Victoria`da SunSmart uygulamaları

Turkish
Victoria’da SunSmart
uygulamaları
BEING SUNSMART IN VICTORIA
Güneşin ultraviyole (UV) ışınının
cilt kanserlerinin başlıca nedenini
oluşturmasının yanısıra, D.
vitamininin de en iyi doğal
kaynağıdır.1 Cancer Council Victoria,
UV indeksinin 3 ya da daha üstünde
olması durumunda güneşin vereceği
zararlara karşı korunmak için beş
önlem önermektedir:
1. Cildinizi mümkün olduğunca örten
güneşten koruyucu giysiler kullanın.
2. SPF30+ güneş kremi sürün
– Geniş spektrumlu ve suya
dirençli olmasına dikkat edin.
Dişarı çıkmadan 20 dakika önce
ve her iki saatte bir sürün. Güneş
kremi hiçbir zaman güneşte
kaldığınız süreyi uzatmak
amacıyla kullanılmamalıdır.
3. Yüzünüzü, başınızı, boynunuzu
ve kulaklarınızı koruyacak şekilde
bir şapka giyin.
4. Gölgede durun.
5. Güneş gözlüğü takın –
Avustralya standartlarına
uygun olanlarını kullanın.
Saat 10.00 ile 15.00 arasında daha
çok dikkatli davranılmalıdır (bu UV
göstergesinin en yüksek düzeye eriştiği
süredir). Mayıs ayından Ağustos ayına
kadar UV göstergesi genellikle 3’ün altında
bulunur ve yüksek dağlık bölgelerde, kar gibi
güneş ışınlarını fazlaca yansıtan bölgelerde
ve uzun süre dışarıda bulunmamak
kaydıyla, güneşten korunma genellikle
gerekli görülmemektedir.
UV neden önemlidir?
Cilt kanseri, cilt hücrelerinin hasar görmesi ve UV
ışınlarının cilde işlemesi sonucunda oluşur.
Avustralya’da güneş yanığı, güzel bir Ocak ayında
15 dakika kadar kısa bir süre içinde oluşabilir.7
Ciddi ya da hafif her türlü güneş yanığı, ciltte sürekli ya
da düzelmeyecek tahribata neden olur ve yaşamın ileri
dönemlerinde ortaya çıkabilecek cilt kanserine temel
oluşturur. Daha fazla güneş yanığı kanser riskini daha
da artırır.2
Avustralya’da cilt kanseri
• Aralarında 357 Victoria’lının da bulunduğu 1850’den
fazla Avustralya’lı, her yıl cilt kanserinden ölmektedir.
Bu rakam, ulusal çapta ve Victoria’da trafik
kazalarındaki ölümlerden daha fazladır (sırasıyla).8
• Cilt kanseri tedavisinin Avustralya’ya toplam maliyeti
her yıl $300 milyon dolar civarındadır. Tüm kanser
türleri arasında en pahalı olanı cilt kanseri tedavisidir.9
• Her üç Avustralyalıdan en az ikisinde, 70 yaşından
önce kanser hastalığı tanılanmış olacaktır.10
• 2002 yılında Avustralya’da saptanmış olan tüm
kanser türlerinin içinde cilt kanserleri %80 oranını
oluşturmaktadır.11
• Avustralya ve Yeni Zelanda’da saptanan melanom
oranı, Kanada, Amerika ve İngiltere’ye kıyasla iki ile
beş kat arası daha fazladır.12
• Avustralya’da ergenlik çağındaki kişilerde, diğer
ülkelerdeki aynı çağlardaki kişilere kıyasla çok daha
fazla melanom görülmektedir.13
• Melanom genç yaşlarda oluşabilir ve yaş ilerledikçe
risk artışı gösterir. Melanom her yıl, 15 ile 44 yaşları
arasındaki kişilerde en çok tanılanan kanser türüdür.14
• Victoria’da melanom en yüksek oranda erkeklerin
bedeninde kadınların ise bacaklarında oluşmaktadır.15
Vitamin D
Vitamin D kanda bulunan kalsiyum düzeyini kontrol
eden bir hormon türüdür. Sağlıklı kemiklerin, kasların ve
dişlerin oluşması ve korunması için gerekli olup genel
sağlığımız için önemlidir.3, 4 Vitamin D en çok, cildimizin
güneşin UV ışınlarını almasıyla sağlanır. Vitamin D
ayrıca, balık ve yumurtada çok az miktarlarda doğal
olarak bulunur. Margarin ve bazı tür sütlere de vitamin
D eklenmektedir. Ancak, yalnız beslenme yoluyla yeterli
vitamin D almak zordur.
SunSmart olmanız gereken zamanı
nasıl bilebilirsiniz?
Victoria’da, UV göstergesinin 3 ve üzerine ulaştığı
Eylül ile Nisan ayları arası insanların çoğu güneşten
korunmalıdır. UV radrasyon indeksi seviyelerinin en
yüksek olduğu saat 10.00 ile 15.00 arasında özel önlem
almak gerekir.5
Bu aylar süresince birçok Victoria’lı, yüzlerini, kollarını ve
ellerini çoğu gün birkaç dakika güneşin altında tutarak
yeterli vitamin D düzeylerini korurlar, ancak bu UV
seviyelerinin en yüksek olduğu zamanın başlangıcında ya
da bitiminde yapılmalıdır. Doğal olarak çok koyu bir cilde
Victoria’da SunSmart uygulamaları
sahip bulunan kişilerin, bu sürenin üç ile 6 kez daha
fazlası güneşe çıkmaları gerekebilir.6
Mayıs’tan Ağustos ayına kadar Victoria eyaletinde
UV göstergeleri genellikle düşük düzeyde bulunur
(3’ün altında).7 Bu aylarda, yüksek dağlık bölgelerde,
kar gibi güneş ışınlarını fazlaca yansıtan bölgelerde ve
uzun süre dışarıda bulunmamak kaydıyla, güneşten
korunma genellikle gerekli görülmemektedir. Vitamin D
seviyelerini korumak için birçok Victoria’lının, bir hafta
süresince iki ya da üç saat yüzlerine, kollarına ve
ellerine (ya da cildin eşdeğer bir bölümüne) güneş
ışığı almaları yeterli bulunmaktadır. Doğal olarak çok
koyu bir cilde sahip bulunan kişilerin, bu sürenin üç
ile 6 kez daha fazlası güneşe çıkmaları gerekebilir ve
ilaveler gerekebilir.6
UV düzeylerini ve risklerini anlama
Güneş ışığını görür ve ısısını hissedebilirsiniz
(enfraruj ışınlar), ancak UV ışınını göremez ve
hissedemezsiniz. Sıcak ve güneşli havaların yanısıra,
serin ve bulutlu havalarda da cilde zarar verebilir.
UV radyosyonu doğrudan güneşten gelmektedir.
Havaya dağılıp ve binalar, beton, kum, kar ve su gibi
yüzeylerden yansırlar. UV radyosyonu ayrıca hafif
bulutların arasından da geçebilir.
UV radyasyon seviyesi 3 derece ve üzerine ulaştığında
SunSmart UV Uyarısı Bureau of Meteorology
(BOM) tarafından açıklanmakta ve günün hangi
saatlerinde güneşten korunmanız gerektiği size
bildirilmektedir. Bu uyarı birçok günlük gazetelerde
ve bazı televizyon ve radyo programlarının hava
raporu programlarında ve sunsmart.com.au
adresli websitesinde yayınlanmaktadır. Avustralya’daki
300’ü aşkın farklı bölgeyi içeren SunSmart UV
Uyarısı BOM websitesinden sağlanmaktadır.
bom.gov.au/weather/uv adresli websitesini ziyaret edin.
UV seviyeleri ile ilgili canlı yayınlar
arpansa.gov.au/uvindex/realtime adresinde bulunabilir
Günün saatini belirtir
O gün SunSmart
olmanız gereken
süreyi gösterir.
20
UV GÖSTERGESİ
UV göstergelerindeki
farklılıklar aşağıda
belirtilmektedir:
• Düşük (0-2)
• Orta derece (3-5)
• Yüksek (6-7)
• Çok yüksek (8-10)
• Aşırı yüksek (11+)
UV Uyarısı: 10.10 ile 15.30 arası
En yüksek UV Göstergesi: 9
15
Aşırı yüksek
11
8
6
Çok yüksek
O gün en yüksek UV
Gözterge Düzeyi,
çok yüksek olan
9 derecesinde
tahmin edilmektedir.
Yüksek
Orta derece
3
Düşük
06.00
8
10
12
2
4
6
20.00
Bureau of Meteorology tarafından belirlenmiştir. Yalnızca örnek bir veridir.
Bir SunSmart UV Uyarı örneği
Daha fazla bilgi ve kaynaklar
sunsmart.com.au adresli websitesini ziyaret edin ya
da Cancer Council Yardım Hattını 13 11 20 numaralı
telefondan arayın.
UV ışınlarından koruyucu giysi ve aksesuvarı,
Cancer Council Victoria’nın Carlton’daki dükkanından
ya da cancervic.org.au adresli websitesi ziyaret edilip
‘Our shop’ tuşu tıklanarak sağlanabilir.
Bu bilgi dağıtım için fotokopi yapılabilir.
Referanslar
1 Calvo MS, Whiting SJ, Barton CN. Vitamin D fortification
in the United States and Canada: current status and data
needs. American Journal of Clinical Nutrition 2004; 80(suppl)
1710S–1716S
2 Armstrong BK. How sun exposure causes skin cancer: an
epidemiological perspective. In: Hill D, Elwood JM, English DR, eds.
Prevention of Skin Cancer. Dordrecht, The Netherlands: Kluwer
Academic Publishers, 2004, pp. 89–116
3 Papadimitropoulos E, Wells G, Shea B, Gillespie W, Weaver B,
Zytaruk N, Cranney A, Adachi J, Tugwell P, Josse R, Greenwood C,
Guyatt G. VIII: Meta-analysis of the efficacy of Vitamin D treatment
in preventing osteoporosis in postmenopausal women. Endocrine
Reviews 2002; 23(4): 560–9.
4 Trivedi DP, Doll R, Khaw KT. Effect of four monthly oral vitamin
D3 (cholecalciferol) supplementation on fractures and mortality in
men and women living in the community: randomised double blind
controlled trial. British Medical Journal 2003; 326(7387): 469–75.
5 World Health Organization. Global Solar UV Index: A Practical
Guide: A Joint Recommendation of the World Health Organization,
World Meteorological Organization, United Nations Environment
Programme, and the International Commission on Non-Ionizing
Radiation Protection. Geneva: WHO, 2002.
6 Clemens TL, Adams JS, Henderson SL, Holick MF. Increased
skin pigment reduces the capacity of skin to synthesise vitamin D3.
Lancet 1982; 1(8263): 74–76
7 Samanek AJ et al. Estimates of beneficial and harmful sun
exposure times during the year for major Australian population
centres. Medical Journal of Australia 2006; 184(7): 338–41.
8 Australian Bureau of Statistics (ABS). Causes of death 2008.
3303.0. Commonwealth of Australia: Canberra, Australia 2010.
9 Australian Institute of Health and Welfare. Health System
Expenditures on Cancer and Other Neoplasms in Australia,
2000–01. Canberra: AIHW, 2005.
10 Staples M, Elwood M, Burton R, Williams J, Marks R, Giles G.
Non-melanoma skin cancer in Australia: the 2002 national survey
and trends since 1985. Medical Journal of Australia 2006; 184(1):
6–10.
11 Australian Institute of Health and Welfare (AIHW) & Australasian
Association of Cancer Registries (AACR). Cancer in Australia: an
overview, 2006. Canberra: AIHW, 2007.
12 Ferlay J, Bray F, Pisani P, Parkin D. GLOBOCAN 2002. Cancer
incidence, mortality and prevalence worldwide. IARC CancerBase
No. 5, version 2.0. Lyon: IARC Press, 2004.
13 Stiller CA. International patterns of cancer incidence in
adolescents. Cancer Treatment Reviews 2007; 33(7): 631–45.
14 Australian Institute of Health and Welfare (AIHW) & Australasian
Association of Cancer Registries (AACR). Cancer age specific data
cube. AIHW, 2007. Retrieved from www.aihw.gov.au on January 7,
2008. Latest update: February 2010
15 Thursfield V, Giles G. Canstat No. 44: Skin cancer. Melbourne,
Australia: The Cancer Council Victoria, November 2007.
Son güncelleme: November 2010\ Kasım 2010
Please note: this information is also available in English,
Arabic, Bosnian, Chinese, Croatian, Filipino, Greek, Italian,
Khmer, Macedonian, Polish, Russian, Serbian, Spanish and
Vietnamese. Visit sunsmart.com.au or call 13 11 20.