Prof. Dr. Fikrettin ŞAHİN

Transkript

İnsan hijyenine yönelik işlenmiş eşyalar
ve etki mekanizmaları
Prof. Dr. Fikrettin ŞAHİN
ULUSLARARASI KATILIMLI ULUSAL BİYOSİDAL KONGRESİ
ANTALYA (19-22 Mart 2014)
Hijyen
• Sağlığın korunması için gerekli uygulama ve koşulların bütünü
olarak tanımlanabilir.
• Modern tıpta hijyen standartları için bir çok kural ve kriterler
belirlenmiştir. Ancak bu kural ve kriterlerin kabul ve
uygulamasında farklı kültürler ve cinsiyetler arasında
farklılıklar olabiliyor.
• Düzenli hijyen uygulamaları toplumlar tarafından iyi
alışkanlıklar olarak ta kabul edilmektedir. Uygulanmama koşul
ve durumları ise ihmal, saygısızlık veya tehdit olarak kabul
edilmektedir.
Hijyenik Ürünler ve Uygulamaları
• Hijyenik ürünler ve uygulamaları, kullanılacak
her türlü eşyanın ve ortamın insan sağlığına
zarar verebilecek veya riske edebilecek
mikroorganizmalardan arındırılmasını hedefler.
– Sanitasyon: Sağlıksız insan atıklarının (evsel
atıklar, kanalizasyon, drenaj gibi) sivil otorite
tarafından toplanması ve bertaraf edilmesi için
yapılan uygulamalar hijyenik uygulamalar arasında
yer alır.
Hijyen Uygulamaları
• Hijyen uygulamaları, insanların günlük yaşam ve çalışma ortamlarında
hastalıkların yayılmasını önleyici tedbirleri kapsar. Temizlik ve hijyen
uygulamaları zaman zaman birbirinin yerine kullanılmaktadır.
• Temizlik uygulamalarından farklı olarak hijyen sağlamaya yönelik yapılan
uygulamalar, hastalık nedeni olan patojenik mikroorganizma ve ajanların
kontaminasyon riskini ortadan kaldırmayı amaçlar.
• Hijyen uygulamalar, özellikle üretim sektöründe; gıda, ilaç, kozmetik gibi
ürünlerin sağlıklı kullanıma uygun olması için mikrobiyolojik olarak kalite
güvencesi sağlar.
• Tıbbi hijyen: Hastalıkların yayılmasını önleyen veya sınırlandıran her
türlü tıbbi bakım uygulamalarını içine alır.
– Enfeksiyonun yayılmasını önlemek için hastalıklı kişilerin veya malzemelerin izolasyon
veya karantinaya alınması.
– Cerrahi işlemlerde kullanılan aletlerin sterilizasyonu,
– Sağlık çalışanlarının çalışma ortamında giymek ve kullanmak zorunda oldukları
(maskeler, önlük, kep, gözlük ve eldiven) gibi koruyucu giysi ve bariyerlerin kullanımı,
– Uygun bandajlama ve yaralanmaların pansumanı,
– Tıbbi atıkların güvenli bertarafı
Sürekli kullanılan medikal ürünlerin (yastık, yastık, çarşaf, üniformalar)
dezenfeksiyonu,
– Kontaminasyon riski olan her ortamda (özellikle bir ameliyathanede) sağlık
çalışanlarının el yıkama ve dezenfeksiyonunun yapılması
• Ev ve günlük hayat hijyeni:
• Ev içinde, sosyal ortamlarda, toplu taşımalarda, iş yerinde, halka açık yerlerde
ve günlük yaşam ortamlarında, bireyler arasında hastalıkların yayılmasını
önlemek veya en aza indirmek için alınan önlem ve uygulamaların tamamını
kapsar.
• Ev ve günlük yaşam ortamlarında hijyen, patojenlerin yayılma yollarının
belirlenmesi ile kritik noktalarında hijyen prosedürleri uygulanarak enfeksiyon
zincirini kırılmasını hedeflenir.
• Evlerde enfeksiyonun ana kaynakları: insanlar (taşıyıcılar), besinler (özellikle
çiğ gıdalar) ve su, evcil hayvanlar, lavabolar, tuvaletler, atık boruları, temizlik
bezleri, giyim ve havlu gibi ev tekstili yoluyla yayılabilir.
– Evsel hijyen uygulamalarında, sabun veya deterjan kullanılarak mekanik
temizleme yapılabileceği gibi antiseptik veya antimikrobiyal ürünler, ısı
uygulamaları veya biyosidal" ürünler kullanılabilir.
El, Solunum, Gıda Hijyeni
• El hijyeni, su ve sabun ile el ve tırnakların yıkanması veya susuz el
temizliği (alkollü bir el jeli) olarak tanımlanır.
•
El hijyeni, ev ve günlük yaşam ortamlarda bulaşıcı hastalıkların yayılmasını önlemek
için yapılır.
• Doğru solunum ve el hijyeni öksürme ve hapşırma, özellikle soğuk
algınlığı ve grip mevsimi boyunca mikropların yayılmasını azaltır.
•
El yıkama ya da alkollü el dezenfektanları kullanılarak el temizliği yapılabilir.
– Gıda hijyeni, gıda zehirlenmesini veya gıda orijinli patojenlerin
kontaminasyonunu önlemek için gerekli hijyen uygulamaları kapsar.
•
•
•
•
İnsanlar, hayvanlar, ve zararlılardan yayılan patojenlerin gıdalara bulaşmasının
önlenmesi,
Gıda patojenlerinin ısıl işlemler ile kontrol edilmesi,
Gıdaların uygun sıcaklıkta depolaması veya saklanması,
Gıda üretiminde sağlıklı su ve girdi kullanılması.
Su Hijyeni
• İçme, sulama ve yıkama amacıyla kullanılan sular, çeşitli mikrobiyal
kontaminasyonlar nedeniyle bir çok enfeksiyon hastalığının nedeni olabilir.
• Bu nedenle suların güvenliği ve kalitesinin korunması ve iyileştirilmesinde su
arıtma ve dezenfeksiyonu yöntemleri kullanılır.
–
–
–
–
–
–
Klor veya Ozon uygulamaları
Kaynama
Filtrasyon
Güneş dezenfeksiyon
Solar dezenfeksiyon
UV ışınlaması
Mutfak, Banyo ve Tuvalet Hijyen
• Mutfak, banyo ve tuvaletlerdeki (klozet, kapı ve musluk kolları, banyo ve
lavabo) yüzeyleri enfeksiyon hastalıklarının yayılmasında önemlidir. Ayrıca bu
alanların duvarlar, halılar, mobilyalar, yer karoları ve duş perdelerinin
yüzeylerinde patojenleri bulunabilir ve enfeksiyon kaynağı olabilirler, koku
oluştururlar ve yüzeylerin biyolojik bozulmasına neden olabilirler.
• Ayrıca hastalıklı bireylerin kullandıkları kişisel giyim veya ev tekstil ürünlerinin
patojenler ile kontamine olması hastalıkların yayılmasında önemlidir.
– Bu ürünlerin içerisindeki veya yüzeylerindeki mikrobiyal kontaminasyon seviyelerini azaltmak
yüksek sıcaklık koşullarında yüzey aktif molekülleri içeren çamaşır deterjanları ile yıkama veya
temizlik yapılır.
Evde Tıbbi Hijyen
•
•
Bağışıklık sistemi zayıf olan (bebek, otoimmune veya yaşlı) insanlar, hastaneden
taburcu edilmiş bireyler, ağır antibiyotik veya kemoterapi alan hastalar ve özel
bakım gerektiren yatalak hastalarda enfeksiyon riski daha yüksek olması nedeniyle
evlerde özel tıbbi hijyen pratikleri uygulanır.
Bu gibi hastaların ciltlerinde olabilecek her türlü kesik, yaraları ve sıyrıklardan
sepsis e neden olabilecek bakterilerin girişini engellemek için antiseptikler
uygulanır.
Kişisel Hijyen
•
•
Bireylerin bedensel sağlığı için yapması gereken her türlü kişisel bakım ve iyi temizlik
uygulamalarını içine alır. Kişisel hijyen uygulamaları bireylerin sağlıklı yaşamı, kişisel
hastalıkların tedavisi ve/veya başkalarına bulaşmasının engellenmesine yönelik
pratiklerdir.
Düzenli banyo, el yıkama, kısa saç, temiz giysiler, diş fırçalama, parmak tırnaklarının
düzenli kesilmesi, tuvaletlerin temiz tutulması, öksürük anında ağzın kapatılması,
bayanların periyot dönemlerinde ped kullanımı ve bazı kültürlerde öpüşmek ve el
sıkışmanın yasaklanması, tıraş gibi pratikler kişisel hijyen uygulamaları arasında yer alır.
Biyosidal Ürünler
• Hijyen uygulamaları için geliştirilen ve kullanıma sunulan
kimyasal ve biyolojik ürünlere Biyosidal deniliyor.
– Biyosidal Ürün: Bir veya birden fazla aktif madde içeren, kullanıma
hazır halde satışa sunulmuş, kimyasal veya biyolojik açıdan herhangi
bir hedef organizma üzerinde kontrol edici etki gösteren veya
hareketini kısıtlayan, zararsız kılan, yok eden aktif madde ve
preparatları ifade eder.
• Biyosidal ürünler, kullanım amacı, yeri ve hedef canlı grubuna
göre 4 ayrı grupta 23 farklı ürün tipine ayrılmıştır.
BİYOSİDAL ÜRÜNLER YÖNETMELİĞİ
T.C. Sağlık Bakanlığı
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu
27.01.2005 tarih ve 25709 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Biyosidal Ürünlerin Kullanım Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik”
31.12.2009 tarihli 27449 4. sayılı “BİYOSİDAL ÜRÜNLER YÖNETMELİĞİ”
üzerinde bazı değişiklikler yapılmış ve 21.05.2011 tarih ve 27940 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Daha sonra Biyosidal Ürünler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik,
12 Mart 2014 tarihli 28939 saylı resmi gazetede yayımlanmış ve yayım tarihinde
yürürlüğe girmiştir. Bu değişiklik yönetmeliği ile 31 Aralık 2009 tarih ve 27449
(4.Mükerrer) sayılı Biyosidal Ürünler Yönetmeliği’nde bazı değişiklikler
gerçekleştirilmiştir.
• Bu Yönetmeliğin amacı; biyosidal ürünlerin piyasaya arz edilmeden önce insan, hayvan
ve çevre sağlığı ile ilgili riskleri değerlendirebilecek şekilde üretimi ve ithali ile
ruhsatlandırılmasına ve tescil edilmesine, piyasaya arz edilmesine, ambalajlanmasına,
etiketlenmesine, sınıflandırılmasına, denetlenmesine ve biyosidal ürünlerle ilgili diğer
hususlara ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Biyosidal Ürünler
1. ANA GRUP: Dezenfektanlar ve genel biyosidal
ürünler (1-5)
2. ANA GRUP: Koruyucular (6-13)
3. ANA GRUP: Haşere Kontrolü için kullanılan
biyosidal ürünler (14-19)
4. ANA GRUP: Diğer biyosidal ürünler
(20-23)
27.3.2014 13:35
1. ANA GRUP: Dezenfektanlar ve
genel biyosidal ürünler (1-5)
1. Ürün Tipi: İnsan hijyeni ile ilgili biyosidal ürünler. Bu gruptaki biyosidal ürünler insan hijyeni için
kullanılan ürünlerdir.
2. Ürün Tipi: Kişisel alanlarda ve umumi alanlarda kullanılan dezenfektanlar ve biyosidal ürünler. Hava,
yüzey, eşya, ekipman ve mobilyaların dezenfeksiyonunda kullanılan (hastane yüzey dezenfektanları
ve yosun öldürücü ürünler dahil olmak üzere kişisel, umumi ve sınai alanlarda) gıda ve yemlerde
doğrudan kullanılmayan ürünlerdir. Kullanım alanlarına yüzme havuzları, akvaryumlar, banyo
suları ve diğer sular; klima sitemleri, sağlık kuruluşları ve diğer kurumlardaki duvar ve yerler,
kimyasal tuvalet malzemeleri, atık sular, hastane atıkları, toprak ve diğer substratlar (oyun
sahalarında) dahildir.
3. Ürün Tipi: Veteriner hijyenine yönelik biyosidal ürünler. Bu gruptaki biyosidal ürünler veteriner
hijyeni ve hayvanların tutulduğu, taşındığı ya da yaşadığı yerlerde kullanılan ürünlerdir.
4. Ürün Tipi: Gıda ve yem alanlarında kullanılan dezenfektanlar . Ekipmanların, saklama kaplarının,
tüketim aletlerinin, yüzeylerin ve üretimle bağlantılı olan boru hatlarının, insan ve hayvanlar için
gıdanın, yemlerin ya da içeceklerin taşınması, depolanması ya da tüketiminde kullanılan aletlerin
dezenfeksiyonunda kullanılan ürünler.
5. Ürün tipi: İçme suyu dezenfektanları
İçme sularının dezenfeksiyonunda kullanılan ürünlerdir. (insan ve hayvanlar için)
2. ANA GRUP: Koruyucular (6-13)
6. Ürün Tipi: Konserve koruyucuları . Gıda ya da yem malzemelerinden farklı olarak üretilmiş ürünlerin konserve
olarak korunmasında mikrobik bozulmanın kontrolünü sağlayarak raf ömrünü garanti etmek için kullanılan
ürünlerdir.
7. Ürün Tipi: Film koruyucular. Boya, plastik, yalıtım malzemeleri, duvar zamkı, bağlayıcı, kâğıt, sanat eseri gibi
malzemelerin ve eşyaların filmlerin ya da kaplamaların korunması amacıyla mikrobik bozulmanın kontrolünü
sağlayarak yüzey özelliklerinin korunması için kullanılan ürünlerdir.
8. Ürün Tipi: Ahşap koruyucuları . İnsanlar tarafından kullanılan her türlü ahşap malzemeye zarar veren
organizmaların kontrolünde ve ahşapların genel korunmasında kullanılan ürünlerdir. Bu ürün tipine önleyici ve
iyileştirici etkisi olan ürünler dâhildir.
9. Ürün Tipi: Elyaf, deri, lastik ve polimer maddeler. Deri, lastik, kâğıt, tekstil ürünleri gibi lifli ya da polimer
maddelerde mikrobik bozulmanın kontrolünü sağlayabilmek için kullanılan ürünlerdir.
10. Ürün Tipi: Duvarcılık koruyucuları. Duvarcılık ya da ahşap olmayan diğer yapı malzemelerinin korunmasında ve
iyileştirilmesinde mikrobik bozulmanın kontrolünü sağlayabilmek için kullanılan ürünlerdir. Boyalar bu gruptadır.
11. Ürün Tipi: Sıvı soğutucu ve arıtma sistemleri koruyucuları . Su ve diğer sıvıların soğutulmasında ve arıtma
sistemlerinde mikrop, yosun ve midye gibi zararlı organizmaların kontrolünde kullanılan ürünlerdir. İçme suların
korumasında kullanılan ürünler bu ürün tipine dâhil değildir.
12. Ürün Tipi: Slimicidler/ Salyangoz Önleyicileri. Sanayi işlemlerinde kullanılan malzemelerin, ekipmanların ve
yapıların üzerinde salyangoz sümüğünü önlemek ve kontrol etmek için kullanılan ürünlerdir.
13. Ürün Tipi: Sıvı metal işleme koruyucuları. Metal işleme sıvılarının korunmasında mikrobik bozulmanın
kontrolünü sağlayabilmek için kullanılan ürünlerdir.
3. ANA GRUP: Haşere Kontrolü için
kullanılan biyosidal ürünler (14-19)
14. Ürün Tipi: Rodentisitler - Fare, sıçan ya da diğer rodentlerin kontrolünde
kullanılan ürünler.
15. Ürün Tipi: Avisisitler - Kuşların kontrolünde kullanılan ürünler.
16. Ürün Tipi: Mollusisitler - Mollusca grubu canlıların kontrolünde
17. Ürün Tipi: Pisisitler -Balıkların kontrolünde kullanılan ürünler, bu
ürünlere balıkhastalıklarında kullanılan tedavi ürünleri dâhil değildir.
18. Ürün Tipi: Insektisitler, akarisitler ve diğer artropodların kontrolünde
19. Ürün Tipi: Kovucular ve Çekiciler
Zararlı organizmaların kontrolünde kullanılan ürünler (pire gibi omurgasız, ya
da kuş gibi omurgalı), kovma ya da çekme özelliğinden dolayı, insan ya da
hayvan hijyeninde dolaylı ya da dolaysız olarak kullanılan ürünlerdir.
4. ANA GRUP: Diğer biyosidal ürünler (20-23)
20. Ürün Tipi: Gıda ya da yem stokları koruyucuları
Zararlı organizmaların kontrolü ile gıda ya da yem stokların korunmasında kullanılan
ürünlerdir.
21. Ürün Tipi: Bozunmayı önleyici ürünler
Tekne, su kültürü ekipmanları ve suda kullanılan diğer yapılar üzerinde yapı bozucu
organizmaların (mikrop ve daha yüksek bitki ve hayvan türleri) büyümesini ve
yerleşmesini kontrol etmek için kullanılan ürünlerdir.
22. Ürün Tipi: Mumyalama ve hayvan postu doldurma sıvıları
İnsan ya da hayvan cesetlerinin korunmasında ve dezenfeksiyonunda kullanılan
ürünler.
23. Ürün Tipi: Diğer omurgalıların kontrolü
Zararlı böcek ya da hayvanların kontrolünde kullanılan ürünlerdir.
Biyosidal/İnsan Hijyen Ürünleri/
İşlenmiş Eşyalar
•
Biyosidal ürünlerden direkt insan cilt yüzeyi ile temas edecek
şekilde kullanılan ürünlere ise insan hijyen ürünleri deniliyor.
– İşlenmiş eşyalar: Eğer işlenmiş eşyanın içeriğinde bulunan biyosidal
aktif madde işlenmiş eşyanın (ürünün biyolojik bozunumunu önlemek
amacıyla değil de) kullanımından kaynaklanacak zararlı organizmaları
kontrol etmek amaçla üretilen ürün yada eşyaları içine alır.
• Genel dezenfektan iddiası olan mendiller (çocuk ve hasta altı temizlemek
için), kateterler, sontalar, bandajlar, yara bantları, peçler, kadın pedleri,
çocuk bezleri, hasta veya yaşlı bezleri, diş fırçaları, çocuk emzikleri,
antimikrobiyal ve/veya insektisidal özelliği olan giysiler, maskeler, kişisel
bakım ürünleri (kozmetik).
Biyosidal/İnsan Hijyen Ürünleri/
İşlenmiş Eşyalar
– El dezenfektanları, dezenfektan sabun, antiseptik sabun, bakterisidal ya
da antimikrobiyal sabun, antimikrobiyal temizleme jeli veya solüsyonu,
– Biyosidal aktivite oluşturmak için kullanılan deterjanlar ve temizlik
ürünleri
– Antiseptik oral solüsyonlar (tıbbi olmayan iddialar)
– Bazı Kozmetik Ürünler: “İnsan vücudunun epiderma, tırnaklar, kıllar,
saçlar, dudaklar ve dış genital organlar gibi değişik dış kısımlarına,
dişlere ve ağız mukozasına uygulanmak üzere hazırlanmış, tek veya
temel amacı bu kısımları temizlemek, koku vermek, görünümünü
değiştirmek ve/veya korumak amacıyla üretilmiş biyosidal iddiaları
olan her türlü ürün.
İnsan Hijyen Ürünlerinin/İşlenmiş
Eşyaların Üretiminde Kullanılan
Biyosidal Ürünler ve Etki
Mekanizmaları
İnsan Hijyen Ürünlerinde Kullanılan
Biyosidal Ürünler/Etki Mekanizmaları
• Dezenfektanlar/Antiseptikler: İnsanlarda hastalık yapma özelliği olan
mikroorganizmaların fiziksel (ısıl işlemler, radyasyon) ve kimyasal
mekanizmalar ile öldürülmesine dezenfeksiyon denir. Dezenfeksiyon işleminde
kullanılan ve genellikle kimyasal içerikli maddelere Dezenfektan denir.
• Canlı dokuların üzerindeki veya içindeki mikroorganizmaları ortadan kaldırmak
için kullanılan kimyasal maddelere antiseptik adı verilir.
• Kimyasal dezenfektanlar patojenleri (funguslar, bakteriler, mayalar, virüsler)
öldürmek veya inaktifleştirmek için kullanılan ürünlerdir.
• Bir ürünün dezenfektan olması her türlü mikroorganizmayı öldüreceği anlamına
gelmez.
– Bakterileri öldüren ürünlere bakterisidal; fungusları öldüren fungusidal; bakteri sporlarını
öldüren sporisidal ve virüsleri inaktive edenlere ise virüsidal dezenfektan adı verilir.
• Pestisitler (insektisit/akarisit): Sivrisinek, bit ve pire gibi ektoparazitlerin
uzaklaştırılması veya kontrolüne yönelik ürünler (repellentler, şampuan, losyon, sprey, pestisit etkili
elbiseler).
Alkoller
• Membran hasarı yapar,
mikroorganizma
proteinlerini denatüre
eder ve sonuçta hücre
metabolizmasına engel
olur.
• Etanol, isopropanol
Table 7.6
Fenoller
• Bakterisidal, fungusidal ve virüsidal
etkiye sahiptirler.
• Hücre zarını parçalar.
• Bis-fenollerden triklozan özellikle
gram pozitif bakterilere etkilidir.
• Yeni formülasyonlarları sınırlıda
olsa gram negatif bakteriler ve
mayalar üzerin dede etkisi
vardır.
• Bisfenollerden olan diğer bir madde
hekzaklorofen dir.
• Aktif transport sistemlerinin
işlevlerinin azalması veya
bozulması.
Figure 7.7
• Aldehitler
– Gluteraldehit,
– Formaldehit
• Fonksiyonel gruplar arasında çapraz-bağlanmalara neden olurlar ve
proteinleri inaktive ederler. (-NH2,-OH,-COOH,-SH).
• Aldehitler, bakterilere, virüslere, bakteri sporlarına, küflere ve mayalara
karşı geniş bir etki spektrumuna sahiptir. Formaldehit sıvı ve gaz şeklinde
kullanılabiliyor.
• Gaz formu boş odaların dezenfeksiyonu için kullanılır. Canlılarda toksik ve
kansorejendir.
Biyosidal Ürünler/Etki
Mekanizmaları
• Biguanidler
– Klorhekzidin, Aleksidin, Polimerik Biguanidler
– Pozitif yüklü bir katyonu olarak mikroorganizmaların hücre
duvarlarındaki negatif yüklü moleküllere bağlanarak hücrelerin plazma
membranlarına zarar verirler.
– Klorhekzidin deri ve mukozada tahriş edici özelliği yoktur.
– Klorhekzidin dezenfektanlar (deri ve el dezenfeksiyonu ), kozmetikler
(kremler, diş macunu, deodorantlar ve ter önleyiciler için katkı
maddesi) ve farmasötik ürünler (göz koruyucu sargı bezleri ve yara
antiseptik gargara) olarak kullanılır.
– Klorhekzidin gram -pozitif ve gram- negatif bakteri, maya, fungus ve
azda olsa virüslere karşı etkilidir.
Biyosidal Ürünler/Etki
Mekanizmaları
• Halojenler
– Kloramin, Sodyum Hipoklorit ve Iyodoforlar
– Flor (F), Klor (Cl), Brom (Br), İyot (I) ve Astatin (At) gibi ametal
elementler bulundukları ortamlarda oksidasyona neden olurlar.
Özellikle klor ve iyot halojenleri 19 yy beri dezenfektan (iyot tentürü)
olarak kullanılırlar.
– Hücre zarı proteinlere ve yağ asitlerine bağlanırlar yapısal değişimlere
neden olurlar.
– Bakteri, spor, maya, fungus ve virüslere karşı etkilidirler.
– Potasyum iyodür ve organik klor biliştiği olan kloramin T ve
dikloramin T hem dezenfektan hem de antiseptik olarak
kullanılmaktadır. Iyot tentürü deriyi boyaması ve mukozadaki
irritasyon etkisinden dolayı son yılarda polimer iyodofarlar tercih
edilmeye başlanılmıştır.
Ağır Metaller (Ag, Hg, Cu):
• Hücresel protein ve enzimlerdeki fonksiyonel gruplara
bağlanarak (NH2,-COOH,-SH) proteinleri denatüre eder ve
metabolik enzimleri inaktive ederler. Bu etki mekanizması
oligodinamik etki olarak bilinir.
• Daha çok bakteriler üzerinde toksik olsa da yosun, funguslar,
sporlar, virüsler, ve ökaryotik mikroorganizmalar üzerinde de
etkilidir.
• Pozitif yüklü metal iyonları DNA ve RNA ya bağlanarak
hücresel aktivitelerini inhibe ederler.
• Peroksitler
• Perasetik Asit, (CH3COO), Perasetik asit, düşük konsantrasyonlarda dahi
sporosidal, bakterisidal, virüsidal ve fungusidal olmasından dolayı hidrojen
peroksitten daha güçlü bir biyosid olduğu düşünülmektedir. Perasetik asitin protein ve
enzimleri denatüre ettiği ve hücre duvarına zarar verir. Direk teması deride yanma ve
irritasyona neden olur.
– Ozon (O3), Gaz formunda mikroorganizmaların hücre duvarına bağlanarak
oksitler ve öldürür. Özellikle su dezenfeksiyonu amaçıyla kullanılır.
– Hidrojen Peroksit (H2O2)
• Peroksiler serbest hidroksil radikallerin ürettiği için güçlü okside edici bir ajandır. Serbest
hidroksil radikallerinin DNA, lipit, protein gibi hücre bileşenlerine saldırdıkları ve özellikle
sülfidril grupları ve çift bağları hedef aldıkları ileri sürülmektedir.
• Hidrojen peroksit virüs, bakteri, maya, bakteri sporlarına karşı geniş yelpazede bir etkinlik
gösterir.
• Kontak lens dezenfeksiyonu için çok amaçlı solüsyonlar hidrojen peroksit
içerir.
Yüzey Aktif Dezenfektanlar
• Yüzey gerilimini azaltan, ıslatıcı ve çözücü özellikleri iyi olan
maddelerdir (deterjanlar ve sabunlardır).
• Bu maddeler iyonlaşma özelliklerine göre katyonik (kuaterner
amonyum bileşikleri), anyonik (sodium lauryl sülfat, sabunlar) ve
noniyonik olmak üzere 3 ayrılırlar.
• Yüzey aktif dezenfektanlar hücre sitoplazma zarının yapısını
değiştirerek hücrenin aktif transportunu ve enerji metabolizmasını
bozarak bakteriler, virüsler, funguslar ve alglere etkilidirler. M.
tuberculosis, Pseudomonas cinsi bakterilere, hepatit virüsü ve
sporlara etkisi yoktur.
• Kuarterner amonyum bileşikleri:.
• Benzetonyum klorür, domifen bromür, alkil dimetil benzil
amonyum klorür, stilpridinyum klorür gibi bileşikleri
antiseptik veya dezenfektan dezenfektan olarak
kullanılmaktadır.
Yeditepe Üniversitesinde Geliştirilen ve
İnsan Hijyenine Yönelik Ürün veya
Eşyalar
ANTİMİKROBİYAL TEKSTİL
ÜRÜNLER
Antimikrobiyal Tekstil
Escherichia coli
Pseudomonas aeruginosa
Staphylococcus aureus
Bakterisidal
Candida albicans
Candida glabrata
Fungisidal
Aspergillus niger
Penicillium vinaceum
Fusarium oxysporum
Fungisidal
Antimikrobiyal Renklendirilmiş Tekstil
Bacillus pumilus(bakteri)
Candida glabrata(fungus)
Antimikrobiyal Renklendirilmiş Tekstil
Aspergillus niger (fungus)
Penicillium vinaceum (fungus)
ANTİMİKROBİYAL
YARA BANTLARI
Antimikrobiyal Yara Bantları
Bacillus pumilus
Escherichia coli
Bakterisidal
Candida glabrata
Candida albicans
Fungisidal
Fusarium oxysporum
Aspergillus niger
Fungisidal
ANTİMİKROBİYAL HİJYEN
PEDLERİ & TAMPONLAR
Antimikrobiyal Hijyen Pedi
Bacillus pumilus
Escherichia coli
Bakterisidal
Candida albicans
Candida glabrata
Fungisidal
Fusarium oxysporum
Aspergillus niger
Fungisidal
Fusarium oxysporum
Aspergillus niger
Fungisidal
Antimikrobiyal Tamponlar
Fusarium oxysporum
Aspergillus niger
Fungisidal
Antimikrobiyal Bandaj
Yetişkin ve/veya Hasta Bezi Projesi
•İdrar kaçırma, tutamama, hastalık nedeniyle
hareketsiz kalma ve akıl sağlığının yitirilmesi gibi
durumlarda kullanılan bezlerdir.
•Yetişkin ve/veya hasta bezlerinin kullanım amacı yaş
grubuna, cinsiyete ve rahatsızlık nedenlerine bağlı olarak
değişiklik göstermektedir.
Yetişkin ve/veya Hasta Bezi
Neden gerekli????
Yetişkin bezleri, yaşam kalitesini
arttırmaktadır.
Ürün formları:
 Geleneksel bebek bezi (diaper) formunda
 İç çamaşırı (underpants) formunda
 Hijyenik ped (incontinence pads) formunda
YETİŞKİN/HASTA BEZLERİNDE
HİJYENİN ÖNEMİ
•İdrar kaçırma sorunu yaşayan insanların profesyonel bakıma ihtiyaç
duyarlar
•Yaşlı ve hastalarda bedenin temizliği ve cildin bakımı daha zordur.
•Yaşlıların ciltleri gençlere oranla daha hassasdır.
• Hasta gaita ve idrar boşaltımlarını beze yaptıktan sonra hasta cilt
sağlığı için bezin hemen değiştirilmesi gerekmektedir,
YETİŞKİN/HASTA BEZLERİNDE
HİJYENİN ÖNEMİ
• Bu bireylerin temizlik ve kişisel hijyen bakımlarının iyi olmadığı durumlarda
vücut nemli ortamda dışkı ve üreyle temas halinde kalır.
• İdrar cildi tahriş eder ve altındaki dokularla birlikte zedelemeler sonucu
kızarıklıklar, pişikler ve yaralar olabilir.
• Bu nemli ve sıcak ortamda bulunan mikroorganizmalar idrarı ve dışkıyı besin
kaynağı olarak kullanarak hızla çoğalırlar. Bu çoğalma sonucu cildi tahriş eden,
yıpratan ve keskin bir kokusu olan amonyak oluşur
• Bu tip yaralara “yatak yarası”, “basınç yarası” ya da “cilt ülseri” denir
• Ciltlerde bulunan açık yaralarda başlayan enfeksiyonlar önce yüzeysel, daha
sonra kas, tendon ve kemiğe kadar ilerleyen ölümcül hastalıklara neden
olabilirler.
PROJENİN AMACI
•Bu proje yeni ve hijyenik yetişkin ve hasta bezlerinin
geliştirilmesini amaçlar.
•
•Bu proje kapsamında;
•Yetişkin/hasta bezlerinin üretimi için antimikrobiyal ve anti-allerjik formulasyon
geliştirilmesi,
•Kullanım sonucunda oluşan kötü kokunun yok edilmesi,
•Ciltte oluşan yaraları ve pişikleri önleyebilen bir ürün geliştirilmesi,
•Tüketiciye kullanım rahatlığı sağlayacak özel dizayn ürün üretilmesi,
•Tasarlanan yetişkin / hasta bezlerinin biyolojik uyum ve performans testlerinde
başarı oranının belirlenmesi ve ticari üretimi hedeflenmektedir.
DÜNYA YETİŞKİN BEZİ MARKETİ
Dünya nüfusundaki yaşlılık oranı giderek artış
göstermektedir.
DÜNYA YETİŞKİN BEZİ MARKETİ
Rakamlarla nüfustaki yaşlılık oranı artışı:
 Dünyada 65 yaşının üzerinde 600 milyon insan yaşamaktadır ve bu
rakam dünya nüfusunun yaklaşık % 9’u kadardır.
 Bunların 1/3’ü yetişkin bezine (korunmaya) ihtiyaç duymaktadır.
 2025 yılı itibariyle dünyada 70 yaşın üzerindeki kişi sayısında % 78’lik
bir artış beklenmektedir.
Yetişkin bezi (hasta bezi) pazarında ciddi bir
büyüme gerçekleşeceği düşünülmektedir.
TÜRKİYE YETİŞKİN BEZİ MARKETİ
• Ülkemizde 50 yaş ve üzeri nüfus toplam nüfusun
% 20’sini oluşturmaktadır. 2020 yılında bu oranın %
26’ya; 2040 yılında ise % 40’a ulaşması beklenmektedir.
• 30 yaşından sonra her 4 kadından 1’inde idrar kaçırma
sorunu görülmektedir. Fazla doğum yapmış olan ve
menapoza girmiş olan kadınlarda bu oranın daha da
arttığını söylemek mümkündür.
• Erkeklerde ise 50 yaşından sonra her 10 erkekten 1’inde
idrar kaçırma sorunu gözlemlenmektedir.
TEŞEKKÜRLER

Prof. Dr. Fikrettin ŞAHİN

Transkript

Benzer belgeler

Aromaterapi Anne ve Bebek

Sniper ile tüm virüs, bakteri, küf ve mikroplara son!

KODU: 391045 KLOR TABLET TEKNİK ŞARTNAMESİ

Bioxy Bilgilendirme Formu