motor genel özet - Mecidiyeköy Sürücü Kursu

MOTOR
GENEL ÖZET
www.osmanbeysurucukursu.com.tr
( 212 ) 247 53 53 pbx
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
BAÞARILI OLMANIN YOLU ÇALIÞMAKTAN GEÇER
Yakýttan elde ettiði ýsý enerjisini mekanik enerjiye
çeviren makinalara MOTOR denir.
Benzin, dizel ve LPG'li motorlar
Hava ve su soðutmalý motorlar
2 ve 4 zamanlý motorlar
Araçlarda kullanýlan motorlar içten yanmalýdýr.
Motor rahat dönüyor fakat çalýþmýyorsa, arýza yakýt
veya ateþleme sistemindedir.
Benzin pompasý ve karbüratör yakýt sisteminin
parçalarýndandýr.
Yakýtta toz, pislik ve su varsa motor tekleyerek
çalýþýr.
Benzin pompasý yakýt deposu ile karbüratör arasýnda bulunur.
Motorda supap ayarý yapýlýr.
Karbüratör benzin ile havayý 1/15 oranýnda
karýþtýrýr.
Katalitik konvertör bulunan araçlarda kurþunsuz
benzin kullanýlýr.
Yakýt sisteminde rölanti ayarý yapýlýr.
Jikle soðuk havalarda motorun rahat çalýþmasýný
saðlar.
Motor sýcakken yüksek devirde stop ederse karbüratöre bakýlýr.
Jikle karbüratör hava giriþ deliði önünde bulunur.
Jikle çekili olduðunda motora zengin karýþým gider,
araç fazla benzin yakar, egzozdan siyah duman
çýkar.
Otomatik jikle yazlýk ve kýþlýk konuma göre
ayarlanmalýdýr.
Hava filtresi yazlýk ve kýþlýk konuma göre ayarlanmalýdýr.
Hava filtresi motora giren havayý temizler.
Hava filtresi basýnçlý hava ile temizlenir.
Hava filtresi týkalý olursa motor zenin karýþýmla
çalýþýr, araç fazla benzin yakar, egzozdan siyah
duman çýkar.
Hava filtresi çok týkalý ise motor boðulur.
Benzinli ve LPG'li motorlar buji ile ateþlenerek
çalýþýrlar.
Ateþleme sistemi: Akü-Endüksiyon bobiniDistribütör (tevzi makarasý, platin, meksefe)Buji'den meydana gelir.
Akünün baðlantý uçlarýna kutupbaþý denir. Kalýn
olaný (+), ince olaný (-) dir.
Akü takviyesinde aküler birbirine paralel baðlanýr.
Paralel baðlamada (+) kutuplar birbirine (-) kutuplar birbirine baðlanýr.
Sökerken önce (-) sonra (+) kutupbaþý sökülür.
Akünün yüzeyi kuru ve temiz, eleman kapak delikleri açýk olmalýdýr.
Akü suyu plakalarýn 1 cm üzerine kadar SAFSU ile
tamamlanýr.
Marþ motoru motora ilk hareketi veren parçadýr.
Marþa basma süresi 10-15 sn. fazla basýlýrsa akü
çabucak boþalýr. Marþ sýrasýnda marþ motoru
çalýþmýyor ve korna da çalýþmýyor ise sorun akümalatördedir.
Marþa basýldýðýnda motor çok zor dönüyor veya hiç
dönmüyorsa akü boþalmýþtýr.
Marþa basýldýðýnda "týk" diye ses gelip motor dönmüyorsa kutupbaþlarý gevþemiþtir.
Distribütör ateþleme sýrasýna göre bujilere akým
gönderir.
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
Platin meme yapmýþ ise zýmpara ile temizlenir.
Platini meksefe korur, arýzalý olursa platin meme
yapar.
Ateþleme (endüksiyon) bobini akü voltajýný 15-20
bin volta çýkarýr.
Elektronik ateþleme sisteminin en önemli avantajlar. Buji çakma voltajý yüksektir, yakýt sarfiyatý azalýr, motorun çekiþi artar yanma kalitesi artar.
Kontak anahtarý ateþleme konumunda açýk unutulursa ateþleme (endüksiyon) bobini ve platinler
yanar.
Ateþleme sisteminde platin buji avans Ayarlarý
yapýlýr.
Bu ayarlar bozuk olduðunda çekiþ azalýr, yakýt
sarfiyatý artar, egzozdan siyah duman çýkar.
Akünün kýþýn donmamasý için tam þarj edilmesi
gerekir.
Aküyü þarj eden parça alternatör (þarj dinamosu)
dur.
Alternatör mekanik enerjiyi elektrik enerjisine
çevirir.
Alternatörden çýkan akýmý düzenleyen parça konjektördür
Konjektör (regülatör) arýzalý olursa araçta lambalar
sýk sýk patlar, akü aþýrý þarj olarak akü suyu seviyesi azalýr.
Motorun aþýnmasýný yaðlama sistemi önler. Ayrýca
çalýþan parçalarý temizler ve motorun soðutulmasýna yardýmcý olur.
Motora yað supap muhafaza kapaðý üzerinde
bulunan delikten konulur.
Motor yaðý, motor sýcakken boþaltýlmalý ve deðiþtirilmelidir.
Motor yaðýný kontrol ederken araç düz bir zemine
alýnma motor stop edilmeli, 4-5 dakika yaðýn
kartere inmesi için beklemeli, seviye yað çubuðunun iki çizgisi arasýnda olmalýdýr.
Motor çalýþýrken yað lambasý yanarsa motor
hemen stop edilmelidir.
Pistonlar üzerinde yað ve kompresyon segmanlarý
bulunur.
Motor yað yakýyorsa eksozdan MAVÝ duman çýkar.
Vites kutusu, diferansiyel ve direksiyon kutusu
bakýmla-rýnda yað kontrol edilir.
Yað göstergesi basýnç göstermiyorsa yað filtresi
týkalýdýr.
Karterde yað kalmamýþsa contasý kaçýrýyordur.
Radyatör petekleri ve su kanallarý týkalý veya pas
ve kireç tutmuþ ise motorun ýsýsý artar.
Su (devirdaim) pompasý radyatörde soðuyan suyu
motor içindeki su kanallarýna gönderir.
Motordaki suyun sýcaklýðýný sabit tutan parça termostattýr.
Termostat arýzalý olursa MOTOR AÞIRI ISINIR
silindir kapak contasý yanabilir, aþýntý ve yakýt sarfiatý artar, motor ÇEKÝÞTEN DÜÞER
Motorda termostat olmazsa veya açýk kalýrsa
motor geç ýsýnýr aþýnmalar artar.
Motordaki suyun donmamasý için ve motorun pas
yapmamasý için suya ANTÝFÝRÝZ katýlýr.
Radyatördeki suyun seviyesi motor soðuk iken
günlük olarak kontrol edilir. Seviye radyatör peteklerinin üzerinde olmalýdýr.
DOÐRU VE KALÝTELÝ EÐÝTÝMÝN BULUÞTUÐU NOKTA
Her Hakký Osmanbey Sürücü Kursu'na Aittir
1
www.osmanbeysurucukursu.com.tr
( 212 ) 247 53 53 pbx
BAÞARILI OLMANIN YOLU
ÇALIÞMAKTAN GEÇER
www.osmanbeysurucukursu.com.tr
( 212 ) 247 53 53 pbx
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
www.osmanbeysurucukursu.com.tr
( 212 ) 247 53 53 pbx
Hava ile su soðutmalý motorlarý birbirinden ayýran
en önemli özellik hava soðutmalý da radyatör ve su
pompasý olmamasýdýr.
Marþa basýldýðýnda yað ve þarj lambalarý söner.
Marþa basýlmadan önce motor enjeksiyon kontrol
lambasýnýn sönmesi gerekir.
Motor, çalýþýrken marþ yapýlýrsa marþ diþlisi zarar
görür.
Marþ diþlisi volan diþlisine hareket verir.
Marþ kilitlenmesinde araç vitese takýlarak ileri geri
hareket ettirilmelidir.
Fren lambalarý yanmýyorsa fren müþiri arýzalýdýr.
Egzozdan fazla ses çýkýyorsa susturucu ve borularda delik vardýr.
Su seviyesi eksik olursa motor sýcaklýðý artar.
Radyatörde delik veya hortumlarda kaçak varsa su
seviyesi eksilir.
Su seviyesi silindir kapak contasýnýn ve kalorifer
hortumlarýnýn kaçýrmasý sonucu de eksilebilir.
Vantilatör kayýþýnýn gerginliði 1-1.5 cm olmalýdýr.
Vantilatör kayýþý koparsa veya gevþek olursa önce
þarj lambasý yanar ve motor ýsýsý yükselmeye
baþlar.
Vantilatör kayýþý krank mili kasnaðýndan aldýðý
hareketi, alternatöre, devir daim pompasýna ve
vantilatöre iletir.
Termostat silindir kapaðý çýkýþýnda bulunur.
Motora içilecek temizlikte su konulmalýdýr.
Sýcak motora ýlýk su yavaþ yavaþ motor rölantide
çalýþýrken konulmalýdýr.
Araç uygun devirde ve viteste kullanýlmazsa,
motorun sýcaklýðý ve yakýt sarfiyatý artar.
Otomatik fan çalýþmýyorsa müþiri arýzalýdýr.
Otomatik fan motoru çalýþmazsa motor fazla ýsýnýr.
Aktarma organlarý sýrasý ile þu parçalardan oluþur.
Debri-yaj (kavrama), vites kutusu (þanzuman),
Þaft, Diferansiyel, Akslar
Önden çekiþli araçlarda þaft bulunmaz.
Debriyaj volan ile vites kutusu arasýnda bulunur ve
motordan vites kutusuna gelen hareketin isteðe
baðlý kesilmesini veya iletilmesini saðlar.
Debriyaj iki türlü arýza yapar: 1- kaçýrýr, 2- ayýrmaz.
Debriyajýn kaçýrmasýnýn sebepleri þunlardýr: 1Debriyaj balatasýnýn sýyrýlmasý, 2- debriyaj balatasýnýn aþýnmasý, 3- debriyaj balatýsýnýn yaðlanmasý
Ani ve sert kalkýþlar balatanýn sýyrýlmasýna neden
olur.
Ayaðýn sürekli debriyaj pedalýnýn üzerinde olmasý
balata-nýn aþýnmasýna neden olur.
Krank mili yað keçeleri aþýnmýþsa balata yaðlanýr.
Debriyaj ayýrmamasýnýn sebepleri þunlardýr: 1Debriyaj pedalýna tam basýlmamasý, 2- debriyaj
telinin kopmasý.
Debriyaj ayýrmýyorsa vites deðiþtirirken þanzumandan ses gelir. Araç vitese zor geçer veya hiç
geçmez.
Vites kutusu (þanzuman) yol ve yük durumuna
göre aracýn hýzýný ve torkunu ayarlar.
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
O
Araç geri vitese veya 1. vitese geçmiyorsa ayak
debriyaj pedalýndan çekilir ve tekrar basýlýr.
Vites kutusuna ve diferansiyele diþli yaðý konulur.
Diferansiyel vites kutusundan gelen hareketi 90
derece kýrarak aks mili ve tekerleklere iletir,
dönüþlerde dýþtaki tekerleðin içtekine oranla daha
hýzlý dönmesini saðlar.
Diferansiyel ve vites kutusu yaðsýz kalýrsa ses
yapar.
Ýç lastiði olmayan lastiklere TUBELESS (Dubleks)
lastik denir.
Lastik üzerindeki rakamlar lastiðin ebatlarýný
bildirir.
Lastik hava basýnçlarý eþit deðilse az olan tarafa
direksiyon çekme yapar.
Lastik havasý fazla olursa titreþim artar, patlama
riski artar, lastik ortadan aþýnýr.
Lastik havasý az olursa, direksiyon zor döner,
enerji kaybý meydana gelir, lastikler yanlardan
aþýnýr.
Her iki durumda da frenleme kuvveti azalýr.
Lastiklerin düzensiz olarak aþýnmasýna, lastik balanslarýn ve rot ayarlarýnýn bozuk olmasý sebep olur.
Isýdan dolayý lastik hava basýnçlarý artmýþsa olduðu
gibi býrakýlýr.
Ýlk çalýþma esnasýnda debriyaj pedalýna sonuna
kadar basýlýr.
Akü kutup baþlarý madeni bir parça ile birleþtirilirse
kýsa devre olur ve patlayabilir.
Alternatörlü araçlarda elektrik kaynaðý ile tamirat
yapýlýrken akü kutup baþlarý çýkarýlýr.
Aracýn lastikleri araca binileceði her zaman kontrol
edilir.
Sigorta atmýþsa ayný AMPERE sahip yenisi ile
deðiþtirilir.
Aracýn günlük olarak yakýtý, suyu, yaðý, fren
hidroliði kontrol edilmelidir.
Aracýn hýzýný yavaþlatan, gerektiðinde durduran ve
olduðu yerde sabitleyen sisteme fren sistemi denir.
Fren ve geri vites lambalarý yanmýyorsa müþirleri
arýzalý-dýr.
Ayak freni ön ve arka tekerlekleri birlikte durdurur.
Fren sývýsý olarak hidrolik yaðý kullanýlýr.
Fren ayarý sýký olan aracýn yakýt sarfiyatý fazla olur,
kam-pana ve balatalarý ýsýnýr, frenleri tutmaz.
Westinhouse'lu araçlarda kontak anahtarý kapatýlarak yol alýnýrsa frenler tutmaz, fren pedalý
sertleþir.
Araçlarda kontak anahtarý kapatýlarak yol alýnýrsa
frenleme kuvveti mutlaka tutmaz.
Traktörlerle yolda seyrederken sað-sol fren mandalý kilitlenmelidir.
El freni soðuk havalarda çekili halde býrakýlýrsa fren
balatalarý donarak yapýþýr.
Direksiyon boþluðu artmýþ ise direksiyon diþlisi
kutusu arýzalýdýr ve rot baþlarý aþýnmýþtýr.
Direksiyon bir tarafa çekme yapýyorsa ön düzen
ayarlarý bozulmuþtur.
Elektrik sisteminde birden fazla lamba veya alýcý
yanmýyor ise ilk önce sigortasýna bakýlýr.
Suspansiyon sisteminde yaylar ve amortisörler
vardýr.
DOÐRU VE KALÝTELÝ EÐÝTÝMÝN BULUÞTUÐU NOKTA
Her Hakký Osmanbey Sürücü Kursu'na Aittir
2
www.osmanbeysurucukursu.com.tr
( 212 ) 247 53 53 pbx