Full Text

DOI Number :
ISSN :
Turkish World Journal of Educational Research, Year: 1, Number: 1, April, 2016, p. 1-11
Türk Dünyası Eğitim Araştırmaları Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 1, Nisan 2016, s. 1-11
Suphi TURHAN1
“Yönetimin tek güvenilir emanetçisi bizzat halkın kendisidir.”
Thomas Jefferson
THE MANAGEMENT OF EDUCATIONAL INSTITUTIONS BY LOCAL EDUCATİON
BOARDS INSTEAD OF DIRECTORATES
Abstract
The research includes the deep investigation of Education Management systems of the countries
that has high scores in PISA2 exam and of which Gross domestic product(GDP) is higher than OECD3
average; plus, the analysis of the differences with Turkish Education Management system in a
comparative perspective in order to have opinions to have a change on the structure of Turkish education
system. With the results, it has proven that the countries have educational institutions instead of the
executive departments, has more effectiveness on the management systems with local education
boards/associations/committees/councils. Turkish Education Management system has the weaknesses on
the educational success and (low) economic indicators because the system is a centrally managed and all
the powers given to my manager. It has been seen that when the management system has the participation
in the management approach, the desired goals achieved easier and more economical. In participatory
management systems, governance, common sense, transparency, accountability, participation,
democratization, effectiveness, efficiency and sustainability principles comes to the fore, which makes it
easier to achieve the desired results. The democratic life internalized, and it increases social welfare.
Keywords: Education, Local Government Councils, Governance, Participation, Directorate
1
South Russian Üniversity, Instıtute of Management, Busıness and Law, Management in Education, Rostov-Na-Donu, Russian
Federation, [email protected]
2
The Programme for International Student Assessment (PISA) is a triennial international survey which aims to evaluate education
systems worldwide by testing the skills and knowledge of 15-year-old students.
3
The OECD provides a forum in which governments can work together to share experiences and seek solutions to common
problems, to exchange experience and find better policies for better lives, to promote policies to imprve thr economic and social
welfare of people.
QR
Suphi Turhan
2
EĞİTİM KURUMLARININ MÜDÜRLÜKLER YERİNE YEREL EĞİTİM YÖNETİM
KURULLARI İLE YÖNETİLMESİ
ÖZET
Araştırma PISA sınav sonuçları ve Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’sı (GSYİH) OECD ortalaması
üzerinde olan ülkelerin eğitim yönetim sisteminin incelenmesini ve Türk eğitim yönetim sistemi ile
karşılaştırılarak ortaya çıkan farklılıkların bir analizini ve Türk Eğitim Yönetim sistemi için yeni yapısal
değişiklik önerilerini içermektedir. Araştırmada doküman inceleme (bilimsel eserler, raporlar, WEB
siteleri ve MEB verileri) yoluyla istenen olgulara erişilmek istenmiştir. Elde edilen bulgulara göre hem
PISA sınavlarında hem de GSYİH’sı OECD ortalamalarının üzerinde olan ülkelerin eğitim yönetim
sistemlerini yerelleştirdiği, eğitim kurumu yöneticiliklerini müdürlükler yerine yerel eğitim
kurul/birlik/komite/konsey gibi yönetişim, ortak akıl, birlikte hareket etme ve ortak değerlere sahip
çıkmanın en etkin ve etkili bir şekilde kullanıldığı yönetim sistemlerine dönüştürdükleri görülmüştür.
Türk Eğitim Sistemi’nin de merkezden yönetilen ve tüm yetkilerim müdürlüklere verildiği bir sistemle
yönetildiği ve eğitsel başarı ve ekonomik göstergelerin çok düşük olduğu görülmektedir. Katılımlı
yönetim anlayışlarının hâkim olduğu yönetim sistemlerinde istenilen hedeflere ulaşmanın daha kolay ve
daha ekonomik olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Katılımlı yönetimlerde yönetişim, ortak akıl,
saydamlık, hesap verebilirlik, katılımcılık, demokratiklik, etkililik, etkinlik ve sürdürülebilirlik
ilkeleri ön plana çıkmakta bu da istenilen sonuçlara ulaşmayı kolaylaşmaktadır. Demokratik yaşam
içselleşmekte, toplumsal refah artmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Eğitim, Yerel Yönetim Kurulları, Yönetişim, Katılım, Müdürlük
INTRODUCTION
Turkish education and education management system are conducted on the basis of the
Constitution of Turkey (10, 24, 42, 62, 130 and 131 of the Convention), Laws Organizing
Education, Government Programs, Development Plans, National Education Councils (Balci,
2013, p.2) International Contracts, regulations, directives and circulars. This legal basis is
shaping the education from pre-school up to higher levels (No. 430 Education Association Law,
Ministry of Education of the Organization and Duties of the Decree Law (Cabinet Decision:
25/8 / 2011- 2011/652), 1739 National Education Basic Law No. 222 Primary Education Law,
No. 2547 Higher Education Law). According to Decree No. 652 of the Ministry of Education
(MEB) center, it is composed of provincial and Abroad Organization. Central Organization
Ministers consists of the ministers connected to Higher Education, Private Office, the Board of
Education, Guidance and Control Department, Ministry Counsellor, Press and Public Relations
Department, the Internal Audit Unit of the Presidency and Undersecretary. 5 Undersecretary
Deputy are connected to the Undersecretary. Undersecretary consists of offices linked to vice
Provincial National Education Directorate in the countryside consists of the District Directorate
of Education and school-institution Directorates (Balcı, 2013, s.7,8).
“Educational management is a specialized area of public administration” (Taymaz,
2000, s.17). The structure of Educational Management has a top-down and centralized approach
decided by the Organization and Duties of the Ministry of National Education. “Education
policy is determined by the centralized organization” (Balcı, 2013, s.27). Decisions are taken at
the top organization and it is applied to the lower organizations. Training managers are selected
with the top-down decision taken by the ministry. Generally, organizations consists of "
directors". Director assignment is done according to the rules and procedures laid down in laws
and regulations and are often political. “School principals have the status of civil servants
carrying more bureaucratic procedures” (Açıkalın, 1998, s.5). Decisions are usually taken by
managers and implemented.
Turkish World Journal of Educational Research, Year: 1, Number: 1, April, 2016, p. 1-11
3
The Management Of Educational Institutions By Local Education Boards Instead Of Directorates
Education is as important phenomenon as deciding the general manager, the governor,
the provincial education director or the school principal can decide alone or not. It is not
possible to have conscious upbringing of future generations by the decisions that have been
taken by individuals alone. This is a structural problem, and structural problems cannot be
solved by changing the name (such as school leaders instead of the directors of the school It is
time to move on to more structural problems than the technical problems on our educational
system. It has become a necessity in education management system to qualify the structure to a
more modern and democratic participation. Managing the Education institutions by Local
Education Boards will solve the structural problems. The education management system has
been localized in those countries that has over average score in PISA and over average OECD.
Educational institutions are governed by the Local Education Board of Directors. Their
educational management organizations consists of local boards of education stakeholders.
Education governance structures has an approach based on the principles of governance,
common wisdom, transparency, accountability, participation, democratization,
effectiveness, efficiency and sustainability. This approach has not only contributed to
educational and economical improvements, but also contributed to the democratization of the
countries. There is ongoing peace and prosperity in these countries when compared to the others
on worldwide.
The countries that have the associated organizations in their management system are in
the top 20 in rankings. PISA exam averages, OECD averages are on the Table 1. Gross
domestic products (GDP) are also over the average of OECD (indicated on Table 1).
These indicators are the most appropriate samples to show added value of education to
the economy. It is obvious that the higher education level is key to economic development. The
management approach created with common wisdom has brought success and prosperity.
MATERIALS AND METHODS
Educational managements with one man authorized system (directorate) and with topdown assignments lowers the quality of education and leads to economic growth slowdown.
The research is concerned with the success of countries that has been achieved in the learning
management system.
The universe and sample: The OECD countries (36) that had entered the PISA exams
is defined as the universe. The average results of PISA exams and the countries with the gross
domestic product over the OECD average has been defined as sample.
Method: “The research model is the general screening model and makes relational
screenings” (Karasar, 2014, s.77, 78). It includes an analysis of the written and visual materials
containing information about the targeted cases which are going to be researched by reviewing
the documents. Taking into account the strengths and limitations of the document review to
eliminate potential bias, it is supported by numerical data and conclusions of the report prepared
by impartial institutions. Involves the study of website reports of PISA and OECD Ministry of
Education (MEB).
RESULTS AND REVIEWS
Appointments from the top powers conferred on one man are the main reasons of the
decline of the quality in education and training. The top-down appointments and decisions made
by those who have the only power is one of the reasons why the quality of education drops. In
Turkey, the education management system in the same top-down management structure. The
Türk Dünyası Eğitim Araştırmaları Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 1, Nisan 2016, s. 1-11
Suphi Turhan
4
appointed managers decides alone for the management.
decision.
What director says will be the
With the reviews made in Education management the countries which is indicated down
in the “Table 1” has been switch to the localized management, plus these countries left for the
directorated education management. Instead of one manager, they have the board of directors.
On the table it has been shown that the successful countries in PISA exams (top 20) have their
own Education board of directors. Gross domestic product is over the OECD average (Table 1).
These indicators are the most appropriate samples to create added value to the economy of
education. There is a strong relationship with education and economy. The more education
improves, the more economy develops. The management created with common wisdom and
governance approach has brought success and prosperity to the country.
Table 1-2012 PISA exam with GDP data, and OECD averages
2012 PISA AVERAGE
NAME OF COUNTRY
Luxembourg
Swiss
United States of America
Ireland
Netherlands
Austria
Swedish
Germany
Denmark
Austria
Canada
Belgium
Finland
Britain
France
Japan
AVARAGE
OECD AVARAGE
TURKEY
MATH
SCIENCE
490
488
531
509
481
498
501
523
523
511
506
490
478
483
514
508
500
496
504
512
518
523
515
509
519
524
494
499
495
505
536
538
507
507
494
496
448
475
READING
491
515
497
522
522
506
485
524
498
521
525
505
545
514
499
547
514
501
463
2013 GROSS
DOMESTIC
PRODUCT $
98.328,00
57.744,00
57.744,00
54.640,00
47.796,00
47.635,00
45.113,00
44.985,00
44.835,00
46.171,00
44.057,00
42.987,00
39.987,00
39.225,00
38.870,00
36.485,00
49.162,63
38.915,00
19.054,00
Source: These were compiled from PISA report http://pisa.meb.gov.tr and Gross Domestic
Product Data of OECD countries in 2013 http://www.oecd.org/ . Values have been rounded.
The countries that mentioned in Table 2 have participatory approach management
systems. These countries has founded their management systems through using conceptual tools
such as Education Committee, Education Council, the Local Education Councils, District
Education Commission / Board. In these democratized boards, it has been assured that the
people are in the management system. This means they are localized. “The localized
Turkish World Journal of Educational Research, Year: 1, Number: 1, April, 2016, p. 1-11
5
The Management Of Educational Institutions By Local Education Boards Instead Of Directorates
democracy is more like the concept of empirical originated, sociological and epistemological
than political besides rises the freedom and promotes social freedom” (Bakır, 2014, s.38).
“Because of the relationship between education and the economy and the positive
contribution that provides education to the economy, the economists define the relation as
Human Capital. And they define the education as investment in people”. (Gümüş ve Şişman,
2014, s.16). “Education is a long term investment, also it is the most profitable investment”
(Gümüş ve Şişman, 2014, s.16, 17). The management structure created by the investments
made in this field provides the desired success and prosperity. This structure has led to a rise in
the OECD average in both per person gross domestic national product and PISA exam.
“It has been seen as another data that the young people who are successful in PISA
exams has not only academic success but also feel more individual, believes more in social
togetherness and trust plus more active in civil society organizations” (Şirin & Vatanartıran,
2014, s.60).
Local boards are composed of people chosen by the selection of education stakeholders.
Education is managed by the common opinion and decisions of stakeholders. On Table 2,
France, Britain and Japan have a centralized approach. However they did localize the
educational institutions. Others have localized the country and the educational administration
together.
Many of them adopted federal, self-governing, autonomous, cantonal, regional, etc.
management approaches. Education management systems of these countries are localized, all
educational institutions are managed by the local education boards. In countries (Table 2)
Higher Education is managed by an autonomous committee and there is a National Education
Ministry. (Gülcan, 2010, s 200).
Education management systems of these countries, which have over average score list
of the PISA and GDP, consist of the structures such as committees, commissions, associations,
councils, committees.
Table 2 Type of Management of Education Institutions of the Countries
NAME OF
COUNTRY
Luxembourg
Swiss
USA
Ireland
Netherlands
Austria
REGIME
Local Education Council, Communes (Gülcan, 2010, s 173, 200).
School Committee, School Management Committees (Balcı, 2013, s.321, 329),
State Board of Education, District Board of Education (Balcı, 2013, s.33)
Department of Education and Science Board, Evaluation and Programme of the
National Board of Education decision of the National Council, the School Board,
the Catholic Secondary Schools Management Association and the Board of
Directors, local Vocational Education Committees, (Bakioğlu, 2014, s 126-127)
National School institutions (Gülcan, 2010, s 144)
National Education Association, the Board of Education, Science and
Technology Advisory Board, School Boards, (Bakioğlu 2014, s 337,339)
District Education Councils, Provincial Education Councils, School Boards /
Committees, Federal Student Advisory Committees (Bakioğlu, 2014, s
166,167,168). School Management Committees (Gülcan, 2010, s 81)
Türk Dünyası Eğitim Araştırmaları Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 1, Nisan 2016, s. 1-11
Suphi Turhan
Swedish
Germany
Denmark
Canada
Belgium
Finland
Britain
France
Japan
6
National Board of Education (Gülcan 2010, p 158), Education Committee, Local
Councils Consisting of parents (Bakioğlu 2014, p 110,111,112)
Council of Ministers of Education, the Federal State and the State Commission,
the Teachers Council, City, Region and State Student Representative Council,
City, Region and State Family Associations (Bakioğlu 2014, p
278,279,280,281). School Boards (Gülcan, 2010, p 71)
City Council, School Board, the Training Council, Local Training Committee,
Student - Staff Working Board, Vocational Training Council (Bakioğlu 2014, p
91-92-93-94). (Gülcan, 2010, p 111)
The Council of Ministers of Education, Canada Education Association, Society
of Educational Studies, Teachers Federation, Association of School
Administrators, Teachers Council (Bakioğlu 2014, pp 160.161).
The General Council, the Advisory Committee on Education and Training
Council, the Family Council of the French Community, the Flemish Education
Council, School Council, Participation Council (Bakioğlu 2014, p 299,313,314)
National Board of Education (Bakioğlu 2014, p 94)., School Management
Committees (Ergin, 2012, p 17), Regional Councils, (Gülcan, 2010, p 127),
Education Evaluation Counci (http://maol.meb.gov.tr/html_files/ulkeler)
şeklindedir.
Regional Action Forum, the local Board of Education, the School Board
(Bakioğlu 2014, p 218,219,220)
Elected District Councils (Gülcan, 2010, p 133), the National Council for
Curriculum, Miscellaneous Education Committee, School Board, Permanent
Committee of the Council, Class Council (Bakioğlu 2014, pp 184.186)
Center Board of Education, the National Education Reform Committee, Lifelong
Learning Committee, Provincial and District Education Board (Bakioğlu 2014,
pp 249.250).
DISCUSSION AND CONCLUSIONS
“PISA is not only academic achievement, but also serves as a preliminary indicator
function for economic and democratic development. Therefore, Turkey has to have trained
young people to a much better level to capture the social welfare of the world and to overcome
the middle income trap” (Şirin & Vatanartıran, 2014, s.60). “In order to achieve this, education
system have to be revised based on the data and reforms must be made in the light of this data”
(Şirin & Vatanartıran, 2014, s.60).
Management approach with director which is left to one person with top-down
assignment should be abandoned immediately. Education management system should be
localized and decisions should have broad participation. Decentralization spreads democracy in
society. De-centralization and democratization of the management systems will provide a
contribution to all sections of society. By establishing a close relationship between education
and democracy will also makes the democracy internalized and more qualified.
Therefore, public participation will be ensured and education will improve the quality of
education. "Local Training Board" should be created and the directorate system of
educational administration should be discarded. These boards can be grouped under various
Turkish World Journal of Educational Research, Year: 1, Number: 1, April, 2016, p. 1-11
7
The Management Of Educational Institutions By Local Education Boards Instead Of Directorates
names: Provincial Education Council of the City / County Education Advisory and Supervisory
Board, the School Board, the School Board teachers, etc. District Board of Education. Decisions
should be based on a majority vote or consensus basis. The decisions taken at the Provincial
Training School should be parallel with the Board's decision.
Local Training Boards of education should consist of stakeholders (teachers, students, parents,
universities, trade unions, NGO representatives and local government representatives). A
participatory system should be created within the subunits: Board outside Supervisory Board,
Curriculum Development Committee, Student Council, Parent Association, Review Boards etc.
“People should learn to work in an environment where there are conflicting requests instead of a
precise control under a single administrator's” (Hammer, 1998, Sayı:15 s.8).
Education develops by building on quality experiences (Dewey, 2014, s.32). Every
experience is parallel with the environmental possibilities. Experience is the local possibilities.
Therefore, participation driven by local dynamics in the education system will make it easier to
gain the desired quality education.
Thanks :
Thanks to my father always expect me to achieve good things but couldn’t witness…
TÜRKÇE GENİŞ ÖZET
Türk eğitim ve eğitim yönetim sistemi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (10, 24, 42, 62,
130 ve 131. Maddeleri), Eğitim Öğretimi Düzenleyen Yasalar, Hükümet Programları, Kalkınma
Planları, Milli Eğitim Şuraları (Balcı, 2013, s.2), Uluslararası Sözleşmeler, yönetmelikler,
yönerge ve genelgeler esas alınarak gerçekleştirilmektedir. Bu yasal dayanaklar okul öncesi
eğitiminden yükseköğretime kadar eğitim kademelerini (430 Sayılı Öğretim Birliği Kanunu,
Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
(Bakanlar Kurulu Kararı: 25/8/2011- 2011/652 ), 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu, 222
Sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu, 2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu) şekillendirmiştir. 652
sayılı kararnameye göre Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Merkez, Taşra ve Yurt Dışı
Teşkilatı'ndan oluşmaktadır. Merkez Teşkilatı Bakan, bakana bağlı Yükseköğretim Kurulu,
Özel Kalem Müdürlüğü, Talim ve Terbiye Kurulu, Rehberlik ve Denetim Başkanlığı, Bakanlık
Müşavirliği, Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği, İç Denetim Birimi Başkanlığı ve
Müsteşardan oluşmaktadır. Müsteşara bağlı 5 Müsteşar Yardımcılığı vardır. Müsteşar
yardımcılıklarına bağlı müdürlüklerden oluşmaktadır. Taşrada İl Milli Eğitim Müdürlükleri
buna bağlı İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri ve Okul-Kurum Müdürlüklerinden oluşmaktadır
(Balcı, 2013, s.7,8).
“Eğitim yönetimi kamu yönetiminin özel bir alanıdır” (Taymaz, 2000, s.17). Eğitim
yönetim yapısı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararname oluşturulan teşkilatlanma ile yukarıdan aşağıya oluşturulan merkezi bir yapıdadır.
Eğitim politikaları merkezden belirlenmektedir (Balcı, 2013, s.27). Kararlar üstte alınır ve alt
birimlere uygulanır. Eğitim yöneticileri bakanlığın aldığı tepeden inme kararlarla seçilmektedir.
Genelde “müdürlükler” şeklinde yapılanmış bir teşkilatlanma vardır. Müdür atamaları kanun
ve yönetmeliklerde belirtilen usul ve esaslara göre yapılır ve genellikle siyasaldır. Okul
müdürleri daha çok bürokratik işlemleri yürüten memur statüsündedir (Açıkalın, 1998, s.5).
Kararlar genellikle müdürler tarafından alınır ve uygulanır.
Eğitim bir bakanın, genel müdürün, valinin, il milli eğitim müdürünün ya da okul
müdürünün tek başına karar vererek yönetilip yönlendiremeyeceği kadar önemli bir olgudur.
Gelecek nesillerin doğru ve bilinçli yetiştirilmesi, kişilerin tek başına verdiği kararlarla mümkün
Türk Dünyası Eğitim Araştırmaları Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 1, Nisan 2016, s. 1-11
Suphi Turhan
8
değildir. Bu yapısal bir sorundur ve yapısal sorunlar da isim değiştirilerek çözülemez (Okul
müdürlüğü yerine okul lideri demek gibi…). Eğitim sistemimiz ile ilgili sorunların çözümü için
teknik sorunlardan çok yapısal sorunlara el atma zamanı gelmiştir. Eğitim Yönetim sistemimizi
daha çağdaş ve demokratik katılımlı bir yapıya kavuşturmamamız bir zorunluluk haline
gelmiştir. Eğitim kurumlarının Yerel Eğitim Yönetim Kurulları ile yönetilmesi, yapısal
sorunları çözecektir.
PISA sınavlarında OECD ortalamaları üzerinde başarı sağlamış ülkeler eğitim yönetim
sistemini yerelleştirmiştir. Eğitim kurumları Yerel Eğitim Yönetim Kurulları ile
yönetilmektedirler. Yerel yönetim kurulları eğitim paydaşlarından oluşmaktadır. Eğitim
yönetim yapıları yönetişim, ortak akıl, saydamlık, hesap verebilirlik, katılımcılık,
demokratiklik, etkililik, etkinlik ve sürdürülebilirlik ilkelerini dayalı bir anlayışına sahiptir.
Bu anlayış eğitimsel ve ekonomik gelişimlerine katkı sunmuş, oluşturulan demokratik
yapılanma ülkelerinin demokratikleşmesine de katkı sunmuştur. Dünya ölçeğinde bakıldığında
bu ülkelerde hem refah hem de iç huzur hâkimdir.
Eğitim yönetim sistemini katılımlı yönetim kurulları ile yöneten ülkeler, sınavlarındaki
başarı sıralamasında ilk 20 içinde bulunmakta ve PISA sınav ortalamaları OECD
ortalamalarının (Tablo 1) üzerindedir. Gayri safi yurtiçi hasılaları da (GSYİH- Gross domestic
product (GDP)) OECD ortalamalarının (Tablo 1) üzerindedir. Bu göstergeler eğitimin
ekonomiye oluşturduğu katma değere en uygun örneklerdir. Gelişmiş eğitim gelişmiş ekonomi
ilişkisi ortadadır. Ortak akıl, yönetişim anlayışı ile oluşturulan eğitim yönetim sistemi başarı ve
refahı getirmiştir.
MATERYAL VE METOTLAR
Eğitim yönetiminin tepeden atamalarla, tek adama verilen yetkilerle (müdür)
yönetilmesi eğitim ve öğretimin niteliğini düşmesine ve ekonomik kalkınmanın yavaşlamasına
sebep olmaktadır. Araştırma bu konunun irdelenmesini ve eğitim ve ekonomik gelişmişlik
alanında başarı elde etmiş ülkelerin eğitim yönetim sistemini irdelemektedir.
Evren ve Örneklem: PISA sınavlarına giren tüm OECD (36) ülkeleri evren olarak
alınmıştır. PISA sınav ortalamaları ve OECD ülkeleri içinde gayri safi yurtiçi hasılası OECD
ortalamaları üzerinde olan ülkeler (16) örneklem olarak seçilmiştir.
Yöntem: “Araştırmanın modeli genel tarama modelidir İlişkisel taramalar
yapılmaktadır” (Karasar, 2014, s.77,78). Doküman inceleme yoluyla araştırılması hedeflenen
olgular hakkında bilgi içeren yazılı ve görsel materyallerin analizini kapsar. Doküman
incelemenin güçlü ve sınırlılıkları dikkate alınarak olası yanlılıkların ortadan kaldırılması için
sayısal veriler ve tarafsız kurumlarca hazırlanan rapor sonuçları ile desteklenmiştir. Raporlar
MEB, PISA ve OECD raporları ve ilgili web sitelerinin incelenmesini içermektedir.
BULGULAR ve YORUM
Eğitim yönetiminin tepeden atamalarla, tek adama verilen yetkilerle
yönetilmesi eğitim ve öğretimin niteliğini düşmesinin sebeplerindendir.
(müdür)
Türkiye’de eğitim yönetim sistemi tepeden inme kararlarla yöneticilerin atandığı bir
yapıya sahiptir. Atanan kişiler kararları tek başlarına vererek eğitimi yönetmektedirler. Müdür
ne derse o anlayışı hâkimdir.
Eğitim yönetimi alanında alan yazında yapılan taramalar sonucunda tablo 1'de belirtilen
ülkelerin hepsinin eğitim yönetim sistemlerini yerelleştirdiği, yerelleştirdiği eğitim yönetim
sistemini müdürlükler yerine yönetim kurulları oluşturarak yönettiği tespit edilmiştir. Eğitim
yönetimini kurullarla yönetilen ülkeler PISA sınavlarındaki başarı sıralamasında ilk 20 içinde
bulunmakta ve PISA sınavı başarı ortalamaları OECD ortalamalarının (Tablo 1) üzerindedir.
Gayri safi yurtiçi hasılaları da OECD ortalamalarının (Tablo 1) üzerindedir. Bu göstergeler
eğitimin ekonomiye oluşturduğu katma değere en uygun örneklerdir. Gelişmiş eğitim gelişmiş
Turkish World Journal of Educational Research, Year: 1, Number: 1, April, 2016, p. 1-11
9
The Management Of Educational Institutions By Local Education Boards Instead Of Directorates
ekonomi ilişkisi ortadadır. Ortak akıl ve yönetişim anlayışı ile oluşturulan eğitim yönetim
sistemi başarı ve refahı getirmiştir.
Tablo 2’de adı geçen ülkelerin hepsinde çeşitli isimler altında eğitim yönetimleri
katılımcı bir anlayışla yönetilmektedir. Bu ülkeler; Eğitim Komiteleri, Eğitim Konseyleri, Yerel
Eğitim Kurulları, Bölge Eğitim Komisyonu/Kurulu, Eğitim Birlikleri vb gibi kavramsal araçlar
kullanılarak yönetim sistemlerini oluşturmuşlardır. Bu demokratik kurullarda yerel halkın
katılımı esas alınmıştır. Yani yerelleştirilmiştir. Yerelleşen demokrasi siyasal olmaktan çok
ampirik kökenli sosyolojik ve epistemolojik bir kavram olarak belirir, bireysel ve toplumsal
özgürlüğü yüceltir (Bakır, 2014, s.38).
Eğitimle ekonomi arasında ilişkiler ve eğitimin ekonomiye sağladığı olumlu katkılardan
dolayı iktisat bilimiyle uğraşanlar söz konusu ilişkiyi "insan gücü sermayesi” olarak
kullanmışlar ve eğitimi “insana yapılan yatırım” olarak görmüşlerdir (Gümüş ve Şişman, 2014,
s.16). Eğitim uzun vadeli bir yatırımdır, aynı zamanda getirisi en yüksek yatırım alanlarından
biridir. (Gümüş ve Şişman, 2014, s.16,17). Bu alana yapılan yatırımlarla oluşturulan yönetim
yapıları istenilen başarı ve refahı sağlamaktadır. Bu yapı hem PISA sınavlarında hem de OECD
kişi başı gayri safi yurtiçi milli hâsılalarında OECD ortalamalarının üstüne çıkmasına sebep
olmuştur.
PISA'da başarı gösteren gençlerin yalnızca akademik alanda başarılı olmakla kalmayıp
aynı zamanda sivil toplum örgütlerine daha aktif olarak katıldıkları, kendilerini birey, özne
olarak gördükleri ve toplumsal beraberliğe ve güvene daha fazla inandıkları da bir başka veri
olarak ortaya çıkmaktadır (Şirin & Vatanartıran, 2014, s.60).
Yerel yönetim kurulları eğitim paydaşlarından seçim yoluyla seçilmiş kişilerden
oluşmaktadır. Paydaşların ortak görüşleri ve kararları ile eğitim yönetilmektedir. Tablo 2’de
Fransa, İngiltere ve Japonya merkeziyetçi bir anlayışa sahiptir. Ancak eğitim kurumlarını
yerelleştirmiştirler. Diğerleri ülke ve eğitim yönetimlerini yerelleştirmiştir. Birçoğu federal,
özerk, otonom, kanton, bölgesel vb yönetim anlayışını benimsemişlerdir. Bu ülkelerin eğitim
yönetim sistemleri yerelleşmiş ve hepsinde eğitim kurumları yerel eğitim kurulları ile
yönetilmektedir.
Tablo 2’deki ülkelerde Yüksek Öğretim özerk bir kurul tarafından
yönetilmekte ve Ulusal bir Eğitim Bankalığı vardır. (Gülcan, 2010, s 200). PISA ve GSYİH
sıralamalarında OECD ülkeleri içinde ortalamaları OECD üzerinde olan bu ülkelerin eğitim
yönetim sistemleri aşağıdaki belirtilen kurul, komisyon, birlik, konsey, komite vb gibi
yapılardan oluşmaktadır.
TARTIŞMA VE SONUÇLAR
PISA yalnızca akademik başarı değil aynı zamanda ekonomik ve demokratik gelişmişlik
için de bir ön gösterge işlevi görmektedir. Dolayısıyla Türkiye dünyada hedeflediği toplumsal
refah düzeyini yakalamak ve orta gelir tuzağını aşmak için genç nüfusunu şimdiye kadar
olduğundan çok daha iyi seviyede eğitmek zorundadır. (Şirin & Vatanartıran, 2014, s.60). Bunu
başarmak için de eğitim sisteminin "veriye dayalı olarak" gözden geçirilmesi ve bu veriler
ışığında reformlar yapılması zorunludur. (Şirin & Vatanartıran, 2014, s.60).
Mevcut tepeden atama ile tek kişiye bırakılan müdürlüklerle yönetim anlayışı hemen
terk edilmelidir. Eğitim yönetim sistemi yerelleştirilmeli ve kararlara geniş katılım
sağlanmalıdır. Yerelleşme, demokrasinin topluma yaygınlaştırılmasıdır. Eğitim kurumlarının
yönetiminin demokratik sistemlerle yönetilmesi ve yerelleşmesi toplumun tüm kesimlerinin
demokrasi anlayışına da katkı sunacaktır. Demokrasi ve eğitim arasında sıkı bir ilişki kurularak
demokrasinin içselleşmesi de sağlanmış olacaktır. Dolaysıyla eğitime halkın katılımı sağlanacak
ve eğitim kalitesini arttıracaktır.
Eğitim yönetiminde müdürlük sisteminden vazgeçilmeli ve “Yerel Eğitim Yönetim
Kurulları” oluşturulmalıdır. Bu kurullar çeşitli isimler altında toplanabilir. İl Eğitim Konseyi,
İl/İlçe Eğitim Danışma ve Denetim Kurulu, Okul Yönetim Kurulu, Okul Öğretmenler Kurulu,
Türk Dünyası Eğitim Araştırmaları Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 1, Nisan 2016, s. 1-11
Suphi Turhan
10
Bölge Eğitim Kurulu vb. Kararlar oy çokluğu veya oybirliği esasına göre alınmalıdır. Okullarda
alınan kararlar İl Eğitim Kurulunun kararlarına paralellik göstermelidir.
Yerel Eğitim Kurulları eğitim paydaşlarından (Öğretmen, Öğrenci, Veli, Üniversite,
Sendika, Sivil Toplum Örgütü Temsilcileri Ve Yerel Yönetim Temsilcileri) oluşmalıdır.
Yönetim Kurulu dışında Denetleme Kurulu, Program Geliştirme Kurulu, Öğrenci Konseyi,
Veliler Birliği, Değerlendirme Kurulları vb alt birimleri de bünyesinde oluşturarak katılımlı bir
sistem oluşturulmalıdır. İnsanlar, tek bir yöneticinin kesin kontrolü altında çalışmayı değil,
birbiri ile çelişen isteklerin olduğu bir ortamda iş yapmayı öğrenmelidirler (Hammer, 1998,
Sayı:15 s.8).
Eğitim nitelikli deneyimler üzerine inşa edilerek gelişir (Dewey, 2014, s.32). Her
deneyim içinde bulunulan çevre imkânları doğrultusundadır. Deneyimi yerel olanaklar
oluşturmaktadır. Bu nedenle eğitim sisteminin katılımlı yerel dinamiklerle yürütülmesi eğitimde
istenilen niteliklerin kazandırılmasını kolaylaştıracaktır.
Teşekkür
Benden hep iyi şeyler yapmamı bekleyen ve bunu göremeyen babama....
KAYNAKLAR
Açıkalın, A. (1998, Mart). Okul yöneticiliği. Ankara: Pegem
Balcı, A.(Edt) (2013, Şubat). Karşılaştırmalı eğitim sistemleri. (Gözden geçirilmiş dördüncü
baskı) Ankara: Pegem akademi.
Bakır, K. (2014, Şubat). Demokratik eğitim (John Dewey’in eğitim felsefesi üzerine). Ankara:
Pegem akademi.
Bakioğlu, A. (2014, Mayıs). Karşılaştırmalı eğitim yönetimi PISA’da başarılı ülkelerin eğitim
sistemleri. Ankara: Nobel.
Dewey J, (2014, Ağustos). Deneyim ve eğitim. Ankara: ODTÜ yayıncılık.
Erginer, A. (2012, Eylül). Avrupa Birliği eğitim sistemleri. Ankara: Pegem akademi
Gülcan, M. G. (2010, Eylül). Avrupa birliği ve eğitim. Ankara: Pegem akademi.
Gümüş, E. ve Şişman, M. (2014, Eylül). Eğitim ekonomisi ve planlaması. Ankara: Pegem
akademi.
Hammer, M.(1998, Haziran). Yönetimin Sonu mu Geliyor? /insanlar, tekbir yöneticinin kesin
kontrolü altında çalışmayı değil, birbiri ile çelişen isteklerin olduğu bir ortamda is
yapmayı öğrenmelidirler. sf:8. (Sayı: 15, Haziran 1998)
Karasar, N. (2014, Aralık). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel yayın
Şirin, S.R. & Vatanartıran, S. (2014, Şubat), "PISA 2012 Değerlendirmesi: Türkiye İçin Veriye
Dayalı Eğitim Reformu Önerileri. İstanbul: TUSİAD yayınları
Taymaz, H. (2000, Mayıs). Okul yönetimi. Ankara: PegemA yayıncılık.
Togöz, F. (). Avrupa Birliği ve Türkiye’de yerel yönetim. Erişim tarihi: 10/09/2016 AB ve
http://projects.sklinternational.se/tuselog/files/2013/07/AVRUPA-BIRLIGI-VETURKIYEDE-YEREL-YONETIM1.pdf
OECD gayrisafi milli hâsıla ülke verileri: Erişim tarihi: 10/09/2016 http://www.oecd.org/
Resmi Gazete http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/10/20061008-5.htm 15/03/2016
Turkish World Journal of Educational Research, Year: 1, Number: 1, April, 2016, p. 1-11
11
The Management Of Educational Institutions By Local Education Boards Instead Of Directorates
Avrupa’da
eğitime
ilişkin
önemli
veriler:
Erişim
tarihi:
10/09/2016
http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice./documents/key_data_series/134TR.pdf
Avrupa’daki eğitim sistemleri üzerine özel bilgiler:
Erişim tarihi:
http://maol.meb.gov.tr/html_files/ulkeler/Finlandiya%20(TR).doc
10/09/2016
PISA raporları. Erişim tarihi: 10/09/2016 http://pisa.meb.gov.tr/?page_id=18
PISA
2012 raporu http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2013/12/pisa2012-ulusal-onraporu.pdf (28/06/2015)
http://www.oecd360.org/oecd360/pdf/domain21___media2006___313169-nu69tolkxi.pdf
Türk Dünyası Eğitim Araştırmaları Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 1, Nisan 2016, s. 1-11