Mayis - Cargill

Cargill Türkiye
CargillHaberler
Mayýs 2010
Yerken suçluluk duymayacaðýnýz zevkler için
•
Kültürler farklý, etik deðerler ayný
•
Orhangazi’ye bakýþýnýz deðiþecek
•
Ýnceden bir eðitim öyküsü
•
Ýnovasyonu geliþtiren sihirli deðnek
Cargill - Türkiye
CargillHaberler
Mayýs 2010
14
20
Kapak konusu
Eþsiz Cargill uzmanlýðý!
Sosyal sorumluluk
Ýnceden bir eðitim öyküsü
26
08
Ozan Narin:
“Kültürler farklý, etik
deðerler ayný!”
Ergün Efendioðlu:
“2 milyar dolardan söz ediyoruz”
32
Kiþisel geliþim
Ýnovasyonu geliþtiren sihirli
deðnek
bu sayýda
03
Cargill Türkiye’den
- Büyüme isteðimiz devam ediyor
04
Aktüel
- “Türk bilim adamlarý dünya ile yarýþacak seviyede!”
- Kimsesiz çocuklarla 23 Nisan
06
Dünyadan
- Küçük kýzýn hikayesi
- Cargill’in çevre gönüllüleri
08
Ýçimizden biri
-Ozan Narin: “Dünyanýn diðer ucuna gidiyorsunuz ve ayný etik deðerlerle karþýlaþýyorsunuz”
14
Kapak konusu
-Yerken suçluluk duymayacaðýnýz zevkler için
20
Sosyal Sorumluluk
-Orhangazi MYO. Gaz ve Tesisatý Uygulama Atölyesi
Cargill Türkiye
Sosyal Sorumluluk Faaliyet Raporu
Koordinasyon
Kurumsal Ýletiþim Departmaný adýna
Sera BAYSAL
[email protected]
Adres
Baðlarbaþý, Kýsýklý Caddesi
Sarkuysan Ak Ýþmerkezi
No: 4-A Blok 8-9-10-11
34662 Üsküdar / Ýstanbul
Tel: 0.216 554 18 00
Faks: 0.216 651 24 17
CargillHaberler,
Cargill Türkiye’nin tanýtým broþürüdür.
22
Cargill Çözümleri
-Daha gerçek tatlý dünyasý
26
Sohbet
-Orhangazi Ticaret ve Sanayi Odasý Baþkaný Ergün Efendioðlu
30
Kiþisel Geliþim
-Daha yaratýcý düþünebilmek...
CargillHaberler - Ýçindekiler
1
Eðitimdir ki bir milleti
ya hür, baðýmsýz, þanlý,
yüksek bir topluluk halinde yaþatýr;
ya da milleti esaret ve sefalete terk eder.
Mustafa Kemal Atatürk
CargillHaberler
Büyüme
isteðimiz
devam ediyor
Bu geliþmeler gerçekten memnuniyet verici…
Bu yükseliþ trendi, bizi de 2010 yýlýnda çift haneli
rakamlarla büyüyeceðimiz konusunda umutlandýrýyor. Ama bu, sadece umutla kalmadý; 2009 yýlý, büyüme hedefimizin altyapýsýný saðlamaya yönelik yorucu çalýþmalarla geçti. 31 Mayýs’ta sona erecek olan
2009/10 mali yýlýnýn sonuna yaklaþtýðýmýz bu günlerde, Türkiye’nin çýkýþý ile birlikte önümüzdeki dönemin çok daha hareketli geçeceðini ön görüyoruz.
Bu hareketli dönemde Cargill Türkiye olarak tüm
yeteneðimizi ve büyüme planlarýmýzý, henüz kýrýlganlýðýný koruyan dünya piyasalarýnda baþarýlý olabilmeleri için, müþterilerimizle paylaþýyoruz. Yaratýcý çözümlerimiz ve yüksek performanslý insan gücümüzle gerek ülkemizde gerekse Ortadoðu ve Kuzey
Afrika’da niþasta, tatlandýrýcý ve gýda ham maddele-
ri alanýnda karlý bir büyüme amaçlýyoruz. Yine bu ülkelerdeki karlý büyümemizi iþ ortaklarýmýzla birlikte baþarmayý ve böylece “2015 yýlýnda 1 milyar TL”
ciroya ulaþmayý hedefliyoruz.
Dünyanýn son üç yýldýr geçtiði zorlu sürece hepimiz tanýklýk ediyoruz. Son geliþmelere baktýðýmýzda;
dünyanýn, küresel krizin etkilerini tam anlamýyla
bertaraf ettiðini söylemek, þu an için pek mümkün
görünmüyor. Avrupa’daki örnekler, bazý ülkelerin
krizi aþamadýklarýný gösteriyor. Bu noktadan bakýldýðýnda, küresel ekonomiye entegre bir Türkiye ekonomisinin henüz kendini toparlayamamýþ ekonomilerden etkilenmeyeceðini söylemek iyimserlik olur.
Ancak kýrýlganlýðýný koruyan dünya ekonomisindeki
bu yapýnýn, ülkemizin krizden çýkýþ hýzýný da yavaþlatamayacaðýna inanýyoruz.
Biz ekonomimize olan güvenle yolumuza devam
ediyor; önümüzdeki dönemde Türkiye’yi, geliþmekte
olan yakýn pazarlarýmýzýn yönetim, ARGE ve ihracat
üssü haline getirmeyi amaçlýyoruz.
Sevgiyle kalýn…
CargillHaberler - Cargill Türkiye’den
3
Cargill Türkiye’den
ürkiye, 2009’un son çeyreðiyle birlikte hýzlý bir
toparlanma sürecine girdi. Nisan ayýnda açýklanan son iki çeyreðe iliþkin büyüme verileri, sanayide
hýzlý toparlanmaya olan inancý arttýrdý. Her ne kadar
2009’u %4,7 küçülmeyle kapatmýþ olsa da; Türk ekonomisi, geleceðe dair herkese umut aþýlamakta…
Genel ekonomik göstergelerin yaný sýra, gýda ve içecek sektörü de son aylarla birlikte yükselen bir grafik çiziyor.
T
birlikte çalýþ > üret > baþar
CargillHaberler
“Türk bilim adamlarý dünya ile yarýþacak seviyede!”
paylaþýmýný saðlamasýnýn yanýnda; gýda, beslenme ve saðlýk sektörlerinin profesyonellerini ortak
bir platformda buluþturdu.
Cargill Gýda Türkiye, kongre kapsamýnda 17
Nisan tarihinde düzenlenen ve dünyanýn dört bir
yanýndan gýda, beslenme ve saðlýk bilimi profesyonellerinin katýldýðý gala yemeðinin sponsoru oldu.
Katýlýmcýlara hitaben bir konuþma yapan
Cargill Türkiye Yönetim Kurulu Baþkaný
Murat Tarakçýoðlu, Türkiye’nin gýda ve içecek üretiminde geldiði noktanýn, azýmsanmayacak kadar ileri bir seviyede olduðunu belirtti.
VII. Uluslararasý Beslenme ve Diyetetik Kongresi,
14 - 18 Nisan 2010 tarihleri arasýnda Ýstanbul Hilton Oteli’nde gerçekleþtirildi. Hacettepe Üniversitesi Saðlýk Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü tarafýndan 1985 yýlýndan beri düzenlenen kongre, diyetisyenler arasýndaki bilgi
Tarakçýoðlu: “Ondan da ötesi Türkiye’nin yetiþtirdiði bilim adamlarý ve bilimsel geliþmeler noktasýnda geldiði seviye, dünyayla yarýþacak niteliktedir. Bu salondaki topluluk bunun en güzel göstergesidir” dedi. Fas’tan Kazakistan’a kadar uzanan
geniþ coðrafyada 350 milyon civarýnda insan ya-
Leopar Ödülü Türkiye’ye
TRIM (Arþiv Düzenleme) Projesi kapsamýnda,
GOSCE (Avrupa Hububat ve Yaðlý Tohumlar Tedarik Zinciri) ve CROE (Avrupa Rafine Yaðlar Ýþ Ünitesi) içinde verilen Leopar ödülünü, GOSCE Türkiye Muhasebe ve Lojistik bölümü kazandý.
Türkiye genelindeki tüm operasyonlar, TRIM Geniþleme Projesine katýlmak için gönüllü oldu. Bu
4
CargillHaberler - Aktüel
proje; fiziksel kayýtlarýn yönetilmesinde, Kuzey Amerika dýþýndaki ülkelerde
TRIM kayýtlarý yönetim uygulamasý için oluþturuldu.
Bu doðrultuda GOSCE
Türkiye Muhasebe Ekibi ve
Yönlendirme Ekibi; kayýt envanterlerini güncellediler,
mevcut dönem kayýtlarýný
incelediler, fiziksel arþiv
için yeniden düzenlediler ve
her RIM politikasý için tutulma süresi dolan belgeleri yok ettiler.
Ayný zamanda arþiv envanterini soft ortama taþýyarak, gelecek için saðlýklý referans imkâný oluþturmayý baþardýlar. Bu zorlu çalýþmayý kýsa bir sürede
ve baþarý ile tamamladýlar. Bu gayretli ekip çalýþmasý ise kendilerine Leopar ödülünü kazandýrdý.
þadýðýna dikkat çeken Tarakçýoðlu, konuþmasýna
þu sözlerle devam etti: “Neredeyse AB üyesi ülkelerin toplamý kadar bir nüfustan bahsediyoruz.
Bu coðrafyada sadece üreticilerin deðil, akademisyenlerimizin ve devletimizin de öncü olmak
gibi bir hedefi olduðundan hiç kuþkumuz yok.
O nedenle, “gýda üreticileri ve bilim adamlarý” el ele verdiði sürece devletimizin de önderliðinde bu geniþ coðrafyanýn toplum
saðlýðý ve beslenmesinde en büyük oyuncu
olabiliriz. Ben ülke olarak en büyük avantajýmýzýn nitelikli ve büyüme odaklý iþ gücümüz
olduðuna inanýyorum.
Ve toplum olarak; beslenme camiamýzýn siz deðerli mensuplarýný, halk saðlýðýnýn topyekûn korunmasý yolundaki en önemli neferleri olarak
görmekteyiz”.
Kadýnlarýmýz meslek
sahibi olsun diye…
Orhangazi Halk Eðitim Merkezi tarafýndan açýlan
Otantik Kilim Dokuma Kursu, hem ilçede unutulmaya yüz tutmuþ kilim dokumacýlýðýný canlandýrýyor hem de Orhangazili kadýnlara beceri ve
meslek kazandýrýyor. Halk Eðitim Merkezi Müdürü Rüveyda Kýlýçlar’ýn giriþimiyle, Gemlik Ýþ-kur
ile yapýlan anlaþma ile eðitim gören ve hiçbir geliri olmayan 20 kursiyer ise günde 15 TL kazanýyor. Kýlýçlar’ýn giriþimlerine bir destek de Cargill
Türkiye Orhangazi Fabrikasýndan geldi.
rü Cenan Celebci’ye, Cargill logolu bir kilim dokuyacaklarý sözünü verdiler. 8 Mart’ta baþlayan
kursun ilk ürünü ise 26 Mart Cuma günü
tezgâhtan çýkarýlarak tamamlanmýþ oldu.
Cargill Türkiye gönüllüleri, 23 Nisan’da Baþbakanlýk
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na baðlý
Küçükyalý Çocuk Yuvasý’ný ziyaret etti.
Merkezin, geçtiðimiz eðitim öðretim yýlýnda 44
branþta açtýðý 216 kursa, 4130 kursiyer katýlmýþtý. Bu yýl hem branþ hem de kursiyer sayýsýnýn arttýrýlmasý hedefleniyor.
Aktüel
Merkezin bu kursu gerçekleþtirebilmek için ihtiyacý olan 10 adet kilim dokuma tezgâhý, fabrika
tarafýndan karþýlandý. Kursiyerler, kendilerini ziyarete gelen Orhangazi Fabrikasý Sorumlu Müdü-
Kimsesiz çocuklarla 23 Nisan
Cargill Türkiye gönüllüleri, 23 Nisan’da Baþbakanlýk
Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na baðlý Küçükyalý Çocuk Yuvasý’ný ziyaret etti. Ziyaret öncesinde, çocuklarýn 80 çift ayakkabý ve tiþörte ihtiyaçlarý olduðu haberini alan Ýstanbul merkez ofis çalýþanlarý, ofis içerisinde acil bir yardým
kampanyasý yapmaya karar
verdi. Kampanya kapsamýnda 4 gün boyunca ofis
içinde, gönüllü çalýþanlarýn
yapmýþ olduðu pasta ve çörekler satýldý.
Toplanan 1.123 TL ile yuvada kalan çocuklarýn ihtiyacý olan 80 çift spor ayakkabýsý ve 27 adet tiþört alýndý.
Çocuklara hediyeleri, 23 Nisan’da gerçekleþtirilen ziyarette verildi.
CargillHaberler - Aktüel
5
Dünyadan
Küçük kýzýn hikâyesi
Dünyanýn hemen her yerinde olduðu gibi, Kansas’ta da aç insanlara yardým etmek için kurulan gýda yardým masalarý var. Gýda yardýmlarý genellikle hazýr ürünlerden oluþurken; Cargill Yardým Komitesi iþin kaynaðýna inmeye karar verdi
ve Cargill Horizon Milling’de un haline getirmek
üzere tedarikçilerden buðday istedi. On beþ tedarikçi hemen kabul etti. Sonrasýnda bu ücretsiz
un, Cargill’in müþterisi Hostes Brands Inc. tarafýndan ekmeðe dönüþtürülecek. 50.000 dolarlýk 28.000’den fazla ambalajlý unlu mamul (ekmek, kek vb), yedi gýda yardým masasýna gönderildi.
Cargill Yardým Komitesi tüm kentin dikkatini çeken küçük bir kýzýn hikâyesinde de rol aldý. 13
yaþýndaki Julie Brock-Garcia saðlýk sorunlarý yaþýyor. Ýdiyopatik kardiyopulmoner hipertansiyon
nedeniyle kalp ve akciðer nakli gerekiyor. Zor
durumdaki çocuklara yardým elini uzatan Bir Dilek Tut Vakfý, küçük kýzýn dileðini gerçekleþtireceðine söz verdi ve Julie de bu hakkýný, kentteki aç insanlarýn doyurulmasý için kullandý.
Julie’nin bu isteðinden etkilenenlerden biri de
Bir Dilek Tut Vakfý gönüllülerinden Cargill Hayvansal Protein Müþteri Yöneticisi Greg Persing
oldu. Julie’nin isteðini Cargill Yardým Komitesine
götürdü ve yoksullara yardým eden Uplift adlý bir
kuruluþa, Julie adýna 6.000 dolar baðýþ yapýldý.
ABD
Þangay ve Delhi’de koþu
Cargill Hindistan Kurumsal Ýliþkiler Direktörü
Ishteyaque Amjad, Airtel Delhi Half Maratonu’na
katýlan 20 hevesli Cargill koþucusundan biri oldu. Hintli politikacýlar ve Bollywood sanatçýlarý
da bu prestijli maratonun izleyicileri arasýndaydý.
Kýrsal kalkýnmayý desteklemek için 500’den fazla çalýþan ise bir baþka yarýþa, 2009 Þangay
Maratonu’na katýldý. Cargill koþucularý, Cargill ve
Coca Cola amblemleri taþýyan yeþil tiþörtler giydiler. Cargill takýmý bu maratona dört yýldýr katýlýyor ve bu yýl, Cargill ve müþterileri tarafýndan
kýrsal kalkýnma için 293.000 dolar baðýþ yapýldý.
Hindistan
6
CargillHaberler - Dünyadan
Cargill, kakao üretiminde
Vietnam’dan umutlu
Cargill’in Vietnam’daki yeni kakao alým merkezi,
sürmekte olan kakao yetiþtiriciliði uzmanlýk
programýný destekliyor. Cargill Kakao ve Çikolata Genel Müdürü Harold Poelma, þirketin Binh
Phuoc’taki yeni satýn alma merkezinin, Cargill’in
Vietnam’daki kakao faaliyetlerinde büyüme gösterdiðini belirtiyor.
3.5 milyon ton civarýndaki Dünya kakao üretiminin %70’i Batý Afrika’dan, %20’si de Asya’dan
saðlanýyor. Poelma, geleneksel bir kakao üreticisi olan Vietnam’ýn daha iyi ürün yetiþtirme potansiyeli olduðunu bildikleri için; ülkedeki kakao
endüstrisini yeniden canlandýrmak amacýyla beþ
yýl önce Mars, Hollanda Tarým Bakanlýðý ve Dünya Doðal Hayatý Koruma Derneði ile birlikte bir
proje baþlattýklarýný söylüyor.
Cargill’in bu proje kapsamýnda verdiði çiftçi eðitimlerine, 2005’ten bu yana 12.000 çiftçi katýldý. Binh Phuoc’taki yeni satýn alma merkezi, ayný zamanda çiftçilerin kakaolarýný uzun yollar kat
etmeden daha hýzlý bir þekilde pazara sunmalarýný saðlayacak.
Vietnam
Rincon Gaucho programý ve
yaratýcý yazý yazma becerileri
Cargill sponsorluðunda düzenlenen Rincon Gaucho yaratýcý yazý yazma programý, Arjantin’in
kýrsal kesimlerindeki okullarda, çocuklarýn yaratýcý yazý yazma becerilerini açýða çýkarýyor. Program kapsamýnda düzenlenen yaratýcý yazý yazma yarýþmasýnda kazanan öðrenciler üç günlük
bir Buenos Aires gezisi ve okullarý için yardým
kazanýyorlar.
Arjantin Eðitim Bakanlýðý’nýn gerçekleþtirdiði
program, 6 yýldýr Cargill Vakfý tarafýndan destekleniyor. Her yýl yarýþmaya katýlan hikâyeler bir kitapta toplanarak, Arjantin’in kýrsal bölgelerindeki okullarda daðýtýlýyor.
Arjantin
Çalýþanlardan Haiti’ye yardým
Haiti’deki deprem faciasýndan sonraki birkaç
haftada, dünya genelindeki Cargill çalýþanlarý ve
partnerleri; Birleþmiþ Milletler Dünya Gýda Programý, Kýzýl Haç ve CARE’e 223.000 dolarýn üzerinde baðýþta bulundu. Cargill baþlangýç olarak
50.000 dolar kurumsal baðýþ yaptý.
Cargill’in Illinois, Beardstown’daki domuz eti
fabrikasýnýn çalýþanlarý yalnýzca iki gün içinde
5.000 dolardan fazla yardým topladýlar. Martin
Luther King’i anma gününde Minneapolis’teki
çalýþanlar açlýk çeken çocuklar için yiyecekler
hazýrladýlar.
Cargill’in partneri olduðu organizasyonlar, depremin ardýndan çok önemli yardýmlarda bulundular. Kýzýl Haç, ülkeye týbbi yardým,
temiz su ve lojistik destek saðlayan
19 acil yardým birimi gönderdi.
Dünya Gýda Programý, bir milyondan fazla kumanya daðýttý. CARE, 10 ton yüksek proteinli bisküvi gönderdi.
ABD
Cargill’in çevre gönüllüleri
22 Nisan 2009’da, Cargill’in 30 ülkedeki 194 bölgeden binlerce çalýþaný, Dünya Günü faaliyetlerine katýlmýþtý. Bu yýlki kampanya 22 Nisan Dünya Günü’nde baþlayýp, 5 Haziran Birleþmiþ Milletler Dünya Çevre Günü’ne kadar sürecek. Dünya Günü ve Dünya Çevre Günü’ne 30 ülkedeki 230 bölgeden saðlayacaðý katýlýmla Cargill, çevreyi koruma taahhüdünü bu yýl da destekliyor. Bu bölgelerdeki Cargill çalýþanlarý ise çevreyle ilgili gönüllü projelerde yer almak suretiyle, çevreye etkilerin azaltýlmasýyla ilgili yararlý bilgiler öðrenme fýrsatýný yakalýyorlar.
ABD
CargillHaberler - Dünyadan
7
CargillHaberler
8
CargillHaberler - Ozan Narin
“Kültürler farklý,
etik deðerler ayný!”
Ýçimizden biri
Cargill Ýspanya Üretim Müdürü Ozan Narin:
“Bu þirketin baþarýsýnýn altýnda, deðiþik kültürleri ayný kök
deðerler altýnda buluþturmak yatýyor. Dünyanýn diðer ucuna
gidiyorsunuz ve ayný etik deðerlerle karþýlaþýyorsunuz.”
er þey bildik bir hikâye ile baþlýyor. “Kýsa bir
araþtýrmadan sonra isminin arkasýnda nasýl
bir dev yattýðýný anladým” dediði Cargill’in, bir gazetede yer alan ilanýna baþvuruyor Ozan Narin.
Birkaç mülakatýn ardýndan baþvurusu kabul ediliyor ve 1996 yýlýnda iþe Pendik fabrikasýnda, iþin
mutfaðýndan, yani vardiyadan baþlýyor.
H
O yýllarda henüz Orhangazi tesisi yok. Onun
Cargill’i daha yakýndan tanýmasýný saðlayan þey
ise Orhangazi mýsýr iþleme tesisinin yatýrýmý ile
ilgili görevlendirilen, zamanýn Amerikalý proje
müdüründen aldýðý bir teklif oluyor. Bu teklif Narin’in; ‘tanýdýðýný düþündüðü’ Cargill’i daha iyi
kavramasýný saðlýyor. Hemen toparlanýp Cargill’in Amerika’daki en geliþmiþ, en son teknoloji
ve otomasyon örnekleriyle donatýlmýþ Blair, Nebraska’daki üretim kompleksine gidiyor. Görevi,
Orhangazi’nin þu andaki en önemli ürünlerinden
biri olan fruktoz þurubu üretim prosesini öðrenmek; proje kapsamýnda daha sonra birlikte çalýþacaðý arkadaþlarýnýn eðitimleri ile ilgilenmek ve
eþ zamanlý olarak proje ile ilgili çýkan konularda
koordinasyonu saðlamaktýr.
Neler yaptýnýz ABD’de?
Ýlk dört beþ ayda, çok yoðun bir þekilde fruktoz
rafinerisi ile ilgili üretimi tanýyýp; yeni prosesleri
kavradým. Geri kalan sürede, yaklaþýk 10 kadar
Türk arkadaþýmýz deðiþik dönemlerde geldiler.
Eðitimlerin ve iþin dýþýnda da güzel zamanlarýmýz
geçti. Nebraska inanýlmaz bir coðrafya. Dümdüz
ve kilometrelerce her yöne doðru uzanan, insana
yön duygusunu kaybettiren mýsýr tarlalarý tüm
eyaleti kaplýyor. Nüfusunun çoðu ya mýsýr çiftçiliði ya da hayvancýlýk ile uðraþýyor.
Türkiye’ye döndüðümde, Orhangazi projesinin
kaba inþaatý ve birçok ana ekipmanýn instalasyonu tamamlanmýþtý. Tüm ekip, iyi bir koordinas-
yon ve inanýlmaz bir çalýþma ile kýsa süre içinde
geri kalan kýsmý da tamamlayýp; kontrol, test ve
start-up aþamalarýna geçtik. Çok yoðun ama ayný
zamanda da zevkli bir dönemdi. Artýk gündüzümüz gecemiz fabrikaydý.
O günlerle ilgili neler anlatacaksýnýz bize…
Fabrikanýn kurulumu ve start-up aþamasýnda deðiþik ülkelerden gelmiþ, deðiþik tecrübelerden
birçok kiþinin desteði oldu. Ýlk baþlarda, bir dönem neredeyse her ay en az bir iki müþteri fabrika ziyareti, teknik gezi, bir o kadar denetim ya da
kontrol oluyordu. Cargill’in diðer lokasyonlarýnda
uygulamada olan birçok iyi uygulamayý deðerlendirdik. Ýþ güvenliði ve gýda güvenliði konularýnda
Nebraska Eyalet Binasý:
Narin “Nebraska inanýlmaz bir coðrafya”
diyor. Þehirden uzaklaþtýkça dümdüz ve
kilometrelerce her yöne doðru uzanan,
insana yön duygusunu kaybettiren mýsýr
tarlalarý tüm eyaleti kaplýyor.
“Benim için inanýlmaz bir deneyim oldu” diyor
Narin, Nebraska günleri için. “Cargill’in kültürel
harmonisiyle ilk kez orada tanýþtým. Bu þirketin
baþarýsýnýn altýnda, deðiþik kültürleri ayný kök
deðerler altýnda buluþturmak yatýyor. Dünyanýn
diðer ucunda baþka bir lokasyona gidiyorsunuz ve
ülke kültürü ne olursa olsun, ayný etik deðerlerle
karþýlaþýyorsunuz”.
CargillHaberler - Ozan Narin
9
CargillHaberler
“
Ýþime daha yakýn olduðu için
10 km kadar dýþýnda yaþasak da,
iþ yaþamýnýn dýþýndaki zamanýmýzýn çoðu
Barselona’da geçiyor.
Kentin tarihinin, Ýspanya tarihinden de eski olduðunu
söylüyorlar. Akdeniz için yüzyýllarca önemli bir liman
þehri olmuþ. Ayný zamanda bir sanayi þehri.
Ozan Narin
Barselona, Ýspanya özerk Katalunya’sýnýn baþkenti...
”
Mimar Gaudi’nin ömrü boyunca inþaatýna devam ettiði
fakat tamamlayamadan hayata gözlerini yumduðu La
Sagrada Familia Katedrali’nin duvarlarýnda yer alan
heykellerden bir detay.
tüm prosesi tekrar tekrar analiz ettik, riskleri deðerlendirdik ve aksiyon planlarý geliþtirip uyguladýk. Hemen ardýndan gelen ekonomik kriz ve þeker kotasýnýn uygulamaya konulmasý, müþterilere maksimum maliyet avantajlý, yenilikçi çözümlerin getirilmesi hedefimizi daha da öncelikli hale getirdi.
Enerji, ham madde kullanýmý, atýk azaltýmý konularýnda birçok verimlilik iyileþtirme ve geliþtirme
projesi tamamladýk; geri dönüþlerini realize ettik.
Ýspanyollar genelde tatillerinde baþka bir ülkeye gitmeyi,
oralarý tanýmayý seviyorlar. Ancak Ýspanya da tarihi,
kültürü ve doðal güzellikleriyle tam bir turizm cenneti...
Her yýl milyonlarca turist ülkeyi ziyaret ediyor.
10
CargillHaberler - Ozan Narin
Peki, siz mi istediniz Ýspanya’ya gitmeyi, süreç
nasýl iþledi?
Aslýnda baþlamýþ bir süreç vardý diyebilirim. Cargill Gýda Türkiye; tek baþýna, dinamik ve baþarýlý
bir iþ ünitesi. Avrupa Niþasta ve Tatlandýrýcýlar
ise daha büyük, birçok üretim lokasyonu olan ve
kararlarýn lokalden daha çok merkezi olarak
alýndýðý daha büyük bir iþ ünitesidir.
Bu þekilde, kurulumundan 6 yýl gibi kýsa bir süre
sonra “Cargill’in en iyi fabrikasý” ödülünü kazanabilen bir fabrika olmuþtuk.
Bu hacim, ülkelerdeki üretim lokasyonlarýna
farklý yönetsel bir dinamik veriyor. Böylesine bir
deneyimin kariyerimde yaþanmasý gereken bir
deneyim olduðuna inanýyordum ve bu yönde deðiþik alternatiflere bakýyorduk.
Ve en önemlisi bugün dýþarýdan gururla söyleyebilirim ki; ayný odak ve geliþim, en ufak bir sapmaya uðramadan tamamen Türklerden oluþan
bir ekiple o günkü ruhuyla devam ediyor.
Ýspanya ile ilgili bir sýnýrlama koymadým, baþka
bir alternatif için görüþmeler devam ederken bu
opsiyon ortaya çýktý. Eþim ile deðerlendirdik ve
pozisyonu kabul ettim.
Ýçimizden biri
Barcelona Marinasý
Cargill’in Ýspanya’da hangi yatýrýmlarý var?
Cargill, Ýspanya’da 1960’dan beri hizmet veriyor.
Yaklaþýk 800 çalýþaný var. Ana merkezi Martorell
Barcelona’da bulunuyor. Baþlýca aktivitelerini;
tahýl ticareti, tohum yaðý iþleme, bitkisel yaðlarýn
rafinasyonu, paketlemesi ve satýþý, malt üretimi,
gýda katký maddeleri ve kývam vericilerin üretimi
ve formülasyonu, niþasta türevleri ve ilaç sanayi
için özel ürünlerin üretimi oluþturuyor.
Burada sorumlu olduðum Martorell fabrikasý
da Orhangazi’deki tesisimiz gibi mýsýr iþliyor. Yýllýk 350.000 ton mýsýr iþleme kapasitesiyle ham
maddesi olan mýsýr, katma deðerli niþasta ve tatlandýrýcý ürünlere dönüþtürülüyor. Müþterilere
özel deðiþik ürün blendleri üretebilecek bir karýþým tesisimiz mevcut. Bir de öyle bir ürünümüz
var ki, tüm dünyadaki Cargill fabrikalarý arasýnda
sadece Martorell tesisinde üretiliyor: “pharma-
grade dextrose”. Aslýnda dekstroz, basit bir þeker
ve birçok tesiste üretiliyor ama “pharma-grade”
çok farklý. Bu ürün, hastanelerde kullanýlan glikoz serum torbalarýnýn içine giriyor ve iþ “ilaç”
olunca oyunun kurallarý bir aþama daha deðiþiyor. Kendine özgü çok sýký standartlarý, kontrolleri ve parametreleri var.
Toplam üretimde bana direkt baðlý üretim seksiyonlari ve proses geliþtirme pozisyonlarýyla birlikte 80 kiþilik bir ekiple üretimi yürütüyoruz.
AB’nin hasta ekonomileri arasýnda Ýspanya’nýn
da adý geçiyor. Siz ne düþünüyorsunuz?
Amerikan mortgage krizinin yansýmalarýndan
sonra; yapý, otomotiv, beyaz eþya ve tüm bu çarkta bizi de niþasta tedarik ettiðimiz için etkileyen,
kâðýt, oluklu mukavva ve ambalaj sektörleri büyük yara aldý. Ýþsizlik oraný hýzla yükselip, þu gün-
Cargill Ýspanya’da 1960’dan beri hizmet veriyor. Yaklaþýk
800 çalýþaný var. Merkezi Martorell Barcelona’da...
Martorell fabrikasý yýllýk 350.000 ton mýsýr iþliyor. Üretim
seksiyonlari ve proses geliþtirme pozisyonlarýyla birlikte
fabrikada Narin’e baðlý yaklaþýk 80 kiþilik bir ekip var.
lerde %20’lerin üzerine çýktý. Ülke, 2008’de girdiði resesyondan henüz çýkabilmiþ deðil. Hükümet,
bütçe açýðýný kapatmak üzere hazýrladýðý kemer
sýkma politikasýný, maliyeti ne olursa olsun uygulayacaðýný söylüyor.
Sendikalar bu önlemlere tepkili yaklaþsalar
da, iþsizlik oranýnýn yüksek olmasý Ýspanya hükümetinin reformlarý uygulamasýný zorunlu kýlýyor.
Yýllýk bütçe açýðý GSYÝH’nin %12’sine ulaþtý. Benim kiþisel görüþüm, ekonomik küçülmenin 2011
yýlýnda yavaþlasa da devam edeceði yönünde, ancak sonrasýnda yavaþ bir büyüme baþlayacaðýný
düþünüyorum.
CargillHaberler - Ozan Narin
11
CargillHaberler
“
Tanýþtýðým hemen herkes Türkiye’ye bir þekilde gitmiþ ve gittiðinde de
Birliðin hem avantajlarýný hem dezavantajlarýný derinden yaþamýþ.
Halkýn da Baþbakan Jose Luis Rodriguez Zapatero’nun Türkiye’ye
destek konusundaki pozitif yaklaþýmýna katýldýðýný düþünüyorum.
Onlarý endiþelendiren bir nokta yok bence.
Ozan Narin
dört bucaðýný dolaþmýþ çýktý. 10 yýl önce AB’ye katýlan Ýspanya,
”
Biraz günlük yaþamdan konuþalým isterseniz…
Ýþ dýþýnda neler yapýyorsunuz?
Evliyim. Eþim Güliz ile birisi 7 yaþýnda -Emre-, diðeri 4 yaþýnda -Tuna- adýnda iki oðlumuz var. Ýþ
hayatýnýn dýþýndaki zamanýmýn büyük kýsmýný
onlar alýyor. Tükenmeyen bir enerjileri ve aktiviteleri var. Onlarýn çok dilli ortama oryantasyonu
hepimizden çabuk oldu. Evde Türkçe, dýþarýda
Ýspanyolca ve Ýngilizce konuþuyorlar. Bunun yanýnda küçük olanýn anaokulundan kalma Katalancasý bile var.
Ýþime daha yakýn olduðu için 10 km kadar dýþýnda yaþasak da, iþ yaþamýnýn dýþýndaki zamanýmýzýn çoðu Barselona’da geçiyor. Barselona, Ýspanya özerk Katalunya’sýnýn baþkenti... Tarihinin, Ýspanya tarihinden de eski olduðunu söylüyorlar. Akdeniz için yüzyýllarca önemli bir liman
þehri olmuþ. Ayný zamanda bir sanayi þehri. Þehirdeki turizme yönelik asýl geliþim 1992 olimpiyatlarýyla birlikte yaþanmýþ. Simdi 3,5 milyona yakýn bir nüfusu var. Ýstanbul benzeri iklimi, sanatý, parklarý, mimarisi, kuzeyinde Pirene daðlarý,
Akdeniz’i ve plajlarýyla geniþ bir yelpaze sunuyor.
Birçok eser býrakmýþ mimari dâhisi Antoni Gaudi, eserlerinin önünde her gün metrelerce turist
kuyruklarý oluþturmaya devam ediyor. Bunca yýldýr daha detaylý gezemedim; ama bir La Sagrada
Familia Katedrali (Türkçesi Kutsal Aile) var ki
1880’lerde inþaatý baþlamýþ, 130 yýldýr özel fonlarla inþaatý devam ediyor ve 2030’dan önce de biteceði düþünülmüyor. Hatta son yýllarda altýnda Avrupa hýzlý tren kanal çalýþmasý yapýlýyor, bakanlýk
aksini söylese de birçok mühendis, bu çalýþmanýn
12
CargillHaberler - Ozan Narin
sonucunda titreþimlerden binanýn tamamlanmayý göremeden çökeceði fikrini savunuyor.
Diðer Avrupa þehirleriyle karsýlaþtýrýrsak çok
az sayýda bir Türk topluluðu var burada. Ama son
zamanlardaki kampanyalarla þahit olduðum karþýlýklý çok fazla turist trafiði var.
Kendine özgü Akdeniz mutfaðý, bizim meze
benzeri “tapas”larý ve güzel þaraplarý ile güçlü bir
mutfak kültürleri var. Bu kültür bir rituel gibi yaþanýyor. Birçok kiþi birisi sabah erken, diðeri 11
gibi iki kahvaltý yapýyor. Öðle yemeði 13:30 gibi
baþlýyor. Akþam 5:00 gibi baþka bir atýþtýrma ardýndan, en erken 21:00’de aksam yemeði baþlýyor.
Baþlarda alýþmada çok zorluk çektik. Çocuklar
özellikle doðal olarak erken acýkýyorlar, fast food
restoranlarý dýþýnda çoðu restoran öðlen 13:0016:00, akþam 20:30’dan önce kapalý oluyorlar. Rezervasyon yaptýrmazsanýz çok zor yer bulabiliyor-
Ýçimizden biri
sunuz. Ama anlaþýlan arz talep bir þekilde dengeleniyor ve sistem bu þekilde iþliyor.
Katalunya’da hemen herkes Ýspanyolca ve Katalanca konuþuyor. Ana eðitim dili Katalanca ama
herkes Ýspanyolca da biliyor. Ýngilizce, bir turizm
þehri olmasýna raðmen çok sýnýrlý olarak konuþuluyor. Servis sektörü çok kiþi istihdam ediyor ama
kalitesinde sorunlar yaþanýyor. Bu açýdan Türkiye’dekinden farklý ve benim þahsen alýþýk olmadýðým yavaþ bir yaþam temposuyla karþýlaþtýk. Restoranda hesap istediðinizde, yeri geldiðinde biri
getirsin diye yarým saat beklemeniz gerektiði oluyor.
Aile olarak en çok keyif aldýðýmýz þey, eðer hava müsaitse hafta sonlarýnda plaja gidip saatlerce vakit geçirmek oluyor. Çocuklar kumsalda oynarken, bizde chiringuito denen plaj barlarýnda
hem bir þeyler atýþtýrýp, hem de onlarý takip edebiliyoruz. Onun dýþýnda fýrsat buldukça bisiklet
binmeye çalýþýyorum. Burada hemen herkes iki
üç spor ile sürekli uðraþýyor. Birkaç lokal tatilde
Ýspanya’nýn güneybatý sahilini ve Andaluz Bölgesi’ni ziyaret etme þansýmýz oldu. Gerçekten yüzyýllarca Ýslam hâkimiyetinin sürdüðü topraklarda, tarihiyle, mimarisiyle görmeye deðer bir kültür hazinesi yatýyor.
Ýspanyollarýn ülkemize bakýþý nasýl?
Bir de FC Barcelona bir tutku. En çok konuþulan, bilinen konu futbol. Son dönem baþarýlarý ve
izlemenin verdiði zevk bir yana, bazý diyaloglarý
kurmak için bile takip etmek çok iþime yaradý
açýkçasý. Hemen herkesin bir fikri ve görüþü var,
hemen bir diyaloga baðlanabiliyorsunuz.
Yüzyýllarýn keþifçi ruhunun mirasý olsa gerek, Ýspanyollar genelde tatillerinde baþka bir ülkeye
gitmeyi, oralarý tanýmayý seviyorlar. Tanýþtýðým
hemen herkes Türkiye’ye bir þekilde gitmiþ ve gittiðinde de dört bucaðýný dolaþmýþ çýktý. 10 yýl ön-
ce AB’ye katýlan Ýspanya, Birliðin hem avantajlarýný hem dezavantajlarýný derinden yaþamýþ. Halkýn da Baþbakan Jose Luis Rodriguez Zapatero’nun Türkiye’ye destek konusundaki pozitif
yaklaþýmýna katýldýðýný düþünüyorum. Onlarý endiþelendiren bir nokta yok bence.
Son olarak þunu soralým… Yurt dýþýna gitmeyi
düþünenlere önerileriniz olacak mý?
Cargill bu anlamda çalýþanlarýna geniþ bir yelpaze sunabilen bir þirket. Yýllarca kendisine expat
çekmiþ Cargill Türkiye’nin artýk onlarca kiþiyi expat olarak yurt dýþýna göndermesini; Türk çalýþanlarýn esnek, adaptif yapýsýna baðlýyorum. Her
þeyden önce ailenin desteði þart. Birçok kez, bu
kariyer yolunda eþler özveri göstermek zorunda
kalýyor. Benim tavsiyem, böylesine fýrsatlarý düþünen kiþinin, kendi kiþisel geliþim hedeflerini
göz önünde tutup, geniþ bir perspektifte fýrsatlara yaklaþmasý ve aksiyon almasý olacaktýr.
CargillHaberler - Ozan Narin
13
CargillHaberler
Yerken suçluluk duymayacaðýnýz zevkler için
Eþsiz Cargill uzmanlýðý!
Saðlýk bilincinin arttýðý
günümüzde; insanlar,
saðlýklý yaþam tarzlarýna
uygun zevkleri ve gýda
çözümlerini
tercih ediyor: “Kýsacasý
dondurma ve dondurulmuþ
tatlýlarda insanlar,
suçluluk duymayacaklarý
bir zevki arýyor”.
ondurma, dünyanýn en beðenilen tatlýsý…
Öyle ki istisnasýz bütün mutfak kültürlerinde ve demografik kesimlerde kendine yer buluyor. Dünya üzerinde yaklaþýk 16 milyar litre dondurma tüketiliyor. Türkiye’de ise bu rakam 200
milyon litreye ulaþtý.
D
Bugün türlü çeþitleriyle sofralarýmýza gelen
dondurma, farklý birçok tipteki yemek veya tatlý
ihtiyacýmýzý da karþýlýyor.
Ancak saðlýk bilincinin arttýðý günümüz ikliminde, insanlar, daha saðlýklý gýda çözümlerine
ve daha saðlýklý yaþam tarzlarýna uygun zevkleri
giderek artan oranda tercih ediyor: “Kýsacasý
dondurma ve dondurulmuþ tatlýlarda insanlar,
suçluluk duymayacaklarý bir zevki arýyor”.
Cargill Kývam Verici Çözümler Grubu, EMEA
Süt Ürünleri ve Dondurma Kategorisi Müdürü
Yves Maltete, tüketicinin artan kaygýlarýndan hareketle; Cargill’in kapsamlý ürün portföyünü,
dondurma ve dondurulmuþ tatlý imalatçýlarýnýn
hýzla geliþen bir sektörde yenilik yapmasýna yardýmcý olmak üzere nasýl kullandýðýný açýklýyor.
Dondurmanýz kaymak
Obeziteyle ilgili artan endiþelerden ve saðlýk, kolaylýk ve ürünü tüketirken alýnan keyif arasýnda
en doðru dengenin kurulmasý ihtiyacýndan destek alan düþük yaðlý dondurma, hýzlý büyüme gösteren bir segment. Euromonitor International,
14
CargillHaberler - Eþsiz bir Cargill uzmanlýðý
2008 ve 2012 yýllarý arasýnda EMEA’da (Avrupa,
Orta Doðu ve Afrika) yaðý azaltýlmýþ dondurma
tüketim hacminin toplam %30,1 oranýnda artacaðýný ve CAGR (bileþke yýllýk artýþ oraný) oranýnýn
%6,8 olacaðýný tahmin ediyor.
Yað, dondurma stabilizasyonunda kilit önem
taþýyan bir bileþendir ve yapýlandýrýlmasýna (düzenleniþi, aðý) baðlý olarak yað içeriði, dondurmaya stabiliteyi ve aðýzdaki dolgunluk hissini kazandýrýr. Yað, formülasyondan kýsmen veya tamamen çýkarýldýðý zaman, dondurmanýn özellikleri
þu üç þekilde derinden etkileniyor: Yað toplanmasý, su baðlama kapasitesi ve kuru madde içeriði
azalýyor. Bu durumda, söz konusu olumsuz etkilerin telafi edilmesi gerekli hale geliyor.
Ýþte Cargill’in Lygomme™FM stabilizatör serisi ve C*DryLight™ ve C*DryMD™ maltodekstrinlerine iliþkin kombinasyonu, bu üç temel parametrenin düzeltilmesi amacýyla
tasarlandý.
Düþük veya azaltýlmýþ yað içerikli dondurmaya yönelik Lygomme™FM stabilizatör serisi, iki kýsýmdan oluþuyor: Bir kýsým yaðý stabilize ederken, diðer kýsým
sulu fazý stabilize ediyor.
Lygomme™FM stabilizatör
serisi, yað toplanmasý kaybýnýn telafisine yönelik özel bir emülgatör
seçimini içeriyor.
Kapak
Tüketicinin artan kaygýlarýndan hareketle; Cargill,
kapsamlý ürün portföyünü, dondurma ve
dondurulmuþ tatlý imalatçýlarýnýn sektörde yenilik
yapmasýna yardýmcý olmak için kullanýyor.
CargillHaberler - Eþsiz bir Cargill uzmanlýðý
15
CargillHaberler
LygommeTM FM stabilizatör avantajlarý
• Ürünün sulu fazda kolay daðýlmasý: Emülgatörler, lipofilik olduðundan;
Stabilizatörler (Lygomme™FM serisi) ve
karýþým, sývýya eklendiði zaman daðýlým, topaklar oluþmaksýzýn
maltodekstrinlere (C*DryLight™ ve C*DryMD™)
gerçekleþmektedir.
iliþkin optimum seçim sayesinde, Cargill’in kývam
• Düzenli ve küresel parçacýklar, kolay akýþý temin etmektedir.
kazandýrma iþi konusundaki uzmanlýðý; stabilite ve
• Tozumasýz Üretim Saðlar: Çok küçük parçacýklarýn mevcut olmamasý,
aðýz hissinden fedakarlýkta bulunulmaksýzýn, doðru
toz içermeyen ürünlerin elde edilmesini güvence altýna almaktadýr.
• Emülgatör kaplamasý, hidrokolloidi korumakta ve suyla temasýný
geciktirmektedir.
• Buz kristali geliþimi ve buz kristallerinin boyutunda azalma ile aðýzda
daha pürüzsüz bir his ve daha uzun bir raf ömrü saðlamaktadýr.
• Keçiboynuzu gamý gibi hidrokolloidlerin jelleþme etkisi, buz kristali
hareketliliðini ve tekrar kristalleþmeyi sýnýrlamaktadýr.
• Daha kaymaksý bir doku yapýsýný ortaya çýkaran gecikmeli erime (uzun
erime süresi).
• Büzülme sýnýrlamasý: Hem emülgatörler hem de hidrokolloidler,
dondurma matrisindeki havayý stabilize edecektir.
• Raf ömründe iyileþme.
16
CargillHaberler - Eþsiz bir Cargill uzmanlýðý
beslenmeye duyulan ilginin, ürün kalitesi ve zevkle
bir araya gelmesine izin veriyor.
den olabilir: Sulu yapý; çok miktarda büyük buz
kristali ve soðukluk hissi gibi.
Düþük veya azaltýlmýþ yað içeren formülasyonlarda (%8’in altýnda yað), bu optimizasyon daha
güç ve kritik hale geliyor. Yüksek derecede fonksiyonel bir emülgatör kompleksine ihtiyaç duyuluyor. Cargill’in Lygomme™FM stabilizatör serisi ayrýca, su fazýna baðlanmaya yönelik özel bir
hidrokolloid seçimi biçimindedir.
Makromoleküller arasýndaki sinerjiler bu etkileri güçlendirebilmektedir. Etkili sinerjik kombinasyonlar arasýnda keçiboynuzu gamý ve karragenan; keçiboynuzu gamý ve ksantan gamý; ksantan
gamý ve guar gamý ve karragenanlar ve süt proteinleri yer almaktadýr.
“
Cargill’in C*DryLight™ ve C*DryMD™ maltodekstrinleri, kuru maddeyi artýrmakta ve yaðýnkine benzer bir aðýz hissini saðlamaktadýr.
Maltodekstrin, niþastanýn kontrollü hidrolizi
yoluyla elde edilen bir makromolekül.
C*DryLight™ ve C*DryMD™ maltodekstrinleri,
kuru madde kaybýný kýsmen telafi edebiliyor.
Bunlar kývam veriyor, aðýz hissini geri kazandýrýyor ve mamul ürünü yapýlandýrýyor. Aðýzdaki yaðlý his, dondurma matriksi içinde
oluþturulmuþ bir jelleþme aðý
vasýtasýyla elde ediliyor.
Bu sistem, tipik maltodekstrinler veya glikoz þuruplarýyla birlikte kullanýldýðýnda, kuru madde
kaybýný tamamen telafi edebiliyor.
Obeziteyle ilgili artan
endiþelerden ve saðlýk,
kolaylýk ve zevk arasýndaki
en doðru dengenin kurulmasý
ihtiyacýndan destek alan
düþük yaðlý dondurma, hýzlý
büyüme gösteren bir
segment.
Cargill Kývam Verici Çözümler, laboratuvar ve
teknisyenlerin oluþturduðu küresel bir aðý temel
CargillHaberler - Eþsiz bir Cargill uzmanlýðý
Yves Maltete
Düþük yaðlý dondurma, mamul
üründe daha fazla su anlamýný taþýr. Su, dondurmada birçok kusurun meydana gelmesine ne-
Uzun zincirli moleküle sahip hidrokolloidler
(aljinatlar, karragenanlar, selüloz gamý, guar gamý, keçiboynuzu gamý, ksantan gamý) suyu baðlama, ortama doku kazandýrma (tekstür etme) ve
kývam verme özelliklerine sahiptir.
Kapak
Kaliteli bir dondurma; erimenin geciktirilmesi, mamul ürünün ekstrüzyonunun
geliþtirilmesi, kayganlýðýn temin edilmesi, dondurmanýn raf ömrünün uzatýlmasý amacýyla optimum yað toplanmasýna gereksinim duyar.
%16’nýn altýndaki bir yað oraný söz konusu olduðunda, yað toplanmasýnýn optimize edilmesi için
emülgatörler vazgeçilmez hale gelmektedir.
Cargill Türkiye dondurma, su buz ve sorbe
üretiminde kullanýlan kývam vericiler pazarýnda
teknik ve ticari olarak; yalnýzca büyük
endüstriyel üreticilere odaklanmýyor.
”
17
CargillHaberler
Dondurmayý büyük küçük
herkes çok seviyor...
Ancak çocuklarýn gözünde
vazgeçilmez bir yeri var.
Köpük yapýcýlar
• Proteinler: Jelatin, buðday proteini, süt ve
yumurta proteinleri…
• Yüzey aktif özelliklere sahip hidrokolloidler:
Hidroksipropilmetilselüloz, metilselüloz,
propilen glikol aljinat…
• Emülgatörler: Mono ve di-gliseridler, polisorbat
80, sukroesterler…
alan dondurma formülasyonu ve iþlem konusundaki derinlemesine bilgisini kullanarak düþük
yaðlý veya yaðý azaltýlmýþ dondurma için tam bir
çözüm sunabiliyor. Stabilizatörler (Lygomme™FM
serisi)
ve
maltodekstrinlere
(C*DryLight™ ve C*DryMD™) iliþkin optimum
seçim sayesinde, Cargill’in kývam kazandýrma iþi
konusundaki uzmanlýðý; stabilite ve aðýz hissinden fedakarlýkta bulunulmaksýzýn, düzgün beslenmeye duyulan ilginin ürün kalitesi ve zevkle
bir araya gelmesine izin veriyor.
Dondurulmuþ Meyveli Sorbeler
Dondurulmuþ meyveli sorbe; su, meyve ve þekerlerle yapýlan basit bir ürün. Ferahlatýcý ve susuzluðu bastýrýcý bir tatlý olup; yað ve protein
içermediði ve düþük bir þeker içeriðine sahip bulunduðu için, genellikle düþük kalorili olarak
deðerlendiriliyor.
Meyve içeriði bakýmýndan zengin olan dondurulmuþ sorbe; vitamin,
mineral ve liflerle dolu doðal bir ürün olarak kabul ediliyor. Bu nedenle formülasyonu için seçi-
18
CargillHaberler - Eþsiz bir Cargill uzmanlýðý
len içerik maddeleri ve stabilizatörler, bu genel
görüntüyü geliþtiriyor olmalýdýr.
Dondurulmuþ sorbelere eklenen þekerler, meyvenin tatlýlýðýna katkýda bulunmakta ve ayrýca
çözeltinin donma noktasýný geciktirmekte. Þeker
eklenmesi yoluyla donma noktasý geciktirilmiþ
olan sorbeler, daha yumuþak ve kaþýkla tüketilmesi daha kolay hale geliyor.
Bir dondurulmuþ sorbe stabilizatörü, etki bakýmýndan birbiri için tamamlayýcý olan iki ayrý
fonksiyonel elemandan oluþuyor:
Birinci eleman kývam oluþturucu madde olarak etki gösteriyor. Deðiþen oranlardaki pektin,
keçiboynuzu gamý, guar gam ve selüloz gam
gibi hidrokolloidlerden yapýlýyor.
Bu hidrokolloid eleman, kullanýlan iþlem tekniðine uyacak
þekilde formüle ediliyor: Kalýplama, ekstrüzyon, dökme veya dekor. Ayrýca gerekli doku, yapýsýna göre
formüle ediliyor: Sert kristal doku, kaymaksý veya erimesi geciktirilmiþ.
Düþük yaðlý, doðal, saðlýklý beslenme biçiminde ortaya çýkan tüketici talebinin karþýlanmasý
amacýyla Cargill; bu özel uzmanlýðýný geniþ bir alanda kullanýyor. Cargill, Türkiye’de
dondurma, su buz ve sorbe üretiminde kullanýlan kývam vericiler pazarýnda iki yýllýk yoðun
çalýþmalar sonucunda belli bir pay sahibi oldu. Cargill Türkiye elde ettiði pazar payýný
Kapak
önümüzdeki yýllarda katlayarak arttýrmayý planlýyor.
Pazarýn çok önemli bir kýsmý orta ölçekli üreticiler
ve artizan üretim yapan pastanelerden
müteþekkil…Bu nedenle pastaneler ve onlarýn
dondurma ustalarýndan gelecek yorumlar, talepler
Cargill Türkiye için son derece büyük önem taþýyor.
Bir sorbe stabilizatörünün ikinci elemaný, köpük yapýcý bir madde olarak etki gösteriyor. Bir
dondurulmuþ sorbe, %70 ile %100 arasýnda hacim
artýþýna sahip. Bu, son üründe %35 ila %50 oranýnda havaya yer verilmesi anlamýna geliyor. Sorbenin temel bileþeni su olduðu için, havaya bu þekilde yer verilmesi en büyük güçlüðü oluþturuyor.
LygommeTM FZ serisi
Cargill, dondurulmuþ sorbelerin imalatý için özel
olarak tasarlanmýþ bir stabilizatör yelpazesi geliþtirdi: LygommeTM FZ serisi.
Cargill’in sýký kalite kontrol süreçleri ve derinlemesine uygulama uzmanlýðý, her bir formülasyonun (ister dondurma, ister sorbe, ister dondurulmuþ krema veya isterse baþka bir dondurulmuþ tatlýya yönelik olsun), hedef tüketici kesimin tam ihtiyaçlarýnýn ve imalatçýnýn bireysel iþlem gereksinimlerinin karþýlanmasýný saðlayacak
biçimde geliþtirilmesini temin ediyor.
Fransa sütçülük bölgesinin göbeðindeki Baupte’de bulunan iyi donanýmlý bir pilot tesis sayesinde, bu iþe özgü bir bilim adamý ve teknisyen
ekibi, imalat konusundaki vizyonu gerçeðe dönüþtürmeyi amaçlýyor.
Bu ekip: Yað küreciði boyut daðýlýmý, erime kinetiði, buz kristali boyutu, hava kabarcýklarýnýn
daðýlýmý, hava fazý stabilitesi, büzülme deðerlendirmesi, dinamik reoloji ve kaþýklanabilirlik gibi
bir dizi yenilikçi kontrol yönteminden yararlanabiliyor.
Diðer Cargill iþ birimleri ve dýþ
akademik ortaklarla gerçekleþtirilen sinerjiler; düþük kalorili ve kalorisiz þekerler, yað tipleri, kakao, aromalar ve meyve ve sebze sularý dahil
olmak üzere, içerik maddeleri ve bunlarýn iþlevselliði konusunda ek uzmanlýk elde
edilmesine katkýda bulunuyor.
Cargill Türkiye, pazarda büyüyor
Düþük yaðlý, doðal, saðlýklý beslenme biçiminde
ortaya çýkan tüketici talebinin karþýlanmasý; ayný
zamanda duyularý baþtan çýkaran, besleyen ve
tatmin eden ürünlerin geliþtirilmesi amacýyla
Cargill, bu özel uzmanlýðýný geniþ bir alanda kul-
lanýyor. Cargill, Türkiye’de dondurma, su buz ve
sorbe üretiminde kullanýlan kývam vericiler pazarýnda iki yýllýk yoðun çalýþmalar sonucunda
belli bir pay sahibi oldu.
Cargill Türkiye elde ettiði pazar payýný önümüzdeki yýllarda katlayarak arttýrmayý planlýyor.
Cargill Türkiye, teknik ve ticari olarak; yalnýzca büyük endüstriyel üreticilere
odaklanmýyor.
Pazarýn çok önemli bir kýsmý orta
ölçekli üreticiler ve artizan üretim
yapan pastanelerden oluþuyor… Cargill Kývam Verici Çözümler Türkiye Ýran Ürün Müdürü Toygun Atlan, “Bunun bilincindeyiz ve bu nedenle pastaneler ve onlarýn dondurma ustalarýndan
gelecek yorumlar, talepler bizim için son derece
büyük önem taþýyor. Zorlu bir pazarda stabilizer
karýþýmlarýmýzýn kendisini kýsa zamanda göstermesi elbette sevindirici oldu. Bu ürünlerimizin
ayný satýþ kanallarýyla Cargill’in aromalarý ve kakaosu ile destekleniyor olmasý da ivmemizi arttýrdý” diyor.
CargillHaberler - Eþsiz bir Cargill uzmanlýðý
19
CargillHaberler
Hayýrlý uðurlu olsun dilekleriyle baþlayan
Ýnceden bir eðitim öyküsü
Cargill Türkiye desteðiyle hizmete giren Uludað Üniversitesi
Orhangazi Meslek Yüksekokulu Gaz ve Tesisatý Teknolojisi
Bölümü Uygulama Atölyesi, halen bu bölümde eðitim gören 70
öðrencinin geleceðine farklý ufuklar açacak.
rhangazi Meslek Yüksekokulu (OMYO) eðitim-öðretime baþlamasýndan 10 yýl sonra ilk
uygulama atölyesine kavuþtu. Cargill Türkiye tarafýndan yaptýrýlan Gaz ve Tesisatý Uygulama
Atölyesi’nin hizmete girmesi dolayýsýyla 5 Mayýs’ta bir tören gerçekleþtirildi. Öðrencilerin de
hazýr bulunduðu törene Uludað Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mete Cengiz, Orhangazi Kaymakamý Ertan Peynircioðlu, OMYO Müdürü Doç. Dr.
Murat Zencirkýran’ýn yaný sýra; Cargill Türkiye
Yönetim Kurulu Baþkaný Murat Tarakçýoðlu, Murahhas Aza Mustafa Sayýnataç, Uludað Üniversitesi’nden öðretim üyeleri ve ilçedeki sivil toplum
kuruluþlarýnýn temsilcileri katýldý.
O
Hizmete açýlan Gaz ve Tesisatý Uygulama Atölyesi’nin
kurdelesi, Prof. Dr. Mete Cengiz, Ertan Peynircioðlu,
Murat Tarakçýoðlu ve Doç. Dr. Murat Zencirkýran
tarafýndan kesildi.
20
CargillHaberler - Ýnceden bir eðitim öyküsü
OMYO Müdürü Doç. Dr. Murat Zencirkýran’ýn
açýþ konuþmasýyla baþlayan programda söz alan
Cargill Türkiye Yönetim Kurulu Baþkaný Murat
Tarakçýoðlu, Cargill Türkiye’nin bulunduðu yörenin ihtiyaçlarýyla ve kalkýnmasýyla yakýndan ilgilendiðini belirtti. Cargill Türkiye’nin sadece dünya kalitesinde gýda ham maddesi üretmekle kalmayýp, ayný zamanda “gelecekten sorumluyuz” ilkesinin gereði olarak sosyal projelere de imza at-
týðýný kaydeden Tarakçýoðlu, “Eðitim ve saðlýk
alanýnda gerçekleþtirdiðimiz yatýrýmlarla aydýnlýk bir geleceðin oluþmasýna katkýda bulunuyoruz. Bu nedenle böyle bir çalýþmada yer almaktan
büyük mutluluk duyduk” dedi.
Uludað Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mete
Cengiz de konuþmasýnda OMYO’nun eðitimde her
geçen gün büyük mesafe kaydettiðine deðindi.
Meslek yüksek okullarýnda uygulamalý eðitime
dönük atölyelerin oluþturulmasýndan dolayý
memnun olduðunu ifade eden Rektör Cengiz;
katkýlarý nedeniyle Tarakçýoðlu’na teþekkür etti.
“Ýlk adýmý Cargill ile attýk”
Atölye açýlýþýnýn ardýndan görüþtüðümüz OMYO
Müdürü Doç. Dr. Murat Zencirkýran; “Uygulamalý
eðitim noktasýnda öðrencilerimize açtýðýmýz ilk
atölyemiz” diyor. “O da Cargill Türkiye’ye kýsmet
oldu”. Bu atölye meslek yüksekokulunun bilgisayar laboratuvarýndan sonra teknik anlamda açýlan ilk atölye… Zencirkýran, atölyenin açýlmasý
kararýnda önümüzdeki yýllarda Yüksek Öðretim
Kurumu (YÖK) tarafýndan, özellikle mesleki eðitim ile ilgili yapýlmasý planlanan deðiþikliklerin
etkili olduðunu söylüyor.
“YÖK’ün almýþ olduðu bir karar var. Bu karar
çerçevesinde YÖK, üç sömestr dediðimiz bir eðitim sistemine geçecek. Bu eðitim sistemine geç-
mesi için de birtakým yasal düzenlemelerin yapýlmasý lazým. Þu anda yasal boyutun hangi aþamada olduðu ile ilgili bir bilgimiz yok, ama bize gelen yazýda çok ciddi uyarýlar vardý” diyor.
YÖK genelgesinde kýsaca; meslek yüksekokullarýnýn uygulamalý eðitimleri ya kendi atölyelerinde, laboratuvarlarýnda, bu tür uygulama alaný
olmayan okullarýn ise sanayi kuruluþlarýyla iþ birliðine giderek yapmasý isteniyor. Eðer bu durum
çözüme kavuþmazsa; YÖK, genelge yürürlüðe girdikten sonraki yýl, uygulamalý eðitim yapýlamayan okullardaki programlara öðrenci alýmýný durduracak. “Dolayýsýyla açýlmýþ bir programda öðrenci alýmýný durdurmak iyi bir þey deðil” diyor
Zencirkýran.
Diðer sebep ise sanayicilerin meslek yüksekokullarýndan gelen öðrencilerin düzgün bir mesleki eðitim almadýðýna dair þikâyetleri. Zencirkýran, sanayicinin “Biz bu öðrencileri tekrardan 12 yýl yetiþtirmek zorunda kalýyoruz” þeklindeki sitemleri olduðuna dikkat çekiyor. Zencirkýran bu
nedenle OMYO’daki eðitimi maksimum seviyeye
çýkarmayý amaçladýklarýný, sadece gaz ve tesisatý
teknolojisi programýnýn deðil, diðer programlarýn
da benzer þekilde uygulamalý eðitim verilecek
atölyelere ihtiyacý olduðunu söylüyor.
yöremizdeki diðer kuruluþlarýn da elini taþýn altýna koymasýný bekliyoruz”.
Sonuçta, bu bir kýsmet meselesi midir bilinmez. Ama bu inceden eðitim öyküsünün ardýnda
70 gencin ve daha sonra gelecek baþka gençlerimizin eðitiminde, yeni ufuklar açýlacaðýndan
eminiz… Bizim temennimiz Türkiye’ye dair, Orhangazi’ye dair, eðitime dair güzel öykülerin yazýlmasý… Cargill Türkiye inceden inceye, öyküsünü yazmaya devam ediyor.
Sadece gaz ve tesisatý teknolojisi
programýnýn deðil, diðer programlarýn da uygulamalý
eðitim verilecek atölyelere ihtiyacý var.
Sosyal sorumluluk
“5 yýllýk bir stratejik plan yaptýk” diyor. “Burada bizi engelleyecek tek þey tabii ki bütçe… Aþýrý bir kesinti olursa bir þey yapamýyoruz zaten.
Bir de tabii özel sektördeki paydaþlarýmýzýn bize
bu konuda gösterecekleri ilgi ve destek. Dolayýsýyla bu ilk adýmý Cargill ile attýk ve bundan da
son derece mutluyuz. Atölyemiz için gerekli olan
tüm imkânlarý saðladýlar. Cargill’in devamýnda,
CargillHaberler - Ýnceden bir eðitim öyküsü
21
CargillHaberler
Doðal yapý saðlamlaþtýrma çözümleri ile daha gerçek bir
2008’de yaklaþýk 3,70 milyar
Euro’luk perakende deðeriyle
pastiller, sakýzlar, jeliler ve
yumuþak þekerlemeler son beþ
yýlda oldukça iyi performans
gösterdiler.
Cargill, yumuþak þeker ve sakýzlara farklý yapý ve
aroma ihtiyaçlarýný karþýlamak için
Unipectine™PG serisinde kullanýma hazýr pektinler geliþtirdi.
22
CargillHaberler - Tatlý dünyasý
uþkusuz bu baþarý hikâyesinin önemli bir
parçasý; tüketicilerin tatlýlarda bile mümkün olduðunca “doðal” ürünlere talebinin artmasý. Dolayýsýyla Cargill de global olarak az þekerli
ya da þekersiz gamlara ve jelilere olan ilgiyi yakýndan takip ediyor.
K
Bileþenlerin elde edildiði maddeler de önemli
hale geldi, artýk daha çok bitkisel olanlar tercih
ediliyor. Hayvan derisi ve kemiðinden elde edilen
BSE, jelatin; uzun yýllardýr þekerleme üreticileri
tarafýndan kývam verici, jelleþtirici ve stabilizör
olarak yaygýn bir þekilde kullanýlýyor ve vejetaryen olan ya da olmayan tüm tüketiciler için ayrým
olmamasý nedeniyle çoðu tüketiciye ulaþýlmýyordu. Ayrýca Müslüman ve Yahudi tüketiciler için
gýdalarýn menþei önemli olduðundan dünya genelinde Helal ve Koþer (Yahudilik açýsýndan helal)
gýdaya talep artýyor. Þekerlemelerde jelleþtirme
amacýyla pektin ve karragenan gibi bitkisel kývam vericiler kullanýlmaya baþlanýyor.
Meyvelerden özellikle de narenciyelerin kabuklarý ve elma posasýndan elde edilen yüksek metoksilli (HM) pektinler, meyve pestilleri, dolgulu sakýzlar ve yumuþak þekerler gibi asitli þekerlemelerde yýllardýr kullanýlýyor. Aslýnda, üreticilerin
çoðu þekerlemelerde diðer hidrokolloidler yerine, tüketicilerin yýllardýr evlerde reçel ve jel yapmak için kullandýklarý doðal bir bileþen olarak
bildikleri pektini kullanmayý tercih ediyor.
Cargill, yumuþak þeker ve sakýzlar için farklý
yapý ve aroma ihtiyaçlarýný karþýlamak amacýyla
Unipectine™PG serisinde kullanýma hazýr pektinler geliþtirdi.
HM pektinler, yalnýzca yüksek þeker ve asit koþullarýnda jelleþtiklerinden meyveli þekerlemelerde ve sakýzlarda kullanýlmak için çok uygun.
Bunlarýn %59-65 gibi yüksek esterleþme oranlarý
(pektin molekülü içindeki esterlenmiþ galakturonik asit birimlerinin yüzdesi) var. Arzu edilen
parlaklýk, þeffaflýk ve yapýya göre ham madde ola-
rak narenciye ya da narenciye ile elma karýþýmý
kullanýlabiliyor. Narenciye bazlý pektin, elma posasýndan elde edilenden daha parlak ve daha saydam oluyor.
Unipectine™PG serisindeki pektin çeþitleri,
sýcak viskoziteyi azaltmak ve jelleþme ýsýsýný kontrol altýnda tutabilmek amacýyla tamponlayýcý
tuzlar içerirler. Tuz, ayrýca piþirme iþlemi sýrasýnda, ortam pH’sýnýn jelleþme kývamýnýn azalmamasý için 4,5’ten az olmasýný; hýzlý jelleþmemesi için
de 3,6’dan yüksek olmasýný saðlýyor.
HM pektinler, yoðun meyve içerikli þekerlemelerde de kullanýlabiliyor. Ayrýca unlu mamul,
kahvaltýlýk gevrekler ve atýþtýrmalýklara eklenen
meyve parçalarýnda da kullanýmlarý giderek artýyor. Unipectine™PG serisinde geleneksel HM
pektin çeþitlerinin yaný sýra LM (düþük metoksilli) pektinler de bulunuyor. LM tipi pektinler için
HM pektinlerde olduðu gibi pH sýnýrlamasý bulunmuyor, kalsiyum kullanýlarak çeþitli pH düzeylerinde jelleþme saðlanýyor. LM pektinlerin
avantajý daha nötr aromalý jellerin (Hindistan
cevizi, kahve, çikolata vb) elde edilmesini saðlayarak yeni aromalarýn geliþtirilmesine olanak
vermesi. Unipectine™PG serisindeki LM pektinler yeni lezzetler için mükemmel bir çözüm olarak; üretim hatlarýnda kolay kullanýma olanak
veren tampon tuzlarý ile standardize edilmiþ olarak piyasaya sunulmaktadýr
Cargill’in Unipectine™PG serisi farklý yapý ve
tatlar sunuyor ve jelleþme süresi asit/pektin düzeyleriyle ayarlanabiliyor. Ayrýca vejetaryen, Helal ve Koþer gýda güvencesiyle; modifiye niþasta, jelatin, agar gibi diðer kývam vericiler ile kolayca kombine edilebiliyor.
Cargill çözümleri
Reçel üreticisinin dostu
Unipectine™ PG serisi
• Unipectine™ PG 569 S SB: %1,7 ile %2,5
arasýndaki oranlarda kullanýlan bu pektin,
yumuþak ve kremsi bir yapý saðlar. Formülde
yüksek asit içeriðini tampon tuzlarýyla dengeler
ve 65°C gibi çok düþük ýsý gerektirir.
• Unipectine™ PG 769 C S SB: %1,7 ile %2,5
arasýndaki oranlarda kullanýlan bu pektin,
kullanýlan tamponlama tuzunun türü ve
kalitesine baðlý olarak saðlam ve kohezif bir
yapý saðlar. Optimal pH deðeri 3.2 / 3.5.
civarýndadýr. Süre açýsýndan PG 569 S SB
pektinden daha hýzlýdýr ve formülde miktarýnýn
arttýrýlmasý, yüksek sýcaklýklarda yüksek
viskoziteye neden olmaz ve ayrýca daha sýký bir
yapý ve kalýptan kolay çýkarýlabilme özelliði
Deniz yosunundan tatlýlara
Pektin tüketiciler arasýnda daha fazla tanýnmasýna karþýn, jeli tipi yumuþak þekerlerde karragenan kullanýmý daha az bilinir. Pektin gibi karragenan da bitkiseldir ve yüzyýllardýr gýdalarda ve
kiþisel bakým ürünlerinde kullanýlmaktadýr. Karragenanlar ýsýl olarak geri döndürülebilen (tersinir) jelleþtirme, kývam ve stabilite vericiler olarak, temelde gýda endüstrisinde kullanýlýrlar.
Proteinlerle kendilerine özgü etkileþimleri, keçiboynuzu gamý ve konjac gamý gibi diðer hidroklo-
saðlar.
• Unipectine™ PG 109 C: %1,2 ile %1,7
arasýndaki oranlarda kullanýlan bu pektin, sýký bir
yapý saðlar ancak tamponlama tuzlarý içermez.
Piþirme sýrasýnda ve son üründe pH kontrolü
gereklidir.
• Unipectine™ PG 335 CS: %1.7 ile %2.5
arasýndaki oranlarda kullanýlan bu pektin, kahve,
Hindistan cevizi gibi daha nötr aromalar için
uygundur.
CargillHaberler - Tatlý dünyasý
23
CargillHaberler
Cargill’in Satiagel™ PG karragenan serisi
• Unipectine™ PG 569 S SB: %1,5-2,0 civarýnda kullanýldýðýnda çok yumuþak ve elastik jeller elde edilir.
• Satiagel™ PG 350: %1,5-2,0 civarýnda kullanýldýðýnda çok yumuþak ve bir o kadar da yapýþkan jeller elde edilir.
• Satiagel™ PG 450: %1,5-2,0 civarýnda kullanýldýðýnda çok saðlam ve kohezif jeller elde edilir.
• Satiagel™ PG 500: %1,5-2,0 civarýnda kullanýldýðýnda çok saðlam ve az kohezif jeller elde edilir.
Cargill,þekerlemelerde kullanýlan
Satiagel™PG serisi
karragenanlarý için
Fransa, Morocco, Arjantin,
Þili, Afrika’nýn doðu sahilleri ve
Filipinler’den tedarik ettiði
farklý türlerdeki
kýrmýzý deniz yosunlarýný
(Rhodophyceae) kullanýyor.
roidlerle sinerjik etkileri nedeniyle; süt ve et
ürünleri, toz ürünler, meyve ürünleri ve tatlýlar,
dondurma gibi gýda uygulamalarýnda kullanýlmaya çok uygundurlar. Aslýnda bundan 600 yýl önce
ilk kez Ýrlanda’da sütün jelleþtirilmesinde kullanýlmýþtýr. Ayný þekilde Normandiya, Britanya ve
Fransa’da da kullanýlmýþtýr.
II. Dünya Savaþý sonuna kadar ekstraktlar endüstriyel olarak üretilmiyordu. Yalnýzca karragenanlar bazý kýrmýzý yosunlardan elde ediliyordu.
Cargill, þekerlemelerde kullanýlan Satiagel™PG
serisi karragenanlarý için Fransa, Morocco, Arjantin, Þili, Afrika’nýn doðu sahilleri ve Filipinler’den tedarik ettiði farklý türlerdeki kýrmýzý deniz yosunlarýný (Rhodophyceae) kullanýyor.
Doðal, elastik, fantastik
Jeli þeker ve sakýzlarda karragenanlar elastik ve
iyi kalitede jel elde etmek üzere jelatine alternatif olarak kullanýlýyor. Ayrýca diðer hidrokolloidlere göre saðladýklarý daha fazla elastiklik sayesinde yeni yapýlarýn geliþtirilmesine olanak veriyor. Ancak doðru karragenan seçimi, istenen yapýnýn ve jelleþmenin elde edilmesinde çok büyük
önem taþýyor.
Çok çeþitli olmalarý nedeniyle karragenanlar
kabaca iki gruba ayrýlmýþ olan üç ana ideal karragenan tipi olarak sýnýflandýrýlabilirler:
Jel oluþturan karragenanlar, kappa
ve iota fraksiyonlarý bakýmýndan zengin;
kývam oluþturan karragenanlar ise lambda
fraksiyonlarý bakýmýndan zengin ürünlerdir.
Cargill’in Satiagel™PG serisindeki karragenanlar, saðladýklarý þekerleme yapýsýna göre sað-
24
CargillHaberler - Tatlý dünyasý
lamlýk, yapýþkanlýk ve elastiklik olarak sýnýflandýrýlýyor. Saðlamlýk, jelin küçük bir deformasyonda
ne kadar saðlam ya da zayýf olduðu; yapýþkanlýk,
jelin koparýlmasýnýn ne kadar kolay ya da zor olduðu; elastiklik ise deforme edildikten sonra jelin þeklinin düzelme kapasitesini ifade ediyor.
Örneðin, Satiagel™PG 500 sert ve kýrýlgan bir
jel yapýsý saðlarken, Satiagel™PG 300 çok yumuþak ve elastik bir jel yapýsý saðlar. Satiagel™PG
serisindeki karragenanlar erimeye karþý çok dayanýklý olduklarýndan sýcak ülkelerdeki jeli þekerlemelerde kullanýlmaya çok uygundur. Diðer
taraftan jelatin taþýma ve depolama sýrasýnda
yüksek sýcaklýkta þekerlemelerin erimesi ve birbirine yapýþmasýna yol açar.
Karragenanlarýn jelleþme sýcaklýklarý
Birincisi, ýsý ayarlamalarýnda nispeten düþük
viskozitesi nedeniyle þekerleme son brikste dökülebilir (þeker kütlesi) ve yüksek ýsý ayarlarý
nedeniyle fýrýnlamaya gerek olmadan15 dakika
içinde þekillenebilir. Ancak bunun için doldurma
ýsýsýnýn yüksek olmasý (genellikle 95°C’den fazla) gereklidir.
Ýkincisi, eðer ürünün briks seviyesi %60 ise
jelleþme ýsýsý 20 ila 25°C düþer. Ancak sonrasýnda
jelileri 24-48 saat 40-60°C’de kurutmak gerekir.
Üçüncüsü, karragenanýn dozu ya da konsantrasyonu ne kadar yüksek olursa, jelleþme ýsýsý da
o kadar yüksek olur. Bu, Satiagel™PG karragenanda doz %2-4’e çýktýðýnda 15°C artýþa ulaþabilir. %2’den fazla karragenan kullanýldýðýnda düþük brikste bekletildikten sonra (60-70°C) kurutulmasý gerekir.
Karragenanlarýn asit duyarlýlýðý
Karragenanlar sýcak koþullarda asite duyarlý olduðundan, Cargill, son üründe yapý kaybýný önlemek için pH >3,8 düzeyinin kullanýlmasýný tavsiye eder. Bunun üzerindeki pH seviyelerinde kar-
Üreticilerin çoðu
þekerlemelerde diðer
hidrokolloidler yerine,
tüketicilerin yýllardýr evlerde
reçel ve jel yapmak için
kullandýklarý doðal bir bileþen
olarak bildikleri pektini
kullanmayý tercih ediyor.
Her iki seri de vejetaryen, helal ve koþer
güvencesine sahip olduðundan üreticiler,
tüketicilerinin beðenecekleri bir ürün
ürettiklerinden emin olabilirler.
Cargill çözümleri
Karragenanlarýn jelleþme sýcaklýðýna, kullanýlan
karragenan tipinin dýþýnda üç ilginç faktörün etkisi söz konusudur.
ragenanlar yapýda herhangi bir deðiþim olmaksýzýn pH deðiþikliklerini tolere eder.
Tatlý baþarý
UnipectineTMPG petkin serisi ve SatiagelTMPG
karragenan serisi farklý yapýda ürünler yaratmak
için tek baþýna ya da niþasta ve jelatin gibi diðer
gamlarla birlikte kullanýlabilir. Her iki seri de vejetaryen, helal ve koþer güvencesine sahip olduðundan üreticiler jelatin kullanmadýklarýnda, yeme alýþkanlýklarý ve inançlarý ne olursa olsun
tüm tüketicilerinin beðenecekleri bir ürün ürettiklerinden emin olabilirler. Ayrýca her iki serideki kývam vericilerin jelleþme ýsýlarý sayesinde, içi
sývý dolgulu jeli tipi þekerlemelerin zor üretim
koþullarýnda önemli bir avantaj saðlar.
Jeli tipi þekerleme ve sakýzlarda yepyeni kývamlar ve yepyeni fikirler denemek isteyen ama
maliyetten kaçýnan üreticiler, Cargill’in uygulama merkezlerinde aradýklarý yanýtlarý bulabilirler. Endüstri ölçeðinde donanýmlý pilot tesislerde
Cargill kývam vericiler uzmanlarý, müþterilerle
birlikte çalýþarak yeni ürünler ve sistemler geliþtiriyorlar, araþtýrmalar ve yerinde yardým saðlayarak pazar koþullarýný ve tüm olasýlýklarý test ediyorlar. Geniþ kývam vericiler portföyüne ve Cargill’in tatlandýrýcýlar ve aromalar gibi diðer iþ birimlerine eriþme olanaðýyla Cargill, üreticilere
jeli, yumuþak þeker ve sakýzlarýn üretildiði gerçek bir tatlý dünyasý sunuyor.
CargillHaberler - Tatlý dünyasý
25
CargillHaberler
26
CargillHaberler - Ergün Efendioðlu
“2 Milyar dolardan söz ediyoruz”
Türkiye’nin 65 ilini geride býrakan ekonomisiyle Orhangazi,
yýllýk yaklaþýk 2 milyar dolarlýk bir katma deðer üretiyor!
ay be! dediðinizi duyar gibiyiz, çünkü 2 milyar dolarý duyunca biz de ayný tepkiyi verdik.
“Orhangazi dediðimizde ne büyüklükte bir ekonomiden söz ediyoruz?” sorumuza, Orhangazi Ticaret ve Sanayi Odasý (OTSO) Baþkaný Ergün
Efendioðlu’nun cevabý “Yaklaþýk 2 milyar dolar!”
oldu. Eminiz, tek baþýna bu cevap bile, ‘sadece dýþarýdan bakanlarýn deðil, bizzat Orhangazi’de yaþayanlarýn da ilçelerine bakýþýný deðiþtirecektir’
diye düþünüyoruz.
V
Baþkan Efendioðlu da 4 yýla yaydýðý 14 maddelik çalýþma planýný, Orhangazi’nin sürekli büyüyen ekonomisini göz önüne alarak hazýrlamýþ.
Çünkü bu miktarýn 1,6 milyar dolarý, OTSO üyesi
900 firmadan geliyor. Üyelerin Türkiye ihracatýna
katkýlarý ise yýllýk 500 milyon dolar civarýnda.
Baþkanýn hedefi ise bu katkýyý arttýrmak: “Üyelerimizi dünyaya entegre etmek istiyoruz. Bu süreçte karþýlaþabilecekleri engelleri kolay aþmalarý yönünde çalýþmalarýmýz devam ediyor. Eðitimler düzenliyoruz, KOSGEB vb. teþviklerden faydalanmalarý için çabalýyoruz. Ayrýca Oda olarak,
üyelerimizin yurt içi ve yurt dýþý fuar organizasyonlarýnda tanýtýmýný üstleniyoruz” diyor.
Efendioðlu’nun hayalinde ise “GSMH’sý yüksek, iþsizliðin olmadýðý, sosyal yaþam alanlarýnýn
Avrupa seviyelerinde olduðu ve þehir estetiðini
yakalamýþ bir Orhangazi” var.
Sohbet
Orhangazi Ticaret ve Sanayi Odasý Yönetim Kurulu Baþkaný Ergün Efendioðlu:
Görevdeki bir yýlýnýzýn deðerlendirmesini yapmanýzý istesek, neler söylersiniz?
Arkadaþlarýmla beraber göreve gelirken, üyelerimize 4 yýllýk bir çalýþma takvimi sunmuþtuk. Bu
takvimimizde yaklaþýk 14 maddelik bir iþ programýmýz vardý. Her yýl ortalama 4 maddeyi hayata
geçirmeyi planlamýþtýk. Geride býraktýðýmýz yýlda, bunlardan ilk yýl için belirlediðimiz planlarýmýzý gerçekleþtirdik.
Neydi bunlar? Öncelikle odamýzýn üyelerine
daha kaliteli ve hýzlý hizmet vermek amacýyla
odamýz personelinin 6 aylýk eðitiminden sonra
ÝSO 9001-2000 kalite belgesini hak ederek odamýza kazandýrdýk. Sonrasýnda gerek üyelerimizin
gerekse personellerinin eðitimine yönelik çeþitli
eðitim, panel ve konferanslar gerçekleþtirdik.
Bir diðer sözümüz, yurt içi ve yurt dýþý fuarlara
katýlarak üyelerimizin ürünlerinin tanýtýlmasý
idi. Bu anlamda Ýzmir Vin-Olive Gýda Fuarý’nda
ve Ýstanbul CNR Gýda Fuarý’nda odamýz tarihinde
ilk defa Oda olarak stant kiraladýk. Böylece üyelerimizin ürünlerini tanýtma fýrsatý bulduk.
Fotoðraf çekimi esnasýnda Baþkan Efendioðlu önceki
dönem baþkanlarýnýn fotoðraflarýný arkasýna alarak poz
veriyor. Sohbetimizde eski baþkanlarýn, Orhangazi iþ
dünyasýna yaptýklarý katkýlardan da söz ediyoruz.
Ayrýca bu yýl baþka bir ilki gerçekleþtirerek
yurt dýþýna açýlýyoruz. 25-29 Mayýs 2010 tarihlerinde Brezilya’nýn Sao Paolo þehrinde düzenlenecek olan ve açýlýþýný Baþbakanýmýz Sayýn Recep
Tayyip Erdoðan’ýn yapacaðý Türk Ýhraç Ürünleri
CargillHaberler - Ergün Efendioðlu
27
CargillHaberler
Orhangazi hýzlý büyüyen ve yoðun göç alan bir ilçe. Efendioðlu, ilçeden geçmesi planlanan
Ýstanbul-Ýzmir otoyolunun ilçeyi daha hýzlý büyüteceðine inanýyor. Önerisi ise; tüm yetkili
organlarýn bir araya gelip, Orhangazi’nin 5, 10 ve 20 yýllýk makro planlarýnýn süratle hazýrlanmasý.
Fuarýna üyelerimizin ürünleriyle katýlým saðlayacaðýz. Bunun dýþýnda Eylül ayýnda Ýstanbul’da düzenlenecek olan CNR Gýda Fuarýna da oda olarak
katýlacaðýz. Bir baþka çalýþmamýz ise üyelerimizin, devlet kredi ve desteklerinden yararlanmasýný saðlamaktý. Bu amaçla KOSGEB Bursa Þube
Müdürünü Odamýzda aðýrlayarak üyelerimize
bilgilendirme semineri vermesini saðladýk. Akabinde birçok üyemizi KOSGEB veri tabanýna kaydederek, KOSGEB’den kredi almalarýna yardýmcý
olduk. Ayrýca üç ayrý banka ile odamýz arasýnda
protokol yaparak, üyelerimize avantajlý kredi
imkânlarý saðladýk. Sözün özü, çalýþma takvimimizde programladýðýmýzdan da hýzlý gidiyoruz.
Üyeleriniz arasýnda düzenlediðiniz anketin sonuçlarýndan da bahseder misiniz?
Evet, yaklaþýk 2 ay süren ve 312 üyemizin katýlýmýyla gerçekleþtirdiðimiz anketimizi, geçtiðimiz
günlerde Orhangazi kamuoyu ile de paylaþtýk.
Üyelerimize iki farklý konuda birçok soru sorduk.
Birinci konu, üyelerimizin odamýzdan ne tür hizmetler bekledikleri yönündeydi. Buradan çýkan
sonuç bizleri son derece mutlu etmiþtir. Çünkü
28
CargillHaberler - Ergün Efendioðlu
üyelerimiz; Ýnnovasyon, Marka Yaratma, Aile Þirketlerinde Kurumsallaþma gibi modern ticaretin
nimetlerinin farkýnda ve bu tür eðitimlerle, konferanslarla vizyonlarýný daha da geliþtirme arzusundalar. Bizler de yönetim kurulu olarak bu yýl
bu tür hizmetlere aðýrlýk vereceðiz.
Diðeri, genel ekonomiye yönelikti. Üyelerimiz,
2009 yýlýnýn zor geçtiðini fakat mümkün olduðunca personellerini iþten çýkarmadýklarýný belirttiler. Ancak daha dikkat çekici olaný; bu yýl nispi
bir iyileþme beklemelerine raðmen yeni personel
almayý düþünmemeleri. Üyelerimiz mevcut personel sayýlarýnýn beklenen iyileþmeye cevap verebileceðini söylüyorlar.
Bildiðiniz gibi %4,7 oranýnda küçüldük. Orhangazi’de durum nasýldý?
Evet, geçen yýl maalesef ülke olarak bir küçülme
yaþadýk. Orhangazi’de de durum farklý deðildi.
Geçen yýl yaþadýðýmýz bazý olumsuzluklar nedeniyle, özellikle sanayi kuruluþlarýmýzýn ilçemiz
için ne derece önemli olduðunu tatsýz bir tecrübe
ile de olsa, bir kez daha anlamýþ olduk.
Bu yýlýn ekonomik deðerlendirmesine gelince;
anketimizde bu soru da vardý. Hatta 15 Nisan’daki TOBB baþkanlar toplantýsýnda da ayný soru soruldu. Her ikisinde de cevap aynýydý; geçen yýla
göre nispi bir iyileþme bekleniyor, fakat iyileþme
arzu edilen seviyelerde olmayacak. Benim de görüþlerim bu yönde. Ýþsizliðin bu yýl da % 13 seviyelerinde olacaðýný, enflasyonun büyüme oranlarýndan daha hýzlý seyredeceðini ve hatta % 10 seviyelerine kadar çýkacaðýný düþünüyorum.
Orhangazi’de üç sektörün öne çýktýðý görülüyor:
Sanayi, madencilik ve tarým… Bu sektörlerin ilçenin kalkýnmasýnda ne gibi etkileri oldu?
Özellikle sanayi ve tarým için Orhangazi’nin gücü
diyebiliriz. Çünkü yaklaþýk 65 ili geride býrakan
bir sanayi potansiyelimiz var ve ilçemizde yaþayan birçok insan, sanayi kuruluþlarýmýzda çalýþmakta ya da bu kuruluþlara bir þekilde lojistik veya yan sanayi hizmeti vermektedirler. Yani geçimlerini saðlamada sanayimizin önemli katkýsý var.
Ancak, ilçemiz özellikle sanayi gücü sebebiyle
yoðun göç alýyor. Bu hýzlý nüfus artýþýna paralellik
Madencilik konusuna gelince -ben de bir madenci olduðum için biraz da öz eleþtiri yaparaksöylemek istiyorum ki; görselliðe ve þehir estetiðine verdiði hasar nedeniyle ilçemize katkýsý mý
oluyor, eksisi mi oluyor tartýþýlýr durumdadýr.
Ýlçe Ýznik Gölü’ne ve doðal güzelliðe sahip… Bu
açýdan baktýðýnýzda turizm, ilçe ekonomisine
katký saðlayacak 4. sektör olabilir mi sizce?
Kesinlikle olabilir. Özellikle Ýstanbul-Ýzmir
otoyolunun ilçemizden geçmesi ile beraber; ilçemiz, Ýstanbul’a 1 saatlik mesafeye inecektir. Yani
hafta sonunu Ýstanbul’un dýþýnda fakat Ýstanbul’a
yakýn yeþillikler içinde bir yerlerde geçirmek isteyen aileler için ilçemiz alternatif bir hafta sonu
tatil beldesi olabilir. Belediye Baþkanýmýzýn projeleri arasýnda da olan hobby bahçelerini yaparak, hafta sonunu Ýstanbul’un dýþýnda geçirmek
isteyen ailelere küçük birer bungalov tipi aðaç ev
ve bu evlere ait 30’ar 40’ar m2’lik bahçeler oluþturup, kendi sebze ve meyvelerini yetiþtirecekle-
ri ortamlar yaratabilirsek, özellikle hafta sonlarý
ilçemiz panayýr yeri gibi olur. Ve yine Orhangazi
Ovasý’ndan yararlanarak, devasa botanik bahçeleri yapabilir ve ilçemizi cazibe merkezi haline
getirebiliriz. Gerek Ýznik Gölü’nde yapýlacak su
sporlarý gerekse Keramet Köyündeki açýk ýlýcamýzla Ýstanbul’a yakýnlaþan ilçemize, diðer sektörlerde ortaya çýkabilecek kayýplarýmýzý turizmle telafi edebileceðimizi düþünüyorum.
OTSO olarak eðitim ve kültür alanýnda çalýþmalarýnýz var mý? En son "Ana-kýz okuldayýz" kampanyasý vardý. Buna benzer kampanyalar düþünüyor
musunuz?
“
Gayri Safi Milli Hasýlasý
yüksek, iþsizliðin olmadýðý,
sosyal yaþam alanlarýnýn
Avrupa seviyelerinde olduðu
ve þehir estetiðini yakalamýþ
bir Orhangazi’yi arzu
ediyorum.
Bu tür kampanyalara oda olarak ekonomik destek veriyoruz. Þöyle ki; geçtiðimiz günlerde Orhangazi Halk Eðitim Merkezi’nin organize etmiþ
olduðu ve Kaymakamýmýz Ertan Peynircioðlu’nun
himayelerinde yürütülen “Ýlçemizde Okuma Yazma Bilmeyen Kalmasýn” kampanyasýnda, mezun
olan kursiyerlere hediye edilen çeyrek altýnlarýn
sponsoru olduk. Yine bu kýþ, ihtiyaç sahibi 1.000
öðrenciye mont yardýmýnda bulunduk. Birçok öðrenciye de burs desteði saðlýyoruz.
CargillHaberler - Ergün Efendioðlu
Ergün Efendioðlu
gösteremeyen alt yapý hizmetleri nedeniyle süratli bir çarpýk kentleþme ile karþý karþýyayýz.
Sohbet
Efendioðlu; “Ne zaman yurt
dýþýndan dönsem þehir estetiði
konusunda oradaki düzen ve
intizamla, Orhangazi’deki çarpýk
kentleþmeyi karþýlaþtýrmadan
edemiyorum. Gerçekten çok
üzülüyorum. Fakat bunlarýn
hepsi, ekonomik imkân
meselesi. Bu nedenle icranýn
baþýndaki insanlarý da anlamak
gerekir” diyor.
”
29
CargillHaberler
Daha yaratýcý düþünebilmek ve böylece inovasyonu kolaylaþtýrmak için neler yapabiliriz?
Ýnovasyonu geliþtiren sihirli deðnek
Yaratýcýlýðýmýz her ne kadar bir ölçüde genetik olarak taþýdýðýmýz
özelliklerimizden olsa da; daha yaratýcý düþünebilmek,
geliþtirebileceðimiz bir yeteneðimizdir.
Ama bu konuda da egzersiz yapmak gereklidir.
öyle bir baþlýk, biraz da “ben çaba sarf etmeden her þeye sahip oluvereyim” trendine
uyarak kolaycýlýða alýþmýþ arkadaþlarýmýzýn da ilgisini çekebilmek için konulmuþtur. Dolayýsý ile
buradaki deðneðin özelliði, bize dokununca bizi
dâhi kýlmasýnda deðil, gýda veya tarým
sektörü iþ süreçlerinin iyileþtirilmesinde olduðu gibi bir çaba ve düzenli
bir uðraþ sonucunda biraz da disiplin
saðlayarak bize katkýda bulunmasýndadýr.
B
Düþünme sistemimiz
Ýlk önce, egzersizlere temel oluþturan
zihnimizin çalýþma prensiplerinden
bahsedeceðiz. Bizler beynimizde oluþmuþ olan
kalýplar aracýlýðýyla algýlarýz ve düþünürüz. Çevreyi algýlayýþýmýz, problem çözümlerimiz ve ürettiðimiz düþüncelerimiz genellikle geçmiþte oluþmuþ kalýplarý kullanarak yaptýðýmýz zihinsel iþlevlerdir. Bu kalýplar ise genellikle küçük yaþlarda çevreden aldýðýmýz uyarýlar, yaptýðýmýz zihinsel ve fiziksel aktivitelerle oluþturulur. Oluþturulan kalýplar bizlerin tüm hayatýmýz boyunca nasýl
algýlayacaðýmýz, hangi metotlarla düþüneceðimiz,
hangi alternatifleri yaratabileceðimiz konusunda
önemli ölçüde belirleyici olur. Küçük yaþlarda çocuklarýn aile ve okulda aldýklarý eðitimin kiþiliklerine ve zihinsel geliþimlerine bu derece büyük
ölçüde etkisinin olmasý, bu nedenledir. Yine ayný
nedenle, sürekli ayný uyarýlarý alan, farklý tür
uyarýlara maruz kalmayan zihinlerde, daha az sayýda kalýp oluþur. Bu durum bir anlamda sürekli
ayný uygulamalarý yaparak daha farklý ve verimli
sonuçlar alabileceklerini düþünen kiþilerin davranýþ tarzlarýnýn nedeni olarak da düþünülebilir.
30
CargillHaberler - Ýnovasyonu Geliþtiren Sihirli Deðnek
Beynimiz gelen uyarýlarý, benzeri uyarýlar için
daha önce oluþturmuþ olduðu kalýplara “rezonans” yapmasýyla; yani yeni uyarýlarýn zaten mevcut olan kalýplarla etkileþimde bulunarak onlarý
içine çekmesiyle alýr. Zihnimiz ne kadar farklý ve
çeþitli uyarýyý daha önceden algýlamýþ ve tanýmýþsa, yeni uyarýlar arasýndaki nüanslarý ve ayrýntýlarý o derece fark edebilme ve o derece esnek düþünebilme yetisine sahip olur.
Düþünme açýsýndan ise yeni bir durum veya
problem ile karþýlaþtýðýmýzda (genellikle farkýna
varmadan) daha önce düþünürken, problem çözerken kullanmýþ olduðumuz kalýplara,
formüllere ve yöntemlere “analoji” yapar, bir þekilde yeni durum ve problemi onlara benzeþtirerek çözmeye
çalýþýrýz.
Eðitim þarttýr da havuz problemleri þart deðil midir?
Bu baðlamda, “eðitim þart” söylemi
son derece isabetli bir saptamadýr.
Çünkü eðitim dediðimiz süreç hepimizin bildiði üzere aslýnda ileride karþýlaþacaðýmýz problemleri çözebilmek için gerekli kalýplarý
oluþturmak ve yetkinlikleri bu yönde geliþtirmektir. Dolayýsý ile zihin eðitimi yaratýcýlýða olanak
tanýyacak þekilde yapýlýrsa daha yaratýcý düþünebilmek de mümkündür. Sadece, yaþ ilerledikçe
yeni kalýp oluþturma becerimiz göreceli olarak
azalmaktadýr.
Bu baðlamda, yine sürekli eleþtirilen meþhur
“havuz problemleri”nin ortaöðretim müfredatýnda yer almasý her çocuk açýsýndan çok önemlidir.
Düþünün, bir taraftan boþaltacaðýmýz bir havuzu
ne diye diðer taraftan dolduralým, deðil mi? Ýlk
bakýþta birbirinin tersi olan bu eylemlerin birlikte yapýlmasý hakikaten de çok anlamsýz gözükmektedir. Ancak, bu problemlerle minik
beyinlere kalýp þeklinde kazýlan formüller, ileride karþýlaþýlabilecekleri günlük hayat problemini
ustaca çözebilmelerinde hemen iþe yaramakta-
Kiþisel geliþim
Buradaki deðneðin
özelliði, bize
dokununca bizi dâhi
kýlmasýnda deðil, bir
çaba ve bir düzenli
bir uðraþ sonucunda
biraz da disiplin
saðlayarak bize
katkýda
bulunmasýndadýr.
Çevreyi algýlayýþýmýz, problem çözümlerimiz
ve ürettiðimiz düþüncelerimiz genellikle
geçmiþte oluþmuþ kalýplarý kullanarak
yaptýðýmýz zihinsel iþlevlerdir. Bu kalýplar ise
genellikle küçük yaþlarda çevreden aldýðýmýz
uyarýlar, yaptýðýmýz zihinsel ve fiziksel
aktivitelerle oluþturulur.
CargillHaberler - Ýnovasyonu Geliþtiren Sihirli Deðnek
31
CargillHaberler
Zihnimiz bilinçaltý durumdayken, yani Alfa,
Teta veya Delta dalgalarý ön plandayken farklý
kalýplarýn içerisinde yer alan bilgiler
birbirleriyle iliþkilendirilebilmekte, böylece
bizleri yaratýcý çözümlere ulaþtýrabilmektedir.
dýr. “Bir taraftan saatte 80 l su akýtan A musluðunun doldurduðu, diðer taraftan ise B hortumunun havuzdan saatte 120 l su boþalttýðý ve baþlangýçta 240 l’lik su ile dolu olan havuzumuz toplam
kaç saatte tamamen boþaltýlabilir?” probleminde
çözüm; “240 l / (120-80) l/saat” formülünden 6 saat olarak bulunabilir.
Zihnimizde oluþturacaðýmýz çözüm kalýplarý,
karþýlaþacaðýmýz ifadesi farklý ama çözüm yolu
benzer problemleri çözebilmemize yardýmcý olur.
Kalýplarla düþünmenin etkisi
Yaratýcý düþünmedeki en büyük zorluk ise bir konuda düþünmeye baþladýðýmýzda mevcut bir kalýbý kullanmamýz, yaratýcý çözümün belki zaten
zihnimizde yer aldýðý yeni bir kalýba veya noktaya
geçemememizdir. Bunda beynimizde algýlama ve
düþünme iletiþimimizi saðlayan nöronlarýn yapýsýnýn ve çalýþma prensiplerinin büyük etkisi vardýr. Dergide bize ayrýlan yeri aþmamak için bu
konunun derinliklerine girmeyeceðiz. Sadece, nöronlarýn bu yapýda olan tasarýmýnýn aslýnda zihnimizin gereksiz iþlemlerle karmaþýklaþtýrýlmamasý, daha net ve
hýzlý düþünebilmemiz açýsýndan yararlý olduðunu belirtelim. Örneðin, arabanýn kapýsýný
açmak, arabayý çalýþtýrmak, vites deðiþtirmek, yavaþlarken frene basmak gibi refleksif olan, nasýl yapmak zorunda olduðunu düþünmediðimiz ve böylece zihnimizi fazla karmaþýklaþtýrmadan ve yormadan yaptýðýmýz birçok aktiviteyi nö-
32
CargillHaberler - Ýnovasyonu Geliþtiren Sihirli Deðnek
Ancak zihnimizin bizi “mevcut kalýpta hareket
etmeye zorlayan, kalýp deðiþtirtmeyen” bu yapýsý,
daha yaratýcý düþünebilmemiz için de bir engel
teþkil etmektedir. Aslýnda bizler bu konuya farklý
bir açýdan yaklaþarak, yaratýcýlýðý zaten zihnimiz
içerisinde bizim bilmediðimiz bir yerlerde kalmýþ
çözümlere, fikirlere ulaþabilme aktivitesi ve bu
konudaki yetenek olarak da tanýmlýyoruz.
Egzersiz yaparak beynimizin kalýplar üzerinden düþünme (yani, bir anlamda, yaratýcý olamama) özelliðini deðiþtirmiyoruz, sadece onun bu
muhafazakâr özelliðini yaratýcý fikir üretmek için
kullanýyoruz. Yani, yine kalýplarý kullanmaya devam ediyor ama farklý bir kalýba geçebilmek için yeni ara kalýplar yaratmaya ve
yeni kalýplar üzerinden yol almaya
alýþmaya çalýþýyoruz. Zaten
örneðin tenis, voleybol ve kayak gibi spor aktivitelerinde
“altyapý (fundemental) sahibi olmak” dediðimiz olgu bu tür yeni kalýplarý zihnimizde ve kaslarýmýzda oluþturabilmektir.
Beyin dalgalarý ve yaratýcýlýk
Önereceðimiz egzersizlere temel olacak ikinci
unsur beynimizin deðiþik durumlarda deðiþik
dalgalar üretmesi ile ilgilidir. Konuyu yine özetler
ve basitleþtirirsek, zihnimizin çevre koþullarýn-
dan etkilenmesine, olaylarý algýlamamýza ve konsantre olma seviyemize baðlý olarak 4 temel dalga türü ürettiðini söyleyebiliriz. Beta dediðimiz yüksek frekanstaki dalgalar bilinçli zihin aktivitelerinde, özellikle
bir problem üzerinde çalýþýrken, acil bir çözüm
ararken baskýn olmaktadýr. Diðer baþlýca dalgalar olan Alfa, Teta ve
Delta ise sýrasýyla frekanslarý giderek daha düþen dalgalardýr. Bu
dalgalar rahatlama, uyku, meditasyon, gevþeme hallerinde daha fazla ön plana çýkmakta, bilinçaltýndaki eylemleri hareketlendirmektedir.
Bu 4 beyin dalgasýndan hangisinin ön plana çýktýðý Yaratýcý Süreci direkt olarak etkilemektedir. Bilinçli düþündüðümüzde ön planda olan Beta
dalgalarý kalýplar üzerinde
daha hýzlý hareket edebilmemizi, oralarda yer alabilecek (genellikle daha önceden düþünülmüþ ya da öðrenilmiþ) çözümlere
hýzla ve otomatik bir þekilde ulaþabilmemize yardýmcý olmaktadýr.
Zihnimiz bilinçaltý durumdayken, yani Alfa,
Teta veya Delta dalgalarý ön plandayken farklý
kalýplarýn içerisinde yer alan bilgiler birbirleriyle
Zihnimizin çevre koþullarýndan etkilenmesine,
olaylarý algýlamamýza ve konsantre olma
seviyemize baðlý olarak 4 temel dalga türü
ürettiðini söyleyebiliriz.
Kiþisel geliþim
ronlarýmýzýn mevcut kalýplarý kullandýran, yeni
bir kalýba veya noktaya atlamamýza fýrsat vermeyen yapýsýna borçluyuz.
iliþkilendirilebilmekte, böylece bizleri yaratýcý
çözümlere ulaþtýrabilmektedir.
Nasýl ki iyi bir güveç yapabilmek için onu karýþtýrmamak ve kendi haline býrakarak piþirmek
gerekiyorsa, yaratýcý süreci iþletebilmek ve kalýplar arasý kendiliðinden bilgi geçiþine kolaylýk tanýmamýz için de bilinçdýþý düþünebilmemiz, ama
bilinçdýþý düþünmeyi yoðunlaþtýrmak için bu konunu üstüne düþmememiz, tam tersine zihnimizi
kendi haline býrakmamýz gereklidir.
Bu makalede, önümüzdeki sayýda iþleyeceðimiz “Daha Yaratýcý Düþünmek için Yapabileceðimiz Günlük Uygulamalar” konusu için önerilerimize temel teþkil edecek bilimsel gerçeklere yer
verdik. Ýþin mekaniðini biraz olsun çözebilelim
ve aklýnýzýn yattýðý ipucunu kullanabilin diye. Gelecek sayýda sizlere, yaratýcýlýðý arttýracak bazý
ipuçlarý vereceðiz. Saðlýcakla kalýn ve her zaman
daha yaratýcý fikirler geliþtirebilmenin mümkün
olabileceðini unutmayýn.
Yekta Özözer
[email protected]
www.cargill.com.tr
-
www.cargill.com