Konsantrasyon hapları okula girdi

Konsantrasyon hapları okula girdi
Konsantrasyon haplarını duydunuz mu? Siz ya da bir yakınınız üniversitede okuyorsa
mutlaka bir yerlerde bahsi geçmiştir. Şu derslere bile girmeye tenezzül etmeyen bir öğrenciyi,
üç gece uyumadan ders çalışabilecek hale getiren haplardan bahsediyoruz. Bu haplar
aslında tedavi amaçlı kullanıyor. Birçok genç ise sınavlardan önce alıyor. Ama bir kısım var
ki onlar da uyuşturucu etkisi nedeniyle bu haplara yöneliyor. İşte internet üzerinden yapılmış
bir itiraf: "Ritalin ve Adderall kullanmaya yakın zamanda başladım. Fark ettim ki o kadar
yoğun olmamakla birlikte, kokainle çok benzer özellikler gösteriyor. Bunu yapmamın asıl
sebebi ise, ilaçların kokaine göre hem daha kolay bulunabilir hem de daha ucuz olması. Tek
merak ettiğim bunları düzenli kullanmanın kalıcı bir zarara yol açıp açmayacağı."
ŞÜPHELİ HAPLAR
Bağımlı itirafçının bahsettiği ilaçlar, uzun süredir hiperaktivite ve dikkat dağınıklığı gözlenen
altı ve on iki yaş arasındaki çocukların tedavisinde kullanılmaya başlandı. Ritalin'in
onaylanma tarihi 1955'e kadar dayanıyor ve tüm benzer etkiye sahip ilaçlar içinde üzerinde
en çok test yapılanı olduğu biliniyor. Adderall ise yaklaşık on yıldır piyasada yer alıyor. Bu iki
ilacın ortak özellikleri, kullanıcıyı işlevsel, uğraşısına bağlı ve odaklanmış hale getirmesi.
Bunu nasıl mı yapıyorlar? Adderall kayda değer bir ölçüde amfetamin içeriyor. Ritalin'de etkin
olan madde ise memfetamin. Bu maddelerin her ikisi de işlendikten sonra uyuşturucu olarak
kullanılıyor. Bu yüzden her iki ilaç da aldıkları onay belgelerine karşın birçok tartışmaya açık.
Onay demişken bu tip ilaçların kırmızı reçeteyle satıldığını da söylemeliyim.
Yazıyı buraya kadar okuduktan sonra en yakın eczaneye gidip gününüzün geri kalanını
güzelleştirebileceğinizi düşünüyorsanız hayal kırıklığına uğrayacağınızı söylemek
zorundayım.
Sınavlar öncesinde tembellik dışında bir şikâyeti olmayan onlarca öğrencinin bu ilaçları nasıl
temin ettiğini söylemek gibi bir zorunluluğum olmadığını ise anlatmama gerek var mı
bilmiyorum.
İlaçlar üzerindeki şüpheyi kaldırmak tıp dünyasında birçok doktorun mesaisinin büyük
kısmını alıyor. Konu hakkındaki en büyük soru işaretleri ilaçların küçük yaşlarda
kullanıldığında ilerde oluşabilecek madde bağımlılıklarını tetikleyip tetiklemediği ve yine
düzenli kullanımın hormon bozukluklarına yol açıp açmadığı. Bu şüpheleri ortadan kaldırmak
için ABD'deki belli başlı üniversiteler hükümet tarafından desteklenen kapsamlı çalışmalar
yapıyor. Duke Üniversitesi'nden Scott Collins, "Testler sonunda ilaçların hormonal bozukluğa
yol açmadığından kesin olarak emin olduk" dese de, uzun vadeli etkileri konusunda hâlâ
derin şüpheler taşıdığını gizlemiyor. 2005'te hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar ise
Ritalin'in beyinde oluşan tümörle bağlantısı olabileceği şüphesini ortaya koyuyordu.
New York Eyalet Üniversitesi Psikiyatr Bölümü'nün her iki ilaç hakkında yaptığı araştırma ise
ilginç sonuçlar içeriyor. Buna göre her iki ilaç da kişi üzerinde placebo etkisi ve negatif
sonuçlar yaratmaya yatkın, her durumda geçerli olmamakla birlikte Adderall'in etkisi Ritalin'e
göre daha çabuk ve yoğun olarak hissediliyor ve her iki ilaç da klinik ortamda kanıtlanmış yan
etkilere sahip.
New Yorker'dan Margaret Tablot, 27 Nisan tarihli "Beyin Kazanımı" isimli makalesinde bu tip
hapları kullanan öğrencilere dikkat çekiyor. Tablot'un Alex ismini verdiği Harvard Tarih
Bölümü mezunu genç şöyle söylüyor: "Şu andaki yaşantım eskiden imkânsız görünürdü,
sonra Adderall kullanmaya başladım ve birden imkansız gerçeğe dönüştü." Alex, okul
günlerinde bir haftada dört ödev hazırlaması gerektiği dönemi hatırlıyor. Başarıyı getiren
Adderallmiş. Ancak Alex daha önce yaşamadığı bir takım değişikler fark etmiş. "Pazartesi
sabahı hızlıca haplardan birini artım. Böylece bütün gün işlerime odaklanabildim. Ancak
sabah derste, birden çok hızlı konuştuğumu fark ettim. Bazı konulara abartılı şekilde ilgi
gösterip geri kalan zamanda fazlaca sessiz kalıyordum" diyor. Öğlen yemeğini ise pek
hatırlamıyormuş, ilacı kullandığı zamanlarda Alex için en büyük zorluklardan biri yemek
yemekmiş. Sonrasında odasına gitmiş fazlaca yorgun hissettiği için akşamüstüne kadar
uyumuş. Uyandıktan kısa bir süre sonra ise ilk ödevini çabucak bitirmiş. Elbette Alex ve
diğerleri için başarıya giden yol sadece eczanelerden geçmiyor. Zaten bu tip hikâyelerde en
çok endişe verici olan bahsi geçen ilaç, gıda, bitki ya da herhangi bir maddenin özendiriliyor
olmasıdır. Konsantrasyon arttırıcı ilaçlar için de aynı şey geçerli. Bu yazıyı okuyanlar içinde
de bu ilaçları kullananlar veya yazıyı okuduktan sonra kullanmak isteyecekler vardır. Ama
şunu unutmayın ki, doktor kontrolünde tedavi amaçlı verilmeyen her ilaçta olduğu gibi bu
hapların da ileride yaratacağı arazlar elde edilen başarıyı bir kalemde silip atabilir.
CUMHURİYET
DENİZ ÜLKÜTEKİN