Fotografin Tarihcesi

TARĠHSEL GĠRĠġ
PHOTO + GRAPHUS = IġIK + ÇĠZĠM
TEMEL MADDESĠ:
Agl = GümüĢ Ġyodür
AgCl = GümüĢ Klorür
AgBr = GümüĢ Bromür
M.Ö. 4. yüzyılda Aristo mağara deliğinden içeri giren ıĢığın, karĢı duvarda ters
görüntüsünü yansıttığını bulur.
1500’lerde Camera Obscura bulunur.( Latince'de "kamera" "oda", "obscura" da
"karanlık" anlamlarını taĢır.)
Leonardo da Vinci’nin yayınlanan notlarında resimde perspektif için karanlık
odadan yararlanma fikrini ortaya attığı bilinmektedir.
Leonardo da Vinci, çalıĢmalarında iğne deliği görüntü (pin hole)
oluĢumunu;
“Varsayalım ki, güneĢ, bir binayı, bir meydanı ya da doğal güzelliğe
sahip bir alanı aydınlatsın. Böyle aydınlanan bir mekanın karĢısında duran,
gölgedeki bir evin duvarına minik bir delik açalım; iĢte o zaman aydınlatılan
tüm nesnelerin görüntüleri ıĢıkla bu delikten taĢınır ve evin iç duvarında ters
olacak Ģekilde belirir." ifadesiyle tanımlar.
**Doğru boyunca yol alan ıĢık yansıtıcı bir objeye çarptığında, bazı ıĢık
ıĢınları geri yansır. Yansıyan ıĢık ıĢınları çok ince bir malzemeden yapılmıĢ
çok küçük bir delikten saçılmaksızın geçebilirler.
Bu düzeneğe bir diyafram düzeneği ve ince kenarlı bir mercek ilave
edilmesiyle, optik ve mekanik açıdan çalıĢmalar hemen hemen
tamamlanmıĢ olur.
17. ve 18. yüzyılda Camera Obscura boyutları taĢınabilir halde geldi.
Johann Zahn 1776’da özellikle portre resimleri çizebilmek için elde taĢınabilecek
Camera Obscura’yı imal etti. Bu sistem tek mercekli refleks makinelerin iĢlevine
sahipti.
Tüm sanat biçimleri, ilerleme süreçlerinde toplumsal biçimlerin iç
geliĢĠm süreçlerini aynen yaĢarlar.
1750lere doğru orta sınıf sıçramalar göstererek o güne kadar aristokrasi
temeline dayalı bulunan toplumsal mekanizmada üst sıralara çıkmaya
baĢlar.Burjuva sınıfının yükselmesi ve maddi durumunun daha iyiye
gitmesiyle beraber bu sınıfın mensuplarının saygı görme ihtiyacı artar.
KiĢinin kendini ortaya koyma ve kendinin bilincine varma çabasıyla
doğrudan bağlantılı olan bu istekle, Fransa’da yüzyıllar boyunca belirli
çevrelere ait bir ayrıcalık olan portre ,toplumsal yer değiĢtirme sonucunda
yaygınlaĢır.
’portresini yaptırmak’ simgesi bir eyleme dönüĢür.yükselmekte olan
sınıfın mensupları, portrelerini yaptırarak yükseliĢlerini kendileri ve diğerleri
için görünür kılarlar.
1830lu yıllarda bir Parisli, kendi portresini dönemin kralı LouisePhilippe’in portresiyle yan yana sergiliyor ve “Phillippe ile benim aramda
hiçbir mesafe yok; o kral-vatandaĢ ben de vatandaĢ kralım” diyordu.
FOTOĞRAF KĠMYASI ÜZERĠNE ÇALIġMALAR:
IĢığa duyarlı kimyasal maddeler üzerinde ilk çalıĢmayı Cristoph Adlof Boldwin
gerçekleĢtirdi (1674). BuluĢu, Latince ıĢık taĢıyıcısı anlamına gelen “Fosfor”du.
17. yüzyılda Angelo Sala Toz halinde GümüĢ Nitrat güneĢte bırakıldığında kömür
gibi karardığını keĢfetti.
1727 yılında Johann Heinrich Schulze, Schpophors adlı eriyiği keĢfetti. Bu bir
kireç nitrat karıĢımıdır. Bunlar ömürsüz ilk fotoğraflardı.
1802 yılında Thomas Wedgwood gümüĢ nitrat emdirilmiĢ beyaz kâğıt ve deri
parçaları ile deneyler yaptı. Camera Obscura ile çok silik görüntüler alabildi. Ancak
görüntüleri saptayamıyordu.
Joseph Nicephore Niepce (1765-1833): HELIOGRAVURE
HELIO + GARVURE = IġIK + RESĠM (OYMA RESĠM)
1816’da vernikle saydamlaĢtırdığı bir kâğıtta oluĢan görüntüleri, kalay levha
üzerine geçirmeyi baĢarmıĢ ve kullandığı çeĢitli kimyasal maddelerle deneylerini
sürdürmüĢtür.
Klasik resimlerin Heliogravure’lerini yapar, aklına Camera Obscura
kullanmak gelir. Evinin odasını Camera Obscura’ya çevirerek, bütün bir gün,
sekiz saatlik bir pozlandırma ile penceresinden görünen avlunun görüntüsünü
kaydeder (1826).
Bu duvar görüntüsü bugün New York Kodak Müzesinde bulunmaktadır. BuluĢu
tüm Fransa’da duyulur.
1827 yılında JACQUES LOUIS DAGUERRE’den mektup gelir. Benzer çalıĢmalar
yaptığını, iletiĢim içinde olmak istediğini belirtmektedir.
1829 yılında ortak olurlar. 4 yıl ayrı çalıĢıp birbirlerine bilgi verirler. GümüĢ iyodür
üzerinde çalıĢırlar.
Daguerre, Niepce öldükten sonra gümüĢ iyodür kaplı levhanın cıva buharından
etkilendiği gözler.GümüĢ iyodürü deniz tuzu içerisinde eriterek çalıĢmalarını sürdürür,
poz süresini azaltmayı baĢarır.
7 OCAK 1839 yılında DAGUERRE buluĢu DAGUERREOTYPE’ı, Fransız bilim
akademisine açıkladı. " DAGUERREOTYPE "ler çok etkileyiciydiler. Yöntemin
özellikle de ayrıntı kaydetme yeteneği müthiĢti.
Ġlk Daguerreotype - 1837
•
Ancak Daguerreotype yöntemi ile çekilen görüntülerden bir ikinci suret
meydana getirebilmek imkansızdır. Ayrıca cıva insan sağlığına zararlı
olduğundan pek makbul değildi.
Portre söz konusu olduğunda uzun poz süresi poz veren için iĢkenceye
dönüĢüyordu.
Robert Cornelius (1809-1893)
Otoportre
Louis Jacques Mandé Daguerre
1844 (Nadar)
•
Temple Bulvarı'nın Daguerre tarafından çekilen bu fotoğrafı, bir insana ait
ilk fotoğraftır.
Kalabalık bir sokağın fotoğrafı olmakla birlikte çekim süresi 10 dakikadan
fazla olduğundan, trafiğin akıĢı fotoğrafta görünmek için fazla hızlı kalmıĢtır.
Tek istisna, ayakkabılarını fotoğrafta görünecek kadar uzun süre cilalatan
sol alt köĢedeki adamdır.
Ve FOTOĞRAF 19 Ağustos 1839'da Fransız Bilimler Akademisinden (Académie
des Sciences) resmen tüm dünyaya duyuruldu.
Daguerre buluĢuna yardımcı olduğu fotoğrafı tanıtırken ondan, zenginlerin
eğlenebileceği bir oyuncak olarak söz etmiĢti. Onu tanıtan afiĢte "Yüksek sınıf,
Daguerreotype’de çok çekici bir boĢ zaman değerlendiricisi bulacaktır. “ diye
yazıyordu.
Herkes herhangi bir resim çizme becerisine sahip olmadan bile, konağının ya da
köĢkünün resmini çekebilecekti.
Parisli tarih konuları ressamı Paul Delaroche, Akademinin tarihsel oturumunda,
“Resim sanatı ölmüĢtür" diye bağırmıĢtır.
Ġngiliz meslektaĢı William Turner de, optik çağın açılıĢına sert tepki gösteriyor,
"Bu sanatın sonudur" diyordu.
•
•
Böylece fotoğrafın icat edilmesiyle beraber yeni bir evrim süreci baĢladı ve
portre sanatının tüm biçimleri, yağlıboya resim, minyatür, gravür
hakimiyetini kaybetti.
Bu evrim süreci o kadar hızlı ilerledi ki bu türler üzerinde çalıĢan sanatçılar
yaĢam kaynaklarını tükettiler.Bir süre önce fotoğraf makinesini sanatla
yakından ilgisi olmayanların kullandığı ruhsuz ve duygusuz bir alet olarak
nitelendirenler ekonomik durumları kötüye gittiği için tavır değiĢikliğine gidip
fotoğrafçılık mesleğini icra etmeye baĢladılar.Ve bıraktıkları meslekler
konusundaki deneyimleri onlara yardımcı oldu. Ġlk fotoğrafçıların birçoğu
genellikle “Bohem” olarak adlandırılan bu gruptan geliyordu.
25 Ocak 1839 tarihinde WILLIAM HENRY FOX TALBOT Kraliyet Enstitüsü'ne
TALBOTYPE yöntemi sundu.
Talbot, GümüĢ nitrat kağıtları üzerine emdirilmiĢ kağıtlar yönteminden yola
çıkarak, Hipo’yu buluyor. Deniz suyu eriyiğine, sonra gümüĢ nitrata batırılarak ıĢığa
duyarlı hale getirdiği kağıt yüzeyi pozlandırarak, dünyanın ilk negatif görüntüsünü
elde eder. Talbot'un bu buluĢu için ilk defa "FOTOĞRAF" kelimesi kullanılmıĢtır. Bir
süre sonra da negatiflerin pozitife çevrilmesi baĢarılmıĢtır. Böylece modern
fotoğrafçılığın temeli atılmıĢtır
Negatif
Görüntü
TALBOT
yöntemi
Dijital
Ortamda
Pozitife
çevrilmiĢ
FOTOGRAMME (izdüĢümü görüntüsü) yöntemi ile kuĢtüyü, dantel yaprak
kullanarak, gizil görüntü yöntemine gerek kalmadan kararmayı bekliyor. Tespit
banyosuna sokarak görüntüyü elde ediyordu.
Fotogram örneği – Karanlık oda
derslerinde yapılacak ilk baskı tipi :)
Talbot 'un çalıĢmalarına yardımcı olan SIR JOHN HERSCHEL bugün
saptama banyosu olarak kullanılan Sodyum Hypo Sülfit’i bulur (Tiyosülfat).
1840’ta Talbot’un buluĢuna Sir John Herschel CALOTYPE
(calos+typos=güzel izlenim) adını verdi.Böylece poz süresi insan fotoğrafları
çekebilecek kadar kısaldı.
Saptama = Fixer
1850’de ROBERT BINGHAM: COLLODION kullanarak Wet Plate'i yaptı.
Kuruyunca duyarsızlaĢıyordu. Poz süresi çok kısaldı.Collodion savaĢta yararlılar için
kullanılan bir maddeydi.
1871 'de RICHRAD MADDOX ilk kez kuru negatif cam elde etti. Bu zamana
kadar fotoğrafçılar yanlarında balmumu kavanozları taĢıyordu. Plaklar makineye kuru
yerleĢtiriliyordu. Poz süresi saniyenin 25’te birine kadar düĢmüĢtü. Portre fotoğrafına
giden yolun önü açılmıĢ oldu.
1880 'de GEORGE EASTMAN gümüĢ bromürü, jelatin üzerine tatbik ederek Dry
Plate’i (kuru tabaka) buldu.
1884 yılında EASTMAN DRY PLATE COMPANY’i kurdu. Levhadan kurtulup
kıvrılabilir film arayıĢındaydılar. 1885'te American Film C.O.yu kuruyor. Bu Ģirket
kağıt üzerine film yapıyordu.
1885 yılında GERORGE EASTMAN ilk amatör makineyi bularak 100 filmlik bir
depozit sistemini kurmuĢtur. "Siz düğmeye basınız, gerisini biz hallederiz" sloganı ile
fotoğraf makinesini tüm katmanlara yaymıĢtır.
1888’de, Kodak makinelerinde 10 poz çekebilen bromür kaplı Jelatin rulolar
bulunan KODAK fotoğraf makinelerini piyasaya sürerek çok büyük aletler taĢıması
gereken fotoğrafçıya kolay hareket imkânı sağladı. Fotoğraf çekildikten sonra makine
fabrikaya gönderiliyor ve jelatin film kâğıttan ayrıldıktan sonra bir cam üzerine
yerleĢtiriliyor ve sonra yeniden makineye film doldurularak sahibine iade ediliyordu.
* KODAK adının seçilmesinin nedeni dünyanın tüm dillerinde kolay telaffuz
edilebilmesidir.
1850li yıllardan itibaren fotoğraf tekniği o denli geliĢti ki mesleği icra
edenlerin herhangi özel bir bilgiye sahip olmaları gerekmiyordu.
Fotoğraf, bilimsel deneysellik alanından çıkmıĢtı artık.Gerekli araçlar ilgili
sanayi dallarında üretiliyordu.Banyo ve sabitleme için kullanılan kimyasal
sıvıların hazırlanması için artık kimya bilgisine sahip olmak gerekmiyordu
Fotoğraf bilinçli olarak ilk kez 1853 -1856 yıllarında Kırım SavaĢında iletiĢim
niteliğinde kullanıldı.
Ġngiliz ROGER FENTON, 360 savaĢ fotoğrafı çekmiĢ ve medya
niteliğinde kullanmıĢtı.
Basın tarihinde ilk kez bu fotoğraflarla sansür uygulanmıĢtır.
Mercek ve Ekipmanların GeliĢimi
Kayıtlara göre en eski optik firması 1756'da Viyana'da JOHANH CRISTOPH
VOIGHTLANDER tarafından kuruldu.
Esas baĢarı, ZEISS-IKON tarafından 1965 de elde edildi.
Fotoğrafın keĢfedildiği yıllarda Paris'te çok iyi bir optik firması vardı. Bunlar
Derogy, Hermagis'ti. Fakat en önemlisi Daguerre'in arkadaĢı olan Chevaller'di.
Daguerre makinelerine uygun lens imal edilmesini istedi. Fakat baĢarılı olmadı.
Petzval 1839’da meslektaĢı Andeos Freicerr Von Ettinghaussen’in zorlaması ile
portre çekimine uygun yüksek diyafram tasarımı üstlendi. Formülü Voighlander’a
devretti ve en çok aranan Portrait Lensleri üretmeye baĢladı.
1844'de Parisli Frederich Von Marters 150 derecelik bir alanın fotoğrafını
çekebilen bir kamera yapmıĢtır. Panoramik kamera olarak adlandırılan bu araç,
üzerindeki bir çevirme kolu ile, içerideki bir diĢliyi çevirmekte, diĢli de bir eksene
bağlı olarak merceği döndürmektedir. Bu dönme hareketi ile duyarkat yavaĢ
yavaĢ pozlanıyordu. O zamanlar panoramik, kent ve doğa fotoğrafları, bu tip
kameralarla çekilmiĢti.
Eski Panoramik Fotoğraf Makinesi
ve çark düzeneği
1854'de Parisli fotoğrafçı AndréAdolphe-Eugène, portre çekimini
kolaylaĢtırmak için, her biri ayrı ayrı
ayarlanabilen, çok mercekli bir
kamera geliĢtirmiĢtir. Bu kamera ile
bir fotoğrafik levha, üzerine bir
düzine fotoğraf çekilebiliyordu.
Daguerreotype fotoğrafta bir
görüntünün kopyası elde
edilemediğinden, çoklu mercek
sistemiyle bu iĢlem daha kolay
oluyordu.
Renkli Filmlere GeçiĢ (Autochrome)
1907 yılında Fransız LUMIERE KARDEġLER ilk pratik renkli fotoğraf cam tabaka
süreci olan AUTOCHROME 'u tanıĢttı.Autochrome büyük bir hızla Avrupa 'da
tanınmaya baĢlandı. Ve birkaç yıl içinde de ABD’de tanındı Bugün National
Geographic Society kütüphanesinde yaklaĢık 15.000 cam tabaka vardır.
1.Dünya savaĢı savaĢ uçağının
autochrome’u,1917
SON
HAZIRLAYAN: OZAN & RAZAN & ECE