TR-Grid Girişimi ve Grid Projeleri

ULUSAL GRID ÇALIŞTAYI 2005
TR-GRID ve GRID PROJELERİ
Dr. Burcu AKCAN
[email protected]
21-22 Eylül ANKARA
TR-GRID ve GRID PROJELERİ
Grid
Grid Projeleri
TR-Grid Girişimi
TR-Grid Altyapı Projesi
AB 6. Çerçeve Altyapı Projeleri
–
EGEE
–
EGEE2
–
SEE-Grid
–
SEE-Grid2
–
EUMEDGrid
http://www.grid.org.tr
-
2
GRID
Grid, genel olarak farklı coğrafi
konumlardaki organizasyonlar aracılığı ile
bilgisayarların hesaplama, uygulama,
depolama ve ağ kaynaklarının
paylaşılmasının bir yolu olarak
tanımlanabilir.
http://www.grid.org.tr
3
GRID
Web'in internet üzerinden bilgi paylaşımını
sağlaması gibi, grid de bilgisayar kaynaklarının
ve depolama kapasitelerinin internet üzerinden
paylaşımını sağlayan bir servis olarak
düşünülebilir.
http://www.grid.org.tr
4
GRID
1970 – Dağıtık Hesaplama Kavramı
1973 – Ethernet Ağı
1990 – İnternetin küresel kullanımı
“dnet” (distributed.net)
Seti (Search for Extraterrestrial Intelligance)
@ Home
1997 – Grid Kavramı
2000 – Grid Projeleri, grid organizasyonları
http://www.grid.org.tr
5
GRID
Hedef
Kaynak Paylaşımı
- İşlemci
- Hafıza
- Disk
- Veri
- Donanım...
Kaynak Kullanımı
- İzleme
- Yönetim
http://www.grid.org.tr
6
GRID
Hedef
Güven(li) Erişim
- Erişim Politikası
- Kimlik Doğrulama
- Yetkilendirme
http://www.grid.org.tr
7
GRID
Hedef
Uzaklığın kayboluşu
- Ağ Teknolojisi
Açık standartlar
- GGF – Global Grid Forum
- OGSA - Open Grid
Services Architecture
http://www.grid.org.tr
8
GRID
Moleküler Araştırmalar
http://www.grid.org.tr
9
GRID
Yüksek Enerji Fiziği
http://www.grid.org.tr
10
GRID
Görüntü İşleme
http://www.grid.org.tr
11
GRID
Genetik Araştırmalar
http://www.grid.org.tr
12
GRID
Tıbbi araştırmalar
Hava tahminleri
Çevresel araştırmalar
Petrol ve doğalgaz rezerv araştırmaları
Görme ve beyin dinamikleri araştırmaları
http://www.grid.org.tr
13
GRID PROJELERİ
Grid Teknoloji Projeleri
–
BIOGRID
–
CONDOR
–
CROSSGRID
–
DAMIEN
–
DATAGRID
–
DATATAG
–
DOE SciDAC
–
ESnet
–
GEANT
–
GLOBUS
http://www.grid.org.tr
14
GRID PROJELERİ
Grid Teknoloji Projeleri
–
GRACE
–
GRIDBUS
–
GRIP
–
LEGION
–
NAREGI
–
NSF MIDDLEWARE INITIATIVE
–
UNICORE Plus
http://www.grid.org.tr
15
GRID PROJELERİ
Test Yatağı Projeleri
–
DATAGRID
–
DOE SCIENCE GRID
–
EUROGRID
–
GriDis
–
GRIDPP
–
IPG
–
NORDUGRID
–
Open Science Grid Consortium
–
TERAGRID
http://www.grid.org.tr
16
GRID PROJELERİ
Özel Uygulama Alanları
–
ASTROGRID
–
BIOINFORMATICS
–
BIRN
–
Earth System GridII
–
ECOGRID
–
EUROGRID
–
FUSIONGRID
–
GriPhyN
–
IVDgL
–
NEESGRID
–
PPDG
http://www.grid.org.tr
17
GRID PROJELERİ
Endüstriyel Grid Etkinlikleri
–
IBM
–
SUN Microsystems
–
ORACLE
–
AVAKI
–
Axceleon
–
Data Synapse
–
Entropia
–
Grid Frastructure
–
Grid System
–
GridXpert
–
Parabon
–
Platform Computing
–
United Devices
http://www.grid.org.tr
18
GRID PROJELERİ
Grid Forum Projeleri
–
AP GRID
–
GLOBAL GRID FORUM
–
PRAGMA
–
DUTCHGRID
–
GRID-IRELAND
–
UNICORE FORUM
http://www.grid.org.tr
19
GRID PROJELERİ
Grid Portalları
–
EnterTheGrid
–
GridComputingPlanet
–
GridSphere
–
GridStart
–
GRIDtoday
–
NPACI - Hotpage
http://www.grid.org.tr
20
GRID PROJELERİ
...@Home Projeleri
–
SETI@ Home
–
Genome@ Home
–
Folding@ Home
–
FightAIDS@ Home
–
Compute Against Cancer
–
Distributed Folding
–
Climeteprediction.net
–
Mersenne Prime Search
–
Screensaver Lifesaver
–
The Smallpox Protection
http://www.grid.org.tr
21
TR-GRID GİRİŞİMİ
Katılımcılar
ULAKBİM
Bilkent Üniversitesi
Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Boğaziçi Üniversitesi
İstanbul Teknik Üniversitesi
http://www.grid.org.tr
22
TR-GRID GİRİŞİMİ
Hedefler
Ulusal kullanıcı kitlesini yüksek başarımlı bilgi işleme, grid
yapıları ve uluslarası grid projeleri konularında bilgilendirmek
Bölgesel uygulamalar geliştirmek
Ulusal grid altyapısını kurmak
Uluslararası grid projelerinde etkin olarak yer almak
Akademik ve ticari dünya ile yüksek başarımlı kaynakları
geliştirmek ve artırmak için çalışmak
http://www.grid.org.tr
23
TR-GRID ALTYAPI PROJESİ
Amaç
Yüksek başarımlı bilgisayar merkezlerinin kurularak bu
merkezlerin aşamalı olarak grid yapısı altında bileştirilmesi
sonucunda ulusal grid altyapısının (TR-Grid) oluşturulması
Kurulacak TR-Grid altyapısı ile öncelikle EGEE olmak üzere
Avrupa grid yapılarına katılımın sağlanması
http://www.grid.org.tr
24
TR-GRID ALTYAPI PROJESİ
Kapsam
Altyapı kurulumu
Altyapı işletimi
Eğitim, Bilgi Yayma ve Bilinçlendirme
Avrupa Grid yapılarına katılım
Altyapının ulusal kullanımı
–
Yüksek Enerji Fiziği
–
Biyoinformatik
–
Moleküler Araştırmalar
–
Yer, Atmosfer ve Uzay Araştırmaları
–
....
http://www.grid.org.tr
25
EGEE
(Enabling Grids for E-sciencE)
EGEE, Avrupa Birliği tarafından desteklenen ve grid
teknolojisindeki yeni gelişmelere dayalı olarak
araştırmacılara kesintisiz hizmet veren bir grid
servisidir.
http://public.eu-egee.org/
http://www.grid.org.tr
26
EGEE
Hedefler
Yeni hesaplama kaynaklarını kabul edebilecek kararlı,
dengeli ve güvenli bir grid ağı oluşturmak
Kullanıcılara güveli bir servis sağlayabilmek için sürekli
geliştirilen ve bakımı yapılan bir grid ortakatmanı
sağlamak
Bilimsel çalışma yapan kullanıcıların dışında endüstriden
de yeni kullanıcılar bulmak
http://www.grid.org.tr
27
EGEE
Federasyonlar
CERN
Orta Avrupa
Fransa
Almanya ve İsviçre
İrlanda ve İngiltere
Rusya
İtalya
Güney-Doğu Avrupa
Kuzey Avrupa
Güney-Batı Avrupa
NRENS (National Research and
Education Networks)
Amerika
http://www.grid.org.tr
28
EGEE
Aktiviteler
Network Aktiviteleri (NA1-NA5)
Özel Servis Aktiviteleri (SA1-SA2)
Ortak Araştırma Aktiviteleri (JRA1-JRA4)
Bütçe
~30 M Euro AB destekli olmak üzere toplam 100M Euro
http://www.grid.org.tr
29
EGEE
Uygulama Projeleri
2003 – Yüksek Enerji Fiziği, Biyoinformatik – 1K CPU, 10TB
2007 – Jeofizik, Biyoçeşitlilik, Endüstri, Astronomi, Yer Bilimleri, Kimya,
Nanoteknoloji, İklim Modelleme - 50K CPU, 1 PB
Pilot Projeler
LCG (Large Hadron Collider Computing Grid)
Biyomedical Grids
http://www.grid.org.tr
30
EGEE - 2
ULAKBİM'in ROLÜ
Network Aktiviteleri (NA2-NA3)
Özel Servis Aktiviteleri (SA1)
BÜTÇE
Toplam: ~35M Euro
TÜBİTAK Payı: 360K Euro (%50 AB desteği)
http://www.grid.org.tr
31
SEE-GRID
(South Eastern European GRid-enabled
eInfrastructure Development)
SEE-Grid, Güney Doğu Avrupa ülkelerinin, PanAvrupa başta olmak üzere tüm grid girişimlerine
katılımı için özel destek sağlamayı amaçlamaktadır.
http://www.see-grid.org/
http://www.grid.org.tr
32
SEE-GRID
Hedefler
SEE bölgesinde eBilim, eAltyapı ve Grid alanında insan ağı
oluşturmak
Avrupa grid çalışmalarını SEE bölgesinde desteklemek
GEANT ve SEEREN ile işbirliği yaparak bölge altyapısın geliştirmek
Bölgesel pilot test yataklarını belirlenen grid yapılarına entegre
etmek
Bölgesel grid uygulamaları geliştirmek
Operasyon ve destek merkezleri kurmak
Ulusal grid altyapılarının kurulmasına destek vermek
http://www.grid.org.tr
33
SEE-GRID
Katılımcılar
CERN - İsviçre
GRNET – Yunanistan
BAS - Bulgaristan
ICI - Romanya
TUBITAK - Türkiye
MTA SZTAKI - Macaristan
INIMA - Arnavutluk
BIHARNET – Bosna Hersek
MARNET - Makedonya
AMREJ – Sırbistan Karadağ
RBI - Hırvatistan
http://www.grid.org.tr
34
SEE-GRID
İş Paketleri
WP1- Proje Yönetimi
WP2 – İsterler Analizi, Yol Haritası
WP3 – Grid Orta Katman Yazılım Bileşenleri, Uygulama Geliştirme
WP4 – Ağ Kaynağı ve Operasyon Desteği
WP5 – Eğitim ve Yaygınlaştırma
http://www.grid.org.tr
35
SEE-GRID
ULAKBİM'in Rolü
WP3 – WP4 -WP5
Bölgesel Uygulama Yazılımı : SE4SEE (Bilkent Üniversitesi )
SEE-GRID Test Yatağı
Ulusal Grid Altyapı Çalışmaları
Ulusal Grid Çalıştayı
BÜTÇE
Toplam: 1.3M Euro
TÜBİTAK Payı: 127K Euro (%80 AB desteği)
http://www.grid.org.tr
36
SEE-GRID2
İş Paketleri
WP1 – Proje Yönetimi
WP2 -Operasyonel ve Organizasyonel Politika Çalışmaları
WP3 – eAltyapı Geliştirme ve Desteği
WP4 – Kullanici Birliklerinin Genişletilmesi ve Uygulama Desteği
WP5 – Eğitim ve Yaygınlaştırma
http://www.grid.org.tr
37
SEE-GRID2
ULAKBİM'in Rolü
WP3 – Ulusal Grid Sertifika Otoritesinin işletilmesi, P-GRADE portalina
geliştirme ve test desteği verilmesi
WP4 – Belirlenecek uygulamaların grid ortamına taşınması, test edilmesi ve
kullanıcı yardım masası desteği
WP5 – Ulusal ve uluslarası eğitim ve çalıştaylar düzenlemek ve katılmak
BÜTÇE
Toplam: ~2M Euro
TÜBİTAK Payı: ~190K Euro (%100 AB desteği)
http://www.grid.org.tr
38
EUMEDGRID
(Empowering eScience Across the
Mediterraen)
EUMEDGRID, Akdeniz Bölgesinde bilimsel çalışmaları
desteklemek için öncelikle EGEE ve diğer ilgili
(Balkanlar, Kuzey Avrupa, Latin Amerika ve Uzak Doğu
Asya) grid yapılarına enentegre olabilecek bir Akdeniz
grid altyapısı kurulmasını amaçlamaktadır.
http://www.eumedgrid.org/
http://www.grid.org.tr
39
EUMEDGRID
Katılımcılar
CERIST - Cezayir
GRNET - Yunanistan
CERN - İsviçre
HIAST - Suriye
CNRST - MARWAN – Fas
INFN - İtalya
GARR – İtalya
RED.ES - İspanya
CYNET – Kıbrıs
RNRST - Tunus
DANTE – İngiltere
TÜBİTAK - Türkiye
EUN - Mısır
http://www.grid.org.tr
UoM - Malta
40
EUMEDGRID
İş Paketleri
WP1 – Proje Yönetimi
WP2 - İsterler Analizi
WP3 – Pilot Altyapı Kurulumu ve Operasyonları
WP4 – Bölgesel Uygulama Geliştirme Desteği
WP5 – Eğitim ve Yaygınlaştırma
http://www.grid.org.tr
41
EUMEDGRID
ULAKBİM'in Rolü
WP3 – Pilot test yatağı ve srvislerinin kurulumu ve bölgesel destek
sağlanması
WP4 – Bölgesel grid uygulaması geliştirmek (Bilkent Üniversitesi)!!!
WP5 – SEE-Grid ve EGEE'de edinilen tecrübeyi Akdeniz Bölgesine taşımak
http://www.grid.org.tr
42
EUMEDGRID
BÜTÇE
Toplam: ~2M Euro
TÜBİTAK Payı: ~79K Euro (%90 AB desteği) + ???
http://www.grid.org.tr
43
ULUSAL GRID ÇALIŞTAYI 2005
KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM
Dr. Burcu AKCAN
[email protected]