AH AP TEKNOLOJ S TAB EK L OYMA

Transkript

M LLÎ E
T.C.
T M BAKANLI I
MEGEP
(MESLEK E T M VE Ö RET M S STEM N N
GÜÇLEND R LMES PROJES )
AH AP TEKNOLOJ S
TAB
EK L OYMA
ANKARA 2007
Milli E itim Bakanl
taraf ndan geli tirilen modüller;
Talim ve Terbiye Kurulu Ba kanl n n 02.06.2006 tarih ve 269 say l
Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik E itim Okul ve Kurumlar nda
kademeli olarak yayg nla t r lan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve ö retim
programlar nda amaçlanan mesleki yeterlikleri kazand rmaya yönelik
geli tirilmi ö retim materyalleridir (Ders Notlar d r).
Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazand rmak ve bireysel ö renmeye
rehberlik etmek amac yla ö renme materyali olarak haz rlanm ,
denenmek ve geli tirilmek üzere Mesleki ve Teknik E itim Okul ve
Kurumlar nda uygulanmaya ba lanm t r.
Modüller teknolojik geli melere paralel olarak, amaçlanan yeterli i
kazand rmak ko ulu ile e itim ö retim s ras nda geli tirilebilir ve yap lan
de i iklikler Bakanl kta ilgili birime bildirilir.
Örgün ve yayg n e itim kurumlar , i letmeler ve kendi kendine mesleki
yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden
ula labilirler.
Bas lm modüller, e itim kurumlar nda ö rencilere ücretsiz olarak
da t l r.
Modüller hiçbir ekilde ticari amaçla kullan lamaz ve ücret kar l
sat lamaz.
nda
Ç NDEK LER
AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
G R ....................................................................................................................................... 1
1. NSAN F GÜRÜ OLU TURMA ........................................................................................ 3
1.1. Oran ve Orant ............................................................................................................... 3
1.1.1. Tan m .................................................................................................................... 3
1.1.2. Önemi .................................................................................................................... 3
1.2. Oyma Yap m na Uygun A açlar................................................................................... 8
1.2.1. Yumu ak Dokulu A açlar ..................................................................................... 8
1.2.2. Sert Dokulu A açlar .............................................................................................. 8
UYGULAMA FAAL YET .............................................................................................. 11
ÖLÇME VE DE ERLEND RME .................................................................................... 13
Ö RENME FAAL YET – 2 ................................................................................................. 16
2. HAYVAN F GÜRÜ OLU TURMA................................................................................. 16
2.1. Hayvan Figürü Çizme ve ekil Olu turma ................................................................. 16
Ö RENME FAAL YET – 3 ................................................................................................. 27
3. NEBAT F GÜRÜ OLU TURMA..................................................................................... 27
3.1. Nebat Figürü Çizme ve ekil Olu turma .................................................................... 27
Ö RENME FAAL YET – 4 ................................................................................................. 37
4. META F GÜRÜ OLU TURMA....................................................................................... 37
4.1. Meta Figürü Çizme ve ekil Olu turma...................................................................... 37
MODÜL DE ERLEND RME .............................................................................................. 49
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 51
KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 53
i
AÇIKLAMALAR
AÇIKLAMALAR
MODÜLÜN KODU
215ESB099
ALAN
DAL / MESLEK
MODÜLÜN ADI
MODÜLÜN TANIMI
Ah ap Teknolojisi
Ah ap Süsleme
Tabii ekil Oyma
Ah ap süsleme amc yla, ah ap üzerine insan, hayvan, nebat
ve meta figürü oyma tekniklerinin uygulamayla anlat ld
ö renme materyalidir.
40/32(+40/32 tekrar uygulama süresi)
SÜRE
ÖN KO UL
YETERL K
MODÜLÜN AMACI
E TM
Ö RET M
ORTAMLARI
VE DONANIMLARI
ÖLÇMEVE
DE ERLEND RME
Tabii ekil oymas yapmak
Genel Amaç
Uygun ortam sa land nda, bu modülle; düzgün, ölçüsünde,
tekni ine uygun olarak istenilen standartlarda Tabii ekil
oyma yapabileceksiniz.
Amaçlar
1. Düzgün, ölçüsünde, kurallara uygun bir ekilde insan
figürü oyma i lemi yapabileceksiniz.
2. Düzgün, ölçüsünde, kurallara uygun bir ekilde hayvan
3. Düzgün, ölçüsünde, kurallara uygun bir ekilde nebat
4. Düzgün, ölçüsünde, kurallara uygun bir ekilde meta
erit testere, kal nl k, planya, dikey delik, el dekupaj, el freze
makineleri, ölçme ve markalama aletleri, i parças , sa l kl
çal ma ortam , oyma kalemleri, oyma b çaklar , z mpara.
Modülün içinde yer alan her faaliyetten sonra, verilen ölçme
araçlar ile kazand n z bilgi ve becerileri ölçerek kendi
kendinizi de erlendireceksiniz.
Ö retmen, modül sonunda size ölçme arac uygulayarak
modül uygulamalar ile kazand n z bilgi ve becerileri
ölçerek de erlendirecektir.
ii
G R
G R
Sevgili Ö renci,
Ah ap teknolojisi alan i levsel de erleri ile mekânlar n kullan l n , estetik
de eriyle de ya ad m z ve çal t m z mekânlar n s cak, sevimli ve renkli bir ortam hâline
gelmesini sa lar. Bu alan sanat ve tekni i birle tirerek ürünü ortaya ç kar r. Alanda ah ap ve
ah ap ürünleriyle birlikte boya, vernik, renk, cam, plastik, çelik ve metal gibi gereçler de
kullan lmaktad r.
Bu alan n sa lad istihdam olanaklar , mevcut ve potansiyel olarak sahip oldu u
katma de er yaratma gücüyle, ülkemizin önemli faaliyet sektörlerinden birisidir.
Ah ap teknolojisinin geli mi oldu u ülkemizde gerek yurt içi gerekse yurt d nda
giderek artan ihtiyaçlar kar lamada ah ap süslemecili i önemli katk lar sa lamaktad r.
Tabii ekil oyma ah ap süsleme dal n n vazgeçilemez bir parças d r. Özellikle el
becerisinin sanatla bütünle ti i ender uygulama alanlar ndan birisidir. Her türlü insan,
hayvan, bitki ve meta figürlerinin s n rs z bir ekilde ekillendirilebilece i bu modül ile
diledi iniz figürleri yapabileceksiniz.
Tabii ekil oyma yap m esnas nda figürlerin, hangi malzemelerden yap ld
basamaklar n ve oran, orant y ö renerek uygulamas n yapabileceksiniz.
1
n , üretim
2
Ö RENME FAAL YET – 1
Ö RENME FAAL YET –1
AMAÇ
Bu faaliyette verilen bilgiler do rultusunda düzgün, ölçüsünde, kurallara uygun bir
ekilde insan figürü oyma i lemi yapabileceksiniz.
ARA TIRMA
Bu faaliyet öncesinde yapman z gereken öncelikli ara t rmalar unlard r:
Tabii ekil oyma yapan i letmelerde insan figürü oyma tekniklerini inceleyiniz.
Tabii ekil oyma yapan ki i ve firmalardan katalog temin ederek inceleyiniz.
nternet ortam nda tabii ekil oyma hakk nda bilgi edininiz.
1. NSAN F GÜRÜ OLU TURMA
1.1. Oran ve Orant
1.1.1. Tan m
Alt n oran, do ada say s z canl n n ve cans z n eklinde ve yap s nda bulunan orand r.
Bir dikdörtgenin boyunun enine olan "en estetik" oran diye de tan mland olmu tur. En az
iki oran n e itli ine orant denir.
1.1.2. Önemi
Eski M s rl lar ve Yunanl lar taraf ndan ke fedilmi , mimaride ve sanatta
kullan lm t r. Göze çok ho gelen bir orand r.
Alt n Oran; CB / AC = AB / CB = 1.618; bu oran n de eri her ölçü için 1.618 dir.
Bir do ru parças n n (AB) alt n orana uygun biçimde iki parçaya bölünmesi
gerekti inde, bu do ru öyle bir noktadan (C) bölünmelidir ki, küçük parçan n (AC) büyük
parçaya (CB) oran , büyük parçan n (CB) bütün do ruya (AB)oran na e it olsun.
Alt n Oran, pi ( ) gibi irrasyonel bir say d r ve ondal k sistemde yaz l ;
1.618033988749894... dür (noktadan sonraki ilk 15 basamak). Bu oran n k saca gösterimi: [1
+ sqr(5)]/2 olur. sqr (5), be in karekökünü göstermektedir.
3
Alt n oran n ifade edilmesi için kullan lan sembol, PHI yani
'dir.
Tarihçe
Alt n oran, matematikte ve fiziksel evrende ezelden beri var olmas na ra men, insanlar
taraf ndan ne zaman ke fedildi ine ve kullan lmaya ba land na dair kesin bir bilgi mevcut
de ildir. Tarih boyunca birçok defa yeniden ke fedilmi olma olas l kuvvetlidir.
Euclid (M.Ö. 365 – M.Ö. 300), "Elementler" adl tezinde, bir do ruyu 0.6180399...
noktas ndan bölmekten bahsetmi ve bunu, bir do ruyu ekstrem ve önemli oranda bölmek
diye adland rm t r. M s rl lar Keops Piramidi'nin tasar m nda hem pi hem de phi oran n
kullanm lard r. Yunanl lar, Parthenon'un tüm tasar m n Alt n orana dayand rm lard r. Bu
oran, ünlü Yunanl heykelt ra Phidias taraf ndan da kullan lm t r. Leonardo Fibonacci
ad ndaki talyan matematikçi, ad yla an lan nümerik serinin ola anüstü özelliklerini
ke fetmi tir fakat bunun alt n oranile ili kisini kavray p kavramad bilinmemektedir.
Leonardo da Vinci, 1509'da Luca Pacioli'nin yay mlad
lâhi Oran adl bir
çal mas na resimler vermi tir. Bu kitapta Leonardo Leonardo da Vinci taraf ndan yap lm
Five Platonic Solids (Be Platonik Cisim) adl resimler bulunmaktad r. Bunlar bir küp, bir
Tetrahedron, bir Dodekahedron, bir Oktahedron ve bir Ikosahedronun resimleridir. Alt n
oran n Latince kar l n ilk kullanan muhtemelen Leonardo da Vinci 'dir. Rönesans
sanatç lar alt n oran tablolar nda ve heykellerinde denge ve güzelli i elde etmek amac yla
s kl kla kullanm lard r. Örne in Leonardo da Vinci, Son Yemek adl tablosunda, sa'n n ve
havarilerin oturdu u masan n boyutlar ndan, arkadaki duvar ve pencerelere kadar alt n oran
uygulam t r.
Güne etraf ndaki gezegenlerin yörüngelerinin eliptik yap s n ke feden Johannes
Kepler (1571-1630), alt n oran u ekilde belirtmi tir: "Geometrinin iki büyük hazinesi
vard r; biri Pythagoras' n teoremi, di eri, bir do runun alt n orana göre bölünmesidir." Alt n
oran, bir say n n insanl k, bilim ve sanat tarihinde oynad inan lmaz bir roldür. Phi, evren
ve ya am anlama konusunda bizlere yeni kap lar açmaya devam etmektedir. 1970'lerde
Roger Penrose, o güne kadar imkans z oldu u dü ünülen, "yüzeylerin be li simetri ile
katlanmas "n alt n oran sayesinde bulmu tur.
açt
Bu oran n alt n oran diye adland r lmas , daha derin güzellik anlay lar na yeni kap lar
ndan dolay belki do ru bir karar olmu tur.
Fibonacci Say lar ve Alt n Oran
Fibonacci say lar (1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987, 1597,
2584, 4181, 6765... eklinde devam eder) ile alt n oran aras nda ilginç bir ili ki vard r.
Dizideki ard k iki say n n oran , say lar büyüdükçe alt n orana yakla r.
4
Fibonacci ard klar , alt n oran ili kisi yorumlamas d r. Birçok bitki filizlendi inde,
önce bir adet yaprak verir. Bir süre sonra bir yaprak daha açar, sonra iki tane daha... Sonra
üç, be , sekiz, on üç, yirmi bir, otuz dört, vs. Pek çok bitki büyüme prensibi olarak kendisine
Fibonacci ard
n seçmi tir.
Yine birçok bitki, dallanma s ras nda Fibonacci say lar n izler:
E er bir bitkiyi dikkatle incelerseniz fark edersiniz ki yapraklar, hiçbir yaprak alttakini
kapatmayacak ekilde dizilmi tir. Bu da demektir ki, her bir yaprak güne
n e it bir
ekilde payla yor ve ya mur damlalar bitkinin her bir yapra na de ebiliyor.
Bir bitkinin sap ndaki yapraklar nda, bir a ac n dallar n n üzerinde hemen her zaman
Fibonacci say lar bulursunuz. E er yapraklardan biri ba lang ç noktas olarak al n rsa ve
bundan ba layarak, a a ya ya da yukar ya do ru, ba lang ç noktas n n tam üstünde veya
alt nda bir yaprak buluncaya kadar yapraklar say l rsa bulunan yaprak say s farkl bitkiler
için de i ik olacakt r ama her zaman bir Fibonacci say s d r.
Alt n Oran n Elde Edilmesi
Alt n oran anlatman n en iyi yollar ndan biri i e bir kare ile ba lamakt r.
Bir kareyi tam ortas ndan iki e it dikdörtgen olu turacak ekilde bölelim.
Dikdörtgenlerin ortak kenar n n, karenin taban n kesti i noktaya pergelimizi koyal m.
Pergelimizi öyle açal m ki çizece imiz daire, karenin kar kö esine de sin yani yar çap bir
dikdörtgenin kö egeni olsun.
5
Sonra karenin taban n , çizdi imiz daireyle kesi ene kadar uzatal m.
Yeni ç kan ekli bir dikdörtgene tamamlad
dikdörtgen elde etmi olaca z.
m zda, karenin yan nda yeni bir
te bu yeni dikdörtgenin taban uzunlu unun (B) karenin taban uzunlu una (A) oran
alt n orand r. Karenin taban uzunlu unun (A) büyük dikdörtgenin taban uzunlu una (C)
oran da alt n orand r. A / B = 1.6180339 = Alt n Oran C / A = 1.6180339 = Alt n Oran
Elde etti imiz bu dikdörtgen ise bir alt n dikdörtgendir. Çünkü k sa kenar n n, uzun
kenar na oran 1.618 dir, yani alt n orand r.
6
Art k bu dikdörtgenden her bir kare ç kard
olacakt r.
7
m zda elimizde kalan bir alt n dikdörtgen
çinden defalarca kareler ç kard m z bu alt n dikdörtgenin karelerinin
uzunluklar n yar çap alan bir çember parças n her karenin içine çizersek, bir alt n
elde ederiz. Alt n spiral, birçok canl ve cans z varl n biçimini ve yap ta n olu
Buna örnek olarak ayçiçe i bitkisini gösterebiliriz. Ayçiçe inin çekirdekleri alt n oran
eden bir spiral olu turacak ekilde dizilir.
kenar
spiral
turur.
takip
1.2. Oyma Yap m na Uygun A açlar
1.2.1. Yumu ak Dokulu A açlar
Çam, sedir, ladin, kavak, hlamur gibi yumu ak dokulu a açlar özellikle hediyelik ve
ve çal an
süs e yas türünde oyma i lerinde i lenmesi kolay oldu u, kolay ekil ald
yormad için tercih edilir.
1.2.2. Sert Dokulu A açlar
Maun, tik, abanoz, gül, me e, kay n, ceviz, kiraz, di budak, karaa aç, elma, armut gibi
sert dokulu a açlar i lenmesi zor ancak özellikleri ve güzellikleri aç s ndan mobilya
sektöründe çok tercih edilen a açlard r. Özellikle oymal mobilyalarda bu a açlar n üzerine
figürler i lenir, i çili i zor ama kal c l ve gösteri i güzeldir.
Hayal gücümüzün, fiziki imkân ve kabiliyetlerimizin el verdi i ölçüde kendimizi ifade
etmenin, duygular m z anlatman n bir yoludur ah ap oymac l . Ormanda büyüyen bir
a ac n kesildikten sonra bitti i dü ünülen hayat , yeniden ba lar ah ap oymac l sanat ile.
Ah ab i lerken ona dokundu umuzda hissetti imiz s cakl k, i lenirken ç kard sesler ve
kokusu ile hala canl oldu unu bile hissedebilirsiniz.
Tabii ekil oyman n yap labilmesi için normal oyma kalemlerinin(Resim 1.1) yan s ra
küçük boyutlu oyma kalemleri (Resim 1.2) ve de i ik a z yap s na sahip b çaklar(Resim
1.3) ile maket b çaklar ndan(Resim 1.4) faydalan l r.
8
Resim 1. 1: Oyma kalemleri
Resim 1. 2:Küçük el oyma kalemleri
Resim 1. 3:De i ik a z yap s na sahip b çaklar
Resim 1. 4:Maket b çaklar
Tabii ekil oymada kullan lan bu el aletlerinin yap s n , özelliklerini, kullan m ve
bileme ekillerini daha önceki modüllerde ö renmi tiniz.
Bu oymac l k çe idi özellikle bizim toplumumuzda mobilya süslemecili inde pek yer
almam t r, daha ziyade heykelt ra ç l kta (Resim 1.6) ve tablo eklinde (Resim 1.5) yer
bulmu tur. Bu oyma çe idinde genellikle i lemesi kolay olsun diye yumu ak dokulu a açlar
tercih edilir.
9
Resim 1. 5 Oyma Tasviri
Resim 1. 6 Oyma Tasviri
Günümüzde de oymac ustalar insan, hayvan ve meta figürlerini genelde tablo olarak
çal yor özellikle insan figürlerini mobilya süslemecili inde kullanm yor, genelde bitki
figürlerinden faydalan yorlar.
Resim 1. 7:Mohaç sava (Budin Kalesi) oyma tasvir
10
UYGULAMAFAAL
FAALYET
YET
UYGULAMA
nsan Figürü Oyma uygulamas yap n z.
lem Basamaklar
Öneriler
Yapaca n z i e uygun figürü belirleyiniz ve
uygun i parças n seçiniz.
Seçti iniz figüre ve yapaca n z i e
uygun i parças seçiniz.
Markalama yerlerine göre yontma, oyma
i lemini yap n z.
Belirledi iniz yerlere uygun a z yap s nda
b çak kullan n z.
11
Daima keskin alet kullan n z.
Daima dikkatli çal n z.
Çal man z kontrol ederek dikkatli yap n z.
Çal ma
için
sa lay n z.
uygun
ortam
Z mparalama ve rötu i lemlerini yap n z.
Figürün
hatlar n
z mparalama yap n z.
12
bozmadan
ÖLÇME VE DE ERLEND RME
Bu faaliyet kapsam nda kazand
de erlendiriniz.
n z bilgileri, a a daki sorular cevapland rarak
Çoktan Seçmeli Sorular
1.
Do ada say s z canl n n ve cans z n eklinde ve yap s nda bulunan orana ne ad
verilir?
A) Denge
B) Orant
C) Alt n oran
D) Simetri
2.
Alt n oran n, ondal k sistemde yaz l
A) 1.255544
B) 1.618033
C) 2.345378
D) 1.116832
a a dakilerden hangisidir?
3.
A a dakilerden hangisi oyma yap m na uygun yumu ak dokulu a açlardan birisidir?
A)
Gül
B)
im ir
C)
Kavak
D)
Kestane
4.
A a dakilerden hangisi oyma yap m na uygun sert dokulu a açlardan birisi de ildir?
A)
Sedir
B)
Gül
C)
Abanoz
D)
Di budak
5.
A a dakilerden hangisi insan figürü oyma i leminde kulland
de ildir?
A)
Oyma kalemi
B)
Maket b ça
C)
De i ik a z yap s na sahip b çaklar
D)
Oyma masas
13
m z aletlerden biri
Do ru- Yanl Test Sorular
Bu faaliyet kapsam nda hangi bilgileri kazand n z belirleyebilmeniz için bir k sm
do ru, bir k sm yanl cümleler verilmi tir. Cümle do ru ise ba ndaki parantezin içerisine
D, yanl ise Y harfini koyunuz.
1.
( ) Alt n oran, do ada say s z canl n n ve cans z n eklinde ve yap s nda bulunan
orand r.
2.
( ) En az iki oran n e itli ine orant denir.
3.
( )Oran; talyanlar ve Yunanl lar taraf ndan ke fedilmi , mimaride ve sanatta
kullan lm t r.
4.
( ) Rönesans sanatç lar alt n oran tablolar nda ve heykellerinde denge ve güzelli i
elde etmek amac yla s kl kla kullanm lard r.
5.
( ) Ayçiçe inin çekirdekleri alt n oran takip eden bir spiral olu turacak ekilde
dizilir.
De erlendirme
Cevaplar n z cevap anahtar yla kar la t r n z ve do ru cevap say n z belirleyerek
kendinizi de erlendiriniz. Yanl cevaplad n z konularla ilgili konuyu tekrarlay n z.
Ba ar l ysan z bir sonraki bölüme geçiniz.
14
Uygulamal Test
nsan Figürü Oyma i lemlerini yap n z. Yapt
göre kontrol ediniz.
n z uygulamay a a daki kriterlere
Aç klama: A a da listelenen davran lar kendinizde gözleyemediyseniz Hay r,
gözlediyseniz Evet eklinde kar s ndaki kutucu a (X) le i aretleyiniz.
De erlendirme Kriterleri
Evet
Hay r
1
Rahat oyma yap labilecek malzeme seçimine
dikkat ettiniz mi?
2
Figürün nas l olaca n tespit ettiniz mi?
3
Markalama metodunu belirlediniz mi?
4
Uygun markalamay yapt n z m ?
5
Oyma kalemlerini bilediniz mi?
6
Maket b çaklar n haz rlad n z m ?
7
Oyma b çaklar n haz rlad n z m ?
8
Oyma için gerekli ayd nl k ortam sa lad n z m ?
9
Figürü dikkatli bir ekilde ç kard n z m ?
10
Z mparalama yapt n z m ?
De erlendirme
Cevaplar n z kontrol ederek kendinizi de erlendiriniz, HAYIR yan tlar n z var ise bu
yan tlar n zla ilgili konuyu tekrarlay n z. Tamam EVET ise di er ö renme faaliyetine
geçiniz
15
AMAÇ
ekilde hayvan figürü oyma i lemi yapabileceksiniz.
ARA TIRMA
Tabii ekil oyma yapan i letmelerde hayvan figürü oyma tekniklerini
inceleyiniz.
Internet ortam nda tabii ekil oyma hakk nda bilgi edininiz.
2. HAYVAN F GÜRÜ OLU TURMA
2.1. Hayvan Figürü Çizme ve ekil Olu turma
Bir önceki faaliyette aç klanan oran ilkelerine ba l kalarak ve ayn oyma kalemleri ile
el aletlerini kullanarak çok de i ik türde hayvan figürleri olu turabiliriz.
Hayvan figürü genellikle masa, koltuk, sandalye ve sehpa türü mobilyalar n ayak
k s mlar nda oldukça fazla kullan lan bir süsleme çe ididir (Resim 2.1–2.2).
Resim 2. 1:Aslan aya
Resim 2. 2:Kartal pençesi
Bunun yan nda çok de i ik ekillere sahip özellikle masa ayaklar nda kullan lan
hayvan figürlerine rastlamak mümkündür (Resim 2.3–2.4–2.5).
16
Resim 2. 3
Resim 2. 4
Resim 2. 5
Ayr ca hediyelik e ya, süs e yas , duvar apli i, heykel eklinde birçok hayvan figürü
i lenmi ah aplar mevcuttur. Kendine has özelli i olan bu eserleri olu turmak üstün bir
beceri gerektirir (Resim 2.6–2.7–2.8–2.9–2.10–2.11).
Resim 2. 6:Mask
Resim 2. 7:Sandalye arkal
17
Resim 2. 8:Ku lar
Resim 2. 9:Fil
Resim 2. 10: At
Resim 2. 11:Geyikler
Resim 2. 12:Dekupe oyma ile süslenmi hayvan figürleri
18
UYGULAMA FAAL YET
UYGULAMA FAAL YET
Hayvan Figürü Oyma uygulamas yap n z.
lem Basamaklar
Öneriler
Oyma yap lacak parçay kaba kesim haz rlay n z.
güvenli i kurallar na
uyunuz.
Belirledi iniz parça bir sehpa veya masa aya
olabilir.
Çal rken daima dikkatli
olunuz.
parças n tezgah üstü ray i kenceye ba lad
nz.
Çal ma ortam n z n
temiz olmas na dikkat
ediniz.
19
Markalanan yerlerden ekle uygun kesim yap n z.
Markalamay dikkatli
yap n z.
De i ik aç larda çal maya devam ediniz.
Keskin ve bilenmi b çak
kullan n z.
Kaba kesim bitirdi iniz i i kontrol ediniz.
in düzgünlü ü aç s ndan
kontrol ediniz.
Ayn çal may parçan n üst k sm n olu turan kafa
bölgesi için de yap n z.
20
e uygun b çak
kullan n z.
Parçay döndürerek oyma i lemine devam ediniz.
Daima dikkatli olunuz.
Markalanan yerlerden çal maya devam ediniz.
Gerekti inde rahat kesim
için mazot kullan n z.
Gerekti inde e e ve törpüden faydalanarak
ekillendirme yap n z.
21
in gerektirdi i tak mlar
kullan n z.
Rötu i lerinde sistre kullan n z.
Sistrenin bilenmi
olmas n dikkat ediniz.
Sistrenin girmedi i yerlerde falçatadan
faydalanabilirsiniz.
Çal ma ortam n z n
ayd nl k olmas na dikkat
ediniz.
Gerekli yerlerde gerekli kal nl kta z mpara kullanarak
son düzeltmeleri yap n z.
22
Son rötu lar özenle
yap n z.
nce(su) z mparas ile son temizli ini yap n z.
in son a amas nda temiz
olmas na dikkat ediniz.
23
de erlendiriniz.
1.
Hayvan figürü mobilyalar n en çok hangi k sm nda uygulan r?
A)
Kapak
B)
Yan tabla
C)
Taç k sm
D)
Ayak k sm
2.
Hayvan figürü oyma a a daki mobilya türlerinden en çok hangisinde tercih edilir?
A)
Kütüphane
B)
Masa
C)
Komodin
D)
Büfe
3.
Hayvan figürü oyma a a daki hangi tür mobilyada tercih edilmez?
A)
Sandalye
B)
Rahle
C)
Sand k
D)
Sehpa
4.
Mobilyalarda hayvan figürü olarak en çok kullan lan hayvan uzvu neresidir?
A)
Ba k sm
B)
Gövde k sm
C)
Kanat k sm
D)
Ayak k sm
24
Do ru- Yanl Test Sorular
1.
( ) Hayvan figürleri bir önceki faaliyette aç klanan oran ilkelerine ba l kalarak
olu turulabilir.
2.
( ) Oyma kalemleri ile el aletlerini kullanarak çok de i ik türde hayvan figürleri
olu turabiliriz.
3.
( ) Hayvan figürlerini ç kartmada markalamaya gerek yoktur.
4.
( )Hayvan figürlerini ç karmada sadece yumu ak dokulu a açlar kullan lmal d r.
5.
( ) Hayvan figürlerini ç karmada sadece sert dokulu a açlar kullan lmal d r.
De erlendirme
25
Uygulamal Test
Hayvan Figürü Oyma i lemlerini yap n z. Yapt
Evet
1
dikkat ettiniz mi?
2
3
4
5
6
7
8
Oyma için gerekli ayd nl k ortam sa lad n z
m?
9
10
Hay r
De erlendirme
geçiniz.
26
AMAÇ
ekilde nebat figürü oyma i lemi yapabileceksiniz.
ARA TIRMA
Tabii ekil oyma yapan i letmelerde nebat figürü oyma tekniklerini inceleyiniz.
3. NEBAT F GÜRÜ OLU TURMA
3.1. Nebat Figürü Çizme ve ekil Olu turma
Ah ap süsleme sanat nda Selçuklulardan günümüze kadar en çok uygulama alan
bulan ve hemen her mobilya süslemesinde yer alan nebat (bitki) figürü süsleme eklidir. Bol
ve zengin model çe itlili i ile her türlü mobilyada ve süs e yas nda kullan lm t r.
Resim 3.1: Sand k
Uygulamas nda önceki modüllerde anlat lan oyma alet ve tak mlar ndan faydalan l r.
çili i di er figürlere nazaran daha karma k gibi gözükse de uygulamada daha kolayd r.
27
Resim 3. 2: Katlan r sehpa
Resim 3. 3 Bitki figürü
Bitki figürü olarak yaprak eklinde bir modelin ç kart l n inceleyelim;
28
Öncelikle eklimizi olu turaca m z a ac kaba ölçülerde kesmeliyiz ve markalamay
yapmal y z. Tezgâha sa lam bir ekilde ba lad ktan sonra keskin ve uygun a z yap s nda
oyma kalemleriyle oyma i lemini gerçekle tirmeliyiz.
Resim 3. 7:Markalama
Resim 3. 8: çini bo altma
Resim 3. 9: çini bo altma
Resim 3. 10:D kaba kesim
Resim 3. 11: D ince kesim
Resim 3. 12:Makinede ekillendirme
Resim 3. 13:D n oyma kalemi ile ekillendirme
Nebat Figürü uygulamas yap n z.
29
Resim 3. 14:Perdah
UYGULAMA FAAL YET
UYGULAMA FAAL YET
lem Basamaklar
Öneriler
lenecek parçay belirleyiniz ve markalay n z.
lenecek parça yumu ak bir
a aç olabilir.
Uygun oyma kalemleri ile çal maya ba lay n z.
Oyma kalemleri keskin ve
bilenmi olmal .
Yumu ak dokulu a açlarda çal rken dikkatli
olunuz.
Gerekti inde maket b çaklar n kullan n z.
30
Temiz bir ortamda çal n z.
Çal maya dikkatli bir ekilde devam ediniz.
Kesicilerin daima keskin ve
bilenmi olmas na dikkat
ediniz.
Markalamaya uygun çal n z.
Ayd nl k bir ortamda
çal n z.
önlü ü giyiniz.
Fazlal klar temizleyiniz
31
Çal man z dikkatli bir ekilde sürdürünüz.
Uygun z mpara kullanarak kenarlar düzeltiniz.
Z mparalamay hatlar
bozmadan yap n z.
Yüzeyde de gerekli yerleri z mparalay n z.
32
inizin düzgün ve temiz
ç kmas için çal ma
kurallar na uyunuz.
in sonunda kontrol ediniz.
Her uygulaman n sonunda
yap lan i i kontrol ediniz.
33
de erlendiriniz.
1.
Mobilya süslemelerinde en çok kullan lan figür hangisidir?
nsan figürü
A)
B) Hayvan figürü
C) Nebat figürü
D) Meta figürü
2.
Aa
de ildir?
A)
B)
C)
D)
dakilerden hangisi nebat figürü oyma i leminde kulland
m z aletlerden biri
Oyma kalemi
Maket b ça
De i ik a z yap s na sahip b çaklar
Oyma masas
3.
A a daki i lemlerden hangisi nebat figürü olu turmada yapt
ekillendirme
A)
B)
Markalama
C)
Oyma
D)
Z mparalama
m z ilk i lemdir?
4.
Aa
A)
B)
C)
D)
m z son i lemdir?
daki i lemlerden hangisi nebat figürü olu turmada yapt
ekillendirme
Markalama
Oyma
Z mparalama
34
Do ru-Yanl Test Sorular
1.
( ) Nebat figürleri bir önceki faaliyette aç klanan oran ilkelerine ba l kalarak
olu turulabilir.
2.
( ) Oyma kalemleri ile el aletlerini kullanarak çok de i ik türde nebat figürleri
olu turabiliriz.
3.
( ) Bitkinin yapraklar n n bulundu u yerlerde bile alt n oran görülür.
4.
( ) Nebat figürlerini ç kartmada markalamaya gerek yoktur.
5.
( )Nebat figürlerini ç karmada sadece yumu ak dokulu a açlar kullan lmal d r
De erlendirme
35
Uygulamal Test
Nebat Figürü Oyma i lemlerini yap n z. Yapt
Evet
1
dikkat ettiniz mi?
2
3
4
5
6
7
8
Oyma için gerekli ayd nl k ortam sa lad n z m ?
9
10
Hay r
De erlendirme
geçiniz
36
AMAÇ
ekilde meta figürü oyma i lemi yapabileceksiniz.
ARA TIRMA
Tabii ekil oyma yapan i letmelerde meta figürü oyma tekniklerini inceleyiniz.
4. META F GÜRÜ OLU TURMA
4.1. Meta Figürü Çizme ve ekil Olu turma
Bir numaral faaliyette aç klanan oyma kalemleri ile el aletlerini kullanarak çok
de i ik türde meta figürleri olu turabiliriz (Resim 4.1–4.2).
Resim4. 1:Posta kutusu
Resim4. 2:Foto raf albümü
Ah ap oyma sanat n n tüm incelikleri ve hemen her türlü e ya, mobilyada
kullan labilirli i a a daki resimlerde gösterilmi tir(Resim 4.3–4.4–4.5–4.6).
37
Resim 4. 3:Gazetelik
Resim 4. 4:Sand k
Resim 4. 5:Masa, sehpa tak m
Resim 4. 6:Mücevherlik
Ayr ca hediyelik e ya, süs e yas , duvar apli i, heykel eklinde birçok ah aplar
mevcuttur (Resim 4.7–4.8-4-9).
38
Resim 4. 7:Kartal ba l oyma ayna taçlar
Resim 4. 9: Oyma Paravan
39
Resim 4. 8:Osmanl tu ras
Resim 4. 10:Orta sehpas
Resim 4. 11:Rahle
Resim 4. 12:Telefonluk
40
Resim 2. 13:Kaligrafik oyma
UYGULAMAFAAL
FAALYET
YET
UYGULAMA
Meta Figürü Oyma uygulamas yap n z.
lem Basamaklar
Oyma yap lacak parçay kaba kesim haz rlay n z.
Öneriler
güvenli i
kurallar na uyunuz.
Belirledi iniz parçaya markalama yaparak oyma
i lemine geçiniz.
Çal rken daima dikkatli
olunuz.
parças n tezgah üstü ray i kenceye ba lad
41
nz.
Çal ma ortam n z n
temiz olmas na dikkat
ediniz.
Markalanan yerlerden ekle uygun kesim yap n z.
Markalamay dikkatli
yap n z.
De i ik aç larda çal maya devam ediniz.
Keskin ve bilenmi b çak
kullan n z.
42
Kaba kesim bitirdi iniz i i kontrol ediniz.
in düzgünlü ü
aç s ndan kontrol ediniz.
Ayn çal may parçan n üst k sm n olu turan kafa
bölgesi için de yap n z.
e uygun b çak
kullan n z.
Parçay döndürerek oyma i lemine devam ediniz.
Daima dikkatli olunuz.
43
Markalanan yerlerden çal maya devam ediniz.
Gerekti inde rahat kesim
için mazot kullan n z.
Gerekti inde e e ve törpüden faydalanarak
ekillendirme yap n z.
in gerektirdi i
tak mlar kullan n z.
Rötu i lerinde sistre kullan n z.
Sistrenin bilenmi
olmas n dikkat ediniz.
Çal ma ortam n z n
ayd nl k olmas na dikkat
ediniz.
Sistrenin girmedi i yerlerde falçatadan
faydalanabilirsiniz.
44
Gerekli yerlerde gerekli kal nl kta z mpara kullanarak
son düzeltmeleri yap n z.
Son rötu lar özenle
yap n z.
Elde edilen parça bir pencere kenar na pervaz olarak
süsleme amac yla kullan labilir.
45
de erlendiriniz.
1.
Aa
A)
B)
C)
D)
daki i lemlerden hangisi meta figürü olu turmada yap lan ilk i lemdir?
ekli belirleme
Markalama
Oyma
Z mparalama
2.
A a dakilerden hangisi meta figürü oyma i leminde kullan lan aletlerden biri
de ildir?
A) Oyma kalemi
B) Maket b ça
C) De i ik a z yap s na sahip b çaklar
D) Testere
3.
Aa
A)
B)
C)
D)
daki i lemlerden hangisi meta figürü olu turmada yap lan son i lemdir?
ekli belirleme
Markalama
Oyma
Z mparalama
46
Do ru-Yanl Test Sorular
1.
( ) Oyma kalemleri ve el aletlerini kullanarak çok de i ik türde meta figürleri
olu turabiliriz.
2.
( ) Meta figürü oyma i lerinde de dekupe oyma makinelerinden gerekti inde
faydalan labilir.
3.
( ) Meta figürlerini ç karmada sadece sert dokulu a açlar kullan lmal d r.
4.
( ) Meta figürlerini ç kartmada markalamaya gerek yoktur.
5.
( )Meta figürlerini ç karmada sadece yumu ak dokulu a açlar kullan lmal d r
De erlendirme
47
Uygulamal Test
Meta Figürü Oyma i lemlerini yap n z. Yapt
Evet
1
dikkat ettiniz mi?
2
3
4
5
6
7
8
Oyma için gerekli ayd nl k ortam sa lad n z
m?
9
10
Hay r
De erlendirme
geçiniz.
48
MODÜL DE ERLEND RME
MODÜL DE ERLEND RME
Modül De erlendirme (Yeterlik Ölçme)
Uygulama: Tabii ekil oyma i lemlerini yap n z.
Evet
De erlendirme Ölçe i
1-Faaliyet Ön Haz rl
A.Çal ma ortam n faaliyete haz r duruma getirdiniz mi?
B.Kullan lacak araç-gereci uygun olarak seçtiniz mi?
C.Kullan lacak malzemelerin sa laml
2-
n kontrol ettiniz mi?
Güvenli i
A.Çal ma ortam nda yeterli güvenlik tedbiri ald n z m ?
B.Çal mada olabilecek yaralanmalara tedbir ald n z m ?
C. Kullan lan araç, gereçleri i lem sonunda kald rd n z m ?
D.
önlü ü giydiniz mi?
3. nsan figürü oyma i leminin yap lmas
A. ekillendirmeye uygun malzemeyi tespit ettiniz mi?
B.Uygun figürü belirlediniz mi?
C.Figürü markalad n z m ?
D.Oyma alet ve tak mlar n haz rlad n z m ?
E. Figürü markalad
n z yerlerden i lediniz mi?
F. lem sonunda z mparalama ve perdah yapt n z m ?
4. Hayvan figürü oyma i leminin yap lmas .
49
Hay r
F. lem sonunda z mparalama ve perdah yapt n z m ?
5. Nebat figürü oyma i leminin yap lmas .
6. Meta figürü oyma i leminin yap lmas
De erlendirme
Cevaplar n z kontrol ederek kendinizi de erlendiriniz, “HAYIR” yan tlar n z var ise
hay r yan tlar n zla ilgili ö renme faaliyetlerini tekrarlay n z. Tamam “EVET” ise bir
sonraki modüle geçiniz.
50
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
Ö RENME FAAL YET –1 CEVAP ANAHTARI
ÇOKTAN SEÇMEL TEST
1
2
3
4
5
C
B
C
A
D
DO RU YANLI TEST
1
2
3
4
5
D
D
Y
D
D
D
B
B
D
1
2
3
4
DO RU YANLI TEST
1
2
3
4
5
D
D
Y
Y
Y
51
C
D
B
D
1
2
3
4
DO RU YANLI TEST
1
2
3
4
5
D
D
D
Y
Y
A
D
D
1
2
3
DO RU YANLI TEST
1
2
3
4
5
D
D
Y
Y
Y
Modül De erlendirme
Tabii ekil oyma modülü, faaliyetleri ve çal malar sonunda kazand n z
davran lar n de erlendirilmesi için ö retmeniniz size ölçme arac uygulayacakt r. Bu
de erlendirme sonucuna göre bir sonraki modüle geçebilirsiniz.
Tabii ekil oyma modülünün bitiminde de erlendirmesi için ö retmeninizle ileti im
kurunuz.
52
KAYNAKÇA
KAYNAKÇA
KALENDER, Gökhan, Yay mlanmam Ders notlar , Ankara, 2006.
V K PED , Özgür ansiklopedi.
GÜR, Do an, Oyma çal malar , Ankara, 2006.
www.answers.com
Süsler ah ap oyma, Siteler. Ankara 2006
Altun ah ap oyma, Siteler. Ankara 2006
Emin aksesuar, mobilya, Siteler. Ankara 2006
www.carvingpatterns.com
www.devrimerakalin.com
TURA Volkan. Bursa
www.guloy.com
www.ceyizsandigi.org
53

AH AP TEKNOLOJ S TAB EK L OYMA

Transkript

Benzer belgeler

i-01r-27_Layout 2

The Holy See

Yüzme Havuzları ve Su Depolarında Su Yalıtım Uygulamaları

Terimler Sözlüğü

BASIN BÜLTENİ

Untitled