Sarı Irmak Neden Sarı Akar

Sarı Irmak Neden Sarı Akar ?
Çin'in Yang-Ze'den sonra ikinci, dünyanın en uzun altıncı ımağı: HUANG-HO
(Sarı Irmak)
Prof Dr D. Ali Ercan
10 07 2013
İnsanlığın avcılık ve toplayıcılıktan yerleşik düzene geçişi (önemli pradigmalar: tarım ve
hayvancılık, yerleşik hayat tarzı, şehirleşme, üretim fazlasından yani az kişinin emeğiyle çok
kişinin beslenebilmesinden kaynaklanan yeni sosyal sınıfların ve dinin oluşumu ) en fazla 810 bin yıl öncesine dayanır.. son beşbin yıllık dönemde, Dünyada 4 bölgedeki büyük ırmak
havzalarında medeniyetlerin başladığını görüyoruz..
1.En batıda Nil havzasında Mısır medeniyeti,
2.Fırat-Dicle arasında (mezopotamya) Sümer, Babil ve Asur medeniyeti,
3.İndus-Ganj ırmakları arasında Hint medeniyeti ve en doğuda
4.Yang Se (uzun Su) ve Huang Ho (Sarı Irmak) arasında Çin medeniyeti..
1
Yaklaşık Türkiye büyüklüğündeki bir havzanın (750 bin km.kare) sularını taşıyan 5400 km.
uzunluğundaki Sarı ırmak, (debisi ortalama 2500 m3/s) adını çığırının üst bölümlerindeki
yüksek çamur oranına borçlu. Sadece ulaşım kolaylığı değil, aynı zamanda çevresine
bereket saçan ve "Çin medeniyetinin beşiği" denen Sarı ırmak, zaman zaman felaket
boyutundaki taşkınlar nedeniyle "Çin'in kederi" olarak da anılıyor.
Bu vesile ile , bizi yakından ilgilendirmesi bakımından, Mezopotamya medeniyetlerine de
kısaca bir göz atalım: Aşağıdaki haritada Fırat ve Dicle ırmaklarının kapsadığı Mezopotamya
bölgesini görüyorsunuz. (Mezo=arasında, potamya=ırmak, mezopotamya= iki ırmak arası )
Bu bölgede Sümer, Babil ve Asur medeniyetleri yaşadı. Babil hükümdarı Hammurabinin
(MÖ 1793 - 1750) koyduğu kurallar dünyanın ilk yazılı anayasası olarak bilinir..
2
çivi yazısı ile yazılmış olan 282 maddelik Hammurabi yasaları
SÜMERLER
Mezopotamya'nın ilk uygarlığını kuran Sümerler günümüzden yaklaşık 5500 yıl önce
birbirinden bağımsız şehir devletleri halinde aşağı Mezopotamya'da yaşadılar. En önemli
şehirleri; Ur, Uruk ve Nippur'dur. Anaerkil bir toplum yapısına sahiptiler. Yazı ve
astronomi ilk kez Sümerlerde ortaya çıkmıştır. Sümerlerin Asyalı Türklerle akraba olduğu
öne sürülmüştür.. (Türkçe ve Sümercede 100 kadar ortak kelime tespit edilmiştir.)
Çok tanrılı inanca sahip Sümerlerin göğe doğru yükselen vida şeklindeki
tapınakları Ziggurat lar yedi katlıdır.. Sümerler, sonraları Orta doğu dinlerinin kutsal
kitaplarında da ifade edildiği şekliyle, dünya merkezli bir evrenin 7 katlı olduğuna
inanıyorlardı.. Uygarlığın temeli olan yazıyı (çivi yazısı) ilk kez Sümerler bulmuştur.
Tarihte ilk yazılı hukuk kuralları Sümerler tarafından oluşturulmuştur. Sümer kültürünün
temel ögeleri Gılgamış Destanı, Yaradılış Destanı ve Tufan Hikayesi'dir. Kutsal kitaplarda
geçen hikayeler aslında bu destanların nesiller boyu devam ettirilmiş
aktarımlarıdır.. Özellikle Fırat ve Diclenin büyük bir felaket getiren taşkın suları tüm
dünyayı kapsayan bir tufan şeklinde abartılarak bir efsane şeklinde günümüze kadar
gelmiştir..
Sümerler Geometrinin de temellerini atmışlardır. Matematik, astronomi geometri, yani arazi
ölçümü, yıldızların gözetlenmesi tarım toplumları için hayati bir uğraştı.. pisayısını 22/7 olarak almışlar (on binde 4 hata ile), dairenin alanını hesaplamışlar, çarpma ve
bölme cetvelleri hazırlamışlardır; Bu gün islam dünyasında kullanılan ay takvimini de
Sümerler bulmuşlardır.
3