devam eden eğitim biçimidir. Bazı ülkelerde bu ‘basamağın’ üst
kısımları birleşik programlar şeklinde yarı-zamanlı çalışma ve yarı-zamanlı olarak okul
ve üniversiteye devam etme biçiminde uygulanmaktadır: bu tarz programlar ‘ikili’
programlar adıyla veya benzer terimlerle bu ülkelerde bilinmektedir.”7
2. Yaygın eğitim
Örgün eğitim tanımı içerisinde yer almayan her türlü eğitim aktivitesi yaygın eğitim
kategorisinin içine girmektedir. Yaygın eğitim, eğitim kurumlarının içinde
gerçekleştirilebileceği gibi bu kurumlar dışında da gerçekleştirilebilir ve her yaştan
kişiye hitap eder. Ülkeden ülkeye değişiklik göstermekle beraber, yetişkin okuryazarlığı, okul dışı kalmış çocuklar için temel eğitim, çeşitli beceriler, mesleki beceriler
ve genel kültür gibi konuları içermektedir. Yaygın eğitim programları ‘basamak’
sistemini takip etmeyebilir ve derslerin süresi değişiklik gösterebilmektedir.”8
3. Örgün ve Yaygın olmayan öğrenim
“Örgün ya da yaygın olmayan eğitim “…niyet edilen olarak tanımlanmıştır, ancak
daha az organize ve daha az yapılandırılmıştır ve örneğin aile içinde, iş yerinde ve
günlük yaşamda kendi çabamız, ailemiz yönlendirmesi veya toplumsal yönlendirme
temelinde gerçekleşen öğrenme aktivitelerini de içermektedir.”9
55 yaş üstü grup örgün eğitim dâhilinde öğrenim yaptıkları zaman herhangi bir BİT
eğitimi almamışlardır çünkü bu alan zaten okul müfredatlarına yakın zamanda girebilmiştir.
BİT becerileri edinmek için yaygın öğretim uygulamaları daha yaygındır çünkü yetişkin eğitim
merkezlerinde bu dersler gerçekleştirilmektedir. Anca bazı kurslara katılmanın sonucunda
geçerliliği olan sertifikalar da sağlamaktadır. Çoğu kullanıcı, özellikle de ileri yaştaki
kullanıcılar teknolojiye dair bilgi ve becerilerini çocukları veya torunları sayesinde
edinmektedir.
i-TREASURE kursunun, yaygın eğitim kapsamında işlemekte olan bir yetişkin eğitim
merkezinde yapılması tasarlanmaktadır. Ancak kursiyerler i-TREASURE araçları ile evde
çalışarak da yaygın öğretim sürecine dâhil olabileceklerdir.
7
ISCED 97 terimler sözlüğü: Alıntılandığı adres
http://www.unesco.org/education/information/nfsunesco/doc/isced_1997.htm, 6 Kasım, 2014
8
ISCED 97 97 terimler sözlüğü: Alıntılandığı adres
http://www.unesco.org/education/information/nfsunesco/doc/isced_1997.htm, 6 Kasım, 2014
9
Eurostat: Yetişkin eğitimi anketi çalışma kolu raporu, sayfa 23, Alıntılandığı adres
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-CC-05-005/EN/KS-CC-05-005-EN.PDF, 6 Kasım, 2014
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 13
METODOLOJİK EL KİTABI
55 yaş üstü gruba dâhil pek çok birey geçmişte mevcut olan sistemler içinde öğrenim
hayatlarını sürdürmüşlerdir ve örnek olarak örgün eğitim içerisinde edilgen bir süreç
deneyimlemişlerdir. Geçmişte öğrenme, büyük oranda sınıflarla ilişkilendirilmekte ve
öğretmen odaklı olarak vücut bulmaktaydı. Öğrencilerden öğretmenin/eğitimcinin
talimatlarına uyması beklenirdi ve kendilerinin aktif, etkin ve bağımsız katkıları bugünkü
uygulamaların aksine, o zamanlar uygun karşılanmazdı. Modern eğitim ve öğretim
yaklaşımlarında ise öğrenciler sıklıkla etkin bir biçimde bu sürece dâhildirler.10Ancak iTREASURE projesinin hedef grubu olan ileri yaştaki bireyler ne örgün eğitim kapsamında bir
kursa katılmaya zorlanmaktadır ne de işverenleri tarafından yönlendirilerek bir eğitim
(mesleki eğitim) almaktadırlar. Sonuç olarak, ileri yaştaki bir kimsenin bu türden bir kursa
katılma yönünde bir irade bildirmesi, kendileri için gerekli olduğu izlenimine sahip olmaları
ile açıklanabilmektedir. Böylece cihaz ve programlarla ne zaman, nerede ve ne sıklıkta
çalışacaklarına kendileri karar verecek ve bu da katılım seviyelerini etkileyecektir, ayrıca
sadece karşılarına çıkan, gerçek yaşamla alakalı konular üzerine eğileceklerdir. İleri yaştaki
bir birey için aldığı eğitimi önemli yapan konu, öğrendiğinin gerçek yaşantısına yapacağı
katkıdır.
90’larda gerçekleştirilmiş olan kapsamlı bir çalışma ile Josef Schrader yetişkinler
arasında 5 çeşit öğrenici grubu tespit etmiştir11.
1. “Teori” öğrenicisi
Eğitim müfredatı ve ayrıca daha geniş içeriğin ilgisini çektiği kişi
2. “Uygulama-odaklı” öğrenici
Eğitim müfredatının günlük yaşantısına pratik bir katkı sağlaması ile ilgilenen kişi. Bu
tarz öğrenme pratik alıştırmalar yapılarak pekiştirilmektedir.
3. Model öğrenci
Öğrenmeye çok istekli, ancak yaparak öğrenmektense öğretmen yönlendirmeli
eğitimi tercih eden kimse.
4. “İlgisiz” öğrenici
Öğrenme için kişisel motivasyonu az olup sadece gerekli olan kadar öğrenen kişi.
5. “Deneyerek” öğrenen
Öğrenmekten korku duyan ve öğrenmeye başlamak için öğrenme süreci ile ilgili bir
miktar baskı duyması ve bu süreci anlaması gereken kişidir. Bu kişi öğrenim esnasında
engellerle karşılaşacağına inanır.
i-TREASURE yaklaşımında, öğrencilerin çoğunun 1, 2 ve 3’üncü gruba dahil olmaları
beklenmektedir. Bunun düşünülmesinin nedeni yetişkin öğrencilerin yaşam boyu öğrenme
10
Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung / Deutscher Volkshochschul-Verband: In Zukunft alt? (2014)
Alıntılandığı adres: http://www.vhs-bw.de/abteilung/gesundheit/broschuere-in-zukunft-alt.pdf, 6 Kasım, 2014
11
SCHRADER Josef, BERZBACH Franz, Empirische Lernforschung in der Erwachsenenbildung/Weiterbildung,
Deutsches Institut für Erwachsenenbildung, Ağustos 2005, Alıntılandığı adres http://www.diebonn.de/esprid/dokumente/doc-2005/schrader05_01.pdf, 6 Kasım, 2014
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 14
METODOLOJİK EL KİTABI
süreçlerinde kendi öğrenim başarılarıyla ilgili bireysel olarak sorumluluk duymaları ve sadece
kendi yararları için öğrenmeleridir, “ilgisiz” öğrenci ve “deneyerek” öğrenenler ise daha
ziyade bu tarz eğitimlerden kaçınmaktadırlar.
Bu bakımdan i-TREASURE metodolojisi 1, 2 ve 3 numaralı grupların ihtiyaçlarına
yönelik oluşturulmuştur. Pratikte i-TREASURE metodolojisi kullanacak yetişkin eğitimi
merkez öğretmenleri için bunun karşılığı aşağıdaki gibidir:
Grup 1 - “Teori” öğrenicisi
Öğrenme sürecinde bir dizi değişik görevler olmalıdır ve sadece detayları açıklamak
yeterli olmayacak, ayrıca daha geniş içeriğin açıklamasının yapılması gerekecektir.
Grup 2 - “Uygulama-odaklı” öğrenici
i-TREASURE eğitim ve öğretim süreci içerisinde hem alıştırmalar, hem de öğretmenler
her aşamada gerçek hayatla ilgili bağlantıyı açıklamak zorunda olacaklardır ve
öğretilen konuların yetişkin öğrencinin günlük yaşamında pratik uygulaması olduğunu
göstermeleri gerekecektir.
Grup 3 – Model öğrenci
i-TREASURE projesinin araştırma aşamasında yetişkinlerin sıklıkla öğretmen/eğitmen
odaklı oldukları sonucu ortaya çıkmıştır. Bu sonuç geçmişteki öğrenme biçimleri veya
yaşam içerisindeki öğrenme tecrübeleriyle alakalı olabilir. Ayrıca yetişkin öğrencilerin
oldukça istekli olmaları ve öğrenme süreçlerinde ellerinden gelenin en iyisini
yapmaları beklenmektedir. i-TREASURE uygulamasında yer alan öğretmen bu
süreçteki rolünün ne kadar önemli olduğunun farkında olmalıdır ve ayrıca
öğrencilerin en iyi şekilde öğrenebilmesi için onları çok sayıda etkinlik ve alıştırma ile
desteklemelidir.
Araştırma sonuçlarından ortaya çıkan verilere ışığında i-Treasure deneyiminde yer
alacak yetişkinlerin herhangi bir dış faktör sebebiyle öğrenme gereksinimleri olmadığı
varsayılmaktadır (örgün eğitim, işveren vb.). Ancak nörodidaktikler tarafından öne sürülen
öğrenmeyi destekleyecek kilit faktörler nelerdir ve bunların içlerinden hangileri ileri yaştaki
bireylere yönelik geçerlidir? Modern nörodidaktiklerin bulgularına göre genel olarak
öğrenmeyi ve ileri yaştaki bireylerin öğrenmelerini etkileyen ciddi sayıda faktör mevcuttur 12:


Beyin sürekli olarak yeni nöronlar üretme kabiliyetine sahip olduğu için temelde, yeni
öğrenme her yaşta mümkündür, ancak beynin her kısmı düzenli olarak
kullanılmadığında, beynin her bölümündeki bu nöronlar azalacaklardır. Bu durum da
beyin sorunlarına yol açabilmekte ve uzun cümleler kuramamak ve hafızanın
yavaşlaması gibi sonuçlar doğurabilmektedir
“Motivasyon, bilginin biçimi, eğitim geçmişi gibi öğrenme faktörleri yaştan daha
önemlidir.”13 Öğrenme becerisi, geçmiş yıllarda edinilenlerle doğru bir orantıya
12
PD Dr. phil. habil.GREIN Marion, Johannes Gutenberg Üniversitesi Mainz, Ders „Öğrenmenin temelleri /
Yetişkin eğitimi“ 27 Şubat 2013
13
RAZ 2009: 411; OBLER ve diğerleri 2010:114
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 15
METODOLOJİK EL KİTABI




sahiptir. Her zaman bir şeyler öğrenmiş olan seksenlerindeki bir kişi, 18 yaşından beri
bir şey yapmamış ve motive olmayan 30 yaşındaki bir kimseden daha iyi öğrenebilir,
Hisler önemlidir:
o Öğrenciler salt bilgiye nazaran bir hikâyenin içine yedirilmiş içerikten daha
kolay öğrenebilirler. Bu olgu i-Treasure uygulamasının özellikle “Define Avı”
kısmında bireyi de içine alan bir hikâyenin yer almasını sağlamıştır.
o Öğrencilerle empati kuran ve yaptığı eğitime bağlı bir öğretmen öğrenme
hususunda olumlu bir etkiye sahiptir
Bir konuda beyin daha fazla dikkat gösterirse öğrenme daha etkili olur. Ancak
maksimum dikkat süresi ortalama 10 dakika kadardır. Bu süreden sonra katılımcıların
dikkatini tekrardan çekecek yeni bir şey olmalıdır; mesela değişik bir etkinlik, diğer
cihaz ve sayfalarla ilgilenme, konuyu bir hikâyenin içinde yedirmek (bkz. üst paragraf)
vb.
İnsan beyni yeni bilgiyi “kaydedebilmek” için tekrar kadar ara vermeye de ihtiyaç
duymaktadır. Yöntem olarak tekrar biçimi değiştirilebilirse bu daha da etkili olur. iTreasure metodolojisi bir taraftan bu faktörleri gözeterek günde 3 ders yapılacak
şekilde planlanmıştır, haftada 3 günü aşmamak ve dersler arasında yeterli aralar
vermek de ayrıca önerilmektedir. Diğer taraftan “Define Avı” oyununda bazı
etkinlikler birkaç kere tekrar edilecektir(ör. e-posta göndermek),
Bütün duyularla öğrenme – öğrenme konusunda çok hayati bir konu da budur ve
aynı andan birden fazla duyu kullanılarak öğrenme işleminin daha iyi
gerçekleştirilmesi manasına gelmektedir. i-Treasure metodolojisi bu konuyu
aşağıdaki duyulara hitap ederek gerçekleştirecektir:
o Görme: Ders içeriği projeksiyon vasıtasıyla yansıtılmaktadır; öğrenciler
monitörleri kullanacaklardır
o Duyma: Öğretmenler içeriği açıklayacaklardır
o Dokunma: İleri yaştaki bireyler bilgisayar kullanacaklardır (örn. fare, tuşlar)
Çeşitli öğrenme ihtiyaçlarını tespit etmek ve karşılamak tek başına yeterli değildir,
bununla birlikte öğrenme süreçlerinin sürdürülebilirliğine vurgu yapan bir dizi özellik de
vardır ve bunlar başarılı öğrenmeyi etkilemektedirler. Bir sonraki bölümde bu konulara
değinilmektedir.
2.2 Başarılı Bir Öğrenmenin Özellikleri Nelerdir?
2006 yılında Hanover Üniversitesinden Horst Siebert aşağıdakileri öğrenimi
etkilemede ve artırmada en uygun kıstaslar olarak belirlemiştir14:
1. Bağlantılanma özelliği
14
SIEBERT Horst, Lernmotivation und Bildungsbeteiligung, Hrg. Das Deutsche Institut für Erwachsenenbildung
(DIE) Bonn, W. Bertelsmann Verlag GmbH & Co. KG, ISBN 3-7639-1931-7, Alıntılandığı adres http://www.diebonn.de/doks/2006-weiterbildungsmotivation-01.pdf, 6 Kasım 2014
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 16
METODOLOJİK EL KİTABI
İçerik, eğer biyografik bir deneyimle, geçmişteki bir öğrenimle veya kişisel deneyimle
bağlantılı bir konuysa motive öğrenmeyi etkilemektedir.
2. Yenilik
Yeni bir içerik, insan beyninin öğrenme hususunda etkin bir katılım sağlamasında
ilgisini çekmektedir.
3. İlgililik
İnsan beyni kişinin kendi ilgisine yönelik öğrenme içeriğini tercih etmektedir, bu
sadece günlük hayatta kullanılabilirlik ile ilgili değildir, aynı zamanda kişinin öznel
olarak kendisini iyi hissetmesini de sağlayabilmektedir.
4. Duyarlılık
Öğrenme konusuyla en alakalı husus hislerdir, öğrenmek için olumlu hisler olmadıkça
sürdürülebilir öğrenme başarısı mümkün değildir.
5. Durumluluk
Öğrenme belli eylemlerin içine dâhil edilmelidir, salt teorik öğrenme aynı
sürdürülebilirlik düzeyini yakalayamamaktadır.
6. Fiziksel Boyut
Vücut ve zihin kendini iyi hissetmek için denge içinde olmalıdır. Ancak bu önkoşul
sağlanırsa öğrenme sürdürülebilir olmaktadır.
7. Yeniden çerçeveleme
Öğrenme sürecinde insan beyni yeni konuyla geçmiş deneyimleri birbiriyle
ilişkilendirir (“yeniden çerçeveleme”). Bu öğrenen kişinin bilinçsiz gerçekleştirdiği bir
süreçtir, ancak bu, öğretim yöntemi ile de desteklenebilir.
8. Tüm duyularla öğrenme
Sürdürülebilir öğrenme için değişik duyuların işin içine dâhil olması oldukça
önemlidir.
9. Huzursuzluk
İnsan beyni beklenmedik yeni bilgi karşısında huzursuz hissedebilir, mesela
başkalarının değişik şeyler gözlemlemesi gibi, sürdürülebilir öğrenme için bu
önemlidir ancak kafa karışıklığının önüne geçmek için bir şekilde sınırlandırılmalıdır.
10. Birlikte evrimleşme
Bir grup içinde öğrenim sadece bireysel öğrenme süreçlerini değil, aynı zamanda
grupça öğrenme sürecini de alt zemininde barındırır ve bu da dikkat edilmesi gereken
bir husustur.
Öğrenme teorisinde yer alan bu önemli açıklamalar, yetişkin eğitim merkezinde
yetişkin öğrencilerle çalışılırken sürdürülebilir öğrenme süreçlerini sağlamak bakımından
dikkat edilmesi gereken hususlardır.
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 17
METODOLOJİK EL KİTABI
Yetişkin öğrencilerle ilgili bu çok önemli özelliklerin ötesinde 55 yaş üstü yetişkinler
kendileriyle çalışılırken dikkat edilmesi gereken başka gereksinimlere sahip olabilirler.
Değişik biçimde mi öğreniyorlar? Yeni bir bilimsel çalışma bize yetişkin öğrencilerin daha az
bir öğrenme yetisine sahip olmadıklarını, değişik bir biçimde öğrendiklerini göstermektedir.
Yaşa bağlı kısıtlamalar genellikle kişisel yaşam deneyimi ve sorumluluk duygusu gibi
diğer avantajlar ile telafi edilir. Öğrenme için önemli olan iki ana bilişsel özellik vardır:
Bunlara “sıvı” ve “kristalleşmiş” zekâ denilmektedir. Sıvı zekâ temel bilgileri işleme sürecini
ve problem çözmeyi içerir. Bu aynı zamanda bilişsel süreçlerin koordinasyonunu, yeni
durumlarda doğruluk ve yönlendirmenin belli yönlerini içerir. Sıvı zekânın geliştirilmesi
kişiden kişiye büyük değişiklik göstermektedir ve yaşlandıkça eksilme eğilimindedir.
Kristalleşmiş zekâ ise ileri yaşlarda dahi oldukça istikrarlıdır ve hatta artabilir bile.
Kristalleşmiş zekâ bilgi/deneyimi kullanabilme becerisi ve problemleri çözebilmek için
anlaşılır eylem planları demektir.15
Sıvı zekânın azalması pek çok ileri yaştaki öğrencinin öğrenme etkinliklerini ve
görevlerini çok defa tekrar etmesi gerekliliğinin sebebi olabilir. Ek olarak bu tarz ezberleme
geçmişteki ezbere dayalı öğrenme yöntemleri ile ilişkilendirilebilir. Yukarıda değinildiği gibi iTREASURE metodolojisi alıştırmaların gerektiği kadar tekrar edilmesi ve evde yeniden
uygulanmasını mümkün kılmaktadır.
i-TREASURE projesinin uygulandığı ülkelerde yapılan ulusal danışma grubu
toplantılarında, yetişkinlere yönelik BİT kurslarında çalışan yetişkin eğitim merkezi
öğretmenleri göz, kulak ve koordinasyon ile ilgili sağlık sorunlarının bazı kısıtlamalara sebep
olabileceğini belirtmişlerdir. Yetişkin eğitimi öğretmenlerinin bu tarz sorunlarla öğrenme
sürecinde en etkili nasıl baş edebileceği 3'üncü bölümde açıklanmaktadır.
Ayrıca yetişkinlerin adım adım ilerleyen bir yapıyı tercih ettikleri de belirtilmiştir ve bu
beklenti de birbirine bağlanan i-TREASURE alıştırmalarında karşılanmaktadır. Bazı içerikler
çok defa tekrarlanacaktır ve böylece tekrarlama süreci alıştırmaları yaparken sağlanmış
olacaktır.
Danışma grubu üyelerinin tavsiyede bulundukları bir konu olan ve aynı zamanda iTREASURE projesi araştırma aşamasında ileri yaştaki bireylere yönelik ankette de yer alan bir
diğer konu ise çoğu yetişkinin ya hiç İngilizce bilgisi olmadığı veya çok temel bir bilgisi
olduğudur. Bu sebeple en küçük bir İngilizce terminoloji kullanımından mümkün olduğunca
kaçınılmaktadır. i-TREASURE deneyimi ileri yaştaki bireylerin BİT ile yaşayacağı ilk deneyim
olabilir ve bu sebeple teknik terimler de en aza indirilmiştir. Temel kullanıcılar için fare,
klavye ve harici hafıza kartı gibi terimler yabancıdır ve ilk olarak bu konuya odaklanmak
gerekmektedir.
15
BÖRSCH-SUPRAN Axel, DÜZGÜN Ismail, WEISS Matthias: Altern und Produktivität, Zum Stand der Forschung,
Mannheim Research Institute fort he Economics of Aging (MEA),(2005) Page 4, Alıntılandığı adres
http://www.mea.mpisoc.mpg.de/uploads/user_mea_discussionpapers/eav29m3ka608x80a_73-2005.pdf,
6
Kasım 2014
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 18
METODOLOJİK EL KİTABI
İleri yaştaki öğrenci grubuna uygun olan bir yaklaşımı uygulamak için i-TREASURE
projesi ortakları, öğretmen ve eğitmenlere Metodolojik El Kitabını göz önünde bulundurarak
çalışmalarını ve aynı zamanda proje Teknik Kitabında bulunan talimatları takip etmelerini
şiddetle tavsiye etmektedir.
2.3 Motivasyon
Eğitmen ve öğretmenler için sadece hedef grubu ve öğrenme süreçlerini bilmek değil,
aynı zamanda bu kişilerin yetişkin eğitiminin sunduğu bu belirli konuyu seçmelerinin
ardındaki olası nedenleri de fark etmeleri büyük önem arz etmektedir.
Bilimsel bakış açısıyla, yetişkin eğitimi için beş temel neden vardır 16:
A. İş hayatındaki güçlükleri aşmak için niteliklerinin artık yetersiz kalması görüşü
B. Yeni bir işlev
C. Kişisel yaşamında kilit bir deneyim
D. Bireysel sosyal ağ içinde bağlantıda olunan kişilerinin müdahaleleri
E. Kültürel ve siyasi eğitim alabilmek, sosyal iletişim ve ortak ilgi alanı ile ilgili
alışveriş yapabilmek için duyulan bireysel arzu
Her ne kadar bu araştırma bütün yetişkin öğrencileri kapsıyorsa da, i-TREASURE
projesi araştırma aşamasından bu yana hedef grubuna odaklanmıştır, aşağıda bulunan
maddeler ileri yaştaki bireylerin BİT kursuna katılmak için sıraladıkları gerekçelerdir:
1. “ Daha iyi bir BİT bilgisi ile mevut etkinliklerimde kendimi daha iyi hissetmek
istiyorum”: 188 cevap, %43
2. “Kurumlar ve doktorlarla vb. ilgili konuları evden çıkmadan halletmek istiyorum
(randevu alma, gerekli bağlantı numarası arama, çalışma saatleri, form doldurma
...)”: 172 cevap, %39
3. “tren/tramvay/otobüs saatlerine bakmak istiyorum”: 171 cevap, %39
4. “BİT kullanarak hayat kalitemi artırmak istiyorum”: 166 cevap, %38
5. “Hava durumuna bakmak istiyorum”: 160 cevap, %36
6. “BİT konusunda dışarda kalmış olmak istemiyorum”: 153 cevap, %35
7. “En genç nesil ile aramdaki ilişkiyi geliştirmek için ortak bir noktamız olmasını
istiyorum”: 153 cevap, %35
Bu sonuçlardan, her proje ülkesinde bulunan 55 yaş üstü grubun modern dijital
toplumda gelecekteki sorunların BİT ile ilişkili olduğu gerçeğinin ayırdında olduğu
anlaşılmaktadır.
16
BASTIAN Hannelore, MEISEL Klaus, NUISSL Ekkehard, REIN von Antje: Kursleitung an Volkshochschulen, Das
Deutsche Institut für Erwachsenenbildung (DIE) 2004, page 36, Alıntılandığı adreshttp://www.diebonn.de/doks/2004-kursleiter-01.pdf, 7 Kasım 2014
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 19
METODOLOJİK EL KİTABI
BİT ile çalışamamak insanları başkalarına bağımlı kılmakta ve ileri yaştaki bireylerin
bağımsız bir hayat sürmesini engellemektedir. Bu sebeple, BİT konusunda daha fazla bilgi,
beceri ve yeterlilikle “mevcut etkinliklerinde kendilerini daha iyi hissedeceklerdir”.
Katılımcıların yüzde 43'ü tarafından belirtilen bu gerekçe Bastian ve diğerleri tarafından
bahsedilen gerekçe A ile ilişkilendirilebilir: "İş hayatındaki" güçlükleri aşmak için niteliklerinin
artık yetersiz kalması görüşü mevcuttur, BİT söz konusu olduğunda sadece iş hayatıyla ilgili
değil, kişisel yaşamla da büyük bir örtüşme söz konusudur.
Yüzde 39 ile en fazla seçilen ikinci seçenek olan “evden çıkmadan işlerimi halletmek
istiyorum”, bu neslin fiziksel hareketliliklerinin azalabileceği ihtimalinin farkında olduğunu
göstermektedir. Ancak diğer kişilerden bağımsız kalmayı tercih etmekteler.
38'lik bir yüzdeyle seçilen “BİT kullanarak hayat kalitemi artırmak istiyorum” ve 35'lik
bir yüzdeyle seçilen “BİT konusunda dışarda kalmış olmak istemiyorum” seçenekleri, BİT ve
sosyal dışlanma ile ilişkili hayat kalitesi arasında bir bağlantı olduğunu göstermektedir. Bir
önceki sayfada bulunan gerekçe E ile ilişkilendirilebilecek çok bariz gerekçeler söz
konusudur.
Bu bilgilere ek olarak yetişkin eğitiminde yapılan araştırmalara göre, bireyleri bir
kursa katılmaya iten dış faktörler ortadan kalktığında ve kursa katılım kişinin kendi tercihi
olduğunda, öğrenme isteği çok daha fazla olmaktadır.
Son olarak üstünde durduğumuz ancak en az işaretlenen olmayan seçenek
Katılımcıların yüzde 35'i tarafından seçilen “En genç nesil ile aramdaki ilişkiyi geliştirmek için
ortak bir noktamız olmasını istiyorum” şıkkı gerekçe D ile gösterilen "Bireysel sosyal ağ içinde
bağlantıda olunan kişilerinin müdahalelerini" açıkça işaret etmektedir.
2.4 Öğrenme Çıktıları
i-Treasure projesi ileri yaştaki bireylerin günlük hayatlarında faydalı teknolojileri
kullanabilmeleri için eğitilmelerini amaçlamaktadır. Hedef grubun teknoloji ile
desteklenebilecek ihtiyaç ve tercihleri anketlerle belirlenmiştir. i-Treasure eğitimi ve pratik
alıştırmaları, araç ve teknoloji kullanımının başarılması için bu ihtiyaç ve tercihleri dikkate
almaktadır.
Hayat Boyu Öğrenme için Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin Avrupa Yeterlilikler
Çerçevesi Kurulmasına dair önerisine göre öğrenme çıktıları şu şekilde tanımlanabilir:
“Öğrenme çıktıları bir öğrencinin ne bildiği, anladığı ve bir öğrenme sürecinin tamamlanması
sonrası yapabildikleridir. Öğrenme çıktıları bilgi, beceri ve yetkinlik terimleri ile
tanımlanmaktadır”.
“Bilgi, bir iş veya çalışma alanı ile ilgili gerçekler, prensipler, teoriler ve uygulamaların
bütünüdür. Teorik ve/veya olgusal bilgi olarak tanımlanmaktadır;
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 20
METODOLOJİK EL KİTABI
Beceriler, bilgiyi kullanma yeteneği ve bilgi birikim kullanarak görevleri tamamlamak
ve sorunları çözmek anlamındadır. Bilişsel (mantıksal, sezgisel ve yaratıcı düşünme) veya
pratik (el becerisi ve yöntem, malzeme, araç ve gereçleri kullanma) biçiminde
tanımlanmaktadır);
Yetkinlik bilgi, beceri ve kişisel, sosyal ve metodolojik yeteneklerin iş veya çalışma
durumları ve profesyonel ve kişisel gelişimde kullanıldığı kanıtlanmış şeklinde
tanımlanmaktadır. Sorumluluk ve özerklik terimleri ile tanımlanmaktadır.”17
Günümüzde öğrenim çıktılarının tanımı daha yaygın olarak çoğunlukla mesleki eğitim
bağlamında olsa da, yetişkin eğitiminde de öğrenim çıktılarını tanımlamak uygun
durmaktadır. “Öğrenme sürecinin doğası ve öğrenme yöntemi kendi başlarına öğrenim
çıktılarının tanımını yapmak için yeterli değildir.”18
17
Recommendation of the European Parliament and of the Council on the Establishment of a European
Qualifications Framework for Lifelong Learning, 2008,
http://www.eucen.eu/EQFpro/GeneralDocs/FilesFeb09/GLOSSARY.pdf
18
Nationale Koordinierungsstelle ECVET: “Guidelines for describing units of learning outcomes”,
http://www.ecvet-info.de/_media/Guidelines_for_describing_units_of_learning_outcomes.pdf
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 21
METODOLOJİK EL KİTABI
Temel Seviye
Bilgi
Beceri
Yetkinlik
Temel Bilgisayar
kullanımı
BİT alanındaki temel
cihazları ayırt edebiliyor.
Bilgisayarlarla bağlantısı
olan klavye, fare, ekran
vb. temel cihazlarla
çalışabiliyor.
Herhangi bir yerde
ilgili temel cihazları
kullanabiliyor.
Klasörler, dosyalar ve
depolama
Klasörler ve dosyalar
arasındaki farkı ayırt
edebiliyor.
Bilgisayardaki bir ortak
dosya üzerinde bilgileri
düzenleyebilir. (Metin
dosyaları, fotoğraflar,
videolar, vb.)
Kendi klasörlerini
oluşturup onları
kişisel olarak
düzenleyebilir.
“Kopyala ve yapıştır”
komutlarını ne zaman
kullanacağını bilebiliyor.
Evrak düzenlemelerinde
hepsinin üzerinde
kullanışlı ve kolay
donanımları kullanabilir.
Herhangi bir BİT
içeriğinde “kopyala
ve yapıştır”
fonksiyonlarını
kullanabiliyor.
Dosya indirme
İndirilebilen dosyaları
tanımlayabiliyor.
İnternetten doküman
indirebilir ve kendi
bilgisayarına
kaydedebilir.
İnternetten indirdiği
dokümanı kendi
bilgisayarına
kaydetmek suretiyle
herhangi bir BİT
gerecinden İndirme
fonksiyonunu
kullanabilir.
Internet & tarayıcı
Bilgisayardaki internet
tarayıcısını
tanımlayabiliyor.
İnternette gezinmek için
bir tarayıcı
kullanabiliyor.
İnternet tarayıcısının
sunduğu imkânların
farkında.
Bir USB çubuğunu
tanımlayabiliyor.
Bir USB belleğe belge
kaydedebiliyor ve ayrıca
USB bellekten
bilgisayara da belge
aktarabiliyor.
Bir bilgisayardan
diğerine taşınabilir
hafıza gereçleriyle
belge taşıyabiliyor.
Kopyalama &
yapıştırma
USB
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 22
METODOLOJİK EL KİTABI
İleri seviye
Bilgi
Beceri
Yetkinlik
Google Arama
Google’ın çeşitli
işlevlerini tanıyor.
Google’da aradığı bilgiyi
bulabiliyor.
Google’da herhangi tür bir
bilgiyi araştırabiliyor.
Gmail
Gmail e-posta
sisteminin temel
işlevlerini
tanımlayabiliyor.
Diğer kişilerle bilgi
alışverişi yapacak
biçimde e-posta
gönderip alabiliyor.
İletişim için kendi e-posta
hesabını kullanabiliyor.
Google Haritalar
Google Haritaların
temel işlevlerini
tanımlayabiliyor.
İstediği yeri bulmak için
Google Haritaları
kullanabiliyor.
Google Haritaları çeşitli
amaçlar için kullanabiliyor.
Google Çeviri
Google Çevirinin
temel işlevlerini
tanımlayabiliyor.
Sade çalışma veya
cümleleri çevirmek için
Google Çeviri
kullanabiliyor.
Wikipedia
Wikipedia’nın temel
işlevlerini
tanımlayabiliyor.
Skype
Skype’ın temel
işlevlerini
tanımlayabiliyor.
Skype’ın temel işlevlerini
kullanabiliyor.
Evde veya başka bir yerde
başkalarıyla iletişim kurmak
için Skype kullanabiliyor.
Tabletler
Bir tabletin
bilgisayara kıyasla
avantajlarını
tanımlayabiliyor.
Bir bilgisayarda
yapabildiği her şeyi
yaygın bir araç olan
tablette de yapabiliyor.
Ne zaman bilgisayar
kullanımının daha uygun,
ne zaman da tablet
kullanımının daha uygun
olacağını biliyor.
Facebook
Facebook’un temel
işlevlerini
tanımlayabiliyor.
Facebook’un temel
işlevlerini kullanabiliyor.
Evde veya başka bir yerde
başkalarıyla iletişim kurmak
ve etkileşimde bulunmak
için Facebook
kullanabiliyor.
Belirli kilit kelimeleri
araştırmak Wikipedia
kullanabiliyor.
Çeviri işlevinin değişik
dillere çeviri yapmak ve BİT
ile alakalı İngilizce
terimlerin çevirisini yapmak
için kullanabiliyor.
Kişiler, teknoloji, kitaplar,
yerler ve diğer bilgiler
hakkında araştırma için
Wikipedia kullanabiliyor.
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş t a k i Ö ğ r e n c i l e r | 23
METODOLOJİK EL KİTABI
3. YETİŞKİN/İLERİ YAŞ ÖĞRENCİLERE ÖĞRETMEK
3.1 BİT ile Modern Eğitim ve Öğretim Fırsatları
Günümüzde BİT ve öğrenme ile ilgili çok çeşitli imkânlar mevcuttur. “E-öğrenme” bu
konularla ilgili sıklıkla kullanılan teknik bir terim olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu genel
olarak “öğrenme süreçlerinin BİT kullanımıyla desteklenmesi” şeklinde tanımlanabilir19,
Bazı çok yaygın imkânlar şunlardır20:
 Bilgisayar temelli eğitim (CD-Rom/DVD)
CD veya DVD vasıtasıyla yapılan bilgisayar temelli eğitimdir. BİT ve öğrenimi bir araya
getirmek
bakımından
ilk uygulamalardandır,
ancak
artık
Avrupa’da
kullanılmamaktadır.
 İnternette çevrimiçi kurs
Bu web tabanlı bir eğitim biçimdir, içerik tamamen internette bulunmaktadır.
Günümüzde bu tarz eğitimler sanal bir sınıf ve eğitici temelli geri bildirim ile
birleştirilebilmektedir.
 Karışık Öğrenme
Sınıfta yapılan (yüz yüze) ve e-öğrenme aktivitelerinin birleştirilmesidir. E-öğrenme
aktiviteleri üstünde kullanıcıların nerede ve ne zaman çalışmaya karar verebilmesi bu
birleşimin daha esnek bir öğrenme olmasını sağlamaktadır.
 Mobil Öğrenme
Öğrenim içeriğini her zaman kullanma fırsatına sahip oldukları için öğrenciler, tablet
ve akıllı telefon kullanarak nerede ve ne zaman öğreneceklerini seçebilirler.
 Ciddi Oyunlar
Ciddi oyunlar açık öğrenme imkânları içermektedir ancak, oyun olarak
sunulmaktadırlar. Karmaşık düşünmeyi ve bağlantı oluşturmayı destekleme amaçları
vardır.
 Sosyal Medya
Öğrenciler dijital medyanın yardımıyla içerik paylaşımında bulunabilir ve içerikle ilgili
yorumda bulunabilirler. Sosyal ağlar, bloglar ve Wiki en yaygın örneklerdir.
i-Treasure projesinde bu tekniklerden hangisi kullanılacak?
Öğrenciler için bire bir eğitim ile e-öğrenmeyi birleştiren karışık öğrenme yaklaşımı
kullanılacaktır. i-TREASURE eğitiminin sağladığı içeriğe sadece Yetişkin Eğitim Merkezinde
değil ayrıca evde veya tablet kullanımıyla (mobil öğrenme) her yerden erişilebilecektir.
19
Springer Gabler Verlag (Herausgeber), Gabler Wirtschaftslexikon, Stichwort: E-Learning, online im Internet:
Alıntılandığı adres http://wirtschaftslexikon.gabler.de/Archiv/82225/e-learning-v7.html, 7 Kasım 2014
20
STIFTUNG WARENTEST: E-Learning, Leitfaden Weiterbildung August 2011, Alıntılandığı adres
http://www.wissweit.de/pdf/StiftungWarentest_Leitfaden%20E-Learning%202011.pdf, 7 Kasım 2014
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş Ö ğ r e n c i l e r e Ö ğ r e t m e k | 24
METODOLOJİK EL KİTABI
Öğrenciler öğrenme kaynaklarına istedikleri yerde ve istedikleri zamanda erişim
sağlayabileceklerdir. Böylelikle kendi istedikleri hızda öğrenebilecekler ve alıştırmaları
istedikleri kadar tekrarlayabileceklerdir, zira tekrar etmek ileri yaştaki öğrenciler için
muazzam öneme sahiptir.
Ancak, e-öğrenme bazı öğrenme süreçlerini kişiler kendileri düzenlediği için yüksek
düzeyde öz disiplin gerektirmektedir. Bu göstermektedir ki tamamen e-öğrenmeye dayalı bir
yaklaşım kendi yaş grubu ve öğretmen desteği ile eğitim almak (i-TREASURE araştırma
aşamasında anketlerden çıkan sonuçlar doğrultusunda) isteyen ileri yaştaki hedef grup için
tek başına uygun değildir.
Dahası, BİT becerileri elde etmek için temel BİT kursuna katılan öğrencilerin ilk olarak
e-öğrenme yöntemi ile kursa başlayamayacakları gibi bir gerçeklik söz konusudur.
3.2 Başarılı Öğrenmeyi Desteklemek için Nasıl
Öğretilmelidir?
Öncelikle, yetişkin eğitiminde görev alan her öğretmenin farkında olması gereken
konu, bir kursa katılanların, hangi yaş grubuna dâhil olduklarından bağımsız olarak, homojen
bir grup oluşturmayacakları gerçeğidir. Değişik tipte öğrenciler ve öğrenmek için değişik
yollar ve gerekçelere sahip kişiler olacaktır. Bu kişiler 2'nci Bölümde tarif edilmektedir.
i-TREASURE yaklaşımı her ne kadar 55 yaş üstü bireylere yönelik geliştirilmişse de,
danışma grubu üyeleri tarafından 55-70 yaş aralığındakiler ile 70 yaş üstü grup arasında
büyük farklılıklar olduğu bildirilmiştir. Bununla birlikte, kişiden kişiye farklılık gösteren bu
fiziksel ve zihinsel yetenekler geneli tarife yönelik olarak ifade edilemez.
Ayrıca eğitmenlerin kendi düşüncelerinde açık fikirli olmaları beklenmektedir. Yaş
hususu sadece öğrenciler için değil, öğretmenler için de geçerlidir, sadece öğrenciler değil
öğretmenler de belli yaş gruplarına dâhildir. Öğrenciler öğretmenden yaşlı ya da genç
olabilir ve öğretmene nazaran değişik bir yaş grubunu temsil edebilir ve bu nedenle sorunları
öğretmenin beklediğinden daha değişik yollarla çözebilir ve değişik yollarla öğrenebilirler.21
55 yaş üstü öğrencilerle çalışırken öğretmenler, performansı etkileyebilecek örneğin
fiziksel ve psikolojik kısıtlamalardan kaynaklı olası sorunları dikkate almalıdır, örnek olarak;

Fare kullanmak
o Eğer bilgisayar ile çalışmak için gerekli olan fare kullanımı yetişkinlere zor gelir
ise tabletlerde mevcut olan dokunmatik ekran özelliği faydalı olabilir. Fare
kullanmaya nazaran daha az motor beceri gerektirdiğinden, yetişkin öğrenci
21
NEIDHART Heike, Wenn jüngere und ältere Erwachsene gemeinsam lernen …Altersintegrative
Erwachsenenbildung, Deutsches Institut für Erwachsenenbildung (2008), page 23, Alıntılandığı
adreshttp://www.die-bonn.de/doks/neidhardt0801.pdf, 7 Kasım 2014
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş Ö ğ r e n c i l e r e Ö ğ r e t m e k | 25
METODOLOJİK EL KİTABI
doğrudan ekrana parmak ucuyla dokunabilir. Dokunmatik ekran ayrıca, ses
komutlarını dahi algılamaktadır.

Bilgisayar ekranını görmek/okumak
o Bilgisayar ekranı kullanıcının istediği şekilde ayarlanabilir. Göz sorunu olan bir
kişi için dizüstü veya tablet ekranındansa büyük bir monitör daha uygun
olacaktır. Ekran görüntüsü öğrencinin ihtiyaçları doğrultusunda
büyütülebilmektedir. Bunun dışında başlat menüsündeki bazı programlar
vasıtasıyla da bu yapılabilmektedir. Bir diğer yöntem ise CTRL basılı tutularak
+ tuşlamak veya fare ile kaydırma yaparak yakınlaştırma fonksiyonunu
kullanmaktır (örneğin Internet Explorer, Mozilla, Google Haritalar). Pek çok
belge ve e-posta programında yazı boyutu bireysel ihtiyaçlara göre
ayarlanabilir. Dikkat edilebilecek bir diğer husus ise iyi bir ışık-karanlık
kontrastı sağlamak için ekran renklerini değiştirmektir. Son olarak önemli
noktalardan biri ise bazı internet sitelerinde ses çıkışı işlevi olmasıdır.

Büyük ekranda (projeksiyon) görmek/okumak
o Öğretmenler BİT eğitiminde belirli etkinlikleri veya işlevleri gösterirken,
genellikle projeksiyon/büyük ekran kullanırlar. Büyük ekranın odanın
büyüklüğüne uygun olmasına dikkat edilmelidir. i-TREASURE danışma
gruplarında, en küçük güneş ışığından kaçınılması, bunun için perdelerin
kapalı tutulması ve ışıkların açılması önerilmiştir. Eğer mümkünse, bütün
kursiyerler ön sıralara oturmaya teşvik edilmeli ve böylece iyi bir görüş
mesafesi dışında, karşılıklı konuşmaların da daha anlaşılır olması
kolaylaştırılmalıdır.

Öğretmenin talimatlarını anlamak (akustik olarak)
o Yukarıda değinildiği gibi bütün kursiyerler ön sıraya oturmaları için teşvik
edilmelidir. Duyma konusunda büyük güçlük çeken kursiyerler varsa, bir
işitme cihazının bu kişilere faydası olup olmayacağını anlamak için öğretmen
bu kişilerin tıbbi bir muayene olması hususunda duyarlı olabilir. Ayrıca,
sorunun tek kulaktan mı yoksa ikisinden birden mi kaynaklandığı kontrol
edilebilir. Sadece tek kulakta sorun varsa, kursiyer kendisi için en uygun olan
yeri tercih edebilir.

Uzun süreli konsantrasyon
o Uzun bir süre boyunca bir konuya yoğunlaşmak her yaş grubundan kişi için
zordur ve kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bu sebeple yoğun öğrenme
etkinliklerini, oyunlar ve kaynaştırıcı etkinliklerle bölmek tavsiye edilmektedir.
Ayrıca, öğretmen odaklı eğitimden öğrenci odaklı bireysel etkinliğe geçiş gibi
değişiklikler de yöntem olarak kullanılabilir. Bunun dışında dersin yapısını
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş Ö ğ r e n c i l e r e Ö ğ r e t m e k | 26
METODOLOJİK EL KİTABI
korumak ve görselleştirmek ve zaman zaman kursiyerler için konuları baştan
almak, şimdiye kadar öğrenilenleri ve dersin sonunda varılacak noktayı
tekrarlamak faydalı olacaktır. Dersin önemli dönüm noktalarının
tamamlanmasının ardından kısa bir ara verilmesi anlama ve öğrenme sürecini
desteklemektedir.

Geçmiş derslerin içeriğini gözden geçirmek
o Yeni bir derse başlarken mutlaka bir önceki dersin bittiği kısım öğrencilere
hatırlatılmalıdır. Son konunun tamamlanması ve çerçevenin açıklanmasında
da her zaman bu yöntem izlenmelidir. İleri yaştaki öğrenciler söz konusu
olduğunda, yeni edindikleri becerileri düzenli aralıklarla tekrarlamadıklarında
unutma eğiliminde oldukları için bazı etkinlikleri zaman zaman tekrarlamak
önem arz etmektedir, bu “kullan ya da unut” şeklinde adlandırılmaktadır. Bu
husus, i-TREASURE projesi araştırma safhasında da, ileri yaştaki bireylerce
katılmış oldukları BİT kurslarına yönelik getirdikleri bir eleştiri olarak dile
getirilmiştir.
Dahası, ileri yaş uzmanları tarafından, yetişkin eğitimcisinin ders kaynaklarını
hazırlarken, internet sitelerinin ve basılı malzemelerin düzenini kullanıcı dostu şekilde
yapması için öneriler getirilmiştir.
Basılı malzemeler konusunda en önemli tavsiyeler şunlardır 22:
 en düşük yazı fontunun 10 olması
 anlaşılır yazı tiplerinin seçilmesi
 kelimeler satırlar ve paragraflar arasında yeterli alan bırakılması
 ışık-karanlık kontrastının yeterli sağlanması
 kısa cümleler kullanılması ve yaygın kelimeler seçilmesi.
İnternet siteleri konusunda en önemli tavsiyeler şunlardır 23:
 arama işlevinin bulunması
 bağlantıların kolayca bulunması
 yönlendirmenin kolay olması
 içeriğin düzgün yapılandırılmış olması
 teknik terim ve kısaltmaların en aza indirgenmesi
 içerik ve reklamlar arasında belirgin bir ayrım olması
i-TREASURE projesi mümkün olduğu kadar her ürününde bu kıstaslara uymaktadır.
22
BAGSO: Bundesarbeitsgemeinschaft der Senioren-Organisationen: Lesen ohne Grenzen! Alıntılandığı adres
http://www.bagso.de/fileadmin/Aktuell/Publikationen/Checklisten/checkliste_printmedien_flyer.pdf, 7 Kasım
2014
23
BAGSO: Bundesarbeitsgemeinschaft der Senioren-Organisationen: Surfen ohne Grenzen! Alıntılandığı adres
http://www.bagso.de/fileadmin/Aktuell/InternetWoche/BAGSO_Checkliste_Nutzerfreundliche_Internetseiten.
pdf, 7 Kasım 2014
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş Ö ğ r e n c i l e r e Ö ğ r e t m e k | 27
METODOLOJİK EL KİTABI
Daha önce Bölüm 2’de değinildiği gibi eğitim esnasında özellikle anadilde olmayan
teknik terim kullanımından kaçınılması önerilmektedir. Ancak bir BİT kursunu tamamlamış
olan katılımcıların, bir miktar teknik terim kullanımı da dâhil, konuyu takip edebilmesi
sağlanmalıdır.
3.3 Yetişkin/İleri Yaştaki Öğrenci Nasıl Motive Edilir?
Bölüm 2.3 yetişkin öğrencilerin kurslara katılmasının altında yatan çeşitli sebepleri
anlatmaktadır. Kurs boyunca motivasyonu yüksek tutup moral bozukluğunun önüne geçmek
için öğretmenin öğrenme sürecinde kilit bir rolü bulunmaktadır.
R M Harden ve J R Crosby24 öğretmenin en az 6 değişik role sahip olduğunu
açıklamaktadır: Kolaylaştırıcı, Rol model, bilgi sağlayıcı, kaynak geliştirici, planlayıcı ve
değerlendirici. Yetişkin veya ileri yaştaki öğrencilere öğretirken en önemli olan kaynak
geliştirici, bilgi sağlayıcı ve kolaylaştırıcı rolleridir, hatta moderatör rolü de bunlara
eklenebilir.
Bunlar öğretme söz konusu olduğunda ne manaya geliyor?
1. Kaynak geliştirici
Yetişkin eğitim merkezi öğretmeni belli bir grup öğrenciye yönelik uygun kaynağı
geliştirir veya tespit eder:
 Öğrencilerin seviyelerine uygun
 Kursun hedefleriyle uyumlu
 Öğrencilerin ihtiyaç ve ilgileriyle alakalı (bkz. Bölüm 3.2)
 Öğrencilerin öğrendikleri içeriği günlük hayatlarıyla bağdaştırabilecekleri (bkz.
Bölüm 2.3)
 Adım adım ilerleyen bir metodolojisi olan
2. Bilgi sağlayıcı
Yetişkin öğrencilere yönelik BİT kursu veren yetişkin eğitimcisi
 Donanım ve yazılım ile ilgili mevcut durumun tanıtımını yapar
 Öğrenme içerikleriyle ilgili sorunları çözmek zorundadır
 Öğrenmenin gerçekleşebilmesi için bazı aktiviteleri tekrar eder (bkz. Bölüm
3.2)
 Öğrenme güçlüğü yaşanan durumlarda rehberlik ve yardım eder (bkz. Bölüm
3.2)
 Hedef gruba uygun biçimde bilgi sunmak zorundadır (bkz. Bölüm 3.2)
24
R M Harden and J R Crosby: The good teacher is more than a lecturer: the twelve roles of the teacher
An extended summary of AMEE Medical Education Guide No 20, Published in Medical Teacher (2000) 22, 4, pp
334-347, alıntılandığı adres
http://www.medev.ac.uk/resources/extended_summaries_of_amee_guide/guide20_summary/, 7 Kasım 2014
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş Ö ğ r e n c i l e r e Ö ğ r e t m e k | 28
METODOLOJİK EL KİTABI
3. Kolaylaştırıcı
Kolaylaştırıcı rolü grup içindeki her bir bireyle özel olarak ilişki kurmak ve grubun
tamamıyla iletişim halinde olmak demektir. Her öğrenci, hız, bilişsel yeterlikler ve eski
öğrenme tecrübelerine bağlı olarak diğerlerinde değişik öğrenebilir. Kolaylaştırıcı
 Her öğrencinin bireysel ihtiyaçlarını tespit eder ve buna uygun destek verir,
 Kurs sırasında, değişik şekilde öğrenenlerin ihtiyaçlarına uygun değişik
etkinlikler uygular: her seviye için- çok kolay olmamakla beraber çok da zor
değildir.
 Her birey için bir danışman gibi hareket eder.
i-TREASURE projesi araştırma safhasında eğitimciler ve ileri yaştaki öğrenciler,
öğrenmenin başarılı biçimde gerçekleşmesi için öğretmen ve öğrenci ilişkinin en
önemli olgu olduğunu belirtmişlerdir. Öğrenciler soru sorabilmeli ve öğrenme
güçlüklerini tartışabilmelidir. i-TREASURE projesi danışma grubu, temel seviye
öğrenciler için bir BİT kursu söz konusu olduğunda, öğretmenin öğrencilerle empati
kurmasının, kendi derin BİT becerilerinden daha önemli olduğunu vurgulamaktadır.
4. Motive edici
Yetişkin eğitiminde öğrenciler başladıkları her kursa belli beklentiler ve yüksek
motivasyon ile başlamaktadır (bkz. Bölüm 2.3). Hayal kırıklığının önüne geçmek için
öğrencinin motivasyonunu korumak öğretmenin en önemli görevidir. Kolaylaştırıcı
kısmında değinildiği gibi, hem bazı öğrenciler için bireysel motivasyonu korumak
gerekir hem de grup motivasyonunun korunması gereklidir. Diğer rollerin dışında,
öğretmen grup dinamiklerindeki herhangi bir süreçte veya olası bir hayal kırıklığını
önlemek için hassas hareket etmelidir. Durumu göre değişiklik gösterebilmek ile
beraber öğrencileri tekrar motive etmek için aşağıdakiler faydalı olabilir:
 Öğrenmenin sağlanması için aktivitelerin tekrarı (bkz. Bölüm 3.2)
 Kendi kişisel öğretme biçiminizi yansıtın, özgün olun ve öğrencilerin stresini
azaltmak için küçük espriler yapın (örnek olarak bazı öğretmenler fıkra anlatır,
bazıları komik bir internet sitesi gösterir veya kısa bir oyun oynatır)
 Grup çalışmalarına dâhil olun, birebir öğrenme bireysel öğrencilere fayda
sağlayacaktır
 Her soruya açık olun
Son olarak yetişkin öğretmeninin, kendi enerji ve ruh durumunun grup tarafından
yansıtılacağını unutmaması gerekir. Yani eğer öğretmen isteksiz ve motivasyonu
düşükse, bu durum öğrencilere etki edecektir.
Y e t i ş k i n / İ l e r i Y a ş Ö ğ r e n c i l e r e Ö ğ r e t m e k | 29
METODOLOJİK EL KİTABI
4. I-TREASURE METODOLOJİSİNİN İÇERİĞİ
i-Treasure yönteminin “Define Avı” oyunu ile üzerine inşa edildiği konsepte İnternet
Araştırması denmektedir.
Bernie Dodge ve Tom March25 tarafından 1995'te geliştirildiğinden beri İnternet
Araştırması modeli dünya çapında yüzlerce derste ve personel eğitimlerinde kullanılmıştır.
Bernie Dodge bir İnternet Araştırmasını "öğrencilerin etkileşimde bulundukları bilginin
tümünün veya bir kısmının internetteki kaynaklardan sağlandığı soruşturma odaklı bir
faaliyet" olarak tanımlamaktadır26.
“İnternet Araştırmaları hem öğrenci hem de öğretmenlere bir yapı sağlaması ve yol
göstermesi bakımından çekicidir. Yüksek seviyede düşünme becerisi sağlama ideali ve sınırlı
bilgisayar erişiminden iyi şekilde faydalanma düşüncesi pek çok eğitimciyi bu yöntemin
kullanımına yönlendirmektedir.”27
İnternet Araştırması öğretmen ve eğitimcilerin i-Treasure Define Avı yönteminde
olduğu gibi bilgi kaynaklarını önceden seçebilmelerine olanak sağlamaktadır.
Bir İnternet Araştırmasında 6 temel kısım mevcuttur: giriş, görev, süreç, kaynaklar,
değerlendirme ve sonuç. 28 Aşağıda bu kısımlardan bahsedilmektedir.
1. GİRİŞ
Bu kısımda oyun içinde kullanıcının rolünün ne olduğu gibi arka plan bilgileri sunulmaktadır.
i-Treasure yönteminde “Define Avı” oyunu ile bu öğrenci için “Maceracı” rolünün
tanımlanması şeklinde yapılmaktadır (bkz. Bölüm 6).
2. GÖREV
İnternet Araştırması açısından bakıldığında görev kısmı "öğrencilerin İnternet Araştırması
sonunda tamamlamış olduklarının resmi tanımı" olarak karşımıza çıkmaktadır. Görevin yeni
öğrenilen içeriğe uygun ve öğrenci için çekici olacak bir biçimde oluşturulması
önerilmektedir. "İş" ne kadar ilgi çekici ise öğrenciler göreve o kadar zaman ve motivasyon
ayıracaklardır ve sonuç olarak öğrenme işlemi daha etkili olacaktır (bkz. Bölüm 2.1). iTreasure içinde yer alan "Define Avı" görevi kütüphanede bulunan haritanın ne olduğunun
anlaşılması ile ilgilidir. (bkz. Bölüm 6)
25
Dodge, B. J. (1995) Some thoughts about WebQuests [Çevrimiçi].
edWeb.sdsu.edu/courses/edtec596/about_Webquests.html
26
edWeb.sdsu.edu/courses/edtec596/about_Webquests.html
27
DODGE Bernie: Five Rules for Writing a Great WebQuest, http://webquest.sdsu.edu/focus/focus.pdf
28
http://www.thirteen.org/edonline/concept2class/webquests/index_sub3.html
i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i n i n İ ç e r i ğ i | 30
METODOLOJİK EL KİTABI
3. SÜREÇ
Bu kısım görevin başarılması için tamamlanması gereken adımları öğrenciye sağlamak için
öğretilmektedir. i-Treasure “Define Avı” oyununda öğrencilerin son ipucuna ulaşmak için
tamamlamaları gereken bir dizi görev söz konusudur.
4. KAYNAKLAR
"Kaynaklar" kısmı öğrencilerin görevler üzerinde çalışırken kullanacakları çeşitli kaynakları
kapsamaktadır. Süreç ile alakalı bağlantıların İnternet Araştırması tasarlanırken ilgili siteye
eklenmesi önerilmektedir böylece öğrenciler için görevleri daha kolay olacaktır. i-Treasure
“Define Avı” oyunu öğrencilerin görevleri nasıl çözebileceklerini gösteren talimatlarla
beraber kaynakları da barındırmaktadır. Ancak kaynaklar kısmı sadece çevrimiçi kaynakları
değil aynı zamanda öğretmenlerin hazırlayacağı diğer materyalleri de içerebilir.
5. DEĞERLENDİRME
Öğrenciler kendi performanslarının değerlendirildiği bir tür geri bildirim alacaklardır. iTreasure “Define Avı” oyununda bu her görev için mevcuttur. İlerlemenin tek yolu soruları
bilerek bir sonraki sorunun görünür olmasını sağlamaktır. En son verilen görev
tamamlandığında ileri yaştaki öğrenci içerek ile alakalı olan bir çeşit “Define Avı” sertifikası
edinecektir.
6. SONUÇ
Sonuç kısmı düşünme ve münazara için zaman tanımaktadır. i-Treasure “Define Avı”
oyununda bu zaman ders esnasında ve her aktivitenin tamamlanmasından sonra
gerçekleşecektir.
4.1 Eğitim ve Öğretimde İnternet
Kullanımının Sağladığı Fırsatlar
Araştırması
Yetişkin öğrenimi dâhil eğitim sektöründe bulunan bütün öğretmenler aşağıdaki
sebeplerle İnternet Araştırmasını kullanabilirler:


İstenilen öğrenme neticesine ulaşmak için öğrencilere bir yol sunması. i-Treasure
“Define Avı” oyununda olduğu gibi kaynaklar önceden seçilebileceğinden, öğrenciler
doğru bilgiyi aramakla zaman kaybetmek yerine öğrenme için gerekli olan bilgiyi
kullanmaya odaklanabileceklerdir.
Öğrencileri teşvik ve motive etmesi:
Öğrencileri daha aktif olmaya teşvik ederken öğretmenin rolünü de eğitmenden çok
bir yönlendirici rolüne indirgemesi.
i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i n i n İ ç e r i ğ i | 31
METODOLOJİK EL KİTABI
4.2 Eğitim ve Öğretimde
Kullanımının Sakıncaları
İnternet
Araştırması
Daha önce de değinildiği gibi yüksek seviyede dikkat ile yapılan başarılı ve etkili
öğrenme (bkz.2.1) sadece tek bir aktiviteye veya tek bir çeşit aracıya yönelik olmamalıdır. Bu
sebeple İnternet Araştırmasının kullanılması ancak tek araç olarak kullanılmaması
önerilmektedir. i-Treasure projesinde bu husus göz önünde bulundurulmuş ve İnternet
Araştırmaları Define Avı oyununun içine yerleştirilmiştir.
i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i n i n İ ç e r i ğ i | 32
METODOLOJİK EL KİTABI
5. i-TREASURE METODOLOJİSİ
“Define Avı” yöntemi İnternet Araştırması üstüne kuruludur ancak yetişkinlerin
öğrenme süreçleri göz önünde bulundurularak bazı değişiklikler yapılmış ve öğrenme
sürecinin daha anlaşılır ve doğal olması için bir de hikâye kısmı eklenmiştir (bkz. Bölüm 6).
Metodoloji sıfırdan geliştirilmemiştir ve İnternet Araştırmasının pratiklik, basitlik ve
her şeyden önce çöpçü avı ya da hazine avı oyunu denen geleneksel oyun yönü dikkate
alınmıştır.
“Define Avı” yöntemi daha önceden araştırılmış ve engelli bir hedef grupla dahi
öğretme teknolojisi olarak ne kadar etkili olduğu tespit edilmiştir:
- “Görme ve İşitme Engelli İnsanlar arasındaki İletişimi Kolaylaştırılması için Biçim
Değiştirme Kullanarak”29, bu hedef gruba define avı yönteminin nasıl uygulanacağını
göstermektedir.
- “Web tabanlı Öğrenme Destek Sistemi Geliştirmekte Sorgulama Temelli Öğrenme
için bir Define Avı Modeli 30”, Öğrenme amaçlı oyunların ne gibi aşamalar sağladığını
ve eğlencenin öğrencinin öğrenme motivasyonunu artırabileceğini göstermektedir.
Web 2.0 alanı yaşlı insanlar için neler sunabilir konusu daha önce diğer Avrupa
projelerinde araştırılmıştır:
 “WEB 2.0 TEKNOLOJİLERİ İLE İLERİ YAŞTAKİ VATANDAŞLARIN SOSYAL
GEREKSİNİMLERİNİN KARŞILANMASI” (proje no: 510727-LLP-1-2010-1-IEGRUNDTVIG-GMP) ileri yaştaki vatandaşların dijital çağa tam katılımlarını
kolaylaştırmak için gerekli olan sosyal ve bireysel ihtiyaçlarına odaklanarak Web 2.0
teknolojilerinin etkin kullanımı ile ileri yaştaki vatandaşların hayat kalitelerini
geliştirmeyi hedeflemektedir.
 “İLERİ YAŞTAKİ BİREYLER İÇİN SOSYAL AĞLAR (LATERLIFE)” (proje no: 503096-LLP-12009-1-IE-GRUNDTVIG-GMP) eğitim, uygunluk ve erişilebilirliğe odaklanmaktadır.
BİT becerilerini öğretme konusunda yenilikçi "Define Avı" yöntemiyle Web 2.0'a
uygulanan teknoloji ve son teknoloji cihazlarla birleştirmek tamamen yeni bir uygulamadır.
İleri yaştaki her birey yetişkin eğitimine erişimde alternatif fırsatlar ile BİT becerileri için
kendisine uygun bir başlangıç seviyesi bulacaktır. i-TREASURE içinde bulunan konular eposta, sosyal ağlar vb. gibi ileri yaştakilerin günlük hayatlarına yönelik konulardır. Bu konular
ileri yaştaki bireyler için geleceği kolaylaştırmak ve sosyal hayata etkin biçimde katılmalarını
29
Moustakas, K., Tzovaras, D., Dybkjaer, L., Bernsen, N. O., & Aran, O. (2011). Using modality replacement to
facilitate communication between visually and hearing-impaired people. MultiMedia, IEEE, 18(2), 26-37.
30
Kim, D. W., & Yao, J. (2010). A Treasure Hunt Model for Inquiry-Based Learning in the Development of a
Web-based Learning Support System. J. UCS, 16(14), 1853-1881.
i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i | 33
METODOLOJİK EL KİTABI
sağlayarak daha bağımsız olmaları için hazırlanmıştır. Bu sebeple konsorsiyum aşağıdaki
yöntemi uygulamaktadır.
Anketler
Özdeğerlendirme
Sistemi
Eğitimciler için
yenilikçi bir
yöntem
İleri yaştakiler
için dijital
yeterlik
Temel & ileri
seviye pratik
alıştırmalar
Eğitim Programı
+ Bireysel
Öğrenme
Ortamı+
Eğiticiler için El
kitapları
Şekil 1: i-Treasure yöntem şeması
Öncelikle, uygulanan anket vasıtasıyla yetişkinlerin ihtiyaçları ve gereklilikleri ile
eğiticilerin deneyimi konularında bilgi toplanmıştır. Daha sonra, anket sonuçları göz önünde
bulundurularak ortaklar odaklanılacak teknoloji listesini daraltmışlardır. Bu teknolojilerin
kullanımı iki seviyeye ayrılmıştır: temel ve ileri seviye (bkz. Giriş ve Bölüm 2.4)
30 sorudan oluşan bir öz-değerlendirme sistemi ile (temel ve ileri seviye) 55 yaş üstü
öğrenciler bu teknolojilere dair kendi bilgi durumları ile ilgili bilgi vermişlerdir. Böylelikle
hangi seviyenin kendilerine daha uygun olduğu tespit edilmiştir.
Katılımcıları temel veya ileri seviye olarak belirlemek üzere geçerli olan kıstaslar
www.i-treasure.eu i-Treasure internet sayfasında her öğretmenin indirerek kullanabileceği
bir PDF dosyası biçiminde bulunmaktadır. Bu kıstaslar, eğitimciler tarafından, kendi özel
durum ve ihtiyaçları doğrultusunda değiştirilebilir.
Önceden edinilen bilgiler ve projenin uygulandığı ülkelerdeki öz-değerlendirme anket
sonuçları değerlendirildikten sonra ortaklar, pratik alıştırmaları (İnternet Araştırması
yöntemine dayalı Define Avı oyunu da dâhil) ne şekilde biçimlendireceklerine ve zorluk
derecelerini nasıl sınıflandıracaklarına karar verdiler. Temel ve ileri seviye olmak üzere ikiye
ayrılan pratik alıştırmalar bu el kitabının bir sonraki bölümünde açıklanmaktadır. Define Avı
oyununun değişik aşamalarında, kullanıcının bir sonraki aşamaya geçmesi için gerekli olan
i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i | 34
METODOLOJİK EL KİTABI
belli bilgiler ortaya çıkmaktadır. Yetişkinler aşama aşama, Google'da arama, Facebook, Skype
ve tabletler gibi çeşitli teknolojiler içinde gizli ipuçlarını keşfedeceklerdir.
İnternet Araştırması yöntemi uyarınca Define Avı alıştırmaları bir hikâyenin parçasıdır
ve böylece birbirlerine bağlıdırlar ve kullanıcılar için öğrenme süreci daha anlaşılır ve doğal
olmaktadır.
Her iki seviyedeki pratik alıştırmalar için gerekli olan süre günde iki üç saat olacak
biçimde 5 gündür. Her kurumun kendi eğitim ihtiyaçları doğrultusunda bu süre daha da
uzatılabilir ve her kurum bu öğrenme yolunu kendi öğrencilerinin ritmine göre uyarlayabilir.
Yetişkinler için öğrenme süreci kullanıcıların beceri seviyelerine göre
düzenlenmelidir. Örnek olarak aşağıdaki şu faktörler özelleştirilebilir:
1. Her seviyede (temel ve ileri), bazı görevler üst üste tekrar edilebilir.
2. Aşamalar mümkün olduğunca kolaylaştırılabilir
3. Her gün sadece bir veya iki teknoloji kullanılacak ve çok karmaşık aşamalar
olmayacaktır. Son günkü aşamada işlenen bütün teknolojiler kullanılarak hepsini
bir arada kullanma becerilerini sınayacaklardır.
4. Günlük kısa dersler (en fazla üç saat)
5. Her öğretmen 1) kendi derslerini hazırlar (ancak örneğin işbirliği platformunu
kullanarak proje içinde olan diğer öğretmenlerle de bilgi paylaşımında bulunur),
2) süreci izler ve 3) gerekli olduğunda yardım eder.
5.1 Pratik Alıştırmalar İnternet Platformu
Pratik alıştırmalar internet platformu öğrenme sürecini destekleyen teknik altyapıyı
oluşturmaktadır; pratik alıştırmalar adı altında açıklanan soruların cevaplarını bulmak için
bütün öğrencilerin kullandığı ve Konsorsiyum tarafından önlerine çıkartılan engelleri aştıkları
oyunun oynandığı internet ortamıdır.
Nihai seçim kullanıcı dostu bir çevrimiçi ve erişilebilir internet tabanlı Moodle yazılımı
olmuştur. "Moodle eğitimciler, yöneticiler ve öğrenciler için kişiselleştirilmiş öğrenme
ortamları oluşturmayı sağlayan tek bir sağlam, güvenli ve entegre sisteme sahip bir öğrenme
platformudur.”31
Moodle tasarımı ve gelişimi "sosyal inşacı pedagoji" tarafından yönlendirilmektedir 32.
Diğer platformlardansa bu platformu kullanmanın arkasında çeşitli sebepler vardır,
bunlardan bazıları, projeye katılan ve bu tarz cihazlarla daha önceden bir deneyimi olmayan
kişiler ve yetişkinlerin ihtiyaç ve gereksinimlerine göre aşağıda listelenmektedir33:
31
https://docs.moodle.org/28/en/About_Moodle
https://docs.moodle.org/24/en/Philosophy
33
https://docs.moodle.org/28/en/About_Moodle
32
i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i | 35
METODOLOJİK EL KİTABI




Hepsi bir arada öğrenme platformu: hem harmanlanmış öğrenme hem de
çevrimiçi öğrenmeyi destekleyen en esnek araç setini sunmaktadır.
Dünya çapında kendini kanıtlamış ve güvenilir olması, kurumlar ve küçük ve
büyük ölçekli kuruluşlar tarafından güvenilir bulunmaktadır.
Moodle’ın sunduğu çok dillilik seçeneği çeşitli ülkelerde çevrimiçi kurslarda dil
bakımından hiçbir sınırlama yaşanmamasını sağlamaktadır
Açık Kaynak yazılımı olarak Moodle, GKS Genel Kamu Lisansı altında ücretsiz
kullanılmaktadır.34
Bu oyunun içinde iki rol bulunmaktadır. İlki kursa katılan ve bütün soruları aşması
durumunda sertifika ile ödüllendirilecek öğrenci olan hikâyemizin "kahramanı" maceracıdır.
Diğer karakter ise öğrencinin yardımcısı olan kütüphanecidir. Bu rol öğretmen tarafından
oynanmaktadır ve öğretmen öğrencilere kendi hesap bilgilerini (Gmail, Facebook ve Skype)
vererek ve ipucu ve bilgi paylaşmak için otomatik cevaplar hazırlayarak bu rolü
üstlenmektedir.
Daha önce değinildiği üzere öğrenciler Moodle platformuna erişmeli ve böylece
talimatları takip ederek oyunu bitirmelidirler. Bu amaçla aşağıda bulunan bağlantı takip
edilerek Moodle sitesine giriş yapılmalıdır:
http://itreasurepracticalexercises.bitnamiapp.com/moodle/login/index.php
Daha sonra Moodle platformunda yeni hesap oluşturularak kullanıcı kendi seviyesine
uygun kursa kaydolmalıdır. Oyun araçları konusunda yaşanabilecek sorunlara karşı
öğretmenlere yardımcı olması bakımından bunların yapılışına teknik el kitabında yer
verilmiştir.
İlk kısmı başardıktan sonra öğrenciler hikâyeyi öğrenmek için başlangıç kısmını
(Bölüm 1, Giriş) okuyabilirler ve daha önce öz-değerlendirme anketi neticesinde belirlenmiş
kendilerine uygun kursa (iki seviyeye ayrılmış) katılabilirler. Katıldıkları seviyeye göre (Temel
veya İleri Seviye) temel seviye için başlangıç alıştırmaları ile (Bölüm 2, Eğitim Dönemi, 1'den
5'e kadar olan alıştırmalar) ya da ileri seviye için macera bölümü ile (Bölüm 3, Macera!,
1'den 5'e kadar olan bölümler) oyuna başlayabilirler.
Eğitim döneminde kullanıcı temel kavramları öğrenmek veya tekrar etmek için
bilgisayarı ile her bölümde açıklanan çok sayıda alıştırmayı tamamlamalıdır. Her blok
tamamlandığında sağda bulunan ilgili kutucuklar işaretlenmelidir.
Diğer tarafta ileri seviye Bölümde İpuçları bulunmaktadır ve çoğuna hikâye ile ilgili bir
soru eklidir. Öğrencilerin bütün talimatları takip etmesi ve sonrasında uygun cevabı seçmesi
gerekmektedir, bunu yaparken de daha önce bahsedilen teknolojileri kullanmalı ve bir
sonraki soruya geçerek nihayet hikâyeyi sonlandıran sertifikayı edinmelidir.
34
https://docs.moodle.org/28/en/About_Moodle
i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i | 36
METODOLOJİK EL KİTABI
Bu kısımda öğretmenler oldukça aktif olmalı, herhangi bir sorun karşısında öğrencileri
desteklemeli ve el kitaplarında tanımlanan görevlerini yerine getirmelidir.
i - T r e a s u r e M e t o d o l o j i s i | 37
METODOLOJİK EL KİTABI
6.
PRATİK ALIŞTIRMALAR KONSEPTİ
6.1 Temel Seviye Alıştırmalar
Alıştırmalar beş etaba ayrılmıştır (gün başına bir etap), ve her etapta çeşitli blok ve
talimatlar bulunmaktadır.
• Temel
Bilgisayar
Kullanımı
• Klasörler &
Dosyalar
Etap
1
Etap
2
Etap
4
Etap
3
• Internet ve
tarayıcı
• USB
Etap 5: Gözden
Geçirme
Her etaptaki görevler bilgisayarlar ile ilgili temel içerikleri ve görevleri kapsamaktadır.
Öğrencilerin günlük hayatları için faydalı bilgiler içermektedir ve en kolay şekilde
açıklanmıştır. Gerekli görüldüğü takdirde eğitmenler tarafından da desteklenecektir.
Konuyla ilgili başlıklar:
1. Temel Bilgisayar Kullanımı ( Fare, tuş, vb.)
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 38
METODOLOJİK EL KİTABI
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Klasör ve dosyalar
Kopyala& Yapıştır
İnternet tarayıcısı
Dosya indirme
Dosya kaydetme
USB kullanımı
Alıştırmalar süresince, eğitmenlerin talimatlar ve düzenlemeler yapmaları için bazı
başlıklar vurgulanmıştır. Yine de eğitmenlerin eğitimi daha etkin hale getirmek için bu kitabın
2. ve 3. Bölümlerinde verilen bilgilere uymaları tavsiye edilir.
Eğitmen notu:
İleri yaştaki öğrenicilerin BİT ile ilk defa karşılaşma ihtimallerine karşın, bu kursa
katıldıkları zaman yabancı dil ya da teknik dil kullanmaktan kaçınmanız rica edilir.
ALIŞTIRMA 1
Konu başlığı: Etap 1-i-TREASURE giriş &Temel Bilgisayar kullanımı
Süre: Birinci gün (yaklaşık 2s 45’)
Dersin tanıtımı: İlk gün, bu kursu diğer bilgisayar kurslarından ayırt edecek yenilikçi
özelliğinin öne çıkması amacıyla I-Treasure projesini genel olarak tanıtan basit bir alıştırma
ile başlayacaktır. Daha sonra, bilgisayarın yönetimi ve öğrenmesi kolay faydalı görevler
anlatılacaktır. Görevlerin yaklaşık 2 saat sürmesi beklenmektedir ancak bazı öğrenciler erken
bitirmeleri durumunda bilgi ve becerilerini güçlendirmek için tekrar yapabilirler.
Öğrenme hedefleri: Konu 1
Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör,
Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 39
METODOLOJİK EL KİTABI
Dersin yapısı:
Süre
5’
İçerik
Yöntem
Etkileşim
Isınma
Anlatım
Grup
Materyal
Hedefler/ Amaçlar
-
Katılımcıları tanıma
5’
Projeye giriş
Anlatım
Eğitmen
Metodolojik kitap
Projenin amaçlarını
ve kapsamını
paylaşma
5’
Alıştırmalara giriş
Anlatım
Eğitmen
Teknik kitap, temel
uygulamalı
alıştırmalar
Eğitimin amaç ve
hedefleri
Blok1
Uygulamalı
oturum
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap,
Temel uygulamalı
alıştırmalar
İlk yüz yüze
Blok 2
Uygulamalı
oturum
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap,
Temel uygulamalı
alıştırmalar
Windows üzerinde
birçok farklı açık
programlarla
alıştırma
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap,
Temel uygulamalı
alıştırmalar
Bilgisayar kullanımı
Grup
Alıştırma 1
süresince alınan
notlar
45’
45’
Ara
10’
45’
Blok 3
Uygulamalı
oturum
5’
Sonuçlar/ özetler
Anlatım
BLOK 1: ilk defa yüz yüze gelme




Bilgisayarı açın
Bilgisayarı kapatın
Fare ve klavyeye giriş
“Dosyam.txt” dosyasını Notepad ile açın
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 40
Bilgiyi
değerlendirme,
geribildirim alma
METODOLOJİK EL KİTABI
Eğitmen notu:
Her bilgisayarın masaüstünde bu dosyayı oluşturmalısınız, lütfen Teknik El Kitabı’nda konu
ile ilgili bölüme bakınız.



“Dosyam.txt” ye şunları ekleyin: adınızı, soyadınızı, şehrinizin adını, hepsini ayrı
satırlarda alt alta.
Notepad’i kapatın
Bilgisayarı yeniden başlatın
BLOK 2: Açık konumdaki çeşitli programlar (pencereler)










“Dosyam.txt” dosyasını açın
“Paint” yazılımını açın
“ Bilgisayar”ı açın
“Internet Explorer” (IE)’I açın
“Bilgisayar” penceresine gidin ( küçültülmüş durumda)
“Paint” penceresine gidin (küçültülmüş durumda)
“Paint”I küçültün
“Dosyam.txt” ye gidin
IE’yi kapatın
Masaüstünü gösterin
BLOK 3: “Bilgisayarım” menüsü


“ Bilgisayarım” menüsünü açın
İçeriğini keşfedin: C sürücüsü, D sürücüsü, CD sürücüsü, vb.
Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir
ALIŞTIRMA 2
Konu başlığı: Etap 2 – Klasör ve dosyalar
Süre: İkinci gün (yaklaşık 2s 50’)
Dersin tanıtımı: İkinci gün, klasör ve dosyalarla ilgili temel görevleri kapsayan basit
uygulamalar ve bu uygulamalarla ilgili kes-kopyala-yapıştır gibi ortak faaliyetler yapılacaktır.
Faaliyetler fare ya da klavye ile gerçekleştirilebilir. Görevlerin yaklaşık 2 saat sürmesi
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 41
METODOLOJİK EL KİTABI
bekleniyor ancak bazı öğreniciler erken bitirmeleri durumunda bilgi ve becerilerini
güçlendirmek için tekrar yapabilirler.
Öğrenme hedefleri: Konu 1, 2, 3, 6
Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör,
Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer
Dersin yapısı:
Süre
İçerik
Yöntem
Etkileşim
Eğitmen
5’
Alıştırmalara giriş
Anlatım
45’
Blok1
Uygulama
oturumu
45’
Blok 2
Uygulama
oturumu
Materyal
Hedefler/
Amaçlar
Teknik kitap, temel
uygulamalı alıştırmalar
Eğitimin amaç ve
hedefleri
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Standart Klasörler
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Klasör ve
dosyalarla ilk
temas
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Kopyala & yapıştır
ile ilk temas
Ara
10’
1s
Blok 3
5’
Sonuçlar/ özetler
Uygulama
oturumu
Grup
Anlatım
Grup
Alıştırma 2 sırasında
alınan notlar
Değerlendirme,
Geribildirimlerin
alınması
BLOK 1: Standart klasörler



Başlat  Kitaplıklar
“Belgeler”, “Resimler”, “Video” ve “Müzik” dosyalarını görün.
“Müzik” dosyasını açın  “şarkı.mp3” dosyasını Windows Player programı ile açın 
Windows Player programını kapatın
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 42
METODOLOJİK EL KİTABI
Eğitmen Notu:
Her bilgisayarda bir müzik dosyası oluşturmalı ve “şarkı.mp3” olarak adlandırmalısınız,
lütfen Teknik El Kitabı’nda konu ile ilgili bölüme bakınız.

“Resimler” klasörünü açın  foto1.jpg dosyasını Windows Fotoğraf Galerisi ile açın
sunum olarak 5 fotoğrafı görün  Windows Fotoğraf Galerisini kapatın
Eğitmen Notu:
Her bilgisayarda 5 dosya oluşturmalı ve bu fotoğraf dosyalarını “foto1.jpg”, “foto2.jpg”,
“foto3.jpg”, “foto4.jpg”, “foto5.jpg” olarak adlandırmalısınız, lütfen Teknik El Kitabı’nda
konu ile ilgili bölüme bakınız.

“Video” klasörünü açın“video.avi” dosyasını Windows Player programı ile
açınvideoyu izleyin Windows Player programını kapatın
Eğitmen Notu:
her bilgisayarda bu dosyayı oluşturmalı ve “video.avi” olarak adlandırmalısınız, , lütfen
Teknik El Kitabı’nda konu ile ilgili bölüme bakınız.
BLOK 2: Klasör ve dosyalarla ilk temas


BaşlatTüm ProgramlarDonatılarNotepad
Kısa bir metin yazın
Eğitmen Notu:
Akıllarına yazacak bir şey gelmemesi ihtimaline karşın kursiyerler için kısa bir metin
oluşturun



“İlkdosyam.txt” olarak masaüstüne kaydedin.
Masaüstünde “ Belgelerim” adında klasör oluşturun.
“İlkdosyam.txt” dosyanızı “Belgelerim” klasörüne taşıyın
BLOK 3: Kopyala & yapıştır ile ilk temas



BaşlatKitaplıklarBelgeler
“Klasörüm” adlı klasör oluşturun
“Resimler” klasörünü açın, “foto1.jpg” dosyasını kopyalayın ve “Klasörüm” içine
yapıştırın
Eğitmen Notu:
Bu eylem fare ile yapılmalı: sağ tıkla ve kopyala + sağ tıkla ve yapıştır
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 43
METODOLOJİK EL KİTABI

“Müzik” klasörünü açın, “şarkı.mp3” dosyasını kopyalayın, “Klasörüm” içine yapıştırın
Eğitmen Notu:
Bu eylem klavye ile yapılmalı: CTRL+C and CTRL + V

“Video” klasörünü açın, “video1.avi” dosyasını kesip “Klasörüm” içine yapıştırın
Eğitmen Notu:
Bu eylem fare ile yapılmalı: sağ tıkla ve kes + sağ tıkla ve yapıştır

Masaüstündeki “Belgelerim” klasörüne gidin
“ilkdosyam_yeni.txt” olarak yeniden adlandırın
ve
“ilkdosyam.txt”
dosyasını
Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir
ALIŞTIRMA 3
Konu başlığı: Etap 3 - USB kullanımı
Süre: Üçüncü gün (yaklaşık 2s 5’)
Dersin tanıtımı: Üçüncü günde, temel pratik alıştırmalar USB ve bilgisayar ikonu ile ilgili çok
kullanılan kopyala-yapıştır gibi uygulamalardan oluşacaktır. Bu eylemler, fare ya da klavye ile
gerçekleştirilebilir. Görevlerin yaklaşık 2 saat sürmesi tahmin ediliyor ancak eğer öğreniciler
erken bitirirlerse bilgilerini pekiştirmek için tekrar yapabilirler.
Öğrenme hedefleri: Konu 2, 3, 7
Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör,
Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 44
METODOLOJİK EL KİTABI
Dersin yapısı:
Süre
İçerik
Etkileşim
Eğitmen
Teknik kitap, temel
uygulamalı alıştırmalar
Eğitimin amaç ve
hedefleri
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Bağlantı ve keşif
Bilgisayar bilgisi ve
USB ile alıştırmalar
5’
Uygulamaya giriş
Anlatım
45’
Blok1
Uygulama
oturumu
Materyal
Ara
10’
1s
Blok 2
5’
Sonuçlar/ özetler
Uygulama
oturumu
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Anlatım
Grup
Alıştırma 3 sırasında alınan
notlar
BLOK 1: Bağlantı ve keşfetme


USB’yi bilgisayara bağlayın
Dosyaları görüntülemek için klasörü açın ve içeriği inceleyin
Eğitmen notu:
USB bağlandığında, iki şey gerçekleşebilir:
1- Otomatik olarak seçenekler ekrana gelebilir
2- Hiçbir şey olmaz ise Bilgisayarım’a gitmek gerekebilir


Haberler.txt adlı dosyayı Notepad ile aç
“Haberler.txt” yi masaüstündeki Belgelerim klasörüne kopyala
Eğitmen notu:
Bu eylem klavye ile yapılmalıdır: CTRL+C ve CTRL + V

Hedefler/
Amaçlar
Yöntem
USB’yi çıkar “USB cihazını güvenle çıkar.”
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 45
Değerlendirme,
Geribildirimlerin
alınması
METODOLOJİK EL KİTABI
BLOK 2: “Bilgisayarı” tanıma ve USB ile işlem yapma






BaşlatBilgisayarım
Farklı sürücülere (C, D, vb.) bakınız ve tanıyınız
“Boşluk.txt” adlı bir dosya oluşturun ve C sürücüsündeki boş alan miktarını içine yazın
(GB olarak)
“Boşluk.txt” dosyasını “Belgelerim” klasörüne taşıyın
USB cihazının içinde “ Klasörüm2” klasörü oluşturun
“Boşluk.txt” dosyasını “Belgelerim” klasöründen “Klasörüm2” klasörüne kopyala
Eğitmen notu:
Bu eylem fare ile yapılmalıdır: sağ tıkla ve kes +sağ tıkla ve yapıştır
Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir
ALIŞTIRMA 4
Konu başlığı: Etap 4 - Internet Explorer ve İnternet
Süre: Dördüncü gün (yaklaşık 2s 35’)
Dersin tanıtımı: Dördüncü günde, pratik alıştırmalar Internet explorer tarayıcısı ile yapılan
farklı sekmeler açmak, Google kullanmak gibi ortak eylemleri içermektedir. Eylemler fare ya
da klavye ile gerçekleştirilebilir. Uygulama tahminen 2 saat sürecek ancak öğrenciler erken
bitirirlerse, bilgilerini pekiştirmek için tekrar yapabilirler.
Öğrenme hedefleri: Konu 1, 2, 3, 4
Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör,
Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 46
METODOLOJİK EL KİTABI
Dersin yapısı:
Süre
İçerik
Hedefler/
Amaçlar
Yöntem
Etkileşim
Eğitmen
Teknik kitap, temel
uygulamalı alıştırmalar
Eğitimin amaç ve
hedefleri
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Internet Explorer
ile ilk temas
5’
Alıştırmaya giriş
Anlatım
45’
Blok1
Uygulama
oturumu
Materyal
Ara
10’
45’
Blok 2
Uygulama
oturumu
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Karışık görevlerin
kısaca tanımı
45’
Blok 3
Uygulama
oturumu
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Sekmelerle çalışma
5’
Sonuçlar/Özetler
Anlatım
Grup
Alıştırma 4 sırasında alınan
notlar
BLOK 1: Internet Explorer ile ilk temas







Başlat Tüm Programlar’dan Internet Explorer (IE) açın
Adres çubuğuna www.google.com yazın
Google arama kısmına hava durumu yazın ve verilen bilgiyi okuyun
Google arama kısmına ülkenizin adını yazın
Haberler kısmını kullanın ve kontrol etmek için ilkini kullanın
Haberlerin içine girdiğinizde çıktısını alın.
IE’yi kapatın
BLOK 2: Görevlerin karışık kullanımı


Başlat Tüm Programlar’dan Internet Explorer (IE) açın
Aşağıdaki menüden Google’ı açın
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 47
Değerlendirme,
Geribildirimlerin
alınması
METODOLOJİK EL KİTABI
Eğitmen notu:
Öğreniciler www.google.com’ un daha önce kullanıldığı için aşağıdaki menüden kolayca
ulaşılabileceğini rahatça göreceklerdir

Google aramaya, “[ülkenizin adı] Wikipedia” yazın
Eğitmen notu:
[ülke adı] öğrenici ülkesine göre değiştirilmelidir



Google’ın önerdiği ilk linki açın
Muhtemelen ülkenizden bahsetmekte olan ilk paragrafı seçin
Paragrafı kopyalayın
Eğitmen notu:
Bu eylem klavye ile yapılmalıdır: CTRL+C



Masaüstündeki Belgelerim klasörünüzdeki “İlkdosyam_yeni.txt” dosyasını açın
Mevcut metni seçin ve silin
Wikipedia’dan kopyaladığınız metni yapıştırın
Eğitmen notu:
Bu eylem fare ile gerçekleştirilmelidir: sağ tıkla ve yapıştır


Notepad üzerindeki değişiklikleri kaydedin
IE kapatın
BLOK 3: Sekmelerle çalışmak



BaşlatTüm Programlardan İnternet Explorer (IE) açın
Aşağıdaki menüden Google açın
Google Arama içine “ülke adınızı” yazın
Eğitmen notu:
[ülkeniz] öğrenicinin ülkesine göre değişmelidir





“Görseller” bölümünü kullanın
Yeni bir sekme açın ( Sekme 2)
Aşağıdaki menüden Google açın
Google Aramaya “i-treasure.eu” yazın.
Yeni bir sekme açın ( Sekme 3)
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 48
METODOLOJİK EL KİTABI






Aşağıdaki menüden Google’ı açın
Google Aramanın içine ülkenizin adını yazın.
“Videolar” bölümünü kullanın”
Sekme 3 den 2 ye geçin, 2 den 1’e geçin
Bütün sekmeleri kapatın
IE’I kapatın
Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir
ALIŞTIRMA 5
Konu başlığı: Etap 5 - Gözden Geçirme
Süre: Beşinci gün (yaklaşık 2s)
Dersin tanıtımı: Beşinci günde, temel pratik alıştırmalar geçmişte yapılmış olan bütün
alıştırmaları kapsar. Eylemler fare ya da klavye ile gerçekleştirilebilir. Uygulama tahminen 2
saat sürecektir ancak öğreniciler erken bitirirlerse, bilgilerini pekiştirmek için tekrar
yapabilirler.
Öğrenme hedefleri: Konular 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7
Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör,
Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 49
METODOLOJİK EL KİTABI
Dersin yapısı:
Süre
İçerik
Hedefler/
Amaçlar
Yöntem
Etkileşim
Eğitmen
Teknik kitap, temel
uygulamalı alıştırmalar
Eğitimin amaç ve
hedefleri
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Internet Explorer
ile ilk temas
Her şeyi
uygulamaya dökme
5’
Eğitime giriş
Anlatım
50’
Blok1
Uygulama
oturumu
10’
Materyal
Ara
50’
Blok 1
5’
Sonuçlar/ Özetler
Uygulama
oturumu
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Anlatım
Grup
Alıştırma 5 sırasında alınan
notlar
Değerlendirme,
Geribildirimlerin
alınması
BLOK 1: Her şeyi uygulamaya dökme





BaşlatTüm Programlardan İnternet Explorer (IE) açın
Aşağıdaki menüden Google açın
Google aramaya “i-treasure.eu” yazın
Projenin web sayfasına girmek için İlk sonucu açın
İlk sayfada görülen fotoğrafı Bilgisayar Resimler klasörünün altında “itreasure.jpg”
adıyla farklı kaydedin
Eğitmen notu:
Sağ tıkla ve Farklı kaydet seçeneği




“i-treasure.eu” web sitesinde, “Belgeler ve Yayınlara” tıklayın
“brochure_TR.pdf” dosyasını masaüstündeki “Belgelerim” klasörüne kaydedin
“brochure_TR.pdf” dosyasını açın ve nasıl bir PDF dosyası olduğunu görün.
“brochure_TR.pdf” dosyasını kopyalayın
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 50
METODOLOJİK EL KİTABI
Eğitmen notu:
Bu eylem klavye ile yapılmalıdır: CTRL+C



USB belleğinizi takın
USB’de “Temp” adlı bir klasör oluşturun
“brochure_TR.pdf” dosyasını “Temp” klasörüne yapıştırın
Eğitmen notu:
Bu eylem fare ile gerçekleştirilmelidir: sağ tıkla ve yapıştır
Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir
Bu alıştırma tamamlandıktan sonra "Temel Alıştırmaların" gözden geçirilmesi için
öğrenme çıktılarına vurgu yapılmalıdır bunun için Bölüm 2.4 Öğrenme Çıktılarını gözden
geçiriniz. Temel tabloda 55 yaş üstü bireyler tarafından elde edilmesi beklenen beceriler
açıklanmaktadır.
Göz önünde bulundurabileceğiniz bir diğer nokta ise bu adımların oyunu takip etmek
için bir yol çizmekte olduğudur ancak siz yine de dersin daha etkili olması için çeşitli kaynak
ve donanım kullanabilirsiniz. Öğretmenler, Kişisel Öğrenme Ortamında KÖO bulunan konular
gibi kendi notlarını oluşturup çeşitli kaynaklarla destekleyerek öğrencilere dağıtabilirler. 35
Aşağıda derse girişte yapılabilecek uygulamalara dair bir liste bulunmaktadır:






Fare kullanmayı öğrenmek 36
Klavye kullanmayı öğrenmek 37
İşletim sistemini tanıma (Windows) 38
Dosya ve klasörlerle çalışma 39
Bir dosyayı kopyalayıp yapıştırma 40
Bir internet sayfasından fotoğraf kaydetme 41
35
http://www.pearltrees.com/itreasure
http://www.minimouse.us/
37
http://www.learninggamesforkids.com/keyboarding_games.html
38
http://windows.microsoft.com/en-ca/windows/tutorial
39
http://windows.microsoft.com/en-us/windows/working-with-files-folders#1TC=windows-7
40
http://lifehacker.com/5801525/help-new-pc-users-learn-how-to-copy-cut-and-paste
36
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 51
METODOLOJİK EL KİTABI
6.2 İleri seviye alıştırmalar
İleri seviye alıştırmaların beş günde, günde ikişer saat olarak uygulanması
planlanmıştır. ( 3. Bölümde kursların esnekliği kısmındaki yorumlara bakınız.) Her gün, zorluk
dereceleri biraz artırılarak farklı teknoloji gruplarının gösterilmesi hedeflenmektedir.
Alıştırmalar beş etaba ayrılmıştır ( her gün bir etap), ve her etap talimatları ile
birlikte birçok bloklar halinde sunulmuştur.
• Google
• Facebook
Etap
1
Etap
2
Etap
4
Etap
3
• Skype
• Tablet
Etap 5: Gözden
Geçirme
Her etaptaki görevler farklı başlıklar ve görevler şeklinde hazırlanmıştır. Bu konular
ileri yaştakilerin günlük hayatları için kullanışlı konulardır ve en kolay şekilde açıklanmıştır.
Gerekli görüldüğü yerlerde eğitmen tarafından da destekleneceklerdir.
İlgili başlıklar şunlardır:
1. Google
41
http://www.janetelizabeth.org.uk/U3A/SaveWebImage.pdf
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 52
METODOLOJİK EL KİTABI
2. Facebook
3. Tablet
4. Skype
İleri seviye alıştırmalar ileri yaştaki bireyler için en yaygın ve kullanışlı teknolojileri
içermektedir ve i-TREASURE define avı yöntemine dayanmaktadır.
ALIŞTIRMA 1
Konu başlığı: Etap 1 - Google
Süre: Birinci gün (yaklaşık 2s 50’)
Dersin tanıtımı: İleri seviye alıştırmalar ilk gün, Google Teknolojilerindeki Arama, Videolar,
Görseller, Haritalar, Haberler, Çeviri ve Gmail uygulamaları ile başlayacak. Uygulama yaklaşık
2 saat sürecektir ancak öğrenciler erken bitirirlerse, bilgilerini pekiştirmek için tekrar
yapabilirler.
Öğrenme hedefleri: Konu 1
Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör,
Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer
Dersin yapısı:
Hedefler/
Amaçlar
İçerik
Yöntem
Etkileşim
5’
Isınma
Anlatım
Grup
5’
Projeye giriş
anlatım
Eğitmen
5’
Alıştırmalara giriş
Anlatım
Eğitmen
Teknik kitap, temel
uygulamalı alıştırmalar
Eğitimin amaç ve
hedefleri
20’
Blok1
Uygulama
Oturumu
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Google Arama
1s 30’
Blok 2
Uygulama
Oturumu
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Gmail
Süre
Materyal
-
Metodolojik kitap
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 53
Katılımcıları tanıma
Projenin amaç ve
hedeflerini paylaşma
METODOLOJİK EL KİTABI
Ara
10’
30’
Blok 3
5’
Sonuçlar/Özetler
Uygulama
Oturumu
Grup
Anlatım
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Alıştırma 1 sırasında
alınan notlar
Karışık ve Google
Çeviri
Değerlendirme,
Geribildirimlerin
alınması
BLOK 1: Google Arama

Google Arama kullanarak, Leonardo Da Vinci’nin doğum tarihini araştırmalısınız.
Oyuna devam etmek için doğru cevabı seçiniz (format: gg/aa/yyyy)
ÇÖZÜM:15/04/1452
Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir
BLOK 2: Gmail

Bir Gmail hesabı açmalısınız
Eğitmen notu:
Teknik Kitapta açıklandığı gibi, eğitmenler kursiyerlere ipuçları yollamak için hazır
cevapların oluşturulduğu birer Gmail hesabı oluşturmalıdır. Eğitmenler ve kursiyerler
kullanıcı adlarını ve şifrelerini gerektiğinde yeniden kullanmak için iyi saklamalıdır.

Bu bağlantıyı (proje bağlantısı) kişi listesine eklemelisiniz: [email protected]
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 54
METODOLOJİK EL KİTABI
Eğitmen notu:
Eğitmen kursiyerlere hesap bilgilerini vermelidir.
Kütüphanecinin adresi ([email protected] yalnızca bir örnektir) her ülke için farklı
olacaktır (her eğitmen bu eğitim için farklı bir hesap alacaktır), bu sadece bu işlemin nasıl
yapılacağını anlatan bir örnektir. Her ülkede kullanılan diller farklıdır (örn. konu bölümü)
ve talimatlar her ülke için anlaşılır olmalıdır. Teknik el kitabına bakınız.

“Proje bağlantı kişisine” konu bölümünde “i-Treasure: ilk ipucu” yazan bir mail
gönderiniz

“Proje bağlantı kişisinden” gelen ekinde bir dosya içeren bir mail alacaksınız. Çözüm
için Google Haritalar kullanmanız gerekmektedir
Eğitmen notu:
Eğitmenler hazır cevapları oluşturmalılar (Teknik el kitabına bakınız).
Bu cevabın içeriğinde, kursiyerler şu koordinatlara sahip bir yeri bulacaklar:
48.871631, 2.300445

Bu yer hangi ülkeye aittir? Çözümü bulduktan sonra, ülke adını İngilizceye
çevirmelisiniz ( Google Çeviri kullanarak, ülkenin doğru adını şıklardan seçiniz.).
CEVAP: France

Bu yerden “La Bastille” meydanına metro ile gitmeniz gerektiğini hayal edin. Google
Haritalar kullanarak hangi hattı seçmelisiniz?
CEVAP:M1
Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir
BLOK 3: Karışık ve Google Çeviri

“Proje bağlantı kişisine” “i-Treasure: La Bastille” konulu bir mail gönderecek ve
talimatlar içeren bir mail alacaksınız.

Resim eklenmiş bir e-posta, sizin bir sonraki seyahatinizin nereye olması gerektiğini
söyleyecektir.
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 55
METODOLOJİK EL KİTABI
Eğitmen notu:
Bu e-posta ile kursiyerlere, şöyle bir resim gidecektir:

Bu yerin bulunduğu şehrin adını seçiniz ( Bunu daha önce yaptığınız gibi, Google
Çeviri kullanarak İngilizce yazmanız gerektiğini unutmayın.).
CEVAP: London
Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir
ALIŞTIRMA 2
Konu başlığı: Etap 2 - Facebook
Süre: İkinci gün (yaklaşık 2s 50’)
Dersin tanıtımı: İkinci gün, ileri seviye uygulamalı alıştırmalar Facebook’taki kişi ekleme,
mesaj gönderme, resim ekleme gibi basit görevlerle başlayacaktır. Uygulama yaklaşık 2 saat
sürecektir ancak öğrenciler erken bitirirlerse, bilgilerini pekiştirmek için bazı blokları tekrar
edebilirler.
Öğrenme hedefleri: Konu 2
Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör,
Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 56
METODOLOJİK EL KİTABI
Dersin yapısı:
Süre
İçerik
Hedefler/
Amaçlar
Yöntem
Etkileşim
Eğitmen
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Eğitimin amaç ve
hedefleri
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Facebook
Diğer özellikler
5’
Eğitime giriş
Anlatım
1s 30’
Blok1
Uygulama
oturumu
10’
Materyal
Ara
1s
Blok 2
5’
Sonuçlar/ Özetler
Uygulama
oturumu
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Anlatım
Grup
Alıştırma 2 sırasında alınan
notlar
Değerlendirme,
Geribildirimlerin
alınması
BLOK 1: Temel Facebook


Bir Facebook hesabı oluşturmalısınız. Bunun için daha önce oluşturduğunuz Gmail
hesabınızı kullanabilirsiniz.
“Proje bağlantı kişisini” kişiler listesine eklemelisiniz.
Eğitmen notu:
“Proje bağlantı kişisi” Facebook hesap detaylarını kursiyerlerle paylaşmalıdır. Bu sayede
kursiyerler eğitmenin hesabını bulup ekleyebilirler.

“Proje bağlantı kişisinin” duvarında kaç fotoğraf var?
CEVAP: 3
Eğitmen notu:
Eğitmen Facebook profiline üç fotoğraf yüklemelidir.

“Proje bağlantı kişisi” hangi ülkede yaşıyor?
CEVAP: Italy
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 57
METODOLOJİK EL KİTABI
Eğitmen notu:
Eğitmen Facebook hesabında yaşadığı şehri Roma (İtalya) olarak güncellemelidir.
Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir
BLOK 2: Diğer özellikler

“Proje bağlantı kişisine” “iTreasure: Facebook” konulu bir mail yollayın. Bir resim ekli
olan bir cevap maili alacaksınız.
Eğitmen notu:
Eğitmenler hazır cevapları oluşturmalılar (Teknik el kitabına bakınız).
Bu e-posta ile kursiyerlere, şöyle bir resim gidecektir:

Bu resmin bir anıtın ilk kelimesi olduğunu fark ettiniz. Bu anıtın ikinci kelimesini
öğrenmek için, eğitmeninizin Facebook hesabındaki notlarına bakmanız gerekecek
Anıtın tam adını şıklardan seçin:
CEVAP: The Coliseum

Facebook profiline resim ekleyerek özel bir mesaj yollayın. Anıtın resmini indirmek
için Google Görselleri kullanın. En sonunda da bu resmi Facebook duvarınıza
yükleyin.
Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 58
METODOLOJİK EL KİTABI
ALIŞTIRMA 3
Konu başlığı: Etap 3 - Tabletler
Süre: Üçüncü gün (yaklaşık 2s 20’)
Dersin tanıtımı: Üçüncü gün, ileri seviye pratik alıştırmalar Tabletin ayarlanması, Tablette
Facebook gibi basit görevlerle başlayacaktır. Uygulama yaklaşık 2 saat sürecektir ancak
öğrenciler erken bitirirlerse, bilgilerini pekiştirmek için bazı blokları tekrar edebilirler.
Öğrenme hedefleri: Konu 3
Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör,
Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer
Dersin yapısı:
Süre
İçerik
Etkileşim
Eğitmen
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Eğitimin amaç ve
hedefleri
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Tablet
Diğer özellikler
5’
Alıştırmaya giriş
Anlatım
1s
Blok1
Uygulama
oturumu
10’
Materyal
Ara
1s
Blok 2
5’
Sonuçlar/ özetler
Uygulama
oturumu
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Konuşma
Grup
Alıştırma 3 sırasında alınan
notlar
BLOK 1: Temel Tablet kullanımı




Hedefler/
Amaçlar
Yöntem
Tableti açın ve kapatın
WIFI bağlantısını açın ve kablosuz ağa bağlanın
Yazı fontunu değiştirin
Pil durumunu öğrenin
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 59
Değerlendirme,
Geribildirimlerin
alınması
METODOLOJİK EL KİTABI




Tabletinizin boş hafıza durumunu öğrenin
Tabletinizin kamerasını test edin
“Proje bağlantı kişisine” “iTreasure: Tablet” konulu bir mail gönderin. Resim ekli bir
cevap alacaksınız.
Anıtın adını aşağıdan seçin ( İngilizce olarak yazmanız gerektiğini unutmayın, daha
önce yaptığınız gibi Google Çeviri kullanacaksınız.)
CEVAP: Parthenon
Eğitmen notu:
Eğitmenler hazır cevapları oluşturmalılar (Teknik el kitabına bakınız).
Bu e-posta ile kursiyerlere, şöyle bir resim gidecektir:
Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir
BLOK 2: Diğer özellikler



Tablet uygulaması Google Play kullanarak tabletinize Facebook yükleyin.
Kendi fotoğrafınızı (öz çekim) çekin ve Facebook duvarınıza yükleyin.
“Proje bağlantı kişisine” “iTreasure: Video” konulu bir mail gönderin. Youtube ile
açılan bir link cevap olarak gelecek. Bu şarkının adı nedir?
CEVAP: Imagine
Eğitmen notu:
Bu an tam da sesi kısıp açmak için güzel bir alıştırma olacaktır


www.i-treasure.eu’ ya gidin. “Belgeler ve Yayınlar” bölümüne tıklayın, orada bir PDF
belgesi olan “brochure_en.pdf” dosyasını indirin ve açın.
Belgede gördüğünüz turuncu yazılı ilk kelime nedir?
CEVAP: Consortium
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 60
METODOLOJİK EL KİTABI
Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir
ALIŞTIRMA 4
Konu başlığı: Etap 4 - Skype
Süre: Dördüncü gün (yaklaşık 2s 10’)
Dersin tanıtımı: Dördüncü gün, ileri seviye pratik alıştırmalar Skype ile ilgili hesap alma,
arama yapma gibi basit görevlerle başlayacaktır. Uygulama tahminen 2 saat sürecektir ancak
öğrenciler erken bitirirlerse, bilgilerini pekiştirmek için bazı blokları tekrar yapabilirler.
Öğrenme hedefleri: Konu 4
Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör,
Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer
Dersin yapısı:
Süre
İçerik
Hedefler/
Amaçlar
Yöntem
Etkileşim
Eğitmen
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Eğitimin amaç ve
hedefleri
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Tablet üzerinde
Skype
5’
Alıştırmaya giriş
Anlatım
1s
Blok1
Uygulama
oturumu
10’
Materyal
Ara
1s
Blok 1
5’
Sonuçlar/ özetler
Uygulama
oturumu
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Tablet üzerinde
Skype
Anlatım
Grup
Alıştırma 4 sırasında alınan
notlar
Değerlendirme,
Geribildirimlerin
alınması
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 61
METODOLOJİK EL KİTABI
BLOK 1: Tablette Skype kullanımı

Google Play kullanarak tablete Skype yükleyin.
Eğitmen notu:
Tablete daha önce Skype yüklenmediğinden emin olunuz


Yeni bir Skype hesabı almalısınız. Kayıt için gmail adresinizi kullanabilirsiniz.
Eğitmeni kişilerinize ekleyebilirsiniz.
Eğitmen notu:
Eğitmen kursiyere hesap ayrıntılarını vermelidir

Eğitmeninizi Skype kullanarak arayın ( Video araması olarak değil)
Eğitmen notu:
Eğitmen kursiyerlerden mesaj alıp mesaj gönderebildiğini kontrol etmelidir. Eğitmen
kursiyerin kendisini nasıl arayabileceğini bilmelidir. Kursiyer listesinde olmalıdır.


Eğitmeninize bir metin mesajı gönderin
Eğitmeninizin doğum tarihi nedir?
CEVAP: 15/04/1944
Eğitmen notu:
Eğitmen doğum gününü Skype profiline yazmalıdır

Eğitmeninizi Skype kullanarak arayın (video arama kullanarak).
Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 62
METODOLOJİK EL KİTABI
ALIŞTIRMA 5
Konu başlığı: Etap 5 - Gözden Geçirme
Süre: Beşinci gün (yaklaşık 3s)
Dersin tanıtımı: Beşinci gün, ileri seviye pratik alıştırmalar geçmiş etaplardaki basit
uygulamalar ile başlayacaktır. Uygulama yaklaşık 2 saat sürecek ancak öğrenciler erken
bitirirlerse, bilgilerini pekiştirmek için bazı blokları tekrar yapabilirler.
Öğrenme hedefleri: Konu 1, 2, 3, 4
Kullanılacak teknolojiler (olası yardımcı teknolojiler hariç): Eğitmen Bilgisayarı, Projektör,
Öğrenici bilgisayarları/ Lazer Pointer
Dersin yapısı:
Süre
5’
1:20 s
Hedefler/
Amaçlar
Yöntem
Etkileşim
Alıştırmalara giriş
Anlatım
Eğitmen
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı
alıştırmalar
Eğitimin amaç ve
hedefleri
Blok1
Uygulama
oturumu
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı
alıştırmalar
Karışık
İçerik
10’
Materyal
Ara
1:20 s
Blok 1
5’
Sonuçlar/ özetler
Uygulama
oturumu
anlatım
Grup
Grup
Metodolojik kitap,
Teknik Kitap, Temel
uygulamalı alıştırmalar
Karışık
Alıştırma 5 sırasında
alınan notlar
Değerlendirme/ Geri
bildirimleri alınması
BLOK 1: Karışık uygulama

Gmail kullanarak, “Proje bağlantı kişisine” “iTreasure: Da Vinci” konulu bir mail
gönderin. Bir soru içeren mail alacaksınız. Bu soruyu Wikipedia kullanarak
cevaplandırmalısınız.
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 63
METODOLOJİK EL KİTABI
Eğitmen notu:
Eğitmenler hazır cevap oluşturmalıdır (Teknik el kitabına bakınız).
Kursiyerler şu sorunun yer aldığı bir mesaj alacaklar:
Leonardo Da Vinci hangi kasabada doğmuştur?
CEVAP: Vinci

Koordinatların yer aldığı bir mail alacaksınız. Bu koordinatları Google Haritalarda
kullanın, sizi ünlü bir şehre alıp götüreceklerdir. Müzenin bulunduğu şehrin tam adını
seçiniz. ( Bunu İngilizce olarak yazmanız gerektiğini unutmayınız, daha önce yaptığınız
gibi Google Çeviriyi kullanabilirsiniz).
CEVAP: Milan
Eğitmen notu:
Eğitmen bu koordinatları Facebook duvarına yazmalıdır:
45.463003, 9.170937
Her bir blok öğrenicinin ihtiyaç duyduğu kadar tekrar edilebilir
6.3 Hikâye
i-Treasure için hikaye anlatma, pratik alıştırmaların bir hikayede toplanıp, öğrenme
sürecini kolaylaştırdığı ve daha doğal ve anlaşılabilir kıldığı bir yöntemdir. İleri yaştaki öğrenci
maceracı rolünü üstlenir, eğitmen ise kütüphaneci. Aşağıda öğrenme platformunda da
görülen temel ve İleri seviyede sunulan metin ve bazı tekrar edilen yazıları (sorular ve
cevapları) bulacaksınız.
Merhaba maceraperest, i-Treasure görevine hoş geldiniz!
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 64
METODOLOJİK EL KİTABI
Resim 1 Fotoğrafçı 42
Yıllar boyunca dünyanın çeşitli yerlerini gezmiş deneyimli bir gezgin ve saha
araştırmacısısınız ancak bir süre önce bu stresli yaşamdan vazgeçip doğduğunuz yerde yeni
bir hayata başladınız. En sevdiğiniz mekân kütüphanede kitap okumanın tadını
çıkarıyorsunuz.
Resim 2 Lafayette Üniversitesi 43
Tarih bölümündeki kitaplardan birisine göz gezdirirken kitabın içinden bir kâğıt
parçası düştüğünü görüyorsunuz.
Resim 3 Harita 44
Düşen bu kâğıt parçasının eski garip bir harita olduğunu fark ediyorsunuz. İçinde,
muhtemelen bir hazine veya ona benzer bir şeyler bulmanızı sağlayacak bazı talimatlar
olduğunu fark ediyorsunuz ancak ipuçlarını çözemiyorsunuz.
42
[Poster] : https://www.flickr.com/photos/japokskee/4428262825/in/photostream/
[Poster] :
http://en.wikipedia.org/wiki/Lafayette_College#mediaviewer/File:Lafayette_College_Easton_PA_25_Library_
with_tall_shelves.jpg
44
[Poster] : http://pixabay.com/es/mapa-del-tesoro-caza-del-tesoro-153425/
43
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 65
METODOLOJİK EL KİTABI
Resim 4 Sandık 45
Bu durum aniden içinizdeki maceracı tarafı uyandırıyor ve kütüphane görevlisi
kadından (uzun yıllardır arkadaşsınız) konuyla ilgili bilgi almayı deniyorsunuz. Kendisi bir
tarihçi ve eski elyazmalarında bir uzman. Ancak maalesef kendisi kütüphanede değil.
Resim 5 Kütüphaneci 46
Bu araştırmanın çok fazla zaman ve çaba gerektirdiğinin farkındasınız. Daha önceleri
bu hazineyi bulmak için gerekli beceriler sizde mevcuttu ancak şimdi değil, bu sebeple
yeteneklerinizi güncellemek ve son araştırma teknolojilerini öğrenmek için kasabanızda
bulunan eğitim merkezine gidip temel becerileri ediniyorsunuz.
Resim 6 Araştırma 47
45
[Poster] : http://pixabay.com/es/pecho-tesoro-cuadro-contenedor-145753/
[Poster] :
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:LIBRARIAN_AT_THE_CARD_FILES_AT_SENIOR_HIGH_SCHOOL_IN_NE
W_ULM_MINNESOTA._THE_TOWN_IS_A_COUNTY_SEAT_TRADING_CENTER_OF..._-_NARA_-_558218.jpg
47
[Poster] : http://pixabay.com/es/lupa-globo-mundo-continentes-68204/
46
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 66
METODOLOJİK EL KİTABI
TEMEL SEVİYE BÖLÜMÜ
Siz gereken 5 beceriyi adım adım edinirken, eğitim merkezi size her adımın sonunda
bir nişan verecektir:
1. Temel bilgisayar kullanımı
Resim 748
2. Dosya ve klasörler
Resim 849
3. İnternette gezinme
Resim 9150
4. USB kullanımı
Resim 2051
5. Gözden geçirme
Resim 3152
Artık, hazineyi bulmak için macerayla yüzleşmeye hazırsınız.
48
[Poster] : http://www.freepik.es/iconos-gratis/el-equipo-de-pc-con-monitor_737455.htm
[Poster] : http://www.freepik.es/iconos-gratis/cartera-de-servicios_755551.htm
50
[Poster] : http://www.freepik.es/iconos-gratis/herramienta-de-lupa-en-el-globo-de-la-tierra_737414.htm
51
[Poster] : http://www.freepik.es/iconos-gratis/usb_694794.htm
52
[Poster] : http://www.freepik.es/iconos-gratis/medalla-con-la-estrella-y-la-cinta_695511.htm
49
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 67
METODOLOJİK EL KİTABI
İLERİ SEVİYE BÖLÜMÜ
Mademki macerayla yüzleşmek için temel becerilere sahipsiniz, kendi başınıza gizemli
araştırmaya başlayabilirsiniz, ama daha sonrası için kütüphaneci arkadaşınıza güvenerek.
ALIŞTIRMA 1
Blok 1
Haritanın, eski dönemin en önemli mucidi, bir Rönesans âlimi olan Leonardo Da Vinci’ye ait
olduğunu keşfettiniz. Haritanın tarihini bulabilmek için Leonardo’nun doğum tarihini
öğrenmek istiyorsunuz. Bu yüzden Google arama motorunu kullanmalısınız. (biçim:
gg/aa/yyyy):
a. 25/04/1980
b. 15/04/1542
c. 15/04/1452
d. 05/04/2014
Blok 2
En kısa zamanda kütüphaneci arkadaşınızla iletişime geçmelisiniz çünkü aklınız karışık ve
araştırmaya başlamak için bir ipucuna ihtiyacınız var. Kütüphaneci arkadaşınıza bir e-posta
göndermeye karar veriyorsunuz ancak bunu yapmadan önce bir Gmail hesabı oluşturmanız
gerekiyor.
Daha sonra kütüphaneci arkadaşınızı Gmail rehberine eklemeniz gerekiyor.
Bundan sonra onlara konusu “iTreasure: ilk ipucu” olan bir e-posta gönderin.
Kütüphaneci arkadaşınızdan ivedi olarak içinde ipucu olan bir e-posta alacaksınız: Bu seyahat
etmeniz gereken ilk yerin tarifi. Bu tarif GPS koordinatları biçiminde belirtilmiş ve hangi
ülkeye ait olduğunu çözmek için Google Haritaları kullanmanız gerekiyor.
OTOMATİK CEVAPTAKİ İPUCU: 48.871631, 2.300445
Doğru cevabı İngilizce olarak seçiniz. Ülke ismini İngilizceye çevirmek için Google Çeviriyi
kullanmalısınız.
a. Spain
b. France
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 68
METODOLOJİK EL KİTABI
c. Belgium
d. Poland
Şu anda GPS koordinatlarının belirttiği yerdesiniz ve aniden kütüphaneci arkadaşınız size
arıyor ve bir “anahtar” bulmak için metro ile “Bastille Meydanı’na” gitmeniz gerektiğini
söylüyor. Ne dediğini tam olarak anlayamıyorsunuz fakat söylediğini yapmayı Kabul
ediyorsunuz. Kendisi size bu meydana en hızlı ulaştıracak metro güzergahını bulmak için
Google Haritaları kullanmanızı tavsiye ediyor. Doğru cevabı seçiniz:
a. M4
b. C2
c. M1
d. K1
Blok 3
“Bastille Meydanı’na” ulaştınız ve gizemli anahtar ile ilgili daha fazla bilgi edinmek için
kütüphaneci arkadaşınızla tekrar iletişime geçmeniz ve bunun için kendisine konusu “iTreasure: La Bastille” olan bir e-posta göndermeniz gerekmektedir.
Aniden bir kurye size içinde değişik bir anahtar olan bir zarf getiriyor.
Resim 42 Anahtar53
Sonrasında gideceğiniz yeri size gösteren bir fotoğrafın ekli olduğu bir e-posta alacaksınız.
OTOMATİK CEVAPTAKİ İPUCU:
Resim 53 Big Ben54
53
[Poster] : http://www.freepik.es/vector-gratis/clave_518461.htm
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 69
METODOLOJİK EL KİTABI
Bu yerin ait olduğu şehrin adını seçiniz (Bu cevabı İngilizce yazmanız gerektiğini unutmayınız,
önceki soruda yaptığınız gibi Google Çeviri kullanabilirsiniz).
a. Brussels
b. London
c. Prague
d. Geneva
ALIŞTIRMA SONU, ÖDÜL NİŞANI
Resim 6455
ALIŞTIRMA 2
Blok 1
Kütüphaneci önümüzdeki birkaç gün e-posta hesabına erişemeyeceği konusunda sizi
uyarıyor ve size iletişim aracı olarak Facebook kullanmayı teklif ediyor. Bu yüzden kendi
Facebook hesabınızı oluşturmanız gerekiyor (hesap oluşturmak için önceden oluşturduğunuz
Gmail adresini kullanınız).
Daha sonra kütüphaneci arkadaşınızı ekleyiniz, bunun için mesela kendisinin Gmail hesabını
kullanarak arama yapabilirsiniz.
Haritada çizili yola bakarken bir sonraki adımın ne olacağını düşünmektesiniz ve haritada bir
çatal ve çok sayıda başka nesneler çizili olduğunu fark ettiniz: soldaki yol bir ağaç kümesine
yakınken, sağdaki yol ise taşların olduğu bir yere yakın. Nasıl bir yol izleyeceğinizi danışmak
için kütüphaneci arkadaşınıza soruyorsunuz ve kendisi doğru yolda Facebook hesabındaki
resim sayısı kadar nesne olduğunu belirtiyor.
54
[Poster] : http://www.geograph.org.uk/photo/2571661
[Poster]: http://www.freepik.es/iconos-gratis/sobre-en-papel-negro-con-una-letra-de-la-hoja-blanca-en-elinterior_742882.htm
55
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 70
METODOLOJİK EL KİTABI
Resim 75 Çatal56
Nesne sayısını seçiniz:
a. 2
b. 4
c. 3
d. 1
Daha sonra kütüphaneci arkadaşınıza hangi ülkeye gitmeniz gerektiğini kısaca soruyorsunuz.
Size verdiği cevap; şu anda yaşadığı şehrin de bu ülkede bulunduğu ve hangi şehirde
yaşadığına dair bilgi ise kendisinin Facebook profilinde mevcut.
Bu ülke hangisidir (Bu cevabı İngilizce yazmanız gerektiğini unutmayınız, önceki soruda
yaptığınız gibi Google Çeviri kullanabilirsiniz):
a. Sevilla
b. Lisbon
c. Italy
d. Bucarest
Blok 2
Kütüphaneci arkadaşınız önümüzdeki günlerde e-posta hesabının çalışmayacağını
hatırlatıyor ve henüz hesabı kullanılıyorken bu fırsattan faydalanarak bir sonraki ipucunu
soruyorsunuz. Bunun için konu kısmına “i-Treasure: Facebook” yazdığınız bir e-posta
gönderiyorsunuz. İçinde bir fotoğraf ekli olan bir e-posta ile size hemen cevap veriyor.
56
[Poster]: https://www.flickr.com/photos/transitomedellin/7678556992/in/photolist-8QtVWD-fptbNy-4xJciRjZzJ7M-bPM7qk-2RnNfS-4WeECT-ibkKv-8fYeGq-7WMfzZ-boDfER-qjX3CX-494RWs-etQeu-4QJPp2-aG34oTf9M4kL-nwZ2LY-bUH33k-24P3oB-24P2h2-kAnphM-hqPUGF-hXPse5-nSJbVo-kGUy1R-byuGnH-kAikFX-byuEa4ebU9So-ebXtKB-5qGcUK-deXZeq-cw7GHG-99uSWr-aoMyys-eeQwRb-4Fxssk-7ntSns-7oc6Pe-dbgHBu-77GktN4yC7as-6rh8ar-4mT8ro-cGwBrm-cGwBpf-cGwBw9-cGwBtE-qxFU87
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 71
METODOLOJİK EL KİTABI
OTOMATİK CEVAPTAKİ İPUCU:
Resim 8657
Bu fotoğrafın içinde bir kelime olduğunu fark ediyorsunuz, bu Avrupa’da bulunan meşhur bir
yapının ilk kelimesi.
Bu yapının ikinci kelimesini bulmanız için kendisinin Facebook’taki notlarına bakmanızı
söylüyor. Bu yapının ismi nedir:
a. The Brandemburg Gate
b. The Hanging Bridge
c. The Coliseum
d. The Eiffel Tower
Bu yapının ismini buldunuz ve arkadaşınıza Facebook’tan içinde bir fotoğraf ekli bir mesaj
atmaya karar verdiniz. Bu yapının bir fotoğrafını indirmek için Google Görseller kullanınız.
Sonra bu fotoğrafı Facebook duvarınıza yükleyiniz.
ALIŞTIRMA SONU, ÖDÜL NİŞANI
Resim 9758
ALIŞTIRMA 3
Blok 1
Şu ana kadar kolay biçimde bilgisayar erişiminiz vardı fakat şu anda trenle seyahat
etmektesiniz ve bu maceraya devam etmek için sadece Tabletinizi kullanabilirsiniz. Kendi
57
58
[Poster] : http://www.clipartpanda.com/clipart_images/the-video-is-a-sight-word-song-47071241
[Poster] : http://www.freepik.es/iconos-gratis/pulgar-hacia-arriba-signo-en-placa-circular_718905.htm
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 72
METODOLOJİK EL KİTABI
ihtiyaçlarınız için Tableti ayarlamanız gerekmektedir ve ayarladıktan sonra arkadaşınızla
iletişime geçebilir ve ondan bilgi edinebilirsiniz. Şu adımları takip etmeniz gerekmektedir.
 Tableti açıp kapatın
 Wifi2yı etkinleştirin ve Tabletin yerel ağ bağlantısını gerçekleştirin
 Yazı boyutunu değiştirin
 Pil durumunu kontrol edin
 Tabletinizin boş hafıza alanını kontrol edin
 Tablet kamerasını test edin
Yeni ipucu almak için arkadaşınıza e-posta göndermeye karar veriyorsunuz. Bu gönderinin
konusu “iTreasure: Tablet” olmalıdır. Hemen içinde Avrupa’nın çok bilindik tarihi
yapılarından birisinin fotoğrafının ekli olduğu bir cevap alıyorsunuz. Bu tarihi yapının adını
seçiniz(Bu cevabı İngilizce yazmanız gerektiğini unutmayınız, önceki soruda yaptığınız gibi
Google Çeviri kullanabilirsiniz):
a. Leaning Tower of Pisa
b. Big Ben
c. Parthenon
d. Saint Basil’s Cathedral
Blok 2
Önümüzdeki günlerde e-posta kullanamayacağı için arkadaşınız iletişim aracı olarak yine
Facebook kullanmayı öneriyor. Bunun için Tabletinize Facebook uygulamasını Google Play
Store vasıtasıyla indirmeniz gerekmektedir.
Kütüphaneci arkadaşınız sizin siz olduğunuzdan şüphelendiğini, sizin belki de bir ajan
olduğunuzu ve kılık değiştirmiş olabileceğinden şüphe duyduğunu söylüyor ve daha fazla
ipucu göndermeden önce sizin siz olduğunuzdan emin olmak istiyor. Bunun için şunları
yapmanızı istiyor:
1. Kendi fotoğrafınızı çekin (öz çekim) ve Facebook duvarınıza yükleyin.
2. Konusu “iTreasure: Video” olan bir e-posta gönderin. Hemen akabinde içinde bir
Youtube videosu bağlantısı olan e-posta size ulaşıyor. Bu bağlantıyı açın ve şarkının
adını bulun.
Bu şarkı hangisidir:
a. Winds of love
b. Singing
c. Imagine
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 73
METODOLOJİK EL KİTABI
d. Shouting
Kimliğinizin doğru olduğuna inandıktan sonra arkadaşınız size sonraki ipucunu veriyor. Bu
ipucunu şu web sitesinde bulabileceğiniz söylüyor: www.i-treasure.eu. Bu sitedeki “Belgeler
ve Yayınlar” sayfasında bulunan “brochure_en.pdf” dosyasını açtığınızda bu dosyanın ilk
kelimesinin (turuncu olan), üyelerinin bilgi ve Dünya Mirasını korumaya kararlı olduğu gizli
bir örgüt adı olduğunu bulacaksınız.
Bu gizli örgütün adını seçiniz:
a. i-Treasure
b. Tecnalia
c. Consortium
d. Partnership
ALIŞTIRMA SONU, ÖDÜL NİŞANI
Resim 10859
ALIŞTIRMA 4
Blok 1
Son ipucu biraz bulmaca gibi ve arkadaşınızla konuşmaya karar veriyorsunuz fakat cep
telefonunuzun pili bitmiş ve iletişime geçmek için tabletinizi kullanmanız gerekmekte. Bu
yüzden Skype indirmek için Google Play Store kullanıyorsunuz.
Sonrasında bir Skype hesabı oluşturmanız gerekiyor. Hesap oluşturmak için Gmail hesabınızı
kullanın. Kütüphaneciyi Gmail hesabını kullanarak kişilere ekleyin.
Şimdi arkadaşınızla iletişime geçmek için hazırsınız fakat Skype ile video arama değil normal
telefon araması yapmalısınız.
59
[Poster] : http://www.freepik.es/iconos-gratis/pantalla-tactil-de-la-mano-de-la-tableta_720727.htm
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 74
METODOLOJİK EL KİTABI
Kendisiyle bulmacavari ipucu hakkında konuştuktan sonra ona Skype kullanarak bir sonraki
ipucunu sormak için bir mesaj yolluyorsunuz.
Size kendisinin Skype profilinde bulabileceğiniz doğum tarihini soruyor.
Doğum gününü seçiniz:
a. 15/04/1452
b. 15/04/1870
c. 15/04/1944
d. 25/05/1935
Doğum gününün Leonardo Da Vinci’ninkiyle aynı olduğunu fark ediyorsunuz. Garip bir
durum, değil mi? Bu sadece bir tesadüf olamaz. Kendisi ile Skype vasıtasıyla konuşmaya
karar veriyorsunuz fakat bu sefer kendisini görmek için video arama seçeneğini tercih
ediyorsunuz.
ALIŞTIRMA SONU, ÖDÜL NİŞANI
Resim 191160
ALIŞTIRMA 5
Blok 1
Kendisine yeni ipucunu sormak için konu kısmına “iTreasure: Da Vinci” yazdığınız e-postayı
gönderiyorsunuz. Hemen size bir soru ile karşılık veriyor, bu sorunun cevabını bulmak için
Wikipedia’dan araştırmalısınız.
SORU: Leonardo Da Vinci nerede doğmuştur?
Doğru şıkkı seçiniz:
a. Venice
b. Paris
60
[Poster] : http://www.freepik.com/free-icon/telephone_754542.htm
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 75
METODOLOJİK EL KİTABI
c. Vinci
d. Rome
Kütüphaneci arkadaşınız define avı oyununda doğru yolda olduğunuzun farkında ve size yeni
bir ipucu gönderiyor. Sizi kendisinin Facebook duvarına bakmanız konusunda yönlendiriyor
ve burada enteresan bir yere ait GPS koordinatları bulacağınız söylüyor.
İPUCU: 45.463003, 9.170937
Bu koordinatları Google Haritalara girdiğinizde burasının bir müze olduğunu görüyorsunuz
ve burada gizemli bir sandık bulmanız gerekiyor.
Bu müzenin içinde bulunduğu şehrin adını seçiniz (Bu cevabı İngilizce yazmanız gerektiğini
unutmayınız, önceki soruda yaptığınız gibi Google Çeviri kullanabilirsiniz).
a. Vinci
b. Napoli
c. Milan
d. Rome
Bütün bir gün müzede dolaştıktan sonra diğer eserlerden uzakta eski bir sandık
buluyorsunuz ve daha önce bulmuş olduğunuz anahtar bu sandığın kilidine tam uyacakmış
gibi görünüyor. Anahtarı takıyorsunuz ve içinde bir parşömen olan sandık açılıyor.
Hemen alıp okuyorsunuz:
“Merhaba benim maceracı arkadaşım, ben kütüphaneci arkadaşınım. Ben, Bilgi ve Dünya
Mirasını korumaya çalışan “Consortium” isminde gizli bir örgüte üyeyim ve mevcut durumda
Leonardo Da Vinci’ye ait olanları korumaya çalışıyoruz. Bir gezgin olarak yeteneklerini ve son
teknolojileri kullanan bir define avcısı olarak becerilerini gördükten sonra, senin de
örgütümüzün bir parçası olmayı hak ettiğini ve eğer istersen gelecekte bizimle beraber
çalışmana karar verdik. Hoş geldin.”
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 76
METODOLOJİK EL KİTABI
Resim 120 Konsorsiyum61
ALIŞTIRMA SONU, ÖDÜL NİŞANI
Resim 131 Topluluk62
6.4 Oyundaki Roller
Oyun boyunca eğitmen kütüphaneci rolünü oynar, gerekli bilgiyi sağlama ve
maceracı/oyuncuyla(ileri yaştaki birey) birebir irtibatta olur. Eğitmenin katılımı çoğunlukla
otomatiktir çünkü mail ile otomatik cevap vasıtasıyla destek verir. ( Teknik kitapta hazır
cevaplar bölümü)Eğitmen yalnızca kursiyerler soru sorduklarında hesaplarıyla destek sağlar
(Gmail, Facebook, Skype).
6.5 Eğitimden önce eğitmenlerin yapması gerekenler
Eğitmenlerin kursiyerlere otomatik olarak gönderilmesi için aşağıdakileri
hazırlamaları gerekmektedir ( kendi dillerinde):
 Kurs ( temel ve ileri düzey) I-Treasure kapsamına ve metodolojik taslağın ilkelerine
dayanmaktadır.
 Gmail’de teknik taslağın ana hatlarını takip ederek, otomatik cevaplar (hazır cevaplar)
oluşturun:
o Gmail hesabınızda “iTreasure: ilk ipucu” başlığıyla bir hazır cevap oluşturun,
içeriğinde şu ipucu bulunsun: “48.871631, 2.300445”.
61
62
[Poster] : http://pixabay.com/es/oficina-negocios-negocio-227746/
[Poster] : http://www.freepik.com/free-icon/communities_755576.htm
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 77
METODOLOJİK EL KİTABI
o Gmail hesabınızda “i-Treasure: La Bastille” başlığıyla bir hazır cevap oluşturun,
ek olarak bir Londra fotoğrafı olsun:
Resim 142 The Big Ben63
o Gmail hesabınızda “i-Treasure: Facebook” başlığıyla bir hazır cevap oluşturun,
ekinde “the” yazılı bir fotoğraf olsun:
Resim 15364
o Gmail hesabınızda “iTreasure: Tablet” başlığıyla bir hazır cevap oluşturun,
ekinde Parthenon fotoğrafı olsun:
Resim 164 Parthenon65
o Gmail hesabınızda “iTreasure: Video” başlığıyla bir hazır cevap oluşturun,
içinde şu link olsun:
http://www.youtube.com/watch?v=DVg2EJvvlF8
o Gmail hesabınızda “iTreasure: Da Vinci” başlığıyla bir hazır cevap oluşturun,
içinde şu soru yer alsın:
Leonardo Da Vinci hangi kasabada doğmuştur?

Şu teknolojilerin bulunduğu hesaplar açın:
o Gmail,
o Facebook: eğitmenin profilinde 3 fotoğraf, yaşadığı yer olarak Roma, not
olarak “Coliseum” ve duvarında şu koordinatlarla: “45.463003, 9.170937”
o Skype: profilinde 15/04/1944 doğum günü paylaşılmış.
63
[Poster] At: http://www.geograph.org.uk/photo/2571661
[Poster] At: http://www.clipartpanda.com/clipart_images/the-video-is-a-sight-word-song-47071241
65
[Poster] At: http://en.wikipedia.org/wiki/Parthenon#mediaviewer/File:The_Parthenon_in_Athens.jpg
64
P r a t i k A l ı ş t ı r m a l a r K o n s e p t i | 78
METODOLOJİK EL KİTABI
7. Sonuç
Bu kitapta açıklanmış olan bu yöntemin uygulamasının bir parçası ve proje ortakları
tarafından uygulanan pilot eğitimin neticesi olarak, aşağıda elli beş yaş üstü bireyler,
eğiticiler ve proje ile ilgili kişilerin geri bildirimleri ve iyileştirilmesi gereken yönlere dair olası
çözüm önerileri detaylı biçimde yer almaktadır.
Bu açıklamaların üstüne yeni alıştırmalar ve istenen konuların eklenmesi dâhil
Moodle platformunun geliştirilmesi ve bu yöntemin gelecekte daha iyi uygulanabilmesi için
bir dizi tavsiye yer almaktadır:
• Eğitmenler öğrencilerin kurs boyunca kullandıkları hesap ve şifrelerinin (Gmail,
Facebook, Moodle, …) bir listesini oluşturmalı ve kursiyerlerin kursu
tamamladıklarından emin olmalıdırlar. Eğitmenlerin ileri yaştaki bireyleri, hesap ve
şifre bilgilerini bir metin dosyasına yazmaya ve bir kontrol listesi oluşturmaya teşvik
etmeleri önerilmektedir.
• Pilot eğitim esnasında deneyimlere göre ileri yaştaki bireyler kişisel bilgilerini internet
hizmeti veren sayfalarla (özellikle sosyal ağlar) paylaşma konusunda endişe
taşımaktadır, bu sebeple eğitmenin kursiyerlere her konu ile ilgili olarak internet
kullanmanın sağladığı imkân ve riskleri açıklaması, bunu yaparken de kişisel güvenlik
ayarlarının sağladığı imkânların altını çizerek şirketlerin yürürlükteki kanunlara göre
uymakla yükümlü oldukları gizlilik politikaları hakkında bilgi vermesi gerekmektedir.
Bazı kursiyerlerin kullanmakta oldukları mevcut e-posta hesapları olabilir; bu
durumda bu hesaplarını kullanabilirler ve yeni bir hesap oluşturarak kişisel bilgilerini
paylaşmak zorunda kalmazlar.
• Bazen bütün bağlantı ve konuları hatırlamak güç gelebilir. Bu sebeple e-posta
kullanımında konu hanesinin kopyala yapıştır yöntemi kullanılarak oluşturulması
önerilmektedir (sorularda). İleri yaştaki kullanıcıların güçlük yaşadığı bir diğer konu da
sekme kullanımıdır.
• Kimi zaman her sekmenin ne sebeple açıldığını hatırlamak güç olabilir ve bazen
öğrenciler yanlışlıkla Moodle programını kapatabilmektedir. Bu yüzden eğitmenler
sekmelerin işlevleri konusuna vurgu yapmalı ve kullanıcıların çalışmak zorunda
oldukları Moodle platformunun açık olduğu sekmeye ayrıca dikkat çekmelidir.
• El kitabı bütün e-posta kullanımları için Gmail kullanımını işaret etmektedir. Ancak bu
sadece bir öneridir ve kullanıcılar başka bir hesaba sahiplerse veya değişik bir hesap
kullanmak isterlerse bunu yapmakta serbesttirler.
• Sistem altyapısı olarak, başka internet sayfa ve uygulamalarını ziyaret etmeye imkân
tanımayan ağlar söz konusu olduğunda, örneğin Facebook ve Skype ile ilgili bazı
S o n u ç | 79
METODOLOJİK EL KİTABI
kısıtlamalar bulunmaktadır, kursun daha iyi uygulanması için alternatif ağların
kullanılmasını veya sistem bağlantısından sorumlu yetkiliden onay talebinde
bulunulmasını öneririz.
• Kursiyerler kursu bitirdiklerinde (bütün alıştırmaları bitirseler veya bitirmeseler de)
oyunu kendi başlarına oynamaya devam edebilirler ve eğitmenler kendilerini
kütüphanecinin vermesi gereken cevapları sağlayarak destekleyebilirler ve bunun
dışında oyuna devam edebilmeleri için ihtiyaç duydukları desteği kendilerine
verebilirler.
• Eğitmenler çoğu kursiyerin soru sorduğu kısımlarla ilgili notlar almalı ve ilerleyen
derslerde bu konularla ilgili daha derinlikli çalışmalıdır.
• Pilot eğitiminde elli beş yaş üstü bireylerin Tablet kullanmaktan keyif aldıkları ortaya
çıkmıştır, eğitmenler bu sebeple tablet konusunu daha geniş ve derinlemesine
işlemek konusunda bir seçimde bulunabilirler. Günlük kullanım olarak bakıldığında
bilgisayar veya dizüstüne nazaran tablet, kamera ve internet vb. imkânlarıyla daha
satın alması kolay bir alternatif oluşturmaktadır.
• Kursun tamamlanması için özellikle ileri seviye kısmında daha fazla zaman gerekebilir.
Henüz hiçbir bilgiye sahip olmayan veya yetmiş yaş üstü bir grupla çalıştıkları zaman
eğitmenlerin, planlanandan daha fazla zaman kullanmaları tavsiye edilmektedir.
S o n u ç | 80
METODOLOJİK EL KİTABI
8. Ekler
8.1 Faydalı Bağlantılar ve Benzer Konularda Avrupa
Ülkelerinde Yapılan En İyi Uygulamalar
Bu bölümde i-Treasure projesinin öncesinde Avrupa çapında uygulanan çeşitli proje
ve girişimler hakkında bilgi verilmektedir. Çoğu örnek ve i-Treasure projesi (Hayatboyu
Öğrenme Programı) arasında proje görevlerini kolaylaştırmak veya proje görünürlüğünü ve
etkisini artırmaya yönelik işbirlikleri ve bağlantılar söz konusudur. Diğerlerinde ise ileri
yaştaki bireyler gibi i-Treasure projesine benzer konuları ele alan girişimler vardır ve onlarla
ilgili bağlantılar da bu bölümde bulunmaktadır.
BAGSO – Die Bundesarbeitsgemeinschaft der Senioren-Organisationen
BAGSO - İleri Yaştakiler Federal Birliği Kurumları e.V. Almanya'da bulunan yaşlıların lobisi
niteliğindedir. Yaklaşık 13 milyon ileri yaştaki bireyin üye olduğu yüzden fazla kuruluşun bağlı
bulunduğu çatı kuruluşudur. BAGSO siyaset, ekonomi ve toplum içerisinde kendilerinin
çıkarlarını savunmakta ve aynı zamanda gelecek nesillerin çıkarlarını da göz önünde
bulundurmaktadır. Bunun dışında BAGSO sağlıklı ve yetkin bir yaşlanma için olası yolları
yayınlar ve etkinlikler vasıtasıyla sunmayı hedeflemektedir. BAGSO, Almanya Federal Aile
Bakanlığı, İleri Yaştaki Vatandaşlar ve Kadın ve Gençlik tarafından finanse edilmektedir.
http://www.bagso.de/
AWAKE – Aktif Bilgi ve Deneyim ile Yaşlanmak
Bu proje Hayatboyu Öğrenme Programı kapsamında – LLP 2007-2013 uygulanmış, tamamen
Avrupa Birliği tarafından fonlamış (1 Ağustos 2011’den itibaren 31 Temmuz 2013’e kadar) ve
Polonya, Poznań İleri Yaştaki Vatandaşlar Girişimleri Merkezi tarafından gerçekleştirilmiştir.
Projenin ortak amacı, onaylanmış Avrupa tarzı eğitim ve yaşlı insanları faalleştirme
yöntemleri temelinde elli yaş üstü bireyler için eğitim ve öğretim metotlarının
geliştirilmesidir.
http://centrumis.pl/awake_eng.html
İleri Yaştaki Bireyler için BİT– Yaşamın ileri döneminde öğrenme: Yaşlı Öğrenciler: BİT ve
nesiller arası iletişim
Bu proje Hayatboyu Öğrenme Programı kapsamında – LLP 2007-2013 uygulanmış, tamamen
Avrupa Birliği tarafından fonlamış (2007 - 2009) ve Polonya, Krakow, Wojewódzka Biblioteka
Publiczna (Devlet Halk Kütüphanesi) tarafından gerçekleştirilmiştir.
Proje, BİT kullanımında güçlük yaşayan ve/veya becerilerini geliştirmek, diğer ülkelerdeki
yaşam ve modern teknolojiler hakkında daha fazla öğrenmek isteyen ileri yaştaki bireyler
E k l e r | 81
METODOLOJİK EL KİTABI
için tasarlanmıştır. Projenin amacı ileri yaştaki bireylerin BİT erişimine sahip olmasını
sağlamak ve bu alandaki engelleri aşmalarına yardım etmektir, bunun için kendi başlarına
çalışma ve öğrenme, deneyim paylaşımı ve bilgi artırımı çalışmaları teşvik edilmiştir
http://www.eseniors.eu/
RETRO (Öğretim Rolünün İlişkisel Elemanları)
Bu proje Hayatboyu Öğrenme Programı kapsamında – LLP 2007-2013 uygulanmış, tamamen
Avrupa Birliği tarafından fonlamış (Ağustos 2009 - Temmuz 2011) ve Polonya, Krakow,
Yaşamın Doluluğu Akademisi tarafından gerçekleştirilmiştir.
Proje yetişkin eğitiminde yansıtıcı uygulamanın gelişimini desteklemek için uygulanmıştır.
Eğitimcilerin öğretim rolünün ilişkisel unsurlarını yönetimde kullanabilecekleri gerçek, pratik
stratejiler belirlemek için gerçekleştirilmiştir.
http://www.apz.org.pl/pokaz/zrealizowane
MENTA+ – İleri yaşlarda sağlık ve sağlam bir zihin için harekete geçmeyi öğrenme
Bu proje Hayatboyu Öğrenme Programı kapsamında – LLP 2007-2013 uygulanmış, tamamen
Avrupa Birliği tarafından fonlamış (1 Aralık 2012’den itibaren 30 Kasım 2014’e kadar) ve
İspanya, Malaga Üniversitesi tarafından gerçekleştirilmiştir.
Projenin amacı yaşlanmakta olan toplumun ortaya çıkardığı sorunlara çözüm bulmakta
bütüncül bir yaklaşım sunan ürünler geliştirerek ve yaşlıları destekleyen bir çerçeve
oluşturarak daha fazla aktivite yapmalarını sağlamaktır.
http://www.menta50plus.eu/
SeniorTics - Yeni Teknolojiler Sayesinde İleri Yaştaki Bireylerin Zaman ve Uzayda
Dolaşmaları ve Öğrenmeleri
Bu proje Hayatboyu Öğrenme Programı kapsamında – LLP 2007-2013 uygulanmış, tamamen
Avrupa Birliği tarafından fonlamış (1 Aralık 2012-30 Nisan 2014) ve İspanya, Lugo Şehir
Meclisi tarafından gerçekleştirilmiştir.
Projenin amaçları şunlardır:
- Yeni BİT ile ilgili temel becerilerin kullanıcılar tarafından öğrenilmesinin teşviki.
- Avrupa seviyesinde yeni yöntemler oluşturmak ve bu yöntemlerin yaşlıların öğrenme
yollarını ve boş vakitlerini değerlendirmelerini geliştirmesi ve nesiller arası iletişime ve
Tarihsel Belleği aktarmaya teşviki.
http://www.senior-tics.eu/
The Vintage project – Avrupa'da yaşlanmada interaktif teknolojilerin değerlendirilmesi
(Proje No. 518135-LLP-1-2011-1-IT-GRUNDTVIG-GP)
VINTAGE projesinin hedefi BİT'in daha çekici ve erişilebilir olması için yenilikçi çözümler
sunmak ve BİT'in yaşlıların hayatına kattığı kalite ve bağımsızlığın faydalarını tanıtmaktır.
E k l e r | 82
METODOLOJİK EL KİTABI
VINTAGE projesinin ana amacı yaşlıların değişikliklerle baş edebilmeleri için ihtiyaç
duydukları yetkinlikleri ve toplum içinde aktif olmalarını sağlamaktır. Bu sebeple hedef
grubun ihtiyaç duyduklarını dile getirdikleri konuları ele alan bir açık kaynak yazılımı
geliştirilmiştir. Bu yazılım sayesinde Yunanistan, İtalya, Portekiz, Romanya, Türkiye ve
Birleşik Krallık'tan yaklaşık 300 Avrupalı eğitim görmüştür.
http://www.vintageproject.eu
ACTing – Sosyal Çalışmacılar Aktif Yaşlanmayı BİT vasıtasıyla Teşvik Ediyorlar
ACTing projesi Bilgi ve İletişim teknolojileri (BİT) kullanarak aktif yaşlanma alanında çalışan
sosyal çalışmacıların kapasite ve becerilerini güçlendirmeye odaklanmaktadır.
Proje sosyal çalışmacılar için uyarlanabilir ve transfer edilebilir kapasite geliştirme
yöntemine dayanmaktadır. Bu yöntem sosyal çalışmacıları yaşlıların toplulukları iile beraber
çalışmaya ve yaşlıların bugünün Bilgi ve Enformasyon Toplumuna katılmasına yardımcı
olmalarına teşvik etmektedir.
www.acting4elderly.eu
LISA – İleri Yaşta Öğrenme: Öğrenme Bölgelerinde ileri yaştakilerin öğrenmelerine
odaklanan mevcut ağları büyütmeyi hedeflemektedir. LISA projesi Aralık 2002 ve Mayıs 2004
tarihleri arasında yürütülmüş ve Ocak 2004 ile Eylül 2006 tarihleri arasında uygulanan LENA
projesiyle devam ettirilmiştir. LENA projesi de LARA projesi ile devam ettirilmiştir. LISA
projesi Avrupa Komisyonu, Sosyal Güvenlik Avusturya Federal Bakanlığı, Nesiller ve
Tüketiciyi Koruma Kurulu ve Styria Hükümeti tarafından finanse edilmiştir.
http://www.bia-net.org/de/lisa.html
LENA (Profesyonellik sonrası dönemde öğretim) Avrupa Eylem Hattı R3L altında
gerçekleşmiş tamamlanmış olan LISA (İleri Yaşta Öğrenme) projesinin devamı niteliğindedir.
LISA sırasında, eğitim, yaşlılar, sosyal politika, sağlık, kadın ve BİT alanında yer alan farklı
örgütler ve çıkar grupları temsilcilerinden oluşan eğitim ağları kuruldu. Projemiz, Avrupa
Komisyonu ve Sosyal Güvenlik Avusturya Federal Bakanlığı, Nesiller ve Tüketiciyi Koruma
Kurulu tarafından finanse edilmiştir.
http://www.bia-net.org/lena.html
LARA: Yaşlanmaya Karşı Öğrenme. Avrupa Komisyonu Hayatboyu Öğrenme Programı
tarafından finanse edilen çok ortaklı bir Grundtvig projesidir. Aralık 2008 ile Kasım 2010
arasında yürütülen projenin amacı yetişkin eğitimcileri için yaşlanma ve öğrenme
konularında eğitimler geliştirmektir.
http://www.laraproject.net/
IKT packen – Yaşlıları BİT kullanmak için eğitmek ve teşvik etmek amaçlanmıştır,
NetComputer lernen g.e.V., Berlin,
http://www.netcomputer-lernen.de/index.html
E k l e r | 83
METODOLOJİK EL KİTABI
MCoachSen – Yaşlılar yaşlılara mahallelerinde
Erziehungsverein/Altenhilfeverbund, Neukirchen-Vluyn
BİT
öğretiyor
Neukirchener
http://www.google.de/url?url=http://www.mtidw.de/service-undtermine/publikationen/senioren-technikbotschafter/at_download/pdf&rct=j&frm=1&q=&esrc=s&sa=U&ei=DPNcVImmLM7MOMvH
gcgE&ved=0CBQQFjAA&usg=AFQjCNFpyI7kNOJj4BlZ6QvG2NZ8M2EEsg
MIA – Yaşlılıkta Media konularına hakim, Agentur für Erwachsenen- und Weiterbildung in
Trägerschaft des Niedersächsischen Bundes für freie Erwachsenenbildung e.V., Hanover
http://www.aewb-nds.de/index.php?id=1144
Silver Surf – Kırsal bölgelerdeki yaşlıların bilgisayar, internet ve tablet kullanması,
Europäisches Integrationszentrum Rostock e.V.
http://www.eiz-rostock.de/projekte/silversurfer/
BSW/STB13 – İleri yaştaki teknik büyükelçiler,
Landfrauenverbunds Baden-Württemberg,
Bildungs-
und
Sozialwerk
des
http://landfrauen-bw.de/bsw/
STB2013 – Yaşlılar yaşlılara BİT kullanarak öğretiyor, Freunde fürs Leben e.V., Halberstadt
http://www.wgh.de/unternehmen/aktuelle-nachrichten/272-dieses-tablet-ist-ein-tollesding.html
Lernkanal – İleri yaştakiler BİT program ve cihazlarının kullanımını açıklayan videolar
üretiyorlar. Tipik sorunlar görsel olarak açıklanmaktadır, BSNF e.V. Würzburg
http://lernkanal.bsnf.de/html/kontakt.html
SIHmobil – Sosyal medya ve mobil internet kullanımında ileri yaştakiler birbirine yardım
ediyor, Netzwerk Senior-Internet-Initiative Baden-Württemberg, Böblingen
http://www.netzwerk-sii-bw.de/
ZWAR-Netz, İleri yaştakiler, göçmenlik geçmişine sahip yaşlılar ile çok ileri yaştakilere BİT
kurslarında kolaylaştırıcı görevigören yardımcılar olmak üzere yetiştiriliyor, Seniorennetz
Gelsenkirchen e.V., Gelsenkirchen
http://www.zwar-gelsenkirchen.de/html/aktivitaten.html
E k l e r | 84
METODOLOJİK EL KİTABI
8.2 Kaynakça
AZAR Beth: Helping older adults get on the technology bandwagon, A team of researchers is
pooling its talent to better understand how technology can be designed to address older
adults' needs. (March 2002, Vol 33, No. 3, Print version: page 28), American Psychological
Association,
BAGSO: Bundesarbeitsgemeinschaft der Senioren-Organisationen: Lesen ohne Grenzen!
Retrieved from
http://www.bagso.de/fileadmin/Aktuell/Publikationen/Checklisten/checkliste_printmedien
_flyer.pdf,
BAGSO: Bundesarbeitsgemeinschaft der Senioren-Organisationen: Surfen ohne Grenzen!
Retrieved from
http://www.bagso.de/fileadmin/Aktuell/InternetWoche/BAGSO_Checkliste_Nutzerfreundlic
he_Internetseiten.pdf
BASTIAN Hannelore, MEISEL Klaus, NUISSL Ekkehard, REIN von Antje: Kursleitung an
Volkshochschulen, Das Deutsche Institut für Erwachsenenbildung (DIE) 2004, page 36
BÖRSCH-SUPRAN Axel, DÜZGÜN Ismail, WEISS Matthias: Altern und Produktivität, Zum
Stand der Forschung, Mannheim Research Institute for The Economics of Aging
(MEA),(2005) Page 4,
Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung / Deutscher Volkshochschul-Verband: In
Zukunft alt? (2014)
CEDEFOP (European Centre for the Development of Vocational Training): Terminology of
European education and training policy, A selection of 100 key terms (2008), ISBN 92-8960472-7
DEMUNTER Christophe, How skilled are Europeans in using computers and the Internet,
Statistics in Focus Eurostat, 17/2006,
DODGE, B. J. (1995) Some thoughts about WebQuests [Online].
edWeb.sdsu.edu/courses/edtec596/about_Webquests.html
DODGE Bernie: Five Rules for Writing a Great WebQuest,
http://webquest.sdsu.edu/focus/focus.pdf
EUROSTAT: Task force report on adult education survey, page 23,
Retrieved from http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-CC-05-005/EN/KSCC-05-005-EN.PDF, Nov 6, 2014
E k l e r | 85
METODOLOJİK EL KİTABI
PD Dr. phil. habil. GREIN Marion, Johannes Gutenberg University Mainz, Lecture „Basics of
learning / Senior learning“ on Feb 27, 2013
R M HARDEN and J R CROSBY: The good teacher is more than a lecturer: the twelve roles of
the teacher: An extended summary of AMEE Medical Education Guide No 20, Published in
Medical Teacher (2000) 22, 4, pp 334-347
ISCED 97 glossary: Retrieved from
http://www.unesco.org/education/information/nfsunesco/doc/isced_1997.htm,
2014
Nov
6,
i-TREASURE: Work package 2 – Research, Executive Summary, page 8, Retrieved from
http://www.itreasure.eu/sites/i_treasure.drupal.pulsartecnalia.com/files/documents/itreasure_wp2_exe
cutivesummary_0.pdf
JOHNSON Menko, San Jose State University: Adult Learners and Technology: How to Deliver
Effective Instruction and Overcome Barriers to Learning, Abstract;
KIM, D. W., & Yao, J. (2010). A Treasure Hunt Model for Inquiry-Based Learning in the
Development of a Web-based Learning Support System. J. UCS, 16(14), 1853-1881.
MOUSTAKAS, K., Tzovaras, D., Dybkjaer, L., Bernsen, N. O., & Aran, O. (2011). Using modality
replacement to facilitate communication between visually and hearing-impaired people.
MultiMedia, IEEE, 18(2), 26-37.
Nationale Koordinierungsstelle ECVET: “Guidelines for describing units of learning
outcomes”,
http://www.ecvetinfo.de/_media/Guidelines_for_describing_units_of_learning_outcomes.pdf
NEIDHART Heike, Wenn jüngere und ältere Erwachsene gemeinsam lernen
…Altersintegrative Erwachsenenbildung, Deutsches Institut für Erwachsenenbildung (2008),
page
RAZ 2009: 411; OBLER et al. 2010:114
Recommendation of the European Parliament and of the Council on the Establishment of a
European Qualifications Framework for Lifelong Learning, 2008,
http://www.eucen.eu/EQFpro/GeneralDocs/FilesFeb09/GLOSSARY.pdf
E k l e r | 86
METODOLOJİK EL KİTABI
SCHRADER
Josef,
BERZBACH
Franz,
Empirische
Lernforschung
in
der
Erwachsenenbildung/Weiterbildung, Deutsches Institut für Erwachsenenbildung, August
2005,
SIEBERT Horst, Lernmotivation und Bildungsbeteiligung, Hrg. Das Deutsche Institut für
Erwachsenenbildung (DIE) Bonn, W. Bertelsmann Verlag GmbH & Co. KG, ISBN 3-7639-19317,
Springer Gabler Verlag (Herausgeber), Gabler Wirtschaftslexikon, Stichwort: E-Learning,
online im Internet:
STIFTUNG WARENTEST: E-Learning, Leitfaden Weiterbildung August 2011
http://www.apa.org/monitor/mar02/helpingold.aspx,
http://www.brainyquote.com/quotes/quotes/h/henryford103927.html
http://www.umsl.edu/~wilmarthp/modla-links-2011/Adult-Learners-And-Technology.pdf
http://www.vhs-bw.de/abteilung/gesundheit/broschuere-in-zukunft-alt.pdf,
http://www.die-bonn.de/esprid/dokumente/doc-2005/schrader05_01.pdf
http://www.die-bonn.de/doks/2006-weiterbildungsmotivation-01.pdf
http://www.mea.mpisoc.mpg.de/uploads/user_mea_discussionpapers/eav29m3ka608x80a
_73-2005.pdf,
http://www.die-bonn.de/doks/2004-kursleiter-01.pdf
http://www.eucen.eu/EQFpro/GeneralDocs/FilesFeb09/GLOSSARY.pdf
http://wirtschaftslexikon.gabler.de/Archiv/82225/e-learning-v7.html,
http://www.wissweit.de/pdf/StiftungWarentest_Leitfaden%20E-Learning%202011.pdf,
http://www.die-bonn.de/doks/neidhardt0801.pdf,
http://www.medev.ac.uk/resources/extended_summaries_of_amee_guide/guide20_summ
ary/,
http://www.thirteen.org/edonline/concept2class/webquests/index_sub3.html
E k l e r | 87

Benzer belgeler