mattebegrepp på svenska och turkıska matematik terimleri, isveççe
Transkript
mattebegrepp på svenska och turkıska matematik terimleri, isveççe
MATTEBEGREPP PÅ SVENSKA OCH TURKISKA MATEMATİK TERİMLERİ, İSVEÇÇE VE TÜRKÇE Översättare: Yüksel Gül, 2011 [email protected] 1 SVENSKA DIAGRAM TURKISKA (TÜRKÇE) DİYAGRAM, ÇİZELGE, GRAFİK EXEMPEL 1:a kvart 13% 4:e kvart 13% Cirkeldiagram 2:a kvart 17% Yuvarlak diyagram 3:e kvart 57% 100 80 Öst 60 Linjediagram Çizgi grafiği Väst 40 Nord 20 0 1:a kvart 2:a kvart 3:e kvart 4:e kvart Şablon, kalıp Medeltal / Medelvärde / Ortalama değer, aritmetik Genomsnitt ortalama, ortalama t t Tablo kv ar Tabell Nord 4: e Sütun grafiği, çubuk grafik Väst t Stolpdiagram Öst kv ar Sütun grafiği, çubuk grafik 1: a Stapeldiagram 100 80 60 40 20 0 3: e Olasılık t Sannolikhet 60 = 15 4 1,2,3,4,5,6 kv ar Ortanca kv ar Median 20 + 15 + 10 + 15 = 2: a Mall 2 X ekseni, yatay eksen, apsis ekseni y-axel x-axel x-axel y-axel Y ekseni, düşey eksen, ordinat Se ovan ex. 3 SVENSKA TURKISKA (TÜRKÇE) SKALA ÖLÇEK EXEMPEL Avbilda Çizmek Rita av en bild Avstånd Mesafe, uzaklık, ara Bråkform Kesirli form 3 4 Decimalform Ondalık form 0, 75 Föremål Nesne Namn på något Förminska Azaltmak 1:2 Förstora Arttırmak, büyütmek 2:1 Karta Harita Längd Uzunluk Naturlig storlek Doğal büyüklük Procentform Yüzdelik form Sträcka Doğru parçası Verklighet Gerçeklik 60% x x A B På riktigt 4 SVENSKA TURKISKA (TÜRKÇE) EKVATION DENKLEM, EŞİTLİK EXEMPEL area = A Formel Formül Högerled Sağ eklem, sağ taraf Koordinatsystem B*H 2 10 + Y = 22 Koordinat sistemi Lösning / Rot Çözüm, kökleştirmek Parentes Parantez Rot / Lösning Kökleştirmek, çözüm Storhet Büyüklük Tid Zaman Variabel A= Değişken 6x + 7 = 37 x = 5 ( x = 5 är en lösning el en rot till ekvationen ) [(24 +3) * 12] En relation mellan 2 sträckor el. 2 tider x 0 1 2 3 4 5 f 2 4 6 8 3 2 25 % 8 16 24 32 12 8 100 Tabellen visar att variaabeln x kan anta värdena 0, 1, 2, 3, 4 och 5. Vänsterled Sol eklem, sol taraf 10 + Y = 22 5 SVENSKA TURKISKA (TÜRKÇE) BRÅK KESİR Blandad form Karışık form Bråk Kesir Bråkform Kesir form Bråksträck Kesir çizgisi Del Bölüm, kısım Fjärdedel Dörtte bir EXEMPEL 1 3 4 2 3 3 4 ––– el 1 4 3 Förkorta Sadeleştirmek, kısaltmak 6/ 3 = 8/ 4 4 Çoğaltmak, arttırmak, katlamak 1 4 *1 4 = = 3 4 * 3 12 Yarım 1 2 Hel Bütün 1 1 Hundradel Yüzde bir Kvart Çeyrek (çeyreği) Nämnare Payda Tallinje Sayı çizgisi Täljare Pay Förlänga Halv 1 100 1 4 2 3 -2 -1 0 1 2 3 4 2 3 6 SVENSKA TURKISKA (TÜRKÇE) ADDITION TOPLAMA EXEMPEL + + Addera / Plus Toplamak Båda Her ikisi de, ikisi de Lägga ihop Birleştirmek + Lägga till Eklemek + + 1 2 +99 101 Minnessiffra Hatırlatma rakamı, elde ki sayı Plustecken Artı işareti + Positiv tal / Naturlig tal Olumlu sayı/ doğal sayı 1, 2, 3, 4, Sammanlagt Birlikte toplam, genel toplam, ...-in toplamı Summa Toplam 3+3=6 Term Terim 2+5=7 Tillsammans Birlikte Uppställning Sıralama Uppställning med minnessiffror Elde ki sayıyı basamak kaydırarak yerleştirme Utvecklad form Gelişmiş /geliştirilmiş form Vanlig form Yaygın form, genel form Öka Artırmak 80 +16 96 1 12 + 9 21 273,5 = 200 + 70 + 3 + 0,5 7 SVENSKA TURKISKA (TÜRKÇE) SUBTRAKTION ÇIKARMA EXEMPEL Differens Fark 5–3=2 Fattas / Saknas Eksik olmak 10 - … = 8 Jämföra Karşılaştırmak Längre / än … den daha uzun Minus Eksi 10 – 3 = 7 Minustecken Eksi işareti –– Minska / Dra ifrån Azaltmak, ...-den çekmek Minska med ... ile azaltmak Rest / Blir kvar Artık, artan Saknas / Fattas Eksik olmak Skillnad Fark Subtrahera Çıkarmak 5–3=2 Subtraktion Çıkarma 5–2=3 Ta bort / Dra ifrån Atmak, …den çıkarmak Term Terim Växla Değiştirmek Ytterligare Daha fazla 29 -10 = 19 8 SVENSKA TURKISKA (TÜRKÇE) MULTIPLIKATION ÇARPMA EXEMPEL Faktorer Çarpan, katsayı 10 • 3 = 30 Gånger Kere, çarpı * el • el × Gångertecken Çarpı işareti *, • , × Hel tal Tam sayı -1 , -2 , -3 , 0 , 1 , 2 , 3 Minnessiffra Hatırlatma sayısı, eldeki sayı 12 8 1 96 Multiplicera Çarpmak Multiplikation Çarpma Multiplikationstabell Çarpım tablosu, kerrat cetveli Negativ tal Negatif sayılar -1 , -2 , -3 Produkt Çarpım 10 * 3 = 30 Upprepad addition Tekrarlanan toplamsallık 4 + 4 + 4 = 12 10 * 3 = 30 9 SVENSKA TURKISKA (TÜRKÇE) DIVISION BÖLME : , ÷ , , –– : , EXEMPEL , , –– Bråkstreck Kesir çizgisi –– Dela i -e bölmek 18 / 2 Dela lika Eşit bölmek, bölüştürmek 20 / 2 = 10 Dividera Bölmek Dividera med ... ile bölmek 32 / 8 = 4 Hur många gånger gå i… …-de kaç kere var 18 / 3 = 6 ggr el 3 i 18 = 6 ggr 4 Kort division Kısaltarak bölme 8/ =4 2/ 1 Kvot Bölüm 22 / 2 = 11 Liggande stolen Yatay sandalye Nämnare Bölen, payda 3 5 Primtal Asal sayı 2, 3 , 5 , 7 , 11 , 13 , 17 , 19 Rest Artık, kalan, geri kalan Det som är kvar Tal i bråkform Kesir formunda sayı 15 5 Tal i decimalform Ondalık formda sayı 30, 5 Täljare Pay 3 5 10 SVENSKA TURKISKA (TÜRKÇE) PROCENT YÜZDE EXEMPEL Bruttopris Brüt fiyat Pris utan avdrag Bråkform Kesirli form 3/4 Decimalform Ondalık form 0,75 En fjärde del av det hela Bütünün dörtte biri 1 • 100 = 25 4 Hälften av det hela Bütünün yarısı 1/2 Nedsatt pris Aşağı çekilmiş fiyat Minskat / sänkt pris Nettopris Net fiyat Pris med avdrag Ppm =Parts Per Million = Miljondel Milyonda bir 0,000001 Procent = hundradel Yüzde = Yüzde bir % Procentform Yüzdelik form 1 / 2 = 50% 25 % Procentuella fördelning Yüzdelik dağılım Promille = Tusendel Binde bir %o Rabatt İndirim Sänkt pris Rea İndirim Starkt minskat pris Ränta Faiz Procent på visst belopp Räntesats Faiz oranı 25% på ett visst belopp Skatt Vergi Avgift Tiondel Onda bir 0,1 el 1 10 11 SVENSKA TURKISKA (TÜRKÇE) PRISER OCH PENGAR FİYATLAR VE PARA Avbetala Taksitli ödeme Bankkort Banka kartı Bankomat Bankamatik Belopp Miktar, tutar, toplam, yekun, meblağ Betala Ödemek Betalkort Ödeme kartı EXEMPEL Billig / Billigare / Billigast Ucuz, daha ucuz, en ucuz Bonus Bonus, ikramiye, teşvik primi, prim, fazladan ödenen bir meblağ, kâr payı Check Çek Cirkapris Yaklaşık fiyat Debitera Ödetmek, tahsil etmek, borç hanesine kaydetmek Decimal Ondalık Dyr / Dyrare / Dyrast Pahalı, daha pahalı, en pahalı Enkrona Bir Kron Extrapris Özel fiyat, Pazarlık fiyatı Faktura Fatura Femkrona Beş Kron Femtiokronorssedel Kâğıt elli Kron, ellilik, ellilik banknot Få tillbaka Geri almak Förlora / Förlora på Kaybetmek Förtjäna Kazanmak, gelir elde etmek 0,12 12 Förtjänst Kazanç, gelir Giro Ciro Ha kvar / Rest Kalan, artık Handla Alışveriş yapmak Hundradel Yüzde bir Hundrakronorssedel/ Kâğıt yüz Kron, yüzlük, yüzlük banknot Hundralapp Hur mycket kostar Ne kadar tutuyor? Fiyatı ne kadardır? Höja Yükseltmek Kassa Kasa Kontant Nakit, peşin Kontokort Banka hesap kartı Kostar (fiyat için) … eder, …-e mal olmak Kredit Kredi Kreditkort Kredi kartı Krona Kron Kvitto Fiş, makbuz Köpa Satın almak Låna Ödünç almak, borç almak Mynt Bozuk para, madeni para Nedsatt pris Aşağı çekilmiş fiyat Nota Hesap, hesap pusulası Pengar Para Pris Fiyat Rabatt İndirim Rabattkupong İndirim kuponu Överföra 1 100 13 Realisation ( rea) İndirim Räkning Fatura, hesaplama Ränta Faiz Sedel Kâğıt para, banknot Sjunka Düşmek, inmek, azalmak Skuld Borç Skyldig Borçlu (olmak) Spara Tasarruf etmek, artırmak, biriktirmek Stegring Yükselme, fazlalaşma, artma, yükseliş, artış Stiga Yükselme, fazlalaşma, artma Sälja Satmak Sänka İndirmek Tia On Kron (onluk) Tillbaka Geri Tillgodo Alacak olarak, kredi olarak, hesabına Tjäna / Tjäna på Kazanmak, elde etmek Valör Değer, kıymet, valör Värde Vara Mal, eşya, emtia Produkt Vinna / Vinna på Kazanmak Växel Bozuk para, bozukluk Växla Para bozmak, para bozdurmak Procent på visst belopp 14 Återbäring Geri ödeme, para iadesi yapma; geri ödenen meblağ Öka Artma, Öre Öre (Kuruş) Öresutjämning Öre (kuruş) yuvarlama 28. 99 Kr = 29 Kr Överslagsräkning Kabaca hesaplama, kabaca tahmin etme Avrundning 15 SVENSKA TURKISKA (TÜRKÇE) GEOMETRI GEOMETRİ EXEMPEL Lika stora vinklar om linjerna är parallella Alternatvinklar İç ters açılar Areaenhet Yüzölçümü birimi Bas Taban Basyta Taban yüzey Bisektris km 2 Açıortay Bredd Genişlik, en Cirkel Çember, daire Cirkelbåge Çember yayı Cylinder Silindir Decimaltal Ondalık sayı 1,75 16 Diagonal Diyagonal, köşegen Diameter Çap Femhörning Beşgen, beş köşeli Figur Figür, şekil, desen Fotpunkt Dikme, dikey çizgi (900 dik açı) Fyrhörning Dörtgen, dört köşeli Färgad Renkli, renklendirilmiş figuren är färgad Föremål Obje, nesne, eşya Grader Açılar, derece Gradskiva İletki, açıölçer Halv cirkel Yarım çember, yarım daire Halvklot Yarımküre, yarıküre 17 c = hypotenusa Hypotenusa Hipotenüs a c b Höjd Yükseklik Hörn Köşe (örneğin bir poligonda, yani dörtten fazla açısı olan düz bir şekilde/ çok köşeli bir şekilde) Inställning Ayarlama, düzeltme, düzenleme, dizme Katet Dik açılı üçgenin, dar açılarının köşe noktalarına karşı gelen yanlarından herbiri Klot Küre Kon Koni Korda Kiriş AC = korda Kub Küp Kubikdecimeter Kübik desimetre Kurva Eğri, kavis, kıvrım Kvadrat Kare dm 3 18 Kvadratrot Karekök Kvartcirkel Çeyrek çember, çeyrek daire, çemberin dörtte biri, dairenin dörtte biri Likbent triangel İkizkenar üçgen Likbelägna vinklar Yöndeş açı Likformig Eş, benzeş Liksidig triangel Eşkenar üçgen Linje Çizgi, hat Längd Uzunluk Mantelyta Eğri yüzey alanı Medelpunkt Merkez O är medelpunkt Medelpunktsvinkel Karekök m = medelpunktsvinkel 19 Median Medyanı, ortanca Miniräknare Hesap makinesi Mittpunktsnormal Bir doğru parçasının orta noktası 1,2,3, 4,5 lika långa Motstående sida Karşı taraf Mäta Ölçmek, ölçüsünü almak Naturliga tal Doğal sayı 1 , 2 , 3 , 4, 5 Negativa tal Negatif sayı -1 , -2 , -3 , -4, -5 Normal Dikgen, dikit, dikey doğru Oliksidig Çeşitkenar, eşkenar olmayan Omkrets Çevre Område Alan, bölge Parallella Paralel Parallellogram Paralelkenar yta 20 Parallelltransversal Enine paralel Passare Pergel Pi = π Pi, Pi sayısı Plan / Yta Düzlem, yüzey Polygon Dörtten fazla açısı olan düz şekil, poligon, çokgen, çok köşeli şekil Prisma Prizma Punkt Nokta Pyramid Piramit π = 3.14 a Pytagoras sats a c Pisagor (Pitagoras) teoremi b a Radie 2 +b 2 =c 2 Yarıçap 21 Rektangel Dikdörtgen Romb Eşkenar dörtgen Rymd Uzay Rymdgeometri Uzay geometrisi, üç boyutlu cisimler geometrisi Rätblock Altı yüzü paralelkenar olan cisim, paralelyüz Rät linje Düz çizgi, doğru Rät vinkel Dik açı Rätvinklig triangel Dik açılı üçgen Rörlig punkt Hareketli nokta Segment Daire kesmesi, kesme, kürenin kesilmiş kısmı ABC är ett segment Sekant Sekant, kesen doğru AB är ett sekant 22 Sektor Daire dilimi sexhörning Altıgen, altı köşeli Sidokant Kenar sidovinklar Bütünler açılar V1 V2 är sidovinklar V3 och V4 är sidovinklar Sidoyta Yanal yüzey Skuggad Gölgelendirilmiş, gölgeli figuren är skuggad Skär Kesişmek Skärningspunkt Kesişme noktası Spets Uç, tepe 23 Spetsig vinkel Dar açı Streckad Taranmış figuren är streckad Stråle Doğru Sträcka Doğru parçası Tallinje Sayı doğrusu -3 -1 0 2 4 6 8 B Tangent Teğet A Tangram Tangram Topp Uç, tepe Tangram är en kvadrat som delar i sju bitar i olika formen. Man kan lägga olika figurer med bitarna. A Topptriangel D Tepe üçgen, üst üçgen B Topptriangelsats Üst üçgen oranı E C AD/AB = AE/AC = DE/BC Se ovan ex 24 Transversal Enine, çapraz Trapets Yamuk Triangel Üçgen Trubbig vinkel Geniş açı Vertikalvinklar Ters açılar 0 V2 = 48 = vertikalvinklar Vinkel Açı Vinkelben Açı ışınları Vinkelspets Açı kenarlarının birleştiği uç Vinkelsumman Açı toplamı Volym Hacim Volymenhet Hacim birimi Värde Değer Yta Yüzey dm3 m2, km2 25 Yttervinkel Dış açı Ändpunkt Bitiş noktası 26