Dün, Bugün, Yar›n

Transkript

Dün, Bugün, Yar›n

Dün, Bugün, Yar›n
Faaliyet Raporu 2009
Kapak Görseli: Calatrava
East London, Crossing London Great Britan, 1990
Betonarme ve çelik kullan›lm›flt›r. Tafl›y›c› ve yol betonarmedir.
Tafl›y›c›lar aras›nda çelik konstrüksiyon kullan›lm›flt›r.
‹ki tafl›y›c› ayak aras› 200 metre Kemerin yüksekli¤i 103 metre
Uzunlu¤u 630 metre
‹çindekiler
Ola¤an Genel Kurul Gündemi
01
Finansal Göstergeler
02
Vizyon – Misyon – De¤erler
04
Kurum Kültürü ve Tarihçe
06
Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n Mesaj›
08
Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu
12
Üst Yönetim
13
Betonarme ve Modern Mimari
20
2009 Y›l› Çimento Sektörü De¤erlendirmesi
44
Çimento Sektöründe Strateji Yönetimi
46
Yat›r›mc› Gözüyle Çimsa
50
Yurtiçi Tesisler ve Ürünler
54
Haz›r Beton Tesisleri ve Ürünler
62
Yurtd›fl› Terminaller
66
2009 Y›l› Yat›r›mlar›
70
2009 Y›l› Pazarlama ve Sat›fl Faaliyetleri
72
Kurumsal Geliflim ve ‹nsan Kaynaklar›
76
Sosyal Sorumluluk
82
Kurumsal Yönetim ‹lkelerine Uyum Raporu
86
Konsolide Finansal Tablolar ve Ba¤›ms›z Denetim Raporu
97
Adresler
161
Ç‹MSA Ç‹MENTO SANAY‹ VE T‹CARET A.fi.
07 Nisan 2010 Günü Yap›lacak
Ola¤an Genel Kurul Gündemi Toplant›s›
GÜNDEM:
1-
Aç›l›fl ve Divan Teflekkülü,
2-
Toplant› Tutana¤›n›n ‹mzalanmas› Hususunda Divana Yetki Verilmesi,
3-
Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu ile Denetçi Raporlar›n›n Okunmas› ve
Müzakeresi,
4-
Y›l ‹çinde Yap›lan Ba¤›fllar›n Ortaklar›n Bilgisine Sunulmas›,
5-
Bilânço, Kar/Zarar Hesaplar›n›n Okunmas›, Müzakeresi ve Tasdiki ile
6-
Yönetim Kurulu Üyelerinin ve Denetim Kurulu Üyelerinin ‹bra Edilmeleri,
7-
Yönetim Kurulu Üyeleri ile Denetçilerin Ücret ve Huzur Haklar›n›n
Kar Da¤›t›m›yla ‹lgili Teklifin Görüflülerek Kabulü veya Reddi,
Tespiti.
8-
Y›l ‹çinde Boflalan Yönetim Kurulu Üyeli¤ine, Yönetim Kurulu’nca
Seçilen Yönetim Kurulu Üyesinin tasvibi.
9-
Görev Süreleri Sona Ermifl Olan Yönetim Kurulu Üyelerinin Seçilmesi,
Görev Sürelerinin Tespiti,
10-
Görev Süreleri Sona Ermifl Olan Denetim Kurulu Üyelerinin Seçilmesi,
Görev Sürelerinin Tespiti,
11-
Yönetim Kurulunca Belirlenen Ba¤›ms›z Denetleme Kuruluflunun Onay›,
12-
Yönetim Kurulu Baflkan Ve Üyelerine, Türk Ticaret Kanununun 334.
ve 335. Maddelerinde Yaz›l› Muameleleri Yapabilmelerine ‹zin Verilmesi.
Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. 2009 Faaliyet Raporu 01
Finansal Göstergeler
(Birim-Türk Liras›)
Bafll›ca Bilanço Göstergeleri
2009
2008
51.088.881
9.599.891
103.392.181
117.640.609
63.393.847
105.722.673
Cari/Dönen Varl›klar Toplam›
285.034.872
288.677.961
Finansal Varl›klar (net)
320.148.664
206.835.241
Maddi Varl›klar (net)
436.402.767
436.650.680
18.652.621
19.252.155
914.706.515
802.922.852
1.199.741.387
1.091.600.813
932.100.768
765.488.331
2009
2008
614.924.831
610.473.254
13.359.157
11.505.841
Faaliyet Kar›
138.585.884
121.532.617
Net Dönem Kar›
108.132.777
76.504.114
Haz›r De¤erler
Ticari Alacaklar (net)
Stoklar (net)
Maddi Olmayan Varl›klar (net)
Cari Olmayan / Duran Varl›klar Toplam›
Toplam Varl›klar
Özsermaye
Bafll›ca Gelir Tablosu Göstergeleri
Sat›fl Gelirleri (net)
Di¤er Faaliyetlerden Gelir ve Karlar
02 Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. 2009 Faaliyet Raporu
2009 y›l›nda
kar›m›z› % 41
art›rd›k.
2009 y›l›nda
Sat›fllar›m›z›
615 milyon TL’ye
ulaflt›rd›k.
4.442.000 ton
klinker
5.163.000 ton
çimento ürettik.
‹hracat hacmimizi
% 10 art›rarak
2 milyon ton
ihracat gerçeklefltirdik.
Vizyonumuz
de¤erli
çimento ve beton
flirketi olmak.
Türkiye’nin en
Misyonumuz
Beton ve çimento
kullan›c›lar›n›n
uluslararas› seviyede
ifl orta¤› olmak.
De¤erlerimiz
Bizi gelece¤e tafl›yacak olan
kültürümüzün yap› tafl› de¤erlerimiz;
güvenilirlik, müflteri odakl›l›k ve
iflbirli¤i yapmak.
Biz, müflteri ihtiyaçlar›n› anlayan ve
buna yönelik çözümler gelifltirerek
müflteriye sundu¤u de¤eri sürekli
art›ran; gerek müflteri gerek
çal›flanlar ve gerekse tedarikçi ve ifl
ortaklar› ile uzun sürelere dayal›
güvenilir ve iflbirli¤i içinde çal›flan bir
organizasyonuz.
Kurum Kültürü ve
Tarihçe
Türk sanayisinin önde gelen
kurulufllar› aras›nda yer alan
Çimsa, 1972 y›l›nda
kuruldu. 1975’te ilk üretim
tesisiyle Mersin’de faaliyete
bafllayan fiirket, gri
çimentonun yan› s›ra beyaz
çimento ve kalsiyum
alüminatl› çimento gibi özel
çimentolar üreterek
inovasyon konusunda Türk
çimento ve haz›r beton
sektörüne önderlik ediyor.
Çimsa, “Türkiye’nin en
de¤erli çimento ve beton
flirketi olmak” vizyonu ve
“beton ve çimento
kullan›c›lar›n›n uluslararas›
seviyede ifl orta¤› olmak”
misyonu do¤rultusunda
faaliyetlerini sürdürüyor;
paydafllar› ve Türkiye
ekonomisi için de¤er
üretiyor.
Çimsa, temel faaliyet alan›n›,
“yaflam ve üretim alanlar›n›n
alt-üst yap›lar›n›n sa¤lam ve
dayan›kl› olmas› için gerekli
temel malzemeyi sa¤lamak”
olarak tan›ml›yor.
2009 y›l›n›n zorlu koflullar›n›,
sene bafl›nda yapt›¤› çok
senaryolu gelecek planlar› ve
buna uygun gelifltirilen nakit
odakl› stratejileriyle haz›r bir
flekilde karfl›layan Çimsa;
kriz sürecini t›pk› 2001
y›l›nda oldu¤u gibi güçlü bir
performansla aflmay›
baflard›. Haz›rlanan çok
senaryolu planlar ve baflar›l›
yönetim performans›
Çimsa’n›n, ekonomik
toparlanma döneminde daha
bilinçli, güçlü ve kazançl›
ayakta durmas›n› ve yolunda
emin ad›mlarla ilerlemesini
sa¤l›yor.
Çimsa, 1988 y›l›nda girdi¤i
haz›r beton sektöründe ise
Adana, Mersin, Kayseri,
Osmaniye, Kahramanmarafl,
Nevflehir, Eskiflehir,
Kütahya, Bursa, Konya,
Karaman, Aksaray, Sakarya
ve Bilecik illerinde hizmet
sunuyor.
2009 y›l› itibar›yla, Çimsa’n›n
y›ll›k klinker üretim kapasitesi
5 milyon tona, haz›r beton
üretim kapasitesi ise
3 milyon metreküpe ulaflt›.
‹hracatta ise Çimsa, bugün
beyaz çimento alan›nda
dünyan›n en önemli üç
markas›ndan biri olman›n
yan› s›ra Türk çimentosunun
uluslararas› platforma
geçiflinde de¤iflimin ve
geliflimin lokomotif gücü
olarak; gerçek bir küresel
oyuncu kimli¤iyle hareket
ediyor. 2008 y›l›nda çimento
ihracat› alan›nda
flampiyonlu¤u elde eden
Çimsa, 2009 y›l›nda da,
küresel ekonominin olumsuz
flartlar›na karfl›n, %10’un
üzerinde art›fl kaydederek 2
milyon ton ihracat
gerçeklefltirdi.
Bu baflar›n›n elde
edilmesinde, Çimsa’n›n
‹spanya-Sevilla, AlmanyaEmden, Romanya-Köstence,
Rusya-Novorossisk ve
KKTC-Gazima¤usa’daki
flirket ve terminalleriyle 46
ülkede ürünlerini kendi
markas›yla pazarlayabilmesi
etkili oldu.
Yurtd›fl›nda terminallerle
büyüyerek d›fl pazarlarda
daha aktif ve etkin olma
yönünde güçlü bir kararl›l›¤a
sahip olan fiirket, AB
ülkelerinde çimento
ürünlerinin piyasaya arz
edilebilmesi için gereken EC
ve CE sertifikalar› ve
Kitemark kalite belgelerini de
elinde bulunduruyor.
Çimsa, uygulad›¤› kalite
yönetim sistemi, çevre
yönetim sistemi, ifl sa¤l›¤› ve
güvenli¤i yönetim sistemleriyle
dünya klasman›nda ifl
mükemmelli¤ine ulaflmay›
hedefliyor. Ayr›ca At›klar›n
‹lave Yak›t Olarak Kullan›m
Lisans›'n› da alarak çevrenin
korunmas› konusunda önemli
bir ad›m at›yor. Çimsa,
2005 y›l›ndan itibaren
büyüme ve ifl mükemmelli¤i
konular›nda kazand›¤› ivmeyi
2009'da da devam ettirerek
sat›fllar›n› 615 milyon TL’ye
ç›kard›. fiirket, bundan böyle
de çal›flmalar›n›, ortaklar›na
sürekli de¤er yaratmak
amac› do¤rultusunda
sürdürecek.
Sermayesinin %27,4'ü halka
aç›k olan Çimsa’n›n hisse
senetleri ‹MKB'de ifllem
görüyor.
Çimsa 2005 y›l›ndan itibaren
büyüme ve ifl mükemmelli¤i
konular›nda kazand›¤› ivmeyi 2009'da
da devam ettirerek sat›fllar›n›
615 milyon TL’ye ç›kard›.
Dönüm Noktalar›
1975
• 1 milyon tonluk kapasite
devreye al›nd›.
1988
• Haz›r beton sektörüne
girildi.
1990
• ‹ste¤e ba¤l› de¤iflebilen
gri/beyaz klinker üretim hatt›
devreye sokuldu. (Dünyada
ilk ve tek).
1993
• Orta Do¤u terminali kuruldu.
1995
• Kayseri’de
paketleme/ö¤ütme tesisi
sat›n al›nd›.
1996
1998
• Almanya terminali kuruldu.
2000
• 600 bin ton kapasiteli ek
beyaz klinker tesisi devreye
sokuldu. Bu üretim tesisinin
de eklenmesiyle Çimsa tek
çat› alt›nda dünyadaki en
büyük kapasiteli beyaz
çimento fabrikas› oldu.
2002
• Kalsiyum Alüminatl›
Çimento üretimine baflland›.
(Türkiye’de ilk ve tek)
2005
• Kayseri fabrikas› devreye
sokuldu.
• Standart çimento sat›n
2006
• Kuzey K›br›s terminali
kuruldu.
• Romanya sat›fl ofisi kuruldu.
2007
• Çimsa, Ni¤de Oysa
Fabrikas›’n› devrald›.
2008
• Eskiflehir ikinci hat devreye
sokuldu.
• Bilecik Haz›r Beton sat›n
almas›yla Çimsa, Türkiye’de
tesis say›s› baz›nda haz›r
betonda en büyük oyuncu
oldu.
2009
• Rusya terminali devreye
girdi.
• Malatya paketleme
terminali kuruldu.
• ‹spanya - Sevilla terminali
kuruldu.
al›nd›. (Eskiflehir Çimento
Fabrikas› ve Ankara Çimento
Ö¤ütme Tesisi)
• Trieste terminali devreye
girdi.
Yönetim Kurulu
Baflkan›’n›n Mesaj›
De¤erli ‹fl Ortaklar›m›z,
2009, sadece ülkemiz için
de¤il, dünya genelinde çok
zor bir y›l oldu. Dünya
çap›nda yaflanan kriz ve
durgunluk süreci, küresel
ekonominin bugüne dek karfl›
karfl›ya kald›¤› en büyük
darbo¤az olarak tarihe geçti.
Bu zorlu süreçten ç›k›fl ise,
gerçekten çok titizlikle riayet
edilen bir uluslararas›
iflbirli¤iyle sa¤lanabildi. Dünya
ekonomisine yön veren
ülkelerin tümünde paralel bir
zamanlama ile benzer
tedbirler uygulamaya
konuldu.
Yaflanan bu kriz, ülkemizi de
güçlü bir flekilde etkiledi. ‹ç
ve d›fl pazarlarda, buna ba¤l›
olarak da, kapasite kullan›m
oranlar›nda ve üretim
seviyelerinde, istihdamda
ciddi daralmalar yafland›.
Yine de ülkemiz, bu sert
dalgalar›n etkisini bir nebze
de olsa hafifletecek iç
dinamikleriyle avantaj
kazand›. Kurum ve
kurulufllar, 2001 krizinden
ç›kard›klar› derslerle, krize
karfl› daha sa¤lam bir durufl
sergileyebildiler. Güçlü bir
reform dönemi geçiren
bankac›l›k sistemimiz de, bu
süreçte ekonomiye deste¤ini
sürdürebildi. Öte yandan,
hükümetimizin belirli
sektörlere yönelik destek
uygulamalar›, talebin öne
çekilmesine, ertelenmifl
taleplerin de gerçekleflmesine
olanak sa¤lad› ve iç pazarlara
canland›r›c› etki yapt›;
gelecekle ilgili büyüme
umutlar›n› art›rd›.
Küresel perspektifte de,
ekonomik aktivitede gözlenen
toparlanman›n, kademeli ve
yavafl da olsa, devam
edece¤i düflünülüyor. Öte
yandan, bafllayan bu
toparlanman›n güç
kaybetmesi ve dünya
ekonomisinin uzunca bir süre
geçmifl y›llardaki ortalama
büyümesinin alt›nda kalmas›
riski, hala varl›¤›n›
sürdürüyor. Dünya
ekonomisinde geçen y›lki efl
güdümü görememe, küresel
dayan›flma ve iflbirli¤inde
yaflanabilecek çatlak ihtimali,
bu riskin temelini
oluflturuyor.
Bu tablo ›fl›¤›nda, Çimsa
olarak, bir yandan ekonomik
canlanman›n getirdi¤i
f›rsatlar› en iyi flekilde
de¤erlendirirken; bir yandan
da “kriz bitti” rehavetine
kap›lmadan, ihtiyat› elden
b›rakmadan, karl› büyüme
performans›m›zda ve
istihdam gücümüzde
sürdürülebilirlik üzerine
yo¤unlaflmay›; ülkemizi
krizlere karfl› dirençli
dinamikleri güçlendirmek
ad›na topluma karfl› en
önemli sorumlulu¤umuz
olarak görüyoruz.
Çimsa, bu sorumlulu¤unun
bilinciyle, 2008 y›l›n›n ikinci
yar›s›ndan itibaren etkisini
hissettiren küresel krize
karfl› süratle önlem alarak,
bu çalkant›l› dönemi hasars›z
flekilde atlatmak için
haz›rl›klar›n› tamamlad›. Bu
h›zl› tepki ve haz›rl›k süreci,
fiirketimizin esnek üretim
yeteneklerinin ve
yüksek performans
kültürünün ne kadar ileri bir
noktada oldu¤unu bir kez
daha kan›tlad›.
Yine 2008 y›l› içerisinde, çok
senaryolu gelece¤i planlayan
strateji formülasyonu pilot
çal›flmalar› tamamlanarak;
buradan al›nan ç›kt›lar
orta/uzun vadeli planlar›m›za
entegre edildi.
2009 y›l›n›n zorlay›c›
ortam›na girerken, daha
önceden haz›rlanan bu çok
senaryolu gelecek planlar› ve
“Fark›ndal›k, Dayan›kl›l›k,
Esneklik” stratejisi
kapsam›nda, en kötü
senaryoya göre haz›rl›klar
yap›ld›.
Çimsa, bu haz›rl›k süreci ve
sahip oldu¤u rekabet
avantajlar› ile ön plana ç›kt›.
Dönüfltürülebilir üretim hatt›
teknolojisi ile iste¤e ve
talebe ba¤l› olarak beyaz ve
gri çimento üretimi
yapabilme gücünün yan› s›ra
Çimsa, Türk çimentosunun
gerçek küresel oyuncusu
kimli¤iyle, 2009 y›l›nda
ihracat hacmini %10 art›rd›
ve 2 milyon ton ihracat
gerçeklefltirdi. Çimsa,
böylece Türkiye’de çimento
ihracat› alan›nda liderli¤ini
sürdürürken, iç pazardaki
daralman›n negatif etkilerini
de ihracatla bertaraf
ederek, istihdam ve
ekonomik de¤er yaratma
gücünü sürdürülebilir k›lma
baflar›s›n› gösterdi.
Bu baflar›n›n elde
edilmesinde, Çimsa’n›n
‹spanya-Sevilla, AlmanyaEmden, Romanya-Köstence,
Rusya-Novorossisk ve
KKTC-Gazima¤usa’daki
flirket ve terminalleriyle 46
ülkede ürünlerini kendi
markas›yla pazarlayabilmesi
büyük rol oynad›. fiirketimiz,
önümüzdeki dönemde de
yurtd›fl›nda terminallerle
büyüyerek ve de¤er zincirine
yat›r›m yaparak d›fl pazarlarda
daha aktif ve etkin olma
yönünde güçlü bir kararl›l›¤a
sahip bulunuyor. Bu
do¤rultuda Çimsa, halen
dünyan›n en büyük ve sayg›n
üç markas› aras›nda yer
ald›¤› beyaz çimento alan›nda
da bu konumunu
güçlendirerek sürdürecek.
Bu baflar›lar› ve rekabetçi
gücü ile Çimsa, 2005
y›l›ndan itibaren büyüme ve
ifl mükemmelli¤i konular›nda
kazand›¤› ivmeyi 2009'da da
devam ettirdi. 2009 y›l›
sonu itibar›yla y›ll›k 5 milyon
ton klinker ve 3 milyon
metreküp haz›r beton üretim
kapasitesine ulaflan Çimsa,
yüksek performans kültürü,
yenilikçi ve rekabetçi ifl
Kullan›m› Lisans›" sahibi
tesisleriyle do¤al kaynaklar›n
korunmas›na ve at›klar›n
çevreye zarar vermeksizin
bertaraf edilmesine katk›
sa¤l›yor. Di¤er yandan, do¤al
hayat›n korunmas›na yönelik
çal›flmalar ve kullan›m
döngüsü sona eren
ocaklardaki a¤açland›rma
faaliyetleri devam ediyor.
Tüm bu çal›flmalar›m›zla,
sermayedarlar›m›z,
çal›flanlar›m›z, ifl ortaklar›m›z
baflta olmak üzere tüm
paydafllar›m›za, Türk
ekonomisine, toplumuna ve
çevreye karfl› en büyük
sorumlulu¤umuz olarak
gördü¤ümüz de¤er yaratma
gücünün sürdürülebilirli¤i
konusunda son derece
Çimsa; tüm tutkusu ve enerjisiyle
yenilikçi, çevreye sayg›l› çal›flmalar›n›,
ekonomik büyümesini ve
topluma sa¤lad›¤› katk›lar›
gelifltirerek sürdürecek.
yap›s›yla ekonomik
çalkant›lara ra¤men
hedeflerini gerçeklefltirme
baflar›s›n› gösterdi.
fiirketimizin cirosu, 2009
y›l›nda 615 milyon TL’ye
ulafl›rken, operasyonel
kar›m›z da (FAVÖK) 173
milyon TL olarak gerçekleflti.
Çimsa ayr›ca, gerek örgün
ve yayg›n e¤itimin
desteklenmesi gerekse
kültürel miras›m›z›n yayg›n
bir flekilde tan›nmas›
konusunda yerel yönetimler,
akademik kurumlar ve
ülkemizin önde gelen sivil
toplum kurulufllar›yla iflbirli¤i
içerisinde gerçeklefltirdi¤i
sosyal yat›r›mlarla toplumsal
geliflimi desteklemeyi
sürdürüyor.
sa¤lam bir konuma sahip
bulunuyoruz.
Çimsa, bu konumundan
ald›¤› güçle, Türk ekonomisi
ve paydafllar›na karfl›
sorumluluklar›n› en iyi flekilde
yerine getirmeye gelecekte
de devam edecek; tüm
tutkusu ve enerjisiyle
yenilikçi, çevreye sayg›l›
çal›flmalar›n›, ekonomik
büyümesini ve topluma
sa¤lad›¤› katk›lar› gelifltirerek
sürdürecek.
Çimsa’n›n bu güçlü
konumuna ve performans›na
katk› sa¤layan herkese
teflekkürlerimi sunuyorum.
Sayg›lar›mla,
Çevre koruma alan›nda ise
fiirketimiz, Çevre ve Orman
Bakanl›¤› taraf›ndan verilen
"At›klar›n Ek Yak›t Olarak
Mehmet Göçmen
Yönetim Kurulu Baflkan›
The Congress Hall
Berlin Kongre Saray› / 1964
Gelece¤e tafl›yan.
Benimsedi¤imiz ifl yap›fl biçimi ile gerçeklefltirdi¤imiz
çal›flmalar, bizi ve tüm paydafllar›m›z› gelece¤e tafl›yor.
Yönetim Kurulu
ve Denetim Kurulu
05
04
01
Yönetim Kurulu
03
01
02
03
04
05
Mehmet Göçmen, Baflkan
Mustafa Nedim Bozfak›o¤lu, Baflkan Vekili
Y›lmaz Külcü, Üye
Mehmet Hayrettin fiener, Üye
Mehmet Hac›kamilo¤lu, Genel Müdür
Denetim Kurulu
‹lker Y›ld›r›m, Denetçi
Bahad›r Boran, Denetçi
02
Üst Yönetim
07
09
10
05
08
11
04
06
01
03
02
Üst Yönetim
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
Mehmet Hac›kamilo¤lu, Genel Müdür
Levent Öncel, Fabrika Müdürü (Ni¤de)
Basri Dinçer, Genel Müdür Yard›mc›s› (Çimento Üretim)
Tamer Denizci, Genel Müdür Yard›mc›s› (Sat›nalma-Lojistik)
Do¤an Özkul, Fabrika Müdürü (Mersin)
Ayfer Gürefl, Genel Müdür Yard›mc›s› (Kurumsal Geliflim ve ‹nsan Kaynaklar›)
Mutlu Do¤ruöz, Genel Müdür Yard›mc›s› (Yat›r›m ve Otomasyon)
Nevra Özhatay, Genel Müdür Yard›mc›s› (Mali ‹fller)
fiahap Sar›er, Genel Müdür Yard›mc›s› (Haz›r Beton)
Mehmet fiahin, Fabrika Müdürü (Kayseri)
Hüseyin Özkan, Genel Müdür Yard›mc›s› (Pazarlama ve Sat›fl-Çimento)
Yönetim Kurulu ve Denetçiler
Mehmet Göçmen
Baflkan
(20.07.2009 tarihinde
Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›
görevine seçilmifltir.)
1957 y›l›nda do¤an
Mehmet Göçmen,
Galatasaray Lisesi ve
ODTÜ Endüstri
Mühendisli¤i e¤itiminin
ard›ndan Amerika’da
Syracuse Üniversitesi’nde
Endüstri Mühendisli¤i ve
Yöneylem Araflt›rmas›
üzerine yüksek lisans yapt›.
Çal›flma hayat›na 1983
y›l›nda Çelik Halat ve Tel
San. A.fi.’de bafllayan
Göçmen, 1996- 2002
tarihleri aras›nda Lafarge
Ekmel Beton A.fi. Genel
Müdürlü¤ü ve Lafarge
Türkiye ‹fl Gelifltirme ve D›fl
‹liflkiler Baflkan Yard›mc›l›¤›
görevlerini yürüttü. Haziran
2003 – Temmuz 2008
tarihleri aras›nda
Akçansa’da Genel Müdür
olarak görev yapan
Göçmen 1 A¤ustos 2008
tarihinde Sabanc› Holding
‹nsan Kaynaklar› Grup
Baflkan› görevine atanm›fl
ve 20 Temmuz 2009
tarihinden itibaren Sabanc›
Holding Çimento Grup
Baflkanl›¤› görevini birlikte
yürütmektedir.
Mustafa Nedim
Bozfak›o¤lu
Baflkan Vekili
(20.07.2009 tarihinde
Yönetim Kurulu Baflkan
Vekilli¤i görevine
seçilmifltir.)
1950 y›l›nda Tarsus’ta
do¤an Nedim Bozfak›o¤lu,
1972 y›l›nda ‹stanbul
Üniversitesi ‹ktisat
Fakültesi’nden mezun
olmufltur. Lassa ve
Kordsa'da Finansman
Müdürü ve Mali ‹fller
Müdür Yard›mc›s› olarak
görev yapm›flt›r. H.Ö.
Sabanc› Holding'de Bütçe,
Muhasebe ve
Konsolidasyon Daire
Baflkanl›¤› yapm›fl olan
Bozfak›o¤lu, halen Hac›
Ömer Sabanc› Holding’de
Genel Sekreter olarak
görev yapmaktad›r.
Y›lmaz Külcü
Üye
1944 y›l›nda Afyon’da
do¤an Y›lmaz Külcü 1966
y›l›nda ‹stanbul Teknik
Üniversitesi Elektrik
Fakültesi’nden mezun
olmufltur. ‹fl hayat›na TEK
9. Bölge Müdürlü¤ü’nde
Elektrik Mühendisi olarak
bafllayan Külcü daha sonra
Afyon Çimento ‹flletme
Müdürlü¤ü, Söke Çimento
Sanayi Müdür Yard›mc›l›¤›,
Elaz›¤ Çimento Genel
Müdürlü¤ü, Çorum
Çimento Genel Müdürlü¤ü,
Gaziantep Çimento Genel
Müdürlü¤ü, Çitosan
Elektrik ‹flleri Daire
Baflkanl›¤›, Çitosan Teknik
Genel Müdür Yard›mc›l›¤› ve
Yönetim Kurulu Üyeli¤i,
Ni¤de Çimento Genel
Müdürlü¤ü görevlerinde
bulunmufltur. 01.04.1994
tarihinde Çimsa Çimento
Sanayi ve Ticaret A.fi.
Genel Müdürlü¤üne atanan
Külcü, 01.07.2006
tarihinden itibaren Çimsa
Mehmet Hayrettin fiener
Üye
Mehmet Hayrettin fiener,
1979-1981 y›llar› aras›nda
Çanakkale Çimento Sanayi
ve T.A.fi.’de Vardiya
Mühendisi olarak göreve
bafllam›flt›r. Akçimento
Ticaret A.fi.’de 1981
y›l›ndan itibaren s›ras›yla
Üretim fiefi, Üretim
Müdürü, ‹flletmeler Grup
Müdürü ve Genel Müdür
Yard›mc›l›¤› görevlerinde
bulunmufl; 1996-1999
y›llar› aras›nda
Büyükçekmece
Fabrikas›’nda, 2004-2005
y›llar› aras›nda Çimsa
Çimento San. ve Tic. A.fi.
Kayseri Tesisi’nde Fabrika
Müdürü olarak görev
yapm›flt›r. 31.10.2007
tarihine kadar OYSA
Çimento San. ve Tic.
A.fi.’de Genel Müdürlük
yapm›fl olan fiener,
08.04.2008 tarihinden
itibaren Çimsa Çimento
Yönetim Kurulu üyeli¤ine
Çimento Sanayi ve Ticaret
A.fi. Yönetim Kurulu üyeli¤i
görevini sürdürmektedir.
seçilmifltir.
Mehmet Hac›kamilo¤lu
Genel Müdür
1969 y›l›nda do¤an
Mehmet Hac›kamilo¤lu,
Saint Joseph Frans›z
Lisesi’ni bitirdi. Lisans
e¤itimini Bo¤aziçi
Üniversitesi ‹nflaat
Mühendisli¤i bölümünde
tamamlayan Mehmet
Hac›kamilo¤lu, sonras›nda
‹stanbul Üniversitesi’nde
Uluslararas› ‹flletme ‹htisas
ve Sabanc› Üniversitesi’nde
de Executive-MBA
programlar›n›
tamamlam›flt›r. Sabanc›
Grubu hizmet hayat›na
Betonsa’da Mühendis
olarak bafllayan
Hac›kamilo¤lu, Sabanc›
Grubu’ndaki kariyerine ayn›
flirket bünyesinde Yat›r›m
ve Planlama Uzman› olarak
devam etmifltir.
1997-1999 y›llar› aras›nda
Akçansa’da Strateji
Gelifltirme ve Planlama
Müdürü; 1999 – 2001
y›llar› aras›nda Agregasa’da
fiirket Müdürü olarak
görev yapm›fl olan
Hac›kamilo¤lu, Akçansa’daki
iki y›ll›k Finans
Koordinatörlü¤ü görevi
sonras›nda Çimsa’da Genel
Müdür Yard›mc›s› (Mali ve
‹dari ‹fller) olarak çal›flmaya
bafllam›flt›r. 01.07.2006
tarihinde Çimsa Genel
Müdürü olarak atanan
Mehmet Hac›kamilo¤lu, bu
görevini halen
sürdürmektedir.
Üst Yönetim
Genel Müdür
Özgeçmifl bilgileri için
lütfen sayfa 15’e bak›n›z.
Hüseyin Özkan
Genel Müdür Yard›mc›s›
(Pazarlama ve Sat›flÇimento)
ODTÜ Ekonomi bölümü
mezunu olan Hüseyin
Özkan, çal›flma hayat›na
1983 y›l›nda Exsa Export
A.fi.’de Pazarlama fiefi
olarak bafllam›flt›r. 1986
y›l›nda Çimsa Çimento’ya
geçen, s›ras›yla ‹ç ve D›fl
Ticaret fiefi ve Sat›fl
Pazarlama Müdürü olarak
çal›flan Özkan, 1999
y›l›ndan bugüne Pazarlama
ve Sat›fltan Sorumlu Genel
çal›flmaktad›r.
Basri Dinçer
(Çimento Üretim)
‹TÜ Kimya Mühendisli¤i
bölümünden mezun olan
Basri Dinçer, çal›flma
hayat›na 1979 y›l›nda,
Çanakkale Çimento’da
‹flletme Mühendisi olarak
bafllam›flt›r. 1982 y›l›nda
Nuh Çimento’da Kalite
Kontrol fiefi olarak çal›flan
Dinçer, Nuh Çimento
bünyesindeki bir y›ll›k
deneyimi sonras›nda Enka
Teknik’te ‹flletme Müdürü
olarak çal›flm›flt›r. 6 y›l
süreyle yürütmüfl oldu¤u
görevinden ayr›larak Çimsa
Çimento’da göreve
bafllayan Dinçer, 1989 –
2003 y›llar› aras›nda
Üretim Müdürü olarak
çal›flm›flt›r. Basri Dinçer,
Çimsa bünyesinde 2003
y›l›nda bafllam›fl oldu¤u
Çimento Üretimden
Sorumlu Genel Müdür
Yard›mc›l›¤› görevini hala
sürdürmektedir.
fiahap Sar›er
(Haz›r Beton)
fiahap Sar›er, Dokuz Eylül
Üniversitesi ‹nflaat
Mühendisli¤i e¤itimi
sonras›nda, ifl hayat›na
1995 y›l›nda Betonsa’da
Saha Mühendisi olarak
bafllam›flt›r. Kariyerine,
1995–1997 y›llar› aras›nda
‹flletme fiefi olarak devam
eden Sar›er, 1998–2004
y›llar› aras›nda Akçansa
Haz›r Beton Bölge Müdürü
olarak çal›flm›fl, takip eden
dönemde 2 y›l süreyle
Karçimsa A.fi. fiirket
yapm›flt›r. Sar›er, 2006
y›l›nda Çimsa Çimento’da,
Haz›r Betondan Sorumlu
olarak çal›flmaya
bafllam›flt›r. Görevini halen
sürdürmekte olan Sar›er,
‹stanbul Üniversitesi’nde
Uluslararas› ‹flletme
‹htisas› ve Sabanc›
Üniversitesi’nde Executive
MBA e¤itimi alm›flt›r.
Nevra Özhatay
(Mali ‹fller)
Bo¤aziçi Üniversitesi
‹flletme lisans e¤itiminin
ard›ndan ‹ngiltere Exeter
Üniversitesi'nde MBA
yapan Nevra Özhatay,
1994 y›l›nda Sabanc›
Holding Çimento Grubu'nda
Finans Uzman› ve Talent
Pool aday› olarak çal›flmaya
bafllam›flt›r. 1996 y›l›nda
Akçansa'da Yönetim
Destek Müdürü olan
Özhatay, 1998 y›l›nda
Strateji ve ‹fl Gelifltirme
Uzmanl›¤›'na, 2000 y›l›nda
Planlama ve Kontrol
Müdürlü¤ü'ne 2004 y›l›nda
ise Strateji ve ‹fl Gelifltirme
Müdürlü¤ü’ne, 2008 y›l›nda
itibaren Lojistik, Strateji
ve ‹fl Gelifltirme
Direktörlü¤ü’ne atanm›flt›r.
Özhatay 01.01.2009
tarihinden itibaren Çimsa
Mali ‹fller Genel Müdür
Yard›mc›l›¤› görevini
üstlenmifltir.
Tamer Denizci
(Sat›nalma ve Lojistik)
‹fl hayat›na Dusa
Endüstriyel Sanayi’de Mali
‹fller fiefi olarak çal›flmaya
bafllayan Tamer Denizci,
Dusa bünyesindeki 5 y›ll›k
deneyiminin ard›ndan, Yes
International A.fi.de 19921994 y›llar› aras›nda Mali
ve ‹dari ‹fller Müdürü
olarak çal›flt›. 1994 y›l›nda
çal›flmaya bafllad›¤› Lafarge
Beton A.fi.’de, Mali ‹fller
Müdürlü¤ü görevi
sonras›nda Lafarge Aslan
Çimento’da ‹hracat ve
Sat›fl Direktörü olarak
çal›flt›. 2006 y›l›nda
Çimsa’da Mali ‹fller Genel
çal›flmaya bafllayan Denizci
halen Sat›nalma ve lojistik
genel Müdür Yard›mc›s›
olarak çal›flmaktad›r.
Denizci, ‹TÜ – ‹flletme
Mühendisli¤i bölümü
mezunudur.
Mutlu Do¤ruöz
(Yat›r›m ve Otomasyon)
Bo¤aziçi Üniversitesi Elektrik
Mühendisli¤i bölümünden
mezun olan Mutlu Do¤ruöz,
kariyerine 1983 y›l›nda Enka
Teknik’te Elektronik Proje
Mühendisi olarak
bafllam›flt›r. Befl y›l süre ile
elektronik, otomasyon ve
enstrümantasyon
e¤itiminin ard›ndan 1994
y›l›nda Sabanc› Holding’te
uzman olarak ifle
bafllam›flt›r. 1997 – 2007
y›llar› aras›ndaki kariyerine
Sabanc› Holding
bünyesinde ‹nsan
Kaynaklar› Müdürü olarak
devam eden Gürefl, 2007
y›l›nda Çimsa Çimento’da
Kurumsal Geliflim ve ‹nsan
Kaynaklar› Müdürü olarak
Mehmet fiahin
Fabrika Müdürü (Kayseri)
Hacettepe Üniversitesi
Fizik Yüksek Mühendisli¤i
bölümü mezunu olan
Mehmet fiahin, ifl hayat›na
1979 y›l›nda TÇMB’de
Araflt›rma Uzman› olarak
bafllam›fl ve bu görevi
1985 y›l›na kadar
sürdürmüfltür. fiahin,
1985 y›l›nda Çimsa
sistemlerinin bak›m ve
iflletiminden sorumlu olan
Do¤ruöz, 1989 y›l›nda Saudi
Services Group bünyesinde
Proje Müdür Vekili olarak
çal›flmaya bafllam›fl ve Grup
bünyesindeki 4 y›ll›k
deneyimin ard›ndan Cimes
Elektronik Sanayi’ye
geçmifltir. Do¤ruöz, Cimes
bünyesinde s›rayla fiirket
Müdürü, Genel Müdür
Yard›mc›s› ve Genel Müdür
olarak görev alm›flt›r. 2006
y›l›nda Çimsa Çimento
bünyesinde Yat›r›m Müdürü
olarak göreve bafllayan
Mutlu Do¤ruöz, halen Çimsa
bünyesinde Yat›r›mlardan
Sorumlu Genel Müdür
Yard›mc›s› olarak
çal›flmaktad›r.
çal›flmaya bafllam›flt›r.
Ayfer Gürefl halen
Kurumsal Geliflim ve ‹nsan
Kaynaklar›ndan Sorumlu
olarak çal›flmaktad›r.
Çimento’ya geçerek
s›ras›yla Vardiya
Mühendisi, Proses Kontrol
fiefi ve Ar-Ge Müdürü
olarak çal›flm›flt›r.
Kayseri Fabrika Müdürlü¤ü
görevine atan fiahin,
halen bu görevini
sürdürmektedir.
Ayfer Gürefl
(Kurumsal Geliflim ve
‹nsan Kaynaklar›)
Bo¤aziçi Üniversitesi
Rehberlik ve Psikolojik
Dan›flmanl›k bölümü
mezunu Ayfer Gürefl,
Columbia Üniversitesi’nde
Organizasyon Psikolojisi
konusunda yüksek lisans
Do¤an Özkul
Fabrika Müdürü (Mersin)
Lisans ve yüksek lisans
e¤itimini, ‹stanbul
Üniversitesi Kimya
tamamlayan Do¤an Özkul,
1978–1983 y›llar› aras›nda
Çanakkale Çimento’da
Kalite Kontrol fiefi olarak
çal›flm›flt›r. 1983 y›l›nda
Enka Teknik bünyesinde
bafllam›fl oldu¤u Kalite
Kontrol ve Üretim
Müdürlü¤ü görevini 4 y›l
sürdüren Özkul,
1988 – 2006 y›llar›
aras›nda Akçansa
Çimento’da Üretim Müdürü
olarak görev yapm›flt›r.
2006 – 2007 döneminde
Karçimsa’da fiirket
Müdürlü¤ü görevini
üstelenen Özkul,
2007– 2008 y›llar›
aras›nda Çimsa Çimento
Ni¤de Fabrika Müdürü
yapm›flt›r. Kariyerine Mudo
A.fi.’de ‹nsan Kaynaklar›
Uzman› olarak bafllayan
Gürefl, yüksek lisans
olarak çal›flm›flt›r. Do¤an
Özkul halen Mersin Fabrika
yapmaktad›r.
Levent Öncel
Fabrika Müdürü (Ni¤de)
Levent Öncel, lisans
e¤itimini ODTÜ Kimya
Mühendisli¤i, yüksek lisans
e¤itimini Mersin
Üniversitesi Jeoloji
tamamlam›flt›r. 1988
y›l›nda Berdan Tekstil’de
Üretim Mühendisi olarak
çal›flmaya bafllam›flt›r.
1990 y›l›nda kat›ld›¤›
Çimsa Mersin
Fabrikas›’nda s›ras›yla
Kalite Kontrol Mühendisi,
Proses Kontrol fiefi, Kalite
Kontrol Müdürü ve Üretim
Müdürü olarak çal›flan
Öncel, 2008 y›l›nda Ni¤de
Fabrika Müdürlü¤ü
görevine atanm›flt›r ve
halen bu görevini
sürdürmektedir.
Sunufl
Çimsa ve Do¤an Kuban
nas›l bir araya geldi:
Bir tarafta 35 y›ld›r Türk
sanayinin önde gelen
kurulufllar› aras›nda yer alan
Çimsa, di¤er tarafta mezun
oldu¤u 1949 y›l›ndan bu
yana yani tam 61 y›ld›r
Türkiye mimarl›k tarihine
kitaplar›, araflt›rmalar› ile
katk› sa¤layan bilgi ç›nar›
Do¤an Kuban...
Bir tarafta hayat›m›z›n
vazgeçilmez unsurlar›ndan;
yolumuzun, hastanemizin,
okulumuzun, evimizin,
iflyerlerimizin inflaas›n›n ana
malzemesi beton... Di¤er
tarafta etraf›m›za,
flehrimize, ülkemize
bakt›¤›m›zdaki estetik,
mimari anlay›fl, yorum...
Çimsa 2009 y›l› faaliyet
raporunda bu iki kavram,
bu iki büyük deneyim bir
araya geldi ve “betonarme
estetik” konulu çal›flma,
Çimsa’n›n son bir y›l›n›n
performans›n› sunan
rakamlara farkl› bir bak›fl
aç›s› sa¤lad›. Çimsa Genel
Müdürü Mehmet
Hac›kamilo¤lu ve Do¤an
Kuban da bir araya gelerek
çal›flmaya iliflkin görüfllerini
paylaflt›lar:
“Betonarme Estetik”
çal›flmas› genellikle ‘çirkin’
olarak sorgulanan beton
ile esteti¤i yan yana
koyuyor. Beton’a çirkin
demek hata m›?
D.K.: Malzemenin çirkini
yoktur. ‹yi ve kötü kullan›m›
vard›r. Le Corbusier
modern mimarinin hemen
asl›nda bu. Biz malzemenin
farkl› yorumlanabilece¤ine,
esteti¤in ön plana
ç›kart›labilece¤ine
inan›yoruz. Malzememiz
buna olanak veriyor.
Önünde foto¤raf
çektirebilece¤imiz yap›lar
olmas›n› istiyoruz. Ve bu
bir hayal de¤il.
hemen bütün sözlü¤ünü
betonarmeyle kurdu ve
dünyan›n en güzel binalar›n›
yapt›. Wright’›n en güzel
binalar› aras›nda
betonarme binalar var.
Ola¤anüstü güzel mimari
yapmaya imkan veren
ola¤anüstü bir malzeme.
Ancak estetik olgunlukla
ilgili bir kavram.
M.H.: Betonarme güzel bir
mimari yapmaya olanak
veren klasik bir malzeme.
Çirkinlik ondan
kaynaklanm›yor. Tu¤la da
ahflap da beton da çelik de
yapsan›z çirkin bir bina
yapabilirsiniz. Malzemeyle ilgili
de¤il o tasar›mla ve estetik
olgunlukla ilgili bir fley.
Çal›flmada gösterdi¤imiz
pek çok örnek
yurtd›fl›ndan. Türkiye’de
neden az say›da örnek
var?
D.K.: Türkiye’de estetik
çelik bina da
gösteremiyoruz. Dünyaca
ünlü ressam›m›z da pek
ç›km›yor. Tümünün kök
nedeni ayn›. Sorun dünya
kültürüne geç kat›lmakla
ilgili. Yeteneklerimiz olsa da
toplumun genel iste¤inin de
bu yönde olmas› gerekir.
M.H: Bu konuyu gündeme
getirmemizin nedeni de
Çal›flmadaki örneklerin
önemli bir k›sm› 1900’lü
y›llara ait, 2000’lere
yaklaflt›kça estetik yön
geri planda m› kald›?
D.K.: Art›k herkes ayn›
fleyleri kulland›¤› için farkl›
olmak, ay›rd edilmek zor.
Kaufmann fielale Evi’ni
yapt›¤›nda dünyada benzeri
yoktu. Art›k hep farkl›
fleyler yapmak gerekiyor.
Ben okurken Türkiye’de
1000 mimar vard›, bugün
35-40 bin mimar var.
Bu çal›flma sizin için ne
ifade ediyor?
D.K.: Ben bir
akademisyenim, düflüncemi
belli bir noktaya konsantre
ederek toparlad›m. Bilim ve
sanayi iflbirli¤i pek çok
farkl› boyutta gerçekleflir,
bu da onlardan biri. K›sa
bir çal›flma ama
arad›¤›n›zda hepsini baflka
bir yerde bir arada
bulamazs›n›z.
M.H.: Biz yapt›¤›m›z ifle,
ürüne inan›yoruz. Betona
bak›fl aç›s›n›n de¤iflmesi
gerekti¤ini biliyor ve
malzemeyi “çirkin” olarak
nitelendirmenin hata
oldu¤unu düflünüyoruz. Bu
çal›flma da bu inanc›m›z›
anlatma yolundaki önemli
ad›mlar›m›zdan biri.
Do¤an Kuban kimdir
‹TÜ Mimarl›k Fakültesi
Mimarl›k Tarihi ve
Restorasyon Anabilim Dal›
eski baflkan› Do¤an Kuban
1926’da Paris’te do¤du.
‹TÜ 1949 mezunudur.
1952’de Mimarl›k Tarihi
Kürsüsü asistan› oldu. ‹lk
tezi Türk Barok mimarisi
üzerinedir. 1954-55'de
‹talya'da haz›rlad›¤›
"Osmanl› Mimarisinde ‹ç
Mekan Teflekkülü ve
Rönesans'la bir Mukayese"
çal›flmas›yla doçent oldu.
1962-63’te Fullbright
bursuyla Michigan
Üniversitesi ‹slam Sanat›
bölümünde, 1963-64
y›l›nda Harvard Fellow’u
olarak Washington’da
Dumbarton Oaks Bizans
Araflt›rmalar› Merkezi’nde
çal›flt›. 1965’te “Anadolu
Türk Mimarisinin Kaynak
ve Sorunlar›” adl› kitab›yla
profesor oldu. Michigan ve
Minnesota
Üniversiteleri’nde ‹slam
Sanat› ve Mimarisi,
M.I.T.’de A¤a Han
profesörü olarak ‹slam
Mimarisi Tarihi dersleri
verdi. 1965-75 y›llar›nda
Harvard Üniversitesi’nin
‹stanbul’da Kalenderhane
Institute of Architects’e
yabanc› fleref üyesi seçildi.
Alman Arkeoloji Enstitüsü
Muhabir üyesi ve TÜBA
fieref üyesi. Yirmi yedi
kitab› ve yüz elliyi aflk›n
bilimsel makalesi olan
Kuban’›n ‹ngilizcede
yay›nlanm›fl önemli kitaplar›
aras›nda:
• Bat›ya Göçün Sanatsal
Evreleri. Anadolu’dan Önce
Camisi kaz›s› ve
restorasyonunda codirektor olarak çal›flt›.
Kalenderhane, Tahtakale
Hamam›, Kazakistan’da
Yesevi Türbesi,
Türkmenistan’da Merv
kentinde Sultan Sancar
Türbesi, Bozdo¤an Kemeri
restorasyonlar›
dan›flmanl›¤›n› yapt›,
‹stanbul, ‹zmir, ‹znik,
Kastamonu, Sivas ve
Erzurum kentleri tarihi
çevre koruma raporlar›n›
yazd›, Gaziantep,
Safranbolu koruma
projelerini yapt›. Mimarl›k
Tarihi ve Restorasyon
Enstitüsü kurucusu,
Mimarl›k Tarihi ve
Restorasyon kürsüsü
baflkanl›¤› (1958-1993),
Mimarl›k Fakültesi
Dekanl›¤› yapt› (1974-77).
1978-83’de A¤a Han
Mimarl›k Ödülü yürütme
komitesi üyesi, 19681983 y›llar› aras›nda
Gayrimenkul Eski Eserler
ve An›tlar Yüksek Kurulu
üyesi oldu. Kültür
Bakanl›¤›, Mimarlar Odas›
ve TÜB‹TAK hizmet ödülleri
ve “Sinan’›n Sanat› ve
Selimiye” (1997) adl› kitab›
ile Ayd›n Do¤an Ödülü ald›.
1994 y›l›nda American
Türklerin Sanat
Ortakl›klar›, ‹stanbul,
1993; 2. bask› 2008
• The Turkish Hayat
House, ‹stanbul, 1995;
Türkçe Çevirisi: Türk
Hayatl› Evi, ‹stanbul, 1995
• Istanbul, An Urban
History. Byzantion,
Constantinopolis, Istanbul,
‹stanbul, 1996;
Türkçe
Çevirisi: ‹stanbul, Bir Kent
Tarihi. Bizantion,
Konstantinopolis, ‹stanbul,
‹stanbul, 1996; ‹kinci
Türkçe Bask›s›, ‹stanbul,
2000
• Sinan’›n Sanat› ve
Selimiye, ‹stanbul, 1997;
2. Bask› 1998; Sinan’s
Art and Selimiye, Istanbul,
1997 (Ayd›n Do¤an Vakf›
Sosyal Bilimler 1997 Ödülü)
• Divri¤i Mucizesi, Ortaça¤
‹slam Bezemesi Üzerine
Yorumlar; The Miracle of
Divri¤i, ‹stanbul, 1999
• Ahflap Saraylar (Kaybolan
Kent Hayalleri); Wooden
Palaces of the Ottomans,
‹stanbul, 2001 (YEM)
• Selçuklu Ça¤›nda Anadolu
Sanat›, ‹stanbul, 2002
(YKY)
• Osmanl› Mimarisi,
‹stanbul, 2007 (YEM)
Sidney Opera Binas› (Jorn Utzon)
Betonarme ve
Modern Mimari
Haz›rlayan: Do¤an Kuban
Binlerce y›l tafl, toprak ve ahflap gibi do¤al
malzemelerle yetinen insano¤lu, çimentonun
keflfi, demir üretiminin artmas› ile
mimaride yeni imgeler yaratt›.
Guggenheim Müzesi, New York
(Frank Lloyd Wright)
Ça¤dafl uygarl›¤›n en büyük
gösterisi yarat›lan fiziksel
çevredir. Bunun insan› flafl›rtan temel bilefleni de yeni malzemelerdir. 19. yüzy›lda bütün sanayi alanlar›nda oldu¤u gibi, yap›
konstrüksiyon teknikleri de
kimya, fizik bilimlerinde ve
metalürji alan›ndaki h›zl› geliflmelere ba¤l› olarak ça¤dafl dünyan›n fiziksel görüntüsünü yenileyecek köklü
de¤iflikliklere u¤ram›fllard›r.
Bu geliflmelerin ortaya ç›kt›klar› eklektik ve henüz
Neogotik, Neorönesans,
Neobarok üslup anlay›fl›n›n
egemen oldu¤u 19. yüzy›l
ortam›nda Wright’›n Guggenheim Müzesi, Jorn Utzon’un Sydney Opera Binas› gibi yap›lar hayal bile edilemezdi.
nun geliflmesi ve bunlara
paralel büyük boyutlu cam
üretiminin artmas›na dayal›
olarak geçmifle göre fantastik mimari hayallerin
gerçekleflmesini sa¤lam›flt›r. Yeni malzemeleri ilk deneyen ve inflaat yöntemlerini gelifltirenler mühendislerdir. Fakat modern mimari
kuram›yla çelik ve betonarme strüktürlerin geliflmesi
birbirleriyle o denli efldeflleflmifltir ki baz› modern
mimari tarihçileri bu malzemelerin geliflmesi, kullan›lmas› ve yeni strüktürlere
olanak vermesi gibi temel
olgularda büyük rolleri olan
mühendis ve uygulamac›lardan bazen hiç söz etmezler.
Binlerce y›l tafl, toprak ve
ahflap gibi do¤al yap› mal-
viçreli bir sanat tarihçisi
olan Siegfried Giedion’dur.
zemelerine dayal› strüktürlerle yetinen insanl›k, demir
üretiminin artmas›, çimentonun keflfi, demirli beto-
Harvard Üniversitesi’nde
verdi¤i dersleri içeren yap›t› ‘Space, Time and Architecture, The Growth of a
Bu ba¤lamda ayd›nlat›c› bir
sentezi ilk kez gelifltiren ‹s-
New Tradition’ (Mekan, Zaman ve Mimari-Yeni bir gelene¤in geliflmesi) ad› alt›nda 1941 y›l›nda yay›nlanm›flt›.
Betonun
kullan›l›fl›nda en
önemli aflama suda
kat›laflan
çimentonun,
“Portland
çimentosu”
bulunmas›d›r.
‹lk beton harc›
‹ngiltere’de 1774 y›l›nda
Eddystone Deniz Feneri’nin
temellerinde John Smeaton
adl› bir yap›c› taraf›ndan su
kireci, kil, kum kar›fl›m›na
demir cürufu kar›flt›r›lmas›
“ilk beton harc› uygulamas›”
olarak kabul edilir. Fakat
betonun kullan›l›fl›nda en
önemli aflama 1824 y›l›nda
suda kat›laflan çimentonun
(Portland çimentosu) bulunmas›d›r. Teknik olarak temel sorun, çekme ve bas›nç kuvvetlerine karfl› dayan›kl› olan homojen bir
malzemenin yarat›lmas›yd›.
Bu denemelerin en erken
örnekleri demir ve çelik kullan›l›fl›nda oldu¤u gibi, ilk
sanayileflen ülke olan ‹ngiltere’de yap›lm›flt›r.
nun içine çelik ya da demir
ö¤eler kullanmas› ilk denemeler aras›nda say›l›r. O s›ralarda Manchester’li mühendis William Fairbain de
çok katl› demir strüktürlü
binalar›n döflemelerine beton dökerek, bir tür betonarme döfleme deneyi yap›yordu. Demir kirifller aras›na dökülen betonla yap›lan
bir döfleme patentini daha
1829’da alan Fox adl› bir
mühendis daha vard›r.
Betonarme’in en erken uygulamalar› aras›nda
Londra’da Thames Nehri
1855’de Frans›z François
Coignet de demirle güçlendirilmifl beton için bir patent alm›flt›. Sanayi Devriminin her alanda insanlar›
yarat›c› olmaya, bir fleyler
üretmeye teflvik eden ortam›nda yap› inflaat›ndaki bu
yeni olanaklar› kullananlar
giderek artm›flt›r. Portland
çimentosu ç›k›p beton güçlü bir harç olarak gelifltikten sonra 19. yüzy›l›n karakteristik strüktür malzemesi olan demir ve çelikle
birlefltirilmesi olgusu birçok
Avrupal› inflaatç› taraf›ndan
denenmiflti. 1867 Paris
alt›ndan geçen tünel yap›l›rken ünlü mühendis Sir
Marc Isambard Brunel’in
deneysel bir kemerde beto-
Sanayi Sergisi’nin ana binas›n›n bodrumlar›nda demirli
beton döflemeler kullan›lm›flt›. Baz› tarihçiler, ger-
Konut Dizileri, Würlingen, ‹sviçre (Calatrava)
Öncüler
1910’dan sonra kullan›l›fl›
giderek artan betonarme,
19. yüzy›lda çeli¤in kazand›¤› itibardan daha fazlas›n›
kazanm›fl, betonarme
strüktürler inflaat dünyas›n›n gözdeleri olmufltur. Almanya’da G.A. Weiss,
Fransa’da François Hennebique betonarmenin tan›nm›fl bir inflaat malzemesi
olarak yayg›nlaflmas›n› sa¤layan uygulamac›lar oldular.
1900’lü y›llara kadar betonarme yap›lar›n statik hesaplar› istenilen kesinlikte
yap›lamam›flt›. Fakat uygulamac›lar k›smen uygulamalara dayal› demir hesaplar›yla art›k ad›na beton
armé (reinforced concrete,
Stahlbeton) denen sistemle
yap›lar infla ediyorlard›.
François Hennebique
(1849-1921)
Avrupa’da betonarme
Frans›z François Hennebique’nin çal›flmalar› ile yayg›nlaflm›flt›r. Amerika’da
benzer bir uygulay›c› Ernst
Leslie Ransome adl› bir ‹ngilizdir. Hennebique birçok
ülkede çal›flan ünlü bir müteahhit ve betonarme sistemin yay›lmas›n› yay›nlar›yla destekleyen yenilikçi bir
ifl adam›yd›. ‹lk kez Belçika’da yang›nda harap olan
bir villan›n çelik döfleme kiriflini, beton içine yerlefltirilmifl demir çubuklarla donat›lm›fl bir beton kiriflle
de¤ifltirmifl, daha sonra 12
y›l bu sistem üzerinde çal›flarak, ‘systeme Hennebique’ denen betonarme inflaat›n patentini alm›flt›r.
Müteahhitli¤i b›rakarak bir
mühendislik bürosu kuran
Hennebique yan›nda çal›flan
güçlü bir mühendis kadrosuyla ölümüne kadar Avrupa’n›n de¤iflik ülkelerinde
40.000 civar›nda yap› tasar›m› gerçeklefltirmifl, genelde kolon kirifl sistemi ya
Türkiye’de de betonarmenin ilk kullan›l›fl›n›n Galata’daki Do¤an Apartman›
oldu¤u ileri sürülmüfltür.
da sand›k kirifl sistemi ile
yapt›¤› 3600 kadar köprü
ile de Hennebique köprü tipolojisini bütün Avrupa’ya
çek bir betonarme kavram›
ba¤lam›nda ilk uygulaman›n
Parisli bahçe uzman› Joseph Monier oldu¤unu kabul ederler. Monier büyük
boyutlu, demir kafes ile donatt›¤› beton saks› ve f›ç›lar dökmüfltü.
Betonarme 19.
yüzy›lda çeli¤in
kazand›¤› itibardan
fazlas›n› kazanm›fl
ve inflaat dünyas›n›n
gözdesi olmufltur.
Do¤an Apartman›
(François Hennebique)
1910, Zürich, ‹sviçre.
R. Maillard, Depo Binas›
Avrupa’da bu ilk yap›lan
mantar döfleme uygulamas›
Wright gibi mimarlar›n
elinde modern mimarinin en
görkemli örneklerinin
tasar›m›na yol açm›flt›r.
yaym›flt›r. Hennebique bürosunun yapt›¤› betonarme
köprülerin içinde en genifl
aç›kl›kl› olan Roma’da ‘Risorgimento’ köprüsünün
(1910) aç›kl›¤› 100
metre idi.
‹lk betonarme kilise
1894’te Frans›z mimar›
Anatole Baudot’nun Paris’te yapt›¤› ‘Saint Jean de
Monmartre‘ kilisesidir.
Baudot bir korumac› olma-
Almanya’da Weiss, Fransa’da Hennebique
betonarmenin tan›nm›fl bir inflaat
malzemesi olarak yayg›nlaflmas›n›
sa¤layan kifliler oldular. Türkiye’de ise
betonarmenin ilk kullan›fl›n›n Galata’daki
Do¤an Apartman› oldu¤u öne sürülür.
pany’nin büyük deposu tümüyle betonarme sistemle
yap›lm›fl olmas›na karfl›n
Chicago büro gelene¤inin
üslubunu sürdürüyordu.
Robert Maillard
(1872-1940)
R. Maillard’›n betonarmeye
köprüleriyle getirdi¤i sistemde betonarme strüktür, adeta çizgisel ve yüzeysel plaklar tasar›m›na
indirgeniyor, strüktürün tümü ince betonarme plaklardan oluflan bir a¤ yap›s›na
dönüflüyordu.
s›na karfl›n ‘Architecture
ve Ciment Armé’ diye bir
kitap da yay›nlam›flt›. Bütün bu yap›lar geleneksel
mimari düzenler içinde tasarlan›yorlar, yeni malzemeden kaynaklanan farkl›
Gerçi ‹sviçreliler, derin vadilerde insana güven hissi
veren büyük tafl ayaklar ve
a¤›r kemerlere al›flt›klar›
için, bafllang›çta bu narin
heykelsi köprülere pek
sempatiyle bakmasalar bile,
plak ve kabuk betonarme
konstrüksiyonun yap› inflaat›na getirdi¤i çok büyük
strüktürel olanaklard›r.
Maillard’›n plak teorisi te-
biçim düzenleri önermiyorlard›. Örne¤in Chicago’da
1907’de yap›lan Montgomery Ward and Com-
melde flu yarg›ya dayan›yordu: ‹nce betonarme düz
ya da e¤risel plaklar uygun
bir çelik donat›yla infla edi-
lirse döflemelerde kirifller
ve köprülerde tafl›y›c› kemerle gerekmez. Bu plaklarda kuvvetlerin da¤›l›m› o
tarihlerde kesin olarak yap›lam›yordu. Maillard bunu
resmen hesap, k›smen modeller üzerinde deneme yaparak gerçeklefltirmifltir.
1905’de Grison ilinde Ren
Nehri üzerinde yapt›¤› 55
metre aç›kl›¤›nda Tavanasa
Köprüsü, 1929-30’da 92
metre aç›kl›kta Salginatobel
Köprüsü ve 1933’de Bern
Kantonu’nda yapt›¤› e¤risel
planl› Schwandbach Köprüsü fliirsel yap›lard›r. Özellikle Schwandbach Köprüsü
flafl›rt›c› narinlikte plaklar›yla betonarme ince plaklar›n
sa¤lad›¤› ola¤anüstü tasar›m olanaklar›n› sergileyen
bir yap›d›r. Maillard, mantar döflemenin de Avrupa’daki ilk örne¤ini 1910
y›l›nda Zürih’te bir depo için
gerçeklefltirerek kiriflsiz
plak döflemenin olas›l›¤›n›
ve yarar›n› göstermifltir.
1939’da Zürih Ulusal Sergisi’nde çimento pavyonu
parabolik bir beflik tonoz
biçiminde 5 cm kal›nl›¤›nda
bir plakt›. Hennebique’›n
ö¤rencisi olan Maillart’›n
bütün mimarlardan daha
önce, betonarmenin sa¤lad›¤› olanaklar› dünyaya gösterdi¤i söylenebilir.
Cesaret dönemi
Büyük mimari kompozisyonlar söz konusu oldu¤u
zaman yeni malzemeye artistik bir duyarl›l›kla yaklaflmak için ilk aflamada yeni
malzemeye de¤iflik biçimler
verme cesaretini göstermek gerekiyordu. Bu ba¤lamda betonarme yap› tarihinde mühendislerin de biçimsel aç›dan yarat›c› olduklar› ileriki aflamalarda
görülecekse de betonarmenin kendine özgü bir yap›
üslubu bulmas› Frans›z mimar› Auguste Perret’nin bilinçli tasar›mlar›yla gerçekleflmifltir.
Auguste Perret
(1874-1954)
Fransa’da modern mimarinin Le Corbusier öncesi kurucular›ndand›r. Ve bunu ilk
yap›lar›nda bafllayarak betonarmenin estetik bir ifadeye bürünmesi olgusu olarak
alg›lam›flt›r. Güzel Sanatlar
Akademisi’nin en baflar›l›
ö¤rencilerinden olmas›na
karfl›n ayn› zamanda müteahhitlik yapmas› nedeniyle
akademinin diploma proje
aflamas›na kabul edilmemiflti. Bu olay o dönem e¤itiminde artistik endiflelerin
strüktürden önde geldi¤ini
gösterdi¤i kadar yeni mal-
1929-30, Salginatobel
Köprüsü, ‹sviçre
R. Maillard
Vadilerin üzerinden atlayan
gazellere benzetilen bu
köprüler bir dantel
inceli¤indeki profilleriyle
tafl›y›c› olmaktan çok bir
ressam imgeleminden
ç›km›fla benzeyen
yap›lard›r. Fakat
betonarme’nin potansiyelini
yans›tan yarat›c› ve artistik
inflaat uygulamalar›d›r.
1933, Schwandbach
Köprüsü, Berne Kantonu,
‹sviçre, R. Maillard
zemenin mimari çevrelerde
güçlü bir konuma gelmedi¤ini gösteren ilginç bir Beaux
Arts tutumudur. Perret’nin
‹lk betonarme apartman, Paris (Auguste Perret)
uzun deneysel çal›flmalarla
betonun homojenli¤ini ve
yüzeyde kalan aglomeran›n
güzel görünmesini
sa¤lad›lar.
betonarmeye getirdi¤i yenilik ç›plak malzeme yüzünü
gösterecek flekilde beton
kalitesini iyilefltirmektir.
Hennebique sisteminde dökülen beton düzgün olmayan ve oldukça çirkin bir yüzeyle gerçeklefliyor, beton
yeterince homojen olmad›¤›
için demirleri de pastan
kurtaram›yordu. Bu neden-
Perret ilk apartman›n›
1903 y›l›nda yapm›fl olmas›na karfl›n (Paris, 22 bis
Rue Franklin) ilk baflar›l› uygulamas› 1922-23’te Raincy’de yapt›¤› Notre Dame
Kilisesi’dir. Perret bu yeni
strüktür sisteminin en
önemli temsilcisi olarak
ününü 1930-32 y›llar› aras›nda Paris’te Raynouard
Soka¤› 51-55 numarada
yapt›¤› çok katl› apartmanla
sürdürmüfltür. Bu yap›da
ilk kez inflaat beton kal›plara yerinde dökülmüfltü.
Perret beton agrega’n›n
homojenli¤ini ‘vibration’
yöntemi ile sa¤lamay› da
gerçeklefltirmifltir. Beton
yüzeyi kal›ptan ç›kt›¤› gibi
b›rak›lm›flt›. Kal›ptan ç›kan
yüzeyin çekici hale gelmesini betonun yüzünde ince bir
film tabakas› olarak toplanan çimento harc›n› temizleyerek gerçeklefltiriyordu.
Yap›n›n iç ve d›fl bölmelerinde ‘precast’ beton ögeler kullan›lm›flt›. Burada uygulanan yöntemin amac› o
dönem mimarisinde etik bir
ilke olarak vurgulanan
strüktür ve malzemenin
saf ve özgür ifadesinin sa¤lanmas›yd›. Fakat burada
uygulanan üst yüzeydeki
harc›n temizlenmesi ifllemi
ucuz de¤ildi. Nitekim Perret ‹kinci Dünya Savafl›’ndan sonra yapt›¤› Havre
Liman› rökonstrüksiyonda
bu ifllemi kullanmam›flt›r.
Perret’in yap›lar›nda kal›plarla oynayarak betonarme
strüktüre baz› profiller ver-
le yap›lar s›va, tu¤la, tafl ya
da seramikle kaplan›yordu.
Perret ve ona yard›m eden
mühendis Louis Gelluseau,
di¤i görülür. Bu klasik mimari gelenekten gelen al›flkanl›klar›n, az da olsa etkili
oldu¤una iflaret eden bir
1922-23, Notre Dame
Kilisesi, Raincy, Fransa
(Auguste Perret)
Bu kilisede yeni malzeme
kendi kalitesiyle alg›lan›yor,
betonarme strüktürün o
zamana kadar al›fl›lmam›fl
narinlikteki boyutlar› ve
yaratt›¤› mekansal etki,
tafl›y›c›lar aras›nda ince
kafeslerle bezenmifl büyük
aç›kl›klar›n olanak verdi¤i
ayd›nl›k mekan yepyeni bir
mimari mesaj tafl›yorlard›.
Notre Dame Kilisesi klasik
kilise tipolojisinin pek d›fl›na
ç›kmasa da yeni malzemesi
ve strüktüral oranlar›yla
Perret’in en önemli
yap›lar›ndan biri oldu¤u
kadar betonarme tarihinin
yol aç›c› yap›lar›ndan biri
say›l›r.
uygulamad›r. Perret, beton
agregas›na renkli m›c›r koyarak do¤al renkli bir malzeme görüntüsü elde etmeye çal›flm›flt›r.
Perret’in mimari anlay›fl›n›n
son önemli örne¤i 193435’te yapt›¤› Paris’te Mobilier National Müzesi’dir. Fakat o s›rada Le Corbusier
ve Bauhaus’›n yönetti¤i
modernizm, Perret’in öncülü¤ünü yapt›¤› Betonarmé
Artistique ak›m›n› çok aflm›flt›. Perret ‹stanbul Opera Binas› için de bir ön tasar› haz›rlam›flt›.
betonarme strüktürün verdi¤i olanaklarla yarat›labilecek modern mimarinin ilk
simgesel imgesini çizerek
betonarme yap› tasar›m›
sürecine kat›lm›flt›. 192830’da Pierre Jeanneret ile
birlikte Paris civar›nda Poissy’deki Villa Savoye, yeni
betonarme strüktürün sa¤lad›¤› mekansal ve biçimsel
olanaklar› sergileyen modern mimarinin en ünlü yap›lar›ndan biri oldu. Le Corbusier, Villa Savoye’da modern mimari tasar›m›n›n
kendi tan›mlad›¤› befl ilkesinin uygulamas›n› yapm›flt›r:
Le Corbusier ve modern
mimari tasar›m›n befl ilkesi
Bir ara Perret’in bürosun-
1. Mekanda serbest ayak;
2. Tafl›y›c› sistem ile ay›r›c›
bölmelerin (yani duvarlar›n)
da da çal›flan Le Corbusier
(1887-1965) 1925’te sütunlar›n tafl›d›¤› iki yatay
plaktan oluflan bir eskizle
ifllevsel ba¤›ms›zl›¤›; 3. Tafl›y›c›dan ba¤›ms›z plan; 4.
Serbest cephe; 5. Çat›
bahçesi.
“Betonarme
Artistique” ak›m›n›n
öncülerinden olan
Perret, ‹stanbul
Opera Binas› için de
ön tasar›
haz›rlam›flt›.
1928-33 Villa Savoye (Le Corbusier)
Bunlar modern mimarinin
tafl›y›c› sisteme ba¤l› bütün
ba¤lardan kurtuldu¤unu ilan
eden ilkelerdi. Ne mekanda, ne de cephelerde
strüktürel gereksimeden
kaynaklanan aç›kl›k kalm›yordu. ‹ç mekan ve d›fl mekan ayn› tasar›m içinde buluflabiliyordu. Pratikte olmasa bile, kuramsal olarak
bu ilkeler geleneksel mimarinin yap› koflullar›n› geçersiz hale getiriyorlard›. Le
Corbusier bu tasar›m ilkelerini büyük boyutlu yap›lar›nda da uygulayarak modern dünya mimarisinin geliflmesinde, olas›l›kla betonarmeyi plastik malzeme
olarak kullanmakta bütün
dünya mimarlar›na öncülük
eden bir sanatç› olmufltur.
Le Corbusier betonarmeyi
bir yontucunun kili yo¤urmas› gibi çok daha farkl›
tasar›mlar için kullanan büyük bir sanatç› oldu¤unu
(ayn› zamanda ressam,
heykeltrafl ve yazar olarak)
birçok ünlü yap›s›nda göstermifltir. Bir tümel sanatç›
olan Le Corbusier’e beto-
aç›l›mlar›na paralel, kan›mca onlar› da aflan bir tasar›m gücüyle Ronchamp’da
(1950) Notre Dame fiapeli, Grenoble civar›nda La
Tourette Manast›r› (195360), Ahmedabad’daki Shodan Villas› (1956), Cambridge, Massachusset’de
Harvard Üniversitesi’nin
Görsel Sanatlar Merkezi
(1961) gibi yap›larla modern mimarinin en özgün
baflyap›tlar›n›n tasar›m›yla
kan›tlanm›flt›r. Le Corbusier betonarmenin sa¤lad›¤›
olanaklar› mühendislik aç›s›ndan hiç zorlamayan, fakat onlar› artistik aç›dan
zenginlefltiren mimarlar›n
bafl›nda gelir.
narme mimarinin flairi denebilir. Ve bu expressionist
fliir onun modern mimarideki mimari ve flehircilik
riflten çat› bahçesine kadar
uzanan rampa (piloti) ve zemin kat sütunlar›n›n narinli¤i ve d›flar› al›nmas› ile ya-
1928-33 Villa Savoye
Tafl›y›c› sistemin esaretinden kurtulan mimari bütün
bina boyunca uzanan band
pencere, kare planl› bir d›fl
kütle prizmas› ve çat›da
ay›r›c› olarak kullan›lan ve
bir plastik olarak tasarlanm›fl serbest duvarlar ve
yap› içinde aç›k ve kapal›
mekanlardan geçerek, gi-
Unité D’Habitation, Marsilya-Fransa (Le Corbusier)
p›n›n alt›nda arazinin minimum iflgaline olanak veren
tasar›mla, modern mimarinin simgesi olarak kabul
edilecek bafl yap›t›n› yarat›yordu. Burada Le Corbusier’in mimari söyleminin
hem simgeselli¤i hem de lirizmi vard›r.
1947-52, Unité D’Habitation, Marsilya Fransa
Bu yap› malzemeyi ça¤dafl
bir tasar›m sözlü¤ü ile gerçeklefltiren en önemli modern mimari örneklerinden
biridir. Birçok izleyicisi olmas›na karfl›n eflsiz bir
baflyap›tt›r. Mimari tasar›m
olarak pek çok yenilik getiren bu yap› betonarmenin
kullan›l›fl›na gerçekten malzemeyi vurgulayan bir üslup
getirmiflti: Büyük ve geometrik tasar›ml› bir yap› olmas›na karfl›n Unité D’Habitation’un güçlü bir plastik
kalitesi vard›r. Le Corbusier burada ‘béton brut’u bir
üslup ö¤esi yapm›fl ve inflaat sürecinin kal›ptan, dökümden kaynaklanan bütün
kusurlar›n› yeni malzemenin
do¤al görüntüsü olarak kabul etmifltir. Yap›da birçok
yerde zengin bir renk kullan›m› vard›r. Fakat yap› cep-
helerinde, yeni malzemeye
sayg› amaçl› olarak, hiç
renk kullan›lmam›flt›r.
1950-55 Notre Dame du
Haut fiapeli, Ronchamps,
Vosges, Fransa
Dünyan›n en ünlü yap›lar›ndan biri olan bu küçük flapel Katolik bir ziyaret merkezidir. Protestan kökenli
bir aileden gelen ve daha
çok bir Panteist olan Le
Corbusier burada ‘Bir sessizlik, bir dua, bir bar›fl ve
iç huzuru’ yaratmak istedi¤ini söylemiflti. Sadeli¤i, ilginç mekan ›fl›klar›yla flapelin içinde bu dinginli¤i sa¤layan sanatç› mimarl›k ilkelerini bir yana b›rakarak heykeltrafl Le Corbusier olarak yap›y› tasarlam›fl ve
ola¤anüstü bir baflar› elde
etmifltir. Ronchamps fiapeli
betonarmenin malzeme olarak sa¤lad›¤› s›n›rs›z biçimsel özgürlü¤ü de en iyi belgeleyen yap›tt›r.
1953-63, Chandigarh,
Hindistan, Yüksek
Mahkeme
Yeni Hindistan’›n baflkenti
için planlad›¤› hükümet
merkezi Chandigarh’da Bakanl›klar, Yüksek Mahkeme
Le Corbusier
betonarmeyi bir
yontucunun kili
yo¤urmas› gibi çok
daha farkl›
tasar›mlar için
kullanan büyük bir
sanatç› oldu¤unu
birçok yap›s›nda
göstermifltir.
Yüksek Mahkeme, Chandigarh-Hindistan (Le Corbusier)
ve Meclis yap›lar›ndan oluflan kent merkezinde betonarmenin olanak verdi¤i
yontusal an›tsall›k, özellikle
Yüksek Mahkeme cephesinde ve meclis hollerinde
gerçekten büyük bir hayal
gücü ve tasar›m yetene¤i
sergiler. Yap›lar›n›n baz›lar›nda, bu cephede oldu¤u
gibi, mimar›n tasar›m› yerini ressam›n f›rças›na ya da
heykeltrafl›n kaleminin
spontaneli¤ine b›rak›r.
Notre Dame du Haut fiapeli,
Fransa (Le Corbusier)
Frank Lloyd Wright
(1867-1959)
Wright kuflkusuz mimarl›k
tarihinin en büyük yarat›c›lar›ndan biridir. Wright malzeme kullanma aç›s›ndan bir
pürist de¤ildi. Tafl ve ahflap
birçok yap›lar›, özellikle evleri için her zaman temel
malzemeler olmufltur. Fakat betonarme yap› tarihinin en ünlü gösterilerinden
baz›lar›n› tasarlam›flt›r.
sonradan ekledi¤i laboratuvar binalar›nda mantar
döfleme sistemini kullanm›flt›r. Pennsylvania’da Fallingwater (fielale Evi) ve New
York’ta Guggenheim Müzesi
ile betonarme tarihinin unutulmayan özgün tasar›mlar›n› yaratm›flt›r.
1936-39 Kaufmann Evi
(Fallingwater) Mill Run
yak›n›, Pennsylvania
Do¤a ile insan yap›s› aras›ndaki heyecan verici buluflmay› tasarlayan sanatç›n›n bu yap›s› onun en ünlü
bafl yap›tlar› aras›ndad›r.
Burada betonarmenin portafo (cantilevering) potansiyeli tasar›ma dramatik karakter kazand›ran strüktüral mekanizmad›r.
Wright’›n 1906’l› y›llardan
sonra betonarme ile ilgilendi¤ini biliyoruz. Japonya’daki
‹mperial Otelin kaz›klar üze-
Wright’›n ‘do¤al ev’ deyimine uyan dünyan›n en ünlü
evi say›labilir. Ormanlar
içinde kayalardan dökülen
bir flelale üzerinde betonarme için en karakteristik
özelliklerden olan birbiri
üzerinden taflan ya da bir
merkezden f›flk›ran portafo
rindeki temeli betonarmeydi. Racine’de (Wisconsin)
Johnson’s Wax Company’nin ‹dare Binas› ve ona
plaklar üzerindeki mekan
ö¤eleri unutulmaz bir dramatik mimari görüntü yarat›rlar.
Kaufmann Evi, Pennsylvania (Frank Lloyd Wright)
1950 Racine (Wisconsin)
Johnson Wax Company
‹dare Binas› ve
Laboratuvar Kulesi
1950 y›l›nda bitmifl olan bu
büyük kompleksin inflaat›na
1936’da bafllanm›flt›. Kule
1947’den sonra yap›lm›flt›r. Wright’›n betonarmeyi
yarat›c› kullan›m›na iliflkin
en etkileyici örnekler aras›ndad›r. Betonarme örtü
biçimlerinin yap› etkisinin
en a¤›rl›kl› öge olarak kullan›ld›¤› pek çok ünlü yap›ya
karfl›n Wright’›n bu yap›s›n›n d›fl mimarisinde betonarme mantar döfleme uygulamas›n›n ustaca kullan›l›fl›n› yans›tan bir ayr›nt›
oluflmaktad›r. Oysa idare
blokundaki büyük ortak çal›flma salonunun örtüsü yukar›dan ›fl›k alan, narin ve
afla¤›ya do¤ru incelen sütunlar›n tafl›d›¤› mantar döflemelerden oluflmakta, en
karakteristik Amerikan büro tipolojisinin belki de en
güzel örne¤ini oluflturmaktad›r. Çok katl› laboratuvar
binas› da bütün servislerin
ve tafl›y›c› ayaklar›n plan›n
ortas›nda bulundu¤u ve çal›flma alanlar›n›n d›flar›dan
bol ›fl›k ald›¤› portafo döflemelerle teflkil edilmifltir.
yoktur. ‹dare blokunun d›fl›
tu¤la ile kaplanm›flt›r. Kulenin d›fl› da tu¤la bandlar
aras›nda cam tüplerden
Wright bu müzeyi 5. caddenin eski apartman bloklar› aras›nda yapabilmek için
16 y›l New York yap› so-
1956 Guggenheim
Müzesi, New York
Johnson Wax Company ‹dare Binas› ve Laboratuvar Kulesi
Wisconsin (Frank Lloyd Wright)
rumlusu ve akrabas› olan
Robert Moses ile mücadele
etmiflti. Wright’›n elinde
çember ve spiral betonarmenin do¤as›na en uygun
biçimler olmufltur. Yap›ya
d›flar›dan bak›ld›¤› zaman,
Niemeyer’in düz çizgilerle
e¤rileri tümüyle birbirinden
ay›ran tasar›m anlay›fl› ile
Wright’›n onlar› birbirleriyle
kar›flm›fl bir kütle olarak
sunan organik tasar›m›
aras›nda büyük fark anlafl›l›r. ‹kisi de an›tsald›r. Müzenin içindeki spiral rampa
müze binalar› için efli olmayan bir uygulamad›r. Ve ancak betonarme ile
yap›labilirdi.
Betonarmenin
artistik bir baflar›
arac› olmas›nda
mimarlar kadar
mühendisler de
etkili olmufltur.
lojisi, cam ve sentetik malzemelerin, serami¤in ak›l
almaz çeflitlili¤i mimarlar›n
bütün geleneksel tutkular›n›
ortadan kald›rd›.
Fakat Postmodern ak›mlar›n sanatç› düflüncesi allak
bullak etti¤i dönemden sonra ak›l almaz bir sinkretizm
dünyaya egemen oldu. Perret’yi Candela ve Utzon’la,
Utzon’u Gehry ile karfl›laflt›rma olana¤› kalmad›.
Seçmeci malzeme dönemi
20. yüzy›l›n büyük mimarlar› hem çelik hem de betonarme strüktürün olanaklar›n› unutulmaz mekanlar ya
da biçimler yaratmak için
kullanarak binlerce y›ll›k sanayi öncesini mimari geleneklerinin gelifltirdikleri,
strüktüre, malzemeye, biçime iliflkin bütün yerleflmifl
kuramlar› müzeye kald›rd›-
Günümüzün ekolojik yap›
tasar›mlar›, alternatif enerji kullanan tasar›mlar ve
her gün yeni teknolojilerin
yarat›¤› malzemeler yepyeni
mimari ve artifakt biçimleri
yaratmak için geçmiflte olmayan olanaklar yaratmaktad›r. Fakat betonarme,
yeni uygulama yöntemleri
yard›m›yla, hala ucuz, yayg›n ve her biçime girebilen
büyük bir plastik malzeme
konumunu korumakta devam ediyor. Bugün malzeme aç›s›ndan tümüyle seçmeci bir dönem yafl›yoruz.
Seçmecilik modern mimari-
lar. Bu önce betonarme ve
çeli¤in verdi¤i olanaklarla
oldu. Daha sonra daha
zengin bir malzeme tekno-
nin bafll›ca temsilcilerinden
say›lan Frank Lloyd
Wright’tan bu yana tan›k
oldu¤umuz bir olgudur. Bu
Kongre Binas›, Brasilia-Brezilya (Oscar Niemeyer)
aç›dan betonarmenin modern mimari tarihindeki
statüsünü saptayan ve betonarmenin modern mimarideki idiom’unu tan›mlayan
Brezilyal› Oscar Niemeyer’den söz etmek gerekir.
Oscar Niemeyer (1907-)
Modern mimarinin en tan›nm›fl Brezilyal› mimar› betonarme’nin modern
idiom’unun da yarat›c›lar›ndan biridir. 1936’da Le Corbusier Rio de Janerio Milli
E¤itim Bakanl›¤› inflaat›nda
dan›flman olarak ça¤r›ld›¤›
zaman onun yan›nda çal›flan
Niemeyer Brezilya’da Le
Corbusier’in Fransa’da ve
Avrupa’daki rolüne paralel
bir konumda, modern Brezilya mimarisinin dünya çap›nda ün kazanmas›na neden
olan mimard›r. Baflkent Brasilia’n›n planlamas›n› yapan
Lucio Costa’n›n plan›n›n uygulanmas›n› kontrol edecek
mimar olarak Cumhurbaflkan› taraf›ndan seçilen Niemeyer, yeni baflkentte yapt›¤›
binalarla dünyaca ünlenmifltir. Brezilya’n›n barok mimari
gelene¤ini özümseyen bir mimar olarak mimari biçimde
e¤rinin etkisine öncülük tan›yan Niemeyer betonarme
kabu¤un sa¤lad›¤› olanaklarla
onun ününü pekifltiren Brasilia da Kongre Binas›, Bela
Horizonte’de Pampulha’da
rekreasyon tesisleri, Paris’te Komünist Parti Merkezi’ni yapm›fl ve New
York’ta Birleflmifl Milletler
merkezinin uluslararas› tasar›mc›lar› aras›nda çal›flm›flt›r.
1958-60 Brasilia Kongre
Binas›
Niemeyer modern mimaride betonarme yap›n›n gramerini, ustas› Le Corbusier’in hepsi birbirinden farkl›
baflyap›tlar›n›n mimarlar›n
s›radan hayallerini allak bullak eden dramatik ifadesinden uzaklaflt›rarak, Corbu’nün deyimiyle, günefl alt›nda kolay alg›lanan geometrik saf formlara indirgeyen bir fikir yay›c›d›r. Fakat kongre binas› kompleksinin elegan dikdörtgenler
prizmas› üzerinde daire
planl› senato salonunun
üzerini örten kubbe ve daire planl› Millet Meclisi salonunun üzerine de çok büyük bir çanak (saucer) yerlefltirmifltir. Bu saf biçimler
bundan sonra dünyadaki
say›s›z projenin ilham kayna¤› olacaklard›r.
Palazetto Dello Sport, Roma (Nervi & Vitellozzi)
Yarat›c› mühendis katk›lar›
Betonarmenin bir artistik
baflar› arac› olarak de¤erlendirilmesi mimarlar kadar
mühendislerin de etkili oldu¤u gözlemi betonarme
tarihinde ‹sviçreli mühendis
Robert Maillard gibi ‹talyan
Pier Luigi Nervi, ‹spanyol
Eduardo Torroja ve çok daha genç kuflaktan ‹spanyol
Bugün malzeme aç›s›ndan seçmeci bir
dönem yafl›yoruz. Fakat betonarme, yeni
uygulama yöntemleriyle hala ucuz ve
yayg›n, her biçime girebilen malzeme
konumunu koruyor.
Santiago Calatrava gibi yarat›c› mühendislerin yap›tlar›yla kan›tlanm›flt›r.
Pier Luigi Nervi
(1891-1979)
‹talyan mühendisi Pier Luigi
Nervi betonarmenin estetik
olanaklar›n› dile getiren büyük bir biçim flairidir.
ten çok daha zengin olanaklar› oldu¤unu kan›tlayan
mimar ve mühendisler aras›ndad›r. Floransa Stadyumu (1930-33), Torino’da
1948-49’da yap›lan sergi
binas›, 1956-57’de mimar
A. Vitellozzi ile birlikte yapt›¤› Roma’da Palazzetto
Dello Sport ve Paris’te
Breuer ve Zehrfuss’la birlikte 1953-57’de yapt›¤›
UNESCO Binas› tan›nm›fl
yap›tlar› aras›ndad›r.
Nervi bir yap› düflünürüdür.
Scienza o Arte del
Costruire, Roma 1945 ve
Harvard Üniversitesinde
verdi¤i konferanslar› toplayan ‘Aesthetics and
Technology in Building,
Cambridge-Mass.,
1965’ adl› kitaplar› bu ba¤lamda an›msanmal›d›r.
Nervi teknik ve mimari
tasavvurlar›n ayn›l›¤›na ina-
1956-58 Palazetto Dello
Sport, Roma Mimar
Vitellozzi ile birlikte
72 metre çap›ndaki küçük
spor saray›nda kubbe e¤risel ve birbirleriyle kesiflen
ince nervürlerden oluflmaktad›r. Bir çelik iskele üze-
n›r, strüktüral biçimde hesaptan önce sezginin rol
oynad›¤›n› söyler. Bu ba¤lamda betonarmenin çelik-
rinde ön gerilmeli betondan
yap›lm›fl (Y) biçiminde ö¤elerden oluflan precast sistem kurulduktan sonra üst
Oseanografi Laboratuvar›, Valencia-‹spanya (Félix Candela)
kubbe döflemesi dökülmüfltü. D›fl mimaride bu nervürlü ve dalgal› kubbe yine
(Y) biçiminde e¤ik ayaklarla
tafl›n›yordu.
1960-62 Torino Sergi
Saray›
fiantiyede yap›lan prefabrike üçgensel betonarme
ö¤elerle gerçeklefltirilmifl
olan bu yap›da, Nervi’nin
strüktür sistemine bir
a¤aç gibi çiçek açt›rd›¤›
söylenebilir. Burada mühendis statik sorunlar›n çözümü ile yetinmemekte, o çözümlerin olanak verdi¤i estetik ifadeyi flekillendirmektedir.
Eduardo Torroja
(1899-1961)
Modern ‹spanyol yap›c›lar›
aras›nda modern mimari
yap›da özellikle kabuk örtüye yenilik getiren mühendis
ustalardan biridir. ‹talyan
Nervi gibi hesaptan önce
hayal ve fantezinin varl›¤›n›
vurgulayan, strüktüral tipolojide ak›l ve varl›ktan söz
eden, estetik aç›dan malzemeye ba¤l› psikolojik faktörlere de¤er veren, baflka
bir deyiflle uygulamay› kuramsal ve felsefi temellere
oturtmaya çal›flan bir mühendisdir. ‘Philosophy of
Structure‘ (Strüktür Felsefesi) adl› yap›t› Kaliforniya
Üniversitesi taraf›ndan
1958’de yay›nlanm›flt›r. En
tan›nm›fl yap›tlar› aras›nda
Madrid’de Zarzuela Hipodromu (1935) vard›r.
Félix Candela
(1910-1997)
Betonarme strüktürlü yap›ya büyük estetik aç›l›mlar
getirenler aras›nda betonarme kabuk tasar›m›n›n
en büyük ad› ‹spanyol Félix
Candela öncelik tafl›r. Bir
mimar olmas›na karfl›n
Candela, strüktür kuramlar›na ve geometriye düflkünlü¤ü ile yüzy›l›n kabuk tasar›mlar› konusunda en büyük
deneyimcisi olmufltur.
1939’dan sonra Meksikal›
olan Candela, Meksika’da
900’den fazla kabuk örtülü
yap› gerçeklefltirmifltir.
Candela’n›n çok ince kabuk
tasar›m›na iliflkin kuram›
strüktüral gücün kütleden
de¤il, biçimden geldi¤i düflüncesidir. Bunun do¤al
sonucu olarak da kolon-kirifl sistemini tümel olarak
reddetmifltir. Bafllang›çta
inflaat mühendislerinin kuflkulu olduklar› pek çok kabuk inflaat›, Candela
1951’de Meksika Üniversitesi’nin kozmik ›fl›nlar› incelemek için çok ince bir örtü
yapt›rmak için onunla iflbirli¤ine girmeleriyle bafllam›fl
ve Candela’n›n önerdi¤i hiperbolik paraboloid kabuk
ününü pekifltirmifltir.
Kabuk hafif oldu¤u için ucuz
bir örtü ve estetik olarak
hofla giden biçimlere sahipti. Candela’n›n en tan›nm›fl
yap›lar› içinde 1958 tarihli
Xoxchimilco Restoran›,
Santa Cruz, Tenerife (Calatrava)
Toplum Merkezi, ‹sviçre
(Calatrava)
Hem mimarl›k hem
de mühendislik
diplomas› olan
Calatrava
betonarme ve çelik
malzemeyi kullanma
konusunda en
yarat›c›
ustalardand›r.
Tasar›mlar›
Candela’n›n deyimini
akla getirir: Mimari
bilimsel oldu¤u
zaman sanat olur.
1958-39 tarihli ve (Saddleback-eflek s›rt›) ad› verilen
bir tonoz örtüsü olan Lomascuernevala fiapeli say›labilir. Candela’n›n mimarlar›n pek kat›lamayacaklar› ilginç fikirlerinden biri mimarinin ancak bilimsel oldu¤u
zaman sanat olabilece¤idir.
Fakat büyük bir çeflitlilik
gösteren flemsiye, ters
mantar ve di¤er biçimlerde
gerçeklefltirdi¤i kabuklar,
betonarme ile mühendis imgelerinin birleflerek yaratt›¤›
ola¤anüstü bir biçim zenginli¤i sunarlar.
Betonarme tarihinde yarat›c› mühendisle, yarat›c› mimar aras›nda bir tür yar›fl
gibi geçen uzun süreçte
20. yüzy›l›n ikinci yar›s›nda
yarat›c› mühendisler serisine ‹spanyol mimar ve mühendisi Santiago Calatrava’y› katmak gerekir.
Santiago Calatrava
(1951-)
Önce bir mimarl›k diplomas›
sonra Zürih ETA’s›ndan
mühendislik doktoras› alan
Santiago Calatrava 20-21
arakesitinin en yarat›c› ustalar›ndand›r. Betonarme
ve çelik malzemelerin do¤as›na uygun biçimler yaratmak iste¤i onu sürekli yenilik arayan bir tasar›mc›
yapm›flt›r.
Özellikle betonarme malzeme ba¤lam›nda post modernist seçmecili¤e, malzeme ço¤ulculu¤una ve mimari arac›l›¤› ile yap›lan reklamc›l›¤a hiç itibar etmeyen
nadir sanatç›lardan biridir.
Tasar›mlar› bir bak›ma Candela’n›n deyimini akla getirir; mimari bilimsel oldu¤u
zaman sanat olur.
1983-88 Baerenmatte,
‹sviçre, Toplum Merkezi
Akustik aç›dan yeterli kaliteleri istenen bu çok maksadl› salon ince tafl›y›c›lara
oturan üçgen kesitli kutu
kirifllerle kapat›lm›flt›. Bu
kirifller modüler prefabrike
ö¤elerle gerçeklefltirilmiflti.
1987-96, Würlingen, ‹sviç-
Casa del Fascio (Giuseppe Terragni)
re, Konut Dizileri Prefabrike ö¤elerle gerçeklefltirilen
betonarme tafl›y›c› sistem
Calatrava’n›n tasar›ma yaklafl›m›nda strüktüral biçim
ile mimari biçim efldeflli¤ini
vurgular. Zemin kattaki yaflama hacimleri üzerinden
taflan yatak katlar›n›n ilginç
biçimli e¤ik tafl›y›c›lar› biçimsel endiflelerin önceli¤ini
kan›tlamaktad›r.
1991, Santa Cruz
Tenerife, ‹spanya
K›y›ya yak›n bir arsada
Sydney Opera binas›ndan
daha heykelsi bir karmafl›k
örtü sistemi 2000 kiflilik
bir konser salonu üzerinde
yap›lm›flt›r. Bir bak›ma bu
tasar›m Calatrava’n›n Utzon’dan çok Le Corbusier’in kural k›r›c›l›¤›na yak›n
sanatsal kiflili¤ini vurgulamaktad›r.
Betonarme tarihinin baz›
ünlü yap›lar›
Max Berg
1912-13
Jahrhunderthalle Breslau
Betonarme’nin kahramanl›k
döneminde bu büyük betonarme kubbe dramatik
strüktürü ile modern mimarinin Almanya’daki
önemli gösterilerinden biri
olmufltu.
Giuseppe Terragni
1928-37 Casa del Fascio
Betonarme kasetlerden
örülü strüktürel cephe ifadesinin en erken örneklerinden biri olan bu yap› modern mimarinin erken ça¤›nda bir paradigma konumunda idi. Ve o dönemde
‹talyan faflizminin kültürel
aç›l›m›n›n ça¤dafl ölçütlere
karfl› olmad›¤›n› da
kan›tlar.
Kenzo Tange
1949-50 Hiroshima Bar›fl
Merkezi
Tange brüt beton pilotiler
üzerinde yükselen fleffaf
bir dikdörtgenler prizmas›
önünde ve Le Corbusier’in
pilotiler üzerinde yükselen
kütlelerin arsan›n süreklili¤ini ortadan kald›rmayan
düflüncesine paralel olarak
tasarlad›¤› bu yap›lar›n alt›ndan da uzanan park içinde basit parabolik tonozla
örtülü an›sal mezar› çok
sade bir platform üzerine
yerlefltirmiflti.
1960-64 Tokyo Olimpik
Stadyumu
Tange’nin küçük ve büyük
spor salonlar›ndaki benzer
örtü strüktürleri, Utzon’un
Sidney Operas›’nda oldu¤u
gibi örtü tasar›mlar›yla ça¤dafl Tokyo kentine en güçlü
mimari simgesellikleri kazand›rm›fllard›r.
1961-67 Yamanafli Bas›n
ve Radyo Merkezi, Tokyo
Tange’nin yatay dikdötgen
prizmalarla düfley silindirik
kuleler, büyük boflluklar ve
portafolarla dramatik ve
gerilimli tasar›m› Le Corbusier’in Avrupa tasar›m ge-
Hiroshima Bar›fl Merkezi
(Kenzo Tange)
Tokyo Olimpik Stadyumu (Kenzo Tange)
lene¤inin dengeli geometrisi
içinde kalan üslubunun d›fl›na taflm›flt›r.
Eero Saarinen
1956-62 TWA Terminali,
New York
D›flar›dan biçim olarak,
içerden mekan olarak dünyan›n en güçlü plastik tasar›mlar›ndan olan bu yap›,
olas›l›kla heykelleflen mimarinin en etkileyici örneklerinden biri ya da birincisidir. Saarinen, kimilerinin
söyledi¤i gibi uçmaya bafllayan ve kanatlar›n› açan bir
kufla benzetmenin söz konusu olmad›¤›n› söylemifltir.
TWA Terminali
(Eero Saarinen)
Candela’n›n betonarme örtü ö¤elerinin kullan›m›na
getirdi¤i d›flavurumcu ifade
o dönemin modalar›ndan biriydi.
Hugh Stubbings
1957 Kongre Salonu,
Berlin
Interbau Sergisi’nde Birleflik Amerika’y› temsil eden
bu yap› da oditoyum, sergi
salonlar›, konferans salonu
ve ofisler üzerinde bir e¤ri
Jorn Utzon
1957-73 Sidney Opera
Binas›
1957 tarihli yar›flmay› kazanan Utzon’un Sydney
körfezindeki bu dramatik
burunda, Sydney’in ve
Avustralya’n›n simgesi olan
yap›y› precast sistemle
üretilmifl parabolik kabuklar
kompozisyonun egemen oldu¤u görünüflte karmafl›k,
fakat temelde tek bir örtü
ö¤esinin de¤iflik boyutlu
varyasyonlar›ndan oluflan
bir tasar›mla gerçeklefltirmifltir. Burada bu kabuk
konstrüksiyonu, yontusal
bir ifade ile yap›y› bir yelkenli gibi denizle buluflturmaktad›r. Ve bu benzetme
amac›na ulaflm›flt›r.
planda iki büyük kemerle
tafl›nan büyük bir Semer
tonoz (Saddle Roof, Haengedach) ile örtülmüfltü.
Ça¤dafl mimaride ekspresyonizmin en güçlü örne¤i
diyebilece¤imiz Sidney Ope-
Parlamento Binas›, Dacca, Bangladefl (Louis I. Kahn)
ra Binas› tarihi mimaride
kubbenin oldu¤u gibi, tasar›mda örtü kompozisyonun
hala bir silueti peyzaja empoze edebilece¤ini gösteren
büyük bir an›tt›r.
Utzon’a göre mimari biçim
mimardan önce vard›r. Mimari biçim do¤an›n biçim
ve malzemelerini yans›tarak
insanla çevresi aras›ndaki
iliflkiyi kurmaya çal›fl›r.
Alvar Aalto
1971 Helsinki’de Kongre
ve Konser Salonu
(Tasar›m 1962)
Salon Aalto’nun daha önce
ahflapla gerçeklefltirdi¤i dinamik ekpresyonist tasar›m
üslubunu burada betonarme
ile gerçeklefltirdi¤ini gösteren ilginçbir denemedir.
betonarmeyi hem duvarlarda hem de örtüde kullanm›flt›r. Büyük toplant› salonu eliptik bir tonozla duvarlarda beton bloklar kullan›lm›fl, bloklar aras›ndaki
derzlere ince mermer fleritler konarak gelenekle bir
iliflki kurulmaya çal›fl›lm›flt›r.
Bu yap› betonarmenin her
kal›ba girdi¤ini, her üslubu
ifade edebilen çok boyutlu
bir malzeme oldu¤unu tekrar kan›tlamaktad›r.
Louis I. Kahn
1963-74 Parlemento,
Dacca
1972 Fort Worth, Texas
Kimbell Sanat Müzesi
Modern mimarinin en ciddi
mimar› Louis Kahn bu gösteriflsiz baflyap›t›n salonlar›nda betonarme yap› tasar›m›n›n en klasik örneklerinden birini gerçeklefltirmifl
ve malzemenin karakterine
en mükemmel flekilde uyan
bir yüzey yaratarak, Hennebique’den, Perret’den ve
Kahn ülkenin geleneksel mimarisi ile modern mimari
aras›nda baflar›l› bir sentezi
gerçeklefltirdi¤i bu yap›da
Le Corbusier’den bu yana
devam eden bir araflt›rmay›
da hemen hemen sonland›rm›flt›r.
Sidney Opera Binas›
(Jorn Utzon)
National Gallery Eki, Washington, D.C. (I. M. Pei)
Belediye Binas›
Dallas, Texas (I. M. Pei)
I. M. Pei
1968-78 National Gallery
of Art, Do¤u Ek Binas›,
Washington, D.C.
Mimari çözüm, iç mekan
zenginli¤i ayr›nt›lardaki ola¤anüstü duyarl› ayr›nt›larla
I. M. Pei’ye modern mimarl›k tarihinde önemli bir yer
kazand›ran bu müze binas›nda precast beton kullan›lm›fl ve kesme tafl bloklarla kaplanm›flt›r. Burada
içerde çam çat›lar, d›flar›da
tafl kaplama egemendir.
Fakat betonarmenin olanak
verdi¤i çok de¤iflik konstrüksiyon varyasyonlar›
ba¤lam›nda an›msanmas›
gereken bir yap›d›r.
biliteyi ve plastisiteyi sergileyen bir yap›d›r.
Carlo Scarpa
1975 Brion – Vega
Mezarl›¤› Treviso, ‹talya
Scarpa bir mezarl›¤›n dini
atmosferine uygun bir sadelik içinde beton brut ile renkli malzeme aras›nda etkileyici
bir armoni yaratm›flt›r.
1978 Dallas Belediye
Binas›, Dallas, Texas
Büyük geometrik kompozisyonlar›n en baflar›l› yarat›c›lar›ndan olan Pei, bu büro binas›nda betonarmenin verebilece¤i sanatsal ifadenin olanaklar›n› ustaca göstermifltir.
Kisho Kurakawa
1992-98 Uluslararas›
Havalaan›, Kuala Lumpur
Y›lda 25 milyon yolcuya
hizmet verecek bu dev havaalan›nda mekanlar tepelerinden ayd›nlat›lan kabuk ve
çad›r strüktürlerle örtülmüfltür. 20. yüzy›l sonunda
bu boyutta yap›lar için aranan simgesel biçimler, büyük mimarlar aras›ndaki
ekonomik ve simgesel savaflta, TWA Airlines terminalindeki gibi tek bir malzeme ile yetinme olana¤›n› ortadan kald›rmaktad›r.
Paul Rudolph, 1970
Southeastern Massachussets Tehnological Institute
Enric Miralles, Carme
Pinos, 1985-92 Igualada
Mezarl›¤›, Barselona
North Dartmouth, Mass
Betonarme strüktürün
geometrik bir kurguya getirdi¤i büyük biçimsel fleksi-
Betonarmenin biçimsel hayallere olanak veren karakteri genç mimarlar› cesur fantezilere davet etmektedir.
Karmafl›k tonoz örtü (Pier Luigi Nervi)
Son söz
Betonarme ile yap›lan milyonlarca yap› aras›nda burada sözü edilenler tan›nm›fl
mimarlar›n yap›lar›ndan seçilen birkaç örnekte, kuflkusuz
bu malzemenin bütün olanaklar› sergilenmemifltir.
Betonarme en ucuz, en yayg›n yap› malzemesi teknolojisi
olarak Türkiye gibi ülkelerde
iki kat› geçen her yap›n›n
strüktür malzemesi olmufl,
ancak çok yüksek binalarda
betonarme yerini çeli¤e b›rakm›flt›r. Türkiye’de betonarme son y›llara kadar rakipsizdi. Türkiye’de A. Perret’in ‹stanbul Operas› için
yapt›¤› bir avan proje ve Gordon Bunchaft’›n SOM için tasarlad›¤› Hilton Oteli (195255) Türkiye’de önemli aflamalar olarak düflünülebilir.
Fakat betonarmenin as›l boyutu milyarlara yap›lan ekonomik yap›larda en basit us-
tan›n kolayca gerçeklefltirebilece¤i bir yap› tekni¤i olarak
evrenselleflmesidir. Bu sonuçta büyük kütlelerin kulland›¤› tek strüktüran yap› malzemesi olmufltur.
Türkiye hala bir betonarme
ça¤› yafl›yor. Bu da toplumun ortalama estetik kültürünün s›n›rlar› içinde flekillenmifltir. Bizim ça¤dafl
kentlerimiz kentleflmekte
zorluk çeken bir halk›n yaratt›¤› yerleflmelerdir. Halk
kültürünü yans›t›rlar. Diplomal› mimar da bunun parças›d›r. Betonarme, Perret’nin estetik betonarme
aflamas›na, fakir ülkelerde
henüz gelmemifltir. Oysa
betonarme olanaklar› yüzy›l
boyunca kan›tlanm›flt›r. Örne¤in Paris’te Sanayi ve
Teknik Ulusal Merkezi’nde
(C.I.N.T.) 100.000 metrekarelik sergi alan› üzerinde
Nervi’nin yapt›¤› üç ö¤eli
festonl› tonoz örtüsü ya da
Hilton Oteli
P. Hausermann’›n Savoie’da
bir e¤lence merkezinde
yapt›¤› Belledonne Balkonu
(1966) gibi tümüyle iç mekan› heykel olarak tasarlanm›fl yap›lar› an›msayabiliriz.
Fakat ünlü mimarlar›n özel
koflullarda gerçeklefltirdikleri ola¤anüstü heykelsi mimarinin yayg›nlaflmas› yap›
kültürünün toplumsal düzeyi ile ilgilidir.
TWA Terminal, Kennedy Airport, New York City / 1956
Eero Saarinen
Farkl› yapan.
Hayata geçirdi¤imiz projelerle betonun sanatla
bütünleflmesini sa¤l›yoruz.
2009 Y›l› Çimento Sektörü
De¤erlendirmesi
2008 y›l› sonunda bafllayan
ve tüm dünyay› etkileyen
ekonomik kriz çimento
sektörüne de yans›d›.
Dünyan›n en büyük çimento
oyuncular›, borçluluk
oranlar›n› ve faaliyet
alanlar›n› yeniden gözden
geçirmeye, ana faaliyet alan›
d›fl›nda gördükleri bölgeleri
elden ç›karmaya bafllad›lar.
Dünya çap›nda, Çin hariç,
çimento tüketim yaklafl›k %6
oran›nda düflerken, en büyük
gerileme geliflmifl ülkelerde
görüldü. Geliflmekte olan
ülkelerde çimento tüketim
art›fl› h›z kesmesine karfl›n
bir önceki seneye göre
%2–3 büyüdü. Böyle bir
resim içinde gözler
hükümetlerin teflvik
paketlerine çevrildi. Y›l›n
ikinci yar›s›nda düflen emlak
fiyatlar› ve faiz oranlar›
sayesinde ve teflvik
paketlerinin devreye
girmesiyle dünya genelinde
çimento tüketiminde art›fllar
görülmeye baflland›.
Türkiye, y›l›n ilk 6 ay›n›
TÇMB verilerine göre
tüketimde %7 küçülmeyle
tamamlarken; ikinci yar›y›lda
altyap› yat›r›mlar› ve düflen
konut kredi faizleri sayesinde
tüketimde canlanma bafllad›.
2009 y›l›nda Türkiye
çimento tüketimi bir önceki
y›l›n tüketimi ile ayn› seviyeyi
yakalayarak 42,8 milyon ton
olarak gerçekleflti. Türkiye
genelinde çimento
tüketiminde ayn› seviye
korunmas›na ra¤men,
bölgeler aras›nda büyüme
oranlar›nda önemli farkl›l›klar
gözlendi. Konuta dayal› olan
bölgelerde talep daralmas›
oldukça yüksek oranda
etkisini gösterdi. TÇMB
verilerine göre Marmara ve
Ege bölgelerinde tüketim
s›ras›yla %11 ve %17
oran›nda darald›. ‹ç Anadolu
bölgesinde talep daralmas›
%2 oran› ile nispeten daha
düflük seviyede gerçekleflti.
Bununla birlikte, çimento
tüketimi altyap›, konut ve
enerji projeleri sayesinde
Do¤u Anadolu’da %41,
Akdeniz’de %12,
Karadeniz’de %16 ve
Güneydo¤u Anadolu’da %7
oranlar›nda artt›.
Talebe ba¤l› olarak azalan
çimento fiyatlar› düflen
sektörü, 2009 y›l›nda 20
milyon tondan fazla çimento
ve klinker ihraç etti.
Sektördeki mevcut kapasite
fazlal›¤›ndan dolay› majör
kapasite art›fl›n›n olmas›
beklenmezken, Türkiye’nin
co¤rafi konumu ihracat için
büyük bir avantaj
yaratmaktad›r. Özellikle
limana, tren yollar›na eriflime
hakim ve yurtd›fl›nda
terminallere sahip olan
çimentocular için sektördeki
kapasite fazlal›¤›n›n nispeten
daha az problem yaratmas›
navlun ve petrokok
fiyatlar›na karfl›n karl›l›klar›
düflürdü ve oyuncular›
maliyetlerini düflürmeye
yönelik önlemler almaya
yöneltti. 2009 y›l›nda yurtiçi
sat›fl cirolar› yaklafl›k %8
düflen Türk çimento
üreticileri Suriye, Irak gibi
komflu ülkelerin yan› s›ra
Kuzey Afrika ve özellikle
Libya’dan gelen çimento
talepleri sayesinde
beklenmektedir.
karl›l›klar›n› di¤er baz›
sektörlere k›yasla korudular.
Türk ekonomisinin en önemli
sektörlerinden olan çimento
2009 y›l›nda ‹klim De¤iflikli¤i
Çerçeve Sözleflmesi eki olan
Kyoto Protokolü’ne resmen
taraf oldu ve ayr›ca Avrupa
Atmosferdeki sera gaz›
seviyesinin sabit düzeyde
kalmas›n› sa¤layarak insan
kaynakl› faaliyetlerin iklim
sistemine olumsuz etkilerini
önlemek üzere; 1994 y›l›nda
Birleflmifl Milletler ‹klim
De¤iflikli¤i Çerçeve
Sözleflmesi ve 1997 y›l›nda
sözleflmeye ek Kyoto
Protokolü imzaland›. Türkiye,
Birli¤i ile Çevre Fasl›
Müzakerelerini bafllatt›.
2009 y›l›n›n Aral›k ay›nda
Kopenhag’da yap›lan
Birleflmifl Milletler ‹klim
De¤iflikli¤i 15. Taraflar
Konferans› ise; dünya
emisyonlar›n›n %50’sinden
sorumlu olan ülkelerin
ba¤lay›c› taahhütte
bulunmas› gerekti¤i ve
küresel s›cakl›k art›fl›n›n
2 derece seviyesinde
tutulmas› için sera gaz›
emisyonlar›n›n
kontrol alt›na al›nmas›
kararlar›yla son buldu.
Türkiye’nin 2012 y›l›na kadar
herhangi bir azalt›m
taahhüdü olmamakla birlikte
yap› sektörü; ülkemizin
herhangi bir referans y›l
üzerinden sera gaz› azalt›m›
yapamayaca¤›n›, referans bir
senaryo üzerinden azalt›m
yap›labilece¤ini belirtti.
Çimsa’n›n Faaliyet
Gösterdi¤i Sektör
‹çerisindeki Yeri
5 milyon ton klinker
kapasitesiyle Türkiye’deki en
büyük çimento üreticilerinden
bir tanesi olan Çimsa, haz›r
beton sektöründe ulaflt›¤› 3
milyon metreküp kapasiteyle
Türkiye’nin en büyük altyap›
ve enerji projelerine beton
sa¤l›yor.
Beyaz çimentoda dünyadaki
ilk 3 oyuncudan biri olan
Çimsa, ›s›ya dayan›m›n›n
yüksekli¤iyle çok özel bir
ürün olan kalsiyum alüminatl›
çimentoda ise Türkiye’de
tek, dünyada say›l›
üreticilerden bir tanesi
olarak dikkat çekiyor.
sektörde bölgesel oyuncu
olma vizyonuyla faaliyet ve
yat›r›mlar›n› sürdürdü. Bu
çerçevede, 2 milyon ton
çimento ve klinker ihraç
ederek bir rekora daha imza
att›. Çimsa, Rusya’ya kendi
markas›yla, 2000 y›l›ndan bu
yana beyaz-gri çimento ve
kalsiyum alüminatl› Is›daç–40
çimentosu ihraç ediyor.
2008 y›l›nda Rusya
Novorossisk’de Çimsa ifltiraki
olarak Çimsa-RUS flirketini
kuran Çimsa, 2009 y›l›
içerisinde terminal yat›r›m›n›
tamamlayarak terminalin
defa beyaz çimento
kullanmaya bafllad›. Bir
inovasyon projesi olarak
nitelendirebilecek çal›flman›n
sonucunda, travers imalinde
Çimsa süper beyaz çimentosu
kullanarak, Türkiye toplam
beyaz çimento tüketiminin
%10’u ölçüsünde bir pazar
genifllemesi yaratt›. Üretilen
ürünlerin dünyan›n en iyi iki
traversinden biri oldu¤u,
akredite Münih Teknik
Üniversitesi taraf›ndan ifade
edildi. 2008 y›l›n›n ikinci
yar›s›nda imalat›na bafllanan
Türk çimento ve haz›r beton
sektörünün önemli oyuncular›ndan biri
olan Çimsa; beyaz çimentoda
dünyadaki ilk 3 oyuncu aras›nda yer
al›rken, kalsiyum alüminatl› çimentoda
ise Türkiye’de tek, dünyadaki say›l›
üreticiden biri olarak dikkat çekiyor.
iflletilmesiyle ilgili gerekli
yasal izinleri ald›. Rusya
pazar›nda, Çimsa
çimentolar›n›n arz› bu terminal
kanal›yla gerçeklefltirilecek.
Çimsa, bu terminal ile hem
lojistik olarak hem de pazara
daha yak›n olarak müflteri
ihtiyaç ve beklentilerini
karfl›lama aç›s›ndan avantaj
sa¤lad›. Çimsa ayr›ca,
‹talya’n›n liman flehri
Trieste’de yap›lan bir sat›fl
anlaflmas›yla ürünlerini
Trieste Terminali’ne
göndererek ‹talya ve
Adriyatik Devletleri’ne
ihracat›n› kolaylaflt›rd›.
Son y›llarda Türkiye’nin
gündeminde olan h›zl› tren
traverslerin, Ankara-Konya
H›zl› Tren Projesi’nde
kullan›lmas›na, 2009 y›l›n›n
A¤ustos ay›nda, Baflbakan
Recep Tayyip Erdo¤an
taraf›ndan gerçeklefltirilen
aç›l›flla baflland›.
Çimsa, müflteri odakl›
yaklafl›m›yla sektördeki
öncülü¤ünü sürdürdü ve yeni
uygulamalara imza att›.
Haz›r Beton Merkezi
Sevk›yat Projesi sayesinde
tesisten sevk edilen
ürünlerin zaman›nda
teslimat› ve maliyet
optimizasyonu sa¤land›.
Çimento sektöründe
ilk defa, Kayseri
Fabrikas›’nda, klinker
so¤utmaya tras katarak
projelerine yenilikçi bir
çözüm ile katk› sa¤layan
Çimsa, yüksek performansl›
travers imalinde dünyada ilk
kurutma ifllemiyle kalite ve
verim art›rma proje tasar›m›
ve pilot üretimi ile
TÜB‹TAK’tan onay al›nd›.
Çimento Sektöründe
Strateji Yönetimi
-Çalkant›l› Zamanlarda Uzun Dönemli PlanlamaFaaliyet gösterilen ülkelerin
ve bölgelerin
makroekonomik durumlar›
ile güçlü bir performans
iliflkisi içerisinde olan inflaat
sektöründe oyuncular,
talebi karfl›lamak, f›rsatlar›
en iyi flekilde
de¤erlendirmek ve fazla
kapasiteden kaç›nmak için
detayl› bir planlamaya
gereksinim duyarlar.
Bafll›ca yap› malzemeleri
olan çimento ve çimento
ürünleri, ana sektörle
benzer özellikler
göstermektedir. Tüketim
düzeylerinin büyük ölçüde
faaliyet gösterilen
pazarlar›n gelir düzeylerini
yans›tt›¤› çimento
sektöründe talep birçok
ekonomik parametrenin
etkisi alt›ndad›r. Baflar›l› bir
planlama performans›
yakalamak için bu
parametreler sürekli olarak
ve dikkatle izlenmelidir.
stratejistleri için birçok
konu bafll›¤› oluflturur. Bu
konular ana hatlar›yla,
piyasa ve ekonominin
takibi, büyüme f›rsatlar› ve
fizibilite çal›flmalar›, pazar
araflt›rmalar› ve analizler,
pazarlama stratejileri,
maliyet-fiyatland›rma-karl›l›k
yönetimi ve
sürdürülebilirliktir.
Stratejik planlama döngüsü
genel anlamda bu konular›n
ç›kt›lar›ndan
beslenmektedir. Planlama
döngüsünü oluflturan ana
ad›mlar flu flekildedir:
Stratejiyi
oluflturma/gelifltirme,
stratejinin operasyonel
aksiyonlara tercümesi,
stratejinin indirgenmesi ve
organizasyonel
uyumland›rma, aksiyon
planlamas›, stratejinin
hayata geçirilmesi, izleme
ve ö¤renme, test ve
adaptasyon.
Ekonomik etkilere ek
olarak, sektördeki rekabet
durumu da stratejik
planlaman›n bir di¤er
boyutunu oluflturmaktad›r.
Çimento sektöründeki
rekabetin pek çok farkl›
yönü bulunur: Co¤rafi
konum ve kapasiteler,
maliyet liderli¤i,
fiyatland›rma, lojistik
(örne¤in liman eriflimi,
ihracat pazarlar›na eriflim),
hammadde rezervleri
(örne¤in ocak kontrolü) ve
dikey entegrasyon (Haz›r
Beton, Agrega vb.)
Bir Sabanc› Çimento Grubu
üyesi olan Çimsa, bu
noktaya kadar anlat›lan
ola¤an stratejik planlama
sürecini uygulad›¤› senaryo
bazl› yaklafl›m ile
zenginlefltirmektedir. En
temel anlamda senaryo
bazl› stratejik planlama,
olas› gelecek
senaryolar›nda baflar›l›
olabilmek için gerekli
stratejik opsiyonlar›
gelifltirmektir. Böylece tek
bir öngörülen gelece¤e
dayal› planlama yerine
Çimsa, gelecekte ortaya
ç›kabilecek her bir senaryo
Makroekonomik
göstergelerle birlikte bahsi
geçen rekabetsel faktörler,
çimento sektörü
için en iyi stratejik yönelimi
belirleyebilmektedir. Bu
durum gelece¤e haz›rl›k ve
planlama anlam›nda
Çimsa’ya esneklik
sa¤lamaktad›r. Çimsa, yine
bir farkl›laflma alan› olarak,
gemisini dikiz aynas›na
bakarak idare etmektense
ileriye bakarak yönetme
prensibini benimser. Bu
benzetmede dikiz aynas› ile
kastedilen, geçmiflte
gerçekleflen fiili durum,
oluflan veriler ve
istatistiklerdir. Bu anlamda
Çimsa geçmifl verileri ve
istatistikleri, trendleri
yorumlayabilmek, gelece¤i
baflar›yla tahmin edebilmek
ve pazar koflullar›n› ve
dinamiklerini daha iyi
çözümleyebilmek,
yorumlayabilmek için
kullanmaktad›r. Bunun yan›
s›ra Çimsa’n›n geçmiflle
gelecek aras›nda ba¤lant›
kurmaktaki ana noktas›
“aksiyonel giriflimler
yönetimi” uygulamas›d›r. Bu
uygulama temel olarak
stratejilerin uygulanmas› ve
takibi süreçlerinin
sonuçlar›, ç›kt›lar› ›fl›¤›nda
ana geliflim alanlar›n›n
belirlenmesini, tüm
alanlarda sürekli geliflim
sa¤lama hedefini ve
yaklafl›m›n› esas al›r.
Tüm departmanlarda ve ifl
birimlerinde kullan›lmakta
olan Kurumsal Karne,
Çimsa’n›n strateji uygulama
ve takibi sürecinin temelini
oluflturan bir strateji
yönetimi arac›d›r. Kaplan ve
Norton taraf›ndan
gelifltirilen bir strateji
uygulama arac› olan
Kurumsal Karne,
flirketlerin stratejilerini ve
üst seviye yol haritalar›n›
günlük operasyonel
hedeflere dönüfltürmelerine
imkan vermektedir.
Kurumsal Karne ayn›
zamanda flirketin tüm
departman ve birimleri için
belirlenen hedeflerinin ana
stratejiler do¤rultusunda
uyumland›r›lmas›na imkan
tan›r. Çimsa, senaryo
tabanl› çok-gelecekli
planlama, performans
yönetimi ve aksiyonel
giriflimler yönetimi
uygulamalar›n› Kurumsal
Karne çat›s› alt›nda
baflar›yla birlefltirmifltir.
Bu flekilde flirket, strateji
yönetimi için harcanan süre
ve çabay› asgariye
indirmekte ve çal›flanlar›n
Çimsa strateji yönetiminde geleneksel
“hedef odakl›” yönetim yaklafl›m›n›n
yerini önceliklendirme ve kaynak tahsisi
ifllevlerini de bünyesinde bar›nd›ran
“senaryo bazl›” yaklafl›m al›yor.
dikkatini her fleyin bir
arada yönetildi¤i tek bir
araç üzerinde toplayarak
strateji uygulama etkinli¤ini
azamiye ç›kartmaktad›r.
Birçok strateji yönetim
görevini tek bir araç
içerisinde toparlayan
Çimsa, bu sayede strateji
döngüsünün büyük k›sm›n›
düzenli olarak takip edilen
–ayl›k raporlanan –
Kurumsal Karne
bünyesinde tamamlama
flans›na sahiptir.
Kurumsal Karne
bünyesinde yer almayan
ad›mlar strateji gözden
geçirme, gelifltirme,
operasyonel tercüme ve
uyumland›rma ad›mlar›d›r.
Bu önemli ad›mlar,
Kurumsal Karne
sonuçlar›ndan da
beslenmekle birlikte, y›ll›k
olarak düzenlenen gözden
geçirme ve strateji
gelifltirme toplant›lar›
yoluyla gerçeklefltirilir.
Geçti¤imiz y›l
gerçeklefltirilen “Future
Forums” toplant›s› bu
anlamda oldukça önemli bir
organizasyon olmufl ve
Çimsa’n›n strateji yönetimi
yap›s›n›n
tahsisi ifllevlerini de
bünyesinde bulunduran
modern “senaryo bazl›”
yaklafl›m› benimsemifltir.
flekillendirilmesinde önemli
rol oynam›flt›r. Bu
organizasyon birçok
akademisyene, sektör
bakarak yönetim anlay›fl› ve
aksiyonel giriflimler
yönetimi gibi yenilikçi
uygulamalar bu dura¤an
ortamda dahi tabii ki fayda
yaratacakt›r. Ancak çok
gelecekli, senaryo bazl›
planlaman›n ayr›cal›klar›,
önceden herkesçe
öngörülebilen pazar
koflullar›nda çok fazla
ortaya ç›kmaz. Böyle bir
ortamda pazar koflullar›,
rakiplerin ço¤u taraf›ndan
önceden hemen hemen ayn›
ölçüde tahmin edilebilmifl
olaca¤›ndan, esnek bir
gelecek planlama yetisine
sahip olan oyuncular
rakiplerine k›yasla ciddi bir
fark yaratamayacakt›r.
Çimsa senaryo bazl› stratejik planlamayla;
gelecekte karfl›lafl›labilecek olas›
senaryolar› belirliyor, her bir senaryo
için en etkin stratejileri ortaya koyuyor,
aksiyon ve kaynak planlamas›n› bu
do¤rultuda gerçeklefltiriyor.
yöneticilerine ve Sabanc›
Grubu yöneticilerine,
dinamik stratejiler
gelifltirmenin yeni yollar›,
mega trendler ve rekabet
dinamikleri üzerine
de¤erlendirmeler ve
tart›flmalar yapmak üzere
ev sahipli¤i yapan oldukça
kapsaml› bir organizasyon
olmufltur. Genifl bir
kat›l›mc› profiline sahip
“Future Forums”,
Çimsa’n›n belirtilen
konularda farkl› bak›fl
aç›lar›ndan beslenmesine ve
yararlanmas›na imkân
sa¤lam›flt›r. Yap›lan
tart›flmalar›n ve gelifltirilen
fikirlerin ›fl›¤›nda Çimsa
geleneksel “hedef odakl›”
strateji yönetimi yaklafl›m›n›
geride b›rakarak,
önceliklendirme ve kaynak
Al›fl›lageldik ve dura¤an
talep karakteristi¤inin
hâkim oldu¤u pazar
koflullar›nda, Çimsa’n›n
uygulad›¤› strateji yönetimi
s›radan strateji
döngülerinden çok fazla
farkl›laflamayabilir. ‹leriye
Ancak flartlar de¤iflti¤inde,
sektörün ve piyasalar›n
üzerinde bulutlu bir hava
belirmeye bafllad›¤›nda,
daha donan›ml› oyuncular
esnekliklerini ve
dayan›kl›l›klar›n› ortaya
koyma f›rsat› bulacakt›r.
“Çalkant›l› zamanlar” ad›n›
verebilece¤imiz bu
koflullarda beklenmedik
pazar koflullar› ortaya
ç›kacak, talep ve tüketim
arzu edilmeyen seviyelere
düflecektir. fiirketler,
özellikle de bu duruma zay›f
bir finansal yap› ile
haz›rl›ks›z yakalananlar, bu
zorlu koflullarla bafla
ç›kmakta zorlan›rlar.
Bu genel tarif, 2008’in
ortalar›nda bafllayan ve
günümüzde etkileri halen
görülen finansal kriz ve
sonras›ndaki resesyonu
baflar›yla tan›mlamaktad›r.
Çimsa, yönetim anlay›fl›n›n
ve stratejik planlaman›n
baflar›s›n›n bir kan›t›
olarak, krizin en yo¤un
hissedildi¤i bu dönemden,
kriz öncesi dönemlerle ayn›
seviyelerde ciro ve kar
oluflturarak aln›n›n ak›yla
ç›km›flt›r. Çimsa için bu
baflar›, 2001 krizindeki
benzer baflar›s› göz önünde
bulunduruldu¤unda, sürpriz
de¤ildir.
sürdürülebilirlikle iliflkilidir.
Bu temalarla ba¤lant›l›
olarak birçok performans
göstergesi (KPI)
tan›mlanm›flt›r. Çimsa bu
göstergelerin takibini
gerçeklefltirerek, flirketin
fonksiyonel ve genel
düzeyde strateji
performans›n›
de¤erlendirir. Bu temalar›n
ve karfl›l›k gelen KPI’lar›n
a¤›rl›klar› ve öncelikleri
senaryolara göre de¤ifliklik
gösterir. Dolay›s›yla
Çimsa’n›n performans
de¤erlendirmesi, aksiyonel
giriflim yönetimi ve aksiyon
planlamas›, aktif
senaryonun önceliklerine
göre flekillenir.
Çimsa’n›n gelecek
senaryolar› iki ana bileflene
dayan›r; makro ekonomik
durum ve faaliyet
gösterilen pazarlardaki
rekabet ortam›. Belirlenen
senaryolar üst seviyede bu
iki parametre üzerinden
tan›mlan›r ve daha küçük
parametrelere göre
detayland›r›l›r. Çimsa’n›n
aktif senaryoya uygun
olarak a¤›rl›k verdi¤i,
önceliklendirdi¤i ve takip
etti¤i bir dizi stratejik tema
vard›r. Bu temalar›n çeflitli
a¤›rl›klarla harmanlanmas›
ve ilave olarak senaryo
özelinde oluflturulmufl baz›
spesifik stratejiler,
Çimsa’n›n her bir senaryo
için yol haritas›n› oluflturur.
Çimsa stratejisinin
Senaryolar tan›mlan›p her
bir senaryo için stratejik
opsiyonlar belirlendikten
sonra, senaryo bazl›
stratejik planlaman›n
baflar›ya ulaflmas› için iki
önemli gereksinim daha
vard›r: Birincisi, flirket tüm
stratejik opsiyonlar›n
gerçeklefltirilebilmesi için
finansal yap›, insan
kaynaklar› ve altyap›
aç›s›ndan gerekli haz›rl›klar›
tamamlamal› ve kendisine
gereken esnekli¤i
oluflturmal›d›r. Bir sonraki
ad›m ise, aktif ve
yaklaflmakta olan
senaryolar› belirleyebilmek
ve öngörebilmek için
ekonomiyi ve pazar
koflullar›n› yak›ndan takip
etmektir. Sadece mevcut
durum de¤il, halihaz›rda
ilerlenmekte olan hâkim
omurgas›n› oluflturan
stratejik temalar genel
olarak finansal politika,
büyüme tercihleri ve
ak›m ve gelecekteki olas›
koflullar da saptanmal›d›r.
Bu noktada “senaryo
indikatörleri” denilen
göstergeler devreye girer.
Bu göstergelerin
yard›m›yla, ekonominin ve
pazarlar›n mevcut durumu
ve senaryo haritas›ndaki
hâkim ak›m belirlenebilir.
Çimsa bak›fl aç›s›yla
çimento sektöründe,
özellikle de çalkant›l›
zamanlarda, baflar›n›n s›rr›
fark›ndal›k, do¤ru planlama,
haz›r olma ve esneklik
bafll›klar›yla özetlenebilir.
Çimsa, iyi tasarlanm›fl çevik
ve dayan›kl› bir gemiyle,
hedef nokta net olarak
belirlendi¤inde, olas› tüm
rüzgarlar için alternatif
rotalar çizildi¤inde ve gemiyi
arzu edilen do¤rultuda
yönlendirme kabiliyetine
sahip olundu¤unda,
baflar›n›n kaç›n›lmaz
oldu¤una inan›r.
Çimsa strateji yaklafl›m›n›
Montaigne’in ünlü bir sözü
ile özetlemektedir:
“Gidece¤i liman› bilmeyene,
hiçbir rüzgardan hay›r
gelmez.”
Yat›r›mc›
Gözüyle Çimsa
AKInvestment
18 Eylül 2009
Kapsam›m›z alt›ndaki
çimento flirketleri aras›ndan
öncelikle seçti¤imiz
Çimsa’d›r. Çimsa
kapsam›m›z› bir “Piyasan›n
Üzerinde Performans” puan›
ile yeniden bafllat›yoruz.
Çimsa’y› tercih ediyoruz
çünkü flirketin mevcut
EV/Clinker oran› listedeki
ayn› büyüklükteki di¤er
flirketlerden daha düflüktür
ve flirketin, yüksek fiyatl›
beyaz çimento piyasas›ndaki
gücüne büyük önem
veriyoruz. Ayr›ca, flirketin
ihracat gücü ve uluslararas›
eflde¤er flirketlere k›yasla
daha düflük 2009F ve
2010F EV/EBITDA’s›
yat›r›m için di¤er pozitif
yönleridir.
EFG ‹stanbul Menkul
K›ymetler
30 Eylül 2009
Güçlü 2009 2. Çeyrek
daha h›zl› bir toparlanman›n
sinyallerini veriyor.
Neredeyse tüm alanlardaki
tahminlerimizi aflan Çimsa,
ihracat› art›rarak,
harcamalar› k›sarak ve
zaman›nda gerçekleflen
sat›n alma stratejileri
uygulayarak hala kazanç
sa¤layabilece¤ini
göstermifltir. Pozitif kar
sürprizi, kademeli de¤il, h›zl›
bir toparlanma oldu¤unu
göstermektedir. FY09 ve
FY10 için EBITDA marjin
tahminlerimizi s›ras›yla
100bp ve 130bp
yükseltiyoruz. Dibe vuran
petrokok fiyatlar› dikkate
al›nd›¤›nda Çimsa’n›n verdi¤i
her sipariflle harmanlanm›fl
yak›t maliyetini düflürece¤i
görülmektedir.
Daha sabit bir kar yap›s›
Çimsa’n›n Türk Liras›
cinsinden finansmana
verdi¤i önemi art›rmas›,
finansal gider tahminlerimizi
düflürmekte ve dolay›s›yla
FY09 ve FY10 için kar
tahminlerimizi s›ras›yla %29
ve %7 oran›nda
art›rmaktad›r. %7.0 10E
temettü getirisi veren
hisse, 10E 9.6x P/E’den
ifllem görüyor, bu da bizim
finansal olmayan kapsama
evrenimize (11.3x) %15
indirim temsil ediyor.
IMF’nin dahil olmad›¤› bir
senaryo için s›¤›n›lacak liman
IMF olmamas› durumunda
daha zay›f bir TL sayesinde
daha genifl ihracat marjlar›,
Çimsa’n›n (sat›fllar›n›n %41’i
olan) ihracat› için iyi olacak
ve daha zay›f bir iç
fiyatlama ve talep ortam›n›n
etkilerini azaltmaya yard›m
edecektir. Ek olarak olas›
faiz oran› art›fllar›,
rakiplerine k›yasla Çimsa’n›n
üzerinde daha hafif etkiye
sahip olacakt›r, çünkü
flirketin faaliyet bölgesindeki
talep, yerleflim projelerinden
daha çok altyap› odakl›d›r.
IMF’nin d›flar›da b›rak›ld›¤›
bir senaryoda Çimsa için
üst tahminimiz, %3’e
düflmektedir.
Unicredit Markets &
Yat›r›m Bankac›l›¤›
24 Eylül 2009
‹hracat potansiyeli eksik
de¤erlendirilmifl.
Ana üretim yerine yak›n
limanlar ve yurtd›fl›ndaki
çimento terminalleriyle
Çimsa, önemli bir
ihracatç›d›r (1H09’da
toplam sat›fl›n %42’si).
Dolay›s›yla flirket, karl›
uluslararas› piyasalardan
yararlanm›flt›r, bizim
görüflümüze göre bu durum
düflük EV/Clinker çarpan›
nedeniyle hisse fiyat›na
tamamen yans›mam›flt›r.
Dahas› organik veya
inorganik büyüme ile ticareti
yurtd›fl›na geniflletmek için
somut ad›mlar, özellikle
flimdi, de¤erleme çarpanlar›
düflükken olumludur.
Çimsa’n›n büyüme planlar›n›
destekleyecek finansman
kapasitesine sahip oldu¤una
inan›yoruz.
‹ç talebi dengelemek için
dikey entegrasyon.
Çimsa en büyük Haz›r
Beton operatörlerinden
biridir, 40 terminale ve
Marmara bölgesine kadar
uzanan bir faaliyet alan›na
sahiptir. Haz›r Beton,
çimentodan daha düflük
marja sahip olsa da çimento
talebini garanti eder.
Dolay›s›yla, nükleer santral
projesi gibi yüksek Haz›r
Beton içerikli yeni altyap›
projeleri, Çimsa’n›n iç
talebini destekleyecektir.
Kar marjlar›n› desteklemek
için nifl ürünler
Çimsa, %7’lik küresel pazar
pay› ile dünyadaki en büyük
beyaz çimento üreticileri
aras›ndad›r. Beyaz çimento
dekorasyon iflleri için
kullan›l›r ve dolar cinsinden
fiyat›, gri çimentodan daha
yüksektir. Çimsa, yüksek
hidrasyon ›s›s›na sahip özel
bir ürün olan ve dolay›s›yla
daha yüksek fiyatl› kalsiyum
alüminat çimento üretimini
art›rmaktad›r. Nifl ürünler
oran›ndaki art›fl›n da
marjlar› destekledi¤ini
görmekteyiz.
Kaufmann Evi (Fallingwater) / 1936-1939
Frank Lloyd Wright
Mill Run yak›n›, Pennsylvania
Yenilikçi.
De¤iflime ayak uyduran de¤il, yeniliklerin öncüsüyüz.
Yurtiçi Tesisler ve Ürünler
Tesisler
Mersin Fabrikas›
I. Tesis Üretim Hatt›
1975 y›l›nda üretime
bafllayan tesisin döner
f›r›n›nda, her biri dört
kademeli olan iki ön ›s›t›c›
siklon hatt› mevcut. 1983
y›l›nda tesise kömür
ö¤ütme ve yakma
sistemleri eklenerek yak›t
maliyetinde tasarruf
sa¤lanmaya baflland›.
F›r›nda %100 (%4,5
kükürtlü) petrokok yak›l›yor.
2006 y›l›nda devreye al›nan
at›k yakma ünitesi ise
fabrikaya ek gelir
getirmeye devam ediyor.
2009’da bafllayan ve
2010’nun bafl›nda bitecek
olan so¤utma
modernizasyonuyla,
obsolete UNAX planeter
so¤utucu teknolojisinden,
“mevcut en iyi teknoloji”
yeni CROSS-BAR ›zgaral›
so¤utucu uygulamas›na
geçiliyor. Bu yat›r›mla
çevre ve f›r›n güvenirlik
performanslar›nda iyileflme
sa¤lanmas› hedefleniyor.
Mersin Beyaz
II. Tesis Üretim Hatt›
‹htiyaca göre hem gri hem
de beyaz klinker üretilebilen
f›r›n 1989 y›l› Aral›k ay›nda
devreye al›nd›. Tesis,
k›r›c›lar ile ön
homojenizasyon sistemleri
olan bir hammadde
de¤irmeni, iki farin silosu,
döner f›r›n ve klinker
stokholünden olufluyor.
III. Tesis Üretim Hatt›
Beyaz çimento üretimi
yap›lan hat, 1999 y›l›
Aral›k ay›nda iflletmeye
al›nd›. Tesis, k›r›c› ve ön
homojenizasyon tesisleri
olan bir hammadde
de¤irmeni, bir farin silosu,
döner f›r›n ve klinker
stokholünden olufluyor.
Tesiste ayr›ca 100
ton/saat üretim
kapasitesine sahip bir
beyaz çimento de¤irmeni
mevcut. Bu f›r›nda da
%100 (%4,5 kükürtlü)
petrokok yak›l›yor.
Kalsiyum Alüminatl›
Çimento Üretim Tesisi
2,3 ton/saat klinker üretim
kapasitesine sahip f›r›n, 5
ton/saat ö¤ütme
kapasitesine sahip bir
çimento de¤irmeni ve
paketleme ünitesinden
oluflan tesis, 2002 y›l›nda
devreye girdi. 2007 y›l›nda
iki ton/saat klinker
kapasiteli ikinci f›r›n
iflletmeye al›nd›. 2009
y›l›nda paketleme
ünitesinde big bag dolum
ve paletleme tesisleri
devreye al›nd›.
Ka¤›t Torba Fabrikas›
Mersin Fabrikas›nda
bulunan ka¤›t torba
fabrikas›nda 2009 y›l›nda
15,8 milyon ka¤›t torba
üretilerek Mersin, Kayseri,
Ni¤de, Eskiflehir ve Ankara
Fabrikalar›m›zda kullan›ld›.
Kayseri Fabrikas›
Çimsa Kayseri Fabrikas›,
1992 y›l›nda, y›ll›k 820 bin
ton çimento ö¤ütme ve
paketleme kapasitesi ile
Sabanc› Holding
flirketlerinden Akçimento
taraf›ndan kuruldu ve
taraf›ndan sat›n al›nd›.
2005 y›l›nda ö¤ütme
kapasitesini art›rmak ve
enerji tüketimini azaltmak
için tesiste ön-ezici sistem
kuruldu. Mevcut tesisi
entegre çimento fabrikas›
haline getirmek amac›yla
Eskiflehir
2004 y›l›nda klinker üretim
hatt›n›n temeli at›ld›.
‹nflaat, montaj ve devreye
alma çal›flmalar›n›n
ard›ndan, 2005 y›l› Aral›k
ay› sonunda ilk klinker
üretimi gerçeklefltirildi.
Bugün tesiste; en son
teknoloji kullan›l›rken, ana
ünite olarak ILC tipi düflük
NOx emisyonlu ön
kalsinasyon sistemi, befl
kademe siklonlu ön ›s›t›c›
ve 55 metre uzunlu¤unda,
3,60 metre çap›nda döner
f›r›n yer al›yor. Tesisin
1.800 ton/gün olan klinker
üretim kapasitesi, yap›lan
iyilefltirme çal›flmalar›
sonucunda 2 bin 175
tesisleri, 160 ton/saat
kapasiteli farin de¤irmeni
ve 5 bin tonluk farin silosu
bulunuyor. Mevcut tras
de¤irmeni yap›lan tadilatla
20 ton/saat kapasiteli
kömür de¤irmeni haline
dönüfltürüldü. Tesiste yer
alan klinker so¤utucusu ise
kapasiteli ikinci çimento
de¤irmeni devreye al›nd›.
Çevresel kirlili¤i ve klinker
kalitesinin düflmesini
önlemek amac›yla, 2006
y›l› Aral›k ay›nda, mevcut
65 bin tonluk klinker
stokholüne ilave olarak 70
bin tonluk ikinci klinker
CROSS-BAR tipli ›zgaral›
stokholü devreye al›nd›.
ton/güne yükseltildi. Ayr›ca
300 ton/saat kapasiteli
hammadde k›r›c›s›, kil ve
kalker ön homojenizasyon
so¤utucudur. 100 ton/saat
kapasiteli mevcut çimento
de¤irmenine ek olarak,
2006 y›l›nda 110 ton/saat
2007 y›l›nda mevcut toz
tras silosu 1.500 tonluk
çimento silosuna
dönüfltürüldü.
Çimsa, üretim tesislerinde, at›klar›n
bertaraf edilmesi konusunda
gelifltirdi¤i projelerle yak›t tasarrufu
sa¤l›yor. Böylelikle do¤an›n
korunmas›na katma de¤er yarat›yor.
Ni¤de
Tesisin paketleme
ünitesinde 100 ton/saat
kapasiteli iki otomatik
döner kantar ve üç adet
dökme çimento yükleme
istasyonu bulunuyor. Ayr›ca
CEM I 52,5 R portland,
CEM I 42,5 N portland,
CEM IV/B(P) 32,5 R
puzzolanik ve CEM II/A-M
(P-L) 42,5 R portland
kompoze çimento üretimi
gerçeklefliyor.
2007 y›l› içinde harç
çimentosu (EKOHARÇ) TS
EN 413-1 MC 12,5X
üretimine baflland›.
2009 y›l›nda ise at›k
yakma faaliyetlerine devam
edildi. Fabrikada at›k ya¤,
kontamine at›klar, boya
çamuru, tank dibi çamuru,
rafineri at›klar› ve lastik, ek
yak›t olarak yak›labiliyor.
Eskiflehir Fabrikas›
Eskiflehir Çimento
Fabrikas›; Eskiflehir‹stanbul karayolunun 22.
kilometresinde, 1.800
dönüm arazi üzerinde,
1957 y›l›nda faaliyete
bafllad›. Alman MIAG
teknolojisine sahip, 3,6
ton/y›l kapasite ile 1976
y›l›nda devreye al›narak
toplam kapasite 425 bin
ton seviyesine ç›kart›ld›.
üretim kapasitesi, mevcut
tesise yap›lan yat›r›mlar ve
iyilefltirme projeleri ile 600
bin ton/y›la ulaflt›.
Seksenli y›llardaki enerji
fiyatlar›ndaki h›zl› art›fl›n
bask›s› ve sektörel teknik
geliflmelerin verdi¤i
imkanlarla, 1987 y›l›nda;
kuru sistem üretim hatt›,
ön ›s›t›c› polysius dört
kademeli prekalsinasyonlu
ön ›s›t›c› ile yenilendi ve
di¤er ünitelerinde gerekli
düzenlemeler yap›larak y›ll›k
FLS teknolojisi ile kurulan
3,60 metre çap›nda, 55
metre boyunda ILC tipi
düflük NOx emisyonlu 2.
Tesis döner f›r›n 2008 y›l›
bafl›nda 2 bin 100 ton/gün
kapasiteyle devreye al›nd›.
Yap›lan iyilefltirme
faaliyetleri sonucunda 2 bin
300 ton/güne yükseltildi.
Gelinen noktada Eskiflehir
Fabrika toplam 1,4 milyon
ton klinker üretim
kapasitesine ulaflt›.
Çimsa, uygulad›¤› kalite yönetim
sistemi, çevre yönetim sistemi, ifl
sa¤l›¤› ve güvenli¤i yönetim sistemleriyle
dünya klasman›nda ifl mükemmelli¤ine
ulaflmay› hedefliyor.
metre çap›nda ve 125
metre boyunda yafl f›r›n› ile
150 bin ton/y›l kapasiteli
olarak devreye al›nan tesis,
üretimini bu flekilde
1987'ye kadar sürdürdü.
Mevcut üretim hatt›; yine
MIAG teknolojisi üç
kademe ön ›s›t›c› ve 3,6
metre çap›nda ve 52
metre boyundaki kuru
sistem f›r›n›, 275 bin
440 bin ton kapasiteye
ç›kart›ld›.
Çimsa, üretim tesisini 27
Aral›k 2005’te TMSF’dan
devrald›. Eskiflehir
Fabrikas›, Çimsa çat›s›
alt›nda geçirdi¤i birinci
y›l›nda 486 bin ton klinker
üretimi ile rekor düzeyde
üretim rakamlar›na ulaflt›.
2006 y›l›ndaki klinker
Ni¤de Fabrikas›
Ni¤de Çimento Fabrikas›,
Ni¤de ve çevre illerin
kalk›nmas› ve imar› için
Türkiye Çimento Sanayii ve
T.A.fi. taraf›ndan, 758
kurucu orta¤›n kat›l›m›yla,
1957 y›l›nda Ni¤de
Çimento Sanayii A.fi.
ad›yla kuruldu.
K.H.D. Humboldt
firmas›n›n 3,8 metre
çap›nda, 52 metre
uzunlu¤undaki ön ›s›t›c›l›
kuru sistem olan ve
kurulufl kapasitesi 850
Ankara
ton/gün (265 bin ton/y›l)
döner f›r›n 1976 y›l›nda
devreye al›nd›. Fabrikan›n
özelleflmesinden sonra
döner f›r›n ünitesinde
1993'de yap›lan siklon
de¤iflimi, intikalin
modernizasyonu, so¤utma,
yakma sistemi, baca gaz›
fan de¤iflimi ve yeni
elektrofiltreden sonra f›r›n
kapasitesi 850 ton/gün'den
1.150 ton/güne ç›kar›ld›.
2008 y›l›nda mevcut kil
oca¤› de¤ifltirildi. F›r›n›n
yakma sistemi ve so¤utma
gruplar›nda yap›lan
iyilefltirmelerle f›r›n
kapasitesi 1.240 ton/güne
ç›kar›ld›.
Ankara Çimento Ö¤ütme
ve Paketleme Tesisi
Çimsa Ankara Çimento
Ö¤ütme ve Paketleme
Tesisi; Ankara ili Lalahan
beldesinde, AnkaraSamsun karayolu üzerinde
Ankara'ya 35 kilometre
uzakl›kta, 91 dönüm arazi
üzerinde kuruldu. Tesis,
2002 y›l›n›n Temmuz
ay›nda 150 bin ton/y›l
çimento ö¤ütme
kapasitesiyle devreye al›nd›.
TMSF'nin yapt›¤› sat›fllar
çerçevesinde Çimsa
taraf›ndan sat›n al›narak
tesis, 27 Aral›k 2005
tarihinde devral›nd›. Devrin
ard›ndan kapasite art›fl›na
gidilen tesiste; 85 ton/saat
ve 700 bin ton/y›l üretim
kapasiteli kapal› sistem
bilyal› de¤irmen ve 5 bin
ton kapasiteli çimento
silosu yap›ld›.
Haziran ay›nda kiraland›.
Çimsa süper beyaz
çimento, Mersin'deki
tesislerden dökme olarak
sevk ediliyor ve bir adet 5
bin tonluk yatay siloda
depolan›yor. Marmara
Bölgesi’ndeki müflterilere
yak›n olabilmek amac›yla
kurulan Marmara
Tesisi’nden, beyaz çimento,
hem paketlenerek hem de
dökme olarak da¤›t›l›yor.
Paketleme Tesisi, y›ll›k 60
bin ton iflleme ve
paketleme kapasitesine
sahip. Tesiste toplam 900
ton kapasiteli üç adet
çimento silosu bulunuyor.
Çimento, hem
paketlenerek hem de
dökme olarak da¤›t›l›yor.
Malatya Çimento
Paketleme Tesisi
Malatya Battalgazi Tren
‹stasyonu’nun yan›nda yer
alan Malatya Çimento
Marmara Rota Liman›
Çimento Paketleme Tesisi
Kocaeli Yar›mca Körfezi
Rota Liman›’nda bulunan
Marmara Tesisi, Çimsa
taraf›ndan 2008 y›l›
Çimento Ürünleri
Portland Çimento
TS EN 197-1 CEM I 42,5 R
Yüksek dayan›ml› beton
s›n›flar› ve çok katl› yüksek
bina inflaatlar›nda en çok
kullan›lan çimento tipidir.
Ön germeli prefabrik
uygulamalar›nda özellikle
tercih edilen portland
çimento, toplu konut
inflaatlar›ndaki tünel kal›p
sistemlerinde kullan›l›yor.
özellik gerektirmeyen
beton, harç ve s›va
uygulamalar›nda kullan›lan
portland kompoze çimento,
iki farkl› dayan›m s›n›f›nda
üretiliyor.
Puzzolanik Çimento
TS EN 197-1 CEM IV/B
(P) 32,5 R
Do¤al puzzolan içeren
puzzolanik çimentolard›r.
Her türlü özellik
gerektirmeyen beton, harç
ve s›va uygulamalar›nda
Beyaz Portland Çimento
TS EN 197-1 CEM I
52.5N
Beyazl›¤› ortalama %85,5
olan çimento, Türkiye'de
Beyaz Kalkerli Çimento
(Eko Beyaz)
TS EN 197-1 CEM II/B-L
42,5 R
Portland kalkerli çimento
TS EN 197-1-CEM II/B-L
42,5R s›n›f›nda yer al›yor.
Bilefliminde, %25 civar›nda
yüksek kaliteli ve saf
mermer tozu içeriyor.
Beyazl›¤› ortalama %86
olan çimento, erken
dayan›m› yüksek çimento
s›n›f›nda yer al›yor. Alkali
agrega reaksiyonlar›na
karfl› oldukça dirençli ve
geçirimsizli¤i yüksek olan
portland kalkerli çimento;
prekast uygulamalarda,
haz›r s›vada, yap›flt›r›c›da,
derz dolgu malzemelerinde,
piyasada sat›lan beyaz ve
gri portland çimentolar›
aras›nda dayan›m› en
yüksek olan çimentodur.
kent mobilyalar›nda, karo
imalat›nda ve her türlü
sanatsal çal›flmada
kullan›l›yor.
Çimsa, gri çimentonun yan› s›ra beyaz
çimento ve kalsiyum alüminatl› çimento
gibi özel çimentolar üreterek inovasyon
konusunda Türk çimento ve haz›r beton
sektörüne önderlik ediyor.
Portland Kompoze
Çimento
TS EN 197-1 CEM
(V-L) 32,5 R
TS EN 197-1 CEM
(P-L) 32,5 R
TS EN 197-1 CEM
(P-L) 42,5 N
TS EN 197-1 CEM
II/B-M
II/B-M
II/A-M
II/A-M
(P-L) 42,5 R
‹ki farkl› katk› içeren
portland kompoze
çimentolard›r. Her türlü
Prefabrik beton elemanlar›
üretiminde buhar kürü
gerektirmiyor. Düflük alkalili
çimento s›n›f› içinde yer
alan ve alkali agrega
reaksiyonlar›na karfl›
dirençli olan beyaz portland
çimento, her türlü mimari
ve sanatsal ürüne
sa¤laml›k ve estetik
kat›yor.
kullan›lan puzzolanik
çimento, tek dayan›m
s›n›f›nda üretiliyor.
Kalsiyum Alüminatl›
Çimento (Is›daç)
TS 6271
Kalsiyum alüminatl›
çimento; havaalan›
pistlerinde, köprülerde,
baraj savaklar›nda, boru ve
at›k su mühendislik
uygulamalar›nda kullan›l›yor.
Is›daç ayr›ca, kimyasal
etkilere karfl› dirençli
olmas› nedeniyle,
kanalizasyon sistemlerinde,
endüstriyel kazanlarda,
merdivenlerde, lentolar ve
hat›llarda ve k›sa sürede
hizmete girmesi gereken
zemin kaplamalar›nda,
sülfatl› sulara ve deniz
suyuna maruz kalan beton
elemanlar›nda, refrakter
endüstrisinde de yayg›n
olarak kullan›l›yor.
Sülfata Dayan›kl› Çimento
TS10157 SDÇ 42,5 R
Sülfata dayan›kl› çimento,
C3A ve C4AF oran›
kontrol edilerek üretilen
özel bir çimentodur. Bu
çimento sülfatl› sulara
karfl› inört özellik
gösterdi¤i için liman, at›k
su, baraj, yeralt› su
borular›, temeller,
kanalizasyon kanallar›,
sulama kanallar› ve ar›tma
tesislerinde kullan›l›yor.
Deniz suyu ve sülfatl›
ortamlar gibi kimyasal
etkilere karfl› dayan›kl›l›k
istenen yap›lar için
kullan›lmas› uygun olan bir
çimento olarak dikkat
çekiyor.
CE iflareti ve beyaz
çimento için Kitemark
Kalite Belgesi, CE iflareti
kapsam› d›fl›ndaki ürünler
ve pazarlar için de
pazarland›¤› ülke
standartlar›na uygunluk
belgeleri al›nd›.
Harç Çimentosu
(EKOHARÇ)
TS EN 413-1 MC 12,5 X
Harç çimentosu (MC 12,5
X), her türlü duvar örümü;
iç, d›fl kaba, ince vb. her
türlü s›va, flap gibi tüm
ince inflaat ifllerinde, kum
ve su ile uygun oranda
kar›flt›r›larak kullan›l›yor.
fiap betonlarda, düflük
büzülme niteli¤iyle
çatlamalara karfl› daha
güvenli olan EKOHARÇ, d›fl
s›valarda rutubet ve sert
iklim koflullar›na daha
dayan›kl› olmas› nedeniyle
tercih ediliyor.
TS EN 197-1 Genel
Çimento Standard›na
Uygunluk Belgeleri
AB uyum çal›flmalar› içinde
Avrupa standard›ndan
uyarlanan yeni çimento
standard› 2004 y›l›nda
Bay›nd›rl›k Bakanl›¤›
taraf›ndan iste¤e ba¤l›
olarak uygulamaya konuldu.
Çimsa iç piyasaya verdi¤i
bütün genel çimento
cinslerinde eski
standartlar› iptal ederek
AB uyum çal›flmalar›
kapsam›nda Kalite ve
Çevre Kurulu’ndan EC
sertifikalar› ve CE iflareti
ile birlikte TSE’den (TS EN)
Türk Standartlar›'n›n
uygunluk belgelerini ald›.
CE ‹flareti, EC, TSE ve
Di¤er Uygunluk Belgeleri
AB ülkelerinde çimento
ürünlerinin piyasaya arz
edilebilmesi için, EC
sertifikas› ve CE iflareti
zorunlu olarak uygulan›yor.
Bu nedenle bütün ihraç
ürünlerine EC sertifikas›,
Yurtiçi Tesisler
Çimsa Tesis Bilgileri
Mersin Çimsa
Üretim Hatlar›
Klinker Üretim
Kapasitesi
(Ton/Gün)
Farin
So¤utucu Tipi
F›r›n
Çap› (m)
De¤irmen Tipi
Yak›t Tipi
1. Tesis
3.380 gri klinker
5,25
Ünax so¤utucu
Bilyal› de¤irmen
%100 petrokok
2. Tesis
1.785 gri klinker
3,60
Izgaral› so¤utucu
Valsli de¤irmen
%100 petrokok
2. Tesis
1.450 beyaz klinker 3,60
Valsli de¤irmen
%100 petrokok
3. Tesis
1.750 beyaz klinker 3,75
Valsli de¤irmen
%100 petrokok
1. Is›daç
55 ›s›daç klinker
%100 Fuel Oil
2. Is›daç
55 ›s›daç klinker
%100 Fuel Oil
veya
Kayseri Çimsa
2.175 gri klinker
3,60
Valsli de¤irmen
I. Üretim Hatt›
1.750 gri klinker
3,60
Bilyal› de¤irmen
II. Üretim Hatt›
2.300 gri klinker
3,60
Cross bar so¤utucu Dik de¤irmen
Üretim Hatt›
1.240 gri klinker
3,80
Ankara Çimsa
De¤irmen Üretim
De¤irmen De¤irmen
Üretim Hatt›
Kapasitesi (Ton/Gün) Çap› (m)
Üretim Hatt›
%100 petrokok
Yerli linyit, ithal
Eskiflehir Çimsa
steamcoal
Yerli linyit, ithal
steamcoal
Ni¤de Çimsa
4,20
2.040
Bilyal› de¤irmen
%100 petrokok
Çimento
Uzunlu¤u (m)
De¤irmen Tipi
13
Bilyal› de¤irmen
2009 Y›l› Üretim Rakamlar›
Klinker Üretimi
Gri Klinker
Çimento Üretimi
3.547.000 ton
Beyaz Klinker
846.000 ton
Gri Çimento
Beyaz Çimento
4.844.000 ton
878.000 ton
ISIDAÇ-40 Klinkeri
14.000 ton
ISIDAÇ-40 Klinkeri
20.000 ton
Sülfata Dayan›kl› Klinker
35.000 ton
EkoHarç
21.000 ton
Toplam
4.442.000 ton
Toplam
5.163.000 ton
2009 Y›l› Döner F›r›nlar Kapasite Kullan›m›
Mersin Döner F›r›n I
%84
Mersin Döner F›r›n II
%94
Mersin Döner F›r›n III
%96
Kayseri Döner F›r›n
%95
Eskiflehir Döner F›r›n I
%82
Eskiflehir Döner F›r›n II
%96
Ni¤de Döner F›r›n
%97
Sat›fllar
Çimsa, beyaz/gri klinker ve beyaz/gri çimento, kalsiyum alüminatl› çimento üretimi ve
sat›fl›n› gerçeklefltiriyor.
CE ‹flaretli Belgeleri
EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN
EN
197-1 CEM I 52,5 N
197-1 CEM I 42,5 R
14647
197-1 CEM II/B-L 42,5 R
197-1 CEM II/B-M(V - L) 32,5 R
413-1 MC 12,5 X
197-1 CEM II/B-M(P - L) 32,5 R
197-1 CEM II/A-M(P - L) 42,5 N
197-1 CEM II/A-M(P-L) 42,5 R
197-1 CEM IV/B(P) 32,5 R
Beyaz Portland Çimentosu
Gri Portland Çimentosu
Kalsiyum Alüminatl› Çimento
Beyaz Portland Kalkerli Çimento
Portland Kompoze Çimento
Harç Çimentosu
Puzzolanik Çimento
Kitemark ‹flaretli Belgeler
BS EN 197-1 CEM I 52,5 N
‹spanya Standartlar›na Uygunluk Belgesi
BL I 52,5 N UNE 80305
TSE Uygunluk Belgeleri
TS
TS
TS
TS
TS
TS
TS
TS
TS
TS
TS
21- BPÇ 52,5 N/85
EN 197-1 CEM I 42,5 R
6271
EN 197-1 CEM II/B-L 42,5 R
EN 197-1 CEM II/B-M(V-L) 32,5 R
EN 413-1 MC 12,5 X
EN 197-1 CEM II/B-M(P-L) 32,5 R
EN 197-1 CEM II/A-M(P - L) 42,5 N
EN 197-1 CEM II/A-M(P-L) 42,5 R
EN 197-1 CEM IV/B(P) 32,5 R
10157 SDÇ 42,5 R
Gri Portland Çimentosu
Kalsiyum Alüminatl› Çimento
Beyaz Portland Kalkerli Çimentosu
Portland Kompoze Çimentosu
Harç Çimentosu
Puzzolanik Çimento
Sülfatlara Dayan›kl› Çimento
Di¤er Belgeler
TSE-ISO-EN 9001:2000
TSE ISO EN 14001-2004
TSE ‹SG-OHSAS 18001
Ürünler
TS EN 197-1
TS EN 197-1
TS EN 197-1
TS EN 197-1
EN 413-1
EN 14647
TS EN 197-1
TS EN 197-1
TS EN 197-1
TS EN 197-1
TS 10157 SDÇ 42,5 R
CEM I 42,5 R
CEM II B-M(V-L) 32,5 R
CEM I 52,5 N
CEM II B-L 42,5 R
MC 12,5 X
CEM
CEM
CEM
CEM
II/A-M(P-L) 42,5 R
II/A-M(P-L) 42,5 N
II B-M(P-L) 32,5 R
IV-B (P) 32,5 R
Portland Çimentosu (Gri)
Portland Çimentosu (Beyaz)
Portland Kalkerli Çimento (Beyaz)
Harç Çimentosu (Ekoharç)
Kalsiyum Aluminatl› Çimento
Puzzolanik Çimento
Sülfatlara Dayan›kl› Çimento
Mersin
Fabrikas›
Kayseri
Fabrikas›
Eskiflehir
Fabrikas›
Ni¤de
Fabrikas›
Ankara
Fabrikas›
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Ambalaj Çeflitleri
Torbal›
3 katl› torbal›
4 katl› torbal›
2+1+1 torbal›
3+1+1 torbal›
4+1+1 torbal›
2+1+1 torbal›
2+1 torbal›
1 katl› torbal›
Slingli Paletless
Big Bag
Lamineli
Lamineli
Paletli Ahflap 15x100x120 cm
Paletli Ahflap 15x100x120 cm
Di¤er
Dökme
Klinker
Dökme
Big Bag
x
x
x
x
x
x
Yükleme Kapasitesi
3 katl› kraft ka¤›d›
4 katl› kraft ka¤›d›
1 kat› beyaz, 1 kat› lamineli esmer ve 2 kat› esmer
2 kat› esmer kraft, 1 kat› lamineli esmer kraft
1 kat lamineli polipropilen
39 torba
Polipropilen
Polipropilen
30-40 torba (50 kg)
64 torba (25 kg)
50 kg
50 kg
50 kg
50 kg
50 kg
25 kg
25 kg
50 kg
1,95 Ton
1,5 Ton
1,5 Ton
1 Ton
1,5-2 Ton
1,6 Ton
800
800
800
800
800
800
Silobas
15-40 Ton
4000 Ton/Gün
Gemi
Lamineli Polipropilen
1-1,5 Ton
2.500 Ton/Gün
800 Ton/Gün
kraft
kraft
kraft
kraft
ka¤›d›
ka¤›d›
ka¤›d›
ka¤›d›
Ton/Gün
Ton/Gün
Ton/Gün
Ton/Gün
Ton/Gün
Ton/Gün
Haz›r Beton Tesisleri
ve Ürünler
Çimsa Haz›r Beton,
Çimsa’ya ba¤l› olarak 1998
y›l›nda Adana’da, Zeytinli
Haz›r Beton tesisiyle
üretime bafllad›. Adana,
Mersin, Kayseri, Antalya,
Osmaniye, Kahramanmarafl,
Nevflehir, Aksaray,
Karaman, Konya, Bilecik,
Adapazar›, Konya, Bursa,
Eskiflehir ve Kütahya illerinde
faaliyet gösteren 25 adedi
olarak sektördeki bilinirli¤ini
art›rmay› hedefliyor.
yafl, 21 adedi de kuru
sistem olan toplam 46 haz›r
beton tesisinin 37’sinin
mülkiyeti Çimsa’ya ait.
Geriye kalan 9 tesisin
iflletmesi ise Çimsa
taraf›ndan yap›l›yor.
ait bulunuyor. Teknolojik ve
bilimsel geliflmeleri dikkatle
takip eden, yaflanan
geliflmeleri yeni ürün, yeni
makine park› ve hizmet
olarak müflterilerine sunan
Çimsa, 2009 y›l›nda yeni
araç al›mlar›na devam etti.
Bu kapsamda; Volvo marka,
çevreye duyarl› EURO4
motorlu 40 transmikser
sat›n al›nd›. Üst yap›s›
Stetter marka olan, 9
metreküp kapasiteli, yafl
sistem mikserlerin yan› s›ra
ikisi Schwing, di¤er ikisi de
Putzmeister marka toplam
4 adet 36 metre bomlu
mobil pompan›n da sat›n
al›m› gerçeklefltirildi.
Çimsa, ana iflkollar›ndan
biri olarak benimsedi¤i
agrega sektöründe de
faaliyetlerini sürdürüyor. Bu
do¤rultuda; Akdeniz ve ‹ç
Anadolu bölgelerinde iyi
kalite agrega elde edilen,
çevreye dost üretim
yap›labilecek cevher
alanlar›na yat›r›m yap›yor.
Halihaz›rda iki aktif agrega
oca¤› bulunan Çimsa, bu
tesislerden 2009 y›l›nda
haz›r beton ve inflat
sektörünün ihtiyaç duydu¤u
yüksek kalite agregay›
tedarik etmeye bafllad›.
Önümüzdeki y›llarda
Türkiye’nin inflaat ve altyap›
ihtiyaçlar›ndaki geliflmelerin
paralelinde ve
sürdürülebilirlik prensipleri
çerçevesinde, bu
yat›r›mlara devam etmeyi
planlayan Çimsa, ilk olarak
2010 y›l›nda mevcut üretim
kapasitesini iki kat›na
ç›kartmay›, tüm ocaklar›n
CE belgelerini tamamlamay›
ve kurumsal bir üretici
Konusunda deneyimli ve
uzman olan 127 görevlinin
hizmet verdi¤i tesislerde,
toplam 314 transmikser,
72 mobil ve 5 sabit pompa
kullan›l›yor. Bu araçlardan
257 transmikser, 14 loder,
65 mobil ve 5 sabit
pompan›n mülkiyeti Çimsa’ya
Çimsa, 2009 y›l›nda hayata
geçirdi¤i Merkezi Sevk›yat
Projesi kapsam›nda; tüm
haz›r beton tesislerine gelen
müflteri siparifllerinin tek bir
merkezde toplanmas›n›,
müflterilerin flantiye bilgileri
göz önüne al›narak uzakl›k ve
maliyetlerin hesaplanmas›n›
ve ilgili flantiyeye en karl›
tesisten sevk›yat›n
gerçeklefltirilmesini sa¤lad›.
Proje, teslimatlar›n
zaman›nda ve kaliteli bir
biçimde gerçeklefltirilmesini,
müflteri memnuniyeti ve
ba¤l›l›¤›n›n art›r›lmas›n›
hedefledi. 2009 y›l›nda
ayr›ca tüm tesislerdeki
üretim yaz›l›m›n› de¤ifltiren
Çimsa, her türlü veri ak›fl›n›
otomatik olarak yaparken
Türkiye’de tesislerinde kendi
üretim yaz›l›m›n› kullanan ilk
flirket olma yolunda ilerliyor.
Müflteri odakl›l›k aç›s›ndan
özellikle Proje Uygulamalar›
ile yapmakta oldu¤u
çal›flmalarla, flehirlerdeki
kurulu tesisler arac›l›¤›yla
verilen hizmetin yan› s›ra
müflterilerin ihtiyaçlar›
do¤rultusunda kurulan proje
tesisleriyle de 2009 y›l›nda
Adapazar›- Eskiflehir aras›
h›zl› tren projesi, EnerjiSA’ya
ait olan Marafl’taki baraj
projelerine hizmet verildi.
Haz›r betonda 2007 y›l›nda
bafllayan ifl sa¤l›¤› ve
güvenli¤i çal›flmalar› 2009
y›l›nda da devam etti.
Temmuz ay›nda Çimsa Haz›r
Betonlar›nda, t›pk› 2003’te
Mersin Fabrikas›’nda
Dupont-Sasa ile birlikte
gerçeklefltirilen “‹fl
Mükemmelli¤i Projesi”
çal›flmas›na benzeyen “‹fl
Güvenli¤i Projesi” bafllat›ld›.
Çimsa bu çal›flma
kapsam›nda öncelikle ‹SG
kök neden analiziyle
kayna¤›nda yok edildi, katma
de¤eri olmayan ifller ve
gereksiz tekrarlar ortadan
kald›r›ld›, ekip çal›flmalar›
geliflerek yayg›nlaflt›,
raporlama ve bilgi paylaflma
sistemi geliflti, daha
Çimsa, 2009 y›l›nda toplam 2,6 m 3
gerçeklefltirdi¤i sat›fl ile 163 milyon
TL ciroya ulaflt›.
Komitesi’ni oluflturdu. Haz›r
Beton Genel Müdür
Yard›mc›s› baflkanl›¤›nda,
trafikte, tesiste ve flantiyede
yap›lacaklar›n belirlenmesi ile
bafllat›lan proje, tesislerde
meydana gelen kaza ve
yaralanma say›s›n› azaltt›.
Projeyle; flirket içi iletiflim
art›r›ld›, hata ve kusurlar
emniyetli, düzenli ve temiz
bir ifl ortam›nda çal›fl›lmas›
sa¤land›, çal›flanlar›n ifl
süreçlerine ve yönetime
kat›l›m› art›r›ld›, sa¤l›k
hizmetleri geliflti ve
çal›flanlar›n morali
yükseltildi.
Haz›r Beton
Ürünleri
Dost Beton (Kendili¤inden
görünümünün do¤rudan
Yerleflen ve S›k›flan Beton)
Kendi a¤›rl›¤› alt›nda,
vibrasyona ihtiyaç
duyulmadan, istenilen yere
kolayca yerleflen Dost
Beton; terleme, ayr›flma
gibi özellikler göstermeyen,
özel dizayn yap›s›yla
dayan›m› yüksek, iyi s›k›flma
sa¤layabilen çok ak›c›
k›vaml› özel bir beton
olarak sunuluyor.
betondan elde edilmesi,
ayn› zamanda betonun
yaflland›r›lmas› ve
eskitilmesi bu beton tipinin
özellikleri olarak s›ralan›yor.
Aqua Beton
(Sualt› Betonu)
Su alt›nda y›kanmadan,
ayr›flmadan, serbest olarak
düflebilen, bir müdahaleye
gerek duymadan (vibratör
vs.) kendili¤inden yerleflip
s›k›flabilen ve buna karfl›n
kalitesi bozulmayan Aqua
Beton; ak›fl› sürekli,
viskozitesi yüksek, güvenilir
dayan›mlarda ve çok düflük
geçirgenli¤e sahip olmas›yla
dikkat çekiyor.
Art Beton (Dekoratif
Renkli Bask› Betonu)
Dokuland›r›lm›fl Dekoratif
Renkli Beton veya Bask›l›
Beton olarak bilinen Art
Beton, iç ve d›fl
mekanlarda rahatl›kla
kullan›labilen bir zemin
kaplama malzemesi.
Müflterinin istedi¤i yüzey
Drabeton (Dramixli ve Lifli
Beton)
Drabeton, özellikle saha
betonu, yüzey kaplama
betonu, istinat veya perde
betonu, shotcrete olarak
kullan›l›yor. Drabeton,
içinde bulunan dramix
sayesinde herhangi bir ek
donat›ya ihtiyaç duymadan
çekme gerilme
mukavemetlerine karfl›
yüksek dirençli, dayan›ml›
özellik gösterebilen ve
dralif sayesinde de özellikle
yüksek dirençli malzemeye
sahip ve rötre çatlaklar›na
karfl› etkili bir beton olarak
piyasaya sunuluyor.
Yol Betonu
(Yüksek Mukavemetli ve
E¤ilme-Gerilme Dayan›m›
Art›r›lm›fl Beton)
Yol üst yap›s› olan yol
betonunda ba¤lay›c›
malzeme olarak çimento
kullan›l›yor. Yol betonunun
yap›sal ömrü ve tafl›ma
gücü, asfalt ba¤lay›c›l›
malzemeye göre daha
fazla.
S›vamiks (Haz›r Yafl S›va)
Hidrolik olarak çok aktif
UYUBET
S›vamiks, piyasada
kullan›lan kara s›va olarak
bilinen elle yap›lan ve
kalitesinde süreklilik ve
izlenilebilirlik olmayan s›va
yerine kullan›l›yor.
Çimsa’n›n teknolojik
çal›flmalar› sonucu;
kullan›ld›¤› yüzeye çok daha
iyi tutunan, kireç veya
benzeri malzeme
kullan›lmad›¤›ndan ötürü
oldukça iyi bir su ve ›s›
yal›t›m›yla beraber, üzerine
uygulanacak boyadan
yüksek oranda tasarruf
sa¤layan, priz süresinin
uzunlu¤u nedeniyle (72
saat) uygulanmaya
baflland›¤›ndan itibaren
zaman kayb›na sebebiyet
vermeksizin k›sa sürede ifl
bitirimi sa¤layan S›vamiks,
tüm bu özelliklerinden
ötürü elle üretilen s›vadan
çok daha ekonomik.
olan Renkli Beton, bu
özelli¤iyle kullan›ld›¤›
yerlerde üretim h›z›n› ve
ürün kalitesini art›r›yor.
(Uyuyan Beton)
Uyuyan beton, Ç‹MSA’n›n
uzak mesafeli döküm
yerleri için tasarlad›¤›,
kalite ve beton
standartlar›ndan ödün
vermeyen ürünü. Beton
içerisindeki hidratasyon
›s›s›n› kontrol alt›na alarak
betonun priz alma süresini
öteler, mukavemet kayb›
gözlenmez. UYUBET, saha
ve laboratuvar çal›flmalar›
neticesinde uzak mesafeli
yerlerde bulunan
dökümlerde mesafe ve
beklemelerden dolay› kalite
düflmesi için duyulan
endifleyi ortadan kald›racak
flekilde tasarland›.
Renkli Beton
Her türlü mimari, estetik
ve sanatsal ürünlerle yap›
malzemelerinde sa¤laml›k
ve görünüfl güzelli¤i
sa¤l›yor. Bu özellikleri
d›fl›nda pigment malzeme
Prefabrik beton elemanlar›
üretiminde buhar kürü
gerektirmiyor ve düflük
alkalili çimento s›n›f›
içeriyor.
Çimsa bu ürünlerin yan›
s›ra Yüksek Dayan›ml›
Beton (C50-C200) ve TSE
standartlar›yla belirlenen
C14 ile C50 aras›ndaki
tüm betonlar› üreterek,
müflteri memnuniyetine,
sürekli iyilefltirmeye ve
kaliteye son derece önem
veren bir flirket olarak
faaliyetlerini sürdürmeye
devam ediyor.
Çimsa, sektöründeki teknolojik ve
bilimsel geliflmeleri dikkatle takip
ederek yenilikçi ürünler gelifltirmeye
ve müflterilerinin farkl› ihtiyaçlar›n›
karfl›layan çözümler sunmaya
devam ediyor.
kullan›larak istenilen renk,
özel dokulu kal›plar
kullan›larak da istenilen
yüzey flekli elde edilebiliyor.
Yurtd›fl› Terminaller
Sevilla Alamillo Köprüsü
Çimsa Cementos Espana
S.A.U. (‹spanya)
Tamam› Çimsa'ya ait olan
terminal, 1996 y›l›nda
‹spanya'n›n en önemli
limanlar›ndan Sevilla'da
faaliyete geçti. Çimsa
Is›daç–40 ve süper beyaz
ortakl›¤›yla kurulan CSN, 7
bin 500 ton kapasiteli
dökme çimento silosuyla
Almanya'da beyaz çimento
ve Is›daç-40 pazarlama
faaliyetleri yürütüyor.
çimento, Mersin'deki
tesislerden dökme olarak
sevk ediliyor ve iki adet 5 bin
tonluk silonun sahip oldu¤u
paketleme sistemleri
kullan›larak, ‹spanya pazar›na
dökme ya da ambalajl› olarak
sunuluyor. Ayr›ca beyaz
çimento katk›l› döfleme
malzemesi üreten tesis,
‹spanya pazar›nda belli bir
al›c› kitlesi yarat›yor.
Ltd. (K›br›s)
Bulundu¤u co¤rafyada
büyüme potansiyellerini
yak›ndan takip eden Çimsa,
2005 y›l›nda KKTC için
alm›fl oldu¤u yat›r›m karar›
çerçevesinde Erçim
Çimento San. Ltd. fiti.'ni
sat›n ald›. Gazima¤usa
Liman›’nda bulunan tesis,
sat›nalma sonras›nda
yap›lan yat›r›mla 2005 y›l›
sonunda dökme çimento
CSN Cement Sales North
GmbH (Almanya)
Alman CTN GmbH ve
Çimsa'n›n %50'fler
stoklama ve sat›fl› için
uygun hale getirildi.
Yaklafl›k 5 bin ton dökme
çimento stok kapasitesine
Çimsa Cement Free Zone
2009 y›l›nda 2 milyon ton ihracat
gerçeklefltiren Çimsa, önümüzdeki
dönemde de yurtd›fl›nda terminallerle
büyüyerek ve de¤er zincirine yat›r›m
yaparak d›fl pazarlarda daha aktif ve
etkin olma yönündeki kararl›l›¤›n›
sürdürecek.
sahip olan tesis, 2009
y›l›nda 83 bin ton sat›fl
gerçeklefltirdi.
C‹MSAROM Marketing
Distributie S.R.L.
(Romanya)
C‹MSAROM; gerek
Romanya gerekse d›fl›nda,
özellikle beyaz çimento ve
Is›daç-40 pazarlama ve
da¤›tma faaliyetlerinde
bulunmak üzere, 2006
y›l›n›n fiubat ay›nda,
tamam› Çimsa'ya ait
olarak, Romanya'n›n liman
kenti olan Köstence'de
kuruldu.
olan Novorossisk’de
kurulan flirketin ard›ndan,
2009 y›l›nda faaliyete
geçti. Terminal ve
paketleme tesisi, beyaz
çimento için planland›.
Ticari faaliyetler ise beyaz
ve gri çimento ile Is›daç’›
kaps›yor.
Ç‹MSA-RUS Cement
Trading Company Limited
(Rusya)
Tamam› Çimsa’ya ait olan
terminal, Rusya’n›n en
önemli limanlar›ndan biri
La Tourette Manast›r›, fiapel
Arbresie, Fransa
Le Corbusier
Farkl› bakan.
Müflteri odakl› bir yaklafl›mla müflterilerimizin ihtiyaçlar›n›
karfl›lamak için çal›flmalar›m›z› sürdürürken ürünlerimiz için
yeni kullan›m alanlar› yarat›yoruz.
2009 Y›l›
Yat›r›mlar›
2008 y›l›nda bafllat›lan “kriz
etkilerine karfl› yat›r›m
harcamalar›n› asgari
seviyede tutma politikas›”
paralelinde 2009 y›l› da;
yurtiçinde zorunlu
modernizasyon ve darbo¤az
giderme yat›r›mlar›na öncelik
verilen, yurtd›fl›nda ise
bafllanan terminal yat›r›m
projelerine devam edilen bir
doldurdu¤undan dolay›,
Aral›k 2009’da yenilendi.
Mersin I. Tesis Hammadde
Sevk Kalker ve Kil
Beslemede Dozajl› Bantla
Beslemeye geçildi ve sistem
Nisan 2009’da devreye
al›nd›.
y›l oldu.
Mart ay›nda devreye al›nd›.
Yurtiçi yat›r›mlar için 11,1
milyon ABD Dolar›; yurtd›fl›
terminal yat›r›mlar› için ise 2
milyon ABD Dolar› olmak
üzere, toplam 13,1 milyon
ABD Dolar› yat›r›m
harcamas› gerçeklefltirildi.
Eskiflehir I. Tesis 4.
Siklonlar›n›n yeni siklonlarla
de¤ifltirilmesi sonucunda, I.
Tesis’te klinker piflirme
kalorisi düflürüldü.
2009’da yap›lan yat›r›mlar
flu flekilde özetlenebilir:
Eskiflehir Ön
Homojenizasyon Stokholü
2009 y›l› sonuna do¤ru saha
inflaat ve montaj faaliyetleri
h›z kazanan Mersin I. Tesis
Döner F›r›n ve Klinker
So¤utma Modernizasyonu
Yat›r›m Projesinin, 2010 y›l›
ilk çeyre¤i sonunda
tamamlanmas›
hedeflenmektedir. Bu
yat›r›m›n tamamlanmas›yla,
eski teknolojili ve oldukça
yüksek bak›m maliyetli klinker
so¤utma ve f›r›n üniteleri
modernize edilerek
yenilenmifl olacakt›r.
Ayr›ca, yeni kurulan klinker
so¤utma elektrofiltresi
sayesinde de, I. Tesis’in
tozsuzlaflt›r›lmas›na büyük
katk› sa¤lanacakt›r.
Mersin I. Tesis farin/f›r›n
elektrofiltre bacas›,mevcut
baca ömrünü
Eskiflehir’de 5 bin tonluk yeni
betonarme Çimento Silosu,
Eskiflehir’de II. Tesis’te
kömür sevk hatlar›nda; sevk
sistemi rejimini daha düzenli
hale getiren ve ayn› zamanda
klinker piflme kalorisinde
düflüfl sa¤layan projenin
saha uygulamalar›, Ekim
2009’da gerçeklefltirildi.
Eskiflehir kömür
de¤irmeninde mevcut filtre
fan›n›n motorunun daha
düflük ve uygun kapasitedeki
bir motorla Ekim ay›nda
de¤ifltirilmesi sonucunda,
250 kwh elektrik enerjisi
tasarrufu sa¤land›.
Eskiflehir’de, yeni kömür
de¤irmenine II. Tesis’ten
s›cak gaz besleyen hat
üzerindeki toz siklonu, daha
verimli bir siklonla de¤ifltirildi.
Ekim ay›nda saha uygulamas›
gerçeklefltirilen bu proje
sayesinde; f›r›ndan gelen
s›cak gaz içerisindeki tozlar
daha etkili bir flekilde siklon
içerisinde tutulmaya
baflland›. Tozlar›n kömüre
Mersin Stokhol
kar›flmas›n›n önlenmesiyle,
klinker piflme kalorisinde
düflüfl sa¤land›.
Eskiflehir’de I. ve II. Üretim
Hatlar›nda s›v› at›k yakma
sistemleri kuruldu. Bu
sayede, at›klar›n emniyetli bir
flekilde bertaraf› sa¤land› ve
alternatif yak›t kullan›m oran›
art›r›ld›.
Haz›r Beton’da; Adana
(Yumurtal›k) Mobil ve Konya
Haz›r Beton Santralleri
kuruldu. Muhtelif çevre ve
‹SG yat›r›mlar› yap›ld›.
Sucular Agrega Tesisi’nde
kantar kurulumu ve 2.
k›rma eleme hatt› yap›m›
iflleri A¤ustos ay›nda
tamamland›. Haz›r Beton
tesislerine, Aral›k 2009’da
40 transmikser ve 4 mobil
beton pompas› al›m›
gerçeklefltirildi.
Çimsa 2009 y›l›nda; 11,1 milyonu
yurtiçinde, 2 milyonu yurtd›fl› terminal
projelerinde olmak üzere toplam 13,1
milyon ABD Dolar› tutar›nda yat›r›m
harcamas› gerçeklefltirdi.
Rusya Novorosissk Terminal
yat›r›m› ile ilgili tüm montaj
iflleri bitirildi ve tesisin 2010
y›l› Mart ay›n›n sonunda,
devreye al›nmas› planland›.
‹spanya Alicante Terminal
yat›r›m›nda inflaat proje iflleri
bitirildi ve inflaata bafllama
izni al›nd›. Gemiden silolara
çimento tahliyesi için sevk
borular›n›n yer alt›na
döflenmesi ifli bitirildi. Zemin
güçlendirme ve inflaat
ifllerine 2010 y›l›nda devam
edilecektir.
2009 Y›l› Pazarlama ve
Sat›fl Faaliyetleri
Beyaz Travers
2008 y›l›n›n ikinci yar›s›nda
kendini hissettirmeye
bafllayan küresel ekonomik
kriz, 2009 y›l› boyunca
özellikle iç pazar ve
geliflmifl ülke pazarlar›nda
kendini hissettirdi. Çimsa,
geleneksel pazarlar›nda
oluflan talep daralmas›n›
esnek üretim ve sat›fl
a¤›yla telafi etmeyi bildi;
lojistik alternatifler
üreterek yeni pazarlara
aç›ld›. Gri çimentoda
geliflmifl pazarlarda ortaya
ç›kan talep daralmas›,
alternatif pazarlara yap›lan
ihracatla telafi edildi.
fiirket, 2009 y›l›ndaki gri
çimento ihracatlar›n›n
yaklafl›k %30’unu Bat›
Afrika, %20’sini de Kuzey
Afrika pazarlar›na
gerçeklefltirdi.
Prekast sektöründe beyaz
çimento kullan›m›n›n
yayg›nlaflt›r›lmas› için 2008
y›l›nda bafllayan çal›flmalar
devam ettirildi. Beyaz
çimentonun kürü ortadan
kald›ran, erken kal›p
sökümüne imkan veren,
erken yüksek mukavemet
özelli¤iyle sektörde
kullan›m› yayg›nlaflt›r›l›yor.
2008 ve 2009 y›l›nda
yap›lan çal›flmalarla,
Türkiye beyaz çimento
pazar›n›n yaklafl›k %10’u
kadar yeni bir beyaz
çimento pazar› oluflturuldu.
gelifltirebilmesi ve ürünleri
için yeni kullan›m alanlar›
yaratabilmesi etkili oldu.
Çimsa, süper beyaz
çimentosunun üstün
özellikleri ile Ankara-Konya
H›zl› Tren Projesi
traverslerinin imalinde,
dünyada ilk defa beyaz
çimentonun kullan›lmas›n›
sa¤lad›.
2009 y›l› pazarlama
faaliyetleri kapsam›nda
gerek Çimento Uygulama
Merkezi laboratuvarlar›nda
gerekse sahada müflteri
memnuniyeti ve ba¤l›l›¤›n›
art›rmak, sat›fl öncesi ve
sonras› müflteri ihtiyaçlar›n›
karfl›lamak için çeflitli
teknik destek faaliyetleri
gerçeklefltirilmeye devam
edildi. Bu ba¤lamda,
Çimento Uygulama
Merkezi'nde, ürün
yelpazesinde bulunan
beyaz, gri portland
çimentolar› ile kalsiyum
alüminatl› çimentonun
kullan›m›na yönelik
araflt›rma ve uygulama
çal›flmalar› yap›larak
müflterilerle paylafl›ld›.
Çimsa’n›n beyaz çimento
Çimsa; Afyon’da ç›kart›lan,
flömine, yer ve cephe
kaplamas›nda kullan›lan
travertenin do¤al yap›s›nda
yer alan gözeneklerin
doldurulmas›nda kullan›lan
kar›fl›m için travertenin
do¤al görünümünü
korunmas›n› sa¤layan yeni
sektöründe yakalad›¤›
baflar›da; müflterilerini
anlayarak onlar›n
bir formül gelifltirdi.
Böylelikle Çimsa;
travertenleri ABD’ye ihraç
ihtiyaçlar›na uygun ürünler
eden ve Türkiye’ye döviz
sa¤layan firmalara da
destek vermifl oldu.
Müflterilerin ihtiyaçlar›n›
daha iyi anlamak ve bunlara
yönelik ürün ve hizmet
sunabilmek için yurtiçi ve
yurtd›fl›nda nicel ve nitel
pazar araflt›rmalar› ve
müflteri ba¤l›l›¤› anketleri
yap›ld›. 2008 y›l›nda
gerçeklefltirilen yeni
müflteri segmentasyon
çal›flmas›yla birlikte 2009
y›l›nda flirket içerisinde bir
pazarlama çal›fltay›
düzenlendi. Bu çal›fltayda
pazarlama plan› altyap›s›
oluflturuldu. Ayr›ca, pazar
dinamiklerinin güncel bir
flekilde takip edilebilmesi,
bunlara yönelik aksiyon
planlar›n›n yap›labilmesi için
gerekli pazar ve müflteri
bilgi sistem altyap›s›
oluflturuldu. Pazarlama
faaliyetlerinin müflteri
ihtiyaç ve beklentilerine
göre planlanmas› ve
önceliklendirilebilmesi için
her bölge için pazarlama
planlar› haz›rland›.
Çimsa 2009 y›l› içerisinde;
marka imaj›n› gelifltirmek,
marka bilinirli¤ini art›rmak
ve müflterilerle
paylafl›mlarda bulunmak
için, yurtd›fl› pazarlarda
Libya, Romanya, Kosova ve
Polonya’da gerçeklefltirilen
yap› fuarlar›na, yurtiçinde
ise ‹stanbul Yap› Fuar›’na
kat›ld›. 2009 y›l› ramazan
ay› boyunca; Mersin,
Adana, Kayseri, Eskiflehir,
Ni¤de, Ankara ve
Malatya’da müflteri ve
bayilere yönelik iftar
yemekleri düzenlendi. ‹ftar
yemekleriyle efl zamanl›
olarak tüm bölgelerde,
Çimsa’n›n faaliyetlerinin ve
yenilikçi uygulamalar›n›n
anlat›ld›¤› müflteri paylafl›m
seminerleri organize edildi.
Kas›m ay›nda ise, 2 grup
halinde Beyaz Rusya’n›n
Minsk kentine bayi ve
müflteri seyahati
düzenlendi.
Gerek üniversite-sanayi
iflbirli¤i çerçevesinde
gerekse sosyal sorumluluk
projeleri kapsam›nda
Mersin Üniversitesi Güzel
Çimsa; müflterilerini anlamak ve
ihtiyaçlar›n› belirleyerek h›zl› ve etkin
çözümler sunabilmek için çal›fl›yor.
Bu anlay›fl Çimsa’n›n; hem müflteri
memnuniyetini art›rmas›n› hem de
ürünleri için farkl› kullan›m alanlar›
yaratmas›n› sa¤l›yor.
Sanatlar Fakültesi ile ortak
çal›flmalara devam edildi.
Her y›l oldu¤u gibi 2009
y›l›nda da “Çevre ve Heykel”
dersi Çimsa Çimento
Uygulama Merkezi
atölyesinde gerçeklefltirildi.
Çimsa, Mersin’de oldu¤u
gibi Eskiflehir’de de, üretti¤i
beyaz çimentodan yap›lan
heykellerin flehrin her
köflesinde sergilenmesini
sa¤lad›. Heykelt›rafllar›n ve
mimarlar›n iste¤ine göre
ürünlerin kullan›m alanlar›n›n
yayg›nlaflt›r›laca¤› projeler
gerçeklefltirerek, onlar›n
yanlar›nda oldu¤unu
hissettirdi.
Brasilia Kongre Binas› / 1958-1960
Oscar Niemeyer
Donan›ml›.
H›zl› büyümemizi sürdürülebilir k›lmak için çal›flanlar›m›z›n
yetiflmesi, bilgiyle donat›lmas› ve yetkinliklerinin
gelifltirilmesinin önemine inan›yor; çal›flanlar›m›za sürekli
yat›r›m yapmaya devam ediyoruz.
Kurumsal Geliflim ve
‹nsan Kaynaklar›
SODA Ekspres Projeleri
Çimsa’n›n son y›llarda
yüksek performans
kültürünü benimsetmek ve
yayg›nlaflt›rmak ad›na
gerçeklefltirdi¤i faaliyetleri
sonucunda ortaya ç›kan
SODA Projesi çal›flmalar›,
2009 y›l›nda da devam
etti. 2009 y›l› içerisinde, ifl
yap›fl flekillerini sorgulamak
ve sorumluluklar› gözden
geçirmek amac›yla, farkl›
bölümlerden çal›flanlar›n
kat›l›m›yla 12 farkl›
iyilefltirme projesi planland›
ve harekete geçildi. Bu
çal›flmalarda yal›n 6 Sigma
teknikleri kullan›larak de¤er
zincirinin belirlenmesi, ana
ifl ak›fllar›n›n ve alt ifl
ak›fllar›n›n tespit edilmesi,
ak›fllar›n standardize
edilerek tüm fonksiyonlar
aras›nda ortak bir dilin
oluflturulmas› hedeflendi.
Çimsa’n›n son y›llarda
ortaya koydu¤u büyüme ve
stratejik hedefler
do¤rultusunda
organizasyon yap›s›,
iflleyifli, yönetim anlay›fl›,
çal›flanlardan beklenen
davran›fllar ve
sorumluluklar›nda de¤iflimi
gerçeklefltirmek üzere
2010 y›l›nda organizasyonu
yap›land›rma çal›flmalar›na
devam edilecek. Bu
çal›flmalarda mevcut
organizasyonel yönetim
modeli ve de¤er zincirinin
gözden geçirilmesi, hedef
yönetim modelinin ve
organizasyonel yap›n›n
tasarlanmas›, yeni süreç
analizi ve tasar›m›n›n
yap›lmas›, görev ve
sorumluluklar›n
netlefltirilmesi hedefleniyor.
2009 y›l›nda gerçeklefltirilen SODA Projelerinden
örnekler
PROJE 1
Ürün yükleme sirkülasyonunun
h›zland›r›lmas›
PROJE 2
Sat›fl tahmini do¤ruluk oran›n›n
art›r›lmas›
PROJE 3
K›r›c› veriminin artt›r›lmas› ve araç
bekleme sürelerinin k›salt›lmas›
PROJE 4
Ürün ile ilgili müflterilere yönelik çözüm
etkinli¤inin art›r›lmas›, çözümlerin
zaman›nda ve kal›c› bir biçimde
uygulanmas›
PROJE 5
Kalite kontrol (Laboratuar) ifl ak›fl›
etkinli¤inin art›r›lmas›
PROJE 6
Yat›r›m fikrinden uygulamaya geçifl
süresinin k›salt›lmas›
PROJE 7
Sat›nalma ifl ak›fl› verimlili¤inin
art›r›lmas›, kapan›fl süresinin k›salt›lmas›
PROJE 8
‹fle al›m etkinli¤inin art›r›lmas›, pozisyon
kapama süresinin k›salt›lmas›
PROJE 9
Bak›m ifl ak›fllar› etkinli¤inin art›r›lmas›
Çimsa de¤ifliyor, gelifliyor ve büyüyor.
Bu süreçte Çimsa, de¤er zincirlerinin
ortaya konuldu¤u, süreçlerin ve
sorumluluklar›n analiz edildi¤i ve
iyilefltirmelerin yap›ld›¤› SODA Projesi
çal›flmalar›n› sürdürüyor.
E¤itim ve Geliflim Faaliyetleri
kurumsal geliflim
çal›flmalar›na paralel olarak
gelifltirdi¤i e¤itimleri daha
çok iç kaynaklar›yla
gerçeklefltirdi.
Organizasyonel iklim ve
performans yönetim süreci
iyilefltirme, yal›n 6 Sigma,
ifl sa¤l›¤› ve güvenli¤i gibi
konularda Çimsa
stratejilerini desteklemek
amac›yla gerçeklefltirilen
grup e¤itimleri, 2009
y›l›n›n öne ç›kan e¤itim
faaliyetleri oldu.
Y›l içerisinde
gerçeklefltirilen
e¤itimlerden baz›lar› flu
flekilde s›ralan›yor:
E¤itim Ad›
Hedef Kitle
Kat›l›mc› Say›s›
E¤itimin Amac›
Performans
Yönetimi
Prensipleri ve
Uygulama Plan›
Bilgilendirme E¤itimi
Tüm kapsam d›fl›
çal›flanlar
314
Çimsa Performans Yönetim
Sistemi’nin özümsenmesini
art›rmak ve performans
de¤erlendirme aflamas›nda
dikkat edilmesi gereken
konular› paylaflmak.
‹fl Ailesi
Bilgilendirme
E¤itimleri
Tüm kapsam d›fl›
çal›flanlar
324
Sabanc› ‹fl Ailesi Modeli’nin
çal›flanlara anlat›lmas›
suretiyle çal›flanlar›n
bulunduklar› kademe ve ifl
aile modelini tan›mas›n› ve
rollerine iliflkin beklentileri
anlayabilmesini sa¤lamak.
Yal›n 6 Sigma Yeflil
Kuflak E¤itimleri
Yeflil kuflak adaylar›
3
Müflteri memnuniyeti ve
iyilefltirmeye yönelik yal›n 6
Sigma çal›flmalar›n›n etkin
bir flekilde yürütülebilmesi
için gerekli teknikleri
kazand›rmak.
‹fl Süreçleri Analizi
ve Tasar›m›
SODA projesi
ekip üyeleri
30
Çal›flanlar›n süreç kavram›n›
tan›mas›n›, Çimsa de¤er
zincirini ortaya ç›karmalar›
için gerekli donan›m› edinmelerini
sa¤lamak.
Yal›n 6 Sigma
Teknikleri ve
Uygulamalar›
SODA projesi
ekip üyeleri
19
De¤er zincirinin
yal›nlaflt›r›lmas›na yönelik
teknikleri tan›mak.
Defansif Sürüfl
Teknikleri E¤itimleri
Araç
kullanan Haz›r
Beton çal›flanlar›
29
‹fl güvenli¤i uygulamalar›
kapsam›nda, çal›flanlara sürüfl
teknikleriyle ilgili bilgi vererek trafik
kazas› riskini azaltmak.
The Manufacturing
Game E¤itimi
Eskiflehir ve Ankara
Fabrika üretim ve
bak›m bölümleri
çal›flanlar›
25
Üretim sürecinde görülen
hatalar›n kaynaklar›n› ortadan
kald›rmak, verimlilik ve süreklili¤e
yönelik bütünsel bak›fl aç›s›
kazand›rmak.
Cemulator E¤itimi
(F›r›n, De¤irmen,
Üretim Simülasyon
E¤itimi)
Üretimde çal›flan
operatör, teknisyen
ve mühendisler
54
Üretim çal›flanlar›n›n bilgi ve
tecrübelerini belli bir düzeyin
üzerine ç›kartmak ve standart
bilgi donan›m›na sahip olmalar›n›
sa¤lamak.
Yüksek Performans Kültürü ‹çin
Ö¤renen Organizasyon Ekipleri
Çimsa yüksek performans
kültürünün en önemli
ö¤elerinden biri olan,
paylafl›lan vizyona ulaflmak
için ekip halinde çal›flma,
sürekli ö¤renme ve geliflme,
bilgi paylafl›m›, verilerle
konuflma ve daha iyiyi
aramak için sürekli
sorgulama prensipleri
çerçevesinde Peter
Senge’nin fikir babas›
oldu¤u “Ö¤renen
Organizasyon”
çal›flmalar›na 2009 y›l›nda
da devam edildi.
Bu kapsamda oluflturulan
alt› ekip, ö¤renen
organizasyonun befl
disiplinini baflar›l› bir flekilde
uygulayarak, ö¤renen
organizasyon olma
yolundaki yolculu¤unda
Çimsa’ya önemli bir ivme
kazand›rd› ve yaklafl›k 200
bin TL tutar›nda tasarruf
sa¤lad›.
2009 y›l›nda Çimsa Ö¤renen Organizasyon
Uygulama Ekipleri
Frekans
(Ankara)
Tozmanya
(Mersin)
Tozlanmasa
(Eskiflehir)
fiafak 98
(Mersin)
+Bas›nç
(Kayseri)
Lokomotif
(Ni¤de)
Çimsa; ekip halinde çal›flma, sürekli
ö¤renme ve geliflme, bilgi paylafl›m›,
verilerle konuflma ve daha iyiyi aramak
için sürekli sorgulama prensipleri
çerçevesinde “Ö¤renen Organizasyon”
çal›flmalar›na devam ediyor.
Çimsa Ö¤renen
Organizasyon Paylafl›m
Platformu’nun ikinci y›l›
olan 2009’da paylafl›m
sistemati¤i daha da
güçlendirildi.
Ni¤de Fabrikas›, kazas›z
360 günü geride
b›rakarak bu baflar›s›n›
tüm çal›flanlar›yla birlikte
kutlad›ktan sonra, 20
Haziran 2009 tarihinde
gerçeklefltirilen paylafl›m
toplant›s›nda ekipler
sunumlar›n› Ni¤de
fabrikas› çal›flanlar› ve
di¤er ekipler ile paylaflt›.
Bu konudaki çal›flmalar›
de¤erlendirmek üzere tüm
sponsorlar›n kat›ld›¤›,
gelecek planlar›n›n
oluflturuldu¤u bir toplant›
gerçeklefltirildi. Toplant›da,
2010 y›l› Ö¤renen
Organizasyon çal›flma
hedefleri ve alanlar›
belirlendi.
E¤itimin ard›ndan her
fabrikadan ekip üyesi ve
koçlar›n› temsil eden
çal›flanlar›n da deste¤iyle
genifl kat›l›ml› bir konu ve
üye belirleme toplant›s›
yap›larak 2010 y›l› proje
konular› belirlendi.
Bu y›l, geçen y›llardan
farkl› olarak Genel
Müdürlük’te bir ekip
oluflturulmas› ve sosyal
sorumluluk konusunda da
çal›flma yap›lmas›na karar
verildi.
2010’da yedi ekibin
kurulmas›na karar verildi,
belirlenen ekip üyeleri
2009 y›l› sonunda
çal›flmalar›na bafllad›.
2010 y›l›nda Çimsa Ö¤renen Organizasyon
Uygulama Ekipleri
Metal
Ayaklar
(Ankara)
Kârtezyen
(Eskiflehir)
Varl›k Bar›fl›
(‹stanbul)
Cem Up
(Mersin)
Çim[Eko]Sa
(Mersin)
Team EQ
(Ni¤de)
Son K›v›lc›m
(Kayseri)
Çimsa Çal›flma Hayat› ve Çal›flan
Ba¤l›l›¤› Araflt›rmas›
2009 y›l›n›n son
çeyre¤inde, Çal›flma Hayat›
Araflt›rmas›n›
gerçeklefltirildi. Mavi ve
beyaz yakal› tüm
çal›flanlar›n %95 oran›nda
genifl kat›l›m›yla
gerçeklefltirilen anket,
kullanan, Türkiye ve
dünyada genifl veri taban›
ve k›yaslama olana¤› olan
bir araflt›rma firmas› ile
çal›fl›ld›.
çal›flanlar›n ba¤l›l›k
derecesinin ölçülmesini,
ba¤l›l›¤a etki eden
faktörlerin tan›mlanmas›n›,
de¤erlendirilmesini ve
iyilefltirme alanlar›n›n
belirlenmesini amaçlad›.
gerçeklefltirilen
toplant›larda, anket
sonuçlar› ve detayl› model
paylafl›ld› ve düzenlenen
çal›fltaylar ile çal›flanlar›n
iyilefltirme alanlar› ile ilgili
görüflleri al›nd›.
Çimsa, yüksek performans
kültürü oluflturmak
amac›yla, 2007 y›l›ndan bu
yana düzenledi¤i çal›fltaylar
arac›l›¤›yla çal›flanlar›ndan
organizasyonel iklim ile ilgili
geribildirim alarak
iyilefltirme çal›flmalar›
gerçeklefltirdi. Bu
çal›flmalar›n etkisini ve
yüksek performans kültürü
için en kritik faktör olan
çal›flan ba¤l›l›¤› düzeyini
ölçmek; farkl› yönetim
uygulamalar›n›n ba¤l›l›k
düzeyi üzerindeki etkisini
tespit ederek bu konudaki
iyilefltirme alanlar›n›
önceliklendirmek Çimsa’n›n
hedefleri aras›nda yer ald›.
Bu amaçla, çal›flan›n
sadece memnuniyetini de¤il
flirketi için fazladan çaba
gösterme niyetini de
ölçümleyen; yönetim
uygulamalar›n›n çal›flan
ba¤l›l›¤› üzerinde etkisini
nedensel iliflkileri ve etki
derecesini de göz önünde
bulunduran bir model
Çal›flanlardan gelen
öneriler ilgili Fabrika
Müdürleri ve Genel Müdür
Yard›mc›lar› ile paylafl›larak
iyilefltirme aksiyonlar›na
yönelik ilk ad›mlar at›ld›.
Tüm fonksiyonlar, bölgeler
ve tesisler baz›nda yap›lan
analizler çerçevesinde k›sa,
orta ve uzun vadeli
iyilefltirme planlar›n›
oluflturma çal›flmalar›na
bafllad›.
Y›lsonunda mavi ve beyaz
yaka çal›flanlar›n kat›l›m›yla
2010 y›l› ise; çal›flan
ba¤l›l›¤›na olumlu etki eden
güçlü alanlar›n daha da
güçlendirilece¤i, iyilefltirme
alanlar›n›n planl› bir flekilde
ele al›narak mevcutta
oldukça yüksek olan çal›flan
ba¤l›l›¤›n› çok daha iyi
seviyelere getirecek
aksiyonlar›n hayata
geçirilece¤i bir y›l olacak.
Fikir Fabrikas›
298
263
147
251
204
174
m
la
op
i¤
de
T
on
et
B
H
az
›r
N
n
si
er
M
ay
se
ri
ul
K
nb
eh
i fl
ar
nk
ta
‹s
a
ir
8
sk
Fikir Fabrikas›; 2009
y›l›nda ana hedefi olan
yay›l›m konusundaki
baflar›s›n›, 2010 y›l›nda
öneri verilen konu
yelpazesini geniflletecek
flekilde sürdürmeyi
hedefliyor.
1345
E
Tüm çal›flanlar›n yenilikçi
fikir ve önerilerini
serbestçe ortaya koydu¤u
ve takdirle karfl›land›¤› Fikir
Fabrikas›, 2009 y›l›nda
2009 Fikir Fabrikas›
Öneri Say›lar›
tüm Çimsa iflletmeleri gibi
verimli ve etkin bir flekilde
çal›flt›. 2009 y›l› öneri
sisteminin Çimsa genelinde
sistematik olarak ele
al›nd›¤› ilk y›l olmas›na
karfl›n öneri say›s› 1345’e
ulaflt›. Önerilerden 379’i
kabul edilirken, 264’ünün
uygulamas› tamamland›.
Kabul edilen di¤er
önerilerin ise uygulamalar›
devam ediyor.
A
Fikir Fabrikas›; tüm
çal›flanlar›n ifl sa¤l›¤› ve
güvenli¤i, müflteriye
hizmet, kalite, verimlilik gibi
konularda yenilikçi,
gelifltirici, iyilefltirici
nitelikteki her türlü
önerisinin farkl› kanallar ile
iletildi¤i, farkl› bölümlerden
temsilcilerin ve yönetim
ekibinin üzerinde hemfikir
oldu¤u kriterler kullan›larak
de¤erlendirildi¤i,
ödüllendirildi¤i ve
uyguland›¤› bir yap› olarak
tasarland›.
Personel Hareketleri, Toplu Sözleflme Uygulamalar›,
Personele Sa¤lanan Ücret ve Yan Menfaatler
a) Personel ve ‹flçi
Hareketleri:
31.12.2009 tarihi
itibar›yla Çimsa’n›n merkez
ve di¤er fabrikalar›nda
toplam 957 personel ve
iflçi çal›fl›yor. Dönem
içerisinde Çimsa’dan 45
personel ve iflçi ayr›l›rken,
49 personel ve iflçi ifle
al›nd›.
b) Toplu Sözleflme
Uygulamalar›:
31.12.2007 tarihinde
süresi sona eren Toplu ‹fl
Sözleflmesi, Türkiye Çimse-
‹fl Sendikas› ile Çimento
Endüstrisi ‹flverenleri
Sendikas› taraf›ndan
ba¤›tland› ve 01.01.2008
tarihinden itibaren 3 y›l
süreli olarak yürürlü¤e
kondu. Sözleflmenin süresi
sona erecek.
c) Personel ve ‹flçilere
Sa¤lanan Hak ve
Menfaatler:
Kapsam d›fl› personele:
Ücret + y›lda 4 maafl
ikramiye
T‹S uygulanan personele ve
iflçiye: Ücret + y›lda 4
maafl ikramiye
140 TL/ay sosyal yard›m›n
yan› s›ra giyim, do¤um,
ölüm, evlenme, yemek,
tafl›ma ve sair sosyal
yard›mlar yap›l›yor.
Ayr›ca beyaz yakal›
personele pozisyonuna
ba¤l› olarak özel hayat,
özel sa¤l›k sigortas›
bireysel emeklilik sigortas›
sa¤lan›yor.
Sosyal
Sorumluluk
Çimsa, toplumumuzu
oluflturan bireylerin yuvalar›n›
kuracaklar›, çocuklar›na
e¤itim sa¤layacaklar›,
hastal›klar›na flifa
arayacaklar›, devletle,
hukukla ifllerini görecekleri
mekanlar›n, binalar›n; elektrik
sa¤layan barajlar›n, üretim
yapan fabrikalar›n, ulafl›m
sa¤layan havaalanlar›n›n,
otoyollar›n, demiryollar›n›n,
k›saca Türkiye’nin yaflad›¤› ve
üretti¤i alanlar›n alt ve üst
yap›s›n›n sa¤lam ve dayan›kl›
olmas› için gerekli temel
malzemeyi sa¤l›yor.
Mimar Sinan
Gönül Hal›c›-Istanbul Anadolu
Yakasi'nda Tarihsel Bir Gezinti
Çimsa, bu büyük
sorumlulu¤unun yan› s›ra,
merhum Sak›p Sabanc›’n›n
da dedi¤i gibi: “Bu
topraklardan ald›klar›m›z› bu
topraklara geri vermek”
ilkesini, büyük bir görev
olarak görüyor. Çimsa, as›l
iflini bu ülkenin kaynaklar›n›,
yurtiçinde ve d›fl›nda bu ülke
için en yüksek de¤eri
yaratacak flekilde
kullanmak olarak tan›ml›yor;
sanayi liderli¤inin de getirdi¤i
sorumlulu¤un bilinciyle,
kendisinin ve içerisinde yer
ald›¤› toplumun sürekli
geliflimini desteklemeyi
öncelikli sorumlulu¤u olarak
görüyor.
Bu do¤rultuda, yerel
yönetimler, akademik
kurumlar ve ülkemizin önde
gelen sivil toplum kurulufllar›
ile iflbirli¤i içerisinde sosyal
yat›r›mlara destek veriyor;
özellikle faaliyet gösterdi¤i
co¤rafyalarda, çevre, örgün
ve yayg›n e¤itimin
desteklenmesi, mesleki
yetkinli¤in art›r›lmas› ve
kültürel miras›m›z›n genifl
kitlelerce bilinirli¤inin
art›r›lmas› yönünde topluma
katk› sa¤l›yor. Kayseri
Fabrikas›’n›n da yer ald›¤›
co¤rafyan›n kültürel
miras›n›n korunmas› ve
tan›t›lmas› çal›flmalar›
kapsam›nda, Mimar Sinan’›n
do¤um yeri A¤›rnas’da her
y›l Mimar Sinan Festivali’ni
destekleyen Çimsa, Hüseyin
Cömert taraf›ndan yaz›lan ve
A¤›rnas Belediyesi
Yay›nlar›ndan ç›kan
“Koramaz Vadisi” kitab›na da
katk›da bulundu. Bu kitap,
Türkiye ve dünya mimari
kültürünün en büyük
ustalar›ndan Mimar Sinan’›n
do¤du¤u bölgede o döneme
ait yerleflimleri inceleyen bir
araflt›rma sunuyor. Çimsa,
ayn› flekilde her y›l A¤›rnas
kasabas›nda düzenlenen
“Mimar Sinan’› Anma
Günleri”ne ve kasabada
gerçeklefltirilen Yaz
Çal›fltay›’na destek veriyor.
Çimsa ayr›ca, Gönül
Hal›c›’n›n “‹stanbul Anadolu
Yakas›’nda Tarihsel Bir
Gezinti” isimli kitab›na da
destek vererek, kitab›n
Türkçe ve ‹ngilizce olarak
bask›ya haz›rlanmas›n›
sa¤lad›.
Genç ve yetenekli mimarlara
meslek icra etmeleri için
flans oluflturmak; Türkiye'de
mimarl›k ö¤retim kurumlar›
aras›nda rekabeti art›rmak;
Türkiye'de mimarl›k
mesle¤inin kamuya tan›t›m›
ile itibar›n›n yükselmesine
katk›da bulunmak ve uygulama
alan› ile okullar›n karfl›l›kl›
iliflkisini güçlendirmek
amac›yla ortam yaratmak
gibi önemli hedefleri olan
Archiprix-Türkiye Mimarl›k
Ö¤rencileri Bitirme Projeleri
Ulusal Yar›flmas› ve Sergisi,
9 y›ld›r Çimsa ana
sponsorlu¤unda
gerçeklefltiriliyor. Bunun yan›
s›ra Çimsa, Erciyes
Üniversitesi Mimarl›k
Fakültesi’nde düzenlenen
sempozyum ve seminerlere
katk›da bulunuyor, çimento
ve beton uygulamalar›
hakk›nda son geliflmeleri
akademik dünya ile
paylafl›yor. Çimsa, deprem
kufla¤›nda yer alan
ülkemizde, ana faaliyet alan›
do¤rultusunda bilinçli ve
güvenli bina yap›m›
konusunda temel görüfl
oluflmas›n› ve toplumumuzun
yaflam alanlar›n›n güvenlik
standartlar›n›n yan› s›ra
estetik özelliklerinin de
geliflmesini desteklemek
amac›yla sektörün geliflimine
katk›da bulunacak mesleki
e¤itimleri ve bilgilendirme
çal›flmalar›n› da aral›ks›z
sürdürüyor.
Çimsa, 2007 – 2009 y›llar›
aras›nda, Kayseri ve
Mersin’de ekonomik ömrü
sona eren maden
ocaklar›n›n, 20 hektardan
fazla alan›n a¤açland›r›lmas›n›
sa¤lad›. Bu çal›flma
kapsam›nda, 70 bine yak›n
çeflitli türde fidan dikildi ve
maden sahalar›n›n do¤aya
yeniden kazand›r›lmas›
sa¤land›. Halen bu fidanlar›n
bak›m› ve sulanma ifllemleri
düzenli olarak yap›l›yor; bu
projelerin devam› için
planlama çal›flmalar› sürüyor.
Çimsa Eskiflehir Üretim
Tesisi’nin eski kil oca¤›nda
50 dönüm arazi üzerinde
oluflturulan yapay göl ve
do¤al yaflam habitat› ise,
çevreye uyumlu, bitki ve
hayvan çeflitlili¤ini bar›nd›ran
örnek bir uygulama olarak
dikkat çekiyor. Buna ek
olarak, Eskiflehir’de
Büyükflehir Belediyesi
iflbirli¤inde, ülkemizin ilk
Planeteryum’unun (Uzay Evi)
kurulmas› için yat›r›mlar
bafllad›.
Çimsa ayr›ca, At›klar›n ‹lave
Yak›t Olarak Kullan›m
Lisans›'n› da alarak çevrenin
korunmas› konusunda önemli
bir ad›m att›. 2008 – 2009
y›llar›nda, 3 bin tonun
üzerinde at›k, alternatif yak›t
olarak kullan›larak, çevreye
zarar vermeksizin bertaraf
edildi.
Kayseri Organize Sanayi
Bölge Müdürlü¤ü ve
sanayicilerle toplant›lar
yap›larak çevre bilincinin
art›r›lmas›na katk›da
bulunuldu. Halen, Kayseri
KASK‹ ar›tma çamurunun,
fabrika at›k gazlar›yla
kurutularak alternatif yak›t
olarak kullan›lmas›
konusunda görüflmeler ve
planlamalar devam ediyor.
Çimsa bünyesinde bir AR-GE
projesi olarak, TÜB‹TAK
yat›r›m teflvik kapsam›nda
haz›rlanan bu projenin
Çimsa, büyüme
performans›n› sürdürürken, sosyal
sorumluluklar›n› yerine getirmeyi,
toplum ve çevre için de¤er yaratmay›
kurumsal bir öncelik olarak görmeye
devam edecek.
hayata geçmesiyle;
• 25 bin 550 ton (127 bin
750 metreküp) kuru ar›tma
çamuru her y›l vahfli
depolamaya gitmeyecek,
toprak ve yer alt› sular› için
tehdit oluflturmayacak.
• Yüksek rutubetli tras›
kurutmak için fosil yak›tlarla
çal›flan kurutma tesisi yerine
Klinker so¤utucu üzerine
verilerek yap›lacak.
Çimsa, bir yandan büyüme
performans›n› sürdürürken,
sosyal sorumluluklar›n› yerine
getirmeyi, toplum ve çevre
için de¤er yaratmay›
kurumsal bir öncelik olarak
görmeye devam edecek.
Palazetto Dello Sport - Roma/ 1956-1958
Pier Luigi Nervi, mimar Vitellozzi ile birlikte
Dinamik.
Büyümeye hevesli ve sürdürülebilirlik konusunda öncü
ad›mlar atan güçlü bir flirketiz.
Kurumsal Yönetim ‹lkelerine
Uyum Raporu
1. Kurumsal Yönetim ‹lkelerine Uyum
Beyan›
Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi.
Sermaye Piyasas› Kurulu SPK taraf›ndan
yay›nlanan Kurumsal Yönetim ‹lkelerinde
yer alan prensiplerin uygulanmas› için
gerekli özen ve dikkati göstermifl olup,
gelifltirme çal›flmalar› devam etmektedir.
BÖLÜM I - PAY SAH‹PLER‹
2. Pay Sahipleri ile ‹liflkiler Birimi
Pay sahipleri ile iliflkiler, Mali ‹fller
Müdürlü¤ü bünyesindeki Mali ‹fller fiefi
Abdullah Kaplan taraf›ndan
yürütülmektedir ve e-mail adresi
[email protected] 'dir. Dönem içinde
pay sahiplerinden gelen yaz›l› ve sözlü bilgi
talepleri, Sermaye Piyasas› Mevzuat›
dahilinde ortaklar aras›nda hiçbir ayr›m
gözetmeksizin, sözlü veya yaz›l› olarak
yan›tlanm›flt›r. 2009 y›l› içerisinde geçmis
y›llarla ilgili olarak kar pay›n› alamayan ve
sermaye art›r›m›na kat›lamayan 4
hissedar›m›z›n ifllemleri yap›larak, tutanak
karfl›l›¤› pay sahiplerine hisse senedi
teslimi yap›lm›flt›r.
fiirket Esas Sözleflmesi'nde özel denetçi
atanmas› ile ilgili hüküm yoktur, 2009
y›l›nda pay sahiplerinden bu konuda bir
talep al›nmam›flt›r.
KAP (Kamuyu Ayd›nlatma Projesi)
kapsam›nda ‹MKB'ye göndermek zorunda
oldu¤umuz özel durum aç›klamalar›, mali
tablolar ve fiirket hakk›ndaki di¤er bilgiler
de elektronik ortamda elektronik imzal›
olarak gönderilmektedir. fiirketimiz,
sermaye piyasas› araçlar›n›n kayden
izlenmesi amac›yla kurulan Merkezi Kay›t
Kuruluflu A.fi.'ye üye olarak, ‹MKB'de
ifllem gören fiirketimiz hisse senetlerini
kaydilefltirmifltir.
4. Genel Kurul Bilgileri
fiirketimizde, bilgi alma ve inceleme
hakk›n›n kullan›m›nda, pay sahipleri
aras›nda ayr›m yap›lmamaktad›r. Pay
sahiplerinin bilgi edinme haklar›n›n
geniflletilmesi ve haklar›n›n sa¤l›kl› olarak
kullan›labilmesi amac›yla, mali tablolar›n
yan› s›ra gerekli bilgi ve belgeler sürekli
güncellenerek elektronik ortamda
fiirketimizin kurumsal internet sitesi
(www.cimsa.com.tr) içerisinde Türkçe ve
‹ngilizce olarak pay sahiplerinin kullan›m›na
sunulmaktad›r.
09.04.2009 tarihinde Ola¤an Genel
Kurul Toplant›s› yap›lm›fl ve toplant› nisab›
%74,19 olarak gerçekleflmifltir. Menfaat
sahiplerinden isteyenler gerekli
formaliteleri tamamlayarak Genel Kurul'a
kat›lm›fllard›r. Toplant›ya davet Sanayi ve
Ticaret Bakanl›¤›nca belirlenen flartlar
dahilinde yap›lm›fl olup, bu durum Bakanl›k
Komiserince onaylanm›flt›r. Toplant›da pay
sahiplerine soru sorma hakk› verilmifl
olup, gerekli aç›klamalarda bulunulmufltur.
Faaliyet Raporu haz›rlanarak Genel
Kurul'a kat›lan ortaklara da¤›t›lm›fl ve bir
önceki y›l›n faaliyetleri hakk›nda ortaklara
bilgi verilmifltir. Pay sahipleri taraf›ndan
verilen öneriler do¤rultusunda Denetim
Kurulu Üyelerinin seçimi yap›lm›flt›r. Genel
Kurul ile ilgili toplant› tutana¤› fiirket
merkezinde bulundurulmakta olup talep
edilmesi halinde pay sahiplerinin bilgisine
sunulmaktad›r. Toplant› tutana¤›, Türkiye
Ticaret Sicili Gazetesi'nde yay›mlanm›flt›r.
Ayr›ca, Genel Kurul kat›lanlar cetveli ve
toplant› tutana¤› fiirket’in
www.cimsa.com.tr adresli internet
sitesinde yay›nlanmaktad›r.
Bu dönemde 75 adet faaliyet raporu
talep edilmifl olup, talepleri posta yolu ile
kendilerine ulaflt›r›lm›flt›r. Hisse senedi
de¤iflimi ve kar pay›n›n vergilendirilmesi ile
ilgili sözlü ve yaz›l› sorulara cevap
verilmifltir. Pay sahiplerini ilgilendirecek
geliflmeler Özel Durum Aç›klama Formu
fleklinde ‹MKB arac›l›¤› ile duyurulmufltur.
Önemli nitelikteki kararlar›n Genel Kurul
taraf›ndan al›nmas› konusunda Esas
Sözleflme'ye hüküm konulmam›flt›r.
Yönetim Kurulu, Genel Kurul'un iradesini
temsil etti¤inden dolay› böyle bir
düzenlemeye ihtiyaç görülmemifltir.
Ayr›ca, fiirketin Esas Sözleflmesinde
yap›lmas› gereken de¤iflikliklerin yap›lmas›
3. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme
Haklar›n›n Kullan›m›
için 28.08.2009 tarihinde toplanan
Ola¤anüstü Genel Kurul, de¤ifliklikleri
onaylam›flt›r. Genel Kurul’da nisap 73,35
oran›nda gerçekleflmifltir. De¤ifliklikler için
Sermaye Piyasas› Kurulu’ndan ve T.C.
Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤›’ndan al›nan
izinler al›nm›fl, toplant›ya davet Sanayi ve
Ticaret Bakanl›¤›nca belirlenen flartlar
dahilinde yap›lm›fl olup, bu durum Bakanl›k
Komiserince onaylanm›flt›r. Bu Toplant›n›n
da, haz›run cetveli ve tutana¤› fiirket
merkezinde bulundurulmakta olup talep
edilmesi halinde pay sahiplerinin bilgisine
sunulmaktad›r. Toplant› tutana¤›, Türkiye
Ticaret Sicili Gazetesi'nde yay›mlanm›flt›r.
Ayr›ca, Genel Kurul kat›lanlar cetveli ve
toplant› tutana¤› fiirket’in
www.cimsa.com.tr adresli internet
sitesinde yay›nlanmaktad›r.
5. Oy Haklar› ve Az›nl›k Haklar›
Esas Sözleflme'de imtiyazl› oy hakk›
bulunmamaktad›r.
Esas Sözleflme'de birikimli oy kullan›m›na
yönelik bir düzenleme yap›lmam›flt›r.
Mevcut ortakl›k yüzdelerinde ve ortakl›k
yap›s›nda birikimli oy hakk› tan›nmas›n›n
fiirket'in ahenkli yönetim yap›s›n› bozaca¤›
düflüncesi ile böyle bir düzenleme
yap›lmam›flt›r.
6. Kar Da¤›t›m Politikas› ve Kar
Da¤›t›m Zaman›
fiirketin kar da¤›t›m›, Esas Sözleflme'nin
26. maddesinde belirlenmifltir. Buna göre,
brüt kardan ödenmesi zorunlu vergiler
düflüldükten sonra kalan net kardan,
kanuni yedek akçeler ayr›m› ve SPK
mevzuat› da dikkate al›narak Esas
Sözleflme'de belirlenen çerçevede
Yönetim Kurulu'nun teklifi ve Genel
Kurul'un onaylayaca¤› oranda kar da¤›t›m›
yap›lmaktad›r. SPK, 2009 y›l› da¤›t›labilir
kar›ndan kar da¤›t›m zorunlulu¤u
getirmemifltir.
fiirketimiz kar pay› da¤›t›m politikas›
olarak ''Ortaklara da¤›t›labilir kar›n asgari
%50'sinin hesap dönemini izleyen May›s
ay›n›n sonuna kadar da¤›t›lmas›n›''
benimsemifltir.
Bu politika ulusal ve global ekonomik
flartlara, gündemdeki projelere ve fonlar›n
durumuna göre Yönetim Kurulu
taraf›ndan her y›l gözden geçirilebilir.
Kar da¤›t›m›nda herhangi bir imtiyaz
yoktur.
7. Paylar›n Devri
fiirket Esas Sözleflmesi'nde pay devrini
k›s›tlayan herhangi bir hüküm yoktur.
BÖLÜM II - KAMUYU AYDINLATMA VE
fiEFFAFLIK
8. fiirket Bilgilendirme Politikas›
Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi.’nin
kamunun ayd›nlat›lmas› ve bilgilendirme
politikas›n›n izlenmesi, gözetimi ve
gelifltirilmesi Yönetim Kurulu’nun yetki ve
sorumlulu¤u alt›ndad›r. Bilgilendirme
Politikas›, SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri
çerçevesinde Yönetim Kurulunca
oluflturularak onaylanm›fl, 30.04.2009
tarihinde Özel Durum aç›klamas› ile
kamuya duyurulmufl ve bu tarihten
itibaren www.cimsa.com.tr adresinde
yay›nlanmaktad›r. Bilgilendirme Politikas›,
28.08.2009 tarihinde yap›lan Ola¤anüstü
Genel Kurul Toplant›s›nda ortaklar›n
bilgisine sunulmufltur. Bu politika gere¤i
ba¤›ms›z denetimden geçmifl 6 ve 12. ay
mali tablolar›, denetimden geçmemifl 3 ye
9. ay mali tablolar› kamuya
duyurulmaktad›r. Uluslararas› Finansal
Raporlama Standartlar› (UFRS-UMS)
do¤rultusunda haz›rlanan konsolide
raporlar›n duyurusu SPK’ca belirtilen
süreler içinde kamuoyuna yap›lm›flt›r.
fiirket ile ilgili bilgilerin kamuya aç›klanmas›
y›l içerisinde bas›n bültenleri, elektronik
posta gönderileri, telefon üzerinden
iletiflim, medya kurulufllar› ve haber
ajanslar› ile yap›lan röportajlar arac›l›¤›yla
yap›lmaktad›r. Ayr›ca. Bilgilendirme
Politikas› kapsam›nda kamuyu
ayd›nlat›lmas›nda SPK Kurumsal Yönetim
‹lkelerinin tavsiye etti¤i flekilde web sitesi
üzerinden eriflim imkan› sa¤lanm›flt›r.
Web sitesinde, Yat›r›mc› ‹liflkileri bafll›¤›
alt›nda izlenebilecek bafll›klar afla¤›daki
gibidir.
Uyum Raporu
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Ticaret Sicil Bilgileri
Bilgilendirme Politikas›
Faaliyet Raporu
Esas Sözleflme
Kurumsal Uyum Raporu
Ortakl›k Yap›s›
Kar Pay› Da¤›t›m›
Yönetim Kurulu Kararlar›
Özel Durum Aç›klamalar›
Tüm Finansal Veriler
Genel Kurul Bilgileri
S›kça Sorulan Sorular
9. Özel Durum Aç›klamalar›
fiirketimizde 2009 y›l›nda Sermaye
Piyasas› Kurulu ve ‹MKB tebli¤leri
gere¤ince 13 adet özel durum aç›klamas›
yap›lm›flt›r. fiirket Özel Durum
Aç›klamalar›n› ‹MKB yoluyla ve Kamuyu
Ayd›nlatma Projesi kapsam›nda pay
sahiplerin bilgilerine sunmufltur. Söz
konusu bildirimler zaman›nda yap›lm›fl olup
SPK ve ‹MKB taraf›ndan yapt›r›m
uygulanmam›flt›r. fiirketimiz hisseleri
yurtd›fl› borsalarda ifllem görmemektedir.
12. ‹çeriden Ö¤renebilecek Durumda
Olan Kiflilerin Kamuya Duyurulmas›
Afla¤›daki içeriden bilgi ö¤renebilecek
kifliler listesinden Yönetim Kurulu Üyeleri
ve üst düzey yöneticiler, faaliyet
raporunda kamuya duyurulmaktad›r.
Mehmet Göçmen
Mustafa Nedim Bozfak›o¤lu
Y›lmaz Külcü
Serra Sabanc›
‹lker Y›ld›r›m
Bahad›r Boran
Nevra Özhatay
Memduh Güllü
Ayd›n Kaya
Mutlu Siyer
Mustafa fianl›
10. fiirket ‹nternet Sitesi ve ‹çeri¤i
Remzi Karatal
fiirket’in, www.cimsa.com.tr adresinden
ulafl›labilen internet sitesi mevcut olup,
SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Bölüm II,
madde 1.11.5'te say›lan bilgiler bu sitede
yer almaktad›r. ‹nternet sitemizde
kurumsal tan›t›m, ürün ve hizmetlerimiz,
finansal göstergelerimiz, faaliyet
raporlar›m›za,yat›r›mc› iliflkileri, mali
tablolar›m›z,bilgilendirme politikam›z,
sosyal sorumluluk bilinci ile yürüttü¤ümüz
faaliyetlerimiz insan kaynaklar›m›z› içeren
politikalar›m›z gibi bilgilere yer verilmifltir
Abdullah Kaplan
Sermaye Piyasas› Kurulu'nun
10.12.2004 tarih 48/1588 say›l›
toplant›s›nda al›nan karara göre internet
sitesi içeri¤i düzenlenmifltir.
11. Gerçek Kifli Nihai Hakim Pay
Sahibi/Sahiplerinin Aç›klanmas›
fiirketimiz hisseleri hamiline yaz›l›
oldu¤undan gerçek kifli hisselerinin
kontrolü mümkün de¤ildir.
Baflkan
Üye
Üye
Üye
Üye
Denetçi
Denetçi
Genel Müdür
Genel Müdür
Yard›mc›s›
(Mali ‹fller)
Mali ‹fller Müdürü
Bütçe ve
Finansman
Müdürü
Bilgi Sistemleri
Müdürü
‹ç Denetim
Müdürü
Risk Yönetim
Müdürü
Mali ‹fller fiefi
Güney Serbest Ba¤›ms›z Denetim ve SMMM
A.fi. Ba¤›ms›z Denetim Kuruluflu
BÖLÜM III - MENFAAT SAH‹PLER‹
13. Menfaat Sahiplerinin
Bilgilendirilmesi
Tüm menfaat sahiplerine bilgilendirmeler
ilgili mevzuat gere¤i kamuya yap›lan
periyodik bildirimler ve özel durum
aç›klama formu fleklinde, ‹MKB arac›l›¤› ile
yap›lmaktad›r. Ola¤an ve ola¤anüstü genel
kurul toplant›lar›, kar pay› da¤›t›m› gibi
hususlar, ilgili mevzuatlar ve fiirket Esas
Sözleflmesi gere¤i gazete ilanlar› ile
duyurulmaktad›r. Ayr›ca, bas›n
toplant›lar›, bas›n bültenleri ve medya
kurulufllar› ile yap›lan röportajlar ile de
bilgilendirmeler yap›lmaktad›r.
Ayr›ca fiirket çal›flanlar› iki ayl›k bülten,
Çimsa Portal› vas›tas› ve y›ll›k
bilgilendirme toplant›lar›yla
bilgilendirilmektedir.
Müflteriler için y›ll›k toplant›lar ve
tan›t›mlar yap›lmakta olup e¤itim ve
seminerlerin yan› s›ra ba¤l›l›k anketleri
yap›lmaktad›r.
14. Menfaat Sahiplerinin Yönetime
Kat›l›m›
Çal›flanlar ile y›lda en az bir kere geçmifl
y›l faaliyetlerinin de¤erlendirildi¤i, gelecek
y›l hedeflerinin paylafl›ld›¤› toplant›lar
düzenlenmekte ve geri bildirimler
al›nmaktad›r.
‹fl mükemmelli¤i ve ö¤renen organizasyon
çal›flmalar› ve öneri sistemi kapsam›nda,
ekip çal›flmalar› teflvik edilmekte, proje
ekiplerinin hedef belirleme, süreç
iyilefltirme, yat›r›mlar gibi fiirket'i
ilgilendiren konularda kat›l›mlar›
sa¤lanmaktad›r.
bilgi-beceriye sahip, üretilen de¤erin
art›r›lmas›na katk›da bulunabilecek
nitelikte iflgücünü temin etmek.
• Çal›flanlar›m›z›n e¤itim ve geliflim
ihtiyaçlar›n› tespit ederek, organizasyonel
ve bireysel geliflimi destekleyen e¤itim
programlar› haz›rlamak ve uygulamak.
• Kurumsal ve bireysel hedefleri
gerçeklefltirmek için çal›flanlar›m›z›n
performanslar›n›n planland›¤› ve takip
edildi¤i, geribildirimin etkin kullan›ld›¤›,
yetkinliklerin de¤erlendirildi¤i ve geliflim
alanlar›n›n belirlendi¤i bir performans
yönetim sistemi oluflturmak.
• Bilgi, beceri ve yetkinli¤e dayal› ifl
de¤erleme metodolojilerini kullanarak;
ücret ve yan haklar yönetimini rekabetçi,
adil, eflitlikçi, elde tutmay› sa¤lay›c› ve
bireysel performans› ödüllendirici bir
çerçevede düzenlemek.
Çal›flanlar›m›z taraf›ndan ayr›mc›l›k ile ilgili
bugüne kadar hiçbir flikayet olmam›flt›r.
16. Müflteri ve Tedarikçilerle ‹liflkiler
Hakk›nda Bilgiler
15. ‹nsan Kaynaklar› Politikas›
Yurtiçi
fiirketimizin vizyon ve hedefleri
do¤rultusunda; organizasyonel geliflimi
sürekli ve etkin k›lmay› amaçlayan
Kurumsal Geliflim ve ‹nsan Kaynaklar›
Stratejilerimiz;
• Karl› büyümenin süreklili¤ini sa¤layacak
organizasyon ve insan kaynaklar› alt
yap›s›n› kurmak, mevcut süreçleri
iyilefltirmek,
• Yüksek performans kültürü oluflturmak,
• Organizasyonel iklimi gelifltirmektir.
Bu vizyonda oluflturulan temel ‹nsan
Kaynaklar› Politikalar›m›z afla¤›daki gibidir:
• fiirket hedef ve stratejileri ile uyumlu
‹nsan Kaynaklar› stratejilerinin
belirlenmesi ve gerçeklefltirilebilmesi
amac›yla haz›rlanan Organizasyon Baflar›
Plan› ile; ihtiyaç duyulan organizasyonel
iyilefltirmeleri yaparak, uzun vadeli
baflar›y› etkin k›lacak kritik pozisyonlar›
belirlemek ve yedeklemek.
• Çal›flanlar›m›za sürekli geliflim olanaklar›
ve kariyer f›rsatlar› sa¤layan sistemler
gelifltirmek.
• fiirketimizin ihtiyaçlar› do¤rultusunda
ö¤renim düzeyi, deneyim, pozisyona özgü
yetkinlikler dikkate al›narak; ilgili alanda
• Müflteri Ziyaretleri
Müflterilerimiz muhtelif zamanlarda
Pazarlama Müdürlü¤ü elemanlar›
taraf›ndan ziyaret edilerek önerileri,
beklentileri ve memnuniyetleri yerinde
tespit edilmektedir.
• Bayi Toplant›lar›
Y›lda birkaç kez düzenlenen bölgesel bayi
toplant›lar›nda bayilerimiz fiirketimizdeki
geliflmeler hakk›nda bilgilendirilmekte,
ürün özellikleri ile ilgili bilgileri
tazelenmekte ve nihai müflterilerine
destek olabilecekleri flekilde teknik olarak
donan›m kazanmalar› sa¤lanmaktad›r. Bu
toplant›larda ayr›ca bayilerin sorunlar›
dinlenmekte ve ortak çözümler
oluflturulmaktad›r.
• Bayi Yemekleri
Özel dönemlerde (Ramazan ay›, y›lbafl› vs.)
bayilerimize gerek bölgelerinde gerekse
fabrikam›za davet edilerek yemekli
toplant›lar düzenlenmekte ve bayilerimiz
ile s›cak iliflkiler kurulmaktad›r.
Uyum Raporu
• Fuarlar
Düzenlenen fuarlarda aç›lan stantlarda
Pazarlama Müdürlü¤ü elemanlar› ile gri,
beyaz ve KAÇ çimentolar›m›z›n tan›t›m›
yap›lmakta ve bu fuarlarda farkl› ürünler
üreten müflterilerimizin ürünleri de
tan›t›m maksad›yla bulundurulmaktad›r.
Ayr›ca di¤er yap› fuarlar› ve refrakter
fuarlar›nda kullan›c›lar›m›z›n açm›fl
olduklar› stantlar pazarlama-sat›fl
elemanlar› taraf›ndan ziyaret edilerek,
iliflkilerimizin s›cak kalmas›
sa¤lanmaktad›r.
satan firmalar›n yetkililerini belirli
periyotlarda ülkemize davet etmekteyiz.
Bu davetler sayesinde fabrikam›z
imkânlar› ve ürünlerimiz detayl› olarak
aktar›lmaktad›r. Müflterilerimizin tavsiye
ve beklentileri tespit edilmektedir.
• Broflür ve Kitapç›klar
Gri, Beyaz ve KAÇ çimentolar›m›z ile ilgili
tan›t›c›, bilgilendirici ve en çok sorulan
sorulara aç›klamalar getirecek flekilde
ö¤retici yay›nlar›m›z Pazarlama Müdürlü¤ü
taraf›ndan hayata geçirilmekte ve
da¤›t›lmaktad›r.
17. Sosyal Sorumluluk
• Seminerler ve Paneller
Pazarlama Müdürlü¤ü taraf›ndan farkl›
mimarl›k, inflaat ve güzel sanatlar
fakültelerinde her y›l hem ö¤renciler hem
de ö¤retim görevlileri için paneller ve
seminerler düzenlenmekte, bu
etkinliklerde beyaz ve KAÇ
çimentolar›m›z›n kalitesi, kullan›m alanlar›
ve avantajlar› konusunda bilgilendirme
yap›lmaktad›r.
• Düzeltici Faaliyet
Müflterilerimizden gelen ürün flikayetleri
için derhal düzeltici faaliyet formu
haz›rlanarak ilgili birime gönderilmekte ve
sorunun en k›sa sürede çözülmesi
sa¤lanarak müflterilerimiz
bilgilendirilmektedir.
Yurtd›fl›
• Müflteri Ziyaretleri
Yurtd›fl›ndaki müflterilerimiz y›lda bir
kezden az olmamak koflulu ile ziyaret
edilerek, hem müflteriler ile s›cak ve yak›n
temas sa¤lanmakta hem de
bulundu¤umuz pazar dinamikleri yerinde
incelenmektedir.
• Müflteri Gezileri
Hedef pazar›m›zda beyaz ve KAÇ
çimentolar›m›z ile üretim yapan veya al›p
Ürün kalitemizi etkileyebilecek hammadde
ve katk› maddeleri ise ISO 9001:2000
Kalite Yönetim Sistemimizde yer alan
onayl› tedarikçilerden temin edilmekte ve
performanslar› sürekli olarak takip
edilmektedir.
Çimsa, toplumumuzu oluflturan bireylerin
yuvalar›n› kuracaklar›, çocuklar›na e¤itim
sa¤layacaklar›, hastal›klar›na flifa
arayacaklar›, devletle, hukukla ifllerini
görecekleri mekanlar›n, binalar›n; elektrik
sa¤layan barajlar›n, üretim yapan
fabrikalar›n, ulafl›m sa¤layan
havaalanlar›n›n, otoyollar›n,
demiryollar›n›n, k›saca Türkiye’nin yaflad›¤›
ve üretti¤i alanlar›n alt ve üst yap›s›n›n
sa¤lam ve dayan›kl› olmas› için gerekli
temel malzemeyi sa¤lamaktad›r.
Çimsa, bu büyük sorumlulu¤unun yan›
s›ra, merhum Sak›p Sabanc›’n›n da dedi¤i
gibi: “Bu topraklardan ald›klar›m›z› bu
topraklara geri vermek” ilkesini, büyük bir
görev olarak görmektedir.
Çimsa, as›l iflini bu ülkenin kaynaklar›n›,
yurtiçinde ve d›fl›nda bu ülke için en
yüksek de¤eri yaratacak flekilde kullanmak
olarak tan›mlamakta; sanayi liderli¤inin de
getirdi¤i sorumlulu¤un bilinciyle, kendisinin
ve içerisinde yer ald›¤› toplumun sürekli
geliflimini desteklemeyi öncelikli
sorumlulu¤u olarak görmektedir.
Çimsa, bu do¤rultuda, yerel yönetimler,
akademik kurumlar ve ülkemizin önde
gelen sivil toplum kurulufllar› ile iflbirli¤i
içerisinde sosyal yat›r›mlara destek
vermektedir; özellikle faaliyet gösterdi¤i
co¤rafyalarda, çevre, örgün ve yayg›n
e¤itimin desteklenmesi, mesleki yetkinli¤in
art›r›lmas› ve kültürel miras›m›z›n genifl
kitlelerce bilinirli¤inin art›r›lmas› yönünde
topluma katk› sa¤lamaktad›r.
Kayseri Fabrikas›’n›n da yer ald›¤›
co¤rafyan›n kültürel miras›n›n korunmas›
ve tan›t›lmas› çal›flmalar› kapsam›nda,
Mimar Sinan’›n do¤um yeri A¤›rnas’da her
y›l Mimar Sinan Festivali’ni destekleyen
Çimsa, Hüseyin Cömert taraf›ndan yaz›lan
ve A¤›rnas Belediyesi Yay›nlar›ndan ç›kan
“Koramaz Vadisi” kitab›na da katk›da
bulunmufltur. Bu kitap, Türkiye ve dünya
mimari kültürünün en büyük ustalar›ndan
Mimar Sinan’›n do¤du¤u bölgede o
döneme ait yerleflimleri inceleyen bir
araflt›rma sunmaktad›r. Çimsa, ayn›
flekilde her y›l A¤›rnas kasabas›nda
düzenlenen “Mimar Sinan’› Anma
Günleri”ne ve kasabada gerçeklefltirilen
Yaz Çal›fltay›’na destek vermektedir.
Çimsa ayr›ca, Gönül Hal›c›’n›n “‹stanbul
Anadolu Yakas›’nda Tarihsel Bir Gezinti”
isimli kitab›na da destek vererek, kitab›n
Türkçe ve ‹ngilizce olarak da bask›ya
haz›rlanmas›n› sa¤lam›flt›r.
Genç ve yetenekli mimarlara meslek icra
etmeleri için flans oluflturmak; Türkiye'de
mimarl›k ö¤retim kurumlar› aras›nda
rekabeti art›rmak; Türkiye'de mimarl›k
mesle¤inin kamuya tan›t›m› ile itibar›n›n
yükselmesine katk›da bulunmak ve
uygulama alan› ile okullar›n karfl›l›kl›
iliflkisini güçlendirmek amac›yla ortam
yaratmak gibi önemli hedefleri olan
Archiprix-Türkiye Mimarl›k Ö¤rencileri
Bitirme Projeleri Ulusal Yar›flmas› ve
Sergisi, 9 y›ld›r Çimsa ana
sponsorlu¤unda gerçeklefltirilmektedir.
Bunun yan› s›ra Çimsa, Erciyes
Üniversitesi Mimarl›k Fakültesi’nde
düzenlenen sempozyum ve seminerlere
katk›da bulunmakta, çimento ve beton
uygulamalar› hakk›nda son geliflmeleri
akademik dünya ile paylaflmaktad›r.
Çimsa, deprem kufla¤›nda yer alan
ülkemizde, ana faaliyet alan›
do¤rultusunda bilinçli ve güvenli bina
yap›m› konusunda temel görüfl oluflmas›n›
ve toplumumuzun yaflam alanlar›n›n
güvenlik standartlar›n›n yan› s›ra estetik
özelliklerinin de geliflmesini desteklemek
amac›yla sektörün geliflimine katk›da
bulunacak mesleki e¤itimleri ve
bilgilendirme çal›flmalar›n› da aral›ks›z
sürdürmektedir. Çimsa, 2007 – 2009
y›llar› aras›nda, Kayseri ve Mersin’de
ekonomik ömrü sona eren maden
ocaklar›n›n, 20 hektardan fazla alan›n
a¤açland›r›lmas›n› sa¤lam›flt›r. Bu çal›flma
kapsam›nda, 70 bine yak›n çeflitli türde
fidan dikilmifl ve maden sahalar›n›n do¤aya
yeniden kazand›r›lmas› sa¤lanm›flt›r. Halen
bu fidanlar›n bak›m› ve sulanma ifllemleri
sürekli olarak yap›lmakta; bu projelerin
devam› için planlama çal›flmalar›
sürmektedir.
Çimsa Eskiflehir Üretim Tesisi’nin eski kil
oca¤›nda 50 dönüm arazi üzerinde
oluflturulan yapay göl ve do¤al yaflam
habitat› ise, çevreye uyumlu, bitki ve
hayvan çeflitlili¤ini bar›nd›ran örnek bir
uygulama olarak dikkat çekmektedir.
Buna ek olarak, Eskiflehir’de Büyükflehir
Belediyesi iflbirli¤inde, ülkemizin ilk
Planeteryum’unun (Uzay Evi) kurulmas›
için yat›r›mlar bafllam›flt›r.
Çimsa ayr›ca, At›klar›n ‹lave Yak›t Olarak
Kullan›m Lisans›'n› da alarak çevrenin
korunmas› konusunda önemli bir ad›m
atm›flt›r. 2008 – 2009 y›llar›nda, 3 bin
tonun üzerinde at›k, alternatif yak›t olarak
kullan›larak, çevreye zarar vermeksizin
bertaraf edilmifltir.
Kayseri Organize Sanayi Bölge Müdürlü¤ü
ve sanayicilerle toplant›lar yap›larak çevre
bilincinin art›r›lmas›na katk›da
bulunulmufltur. Halen, Kayseri KASK‹
ar›tma çamurunun, fabrika at›k gazlar›yla
kurutularak alternatif yak›t olarak
kullan›lmas› konusunda görüflmeler ve
planlamalar devam etmektedir. Çimsa
bünyesinde bir AR-GE projesi olarak,
TÜB‹TAK yat›r›m teflvik kapsam›nda
haz›rlanan bu projenin hayata geçmesiyle;
• 25 bin 550 ton (127 bin 750
metreküp) kuru ar›tma çamuru her y›l
vahfli depolamaya gitmeyecek, toprak ve
yeralt› sular› için tehdit oluflturmayacak.
• Yüksek rutubetli tras› kurutmak için
fosil yak›tlarla çal›flan kurutma tesisi
yerine Klinker so¤utucu üzerine verilerek
yap›lacak.
Uyum Raporu
Ayr›ca, yurt çap›nda e¤itim, sa¤l›k ve
sosyal alanlarda y›llardan beri yat›r›m
yapmakta olan Sabanc› Vakf›’na
faaliyetlerine katk›da bulunmak amac›yla,
1.500.000 Euro ba¤›flta bulunulmufltur.
Çimsa, bir yandan büyüme performans›n›
sürdürürken, sosyal sorumluluklar›n›
yerine getirmeyi, toplum ve çevre için
de¤er yaratmay› kurumsal bir öncelik
olarak görmeye devam edecektir.
BÖLÜM IV - YÖNET‹M KURULU
18. Yönetim Kurulu'nun Yap›s›,
Oluflumu ve Ba¤›ms›z Üyeler
Misyonumuz: Beton ve Çimento
kullan›c›lar›n›n uluslararas› seviyede ifl
orta¤› olmak.
Ana stratejik hedeflerimiz:
1- Karl› büyüme için yüksek performans
kültürü
2- Müflteriye sunulan de¤eri art›rmak
3- Yüksek performansl› süreçler
4- Bilgi, insan ve organizasyon alt
yap›s›nda Çimsa “DNA”s›n› oluflturmak
21. Risk Yönetim ve ‹ç Kontrol
Mekanizmas›
Yönetim Kurulu
Mehmet Göçmen
Mustafa Nedim Bozfak›o¤lu
Y›lmaz Külcü
Serra Sabanc›
yap›lan toplant›larda görüflülmektedir.
Vizyonumuz: Türkiye’nin en de¤erli
çimento ve beton flirketi olmak.
Baflkan
Baflkan Vekili
Üye
Üye
Üye
Yönetim Kurulu'nda, icrac› üye
bulunmamaktad›r.
Yönetim Kurulu fiirket Esas
Sözleflmesi'ne göre pay sahipleri
aras›ndan seçilecek befl üyeden
oluflmaktad›r. Genel Kurul'da seçilen
üyeler aras›nda ba¤›ms›z üye
bulunmamaktad›r.
19. Yönetim Kurulu Üyelerinin
Nitelikleri
Yönetim Kurulu Üyeli¤i seçiminde
aran›lacak asgari niteliklerle ilgili Esas
Sözleflme'de herhangi bir hüküm
bulunmamakla birlikte, Yönetim Kurulu
Üyeleri, SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri
IV. bölümün 3.1.1, 3.1.2 ve 3.1.5
maddelerinde yer alan niteliklere uygun
üyelerden oluflmaktad›r.
20. fiirket'in Misyon ve Vizyonu ile
Stratejik Hedefleri
fiirket vizyon ve misyonu belirlenerek
internet sitesinde yay›mlanm›fl ve kamuya
duyurulmufltur. Y›ll›k bütçelerle belirlenen
hedeflerin gerçekleflme dereceleri ayl›k
Üretim, sat›fl, stok, ticari ve mali konular,
insan kaynaklar› alanlar›nda oluflturulan
fiirket politikalar› ve prosedürler
ifllemlerin belirli bir disiplin alt›nda
yap›lmas›n› sa¤lamaktad›r. ‹fl ak›fl›, ifli
yapanla kontrol eden farkl› olacak flekilde
düzenlenmifl, uygun noktalarda oto
kontrol mekanizmalar› oluflturulmufltur.
Üretim, sat›n alma ve sat›fl faaliyeti ile
baz› harcama kalemlerini kontrol eden
raporlama sistemleri gelifltirilmifl, bunlar›n
de¤erlendirildi¤i farkl› düzey ve
ortamlardaki toplant›lar fiirket gelene¤i
haline getirilmifltir. ‹dari, mali, ticari
konularda ifllem yap›labilmesi belirli bir
yetki kademesinin onay›na ba¤lanm›flt›r.
fiirket içinde oluflturulmufl bu iç kontrol
sistemine ilaveten periyodik aral›klarla
yap›lan iç denetimde yasalara ve flirket içi
prosedürler ve talimatlara uygunluk
yan›nda, elde olunan bulgulara göre
sistemdeki riskler ve kontrol
mekanizmalar› da de¤erlendirilmekte,
yetersiz kal›nan noktalarda iyilefltirmeler
ve yeni kontrol mekanizmalar›
düzenlenmesine, özen gösterilmektedir.
Bununla ilgili olarak Risk Yönetim bölümü
oluflturulmufl ve yöneticisi atanm›flt›r.
Kurumsal Risk Yönetimi Birimi ile flirket
genel strateji ve hedeflerine ulaflmas›na
engel olabilecek operasyonel, finansal,
stratejik ve d›fl çevre risklerini, sistematik
olarak ölçmekte ve de¤erlendirmekte,
önceliklendirmekte, kaynak gereksinimi ve
koordinasyonunda bulunmakta, belirlenen
kritik risklere yönelik aksiyonlar almakta
ve bunlar› düzenli olarak takip etmektedir.
Kurumsal Risk Yönetimi’nin
oluflturulmas›yla Çimsa’da risk yönetimi
kültürü ve bak›fl aç›s›n›n tüm flirket
birimlerine yay›lmas›, proaktif
yaklafl›mlar›n gelifltirilmesi, olas› f›rsatlar›n
ortaya konmas›, flirket de¤erinin
korunmas› ve artt›r›lmas›, do¤al hedging
ve portföy yönetiminin gelifltirilmesi,
menfaat sahiplerinin güven ve itimad›n›n
daha da art›r›lmas› amaçlanm›flt›r.
Kurumsal Risk Yönetimi Birimi mevcut
aksiyonlar›n riskler üzerindeki istenen etki
ve geliflimi sa¤lay›p sa¤lamad›¤›n› ve
ulafl›lan sonuçlar› yönetim kuruluna
rapor edecektir.
‹ç Denetim Müdürü’nün Denetimden
Sorumlu Komite'ye rapor etmesi için
Yönetim Kurulu karar› al›nm›flt›r.
22. Yönetim Kurulu Üyeleri ile
Yöneticilerin Yetki ve Sorumluluklar›
Yönetim Kurulu Üyelerinin ve Müdür'ün
yetki ve sorumluluklar› fiirket Esas
Sözleflmesi'nde genel hatlar›yla
belirlenmifltir.
23. Yönetim Kurulu'nun Faaliyet
Esaslar›
Çimsa Yönetim Kurulu flirket esas
sözleflmesinde belirtildi¤i üzere Genel
Kurul taraf›ndan pay sahipleri aras›ndan
seçilecek 5 üyeden oluflmaktad›r.
Çimsa Yönetim Kurulu üyeleri flirket esas
sözleflmesinde belirtildi¤i üzere en çok üç
y›l için seçilir ve süresi dolan üyeler
yeniden seçilebilirler. Yönetim Kurulu
üyeleri flirket esas sözleflmesinde
belirtildi¤i üzere Baflkan bulunmad›¤›
zaman ona vekalet etmek için bir Baflkan
Vekili seçerler.
24. fiirket'le Muamele Yapma ve
Rekabet Yasa¤›
Dönem içinde Yönetim Kurulu Üyeleri,
flirketle ifllem yapma ve rekabet etme
kapsam›na giren herhangi bir muamelede
bulunmam›fllard›r.
25. Etik Kurallar
Çimsa'n›n çal›flanlar› için koymufl oldu¤u
etik kurallar, ‹nsan Kaynaklar› ‹ç
Yönetmeli¤i'nin III. bölümünde
belirtilmifltir. fiirket yönetmelikleri intranet
vas›tas›yla çal›flanlara duyurulmaktad›r.
Ayr›ca Sabanc› Etik Kurallar› tüm
çal›flanlara duyurulmufl ve çal›flanlar›n
taahhütleri al›nm›flt›r ve flirketin
www.cimsa.com.tr internet adresinde
yay›nlanmaktad›r.
26. Yönetim Kurulu'nda Oluflturulan
Komitelerin Say›, Yap› ve Ba¤›ms›zl›¤›
Yönetim Kurulu'na ba¤l› olarak, icrada
görevli olmayan Yönetim Kurulu Üyeleri
aras›ndan Denetimden Sorumlu Komite
oluflturulmufltur. fiirket Yönetim Kurulu,
Kurumsal Yönetim ‹lkeleri ile ve bunlara
uyum konusu ile bizzat ilgilendi¤inden ayr›
bir komite kurulmas›na gerek
görülmemifltir.
27. Yönetim Kurulu'na Sa¤lanan Mali
Haklar
Esas Sözleflme'ye göre, Yönetim Kurulu
Üyelerine sa¤lanan her türlü hak, menfaat
ve ücret Genel Kurul taraf›ndan tespit
edilir. 2009 Y›l›nda Yönetim Kurulu üyelik
temettüsü ödenmemifltir. Dönem içinde
Yönetim Kurulu Üyelerine ve yöneticilere
borç verilmemifltir.
Yönetim Kurulu ayl›k faaliyet sonuçlar›n›
görüflmek üzere en az ayda bir (esas
sözleflme gere¤i) defa toplan›r.
Toplant› günleri, yerleri ve toplant› saati o
y›l›n Ocak ay›nda Yönetim Kurulu
taraf›ndan belirlenir.
2009 Y›l› Faaliyet Raporu
1- Ortakl›¤›n Unvan›: Çimsa Çimento
olarak Mustafa Nedim Bozfak›o¤lu
seçilmifllerdir.
2- Raporun Dönemi: 01.01.2009 31.12.2009
18.12.2009 Tarihinde, Yönetim Kurulu
Üyemiz Ziya Engin Tunçay’›n istifas› ile
boflalan Yönetim Kurulu Üyeli¤ine, kalan
süreyi tamamlamak ve ilk Genel Kurul
Toplant›s›’nda ortaklar›n tasvibine
sunulmak üzere Serra Sabanc› seçilmifltir.
3- Faaliyet Dönemindeki Yönetim ve
Denetim Kurullar›:
Yönetim Kurulu
1. Mehmet Göçmen
Baflkan (08.04.2008-20.07.2009
tarihleri aras›nda Baflkan Vekili olarak
görev yapm›fl, 20.07.2009 tarihinde
Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› görevine
seçilmifltir.)
2. Mustafa Nedim Bozfak›o¤lu Baflkan
Vekili (08.04.2008-20.07.2009 tarihleri
aras›nda Üye olarak görev yapm›fl,
20.07.2009 tarihinde Yönetim Kurulu
Baflkan Vekilli¤i görevine seçilmifltir.)
3. Mehmet Hayrettin fiener
Üye
4. Y›lmaz Külcü
Üye
5. Serra Sabanc›
Üye
(18.12.2009 tarihinde seçilmifltir.)
6. Ziya Engin Tunçay
Baflkan
(08.04.2008-20.07.2009 tarihleri
aras›nda Baflkan olarak görev yapm›fl,
20.07.2009 tarihinde istifa etmifltir.)
08.04.2008 Tarihinde yap›lan Ola¤an
Genel Kurul Toplant›s›’nda, görev süresi
dolan Yönetim Kurulu Üyelikleri için seçim
yap›lm›fl, 2009 y›l› faaliyet neticelerinin
görüflülece¤i 2010 y›l›nda yap›lacak
Ola¤an Genel Kurul Toplant›s›na kadar (iki
y›l süre için) görev yapmak üzere Yönetim
Kurulu Üyeleri seçilmifllerdir.
09.04.2009 Tarihinde yap›lan Yönetim
Kurulu toplant›s›nda Ziya Engin Tunçay
Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›na, Mehmet
Göçmen Yönetim Kurulu Baflkan
Vekilli¤ine yeniden seçilmifllerdir.
20.07.2009 Tarihinde Yönetim Kurulu
Baflkan› Ziya Engin Tunçay istifa etmifl,
yeniden görev taksimi yap›lmas› için
yap›lan görüflmeler sonucunda Baflkan
olarak Mehmet Göçmen, Baflkan Vekili
Denetim Kurulu:
‹lker YILDIRIM
Bahad›r BORAN
09.04.2009 tarihinde yap›lan Ola¤an
Genel Kurul Toplant›s›’nda, görev süresi
dolan Denetim Kurulu Üyelikleri için seçim
yap›lm›fl, Denetim Kurulu Üyeliklerine
2009 y›l› faaliyet neticelerinin
görüflülece¤i 2010 y›l›nda yap›lacak
Ola¤an Genel Kurul Toplant›s›’na kadar
(Bir y›l süre için) görev yapmak üzere;
‹lker Y›ld›r›m ve Bahad›r Boran seçilmifltir.
4- ‹flletmenin Finansman Kaynaklar› Ve
Risk Yönetim Politikalar›:
‹flletmenin yat›r›m ve iflletme sermayesi
ihtiyaçlar›n›n finansman›, k›sa ve ortauzun vadeli ihracat ve Türk Liras› ve döviz
kredileriyle karfl›lanmaktad›r.
fiirketimizin karfl› karfl›ya kalabilece¤i
muhtemel bütün risklerin tan›mlanmas› ve
izlenmesi risk yönetimin temelini
oluflturmaktad›r. Ortaklar›m›zdan Hac›
Ömer Sabanc› Holding A.fi. grup
flirketlerinin uygulamakta oldu¤u risk
yönetimi ve uygulamalar› prosedürüne
paralel olarak, kurumsal risk yönetimi
uygulamalar›na bafllanm›flt›r. fiirketimizin
karfl› karfl›ya kalabilece¤i bütün riskler
önceliklerine göre s›n›fland›r›lm›fl, fiirket
üst yönetimi ve Yönetim Kurulu nezdinde
takibe al›nm›flt›r. fiirketin mali durumunu
do¤rudan etkileyebilecek riskleri tüm
tesislerimiz için bertaraf etmek amac›yla
Sabanc› Holding risk yönetimi
politikalar›na uygun olarak global poliçeler
kapsam›nda sigortalanm›flt›r.
fiirketin döviz bazl› kredilerden do¤acak
kambiyo riskleri ihracat gelirleri ile do¤al
olarak bertaraf edilmekte olup, uygun
finansal enstrümanlar ayr›ca
de¤erlendirilmektedir.
TL borçlanma maliyetlerinin düflmesi ile
TL kredi kullan›m› bafllam›flt›r. Eximbank
ve ticari kaynakl› k›sa vadeli TL kredi
kullan›m› ile finansman maliyetlerimizin
düflürülmesi hedeflenmifltir. 2009 Aral›k
sonu itibar› ile Çimsa Finansal Risk
Yönetimi Politikalar›, olas› riskler ve
sonuçlar üzerine olan etkileri hassasiyet
analizleri ile birlikte konsolide finansal
tablolar›n ekinde kamuoyunun bilgisine
sunulmufltur.
5- ‹flletmenin Geliflimi Hakk›nda Yap›lan
Öngörüler:
Bir Sabanc› Çimento Grubu üyesi olan
Çimsa, ola¤an stratejik planlama sürecini,
uygulad›¤› senaryo-temelli yaklafl›mla
zenginlefltirmektedir En temel anlamda
senaryo-temelli stratejik planlama, olas›
gelecek senaryolar›nda baflar›l› olabilmek
için gerekli stratejik opsiyonlar›
gelifltirmek olarak tan›mlanmaktad›r
Böylece Çimsa, tek bir öngörülen
gelece¤e dayal› planlama yerine, gelecekte
ortaya ç›kabilecek her bir senaryo için en
iyi stratejik yönelimi belirleyecek olup bu
durum gelece¤e haz›rl›k ve planlama
anlam›nda Çimsa’ya esneklik
sa¤lamaktad›r.
6- Dönem ‹çinde Esas Sözleflmedeki
De¤ifliklik:
fiirketimizce yap›labilecek faaliyetler
düflünülerek, Esas Sözleflme’nin fiirket’in
Maksat ve Mevzuu ile ilgili 3. Maddesinin,
fiirketimizin muhtelif illerde bulunan
iflyerlerinin etkin Merkezi yönetimi için
fiirket Genel Müdürlü¤ün K›s›kl› Caddesi
No:4 Sarkuysan-Ak ‹fl Merkezi S Blok
Kat:2 No:4 Altunizade, 34662-Üsküdar‹STANBUL’a tafl›nmas›ndan sonra, fiirket
Merkezinin de ayn› adrese tafl›nmas› için
Esas Sözleflme’nin fiirketin Merkez ve
fiubeleri ile ilgili 4. Maddesinin,
04 Nisan 2007 Tarihli 2007/11963
say›l› Bakanlar Kurulu Karar› ile Yeni Türk
Liras› ve Yeni Kurufl’tan “Yeni” ibarelerinin
01 Ocak 2009 tarihinden itibaren
kald›r›lmas›ndan dolay› Esas Sözleflme’nin
Sermaye ile ilgili 6. Maddesinin,
fiirket Merkezinin tafl›nmas›ndan dolay›
Esas Sözleflme’nin Toplant› Yeri ile ilgili
16. Maddesinin, Yine fiirket Merkezinin
tafl›nmas›ndan dolay› Esas Sözleflmenin
‹lanlarla ilgili 21. Maddesinin
de¤ifltirilmesi için Sermaye Piyasas›
Kurulu’ndan ve T.C. Sanayi ve Ticaret
Bakanl›¤›’ndan al›nan izinler do¤rultusunda
fiirket Genel Kurulu 28.08.2009
tarihinde ola¤anüstü toplanarak,
de¤ifliklikleri onaylam›flt›r. De¤ifliklikler
31.08.2009 tarihinde tescil,
04.09.2009 tarih 7391 say›l› Ticaret
Sicil Gazetesi’nde yay›mlanarak ilan
edilmifltir.
7- Varsa, ç›kar›lm›fl bulunan sermaye
piyasas› araçlar›n›n niteli¤i ve tutar›:
Ç›kar›lm›fl herhangi bir sermaye piyasas›
arac› yoktur.
8- ‹flletmenin Finansal Yap›s›n›
‹yilefltirmek ‹çin Al›nmas› Düflünülen
Önlemler:
Çimsa mevcut piyasa koflullar›
çerçevesinde etkin iflletme sermaye
yönetimi amaçl› aksiyon planlar› almakta,
karl›l›¤›n› artt›r›c› altyap›, pazarlama ve
maliyet iyilefltirici yat›r›m ve çal›flmalar›
yapmaktad›r. Mevcut TL, döviz nakit
giriflleri ve ihtiyaçlar›n› planlayarak finansal
yap›s›n› prosedürlere uygun
yönetmektedir.
9- Y›l ‹çinde Yap›lan Ba¤›fllar Hakk›nda
Bilgiler:
Y›l içerisinde, baflta Sabanc› Vakf› ve
e¤itim kurumlar› olmak üzere muhtelif
kamu kurum ve kurulufllar›na
3.326.406,96 TL tutar›nda ba¤›fl
yap›lm›flt›r.
DENETÇ‹LER RAPORU
Ç‹MSA Ç‹MENTO SANAY‹ VE T‹CARET A.fi.
GENEL KURULUNA
-Ortakl›¤›n
Unvan›
Merkezi
Sermayesi
Faaliyet konusu
:
:
:
:
‹stanbul
135.084.442.-TL
Çimento Üretimi ve Ticareti
-Denetçilerin
Ad›-Soyad›
Görev Süreleri
Ortak Olup Olmad›klar›
: ‹lker YILDIRIM-Bahad›r BORAN
: Bir y›l
-Bir y›l
: fiirkete ortak de¤illerdir.
-Kat›l›nan Yönetim Kurulu ve Yap›lan
Denetleme Kurulu Toplant› Say›s›
: Yönetim Kurulu toplant›lar›na ifltirak
edilmemifltir. Denetleme Kurulu dört
toplant› yapm›flt›r.
-Ortakl›k hesaplar›,defter ve belgeleri
üzerine yap›lan incelemenin kapsam›,
hangi tarihlerde inceleme yap›ld›¤› ve
var›lan sonuç
: Ticaret Hukuku ve Vergi Mevzuat›
aç›s›ndan Haziran-Eylül- Aral›k 2009 ve
fiubat 2010 aylar›nda inceleme
yap›lm›fl, tenkidi gerektirir bir hususa
rastlanmam›flt›r. fiirket yönetimi ile ilgili
kararlar›n usulüne uygun tutulan karar
defterine geçirildi¤i görülmüfltür.
-T.T.K.’nun 353/1-3 bendi gere¤ince
ortakl›k veznesinde yap›lan
say›mlar›n say›s› ve sonuçlar›
: Yap›lan vezne say›mlar›nda kasa defteri
ile mutabakat tespit edilmifltir.
-T.T.K.’nun 353/1-4 bendi gere¤ince
yap›lan inceleme tarihleri ve sonuçlar›
: Her ay yap›lan incelemelerde k›ymetli
evrak ve belgelerin defter kay›tlar›na uygun
ve mevcut oldu¤u tespit edilmifltir.
-‹ntikal eden flikayet ve yolsuzluklar
ve bunlar hakk›nda yap›lan ifllemler
: Herhangi bir flikayet intikal etmemifltir.
Ç‹MSA Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi.’nin 01.01.2009-31.12.2009 dönemi hesap
ve ifllemlerini Türk Ticaret Kanunu, Ortakl›¤›n Esas Sözleflmesi ve di¤er mevzuat ile
genel kabul görmüfl muhasebe ilke ve standartlar›na göre incelemifl bulunmaktay›z.
Görüflümüze göre içeri¤ini benimsedi¤imiz ekli 31.12.2009 tarihi itibariyle
düzenlenmifl bilanço, ortakl›¤›n an›lan tarihteki gerçek mali durumunu, 01.01.200931.12.2009 dönemine ait Gelir Tablosu an›lan döneme ait gerçek faaliyet sonuçlar›n›
yans›tmakta ve gerçe¤e uygun bulunan Faaliyet Raporu ile kar›n da¤›t›m› önerisi
yasalara ve Ortakl›k Esas Sözleflmesine uygun bulunmaktad›r.
Bilançonun ve Gelir Tablosunun onaylanmas›n› ve Yönetim Kurulu’nun ibras›n› oylar›n›za
arz ederiz.
17.03.2010
DENETLEME KURULU
‹lker YILDIRIM
Bahad›r BORAN
Konsolide Finansal
Tablolar ve Bağımsız
Denetim Raporu
Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. 2009 Faaliyet Raporu 97
Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
ve Bağlı Ortaklıkları
İçindekiler
Bağımsız denetim raporu
Konsolide bilanço
Konsolide gelir tablosu Konsolide kapsamlı gelir tablosu
Konsolide özsermaye değişim tablosu
Konsolide nakit akım tablosu
Konsolide finansal tablo dipnotları
98 Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. 2009 Faaliyet Raporu
Sayfa
99 - 100
101 - 102
103
104
105
106
107 - 160
Güney Bağımsız Denetim ve
SMMM A.Ş.
Büyükdere Cad. Beytem Plaza
No: 22 K: 9-10 34381-Şişli
İstanbul-Turkey
Tel: +90 212 315 30 00
Fax: +90 212 230 82 91
Bağımsız denetim raporu
Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
Ortakları’na;
Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (Çimsa) ve Bağlı Ortaklıkları’nın (birlikte “Şirket” olarak anılacaktır) 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle hazırlanan ve ekte yer alan konsolide
bilançosu, aynı tarihte sona eren yıla ait konsolide gelir tablosu, konsolide kapsamlı gelir tablosu, konsolide özsermaye değişim tablosu, konsolide nakit akım tablosu ve önemli muhasebe
politikalarının özetini ve dipnotları denetlemiş bulunuyoruz. Konsolide mali tablolarda aktiflerin yaklaşık %27’sini, net karın yaklaşık %4’ünü ve özsermayede muhasebeleştirilen değer
azalış fonunun %100’ünü oluşturan Exsa Export Sanayi Mamulleri Satış ve Araştırma A.Ş.’nin (Exsa, özkaynak yöntemiyle konsolidasyona dahil edilmiş olan iştirak) finansal tabloları
başka bir bağımsız denetim şirketi tarafından denetime tabi tutulmuştur. Konsolide finansal tablolar üzerindeki denetim raporumuz, konsolide finansal tablolarda yer alan Exsa’ya ait
tutarlarla ilgili olarak tamamen diğer bağımsız denetim şirketinin denetim raporuna dayanmaktadır.
Finansal tablolarla ilgili olarak işletme yönetiminin sorumluluğu
Şirket yönetimi finansal tabloların Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması ve dürüst bir şekilde sunumundan sorumludur. Bu
sorumluluk, finansal tabloların hata veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanan önemli yanlışlıklar içermeyecek biçimde hazırlanarak, gerçeği dürüst bir şekilde yansıtmasını sağlamak
amacıyla gerekli iç kontrol sisteminin tasarlanmasını, uygulanmasını ve devam ettirilmesini, koşulların gerektirdiği muhasebe tahminlerinin yapılmasını ve uygun muhasebe politikalarının
seçilmesini içermektedir.
Bağımsız denetim kuruluşunun sorumluluğu
Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime ve yukarıda bahsi geçen bağımsız denetim firmasının raporuna dayanarak bu finansal tablolar hakkında görüş bildirmektir. Bağımsız
denetimimiz, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu standartlar, etik ilkelere uyulmasını ve bağımsız denetimin,
finansal tabloların gerçeği doğru ve dürüst bir biçimde yansıtıp yansıtmadığı konusunda makul bir güvenceyi sağlamak üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetim, finansal tablolarda yer alan tutarlar ve dipnotlar ile ilgili bağımsız denetim kanıtı toplamak amacıyla, bağımsız denetim tekniklerinin kullanılmasını içermektedir.
Bağımsız denetim tekniklerinin seçimi, finansal tabloların hata ve/veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu da dahil olmak üzere önemli yanlışlık
içerip içermediğine dair risk değerlendirmesini de kapsayacak şekilde, mesleki kanaatimize göre yapılmıştır. Bu risk değerlendirmesinde, Şirket’in iç kontrol sistemi göz önünde
bulundurulmuştur. Ancak, amacımız iç kontrol sisteminin etkinliği hakkında görüş vermek değil, bağımsız denetim tekniklerini koşullara uygun olarak tasarlamak amacıyla, işletme
yönetimi tarafından hazırlanan finansal tablolar ile iç kontrol sistemi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bağımsız denetimimiz, ayrıca Şirket yönetimi tarafından benimsenen muhasebe
politikaları ile yapılan önemli muhasebe tahminlerinin ve finansal tabloların bir bütün olarak sunumunun uygunluğunun değerlendirilmesini içermektedir.
Bağımsız denetim sırasında temin ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının ve yukarıda bahse geçen diğer bağımsız denetçi raporunun görüşümüzün oluşturulmasına yeterli ve uygun bir
dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.

Görüş
Görüşümüze ve diğer bağımsız denetim şirketinin raporuna göre, ilişikteki finansal tablolar, Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları’nın 31 Aralık 2009 tarihi
itibariyle gerçek finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren yıla ait finansal performansını ve nakit akımlarını, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan finansal raporlama standartları
çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmaktadır.
Diğer hususlar
Not 2’ de detayı açıklandığı üzere, Exsa yönetimi, Exsa’nın 2008 ve 2007 yıllarına ait sonuçlarını yeniden düzenlemiş ve Grup’un 31 Aralık 2008 mali tablolarında da bu düzeltme kaydı
yansıtılmıştır.
Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi
A member firm of Ernst & Young Global Limited
Zeynep Okuyan Gökyılmaz, SMMM
Sorumlu Ortak, Başdenetçi
17 Mart 2010
İstanbul, Türkiye
Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ve Bağlı Ortaklıkları
31 Aralık 2009 tarihi itibariyle konsolide bilanço
(Birim – Aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (TL))
Dipnot
referansları
Varlıklar
Dönen varlıklar
Nakit ve nakit benzerleri
6
Cari dönem
Geçmiş dönem
Geçmiş dönem
Bağımsız
denetimden
geçmiş
(Yeniden
düzenlenmiş Not 2)
Bağımsız
denetimden
geçmiş
(Yeniden
Bağımsız
denetimden
geçmiş
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
1 Ocak 2008
285.034.872
288.677.961
268.317.076
51.088.881
9.599.891
56.106.226
Ticari alacaklar
-İlişkili taraflardan ticari alacaklar
28
254.366
2.161.910
3.132.630
-Diğer ticari alacaklar
9-a
103.137.815
115.478.699
84.778.910
Diğer alacaklar
Stoklar
Diğer dönen varlıklar
10-a
1.594.814
1.006.169
475.247
11
63.393.847
105.722.673
88.769.217
18-a
65.565.149
54.708.619
35.054.846
914.706.515
802.922.852
869.587.783
10-a
768.485
686.465
502.351
7
73.736
73.736
73.736
12
320.074.928
206.761.505
295.812.318
416.146.157
Duran varlıklar
Diğer alacaklar
Satılmaya hazır finansal varlıklar
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar
Maddi duran varlıklar
13
436.402.767
436.650.680
Maddi olmayan duran varlıklar
14
18.652.621
19.252.155
20.396.240
Şerefiye
15
136.710.208
136.711.415
132.353.859
18-a
2.023.770
2.786.896
4.303.122
1.199.741.387
1.091.600.813
1.137.904.859
Diğer duran varlıklar
Toplam varlıklar
Sayfa 107 ile 160 arasında yer alan açıklayıcı politikalar ve dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır.
31 Aralık 2009 tarihi itibariyle konsolide bilanço
Dipnot
referansları
Yükümlülükler ve özsermaye
Kısa vadeli yükümlülükler
Finansal borçlar
8
Cari dönem
Geçmiş dönem
Geçmiş dönem
Bağımsız
denetimden
geçmiş
(Yeniden
Bağımsız
denetimden
geçmiş
(Yeniden
Bağımsız
denetimden
geçmiş
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
1 Ocak 2008
231.500.036
277.638.266
149.428.322
106.389.488
186.335.204
66.088.648
Ticari borçlar
- İlişkili taraflara ticari borçlar
28
949.549
101.320
3.239.580
- Diğer ticari borçlar
9-b
45.553.655
41.067.166
43.517.851
4.217.951
Diğer borçlar
10-b
5.241.306
6.046.721
Dönem karı vergi yükümlülüğü
26
5.059.970
131.185
817.818
Borç karşılıkları
16
3.361.314
2.886.942
1.659.529
18-b
64.944.754
41.069.728
29.886.945
36.140.583
48.474.216
55.673.907
Diğer kısa vadeli yükümlülükler
Uzun vadeli yükümlülükler
Finansal borçlar
8
6.267.047
24.267.245
31.489.376
16
1.847.483
1.502.444
2.311.530
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar
17
8.253.674
7.250.428
6.632.388
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü
26
19.596.795
15.296.474
15.240.613
175.584
157.625
-
932.100.768
765.488.331
932.802.630
Diğer uzun vadeli yükümlülükler
Özsermaye
Ana ortaklığa ait özsermaye
Ödenmiş sermaye
19
135.084.442
135.084.442
135.084.442
Sermaye enflasyon düzeltmesi farkı
19
41.741.516
41.741.516
41.741.516
30.131
30.131
30.131
19
66.613.728
(50.170.239)
47.666.858
(158.613)
140.434
(416.147)
Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler
19
81.930.480
76.805.376
62.486.425
Geçmiş yıllar karları
19
498.726.307
485.352.557
356.228.125
108.132.777
76.504.114
289.981.280
1.199.741.387
1.091.600.813
1.137.904.859
Hisse senedi ihraç primleri
Değer artış/(azalış) fonları
Yabancı para çevrim farkları
Net dönem karı
Toplam yükümlülükler ve özsermaye
31 Aralık 2009 tarihinde sona eren döneme ait konsolide gelir tablosu
(Birim – Türk Lirası (TL))
Dipnot
referansları
Cari dönem
Bağımsız
denetimden
geçmiş
1 Ocak 31 Aralık 2009
Geçmiş dönem
(Yeniden
Düzenlenmiş Not 2)
Bağımsız
denetimden
geçmiş
20
20
614.924.831
(433.725.048)
610.473.254
(450.709.478)
181.199.783
159.763.776
(5.820.137)
(29.788.200)
(184.883)
13.359.157
(20.179.836)
(8.198.826)
(25.996.019)
11.505.841
(15.542.155)
138.585.884
121.532.617
Sürdürülen faaliyetler
Satış gelirleri
Satışların maliyeti (-)
Ticari faaliyetlerden brüt kar
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-)
Genel yönetim giderleri (-)
Araştırma geliştirme giderleri
Diğer faaliyet gelirleri
Diğer faaliyet giderleri (-)
21
21
22
24
24
Faaliyet karı
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar/zararlarındaki paylar
12
4.222.209
Finansal gelirler (+)
Finansal giderler (-)
25
25
48.768.229
(58.340.645)
8.786.284
52.933.440
(91.035.237)
133.235.677
92.217.104
(20.802.579)
(4.300.321)
(15.657.129)
(55.861)
Sürdürülen faaliyetler dönem karı
108.132.777
76.504.114
Dönem karı
108.132.777
76.504.114
0,0080
0,0057
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı
Sürdürülen faaliyetler vergi gideri
- Dönem vergi gideri
- Ertelenmiş vergi gideri
26
26
Sürdürülen faaliyetlerden hisse başına kazanç
27
31 Aralık 2009 tarihinde sona eren döneme ait konsolide kapsamlı gelir tablosu
Cari dönem
Geçmiş dönem
Bağımsız
denetimden
geçmiş
(Yeniden düzenlenmiş Not 2)
Bağımsız
denetimden
geçmiş
108.132.777
76.504.114
116.783.967
(97.837.097)
(299.047)
556.581
Diğer kapsamlı gelir / (gider)
116.484.920
(97.280.516)
Toplam kapsamlı gelir / (gider)
224.617.697
(20.776.402)
224.617.697
(20.776.402)
Dipnot
referansı
Dönem karı
Diğer kapsamlı gelir:
Özkaynak yöntemiyle değerlenen ortaklıkların diğer kapsamlı gelirlerinden paylar - değer artış/(azalış)
fonlarının ertelenmiş vergi sonrası etkisi
Yabancı para çevrim farkları
19
Toplam kapsamlı gelirin dağılımı:
Ana ortaklık payları
-
-
Satın alınan bağlı ortaklığın etkisi
Net dönem karı
Diğer kapsamlı gelir
Toplam kapsamlı gelir
41.741.516
-
-
-
-
-
-
41.741.516
-
41.741.516
41.741.516
-
-
-
-
-
41.741.516
Sermaye enflasyon
düzeltmesi
farkları
30.131
-
-
-
-
-
-
30.131
-
30.131
30.131
-
-
-
-
-
30.131
Hisse senedi
ihraç primleri
(50.170.239)
(97.837.097)
(97.837.097)
-
-
-
-
47.666.858
-
47.666.858
66.613.728
116.783.967
116.783.967
-
-
(50.170.239)
Değer artış /(azalış)
fonları
140.434
556.581
556.581
-
-
-
-
(416.147)
-
(416.147)
(158.613)
(299.047)
(299.047)
-
-
-
140.434
Yabancı
para
çevrim
farkları
76.805.376
-
-
-
-
14.318.951
62.486.425
-
62.486.425
81.930.480
-
-
-
-
5.125.104
76.805.376
Kardan ayrılan
kısıtlanmış
yedekler
135.084.442
-
31 Aralık 2008 bakiyesi (yeniden düzenlenmiş)
-
Ödenen temettüler (Not 27)
135.084.442
Transferler
1 Ocak 2008 bakiyesi (yeniden düzenlenmiş)
-
Yeniden düzenleme etkisi 2007 yılı (Not 2)
-
Toplam kapsamlı gelir
135.084.442
-
Diğer kapsamlı gelir
1 Ocak 2008 bakiyesi (önceden raporlanan)
-
Net dönem karı
135.084.442
-
31 Aralık 2009 bakiyesi
-
Ödenen temettüler (Not 27)
135.084.442
Ödenmiş
sermaye
Transferler
1 Ocak 2009 bakiyesi
31 Aralık 2009 tarihinde sona eren döneme ait konsolide özsermaye değişim tablosu
485.352.557
-
-
3.405.834
(23.990.936)
149.709.534
356.228.125
6.524.149
349.703.976
498.726.307
-
-
-
-
13.373.750
485.352.557
Geçmiş
yıllar karı
76.504.114
76.504.114
-
76.504.114
-
(125.952.795)
(164.028.485)
289.981.280
(293.565)
290.274.845
108.132.777
108.132.777
-
108.132.777
(58.005.260)
(18.498.854)
76.504.114
Net
dönem karı
765.488.331
(20.776.402)
(97.280.516)
76.504.114
3.405.834
(149.943.731)
-
932.802.630
6.230.584
926.572.046
932.100.768
224.617.697
116.484.920
108.132.777
(58.005.260)
-
765.488.331
Toplam
özkaynaklar
31 Aralık 2009 tarihinde sona eren döneme ait konsolide nakit akım tablosu
Cari dönem Bağımsız
denetimden geçmiş
Geçmiş dönem
(Yeniden Düzenlenmiş) Bağımsız
denetimden geçmiş
Notlar
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
133.235.677
92.217.104
50.201.703
İşletme faaliyetlerinden sağlanan nakit girişleri
Devam eden faaliyetlerden vergi karşılığı öncesi kar
Net kar ile işletme faaliyetlerinden sağlanan nakit arasındaki mutabakat:
Amortisman ve itfa payları
23
30.693.350
Maddi duran varlık satış (karı) / zararı
24
66.329
(503.462)
Kıdem tazminatı karşılığı
17
1.897.977
2.376.107
Kıdem teşvik prim karşılığı,net
16
180.302
(1.445.086)
İzin ücreti karşılığı
16
266.590
372.886
Kredilerden kaynaklanan faiz gideri
25
9.984.579
9.392.933
Faiz geliri
25
(1.583.455)
(2.997.865)
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımın kar/zararındaki pay
12
(4.222.209)
(8.786.284)
Dava karşılıkları
16
1.222.867
1.241.372
Maden sahası rehabilitasyon gideri karşılığı
16
361.210
636.000
Diğer karşılıklar
16
(123.312)
118.654
Stok değer düşüş karşılığı
11
1.111.219
-
Sabit kıymet değer düşüklüğü karşılığı
13
668.029
-
476.186
3.064.286
174.235.339
145.888.348
Gerçekleşmemiş kur farkı giderleri
İşletme sermayesindeki değişikliklerden önceki faaliyet karı
Net işletme sermayesindeki değişim
Ticari alacaklar ve ilişkili taraflardan alacaklar
13.577.763
(18.534.725)
Stoklar
41.217.607
(15.250.448)
Diğer varlıklar ve diğer yükümlülükler
13.799.581
(1.637.385)
4.529.303
(13.124.514)
Ticari borçlar ve ilişkili taraflara olan borçlar
Ödenen kıdem tazminatı
17
Gelir vergisi ödemeleri
Ödenen dava, izin ve kıdem teşvik
16
İşletme faaliyetlerinden sağlanan net nakit
(894.731)
(1.758.067)
(15.982.370)
(21.183.583)
(1.088.246)
(505.499)
229.394.246
73.894.127
(24.198.408)
(46.154.374)
Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akımları:
Maddi duran varlık alımları
Maddi olmayan duran varlık alımları
14
Maddi duran varlık satış hasılatı
(645.222)
-
1.049.471
1.666.267
-
(2.071.980)
-
(22.817.025)
1.526.556
2.997.865
(22.267.603)
(66.379.247)
(58.005.260)
(149.943.731)
Bağlı ortaklık alımı nedeniyle net nakit çıkışı
Hazır Beton alımından kaynaklanan nakit çıkışı
5
Alınan faiz
Yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit
Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akımları
Temettü ödemeleri
Alınan kredilerden sağlanan nakit
Ödenen krediler
Faiz ödemeleri
Temettü gelirlerinden sağlanan nakit
Finansman faaliyetlerinde kullanılan net nakit
Nakit ve nakit benzeri varlıklar üzerindeki çevrim farkı
105.018.160
161.033.671
(211.972.286)
(56.767.534)
(8.074.791)
(8.060.359)
7.692.750
-
(165.341.427)
(53.737.953)
(296.226)
(283.262)
Nakit ve nakit benzeri varlıklardaki net (azalış) / artış
41.488.990
(46.506.335)
Dönem başı itibariyle nakit ve nakit benzeri varlıklar
6
9.599.891
56.106.226
51.088.881
9.599.891
Dönem sonu nakit ve benzeri varlıklar
6
31 Aralık 2009 tarihi itibariyle konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar
1.
Şirket’in organizasyonu ve faaliyet konusu
Genel
Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Çimsa, Şirket) 16 Aralık 1972 tarihinde tescil ve 21 Aralık 1972 tarih, 4729 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilerek kurulmuştur.
Şirket’in faaliyet konusunu çimento, klinker ve hazır beton üretimi ve satışı oluşturmaktadır. Şirket’in nihai hissedarı Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş. (Sabancı Holding)’dir.
Çimsa’nın genel merkezi ve kayıtlı ofisinin adresi 4 Eylül 2009 tarihinde değiştirilerek Kısıklı Cad. No:4 Sarkuysan-Ak İş Merkezi S Blok Kat:2 Altunizade,Üsküdar / İstanbul olmuştur.
Şirket hisselerinin belirli bir tutarı İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem görmektedir.
Bağlı ortaklıklar ve müşterek yönetime tabi ortaklıklar
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle Şirket’in bağlı ortaklıkları ve bu bağlı ortaklıklarına ilişkin bilgiler aşağıdaki sunulmaktadır:
Şirket’in etkin
pay oranı
Şirket
Gruba iştirak tarihi
Kuruluş ve
faaliyet yerleri
Çimsa Cement Free-Zone Limited
(Çimsa Cement) (*)
12 Ekim 2005
KKTC
CIMSAROM Marketing Distributie S.R.L. (Çimsarom)(*)
8 Şubat 2006
Romanya
Çimsa Cementos Espana, S.A.U. (Cementos Espana,
eski adıyla Exportaciones Sabancı S.A.U.)(*)
7 Temmuz 2006
Cement Sales North Gmbh (CSN)(**)
2009
2008
Çimento paketleme satış ve pazarlama
99,99%
99,99%
Çimento paketleme, satış ve pazarlama
99,99%
99,99%
İspanya
Beyaz çimento pazarına dökme ve ambalajlı çimento
satışı
99,99%
99,99%
27 Haziran 2006
Almanya
Beyaz çimento pazarlama
50%
50%
Çimsa Mersin Serbest Bölge Şubesi(*)
12 Aralık 2007
Mersin
Çimento ihracatı
99.99%
99.99%
Regent Place Limited (Regent)(*)
21 Mayıs 2008
İngiliz Virgin Adaları
Finansal yatırım ve holding şirketi
99.99%
99.99%
OOO Çimsa Rus CTK (OOO Rusya)(*)
16 Temmuz 2008
Rusya
Beyaz Çimento paketleme, satış ve pazarlama
99.99%
99.99%
(*) (**)
Faaliyet konuları
Tam konsolidasyon yöntemi uygulanarak muhasebeleştirilmiştir.
Oransal konsolidasyon yöntemi uygulanarak muhasebeleştirilmiştir.
Çimsa’nın Mersin Serbest Bölge Şubesi 12 Aralık 2007 tarihinde kurularak 2008 senesi içinde faaliyetlerine başlamıştır.
Çimsa Cementos 21 Mayıs 2008 tarihinde diğer bir Sabancı Holding grup şirketi olan Universal Trading (Jersey) Limited’den 1.760.000 Euro bedelle İngiliz Virgin Adaları’nda kurulan ve
Ortadoğu’da çimento pazarına dökme ve ambalajlı çimento sunumu ile ilgili faaliyet göstermekte olan Regent Place Limited (Regent)’in tamamını satın almıştır. Regent’in mali tabloları
satın alma tarihinden itibaren Çimsa Cementos mali tablolarına konsolide edilmeye başlanmıştır.
Rusya Federasyonu Krasnodor Eyaleti Novorossiysk limanında terminal yapmak için, OOO CIMSA-RUS CTK (OOO Rusya) ünvanlı şirketin kuruluş işlemleri 16 Temmuz 2008 tarihi itibariyle
tamamlanmıştır. OOO Rusya’nın mali tabloları kuruluş tarihinden itibaren konsolide edilmeye başlanmıştır.
Grup, 30 Haziran 2009 tarihi itibariyle Bilecik Hazır Beton Tesisleri’nin satın alma işlemlerine ait tüm varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değer belirlemesine ait işlemleri
sonuçlandırmış olup, bu çalışma sonucunda oluşan nihai değerleri kayıtlarına yansıtmıştır.
31 Aralık 2009 tarihi itibariyle konsolide finansal tablolara ilişkin dipnotlar (devamı)
1.
Şirket’in organizasyonu ve faaliyet konusu (devamı)
Ayrıca, Exsa Export Sanayi Mamülleri Satış ve Araştırma A.Ş. (Exsa), özkaynak yöntemiyle konsolidasyona dahil edilmiştir.
Konsolide finansal tabloların sunumu amacıyla, Çimsa, bağlı ortaklıkları ve müşterek yönetime tabi ortaklığı birlikte “Grup” olarak adlandırılacaktır.
Faaliyet konusu
Grup çimento, klinker ve hazır beton üretimi ve satışı konusunda faaliyet göstermektedir.
Konsolide finansal tablolar yayınlanmak üzere 17 Mart 2010 tarihinde Çimsa Yönetim Kurulu tarafından onaylanmıştır. Genel kurul ve belirli düzenleyici kurullar yasal mevzuata göre
düzenlenmiş konsolide finansal tabloları değiştirme hakkına sahiptir.
31 Aralık 2009 tarihi itibariyle sona eren ara dönem içinde Grup’un ortalama mavi yakalı çalışan sayısı 545 (31 Aralık 2008 – 549), ortalama beyaz yakalı çalışan sayısı 438’dır (31
Aralık 2008 – 421).
2.
Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar
2.1 Sunuma ilişkin temel esaslar
Grup, konsolide finansal tablolarını, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından yayımlanan muhasebe ve raporlama ilkelerine (SPK Muhasebe Standartları) uygun olarak hazırlamaktadır.
9 Nisan 2008 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)’nın Seri: XI, No: 29, “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar
Tebliği” (Tebliğ) halka açık işletmelerin 1 Ocak 2008’den itibaren finansal tablolarını, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen Uluslararası Muhasebe/ Finansal Raporlama (UMS/UFRS)
standartlarına (bundan sonra “SPK Muhasebe Standartları” olarak anılacaktır) uygun olarak hazırlamalarını öngörmektedir Çimsa muhasebe kayıtlarını ve yasal finansal tablolarını
Sermaye Piyasası Kurulu, Türkiye’de geçerli olan ticari mevzuat, mali mevzuat ve Maliye Bakanlığı’nca yayımlanan Tek Düzen Hesap Planı (THP) gereklerine göre Türk Lirası (TL) olarak
tutmaktadır. Türkiye dışında kurulan bağlı ortaklıklar ise muhasebe kayıtlarını ve finansal tablolarını kuruldukları ülkelerin yasalarına ve vergi mevzuatına uygun olarak tutmakta ve
hazırlamaktadır. Konsolide finansal tablolar Grup’un yasal kayıtlarına dayandırılmış ve Türk Lirası cinsinden ifade edilmiş olup, SPK Muhasebe Standartları’na göre Grup’un durumunu
layıkıyla arz edebilmek için bir takım düzeltme ve sınıflandırma değişikliklerine tabi tutularak hazırlanmıştır. Düzeltme kayıtlarının başlıcaları, konsolidasyon muhasebesi, şerefiye
hesaplaması, ertelenmiş vergi hesaplaması, alacak ve borçların iskonto edilmesi, kıdem tazminatı ve karşılık hesaplamasıdır.
Finansal tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından 9 Nisan 2008 tarihinde yayımlanan XI-29 numaralı tebliğinde belirlenen ve uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak
sunulmuştur.
Konsolide finansal tablolar (özkaynak yöntemiyle değerlenen iştirak hariç) tarihsel maliyet esasına göre hazırlanmıştır.

2.
Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı)
SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye’de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları’na uygun finansal tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005
tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan etmiştir. Dolayısıyla, 31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihli bilançolarda yer alan
parasal olmayan aktif ve pasifler ve sermaye dahil özkaynak kalemleri, 31 Aralık 2004 tarihine kadar olan girişlerin 31 Aralık 2004 tarihine kadar endekslenmesi, bu tarihten sonra
oluşan girişlerin ise nominal değerlerden taşınmasıyla hesaplanmıştır.
2008 yılı mali tablolarında yapılan sınıflandırmalar
31 Aralık 2008 tarihi itibariyle sunulan konsolide nakit akım tablosuna bir takım sınıflandırma değişiklikleri yapılmıştır. Buna göre;
Finansman faaliyetlerinden sağlanan nakit akımları içerisinde gösterilen 3.064.286 TL tutarındaki gerçekleşmemiş kur farkı gideri net kar ile işletme faaliyetlerinden sağlanan nakit
arasındaki mutabakat kalemi olarak işletme faaliyetlerinden sağlanan net nakit içerisine sınıflandırılmıştır.
İşlevsel ve sunum para birimi
31 Aralık 2009 tarihi itibariyle Şirket’in işlevsel ve sunum para birimi TL’dir.
Çimsa Cement’in işlevsel para birimi Amerikan Doları (ABD Doları), CSN, Cementos Espana ve Regent’in işlevsel para birimi Euro, Çimsarom’un işlevsel para birimi Yeni Rumen Leyi ve
OOO Rusya nın işlevsel para birimi Ruble’dir. UMS 21 uyarınca, yüksek enflasyonlu ekonomilere sahip olmayan yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıkların bilanço kalemleri
bilanço tarihindeki kurla; gelir ve giderleri ise dönemin ortalama kuruyla TL’ye çevrilmekte ve konsolide finansal tablolar TL olarak sunulmaktadır. Bu çevrimden doğan çevirim karı/zararı,
özsermayenin altında oluşan “Yabancı Para Çevrim Farkları” hesabında yer almaktadır.
Geçmiş yıl finansal tablolarının yeniden düzenlenmesi
2009 senesi içerisinde özsermayeden pay alma yöntemine göre muhasebeleştirilen Exsa’nın maddi duran varlıklar ve yatırım amaçlı gayrimenkuller içerisinde sınıfladığı bina ve arazilerin
değerlerinin ayrıştırılmasına yönelik çalışma yapılmış buna istinaden Exsa yönetimi 2008 ve 2007 yılına ait mali tablolarını yeniden düzenlemiştir. Exsa’yı denetleyen bağımsız denetim
şirketinin 2009 yılı denetim raporunun ekinde bu yeniden düzenlemiş finansal tablolar sunulmuştur. Söz konusu düzeltmenin Grup’un finansal tabloları üzerindeki etkisi aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2008
Yeniden düzenlenmiş
31 Aralık 2008
raporlanan
206.761.505
200.181.614
485.352.557
479.121.973
76.504.114
76.154.807
31 Aralık 2007
Yeniden düzenlenmiş
31 Aralık 2007
Raporlanan
295.812.318
289.581.734
356.228.125
349.703.976
Net dönem karı
289.981.280
290.274.845
Net dönem karı
2.
UMS 1 (2008 de değiştirilmiş şekliyle) bir işletmenin finansal tablolarında geçmişe yönelik düzeltme yapması durumunda karşılaştırmalı olarak sunulan en erken dönemin açılış
bilançosunun da yeniden düzenlenmiş haliyle sunulmasını gerektirmektedir. Dolayısıyla Grup yukarıda açıklanan düzeltmelerin etkilerini yansıtan 1 Ocak 2008 açılış bilançosunu da
sunmuştur.
2.2
Muhasebe politikalarındaki değişiklikler
Yeni standartlar ve yorumlar
31 Aralık 2009 tarih ve bu tarih itibariyle sona eren hesap dönemine ait konsolide finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe politikaları aşağıda özetlenen yeni standartlar
ve UFRYK yorumları dışında 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle hazırlanan konsolide finansal tablolar ile tutarlı olarak uygulanmıştır. Söz konusu standartlar ve yorumların
Grup’un performansına ve finansal durumuna etkisi olup olmadığı ilgili paragraflarda belirtilmiştir.
31 Aralık 2009 tarihli finansal tabloları için geçerli olan yeni standart, değişiklik ve yorumlar:
UFRS 2 (Değişiklik), “Hisse Bazlı Ödemeler” – Hakediş koşulları ve iptaller
UFRS 2’ de yapılan değişikliğin amacı hakediş koşulları ve iptaller konusuna daha detaylı bir açıklama getirmektir. Standart iki konuya açıklık getirmektedir: ‘Hakediş Koşulu’nun
tanımlanması ve performans ve hizmet koşulları haricindeki koşullar için ‘Haketmeme Koşulu’ kavramı. Değişikliğin Grup’un, finansal performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır.
UFRS 7 “Finansal Araçlar” – Dipnotlar’da meydana gelen değişiklikler
Değiştirilmiş Standart gerçeğe uygun değer ölçümü ve likidite riskine ilişkin ek açıklamaları gerekli kılmaktadır. Gerçeğe uygun değer ölçümleri her finansal araç sınıfı için üç seviyeli
hiyerarşi kullanılarak girdilerinin kaynağına göre açıklanmalıdır. Buna ek olarak, üçüncü seviye gerçeğe uygun değer ölçümleri için açılış ve kapanış bakiyelerinin mutabakatı ile birinci
ve ikinci seviye gerçeğe uygun değer ölçümleri arasındaki önemli transferlerin de açıklanması gerekmektedir. Değişiklikler likidite riski açıklamalarına ilişkin gerekliliklere de açıklık
getirmektedir. Grup’un gerçeğe uygun değerden yansıtılan finansal varlıkları olmadığı ve likidite riskine ilişkin ek açıklamalar Grup için geçerli olmadığı için değişikliğin Grup’un finansal
tablo açıklamalarına bir etkisi olmamıştır.
UFRS 8 “Faaliyet Bölümleri”
UFRS 8, UMS 14 ‘Bölümsel Raporlama’nın yerine geçmekte olup, bölümsel raporlamaya yönetimin bakış açısı yöntemini getirmektedir. Raporlanan bilgiler, yönetimin faaliyet bölümlerinin
performansını değerlendirmekte ve kaynak dağılımına karar vermek için kullandığı bilgileri içermektedir. Bu bilgiler bilanço ve gelir tablosunda yansıtılan bilgilerden farklı olabilir, bu
durumda işletmeler ek bilgiler vermeli ve farkların mutabakatını belirtmelidirler. Grup UFRS 8 uyarınca belirlenen faaliyet bölümlerinin daha önce UMS 14 uyarınca belirlenenlerle aynı
olduğuna karar vermiştir. Grup’un yönetim raporlamasında kullandığı bilgiler konsolide bilanço ve konsolide gelir tablosunda açıkladığı bilgiler ile tutarlı olduğu için konsolide bilanço ve
gelir tablosu ile ekteki bölümlere göre raporlama dipnotu arasında mutabakat ihtiyacına gerek duyulmamaktadır. IFRS 8 uyarınca gerekli olan açıklamalar Not 3 ve 20’de sunulmuştur.
2.
UMS 1 “Finansal Tabloların Sunuluşu” (Değişiklik)
Bu standarttaki değişikliğe göre özkaynak değişim tablosu sadece hissedarlarla yapılan işlemleri kapsamaktadır. Hissedarlarla yapılan işlemler dışındaki değişimler özkaynakların altında
tek bir satırda gösterilmekte ve buna ilişkin detaylar için ayrı bir tablo hazırlanmaktadır. Gelir tablosundaki bütün gelir ve gider hesaplarını ve “diğer kapsamlı gelir”i içeren yeni bir
kapsamlı gelir tablosu ortaya çıkmaktadır. İşletmeler dönem kar/zararı bileşenlerini gösteren gelir tablosu kalemleriyle, diğer kapsamlı gelirin bir arada olduğu tek bir “Kapsamlı Gelir
Tablosu” sunma veya gelir tablosunu ve kapsamlı gelir tablosunu her birini ayrı iki tablo şeklinde sunma seçeneklerinden birini seçebilmektedir. Grup, kapsamlı gelir tablosunu ve gelir
tablosunu iki ayrı tablo şeklinde sunmuştur.
UMS 23 (Değişiklik), “Borçlanma Maliyetleri”
Bu standarda yapılan değişiklik, bütün borçlanma maliyetlerinin giderleştirilmesi seçeneğini iptal etmekte ve özellikli bir varlığın elde edilmesi, inşası veya üretilmesi ile direkt
ilişkilendirilebilen borçlanma maliyetlerinin aktifleştirilmesini gerektirmektedir. Değişikliğin Grup’un, finansal performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır.
UMS 32 (Değişiklik), “Finansal Araçlar: Sunum” ve UMS 1 (Değişiklik), “Finansal Tabloların Sunumu” – Tasfiyeden Kaynaklanan Satılabilir Finansal Araçlar ve Yükümlülükler
(Değişiklik)
UMS 32’ye getirilen değişiklik tasfiyeden kaynaklanan satılabilir finansal araçlar ile yükümlülüklerin, belirli kriterler yerine getirildiği takdirde, sermaye aracı olarak sınıflandırılmasını
gerektirmektedir. UMS 1’e getirilen değişiklik ise, sermaye aracı olarak sınıflandırılan satılabilir finansal araçların tanımlanması ve açıklanmasını gerektirmektedir. Değişikliğin Grup’un
finansal performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır.
UFRYK 9 “Saklı Türev Ürünlerinin Yeniden Değerlendirilmesi” ve UMS 39 “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” - Saklı türev ürünler (Değişiklik)
UFRYK 9’daki değişikliğe göre bir finansal varlığın, gerçeğe uygun değer farkı gelir tablosuna yansıtılan finansal varlık grubu dışındaki başka bir grupta yeniden sınıflandırılması
aşamasında, bir saklı türev ürünün, temel sözleşmeden ayrıştırılmasının ve bir türev ürün olarak muhasebeleştirilmesinin gerekli olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu
değerlendirme aşağıda belirtilen tarihlerden hangisi daha sonraki bir tarih ise, o tarih itibariyle mevcut olan koşullar esas alınarak yapılır:
(a)
(b) Bir sözleşmeye ilk kez taraf olunduğu tarih ya da
Sözleşme hükümlerinde, sözleşme uyarınca belirlenecek olan nakit akışlarını önemli ölçüde değiştiren bir değişikliğin olduğu tarih.
Değişikliğin Grup’un, finansal performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır.
UFRYK 13, “Müşteri Sadakat Programları”
Müşteri Sadakat Uygulamaları satış işlemlerinin farklı bir bileşeni şeklinde muhasebeleşmelidir. Tahsil edilen bedelin gerçeğe uygun değerinin bir kısmı müşteriye sağlanan menfaatlere
dağıtılarak, söz konusu menfaatler müşteri tarafından kullanıldıkça gelir kaydedilmelidir. Yorumun, Grup’un finansal performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır.
2.
UFRYK 15, “Gayrimenkul İnşaat Anlaşmaları”
UFRYK 15, bir gayrimenkulün inşaatı için yapılan anlaşmanın, UMS 11 “İnşaat Sözleşmeleri” standardı veya UMS 18 “Hâsılat” standardı kapsamına girip girmediğinin ve buna bağlı
olarak da böyle bir gayrimenkul inşasından elde edilen gelirin ne zaman muhasebeleştirileceğinin belirlenmesi konusunda yol gösterir. Yorumun, Grup’un finansal performansı üzerinde
etkisi bulunmamaktadır.
UFRYK 16 “Yurtdışındaki İşletme ile İlgili Net Yatırımın Finansal Riskten Korunması”
UFYRK 16’ya göre finansal tablolarda kullanılan sunum para birimi bir işletmenin finansal korunma muhasebesi uygulayabilmesine gerekçe oluşturmaz. Dolayısıyla, bir ana kuruluş
yalnızca kendi fonksiyonel para birimi ile yabancı operasyonlarının fonksiyonel para birimi farkından doğan kur farklarını finansal riskten korunma riski olarak adlandırabilir. Finansal riskten
korunma aracı grup içindeki işletme ya da işletmelerce elde tutulabilir. Yorumun, Grup’un finansal performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır.
UFRYK 18 “Müşterilerden Transfer Edilen Varlıklar”
UFRYK 18, müşterilerden alınan maddi duran varlıkların veya söz konusu maddi duran varlıkların inşası için alınan nakdin muhasebeleştirilmesi konusuna açıklık getirmektedir. Yorumun,
Grup’un finansal performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır.
UFRS’deki İyileştirmeler (2008’de yayınlanan)
Mayıs 2008’de Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) Standartlarla ilgili tutarsızlıkları ortadan kaldırmak ve anlatımı daha açık hale getirmek için ilk toplu değişiklikleri
yayınlamıştır. Her standart için farklı uygulamaya geçiş düzenlemeleri olup geçerlilik tarihleri çeşitlilik göstermekte ve en erkeni 1 Ocak 2009’dan itibaren yürürlüğe girmektedir. Bu
iyileştirmelerin, Grup’un muhasebe politikaları, finansal durumu ve performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır
Nisan 2009’da UMSK Standartlarla ilgili tutarsızlıkları ortadan kaldırmak ve anlatımı daha açık hale getirmek için ikinci toplu değişiklikleri yayınlamıştır. Bu değişikliklerden UMS 18:
İşletmenin ana işletme gibi mi yoksa aracı gibi mi hareket ettiğinin belirlenmesi 2009 yılında yürürlüğe girmiş olup, Grup’un muhasebe politikaları, finansal durumu ve performansı
üzerinde etkisi bulunmamaktadır.
Grup’un finansal tablolarının onaylanma tarihi itibariyle yayımlanmış ve 1 Ocak 2010 tarihinde ve bu tarihten sonra başlayan hesap dönemlerinde yürürlüğe girecek
olan ve Grup tarafından erken uygulama yoluna gidilmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar aşağıdaki gibidir:
a)
31 Aralık 2010 tarihli sene sonu finansal tabloları için geçerli olacak olan yeni standart, değişiklik ve yorumlar:
Nisan 2009’da UMSK Standartlarla ilgili tutarsızlıkları ortadan kaldırmak ve anlatımı daha açık hale getirmek için ikinci toplu değişiklikleri yayınlamıştır. Her standart için farklı uygulamaya
geçiş düzenlemeleri olup geçerlilik tarihleri çeşitlilik göstermekte ve en erken 1 Temmuz 2009’dan itibaren başlayan yıllık dönemler için yürürlüğe girmektedir. Grup’un muhasebe
politikaları, finansal durumu ve performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır.
2.
UMSK’nın değişiklik getirdiği standartlar aşağıda sunulmuştur:
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
UFRS 2: UFRS 2 ve UFRS 3’ün kapsamı
UFRS 5: Satılmaya hazır varlık olarak sınıflanan duran varlıkların ve durdurulan faaliyetlerin açıklanması
UFRS 8: Bölümlere göre varlıkların açıklanması
UMS 1: Dönüştürülebilir araçların dönen/duran olarak sınıflanması
UMS 7: Muhasebeleştirilmemiş varlıklarla ilgili harcamaların sınıflanması
UMS 17: Arsa ve bina kiralamalarının sınıflaması
UMS 36: Şerefiye değer düşüklüğü testindeki muhasebeleştirme birimi
UMS 38: Revize UFRS 3 ile ilgili ek değişiklikler
UMS 38: İşletme birleşmelerinde satın alınan maddi olmayan varlıkların gerçeğe uygun değer ölçümü
UMS 39: Kredilerle ilgili peşin ödemeli cezaların saklı türev ürünü olarak değerlendirilmesi
UMS 39: İşletme birleşmesi sözleşmesindeki kapsam istisnası
UMS 39: Nakit akımı koruması muhasebesi
UFRYK 9: UFRYK 9 ve UFRS 3’ün kapsamı
UFRYK 16: Koruma amaçlı aracı olan işletmeye getirilen kısıtlamalarla ilgili değişiklik
UFRS 2 (Değişiklik) “Hisse Bazlı Ödemeler” - Grup Nakit Olarak Ödenen Hisse Bazlı Ödeme İşlemleri
Bu değişiklik grup raporlaması ve konsolide finansal tablolar açısından, eğer bir işletme bağlı olduğu Grup’un dışındaki ortaklardan, nakit olarak ödenen mal ve hizmet alırsa, bu işlemlerin
UFRS 2’nin kapsamının dışında olduğu konusuna açıklık getirmektedir. İşletme yönetimi bu şekilde gerçekleşmiş geçmiş işlemleri dikkate almak zorundadır. Ayrıca UFRS 2’nin kapsamına,
içerisinde yer alan tanımlamalara bazı değişiklikler getirilmiş olup uygulama konularındaki açıklamalar da geliştirilmiştir. Tahminlerdeki Değişiklikler ve Hatalar”’a göre muhasebe
politikalarındaki değişikliklere uyarak geriye dönük uygulanacaktır. Erken uygulamaya dipnotlarda belirtilmek koşuluyla izin verilmiştir. Değişikliğin, Grup finansal performansı üzerinde
etkisi bulunmamaktadır.
UFRS 3 (Değişiklik), “İşletme Birleşmeleri” ve UMS 27 (Değişiklik), “Konsolide ve Konsolide Olmayan Finansal Tablolar”
Revize edilmiş UFRS 3, işletme birleşmelerinin muhasebeleştirilmesi, şerefiyenin kayıtlara alınması ile birleşmenin olduğu dönemin finansal sonuçlarının raporlanması hususlarına çeşitli
değişiklikler getirmektedir. Söz konusu değişiklikler, satın alım ile ilişkilendirilen maliyetlerin giderleştirilmesini ve satın alım sırasında dikkate alınan şartlı durumlarda, raporlama dönemi
sonrasında meydana gelen gerçeğe uygun değer değişikliklerinin şerefiyeden düzeltilmesi yerine gelir tablosunda dikkate alınmasını gerektirmektedir. Değişikliğe tabi tutulmuş UMS
27 bağlı ortaklığın hisse sahipliğinde meydana gelen değişikliklerin ve bağlı ortaklık zararlarının ve bağlı ortaklık üzerinde kaybedilen kontrolün muhasebeleştirilmesi konularına da
değişiklikler getirmektedir. Değişikliğin, Grup’un finansal performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır.
UMS 39 (Değişiklik), “Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme” - Uygun Korumalı Enstrümanlar
Bu değişiklik korunan enstrümanlarda tek taraflı risk ve finansal koruma enstrümanlarında enflasyondan korunma muhasebesinin nasıl yapılacağına dair uygulanacak prensipleri
belirlemektedir. Değişikliğin, Grup’un finansal performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır.
2.
UFRYK 17, “Gayri-nakdi Varlıkların Ortaklara Dağıtılması”
Bu standart, ortaklara, nakit veya nakit dışı varlık alternatiflerinden birini elde etme konusunda seçimlik hak tanıyan dağıtımlar da dahil olmak üzere nakit dışı varlıkların dağıtımı için
uygulanır. Söz konusu değişiklik ileriye dönük uygulanacaktır. Yorumun, Grup’un finansal performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır.
b)
31 Aralık 2010 tarihinden sonra geçerli olacak olan yeni standart, değişiklik ve yorumlar (bu değişiklikler henüz Avrupa Birliği tarafından kabul edilmemiştir):
Grup, söz konusu yorum ve standart değişikliklerinin konsolide finansal tablolara etkilerini değerlendirmektedir.
UFRS 9 “Finansal Araçları” (1 Ocak 2013 tarihinde veya sonrasında başlayan hesap dönemlerinde geçerli olacaktır.)
UFRS 9 finansal varlıkların sınıflanması ve ölçülmesi ile ilgili yeni koşullar getirmektedir. Standart tüm finansal varlıkların işletmenin finansal varlıkları yönetmeye ilişkin iş modeline
ve kontrata bağlı nakit akış özelliklerine bağlı olarak sınıflandırılmasını ve ilk kayda alımdan sonra itfa edilmiş maliyet veya gerçeğe uygun değerle ölçülmesini öngörmektedir. UMS
39’daki farklı sınıflandırma kategorileri ortadan kaldırılmaktadır. Ayrıca UMS 39’daki gerçeğe uygun değeri tespit edilemeyen özkaynağa dayalı finansal varlıkların maliyet değerinden
yansıtılmasına izin veren düzenleme de kaldırılarak, kısıtlı durumlar dışında bu tür finansal varlıkların da gerçeğe uygun değerleri ile ölçülmesini gerektirmektedir. Söz konusu değişikliklerin
maliyet değerleri ile yansıtılan satılmaya hazır finansal varlıklar dışında Grup’un konsolide finansal tablolarına etkisi olmayacağı düşünülmektedir.
UMS 24 (Değişiklik) “İlişkili Taraf Açıklamaları” (1 Ocak 2011 tarihinde veya sonrasında başlayan hesap dönemlerinde geçerli olacaktır.)
Kamu iştirakleri için ilişkili taraf açıklama gerekliliklerini kolaylaştırmak ve ilişkili taraf tanımına açıklık getirmek için UMS 24’de değişiklik yapılmaktadır. Grup’un konsolide finansal
tablosuna etkisi olmayacağı düşünülmektedir.
UMS 32 (Değişiklik) “Hisse İhraçlarının Sınıflandırılması” (1 Şubat 2010 tarihinde veya sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde geçerli olacaktır.)
UMS 32’ de yapılan değişiklik, ihraç edenin fonksiyonel para biriminden farklı bir para cinsinden olan hisselerin muhasebeleştirilmesi için uygulanmaktadır. Değişikliğin, Grup’un, finansal
performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır.
UFRYK 14 (Değişiklik) “Asgari Fonlama Koşullarının Geri Ödenmesi” (1 Ocak 2011 tarihinde veya sonrasında başlayan hesap dönemlerinde geçerli olacaktır.)
Bu değişiklik işletmelerin asgari fonlama koşulları için önceden gönüllü olarak yaptıkları bazı ödemelerin varlık olarak muhasebeleştirilmesine izin verilmemesi sorununu çözmektedir.
Değişikliğin, Grup’un, finansal performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır.
2.
UFRYK 19 “Finansal Yükümlülüklerin Sermaye Araçları ile Ortadan Kaldırılması” (1 Temmuz 2010 tarihinde veya sonrasında başlayan hesap dönemlerinde geçerli olacaktır.)
UFRYK 19 sadece bir finansal yükümlülüğü tamamen ya da kısmen ortadan kaldırmak için sermaye aracı ihraç eden işletmelerin uygulayacağı muhasebeleştirmeyi belirtmektedir.
Yorumun, Grup’un, finansal performansı üzerinde etkisi bulunmamaktadır.
2.3
Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler ve hatalar
Grup, 2009 senesi içinde, maddi duran varlıkların faydalı ömürlerini gözden geçirmiş ve 1 Ocak 2009 tarihinden başlamak üzere maddi duran varlıkların faydalı ömürlerinde (Not 2.4)
birtakım değişiklikler yapmıştır. Bu değişiklik sonucunda toplamda 21.055.728 TL’lik daha az amortisman gideri mali tablolara yansıtılmıştır. Bu toplam etki önümüzdeki 19 yıla kadar
yayılacaktır.
2.4
Önemli muhasebe politikalarının özeti
Uygulanan konsolidasyon esasları
Bağlı ortaklıklar
Bağlı ortaklıklar, kontrolün Şirket’e geçtiği tarihten itibaren konsolide edilmeye başlanmıştır ve kontrolün Şirket’ten çıkması ile konsolide edilme işlemi son bulmaktadır.
Çimsa direkt veya endirekt olarak bir şirketteki oy haklarının %50’sinden fazlasına sahip olduğunda ve o şirketin faaliyetlerinden yarar sağlamak amacıyla finansal ve faaliyet politikalarını
yönlendirme hakkı elde ettiğinde kontrolü ele geçirmiş sayılır. Bu doğrultuda da Çimsa Cement, Cementos Espana, Çimsarom, Regent ve OOO Rusya’nın finansal tabloları UMS 27
“Konsolide ve Solo Mali Tablolar” standardında belirtilen konsolidasyon yöntemine göre tam konsolidasyona tabi tutulmuştur.
Müşterek yönetime tabi ortaklıklar
CSN, Çimsa’nın %50 iştirak oranı ile bu şirketin diğer ortağı ile müşterek yönettiği iştirakidir.
Bu şirketin bilânço ve gelir tablosu kalemleri Çimsa’nın müşterek yönetimde sahip olduğu pay yüzdesi dikkate alınarak Çimsa’nın bilânço ve gelir tablosu kalemleri ile toplanmıştır.
Çimsa’nın bu şirketle olan önemli borç alacak bakiyeleri ve gelir tablosu kalemleri iştirak oranına göre elimine edilmektedir.
Konsolide finansal tablolar Çimsa ve bağlı ortaklıkları’nın ve müşterek yönetime tabi ortaklığın finansal tablolarını içermektedir. Bağlı ortaklıklar ve müşterek yönetime tabi ortaklığın
finansal tabloları Çimsa ile tutarlı muhasebe politikaları kullanılarak ve benzer işlemler için aynı muhasebe prensipleri kullanılarak aynı raporlama yılı için hazırlanmıştır.
2.
Grup’un finansal varlıklar içerisinde sınıflandırdığı iştiraklerinden Exsa özkaynak yöntemine göre muhasebeleştirilmiştir. Bu iştirak konsolide bilançoda, alış maliyetinin üzerine Grup’un
iştirakin net varlıklarındaki payına alım sonrası değişikliklerin eklenmesi veya çıkarılması ve varsa değer düşüklüğü karşılığının düşülmesiyle gösterilmektedir. Konsolide gelir tablosu
Grup’un faaliyet sonucundaki payını yansıtmaktadır.
İştirakin kar veya zararına henüz yansıtılmamış tutarların iştirakin özkaynaklarında ortaya çıkardığı değişiklikler de Grup’un iştirakteki payı oranında iştirakin defter değerinde düzeltme
yapılmasını gerekli kılabilir. Bu değişikliklerden Grup’a düşen pay doğrudan Grup’un kendi özkaynaklarında muhasebeleştirilir.
Exsa Export Sanayi Mamülleri Satış ve Araştırma A.Ş. mali tabloları ana ortaklık ile aynı raporlama dönemi için ve aynı muhasebe politikaları kullanılarak hazırlanmıştır.
Grup her bilanço tarihinde özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlarda herhangi bir değer düşüklüğü olup olmadığını değerlendirir.
Netleştirme/mahsup
Finansal varlık ve yükümlülükler, netleştirmeye yönelik yasal bir hakka ve yaptırım gücüne sahip olunması ve söz konusu varlık ve yükümlülükleri net bazda tahsil etme/ödeme veya eş
zamanlı sonuçlandırma niyetinin olması durumunda bilânçoda netleştirilerek gösterilmektedir.
Konsolide nakit akım tablosunun sunumu açısından, nakit ve nakit benzeri varlıklar, kasadaki nakit varlığı, bankalardaki nakit para, çekler ve orijinal vadesi 3 aydan kısa vadeli
mevduatları içermektedir.
Stoklar
Stoklar maliyet değeri veya net gerçekleşebilir değerden düşük olanı ile değerlenmiştir. Stokları bulundukları duruma getirmek için yapılan harcamalar aşağıdaki gibi muhasebeleştirilmiştir:
İlk madde ve malzemeler – 1 Ağustos 2008‘e kadar hareketli ağırlıklı ortalama metodu ile, 1 Ağustos 2008’den sonra aylık ağırlıklı ortalama metodu ile belirlenmektedir. Şirket, SAP
sistemi içerisinde yapılan, aylık ağırlıklı ortalama çalışmalardan sonra, geçmişe dönük olarak ayrıca hareketli ağırlıklı ortalama çalışması yapılması mümkün olmadığından, değişikliğin etkisini
belirtememiştir.
Mamul ve yarı mamuller - Direkt malzeme ve işçilik giderleri, değişken ve sabit genel üretim giderleri belli oranlarda (normal faaliyet kapasitesi göz önünde tutularak) dahil edilmiştir.
Envanter değerlemesi 1 Ağustos 2008‘e kadar hareketli ağırlıklı ortalama metodu, 1 Ağustos 2008’den sonra aylık ağırlıklı ortalama metodu ile belirlenmektedir.
Net gerçekleşebilir değer, tahmini satış fiyatından, tahmini tamamlanma maliyetleri ve satışın gerçekleştirilmesi için gerekli tahmini maliyetler düşülerek belirlenen tutardır.
2.
Maddi duran varlıklar, maliyet değerinden birikmiş amortisman ve var ise değer düşüklüğü karşılığı çıkartıldıktan sonraki net değerleri ile gösterilmiştir. Maddi duran varlığın maliyet değeri;
alış fiyatı, ithalat vergileri ve geri iadesi mümkün olmayan vergiler ve maddi varlığı kullanıma hazır hale getirmek için yapılan masraflardan oluşmaktadır. Maddi duran varlığın kullanımına
başlandıktan sonra oluşan tamir ve bakım gibi masraflar, oluştukları dönemde gider kaydedilir. Yapılan harcamalar ilgili maddi duran varlığa gelecekteki kullanımında ekonomik bir değer
artışı sağlıyorsa bu harcamalar varlığın maliyetine eklenmektedir. Maddi duran varlık satıldığı zaman bu varlığa ait maliyet ve birikmiş amortisman ilgili hesaplardan düşüldükten sonra
oluşan gelir ya da gider konsolide gelir tablosuna dahil edilmektedir.
Arazi ve arsalar amortismana tabi tutulmamıştır. Amortismana tabi tutulan varlıklar, maliyet tutarları üzerinden aşağıda belirtilen tahmini ekonomik ömürlerine dayanan oranlarla doğrusal
amortismana tabi tutulmuştur. Maddi duran varlıkların faydalı ömürleri aşağıdaki gibidir; Tahmini ekonomik ömürlerde cari dönemde yapılan değişikliklerin etkileri ileriye dönük olarak
uygulanmış ve gelir tablosuna yansıtılmıştır.
Yeraltı ve yerüstü düzenleri
Binalar
Makine ve cihazlar
Demirbaşlar
Taşıtlar
Diğer
Özel maliyetler
Yeni Dönemler
Eski Dönemler
8–50 yıl
10–50 yıl
3–25 yıl
3–50 yıl
5–14 yıl
5–10 yıl
Kiralama süresi
10–50 yıl
25–50 yıl
5–20 yıl
5–15 yıl
5–14 yıl
5–10 yıl
Kiralama süresi
Maddi olmayan duran varlıklar başlıca maden hakları ve bilgisayar yazılımlarından oluşan varlıklar olup ilk olarak alış fiyatından değerlenmiştir. Maddi olmayan duran varlıklar gelecekte
ekonomik fayda elde edilebilmesi ve maliyetin doğru bir şekilde belirlenebilmesi durumunda aktifleştirilirler. İlk kayıt sonrasında maddi olmayan duran varlıklar, maliyetten birikmiş itfa
payı ve birikmiş değer düşüklüğü karşılıkları düşüldükten sonraki değerleriyle gösterilmektedir. İşletme bünyesinde oluşan geliştirme maliyetleri dışındaki maddi olmayan duran varlıklar
aktifleştirilmemekte ve gerçekleştikleri yılda gelir tablosuna gider olarak yansıtılmaktadır. Maddi olmayan duran varlıkların ekonomik ömürleri belirli süreli ya da süresiz olarak belirlenmektedir.
Belirli süreli maddi olmayan duran varlıklar tahmin edilen ekonomik ömürleri üzerinden, doğrusal amortisman metodu ile itfa edilirler. Belirli süreli ekonomik ömrü olan maddi olmayan duran
varlıklar için itfa periyodu ve itfa metodu her yıl, en az bir kere incelenmektedir. Beklenen kullanım ömürlerindeki veya maddi olmayan duran varlıktan elde edilecek faydalarda oluşabilecek
değişiklikler, itfa metodunun ya da periyodunun değiştirilmesi olarak değerlendirilip, muhasebe tahminlerinde değişiklik şeklinde muhasebeleştirilir. Belirli süreli ekonomik ömrü olan maddi
olmayan duran varlıkların itfa giderleri gelir tablosunda maddi olmayan duran varlığın işlevi ile uyumlu şekilde gider olarak kaydedilir.
2.
Maddi olmayan duran varlıklar başlıca bilgisayar yazılımları ve maden çıkarma haklarından oluşmakta olup, maliyet bedeli üzerinden aktifleştirilir. Maddi olmayan varlıklar maden çıkarma
hakları dışında, doğrusal amortisman yöntemine göre ilgili kıymetin tahmini ekonomik ömrü (5 yıl) üzerinden itfa edilmektedir. Maden çıkarma hakları yıl içerisinde tüketilen rezervin
toplam rezerve oranı esas alınarak amortismana tabi tutulmuştur. Kalan amortisman süresi rezervlerin tüketilme süresine bağlıdır.
Grup’un belirsiz süreli kullanım ömrüne sahip maddi olmayan duran varlığı bulunmamaktadır.
Maddi olmayan duran varlıkların taşınan değerleri, olayların ya da koşullardaki değişikliklerin, taşınan değerin gerçekleşebilir durumda olmadığına işaret etmesi durumunda değer düşüklüğü
açısından incelenir.
Finansal olmayan varlıkların değer düşüklüğü
Grup, her bilanço tarihinde maddi ve maddi olmayan duran varlıklarının, maliyet değerinden birikmiş amortismanlar düşülerek bulunan defter değerine ilişkin değer kaybının olduğuna dair
herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, değer düşüklüğü tutarını belirleyebilmek için o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Varlığın
tek başına geri kazanılabilir tutarının hesaplanmasının mümkün olmadığı durumlarda, o varlığın ait olduğu nakit üreten biriminin geri kazanılabilir tutarı hesaplanır.
Geri kazanılabilir tutar, satış maliyetleri düşüldükten sonra elde edilen gerçeğe uygun değer veya kullanımdaki değerin büyük olanıdır. Kullanımdaki değer hesaplanırken, geleceğe ait
tahmini nakit akımları, paranın zaman değerini ve varlığa özgü riskleri yansıtan vergi öncesi iskonto oranı kullanılarak bugünkü değerine indirilir. Bu çalışmalar sırasında kullanılan başlıca
varsayımlar, önümüzdeki yıllardaki enflasyon beklentileri, satış ve maliyetlerde beklenen artışlar, ihracat-iç pazar kompozisyonunda beklenen değişimler ve beklenen ülke büyüme
oranlarından ibarettir. Grup’un 2009 yılı içinde kullandığı varsayımlarda önemli bir değişiklik olmadığı için, 2008 yılı sonunda yapmış olduğu çalışmayı yenilememiştir.
Varlığın (veya nakit üreten birimin) geri kazanılabilir tutarının defter değerinden daha az olması durumunda varlığın (veya nakit üreten birimin) defter değeri, geri kazanılabilir tutarına
indirilir. Bu durumda oluşan değer düşüklüğü kayıpları gelir tablosunda muhasebeleştirilir.
Değer düşüklüğünün iptali nedeniyle varlığın (veya nakit üreten birimin) kayıtlı değerinde meydana gelen artış, önceki yıllarda değer düşüklüğünün finansal tablolara alınmamış olması
halinde oluşacak olan defter değerini (amortismana tabi tutulduktan sonra kalan net tutar) aşmamalıdır. Değer düşüklüğünün iptali gelir tablosuna kayıt edilir. Şerefiye için ayrılan değer
düşüklüğü gelecek dönemlerde ters çevrilemez.
Şerefiye
Şerefiye, satın alınan ortaklığın veya satın alınan varlıkların satın alım tarihindeki maliyeti ile net aktiflerinin (satın alınan varlıklar için varlığın) gerçeğe uygun bedelleri arasında kalan
farktır.
Uluslararası Finansal Raporlama Standardı (UFRS) 3 “Birleşmeler” çerçevesinde şerefiye tutarı itfa edilmemektedir. Şerefiye, taşındığı değerin gerçekleşmeyeceği durum ve şartlarda ve
yılda en az bir kere olmak üzere gerekli görüldüğü zamanlarda değer düşüklüğü için gözden geçirilmektedir.
2.
Ortak kontrol altındaki işletmelerin birleşmesi dışındaki, işletme birleşmeleri satın alma metoduna göre muhasebeleştirilir. Satın alım maliyeti, işlem tarihinde elden çıkarılan varlıkların
gerçeğe uygun değeri, işletme tarafından ihraç edilen özkaynağa dayalı araçlar ve gerçekleşen veya üstlenilen yükümlülükler ile, birleşmeyle doğrudan bağlantılı olarak oluşan giderler
dahil olarak ölçülür.
Yabancı para cinsinden işlemler
Şirket ve bağlı ortaklıkları yabancı para cinsinden yapılan işlemleri işlevsel para birimi cinsinden ilk kayda alırken işlem tarihinde geçerli olan ilgili kurları esas almaktadır. Yabancı para
cinsinden olan parasal varlık ve yükümlülükler raporlama tarihinde geçerli olan kurlarla değerlenmekte ve doğan kur farkı gider ya da gelirleri ilgili dönemde konsolide gelir tablosuna
yansıtılmaktadır. Yabancı para cinsinden olan ve maliyet değeri ile ölçülen parasal olmayan kalemler ilk işlem tarihindeki kurlardan işlevsel para birimine çevrilir. Yabancı para cinsinden
olan ve gerçeğe uygun değerleri ile ölçülen parasal olmayan kalemler ise gerçeğe uygun değerin tespit edildiği tarihte geçerli olan kurlardan işlevsel para birimine çevrilir.
Dönem sonlarında kullanılan kurlar aşağıdaki gibidir:
Tarih
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
TL / ABD Doları
TL/EURO
1,5057
1,5123
2,1603
2,1408
Borçlanma maliyetleri
2008 yılı ve öncesinde, borçlanma maliyetleri, oluştuğu tarihte giderleştirilmiştir.1.1.2009 tarihinden itibaren, öngörülen kullanımına veya satışına hazır hale gelmesi önemli bir zamanı
gerektiren varlıkların satın alımı, inşası veya üretimi ile direkt ilişkili olan borçlanma maliyetleri ilgili varlıkların maliyetinin parçası olarak aktifleştirilir. Diğer borçlanma maliyetleri
gerçekleştikleri dönemlerde gider yazılır. Borçlanma maliyetleri faiz ve borçlanmaya bağlı olarak katlanılan diğer maliyetleri içerir.
Karşılıklar, şarta bağlı Yükümlülükler ve şarta bağlı varlıklar
Karşılıklar
Karşılıklar ancak Grup’un geçmişten gelen ve halen devam etmekte olan bir yükümlülüğü (yasal ya da yapısal) varsa, bu yükümlülük sebebiyle işletmeye ekonomik çıkar sağlayan
kaynakların elden çıkarılma olasılığı mevcut ise ve yükümlülüğün tutarı güvenilir bir şekilde belirlenebiliyorsa kayıtlara alınır. Paranın zaman içindeki değer kaybı önem kazandığında
karşılıklar ileride oluşması muhtemel giderlerin bilanço tarihindeki indirgenmiş değeriyle yansıtılır. İndirgenmiş değer kullanıldığında, zamanın ilerlemesinden dolayı karşılıklarda meydana
gelecek artışlar faiz gideri olarak kaydedilir.
Koşullu yükümlülükler ve varlıklar
Koşullu yükümlülükler finansal tablolarda yansıtılmayıp dipnotlarda açıklanmaktadır. Koşullu varlıklar ise finansal tablolara yansıtılmayıp ekonomik getiri yaratma ihtimali yüksek olduğu
takdirde dipnotlarda açıklanır.
2.
Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler
Vergi karşılığı, dönem karı veya zararı hesaplanmasında dikkate alınan cari dönem ve ertelenmiş vergi karşılıklarının tamamıdır.
Ertelenmiş vergi, bilânço yükümlülüğü metodu dikkate alınarak, aktif ve pasiflerin finansal raporlamada yansıtılan değerleri ile yasal vergi hesabındaki bazları arasındaki geçici farklardan oluşan
vergi etkileri dikkate alınarak yansıtılmaktadır. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü vergilendirilebilir tüm geçici farklar üzerinden hesaplanır.
Ertelenmiş vergi varlıkları, indirilebilir geçici farkların ve kullanılmamış vergi zararlarının ileride indirilebilmesi için yeterli karların oluşması mümkün görünüyorsa, tüm geçici farklar ve kullanılmamış
vergi zararları üzerinden ayrılır. Her bilânço döneminde Grup, ertelenmiş vergi varlıklarını gözden geçirmekte ve gelecekte indirilebilir olması ihtimali göz önüne alınarak muhasebeleştirmektedir.
Ertelenmiş vergi varlıklarının ve yükümlülüklerinin hesaplanmasında söz konusu varlığın gerçekleşeceği ve yükümlülüğün yerine getirileceği dönemlerde oluşması beklenen vergi oranları, bilanço
tarihi itibariyle geçerli olan vergi oranları (vergi mevzuatı) baz alınarak hesaplanır.
Ertelenmiş vergi, aynı veya farklı bir dönemde doğrudan özsermaye ile ilişkilendirilen işlemlerle ilgili ise doğrudan özsermaye hesap grubuyla ilişkilendirilir.
Aynı ülkenin vergi mevzuatına tabi olunması ve cari vergi varlıklarının cari vergi yükümlülüklerinden mahsup edilmesi konusunda yasal olarak uygulanabilir bir hakkın bulunması şartlarıyla
ertelenen vergi varlıkları ve ertelenen vergi yükümlülükleri, karşılıklı olarak birbirinden mahsup edilir.
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar / kıdem tazminatı karşılığı
a)
Tanımlanan fayda planı:
Grup, Türkiye’de mevcut iş kanunu gereğince, en az bir yıl hizmet verdikten sonra emeklilik nedeni ile işten ayrılan veya istifa ve kötü davranış dışındaki nedenlerle işine son verilen
personele belirli miktarda kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür.
Not 17’da daha detaylı belirtildiği üzere, Grup finansal tablolarda yer alan kıdem tazminatı karşılığını, bağımsız bir aktüer tarafından yapılan aktüer çalışmasına dayanarak “Projeksiyon
Metodu”nu kullanarak yansıtmıştır. Kıdem tazminatı yükümlülüğü, profesyonel aktüerler tarafından tahmin edilen faiz oranı ile iskonto edilerek hesaplanmıştır.
Oluşan tüm aktüeryal kazanç ve kayıplar, UMS 19 uyarınca koridor yöntemi kullanılarak kıdem tazminatı yükümlülüğünün net şimdiki değerinin %10’unu geçtiği tutarda mevcut
çalışanların ortalama emekliliğine kalan yıl süresi boyunca itfa edilmek suretiyle kayıtlara alınarak gelir tablosuna yansıtılmaktadır.
Konsolide bilânçolarda çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar uzun vadeli borçlar altında ayrı bir kalem olarak gösterilmiştir.
(b)
Tanımlanan katkı planları:
Grup, Sosyal Sigortalar Kurumu’na zorunlu olarak sosyal sigortalar primi ödemektedir. Grup’un bu primleri ödediği sürece başka yükümlülüğü kalmamaktadır. Bu primler tahakkuk ettikleri
dönemde personel giderlerine yansıtılmaktadır.
2.
Kiralamalar
Kiralama işlemleri – kiracı olarak
Finansal kiralama
Gruba kiralanan varlığın mülkiyeti ile ilgili bütün risk ve faydaların devrini öngören finansal kiralamalar, finansal kiralamanın başlangıç tarihinde, kiralamaya söz konusu olan varlığın
gerçeğe uygun değeri ile kira ödemelerinin bugünkü değerinden küçük olanı esas alınarak yansıtılmaktadır. Finansal kira ödemeleri kira süresi boyunca, her bir dönem için geriye
kalan borç bakiyesine sabit bir dönemsel faiz oranı üretecek şekilde anapara ve finansman gideri olarak ayrılmaktadır. Finansman giderleri dönemler itibariyle doğrudan gelir tablosuna
yansıtılmaktadır. Aktifleştirilen kiralanmış varlıklar, varlığın tahmin edilen ömrü üzerinden amortismana tabi tutulmaktadır.
Operasyonel kiralama işlemleri
Kiraya veren tarafın kiralanan varlığın tüm risk ve menfaatlerini kendinde tuttuğu kiralamalar operasyonel kiralama olarak sınıflandırılır. Operasyonel kiralamada kira bedelleri, kira süresi
boyunca eşit olarak giderleştirilir.
İlişkili taraflar
Aşağıdaki kriterlerden birinin varlığında, taraf Şirket ile ilişkili sayılır:
(a)
(b)
(c)
(d)
(e)
(f)
(g)
Söz konusu tarafın, doğrudan ya da dolaylı olarak bir veya birden fazla aracı yoluyla:
(i)
Şirket’i kontrol etmesi, Şirket tarafından kontrol edilmesi ya da Şirket ile ortak kontrol altında bulunması (ana ortaklıklar, bağlı ortaklıklar ve aynı iş dalındaki bağlı
ortaklıklar dahil olmak üzere);
(ii)
Şirket üzerinde önemli etkisinin olmasını sağlayacak payının olması; veya
(ii)
Şirket üzerinde ortak kontrole sahip olması;
Tarafın, Şirket’in bir iştiraki olması;
Tarafın, Şirket’in ortak girişimci olduğu bir iş ortaklığı olması;
Tarafın, Şirket’in veya ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması;
Tarafın, (a) ya da (d)’de bahsedilen herhangi bir bireyin yakın bir aile üyesi olması;
Tarafın; kontrol edilen, ortak kontrol edilen ya da önemli etki altında veya (d) ya da (e)’de bahsedilen herhangi bir bireyin doğrudan ya da dolaylı olarak önemli oy hakkına
sahip olduğu bir işletme olması; veya
Tarafın, işletmenin ya da işletme ile ilişkili taraf olan bir işletmenin çalışanlarına işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda planları olması, gerekir.
İlişkili taraflarla yapılan işlem, ilişkili taraflar arasında kaynaklarının, hizmetlerin ya da yükümlülüklerin bir bedel karşılığı olup olmadığına bakılmaksızın transferidir.
Kıdem teşvik primi karşılığı
Grup mavi yakalı çalışanlarına toplu iş sözleşmesi gereğince her bir çalışan için 5’er yıllık dönemlerde toplu iş sözleşmesinde belirtilen tutar üzerinden kıdem teşvik primi ödemekle
yükümlüdür. Grup her dönem sonunda ileriki dönemde ödeyeceği ilk tutarı iskonto ederek gelir tablosuna yansıtır.
2.
Gelirlerin muhasebeleştirilmesi
Gelir, ekonomik faydanın işletmeye geleceğinin muhtemel olduğu ve gelir tutarının güvenilir bir şekilde ölçülebildiği zaman kaydedilmektedir. Gelirler, indirimler ve katma değer vergisi
düşüldükten sonra net olarak gösterilmiştir. Gelirin oluşması için aşağıdaki kriterlerin yerine gelmesi gerekmektedir.
Mal Satışı
Satılan malların riskinin ve faydasının alıcıya transfer olduğu ve gelir tutarının güvenilir bir şekilde hesaplanabildiği durumda gelir oluşmuş sayılır. Net satışlar, indirimler, KDV ve
komisyonlar düşüldükten sonraki faturalanmış satış bedelinden oluşmaktadır.
Hizmet satışı
Katı atık imha gelirlerinden oluşan hizmet satışından doğan gelir ölçülebilir bir tamamlanma derecesine ulaşıldığı zaman oluşmuş sayılır. Yapılan anlaşmadan elde edilecek gelirin güvenilir
bir şekilde ölçülemediği durumlarda, gelir, katlanılan giderlerin geri kazanılabilecek tutarı kadar kabul edilir.
Faiz
Tahsilatın şüpheli olmadığı durumlarda tahakkuk esasına göre gelir kazanılmış kabul edilir. İtfa edilmiş maliyetle taşınan ve faiz içeren finansal varlıklar için faiz geliri etkin faiz yöntemi ile
hesaplanarak finansal tablolara yansıtılır.
Temettü
Ortakların kar payı alma hakkı doğduğu anda gelir kazanılmış kabul edilir.
Hisse başına kazanç
Konsolide gelir tablosunda belirtilen hisse başına kazanç, net karın, raporlama dönemi boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesiyle bulunmaktadır.
Türkiye’de şirketler sermayelerini hali hazırda bulunan hissedarlarına, çeşitli içsel kaynaklardan “bedelsiz hisse” yolu ile arttırabilmektedirler. Bu tip “bedelsiz hisse” dağıtımları, hisse başına
kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük
etkileri de dikkate alınarak bulunur.
Bilânço tarihinden sonraki olaylar
Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan ve Grup’un bilanço tarihindeki durumunu etkileyebilecek hususlar konsolide finansal tablolara yansıtılmaktadır. Düzeltme gerektirmeyen bilânço
tarihinden sonra ortaya çıkan hususlar ise önemlilik derecesine göre notlarda açıklanmaktadır.
İşlem ve teslim tarihindeki muhasebeleştirme
Tüm finansal varlık alış ve satışları işlem tarihinde, bir başka deyişle Grup’un alımı veya satımı gerçekleştireceğini taahhüt ettiği tarihte muhasebeleştirilir. Olağan alış ve satışlar, varlığın
teslim süresinin genelde bir mevzuat veya piyasalardaki düzenlemelere göre belirlendiği alış ve satışlardır.
2.
Finansal araçlar
Finansal araçlar, bir işletmenin finansal varlıklarını ve bir başka işletmenin finansal yükümlülüklerini veya sermaye araçlarını arttıran anlaşmalardır.
Finansal varlıklar:
•
nakit,
•
başka bir işletmeden nakit veya bir başka finansal varlık almayı öngören sözleşmeye dayalı hak,
•
işletmenin bir başka işletmeyle finansal araçlarını, işletmenin lehinde olacak şekilde, karşılıklı olarak değiştirmesini öngören sözleşmeye dayalı hak ya da,
•
bir başka işletmenin sermaye araçlarıdır.
Sözleşmeye dayalı finansal yükümlülükler:
•
başka bir işletmeye nakit veya bir başka finansal varlık vermeyi öngören, veya
•
işletmenin bir başka işletmeyle finansal araçlarını, işletmenin aleyhinde olacak şekilde karşılıklı olarak değiştirmesini öngören sözleşmeye dayalı yükümlülüklerdir.
Bir finansal varlık veya finansal yükümlülük ilk olarak, verilen (finansal varlık için) ve ele geçen (finansal yükümlülük için) gerçeğe uygun değer olan işlem maliyetleri üzerinden varsa
işlem masrafları da eklenerek (finansal yükümlülük için düşülerek) hesaplanır.
Finansal araçların gerçeğe uygun değeri
Gerçeğe uygun değer, zorunlu satış veya tasfiye gibi haller dışında, bir finansal aracın cari bir işlemde istekli taraflar arasında alım-satıma konu olan fiyatını ifade eder. Kote edilmiş piyasa
fiyatı, şayet varsa, bir finansal aracın gerçeğe uygun değerini en iyi yansıtan değerdir.
Grup’un finansal araçlarının gerçeğe uygun değerlerinin tahmininde belirtilen yöntemler ve varsayımlar Not 29’da açıklanmıştır.
Finansal varlıklar
Krediler ve alacaklar
Sabit ve belirlenebilir ödemeleri olan, piyasada işlem görmeyen ticari ve diğer alacaklar ve krediler bu kategoride sınıflandırılır. Krediler ve alacaklar etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto
edilmiş maliyeti üzerinden değer düşüklüğü düşülerek gösterilir.
Kredi ve alacaklar kategorisinde yer alan ticari alacaklar fatura edilmiş tutarları ile kayıtlara alınmakta ve izleyen dönemlerde etkin faiz oranı metoduyla indirgenmiş net değeri ile ve varsa
şüpheli alacak karşılığı düşüldükten sonra taşınmaktadır.
Ticari alacaklar içine sınıflandırılan senetler ve vadeli çekler etkin faiz oranı metoduyla reeskonta tabi tutularak indirgenmiş değerleri ile taşınır.
2.
Tüm satılmaya hazır finansal varlıklar ilk alım anındaki gerçeğe uygun değeri ifade ettiği düşünülen ve işlem maliyetlerini de içeren maliyet bedeli ile kayıtlara alınır.
İlk kayda alımdan sonra satılmaya hazır varlıklar gerçeğe uygun değerleri ile değerlenir. Satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değere göre değerlenmesine ilişkin kazanç
veya kayıplar, ilgili varlıklar satılana, nakde dönüşene veya başka bir şekilde elden çıkarılana veya herhangi bir şekilde değer düşüklüğüne maruz kalana kadar özkaynaklar içinde ayrı bir
kalemde gösterilir, bu tarihten sonra ise gelir ve gider hesapları ile ilişkilendirilir.
Teşkilatlanmış piyasalarda işlem gören finansal varlıklar, bilânço tarihindeki iş günü sonunda piyasa fiyatları esas alınarak değerlenmiştir. Teşkilatlaşmış piyasalarda işlem görmeyen
özkaynağa dayalı finansal araçlar, ilgili finansal varlıkların tarihi maliyetinden varsa değer düşüklüğü karşılığı düşülerek yansıtılmaktadır.
Finansal varlıklarda değer düşüklüğü
Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışındaki finansal varlık veya finansal varlık grupları, her bilanço tarihinde değer düşüklüğüne uğradıklarına
ilişkin göstergelerin bulunup bulunmadığına dair değerlendirmeye tabi tutulur. Finansal varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden fazla olayın meydana gelmesi ve söz
konusu olayın ilgili finansal varlık veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki nakit akımları üzerindeki olumsuz etkisi sonucunda ilgili finansal varlığın değer
düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğü zararı oluşur.
Kredi ve alacaklar için değer düşüklüğü tutarı gelecekte beklenen tahmini nakit akımlarının finansal varlığın etkin faiz oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile
defter değeri arasındaki farktır. Grup alacaklarını ayrı ayrı takip etmektedir. Grup ayrıca, değer düşüklüğüne neden olan tek ve ayrı bir olayın belirlenmesinin mümkün olmadığı durumlarda;
finansal varlığı, aynı risk karakterine sahip olan finansal varlıklara dahil ederek toplu olarak değer düşüklüğü değerlendirmesi yapar. Bir karşılık hesabının kullanılması yoluyla defter
değerinin azaltıldığı ticari alacaklar haricinde, bütün finansal varlıklarda, değer düşüklüğü doğrudan ilgili finansal varlığın kayıtlı değerinden düşülür. Ticari alacağın tahsil edilememesinin
kesinleştiği durumda söz konusu tutar karşılık hesabından düşülerek silinir. Karşılık hesabındaki değişimler gelir tablosunda muhasebeleştirilir.
Şüpheli alacak karşılığı gider olarak kayıtlara yansıtılmaktadır. Vadesi gelmiş alacakların tahsil edilemeyeceğine dair somut bir gösterge varsa, alınan teminatlarda düşünülerek, şüpheli
alacak karşılığı ayrılır. Karşılık, Grup yönetimi tarafından tahmin edilen ve ekonomik koşullardan ya da hesabın doğası gereği taşıdığı riskten kaynaklanabilecek olası zararları karşıladığı
düşünülen tutardır. Tahsili tamamen mümkün olmayan alacaklar tespit edildikleri durumlarda kayıtlardan tamamen silinirler.
Gerçeğe uygun değerleri ile takip edilen satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerinin piyasalarda yaşanan dalgalanmalardan ötürü maliyet bedelinin altına düştüğü
durumlarda Grup, dönem sonuçları ile ilişkilendirmesi gereken herhangi bir değer düşüklüğü olup olmadığını değerlendirirken, gerçeğe uygun değer kayıplarının önemli veya uzun süreli
olup olmadığını göz önünde bulundurmaktadır. Grup’un muhasebe tahmin ve politikalarına göre finansal varlıklarda gerçeğe uygun değer kayıplarının uzun süreli olarak değerlendirilmesi
için gerçeğe uygun değerin maliyet bedelinin altına düşmesinden itibaren en az bir yıl geçmesi gerekmektedir. Değer düşüklüğü olduğu durumlarda, ilgili karşılık, özsermaye’den gelir
tablosuna yansıtılır.
2.
Finansal yükümlülükler
Finansal yükümlülükler başlangıçta işlem maliyetlerinden arındırılmış gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleştirilir ve sonraki dönemlerde etkin faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz gideri
ile birlikte etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyet bedelinden taşınır.
Etkin faiz yöntemi, finansal yükümlülüğün itfa edilmiş maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın
beklenen ömrü boyunca veya uygun olması halinde daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam olarak ilgili finansal yükümlülüğün net
bugünkü değerine indirgeyen orandır.
Banka kredileri
Bütün banka kredileri, ilk kayıt anında gerçeğe uygun değerlerini de yansıttığı düşünülen ve ihraç maliyetini içeren maliyet bedeli ile kaydedilir.
İlk kayda alımdan sonra krediler, etkin faiz oranı yöntemiyle indirgenmiş net değerleri ile gösterilir. İndirgenmiş değer hesaplanırken ilk ihraç anındaki maliyetler ve geri ödeme sırasındaki
indirimler ve primler göz önünde bulundurulur.
İtfa sürecinde veya yükümlülüklerin kayda alınması sırasında ortaya çıkan gelir veya giderler, gelir tablosu ile ilişkilendirilir.
Ticari borçlar
Ticari borçlar, mal ve hizmet alımı ile ilgili ileride doğacak faturalanmış yada faturalanmamış tutarın gerçeğe uygun değerini temsil eden indirgenmiş maliyet bedeliyle kayıtlarda yer
almaktadır.
Finansal varlık ve yükümlülüklerin kayda alınması ve kayıttan çıkarılması
Grup, finansal aktif veya finansal pasifleri finansal aracın sözleşmesine taraf olduğu takdirde bilançosuna yansıtmaktadır. Grup finansal aktifi veya finansal aktifin bir kısmını sadece söz
konusu varlıkların konu olduğu sözleşmeden doğan hakları üzerindeki kontrolünü kaybettiği ve mülkiyete ilişkin risk ve faydaları transfer ettiği zaman kayıttan çıkartır. Grup finansal pasifi
ancak sözleşmede tanımlanan yükümlülüğü ortadan kalkar, iptal edilir veya zaman aşımına uğrar ise kayıttan çıkartır.
2.5
Önemli muhasebe değerlendirme, tahmin ve varsayımları
Finansal tabloların hazırlanmasında Grup yönetiminin, raporlanan varlık ve yükümlülük tutarlarını etkileyecek, bilanço tarihi itibari ile vukuu muhtemel yükümlülük ve taahhütleri ve
raporlama dönemi itibariyle gelir ve gider tutarlarını belirleyen varsayımlar ve tahminler yapması gerekmektedir. Gerçekleşmiş sonuçlar tahmin ve varsayımlardan farklılık gösterebilir. Bu
tahmin ve varsayımlar düzenli olarak gözden geçirilmekte, düzeltme ihtiyacı doğduğunda bu düzeltmeler ilgili dönemin faaliyet sonuçlarına yansıtılmaktadır.
2.
Finansal tablolara yansıtılan tutarlar üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek yorumlar ve bilanço tarihinde var olan veya ileride gerçekleşebilecek tahminlerin esas kaynakları göz
önünde bulundurularak yapılan önemli varsayımlar ve değerlendirmeler aşağıdaki gibidir:
a) Kıdem tazminatı yükümlülüğü, iskonto oranları, gelecekteki maaş artışları ve çalışanların ayrılma oranlarını içeren birtakım varsayımlara dayalı aktüeryal hesaplamalar ile
belirlenmektedir. Bu planların uzun vadeli olması sebebiyle, söz konusu varsayımlar önemli belirsizlikler içerir. Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklara ilişkin detaylar
Not 17’de yer almaktadır.
b) Şüpheli alacak karşılıkları, Grup yönetiminin bilanço tarihi itibariyle varolan ancak cari ekonomik koşullar çerçevesinde tahsil edilememe riski olan alacaklara ait gelecekteki
zararları karşılayacağına inandığı tutarları yansıtmaktadır. Alacakların değer düşüklüğüne uğrayıp uğramadığı değerlendirilirken ilişkili kuruluş ve anahtar müşteriler dışında kalan
borçluların geçmiş performansları piyasadaki kredibiliteleri ve bilanço tarihinden finansal tabloların onaylanma tarihine kadar olan performansları ile yeniden görüşülen koşullar
da dikkate alınmaktadır. İlgili bilanço tarihi itibariyle şüpheli alacak karşılıkları Not 9‘da yansıtılmıştır.
c) Grup yönetimi özellikle bina ve makine ekipmanların faydalı ekonomik ömürlerinin belirlenmesinde teknik ekibinin tecrübeleri doğrultusunda önemli varsayımlarda bulunmuştur.
(Not 13)
d) Dava karşılıkları ayrılırken, ilgili davaların kaybedilme olasılığı ve kaybedildiği taktirde katlanılacak olan sonuçlar Grup hukuk müşavirlerinin görüşleri doğrultusunda
değerlendirilmektedir. Grup Yönetiminin elindeki verileri kullanarak yaptığı en iyi tahminler doğrultusunda gerekli gördüğü karşılığa ilişkin açıklamalar Not 16’da yer almaktadır.
e) Grup, şerefiye’ye ilişkin değer düşüklüğü analizini indirgenmiş nakit akımlarını kullanarak yapmaktadır. Bu analizlerde Grup’un gelecekteki faaliyetlerine ve kullanılan iskonto
oranlarına ilişkin muhtelif varsayımlar bulunmaktadır (Not 15).
f)
Grup maden sahalarını doğaya kazandırma karşılığı hesaplanmasında da teknik personelin görüşlerini alarak doğaya kazandırma planlarının tahmini maliyetlerini
hesaplamaktadır.
g)
Stok değer düşüklüğü ile ilgili olarak stoklar fiziksel olarak ve ne kadar geçmişten geldiği incelenmekte, teknik personelin görüşleri doğrultusunda kullanılabilirliği belirlenmekte
ve kullanılamayacak olduğu tahmin edilen kalemler için karşılık ayrılmaktadır. Stokların net gerçekleşebilir değerinin belirlenmesinde de liste satış fiyatları ve yıl içinde verilen
ortalama iskonto oranlarına ilişkin veriler kullanılmakta ve katlanılacak satış giderlerine ilişkin tahminler yapılmaktadır. Bu çalışmalar sonucunda net gerçekleşebilir değeri
maliyet değerinin altında olan stoklar için karşılığın detayları Not 11’de yer almaktadır.
3.
Bölümlere göre raporlama
Grup’un yurtdışı satışlarının büyük bölümü, farklı coğrafi bölgelere tek seferlik yapılan satışlardan oluşmakta ve satışların coğrafi bölgelere göre dağılımı yıllara göre tutarlılık
göstermemektedir. Bu nedenle, hasılatın detayı, Not 20’de yurtiçi ve yurtdışına yapılan satışlar olarak verilmiştir.
Grup’un iş faaliyetleri, sağladığı hizmet ve ürünlerin içeriğine bağlı olarak yönetilmekte ve organize edilmektedir. Grup bölümlerine göre raporlamasını UFRS 8’e göre yapmaktadır.
Bölümler arası transfer fiyatları üçüncü sahışlara yapılanlarla aynı bazda hazırlanmıştır. Grup’un iş alanları hakkındaki bilgiler, Grup’un 31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle
çimento (klinker ve agrega dahil) ve hazır beton faaliyetlerinden elde edilen kazancı ve kar bilgilerini içermektedir.
1 Ocak-31 Aralık 2009
Çimento
Hazır beton
Dağıtılmamış
Eliminasyon
Toplam
518.135.141
162.957.144
-
(66.167.454)
614.924.831
(340.080.391)
(159.812.111)
-
66.167.454
(433.725.048)
Brüt kar
178.054.750
3.145.033
-
-
181.199.783
Faaliyet giderleri (-)
(28.699.979)
(1.088.221)
(5.820.137)
-
(35.608.337)
(6.354.868)
(650.694)
-
-
(7.005.562)
142.999.903
1.406.118
(5.820.137)
-
138.585.884
Satış gelirleri
Diğer faaliyet gelirleri / giderleri (-), net
Faaliyet karı
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar /zararlarındaki payları
-
-
4.222.209
-
4.222.209
Finansal gelirler / giderler (-), net
-
-
(9.572.416)
-
(9.572.416)
142.999.903
1.406.118
(11.170.344)
-
133.235.677
-
-
(25.102.900)
-
(25.102.900)
Sürdürülen faaliyetler vergi gideri, net
Dönem vergi gideri (-)
-
-
(20.802.579)
-
(20.802.579)
Ertelenmiş vergi gelir/(gideri)
-
-
(4.300.321)
-
(4.300.321)
142.999.903
1.406.118
(36.273.244)
-
108.132.777
31 Aralık 2009
Çimento
Hazır beton
Dağıtılmamış
Eliminasyon
Toplam
Bölüm varlıkları
İştirakler
Dağıtılmamış varlıklar
Toplam varlıklar
774.246.697
-
102.553.771
-
320.148.664
2.792.255
-
876.800.468
320.148.664
2.792.255
774.246.697
102.553.771
322.940.919
-
1.199.741.387
Bölüm yükümlülükleri
Dağıtılmamış yükümlülükler
Toplam yükümlülükler
189.899.710
-
77.740.909
-
932.100.768
-
267.640.619
932.100.768
189.899.710
77.740.909
932.100.768
-
1.199.741.387
Yatırım harcamaları (giderleri)
21.415.163
645.222
9.405.483
-
-
-
30.820.646
645.222
Toplam yatırım harcamaları
22.060.385
9.405.483
-
-
31.465.868
(23.226.835)
(1.244.676)
(6.221.760)
(80)
-
-
(29.448.595)
(1.244.756)
Varlıklar ve yükümlülükler (*)
1 Ocak – 31 Aralık 2009
Diğer bölüm bilgileri
Amortisman gideri
İtfa payları
3.
Bölümlere göre raporlama (devamı)
1 Ocak-31 Aralık 2008
Satış gelirleri
Brüt kar
Faaliyet giderleri (-)
Diğer faaliyet gelirleri / giderleri (-), net
Faaliyet karı
Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar /zararlarındaki payları
Finansal gelirler / giderler (-), net
Sürdürülen faaliyetler vergi gideri, net
Dönem vergi gideri (-)
Ertelenmiş vergi gelir/(gideri)
Çimento
Hazır beton
Dağıtılmamış
Eliminasyon
Toplam
523.851.208
(365.116.534)
144.874.982
(143.845.880)
-
(58.252.936)
58.252.936
610.473.254
(450.709.478)
158.734.674
1.029.102
-
-
159.763.776
(24.920.731)
(3.340.825)
(1.075.288)
(695.489)
(8.198.826)
-
-
(34.194.845)
(4.036.314)
130.473.118
(741.675)
(8.198.826)
-
121.532.617
-
-
8.786.284
(38.101.797)
-
8.786.284
(38.101.797)
130.473.118
(741.675)
(37.514.339)
-
92.217.104
-
-
(15.712.990)
-
(15.712.990)
-
-
(15.657.129)
(55.861)
-
(15.657.129)
(55.861)
130.473.118
(741.675)
(53.227.329)
-
76.504.114
Çimento
Hazır beton
Dağıtılmamış
Eliminasyon
Toplam
Varlıklar ve yükümlülükler (*)
Bölüm varlıkları
768.451.276
106.849.944
-
-
875.301.220
İştirakler
-
-
206.835.241
-
206.835.241
Dağıtılmamış varlıklar
-
-
9.464.352
-
9.464.352
Toplam varlıklar
768.451.276
106.849.944
216.299.593
-
1.091.600.813
Bölüm yükümlülükleri
249.016.953
11.150.010
-
-
260.166.963
-
-
831.433.850
-
831.433.850
249.016.953
11.150.010
831.433.850
-
1.091.600.813
47.601.499
23.373.574
-
-
70.975.073
47.601.499
23.373.574
-
-
70.975.073
(43.350.691)
(5.706.927)
-
-
(49.057.618)
(1.144.052)
(33)
-
-
(1.144.085)
Dağıtılmamış yükümlülükler
Toplam yükümlülükler
1 Ocak – 31 Aralık 2008
Diğer bölüm bilgileri
Yatırım harcamaları (giderleri)
Toplam yatırım harcamaları
Amortisman gideri
İtfa payları
Grup’un toplam satışlarının %10’u veya daha fazlasını oluşturan tek bir müşterisi yoktur.
4.
İş ortaklıkları
Oransal konsolidasyon yöntemi ile konsolidasyona dahil edilen müşterek yönetime tabi CSN’in dönen varlıklar, duran varlıklar, kısa vadeli yükümlülükler, gelirler ve giderler kalemleri
aşağıdaki gibidir (tutarlar %50 iştirak oranı ile çarpılmıştır):
Dönen varlıklar
Duran varlıklar
Kısa vadeli yükümlülükler
Gelirler
Giderler
5.
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
1.873.526
97.073
1.544.060
1.510.750
34.980
1.304.490
7.452.196
(7.303.062)
5.621.591
(5.628.633)
İşletme birleşmeleri
Grup’un 31 Temmuz 2008 tarihi itibariyle satın aldığı ve UFRS 3 “ İşletme Birleşmeleri “ kapsamında provizyonel bazda ilk kayda alımını gerçekleştirdiği Bilecik Hazır Beton Tesislerine ait
varlıkların gerçeğe uygun değerlerinin belirlenmesi işlemlerini 2009 yılı içerisinde tamamlanmış olup nihai piyasa değerleri ve alım öncesi defter değerleri aşağıdaki gibidir:
Piyasa değeri
Defter değeri
442.000
442.000
18.081.054
18.081.154
Eksi: Satın alma bedeli
22.817.025
Şerefiye
4.293.971
2009 yılı içerisinde ilgili varlıkların nihai değerleri belirlenmesi sonucu, provizyonel olarak kayıtlara alınan değerlerde ve şerefiye tutarında bir değişiklik olmamıştır.
6.
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
Banka (vadesi 3 aydan kısa mevduatlar dâhil)
Vadesi bilânço tarihinden önce olan tahsildeki çekler
50.391.956
696.925
7.500.521
2.099.370
Toplam
51.088.881
9.599.891
Vadeli mevduatlar Grup’un acil nakit ihtiyaçlarına bağlı olarak 29-35 gün (31 Aralık 2008 – yok) arasında değişmektedir. Faiz oranları %9,60 - %10,60 (31 Aralık 2008 – yok)
arasında değişmektedir.
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle bloke mevduat bulunmamaktadır.
7.
31 Aralık 2009
Şirket
Mesbaş Mersin Serbest Böl. İşl. A.Ş (Mesbaş)
Batı Akdeniz Liman İşl. A.Ş. (Batı Akdeniz)
Anfaş Antalya Fuar. A.Ş. (Anfaş)
Temsa Araştırma, Geliştirme ve Teknoloji A.Ş.
Pay oranı
(%)
0,41
8,32
0,02
0,00
31 Aralık 2008
Tutar
Pay oranı
(%)
Tutar
52.712
9.258
4.266
7.500
0,41
8,32
0,02
0,00
52.712
9.258
4.266
7.500
73.736
73.736
Satılmaya hazır finansal varlıkların hisseleri borsada işlem görmeyen hisselerden oluştuğundan, gerçeğe uygun değerlerini güvenilir bir şekilde hesaplamak mümkün olmadığı için söz
konusu finansal duran varlıklar (2004 yılı sonuna kadar enflasyona göre düzeltilmiş) maliyet bedelleri ve varsa değer düşük karşılığı düşüldükten sonra bilançoda taşınmaktadır.
8.
Finansal borçlar (net)
Kısa vadeli finansal borçlar
Para birimi ve tutarı
Teminatsız krediler
642.874 TL (****)
48.434.927 TL (***)
20.131.736 ABD Doları (**)
1.261.829 Euro (***)
Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli kısmı 14.638.728 ABD Doları
TL
TL
ABD Doları
Euro
ABD Doları
Uzun vadeli finansal kiralamanın kısa vadeli kısmı 1.033.130 Euro
Euro
Para birimi ve tutarı
Vade
31 Aralık 2009
Bakiye
24 Mayıs 2010
8 Şubat 2010 – 5 Nisan 2010
25 Mayıs 2010
22 Aralık 2010
642.874
48.434.927
30.312.355
2.725.928
22.041.533
20 Aralık 2010
2.231.871
106.389.488
Vade
31 Aralık 2008
Bakiye
540.182 TL (****)
50.291.773 ABD Doları (*)
55.719.657 ABD Doları (**)
1.003.504 Euro (**)
Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli kısmı 15.423.945 ABD Doları
TL
ABD Doları
ABD Doları
Euro
ABD Doları
31 Mart 2009 – 14 Ekim 2009
31 Mart 2009 – 14 Ekim 2009
17 Mart 2009
22 Aralık 2009
540.182
76.056.249
84.264.838
2.148.301
23.325.634
186.335.204
(*)
(**)
(***)
(****)
Faiz ve anapara ödemeleri sırasıyla 3 ve 6 ayda bir yapılacaktır.
Faiz ve anapara ödemeleri 6 ayda bir yapılacaktır.
Geçici amaçla kullanılan faizsiz kısa vadeli krediler.
8.
Finansal borçlar (net) (devamı)
Uzun vadeli finansal borçlar
Vade
14.157.513 ABD Doları (**)
2.221.545 ABD Doları (*)
Eksi – kısa vadeli kısım (14.638.728 ABD Doları)
31 Aralık 2009
Bakiye
22 Aralık 2010
31 Aralık 2014
21.316.967
3.344.981
(22.041.533)
20 Kasım 2012
5.878.503
(2.231.871)
6.267.047
Finansal kiralama
2.721.151 Euro
Eksi – kısa vadeli kısım (1.033.130 Euro)
Vade
31 Aralık 2008
Bakiye
22 Aralık 2010
31 Aralık 2014
43.216.273
4.376.606
28.576.520 ABD Doları (**)
2.894.006 ABD Doları (*)
Eksi – kısa vadeli kısım (15.423.945 ABD Doları)
(23.325.634)
24.267.245
(*)
(**)
Faiz ve anapara ödemeleri sırasıyla 3 ve 6 ayda bir yapılacaktır.
Uzun vadeli kredilerin geri ödeme planlarının dökümü aşağıdaki gibidir
2009
2010
2011
2012
2013 ve sonrası
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
24.273.404
2.846.671
2.249.093
1.171.283
23.325.634
21.664.865
2.602.380
-
30.540.451
47.592.879
Finansal kiralama taahhütleri
31 Aralık 2009 tarihi itibari ile Grup transmikser alımıyla ilgili olarak bir kiralama sözleşmesi imzalamıştır. Finansal kiralama sözleşmesi kapsamındaki kira ödemeleri 19 Kasım 2009’ dan
başlayarak 20 Kasım 2012 tarihine kadar eşit taksitlerle yapılacaktır.
8.
Finansal borçlar (net) (devamı)
Finansal kiralama taahhütlerinin ödeme planı aşağıdaki gibidir:
Finansal kiralama taahhütleri
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
Bir yıl içerisinde
Bir-beş yıl arasında
2.467.447
3.818.130
-
Toplam finansal kiralama işlemlerinden borçlar
6.285.577
-
Faiz
(407.074)
-
Toplam finansal kiralama işlemlerinden oluşan borcun bugünkü değeri
5.878.503
-
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
73.760.776
31.045.823
(1.668.784)
51.793.543
65.238.436
(1.553.280)
103.137.815
115.478.699
9.
Ticari alacaklar ve borçlar (net)
Kısa vadeli diğer ticari alacaklar
Ticari alacaklar, net
Vadeli çekler ve alacak senetleri, net
Eksi: Şüpheli alacak karşılığı
Ticari alacakların tahsil süresi ürün niteliğine ve müşteri ile yapılan sözleşmelere bağlı olarak değişmekte olup, ortalama 65 gündür (31 Aralık 2008 – 60 gün). Senetlerin ve vadeli
çeklerin ortalama vadesi 30 gündür (31 Aralık 2008 – 30 gün). Etkin faiz oranları TL için %7,69, ABD Doları için %0,43 ve Euro için %0,94 (2008 – TL: %15,50, ABD Doları: %2,00,
Euro: %3,06)’dır.
31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle şüpheli alacak karşılığının hareketi aşağıda sunulmuştur:
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
1 Ocak bakiyesi
Cari dönem şüpheli alacak karşılık gideri
1.553.280
115.504
834.596
718.684
31 Aralık bakiyesi
1.668.784
1.553.280
Grup’un 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihleri itibariyle vadesi gelen alacaklarından karşılık ayrılmayan kısımlarla ilgili yaşlandırma tablosu aşağıdaki gibidir:
Vadesi geçmiş ama şüpheli alacak karşılığı ayrılmayan alacaklar
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
Vadesi
gelmemiş
alacak
1 aya kadar
1-2 ay
2-3 ay
3 ay ve üzeri
Toplam
96.335.462
103.119.237
4.053.292
6.397.971
1.064.601
2.023.097
158.400
1.148.935
1.081.953
2.380.312
102.693.708
115.069.552
9.
Ticari alacaklar ve borçlar (net) (devamı)
Teminat mektupları
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle müşteriler ve satıcılardan alınan teminatlar/ipotekler aşağıdaki gibidir:
Alınan teminat mektupları
Alınan ipotekler
Alınan çek senet
Alınan çek senet
Alınan çek senet
Alınan hazine bonosu
Rehin işlemi
Para birimi
Orijinal tutar
31 Aralık 2009
TL karşılığı
Euro
ABD Doları
TL
TL
TL
Euro
ABD Doları
TL
TL
5.875.003
1.514.500
72.535.160
42.790.025
19.789.344
192.400
55.424
520.910
6.262.778
12.691.769
2.280.383
72.535.160
42.790.025
19.789.344
415.642
83.452
520.910
6.262.778
Alınan teminatlar toplamı
b)
Orijinal tutar
31 Aralık 2008
TL karşılığı
6.641.925
2.410.500
87.064.217
44.574.658
21.288.415
192.400
55.424
14.219.033
3.645.399
87.064.217
44.574.658
21.288.415
411.890
83.818
3.114.400
3.114.400
157.369.463
174.401.830
Kısa vadeli diğer ticari borçlar
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle Grup’un, sırasıyla, 45.553.655 TL ve 41.067.166 TL ticari borcu bulunmaktadır. Ticari borçların ortalama süresi 40 gündür (31
Aralık 2008 – 40 gün). İndirgenmiş maliyet bedeli bulunurken kullanılan faiz oranları TL için %7,69, ABD Doları için %0,43 ve Euro için %0,94’dir (31 Aralık 2008 – TL: %15,50, ABD
Doları: %2,00, Euro: %3,06).
10.
Diğer alacaklar ve diğer borçlar (net)
a)
Diğer kısa ve uzun vadeli alacaklar
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle Grup’un kısa vadeli diğer alacakları sırasıyla 1.594.814 TL ve 1.006.169 TL’dir ve ağırlıklı olarak personelden alacaklardan
oluşmaktadır.
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle Grup’un uzun vadeli diğer alacakları sırasıyla 768.485 TL ve 686.465 TL’dir ve ağırlıklı olarak kamu kuruluşlarına verilen
depozitolardan oluşmaktadır.
b)
Kısa vadeli diğer borçlar
Müşterilerden alınan avanslar
Ödenecek vergi, resim ve harçlar
Ödenecek SSK primleri
Ortaklara borçlar (Not: 28)
Personele borçlar
Diğer borçlar
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
1.275.039
2.036.941
1.006.616
492.657
378.125
51.928
2.440.400
1.170.932
935.312
457.054
640.073
402.950
5.241.306
6.046.721
11.
Stoklar
Hammadde stokları
Yarı mamul stokları
Mamul stokları
Yoldaki mallar
Stok değer düşüklüğü karşılığı (Not 24)
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
40.405.363
12.982.768
9.009.285
2.107.650
(1.111.219)
55.473.063
34.438.563
13.216.251
2.594.796
-
63.393.847
105.722.673
12.
İştirakler
31 Aralık 2008
(Yeniden
31 Aralık 2009
Şirket
Ana faaliyet alanı
Exsa
İthalat ihracat ve dahili ticaret
31 Aralık 2007
(Yeniden
Etkin
sahiplik
oranı (%)
Defter
değeri
Etkin
sahiplik
oranı (%)
Defter
değeri
Etkin
sahiplik
oranı (%)
Defter
değeri
32,875
320.074.928
32,875
206.761.505
32,875
295.812.318
320.074.928
206.761.505
295.834.497
Özsermayeden pay alma yöntemiyle muhasebeleştirilmiş olan Exsa’nın 31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle Gruba düşen etkin sahiplik oranı ile hesaplanmış varlıkları,
yükümlülükleri ve net karı aşağıdaki gibidir (tutarlar %32,875 iştirak oranı ile çarpılmıştır):
Varlıklar
(Yeniden
(Yeniden
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
31 Aralık 2007
322.066.680
215.615.484
340.914.280
Yükümlülükler
(1.991.752)
(8.853.979)
(45.101.962)
Değer artış/(azalış) farkları, net (*)
66.613.728
(50.170.239)
47.666.858
Net kar
4.222.209
8.786.284
94.723.422
Satışlar
1.659.962
13.280.043
36.473.945
(*)
Özsermaye hesabında gösterilmiştir.
Exsa, 28 Şubat 2008 tarihinde ilişkili taraflarından Gıdasa Sabancı Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş.’den (“Gıdasa”) “Sabancı’dan” ve “Sakıp Ağa” markalarını 12.000.000 TL bedelle
satın almıştır. Exsa yönetimi, 31 Aralık 2008 tarihli mali tabloların hazırlanması sürecinde bu varlıklara ilişkin olarak bir değerlendirme yapmış ve bunun sonucunda, Exsa’nın mevcut
ticari yapısında stratejik olarak değişiklikler olmasını göz önünde bulundurarak, bu markaların halihazırda kullanılamayabileceği kanaatiyle ve ihtiyatlılık prensibinin de dikkate alınması
gerekliliği düşüncesiyle söz konusu tutarın cari dönem gelir tablosunda gider yazılarak muhasebeleştirilmesine karar vermiştir. 3 Mart 2008 tarihi itibariyle Gıdasa grup dışına satılmış ve
ilişkili taraf olmaktan çıkmıştır.
Maddi duran varlıklar (net)
Net defter değeri
Birikmiş amortisman
Maliyet
31 Aralık 2009
31 Aralık 2009 net
37.071.659
13.435.513
35.032.153
(21.596.640)
-
13.435.513
37.071.659
37.071.659
-
-
-
Sabit kıymet değer düşüklüğü
Dönem amortisman gideri
(1.543.119)
809.802
-
Transferler
75.567
(64.981)
37.045
-
1.181
14.157.063
-
37.034.614
Yeraltı ve
yerüstü
düzenleri
Satışlar/çıkışlar, net
Alımlar
Yabancı para çevrim farkı
31 Aralık 2008, net
Arazi
ve arsalar
108.225.456
(78.197.020)
186.422.476
108.225.456
(4.658.138)
-
4.336.726
(240.910)
460.590
153.573
108.173.615
Binalar
Makine
ve cihazlar
212.567.700
(574.047.369)
786.615.069
212.567.700
(17.164.183)
(668.029)
7.222.292
(753.721)
1.086.484
33.757
222.811.100
31 Aralık 2009 tarihi itibariyle sona eren hesap dönemine ilişkin olarak maddi varlıklar, net hareket tablosu aşağıda sunulmuştur:
13.
27.478.496
(66.019.214)
93.497.710
27.478.496
(4.997.561)
-
2.163.556
(48.194)
7.835.290
1.389
22.524.016
Taşıtlar
2.571.000
(6.300.559)
8.871.559
2.571.000
(618.518)
-
123.119
(5.751)
265.549
3.408
2.803.193
Demirbaşlar
129.082
(717.433)
846.515
129.082
(90.387)
-
-
-
76.313
(47)
143.203
Diğer maddi
duran varlıklar
1.157.566
(1.049.816)
2.207.382
1.157.566
(376.689)
-
13.138
(2.243)
30.000
-
1.493.360
Özel
maliyetler
33.766.295
-
33.766.295
33.766.295
-
-
(14.668.633)
-
20.953.808
(29.396)
27.510.516
Yapılmakta
olan yatırımlar
436.402.767
(747.928.051)
1.184.330.818
436.402.767
(29.448.595)
(668.029)
-
(1.115.800)
30.820.646
163.865
436.650.680
Toplam
Maddi duran varlıklar (net) (devamı)
37.034.614
14.157.063
(20.205.751)
34.362.814
14.157.063
20.004
503.011
(186.274)
1.777.335
(1.443.257)
-
13.486.244
Yeraltı ve
yerüstü
düzenleri
108.173.615
(73.703.173)
181.876.788
108.173.615
1.695.084
128.739
115.147
(286.000)
690.456
(5.182.627)
5.897.093
105.115.723
Binalar
222.811.100
(560.718.929)
783.530.029
222.811.100
2.908.222
(57.598)
3.304.144
(384.411)
3.006.326
(31.024.918)
591.149
244.468.186
Makine
ve cihazlar
22.524.016
(61.493.248)
84.017.264
22.524.016
8.113.274
10.017
120.167
(164.883)
9.682.511
(9.986.725)
131.539
14.618.116
Taşıtlar
2.803.193
(6.784.953)
9.588.146
2.803.193
748.918
10.969
296.955
(1.237)
544.115
(925.766)
119.864
2.009.375
Demirbaşlar
31 Aralık 2009 tarihi itibari ile finansal kiralama yoluyla alınan maddi duran varlıkların maliyet tutarı 6.622.239 TL birikmiş amortismanı 157.672 TL dir. (2008 yoktur)
143.203
(626.728)
769.931
143.203
(38.729)
126.172
(71.820)
(93.327)
-
220.907
Diğer maddi
duran varlıklar
31 Aralık 2009 tarihi itibariyle halen kullanımda olan ancak tamamen amortismanı bitmiş maddi ve maddi olmayan varlıkların maliyet değeri 497.431.207 TL’dir (31 Aralık 2008 – 482.763.932 TL).
Grup’un, 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle 6.946.361 TL tutarındaki maddi varlıkları hariç (31 Aralık 2008 – 6.728.749), maddi duran varlıklar üzerinde ipotek veya rehin bulunmamaktadır.
Net defter değeri
Birikmiş amortisman
Maliyet
37.034.614
37.034.614
31 Aralık 2008
4.615.556
(326.639)
788.937
(140.000)
-
-
32.096.760
Cari dönem şirket alımından girişler, net (Not 5) (Bilecik Hazır
Beton Tesisi)
Yabancı para çevrim farkı
Alımlar
Satışlar/çıkışlar, net
Transferler
Dönem amortisman gideri
Cari dönem şirket alımından girişler, net (Regent)
Arazi
ve arsalar
31 Aralık 2008 tarihi itibariyle sona eren hesap dönemine ilişkin olarak maddi varlıklar, net hareket tablosu aşağıda sunulmuştur:
13.
1.493.360
(684.346)
2.177.706
1.493.360
40.890
272.122
(400.998)
-
1.581.346
Özel
maliyetler
27.510.516
-
27.510.516
27.510.516
3.110
40.858.951
(15.901.045)
-
-
2.549.500
Yapılmakta
olan
yatırımlar
436.650.680
(724.217.128)
1.160.867.808
436.650.680
18.081.054
(250.127)
46.154.374
(1.162.805)
(49.057.618)
6.739.645
416.146.157
Toplam
14.
Maddi olmayan duran varlıklar (Net)
Maden
hakları
Diğer maddi
olmayan duran
varlıklar
Toplam
Cari dönem itfa payı
Alımlar
19.250.228
(1.243.834)
645.222
1.927
(922)
-
19.252.155
(1.244.756)
645.222
18.651.616
1.005
18.652.621
31 Aralık 2009
Maliyet
Birikmiş itfa payı
23.404.112
(4.752.496)
33.185
(32.180)
23.437.297
(4.784.676)
Net defter değeri
18.651.616
1.005
18.652.621
Maden
hakları
Diğer maddi
olmayan duran
varlıklar
Toplam
Cari dönem itfa payı
20.388.172
(1.137.944)
8.068
(6.141)
20.396.240
(1.144.085)
19.250.228
1.927
19.252.155
Maliyet
Birikmiş itfa payı
22.758.890
(3.508.662)
33.185
(31.258)
22.792.075
(3.539.920)
Net defter değeri
19.250.228
1.927
19.252.155
31 Aralık 2008
Maddi olmayan varlıklar içerisindeki maden hakları, yıl içerisinde tüketilen rezervin toplam rezerve oranı esas alınarak itfaya tabi tutulmaktadır. Kalan itfa payı süresi geriye kalan
rezervlerin tüketilme süresine bağlıdır.
15.
Şerefiye
Grup’un 31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle 2005 yılında satın aldığı Standart Çimento ile ilgili olarak mali tablolarında taşıdığı şerefiye tutarı 132.140.806 TL’dir.
275.431 TL (31 Aralık 2008 – 276.638 TL) tutarındaki şerefiye ise Çimsa Cement’in alımı ile ilgilidir. Geriye kalan 4.293.971 TL (31 Aralık 2008 – 4.293.971 TL) tutarındaki
şerefiye ise Bilecik Hazır Beton Tesisleri’nin 31 Temmuz 2008 tarihinde alınması ile ilgilidir.
Grup, 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle Şerefiye hesabı üzerinde ilgili olduğu nakit üreten birimin kullanımdaki değerine dayalı bir değer düşüklüğü analizi yapmış, bu çalışma sonucunda
bir karşılık ayırmaya gerek görmemiştir. Bu analiz içerisinde Grup’un; 2018 yılına kadar onaylanmış finansal bütçeler üzerinde indirgenmiş nakit akım tahminini TL cinsinden yaparken
kullandığı başlıca varsayımlar, ağırlıklı ortalama sermaye maliyetini %13 alarak, satış fiyatı ve maliyetleri %7 artırarak test edilmesidir.
15.
Şerefiye (devamı)
Kıbrıs’ta yerleşik olan Çimsa Cement ile ilgili şerefiye tutarının hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
Şerefiye
1 Ocak itibariyle
Çevrim farkı
16.
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
276.638
(1.207)
213.053
63.585
275.431
276.638
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
1.639.038
1.718.053
4.223
1.577.133
1.182.274
127.535
3.361.314
2.886.942
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
1.532.210
315.273
1.171.000
331.444
1.847.483
1.502.444
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
1.577.133
(204.685)
266.590
1.309.041
(104.794)
372.886
1.639.038
1.577.133
Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlülükler
Kısa vadeli borç karşılıkları
Kullanılmayan izin ücreti karşılığı
Diğer
Uzun vadeli borç karşılıkları
Maden sahası rehabilitasyon gideri karşılığı
Kıdem teşvik prim karşılığı
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibari ile kullanılmayan izin ücreti karşılığının hareketi aşağıda sunulmuştur.
1 Ocak
Ödenen izin ücreti
Dönem içinde giderleştirilen
16.
Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlülükler (devamı)
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibari ile dava karşılığının hareketi aşağıda sunulmuştur.
1 Ocak
Ödenen dava tutarı
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
1.182.274
(687.088)
1.222.867
341.607
(400.705)
1.241.372
1.718.053
1.182.274
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
1.171.000
361.210
535.000
636.000
1.532.210
1.171.000
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibari ile maden sahası rehabilitasyon gideri karşılığının hareketi aşağıda sunulmuştur.
1 Ocak
Çevre ve toprak koruma ve arazi kullanım kanunlarına göre doğabilecek muhtemel yükümlülükler
Çevre koruma ile ilgili mevzuat uyarınca, Grup’un maden çıkarma, çimento üretimi gibi faaliyetleri ile ilgili yükümlülükleri bulunmaktadır. İşbu mevzuat dolayısıyla doğan tüm vergi, harç
ve emisyon ücreti vb. yükümlülükler, Grup tarafından yerine getirilmektedir. Söz konusu mevzuat, maden ocaklarının terk edilmesi sırasında ortaya çıkabilecek, toprağı kirletici ve bozucu
olumsuzlukların giderilmesi sırasında gerekli maliyetler hakkında düzenleme içermektedir. Bunun sonucunda Grup, işletmekte olduğu maden sahalarına ilişkin olarak mevzuatın gereklerini
karşılayacağını düşündüğü doğaya kazandırma planlarının tahmini maliyetini hesaplayarak, bu maliyetin 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle açılmış arazinin yüzölçümüne karşılık gelen
1.532.210 TL’lik kısmını anılan tarih itibariyle maden sahalarını doğaya kazandırma karşılığı olarak kayıtlarına alarak, ‘Uzun Vadeli Borç Karşılıkları’ kalemi içerisinde göstermiştir.
Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlülükler (devamı)
16.
Teminat mektupları
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibari ile ağırlıklı olarak satıcılara verilmiş olan teminatların pozisyonuna ilişkin tablolar aşağıdaki gibidir:
2009
2008
29.776.400
14.907.543
-
-
A.
Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu teminat/rehin/ipotek’lerin(TRİ) toplam tutarı
B.
Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
C.
Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer 3.kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
-
-
D.
Diğer verilen TRİ’lerin toplam tutarı
-
-
i.
Ana ortak rehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
-
-
ii.
B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer Grup şirketleri lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
-
-
iii.
C maddesi kapsamına girmeyen 3.kişiler lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
-
-
29.776.400
14.907.543
Toplam
Davalar
-
Şirket’in 2000-2003 arası yılları kapsayan vergi incelemeleri sonucunda gelirler kontrolörü raporuna istinaden Vergi Dairesi tarafından düzenlenen 9.966.409 TL vergi ve
13.197.890 TL vergi cezası olmak üzere toplam 23.164.298 TL tutarında vergi/ceza ihbarnamesi 11 Temmuz 2006 tarihinde Şirket’e tebliğ edilmiştir. Gelirler kontrolörü
raporunda 1999 yılında Akbank’tan kullanılan kredilerin kur farkı ve faizlerinin giderleştirilmesi ve Exsa’da olan alacaklar için faiz hesaplanmaması eleştiri konusu edilmiştir.
Şirket yönetimi bu vergi ve cezalarının haksız olduğunu ve davaları kazanacağını düşünerek uzlaşma yoluna gitmeyip Mersin Vergi Mahkemesi’nde dava açmıştır. Konsolide
finansal tabloların hazırlanma tarihi itibariyle davalar Şirket lehine sonuçlanmıştır. Vergi dairesi bu kararlara karşı temyiz yoluna başvurmuştur.
-
31 Aralık 2009 tarihi itibariyle Grup aleyhine açılan ve halen devam etmekte olan davaların toplamı yaklaşık 2.548.673 TL’dir (31 Aralık 2008 – 1.856.699 TL). 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle Grup, davaların aleyhine sonuçlanma riski olanlar için, hukuk müşavirlerinin görüşüne göre 1.718.053 TL (31 Aralık 2008 – 1.182.274 TL) karşılık ayırmıştır.
-
Grup’un 31 Aralık 2009 tarihi itibari ile 21.812.941 TL (31 Aralık 2008 – 22.251.184) tutarındaki aktifleri üzerinde ipotek vardır.
17.
Çalışanlara sağlanan faydalar
Grup, Türkiye’deki mevcut iş kanunu gereğince, en az bir yıl hizmet verdikten sonra emeklilik nedeni ile işten ayrılan veya istifa ve kötü hal dışındaki nedenlerle işine son verilen personele
belirli miktarda kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Bu tazminatlar çalışılan her yıl için en fazla 2.365 TL (2008 – 2.173 TL) olmak üzere 1 aylık ücret üzerinden hesaplanmaktadır
(1 Ocak 2010 tarihinden itibaren kıdem tazminatı tavanı 2.427 TL’ye yükseltilmiştir). 31 Aralık 2009 tarihli konsolide finansal tablolarda, bu yükümlülük “Projeksiyon Metodu”
kullanılarak ve profesyonel aktüer tarafından yapılan hesaplamaları baz alarak aktüer metot ve varsayımlar çerçevesinde kayıtlara yansıtılmıştır.
Bilânço tarihleri itibariyle yükümlülüğü hesaplamak için kullanılan temel aktüeryal varsayımlar aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
%11
%12
İskonto oranı
%4,8
%5,4
%11,81
%10,43
Tahmin edilen artış oranı
Personel devir hızı
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle sona eren hesap dönemi içinde kıdem tazminatı karşılığının hareketi aşağıda sunulmuştur:
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
1 Ocak
Ödenen kıdem tazminatı
Faiz gideri (Not 25)
Aktüeryal zarar/(kazanç)
Dönem içinde giderleştirilen tutar, net
7.250.428
(894.731)
797.547
(292.217)
1.392.647
6.632.388
(1.758.067)
795.887
45.544
1.534.676
Dönem sonu
8.253.674
7.250.428
Kıdem tazminatı karşılığı
Grup’un 31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle oluşan ve konsolide mali tablolara yansıtılmayan kümülatif aktüeryal kazançları sırasıyla 51.478 TL ve 462.940 TL olup bu
tutarlar kıdem tazminatı yükümlülüğünün net şimdiki değerinin %10’unu geçmemektedir.
18.
Diğer varlık ve yükümlülükler
a)
Diğer dönen ve duran varlıklar
Diğer cari / dönen varlıklar
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
İhraç kayıtlı satış KDV
40.002.375
27.326.704
İadesi talep edilen KDV
23.213.006
19.676.523
456.012
695.973
Peşin ödenen sigorta giderleri
Satıcılara verilen avanslar
371.909
500.855
İş avansları
278.999
1.045.825
Peşin ödenen vergiler ve fonlar
Diğer çeşitli cari varlıklar
239.761
4.625.418
1.003.087
837.321
65.565.149
54.708.619
18.
Diğer varlık ve yükümlülükler (devamı)
Diğer cari olmayan / duran varlıklar
Verilen sipariş avansları
Peşin ödenen giderler
Diğer
b)
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
1.552.823
470.947
-
1.641.553
1.115.536
29.807
2.023.770
2.786.896
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
39.997.207
23.172.357
1.343.437
431.753
27.321.537
11.502.868
1.400.967
844.356
64.944.754
41.069.728
Diğer kısa vadeli yükümlülükler:
Terkini beklenen KDV
Mahsubu talep edilen vergiler
Alınan avanslar
KDV Kanunu’nun 11/ c maddesine göre, ihraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından aracı ihracatçılara teslim edilen mallara ait KDV tahsil edilmemekte, ihracat KDV ve tecil edilebilir
KDV hesaplarına kaydedilmektedir. Tahsil edilmeyen KDV ilgili dönem KDV beyannamesinde beyan edilmekte, tahakkuk eden KDV tecil edilmekte ve terkin edilecek KDV hesaplarına
kaydedilmektedir. İhracatın gerçekleştiğinin tevsikinden sonra, vergi idaresi tecil edilen KDV için terkin işlemi yapmaktadır. Terkin için düzenlenen düzeltme fişine istinaden ihracat KDV ve
terkin edilecek KDV hesaplarındaki kayıtlar birbirine virman edilerek, tecil edilen vergi kayıtlardan terkin edilmektedir.
19.
Özsermaye
31 Aralık 2009
Adi hisse adedi (onaylanmış ve dolaşımda olan, adet) 1 Kr hisse değeri
13.508.444.200
31 Aralık 2008
13.508.444.200
19.
Özsermaye (devamı)
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle Şirket’in ortaklık yapısı ve ortakların payları aşağıdaki gibidir:
Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş.
Adana Çimento San. ve Tic. A.Ş.
Akçansa Çimento San. ve Tic. A.Ş.
Hacı Ömer Sabancı Vakfı
Diğer ve halka arz
Nominal sermaye toplamı
Enflasyon muhasebesi uygulama etkisi
Toplam
Tutar
31 Aralık 2009
%
Tutar
31 Aralık 2008
%
66.765.209
19.074.226
12.130.560
146.000
36.968.447
49,43
14,12
8,98
0,11
27,36
66.765.209
19.074.226
12.130.560
146.000
36.968.447
49,43
14,12
8,98
0,11
27,36
135.084.442
100,00
135.084.442
100,00
41.741.516
41.741.516
176.825.958
176.825.958
Değer artış/azalış fonları
31 Aralık 2009 tarihi itibariyle değer artış fonları içinde gösterilen 66.613.728 TL (31 Aralık 2008 - 50.170.239 TL finansal varlık değer azalışı) tutarındaki finansal varlıklar değer artış
fonu, özsermaye yöntemiyle konsolidasyona dahil edilmiş olan Exsa’nın satılmaya hazır varlıkları üzerindeki gerçeğe uygun değer farklarından oluşmaktadır.
Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler - geçmiş yıl kar/zararları
Yasal yedekler
Türk Ticaret Kanunu uyarınca yasal yedekler birinci ve ikinci yedek akçelerden oluşmaktadır. Yasal yedekler Şirket’in tarihi ödenmiş sermayesinin %20’sine ulaşıncaya kadar, net
dönem karının %5’i birinci yasal yedekler olarak ayrılmaktadır. İkinci yasal yedek ise, Şirket’in ödenmiş sermayesinin %5’inin üzerindeki tüm kar dağıtımının üzerinden %10 oranında
ayrılmaktadır. Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50’sini geçmedikleri sürece dağıtılamaz, fakat kar yedeklerinin tükendiği noktada zararları kapatmak için
kullanılabilirler.
Halka açık şirketler, temettü dağıtımlarını SPK’nın öngördüğü şekilde aşağıdaki gibi yaparlar:
SPK, 27.01.2010 Tarih ve 02/51 sayılı kararı ile;
Konsolide finansal tablo düzenleme yükümlülüğü bulunan şirketlerin, yasal kayıtlarında bulunan kaynaklarından karşılanabildiği sürece, net dağıtılabilir kar tutarını, SPK’nun, Seri:XI No:29
sayılı Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği çerçevesinde hazırlayıp kamuya ilan edecekleri konsolide finansal tablolarında yer alan net dönem karlarını dikkate
alarak hesaplamalarına, payları borsada işlem gören halka açık anonim ortaklıklar için yapılacak temettü dağıtımı konusunda herhangi bir asgari kar dağıtım zorunluluğu getirilmemesine
karar vermiştir.
Özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları ile olağanüstü yedeklerin kayıtlı değerleri bedelsiz sermaye artırımı; nakit kar dağıtımı ya da zarar mahsubunda kullanılabilecektir. Ancak
özsermaye enflasyon düzeltme farkları, nakit kar dağıtımında kullanılması durumunda kurumlar vergisine tabi olacaktır.
19.
Özsermaye (devamı)
Şirket’in 2009 yılı yasal kayıtlarında bulunan kaynaklardan karşılanabilen dağıtılabilir karı 89.774.014 TL tutarındadır. Ayrıca, kar dağıtımına konu edilebilecek, 40.076.045 TL
dağıtılmamış geçmiş yıl karları, 37.827.636 TL tutarında Kurumlar Vergisinden istisna edilmiş gayrimenkul satış karları olmak üzere toplam 77.903.681 TL tutarında kaynak mevcuttur.
Ancak gayrimenkul satış karları kurumlar vergisi kanununa göre 2012 Yılı sonuna kadar dağıtılamaz. Aksi takdirde ödenmemiş kurumlar vergisi vergi ziyaı cezasıyla birlikte ödenir.
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle, Şirket’in yasal kayıtlarındaki konsolide yasal yedekler, olağanüstü yedekler, birikmiş karlar, hisse senedi ihraç primleri ve diğer
yedekler aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
86.151.121
81.026.017
Diğer Sermaye yedekleri
34.854.007
34.854.007
Olağanüstü yedekler
40.076.045
40.044.115
Enflasyon farkından kaynaklanan birikmiş karlar
68.538.570
68.538.570
30.131
30.131
17.984.358
17.969.598
1 Ocak –
31 Aralık 2009
Yurtiçi satışlar
408.768.660
423.004.621
Yurtdışı satışlar
241.819.799
221.595.738
Yasal yedekler
Hisse senedi ihraç primleri
Özel fonlar
20.
Satışlar ve satışların maliyeti
Satış gelirleri (Net)
268.080
9.495
Diğer indirimler (-)
(32.480.511)
(29.393.958)
Satış iskontoları (-)
(3.451.197)
(4.742.642)
614.924.831
610.473.254
Diğer gelirler
20.
Satışlar ve satışların maliyeti (devamı)
Direkt hammadde ve malzeme giderleri
Direkt işçilik giderleri
İtfa payları ve amortisman giderleri
Diğer üretim giderleri
(66.489.783)
(4.579.021)
(25.466.701)
(295.852.397)
(84.622.718)
(4.425.498)
(45.202.711)
(329.912.545)
Toplam üretim maliyeti
(392.387.902)
(464.163.472)
Yarı mamül değişimi
Dönem başı yarı mamül
Dönem sonu yarı mamül
(21.455.795)
(34.438.563)
12.982.768
15.152.890
(19.285.673)
34.438.563
Mamül değişimi
Dönem başı mamül
Dönem sonu mamül
(4.206.966)
(13.216.251)
9.009.285
6.480.692
(6.735.559)
13.216.251
Satılan ticari malların maliyeti
(15.674.385)
(8.179.588)
(433.725.048)
(450.709.478)
Satışların maliyeti
Toplam
21.
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ve genel yönetim giderleri
Genel yönetim giderleri
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri
Personel giderleri
Danışmanlık giderleri
Amortisman giderleri ve itfa payı
Kıdem tazminatı
Seyahat giderleri
Haberleşme ve ilan gideri
Kira giderleri
Vergi, resim ve harçlar
Bakım onarım giderleri
Diğer çeşitli giderler
1 Ocak –
31 Aralık 2009
1 Ocak –
31 Aralık 2008
(29.788.200)
(5.820.137)
(25.996.019)
(8.198.826)
(35.608.337)
(34.194.845)
(14.347.933)
(2.138.491)
(1.855.873)
(1.100.430)
(1.106.439)
(729.931)
(542.517)
(507.447)
(120.229)
(7.338.910)
(14.003.634)
(1.844.922)
(1.207.599)
(537.275)
(1.178.993)
(930.642)
(522.676)
(333.493)
(177.103)
(5.259.682)
(29.788.200)
(25.996.019)
21.
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ve genel yönetim giderleri (devamı)
1 Ocak –
31 Aralık 2009
1 Ocak –
31 Aralık 2008
(3.106.571)
(355.096)
(326.406)
(162.021)
(139.847)
(114.313)
(109.874)
(1.506.009)
(3.001.413)
(1.782.781)
(237.370)
(272.203)
(141.726)
(182.157)
(320.234)
(2.260.942)
(5.820.137)
(8.198.826)
1 Ocak –
31 Aralık 2009
1 Ocak –
31 Aralık 2008
(159.582)
(25.301)
-
(184.883)
-
1 Ocak –
31 Aralık 2009
1 Ocak –
31 Aralık 2008
Üretim maliyetleri
Diğer faaliyet giderleri
24.390.609
3.125.357
1.777.453
155.176
44.159.210
3.462.756
1.169.733
265.919
Toplam amortisman giderleri (Not 13)
29.448.595
49.057.618
Üretim maliyetleri
Diğer faaliyet giderleri
1.076.092
83.399
78.420
6.845
1.043.501
56.434
37.866
6.284
Toplam itfa payı (Not 14)
1.244.756
1.144.085
Personel giderleri
Maaş ve ücretler
Kıdem tazminatı karşılık gideri
SSK primleri
42.577.184
1.897.977
4.047.860
37.235.088
2.376.107
4.435.241
48.523.021
44.046.436
Personel giderleri
Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler
Seyahat giderleri
Amortisman giderleri ve itfa payı
Kira gideri
Sigorta gideri
Danışmanlık giderleri
Diğer çeşitli giderler
22.
Personel giderleri
Danışmanlık Giderleri
23.
Niteliklerine göre giderler
Amortisman ve itfa payı giderleri
24.
Diğer faaliyetlerden gelir/(giderler)
1 Ocak –
31 Aralık 2009
1 Ocak –
31 Aralık 2008
5.058.684
3.297.219
320.140
136.775
35.420
4.510.919
4.285.278
907.965
1.341.980
659.387
811.014
3.500.217
13.359.157
11.505.841
Diğer faaliyet gelirleri
Atık imha ve uçucu kül geliri
Dava gelirleri (*)
Mobil tesis geliri
Kıdem teşvik primi hesabındaki tahmin değişikliklerin etkisi
Sabit kıymet satış karı
Önceki dönem gelir ve karlar
Diğer
(*) Petrokok ithalatında devlete ödenen maden fonunun yasal olmadığı gerekçesiyle 2003 yılında Şirket tarafından açılan dava lehte sonuçlanmış ve ilgili tutar tahsil edilmiştir.
1 Ocak –
31 Aralık 2009
1 Ocak –
31 Aralık 2008
(6.204.318)
(3.326.407)
(1.198.389)
(1.111.219)
(731.878)
(668.029)
(361.210)
(203.104)
(6.375.282)
(5.908.171)
(124.838)
(1.738.327)
(1.555.033)
(636.000)
(155.925)
(5.423.861)
(20.179.836)
(15.542.155)
1 Ocak –
31 Aralık 2009
1 Ocak –
31 Aralık 2008
Kur farkı geliri
Faiz gelirleri
Vade farkı gelirleri
Diğer finansal gelirler
45.788.249
1.583.455
1.385.286
11.239
45.551.241
2.997.865
4.381.718
2.616
Toplam finansal gelirler
48.768.229
52.933.440
Kur farkı gideri
Faiz giderleri
Kıdem tazminatı yükümlülüğü faiz gideri
Diğer finansal giderler
(47.369.533)
(9.984.579)
(797.547)
(188.986)
(80.619.520)
(9.392.933)
(795.887)
(226.897)
Toplam finansal giderler
(58.340.645)
(91.035.237)
Diğer faaliyet giderleri (-)
Çalışmayan kısım giderleri
Yardım ve teberrular
Diğer vergi ve harçlar
Stok değer düşüklüğü karşılığı (Not 11)
Karşılık giderleri
Sabit kıymet değer düşüklüğü karşılığı (Not 13)
Maden sahaları rehabilitasyonu gideri
Sabit kıymet satış zararı
Diğer
25.
Finansal gelirler / (giderler)
26.
Vergi varlık ve yükümlülükleri
Genel bilgi
Grup faaliyetlerini sürdürdüğü ülkelerin vergi yönetmelik ve kanunları dâhilinde vergilendirilmeye tabidir.
Türkiye’de, kurumlar vergisi oranı %20’dir. Kurumlar vergisi, ilgili olduğu hesap döneminin sonunu takip eden dördüncü ayın yirmi beşinci günü akşamına kadar beyan edilmekte ve ilgili
ayın sonuna kadar tek taksitte ödenmektedir. Vergi mevzuatı uyarınca üçer aylık dönemler itibariyle oluşan kazançlar üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplanarak ödenmekte ve bu
şekilde ödenen tutarlar yıllık kazanç üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilmektedir.
Türkiye’de vergi mevzuatı, ana ve bağlı ortaklıklarının konsolide vergi beyannamesi doldurmasına izin vermemektedir. Bu yüzden finansal tablolara yansıtılan vergi karşılığı, şirket bazında
ayrı ayrı hesaplanmıştır.
Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönemin kurumlar vergisi matrahından indirilebilir. Beyanlar ve ilgili muhasebe
kayıtları vergi dairesince beş yıl içerisinde incelenebilmekte ve vergi hesapları revize edilebilmektedir. Grup’un 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle taşınan mali zararı yoktur.
Türkiye’de mukim anonim şirketlerden, kurumlar vergisi ve gelir vergisinden sorumlu olmayanlar ve muaf tutulanlar haricindekilere yapılanlarla Türkiye’de mukim olan ve olmayan gerçek
kişilere ve Türkiye’de mukim olmayan tüzel kişilere yapılan temettü ödemeleri %15 gelir vergisine tabidir. Türkiye’de mukim anonim şirketlerden yine Türkiye’de mukim anonim şirketlere
yapılan temettü ödemeleri gelir vergisine tabi değildir, Ayrıca karın dağıtılmaması veya sermayeye eklenmesi durumunda gelir vergisi hesaplanmamaktadır.
Şirket’in Kasım 2007’de yayımlanan “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğ” (Seri no:1) kapsamında gerekli olan raporlamaları, kurumlar vergisi
beyannamesi verilmesi süresine kadar hazırlaması gerekmektedir. Şirket söz konusu raporlama üzerindeki çalışmalarını tamamlayıp gerekli beyanlarını yapmıştır.
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle ödenecek gelir vergisi aşağıda özetlenmiştir:
Cari yıl kurumlar vergisi
Dönem içinde peşin ödenen vergi
Dönem karı vergi (yükümlülüğü) / varlığı
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
(20.802.579)
15.982.370
(15.657.129)
20.151.362
(4.820.209)
4.494.233
Peşin ödenen vergi ve fonlar (Not 18)
Dönem karı vergi yükümlülüğü
239.761
(5.059.970)
4.625.418
Dönem karı vergi (yükümlülüğü) / varlığı
(4.820.209)
4.494.233
(131.185)
26.
Vergi varlık ve yükümlülükleri (devamı)
Vergi giderlerinin ana bileşenleri aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
Konsolide gelir tablosu
Cari dönem kurumlar vergisi
Ertelenmiş vergi gideri
20.802.579
4.300.321
15.657.129
55.861
Konsolide gelir tablosuna yansıtılan toplam vergi gideri
25.102.900
15.712.990
Ertelenen vergi varlıkları ve yükümlülükleri
Grup’un 31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle ertelenen vergi varlıklarının ve yükümlülüklerinin detayı aşağıdaki gibidir:
31 Aralık
2009
Maddi duran varlıklar üzerindeki geçici farklar
Maddi olmayan duran varlıklar üzerindeki geçici farklar
Şerefiye
Stoklar
Kıdem tazminatı karşılıkları
Kıdem teşvik primi karşılığı
Alacak, borç ve kredilerin indirgenmiş değerlerinden taşınması
Kullanılmamış izin ücreti karşılığı
Şüpheli alacak karşılığı
Maden sahaları rehabilitasyonu gider karşılığı
Diğer
Ertelenmiş
vergi varlıkları
31 Aralık
2008
Ertelenmiş
vergi yükümlülükleri
31 Aralık
31 Aralık
2008
2009
31 Aralık
2009
Net
31 Aralık
2008
4.083.377
255.899
1.650.735
63.055
59.711
327.808
282.289
306.442
88.039
6.451.893
1.450.086
66.289
269.003
315.427
14.548
175.133
234.200
(112.175)
(2.494.474)
(24.074.045)
(33.456)
-
(112.175)
(3.849.822)
(19.156.181)
(1.128.236)
(26.639)
-
3.971.202
(2.494.474)
(24.074.045)
255.899
1.650.735
63.055
26.255
327.808
282.289
306.442
88.039
6.339.718
(3.849.822)
(19.156.181)
(1.128.236)
1.450.086
66.289
242.364
315.427
14.548
175.133
234.200
7.117.355
8.976.579
(26.714.150)
(24.273.053)
(19.596.795)
(15.296.474)
Net ertelenmiş vergi yükümlülükleri hareket tablosu aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
1 Ocak bakiyesi
Gelir tablosuna kaydedilen ertelenmiş vergi gideri
15.296.474
4.300.321
15.240.613
55.861
Net bakiye
19.596.795
15.296.474
Vergi öncesi kar’a yasal vergi oranı uygulanıp bulunan kurumlar vergisi gideri ile 31 Aralık 2009 ve 2008 tarihlerinde sona eren dönemlere ait konsolide gelir tablosunda gösterilen
kurumlar vergisi gideri arasındaki mutabakat:
Sürdürülen faaliyetlerden vergi öncesi kar
Geçerli olan yasal kurumlar vergisi oranı %20 üzerinden vergi
Vergiden istisna gelirlerin etkisi
Özkaynak yöntemiyle değerlenen iştirakten gelen karın etkisi
Kanunen kabul edilmeyen giderlerin etkisi
Diğer
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
133.235.667
(26.647.135)
469.847
844.442
(269.525)
499.471
(25.102.900)
92.217.104
(18.443.421)
1.446.074
1.757.257
(175.990)
(296.910)
(15.712.990)
Grup’un bağlı ortaklık ve iş ortaklıklarındaki hisseler ile ilgili olarak ertelenmiş vergi borcu henüz muhasebeleştirilmemiş geçici farkların toplam tutarı 1.373.033 TL’dir. 
27.
Hisse başına kazanç
Hisse başına kar, net karın, raporlama boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesiyle bulunmaktadır.
Hisse başına kar:
31 Aralık 2009
Sürdürülen faaliyetlerden net dönem karı
Nominal değeri 1 Kr’den ortalama hisse adedi
Devam eden faaliyetlerden hisse başına kar
108.132.777
13.508.444.200
0,0080
31 Aralık 2008
76.504.114
13.508.444.200
0,0057
Dağıtılan hisse başına kar payı:
31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihlerinde sona eren dönemlerde dağıtılan hisse başına temettü tutarları aşağıdaki gibidir:
Dağıtılan temettü tutarı
Ağırlıklı Ortalama Hisse Sayısı
Hisse başına dağıtılan temettü (Kr)
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
58.005.260
149.943.731
13.508.444.200
0,0043
13.508.444.200
0,0111
Finansal tabloların hazırlandığı tarih itibariyle ve bu konsolide finansal tabloların tamamlanmasından önce, çıkarılan veya çıkarılacak olan adi hisse senetleri yoktur.
28.
İlişkili taraf açıklamaları
Bir şirketin ilişkili şirket olarak tanımlanması, şirketlerden birinin diğeri üzerinde kontrol gücüne sahip olması veya ilgili şirketin finansal ve idari kararlarını oluşturmasında önemli bir etkisi
olmasına bağlı olarak belirlenmektedir. Grup, Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş. tarafından kontrol edilmektedir. Konsolide finansal tablolar için müşterek yönetime tabi ortaklık CSN’nin
diğer ortağı ve Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş. hissedar şirketleri ve finansal varlıklar ve onların iştirakleri ve bağlı ortaklıkları ile diğer Sabancı Grubu şirketlerinin bakiyeleri ayrı kalemler
olarak gösterilmiş ve bu şirketler ve Grup’un üst düzey yöneticileri ilişkili şirketler olarak adlandırılmıştır.
28.
İlişkili taraf açıklamaları (devamı)
Şirket, faaliyetleri esnasında ilişkili taraflarla çeşitli işlemler yapmaktadır. 31 Aralık 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibariyle ilişkili kuruluşların bakiyeleri ile 31 Aralık 2009 ve 2008
tarihlerinde sona eren dönemlere ait bu kuruluşlarla yapılan işlem tutarları ve bakiyeleri ana hatlarıyla şöyledir:
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
246.588
2.173.125
9.743
4.760
2.390
(1.965)
(18.365)
254.366
2.161.910
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
Ortaklar
Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Akçansa)
Hacı Ömer Sabancı Holding
578.374
927
2.447
68.723
Diğer
Bimsa Uluslararası İş Bilgi ve Yönetim Sistemleri A.Ş. (Bimsa)
Aksigorta
Enerjisa
Avivasa
Teknosa
Diğer
257.821
21.391
1.802
49.339
23.911
15.984
17.703
6.780
4.529
1.138
949.549
101.320
İlişkili şirketlerden alacaklar (net)
İştirak
Exsa
Diğer (1)
Karçimsa
Diğer
İlişkili şirketlerden alacakların reeskontu (-)
(1) Şirket’in nihai hissedarı olan Sabancı Holding’e ait şirketler
İlişkili şirketlere borçlar (net)
Ortaklara borçlar (*) (Not:10-b )
492.657
457.054
492.657
457.054
28.
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
43.968.189
3.311.862
43.968.189
3.311.862
64.831.263
60.244.486
Banka bakiyeleri - Diğer
Akbank T.A.Ş. (Akbank) (**)
Banka kredileri - Diğer
Akbank
Finansal kiralama - Diğer
Akleasing
5.878.503
(*) 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle bu tutarın tamamı temettü borçlarından oluşmaktadır.
(**) 31 Aralık 2009 tarihi itibari ile 23.000.000 TL vadeli mevduat geri kalan tutar vadesiz mevduattır. 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle tutarın tamamı vadesiz mevduattır.
-
28.
1 Ocak –
31 Aralık 2009
1 Ocak –
31 Aralık 2008
İştirak
Exsa
11.564.119
11.721.840
Ortaklar
Akçansa
1.748.402
2.480.537
12.992
19.836
13.345.349
7.839
170.874
İlişkili şirketlere yapılan satışlar
Diğer
Enerjisa
Diğer
14.381.090
İlişkili şirketlerden yapılan mal ve hizmet alımları
Ortaklar
Akçansa
Sabancı Holding (Çimsa’nın nihai hissedarı)
3.352.658
157.195
48.439
422.068
Diğer
Enerjisa
Aksigorta
Bimsa
Avivasa Emeklilik A.Ş.
Diğer
22.071
2.950.024
997.349
118.403
125.090
28.710.844
2.991.396
360.042
132.106
90.456
7.722.790
32.755.351
1.583.455
2.397.705
1.583.455
2.397.705
3.577.537
4.916.761
3.577.537
4.916.761
İlişkili şirketlerden faiz gelirleri
Akbank
İlişkili şirketler için tahakkuk eden faiz giderleri
Akbank
Üst yönetim kadrosuna yapılan ödemeler
Cari dönemde, Yönetim Kurulu başkan ve üyeleriyle, genel müdür, genel koordinatör, genel müdür yardımcıları gibi üst düzey yöneticilere cari dönemde sağlanan ücret ve benzeri
menfaatler toplamı 3.679.534 TL (31 Aralık 2008 – 3.188.188 TL) olup, ödenen ücretler 3.547.805 TL, Sosyal Sigortalar Kurumu’na ödenen primler 131.729 TL’dir. Üst yönetim
kadrosuna 2009 ve 2008 yıllarında kıdem tazminatı ödemesi yapılmamıştır.
29.
Finansal risk yönetimi ve politikaları
Finansal risk faktörleri
Grup’un başlıca finansal enstrümanları, banka kredileri, nakit ve kısa vadeli mevduatlardan oluşmaktadır. Finansal enstrümanların asıl kullanım amacı Grup operasyonları için fon artırımı
sağlamak ve faiz oranı riskinden korunmaktır. Grup, operasyonlarından direkt olarak kaynaklanan ticari alacaklar ve borçlar gibi çeşitli diğer finansal varlıklara ve yükümlülüklere sahiptir.
Grup’un finansal enstrümanlarından kaynaklanan ana riskler, likidite riski, yabancı para riski, faiz riski ve kredi riskidir. Yönetim kurulu aşağıda özetlendiği şekilde bu riskleri izlemek ve
yönetmek için gerekli prosedürlerden sorumludur.
Yabancı para riski
Yabancı para riski Grup’un elinde ABD Doları ve Euro ve diğer yabancı para varlık ve borçlara sahip olmasından kaynaklanmaktadır.
Grup’un ayrıca yaptığı işlemlerden doğan yabancı para riski vardır. Bu riskler Grup’un işlevsel para birimi dışındaki para birimi cinsinden mal alımı ve satımı yapması ve Grup’un yabancı
para cinsinden banka kredisi kullanmasından kaynaklanmaktadır.
Grup yabancı para cinsiden banka kredisi kullanmasından dolayı oluşan yabancı para riskinden korunmak için yabancı para cinsinden varlıklarını ve borçlarını dengede tutmaktadır.
Aşağıda Grup’un vergi öncesi karının (parasal varlıklar ve yükümlülüklerdeki değişiklikler nedeniyle) ABD doları, Euro ve GBP kurundaki değişime göre pozisyon tablosu sunulmuştur:
31 Aralık 2009
TL karşılığı
(fonksiyonel
para birimi )
1
ABD Doları
EURO
GBP
25.502.298
25.502.298
13.781.017
6.464.769
6.464.769
7.294.500
7.294.500
4.180
4.180
2
Ticari alacaklar
- İlişkili taraflardan ticari alacaklar
- Diğer ticari alacaklar
Diğer alacaklar
Stoklar verilen sipariş avansları
Parasal finansal varlıklar (kasa, banka hesapları dahil)
5.928.094
1.983.925
238.244
3
Dönen varlıklar (1+2)
39.283.315
12.392.863
9.278.425
242.424
4
Ticari borçlar
- İlişkili taraflara borçlar
Alınan avanslar
9.677.994
8.806.473
461.902
409.619
5.255.926
4.715.969
305.430
234.527
813.878
786.795
933
26.150
2.480
2.480
-
5
Kısa Vadeli Finansal borçlar
Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısmı
Diğer finansal yükümlülükler
57.311.687
33.038.284
24.273.403
-
34.770.464
20.131.736
14.638.728
-
2.294.959
1.261.829
1.033.130
-
-
6
Kısa vadeli yükümlülükler (4+5)
66.989.681
40.026.390
3.108.837
2.480
7
8
Ticari borçlar
6.267.047
1.740.330
1.688.021
-
9
Uzun vadeli yükümlülükler (7+8)
6.267.047
1.740.330
1.688.021
-
10
Toplam yükümlülükler (6+9)
73.256.728
41.766.720
4.796.858
2.480
11
12
Net yabancı para varlık, yükümlülük pozisyonu(3-10)
Parasal kalemler net yabancı para varlık/yükümlülük pozisyonu (3-10)
(33.973.413)
(33.973.413)
(29.373.857)
(29.373.857)
4.481.567
4.481.567
239.944
239.944
13
14
İhracat
İthalat
202.490.548
53.836.675
96.011.058
23.051.363
26.342.609
8.854.436
426.402
-
29.
Finansal risk yönetimi ve politikaları (devamı)
31 Aralık 2008
TL karşılığı
(fonksiyonel
1
Ticari alacaklar
- İlişkili taraflardan ticari alacaklar
- Diğer ticari alacaklar
para birimi )
ABD Doları
EURO
GBP
20.680.940
9.493.999
2.949.226
4.181
-
-
-
-
20.680.940
9.493.999
2.949.226
4.181
Diğer alacaklar
-
-
-
-
Stoklar verilen sipariş avansları
-
-
-
-
4.444.562
1.276.684
1.170.615
3.438
7.619
2
Parasal finansal varlıklar (kasa, banka hesapları dahil)
3
Dönen varlıklar (1+2)
25.125.502
10.770.683
4.119.841
Ticari borçlar
21.702.964
5.862.747
5.996.231
-
-
-
-
-
19.399.452
4.506.619
5.878.220
-
366.086
203.481
27.261
-
4
- İlişkili taraflara borçlar
Alınan avanslar
5
-
-
-
1.152.647
90.750
-
185.795.022
121.435.377
1.003.504
-
Kısa Vadeli Finansal borçlar
162.469.388
106.011.431
1.003.504
-
23.325.634
15.423.946
-
-
-
-
-
-
207.497.986
127.298.124
6.999.735
-
Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısmı
Diğer finansal yükümlülükler
6
1.937.426
Kısa vadeli yükümlülükler (4+5)
7
Ticari borçlar
-
-
-
-
8
24.267.245
16.046.581
-
-
9
Uzun vadeli yükümlülükler (7+8)
24.267.245
16.046.581
-
-
10
Toplam yükümlülükler (6+9)
231.765.231
143.344.705
6.999.735
-
11
Net yabancı para varlık, yükümlülük pozisyonu(3-10)
(206.639.729)
(132.574.022)
(2.879.894)
7.619
12
Parasal kalemler net yabancı para varlık/yükümlülük pozisyonu (3-10)
(206.639.729)
(132.574.022)
(2.879.894)
7.619
13
İhracat
165.569.784
60.478.569
33.654.028
910.919
14
İthalat
93.767.341
53.261.930
6.174.946
-
29.
Aşağıdaki tablolarda, TL’deki %10 oranındaki bir değer kaybının, vergi öncesi kar seviyesinde etkisi gösterilmektedir:
31 Aralık 2009 itibari ile
Kar/zarar
Özkaynaklar
Yabancı
paranın değer
kazanması
Yabancı
paranın değer
kaybetmesi
Yabancı
paranın değer
kazanması
Yabancı
paranın değer
kaybetmesi
(4.422.822)
(4.422.822)
4.422.822
4.422.822
-
-
Euro’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde
1- Euro net varlık yükümlülüğü
2- Euro riskinden korunan kısım (-)
3- Euro net etki
968.753
968.753
(968.753)
(968.753)
-
-
Sterlin’in TL karşısında %10 değerlenmesi halinde
1- Sterlin net varlık yükümlülüğü
2- Sterlin riskinden korunan kısım (-)
3- Sterlin net etki
57.327
57.327
(57.327)
(57.327)
-
-
ABD Doları’nın TL karşısında %10 değerlenmesi halinde
1- ABD Doları net varlık yükümlülüğü
2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-)
3- ABD Doları net etki
Kar/zarar
Özkaynaklar
Yabancı
paranın değer
kazanması
Yabancı
paranın değer
kaybetmesi
Yabancı
paranın değer
kazanması
Yabancı
paranın değer
kaybetmesi
(20.049.169)
(20.049.169)
20.049.169
20.049.169
-
-
Euro nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde
1- Euro net varlık yükümlülüğü
2- Euro riskinden korunan kısım (-)
3- Euro net etki
(616.528)
(616.528)
616.528
616.528
-
-
Sterlin’in TL karşısında %10 değerlenmesi halinde
1- Diğer döviz net varlık yükümlülüğü
2- Diğer döviz riskinden korunan kısım (-)
3- Diğer döviz net etki
1.724
1.724
(1.724)
(1.724)
-
-
ABD Doları’nın TL karşısında %10 değerlenmesi halinde
1- ABD Doları net varlık yükümlülüğü
2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-)
3- ABD Doları net etki
Faiz oranı riski
Grup, faiz haddi bulunduran varlık ve yükümlülüklerin tabi olduğu faiz oranlarının değişiminin etkisinden doğan faiz oranı riskine açıktır. Şirket bu riski, faiz oranına duyarlı olan varlık ve
yükümlülüklerini dengelemek suretiyle oluşan doğal tedbirlerle yönetmektedir.
Faiz pozisyonu tablosu aşağıdaki gibidir.
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
Sabit faizli finansal araçlar
76.219.998
82.581.159
Değişken faizli finansal araçlar
36.436.537
127.481.108
29.
Aşağıdaki tabloda faiz oranlarındaki 0,005’lik ilave bir artışın, vergi öncesi kar seviyesinde, değişken faizli krediler üzerindeki etkisi gösterilmektedir.
31 Aralık 2009
Vergi öncesi kar/zarar
31 Aralık 2008
182.183
637.406
182.183
637.406
ABD Doları faizin 0,005 yüksek/düşük gerçekleşmesi ve diğer
tüm değişkenlerin sabit kalması halinde
1- Risk tutarı
2- Riskten korunan kısım (-)
Net etki
Kredi riski
Kredi riski, karşılıklı ilişki içinde olan taraflardan birinin bir finansal araca ilişkin olarak yükümlülüğünü yerine getirememesi sonucu diğer tarafın finansal açıdan zarara uğraması riskidir.
Grup, kredi riskini belli taraflarla yapılan işlemleri sınırlandırarak ve ilişkide bulunduğu tarafların güvenilirliğini sürekli değerlendirerek yönetmeye çalışmaktadır.
Grup kredi riskini, satış faaliyetlerini geniş bir alana yayarak belli bir sektör veya bölgedeki şahıslar veya gruplar üzerinde istenmeyen yoğunlaşmalardan kaçınarak yönetmeye
çalışmaktadır. Grup ayrıca gerekli gördüğü durumlarda müşterilerinden teminat almaktadır. Şirket’in maksimum kredi risk tutarı konsolide finansal tablolarda taşımakta olduğu finansal
varlıkların taşınan değeri kadardır.
Ticari alacaklar
Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi
riski (A+B+C+D+E) (1)
- Azami riskin teminat vs ile güvence altına alınmış kısmı (2)
İlişkili
taraf
Diğer
taraf
254.366
-
Alacaklar
Mevduatlar
Diğer alacaklar
Bankadaki mevduatlar
İlişkili
taraf
Diğer
taraf
İlişkili
taraf
Diğer
taraf
Türev
araçlar
103.137.815
-
1.594.814
43.968.189
7.120.692
-
-
57.459.221
-
-
-
-
-
-
Diğer
A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne
uğramamış finansal varlıkların net defter değeri
155.633
96.335.462
-
1.594.814
43.968.189
7.120.692
-
-
B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan aksi takdirde
vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış
sayılacak finansal varlıkların defter değeri
-
-
-
-
-
-
-
-
C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış
varlıkların net defter değeri
98.733
6.358.246
-
-
-
-
-
-
-
3.668.288
-
-
-
-
-
-
- Teminat vs ile güvence altına alınmış kısmı
D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter
Değerleri
-
444.107
-
-
-
-
-
-
-
2.112.891
-
-
-
-
-
-
-Değer düşüklüğü (-)
-
(1.668.784)
-
-
-
-
-
-
-Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
-
-
-
-
-
-
-
-
-Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
-Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri)
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
444.107
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-Net değerin teminat vs ile güvence altına alınmış kısmı
E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar
(1)
(2)
(3)
Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar, kredi güvenirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.
Teminatlar, müşterilerden alınan teminat senetleri, teminat çekleri ve ipoteklerden oluşmaktadır. Teminatın ilgili riski karşılayan kısmı kadarı dikkate alınmıştır.
Bu müşteriler ile ilgili olarak geçmişte tahsilat problemi yaşanmamıştır. .
29.
Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (A+B+C+D+E) (1)
Alacaklar
Mevduatlar
İlişkili
taraf
Diğer alacaklar
Diğer
taraf
Bankadaki mevduatlar
İlişkili
Diğer
taraf
taraf
115.478.699
-
1.006.167
17.015.964
-
İlişkili
taraf
Ticari alacaklar
Diğer
taraf
2.161.910
-
- Azami riskin teminat vs ile güvence altına alınmış kısmı (2)
3.342.951
6.256.940
Türev
araçlar
Diğer
-
-
-
-
A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların net
defter değeri (3)
B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan aksi takdirde vadesi geçmiş veya değer
düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal varlıkların defter değeri
2.161.910
C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri
- Teminat vs ile güvence altına alınmış kısmı
D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter Değerleri
103.119.237
-
1.006.167
3.342.951
6.256.940
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
11.950.315
-
-
-
-
-
-
-
2.928.558
-
-
-
-
-
-
-
409.147
-
-
-
-
-
-
-Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
-
1.962.427
-
-
-
-
-
-
-
(1.553.280)
-
-
-
-
-
-
-Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı
-
-
-
-
-
-
-
-Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri)
-
-
-
-
-
-
-
-
-Net değerin teminat vs ile güvence altına alınmış kısmı
-
E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar
(1)
(2)
(3)
409.147
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar, kredi güvenirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır.
Teminatlar, müşterilerden alınan teminat senetleri, teminat çekleri ve ipoteklerden oluşmaktadır. Teminatın ilgili riski karşılayan kısmı kadarı dikkate alınmıştır.
Bu müşteriler ile ilgili olarak geçmişte tahsilat problemi yaşanmamıştır. .
Likidite riski
İhtiyatlı likidite riski yönetimi, yeterli ölçüde nakit ve menkul kıymet tutmayı, yeterli miktarda kredi işlemleri ile fon kaynaklarının kullanılabilirliğini ve piyasa pozisyonlarını kapatabilme
gücünü ifade eder.
Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki kredi sağlayıcılarının erişilebilirliğinin sürekli kılınması suretiyle yönetilmektedir.
Finansal varlık ve yükümlülüklerinin vadelerine göre kırılımı bilanço tarihinden vade tarihine kadar geçen süre dikkate alınarak gösterilmiştir.
31 Aralık 2009 itibariyle
Sözleşme uyarınca vadeler
Türev olmayan finansal yükümlülükler
Banka kredileri
Ticari borçlar
Diğer borçlar
Defter değeri
Sözleşme
uyarınca nakit
çıkışlar toplamı
(I+II+III+IV)
3 aydan
kısa (I)
3-12 ay
arası (II)
1-5 yıl
arası (III)
5 yıldan
uzun (IV)
112.656.535
46.503.204
3.966.267
116.128.747
46.670.486
3.966.267
16.365.513
46.670.486
3.966.267
93.133.354
-
6.629.880
-
-
Defter değeri
Sözleşme
uyarınca nakit
çıkışlar toplamı
(I+II+III+IV)
3 aydan
kısa (I)
3-12 ay
arası (II)
1-5 yıl
arası (III)
5 yıldan
uzun (IV)
210.602.449
41.168.486
3.606.321
218.950.280
41.301.685
3.606.321
3.085.092
41.301.685
3.606.321
190.436.831
-
25.428.357
-
-
31 Aralık 2008 itibariyle
Sözleşme uyarınca vadeler
Türev olmayan finansal yükümlülükler
Banka kredileri
Ticari borçlar
Diğer borçlar
29.
Sermaye yönetimi
Grup, sermayesini bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken, diğer yandan da borç ve özkaynak dengesini en verimli şekilde kullanarak operasyonlarından sağladığı
nakit ve ticari alacak ve mali ve ticari borçlarının vadelerinin incelenmesi yoluyla yönetmektedir. Şirket’in sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilen riskler
Grup’un üst yönetimi tarafından değerlendirilir ve Yönetim Kurulu’nun kararına bağlı olanları Yönetim Kurulu’nun değerlendirmesine sunar. Grup, üst yönetim ve Yönetim Kurulu’nun
değerlendirmelerine dayanarak, sermaye yapısını yeni borç edinilmesi veya mevcut olan borcun geri ödenmesiyle olduğu kadar, temettü ödemeleri yoluyla dengede tutmayı
amaçlamaktadır.
Şirket sermaye yönetiminde, sektördeki diğer şirketlerle paralel olarak borç sermaye oranını izlemektedir. Bu oran net borcun toplam sermayeye bölünmesiyle bulunur.
31 Aralık 2009
31 Aralık 2008
Toplam borçlar
267.640.619
326.112.482
Eksi: Nakit ve nakit benzeri değerler (Not 6)
(51.088.881)
(9.599.891)
Net borç
216.551.738
316.512.591
Toplam özsermaye
932.100.768
765.488.331
1.148.652.506
1.082.000.922
0,19
0,29
Toplam net borç ve özsermaye
Net borç/toplam net borç ve özsermaye oranı
29.
Finansal araçlar (gerçeğe uygun değer açıklamaları ve finansal riskten korunma muhasebesi çerçevesindeki açıklamalar)
Şirket, finansal araçların tahmini gerçeğe uygun değerlerini hali hazırda mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemlerini kullanarak belirlemiştir. Fakat piyasa bilgilerini
değerlendirip gerçeğe uygun değerleri tahmin edebilmek yorum ve muhakeme gerektirir. Sonuç olarak burada sunulan tahminler, Şirketin cari bir piyasa işleminde elde edebileceği
miktarların göstergesi olmayabilir.
Finansal tablolarda maliyet veya etkin faiz yöntemi ile hesaplanan iskonto edilmiş maliyet ile taşınan finansal varlık ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerleri:
Finansal varlıklar - Kısa vadeli olmalarından ve önemsiz kredi riskine tabi olmalarından dolayı nakit ve nakit eşdeğeri varlıklar ile tahakkuk etmiş faizleri ve diğer finansal varlıkların
taşınan değerlerinin gerçeğe uygun değerlerine yakın olduğu düşünülmektedir. Ticari alacakların şüpheli alacaklar karşılığı düşüldükten sonraki taşınan değerlerinin gerçeğe uygun
değerlerine yakın olduğu düşünülmektedir.
30.
Finansal araçlar (gerçeğe uygun değer açıklamaları ve finansal riskten korunma muhasebesi çerçevesindeki açıklamalar) (devamı)
Finansal yükümlülükler - Ticari borçların ve diğer parasal yükümlülüklerin, kısa vadeli olmasından dolayı, gerçeğe uygun değerlerin taşınan değerlerine yakın olduğu kabul edilir. Banka
kredileri iskonto edilmiş maliyet ile ifade edilir ve işlem maliyetleri kredilerin ilk maliyetine eklenir. Uzun vadeli değişken faizli banka kredilerinin faiz oranları değişen piyasa koşulları
dikkate alınarak güncellendiği için bu kredilerin gerçeğe uygun değerlerinin taşıdıkları değeri ifade ettiği düşünülmektedir. Uzun vadeli sabit faizli banka kredilerinin, bilanço tarihi itibariyle
geçerli olan sabit faiz oranı ile değerlendiğinde, gerçeğe uygun değerinin taşınan değere yakın olacağı düşünülmektedir. Kısa vadeli kredilerin ise vadelerinin kısa olması nedeniyle taşınan
değerlerinin gerçeğe uygun değeri yansıttığı varsayılmaktadır.
Gerçeğe uygun değer sunumu
31 Aralık 2009 tarihi itibariyle, Grup’un konsolide finansal tablolarda gerçeğe uygun değer ile yansıttığı varlık ve yükümlülükleri bulunmamaktadır.
31.
Bilanço tarihinden sonraki olaylar
Exsa A.Ş.’nin portföyünde yer alan Akbank hisselerinin kısmi bölünme yoluyla Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş.’ne ayni sermaye olarak konulması ve karşılığında Hacı Ömer Sabancı Holding
A.Ş. tahsisli sermaye artırımı yaparak artırılan sermayeyi temsil eden payların Exsa A.Ş.’nin Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş.dışındaki diğer ortaklarına verilmesi hususu 4 Ocak 2010 tarihli
Olağanüstü Genel Kurul’da uygun görülmüş ve artırılan sermayeye tekabül eden 140.403.931 TL nominal değerli paylardan, 57.102.763 TL’lık kısmı Exsa A.Ş.’nin Sabancı Holding
dışındaki ortaklarına, 1 TL nominal değerli Exsa A.Ş. payı karşılığında 1 TL nominal değerli 0,55985982 adet Sabancı Holding payı, Sabancı Holding dışındaki diğer ortaklara verileceği
duyurulmuştu. Şirket’in artırılan sermayeden 21.534.308,387 TL nominal değerli bedelsiz pay alma hakkı, 14 Ocak 2010 tarihinde kaydi sisteme ilişkin düzenlemeler çerçevesinde
kaydileştirilerek Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdinde açılan hesabına, kaydedilmiştir. Bu hisse edinimiyle Şirket’in Hacı Ömer Sabancı Holding A.Ş. sermayesindeki payı %1,0554 oranında
olmuştur.
Şirket beyaz çimento pazarlarına ve müşterilerine ulaşmada ve rekabet avantajının sürdürülebilirliğini sağlamada stratejik önem teşkil eden ve bölgesel gri çimento üreticisi boyutuna
gelmek için gelişen pazarlarda büyüme fırsatı sunan İtalya’nın Trieste Limanında, çimento terminaline sahip, İtalyan yasalarına göre kurulmuş, 4.054.545,00 Euro sermayeli, Trieste
Şirket sicilinde 00119610327 numarası ile kayıtlı ve merkezi Trieste, Riva Alvise Cadamosto 8 İtalya adresinde bulunan MED.CON Srl şirketinin sermayesinin %60’ı (hisselerinin %60’ı)
3.528.314,00 Euro bedel ile 9 Şubat 2010 tarihinde satın almıştır.
31 Aralık 2009 tarihi itibariyle kar dağıtım tablosu
1. Ödenmiş/Çıkarılmış Sermaye
135.084.442,00
2. Toplam Yasal Yedek Akçe (Yasal Kayıtlara Göre)
86.151.120,52
Esas sözleşme uyarınca kar dağıtımda imtiyaz var ise söz konusu imtiyaza ilişkin bilgi
Yok
SPK’ya Göre
133.235.677,00
Dönem Kârı
Yasal Kayıtlara (YK) Göre
110.041.722,42
4.
Ödenecek Vergiler ( - )
25.102.900,00
20.242.238,60
5.
Net Dönem Kârı ( = )
108.132.777,00
89.799.483,82
-
6.
Geçmiş Yıllar Zararları ( - )
-
7.
Birinci Tertip Yasal Yedek ( - )
-
-
8.
NET DAĞITILABİLİR DÖNEM KÂRI (=)
108.132.777,00
89.799.483,82
9.
Yıl içinde yapılan bağışlar ( + )
10.
Birinci temettüün hesaplanacağı bağışlar eklenmiş net dağıtılabilir dönem kârı
111.459.184,00
11.
Ortaklara Birinci Temettü
- Nakit
- Bedelsiz
- Toplam
İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine Dağıtılan Temettü
Yönetim kurulu üyelerine, çalışanlara vb.’e temettü
İntifa Senedi Sahiplerine Dağıtılan Temettü
Ortaklara İkinci Temettü
İkinci Tertip Yasal Yedek Akçe
Statü Yedekleri
Özel Yedekler
OLAĞANÜSTÜ YEDEK
Dağıtılması Öngörülen Diğer Kaynaklar
22.291.836,80
22.291.836,80
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
3.326.407,00
22.291.836,80
59.569.335,05
7.510.694,98
18.760.910,17
427.616,99
-
-
• Geçmiş Yıl Kârı
• Olağanüstü Yedekler
• Kanun ve Esas Sözleşme Uyarınca Dağıtılabilir Diğer Yedekler
DAĞITILAN KÂR PAYI ORANI HAKKINDA BİLGİ (1)
PAY BAŞINA TEMETTÜ BİLGİLERİ
TOPLAM TEMETTÜ TUTARI (TL)
BRÜT
NET
81.861.171,85
69.581.996,07
1 TL NOMİNAL DEĞERLİ HİSSEYE İSABET EDEN TEMETTÜ
TUTARI
ORAN
(TL)
(%)
0,6060
0,5151
60,60
51,51
DAĞITILAN KÂR PAYININ BAĞIŞLAR EKLENMIŞ NET DAĞITILABILIR DÖNEM KÂRINA ORANI
ORTAKLARA DAĞITILAN KÂR PAYI
TUTARI (TL)
81.861.171,85
ORTAKLARA DAĞITILAN
KÂR PAYININ BAĞIŞLAR EKLENMIŞ NET DAĞITILABILIR DÖNEM KÂRINA ORANI (%)
73,44
(1) Kârda imtiyazlı pay grubu olması halinde grup ayrımına yer verilecektir.
KAR DAĞITIM ÖNERİSİ VE SONUÇ
2009 Yılı faaliyeti sonucunda elde edilen, UFRS ‘na göre konsolide edilmiş dönem karından, ödenecek vergi ve diğer yasal yükümlülüklerin düşülmesinden sonra kalan 108.132.777.-TL’ lık net dönem karından;
a) Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri de dikkate alınarak 2009 yılı karından 81.861.171,85 TL, nın hissedarlara temettü olarak tefriki,
b) 7.510.694,98 TL’ nın İkinci Tertip Yasal Yedek akçe ayrılması,
c) Dönem karından yukarıdaki ayrımların düşülmesinden sonra kalan meblağın olağanüstü yedek akçe olarak tahsisi,
d) Temettü dağıtımının 15 Nisan 2010 tarihden itibaren nakit olarak yapılması hususlarında karar almanızı teklif ederiz.
Sayın Ortaklarımız,
Tetkiklerinize sunduğumuz 01.01.2009-31.12.2009 hesap dönemine ait Bilanço ve Kar / Zarar hesaplarını tasviplerinize arz ederiz.
Saygılarımızla,
Yönetim Kurulu Adına
Başkan
Mehmet GÖÇMEN
31 Aralık 2009 tarihi itibariyle rasyolar
Konsolide Konsolide
31.12.2009
31.12.2008
Net İşletme Sermayesi = Cari Aktifler - Cari Pasifler
53.534.836
11.039.695
I-Likidite Oranları:
1-Cari Oran = Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Borçlar
1,23 1,04
2-Likidite Oranı = Dönen Varlıklar-Stoklar-Diğer Dönen Varlıklar / Kısa Vad.Borçlar 0,67 0,46
II-Finansal Yapı Oranları:
1-Toplam Borçlar / Özsermaye
0,29 0,43
2-Kısa Vadeli Borçlar / Aktif Toplamı
0,19 0,25
3-Uzun Vadeli Borçlar / Aktif Toplamı
0,03 0,04
III-Karlılık Oranları:
1-Net Dönem Karı / Net Satışlar
0,18 0,13
2-Net Dönem Karı / Aktif Toplamı
0,09 0,07
3-Net Dönem Karı / Özkaynaklar
0,12
0,10
Adresler
GENEL MÜDÜRLÜK
K›s›kl› Cad. No:4 Sarkuysan - Ak ‹fl
Merkezi S Blok Altunizade – ‹stanbul
Santral: (0216) 651 53 00
Fax: (0216) 651 14 15
Misis Haz›r Beton Tesisi
Hac› Sabanc› Organize Sanayi Bölgesi
6. Cadde Misis Yüre¤ir / Adana
Telefon: (0322) 394 34 20-21
Faks: (0322) 394 34 22
‹ncirlik Haz›r Beton Tesisi
Güzelevler Mah. Girne Bulvar›
Bossa - 2 Fab. Yan› Yüre¤ir / Adana
Telefon: (0322) 346 02 39
Faks: (0322) 346 02 49
Ç‹MENTO FABR‹KALARI
Çimsa Mersin
Toroslar Mah. Tekke Cad.
Yenitaflkent Mersin
Santral: (0324) 454 00 60
Faks: (0324) 454 00 75
Çimsa Kayseri
Malatya Karayolu 35. Km Bünyan Kayseri
Santral: (0352) 712 16 07
Faks: (0352) 712 16 90
Çimsa Eskiflehir
‹stanbul Karayolu 22. Km
Çukurhisar Eskiflehir
Santral: (0222) 411 32 00
Faks: (0222) 411 31 31
Osmaniye Haz›r Beton Tesisi
Tüysüz Beldesi Yolçat› Mevkii D-400
Karayolu Üzeri Toprakkale / Osmaniye
Telefon: (0328) 633 24 59
Faks: (0328) 633 24 60
Kahramanmarafl Haz›r Beton Tesisi
Kayseri Yolu Üzeri 2. Km Galericiler
Sitesi Bitifli¤i Kahramanmarafl
Telefon: (0344) 234 13 10
Faks: (0344) 234 13 11
Kozan Haz›r Beton Tesisi
Kozan Organize Sanayi Bölgesi ‹çi
Kozan / Adana
Telefon: (0322) 529 20 21
Faks: (0322) 529 20 22
Çimsa Ankara
Karfl›yaka Mah. F›rat Cad.
No: 3 Lalahan Ankara
Santral: (0312) 865 23 96
Faks: (0312) 865 23 95
Manavgat Haz›r Beton Tesisi
Köyönü Çeltek Mevkii Sanayi Sitesi
Karfl›s› Il›ca, Manavgat / Antalya
Telefon: (0242) 747 61 74 (3HAT)
Faks: (0242) 747 61 75
Çimsa Ni¤de
Hac› Sabanc› Bulvar› Ni¤de
Santral: (0388) 232 36 30
Faks: (0312) 232 36 34
Çimsa Malatya Terminali
TCDD Yan› Çimento Dolum Tesisi
Battalgazi Malatya
Santral: (0422) 841 36 77
Faks: (0422) 841 32 30
Çimsa Marmara Terminali
Sahil Caddesi Rota Liman› ‹çi
Yar›mca/ Körfez/Kocaeli
Santral: (0262) 528 42 33
Faks: (0262) 528 42 36
Çimsa Çimento San. ve Tic. A.fi
Mersin Serbest Bölge fiubesi
Yalç›n Alabeyo¤lu Bulvar›
Parkur ‹fl Merkezi Ofis No 209 Mersin
Telefon: (0324) 233 47 65
Faks: (0324) 233 47 66
Alanya Haz›r Beton Tesisi
Büyükyer Mahallesi Payallar / Alanya
Telefon: (0242) 545 42 04 (2HAT)
Faks: (0242) 545 42 05
Eskiflehir Haz›r Beton Tesisi
Muttalip Yolu 500. Metre - Eskiflehir
Tesis Müh. Semih fiafak Kandaz
Telefon: (0222) 321 28 12
Faks: (0222) 321 18 72
Kütahya Haz›r Beton Tesisi
Kütahya - Bal›kesir Yolu 1. Km - Kütahya
Telefon: (0274) 224 19 87
Faks: (0274) 224 19 88
Kumarl› Haz›r Beton Tesisi
Çevre Yolu Konaklar Mah. Sivas Caddesi
Kavfla¤› / Kayseri
Telefon: (0352) 224 67 40 (3 hat)
Faks: (0352) 224 67 44
HAZIR BETON TES‹SLER‹
Zeytinli Haz›r Beton Tesisi
Adana - Mersin Yolu Üzeri 17. Km
Kestel Mevkii Zeytinli Seyhan/Adana
Telefon: (0322) 441 19 01 (3hat)
Faks: (0322) 441 18 99
Karahan Haz›r Beton Tesisi
Eski Karaisal› Yolu Üzeri Seyhan / Adana
Telefon: (0322) 495 20 21
Faks: (0322) 495 20 22
Anbar Haz›r Beton Tesisi
Ankara Karayolu Üzeri Ambar Mevkii
Bölge Trafik Arkas› / Kayseri
Telefon: (0352) 326 92 43
Faks: (0352) 326 92 46
Develi Haz›r Beton Tesisi
Develi - Zile Yolu Zile Kasabas›
Develi / Kayseri
Telefon: (0352) 631 83 47
Faks: (0352) 631 83 49
Adresler
Nevflehir Haz›r Beton Tesisi
Ni¤de Yolu Üzeri 7.Km. Göre / Nevflehir
Telefon: (0384) 232 83 95
Faks: (0384) 232 82 62
Yenihal Haz›r Beton Tesisi
Bahçelievler Mah. 1097 sok. No:2
Yenihal Yolu Yal›nayak Kasabas› / Mersin
Telefon: (0324) 235 73 14
Faks: (0324) 235 73 17
Tarsus Haz›r Beton Tesisi
‹flyerinin Adresi Çaml›yayla Yolu, Eshab-›
Kehf Yol Kavfla¤›, Tarsus / Mersin
Telefon: (0324) 627 27 97
Faks: (0324) 627 17 57
Bat›kent Haz›r Beton Tesisi
Bat›kent Mah. Y›ld›r›mhan Lisesi
Arkas› Mersin
Telefon: (0324) 341 68 82
Faks: (0324) 341 68 84
Tece Haz›r Beton Tesisi
Cumhuriyet Mah. Mersin-Silifke Karayolu
Üzeri, Tece Mevki / Mersin
Telefon: (0324) 482 26 07
Faks: (0324) 482 26 09
Silifke Haz›r Beton Tesisi
Kabasakall› Köyü Gökçeboyu Mevki
Silifke / Mersin
Telefon: (0324) 714 42 66
Faks: (0324) 714 42 66
Aksaray Haz›r Beton Tesisi
Organize San. Bölgesi Aksaray
Telefon: (0382) 266 21 16
Faks: (0382) 266 21 18
Karaman Haz›r Beton Tesisi
Organize San. Bölgesi Karaman
Telefon: (0338) 224 10 26
Faks: (0338) 224 10 92
Ere¤li Haz›r Beton Tesisi
Konya Yolu Üzeri 3. Km. Ere¤li / Konya
Telefon: (0332) 710 00 51
Faks: (0332) 710 00 52
Konya Haz›r Beton Tesisi
Horozluhan Mahallesi Anayurt Caddesi
No: 10 Selçuklu / Konya
Telefon: (0332) 346 11 12
Faks: (0332) 346 11 13
Yeniflehir Haz›r Beton Tesisi
Akdere Mevkii Org. San. Bölgesi
Yeniflehir / Bursa
‹negöl Haz›r Beton Tesisi
Cerrah Kasabas› Kalburt Mevkii
Dereboyu - ‹negöl / Bursa
Telefon: (0224) 714 22 00
Faks: (0224) 714 22 03
‹negöl Tafl Oca¤›
Karalar Köyü Mevkii ‹negöl / Bursa
Telefon: (0224) 714 22 02
Adapazar› Haz›r Beton Tesisi
Orta Mah. Plevne Cad. No: 31 Sakarya
Telefon: (0264) 373 72 00
Pamukova Haz›r Beton Tesisi
Yenice Mah. Murualt› Mevkii
Pamukova / Sakarya
Telefon: (0264) 551 68 10
Faks: (0264) 551 41 95
Osmaneli Haz›r Beton Tesisi
Camikebir Mah. Çörektepe Mevkii
Osmaneli / Bilecik
Telefon: (0228) 469 21 32
Faks: (0228) 469 21 31
Bilecik Haz›r Beton Tesisi
1. Organize Sanayi Bölgesi 8. Cadde
No: 3 Merkez / Bilecik
Telefon: (0228) 216 00 23
Faks: (0228) 216 00 22
YURTDIfiI TERM‹NALLER
Cementos Espana S.A.U - ‹spanya
Telefon: 00 34 95 427 50 68
Faks: 00 34 95 427 19 36
Adres: Carretera de la Esclusa S/N
Darsena del Batan Notre
41011 Puerto de Sevilla / ‹spanya
CSN Cement Sales North GmbH
Almanya
Telefon: 00 49 40 70 20 93 14
Faks: 00 49 70 20 93 20/22
Adres: Nesserlander Strasse, 5 Emden
Almanya 26721
Çimsa Cement Free Zone Ltd K›br›s
Telefon: 00 90 392 365 49 80
Faks: 00 90 392 365 49 81
Adres: Serbest Liman
Gazi Magosa/KKTC
C‹MSAROM Marketing Distributie
S.R.L. Romanya
Telefon: 00 40 241 585 333
Faks: 00 40 241 585 333
Adres: Bd Mamaia, Ofice Nr 5, Nr 251
Et 4, Constanta/Romanya
Ç‹MSA-RUS Cement Trading Company
Limited Rusya
Telefon: 00 7 918 66 49 344
Adres: Malozemelskaya Str, No: 16
353900 Novorossiysk / Rusya
MED-CON S.r.l. ‹TALYA
Telefon: 00 39 040 2820918
Adres: Riva Cadamosto, 8 - 34147
Trieste / ‹TALYA
Tasar›m&Üretim:
‹ndeks ‹çerik-‹letiflim Dan›flmanl›k
www.indeksiletisim.com
K›s›kl› Caddesi No: 4 Sarkuysan-Ak ‹fl Merkezi S blok Altunizade/‹stanbul
Tel: 0216 651 5300 - 651 0500 - 651 0385
Faks: 0216 651 1415
www.cimsa.com.tr

Dün, Bugün, Yar›n

Transkript

Benzer belgeler

AÇ - ekolojikmim.com

Kuramlardan Çözümlemelere - ileti-ş-im

T-KIT 3 DOC*

Dünyadan İşbirliği Teklifleri: Alım Teklifler