Dosyayı indirmek için tıklayınız
Transkript
Dosyayı indirmek için tıklayınız
ULUSLARARASI MEDENİYET VE DEĞERLER SEMPOZYUMU INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON CIVILIZATION AND VALUES İstanbul Yaklaşımı İstanbul Approach 18 Aralık 2010 Cumartesi, İstanbul Ticaret Odası 18 December 2010, Saturday, İstanbul Chamber of Commerce TERTiP HEYETi ORGANIZATION COMMITTEE Mehmet Develioğlu, İTO Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Develioğlu, Member of the Executive Board, ICOC İsrafil Kuralay, UTESAV Başkanı İsrafil Kuralay, The President of UTESAV Prof. Dr. Recep Şentürk, Tertip Heyeti Başkanı Prof. Recep Şentürk, The Chairman of the Organization Board Dr. Nihat Alayoğlu, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dr. Nihat Alayoğlu, İstanbul Trade University Faruk Yazar, UTESAV Faruk Yazar, UTESAV Hüseyin Gündoğdu, Fatih Üniversitesi Hüseyin Gündoğdu Fatih University BiLiM KURULU ACADEMIC ADVISORS Doç. Dr. Adnan Aslan, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Associate Prof. Adnan Aslan, İstanbul 29 Mayıs University Prof. Dr. Alparslan Açıkgenç, Fatih Üniversitesi Prof. Dr. Alparslan Açıkgenç, Fatih University Prof. Dr. Bedri Gencer, Yıldız Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Bedri Gencer, Yıldız Technical University Doç. Dr. Macid Kenanoğlu, Fatih Üniversitesi Associate Prof. Macid Kenanoğlu, Fatih University Prof. Dr. Mehmet Bayraktar, Ankara Üniversitesi Prof. Dr. Mehmet Bayraktar, Ankara University Dr. Nihat Alayoğlu, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dr. Nihat Alayoğlu, İstanbul Commerce University Prof. Dr. Süleyman Hayri Bolay, Gazi Üniversitesi (emekli) Prof. Dr. Süleyman Hayri Bolay, Gazi University (retired) Prof. Dr. Turan Koç, Erciyes Üniversitesi Prof. Dr. Turan Koç, Erciyes University İSTANBUL TİCARET ODASI İstanbul’un Gelişimine Adanmış Bir Kurum 1882 yılında kurulan İstanbul Ticaret Odası, Türkiye’nin en eski ve en önemli mesleki kuruluşlarından biri olarak yaklaşık 400,000 üyesi ile Türk iş dünyasının büyük bir kısmını temsil etmektedir. İstanbul Ticaret Odası’nın görev ve yetkileri 5174 Sayılı Yasa ile belirlenmiştir. Buna göre İstanbul Ticaret Odası, tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde bir mesleki kuruluş olup görevleri kısaca; özel sektörün yapısal ve güncel sorunlarını çözümlemek, uluslararası rekabet gücünü geliştirmek, ekonomide güvenli ve istikrarlı bir gelişim ortamını sağlamak, vizyonunu sürekli genişleterek ülke için gerekli her alanda çalışmalar yapmaktır. Büyüklüğü ve etkinlikleri ile dünyadaki en büyük 5 Odadan biri olan ve ticari ilişkileri uluslararası ilişkilerin en önemli parçası olarak gören İstanbul Ticaret Odası, uluslararası ticareti hem nicelik hem de nitelik olarak geliştirmeyi ve başta İstanbul olmak üzere Türkiye’yi ilgi çeken bir ticaret ve yatırım merkezi haline getirmeyi amaçlamaktadır. Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’ni de imzalayan İstanbul Ticaret Odası çevre, sürdürülebilir kalkınma ve insan hakları gibi küresel değerlere saygılı bir kurumdur. Ayrıntılı bilgi için lütfen web sitemizi ziyaret edin: İSTANBUL CHAMBER OF COMMERCE (ICOC) An institution dedicated to the development of İstanbul ICOC, established in 1882 and being one of the oldest and foremost professional organizations of Turkey with its nearly 400.000 members, represents a large part of the Turkish business world. ICOC duties and powers are defined by Law No. 5174 of Chamber and Commodity Exchanges. According to the law, ICOC is a professional organization having legal entity in the capacity of a public body and has the following duties briefly; to resolve structural and actual problems of the private sector, to increase international competitiveness, to ensure a consistent and secure economical development environment, to improve continuously its vision to conduct work in all areas needed for the country. ICOC, being one of the five largest and influential Chambers of the world with respect to its size and activities, and considering commercial relations the most significant constituent of international relations, aims at developing international trade both in terms of quality and quantity and turning Turkey and particularly İstanbul into a highly attractive center for commerce and investment. Having signed the UN Global Compact Agreement, ICOC is an institution highly respectful to global values such as environment, sustainable development and human rights. www.ito.org.tr For further information, please visit our web-site: www.ito.org.tr 4 Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu UTESAV UTESAV Uluslararası Teknolojik Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Vakfı International Foundation for Technology, Economic and Social Research UTESAV, Türkiye’nin teknolojik, ekonomik ve sosyal alanlarda gelişmesine katkıda bulunmak amacıyla, sanayici ve işadamlarının bir araya gelerek 1995 yılında kurduğu bir Sivil Toplum Kuruluşudur. Türkiye’nin tarihi ve kültürel derinliği çerçevesinde, bir ayağı değerlerine sıkı bir şekilde bağlı, diğer ayağı ile bütün ufukları dolaşan bir anlayışla UTESAV; teknoloji, ekonomi ve toplum alanlarında, Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu bilginin üretilmesi ve yönetilmesi için bir düşünce forumu olarak çalışmaktadır. UTESAV, öncü ve inisiyatif alan yapısı ile Türkiye’nin geleceğine ışık tutacak projelerin geliştirilmesi için çalışmaktadır. Vakfımız, insanımızın hak ettiği refah seviyesini yakalaması için, ekonomik ve sosyal konularda araştırmalar yapmakta, geleceğe ışık tutacak projeler tasarlamakta ve araştırmacıları desteklemektedir. UTESAV, Türkiye’nin gelişmesine katkı sağlamak amacı ile ortak aklı kullanarak; dış politika, eğitim, teknoloji, ekonomi ve kültür alanlarında çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmalar için çeşitli konularda, eğitim programları, araştırma raporları, kitaplar, yuvarlak masa toplantıları, beyin fırtınası toplantıları, sempozyumlar, paneller ve medya platformu toplantıları gerçekleştirmektedir. Ayrıntılı bilgi için lütfen web sitemizi ziyaret edin: www.utesav.org.tr UTESAV is an international civil society organization which was established in order to contribute to the technological, economic and social development of Turkey. In line with Turkey’s historical and cultural depth, UTESAV, as an institution dedicated to the traditional values on the one hand and in search of new horizons on the other, functions as a think tank platform so as to discuss the ways of producing and managing information required by Turkey in the areas of technology, economy and society. UTESAV, with its pioneering and initiative-taking structure, endeavors to develop projects that will light the way to Turkey’s future. Our foundation carries out researches on economic and social issues, designs projects that will enlighten our future and supports researchers so that our people can achieve the welfare levels they deserve. By utilizing the common reason in order to develop a big vision which will shape Turkey’s future, UTESAV conducts pioneering researches in the fields of foreign policy, education, technology, economy and culture. UTESAV works as a thought forum for producing the strategic information required by Turkey. Educational programs, research reports, books, roundtable discussions, brainstorming sessions, symposiums, panels and media platform meetings are among the activities in various subjects and areas undertaken by UTESAV to make a contribution to our country’s development. For further information, please visit our web-site: www.utesav.org.tr Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 5 NİÇİN MEDENİYET VE DEĞERLER? Günümüzde ilerleyen iletişim ve ulaşım teknolojileri sayesinde medeniyetler arası ilişkilerin yoğunluğu giderek artmaktadır. Ancak medeniyetler arası ilişkileri düzenleyecek normatif zemin ve değerler sistemi hakkında henüz küresel bir uzlaşma sağlanamamıştır. Diğer yandan giderek daha sıkı bir şekilde organize olan küresel sivil toplum, ilişkilerinde üzerinde uzlaşılan küresel bir değerler sistemine ihtiyaç duymaktadır. Bu yüzden tarih boyunca sürekli tartışılan medeniyet ve medeniyetler arası ilişkiler günümüzde her zamankinden daha önemli ve yaygın bir gündem maddesi haline gelmiştir; eskiden sadece İbn Haldun ve Toynbee gibi üst düzey düşünürler tarafından ele alınırken, artık siyasetçi, işadamı ve gazetecilerin bile katıldığı hararetli bir tartışmaya dönüşmüştür. Medeniyetler çatışması tezi artık küresel jeopolitiğin ekseninin ulus devletten medeniyete kaydığı iddiasını ortaya atarak, medeniyetin ne olduğu ve medeniyetler arası ilişkiler konusunu hiç kimse tarafından göz ardı edilemeyecek bir şekilde insanlığın gündemine oturtmuştur. Uluslararası Medeniyetler ve Değerler Sempozyumu bu dönemeçte konuya “İstanbul yaklaşımı”yla yeniden bakmak ve katkı yapmak için düzenlenmiştir. Medeniyete İstanbul yaklaşımından maksadımız, İstanbul’un 1453’te Müslümanların fethetmesi ile birlikte uygulamaya konulan Açık Medeniyet yaklaşımıdır. Bu sayede, dünya Müslümanlarının lideri olan Halife, Ortodoksların ruhani lideri olan Ortodoks patriği, Ermenilerin ruhani lideri olan Ermeni patriği ve Yahudilerin lideri olan Haham Başı asırlarca İstanbul’da birlikte yaşamışlardır. Yine bu sayede, İstanbul dini çoğulculuk ve din hürriyeti açısından, daha Orta çağda, günümüzdeki Londra, New York, San Francisco ve Paris gibi bir çok din mensubunu barındıran kozmopolit bir kültür merkezi haline gelmiştir. Açık Medeniyet yaklaşımının arkasında İslam medeniyetinin benimsediği ve Mevlana Celaleddin Rumi gibi düşünürlerin dile getirdiği evrensel insani değerler yatmaktadır. Bu yüzden Sempozyum, medeniyet ve değerler ilişkisine dikkat çekmeyi ve medeniyetin kurucu değerlerine vurgu yapmayı amaçlamaktadır. 6 Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu Medeniyetin kurucu değerleri hayatın tüm alanlarını olduğu gibi özellikle iktisat alanını şekillendirir. Bu yüzden Sempozyumda medeniyet ve iktisat ilişkisine özel bir yer verilmiştir. İktisadi hayatı yönlendiren bir takım değerler her zaman mutlaka vardır; insanların çoğu iktisadi hayatın kanunlarından haberdar olmadıkları gibi, bu hayata yön veren değerlerin de farkında olmayabilirler. Bu yüzden biz bu Sempozyumla, ekonomik hayatın başarısının, sosyal hayatın üzerine kurulduğu değerler sistemi ile ilişkisine bağlı olduğunu bir kere daha gündeme getirmek istedik. Sempozyum, ülkemizin kıymetli aydınlarına, siyaset, kültür ve iş dünyasının mensuplarına ve öğrencilerimize— özellikle küreselleşme ve AB sürecinden geçen ülkemizde— medeniyetin değerlerle ilişkisinin boyutlarını, disiplinler arası bir perspektifle, dünyanın farklı yerlerinden gelen saygın uzmanlardan dinleme fırsatı sağlayacaktır. Böylece Türkiye’de halen devam etmekte olan medeniyet konulu tartışmalar uluslararası bir düzleme taşınmış olacaktır. İstanbul yaklaşımı olarak isimlendirdiğimiz Açık Medeniyet anlayışı, farklı disiplinlere mensup uzmanlarca yapılacak tartışmalara yeni bir kuramsal ve kavramsal zemin sağlayacaktır. WHY CIVILIZATION AND VALUES? In today’s world, the intensity of the relations between civilizations increases through the advancing communication and transportation technologies. However, there has not yet been a global consensus on a normative ground and a system of values which would regulate the “inter-civilizational relations”. On the other hand, the global civil society, which is increasingly organized more closely, needs a system of global values with a consensus on it. Therefore, the concepts of civilization and the intercivilizational relations, which have been constantly discussed throughout history, has now become a more crucial and common topic of our agenda. The issue had been tackled only by eminent philosophers such as Ibn Khaldun and Toynbee in the past. However, currently it has turned into a vehement debate in which politicians, businessmen, journalists and even ordinary people participate. It seems that the axis of global geo-politics is now shifting from nation-states to civilizations. The commonly known prediction about the clash of civilizations has put the issues of what a civilization is and the nature of inter-civilizational relations on the agenda of humanity in such a way that no one can ignore them anymore. At this point, “International Symposium on Civilization and Values” has been organized with the purpose of exploring and contributing to the issue from a particular angle which I name as “Istanbul approach”. What I mean by Istanbul approach to the concept of civilization is the notion which may be characterized as “Open Civilization.” This notion of civilization and the model of intercivilizational relations became prevalent in Istanbul after its conquest by Turkish Muslims in 1453. In this way the Caliph, the leader of all Muslims, the Orthodox Patriarch, the spiritual leader of the Orthodox Church, the Armenian Patriarch, the spiritual leader of all Armenians and the Chief Rabbi of the Jews as well their respective communities lived together for centuries in Istanbul. Similarly, in terms of religious pluralism and freedom of religion, during Middle Ages, Istanbul became a cosmopolitan cultural centre like today’s cities of London, New York, San Francisco and Paris consisting of people from numerous different religions. Beneath the notion of “Open Civilization” lie the universal human values adopted by Islamic Civilization and articulated by philosophers such as Mawlana Jalaladdin Rumi. Hence, this Symposium aims at drawing attention to the correlation between civilization and values and emphasizing the founding values of civilizations. The founding values of civilizations shape many areas in our life, particularly the economy proper. Therefore, in the Symposium, the relationship between civilization and economy has been given a special place. There are always some values driving the economic life; however, people might not be aware of the laws of the economy as well as these underlying values directing it. Thus, with this symposium, we have aimed at emphasizing once more that the success of the economy and social justice is heavily dependent on their relationship with the system of values on which our social life is founded. The Symposium will provide our country’s esteemed intellectuals, politicians, the prominent members of culture and business world and students with the opportunity of listening speeches about the different aspects of the relationship between civilization and values, with an interdisciplinary perspective, from distinguished scholars from around the world. This effort is particularly significant at such a turning period in which our country is going through globalization and the EU candidacy processes. In this context, with the help of this symposium, the ongoing discussions in Turkey about civilizations and their relations will be carried to an international platform. The “Open Civilization” perspective which we name as “Istanbul Approach” will provide the discussions of the experts from different disciplines with a new theoretical and conceptual ground. Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 7 SEMPOZYUM PROGRAMI 09.00 - 10.00 Açılış ve Protokol Konuşmaları Prof. Dr. Recep ŞENTÜRK (Tertip Heyeti Başkanı) İsrafil KURALAY (UTESAV Mütevelli Heyeti Başkanı) Dr. Murat YALÇINTAŞ (İTO Yönetim Kurulu Başkanı) 10-00 - 11.00 Açılış Konferansı Prof. Dr. Ali MAZRUİ 11.00 - 11.15Ara 11.15 - 13.00 I. OTURUM: MEDENİYETİMİZİN GELECEĞİ VE KURUCU DEĞERLERİN ROLÜ Oturum Başkanı: Prof. Dr. Mehmet BAYRAKTAR Prof. Dr. Alparslan AÇIKGENÇ Prof. Dr. Yılmaz ÖZAKPINAR Prof. Dr. Turan KOÇ Prof. Dr. Süleyman Hayri BOLAY 13.00 - 14.00 Öğle Arası 14.00 - 15.20 II. OTURUM: İKTİSAT, TOPLUM VE MEDENİYET Oturum Başkanı: Erhan ERKEN Prof. Dr. Mehmet ASUTAY Prof. Dr. Stephen B. YOUNG Prof. Dr. İbrahim ÖZTÜRK 15.20 - 15.40Ara 8 15.40 - 17.00 III. OTURUM: MEDENİYETLER ARASI İLİŞKİLER: ETKİLEŞİM, ÇATIŞMA, İTTİFAK Oturum Başkanı: Prof. Dr. Murteza BEDİR Prof. Dr. James FRANKEL Dr. Sarah SAYEED Dr. Ahmed YOUNİS ULUSLARARASI MEDENİYET VE DEĞERLER SEMPOZYUMU SYMPOSIUM PROGRAM 09.00 - 10.00 Opening Remarks and Protocol Speeches Prof. Dr. Recep ŞENTÜRK (The Chairman of the Organization Board) İsrafil KURALAY (The President of UTESAV) Dr. Murat YALÇINTAŞ (The President of ICOC) 10-00 - 11.00 The Opening Conference Prof. Ali MAZRUİ 11.00 - 11.15 Coffee Breake 11.15 - 13.00 SESSION I: THE FUTURE OF OUR CIVILIZATION AND THE ROLE OF THE FOUNDING VALUES Chairman: Prof. Dr. Mehmet BAYRAKTAR Prof. Dr. Alparslan AÇIKGENÇ Prof. Dr. Yılmaz ÖZAKPINAR Prof. Dr. Turan KOÇ Prof. Dr. Süleyman Hayri BOLAY 13.00 - 14.00 Lunch Break 14.00 - 15.20 SESSION II: ECONOMY, SOCIETY AND CIVILIZATION Chairman: Erhan ERKEN Prof. Dr. Mehmet ASUTAY Prof. Dr. Stephen B. YOUNG Prof. Dr. İbrahim ÖZTÜRK 15.20 - 15.40 Coffee Breake 15.40 - 17.00 SESSION III: INTERCIVILIZATIONAL RELATIONS: INTERACTION, CLASH AND ALLIANCE Chairman: Prof. Dr. Murteza BEDİR Prof. Dr. James FRANKEL Dr. Sarah SAYEED Dr. Ahmed YOUNİS Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 9 Prof. Ali A. Mazrui Açılış Konferansı: Yaratıcı Sentezin Arayışı Olarak Uygarlık: Küresel Bir Dr. Jekyll Ve Mr. Hyde Arasında Özet Biyografi Asya, Hinduizm’den İslamiyet’e, bütün büyük dünya dinlerinin kaynağıdır. Avrupa, liberalizm, sosyalizm, kapitalizm ve milliyetçilik dahil, bütün büyük dünya ideolojilerinin beşiğidir. Türkiye’de, Asya’nın manevi değerleriyle, Avrupa’nın maddi arzuları arasındaki mücadele devam etmektedir. Ali A. Mazrui, New York Devlet Üniversitesi Kültürel Araştırmalar Enstitüsü Profesörü’dür ve aynı zamanda Enstitü’nün Direktörlüğünü yürütmektedir. Cornell Üniversitesi Afrika Araştırmaları Merkezi’nde “Senior Scholar” ve Georgetown Üniversitesi “Müslümanlar-Hıristiyanlar Arası Karşılıklı Anlayış İçin” Prince Alwaleed Bin Talal Merkezi’nde “Senior Fellow” statüsünde görev yapmakta olan Ali A. Mazrui, halen Kuzey Amerika Müslüman Sosyal Bilimciler Birliği’nin de Başkanlığını yapmaktadır. Sanatsal meselelerde uygarlık zarafetin arayışı olmuştur. Entelektüel meselelerde ise uygarlık aydınlanmanın arayışı olmuştur. Zarafet, muhteşem heykel, müzik ve mimari eser üretir. Aydınlanma, yüksek felsefe ve yazı üretir. En iyi zamanlarında, Osmanlı İmparatorluğu, zarafetin güzelliği ile aydınlanmanın hikmeti arasında bir denge tutturmuştur. Ancak her medeniyetin kendi “Dr. Jekyll”ı (kültürün iyi yüzü) ve “Mr. Hyde”’ı (kültürün olumsuz yüzü) vardır. Bugün hem İslam, hem Batı medeniyeti, aşırı militarizm (küresel Mr. Hyde) ve diğerlerinden öğrenmeye hazır olmak (küresel Dr. Jeykll) arasında bir yol ayrımındadır. Hem İslam, hem Batı en iyi dönemlerini birbirlerinden bir şeyler öğrenmeye hazır vaziyette olduklarında yaşadı (yaratıcı sentez). Daha sonra karşılıklı aktarım kapıları kapandı. Yaratıcı sentezin kapılarını yeniden açmanın zamanı geldi mi? Prof. Dr. Mazrui daha önce Birleşik Devletler Afrika Çalışmaları Birliği Başkanlığı, Uluslararası Siyaset Bilimi Birliği Başkan Yardımcılığı ve Kenya Jomo Kenyatta Tarım ve Teknoloji Üniversitesi Rektörlüğü görevlerini üstlenmiştir. Oxford Üniversitesi’nden Doktora derecesi bulunan Prof. Dr. Mazrui’nin çeşitli akademik alanlarda birçok fahri doktora ünvanı da bulunmaktadır. Kendisine ayrıca Güney Afrika ve Kenya Devlet Başkanları tarafından Devlet Nişanı verilmiştir. Prof. Dr. Mazrui’nin 30’dan fazla kitabı bulunmakla birlikte yüzlerce de makalesi yayımlanmıştır. “Dünya Kültürleri Federasyonu” (New York, 1976), “Dünya Siyasetinde Kültürel Güçler” (Oxford, 1990) ve “Avrupa-Yahudileri ve Afrika-Arapları: Dünya Tarihinde Büyük Semitik Iraksama” (Washington, DC, 2008) en önemli kitapları arasında sayılmaktadır. Prof. Dr. Mazrui’nin en tanınmış ve etkili televizyon çalışması olan ve ilk kez 1986 yılında BBC ve PBS kanalları tarafından yayımlanan dokuz bölümlük ödüllü televizyon dizisi “The Africans: A Triple Heritage”, o tarihten bu yana birçok farklı ülkede gösterilmiş ve çeşitli dillere çevrilmiştir. Prof. Dr. Mazrui, American Journal Foreign Policy ve British Journal Prospect dergileri tarafından 2005 yılında, halen yaşamakta olan dünyanın ilk 100 entelektüeli arasında gösterilmiştir. 10 Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu Prof. Ali A. Mazrui The Opening Conference: Civilization As The Pursuit Of Creative Synthesis Between A Global Dr Jekyll And A Global Mr Hyde Abstract Biography Asia is the genesis of all great world religions – from Hinduism to Islam. Europe is the cradle of all great global ideologies – including liberalism, socialism, capitalism, and nationalism. In Turkey there continues to be a struggle between the spiritual values of Asia and the material aspirations of Europe. Ali A. Mazrui is Professor and Director of the Institute of Global Cultural Studies, State University of New York at Binghamton, a Senior Scholar in Africana Studies at Cornell University in Ithaca, New York, and Senior Fellow of the Prince Alwaleed Bin Talal Center for Muslim-Christian Understanding at Georgetown University in Washington, DC. Currently, he is also the President of the Association of Muslim Social Scientists of North America. In artistic matters civilization has been the pursuit of elegance. In intellectual matters, civilization has been the pursuit of enlightenment. Elegance produces great sculpture, music and architecture. Enlightenment produces great philosophy and scripture. At its best the Ottoman Empire struck a balance between the beauty of elegance and the profundity of enlightenment. But every civilization has its own “Dr. Jekyll” (the good face of the culture) and its own “Mr. Hyde” (the negative visage of the culture). Both Islam and the Western civilization today are at the crossroads between excessive militarism (the global Mr. Hyde) and a readiness to learn from others (the global Dr. Jekyll). Both Islam and the West were at their best when they were prepared to learn from each other (creative synthesis). The gates of mutual borrowing were then closed. Is it time to reopen the gates of creative synthesis? Dr. Mazrui has served in the past as President of the African Studies Association of the United States, Vice-President of the International Political Science Association, and Chancellor of Jomo Kenyatta University of Agriculture and Technology in Kenya. With a D.Phil. from Oxford University, U.K., Professor Mazrui has received multiple honorary doctorates in diverse academic fields, and holds national decorations awarded by the Heads of State of South Africa and Kenya. Professor Mazrui has published more than thirty books, and hundreds of articles. His most ambitious books over the years have included A World Federation of Cultures (New York, 1976); Cultural Forces in World Politics (Oxford, 1990); and Euro-Jews and Afro-Arabs: The Great Semitic Divergence in World History (Washington, DC, 2008). Dr. Mazrui’s most influential television work was his awardwinning TV series The Africans: A Triple Heritage in nine episodes, first broadcast by the BBC and PBS in 1986, and since shown in diverse countries and translated into several languages. A Companion book with the same title was published simultaneously. In 2005 the American Journal Foreign Policy, and the British Journal, Prospect, nominated Ali Mazrui among the top 100 public intellectuals alive in the world as a whole. Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 11 I. OTURUM MEDENİYETİMİZİN GELECEĞİ VE KURUCU DEĞERLERİN ROLÜ OTURUM BAŞKANI: PROF. DR. MEHMET BAYRAKTAR Prof. Dr. Alparslan Açıkgenç Medeniyetlerin Kavramsal Temelleri Özet Biyografi Medeniyetler umumiyetle insanlık etkinliklerinin derinlik kazanması ile toplumda tezahür eden yönleri ile incelenmektedir. Dolayısıyla medeniyet derken karşımıza sadece somut yönleri ile insan ve insan etkinlikleri çıkmaktadır. Ancak insan etkinliklerinin medeniyet özelliklerini kazanması için nasıl temeller olduğu tamamen gizli kalmaktadır. Özellikle insan etkinliklerine derinlik kazandırarak onları küllileştiren bazı temel kavramlar sadece aklımıza görünebildiğinden medeniyet tahlillerinde ihmal edilmektedirler. 1952 yılında Erzurum’un Şenkaya ilçesinde doğdu. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden 1974 yılında mezun oldu. Milli Eğitim Bakanlığı bursu kazanarak Amerika’ya doktora için gitti. Wisconsin Üniversitesinde (Milwaukee) Yüksek lisansını Eskiçağ Yunan felsefesi üzerine 1978’de tamamladı. Chicago Üniversitesinde 1983 yılında Sadra ve Heidegger ontolojilerinin karşılaştırması üzerine yazdığı bir tezle doktora yaptı. Yurda döndükten sonra Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Felsefe Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak ders vermeye başladı. 1988 yılında doçent, 1994 yılında ise profesör oldu. Kısa bir süre Gaziosmanpaşa Üniversitesi’nde görev yaptıktan sonra Malezya’da Uluslararası İslam Düşüncesi ve Medeniyeti Enstitüsünde 1994–1999 yılları arası ders verdi. 1999 yılından itibaren Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanlığı ve 2006-2010 yılları arasında Rektör Yardımcılığı görevlerinde bulunduktan sonra Ekim 2010 tarihinden sonra halen çalışmakta olduğu Yıldız Teknik Üniversitesi Felsefe Bölümü’nde öğretim üyesi olarak göreve başladı. Sahasında otorite olan ülkemizin tanınmış tarihçileri ve ilim adamları ile birlikte geniş kapsamlı ve 10 cilt olacak olan bir Dünya Tarihi’nin Genel Editörlüğünü yürüten Açıkgenç’in bilimsel dergilerde yayınlamış bir çok İngilizce ve Türkçe makaleleri yanında İnsan Yayınları tarafından 3. baskısı yapılan Bilgi Felsefesi yanında şu kitapları bulunmaktadır: Bu çalışmamızda önce medeniyet kavramının kendisi tanımlandıktan sonra çok önemli bir olgu olarak hangi kavramsal temel üzerine kurulduğu ele alınacaktır. Bu tartışmada ayrıca örenek medeniyet olarak İslam medeniyeti seçilecek ve bu medeniyetin üzerine kurulduğu temel kavramlar tahlil edilmeye çalışılacaktır. Tahlilde ulaştığımız temel kavramlara örnek olarak İslam medeniyetinde şu kavramları verebiliriz: tevhid, nübüvvet, haşir, adalet, ilim (bununla irtibatlı ayrıca kelam, irfan, hikmet ve marifet), fıkıh, emanet ve halife. Bu inceleme neticesinde ortaya çıkan sonucu şöyle ifade edebiliriz: medeniyetlere belirgin özelliklerini kazandıran en önemli unsur, kavramsal temel olarak ifade edebileceğimiz öğretisel kavramlardır. • Being and Existence in Sadra and Heidegger: A Comparative Ontology (Kuala Lumpur: International Institute of Islamic Thought and Civilization, 1993); • Kavram ve Süreç Olarak Bilginin İslamileştirilmesi (İstanbul: Nesil Yayınları, 1998); • Scientific Thought and its Burdens (Istanbul: Fatih University Publications, 2000). • İslam Medeniyetinde Bilgi ve Bilim (İstanbul: İSAM, 2006). • Islamic Scientific Tradition in History (Kuala Lumpur: IKIM, 2011’de basılacak). 12 Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu SESSION I THE FUTURE OF OUR CIVILIZATION AND THE ROLE OF THE FOUNDING VALUES CHAIRMAN: PROF. MEHMET BAYRAKTAR Prof. Dr. Alparslan Açıkgenç Conceptual Foundations Of Civilizations Abstract Biography Civilizations are generally examined with regard to human activities gaining depth and their aspects becoming manifest in society. Therefore, what we encounter when we say “civilization” are human with its concrete features and human activities. Nevertheless, which fundamentals are required for human activities to acquire characteristics of a civilization remains completely secret. Especially, since some basic concepts that totalize human activities by enabling them to gain depth appear only to our mind, these concepts are usually ignored in analyses of civilizations. He was born at Senkaya district of Erzurum in 1952. He graduated from Faculty of Theology of Ankara University in 1974. He went to the USA with a scholarship from Ministry of Education for his Ph. D. Degree. At the University of Wisconsin (Milwaukee) , he completed his masters degree on Ancient Greek Philosophy in 1978. At the University of Chicago he obtained his Ph. D. with his thesis on a comparison between the ontologies of Sadra and Heidegger in 1983. After returning to Turkey, he started to lecture at the Philosophy Department of Middle East Technical University. He became Associate Professor in 1988 and Professor in 1994. After serving at Gaziosmanpaşa University for a short while, he gave lectures at Malaysia International Islamic Thought and Civilization Institute between 1994–1999. As of 1999, he served as the Dean of Faculty of Science and Literature, and as the Deputy Rector between 2006-2010 at Yıldız Technical University, and up to date, he has been a lecturer at the Philosophy Department. Currently working with distinguished historians and scientists of Turkey and conducting the general editorship of a comprehensive project called “World History” consisting of 10 volumes, Prof. Açıkgenç has numerous articles published in scientific reviews both in Turkish and English, and besides the 3rd edition of “Epistemology” published by İnsan Yayınları, he has the following books: In this paper, first, the concept of civilization will be defined and the conceptual basis on which civilization as an important phenomenon is constituted will be discussed. In this discussion, Islamic Civilization will be chosen as an exemplary case of civilization and the main underlying principles on which this civilization is established will be analyzed. Some of the major concepts pertaining to Islamic Civilization which we obtained through this analysis are: the unity of Allah (tevhit), prophethood (peygamberlik), Judgement Day (haşir), justice, science (related with this concept, also utterance, intuition, wisdom and mastery), Islamic law, trust and caliph. We can summarize the result of this study as follows: the most important components which enable civilizations to gain their evident characteristics are doctrinal concepts. • Being and Existence in Sadra and Heidegger: A Comparative Ontology (Kuala Lumpur: International Institute of Islamic Thought and Civilization, 1993); • Islamicisation of Knowledge as Concept and Process. (İstanbul: Nesil Publications, 1998); • Scientific Thought and its Burdens (Istanbul: Fatih University Publications, 2000). • Knowledge and Science in Islamic Civilization (İstanbul: İSAM, 2006). • Islamic Scientific Tradition in History (Kuala Lumpur: IKIM, it will be published in 2011). Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 13 Prof. Dr. Yılmaz Özakpınar İnsanlığın Geleceği Açısından İslâm Medeniyeti Özet Biyografi Rasyonel bir inanç ve ona bağlı bir ahlâk nizamı medeniyet kavramının özüdür. Tarihte ve bugün, değişen ve çeşitlenen büyük kültür yaratışları, bu nitelikte bir medeniyeti hayata geçiren toplumların eseri olmuştur. Hiçbir toplumun izole yaşayamayacağı ve başkalarının sefaletine rağmen huzurlu bir hayat sürdüremeyeceği bugünkü insanlık aşamasında, bir medeniyetten ne beklendiğini sorgulamak gerekir. Bu bağlamda, İslâm medeniyetini oluşturan temel değerleri taze bir bakışla belirlemeye ve medeniyetimizin yaşanış biçimine eleştirel bir yaklaşım geliştirmeye ihtiyaç vardır. İnsanlığın geleceği bakımından dünya, karamsarlık doğuran tablolorla doludur. 1934’te Boyabat’ta doğdu. 1957’de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nden, 1960’da Cambridge Üniversitesi Biyoloji Fakültesi Psikoloji Bölümü’nden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Tecrübî Psikoloji Kürsüsü’nde 1964’de doktorasını verdi; 1978’de profesör oldu. Alexander von Humboldt bursu ile 1972-74’de Köln Üniversitesi Sosyoloji Araştırma Enstitüsü’nde, aynı bursla 1978’de Bern Üniversitesi Pedagojik Psikolojik Bölümü’nde ve Fulbright bursu ile 198081’de Oregon Üniversitesi Kognitif Psikoloji Laboratuarı’nda araştırma yaptı. 1982-88’de Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı olarak görev yaptı. Tebliğde, karamsarlığı ümit ışığına çevirmek için, sözü edilen eleştirel yaklaşımla ön plana çıkarılacak değerlerle yaşayan insanların, insanlığın geleceğine nasıl katkı yapabileceği incelenecektir. 14 Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu “Psikolojinin Temel Mefhumları”, “Öğrenmede Dikkat Problemi”, “Hafıza Yanılmalarının Doğuşu”, “Hafıza”, “Kültür ve Medeniyet Anlayışları ve Bir Medeniyet Teorisi”, “İslâm Medeniyeti ve Türk Kültürü”, “Batılılaşma Meselesi ve Mümtaz Turhan” “Kültür ve Medeniyet Üzerine Denemeler”, “İnsan İnanan Bir Varlık” adlı eserlerin müellifidir. Prof. Dr. Yılmaz Özakpınar “Islamic Civilization With Respect To The Future Of Humanity” Abstract Biography A rational belief with a correlative moral order is the essence of the concept of civilization. Both in the past and at present, changing and varying major cultural creations have been the works of societies which effectuated such civilizations. At today’s stage of humanity, where no society can live in ivory towers and continue a peaceful life while ignoring the misery of the others, it is necessary to question what can be expected from a civilization. In this respect, there is a need for determining the basic values of Islamic Civilization with a fresh perspective and developing a critical approach towards the living practices of our civilization. With regard to the future of humanity, the world is full of pictures inspiring pessimism. In 1934, he was born in Boyabat. In 1957, he graduated from Faculty of Literature, Department of Philosophy of the Istanbul University, and in 1960, from Cambridge University Faculty of Biology, Department of Psychology. In 1964, he was granted Ph.D. Degree from Istanbul University Experimental Psychology Department; became Professor in 1978. Between 1972-74, he studied at University of Cologne Social Research Institude with Alexander von Humboldt scholarship, and in 1978, at University of Bern Department of Pedagogice Psychology with the same scholarship and between 1980-81, at University of Oregon Cognitive Psychology Laboratories with Fulbright scholarship. Between 1982-88, he served as the Dean of the Education Faculty of Selçuk University. In this paper, the issue on how people, living in accordance with values which will be featured by the above-mentioned critical approach, can contribute to the future of humanity will be examined so as to turn this utmost pessimism into the light of hope. Author of the books: “Fundamental Concepts of Psychology”, “The Problem of Attention in Learning”, “The Source of Memory Illusions”, “Memory”, “Culture and Civilization Perspectives and a Civilization Theory”, “Islamic Civilization and Turkish Culture”, “Westernization Problem and Mümtaz Turhan” “Assays on Culture and Civilization”, “Human as a Believing Creature Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 15 Prof. Dr. Turan Koç Medeniyetin Estetik Tezahürü Özet Biyografi Bir medeniyeti anlamanın en kestirme, en kolay yolu sanattan geçer. Zira hakikat anlayışının ve bununla sıkı bağlantısı bulunan estetik duyarlılığın dışa vurumu olarak sanat bu konuda çok büyük imkânlar sunar. İslâm’ın hayat ve hakikat anlayışının, kısaca dünya görüşünün çeşitli dil ve ifade düzeylerindeki tezahürü olan geleneksel sanatımız medeniyetimizi anlama konusunda eşsiz imkânlar sunar. 1952 yılında Kayseri’de doğdu, ortaöğrenimini burada tamamladı. 1977 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun olan Koç, bu yıllarda edebiyat çevrelerinde adından söz ettirmeyi başardı. Onu ilk olarak Edebiyat ve Diriliş dergilerinde yayımlanan şiirleriyle tanıdık. Bu dönemde Nuri Pakdil ile tanışan Koç, Pakdil ve çevresindeki edebiyatçılarla ömür boyu devam edecek olan dostluklar kurdu. 1980 sonrasında akademik çalışmalarına hız veren Turan Koç, alanında “ilk” olma özelliğini taşıyan “Din Dili” eseriyle her kesimden entelektüelin haklı takdirini kazandı. Çok sayıda çeviri eseri de olan Turan Koç’un şiirleri, Kan Gibi Vakte Düşen, Fetret Zamanları ve Ara Dönem adlı kitaplarda toplandı. Sanat-edebiyatla ilgili bir başka eseri de İslam Estetiği adlı çalışmasıdır. Halen Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde Din Felsefesi alanında öğretim üyesi olarak görevini sürdürmektedir. Çok iyi bilindiği gibi, geleneksel estetik duyarlılığımız ve sanat zevkimizin, bağlı olduğumuz dünya görüşünün Allah, âlem ve hayat telakkisi ile içten bir bağlantısı vardır. Zaten ‘medeniyet’ dediğimiz bütün; bir topluma düşünce, duygu, edebiyat, sanat, fen bilimleri ve ahlâk gibi her alanda aynı yönü, aynı hızı ve aynı duyarlılığı veren bir dinamizm ve dünya olarak karşımıza çıkar. Her türlü değerin çeşitli biçimlerde ve derecelerde aşınmaya yüz tuttuğu bu çağda medeniyetimizin geleceği ve bütün insanlık açısından onun bağlı olduğu özü ve bu özün işaret ettiği istikameti derinden ve gereği gibi kavramak durumundayız. Bu bağlamda tarihsel birikimimiz, yaslandığı hakikat değerlerine sadakatle yeniden yorumlanmak durumundadır. Genel çizgileriyle düşünce, sanat, ahlâk ve bilim alanındaki bu yorumların bütün insanlığa çok yeni ufuklar açacağı konusundaki en açık teminat medeniyetimizin geçmişte bu alanlarda ortaya koyduğu eserlerdir. 16 Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu Eserleri: Ölümsüzlük Düşüncesi, İstanbul, 1991 (Doktora Tezi), Din Dili, İstanbul, 2. baskı, 1998, Kan Gibi Vakte Düşen, Ankara, 1983 (Şiir), Fetret Zamanları, Ankara, 1983 (Şiir), Ara Dönem, İstanbul, 1992 (Şiir), Ceylan Kovalamak, Ankara, 1997, İslam Estetiği, İstanbul, 2008. Çeviri: W. M. Watt, Günümüzde İslam ve Hıristiyanlık, İstanbul, 1991, J. Shaffer, Zihin Felsefesi Açısından Bilinç, Ruh ve Ötesi, İstanbul, 1991, O. Leaman, Ortaçağ İslam Felsefesine Giriş, Kayseri, 1992, Davud el-Kayserî, Mukaddemât, (Hasan Şahin ve Seyfullah Sevim ile birlikte), Kayseri, 1997, William C. Chittick, Varolmanın Boyutları, İstanbul, 1997, Nizar Kabbanî, İşgal Altında, Kayseri, 1996 (Şiir), W. M. Watt, İslamî Hareketler ve Modernlik, İstanbul, 1997, W. C. Chittick, İslam`ın Vizyonu, İstanbul, 2000, Gazalî, Mişkâtu`l-Envar, (çev. Turan Koç – Seyfullah Sevim), (baskıda), W. C. Chittick, Tasavvuf, İstanbul, 2003, M. Wilfried Hoffmann, İslam, İstanbul, 2004, Ahmed Gazzâlî, Aşkın Halleri (Sevânihu’l-Uşşâk), (Mehmet Çetinkaya ile birlikte), İstanbul, 2004. Prof. Dr. Turan Koç Aesthetic Manifestations of Civilization Abstract Biography Art is the easiest and fastest way of understanding a civilization. In 1952, he was born in Kayseri and completed his secondary education in the same city. In 1977, he was graduated from Ankara University, Faculty of Theology, and his name started to become known in literary circles around these years. We first heard his name through his poems published on “Edebiyat (Literature)” and “Diriliş (Resurrection)” magazines. In this period, he met and developed a life-long friendship with Nuri Pakdil and the litterateurs around him. After 1980, he sped up his academic works, and with his work “Language of Religion”, being the first of this kind in its field, gained the deserved appreciation of intellectuals from all different circles. Besides many of his translations, poems of Turan Koç were gathered in the following books; “Dripping to Time, Like Blood”, “Times of Interregnum” and, “Interim Period”. Another work of him related with Art and Literature is “Islamic Aesthetics”. He is still a faculty member at the Erciyes University, Faculty of Theology in the area of philosophy of religion. Art, which is also the expression of the understanding of truth and closely related aesthetic sensitivity, provides a great deal of opportunities in this respect. Our traditional art, which is a great indication of Islam’s understanding of life and truth, in short of its world-view at various levels of language and expression, presents unique opportunities for us to understand our civilization. As it is well-known, our traditional aesthetic sensitivity and taste of art have a close connection with the understanding of God, Universe and Life of our world-view. Moreover, this totality which we call “civilization” also means a kind of a dynamism and a world which grants the same direction, speed and sensitivity to a society in all areas including thought, emotions, literature, art, natural sciences and mind. In this age, where all kinds of values tend to corrupt in various forms and degrees, we have to grasp deeply and properly the essence of our civilization and the direction it indicates for the sake of the future of our civilization and whole humanity. In this context, our historical heritage must be re-interpreted loyally in accordance with its underlying truth values. The most obvious guaranty about how these interpretations on thought, art, mind and science will open up new horizons for the whole humanity are the works our civilization created in these areas. Books: The Thought of Immortality, İstanbul, 1991 (Ph. D. Thesis), The Language of Religion, İstanbul, 2. Edition, 1998, Dripping to Time, Like Blood, Ankara, 1983 (poem), Times of Interregnum, Ankara, 1983 (poem), Interim Period, İstanbul, 1992 (poem), Chasing a Gazelle, Ankara, 1997, Islamic Aesthetics, İstanbul, 2008. Translation: W. M. Watt, Islam and Christianity Today, İstanbul, 1991, J. Shaffer, Consciousness, Soul and Beyond With Regard to Mind Philosophy, İstanbul, 1991, O. Leaman, Introduction to Islamic Philosophy at Middle Ages, Kayseri, 1992, Davud el-Kayserî, Preamble, (with Hasan Şahin and Seyfullah Sevim), Kayseri, 1997, William C. Chittick, The Dimensions of Existence, İstanbul, 1997, Nizar Kabbanî, Occupied, Kayseri, 1996 (poem), W. M. Watt, Islamic Movements and Modernity, İstanbul, 1997, W. C. Chittick, Vision of Islam, İstanbul, 2000, Gazalî, Mişkâtu`l-Envar, (Turan Koç – Seyfullah Sevim), (being printed), W. C. Chittick, Sufism, İstanbul, 2003, M. Wilfried Hoffmann, Islam, İstanbul, 2004, Ahmed Gazzâlî, States of Love (Sevânihu’l-Uşşâk), (with Mehmet, Çetinkaya), İstanbul, 2004. Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 17 Prof. Dr. Süleyman Hayri Bolay İslâm Medeniyete Hangi Değerleri Verebilir? Özet Biyografi Bu tebliğde medeniyetin ne olduğu, hangi esaslara dayanılarak bir medeniyetin meydana geldiği belirtildikten sonra İslâm’ın alternatif bir medeniyetin kuruluşunda hangi değerleri verebileceği üzerinde durulacaktır. 1937 Ermenek doğumlu Bu çerçevede insan anlayışı, dinamik bir Allah anlayışı, dünya görüşü, insan hürriyeti, insan hakları, bilim, ahlak, kardeşlik, dostluk, sevgi, evrensellik, aile, hukuk, çalışma, çoğulcu toplum anlayışı, irade, söz ve ifade hürriyeti, ruh-kalb, kafakalb, dünya ahiret dengesi, paylaşma, iyilikte yarışmak gibi değerler üzerinde durularak; bunların kurucu ve koruyucu rolleri ile birlikte maddeci ve maneviyatçı anlayışların bu kuruluştaki yerleri belirtilecektir. Üniversiteyi Ankara Üniversitesi’nde tamamladı İlkokulu Bolay’da Ortaokulu, Liseyi Konya’da 1961-1969 Öğretmenlik 1969 Askerlik 1971 Felsefe Tarihi Asistanlığı (A.Ü.) 1975 Doktora 1980 Doçentlik 1980 Sorbon’da Araştırma 1982-1983 Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekan Yardımcılığı 1984-1987 Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekan Yardımcılığı 1987 Hacettepe Üniversite’sinde Felsefe Tarihi Profesörlüğü 1996 Gazi Üniversitesi Felsefe Bölümüne nakil ve Bölüm Başkanlığı Fransızca ve Arapça bilir, evli 4 çocuk babasıdır. 18 Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu Prof. Dr. Süleyman Hayri Bolay Which Values Can Islam Offer To Civilization? Abstract Biography In this paper, after clarifying the main principles based on which a civilization is constituted, the focus will be on the values which Islam could offer for the establishment of an alternative civilization. In 1937, he was born at Ermenek, completed Primary School in Bolay, and got his secondary school degree in Konya. He graduated from Ankara University. Chronologically: Within this framework, by dwelling upon notions and values such as “understanding of man”, “a dynamic understanding of God”, “world-view”, “human freedom”, “human rights” “science”, “morals”, “brotherhood”, “friendship”, “love” “universality”, “family”, “law”, “labor”, “pluralist society” “will”, “freedom of speech and expression”, “soul-heart” “mind-heart”, “world / afterlife balance”, “sharing” “competition in kindness”, the constitutive and protective roles of these values along with the place of materialist and spiritualist perspectives in these constitution will be indicated. 1961-1969 Teacher 1969 -1970 Military Service 1971 History of Philosophy Assistance (A.Ü.) 1975 Ph. D. 1980 Associate Professor 1980 Research at University of Sorbon 1982–1983 Selçuk University, Deputy Dean of Faculty of Theology 1984-1987 Ankara University, Deputy Dean of Faculty of Theology 1987 Hacettepe University, Professor of History of Philosophy 1996 Gazi University, Chair of the Philosophy Department Speaks French and Arabic, married and has 4 children. Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 19 I I. OTURUM İKTİSAT, TOPLUM VE MEDENİYET OTURUM BAŞKANI: ERHAN ERKEN Dr. Mehmet Asutay Alternatif Bir Değer-Yönelimli Sistem Olarak İslami Ahlaki İktisat ve Finans İle Medeniyetlerarası Diyaloğa Katkıları Özet Biyografi Müslüman dünyasının iktisadi kalkınmasının başarısızlığına tepki olarak, İslami ahlaki iktisadın kurucu babaları, İslami bilgi ontolojisi ve epistemolojisi ile İslam medeniyetinin deneyiminden türetilen belirgin değerler, normlar, kurallar ve kurumlar üzerine kurulu insan-merkezli bir kalkınma stratejisi çerçevesinde bir ekonomik sistem anlayışı geliştirmeye çalışmışlardır. Geleneksel iktisadi dünya görüşünden radikal bir kopuş anlamına gelmekten ziyade, İslami ahlaki iktisadın ortaya çıkışı ve benimsenmesi, iktisadın sistemik yapılarının çoğulluğunu beslemek ve politika seçeneklerini genişletmek suretiyle iktisat disiplinindeki heterojenliğe katkı yapmaktadır. Prof. Dr. Asutay, Durham Üniversitesi, Yönetim ve Uluslararası İlişkiler Okulu’nda Siyasal İktisat (özellikle Ortadoğu ve İslami Siyasal İktisat ve Finansı konularında) alanında dersler veren bir öğretim görevlisidir. İslami ahlaki iktisadın bir parçası olan İslami finansın benzeri görülmemiş gelişimi ve ilerleyişi ile 1970’lerden bu yana sergilediği performans olağanüstüdür. İslami-dinsel bir yapı olmasına karşın, Müslüman olmayan birçok ülkede genişleyen faaliyetleri ve İslami finansın işleyişini kolaylaştırmak için yasama ve düzenleme alanlarında yapılması gereken değişikliklere yönelik girişimler göstermektedir ki; İslami finans, finansal ilişkiler yoluyla iki medeniyetin yakınsamasına önemli katkı yapmaktadır. Hıristiyan dünyasının dini liderlerinin küresel finansal kriz esnasında, iktisadi ve finansal davranış ve faaliyetleri ile ilintili ahlaki doğasına atıfta bulunmak suretiyle, İslami ahlaki iktisat ve finansa yaptığı övgüler de bu yakınsamanın bir parçası olmanın yanı sıra, umursamaz ve gayri-etik finansal pratiklere karşı “ahlaki girişimin” bir nevi tasdik edilmesi olarak addedilmelidir. Bu çalışma, medeniyetsel bir tepkinin bir parçası olarak, modern dünyada karşılaşılan iktisadi sorunlara sistemik bir tepki geliştirilmesine yardımcı olan “ahlaki iktisat”ın İslam’ın tasarlanmış ve niyet edilmiş bir anlam ve pratiği olduğunu ileri sürmektedir. Dolayısıyla bu çalışma, İslami finansın medeniyetlerarası diyalog üzerindeki yakınlaştırıcı etkisinin yanı sıra iki tarafın katılımcıları, yani “homoislamicus” ile “homoeconomicus” arasındaki yakınsamayı gözler önüne sermeyi hedeflemektedir. 20 Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu Prof. Dr. Asutay, İslami iktisat, bankacılık ve finans konularının çeşitli yönleri, Ortadoğu ve Müslüman Ülkelerin ekonomileri ve siyasal iktisat ve ekonomik kalkınma ile ilgili konulara yönelik dersler vermekte ve yüksek lisans ve doktora seviyesinde araştırmaların gözetmenliğini yapmaktadır. Kendisi Durham İslami Finans Programı’nın eş-yöneticisi; İslami Finans Yüksek Lisans Programları ve Durham İslam Finansı Yaz Okulu’nun yöneticisidir. Alanındaki lider akademik yayınlardan Review of Islamic Economics dergisinin yönetici editörü ve American Journal of Islamic Social Sciences dergisinin yardımcı editörüdür. Prof. Dr. Asutay’ın politik ve ekonomik etkileşimler ile kronik ekonomik istikrarsızlıklar üzerine yazdığı kitabının Türkiye’de 2011 yılında yayımlanması beklenmektedir. Kendisi halen İslami Finans üzerine iki kitabın ve İslami İktisat konusunda da iki cildin editörlüğünü yürütmektedir. İslami Ahlaki Ekonomi, İslami Bankacılık ve Finans, Ortadoğu ekonomileri ile Türkiye ve Ortadoğu’da siyasal iktisat üzerine makaleleri çeşitli yayınlarda yer almıştır. Fransa’daki Strasbourg Üniversitesi’nde ve Japonya’daki Kyoto Üniversitesi’nde İslami Finans ve İslami İktisat programlarında dersler vermektedir. SESSION I I ECONOMY, SOCIETY AND CIVILIZATION CHAIRMAN: ERHAN ERKEN Dr. Mehmet Asutay Islamic Moral Economy and Finance as An Alternative Value-Oriented System and Its Contribution To Civilization Abstract: Biography In responding to the failure of economic development in the Muslim world, founding fathers of Islamic moral economy aimed at developing an economic system understanding with a human-centric development strategy based on the distinct values, norms, rules and institutions derived from the ontology and the epistemology of Islamic knowledge and experience of the Islamic civilisation. Rather than considering this as a radical departure from the conventional economic worldview, the emergence and acceptance of Islamic moral economy contributes to the heterogeneity in economics discipline by expanding the policy options through contributing to the plurality of systemic constructs of economics. Dr Asutay is a Senior Lecturer in Political Economy (special reference to Middle East and Islamic Political Economy and Finance) at the School of Government and International Affairs, Durham University. The unprecented developments and progress in Islamic finance as part of Islamic moral economy and its performance since 1970s has been remarkable. Despite being an Islamo-religious construct, its expanding operations in many non-Muslim countries and their attempt to make legislative and regulative change to facilitate the operation of Islamic finance indicate that Islamic finance has contributed to the convergence between these two civilisations through financial relationships. The praise of Islamic moral economy and finance by the religious leaders in the Christian world during the financial crisis by making reference to its moral nature in economic and financial behaviour and operations should also be considered as part of this convergence, but also the validation of a ‘moral proposition’ in responding to the reckless and unethical financial practices. He is the Managing Editor of Review of Islamic Economics, leading academic journal in the field; and the Associate Editor of the American Journal of Islamic Social Sciences. This paper, thus, argues that ‘moral economy’ is the intended meaning and practice of Islam, which, as a religion, helps to construct a systemic response to economic problems in the modern world, as part of a civilisational response. This paper, hence, also aims at demonstrating the convergence impact of Islamic finance on civilisational dialogue but also the convergence between their respective participants namely homoislamicus and homoeconomicus. He teaches and supervises masters and doctoral research on various aspects of Islamic economics, banking and finance; economies of the Middle East and the Muslim countries; and political economy and economic development related subjects. He is the co-director of the Durham Islamic Finance Programme; and the Course Director of the MA/MSc in Islamic Finance; and the Durham Islamic Finance Summer School. Dr Asutay’s book on the political and economic interactions and its impact on the chronic economic instability in Turkey is expected to come out in 2011. He is currently editing two books on Islamic finance and also editing two volumes in Islamic economics. His articles on Islamic moral economy, and Islamic banking and finance; Middle East economies; and Turkish and Middle East political economy have appeared in various journals. He is associated with and teaches at the Islamic finance and Islamic economics programmes of University of Strasbourg (France) and Kyoto University (Japan). Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 21 Prof. Dr. Asad Zaman Piyasa Ekonomisinin Yükselişi ve Düşüşü Özet Biyografi “Piyasa ekonomisi” ile, tüm işlevlerinin merkezinde piyasanın yer alacağı biçimde örgütlenmiş bir toplumu kast etmekteyiz. Bu durumda, piyasanın elimine edilmesi veya çökmesi, toplumun bütününde açlık, kıtlık, yaşam koşullarında köklü değişimler ve yaygın bir sefaleti beraberinde getiren aksaklıklara neden olacaktır. Piyasa ekonomisi öyle yaygın bir hal almıştır ki, artık piyasanın merkezi bir rol üstlenmediği bir toplumu tahayyül etmek dahi hepimiz için çok zorlaşmıştır. Yine de, bu makalede aydınlatılmaya çalışılacak nedenlerden dolayı bunu yapmanın zamanının geldiği düşünülmektedir. Düzenlenmeyen piyasalar insanlığa, topluma ve doğaya büyük zararlar vermiştir. Toplumsal ekonomik ilişkileri düzenleyen alternatif yollar bulmak doğrultusunda cesur, vizyon sahibi ve yaratıcı adımlar atılması kolektif yaşamımızın devamının temini için zorunludur. Bu makalede yer alan, piyasa ekonomisinin Batı’da ortaya çıkışına dair analiz; Karl Polanyi’nin The Great Transformation adlı eserinde detaylandırdığı kavramsal çerçeve üzerine inşa edilmiştir. Prof. Dr. Asad Zaman 1974 yılında MIT Üniversitesi Matematik Bölümü’nden mezun olmuş ve 1978 yılında Stanford Üniversitesi’nden İktisat Doktorası derecesi almıştır. Pennsylvania Üniversitesi, California Teknoloji Enstitüsü, Columbia Üniversitesi, Johns Hopkins Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi’nde dersler vermiştir. Alanında uzmanlaşmış ve Annals of Statistics, Journal of Econometrics gibi istatistik ve ekonometri alanında önde gelen dergilerde yirminin üzerinde makalesi yayımlanmıştır. Ayrıca ekonometri ve iktisat metodolojisinden İslami İktisat’a geniş bir yelpazeye yayılan konularda yine yirmiden fazla makalesi yayımlanmıştır. International Econometrics Review dergisinin yönetici editörüdür. Ekonometri Topluluğu 2002 Yılı Güney ve Güneydoğu Asya Toplantısı’nın başkanlığını yapmış ve Ekonometri Topluluğu 2002 Yılı Uzak Doğu Toplantıları’nın organizasyon komitesinde yer almıştır. İlaveten “Statistical Foundations for Econometrics” isimli ileri seviyede bir ders kitabı yazmıştır. Geleneksel toplum yapısından piyasa toplumuna geçiş anlamına gelen “büyük dönüşüm”ün gerçekleşmesi çok sayıda altüst edici sosyal ve kültürel değişiklik ve felaketi gerektirmiştir. Toplum üzerinde yaptığı tahribatlara binaen Polanyi piyasa ekonomisinin, kendi zamanındaki en büyük tahribat olan, 2. Dünya Savaşı’nın sonrasında çökeceği tahmininde bulunmuştur. Düzenlenmemiş piyasaların küresel hakimiyet kuracak şekilde beklenmeyen yeniden yükselişi ve dehşet verici sonuçları Naomi Klein tarafından ”The Shock Doctrine” adlı eserinde belgelenmiştir. 22 Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu Prof. Asad Zaman The Rise And Fall Of The Market Economy Abstract Biography By a “market economy,” we mean a society so organized that the market is central to its functions – elimination or breakdown of the market would mean disruptions leading to hunger, starvation, radical changes in living conditions and widespread misery in the society as a whole. The market economy has become so widespread that it has become difficult for us to imagine societies where the market does not play a central role. Yet, for reasons to be clarified in this article, this is the need of the hour. The unregulated market has done tremendous damage to man, society and nature. Bold, visionary and imaginative steps to find alternative ways of organizing economic affairs in a society are essential to our collective survival. In this article, the analysis of the emergence of the market economy in the West is based on the conceptual framework of Karl Polanyi, as detailed The Great Transformation. A large number of disruptive social and cultural changes and disasters were necessary to effect the “great transformation” of moving from a traditional society to a market society. Because of the damages caused to society by the market economy, Polanyi forecast its demise following the largest of them in his time, namely World War 2. The unexpected recovery and rise to global dominance of the unregulated market, and its dreadful consequences have been documented by Naomi Klein in The Shock Doctrine . Dr. Asad Zaman did his BS in Math from MIT in 1974, and Ph.D. in Economics from Stanford in 1978. He has taught at University of Pennsylvania, California Institute of Technology, Columbia University in the City of New York, Johns Hopkins University as well as Bilkent. He specialized in econometrics and has published over 20 papers in leading statistics and econometrics journals such as Annals of Statistics, Journal of Econometrics, etc. In addition, he has published over 20 papers on broader topics ranging from the methodology of econometrics and economics, as well as Islamic Economics. He is the managing editor of International Econometrics Review. He was the chairman of the 2002 Econometrics Society Meeting in South and Southeast Asia, and on the organizing committee for the 2002 Far Eastern Meetings of the Econometric Society. He has also published an advanced econometrics textbook entitled Statistical Foundations for Econometrics. Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 23 Prof. Dr. Stephen B. Young Ekonomi, Toplum ve Medeniyet Özet Biyografi Medeniyet, insan topluluklarında kültür (edebiyat, sanat, mimarlık, mühendislik, din), siyaset, ekonomi ve sosyal örgütlenme alanlarında önemli ve hatta muazzam ölçeklerde mükemmeliyet standartlarına ulaşılmasıyla ortaya çıkar. Medeniyetler başarılarıyla hatırlanır; onlar, karanlık bir gecede ışıkları söndürülmüş olarak görünmeden geçen gemiler değildirler. Stephen B. Young, küresel kapitalizme ilkeli bir yaklaşımın savunuculuğunu yapan tecrübeli iş adamları ve yöneticilerden oluşan uluslararası bir ağ olan Caux Round Table isimli organizasyonun Küresel İcra Direktörü’dür. Young, Round Table’ın iş yapmanın etik ve sosyal sorumluluklarına dair ilkelerinin kullanımına yönelik bir rehber olma amacı taşıyan ve Çince, Japonca, İspanyolca, Lehçe, Hırvatça ve Rumence dillerine de çevrilerek çok olumlu tepkiler almış olan “Ahlaki Kapitalizm (Moral Capitalism)” adlı eserin yazarıdır. 2008 yılında Boston Üniversitesi Carroll İşletme Fakültesi’nden Prof. Sandra Waddock “Fark Yaratanlar” isimli kitabında Young’u kurumsal – sosyal sorumluluk hareketini yaratan 23 kişi arasında saymıştır. Young lisans derecesini Harvard Üniversitesi’nden ve doktora derecesini de Harvard Hukuk Fakültesi’nden almıştır. Young “Geleneksel Çin ve Vietnam’da İnsan Hakları” isimli kitabın yazarıdır ve Prof. Abdullah AlAhsan ile birlikte “İyi Yönetişim Rehberi: Kur’ani, Bilimsel ve Karşılaştırmalı Kültürel Yaklaşımlara Dair İncelemeler” isimli kitabı hazırlamıştır. Harvard Hukuk Fakültesi’nde Dekan Yardımcısı ve Hamline Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde hukuk profesörü ve dekan olarak görev yapmaktadır. SASIN İdari Bilimler Enstitüsü ile Carlin İşletme Fakültesi’nde de geçici öğretim üyesidir. Medeniyet, yaşam kalitemizdir; ekonomi ve toplum, medeniyetin içinde gelişebileceği çevreye katkıda bulunur. Hiçbir kültür ekonomik başarı olmadan medeniyet seviyesine ulaşamaz. Medeniyetin, sıradan yaşam ve sosyal örgütlenme standartlarının üstünde ve ötesinde desteklenmesi gereklidir. Sorumluluklar ve inisiyatiflere dayalı dinç ve enerjik sosyal ağlar geliştirip sürdürülebilir kılmayan hiçbir kültür medeniyet seviyesine ulaşamaz. Girişimcilik ve yaratıcılık sadece refah ve güç / iktidar anlamına gelmez, aynı zamanda medeniyetin ayırıcı özellikleridir de. Ancak yine de medeniyetin çekirdek özü olan üstünlük ve mükemmelleşme dürtüsü manevi itkilerden kaynaklanmalıdır. Ekonomik faaliyetlerin görevleri ve sosyal ağ oluşumlarının sorumlulukları, kozmik dışavurumun ilahi veya aşkın amaçları ile zorunlu bir ilişki çerçevesinde algılanmak zorundadır. İktisadi faaliyetleri, sosyal normları ve pratikleri bencil bir materyalizmin yukarısına ve ötesine taşıyan bir medeniyette adeta bir çeşit “karizma” bulunur. Tanrısal amaçlara dinsel açıdan hayranlık duyma temelinde kök salmış ilke ve değerler – ancak köktendincilik veya doktriner ideolojiler hariç - medeniyetlerin tam kalbinde yer alır ve iktisadi yönetim ve sosyal beklentileri şekillendirirler. 24 Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu Prof. Stephen B. Young Economy, Society And Civilization Abstract Biography Civilization happens in human communities when standards of excellence are achieved on a significant, or even heroic, scale in culture (literature, art, architecture, engineering, religion), politics, economics and social organization. Civilizations are remembered for their achievements; they are not unlit ships passing in the night without being seen. Stephen B. Young is the Global Executive Director of the Caux Round Table, an international network of experienced business leaders who advocate a principled approach to global capitalism. Young has published Moral Capitalism, a wellreceived book written as a guide to use of the Caux Round Table ethical and socially responsible Principles for Business now translated into Chinese, Japanese, Spanish, Polish, Croatian and Romanian. In 2008 Prof. Sandra Waddock of the Carroll School of Management of Boston College listed Young among the 23 persons who created the corporate social responsibility movement in her book The Difference Makers. Young received his AB degree (Magna Cum Laud) from Harvard College and his JD degree (Cum Laud) from Harvard Law School. He has also written Human Rights in Tradition China and Vietnam and is co-editor with Prof. Abdullah Al-Ahsan of Guidance for Good Governance: Explorations in Qur’anic, Scientific, and Cross Cultural Approaches. He has been an Assistant Dean at the Harvard Law School and Dean and Professor of Law at the Hamline University School of Law. He is an adjunct professor at the SASIN Graduate Institute of Administration and the Carlson School of Management. Civilization is the quality of our lives; economics and society contribute the ecology in which civilization can emerge. No culture can arrive at civilization without economic achievement. Civilization needs to be funded above and beyond ordinary standards of living and social organization. No culture can arrive at civilization without developing and sustaining a vigorous social network of responsibilities and initiatives. Enterprise and creativity are the hallmarks of civilization, not mere wealth or power alone. And yet, the core of civilization, the drive to excel, must come from spiritual impulses. The tasks of economic activity and the responsibilities of social networking must be perceived as necessarily associated with divine or transcendent purposes of cosmic relevance. There is a kind of “charisma” involved in a civilization which lifts economic activity and social norms and practices above selfish materialism. Principles values rooted in religious admiration for divine ends – but not fundamentalisms or doctrinaire ideologies - thus are at the heart of civilizations and shape economic conduct and social expectations. Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 25 Prof. Dr. İbrahim Öztürk Hayvan Adam’dan, İnsan Adam’a: Kurumsal Bir Yaklaşım Denemesi Özet Biyografi Ekonomik, sosyal ve siyasal krizlerden uzak durmak için elimizden geleni yapmalıyız. Ancak krizler de gelip çattığından bundan gerekli mesajları ve dersleri çıkartarak doğru pozisyon almalı, böylece krizleri fırsata çevirmeyi bilmeliyiz. 1969 yılında Trabzon’da doğdu 1992 yılında Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden mezun oldu. 1994 yılında Marmara Üniversitesi İngilizce İktisat Bölümü’nden, 1995 yılında ise Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümünden Yüksek Lisans derecelerini aldı. 1999 yılında Marmara Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nde “doktor”, 2000 yılında “Yrd. Doc.”, 2005 yılındada “Doç” ve 2010 yılında da “Prof.” ünvanı aldı. 2008-2009 küresel ekonomik krizi bu bağlamda önemli dersler içermektedir. Kriz, insan mutluğunu için ihdas edilen kurum, kural ve organizasyonların arkalarındaki felsefeyle birlikte doğal ömrünü bitirdiğine dair güçlü işaretler içermektedir. Gelecekte daha müreffeh bir dünya kurabilmek için geçmişin derslerini de ihmal etmeden, alt düzeyde bireylerin davranış ve ruh dünyasına yön verecek kuşatıcı bir felsefeye ihtiyaç vardır. Bu felsefeye göre belirlenecek öncelikler ve arayışlar yeni kurum ve kuralları da beraberinde getirecektir. Böylece insan, çevre ve daha umumi manada tabiatla uyumlu bir düzen kurmak, sürdürülebilir bir kalkınma modeline geçmek ve açık, adil ve barışçıl bir dünya kurmak mümkün olacaktır. Bu tebliğde, kurumsal iktisadın sunduğu araçları da kullanarak bu doğrultuda bir çerçeve sunmak amaçlanmaktadır. 26 Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu Uzamnlık alanı kalkınma iktisadı ve Japon ekonomisi olan Öztürk, araştırmalarını sürdürdüğü Tokyo’da Keio Üniversite’si (1997, 1998) ve Tokyo Üniversitesinde (2003) misafir öğretim üyesi olarak, Japon Dış Ticaret Müsteşarlığı’nda (2004) ise araştırmacı olarak görev yaptı. Halen 1993 yılından beri çalıştığı Marmara Üniversitesi İngilizce İktisat ve (Partime olarak) Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi bölümlerinde dersler veren Öztürk, ayrıca bazı özel üniversitelerde de dersler vermektedir. Öztürk halen MÜSİAD’ın ekonomi danışmanlığını sürdürmektedir. Prof. Dr. İbrahim Öztürk From Homo economicus to a social man: An Institutional Perspective Abstract Biography İbrahim Öztürk, Assoc. Prof. of We should do our best in order to avoid economic, social and political crises. However, when it comes, we should again try our best to get the correct messages and react properly so that it could be turned into an opportunity in the long run. He was born in Trabzon in 1969. He obtained his Bachelor’s degree from Boğaziçi University Department of Economics in 1992. He obtained M.A. degrees both from Marmara University Department of Economics in 1994 and Boğaziçi University Department of History in 1995. He acquired his Ph.D. in 1999 at Marmara University Department of Economics where he became Assistant Professor in 2000, Associate Professor in 2005 and Professor in 2010. With “Development Economics” and “Japan Economy” being his specialties, Prof. İbrahim Öztürk lectured as visiting scholar at Keio University (1997, 1998) and Tokyo University in 2003 where he continued his researches. He also worked as researcher at Japan Undersecretariat for Foreign Trade in 2004. The last economic crisis gives us the fundamental message that existing social and economic organizations that were once created in order to satisfy human needs and wants has already come to the end of their natural life cycles. For the creation of more prosperous future, at macro level we should find out a more efficient philosophy that could conduct the behavior of economic agents at micro economic level. Based on this philosophy, the way of organizing economic activity and the methods of “maximizing” behavior will also change. In this presentation, we will try to offer such a framework from an institutional economic perspective so that we can shape, conduct and guide economic behavior of the actors in the way of a creating a sustainable development model with an open, fair and peaceful world order. Besides lecturing at Marmara University Department of Economics where he has been working since 1993, and as a part-time scholar at Boğaziçi University Department of Economics, Öztürk also lectures at several private universities. Öztürk still continues his duty as the chief economic advisor of MÜSİAD (Independent Industrialists and Businessmen’s Association). Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 27 I I I. OTURUM MEDENİYETLER ARASI İLİŞKİLER: ETKİLEŞİM, ÇATIŞMA, İTTİFAK OTURUM BAŞKANI: PROF. DR. MURTEZA BEDİR Prof. Dr. Sabri Orman Oikonomia’dan İlm’i Tedbir El-Menzil’e İslam’ın Entelektüel Geleneğinde Medeniyetlerarası Bilgi Değişimi Özet Biyografi İslam’ın yayılmasının tarihi, aynı zamanda başlıca dünya medeniyetleri arasındaki bir etkileşim sürecidir. İslam bir medeniyet olarak gelişmeye devam ederken, diğer taraftan zamanın yerleşik medeniyetleri ile de mücadele ve etkileşim halinde olmuştur. Diğer medeniyetlerle olan ilişkilerinin yanı sıra, bu medeniyetler arasında bir köprü rolü de üstlenmiştir. Bu alış-veriş sürecinin bir diğer eş derecede önemli özelliği ise, İslam medeniyetinin zaman içerisinde, aksi takdirde kısmen veya tamamen yok olmaya yüz tutacak bazı tarihsel medeniyetleri muhafaza edecek büyük bir depo olarak işlev görmüş olmasıdır. 1948 Yılında Adıyaman’da doğdu. İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü (1972) ve İstanbul Üniversitesi (1976) mezunudur. 1981‘de iktisat doktoru ünvanını aldı. 1986 yılında doçent oldu. 1989 – 1990 ders yılında Londra üniversitesi, London School of Economics and Political Science’da “Research Scholar” statüsünde “İslam Dünyasında İktisadi Düşüncenin Gelişimi” konulu bir araştırma projesi üzerine çalıştı. 1993 yılında profesör oldu. 1992 – 1994 yılları arasında Malezya’daki International İslamic University İktisat Bölümü’nde, 1995 -1997 ve 2002-2006 yılları arasında ise aynı ülkede İnternational Institute of İslamic Thought and Civilization (JSTAC)’da iktisat profesörlüğü yaptı. Halen İstanbul Ticaret Üniversitesi’nde Rektör olarak çalışmaktadır. Bu çalışmada, medeniyetler-arası ilişkilerin bu büyük ağının belli bir boyutunu incelemeye çalışacağım: Sosyal bilimler tarihinden alınan bir örnekle gösterileceği üzere, İslam medeniyetinin medeniyetler-arası bilgi değişimine takındığı tavır. Kullanacağım örnek, İslami ÑIlm TadbÊr al-Manzil ile Antik Yunan disiplini Oikonomia arasındaki ilişkidir. İlk olarak, iki ayrı medeniyetin entelektüel çevrelerinde gelişen bu iki geleneksel sosyal-bilimsel disiplininin arasında herhangi bir ilişki olup olmadığını göstermeye çalışacağım. Bu sorunun cevabının olumlu yönde çıkması durumunda ki, durum budur, daha sonra bu ilişkinin doğasını sergilemeye çalışacağım. Bunu yapabilmek için öncelikle İslam Medeniyeti’ne ait ÑIlm TadbÊr al-Manzil kavramı ve disiplinine dair kısa bir açıklama ile başlayacağım. Aynı yönteme, bu kavramın Antik Yunan Medeniyeti’ndeki muadili olan Oikonomia kavramı için de başvurulacak. Daha sonra, elde olan tarihsel kanıtlara dayandırılarak bu iki kavram arasında bir bağ kurulmaya çalışılacaktır. Bu çalışmanın amacı iki katmanlıdır: İlki, Sosyal Bilimler tarihine dair ilginç bir gerçeğe ışık tutmak. İkincisi ise, genelde medeniyetler-arası ilişkiler, özelde ise bilgi değişimi ile ilintili olarak ortaya çıkan günümüz sorunlarına tarihsel bir referans noktası oluşturmak. 28 Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu Başlıca eserleri: İslam iktisadı başta olmak üzere çok sayıda telif ve edisyon eserleri yayınlanan Prof. Dr. Orman’ın “Gazali’nin İktisat Felsefesi”, “Gazali; Hakikat Araştırması”, “Felsefenin Eleştirisi ve Etkisi” ve “İktisat, Tarih ve Toplum” adlı çalışmaları bulunmaktadır. SESSION I I I INTERCIVILIZATIONAL RELATIONS: INTERACTION, CLASH AND ALLIANCE CHAIRMAN: PROF. MURTEZA BEDİR Prof. Dr. Sabri Orman From Oıkonomıa To Ñılm Tadbôr Al-Manzıl - Intercıvılızatıonal Exchange Of Knowledge In The Intellectual Tradıtıon Of Islam Abstract Biography The history of the spread of Islam is a process of interaction among major world civilizations. Islam while itself growing as a civilization, it on the other hand was confronting and interacting with the established civilizations of the time. In addition to its own relations with other civilizations, it also served as a link among these civilizations. Another equally important aspect of this take-and-give has been the fact that Islamic civilization has in the course of time acquired the position of a major storehouse for some of the historical civilizations that would otherwise have gone into oblivion partially or totally. Prof. Dr. Sabri Orman was born in Adıyaman in 1948. He graduated from Istanbul Islamic Institude (1972) and Istanbul University (1976). In 1981, he earned a Ph. D. in Economics, and became Associate Professor in 1986. Between 1989 – 1990, he studied as research scholar on a project called “The Development of Islamic Concept in Islamic World” at University of London, London School of Economics and Political Science. He became Professor in 1993. He worked as Professor of Economics at Malaysia International Islamic University, Department of Economics between 1992 – 1994, and at Malaysia International Institute of Islamic Thought and Civilization (JSTAC) between 1995 -1997 and 2002-2006. He is currently the Rector of Istanbul Commerce University. In this study I shall try to examine one specific strand of this huge web of intercivilizational relations: the attitude of Islamic civilization towards intercivilizational exchange of knowledge as illustrated by an example taken from the history of social sciences. The example that I am going to use is the relationship between the Islamic ÑIlm TadbÊr al-Manzil and Ancient Greek Oikonomia. I shall try first to see whether or not there has been any relationship between these two traditional socialscientific disciplines that had grown within the intellectual environments of two different civilizations. And if the answer is in the affirmative, which is the case, then I shall try to expose the nature of this relationship. Major Works: Having published many copy-righted and edition works on Islamic economy, his major works include “Gazali’s Philosophy of Economy” “Gazali; Research of the Truth”, “Impact and Criticism of Philosophy” and “Economy, History and Society”. In order to do this I shall start with a brief exposition of the concept and discipline of ÑIlm TadbÊr al-Manzil in the Islamic civilization. The same will be attempted for the corresponding concept of the Ancient Greek civilization, Oikonomia. This will be followed by an attempt to establish a link between the two, based on the available historical evidence. The purpose of the present study is twofold: First, to shed some light on a curious fact in the History of Social Sciences. Secondly, to provide an historical point of reference for present-day problems related to intercivilizational relations in general, and to the exchange of knowledge in particular. Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 29 Prof. James D. Frankel Medeniyetlerin Küresel Çağında Dinin Rolü Özet Biografi Din, kültür için esastır ve bu nedenle günümüz medeniyetleri üzerine çağdaş söylemde her zaman ön plandadır: “Dünya” dinleri, yüzyıllar boyunca medeniyetler haritasını sürekli yeniden çizerek birleşik kültürlerin pekiştiricisi işlevini görmüştür. Evrenselleştirici inançlar, aşiret bağları ve ulusal bağların yerini almıştır. Dinler, insanları giderek büyüyen şemsiyelerin altında bir araya getirmiştir. Bununla birlikte bu dinler, birçok yerel bölgeye gerek fiziksel gerekse kavramsal açıdan uyum da sağlamıştır. James D. Frankel, lisans derecesini Columbia Üniversitesi Doğu Asya Çalışmaları programından almış olup, doktorasını da aynı üniversitede din üzerine yapmıştır. Din üzerine çalışmaları ve İslamiyet konusundaki uzmanlığının yanı sıra asıl uzmanlık alanı olan Çin’de İslam Tarihi konusu, düşüncelerin, dinlerin ve kültürlerin yakınlaşmasının karşılaştırmalı tarihi gibi akademik ilgi alanları hakkında da bilgi vermektedir. Dr. Frankel’in yayınlanacak ilk kitabı, “Allah’ın Adını Doğru Anlamak: Liu Zhi’nin Tektanrcılık ve İslami Töre Hukuku’nun Konfiçyüsçü Çevirisi”, erken Qing (1644-1911) dönemi Çin İslam ilim ve edebiyatını ve özellikle de Liu Zhi’nin (16601730) yazılarını incelemektedir. James D. Frankel Çin’de yaşamıştır ve Asya ve Avrupa’ya da geniş kapsamlı seyahatler düzenleyerek Müslüman azınlık cemaatlerinin alimleri ve dini liderleri ile çalışmalar yapmıştır. Manoa Havai Üniversitesi İlahiyat Fakültesi üyesi olarak İslam, karşılaştırılmalı dinler ve mistisizm üzerine dersler vermiştir. Havai Üniversitesi’nde 2010-2011 döneminde yönetimini de gerçekleştireceği yeni İslam Çalışmaları Sertifika Programı’nın geliştirimine katkıda bulunmuştur. Budizm, Hıristiyanlık ve İslam özellikle evrensel kapsamları dolayısıyla günümüzde dünya nüfusunun üçte ikisine tekabül etmektedir. Bu dinler, günümüzde medeniyetler arası etkileşimde önemli bir rol oynamaya devam etmektedir. Diğer birçok din ise küresel ölçekte yayılarak çok-kültürlü toplumlarda çok yönlü kimlikler edinmektedirler. Günümüzün küresel çağında her yerde, yeni biçimler altında birbirleriye karşı karşıya gelen, ihtilaf yaşayan, ancak uzlaşım yolları da arayan kültürel ve dinsel topluluklara rastlamak mümkündür. Doğu ve Batı arasındaki konumu ve Müslümanların onu aynı anda hem din, hem kültür, hem toplum hem de yönetim biçimi – yani medeniyet – olarak görebilme yetileri, İslam’ın Amerika ve Çin gibi çok uzak diyarlarda bulunan ortamlara intibak edebilme yeteneğine önemli katkı yapmıştır. Bu aynı zamanda, İslam’ın çağdaş dünyada süregelen medeniyetler karsılaşmasında ortak, rakip ve arabulucu olarak üstlenmekte olduğu rollerin evrimini de doğrudan etkilemeye devam etmektedir. 30 Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu Prof. James D. Frankel The Role Of Religion In The Global Age Of Civilizations Abstract Biography Religion is fundamental to culture and is therefore at the forefront of contemporary discourse on civilizations. “World” religions have been consolidators of unified cultures, redrawing the maps of civilizations over centuries. Universalizing faiths have superseded tribal and national allegiances. Religions have brought people together under increasingly large tents. These religions have nevertheless been adaptive to the terrain, both physical and conceptual, of a great many localities. James D. Frankel holds a Bachelor’s degree in East Asian Studies and a doctorate in Religion from Columbia University in New York City. With his training in the study of religion and his specialization in Islam, his expertise is in the history of Islam in China, a field that draws upon and informs his scholarly interests in the comparative history of ideas, and religious and cultural syncretism. Dr. Frankel’s forthcoming first book, Rectifying God’s Name: Liu Zhi’s Confucian Translation of Monotheism and Islamic Ritual Law (UH Press) examines Chinese Islamic scholarship and literature of the early Qing (1644-1911) period, specifically the writings of Liu Zhi (ca. 1660 - ca. 1730). He has lived in China and has traveled extensively in Asia and Europe, where his research has included work with scholars and religious leaders of Muslim minority communities. As a member of the faculty of Religion at University of Hawaii at Manoa, Dr. Frankel teaches courses in Islam, comparative religion, and mysticism. He has helped develop the new Certficate in Islamic Studies at University of Hawaii, which he will direct in 2010-11. Buddhism, Christianity and Islam, especially universal in their scope, claim almost two-thirds of the world’s population today. These religions continue to play an important role in the interaction between civilizations. Many other religions have also spread globally, assuming multifaceted identities in multicultural societies. In the global age, everywhere one finds cultural and religious communities encountering each other in new ways, in conflict, but also seeking reconciliation. Islam’s position between East and West, and Muslims’ ability to view it simultaneously as a religion, culture, society and polity – as a civilization – have contributed to its adaptability to milieus as far-flung as China and America, and continue to influence Islam’s evolution in the contemporary world in its roles as partner, rival and mediator in the ongoing encounter of civilizations. Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 31 Dr. Sarah Sayeed Amerika’daki Müslümanlar: Ortak Değerleri Vurgulayarak Medeniyetler Arası Bölünmeler Üzerinde Köprüler Kurmak 32 Özet Biyografi Batı Avrupa ve Amerika’daki yaşayan Müslümanlar bir azınlık dininin mensupları olarak entegrasyon ve aidiyet konularında sorunlarla karşılaşmaya devam etmektedir. 11 Eylül Saldırıları sonrası dönem, Müslümanların dini pratiklerine saldırılması ve kısıtlamalar getirilmesi gibi yeni ayrımcılık biçimlerinin doğmasına neden olmuştur. Örneğin, Müslüman hayırseverlerin bağışları gibi cami geliştirme projeleri de inceleme mekanizmalarına maruz kalmaktadır. Medyada yer alan haber içerikleri ve başlıkları, İslam ve Müslümanlar’dan duyulan korkunun esasen bilgi eksikliğinden kaynaklandığını açıkça göstermektedir. Cehalet ve tepkilerle karşılaşan Amerika’daki Müslümanlar, İslam ve Müslümanlar hakkında nüfusun daha geniş kesimlerinde farkındalık yaratma fırsatını değerlendirmektedirler. Kamu eğitimi, inançlar arası diyalog ve siyasi ilişki kurma gibi stratejiler, tüm kültürler ve medeniyetler tarafından paylaşılan insan haysiyeti, adalet ve merhamet gibi ortak değerlere vurgu yapılması yoluyla inşa edilmekte ve desteklenmektedir. Afrikalı Amerikalılar ve göçmenler gibi farklı Müslüman toplulukları arasındaki farkların uzlaştırılması da ayrıca Amerika’daki İslam korkusu (Islamophobia) konusunu ele almak açısından temel bir araç işlevi görmektedir. Üçüncü olarak, toplumun tamamının karsılaştığı sağlık, açlık veya evsizlik gibi sorunlarla mücadeleye yönelik pro-aktif ve inanç-temelli sosyal hizmetler de Müslümanların, İslam’ın genel olarak topluma büyük değer kattığını sergilemelerine imkân tanımıştır. Dr. Sarah Sayeed halen New York İnançlar-arası Merkezi’nde (ICNY) Program ve İletişim Yöneticisi ve “İslam’da Kadınlar” kuruluşunun Başkanı olarak görev yapmaktadır. On yıldan uzun bir süredir inançlar-arası diyalog faaliyetlerinde yer almış olan Dr. Sayeed halen İnançlar-arası Merkezi’nde, “Haham Marshall T. Meyer‘ın Sosyal Adalet İçin İnzivası” ve “Sosyal Hizmetlerde Katolik-Müslüman Ortaklıkları” gibi çeşitli programlar yürütmektedir. ICNY’ye katılmadan önce Dr. Sayeed New York İnançlar-arası Afet Merkezi ve Amerikan Yahudi Dünya Hizmeti kuruluşlarında görev yapmıştır. Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu İslam’da Kadınlar kuruluşunun başkanı olarak Dr. Sayeed, kamuya yönelik sunumlar yapmakta ve Müslümanlar ve İslam, Müslüman Kadınlar, aile-içi iletişim, Müslümanların karşılaştıkları insan hakları meseleleri ve kadınların camilere erişimi gibi konuları da içeren, geniş bir alana yayılan kritik meselelere dair programların oluşumda yer almaktadır. Kendisi ayrıca “Kadın Dostu Camiler ve Cemaat Merkezleri: Mirasımızı Yeniden Değerlendirmek” isimli kitapçığın yazımına da destek vermiştir. Daha önce Baruch Üniversitesi Halkla İlişkiler Bölümü’nde Yardımcı Doçent olarak görev yapan Dr. Sayeed, Princeton Üniversitesi Sosyoloji ve Yakın Doğu Çalışmaları’ndan lisans derecesi, Pennsylvania Üniversitesi Annenberg İletişim Fakültesi’nden de İletişim dalında yüksek lisans ve doktora dereceleri almıştır. Müslümanlar, İslam, kadınlar ve halk sağlığı alanında yayımlanmış birçok makalesi bulunmaktadır. Dr. Sarah Sayeed Muslims in America: Bridging Inter-Civilization Divides Through Emphasis on Common Values Abstract Biography As members of a minority religion, Muslims living in Western Europe and the Americas continue to face challenges of integration and belonging. The post 9/11 era has produced new forms of discrimination, including limitations and attacks upon Muslim religious practices. For example, mosque development projects have come under new scrutiny as has Muslim charitable giving. Media coverage and news headlines also make obvious an underlying lack of knowledge that produces fear of Islam and Muslims. Faced with ignorance and backlash, Muslims in the United States have embraced the opportunity to bring awareness about Islam and Muslims to the wider population. Strategies of public education, interfaith dialogue and political engagement have been fueled by and built up through an emphasis upon the common values of human dignity, justice and compassion that are shared across cultures and civilizations. Reconciliation of differences between Muslim communities, such as between African Americans and immigrants has also been essential in order to properly address Islamophobia in the United States. Thirdly, proactive and faith-based social services to address problems faced by society as a whole, such as health care, hunger or homelessness have also enabled Muslims to communicate that Islam adds value to society at large. Dr. Sarah Sayeed is currently Program and Communications Associate at the Interfaith Center of New York (ICNY) and President of Women in Islam, Inc. Having been involved in interfaith activities in New York City for more than a decade, Sarah currently runs several programs at the Interfaith Center, including the Rabbi Marshall T. Meyer Retreats for Social Justice and Catholic-Muslim partnerships in social services. Prior to joining ICNY, Dr. Sayeed worked for New York Disaster Interfaith Services and at the American Jewish World Service. As President of Women In Islam, Inc. Dr. Sayeed has delivered public presentations and facilitated programs on a range of critical issues including topics such as Muslims and Islam, Muslim women, family communication, human rights issues facing Muslims, and women’s access to mosques. She also helped author the booklet, “Women Friendly Mosques and Community Centers: Reclaiming Our Heritage.” Formerly an Assistant Professor at Baruch College, School of Public Affairs, Sarah earned a degree in Sociology and Near East Studies from Princeton University and an MA and PhD in Communication from the Annenberg School for Communication, University of Pennsylvania. She is the author of numerous published articles relating to Muslims, Islam, women, and public health. Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 33 Dr. Ahmed Younis Ekmek ve Tereyağ: “Medeniyetler Çatışması” Miti Değerli Bir Sivil Vaade Nasıl Dönüştürülebilir? Özet Biyografi Amerikan topraklarında yaşanan 11 Eylül felaketinden bu yana, dünya medeniyetleri arasında oluşturulması gereken diyaloga ilişkin çok şey yazılmıştır. Öne çıkan söylemin ağırlıklı çerçevesi, Samuel Huntington tarafından gündeme getirilen “Medeniyetler Çatışması” teorisine bir tepki olarak oluşturulmuştur. Bu durum, Müslüman dünyasının, daha doğrusu Müslüman çoğunluğun yaşadığı toplumlardaki düşünür ve akademisyenlerin, değişik medeniyetlerin “doğa ve mizacı”na has söylemlerin, Batı ve küresel Müslüman topluluğu arasında var olan sorunlarla ilintili olduğu paradigmasını benimsemeleri sonucunu doğurmuştur (Ummah). Dr. Ahmed Younis, Washington D.C.’de bulunan Müslüman Gallup Merkezi’nde kıdemli analisttir. Bu görevinin bir parçası olarak ayrıca, Sheikha Mozah Bint Nasser Al Missned Hazretleri’nin gençlerin istihdamına yönelik bir girişimi olan, Silatech Stratejik Ortaklık ve Muhaberat Kuruluşu’nun direktörlüğünü yapmaktadır. Birleşik Devletler Barış Enstitüsü ‘nün (USIP) Danışma Komitesi’nde de yer almaktadır. 2001 yılında 11 Eylül saldırıları sonrası Birleşik Devletler – Müslüman Dünyası ilişkilerini ele alan “Amerikalı Müslümanlar: Gerçeği Söylemek” isimli kitabı yayımlanmıştır. Dr. Younis kariyerine, Amerikalı Müslüman temelli bir sivil haklar ve kamu politikası kuruluşu olan Müslüman Halkla İlişkiler Konseyi’nde (MPAC) Ulusal Direktör olarak başlamıştır. 2006 yılında Özel Delege Dennis Ross’a katılarak Birleşik Devletler ile Müslüman Dünyası arasındaki ilişkilerin geliştirilmesine yönelik uzun vadeli stratejilere dair ulusal çapta bir tartışma başlatmıştır. Çalışmalarına önde gelen yayın organlarında yer verilmiş ve 42 ülkede birçok farklı konuda ders vermek üzere davet edilmiştir. Dr. Younis, 2004 yılında Washington ve Lee Hukuk Fakültesi’nden doktora derecesi almıştır. Bu çalışma, Gallup’un 54 Müslüman çoğunluklu toplum üzerinde gerçekleştirdiği geniş kamuoyu araştırmasını irdeleyecektir, zira bu araştırma Müslümanların algıları ve onların ABD’ye yönelttikleri şikâyetlerin sınıflandırılması ile doğrudan ilintilidir. Daha sonra, Müslüman çoğunlun yaşadığı toplumların gerçek “ekmek ve tereyağı” ihtiyaçlarını incelemeye ve şu hususlara hizmet edecek potansiyel eylem alanlarını vurgulamaya çalışacağım: (1) Batı tarafından Müslüman çoğunluklu toplumlara hitaben bir saygı hissiyatı ve eşitlik algısının telaffuz edilmesi, (2) pazarlık masasına “eşit taraflar” olarak oturabilmeleri için, Müslüman ve Batılı toplumların ihtiyaç duydukları ekonomik kalkınmanın bir katalizörü olarak istihdam ve girişim imkanı yaratmanın kritik rolünün vurgulanması ve (3) geleceğe yönelik taahhütlere dair somut adımlar sağlayacak ve ABD Başkanı Obama’nın Mısır ve İstanbul konuşmalarının ruhuna da uygun olan bir “Gelecek Eylem Planı”nın ana hatlarının çizilmesi. 34 Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu Dr. Ahmed Younis Bread & Butter: How the Clash of Civilizations Myth Can Turn Into a Valuable Civilized Engagement Abstract Biography Much has been written since the catastrophic events of 9-11 on American soil about the dialogue that needs to occur between the civilizations of the world. Much of the discourse presented was framed as a response to the “clash of civilizations” theory presented by the late academic Samuel Huntington. This lead the Muslim world, or more accurately, thinkers and academics from Muslim majority societies to buy into the paradigm that a discourse specific to the ‘nature and temperament’ of varying civilizations is relevant to the challenges that exist between the West and the global Muslim community (Ummah). Dr. Ahmed Younis is a Senior Analyst for the Gallup Center for Muslim Studies in Washington DC. As a part of his Gallup portfolio, he also serves as Director of Strategic Partnerships & Communications at Silatech, a youth employment initiative of Her Highness Sheikha Mozah Bint Nasser Al Missned. Mr. Younis also serves on the Advisory Committee of the United States Institute of Peace (USIP). In 2001 he published ‘American Muslims: Voire Dire (Speak the Truth)a book exploring US - Muslim relations in a post 9-11 era. Younis started his career as the National Director of the Muslim Public Affairs Council (MPAC), an American Muslim civil rights and public policy institution. In 2006, he joined Special Envoy Dennis Ross to begin a national conversation on long-term strategies to improve relations between the United States and the Muslim World. His work has been featured in leading publications around the world and has been invited to lecture in 42 countries on a wide range of topics. Younis earned a Juris Doctor degree from Washington and Lee School of Law in 2004. My paper will explore Gallup’s extensive research of public opinion in 54 Muslim majority societies as it relates to perceptions of Muslims and the categorization of their grievances toward the US. After doing so, I will explore the real ‘bread and butter’ needs of Muslims majority societies and highlight areas of potential action that can serve to: (1) articulate a sense of respect and perception of equality from the West toward Muslim majority societies, (2) underscore the critical role of job creation and enterprise creation as a catalyst for the economic development necessary for Muslim and western societies to engage as ‘equals’ at the negotiating table, and (3) chart a plan for future action pursuant to the spirit of President Obama’s Cairo and Istanbul speeches that provide concrete steps for future engagement. Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 35 NOTLAR NOTLAR NOTLAR Uluslararası Medeniyet ve Değerler Sempozyumu 39