INSA467 Toplu Taşımacılık

Transkript

INSA467 Toplu Taşımacılık
INSA467 Toplu Taşımacılık
Birinci Hafta
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Toplu Taşımacılık
•
•
•
•
•
Ne?
Niçin?
Nasıl?
Ne zaman başladı?
Nerede?
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Temel Tanımlar
• Toplu Taşımacılık Nedir?
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Toplu Taşımacılık Nedir?
• Halkın kullanabileceği bir ulaşım seçeneği
• Otobüsler, metro, troleybüs, hafif raylı, banilyö treni,
yaşlı veya özürlü kişiler için talebe dayalı hizmet
veren araçlar, taksiler, feribotlar, deniz taksileri, veya
monoraylar toplu taşımacılık için kullanılabilir
• Bir özel şirket veya ulaşım idaresi tarafından
çalıştırılan araç filosu
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Elli kişinin işe gitmesi için en uygun yöntem nedir?
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Niçin Toplu Taşımacılık?
• Temiz çevre, enerji tasarufu veya daha iyi bir
yaşam kalitesi, traf,k yoğunluğunun
azaltılması
•
Cleaner environment, energy savings or a better quality of life, reducing traffic
congestion
• İthal edilen akaryakıta olan bağımlılığı
azaltmak
•
Reducing dependence on imported fuel
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Nasıl? Otobüs
• Hızlı otobüs taşımacılığı (Metrobüs), Ekspres
otobüs servisi, · Paratransit(ortak kullanımlı
taksi, dolmuş), · Minibüs taşımacılığı (Public
light bus), · Transit otobüs (banilyö otobüscommuter bus, city bus, or halk otobüsü-public
bus), · Troleybüs
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Minibüs-Dolmuş
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Troleybüs
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Nasıl? Raylı Sistem
• Cable railway, · Commuter rail, · Heavy rail, ·
Heritage railway, · Heritage streetcar, · Highspeed rail, · Inter-city rail, Interurban, · Light
rail, · Maglev, · Medium-capacity rail transport
system, · Monorail
• People mover, · Personal rapid transit, ·
Rapid transit, · Regional rail, · Rubber-tyred
metro, · Tram, · Tram-train
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Banilyö Treni
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Nostaljik/Tarihi tren
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Heritage Streetcar
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Yüksek Hızlı Tren (581 km/sa)!
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Şehirlerarası Tren
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Interurban Rail
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Hafif Raylı-Dublin, İrlanda
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Hafif Raylı-Eskişehir, Türkiye
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Hafif Raylı-Paris, Fransa
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Maglev-TransRapid Shanghai, China
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Monoray-Kuala Lumpur, Malezya
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Monoray-Dusseldorf Havalimanı, Almanya
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Monoray-Disneyworld, Florida, ABD
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Temel Tanımlar
• Ne zaman Toplu Taşımacılık Başladı?
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Kentleşmede Toplu Taşımacılığın
Tarihi ve Rolu
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Kentlerin İlk Gelişimleri
– Ulaşım ve Kentlerin Yerleşkesi
•
•
•
•
•
Yolların kesiştiği noktalar ve transit yükleme yapılan yerler
Maden bölgeleri
Stratejik durumlar
Tatil/sayfiye yerleri
Politik ve Diğer sebepler
– Ulaşım ve Kentlerin Büyüklüğü
• Yürüme, toplu taşımacılığı kullanma ve özel araç kullanma kentlerin
büyüklüğünü ve kentlerdeki yaşam tarzını etkilemektedir.
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
KENTLERİN İLK GELİŞİMLERİ
• Kentlerin Form ve Yapısı
• Anadolu'da Milet antik kentinden sık sık ilk sistematik planlı
şehirlerden (yaklaşık 450 milattan önce) biri olarak
bahsedilmektedir. Bu şehir içi ulaşımda verilen önem
gösteren, sokakların düzenli bir ızgara deseni vardı.
– Orta Çağda, kentlerin formunun oluşumunda ticaret
faaliyetlerinin baskın rolü etken olmuştur; tipik bir kentte
ticaret kurumları merkezi oluşturmuş ve bunların hemen
yakınında kilise, belediye ve diğer dini ve laik merkez
tesisler yerleşmişti.
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
KENTLERİN İLK GELİŞİMLERİ
• Kentlerin Form ve Yapısı
– Kentlerin kale duvarları ile çevrili olması ve birçok kent içi seyahatin
(hareketin) yaya olarak yapılması kentlerin kompact olmasını gerektirdi
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Kentlerin yol ağı türlerine örnekler
Grid-Izgara
Radial-Işınsal
Circumferential-Dairesel
Combination-Karma
Irregular-Düzensiz
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
KENTLERİN İLK GELİŞİMLERİ
• Sanayi Devrimi, Kentleşme ve Kentlerin
Büyüme
• Kentlerdeki yeni iş olanakları kırsal bölgelerde yaşayanlar
için daha yüksek maaş olanağı oluşturdu
– Ekonominin birinci (tarım) sektöründen ikincil (imalat
sanayi) sektörüne ve hükümet, yönetim, bankacılık,
ticaret, eğitim, kültür, vb gibi sektörlere önemli bir
kayma oluştu.
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
KENTLERİN İLK GELİŞİMLERİ
• Sanayi Devrimi, Kentleşme ve Kentlerin
Büyümesi
– Kentlerdeki iş olanakları kırsal nüfusun daha
yüksek maaş alma fırsatını doğurdu
– En önemli sektörel kayma ziraattan üretim
endüstrisine ve servis sektörüne (kamu,
bankacılık, ticaret, eğitim, kültür, vs) oldu
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Seçilmiş bazı ülkelerin ekonomik sektördeki ziraat
imalat ve servis sektör dağılımı
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Amerika birleşik devletlerindeki kentleşme eğilimi
Rural-kırsal
Urban-kentsel
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Kentleşmeden dolayı farklı ülkelerdeki
kentsel nüfus oranlarının değişimi
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Kentleşmeden dolayı farklı ülkelerdeki
kentsel nüfus oranlarının değişimi
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Kentleşmeden dolayı farklı ülkelerdeki
kentsel nüfus oranlarının değişimi
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Kentleşmeden dolayı farklı ülkelerdeki
kentsel nüfus oranlarının değişimi
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Kıtalardaki nüfusu yüzbini aşan kent sayısının
yıllara göre değişimi
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık
Kıtalardaki nüfusu yüzbini aşan kent sayısının
yıllara göre değişimi
Dr. Mehmet M. Kunt
İnşaat Müh., DAÜ
INSA467 Toplu Taşımacılık