balıkesir tarımsal kuraklıkla mücadele stratejisi ve eylem planı (2013

Transkript

T.C.
GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
BALIKESİR İL MÜDÜRLÜĞÜ
BALIKESİR TARIMSAL KURAKLIKLA
MÜCADELE STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI
(2013-2017)
BALIKESİR – EYLÜL 2013
1
T.C.
GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI
BALIKESİR İL MÜDÜRLÜĞÜ
BALIKESİR TARIMSAL KURAKLIKLA
MÜCADELE STRATEJİSİ VE EYLEM PLANI
HAZIRLAYAN
KONTROL EDEN
H.Filiz İLKDOĞDU
Mühendis
Kutfettin DEPER
Koordinasyon ve Tarımsal Veriler
Şube Müdürü
ONAYLAYAN
Bayram Ali ALANLI
İl Müdürü V.
BALIKESİR
EYLÜL-2013
2
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ ................................................................................................................................................... 4
Amaç .................................................................................................................................................... 5
Strateji .................................................................................................................................................. 5
Tanımlar ............................................................................................................................................... 6
1.İLE AİT GENEL BİLGİLER ........................................................................................................... 6
2.İLİN TOPRAK VE ARAZİ KAYNAKLARI ......................................................................... …10
2.1.TOPRAK ÇEŞİTLERİ VE KAREKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ ............................................... 13
2.2.BALIKESİRDE ARAZİ VE KULLANIM KABİLİYETLER....................................................15
3.BALIKESİR İLİNİN SU KAYNAKLARI VARLIĞI(DSİ) ...................................................... 28
3.1. SEKTÖRLERE GÖRE SU KULLANIMI VE 2013- 2017 HEDEFİ ........................................ 29
4.NORMAL KOŞULLARDA YAPILACAK ORTA VE UZUN DÖNEM ÇALIŞMA
PLANLARI.. ..................................................................................................................................... 30
4.1.YATIRIMLAR ............................................................................................................................. 30
4.2.ERKEN UYARI SİSTEMLERİNİN KURULMASI ................................................................... 39
4.3.UYGULAMA PLANLARI ......................................................................................................... 40
5.KURAK DÖNEMLERDE ALINACAK ÖNLEMLER ......................................................... …42
5.1. TARIMSAL AMAÇLI ARAZİ KULLANIM PLANLARI VE PROJELERİ ........................... 42
5.2. MERA ALANLARINDA PLANLAMA…………………........................................................48
6.GELİŞTİRİLECEK TARIM DIŞI FAALİYETLER ................................................................ 49
7.EĞİTİM PLANLARI KONULARI ............................................................................................ 49
8.HASTALIK VE ZARARLILARLA MÜCADELE PLANLARI.............................................. 50
9.İÇME VE KULLANIM SUYU PLANLARI .............................................................................. 54
10.İL TARIMSAL KURAKLIK EYLEM ADIMLARI ............................................................... 55
3
GİRİŞ
Küresel ısınmanın ülkemizde etkileyeceği ve gelecek yıllarda etkisinin daha da belirgin
şekilde görüleceği, tarımsal kuraklığın artacağı artık kabul edilen bir gerçektir.
Küresel ısınmayla birlikte yaşanması muhtemel tarımsal kuraklıkta özellikle güney bölgemiz
başta olmak üzere ülkemizin tamamı bu kuraklıktan olumsuz yönde etkilenecektir.
Kuraklık zaman ve mekâna bağlı olmaksızın, nemli iklim tipine kadar oluşabilmektedir.
Doğaldır ki kurak iklimler daha hassastırlar. Kuraklık genellikle yavaş gelişmekte ve sürekliliği
uzun olabilmektedir. Bu nedenle geç fark edilmekte, fark edildiğinde ise etkilediği alan genişlemiş,
telafisi ise çok zorlaşmış olmaktadır. Yağış miktarında ki azalmanın yanında sıcaklık, rüzgâr, nem
gibi meteorolojik faktörler ve dolayısı ile evapotranspirasyon gibi faktörlerde kuraklığa direkt etki
etmektedir.
Bugün hemen bütün iklim bilimcileri dünya iklim sisteminde bir bozulmanın olduğunu
kabul etmektedir. Doğal dengenin bozulmasına neden olan insan etkinliklerinin devam etmesi
durumunda, iklimdeki bu bozulmaların son derece olumsuz sonuçlar doğurarak, küresel ısınmaya
bağlı iklim değişikliklerinin yaşanacağı, kesindir. Çünkü beşeri nedenlerle atmosferde ki sera gazı
birikimlerinde ve parçacıklarda meydana gelecek artış, doğal çevrenin tahribi ve ozon tabakasında
ki incelme, küresel boyutta sıcaklık artışına neden olacaktır.
Türkiye karmaşık iklim yapısı içinde, özellikle küresel ısınmaya bağlı olarak görülebilecek
bir iklim değişikliğinden en fazla etkilenecek ülkelerden birisidir. Özellikle sıcaklık artışından daha
çok çölleşme tehdidi altında bulunan Güney Doğu ve İç Anadolu gibi kurak ve yarı kurak
bölgelerle, yeterli suya sahip olmayan yarı nemli Ege, Marmara ve Akdeniz bölgeleri daha fazla
etkilenecektir.
Olası bir iklim değişikliğinde Türkiye’nin mevcut su kaynakları sorununa yeni sorunlar
eklenecek, içme ve kullanma suyunda büyük sıkıntılar yaşanacak, tarımsal üretim potansiyeli
değişebilecek, bu değişiklikler bölgesel ve mevsimsel farklılıklarla birlikte, türlere göre bir artış
yada azalış şeklinde olabilecektir. Karasal ekosistemler ve tarımsal üretim sistemleri, zararlılardaki
ve hastalıklardaki artıştan zarar görebilecektir.
Tüm bunlar, tarımsal üretimi gerçekleştirmede hava koşullarından bağımsız hareket
edilemeyeceğini ve tarımsal üretimde meteorolojinin önemini, vazgeçilmezliğini göstermektedir.
Bugün tüm dünyada ekim, dikim, gübreleme, sulama, ilaçlama, tarımsal mekanizasyon, ürün hasadı
ve hayvansal üretim alanında meteorolojik bilgiler vazgeçilmez ihtiyaç halini almıştır. Örneğin;
Tarımsal üretimin planlanması döneminde önceki hava koşullarının analiz sonuçları ve ayrıca orta
ve uzun vadeli tahminler ve klimatolojik bilgiler çok önemlidir. Ekimden hasada kadar olan
dönemde ise mevcut hava durumu ile kısa süreli hava tahminlerine ihtiyaç duyulur.
Tarımsal işlemlerin en önemli aşamasından biri olan sulamanın hava koşullarından bağımsız
gerçekleştirilmesi halinde sulamadan sonra yağan yağmur, harcanan emeğin, enerji, zaman ve
paranın boşa gitmesi anlamına gelmektedir.
Kuraklık olayından etkilenmemek için tarımsal faaliyetlerin iklim koşullarına ve var olan su
kaynaklarına uygun olarak yürütülmesi zorunluluğu vardır. Eğer tarımsal faaliyetler nemli döneme
ait su varlığı esasına göre planlanırsa ekonomik ve sosyal gelişmede problemlerin yaşanması
kaçınılmaz olur.
Tarımsal kuraklık sonucu tarımsal üretimde düşüklük, ekonomik kayıplar, ekolojik dengenin
bozulması ve sosyal dengenin etkilenmesi kaçınılmaz olacaktır.
Tarımsal kuraklığın etkilerini azaltmak için erken uyarı sisteminin kurulması, kuraklık
başlamadan gerekli tedbirlerin alınması olası kuraklık zararlarının önüne geçmede önemli bir adım
olacaktır.
Yağan yağışların devamlılığını sağlayarak, su arzını artırmak elimizde olmasa da kuraklık
vakalarından kaynaklanan etkileri azaltacak talebi etkin olarak yönetmek elimizdedir.
Doğanın gizli tehlikesi olan kuraklıkla mücadele için ilimize ait “Kuraklık Eylem Planı”
hazırlanarak uygulamaya konulmuştur.
4
AMAÇ:
Tarımsal Kuraklık Eylem Planı ülkemizde olması muhtemel kuraklığın etkilerini azaltmak
üzere, alınması gerekli tedbirler karşısında bütün kurum, kuruluş ve su kullanıcılarının ortak tutum
sergileyip, tedbirlerin uygulanması noktasında tamamının katılımları ile tarımsal kuraklık sonucu
meydana gelecek problemleri çözmektir.
STRATEJİ:
Tarımsal kuraklığın oluşturacağı olumsuzluklar karşısında tarımsal üretimin düşmesi
gelecekteki nüfus artışı ile gıda ihtiyacının artması sonucu tarımsal kuraklıkla mücadeleyi daha da
önemli kılmaktadır. Tarımsal kuraklık nedeniyle kuru ziraat alanlarında az olan yağışın toprakta
daha fazla tutulması ve rüzgâr erozyonu ve şiddetli yağışlar sonucu toprağın verimli olan kesiminin
kayba uğramamasını gerektiren toprak işleme tekniklerinin kullanılması büyük önem arz
etmektedir.
Tarımsal kuraklıkla mücadele suyun toprakta depolanması, yer üstü ve yeraltı sularının
tasarruflu ve akılcı kullanılması, Yer üstü sularının denizlere boşalmasını minimum seviyeye
indirecek şekilde, yer üstü su rezervlerini sağlayan; baraj, gölet ve yer altı su akiferlerinin (içinde
yer altı suyu bulunduran veya taşıyan yer kabuğu birimlerine Akifer denir.) beslenmesi ile sulama
tesislerinin inşası, damla sulama sistemlerinin geliştirilip yaygınlaştırılması ve erozyonla mücadele
ana hedef olarak alınmaktadır.
Ülkemiz insanları sosyo-ekonomik nedenlere bağlı olarak çoğu kez erozyonun artmasına
neden olmaktadır. Ormanların ve meraların tahribi, miras yoluyla arazilerin çok küçük parçalara
ayrılması ve dolayısıyla tarım işletmelerinin giderek küçülmesi, arazi toplulaştırmasının istenen
hızda ve boyutta yapılamaması, arazilerin kiracılık veya yarıcılık şeklinde işletilmesi, toprak ve su
koruma önlemlerinin yeterli düzeyde gerçekleştirilememesine dolayısıyla yanlış sulama, ekim
yöntemlerine uymama, münavebeye gereken önemin verilmemesi, toprak erozyonunu artırmakla
birlikte tuzluluk, makro ve mikro besin elementlerinin aşırı kaybına zemin hazırlamıştır. Kuraklıkla
mücadeleyi daha sağlıklı yürütebilmemiz için bu kriterleri de eksiksiz yerine getirmemiz artık
zaruret kazanmıştır.
Tarımsal kuraklığın önem kazandığı bu yıllarda toprak koruma yöntemlerinin de dikkatlice
uygulanması gereklidir. Toprak yüzeyinin malçlanması ile (Toprak yüzeyinin saman, mısır sapları
ve darı anızı gibi çeşitli ürün artıkları ile kaplanmasına Malçlama denir.) oluşan örtü yağmur
damlalarının darbe etkisini önlemekte yüzey akış suyunun ve rüzgârın hızını kesmektedir. Örtü
bitkilerinin ana bitkiyle su için rekabete giriştiği kurak bölgelerde malçlama örtü bitkilerine iyi bir
alternatif olmaktadır. Malçlama ile topraktan olabilecek buharlaşma en az düzeye indirilerek,
infiltrasyonda artırılmış olacaktır.
Tarımsal kuraklık nedeniyle tarlalarda eğim dik yönde yapılacak sürümle toprak kaybı
engellendiği gibi toprağın bünyesinde tutacağı su miktarı da artacaktır.
Özellikle eğimi %8’den daha az olan arazilerimizde suyun kıt toprağın kıymetli olduğu bu
dönemde tutucu teraslama yöntemi uygulanmalıdır.
Toprakta açılacak karıkların hâkim rüzgâr yönüne dik olması gereklidir. Bu noktaya dikkat
edilmediği takdirde rüzgâr erozyonu hızlandırılmış olacaktır.
Tarımsal kuraklık nedeniyle toprak işlemenin uygun ve en az düzeyde yapılması, tehlikeli
eğimlerde çapa bitkileri yerine tahıllar, uzun yıllık yem bitkileri veya daimi çayırlıklar tarımının
yapılması, orta dereceli eğimli olan yerlerde (%3–8) ve çok uzun olmayan yamaçlarda su arklarının
eğim yönünde oluşmaması için toprak işleme ve toprak kullanımının eş yükselti eğrilerine paralel
(kontur kullanım) olması, kuraklıkla mücadelede etkili olacağı gibi toprakta su tutma ve verimli
tabakaların kalıcı olması da sağlanacaktır.
Tarımsal kuraklığın ilimizi de etkilediği bu dönemde çiftçilerimize doğrudan ekim
tekniğinin tanıtılması ve yaygınlaştırılması da önemli bir tedbir olacaktır. Bu tekniğin uygulanması
durumunda; topraktaki nem kaybı en aza indirilir, yabancı ot tohumlarının daha az çimlenmesi
sağlanır, daha az yakıt tüketilir, su ve rüzgâr erozyonunun büyük oranda önüne geçilmiş olunur.
5
Mevcut toprak kaynaklarımızın ve ekolojik dengenin korunması, kuraklığa mukavim
çeşitlerin geliştirilmesi, ortaya çıkacak salgın hastalık, zararlılarla mücadele ve diğer bütün
problemlerin yaşanmadan, izleme ve değerlendirmenin sürekli, doğru bilgi akışı içerisinde
yapılması ile tedbirlerin zamanında alınması esas alınacaktır.
TANIMLAR:
Tarımsal kuraklık eylem planında kullanılan terimlerin tanımları aşağıda özetlenmiştir.
a. Kuraklık: Yağışların kaydedilen normal seviyelerinin, önemli ölçüde altına düşmesi
sonucu arazi ve su kullanımlarının olumsuz etkilenmesi ve hidrolojik dengede bozulmalara neden
olan doğal olay olarak tanımlanabilir.
Kuraklığın Dört çeşidi vardır;
a.1 Meteorolojik Kuraklık: Ortalama yağış miktarlarında meydana gelen azalmayı ifade
eden bir kavramdır. Meteorolojik kuraklık, diğer kuraklık çeşitlerinin önünde yer alır.
a.2 Tarımsal Kuraklık: Toprakta bitkinin ihtiyacını karşılayacak miktarda suyun
bulunmaması olarak ifade edilir. Her tarımsal kuraklıkta Meteorolojik kuraklık meydana gelmekle
birlikte, her meteorolojik kuraklıkta tarımsal kuraklık oluşmamaktadır.
a.3 hidrolojik Kuraklık: Akiferler (YAS), göller ve rezervuarlar gibi hazır su kaynaklarının
su seviyelerinin istatistiki ortalamanın altına düşmesi şeklinde tanımlanabilir. Ortalama yağış
zamanlarında bile, artan su kullanımı rezervlerin azalmasına eden olacağından hidrolojik kuraklık
ortaya çıkabilir.
a.4 Sosyo Ekonomik kuraklık: Meteorolojik, hidrolojik ve tarımsal kuraklık unsurlarının
bazı ekonomik malların arzı ve talebine olan etkileriyle ilgilidir. Su yetersizliğinin insanları ve
yaşamlarını etkilediği zaman sosyo ekonomik kuraklıktan bahsedilir.
b. Toprak Nemi: Yetiştirilen bitkilerin ihtiyaçları olan suyun toprakta tutulmasıdır.
Bitkilerin gelişme dönemleri boyunca ihtiyaç duydukları su miktarları da farklılık arz eder.
İLKELER:
Tarımsal Kuraklık ve Eylem Planımızda takip edilmesi gereken ilkeler;
a- Tarımsal kuraklığın etkisini göstermeye başladığı ilimizde çiftçilerimizin her türlü yayın
ve yayım araçlarıyla veya yazılı ve görsel basınla bilgilendirilmesi.
b-Yetiştirilen bitki desenine göre sulama aralıklarının çiftçilerimize anlatılması ve yerinde
gösterilmesi. Özellikle sebzelerde meyveye yatma dönemine kadar mecbur kalınmadıkça sulamanın
yapılmaması.
c- kısa, orta, ve uzun vadede kuraklığın etkisinin azaltılması, sürdürülebilir arazi ve su
kullanımlarının geliştirilmesi, çiftçilerin geleneksel tarım kültürü alışkanlıklarından vazgeçmeleri
ve doğru sulamanın suyu ekonomik ve yarayışlı kullanmanın kavranması ile yapılan yanlış sulama
ve israfın önlenerek, oluşacak sosyal rahatsızlıkların engellenmesi
d- İlimizde bulunan kamu kuruluşları, üniversite, özel sektör ve sivil toplum örgütleri ile
bilgi alış verişini düzenli ve aksatmadan yaparak, il kriz merkezini güncellenen bilgilerle haberdar
etmek.
e- Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü ile işbirliği içerisinde, meteorolojik verilerle
birlikte topraktaki nem ölçümünü yapacak erken uyarı sisteminin kurularak, ülke genelinde illerdeki
verilerin bir merkezde toplanması temel ilkeler olarak esas alınmaktadır.
1. İLE AİT GENEL BİLGİLER
Küresel ısınmayla 20. yüzyılda küresel ortalama yüzey sıcaklığı 0.4-0.8°C artmıştır. Geçen
1000 yılın herhangi bir dönemindeki artıştan daha büyüktür.
Ülkemizde 1950–2006 yılına kadar geçen yıllarda yağışın en az olduğu kurak yıl 1989 yılı
olup, bunu yıllık yağış ortalamasına göre sırasıyla; 1990, 1973, 1956, 1957, 1972 yılları takip
etmektedir. Balıkesir de ortalama sıcaklığın en düşük olduğu ay 4.8°C ile Ocak, en yüksek olduğu
ay ise 24.5°C ile Temmuz ayıdır.
6
Balıkesir de 2006 yılında yıllık ortalama yağış miktarı 503.8 mm/m² iken, 2007 yılında m²
ye düşen yağış; 468.3 mm olmuştur. Son 30 yıl içinde en az yağış 1981 de 375.5mm/m² olarak
ölçülmüştür. En yüksek sıcaklık ise 27.07.1987 de Balıkesir istasyonunda 42.0 °C ölçülmüştür.
Balıkesir ilimiz 19 ilçe, 53 belde ve 892 köy ile batı Anadolulun en çok köy bulunduran
illerinden biridir.
Balıkesir Ankara ve İstanbul’u İzmir’e bağlayan karayolu üzerinde bir transit merkezi
durumundadır. Bursa-Ankara-İstanbul, İzmir ve Çanakkale illerine düzgün asfalt yollarla bağlıdır.
Ayrıca İstanbul üzerinden feribot ve deniz otobüsü ile ulaşılabildiği gibi, Körfez Hava alanı ve
Balıkesir Hava alanının hizmete girmesiyle İstanbul havayolu bağlantısı da bulunmaktadır. İlin
ekonomisi genelde tarım ve hayvancılığa dayanır. Arazi ve iklim yapısının elverişli olması
nedeniyle Balıkesir’de her türlü tarım ürünü yetiştirilmektedir. 515.589 hektar tarım arazisinin
94.435 hektarlık bölümünde sulu tarım yapılmaktadır. Zeytin, hububat, domates, biber, tütün, mısır,
şekerpancarı, pamuk, kavun, karpuz ve şeftali yetiştirilen ürünlerin başında yer almaktadır.
Zeytin üretiminin il tarımı ve ekonomisinde önemli bir yeri vardır. 10.470.727 adet meyve
veren, 599.284 adet meyve vermeyen zeytin ağacı mevcuttur. Zeytin ve zeytin zararlıları ile
mücadele için körfez ve Güney Marmara Birlikleri kurulmuştur. Tarım ve hayvancılık bilinçli
yaklaşımlarla yapılmaktadır. İlin canlı hayvan varlığı içinde sığır % 52’ lik payla 1. sırada, tavuk %
30’ luk payla 2. sırada yer almakta, pazarlanan hayvansal ürün içinde beyaz et % 54, kırmızı et %
31, yumurta % 7 ve süt % 6 payla ilk dört sırayı paylaşmaktadır. Balıkesir hayvansal ürünler üretim
değeri sıralamasında Türkiye’de 1. sırada, toplam tarımsal üretim değeri sıralamasında 3. sırada yer
almaktadır.
DPT verilerine göre Balıkesir 2. derecede gelişmiş iller grubunda ve 81 il içinde 15. sırada
yer almaktadır. İlin gelişmişlik durumu incelendiğinde 8 ilçe II., 6 ilçe III. 3 ilçe IV. ve 2 ilçe de V.
gelişmişlik grubunda bulunmaktadır. Kişi başına düşen Gayrisafi Yurtiçi Hasıla 2.005 Dolar olan
İlimizde Sanayi sektörünün gayrisafi yurtiçi hasıla içindeki payı %19.5, tarım sektöründe %26.9 ve
hizmet sektöründe %53.6’ dır.Toprak altı ve toprak üstü servetler, yollar, istasyonlar, endüstri
durumu ile her türlü ekonomik faaliyet göz önüne alındığında ilimiz merkez, körfez ve Marmara
olmak üzere üç bölgede değerlendirilmektedir.Sahil kesimi turizm, zeytincilik, bağcılık, balıkçılıkla
uğraşmakta, iç kısımlarda da her çeşit toprak mahsulü, hayvancılık, ormancılık ve madencilik
alanlarında faaliyet görülmektedir.Sanayi ve Ticaret alanlarında atılımlarını sürdüren Balıkesir’de
tarımın geniş alana yayılı olması tarıma dayalı endüstri kollarının gelişmesini sağlamıştır. Un, Yem,
Zeytinyağı, pirina ve konserve üreten üniteler il düzeyinde yayılmıştır. Bunlardan başka, kereste,
çimento, şeker, deri, kösele, tuğla, kiremit, makine ve teçhizat gibi sanayi kollarında yatırımlar
bulunmakta, tarım için gerekli her çeşit alet üretilmekte, bunların yurtiçi ve yurtdışına pazarlaması
yapılmaktadır. İlde sanayi işletmeleri homojen ve sektörsel alanda ilçelere yayılmıştır. Merkezde
tarım makineleri, çimento, sentetik, çuval, trafo, jeneratör, un ve yem üretimi, körfez bölgesinde
zeytinyağı ve sabun üretimi, Bandırma’da beyaz et, gübre ve kimyevi maddeler üretimi, Manyas,
Gönen, Susurluk ve merkez ilçede süt ve süt ürünleri, Gönen’de dericilik, Dursunbey’de orman
ürünleri sanayi, Bigadiç ve Sındırgı’da madencilik yaygınlaşmıştır. Dokumacılık, elektrikli ev
aletleri, elektrik makineleri, kimya, orman ürünleri yapı malzemeleri ve ham madde ağırlıklı metal
sanayi son yıllarda gelişme gösteren sanayi kollarıdır. Sanayi sektörü ilde yaratılan GSMH içinde
%18'lik paya sahip olup, faal nüfusun % 8’ i imalat sanayinde çalışmaktadır. Balıkesir yeraltı
zenginlikleri bakımından ülke bazında önemli bir yere sahip, gerek metalik madenler, gerekse
endüstriyel hammadde kaynakları açısından oldukça zengindir. Demir, kurşun, çinko, bakır,
antimuan, cıva, altın, manganez ve krom ilin önemli metalik madenleridir. Bor tuzları, kaolen, jips,
talk, wöllastonit, barit, bentonit ve mermer ilin önemli endüstriyel hammadde kaynaklarıdır. Ülke
mermer rezervinin % 80’i ilimizdedir. 625 milyon ton bor rezervine sahip olup, 650 bin ton bor ve
bor tuzu üretimi yapılmaktadır. Maden ve jeotermal kaynakları ilin en önemli doğal servetidir.
Bölgenin İstanbul’dan sonra en büyük ve en modern tesislerine sahip olan Bandırma
Limanından başta maden olmak üzere her türlü maddenin ihracat ve ithalatı yapılmaktadır. Dış
ülkelere ihraç edilen maddelerin başında boraks gelmektedir. Bunun dışında mermer, çimento, tarım
makineleri, trafo cihazları, deniz ve tatlı su ürünleri, bitkisel yağlar, salça, meyve, sebze ve sentetik
7
ihracatı yapılmaktadır. 2006 yılında yapılan ihracat 277 milyon dolar, ithalat ise 266 milyon dolar
olmuştur.
1.1. İLİMİZİN NÜFUSU:
2012Adrese dayalı nüfus sistemi verilerine göre Balıkesir ilçelerinin şehir merkezi ve taşra
nüfusu ile beraber nüfusları sırasıyla şu şekildedir:
2012 Adrese dayalı nüfus verilerine göre Balıkesir ilinin genel nüfusu 1 160 731olmuştur.
2000 nüfus sayımına göre ise 1.076.348 idi. 84 binlik bir artış mevcuttur. 2012verilerine göre
Balıkesir halkının 711 743’ü şehirlerde, 448 988’ü köylerde ve büyük beldelerde yaşamaktadır.
Yine 2012 verilerine göre Balıkesir halkının 579.560’ı kadın, 581.171’i erkek olarak tespit
edilmiştir. Tüm il nüfusunun 1/3'ü merkez ilçe ve çevresinde yaşamaktadır.
Balıkesir Merkez'in nüfusu Bandırma'dan 2,5 kat daha fazladır. İlçe bazında bakıldığında
Sındırgı, Savaştepe, Kepsut ve Balya'da ciddi bir azalma gözlenmektedir. Diğer ilçelerde ise nüfus
2000 nüfusuna benzer şekilde çıkmıştır.
Tablo-1. Balıkesir Merkez ve İlçe Nüfusu (2012)
Balıkesir
Toplam
Merkez
Bandırma
Edremit
Gönen
Ayvalık
Burhaniye
Bigadiç
Dursunbey
Susurluk
Sındırgı
İvrindi
Erdek
Havran
Kepsut
Manyas
Savaştepe
Balya
Gömeç
Marmara
İlçe Merkezi
Belde / Köy
711 743
267 903
122 010
55 255
45 282
37 197
41 918
17 226
16 942
23 544
12 949
6 487
21 042
11 001
7 665
6 466
9 509
1 700
5 141
2 506
İlçe toplamı
448 988
71 033
17 864
72 204
28 043
26 956
10 869
31 948
24 378
16 779
23 898
28 722
11 916
17 059
17 481
14 993
9 957
12 573
6 614
5 701
1 160 731
338 936
139 874
127 459
73 325
64 153
52 787
49 174
41 320
40 323
36 847
35 209
32 958
28 060
25 146
21 459
19 466
14 273
11 755
8 207
2012 nüfus verilerine göre şu sonuçlara ulaşılmaktadır:
a. Körfez bölgesi özellikle Edremit ve Burhaniye tüm yurt genelinden göç almaktadır.
b. Balıkesir merkez, merkeze yakın ilçelerden göç almaktadır.
c. Bandırma ise çevresinden ve başka illerden göç almaktadır.
İlin bölümlerine göre nüfus;
a. Merkez yöresi (Balıkesir-Kepsut-Balya-İvrindi-Savaştepe): 431bin.
8
b. Marmara yöresi (Bandırma-Gönen-Manyas-Erdek-Marmara-Susurluk): 313bin.
c. Körfez yöresi (Ayvalık-Edremit-Havran-Burhaniye-Gömeç): 290 bin.
d. Alaçam yöresi (Dursunbey-Sındırgı-Bigadiç): 126bin.
1927 nüfus sayımında 5,000 üzerinde merkez nüfus barındıran ilçelerin 1927 ve 2012 yılları
arasındaki 80 yıllık dönemde yaptıkları nüfus artışları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo-2: 1927-2012Nüfus artışları
Şehir Adı
Merkez
Ayvalık
Edremit
Bandırma
Gönen
Balya
Burhaniye
Susurluk
Şehir 1927
Merkez Nüfusu
Şehir 2012
Merkez Nüfusu
25.500
13.500
12.200
10.900
9,100
5.500
5.200
5.000
267 903
37 197
55 255
122 010
45 282
1 700
41 918
23 544
Kaynak: TÜİK
1.2. BALIKESİR İLİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ:
Balıkesir İli, Anadolu Yarımadasının Kuzeybatısında ve Önemli bir bölümü Marmara
coğrafi Bölgesini, Güney Marmara Bölümünün Karesi yöresinde; diğer küçük bir bölümü ise, Ege
coğrafi bölgesindeki asıl Ege bölümünün Kuzey Ege kesiminde yer alır. Ege Denizi’ndeki
kıyılarının uzunluğu 115,5 km, Marmara Denizindeki kıyı uzunluğu ise 175,25 km.dir.
İlin Yüzölçümü
İlin Nüfusu
Önemli Akarsuları
:
:
:
Doğal Göl
En Yüksek Noktası
Başlıca Ovaları
İlçeleri
:
:
:
:
14.299.000 km2
1 160 731
Kocaçay, Madra Çayı, Simav Çayı, Atnos Çayı, Üzümcü
Çayı, Gönen Çayı, Kille Deresi,
Manyas Gölü (Kuş Gölü) 169 km2
Akdağ Tepe 2.089 m
Sındırgı, Bigadiç, Balıkesir, Manyas, Gönen ve Edremit
Ayvalık, Balya, Bandırma, Bigadiç, Burhaniye, Dursunbey,
Edremit, Erdek, Gönen, Gömeç, Havran, İvrindi, Kepsut,
Manyas, Marmara, Savaştepe, Sındırgı, Susurluk.
9
2. İLİN TOPRAK VE ARAZİ KAYNAKLARI
İlimizde 513.758 hektar tarım arazisi bulunmaktadır. Bunun yaklaşık 399.051 hektarını
kuru tarım arazileri oluşturmaktadır. Yaklaşık 114.707 hektar alanda sulu tarım
yapılmaktadır.bunun16.801 Hektarı Köy Hizmetleri, 51.618 Hektarı DSİ, 46.288 Hektarı Halk
sulamalarından oluşmaktadır.
I. İl ve İlçe Sınırlar
İlimizde merkez ilçe dâhil olmak üzere toplam 19 ilçe bulunmaktadır. İl ve İlçe sınırları
aşağıdaki haritada gösterilmiştir.
Şekil-1: Balıkesir İl ve İlçe sınırları
10
II. İlin Coğrafi Durumu
Balıkesir Anadolu’nun Kuzeybatısında, büyük bir kısmı Marmara geri kalan kısmı da Ege
Bölgesinde bulunan bir İlimizdir. Güneyinden Manisa ve İzmir, Batısında Ege Denizi ve
Çanakkale, Doğusunda Kütahya ve Bursa İlleri, Kuzeyinde ise Marmara Denizi ile çevrilidir.
Balıkesir İli Türkiye’nin Kuzeybatısında olup, 390 06’ ve 400 39’ kuzey enlemleri ile, 260 39’ ve
280 58’ doğu boylamları arasında yer almaktadır.
III. İlin Topografyası ve Jeomorfolojik Durumu
Fazla engebeli olmayan Balıkesir toprakları büyük ölçüde dalgalı düzlüklerden oluşur. İl
alanının yarısından fazlasını kaplayan plato düzlükleri akarsu vadileriyle parçalanmış durumdadır.
Yüksekliği hiçbir kesimde 2.000 metreyi bulmayan ilin, genel görünüm itibarıyla kuzey kesimini
Karadağ’ın batı uzantıları engebelendirir. İlin güneydoğu ve güneybatı kesimleri daha dağlıktır.
Güneydoğudaki Alaçam Dağları’na bağlı Ulus dağının doruğu 1.769 metreye erişir. Güneybatı
kuzeydoğu doğrultusunda uzanan Kazdağı il sınırındaki Karataş Tepesinde 1.774 m.lik bir
yüksekliği bulur. Ovalar genel coğrafi kapsam içinde az bir yer tutar. Bunların başlıcaları; Balıkesir,
Manyas, Gönen ve Edremit Ovalarıdır. Bu ovaların tümü tektonik olaylar sonucu ortaya çıkmış
çöküntü alanlarının sonradan alüvyonlarla dolmasıyla oluşmuş düzlük alanlardır. Marmara
Bölgesinin Güney Marmara Bölümünde Doğu-Batı istikametinde dizilen çöküntü alanlarında
Gönen Ovası vardır. Bu ova ile daha doğudaki Manyas Gölü çukurlukları kuzey ve güneyden kırık
fay çizgileriyle sınırlanır.
Mevcut topografya ve litolojiye bağlı gelişen yüzey şekilleri jeomorfolojinin konusudur.
Günümüzdeki tepelerin çoğunu aşınma ve ayrışmaya bağlı olarak genellikle kireç taşları oluşturur.
Sivri tepeler ise genç volkanizma tarafından meydana getirilmiştir. Karakaya grubundaki bloklar
topografyada ufak sırt ve yükseltileri oluşturur.
Kocasudere, Simav Çayı, Balya Çayı, Kocadere derin ve oldukça dik yamaçlı vadiler
oluşturmuşlardır. Bölgedeki büyük fayların dik şev oluşturması ve devamlılıkları yükseklerdeki
genç çökellerin gelişimini sağlamış olup bölge morfolojisini yansıtırlar. Genç çökeller genellikle,
düz bir rölyef sunarlar. Manyas ve Apolyont göllerinin oluşumuna neden olan graben hattı geniş bir
ova oluşturmasını da sağlamıştır.
Balıkesir ili sınırları içerisinde üç ana bölümde inceleyebileceğimiz dağlar, ovalar ve
vadiler aşağıda anlatılmıştır.
IV. Dağlar
a. Karadağ: Gemlik-Bandırma arasında bulunan ve zirveden aşağıya doğru yeni
paleozoik, mezozoik ve tersiyer örtülerden oluşmuş ve eteklerinde neojen alüvyonların bulunduğu
767 m yükseklikte eski bir kütledir.
b. Edincik Dağı: Bandırma ve Erdek körfezlerinin güney tarafında bulunan, güneyde
neojen arazisi olup, dağın doğusunda billuri kalkerlerle şistler, batısında anfibollu granitler
mevcuttur.
c. Kapıdağ: Eski bir kütle olan Kapıdağ Yarımadasının en yüksek yeri 803 m. olup,
eskiden kıyıya çok yakın olan ve ada durumunda olan arazi hem doğu hem batıdan iki ayrı kordon
ile karaya bağlanmış, bu iki kordon arası başlangıçta bir göl oluşturmuş, sonra bataklığa dönüşmüş
ve zamanla bugün kara ile birleşmiştir.
d. Sularya, Gelçal (Keltepe) Dağları: Manyasın güneyinde Susurluk-Kocaçay
Vadilerinin arasında uzanan bu çift masif doğuda Sularya (600 m.) Dağı adını alır. Sularya Dağı
genellikle permokarbonifer kalkerlerinden teşekkül etmiş olup etrafı andezit, trakit, neojen ve
mezozoike ait tortul kütlelerden ibarettir. Gelçal Dağları kütlevi olup en yüksek yeri 881 m.dir. Bu
masifte billurlu kalker ve şistlerden oluşmuş, kuzey yamaçları neojen göl tabakalarıyla örtülüdür.
Batı ve güney tarafları lav ve tüflerle temas halindedir.
e. Çataldağ (Kepezdağı): Manyas havzasının güneyinde Susurluk-Balat vadileri arasında
iki zirveli bir masiftir (1.336 m. ve 1.306 m). Bölgedeki masiflerden yalnız burası billurlu ve
11
metamorfiklerden müteşekkildir. Yapısı daha ziyade granit olan bu kütle doğu, kuzey ve batı
kesiminde billuri şist ve gnayslardan ibarettir. Eteklerinde neojen arazisi vardır.
f. Alaçam Dağları: Balıkesir’in güneydoğusundaki engebeyi teşkil eden bu dağlar doğu
ve batı yönünde uzanırlar ve Kütahya sınırları ile Dursunbey’in güneyindeki saha ile Sındırgı’nın
kuzeyindeki sahayı kaplar. Metamorfik bir çekirdeği olan kütlenin en yüksek yeri 1.615 m.dir.
g. Madra Dağı: Bu dağlara Kozak Dağları da denilmektedir. En yüksek zirvesi 1.338
metre olup Marmara ve Ege’yi birbirinden ayırır ve su bölümü çizgisi teşkil eder. Bu dağlar, İvrindi
İlçesinin 4km batısında, Musluk Dağı üzerinden Kazdağının devamı olan Aykaya Dağı ile birleşir.
Metamorfik bir çekirdeğe sahip olan Madra, Edremit -Bakırçayı arasında hakiki bir horsttur.
h. Kazdağı: Edremit Körfezinin kuzeyinde batı-güneybatı, doğu-kuzeydoğu yönlü
morfolojik uzanışı ile iki çöküntü arasında bir duvar gibi uzanan kütle metamorfik billuri şist, gnays
ve mermerlerden meydana gelmiş olup en yüksek yeri 1.767 metredir. Pleistosen buzul devrinde
zirve aşınmaya uğramış ve o devirden kalma Kalabalık (1.716 m.) ve Sarıkız (1.727 m.) dorukları
arasında (neve sirkleri) buz-kar yalakları görülür. En yüksek doruk Babadağ olup 1.767 metredir.
Bu dağ ilkçağ ve mitolojide İDA dağı veya AYDA Dağı olarak geçer.
ı. Hodul Dağı: Biga yarımadasının kuzeydoğusunda bulunan bu dağ paleozoiğe ait
metamorfiklerden oluşmuştur. Geniş bir masif olan ve en yüksek yeri 610m’yi bulan bu masifin
orta kısımları billuri şist, mika sişt, kuarsit ve mavi kalkerlerden oluşmuştur. Arazi tabakaları
yerinden çok oynamış olup, Sarıköy Vadisi yamaçlarının düz bir hat ile uzanışı buna kuvvetli bir
delil olarak gösterilebilir.
Bunlardan başka il dâhilinde Yaylacık, Ulus, Gökseki, Kazdağı, Davullu, güneyde Şifa
Dağı, kuzeybatıda Deliçal, Armutçuk dağları vardır. Şifa dağlarının kuzey eteklerinde pek yüksek
ve belirli olmayan peribacaları görülmektedir.
V. OVALAR
İl genelinde büyük kısmı aralarında yer yer arızalar bulunan eşik ve sırtlarla birbirinden
ayrılmış ve yüksekliği pek fazla olmayan deniz seviyesine yakın olan bu ovaların başlıcaları
şunlardır.
a. Gönen Ovası: Rakımı 30 metre olan ve Gönen Çayı’nın mecrası boyunca uzanan ova,
Manyas Gölü çukurundan eski alüvyonlardan oluşan bir eşik ile Marmara Denizinden 100 metreyi
aşan bir sırtla ayrılmıştır. Ovanın geniş ve uzun yerlerine Gönen Çayı boyunca rastlanır. Ovadaki
alüvyonlar vadi boyunca mansaptan itibaren 35 km kadar devam eder. Ovanın kuzeye doğru eğimi
%10 kadardır. Ova üç kısımdan ibaret olup, biri Gönen civarında ve daha ziyade birkaç vadiye ait
alüvyonların birikmesiyle meydana gelmiştir. Diğeri daha kuzeyde olup özellikle Sarıköy vadisi
boyunca batıya doğru uzanmaktadır (Sarıköy Ovası).
Buradaki alüvyonların kalınlığı 40 metreyi bulmaktadır. Üçüncü ova ise Gönen Çayı aşağı
kısımlarında Sinekçi – Sarıköy Edincik arasında yer alan Tahir ovasıdır.
b. Manyas Ovası: 110 km2 olup Manyas Gölünün güney taraflarında bulunan ve doğu
batı istikametinde uzanan bu ova alüvyonların Manyas gölünün bugünkü seviyesine göre
toplanmasından meydana gelmiştir. Ova bir taraftan Manyas Gölünün güney tarafında, diğer yanda
Karadere vadisinde bir şerit halinde uzanmaktadır. Ovanın kuzeye doğru eğimi % 0,04 kadardır.
Kocaçay’ın deltası teşekkülüne bugünde devam etmektedir.
c. Balıkesir Ovası: 140 km2 kadardır. Batı Anadolu’da Marmara Bölgesinin güney
bölümünde Edremit-İvrindi ovalarıyla birlikte batı doğu doğrultulu bir graben hattı üzerinde
bulunan Balıkesir şehri, kendi adı ile anılan verimli ovayı batıdan sınırlayan düz sırtlı tepelerin
yamacında, eteklerinde ve düzlükte kurulmuştur. Balıkesir ovası eski temel dağlar üzerinde,
çerçevesindeki kuzeydoğu – güneybatı doğrultulu fay çizgisinin belirtildiği gibi çöküntü ile
meydana gelmiş ve tabanı kuvaterner birikintileriyle örtülmüş bir ovadır. Civarındaki yüksek
yontuk yüz, akarsular tarafından birçok vadilerle oyulmuş, batıda Edremit Körfezi ile Susurluk Çayı
vadisi arasındaki alanda fazla yüksek olmayan araziler mevcuttur. Denizden yüksekliği 130 metre
olan ova daha doğuda Balıkesir’e 26 km mesafede bir eşikle ayrılmış ve Balıkesir ovasına göre 10
metre daha yüksekte (deniz seviyesinden 130 m.) Kepsut çöküntüsü vardır.
12
d. Körfez Ovaları: Turfanda sebze ve meyve yetiştirilen ve Akdeniz ikliminin tipik şekli
görülen bu ovalar Edremit Ovası, Burhaniye Ovası ve Ayvalık Ovasından oluşmaktadır.
VI. VADİLER
Balıkesir’de bulunan vadiler morfolojik şekillerin en önemlilerindendir. Bunlar içinde
yayla ve dağlardan doğarak Marmara hududuna doğru uzanan Susurluk, Gönen ve Kocaçay yer
almaktadır. Vadiler yukarı ve orta mecralarında çok dar, hatta boğaz meydana getirecek şekilde
yamaçlara malik oldukları halde mansap kısımlarda ovalara karışarak bazı karakterlerini
kaybederler.
a. Susurluk Vadisi: Yukarı bölümünde Gelçal – Çataldağ, Orta Manyas-Ulubat havzaları,
aşağı bölümünde Karadağ – Mudanya tepeleri arasında girdiği ve çıktığı yerlerde dar boğazlardan
geçerek normal bir vadinin bütün karakterlerine sahip olduğu halde boğazların arasında kalan
sahada ova ve geniş depresyonlara karışarak bazı vasıflarını kaybeder. Vadi Susurluk ilçesinin 25
km güneyinde paleozoyik şistlerde tersiyer volkanik arazisinin birleştiği alanda ve ova kenarında
nejenler üzerinde 300 metrede teşekkül etmiştir. Vadi tabanı yeni alüvyonlarla doludur. Vadinin her
iki tarafında aşıntı yüzeyleri ve kıyı taraçları vardır.
b. Gönen Vadisi: Kazdağı ve Öbekalan Dağları arasından çıkar ve yukarı orta bölümünde
paleozoik devirlere ait tortul kütlelerden oluşan vadi Gönen Sarıköy ovalarında 60 – 70 metrede
birbirinden ayrılır. Gönen civarında yüksekliği 100 – 150 m olan bir eşik üzerinde kalkerli
konglomeralardan ibaret neojen arazisinde açılan boğazın kuzey ve güneyinde karşılıklı 80 – 100 m
yüksekliğinde şekiller mevcuttur.
c. Kocaçay Vadisi: Madra Dağları ile Manyas gölü arasında olup çay yukarı bölümünde
permokarbonifer kalkerleri arasında arızalı bir topografyayı geçip aşağılarda aynı kalkerlerin teşkil
ettiği temas sahasını takip eder. Vadinin bu kısmında tersiyer faylarına uyarak teşekkül ettiği
anlaşılsa da, Manyas’ta neojen göl depolarına göre teşekkül ettiği açıktır. Vadi Sularya Dağı ve
Doğanca Sırtları üzerinde teşekkül etmiş yüksek aşınma düzlüğünün içerisinde açılmış olup, vadi
tabanındaki alüvyonlar yamaç alanlarına bir şerit gibi girer.
2.1. TOPRAK ÇEŞİTLERİ VE KAREKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ:
2.1.1. Genel Toprak Yapısı
Balıkesir ilinde ana kaya, relief, iklim ve vejetasyon ve insan etkileri altında ortaya
çıkmış, birbirinden farklı birtakım toprak tipleri yayılış göstermektedir. Bütünüyle vadilerle yer yer
derin bir şekilde yarılmış bir plato karakteri gösteren Balıkesir ili ile Kaz dağı, Alaçam dağı ve Ulus
dağının yamaçlarında aşınma, yakın çevresindeki depresyonlarda birikme olayları sürekli olmuştur.
Bu yüzden ilin bir çok yerinde toprak örtüsünde toprak katmanları yavaş yavaş gelişmekte
veya hiç oluşmamaktadır.
Balıkesir ilinde dağılış gösteren zonal topraklar, 4 ayrı grup olarak kendini göstermektedir.
Bunlardan kireçsiz kahverengi orman toprakları, en geniş yayılıma sahip topraklardır.
Metoforfik şist, melanjlı seri grant ve granodiyonit ile volkanik kayaçlar üzerinde nispeten
yüksekçe kısımlarda karşılaşılan bu topraklar, çoğu kez yoğun bir orman örtüsüyle de kaplıdır.
Kireçsiz kahverengi topraklar Balıkesir ili dâhilinde daha çok bitki örtüsünün tahrip
edildiği ve kireçtaşı içermeyen sahalarda geniş alanlarda izlenebilen topraklardır.
Genelde yarı nemli iklim koşulları altında mikaşist, gnays, fillat ve kristalize kireçtaşı gibi
ana kayalar üzerinde gelişen topraklar kahverengi orman topraklarıdır. Edremit Körfezi ile
Dursunbey çevresinde görülmektedir.
Kırmızımsı kahverengi Akdeniz toprakları, Akdeniz iklim koşullarının meydana getirdiği
peyzaj özelliklerini karakterize eden maki-garig ve kızılçam vejetasyonunun yayılma alanı
içerisinde genellikle, kalker ve kalkerli ana kayalar üzerinde gelişmiştir.
Bununla birlikte Balıkesir ilinde iki grup halinde bulunan introzonal topraklar ile azonal
topraklar yer almaktadır. Belli başlı toprak tiplerinin dışında Balıkesir ilinde dar alanlarda taşlık,
kayalık ve kumluk alanlar ile taban suyu seviyesinin yüzeye çok yakın olduğu yerlerde hidromorfik
alüvyal topraklar ve lagüner karakterli ortamlarda da sahil bataklıkları gelişmiş durumdadır.
13
Balıkesir İli topraklarına ait ortalama analiz sonuçlarının kendi grupları içerisinde alınan
ortalamalarına göre yapılan değerlendirme aşağıda özetlenmiştir.
2.1.2. Toprak Bünyesi
Toprak bünyesi, bitkilerin gelişip büyümeleri için gerekli olan besin maddeleri ve suyun
tutulması ile havalandırma ve su geçirgenliğinde en önemli etkendir. Balıkesir İli toprakları
satürasyon (işba) yüzdesine göre yapılan sınıflandırmada tarım topraklarının %2,4'ü kum, %45,9'u
tın, %46,3 killi-tin ve %5,4'ü ise kil bünyeye sahiptir. Bu dağılım İlde tarım için uygun toprak
bünyesi varlığını göstermektedir.
2.1.3. Toprak Reaksiyonu (PH)
Toprak reaksiyonu topraktaki bitki besin maddelerinin, bitkileri yarayışlıklarının yanında,
toprak canlılarının faaliyetleri için ortamın uygunluğunu ifade eder. Balıkesir İli tarım topraklarının
%18.0'ı asit (PH 6.5'den düşük), %55.8'i nötr (PH 6.6-7.5), %26.2'si alkali (PH 7.5'den büyük)
reaksiyona sahiptir.
2.1.4. Toprak Tuzluluğu
Toprak tuzluluğu, bitki gelişimi dolayısıyla verim üzerine olumsuz etki yapan faktör olup,
her bitkinin tuza hassasiyeti değişik oranlardadır. Balıkesir İlinde işlemeli tarım uygulanan
toprakların %98,7'si tuzsuz, %1,2 'si hafif tuzlu, %0,1'i ise orta tuzlu ve tuzludur.(%Total Tuz)
2.1.5. Toprak Kireci
Topraktaki kireç, toprağın fiziksel özellikleri üzerine olan olumlu etkisi, PH'da yaptığı
değişiklikle bitki besin maddeleri ve kullanılan ticaret gübrelerinden faydalanma oranını artırarak
verim üzerinde olumlu etki yapar. Balıkesir İli topraklarının %64,8'i az kireçli, %11,3'ü orta kireçli,
%16,0’ı kireçli, %4,7'si fazla kireçli ve %3,2'si ise çok fazla kireçlidir.
2.1.6. Organik Madde ve Azot
Topraktaki bitki ve hayvan atıklarının parçalanması ile meydana gelen bir materyaldir.
Toprağın fiziksel özelliklerini düzeltirken terkibindeki bitki besin maddeleri de yararlı duruma
geçer. Ayrıca su ve besin maddelerinin ortamda tutunmalarını temin eder. Topraktaki azotun
kaynağı organik maddedir.
Balıkesir ili tarım topraklarının büyük bir kısmı organik madde yönünden fakir
durumdadır. Analiz sonuçlarına göre, toprakların %13,4'ünde organik madde çok az, %49,3'ünde
az, %27,3'ünde orta, %7,57'inde iyi ve %2,5'inde ise yüksek düzeydedir. İl topraklarının azotlu
gübrelerle gübrelenmesi ile organik madde miktarını arttırıcı önlemlere başvurulması, verimde
devamlılık ve artış için gereklidir.
2.1.7. Topraktaki Fosfor
Toprakta bulunması gereken önemli besin maddelerindendir. Bitkinin büyümesinde,
verimde ve kalitede etkendir. Bitkiler tarafından alınabilir fosfor tayinlerinde olsen metoduna göre,
Balıkesir İli tarım topraklarının %42,3'ünde fosfor, %19,6'sında orta, %11,3'ünde yüksek,
%26,8'inde ise çok yüksek fosfor varlığı tespit edilmiştir. Bu değerlendirmelere göre, fosfor
eksikliği gösteren toprakların fosforlu gübrelerle takviye edilmesi gerekmektedir.
2.1.8. Topraktaki Potasyum
Bitki büyümesi ve çoğalması için önemli bir besin maddesi olan potasyum, verim ve kalite
üzerinde etkili olup meyvenin yağ, nişasta ve şeker oranlarında artışa neden olmaktadır. Ülkemizin
jeolojik yapısı ve iklim durumu, topraklarda fazla miktarda potasyum birikmesine neden
olmaktadır. Balıkesir ili topraklarının %5'inde az, %8,7'inde orta, %13,2'sinde yeter, %73,1 inde ise
fazla miktarda potasyum tespit edilmiştir.
Görüldüğü gibi İl topraklarının potasyum seviyesi genellikle yeterli olmamakla beraber az
miktarda potaslı gübreye de ihtiyaç duyulmaktadır.
14
2.2.BALIKESİRDE ARAZİ VE KULLANIM KABİLİYETLERİ
Tablo 3: Arazi ve Kullanım Kabiliyetleri
ARAZİNİN SINIFI
1. Sınıf
2. Sınıf
3. Sınıf
4. Sınıf
5.Sınıf
6. Sınıf
7. Sınıf
8. Sınıf
TOPLAM
ALANI (HA)
61.141
139.953
83.354
82.279
672
207.662
852.648
25.105
1.452.814
ORANI (%)
4.21
9.63
5.74
5.66
0.04
14.30
58.69
1.73
100.00
Kaynak: İl Özel İdaresi
2.2.1.ARAZİ SINIFLARI
a) SINIF - I
Topografya düz veya düze yakın (%0–2)’dir. I. Sınıf arazilerin kapladığı alan 61.141
hektar olup il yüzölçümünün %3’ünü teşkil etmektedir. I. Sınıf arazilerin 33.590 hektarı alüvyal
topraklar, 10.744 hektarı kolüvyal topraklar, 1.679 hektarı kireçsiz kahverengi topraklar, 128
hektarı kireçsiz kahverengi orman topraklar, 5 hektarını diğer toprak çeşitleri oluşturmaktadır. Bu
arazilerin 7.863 hektarında Kuru tarım, 38.725 hektarında sulu tarım, 1799 hektarında yetersiz sulu
tarım yapılmaktadır. 484 hektar kurubağ, 365 hektar kurubahçe ve 1541 hektar sulu bahçe olarak
kullanılmaktadır. Ayrıca 4.650 hektar zeytinlik, 1.009 hektar çayır-mera, 14 hektar orman–funda,
4.691 hektarı ise yerleşik alandır.
b) SINIF- II
II. sınıf toprakların toplam miktarı 139.953 hektardır. Bu arazilerin 39.035 hektarı
vertisoller, 29.905 hektarı alüvyal topraklar, 15.896 hektarı kireçsiz kahverengi topraklar, 14.410
hektarı, kolüvyal topraklar, 12.599 hektarı rendzinalar, 8.499 hektarı kahverengi orman toprakları,
4.121 hektarı kireçsiz kahverengi orman toprakları, 448 hektarı kırmızı kahverengi Akdeniz
toprakları, 40 hektarı diğer toprak çeşitleri oluşturmaktadır. 64.561 hektar kuru tarım, 32.887 hektar
sulu tarım, 6.907 hektar yetersiz sulu tarım, 956 hektar bağ, 2.918 hektar bahçe, 15.034 hektarda
zeytin, 7.848 hektar çayır-mera, 1.604 hektar orman-funda, 6.968 hektar yerleşik alandır.
c) SINIF- III
III. sınıf araziler 83.354 hektar alanı kaplar. Bu arazilerin toprak gruplarına göre dağılımı
ise 15.906 hektar vertisoller, 14.513 hektar kahverengi orman toprakları, 12.825 hektar redzinalar,
10.827 hektar alüviyal topraklar, 10.454 hektar.kireçsiz kahverengi orman toprakları, 9.562 hektar
kireçsiz kahverengi topraklar, 3.590 hektar kırmızı kireçsiz Akdeniz toprakları, 2.918 hektar
kolüvyal topraklar, 40.697 hektar kuru tarım, 6.863 hektar sulu tarım, 2.406 hektar yetersiz sulu
tarım, 18.837 hektar zeytin, 234 hektar bağ, 616 hektar bahçe, 6.113 hektar çayır-mera, 3.757
hektar orman-funda, 3.555 hektar yerleşik alandan oluşmaktadır.
d) SINIF- IV
IV sınıf araziler ilin 82.279 ha alanını kaplamaktadır. IV’üncü sınıf arazilerin toprak
gruplarına göre dağılımı ise şöyledir; 20.813 ha kireçsiz kahverengi orman topakları, 15.663 ha
rendzinalar, 15.494 ha kireçsiz kahverengi topraklar, 15.476 ha kahverengi orman toprakları, 9.629
ha vertisoller, 2.514 ha kırmızı kahverengi akdeniz toprakları, 2.017 ha alüvyal topraklar, 673 ha
kolüviyal topraklar.54.611 ha da kuru tarım, 479 ha da sulu tarım, 44 ha da yetersiz sulu tarım,
15
yapılmaktadır.9.473 ha zeytin, 702 ha bahçe, 4.869 ha çayır- mera, 9.311 ha orman-fundaa, 2.790
ha yerleşim alanından oluşmaktadır.
e) SINIF- V
Hidromorfik alüvyal topraklardan oluşan 672 hektar alanı kaplamaktadır. 179 hektarda
kuru tarım, 134 hektarda sulu tarım, yapılmakta olup 359 hektarı çayır- mera dır.
f) SINIF- VI
207.662 ha alanı kaplar ve toprak gruplarına göre dağılımı ise 85.799 ha’ı kireçsiz
kahverengi orman toprakları, 48.778 ha’ı kireçsiz kahverengi topraklar, 43.727 ha’ı kahverengi
orman toprakları, 32.777 ha’ı rendzinalar, 8.417 ha’ı kırmızı kahverengi Akdeniz toprakları, 1.769
ha’ı alüviyal topraklar, 576 ha’ı yüksek dağ çayır toprakları, 346 ha’ı kolüvyal topraklar, 195 ha’ı
kahverengi topraklar şeklindedir. 102.252 ha kuru tarım, 64 ha sulu tarım, yapılmakta olup 16.426
ha zeytinlik, 1002 ha bağ, 1240 ha bahçe olarak kullanılmakta olup 579 ha çam fıstığı
yetiştirilmektedir. 34.046 ha çayır-mera, 47.309 ha orman-funda, 4.744 ha’ı ise yerleşik alandır.
g) SINIF- VII:
852.648 ha alanı kaplar. Bu alanların toprak gruplarına göre dağılımı ise 547.917 ha
kireçsiz kahverengi orman toprakları, 147.282 ha kireçsiz kahverengi topraklar, 121.551 ha
kahverengi orman toprakları, 38.303 ha kırmızı kahverengi Akdeniz toprakları, 7.473 ha
rendzinalar, 2.029 ha hidromorfik alüvyal topraklar, 663 ha alüvyal sahil bataklıkları, 219 ha
kırmızı kahverengi topraklar, 115 ha yüksek dağ çayır toprakları şeklindedir. Bu sınıfta ki arazilerin
63.504 ha kuru tarım yapılmaktadır15.542 ha zeytin, 469 ha çam fıstığı, 155.776 ha çayır- mera,
613.015 ha orman –funda, 4.342 ha da yerleşik alandır.
2.2.2. ARAZİ PROBLEMLERİ:
Balıkesir ilindeki dağlar ve tepelerde aşındırma, ova ve vadi tabanlarında ise birikme ile
ilgili sorunlar hakim durumdadır. Ayrıca depremler de ovaların sorunlarından sayılabilir. Bunların
dışında denizlerdeki hareketin etkisiyle kıyılarda da bir dizi sorun yaşanmaktadır. Balıkesir
topraklarının %92,4'ü sorunlu olup, sadece %7,6’sı sorunsuz durumdadır.
a) Erozyon
Balıkesir ilinin dağ ve tepelerindeki en önemli sorunu erozyondur. Erozyon doğal olarak
oluşmuş arazi şeklinin ve örtüsünün genellikle insanlar tarafından yakma, aşırı otlatma, orman
kesimi ve bilinçsiz toprak işleme gibi işlemlerle zayıflatılarak doğa kuvvetleri tarafından aşındırılıp
taşınması sonucu meydana gelen toprak kaybıdır. Erozyonun şiddeti, yağışlar, eğim, yapı, bitki
örtüsünün özellikleri ile beşeri ve iktisadi faaliyetlerin niteliklerine göre, farklılıklar gösterir.
Erozyonda en etkili unsur, sağanak türünde gelişen yağışlardır. Balıkesir merkezi 118 mm,
Bandırma'da 137.5 mm gibi yüksek değerlerdedir. Bu yağışlar yüzey erozyonunun gelişmesi için
yeterlidir.
Balıkesir ili yüzeyinin %76.7'si, %13'den fazla eğimi olan yerlerle kaplıdır. Bu rakama
%3-12 arasında eğimi olan %16.6'lık değer de ilave edilecek olursa; ilin %93.3'ünün su erozyonuna
uygun eğime sahip olduğu söylenebilir.
Tepelik ve dağlık alanlardaki asli bitki örtüsünün genelde kurakçıl orman olması
gerekirken bugün, bu alanların önemli bir kısmı ortadan kaldırılmış durumdadır. Örneğin;
Dursunbey ilçesindeki ormanlarla kaplı olan kesimlerde öncelikle taraça üstleri ile aşınım yüzeyleri
tahrip edilmiş buralarda, nohut ve tahıllar olmak üzere tarla bitkileri; Bigadiç, Dursunbey ilçesinde
ise başta tütün olmak üzere diğer tarla bitkileri; İvrindi, Balya, Susurluk gibi ilçelerde tahıllar başta
olmak üzere tarla bitkileri; merkez ilçede ise baklagiller ve ayçiçeği olmak üzere tahıllar
üretilmektedir. Bu ürünler yılın tümünde toprağı örtmemektedir. Bu olumsuz koşullar yanında eş
yükselti eğrilerine (İzohipslere) genelde dik sürümlerin yapılması erozyonu hızlandıran etmen
olarak sayılabilir. Bütün bu olaylar sonucunda Balıkesir ilindeki toprakların %50,5'i çok sığ (0 – 20
cm), % 33 ise sığ (20 – 50 cm) alanlar haline gelmiştir. Böylece alanların % 83,5'i sığ ve çok sığ
topraklarla kaplıdır.
16
Tablo.4: Balıkesir İli Erozyon Alanları
İlçenin
Adı
İl Top.
Zayıf
Toplam İlçe
Erozyonlu
Alanı
(km2)
Alan
1.452.814
143.024
Orta Şiddetli
Erozyona
Maruz
Kalan
Alan
Şiddetli
Erozyona
Maruz
Kalan
Alan
Çok Şiddetli
Erozyona
Maruz
Kalan
Alan
Toplam
Erozyona
Maruz
Kalan
Alan
Oran
(%)
Toplam
Erozyonsuz
Alan
166.161
986.810
131.714
1.427.709
98.27
25.105
Kaynak: Köy Hizmetleri–1999
Şekil.2: Balıkesir İli Erozyon Haritası
b) Taşlılık
Balıkesir İlindeki toprakların %43,97’sinde taşlılık sorunu yaşanmaktadır. Çünkü Sındırgı,
Savaştepe ve Dursunbey'den Çanakkale ili sınırlarına kadar uzanan sahalarda yaygın olarak asidik
karakterli iri parçalı aglomera adı verilen kayaçların bulunduğu yerler, genellikle tepelik ve dağlık
alanlar durumundadır. Bu sahalardaki ormanın tahrip edilerek tarım faaliyetlerine açılması ve bu
alanlarda su erozyonunun şiddetlenmesi ile birlikte toprak incelmektedir. İşte, bu alanlardaki taşlar
çiftçiler tarafından toplanmış olsa bile tarlanın traktör tarafından sürülmesi nedeniyle pulluğun
17
ortalama 30'cm. civarında dibe batmasıyla birlikte, her sürümde taşları yüzeye çıkarmakta ve
taşlılık sorunu gündeme gelmektedir.
Ayrıca, Edremit ovasında da yer yer taşlılık sorunu yaşanmaktadır. Bunun ilginç örnekleri
Edremit - Akçay arasındaki alanda ve özellikle Kazdağları'ndan inen akarsuların sel tipi
karakterinde olması ve düzlüğe ulaşan taşkın sularının taşıma gücünün azalması, iri çakıl ve
blokların zeytinliklerin bulunduğu alanlarda biriktirmesiyle gelişir. Topraklardaki bir diğer taşlılık
sorunu ise, kireç taşlarının yaygın olduğu sahalardaki ölü lapyalı (kar ve yağmur sularının etkisiyle
eriyen karstik kayaçlar) alanlarda görülür.
c) Taşkın
Balıkesir ilinde yer alan ova ve vadi tabanlarındaki en önemli sorunlar olarak, taşkın ve art
bataklık (silt-çamur), su noksanı, deprem ve yerleşme sorunları olarak sayılabilir.
Balıkesir ili sınırları içindeki akarsular genelde zeminin suyla doygun olduğu kış aylarında
günlük maksimum yağışların etkin olduğu dönemlerde gelişir. Tepelik ve dağlık alanlardaki aşırı
bitki tahribatı, açılan tarlalardaki toprağın erozyonla aşırı kaybedilmiş olması, aynı dönemde bitki
örtüsünün büyüme sürecinin kesintiye uğramış olması, buharlaşmanın sıcaklık nedeniyle minimum
düzeyde gelişmesi akışa geçen su miktarını arttırmaktadır. Akarsulardaki kabarma genelde ani bir
şekilde gelişebilmekte ve taşkın pik noktasına kısa sürede ulaşmaktadır. Böyle bir durumda, akarsu
tepelik ve dağlık alandan bol miktarda koparıp taşıdığı malzemeyi akış hızının kesildiği ana vadi
tabanlarına yığarak suların gölet oluşturabileceği art bataklıkların doğmasına yol açabilmektedir.
Özellikle bu taşkınlar yerleşmelere ve ekili, dikili alanlarda büyük zararlara neden olmaktadır.
Balıkesir, Sındırgı, Bigadiç, Manyas ve Kepsut ovaları başta olmak üzere pek çok ovada taşkın
olayları yaşanmaktadır.
Tablo.5 : Balıkesir İl Arazisinin Kabiliyet Sınıflarına Göre Arazi Problemleri (Ha)
Kabiliyet
Sınıfları
Çoraklık
Yaşlık
Taşlılık
Su Erozyonu
Kayalık
II. III. IV. Sınıf
8.470
28.044
34.915
366.727
153.296
V. VI. VII.
4.866
843
82.276
1.060.982
347.251
TOPLAM
13.336
28.887
117.191
1.427.709
500.547
2.2.3. AGRO-EKOLOJİK ALT BÖLGELER
Agro-ekololojik alt bölgeler arazinin bitki deseni, topografik yapı ve iklim özellikleri
bakımından benzerlik gösteren bölümlerini ifade eder. Merkez dahil 19 ilçeden oluşan Balıkesir İli
bu kapsamda 4 agro-ekolojik alt bölgeye ayrılmış ve haritalandırılmıştır. Aşağıdaki tabloda
Balıkesir ilini oluşturan alt bölgelerin özellikleri belirtilmektedir.
18
Tablo. 6: Agro-ekolojik Alt Bölgeler ve Özellikleri
Alt Bölgeler
Alan
(Ha)
I.Alt Bölge
Şubat
Temmuz
Yıllık
Sıcaklık
(C°)
Sıcaklık
(C°)
Yağış
(mm)
7.2-8.0
Alanın Arazi kabiliyet sınıflarına göre dağılımı
1
26.3-26.9 601.0-660.5
2
3
4
5-8
9759
20971
16712
9319
160434
Ayvalık
31443
8.0
26.9
635.5
1823
5440
8219
1731
14230
Gömeç
17800
-
-
-
-
-
-
-
-
Burhaniye
39097
7.2
26.6
601.0
2865
8886
4683
2707
37756
Edremit
71867
7.6
26.9
660.5
3967
4252
2551
3888
57209
Havran
56988
7.8
26.3
633.2
1104
2393
1259
993
51239
23.6-24.9 509.4-703.7 11645
58101
29929
23619
173847
II.Alt Bölge
5.4-6.8
Bandırma
67554
5.4
23.6
703.7
2839
24228
10528
9217
20742
Erdek
32218
6.8
24.9
509.4
1947
1407
1802
2345
24717
Gönen
118826
5.5
23.6
657.0
3460
19746
10706
7447
77467
Manyas
64432
-
-
-
2954
12495
6796
4409
37778
Marmara
14111
5.8
24.3
621.9
445
225
97
201
13143
22.8-25.8 524.8-742.1 14654
23916
18125
21368
225537
III.Alt Bölge
4.9-5.7
Merkez
156852
5.4
25.8
524.8
9633
18968
8683
13345
106223
Kepsut
84573
4.9
23.8
633.6
2097
2181
2199
1752
76344
Susurluk
62175
5.7
22.8
742.1
2924
2767
7243
6271
42970
21.9-24.8 500.1-671.1 10083
21965
15829
27973
559028
IV.Alt Bölge
3.3-5.7
Balya
87313
4.4
22.3
560.7
160
1255
2620
4829
78449
Bigadiç
97303
5.4
24.7
508.9
4371
4697
3076
5361
79798
177582
3.3
21.9
546.4
393
1450
2661
5780
167298
İvrindi
84247
4.7
23.3
575.3
1943
4836
4786
4078
68604
Savaştepe
40101
5.6
24.8
671.1
338
4248
691
4009
30815
148332
5.7
24.6
500.1
2878
5479
1995
3916
134064
1452814
46141
124953
80595
82279
1118846
100
3,18
8,60
5,55
5,66
77,01
Dursunbey
Sındırgı
Toplam 19 İlçe
Toplam Alana
Oranı
Not: Gömeç ve Burhaniye ilçelerinin arazi sınıflandırmaları ayrı yapılmamış olup Burhaniye
ilçesinde gösterilmiştir.
Kaynak: Meteoroloji Bölge Müdürlüğü, Balıkesir İli Arazi Varlığı-KHGM Yayınları
19
Nad.sız kuru t.op
TOPLAM
-
9801
58538 +
7174
8729
580
-
565
3693
-
7176
-
-
7814
78.108
Hidromorfik
Alüvyal Top.
-
179
1884
-
-
-
-
-
186
1149
-
866
187
2.701
Aüvyal sah.bat.top
-
-
-
-
-
-
105
-
273
266
-
-
19
3.364
Kollüvyal top.
207
10373
11677
504
-
766
-
-
-
14
100
1990
23.191
Kahverengi
Orman Toprakları
276
48684
20882
-
-
115
-
-
7180
93173
21551
1860
203.766
Kireçsiz kahverengi
Orman Toprakları
270
91598
+
-
25929
690
-
841
-
-
70396
374406
88304
4828
668.184
Kırmızı Kahverengi
Akdeniz top
-
9890
-
1135
-
-
273
-
-
10009
4410
27607
488
53312
Kahverengi Topraklar
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
195
-
195
1205
468
-
216
-
-
99396
1706
55966
3805
238.691
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
219
10405
-
-
657
-
-
8403
1750
3301
3517
81337
-
-
434
151
-
5010
1030
631
2582
64685
-
-
-
-
-
-
576
-
-
-
576
79962
2242
434
3689
3693
459
209.561 476. 489 198. 521
27. 090
1.426.661
Kireçsiz
2141
63868
1862
+
-
Kırmızı
-
219
-
Redzinalar
-
49581
Vertisoer
-
47126
Yüksek
dağ-Çayır Toprakları
-
-
-
2894
331319
90308
TOPLAM
1087
+
568
2431
+
2440
Orman
Mera
Çayır
S. Bahçe
Sulu Bağ
Sulu bağ
K. bağ
Zeytin
5672
+
974
6416
+
1262
-
Fundalık
Allüviyal
Topraklar
K. Bahçe
Yer.yeri
Nad.lı kuru top
BÜYÜK
TOPRAK
GRUBU
Sulu+Y.sulu Tarım
Tablo.7: Büyük Toprak Gruplarına Göre Arazi Kullanma Durumları (Hektar)
Kaynak: Köy Hizmetleri, 1999
Ayrıca 1.687 hektar Tarım dışı arazi + 18.865 hektar Su yüzeyi + 1.048 hektar Çam fıstığı + 4.553
hektar Diğer araziler eklendiğinde;
Toplam Alan = 1.426.661 hektar + 26.153 hektar
= 1.452.814 hektar olacaktır.
20
2.2.4.ARAZİ KULLANMA ŞEKİLLERİNİN KABİLİYET SINIFLARINA DAĞILIMI
Tablo.8: Arazi Kullanma Şekillerinin Kabiliyet Sınıflarına Dağılımı
Kullanma
Şekli
ARAZİ KULLANMA KABİLİYET SINIFLARI (Hektar)
I
II
III
IV
Toplam
V
VI
VII
Toplam
Toplam
VIII
Kuru Tarım
(Nadaslı)
0
1.270
1.276
1.207
3.753
0
3.141
0
3.141
0
6.894
Kuru Tarım
(Nadassız)
7.543
56.812
33.523
53.367
151.245
179
95.357
62.118
157.654
0
308.899
Sulu Tarım
48.125
37.766
6.863
479
93.233
134
64
0
198
0
93.431
Yetersiz
Sulu Tarım
1.799
6.907
2.406
44
11.156
0
0
0
0
0
11.156
Bağ (Kuru)
484
502
193
0
1.179
0
807
0
807
0
1.986
Bağ (Sulu)
0
384
0
0
384
0
0
0
0
0
384
Bahçe (Kuru)
365
766
616
702
2.449
0
1.240
0
1.240
0
3.689
Bahçe (Sulu)
2.741
2.752
0
0
5.493
0
0
0
0
0
5.493
Zeytin
4.650
15.659
19.028
9.473
48.810
0
16.426
15.542
31.968
0
80.778
0
0
0
0
0
0
579
469
1.048
0
1.048
65.707
122.818
63.905
65.272
317.702
313
117.614
78.129
196.056
0
513.758
Çayır Arazisi
0
0
0
0
0
156
0
302
458
0
458
Mera Arazisi
1.009
7.848
6.113
4.869
19.839
202
34.046
155.469
189.717
0
209.556
Çayır-Mera
1.009
7.848
6.113
4.869
19.839
358
34.046
155.771
190.175
0
210.014
Orman Arazisi
0
879
2.194
5.900
8.973
0
28.353
439.163
467.516
0
476.489
Fundalık Arazi
14
725
1.563
3.411
5.713
0
18.956
173.852
192.808
0
198.521
Orman-Funda
14
1.604
3.757
9.311
14.686
0
47.309
613.015
660.324
0
675.010
2.561
1.786
715
806
5.868
0
822
97
919
1.687
8.474
Yerleşim
(Az Yoğun)
972
2.414
1.593
1.895
6.874
0
3.574
3.985
7.559
0
14.433
Turistik Alan
899
825
249
158
2.131
0
367
347
714
0
2.845
Sanayi Alanı
542
514
281
34
1.371
0
0
119
119
0
1.490
Askeri Alan
0
605
106
0
711
0
449
308
757
0
1.468
Hava Alanı
0
1.155
749
0
1.904
0
0
0
0
0
1.904
4.974
7.299
3.693
2.893
18.859
0
5.212
4.856
10.068
1.687
30.614
Diğer Araziler
0
0
0
0
0
0
0
0
0
4.553
4.553
Su Yüzeyi
0
0
0
0
0
0
0
0
0
18.865
18.865
TOPLAM
71.704
139.569
77.468
82.345
371.086
671
204.181
851.771
1.056.623
25.105
1.452.814
Çam fıstığı
Tarım Arazileri
Yerleşim (Yoğun)
Tarım Dışı Arazi
Kaynak: İl Özel İdaresi – İl Tarım Müdürlüğü
21
2.2.5.TARIM ARAZİLERİ SINIFLARI
2.2.5.1. Kuru Tarım Alanları
İlimizin kuru tarım alanlarının dağılımı aşağıda belirtilmiştir.
1- Mutlak Kuru Tarım Arazileri
2- Marjinal Kuru Tarım Arazileri
3- Özel Ürün Arazileri
4- Zeytinlik
5- Bağ (kuru)
6- Bahçe (kuru)
:
:
:
:
:
:
65.625 Ha
250.168 Ha
1.048 Ha
80.778 Ha
1.986 Ha
3.689 Ha
Kaynak: İl Tarım Müdürlüğü
Ayrıca arazi kullanım kabiliyet sınıflarına göre kuru tarım arazilerinin dağılımı da
aşağıdaki gibidir.
Tablo.9.: Arazi Kullanım Sınıfları
Arazi Kullanım
Türü
Toplam İşlenen
Arazi
Nadaslı Kuru
Tarım
Nadassız Kuru
Tarım
Kuru Tarım
Toplamı
I.
II.
ARAZİ KULLANIM KAABİLİYET SINIFI (hektar)
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
TOPLAM
65.707
122.818
63.905
65.272
313
117.614
78.129
-
513.758
-
1.270
1.276
1.207
-
3.141
-
-
6.894
13.042
69.496
53.360
63.542
179
114.409
78.129
-
392.157
13.042
70.766
54.636
64.749
179
117.550
78.129
0
399.051
Arazi kullanım kabiliyet sınıflarına göre kuru tarım arazilerinin dağılımına
bakıldığında işlenen arazinin %62’sinin ilk dört sınıfta toplandığı görülmektedir.
2.2.5.2.Sulu Tarım Alanları
İlimizin sulu tarım alanlarının dağılımı aşağıda belirtilmiştir.
1.
2.
3.
4.
5.
Sulu Mutlak Tarım Arazileri
Sulu Marjinal Tarım Arazileri
Özel Ürün Arazileri
Dikili Tarım Arazileri
Bağ
TOPLAM
:
83.396 Ha
:
9.990 Ha
:
15.444 Ha (Çeltik)
:
5.493 Ha
:
384 Ha
: 114.707 Ha
22
Ayrıca arazi kullanım kabiliyet sınıflarına göre sulu arazi dağılımı Tablo 10’da
belirtilmiştir.
Tablo.10: Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfları
Arazi Kullanım Türü
Tarla Arazisi
I.
36.924
Bağ
ARAZİ KULLANIM KAABİLİYET SINIFI ( ha)
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII. TOPLAM
37.766
6.863
479
134
64
82.230
-
384
-
-
-
-
-
-
384
2.741
2.752
-
-
-
-
-
-
5.493
Özel ürün (Çeltik)
15.444
-
-
-
-
-
-
-
15.444
Yetersiz sulu tarım
1.799
6.907
2406
44
-
-
-
-
11.156
56.908
47.809
9.269
523
134
64
-
-
114.707
Bahçe
Toplam
(Kaynak: Köy Hizmetleri 1999 – Tarım İl Müdürlüğü–2012)
Tablo.11: Diğer Alanlar
Arazi Kullanım Türü
Alan (Hektar)
Orman
675.010
Tarım dışı araziler
30.614
Göl Alanları
18.865
Diğer araziler
4.553
Çayır-Mera Arazisi
210.014
Balıkesir İli 1.452.814 hektar yüzölçümüne sahip olup; bunun 30.238 hektarlık kısmı
(Yoğun yerleşim, sahil kumulları, Çıplak kaya ve molozlar, Su yüzeyleri) erozyon konusu
dışında kalmakta, 1.422.576 hektarlık kısmı ise erozyona maruz kalmaktadır. Ayrıca 117.191
hektar arazi taşlı olup 42.223 hektar bozuk drenaj alanına sahip arazi mevcuttur.
2.2.5.3. Kuru Tarım Arazilerinden Gelecekte Sulamaya Açılacak Alanlar
İlimizde halen sulanabilen 110.464 hektar tarım arazisi bulunmakla birlikte sulama
potansiyeli bulunan 155.218 hektar (DSİ) tarım arazisi bulunmaktadır. Kısa, Orta ve Uzun
vadede sulanan arazi grubuna dâhil edilecek bu sulu tarım alanlarında yağlı tohumlu bitkiler,
dane mısır, silajlık mısır, yem bitkileri, sebze ve meyve üretimi yapılması planlanmaktadır.
NOT: Kuraklık eylem planında yer alan kuruluşların hizmet alanlarını kapsayan sulanan ve
sulanmaya açılabilecek tarım arazilerindeki farklılıklar, kurumların hizmet alanlarına giren
arazilerde yapılacak yatırımların büyüklüğü ve ekonomik rantabilitesi dikkate alınarak
değerler belirlenmiştir. Örneğin: DSİ sulama potansiyeline sahip arazi miktarını 155.464
hektar olarak değerlendirirken, İl Tarım Müdürlüğü değerlerinde 282.328 hektar olarak
belirlenmiştir. Değerlerdeki bu farklılıklar kurumların hizmet alanına giren kıstasların
farklılığından kaynaklanmaktadır.
23
2.2.5.4. Arazi Varlığı
İlin toplam yüzölçümü (göller dâhil) 1.452.814 hektar olup, arazi dağılımı aşağıdaki
gibidir.
Tablo.12: Balıkesir İli Arazi Varlığı
Arazi Dağılımı
Tarım Alanı
Çayır-Mera Alanı
Orman Alanı
Tarım Dışı Arazi
TOPLAM
Alanı (ha)
513.758
210.014
675.010
54.032
1.452.814
Toplam Araziye
Oranı (%)
35,4
14,4
46,5
3,7
100
Tablo.13: Tarım Arazisi Dağılımı
Arazi Dağılımı
Tarla Arazisi
Sebze Arazisi
Zeytinlik
Meyvelik – Dutluk
Bağ arazisi
Nadas
Diğer
TOPLAM
Alanı (ha)
304.291
28.079
81.029
8.633
2.367
14.730
74.629
513.758,0
Toplam Tarım Arazisine
Oranı (%)
59,2
5,5
15,7
1,7
0,5
2,8
14,5
100
Kaynak: İl Tarım Müdürlüğü(Diğer alanlar 2013 itibariyle Tarım dışı araziler içinde ele
alınacaktır.)
Tablo.14: Sulama Durumu
Tarım Arazilerinin Sulama Durumu
Arazinin Adı
Alanı (Ha)
Devlet Tarafından Sulanan Arazi
68.419
Halk Tarafından Sulanan Arazi
46.288
Toplam Sulanan Tarım Arazisi
114.707
Sulanabilecek Tarım Arazisi
282.328
Toplam Tarım Arazisi
513.758
24
2.2.5.5. Bitkisel Üretim
a. Tarla Bitkileri:
İlimizde yetiştirilen ve ekonomik öneme sahip Tarla Bitkilerinin başında, 1.476.734
dekar ile Buğday gelmektedir. Bunu 197.685 dekar ile Ayçiçeği, 149.165 dekar ile Arpa,
203.391 dekar ile Silajlık Mısır, 154.654 dekar ile Çeltik ve 106.470 dekar ile Nohut
izlemektedir.
Tablo.15: Önemli Tarla Bitkileri Ekiliş ve Üretimleri (2012)
ÜRÜNLER
Buğday
Ayçiçeği
Arpa
Silajlık
Mısır
Çeltik
Nohut
Da./Ton
2010
2011
2012
Ekiliş
1.505.875
1.476.734
1.248.150
Üretim
543.771
544.797
424.701
Ekiliş
190.943
197.685
197.328
Üretim
44.886
39.575
37.608
Ekiliş
180.556
149.165
148.020
Üretim
53.984
47.795
48.239
Ekiliş
190.168
203.391
217.925
Üretim
855.383
878.457
944.277
Ekiliş
154.600
154.654
154.444
Üretim
121.535
119.164
118.731
Ekiliş
113.590
106.470
119.650
Üretim
14.652
15.462
17.786
2012
Ortalama Verim
(Kg/Da)
340
190
326
4.333
769
149
Kaynak: Balıkesir İl Tarım Müdürlüğü
b. Sebze Üretimi:
İlimizde yetiştirilen ekonomik öneme sahip sebzelerin başında 68.457 dekar ile
Domates, 54.790 dekar ile Kavun, 27.225 dekar ile Karpuz, 16.923 dekar ile Fasulye 19.060
dekar ile Biber, 13.345 dekar ile Bamya gelmektedir.
25
Tablo.16: Önemli Sebzelerin Ekiliş ve Üretimleri (2012)
ÜRÜNLER
Domates
Kavun
Karpuz
Taze
Fasulye
Biber
(salçalık)
Bamya
Da./Ton
Ekiliş
Üretim
Ekiliş
Üretim
Ekiliş
Üretim
Ekiliş
Üretim
Ekiliş
Üretim
Ekiliş
Üretim
2010
2011
2012
62.952
292.649
58.430
112.875
29.255
118.464
18.873
18.309
17.850
33.976
13.514
4.764
68.457
361.329
54.790
110.467
27.225
109.720
16.923
16.763
19.060
40.041
13.345
4.818
67.767
376.612
51.310
102.216
26.735
110.925
16.901
17.119
19.382
41.092
12.608
4.534
2012
Ortalama Verim
(Kg/Da)
5.557
1.992
4.149
1.013
2.120
360
c. Yem Bitkileri:
Hayvancılığın yoğun olarak yapıldığı İlimizde kaba yem ihtiyacını karşılamak
amacıyla, Bakanlığımız tarafından verilen desteklemeler sayesinde Yem Bitkilerinde önceki
yıllara göre önemli artış görülmektedir.
2011 yılı istatistik verilerine göre, İlimizde Silajlık Mısır 203.361 dekar alan ve
878.457 ton üretimle 1’incisırada yer almaktadır. Silajlık Mısırda dekara ortalama verim
4.542 kg.dır.Ekiliş olarak bunu Fiğ, yonca, ve tritikale üretimi izlemektedir
Tablo.17: Yem Bitkileri Ekiliş ve Üretimleri (2010).
ÜRÜNLER
Da./Ton
Silajlık
Mısır
Fiğ
Tritikale
Yonca
Korunga
2010
2011
2012
Ekiliş
Üretim
Ekiliş
Üretim
Ekiliş
Üretim
Ekiliş
Üretim
190.168
855.383
159.614
107.650
30.725
10.476
28.135
42.707
203.361
878.457
166.465
132.838
22.550
6.262
30.405
56.841
Ekiliş
2.225
2.213
217.925
944.277
174.728
119.871
23.850
6.613
32.689
66.102
2.339
Üretim
1.390
1.587
26
2012
Ortalama Verim
(Kg/Da)
4.333
686
277
2.022
716
1.674
d. Meyvecilik:
İlimiz ekonomisinde Zeytin ve Zeytin Yağı önemli bir yere sahiptir. Ağaç sayısı
bakımından Körfez Bölgesinde 810.290 dekar alanda 11.430.744 adet ağaçla üretim
yapılmaktadır. Bunu 15.950 dekar alanda 543.025 adet ağaçla Mandarin, 8933 dekar alanda
492.181 adet ağaçla elma9827 dekar alanda 331.559 ağaç ile badem üretimi takip
etmektedir.
Tablo.18: Önemli Meyvelerin Ağaç Sayıları ve Üretimleri (2012)
Meyve Ağaç sayıları
Toplam
Ağaç
Sayısı
Toplam
Alan
(Da.)
Meyve
Vermeyen
Meyve
Veren
11.433.744
810.290
568.067
Mandarin
543.025
15.950
Şeftali
325.191
Elma
Ürün Adı
10.862.677
Ort.
Verim
(Kg)
26
285.050
18.425
524.600
50
26.013
6.810
40.626
284.565
36
10.293
492.181
8.933
209.332
282.849
42
11.851
Erik
204.996
5.273
27.347
177.649
28
4.984
Kiraz
311.190
6.767
106.032
205.159
28
5.653
Badem
331.559
9.827
152.879
178.680
15
2.681
İncir
133.873
3.797
15.799
118.074
36
4.265
Ceviz
259.922
19.109
149.245
110.677
33
3.667
Zeytin
Üretim
(ton)
d.1. Zeytin Varlığı
İlimizde Edremit Körfezinde ( Çanakkale İzmir il sınırlarına kadar olan bölgeyi )
ağırlıklı Ayvalık Edremit yağlık zeytin çeşidi, Bandırma- Erdek (Güney Marmara) körfez
bölgesinde ise Gemlik sofralık zeytin çeşidi yaygın olarak yetiştirilmektedir.
Yıllar itibariyle Zeytin ve Zeytinyağı üretimi Tablo 12’de gösterilmiştir.
Tablo 19: Yıllar İtibariyle Zeytin ve Zeytinyağı Üretimi (Ton)
ÜRÜN
Zeytin
Üretimi
ZeytinYağ
ı Üretimi
2012
2006
178.96
2
2007
100.59
4
2008
207.33
7
2009
239.64
8
2010
209.82
0
2011
152.52
1
285.05
0
35.792
20.119
41.467
47.930
34.756
24.074
49.569
27
2.2.5.6. Çayır - Mera Alanları
İlimizde 19’u ilçe olmak üzere 53 belediye, 892’sı köy olan 945 yerleşim merkezinde
toplam 81.006 hektar mera alanı bulunmaktadır.
943 yerleşim merkezindeki 80.974 hektar alanda mera tespit çalışması,
452 yerleşim merkezindeki 40.406 hektar alanda tahdit çalışması,
217 yerleşim merkezinde 24.419 hektar alanda tahsis çalışması tamamlanmıştır.
İlimizdeki 7 meramızda 1.107 hektar alanda ıslah çalışmaları tamamlanmıştır. 6
köydeki 1.244 hektar alandaki ıslah çalışmaları ise devam etmektedir. 3 köyümüzde
vejetasyon etüdü yapılmış olup proje çalışmaları devam etmektedir.
Mera Kanununun 14’üncü maddesi kapsamında tahsis amacı değişikliği için kanun
yayım tarihi olan 1998 yılından bu güne kadar toplam 323 müracaat yapılmıştır.
Bu müracaatlardan 163’ü reddedilmiş, 126’ı uygun bulunarak 14.179 dekar alanın
vasfı değiştirilmiştir. 34 müracaatın ise işlemi devam etmektedir.
2.2.5.7.Planda yer alacak Toprak ve Arazi Kullanım Haritaları:
İlimiz Toprak Kullanım Haritaları Ek -1CD ortamında yer almaktadır.
3. BALIKESİR İLİNİN SU KAYNAKLARI VARLIĞI (DSİ)
1
İl Uzun Yıllar Yağış Ortalaması
(1975–2007)
2
İl Yıllık Yağış Miktarı
(1 * İl alanı)
9.458 hm3/yıl
3
Buharlaşma
(2 * 0.17)
1.608 hm3/yıl
4
Yeraltına Sızma
(2 * 0.17) DSİ oranı
1.608 hm3/yıl
5
Yıllık Yüzey Akış
2.830 hm3/yıl
6
Komşu Ülke Suları
7
Kullanılabilir Yüzey Suyu
3.121 hm3/yıl
8
Yıllık Çekilebilir Yeraltı Suyu
284 hm3/yıl
9
10
Toplam Kullanılabilir Su Net
Hâlihazır Kullanılan Su
(7 + 8)
3.405 hm3/yıl
651 mm
-
28
3.1. SEKTÖRLERE GÖRE SU KULLANIMI VE 2012- 2017 HEDEFİ
3.1.1Sektörlere Göre Su Kullanımı ve 2012- 2017 Hedefi
2012 yılı
Sulama
2017 yılı
= 332,00 hm³
İçme ve kullanma + Sanayi
Sulama
İçme ve kullanma + Sanayi
= 31,255 hm³
TOPLAM
= 363,255 hm³
SULANAN ALAN = 35339 ha
= 529,144 hm³
= 142,74 hm³
TOPLAM
= 671,884 hm³
SULANAN ALAN = 66769 ha
Not: Birinci sütun yıllara göre revize edilecektir.
2012 sulanan alan ile 2017 sulanan alan hedefi DSİ verilerine göre düzenlenmiştir
3.1.2 Su Kaynakları Envanteri:
A.Yerüstü Su Kaynakları Potansiyeli
: 3230 hm³/yıl (DSİ)
A.1.Yerüstü su kaynaklarından hali hazırda faydalanılan miktarlar:
1-Tarımda Kullanılan Su Miktarı
: 332,00 milyon m³
2-İçme ve kullanım suyunda Kullanılan Miktar ( Sanayi dâhil) : 84,82 milyon m³
A.2.Yerüstü su kaynaklarından 2017 yılında faydalanılacak miktarlar
: - milyon m³
2-İçme ve kullanım suyunda Kullanılan Miktar ( Sanayi dâhil): 142,74 milyon m³
B.Yeraltı Su Kaynakları Potansiyeli
: 258 milyon m³/yıl
B.1.Yeraltı su kaynaklarından hali hazırda faydalanılan miktarlar
: 92,00 milyon m³
2- İçme ve kullanım suyunda Kullanılan Miktar ( Sanayi dâhil) : 141,50 milyon m³
B.2.Yeraltı su kaynaklarından 2017 yılında faydalanılacak miktarlar
: 95 milyon m³
2- İçme ve kullanım suyunda Kullanılan Miktar ( Sanayi dâhil) : 150 milyon m³
29
4. NORMAL KOŞULLARDA YAPILACAK ORTA VE UZUN
DÖNEM ÇALIŞMA PLANLARI
4.1.YATIRIMLAR
4.1.1.Tarım ve Köyişleri Bakanlığı (TKB) Yatırımları:
Tablo.24: Tarım İl Müdürlüğünce Yapılacak Yatırım Projeleri
Sıra
no
Proje adı
Yapım
yılları
Maliyeti
(TL)
Notlar
Projenin beklenen etkileri
1
Mera ıslahı ve
amenajman planları
20132017
4.046.920
1927 ha
alanda
Mera vejetasyonunun
güçlendirilerek ot veriminin
artırılması
2
AR-GE Çalışmaları
2.1
Demonstrasyonlar
20132017
2.2
Adaptasyon çalışmaları
20132017
40.000
3
Hastalık ve zararlılarla
mücadele
20132017
200.000
4
Kuraklığa dayanıklı
tohum temini
20132017
1.500.000
5
Uygun sürüm ve işleme
tekniklerinin
yaygınlaştırılması
20132017
30.000
5. 1.
Kontur sürüm teknikleri
20132017
5.500
5. 2.
Az işlemeli tarım
tekniklerinin
yaygınlaştırılması
20132017
5. 3.
Anız yakılmasının
önlenmesi
20132017
6
Çiftçilerin kayıt altına
alınması
20132017
100.000
Araştırma
kuruluşlarıyla
işbirliği
yapılacaktır
Araştırma
kuruluşlarıyla
işbirliği
yapılacaktır
Özel İdare
Kaynaklı
projeler
Kuraklığa dayanıklı hububat
çeşitlerinin çiftçilerimize tanıtılması
Kuraklığa dayanıklı hububat
çeşitlerinin denenmesi
Projeli faaliyetlerin yanında Eğitim
yayım çalışmaları da yapılacaktır.
Özellikle kuraklığa dayanıklı
çeşitlerin dağıtılarak üretim
alanlarının genişletilmesi
Eğitim Yayım çalışmaları yapılacak
ve çiftçilere teknik konularda destek
olunacaktır.
Eğitim yayım çalışmaları yapılarak
çiftçilerde konu ile ilgili bilincin
oluşturulması
75.000
K.K.Y.D
kapsamında
hibe destekli
projeler
Proje kapsamında İlimizde her
ilçede en az bir adet olmak üzere
anıza ekim yapan mibzerlerin
çiftçilerimize temininin sağlanması
2.000
Eğitim-Yayım
programı
Anız yakmanın zararları konusunda
çiftçilerimizde yeterli bilincin
oluşturulması
Hâlihazırda
tarım
arazilerinin
%68’i
kayıtlıdır.
Bitkisel ve hayvansal üretim yapan
çiftçilerin tarım kaydında yer alması
ile ülkede tarım planlamasını buna
göre yönlendirmek.
-
30
4.1.2. Devlet Su İşleri Çalışmaları
4.1.2.1. Sulama Yatırımları:
Tablo.25: DSİ’ce Planlanan Sulama Projeleri
Sıra Proje adı
no
1
Balıkesir-Köteyli
2
Reşitköy Bahadınlı
3
Kepsut Projesi
4
Sındırgı Gölcük projesi
5
Zeytinli Barajı
6
Bigadiç-İlyaslar Projesi
7
İvrindi Gökçeyazı
8
9
10
11
1708 ha alan sulamaya açılacaktır
3606 ha alan sulamaya açılacaktır.
2012-2013 tarihleri arasında projesi
tamamlanacaktır.
Manyas Ovası Sol Sahil Sulaması
tamamlanacaktır.
Manyas Ovası Sağ Sahil Sulaması
2010 yılı içerisinde ihale edilmiş olup,
çalışmalar devam etmektedir.
2015yılında bitirilmesi planlanmaktadır.
Manyas II.Merhale Pr. Bereketli 6223 ha alan sulamaya açılacaktır.
sulaması
tamamlanacaktır.
Gönen Pompaj
3750 ha alan, 2012 yılı içerisinde
sulamaya açılmıştır.
12
Manyas II. Mer.
Ergili Pom.
Aralık-2009 da ihale edilmiştir.
2013 yılında bitirilmesi
planlanmaktadır.
13
Edremit Havran Prj. Havran Sul.
14
Gönen Prj.
Tahirova Sul.
2008 yılı Aralık ayında ihale edilmiştir.
2012 yılı itibariyle 1240 ha alan
sulamaya açılmıştır
2013
yılında
bitirilmesi
planlanmaktadır.
2009 yılı içerisinde ihale edilmiştir.
2012 yılı itibariyle 360 ha alan sulamaya
açılmıştır
15
Altınova Prj.
16
Gölet sulamaları
2014
yılında
bitirilmesi
planlanmaktadır.
2012 yılı itibariyle 7322 ha’lık alan
sulamaya açılmıştır.
2013yılında bitirilmesi planlanmaktadır.
31
4.1.2.2.Drenaj Yatırımları: Bu dönemde DSİ tarafından drenaj yatırımı programa
alınmamıştır.
4.1.2.3.Arazi Toplulaştırması: DSİ tarafından Manyas ovası toplulaştırma proje
sahasında, sağ sahilde 11231 ha ve Ergili pompaj 3281 ha olmak üzere toplam 14612 ha’lık
alan Mart-2011 tarihinde ihale edilmiş olup toplulaştırma çalışmaları devam etmektedir.
Balıkesir – Gönen pompaj sulama sahasında Haziran 2010 da toplulaştırma ihale
edilmiş olup 3551 ha alanda toplulaştırma çalışmaları devam etmektedir.
Balıkesir – Gönen Tahirova sulama sahasında Haziran 2010 da toplulaştırma ihale
edilmiş olup 4890 ha alanda (Çanakkale + Balıkesir) toplulaştırma çalışmaları devam
etmektedir.
4.1.2.4. Taşkın Önleme:
Merkez Akçakaya Üümcü Çay,Çay Deresi II. ve III. Kısım,Marmara Avşa Ekinlik
Köy İçi Deresi, Sındırgı Yaylabayır Köy İçi Deresinde taşkın önleme projeleri hayata
geçirilecektir.
DSİ’ce Planlanan Taşkın Önleme Projeleri
Tablo.26: Planlanan Taşkın Önleme Projeleri
Sıra no Proje adı
Edremit
ilçesi
Kanlı
ve
Ağıllı
derelerinin
1
Kadıköy ve Edremit Merkez ilçe
taşkınlarından korunması
sınırlarında. 2013 yılında ihalesi
yapılmıştır.
2
Marmara ilçesi mevcut taşkın korumalar 2012 yılında yaşanan taşkınlarda
onarım işi
tahrip
olan
tesislerin
onarımı
yapılacaktır.
3
Gönen Sarıköy Fatma deresi taşkınlarından
korunması
4
Gönen Gelgeç köyünün GürgenliKumlubalık
dereleri
taşkınlarından
korunması
5
Gönen
Dereköy’ün
Keçidere’nin
6
Gömeç
ilçe
merkezinin
Kurudere
7
8
9
10
11
Susurluk ilçe merkezinin Susurluk çayı
Burhaniye yerleşim yerlerinin MezarlıkKuşçu-Kadıncık-Çoruk
dereleri
Burhaniye Börezli köyünün Börezli
deresi taşkınlarından korunması
Burhaniye Pelitköy beldesinin Sağlıca,
Şarlak dereleri taşkınlarından korunması
Edremit Avcılar köyünün Gürlek ve Ayı
dereleri taşkınlarından korunması
32
12
13
14
15
16
Edremit Güre beldesi yerleşim yerlerinin
Çamlıbel, Güre ve Memetler deresi
Edremit Bostancı ve Çıkrıkçı köylerinin
Ilıcaayağı
ve
Gebekesik
dereleri
Edremit Zeytinli beldesinin Şarlak ve
asmalı dereleri taşkınlarından korunması
Erdek Turan köyünün Değirmendere
Marmara
ilçesi
Saraylar
beldesi
Ahmetler-(Zolta deresi), Avşa beldesi
Akdere, Asmalı köyü Çimen deresi,
Çınarlı köyü Değirmen ve B.Mandıra
dereleri, Gündoğdu köyü Köyiçi deresi,
Marmara Bolanyi-Huni dereleri, Toğağaç
köyü
Çamyolu(Lokman)
deresi
17
2 mah
korunacaktır.
Sındırgı Yaylabayır Köyiçi Deresi
18
19
Balıkesir-Merkez Yan dereleri 4. kısım
taşkın koruma inşaatı
Merkez İlçesi Gaziosmanpaşa, Dinkçiler ve
Sütlüce Mahallelerinin Karaboğan-Arapdere,
Baruthane ve Kazanlar dereleri, Bakla deresi,
TOKİ Kurudere, Köteyli deresi, OSB
Söğütlüpınar, Çınarlıpınar, Buzpınar derelerinin
Edremit ilçesi Güre beldesi Kuru derenin
20
Bandırma ilçesi Karasırlı deresi taşkınlarından
korunması
21
Gömeç İlçesi Kemalpaşa deresinin taşkınlarından
korunması
4 mah. Taşkından korunacaktır.
2012 yılı Kasım ayında ihale
edilmiştir. 2014 yılında işin bitirilmesi
planlanmaktadır.
Güre ve Altınoluk beldesi sınırlarında
İlçe merkezi korunacaktır
4.1.2.5. Akiferlerin yüzey sularından beslenmesi
Bu dönemde DSİ tarafından akiferlerin yüzey sularından beslenmesi yatırımı
programa alınmamıştır.
4.1.2.6.Rehabilite edilecek tesisler:
Bu dönemde DSİ tarafından rehabilite edilecek tesis programa alınmamıştır.
33
4.1.2.7.Barajların Doluluk Oranı (DSİ)
Tablo.27: Barajların Doluluk Oranı
02.09.2013
Barajın Adı
ÇAYGÖREN
02.09.2013
Doluluk %
Kot
Hacim
Kot
Hacim
2012
2013
m
hm³
m
hm³
%
%
253.85
İKİZCETEPELER 169.90
47.089
254.06
47.927
74.6
33.6
114.103
169.29
109.351
72.5
69.5
SARIBEYLER
230.00
8.015
229.53
7.621
58.7
55.8
GÖNEN
146.61
83.079
143.92
71.996
50.3
43.6
MADRA
115.35
41.327
111.32
34.516
56.2
46.9
MANYAS GÖLÜ
15.47
277.47
15.57
293.100
40.2
42.4
MANYAS
87.80
85.99
103.34
204.378
21.3
50.6
HAVRAN
110.62
11.08
122.94
29.853
16.7
44.9
34
4.1.3. Balıkesir İl Özel İdaresi Çalışmaları
TABLO.28: BALIKESİR İL ÖZEL İDARESİ TARIMSAL HİZMETLER MÜDÜRLÜĞÜ SULAMA ENVANTERİ
GÖLET
İLİ
İLÇESİ
İLİNİZDE TOPLAM
SULANAN ALAN
BÜYÜKLÜĞÜ (Ha)
MEVCUT GÖLET
BALIKESİR
PROJE ADEDİ
BALYA
BANDIRMA
BİGADİÇ
BURHANİYE
DURSUNBEY
EDREMİT
ERDEK
GÖNEN
HAVRAN
İVRİNDİ
KEPSUT
MANYAS
MERKEZ
SAVAŞTEPE
SINDIRGI
SUSURLUK
71
2.279
688
807
678
5.664
329
529
2.478
1.271
762
235
967
350
607
757
TOPLAM
18.472
YERÜSTÜ SULAMA
MEVCUT YERÜSTÜ SULAMA
SULANAN
ALAN (Ha)
PROJE ADEDİ
1
125
1
12
16
4
6
12
10
8
8
2
13
4
8
2
36
4
12
2.626
147
3
1
1
1
474
296
184
4
1.170
1
377
YERALTI SULAMA
35
MEVCUT YERALTI SULAMA
SULANAN ALAN
(Ha)
71
1.805
392
67
533
2.639
329
345
308
101
762
235
440
350
607
632
9.616
PROJE
ADEDİ
SULANAN ALAN
(Ha)
HİS
GÖLETLERİ
adedi
1
4
3
12
740
145
3.025
1
9
2.170
3
1
2
150
5
8
1
30
6.230
20
TABLO.29:BALIKESİR İL ÖZEL İDARESİ TARIMSAL HİZMETLER MÜDÜRLÜĞÜ TOPRAK KORUMA,DRENAJ, AT VE TİGH
ENVANTERİ
TOPRAK MUHAFAZA
İLİ
DRENAJ VE TOPRAK
ISLAHI
YAĞMURLAMA VE DAMLA
SULAMA
ARAZİ TOPLULAŞTIRMA
İLÇESİ
PROJE
ADEDİ
BALIKESİR
TARLA İÇİ GELİŞTİRME
HİZMETLERİ
BALYA
BANDIRMA
BİGADİÇ
26
BURHANİYE
DURSUNBEY
EDREMİT
ERDEK
GÖNEN
HAVRAN
İVRİNDİ
KEPSUT
MANYAS
MERKEZ
SAVAŞTEPE
SINDIRGI
SUSURLUK
TOPLAM
26
SAHA (ha)
2.049
PROJE
ADEDİ
13
SAHA (ha)
14.657
PROJE
ADEDİ
22
0
2.049
13
14.657
22
36
SAHA (ha)
PROJE
ADEDİ
PROJE
ADEDİ
SAHA (ha)
SULANAN
ALAN (Ha)
9.474
0
9.474
8
4
3
12
740
145
3.025
9
4
2.170
388
4
527
36
6.995
10.354
1
1.072
1
317
10
11.743
Tablo.30: 2013YILI ÖZEL İDARE YATIRIM PROGRAMI
TARIMSAL HİZMETLER MÜDÜRLÜĞÜ
2013 YILI ÖZEL İDARE YATIRIM PROGRAMI
Sıra
İlçe
Köyler
Yapılacak işin adı
1
Bigadiç
Işıklar
Köyiçi dere ıslahı
2
Bigadiç
Hisarköy
3
Bigadiç
Meyveli
4
Bigadiç
Panayır
5
Hacıömerderesi
Bigadiç
6
Edremit
Avcılar
7
Havran
Küçükşapçı
yağmur suyu tahliyesi
8
İvrindi
Değirmenbaşı
9
Kepsut
Keçidere
10
Dursunbey
Selimağa
Sulama Tesisi (Bak-On)
11
Sındırgı
Düğüncüler
Sulama Tesisi
12
Sındırgı
Akçakısrak
Sulama Tesisi
13
Sındırgı
Pürsünler
Sulama Tesisi (Bak-On)
14
Sındırgı
Derecikören
Sulama Tesisi
15
Sındırgı
İzzettin
Sulama Tesisi
TOPLAM
37
Özel idare öd.(TL)
60.000,00
50.000,00
50.000,00
44.476,00
36.600,00
80.000,00
48.000,00
25.000,00
394.076,00
4.1.3.1. Akiferlerin yüzey sularından beslenmesi
Bu dönemde İl Özel İdaresi tarafından akiferlerin yüzey sularından beslenmesi
yatırımı programa alınmamıştır.
4.1.3.2. Rehabilite edilecek tesisler (Var olan tesislerin iyileştirilmesi)
Bu dönemde İl Özel İdaresi tarafından rehabilite çalışması programa alınmamıştır.
4.1.4. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI
4.1.4.1.Orman ve Su İşleri Bakanlığı
Sıra Proje adı
Yapım
no
yılları
1
-
4.1.4.2 Ağaçlandırma
Sıra Proje adı
no
1
Muhtelif
-
-
-
Yapım
yılları
Maliyeti
(TL)
2013-2017
4800000
4.1.4.3. Erozyon kontrol çalışmaları
Sıra Proje adı
Yapım
no
yılları
1
Maliyeti
(TL)
Maliyeti
(TL)
-
-
Notlar Projenin
beklenen
etkileri
-
Notlar Projenin
beklenen
etkileri
Notlar Projenin
beklenen
etkileri
-
4.1.4.4. Kuraklık İçin Tedbirler
Son yıllarda ormanlarımız fonksiyonel planlama esasına göre planlanmaktadır. Yani
ormanların gördüğü fonksiyonlar ilgi grupları ile beraber belirlenmekte ve bu fonksiyona
uygun şekilde planlanmaktadır. Örneğin içme suyu kaynakları, göl, baraj ve akarsu
kenarlarındaki ormanlar hidrolojik fonksiyonlu olarak tefrik edilmekte, planlaması da bu
fonksiyona uygun şekilde yapılmaktadır. İçme suyu amaçlı su koruma ormanlarında suyun
kalitesini artıracak şekilde müdahalelerde bulunulmaktadır. Kullanma suyu koruma amaçlı
ormanlarda suyun miktarını artırıcı yönde müdahaleler ve üretimler yapılmaktadır. Bölge
38
müdürlüğümüz ormanlarının %3’ünü 1. fonksiyonu, %20’sinin de 2. fonksiyonu hidrolojik
amaçlıdır.
Kuraklığın söz konusu olduğu yıllarda kültür ve gençlik bakımlarında tam alanda
bakım yerine fidan çevresinde kültür bakımı yapılır. Topraktaki buharlaşma bu tür çalışmayla
en aza indirilmiş olur. Fidan dikimleri sonbahar sonu kış mevsiminin başında yapılır. İlkbahar
aylarında ağaçlandırma çalışmalarından kaçınılmalıdır. Ağaç kesimleri kış aylarında
yapılmalıdır. Çünkü bu aylarda buharlaşma azalır. Orman envalinin kuruma çatlama
nedeniyle değer kaybı önlenir. Kuraklığın söz konusu olduğu dönemlerde üretim asgari
düzeyde tutulmalıdır.
4.2. ERKEN UYARI SİSTEMLERİNİN KURULMASI
Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan proje ile Kuraklık Erken Uyarı
Sisteminin kurulması ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Bu proje altında, toprak nemi
ölçümünü de yapacak rasat istasyonları yaygınlaştırılmaya başlanmıştır. Ayrıca yağış,
sıcaklık, buharlaşma ve uzun yıllar ortalamalarına göre olumsuz gelişmeler gözlenmesi
durumunda uyarı yapılmasına yönelik sistemler geliştirilecektir. Yeraltı ve yerüstü su
kaynakları rezervleri DSİ ve İl Özel İdaresi tarafından izlenmektedir.
İlimiz Meteoroloji Müdürlüğünce yukarıda bahsi geçen değerler aşağıda belirtilen
yerlerdeki istasyonlarda otomatik gözlem yapılarak belirlenmektedir.
1- Balıkesir Meydan Meteoroloji Müdürlüğü
2- Balıkesir Meteoroloji Müdürlüğü (ölçüm yapılmıyor)
3- Ayvalık ilçesinde otomatik meteoroloji gözlem istasyonu
4- Burhaniye ilçesinde otomatik meteoroloji gözlem istasyonu (personel yok, tam otomatik)
5- Edremit ilçesinde otomatik meteoroloji gözlem istasyonu (2 adet; Meydan ve sinoptik)
6- Bandırma ilçesinde otomatik meteoroloji gözlem istasyonu (2 adet; Meydan ve OMGİ)
7- Gönen ilçesinde otomatik meteoroloji gözlem istasyonu (personel yok, tam otomatik)
8- Dursunbey ilçesinde otomatik meteoroloji gözlem istasyonu (personel yok, tam otomatik)
9- Bigadiç ilçesinde otomatik meteoroloji gözlem istasyonu (personel yok, tam otomatik)
10- Susurluk ilçesinde otomatik meteoroloji gözlem istasyonu (personel yok, tam otomatik)
11- Manyas ilçesinde otomatik meteoroloji gözlem istasyonu (personel yok, tam otomatik)
12- Erdek ilçesinde otomatik meteoroloji gözlem istasyonu (personel yok, tam otomatik)
13- Bigadiç Aşağıçamlı Köyü otomatik yağış ölçer. (2009 yılında kuruldu. personel yok,
tam otomatik)
14- Balya Radar İstasyonu (ölçüm değerlerini otomatik olarak Genel Müdürlüğe bildirir)
15- Kepsut ilçesinde otomatik meteoroloji gözlem istasyonu (personel yok, tam otomatik)
Balya’da bulunan radar istasyonu Türkiye genelinde kurulan ilk 4 radardan biridir.
Ankara, İstanbul, Zonguldak ve Balıkesir Meteoroloji Radarlarına ek olarak 2011 ve 2012
yıllarında Antalya, Hatay, İzmir, Muğla, Samsun ve Trabzon Meteoroloji Radarları da
hizmete açılmış olup toplam Meteoroloji Radarı sayısı 10’a yükselmiştir.
Ayrıca 2012 yılı içerisinde Balıkesir ili Merkez İlçe, İvrindi, Savaştepe ve Dursunbey
İlçesi Yayla Mevkiinde kurulması planlanan 4 adet otomatik meteoroloji gözlem
istasyonunun yer tahsis protokolleri, ihaleleri ve altyapı çalışmaları bitmiş olup 2013 yılı
Aralık ayında faaliyete geçmesi planlanmaktadır.
39
2012 yılında Ayvalık Klavuzadası Feneri, Bandırma Kuzey Mendirek Feneri,
Marmara Adası Barınak Ana Mendirek Feneri, Saraylar Köyü Barınak Sandal Baseni Feneri,
Erdek Deniz Üst Komutanlığı Feneri ve Ekinlik Geçidine Deniz Otomatik Meteoroloji
Gözlem İstasyonu kurulmuş olup deneme aşamasındadır.
4.3. UYGULAMA PLANLARI
4.3.1. Çiftçi Kayıt Sistemi (Ç.K.S)
16.04.2005 tarih ve 25788 sayılı resmi gazetede yayımlanan Çiftçi Kayıt Sistemi
Yönetmeliğine göre yıl boyu devam etmektedir. Çiftçinin her türlü destekleme ödemesinden
faydalanabilmesi için mutlaka Çiftçi Kayıt Sistemine kaydının ve her yıl güncellenmesi
gerekmektedir. Tüm çiftçilerimizin ÇKS ye kayıt olmaları için eğitim ve yayım faaliyetleri
sürdürülmektedir. Çünkü çiftçilerimizin desteklemelerden faydalanabilmesi için ÇKS’ye kayıt
olma zorunluluğu vardır. Veraset ve intikallerin yapılmamış olması gibi çeşitli sebeplerden
dolayı ÇKS’ye kaydedilmemiş olan arazilerin kayıt altına alınması çalışmaları devam
etmektedir.
Bu nedenle muhtarlara ve teknik ekiplere eğitim verilmiştir. 2012 yılı içerisinde
46.200 çiftçi ile beraber 257.959 hektar tarım arazisi kayıt altına alınmış olup aşağıdaki
çizelgede yıllara göre ÇKS kayıtları düzenlenmiştir.
Tablo.31: Yıllar İtibariyle ÇKS’ye Kayıtlı Arazi Miktarları
Yıllar
Çiftçi Sayısı
Kayıt Altına Alınan
Alan (ha)
2002
75.440
340.692
2003
79.514
343.495
2004
77.123
336.031
2005
73.795
322.203
2006
70.153
310.693
2007
68.425
306.693
2008
59.363
285.627
2009
54.452
275.168
2010
50.806
269.058
2011
49.312
265.814
2012
46200
257.959
2013
Devam ediyor
Kaynak: Balıkesir Tarım İl Müdürlüğü
40
4.3.2.Arazi kullanım planlamaları
5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu 9. maddesinde Arazi kullanım
planları ile ilgili hüküm yer almaktadır. Bu Kanun kapsamında Bakanlık Talimatları
doğrultusunda İlimize ait Arazi Kullanım Planları hazırlanacaktır.
Madde 9.: Arazi Kullanım Planları Bakanlık veya Bakanlığın koordinasyonu altında
ilgili valiliklerce hazırlanır veya hazırlattırılır. Arazi kullanım planları hazırlanırken öncelikle
ülkesel ve bölgesel planlamalara temel oluşturan ve diğer fiziki planlamalara veri teşkil eden;
su potansiyeli, toprak verileri ve haritaları esas alınır. Ulusal kalkınma stratejileri kapsamında
sektörel gelişim potansiyeli ve nüfus gözetilerek çevre öncelikli sürdürülebilir kalkınma ilkesi
doğrultusunda mevcut ve gelecekte oluşacak potansiyel arazi kullanım türleri ve özellikleri
ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile yerel düzeyde etkileneceklerin katılımı ile belirlenir.
Belirlenen bu kullanım türlerinin taleplerini değerlendirmek için çalışma alanındaki
toprak ve arazilerin nitelikleri belirlenir. Bu nitelikler yukarıda belirtilen arazi kullanım
türlerinin istekleri ile eşleştirilir. En çok eşleşenden en az eşleşene doğru sıralama yapılır. Bu
sıralamadan sonra belirlenen arazi kullanım türünün özelliklerinden; kalkınma stratejileri,
kalkınma planları, ekonomik koşullar, çevresel zorunlulukları gibi diğer hususlarda dikkate
alınarak yeniden eşleştirme ve sıralama yapılır.
Arazinin özellikleri gözetilerek farklı kullanımlar karşısındaki davranışlarını ortaya
çıkarmak için toprak ve arazi etütlerine dayanılarak yapılan arazi kullanım planları ile; yerel,
bölgesel ve ülkesel ölçekte tarım arazileri, mera arazileri, orman arazileri, özel kanunlarla
belirlenen alanlar, yerleşim-sanayi-turizm alanları, sosyal ve ekonomik amaçlı altyapı tesisleri
ile diğer arazi kullanım şekillerini ve ileriye yönelik sürdürülebilir arazi kullanım türlerini
gösteren rapor ve haritalar hazırlanır. Bu çalışmalarda ihtiyaca uygun ölçekte sayısal ve/veya
manüel standart topografik haritalar, standart kadastral haritalar, uydu görüntüleri veya hava
fotoğrafları kullanılabilir. Tespit edilen bilgiler veri tabanında saklanır. Arazi kullanım
planlarının hazırlanması ile ilgili diğer arazi değerlendirme ve çalışma kriterleri, Bakanlık
tarafından belirlenir.
Özel kanunlarla belirlenen veya belirlenecek alanlarda, ilgili kanun hükümleri saklı
kalmak kaydı ile arazi kullanım planlarında yer verilen kullanım şekilleri, ilgili kanunlar
kapsamında sorumlu bakanlık veya kuruluşlar tarafından değerlendirilir.
4.3.3.Eğitim Çalışmaları
Kamuoyunun bilinçlendirilmesi ve katılımın sağlanması için, Üniversite, STK ve
Medya ile işbirliği içerisinde basılı, sesli ve görsel yayınların hazırlanması ve yayımı ile
eğitim faaliyetlerini yoğunlaştırılarak eğitim çalışmaları faaliyetleri gerçekleştirilecektir. Bu
kapsamda;
1- Tarımda sulama suyunun etkin kullanılması,
2- Az su tüketen ve kuraklığa dayanıklı tür ve çeşitlerin yetiştirilmesi,
3- Hayvansal üretimin düşmesini önleyici tedbirlerin alınması,
4- Toprak neminin muhafazasını sağlayan toprak işleme tedbirlerinin alınması,
5- Çevre ve ekolojik dengenin korunması,
6- Salgın hastalıkların önlenmesi ve mücadelesi,
7- Bitki hastalıkları ve zararlılarına karşı mücadele,
8- Çayır ve mera alanlarında otlatma yönetimi,
9- Yem bitkileri üretimi ve silaj yapımı,
10- Tarımsal sigorta ve destekler,
11- Anız yakılmasının önlenmesi, anız makinelerinin kullanılması,
12- Gübre ve gübreleme,
13- Minimum işlemeli tarım,
41
14- Tarımsal havza çalışmalarının etkin hale getirilmesi konularında eğitim
çalışmaları yapılacaktır.
15- İyi tarım uygulamalarına gereken önemi vererek arazi, ekilen ürün ve hasat
dönemine kadar uygulanan bakım yöntemlerinin kayıt altına alınması ile ileriki yıllara ışık
tutacak veri bankasının oluşturulması,
16- Yerli gen kaynaklarına gereken önemin verilmesi,
17- Toprak, su analizlerinin zorunlu hale getirilmesi.
5. KURAK DÖNEMLERDE ALINACAK ÖNLEMLER
1. Tarımsal Kuraklık İl Kriz Merkezlerince Acil Eylem Planının uygulanmaya konulması ve
görev dağılımının yapılması,
2. Eylem planının mali portresi çıkarılarak ek ödenek tespiti
3. İl Teknik Çalışma grupları oluşturularak konular itibariyle görev dağılımının sağlanması,
4. Yem bitkisi ekilişleriyle elde edilen kuru otun iyi şartlarda saklanması,
5. Meralardan en iyi şekilde yararlanma şartlarının belirlenmesi,
6. Sap-saman ve anız artıklarının depolama şartlarında saklanması,
7. Anızı yakmadan, anız parçalama makinelerinin kullanılmasının sağlanması,
8. Tarım ürünlerinin yangına hassas dönemlerinde gözetleme ve müdahale ekiplerinin hazır
bulundurulması,
9. Orman yangınlarında alınan tedbirlerin en üst düzeye çıkarılması,
10. Hayvan yem ihtiyacı ve temin edilecek yerlerin belirlenmesi ve ikmali,
11. Ürün üretim tahminlerinin yapılması,
12. Kuraklığa maruz kalan üreticilerin borçlarının ertelenmesi, düşük faizli kredi verilmesi,
desteklenmeleri, tohum ihtiyaçlarının karşılanması ve diğer yardımların yapılması,
13. Zorunlu ihtiyaç halinde yapılan tespitlere göre tahıl yardımı yapılması,
14. Kuraklık nedeniyle ortaya çıkan gıda, geçim ve ekonomik sıkıntılar sonucu oluşan sosyal
huzursuzlukların en aza indirilmesi için kamu ve sivil toplum kuruluşları ile ortak
çalışmaların yapılması,
15. Uygulamalarda ortaya çıkacak kanuni sıkıntıları tespit ederek, çözüm önerileriyle birlikte
ilgili makamlara bildirmesi,
16. Arıcılıkla ilgili gerekli tedbirlerin alınması.
5.1. TARIMSAL AMAÇLI ARAZİ KULLANIM PLANLARI VE PROJELERİ
5.1.1. Kuru Tarım Alanlarında:
 Yağışların, uzun yıllar yağış ortalamasının %40’ının altında gerçekleşmesi
durumunda, İl Arazi Kullanım Kabiliyet sınıflarına göre;
a) I, II, III, IV Sınıf toplamı olan 314.198 hektar arazide minimum işlemeli tarım
uygulamaları ile birlikte kuraklığa dayanıklı tahıl (Buğday, arpa, çavdar..) ve baklagil (nohut,
korunga) ürün çeşitlerinin ekimi, organik gübre kullanımı, kimyasal gübre kullanımının
sınırlandırılması, anızın tarla yüzeyinde bırakılması ile ilgili tedbirler alınacaktır.
b) V, VI, VII, VIII Sınıf toplamı olan 201.391 hektar arazinin kuraklılık süresince
nadasta bırakılması, hayvan otlatma alanı olarak kullanılması ile ilgili tedbirler alınacaktır.
c) Halen kullanım dışı olan tepelik ve yamaç arazilerin bitkilendirilmesi
(ağaçlandırma veya otlandırma) çalışmaları yapılacaktır. Yamaç arazilerde eğime paralel
karıklar açmak gibi uygun yöntemlerle tohum yatakları hazırlanarak bitki çıkışı ve ardından
da koruma yapılarak bitkilerin gelişmelerinin sağlanması ile ilgili tedbirler alınacaktır.
42
5.1.2. Sulu Tarım Alanlarında
I Nolu Baraj: ÇAYGÖREN Sulama Göleti / Barajı
Normal yağışlı yıllarda baraj doluluk oranı maksimum düzeyde olduğu durumda
a. Mevcut kapasite ile sulanan alan
: 20026 ha
b. Sulama birlik sayısı
:4
c. Yedek 1 sulama birliği
: Sındırgı Ov. Sul. Bir.
d. Yedek 2 sulama birliği
: Bigadiç Ov. Sul. Bir.
e. Yedek 3 sulama birliği
: Balıkesir Ov. Sul. Bir.
f. Yedek 4 sulama birliği
: Kepsut Ov. Sul. Bir.
g. Proje alanından faydalanan nüfus sayısı : bilinmemektedir
h. Proje alanından faydalanan hane sayısı : bilinmemektedir
i. Yedek 1 e verilecek su miktarı
: 29,11 hm³
j. Yedek 2 ye verilecek su miktarı
: 15,83 hm³
k. Yedek 3 e verilecek su miktarı
: 22,25 hm³
l. Yedek 4 e verilecek su miktarı
: 10,27 hm³
m. Bitki deseni
:
n. Ait olduğu ilçe
: Sındırgı
A-Normal koşullardaki bitki deseni
%5
%5
% 49
%5
% 27
%8
%1
a- Birinci Ürün Sındırgı Ovası Sulaması
Kavak
Yem Bitkileri
Sebze
Meyve
Mısır
Tütün
Bostan
b- Birinci Ürün Bigadiç Ovası Sulaması
% 35
Yem Bitkileri
% 62
Sebze
%1
Meyve
%7
II.Ürün
%2
Bostan
c- Birinci Ürün Balıkesir Ovası Sulaması
% 25
% 59
%2
% 11
%2
%1
Yem Bitkileri
Sebze
Fidan
Mısır
Bostan
Baklagil
43
d- Birinci Ürün Kepsut Ovası Sulaması
% 48
Yem Bitkileri
% 30
Sebze
%6
Meyve
%1
Fidan
% 15
Mısır
B- Kurak yılda uygulanacak bitki deseni
Balıkesir ilinde Çaygören Barajı sulama sahasının son 4 yıllık verileri incelendiğinde,
göletin sulama kapasitesinin ancak % 77 nin kullanıldığı görülmüştür. Bu nedenle kurak
dönem için yeni bir planlama yapmaya gerek duyulmamıştır. DSİ nce her yıl Mart ayında
sulama alanlarının her birine ait “ genel sulama planları” yapılmaktadır ve arazide gerekli
çalışmalar belli bir plan dâhilinde yürütülmektedir.
II Nolu Baraj: İKİZCETEPELER Göleti / Barajı
: 4688 ha
:1
: Pamukçu-Aslıhantepecik Ov S.B.
:e. Proje alanından faydalanan nüfus sayısı : bilinmemektedir
f. Proje alanından faydalanan hane sayısı : bilinmemektedir
g. Yedek 1 e verilecek su miktarı
: 22,10 hm³
h. Yedek 2 ye verilecek su miktarı
:i. Bitki deseni
:
j. Ait olduğu ilçe
: Balıkesir
a- Birinci Ürün
% 25
%4
% 59
%2
%3
%4
%3
Yem Bitkileri
Soğan Sarımsak
Sebze
Meyve
Fidan
Mısır
Bostan
Balıkesir ilinde İkizcetepeler Barajı sulama sahasının son 4 yıllık verileri
incelendiğinde, göletin sulama kapasitesinin ancak % 67 nin kullanıldığı görülmüştür. Bu
nedenle kurak dönem için yeni bir planlama yapmaya gerek duyulmamıştır. DSİ nce her yıl
mart ayında sulama alanlarının her birine ait “ genel sulama planları” yapılmaktadır ve arazide
gerekli çalışmalar belli bir plan dâhilinde yürütülmektedir.
III Nolu Baraj : MADRA Sulama Göleti / Barajı
: 7872 ha
44
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
i.
j.
Sulama birlik sayısı
Yedek 1 sulama birliği
Yedek 2 sulama birliği
Proje alanından faydalanan nüfus sayısı
Proje alanından faydalanan hane sayısı
Yedek 1 e verilecek su miktarı
Yedek 2 ye verilecek su miktarı
Bitki deseni
Ait olduğu ilçe
:2
: Altınova Sul Bir.
: Dikili Ov. Sul. Bir.
: bilinmemektedir
: bilinmemektedir
: 21,71 hm³
:
hm³
:
: Ayvalık
a- Birinci Ürün
%8
%4
% 15
%2
% 21
% 21
%8
% 10
%1
%2
%8
Yem Bitkileri
Patates
Sebze
Diğer
Zeytinlik
Mısır
Ayçiçek
Pamuk
Ş.Pancarı
Bostan
Hububat
Balıkesir ilinde Madra Barajı sulama sahasının son 4 yıllık verileri incelendiğinde,
dönem için yeni bir planlama yapmaya gerek duyulmamıştır. DSİ nce her yıl mart ayında
IV Nolu Baraj: SARIBEYLER Sulama Göleti / Barajı
: 2065 har
:1
: Savaştepe KHGB
: 5,343 hm³
:i. Bitki deseni
:
: Savaştepe
45
a-Birinci Ürün
%4
% 28
%1
% 53
%1
%2
% 11
Kavak
Sebze
Meyve
Mısır
Ayçiçek
Bostan
Yem bitkileri
Balıkesir ilinde Sarıbeyler Barajı sulama sahasının son 4 yıllık verileri incelendiğinde,
V Nolu Baraj: GÖNEN Sulama Göleti / Barajı
: 20751 ha
:1
: Gönen Ovası Sul. Bir.
: 145,19 hm³
:i. Bitki deseni
:
: Gönen
a- Birinci Ürün
%1
%4
%1
% 79
% 14
%1
Yem Bitkileri
Sebze
Meyve
Çeltik
Mısır
Ş.Pancarı
46
a- Birinci Ürün
%8
%4
% 15
%2
% 21
% 21
%8
% 10
%1
%2
%8
Yem Bitkileri
Patates
Sebze
Diğer
Zeytinlik
Mısır
Ayçiçek
Pamuk
Ş.Pancarı
Bostan
Hububat
Balıkesir ilinde Madra Barajı sulama sahasının son 4 yıllık verileri incelendiğinde,
IV Nolu Baraj: SARIBEYLER Sulama Göleti / Barajı
k. Mevcut kapasite ile sulanan alan
: 2065 har
l. Sulama birlik sayısı
:1
m. Yedek 1 sulama birliği
: Savaştepe KHGB
n. Yedek 2 sulama birliği
:o. Proje alanından faydalanan nüfus sayısı : bilinmemektedir
p. Proje alanından faydalanan hane sayısı : bilinmemektedir
q. Yedek 1 e verilecek su miktarı
: 5,343 hm³
r. Yedek 2 ye verilecek su miktarı
:s. Bitki deseni
:
t. Ait olduğu ilçe
: Savaştepe
a-Birinci Ürün
%4
% 28
%1
% 53
%1
%2
% 11
Kavak
Sebze
Meyve
Mısır
Ayçiçek
Bostan
Yem bitkileri
47
Balıkesir ilinde Sarıbeyler Barajı sulama sahasının son 4 yıllık verileri incelendiğinde,
V Nolu Baraj: GÖNEN Sulama Göleti / Barajı
k. Mevcut kapasite ile sulanan alan
: 20751 ha
l. Sulama birlik sayısı
:1
m. Yedek 1 sulama birliği
: Gönen Ovası Sul. Bir.
n. Yedek 2 sulama birliği
:o. Proje alanından faydalanan nüfus sayısı : bilinmemektedir
p. Proje alanından faydalanan hane sayısı : bilinmemektedir
q. Yedek 1 e verilecek su miktarı
: 145,19 hm³
r. Yedek 2 ye verilecek su miktarı
:s. Bitki deseni
:
t. Ait olduğu ilçe
: Gönen
a- Birinci Ürün
%1
%4
%1
% 79
% 14
%1
Yem Bitkileri
Sebze
Meyve
Çeltik
Mısır
Ş.Pancarı
Balıkesir İlinde Gönen Barajı sulama sahasının son 4 yıllık verileri incelendiğinde,
göletin sulama kapasitesinin ancak % 79’nun kullanıldığı görülmüştür. Bu nedenle kurak
dönem için yeni bir planlama yapmaya gerek duyulmamıştır. DSİ’nce her yıl mart ayında
sulama alanlarının her birine ait “genel sulama planları” yapılmaktadır ve arazide gerekli
İlimizde 111413 hektarlık tarım arazisinin yaklaşık 45.873 hektarı sulanmaktadır. Bu
rakam toplam sulanan tarım arazilerinin % 41’ine (DSİ verilerine göre) tekabül etmektedir.
Sulanabilir alanın %10 ‘ u basınçlı sulama sistemiyle sulanmaktadır. Geriye kalan alan
yüzey sulama yöntemiyle yapılmaktadır.
5.2. MERA ALANLARINDA PLANLAMA
İl Müdürlüğümüz istatistik kayıtlarına göre 19’ u belediye, 926’sı köy olan 945
yerleşim merkezinde toplam 210.014 hektar mera alanı bulunduğu belirtilmektedir. Ancak
tespiti biten yerleşim birimlerini göz önüne aldığımızda 80-90 bin hektar aralığında bir mera
varlığımızın ortaya çıkacağı anlaşılmaktadır.
48
943 yerleşim merkezindeki 80.918 hektar alanda mera tespit çalışması,
450 yerleşim merkezindeki 40.732 hektar alanda tahdit çalışması,
219 yerleşim merkezinde 24.831 hektar alanda tahsis çalışması tamamlanmıştır.
İlimizdeki 12 meramızda 1.419,29 hektar alanda ıslah çalışmaları tamamlanmıştır. 3
köydeki 517,79 hektar alandaki ıslah çalışmaları ise devam etmektedir. 3 köyümüzde
vejetasyon etüdü yapılmış ancak köylünün istememesi neticesinde bu alanlar ıslah
programından çıkarılmıştır.
Mera Kanununun 14.maddesi kapsamında tahsis amacı değişikliği için toplam 337
müracaat yapılmıştır.
Bu müracaatlardan 166’i reddedilmiş, 132’ i uygun bulunarak 14.453,698 dekar alanın
vasfı değiştirilmiştir. 39 müracaatın ise işlemi devam etmektedir.
5.3. ORMAN ALANLARINDA PLANLAMA
Kuraklığın söz konusu olduğu yıllarda dikim sahalarında, normal dönemden daha
fazla bakım (ot alma, çapa) tedbirleri alınacaktır. Ayrıca mevcut ağaçların kesilip yeniden
dikimin durdurulması sağlanacaktır.
5.4. TARIM ARAZİLERİNİN TARIM DIŞI KULLANIMI
Tarım alanlarının amaç dışı kullanımı ile ilgili olarak İlimiz genelinde 2012 yılı
içerisinde toplam 465 başvuru yapılmıştır.
Bu 465 başvurunun 430’u 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu,
35’i ise 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun
hükümleri çerçevesinde değerlendirilmiştir.
5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kanunu Kapsamında Yapılan Çalışmalar:
5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Kapsamında Tarım Dışı Arazi
Kullanım Talepleri:
5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu hükümleri çerçevesinde
yapılan 430 başvurudan 76 başvuru çeşitli nedenlerle (evraklarının tamamlanmaması,
müracaat sahibinin talebi) işlemden kaldırılmış, 98 müracaat ise işlemlerinin
tamamlanmaması nedeniyle sonraki yıla aktarılmıştır.
Kalan 256 müracaatın 167’si hakkında olumlu görüş verilerek toplam 533,81 hektar
alan tarım dışına çıkarılmış, 44 müracaat olumsuz değerlendirilerek 197,67 hektar alanın
tarım dışına çıkarılmasına izin verilmemiştir. 378,88 hektarlık alanı kapsayan 45 başvuru ise
tarım dışı alan olması nedeniyle kanun kapsamı dışında değerlendirilmiştir.
6. GELİŞTİRİLECEK TARIM DIŞI FAALİYETLER
Yukarıda sıralanan köylerin gelirlerinin düşüklüğü nedeniyle kuraklık halinde geçim
sıkıntısından dolayı göç alternatifine karşılık yapılacak faaliyetler.
1- Turizme yönelik El sanatlarının geliştirilmesi,
a) Halı, kilim dokumacılığı,
b) Yöreye ait el sanatlarının geliştirilmesi,
c) Bunların pazarlama zincirinin oluşturulması,
49
2- Üç güzelliğin bulunduğu ilimizde sahil, orman ve dağ turizmine yönelik köylülerin
bilinçlendirilerek, girişimcilerin desteklenmesi ile gerekli tesislerin yapılması.
3) Köylerde kaynakçılık, Marangozculuk, Mobilyacılık, Demircilik ve Duvar ustalığı,
Fayansçılık ve benzer mesleklerin edindirilmesi ve işyeri açmalarının desteklenmesi.
7. EĞİTİM PLANLARI KONULARI
İlimizde 513.758 hektarlık tarım arazisinin yaklaşık 114.707 hektarı sulanmaktadır.
Bu rakam toplam tarım arazilerinin % 21,5’ine tekabül etmektedir. Ancak İlimiz tarım
arazilerinin 282.328 hektarı (İl Tarım Müdürlüğü) sulanabilecek arazi olduğundan 2012 yılı
itibariyle İlimizde sulanabilir tarım arazilerinin %40,6’sı sulanmaktadır. Sulanan tarım
arazilerinin 46.256 hektarı DSİ, 17.917 hektarı İl Özel İdaresi, 46.288 hektarı Halk sulaması
şeklinde yapılmaktadır. Sulanabilir alanın % 10’u (DSİ) basınçlı sulama sistemiyle
sulanmaktadır. Geriye kalan alan yüzey sulama yöntemiyle yapılmaktadır. Bireysel sulama
yerine,
toplu basınçlı sulama sistemlerinin yaygınlaştırılması, mevcut açık sulama
sistemlerinin basınçlı sulama sistemleriyle rehabilite edilmesi, sulanabilir alanlarda ekonomik
değeri yüksek ürünlerin yaygınlaştırılması amacı ile eğitim çalışmalarına hız
kazandırılmalıdır.
Tarımsal faaliyetlerde kimyasal gübrelerin, pestisitlerin bilinçsiz olarak kullanılması
sonucunda tarım alanlarında ve yeraltı sularında oluşabilecek kirliliğin önlenmesi amacıyla
çiftçilerin bilinçlendirilmesi gerekir. Toprak analizi yaptırmadan gübreleme işlemi
yapılmamalıdır.
Sulamada toprak ve su analizleri yapılarak su tasarrufu sağlayan sulama teknikleri
kullanılmalıdır. Birim alandan daha fazla verim alabilecek basınçlı sulama sistemlerine
(Damla sulama, yağmurlama sulama, mini sprinkler v.s.)geçilerek özel sulama tekniklerinin
kullanılması teşvik edilmeli, çiftçiler tarafından kullanımı yaygınlaştırılmalıdır.
Olası bir kuraklıktan daha az etkilenmek amacıyla; sulama politikalarının ve
imkânlarının gözden geçirilerek üretim planlaması yapılmalı, yüksek su tüketimi olan tür ve
çeşitler yerine su tüketimi daha az olan ve kuraklığa dayanıklı tür ve çeşitlerin
yaygınlaştırılması için eğitim çalışmaları yapılmalıdır.
8. HASTALIK VE ZARARLILARLA MÜCADELE PLANLARI
SÜNE MÜCADELESİ
2012 Yılı Süne Mücadelesi Genel Değerlendirmesi.
İl Müdürlüğümüz teknik elemanlarınca yapılan ilkbahar kışlak sayımları sonucunda; m2 de
ortalama süne kesfeti 9,6 dır. 30.04.2012 tarihinde süne kıymetlendirme surveyine başlanılmış
11.05.2012 tarihinde sonlandırılmıştır Sürveyler: İl Merkezi , Balya, Bandırma, Bigadiç,Erdek, Gönen
,Kepsut, Manyas, Savaştepe, Susurluk ,İvrindi İlçelerinde 18 ekip ve 85 teknik elamanla
yapılmaktadır.
1.076.985 dekarlık ekiliş sahasında yapılan süne kıymetlendirme surveyleri neticesinde
754.685 hububat ekiliş sahasında m2 de 0.8 ve üzerinde kışlamış ergin süne tespit edilmiştir.
Yumurta sürveyine 14.05.2012 tarihinde başlanılmış 21.05.2012 tarihinde sürvey
sonuçlanmıştır. Nimf Sürveyine ise 31.05.2012 tarihinde başlanılmıştır. Yapılan nimf sürveyi
sonucunda m2 de 10 ve üzeri nimf bulunan 652.435 dekar alanda ilaçlamaya karar verilmiş olup
490.500 da alanda kimyasal mücadele yapılmıştır
Çekirge Mücadelesi Çalışmaları
2012 yılı çekirge mücadelesi çalışmalarında öncelikle,İl Müdürlüğü ve İlçe Müdürlüklerindeki
teknik elemanlar tarafından titizlikle yapılan çalışmalar sonucunda Havran ilçesinde 675 de,Bigadiç
50
ilçesinde 625 de,İvrindi ilçesinde 500 de,Burhaniye ilçesinde 200 de,olmak üzere toplam 2.000 dekar
alanda ilaçlı mücadele yapılmış,ve 82 litre ilaç kullanılmıştır.
Entegre Mücadele Çalışmaları
2012 Yılı Mücadelesi Genel Değerlendirmesi
ŞEFTALİDE ENTEGRE MÜCADELE
2012 yılı faaliyetleri 10 çiftçi 95 dekar alanda ilimizde Şubat ayında başlamış olup yapılan
fenolojik kontroller sonucunda 03.03.2012 tarihinden itibaren Şeftali Yaprak kıvırcık hastalığı ile
mücadele için %2lik bordo bulamacı uygulama ilanı verildi.26.03.2012 tarihinde Monila ilaçlama ilanı
verildi.30.03.2012 tarihinde Doğu Meyve Güvesi ve Şeftali tuzakları asıldı. 04.04.2012 tarihinde 2.
Monilya ilaçlama ilanı verildi.Tuzak kontrol ve sayımları devam etnektedir.01.06.2012 tarihinde 3.
Monilya ilaçlama ilanı verildi.19.06.2012 tarihinde 10 şaftali bahçesinden alınan numuneler Bursa İl
Kontrol Laboratuvarına gönderildi.4 numunede pestisit kalıntısı tespit edildi.04.07.2012 tarihinde 10
adet numune daha alınarak aynı laboratuvara gönderildi. İkinci gruptan alınan 10 numuneden 4
numune de pestisit kalıntısı tespit edildi.Toplam 20 numuneden 8 tanesinde pestisit kalıntısı tespit
edildi.yapılan kontroller sonusun da 31.07.2012 tarihinde Doğu meyve güvesi ilanı verilmiş olup
14.09.2012 tarihinde tuzaklar toplanarak 2012 yılı faaliyetleri sonlandırılmıştır.
ZEYTİNDE ENTEGRE MÜCADELE
2012 yılında 22 çiftçi 2.650 dekar entegre bahçemizde Halkalı Leke Hastalığına karşı ilaçlama
uyarısı yapıldı.Zeytin güvesi tuzakları asıldı.Kontroller devam etmektedir.Haziran 2. Haftası itibarı ile
zeytin güvesi meyve nesline karşı ilaçlama uyarısı verildi.25.haziran itibarı ilede zeytin sineği
tuzakları asıldı.haftada 2 gün olmak üzere kontroller devam etmektedir.
Balıkesir ilinde Edremit Körfez bölgesinde Zeytin sineği mücadelesinde kullanılmak üzere
23.08.2012 tarihinde ilaç ihalesi yapılmış olup 13.625 Lt. Dimethoate etkili maddeli ilaç alımı karar
verilmiştir. İhalede 5 Lt. için birim fiyat 7,95 (KDV hariç) TL olmuştur. Söz konusu ilaç 06.09.2012
tarihinde Balıkesir İl Müdürlüğümüze teslim edilmiştir..
Erdek ilçemizde Güney Marmara Zeytin Hastalık ve Zararlıları Mücadele Birliği tarafından
24.08.2012 tarihinde Zeytin sineğinin Havadan ilaçlanması için ilaç ihalesi yapılmış olup, yapılan
ihale sonucunda 10,400 Lt. Spinosad etkili maddeli ilacın 20 LT. ambalajda litre bedeli 23,90 TL
olarak (KDV hariç ) gerçekleşmiştir. 28.08.2012 tarihinde de Uçak kiralaması mücadele birliği
tarafından gerçekleştiriliştir. İhalede litre adım bedeli KDV hariç 3 TL olarak gerçekleştirmiştir.
Bandırma ve Erdek Bölgemizde zeytin sineği sayısının ve vuruk oranın yükselmesi üzerine
05.09.2012 tarihinde ilaçlama kararı alınmış ve uçağın kalibrasyonu yapılması ve akabinde iklim
şartlarının ilaçlamaya uygun hale gelmesi üzerine 06.09.2012 tarihinde 1 uçakla bölge ilaçlanmaya
başlanmış ve 07.09.2012 tarihinde tamamlanmıştır.2. ilaçlama ise 24-25/09.2012 tarihinde havadan
yapılmıştır. Bu ilaçlamalarda toplam 65000 da zeytinlik alan ilaçlanmış ve 34 sorti yapılmıştır. Bu
ilaçlamalarda 10400 litre ilaç kullanılmıştır. Ancak Güney Marmara Zeytin Hastalık ve Zararlıları ile
Mücadele Birliğinin 05.10.2012 tarih ve 2012/39 sayılı yazılarında ekonomik gerekçelerden dolayı 3.
ve 4. İlaçlamaların yer aletleri ile yapılacağını bildirmiş ve bunun üzerine yapılan kontrollerde
08.10.2012 tarihinde Erdek, Bandırma ve Marmara ilçelerinde zeytin sineğine karşı yer aletleri ile
mücadele uyarısı yapılmıştır.
Edremit körfez bölgemizde ise 13.625 litre Dimethoate etkili maddeli ilaç
06.09.2012tarihinde firma tarafından ilgili ilçe müdürlüklerine teslim edilmiştir. Ziray ise İlimiz
Gömeç ilçemizdeki tesiste üretimine başlanılmış ve ilçelere nakli 10.09.2012 tarihi itibari ile nakli
gerçekleşmiş ve miktarı 72.625 LT ziray teslim alınmış ve ilçelere dağıtılmıştır. 03.10.2012 tarihinde
Edremit Körfez bölgemizde zeytin sineği popülasyonu yükselmiş ve bunun üzerine 03.10.2012
tarihinde yer aletleri ile ilaçlama uyarısı verilmiştir.zeytinin bölgemizde geç kararması ve sıcaklıkların
15 derecenin altına düşmemesi nedeniyle 15 kasım 2012 tarihinde zeytin sineğine karşı ayvalık
ilçemiz hariç diğer ilçelerde ilaçlama uyarısı yapılmıştır. Her iki bölgemizde de hasat başladığından
mücadele sonlandırılmıştır.
51
DOMATES HASTALIK VE ZARARLILARINA KARŞI MÜCADELE
20 haziran itibarı ile yeşilkurt tuzakları asıldı. Kontrollere başlandı.06.07.2012 tarihi itibarı ile
ilaçlama uyarısı verildi.20.07.2012 tarihinde ise 2. İlaçlama uyarısı verildi. Bölgemizde 2012 yılında
iklim şartlarının sıcak gitmesi nedeni ile kırmızı örümcek zararlısı erken tespit edilmiş ve 20.07.2012
tarihinde ilaçlama uyarısı verilmiştir. 2012 yılında domates mildiyösü hastalığı tespit edilmediği için
uyarı yapılmamıştır.
ÖRTÜALTIDA ENTEGRE MÜCADELE
İlimizde merkez ilçe Ayşebacı,Kalaycılar ve K.Bostancı köyünde 15 serada olmak üzere
toplam 8.400 m2 alanda kontroller devam etmekte olup. Seralarda Trips uyarısı yapıldı. 20.06.2012
tarihinde kalıntı analizi için 15 adet numune alınarak İzmir İl Kontrol Lab. Müd. Gönderilmiş ve 1
adet numunede kalıntı tespit edilmiştir. 11.07.2012 tarihinde ise 6 adet numune alınmış ve yapılan
analizler neticesinde zirai ilaç kalıntısına rastlanmamıştır. 20.06.2012 tarihinde zirai ilaç kalıntısı tespit
edilmeyen üreticilere entegre logoları dağıtılmıştır.
ÇELTİKTE ENTEGRE MÜCADELE
İlimizde 550 dekar manyas,1000 dekar Gönen ve 200 dekar Bandırma ilçemizde olmak üzere
toplamda 1.750 dekar alanda Çeltik ekilişinin yapılan kontrollerinde çeltik yanıklık hastalığı tespit
edilen Gönen, Bandırma, ilçelerinde 06.07.2012 tarihinde 1. İlaçlama ; 25.07.2012 tarihinden itibaren
Manyas ve Susurluk ta 1. İnci; Gönen ve Bandırma da 2.ilaçlama ilanı verildi. Hastalık oranı yapılan
ilaçlama ve hava koşullarına bağlı olarak % 10-15 oranında olup hasat hasat işlemlerine bölgemizde
10 eylül itibarı ile başlamış olup,Ekim ayı sonunda sona ermiştir.Verim düzeyi geçen yıla göre aynı
düzeyde olmuştur.ortalama ilimiz çeltik verimleri şöyledir.
-Baldo çeşidinde 650-730 kg/Da
-Osmancık çeşidi 850-800 Kg/Da
TARLA FARESİ MÜCADELESİ
Tarla faresi ile mücadeleye rutin olarak devam edilmekte olup, herhangi bir olumsuzluk
yoktur. Tarlalarda ve sınırlardaki yoğunluk normalin altındadır. Şu ana kadar 500 kg zehirli yem
kullanılmıştır.
Sürvey ve kontrol çalışmaları devam etmektedir.
Tahmin Ve Erken Uyarı Çalışmaları
ELMA AĞAÇLARINDA ZARAR YAPAN ELMA İÇ KURDU VE ELMA
KARALEKESİ MÜCADELESİNDE TAHMİN VE UYARI SİSTEMİNİ GELİŞTİRME VE
UYGULAMA PROJESİ
Bilgisayarlı erken uyarı cihazlarından alınan bilgiler doğrultusunda yapılan tahminler.
Elmada verilen erken uyarı tarihleri
1. Elma karaleke mücadelesi :06.04.2012
1-Elma iç kurdu mücadelesi : 28.05.2012
Yapılmış olup çalışmalar sonlandırılmıştır.
52
PATATES BAKTERİYEL KAHVERENGİ ÇÜRÜKLÜK HASTALIĞI
2006 yılında karantinaya tabii alanlar, 2011 yılında Sertifikalı Patates Tohumu kullanmak
şartıyla üretime açılmıştır. Üretime açılan alanlarda yeşil aksam sürveyi tamamlanmıştır. Altınova
beldesindeki Patates ekili alanlarda yumru sürveyi başlamıştır. alınan numune örnekleri analize
yollanmış olup, hasat başlamıştır. 2007-2011 yılı karantina alanı 4967,5 da 2006 yılında karantinaya
alınıp 2011 yılında üretime açılan alan 1705,1 da dır. 2011 yılında birinci ürün ekim yapılan 350 da
alanda sürvey yapılmış olup analiz sonucunda 172 da bulaşık, 178 alanda temiz çıkmıştır.2. ürün
patates ekim alanlarında 288 dekarda sürvey çalışması yapılmış. 10 da alan karantinaya alınmıştır.
Hastalığın yayılma eğilimi göstermesinden dolayı karantina tedbirleri devam etmekte olup, 2007
yılında karantinaya alınan alanların üretime açılmasına izin verilmemiştir. 2012 yılı itibarı ile 4977,5
da alanda karantina devam etmektedir.2012 yılında 1.ürün ekimi yapılan 713 da alanda sürvey
yapılmış olup analiz sonucunda 678 da temiz, 35 da bulaşık çıkmıştır.
İYİ TARIM UYGULAMALARI
İyi tarım uygulaması yapan 19 üreticimize gidilerek arazi kontrolleri yapılmış kontrol ve
sertifikasyon kuruluşunun denetim raporları ve ek-5 belgeleri çks kayıtları ile karşılaştırılmış
yönetmelik gereği kullandığı gübre ve ilaç stokları ticari adları kontrol edilmiş,ve üreticilerin saha
denetim formları doldurularak kendilerine imzalattırılmış.2011/47 nolu iyi tarım uygulamaları tebliği
gereğince desteklemeden faydalanmak üzere il ve ilçe müdürlüklerine müracaat eden üreticilerin
desteklemeye tabi arazileri kontrol edilmiş ve ön inceleme raporu tanzim edilmek üzere hazırlanmıştır.
Bu güne kadar 4370 da iyi tarım uygulaması yapılan arazi denetimi yapılmıştır.
ORGANİK TARIM
İlimiz merkez ilçe Ayvalık, Bigadiç, Burhaniye, Gömeç ve Sındırgı ilçelerinde organik tarım
yapan üreticilerimizden örnekleme metoduyla seçilen 5 üretici grubundan 48 üretici ye ait kontrol ve
sertifikasyon şirketinin denetim raporları ve destekleme başvurusu için otbis-1 ve otbis -2 kayıtları ile
uygunluk belgeleri karşılaştırılmış. görülen hatalar üreticiye izah edilerek yapması gerekenler tarif
edilmiş yapılan bu kontroller ön inceleme raporunda geçmek üzere gerekli notlar alınmıştır. İlimizde
toplam 101 üreticimiz 5890 da alanda üretim yapmaktadır. Arazi kontrolleri devam etmekte olup
hasat dönemi gelen araziler yeniden kontrol edilecektir.
9. İÇME VE KULLANMA SUYU PLANLARI
2013 yılı planlama programında olan
Küçükkuyu-Dikili arası sahil şeridi su temin pr.
Planlama ve projesi tamamlanan
Gönen projesi içme suyu
Altınova projesi Altınova içme suyu
Çataldağ göleti Susurluk beldesi içme suyu
Yaylabayır göleti Yaylabayır beldesi içme suyu
İşletmede olan
Söve göleti Göbel beldesi içme suyu
İkizcetepeler barajı Balıkesir içme suyu
Gönen projesi Bandırma içme suyu
İL TOPLAMI
: 40,20 hm³
: 40,20 hm³
: 17,72 hm³
: 7,90 hm³
: 5,90 hm³
: 3,60 hm³
: 0,32 hm³
: 84,82 hm³
: 0,32 hm³
: 53,00 hm³
: 31,50 hm³
Kuru Tarım Arazilerinden Gelecekte Sulamaya Açılacak Alanlar
İlimizde halen sulanabilen 48.820 hektar (DSİ) tarım arazisi bulunmakla birlikte
sulama potansiyeli bulunan 155.218 ha (DSİ) tarım arazisi bulunmaktadır.
53
10. İL TARIMSAL KURAKLIK EYLEM ADIMLARI
A- Kuru koşullarda
.
Tablo.32:Kuru Tarım Alanlarında Tarımsal İl Kuraklık Eylem Adımları
1. ADIM
KURAKLIK ALARMI
İl Yıllık yağışı, uzun yıllar il yağış
ortalamasına yakın veya üzerinde, yeraltı
ve yerüstü su seviyeleri yeterli.
İl yıllık yağışı, uzun yıllar il yağış
ortalamasından az, yeraltı ve yerüstü
su seviyeleri düşme eğiliminde, EylülEkim yağışları azalan seyirde.
ortalamasından az yeraltı ve yerüstü su
seviyeleri düşüyor. Eylül-Ekim-KasımAralık yağışı kurak yıllara paralel.
(TKİKM kararı)
(TKİKM kararı)
Alınması Gereken Önlemler
İl
kuraklık
eylem
planının
1.
geliştirilmesi ve sürekliliğinin sağlanması,
2.
Yasalar, yönetmelikler ve tüzüklere2.
göre çalışmalar gözden geçirilerek
eksikliklerin tamamlanması,
3.
İl ana mali kaynaklarının acil ve acil3.
olmayan koşullar için belirlenmesi,
4.
Çiftçi kayıt sistemlerinin devamlı
geliştirilmesi,
4.
5.
Kuraklık erken uyarı sistemlerinin
geliştirilmesi,
6.
Mera, yaylak ve kışlaklarda Mera5.
Islahı
ve
Amenajman
Projeleri
uygulamalarına devam edilmesi,
7- AR-GE çalışmaları;
a- Kuraklıktan daha az etkilenen tür ve
çeşitlerin geliştirilmesi,
6.
b- Su hasadı, teknik ve teknolojilerinin
geliştirilmesi,
c- Bölgelere göre ürün deseninin
belirlenmesine yönelik çalışmaların
7.
hızlandırılması,
d-Kontrollü şartlarda çalışarak simulasyon8.
çalışmaları ve modellemeler yapılması,
1.
KURAKLIK
2. ADIM
KURAKLIĞA HAZIRLANMA
NORMAL KOŞULLARDA
Toplumun
farkında
olmasını1.
başlatma, eğitim-yayın-yayım,
Tarımsal Kuraklık Eylem Planı İl2.
üyelerinin, kurumsal plan görevlerini
gözden geçirmeleri,
3.
Kuraklığa
dayanıklı
çeşitlerin
tohumluk ihtiyacının tespiti ve4.
tedariki,
Toprakta
suyun
muhafazasını5.
sağlayacak toprak işleme tekniklerinin
uygulanması, kontür sürüm,
Kuru şartlarda yapılan hububat
yetiştiriciliğinde verim miktarı ülke6.
ortalamasının çok altında olan
alanların, ekim dışı bırakılmasının7.
önerilmesi,
Yazlık
ekimlerde
“minimum
işlemeli
tarım”
uygulamasına
geçilmesi ve bunun alan bazında
desteklenmesi,
İnternet
sayfası
oluşturarak,
kamuoyunun bilgilendirilmesi,
Kuraklık ve riskleri konusunda
yazılı
ve
görsel
basının
bilgilendirilmesi,
Kuraklık Planını test etmek ve
1.
duyurmak,
Eğitim-yayın
ve
yayımla2.
bilinçlendirme,
3.
Tarladan bitki çıkışlarının takibi,
sorun varsa alternatif ürün ekimi,
4.
Topraktaki nemin takibi ile bilgi5.
akışının sağlanması,
Kimyasal
gübre
kullanımının6.
azaltılması,
toprağın
su
tutma
kapasitesinin artırılması için organik
gübre kullanımı,
7.
Topraktaki nemi korumak için malç
kullanılması,
8.
Sürdürülebilir
uygun
arazi
yönetiminin uygulanması,
9.
EYLEMİ
3. ADIM
KISITLAMA
ortalamasından az. Yeraltı ve yerüstü
su seviyeleri düşü-yor. Ekim-KasımAralık-Ocak-Şubat-Mart yağışı en
kurak yıla yaklaşıyor.
(TKİKM kararı)
ortalamasından çok az, yeraltı ve yerüstü
su seviyeleri düştü. Ekim-Kasım-AralıkOcak-Şubat-Mart-Nisan-Mayıs-Haziran
yağış toplamları en kurak yıl düzeyinde.
(TKİKM kararı)
Mevcut ekim alanlarında, bitki
çıkış ve gelişme oranlarının tespiti, 1.
Ürün tahminlerinin yapılması,
Alternatif
ürün
çeşitlerinin
planlaması,
2.
Ürün kayıplarının hesaplanması,
Kısıtlama ve yasaklamaların yerine
3.
getirilmesi,
Hububat yetiştiriciliği yapılan
alanlarda korunga, fiğ gibi yem
4.
bitkilerinin devreye sokulması,
Mera, yaylak ve kışlaklarda otlatma
5.
planlaması uygulanması,
Toprak nemi ölçümleri yapılarak,
6.
bilgi akışının sağlanması,
Meraların
yetersizliği
halinde
7.
geçici alternatif hayvan otlaklarına
nakli,
8.
10.
Kuraklıktan zarar gören alanlar ile
zarar görenlerin tespiti,
11.
Süne mücadelesiyle ilgili gerekli
tedbirlerin alınması,
12.
Hastalık ve zararlılarla mücadele
yapılması,
54
4. ADIM
ACİL EYLEM
Tarımsal Kuraklık İl Kriz Merkezlerince
Acil Eylem Planının uygulanmaya
konulması ve görev dağılımının yapılması,
Eylem planının mali portresi çıkarılarak
ek ödenek tespiti
İl Teknik Çalışma grupları oluşturularak
konular itibariyle görev dağılımının
sağlanması,
Yem bitkisi ekilişleriyle elde edilen
kuru otun iyi şartlarda saklanması,
Meralardan en iyi şekilde yararlanma
şartlarının belirlenmesi,
Sap-saman
ve
anız
artıklarının
depolama şartlarında saklanması,
Anızı yakmadan, anız parçalama
makinelerinin kullanılmasının sağlanması,
Tarım ürünlerinin yangına hassas
dönemlerinde gözetleme ve müdahale
ekiplerinin hazır bulundurulması,
Tablo.33:Kuru Tarım Alanlarında Tarımsal İl Kuraklık Eylem Adımları (Devamı)
NORMAL KOŞULLARDA
1. ADIM
KURAKLIK ALARMI
İl Yıllık yağışı, uzun yıllar il yağış ortalamasına
yakın veya üzerinde, yeraltı ve yerüstü su seviyeleri
yeterli.
İl yıllık yağışı, uzun yıllar
il yağış ortalamasından az,
yeraltı ve yerüstü su
seviyeleri
düşme
eğiliminde,
Eylül-Ekim
yağışları azalan seyirde.
(TKİKM kararı)
Alınması Gereken
Önlemler
e- CBS ve UA e- CBS ve UA sistemlerinin
9.
Toprak
neminin
izleme, değerlendirme çalışmalarında daha yoğun
periyodik
tespiti
ve
kullanılması ile ilgili çalışmaların hızlandırılması,
izlenmesi,
f- Sonuçların üretici şartlarında deneme
KURAKLIK EYLEMİ
2. ADIM
3. ADIM
KURAKLIĞA
KISITLAMA
HAZIRLANMA
İl yıllık yağışı, uzun yıllar il İl yıllık yağışı, uzun yıllar il
yağış
ortalamasından
az yağış ortalamasından az. Yeraltı
yeraltı
ve
yerüstü
su ve yerüstü su seviyeleri düşüseviyeleri düşüyor. Eylül- yor. Ekim-Kasım-Aralık-OcakEkim-Kasım-Aralık
yağışı Şubat-Mart yağışı en kurak yıla
kurak yıllara paralel.
yaklaşıyor.
(TKİKM kararı)
(TKİKM kararı)
Hava
sıcaklığının
9.
yükselmesi ile artan yabancı
otların kimyasal mücadele ile
10.
azaltılması,
14.
Yabancı ot mücadelesi
11.
zamanı kullanılacak alet, ilaç
12.
cinsi ve atılacak miktarının
doğru belirlenmesi,
15.
Kış ve feyezan suları ile
bahar sulaması yapılması,
13.
13.
demostrasyonlarının
yapılarak
farkındalığın
yaratılması,
8- Havza yağış sularının toprağa, yeraltına
verilmesi için havza erozyon kontrol çalışmaları ile
yamaç arazilere ve derelere kuru taş sekiler
yapımının yaygınlaştırılması,
9- Meyilli arazilere sekileme yapılması,
10- Bütün korumasız tepelerin ağaçlandırılması,
11- Arazi kullanım planlaması;
a)
Eğimli alanlara ekilecek bitkiler,
b)
Kuru alanlara ekilecek bitkiler,
c)
Sulu alanlara ekilecek bitkilerin belirlenmesi,
12- Geçim planlaması
a)
Kuraklıkta nüfusu geçindirecek önlemler
alınarak yerinde tutulması,
b)
Geçim şartları kısıtlı alanlardaki nüfusun
geçici iskan sağlanacak yerlerin planlaması,
55
4. ADIM
ACİL EYLEM
ortalamasından çok az, yeraltı ve yerüstü
su seviyeleri düştü. Ekim-Kasım-AralıkOcak-Şubat-Mart-Nisan-Mayıs-Haziran
yağış toplamları en kurak yıl düzeyinde.
(TKİKM kararı)
Orman yangınlarında alınan tedbirlerin
en üst düzeye çıkarılması,
Hayvan yem ihtiyacı ve temin edilecek
yerlerin belirlenmesi ve ikmali,
Ürün üretim tahminlerinin yapılması,
Kuraklığa maruz kalan üreticilerin
borçlarının ertelenmesi, düşük faizli kredi
verilmesi,
desteklenmeleri,
tohum
ihtiyaçlarının karşılanması ve diğer
yardımların yapılması,
Zorunlu ihtiyaç halinde yapılan tespitlere
göre tahıl yardımı yapılması,
14.
Kuraklık nedeniyle ortaya çıkan gıda,
geçim ve ekonomik sıkıntılar sonucu
oluşan sosyal huzursuzlukların en aza
indirilmesi için kamu ve sivil toplum
kuruluşları ile ortak çalışmaların yapılması,
15.
Uygulamalarda ortaya çıkacak kanuni
sıkıntıları tespit ederek, çözüm önerileriyle
birlikte ilgili makamlara bildirmesi.
16.
Arıcılıkla ilgili gerekli tedbirlerin
alınması,
B. Sulu Koşullarda
Tablo.34:Sulu Tarım Alanlarında Tarımsal İl Kuraklık Eylem Adımları
NORMAL KOŞULLARDA
Yıllık yağış, uzun yıllar il
ortalamasının üzerinde veya yakın
değerde, su stokları yeterli su
kalitesi normal, akarsu akış
debileri yeterli.
1-
2-
3-
4-
5-
6-
7-
İl kuraklık eylem planının
1.
geliştirilmesi ve sürekliliğinin
sağlanması,
Yasalar,
Yönetmelik
ve
Tüzüklere göre çalışmalar gözden
geçirilerek
eksikliklerin
2.
tamamlanması,
İl Ana Mali kaynaklarının acil
3.
ve acil olmayan koşullar için
4.
belirlenmesi,
5.
Yeraltı
ve
yerüstü
su
kaynaklarının envanter kaydı ve
ölçümlerinin devamlılığı ile arz
talep
dengesinin
takibi
ve
6.
sürekliliğinin saptanması,
ÇATAK
programının
7.
kapsamının genişletilerek, ilk etap
da sorunlu alanlarda uygulamaya
geçilmesi,
8.
Devlet yatırımlarında, açık
kanal sulama şebekelerinin terk
edilerek,
basınçlı
sulama
9.
tesislerinin yaygınlaştırılması,
Sulama
sistemlerinde
su
dağıtım
programlarının
hazırlanması ve sulama zamanı
planlarının yapılması,
KURAKLIK EYLEMİ
2. ADIM
3. ADIM
KISITLAMA
Yıllık yağış, uzun yıllar il Yıllık yağış, uzun yıllar il
ortalamasından az. Ekim-Kasım- ortalamasından az. Ekim-KasımAralık yağışı kurak yıllara paralel. Aralık-Ocak-Şubat-Mart-Nisan
Yeraltı
ve
yerüstü
su yağışı en kurak yıla yakın. Yerüstü
kaynaklarında azalma. Su arzı ve yeraltı su kaynaklarının seviyesi
talepten az.
azaldı. Su arzı, talebi karşılamıyor.
(TKİKM kararı)
(TKİKM kararı)
(TKİKM kararı)
Sulama suyu, içme suyu,1Kuraklık planını test etmek ve
1.
İzleme Planında her su kaynağı
sanayi ve diğer ihtiyaç alanları duyurmak,
miktarı ve kullanıcı talepleri
1.
için günlük kullanım ve su2Tüm su sistemlerinde izleme değerlendirilerek ürün ekimlerinde
kaynakları
miktarlarının planı gereği suları takiple, gönüllü suyun miktarına göre ürün çeşidi
izlenmesi,
ve zorunlu kısıtlamalar dışında önerileri ile ana kanal, yedek kanal
Ekili
alanlardaki
su koruma amacını gerçekleştirmek,
ve
tersiyerlere
verilecek
su
2.
kaynaklarının iyi yönetilmesi, 3Eğitim-yayın-yayım
miktarının belirlenmesi ve çiftçilerin
Beklenen su talebinin tespiti,
çalışmaları,
yönlendirilmesi,
Su kalitesini izleme,
4Su
kullanma
planlarının
2.
Sulama alanlarında su arzı ve
Suyun
tasarruflu yapılması ve uygulanması,
yönetiminde alınacak tedbirlerin
3.
kullanılmasında gönüllü korumayı5Kullanım kesintilerini izleme belirlenmesi, su kullanıcılarıyla
talep etme ve toplumun farkında ve fiyat artışına hazırlık yapılması, karara bağlanması,
olmasını başlatma,
6Eğer suyun korunmasında bir
3.
Su kısıtlamalarının arz-talep
4.
Eğitim-yayım-yayın
ilerleme olmaz ise kısıtlamanın dengesi doğrultusunda başlatılması,
çalışmaları,
planlanması,
4.
Kısıtlamalarda
kullanıcılarla
5.
Su
kaçaklarını
ve7Kişi başına su kullanımının ilgili ortaya çıkacak problemleri
sistemlerdeki zayıf noktaları belirlenmesi,
takip etme ve sorunları çözme,
onarma,
8İşyerlerinde
aşırı
su A. Ortalama kişi başına ne kadar
6.
HİSG
ile
mera
su kullanımının sınırlandırılması,
su kullanılacağının, hesaplanması,
ihtiyaçlarının karşılanması,
9Caddelerde suyun serbest B. Havalandırma sistemlerinde
7.
kullanımı ve asfalt yıkanmasının suyun yasaklanması,
Su tüketimi az olan ve yasaklanması,
C. Dışarıda,
haricen
su
kuraklığa nispeten dayanıklı tür10Yüzme havuzu hariç her türlü kullanımının yasaklanması,
ve çeşitlerin yetiştiriciliğinin havuzun yasaklanması,
teşviki,
1. ADIM
KURAKLIK ALARMI
ortalamasından az. Ekim-Kasım
yağışı azalan seyirde. Akarsu
baraj ve göletler ile yeraltı su
seviyesi azalma eğiliminde. Su
arzı talebin altında.
56
4. ADIM
ACİL EYLEM
Yıllık yağış, uzun yıllar il ortalamasının
çok altında, kurak yıllar seviyesinde.
Kasım-Aralık-Ocak-Şubat-Mart-NisanMayıs-Haziran yağışları en kurak yıllar
düzeyinde, yerüstü ve yeraltı su
kaynakları seviyesi yetersiz. Su arzı,
talepten oldukça az. (TKİKM kararı)
Tarımsal Kuraklık İl Kriz Merkezince
Acil Eylem Planının uygulamaya
konulması
ve
görev
dağılımının
yapılması,
Su kullanıcısı Muhtar, Birlik veya
Kooperatif
Başkanlarıyla
birlikte,
sulamada kullanılacak su miktarına göre
sulama planlanmasının yapılması,
Kısıtlı sulama ve su tasarrufunu
sağlayan
sulama
tekniklerinin
uygulanması,
Evsel ve diğer su kullanımının
azaltılması,
Yerleşim alanlarındaki tüketicilerin
belirlenen
oranda
su
tüketiminin
azaltılması,
Bütün işyerlerinde belirlenen oranda
su tüketiminin azaltılması.
Mevcut suyun tarlada kullanımında
harcanan su miktarına göre ücretlendirme
yapılması,
Tablo.35: Sulu Tarım Alanlarında Tarımsal İl Kuraklık Eylem Adımları (Devamı)
8910-
11-
12-
1314-
15-
KURAKLIK
2. ADIM
NORMAL KOŞULLARDA
1. ADIM
KURAKLIK ALARMI
Yıllık
yağış,
uzun
yıllar
il
değerde, su stokları yeterli su kalitesi
normal, akarsu akış debileri yeterli.
Yıllık
yağış,
uzun
yıllar
il
ortalamasından az. Ekim-Kasım yağışı
azalan seyirde. Akarsu baraj ve
göletler ile yeraltı su seviyesi azalma
eğiliminde. Su arzı talebin altında.
Yıllık
yağış,
uzun
yıllar
il
ortalamasından az. Ekim-Kasım-Aralık
yağışı kurak yıllara paralel. Yeraltı ve
yerüstü su kaynaklarında azalma. Su
arzı talepten az.
(TKİKM kararı)
Münavebeli ürün yetiştiriciliğinin11yaygınlaştırılması ve münavebede su
tüketimi az olan bitkilere yer12verilmesi,
Sulu alanlarda yapılacak yazlık
ekilişlerde, mahallinde hazırlanacak
su kullanma ve sulama programlarına13titizlikle
uyulması,
gerektiğinde
ekimden önce üreticilere bildirilmesi,
Suyun kıt olduğu veya güvenilir
olmadığı yerlerde, kuraklığa dayanıklı14çeşitlerin seçilmesi,
Kuraklık ve su kaynakları
konusunda,
medya
ve
halkı
bilgilendirmek
ve
sürekliliğini
sağlamak,
(TKİKM kararı)
Katı
atık
hariç,
araba
yıkanmalarının yasaklanması,
Su ürünleri yetiştiriciliğinde daha
az su kullanımını temin etmek
amacıyla, suyun oksijenlendirilme
sistemlerinin kullanımının sağlanması,
5.
Yetiştiricilik tesislerinde suyun
birden fazla kullanımını sağlayacak
arıtım v.b alt sistemlerin geliştirilmesi
ve tesis edilmesi,
Buharlaşma
ve
diğer
su
6.
kayıplarını
azaltmak,
kaliteyi
yükseltmek için damla sulama
yapılmasında,
çiftçilerin
7.
desteklenmesi.
Yeraltı su akiferlerinin, kış ve
10.
feyezan suları ile beslenmesi,
Devam eden gölet, baraj sulama
tesis inşaatlarının bitirilmesi,
Tarımsal sulama ve içme suyu
11.
amaçlı kullanılan su kaynaklarının
isale hatları ile dağıtım şebekelerinde
su kayıplarının önlenmesi,
Yeni
yatırım
projelerinin
uygulamaya
konulmasının
12.
hızlandırılması,
Su kaynaklarımızın 84.700 hektar
araziyi sulayacak şekilde planlama ve
13.
proje çalışmalarının hızlandırılması
Tarım arazilerinin tarım dışı
amaçlı kullanımının önlenmesi,
Su kaynaklarının durumu ile ilgili
erken keşif ve düşük su seviyesinde su
kullanım öngörüsünün iyi hale
getirilmesi,
DSİ tarafından veya muvaffakatı
ile YAS kuyularının uygun yerlere
açtırılması,
mevcutların
ıslahı,
ruhsatsız kuyuların iptali,
8.
57
EYLEMİ
3. ADIM
KISITLAMA
Yıllık
yağış,
uzun
yıllar
il
ortalamasından az. Ekim-Kasım-AralıkOcak-Şubat-Mart-Nisan yağışı en kurak
yıla yakın. Yerüstü ve yeraltı su
kaynaklarının seviyesi azaldı. Su arzı,
talebi karşılamıyor.
(TKİKM kararı)
5. Rezerv alanlarındaki su miktarının
8.
tespitiyle kullanıcılara yıl içerisinde
verilecek suyun önceden bildirilmesi,
hatta ana ve yedek kanallara verilecek
suyun belirlenmesi,
9.
Şekerpancarı yetiştirilen alanlarda
Türk Şeker Şirketi ile protokol yapılarak
kısıtlamaya gidilmesi ve ekim nöbetinin
10.
5 yıla çıkarılmasının temini,
4. ADIM
ACİL EYLEM
Yıllık yağış, uzun yıllar il ortalamasının çok
altında, kurak yıllar seviyesinde. KasımAralık-Ocak-Şubat-Mart-Nisan-Mayıs-Haziran
yağışları en kurak yıllar düzeyinde, yerüstü ve
yeraltı su kaynakları seviyesi yetersiz. Su arzı,
Yeraltı su rezervinin su bütçesi göz
önünde bulundurularak kontrollü kullanımının
sağlanması,
İkinci ürün yetiştiriciliğinde silajlık mısır,
patates gibi ürünlerin yerine daha az su tüketen
bitkilerin yetiştirilmesi,
Sulu tarım yapılan alanlarda yüzey sulama
yerine basınçlı ve kontrollü sulamanın
uygulanması,
Bitki ve hayvan hastalıklarına ve
11.
Su ürünleri yetiştiriciliğinde daha az su
zararlılara karşı gerekli tedbir ve kullanılarak, daha fazla balık üretimini
mücadelenin yapılması,
sağlayan
kapalı
devre
yetiştiricilik
Hava sıcaklığının yüksek olduğu sistemlerinin geliştirilmesi,
yerlerde
kimyasal
yabancı
12.
ot
Daha az suya ve oksijene ihtiyaç duyan,
mücadelesinin yapılması,
sazan, yayın gibi türlerin yetiştiriciliğinin
Toplumu
tehdit
eden
salgın yaygınlaştırılması,
hastalıklara karşı gerekli tedbir ve
mücadelenin yapılması,
Tablo.36: Sulu Tarım Alanlarında Tarımsal İl Kuraklık Eylem Adımları (Devamı)
KURAKLIK
2. ADIM
KURAKLIĞA
HAZIRLANMA
NORMAL KOŞULLARDA
1. ADIM
KURAKLIK ALARMI
değerde, su stokları yeterli su
kalitesi normal, akarsu akış
debileri yeterli.
ortalamasından az. Ekim-Kasım
yağışı azalan seyirde. Akarsu
baraj ve göletler ile yeraltı su
seviyesi azalma eğiliminde. Su
arzı talebin altında.
ortalamasından az. Ekim-KasımAralık yağışı kurak yıllara paralel.
Yeraltı
ve
yerüstü
su
kaynaklarında azalma. Su arzı
talepten az.
(TKİKM kararı)
(TKİKM kararı)
16Drenaj ve kaynak sularının
dönüşüm içerisinde kullanımının
sağlanması,
17Etkin teknolojilerin özel sektör
tarafından yayılması için kırsal alt
yapının güçlendirilmesi,
18Çiftçilerin
ortak
hareket
etmeleri, ücretlerin toplanması,
etkin
bilgilendirilmeleri
için
örgütlenmelerinin
sağlanması
(Birlikler, Kooperatifler)
3. ADIM
KISITLAMA
4. ADIM
ACİL EYLEM
ortalamasından az. Ekim-KasımAralık-Ocak-Şubat-Mart-Nisan
yağışı en kurak yıla yakın. Yerüstü
ve yeraltı su kaynaklarının seviyesi
azaldı. Su arzı, talebi karşılamıyor.
(TKİKM kararı)
Yıllık yağış, uzun yıllar il ortalamasının
çok altında, kurak yıllar seviyesinde.
Kasım-Aralık-Ocak-Şubat-Mart-NisanMayıs-Haziran yağışları en kurak yıllar
düzeyinde, yerüstü ve yeraltı su
kaynakları seviyesi yetersiz. Su arzı,
Su kullanıcıları arasında vuku
13.
Su ürünleri yetiştiriciliğinde yarı
bulacak anlaşmazlıkları çözmek,
entansif veya ekstantif yetiştiricilik
10.
Çiftçilerin
basınçlı,
damla sistemlerinin yaygınlaştırılması,
sulama sistemine teşviki amacıyla,
14.
Arıcılıkla ilgili gerekli tedbirlerin
malzeme alınmalarını desteklemeye alınması,
devam edilmesi,
11.
Kış ve feyezan suları ile bahar
sulaması yapılması,
9.
58
EYLEMİ

balıkesir tarımsal kuraklıkla mücadele stratejisi ve eylem planı (2013

Transkript

Benzer belgeler

Referans Gazetesi tarafından yayımlanan ekler, sektörlerin ve

Slayt 1 - Sosyal Bilgiler

Sürdürülebilir Arazi Yönetiminde İşbirliği Modeli

mısırın aktörleri festivalde buluştu

Irrigation Systems

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Destekleri

Tarım, Ormancılık ve Hayvancılık Faaliyetlerinde İş Sağlığı ve

cep telefonundan kumandalı sulama kontrol sistemi kullanım talimatı

Pdf İndir - Bloomberg HT

GÖNEN (BALIKESİR) VE BİGA (ÇANAKKALE) ÇAYLARI`NIN