konya il merkezindeki genel durum incelemesi

AÇIK HAVA REKLAM ARAÇLARINDAN REKLAM PANOLARININ
(BILLBOARDS) KONYA İL MERKEZİNDEKİ GENEL DURUM
İNCELEMESİ
Uğur ATAN
Ali Atıf POLAT
Özet / Abstract
Bu araştırmanın amacı, grafik tasarım ürünlerinden olan dış mekan afişlerinin Konya İl
merkezindeki genel durumunu incelemektir. Araştırmada nitel yöntemlerden yararlanılmıştır. Bu
kapsamda Konya İl merkezindeki açık hava reklam araçları gözlenmiş, fotoğrafları çekilmiş ve doküman
incelemesi yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Konya il merkezindeki dış mekân afişleri, örneklemini ise
Konya İl merkezindeki açık hava reklam panoları (billboards) oluşturmuştur.
Araştırmanın sonucunda, Konya İl merkezindeki açık hava reklam araçlarından, reklam
panolarının yasal işletmecisinin kontrolü dışındaki uygulamaların görsel kirlilik oluşturduğu, afiş
etkisinin azaldığı görülmüştür. Bununla birlikte, reklam panolarının estetik ve dıştan aydınlatmalı reklam
araçlarıyla yenilenmesi, uygulanan afişlerin görünebilirlik etkinliğini tam güne çıkarttığı gözlenmiştir.
Sonuç olarak, bilgiye ve hizmete ulaşmada en etkili mecra olan açık hava reklam araçlarının
bilinçli kullanılması gerekmektedir. Bu doğrultuda yapılacak olan yatırımlar, işletme ve eğitim
stratejilerinin planlı ve istikrarlı bir şekilde yürütülmesine katkı sağlayabilir.
Anahtar Sözcükler: Açık hava Reklam Panoları, Reklam, Afiş.
A STATUS REPORT OF BILLBOARDS AS OUTDOOR ADVERTISING MEDIA IN KONYA CITY
CENTER
The aim of this paper is to study the general situation of outdoor posters as graphic design work
in Konya city center. For this, qualitative methods such as location analysis, photographing and
documentation analysis have been used in the study. The sample for the study consisted of outdoor
posters from billboards in the Konya city center.
As a result of the study, it has been found that billboard implementations beyond the control of
the legal administrator caused visual pollution and noise, thus decreasing the advertising effect of
billboards. However, it has also been found that the renewal of the billboards by esthetical advertising
media and external illumination increased advertising effectiveness to full-time visibility.
In conclusion, as a most effective medium for information and service, outdoor advertising
media should be used consciously. Fort achieving this goal, comprehensively and coherent planned
investment, administration and training strategies could be helpful.
Keywords: Billboards, advertising, posters.
Giriş
Bilgi çağının sürekli değişen ve gelişen teknolojileriyle mesaj bombardımanı
altındaki her insan olumlu ve/veya olumsuz etkileşim içerisindedir. Temel olarak
bilinen tüm kavramlar ve uygulamalar ticari yaklaşımlar olarak değerlendirilebilir.
Ancak akademisyenlerde bu alanda aktif yer alarak uygulamalara katılmaktadırlar. Bu
aktif katılım ve etkileşimin ilgili alanda gelişmelere neden olduğu söylenebilir.


Öğr. Gör. Dr., Selçuk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümü.
Öğr. Gör., Selçuk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümü.
SBArD
Mart 2010, Sayı 15, sh. 169 – 182
Bu bağlamda öncelikle reklam nedir? Açık hava reklam araçları nelerdir?
Öncelikle bu soruları cevaplandırmak gerekmektedir. Genel anlamda reklam, “mal ve
hizmetleri tanıtmak ve satışlarını artırmak amacıyla, üretici ve satıcı tarafından bir bedel
ödenerek, herhangi bir vasıta ile yayınlanan her tür mesajdır” (Çakır, 2006:32). Peki,
reklam ne işe yarar? Bu soruya Mattelart (1991:123) şöyle cevap verir:
“Reklam halkın hizmetindeki kitlesel üretim ve dağıtım sisteminin vazgeçilmez
bir parçasıdır. Malların üreticilerinin ve hizmetleri sunanların halka sundukları şey
hakkında bilgi vermek ve onların sunduklarına yöneltmek için reklam ihtiyaçları vardır.
Bu tür bilgi sistemi üretim ekonomisi için yararlıdır ve çeşitli seçenekler arasında tercih
yapabilmeleri tüketiciler için gereklidir. Ayrıca, üretimin piyasaya sürülmesini garanti
ederek istihdamın stabilize olmasında da bir etkendir; Reklam pazardaki rekabetin
temelidir; gelişmeleri ve yaratıcılığı harekete geçirir; piyasa için aksi takdirde çok
pahalıya mal olacak mal ve hizmetlerin düşük maliyetle sağlanmasını mümkün kılar.
Son olarak da, reklam medyaların finansmanına temel bir katkıda bulunur.”
Reklamcılık faaliyetleri çeşitli kategorilere ayrılıp incelenmektedir. Hangi
kategoride olursa olsun reklam faaliyetinin gerçekleşebilmesi için çeşitli iletişim
araçları kullanılmaktadır.
Genel anlamda, bir ürün ya da hizmetin tanıtımında kullanılan görsel-işitsel
iletişim araçlarının tümüne medya (mecra) adı verilir ve reklam veren, hedef kitleye
ulaşmak için; gazete, radyo, televizyon, dergi, afiş, reklam panoları (billboard), satış
yeri reklamı (P.O.P.), postalama (broşür, katalog vd.) ve internet gibi iletişim
araçlarından yararlanılır (Becer, 1997:223). Bu iletişim araçlarında kullanılan grafik
tasarım ürünlerinin kendi aralarında teknik farklılıklar olmasına rağmen, reklam tasarım
aşamasında aynı kriterler geçerlidir. Tüm bu grafik tasarım ürünlerinin yayınlandığı
uygulama alanlarının farklılığına rağmen, bu tasarımların görsel organizasyonunda
dikkat edilmesi gereken temel unsur, reklam mesajlarının hedef kitle tarafından
algılanabilirliliğini en kısa sürede sağlamaktır. Özellikle reklam iletişim araçlarından
afiş tasarımlarının başarılı olabilmesi, uygulama alanlarının teknik yapısı ve hedef
kitleye ulaşabilirliğine bağlıdır. Bu bağlamda inceleme yapacağımız reklam
araçlarından açık hava reklamcılığı içerisinde değerlendirilen tüm araçlarda yayınlanan
tasarımlar, grafik tasarım ürünlerinden afiş tasarımı kapsamına girmektedir.
Bektaş’a (Akt. Tepecik, 2002:72) göre afiş, bir haberi, bir olayı, siyasal, sosyal,
ekonomik, sanatsal ve kültürel açıdan, topluma duyurmak amacıyla, değişik yüzeyler
üzerine yapılan ve belirli boyutlarda köy, kasaba ve şehirlerin çeşitli yerlerine asılan
duyurulardır. Afişler, tasarım ve sanat kaygısının eşit ağırlıkta olduğu grafik ürünlerdir
(Becer, 1997:201). Aynı zamanda afiş, bir ürün ya da hizmetin tanıtımı için caddelerde,
açık mekânlarda yer alan en önemli dış mekân reklam araçlarından biridir (Teker,
2009:139).
Genel olarak afişler, teknik özellikleri ve sergilendiği alan açısından iki gruba
ayrılabilir. Birincisi olan iç mekân afişleri, tüm yaşam alanlarında, iç mekân ilan
panolarında ve koridorlarda kullanılmak üzere tasarlanan daha küçük boyutlu afişlerdir.
İkincisi ise, şehir mobilyaları kapsamında değerlendirilen büyük reklam panolarında ve
duvar yüzeylerinde kullanılmak üzere tasarlanmaktadır. İç mekan afişleri ile dış mekan
afişlerinin tasarım aşamasında dikkat edilmesi gereken temel kriter, hedef kitlece
algılanabilirlik süresidir. Dış mekân afişleri boyut olarak büyük olmasına rağmen,
170
Uğur ATAN-Ali Atıf POLAT
kullanıldığı yer ve hedef kitlenin hareket durumu, diğer olumsuz etkileyici faktörlerde
göz önüne alındığında algılama süresi daha azdır. Bu nedenle tasarım aşamasında hedef
kitlenin algılama süresinin dikkate alınması gerekmektedir. İç mekan afişleri ise, boyut
olarak dış mekan afişlerine göre daha küçük olmasına rağmen, kullanıldığı iç mekan ve
hedef kitleye olan mesafesi, afişin izleme süresini uzatmaktadır.
Araştırmanın konusu dış mekân afişlerinden reklam panoları olduğundan açık
hava reklam araçları üzerinde açıklama yapmak gerekirse “açık hava reklam araçları,
trafiğin ve insan topluluklarının yoğun olduğu alanlarda kapalı mekânlar dışında yer
alan çeşitli reklam vasıtalarıdır (Teker, 2009:138)”. Profesyonel anlamda hazırlanmış
reklam araçlarının bulunduğu ve işletildiği ortamlarda yerel ana mecra, açık hava olarak
karşımıza çıkar. Görsel iletişim şeklinde oluşturulmuş mesajların işitsel iletişimden
belirgin bir farkı ise, kalıcılığı ve dolaylı olarak farklı zamanlarda etkinliğini
sürdürebilmesidir (Uçar, 2004:19). Açık hava reklam araçlarının kiralama bedellerinin
hesaplı olması, TV reklamlarını desteklemesi, tamamlaması ve geniş hedef kitleyi
günün her saatinde yakalaması açısından reklam kampanyasının en önemli
parçalarındandır (Teker, 2009:138). Yeni teknolojilerin ve ışık sistemlerinin sektörde
kullanımıyla, standart olarak kullanılan birçok açık hava reklam araçlarındaki
yenilenmeyle (revizion), birlikte, yeni alternatif yayın alanları da reklam sektörüne
kazandırılmaktadır. Klasik reklam panosu (billboard) olarak tanımlanan ve tamamen
ışıksız olarak hizmete sunulan reklam panoları, birçok yerde dıştan aydınlatmalı (ışıklı)
olarak yenilenmesiyle (revizion), hedef kitleye etki süresini tam güne çıkartmıştır.
Açık hava reklam araçları kullanıldığı yer, malzeme ve tekniğine göre sabit
reklam araçları, değişken reklam araçları ve taşınabilir reklam araçları olmak üzere üç
başlık altında incelenebilir:
1- Sabit Reklam Araçları: Bunlar afişler, küçük reklam panoları (miniboardlar),
reklam panoları (billboardlar), büyük reklam panoları (city light board-megalightmagaboardlar), pankartlar, bez afişler, reklam kuleleri, bina cepheleri, bina üstü
tabelalar, otobüs durakları, cadde ışıklandırma direği tabelaları, bina içi panolar
(homeboardlar), ışıklı panolar (CLP, raket), sayısal (digital) ekranlar, iç ve dış
mekanlarda kullanılan yer grafikleri, dev tv.ler olarak sıralanabilir.
2- Değişken Açık hava Reklam Araçları: Bunlar yer altı (metro) ve yer üstü
(tramvay), kara, hava ve deniz ulaşım araçları dış yüzey giydirilmesi şeklinde
açıklanabilir.
3- Taşınabilir Reklam Araçları: Ambalaj ve tanıtım ürünleri (promotion) gibi
materyaller bu başlık altında sayılabilir.
Amaç
Bu araştırmanın amacı, grafik tasarım ürünlerinden olan dış mekan afişlerinin
Konya İl merkezindeki genel durumunu incelemektir.
Yöntem
Araştırmada nitel yöntemlerden yararlanılmıştır. Bu kapsamda Konya İl
merkezindeki açık hava reklam araçları gözlenmiş, fotoğrafları çekilmiş ve doküman
incelemesi yapılmıştır.
171
SBArD
Mart 2010, Sayı 15, sh. 169 – 182
Evren ve Örneklem
Araştırmanın evrenini Konya İl merkezindeki dış mekân afişleri, örneklemini ise
Konya İl merkezindeki açık hava reklam panoları (billboards) oluşturmuştur.
Veri Toplama Araçları
Veri toplama araçları Konya İl merkezindeki dış mekân afişlerinin yayınlandığı
reklam panolarının fotoğrafları çekilerek, uluslararası şehir mobilyası üreticisi ve açık
hava reklamcısı olan Wall firmasının web sitesinde yayınladığı standartlar göz önünde
bulundurularak oluşturulmuştur.
Sınırlılıklar
Araştırma 2009 yılında yapılmıştır. Konya İl merkezindeki dış mekân afişlerinin
yayınlandığı reklam panoları ile sınırlıdır.
Bulgular ve Yorumlar
Konya’daki Açık hava Reklam Araçları ve Ölçüleri
Konya’da kullanılan açık hava reklam araçları yerel yönetimlerden izin alınarak
reklamverenler tarafından sadece kendi kullanımlarına yönelik yaptırılan (totem, tabela)
reklam araçları ile ticari kuruluşlar tarafından işletilen reklam araçları olarak iki grupta
incelenebilir.
Yerel yönetimlerden izin alınarak sadece kendi kullanımlarına yönelik yaptırılan
reklam araçlarını ticari işletmeler veya şahıslar istedikleri alanlarda kullanabilirler. Bu
alanların başka firmalara ihale edilmemiş mekânlar olması gerekmektedir. Ayrıca bu
reklam alanlarının reklam vergisine tabi olduğu unutulmamalıdır. Duvar ve çatı
reklamları, tabela ve totemler bu sınıfa girmektedir
(Görsel 1).
Ticari kuruluşlar tarafından işletilen açık hava
reklam araçları ise; reklam panoları (billboardlar),
büyük reklam panoları (city light board-megalight),
reklam kuleleri, otobüs durakları, ışıklı panolar
(CLP, raket), sayısal (digital) ekranlar, Tramvay,
Dolmuş ve Taksi’leri kapsamaktadır. Bunlardan
dolmuş ve taksilerde uygulanan reklamların
işletmeciliği, ilgili sivil toplum örgütleri tarafından
ihaleye açılır. Bu reklam uygulamaları belirli bir
zaman diliminde olurken dolmuş ve taksicilerin
gönüllülük esasına dayanır. Tramvay üzeri %100
giydirme ve iç reklam alanları kiralaması ise Konya
Görsel
1:
Duvar
reklam Büyükşehir Belediyesinin ilgili birimleri tarafından
yürütülmektedir (Görsel 2).
uygulaması
172
Uğur ATAN-Ali Atıf POLAT
Görsel 2: Tramvay üzeri reklam uygulaması
Diğer kent mobilyası grubuna giren reklam panoları (billboardlar), büyük reklam
panoları (city light board-megalight), reklam kuleleri, otobüs durakları, ışıklı panolar
(CLP, raket), sayısal (digital) ekranlar ise Konya Büyükşehir Belediyesi’nin 2008
yılında açmış olduğu 10 yıllık yatırım ve işletme hizmetlerini kapsayan bir ihale ile
Uluslararası şehir mobilyası üreticisi ve açık hava reklamcısı olan bir işletmeye
verilmiştir. İşletmeler bir bütün olarak verilen açık hava reklam araçlarının teknik
özellikleri ve boyutları şunlardır:
Işıklı Şehir Reklam Panoları (CLP-City Light Poster): Işıklı şehir reklam
panoları açık hava reklam kampanyalarında en çok kullanılanlardandır. Bunlar arka plan
aydınlatmalı ve çift yönlü reklam panosu olarak hizmet üretmektedirler.
Teknik Özellikler
Kağıt formatı: Afiş boyutu 118,5 (En) x 175,0 (Boy) cm, tek parça,
görünen alan 115,0 (En) x 171,0 (Boy) cm.
Baskı işlemi: Ofset veya dijital baskı.
Teslim şekli: Tek parça, düz, standart afiş formatında teslim
edilmektedir (www.wall.com.tr).
Işıklı Şehir Reklam Panoları (CLP-City Light Poster), Otobüs Durağı: Otobüs
durağı açık hava reklam kampanyalarında en çok kullanılanlardandır. Bunlar arka plan
aydınlatmalı ve çift yönlü reklam panosu olarak hizmet vermektedirler. Bu reklam
panolarının bulunduğu mekanın durak olmasının avantajı, yolcuların bekleme süresince
sergilenen reklam afişine olan mesafenin olumlu etkisi de göz ardı edilmemelidir.
Teknik Özellikler
Kağıt formatı: Afiş boyutu 118,5 (En) x 175,0 (Boy) cm, tek parça,
görünen alan 115,0 (En) x 171,0 (Boy) cm.
Baskı işlemi: Ofset veya dijital baskı.
Teslim şekli: Tek parça, düz, standart afiş formatında teslim
edilmektedir (www.wall.com.tr).
Işıklı Şehir Reklam Panoları (CLP - City Light Poster),
Reklam Kulesi: Reklam kulesi açık hava reklam kampanyalarında en
çok kullanılan, arka plan aydınlatmalı ve çift yönlü reklam panosu
olarak hizmet vermektedirler. Ayrıca bu reklam araçları ilginç,
orijinal ve yaratıcı kampanyalar için alternatif ürünlerdendir.
173
SBArD
Mart 2010, Sayı 15, sh. 169 – 182
Teknik Özellikler
Kağıt formatı: Afiş boyutu 118,5 (En) x 175,0 (Boy) cm, tek parça,
görünen alan 115,0 (En) x 171,0 (Boy) cm.
Baskı işlemi: Ofset veya dijital baskı.
Teslim şekli: Tek parça, düz, standart afiş formatında teslim edilmektedir
(www.wall.com.tr).
Işıklı Büyük Reklam Panoları (City Light Board): Işıklı büyük reklam panoları
arka plan aydınlatmalı, hareke ve çift yönlü reklam panosu olarak hizmet
vermektedirler.
Teknik Özellikler
Kağıt formatı: Afiş boyutu 356 (En) x 252 (Boy) cm,
görünen alan 356 (En) x 252 (Boy) cm
Baskı işlemi: Ofset veya dijital baskı.
Teslim şekli: Tek parça olarak teslim edilmektedir
(www.wall.com.tr).
Işıklı Büyük Reklam Panoları (Megalight): Işıklı büyük reklam panoları arka
plan aydınlatmalı ve çift yönlü reklam panosu olarak hizmet vermektedirler.
Teknik Özellikler
Kağıt formatı: Afiş boyutu 356 (En) x 252 (Boy) cm,
görünen alan 356 (En) x 252 (Boy) cm
Baskı işlemi: Ofset veya dijital baskı.
Teslim şekli: Tek parça olarak teslim edilmektedir
(www.wall.com.tr).
Reklam Panoları (Billboard): Büyük reklam panoları dışarıdan aydınlatmalı ve
aydınlatmasız tek yönlü reklam panosu olarak hizmet vermektedirler.
Teknik Özellikler
Kağıt formatı: Afiş boyutu 200 (En) x 350 (Boy) cm,
görünen alan 200 (En) x 350 (Boy) cm
Baskı işlemi: Ofset veya dijital baskı.
Teslim şekli: 4 parça olarak teslim edilmektedir (www.wall.com.tr).
Reklam Panolarının (Billboardların) Konya’da ki Genel Durumu
Reklam panoları (billboardlar) standart 200x350 cm yatay afiş formatının asılabildiği,
metal ayaklar üzerine, yapıştırılabilirliği sağlamak üzere zemine kontrplak kaplanmış,
dıştan aydınlatmalı afiş panolarıdır (Görsel 3). Ülkemizde ilk kez 1985 yılında
Ankara’da uygulanmış, daha sonraları da diğer büyük illere yayılmıştır
(Topsümer,1988. Akt. Teker, 2009:142).
174
Uğur ATAN-Ali Atıf POLAT
Görsel 3: Yeni montaj edile ışıklı reklam panoları (billboardlar)
Konya’da açık hava reklam araçlarının
işletmesi bir önceki firmanın 10 yıllık
süresinin dolması üzerine 2008 yılında
yapılan yeni bir ihale ile gelecek 10 yıl
Uluslararası şehir mobilyası üreticisi ve
açık hava reklamcısı olan bir işletmeye
verilmişti. Bir önceki firmanın gerek
yönetim zafiyeti, gerekse yatırım ve
finanssal planlamaya uymamasından, açık
hava reklam araçlarında estetik açıdan
problemler ürettiği söylenebilir (Görsel 4).
Bununla birlikte özellikle son yıllarda ilgili
işletme reklam sektörüne hizmet veren
reklam ajansları ile nihai tüketici olarak
gördükleri reklamverenler arasındaki ilişkiyi iyi yönetememeleri, reklam alanlarının
verimsiz kullanımına sebep olmuştur. Aynı zamanda profesyonel tasarımcılar tarafından
hazırlanmayan afişler ile sadece marketler fiyat listesine dönüşen reklam panolarının
(billboardların), şehrin estetik görünüşüne de olumsuz etkiler oluşturduğu gözlenmiştir.
Görsel 4: Eski ürünlerden klasik reklam panoları (billboardlar)
Açık hava reklam araçlarının işletmesini alan yeni firma, ilgili ihale hükümleri
gereği şehir mobilyaları ve reklam panolarının tamamında yenileme sürecine başlamak
zorunda kalmıştır. Bu süreçteki değişimle birlikte yenilenmesi planlanan mobilyaların
çoğu yenilenmiş, eskiden ışıksız olan reklam panolarının (billboardların) tamamı dıştan
aydınlatmalı yeni biçimiyle şehrin görünümüne olumlu katkıda bulunmuştur. Aynı
zamanda bu yeni biçim, reklam afişinin görünürlük süresine geceyi de ekleyerek daha
etkili bir ortam oluşturmaktadır (Görsel 5). Bu değişikliklerle birlikte mevcut işletmenin
reklamverenler ve reklam ajansları ile karşılıklı güven içerisinde doğru iletişim kurarak,
uygun fiyat politikası ve istikrarlı hizmet anlayışı geliştirdiği söylenebilir.
175
SBArD
Mart 2010, Sayı 15, sh. 169 – 182
Görsel 5: Gündüz ve gece uygulaması ile yeni ürün ışıklı reklam panoları (billboardlar)
Olumsuz açıdan değerlendirilecek yönler ise; bazı mobilyaların henüz
yenilenmemiş olması, eski mobilyaların kilit ve fitil sitemlerindeki bozukluklar afişlerin
sergilenmesinde problem yaratmaktadır (Görsel 6-7-8). Bunun ise şehrin genel
görünümüne olumsuz etki yaptığı söylenebilir.
Görsel 6: Işıklı şehir reklam panolarından
(CLP) yenilenmemiş, problemli bir kent
mobilyası
Görsel 7: Işıklı şehir reklam panolarından
(CLP) yenilenmemiş bir kent mobilyası
176
Uğur ATAN-Ali Atıf POLAT
Görsel 8: Reklam panoları (billboardlar) – Işıksız eski uygulama
Ayrıca Konya Büyükşehir Belediyesi’nin yetki verdiği medya ajansının açık
hava reklam panoları dışında, kontrolsüz ve yasal olmayan bir şekilde hizmet veren
reklam panolarına da rastlanmaktadır (Görsel 9-10-11-12).
Görsel 9: Yasal işletmeciye ait eski reklam panosu (billboard) ve yerel yönetimlerin
kullanmakta olduğu özel, reklam panosu (billboard) yan yana kullanımda
Görsel 10: Yerel yönetimlerin kullanmakta olduğu özel, reklam panosu (billboard)
177
SBArD
Mart 2010, Sayı 15, sh. 169 – 182
Görsel 11: Yerel yönetimlerin kullanmakta olduğu özel, reklam panosu (billboard)
Görsel 12: Resmi kurumların kullanmakta olduğu özel, reklam panoları (billboardlar)
Bu yasal olmayan uygulamaların ilçe belediyeleri, resmi kurumlar ve özel
sektörler tarafından yapıldığı görülmektedir. Bu tür davranışlar yasal olan reklam
panolarının etkinliğinin azalmasına ve görüntü kirliliğine neden olduğu görülmektedir
(Görsel 13-14-15).
178
Uğur ATAN-Ali Atıf POLAT
Görsel 13: Resmi kurumların kullanmakta olduğu özel, ışıklı şehir reklam panosu (CLP)
Görsel 14: Açık hava reklam araçları yasal işletmecisinin kontrolü dışında, özel
firmalarca kullanılan duvar reklam uygulamaları ve yasal işletmeci tarafından hizmete
sunulan ışıklı reklam panosu (yeni uygulama billboardlar) bir arada kullanımı
Bununla birlikte Konya’da ki açık hava reklam araçlarına yeni bir mecra olarak
eklenen büyük boyutlu sayısal (digital) ekranlar, hareketli görsel reklam tasarımlarının
da uygulanabilirliğine imkan sağlamaktadır (Görsel 15-16-17-18).
179
SBArD
Mart 2010, Sayı 15, sh. 169 – 182
Görsel 15: Reklam panoları (billboard, megaligt)
Görsel 16: Sayısal (dijital) ekran
180
Uğur ATAN-Ali Atıf POLAT
Görsel 17: Reklam panoları (billboardlar) ışıklı yeni ürünler ve yeni alternatif mecra
sayısal (dijital) ekran
Görsel 18: Hareketli afiş uygulamalı yeni ürün reklam panoları (megaligt)
Sonuç ve Öneriler
Modern dünyada gelişmişlik göstergesi olarak gösterilen şehrin estetik
görünümü her yönüyle planlanmalıdır. Bu bağlamda Konya açık hava reklam
181
SBArD
Mart 2010, Sayı 15, sh. 169 – 182
araçlarından, reklam panolarının görsel ve işlevsel yönden değerlendirilmesi durumunda
şunlar söylenebilir.
1- Reklam panolarının yasal işletmecisinin kontrolü dışındaki uygulamaların
görsel kirlilik oluşturması üzerine, afiş etkisinin azalmış olduğu
görülmektedir.
2- Reklam panolarının diğer açık hava reklam araçlarıyla olan mesafesi ve
yerleşim sıklığı afiş etkinliklerini zayıflatmaktadır.
3- Açık hava reklam araçları kapsamındaki kent mobilyalarının tamamının
yenilenmemiş olması şehrin estetik görünümünü olumsuz etkilemektedir.
4- Reklam panolarının (billbordların) estetik ve dıştan aydınlatmalı reklam
araçlarıyla yenilenmesi, uygulanan afişlerin görünebilirlik etkinliğini tam
güne çıkartmaktadır.
5- Konya’da ki açık hava reklam araçlarına yeni bir mecra olarak eklenen
büyük boyutlu sayısal (digital) ekranlar, hareketli görsel reklam
tasarımlarının da uygulanabilirliğine imkan sağlamaktadır.
Bilgiye ve hizmete ulaşmada en etkili mecra olan açık hava reklam araçlarının
bilinçli kullanılması gerekmektedir. Bu doğrultuda yapılacak olan yatırımlar ile işletme
ve eğitim stratejilerinin planlı ve istikrarlı bir şekilde yürütülmesine katkı sağlayabilir.
Bunun için tarafların üzerine düşen görevleri yapmalıdırlar.
Kaynakça
ÇAKIR, Vesile, (2006). Reklam ve Marka Tutumu. Konya: Tablet Yayınları.
MATTELART, Armand, (1991). Reklamcılık. Çeviren: Fatoş Ersoy. İstanbul: İletişim
Yayınları.
TEKER, Ulufer, (2009). Grafik Tasarım ve Reklam. İstanbul: Yorum Sanat Yayınevi.
UÇAR, Tevfik Fikret, (2004). Görsel İletişim ve Grafik Tasarım. İstanbul: İnkılap
Kitabevi Yayın Sanayi ve Tic. A.Ş.
TEPECİK, Adnan, (2002). Grafik Sanatlar. Ankara: Detay Yayınları.
BECER, Emre, (1997). İletişim ve Grafik Tasarım. Ankara: Dost Yayınevi
<http://www.wall.com.tr/tr/outdoor_advertising/advertising.asp?aid=4>
(2009:Haziran 3).
182