195-200 Stoteskoplar Hastane 6

Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 2003; 7: 195-200
tan
H as
e
f
İn
ek
si
yonları
Stetoskoplar Hastane ‹nfeksiyonlar›
‹çin Potansiyel Bir Vektör mü?#
Dr. ‹lhami ÇEL‹K*, Dr. Mustafa C‹HANG‹RO⁄LU*
SUMMARY
Are the Stethoscopes Potential Vectors for Nosocomial Infections?
* F›rat Üniversitesi T›p Fakültesi, Klinik Mikrobiyoloji ve
‹nfeksiyon Hastal›klar› Anabilim Dal›, Elaz›¤.
ÖZET
Bu çal›flmada, doktor ve hemflire stetoskoplar›nda kolonize olan mikroorganizmalar ve etil alkol ile dezenfeksiyonun stetoskoplarda kolonize olan mikroorganizmalar
üzerine etkinli¤inin araflt›r›lmas› amaçland›. Çal›flmaya
al›nan 70 stetoskopun 37 (%52.9)’si hemflire, 33
(%47.1)’ü doktorlara aitti. Stetoskoplar›n 69 (%98.6)’undan 109 mikroorganizma izole edildi, 1 (%1.4) stetoskopta üreme olmad›. Stetoskoplar›n 35’inde bir, 29’unda iki, beflinde ise üç farkl› mikroorganizma üredi. En s›k
izole edilen etkenler metisiline duyarl› Staphylococcus
epidermidis (MSSE) (%24.8) ve Bacillus spp. (%21.1) idi.
Tüm stetoskoplar %70’lik etil alkolle dezenfekte edildi.
On dakika bekledikten sonra yap›lan kültürlerde stetoskoplar›n 60 (%85.7)’›nda üreme olmad›. Sonuç olarak;
stetoskoplar mikroorganizmalarla yüksek oranda kolonizedirler ve nozokomiyal infeksiyonlar›n yay›lmas›nda
rol oynayabilirler. Temas izolasyonu gerektiren hastalar
için kullan›lan stetoskop gibi gereçlerin uygun flekilde
dezenfekte edilmeden di¤er hastalarda kullan›lmamas›
gerekir.
This study was conducted assessing microbial flora
carried on stethoscopes used by doctors and nurses
and the effects of disinfection with ethyl alcohol of the
stethoscopes. Thirty-seven (52.9%) of the stethoscopes
belonged to doctors and 33 (47.1%) of them belonged
to nurses. One hundred and nine microorganisms were isolated from 69 (98.6%) stethoscopes except one.
Only one microorganism was isolated from 35 stethoscopes, two from 29, and three from five stethoscopes.
Methicillin sensitive Staphylococcus epidermidis
(MSSE) (24.8%) and Bacillus spp. (21.1%) were the
most common microorganisms isolated from the stethoscopes. All of the stethoscopes were disinfected with
ethyl alcohol. After 10 minutes, they were cultured again, and there were no microorganisms isolated from 60
(85.7%) of the stethoscopes. As a result, it was observed that the stethoscopes presented a high rate of contamination with microorganisms and they could play a
role for transmitting nosocomial infections. Patient care
items, such as a stethoscope, that are used for a patient
in contact precautions should not be shared with other
patients unless they are disinfected before reuse.
Key Words: Stethoscope, Vector, Nosocomial Infection,
Contact Isolation, Disinfection.
# Bu çal›flma, XXX. Türk Mikrobiyoloji Kongresi (30 Eylül-
5 Ekim 2002, Kemer-Antalya)’nde poster olarak sunulmufltur.
Anahtar Kelimeler: Stetoskop, Vektör, Hastane ‹nfeksiyonu, Temas ‹zolasyonu, Dezenfeksiyon.
195
Çelik ‹, Cihangiro¤lu M.
G‹R‹fi
Nozokomiyal infeksiyonlar hastanede yatan
hastalar›n %5-10’unda gözlenmektedir. Bu olgular›n da üçte biri önlenebilir nitelikte olup, s›kl›kla hastane ortam›ndan kaynaklanan mikroorganizmalar etken olarak izole edilmektedir (1-3).
Stetoskoplar yayg›n olarak kullan›lan t›bbi
aletler olup, hastadan hastaya geçiflte hemen
daima dezenfekte edilmeden kullan›lmaktad›r.
Yap›lan birçok çal›flmada, stetoskoplar›n baflta
metisiline dirençli Staphylococcus aureus (MRSA)
olmak üzere birçok patojenle kolonize oldu¤u
bildirilmektedir (1-13).
Bu çal›flmada, doktor ve hemflireler taraf›ndan kullan›lan stetoskoplarda kolonize olan mikroorganizmalar ve s›kl›klar›, farkl› klinik birimlerde kullan›lan stetoskoplarda üreyen mikroorganizmalar›n da¤›l›m›n›n araflt›r›lmas› ile dezenfeksiyon sonras› kolonize olan mikroorganizmalar›n eliminasyon oranlar›n›n saptanmas› amaçland›.
MATERYAL ve METOD
Çal›flmaya ayn› günde, hastanenin farkl› birimlerinde kullan›lan ve rastgele seçilen 70 stetoskop al›nd›. Fizyolojik suya (%0.9 NaCl) bat›r›lan steril pamuklu çubuklar, stetoskoplar›n diyaframlar›na, tüm yüzeyle temas edecek flekilde
döndürülerek sürüldü ve al›nan kültür örnekleri
beyin-kalp infüzyon besiyerine ekildi. ‹kinci aflamada stetoskoplar steril spançlara dökülen
%70’lik etil alkolle diyafram yüzeyinin tümüne
temas edecek flekilde dezenfekte edildi ve 10
dakika beklenerek tekrar ayn› flekilde kültürleri
yap›ld›. Yirmidört saat sonra buyyondan kanl› ve
Saboraud-Dekstroz agara pasaj yap›ld›. Plaklar
24 saat 37°C’de etüvde bekletildi. Üreme saptanmayan plaklar 48 saate kadar bekletildi.
Stafilokok identifikasyonu için Gram boyama
ve katalaz testi yap›ld›. S. aureus için koagülaz
testi EDTA’l› tavflan serumu ile yap›ld›. Stafilokoklarda metisilin duyarl›l›¤› “National Committee for Clinical Laboratory Standarts (NCCLS)”
önerilerine göre oksasilin (1 mg, Oxoid) ve metisilin (5 mg, Oxoid) diskleri kullan›larak disk difüzyon yöntemi ile çal›fl›ld› (14).
Gram-negatif mikroorganizmalar›n identifikasyonu için Gram boyama, IMVIC (‹ndol, Metil
Red, Voges Proskauer, Sitrat besiyerleri) ve API
20E (bioMérieux, France) testleri kullan›ld›.
196
Stetoskoplar Hastane ‹nfeksiyonlar› ‹çin Potansiyel Bir Vektör mü?
‹statistiksel de¤erlendirme SPSS 10.0 program›nda Ki-kare ve Spearman korelasyon analizi
kullan›larak yap›ld›. p< 0.05 olan de¤erler istatistiksel olarak anlaml› kabul edildi.
BULGULAR
Çal›flmaya al›nan stetoskoplar›n 37 (%52.7)’si
hemflirelere, 33 (%47.1)’ü doktorlara aitti. Örneklerin 20 (%28.6)’si cerrahi kliniklerden, 33
(%47.1)’ü dahili kliniklerden, 7 (%10)’si acil ünitesinden, 1 (%1.4)’i ameliyathaneden, 9 (%12.9)’u
da çocuk hastal›klar› klini¤inden al›nd›. Örneklerin 48 (%68.6)’i klinik, 16 (%22.9)’s› poliklinik, 3
(%4.3)’ü cerrahi yo¤un bak›m ünitesi, 3 (%4.3)’ü
de iç hastal›klar› yo¤un bak›m ünitesine aitti.
Çal›flmaya al›nan 70 stetoskopun 69 (%98.6)’undan 21 farkl› mikroorganizma olmak üzere toplam
109 mikroorganizma izole edildi, 1 (%1.4) stetoskopta üreme olmad›. Stetoskoplar›n 35’inde tek,
29’unda iki, beflinde üç farkl› mikroorganizma
üredi. En s›k izole edilen etkenler metisiline duyarl› Staphylococcus epidermidis (MSSE) (%24.8) ve
Bacillus spp. (%21.1) idi. En s›k Bacillus spp. ve
MSSE birlikte üredi (4/70, %5.7). Di¤erleri ise s›kl›k s›ras›na göre; metisiline dirençli S. epidermidis
(MRSE): %12.8, mikrokok: %4.6, MRSA: %3.7, Pseudomonas pseudomallei: %2.8, metisiline duyarl› S.
aureus (MSSA), her biri %1.8 oran›nda olmak üzere; Klebsiella ozaenae, Enterobacter cloacae, Erwinia
spp., Aeromonas salmonicida, Enterobacter sakazakii,
Citrobacter freundii, Pseudomonas cepacia ve Acinetobacter spp. ve her biri %0.9 oran›nda olmak üzere
Neisseria spp., Candida spp., Pasteurella spp., Salmonella spp. ve Pseudomonas fluorescens olarak saptand›. Üreyen mikroorganizmalar ve yüzdeleri Tablo 1’de sunulmufltur.
En s›k üreyen MSSE ve Bacillus spp. aç›s›ndan
hemflire ve doktor gruplar› aras›nda farkl›l›k saptanmad› (p> 0.05).
Klinik-poliklinik, hemflire-doktor, dahili birim-cerrahi birim parametreleri ile stetoskoplarda üreyen mikroorganizmalar›n say› ve türleri aç›s›ndan istatistiksel farkl›l›k saptanmad›
(p> 0.05, Tablo 2). Doktorlara ait stetoskoplar›n
tümü (%100), hemflirelere ait stetoskoplar›n ise
%97.3’ü kontamine olarak bulundu (Tablo 3).
Stetoskoplar›n tümü steril spançlara dökülen %70’lik etil alkolle dezenfekte edildi. On
dakika sonra ayn› yöntemle tekrar kültürleri yap›ld›. ‹lk kültürde üreme gözlenen 69 stetoskopun 59 (%85.5)’unda üreme olmad›. Stetoskoplar›n 5 (%7.2)’inde MRSE, 2 (%2.9)’sinde MRSA,
Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 2003; 7: 4
Stetoskoplar Hastane ‹nfeksiyonlar› ‹çin Potansiyel Bir Vektör mü?
Tablo 1. S›kl›k S›ras›na Göre ‹zole Edilen Mikroorganizmalar.
Mikroorganizma
Say›
%
MSSE
27
24.8
Bacillus spp.
23
21.1
MRSE
14
12.8
Difteroid basil
9
8.3
Mikrokok
5
4.6
MRSA
4
3.7
Pseudomonas pseudomallei
3
2.8
MSSA
2
1.8
Klebsiella ozaenae
2
1.8
Enterobacter cloacae
2
1.8
Erwinia spp.
2
1.8
Aeromonas salmonicida
2
1.8
Enterobacter sakazakii
2
1.8
Citrobacter freundii
2
1.8
Pseudomonas cepacia
2
1.8
Acinetobacter spp.
2
1.8
Neisseria spp.
1
0.9
Candida spp.
1
0.9
Pasteurella spp.
1
0.9
Salmonella spp.
1
0.9
Pseudomonas fluorescens
1
0.9
MSSE: Metisiline duyarl› S. epidermidis, MRSE: Metisiline dirençli S. epidermidis, MRSA: Metisiline dirençli
S. aureus, MSSA: Metisiline duyarl› S. aureus.
2 (%2.9)’sinde mikrokok, 1 (%1.4)’inde de Acinetobacter spp. tekrar üredi.
TARTIfiMA
Hastane infeksiyonlar›n›n yaklafl›k üçte biri
önlenebilir olup, t›bbi personel taraf›ndan kullan›lan ve potansiyel patojen etkenleri tafl›yabilen
gereçlerin özellikle riskli hasta gruplar›nda dezenfekte edilerek kullan›lmas›, hastane infeksiyonlar›n›n s›kl›¤›n› azaltmada ihmal edilmemesi
gereken bir uygulama olmal›d›r (1). En s›k kullan›lan t›bbi gereçlerden biri olan stetoskoplar,
patojen ajanlar›n hastadan hastaya tafl›nmas›nda önemli rol oynayabilmektedir. S›k el y›kama
infeksiyon geçiflini önlemede en önemli yöntem
olmakla birlikte, stetoskop, tansiyon aleti manflonu, otoskop gibi gereçlerin özellikle deri büHastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 2003; 7: 4
Çelik ‹, Cihangiro¤lu M.
tünlü¤ünün bozuldu¤u genifl yan›kl›, travmal›
hastalarla, immünsüpresif hasta gruplar› ve di¤er
temas izolasyonu gerektiren durumlarda infeksiyon etkenleri için vektör olarak rol oynayabilece¤i hususu göz ard› edilmektedir (1,2).
Nunez ve arkadafllar› yapt›klar› bir çal›flmada,
stetoskoplarda 14 farkl› patojen mikroorganizma
izole ettiklerini, Bernard ve arkadafllar› ise örnek
al›nan 355 stetoskopun 234’ünden iki veya daha
fazla mikroorganizma izole edildi¤ini, bunlar›n
da 31’inin potansiyel olarak infeksiyon etkeni
olma özelli¤i tafl›d›¤›n› bildirmifllerdir (3,4). Cohen ve arkadafllar› örnek ald›klar› 55 stetoskopun tümünde, otoskoplar›n ise %90’›nda üreme
gözlediklerini bildirmifllerdir (5). Zuliani Maluf
ve arkadafllar› 300 stetoskopun %87’sinde üreme
saptam›fllar; kontamine stetoskoplar›n %96’s›nda
birden fazla mikroorganizma üredi¤ini bildirmifllerdir (6). Marinella ve arkadafllar›, rastgele seçtikleri 40 stetoskopun tamam›nda üreme oldu¤unu gözlemifllerdir (7). Guinto ve arkadafllar› 78
stetoskopun kulakl›klar›ndan kültür yapm›fllar;
%94’ünün kontamine oldu¤unu saptam›fllard›r
(8). Yine Smith ve arkadafllar› 200 stetoskopun
159 (%80)’unda üreme gözlediklerini bildirmifllerdir (9). Genne ve arkadafllar› ise stetoskoplarda kontaminasyon oran›n› %61 olarak bulmufllard›r (10). Bizim çal›flmam›zda ise stetoskoplar›n
%98.6 (69/70)’s›n›n mikroorganizmalarla kontamine oldu¤u gözlendi. Stetoskoplar›n %48.6’s› ise
birden fazla bakteriyle kolonize idi.
Cohen ve arkadafllar› stetoskoplar›n %54.5’inde, Zuliani Maluf ve arkadafllar› %59’unda, Marinella ve arkadafllar› %38’inde, Smith ve arkadafllar› %17’sinde, Sood ve arkadafllar› %15.8’inde
S. aureus izole etmifllerdir (5-7,9,11). Guinto ve
arkadafllar› ise stetoskoplar›n %17’sinde potansiyel patojen ajan üredi¤ini saptam›fllard›r (8).
Sengupta ve arkadafllar› MRSA kolonizasyon oran›n› %69.76, gram-negatif basil kolonizasyon oran›n› ise %20.93 olarak bulmufllard›r (12). Bu çal›flmada ise gram-pozitif bakteri kolonizasyon oran› %77.1, gram-negatif basil kolonizasyon oran›
%21.1 olarak bulundu. Ayr›ca, S. aureus kolonizasyon oran› %5.5’ti. ‹zole edilen S. aureus’lar›n
%67.3’ü metisiline dirençli olarak bulundu. Son
y›llarda nozokomiyal patojenler aras›nda s›kl›¤›
gittikçe artan koagülaz-negatif stafilokoklar
(KNS) bu çal›flmada en s›k izole edilen ajanlar
olmufltur. KNS, %37.6 oran›nda saptand› ve bunun da %30’u metisiline dirençli idi. Metisiline
197
Çelik ‹, Cihangiro¤lu M.
Stetoskoplar Hastane ‹nfeksiyonlar› ‹çin Potansiyel Bir Vektör mü?
Tablo 2. Mikroorganizmalar›n Örneklerin Al›nd›¤› Birimlere Göre Da¤›l›m›.
Mikroorganizma
Cerrahi
Say›
%
Dahili
Say›
%
Acil
Say›
%
Pediatri
Say›
%
Toplam
Say›
%
MSSE
6
5.5
14
12.8
5
4.6
2
1.8
27
24.8
Bacillus spp.
5
4.6
12
11
3
2.8
3
2.8
23
21.1
MRSE
5
4.6
4
3.7
1
0.9
4
3.7
14
12.8
Difteroid basil
4
3.7
3
2.8
1
0.9
1
0.9
9
8.3
Mikrokok
2
1.8
2
1.8
1
0.9
5
4.6
MRSA
1
0.9
2
1.8
1
0.9
4
3.7
3
2.8
3
2.8
2
1.8
2
1.8
Pseudomonas pseudomallei
MSSA
1
0.9
Klebsiella ozaenae
2
1.8
Enterobacter cloacae
1
0.9
1
0.9
1
0.9
2
1.8
Erwinia spp.
2
1.8
2
1.8
Enterobacter sakazakii
2
1.8
2
1.8
Citrobacter freundii
2
1.8
2
1.8
Pseudomonas cepacia
1
Acinetobacter spp.
1
Candida spp.
1
0.9
Aeromonas salmonicida
1
0.9
0.9
0.9
1
0.9
2
1.8
1
0.9
2
1.8
1
0.9
1
0.9
2
0.9
Pasteurella spp.
1
0.9
1
0.9
Salmonella spp.
1
0.9
1
0.9
Pseudomonas fluorescens
1
0.9
1
0.9
Neisseria spp.
1
0.9
1
0.9
1
0.9
109
100
Üreme yok
Toplam
31
24.8
1
0.9
53
48.6
11
10.1
14
12.8
MSSE: Metisiline duyarl› S. epidermidis, MRSE: Metisiline dirençli S. epidermidis, MRSA: Metisiline dirençli S. aureus,
MSSA: Metisiline duyarl› S. aureus.
dirençli koagülaz-pozitif ve koagülaz-negatif
stafilokok oran› ise %16.8 olarak saptand›. P. pseudomallei, K. ozaenae, E. cloacae, Erwinia spp., A. salmonicida, E. sakazakii, C. freundii, P. cepacia ve Acinetobacter spp., Neisseria spp., Pasteurella spp., Salmonella spp. ve P. fluorescens izole edilen gram-negatif basiller olup, her biri hastane infeksiyonu etkeni olarak ayr› öneme sahiptir.
Çeflitli çal›flmalarda doktor stetoskoplar›n›n
%90’›n›n, hemflire stetoskoplar›n›n %79’unun
mikroorganimalar ile kolonize oldu¤u gösterilmifltir (7-12). Marinella ve Smith en fazla kontaminasyonun doktor stetoskoplar›nda oldu¤una
dikkat çekmifllerdir (7,9). Buna ra¤men hemflire198
lerin ancak %50’sinin stetoskoplar›n› günde bir
kez temizlediklerini gözlemifllerdir. Jones ve arkadafllar› stetoskoplar›n %48’inin günde veya
haftada bir kez, %37’sinin ayda bir kez, %7’sinin
y›lda bir kez temizlendi¤ini, %7’sinin ise hiç temizlenmedi¤ini gözlemlemifllerdir (13). Bu çal›flmada doktorlara ait stetoskoplar›n tümü (%100),
hemflirelere ait stetoskoplar›n ise %97.3’ü mikroorganizmalarla kontamine olarak bulundu ancak
aralar›nda istatistiksel farkl›l›k yoktu. Buna karfl›l›k sa¤l›k çal›flanlar›yla yap›lan görüflmede, stetoskoplar›n yaln›zca kan ve vücut salg›lar›yla gözle görünür kirlenme durumunda herhangi bir
ajanla dezenfekte edildi¤i ö¤renildi.
Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 2003; 7: 4
Stetoskoplar Hastane ‹nfeksiyonlar› ‹çin Potansiyel Bir Vektör mü?
Çelik ‹, Cihangiro¤lu M.
Tablo 3. Üreyen Mikroorganizmalar›n Örneklerin Al›nd›¤› Sa¤l›k Personeline Göre Da¤›l›m›.
Mikroorganizma
MSSE
Hemflire
Say›
%
4
5.7
Doktor
Say› %
6
8.6
Toplam
Say›
%
10
14.3
MRSE
4
5.7
2
2.9
6
8.6
Bacillus spp.
4
5.7
1
1.4
5
7.1
Bacillus spp. + MSSE
2
2.9
2
2.9
4
5.7
2
2.9
2
2.9
MRSA
1
1.4
1
1.4
2
2.9
MSSA
1
1.4
1
1.4
2
2.9
1
1.4
Bacillus spp. + MSSE + Enterobacter sakazakii
MRSE + Bacillus spp.
1
1.4
2
2.9
MRSE + Pseudomonas cepacia
2
2.9
2
2.9
Difteroid basil + MSSE
2
2.9
2
2.9
Erwinia spp.
1
1.4
1
1.4
2
2.9
Micrococcus spp.
1
1.4
1
1.4
2
2.9
Pseudomonas pseudomallei
1
1.4
1
1.4
2
2.9
Acinetobacter spp. + Bacillus spp.
1
1.4
1
1.4
Aeromonas salmonicida + Bacillus spp. + MSSE
1
1.4
1
1.4
1
1.4
Bacillus + Enterobacter cloacea
Bacillus spp. + MRSE
1
1.4
Bacillus spp. + MRSE + Aeromonas salmonicida
1
1.4
1
1.4
1
1.4
1
1.4
Bacillus spp. + Pseudomonas pseudomallei
1
1.4
1
1.4
Candida spp.
1
1.4
1
1.4
Difteroid basil + Citrobacter freundii
1
1.4
1
1.4
1
1.4
Difteroid basil + Salmonella spp.
1
1.4
1
1.4
Klebsiella ozaneae
1
1.4
1
1.4
Difteroid basil + Enterobacter cloacea
1
1.4
Klebsiella ozaneae + Micrococcus spp.
1
1.4
1
1.4
Micrococcus spp. + Bacillus spp. + Acinetobacter spp.
1
1.4
1
1.4
Micrococcus spp. + Difteroid basil
1
1.4
1
1.4
MRSA + Bacillus spp.
1
1.4
1
1.4
MRSA + Enterobacter cloacea
1
1.4
1
1.4
1
1.4
MRSE + Pseudomonas fluorescens
1
1.4
MSSE + Bacillus spp.
1
1.4
1
1.4
MSSE + Citrobacter freundii
1
1.4
1
1.4
MSSE + Difteroid basil
1
1.4
1
1.4
MSSE + Pasteurella spp.
1
1.4
1
1.4
MSSE + Pseudomonas pseudomallei
1
1.4
1
1.4
MSSE + Serratia ficaria
1
1.4
1
1.4
MSSE + Neisseria spp.
1
1.4
1
1.4
Üreme yok
Toplam
37
52.9
1
1.4
1
1.4
33
47.1
70
100
MSSE: Metisiline duyarl› S. epidermidis, MRSE: Metisiline dirençli S. epidermidis, MRSA: Metisiline dirençli S. aureus,
MSSA: Metisiline duyarl› S. aureus.
Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 2003; 7: 4
199
Çelik ‹, Cihangiro¤lu M.
Bu çal›flmada etil alkol kullan›lmas›n›n nedeni; her klinikte bulunabilmesi, ucuz olmas› ve
stetoskoplar›n kritik olmayan aletler olmas› nedeniyle orta düzey dezenfeksiyonun yeterli olaca¤› düflüncesi idi. Orta düzey dezenfeksiyon
için etil alkol %70-90 konsantrasyonda kullan›l›r.
Bakterisid, fungusid ve virüsid etkilidir. Ancak
bakteri sporlar›na etkisi yoktur. Etil alkolün dezenfektan etkisi yaklafl›k 10 dakikada ortaya ç›kmaktad›r. Etil alkol uçucu bir dezenfektan oldu¤undan kullan›m süresini artt›rmakla daha etkili
bir dezenfeksiyon sa¤lanamaz (15). Bu çal›flmada etil alkol ile dezenfeksiyon sonras› stetoskoplar›n %85.5’inde üreme olmad›. Ancak dezenfeksiyon sonras› stetoskoplar›n 10’unda tekrar
üreme gözlendi. Bu durum dezenfektan›n konsantrasyonunu artt›rmakla ya da daha etkili bir
dezenfektan›n kullan›lmas› ile engellenebilir.
Literatürde rastlanan tüm çal›flmalarda stetoskoplar›n yüksek oranda çeflitli mikroorganizmalarla kolonize olduklar› gösterilmifl olmakla birlikte,
bu mikroorganizmalar›n hastane infeksiyonlar› ile
iliflkisini gösteren bir kan›t yoktur (1-13). “Centers
for Disease Control and Prevention (CDC)” önerilerine göre, bütünlü¤ü bozulmam›fl ciltle temas
eden aletlerin dezenfeksiyonu ancak temas izolasyonu gerektiren durumlarda gereklidir (1517). Gastroenterit, hepatit A, difteri, hemorajik
atefl, su çiçe¤i, herpes simpleks/zoster, viral hemorajik konjunktivit, genifl yan›k, apse, drene
selülit, dekübit ülseri, pediküloz, skabiyes ve
çoklu ilaç dirençli mikroorganizmalar ile oluflan
infeksiyonlar gibi temas izolasyonu uygulanmas›
gereken durumlarda stetoskop ve di¤er t›bbi gereçlerin hastaya özel olmas›, daha önce kullan›lm›fl olanlar›n ise bu tür hastalarda kullan›m›ndan
önce mutlaka dezenfekte edilmeleri gerekir. Bu
t›bbi gereçlerin di¤er hastalarla ortak kullan›m›
zorunluysa, her kullan›mdan sonra dezenfekte
edilmelidirler.
KAYNAKLAR
1.
2.
3.
4.
Haley RW, Culver DH, White JW, et al. The efficacy
of infection surveillance and control programs in
preventing nosocomial infection in US hospitals.
Am J Epidemiol 1985;121:182-205.
Salojee H, Steenhoff A. The health professional’s
role in preventing nosocomial infections. Postgrad Med J 2001;77:16-9.
Nunez S, Moreno A, Gren K, Villar J. The stethoscope in the emergency department: A vector of
infection? Epidemiol Infect 2000;124:233-7.
Bernard L, Kereveur A, Durand D, et al. Bacterial
contamination of hospital’s physician’s stethoscopes. Infect Control Hosp Epidemiol 1999;20:626-8.
200
Stetoskoplar Hastane ‹nfeksiyonlar› ‹çin Potansiyel Bir Vektör mü?
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Cohen HA, Amir J, Matalon A, Mayan R, Beni S,
Barzilai A. Stethoscopes and otoscopes--a potential vector of infection. Fam Prac 1997;14:446-9.
Zuliani Maluf ME, Maldonado AF, Bercial ME,
Pedroso SA. Stethoscope: A friend or an enemy?
Sao Paulo Med J 2002;120:13-5.
Marinella MA, Pierson C, Chenoweth C. The stethoscope: A potential source of nosocomial infection. Arch Intern Med 1997;157:786-90.
Guinto CH, Bottone EJ, Raffalli JT, Montecalvo MA,
Wormser GP. Evaluation of dedicated stethoscopes as a potential source of nosocomial pathogens. Am J Infect Control 2002;30:499-502.
Smith MA, Mathewson JJ, Ulert A. Contaminated
stethoscopes revisited. Arch Intern Med
1996;156:82-4.
Genne D, de Torrente A, Humair L, Siegrist HH.
Level of stethoscope contamination in the hospital environment. Schweiz Med Wochenschr 1996;
126:2237-40.
Sood P, Mishra B, Mandal A. Potential infection
hazards of stethoscopes. J Indian Med Assoc 2000;
98:368-70.
Sengupta S, Sirkar A, Shivananda PG. Stethoscopes and nosocomial infections. Indian J Pediatr
2000;67:197-9.
Jones JS, Hoerle D, Riekse R. Stethoscopes: A potential vector of infection? Ann Emerg Med 1995;
26:296-9.
National Committee for Clinical Laboratory Standards. Performance standards for antimicrobial
susceptibility testing. NCCLS approved standard
M100-S9. National Committee for Clinical Laboratory Standards, Wayne, PA 1999.
Centers for Disease Control and Prevention.
Overview of CDC Guidelines for the Prevention
and Control of Nosocomial Infections. Available
at URL: http://www.cdc.gov/ncidod/hip/Guide/
overview.htm
Garner JS, the Hospital Infection Control Practices
Advisory Committee. Guideline for isolation precautions in hospitals. Infect Control Hosp Epidemiol 1996;17:1-80.
Garner JS, Favero MS. CDC Guidelines for the
prevention and control of nosocomial infections.
Guideline for handwashing and hospital environmental control, 1985. Supersedes guideline for
hospital environmental control published in
1981. Am J Infect Control 1986;14:110-29.
YAZIfiMA ADRES‹
Yrd. Doç. Dr. ‹lhami ÇEL‹K
F›rat Üniversitesi F›rat T›p Merkezi
‹nfeksiyon Hastal›klar› Klini¤i
23119 ELAZI⁄
e-mail: [email protected]
Makalenin Gelifl Tarihi: 02.01.2003
Kabul Tarihi: 30.05.2003
Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 2003; 7: 4