bursa`da iklim değişikliği ve küresel ısınma

Transkript

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
ve
ÇEVREYE ETKİLERİ
HÜSEYİN ILHAN
YENIŞEHIR METEOROLOJI MÜDÜRLÜĞÜ
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE KÜRESEL ISINMA

Giriş:

İklim değişikliği ve küresel ısınma dünyamızın geleceği ve yaşam için en
önemli tehditlerden birisidir.

İklim sistemi üzerinde insan etkisi açıktır ve insan kaynaklı (antropojenik)
sera gazı salımları tarihinin en yüksek seviyesindedir. Son iklim
değişikliklerinin insan ve doğal sistemler üzerinde yaygın etkisi vardır,
(IPCC, 2014).

İklim sistemindeki ısınma açık olup, 1950’lerden beri gözlemlenen bazı
değişiklikler, binlerce yıl boyunca bile görülmemiştir, (IPCC, 2014).

Atmosfer ve okyanuslar ısınmış ve kar örtüsü ve buzullar azalmış, denizler
ise yükselmiştir, (IPCC, 2014).
KANITLAR
 Deniz
seviyesinde artış
 Okyanusların
asitlenmesi
 Küresel sıcaklık
artışı
 Arktik buzullarda
erime
 Okyanusların
ısınması
 Buz kütlelerinin
erimesi
 Dağ buzullarında  Şiddetli hava
geri çekilme
olaylarında artma
 Kar örtüsünün
azalması
KANITLAR
Ağustos1942
ALASKA (Buz erimesi)
Ağustos 2004
KANITLAR
TANZANYA-Dağ buzullarında erime)
Şubat 1993
Şubat 2000
KANITLAR
Aralık 1972
AFRİKA (Göl çekilmesi)
Aralık 1987
Aralık 2002
KANITLAR
ANTARTİKA (Buzul Erimesi)
Ekim 2013
Kasım 2013
Sera etkisi ve kuvvetlendirilmiş sera etkisi nedir?
 Atmosferdeki gazların gelen güneş ışınımına karşı geçirgen, buna karşılık geri
salınan uzun dalgalı yer ışınımına karşı çok daha az geçirgen olması nedeniyle,
yerkürenin beklenenden daha fazla ısınmasını sağlayan ve ısı dengesini
düzenleyen doğal süreç, sera etkisi olarak adlandırılır.
 Sera gazlarının atmosferdeki birikimlerinde insan etkinlikleri sonucunda oluşan
artışlar, Yerküre ’nin uzun dalgalı ışınım yoluyla soğuma etkinliğini zayıflatarak,
onu daha fazla ısıtma eğilimindeki bir pozitif ışınımsal zorlamanın oluşmasını
sağlar. Buna Kuvvetlendirilmiş sera etkisi denir.
Doğal Sera Gazları
• Su buharı
• Ozon
• Karbon dioksit
• Metan
• Nitroz Oksit
Kuvvetlendirilmiş Sera Gazları
• Su buharı
• Ozon
• Karbon dioksit
• Metan
• Nitroz Oksit
• F-gazlar (CFCs, HFCs, PFCs)
Ortalama
yer
sıcaklığı
+14 °C
Sera Gazı
Etkisi
33 °C
Sera gazları
olmasaydı
(radyasyon
dengesi).
-19 °C
F-Gazları
Küresel Sera Gazı Salımı
•
•
•
•
Karbondioksit: % 77
Metan: %14
Nitroz Oksit: %8
Florlu Gazlar: %1
Nitroz Oksit
Metan
Karbondioksit
(Ormansızlaşma,
biyokütle
bozunumu vs.)
Karbondioksit
(Fosil yakıt kullanımı)
Kaynak: IPCC (2007); EPA Disclaimer based on global emissions from 2004
Karbondioksit
(Diğer)
Küresel Sera Gazı Kaynakları
•
•
•
•
•
•
Enerji Kaynakları: % 26
Endüstri: %19
Ormancılık: %17
Tarım: %14
Taşımacılık: %13
Konut ve ticari yapılar: %8
Kaynak: IPCC (2007); EPA Disclaimer based on global emissions from 2004
Küresel Sera Gazı Salımı
Kaynak: (Anonim, 2014), http://www.esrl.noaa.gov/gmd/aggi/
Küresel Sıcaklık Artışı
 Geçtiğimiz yüzyıl kara ve
okyanusların birleşik
sıcaklık ortalaması:
13,9 C olmuştur.
 En sıcak yıl 2010 yılı,14,6 C
(+0,66 sapma).
 En sıcak 10 yılın 9’u 2000
yılından sonradır.
Kaynak: (Anonim, 2014), http://cdiac.ornl.gov/trends/temp/hansen/land_and_ocean.jpg
Denizlerin Yükselmesi
1. GRAFİK
 Uydudan alınan veriler de ise
1993’den bugüne, yıllık: 3,17 mm
 En son ölçüm Temmuz 2014: 55.22
mm
2. GRAFİK
 Ortalama deniz seviyesinde aletli
ölçümle gözlenen yükseliş 18702000 yılları arası yaklaşık: 200 mm.
Geleceğe Yönelik Tahminler
 IPCC 2014 raporuna göre
dünya 2100 yılına kadar
sera gazı salımlarında en
iyimser senaryoya göre
(RCP2.6) 1 C’ ye kadar,
 Yüksek salım senaryosuna
göre ise 4 C ‘nin üzerinde
bir ısınma öngörüyor.
Geleceğe Yönelik Tahminler
 IPCC 2014 raporuna göre
Türkiye için 2100 yılına
kadar
sera
gazı
salımlarında en iyimser
senaryoya göre (RCP2.6)
1-1,5 C,
 Yüksek salım senaryosuna
(RCP8.5) göre ise 5 C ‘ye
kadar
bir
ısınma
öngörülüyor.
TÜRKİYE’DE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE ISINMA
Türkiye Sera Gazı Envanteri
 CO2 emisyonlarındaki en büyük payı enerji kaynaklı
emisyonlar oluşturdu
 Toplam CO2 emisyonlarının 2012 yılında %84,4’ü
enerjiden, %15,6’sı endüstriyel işlemlerden
kaynaklandı.
 CH4 emisyonlarındaki en büyük payı atık kaynaklı
emisyonlar oluşturdu
 CH4 emisyonlarının %55,7’si atıktan, %34,8’i tarımsal
faaliyetlerden, %9,5’i ise enerji ve endüstriyel
işlemlerden kaynaklandı.
 N2O emisyonlarındaki en büyük payı tarımsal
faaliyetler oluşturdu
N2O emisyonlarının %73,4’ü tarımsal faaliyetlerden,
%12,8’i atıktan, %7,1’i endüstriyel işlemlerden, %6,7’si
ise enerjiden kaynaklandı.
 Ülkemizin sıcaklık ortalaması 2013 yılı itibari ile 1981-2010 normaline göre
13,5 °C’dir.
 Küresel kara ve okyanus yüzeyleri ısınırken ülkemiz de ısınmaktadır.
 Türkiye ortalama sıcaklık anomali grafiği incelendiğinde yıllık sıcaklık
ortalamalarının 1994 yılından itibaren 1997, 2011 yılları dışında ortalamanın
üzerinde seyrettiği görülmektedir.
 En sıcak ilk 3 yıl son 15 yıl içerisinde gerçekleşmiş ve en sıcak yıl (+2 °C sapma
ile) 2010 yılı olmuştur.
 Türkiye yıllık ortalama yağış toplamı 1981-2010 normaline göre 646 mm.’dir.
 Türkiye yağış anomalisi incelendiğinde en kurak ve en yağışlı yılların son 6 yıl
(2008-2013 dönemi) içerisinde gerçekleştiği anlaşılmaktadır.
BURSA’DA İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE ISINMA

Bursa, 1981-2010 normallerine göre yıllık ortalama 14.7 C sıcaklık ve
700 mm yağış toplamıyla yarı nemli bir iklime özelliğine sahiptir.

Bu değerler 1961-1990 normaline göre ise 14,4 °C ve 681 mm’ dir.
En yüksek-en düşük
sıcaklıklar
(1960-2013)
En yüksek-en düşük sıcaklıklar
(1960-2013)
50
45
50
45
40
13.07.2000
40
43,8
35
25
30
41,9
23,8
26,9
38,9 37,3
31
30,6
27,3
20
C
25
20
( C)
43,8
35,5 35,9
30
35
15
10
15
9
5
10
0
5
-5
0
-10
-5
41,3
En sıcak
En soğuk
-15
-19,2
-20
En sıcak
En soğuk
5
-4,6
-10,5
-19,2
-16,3
-16,8
-25
21.01.1967
-25
8,6
-1
-3,1
-15
-20
-10
1,6
4
En sıcak
En soğuk
 Bursa’da çeşitli dönemlerde
faaliyet gösteren meteoroloji
istasyonları harita üzerinde
gösterilmiştir.
 Bu istasyonların bazıları kapatılıp
tekrar otomatik istasyon olarak
açılmıştır.
 Meteorolojik veriler istasyonların
çalıştığı dönemeler için elde
edilmiştir.
 Uzun yıllar verilerini elde ettiğimiz
meteoroloji istasyonlarının
kayıtlarından elde edilen yıllık
ortalama sıcaklık haritasında
lokal olarak önemli farklılıkların
olduğu görülmektedir.
 Bunda yükseltinin, deniz ve göl
gibi su yüzeylerine yakınlığın
etkisi büyüktür.
 Yıllık toplam yağış ortalaması
haritasında, Uludağ ve çevresinde
yağışların daha yüksek olduğu,
güneyde kalan Büyükorhan ve
Harmancık çevresinde daha düşük
olduğu görülmektedir.
 Ayrıca sıcaklık ortalamasının daha
yüksek olduğu Gemlik, Mudanya,
Karacabey ve İznik çevresinde de
yağışların nispeten düşük olduğu
anlaşılmaktadır.
Sıcaklık Zaman Serisi
Bursa Yıllık Ortalama Sıcaklık Zaman Serisi
(1960-2013)
18,0
y = 0,0158x + 14,123
17,0
Sıcaklık (ͦC)
16,0
15,0
14,0
13,0
12,0
11,0
10,0
En düşük:
13,1 C
1992
Yıl
Yıllık Ort. Sıcaklık
Eğim çizgisi
En yüksek:
16,3 C
2010
-1,5
1960
1961
1962
1963
1964
1965
1966
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Sıcaklık Sapması ( ͦC)
Sıcaklık Anomalisi Zaman Serisi
Bursa Yıllık Ortalama Sıcaklık Anomalisi
(1960-2013)
2,5
2,0
1,5
y = 0,0158x - 0,2766
R² = 0,1396
1,0
0,5
0,0
-0,5
-1,0
Yıl
Anomali
Eğim Çizgisi
Yüksek Seviye Sıcaklık Değerlendirmesi
850 HPa (1500 m)
İstanbul 850 hPa Seviyesi Sıcaklık Anomalisi
(1971-2013)
2,0
Sıcaklık (°C)
1,5
1,0
0,5
0,0
-0,5
-1,0
-1,5
-2,0
Yıl
Anomali
Eğim çizgisi
700 hPa (3000 m)
(1971-2013)
1,50
y = 0,0235x - 0,5166
R² = 0,2372
Sıcaklık ( °C )
1,00
0,50
0,00
-0,50
-1,00
-1,50
Yıl
Anomali
Doğrusal (Anomali)
500 hPa (5500m)
(1971-2013)
y = 0,0237x - 0,521
R² = 0,2466
2,0
Sıcaklık ( °C )
1,5
1,0
0,5
0,0
-0,5
-1,0
-1,5
Yıl
Anomali
Eğim çizgisi
300
1960
1961
1962
1963
1964
1965
1966
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Yağış Miktarı (mm)
Bursa Yağış Zaman Serisi
Bursa Yıllık Yağış Toplamı
En yüksek:
1328 mm-2010
1300
1100
900
700
500
Yıl
Yağış
Eğim çizgisi (doğr.)
Karlı Gün
Anomali
Yıl
Eğim Çizgisi
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1987
1986
1985
1984
1983
1982
1981
1980
1979
1978
1977
1976
1975
1974
1973
1972
1971
1970
1969
Gün
Uludağ Karlı Gün Sayısı
Uludağ Karlı Gün Sayısı ve Anomalisi
250
200
150
100
50
0
-50
-100
BURSA’DA İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE ISINMANIN
ÇEVREYE OLASI ETKİLERİ
Su kaynaklarına etkisi

Sıcaklığın artması sonucunda, Bursa’nın en önemli su kaynaklarından
Uludağ’da kar örtüsünde azalışlar meydana gelecektir.

Kar erimeleri hız kazanacak ve yüzey akışı ile önemli su kayıpları olacaktır.

Yer altı sularının beslenmesinde azalma meydana gelecektir. Hızlı ve erken bir
dönemde meydana gelecek kar erimeleri taşkınlara sebep olabilecektir.

Kar erimelerindeki hızlandırılmış sürece bağlı olarak, yüzey akış ile olan su
kaybı fazla olacak ve yer üstü su rezervleri olumsuz etkilenecektir

Kurak dönemlerin frekansında artmalar meydana gelecektir. Yağış rejiminde
düzensizlikler başlayacak, şiddetli yaz yağışlarına karşılık düşük kış yağışları, su
döngüsünü ve depolanmasını olumsuz etkileyecektir.

Göl ve barajlardan buharlaşma ile olan su kaybı daha fazla olacak ve su
yüzeylerinde çekilmeler başlayacaktır.
Turizme Etkisi

Isınmaya bağlı olarak Uludağ’da kar kalınlığındaki ve karlı gün
sayısındaki azalış turizmi olumsuz etkileyecektir.
Meteorolojik Etkileri

Sıcaklıkların artması, daha fazla suyun
buharlaşmasını sağlayarak konveksiyona
bağlı şiddetli bahar ve yaz yağışlarının
sayısını arttıracaktır.

Dolu yağışlarında ve kısa süreli fırtınalarda
artış meydana gelecektir.

İklimsel değişim sıcak hava dalgalarında
artışa sebep olacaktır.
Orman Yangınlarına Etkisi

Sıcaklığın artması orman yangını riskini arttıracak dolayısı ile
ormansızlaşmaya ve çölleşmeye hız kazandıracaktır.
1. Derece Hassas
bölge
Toplumsal etkileri

Sıcak hava dalgalarındaki artış halk sağlığını olumsuz etkileyecek,
hastalık ve ölüm riski artacaktır.
Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosisteme Etkileri

İklimde meydana gelecek değişiklikler ve ısınma biyolojik çeşitliliği
ve ekosistemi de etkileyecektir.

Değişen sıcaklık, yağış ve buharlaşma, toprak ve hava nemi gibi
iklim elemanları, bazı türlerin yok olmasına bazı istenmeyen türlerin
de çoğalmasına sebep olabilecektir.
İLGİNİZE
TEŞEKKÜRLER…

bursa`da iklim değişikliği ve küresel ısınma

Transkript

Benzer belgeler

Son 50 yılda yaşanan ı

İNSANLAR DEĞERİNİ BİLEMEDİLER... “Bu yüzyılın

parıs pledge for actıon - Paris Pledge for Action

Küresel İklim Değişimi ve Türkiye

03.06.2015

Dünya ekonomisinin yeni korkusu küresel ısınma!

Dünya Ekonomisinin Yeni Korkusu Küresel Isınma!

COSTA RİCA `da İKLİM DEĞİŞİMİ ETKİLERİ

Küresel İklim Değişikliği

Alternatifler Köylerini yayma çağrısı