ifade özgürlüğü - İnsan Hakları Ortak Platformu

Transkript

ifade özgürlüğü - İnsan Hakları Ortak Platformu
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
Yasaklanan Etkinlikler
Ocak ayında Ġnönü Üniversitesi öğrencilerinin kampus içerisinde bulunan Ahmet Yesevi Salonu'nda Kürtçe-Türkçe
Ģiir dinletisi yapmak için üniversite yönetimine yaptıkları baĢvurusuna Ġnönü Üniversitesi Rektörü Cemil Çiçek, Ģiir
dinletisinde Kürtçe Ģiir olmaması koĢuluyla topluluğa izin verdi. Verilen izin üzerine topluluk, kampus içerisinde
bulunan Ahmet Yesevi Salonu'nda 'barıĢ ve özgürlük' temalı Ģiir dinletisi gerçekleĢtirdi. Etkinliğin bitiminde
öğrenciler salondan ayrılırken, 2 güvenlik görevlisi, dinletiye katılan öğrencileri kameraya çekmek istedi.
BDP‟nin Ġstanbul‟un Okmeydanı Semti‟nde 11 Ocak günü düzenlediği dayanıĢma yemeğine polis ekipleri baskın
düzenledi.
Ege Üniversitesi (EÜ) ĠletiĢim Fakültesi ĠlteĢim ÇalıĢmaları Topluluğu‟nun Hrant Dink‟in öldürülüĢünün 3. yıldönümü
olan 19 Ocak günü düzenlediği “19 Ocak‟tan 19 Ocak‟a” adlı belgeseli gösterimine dekanlık tarafından 'güvenlik'
gerekçesiyle izin verilmedi.
17 Ocak günü Ġstanbul‟da, BDP AtaĢehir Ġlçe Örgütü tarafından 1 Mayıs Mahallesi'nde düzenlenen halk Ģöleni
emniyete bildirimde bulunulmasına rağmen baĢladıktan 2 saat sonra polisler tarafından engellendi.
ĠĢten çıkarmalara ve özelleĢtirme politikalarına karĢı Ankara eylem ve açlık grevi yapan TEKL iĢçilerine destek
olmak amacıyla Ocak ayında Marmara Üniversitesi ĠletiĢim Fakültesi öğrencilerinin hazırladığı fotoğraf sergisine
ĠletiĢim Fakültesi Dekanı Ahmet L. Orkan önce izin verdi, daha sonra “siyasi olduğu” gerekçesiyle engelledi.
ġırnak'ın Cizre Ġlçesi'nde 21 ġubat Dünya Anadil Günü nedeniyle TZPKurdî CizreTemsilciliği tarafından Mem û Zîn
Kültür Sanat Merkezinde (MKM) yapılmak istenen 'Anadil Gününde Kürtçe' konulu panele Ġlçe Emniyet Müdürlüğü
baĢvuru belgelerinde eksiklik olduğu gerekçesiyle izin vermedi.
Ağrı'nın Patnos Ġlçesi'nde 18 Mart'ta yapılmak istenen Newroz kutlaması için Ġlçe Kaymakamlığına yapılan baĢvuru,
“Çanakkale Ģehitleri'ni anma etkinlikleri” gerekçe gösterilerek izin verilmedi. Kaymakamlık tarafından sözlü olarak
BDP'ye yapılan bildirimde 18 Mart için izin verilmeyeceği belirterek, farklı bir tarih için baĢvuru yapılmasını istedi.
Bitlis‟in Tatvan Ġlçesi‟nde 20 Mart 2010‟da yapılması planlanan Newroz Kutlaması için Tatvan Kaymakamlığı‟na
yapılan baĢvuru, 15 Mart günü baĢvuru dilekçesindeki “Newroz” kelimesinde bulunan “w” harfi gerekçe gösterilerek
kabul edilmedi.
Ġzmir Newroz Tertip Komitesi, 21 Mart 2010‟da Alsancak Gündoğdu Meydanı'nda kutlamayı planladığı Newroz
Bayramı için 16 Mart günü Ġzmir Valiliği'ne baĢvuru yaptı. BaĢvuruya yanıt veren valilik, Gündoğdu Meydanı'nda
kutlanmak istenen Newroz Bayramı'na izin vermedi. Valilik, Gündoğdu'ya izin vermemesine 22 Kasım'da kapatılan
DTP'nin EĢbaĢkanı Ahmet Türk'ün Ġzmir'e yaptığı ziyaret sırasında bir grubun DTP konvoyuna yönelik saldırısını
gerekçe gösterdi. Valilikten verilen yanıtta güvenliğin sağlanamayacağı ve bu nedenle Buca Ġlçesi'nde bulunan
Hipodrom yanındaki arazide kutlama yapılabileceğini belirtti.
Ankara BüyükĢehir Belediyesi‟nin ulaĢım ücretlerine yaptığı zammın protesto edilmesi için 27 Mart günü
düzenlenmesi düĢünülen “UlaĢım Hakkı Miting”i 25 Mart 2010‟da Ankara Valiliği tarafından yasaklandı. Ankara
Valiliği mitingin yasaklanmasına gerekçe olarak Ankara‟da çeĢitli yerlerde yapılacak etkinlikleri ve Gençlerbirliği ile
Diyarbakırspor futbol takımları arasında oynanacak futbol maçını gösterdi.
Ankara Valiliği, 31 Mart günü yaptığı açıklamada Tek-Gıda ĠĢ Sendikası tarafından Türk-ĠĢ Genel Merkezi önünde 1
Nisan 2010‟da baĢlatılacak ve 24 saat sürecek oturma eyleminin 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri
Kanunu‟na göre aykırı olduğunu; eylemin yapılmasına izin verilmeyeceğini bildirdi.
Merhaba Sanat Tiyatrosu tarafından sahnelen, Ayla Çınaroğlu‟nun “Miğfer” isimli çocuk oyunu, Niasn ayında
Antakya Dörtyol Kaymakamlığı tarafından sakıncalı bulunarak yasaklandı. Kaymakam Hayri Sandıkçı imzasıyla
yasaklanan oyun için düzenlenen tutanakta, oyunun komisyonca incelendiği ve “uygun görülmediği” belirtiliyor. Bir
çocuk oyununun yasaklanmasında gösterilen gerekçeler arasında, “orduyu rencide edici ifadeler, mesajın yanlıĢ
yollarla verilmesi” gibi nedenler de yer alıyor.
Nisan ayında Eğitim-Sen Ağrı ġubesi‟nin basın açıklaması yapmak için Ağrı Valiliğinden yer gösterilmesini isteğine
Valiliğin gönderdiği yazıda Ağrı‟da açıklama yapılmak için tek uygun bir yer gösterilmedi. Ağrı Vali Yardımcısı Murat
366
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Karasu imzası ile Eğitim-Sen‟e gönderilen yazıda Ģöyle denildi: “Valilik, Adliye, 12. Mekanize Piyade Tugayı, Ġl
Jandarma Komutanlığı, Askerlik ġubesi BaĢkanlığı, Cezaevi, Emniyet Müdürlüğü binaları, eklentileri içerisinde ve
yakın çevrelerinde, ayrıca sağlık, eğitim ve öğretim kurumlarıyla ibadethane alanları içerisinde, Ģehirlerarası çevre
yolu üzeri, halkın ve araç trafiğinin sürekli yoğun olarak bulunduğu saat kulesi, Cumhuriyet Caddesi'nin trafiğe
kapalı alanı üzerinde ve giriĢ kısmında basın açıklaması yapılamaz. Ġmza standı açılamaz.”
ġırnak‟ın Cizre Ġlçesi‟nde ve Ġdil Ġlçesi‟nde oynanması düĢünülen “Laz Marks” adlı oyuna Ġdil ve Cizre
Kaymakamlıkları oyunun “politik olduğu” gerekçesiyle Nisan ayında izin vermedi.
Bitlis‟te, Eski Mutki Durağı‟nda veya Cumhuriyet Meydanı‟nda “1 Mayıs ĠĢçi Bayramı”nı kutlamak için yapılan
baĢvuru Bitlis Valiliği tarafından kabul edilmedi ve kutlamaların il dıĢında yapılması istendi.
BDP, EMEP ve KESK ġubeler Platformu tarafından yapılan açıklamada, Elazığ‟da gerçekleĢtirilmek istenen 1
Mayıs mitingine “Güvenlik” gerekçesiyle Valilik tarafından izin verilmediği belirtildi.
6 Mayıs günü Muğla‟nın Milas Ġlçesi‟nde, ÖDP üyelerinin Deniz GezmiĢ, Yusuf Aslan ve Hüseyin Ġnan‟ın idam
ediliĢlerinin 38. ölüm yıldönümünde düzenledikleri anma etkinliğini duyurmak için bastırdıkları el ilanlarını dağıtmak
istemelerine Milas Kaymakamlığı, etkinliğin yapılması halinde “suçun ve suçlunun övüleceği” gerekçesiyle izin
vermedi ve ÖDP üyelerine “el ilanlarının dağıtılması” durumunda “linç edilebilecekleri” uyarısında bulundu.
Ġzmir‟in Torbalı Ġlçesi‟nde, Deniz GezmiĢ, Yusuf Aslan ve Hüseyin Ġnan‟ın idam ediliĢlerinin 38. ölüm yıldönümü
nedeniyle 6 Mayıs 2010 tarihinde anma töreni düzenleme isteyen gruba Torbalı Kaymakamlığı, etkinliğin yapılması
halinde “suçun ve suçlunun övüleceği” gerekçesiyle izin vermedi.
KURDĠ-DER Van ġubesi'nin "Kürt Dili Bayramı" etkinlikleri kapsamında 16 Mayis g]n] Van Ticaret Odası (VATSO)
Toplantı Salonu'nda yapmayı planladığı "Kürt dili" konulu panel, polislerin salon giriĢinde arama yapmak istemesi
üzerine iptal edildi.
BDP‟nin çağrısıyla 16 Mayıs günü Diyarbakır‟ın Lice Ġlçesi‟nde askeri operasyonların ve çatıĢmaların durdurulması
amacıyla insan hakları savunucularının, sivil toplum örgütlerinin, siyasi partilerin ve sendikaların gerçekleĢtirmek
istediği “canlı kalkan eylemi” Diyarbakır Valiliği tarafından engellendi. Diyarbakır Valiliği‟nin talimatıyla DiyarbakırBingöl karayolunu trafiğe kapatan askeri ekip dokunulmazlıkları olan milletvekillerinin yola devam edebileceğini
fakat heyette yer alan diğer kiĢilere izin verilmeyeceğini belirtti. Diyarbakır Ġl Jandarma Alay Komutanı Albay Eyüp
ġeken ile yapılan görüĢmeden de bir sonuç çıkmaması üzerine canlı kalkan heyeti durduruldukları noktada basın
açıklamasını okuyarak Diyarbakır‟a geri döndü.
19 Mayıs günü, BDP‟nin çağrısıyla ġırnak‟ta askerî operasyonların ve çatıĢmaların durdurulması amacıyla insan
hakları savunucularının, sivil toplum örgütlerinin, siyasî partilerin ve sendikaların Maden Jandarma Karakolu‟nu
ziyaret ederek gerçekleĢtirmek istediği “canlı kalkan eylemi” ġırnak Valiliği‟nin “yasak” kararı olduğu gerekçesiyle
jandarma ekibi tarafından engellendi. BDP Genel BaĢkan Yardımcısı Meral BeĢtaĢ DanıĢ‟ın jandarma ekibinin
yetkilileriyle yaptığı görüĢmelerden de bir sonuç çıkmaması üzerine canlı kalkan heyeti durduruldukları noktada bir
süre oturma eylemi yaptıktan sonra dağıldı.
25 Mayıs günü Tunceli'de, Munzur Doğa Platformu‟nun Munzur Vadisi üzerine yapılmak istenen barajlar da dahil
doğa sorunlarına dikkat çekmek için Ovacık'ta bulunan Kırk Merdivenler Vadisi'ne düzenlediği yürüyüĢ Elbaba
Köyü'nde durduruldu. Ovacık'ta birçok bölgenin "yasak bölge" ilan edildiğini açıklayan askeri yetkililer, alana
girilmesine izin vermeyeceklerini belirtti. Platform sözcüsü Haydar Çetinkaya, valiliğe bilgilendirme yaptıklarını
belirtmesine rağmen yürüyüĢçüler geri çevrildi.
12 Haziran günü Siirt'tin Pervari Ġlçesi'nde bulunan Çemê Karê Yaylası'na çıkarak devlete ve PKK'ye ateĢkes
çağrısında bulunmak isteyen ve aralarında yazar-yayıncı Ömer Laçiner, Yazar AyĢegül Devecioğlu, Akademisyen
Nazan Üstündağ, Akademisyen Özgür Sevgi Göral, Sanatçı Ġlkay Akkaya, akademisyen Hasan Köse, Prof. Dr.
Kuvvet Lordoğlu, Akademisyen Yücel Demirer, Yazar Ahmet Nesin, ĠHD Trabzon ġube BaĢkanı Gültekin Yücesan,
Memur Sen Tarbzon ġebe BaĢkanı Mehmet Kazancı, YeĢiller Partisi EĢ Sözcüsü Bilge Contepe, Yazar ġanar
Yurdatapan, Akademisyen Bekir Berat Özipek, BDP MYK Üyesi Ayhan Bilgen ve Aktivist Ferhat Kenter‟in de
bulunduğu heyete, Siirt Valiliği tarafından bölgede operasyonların sürdüğü gerekçesiyle izin verilmedi. Yasak
kararının ardından heyet, Aydınlar (Tillo) Ġlçesi'ndeki Kale mevkiinde çadır kurma kararı aldı.
29 Haziran günü Diyarbakır‟da, ġeyh Said ve arkadaĢlarının idam ediliĢlerinin yıldönümünde BDP ve ġeyh Said
ailesi tarafından Dağkapı Meydanı'nda düzenlenecek basın açıklaması ile aynı yerde verilecek mevlide Diyarbakır
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
367
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Emniyet Müdürlüğü izin vermedi. Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü'nden sivil toplum örgütleri, BDP ile Said ailesi
telefonla aranarak, akĢam yapılacak etkinliklere gerekçe gösterilmeksizin izin verilmeyeceği belirtildi.
Siirt'in Eruh Ġlçesi'nde 14-15 Ağustos tarihleri arasında "Çıravın Tüm Serinliğiyle Demokratik Özerkliği
Selamlıyoruz" sloganıyla yapılmak istenen 2. Eruh-Çırav Doğa ve Kültür Festivali, Eruh Kaymakamlığı tarafından 2
Ağustos'ta Eruh Ġlçe Emniyet Amirliği hizmet binasına ve lojmanlarına yönelik saldırı gerekçe gösterilerek ileri bir
tarihe ertelendi.
Senaryosunu Cihan Çelik ve Aydın Orak'ın yazdığı, müziklerini Efkan ġeĢen'in yaptığı katledilen Kürt aydını Musa
Anter'in (Apê Musa) hayatından kesitlerin anlatıldığı 'Di Navbera Du Welatan De (Araf)' adlı Kürtçe tiyatro oyunu
Aralık ayında Elazığ'da sergilenemedi. Fırat Üniversitesi'nden bir grup öğrencinin Elazığ Devlet Tiyatrosu‟na yer
tahsisi için yaptığı baĢvuruya tiyatro müdürü “salonun hiç bir zaman müsait olmayacağını” belirtti.
Aralık ayında Elazığ‟da, bu yıl 16'ncısı düzenlenen Kiğı-Karakoçan-Adaklı-Yayladere-Yedisu ilçeleri Sosyal
YardımlaĢma, Kalkındırma ve Kültür Derneği (KAYY-DER) Ġlçe Ve Köyler Arası Futbol Turnuvası‟nın final maçının
Kiğı'da oynanması için Kiğı Kaymakamlığına baĢvuran KAYY-DER Yönetim Kurulu üyelerine, futbol maçının
yapılmasına itirazlarının olmadığını söyleyen Ġlçe Kaymakamı Bülent Tekbıyıkoğlu, final maçı sonrası verilecek olan
müzik dinletisine Kürtçe müzik yapan Koma Dengê Biratî'nin katılacağını öğrenince buna izin vermeyeceğini belirtti.
Kaymakama tepki gösteren dernek yönetim kurulu bunun üzerine Kiğı'daki final maçını iptal ederek final maçının
Karakoçan'da oynanmasına karar verdi.
Siirt Demokrasi Platformu‟nun "Tecavüz Kültürünü AĢalım, Demokratik Özgür Toplumu Yaratalım" kampanyası
kapsamında 30 Aralık günü görülecek olan ve kamuoyunda "Utanç davası" olarak bilinen davanın duruĢmasına
duyarlılık çağrısı yapmak için 29 Aralık günü düzenlemek istediği meĢaleli yürüyüĢe polis “güvenlik” gerekçesiyle
izin vermedi.
Toplatılan, Yasaklanan ve Para Cezası Uygulanan Yayın Organları
DSP Ġstanbul Milletvekili Süleyman Yağız, AKP‟nin iktidara gelmesinden bu yana RTÜK‟ün televizyonlara verdiği
cezalarla ilgili olarak BaĢbakan Sayın Recep Tayyip Erdoğan‟a 18 Ocak 2010 tarihinde yazılı soru önergesi verdi.
Önergeye Devlet Bakanı ve BaĢbakan Yardımcısı Sayın Bülent Arınç aracılığıyla ve 19 ġubat 2010 tarihi itibariyle
RTÜK BaĢkanı Sayın Prof. Dr. Davut Dursun yanıt verdi. Dursun, “Üst Kurul, (..)15/07/2005 tarihinden bu güne
ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan kuruluĢlara 1103 uyarı, 227 program durdurma ve 123 para cezası olmak
üzere toplam 1453 ceza uygulanmasına karar vermiĢtir” dedi.
Diyarbakır'ın Bismil Ġlçesi'nde Ocak ayında, Bismil Kültür Sanat Derneği‟nin Hicri takvime göre yeni yılı kutlamak
amacıyla düzenlenecek etkinlik programı için hazırlanan Kürtçe ve Türkçe bildirilerin herhangi bir karar olmamasına
rağmen, polisler tarafından toplatıldı.
Siirt Belediyesi'nin Kürtçe, Türkçe ve Arapça bastırdığı takvim, 2. ve 5. sayfasında yer alan bir miting fotoğrafındaki
renklerin "YasadıĢı örgütlerin renklerini taĢıdığı" gerekçesiyle Siirt Sulh Ceza Mahkemesi tarafından Ocak ayında
toplatıldı. Karar üzerine dağıtılmayan 83 takvime polis tarafından el konuldu.
Kars Sulh Ceza Hakimliği 27 Ocak 2010‟da, “Bağımsızlık, Demokrasi, Sosyalizm Ġçin YürüyüĢ Dergisi”‟nin 201.,
202. ve 203. sayılarında “yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı”, “suçun ve suçlunun övüldüğü” ve “emniyet
teĢkilatının aĢağılandığı” iddiasıyla 5187 sayılı Basın Kanunu‟nun 25/2. maddesi uyarınca söz konusu dergilere el
konulmasına ve 25/3. maddesi uyarınca dergilerin dağıtım ve satıĢının yasaklanmasına karar verdi.
Iğdır'da, 21 Ocak 2010‟da yapılan baskında gözaltına alınarak 7 arkadaĢıyla birlikte tutuklanan Iğdır Belediye
BaĢkanı Mehmet Nuri GüneĢ ile ilgili belediye hizmet binasına asılan GüneĢ'in fotoğrafı ve 'irademize dokunma'
yazılı pankart Kabahatler Kanunu'na aykırı olduğu gerekçesiyle 3 ġubat günü Iğdır Valiliği kararıyla indirildi.
Batman'ın tanıtılması için, kente bulunan kurumların katkılarıyla 15-16-17 Nisan 2008 tarihinde düzenlenen 1.
Uluslararası Batman Çevresi ve Kültür Sempozyumu'nda yerli yabancı 90 akademisyenin yaptıkları sunumlardan
derlenen ve Muğla Üniversitesi Tarih Bölümü Orta Çağ Tarihi Ana Bilim Dalı Üyesi Yrd. Doç. Dr. Adnan Çevik
tarafından 'I. Uluslararası Batman ve Çevresi Tarihi ve Kültürü Sempozyumu Bildiriler' adıyla Eylül 2009 yılında 2
bin adet basılan kitabın Batman Valiliği tarafından “sunumlarda 'Kürt ve Kürdistan' kelimeleri geçtiği” için
dağıtılmadığı iddia edildi. Kitapların bir okulun deposuna atıldığı belirtildi.
Ġstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi, 12 ġubat günü, haftalık yayımlanan Yorum Gazetesi‟nin 13–19 ġubat 2010
tarihli 2. sayısının toplatılmasına ve dağıtım ile satıĢının yasaklanmasına karar verdi.
368
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle 3 gün 'Kadın kenti' ilan edilen Diyarbakır'da bulunan kadın örgütlerinin
ortaklaĢa hazırlayarak Ģehrin değiĢik noktalarındaki billboardlara astığı üzerinde tarihte önemli yeri olan kadın
Ģahsiyetlerin fotoğrafları ve Kürtçe ve Türkçe “8 Mart'ın 100. yılında biz kadınlar ortak bir mücadeleyle özgür bir
dünya yaratacağız” yazısı bulunan afiĢler hakkında toplatma kararı verildi. Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi
tarafından alınan toplatma kararı, afiĢleri basan firmaya tebliğ edilerek, kaldırılması istendi.
ġırnak'ta, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle Demokratik Özgür Kadın Hareketi (DÖKH) tarafından hazırlanan
afiĢler, Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 3 Mart 2010 tarihinde aldığı karar üzerine polis tarafından toplatıldı.
Diyarbakır‟ın Lice Ġlçesi‟nde, Belediyenin 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü nedeniyle astırdığı pankartlardan
Kürtçe olarak yazılan “'8'ê Adarê Roja Jinên Kedkar ê Cîhanê pîroz be” pankartı savcılık kararıyla 2 Mart 2010‟da
indirildi. Haberin basında yer almasının üzerine savcılık pankartı iade etti. Lice Belediye BaĢkanı Fikriye Aytin, 8
Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle Kürtçe ve Türkçe ilçe merkezinde pankart astırdıklarını belirterek, 'Pankartları
asmamızın üzerinden bir iki saat geçmeden polisler belediyeye gelerek, Kürtçe pankartı indirmemizi istedi. Pankartı
indirmeyeceğimizi kendilerine belirttim. Ancak polisler, savcılığın talimatı olduğunu ve pankartı indirmemiz
gerektiğini belirtti' dedi. Pankartı indirmemekte kararlı olduklarını ifade eden Aytin, polisin pankartı indirdiğini
söyledi. Hakkında soruĢturma baĢlatıldığını da polislerden duyduğunu kaydeden belirtti. Pankartın indirilmesinin
ardından savcıyla görüĢtüğünü ifade eden Aytin, 'Savcıya, pankartın indirilme sebebini sorduk. Neden olarak
Kürtçe yazılması önümüze konuldu. Birçok yerde Kürtçe pankart asıldığını ve toplatılmadığını hatırlattım. Ancak
pankartımız geri verilmedi' dedi. Aytin, olayın basında yer almasından iki saat sonra savcının kendisini aradığını ve
gidip pankartı alabileceklerini söylediğini ifade etti.
Mardin Kızıltepe Ġlçesi'nde 20 Mart günü kutlanacak olan Newroz için hazırlanan, "Ya demokratik çözüm ya da
görkemli direniĢ" afiĢleri Kızıltepe Sulh Ceza Mahkemesi tarafından yasaklandı. Mahkeme, Kürtçe ve Türkçe olarak
hazırlanan afiĢlerin yanı sıra 20 bin el ilanı için de "Örgüt söylemleri ile paralellik" gösterdiği iddiasıyla toplatma
kararı verdi.
Mardin Newroz Tertip Komitesi tarafından 19 Mart günü kentte yapılacak olan Newroz kutlaması için mahallelerde
katılım çağrısı yapan yapan anons aracı Yeniyol Caddesi üzerinde bulunan BDP Mardin Ġl binası önünde polisler
tarafından durduruldu. Aracının üzerinde bulunan 'Ya demokratik çözüm ya görkemli direniĢ' pankartının mahkeme
kararı ile yasaklandığını gerekçe gösteren polisler araca el koydu. Araca 200 TL para cezasının kesildi.
Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi, 21 Mart 2010‟da Diyarbakır ve Tunceli‟de düzenlenen Newroz kutlamasına
için bilboard ve reklâm panolarına asılan “An azadi an qet”, “Ji komkujiya çandi, civaki, siyasi re êdî bes e”, ve “An
çareseriya demokratik an ji berxwedana bi heybet” yazılı pankartların “yasadıĢı örgüt söylemleri doğrultusunda
hazırlandığı” ve pankartlarda “yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı” gerekçesiyle 19 Mart 2010‟da pankartların
toplatılmasına ve pankartlara el koyulmasına karar verdi.
Erzincan'da Newroz Tertip Komitesi'nin 21 Mart için yaptığı baĢvuru Ġl Emniyet Müdürlüğü tarafından kabul
edilirken, Valilikten yapılan tebligatta Kürtçe olan tüm pankart, döviz ve sloganlar yasaklandı. Yasaklamaya
gerekçe olarak da 2820 Siyasi Partiler Kanunu'nu gösterildi.
Bağımsızlık, Demokrasi, Sosyalizm için YürüyüĢ Dergisi‟nin 28 Mart 2010 tarihli 213. sayısında yer alan haberlerde
“yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı” gerekçesiyle Ġstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi 29 Mart 2010‟da derginin
yayınının bir ay süreyle durdurulmasına ve 213. sayısına el konulmasına karar verdi.
Günlük Kürtçe yayın yapan Azadiye Welat Gazetesi‟nin 27 Mart 2010 tarihli nüshasının 4. ve 11. sayfalarında yer
alan haberlerde yer alan “Kürt halk önderi” ifadesiyle “yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla gazetenin
yayını Ġstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 27 Mart 2010‟da bir ay süreyle durduruldu.
Günlük Kürtçe yayın yapan Azadiya Welat Gazetesi‟nin 28 Mart 2010 tarihli nüshasının 2. ve 7. sayfalarında yer
alan haberlerde “yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla gazetenin yayını 29 Mart 2010‟da Ġstanbul 12.
Ağır Ceza Mahkemesi tarafından bir ay süreyle durduruldu.
Emperyalizme ve OligarĢiye KarĢı YürüyüĢ Dergisi‟nin 4 Nisan 2010 tarihli 22. sayısında yer alan haberlerde
“yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı” gerekçesiyle Ġstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi 5 Nisan 2010‟da derginin
yayınının bir ay süreyle durdurulmasına ve 22. sayısına el konulmasına karar verdi.
Diyarbakır 2. Sulh Ceza Mahkemesi, Milliyet gazetesinde 22 ve 23 Nisan tarihlerinde yayınlanan “ġikede yeni
dalga” baĢlıklı haber nedeniyle soruĢturmanın devam ettiği gerekçesiyle yayın yasağı koydu.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
369
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
25 Nisan günü Mardin merkezden aracıyla Kızıltepe Ġlçesi'ne giden Özgür Halk Dergisi çalıĢanı Cahit Arga'yı
gözaltına alan polis, toplatması bulunmayan 464 adet dergiye el koydu.
Arap asıllı sanatçı Halit Bilgiç'in "Özgürlük Çiçeğimsin" Ģarkısına RTÜK tarafından"Gençleri tahrik edici sözleri
kullandığı" ve "PKK Lideri Abdullah Öcalan'ı insanlara hatırlattığı" iddiasıyla Mayıs ayında yasak konuldu.
Bitlis'in Tatvan Ġlçesi'nde 8-11 Mayıs tarihleri arasında düzenlenecek olan 3. Kadın Kültür ve Sanat Festivali için
hazırlanan ve mor zemin üzerinde sarı renkte güneĢin olduğu afiĢler, “üzerindeki güneĢin PKK Lideri Abdullah
Öcalan'ı temsil ettiği ve Mizgin kod adlı Gurbet Aydın, Serhıldan kod adlı Sema Yüce, Zilan kod adlı Zeynep Kınacı
ve RahĢan Demirel'e ait fotoğraf bulunduğu, bu suretle „Örgüt propagandası‟ yapıldığı” iddiasıyla Tatvan Sulh Ceza
Mahkemesi tarafından toplatıldı.
Ġstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Belge Yayınları tarafından yayımlanan Yazar Mehmet Güler‟in yeni kitabı “KCK
Dosyası Küresel Devlet Devletsiz Kürtler” hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı”na karar vererek 2
Haziran 2010‟da kitabın tüm nüshalarının toplatılmasına hükmetti.
BDP Mardin Ġl Örgütü tarafından 9-12 Haziran 2010 tarihlerinde Ģehrin merkezine ve ilçelerine asmak istediği
Kürtçe pankart ve dövizler engellendi. Türkçe ve Kürtçe hazırlanan pankart ve afiĢlerde "Kültürel soykırıma,
AjanlaĢtırmaya, FuhuĢa, UyuĢturucuya, Asimilasyona, YozlaĢmaya Dur De!", "Dil tarihtir, Dil Kültürdür, Dil
Bedendir", " Dilsiz toplum onursuz toplumdur" ve "Anadilde eğitim istiyoruz" yazılı afiĢlerin Türkçesine izin
verilirken, Kürtçe yazılmalarına ise Mardin Valiliği tarafından "2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu'na aykırı olduğu”
gerekçesiyle izin verilmedi.
Haftalık yayımlanan ĠĢçi-Köylü Gazetesi‟nin 25 Haziran 2010–8 Temmuz 2010 tarihli 68. sayısı, Ġstanbul 13. Ağır
Ceza Mahkemesi‟nin gazetenin 15. ve 16. sayfalarında yer alan haberlerde “yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı”
iddiasıyla toplatıldı ve gazetenin 68. sayının tüm nüshalarına el konuldu.
4 Ağustos günü Mardin‟de, polis ekipleri Özgür Halk dergilerinin geldiği kargo Ģirketine giderek 890 adet dergiye el
koydu.
Hak-ĠĢ‟in 18–24 Temmuz 2010 ve 21–24 Temmuz 2010 tarihleri arasında yürüttüğü “Darbelerin Karanlığından
Demokrasinin Aydınlığına „Evet‟” adlı afiĢleme kampanyası Ankara Valiliği tarafından 26 Temmuz 2010‟da
yasaklandı. Ankara Valiliği konuyla ilgili olarak YSK‟ya baĢvurdu. YSK‟nın 28 Temmuz 2010‟daki toplatma kararının
ardından konuyla ilgili olarak Hak-ĠĢ Genel BaĢkanı Salim Uslu‟nun “Ģüpheli” sıfatıyla 26 Ağustos 2010‟da Ankara
Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟na ifade vermeye çağrıldı.
14 Ağustos günü ġanlıurfa Birecik Ġlçesi'nde, BDP'nin "Demokratik Anayasa Ġstiyoruz, Sandığa Gitmiyoruz:
BOYKOT" yazılı afiĢlerin asılmasına izin verilmedi. Yenihal civarında afiĢleri asmak isteyen BDP üyeleri Tahir
Yıldız, Selahattin Demir ve Mustafa Fincan, polis tarafından engellendi, asılan afiĢler ise söküldü.
Ġki haftalık yayımlanan ĠĢçi-Köylü Gazetesi‟nin yayını 6–19 Ağustos 2010 tarihli 71. sayısında yer alan haberlerde
“yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla 9 Ağustos 2010‟da bir ay süreyle durduruldu ve gazetenin 6–19
Ağustos 2010 tarihli nüshalarının toplatılmasına karar verildi.
BDP„nin 12 Eylül 2010‟da Anayasa değiĢikliği için yapılacak olan referandumun boykot edilmesi amacıyla Ağustos
ayında Diyarbakır‟daki bilboardlara astığı Türkçe ve Kürtçe afiĢlerine iliĢkin YeniĢehir Ġlçe Seçim Kurulu, Türkçe
dıĢında farklı bir dil" kullanıldığı gerekçesiyle toplatma kararı verdi. Alınan kararda BDP'nin Türkçe afiĢlerinin de
belirtilen yerler dıĢında asıldığı gerekçesiyle kaldırılması istendi.
Güney Kültür Sanat Edebiyat Dergisi‟nin 53. sayısı, dergide yer alan “Zindan (Kürt) Çocukları‟nın Çocuk Hakları!”
baĢlıklı yazıda “yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla 19 Ağustos 2010‟da Mersin 2. Sulh Ceza
Mahkemesi tarafından toplatıldı.
Ġstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi 21 Ağustos 2010‟da, Azadiya Welat Gazetesi‟nin 21 Ağustos 2010 tarihli 1252.
sayısında yer alan haberlerde “yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla gazetenin yayınını TMY 6/son
maddesi uyarınca bir ay süreyle durdurdu. Mahkeme ayrıca 5187 sayılı Basın Yasası‟nın 25/2 maddesi gereğince
Azadiya Welat Gazetesi‟nin 1252. sayısının tüm nüshalarına el konulmasına karar verdi.
24 Ağustos günü Van'ın Muradiye ilçesinde, BDP Ġlçe Örgütü'nün binasının önüne astığı "Demokratik bir anayasa
için sandığa gitmiyoruz Boykot ediyoruz" pankartı emniyet güçleri tarafından indirilmek istendi. BDP Ġlçe Örgütü'ne
370
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
gelen sivil polisler, Ġlçe Seçim Kurulu kararını göstererek, partililerden "boykot" pankartının Yüksek Seçim Kurulu
kararına aykırı olduğunu, halkın oy kullanma hakkını engelleyici mahiyette olduğu gerekçesiyle indirilmesini istedi.
Pankartta sadece 'evet' ya da 'hayır' yazılabileceğini onun dıĢında farklı bir Ģey yazılamayacağını belirten polisler,
pankartın parti örgütü tarafından indirilmediği taktirde sorumlular hakkında 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası
iĢleminin yapılacağını söyledi.
Ġstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, Azadiya Welat Gazetesi‟nin yayınının durdurulması nedeniyle Kürtçe günlük
yayın yapmaya baĢlayan Rojev Gazetesi‟nin 28 Ağustos 2010 tarihli 36. sayısının birinci sayfasında yer alan
haberde “yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla 28 Ağustos 2010‟da ldığı gazetenin yayınının bir ay
durdurulmasına karar verdi. Mahkeme ayrıca 5187 sayılı Basın Yasası‟nın 25/2 maddesi gereğince Rojev
Gazetesi‟nin 36. sayısının tüm nüshalarına el konulmasına karar verdi.
3 Eylül günü ġanlıurfa‟da, ViranĢehir Ġlçe Seçim Kurulu BDP ViranĢehir Ġlçe Örgütü‟nün referandumla ilgili olarak
astığı Kürtçe pankart hakkında toplatma kararı aldı ve BDP ViranĢehir Ġlçe Örgütü‟ne 228,92 TL para cezası verdi.
BaĢbakan Recep Tayyip Erdoğan‟ın 3 Eylül günü Diyarbakır‟da yaptığı mitingi izlemek isteyen DĠHA, Fırat Haber
Ajansı, Günlük Gazetesi, Azadiya Welat Gazetesi ve Roj TV‟ye, BaĢbakanlık basın danıĢmanlarının Diyarbakır
Valiliği‟ne gönderdiği izin verilen basın kuruluĢları arasında adları yer almadığı için izin verilmedi.
YSK 6 Eylül 2010‟da, “halk oylaması dönemi için ilan ettiği yayın yasaklarına aykırı yayın yapan” Ulusal Kanal, Halk
TV, Ülke TV, CĠNE 5, STV, Samanyolu Haber, Kanal Çay, Meltem TV, 6 News, Mesaj TV ve TV 58‟e uyarı cezası
verilmesine; yayınlarında YSK‟nin belirlediği yayın esaslarını tekrar ihlal eden Ulusal TV, Halk TV, 6 News, Mesaj
TV ve Meltem TV‟ye birer kez de program durdurma cezası verilmesine; CĠNE 5‟e ise Tasarruf Mevduatı Sigorta
Fonu (TMSF) bünyesinde bulunması nedeniyle, kanalın cezaya konu olan programının 3 kez durdurulmasına karar
verdi.
7 Eylül günü Malatya‟da, kentin çeĢitli bölgelerine ESP üyelerinin astığı “referandumu boykot” afiĢleri Malatya
Belediyesi ve polis ekipleri tarafından söküldü.
Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi Nöbetçi Hâkimliği 16 Eylül 2010‟da, Diyarbakır BüyükĢehir Belediyesi‟ne ait
reklâm panolarına Kürt Dili AraĢtırma, GeliĢtirme ve Eğitim Hareketi'nin (Tevgera Ziman û Perwerdehiya Kurdî TZPKurdî) tarafından asılan ve anadilde eğitim talebiyle okulları bir hafta boykot etmeye çağıran afiĢlerin “yasadıĢı
örgüt söylemlerini çağrıĢtırdığı” gerekçesiyle toplatılmasına karar verdi. Polisin kararı tebliğ etmesi üzerine
panolardaki ilanlar Ģirket elemanları tarafından toplandı.
Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi, Yazar Cemal ġerik‟in Aram Yaynları tarafından yayımlanan “Özel SavaĢ” adlı
kitabında yer alan ifadelerle kitapta “yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı” gerekçesiyle 21 Eylül 2010‟da kitabın
dağıtılmasına yasak getirerek kitaba el konulmasına karar verdi.
BDP Diyarbakır Ġl Örgütünün, tutuklu Kürt siyasetçilerin 18 Ekim 2010 tarihinde görülecek davasına çağrı için,
Diyarbakır Adliyesi baĢta olmak kentin birçok noktasındaki billboardlara asılan ve siyasetçilerin kelepçeli
fotoğraflarını gösteren afiĢler hakkında savcılık “fotoğraflarda polislerin olduğu” gerekçesiyle toplatma kararı verdi.
Bağımsızlık, Demokrasi, Sosyalizm Ġçin YürüyüĢ Dergisi‟nin 17 Ekim 2010 tarihli 238. sayısında yer alan
haberlerde “kiĢilerin yasadıĢı örgütlere hedef gösterildiği” ve “suçu ve suçluyu övmeye yönelik yayın yapıldığı”
iddiasıyla Ġstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi 19 Ekim 2010‟da derginin 238. sayısının toplatılmasına karar verdi.
Ġstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, haftalık Devrimci Demokrasi Gazetesi'nin 16-30 Kasım tarihli 187. sayısında
"PKK ve DHKP-C propagandası yapıldığı'' iddiasıyla bir ay kapatma cezası verdi. Ayrıca gazetenin yayınlanan
sayısı hakkında toplatma kararı verildi.
Baskına ve Saldırıya Uğrayan Gazete ve Yayın Organları
Azadiya Welat Gazetesi Adana Temsilciliği 22 Mart günü polis tarafından basıldı. Büroya gelen Ģüpheli bir paket
ihbarı baskıan gerekçe gösterildi. YaklaĢık 2 saat arama yapılan büroda, polisler aramaya iliĢkin tutanak tuttuktan
sonra aramayı sona erdirdi.
6 Ekim gecesi Ġstanbul‟da, Milliyet Gazetesi ile Posta Gazetesi‟nin bulunduğu binaya kimliği belirsiz kiĢi veya kiĢiler
tarafından ateĢ açıldı. Saldırı sonucu ölen veya yaralanan olmazken, binada maddî hasar meydana geldi.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
371
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Engellenen İnternet Siteleri
ġanlıurfa 1. Asliye Hukuk Mahkemesi, ġanlıurfa Vali Yardımcısı Yıldıray Malğaç ile ilgili eleĢtirel haber ve yorumlar
nedeniylesanliurfa.com adlı haber içerikli internet sitesine eriĢimi 6 Temmuz 2010‟da engelledi.
Telekomünikasyon ĠletiĢim BaĢkanlığı (TĠB), 6 Ağustos 2010‟da mahkeme kararı almadan idari tedbir alarak
playboy.com adlı internet sitesine eriĢimi engelledi.
Fırat Haber Ajansı‟nın internet sitesi olan firatnews.org adresinde yayınlanan bazı haberler nedeniyle
Telekomünikasyon ĠletiĢim BaĢkanlığı‟nın (TĠB) internet sitesine eriĢimi Eylül 2010‟da engelledi.
Telekomünikasyon ĠletiĢim BaĢkanlığı (TĠB), 28 Eylül günü video paylaĢım sitesi olan, vimeo.com, adlı internet
sitesine eriĢimi Ankara Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟nın aldığı koruma tedbiri kararı uyarınca engelledi.
Video paylaĢım sitesi youtube.com adlı internet sitesinde yer alan bazı videolarda “Atatürk‟e hakaret edildiği”
gerekçesiyle 30 aydır eriĢimi engellenen internet sitesindeki söz konusu videoların kaldırılması üzerine 30 Ekim
2010‟da internet sitesine eriĢim sağlanmaya baĢlandı. Ancak, Ankara 11. Sulh Ceza Mahkemesi 2 Kasım 2010‟da,
Deniz Baykal‟a ait olduğu iddia edilen görüntülerin yer alması nedeniyle youtube.com adresine eriĢimi engelledi.
Ġnternet kullanıcılarının ücretsiz müzik dinlemesini sağlayan fizy.com adlı internet sitesi, Müzik Yapımcıları Meslek
Birliği‟nin (MÜ-YAP), fizy.com ile yaptığı sözleĢmeyi yenilemeyerek Beyoğlu Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟na yaptığı
baĢvuru sonucu söz konusu internet sitesi Beyoğlu Cumhuriyet Savcılığı‟nın 17.12.2010 tarih ve 2010/93 sayılı
kararı gereği “Basın Muhalefet Kanunu‟na aykırı yayınlar yaptığı” gerekçesiyle 28 Aralık 2010‟da kapatıldı.
372
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2010 Yılında Düşünce Özgürlüğüne Karşı Açılan Soruşturmalar
Haklarında SoruĢturma Açılan
KiĢiler
1
“Özür Diliyoruz” Kampanyası
Düzenleyicileri
2
Abdulgafur Kubilay, Zübeyir
Yoltay, Zekeriya Toymaz, Enver
Aydemir, Hüseyin Tekin, Leyla
Edeman ve ġükran Arı
3
Abdulgafur Kubilay, Zübeyir
Yoltay, Zekeriya Toymaz, Hüseyin
Tekin ve 3 kiĢi
4
Adıyaman'da 12 kiĢi
5
Adıyaman'da 33 kiĢi
6
Ahmet Türk
7
Ahmet Türk ve Aysel Tuğluk
SoruĢturma Gerekçesi
1915‟te meydana gelen olaylara iliĢkin baĢlatılan ve http://www.ozurdiliyoruz.com adresinde düzenlenen kampanya ile
ilgili olarak kampanyayı düzenleyenler hakkında “Türk millerini alenen aĢağıladıkları” suçlamasıyla TCK‟nin 301.
maddesi uyarınca baĢlatılan soruĢturmaya takipsizlik kararı verilmesinin ardından Sincan 1. Ağır Ceza Mahkemesi‟nin
yaptığı itirazı değerlendiren Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Sincan 1. Ağır Ceza Mahkemesi‟nin kampanyayı düzenleyenler
hakkında dava açılabileceği yönündeki talebini reddetmiĢti. Yargıtay 9. Ceza Dairesi‟nin aldığı bozma kararının
ardından dosyayı 2010 Ocak ayında değerlendiren Sincan 1. Ağır Ceza Mahkemesi karara uydu ve kampanyayı
düzenleyenler hakkında yapılan suç duyurularıyla ilgili dosyaları kapattı.
Kurtalan Cumhuriyet Savcılığı, BDP Ġlçe Örgütü tarafından referandumu boykot etmek için düzenlenen mitinge iliĢkin
Eylül ayında soruĢturma baĢlattı. Mitingde sahneden Kürtçe selamlama yapıldığı ve çalınan bir Ģarkı ile "örgüt
propagandası" yapıldığı iddia edilirken, BDP Kurtalan Ġlçe BaĢkanı Abdulgafur Kubilay ve yöneticiler Zübeyir Yoltay,
Zekeriya Toymaz, Enver Aydemir, Hüseyin Tekin, Leyla Edeman ve ġükran Arı, "örgüt propagandası yapmak", "Siyasi
Partiler Yasası" ile "2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kununu"na muhalefet etmekle suçlandı.
Siirt'in Kurtalan Ġlçesi'ne DTK EĢbaĢkanı Ahmet Türk ve Aysel Tuğluk'un yaptığı gezi sırasında karĢılamaya katılan 7
BDP eski ve yeni ilçe yöneticisi hakkında Aralık ayında soruĢturma açıldı. Kurtalan Cumhuriyet Savcılığı tarafından
"Siyasi parti kanunlarına muhalefet" ve "Örgüt propagandası yapmak" gibi suçlardan haklarında soruĢturma açılan 7
BDP'li yöneticiden bugün gözaltına BDP Eski Kurtalan Ġlçe BaĢkanı Abdulgafur Kubilay, BDP eski ilçe yöneticileri
Zekeriya Toymaz, Hüseyin Tekin ve Zübeyir Yoltay 30 Aralık günü ifade verdi. Emniyette Kürtçe ifade vermeleri kabul
edilmeyen BDP'liler, Kürtçe ifade talebinde bulunurken, savcı ifadeleri almadan serbest bıraktı.
TZPKurdi tarafından anadilde eğitim için baĢlattığı kampanyaya destek vermek için Adıyaman'da 20 Eylül'de yapılan
yürüyüĢe katılan 12 kiĢi hakkında soruĢturma açıldı. Adıyaman Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından hakkında
soruĢturma açılan KURDÎ DER Adıyaman ġube BaĢkanı Welat Diken, Yönetici DerviĢ Güven, BDP Merkez Ġlçe
BaĢkanı BarıĢ CoĢkun, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği BaĢkanı Mahmut Yapıcı ile adı geçen dernek üyelerinin de
aralarında bulunduğu 12 kiĢi, 28 Eylül günü ifade vermek için savcılığa çağrıldı.
Adıyaman'da, Yurtsever Demokrat Gençlik ve Adıyaman Üniversiteliler Öğrenci Derneği (AÜÖDER) tarafından
gerçekleĢtirilen eylemde yasadıĢı slogan atıldığı iddiasıyla soruĢturma baĢlatıldı. SoruĢturma çerçevesinde ġubat
ayında 33 kiĢinin polis tarafından ifadesi alındı.
Kapatılan DTP'nin eski EĢbaĢkanı Ahmet Türk, DTP'nin Temmuz 2008'deki 2. Olağan Kongresi'nde yaptığı konuĢma
nedeniyle “örgütü propagandası yapmak” iddiasıyla yürütülen soruĢturma kapsamında 2 Mart günü ifade verdi.
Milletvekillikleri düĢürülen DTP'nin yasaklı EĢbaĢkanı Ahmet Türk ile yasaklı milletvekili Aysel Tuğluk, 23 Mart günü 13
ayrı soruĢturma nedeniyle Ankara Basın Savcılığı'na ifade verdi YaklaĢık 2 saat süren ifade iĢleminde Türk'ün 9 ayrı
soruĢturma, Tuğluk'un da 4 ayrı soruĢturma için ifadeleri alındı. Ġfade iĢlemlerine iliĢkin bilgi veren Türk ve Tuğluk'un
avukatı Nuri Özmen, açılan soruĢturmaların Ankara, Batman, GercüĢ, Karakoçan'da yapılan etkinliklerde yapılan
konuĢmalardan dolayı açıldığını belirterek, “Aysel hanım sadece Batman'daki bir mitinge katılmaktan dolayı hakkında
soruĢturma açılmıĢ. Ve bu mitingde konuĢma bile yapmamıĢ sadece katılımcı” dedi.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
373
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında SoruĢturma Açılan
KiĢiler
8
Ali Rıza Yurtsever
9
Alper Balcı
10
Amber Bataray ve Askar Talay
11
Aysel Doğan
12
Aysel Tuğluk
13
B.I.
14
BarıĢ grubu üyesi 15 kiĢi
15
Bedri Fırat, Perihan Özel ve Rıza
Güler
16
Bengi Yıldız
17
Berivan Eker
374
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
SoruĢturma Gerekçesi
Kapatılan DTP‟nin EĢbaĢkanları Ahmet Türk ve Emine Ayna‟nın 13 Ağustos 2009‟daki bölge gezilerinde karĢılama
töreni için Bingöl‟de çalıĢma yapan PM Üyesi Ali Rıza Yurtsever hakkında, konuyla ilgili yaptığı duyuruda „Sayın
Öcalan‟ ifadesini kullandığı için soruĢturma açıldı.
Ardahan Vali Yardımcısı Alper Balcı hakkında, 5 Ocak 2010‟da Ġl Ġlan Kurulu seçimi sırasında yerel basın
mensuplarıyla yaptığı konuĢmada “Bu ülkede Musa Anter'ler öldürülüp susturulmasaydı. Öcalan eline silah alıp dağa
çıkmazdı” ifadelerini kullanması nedeniyle Ardahan Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından soruĢturma baĢlatıldı.
BDP Tunceli Ġl EĢbaĢkanı Amber Bataray ve il yöneticisi Askar Talay, “Kadına Yönelik ġiddetle Mücadele Günü
nedeniyle yapılan mitinge davet bildirileri dağıttıkları” gerekçesiyle 21 Aralık günü Tunceli Emniyet Müdürlüğü TEM
ġubesi'ne ifadeye çağırıldı. 5 saat boyunca ifadesi alınan Bataray ve Talay'a miting ve bildirilerle alakası olmayan 25
soru soruldu.
Dersim Alevi Akademisi Ġnanç ve Kültür Derneği (DAKAD) BaĢkanı ve 2. BarıĢ Grubu üyesi Aysel Doğan hakkında,
“basın açıklamalarına katıldığı ve slogan attığı” gerekçesiyle Aralık ayında hakkında 5 ayrı soruĢturma baĢlatıldı.
Kapatılan DTP'nin eski milletvekili Aysel Tuğluk hakkında, ġanlıurfa'nın ViranĢehir Ġlçesi'nde 8 Mart Dünya Kadınlar
Günü etkinliği ile 21 Mart 2010 tarihinde gerçekleĢtirilen Newroz kutlamasında "örgüt propagandası yapmak"
iddiasıyla Diyarbakır Cumhuriyet BaĢsavcılığı'nca soruĢturma baĢlatıldı. Tuğluk, 1 Eylül günü Özel Yetkili Cumhuriyet
Savcılığı'na ifade verdi.
DSI 21'inci Aydın Bölge Müdürlüğü tarafından baĢlatılan Bodrum Yarımadası Ġçme Suyu Projesi kapsamında
çalıĢmalarını Ortakent-YahĢi beldesinde sürdüren ve kazı çalıĢması yapan bir iĢ makinasının üzerinde “Amedlim”
(Diyarbakırlım) yazısı ve sarı zemin üzerine çekilen kırmızı yeĢil çizgiler nedeniyle Bodrumlu mimar E.Ü. jandarmaya
Ģikayette bulunarak, yazının Kürdistan propagandası içerdiğini ileri sürdü. Olay yerine gelen jandarma ekipleri
üzerinde iĢ makinasını kullanan B.I.'nin (29) ifadesini ve kimlik bilgilerini aldı.
Diyarbakır Özel Yetkili Cumhuriyet Savcılığı, 30 Kasım 2009‟'da ĠHD Diyarbakır ġubesi'nde basın toplantısı
düzenleyen ve Öcalan'ın cezaevi koĢullarına dikkat çeken Kandil ve Mahmur barıĢ grupları üyeleri Gülbahar Çiçekçi,
M. ġerif Gençdal, Nizar Buldan, Bülent Aka, Nurettin Turgut, Hamiye Dinçer, Elif Uludağ, Mustafa Ayhan, Lütfü TaĢ,
Hüseyin Ġpek, Vilayet Yakut, Fatma Ġzer, Zehra Tunç, Sisin Yaman ve AyĢe Kara hakkında 'örgüt propagandası
yapmak' ve 'Suç ve suçluyu övmek' iddiasıyla Ocak ayında soruĢturma baĢlattı.
Erzurum‟un Tekman Ġlçesi‟nde 20 Mart 2010 tarihinde düzenlenen Newroz kutlamasında “örgüt propagandası”
yaptıkları gerekçesiyle kapatılan DTP PM üyeleri Bedri Fırat, Perihan Özel ile Erzurum BDP Ġl BaĢkanı Rıza Güler
hakkında soruĢturma baĢlatıldı. SoruĢturma kapsamında Fırat, Özel ve Güler, 7 Haziran günü savcılık talimatıyla
ifadeleri alınmak üzere emniyete çağırıldı. Emniyete giden 3 kiĢi, susma haklarını kullanarak emniyetten ayrıldı.
19 Haziran 2010 tarihinde Batman Belediyesinin önünde barıĢ grupları üyelerinin tutuklanması, artan askeri
operasyonlar ve yaĢanan can kayıplarına iliĢkin yapılan açıklamada konuĢan BDP Grup BaĢkanvekili Bengi Yıldız
hakkında Batman Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından, ''halkı askerlikten soğutmak'', ''2911 sayılı Toplantı ve Gösteri
YürüyüĢleri Kanunu"na muhalefet etmek ve ''örgüt propagandası yapmak'' suçlarından soruĢturma baĢlatıldı.
Kürtçe-Türkçe yayın yapan tek kadın dergisi olma özelliği taĢıyan Rengê Hêviya Jinê (Kadının Umudu'nun Rengi)
dergisi eski Yazı ĠĢleri Müdürü Berivan Eker hakkında, dergide çıkan yazılar nedeniyle 2 ayrı soruĢturma açıldı. ġehir
dıĢında bulunduğu için soruĢturmalardan habersiz olan Eker, 2 Aralık günü avukatı Meral Atasoy ile görüĢmeye
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında SoruĢturma Açılan
KiĢiler
18
Bismil'de 13 kiĢi
19
Bismil'de Newroz Tertip Komitesi
üyesi 7 kiĢi
20
Cafer Kan, Mesut Çelik, Zeynep
Çelik, Süleyman Okur, NurĢen
Akbal, Nihat Yıldırım ve A. Haluk
Katar
21
Cahfer Ergüder
22
Cemile Eminoğlu
23
Çetin Sümer
24
Çukurca Ġlçesi'nde 58 kiĢi
25
Davut Bozan
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
SoruĢturma Gerekçesi
giderken, polis tarafından ifade vermesi gerektiği gerekçesiyle gözaltına alındı. Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi'ne
çıkarılan Eker'in iki ayrı dava soruĢturması birleĢtirildi. Savcılık, savunma tespiti için heyete ifade veren Eker'in kaçma
Ģüphesi olmadığı için serbest bırakmayı talep ederken, mahkeme heyeti verdiği kısa aranın ardından Eker'in
tutuklanmasına karar verdi.
TZPKurdi'nin anadilde eğitim talebiyle baĢlattığı "Okulları boykot" kampanyası çerçevesinde Bismil Kültür Sanat
Derneği tarafından yapılan basın açıklamasına katıldıkları gerekçesiyle 13 kiĢi hakkında soruĢturma baĢlatıldı.
SoruĢturma kapsamında bu gün aralarında BDP Diyarbakır Ġl yöneticisi M. Nesip Gültekin, Eğitim Sen Bismil
Temsilcisi Yavuz ġimĢek, Bismil Kültür Sanat Derneği BaĢkanı Murat Baran, Belediye BaĢkan Vekili Ġdris MeĢe'nin
yanı sıra belediye meclis üyeleri ve Bismil Kültür Sanat Derneği yöneticilerinde aralarında bulunduğu 13 kiĢi, "Yasa
dıĢı slogan' attıkları ve "Yolu trafiğe kapattıkları" gerekçesiyle 28 Eylül günü Bismil Ġlçe Emniyet Müdürlüğü'nde ifade
verdi.
Diyarbakır‟ın Bismil Ġlçesi'nde 19 Mart 2009‟da yapılan Newroz kutlaması sırasında, "YasadıĢı slogan atıldığı"
iddiasıyla Newroz Tertip Komitesi üyeleri hakkında soruĢturma açıldı. Komitede bulunan BDP Bismil Ġlçe BaĢkanı
Mehdi Tanrıkulu, BDP Ġl Meclis Üyesi Abdullah AvĢar, Belediye Meclis Üyesi Hidayet Kurt, Bismil Kültür Sanat Derneği
Murat Baran'ın da aralarında bulunduğu 7 kiĢi, 22 Mart günü Ġlçe Emniyet Müdürlüğü'nde ifadeleri alındıktan sonra
Bismil Cumhuriyet Savcılığı'na sevk edildi.
Diyarbakır Cumhuriyet BaĢsavcılığı, 21 Mart Newroz Bayramı kutlamaları nedeniyle Newroz Tertip Komitesi üyeleri
Cafer Kan, Mesut Çelik, Zeynep Çelik, Süleyman Okur, NurĢen Akbal, Nihat Yıldırım ve A. Haluk Katar hakkında
"örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla soruĢturma baĢlattı.
Ġran sınırında bulunan Hakkari'nin Yüksekova Ġlçesi'ne bağlı Serindere (ġiĢemzina) Köyü'nde, "Amara yürüyüĢü"ne
yapılan müdahalede yaĢamını yitiren Dicle Üniversitesi öğrencisi Mahsun Karaoğlan anısına 11 Ocak 2010‟da açılan
"Pirtûkxaneya Mahsun Karaoğlan" kütüphanesinin tabelasında bulunan Kürtçe yazıdan dolayı soruĢturma açıldı.
SoruĢturma kapsamında jandarma köy muhtarı Cahfer Ergüder'in ifadesini aldı.
Bismil Belediye BaĢkanı Cemile Eminoğlu, 29 Mart yerel seçimleri sırasında trafik akıĢının engellendiğini ve halka
Kürtçe selam verdiği gerekçesiyle hakkında açılan soruĢturma kapsamında 6 Nisan günü Bismil Asliye Ceza
Mahkemesinde ifade verdi.
Diyarbakırspor Kulüp BaĢkanı Çetin Sümer hakkında, kulüp binasında Kasım ayında düzenlediği basın toplantısında
Diyarbakır Valisi Mustafa Toprak için, “Vali burayı Çorum sanıyor. Gitsin Bismil‟e kaymakam olsun ve onun kömürünü
istemiyorum” açıklaması nedeniyle, “valilik Ģahsına ve devlete hakaret ettiği” gerekçesiyle basın savcılığı tarafından
soruĢturma baĢlatıldı.
Demokratik Toplum Kongresi (DTK) tarafından "Demokratik Özerkliğe" iliĢkin alınan kararlar üzerine 9 Ağustos
2010‟da Hakkari'nin Çukurca Ġlçesi'nde yapılan "Özerklik" yürüyüĢüne iliĢkin 58 kiĢi hakkında soruĢturma baĢlatıldı.
YürüyüĢe katılan ve aralarında Çukurca Belediye BaĢkanvekili Ali Sarı, BDP Ġlçe BaĢkanı Sıddık Güzel ve ilçe
yönetiminin tamamı, MEYA-DER Çukurca Temsilcisi Kazım Tekinalp'ın da bulunduğu 58 kiĢi, haklarında açılan
soruĢturma çerçevesinde 3 Eylül günü Çukurca Emniyet Müdürlüğü'ne giderek ifade verdi.
Nusaybin Cumhuriyet BaĢsavcılığı, kapatılan DTP'nin Mardin Ġl BaĢkanı Davut Bozan hakkında 'Suç ve suçluyu
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
375
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında SoruĢturma Açılan
KiĢiler
26
Diyarbakır'da 1 Eylül 2009 Mitingi
Tertip Komitesi Üyesi 9 KiĢi
27
Dörtyol Ġlçesinde 15 kiĢi
28
DTP Ġzmir Ġl Yöneticisi 10 kiĢi
29
Erdoğan Altan
30
Erkan Çapraz
31
Ersin Çelik
376
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
SoruĢturma Gerekçesi
övdüğü' gerekçesiyle ġubat ayında soruĢturma açtı. Kandil ve Maxmur'dan gelen barıĢ gruplarının Nusaybin'de
karĢılanması sırasında yaptığı konuĢma nedeniyle Nusaybin Cumhuriyet BaĢsavcılığı'na ifade veren Bozan, 'barıĢ
elçileri'nin Nusaybin'den geçeceği haberini aldıkları için burada onları karĢıladıklarını belirtti. Bozan, Nusaybin'de
büyük bir kalabalığın beklediğini ve kendisinin bu kalabalığa hitap ettiğini ifade ederek, 'Kürt sorununun barıĢçıl bir
Ģekilde çözüme kavuĢması yönünde bir konuĢma yaptım' dedi.
2009 yılında Diyarbakır'da Ġstasyon Meydanı'nda 1 Eylül Dünya BarıĢ Günü nedeniyle düzenlenen mitingin tertip
komitesinde yer alan Diyarbakır Tabip Odası (DTO) BaĢkanı Selçuk Mızraklı, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası
(DTSO) BaĢkanı M. Galip Ensarioğlu, ĠHD Diyarbakır ġube Sekereteri Burhan Zorooğlu, Tüm Bel-Sen Diyarbakır
ġube BaĢkanı Edip YaĢar, Güneydoğu Sanayici ve ĠĢadamları Derneği (GÜNSĠAD) BaĢkanı ġah Ġsmail Bedirhanoğlu,
SES Diyarbakır ġube BaĢkanı Vahdettin Kılıç, Siirt BDP Ġl BaĢkanı Selahattin Cengiz, Rohat Emekçi ve Ġbrahim Halil
Öztopan hakkında 'Örgüt propagandası yapmak' iddiasıyla soruĢturma açıldı.
BDP Dörtyol Ġlçe binasının 30 Aralık 2009 tarihinde yapılan açılıĢında 'yasa dıĢı' slogan attıkları gerekçesiyle 15 kiĢi
hakkında soruĢturma açıldı. 15 kiĢi açılan soruĢturma kapsamında ifade vermeleri için Dörtyol Cumhuriyet Savcılığı'na
çağrıldı. Polisler tarafından evlerinden alınan ve savcılıktaki ifade verme iĢlemleri devam eden kiĢilerin isimleri Ģöyle:
Abdulkerim KayaĢ, Ahmet Kaya, Hasan Kaya, Enes Okçi, ġiyar Daimi, Sezgin Çelik, Abdullah Eryılmaz, Tahir
Eryılmaz, Rıdvan Doğuhan, Mustafa DemirbaĢ, Taner Sağla, Ġbrahim Kubat, Azat Akdemir, Veli Akdoğan.
Kapatılan DTP‟nin 22 Kasım 2009‟da Ege Bölge gezisi kapsamında Ġzmir'e gelen EĢbaĢkanı Ahmet Türk'ün
karĢılanması sırasında DTPkonvoyuna yapılan saldırı nedeniyle DTP Ġzmir eski Ġl BaĢkanı Mukaddes Kubilay, il
yöneticileri M. Hanefi Erdoğan, Haydar Tekin, Emine Aslan, Canan Uçar, Mehmet Tanas, Mahmut Poyraz ile Bornova
Ġlçe BaĢkanı Dünyamalı Arınç, Gaziemir Ġlçe BaĢkanı Halil Aslan ve Konak Ġlçe BaĢkanı Sinan Demirkan hakkında
soruĢturma açıldı. SoruĢturma kapsamında 10 DTP'li yönetici Ocak ayında Ġzmir Emniyet Müdürlüğü Güvenlik ġube
Müdürlüğü'nce ifade vermeye çağrıldı.
Ġran sınırında "mazot kaçakçısı" oldukları iddiasıyla öldürülen onlarca vatandaĢa iliĢkin haber yapan DĠHA muhabiri
Erdoğan Altan hakkında Van Cumhuriyet Savcılığı tarafından soruĢturma baĢlatıldı. Ajansımızın 30 Ekim 2009
tarihinde "Sınırdaki ölümleri Ġran askerlerin üstelendiği iddiası" baĢlığı ile servis ettiği ve Gündem Online internet
sitesinde ise aynı gün "Türk askerleri vurdu, Ġran askerleri üstlendi" baĢlığıyla yayınlanan haberle ilgili Altan avukatı
Murat Timur'la, savcılığın talimatı üzerine Van Emniyet Müdürlüğü Güvenlik ġubesi'ne giderek ifade verdi. Altan,
ifadesinde sınırda yaĢanan ölümlerle ilgili sınır bölgesindeki köylere giderek haber yaptığını belirterek, haberin
köylülerin beyanlarından oluĢtuğunu söyledi. Altan, haberde suç unsuru olacak herhangi bir Ģey bulunmadığını söyledi
Yüksekova Kaymakamı Çetin Çelik, Yüksekova Haber Genel Yayın Yönetmeni Erkan Çapraz hakkında 7 Mayıs 2010
tarihinde Yüksekova Haber internet sitesinden yayınlanan "Korkmayın Kaymakam Bey" baĢlıklı yazısı ve
"Yüksekova'da bezdiren uygulama" baĢlıklı haberle kendisine "basın yolu ile Ģahsına hakaret edildiği" iddiası ile Mayıs
ayında suç duyurusunda bulundu. Suç duyurusu üzerine Erkan Çapraz hakkında soruĢturma açıldı.
Diyarbakır'da 6 Aralık 2009 tarihinde düzenlenmek istenen yürüyüĢe yapılan müdahalede yaĢamını yitiren Aydın
Erdem'in faillerinin ortaya çıkarılamaması ve yine olay yeri inceleme ekipleri dıĢında boĢ kovanların polisler tarafından
toplanılması ve bu kovanların Polisevi tuvaletinde bulunmasına iliĢkin geliĢmeleri haberleĢtiren DĠHA Muhabiri Ersin
Çelik hakkında soruĢturma baĢlatıldı. TMK 6. Maddesinde düzenlenen "Terörle mücadelede görev almıĢ kamu
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında SoruĢturma Açılan
KiĢiler
32
Fadıl Bedirhanoğlu, Abdullah Kılıç,
M. Sıdık AkıĢ, Hivzullah Kansu,
Fahri Kurt ve Musa Bor
33
Fadıl Bedirhanoğlu, Hıfzullah
Kansu Fahri Kurt, Mehmet Sıdık
AkıĢ, Abdullah Kılıç, Mikail Atan,
Haluk Bor ve Mehtap TaĢtan
Demirer
34
Fahrettin Tatlı
35
Ferhat Arslan
36
Ferhat Tunç
37
Ferhat Tunç
38
Göle ilçesinde 17 kiĢi
39
Gülbahar Gök
40
Gültan KıĢanak
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
SoruĢturma Gerekçesi
görevlilerinin ifĢası ve hedef gösterildiği" gerekçesiyle bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası istemiyle baĢlatılan
soruĢturma kapsamında Nisan ayında Cumhuriyet Savcılığına ifade veren Çelik, suçlamayı reddetti.
“Kandil ve Mahmur'dan gelen BarıĢ Grubu üyelerinin Hakkari'de karĢılanması ve Abdullah Öcalan'ın hazırladığı yol
haritasının verilmesine iliĢkin Hakkari Belediyesi önünde yapılan basın açıklamasına katıldıkları” gerekçesiyle Hakkari
Belediye BaĢkanı Fadıl Bedirhanoğlu, BaĢkan Vekili Abdullah Kılıç, BDP Ġl BaĢkanı M. Sıdık AkıĢ, kapatılan DTP'nin
eski Ġl BaĢkanı Hivzullah Kansu ve Merkez Ġlçe BaĢkanı Fahri Kurt ve SES ġube BaĢkanı Musa Bor hakkında
soruĢturma baĢlatıldı. Söz konusu kiĢiler Mayıs ayı baĢında Cumhuriyet Savcılığı'na giderek ifade verdi.
PKK Lideri Abdullah Öcalan‟ın çağrısı üzerine Kandil ve Maxmur‟dan gelen barıĢ gruplarının Habur Sınır Kapısı'ndaki
karĢılanmaları sırasında Hakkari'de de Altay Caddesi üzerinde düzenlenen karĢılama etkinliğine iliĢkin soruĢturma
açıldı. Hakkari Belediye BaĢkanı Fadıl Bedirhanoğlu ile eski DTP Hakkari Ġl BaĢkanı Hıfzullah Kansu yaptıkları
konuĢmalardan dolayı, eski DTP Ġlçe BaĢkanı Fahri Kurt, BDP Ġl BaĢkanı Mehmet Sıdık AkıĢ, Belediye BaĢkan
Yardımcısı Abdullah Kılıç, MEYA-DER ġube BaĢkanı Mikail Atan, eski DTP Hakkari Ġl Yöneticisi Haluk Bor, Ġl Genel
Meclis üyesi Mehtap TaĢtan Demirer de, karĢılamaya katıldıkları gerekçesiyle soruĢturmalık oldu. Hakkari Cumhuriyet
Savcılığı tarafından "Suç ve suçluyu övmek", "Örgüt propagandası vermek" iddiasıyla baĢlatılan soruĢturma
kapsamında 8 kiĢi Ocak ayında savcılığa ifade verdi.
ViranĢehir Belediye BaĢkan Vekili Fahrettin Tatlı hakkında, 23 Nisan Çocuk Bayramı günü yapılan resmi törende
Ġstiklal MarĢı'na eĢlik etmediği yönünde basında haberlerin çıkması üzerine ViranĢehir Cumhuriyet Savcılığı tarafından
incelemede baĢlatıldı. Ġncelemeyi sonuçlandıran Cumhuriyet Savcılığı, 'ġüpheli tören sırasında her ne kadar Ġstiklal
MarĢı'nın okunmasına eĢlik etmese de herhangi bir fiil, söz veya hakaret ile Ġstiklal MarĢı'nı alenen aĢağıladığına dair
bir eyleminin olmadığının olay yeri tespit görüntülerinden anlaĢılmakta olduğu, bu nedenle kovuĢturma yapılmasına
yer yoktur' diyerek dosyayı kapattı.
DĠHA Tunceli muhabiri Ferhat Arslan hakkında, bir haber için Roj Tv'ye katıldığı ve "Irk, etnik köken, bölge, din, dil
farkı gözettiği" ve "Örgüt propagandası" yaptığı gerekçesiyle Mayıs ayında soruĢturma açıldı.
Sanatçı Ferhat Tunç hakkında, Bitlis'in Tatvan ilçesinde verdiği konserde sarf ettiği "Askerler ölmesin, gerillalar da
ölmesin'' sözleri nedeniyle Temmuz ayında Van Cumhuriyet Savcılığı tarafından soruĢturma baĢlatıldı. SoruĢturma
kapsamında Tunç BeĢiktaĢ'da bulunan Ġstanbul Adliyesi'ne gelerek talimatla Cumhuriyet Savcısı Kadir AltınıĢık'a ifade
verdi.
Türkücü Ferhat Tunç hakkında, 15 Ağustos 2009 tarihinde Siirt'in Eruh Ġlçesi Çırav Dağı eteklerinde gerçekleĢtirilen 1.
Eruh -Çırav Kültür Sanat Festivali'nde yaptığı ve 'BarıĢ ve kardeĢlikten öte bir yol görmüyorum' dediği konuĢma
nedeniyle soruĢturma baĢlatıldı. Tunç, 9 Nisan günü Büyükçekmece Adliyesi'nde ifade verdi.
Göle Cumhuriyet Savcılığı, kapatılan DTP milletvekillerinin 8 Kasım 2008'de ilçeyi ziyaretleri sırasında karĢılamaya
gelenlerden 17 kiĢi hakkında Ocak ayında soruĢturma açtı. SoruĢturma kapsamında 17 kiĢiden bir bölümü Ġlçe
Emniyet Müdürlüğü'ne giderek ifade verdi.
Tunceli‟de 2010 Newroz kutlamalarında “HPG'liler için yazılan Kürtçe Ģarkı eĢliğinde halay çektiği” iddiasıyla BDP
üyesi Gülbahar Gök hakkında "örgüt propagandası" suçundan soruĢturma açıldı.
BDP'nin, 12 Eylül'de yapılacak anayasa referandumunu boykot çalıĢmaları kapsamında 5 Eylül 2010 tarihinde
Diyarbakır Ġstasyon Meydanı'nda düzenlediği "boykot" mitingi hakkında, çalınan Kürtçe parçalar ve BDP EĢbaĢkanı
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
377
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında SoruĢturma Açılan
KiĢiler
41
Güven Yılan
42
Hamdi Cin ve Abdulkerim Ataman
43
Hasip AktaĢ
44
Hasip AktaĢ
45
Hatip Dicle
46
HurĢit Tekin ve Felem Aker
378
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
SoruĢturma Gerekçesi
BaĢkanı Gültan KıĢanak'ın "Demokratik Özerk Kürdistan Ġstiyoruz" sözleri nedeniyle Diyarbakır Cumhuriyet
BaĢsavcılığı tarafından inceleme baĢlatıldı.
Ardahan‟da yapılan gözaltı operasyonunu kınamak amacıyla basın açıklaması yapan BDP Ġl BaĢkanı Güven Yılan
hakkında ġubat ayında "Halkı kin ve düĢmanlığa teĢvik etmek" iddiasıyla soruĢturma baĢlatıldı.
2009 yılında Siirt'in Eruh Ġlçesi'nde düzenlenen "1. Eruh Çırav Kültür Sanat ve Doğa Festivali"ne ġırnak'ın
BeytüĢĢebap Ġlçesi'nden katılan Hamdi Cin ve Abdulkerim Ataman, haklarında açılan soruĢturma nedeniyle Mart
ayında BeytüĢĢebap Cumhuriyet BaĢsavcılığı'nın talimatı ile Ġlçe Emniyet Müdürlüğü'ne ifade verdi.
Mardin'in Mazıdağı Belediye BaĢkanı Hasip AktaĢ hakkında, 23 Mayıs 2010'da Demokratik Özgür Kadın Hareketi'nin
(DÖKH) düzenlediği yürüyüĢe katılarak "Toplantı ve gösteri yürüyüĢleri kanununa muhalefet etmek" gerekçesi ile
soruĢturma açıldı. Talimatla Mazıdağı Asliye Ceza Mahkemesi'nde ifade vermek üzere çağrılan AktaĢ, mahkemede
ifadesini Türkçe bildiğini ancak Kürtçe vereceğini belirterek, tercüman talebinde bulundu. Tercüman talebi mahkeme
tarafından reddedilerek AktaĢ'ın ifadesini almak üzere duruĢmayı 17 Aralık 2010 tarihine erteledi. Sözlü olarak
duruĢmanın tarihini AktaĢ ve avukatı Özlem Mungan'a bildiren mahkeme duruĢmayı 16 Aralık tarihinde yaptı.
DuruĢmanın 17 Aralık tarihinde yapılacağı bildirilen AktaĢ ve avukatı Mungan, 16 Aralık'ta yapılan duruĢmaya
katılmadı. Kendilerine bildirilen tarihte adliyeye giden AktaĢ ve avukatı Özlem Mungan'a mahkeme tarafından
duruĢmanın görüldüğü ve AktaĢ hakkında "duruĢmaya zorla getirilme kararı" çıkartıldığı bildirildi. AktaĢ'ın avukatı
Mungan, kendilerine bildirilen tarihte görülmediği gerekçesi AktaĢ'ın duruĢmasının görülmesini talep etti. AktaĢ'ın
avukatı Özlem Mungan, iddiasına göre, mahkeme hakimi "Eğer Hasip AktaĢ, Türkçe ifade verirse bu gün duruĢmasını
göreceğiz ve hakkında zorla getirilme kararını kaldıracağız" dedi. AktaĢ ve avukatının ısrarı ile duruĢma görüldü. AktaĢ
duruĢmada Kürtçe ifade verdi. AktaĢ'ın ifadesi tutanaklara "susma hakkını kullandı" diye geçirilirken, hakkında zorla
getirilme kararı ise kaldırıldı. AktaĢ'ın avukatı Özlem Mungan, "Müvekkilim susma hakkını kullanmadı. Müvekkilim
iddialara kendi anadilinde yanıt verdi" dedi.
Mazıdağı Belediyesi'nin araçlarına yazılan "ġaredarîya ġemrexê" yazısının “1353 sayılı Türk Harflerin Kabulü ve
Tatbiki Hakkında Kanun'un 2. maddesine aykırı davranmak suretiyle TCK 222. maddesindeki suçu iĢlendiği” iddiasıyla
Belediye BaĢkanı Hasip AktaĢ hakkında Aralık ayında inceleme baĢlatıldı. AktaĢ, 30 Aralık günü Mazıdağı Cumhuriyet
BaĢsavcılığı'na ifade verdi. AktaĢ, savcıya, "Türkçe biliyorum ancak ben ifademi kendi ana dilim olan Kürtçe olarak
vermek istiyorum" dedi. Savcı da AktaĢ'a, "Daha önceden baĢka soruĢturma dosyalarında vermiĢ olduğu Türkçe
ifadeleri göstererek Kürtçe ifade vermek istemesi halinde susma hakkını kulanmıĢ olacağını" söyledi. AktaĢ, tekrar
Kürtçe savunma yapacağını belirtti. AktaĢ'ın Avukatı Özlem Mungan, "Konuyla ilgili olarak tercüman talebimizi yazılı
olarak iletiyoruz. Bu aĢamada savunma yapmayacağız" dedi.
DEP eski milletvekili ve Demokratik Toplum Kongresi (DTK) EĢbaĢkanı Hatip Dicle hakkında, Kandil Dağı ve Mahmur
Kampı'ndan barıĢ gruplarının 19 Ekim 2009 tarihinde geliĢleri ile ilgili açıklamaları nedeniyle Diyarbakır Cumhuriyet
BaĢsavcılığınca 'adliyenin manevi Ģahsiyetini tahkir ve tezyif' iddiasıyla TCK'nın 301. Maddesi uyarınca ġubat ayında
soruĢturma baĢlatıldı.
ġemdinli'ye Eylül ayında gelen BDP EĢbaĢkanları Selahattin DemirtaĢ ve Gültan KıĢanak'ın mitingine katılan ġemdinli
eski Belediye BaĢkanı HurĢit Tekin ve Belediye Meclis Üyesi Felem Aker hakkında soruĢturma açıldı. 16 Aralık günü
ifade için Adliyeye giden Tekin ve Aker‟e Savcılık tarafından sorulan sorulara Kürtçe cevap vermek istedi. Tekin ve
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında SoruĢturma Açılan
KiĢiler
47
48
49
50
51
52
53
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
SoruĢturma Gerekçesi
Aker'in Avukatı Mehmet Ekici de, müvekkillerinin meramlarını Kürtçe daha kolay anlatabileceğini bu yüzden de
ifadelerinin Kürtçe alınmasını talep etti. Savcı ise, Tekin ve Aker'in meramlarını anlatacak derecede Türkçe bilmesi
nedeni 'bilinmeyen bir dilde' ifade alınamayacağını belirtti. Buna tepki gösteren Av. Ekici, müvekkillerinin kullandığı
dilin Kürtçe olduğunu bunun da tutanaklara 'bilinmeyen dil' olarak geçirilmesini kabul etmeyeceklerini ifade etti. Bunun
üzerine Tekin ve Aker Türkçe ifade vermeyeceklerini belirterek adliyeden ayrıldı.
ġanlıurfa'da 5 Aralık 2009 tarihinde eski DTP Genel Merkezi'nin çağrısı üzerine düzenlenen "Demokratik çözüm,
özgür irade" yürüyüĢüne katılan eski DTP Ġl BaĢkanı Ġbrahim Ayhan, Merkez Ġlçe BaĢkanı Mithat Karadağ, KESK'e
Ġbrahim Ayhan, Mithat Karadağ ve
bağlı sendika Ģube baĢkanlarının da aralarında bulunduğu 24 kiĢi hakkında soruĢturma baĢlatıldı. 24 kiĢi, Savcılık
22 kiĢi
tarafından "Suç ve suçluyu övmek", "2911 sayılı Gösteri ve YürüyüĢ Kanunu'na muhalefet etmek" iddiasıyla yürütülen
soruĢturma kapsamında Ocak ayında Emniyet Müdürlüğü'nde ifade verdi.
Malatya Ġnönü Üniversitesi'nde okuyan Rahim O., Kamuran S., Çiğdem A. Ve 17 üniversite öğrencisi hakkında,
Diyarbakır'da polis kurĢunu ile yaĢamını yitiren Aydın Erdem anısına Battalgazi Erkek Öğrenci yurdunda
Ġnönü Üniversitesi öğrencisi 20 kiĢi
düzenlenecek yürüyüĢle ilgili bildiri dağıttıkları için soruĢturma baĢlatıldı. Malatya Cumhuriyet Savcılığı'nın baĢlattığı
soruĢturma kapsamında Ocak ayında jandarma tarafından öğrencilerin ifadeleri alındı.
BDP Mardin Ġl BaĢkanı Ġsa Durç hakkında, 22 Aralık 2009 tarihinde BDP Nusaybin Ġlçe Örgütü'nün açılıĢında parti
önünde Kürtçe konuĢtuğu ve konuĢmasında 'Özgürlük ve demokrasi mücadelesinde halkımızın demokratik
Ġsa Durç
iradeleĢme gücü ile bütün zorluklarını aĢarak bu topraklarda barıĢ ve demokrasi ile birlikte daha çok örgütlenerek
birbirimizle kenetlenecek gerçekleĢtireceğiz. Bizde diyoruz Sayın Abdullah Öcalan'da diyor. Bu katliamları durdurun'
dediği için soruĢturma açıldı. dile getirdi.
Mardin'in Mazıdağı Ġlçesi'nde 3 Ocak 2010‟da BDP Ġlçe binasının açılıĢında Kürtçe konuĢan BDP Mardin Ġl BaĢkanı
Ġsa Durç
Ġsa Durç hakkında, konuĢmasında "Sayın Öcalan" ve "Kürdistan" kelimelerini telaffuz ettiği gerekçesiyle Mazıdağı
Cumhuriyet Savcılığı tarafından soruĢturma açıldı.
Ceylan Önkol (12) isimli çocuğun 28 Eylül 2009‟da Diyarbakır'ın Lice Ġlçesi'ne bağlı Tabantepe Jandarma Taburu
yakınlarında askeri mühimmatın patlaması sonucu yaĢamını yitirmesinin ardından askeri görevliler ve olay yerine
gitmeyen Lice Savcısı'nın yargılanması talebiyle suç duyurusunda bulunan aydın ve sanatçılar AyĢe Demirbilek,
Ġstanbul'da 19 kiĢi
Berhem BaltaĢ, Berkay, Bülent Turan, Cengiz Alğan, Emine Eren Okçuoğlu, Gülsüm Cengiz, Ġlkay Akkaya, Ġrem Aksu,
Lale Mansur, Leman Yurtsever, Mehmet Demir, Roni Margulies, Sait Ozan Kaya, Yalçın Ergündoğan, Yasemin
Göksu, Yıldız Önen, Yusuf Çetin, Zeynep Tanbay hakkında soruĢturma açıldı. 19 kiĢi Ocak ayında Beyoğlu
Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından suç duyurusuna iliĢkin ifade vermeye çağırıldı.
Bingöl'ün Karlıova ilçesi kırsalında 2009 yılı Temmuz ayında kaza sonucu yaĢamını yitirdiği belirtilen HPG'li Metin
Ġğne, (Rodi Bingöl) ile Murat Irikmen'in (Ali) cenazeleri 22 Mart günü gömüldükleri yerden alınarak yapılan otopsinin
ardından ailelerine verildi. Militanlar Karlıova ilçesinde yapılan dini vecibelerin ardından sabaha karĢı defnedilirken,
Karlıova'da 16 kiĢi
cenaze törenine katılan ve aralarında Günlük Gazetesi dağıtımcısı F.B, DTP Malatya Ġl eski BaĢkanı Ramazan Kuzu,
Merkez Ġlçe eski BaĢkanı Zeki Kılıçgedik, Demokratik Öğrenci Derneği BaĢkanı Süphan Oruçlu ve Ġnönü Üniversite
öğrencilerinin bulunduğu 16 kiĢiye Karlıova Cumhuriyet Savcılığı'nın talimatı üzerine soruĢturma açıldı.
Kars'ta Ocak ayı içerisinde belediye baĢkanların tutuklanmasını kınamak amacıyla yapılan basın açıklamasına
Kars'ta 70 kiĢi
katıldıkları gerekçesiyle kapatılan DTP ve BDP yöneticilerinin de aralarında bulunduğu 70 kiĢi hakkında soruĢturma
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
379
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında SoruĢturma Açılan
KiĢiler
54
55
56
57
58
59
60
SoruĢturma Gerekçesi
baĢlatıldı. Savcılık tarafından baĢlatılan soruĢturma kapsamında ifade vermek üzere Ġl Emniyet Müdürlüğüne çağrılar
20'sinin açıklama sırasında kentte olmadığı belirtildi.
Mardin'in Kızıltepe Ġçesi'nde Cumhuriyet Savcılığı, aralarında BDP Mardin Ġl BaĢkanı Ali Aslan, BDP Kızıltepe Ġlçe
BaĢkanı Seyfettin AteĢ, BarıĢ Grubu üyesi Hüseyin Ġpek, Kızıltepe Belediye Meclis Üyesi Adnan Irmak, BDP yönetici
ve üyeleri Selma Demircan, Nusrettin Ekin, Çetin Elik, M.Salih AteĢ, Ġzzetin Kurga, Selahattin Ece, Seyfettin Orhan,
Ronahi Avcı, Halime Ece, Aslan Ece, Zübeyir Gayir, Nilüfer Elik Yılmaz, Leyla Salman, Nazan Demir, Hasan DalmıĢ
Kızıltepe Ġçesi'nde 21 kiĢi
ve Nezir Alkan'ın da aralarında bulunduğu 21 kiĢi hakkında, kapatılan DTP'nin Siyasi Yasaklı EĢbaĢkanı Ahmet Türk'e
Samsun'da yapılan saldırıya tepki göstermek amacıyla ilçede yapılan yürüyüĢ ile 6 Mart 2010 tarihinde Belçika'da Roj
Tv binasına yapılan operasyona tepki göstermek amacıyla yapılan yürüyüĢte "örgüt propagandası yapmak" ve
"yasadıĢı slogan atmak" iddiasıyla Nisan ayında soruĢturma açtı.
Lice'nin yakılıĢının 18. yıldönümü nedeniyle, Lice'de 22 Ekim tarihinde BDP tarafından yapılan protesto eylemine
katılanlardan 10 kiĢi hakkında "Toplantı, gösteri ve yürüyüĢ kanuna muhalefet etmek" ve "Örgüt propagandası
yapmak" iddiasıyla soruĢturma açıldı. Hakkında soruĢturma açılan BDP'li Ġl Genel Meclis Üyesi Niyazi Erdoğan, Lice
Lice Ġlçesinde 10 kiĢi
Belediye Meclis üyeleri Nazire Tursun ve Halis Kaymaz, BDP Lice Ġlçe yöneticileri Gülistan Ġncekara, Nezan Gözen,
Ġdris Özbahçivan ve Harun ErkuĢ, kapatılan DTP Lice Ġlçe BaĢkanı Murat Atagün ve BDP üyesi Selim Akar 16 Aralık
günü Lice Cumhuriyet Savcılığı'na giderek ifade verdi.
Mardin‟in Ömerli Ġlçesi Cumhuriyet BaĢsavcılığı, 6 Aralık 2009‟da Diyarbakır‟da bir protesto gösterisinde faili meçhul
Mahmut Erdem, Meles Erdem ve M. Ģekilde öldürülen Aydın Erdem‟in mezar taĢına Kürtçe yazdırdıkları Ģiirde geçen “Ģehit” ifadesi nedeniyle Aydın
Ġhsan Erdem
Erdem‟in babası Mahmut Erdem, annesi Meles Erdem ve abisi M. Ġhsan Erdem hakkında, “suçu ve suçluyu övdükleri”
iddiasıyla Ağustos 2010‟da soruĢturma baĢlattı.
Tunceli‟nin Mazgirt Ġlçesi'nde 20 Mart 2010‟daa yapılan Newroz kutlamasında “Gerilla” isimli Ģarkı eĢliğinde halay
Mazgirt Ġlçesi'nde 7 lise öğrencisi
çektikleri gerekçesiyle 7 lise öğrencisi hakkında “Örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla soruĢturma açıldı. Nazimiye
Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından açılan soruĢturma kapsamında 7 öğrenci Nisan ayı baĢında savcılığa ifade verdi.
Çukurca Cumhuriyet Savcılığı, 3 Aralık 2009 tarihinde ilçede yapılan mitingde yaptığı konuĢma yapan Çukurca
Mehmet Kanar, Haluk Bor ve Koma
Belediye BaĢkanı Mehmet Kanar ile mitingde Kürtçe Ģarkı söyleyen yerel müzik grubu Koma Jiyan üyeleri ve
Jiyan üyeleri
sunuculuk yapan kapatılan DTP'nin Hakkari eski Ġl Yöneticisi Haluk Bor hakkında soruĢturma açtı.
29 Mart 2009 Yerel Seçimleri öncesinde belediye baĢkan adayı Murat Kur‟a destek olmak için Tunceli Demokratik
Halk DayanıĢması tarafından düzenlenen mitinge katılan sanatçılardan Mehmet Özcan ve Pınar Sağ hakkında
“Ġbrahim Kaypakkaya‟yı seviyorum” dedikleri gerekçesiyle TCK 215. maddesi uyarınca “suçu ve suçluyu övdükleri”
iddiasıyla Tunceli Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından 2010 Ocak ayında soruĢturma baĢlatıldı. SoruĢturma
Mehmet Özcan ve Pınar Sağ
kapsamında ifade veren Pınar Sağ, "BarıĢ ve kardeĢliğin öneminden bahsettim. Hiçbir Ģekilde suçu ve suçluyu övmek
gibi bir niyetim olmamıĢtır. Sanatçı duyarlılığını dile getirdim" dedi. 4 Ağustos 2009'da Firuzköy polis merkezinde
ifadesi alınan Mehmet Özcan da, "Ben özel olarak konuĢma yapmadım ama türküler ve Ģiirlerde bu sözler geçti. Bunu
halkımla orada bulunan insanlarla paylaĢtım" diyerek kendini savundu.
Kozluk Cumhuriyet Savcılığı, 6 Aralık 2009 tarihinde PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın cezaevi koĢullarını protesto etmek
Mehmet ReĢit HaĢimi
amacıyla Batman'da yapılan basın açıklamasına katılan BDP'li Belediye BaĢkanı Mehmet ReĢit HaĢimi hakkında
Ocak ayında soruĢturma açtı.
380
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında SoruĢturma Açılan
KiĢiler
61
Mehmet Sıddık AkıĢ
62
Mustafa Kemal Üniversitesi'nde
okuyan 39 öğrenci
63
Narin Erol
64
Necat Yılmaz
65
Nezir Gülcan, Faruk Sağlam ve 10
BDP'li yönetici
66
Nijad Yaruk
67
Nilgün ÖneĢ, Bahadır Atay, Tomris
Giritlioğlu ve Aydın Bulut
68
Niyazi Çevrim ve BDP Ġdil Ġlçe
yöneticileri
69
Nizamettin Yılmaz
70
Nusaybin Ġlçesinde 16 kiĢi
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
SoruĢturma Gerekçesi
BDP Hakkari Ġl BaĢkanı Mehmet Sıddık AkıĢ, BDP Çukurca Ġlçe BaĢkanlığı'nın açılıĢı sırasında yaptığı konuĢmada
“örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla hakkında açılan soruĢturma kapsamında 31 Mart günü Cumhuriyet Savcılığı'na
ifade verdi.
Hatay'ın Ġskenderun Ġlçesi'nde Mustafa Kemal Üniversitesi'nde (MKÜ) okuyan 39 öğrenci hakkında, Newroz
Bayramı'na katılarak 'yasadıĢı Kürtçe slogan attıkları' gerekçesiyle Mayıs ayında Cumhuriyet Savcılığı tarafından
soruĢturma baĢlatıldı. Öğrenciler, emniyete ifade vermeye giderken, polislerin öğrencilerin ailelerini arayarak,
'Çocuklarınız PKK'ya yardım ediyor. Dikkat edin baĢına kötü Ģeyler gelebilir' dediği öğrenildi.
Belediyenin Basın Halkla ĠliĢkiler Müdiresi Narin Erol hakkında, Hasankeyf Kültür ve Sanat Festivalinde çekilen
fotoğrafların Batman Belediyesi'ne ait internet sitesine yüklenmesi sonrası, “yüklenen 182 festival fotoğrafından 2
pankartta PKK lideri Abdullah Öcalan'ın fotoğrafı olduğu” nedeniyle soruĢturma açıldı.
Kurtalan Belediye BaĢkanı Necat Yılmaz hakkında, BDP Kurtalan Ġlçe binasının açılıĢında yaptığı Kürtçe konuĢmadan
dolayı siyasi partiler kanuna muhalefet ettiği gerekçesiyle soruĢturma açıldı. Yılmaz, hakkında aynı açılıĢta yaptığı
konuĢmada PKK Lideri Abdullah Öcalan'a sayın dediği için de "Suç ve suçluyu övmekten" ikinci bir soruĢturma açıldı.
Yılmaz, 2 soruĢturma kapsamında Kurtalan Cumhuriyet Savcılığı‟na 3 Eylül günü ifade verdi.
"KCK" adı altında yapılan operasyon kapsamında tutuklanan Kürt siyasetçilerin Kürtçe savunma yapmasına izin
vermeyen ve Kürtçe'yi "Bilinmeyen dil" olarak tanımlayan Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi'ni Kürtçe açıklama ile
protesto eden BDP Siirt Ġl Örgütü yöneticileri hakkında soruĢturma açıldı. Siirt Emniyet Müdürlüğü tarafından ifadeye
çağrılan BDP PM üyesi Nezir Gülcan, BDP Siirt Ġl BaĢkanı Faruk Sağlam ve 10 BDP'li yönetici 13 Aralık günü Kürtçe
ifade verdi. Kürtçe bir polisin tercümanlığında ifade veren BDP'liler ifadelerinin alınmasından sonra emniyetten ayrıldı.
BDP Diyarbakır Ġl BaĢkanı Nijad Yaruk, 15 Mayıs 2010‟da BDP Diyarbakır Ġl Örgütü tarafından düzenlenen "BarıĢ
YürüyüĢü'nde" yaptığı konuĢmadan dolayı hakkında açılan soruĢturma kapsamında, 8 Haziran günü Cumhuriyet
Savcılığı'na "Örgütü propagandası yapmak" iddiasıyla ifade verdi.
12 Eylül Darbesi sonrasında yaĢananları konu alan “Bu Kalp Seni Unutur Mu” adlı Televizyon dizisinin Diyarbakır
Cezaevi'nde uygulanan vahĢetin anlatıldığı bölümüyle ilgili Nisan ayında soruĢturma baĢlatıldı. SoruĢturma, Diyarbakır
Cezaevi'nde 1980-1982 yıllarında PKK'li tutsaklara tarihin tanık olduğu en büyük iĢkencelerini uygulayan dönemin
cezaevi müdürü Esat Oktay Yıldıran'ın Ġzmir'de yaĢayan iki oğlunun Ģikayeti üzerine yapıldı. SoruĢturma kapsamında
dizinin senaristi Nilgün ÖneĢ, yapımcısı Bahadır Atay ve Tomris Giritlioğlu ile yönetmen Aydın Bulut'un talimat yoluyla
Ġstanbul Adliyesi'nde ifade verecek.
BDP Ġdil Ġlçe BaĢkanı Niyazi Çevrim ve ilçe yöneticileri hakkında, 18 Ağustos 2010 tarihinde BDP EĢbaĢkanı
Selahattin DemirtaĢ'ın referandum çalıĢmaları çerçevesinde, ilçeye yaptığı gezide, "Kitleyi organize ettikleri" ve "Örgüt
propagandası yaptıkları" iddiası ile soruĢturma açıldı. Çevrim ve ilçe yöneticileri, Aralık ayında Ġdil Cumhuriyet
Savcılığı'nda ifade verdi.
Mardin'in Derik Ġlçesi'nde Azadiya Welat gazetesinin dağıtımcılığını yapan Nizamettin Yılmaz hakkında, 6 Nisan'da
gazete dağıtımını yaptığı sırada sivil polisler tarafından durdurularak üzerinde bulunan ve haftalık yayın yapan "Politik
Yorum" gazetesi nedeniyle, "bir ay kapatma cezası verilmesine rağmen gazetenin dağıtımın yaptığı" iddiasıyla Kasım
ayında soruĢturma açıldı.
BDP Nusaybin Ġlçe Örgütü tarafından 10 Temmuz 2010 tarihinde askeri operasyonlara ve Kürt halkına yapılan
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
381
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında SoruĢturma Açılan
KiĢiler
71
Osman Baydemir
72
Osman Baydemir
73
Osman Baydemir ve Nijad Yaruk
74
Ramazan Akın ve 5 kiĢi
75
Ramazan Uysal
76
Rasim Ozan Kütahyalı
77
Remzi Azizoğlu, Fırate Dengizi ve
Xece ġen
78
Resul Sadak ve Faik Kaplan
79
Resul Sadak ve Niyazi Çevrim
382
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
SoruĢturma Gerekçesi
müdahaleleri kınamak amacıyla yapılan yürüyüĢe soruĢturma açıldı. Nusaybin Cumhuriyet Savcılığı tarafından açılan
soruĢturmada, aralarında BDP PM Üyesi Mahmut Çelik, BDP Mardin Ġl BaĢkanı Ali Aslan, BDP Nusaybin Ġlçe BaĢkanı
Süleyman Çiftçi, Nusaybin Belediye BaĢkanı AyĢe Gökkan‟ın da bulunduğu 16 kiĢi “yasadıĢı slogan" atmakla
suçlanıyor.
Diyarbakır BüyükĢehir Belediye BaĢkanı Osman Baydemir hakkında, Tunceli 10. Munzur Kültür ve Doğa Festivali'nde
yaptığı konuĢma nedeniyle Tunceli Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından soruĢturma baĢlatıldı.
Diyarbakır BüyükĢehir Belediye BaĢkanı Osman Baydemir, BDP'ye yönelik operasyon kapsamında 12 Ocak günü
Diyarbakır Cumhuriyet BaĢsavcılığı'na ifade verdi. Diyarbakır Cumhuriyet BaĢsavcılığı'na 5 saat ifade veren
Baydemir'e savcılık talebi üzerine nöbetçi mahkeme tarafından geçici yurt dıĢına çıkıĢ yasağı getirildi.
BDP'nin 12 Eylül'de yapılan anayasa referandumunu „boykot‟ çalıĢmaları kapsamında 5 Eylül 2010'da Diyarbakır'da
düzenlediği mitingin ardından, Diyarbakır Cumhuriyet BaĢsavcılığı Diyarbakır BüyükĢehir Belediye BaĢkanı Osman
Baydemir ve BDP Diyarbakır Ġl BaĢkanı Nijad Yaruk hakkında soruĢturma açtı.
MEYA-DER Batman ġubesi tarafından 10-17 Aralık Ġnsan Hakları Haftası dolayısıyla çeĢitli tarihlerde gözaltında
kaybedilenlerin durumuna dikkat çekmek için 17 Aralık günü Sanat Sokağı'nda yaptığı kitlesel basın açıklamasına
katıldıkları gerekçesi ile dernek yöneticisi 6 kiĢi hakkında soruĢturma açıldı.
ġırnaklı kadınların 2 Ocak günü BaĢbakan Yardımcısı Bülent Arınç'ın eski DTP EĢbaĢkanı Emine Ayna'ya yönelik
sözlerine tepki olarak düzenlediği yürüyüĢ ve basın açıklamasına katıldığı gerekçesiyle ġırnak Belediye BaĢkanı
Ramazan Uysal hakkında soruĢturma baĢlatıldı. ġırnak Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından "Örgüt propagandası
yapmak" iddiasıyla baĢlatılan soruĢturma kapsamında Uysal 15 Ocak günü ifade verdi.
Adalet Bakanlığı, Taraf Gazetesi‟ndeki köĢesinde 2 Ocak 2010‟da “Ya alçaksınız ya salak” baĢlığıyla yazdığı yazı
nedeniyle Taraf Gazetesi Yazarı Rasim Ozan Kütahyalı hakkında yazıdaki ifadelerin “devletin askeri teĢkilatını basın
yoluyla aĢağılama” suçu kapsamında değerlendirilebileceği gerekçesiyle TCK‟nın 301/4 maddesi uyarınca soruĢturma
izni verildi.
TZPKurdi'nin anadilde eğitim talebiyle 20 Eylül'de baĢlattığı ve bir hafta sürecek olan "Okulları boykot" kampanyası
kapsamında Diyarbakır'da billboardlara asılan afiĢlerin toplatılmasının ardından, Diyarbakır Cumhuriyet Savcılığı
tarafından açılan soruĢturma kapsamında TZPKurdi Sözcüsü Xece ġen, KURDĠ-DER BaĢkanı Remzi Azizoğlu ve Kürt
Enstitüsü Sözcüsü Fırate Dengizi 21 Eylül günü ifade verdi. Ġl Emniyet Müdürlüğü'nde ifadeleri alınan yöneticilere,
"Boykot kararını kim aldı?", "Okulları boykot etmeyi size kim söyledi", "Velilere böyle bir çağrıda bulundunuz mu,
neden çağrı yaptınız?" gibi soruların sorulduğu belirtildi.
Ġdil Belediye BaĢkanı Resul Sadak ve DTP Ġdil eski Ġlçe BaĢkanı Faik Kaplan,BDP'ye yapılan operasyon kapsamında
Ocak ayında Cumhuriyet Savcılığı'na çağrıldı. 14 Ocak günü Ġdil Adliyesi'ne gelen Sadak ve Kaplan'ın, BDP
operasyonuna iliĢkin ifadeleri alındı.
Ġdil Belediye BaĢkanı Resul Sadak ve BDP Ġdil Ġlçe BaĢkanı Niyazi Çevrim, 15 Ağustos 2009'da Eruh Çırav Kültür
Sanat etkinliklerine katıldıkları, 4 Aralık 2009 tarihinde DTP'li 98 belediye baĢkanı ile 10 ilin genel meclis üyelerinin
PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın cezaevi koĢularına iliĢkin yaptığı açıklama ve ġırnak'ın Silopi Ġlçesi'nde seçim
bürosunun açılıĢında yaptıkları konuĢmalardan dolayı haklarında açılan soruĢturma kapsamında 26 Nisan günü Ġdil
Cumhuriyet Savcılığı'na ifade verdi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında SoruĢturma Açılan
KiĢiler
80
Ruken YetiĢkin, Sedat Töre ve
HurĢit Altekin
81
Sami Yılmaz
82
Sebahat Tuncel
83
Sekvan Aytu
84
Selim Sadak
85
Selim Sadak, Necat Yılmaz ve
ġükrü Çiçek
86
ġemsettin Özen
87
ġemsettin Özer
88
ġemsettin Özer
89
ġenol Sağıltıcı
90
ġırnak'ta 9 kiĢi
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
SoruĢturma Gerekçesi
Partilerine yönelik operasyon ve tutuklamaların protesto edilmesi nedeniyle Diyarbakır'da 12 Aralık 2009 tarihinde
yapılan kitlesel basın açıklamasına katıldıkları gerekçesiyle Yüksekova Belediye BaĢkanı Ruken YetiĢkin, ġemdinli
Belediye BaĢkanı Sedat Töre ve Esendere Belediye BaĢkanı HurĢit Altekin, haklarında açılan soruĢturma nedeniyle 2
Mart günü Diyarbakır Cumhuriyet BaĢsavcılığı'nın talimatı ile ifade verdiler.
Yüksekova'da 2008 yılında Newroz kutlaması sırasında yaĢanan olaylarda yaĢamını yitiren Ġkbal YaĢar'ın davasıyla
ilgili yaĢanan geliĢmeler ile Yüksekova'da geçici köy korucusu kadrosuyla resmi kurumlara yerleĢtirilen kiĢilerin tekrar
silah altına alınmasına iliĢkin haberlerden dolayı DĠHA muhabiri Sami Yılmaz hakkında soruĢturma baĢlatıldı. 18
Mayıs günü "Resmi kurumları zan altında bırakmak" suçlamasıyla ilgili açılan soruĢturmada Avukatı Ergin Canan ile
birlikte Cumhuriyet Savcısı Mustafa Özlüoğlu'na ifade veren Yılmaz, yaĢanan olayları haberleĢtirdiğini belirterek,
suçlamaları reddetti.
BDP Ġstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel hakkında BDP ViranĢehir Ġlçe Örgütü'nün Mart 2009‟da gerçekleĢtirdiği 1.
Olağan Kongresi'nde yaptığı konuĢma nedeniyle ViranĢehir Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından "Örgüt propagandası
yapmak" suçundan soruĢturma baĢlatıldı.
BDP ġırnak Ġl BaĢkanı Sekvan Aytu hakkında, ġırnak Belediyesi tarafından yapılan Sanat Sokağı'nın 16 Ocak
2010‟da yapılan açılıĢında yaptığı konuĢmada “2010 yılında PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın serbest bırakılmasını
temenni ettiği için” soruĢturma açıldı.
Siirt Belediye BaĢkanı Selim Sadak, "KCK Ģehir yapılanmasında yer aldığı" suçlamasıyla hakkında açılan soruĢturma
kapsamında 7 Mayıs günü Siirt Cumhuriyet BaĢsavcılığı'na ifade verdi.
BDP Kurtalan Ġlçesi Örgütü'nün 2010 ġubat ayında gerçekleĢtirdiği 1.Olağan Kongresi'nde Kürtçe konuĢtukları
gerekçesiyle Siirt Belediye BaĢkanı Selim Sadak, Kurtalan Belediye BaĢkanı Necat Yılmaz ve Ġlçe eski BaĢkanı ġükrü
Çiçek hakkında Kurtalan Cumhuriyet Savcılığı tarafından "Siyasi Partiler Kanunu"na muhalefet ettikleri gerekçesiyle
soruĢturma açıldı.
Karlıova BDP ilçe örgütünün 21 ġubat 2010 tarihinde gerçekleĢtirdiği Kongresinde çalınan Kürtçe Ģarkılar ile "Örgüt
propagandası yapmak" iddiasıyla BDP Karlıova Ġlçe BaĢkanı ġemsettin Özen hakkında soruĢturma açıldı.
BDP Karlıova Ġlçe BaĢkanı ġemsettin Özer hakkında, BDP Karlıova Ġlçe Örgütü'nün 21 ġubat 2010‟da yapılan
kongresinde “Kürtçe müzik çalındığı” gerekçesiyle soruĢtur baĢlatıldı. Özer, 3 Mart günü Savcılığa çağrılarak ifadesi
alındı.
BDP Karlıova Ġlçe Örgütü'nün 21 ġubat 2010'da yapılan kongresinde söylenen Kürtçe Ģarkı nedeniyle BDP Ġlçe
BaĢkanı ġemsettin Özer hakkında soruĢturma baĢlatıldı. 3 Mart günü ifade veren Özer, ifade iĢleminin ardından
savcılık talimatıyla polis tarafından fotoğrafçıya götürülüp fotoğrafı çektirildikten sonra serbest bırakıldı. (DĠHA03.03.10)
Atılım Gazetesi YazıiĢleri Müdürü ve Ġmtiyaz Sahibi ġenol Sağıltıcı hakkında, Kandil'de PKK yöneticileri Murat
Karayılan ve Cemil Bayık'la yaptığı röportajlar nedeniyle “Örgüt propagandası yapmak” ve “Örgüt açıklamalarına yer
vermek” iddiasıyla soruĢturma açıldı. Sağaltıcı, Nisan ayında Cumhuriyet Savcısı Hakan Karaali'ye yaptığı
savunmasında, Türkiye'de pek çok gazetecinin Kandil'de röportajlar yaptığına dikkat çekerek suçlamaları reddetti.
Yüksekova ve Silopi'de yapılan yürüyüĢlerde polisin takındığı sert tutumu kınamak amacıyla 13 Aralık'ta BDP ġırnak Ġl
Örgütü ve sivil toplum örgütlerinin yaptığı yürüyüĢ ve basın açıklaması nedeni ile baĢlatılan soruĢturma kapsamında
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
383
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında SoruĢturma Açılan
KiĢiler
91
ġükrü Çiçek, Necat Yılmaz, Nezir
Gülcan ile Demokratik Çözüm ve
BarıĢ Grubu üyeleri
92
Tekman ilçesinde 16 kiĢi
93
Tunceli'de 15 KiĢi
94
Ümit Öz, Yüksel Demiralp, Alper
Özmen ve ġevket Demir
95
Varto'da 11 kiĢi
96
Veysel Keser
97
ViranĢehir Belediyesi
98
Yusuf YeĢiltepe, Bekir ġahin,
384
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
SoruĢturma Gerekçesi
BDP ġırnak Merkez Ġlçe BaĢkanı Abit Bayık, yöneticiler Ġbrahim Halil Uğur, Selman Uysal Sıddık Kütler, Balveren
Belediye BaĢkanı Abdurezzak Yıldız, Kumçatı Belediye BaĢkanı Mehmet Demir, Kumçatı BDP Belde BaĢkanı Dursun
Çakır, Cudi kültür ve Sanat Derneği Saymanı Taybet Belge ve KESK ġubeler Platformu çalıĢanı Fırat Bilir, 27 Aralık
günü ifade verilmek üzere ġırnak Emniyet Müdürlüğü'ne çağrıldı. Emniyette Kürtçe ifade vermek istediklerini belirten
11 kiĢiye emniyet yetkilileri, Kürtçe ifade almayacaklarını ve taleplerini içeren bir dilekçe yazarak savcılığa verilmek
üzere kendilerine verilmesini istedi. Ġfadeye çağrılan 11 kiĢi "Em xwe bi zimanê xwe yê zikmakî, Kurdî baĢtir dikarin
vegotin bikin. Ji ber wê çendê em dixwazin ku vegotine xwe bi kurdî bikin" ifadelerinin yer aldığı dilekçeyi yazarak
emniyet yetkililerine teslim etti. Dilekçenin teslim edilmesinden sonra 11 kiĢi ifadeleri alınmadan emniyetten ayrıldı.
Kurtulan Cumhuriyet Savcılığı, 22 Aralık 2009 tarihinde BDP Kurtalan Ġlçe binasının açılıĢı sırasında yaptıkları
konuĢmalar nedeniyle BDP Kurtalan eski Ġlçe BaĢkanı ġükrü Çiçek, Kurtalan Belediye BaĢkanı Necat Yılmaz, BDP
PM Üyesi Nezir Gülcan ile Demokratik Çözüm ve BarıĢ Grubu üyeleri hakkında Mat ayında soruĢturma açtı.
Tekman Cumhuriyet BaĢsavcılığı, boykot çalıĢması yürüten ve aralarında kapatılan DTP'nin PM üyesi Sertaç
Öztürk'ün de olduğu 16 kiĢiyi Ağustos ayında ifadeye çağırdı. Sertaç Öztürk ve diğer vatandaĢlara, savcının "Ġnsanları
boykota davet ederken tehdit unsuru kullanıyorsunuz" dediği öğrenildi.
Tunceli Üniversitesi'nde 4 Ekim 2010'da düzenlenen “Dersim Sempozyumu”na iliĢkin basın açıklaması yapan siyasi
parti ve sivil toplum örgütleri temsilcisi 15 kiĢi hakkında, basın metninde, "Seyit Rıza'nın toplumun vicdanının sesi'
cümlesine yer verdikleri gerekçesiyle soruĢturma baĢlatıldı.
PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın Türkiye'ye getiriliĢinin yıl dönümü olan 15 ġubat 2010‟da yapılan basın açıklamasına
katılarak "YasadıĢı slogan attıkları" iddiasıyla BDP Karlıova Ġlçe BaĢkan Yardımcısı Ümit Öz ve ilçe yöneticileri Yüksel
Demiralp, Alper Özmen ve ġevket Demir "Örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla haklarında açılan soruĢturma
kapsamında 4 Mayıs günü Karlıova Cumhuriyet Savcılığı'na ifade verdi.
Varto Cumhuriyet Savcılığı, 21 Mart 2006 tarihinde yapılan Newroz kutlamasına katılan Pervin Fırat, Songül Bingöl,
Hatice Turan, Gazal Bingöl, Kevi Bingöl, Leyla Gümgüm, Fatma MeĢe, Fırat Bingöl, Sedat Aydın, Bilal Gümgüm ve
Gökhan Gönül hakkında attıkları sloganlarla 'örgüt propagandası' yaptıkları iddiasıyla soruĢturma baĢlattı. 11 kiĢi
ġubaat ayında Cumhuriyet Savcılığı'na giderek ifade verdi.
Çelebibağı Belde Belediye BaĢkanı Veysel Keser hakkında, sağ yakalandıktan sonra infaz edildiği iddia edilen HPG'li
Sunullah Keserci için Bitlis‟in Adilcevaz Ġlçesi'ne Akçıra Köyü‟nde kurulan taziye çadırını ziyareti nedeniyle Adilcevaz
Cumhuriyet Savcılığı tarafından "Örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla soruĢturma baĢlatıldı. Keser, soruĢturma
kapsamında talimatla 26 Ocak günü ErciĢ Cumhuriyet Savcılığı'na ifade verdi.
Nisan ayında ViranĢehir ilçesinde, üzerinde ViranĢehir Belediyesi anlamına gelen “ġaredariya WeranĢer” yazılı çöp
konteynırları yaptıran BDP'li ViranĢehir Belediyesi hakkında Cumhuriyet Savcılığı tarafından soruĢturma baĢlatıldı.
Cumhuriyet Savcılığı'nın baĢlattığı soruĢturma kapsamında Ġlçe Emniyet Müdürlüğü tarafından ViranĢehir
Belediyesi'ne gönderilen yazıda, “Yapılan bir soruĢturmaya esas olmak üzere belediyenize ait ve üzerinde ġaredariya
WeranĢar yazılı çöp konteynırlarının üzerindeki yazılar ile ilgili belediye baĢkanlığınızın bu konuda almıĢ olduğu bir
karar olup olmadığı, alınmıĢ bir karar yoksa bu yazıların nerede ve kim tarafından yazdırıldığı ve talimatın kim
tarafından verildiğinin tarafımıza bildirilmesini istiyoruz” denildi.
“Demokratik BarıĢ ve Çözüm Grubu” üyelerinin katılımı ile 8 Aralık 2009 tarihinde ġanlıurfa'nın Birecik Ġlçesi Mehmet
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında SoruĢturma Açılan
KiĢiler
Yüksel ġahin, Muhuttin Ayalp,
Mehmet Kanat ve Ömer Karadağ
99
Yusuf YeĢiltepe, Mehmet Korkmaz,
Ġmam Sezgin, Berattin Kayran,
Bekir ġahin, Bozan Karayılan,
Cemil Akhan, Halil Sarıkaya ve
Mehmet Sarıkaya
100 Yusuf Yılmaz
101 Yüksel Genç
102 Yüksel Genç
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
SoruĢturma Gerekçesi
Akan Kültür Merkezi'nde yapılan “halkla buluĢma” etkinliğine katılarak beyaz güvercin uçurdukları gerekçesiyle, BDP
Birecik Ġlçe BaĢkanı Yusuf YeĢiltepe, yöneticiler Bekir ġahin, Yüksel ġahin, Muhuttin Ayalp, Mehmet Kanat ve Ömer
Karadağ hakkında TMK'nın 7/2 maddesine göre “Örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla 2010 Mayıs ayında
soruĢturma açıldı.
PKK lideri Abdullah Öcalan'ın Türkiye'ye getiriliĢinin yıldönümü protesto etmek amacıyla 14 ġubat 2010'da BDP
ġanlıurfa Ġl Örgütü tarafından düzenlenen yürüyüĢe katıldıkları gerekçesi ile BDP Birecik Ġlçe BaĢkanı Yusuf YeĢiltepe,
ilçe yöneticileri Mehmet Korkmaz, Ġmam Sezgin, Berattin Kayran, belediye meclis üyeleri Bekir ġahin, Ġl Genel Meclis
Üyesi Bozan Karayılan, BDP Ayran Belde BaĢkanı Cemil Akhan, BDP Birecik Ġlçe Örgütü üyesi, Halil Sarıkaya ve
Mehmet Sarıkaya hakkında ġanlıurfa Cumhuriyet Savcılığı tarafından soruĢturma baĢlatıldı. 9 kiĢi 15 Haziran günü
"Gösteri ve yürüyüĢ Kanunu'na muhalefet etmek" ve "Örgüt propagandası yapmak" kapsamında Birecik Emniyet
Müdürlüğü'ne ifade vermek için çağrıldı.
Patnos Cumhuriyet Savcılığı, Patnos Belediye BaĢkanı Yusuf Yılmaz hakkında MuĢ kırsalında geçen yıl çıkan
çatıĢmada yaĢamını yitiren HPG'li Tayfun Oğul'un cenazesinde yaptığı konuĢmada "Örgüt propagandası" yaptığı
iddiasıyla Mart ayında soruĢturma baĢlattı.
DTK EĢbaĢkanı Yüksel Genç hakkında, Diyarbakır'da düzenlenen 2010 Newroz kutlamaları için hazırlanan ve altında
DTK imzası bulunan, ancak valilikçe kabul edilmediği için alanda asılmayan "Ji komkujiya çandî, siyasî û civakî re êdî
bes e (Kültürel, siyasal, sosyal soykırıma artık yeter)" ve "An çareseriya demokratî an jî berxwedanek bi heybet (Ya
demokratik çözüm ya görkemli direniĢ)" pankartları nedeniyle soruĢturma açıldı. Mayıs ayında Diyarbakır Cumhuriyet
Savcılığı tarafından açılan soruĢturma kapsamında ifade veren Genç, söz konusu pankartlara valilikçe izin
verilmediğini ve bu nedenle Newroz alanında asılmadığını ifade ederek, kullanılmamıĢ pankartlar ile propaganda
yapılmasının mümkün olmadığını ve soruĢturmanın skandal olduğunu belirtti.
DTK tarafından Diyarbakır'da 27-28 ġubat 2010 tarihinde düzenlenen "Uluslararası müzakereler ve çözüm
deneyimleri" konferansında yaptığı açılıĢ konuĢmasında, "Silahlı Kürt hareketi" ve "Gerilla" ifadelerini kullandığı için,
DTK EĢbaĢkanı Yüksel Genç hakkında Diyarbakır Cumhuriyet Savcılığı tarafından soruĢturma açıldı. Genç 6 Mayıs
günü "Örgüt propagandası" yaptığı iddiasıyla açılan soruĢturma kapsamında Diyarbakır Cumhuriyet Savcılığı'na ifade
verdi.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
385
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
2010 Yılında Düşünce Özgürlüğüne Karşı Açılan, Devam Eden ve Sonuçlanan Davalar
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
1
A. Kemal Çelik ve Ercan
Atay
TCK 215
2010
2
A.B., Ö.Ö., R.B., S.Y.,
M.K. ve 7 kiĢi
TMY 7/2
TCK 220
2010
3
A.B., Ö.Ö., R.B., S.Y.,
M.K. ve 7 kiĢi
TCK 220
TMY 7/2
2010
4
A.E.
386
TMY 7/2
TCK 220
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
2010
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
PKK yöneticilerin Mahsum Korkmaz‟ın yaĢamöyküsü hakkında ailesi ile yapılan
röportajın 9 Ağustos 2010‟da Batman Postası Gazetesi‟nde yayımlanması
nedeniyle Batman Postası Gazetesi‟nin sahibi M. Kemal Çelik ve gazetenin
Devam ediyor.
Sorumlu Yazı ĠĢleri Müdürü Ercan Atay hakkında dava açıldı. “Suçu ve suçluyu
övdükleri” iddiasıyla Batman Asliye Ceza Mahkemesi‟nde yargılanan M. Kemal
Çelik‟in ve Ercan Atay‟ın ilk duruĢması 13 Aralık 2010‟da görüldü.
Adana‟da 20 Aralık 2009‟da düzenlenen bir protesto gösterisine katılarak kolluk
kuvvetlerine taĢ attığı iddiasıyla tutuksuz olarak yargılanan A.D.‟nin (14) karar Sonuçlandı. 1
duruĢması 10 Mart 2010‟da görüldü. Adana 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde yapılan kiĢiye toplam 4 yıl
yargılamada A.D., “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına 8 ay 20 gün hapis
eylem yaptığı” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” suçlamalarıyla 4 yıl 8 ay cezası verildi.
20 gün hapis cezasına çarptırıldı.
Antep'te 8 ay önce gösterilere katıldıkları gerekçesiyle A.B., Ö.Ö., R.B., S.Y.,
M.K., isimli çocuklarla birlikte 12 kiĢi hakkında “örgüt üyesi olmamakla birlikte
örgüt adına suç iĢlemek” ve “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla açılan
davanın ilk duruĢması 7 Nisan günü Adana 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü.
Pozantı M Tipi Kapalı Cezaevi, Ceyhan M Tipi Kapalı Cezaevi ve Antep
Cezaevi'nde tutuklu bulunan 5 çocuk, ödenek yokluğu nedeniyle getirilmediği
duruĢmaya, tutuklu diğer 7 kiĢi ile avukatları katıldı. Avukatlar, çocukların
duruĢmaya getirilmemesinin alıĢkanlık haleni getirildiğini ifade ederek, bunun Devam ediyor.
bilinçli yapıldığını düĢündüklerini belirtti. Avukatlar, “8 ay sonra mahkeme
açacaksın ve mahkemeye getirmeyeceksiniz. Bu açık bir adil yargılama ihmalidir”
dedi. Avukatlar, mahkeme heyetinden sorumlular hakkında suç duyurusunda
bulunulmasını talep etti. Müvekkillerinin yargılandıkları dosyada suç teĢkil edecek
her hangi bir delil bulunmadığını ifade eden avukatlar müvekkillerini tahliyelerini
talep etti. Mahkeme heyeti, dosyadaki eksiklerin giderilmesi için duruĢmayı 18
Mayıs'a erteledi.
ġırnak‟ta 15 ġubat 2010‟daki protesto gösterisine katılarak kolluk kuvvetlerine taĢ
attığı iddiasıyla yargılanan A.E. (16), Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 12 Sonuçlandı. 1
Mart 2010‟da görülen ilk duruĢmada “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte kiĢiye toplam 7 yıl
yasadıĢı örgüt adına eylem yaptığı”, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” ve 6 ay hapis cezası
“2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu‟na muhalefet ettiği” verildi.
suçlamalarıyla 7 yıl 6 ay hapis cezasına mahkûm edildi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
5
A.G.
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TMY 7/2
TCK 220
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
Davanın
Açıldığı
Tarih
2009
6
Abdulkadir Aris,
Mehmet Çoku, Ahmet
BarıĢ, Recep Atmaca,
Ahmet Herdem,
Pürüzan Özbey ve
Habip Turan
TMY 7/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2009
7
Abdullah DemirbaĢ
TMY 7/2
2009
8
Abdullah DemirbaĢ
TMY 7/2
2008
9
Abdullah DemirbaĢ,
TCK 257
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
2009 yılında PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın Türkiye'ye getiriliĢinin yıldönümünde
yapılan protesto gösterilerinde gözaltına alınarak tutuklanan A.G. adlı çocuk Sonuçlandı. 1
hakkında açılan davanın duruĢması 4 Mart 2010 tarihinde Diyarbakır 6. Ağır Ceza kiĢiye toplam 9 yıl
Mahkemesi'nde görüldü. Mahkeme Heyeti, A.G.'ye "Örgüt propagandası 7 ay 10 gün hapis
yapmak", "Toplantı ve gösteri yürüyüĢlerine muhalefet" ve "örgüte üye olmamakla cezası verildi.
beraber örgüt adına suç iĢlemek" iddialarıyla 9 yıl 7 ay 10 gün hapis cezası verdi.
Kapatılan DTP'nin gençlik kolu Yurtsever Demokratik Gençlik Meclisi'nin 2009
yılında düzenlediği etkinliklere katılarak “örgüt propagandası yaptıkları”
gerekçesiyle yargılanan 7 kiĢi hakkında açılan davanın duruĢması 7 Nisan 2010
tarihinde Diyarbakır 5. Ağrı Ceza Mahkemesi'nde görülmeye devam edildi.
DuruĢmada, tutuklu sanıklar Abdulkadir Aris, Mehmet Çoku, Ahmet BarıĢ, Recep
Atmaca, Ahmet Herdem ve Habip Turan ile avukatları hazır bulundu. Diğer tutuklu
sanık Pürüzan Özbey ise duruĢmaya katılmadı. Kimlik tespitinin ardından Devam ediyor.
sanıklara suçlamalar hatırlatıldı. Yapılan etkinliğin izinli yapıldığını belirten
sanıklar üzerlerine atılı suçları reddetti. Yapılan savunmaların ardından
duruĢmaya ara veren mahkeme heyeti verilen aranın ardından kararını açıkladı.
Mahkeme heyeti, sanıklardan Pürüzan Özbey, Habip Turan ve Recep Atmaca'nın
tutukluluk halinin devamına Abdulkadir Aris, Mehmet Çoku, Ahmet BarıĢ ve
Ahmet Herdem'in tahliyesine karar verdi. DuruĢma ileri bir tarihe ertelendi.
Diyarbakır‟ın Sur Ġlçesi‟nin Belediye BaĢkanı Abdullah DemirbaĢ hakkında, 2009
Sonuçlandı. 1 kiĢi
yılında Londra‟daki Halkevi‟nde yaptığı konuĢmada “yasadıĢı örgüt propagandası
hakkında beraat
yaptığı” iddiasıyla hakkında açılan dava 25 Mart 2010‟da Diyarbakır 6. Ağır Ceza
kararı verildi.
Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Karar duruĢmasında DemirbaĢ beraat etti.
Diyarbakır'ın Sur Belediye BaĢkanı BDP'li Abdullah DemirbaĢ hakkında, 26 Ekim
2008 tarihinde Siirt'in Kurtalan Ġlçesi'nde düzenlenen “Ne AKP ne Ergenekon”
mitinginde yaptığı konuĢma nedeniyle hakkında açılan dava 2010 Mayıs ayında
karara bağlandı. Diyarbakır 5'inci Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davanın
duruĢmasına, hakkında `terör örgütünün propagandasını yapmak' suçlamasıyla 5 Sonuçlandı. 1 kiĢi
yıl hapis cezası istenen DemirbaĢ'ın avukatı hazır bulundu. Mahkemenin son hakkında beraat
savunmasını istediği DemirtaĢ'ın avukatı Sertaç Eke, müvekkillinin konuĢmasının kararı verildi.
bir bütün olarak değerlendirmesi gerektiğini belirterek, beraat talebinde bulundu.
Mahkeme heyeti duruĢmaya verdiği kısa bir aranın ardından, Abdullah DemirbaĢ
hakkında, suçu iĢlediğine dair somut delil olmadığı gerekçesiyle beraat kararı
verdi.
Diyarbakır‟ın Sur Ġlçesi‟nin Belediye BaĢkanı Abdullah DemirbaĢ ile belediye Devam Ediyor.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
387
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Hüseyin Kaya, Resül
Baran ve Mehmet Ali
Altunkaynak
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TCK 222
Abdullah DemirbaĢ,
Zülküf Karatekin,
Yüksel Baran, Mehmet
Selim Kurbanoğlu,
10 Fikriye Aytin, Ali
ġimĢek, Turki Gültekin,
Hasan Pence, ġiran
Eminoğlu ve Meral
DanıĢ BeĢtaĢ
11
Abdullah Güngen ve
Hacı Özen
388
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
TMY 7/2
TCK 220
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
2010
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
çalıĢanları Hüseyin Kaya, Resül Baran ve Mehmet Ali Altunkaynak hakkında,
belediye hizmetlerini Türkçe dıĢında Kürtçe, Ermenice ve Süryanice verdikleri için
dava açıldı. Davanın 25 Mayıs günü Diyarbakır 6. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde
görülen duruĢmasında savcı, 4 kiĢinin Türk Ceza Kanunu‟nun (TCK) 257.
maddesi uyarınca “görevlerini kötüye kullandıkları” gerekçesiyle ve TCK‟nin 222.
maddesi uyarınca “ġapka ve Türk Harfleri Kanunu‟na muhalefet ettikleri”
gerekçesiyle hapis cezası ile cezalandırılmalarını istedi. DuruĢma 30 Eylül 2009‟a
ertelendi.
Kürdistan ĠĢçi Partisi PKK'nin 27 Kasım 1978'de kurulduğu Diyarbakır'ın Lice
Ġlçesi Fis Köyü'nde düzenlenen etkinlikte fidan diktikleri için Diyarbakır'ın merkez
Sur Belediye BaĢkanı Abdullah DemirbaĢ, Kayapınar Belediye BaĢkanı Zülküf
Karatekin, Bağlar Belediye BaĢkanı Yüksel Baran, YeniĢehir Belediye BaĢkanı
Mehmet Selim Kurbanoğlu, Lice Belediye BaĢkanı Fikriye Aytin, kapatılanDTP'nin
eski Ġl BaĢkanı Ali ġimĢek, Turki Gültekin, Hasan Pence, ġiran Eminoğlu ve
Avukat Meral DanıĢ BeĢtaĢ hakkında, 'örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına
suç iĢlemek' ve 'örgütün propagandasını yapmaktan' 15 yıla kadar hapis cezası
istemiyle dava açıldı. Diyarbakır 6'ncı Ağır Ceza Mahkemesi'nce kabul edilen
iddianamede aralarında belediye baĢkanları ve kapatılan DTP'nin yöneticilerinin
Devam Ediyor.
bulunduğu heyetin, 28 Kasım 2009'da Kurban Bayramı nedeniyle Lice
Belediyesi'ni ziyaret ettiği, daha sonra Fis Köyü'nde planlanan ancak Valilik
tarafından izin verilmeyen festival programı kapsamında fidan diktikleri
belirtildi.Davanın 5 Ekim 2010‟da görülen duruĢmasına sanıklardan tutuklu
bulunan Kayapınar Belediye BaĢkanı Zülküf Karatekin ile tutuksuz yargılanan Lice
Belediye BaĢkanı Fikriye Aytin, Sur Belediye BaĢkanı Abdullah DemirbaĢ, Bağlar
Belediye BaĢkanı Yüksel Baran ve YeniĢehir Belediye BaĢkanı Mehmet Selim
Kurbanoğlu katıldı. Sanıklar yaptıkları savunmada savcılıkta verdikleri ifadelerini
tekrarladıklarını belirterek, beraat etmeleri yönünde karar verilmesini talep etti.
Mahkeme heyeti, dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için duruĢmayı erteledi.
ġırnak'ta 28 Mart 2010 tarihinde BDP'ye yönelik yapılan operasyonda gözaltına
alınarak tutuklanan BDP ġırnak Merkez Ġlçe BaĢkanı Abdullah Güngen ve
HADEP Silopi eski Ġlçe BaĢkanı Hacı Özen hakkında "Örgüt üyesi olmamakla
beraber örgüt adına suç iĢlemek", "Örgüte kadro kazandırmak" iddiasıyla dava
Devam ediyor.
açıldı. Davanın ilk duruĢması 1 Temmuz 2010 tarihinde Diyarbakır 6.Ağır Ceza
Mahkemesi'nde görüldü. DuruĢmada ifade veren Özen, üzerine atılı suçları kabul
etmeyerek, tahliyesini isterken, Güngen, Kürtlere yönelik baskıları kınamak
amacıyla ifade vermeyeceğini belirterek, yazılı ifadesini avukatına verdi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
12 Abdullah Koç
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TMY 7/2
13 Abdulrezzak Yıldız
Davanın
Açıldığı
Tarih
2009
2010
14 Abdurrahman Çağan
Siyasi Partiler
Kanunu
2009
15 Abdurrahman Saran
Siyasi Partiler
Kanunu
2009
16 Abdurrahman Saran
TCK 215
2010
17 Abdurrahman Saran
TCK 215
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Savunmalardan sonra, mahkeme heyeti, duruĢmayı 7 Ekim'e erteledi.
ġanlıurfa‟nın ViranĢehir Ġlçesi‟nde 30 Ağustos 2009‟da yapılan basın
açıklamasında “Sayın Öcalan” ifadesini kullanarak “yasadıĢı örgüt propagandası
Sonuçlandı. 1
yaptığı” iddiasıyla kapatılan DTP‟nin ViranĢehir Ġlçe Örgütü yöneticisi Abdullah
kiĢiye 10 ay hapis
Koç hakkında açılan dava 27 Mayıs 2010‟da Diyarbakır 5. Ağır Ceza
cezası verildi.
Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Karar duruĢmasında Koç, TMY 7/2. maddesi
uyarınca 10 ay hapis cezasına çarptırıldı.
ġırnak‟ın Balveren Beldesi‟nin Belediye BaĢkanı Abdulrezzak Yıldız hakkında, 15
ġubat 2010‟da düzenlenen bir protesto gösterisine katıldığı gerekçesiyle dava Sonuçlandı. 1
açıldı. Dava 25 Kasım 2010‟da Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde kiĢiye 7 yıl 1 ay
sonuçlandı. Mahkeme Heyeti, “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı hapis cezası
örgüt adına eylem yaptığı” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” gerekçesiyle verildi.
Yıldız‟a yedi yıl bir ay hapis cezası verdi.
Van‟ın ErciĢ Ġlçesi‟nde 29 Mart 2009 Yerel Seçimleri öncesinde kapatılan DTP‟nin
Belediye BaĢkan adayı olan Abdurrahman Çağan hakkında ErciĢ Ġlçesi YeĢilova
Mahallesi'nde düzenlenen Newroz kutlaması sırasında yaptığı Kürtçe konuĢma Sonuçlandı. 1
nedeniyle ErciĢ Sulh Ceza Mahkemesi'nde açılan dava 2010 Ocak ayında kiĢiye 5 ay hapis
sonuçlandı. "Siyasi Partiler Kanunu'na muhalefet" iddiasıyla açılan davada cezası verildi.
Mahkeme Çağan'a "Türkçe dıĢında bir dil kullandığı" gerekçesiyle 5 ay hapis
cezası verdi.
Emek Partisi‟nin Aydın Ġl BaĢkanı Abdurrahman Saran hakkında, “Kontrgerilla
Sonuçlandı. 1
dağıtılsın” yazılı afiĢ asarak “Seçim Yasası‟na muhalefet ettiği” gerekçesiyle
kiĢiye toplam 6 ay
açılan dava 2010 Ocak ayında sonuçlandı. Aydın 1. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde
hapis cezası
görülen karar duruĢmasında Abdurrahman Saran altı ay hapis cezasına mahkûm
verildi.
oldu.
EMEP Aydın Ġl BaĢkanı Abdurrahman Saran hakkında, Deniz GezmiĢ, Yusuf
Aslan ve Hüseyin Ġnan‟ın idam edilmelerinin yıldönümü olan 6 Mayıs 2010‟da
yaptığı konuĢma nedeniyle dava açıldı. Dava 7 Ekim 2010‟da baĢladı. Aydın 1. Sonuçlandı. 1 kiĢi
Sulh Ceza Mahkemesi‟nde “suçu ve suçluyu övdüğü” iddiasıyla yargılanan beraat etti.
Abdurrahman Saran‟ın ifadesini alan mahkeme baĢkanı, ilk duruĢmada
Abdurrahman Saran‟ın beraat etmesine karar verdi.
EMEP Aydın Ġl BaĢkanı Abdurrahman Saran hakkında, ĠĢçi Bayramı dolayısıyla 1
Mayıs 2010‟da düzenlenen yürüyüĢte Deniz GezmiĢ pankartı açması nedeniyle
Sonuçlandı. 1 kiĢi
dava açıldı. Dava 2 Kasım 2010‟da sonuçlandı. Aydın 1. Sulh Ceza
beraat etti.
Mahkemesi‟nde “suçu ve suçluyu övdüğü” iddiasıyla yargılanan Abdurrahman
Saran‟ın ifadesini alan mahkeme baĢkanı, Abdurrahman Saran‟ın beraat
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
389
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
18 Abdurrahman Saran
TCK 215
2010
19 Abdurrahman Tasçı
TMY 7/2
2010
Abdurrahman TaĢçı,
20 Halil Adıgüzel ve 15
üniversite öğrencisi
Abdülaziz Akyol, Vahap
21 Doğan, Hüseyin Akça
ve Saadet Kaplan
2009
TCK 314/2
22 Adana'da 21 kiĢi
390
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
TCK 215
2006
2010
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
etmesine karar verdi.
EMEP Aydın Ġl BaĢkanı Abdurrahman Saran hakkında, 21 Mart 2010‟daki Newroz
kutlamasında yaptığı konuĢması nedeniyle dava açıldı. Dava 21 Eylül 2010‟da
baĢladı. Aydın 1. Sulh Ceza Mahkemesi‟nde “suçu ve suçluyu övdüğü” iddiasıyla
Devam ediyor.
yargılanan Abdurrahman Saran‟ın ifadesini alan mahkeme baĢkanı sanık
avukatlarının dosyayı inceleyip yazılı bir savunma hazırlama talebini kabul ederek
duruĢmayı 11 Kasım 2010‟a erteledi.
Kapatılan DTP‟nin Siirt eski Ġl BaĢkanı Abdurrahman Tasçı hakkında, 2008 yılında
yaptığı konuĢmada bir konuĢmada “Sayın Öcalan” ifadesini kullandığı Sonuçlandı. 1
gerekçesiyle açılan dava Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 22 Ekim kiĢiye 5 ay 10 gün
2010‟da sonuçlandı. TaĢçı, görülen karar duruĢmasında “yasadıĢı örgüt hapis cezası
propagandası yaptığı” iddiasıyla TMY 7/2. maddesi uyarınca 5 ay 10 gün hapis verildi.
cezasına mahkûm edildi.
Siirt'te 15 ġubat 2009'da PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın Türkiye'ye getirilmesinin
yıl dönümünde düzenlenen protesto eylemlerine katıldıkları iddiasıyla haklarında,
"Örgüt propagandası yapmak", "Örgüte üye olmamakla birlikte örgütün amaçları
doğrultusunda eylem yapmak" ve "Patlayıcı madde bulundurmak" iddialarıyla
BDP Siirt eski Ġl BaĢkanı Abdurrahman TaĢçı, Merkez Ġlçe eski BaĢkanı Halil
Sonuçlandı. 17
Adıgüzel ve 15 üniversite öğrencisi hakkında açılan dava 1 Haziran 2010
kiĢiye toplam 188
tarihinde Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. DuruĢmada sanıklar
yıl 5 ay hapis
üzerine atılı suçları reddederken, iddia makamı esas hakkındaki mütalaasını
cezası verildi.
tekrarladı. Sanık avukatları müvekkillerinin üzerine atılı suçları kabul etmediklerini
belirterek müvekkillerinin beraatını istedi. Mahkeme Heyeti, 17 kiĢiye, "Örgüt
propagandası yapmak", "Örgüte üye olmamakla birlikte örgütün amaçları
doğrultusunda eylem yapmak", "Ġzinsiz patlayıcı madde bulundurmak" iddialarıyla
toplam 188 yıl 5 ay hapis cezası verdi.
ĠHD Bursa ġube BaĢkanı iken 31 Ekim 2006'de katılmıĢ olduğu bir gösteri
nedeniyle Abdülaziz Akyol ve 3 kiĢi hakkında "yasadıĢı silahlı örgüt üyeliği" Sonuçlandı. 4
suçlamasıyla açılan dava 2009 yılında sonuçlandı. Mahkame Heyeti sanıklara 6 kiĢiye 6 yıl 3'er ay
yıl 3'er ay hapis cezası verdi. Karar sanıklar tarafından temyiz edildi. 2010 yılında hapis cezası
Yargıtay Cumhuriyet Savcılığı Abdülaziz Akyol'un cezasının onanmasını istedi. verildi.
Dava Yardıtay 9. Ceza Dairesi'nde devam ediyor.
Mahir Çayan ve arkadaĢlarının 30 Mart 1972‟de Tokat‟ın Kızıldere Köyü‟nde Sonuçlandı. 21
öldürülmelerinin yıldönümü olan 30 Mart 2010‟da Adana‟da anma toplantısı kiĢiye toplam 17 yıl
düzenledikleri gerekçesiyle 21 kiĢi hakkında dava açıldı. Davanın karar 6 ay hapis cezası
duruĢması 23 Eylül 2010‟da görüldü. Adana 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟ndeki verildi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
23 Adana'da 40 kiĢi
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TCK 215
24 Adana'da 47 kiĢi
25 Adem Özcan
26 Adıyaman'da 31 KiĢi
Davanın
Açıldığı
Tarih
2009
2010
TMY 7/2
TCK 314/3
TCK 220/6
2010
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
duruĢmada mahkeme heyeti “suçu ve suçluyu övdükleri” iddiasıyla 21 kiĢiye TCK
215. maddesi uyarınca 10‟ar ay hapis cezası verdi.
2008 yılının Mayıs ayında Gaziantep‟te “Eğer sayın olarak hitap etmek suç ise
ben de „Sayın Abdullah Öcalan‟ diyorum ve bu suçu iĢleyip kendimi ihbar
ediyorum” ifadesinin yer aldığı dilekçeleri savcılığa veren 77 kiĢiden 40‟ı hakkında
Devam Ediyor.
“suç ve suçluyu övdükleri” iddiasıyla Türk Ceza Kanunu‟nun (TCK) 215. ve
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” iddiasıyla Terörle Mücadele Yasası‟nın
(TMY) 7/2. maddesi uyarınca Adana 7. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde dava açıldı.
KCK/TM adlı yapılanmaya üye oldukları iddiasıyla çerçevesinde 15 Ağustos
2008‟de Adana‟da düzenlenen operasyonlar sonucu gözaltına alınan ve
tutuklanan 22 kiĢi ve tutuksuz yargılanan 25 kiĢi hakkında "örgüt üyesi olmak" ve
"örgüt propagandası yapmak" iddialarıyla dava açıldı. Dava Adana 6. Ağır Ceza
Devam ediyor.
Mahkemesi‟nde 22 Ekim 2010‟da baĢladı. Mahkeme heyeti duruĢmaya katılan
tutuklu 22 sanığın Kürtçe savunma yapmasına izin vermedi ve bu durumu “ifade
vermemede direnme” ile “susma hakkını kullanma” olarak değerlendirdi. Tutuklu
iki sanığın tahliye edilmesine karar veren mahkeme heyeti duruĢmayı erteledi.
Aram Yayınları sahibi ve Kürtçe yayın yapan Hawar gazetesi yazı iĢleri müdürü
Bedri Adanır hakkında, “Bursa Ġnfaz Hakimliği'nce de denetlenerek onay verilen
Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın AĠHM savunmalarını bir kitapta toplayarak
Kültür Bakanlığı'ndan bandrol alamadan bastığı gerekçesiyle” dava açıldı. Adanır
5 Ocak günü tutuklanırken, 6 Mayıs günü Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
görülen duruĢmada Savcı, yayınevinde 14 Ekim 2008'de yapılan aramada yasak
veya toplatma kararı verilen 38 kitaba el konduğunu, bilgisayar hard disklerinde
PKK lideri Öcalan ve diğer örgüt üyelerine yönelik övücü içeriklere rastlandığı,
Devam Ediyor.
öldürülen PKK'lilerin aileleriyle yapılan röportajların yer aldığı word dosyaları
bulunduğunu, PKK'lilerle ilgili Ģahsi bilgilere ulaĢıldığını ileri sürerek, Adanır'ın bu
yolla bir kez örgüt propagandası suçunu iĢlediğini savundu. Adanır'ın TMY 7/2
maddesinden yedi kez cezalandırılmasını isteyen Savcı, ayrıca 'örgüt üyesi
olmasa da suçları örgüt adına iĢlediği' iddiasıyla da Türk Ceza Yasası'nın TCK
314/3 ve 220/6 ile TMY'nin ceza artırımı öngören 5 maddesi uyarınca
cezalandırılmasını talep etti. Adanır'ın avukatı Muharrem ġahin, müvekkilinin
tahliyesini isterken, savunma yapmak için süre istedi.
5 Aralık 2009 tarihinde “PKK Lideri Abdullah Öcalan üzerindeki baskıları protesto Sonuçlandı. 31
etmek için” Adıyaman Demokrasi Parkı önünde yapılan basın açıklamasına kiĢiye toplam 200
katılan ve çoğu BDP yöneticisi ve üyesi olan 31 kiĢi hakkında açılan dava Ekim yıl hapis cezası
2010‟da sonuçlandı. Malatya 3. Ağır Ceza Mahkemesi, “Örgüt üyesi olmamakla verildi.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
391
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
27 Adil Aslan
Davanın
Açıldığı
Tarih
TMY 7/2
2009 ve
öncesi
28
Adnan Demir ve
Mehmet Baransu
TCK 301
2009
29
Adnan Demir ve NeĢe
Düzel
TMY 7/2
2010
392
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
birlikte örgüt adına suç iĢlemek" iddiasıyla Erkan Çapan, Fikriye Dıdın, Hanım
Öztürk, Recep Yorgun, Leyla Tümen, Ahmet Yücedağ, Bilal GüneĢ, Aysel
Gözübüyük, Murat Unutmaz, Necmi Yorgun, Nusret Erbay, Abdurrahman Öner,
Abuzer Arık, Ahmet Turan, Ali Cengiz, Aysel Gözübüyük, Bayram Kaya, Çiğdem
Bakır, Hasan Yorulmaz, Fazilet Polat, Fidan ÇalıĢkan, Gafure Bakır, Halit Çelik,
Hamdullah Malgaz, Hayrettin Biçer ve Hüseyin Onuk'a 6'Ģar yıl 3'er ay hapis
cezası verdi. Nuri Polatlı, Hasan Tümen, Mahmut Yamaç, Abuzer ÇalıĢkan ve
Hasan Yorulmaz'a ise verilen 6 yıl 3 aylık hapis cezası, daha öncede aynı suçu
iĢledikleri gerekçesi ile 7'Ģer yıl 6'Ģar aya yükseltildi.
Bahar Kültür Sanat Merkezi Sanatçısı Adil Aslan hakkında çeĢitli dönemlerde
katıldığı etkinliklerde söylediği ve eĢlik ettiği müzik parçalarından dolayı hakkında
15 defa "Örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla açılan dava Mayıs 2011
tarihinde sonuçlandı. Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruĢmada Sonuçlandı. 1
Mahkeme Heyeti, Aslan'ın katıldığı 15 etkinlikte "Örgüt propagandası yapmak" kiĢiye 1 yıl 3 ay
iddiasının sabit olmadığına hükmederek beraatına karar verdi. Aslan'ın 6 ġubat hapis cezası
2009 tarihinde yapılan bir etkinlikte ise "örgüt propagandası" yaptığının sabit verildi.
olduğu hükmüne varan mahkeme heyeti, Aslan'ı 1 yıl 3 ay hapis cezasına
çarptırdı. Ekim 2009 tarihinden beri tutuklu bulunan Aslan'ın yattığı cezayı göz
önünde bulunduran mahkeme heyeti, Aslan'ın tahliyesine karar verdi.
Taraf Gazetesi‟nin Muhabiri Mehmet Baransu ve Sorumlu Yazı ĠĢleri Müdürü
Adnan Demir hakkında “Ġrticayla Mücadele Eylem Planı”nı haberleĢtirerek
“devletin askerî teĢkilatını alenen aĢağıladığı” gerekçesiyle TCK‟nin 301.
maddesinden dava açıldı. Genelkurmay BaĢkanlığı Askerî Savcılığı, haberi yapan
muhabir Mehmet Baransu'nun “Gizliliğin ihlali, adli yargılamayı etkilemeye yönelik
teĢebbüs, askerî veya emniyet teĢkilatını alenen aĢağılama suçu” iĢlediğini
belirterek, TCK'nın 301/2 maddesi gereğince yargılanmasını talep etti. Sorumlu Devam ediyor.
Yazı ĠĢleri Müdürü Adnan Demir'in de “haberin yayımlanmasına izin verdiği”
gerekçesiyle aynı maddelerden yargılanması istendi. Dosyayla ilgili “görevsizlik”
kararı veren askerî savcılık, iki klasörden oluĢan dosyayı, Kadıköy Cumhuriyet
Savcısı Ömer Faruk Alpsan'a gönderdi. Alpsan, Adalet Bakanlığı Ceza ĠĢleri
Genel Müdürlüğü'ne sunulmak üzere 12 Ağustos 2009'da düzenlediği fezlekeyi
Ankara'ya gönderdi ve dava açılması için bakanlıktan izin istedi.
Taraf Gazetesi‟nin 5 Nisan 2010, 6 Nisan 2010 ve 7 Nisan 2010 tarihli sayılarında
Yazar NeĢe Düzel‟in “Pazartesi KonuĢmaları” adlı köĢesinde, PKK
Devam ediyor.
yöneticilerinden Zübeyir Aydar ve Remzi Kartal‟la yaptığı mülakatın yayımlanması
nedeniyle Taraf Gazetesi Sorumlu Yazı ĠĢleri Müdür Adnan Demir ve Taraf
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
30 Ağrı’da 18 kiĢi
2010
31 Ağrı'da 17 kiĢi
2010
32
Ağrı'da 22 üniversite
öğrencisi
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Gazetesi Yazarı NeĢe Düzel hakkında dava açıldı. Dava 10 Kasım 2010‟da
baĢladı. Ġstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde “yasadıĢı örgüt propagandası
yaptıkları” suçlamasıyla yargılanan sanıklardan NeĢe Düzel duruĢmaya katılarak
savunmasını yaptı. Mahkeme heyeti, tebligat çıkarıldığı halde duruĢmaya
gelmeyen sanık Adnan Demir‟e, hakkında yakalama emri çıkarılacağının
hatırlatılacağı yeni bir tebligat gönderilmesine karar vererek duruĢmayı erteledi.
“KCK/TM adlı yapılanmaya üye oldukları” suçlamasıyla Ağrı‟da 13 ġubat 2010‟da
düzenlenen operasyonun ardından tutuklu 18 kiĢi hakkında dava açıldı. Davaya
28 Ekim 2010‟da Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde baĢlandı. “YasadıĢı örgüt
üyesi oldukları” suçlamasıyla 18 kiĢinin yargılandığı davanın duruĢmasında Devam ediyor.
sanıkların Kürtçe savunma yapma talebini reddeden mahkeme heyeti, üç sanığın
tahliye edilmesine 15 sanığın ise tutukluluk hallerinin devamına karar vererek
duruĢmayı 20 Ocak 2011‟e erteledi.
Ağrı'nın Patnos, Doğubayazıt ve Diyadin ilçeleri ile Van ve MuĢ'ta 13 ġubat 2010
tarihinde yapılan ev baskınlarında gözaltına alınarak Ağrı'ya götürüldükten sonra
"KCK üyesi olmak" iddiasıyla tutuklanan BDP genel merkez çalıĢanları Gökmen
Çiftçi ve Nevzat Tekid, Kadın Meclisi Üyesi ġefika Bilici, PM yedek Üyesi Hamit
Duman (Dilbahar) ile Ġlhan Çelik, Cesim Göktepe, Ahmet Temel, Saime Bayar,
ġirin Açık ve Mustafa Akyol'un da aralarında bulunduğu 17 kiĢi hakkında, "örgüt
üyesi olmak" suçundan dava açıldı. Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi'ne sunulan
iddianamede, BDP yedek PM Üyesi Hamit Duman (Dilbahar) ile BDP Yöneticisi
Cesim Göktepe arasında yemek konusunda yapılan telefon görüĢmesi de suç
unsuru olarak kabul edildi. Bir miting sonrası Göktepe'nin Duman'ı arayarak,
Devam ediyor.
"Hadi bana '5-7 tane dürüm hazırla yemeğe geleceğiz' dedin. Ama artık sana
ulaĢamadım" sözü üzerine, Duman'ın "Ġyi birkaç tane de elma alın arkadaĢlar
elma özlemiĢ" cevabı suç sayıldı. Savcı dürüm kelimesinin molotofkokteyli, elma
kelimesinin ise patlayıcı madde temininde kullanıldığı iddiasında bulunarak,
konuĢmayı bölgede yapılacak olan eylemlerin hazırlıkları olarak değerlendirdi.
Ġddianamede tutuksuz olarak yargılanan 7 kiĢi için tutuklama talebinde
bulunulurken, daha önce ifadesi bile alınmayan Ağrı Patnos Belediye BaĢkanı
Husuf Yılmaz hakkında da Ģüpheli olarak dava açıldı. Yılmaz'ın Patnos ile Ağrı
merkezde katıldığı bütün etkinlik ve basın açıklamaları kayıt altına alınarak,
dosyada suç unsuru olarak gösterildi.
Ağrı'da 5 Haziran 2010'da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan 6'sı tutuklu
22 üniversite öğrencisi hakkında (Fethan Çelik, Leyla Yıldırım, Sena Efe, Ayhan Devam ediyor.
Aybebe, Nurullah Yaman, Mahsum Ekmen, Nimet Malkan, Muhsin Yardımcı,
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
393
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
33 Ahmet AtıĢ
TMY 7/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2009
34 Ahmet AtıĢ
TMY 7/2
2010
35 Ahmet Ertak
2010
36 Ahmet Keklik ve 17 kiĢi
37 Ahmet Sormaz
394
TMY 7/2
2009
TMY 7/2
TCK 314
2911 sayılı
Toplantı ve
Gösteri
2010
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Hüseyin Deniz, Bilal Canöz, Ceylan Demir, Veysi Sezer, Mustafa Akyol, ġirin
Çelik, Cengiz BarıĢan, BarıĢ Gürbüz, Esma Kaya, Ahmet Çeçen) baĢlatılan
soruĢturma 6 ay sonra tamamlandı. Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nce "Örgüt
üyeliği" ve "Örgüt propagandası" yapmak iddiasıyla öğrenciler hakkında dava
açıldı.
ġanlıurfa‟da ikamet eden ve kızına “Helin Kürdistan” adını koyduğu gerekçesiyle
hakkında Ahmet AtıĢ hakkında “yasadıĢı örgüt propagandasını yaptığı” Sonuçlandı. 1
suçlamasıyla açılan dava 22 Nisan 2010‟da sonuçlandı. Diyarbakır 5. Ağır Ceza kiĢiye toplam 8 yıl
Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada tutuklu sanık Ahmet AtıĢ, kızına koyduğu 4 ay hapis cezası
adla “üzerine atılı suçu kasten iĢlemediği” gerekçesiyle TMY 7/2. maddesinden verildi.
yargılandığı davadan beraat etti.
ġanlıurfa‟da ikamet eden ve kızına “Helin Kürdistan” adını koyduğu gerekçesiyle
hakkında Ahmet AtıĢ hakkında “yasadıĢı örgüt propagandasını yaptığı”
Sonuçlandı. 1 kiĢi
suçlamasıyla açılan dava 22 Nisan 2010‟da sonuçlandı. Diyarbakır 5. Ağır Ceza
hakkında beraat
Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada tutuklu sanık Ahmet AtıĢ, kızına koyduğu
kararı verildi.
adla “üzerine atılı suçu kasten iĢlemediği” gerekçesiyle TMY 7/2. maddesinden
yargılandığı davadan beraat etti.
BDP'ye yönelik 24 Aralık 2009 tarihinde yapılan operasyon kapsamında gözaltına
alınarak tutuklanan ġırnak eski Belediye BaĢkanı Ahmet Ertak hakkında farklı
tarihlerde yapılan basın açıklamalarına katılmak ve Kürtçe eğitim faaliyetleri
yürütmek gerekçesiyle açılan davanın duruĢması 2 ġubat 2010 tarihinde
Devam ediyor.
Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. DuruĢmada mütalaa veren iddia
makamı Ertak için, "Örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına suç
iĢlemek" ve "Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu'na muhalefet etmek"
iddiasıyla 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası istedi.
Siirt‟te 29 Mart 2009 Yerel Seçimleri öncesi düzenlenen mitingde, “yasadıĢı
slogan attıkları” iddiasıyla haklarında dava açılan ve aralarından BDP Kurtulan
Sonuçlandı. 18
Belediye Meclis Üyesi Ahmet Keklik'in de bulunduğu 18 kiĢi, Diyarbakır 5. Ağır
kiĢiye 1'er yıl hapis
Ceza Mahkemesi‟nde 9 Mart 2010‟da görülen karar duruĢmasında “yasadıĢı örgüt
cezası verildi.
propagandası yaptıkları” iddiasıyla Terörle Mücadele Yasası‟nın (TMY) 7/2.
maddesi uyarınca birer yıl hapis cezası mahkûm oldu.
Kapatılan DTP‟nin Batman Ġl BaĢkanı Ahmet Sormaz hakkında 9 Ekim 2009'da
Sonuçlandı. 1
PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın Suriye'den çıkıĢının yıldönümüne iliĢkin yaptığı
kiĢiye toplam 10 yıl
basın açıklaması nedeniyle açılan dava 10 Mayıs 2010‟da Diyarbakır 4. Ağır
hapis cezası
Ceza Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Karar duruĢmasında Mahkeme heyeti
verildi.
Sormaz'a, 'örgüt üyesi olmak' iddiasıyla 7 yıl 6 ay, '2911 sayılı Toplantı ve Gösteri
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
YürüyüĢleri
Kanunu
Davanın
Açıldığı
Tarih
38 Ahmet Türk
TCK 215
TMY 7/2
2007 ve
2009
39 Ahmet Türk
TCK 216
Siyasi Partiler
Kanunu
2010
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
YürüyüĢleri Kanunu'na muhalefet etmekten 1 yıl 6 ay, 'örgüt propagandası
yapmak' iddiasıyla 1 yıl olmak üzere toplam 10 yıl hapis cezası verdi. Mahkeme
heyeti, aynı zamanda denetimli serbestlik kararı da verirken, verilen cezalarda
indirime gitmedi.
Anayasa Mahkemesi tarafından 11 Aralık 2009‟da kapatılan DTP‟nin Genel
BaĢkanı ve Mardin Milletvekili Ahmet Türk, hakkında “yasadıĢı örgütü
propagandası yaptığı” ve “suçu ve suçluyu övdüğü” iddialarıyla açılan beĢ ayrı
davanın Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 27 Nisan 2010‟da görülen
duruĢmalarına katılarak ifade verdi. Ahmet Türk, Kars‟ta DTP il örgütünün 2009
yılının Ekim ayında yaptığı basın açıklamasında Ahmet Türk imzalı bildiride geçen
ifadelerde “yaĢanan bir süreçle ilgili değerlendirmelerde bulunduğunu” söyledi.
Irak‟ın kuzeyinde bulunan Kandil Dağı‟ndan ve Maxmur Kampı‟ndan 19 Ekim
2009‟da Türkiye‟ye giriĢ yapan 34 kiĢilik BarıĢ ve Demokratik Çözüm Grubu‟nu
karĢılamasıyla ilgili verdiği ifadede Ahmet Türk, “sevinç ifadesi olarak yeni bir
dönemin baĢladığı ümidiyle insanlar toplandı ancak bu Ģekilde büyük bir katılım
olmasını biz planlamadık” dedi. DTP‟nin 2007 yılındaki kongresinde yaptığı
Devam ediyor.
konuĢma nedeniyle yargılandığı davada ise kongre sırasında atılan sloganlardan
sorumlu olmadığını; sorumluluğun divan kurulunda bulunduğu söyleyen Ahmet
Türk, divan kurulunun da slogan atılmaması için elinden geleni yaptığını kaydetti.
Ahmet Türk, 2009 yılının Nisan ayında Londra‟daki Kürt Toplum Merkezi‟ndeki
konuĢmasına iliĢkin ise partisinin siyasi faaliyetlerine katılmak için gittiği
Londra‟da bir davet üzerine toplantıya katıldığını ve toplantı salonunda ne tür
pankartlar asıldığını görmesinin ise mümkün olmadığını savundu. Avrupa
Parlamentosunda yaptığı bir konuĢma nedeniyle de yargılanan Ahmet Türk,
çözümsüzlüğün kaynağının ortadan kaldırılması için herkese görevler düĢtüğünü
belirterek sorunların tartıĢılarak çözüleceğine inandığını söyledi. Mahkeme heyeti
duruĢmalar, dava dosyalarındaki eksikliklerin giderilmesi için 8 Haziran 2010‟a
erteledi.
Eski Milletvekili Ahmet Türk hakkında, kapatılan DTP tarafından 2008'de
milletvekillerine gönderilen "DTP'nin Kürt Sorununa ĠliĢkin Demokratik Çözüm
Önerisi" adlı kitap nedeniyle, "Halkı kin ve düĢmanlığa tahrik" ve "Siyasi Partiler
Yasasına muhalefet" iddialarıyla dava açıldı. Cumhuriyet Savcısı KürĢat Kayral'ın
Devam ediyor.
hazırladığı iddianamede, Ankara Emniyet Müdürlüğü Güvenlik ġube
Müdürlüğünün sunduğu, Kasım 2008'de DTP Milletvekili Ahmet Türk imzalı
mektup ve "Demokratik Toplum Partisinin Kürt Sorununa ĠliĢkin Demokratik
Çözüm Projesi" isimli eki üzerine baĢsavcılığın soruĢturma baĢlattığı bildirildi.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
395
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
40 Ahmet Türk
Siyasi Partiler
Kanunu
2010
41 Ahmet Türk
TMY 7/2
2009
396
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Milletvekilleri ile alınan duyumlara göre yabancı misyon temsilciliklerine
gönderilen kitabın Türkçe, Kürtçe ve Ġngilizce olduğu ifade edilen iddianamede,
kitabın ön yazısında "Türkiyelilik üst kimliği ve ana dilde eğitim hakkının hiçbir
ayrımcılık olmadan herkese tanınması hususlarının belirtildiği" kaydedildi.
Ġddianamede kitaptan yapılan bazı alıntılarda, DTP'nin Kürt sorununa iliĢkin
demokratik çözüm projesi ile Türkiye'nin siyasi-idari yapısında reform ve Kürt
sorununda çözüm modeli, demokratik özerklik, ekonomik politikalar ve çözüm
önerileri konularında baĢlıklar bulunduğu belirtildi. Kitapta, üniter yapıya sahip
Türkiye Cumhuriyetinin siyasi ve idari yapılanmasında, kültürel farklılıklar ibaresi
altında, bölgesel ve yerel yapılanma bazında; bayrak ve resmi dilin de bölgesel
yapılanmalar içerisinde değiĢik renk ve sembollere yönelik olarak değiĢtirilmesinin
savunulduğu anlatılan iddianamede, ayrıca Türkiye'nin bölünmesini veya
bölünmeye yol açacak bir sürecin getirilmesini amaçlayan hususların ayrıntılı
olarak saptandığı ifade edildi. Türk'ün, TCK 216. maddesinde düzenlenen "Halkı
kin ve düĢmanlığa tahrik" suçu ile Siyasi Partiler Yasasının, partilere "Demokratik
devlet düzeninin korunmasına iliĢkin" yasaklar getiren maddeleri ile azınlık
yaratılmasının önlenmesi, bölgecilik ve ırkçılık yapılmasını ve siyasi partilerin
Türkçeden baĢka dil kullanmalarını yasaklayan maddeleri uyarınca toplam 2 yıl 6
aydan az olmamak koĢuluyla hapis cezasına çarptırılması istendi. Türk, Ankara 7.
Asliye Ceza Mahkemesi‟nde yargılanacak.
Kapatılan DTP‟nin milletvekilliği düĢürülen eski Genel BaĢkanı Ahmet Türk
hakkında 24 ġubat 2009‟da TBMM‟de DTP‟nin grup toplantısında yaptığı Kürtçe
konuĢma nedeniyle “siyasî partilerin Türkçe‟den baĢka bir dil kullanılamayacağını”
düzenleyen Siyasî Partiler Kanunu‟nun 81. maddesinden ötürü Siyasî Partiler
Devam ediyor.
Kanunu‟nun 117. maddesi uyarınca 8 Haziran 2010‟da dava açıldı. Davanın 24
Kasım 2010‟da Ankara 3. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmasında
Ahmet Türk‟ün savunmasını alan mahkeme baĢkanı dosyadaki eksikliklerin
giderilmesi için duruĢmayı erteledi.
Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan Demokratik Toplum Partisi‟nin (DTP)
milletvekilliği düĢürülen eski Genel BaĢkanı Ahmet Türk hakkında “yasadıĢı örgüt
propagandası yaptığı” iddiasıyla Ġstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde açılan
dava 2010 yılında devam etti. Dava kapsamında ifadesinin alınması için Ankara
Devam ediyor.
11. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmaya 13 Nisan 2010‟da devam
edildi. Mahkeme heyeti, Ahmet Türk‟ün duruĢma tarihinden önce zorla ifade
vermeye getirilmesi kararına rağmen ifadelesinin henüz alınmamıĢ olması üzerine
ifade vermesi için zorla getirilmesi kararını yineleyerek duruĢmayı 10 Haziran
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
42 Ahmet Türk
TMY 7/2
43 Ahmet Türk
TMY 7/2
44
Ahmet Türk ve Aysel
Tuğluk
Davanın
Açıldığı
Tarih
2009
TMY 7/2
2010
Ahmet Yenilmez,
Hikmet Bayhan, Adem
Salar, Nazlı Binici,
45
Mürvet Binici, Mehmet
Bulut, Yusuf Çelik, F.B.
ve M.B.
TCK 215
TMY 7/2
2008
46 Ali Akın ve Faruk ….
TMY 7/2
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
2010‟a erteledi.
Kapatılan DTP‟nin Genel BaĢkanı ve eski Mardin Milletvekili Ahmet Türk‟ün 2006
ve 2009 yılları arasında yaptığı yedi farklı konuĢmada “yasadıĢı örgütü
propagandası yaptığı” iddiasıyla açılan davanın Diyarbakır 6. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde 1 Temmuz 2010‟da görülen duruĢmasına katılarak ifade verdi.
Devam ediyor.
Ahmet Türk savunmasında, iddianamede yer alan üzerine atılı suçlamaları kabul
etmeyerek, konuĢmalarında siyasî tahlillerde bulunduğunu ve konuĢmalarının suç
unsuru taĢımadığını ileri sürdü. Mahkeme heyeti, savcının esas hakkındaki
mütalaasını hazırlaması için duruĢmayı erteledi.
Kapatılan DTP‟nin milletvekilliği düĢürülen eski Genel BaĢkanı Ahmet Türk çeĢitli
dönemlerde yaptığı 12 konuĢmada “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı”
iddiasıyla Ahmet Türk hakkında açılan davaya 24 Kasım 2010‟da devam edildi.
Devam ediyor.
Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟ndeki duruĢmada Ahmet Türk‟ün avukatı Fethi
GümüĢ‟ün savunma yapmak için talep ettiği süreyi olumlu bulan mahkeme heyeti,
duruĢmayı 10 Mart 2011‟e erteledi.
Kapatılan DTP'nin eski EĢbaĢkanı Ahmet Türk ile eski Milletvekili Aysel Tuğluk
hakkında, Dağlıca'ya yönelik Ekim 2007'deki saldırının ardından esir alınan sekiz
askerin Türkiye'ye getirilmesi sürecinde ''örgüt propagandası yaptıkları'' iddiasıyla
1'er yıldan 5'er yıla kadar hapis cezası talebiyle dava açıldı. Ġddianamede,
askerlerin PKK kamplarından alınması konusunda Türk'ün, Aysel Tuğluk ile Devam ediyor.
birlikte halen milletvekillikleri devam eden ve hakkında soruĢturma yürütülen BDP
Siirt Milletvekili Osman Özçelik ve Van Milletvekili Fatma Kurtulan'ı Irak'a giderek
askerlerin teslim alınması için yönlendirdiği, Tuğluk'un askerleri kamptan teslim
aldığı kaydedildi.
Suruç'ta kapatılan DTP Ġlçe Örgütü tarafından 19 Ekim 2008 tarihinde yapılan
basın açıklamasında geçen "Sayın Öcalan" ifadesi nedeniyle aralarında kapatılan
DTP'nin Ġlçe BaĢkanı Ahmet Yenilmez'in de bulunduğu 9 kiĢi hakkında Diyarbakır
6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde açılan davanın 24 Aralık 2009'da görülen karar
Sonuçlandı. 9
duruĢmasının sonucu sanıklara 2010 yılı Temmuz ayında tebliğ edildi. Mahkeme
kiĢiye toplam 6 yıl
heyeti, açıklamayı okuyan Yenilmez'e basın metninde geçen "Sayın Öcalan"
11 ay 10 gün hapis
ifadesi nedeniyle "Suç ve suçluyu övmek" suçundan 10 ay hapis cezası,
cezası verildi.
açıklamaya katıldıkları gerekçesiyle 18 yaĢından küçük olan F.B. ile M.B'ye
"Örgüt propagandası yapmak" suçundan toplam 13 ay 10 gün hapis cezası,
Hikmet Bayhan‟a 8 ay, Adem Salar, Nazlı Binici, Mürvet Binici, Mehmet Bulut ve
Yusuf Çelik'e de aynı suçtan 10'ar ay hapis cezası verildi.
Mardin'in Savur Ġlçesi BDP Ġlçe BaĢkanı Ali Akın ve Ġlçe Saymanı Faruk hakkında, Sonuçlandı. 2
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
397
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TCK 318
TCK 215
TCK 216
47 Ali BarıĢ Kurt
48 Ali Bingöl
49 Ali Gün
50
2010
2010
TCK 314/3
TCK 220/6
TCK 314/2
Ali Konar, Serkan
Demirel ve 10 kiĢi
398
Davanın
Açıldığı
Tarih
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
2009
2010
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
BDP Ġlçe binasında 8 Mart Dünya Kadınlar Günü afiĢlerini bulundurdukları kiĢiye toplam 2 yıl
gerekçesiyle dava açıldı. Dava Ağustos ayında Diyarbakır 5. Ağır Ceza hapis cezası
Mahkemesi'nde sonuçlandı. Akın ve Faruk, "Örgüt propagandası yapmak" verildi.
iddiasıyla ayrı ayrı 1 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Mahkeme ayrıca, sanıklar
hakkında seçme ve seçilme ehliyetinden ve diğer siyasi haklarından ile siyasi
parti tüzel kiĢiliklerinin yöneticisi veya denetçisi olmaktan yoksun bırakılmasında
karar verdi.
Ankara Savcılığı, vicdani reddi savunduğu ve Uğur Kaymaz'ı öldürenler hakkında
eleĢtirel yazılar yazdığı için gazeteci ve www.emekdefteri.com sitesinin editörü Ali
BarıĢ Kurt hakkında Genelkurmay BaĢkanlığı‟nın suç duyurusunda bulunması
sonrası dava açtı. “Suçu ve suçluyu övme”, “Halkı askerlikten soğutmak” ve “Halkı
kin ve düĢmanlığa tahrik etmek" iddialarıyla TCK'nun 318., 215. ve 216. Sonuçlandı. 1 kiĢi
maddelerinden açılan davaya Ankara 17. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde 10 Mart hakkında beraat
2010‟da baĢlandı. Davanın 2. duruĢması Ali BarıĢ Kurt‟un itiraz dilekçesinin kararı verildi.
değerlendirilmesi için 27 Mayıs 2010‟a ertelendi. Dava 7 Temmuz 2010 tarihinde
görülen 3. duruĢmada sonuçlandı. Kurt'un katılmadığı duruĢmada, Kurt'un avukatı
Senem Doğanoğlu hazır bulundu. Kararını açıklayan mahkeme, Kurt'un beraatına
karar verdi.
2009 yılında Varto‟da yapılan Koğ Tepesi Ģenliklerinde Kürtçe Ģiir okuyan Ali
Devam ediyor.
Bingöl hakkında Varto Sulh Ceza Mahkemesi‟nde dava açıldı.
Siirt‟in Eruh Ġlçesi‟nde 15 Ağustos 2009‟da düzenlenen “1. Eruh-Çirav Doğa ve
Kültür Sanat Festivali”nde yaptığı konuĢma ile Fırat Haber Ajansı‟na verdiği
Sonuçlandı. 1
röportajda “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” ve “yasadıĢı örgüt üyesi
kiĢiye 7 yıl 3 ay
olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına eylem yaptığı” iddiasıyla Ali Gün hakkında
hapis cezası
açılan dava 23 Temmuz 2010‟da sonuçlandı. Diyarbakır 4. Ağır Ceza
verildi.
Mahkemesi‟nde yapılan yargılama sonucunda mahkeme heyeti Ali Gün‟e yedi yıl
üç ay hapis cezası verdi.
24 Mayıs 2010‟daa Elazığ‟da gözaltına alınan ve aralarında Azadiye Welat
Gazetesi Ġl Temsilcisi Ali Konar, DĠHA Muhabiri ve Fırat Üniversitesi öğrencisi
Serkan Demirel, BDP Ġl Örgütü yöneticileri ve öğrencilerin bulunduğu 4'ü tutuklu
Sonuçlandı. 7
12 kiĢi hakkında hazırlanan iddianame Temmuz ayında Malatya 3. Ağır Ceza
kiĢiye toplam 78 yıl
Mahkemesi tarafından kabul edildi. Tamamı kapatılan DTP'nin gençlik
6 ay hapis cezası
yapılanması olan YDGM'nin faaliyetlerinin suç kapsamına alındığı iddianamede,
verildi.
hemen hemen yapılan bütün telefon görüĢmeleri 'suç' kapsamında
değerlendirilirken, Azadiya Welat Elazığ Ġl Temsilcisi Ali Konar'ın Malatya E Tipi
Kapalı Cezaevi'nde bulunan ağabeyini ziyaret etmesi "örgüt mensuplarıyla
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Alihan Alhan, Ali
Nazlıgül, SavaĢ Bolat,
Cebrail Doğan,
51
Muharrem Demirkıran,
Birgül Mızrak ve Sercan
ÜstündaĢ
TCK 314
2009
52 Alper AteĢ
TCK 125
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
örgütsel iliĢki içerisinde bulunduğu, bu nedenle cezaevine Ģahısları ziyarete gittiği,
ayrıca cezaevinde yatan örgüt mensuplarını ziyarete gitmek isteyen diğer
Ģahısların da örgütsel iliĢki çerçevesinde cezaevi ziyaretlerini sağladığı tespit
edilmiĢtir" Ģeklinde değerlendirildi. DĠHA muhabiri Serkan Demirel'in için ise,
BDP'ye gitmek, basın açıklamalarını takip etmek ve haber kaynaklarında gelen
telefonlar suç delilleri arasında gösterildi. Davanın ilk duruĢması 30 Temmuz
2010'da görüldü. Dava aralık 2010‟da sonuçlandı. Son duruĢmada, aralarında
Azadiya Welat Gazetesi Temsilcisi Ali Konar'ın bulunduğu 4'ü tutuklu 12 sanık ile
avukatları Hasan Doğan, Mehmet Sıdık Karagöz, ReĢat Yaratan hazır bulundu.
Avukatların yazılı savunma yapma nedeni ile duruĢmanın ertelenmesi talebi,
mahkeme heyeti tarafından reddedildi. Süre talebine olumsuz yanıt verilen
avukatlar sözlü savunma yaptı. Yapılan savunmaların ardından Mahkeme Heyeti,
iddia makamının mütalaası doğrultusunda aralarında DĠHA muhabiri Demirel'in de
bulunduğu 9 kiĢiye "örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek"ten
6'Ģar yıl 3'er ay, Azadiya Welat Gazetesi Temsilcisi Ali Konar'ın da arasında
bulunduğu 3 kiĢiye ise aynı gerekçe ile 7'Ģer yıl 5'er ay olmak üzere toplam 78 yıl
6 ay hapis cezası verdi.
Ġstanbul, Ankara, Ġzmir, Hatay, Mersin ve Adana‟da 10 Mart 2009‟da düzenlenen
eĢzamanlı operasyonlar sonucu tutuklanan ESP üyeleri Alihan Alhan, Ali Nazlıgül,
SavaĢ Bolat, Cebrail Doğan, Muharrem Demirkıran, Birgül Mızrak ve Sercan
ÜstündaĢ hakkında “yasadıĢı örgüt üyesi oldukları” iddiasıyla açılan dava 2010
Sonuçlandı. 7
yılında sonuçlandı. 13 Nisan 2010‟da Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
kiĢiye toplam 59 yıl
görülen karar duruĢmasında çeĢitli anma törenlerine katılmaları delil olarak
10 ay hapis cezası
gösterilen Ali Nazlıgül, Alihan Alhan, Cebrail Doğan ve Muharrem Demirkıran
verildi.
“yasadıĢı örgüt üyesi oldukları” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları”
iddiasıyla 7‟Ģer yıl 1‟er ay hapis cezasına; aynı iddialarla yargılanan SavaĢ Bolat,
Sercan ÜstündaĢ, Birgül Mızrak 8‟er yıl 1‟er ay hapis cezasına; ġerife Erbay ise 7
yıl 3 ay hapis cezasına mahkûm edildi.
Halkevleri‟nin Ġstanbul Kadıköy ÇarĢısı‟nda 3 Ocak 2009‟da kurduğu Halk
Kürsüsü‟nde “Tüpümüz bitti. Banyo yapmaya, arkadaĢıma gidiyorum. Tayyip,
Allah belanı versin!” diyen Alper AteĢ (26) hakkında Kadıköy Cumhuriyet
Sonuçlandı. 1 kiĢi
BaĢsavcılığı tarafından Türk Ceza Kanunu‟nun (TCK) 125. maddesi gereğince
hakkında beraat
„kamu görevlisine hakaret‟ten bir yıldan az olmamak kaydıyla iki yıl iki aya kadar
kararı verildi.
hapis cezası istemiyle 2009 yılında açılan dava 10 Mart 2010 tarihinde
sonuçlandı. Kadıköy 4. Sulh Ceza Mahkemesi‟nde yargılanan Alper AteĢ, “suçun
unsurları oluĢmadığı” gerekçesiyle ilk duruĢmada beraat etti.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
399
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
53 Aslan Kahraman
TMY 7/2
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
Atılım Gazetesi ve
54 Özgür Radyo çalıĢanı
ve yöneticisi 24 kiĢi
Atilla TaĢ, Fevzi
Demirbağ, Mehmet
Kaya, Murat Çelik,
55
Kutbettin Yalçın,
Ferzende Aslan ve 2
kiĢi
2010
56 Aydın Budak
2010
400
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
DTP'nin Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasını protesto amaçlı 12 Aralık
2009 tarihinde Ceylanpınar'da düzenlenen basın açıklamasında “Kürt Halk Önderi
Abdullah Öcalan” ifadesini kullandığı için DTP Ceylanpınar eski Ġlçe Yöneticisi
Sonuçlandı. 1
Aslan Kahraman hakkında “Örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla dava açıldı.
kiĢiye 1 yıl 8 ay
Dava 6 Mayıs 2010 tarihinde Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde sonuçlandı.
hapis cezası
DuruĢmada suçlamaları reddeden Kahraman, beraatını istedi. Mahkeme Heyeti,
verildi.
Karaman'a TMK‟nın “örgüt propagandası yapmak” fiilini düzenleyen 7/2 maddesi
uyarınca 2 yıl hapis cezası verdi. Mahkeme heyeti, daha sonra iyi halden cezayı 1
yıl 8 aya indirdi.
“MLKP üyesi ve yöneticisi oldukları” iddiasıyla 10 Eylül 2006‟da “Gaye
Operasyonu” adıyla düzenlenen operasyonlarda tutuklanan Atılım Gazetesi ve
Özgür Radyo çalıĢanı ve yöneticisi 24 kiĢinin yargılanmasına 29 Temmuz
2010‟da Ġstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde devam edildi. Atılım Gazetesi ve
Özgür Radyo çalıĢanı ve yöneticisi olan, çeĢitli tarihlerde görülen duruĢmalarda
tahliye edilen dokuz kiĢi ile tutukluluk halleri devam eden 15 kiĢinin yargılandığı
duruĢmada sanıkların avukatları tutukluluk süresinin infaza dönüĢtüğüne dikkat Devam ediyor.
çekerek tutuklu müvekkillerinin tahliye edilmesini talep ettiler. Tutuklu 15 kiĢinin
tutukluluk halinin devamına karar veren mahkeme heyeti dosyadaki eksikliklerin
giderilmesi için duruĢmayı 10 Aralık 2010‟a erteledi. 10 Aralık 2010‟da görülen
duruĢmada, sanıkların ve sanık avukatlarının savunmalarını alan mahkeme
heyeti, tutuklu sanıklardan Rıza Bozkurt‟un tahliye edilmesine karar vererek
dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için duruĢmayı 17 Mayıs 2011‟e erteledi.
MuĢ'un Bulanık ilçesinde 15 Aralık 2009 günü DTP'nin kapatılmasını protesto
eden binlerce kiĢinin üzerine otomatik silahla ateĢ açılarak 2 kiĢinin ölümü 10
kiĢinin yaralanması sonrası 8 kiĢi hakkında açılan dava 2010 yılı Temmuz ayında Sonuçlandı. 8
sonuçlandı. Van Ağır 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 'Örgüt üyesi olmak", "Örgüt kiĢiye toplam 89 yıl
propagandası yapmak" ve "Devlet memuruna mukavemet" suçlamasıyla 4 ay hapis cezası
yargılanan ve aralarında Atilla TaĢ, Fevzi Demirbağ, Mehmet Kaya, Murat Çelik, verildi.
Kutbettin Yalçın, Ferzende Aslan'ında bulunduğu 8 kiĢi 11 yıl 2'Ģer ay hapis
cezasına çarptırıldı.
ġırnak‟ın Cizre Ġlçesi‟nde 5 Aralık 2009‟da düzenlenen basın açıklamasında çıkan
olaylar nedeniyle, ġırnak Belediye BaĢkanı Aydın Budak hakkında dava açıldı. Sonuçlandı. 1
Dava 23 Aralık 2010‟da, Diyarbakır 5. Ağır Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Karar kiĢiye 7 yıl 6 ay
duruĢmasında Budak, “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt hapis cezası
adına eylem yaptığı” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” suçlamalarıyla, verildi.
yedi yıl altı ay hapis cezasına mahkûm edildi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
57 Aydın Pusat
58 Aydın'da 29 kiĢi
2010
59 Ayhan Demirel
TCK 215
2010
60 Aysel Doğan
TMY 7/2
2010
61 Aysel Tuğluk
TMY 7/2
2010
62 Aysel Tuğluk
TCK 215
TMY 7/2
2004
63 Aysel Tuğluk
TCK 215
2002
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
ġırnak Belediye Daimi Meclis üyesi Aydın Pusat hakkında ġırnak Ağır Ceza
Sonuçlandı. 1
Mahkemesi'nde "Kanuna aykırı toplantı ve gösteri yürüyüĢleri düzenleme,
kiĢiye 6 yıl hapis
yönetme, bunların hareketine katılma" iddiası ile açılan dava Aralık 2010‟da
cezası verildi.
sonuçlandı. Pusat, 6 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
“KCK/TM adlı yapılanmaya üye olduğu” suçlamasıyla Aydın‟da 24 Mayıs 2010‟da
düzenlenen operasyonun ardından, 20‟si tutuklu 29 kiĢi hakkında dava açıldı.
Davaya 3 Aralık 2010‟da Ġzmir 10. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde baĢlandı. Sanıkların
Devam ediyor.
kimlik tespitini yapan ve Kürtçe savunma talebini reddettikten sonra sanıkların
ifadelerini Türkçe alan mahkeme heyeti, tutuklu on sanığın tahliye edilmesine
karar vererek, duruĢmayı 2 Mart 2011‟e erteledi.
Ağrı'nın Tutak Ġlçesi BDP Ġlçe BaĢkanı Ayhan Demirel hakkında, 1 Ocak 2010
tarihinde BDP'nin ilçe binası açılıĢında yaptığı konuĢmada “Sayın Öcalan”' dediği Sonuçlandı. 1
gerekçesiyle Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde “Suç ve suçluyu övmek” kiĢiye 10 ay hapis
iddiasıyla dava açıldı. Dava 7 Mayıs 2010 tarihinde sonuçlandı. Demirel'e 10 ay cezası verildi.
hapis cezası verildi.
Dersim Alevi Akademisi Ġnanç ve Kültür Derneği (DAKAD) BaĢkanı Aysel Doğan
hakkında 2010 yılının Temmuz ayında düzenlenen bir yürüyüĢ nedeniyle dava Sonuçlandı. 1
açıldı. Dava 23 Kasım 2010‟da sonuçlandı. Malatya 3. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde kiĢiye 1 yıl hapis
görülen karar duruĢmasında mahkeme heyeti “yasadıĢı örgüt propagandası cezası verildi.
yaptığı” iddiasıyla Doğan‟a TMY 7/2 maddesi uyarınca bir yıl hapis cezası verdi.
Kapatılan DTP‟nin milletvekilliği düĢürülen eski eĢbaĢkanı Aysel Tuğluk hakkında,
Ağrı‟nın Doğubayazıt Ġlçesi‟nde 2010 yılında yaptığı bir konuĢma nedeniyle dava
açıldı. Dava 30 Aralık 2010‟da sonuçlandı.Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde Sonuçlandı. 1
görülen karar duruĢmasında mahkeme heyeti, “yasadıĢı örgüt propagandası kiĢiye 10 ay hapis
yaptığı” iddiasıyla Aysel Tupluk‟a TMY‟nin 7/2. maddesi uyarınca 10 ay hapis cezası verildi.
cezası verdi. Mahkeme heyeti hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını
kararlaĢtırdı.
Kapatılan DTP'nin siyasi yasaklı milletvekili Aysel Tuğluk hakkında , 28 Mayıs
2004 tarihinde bir gazetede yayımlanan ''Apo KonuĢuyor'' baĢlıklı haber nedeniyle
açılan dava 2010 Mayıs ayında Ġstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
Sonuçlandı. 1 kiĢi
sonuçlandı. "PKK örgütünün propagandasını yaptığı" ve "suç ve suçluyu övdüğü"
hakkında beraat
açılan davanın duruĢmasında Tuğluk'un avukatı Özcan Kılıç, söz konusu haberde
kararı verildi.
yer alan sözlere müvekkilinin kaynaklık ettiğinin bilinmediğini savundu ve Tuğluk
hakkında beraat kararı verilmesini talep etti. Mahkeme, "atılı suçu iĢlediği sabit
görülmediği'' gerekçesiyle Tuğluk'un beraatine karar verdi.
Kapatılan DTP'nin siyasi yasaklı milletvekili Aysel Tuğluk hakkında , 27 Mart Sonuçlandı. 1 kiĢi
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
401
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TMY 7/2
64 Aysel Tuğluk
65 Aysel Tuğluk
402
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
TMK 6
2008
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
2002'de bir gazetede çıkan ''Apo PKK'nın yeni adını beğenmedi'' baĢlıklı haber hakkında açılan
nedeniyle TMY 7/2 maddesi uyarınca ve TCK 215. maddesi gereğince açılan dava düĢtü.
dava 2010 Mayıs ayında Ġstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde sonuçlandı.
DuruĢmada esas hakkındaki mütalaasını sunan duruĢma savcısı Mustafa
ÇavuĢoğlu, zamanaĢımı konusuna iĢaret etti ve dosyanın da ortadan kaldırılması
gerektiği yönünde görüĢ bildirdi. Mahkeme, atılı suçun tarihi olan 27 Mart
2002'den bu yana 7,5 yıllık bir süre geçtiği ve bu nedenle dosyada zamanaĢımına
uğradığını bildirerek dosyayı düĢürdü.
Kapatılan DTP‟nin milletvekilliği düĢürülen eski eĢbaĢkanı Aysel Tuğluk‟un 2005
ve 2009 yılları arasında Diyarbakır‟da bazı etkinliklerde yaptığı 12 ayrı
konuĢmada “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla yargılanmasına
27 Mayıs 2010‟da baĢlandı. Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen
duruĢmaya tutuksuz yargılanan Aysel Tuğluk katılmadı. Mahkeme heyeti Aysel
Tuğluk‟a duruĢma çağrısının yeniden gönderilmesine karar vererek duruĢmayı
erteledi. 7 Ekim 2010‟da görülen duruĢmada, Aysel Tuğluk‟un 2005 ve 2009 yılları
arasında Diyarbakır‟da bazı etkinliklerde yaptığı 12 ayrı konuĢmada, “yasadıĢı
örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla, Aysel Tuğluk hakkında açılan davalar
tek dosyada birleĢtirildi ve Aysel Tuğluk hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası Devam ediyor.
yapmak” ve “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına suç
iĢlemek” suçlamalarıyla toplam 80 yıl hapis cezası talep edildi. Mahkeme heyeti,
duruĢmaya katılmayan Aysel Tuğluk‟un bir sonraki duruĢmada hazır edilmesi için
avukatına süre verilmesine karar vererek duruĢmayı erteledi. 16 Aralık 2010‟da
görülen duruĢmada esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı, Aysel Tuğluk‟un
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” ve “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte
yasadıĢı örgüt adına eylem yaptığı” gerekçesiyle 75 yıla kadar hapis cezasına
mahkûm edilmesini talep etti. Mahkeme heyeti, Aysel Tuğluk‟un avukatının esas
hakkındaki savunmasını hazırlaması için duruĢmayı erteledi.
Kapatılan DTP‟nin Diyarbakır eski Milletvekili Aysel Tuğluk hakkında, 28 ġubat
2007‟de DTP‟nin 1. Olağanüstü Büyük Kongresi‟nde, 2008 yılında Van‟daki
Newroz kutlamasında yaptığı konuĢma ve 2 Mart 2007‟de DTP Genel
Merkezi‟nde yaptığı basın açıklamasında “yasadıĢı örgüt faaliyetleri çerçevesinde
suçu ve suçluyu övdüğü” suçlamasıyla TMY 6. maddesi uyarınca açılan davaya Devam ediyor.
2010‟da Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde devam edildi. 6 Nisan günü
görülen duruĢmada Mahkeme BaĢkanı, Aysel Tuğluk‟un savunmasının 31 Aralık
2009‟da alındığını ve Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde de yargılanan Aysel
Tuğluk‟un dosyasının, gerekli belge suretlerinin alınmasının ardından iade
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Aysel Tuğluk, Ġrfan
66 Dündar ve Fırat
Aydınkaya
TMY 7/2
Aysel Tuğluk, Ġrfan
Dündar, Doğan ErbaĢ,
67 Mahmut Vefa, Mustafa
Rollas, Sinan Tanrıkulu
ve Mehmet Kaya
TMY 7/2
Davanın
Açıldığı
Tarih
2004
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
edildiğini söyledi. Cumhuriyet Savcısının, soruĢturmanın geniĢletilmesi talebi
olmadığı takdirde esas hakkındaki görüĢünü hazırlamak için dosyanın kendisine
gönderilmesini talep etmesi üzerine mahkeme heyeti savcının esas hakkındaki
mütalaasını hazırlaması için duruĢmayı erteledi. 6 Temmuz 2010‟da görülen
duruĢmada ise, esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı, Aysel Tuğluk‟un TMY
6. maddesi uyarınca iki kez hapis cezasına mahkûm edilmesini talep etti. Aysel
Tuğluk‟un avukatı Mehmet Nuri Özmen‟in esas hakkındaki savunmalarını
hazırlamak için istediği süre talebini kabul eden mahkeme heyeti duruĢmayı
erteledi.5 Ekim 2010‟da görülen duruĢmada, bir önceki duruĢmada savcının esas
hakkındaki mütalaasını sunması üzerine Aysel Tuğluk‟un avukatı Mehmet Nuri
Özmen‟in savunma hazırlamak için ek süre istemesi ve Diyarbakır Cumhuriyet
BaĢsavcılığı‟ndan istenen yazının gelmemesi üzerine mahkeme heyeti duruĢmayı
erteledi.
Özgür Gündem Gazetesi‟ne 2004 yılında Abdullah Öcalan‟ın sağlık durumuyla
ilgili verdikleri demeç nedeniyle haklarında “yasadıĢı örgüt propagandası
yaptıkları” iddiasıyla dava açılan Aysel Tuğluk, Ġrfan Dündar ve Fırat
Sonuçlandı. 2
Aydınkaya‟nın karar duruĢması 18 ġubat 2010‟da görüldü. Ġstanbul 10. Ağır Ceza
kiĢiye 10'ar ay
Mahkemesi‟ndeki duruĢmada müvekkillerinin son savunmasını yapan Avukat
hapis cezası
Özcan Kılıç, Aysel Tuğluk, Ġrfan Dündar ve Fırat Aydınkaya‟nın beraat etmesini
verildi. 1 kiĢi
talep etti. Mahkeme heyeti, Aysel Tuğluk‟un beraat etmesine karar verirken; Ġrfan
beraat etti.
Dündar ile Fırat Aydınkaya‟yı TMY 7/2. maddesi uyarınca 10‟ar ay hapis cezasına
mahkûm etti. Sanıkların duruĢmalardaki iyi hallerini göz önünde bulunduran
mahkeme heyeti cezanın açıklanmasını erteledi.
2003 ve 2004 yıllarında Yeniden Özgür Gündem Gazetesi‟nde ve Özgür Politika
Gazetesi‟nde çıkan beĢ haberde Abdullah Öcalan‟ın cezaevi koĢullarıyla sağlık
durumuna iliĢkin açıklama yaparak “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları”
gerekçesiyle Aysel Tuğluk, Ġrfan Dündar, Doğan ErbaĢ, Mahmut Vefa, Mustafa
Rollas, Sinan Tanrıkulu ve Mehmet Kaya hakkında açılan dava 2010 yılında
sonuçlandı. 2 Eylül 2010‟da görülen duruĢmada, Aysel Tuğluk‟un talimatla Sonuçlandı. 7 kiĢi
ifadesinin alınması yönünde Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi‟ne yazılan yazıya, hakkında beraat
Aysel Tuğluk‟un ifadesinin alınamamasından ötürü yanıt gelmemesi nedeniyle kararı verildi.
mahkeme heyeti Aysel Tuğluk hakkında zorla getirme kararı vererek duruĢmayı
erteledi. Dava 23 Aralık 2010‟da Ġstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
sonuçlandı. Karar duruĢmasında mahkeme heyeti, sanık avukatlar hakkında
beraat kararı verdi. Hakkında yakalama emri bulunan sanıklardan Mahmut
ġakar‟ın ise ifadesinin alınmamıĢ olması nedeniyle dosyasının ayrılarak
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
403
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
2911 sayılı
Toplantı ve
Aysu Baykal, Cihan
68
Gösteri
Gün ve Özgür Karakaya
YürüyüĢleri
Kanunu
2009
69 AyĢe Sürücü
TMY 7/2
2009
70 Aytan Özdağan
TMY 7/2
2010
404
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
yargılanmasının devam edilmesine karar verildi.
Gözaltına alındığı karakolda ve tutuklanarak götürüldüğü cezaevinde gördüğü
iĢkence sonucu 10 Ekim 2008‟da ġiĢli Etfal Hastanesi‟nde yaĢamını yitiren Engin
Çeber‟le birlikte iĢkence ve kötü muamele gören Aysu Baykal, Cihan Gün ve
Özgür Karakaya hakkında “görevli polis memuruna mukavemet ettikleri” ve “2911
sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu‟na muhalefet ettikleri” iddiasıyla
dava açıldı. Davaya 10 Kasım 2009‟da Sarıyer 2. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde
devam edildi. DuruĢmada söz alan Ģikâyetçi polis memurlarından Halil Ġbrahim
Sarıaslan, olay günü olay yerinde bir grubun slogan atarak gösteri yaptığının
ihbar edilmesi üzerine ekip olarak belirtilen adrese gittiklerini belirterek gruptaki iki
kiĢinin arandığını söyleyerek Ģunları söyledi: “Polis merkezine davet ettik. Grup,
bu kiĢileri bize vermemek için sözlü hakaretlerde bulundu. Tekme tokatlarla
üzerimize yürüdü. KargaĢada kolumdan ve boynumdan yaralandım. Biz de
aranması olan Özgür Karakaya ve Engin Çeber‟i almak için orantılı güç kullandık.
Ekip otosuna bindirerek polis merkezine intikal ettik. Ekip otosunda da bize karĢı
Devam ediyor.
hakaret içerikli hareketleri olmuĢtur. Polis merkezine geldiğimizde bu iki Ģahıs
arabadan inmeleri konusunda ikaz edilmiĢ, inmemekte direnmiĢ ve slogan atmaya
baĢlamıĢlardır. Bunun üzerine orantılı güç kullanıp ekip otosundan indirerek
karakola intikal ettik.” Polis memuru Aliye Uçak da olay günü polis merkezine
getirilen Aysu Baykal‟a, üst aramasını yapmak için polis merkezinin ikinci
katındaki adli büro odasına çıkmaları gerektiğini söylediğini Aysu Baykal‟ın da “siz
kimsiniz? Bana üst araması yapamazsınız. Sıkıysa yap aramanı, bunun dıĢarısı
var” diyerek üst aramasına engel olmaya çalıĢtığını iddia etti. Engin Çeber‟le
birlikte gözaltına alınan Cihan Gün ise polis memurlarının anlatımlarının doğru
olmadığını belirtti. Mahkeme baĢkanı, Erzurum Emniyet Müdürlüğü‟nde görevli
polis memuru Erhan Erkoç‟un talimatla ifadesinin alınmasına ve Bakırköy 14. Ağır
Ceza Mahkemesi‟ndeki, Engin Çeber‟in ölümüyle ilgili davanın duruĢma tutanağı
örneklerinin mahkemeye gönderilmesinin istenmesine karar vererek duruĢmayı
erteledi.
ġanlıurfa'nın ViranĢehir Ġlçesi'nde 2009 yılında yapılan Newroz kutlamasında
sunuculuk yapan ViranĢehir Belediye Meclis Üyesi AyĢe Sürücü hakkında, gelen
bir mesajda yer alan “Sayın Öcalan ve gerillalarımız” sözlerini okuduğu için “örgüt
Devam ediyor.
propagandası yapmak” iddiası ile dava açıldı. ViranĢehir Asliye Ceza
Mahkemesi'nde 11 Eylül 2009 tarihinde görülen duruĢma, dosyadaki eksikliklerin
giderilmesi için ileri bir tarihe ertelendi.
Haftalık yayımlanan Sosyalizm için Kızılbayrak Gazetesi‟nde Binali Soydam Sonuçlandı. 1
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
71 Aytan Özdağan
TMY 7/2
2010
72 Aziz Özer
TMY 7/2
2010
73 B.B.
TCK 220
TMY 7/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2010
74 B.S.
TMY 7/2
TCK 220
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
imzasıyla “Kürt halkıyla eylemli dayanıĢmayı yükseltelim” baĢlıklı yazıda yer alan kiĢiye 1 yıl 6 ay
ifadeler nedeniyle Yazı ĠĢleri Müdür Aytan Özdağan hakkında dava açıldı. Dava 6 hapis cezası
Ekim 2010‟da sonuçlandı. Ġstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi, yazıda “yasadıĢı verildi.
örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla yargılanan Özdağan‟a TMY 7/2. maddesi
uyarınca 18 ay hapis cezası verdi.
Sosyalizm Ġçin Kızıl Bayrak Gazetesi‟nin Sahibi ve Sorumlu Yazı ĠĢleri Müdürü
Ayten Özdoğan hakkında, Kızıl Bayrak Gazetesi‟nin 18 Aralık 2009 tarihli Sonuçlandı. 1
sayısında yer alan bir haberde “yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı” kiĢiye 1 yıl 3 ay
gerekçesiyle dava açıldı. Dava Ġstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 21 Eylül hapis cezası
2010‟da sonuçlandı. Karar duruĢmasında Mahkeme Heyeti, Özdoğan‟a TMY‟nin verildi.
7/2. maddesi uyarınca bir yıl üç ay hapis cezası verdi.
Güney Dergisi‟nin 21 Ocak 2010 tarihli nüshasında yer alan “Ġnanılmaz Bir
DireniĢin 3 Günlük Hikâyesi” baĢlıklı yazıda yer alan ifadelerde ve derginin aynı
sayısında yer alan bir karikatürde “yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı”
iddiasıyla, Güney Dergisi Sorumlu Yazı ĠĢleri Müdürü Aziz Özer hakkında,
Ġstanbul Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından dava açıldı. Dava 7 Ekim 2010‟da
Devam ediyor.
baĢladı. Özer‟in TMY 7/2. maddesi uyarınca Ġstanbul 9. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde yargılandığı davanın duruĢmasında, ziz Özer‟in savunmasını
alan mahkeme heyeti esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması için dosyanın
cumhuriyet savcısına gönderilmesine karar vererek duruĢmayı 17 ġubat 2011‟e
erteledi.
Batman‟da 12 Aralık 2009‟da düzenlenen bir gösteriye katıldığı iddiasıyla tutuklu
yargılanan B.B. (16) hakkında açılan dava Diyarbakır 5. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde 19 Mart 2010‟da sonuçlandı. Karar duruĢmasında B.B., “yasadıĢı Sonuçlandı. 1
örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına eylem yaptığı”, “yasadıĢı örgüt kiĢiye 5 yıl 6 ay
propagandası yaptığı” ve “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu‟na hapis cezası
muhalefet ettiği” suçlamalarıyla toplam beĢ yıl altı ay hapis cezasına mahkûm verildi.
edildi. Mahkeme heyeti, B.B.‟nin cezaevinde kaldığı süreyi ve yaĢını göz önünde
bulundurarak B.B.‟nin tahliye edilmesine karar verdi.
Batman'da 9 Ekim 2009 tarihinde gerçekleĢen bir gösteriye katıldığı gerekçesiyle
gözaltına alınan B.S. (15) hakkında, 'Örgüte üye olmakla birlikte, örgüt adına suç
Sonuçlandı. 1
iĢlemek'ten 7 buçuk yıl, 'toplantı ve gösteri yürüyüĢleri kanununa muhalefet'ten 5
kiĢiye 7 yıl 9 ay
yıl, 'örgüt propagandası yapmak'tan 1 yıl hapis istemiyle dava açıldı. Davanın ilk
hapis cezası
duruĢması Diyarbakır Özel Yetkili Ağır Ceza Mahkemesi'nde 25 Ocak günü
verildi.
gerçekleĢtirildi. YaĢının küçük olması nedeniyle izleyici alınmayan ve gizli yapılan
duruĢmada, B.S., gösteriye katılmadığını, yüzünü poĢi ile kapatmadığını ve
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
405
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Bahar Kültür
75 Merkezi'nde çalıĢan 13
tiyatrocu ve müzisyen
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
76 Bahdin Acar
Bahri Erdem, Musata
Kurt, Süleyman Bakır,
Haydo Özalp, Nedim
77
Biçer, Eyüp Sar, Garip
Kandemir, Alim Çiftçi
ve Ahmet GüneĢ
406
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Davanın
Açıldığı
Tarih
2006
2010
TMY 7/2
TCK 314
2008
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
slogan atmadığını söyledi. Savcı ise mütalaasında, B.S.‟nin bu gösterilere
katılarak olay yerine gelen polislere taĢ attığını ve yasadıĢı slogan attığını bu
nedenle 3 suçtan ayrı ayrı cezalandırılmasını talep etti. Ġlk duruĢmada karar veren
mahkeme heyeti, B.S.‟ye 'Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç
iĢlemek'ten 7 yıl 6 ay hapis cezası verdi, bu ceza yaĢı nedeniyle 4 yıl 2 ay'a
indirildi. Ayrıca 'toplantı ve gösteri yürüyüĢleri kanununa muhalefet' suçlamasıyla
5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Berivan'ın bu cezası da 2 yıl 9 ay 10 güne indirildi.
B.S., gösteri sırasında slogan attığı gerekçesiyle 'örgüt propagandası' yaptığı
iddiasıyla da 1 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Bu ceza da 10 ay'a indirilerek,
B.S.‟ye toplam 7 yıl 9 ay ceza verildi.
Batman'da bulunan Bahar Kültür Merkezi'ne (BKM) bağlı 13 tiyatrocu ve
müzisyen hakkında, Batman Kültür Sanat Festivali, Newroz kutlaması ve basın
açıklamalarına müzik aletleriyle katıldıkları "Gösteri ve yürüyüĢ kanununa
Sonuçlandı. 13
muhalefet" iddiasıyla Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde açılan dava 7 Nisan
kiĢiye 10'ar ay
2010 tarihinde sonuçlandı. Mahkeme, 2006 tarihinde Batman Belediyesi
hapis cezası
tarafından organize edilen Batman Kültür Sanat Festivali'ne katılarak, "2911
verildi.
gösteri ve yürüyüĢ kanununa muhalefet etmek" gerekçesi ile açılan davada,
sanıkları her biri için 10'ar ay hapis cezası verdi. Mahkeme, ayrıca 5 yıl boyunca
herhangi sosyal etkinlikte tiyatro, def çalıp Ģarkı söylemeleri yasaklandı.
Mem u Zin Kültür ve Sanat Merkezi (MKM) bünyesinde çalıĢmalarını sürdüren
sanatçı Bahdin Acar hakkında, 2010 Newroz'unda Uludere'de (Qılaban) katıldığı
kutlamalarda Kürtçe Ģarkılar söylediği için "Örgüt üyeliği" ve "Örgüt propagandası Sonuçlandı. 1
yapmak" iddialarıyla dava açıldı. Dava Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde kiĢiye 10 ay hapis
Kasım ayında görülen ikinci duruĢmada sonuçlandı. Acar, "Örgüt üyeliği" cezası verildi.
suçlamasından beraat ederken, "Örgüt propagandası yapmak" suçundan ise 10
ay hapis cezasına çarptırıldı.
Türkiye genelinde 2008 yılında baĢlatılan kampanya kapsamında “Sayın Öcalan
demek suç ise ben de Sayın Öcalan diyorum ve kendimi ihbar ediyorum” yazılı
dilekçeleri Diyarbakır Cumhuriyet BaĢsavcılığı'na göndererek kendini ihbar eden,
Bahri Erdem, Musata Kurt, Süleyman Bakır, Haydo Özalp, Nedim Biçer, Eyüp Sonuçlandı. 9
Sar, Garip Kandemir, Alim Çiftçi ve Ahmet GüneĢ hakkında Diyarbakır 6. Ağır kiĢiye 10'ar ay
Ceza Mahkemesi'nde açılan davanın duruĢması 29 Nisan 2010‟da görüldü. hapis cezası
“Örgüt üyesi olmak” ve “Örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla haklarında dava verildi.
açılan 9 kiĢi duruĢmada hazır bulunurken, Diyarbakır Barosu'ndan avukat tayini
isteyen 9 kiĢiye ise baro tarafından avukat gönderilmedi. DuruĢmada,
haklarındaki suçlamaları reddeden 9 kiĢi, beraatlarını talep etti. Mahkeme heyeti,
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
78
BarıĢ Anneleri Ġnisiyatifi
üyesi 23 kiĢi
TCK 215
2008
79
BarıĢ Grubu Üyesi 10
kiĢi
TMY 7/2
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
9 kiĢiye “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla 10'ar ay hapis cezası verdi.
Mahkeme heyeti, 9 kiĢiye “örgüt üyesi olmak” suçundan ise beraat kararı verdi.
Diyarbakır KoĢuyolu Parkı'nda Öcalan'ın cezaevi Ģartlarına dikkat çekmek
amacıyla kendilerini zincirleyerek oturma eylemi yaparak “Örgüt propagandası”
yaptıkları gerekçesiyle BarıĢ Anneleri Ġnisiyatifi üyesi 24 kiĢiye verilen 10'ar aylık
hapis cezasının Yargıtay'da bozulması üzerine davanın duruĢması yeniden yerel
mahkemede görüldü. Mayıs ayında Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde
görülen duruĢmada 10 barıĢ annesi ile avukatları hazır bulundu. DuruĢmada esas
hakkındaki mütalaasını veren iddia makamı, bu sefer TCK'nin 215. maddesine Sonuçlandı. 23
göre 'suç ve suçluyu övmek' iddiasıyla BarıĢ Annelerinin cezalandırılmasını talep kiĢiye 2'Ģer ay
etti. Savunma avukatları ise, yargılama konusu fiilin TCK'nin 215. maddenin 15'er gün hapis
kapsamına girdiğine dikkat çekerek, belirtilen fiilin örgütlü suçlar kapsamında cezası verildi.
olmadığını kaydetti. TCK'nin 250. maddeyle yetkili Ağır Ceza Mahkemeleri'nin
örgütlü suçlara baktığını ifade eden avukatlar, görevsizlik kararının verilmesini
talep etti. Avukatların talebini reddeden mahkeme heyeti, 4 ġubat 2008 tarihinde
yaĢamını yitirdiği için dosyası düĢen BarıĢ Anası Ġnisiyatifi Üyesi AyĢe Avcı
dıĢında 23 kiĢiye 'Suç ve suçluyu övmek' iddiasıyla 2'Ģer ay 15'er gün hapis
cezası verdi. Mahkeme heyeti, verilen hapis cezası da erteledi.
Irak‟ın kuzeyinde bulunan Kandil Dağı‟ndan ve Maxmur Kampı‟ndan 19 Ekim
2009‟da Türkiye‟ye giriĢ yapan 34 kiĢilik BarıĢ ve Demokratik Çözüm Grubu‟nda
yer alan yedisi tutuklu 10 kiĢi hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları”
iddiasıyla Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde ve Diyarbakır 5. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde açılan davaya 17 Haziran 2010‟da baĢlandı. Diyarbakır 4. Ağır
Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada mahkeme heyeti yedi sanıktan Mustafa
Ayhan, Nurettin Turgut ve Hüseyin Ġpek‟in tutuklanmasına karar verdi.25 Ağustos
günü görülen duruĢmada sanıkların savunmalarını alan Mahkeme Heyeti, suçun
niteliği ile mevcut delil durumunu göz önüne alarak tutuklu sanıkların tutukluluk
devam ediyor.
hallerinin devamına ve haklarında tutuklama kararı bulunan Mehmet AdamıĢ,
Nizar Buldan ve Yusuf ġen hakkındaki yakalama emrinin infazına karar verdi.
Mahkeme heyeti duruĢmayı, savcının esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması
için erteledi. 14 Ekim 2010‟da görülen duruĢmada tutuklu sanıklar AyĢe Kara,
Abdullah Yaman, Zehra Tünç, Cazibe Kabul, Sisin Yaman, Lütfü TaĢ ve Elif
Uludağ hazır bulunurken, tutuksuz yargılanan ve haklarında yakalama kararı
çıkarılan Mehmet AdanmıĢ, Nizar Buldan ve Yusuf ġen duruĢmaya katılmadı.
Savcının esas hakkında hazırladığı mütalaasını savunmasının ardından söz alan
sanık avukatları, savcılık mütalaasına karĢı savunma için ek süre talebinde
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
407
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
80
BarıĢ Grubu Üyesi 13
kiĢi
TMY 7/2
2010
81
BarıĢ Grubu Üyesi 17
kiĢi
TMY 7/2
2010
82
BarıĢ Grubu Üyesi 4
kiĢi
TMY 7/2
2010
408
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
bulundu. Tutuklu yedi kiĢinin tutukluluk halinin devamına karar veren mahkeme
heyeti duruĢmayı erteledi.2 Aralık günü görülen duruĢmada ise, sanıkların son
savunmalarını yapmak için istediği süreyi kabul eden mahkeme heyeti duruĢmayı
27 Ocak 2011‟e erteledi.
Irak‟ın kuzeyinde bulunan Kandil Dağı‟ndan ve Maxmur Kampı‟ndan 19 Ekim
2009‟da Türkiye‟ye giriĢ yapan 34 kiĢilik BarıĢ ve Demokratik Çözüm Grubu‟nda
yer alan 13 kiĢi hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” iddiasıyla
Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde dava açıldı. Davaya 24 Haziran 2010‟da Devam ediyor.
baĢlandı. DuruĢmaya bir baĢka davadan tutuklu bulunan M. ġerif Gençdal
katılırken diğer sanıklar katılmadı. Mahkeme heyeti duruĢmaya katılmayan 12
kiĢinin “zorla getirilmesine” karar vererek duruĢmayı 25 Kasım 2010‟a erteledi.
Irak‟ın kuzeyinde bulunan Kandil Dağı‟ndan ve Maxmur Kampı‟ndan 19 Ekim
2009‟da Türkiye‟ye giriĢ yapan 34 kiĢilik BarıĢ ve Demokratik Çözüm Grubu‟nda
yer alan Elif Uludağ, Gülbahar Çiçek, Lütfü TaĢ, Mustafa Ayhan, Vilayet Yakut,
ġerif Gençdal, Hamyet Dinçer, Hüseyin Ġpek, Abdullah Yaman, Fatma Ġzer, AyĢe
Kara, Bülent Aka, Nizar Buldan, Ġsmail Ayas, Zehra Tunç, Sisin Yaman ve
Nurettin Turgut hakkında, 30 Kasım 2009‟da ĠHD Diyarbakır ġubesi‟nde
düzenledikleri basın açıklaması nedeniyle dava açıldı. Dava 20 Nisan 2010‟da
baĢlandı. Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde “yasadıĢı örgüt propagandası
yaptıkları” gerekçesiyle TMY 7/2. maddesi uyarınca yargılanan 17 kiĢinin kimlik
tespitinin yapılmasının ardından sanıkların savunmaları alındı. Yapılan Devam ediyor.
savunmaların ardından mahkeme heyeti dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için
duruĢmayı 29 Haziran 2010‟a erteledi. 29 Haziran günü görülen duruĢmada,
baĢka davalardan tutuklu 17 kiĢi duruĢmaya katılmazken sanıkların avukatı Fethi
GümüĢ‟ün dava dosyasındaki eksikliklerin giderilmesi talebini kabul eden
mahkeme heyeti duruĢmayı erteledi.7 Aralık 2010‟da görülen duruĢmaya baĢka
davalardan tutuklu 17 kiĢi yine katılmazken, savcı esas hakkındaki mütalaasını
açıkladı. Olayın olduğu tarihte 18 yaĢından küçük olan bir sanığın dosyasını
ayıran mahkeme heyeti sanık avukatlarının esas hakkındaki savunmalarını
hazırlaması için duruĢmayı 15 Mart 2011‟e erteledi.
Irak‟ın kuzeyinde bulunan Kandil Dağı‟ndan ve Maxmur Kampı‟ndan 19 Ekim
2009‟da Türkiye‟ye giriĢ yapan 34 kiĢilik BarıĢ ve Demokratik Çözüm Grubu‟nda
yer alan Yılmaz Dünen, Ayla Yıldırım, Mehmet ġerif Gençdal ve Nurettin Turgut
Devam Ediyor.
hakkında, grubun Diyarbakır‟da karĢılanması sırasında yaptıkları konuĢmalarda
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” iddiasıyla TMY‟nin 7/2. maddesinden
dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 25 Mayıs 2010‟da görüldü. Diyarbakır 6. Ağır
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
83
BarıĢ Grubu Üyesi 7
kiĢi
84
BarıĢ Grubu Üyesi Elif
Uludağ
85 Batman'da 11 kiĢi
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
TMY 7/2
2010
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada herhangi bir ücret almadan karĢılama
töreninde sunuculuk yaptığını anlatan Yılmaz Dünen propaganda temelli bir
konuĢma yapmadığını ve provokotif geliĢmeleri engellemeye çalıĢtığını belirtti.
Diğer sanıkların da savunmalarını alan mahkeme heyeti, duruĢmaya katılmayan
Nurettin Turgut‟un zorla getirilmesine karar vererek duruĢmayı erteledi.
Irak‟ın kuzeyinde bulunan Kandil Dağı‟ndan ve Maxmur Kampı‟ndan 19 Ekim
2009‟da Türkiye‟ye giriĢ yapan 34 kiĢilik BarıĢ ve Demokratik Çözüm Grubu‟nda
yer alan Nurettin Turgut, Mustafa Ayhan ve Hüseyin Ġpek, MelekĢah Soydan,
Kamil Ökten, Haci Surgun ve Fatma Ġzer hakkında yaptıkları konuĢmalar
nedeniyle dava açıldı. Davanın Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 1
Temmuz 2010‟da görülen duruĢmasında esas hakkındaki mütalaasını sunan
savcı, yedi sanığın “yasadıĢı örgüt üyesi olmak”tan, “yasadıĢı örgüt propagandası
yapmak”tan ve “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına
eylem yapmak”tan cezalandırılmalarını talep etti. Mahkeme heyeti sanıkların
savunmalarını hazırlamaları için duruĢmayı 23 Eylül 2010‟a erteledi.23 Eylül günü Devam Ediyor.
görülen duruĢmada esas hakkındaki mütalaasını tekrarlayan savcı, yedi sanığın
“yasadıĢı örgüt üyesi olmak”tan, “yasadıĢı örgüt propagandası yapmak”tan ve
“yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına eylem yapmak”tan
yine 15‟er yıl hapis cezasına mahkûm edilmelerini istedi. Mahkeme heyeti
sanıkların savunmalarını hazırlamalarına ve tutuklu üç sanığın tutukluluk
hallerinin devam etmesine karar vererek duruĢmayı erteledi.2 Aralık günü görülen
duruĢmada, tutuklu yargılanan üç sanığın Kürtçe savunma yapmak istemesine
mahkeme heyeti izin vermedi. Avukatlarıyla görüĢen sanıkların süre talebinde
bulunması üzerine mahkeme heyeti duruĢmayı, 27 Ocak 2011‟e erteledi.
Irak‟ın kuzeyinde bulunan Kandil Dağı‟ndan ve Maxmur Kampı‟ndan 19 Ekim
2009‟da Türkiye‟ye giriĢ yapan 34 kiĢilik BarıĢ ve Demokratik Çözüm Grubu‟nda
yer alan Elif Uludağ hakkında, Batman‟da 23 Mayıs 2010‟da katıldığı mitingde
“Sayın Öcalan” ifadesini kullanarak “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı”
Sonuçlandı. 1 kiĢi
iddiasıyla Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde dava açıldı. Dava 23 Kasım
hakkında beraat
2010‟daki ilk duruĢmada sonuçlandı. Elif Uludağ‟ın beraat etmesini talep eden
kararı verildi.
savcı, sanığın mahkûm olmasını gerektirecek kesin ve net delilin bulunmadığı
belirtti. Elif Uludağ‟ın Kürtçe savunma yapmak istemesine izin vermeyen
mahkeme heyeti, Elif Uludağ‟ın beraat etmesine karar verdi. BaĢka bir davadan
tutuklu bulunan Elif Uludağ tahliye edilmedi.
”KCK/TM adlı yapılanmaya üye oldukları” iddiasıyla 24 Aralık 2009‟da Batman‟da
Devam ediyor.
düzenlenen operasyonda gözaltına alındıktan sonra tutuklanan 11 kiĢi hakkında
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
409
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
86 Batman'da 27 sendikacı
Davanın
Açıldığı
Tarih
TCK 217
2010
87 Bedri Adanır
TMY 7/2
TCK 220/6
2009
88 Bedriye Ertak
TMY 7/2
2008
Bekir Kaya, Nezahat
89 ErgüneĢ ve Cüneyt
CaniĢ
TMY 7/2
2010
90 Berivan Eker
410
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
2010
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
dava açıldı. Davaya Diyarbakır 6. Ağır Ceza mahkemesi‟nde 13 Ekim 2010‟da
devam edildi. DuruĢmada sanıkların savunmalarını alan mahkeme heyeti altı
sanığın tahliye edilmesine, beĢ sanığın ise tutukluluk hallerinin devam etmesine
karar vererek duruĢmayı erteledi.
TEKEL iĢçilerine destek amacı ile 26 Mayıs 2010‟da yapılan genel grevle ilgili
Batman'da çalıĢma yürüten 27 sendikacı hakkında "Türk Ceza Kanunu'nun 217.
Devam ediyor.
maddesi ve Anayasa'nın 54. maddelerine muhalefet" ettikleri gerekçesiyle dava
açıldı.
Aram Yayınları Sahibi ve Hawar Gazetesi‟nin Yazı ĠĢleri Müdürü Bedri Adanır‟ın
gazetenin 18 Mayıs 2009, 21 Mayıs 2009, 22 Mayıs 2009 ve 25 Mayıs 2009 tarihli
sayılarında yer alan haberlerde “yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı”
gerekçesiyle Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde yargılanmasına 6 Mayıs
2010‟da devam edildi. DuruĢmada esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı,
Bedri Adanır‟ın “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla TMY 7/2. Devam Ediyor.
maddesi uyarınca 7 kez hapis cezasına, “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte
yasadıĢı örgüt adına eylem yaptığı” iddiasıyla TCK 220/6. maddesi uyarınca 1 kez
hapis cezasına mahkûm edilmesini talep ederek Bedri Adanır‟a 50 yıl hapis
cezası verilmesini istedi. Mahkeme heyeti Bedri Adanır‟ın savunmasını
hazırlaması için duruĢmayı 8 Temmuz 2010‟a erteledi.
ġırnak‟ta 11 Mayıs 2008‟de Anneler Günü nedeniyle düzenlenen etkinlikte
konuĢma yapan Bedriye Ertak (64) hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası Sonuçlandı. 1
yaptığı” iddiasıyla Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde açılan dava Mart kiĢiye 1 yıl hapis
2010‟da sonuçlandı. Kararın 25 Mart 2010‟da tebliğ edildiği Bedriye Ertak 1 yıl cezası verildi.
hapis cezasına mahkûm edildi.
Van Emniyet Müdürlüğü tarafından kent merkezinde 20 Mart 2010 tarihinde
düzenlenen Newroz kutlamalarında yaptıkları konuĢmalar nedeniyle Van Belediye
BaĢkanı Bekir Kaya, Bostaniçi Belediye BaĢkanı Nezahat ErgüneĢ ve BDP Ġl Devam ediyor.
BaĢkanı Cüneyt CaniĢ hakkında "örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla Van 3.
Ağır Ceza Mahkemesi‟nde dava açıldı.
Renge Heviya Jine (Kadının Umudunun Rengi) Dergisi‟nin eski Yazı ĠĢleri Müdürü
Berivan Eker hakkında derginin Haziran-Temmuz 2010 sayısında çıkan yazılar
nedeniyle “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” ve “yasadıĢı örgüt adına suç
iĢlediği” iddialarıyla dava açıldı. Dava 7 Aralık 2010‟da baĢladı. Diyarbakır 6. Ağır Devam ediyor.
Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada esas hakkındaki mütalaasını sunan
savcı, Berivan Eker‟in “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt
adına eylem yaptığı”, “yasadıĢı örgüt üyesi olduğu” ve “yasadıĢı örgüt
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
91 Berrin Tursun
92
BeytüĢĢebap Ġlçesi’nde
11 kiĢi
93
Birecik Ġlçesi’nde 29
kiĢi
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TCK 125
Davanın
Açıldığı
Tarih
2008
2010
TCK 215
2008
94 Bozan Öz
TCK 215
2005
95 Burhan Ekinci
TCK 285
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
propagandası yaptığı” iddiasıyla 21 yıla kadar hapis cezasına mahkûm edilmesini
talep etti. Berivan Eker‟in tahliye olma talebini reddeden mahkeme heyeti
duruĢmayı 25 Ocak 2011‟e erteledi.
Ġzmir‟de 25 Kasım 2007‟de “dur” ihtarına uymadığı gerekçesiyle kullandığı araca
polis ekiplerinin açtığı ateĢ sonucu yaĢamını yitiren Baran Tursun‟un ölümüyle
ilgili 2008 yılında yapılan basın açıklamasında kullandığı ifadeler nedeniyle Baran
Tursun‟un annesi Berrin Tursun, babası Mehmet Tursun, kardeĢi ġelale Tursun Sonuçlandı. 1
ile çeĢitli sivil toplum kuruluĢu temsilcileri hakkında “hakâret” suçlamasıyla açılan kiĢiye 5 ay 20 gün
dava 17 Mayıs 2010‟da KarĢıyaka 5. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde sonuçlandı. hapis cezası
Mahkeme heyeti, sanık Berrin Tursun'a TCK 125. maddesi uyarınca 5 ay 20 gün verildi.
hapis cezası verdi. Diğer sanıkların ise beraat etti. Anne Tursun'un sabıkasız
olması nedeniyle hükmün açıklanması geri bırakıldı, 5 yıl içinde aynı suçu
iĢlememesi gerektiği bildirildi.
ġırnak‟ın BeytüĢĢebap Ġlçesi‟nde 15 ġubat 2010‟da düzenlenen protesto
gösterisinde “yasadıĢı slogan attıkları” iddiasıyla 11 kiĢi hakkında dava açıldı.
Sonuçlandı. 11
Davanın karar duruĢması 21 Aralık 2010‟da görüldü. Diyarbakır 4. Ağır Ceza
kiĢiye toplam 77 yıl
Mahkemesi‟nde yapılan yargılamada mahkeme heyeti 11 sanığa, “yasadıĢı örgüt
11 ay hapis cezası
üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına eylem yaptıkları”, “yasadıĢı örgüt
verildi.
propagandası yaptıkları” ve “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri
Kanunu‟na muhalefet ettikleri” gerekçesiyle yediĢer yıl birer ay hapis cezası verdi.
ġanlıurfa‟nın Birecik Ġlçesi‟nde “Sayın Öcalan” yazılı ifadelerin yer aldığı
dilekçeleri 28 Temmuz 2008‟de Birecik Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟na göndererek Sonuçlandı. 29
kendilerini ihbar eden ve aralarında BDP Birecik Ġlçe BaĢkanı Yusuf YeĢiltepe'nin kiĢiye 2'Ģer ay
de bulunduğu 29 kiĢi hakkında “suçu ve suçluyu övdükleri” gerekçesiyle açılan hapis cezası
dava 11 Mayıs 2010‟da Birecik Sulh Ceza Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Karar verildi.
duruĢmasında 29 kiĢiye TCK 215. maddesi uyarınca ikiĢer ay hapis cezası verildi.
ġanlıurfa‟nın Suruç Ġlçesi‟nde 2005 yılında AĠHM‟in Abdullah Öcalan‟ın “yeniden
yargılanmasına” iliĢkin kararı ile ilgili yapılan basın açıklamasında “Sayın Öcalan”
ifadesini kullanan, kapatılan DEHAP Suruç Ġlçe Örgütü eski BaĢkanı Bozan Öz Sonuçlandı. 1
hakkında açılan dava 17 Ağustos 2010‟da sonuçlandı. Diyarbakır 5. Ağır Ceza kiĢiye 2 yıl hapis
Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında mahkeme heyeti, “suçu ve suçluyu cezası verildi.
övdüğü” iddiasıyla yargılanan Bozan Öz‟e, TCK 215. maddesi uyarınca iki yıl
hapis cezası verdi.
Ġstanbul Emniyet Müdürlüğü tarafından 13 Kasım 2009‟da hazırlanan ve Zirve
Yayınevi Katliamı ile Ergenekon Davası‟nın sanıkları arasındaki bağlantıyı Devam ediyor.
gösteren “gizli” ibareli raporu, Malatya 3. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından gizlilik
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
411
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TMY 7/1
TMY 7/2
2010
TMY 7/2
TCK 220
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2010
96 Bursa'da 8 kiĢi
97 C.E.
412
Davanın
Açıldığı
Tarih
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
kararı kaldırıldıktan sonra 20 ġubat 2010‟da “Zirve katliamında Ergenekon
Ģüphesi” baĢlığıyla yayımlayan Taraf Gazetesi Muhabiri Burhan Ekinci hakkında
“soruĢturmanın gizliliğini ihlal etmek” suçundan dava açıldı. Davanın 11 Kasım
2010‟da Kadıköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi‟ndeki görülen duruĢmasında
Ekinci‟nin savunmasını alan Mahkeme BaĢkanı,
Malatya 3. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nden rapor hakkındaki gizlilik kararının kaldırıldığına iliĢkin karar
örneğinin gönderilmesini isteyerek duruĢmayı erteledi.
Bursa'da kapatılan DTP'nin Yıldırım Ġlçe binasının Aralık 2009'da yapılan
açılıĢında, PKK Lideri Abdullah Öcalan lehine slogan attıkları iddiasıyla 19
Ocak'ta gözaltına alınan ve 4'ü tutuklanan 8 kiĢi hakkında Bursa Cumhuriyet
Savcılığı tarafından baĢlatılan soruĢturma kapsamında hazırlanan iddianame
2010 ġubat ayında tamamlandı. Ġstanbul BeĢiktaĢ'taki özel yetkili Ağır Ceza
Mahkemesi'ne gönderilen iddianamede, Ģüphelilerin attığı sloganların, silahlı
örgüt mensupları tarafından atılan ve örgüte bağlı ifade eden sloganlar olduğu ve
Ģüphelilerin attıkları sloganlarla örgüt liderinin Ģahsı ön plana çıkartılarak, önemli Devam ediyor.
biriymiĢ gibi tanıtmaya çalıĢtıklarına ve attıkları sloganların, her toplantıda yüksek
sesle söylenmesi hususunda örgüt site ve yayınlarında açıkça ifade edildiği
belirtildi. Savcı ayrıca yargılanan 8 kiĢinin slogan atmadaki amaçlarının kasıtlı
olduğunu belirtti. Cumhuriyet Savcısı , her bir Ģüpheli hakkında 'örgüt üyesi olmak'
suçundan 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun (TMK) 7/1 maddesi
gereğince 8 yıl, 'örgüt propagandası yapmak' suçundan da TMK'nın 7/2 maddesi
gereğince 8 yıl olmak üzere 16'Ģar yıl hapis talep edildi.
ġırnak‟ta 9 Ekim 2009‟da düzenlenen bir protesto gösterisine katılarak “kolluk
güçlerine taĢ attığı” gerekçesiyle C.E. (14) hakkında Diyarbakır 5. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde açılan dava 9 ġubat 2010‟da sonuçlandı. DuruĢmada ifade veren
C.E., gösterinin olduğu gün çalıĢtığı dükkanı açmak için evden çıktığını, yolda
gösteri yapan grupla karĢılaĢtığını, göstericilere atılan gaz bombalarından
etkilenmemek için kazağının yaka bölümü ile yüzünü kapattığını, sonrasında ise Sonuçlandı. 1
polislerin kendisini yakaladığını belirterek, beraatını istedi. Müdafi avukat da, kiĢiye toplam 5 yıl
C.E.'nin üzerine atılı olan suçu kabul etmediklerini belirterek, 'Sanık hakkında 15 gün hapis
dosyada yer alan farik ve mümeyyizlik raporları gerçeği yansıtmıyor. Suç tarihi cezası verildi.
itibariyle 14 yaĢında olan bir insanın atılı eylemleri idrak edebilmesi, söz konusu
suçları anlaması mümkün değildir. Bu itibarla müvekkilimin beraatını talep
ediyorum' dedi. Ġddia makamı ise mahkemeye verdiği mütalaada, PKK Lideri
Abdullah Öcalan'ın Suriye'den çıkıĢını protesto amacıyla PKK'nin yaptığı eylem
çağrısı üzerine Cizre'nin bir çok mahallesinde yapılan protesto gösterilerinde
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
98 C.E.
99
Cabbar Demirci ve
Pervin Oduncu
100 Cafer Kan
TMY 7/2
2008
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
güvenlik görevlilerinin müdahale ettiği grup içerisinde C.E.'nin de bulunduğunu
savunuldu. Mütalaada, C.E.'nin yüzünü gri renkli bir giysi ile kapatarak gizlediği,
kaçmaya baĢladığı kesintisiz takip sonucu yakalandığı belirtilerek, C.E.'nin
eylemine uygun sevk maddeleri ile cezalandırılması istendi. Mahkeme, 'Örgüt
üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek' suçlamasıyla 6 yıl 3 ay, '2911
Sayılı Toplu Gösteri ve YürüyüĢ Kanunu'na muhalefet etmek' suçlamasıyla 3 yıl,
'Örgüt propagandası yapmak' suçlamasıyla ise 10 ay olmak üzere toplam 10 yıl
bir ay hapis cezası verdi. C.E.'nin suça konu eylem tarihinde 15 yaĢından küçük
olması nedeniyle TCK'nun 31/2. Maddesi gereğince cezayı yarı oranında indiren
mahkeme, 5 yıl 15 gün hapis cezası verdi.
Hakkâri'de 22 Mart 2008 tarihinde kapatılan DTP tarafından yapılmak istenen
Newroz kutlamasına izin verilmemesi üzerine çıkan olaylar sırasında polisin
kameralar önünde kolunu bükerek iĢkence yaptığı C.E. isimli çocuk hakkında
polisin hazırladığı tutanaklara dayandırılarak 4 ayrı dava açıldı. C.E. hakkında,
"örgüt üyesi olmak" ve "örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla Van Ağır Ceza
Devam ediyor.
Mahkemesi'nde açılan dava devam ederken, Hakkari Sulh Ceza Mahkemesi'nde
2911 sayılı Gösteri ve YürüyüĢ Kanunu muhalefet etmek, "Atatürk'ün manevi
Ģahsiyetini hakaret" ve "Atatürk heykeline zarar vermek" suçlamasıyla açılan üç
ayrı dava ise birleĢtirildi. Toplam 30 yıl hapis cezası istenen C.E., birleĢtirilen
dosyalarda 25 Mart'ta Hakkari Sulh Ceza Mahkemesi'nde hakim karĢısına çıktı.
EMEP Ġzmir Ġl BaĢkanı Cabbar Demirci ve kapatılan DTP‟nin Parti Meclisi üyesi
Pervin Oduncu hakkında 2008 yılında düzenlenen bir gösteride “yasadıĢı slogan Sonuçlandı. 2
attıkları” iddiasıyla açılan dava 7 Ağustos 2010‟da sonuçlandı. Ġzmir 8. Ağır Ceza kiĢiye toplam 1 yıl
Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında Mahkeme Heyeti, “PKK halktır halk 8 ay hapis cezası
burada” sloganını gerekçe göstererek Cabbar Demirci ve Pervin Oduncu‟ya TMY verildi.
7/2. maddesi uyarınca 10‟ar ay hapis cezası verdi.
Kapatılan DTP Diyarbakır eski Ġl BaĢkanı Cafer Kan'ın 3 ayrı konuĢmasından
dolayı hakkında "Örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek" ve
"Örgüt propagandası yapmak" iddiası ile açılan dava Aralık 2010‟da karara
bağlandı. Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruĢmada esas Sonuçlandı. 1
hakkında savunma yapan Kan'ın avukatı Serkan AkbaĢ, müvekkilinin siyasi kiĢiye 6 yıl 8 ay
kimliğinin göz önünde bulundurulmasını istedi. AkbaĢ, yapılan konuĢmaların hapis cezası
düĢünce ve ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesini isteyerek, verildi.
müvekkilinin beraatını talep etti. Mahkeme Heyeti, "Örgüt üyesi olmamakla birlikte
örgüt adına suç iĢlemekten" Kan'ın beraatine, 2 "Örgüt propagandası yapmak"
fiiline 1'er yıl 8'er ay hapis cezası diğer, "Örgüt propagandası yapma" fiilinin parti
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
413
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Cengiz Bozan, HaĢim
Özpolat, Sevim Devrim,
Melek ÇalıĢkan, Ümit
Ölçer, Mahir Ġvdil, Hakkı
101
Özpolat, Gökhan Gölaç,
Deniz Atalay, Serkan
Sayın, Güney Demir ve
Muharrem Süren
TMY 7/2
TCK 125
2008
102 Cevdet Bağca
TMY 7/2
2010
103 Cevdet YaĢar
TMY 7/2
2010
104
Ceylanpınar Ġlçesi’nde
25 kiĢi
TMY 7/2
2004
105
Ceylanpınar Ġlçesi'nde
43 kiĢi
TCK 215
TMY 7/2
2911 Sayılı
2010
414
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
binasında gerçekleĢmesinden dolayı 3 yıl 4 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına
karar verdi.
Kapatılan DTP Aydın Ġl Örgütü'nün 3 ġubat 2008'de sınırötesi operasyonu
protesto etmek için düzenlediği basın açıklamasına katılan 12 parti yöneticisi
hakkında “örgüt propagandası yapmak” ve BaĢbakan R. Tayyip Erdoğan'a
“hakaret' etmek” suçlamalarıyla açılan dava Ġzmir 10. Ağır Ceza Mahkemesi'nde Sonuçlandı. 12
2010 Mayıs ayında sonuçlandı. Mahkeme, DTP'li yöneticiler Cengiz Bozan, kiĢiye toplam 23 yıl
HaĢim Özpolat, Sevim Devrim, Melek ÇalıĢkan, Ümit Ölçer, Mahir Ġvdil, Hakkı 2 ay hapis cezası
Özpolat, Gökhan Gölaç, Deniz Atalay, Serkan Sayın ve Güney Demir‟e 1 yıl 10‟ar verildi.
ay hapis cezası verdi. Mahkeme ayrıca Muharrem Süren hakkında ise sabıkası
olduğu gerekçesiyle ceza indirimi yapmayarak 3 yıl hapis cezası verilmesini
kararlaĢtırdı.
Siirt‟te 29 Eylül 2009‟da düzenlenen bir konserde “Kazım Koyuncu‟yu, Ahmet
Kaya‟yı, Ozan Serhat‟ı, Delila‟yı unutmayın. Uğur Kaymaz‟ı unutmayın” diyerek
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla sanatçı Cevdet Bağca hakkında Sonuçlandı. 1
dava açıldı. Dava 29 Haziran 2010‟da sonuçlandı. Diyarbakır 5. Ağır Ceza kiĢiye 10 ay hapis
Mahkemesi‟nde yapılan yargılamada mahkeme heyeti, bilirkiĢi olarak atanan özel cezası verildi.
harekâtçı polis memurlarının düzenlediği rapor doğrultusunda, Bağca‟ya TMY 7/2.
maddesi uyarınca 10 ay hapis cezası verdi.
MuĢ‟un Bulanık Ġlçesi‟nde 21 Mart 2010‟da düzenlenen Newroz kutlamasında
Kürtçe Ģiir okuduğu gerekçesiyle Belediye Meclisi üyesi Cevdet YaĢar hakkında Sonuçlandı. 1
dava açıldı. Dava 28 Aralık 2010‟da Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde kiĢiye 1 yıl hapis
sonuçlandı. Karar duruĢmasında YaĢar, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” cezası verildi.
iddiasıyla bir yıl hapis cezasına mahkûm edildi.
ġanlıurfa‟nın Ceylanpınar Ġlçesi‟nde 20 Temmuz 2004‟de DEHAP Ġlçe Örgütü‟nün
düzenlediği basın açıklamasına katılan 25 kiĢi hakkında 'Bildirimsiz ve güzergah
dıĢı toplantı ve gösteri yürüyüĢüne katılmak' ve 'Örgüt lehine slogan atmak'
Sonuçlandı. 25
gerekçesiyle açılan dava 29 Ocak 2010‟da Diyarbakır 4. Ağır Ceza
kiĢiye 10'ar ay
Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Mahkeme, 'Örgüt propagandası' yaptıkları iddiasıyla
hapis cezası
25 kiĢi hakkında birer yıl hapis cezası verdi. Altıda bir oranında yapılan ceza
verildi.
indirimiyle hapis cezasını 10 aya düĢüren mahkeme heyeti, 25 kiĢiye 5 yıl süreli
denetimli serbestlik ve Urfa il sınırlarında düzenlenen tüm toplantı ve yürüyüĢlere
katılmama yasağı getirdi.
ġanlıurfa'nın Ceylanpınar Ġlçesi'nde 13 Eylül 2009 tarihinde YDG tarafından Sonuçlandı. 43
baĢlatılan "Werin Rê" kampanyası kapsamında düzenlenen meĢaleli yürüyüĢe kiĢiye 43 yıl hapis
katıldıkları gerekçesiyle 43 kiĢi hakkında dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 1 cezası verildi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
Davanın
Açıldığı
Tarih
TCK 220
TMY 7/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2010
107 Çiçek Tekdemir
TMY 7/2
2010
108 Çukurca Ġlçesi’nde 18
TCK 215
2007
106 Ç.B.
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Mart günü Ceylanpınar Asliye Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Aralarında kapatılan
DTP'nin ilçe yöneticilerinin de bulunduğu 43 kiĢi "Örgütü propagandası yapmak",
"Suçu ve suçluyu övmek", "Toplantı ve gösteri yürüyüĢlerine muhalefet etmek" ile
suçlandı. Dava 2 Kasım 2010‟da Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
sonuçlandı. Karar duruĢmasında “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları”
suçlamasıyla TMY 7/2. maddesi uyarınca birer yıl hapis cezasına mahkûm oldu.
Adana‟da 27 Aralık 2009‟da düzenlenen bir protesto gösterisinde “kolluk
kuvvetlerine taĢ attığı” gerekçesiyle hakkında dava açılan Ç.B. (16), Adana 7.
Sonuçlandı. 1
Ağır Ceza Mahkemesi‟nde tutuklu yargılandığı davanın 1 Nisan 2010‟da görülen
kiĢiye 6 yıl 3 ay 11
karar duruĢmasında “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına
gün hapis cezası
eylem yaptığı”, “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu‟na muhalefet
verildi.
ettiği” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” suçlamalarıyla 6 yıl 3 ay 11 gün
hapis cezasına mahkûm edildi.
Batman'da çeĢitli eylem ve gösterilere katıldığı iddiasıyla 8 Aralık 2009 tarihinde
çıkarıldığı Batman Sulh Ceza Mahkemesi tarafından tahliye edilen, ancak 11
Aralık 2009 tarihli arama kararıyla tekrar gözaltına alınan ve Batman Sulh Ceza
Mahkemesi tarafından tutuklanan Batman Bahar Kültür Merkezi çalıĢanı Çiçek
Tekdemir hakkında açılan davanın ilk duruĢması 13 Mart 2010 tarihinde
Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. DuruĢmada Tekdemir ve avukatı
Meral DanıĢ BeĢtaĢ hazır bulundu. Ġddia makamı esas hakkındaki mütalaasında,
Tekdemir'in 8 Eylül 2008 tarihinde kapatılan DTP tarafından yapılan oturma
eylemini ve 6 ġubat 2009 tarihinde 29 Mart yerel seçimleri nedeniyle 19 Mayıs
mahallesinde yapılan aday tanıtımında def çalarak halkı coĢturduğu, bu nedenle Sonuçlandı. 1
'örgüt propagandası yapmak' suçunu iĢlediği ifade edilerek tutukluluk halinin kiĢiye toplam 11 yıl
devamına karar verilmesini talep etti.
Avukat Meral DanıĢ BeĢtaĢ, iddia 8 ay hapis cezası
makamının aleyhte olan mütalaasını kabul etmeyerek, Tekdemir'in beraat ve verildi.
tahliyesini talep etti. Mahkeme heyeti, Tekdemir'in tutukluluk halinin devamına
karar vererek duruĢmayı erteledi. Dava 2 Nisan 2010 tarihinde sonuçlandı.
Mahkeme Heyeti, Tekdemir'in "Örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç
iĢlemek" iddasıyla 6 yıl 3 ay, 3 kez "2911 Gösteri ve Toplantı YürüyüĢleri
Kanunu"na muhalefet etmekten 3 yıl 9 ay, 2 defa da "Örgüt propagandası
yapmak" iddiasıyla da 20 ay toplam 11 yıl 8 ay hapis cezası vererek, tahliyesine
karar verdi. Mahkeme heyeti, Tekdemir'in 5 yıl süreyle denetimli serbestlik
tedbirine tabi tutulmasına ve bir yıl süreyle de kahvehanelere, oyun salonlarına,
bar ve birahanelere, siyasal gösterilere ve mitinglere katılmasını da yasakladı.
Hakkari Çukurca'da 2007 yılında PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın Türkiye'ye Sonuçlandı. 18
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
415
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
kiĢi
109
Çukurca Ġlçesi’nde 4
kiĢi
Demir Çelik, Cevdet
Çağlar, Ġhsan Nergiz,
110 Cezayir Çelik, Ġhsan
Yıldız ve Hatice Tetmen
Nuray
TMY 7/2
2009
TCK 215
2003
DerviĢ TaniĢ, Cevat
111 Altunkaya, Engin
Kaplan ve BarıĢ Mamuk
Destan Luise Kılıç,
112 Mehmet Sayat, Cebeli
Bingöl ve Hıdır Dinçer
416
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
2010
TCK 314
2008
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
getiriliĢinin yıl dönümünü protesto amaçlı olarak açlık grevi yaptıkları gerekçesiyle kiĢiye 3'er ay hapis
Çukurca Belediye baĢkanı Mehmet Kanar, Belediye meclis üyesi Ziro Koç, Ali cezası verildi.
Seraç, Arafat Çetinkaya, BDP Yöneticileri Süleyman Yorgun, Tahsin Çetin, Ahmet
Yıldız,Haci Çetin, Cuma Tek, Cihat Aksu, Nevzat Aksu, Mühyettin DerviĢoğlu,
Halit YaĢlı, ġehsen Duman, Nazım TürkeĢ, Faris Kanar ve Kerem Ayar hakkında
Çukurca Sulh Ceza Mahkemesi'nde açılan davanın karar duruĢması 2010 Nisan
ayında görüldü. Sanıkların atılmadığı duruĢmada mahkeme heyeti 18 kiĢiye, "Suç
ve suçluyu övdükleri gerekçesiyle" 3'er ay hapis cezası verdi.
Hakkâri‟nin Çukurca Ġlçesi‟nde 22 Mart 2009‟da düzenlenen Newroz kutlamasında
yaptıkları konuĢmalar nedeniyle haklarında 4 kiĢi hakkında “yasadıĢı örgüt Sonuçlandı. 4
propagandası yaptıkları” iddiasıyla açılan dava Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde kiĢiye 1'er yıl hapis
21 Mayıs 2010‟da sonuçlandı. Mahkeme heyeti dört kiĢiye TMY 7/2. maddesi cezası verildi.
uyarınca birer yıl hapis cezası verdi.
Antalya‟da 2003 yılında Amerika BirleĢik Devletleri‟nin Irak‟ı iĢgali nedeniyle
yapılan basın açıklamasına katıldıkları gerekçesiyle BDP Genel BaĢkanı Demir
Sonuçlandı. 6
Çelik, Cevdet Çağlar, Ġhsan Nergiz, Cezayir Çelik, Ġhsan Yıldız ve Hatice Tetmen
kiĢiye 6'Ģar ay
Nuray hakkında açılan dava 2010 Ocak ayında 2010‟da Antalya 2. Asliye Ceza
hapis cezası
Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Sanıklar karar duruĢmasında “suçu ve suçluyu
verildi.
övdükleri” iddiasıyla TCK 215. maddesi uyarınca 6‟Ģar ay hapis cezasına
mahkûm oldular.
29 Mart 2009 yerel seçimleri öncesi DTP'nin seçim çalıĢmalarına katılarak
Topçular Mahallesi'nde afiĢ astıkları gerekçesiyle Kocaeli Üniversitesi öğrencileri
DerviĢ TaniĢ, Cevat Altunkaya, Engin Kaplan ve BarıĢ Mamuk hakkında “kamu Sonuçlandı. 4
malına zarar vermekten” dava açıldı. Dava 2010 Nisan ayında sonuçlandı. kiĢiye toplam 6000
Kocaeli 1. Sulh Ceza Mahkemesi'nde görülen karar duruĢmasında 4 öğrenciye TL para cezası
3'er ay hapis cezası verildi. Mahkeme öğrencilerin mahkemedeki iyi halini göz verildi.
önünde bulundurarak, cezalarının para cezasına çevrilmesine karar verdi.
Öğrenciler, bin 500 TL ceza ödeyecek.
Ankara'da 22 Nisan 2008'de gözaltına alınan ve 'örgüt üyesi olmak' suçlamasıyla
Destan Luise Kılıç, Mehmet Sayat, Cebeli Bingöl, Hıdır Dinçer adlı öğrenciler
hakkında açılan davanın duruĢması 23 Nisan 2010 tarihinde Ankara 11 Ağır Ceza
Mahkemesi'nde görüldü. DuruĢmada avukatlar, esas hakkındaki mütalaaya karĢı
Devam ediyor.
son savunmalarını yaptı. Mehmet Sayat'ın avukatı Sinem CoĢkun, Newroz, 1
Mayıs gibi kutlamaların mütalaada yasadıĢı gibi gösterilmesini eleĢtirerek, 'Bunlar
yasal etkinliklerdir. Her yurttaĢın bunlara katılma hakkı vardır. Fakat dosyayı ve
mütalaayı incelediğimizde çok ilginç iddialar var. Örneğin dosyada Kürtçe dil
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
113
Digor Ġlçesi Dağpınar
Beldesi'nde 24 kiĢi
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TMY 7/2
114 Dilek Öcalan
115 Diyarbakır’da 10 kiĢi
Davanın
Açıldığı
Tarih
2009
2010
TMY 7/2
2008
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
kitabının yaĢa dıĢı bir yayınmıĢ gibi alınması tirajı komik bir durumdur' dedi.
Avukat BarıĢ Kalar ise, müvekkillerinin okullarından dolayı mağdur olduklarını
belirterek, 'Tutuklama bir ceza biçimine dönüĢmüĢ durumdadır. Savcının
mütalaasında yer alan Ģeyler 'örgüt üyeliği' ile bağdaĢmayan Ģeylerdir. Mesela
Kandil'den barıĢ grupları geldiler, ifadeleri alındı, serbest bırakıldı. Artık Türkiye
bunları aĢmaya baĢlıyor' dedi. Bunun üzerine mahkeme baĢkanı Hasan ġatır ise,
'Habur'dan gelenlerin Ģansı, ordan geldiler. Esenboğa'dan gelselerdi öyle olmazdı'
diye cevap verdi.Savunmaların ardından mahkeme heyeti, tutuklu 4 öğrencinin
tahliyesine karar verirken, duruĢmayı 29 Eylül 2010 tarihine erteledi.
Kars'ın Digor Ġlçesi Dağpınar Beldesi'nde 21 Mart 2008‟de düzenlenen Newroz
kutlamasında “yasadıĢı slogan attıkları” iddiasıyla 24 kiĢi hakkında açılan dava,
Özel yetkili Erzurum 2'nci Ağır Ceza Mahkemesi'nde 15 Nisan 2010 tarihinde
karara bağlandı. Tutuksuz olarak yargılandıkları iki yıldır devam eden dava,
Mahkeme heyeti, 24 kiĢinin yasa dıĢı slogan atmadıkları halde, grubun attığı Sonuçlandı. 24
“Sayın Öcalan”, “Biji Serok Apo-YaĢasın BaĢkan Apo”, “PKK Halktır Halk Burada” kiĢiye 10'ar ay
Ģeklindeki yasa dıĢı sloganlara “zafer iĢareti yaparak destek vermelerini terör hapis cezası
örgütü propagandası” suçu kapsamında değerlendirdi. 24 sanığı TMY‟nin 7/2. verildi.
maddesi uyarınca 10'ar ay hapis cezasına çarptıran Mahkeme Heyeti, hükmün
açıklanmasının geri bırakılmasına, seçenek yaptırımlara çevrilmesine ve cezanın
ertelenmesine yer olmadığına hükmetti. 24 kiĢi kararı Yargıtay'da temyize
gönderdi.
ġanlıurfa‟nın Halfeti Ġlçesi‟ne bağlı Ömerli Köyü‟ne 4 Nisan 2010‟da PKK lideri
Abdullah Öcalan‟ın doğum günü dolayısıyla düzenlenen yürüyüĢte Abdullah
Öcalan‟ın posterini taĢıdığı gerekçesiyle Abdullah Öcalan‟ın yeğeni Dilek Öcalan Sonuçlandı. 1
hakkında dava açıldı. Dava 26 Ekim 2010‟da Diyarbakır 4. Ağır Ceza kiĢiye 7 yıl 1 ay
Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Karar duruĢmasında Dilek Öcalan, “yasadıĢı örgüt hapis cezası
üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına eylem yaptığı” ve “yasadıĢı örgüt verildi.
propagandası yaptığı” suçlamalarıyla yedi yıl bir ay hapis cezasına mahkûm
edildi.
Diyarbakır‟ın Silvan Ġlçesi‟nde 12 Kasım 2008‟de yapılan bir basın açıklamasına
katılarak “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” iddiasıyla haklarında dava
Sonuçlandı. 10
açılan 10 kiĢinin karar duruĢması 8 Temmuz 2010‟da görüldü. Diyarbakır 4. Ağır
kiĢiye toplam 8 yıl
Ceza Mahkemesi‟nde yapılan yargılamada mahkeme heyeti sanıklar EĢref
4 ay hapis cezası
Mamedoğlu, Asiye ġimĢek, Suphan Kuru, Mevlüde Diker, Misbah Munar, Mehmet
verildi.
Can Yazıcı, Eylem Kırtay, Nazlı Sezgin, Feyzi Tekçi ve Raife Ġnatçı‟ye TMY 7/2.
maddesi uyarınca 10‟ar ay hapis cezası verdi.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
417
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
116 Diyarbakır'da 12 kiĢi
117 Diyarbakır'da 152 kiĢi
418
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
TMY 7/2
Davanın
Açıldığı
Tarih
2008
2010
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Kapatılan DTP'nin Gençlik Meclisi'nin, 2008 yılının Haziran ayında Diyarbakır'da
yaptığı 2. Olağan Kongresi'ne katıldıkları gerekçesiyle 12 kiĢi hakkında Diyarbakır
4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde "Örgüt propagandası yapmak" suçundan açılan
dava 2010 Nisan ayında sonuçlandı. Mahkeme, tutuksuz yargılanan M. Sıdık
Cengiz, Mübarek Yılmaz, Orhan Akbudak, Engin Özgür, Naciye Ete, Mehmet
Sonuçlandı. 12
Alkan, Hadi Taraman, Abdulhalim Aslan, Medine Ete, Bülent AktaĢ ve Hasan
kiĢiye toplam 9 yıl
Çetin'e ayrı ayrı 10 ay, 15 yaĢındaki M.D.'ye ise 6 ay 20 gün hapis cezası verdi.
8 ay 20 gün hapis
12 kiĢiye toplam 116 ay 20 gün hapis cezası veren mahkeme, sanık olarak
cezası verildi.
yargılanan Hasan Çetin adlı üniversite öğrencisine kongreye katılmamasına
rağmen, sadece isim ile soyadı benzerliğinden dolayı ceza verdi. Ġsim ve soyadı
benzerliği dıĢında, anne ve baba adı, TC kimlik numarası ve adres bilgileri
uyuĢmayan Çetin, ĠHD Diyarbakır ġubesi'ne baĢvurarak hukuki yardım talebinde
bulundu.
14 Nisan 2009 tarihinde baĢlatılan operasyonda aralarında ĠHD Genel BaĢkan
Yardımcısı ve Diyarbakır ġube BaĢkanı Muharrem Erbey, DTP'den 28 yönetici ile
12 belediye baĢkanının da bulunduğu 151 Kürt siyasetçisi hakkında özel yetkili
savcı tarafından hazırlanan 7 bin 578 sayfalık iddianame ile dava açıldı.
Diyarbakır 6.Ağır Ceza Mahkemesi‟ne gönderilen iddianamede 151 kiĢi TCK'nın
"Devletin birliğini ve bütünlüğünü bozmak', "Örgüt üyesi ve yöneticisi olmak",
"Örgüte yardım etmek"le suçlanıyor. Ġddianamede, aralarında Sabri Ok ve
Mehmet Abbasoğlu'nun da bulunduğu 11 kiĢi hakkında ağırlaĢtırılmıĢ müebbet
hapsi istenirken, 140'ı hakkında ise "örgüt yöneticisi olmak, örgüt üyesi olmak,
örgüte yardım etmek, gösteri yürüyüĢü kanunu"na muhalefet etmekten 15 ila
ağırlaĢtırılmıĢ müebbet hapis isteniyor. Ġddianamede, Diyarbakır BüyükĢehir
Belediye BaĢkanı Osman Baydemir hakkında da, "Örgüt üyesi olmak, 2911 sayılı Devam ediyor.
Gösteri ve YürüyüĢ Kanunu'na muhalefet ve örgüt propagandası yapmak"
iddiasıyla 36.5 yıla kadar hapis cezası isteniyor. Dava 18 Ekim 2010‟da
Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde baĢladı. Diyarbakır 6. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde KCK/TM Ana Davası nedeniyle 12 Kasım 2010‟a kadar baĢka
dava dosyalarına bakmadı. Sanık sayısının ve sanıkları savunacak olan
avukatların fazlalığı nedeniyle Diyarbakır Adliyesi‟nde oluĢturulan daha geniĢ bir
özel salonda görülen duruĢmaya 103‟ü tutuklu 19‟u tutuksuz olmak üzere toplam
123 sanık ile 260 sanık avukatı ve duruĢma salonunun darlığı nedeniyle sadece
10 gazeteci katıldı. DuruĢmada söz alan sanık avukatlarından Meral DanıĢ
BeĢtaĢ, 7 bin 578 sayfalık iddianamenin ayrıca 130 bin sayfa ek delil klasörünün
bulunduğunu belirtti. Avukat Mehmet Emin Aktar ise iddianamenin uzunluğu
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
nedeniyle iddianamenin tamamının sanıklara okunmamasını istedi. Cumhuriyet
Savcısı, sanık avukatlarının iddianamenin özetinin okunması talebini ise olumlu
bularak görüĢünü mahkeme heyetine sundu. Avukat Selçuk Kozağaçlı,
iddianamenin hukuki bir evrak olmadığını ileri sürerek, yok kabul edilip savcılığa
iade edilmesi gerektiğini savundu. Tüm sanıklar adına savunma yapacağını
belirten Hatip Dicle ise savunmayı Kürtçe yapmak istediğini dile getirdi. Sanıklar
ayrıca mahkeme heyetinin kimlik tespiti esnasında duruĢma salonunda olup
olmadıkları sorusunu “Amade me Ezlivirim (Hazırım, buradayım)” diyerek
yanıtladılar. Ġddia makamı ise, sanıkların Kürtçe savunma yapma taleplerinin,
“savcılık ve sorgu aĢamasında Türkçe savunma yaptıkları” gerekçesiyle
reddedilmesini mahkeme heyetinden talep etti. DuruĢmanın sonunda herhangi bir
tahliye kararı vermeyen mahkeme heyeti, “Kürtçe savunma yapma ve
iddianamenin özetinin okunması” taleplerini de karara bağlamak üzere duruĢmayı
19 Ekim 2010‟a erteledi. 19 Ekim 2010‟da görülen duruĢmada sanıkların ve sanık
avukatlarının taleplerini değerlendiren mahkeme heyeti, AĠHM‟in daha önceki
benzer kararlarından örnekler sunarak, tüm sanıkların eğitim ve sosyal
konumlarından Türkçe bildiklerinin anlaĢıldığını; soruĢturma safhasında sanıkların
Türkçe savunma yaptıklarını; tercüman aracılığıyla yapılacak yargılamanın
yargılama süresini uzatacağını belirterek; oy birliğiyle sanıkların Kürtçe savunma
talebinin reddine karar verdiklerini açıkladı. Sanık avukatlarının iddianamenin
uzun olması nedeniyle iddianamenin özetinin okunması talebini ise mahkeme
heyeti kabul etti. Ġddianamenin özetinin bir kısmının okunmasının ardından
mahkeme heyeti, sanık avukatlarının tahliye talebini reddetti ve KCK/TM ile ilgisi
olduğu gerekçesiyle 2008 yılında tutuklanarak Diyarbakır 6. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde yargılanan Serdar Ziriğ‟in dosyasını KCK/TM Ana Davası‟yla
birleĢtirerek duruĢmayı 20 Ekim 2010‟a erteledi. Böylece dosyada tutuklu sanık
sayısı 104‟e, toplam sanık sayısı ise 152‟ye yükseldi. 20 Ekim 2010‟da görülen
duruĢmada, iddianamenin özetinin okunmasına devam edildi. Oturumun sonunda
söz alan savunma avukatlarından Avukat Meral DanıĢ BeĢtaĢ, her oturum
sonunda tutuklu sanıkların tahliye edilmesi talebini yineleyeceklerini söyledi.
Avukat Metin Ġsis ise iddianamenin istihbarat bilgisine dayanılarak elde edilen
bilgilerden
oluĢtuğuna
dikkat
çekerek,
bu
bilgilerin
yargılamada
kullanılamayacağını ve dosyada delil olarak kullanılamayacağına vurgu yaptı.
Savunma avukatları ayrıca Terörle Mücadele ġubesi‟ne bağlı sivil polis
memurlarının mahkeme salonundan çıkarılmasını talep ettiler. Fakat mahkeme
heyeti bu talebi reddetti. 22 Ekim 2010‟a görülen birinci duruĢmanın 4.
oturumunda iddianamenin özetinin oturumunun okunmasına devam edildi. Sanık
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
419
Son Durum
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Yargılanma Gerekçesi
avukatlarında Meral BeĢtaĢ DanıĢ, 12 Kasım 2010‟a kadar sanıkların
savunmalarını yapamayacaklarını dile getirerek iddianamenin okunmamasını
talep etti. Mahkeme Heyeti, iddianamenin okunmaması talebinin reddine ve
sanıkların tutukluluk halinin devam etmesine karar verdi. 25 Ekim 2010‟da görülen
5. oturumunda da iddianamenin özetinin oturumunun okunmasına devam edildi.
Sanık avukatlarından Sedat YurttaĢ, müvekkillerinin sabah bir, öğlen iki ve akĢam
iki saat olmak üzere toplam beĢ saat bekletme salonlarında tutulduğunu
belirterek, bekletilen yerin sağlıksız olduğunu ve bu sorunun giderilmesini istedi.
Sedat YurttaĢ, müvekkillerinden Muharrem Erbey‟in tutulduğu odadaki toz
nedeniyle gözlerinde rahatsızlık baĢladığını, diğer sanıklarında toz nedeniyle
boğaz rahatsızlığı Ģikâyetinde bulunduklarını ifade etti. Ġddianamenin özetinin
okunmasının devam edildiği duruĢmada mahkeme heyeti, bekleme salonu ve
araç sıkıntısının Diyarbakır Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟na bildirilmesine ve
sanıkların tutukluluk durumlarının görüĢülmesine yer olmadığına karar vererek
duruĢmayı erteledi. 26 Ekim 2010‟da görülen duruĢmada iddianamenin özetinin
okunması devam ederken mahkeme heyeti, sanıkların tutukluluk durumlarının
görüĢülmesine yer olmadığına karar vererek duruĢmayı erteledi. 2 Kasım 2010‟da
görülen birinci duruĢmanın 9. oturumunda ise, iddianamenin özetinin okunması
bitirildi. Mahkeme Heyeti, sanıkların tutukluluk durumlarının görüĢülmesine yer
olmadığına karar vererek duruĢmayı erteledi. 3 Kasım 2010‟da görülen davanın
birinci duruĢmasının 10. oturumunda ise mahkeme heyeti, sanık avukatlarının
Kürtçe savunma yapılmasına yönelik olarak uzman bilirkiĢi olarak Prof. Dr. Baskın
Oran‟ın Lozan AnlaĢması‟nın 39. maddesindeki anadilin kullanımıyla ilgili
dinlenmesi talebini üç kez reddetti. Mahkeme heyeti sanıkların tutukluluk
durumlarının görüĢülmesine yer olmadığına karar vererek duruĢmayı erteledi. 8
Kasım 2010‟da görülen 13. oturumunda ise mahkeme heyeti, bir önceki
duruĢmada Kürtçe savunma yapılmasına izin verilmemesi nedeniyle sanık
avukatlarının zaman istediğini fakat kendilerine herhangi bir talep gelmediğini
belirterek “Ceza Muhakemesi Kanunu‟nda (CMK) savunmanın hangi dilde
yapılacağı hususu yer almaktadır. Buna itiraz edilebileceğine dair kanun
düzenlemesi olmadığı için Kürtçe savunma yapma talebinin oybirliğiyle reddine
karar verilmiĢtir” dedi. Bu sırada söz isteyen sanıklardan Selma Irmak‟ın, “Ezê
parastina xwu bi Kurdi buxînîm (Ben savunmamı Kürtçe okuyacağım)” dediği
sırada mahkeme heyetinin baĢkanı, “sanık savunmasını anlaĢılmayan ancak
Kürtçe olduğunu düĢündüğümüz bir dille yapmıĢtır” ifadesini kullandı. Selma
Irmak‟ın savunmasını Kürtçe okumaya devam etmesi üzerine mahkeme heyetinin
baĢkanı “mikrofonu kapatın, Türkçe konuĢuyorsan devam et” diye Selma Irmak‟ı
420
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Son Durum
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Doğan Ekinci, Halil
118 Oktay ve Yılmaz
Güvenç
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TMY 7/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
119
DTP yöneticisi ve üyesi Siyasi Partiler
34 kiĢi
Kanunu
2010
120
DTP'li 54 belediye
baĢkanı
2007
TMK 7/2
TCK 215
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
uyardı. Söz alan sanık avukatları da, “dilekçemizi ve bilirkiĢi raporunu Diyarbakır
4. Ağır Ceza Mahkemesi‟ne gönderin. Orada bir karar alınmasını talep ediyoruz”
dediler. Kısa bir aranın ardından talebi değerlendiren mahkeme heyeti sanık
avukatlarının itirazının Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟ne gönderilmesine;
duruĢmanın 11 Kasım 2010‟a ertelenmesine karar verdi. 11 Kasım 2010‟da
görülen duruĢmada ise, mahkeme heyeti, sanıkların savunmalarını almak için
Kamuran Yüksek‟i sanık kürsüsüne çağırdı. Kamuran Yüksek‟in savunmasını
Kürtçe yapacağını beyan etmesinin ardından diğer sanıklar teker teker sanık
kürsüsüne çağrıldı. Diğer sanıkların da Kürtçe savunma yapacaklarını ifade
etmelerinin ardından sanık avukatlarından Ġbrahim Tali Uysal, sanıklardan Kürtçe
savunma yapma düĢüncesinden vazgeçmelerini istedi. Hiçbir sanığın Türkçe
savunma yapmayı kabul etmemesinin ardından mahkeme heyeti, sanıkların
tutukluluk hallerinin devam etmesine ve Osman Baydemir ile ilgili yurt dıĢı
yasağına devam edilmesine karar vererek duruĢmayı 13 Ocak 2011‟e erteledi.
“PKK Lideri Abdullah Öcalan'a yönelik fiziki saldırı olduğu iddiası” ile ġırnak'ın
Cizre Ġlçesi'nde 5 Aralık 2009'da düzenlenen protesto gösterisine katıldığı
gerekçesi ile Doğan Ekinci, Halil Oktay ve Yılmaz Güvenç hakkında "Örgüt Üyesi
Olmak", "Örgüt Propagandası yapmak" ve "Gösteri ve YürüyüĢ Kanunu"na
muhalefet etmek iddiası ile Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde dava açıldı.
Dava 2010 yılı Temmuz ayında sonuçlandı. Yapılan yargılamada "suç" delili Sonuçlandı. 3
olarak gözaltı iĢlemini yapan polislerin ifadesi, Ekici'nin olaya katıldığına dair kiĢiye toplam 30 yıl
fotoğraflar, Ekici'nin üzerinden çıkan limon parçası ve puĢi yer aldı. Polis ifade 3 ay hapis cezası
tutanaklarında 14 polisin bilgi alma tutanakları ise, noktasına virgülüne kadar aynı verildi.
Ģekilde yer aldı. Avukatların polislerin mahkemeye çağrılması yönündeki talepleri
ise "kararı etkilemeyeceği" gerekçesi ile reddedildi. Yapılan yargılama sonucunda
ve Doğan Ekici, Halil Oktay, Yılmaz Güvenç, hakkında "Örgüt üyesi olmak",
"Örgüt propagandası yapmak" ve "Gösteri ve YürüyüĢ Kanunu"na muhalefet
etmek fiillerinden dolayı 10'ar yıl 1'er ay hapis cezasına çarptırıldı.
DTP‟nin 11 Aralık 2009‟da Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılmasıyla birlikte
beĢ siyasi yasaklı duruma gelen DTP yöneticisi ve üyesi 34 kiĢi hakkında
Abdullah Öcalan‟ın sağlık durumuna iliĢkin yaptıkları basın açıklamasıyla “Siyasi Devam ediyor.
Partiler Yasası‟na muhalefet ettikleri” iddiasıyla dava açıldı. Yargılamaya Ankara
13. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde 25 Kasım 2010‟da baĢlandı.
Diyarbakır'da 4 Mart 2007 tarihinde, “PKK lideri Abdullah Öcalan'ın zehirlendiği” Sonuçlandı. 54 kiĢi
iddialarıyla ilgili ortak basın açıklaması yapan ve Diyarbakır BüyükĢehir Belediye hakkında beraat
BaĢkanı Osman Baydemir'in de aralarında bulunduğu DTP'li 54 belediye baĢkanı kararı verildi.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
421
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Edibe ġahin, Serdar
Erdoğan, Özgür
121 Söylemez, Hüseyin
Tunç, Ali Rıza YurttaĢ
ve Süleyman YurttaĢ
TMY 7/2
2009
Ekin Can Kınık, Sercan
122 Bakır ve ġerafettin
Gökdeniz
TCK 301
TCK 125
2009
123 Ekrem Senvar
422
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
2010
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
hakkında 2007 yılı Aralık ayında açıldan dava 2010 yılında devam etti. “YasadıĢı
örgüt propagandası yaptıkları” ve “suçu ve suçluyu övdükleri” iddiasıyla TMY 7/2.
maddesi ve TCK‟nin 215. maddesi uyarınca Diyarbakır 5. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde açılan davanın 4 Mayıs 2010‟da görülen duruĢmasına “KCK/TM”
soruĢturması kapsamında tutuklu bulunan ViranĢehir Belediye BaĢkanı Leyla
Güven, tutuksuz eski belediye baĢkanları Cihan Sincar, Mehmet Kaya, Kutbettin
TaĢkıran ve Abdulkadir Ağaoğlu katıldı. DuruĢmaya ilk kez katılan sanıkların
kimlik tespitlerinin ardından savunmaları alındı. Mahkeme heyeti, karar için
dosyadaki eksikliklerin tamamlanmasına karar vererek duruĢmayı 15 Haziran
2010‟a erteledi.15 Haziran günü görülen duruĢmada Mahkeme Heyeti, hakkında
gıyabi tutuklama kararı çıkarılan Hakkâri eski Belediye BaĢkanı Metin Tekçe‟nin
yakalanmasının beklenmesi için duruĢmayı erteledi.Dava 14 Eylül 2010‟da
sonuçlandı. Karar duruĢmasında açıklamada yer alan “Kürt muhalefeti” ifadesi
nedeniyle TCK 220/8. maddesi uyarınca yargılanan 54 belediye baĢkanı beraat
etti.
Abdullah Öcalan‟ın Kürt Meselesi‟nin çözümüne iliĢkin gönderdiği yol haritasının
kamuoyuna duyurulması için 2009 yılında BaĢbakan Recep Tayyip Erdoğan ve
TBMM BaĢkanlığı‟na faks gönderen Tunceli Belediye BaĢkanı Edibe ġahin, Ġl
Genel Meclis BaĢkanı Serdar Erdoğan, BDP Merkez Ġlçe BaĢkanı Özgür
Sonuçlandı. 6
Söylemez, Belediye Meclis Üyesi Hüseyin Tunç, BDP eski Ġl BaĢkanı Ali Rıza
kiĢiye toplam 6 yıl
YurttaĢ ile kapatılan DTP eski il yöneticisi Süleyman YurttaĢ hakkında açılan
8 ay hapis cezası
dava, 9 Aralık 2010‟da sonuçlandı. Malatya 3. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen
verildi.
karar duruĢmasında mahkeme heyeti, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları”
iddiasıyla sanıklardan Edibe ġahin ve Hüseyin Tunç‟a TMY 7/2. maddesi
uyarınca onar ay hapis cezası, Serdar Erdoğan, Özgür Söylemez, Ali Rıza
YurttaĢ ile Süleyman YurttaĢ‟a ise birer yıl hapis cezası verdi.
20 Mayıs 2008‟de Ġstanbul‟da yaptıkları bir eylemde attıkları slogan nedeniyle
Ekin Can Kınık, Sercan Bakır ve ġerafettin Gökdeniz adlı 3 öğrenci hakkında
“hakaret” suçlamasıyla Türk Ceza Kanunu‟nun (TCK) 125. maddesi uyarınca ve
“devlet organlarını aĢağıladıkları” suçlamasıyla TCK‟nin 301. maddesi uyarınca Devam Ediyor.
dava açıldı. Açılan davaların görülmesine Beyoğlu 1. Sulh Ceza Mahkemesi‟nde
14 Nisan 2009‟da baĢlandı. DuruĢma Ekin Can Kınık‟ın ifadesinin alınması için 7
Temmuz 2009‟a ertelendi.
Ergani Söz Gazetesi Yazarı Ekrem Senvar hakkında 22 Ocak 2010‟da gazetede Sonuçlandı. 1
yer alan ''Polis eĢine reva mı'' baĢlıklı köĢe yazısında ''Çürük yumurtalar kiĢiye 2175 TL
ayıklanmalıdır'' sözüyle Ġlçe Emniyet Müdürü ġen'e hakaret ettiği iddiasıyla dava para cezası verildi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
124 Emine Ayna
TMY 7/2
2009
125 Emine Demir
TCK 317/2
TMY 7/2
2010
TMY 7/2
2010
Ender KırmızıtaĢ,
126 Burhan Kurhan, Orhan
Yorulmaz, Bedri Orçu,
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
açıldı. Dava 17 Mart 2010‟da Ergani Asliye Ceza Mahkemesi'nde sonuçlandı.
DuruĢmada, Ekrem Senvar ve avukatı NeĢet Zerin ile Ġlçe Emniyet Müdürü Ġsa
ġen hazır bulundu. Avukat Zerin, müvekkili Senvar'ın ''Polis eĢine reva mı''
baĢlıklı köĢe yazısında ''Çürük yumurtalar ayıklanmalıdır'' sözüyle Ġlçe Emniyet
Müdürü Ġsa ġen'i hedef almadığını ifade ederek, 'Aksine Ġlçe Emniyet
Müdürlüğü'nde görevli olup da yanlıĢ yapanların yanlıĢlarını düzeltmeleri kast
ediliyor. Kaldı ki habere konu olan polis eĢi yazıdaki konu ile ilgili savcılığa
Ģikayette bulunmuĢ ve bunun ardından gerekli soruĢturma da yapılmıĢtır. Ayrıca
müĢteki haberin yapılmasının ardından tekzip için gazeteye yazılı veya sözlü
olarak müracaat etmemiĢtir. Müvekkilim hakaret kastıyla hakaret etmediğinden ve
köĢe yazısının tamamında eleĢtiri sınırlarında kalmıĢ olması nedeniyle
müvekkilimin beraatına karar verilmesini talep ediyorum' dedi. Hakim, TCK'nın
52/2 Maddesi uyarınca Senvar'ın yazısında yer verdiği, 'Çürük yumurtalar
ayıklanmalı' sözünün hakaret olduğuna kanaat getirerek, 2 bin 175 TL adli para
cezası ile cezalandırılmasını kararlaĢtırdı. Hakım, daha sonra sanığın kasıtlı bir
suçtan mahkumiyetinin bulunmaması, müĢtekinin maddi bir zararının doğmamıĢ
bulunması, sanığın kiĢilik özellikleri ve duruĢmalardaki tutum ve davranıĢlarına
göre yeniden suç iĢlemeyeceği yolunda kanaate varılması nedeniyle CMK'nın
231/5 maddesi uyarınca cezayı erteledi.
BDP Mardin Milletvekili Emine Ayna hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası
yaptığı” iddiasıyla Adana 8. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen dava 2010 yılında
devam etti. Dava kapsamında ifadesinin alınması için Ankara 11. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde görülen duruĢmaya 13 Nisan 2010‟da devam edildi. Mahkeme Devam ediyor.
heyeti, Emine Ayna‟nın duruĢma tarihinden önce zorla ifade vermeye getirilmesi
kararına rağmen ifadelesinin henüz alınmamıĢ olması üzerine ifade vermesi için
zorla getirilmesi kararını yineleyerek duruĢmayı 10 Haziran 2010‟a erteledi.
Azadiya Welat Gazetesi‟nin eski Yazı ĠĢleri Müdürü Emine Demir hakkında,
gazetenin 2008 ve 2009 yıllarındaki 84 sayısında yer alan haberler nedeniyle
Sonuçlandı. 1
açılan dava 30 Aralık 2010‟da sonuçlandı. Savcı, Emine Demir‟in “yasadıĢı örgüt
kiĢiye toplam 138
üyesi olduğu” iddiasıyla TCK'nın 314/2. maddesi uyarınca ve “yasadıĢı örgüt
yıl hapis cezası
propagandası yaptığı” iddiasıyla, TMY 7/2. maddesi uyarınca mahkûm edilmesini
verildi.
talep ederken, Mahkeme Heyeti, Demir‟e TMY‟nin 7/2. maddesi uyarınca 84 defa
birer yıl altıĢar ay olmak üzere, toplam 138 yıl hapis cezası verdi.
Batman‟ın BeĢiri Ġlçesi‟nde 8 Mart 2010‟da Dünya Emekçi Kadınlar Günü Sonuçlandı. 8
nedeniyle düzenlenen etkinlikte söylenen Kürtçe bir Ģarkıya alkıĢ tutarak eĢlik kiĢiye 10'ar ay
ettikleri gerekçesiyle kapatılan DTP‟nin BeĢiri Ġlçe Örgütü BaĢkanı Ender hapis cezası
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
423
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Muzaffer Derse, Erkan
Kümet, Ġrfan Orçu ve
Cemil Orçu
127 Enver Aydemir
2010
128 Enver Aydemir
2010
424
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
KırmızıtaĢ, BeĢiri eski Belediye BaĢkanı Burhan Kurhan, Belediye Meclis üyesi verildi.
Orhan Yorulmaz, Bedri Orçu, Muzaffer Derse, Erkan Kümet, Ġrfan Orçu ve Cemil
Orçu hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” suçlamasıyla dava açıldı.
Dava 21 Ekim 2010‟da sonuçlandı. Karar duruĢmasında sanıklar Diyarbakır 4.
Ağır Ceza Mahkemesi tarafından TMY 7/2. maddesi uyarınca onar ay hapis
cezasına çarptırıldı.
Boğaziçi Üniversitesi‟nde (Ġstanbul) 24 Aralık 2009‟da gerçekleĢtirilen “BarıĢ için
Vicdanî Retçiler Kurultayı”na giderken KabataĢ Vapur Ġskelesi‟nde gözaltına
alınan ardından tutuklanarak Maltepe Askerî Cezaevi‟ne gönderilen vicdanî retçi
Enver Aydemir‟in yargılanmasına 9 ġubat 2010‟da EskiĢehir Askeri
Mahkemesi‟nde alınan “görevsizlik” kararı üzerine hâkim heyeti tarafından
baĢlandı. DuruĢmada savunma yapan Enver Aydemir askerlik yapmak istemeğini
ve askerliğini ortak yaĢama yararlı iĢlerde çalıĢarak tamamlayabileceğini söyledi.
Sonuçlandı. 1
Mahkeme heyeti, sanık Aydemir'in tutukluluk halinin devamına karar vererek
kiĢiye 10 ay hapis
tanıkların dinlenmesi için duruĢmayı erteledi. Dava 29 Mart 2010‟da sonuçlandı.
cezası verildi.
Karar duruĢmasında söz alan Enver Aydemir, inancı gereği zorunlu askerlik
görevini yapmadığını beraat etmesi halinde dahi askerliğini yapmayacağını
söyledi. Mahkeme heyeti, Enver Aydemir‟in “firar ettiği” gerekçesiyle 10 ay hapis
cezasına mahkûm edilmesine karar verdi. Tutuklu kaldığı süre göz önünde
bulundurulan Enver Aydemir mahkeme heyeti tarafından tahliye edildi. Enver
Aydemir‟in Bilecik 2. Jandarma Er Eğitim Tugay Komutanlığı‟na teslim edileceği
belirtildi.
Boğaziçi Üniversitesi‟nde (Ġstanbul) 24 Aralık 2009‟da gerçekleĢtirilen “BarıĢ için
Vicdanî Retçiler Kurultayı”na giderken KabataĢ Vapur Ġskelesi‟nde gözaltına
alınan ardından tutuklanarak Maltepe Askerî Cezaevi‟ne gönderilen vicdanî retçi
Enver Aydemir‟in yargılanmasına 1 Haziran 2010‟da EskiĢehir Askeri
Mahkemesi‟nde “askeri kıyafetleri giymediği” ve “askerlik eğitimlerine katılmadığı”
gerekçesiyle 2010 Haziran ayında tekrar baĢlandı. Mahkeme heyeti, Enver
Aydemir‟in psikolojik durumunun belirlenmesi için Gülhane Askeri Tıp Akademisi
Devam ediyor.
(GATA) Psikiyatri servisine gönderilmesine karar verdi. DuruĢmada söz alan
Enver Aydemir‟in avukatı Davut Erkan, Enver Aydemir hakkında “emre itaatsizlik”
suçundan açılan dört ayrı davanın birleĢtirilmesini talep etti. Mahkeme heyeti,
talebi bir sonraki duruĢmada ele alacaklarını belirterek duruĢmayı 20 Ağustos
2010‟a erteledi.Bu arada Enver Aydemir, sevk edildiği Gülhane Askerî Tıp
Akademisi‟nden (GATA) kendisine “anti-sosyal kiĢilik bozukluğu” tanısıyla
“askerliğe elveriĢli değildir” raporu verilmesi üzerine 8 Haziran 2010‟da serbest
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Erbil Çınar, Ġbrahim
KaradaĢ, Ġlker Ekiz,
Mustafa Doğan, Ali
Ekber Kalender, Selma
Doygacı, Emre Özkaya,
129
Mustafa Kaya, Osman
Mink, Ezgi Oshan, Uğur
Aydın, Hasan Varol
Sığırcı ve Biran
Tanrıverdi
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TCK 314
TMY 7/2
Ercan KocamıĢ,
Mücahit Yürek, Ufuk
Sünger, Umut Çongar,
Ahmet Balta, Ahmet
GökĢen Demir, Baran
130 Nikbay, Çağla Yeleser,
Erhan Çakar, Harun
Bağmacı, Ġlhan
Toptamur, Nesimi Kala
ve Hacı Mehmet
DemirtaĢ
131 Erol Karaaslan
TCK 216
Davanın
Açıldığı
Tarih
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
bırakıldı.
23 Mayıs 2008‟de düzenlemek istedikleri “Ortak DüĢman Amerika‟dır” konulu
sergi öncesinde gözaltına alınan Cumhuriyet Üniversitesi öğrencisi ve Sivas
Gençlik Derneği GiriĢimi üyesi 13 kiĢi hakkında 15 ay sonra dava açıldı.
Gözaltına alınanlardan Erbil Çınar, Ġbrahim KaradaĢ, Ġlker Ekiz, Mustafa Doğan ve
Ali Ekber Kalender tutuklanmıĢtı. Dosyalarına “gizlilik” kararı getirilen 13 öğrenci
“yasadıĢı örgüt üyesi olmak” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yapmak”la
suçlandı. Öğrencilerinde yargılanmasına 18 Ağustos 2009‟da Erzurum 2. Ağır Devam ediyor.
Ceza Mahkemesi‟nde baĢlandı. Davanın 5 Kasım günü görülen duruĢmasında
sanık avukatlarından Ebru Timtik‟in, tüm sanıkların tutukluluk halinin göz önünde
bulundurulup tahliye edilmeleri yönündeki talebini değerlendiren mahkeme heyeti,
tutuklu beĢ öğrencinin tutukluluk sürelerini göz önünde bulundurarak beĢ
öğrencinin tahliyesine karar verdi ve bir sonraki duruĢmayı 19 Ocak 2010‟a
erteledi.
2009
“KCK Gençlik Yapılanması” adı altında 2009 yılında Tunceli, Ġstanbul, Malatya ve
Elazığ‟da yapılan operasyonlarda gözaltına alınan 12 kiĢi hakkında “Örgüt üyesi
olmak”, “Toplantı ve Gösteri Kanunu‟na muhalefet” ve “örgüt propagandası”
Sonuçlandı. 12
iddiasıyla Malatya 3. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde açılan dava, Kasım 2010‟da
kiĢiye toplam 79 yıl
sonuçlandı. Mahkeme, Ercan KocamıĢ, Mücahit Yürek ve Ufuk Sünger‟e 7 yıl 6
9 ay hapis cezası
ay, Umut Çongar, Ahmet Balta, Ahmet GökĢen Demir, Baran Nikbay, Çağla
verildi.
Yeleser, Erhan Çakar, Harun Bağmacı, Ġlhan Toptamur ve Nesimi Kala adlı
gençlere 6 yıl 3 ay ve Hacı Mehmet DemirtaĢ hakkında ise 1 yıl ayrı ayrı olmak
üzere toplam 79 yıl 9 ay hapis cezası verdi.
2009
ġiĢli Cumhuriyet BaĢsavcılığı, Evrim Teorisinin savunucularından Richard
Dawkins'in "Tanrı Yanılgısı" adlı kitabına "halkı kin ve düĢmanlığa tahrik etmek
veya aĢağılamak" iddiasıyla dava açtı. Emre Bukağılı adlı bir kiĢinin Ģikayetiyle
açılan davadan 2008 yılında beraat eden kitabın yayıncısı Kuzey Yayınları sahibi
Erol Karaaslan, kitabın Musevilik dinine, Allah'a ve peygamberlere hakaret ettiğini
savunan Sonia Eskinazi'nin Ģikayetiyle bir kez daha hapis istemiyle yargılanacak. Devam ediyor.
ġiĢli Cumhuriyet Savcısı Muhittin Ayata, 10 Kasım 2008'de kaleme aldığı
iddianamesinde, yayıncının Ceza Yasası'nın (TCK) 216/1-3 maddesi ve 54.
maddesi uyarınca dört yıla kadar hapsini istedi. Sonia Eskinazi, 30 Ekim 2008'de
ġiĢli Cumhuriyet BaĢsavcılığı'na sunduğu dilekçesinde, 360 sayfalık kitabın beĢ
ayrı sayfasında yer verilen bazı nitelendirmelerin mensubu olduğu Musevilik
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
425
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
132
Ersen Korkmaz ve
Mahmut Aydıncı
TCK 215
2009
133
Ersin Sönmezler ve
ġefik Akdeniz
TMY 7/2
2010
134
Ertuğrul Mavioğlu ve
Ahmet ġık
TCK 285
2010
426
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
dinine, Allah'a, Musevilerin çok sevdiği peygamberlere karĢı hakaret niteliği
taĢıdığını savundu. Kitabın 36., 42., 234., 235 ve 295. sayfalarında yer alan ve
iddianameye de cımbızlanarak yansıtılan ifadelerin "eleĢtiri sınırlarını aĢtığı ve
halkı kin ve düĢmanlığa tahrik ve aĢağılama suçu oluĢtuğu" savunuldu. 2 Nisan
2008 tarihinde kitabı beraat ettiren ġiĢli 2. Asliye Ceza Mahkemesi, "BilirkiĢi
raporunda suçlama ilgili hususların Ġslam diniyle ilgili olmadığı, bozulmuĢ Tevrat
olarak yapıldığı, bu Tanrı anlayıĢının vicdani olmadığı dile getirildiği, kitabın
bütünlüğünün incelemesinde lehte ve aleyhte görüĢlere yer verildiği, kitabın
toplatılmasına gerek olmadığına" karar vermiĢti. Davanın ilk duruĢması 16
Haziran günü gerçekleĢtirildi.
DTP Ġskenderun Ġlçe BaĢkanı Mahmut Aydıncı‟nın açıklamalarına “Ġmralı Cezaevi
ve uygulamalarına son verilmesi toplumsal barıĢa büyük katkı sunması açısından
Sonuçlandı. 1
önemsenmelidir” baĢlığıyla 18 Kasım 2008‟de Demokrat Ġskenderun Gazetesi‟nde
kiĢiye verilen 2 ay
yer veren gazetenin sahibi Ersen Korkmaz ile Mahmut Aydıncı hakkında “suçu ve
15 gün hapis
suçluyu övdükleri” gerekçesiyle TCK 215. maddesi uyarınca 2009 yılında açılan
cezası 1500 TL
dava Ġskenderun 2. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde 9 Mart 2010‟da sonuçlandı.
para cezasına
Mahmut Aydıncı, “suçu ve suçluyu övdüğü” gerekçesiyle üç ay hapis cezasına
çevrildi.1 kiĢi
mahkûm olurken Ersen Korkmaz beraat etti. Mahkeme baĢkanı, Mahmut
beraat etti.
Aydıncı‟nın “dava sürecindeki olumlu tutumu”nu dikkate alarak hapis cezasını 2
ay 15 güne indirdikten sonra cezayı 1500 TL para cezasına çevirdi.
Özgür DüĢünce ve Eğitim Hakları Derneği (Özgür Der) Tatvan ġubesi‟nin 9
Ağustos 2010 günü Tatvan'da yaptığı basın açıklamasında "Kürdistan" ve
"Gerilla" kelimeleri kullanıldığı için derneğin yöneticileri Özgür Der Tatvan ġube Devam ediyor.
BaĢkanı Ersin Sönmezler ve Özgür Der yöneticisi ġefik Akdeniz hakkında "örgüt
propagandası" iddiasıyla dava açıldı.
Radikal Gazetesi‟nin Haber Koordinatörü Ertuğrul Mavioğlu ve Gazeteci Ahmet
ġık‟ın “Ergenekon Davası”yla ilgili olarak beraber yazdığı “Kırk Katır, Kırk Satır”
adlı kitap hakkında kitabın satıĢa sunulduğu gün Ġstanbul Emniyet Müdürlüğü‟nün
Ģikâyeti üzerine baĢlatılan soruĢturmayı tamamlan Savcı iki gazetecinin “gizliliği
ihlal ettikleri” gerekçesiyle dört yıl altı aya kadar hapis cezasına mahkûm
edilmesini istedi. Davanın ilk duruĢması Kadıköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde 8 Devam ediyor.
Ekim 2010‟da görüldü.TCK‟nın 285. maddesi uyarınca tutuksuz sanık olarak
yargılanan iki gazetecinin duruĢmasında savcı, yargılamanın Bakırköy
Adliyesi‟nde görülmesi gerektiğini savunarak mahkemenin yetkisizlik kararı
vermesi yönünde görüĢ bildirdi. Mahkeme baĢkanı ise, kitabın yayım yerinin
Kadıköy olduğunu ve davada Kadıköy Mahkemelerinin yetkili olduğunu
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
135 Esat Üner
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
136 EskiĢehir’de 35 kiĢi
TCK 300
2010
Esmer baran, Naciye
Tokova, Sedat Kul,
137
Tarık Yılmaz ve Rızgar
Yılmaz
TMY 7/2
2010
138 ESP üyesi 47 kiĢi
TMY 7/2
TCK 314
2004
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
kararlaĢtırdı. Sanıkların savunmalarını alan Mahkeme BaĢkanı, kitabın basım
tarihinin Bakırköy Cumhuriyet Savcılığı'na sorulmasına karar vererek duruĢmayı
21 Ocak 2011‟e erteledi.
GercüĢ Belediye BaĢkanı Esat Üner hakkında farklı zamanlarda Batman'da
düzenlenen 2 yürüyüĢe katıldığı gerekçesiyle dava açıldı. Davanın karar
duruĢması 14 Mayıs günü Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü.
DuruĢmada mütalaa veren iddia makamı, 'Üner'in 06 Aralık 2010'da PKK'nin Sonuçlandı. 1
çağrısı üzerine Batman Belediyesi önünde toplanan grup içerisinde yer aldığını” kiĢiye 8 yıl 9 ay
ve “grubun slogan atarak yürüyüĢe geçtiğini” belirtti. Üner, iddia makamının hapis cezası
mütalaasına katılmadığını belirterek, beraatını talep etti. Mahkeme heyeti, “Örgüte verildi.
üye olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek'' ve 2 defa '2911 Sayılı Toplantı ve
Gösteri YürüyüĢü Kanunu'na muhalefet ettiği iddialarıyla Üner'e 8 yıl 9 ay hapis
cezası verdi.
EskiĢehir‟de 1 Mayıs 2010‟da düzenlenen ĠĢçi Bayramı kutlamasında Ġstiklal
MarĢı çalarken ıslık çalıp halay çektikleri öne sürülen 35 kiĢi hakkında Ġstiklal
MarĢı‟nı alenen aĢağıladıkları” gerekçesiyle dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 7
Haziran 2010‟da görüldü. EskiĢehir 4. Sulh Ceza Mahkemesi‟nde TCK 300. Devam ediyor.
maddesi uyarınca yargılanan 35 sanıktan 16 sanığın savunmasını alan mahkeme
baĢkanı duruĢmaya katılmayan 19 sanığın da savunmasının alınması amacıyla
duruĢmayı erteledi.
Aralık 2009 tarihinde DTP Kurtalan Ġlçe Örgütü tarafından organize edilen basın
Sonuçlandı. 5
açıklamasına katılan Esmer baran, Naciye Tokova, Sedat Kul, Tarık Yılmaz ve
kiĢiye toplam 35 yıl
Rızgar Yılmaz hakkında açılan dava 2010 Haziran ayında Diyarbakır 5. Ağır Ceza
hapis cezası
Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Sanıklar “örgüt propagandası yapıldığı” gerekçesiyle
verildi.
toplam 35 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Ankara‟da 7 Aralık 2004‟te Ceza Ġnfaz Kanunu Tasarısı‟nın geri çekilmesi
talebiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi‟ne (TBMM) yürümek isteyen ve polis
ekiplerinin müdahale ettiği ESP üyesi 47 kiĢi hakkında açılan dava Ankara 11.
Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 22 Nisan 2010‟da görülen sonuçlandı. Karar
Sonuçlandı. 43
duruĢmasında mahkeme heyeti, 27 kiĢiye “yasadıĢı örgüt üyesi oldukları” ve
kiĢiye toplam 222
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” suçlamasıyla yediĢer yıl altıĢar ay hapis
yıl 6 ay hapis
cezası; 16 kiĢiye “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” suçlamasıyla birer yıl
cezası verildi.
üçer ay hapis cezası verdi. Mahkeme heyeti Onur Sertel ile Mesut Açıkalın‟a
verilen cezaları ertelerken, Tuna Altan, Barın Kaya, Ġrfan Gerçek ve Bahar
Cemali‟nin karar duruĢmalarının, dört sanığın avukatları olmadıkları gerekçesiyle
daha sonra görülmesine karar verdi.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
427
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
139 Etem ġahin
Etem ġahin, Bekir
KoĢti, Ali ġahin, Ahmet
140 Vural, Ali Yavuz, Sadık
Demir, Fevzi Baydan ve
Mustafa ÇoĢkun
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Siyasi Partiler
Kanunu
2007
TCK 257/1
2010
TMY 7/2
2007
2008
2009
Ethem Açıkalın, Seval
141 Gündoğdu ve Cemal
Doğan
142
F.G., M.A., ġ.A., B.Ç. ve
B.S.
TMY 7/2
TCK 220
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
143
F.G., M.A., ġ.A., B.Ç. ve
B.S.
TCK 7/2
2911 Sayılı
428
Davanın
Açıldığı
Tarih
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Suruç Belediye BaĢkanı Etem ġahin hakkında, 22 Temmuz 2007 tarihinde Birecik
ilçe merkezinde kapatılan DTP'nin bir seçim bürosu açılıĢında Kürtçe propaganda
Sonuçlandı. 1
yaparak Seçim Kanunu'ndaki 'seçim propagandalarında Türkçe'den baĢka dil
kiĢiye 6 ay hapis
kullanılması yasaktır' hükmüne muhalefet ettiği iddiasıyla açılan dava 2010 yılı
cezası verildi.
Haziran ayında sonuçlandı. ġahin‟e, Birecik Sulh Ceza Mahkemesi'nce 6 ay hapis
cezası verildi.
BDP Suruç Belediyesi ile DĠSK/Genel ĠĢ arasında 28 Nisan 2008 tarihinde yapılan
Toplu ĠĢ SözleĢmesi'nde Newroz Bayramı'nın kutlandığı 21 Mart'ın tatil edilmesine
iliĢkin Suruç Cumhuriyet Savcılığı dava açtı. Suruç Asliye Ceza Mahkemesi'ne
sunulan iddianamede, Newroz Bayramı'nın iĢçiler için tatil ilan edilen sözleĢmede
imzası bulunan Belediye BaĢkanı Etem ġahin, iĢveren temsilcilerinden Ahmet
Vural ve Ali Yavuz ile DĠSK/Genel ĠĢ yöneticilerinden Bekir KoĢti, Sadık Demir, Ali
Devam ediyor.
ġahin, Fevzi Baydan ve Mustafa ÇoĢkun'un "görevi kötüye kullandıkları" ileri
sürüldü. Ġddianamede, Etem ġahin, Bekir KoĢti, Ali ġahin, Ahmet Vural, Ali Yavuz,
Sadık Demir, Fevzi Baydan, Mustafa ÇoĢkun hakkında TCK'nın 257/1 maddesini
düzenleyen, "Görevi kötüye kullanmak" iddiasıyla 6 aydan 3 yıla kadar hapis
cezası istendi. 8 kiĢinin duruĢması 16 ġubat 2010‟da Suruç Asliye Ceza
Mahkemesi'nde görülecek
Adana‟da 19 Aralık 2000‟de düzenlenen Cezaevleri Operasyonu‟nun
yıldönümünde 19 Aralık 2007‟de Kürkçüler Cezaevi‟nin önünde basın açıklaması
Sonuçlandı. 3
yapan grupta yer alan ĠHD Adana ġubesi eski BaĢkanı Ethem Açıkalın, Seval
kiĢiye toplam 2 yıl
Gündoğdu ve Cemal Doğan hakkında açılan davanın karar duruĢması 16 Haziran
6 ay hapis cezası
2010‟da görüldü. Adana 7. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde yapılan yargılamada
verildi.
mahkeme heyeti, üç sanığın “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığına” kanaat
getirerek üç sanığa TMY 7/2. maddesi uyarınca 10‟ar ay hapis cezası verdi.
BaĢbakan Recep Tayyip Erdoğan‟ın 2008 yılında yaptığı Diyarbakır gezisi
sırasında düzenlenen protesto gösterilerinde kolluk kuvvetlerine taĢ attıkları
gerekçesiyle tutuksuz yargılanan F.G., M.A., ġ.A., B.Ç. ve B.S., 23 ġubat 2010‟da
Sonuçlandı. 5
Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında “yasadıĢı
kiĢiye toplam 37 yıl
örgüte üye olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına suç iĢledikleri”, “yasadıĢı örgüt
1 ay hapis cezası
propagandası yaptıkları” ve “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri
verildi.
Kanunu‟na muhalefet ettikleri” iddiasıyla 13‟er yıl 6‟Ģar ay hapis cezasına
mahkûm oldu. Mahkeme heyeti, sanıkların yaĢlarını ve yargılama esnasındaki
durumlarını göz önünde bulundurarak hapis cezalarını 7‟Ģer yıl 5‟Ģer aya indirdi.
BaĢbakan Recep Tayyip Erdoğan‟ın 20 Ekim 2008‟de Diyarbakır‟a düzenlediği
Devam Ediyor.
geziyi protesto etmek amacıyla yapılan protesto gösterilerine katıldıkları
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Fadıl Bedirhanoğlu,
144 Fahri Kurt, Rahmi
Temel ve Kazım Kurt
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
Davanın
Açıldığı
Tarih
Siyasi Partiler
Kanunu
2010
Fadıl Bedirhanoğlu,
Mehmet Sıddık AkıĢ,
146
Hıvzullah Kansu, Fahri
Kurt ve Musa Bor
TMY 7/2
2010
Fahreddin Tatlı, Aydın
Genç, Halil Kahraman,
147
Kadri Özkan ve Zelal
Özkan
TCK 314
TMY 7/2
2006
145
Fadıl Bedirhanoğlu,
Hamza Gündüz ve 2 kiĢi
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
gerekçesiyle F.G., M.A., ġ.A., B.Ç. ve B.S. isimli çocuklar hakkında dava açıldı.
Davanın 12 Mayıs 2009‟da Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen
duruĢmasında savcı esas hakkındaki mütalaasını sundu. Mütalaada, güvenlik
güçlerinin orantılı güç kullanarak olaylara müdahale ettiği, dava sanıklarından
5‟inin de bu gösterilere katıldıkları, yasadıĢı slogan atarak güvenlik güçlerine taĢ
attıkları, lastik ve ateĢ yaktıkları, çöpleri yerlere döktükleri, çöp konteynırlarıyla
yollara barikat kurdukları ifade edildi. Savcı, sanıkların katıldıkları bu gösteriler
nedeniyle “yasadıĢı örgüte üye olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına suç
iĢledikleri”, “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu‟na muhalefet
ettikleri”, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” suçlarından toplam 25‟er yıl
hapis cezasıyla cezalandırılmalarını istedi. Mahkeme heyeti, sanık avukatlarının
savunmalarını hazırlamaları için avukatlara süre verilmesine karar verip
duruĢmayı erteledi.
Hakkari Belediye BaĢkanı Fadıl Bedirhanoğlu, kapatılan DTP'nin eski Merkez Ġlçe
BaĢkanı Fahri Kurt, DTP yöneticisi Rahmi Temel ve Hakkari eski Belediye
BaĢkanı Kazım Kurt hakkında 29 Mart yerel seçimlerinden önce katıldıkları halk
toplantılarında Kürtçe konuĢarak 'Siyasi Partiler Kanunu'na muhalefet ettikleri Devam ediyor.
gerekçesiyle dava açıldı. Davanın 31 Mart 2010 tarihinde görülen duruĢmasında
Hakim, Kazım Kurt'un ifadesinin alınması için duruĢmayı 5 Mayıs 2010 tarihine
erteledi.
Hakkâri Belediye BaĢkanı Dr.Fadıl Bedirhanoğlu ve Hakkarinews Genel Müdürü
Sonuçlandı. 4
Hamza Gündüz dahil dört kiĢi hakkında Çukurca 2009 Newroz‟unda yaptıkları
kiĢiye 1'er yıl hapis
konuĢmalar nedeniyle açılan dava Van 4.Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 2010 Mayıs
cezası verildi.
ayında sonuçlandı. 4 kiĢiye 1‟er yıl hapis cezası verildi.
Hakkâri‟de 2009 yılında düzenlenen basın açıklamalarında kullandıkları ifadeler
nedeniyle Hakkâri Belediye BaĢkanı Fadıl Bedirhanoğlu, BDP Ġl BaĢkanı Mehmet
Sıddık AkıĢ, DTP eski Ġl BaĢkanı Hıvzullah Kansu, DTP eski Merkez Ġlçe BaĢkanı
Fahri Kurt ile SES Hakkâri ġubesi BaĢkanı Musa Bor hakkında “yasadıĢı örgüt
Devam ediyor.
propagandası yaptıkları” iddiasıyla TMY 7/2. maddesi uyarınca dava açıldı. Dava
3 Mayıs 2010‟da baĢlandı. Hakkâri Asliye Hukuk Mahkemesi‟nde görülen
duruĢmada mahkeme baĢkanı dosyadaki eksikliklerin tamamlanması amacıyla
duruĢmayı 24 Haziran 2010‟a erteledi.
MuĢ kırsalında Mart 2006 tarihinde yaĢanan çatıĢmada yaĢamını yitiren HPG Sonuçlandı. 1
gerillaları için yapılan protesto gösterilerine katıldıkları gerekçesiyle Fahreddin kiĢiye toplam 43 yıl
Tatlı, Aydın Genç, Halil Kahraman, Kadri Özkan ve Zelal Özkan hakkında açılan 7 ay hapis cezası
dava Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde Mart 2010‟da sonuçlandı. 6 kiĢi, verildi.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
429
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Fara Akbulut, Hülya
Emeç, Nedim Oruç,
ġükrü KarakaĢ, Meles
148
Gökçen, Nedim Biçer,
Aziz Süer, Nizamettin
Fidan ve Hasan Ġlhan
TMY 7/2
Faruk Tatlı, Ali UlutaĢ,
149 Ali Kaya ve Erdal
Kuranlıoğlu
TMY 7/2
Fatih Seçkin ġiĢ, Kamer
Doğan, Ġlhan Arslan,
150
Tuba Mumcu, Barın
Kaya ve 9 kiĢi
430
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Diğer
Davanın
Açıldığı
Tarih
2008
2009
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
'örgüt üyesi olmak' ve 'örgüt propagandası yapmak' suçlarından toplam 43 yıl 7 ay
hapis cezasına çarptırıldı.
20 Nisan 2008 tarihinde çıkan bir çatıĢmada yaĢamını yitiren HGP'li Yavuz ġan'ın
(Sipan) Mardin'in Mazıdağı Ġlçesi'ne bağlı ġenyuva Köyü'nde düzenlenen cenaze
törenine katıldıkları gerekçesiyle Fara Akbulut, Hülya Emeç, Nedim Oruç, ġükrü
KarakaĢ, Meles Gökçen, Nedim Biçer, Aziz Süer, Nizamettin Fidan ve Hasan
Sonuçlandı. 9
Ġlhan hakkında açılan dava Ocak 2010 tarihinde sonuçlandı. Sanıklara TMK 7/2
kiĢiye 1'er yıl hapis
maddesi gereğince 1'er yıl hapis cezası veren Diyarbakır 4. Ağır Ceza
cezası verildi.
Mahkemesi gerekçeli kararında, mezarlığa doğru yapılan yürüyüĢ esnasında PKK
ve PKK Lideri Abdullah Öcalan lehine sürekli ve yoğun bir Ģekilde sloganların
atıldığını kaydedilerek, PKK'e ait bayrakların açıldığını ve yürüyüĢe katılanlardan
9 kiĢinin CD'lerde görüntülerinin bulunduğunun tespit edildiği belirtildi.
ġanlıurfa'nın ViranĢehir Ġlçesi'nde, PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın Türkiye'ye
getiriliĢinin yıldönümünü protesto etmek için düzenlenen yürüyüĢe katıldıkları
gerekçesi Faruk Tatlı, Ali UlutaĢ, Ali Kaya ve Erdal Kuranlıoğlu hakkında açılan Sonuçlandı. 4
dava Aralık 2010‟da sonuçlandı. "Örgüt propagandası yapmak" suçundan kiĢiye toplam 3 yıl
Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanan sanıklara 1'er yıl hapis ve 1 yıl 4 ay hapis cezası
boyunca Urfa il sınırları içinde yapılacak "gösteri ve yürüyüĢlere katılmama" verildi.
cezası verildi. Sanıkların iyi halini göz önünde bulundurarak cezayı 10'ar aya
indiren mahkeme heyeti, cezanın ertelenmesine karar verdi.
Ortadoğu Teknik Üniversitesi‟nde (ODTÜ) 19 Ocak 2009‟da üzerinden Ankara
Ticaret Odası‟na ait sahte kimlikle Jandarma Ġstihbarat ve Terörle Mücadele‟ye
(JĠTEM) kayıtlı kimliği çıkan ve ODTÜ‟de öğrencilerin fotoğraflarını çektiği ODTÜ
öğrencileri tarafından belirlenen bir kiĢiyi deĢifre ettikleri için 28 ġubat 2009‟da
gözaltına alınarak tutuklanan Fatih Seçkin ġiĢ, Kamer Doğan, Ġlhan Arslan, Tuba
Mumcu ve Barın Kaya‟nın da aralarında bulunduğu 14 öğrenci hakkında dava
açıldı. Basın açıklaması ve mitinge katılmak, sendikal faaliyet yürütmek, gazete
satmak, cezaevi görüĢüne gitmek gibi suçlamalarla yargılanan öğrencilerin davası
Devam ediyor.
6 Kasım 2009‟da baĢladı. Öğrenciler, mahkemede yaptıkları savunmada, 8 Mart
Dünya Emekçi Kadınlar Günü, 21 Mart Newroz ve 1 Mayıs ĠĢçi Bayramı'nda
yapılan yasal mitinglere katılmalarının yasa dıĢı biçimde gösterilmeye
çalıĢılmasına itiraz etti. Öğrenciler, iddianamede 'suç' olarak gösterilmek istenen
SGD ve Genç Sen üyeliklerini de savundu. Üye oldukları derneğin Ankara
Valiliği'nin izni ile kurulduğunu söyledi. Öğrencilerin, iddianamede geçen bir
eylemde davada yargılanan 14 kiĢinin aynı pankartı taĢıdığı biçimde geçtiğini
söylemesi üzerine, mahkeme baĢkanı Hasan ġatır,'Savcı pankartı biraz büyük
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
151 Fatih TaĢ
TMY 7/2
2009
152 Fehmi Kılıç
TMY 7/2
2009
153 Fehmi Kılıç
TMY 7/2
2010
154 Ferhan Türk
Siyasi Partiler
Kanunu
2009
155 Ferhat Aksu
2009
156 Ferhat Tunç
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
görmüĢ galiba' dedi. Yargılanan 14 öğrenciden tutuklu bulunan beĢ öğrencinin
tutukluluk hallerinin devamına karar veren Mahkeme heyeti bir sonraki duruĢmayı
4 ġubat 2010‟a erteledi.
Aram Yayınları yetkilisi Fatih TaĢ hakkında, Selçuk ġahan‟ın yazdığı Mavidir
AvaĢin‟in Suları kitabını yayımlayarak “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı”
Sonuçlandı. 1 kiĢi
iddiasıyla açılan dava Ġstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 9 Mart 2010‟da
hakkında beraat
sonuçlandı. Ġstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi, yayıncının katılmadığı duruĢmada,
kararı verildi.
suç unsurlarının oluĢmadığı kanaatiyle beraat karaı verdi. DuruĢma savcısının
görüĢü de, davanın zamanaĢımından düĢmesi gerektiğini yönündeydi .
Emperyalizme ve OligarĢiye KarĢı Devrimci Hareket Dergisi‟nin Sahibi ve Yazı
ĠĢleri Müdürü Fehmi Kılıç, derginin özel sayısı olarak çıkan Liseli Dev-Genç
Sonuçlandı. 1
Dergisi‟nde yer alan yazılardaki ifadeler nedeniyle Ġstanbul 11.Ağır Ceza
kiĢiye 16660 TL
Mahkemesi tarafından “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla TMY
para cezası verildi.
7/2. maddesi uyarınca 5 Ocak 2010‟da 16660 TL adli para cezasına mahkûm
edildi.
Devrimci Hareket Dergisi‟nin bir sayısında Devrimci Yol Örgütü üyeleri Veysel
Güney, Behçet Dinlerer ve Ali BaĢpınar ile ilgili yer alan haberlerde “yasadıĢı
örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla dergi adına Sorumlu Yazı ĠĢleri Müdürü Sonuçlandı. 1
Fehmi Kılıç hakkında dava açıldı. Dava 1 Temmuz 2010‟da sonuçlandı. Ġstanbul kiĢiye 1 yıl 3 ay
13. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında mahkeme heyeti, hapis cezası
“Devrimci Hareket Dergisi‟nin Devrimci Yol Örgütü‟nün devamı olduğuna ve verildi.
Devrimci Yol Örgütüne üye kazandırmayı amaçladığına” kanaat getirerek Fehmi
Kılıç‟a TMY‟nin 7/2. maddesi uyarınca bir yıl üç ay hapis cezası verdi.
Kızıltepe Belediye BaĢkanı Ferhan Türk hakkında, 2007 yılında yapılan DTP Ġlçe
kongresinde yaptığı Kürtçe konuĢmayla Siyasi Partiler Kanunu'nun 28. Devam ediyor.
maddesine muhalefet ettiği gerekçesiyle dava açıldı.
7 Nisan 2009 tarihinde “KCK operasyonu” operasyonu çerçevesinde Bitlis'te
tutuklanan DTP çalıĢanı Ferhat Aksu ile ġehmuz YaĢar ve Numan Timur Sonuçlandı. 3
hakkında açılan davanın duruĢması 9 haziran 2010 tarihinde Van 3. Ağır Ceza kiĢiye toplam 18 yıl
Mahkemesi'nde görüldü. Daha önce davaları birleĢtirilen sanıkların savunmaların 9 ay hapis cezası
ardından Mahkeme Heyeti, Aksu, YaĢar ve Timur'e "örgüt üyesi olmak" iddiasıyla verildi.
6'Ģar yıl 3'er ay hapis cezası verdi.
Siirt‟in Eruh Ġlçesi‟nde 15 Ağustos 2009‟da düzenlenen “1. Eruh-Çirav Doğa ve
Sonuçlandı. 1 kiĢi
Kültür Sanat Festivali”nde yaptığı konuĢmada “yasadıĢı örgüt propagandası
hakkında beraat
yaptığı” ve “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına eylem
kararı verildi.
yaptığı” iddiasıyla sanatçı Ferhat Tunç hakkında dava açıldı. Diyarbakır
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
431
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
157 Ferhat Tunç
158
Ferhat Tüzel, Berna
Yılmaz ve Utku Aykar
Ferhat Yiğit, Sedat Usal,
159 Harun Turan ve Erdal
Çetin
432
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
2010
TMY 7/2
2008
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟nca hazırlanan iddianamede, PKK‟nin silahlı mücadeleye
baĢladığı 15 Ağustos 1984‟ün yıldönümünde PKK‟nin ilk silahlı eylemini
gerçekleĢtirdiği Eruh‟ta yapılan festivalde konuĢan Ferhat Tunç‟un 15 yıla kadar
hapis cezasına mahkûm edilmesi istendi. Dava Diyarbakır 4. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde 28 Temmuz 2010‟da baĢlandı. DuruĢmada Ferhat Tunç
mahkeme heyetine yedi sayfalık bir savunma verdi. Mahkeme heyeti, festivaldeki
konuĢmaların yer aldığı kaydın gönderilmesi konusunda Eruh Ġlçe Emniyet
Müdürlüğü‟ne yapılan baĢvurunun yanıtının beklenmesine karar vererek
duruĢmayı 30 Eylül 2010‟a erteledi. 30 Eylül günü görülen duruĢmada savunma
yapan Ferhat Tunç konuĢmasının arkasında olduğunu söyledi. Mahkeme heyeti
dosyadaki eksikliklerin tamamlanması amacıyla duruĢmayı 4 Kasım 2010‟a
erteledi. Dava 4 Kasım 2010‟da sonuçlandı. DuruĢmada savcı, mahkeme
heyetine sunduğu mütalaasında, sanığın konser sırasında yaptığı konuĢmanın,
katılanların beklentisine uygun olduğunu, söz konusu konuĢma metninin bir
sanatçı hassasiyeti olarak değerlendirilebileceğini belirterek, Ferhat Tunç
hakkında beraat kararı verilmesini talep etti. Talebi değerlendiren mahkeme
heyeti Ferhat Tunç‟un beraat etmesine karar verdi.
Sanatçı Ferhat Tunç hakkında, 9. Munzur Kültür ve Doğa Festivali kapsamında 2
Ağustos 2010 tarihinde verdiği bir konser sırasında yaptığı konuĢma nedeniyle
Devam Ediyor.
"terör örgütü propagandası yapmak" ve "halkı askerlikten soğutmak" suçlarından
dava açıldı.
BaĢbakan Recep Tayyip Erdoğan‟ın 14 Mart 2010‟da, Ġstanbul‟da Romanlarla
yaptığı buluĢmada, “parasız eğitim istiyoruz” yazılı pankart açtıkları gerekçesiyle
Ferhat Tüzel, Berna Yılmaz ve Utku Aykar hakkında dava açıldı. Davanın 14
Aralık 2010‟da Ġstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmasına
tutuklu yargılanan öğrenciler Ferhat Tüzel, Berna Yılmaz ve tutuksuz yargılanan
Devam ediyor.
Utku Aykar ile öğrencilerin avukatları katıldı. “YasadıĢı örgüt üyesi oldukları” ve
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” iddiasıyla yargılanan öğrencilerin
savunmalarını alan ve tutuklu yargılanan öğrencilerin tahliye taleplerini reddeden
mahkeme heyeti, savcının esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması için
duruĢmayı 24 Mayıs 2011‟e erteledi.
Dicle Üniversitesi kampüsünde, 15 Ekim 2008 tarihinde yapılan basın açıklaması,
Sonuçlandı. 4
yürüyüĢ ve oturma eylemine katıldıkları için Ferhat Yiğit, Sedat Usal, Harun Turan
kiĢiye toplam 26 yıl
ve Erdal Çetin hakkında açılan dava 22 Nisan 2010 tarihinde Diyarbakır 6. Ağır
5 ay hapis hapis
Ceza Mahkemesi'nde sonuçlandı. Cumhuriyet savcısı duruĢmada mütalaasını
cezası verildi.
tekrarlarken, sanık avukatları atılı suçlamalar için yeterli delil bulunmadığını
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Ferit Altan, Mehmet Ali
Doğan, Veysi Tek, Cahit
160
Adlığ, Ġhsan Gözala ve
Ahmet Sevim
Davanın
Açıldığı
Tarih
2006
161 Fidan Güler
162
Fidan K., Ġsmail C. ve
11 çocuk
163 Fikri Ökmen,Gülbeyaz
2010
2911 Sayılı
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
belirterek, müvekkillerinin tahliye ve beraatını talep etti. Mahkeme heyeti, Erdal
Çetin'e "Örgüt propagandası yapmaktan" iki kez 10'ar ay hapis cezasına çarptırdı.
Harun Turan'a, "Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek" fiilinden 6
yıl 3 ay, "Kasten yaralama" fiilinden 5 ay hapis cezası veren mahkeme heyeti,
sanık Ferhat Yiğit'e "Kasten yaralama" suçundan 5 ay, "Eğitim ve öğrenimin
engellenmesi" suçundan 1 yıl 3 ay, "Kamu malına zarar vermekten" 1 yıl 3 ay,
"Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek" fiilinden ise 6 yıl 3 ay
hapis cezası verilmesini kararlaĢtırdı. Sedat Usal hakkında "Örgüt propagandasını
yapmak" fiilinden beraat veren mahkeme, Usal'a "Eğitim ve öğrenimin
engellenmesinden" 1 yıl 3 ay, "Kamu malına zarar vermekten" 1 yıl 3 ay, "Örgüte
üye olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek" fiilinden ise 6 yıl 3 ay hapis
cezasına çarptırılmasını kararlaĢtırdı. Mahkeme 4 sanık için toplam 26 yıl 5 ay
hapis cezası verdi.
Batman'da 24 Ocak 2006 tarihinde PKK Lideri Abdullah Öcalan'a verilen 20
günlük hücre cezasını protesto etmek için eski DEHAP merkez ilçe binası
önünden teneke çalarak, Cumhuriyet Meydanı'na yürüyüĢ yaptıkları için Ferit Sonuçlandı. 6
Altan, Mehmet Ali Doğan, Veysi Tek, Cahit Adlığ, Ġhsan Gözala ve Ahmet Sevim kiĢiye toplam 10'ar
hakkında, "ġiddeti teĢvik edecek Ģekilde terör örgütü propagandası yapmak" ay hapis cezası
suçlamasıyla açılan dava Ekim 2010‟da Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde verildi.
sonuçlandı. Mahkeme; "Ģiddeti teĢvik edecek Ģekilde örgüt propagandası
yapmak" suçlamasıyla 6 kiĢiye 10'ar ay hapis cezası verdi.
ġırnak Belediye Daimi Meclis üyesi Fidan Güler hakkında Diyarbakır 5. Ağır Ceza
Sonuçlandı. 1
Mahkemesi'nde "Örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek" iddiası
kiĢiye 15 yıl hapis
ile açılan ve birleĢtirilen ayrı davalar Aralık 2010‟da sonuçlandı. Güler 15 yıl hapis
cezası verildi.
cezasına çarptırıldı.
Kapatılan DTP'nin 2009 yılı Aralık ayında Urfa'da düzenlediği gösteriye katıldıkları
için yaĢları 14 ila 17 arasında değiĢen 13 çocuk hakkında 20'Ģer yıl hapis
istemiyle dava açıldı. Özel Yetkili Ağır Ceza Mahkemesi çocuklardan 14 yaĢındaki
Fidan K. ve Ġsmail C.'nin, iĢledikleri suçun bilincinde olup olmadıklarına dair rapor
istedi. Doktor raporunda 2 çocuğun katıldıkları gösteriyi algılayabilecek olgunlukta
Devam ediyor.
olmadığı belirtildi. Bunun üzerine mahkeme, 2 çocuk hakkındaki davayı reddetti.
Rapora rağmen savcılık her 2 çocuk hakkında yeniden 20'Ģer yıl hapis istemiyle
iddianame hazırlayarak mahkemeye gönderdi. Ġlk kez hakim karĢısına çıkan
çocuklar, "Yasak olduğunu bilseydik gitmezdik. PKK üyesi değiliz" diyerek suçsuz
olduklarını belirttiler.
Sürgücü Belediye BaĢkanı Fikri Ökmen,YeĢilalan Belediye BaĢkanı Gülbeyaz Devam ediyor.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
433
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
GüneĢ ve Abdülkadir
Dağ ve 50 kiĢi
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu /
Siyasi Partiler
Kanunu
Filiz Kalaycı, Hasan
Anlar, Halil Ġbrahim
164
Vargün, Murat Vargün
ve Nedim TaĢ
434
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Davanın
Açıldığı
Tarih
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
GüneĢ ve Pınardere Belediye BaĢkanı Abdülkadir Dağ ve 50 kiĢi hakkında,
yaptıkları Kürtçe konuĢma nedeni ile Siyasi Partiler Kanunu ve 2911 Sayılı
Yasaya muhalefet ettikleri gerekçesiyle Eylül ayında Savur Asliye Ceza
Mahkemesi‟nde dava açıldı.
2009
12 Mayıs 2009‟da Ankara‟da 3 avukatla beraber gözaltına alındıktan sonra
serbest bırakılan fakat 27 Mayıs 2009‟da savcının itirazı üzerine tutuklanan ĠHD
Merkez Yürütme Kurulu üyesi Avukat Filiz Kalaycı‟yla birlikte tutuksuz yargılanan
ĠHD Genel Sekreter Yardımcısı Avukat Hasan Anlar, ĠHD eski MYK üyesi Halil
Ġbrahim Vargün, insan hakları savunucusu Avukat Murat Vargün ve Tutuklu ve
Hükümlü Aileleri ile YardımlaĢma Derneği (THAY-DER) eski BaĢkanı Nedim TaĢ
hakkında “yasadıĢı örgüt üyesi olmak” iddiasıyla 2009 yılında açılan dava 2010
yılında devam etti. Dava, 29 Mart 2007‟de A. Türk Yurtbey adlı bir avukatın,
Ankara Emniyet Müdürlüğü‟ne e-posta yoluyla yaptığı ihbarla baĢlatıldı. Ancak
müdafi avukatları baroda bu ada sahip bir kayıt olmadığını tespit etti.
Ġddianamede “PKK/Kongra-Gel‟e üyelik”le suçlanan beĢ kiĢinin katıldıkları basın
toplantıları, Newroz kutlamaları, yaptıkları telefon görüĢmeleri, yazıĢmalar,
yönetici oldukları sivil toplum kuruluĢları ile ilgili evlerinde ve bürolarında bulunan
dokümanlar örgütsel faaliyet kapsamında değerlendirildi. Ġlk duruĢması 9 Kasım
2009‟da Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen davanın sanık
Devam ediyor.
avukatlarına “Terörle Mücadele Yasası‟na muhalefet suçlarıyla ilgili davalara bir
yıl süre ile müdafilik yapmama” yasağı getirildi. 9 Kasım 2009 tarihinde görülen ilk
duruĢmada, davanın yöntemine iliĢkin talepte bulunan Avukat Ercan Kanar, bu
davanın hukuk tarihi açısından düĢündürücü olduğunu ve kara sayfa
oluĢturacağını söyledi. Davanın, savunmanın dokunulmazlığına, bağımsızlığına
saldırı niteliğinde olduğunu ifade eden Ercan Kanar, duruĢmanın dürüst yargılama
ilkelerine uygun olması için hukuka aykırılık teĢkil eden e-mail ihbarı, aleyhte
verilen ve daha sonra geri çekilen ifadeler gibi delillerin iddianameden
çıkarılmasını istedi. DuruĢmada söz alarak savunmasını yapan Avukat Filiz
Kalaycı, iddiaların bir bütün olarak kendi içinde değerlendirilmesi durumunda
çeliĢkili olduğunu belirtti. Yapılan savunmaların ardından, karar için ara veren
Mahkeme, tutuklu sanıkların tutukluluk hallerinin devam etmesine karar vererek
duruĢmayı 28 Ocak 2010‟a erteledi. 28 Ocak günü görülen ikinci duruĢmada
Mahkeme Heyeti, 9 aydır tutuklu bulunan ĠHD MYK üyesi Avukat Filiz Kalaycı'nın
serbest bırakılmasına hükmederken, aynı suçlamalarla tutuklu bulunan Nedim
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
165
Filiz Koçali ve Ramazan
Pekgöz
TMY 7/2
2009
166
Filiz Koçali ve Ziya
Çiçekçi
TMY 7/2
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
TaĢ'ın tutukluluk halinin devam etmesine karar verildi. Mahkeme ayrıca heyeti
Kalaycı'ya yurtdıĢına çıkma yasağı getirdi. 10 Haziran 2010‟da görülen
duruĢmada sanıklar aleyhinde daha önce ifade veren Aytaç Ayhan dinlendi.
Tutuklu bulunduğu cezaevinden duruĢmaya getirilerek ifadesi alınan Aytaç
Ayhan, polis memurlarının gözaltında kendisini zorlayarak sanıklar aleyhine yalan
ifade verdirdiğini söyleyerek söz konusu ifadelerin kendisine ait olmadığını belirtti.
Müdahil avukatların ihbar e-mailinin gönderildiği internet kafedeki kamera
kayıtlarının incelenmesi talebini reddeden mahkeme heyeti duruĢmayı 23 Eylül
2010‟a erteledi.
Günlük Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Filiz Koçali ile Haber Müdürü Ramazan
Pekgöz hakkında, KCK Yürütme Konseyi BaĢkanı Murat Karayılan‟la yaptıkları
röportajın 7–8–9 Ağustos 2009‟da Günlük Gazetesi‟nde yayımlanması üzerine
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” ve “yasadıĢı örgütün bildiri ve
açıklamalarına yer verdikleri” iddiasıyla Ġstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
açılan dava 2010 yılında devam etti. 22 Nisan günü görülen duruĢmaya Koçali,
Pekgöz, Sorumlu Yazı ĠĢleri Müdürü Ziya Çiçekçi ve avukatları Özcan Kılıç katıldı.
Mahkemede savunma yapan Koçali, yapılan röportajda suç unsuru görmedikleri
Devam ediyor.
için yayınladıklarını söyledi. Röportajı kendilerinden önce baĢka gazetelerde de
yayınladığını belirten Koçali, beraatını istedi. Pekgöz de yaptığı savunmada,
yapılan röportajın haber değeri taĢıdığı ve suç unsuru içermediği için
yayınladıklarını söyledi. Pekgöz savunmasının devamın, 'Bizim röportaj
yaptığımız tarihte hükümet adına ĠçiĢleri Bakanı BeĢir Atalay Kürt açılımı ve
demokratik açılım sürecinin startını verdi. Kamuoyunda tartıĢıldı. Bizde
kamuoyunun merak ettiklerini Murat Karayılan'a sorduk' diye konuĢtu. Mahkeme
heyeti, sanıklara ön ödeme ihtarı yaparak duruĢmayı 1 Haziran'a erteledi.
Günlük gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Filiz Koçali ve Sorumlu Yazı ĠĢleri
Müdürü Ziya Çiçekçi hakkında, gazetenin 1 Haziran ve 2 Haziran tarihli sayıların
yer alan haber ve fotoğraflar nedeniyle verilen 1 aylık yayın durdurma cezasının
ardından “örgütünün basın yoluyla propagandası yapıldığı” iddiasıyla 2009 yılında
açılan dava 2010 yılında sonuçlandı. Savcı, gazete yöneticileri Koçali ve
Sonuçlandı. 2 kiĢi
Çiçekçi'nin CMK'nun 252. maddesi uyarınca yapılarak, eylemlerine uyan 3173
beraat etti.
sayılı TMK'nın 7/2 ve 5237 sayılı TCK'nun 53. maddesi uyarınca ayrı ayrı
cezalandırılmasını talep etmiĢti. Filiz Koçali dava ile ilgili olarak “Bir gazetenin
genel yayın yönetmenine dava açılması da hukuki değil. Kendi hukuklarını
zorluyorlar. Hürriyet gazetesinin yayın yönetmeni herkes bilir ama sorumlu yazı
iĢleri müdürünü herkes bilmez. Tüm içerik yayın yönetmenleri tarafından saptanır.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
435
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
167 Fuat Doğansoy
TCK 216
Davanın
Açıldığı
Tarih
2009
168 Gaziantep’te 22 kiĢi
2010
169 Gaziantep’te 44 kiĢi
2008
436
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Ama hukuki sorumluluk yazı iĢleri müdüründedir. Bizim gazetemize özel bir durum
geliĢtirip, sorumlu yazı iĢleri müdür dıĢında genel yayın yönetmenine de dava
açıyorlar” değerlendirmesinde bulunmuĢtu. Davanın 2 Eylül 2010‟da Ġstanbul 13.
Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmasında yargılanan gazeteciler
hakkında esas hakkındaki mütalaasını yineleyen savcı, sanıklar hakkında 7 yıl 6
ay hapis cezası talep etti. Gazetecilerin beraat talebini de dinleyen mahkeme
heyeti karar için duruĢmayı 23 Kasım 2010‟a erteledi. Dava 23 Kasım 2010‟da
sonuçlandı. Mahkeme Heyeti, yargılanan gazetecilere atılı suçun unsurlarının
oluĢmadığını belirterek sanıkların beraat etmesine karar verdi.
2 Temmuz 1993‟te Sivas'ta Pir Sultan Abdal ġenlikleri sırasında Madımak
Oteli‟nin yakılması ve 33 yazar, ozan, düĢünür ile iki otel çalıĢanının yanarak ya
da dumandan boğularak yaĢamlarını yitirmesi ile sonuçlanan ve Sivas Katliamı
olarak adlandırılan olayların belgeselini yapmak için 15 Mart 2009‟da geldiği
Sivas‟ta saldırıya uğrayan Gazeteci Fuat Doğansoy hakkında, saldırı sonrasında
bağlandığı televizyon kanallarına yaptığı açıklamalar nedeniyle dava açıldı. Fuat
Doğansoy‟un, Sivas Valisi Veysel Dalmaz‟la Cem TV‟de yaptığı tartıĢmada “halkı Devam ediyor.
kin ve düĢmanlığa alenen tahrik ettiği” iddiasıyla TCK‟nın 216. maddesi uyarınca
açılan dava Sivas Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülecek. Saldırı olayını kabul
etmeyen Sivas Valisi Veysel Dalmaz yaptığı açıklamada “tek taraflı olarak verilen
bu haberi Sivas‟a, Sivaslı‟ya ve ülkemize ihanet olarak görüyorum. Bu geçmiĢte
oynanan tezgâhların bir örneğidir. Benim insanım bu haberlerle ayrıĢtırılacak ve
karĢı karĢıya getirilecek olursa terörün ekmeğine yağ sürmüĢ oluruz” demiĢti.
KCK/TM adlı yapılanmaya üye oldukları iddiasıyla Gaziantep‟te düzenlenen
operasyonlar sonucu tutuklanan 22 kiĢi hakkında dava açıldı. Davaya Adana 8.
Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 17 Eylül 2010‟da devam edildi. DuruĢmada tutuklu 22
Devam ediyor.
sanığın ifadesini alan mahkeme heyeti, sanık 10 kiĢinin tahliye edilmesine ve 12
kiĢinin ise tutukluluk hallerinin devam etmesine karar vererek duruĢmayı 26
Kasım 2010‟a erteledi.
Gaziantep‟te 2008 yılının Ekim ayında kapatılan DTP‟nin düzenlediği basın
açıklamasının ardından meydana gelen arbede sonrasında gözaltına alınan ve
aralarında kapatılan DTP‟nin Antep Ġl BaĢkanı Mustafa Tunç‟un da bulunduğu 44 Sonuçlandı. 44
kiĢi hakkında Adana 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde açılan dava 6 Mayıs 2010‟da kiĢiye toplam 313
görülen sonuçlandı. Karar duruĢmasında Mahkeme Heyeti tutuklu yargılanan 16 yıl 2 ay hapis
sanığa ve tutuksuz yargılanan 28 sanığa “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” cezası verildi.
suçlamasıyla 10‟ar ay; “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt
adına eylem yaptıkları” suçlamasıyla altıĢar yıl üçer ay hapis cezası verdi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
170 Gaziantep'te 17 kiĢi
171
Davanın
Açıldığı
Tarih
2008
Gençlik Federasyonu
üyesi 2 kiĢi
172 Gurbet Çakar
TMY 7/2
TCK 314
173 Gurbet Çakar
2010
2010
174 Gülizar Epli
TMY 7/2
2010
175 Gülnur ErtaĢ, Eda
TMY 7/2
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Gaziantep'te “PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın tecrit koĢularını protesto etmek
amacıyla” 19 Ekim 2008 tarihinde yapılan basın açıklamasına katılan ve
tutuklanan 17 kiĢi hakkında açılan dava 28 Ekim 2010‟da sonuçlandı. Adana 6. Sonuçlandı. 17
Ağır Ceza Mahkemesi, “Örgüt üyesi olmak” ve “Örgüt propagandası yapmak” kiĢiye toplam 120
iddiasıyla yargılanan Abdulaziz Pamuk, Ahmet ġermet, Ali ġimĢek, Cahit Bilmez, yıl 5 ay hapis
Cengiz Sökmen, Derya Demir, Edip Sonğur, Emin Kurt, Halil Ġbrahim Özbey, cezası verildi.
Hazal Kil, Ġlyas Gün, Naif Teker, Nuri Demir, Osman Polat, Sakine Becet ve
ġenay Özgür‟ün 7 yıl 1‟er ay hapis ceza verdi.
Erzurum‟da “yasadıĢı örgüt üyesi oldukları” iddiasıyla tutuklu olarak yargılanan
Gençlik Federasyonu üyesi iki kiĢi hakkında açılan davaya 21 Aralık 2010‟da
devam edildi. Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada, tutuklu
sanıklardan S.D. savunmasında, iddianamede belirtilen eylemlere katıldığının Devam ediyor.
doğru olduğunu ancak bu eylemlere katılmasının suç teĢkil etmediğini savundu.
Mahkeme heyeti, sanıkların tahliye edilmesine karar vererek duruĢmayı 10 ġubat
2011‟e erteledi.
Rengê Hêvîya Jinê Dergisi‟nin 2010 yılının Mart ayındaki sayısında yer alan bazı
yazılar nedeniyle hakkında açılan soruĢturma kapsamında, 20 Mart 2010‟da
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla tutuklanan derginin Yazı ĠĢleri
Sonuçlandı. 1
Müdürü Gurbet Çakar hakkında dava açıldı. Dava 30 Aralık 2010‟da sonuçlandı.
kiĢiye 3 yıl hapis
Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında Mahkeme
cezası verildi.
Heyeti, Çakar‟a “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla TMY‟nin 7/2.
maddesi uyarınca, üç yıl hapis cezası verdi. Gurbet Çakar “yasadıĢı örgüt üyesi
olduğu” suçlamasından ise beraat etti.
2007 yılının yayına baĢlayan Kürtçe-Türkçe kadın dergisi Rengê Hêviya Jinê
(Kadının Umudu'nun Rengi) Yazı ĠĢleri Müdürü Gurbet Çakar hakkında, derginin
5. sayısında çıkan haberler ve yazılardan dolayı "Basın yoluyla örgüt
Devam ediyor.
propagandası yapmak" ile "Örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç
iĢlemek" suçlarından dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 10 Haziran 2010
tarihinde Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü.
Ağrı‟nın Doğubayazıt Ġlçesi‟nde 2009 yılının Ekim, Kasım ve Aralım aylarında
katıldığı üç farklı protesto gösterisi nedeniyle hakkında dava açılan ve 2009 yılının
Sonuçlandı. 1
Aralık ayında tutuklanan Belediye Meclis üyesi Gölüzar Epli, 7 Nisan 2010‟da
kiĢiye 5 yıl hapis
Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında “yasadıĢı
cezası verildi.
örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla TMY 7/2. maddesi uyarınca beĢ yıl hapis
cezasına mahkûm edildi.
Ankara‟da polis ekiplerinin 11 Ağustos 2009‟da ve 14 Ağustos 2009‟da BDSP Devam ediyor.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
437
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Ünalan ve Evrim
Erdoğdu
Günay Özarslan, Ali
Kemal AĢık, Hayriye
176
Gündüz, Muhammed
Ayvaz ve Ġhsan Özdil
177 H.A. ve H.T.
178
H.Ç., F.D. ve
Abdürrahim Taraman
438
TCK 314
2009
TCK 220
TMY 7/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2010
TCK 220
TMY 7/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2010
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
üyelerine yönelik operasyonlarda tutuklanan Gülnur ErtaĢ, Eda Ünalan ve Evrim
Erdoğdu‟nun yargılanmasına Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 26 Ocak
2010‟da baĢlandı. “YasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” iddiasıyla yargılanan
üç sanıktan Gülnur ErtaĢ ile Eda Ünalan‟ın tahliye edilmesine ve Evrim
Erdoğdu‟nun tutukluluk halinin devamına karar veren mahkeme heyeti duruĢmayı
2 Mart 2010‟a erteledi.
Samsun‟da 2009 yılının Mayıs ayından düzenlenen Grup Yorum konseri
öncesinde “yasadıĢı yayın bulundurdukları” iddiasıyla tutuklanan Karadeniz
Özgürlükler Derneği üyesi Günay Özarslan, Ali Kemal AĢık, Hayriye Gündüz,
Muhammed Ayvaz ve Ġhsan Özdil hakkında “yasadıĢı örgüt üyesi oldukları”
iddiasıyla dava açıldı. Davanın iddianamesinde, ilk baskısı 1999 yılında yapılan
“Bağımsızlık Demokrasi ve Sosyalizm Mücadelesi Gençlik-2” ve ilk baskısı 1997
yılında yapılan “DireniĢ Ölüm ve YaĢam II. Devrim KuĢağının Kahramanları” adlı
Devam ediyor.
kitapların, Ġstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi`nin bu kitapların basımından 10
yıl önce, yani 3 Mart 1988 ve 24 Eylül 1987 tarihindeki toplatma kararları verdiği
gerekçe gösterilerek “suç delili” sayıldı. Ġddianamede, albümleri serbestçe satılan
müzik grubu Grup Yorum da “DHKP-C silahlı terör örgütü ile bağlantılı” olarak
gösterildi. Davanın 18 Kasım 2009‟da Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
görülen duruĢmasında Mahkeme Heyeti, beĢ sanığın tutukluluk hallerinin
devamına karar vererek bir sonraki duruĢmayı 25 ġubat 2010‟a erteledi.
ġırnak‟ın Cizre Ġlçesi‟nde 5 Aralık 2009‟da düzenlenen bir protesto gösterisinde
“kolluk kuvvetlerine taĢ attıkları” gerekçesiyle haklarında dava açılan H.A. ve
H.T.‟nin karar duruĢması 9 Nisan 2010‟da görüldü. Diyarbakır 4. Ağır Ceza
Sonuçlandı. 2
Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada mahkeme heyeti, “yasadıĢı örgüt üyesi
kiĢiye toplam 11 yıl
olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına suç iĢledikleri”, “yasadıĢı örgüt
11 ay hapis cezası
propagandası yaptıkları” ve “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri
verdi.
Kanunu‟na muhalefet ettikleri” gerekçesiyle H.A.‟ya 6 yıl 11 ay, H.T.‟ye ise 5 yıl
hapis cezası verdi. Tutuklu kaldıkları süreyi ve yaĢlarını dikkate alan mahkeme
heyeti iki çocuğun tahliye edilmesine karar verdi.
DTP‟nin Anayasa Mahkemesi tarafından 11 Aralık 2009‟da kapatılmasının
ardından Diyarbakır‟da düzenlenen protesto gösterisinde kolluk kuvvetlerine taĢ
Sonuçlandı. 3
attıkları iddia edilen H.Ç., F.D. ve Abdürrahim Taraman hakkında açılan dava 25
kiĢiye 7’Ģer yıl 5’er
Mart 2010‟da sonuçlandı. Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen karar
ay hapis cezası
duruĢmasında 11 Aralık 2009‟dan beri tutuklu bulunan sanıklar H.Ç., F.D. ve
verildi.
Abdürrahim Taraman, “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt
adına eylem yaptıkları”, “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu‟na
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
179
H.Y., A.A., V.T., Y.D. ve
Y.D.
180 Hacı Çetin
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
TMY 7/2
2010
TCK 216
2007
Hacı Orman, AyĢe
Yumli Yeter, Ġsminaz
181
Ergün, Sıtkı Güngör ve
23 kiĢi
2010
Haci Boğatekin, Cumali
Badur ve Özgür
2008
182
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
muhalefet ettikleri” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” suçlamalarıyla
7‟Ģer yıl 5‟er ay hapis cezasına mahkûm edildi. Sanıkların cezasını beĢ yıl
erteleyen mahkeme heyeti sanıkların tahliye edilmesine karar verdi.
Adana‟da 14 Aralık 2009‟da düzenlenen protesto gösterilerine katılarak “kolluk
kuvvetlerine taĢ attıkları” gerekçesiyle tutuklanan beĢ çocuğun karar duruĢması
16 Nisan 2010‟da Adana 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görüldü. Mahkeme heyeti
Sonuçlandı. 5
tutuklu çocuk sanılardan H.Y.‟ye “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı
kiĢiye toplam 23 yıl
örgüt adına eylem yaptığı”, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” ve “görevli
1 ay hapis cezası
memura direndiği” gerekçesiyle 3 yıl 5 ay; A.A. (16) ve V.T.‟ye (16) aynı
verildi.
gerekçelerle 4‟er yıl 8‟er ay; Y.D. (16), ve Y.D.‟ye (16) de yine aynı gerekçelerle
5‟er yıl 7‟Ģer ay hapis cezası verdi. Mahkeme heyeti beĢ çocuğun tutuklu
kaldıkları süreyi göz önünde bulundurarak tahliye edilmelerine karar verdi.
ġanlıurfa‟nın ViranĢehir Ġlçesi‟nde 21 Mart 2007‟de düzenlenen Newroz
kutlamasında yaptığı konuĢmada “halkı kin ve düĢmanlığa alenen tahrik ettiği”
Sonuçlandı. 1
iddiasıyla Tüm Bel-Sen ġanlıurfa ġubesi BaĢkanı Haci Çetin hakkında açılan
kiĢiye 1 yıl hapis
dava Mart 2010‟da sonuçlandı. ViranĢehir Asliye Ceza Mahkemesi‟nde görülen
cezası verildi.
karar duruĢmasında Çetin, TCK‟nin 216. maddesi uyarınca bir yıl hapis cezasına
mahkûm edildi.
8 Eylül 2009‟da Atılım Gazetesi ve BEKSAV çalıĢanlarıyla ESP ve SGD üyelerinin
Ġstanbul, Ġzmir, Ankara, Diyarbakır, Bursa, Malatya, Çanakkale ve Tunceli‟de
bulunan evlerine ve bu kurumların bürolarına baskında gözaltına alınan 13‟ü
tutuklu 27 kiĢi hakkında “16 Temmuz 2009‟da yaĢamını yitiren Yazar Kutsiye
Bozoklar‟ın (IĢık Kutlu) 19 Temmuz 2009‟da KarĢıyaka Mezarlığı‟nda düzenlenen
cenaze törenine katılarak „yasadıĢı örgüt adına eylem yaptıkları‟ ve „yasadıĢı
örgüt üyesi‟ oldukları” suçlamasıyla açılan davanın ilk duruĢması Ankara 12. Ağır
Ceza Mahkemesi‟nde 29 Ocak 2010‟da görüldü. DuruĢmada söz alan BEKSAV
Devam ediyor.
Yönetim Kurulu BaĢkanı Hacı Orman, “iddianamede benim için cenaze töreninde
konuĢmalar yaptığım, katılan kiĢileri yönlendirdiğim belirtiliyor. Kanıt olarak olay
yeri tutanakları gösteriliyor. Bu kayıtlar benim suçlu değil, suçsuz olduğumun
kanıtıdır. Benim cenazede söylediğim her söz, yaptığım her hareket cenaze
merasimine ev sahipliği yapmak içindir, bununla sınırlıdır. Görüntülerde yasadıĢı
slogan attığım yoktur. Zaten iddia makamının da böyle bir iddiası yoktur” dedi.
Mahkeme heyeti, tutuklu 13 kiĢinin tutuksuz olarak yargılanmasına karar vererek
davanın bir sonraki duruĢmasını 30 Mart 2010‟a erteledi.
Adıyaman'da yerel yayın yapan Gerger Fırat Gazetesi çalıĢanı Gazeteci Haci Sonuçlandı. 3
Boğatekin hakkında
Ocak 2008 yılında yazdığı "Feto-Apo" baĢlıklı yazı kiĢiye toplam 6 yıl
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
439
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Boğatekin
183 Haci Güçlü
TMY 7/2
184 Hakan Kovalar
2006
2008
Hakan Tahmaz, Bülent
185 Yılmaz ve Ġbrahim
ÇeĢmecioğlu
TMK 4
TMK 6/2
2009
Hakan TaĢtan ve Turan
Topal
TCK 301
2007
186
440
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
nedeniyle, yazıyı yayınladıkları için ise gazeteci Cumali Badur ve Özgür 9 ay 24 gün hapis
Boğatekin hakkında açılan dava 2010 Mart ayında Kahta Asliye Ceza cezası verildi.
Mahkemesi'nde sonuçlandı. Mahkeme, Haci Boğatekin'e, "Basın yoluyla hakaret",
"Adli yargılamayı etkilemek" ve "Ġftira atmak" iddialarıyla 5 yıl 1 ay 7 gün hapis
cezası, "Haberi yayınlayarak suça iĢtirak ettikleri için" Özgür Boğatekin'e 1 yıl 2 ay
17 gün, Cumali Badur'a ise 6 ay hapis cezası verdi.
Haci Güçlü (60) isimli kiĢi hakkında, 2006 yılında Siirt merkezde DTP binasında Sonuçlandı. 1
yapılan açlık grevinde bulunanları ziyaret ettiği gerekçesi ile Diyarbakır 5. Ağır kiĢiye 1 yıl 6 ay
Ceza Mahkemesi‟ne açılan dava 2010 yılında sonuçlandı. Güçlü‟ye “örgüt hapis cezası
verildi.
propagandası yaptığı” gerekçesi ile 1 yıl 6 ay hapis cezası verildi.
Ağrı‟nın Diyadin Ġlçesi‟nde 6 Kasım 2008 tarihinde "Anadilde Eğitim" talebiyle
yapılan basın açıklamasını okuyan DTP'li Hakan Kovalar hakkında "Örgüt adına Sonuçlandı. 1
suç iĢlemek" ve "Silahlı örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla açılan dava kiĢiye 1 yıl 3 ay
Erzurum Özel Yetkili 2. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde Aralık 2010‟da sonuçlandı. hapis cezası
Kovalar, “örgüt adına suç iĢlediği” gerekçesiyle 1 yıl 3 ay hapis cezasına verildi.
çarptırıldı.
“KCK Yürütme Konseyi BaĢkanı” Murat Karayılan'la söyleĢi yaptıkları için gazeteci
Hakan Tahmaz ile Birgün gazetesi imtiyaz sahibi Bülent Yılmaz ve sorumlu
müdürü Ġbrahim ÇeĢmecioğlu hakkında 2009 yılında açılan dava 2010 yılında
devam etti. Cumhuriyet Savcısı Kadir AltınıĢık'ın 25 Eylül 2008'de kaleme aldığı
ve 2009 Mart ayında tebliğ edilen iddianamede üç kiĢinin, 'PKK/KONGRAGEL
açıklamalarını yayımlamak'tan hapisle cezalandırılmaları talep edilmiĢti. Gazete, 9
Ağustos 2008 tarihli sayısında 'Tek Taraflı AteĢkes Sorunu Büyütüyor' baĢlığıyla
yayımlanan söyleĢi nedeniyle 'PKK örgütünün açıklamalarına yer verildiği'
iddiasıyla toplatılmıĢtı. TMY 6/2. maddesi uyarınca açılan davaya 17 Mart
Devam ediyor.
2010‟da devam edildi. Ġstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada
mahkeme heyeti üç sanığın esas hakkındaki savunmalarını hazırlamaları için
duruĢmayı erteledi. 1 Haziran günü görülen duruĢmada Mahkeme Heyeti, Ġbrahim
ÇeĢmecioğlu‟nun avukatının esas hakkındaki savunmasını hazırlaması için ek
süre vererek duruĢmayı 12 Ekim 2010‟a erteledi. 12 Ekim 2010‟da görülen
duruĢmada ise Mahkeme Heyeti, sanıkların esas hakkındaki savunmalarını
aldıktan sonra duruĢmayı karar vermek üzere 2 Aralık 2010‟a erteledi.2 Aralık
2010‟daki duruĢmada Mahkeme Heyeti‟nin değiĢmesi nedeniyle duruĢma,
dosyanın tekrar incelenmesi için 10 Mart 2011‟e ertelendi.
Hakan TaĢtan ve Turan Topal isimli kiĢiler hakkında, “Protestanlığı yayarak Sonuçlandı. 2 kiĢi
Türklüğü aĢağıladıkları” gerekçesiyle TCK 301. maddesinden 2007 yılında açılan hakkında beraat
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
dava 2010 yılında sonuçlandı. Adalet Bakanlığı, Protestanlığı yayma kararı verildi.
faaliyetlerinde bulunurken "Türklüğü aĢağıladıkları" iddiasıyla suçlanan TaĢtan ve
Topal'ın, Ceza Yasası'nın (TCK) 301. maddesinden yargılanmalarına izin vermiĢ,
Silivri Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟nın hazırladığı iddianamede ise, jandarmaya
yapılan bir telefon ihbarında, Silivri'nin bazı tarihi mekanları gerekçe gösterilerek
Hristiyanlar'ın kutsal bir beldesi haline getirilmek istendiği, buradaki okullarda
örgütlenmeye çalıĢıldığı, Türklüğü, askerlik hizmetini ve Ġslamiyet'i aĢağılayıcı
konuĢmalar yapıldığı savunulmuĢ, jandarma ekiplerinin, Taksim'de bulunan Türk
Protestan Kilisesi üyesi sanıkların misyonerlik faaliyetinde bulundukları ve
çoğunluğu öğrenci olan müĢtekilere ücretsiz Ġncil, Hristiyanlık'la ilgili kitap ve CD
verdiklerinin belirlediği kaydedilmiĢti. Davanın 18 Temmuz 2007'de görülen
duruĢmasında eski Savcı Demirhüyük, "Din ve vicdan özgürlüğü kapsamında
kiĢilerin istedikleri dini yaĢama ve yaymaları Anayasa ve kanunlarımızda güvence
altına alınmıĢtır" diyerek iki sanığın beraat etmesi yönünde görüĢ bildirmiĢti.
Ancak bu savcının tayini çıkınca baĢka bir savcı bu göreve geldi. 26 Eylül 2007'de
gerçekleĢen duruĢmada Türk Ortodoks Kilisesi basın sözcüsü Sevgi Erenol'un
davaya müdahil olma talebi reddedilmiĢti. Erenerol, Ergenekon Operasyonu
sırasında ocak sonunda tutuklanmıĢtı. Ceza Yasası'nda "misyonerlik yapmak"
veya "dini yaymak" diye tanımlı bir suç bulunmazken, dava dosyasının 301.
maddesiyle ilgili kısmı ayırarak 24 Haziran 2008 tarihinde Bakanlığa gönderen,
gelen izin üzerine de dosyayı yeniden birleĢtiren Silivri 2. Asliye Ceza
Mahkemesi, 24 ġubat 2009 tarihinde yargılamaya devam etti. Mahkeme,
misyonerlik faaliyetlerinin örgütlü bir yapıyla gerçekleĢtirildiği ve bu nedenle de
soruĢturmanın geniĢletilmesi gerektiğini savunan Ģikayetçi taraf avukatlarının
ilettiği talebi, gelecek duruĢmanın görüleceği 28 Mayıs'a kadar değerlendirmeye
karar verdi. 28 Mayıs 2009‟da görülen duruĢmada davacı avukatlarının
soruĢturmanın geniĢletilmesine iliĢkin talebini kısmen kabul eden mahkeme,
operasyonu yapan iki jandarma görevlisini tanık olarak dinlemeye karar verdi.
Misyonerlerin bir örgüt halinde adliye teĢkilatına sızmaya çalıĢtıkları yolundaki
iddiaları araĢtırmayı kabul eden mahkeme, Ġstanbul Cumhuriyet BaĢsavcılığı
hazırlık kaleminde çalıĢan bir görevli ile, Beyoğlu 1. Sulh Hukuk Mahkemesi
kaleminde çalıĢan diğer bir memuru tanık olarak dinlemek için davetiye
çıkarılmasına karar verdi. Mahkeme, jandarmanın polis denetimindeki bir bölgede
arama yapması nedeniyle iĢleme tanıklık eden Emniyet görevlilerinden daha önce
dinlenmeyenleri 15 Ekim 2009'da yapılacak duruĢmada dinledi. Dava 14 Ekim
2010‟da sonuçlandı. DuruĢmada mahkeme baĢkanı, yargılama kapsamında
“kesin ve inandırıcı delil bulunmadığı” gerekçesiyle iki sanığın beraat etmesine
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
441
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
187 Halil Ġbrahim Özdabak
TCK 125
Davanın
Açıldığı
Tarih
2009
Halil Ġrmez, Selim
Basan, Mehmet Baysal,
Mehmet Ebuzeyitoğlu,
188
Kamuran Kabul, Hacı
AĢkın, Mahmut BulduĢ
ve Abdullah Çaka
1998
189 Halil Savda
2010
190 Halil Yıldıztekin
442
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
TMY 7/2
2009
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
karar verirken, “kiĢisel verileri kaydettikleri” suçlamasıyla sanıklara dokuzar ay
hapis cezası verdi. Hapis cezası daha sonra 4500‟er TL para cezasına çevrildi.
CumhurbaĢkanı Abdullah Gül‟ün yargılanması için iĢlem yapan Sincan 1. Ağır
Ceza Mahkemesi BaĢkanı Osman Kaçmaz‟ı karikatürize eden Yeni Asya
Gazetesi‟nin Karikatüristi Halil Ġbrahim Özdabak hakkında “Basın yoluyla kamu
Devam ediyor.
görevlisine görevinden dolayı hakaret ettiği” iddiasıyla dava açıldı. TCK 125.
maddesinden yargılanacak olan Halil Ġbrahim Özdabak‟ın ilk duruĢması 30 Aralık
2009‟da Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde görüldü.
ġırnak'ta 1998 yılında "resmi bir araca molotofkokteyli attıkları" ve "PKK'ye milislik
yaptıkları” gerekçesi ile kapatılan DTP ġırnak eski Ġl BaĢkanı ve KCK davasından
tutuklu bulunan Halil Ġrmez, BDP ġırnak Belediye Meclisi BaĢkanvekili Selim
Basan, Mehmet Baysal, Mehmet Ebuzeyitoğlu, Kamuran Kabul, Hacı AĢkın,
Mahmut BulduĢ ve Abdullah Çaka hakkında açılan dava Aralık 2010‟da karara Sonuçlandı. 53
bağlandı. Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruĢmada iddia kiĢiye toplam 50 yıl
makamı "Örgüt üyeliği"nden ceza istemi ile verdiği mütalaasını tekrarladı. Sanık hapis cezası
avukatları ise söz konusu davanın zaman aĢımına uğradığını belirterek, davanın verildi. 3 kiĢi
düĢürülmesini talep etti. DuruĢmaya kısa bir ara veren mahkeme heyeti, beraat etti.
sanıklardan Hacı AĢkın, Mahmut BulduĢ ve Abdullah Çaka'nın "yüklenen suçları
iĢledikleri sabit olmadığından" beraatlarına, diğer sanıklar Halil Ġrmez, Mehmet
Baysal, Mehmet Ebuzeyitoğlu, Kamuran Kabul ve Mehmet Selim Basan'ın 10'ar
yıl hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verdi.
www.savaskarsitlari.org sitesinde 2007 tarihinde yayınlanan bir haberden dolayı
Beyoğlu Sulh Ceza Mahkemesi'nce site hakkında dava açıldı. 2007 yılında "Ağar:
Ġddialar ve Ötesi" baĢlıklı yazıda "Ġstanbul Emniyet Müdürlüğü üst düzey kadrosu,
Ġstanbul'daki yeraltı dünyası ile yakın iliĢki içindedir. Bu iliĢkinin en büyük
koordinatörü emekli cinayet masası Ģefi Ahmet AteĢli ve Mehmet Ağar'dır" sözleri
Devam ediyor.
nedeniyle AteĢli'ye hakaret edildiği iddiasıyla dava açılmasına karar verildi. 17
Mayıs 2009'da ifadesine baĢvurulan, sitenin sahibi Halil Savda, Avukatı Kadriye
Doğru ile gittiği Beyoğlu Cumhuriyet Savcılığında yaptığı yazılı savunmasında
sitede yayınlanan haberin Birgün gazetesinden alındığı hatırlatılarak, sitelerinde
toplumun haber alma hakkına saygı gereği yayıncılık yaptıklarına dikkat çekti.
DTP Suruç Ġlçe Örgütü tarafından 22 Nisan 2009‟da DTP‟lilere yönelik
operasyonlar ile askeri operasyonlara iliĢkin düzenlenen basın açıklamasına
katılan DTP‟li Halil Yıldıztekin hakkında, Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi Devam ediyor.
tarafından “örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla dava açıldı. Konuya iliĢkin
hazırlanan iddianame, Yıldıztekin‟in “özgürlük ve demokrasi Ģehitleri” için yapılan
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
191 Halis Yurtsever
Hamit Tokay, Metin
Duran, Nuri Eroğlu,
192
Azize Yağız ve
Abdullaziz Keskin
Hasan Aksoy, Bahtiyar
193 Doğruyol, Berna Yılmaz
ve Melis Ciddioğlu
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
TMY 7/2
2010
Siyasi Partiler
Kanunu
2008
TMY 7/2
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
saygı duruĢunda “ön iliklemek suretiyle” saygı duruĢunda bulunması, “örgüt
propagandası” olarak değerlendiriliyor.
Davanın 9 Eylül günü görülen ilk
duruĢması ertelendi.
BDP Bingöl Ġl BaĢkanlığı Halis Yurtsever hakkında, 2009 yılında Hatay'ın Dörtyol
Ġlçesi'nde Newroz kutlamasında yaptığı konuĢmadan dolayı Bingöl Ağır Ceza
Mahkemesi'nde dava açıldı. "Örgüt propagandası yapmak" suçundan hakkında
dava açılan Yurtsever hakkında açılan davanın ilk duruĢması 7 Nisan 2010
Devam ediyor.
tarihinde görüldü. Yurtsever yaptığı savunmada, suçlamaları ret ederek, yaptığı
konuĢmaların yıllardır Kürt halkının dile getirdiği talepler olduğunu belirterek,
beraatını istedi. Mahkeme heyeti, dosyadaki eksik evrakların tamamlanması için
duruĢmayı ileri bir tarihe erteledi.
DTP'nin Nusaybin Ġlçe Örgütü tarafından 16 Mart 2008 tarihinde Halepçe
Katliamı'nı protesto etmek amacıyla BarıĢ Park'ın da açtığı resim sergisinde
Kürtçe yazı ve Ģiirlerin bulunması nedeniyle DTP Nusaybin Ġlçe BaĢkanı Hamit
Tokay, DTP yöneticileri Metin Duran, Nuri Eroğlu, Azize Yağız ve Abdullaziz
Keskin hakkında Nusaybin Asliye Ceza Mahkemesi'nde açılan dava 2010 yılı
Haziran ayında sonuçlandı. Karar duruĢmasında mütalaa veren iddia makamı,
"Siyasi partilerin faaliyetleri sırasında Türkçeden baĢka dil kullanılamaz" fiilini
düzenleyen 2820 Sayımı Yasa gereğince DTP'lilerin cezalandırılmasını istedi.
Sonuçlandı. 5
Ġddianamede "16 Mart 1988 tarihinde Kuzey Irak'ta bulunan Halepçe Ģehrine
kiĢiye toplam 2 yıl
atılan bomba nedeni ile çok sayıda kimsenin hayatını kaybetmesi ile neticelenen
6 ay hapis cezası
olayı protesto etmek amacıyla DTP Ġlçe BaĢkanlığınca 16 Mart 2008 tarihinde
verildi.
BarıĢ Parkı'nda düzenlenen etkinlik esnasında Kürtçe yazı ve Ģiirlerin sergilendiği,
siyasi partilerin siyasi faaliyetleri esnasında Türkçeden baĢka dil kullandıkları,
sanıkların DTP Ġlçe yöneticileri olarak Kürtçe yazı ve Ģiir sergilenmesini
"engelleme görevini" yerine getirmedikleri gerekçesiyle cezalandırılmalarını kamu
adına talep ederim" denildi. Ġddia makamın talebini değerlendiren mahkeme
heyeti ise 5 eski DTP'li hakkında "Siyasi partilerin faaliyetleri sırasında Türkçeden
baĢka dil kullanılmaz" filini düzenleyen 2820 Sayılı Yasa'nın 117/1 maddesi
uyarınca 6'Ģar ay hapis cezası ve 5 yıl denetimli serbestlik kararı verdi.
Hakkında “toplatma kararı” bulunan Emperyalizme ve OligarĢiye KarĢı YürüyüĢ
Dergisi‟nin 23 Ağustos 2009 tarihli sayısını satan Hasan Aksoy, Bahtiyar Sonuçlandı. 4
Doğruyol, Berna Yılmaz ve Melis Ciddioğlu hakkında açılan dava 26 Kasım kiĢiye toplam 3 yıl
2010‟da Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Mahkeme Heyeti dört 4 ay hapis cezası
sanığa “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” gerekçesiyle TMY7/2. maddesi verildi.
uyarınca onar ay hapis cezası verdi.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
443
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
194
Hasan Basri Sütpak ve
Emin Yıldız
195
Hasan Çakkalkurt ve
Rıfat BaĢaran
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TCK 314/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
Davanın
Açıldığı
Tarih
TMY 7/2
2010
TCK 215
2009
196 Hasan Hüseyin Reyhan
Hasan Özmen, Ġdris
Atila, Ġsmail ġahban,
197 Ramazan Özmen,
Yahya Gengeç ve Murat
Çurman
444
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
2009
2009
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
TUHAD-FED öncülüğünde 4 Nisan 2009 tarihinde Halfeti Ġlçesi'nin Amara
(Ömerli) Köyü'ne düzenlenen yürüyüĢe katıldığı gerekçesiyle Hasan Basri Sütpak Sonuçlandı. 2
ve Emin Yıldız hakkında açılan davanın karar duruĢması 26 Ocak 2010 tarihinde kiĢiye 10'ar yıl 5'er
Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Mahkeme heyeti, TCK'nin 314/2 ay hapis cezası
maddesi ve '2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Kanunu'na muhalefet ettikleri verildi.
iddiasıyla Sütpak ve Yıldız'a 10'ar yıl 5'er ay hapis cezası verdi.
Radikal Gazetesi‟nin Sorumlu Yazı ĠĢleri Müdürü Hasan Çakkalkurt ve röportajı
yapan Muhabir Rıfat BaĢaran hakkında, BDP Mardin Milletvekili Emine Ayna ile
yapılan 7 Aralık 2009‟da Radikal Gazetesi‟nde yayımlanan röportajda “yasadıĢı Devam ediyor.
örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla TMY 7/2. maddesi uyarınca dava açıldı.
Çakkalkurt ve BaĢaran‟ın yargılanmasına 2010 yılının Nisan ayında baĢlanacak.
Adana‟da 4 Mayıs 2009‟da DTP‟ye yönelik operasyonları protesto etmek
amacıyla düzenlenen bir etkinlikte konuĢan Tutuklu ve Hükümlü Aileleri
YardımlaĢma ve DayanıĢma Derneği (THAY-DER) Adana ġubesi eski BaĢkanı
Sonuçlandı. 1 kiĢi
Hasan Hüseyin Reyhan‟ın konuĢmasında kullandığı “Sayın Öcalan” ifadesi
hakkında beraat
nedeniyle hakkında “suçu ve suçluyu övdüğü” iddiasıyla TCK 215. maddesi
kararı verildi.
uyarınca açılan davanın 16 Mart 2010‟da Adana 7. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
görülen karar duruĢmasında Hasan Hüseyin Reyhan, “suçun unsurları
oluĢmadığı” gerekçesiyle beraat etti.
Gaziantep'in Beybahçe Mahallesi'ne 16 Ağustos 2009'da yapılan bir gösteri
nedeniyle 21 Ağustos 2009'da gözaltına alınarak, tutuklanan Hasan Özmen, Ġdris
Atila, Ġsmail ġahban, Ramazan Özmen, Yahya Gengeç ve Murat Çurman
hakkında, "Yasa dıĢı örgüt adına suç iĢlemek", "Tehlikeli maddeleri izinsiz olarak
bulundurmak", "Genel güvenliği kasten tehlikeye sokmak", "Görevi yaptırmamak
için direnme", "Görevli memuru kasten yaralama", "Yasa dıĢı örgüt propagandası
yapmak" iddialarıyla Adana 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde açılan dava Ekim
Sonuçlandı. 6
2010‟da sonuçlandı. Mahkeme Heyeti, 6 kiĢi hakkında "Örgüt propagandası
kiĢiye toplam 51 yıl
yapmak" iddiasıyla 10'ar ay hapis cezası, Yahya Gengeç hakkında ayrıca,
6 ay 10 gün hapis
gözaltına alındığı sırada slogan atarak "Örgüt propagandası" yaptığı iddiasıyla
cezası verildi.
ayrıca 10 ay hapis cezası verdi. Mahkeme, "Örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt
adına suç iĢlemek" iddiasıyla da sanıklara 6'Ģar yıl 3'er ay hapis cezası verirken,
sanık Ġdris Atila'nın cezasını 2/3 oranında indirerek 4 yıl 2 ay hapis cezasına
indirdi. "Patlayıcı madde atma" iddiasıyla da sanıklara 1'er yıl 3'er ay hapis
cezası, sanık Yahya Gengeç'lin "Memura direnme" iddiasıyla ayrıca 2 yıl 9 ay 10
gün hapis cezası verilmesine karar verdi. Mahkeme heyeti 6 kiĢi hakkında 4 ayrı
suçtan toplam 51 yıl 6 ay 10 gün hapis cezası verdi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
198 Hasan Pençe
TMY 7/2
2009
Hasan Yağız, Özgür
199 Güven, Nurettin Salhan
ve Kadir Demir
TCK 220
TMY 5
2008
200 Hatip Dicle
TMY 7/2
2009
201 Hatip Dicle
TMY 7/2
2009
202 Hatip Dicle
TMY 7/2
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Diyarbakır'da faklı zamanlarda yaptığı basın açıklamaları nedeniyle, "Örgüt
Sonuçlandı. 1
propagandası yapmak" iddiasıyla MEYA-DER BaĢkanı Hasan Pençe hakkında
kiĢiye 2 yıl 6 ay
açılan dava 2010 ġubat ayında sonuçlandı. Diyarbakır 5. Ağır Ceza
hapis cezası
Mahkemesi'nde görülen davada Mahkeme Heyeti, TMK'nın 7/2 maddesine göre,
verildi.
"Örgütü propagandası yapmak" iddiasıyla Pence'ye 2 yıl 6 ay hapis cezası verdi.
2008 yılında anadilde eğitim talebi ile ilgili yaptığı açıklama nedeniyle Dicle
Üniversitesi öğrencileri Hasan Yağız, Özgür Güven, Nurettin Salhan ve Kadir
Demir hakkında açılan dava 2 Mart 2010‟da sonuçlandı. Diyarbakır 4. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada tutuklu yargılanan öğrenciler Hasan Yağız, Sonuçlandı. 4
Özgür Güven ile Nurettin Salhan, “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte kiĢiye toplam 19 yıl
yasadıĢı örgüt adına eylem yaptıkları” iddiasıyla 6‟Ģar yıl 3‟er ay hapis cezasına 7 ay hapis cezası
çarptırıldılar. Verilen cezalar Terörle Mücadele Yasası‟nın (TMY) 5. maddesi verildi.
uyarınca 1‟er yıl 6‟Ģar ay artırılarak toplam 7‟Ģer yıl 9‟ar aya çıkarıldı. Tutuksuz
yargılanan Kadir Demir ise “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla 10
ay hapis cezasına mahkûm edildi.
Kapatılan Demokrasi Partisi‟nin (DEP) eski milletvekili Hatip Dicle hakkında,
Diyarbakır‟da 13 Haziran–14 Haziran 2009‟da düzenlenen Demokratik Toplum
Sonuçlandı. 1
Kongresi‟nin sonuç bildirgesini okuyarak “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı”
kiĢiye 2 yıl hapis
suçlamasıyla açılan dava 29 Nisan 2010‟da Diyarbakır 5. Ağır Ceza
cezası verildi.
Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Dicle, karar duruĢmasında TMY‟nin 7/2. maddesi
uyarınca iki yıl hapis cezasına mahkûm edildi.
Demokratik Toplum Kongresi eĢ baĢkanı Hatip Dicle hakkında, Bingöl'deki bir
Sonuçlandı. 1
toplantıda Abdullah Öcalan'a "Sayın" dediği gerekçesiyle "örgüt propagandası"
kiĢiye 1 yıl 8 ay
yapmak iddiasıyla 2009 yılında açılan dava 2010 yılında sonuçlandı. Diyarbakır 4.
hapis cezası
Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 28 Ekim 2010‟da görülen karar duruĢmasında Dicle,
verildi.
TMY 7/2. maddesi uyarınca bir yıl sekiz ay hapis cezasına mahkûm edildi.
DTK EĢbaĢkanı Hatip Dicle hakkında, 2007 genel seçimleri nedeniyle DTP'nin
Erzurum'da düzenlediği mitingde yaptığı konuĢmada “Ģehit” ve “Kürdistan”
kelimelerini kullandığı için “Örgüt propagandası” yaptığı gerekçesi ile dava açıldı.
Dicle, Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde açılan dava nedeniyle 8 Nisan günü
Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde talimatla ifade verdi. Dicle, üzerine atılı
Devam ediyor.
suçları kabul etmeyerek, 'Ģehit' kelimesi ile örgüt üyelerini değil HEP'ten baĢlayan
ve DTP'ye kadar devam eden ve aralarında failli meçhul bir Ģekilde öldürülen DEP
Milletvekili Mehmet Sincar ve HEP Diyarbakır Ġl BaĢkanı Vedat Aydın'ın da
bulunduğu 400 kiĢiyi kast ettiğini söyledi. Dicle 'Kürdistan' kelimesini de bölücü bir
amaçla değil coğrafik anlamda kullandığını belirterek, Kürdistan kelimesinin
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
445
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
203 Hatip Dicle
204 Hatip Dicle
Hatip Dicle, Nejdet
205 Atalay, Burhan Kurhan
ve 54 kiĢi
446
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
TMY 7/2
2009
2010
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Selçuklu Sultanı Sencer tarafından bölgeye verilen isim olduğunu hatırlattı. Dicle
ayrıca Kürdistan kelimesinin Osmanlı PadiĢahı Kanuni Sultan Süleyman'ın
Fransa'ya yazdığı mektupta da geçtiğini ve Atatürk'ün de 1930'lara kadar bu ismi
kullandığını kaydetti.
DTK EĢbaĢkanı Hatip Dicle hakkında, 3 ayrı etkinlikte yaptığı konuĢmalardan
dolayı hakkında dava açıldı. Diyarbakır Cumhuriyet BaĢsavcılığı'nın hazırladığı
iddianamede, Dicle'nin 1 Eylül 2009 tarihinde Dünya BarıĢ Günü nedeniyle
Ġstasyon Meydanı'nda düzenlenen mitingde, 'Kürt özgürlük hareketi 'bu vatan
ortak vatanımızdır' dedi. 29 Mart yerel seçimlerinde muhatap ortaya çıktı. Bu
sayın Öcalan'dır. Dolaylı ya da dolaysız sayın Öcalan ve PKK ile bir diyalog
geliĢtirilmeden bu sorun çözülmez. Gerillanın siyasal sürece dahil edilmesi ancak
bu yöntemle olabilir' Ģeklinde konuĢtuğu belirtildi. Ġddianamede ayrıca, Dicle'nin,
25-30 Eylül 2009 tarihlerinde Ormanpark'ta düzenlenen Mezopotamya Sosyal
Forum'unda (MSF) '...Kürt halkı da bu onursuzca dayatmayı kabul etmedi. Tarihin
derinliklerinden gelen devrimci özgürlük damarlarından beslenerek direndi. Devam ediyor.
Binlerce evladını Ģehit verdi. Bu mücadele sürecinde çağdaĢ tanrıçalar, çağdaĢ
Kawalar, çağdaĢ Ġbrahim ve ZerdüĢler yarattı. Bugün de baĢkanı Öcalan'ın
stratejik önderliğinde dimdik ayakta ve direniyor...' Ģeklindeki konuĢmasına yer
verildi. Dicle, yaptığı konuĢmalar nedeniyle hakkında Diyarbakır 4. Ağır Ceza
Mahkemesi'nde açılan dava kapsamında 8 ġubat günü ifade vermesi için
mahkemeye getirildi. Dicle, mahkeme heyetine bu dosyada savunma
yapmayacağını söyledi. 11 Ağustos 2010‟da görülen duruĢmada ise, savcı esas
hakkındaki mütalaasını tekrarlayarak Hatip Dicle‟nin 30 yıla kadar hapis cezasına
mahkûm edilmesini istedi. Hatip Dicle‟nin avukatının savunma yapmak için talep
ettiği ek süreyi kabul eden mahkeme heyeti duruĢmayı erteledi.
Kapatılan DEP‟in eski milletvekili Hatip Dicle hakkında, "Yargılayanlar
Yargılanıyor" adlı kitabında terör örgütünün propagandasını yaptığı iddiasıyla, 5
yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı. Diyarbakır Cumhuriyet BaĢsavcılığınca
hazırlanan iddianamede, Dicle‟nin "Yargılayanlar Yargılanıyor" adlı kitabında,
Devam Ediyor.
terör örgütü üyeleri için "gerilla" ve "Ģehit" ifadelerini kullandığı belirtildi. Davanın
ilk duruĢmasına Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 14 Nisan 2009‟da
baĢlandı. Mahkeme heyeti, Cumhuriyet Savcısı‟nın mütalaasını hazırlamasına
karar vererek duruĢmayı erteledi.
BeĢiri Cumhuriyet Savcılığı, eski DTP BeĢiri Ġlçe Örgütü'nün 29 Mart 2009
tarihinde yapılan yerel seçim çalıĢmaları kapsamında 12 Mart 2009‟da BeĢiri Devam ediyor.
Belediyesi önünde düzenlendiği etkinlikte "Katil Erdoğan" sloganı atıldığı
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
206 Haydar Erdoğan
207
Hayrettin Teğin ve
Selahattin Erden
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
TMY 7/2
TMY 7/2
TCK 220
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
gerekçesiyle aralarında DTK EĢbaĢkanı Hatip Dicle, Batman Belediye BaĢkanı
Necdet Atalay, BeĢiri eski Belediye BaĢkanı Burhan Kurhan, kapatılan DTP'nin Ġl
ve Ġlçe yöneticileri ile çocukların da bulunduğu 57 kiĢi hakkında "Toplantı ve
gösteri yürüyüĢleri kanuna muhalefet etmekten" dava açıldı. BeĢiri Asliye Ceza
Mahkemesi'nde açılan davada, Osman Cengiz, Bilal ġükür, Muhammed Ercan
Besim ise, "Katil Erdoğan" sloganı attıkları gerekçesi ile "BaĢbakan'a görevi
nedeniyle hakaret etmekten" dolayı yargılanıyor.
Haydar Erdoğan isimli kiĢi hakkında, "Toplatılma kararı" olan Özgür Halk
dergisinin Mart 2010 sayısını dağıttığı iddiasıyla "Örgüt propagandası yapmak"
iddiası Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde açılan dava 2010 Mayıs ayında Sonuçlandı. 1
sonuçlandı. DuruĢmada Erdoğan, yüzdelik pay alarak dergiyi dağıtığını ve söz kiĢiye 1 yıl 3 ay
konusu sayı hakkında toplatılma kararı olduğundan haberdar olmadığını söyledi. hapis cezası
Ġddia makamı ise Erdoğan'ın "Örgüt propagandası yapmak" suçundan verildi.
cezalandırılmasını talep etti. Mahkeme Heyeti, Erdoğan'a "Örgüt propagandası
yapmaktan" 1 yıl 3 ay hapis cezası verdi.
Siirt‟in Eruh Ġlçesi‟nde 6 Eylül 2009‟da düzenlenen bir protesto gösterisinde “Ya
özgür önderlik ve özgür kimlik ya da sonuna dek direniĢ ve intikam” yazılı pankartı
taĢıdıkları gerekçesiyle Hayrettin Teğin ve Selahattin Erden hakkında açılan iki
ayrı dava 23 Mart 2010‟da sonuçlandı. Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
görülen ilk duruĢmada tutuklu sanık Hayrettin Teğin, savunmasında “olay günü
merak edip kalabalığın içerisine karıĢtım. Davaya konu pankartı tanımadığım Sonuçlandı. Aynı
birileri elime tutuĢturdu, taĢımak zorunda kaldım. Pankartı birkaç dakika tuttum” eylem nedeniyle 2
dedi. Mahkeme heyeti “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt kiĢi hakkında
adına eylem yapmak” suçundan Hayrettin Teğin‟in beraat etmesine karar verirken açılan 2 ayrı
“yasadıĢı örgüt propagandası yapmak” suçundan 10 ay hapis cezasına mahkûm davadan ilkinde 1
edilmesine karar verdi. Tutuklu kaldığı süre göz önünde bulundurulan Hayrettin kiĢi 10 ay hapis
Teğin tahliye edildi. Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde yargılanan Selahattin cezasına çaptırıldı.
Erden ise savunmasında “olay günü parti binası önüne gittim. Demokratik Toplum Diğer davada ise 1
Partisi‟nden aldığımız pankartın bir ucundan ben diğer ucundan da partiden kiĢiye 6 yıl 3 ay
tanıdığım Hayrettin Teğin tuttu. Bu Ģekilde pankartı açtık ve taĢıdık. Ancak bu hapis cezası
pankartı taĢımam ve açmam toplam 5–6 dakikalık süreyle sınırlıdır. Ġlk verildi.
açtığımızda pankartın üzerinde ne yazıldığını bilmiyordum, bilseydim taĢımazdım”
dedi. Mahkeme heyeti “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt
adına eylem yapmak” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yapmak” suçundan
Selahattin Erden‟e yedi yıl beĢ ay hapis cezası verdi. Selahattin Erden‟e verilen
ceza daha sonra altı yıl üç aya indirildi.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
447
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
208 Hemit Dilbahar
TMY 7/2
209 Hemit Dilbahar
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
2010
210 Hivzullah Kansu
TCK 215
2009
211 Hüseyin Kalkan
TMY 7/2
2009
212 Hüseyin KarakaĢ
TMY 7/2
2008
448
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Ağrı'nın Patnos, Doğubayazıt ve Diyadin ilçeleri ile Van ve MuĢ'ta 13 ġubat
2010'da yapılan baskınlar sonucu Van'da gözaltına alınarak Ağrı'ya götürüldükten Sonuçlandı. 1
sonra "KCK üyesi olmak" iddiasıyla tutuklanan BDP Genel Merkez çalıĢanı yazar kiĢiye 2 yıl 6 ay
Hemit Dilbahar (Duman) hakkında açılan dava Aralık 2010‟da karara bağlandı. hapis cezası
Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruĢmada Dilbahar, "Örgüt verildi.
propagandası" yaptığı gerekçesiyle 2 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.
PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın çağrısı üzerine Kürt sorunun çözümüne katkı
sağlamak amacıyla 19 Ekim 2009 tarihinde Maxmur ve Kandil'den gelen BarıĢ ve
Demokratik Çözüm Grubu üyelerinin Ağrı ve ilçelerindeki programlarına eĢlik
eden Türkiye BarıĢ Meclisi üyesi ve BDP PM üyesi yazar Hemit Dilbahar
hakkında dava açıldı. Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nce kabul edilen
Devam ediyor.
iddianamede, Dilbahar'ın yaptığı konuĢmaların yanı sıra, PKK tarihine de geniĢ
yer vererek, konuĢmaların örgüt talimatları doğrultusunda yapıldığını iddia etti.
Savcılık iddianamede, Dilbahar'ın "örgüt propagandası yaptığı"nı kaydetmesine
rağmen, sevk maddelerinde, "örgüt üyesi olduğu" suçlamasını yaparak,
Dilbahar'ın örgüt üyeliğinden cezalandırılmasını talep etti.
Kapatılan DTP'nin Hakkari eski Ġl BaĢkanı Hivzullah Kansu hakkında 5 Ağustos
2009 tarihinde düzenlenen basın açıklamasında 'Sayın Öcalan' dediği
gerekçesiyle açılan dava sonuçlandı. Van Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen
Sonuçlandı. 1
dava 2010 Ocak ayında sonuçlandı. Kansu'ya 1 yıl 8 ay hapis cezası verildi.
kiĢiye 2 yıl 2 ay
Kansu hakkında, Çukurca Kazan Vadisi'nde yaĢamını yitiren HPG'linin cenaze
hapis cezası
töreninde yaptığı konuĢmadan dolayı 'Suç ve suçluyu övmek' gerekçesiyle açılan
verildi.
dava da sonuçlandı. Yine Van Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruĢmada
Kansu'ya 5 ay hapis cezası verildi. Kansu iki davadan da toplam 2 yıl 2 ay hapis
cezasına çarptırılmıĢ oldu.
Batman eski Belediye BaĢkanı Hüseyin Kalkan hakkında, Batman‟ın GercüĢ
Ġlçesi‟nde 25 ġubat 2009‟da kapatılan DTP‟nin ilçe kongresinde yaptığı konuĢma Sonuçlandı. 1
nedeniyle açılan dava 25 Mart 2010‟da Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde kiĢiye 2 yıl hapis
sonuçlandı. Kalkan, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” gerekçesiyle TMY‟nin cezası verildi.
7/2. maddesi uyarınca iki yıl hapis cezasına mahkûm edildi.
Siirt‟in Kurtalan Ġlçesi‟nde 2008 yılında düzenlenen mitingde çaldığı Ģarkı
nedeniyle hakkında dava açılan kapatılan DTP‟nin eski ilçe örgütü sekreteri Sonuçlandı. 1
Hüseyin KarakaĢ, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla kiĢiye toplam 10 ay
yargılandığı davanın Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 26 ġubat 2010‟da hapis cezası
görülen karar duruĢmasında TMY 7/2. maddesi uyarınca 10 ay hapis cezasına verildi.
mahkûm oldu.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
213 Hüsnügül Paslanmaz
214 Ġ.D., A.A. ve S.T.
215 Ġ.K.
216 Ġdris Elhakan
217 Ġhsan Nas, Seyfettin
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
TMY 7/2
2009
TCK 314/2
2008
TMY 7/2
TCK 220
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2010
TMY 7/2
2010
Siyasi Partiler
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Mardin‟in Mazıdağı Ġlçesi'nde 2009 tarihinde PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın
Türkiye'ye getiriliĢinin 11.yıldönümü olan 15 ġubat'a iliĢkin yapılan basın
açıklamasında, "Bijî biratıya gelan" sloganı attığı ve "Sayın Öcalan" dediği
gerekçesiyle DTP Mazıdağı eski ilçe yöneticisi Hüsnügül Paslanmaz hakkında
Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde dava açıldı. Dava 2009‟da sonuçlandı.
Yargılama sonucunda, "Örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla Paslanmaz'a 1 yıl
hapis cezası verildi. Davanın üzerinden 1 yıl geçtikten sonra bu kez de Devam ediyor.
Diyarbakır Özel Yetkili Cumhuriyet Savcıları tarafından aynı açıklamaya katıldığı
gerekçesiyle Paslanmaz hakkında ikinci dava açtı. 15 ġubat 2009 tarihinde
Mazıdağı Ġlçesi'nde yapılan basın açıklamasında, "Sayın Öcalan" ifadesini
kullanarak "Örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla Paslanmaz hakkında açılan
ikinci davanın duruĢması 1 Mart 2010‟da Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde
görüldü.
Batman‟da 2008 yılında yapılan çeĢitli gösterilere katılarak “yasadıĢı örgüt üyesi
olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına eylem yaptıkları” ve “yasadıĢı örgüt
propagandası yaptıkları” suçlamasıyla 10 aydır tutuklu yargılanan Ġ.D. (15), A.A.
(16) ve S.T.‟nin (17) yargılanmasına 4 Kasım 2009‟da Diyarbakır 5. Ağır Ceza Devam ediyor.
Mahkemesi‟nde devam edildi. Bir sonraki duruĢmayı 19 Ocal 2010‟a erteleyen
mahkeme heyeti Ġ.D. (15) , A.A. (16), S.T.‟nin (17) de tahliye edilmesine karar
verdi.
ġırnak‟ın Cizre Ġlçesi‟nde 9 Ekim 2009‟da düzenlenen bir protesto gösterisinde
kolluk kuvvetlerine taĢ attığı iddia edilen Ġ.K. (17) hakkında açılan dava 2 Mart
2010‟da sonuçlandı. Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen karar
Sonuçlandı. 1
duruĢmasında 11 Aralık 2009‟dan beri tutuklu bulunan sanık Ġ.K., “yasadıĢı örgüt
kiĢiye toplam 7 yıl
üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına eylem yaptığı”, “2911 sayılı Toplantı
5 ay hapis cezası
ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu‟na muhalefet ettiği” ve “yasadıĢı örgüt
verildi.
propagandası yaptığı” suçlamalarıyla 13 yıl 6 ay hapis cezasına mahkûm oldu.
Mahkeme heyeti, yaĢı nedeniyle 7 yıl 5 aya indirdiği Ġ.K.‟nin cezasını beĢ yıl
erteleyerek Ġ.K.‟nin tahliye edilmesine karar verdi.
29 Mart yerel seçimleri öncesinde DTP‟nin düzenlediği miting ve etkinliklerinde
sunuculuk yapan Ġdris Elhakan hakkında, 22 Mart 2009 günü Ağrı‟nın Patnos
ilçesinde DTP‟nin düzenlediği seçim mitingde “Ġmralı‟dan selam var. Kürt Halk
Devam ediyor.
Önderi Sayın Öcalan‟ın mesajını okuyorum” diyerek, „terör örgütü‟ propagandası
yaptığı gerekçesiyle Erzurum Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından 13 ay sonra
dava açıldı.
Kapatılan DTP‟nin Ceyhan Ġlçe Örgütü‟nün 29 Mart 2009 Yerel Seçimleri Sonuçlandı. 7
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
449
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Aydemir, Hüseyin Nas,
Ġsmet ġendul, Ali Kaya,
Adil Demez ve Mehmet
Salih Demir
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Kanunu
218 Ġnan Suver
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
219 Ġnan Suver
220 ĠPS ĠletiĢim Vakfı
450
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Tazminat
Davası
2008
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
öncesinde düzenlediği Ģölende, Kürtçe konuĢtukları gerekçesiyle haklarında dava kiĢiye toplam 2 yıl
açılan Ģölenin tertip komitesinin karar duruĢması 6 Temmuz 2010‟da görüldü. 11 ay hapis cezası
Ceyhan Sulh Ceza Mahkemesi‟nde yapılan yargılamada Ġhsan Nas, Seyfettin verildi.
Aydemir, Hüseyin Nas, Ġsmet ġendul, Ali Kaya, Adil Demez ve Mehmet Salih
Demir, Siyasî Partiler Yasası‟nın 81/c maddesine aykırı davrandıkları
gerekçesiyle beĢer ay hapis cezasına mahkûm edildi.
Vicdani reddini 2001 yılında zorunlu askerlik görevini yaptığı sırada açıklayan ve
6 Ağustos 2010‟da Ġstanbul‟un BayrampaĢa Ġlçesi‟nde yaĢadığı evine düzenlenen
baskınla gözaltına alınarak “asker kaçağı olduğu” gerekçesiyle tutuklanan Kürt
Vicdani Ret Hareketi aktivisti Ġnan Suver‟in yargılanmasına 11 Ekim 2010‟da
ġirinyer Askeri Mahkemesi‟nde baĢlandı. Ġnan Süver‟in askeri hastaneye sevk
Devam ediyor.
edilmesine ve tutukluluk halinin devam etmesine karar veren mahkeme heyeti
duruĢmayı erteledi. Davaya 8 Kasım 2010‟da devam edildi. Ġnan Süver‟in askeri
hastaneye sevkinin yapılmaması üzerine yeniden “hastaneye sevk” talimatı veren
ve Ġnan Süver‟in tutukluluk halinin devam etmesine karar veren mahkeme heyeti
duruĢmayı 6 Aralık 2010‟a erteledi.
Vicdanî reddini 2001 yılında zorunlu askerlik görevini yaptığı sırada açıklayan ve
6 Ağustos 2010‟da Ġstanbul‟un BayrampaĢa Ġlçesi‟nde yaĢadığı evine düzenlenen
baskınla gözaltına alınarak “asker kaçağı olduğu” gerekçesiyle tutuklanan Kürt
Vicdanî Ret Hareketi aktivisti Ġnan Suver‟in yargılanmasına ġirinyer Askerî
Devam ediyor.
Mahkemesi‟nde 6 Aralık 2010‟da devam edildi. Askerî hastane tarafından “Ġnan
Suver‟in askerliğe elveriĢli olmadığına” dair verilen raporun, Ġnan Suver‟in vicdanî
reddini açıkladığı tarihi kapsamaması nedeniyle Ġnan Suver‟in tutukluluk halinin
devam etmesine karar veren mahkeme heyeti, duruĢmayı 7 Mart 2011‟e erteledi.
Ankara 25. Asliye Hukuk Mahkemesi, Hrant Dink cinayeti sanığı Erhan Tuncel‟le
yaptığı telefon görüĢmesiyle gündeme gelen polis memuru Muhittin Zenit‟in,
hakkında yapılan haberler nedeniyle Bağımsız ĠletiĢim Ağı (BĠA) projesinin
yürütüldüğü bianet.org sitesine açtığı davaya 5 Mayıs 2009‟da Ankara 25. Asliye
Hukuk Mahkemesi‟nde devam edildi. Zenit'in avukatı Önder Özsoy, mahkemeye
Emniyet Genel Müdürlüğü'nün Bağımsız ĠletiĢim Ağı (BĠA) projesinin yürütüldüğü
Devam Ediyor.
bianet.org sitesindeki yayın nedeniyle suç duyurusunda bulunduğunu savundu.
Özsoy, BĠA Projesi'ni yürüten ĠPS ĠletiĢim Vakfı'na ait bilançonun bir suretinin
dosyaya sağlanmasını talep etti. BĠA Projesi'ni yürüten ĠPS ĠletiĢim Vakfı'nın
avukatı Turan ġat ise, taleple ilgili aleyhte hususların reddedilmesini talep etti.
Ancak mahkeme baĢkanı Hakim Ömer Kızılkaya, Özsoy'un talepleri
doğrultusunda, vakfın mali durumunun araĢtırılarak en son bilançosunun bir
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
221
Ġrfan Aktan ve Merve
Erol
TMY 7/2
2010
222
Ġrfan Sancı ve Ġsmail
Yerguz
TCK 226
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
suretinin dosyaya sağlanması için Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü'ne yazı
yazılmasına karar verdi. Ayrıca mahkeme, yayınla ilgili suç duyurusu olup
olmadığının Emniyet Genel Müdürlüğü'ne sorulmasına karar vererek, varsa
hazırlık tahkikatının hangi aĢamada olduğunun, dava açılmıĢsa hangi
mahkemede dava açıldığının bildirilmesi ve suç duyurusu dilekçesinin
mahkemeye gönderilmesini de istedi ve duruĢmayı 24 Haziran‟a erteledi. Ġstanbul
Emniyeti, Mahkemenin talebiyle Bianet'in de yayın yapmasını sağlayan Bağımsız
ĠletiĢim Ağı (BĠA) Projesi'nin yürütücüsü IPS ĠletiĢim Vakfı'nın gelir durumunu
tespit etti. Ankara 25. Asliye Hukuk Mahkemesi ise, Dink Cinayeti dava
dosyasında Zenit'in sözlerine iliĢkin yazılan müzakereyle ilgili Ġstanbul 14. Ağır
Ceza Mahkemesi'nde yanıt bekllenmesine karar bererek duruĢmayı19 Ocak
2010'a erteledi.
Ġki haftada bir yayımlanan Express Dergisi‟nin 15 Ekim 2009 tarihli 99. sayısında
yer alan Ġrfan Aktan‟ın yazdığı “Bölgede ve Kandil‟de Hava durumu/Mücadele
Olmazsa Çözüm Olmaz” baĢlıklı yazı nedeniyle Ġrfan Aktan ve Express Dergisi Sonuçlandı. 1
Sorumlu Yazı ĠĢleri Müdürü Merve Erol hakkında dava açıldı. Davanın karar kiĢiye 1 yıl 3 ay
duruĢması 4 Haziran 2010‟da görüldü. Ġstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi‟ndeki hapis cezası, 1
duruĢmada mahkeme heyeti yazıda “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” kiĢiye ise 16600 TL
gerekçesiyle Ġrfan Aktan‟a TMY 7/2. maddesi uyarınca bir yıl üç ay hapis cezası para cezası verildi.
verdi. Mahkeme Heyeti aynı gerekçeyle Merve Erol‟a da 16600 TL idari para
cezası verdi.
Ġstanbul Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟nın, Sel Yayınları‟nın Cinsel Kitaplar dizinden
çıkan Ben Mila‟nın kaleme aldığı Perinin Sarkacı, Fransız P.V.‟nin yayına
hazırladığı Görgülü ve Bilgili bir Burjuva Kadınının Mektupları ve Guillaume
Apollinaire‟in Genç Bir Don Juan‟ın MaceralarıbaĢlıklı kitaplarda müstehcenliğe
rastlandığı iddiasıyla Sel Yayınevi sahibi Ġrfan Sancı ve çevirmen Ġsmail Yerguz
hakkında Türk Ceza Kanunu‟nun (TCK) 226. maddesi uyarınca 2009 yılında
açtığı dava 2010 yılında sonuçlandı. Davanın 5 Temmuz 2010‟da görülen Sonuçlandı. 1 kiĢi
duruĢmasında Galatasaray Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. hakkında beraat
Osman Senemoğlu, Yrd. Doç. Dr. Atilla Demircioğlu ile BahçeĢehir Üniversitesi kararı verildi.
Hukuk Fakültesi‟nden Doç. Dr. Ali Kemal Yıldız‟dan oluĢturulan bilirkiĢi heyeti
kitapların “edebî” nitelik taĢıdığına dair görüĢ belirtti. Mahkeme BaĢkanı raporu
değerlendirmek üzere duruĢmayı erteledi. Dava 7 Aralık 2010‟da sonuçlandı.
Ġstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada Galatasaray
Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Osman Senemoğlu, Yrd.
Doç. Dr. Atilla Demircioğlu ile BahçeĢehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi‟nden Doç.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
451
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
223
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Ġsmail BeĢikçi ve
Zeycan Balcı
Davanın
Açıldığı
Tarih
TMY 7/2
2010
224 Ġsmail Eskin
TMY 7/2
2010
225 Ġsmail Saymaz
TCK 125
TCK 285
TCK 288
2010
TCK 314/2
2009
226
Ġsmet Kurukafa, Çetin
Güven, Zeynep Gonca
452
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Dr. Ali Kemal Yıldız‟dan oluĢturulan bilirkiĢi heyetinin kitapların “edebî” nitelik
taĢıdığına dair görüĢ belirten raporunu yeterli bulmayan mahkeme baĢkanı,
BaĢbakanlık Çocukları Muzır NeĢriyattan Koruma Kurulu‟ndan gelen raporun
ardından Ġrfan Sancı ve Ġsmail Yerguz hakkında beraat kararı verdi.
ÇHD Ġstanbul ġubesi‟nin yayın organı Çağımızda Hukuk ve Toplum adlı dergide
kaleme aldığı bir yazıda “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla hakkında
soruĢturma baĢlatılan Sosyolog Ġsmail BeĢikçi‟ ve Çağımızda Hukuk ve Toplum
Dergisi‟nin Sorumlu Yazı ĠĢleri Müdürü Zeycan Balcı hakkında TMY‟nin 7/2.
maddesi uyarınca dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 28 Temmuz 2010‟da
Ġstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görüldü.DuruĢmada ifadesi alınan Ġsmail
BeĢikçi “Kürt Meselesi‟nin savcıların iĢi olmadığını, bu konuda akademisyenlerin,
gazetecilerin ve düĢünürlerin kafa yorması gerektiğini” söyledi. Dava Devam ediyor.
dosyasındaki eksiklerin giderilmesine karar veren mahkeme heyeti duruĢmayı 12
Kasım 2010‟a erteledi.12 Kasım 2010‟da görülen duruĢmada savunmasını yapan
Ġsmail BeĢikçi “yazdığım yazı propaganda değil bilimin meĢru ifadeleridir. Merak
ettikleriniz bilincinize çarpıyor, yanıtlar arıyorsunuz. Ve siyaseti, diplomasinin
kavramlarıyla açıklamaya çalıĢırsınız” dedi. Savcının esas hakkındaki mütalaasını
sunmasının ardından sanık avukatlarının ek süre talebini kabul eden mahkeme
heyeti duruĢmayı 4 Mart 2011‟e erteledi.
DĠHA muhabiri Ġsmail Eskin hakkında, Kocaeli‟nde 29 Kasım 2009‟da Abdullah
Öcalan‟ın cezaevi koĢullarının protesto edildiği bir protesto gösterisini
görüntüleyerek “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” gerekçesiyle dava açıldı. 4
Devam Ediyor.
Aralık 2009‟da tutuklanan Eskin‟in yargılanmasına Ġstanbul 9. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde 18 Mayıs 2010‟da baĢlandı. DuruĢmada mahkeme heyeti Ġsmail
Eskin‟in tahliye edilmesine karar vererek, duruĢmayı 30 Eylül 2010‟a erteledi.
Radikal Gazetesi Muhabiri Ġsmail Saymaz hakkında, Radikal Gazetesi‟nde 8
Haziran 2010‟da “Ergenekon‟da AĢk Oyunu” baĢlığıyla yayımlanan haber
nedeniyle dava açıldı. Habere konu olan Ġstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi
BaĢkanı Köksal ġengün‟ün Ģikâyetçi olması nedeniyle “hakaret etmek”,
“soruĢturmanın gizliliğini ihlal etmek” ve “adil yargılamayı etkilemeye teĢebbüs Devam ediyor.
etmek” suçlamalarıyla hazırlanan iddianameyi kabul eden Bakırköy 2. Asliye
Ceza Mahkemesi‟nde Ġsmail Saymaz‟ın 11 yıl 6 ay hapis cezası istemiyle TCK'nın
125., 285. ve 288. maddeleri uyarınca yargılanmasına 28 Ocak 2011‟de
baĢlanacak.
2009 yılı Nisan ayında evleri basılarak gözaltına alınan Trabzon Haklar Derneği
Devam ediyor.
üyeleri Ġsmet Kurukafa, Çetin Güven, Zeynep Gonca Karakoç, Hasan Basri Yıldız,
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Karakoç, Hasan Basri
Yıldız, Yeliz Kılıç,
Zeynep Ertuğrul, Hasan
Toğan, Banu Özcan ve
Songül Öktem
227 Ġstanbul’da 150 kiĢi
TCK 215
2009
228 Ġzmir'de 14 kiĢi
TMY 7/2
2006
229 Jinda RugeĢ Kaçak
TCK 215
2010
TCK 215
2911 sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2009
TMY 7/2
2009
Jiyan TaĢdemir, Zilan
TaĢdemir, ġehriban
230
TaĢdemir, Yusuf Aksoy
ve Mahsun ġengel
231 K.G. ve K.E.
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Yeliz Kılıç, Zeynep Ertuğrul, Hasan Toğan, Banu Özcan ve Songül Öktem
hakkında “Devrimci Halk KurtuluĢ Partisi/Cephesi (DHKP/C) Örgütü‟ne üye
oldukları” iddiasıyla dava açıldı. Davanın 8 Ekim 2009‟da Erzurum 2. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde görülen duruĢmasında Mahkeme Heyeti, Yeliz Kılıç‟ın tahliye
edilmesine karar vererek duruĢmayı erteledi.
Ġstanbul‟da “Eğer „Sayın‟ olarak hitap etmek suç ise ben de „Sayın Abdullah
Öcalan‟ diyorum ve bu suçu iĢleyip kendimi ihbar ediyorum” kampanyası
kapsamında 16 Haziran 2008‟de Ümraniye BaĢsavcılığı‟na dilekçe veren 500
kiĢiden 150‟si hakkında “suçu ve suçluyu övdükleri” iddiasıyla TCK‟nin 215. Devam ediyor.
maddesinden Ümraniye Sulh Ceza Mahkemesi‟nde açılan davanın ilk duruĢması
1 Aralık 2009‟da görüldü. Yargılama ifade alma iĢlemlerinin tamamlanması için
ileri bir tarihe ertelendi.
Ġzmir‟de 27 Temmuz 2006‟da, kapatılan DTP‟nin Konak Ġlçe Gençlik Meclisi
tarafından düzenlenen Ģölene katıldıkları gerekçesiyle aralarında DĠHA muhabiri Sonuçlandı. 14
Ġbrahim Açıkyer‟in de bulunduğu 14 kiĢi hakkında açılan dava 25 Kasım 2010‟da kiĢiye toplam 11 yıl
sonuçlandı. Karar duruĢmasında mahkeme heyeti, 14 sanığa “yasadıĢı örgüt 8 ay hapis cezası
propagandası yaptıkları” iddiasıyla sanıklara TMY‟nin 7/2. maddesi uyarınca onar verildi.
ay hapis cezası verdi.
14 Nisan 2009 tarihinde "KCK dosyası çerçevesinde çok sayıda Kürt
siyasetçisinin ve seçilmiĢinin gözaltına alınıp tutuklanmasını protesto etmek için”
Van'da düzenlenen mitingde sunuculuk yapan Jinda RugeĢ Kaçak hakkında, "Bijî
Devam ediyor.
Serok Apo sloganı atan kitleye el hareketleri ile eĢlik etmiĢtir" denilerek dava
açıldı. Van Cumhuriyet BaĢsavcısı, Kaçak'ın yaptığı el hareketleriyle "suçu ve
suçluyu övdüğü"nü iddia etti.
Hakkâri‟de 23 Nisan 2009‟da Özel Harekât ġubesi‟ne bağlı polis memurunun
dipçikli müdahalesine maruz kalan Seyfi Turan için 27 Nisan 2009‟da Ġstanbul‟un
BaĢakĢehir Ġlçesi‟nde basın açıklaması yapan ve en büyükleri 12 yaĢında olan
Jiyan TaĢdemir, Zilan TaĢdemir, ġehriban TaĢdemir, Yusuf Aksoy ve Mahsun
ġengel adlı çocuklar hakkında “Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Yasanına Devam ediyor.
muhalefet ettikleri” ve “suçu ve suçluyu övdükleri” gerekçesiyle Bakırköy 1. Çocuk
Mahkemesi‟nde Türk Ceza Kanunu‟nun (TCK) 215. maddesi uyarınca dava açıldı.
Çocuklar, eylemlerinde “Hakkari'de yaĢanan ulusal egemenlik cinayetini
kınıyoruz” ve “Çocuklara dokunmayın” yazılı dövizler taĢımıĢtı.
Diyarbakır‟ın Bismil Ġlçesi‟nde 15 ġubat 2009‟da düzenlenen gösterilere katılarak
“yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına eylem yaptıkları” ve Devam ediyor.
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” suçlamasıyla K.G. (16) ve K.E. (17)
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
453
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
232 Kamuran AytaĢ
TCK 314
TMY 7/2
2009
233 Kars'ta 48 kiĢi
TMY 7/2
2008
234 Kars'ta 94 kiĢi
TMY 7/2
2010
TMY 7/2
TCK 314/2
2911 sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2010
235 Kasım Kaya
454
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
hakkında dava açıldı. Tutuksuz yargılanan K.G.‟nin (16) ve tutuklu yargılanan
K.E.‟nin (17) duruĢması 4 Kasım 2009‟da Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
görüldü. K.E.‟nin avukatı Canan Atabay‟ın savunma yapmak için yaptığı ek süre
talebini kabul eden Mahkeme Heyeti, K.E.‟nin tahliyesine karar vererek duruĢmayı
erteledi.
Batman‟da 14 ġubat 2009‟da düzenlenen bir protesto gösterisine katıldığı
Sonuçlandı. 1
gerekçesiyle hakkında dava açılan kapatılan DTP Batman Merkez Ġlçe Yöneticisi
kiĢiye toplam 7 yıl
Kamuran AytaĢ‟a Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 17 Mart 2010‟da
1 ay hapis cezası
görülen karar duruĢmasında “yasadıĢı örgüt üyesi olduğu” suçlamasıyla 6 yıl 3 ay,
verildi.
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla da 10 ay hapis cezası verildi.
2008 yılında 'Abdullah Öcalan'a „Sayın' olarak hitap etmek suç ise, bizde „Sayın
Abdullah Öcalan' diyor kendimizi ihbar ediyoruz” diyerek Kars Cumhuriyet
BaĢsavcılığına dilekçe veren 48 kiĢi hakkında 'örgüt propagandası yapmaktan' Devam Ediyor.
Kars Sulh Ceza Mahkemesi'nde açılan ve 2 yıldır süren davada mahkeme
görevsizlik kararı vererek davayı Erzurum Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderdi.
Kapatılan DTP'nin Kars'ta yaptığı bir basın toplantısına katıldıkları gerekçesiyle
94 kiĢi hakkında "Örgüt propagandası" iddiasıyla dava açıldı. Kars Ağır Ceza
Mahkemesi'nde açılan davanın ilk duruĢması 24 Kasım 2011 tarihinde yapıldı.
DuruĢmada mahkeme baĢkanının Türkçe sorularına Kürtçe yanıt veren sanık
Mahmut Alınak ve diğer sanıklar, tutanaklara Kürtçe'nin geçmesini talep etti.
Devam ediyor.
Ancak mahkeme heyeti, bu talebi reddederek cevabı vererek, tutanaklara
"Sanıklar Türkçe konuĢmadı" diye geçti. Alınak ve diğer sanıkların 15 dakika
süren tüm ısrarlarına rağmen Kürtçe sözcüğünü tutanaklara geçirmeyen
mahkeme heyeti, "Sanıklar Türkçe konuĢmadı" Ģeklinde tutanaklara not düĢtü.
Mahkeme heyeti, dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için duruĢmayı erteledi.
Batman'da 06 Aralık 2009'da PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın cezaevi koĢullarını
protesto etmek amacıyla yapılan gösteriye katıldığı iddia edilen Kasım Kaya dava
açıldı. Dava Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 2010 Mayıs ayında
sonuçlandı. DuruĢmada, iddianamede yer alan gösteriye katılmadığını ifade eden
Sonuçlandı. 1
Kasım Kaya, “ÇalıĢtığım iĢ yerinin önünde gözaltına alındım. Atılı suçlamayı kabul
kiĢiye toplam 8 yıl
etmiyorum' dedi. Avukatı Mehmet Emin BaĢar ise, dava dosyasında müvekkilinin
4 ay hapis cezası
cezalandırılması için hiçbir delilin bulunmadığı belirterek, müvekkilinin yüzünde
verildi.
kızarık ve terli olduğu iddiasıyla polisler tarafından gözaltına alındığı kaydetti.
Müvekkilinin polis tutanağıyla suçlandığını ifade eden BaĢar, beraat talebinde
bulundu. Mahkeme Heyeti, Kasım Kaya'yı, TCK'nın ''Örgüte üye olmamakla
birlikte örgüt adına suç iĢlemek'' fiilinin düzenleyen 314/2 maddesi uyarınca 6 yıl 3
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
236
Kazım Tosun ve Ufuk
Kalanç
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
TCK 125
2008
237 Kemal A.
TMY 7/2
2010
238 Kemal GöktaĢ
TCK 336
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
ay, TMK‟nın ''Örgüt propagandası' yapmak fiilini düzenleyen 7/2 maddesine göre
10 ay, Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu'na muhalefetten ise 1 yıl 3 ay
olmak üzere toplam 8 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırdı.
Tunceli‟de 2008 yılının Ekim ayında askeri operasyonların protesto edildiği
bildirilerde BaĢbakan Recep Tayyip Erdoğan hakkında “katil” ifadesini kullanan
Kazım Tosun ve Ufuk Kalanç hakkında “kamu görevlisine hakaret ettikleri” Sonuçlandı. 2 kiĢi
iddiasıyla TCK 125. maddesi uyarınca açılan dava 11 Mart 2010‟da görüldü. hakkında beraat
Tunceli Sulh Ceza Mahkemesi‟nde yargılanan Kazım Tosun ve Ufuk Kalanç, kararı verildi.
“suçun unsurları oluĢmadığı” gerekçesiyle beraat ederken 184 bildiriye de el
konulmasına karar verdi.
KCK operasyonu kapsamında 7'si belediye baĢkanı 23 kiĢiyle birlikte 2009 yıl
Aralık ayında tutuklanan ViranĢehir BDP'li Belediye BaĢkanı Leyla Güven'in
serbest bırakılması için yapılan gösteriye katıldığını gerekçesiyle geçici belediye
Sonuçlandı. 1
iĢçisi Kemal A., hakkında `örgüt propagandasını yapmak' ve `örgüte üye
kiĢiye 7 yıl 1 ay
olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek' iddiasıyla açılan dava 2010 Nisan
hapis cezası
ayında karara bağlandı. Diyarbakır 5'inci Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen
verildi.
duruĢmada, Mahkeme Heyeti, Kemal A.'yı, “PKK propagandası yapmaktan” 7 yıl
1 ay hapis cezasına çarptırdı. sanığın tutuklu bulunduğu süreyi göz önüne alarak,
Kemal A.‟yı tahliye etti.
“Hrant Dink Cinayeti: Medya, Yargı, Devlet” adlı kitabın yazarı Vatan Gazetesi
Muhabiri Kemal GöktaĢ hakkında Emniyet Genel Müdürlüğü‟nün ve Ġstihbarat
Dairesi eski BaĢkanı Ramazan Akyürek‟in yaptıkğı dokuz suç duyurusundan “gizli
belge yayınladığı” iddiasıyla TCK 336. maddesi uyarınca 2009 yılında açılan dava
Ġstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde 16 ġubat 2010‟da baĢladı. DuruĢma
savcısı, davanın dört aylık yasal süre içerisinde açılıp açılmadığı konusunda
görüĢünü vermek için süre istedi. DuruĢmada söz alan Kemal GöktaĢ‟ın avukatı
Filiz Aydın, Ramazan Akyürek ve Emniyet Genel Müdürlüğü‟nün suç duyurusu
üzerine açılan davanın düĢürücü süre yönünden düĢürülmesi gerektiğini bildirdi. Devam ediyor.
Davanın bir sonraki duruĢması, duruĢma savcısı Atilla Ayvacı‟nın davanın dört
aylık yasal süre içerisinde açılıp açılmadığı konusunda görüĢünü bildirmesi için
ertelendi. 15 Eylül 2010‟da görülen 3. duruĢmada söz alarak davanın “devletin
güvenliğine karĢı iĢlenen” suç kapsamına alınıp özel yetkili ağır ceza
mahkemesine gönderilmesi isteyen savcının talebini kabul eden mahkeme
baĢkanı talebi yerinde bularak dosyaya görevsizlik kararı verdi ve dosyayı ağır
ceza mahkemesine gönderdi. Kemal GöktaĢ‟ın Avukatı Filiz Aydın ise karara itiraz
etti. Filiz Aydın karara itirazını “dava açılalı bir yıl oldu. Neredeyse karar
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
455
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
239 Kemal Kudin
2010
Kenan Al, Cuma Ġzol,
Halit Karaca, Ahmet
Çelik, Ali Solak, Tacittin
240 Kalgı, Hüseyin
Sonkaya, Sinan Solak,
ġemseddin Ġleri ve
Ayser Ağaçlı
2010
241 Kenan Alpay
242
KESK Yöneticisi ve
Üyesi 31 KiĢi
456
TCK 216
2009
TCK 314/2
TMY 5
2009
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
aĢamasına gelen davada görevsizlik kararı verilmemesi gerekir” sözleriyle dile
getirdi. Filiz Aydın‟ın görevsizlik kararına karĢı yaptığı itiraz sonuçsuz kalırsa
Kemal GöktaĢ, özel yetkili ağır ceza mahkemesinde yargılanacak.
ViranĢehir Belediye BaĢkanı Leyla Güven'in 24 Aralık 2009 tarihinde
tutuklanmasının ardından ilçe merkezinde 27 Aralık 2009 tarihinde düzenlenen
protesto yürüyüĢüne katılarak "PKK halktır halk burada" sloganını attığı iddiasıyla
Devam ediyor.
ViranĢehir Belediye BaĢkan Yardımcısı Kemal Kudin hakkında, ViranĢehir Asliye
Hukuk Mahkemesi'nde "Örgüt üyesi olmak" ve "Örgüt adına suç iĢleme ve
örgütün talimatını yerine getirmek" iddialarıyla dava açıldı.
ġanlıurfa‟da BDP‟nin 13 ġubat 2010‟da düzenlediği basın açıklamasında,
“yasadıĢı slogan attıkları” iddiasıyla Kenan Al, Cuma Ġzol, Halit Karaca, Ahmet
Çelik, Ali Solak, Tacittin Kalgı, Hüseyin Sonkaya, Sinan Solak, ġemseddin Ġleri ve
Ayser Ağaçlı hakkında dava açıldı. Davanın karar duruĢması 14 Aralık 2010‟da Sonuçlandı. 10
görüldü. Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde yapılan yargılamada, mahkeme kiĢiye 7'Ģer yıl 1'er
heyeti, “göstericilerin sırtı dönük olmasına rağmen slogan attıkları anlaĢılmıĢtır” ay hapis cezası
diyerek, sanık 10 kiĢiye “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt verildi.
adına eylem yaptıkları”, “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu‟na
muhalefet ettkleri” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” suçlamalarıyla,
yediĢer yıl birer ay hapis cezası verdi.
Özgür DüĢünce ve Eğitim Hakları Derneği (ÖZGÜR-DER) Genel BaĢkan
Yardımcısı Kenan Alpay hakkında, 13 Eylül 2008 tarihinde Özgür-Der tarafından
Ġstanbul Fatih`te ilköğretim okullarında öğrencilere ders baĢı yapmadan önce
okutulan Öğrenci Andı‟nın kaldırılması için yaptığı basın açıklamasıyla “halkı kin
Devam ediyor.
ve düĢmanlığa alenen tahrik ettiği” suçlamasıyla TCK‟nın 216. maddesi uyarınca
dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 16 Ekim 2009 tarihinde Fatih Asliye Ceza
Mahkemesi`nde görüldü. DuruĢma delillerin toplanması amacıyla 17 Mart 2010‟a
ertelendi.
Ġzmir Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟nın talimatıyla jandarma ekiplerinin 28 Mayıs
2009‟da baĢlattığı operasyona iliĢkin Kamu Emekçileri Sendikaları
Konfederasyonu (KESK) yöneticisi ve üyesi 22‟si tutuklu 31 kiĢi hakkında
(Mehmet Hanefi KuruĢ, Songül Morsunbül, Lami Özgen, Hasan Umar, Mustafa
Beyazbal, Haydar Deniz, Harun GündeĢ, Nihat Keni, Elif Akgül AteĢ, Sakine Esen Devam ediyor.
Yılmaz, Aziz Akikol, Yüksel Özmen, Mine Çetinkaya, Süeda Demir, ġeyhmus
Belek, Aydın Güngörmez, Erkan Deniz, Kemal Karakoyun, Hasan Soysal, Yüksel
Mutlu, Ahmet Demiroğlu, Gülçin Ġsbert, Abdurrahman DaĢdemir, ġermin GüneĢ,
Ġsmail Demir, Murat Meriç, Meryem Çağ, Abdulcelil Demir, Mahir Engin Çelik,
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
243
Kızıltepe ilçesinde 11
kiĢi
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
TMY 7/2
244 Levent Ürün
TCK 216
2008
245 Leyla Zana
TMY 7/2
2008
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Selçuk Haspolat ve Faysal Ceylan) “yasadıĢı KCK/TM (Kürdistan Demokratik
Topluluğu/Türkiye Meclisi)”nin koordinasyonunda oluĢturulduğu iddia edilen
“Demokratik Emek Konfederasyonu” (KCK/TM-DEK) üyesi oldukları suçlamasıyla
19 Kasım 2009‟da baĢlayan dava 2010 yılında devam etti. 20 Kasım günü
görülen davanın 2. duruĢmasında, sanıkların ifadelerinin alınmasını tamamlayan
Mahkeme Heyeti, tutuklu 22 sanığın tahliye edilmesine karar vermiĢti. 22 Haziran
2010‟da Ġzmir 8. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen 4. duruĢmada mahkeme
heyeti, Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde açılan KCK/TM davasının
dosyasının istenmesine karar vererek duruĢmayı erteledi. 22 Ekim 2010‟da
görülen duruĢmada ise mahkeme heyeti, Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü‟ne
gönderilen Demokratik Emek Konfederasyonu ile ilgili yanıt gelmediğini aktararak
Diyarbakır Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟na yazıya en kısa sürede yanıt verilmesi için
yazı yazılmasına karar vererek duruĢmayı 1 ġubat 2011‟e erteledi.
Mardin‟in Kızıltepe Ġlçesi‟nde 21 Kasım 2004‟te babası Ahmet Kaymaz ile birlikte
polis ekibi tarafından evinin önünde öldürülen Uğur Kaymaz‟ı (12) anma
etkinliklerine katıldıkları gerekçesiyle aralarında Uğur Kaymaz‟ın amcası ReĢat Sonuçlandı. 6
Kaymaz‟ın da bulunduğu 11 kiĢi hakkında açılan dava 4 Ekim 2010‟da kiĢiye toplam 6 yıl
sonuçlandı. “Uğurlar mezarda katiller dıĢarıda” sloganı atarak “yasadıĢı örgüt hapis cezası
propagandası yaptıkları” iddiasıyla yargılanan 11 kiĢinin, Diyarbakır 6. Ağır Ceza verildi. 5 kiĢi
Mahkemesi‟ndeki karar duruĢmasında mahkeme heyeti sanıklardan Fara Akbulut, beraat etti.
Deniz Yüksel, Engin Ayaydın, Adil BaĢaran, ReĢat Kaymaz ve Hasan Budak‟a
TMY 7/2. maddesi uyarınca birer yıl hapis cezası verdi; beĢ sanık ise beraat etti.
Van‟da 22 Eylül 2008 tarihinde Kürtçe üzerindeki asimilasyon politikalarını
kınamak ve Kürtçe'nin eğitim dili olması talebiyle Kürtçe hazırlanan basın metnini
okuyan dönemin KURDĠ DER Van ġube BaĢkanı Levent Ürün hakkında "Halkı kin
ve düĢmanlığa tahrik etmek" iddiasıyla açılan dava 2010 ġubat ayında karara Sonuçlandı. 1
bağlandı. Van Asliye Ceza Mahkemesi, Ürün‟e "Sosyal sınıf, ırk, mezhep veya kiĢiye 10 ay hapis
bölge bakımından farklı özelliklere sahip bir kesimi, diğer bir kesim aleyhine kin ve cezası verildi.
düĢmanlığa alenen tahrik etmek" gerekçesiyle 10 ay hapis cezası verdi.
Mahkeme Ürün'ün 5 yıl boyunca herhangi bir suç iĢlememesi halinde verilen
cezanın uygulanmayacağını karara bağladı.
Diyarbakır‟da 22 Eylül 2008‟de düzenlenen Demokratik Toplum Kongresi‟nin
sonuç bildirgesinde ve 1 Kasım–3 Kasım 2008 tarihleri arasında yine Sonuçlandı. 1
Diyarbakır‟da düzenlenen oturma eyleminde yaptığı konuĢmalar nedeniyle kiĢiye 3 yıl hapis
hakkında dava açılan kapatılan DEP eski milletvekili Leyla Zana, Diyarbakır 5. cezası verildi.
Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 8 Nisan 2010‟da görülen karar duruĢmasında
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
457
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
246 Leyla Zana
TMY 7/2
2010
247 Leyla Zana
TCK 215
2009
248 Leyla Zana
Siyasi Partiler
Kanunu
2009
249 Leyla Zana
TMY 7/2
2008
458
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla TMY 7/2. maddesi uyarınca üç yıl
hapis cezasına mahkûm edildi.
DEP eski Milletvekili Leyla Zana hakkında, 21 Mart 2009‟da Diyarbakır‟da
düzenlenen Newroz kutlamasında yaptığı konuĢma nedeniyle “yasadıĢı örgüt
propagandası yaptığı” suçlamasıyla TMY 7/2. maddesi uyarınca dava açıldı.
Davanın ilk duruĢması 1 Nisan 2010‟da Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
görüldü. DuruĢmada 10 yıla kadar hapis cezası istenen Leyla Zana ve Leyla
Zana‟nın avukatları Cebbar Leygara, Fethi GümüĢ ve Meral DanıĢ BeĢtaĢ hazır
bulundu. Leyla Zana, iddianamenin kendisine ve avukatlarına tebliğ edilmediğini Sonuçlandı. 1 kiĢi
belirterek ek süre talebinde bulundu. Mahkeme heyeti Leyla Zana ve Leyla hakkında beraat
Zana‟nın avukatlarının savunma hazırlamaları için duruĢmayı erteledi. 7 Ekim kararı verildi.
2010‟da görülen duruĢmada Leyla Zana hazır bulundu. Mahkeme heyeti, Leyla
Zana‟nın savunmasını aldıktan sonra esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması
için dosyanın cumhuriyet savcısına gönderilmesine karar vererek duruĢmayı
erteledi. Dava 2 Aralık 2010‟da sonuçlandı. DuruĢmada esas hakkındaki
mütalaayı değerlendiren mahkeme heyeti konuĢmasında suç unsuru
bulunmadığını belirterek Zana‟nın beraat etmesine karar verdi.
Demokrasi Partisi (DEP) eski Milletvekili Leyla Zana‟nın 2008'de yaptığı bir
konuĢma nedeniyle hakkında açılan davada yaptığı savunma nedeniyle
Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde “suçu ve suçluyu övdüğü” iddiasıyla Türk
Devam Ediyor.
Ceza Kanunu‟nun 215. maddesi uyarınca açılan dava açıldı. 31 Mart 2009‟da
görülen duruĢma Zana‟nın “son kez yaptığını” belirttiği savunmasının ardından 2
Haziran 2009‟a ertelendi.
DEP eski milletvekili Leyla Zana hakkında, Adıyaman'da 22 Temmuz 2007
seçimleri öncesinde DTP adaylarını desteklemek amacıyla katıldığı bir mitingde
yaptığı konuĢma nedeniyle dava açıldı. “Seçim propagandalarında Türkçe'den
baĢka bir dil kullanması yasaktır” hükmünü ihlal ettiği gerekçesiyle Adıyaman Sulh Devam ediyor.
Ceza Mahkemesi'nde 1 yıldan 3 yıla kadar hapis istemiyle açılan dava
çerçevesinde Leyla Zana, 4 Temmuz günü avukatı ile birlikte Diyarbakır 1'inci
Sulh Ceza Mahkemesi'de ifade verdi.
DEP eski Milletvekili Leyla Zana‟nın, 3 Aralık 2007‟de Avrupa Birliği (AB)
Parlamentosu‟nda yaptığı konuĢma nedeniyle hakkında TMY‟nin 7/2.
maddesinden açılan davanın duruĢması 19 Mart 2009‟da Ankara 11. Ağır Ceza
Devam ediyor.
Mahkemesi‟nde görüldü. DuruĢma, aynı nedenle Diyarbakır 5. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde de açılan davanın dosyasını incelemek üzere 11 Haziran 2009‟a
ertelendi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
250 Leyla Zana
TMY 7/2
2007
251 Lütfü TaĢ
TMY 7/2
2010
252
M. Nihat Aydın ve 17
kiĢi
TMK 7/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
TCK 215
2009
253 M. Nur Dağtekin
TMY 7/2
2010
254 M. Salih Erol
TMY 7/2
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
DEP eski milletvekili Leyla Zana‟nın, Diyarbakır‟da 21 Mart 2007‟de düzenlenen
Newroz kutlamasında yaptığı konuĢmada “Kürtlerin üç önderi Celal Talabani,
Mesut Barzani ve Abdullah Öcalan‟dır” demesi nedeniyle, Leya Zana hakkında
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla açılan davada, Diyarbakır 6.
Ağır Ceza Mahkemesi‟nin TMY 7/2. maddesi uyarınca verdiği mahkûmiyet Devam ediyor.
kararını Yargıtay 9. Ceza Dairesi‟nin Leyla Zana lehinde verdiği bozma kararının
ardından yeniden yargılanmasına 16 Haziran 2010‟da baĢlandı. Diyarbakır 6. Ağır
Ceza Mahkemesi‟ndeki duruĢmada mahkeme heyeti Yargıtay 9. Ceza Dairesi‟nin
kararına uyarak savcının yeniden mütalaa hazırlaması için duruĢmayı erteledi.
Demokratik Çözüm ve BarıĢ Grubu üyesi Lütfü TaĢ hakkında, Urfa'nın
Ceylanpınar Ġlçesi'nde katıldığı bir etkinlikte PKK Lideri Abdullah Öcalan için “Kürt
Halk Önderi” ve “Sayın Öcalan” ifadelerini kullandığı gerekçesiyle “Örgüt
propagandası yapmak” iddiasıyla dava açıldı. Dava 16 Nisan günü Diyarbakır 5.
Sonuçlandı. 1
Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruĢmada sonuçlandı. DuruĢmada TaĢ ile
kiĢiye toplam 10 ay
avukatı Ferda Miran hazır bulundu. Ġddianamenin okunması ardından savunma
hapis cezası
yapan TaĢ, konuĢmasını belirtilen suç kapsamında yapmadığını belirterek,
verildi.
konuĢmasının düĢünce özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesini istedi. TaĢ'ın
yaptığı konuĢmayla 'örgüt propagandası' yaptığını iddia eden mahkeme heyeti,
TMK 7/2 maddesi uyanca TaĢ'a 1 yıl hapis cezası verdi. Mahkeme heyeti, TaĢ'ın
yargılanma sırasındaki iyi halini göz önüne alarak cezayı 10 aya indirdi.
ĠHD Siirt ġubesi Yönetim Kurulu üyesi M. Nihat Aydın hakkında, 19.10.2008
tarihinde gözlemci olarak katıldığı bir basın açıklamasında gözaltına alındıktan
sonra Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde dava açıldı. Savcılık, Nihat Aydın
Devam ediyor.
ve açıklamaya katılan 17 kiĢi hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası yapmak”,
“toplantı ve gösteri yürüyüĢleri kanuna muhalefet etmek” ve “suç ve suçluyu
övmek” iddialarında bulundu.
Irak‟ın kuzeyinde bulunan Kandil Dağı‟ndan ve Maxmur Kampı‟ndan 19 Ekim
2009‟da Türkiye‟ye giriĢ yapan 34 kiĢilik BarıĢ ve Demokratik Çözüm Grubu‟nda
yer alan M. Nur Dağtekin hakkında, ġanlıurfa‟nın Ceylanpınar Ġlçesi‟nde 9 Aralık Sonuçlandı. 1
2009‟da katıldığı bir etkinlikte “yasadıĢı slogan attığı” gerekçesiyle dava açıldı. kiĢiye 10 ay hapis
Davanın Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 30 Nisan 2010‟da görülen karar cezası verildi.
duruĢmasında Dağtekin, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla TMY‟nin
7/2. maddesi uyarınca 10 ay hapis cezasına mahkûm edildi.
KESK‟e yönelik baĢlatılan operasyon kapsamında 27 Mayıs 2009‟da gözaltına
Devam ediyor.
alınarak tutuklanan Eğitim-Sen Batman ġubesi Sekreteri M. Salih Erol hakkında,
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
459
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
255 M.B.G.
256
M.D., F.C., F.K., G.B.,
Ġ.T., H.B., ve Y.O.
257 M.Emin Sancar
460
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Davanın
Açıldığı
Tarih
TCK 125
2009
TMY 7/2
2010
2010
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
“Örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek” ve “Örgüt propagandası
yapmak” iddialarıyla dava açıldı. Davanın 17 Eylül günü Diyarbakır 6. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde görülen duruĢmasında söz alan TĠHV Diyarbakır Temsilcisi
Avukat Sezgin Tanrıkulu, “bizler avukat olarak artık mesleğimizi yapamaz duruma
geldik. 25 yıldır avukatlık yapıyorum. Ancak son bir iki yılda yaĢanan
hukuksuzluklar artık bizi avukatlık görevini bile yapamaz hale getirdi. Suçlamalara
konu olan gerekçelere baktığımızda ciddi sayılacak suçlama yoktur. Bu suçlama
ve gerekçeler yargıyı gülünç duruma düĢürmektedir” dedi. Mahkeme heyeti, M.
Salih Erol‟un savunmasını dinledikten sonra M. Salih Erol‟un tutukluluk halinin
devam etmesine karar vererek duruĢmayı erteledi.
Halkevleri‟nin Ġstanbul Kadıköy ÇarĢısı‟nda 3 Ocak 2009‟da kurduğu Halk
Kürsüsü‟nde “Neden Konya‟daki Ġsrail pilotlarının eğitimine ve anlaĢmalara son
vermiyorsun? Böyle mi oluyor kahramanlık? O zaman Allah belanı versin!” diyen
Gültepe Endüstri Meslek Lisesi öğrencisi M.B.G. (17) hakkında Kadıköy
Devam ediyor.
Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından Türk Ceza Kanunu‟nun (TCK) 125. maddesi
gereğince „kamu görevlisine hakaret‟ten bir yıldan az olmamak kaydıyla iki yıl iki
aya kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı. AteĢ‟in yargılanması Kadıköy 1.
Çocuk Mahkemesi‟nde 25 Aralık 2009‟da baĢladı.
Bingöl‟ün Genç Ġlçesi‟nde 2009 yılının Aralık ayından düzenlenen bir protesto
gösterisinde “kolluk kuvvetlerine taĢ attıkları” iddiasıyla gözaltına alınan ve
yakalandıklarında “terli oldukları ve nefes nefese oldukları” gerekçesiyle
tutuklanan M.D., F.C., F.K. ve G.B. ile tutuksuz yargılanan Ġ.T., H.B., ve Y.O.‟nun Devam ediyor.
ilk duruĢması 11 Mart 2010‟da Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görüldü.
Çocukların savunmasını alan mahkeme heyeti tutuklu dört çocuğun tahliye
edilmesine karar vererek duruĢmayı erteledi.
ANF Silvan muhabiri M.Emin Sancar hakkında, 31 Ağustos 2009 tarihinde
ANF'de yayınlanan bir haberinden dolayı dava açıldı. Ocak ayında Silvan
Cumhuriyet Savcısına ifade veren Sancak ANF muhabiri olduğunu ve davaya
konu olan haberi kendisinin yaptığını belirtti. Sözkonusu haberde Tekirdağ'ın
Lüleburgaz Ġlçesi 65.inci MKNZ. P.TUĞ. K.LIĞI 1.inci MKNZ P. TB. 3.üncü P
BL.'de askerlik yaptığını söyleyen F.B. isimli Kürt asker, Teğmen Halil Uyar ve Devam ediyor.
soyadlarını hatırlayamadığı Asteğmen Sua ile Sergüden isimli uzman çavuĢun
hakaret ve baskılarına maruz kaldığını söylemiĢti. Sergüden isimli uzman
çavuĢun 'Ġstersem seni burada yok edebilirim' Ģeklinde ölümle tehdit ettiğini
belirten F.B., baskı ve tehditlerde dolayı yaĢanan intiharlar ve firarları anlatmıĢtı.
Sancar ifadesinde, F.B.'nin anlatımlarını, 'bir gazeteci olarak, basın ilke ve
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
TCK 220
TMY 7/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2009
259 Mahmut Alınak
Siyasi Partiler
Kanunu
2007
260 Mahmut Alınak
TCK 124
TCK 125
2010
261 Mahmut Alınak
TCK 125
2009
258
M.Ġ., M.Y., E.G., C.Ġ.,
K.K. ve M.B.
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
ahlakına riayet ederek kayıt altına alıp ANF'ye gönderdiğini' belirtirken, 'Benim
Türk Silahlı Kuvvetleri'ni veya geniĢ anlamda devleti aĢağılamak, hor görmek gibi
bir kastım yoktur. Sadece anlatımları haberime yansıttım' diyerek, 'Halkı
askerlikten soğutmak' ve 'TSK'yı aĢağılamak' suçlarını reddetti.
ġırnak'ta farklı zamanlarda düzenlenen gösterilere katıldıkları ve 'polise taĢ
attıkları' iddiasıyla haklarında dava açılan 6 çocuğa toplam 44 yıl 6 ay hapis
cezası verildi. ġırnak'ta farklı zamanlarda düzenlenen, gösterilere katıldıkları ve
“polise taĢ attıkları” iddiasıyla 6 çocuk hakkında açılan davanın duruĢması 30
Mart 2010 tarihinde Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. DuruĢmaya
tutuksuz yargılanan çocuklardan M.Ġ., M.Y., E.G., C.Ġ., K.K. ve M.B. katılmazken,
avukatları BarıĢ Güngör hazır bulundu. DuruĢmada savunma yapan Güngör,
müvekkillerine isnat edilen suçların gerçek dıĢı olduğunu belirtti. Güngör, Sonuçlandı. 6
çocuklara yıllarca ceza istemenin tek gerekçesi polisin iddiaları olduğunu ifade kiĢiye toplam 44 yıl
ederek, 'Polis kendine göre bazı tutanaklar hazırlamıĢ. Bu tutanakların dıĢında 6 ay hapis cezası
dosyada hiç bir delil yoktur. Hiç bir hukukta sadece polisin tutanakları üzerine verildi.
çocuklar cezalandırılmaz. Müvekkillerimin suç iĢlediklerine dair herhangi bir delil
yoktur' dedi. Güven, müvekkillerinin beraatını istedi. Mahkeme Heyeti, 6 çocuğa,
''örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek' iddiasıyla 7'Ģer yıl 6'ar ay,
''örgüt propagandası yapmak' iddiasıyla 1'er yıl ve 'Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri
Kanunu'na muhalefet etmekten de 5'er yıl olmak üzere toplam 13'er yıl 6'Ģar ay
hapis cezası verdi. Çocukların yaĢını göz önünde bulunduran mahkeme heyeti,
her çocuğa verdiği 13'er yıl 6'ar ay hapis cezasını 7'Ģer yıl 5'er aya indirdi.
DEP eski milletvekili Mahmut Alınak hakkında, Kars‟ın Kağızman Ġlçesi‟nde 20
Temmuz 2007‟de düzenlenen seçim mitinginde Kürtçe “Bira yên min, xwîĢkên Sonuçlandı. 1
min, hûn bi xêr hatin, ser çavan hatin” dediği için hakkında “Seçim Kanunu‟na kiĢiye 19 ay 17 gün
muhalefet ettiği” iddiasıyla açılan dava 27 Ocak 2010‟da Kağızman Asliye Ceza hapis cezası
Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Mahkeme, Alınak'a Kürtçe cümlesiyle "Seçim verildi.
Kanunu'na muhalefet ettiği" gerekçesiyle 19 ay 17 gün hapis cezası verdi.
2009 yılında gözaltında Tahsin Orman adlı Digorlu bir köylünün iĢkence
görmesine iliĢkin "iĢkencenin hayvani bir uygulama olduğu" Ģeklinde demeç veren Sonuçlandı. 1
DEP eski Milletvekili Mahmut Alınak hakkında “polislere hakaret ettiği” kiĢiye 14 ay 17 gün
gerekçesiyle açılan dava Aralık 2010‟da sonuçlandı. Kars Ağır Ceza Mahkemesi, hapis cezası
TCK'nin 124. ve 125. maddelerine muhalefetten Alınak'a 14 ay 17 gün hapis verildi.
cezası verdi.
Kars 2. Asliye Ceza Mahkemesi‟nin 3 Mart 2009‟da, BaĢbakana Recep Tayyip Sonuçlandı. 1
Erdoğan‟a “Kars'a tek çivi çakmadınız, ne yüzle geliyorsunuz?” diyen Demokrasi kiĢiye 11 ay 20 gün
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
461
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
262 Mahmut Alınak
TMY 7/2
2010
263 Mahmut Alınak
TCK 216
2010
462
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Partisi (DEP) eski milletvekili Mahmut Alınak‟a TCK‟nin 125. maddesi uyarınca hapis cezası
“kamu görevlisine görevinden ötürü hakaret ettiği” gerekçesiyle verdiği 11 ay 20 verildi.
gün hapis cezasının hükmünün açıklanması geri bırakılmıĢ ve ceza 500 fidan
dikmeye ve dört ay süreyle de fidanların bakımını yapmaya çevrilmiĢti. Mahmut
Alınak‟ın verilen cezanın gereğini yerine getirmemesi üzerine Kars 2. Asliye Ceza
Mahkemesi 12 Nisan 2010‟da Mahmut Alınak‟a daha önce verdiği 11 ay 20 gün
hapis cezasını tekrar verdi.
Kapatılan DTP‟nin Kars Ġl BaĢkanı Mahmut Alınak hakkında, 2008 yılında Roj
Tv'de yaptığı bir konuĢma nedeniyle "örgüt propagandası yapmaktan" dava açıldı.
Özel Yetkili Cumhuriyet Savcısı Mehmet Yazıcı tarafından hazırlanan
Sonuçlandı. 1
iddianamede Mahmut Alınak'ın 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası istendi. Dava 1
kiĢiye 1 yıl hapis
Temmuz 2010‟da sonuçlandı. Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen
cezası verildi.
karar duruĢmasında mahkeme heyeti “sivil itaatsizlikler günümüz tarihini
belirlemeli” ifadesini kullanması nedeniyle Mahmut Alınak‟a TMY 7/2. maddesi
uyarınca bir yıl hapis cezası verdi.
DEP eski Milletvekili Mahmut Alınak hakkında, 2009 yılında BirleĢmiĢ Milletler‟e
gönderdiği mektupla BaĢbakan Recep Tayyip Erdoğan‟ı ve Genelkurmay BaĢkanı
Ġlker BaĢbuğ‟u Ģikâyet etmesi nedeniyle “halkı kin ve düĢmanlığa alenen tahrik
ettiği” suçlamasıyla dava açıldı. Davanın 3 Mayıs 2010‟da Kars 2. Asliye Ceza
Mahkemesi‟nde görülen duruĢmasında TCK‟nin 216. maddesi uyarınca
yargılanan Mahmut Alınak mahkemeye sunduğu 3 sayfalık dilekçesinde, "Benim
burada dile getirdiğim geçmiĢten bu yana yaĢanan hukuksuzluk ve Kürt halkı
üzerindeki baskılardır. Kürtler bu ülkede eĢit haklara sahip temel bir unsurdurlar.
Ben bunları dile getirdiğim için yargılanmaktayım. Bölgedeki faili meçhul olaylara
dikkat çektiğim için yargılanıyorum. BaĢta Ġsmet Ġnönü'nün 1935 yılında
CumhurbaĢkanı M. Kemal Atatürk'e sunduğu Kürt meselesi konulu inceleme Devam ediyor.
raporunu, 1993 yılından sonra Diyarbakır, Batman ve ġırnak il ve ilçelerinde
meydana gelen tüm faili meçhul cinayetlerin listesi, 1997 yılı içinde Diyarbakır,
Van ve Hakkari il ve ilçelerindeki kitlesel gösterilerde hayatlarını kaybedenlerin
listesi, MareĢal Fevzi Çakmak'ın Kürt meselesi hakkında 1930 yılında Meclis'e
sunduğu rapor, 1925 tarihli ġart Islahat Planı'nı BaĢbakanlık ve T.B.M.M.
BaĢkanlığı'ndan istenmesi ve Mustafa Kemal' in Meclis'te okuduğu Nutuk'un
değiĢmemiĢ
halini
T.B.M.M.
BaĢkanlığı'ndan
istenmesi
durumunda
söylediklerimin ne kadar doğru olduğu anlaĢılacaktır" dedi. Alınak'ın taleplerini
değerlendiren mahkeme hakimi, 1993 yılından sonra Diyarbakır, Batman ve
ġırnak il ve ilçelerinde meydana gelen tüm faili meçhul cinayetlerin listesini ilgili
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
264
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Mahmut Yalçınkaya ve Siyasi Partiler
Halil Aslan
Kanunu
265 Mahmut YaĢar
TMY 7/2
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
2010
266 Mardin’de 20 kiĢi
2010
267 Mardin'de 14 kiĢi
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
savcılıklardan istenmesine, 1997 yılı içinde Diyarbakır, Van ve Hakkari il ve
ilçelerindeki kitlesel gösterilerde hayatlarını kaybedenlerin listesini ilgili
savcılıklardan istenmesine, Ġsmet Ġnönü'nün 1935 yılında CumhurbaĢkanı M.
Kemal Atatürk'e sunduğu Kürt meselesi konulu inceleme raporunu
CumhurbaĢkanlığı'ndan istenmesine, MareĢal Fevzi Çakmak'ın Kürt meselesi
hakkında 1930 yılında Meclis'e sunduğu raporu T.B. M. M BaĢkanlığı'ndan
istenmesine, 1925 tarihli ġart Islahat Planı'nı BaĢbakanlık ve T.B.M.M.
BaĢkanlığı'ndan istenmesine, M: Kemal' in Meclis'te okuduğu Nutuk'un
değiĢmemiĢ halini T.B.M.M. BaĢkanlığı'ndan istenmesine karar vererek
duruĢmayı ileri bir tarihe erteledi.
Kapatılan DTP yöneticileri Mahmut Yalçınkaya ve Halil Aslan hakkında Ġzmir‟in
Gaziemir Ġlçesi‟nde 21 Kasım 2009‟da düzenlenen bir protesto eyleminde “Kürtçe
Sonuçlandı. 2 kiĢi
konuĢtukları” ve “Siyasî Partiler Yasası‟na muhalefet ettikleri” gerekçesiyle dava
beraat etti.
açıldı. Dava Ġzmir 20. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde 23 Eylül 2010‟da sonuçlandı.
Sanıklar karar duruĢmasında beraat etti.
Abdullah Öcalan‟ın çağrısı üzerine Kürt Meselesi‟nin çözümüne katkıda bulunmak
için 19 Ekim 2009‟da Türkiye‟ye gelen BarıĢ ve Demokratik Çözüm Grubu‟nun 11
Aralık 2009‟da ġanlıurfa‟ya yaptığı ziyarette ıslık çalarak “yasadıĢı örgüt
Sonuçlandı. 1
propagandası yaptığı” gerekçesiyle hakkında dava açılan inĢaat iĢçisi Mahmut
kiĢiye 10 ay hapis
YaĢar, 18 Mart 2010‟da Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen ilk
cezası verildi.
duruĢmada TMY 7/2. maddesi uyarınca 10 ay hapis cezasına mahkûm edildi.
Tutuklu olarak yargılanan Mahmut YaĢar, cezaevinde kaldığı süre göz önünde
bulundurularak tahliye edildi.
“KCK/TM adlı yapılanmaya üye oldukları” suçlamasıyla Mardin‟de 14 ġubat
2010‟da düzenlenen operasyonun ardından 16‟sı tutuklu 20 kiĢi hakkında
“yasadıĢı örgüt üyesi oldukları” suçlamasıyla dava açıldı. Davanın 15 Ekim
2010‟da Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmasında Devam ediyor.
sanıkların savunmalarını alan mahkeme heyeti, tutuklu yedi kiĢinin tahliye
edilmesine; dokuz kiĢinin ise tutukluluk hallerinin devam etmesine karar vererek
duruĢmayı 9 Aralık 2010‟a erteledi.
Mardin'de 21 Aralık 2009 tarihinde Mardin Emniyet Müdürlüğü'ne bağlı polis
ekipleri tarafından gerçekleĢtirilen operasyonda tutuklanan Özgür Halk Dergisi
Mardin çalıĢanı Mehdi Aslan, Ġdris Yüksel, Mustafa Sevim, MKM sanatçısı Seyda
Devam ediyor.
Perinçek, Metin Dölek, Berivan BaĢtaĢ, Mesut Doğan, Azad Tahiroğlu, Delil
Karadeniz, Rıdvan Kaya, Zinar Boğa, Feyzullah Çakır, Ahmet Adıgüzel, Kamuran
Remzi Sincar, Engin Ayaydın, Elif Talay, Aytan Polat, Eyüp Kuas, BeĢir Çakır,
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
463
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Umut Çamlıbel ve Kahraman ÇalıĢtıran hakkında Mardin Cumhuriyet BaĢsavcılığı
tarafından 4 ay sonra iddianame hazırlandı. Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi
tarafından kabul edilen iddianame, tutuklu ve tutuksuz sanıklar hakkında "Tehlikeli
maddeleri izinsiz olarak bulundurmak ve kullanmak", "Örgüt üyesi olmak" ve
"Örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla yargılanmalarına karar verdi.
268 Maruf Ġke
269 Mehdi Tanrıkulu
TMY 7/2
2010
270 Mehdi Tanrıkulu
TMY 7/2
2010
271 Mehmet Ali Aslan
TCK 301
2008
464
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Sonuçlandı. 1
ġırnak Belediye BaĢkan Yardımcısı Maruf Ġke hakkında "Örgüt üyesi olmamakla
kiĢiye 6 yıl 4 ay
birlikte örgüt adına suç iĢlemek" iddiası ile ġırnak Ceza Mahkemesi'nde açılan
hapis cezası
dava Aralık 2010‟da sonuçlandı. Ġke, 6 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırıldı.
verildi.
Azadiya Welat Gazetesi‟nin Yazı ĠĢleri Müdürü Mehdi Tanrıkulu hakkında,
Azadiya Welat Gazetesi‟nin 23 Ocak ve 24 Ocak 2010‟da yayımlanan
nüshalarında çıkan haberlerde “yasadıĢı örgüt propagandası yapıldığı”
gerekçesiyle dava açıldı. 8 Nisan 2010 tarihinde görülen duruĢmada Mehdi
Tanrıkulu savunmasını Kürtçe yapmak istedi. Mahkeme baĢkanının savunmanın
Türkçe yapılmasını istemesine itiraz eden Mehdi Tanrıkulu‟nun tutuklanmasına
karar veren mahkeme heyeti duruĢmayı erteledi. 20 Mayıs 2010‟da görülen
Sonuçlandı. 1
duruĢmada, bir önceki duruĢmada Kürtçe savunma yaptığı için tutuklanan Mehdi
kiĢiye 2 yıl hapis
Tanrıkulu ve Mehdi Tanrıkulu‟nun avukatları Mehmet Emin Aktar ile Servet Özen
cezası verildi.
hazır bulundular. Mehmet Emin Aktar, gazetede çıkan yazı ve haberlerin
düĢüncelerini ifade etme kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirterek
müvekkilinin tahliye edilmesini istedi. Mehdi Tanrıkulu‟nun savunmasının
alınmasından sonra mahkeme heyeti, Mehdi Tanrıkulu‟nun tahliye edilmesine
karar vererek duruĢmayı erteledi. Dava 28 Ekim 2010‟da sonuçlandı. Mahkeme,
Tanrıkulu‟nun örgüt propagandası yapma suçundan 2 yıl hapis cezası ile
cezalandırılmasına karar verdi.
Mehdi Tanrıkulu hakkında, 2009 yılında adliyeye verdiği Kürtçe dilekçe nedeniyle
dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 23 Eylül 2010‟da Sultanahmet (Ġstanbul)
Adliyesi‟nde görüldü. Mehdi Tanrıkulu, mahkemede yaptığı savunmada,
Türkiye‟de Kürtçe‟nin yasak olmadığını ve BaĢbakan Recep Tayyip Erdoğan‟ın Devam ediyor.
Kürtçe konuĢma yaptığını söyledi. Mehdi Tanrıkulu‟nun savunmasındaki ifadelerin
ardından mahkeme heyeti; “propaganda yaptığı” gerekçesiyle savunma
yapmasına izin vermeyerek duruĢmayı 25 Mayıs 2011‟e erteledi.
Ġstanbul‟da 6 Eylül 2008‟de baĢörtüsü yasağıyla ilgili düzenlenen protesto
gösterisinde atılan sloganlar nedeniyle hakkında TCK‟nin 301. maddesinden dava
Devam ediyor.
açılan Grup YürüyüĢ‟ün solisti ve Haksöz Haber Dergisi‟nin editörü Mehmet Ali
Aslan‟ın yargılanmasına Adalet Bakanı izin verdi. Fatih 6. Asliye Ceza
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
272 Mehmet Ali Aydın
TMY 7/2
TCK 220
2010
273 Mehmet Ali Aydın
TMY 7/2
TCK 314/2
2010
Mehmet Ali Birand,
Aysel Tuğluk, Ayla Akat
Ata, Mahmut ġakar,
274
Ġrfan Dündar, Doğan
ErbaĢ, Hatice Korkut ve
10 kiĢi
TCK 220/7
TCK 314/ 2
2004
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Mahkemesi‟ne gönderilen dava dosyasına mahkemenin görevsizlik kararı vermesi
üzerine Fatih 1. Sulh Ceza Mahkemesi‟nde 18 Aralık 2009‟da baĢlayan
yargılamaya Mehmet Ali Aslan‟a bildirim yapılmaması nedeniyle davanın bir
sonraki duruĢmasına 6 Nisan 2010‟da devam edilecek.
Diyarbakır'da 23 ġubat 2010 tarihinde gözaltına alınarak tutuklanan BDP Ġl
BaĢkanı Mehmet Ali Aydın hakkında 15 yıla kadar hapis cezası istemi ile dava
açıldı. Diyarbakır Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından hazırlanan iddianame, 5.
Ağır Ceza Mahkemesinde kabul edildi. Ġddianamede, PKK Lideri Abdullah
Öcalan'ın Türkiye'ye getiriliĢinin yıl dönümü nedeniyle BDP'nin çağrısı üzerine 15 Devam ediyor.
ġubat 2010 tarihinde toplanan gruba hitaben konuĢan Aydın'ın 'örgüt
propagandası' yaptığı belirtildi. Aydın'ın TCK'nin ''Örgüt üyesi olmamakla birlikte
örgüt adına suç iĢlemek'' ve ''örgüt propagandasını yapmak'' iddiasıyla 15 yıla
kadar hapsi istendi.
PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın Türkiye'ye getiriliĢinin yıldönümü olan 15 ġubat
2009'da yaptığı basın açıklamasında “3.5 milyon insanın irademdir dediği Sayın
Öcalan” ve “Gerilla” ifadelerini kullandığı için tutuklanan BDP Diyarbakır eski Ġl
BaĢkanı Mehmet Ali Aydın hakkında “Örgüt propagandası yapmak” ve “Örgüte
üye olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek” iddiaları ile Diyarbakır 5. Ağır
Ceza Mahkemesi'nde dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 29 Nisan 2010 tarihinde
görüldü.
DuruĢmada savunma yapan Aydın, yapılan basın açıklamasının Sonuçlandı. 1
partisinin genel merkezi tarafından kendisine genelge ile bildirdiğini beyan etti. kiĢiye 9 yıl 3 ay
Yapılan açıklamanın ardından BDP Diyarbakır Ġl BaĢkanlığı binasına geçtiklerini hapis cezası
belirten Aydın, açıklamayı örgütün çağrısı üzerine yapmadığını, basın verildi.
açıklamasında geçen ifadelerle propaganda yapmayı amaçlamadığını
vurgulayarak beraatını talep etti. Dava 27 Mayıs 2010 tarihinde sonuçlandı.
Mahkeme heyeti, Aydın'a "örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek"
iddiasıyla 7 yıl 6 ay, "örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla da 2 yıl 1 ay hapis
cezası verdi. Mahkeme heyeti, Aydın'ı tutuklu kaldığı süreyi göz önünde
bulundurarak tahliyesine karar verdi.
Yeniden Özgür Gündem gazetesinin Mart 2003-ġubat 2004 döneminde çıkan
"Hükümete Mektup", "Öcalan' dan BarıĢ Çağrısı", "Ortadoğu'yu Savunacağım"
haberleri, Özgür Politika'da çıkan "Oyunu Bozalım ", 2000 yılında Milliyet'te çıkan
"Ġmralı' dan Zirveye Tehdit Gibi Mesaj", Yeni Binyıl'da yer alan "Bazı Trajediler Devam ediyor.
GeliĢebilir", Hürriyet'teki "Ötmeye Devam" haberi ve Gözcü, Akit, Türkiye, Kanal D
Ana Haber ve Nasname Ġnternet sitesinde çıkan haberler nedeniyle Gazeteci
Mehmet Ali Birand, kapatılan DTP Milletvekili Aysel Tuğluk ve BDP Milletvekili
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
465
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
275 Mehmet Ali Türk
TMY 7/2
Mehmet Atak, Oğuz
Sönmez, GürĢat
276
Özdamar ve Serkan
Bayrak
TCK 318
2008
TCK 329/1
2009
277 Mehmet Baransu
466
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Ayla Akat Ata, Mahmut ġakar, Ġrfan Dündar, Doğan ErbaĢ ve Hatice Korkut ‟un da
aralarında bulunduğu 17 kiĢi hakkında açılan davaya 21 Eylül 2010‟da devam
edildi. Ġstanbul 9. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde “yasadıĢı örgüt propagandası
yaptıkları”, “yasadıĢı örgüt içindeki hiyerarĢik yapıya dâhil olmamakla birlikte,
yasadıĢı örgüte bilerek ve isteyerek yardım ettikleri” ve “yasadıĢı örgüte üye
oldukları” iddiasıyla yargılanan sanıklardan Avukat Mahmut ġakar hakkında
verilen yakalama kararının yerine getirilmesine karar veren mahkeme heyeti
duruĢmayı 1 ġubat 2011‟e erteledi. Ġstanbul 9., 11. ve 14. Ağır Ceza
Mahkemeleri'nde görülen ancak 9. Ağır Cezada birleĢen bu dosyada Tuğluk, bir
yıl altı ay hapis ve avukatlıktan yasaklama cezası almıĢtı. Ancak Yargıtay bu
cezayı bozmuĢtu.
BDP ViranĢehir Ġlçe BaĢkanı Mehmet Ali Türk, farklı zamanlarda yaptığı
Sonuçlandı. 1
konuĢmalarda "Örgüt propagandası" yaptığı iddiasıyla yargılandığı 2 davadan 4
kiĢiye 2 yıl 1 ay
Haziran 2010 tarihinde hakim karĢısına çıktı. ViranĢehir Asliye Ceza
hapis cezası
Mahkemesi'nde görülen duruĢmada Mahkeme Heyeti, "Örgüt propagandası
verildi.
yapmak" iddiasıyla Türk'e 2 davadan 2 yıl 1 ay hapis cezası verdi.
Vicdanî retçi Mehmet Bal‟ın cezaevinde iĢkence görmesini 11 Haziran 2008‟de
Ġstanbul‟da yaptıkları basın açıklamasıyla protesto eden Mehmet Atak, Oğuz
Sönmez, GürĢat Özdamar ve Serkan Bayrak hakkında “halkı askerlikten
soğuttukları” suçlamasıyla Türk Ceza Kanunu‟nun (TCK) 318. maddesi uyarınca
açılan davaya 16 Temmuz 2009‟da Beyoğlu 2. Sulh Ceza Mahkemesi‟nde devam
edildi. Dava, mahkeme hâkiminin eylemin görüntülerini içeren videoyu
Devam ediyor.
izleyemediği için 10 Eylül 2009‟a ertelendi. Cumhuriyet Savcısı Mesut Erdinç
Bayhan tarafından hazırlanan iddianamede, “Vicdani Redçi Mehmet Bal‟ı
destekleme eylemine katıldıkları”, “Antimilitarist Inisiyatif” üyesi oldukları ve
“Mehmet Mehmetçik olmayacak”, “Öldurmeyeceğiz Ölmeyeceğiz, Kimsenin
Askeri Olmayacağız” ve “Reddet Diren Hayır De Askere Gitme sloganlarını atarak
halkı askerlikten soğuttukları” iddia edilmiĢti.
Taraf Gazetesi Muhabiri Mehmet Baransu hakkında, 3 Ekim 2008‟de Hakkâri‟nin
ġemdinli Ġlçesi‟ndeki Aktütün (Bezelê) Karakolu‟na HPG militanlarının ağır
silahlarla düzenlediği ve 17 askerin yaĢamını yitirdiği baskınla ilgili belgeleri 13
Sonuçlandı. 1 kiĢi
Nisan 2009‟da “Ceride Raporları” baĢlığıyla haberleĢtirdiği için dava açıldı. 12
hakkında beraat
Haziran 2009‟da askerî savcılığın yaptığı suç duyurusu üzerine 27 Ağustos
kararı verildi.
2009‟da Ġstanbul Cumhuriyet Savcılığı‟nın hazırladığı iddianamede “devletin
güvenliğine ve siyasal yararlarına iliĢkin belgeleri açıkladığı” iddiasıyla Türk Ceza
Kanunu‟nun (TCK) 329. maddesi uyarınca yargılanmaya baĢlanacak olan
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
278 Mehmet Bayraktar
TMY 7/2
279 Mehmet Bayraktar
TMY 7/2
280
Mehmet Bayraktar ve
Kamile Kandal
281
Mehmet Budak, Mehmet
Ali Temel, Mesut Bağcık
TMY 7/2
Davanın
Açıldığı
Tarih
2008
2008
2008
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Mehmet Baransu‟nun ilk duruĢması 18 Kasım 2009‟da Ġstanbul 14. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde görüldü. Baransu‟nun yargılanmasına 3 Haziran 2010‟da devam
edildi. DuruĢmada esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı, Mehmet
Baransu‟nun Türk Ceza Kanunu‟nun (TCK) 329/1. maddesi uyarınca 10 yıla
kadar hapis cezasına mahkûm edilmesini istedi. Mahkeme heyeti Mehmet
Baransu‟nun savunmasını hazırlaması için duruĢmayı 6 Ekim 2010‟a erteledi.
Dava 6 Ekim 2010‟da sonuçlandı. Mahkeme Heyeti, sanık Mehmet Baransu‟nun
yaptığı haberlerde yer alan bilgilerin, yasada tanımlanan anlamda devletin gizli
kalması gereken bilgilerden olmadığına karar vererek Mehmet Baransu‟nun TCK
329/1. maddesi uyarınca yargılandığı davadan beraat etmesine karar verdi.
Avukat Mehmet Bayraktar hakkında, kapatılan DTP‟nin Ġzmir Ġl BaĢkanlığı‟nı
Sonuçlandı. 1
yaptığı sırada 2008 yılında yaptığı bir konuĢmada “Sayın Öcalan” ifadesini
kiĢiye toplam 10 ay
kullanarak “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla hakkında açılan dava
hapis cezası
25 ġubat 2010‟da Ġzmir 10. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görüldü. Bayraktar karar
verildi.
duruĢmasında TMY 7/2. maddesi uyarınca 10 ay hapis cezasına mahkûm oldu.
Kapatılan DTP'nin 29 Mart Yerel seçimleri nedeniyle Erzurum'un Karayazı
Ġlçesi'nde 26 Mart'ta düzenlediği mitinge katılarak Asrın Hukuk Bürosu avukatı
sıfatıyla konuĢma yapan Mehmet Bayraktar hakkında Erzurum 2. Ağır Ceza
Sonuçlandı. 1
Mahkemesi'nde açılan dava 2010 Mayıs ayında sonuçlandı. Bayraktar'ın "Analar,
kiĢiye 1 yıl hapis
babalar, kardeĢler yüreği ile kendini dağa verenler. Sizin özgürlüğünüz için
cezası verildi.
mücadele etmektedir. BaĢımızdan bütün Kürt halkına selam getirdim" Ģeklindeki
sözleri nedeniyle "Örgüt propagandası" iddiasıyla açılan davada Mahkeme
Heyeti, Bayraktar'a 1 yıl hapis cezası verdi.
Ġzmir‟de 23 Mart 2008‟de Gündoğdu Meydanı‟nda Newroz kutlaması yapmak için
Ġzmir Valiliği‟ne baĢvuran tertip komitesinde yer alan Avukat Mehmet Bayraktar ile
Sonuçlandı. 2 kiĢi
Kamile Kandal hakkında açılan dava 3 Haziran 2010‟da sonuçlandı. Ġzmir 8. Ağır
hakkında beraat
Ceza Mahkemesi‟nde “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” gerekçesiyle TMY
kararı verildi.
7/2. maddesi uyarınca yargılanan iki sanık, suçun yasal unsurlarının oluĢmaması
nedeniyle beraat etti.
BaĢbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 20 Ekim 2008'de Diyarbakır'a yaptığı ziyaret
sırasında düzenlenen protesto gösterilerine katıldıkları gerekçesi ile Mehmet
Sonuçlandı. 3
Budak, Mehmet Ali Temel ve Mesut Bağcık hakkında açılan dava Diyarbakır 4.
kiĢiye toplam 21 yıl
Ağır Ceza Mahkemesi'nde Aralık 2010‟da sonuçlandı. Mahkeme, "Örgüt üyesi
3 ay hapis cezası
olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek", "Örgüt propagandası yapmak",
verildi.
"Toplantı ve gösteri yürüyüĢleri kanununa muhalefet etmek" iddiası ile yargılanan
sanıkların, "Toplantı ve gösteri yürüyüĢleri kanununa muhalefet etmek" nedeni ile
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
467
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Mehmet Çelik ve 9
öğrenci
TMY 7/2
TCK 314
2009
Mehmet Galip
Ensarioğlu, Edip YaĢar,
ġahismail
Bedirhanoğlu, Rohat
283 Emekçi, Vahdettin Kılıç,
Adnan Selçuk Mızraklı,
Burhan Zorooğlu,
Ġbrahim Halil Öztopalan
ve Selahattin Cengiz
TMY 7/2
2010
282
Mehmet Geçgel, Sertip
Polat, Halis Kaymaz,
284 Neytullah Hocaoğlu,
ġehy Mehmet Delidere,
Fırat Canpolat, Leyla
468
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
2010
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
yargılandıkları dosyanın dava dosyasından ayrılmasına, sanıkların "Örgüt üyesi
olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek" fiilinden 6'Ģar yıl, 3'er ay; "Örgüt
propagandası yapmak" fiilinden 10'ar ay hapis cezası ile cezalandırmasına karar
verdi.
Trabzon'da üniversite öğrencilerine yönelik polisin yaptığı operasyonda gözaltına
alınan ve bazıları tutuklu yargılanan 10 öğrenci ile ilgili Erzurum Cumhuriyet
Savcılığı tarafından hazırlanan iddianame 2'inci Ağır Ceza Mahkemesi tarafından
kabul edildi. 2009 Kasım ayında tahliye olan öğrenciler “Örgüt yöneticisi olmak,
örgüt üyesi olmak ve örgütün propagandasını yapmakla” suçlanıyor.
Ġddianamede, öğrencilerden Mehmet Çelik'in hem SDP hem de ĠHD üyesi olması
ve Trabzon'a Gündem gazetesi geleneğinden gelen “Ayrıntı” gazetesinin Devam ediyor.
dağıtımını yapıyor olması ve SDP yöneticileri ile görüĢmesi delil olarak gösterildi.
Ġddianamede bir baĢka öğrencinin DĠHA Ankara Muhabiri olan Kenan Kırkaya'ya
öğrencilerin yaĢadıkları sorunlara iliĢkin telefonda yaptığı haber görüĢmesi de
delil sayıldı. Ġddianamede, Türkiye'de yayın yapan Dicle Haber Ajansı (DĠHA)
“PKK adına yayın yapan ajans” olarak gösterildi ve ajansa haber geçen
öğrencilerin de böylece örgütle bağlantılı olduğu iddia edildi.
Diyarbakır'da 1 Eylül Dünya BarıĢ Günü nedeniyle yapılan “Onurlu bir barıĢa evet”
mitinginin tertip komitesinde yer alan Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası BaĢkanı
Mehmet Galip Ensarioğlu, Tüm Bel-Sen Diyarbakır ġube BaĢkanı Edip YaĢar,
GÜNSĠAD BaĢkanı ġahismail Bedirhanoğlu, yerel yayın yapan Gün TV çalıĢanı
Rohat Emekçi, SES Diyarbakır ġube BaĢkanı Vahdettin Kılıç, Diyarbakır Tabip
Odası BaĢkanı Adnan Selçuk Mızraklı, ĠHD Diyarbakır ġube Sekreteri Burhan Sonuçlandı. 9
Zorooğlu, Yol-ĠĢ Diyarbakır ġube BaĢkanı Ġbrahim Halil Öztopalan ve TMMOB kiĢiye toplam 10'ar
Diyarbakır Temsilcisi Selahattin Cengiz hakkında, “Örgüt propagandası yapmak” ay hapis cezası
iddiasıyla dava açıldı. Davanın ilk duruĢması Diyarbakır 4. Ağır Ceza verildi.
Mahkemesi'nde görüldü. Öztopalan ile Cengiz duruĢmaya katılmazken, diğer
tertip komitesi üyeleri ile avukatları hazır bulundu. Mahkeme heyeti, mitingde
yapılan konuĢmaların çözümü, evraktaki eksikliklerin tamamlanması için
duruĢmayı ileri bir tarihe erteledi. Dava 21 Aralık 2010‟da sonuçlandı. Mahkeme
Heyeti, sanıklara TMY 7/2. maddesi uyarınca onar ay hapis cezası verdi.
Diyarbakır'ın Lice Ġlçesi'nde “DTP'nin kapatılmasını protesto etmek amacıyla” 16
Sonuçlandı. 9
Aralık 2009'da Lice Anıt Meydanı'nda düzenlenen açıklamaya katılan ve
kiĢiye toplam 63 yıl
aralarında belediye meclis üyeleri ile DTP yöneticilerinin de bulunduğu 9 kiĢi
9 ay hapis cezası
hakkında "Örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek" ve "Örgüt
verildi.
propagandası yapmak" iddiasıyla Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde açılan
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
AkĢahin, Harun ErkuĢ
ve Nazile Tarsun
285 Mehmet Kılıçtepe
TMY 7/2
2009
286 Mehmet Melih Oktayı
TMY 7/2
2010
287 Mehmet Melih Oktayı
TMY 7/2
2010
Mehmet Melihan Oktayı,
Ramazan TaĢ, Faik
288 Oğuz, Ġsmail Erdemci,
Mahfuz Atabay, Lazgin
Kılç, Mehmet Zeki
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
dava Ekim 2010‟da karara bağlandı. Sanıkların katılmadığı karar duruĢmasında,
mahkemenin verdiği karar, sanıklara posta yoluyla tebliğ edildi. Mahkeme heyeti,
Mehmet Geçgel, Sertip Polat, Halis Kaymaz, Neytullah Hocaoğlu, ġehy Mehmet
Delidere, Fırat Canpolat, Leyla AkĢahin, Harun ErkuĢ ve Nazile Tarsun'a "Örgüt
üyesi olmak" ve "örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla 7'Ģer yıl 1'er ay hapis
cezası verdi.
Kapatılan DTP‟nin Elazığ Merkez Ġlçe BaĢkanı Mehmet Kılıçtepe hakkında 15
ġubat 2009‟da yapılan basın açıklamasını okuyarak “yasadıĢı örgüt propagandası
yaptığı” iddiasıyla açılan dava 11 ġubat 2010‟da sonuçlandı. Malatya 3. Ağır Sonuçlandı. 1
Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada mahkeme heyeti, Mehmet Kılıçtepe‟ye kiĢiye toplam 20 ay
TMY 7/2. maddesi uyarınca 1 yıl hapis cezası verdi. Bununla yetinmeyen hapis cezası
mahkeme heyeti, Kılıctepe'nin cezasını “Suçu siyasi bir parti binasında iĢlemek” verildi.
gerekçesiyle iki katına çıkardı. Kılictepe'nin iyi halini göz önüde bulunduran
mahkeme heyeti cezayı 20 aya indirdi.
Siirt‟in Eruh Ġlçesi‟nde 15 Ağustos 2009‟da düzenlenen “1. Eruh Çırav Doğa ve
Kültür Sanat Festivali”nde yaptığı konuĢma nedeniyle Belediye BaĢkanı Melih Sonuçlandı. 1
Oktay hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” dava açıldı. Dava 10 kiĢiye 2 yıl 1 ay
Haziran 2010‟da sonuçlandı. Oktay, Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi hapis cezası
tarafından TMY‟nin 7/2. maddesi uyarınca iki yıl bir ay hapis cezasına mahkûm verildi.
edildi.
Eruh Belediye BaĢkanı Mehmet Melih Oktayı hakkında 15 Ağustos 2009'da
düzenlenen Çırav-Eruh Doğa ve Kültür Festival'i nedeni ile dava açıldı. Davanın
karar duruĢması Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 2010 Nisan ayında
görüldü. Mahkeme heyeti, festivalin 15 Ağustos'ta düzenlenmesinin PKK 15
Sonuçlandı. 1
Ağustos 1984 yılında düzenlediği Eruh-ġemdinli baskının yapıldığı tarihe denk
kiĢiye 1 yıl 8 ay
geldiği ve böylelikle "Örgüt propagandası" yapıldığı, festivalin tanıtım broĢüründe
hapis cezası
yer alan "GüneĢin sıcaklığında buluĢalım" ifadesi ile de PKK'liler tarafından
verildi.
üstünlüğünü nitelendirmek için PKK Lideri Abdullah Öcalan için kullanıldığı
iddiasıyla TMK 7/2 maddesi gereğince "Örgüt propagandası" yaptığı gerekçesi ile
2 yıl hapis cezası verdi. "Ġyi hal ve sanığın sosyal durumu" göz önüne alınarak
hapis cezası bir yıl 8 aya indirildi.
Eruh Belediyesi tarafından 2009 yılında gerçekleĢtirilen "1. Eruh Çırav Doğa ve Sonuçlandı. 1
Kültür Sanat Festivalinde" Festival Tertip Komitesi üyeleri hakkında Diyarbakır 5. kiĢiye 6 yıl 3 ay
Ağır Ceza Mahkemesi'nde açılan dava 2010 yıl Haziran ayında sonuçlandı. Karar hapis cezası
duruĢmasında Festival Tertip Komitesi BaĢkanı Eruh Belediye BaĢkanı Mehmet verildi. 7 kiĢi
Melihan Okyayı, Festival Tertip Komitesi üyeleri ve belediye meclis üyeleri beraat etti.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
469
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Azğan ve Orhan
Yıldırım
289
Mehmet MenteĢ ve
Mehmet Akçın
290
Mehmet Nuri GüneĢ ve
29 kiĢi
291
Mehmet Özcan ve Pınar
Sağ
470
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
TMY 7/2
2007
2010
TCK 215
2010
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Ramazan TaĢ, Faik Oğuz, Ġsmail Erdemci, Mahfuz Atabay, Lazgin Kılç, Mehmet
Zeki Azğan ve Orhan Yıldırım ile avukatları hazır bulundu. "Örgüt propagandası
yapmak", "Örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek" ile suçlanan
komite üyeleri yaptıkları savunmalarda suçlamaları kabul etmeyerek, beraatlarını
istedi. Mahkeme Heyeti, komite üyelerine beraat verirken, Tertip Komitesi
BaĢkanı ve Eruh Belediye BaĢkanı Mehmet Melih Okyayı hakkında "Örgüt üyesi
olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek" iddiasıyla Okyayı'ya 6 yıl 3 ay hapis
cezası verdi.
Diyarbakır‟da 1 Ekim 2007‟de Mehmet MenteĢ adlı kiĢinin Mehmet Akçın adlı
kiĢiye cep telefonu ile gönderdiği mesaj nedeniyle iki kiĢi hakkında “yasadıĢı örgüt Sonuçlandı. 2
propagandası yaptıkları” iddiasıyla açılan dava Eylül 2010‟da sonuçlandı. kiĢiye toplam 2 yıl
Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında mahkeme hapis cezası
heyeti, mesajda yer alan ifadeler nedeniyle iki sanığa TMY 7/2. maddesi uyarınca verildi.
birer yıl hapis cezası verdi.
Iğdır'da 21 Ocak 2010'da jandarma ve polis tarafından evlere yapılan baskın
sonucu gözaltına alınan ve 3 gün sonra çıkarıldıkları Iğdır Sulh Ceza Mahkemesi
Nöbetçi Hakimliği'nce tutuklanarak cezaevine konulan Iğdır Belediye BaĢkanı
Mehmet Nuri GüneĢ ile aralarında BDP Ġl yöneticileri ve Belediye Meclis üyelerinin
bulunduğu 30 kiĢi hakkında “yasadıĢı örgüt üyesi oldukları” suçlamasıyla dava
açıldı. Davanın ilk duruĢması 27 Temmuz 2010‟da Erzurum 2. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde baĢladı. Sanıkların kimlik tespitini yapan ve ifadelerini alan
mahkeme heyeti tutuklu dört sanığın beraat etmesine karar vererek duruĢmayı 24
Eylül 2010‟a erteledi. 24 Eylül günü görülen duruĢmada sanıkların savunmalarını Devam ediyor.
alan mahkeme heyeti, Abdulbari Terik, ġahab Çelik ve Aziz Çam‟ın, tahliye
edilmesine; aralarında Iğdır Belediye BaĢkanı Mehmet Nuri GüneĢ‟in de
bulunduğu dört kiĢinin ise tutukluluk hallerinin devam etmesine karar vererek
duruĢmayı 2 Aralık 2010‟a erteledi. 2 Aralık 2010‟da görülen duruĢmada,
sanıkların Kürtçe savunma yapma talebini reddeden mahkeme heyeti, arlarında
Iğdır Belediye BaĢkanı Mehmet Nuri GüneĢ‟in de bulunduğu dört kiĢinin ise
tutukluluk hallerinin devam etmesine karar vererek, duruĢmayı 28 Ocak 2010‟a
erteledi.
29 Mart 2009 Yerel Seçimleri öncesinde belediye baĢkan adayı Murat Kur‟a
destek olmak için Tunceli Demokratik Halk DayanıĢması tarafından düzenlenen
mitinge katılan Türkücü Pınar Sağ ile ozan Mehmet Özcan hakkında “Ġbrahim Devam ediyor.
Kaypakkaya‟yı seviyorum” dedikleri gerekçesiyle TCK 215. maddesi uyarınca
“suçu ve suçluyu övdükleri” iddiasıyla dava açıldı. Dava 10 Mayıs 2010‟da
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
292 Mehmet Pekinoğlu
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TMY 7/2
293 Mehmet ReĢit HaĢimi
294 Mehmet Salih ErĢari
Davanın
Açıldığı
Tarih
2008
2010
TMY 7/2
TCK 314
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
baĢladı. Davanın Tunceli Sulh Ceza Mahkemesi‟nde görülmesi nedeniyle ġiĢli
Adliyesi‟nde ifade veren Pınar Sağ, “Sanatçı kimliğimle yaptığım söylemlerde
Ġbrahim Kaypakkaya‟nın suçlu olamayacağını, zira mahkûmiyetle sonuçlanmıĢ
yargılama olmadığını, suçlu kabul edilmesini gerektirir bir hukuki durumun
olmadığını düĢündüm. Ġbrahim Kaypakkaya suçlu kabul edilemeyeceğinden
suçluyu övmek gibi bir durum söz konusu olamaz. Ayrıca bu konuĢmanın
bütününe ait değerlendirmenin yapılması gerekir” dedi.
Adana‟da 30 Nisan 2008 tarihinde, Dünya Emekçi Kadınlar Günü dolayısıyla
düzenlenen etkinlikte ġair Nazım Hikmet‟in “GüneĢi Ġçenlerin Türküsü” adlı Ģiirini
okuan Mehmet Pekinoğlu hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı”
iddiasıyla açılan dava Mart 2010‟da sonuçlandı. Adana 7. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında Pekinoğlu, herhangi bir örgütle Sonuçlandı. 1
bağlantısının olmadığını belirterek, “YürüyüĢte yasal slogan attım. Çıplak sesle kiĢiye 10 ay hapis
Nâzım Hikmet‟in Ģiirini okudum. Nâzım Hikmet‟in Ģiirinin suç olduğunu cezası verildi.
bilmiyordum” dedi. Pekinoğlu‟nun avukatı da, “ġiir okuma dıĢında herhangi bir
eylem söz konusu değildir” diyerek müvekkilinin beraatını istedi. Mahkeme heyeti,
Pekinoğlu‟nu önce 1 yıl hapse mahkûm etti, ardından duruĢmadaki iyi hali
nedeniyle bu cezası 10 aya indirildi.
Batman‟da 6 Aralık 2009‟da düzenlenen bir protesto gösterisini organize ettiği
gerekçesiyle Kozluk Belediye BaĢkanı Mehmet ReĢit HaĢimi hakkında dava Sonuçlandı. 1
açıldı. Dava Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 20 Ekim 2010‟da kiĢiye 7 yıl 6 ay
sonuçlandı. Karar duruĢmasında HaĢimi, “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte hapis cezası
yasadıĢı örgüt adına suç iĢlediği” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” verildi.
iddiasıyla, yedi yıl altı ay hapis mahkûm edildi.
Zonguldak'ın Alaplı Ġlçesi'nde yayın yapan Sınır adlı gazetenin Aralık 2006 tarihli
sayısının 3. sayfasında “KardeĢche” isimli köĢede, “Ya sev ya terk et” baĢlıklı
yazısı nedeniyle Mehmet Salih ErĢari hakkında “halkı kin ve düĢmanlığa tahrik”
ettiği iddiasıyla “YasadıĢı örgüt üyeliği” ve “Örgüt propagandası” iddialarıyla
Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nde dava açıldı. Hazırlanan iddianamede,
BaĢbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 'Kürt açılımı'nı açıkladığı günlerde 'HoĢçakal
Devam ediyor.
iki gözüm diyen Ahmet Kaya'ya vefa göstermeyen Türkiye'nin Ģarkıları eksik kalır''
diyerek andığı Ahmet Kaya'nın fotoğrafı da suç delili sayıldı. Mehmet Salih
ErĢari'nin tutuklanmasına neden olan yazının içerisinde yer alan “Ya sev ya terk
et deneceğine bugün barıĢ elini uzatan Kürtlerin eli neden tutulmaktan çekiniyor”
cümlesiyle “örgüt propagandası” yapıldığı da iddia edildi. Davanın ikinci
duruĢması 20 Nisan 2010'da Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
471
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
295 Mehmet ġerif Gençdal
TMY 7/2
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
296 Mehmet Zeki KarataĢ
2010
297 Melihan Oktay
2010
298 Mersin'de 33 kiĢi
2010
472
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Irak‟ın kuzeyinde bulunan Kandil Dağı‟ndan ve Maxmur Kampı‟ndan 19 Ekim
2009‟da Türkiye‟ye giriĢ yapan 34 kiĢilik BarıĢ ve Demokratik Çözüm Grubu‟nde
yer alan ve Kandil Dağı‟ndan gelen heyetin sözcüsü olan Mehmet ġerif
Gençdal‟ın yaptığı açıklamada kullandığı ifadeler nedeniyle hakkında açılan
davaya 27 Nisan 2010‟da baĢlandı. “YasadıĢı örgüt propagandası yaptığı”
suçlamasıyla TMY 7/2. maddesi uyarınca Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
Sonuçlandı. 1
yargılanan Mehmet ġerif Gençdal, konuĢmasında kasıt bulunmadığını belirtti.
kiĢiye 1 yıl 8 ay
Savcının esas hakkındaki mütalaasını sunması üzerine Mehmet ġerif Gençdal‟ın
hapis cezası
avukatının savunma için talep ettiği ek süreyi kabul eden mahkeme heyeti
verildi.
duruĢmayı 8 Haziran 2010‟a erteledi.8 Haziran günü görülen duruĢmada
Gençdal‟ın avukatı, müvekkili hakkında Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
bir dava açıldığını belirterek söz konusu iki davanın birleĢtirilmesini talep etti.
Talebi reddeden mahkeme heyeti duruĢmayı erteledi.Dava Kasım 2010‟da
sonuçlandı. Mahkeme Heyeti Mehmet ġerif Gençdal‟a TMY 7/2. maddesi
uyarınca bir yıl sekiz ay hapis cezası verdi.
Adana'da 29 Mart yerel seçimlerinde kapatılan DTP merkez Yüreğir Ġlçe Belediye
BaĢkan Adayı Mehmet Zeki KarataĢ hakkında 25 ġubat 2009 tarihindeki açılıĢ
töreninde yaptığı Kürtçe konuĢma nedeniyle Adana 3'üncü Asliye Ceza
Mahkemesi'nde 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı. Ocak ayı
baĢında görülen duruĢmada KarataĢ, Kürtçe konuĢmanın suç olmadığını
belirterek, '24 saat Kürtçe yayın yapan TRT 6 kanalının bile devreye girdiği ve
bugünlerde demokratik açılımların yapılmak istendiği ortamda yaptığımın suç
olduğunu düĢünmüyorum. Benim seçmen kitlemin büyük çoğunluğu Türkçe Devam ediyor.
bilmeyen ya da az bilen insanlardan oluĢmaktadır. Ben de propagandayı lehime
çevirmek için bu Ģekilde konuĢtum. Beraatımı istiyorum' dedi. Mahkeme heyeti,
KarataĢ hakkında 10 yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarla ilgili davalara
ağır ceza mahkemesinde bakılacağını belirterek, görevsizlik kararı verdi.
Mahkemenin verdiği karara itiraz edebileceklerini belirten sanık avukatı Vedat
Özkan, 'Müvekkilim hakkında benzer suçlamalarla birden çok dava açıldı. En son
Adana 2'nci Asliye Ceza Mahkemesi'nce beraatına karar verildi' dedi.
15 Ağustos 2009 tarihinde Eruh Belediyesi tarafından yapılan Festivale iliĢkin
Sonuçlandı. 1
Eruh Belediye BaĢkanı Melihan Oktay hakkında açılan dava 200 Haziran ayında
kiĢiye 6 yıl 3 ay
Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Oktay‟a “örgüt üyesi
hapis cezası
olmamakla beraber örgüt adına suç iĢlemek iddiasıyla” 6 yıl 3 ay hapis cezası
verildi.
verildi.
DuruĢmaya gösteri sonrası tutuklanan 21 çocuk (A.Ç., A.Ç., C.A., C.Y., E.Y., Devam ediyor.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
299 Mersin'de 48 kiĢi
Mesut Bingöl, Mehmet
300 Ali Yılmaz ve Ġhsan
Yıldız
301 Michael Dickinson
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
TCK 215
2008
2008
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
F.K., F.E., H.K., H.K., M.S., M.A., M.B., M.A., M.Ġ., Ö.B., R.E., R.T., R.E., S.Y.,
V.B. ve Y.E) ile yaĢları 15'in altında olan ve tutuksuz yargılanmak üzere serbest
bırakılan 12 çocuk (A.N. (13), B.Y. (14), B.Y. (17), M.ġ. (13), M.E, ((15), M.E.K.
(14), M.Z. (13), Ö.A. (15), Ö.D. (15), K.ġ., S.K. (17) ve Y.A.) katıldı. Sanık
avukatları Sabahattin GümüĢ, Vedat Özkan ve baroya bağlı çok sayıda avukat da
duruĢmaya katıldı. Çocukların savunmasının ardından avukatlar savunma yaptı.
Suçlamaların asılsız olduğunu belirten avukatlar, tutuklu müvekkillerinin yaĢlarının
göz önünde bulundurularak mağduriyetinin giderilmesi için tahliyelerini talep etti.
DuruĢmanın sonunda mahkeme, tutuksuz olarak yargılanan ve duruĢmaya aileleri
ile birlikte katılan 12 çocuk hakkında gerekçe göstermeden tutuklama kararı verdi.
Mahkeme heyeti, dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için duruĢmayı 20 Ağustos'a
erteledi. Tutuklanan çocuklar ise Pozantı M Tipi Kapalı Çocuk Cezaevi'ne
gönderildi.
“KCK/TM adlı yapılanmaya üye olduğu” suçlamasıyla Mersin‟de 21 Ocak 2010‟da
düzenlenen operasyonun ardından 32‟si tutuklu 48 kiĢi hakkında “YasadıĢı örgüt
üyesi oldukları” suçlamasıyla dava açıldı. Davanın 1 Ekim 2010‟da Adana 7. Ağır
Devam ediyor.
Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmasında sanıkların savunmalarını alan
mahkeme heyeti, 22 kiĢinin tahliye edilmesine; 10 kiĢinin ise tutukluluk hallerinin
devam etmesine karar vererek duruĢmayı 8 Aralık 2010‟a erteledi.
MuĢ‟un Varto Ġlçesi‟nde 4 Ağustos 2008‟de yapılan bir basın açıklamasında yer
Sonuçlandı. 3
alan ifadeler nedeniyle haklarında “suçu ve suçluyu övdükleri” iddiasıyla Mesut
kiĢiye 10'ar ay
Bingöl, Mehmet Ali Yılmaz ve Ġhsan Yıldız hakkında açılan dava Van 4. Ağır Ceza
hapis cezası
Mahkemesi‟nde 25 Ocak 2010‟da sonuçlandı. Karar duruĢmasında 3 sanık TCK
verildi.
215. maddesi uyarınca 10‟ar ay hapis cezasına çarptırıldı.
Ġstanbul‟da Kadıköy Adliyesi önünde açtığı kolaj sergisinde BaĢbakan Recep
Tayyip Erdoğan‟ı “Bush‟un köpeği” olarak tasvir eden Yeditepe Üniversitesi eski
öğretim üyesi ve kolaj sanatçısı Michael Dickinson hakkında “BaĢbakan‟a hakaret
ettiği” gerekçesiyle açılan ve Kadıköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi‟nin 25 Eylül
2008‟de verdiği beraat kararı ile sonuçlanan dava, 25 Mayıs 2009‟da Yargıtay 4.
Sonuçlandı. 1 kiĢi
Ceza Dairesi‟nin kararı bozmasının ardından yeniden görüldü ve 9 Mart 2010‟da
hakkında 7080 TL
sonuçlandı. Kadıköy 2. Sulh Ceza Mahkemesi‟nde yapılan yeniden yargılamada
para cezası verildi.
hakim, Dickinson‟ın çalıĢmasının Erdoğan‟ın “gururunu ve saygınlığını” ayaklar
altına aldığına hükmetti. Dickinson, 354 gün adlî para cezasının karĢılığı olan
7080 TL para cezasına mahkûm oldu. Cezası paraya çevrilen Dickinson ödeme
yapmayı reddedince hakim “önümüzdeki beĢ yılda Erdoğan‟ı konu edinen yeni bir
karikatür hazırlamazsa” Dickinson‟ın cezasının iptal edileceğini yazdı.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
473
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
302 Minire Yılmaz
303
Muhittin Aksin ve M.
Zahir SarıtaĢ
Muhyettin Ünal,
Mahsima Tuner,
Abdulhaluk Özdel,
304 Ġhsan ĠĢbilir, Ferzinde
Yılmaz, Ġzzet Dara, Nayif
Öztekin ve Abdulmecit
Bartın
Davanın
Açıldığı
Tarih
2006
TMY 7/2
TCK 215
2010
2009
305
Mukaddes Kubilay ve 8 Siyasi Partiler
kiĢi
Kanunu
2010
306
Mukaddes Kubilay, Ali
Sagüt, Miran Kaval
2008
474
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
TMY 7/2
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Mardin Ömerya kırsal alanında 14 Haziran 2006 yılında çıkan çatıĢmada
yaĢamını yitiren HPG'li Abdi Yılmaz'ın cenazesine iĢkence yapıldığını iddia eden
anne Minire Yılmaz hakkında, “oğlumun cenazesine yapılanlar vahĢettir. Oğlumun
cenazesine devlet iĢkence etmiĢtir” sözleri gerekçesiyle ĠçiĢleri Bakanlığı'nca
"Devlete hakaret etmek" ve "Devleti aĢağılamak" iddialarıyla Ġzmir 8. Ağır Ceza
Devam ediyor.
Mahkemesi'nde "rücuen tazminat" davası açıldı. Bayraklı Ġlçesi‟nde ikamet eden
anne Yılmaz hakkında açılan dava, Mardin Sulh Hukuk Mahkemesi'ne sevk edildi.
Yılmaz‟ın, Mardin‟de cenazeyi aldıkları sırada konuĢma yaptığı gerekçesiyle Ġzmir
8. Ağır Ceza Mahkemesi, 2 yılın ardından davayı Mardin‟de görülmek üzere
dosyayı Mardin Sulh Hukuk Mahkemesi‟ne gönderdi.
DTP'nin kapatılması ardından BDP'nin Van'da yaptığı parti binası açılıĢı ve DTP'li
belediye baĢkanlarının BDP'ye geçiĢi esnasında parti binası önünde toplanan Sonuçlandı. 2
kalabalığa hitaben konuĢan dönemin BDP eski Van Ġl BaĢkanı Muhittin Aksin ve kiĢiye toplam 1 yıl
BDP PM üyesi M. Zahir SarıtaĢ hakkında açılan dava Kasım 2010‟da Van 4. Ağır 8 ay hapis cezası
Ceza Mahkemesi'nde sonuçlandı. Mahkeme Heyeti, Aksin ve SarıtaĢ'a 'örgüt verildi.
propagandası" yaptıkları gerekçesiyle 10 er ay hapis cezası verdi.
Hakkari ili Yüksekova Ġlçesi'nde 10 Haziran'da 2008 tarihinde TZP Kurdi
tarafından düzenlenen ve yaklaĢık 30 bin kiĢinin katıldığı “Artık yeter anadilimizde
eğitim istiyoruz” mitinginde “Suç ve suçluyu övüldüğü” “Örgüt propagandası
Devam ediyor.
yapıldığı” iddiasıyla Tertip Komitesi üyeleri Muhyettin Ünal, Mahsima Tuner,
Abdulhaluk Özdel, Ġhsan ĠĢbilir, Ferzinde Yılmaz, Ġzzet Dara, Nayif Öztekin ve
Abdulmecit Bartın hakkında Sulh Ceza Mahkemesi‟nde dava açıldı.
Ege Bölge gezisi kapsamında 22 Kasım 2009'da Ġzmir'e gelen DTP
EĢbaĢkanıAhmet Türk'ü karĢılayan DTP konvoyuna yönelik iki ayrı noktada
gerçekleĢtirilen saldırının ardından 5 ay geçtikten sonra, dönemin DTP'li 9 il
yöneticisine dava açıldı. Ġddianamede, DTP'li yöneticilerin 2820 Sayılı Siyasi
Partiler Kanunu'nun 78/a maddesinde öngörülen “siyasi partilerin bölücü faaliyette
bulunmama”, 80. maddesinde öngörülen “devletin tekliği ilke ve yasaklarına aykırı Devam ediyor.
olarak bölücü faaliyetlerde bulunan yasadıĢı PKK Lideri Abdullah Öcalan'ı
övdükleri ve eylemlerine destek verdikleri, eylemlerin bu ilkeye aykırı faaliyet
niteliğinde olduğu” ve 81/c maddesinde öngörülen “siyasi partilerin toplantılarında
Türkçeden baĢka dil kullanma yasağına da aykırı hareket ettikleri” iddiasıyla
cezalandırılmaları talep edildi.
21 Mart 2008'de BDP Doğubayazıt Ġlçe Örgütü tarafından gerçekleĢtirilen Newroz Sonuçlandı. 5
etkinliğinde "Örgüt propagandası" yaptıkları gerekçesiyle BDP Ġzmir Ġl EĢbaĢkanı kiĢiye toplam 5 yıl
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Öztürk ve Selam Soker
Murat Güleryüz, Ġnan
Güçlü, Samet Polat,
Can Aydemir Sezer,
307
Anıl Genç, Ġsmail AldıĢ,
Can BüyükĢahin ve
Taylan Alhas
TCK 125
2009
Murat Kolca, Hacı
Bozat, Kutbettin
308
Korhan, Mazlum Doğan
ve Mehmet Talay
TMY 7/2
2009
309 Musa AĢkara
2010
310 Musa AĢkara
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Mukaddes Kubilay, DTP eski Ġlçe BaĢkanı Ali Sagüt, kapatılan DTP'nin Genel hapis cezası
Merkez çalıĢanları Miran Kaval Öztürk ve Selam Soker hakkında açılan dava verildi.
Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde Aralık 2010‟da sonuçlandı. Davanın karar
duruĢmasına sanıklar katılmazken, avukatları hazır bulundu. Mahkeme heyeti,
sanıklara "örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla 1'er yıl hapis cezası verirken,
cezada indirime gitmedi.
13 Mart 2009 tarihinde Ankara-EskiĢehir arasındaki Yüksek Hızlı Tren seferinin
baĢlaması nedeniyle EskiĢehir garında düzenlenen törene katılan BaĢbakan
Erdoğan'ı pankart açarak protesto eden Özgürlük ve DayanıĢma Partisi (ÖDP)
üyeleri Murat Güleryüz (20), Ġnan Güçlü (21), Samet Polat (22), Can Aydemir
Sezer (21), Anıl Genç (21), Ġsmail AldıĢ (20), Can BüyükĢahin (23) ve Taylan Devam ediyor.
Alhas (20) hakkında “hakaret suçlamasıyla” EskiĢehir 2. Sulh Ceza
Mahkemesi'nde dava açıldı. 8 kiĢinin yargılanmasına 9 Temmuz 2009 tarihinde
baĢlandı. Tutuksuz 8 ÖDP'li suçlamaları kabul etmezken, duruĢma takınların
dinlenmesi için ertelendi.
Mersin'in Tarsus Ġlçesi'nde 13 Ağustos 2008 tarihinde “Eğer Sayın Öcalan demek
suç ise ben bu suçu iĢliyor ve kendimi ihbar ediyorum” yazılı dilekçelerin posta
aracılığı ile Tarsus Cumhuriyet BaĢsavcılığı'na gönderilmesine yönelik haberi Sonuçlandı. 5
takip eden DĠHA muhabiri Murat Kolca hakkında “Örgüt adına suç iĢlemek” kiĢiye 1'er yıl 8'er
iddiasıyla 2009 yılında açılan dava Mart 2010‟da sonuçlandı. Mahkeme heyeti, ay hapis cezası
Kolca ile aynı dosyadan yargılanan Hacı Bozat, Kutbettin Korhan, Mazlum Doğan verildi.
ve Mehmet Talay'a 'örgüt propagandası yapmak' suçlamasıyla 1'er yıl 8'er ay
hapis cezası verdi.
14 Nisan 2006'da Siirt'in Kurtalan Ġlçesi'nde Abdullah Öcalan'a yönelik tecrit
uygulamalarını protesto etmek amacıyla gerçekleĢtirilen açlık grevi ile yapılan
yürüyüĢü haberleĢtiren gazeteci Musa AĢkara hakkında Kurtulan Asliye Ceza Devam ediyor.
Mahkemesi'nde dava açıldı. Musa AĢkara dava nedeniyle Ocak ayında talimatla
Gaziantep Adliyesi'nde ifade verdi.
Azadiya Welat gazetesi Gaziantep çalıĢanı Musa AĢkara hakkında “yasak yayın”
bulundurduğu ve Özgür Halk Gerçeği dergisi dağıttığı gerekçesi ile “Silahlı örgüte
bilerek ve isteyerek yardım etmek” iddiasıyla ile dava açıldı. 11 ġubat 2009‟da
Gaziantep'in ġahinbey Ġlçesi Bey Mahallesi'nde Ģüpheli olduğu gerekçesi ile polis
Devam ediyor.
tarafından durdurulan ve kimlik kontrolü yapıldığı sırasında üzerinde Özgür Halk
Gerçeği dergisi bulunan AĢkara, gözaltına alınarak Ġl Emniyet Müdürlüğüne
götürüldü. Yapılan sorgulamanın ardından toplatma kararı bulunan yayınları
dağıttığı gerekçesi ile hakkında soruĢturma açılan AĢkara, hakkında Adana
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
475
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
311 Musa Tümeğ
312 Musa Zorbey
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
TMY 7/2
2010
313
Mustafa Dolu ve Semra
Pelek
TCK 285
2010
314
Mustafa Ekrem
Polatsoy
TMY 7/2
2007
315 Mustafa Karaalioğlu
TCK 125
2008
476
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından iddianame hazırlandı. Davanın ilk duruĢması
29 Eylül'de Adana 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek.
Diyarbakır Cumhuriyet Savcılığı, Maxmur'dan gelen BarıĢ ve Demokratik Çözüm
Grubu‟nda yer alan Musa Tümeğ hakkında, "Örgüt propagandasını yapmak" ve Devam ediyor.
"Örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek" suçlarından dava açtı.
BDP Diyadin Ġlçe BaĢkanı Musa Zorbey hakkında, Newroz kutlamalarında "örgüt
propagandası" yaptığı gerekçesiyle Erzurum 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde dava
açıldı. Zorbey, açılan dava kapsamında 6 Aralık 2010 tarihinde Diyadin Asliye
Hukuk Mahkemesi'nde ifade verdi. Tutuksuz yargılanan Zorbey, mahkeme
baĢkanına Kürtçe savunma yapmak istediğini belirterek, savunmasını Kürtçe
Devam ediyor.
daha iyi yapacağını ifade etti. Ancak mahkeme daha önce Zorbey'in yaptığı
savunmaların Türkçe olduğunu ve bundan dolayı Türkçe savunma yapabileceğini
belirterek bu talebi reddetti. Savunmasını Türkçe yapmayacağını söyleyen
Zorbey'in daha önce yaptığı savunmanın aynısı kayıtlara geçirilerek, duruĢma ileri
bir tarihe ertelendi.
Eski Hava Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Ġbrahim Fırtına‟nın “Ergenekon
Davası” kapsamında verdiği savcılık ifadesinin 5 Ocak 2010 tarihli AkĢam
Gazetesi‟nde yayımlanması nedeniyle AkĢam Gazetesi‟nin Sorumlu Yazı ĠĢleri
Müdürü Mustafa Dolu ve eski sayfa editörü Semra Pelek hakkında
“soruĢturmanın gizliliğini ihlal ettikleri” gerekçesiyle dava açıldı. Davanın 1 Kasım
Devam ediyor.
2010‟da Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmasında TCK
285. maddesi uyarınca yargılanan sanıklardan Mustafa Dolu, yazılı savunmasını
vererek haberde kendisinin sorumluluğunun bulunmadığını ifade etti. Mahkeme
baĢkanı, dosyadaki eksikliklerin giderilmesi amacıyla duruĢmayı 29 Mart 2011‟e
erteledi.
ġanlıurfa‟nın Suruç Ġlçesi‟nin BDP‟li Belediye Meclis üyesi Mustafa Ekrem
Polatsoy hakkında, 22 Temmuz 2007 Genel Seçimleri öncesinde düzenlenen
Sonuçlandı. 1
seçim çalıĢmaları kapsamında Suruç‟ta saygı duruĢunda bulunulması için yaptığı
kiĢiye toplam 1 yıl
anons nedeniyle açılan dava 22 Nisan 2010‟da Diyarbakır 6. Ağır Ceza
hapis cezası
Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Polaysoy karar duruĢmasında “yasadıĢı örgüt
verildi.
propagandası yaptığı” suçlamasıyla TMY‟nin 7/2. maddesi uyarınca bir yıl hapis
cezasına mahkûm edildi.
Star Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mustafa Karaalioğlu hakkında, 6 Haziran Sonuçlandı. 1
2008‟de Star Gazetesi‟nde yayımlanan köĢe yazısında Anayasa Mahkemesi‟nin kiĢiye 1 yıl 2 ay 17
baĢörtüsüyle ilgili kararını eleĢtirirken kullandığı ifadelerde, “Anayasa gün hapis cezası
Mahkemesi‟ne hakaret ettiği” iddiasıyla hakkında açılan dava 2010 yıl Temmuz verildi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
316
Mustafa Kızılboğa,
Kenan Karavil ve H.D.
317 Mustafa Tuğyıldız
318 Münire Yılmaz
319 N.C. ve Y.B.
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TMY 7/2
Davanın
Açıldığı
Tarih
2009
TMY 7/2
TCK 220
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
TCK 301
2010
TCK 220
2911 Sayılı
Toplantı ve
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
ayında Bakırköy Asliye Ceza Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Karar duruĢmasında
Karaalioğlu, TCK 125. maddesi uyarınca, bir yıl iki ay 17 gün hapis cezasına
mahkûm edildi.
Adana‟da 28 ġubat 2009‟da DTP‟nin seçim bürosu açılıĢına katılan H.D. (17),
Mustafa Kızılboğa ve Radyo Dünya çalıĢanı Kenan Karavil hakkında Adana 6.
Sonuçlandı. 3
Ağır Ceza Mahkemesi‟nde açılan dava 4 ġubat 2010‟da sonuçlandı. Sanıkların
kiĢiye toplam 2 yıl
katılmadığı duruĢmada, Mahkeme Heyeti “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları”
2 ay 10 gün hapis
suçlamasıyla üç sanığa TMY 7/2. maddesi uyarınca 10‟ar ay hapis cezası verdi.
cezası verildi.
Mahkeme heyeti, yaĢı küçük olduğu için H.D.‟ye verilen hapis cezasını 6 ay 10
güne indirdi.
Batman Belediye BaĢkan Yardımcısı Mustafa Tuğyıldız hakkında 'Toplantı ve
Gösteri YürüyüĢleri Kanunu'na muhalefet etmek, 'Örgüt propagandası yapmak' ve
'Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek' iddialarıyla açılan 5 ayrı
davanın duruĢması 5 Mart 2010‟da Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde
sonuçlandı. Tuğyıldız, 'Örgüt propagandası yapmak' iddiasıyla açılan 2 dava ve
'Örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek' iddiasıyla açılan 1
Sonuçlandı. 1
davadan beraat etti. Mahkeme heyeti, '2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri
kiĢiye toplam 2 yıl
Kanunu'na muhalefet etmek iddiasıyla açılan 2 ayrı davadan da 1'er yıl 6'Ģar ay
4 ay hapis cezası
olmak üzere toplam 2 yıl 4 ay hapis cezası verdi. Mahkeme heyeti, ayrıca
verildi.
'Sanığın geçmiĢi ve sosyal iliĢkileri göz önüne alınarak, sanığa verilen cezadan
takdiren, 5237 sayılı TCK'nın 62. maddesi gereğince indirim yapılmasına, para
cezasına çevrilmesine, ertelenmesine, sanık hakkındaki hükmün açıklanmasının
geri bırakılmasına yer olmadığına' hükmetti. Karara tepki gösteren avukat Sezgin
Tanrıkulu ise, alınan kararın hukuki olmaktan uzak olduğunu belirterek, siyasi
amaçlarla verilen kararı temyiz edeceklerini ifade etti.
Mardin‟in Ömerli Ġlçesi‟nde 14 Haziran 2006‟da çıkan çatıĢmada yaĢamını yitiren
HPG militanı Abdi Yılmaz‟ın cenazesine iĢkence edilmesine tepki gösteren ve
“yapılan devlet zulmüdür” diyen Abdi Yılmaz‟ın annesi Münire Yılmaz‟a ĠçiĢleri
Bakanlığı “Türk Devleti‟ni aĢağıladığı” iddiasıyla Ġzmir 8. Ağır Ceza
Devam ediyor.
Mahkemesi‟nde TCK‟nin 301. maddesi uyarınca dava açtı. Bakanlık ayrıca
Münire Yılmaz‟a tazminat davası da açtı. Tazminat davasının dosyası Münire
Yılmaz‟ın konuĢmasını Mardin‟de yapması nedeniyle Mardin Sulh Hukuk
Mahkemesi‟ne gönderildi.
ġırnak‟ın BeytüĢĢebap Ġlçesi‟nde 2009 yılında düzenlenen bir cenaze töreninin Sonuçlandı. 2
ardından çıkan olaylara katıldıkları gerekçesiyle haklarında dava açılan N.C. ve kiĢiye toplam 13 yıl
Y.B.‟nin karar duruĢması 19 ġubat 2010‟da görüldü. Diyarbakır 5. Ağır Ceza 10 ay hapis cezası
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
477
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
320
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
Nadir Erdem ve Mustafa
Toprak
Davanın
Açıldığı
Tarih
2009
Nail Çınar, Abdulmenaf
Aslan, Ferdi Tantekin,
321
Halil Kaya ve Vedat
Kaya
TMY 7/2
TCK 220
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2008
Namık Durukan ve
Hasan Çakkalkurt
TMY 7/2
2009
322
478
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Mahkemesi, N.C. ve Y.B.‟yi TCK‟nın “yasadıĢı örgüte üye olmamakla birlikte verildi.
yasadıĢı örgüt adına eylem yapmak” suçunu içeren 314/2. maddesi uyarınca
7‟Ģer yıl 6‟Ģar ay hapis cezasına mahkûm etti. Çocukların suç tarihinde 18
yaĢından küçük olması nedeniyle verilen hapis cezası 4‟er yıl 2‟Ģer aya indirildi.
Mahkeme heyeti, N.C. ve Y.B.‟ye “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri
Kanunu‟na muhalefet ettikleri” suçundan verdiği 2‟Ģer yıl 9‟ar ay hapis cezasını üç
yıl erteleyerek N.C. ve Y.B.‟nin tutuklu kaldıkları süreyi göz önünde bulundurarak
tahliye edilmelerine karar verdi.
Azadiya Welat Gazetesi Van Temsilciliği‟ne yapılan baskında Mezopotamya
Kültür Merkezi‟nin (MKM) bastırdığı Kürtçe takvim gerekçe gösterilerek gözaltına
alındıktan sonra çıkarıldığı mahkemece tutuklanan gazetenin Van Temsilcisi
Devam ediyor.
Nadir Erdem ile gazete çalıĢanı Mustafa Toprak hakkında “yasadıĢı örgüte bilerek
ve isteyerek yardım ettikleri” suçlamasıyla Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde dava
açıldı. Davanın ilk duruĢması 27 ġubat 2009 tarihinde görüldü.
BaĢbakan Erdoğan'ın 20 Ekim 2008 tarihinde Diyarbakır ziyareti sırasında
gösterilere katılarak, polise taĢ ve molotofkokteyli attıkları iddiasıyla yargılanan
Nail Çınar, Abdulmenaf Aslan, Ferdi Tantekin, Halil Kaya ve Vedat Kaya hakkında
açılan dava 17 ġubat 2010‟da karara bağlandı. Diyarbakır 5'inci Ağır Ceza
Mahkemesi'nde görülen karar duruĢmasında sanıklar, gösterilere katılmadıklarını
belirterek tahliye ve beraat talebinde bulundular. Sanık avukatları ise,
Sonuçlandı. 5
müvekkillerinin yöneltilen suçlamalarla ilgili tek delilin polis beyanı olduğunu
kiĢiye toplam 56 yıl
söylediler. Avukatlar, polislerin gerçek beyanda bulunmadıklarını iddia ederek,
3 ay hapis cezası
matbu yakalama tutanağını hazırlandığını ve sadece isimlerin değiĢtirildiğini ifade
verildi.
ederek, tutanakta belirtildiği gibi müvekkillerinin yakalanmadığını belirttiler.
Mahkeme heyeti, Nail Çınar, Abdulmenaf Aslan, Ferdi Tantekin, Halil Kaya ve
Vedat Kaya'yı 'örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek' suçundan
6'Ģar yıl 3'er ay, 'Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanuna muhalefet etmek'ten,
4'er yıl 2'Ģer ay ve 'örgüt propagandasını yapmaktan' 10'ar ay olmak üzere toplam
11'Ģer yıl 3'er ay hapis cezası verdi.
Ġstanbul Cumhuriyet BaĢsavcılığı, 24 Haziran 2009‟da Fırat Haber Ajansı‟nın PKK
yöneticilerinden Duran Kalkan‟la yaptığı röportajı Milliyet Gazetesi‟nde
haberleĢtirdikleri için Milliyet Gazetesi Muhabiri Namık Durukan ve Sorumlu Yazı Sonuçlandı. 2 kiĢi
ĠĢleri Müdürü Hasan Çakkalkurt hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” hakkında beraat
gerekçesiyle 2009 yılından açılan dava 2010 yılında devam etti. TMY 7/2. kararı verildi.
maddesi uyarınca açılan davanın 15 Haziran 2010‟da görülen duruĢmasında
savcısının değiĢmesi nedeniyle mahkeme heyeti, davanın yeni savcısının esas
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Nazım Kök, Sihem
Akyüz, Ġsmail
323 Yüksekdağ, Alaettin
Sinayiç, Mehmet Keyik
ve Haci Duran
TMY 7/2
2005
Nazire Tursun, Cemal
Gözen, Hacı Atalay,
324 Fayde Delidere, Mizgin
Gözen, Aysel Tufan ve
Mehmet Hazar
TMY 7/2
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
hakkında tekrar mütalaa hazırlama talebini kabul ederek duruĢmayı 21 Eylül
2010‟a erteledi.21 Eylül 2010‟da Ġstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen
duruĢmada davanın savcısının değiĢmesi nedeniyle davanın yeni savcısının esas
hakkında tekrar hazırladığı mütalaada savcı her iki gazetecinin de yediĢer yıl
altıĢar ay hapis cezasına mahkûm edilmesini istedi. Mahkeme heyeti, sanık
avukatlarının yeni mütalaa için savunma hazırlamaları amacıyla duruĢmayı
erteledi.Dava 23 Kasım 2010‟da sonuçlandı. Ġstanbul 10. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada mahkeme heyeti, “haberde suç unsuru
bulunmadığı” gerekçesiyle, sanıkların beraat etmesine karar verdi.
Nusaybin'de dönemin DEHAP binasına, aralarında 'faili meçhul' cinayetlerde
yaĢamını yitiren Kürt bilgesi Musa Anter'in, DEP eski Milletvekili Mehmet
Sincar'ın, HEP Diyarbakır Ġl BaĢkanı Vedat Aydın'ın da bulunduğu 50 kiĢinin
fotoğraflarını astıkları gerekçesi ile DEHAP Nusaybin Ġlçe BaĢkanı Nazım Kök ve
parti yöneticileri Sihem Akyüz, Ġsmail Yüksekdağ, Alaettin Sinayiç, Mehmet Keyik
ve Haci Duran hakkında Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 27 Mayıs 2005
yılında açılan dava ġubat 2010'un baĢında sonuçlandı. Mahkeme heyeti, 6
DEHAP'lıya Sincar ve 50 kiĢinin fotoğraflarını astıkları gerekçesiyle “örgüt
propagandası yapmak”tan toplam 12 yıl hapis cezası verdi. Mahkeme heyeti,
Sonuçlandı. 1
sanıklar hakkında 5271 sayılı CMK'nin 231/8 maddesi gereğince 5 yıl süre ile
kiĢiye 12 yıl hapis
denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulmalarına ve bu süre içinde denetimli
cezası verildi.
serbestlik tedbiri olarak 1 yıl süre ile Mardin il sınırları dahilinde bulunan toplantı
ve gösteri yürüyüĢlerine katılmaktan yasaklanmasına da karar verdi. Gerekçeli
kararını 25 ġubat 2010 tarihinde açıklayan mahkeme heyeti, kararda, 1993
yılında Batman'da öldürülen TBMM'nin 19. Dönem Milletvekili olan DEP
Milletvekili Mehmet Sincar, 1992 yılında Diyarbakır'da öldürülen Kürt bilgesi ve
Gazeteci Musa Anter, HEP Diyarbakır Ġl BaĢkanı Vedat Aydın, karakola gittikten
sonra kendilerinden bir daha haber alınamayan DEHAP'lı yöneticiler Ebubekir
Deniz ile Serdar TanıĢ'ın da aralarında bulunduğu 50 kiĢinin içinde bir kısmının
güvenlik güçleri ile girdiği çatıĢmalarda yaĢamını yitirdiğini öne sürdü.
Diyarbakır‟ın Lice Ġlçesi‟nde çatıĢmada yaĢamını yitiren Settar Alizade adlı
militanın 6 Mayıs 2009‟daki cenazesine katıldıkları gerekçesiyle Lice Belediye
Meclis üyesi Nazire Tursun, Cemal Gözen, Hacı Atalay, Fayde Delidere, Mizgin Sonuçlandı. 7
Gözen, Aysel Tufan ve Mehmet Hazar hakkında açılan dava Diyarbakır 4. Ağır kiĢiye 1'er yıl hapis
Ceza Mahkemesi‟nde 2010 Ocak ayında sonuçlandı. Sanık ve avukatların cezası verildi.
katılmadığı duruĢma kararı sanıklara posta yoluyla tebliğ edildi. Mahkeme heyeti,
7 kiĢiye TMK 7/2. maddesi uyarınca 1'er yıl hapis cezası verdi.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
479
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
325 Necat Yılmaz ve 12 kiĢi
TMY 7/2
2008
326 Necat Yılmaz ve 20 kiĢi
TMY 7/2
2006
327 Nedim ġener
TMY 6
TCK 334
2009
480
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Siirt'in Kurtalan Ġlçesi'nde 2008 Ekim ayında Ülkeye BakıĢ ve Dengê Welat
gazetelerini dağıttıkları gerekçesiyle haklarında Diyarbakır 6. Ağır Ceza
Mahkemesi'nde dava açılan ve aralarında Kurtalan Belediye BaĢkanı Necat
Sonuçlandı. 13
Yılmaz'ın da bulunduğu 13 kiĢinin yargılandığı dava Eylül 2010‟da sonuçlandı.
kiĢiye toplam 13 yıl
Gerekçeli kararını açıklayan mahkeme, 17.10.2008 tarihli kararında Denge Welat
hapis cezası
gazetesinin bir ay süreyle kapatılması ve Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesinin
verildi.
18.10.2008 tarihli 2008/770 sayılı kararı ile ülke genelinde satıĢının ve dağıtımının
engellenerek toplatmasına karar verildiği halde bu gazetelerin dağıtan 13 kiĢiye
"Örgüt propagandası" yaptıkları gerekçesiyle 1'er yıl ceza verdi.
Siirt‟in Kurtalan Ġlçesi'nde PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın cezaevi koĢullarına
dikkat çekmek amacıyla 2006 yılında yapılan basın açıklamasına katıldıkları için
Kurtalan Belediye BaĢkanı Necat Yılmaz'ın da aralarında bulunduğu 21 kiĢi
hakkında Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde açılan dava kapsamında ġubat Devam ediyor.
ayında sanıkların Kurtalan Asliye Ceza Mahkemesi'nde talimatla ifadesi alındı.
"Örgüt propagandası yapmak" suçlamasıyla ifade veren 21 kiĢi ve avukatları,
iddiaları reddetti.
Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink cinayetinde polisin ve
istihbarat birimlerinin ihmal ve hatalarını anlatan “Dink Cinayeti ve Ġstihbarat
Yalanları” adlı kitabın yazarı ve Milliyet muhabiri Nedim ġener hakkında açılan
davaya 2010 yılında devam edildi. Kitabın Ocak 2009‟da yayımlanmasından
sonra, Dink‟e suikast düzenleneceği ihbarının yapıldığı dönemde Trabzon
Emniyet Müdürlüğü Ġstihbarat ġubesi‟nde görevli olan polis memuru Muhittin
Zenit, Ġstanbul Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟na baĢvurarak kitapta, “Terörle
mücadelede görev almıĢ kiĢileri hedef göstermek, gizli bilgileri açıklamak, temin
etmek ile haberleĢmenin gizliliğini ihlal ve adil yargılamayı etkilemeye teĢebbüs“
suçlarını iĢlediği iddiasıyla ġener hakkında suç duyurusunda bulunmuĢtu. Ġstanbul Sonuçlandı. 1 kiĢi
Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟nın baĢlattığı soruĢturma sürerken, Dink cinayetinde beraat etti.
ihmalleri olduğu tartıĢılan Emniyet Genel Müdürlüğü Ġstihbarat Daire BaĢkanı
Ramazan Akyürek, Ġstanbul Emniyet Müdürlüğü Ġstihbarat ġube Müdürü Ali Fuat
Yılmazer ve Trabzon Ġstihbarat ġube Müdürü Faruk Sarı da aynı iddialarla ġener
hakkında suç duyurusunda bulunmuĢ, Savcı Selim Berna Altay da, Nedim ġener
hakkında “Terörle mücadelede görev almıĢ kiĢileri hedef göstermek, açıklanması
yasaklanan gizli bilgileri açıklamak ve temin etmek” suçlarından toplam 20 yıla
kadar ağır hapis cezası istemiyle dava açmıĢtı. Davanın 17 ġubat günü Ġstanbul
11. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmasında, kitapta yayınlanan
belgelerin dosyada olduğu yanıtının geldiği öğrenildi. Mahkeme heyeti, dosyadaki
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
328 Nedim ġener
Diğer
2009
329 Nedim ġener
TCK 285
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
eksikliklerin giderilmesi için duruĢmayı 28 Nisan 2010‟a erteledi. 28 Nisan günü
görülen duruĢmada davaya iliĢkin görüĢünü açıklayan Cumhuriyet Savcısı Celal
Kara, Nedim ġener‟in “terörle mücadele edenleri hedef gösterdiği” gerekçesi ile
üç yıla kadar hapis cezasına mahkûm edilmesini istedi. Savcı Celal Karar, Nedim
ġener‟in “gizli belgeleri temin etmek ve açıklamak” suçlamalarından ise beraat
etmesini talep etti. Mahkeme heyeti duruĢmayı Nedim ġener‟in esasa iliĢkin
savunmasını hazırlaması için erteledi. Dava 4 Haziran 2010‟da sonuçlandı.
DuruĢmada Nedim ġener‟in son savunmasını alan mahkeme heyeti, Nedim
ġener‟in dava konusu kitabını yazmadan önce söz konusu isimlerin kamuoyu
tarafından bilindiğini; gizli olduğu belirtilen belgelerin de aynı mahkemenin
dosyası içine gönderilen belgeler olduğunu ve kitabın yazılmasından önce dosya
üzerindeki gizlilik kararının kalktığını belirterek suçun yasal unsurlarının
oluĢamaması nedeniyle Nedim ġener‟in beraat etmesine karar verdi.
Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink cinayetinde polisin ve
istihbarat birimlerinin ihmal ve hatalarını anlatan “Dink Cinayeti ve Ġstihbarat
Yalanları” adlı kitabın yazarı ve Milliyet muhabiri Nedim ġener hakkında
“HaberleĢmenin gizliliğini ihlal”, “adil yargılamayı etkilemeye teĢebbüs” ve “devlet
kurumlarına hakaret” iddiasıyla açılan davaya 2010 yılında devam edildi. Ġstanbul
2. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde 2 ġubat 2010‟da görülen duruĢmada Emniyet
Genel Müdürlüğü Ġstihbarat Dairesi eski BaĢkanı Sabri Uzun‟un dinlenmesine
karar veren mahkeme baĢkanı duruĢmayı 14 Nisan 2010‟a erteledi. 14 Nisan
günü görüĢen duruĢmada dinlenen Emniyet Genel Müdürlüğü Ġstihbarat Dairesi Sonuçlandı. 1 kiĢi
eski BaĢkanı Sabri Uzun, ölüm tehlikesinin bulunduğuna iĢaret eden istihbarat beraat etti.
raporları hazırlandığı takdirde Daire BaĢkanı‟nın mutlaka bilgilendirilmesi
gerektiğini, ancak görevinin baĢında olmasına rağmen kendisine bilgi
verilmediğini söyleyerek “benim vermiĢ olduğum tamim gereğince iĢlem yapılmıĢ
olsaydı, iĢlem sonucu bana bildirilseydi ve koruma kararı alınmıĢ olsaydı Hrant
Dink‟in öldürülmesi olayının gerçekleĢmeyeceğini düĢünüyorum” dedi. Mahkeme
baĢkanı dosyadaki eksikliklerin tamamlanması amacıyla duruĢmayı erteledi. Dava
23 Aralık 2010‟da sonuçlandı. Mahkeme, Nedim ġener‟in beraat etmesine karar
verdi.
Bakırköy Cumhuriyet Savcılığı, "Dink Cinayeti ve Ġstihbarat Yalanları" kitabının
yazarı Nedim ġener hakkında, Milliyet gazetesinin 9 ġubat 2009 tarihli sayısında
yer verilen "Emniyet'ten iki ilginç Ģema" baĢlıklı haber nedeniyle dava açtı. Devam ediyor.
Emniyet Müdürlüğü, 19 Ocak 2007'de iĢlenen Hrant Dink cinayetiyle "Ergenekon
terör örgütü" sanıkları arasında telefon irtibat trafiğini gösteren Ģemanın gazetede
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
481
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
330 Nejdet Atalay
Siyasi Partiler
Kanunu
2009
331 Nejdet Atalay
TMY 7/2
2009
332 Nejdet Atalay
Siyasi Partiler
Kanunu
2009
333 Niyazi Azak
TMY 7/2
2010
334 Nizamettin Yılmaz
TMY 7/2
2009
335 Nurettin DemirtaĢ
TMY 7/2
2009
482
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
yayımlanmasının ardından 13 ġubat 2009 tarihinde ihbarda bulunmuĢtu. Bakırköy
Cumhuriyet Savcılığı'nın yürüttüğü soruĢturma sonunda ġener hakkında Ceza
Yasası'nın (TCK) 285. maddesi uyarınca ve "basın yoluyla gizlilik ihlal edildiği"
iddiasıyla dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 22 Aralık 2009 tarihinde Bakırköy 2.
Asliye Ceza Mahkemesi'nde baĢlayacak.
Batman Belediye BaĢkanı Nejdet Atalay hakkında, Siirt‟in Kurtalan Ġlçesi‟nde 17
ġubat 2009‟da kapatılan DTP‟nin seçim bürosunun açılıĢında Kürtçe konuĢtuğu Sonuçlandı. 1
gerekçesiyle açılan dava 2 Kasım 2010‟da Kurtalan Asliye Ceza Mahkemesi‟nde kiĢiye 5 ay hapis
sonuçlandı. Karar duruĢmasında Atalay, “Siyasi Partiler Yasası‟na muhalefet cezası verildi.
ettiği” gerekçesiyle beĢ ay hapis cezasına mahkûm edildi.
Batman Belediye BaĢkanı Necdet Atalay hakkında, Batman‟da yayımlanan yerel
bir gazeteye 2009 yılında verdiği röportajda Abdullah Öcalan için “Kürt Halk Sonuçlandı. 1
Önderi” ve “Sayın” ifadelerini kullandığı gerekçesiyle hakkında açılan dava 22 kiĢiye 2 yıl 6 ay
Kasım 2010‟da Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Karar hapis cezası
duruĢmasında Atalay, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla, TMY 7/2. verildi.
maddesi uyarınca iki yıl altı ay hapis cezasına mahkûm edildi.
Batman Belediye BaĢkanı Nejdet Atalay hakkında, 29 Mart 2009 Yerel Seçimleri
öncesinde yaptığı Kürtçe konuĢmadan dolayı “Seçim Kanunu‟na muhalefet ettiği” Sonuçlandı. 1 kiĢi
gerekçesiyle Nejdet Atalay hakkında açılan dava 17 Haziran 2010‟da Batman hakkında beraat
Sulh Ceza Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Mahkeme, Seçim Kanunu‟nda yapılan kararı verildi.
değiĢiklikleri göz önünde bulundurarak Atalay‟ın beraat etmesine karar verdi.
BDP Bingöl eski Ġl BaĢkanı Niyazi Azak hakkında, Bingöl‟ün Karlıova Ġlçesi‟nde 21
Aralık 2009‟da BDP ilçe örgütünün açılıĢında yaptığı konuĢmada “yasadıĢı örgüt Sonuçlandı. 1
propagandası yaptığı” iddiasıyla, dava açıldı. Dava 4 Aralık 2010‟da Diyarbakır 6. kiĢiye 1 yıl hapis
Ağır Ceza Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Mahkeme Heyeti, Azak‟a TMY 7/2. cezası verildi.
maddesi uyarınca bir yıl hapis cezası verdi.
Mardin'in Derik Ġlçesinde 21 Mart 2009 tarihinde yapılan Newroz kutlamasında
Ayrıntı gazetesini dağıttığı için Fırat Dağıtım ġirketi ÇalıĢanı Nizamettin Yılmaz
Sonuçlandı. 1
hakkında açılan dava sonuçlandı. Yılmaz hakkında, polis tarafından tutulan
kiĢiye 1 yıl hapis
tutanaklar doğrultusunda açılan ve 2 Ekim 2009‟da Diyarbakır 4. Ağır Ceza
cezası verildi.
Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada, TMY‟nin 7/2. maddesi uyarınca bir yıl hapis
cezasına mahkûm edildiği 18 Mart 2010‟da Nizamettin Yılmaz‟a tebliğ edildi.
Eski DTP Genel BaĢkanı Nurettin DemirtaĢ hakkında, anya'nın Düsseldorf
Sonuçlandı. 1
kentindeki bir açık hava toplantısında yaptığı konuĢmada “örgüt propagandası
kiĢiye 10 ay hapis
yaptığı” iddiasıyla açılan dava 2010 yılında sonuçlandı. 13 Nisan 2010‟da Ankara
cezası verildi.
11. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında DemirtaĢ, TMY‟nin
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Nurettin Yanar, Ömer
Özdemir, Mahmut Ecer,
336
Abdullah Özdemir ve
Veysel Çelen
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TMY 7/2
TCK 215
337 O.B.
338
Ortaklar Beldesi'nde 23
kiĢi
Davanın
Açıldığı
Tarih
2008
2009
TMY 7/2
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
7/2. maddesi uyarınca 10 ay hapis cezasına mahkûm edildi.
2008 yılında çıkan bir çatıĢmada yaĢamını yitiren HPG militanı Rıhan Çoban‟ın
Manisa‟nın Salihli Ġlçesi‟nde yaĢayan ailesine taziye ziyaretine giden kapatılan
DTP‟nin Salihli Ġlçe Örgütü yöneticileri Nurettin Yanar, Ömer Özdemir, Mahmut Sonuçlandı. 3
Ecer, Abdullah Özdemir ve Veysel Çelen hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası kiĢiye toplam 2 yıl
yaptıkları” ve “suçu ve suçluyu övdükleri” iddiasıyla açılan dava 2010 yılı Ağustos 1 ay hapis cezası
ayında sonuçlandı. Salihli 1. Sulh Ceza Mahkemesi‟nde görülen karar verildi.
duruĢmasında beĢ sanığa TCK 215. maddesi uyarınca beĢer ay hapis cezası
verildi.
ġırnak'ın Silopi ilçesinde 15 ġubat 2009‟da bir protesto gösterisinin yapıldığı
meydanda gözaltına alınan O.B. (13) hakkında açılan dava Diyarbakır Özel yetkili
Ağır Ceza Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Terzi dükkanında çıraklık yaptığını belirten
O.B., yargılandığı mahkemede yaptığı savunmasında, dükkanı kapatıp eve
giderken, eylem yapan grubun arasında kaldığını söyledi. Mahkemede tanık
olarak dinlenen polisler, O.B‟nin taĢ ve slogan attığına dair ellerinde kamera kaydı Sonuçlandı. 1
veya fotoğraf bulunmadığını, ancak kendisini taĢ atan grubun içinde kaçarken kiĢiye toplam 4 yıl
gördüklerini söyledi. Mahkeme, O.B‟nin polise taĢ veya slogan attığının tespit 9 ay hapis cezası
edilemediğini, sadece örgütün çağrısı üzerine korsan gösteriye katıldığı için suçlu verildi.
olduğunu bildirdi. O.B., 'örgüt üyesi olmamakla beraber örgütün çağrısı üzerine
örgüt adına hareket edenler silahlı örgüt üyesi kabul edilerek cezalandırılır'
maddesinden hareketle 7 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. Diğer maddelerden
verilen cezalarla toplam 9 yılı bulan ceza, Orhan 15 yaĢından küçük olduğu
gerekçesiyle 4 yıl 9 aya indirildi.
BDP Ġstanbul Millevekili Sabahat Tuncel‟in 5 Ocak 2010 tarihinde Aydın'ın
Ortaklar Beldesi'ne gerçekleĢtirdiği ziyaret sonrası, Tuncel'i karĢılamaya giden 23
kiĢi hakkında dava açıldı. Germencik Savcılığı tarafından çağırılarak ifadeleri
alınan sınklara Savcılık “slogan attınız, örgüt propagandası yaptınız” dedi. Burada
ifadeleri alınan kiĢiler, tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Daha sonra
Sonuçlandı. 23
tekrar Germencik Asliye Hukuk Mahkemesi'ne çıkarılan sanıklar, ifadelerini
kiĢiye 10'ar ay
burada tekrarladı. Germencik Asliye Hukuk Mahkemesi görevsizlik kararı vererek
hapis cezası
davayı Ġzmir 8. Asliye Ceza Mahkemesi'ne gönderdi. Sanıklar mahkemeye
verildi.
çıkacakları günü beklerken 4 Mayıs 2010 tarihinde sanıklara ulaĢan yazıda, 13
Mayıs 2010 tarihine kadar savcılığa teslim olmaları istendi. Aksi taktirde, “zorla
yakalama kararı” çıkartılacağı belirtilen yazıda, sanıkların her birine “yasa dıĢı
slogan atmaktan” 10'ar hapis cezası verildiği belirtildi. Mahkeme tarafından
gönderilen yazının 23 Nisan'da postaya verilmesine rağmen sanıkların eline 3
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
483
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
339 Osman Baydemir
TMY 7/2
2009
340 Osman Baydemir
TCK 301
2010
Siyasi Partiler
Kanunu
2009
341
Osman Baydemir ve
Selim Kurbanoğlu
484
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Mayıs 2010 tarihinde ulaĢmıĢ olması 7 gün olan itiraz süresinin aĢılması
nedeniyle imkansız hale geldi.
Diyarbakır‟da Dünya BarıĢ Günü dolayısıyla 1 Eylül 2009‟da düzenlenen mitingde
yaptığı konuĢmada “gerilla” ifadesini kullandığı için hakkında “yasadıĢı örgüt
propagandası yaptığı” suçlamasıyla TMY‟nin 7/2. maddesinden hakkında dava Sonuçlandı. 1 kiĢi
açılan Diyarbakır BüyükĢehir Belediye BaĢkanı Osman Baydemir, 4 ġubat beraat etti.
2009‟da Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada delil
yetersizliğinden beraat etti.
Diyarbakır BüyükĢehir Belediye BaĢkanı Osman Baydemir‟in Kürt siyasetçilere
yönelik operasyonları kınamak amacıyla 24 Aralık 2009‟da yaptığı açıklamada
“daha dün meĢe ağacının dallarının bu ülke için umut olacağını söylemiĢtiniz.
BaĢbakan‟a, kabinenin bütün üyelerine halkın affına sığınarak soruyorum. MeĢe
ağacının hangi dalı nerenize battı? Tasfiye devam ederse elinizi uzatacağınız tek
insan bulamayacaksınız. Ya bizi de alacaksınız ya da arkadaĢlarımızı serbest
Devam ediyor.
bırakacaksınız. Hükümete ve devlet aklına bir mesajımız var. Bizi Ģahin ve
güvercin diye ayırmayın. Ayıranlara Has...tir diyoruz, has...tir” demesi nedeniyle
Osman Baydemir hakkında Ağustos 2010‟da dava açıldı. Baydemir‟in “Türk
Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını
aĢağılama”yı düzenleyen TCK‟nin 301. maddesi uyarınca üç yıla kadar hapis
cezası istemiyle yargılanacağı öğrenildi.
Diyarbakır BüyükĢehir Belediye BaĢkanı Osman Baydemir ve YeniĢehir Belediye
BaĢkanı Selim Kurbanoğlu hakkında, 13 Ocak 2009‟da 29 Mart yerel seçimleri
nedeniyle yerel Gün TV‟de Kürtçe yaptığı konuĢmaslarından ötürü “Seçim
Kanunu ve Siyasi Partiler Kanunu‟na” muhalefet etmekten 2 yıla kadar hapis
istemiyle dava açıldı. Dava 14 Ocak 2010‟da Diyarbakır 2. Sulh Ceza
Mahkemesi‟nde baĢladı. DuruĢmada ifadesi alınan Osman Baydemir,
Diyarbakır‟da halkın %75‟inin Kürtçe konuĢtuğunu belirterek “yargılama günün
ihtiyaçlarına cevap vermiyor. Böyle bir kentte ve yerel seçimler öncesinde,
Devam ediyor.
yurttaĢlara Kürtçe hitap etmekten daha doğal ne olabilir. Seçim mitinglerinde de
yurttaĢlara Kürtçe hitap ettiğim herkes tarafından bilinir. Kürtçe konuĢmamın suç
teĢkil ettiğine inanmıyorum. Sorgulanması gereken bu mevzuattır. Ülkeye bu
yasa, bu yasak yakıĢmamaktadır” dedi. Mahkeme baĢkanı, diğer sanık YeniĢehir
Belediye BaĢkanı Selim Kurbanoğlu‟nun savunmasının alınması için duruĢmayı
erteledi. Davaya 25 Mart 2010‟da Diyarbakır 2. Sulh Ceza Mahkemesi‟nde devam
edildi. Baydemir ve Kurbanoğlu‟nun avukatı Ömer Halefoğlu‟nun savunma için ek
süre talebinde bulunması üzerine mahkeme baĢkanı duruĢmayı erteledi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Osman Doğan, Ahmet
Kılıç, Mahmut ĠĢlek,
TCK 314/2-3
342
Mêrxas Viyan ve Esmer
TMY 7/2
Ece
343
Osman Doğan, Aydın
Sincar ve Ahmet Kılıç
TMY 7/2
344 Ozan Kılıç
345 Ozan Kılınç
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
2009
2010
TMY 7/2
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Adana Cumhuriyet Savcılığı'nın kapatılan 19 Ekim 2009'da Habur'dan Türkiye'ye
gelen BarıĢ ve Demokratik Çözüm Grubu'na destek vermek amacıyla 5 Ocak
Meydanı'nından DTP il binasına kadar gerçekleĢtirdiği yürüyüĢe iliĢkin baĢlattığı
soruĢturma sonrasında, yürüyüĢe katılan DTP'nin Adana Ġl BaĢkanı Osman
Devam Ediyor.
Doğan, BDP yöneticisi Ahmet Kılıç, BDP Seyhan Meclis Üyesi Mahmut ĠĢlek,
MKM Müzik Grubu Koma Pel Solistlerinden Mêrxas Viyan ve BDP Adana Ġl Kadın
Meclisi Esmer Ece hakkında “örgüt üyesi olmak” ve “örgüt propagandası yapmak”
iddiasıyla dava açıldı.
Kapatılan DTP‟nin Adana Ġl Örgütü 2. Olağan Kongresi‟nde yaptıkları
konuĢmalarda, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları “iddiasıyla DTP Adana Ġl
BaĢkanı Osman Doğan, baĢkan adayı Aydın Sincar ve il yöneticisi Ahmet Kılıç
hakkında açılan davanın karar duruĢması 18 Mart 2010‟da Adana 7. Ağır Ceza
Sonuçlandı. 2
Mahkemesi‟nde görüldü. DuruĢmada tutuksuz yargılanan Doğan ve Kılıç, yapılan
kiĢiye 10'ar ay
suçlamanın hukuk devleti ilkesiyle bağdaĢmadığını belirterek, beraatlarını talep
hapis cezası
ederken, Avukat Özkan ise, hiç kimsenin düĢüncesini ifade etmekten ötürü
verildi.
yargılanmasının bir açıklamasının olmayacağını ve yapılan konuĢmaların
tamamının düĢünceyi ifade özgürlüğü kapsamında olduğunu dile getirdi.
Mahkeme heyeti, Osman Doğan, Ahmet Kılıç ve Aydın Sincar‟a TMY‟nin 7/2.
maddesi uyarınca 10‟ar ay hapis cezası verdi.
Azadiya Welat gazetesi eski Ġmtiyaz Sahibi ve Yazı ĠĢleri Müdürü Ozan Kılıç
hakkında "Örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek" ve 2 kez
"Örgüt propagandası yapmak" iddiası ile Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde
açılan dava Aralık 2010‟da sonuçlandı. Kılıç, önceki savunmalarını tekrarlarken,
avukatı Servet Özen, müvekkili hakkında Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde
"Örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek" iddiası ile dava açıldığını
ve mahkeme tarafından aynı suçla yargılanmasının "mükerrerlik" teĢkil edeceğini
Sonuçlandı. 1
belirterek, yargılanın reddine karar verilmesini talep etti. Müvekkilinin "örgüt
kiĢiye 6 yıl hapis
propagandası yapmak" amacıyla hareket etmediğini belirten Özen, müvekkilinin
cezası verildi.
fiillerinin "düĢünce ve ifade özgürlüğü" kapsamında değerlendirilmesini ve
beraatına karar verilmesini talep etti. Mahkeme heyeti, Kılıç'ın "Örgüt üyesi
olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemekten" beraatına, karar verirken, Kılıç'ın 2
kez "örgüt propagandası yapmaktan" 2'Ģer yıl hapis cezası ile cezalandırılması
karar verdi. Suçun basın yolu ile iĢlendiğini göz önünde bulunduran mahkeme
heyeti, Kılıç'ı her bir "örgüt propagandası" suçu için 3'er yıl hapis cezası ile
cezalandırarak, toplam 6 yıl hapis cezası verdi.
Azadiya Welat Gazetesi‟nin Yazı ĠĢleri Müdürü ve Ġmtiyaz Sahibi Ozan Kılınç Sonuçlandı. 1
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
485
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TCK 220
346 Ömer Akdağ
347 Ömer Kabul
348
Özgür BaĢak ve R.D.
(17)
486
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
TMY 7/2
2008
2010
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
hakkında, gazetede 2009 yılının Haziran ayında yayımlanan 12 ayrı sayısında yer kiĢiye toplam 21 yıl
alan haberlerden dolayı hakkında “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte 3 ay hapis cezası
yasadıĢı örgüt adına suç iĢlediği” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” verildi.
suçlamalarıyla açılan dava 9 ġubat 2010‟da Diyarbakır 5. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Mahkeme Heyeti, Kılınç'a gazetenin Haziran ayına
ait toplam 12 sayısında çıkan haberleri gerekçe göstererek, 'Örgüt üyesi
olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek' iddiasıyla 6 yıl 3 ay hapis cezası
verdi. Mahkeme, ayrıca 'Örgüt propagandası' suçundan da Kılınç'a her sayı için 1
yıl 3 ay olmak üzere toplam 15 yıl hapis cezası verdi. Toplam 21 yıl 3 ay hapis
cezası veren mahkeme, Kılınç hakkında tutuklanması için yakalama kararı da
verdi.
ġırnak'ın BeytüĢĢebap Ġlçesi'nde Ekim 2009 tarihinde yapılan ev baskınlarında
farklı zamanlarda HPG'lilerin cenaze merasimlerine katıldığı iddiasıyla gözaltına
alınarak tutuklanan Ömer Akdağ (19) hakkında açılan dava 2010 yılı Nisan Sonuçlandı. 1
ayında sonuçlandı. Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruĢmada kiĢiye 12 yıl hapis
Mahkeme Heyeti, gizli tanığın verdiği ifade doğrultusunda Akdağ'a, "Örgüte üye cezası verildi.
olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek", "Devlet memuruna mukavemette
bulunmak" ve "Örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla 12 yıl hapis cezası verdi.
ġırnak‟ın Silopi Ġlçesi‟nde 22 Ağustos 2008‟de “Sayın Öcalan” ifadesinin yer aldığı
dilekçelerin posta aracılığıyla ġırnak Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟na gönderilmesi
eylemine katılarak “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla Ömer
Kabul hakkında açılan dava 2010 ġubat ayında sonuçlandı. Diyarbakır 4'üncü
Sonuçlandı. 1
Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davada Kabul, “Sayın Öcalan dilekçelerinin
kiĢiye 20 ay hapis
savcılığa gönderilmesi eylemine katıldığı ve DTP'nin Silopi'de düzenlediği
cezası verildi.
mitinginde, tertip komitesi üyesi olmasına rağmen, çalınan PKK marĢlarına tempo
tuttuğu ve bazı kiĢilerin yüzlerini kapatarak, Kürdistan ve PKK flamalarını
açmasına engel olamadığı” gerekçesiyle, 2'Ģer kez 10 ay hapis cezasına
çarptırıldı.
BDP Malazgirt Ġlçe Örgütü tarafından, 8 Mart 2009 tarihinde Dünya Kadınlar Günü
nedeniyle düzenlenen etkinliğe katılan Özgür BaĢak (18) ve R.D. (17) hakkında
"Oremar" Ģarkısına eĢlik ettikleri için Malazgirt Asliye Ceza Mahkemesi'nde dava
açıldı. Malazgirt Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamede,
Devam ediyor.
R.D.'nin katıldığı etkinlikte, "Kürtçe olarak PKK, Kongra-Gel örgütünce
propaganda amacıyla kullanılan Oremar (Dağlıca) Ģarkısını söylediği tespit
edildiği" belirtilirken, Özgür BaĢak için ise "örgüt lehine de slogan attığının tespit
edildiği" öne sürüldü.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Özgür Tekin, Kemal
Tekin, Famile Eren,
349
Yakup Çetin ve Mehmet
Salih Tarın
TMY 7/2
2007
Özlem Gerçek, Mahir
Çelebi ve Ercan Duman
TMY 7/2
2008
351 Pervin Oduncu
TMY 7/2
2010
Petek Çapanoğlu,
352 Cemile Eminoğlu, Fesih
Yalçın ve 15 kiĢi
TMY 7/2
TCK 215
2010
350
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Mardin‟in Nusaybin Ġlçesi‟ne bağlı Akçatarla Köyü‟nde 5 Nisan 2007 yılında
yapılan bir düğünde sarı, kırmızı, yeĢil renkli Ģal sallandığı iddiasıyla geçici köy
korucularının yaptığı Ģikâyet sonucu Özgür Tekin, Kemal Tekin, Famile Eren,
Kürtçe türküler söyleyen Yakup Çetin ve Mehmet Salih Tarın hakkında açılan
dava 30 Aralık 2009‟da sonuçlandı. Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde
görülen ve sanıkların katılmadığı duruĢmada alınan kara 2010 Ocak ayında tebliğ
edildi. Mahkeme heyeti, düğünde sarı kırmızı flamalar taĢıdığı gerekçesiyle düğün
sahibi Kemal Tekin ile oğlu Özgür Tekin, yeĢil, sarı ve kırmızı flama taĢıyan Sonuçlandı. 5
Famile Eren, düğünde Kürtçe müzik söyleyen sanatçılar Yakup Çetin ve Mehmet kiĢiye toplam 5 yıl
Salih Tarın'a TMK'nin 'örgüt propagandası yapmak' suçunu düzenleyen 7/2 hapis cezası
maddesi uyarınca 1'er yıl hapis cezası verdi. Mahkeme heyeti, ayrıca gerekçeli verildi.
kararında sanıklar hakkında 5217 sayılı CMK'nin 231/8 maddesi gereğince 5 yıl
süre ile denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulmalarını kararlaĢtırdı. Mahkeme,
denetim süresi içerisinde 5217 sayılı CMK'nin 231. Maddesinin 8. Fıkrasının C
bendi gereğince denetimli serbestlik tedbiri olarak takdiren sanıkların 1 yıl süre ile
Mardin ili sınırları dahilinde bulunan toplantı ve gösteri yürüyüĢlerine katılmalarını
da yasakladı. Mahkeme dosyada bulunan CD'lerdeki sanıklara ait görüntüleri
dosyada delil olarak saklanmasını da istedi.
Tunceli‟nin Hozat Ġlçesi‟nde 16 Haziran 2008‟de düzenlenen sahne aldıkları bir
konserde Kürtçe Ģarkı söyledikleri gerekçesiyle Grup Munzur üyeleri Özlem Sonuçlandı. 3
Gerçek, Mahir Çelebi ve Ercan Duman hakkında açılan dava 19 Temmuz 2010‟da kiĢiye toplam 2 yıl
sonuçlandı. Malatya 3. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde “yasadıĢı örgüt propagandası 6 ay hapis cezası
yaptıkları” iddiasıyla yargılanan 3 kiĢi, TMY 7/2. maddesi uyarınca 10‟ar ay hapis verildi.
cezasına çarptırıldı.
Kapatılan DTP‟nin Parti Meclisi üyesi Pervin Oduncu, 8 Mart 2009‟da Dünya
Emekçi Kadınlar Günü dolayısıyla Manisa‟nın Turgutlu Ġlçesi‟nde yaptığı Sonuçlandı. 1
konuĢmada kullandığı sözler nedeniyle hakkında açılan davanın 4 Mart 2010‟da kiĢiye toplam 10 ay
Ġzmir 8. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında “yasadıĢı örgüt hapis cezası
propagandası yaptığı” suçlamasıyla TMY 7/2. maddesi uyarınca 10 ay hapis verildi.
cezasına mahkûm oldu.
Diyarbakır'daki kadın kurumları tarafından 8 Mart Dünya Kadınlar Günü
kutlamaları nedeniyle basılan afiĢlerde Sema Yüce'nin fotoğrafı yer aldığı
gerekçesiyle aralarında Eğil Belediye BaĢkanı Petek Çapanoğlu, Bismil Belediye
Devam ediyor.
BaĢkanı Cemile Eminoğlu ve Ergani Belediye BaĢkanı Fesih Yalçın'ın da
bulunduğu 14'ü kadın toplam 18 kiĢi hakkında "örgüt propagandası yapmak" ve
"suç ve suçluyu övmek" iddiasıyla dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 15 Haziran
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
487
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
353
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Pınar Koyuncular ve
Nergiz ġiĢek
Diğer
2009
TCK 215
2010
TCK 314/2
TMK 7/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2009
354 Pınar Sağ
355 R.B. ve A.B.
488
Davanın
Açıldığı
Tarih
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
2010 tarihinde görüldü. Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen
duruĢmaya, 13 sanıkla avukatları Aygül DemirtaĢ ve Meral DanıĢ BeĢtaĢ,
duruĢmada hazır bulundu. Ġddianamenin okunduğu duruĢmada, sanıklar savunma
yaptı. Üzerlerine atılı suçları kabul etmeyen sanıklar, emniyette verdikleri ifadeleri
tekrarladı.
Bursa'nın Mudanya Ġlçesi'nde 2008 yılında B.Ç. (14) adındaki kız çocuğuna cinsel
tacizde bulunduğu için tutuklanıp daha sonra serbest bırakılan Hüseyin Üzmez‟i
10 ġubat 2009 tarihinde tutuksuz yargılandığı 4'üncü Ağır Ceza Mahkemesi'ndeki
Devam ediyor.
duruĢmasında protesto eden ve yumurta atan Kadın Platformu üyelerinden Pınar
Koyuncular ve Nergiz ġiĢek hakkında, “basit yaralama ve hakaret” suçundan
toplam 7.5 yıla kadar hapis cezası istemiyle ceza davası açıldı.
Tunceli‟nin Nazımiye Ġlçesi‟nde 2009 yılında katıldığı Düzgün Baba Festivali‟nde
sahne aldığı konser sırasında “artık dağlarımızda çatıĢmalar olmasın, barıĢ
gelsin, kimse ölmesin. Mercan Dağları‟nda 17 genç silahsız öldürüldü. Artık bu
savaĢ son bulsun, biz kendi memleketimizde özgürce gezebilelim, bu topraklara
barıĢ gelsin” diyen Türkücü Pınar Sağ hakkında “suçu ve suçluyu övdüğü”
gerekçesiyle dava açıldı. Davaya 15 Eylül 2010‟da baĢlandı. TCK‟nın 215.
maddesi uyarınca Nazimiye Asliye Ceza Mahkemesi‟nde yargılandığı davanın
Devam ediyor.
duruĢmasına katılan Pınar Sağ‟ın ifadesini alan mahkeme baĢkanı dosyadaki
eksikliklerin tamamlanması amacıyla duruĢmayı erteledi. 22 Aralık 2010‟da
görülen duruĢmada, Nazimiye Asliye Ceza Mahkemesi‟nden Malatya 3. Ağır
Ceza Mahkemesi‟ne gönderilen dava dosyası kapsamında Ġstanbul 9. Ağır Ceza
Mahkemesi talimatla Pınar Sağ‟ın ifadesini aldı. Mahkeme heyeti, davanın diğer
sanığı Mehmet Özcan‟ın da ifadesinin alınabilmesi için duruĢmayı 26 Ocak
2011‟e erteledi.
Siirt'te 2009 Newroz'unda çıkan olaylarda karıĢtıkları iddia edilen 15 yaĢından
küçük R.B. ve A.B. hakkında "polise taĢ attıkları" iddiasıyla açılan dava 4 Haziran
2010 tarihinde Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde sonuçlandı. Polis ifadesi
dıĢında baĢka bir delilin bulunmadığı davada, iddia makamı, 28 Eylül 2009'da
Sonuçlandı. 2
R.B. ve A.B. hakkında TCK'nin 314/2, TMK'nın 7/2 maddeleri ve 2911 Sayılı
kiĢiye toplam 13 yıl
Kanun'un 33/c maddesi ile cezalandırılması istedi. Çocukların avukatı ġakir Demir
hapis cezası
yaptığı savunmada, dosyada müvekkillerinin cezalandırılmasını gerektirecek
verildi.
kesin delil bulunmadığını söyledi. Demir, tutanak imzacı polislerin dıĢında
müvekkillerinin "Polise taĢ attığına" dair ne fotoğraf ne de video görüntüsü
bulunduğunu belirterek, müvekkillerinin beraatını istedi. Mahkeme heyeti, R.B. ve
A.B.'nin, "Örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek" iddiasıyla 7'Ģer
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
356 R.Ö.
357
Ragıp Zarakolu ve N.
Mehmet Güler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
TMY 7/2
TCK 220
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2008
TMY 7/2
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
yıl 6'Ģar ay, "2911 sayılı Gösteri ve Toplantı YürüyüĢleri Kanunu"na muhalefet
ettiği iddiasıyla da 5'er yıl hapis cezası verdi. Mahkeme heyeti, ayrıca A.B.'ye
"Örgüt propagandası yapmak"tan 1 yıl hapis cezası verdi. Sanıklara toplam 26 yıl
hapis cezası verilirken, sanık çocukların 15 yaĢından küçük olmaları ve dava
süresince iyi halini göz önünde bulunduran mahkeme heyeti, verilen cezaları 1/2
oranında indirime gitti. Mahkeme heyeti, sanıkların ceza süresince Siirt ilinde
düzenlenen toplantı ve yürüyüĢlere katılmaktan da men etti. Mahkeme heyeti,
sanıklar hakkında denetimli serbestlik kararı uygulayarak, çocuklara verilen
toplam 13 yıllık cezanın ertelenmesine karar verdi.
Diyarbakır‟da 14 Temmuz 2008‟de düzenlenen bir gösteride kolluk kuvvetlerine
taĢ attığı ve bir okulun bahçesindeki Türk bayrağını indirmeye çalıĢtığı iddiasıyla
tutuklu yargılanan R.Ö.‟nün (17) karar duruĢması 4 Mart 2010‟da görüldü.
Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında R.Ö.'nün
müdafi avukatı Ġhsan Aslan, müvekkilinin Türk bayrağına yönelik bir eylemi
olmadığını belirterek, 'Müvekkilim örgüt adına gösteriye katılmadı. Örgüt adına
eylem yeni bir kriterdir. Örgütün somut etkisinde kalarak, eyleme katıldığı Sonuçlandı. 1
kanıtlanmalıdır. Müvekkilim 2911 sayılı yasaya muhalefet etmek suçuna dönüĢen kiĢiye toplam 7 yıl
bir gösteriye katılmıĢtır. Müvekkilimin siyasi bir geçmiĢi yoktur. Örgüt adına bir 9 ay hapis cezası
eylem gerçekleĢtirmedi. Müvekkilim olay tarihinde 18 yaĢından küçük olduğu için verildi.
tahliyesine karar verilmesini istiyoruz' dedi R.Ö., “yasadıĢı örgüte üye olmamakla
birlikte yasadıĢı örgüt adına suç iĢlediği”, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı”,
“kolluk kuvvetlerine taĢ attığı” ve “devletin egemenlik alametlerini aĢağıladığı”
suçlamalarıyla toplam 14 yıl 9 ay hapis cezasına mahkûm oldu. Mahkeme heyeti,
yaĢı nedeniyle 7 yıl 9 aya indirdiği R.Ö.‟nün cezasını beĢ yıl erteleyerek R.Ö.‟nün
tahliye edilmesine karar verdi.
2009 yılında Belge Yayınları tarafından yayımlanan “Ölümden Zor Kararlar” adlı
kitap nedeniyle kitabın yazarı N. Mehmet Güler ile yayıncısı Belge Yayınları‟nın
sahibi Ragıp Zarakolu hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları”
gerekçesiyle Terörle Mücadele Yasası‟nın (TMY) 7/2. maddesi uyarınca açılan Sonuçlandı. 1
davaya 2010 yılında Ġstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde devam edildi. 19 kiĢiye 1 yıl 3 ay
Kasım 2009‟da görülen duruĢmada kitapta yer alan karakterlerden ötürü TMY‟nin hapis cezası
7/2. maddesinden yargılanan N. Mehmet Güler ve Ragıp Zarakolu hakkında verildi. 1 kiĢi
Cumhuriyet Savcısı “suçun yasal unsurlarının oluĢmadığı” gerekçesiyle beraat beraat etti.
kararı verilmesini istemiĢti. 25 Mart 2010‟da görülen duruĢmada, mahkemeye yeni
atanan Cumhuriyet Savcısı sanıkların “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları”
iddiasıyla cezalandırılmasını talep etti. Mahkeme heyeti Güler ve Zarakolu‟nun
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
489
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
358
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Ragıp Zarakolu ve N.
Mehmet Güler
TMY 7/2
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
Ramazan Dengiz,
M.MürĢüt Ekinci, ġerif
359
Özmez, Memduh Ekinci
ve 5 kiĢi
2008
360 Ramazan Uysal
2010
361 Rihan Yıldız
362 Rojda ġenses
490
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
TMY 7/2
TCK 220
2009
2002
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
savunmalarını aldıktan sonra karar için duruĢmayı 10 Haziran 2010‟a
erteledi.Dava 10 Haziran 2010‟daki sonuçlandı. Mahkeme heyeti N. Mehmet
Güler‟e TMY‟nin 7/2. maddesi uyarınca bir yıl üç ay hapis cezası verirken Ragıp
Zarakolu‟nun da beraat etmesine karar verdi.
Belge Yayınları tarafından yayımlanan “KCK Dosyası/ Küresel Devlet ve Devletsiz
Kürtler” adlı kitabın yazarı N. Mehmet Güler ve kitabı yayımlayan Belge
Yayınları‟nın sahibi Ragıp Zarakolu hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası
yaptıkları” iddiasıyla dava açıldı. Diyarbakır 1. Kitap Fuar‟ında tanıtımı yapıldıktan
sonra kitap hakkında “toplatma” kararı verilmesinin ardından dava Ġstanbul 10.
Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 30 Eylül 2010‟da baĢladı. DuruĢmaya katılan yazar N. Devam ediyor.
Mehmet Güler savunmasını yaptı. Mahkeme heyeti Ragıp Zarakolu‟nun bir
sonraki duruĢmaya zorla getirilmesine karar vererek duruĢmayı 2 Aralık 2010‟a
erteledi. 2 Aralık günü görülen duruĢmada ise, yazar N. Mehmet Güler yine
savunmasını yaptı. N. Mehmet Güler‟in savunmasını alan mahkeme heyeti,
dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için duruĢmayı 10 Mart 2011‟e erteledi.
“20 Nisan 2008 tarihinde Erzurum‟da bir çatıĢma sonucunda yaĢamını yitiren ve
cenazesi Mardin‟in Mazıdağı ilçesi ġenyuva köyüne getirilen Yavuz ġan‟nın
mezarına ve taziyesine gittikleri ve slogan atarak örgüt propagandası yaptıkları” Sonuçlandı. 9
iddiasıyla Çınar Belediyesi BaĢkan Yardımcısı Ramazan Dengiz, Ġl genel Meclisi kiĢiye toplam 7 yıl
BaĢkan Vekili M.MürĢüt Ekinci, Belediye Meclis üyesi ġerif Özmez, Memduh 6 ay hapis cezası
Ekinci‟ninde yer aldığı toplam 9 kiĢi hakkında açılan dava Kasım 2010‟da verildi.
sonuçlandı. Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi, 9 kiĢiye 10‟ar ay hapis cezası
verdi.
ġırnak Belediye BaĢkanı Ramazan Uysal hakkında 15 ġubat 2010‟da düzenlenen
Sonuçlandı. 1
protesto gösterisinde yaptığı konuĢmadan dolayı dava açıldı. Dava Diyarbakır 4.
kiĢiye 7 yıl 1 ay
Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 2 Aralık 2010‟da sonuçlandı. Mahkeme Heyeti, Uysal‟a
hapis cezası
“yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına suç iĢlediği” ve
verildi.
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla yedi yıl bir ay hapis cezası verdi.
Diyarbakır‟da 2008 ve 2009 yıllarında düzenlenen dört protesto yürüyüĢüne
katıldığı gerekçesiyle Rihan Yıldız (57) hakkında açılan dava, Diyarbakır 5. Ağır
Sonuçlandı. 1
Ceza Mahkemesi‟nde 17 Mart 2010‟da görüldü. Yıldız, yürüyüĢlerde slogan atıp
kiĢiye 9 yıl 7 ay
alkıĢ tutarak; pankart taĢıyıp zafer iĢareti yaparak ve siyah elbise giyerek
hapis cezası
“yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına suç iĢlediği”
verildi.
iddiasıyla 6 yıl 3 ay, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla 3 yıl 4 ay
olmak üzere toplam 9 yıl 7 ay hapis cezasına mahkûm oldu.
MKM'ye bağlı olarak müzik çalıĢmalarını sürdüren sanatçı Rojda ġenses Sonuçlandı. 1
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
363 Rojda ġenses
TMY 7/2
2009
364 Roni Margulies
TMY 7/2
2010
Ruken YetiĢkin, Hüsnü
365 Bulgan ve Ferzende
Yılmaz
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
hakkında, 2002 yılında Batman'da katıldığı bir etkinlikte seslendirdiği Kürtçe kiĢiye 2 yıl hapis
''Heval Kamuran" Ģarkısı nedeniyle açılan dava Batman Asliye Ceza cezası verildi.
Mahkemesi'nde yaklaĢık 8 yıl sonra sonuçlandı. Rojda, 2 yıl hapis cezasına
çarptırıldı.
ġarkıcı Rojda ġenses hakkında, Diyarbakır‟da 2009 yılının Mayıs ayında katıldığı
Diyarbakır Kültür ve Sanat Festivali‟nde söylediği “Hewal Kamuran” adlı Kürtçe Sonuçlandı. 1
Ģarkının sözleriyle “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” gerekçesiyle açılan dava kiĢiye 1 yıl 8 ay
Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 25 Mart 2010‟da sonuçlandı. Rojda hapis cezası
ġenses, TMY 7/2. maddesi uyarınca bir yıl sekiz ay hapis cezasına mahkûm verildi.
edildi.
Taraf Gazetesi Yazarı Roni Margulies hakkında, 16 Aralık 2009‟da Taraf
Gazetesi‟nde yayımlanan “Kim kimin düĢmanı?” baĢlıklı yazısında “yasadıĢı örgüt
propagandası yaptığı” iddiasıyla TMY 7/2. maddesi uyarınca dava açıldı. Dava
Ġstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 4 Mayıs 2010‟da baĢladı. DuruĢmada
Sonuçlandı. 1 kiĢi
savunmasını yapan Roni Margulies, “silahlı iki gücün çatıĢmasına savaĢ dendiğini
hakkında beraat
ve 30 yıldır süren çatıĢmanın bir savaĢ olduğunun” belirtti. Roni Margulies‟in
kararı verildi.
kimlik tespitinin yapılmasının ardından mahkeme heyeti dosyayı incelemek
amacıyla duruĢmayı 15 Haziran 2010‟a erteledi. Dava 15 Haziran 2010‟da
sonuçlandı. Mahkeme Heyeti, yazıda Kürt meselesinin çözümüne yönelik öneriler
getirildiği gerekçesiyle Roni Margulies‟in berat etmesine karar verdi.
Hakkari'nin Yüksekova Ġlçesi'nde, eski Askeri Havaalanı'na yürüyerek
operasyonlara karĢı "Canlı Kalkan" eylemi gerçekleĢtirdikleri gerekçesiyle
Yüksekova Belediye BaĢkanı Ruken YetiĢkin, BDP Yüksekova Ġlçe BaĢkanı
Hüsnü Bulgan ve Ġl Genel Meclis BaĢkanı Ferzende Yılmaz hakkında dava açıldı.
Davanın 21 Aralık 2010 tarihinde Yüksekova 1. Asliye Ceza Mahkemesi'nde
görülen duruĢmasına katılan ve Kürtçe ifade vermek isteyen BDP Yüksekova Ġlçe
BaĢkanı Hüsnü Bulgan ve Ġl Genel Meclis BaĢkanı Ferzende Yılmaz'ın talebi
hakim tarafından reddedildi. Mahkeme heyetine, kendilerini Kürtçe daha iyi ifade
Devam ediyor.
edeceklerini belirten Bulgan ve Yılmaz, anadillerinde kendilerini daha iyi ifade
edeceklerini belirterek, Lozan AntlaĢması ve Avrupa Ġnsan Hakları SözleĢmesi'ne
atıfta bulundu. Sanıklar, Kürtçe bilen tercüman atanmasını talep etti. Hakim,
Kürtçe ifade talebini resmi dilin Türkçe olması ve CMK'nin 202. maddesindeki
Ģartların oluĢmaması nedeniyle reddetti. Hakimin sorularına Kürtçe cevap veren
Bulgan ve Yılmaz'ın Avukatı Davut Uzunköprü ise, müvekkillerinin meramlarını
Kürtçe daha kolay anlatabileceğini, bu yüzden de ifadelerinin Kürtçe alınmasını
talep etti. Talebin reddedilmesi üzerine Bulgan ve Yılmaz, Türkçe ifade
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
491
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
RuĢen Sümbüloğlu,
Salman Kaya, Ömer
366 Öneren, Mehmet ġirin
Karademir ve Sibel
Çelik
367
S.E., R.A., S.K., Ġ.Y., Ġ.K.
ve Ö.K.
Davanın
Açıldığı
Tarih
TCK 215
2009
TMY 7/2
2009
368 S.I.
2009
369 S.Ü. ve Ç.T.
2010
370 Sabri Adanır
492
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
TMY 7/2
2006
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
vermeyeceklerini belirterek adliyeden ayrıldı.
Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist-Türkiye ĠĢçi Köylü KurtuluĢ Ordusu
(TKP/ML-TĠKKO) örgütünün kurucusu Ġbrahim Kaypakkaya‟nın 18 Mayıs 1973‟te
yaĢamını yitirmesinin yıldönümü olan 18 Mayıs 2009‟da Çorum‟un Karakaya
Köyü‟nde bulunan mezarı baĢında yapılan anma toplantısında konuĢma yapan
RuĢen Sümbüloğlu, Salman Kaya, Ömer Öneren, Mehmet ġirin Karademir ve
Sibel Çelik hakkında Sungurlu Cumhuriyet BaĢsavcılığı, “suçu ve suçluyu
övdükleri” iddiasıyla Türk Ceza Kanunu‟nun (TCK) 215. maddesi uyarınca
cezalandırılmaları için bir iddianame hazırlayarak Sungurlu Sulh Ceza
Mahkemesi‟ne sundu. Mahkeme, “sanıkların övdüğü suçun açıkça belirtilmesi Devam ediyor.
gerektiği” ve “övüldüğü iddia edilen kiĢinin suçlu olduğunun delillerle
belgelendirilmesini” isteyerek iddianameyi reddetti. Karara itiraz eden savcılık,
“Kaypakkaya‟nın suçluluğunun herkesçe bilinen bir olgu olduğunu” ileri sürdü.
Mahkemesi ise Kaypakkaya‟nın 1973‟te yaĢamını yitirdiğini hatırlattı,
“suçluluğunun herkes tarafından bilinen bir olgu olmadığını” kaydederek itirazı
kabul etmedi. Karar üzerine Sungurlu Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟nın, bir üst
mahkeme olan Asliye Ceza Mahkemesi‟ne baĢvurdu ve mahkeme iddianameyi
kabul etti.
15 ġubat 2009‟da Ġzmir‟de düzenlenen bir gösteride kolluk güçlerine “taĢ attıkları”
iddiasıyla tutuklanan S.E. (17), R.A. (17), S.K. (17), Ġ.Y. (16), Ġ.K. (17), Ö.K. (17)
hakkında dava açıldı. Davanın 2. duruĢması 8 Eylül 2009‟da Ġzmir 8. Ağır Ceza
Devam ediyor.
Mahkemesi‟nde görüldü. Mahkeme heyeti 6 çocuğun tutuksuz yargılanmak üzere
serbest bırakılmalarına karar vererek bir sonraki duruĢmayı 16 ġubat 2010‟a
erteledi.
Batman'da gösteriye katıldığı gerekçesiyle geçtiğimiz yıl gözaltına alınan S.I. (17)
Sonuçlandı. 1
hakkında açılan dava 2010 ġubat ayında Diyarbakır Özel Yetkili Ağır Ceza
kiĢiye toplam 6 yıl
Mahkemesi‟nde sonuçlandı. S.I.‟ya "örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına
11 ay hapis cezası
suç iĢlemek" ile "2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu"na muhalefet
verildi.
etmek iddiasıyla toplam 6 yıl 11 ay hapis cezası verildi.
ġırnak'ın Silopi ilçesinde 2009 yılı Aralık ayında protesto gösterilerine katılmaktan
tutuklanan S.Ü. (15) ile tutuksuz Ç.T. (13) hakkında "PKK üyesi olmak" suçundan
dava açıldı. Ġki çocuğun PKK'nin çağrısı üzerine gösteriye katıldıkları için "silahlı Devam ediyor.
örgütü üyesi olmaktan" 10, izinsiz gösteri yaptıkları için 5, bu olaylar sırasında
slogan attıkları için de 5 yıl olmak üzere toplam 20'Ģer yıl hapsi istendi.
ġırnak'ın Cizre Ġlçesi'nde 2006 yılında gözaltına alınarak tutuklanan ve 9 ay sonra Sonuçlandı. 1
tahliye olan Gündem Gazetesi Temsilcisi Sabri Adanır hakkında 'örgüte yardım' kiĢiye 6 yıl 3 ay
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
371 Sakine Yalçın
372 Salih Aktan
Salih BağıĢ, Muhittin
Beyazıt, Ġbrahim Halil
373 Çelikdemir, Velit
Yıldızoğulları, Erkan
GümüĢtaĢ ve M.B. (17)
374 Samsun'da 5 kiĢi
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
TCK 301
2003
Siyasi Partiler
Kanunu
2007
TCK 314/2
TMK 7/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2008
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
ettiği iddiasıyla Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde açılan dava 1 ġubat 2010 hapis cezası
tarihinde Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Mahkeme heyeti, verildi.
Adanır'a 6 yıl 3 ay hapis cezası verdi.
“21. Yüzyıla Sosyalizmi Yazacağız” Alınteri Gazetesi‟nin eski Yazı ĠĢleri Müdürü
Sakine Yalçın hakkında, 14 Ekim 2003‟te Alınteri Gazetesi‟nin 43. sayısında yer
Sonuçlandı. 1
alan bir haberde “Türkiye Büyük Millet Meclisi‟nin (TBMM) manevi Ģahsiyetini
kiĢiye 1620 TL
aĢağılandığı” gerekçesiyle açılan dava 2010 Mayıs ayında sonuçlandı. ġiĢli 2.
para cezası verildi.
Asliye Ceza Mahkemesi‟nde yapılan yargılamada Sakine Yalçın‟a TCK 301.
maddesi uyarınca 1620 TL para cezası verildi.
Batman'ın BDP'li Ġl Genel Meclis BaĢkanı Salih Aktan hakkında, 2007
seçimlerinde seçim aracından halka Kürtçe “Cawanî BaĢî” dediği için 6 aydan 3
Sonuçlandı. 1
yıla kadar hapis istemiyle açılan dava 2010 yılında sonuçlandı. Sulh Ceza
kiĢiye 3000 TL
Mahkemesi'nde görülen davada Aktan'a Kürtçe konuĢtuğu gerekçesiyle 3 bin TL
para cezası verildi.
para cezası verildi. Aktan'a, para cezanı 20 taksitte ödemesi için tebligat
gönderildi.
ġanlıurfa'da 2008 yılında PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın cezaevi koĢullarını
protesto etmek için düzenlenen eyleme katıldıkları gerekçesiyle kapatılan DTP'nin
ġanlıurfa Merkez Ġlçe BaĢkanı Salih BağıĢ, Ġbrahim Halil Çelikdemir, Velit
Yıldızoğulları, Erkan GümüĢtaĢ ve M.B. (17) hakkında açılan dava 2010 yılı
Haziran ayında sonuçlandı. Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen
duruĢmada Mahkeme heyeti, suç tarihinde 17 yaĢında olan sanık M.B'yi TCK‟nın
'"örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek'' suçunu içeren 314/2.
maddesi uyarınca 4 yıl 2 ay, TMK'nın "örgüt propagandası yapmak'' suçundan 6 Sonuçlandı. 6
ay ve 2911 sayılı "Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu"nun 33/c maddesinde kiĢiye toplam 99 yıl
yer alan ''Dağılma sırasında silah veya araçlarla mukavemet etmek'' suçundan 2 5 ay hapis cezası
yıl 9 ay, ''Ġzinsiz patlayıcı madde bulundurma'' suçundan 2 yıl 10 ay ve "Mala verildi.
zarar verme'' suçundan 5 ay olmak üzere toplam 10 yıl 8 ay hapis cezasına
çarptırdı. Mahkeme heyeti, sanıklardan kapatılan DTP'nin Merkez Ġlçe BaĢkanı
SağıĢ ve Muhittin Beyazıt'ı da TCK'nın ilgili maddeleri uyarınca 20'Ģer yıl 8'er ay
hapis cezasına çarptırdı. Mahkeme heyeti, verilen cezada ''atılı suça çocukları
azmettirdikleri'' gerekçesiyle 1/3 oranında artırım yapıldığını belirtti. Diğer sanıklar
Ġbrahim Halil Çelikdemir ve Velit Yıldızoğulları 16'Ģar yıl, Erkan GümüĢtaĢ 15 yıl 5
ay hapisle cezalandırıldı.
Samsun‟da 1 Haziran 2010‟da Halkevleri üyelerine yönelik düzenlenen ev
baskınlarında gözaltına alındıktan sonra 4 Haziran 2010‟da ve 11 Haziran Devam ediyor.
2010‟da “yasadıĢı örgüt üyesi oldukları” iddiasıyla tutuklanan beĢ kiĢi ile serbest
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
493
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
375 Savur Ġlçesinde 28 KiĢi
TMY 7/2
2009
Sebahat Tuncel, Emine
376 Ayna, Fatma Kurtulan
ve 20 kiĢi
TCK 215
2007
494
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
bırakılan iki kiĢi hakkında dava açıldı. Dava 21 Eylül 2010‟da baĢladı. Ankara 12.
Ağır Ceza Mahkemesi‟ndeki, duruĢmada sanıkların savunmalarını alan mahkeme
heyeti tutuklu beĢ sanığın tahliye edilmesine karar vererek duruĢmayı 2 Aralık
2010‟a erteledi. 2 Aralık 2010‟da görülen duruĢmada sanıkların taleplerini
değerlendiren mahkeme heyeti, bazı belgelerin deliller arasından çıkarılmasına
karar vererek duruĢmayı erteledi.
Kapatılan DTP'nin Mardin'in Savur Ġlçesi'ne bağlı YeĢilalan (Barman) ve
Pınardere (Elfan) belde belediye baĢkan adayları için 31 Ocak 2009 tarihinde
yapılan mitinge katılan 28 kiĢi hakkında açılan dava Diyarbakır 5. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde 2010 yılı Haziran ayında sonuçlandı. Mahkeme, mitingde 21
kiĢinin ellerini havaya kaldırarak "yasadıĢı slogan" attığı gerekçesiyle "Örgüt Sonuçlandı. 21
propagandası yapmak" iddiasıyla birer yıl hapis cezası verdi. 7 kiĢi isede beraaat kiĢiye toplam 21 yıl
etti. Mahkeme, ceza alan 21 kiĢi hakkında ayrıca "TBMM üyeliğinden veya hapis cezası
devlet, il, belediye, köy veya bunların denetim ve gözetimi altında bulunan kurum verildi. 7 kiĢi
ve kuruluĢlarca verilen atamaya veya seçime tabi bütün memuriyet ve beraat etti.
hizmetlerden istihdam edilmekten men" edilmesine ve "Seçme ve seçilme
ehliyetinden ve diğer siyasi hakları kullanmaktan, vakıf, dernek, sendika, Ģirket,
kooperatif ve siyasi parti tüzel kiĢiliklerinin yöneticisi veya denetçisi olmaktan
yoksun bırakılmasına" karar verdi.
DTP Ġstanbul Milletvekili Sebahat Tuncel, Mardin Milletvekili Emine Ayna ve Van
Milletvekili Fatma Kurtulan"ın da aralarında bulunduğu 23 kiĢinin, yaptıkları bir
basın açıklamasıyla ilgili olarak TCK 215/1. maddesinde yer verilen “suçu ve
suçluyu övme” fiili ile Terörle Mücadele Yasası"nın 5. maddesi uyarınca
yargılanmalarına 2010 yılında devam edildi. BaĢka illerde yargılandıkları davalar
kapsamında 13 Nisan günü Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen talimat
duruĢmalarına, Ayna ve DemirtaĢ katılmazken, avukatları duruĢmalarda hazır
bulundu. Mahkeme BaĢkanı Hasan ġatır, sanıklar Ayna ve DemirtaĢ'ın zorla
getirilme emirlerine, 7 Nisan 2010 tarihinde verilen cevapta, BDP Genel Devam ediyor.
Merkezi'nde bulunmadıkları anlaĢılan bu kiĢilere zorla getirme kararının tebliğ
edilemediğinin bildirildiğini aktardı. Cumhuriyet Savcısı Hakan Yüksel, sanıklar
hakkındaki zorla günsüz getirme kararı dikkate alınıp, yasal ihtarat da yapılarak
yeniden zorla getirme müzekkeresi çıkartılmasını talep etti. Mahkeme heyeti,
Emine Ayna ve Selahattin DemirtaĢ hakkında, CMK'nın 146. ve 199. maddelerine
göre günsüz zorla getirme emri çıkartıldığından, bu emrin yerine getirilmesi için
yeniden müzekkere yazılmasına, günsüz zorla getirme müzekkeresinin yerine
getirilmemesi halinde görevliler hakkında suç duyurusunda bulunulacağı
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Seher Tümer, Nurhayat
Ağgöz, Dilek Yıldırım
377 Demir, SavaĢ Deli,
Ġbrahim Bakır ve Mevlüt
Aslan
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TMY 7/2
TCK 314
Davanın
Açıldığı
Tarih
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
ihtaratının müzekkereye eklenmesine karar verdi. Müzekkerenin yerine
getirilmemesi halinde yerine getirmekle sorumlu görevlilerin isimlerinin
mahkemeye bildirilmesinin istenmesine karar veren mahkeme heyeti, duruĢmaları
10 Haziran 2010 tarihine erteledi. 15 Nisan 2010 tarihinde Ankara 11. Ağır Ceza
Mahkemesi"nde görülen duruĢmaya ise sanıklar katılmazken Tuncel'in avukatı
Mehmet Nuri Özmen hazır bulundu. Mahkeme heyeti, BDP Genel Merkezi'ne
gönderilen tebligatın Tuncel'in orada bulunmamasından kaynaklı geri yollandığını
belirterek, zorla getirme kararını yeniledi. Emine Ayna‟nın ve Selahattin
DemirtaĢ‟ın da duruĢma tarihinden önce zorla ifade vermeye getirilmeleri kararına
rağmen iki sanığın ifadelerinin henüz alınmamıĢ olması üzerine ifade vermeleri
için zorla getirilmelerine karar verdi.Mahkeme ayrıca günsüz zorla getirme emrini
yerine getirmeyen memurlar hakkında suç duyurusunda bulunacağına da karar
verirken, yine zorla getirme kararını uygulamayan memurların isimlerinin de
mahkemeye bildirilmesi istendi. DuruĢma 17 Haziran 2010 tarihine ertelendi. 17
Haziran günü görülen duruĢmada Mahkeme Heyeti, Sebahat Tuncel‟in duruĢma
tarihinden önce zorla ifade vermeye getirilmesi kararına rağmen sanık
milletvekilinin ifadesinin henüz alınmamıĢ olması üzerine Sebahat Tuncel‟in ifade
vermesi için yeniden “günsüz olarak zorla getirilmesi”ne karar vererek duruĢmayı
7 Ekim 2010‟a erteledi. 7 Ekim 2010‟da görülen duruĢmada Mahkeme Heyeti,
Emine Ayna ve Sebahat Tuncel‟in duruĢma tarihinden önce zorla ifade vermeye
getirilmesi kararına rağmen, sanık milletvekilinin ifadesinin henüz alınmamıĢ
olması üzerine, Emine Ayna ve Sebahat Tuncel‟in ifade vermesi için yeniden
“günsüz olarak zorla getirilmesi”ne karar vererek duruĢmayı 10 ġubat 2011‟e
erteledi.
Ankara‟da düzenlenen ev baskınları sonucu 17 Nisan 2009‟da gözaltına alınıp 20
Nisan 2009‟da tutuklanan SES Ankara ġubesi yöneticisi Seher Tümer ile
Nurhayat Ağgöz, Dilek Yıldırım Demir, SavaĢ Deli, Ġbrahim Bakır ve Mevlüt Aslan
hakkında “yasadıĢı örgüt üyesi olmak” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yapmak”
suçlamalarıyla 2009 yılında açılan dava 2010 yılında sonuçlandı. Ankara 11. Ağır Sonuçlandı. 6
Ceza Mahkemesi‟nde 18 Mart 2010‟da görülen karar duruĢmasında Mahkeme kiĢiye toplam 14 yıl
heyeti, sanıkların sanık Seher Tümer‟in “yasadıĢı örgüt üyesi olduğu” ve “yasadıĢı 7 ay hapis cezası
örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla toplam yedi yıl bir ay hapis cezasına verildi.
mahkûm edilmesine; Nurhayat Ağgöz, Dilek Yıldırım Demir, SavaĢ Deli ve
Ġbrahim Bakır‟ın “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” iddiasıyla bir yıl sekizer
ay, Mevlüt Aslan‟ın da aynı gerekçeyle 10 ay hapis cezasına mahkûm edilmesine
karar verdi.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
495
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
378 Selahattin DemirtaĢ
TMY 7/2
379 Selahattin Elçi
380 Selahattin Güçtekin
496
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Davanın
Açıldığı
Tarih
2007
2010
TMY 7/2
2010
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
BDP Genel BaĢkanı ve Diyarbakır Milletvekili Selahattin DemirtaĢ hakkında, ĠHD
Diyarbakır ġubesi BaĢkanlığı yaptığı dönemde Roj TV‟de yaptığı bir konuĢmada
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla Terörle Mücadele Yasası‟nın
(TMY) 7/2. maddesi uyarınca açılan dava 28 Eylül 2010‟da sonuçlandı. DemirtaĢ,
söz konusu dava nedeniyle daha önce de yargılanmıĢ ve Diyarbakır 5. Ağır Ceza
Mahkemesi tarafından “suçu ve suçluyu övdüğü” gerekçesiyle Türk Ceza
Kanunu‟nun (TCK) 215. maddesi uyarınca bir yıl altı ay hapis cezasına mahkûm
edilmiĢti. Yargıtay 9. Ceza Dairesi ise, kararı esastan bozarak, Selahattin
DemirtaĢ‟ın “yasadıĢı örgüt propagandasını yapmak” suçundan yargılanmasına Sonuçlandı. 1
hükmetmiĢti. Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen karar kiĢiye 10 ay hapis
duruĢmasında tutuksuz yargılanan Selahattin DemirtaĢ‟ın avukatı Meral DanıĢ cezası verildi.
BeĢtaĢ hazır bulundu. Mahkeme heyeti, sanığın talimatla ifadesinin alınmasıyla
ilgili Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi‟ne yazılan yazının yanıtının geldiğini,
talimat duruĢmasının 7 Ekim 2010‟a bırakıldığını bildirdi. Mahkeme heyeti, verdiği
aradan sonra DemirtaĢ‟ı TMY 7/2. maddesi uyarınca, bir yıl hapis cezasına
mahkûm etti. On aya indirilen Selahattin DemirtaĢ hakkındaki hapis cezasının
hükmünün açıklanmasına geri bırakılmasına karar veren mahkeme heyeti, ayrıca
Selahattin DemirtaĢ‟ın beĢ yıl boyunca denetimli serbestlik tedbirine tabi
tutulmasını da kararlaĢtırıldı.
Bingöl‟de Abdullah Öcalan‟ın cezaevi koĢullarına dikkat çekmek amacıyla 6 Aralık
2009‟da düzenlenen basın açıklamasında, “Kürt Halk Önderi Sayın Abdullah
Sonuçlandı. 1
Öcalan” ifadesini kullanan BDP Merkez Ġlçe Örgütü BaĢkanı Selahattin Elçi
kiĢiye 9 yıl 2 ay
hakkında dava açıldı. Dava, Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 28 Eylül
hapis cezası
2010‟da sonuçlandı. Karar duruĢmasında Elçi, “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla
verildi.
birlikte yasadıĢı örgüt adına suç iĢlediği” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı”
iddiasıyla dokuz yıl iki ay hapis cezasına mahkûm edildi.
MuĢ'un Bulanık Ġlçesi'ndeki 21 Mart 2010 Newroz kutlamaları sırasında, Kürtçe
"Seroke me" Ģarkısını söyleyen Dengbêj Selahattin Güçtekin hakkında "örgüt
propagandası yapmak" iddiası ile dava açıldı. Van Ağır Ceza Mahkemesi
tarafından kabul edilen iddianamede, Güçtekin'in Kürtçe olarak, "Değerli anne ve
bacılar, kardeĢler, hepiniz hoĢ geldiniz. Newroz'unuz kutlu olsun. Ben ozanınız,
Devam ediyor.
dengbéjiniz Gimgimli Selahattin olarak aranızda bulunuyorum. Kusura bakmayın
biraz geç geldim. Ben size baĢımızın Türküsünü söyleyeceğim. BaĢımız için
söylüyorum. Ben geçen sene bu Ģarkıyı burada ve Malazgirt'te söyledim. Bu
yüzden 4-5 defadır mahkemeye gidiyorum. Ben yine bu Ģarkıyı Öcalan için
söylüyorum" Ģeklindeki konuĢtuğu belirtildi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
381 Selçuk Kozağaçlı
TCK 125
2010
382 Selçuk Kozağaçlı
Tazminat
Davası
2010
383 Selim ErtaĢ
TMY 7/2
2009
Selim Özalp,
384 Abdurrahman TaĢçı ve
Necat Yılmaz
TMY 7/2
2009
385 Selim Sadak
TMY 7/2
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
ÇağdaĢ Hukukçular Derneği Genel BaĢkanı Selçuk Kozağaçlı hakkında, “Hayata
DönüĢ Operasyonu”nun yıldönümünde yaptığı basın açıklamasında HSYK üyesi
Ali Suat Ertosun'u eleĢtirdiği gerekçesiyle ceza açıldı. Ankara Cumhuriyet
BaĢsavcılığı hazırladığı iddianamede, Kozağaçlı'nın 'hakaret' suçu iĢlediği ve bu
nedenle cezalandırılması talep edildi. Ertosun da Kozağaçlı hakkında 25 bin TL'lik
manevi tazminat dava açtı. Kozağaçlı, ise verdiği savunmasında kendisinin Devam Ediyor.
avukat olması nedeniyle hakkında soruĢturma açılabilmesi için Adalet
Bakanlığı'ndan izin alınması gerektiğinin altını çizdi. Kozağaçlı ayrıca,
açıklamalarının ifade özgürlüğü kapsamında olduğunu savundu. Dava Ankara 9.
Sulh Ceza Mahkemesi‟nde 28 Temmuz 2010‟da baĢladı. Kozağaçlı‟nın
savunmasını alan mahkeme baĢkanı duruĢmayı 4 Ekim 2010‟a erteledi.
ÇağdaĢ Hukukçular Derneği Genel BaĢkanı Selçuk Kozağaçlı hakkında, , “Hayata
DönüĢ Operasyonu”nun yıldönümünde yaptığı basın açıklamasında HSYK üyesi
Ali Suat Ertosun'u eleĢtirdiği gerekçesiyle Ertosun tarafından, Ankara 21. Asliye
Hukuk Mahkemesi‟nde 25 bin TL'lik tazminat davası açıldı. Ertosun dava
dilekçesinde 'Hayata DönüĢ Operasyon'un Hükümet ve Milli Güvenlik kararı
Devam Ediyor.
olduğunu belirtti. F tipi cezaevlerinin hayata geçirilmesi ile devletin cezaevlerine
hakim hale geldiği belirten Ertosun, baĢarıları nedeniyle devlet üstün hizmet
madalyası ile ödüllendirildiğini kaydetti. Ertosun Kozağaçlı'nın kendisini hedef
gösterdiğini de savundu. Tazminat davasının ilk duruĢması 18 Mayıs 2010
tarihinde gerçekleĢtirildi.
Kapatılan DTP'nin Van eski Ġl BaĢkanı Selim ErtaĢ hakkında il baĢkanı olduğu
dönemde yaptığı açıklamalardan dolayı açılan davaların birleĢtirilerek görüldüğü
Sonuçlandı. 1
Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanmasına 19 Mart 2010‟da devam edildi.
kiĢiye 6 yıl hapis
ErtaĢ‟a “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla TMY 7/2. maddesi
cezası verildi.
uyarınca altı yıl hapis cezası verildi. Mahkeme ayrıca, ErtaĢ'ın bulunduğu yerde
tutuklanmasına karar verdi.
Kapatılan Demokratik Toplum Partisi‟nin (DTP) 2009 yılında düzenlenen Siirt
Merkez Ġlçe Örgütü 1. Olağan Kongresi‟nde yaptıkları Kürtçe konuĢmalar
nedeniyle haklarında dava açılan DTP Parti Meclisi üyesi Selim Özalp, DTP Siirt Ġl Sonuçlandı. 3
BaĢkanı Abdurrahman TaĢçı ve Siirt‟in Kurtalan Ġlçesi‟nin Belediye BaĢkanı Necat kiĢiye 10'ar ay
Yılmaz hakkında açılan davanın karar duruĢması 31 Mayıs 2010‟da Diyarbakır 5. hapis cezası
Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görüldü. Mahkeme heyeti üç sanığa konuĢmalarında verildi.
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” iddiasıyla Terörle Mücadele Yasası‟nın
(TMY) 7/2. maddesi uyarınca 10‟ar ay hapis cezası verdi.
Siirt Belediye BaĢkanı Selim Sadak hakkında, Eruh‟ta 15–16 Ağustos 2009‟da Sonuçlandı. 1
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
497
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
386 Selim Sadak
TMY 7/2
2008
387 Selim Sadak
TMY 7/2
2010
388 Selim Sadak
TMY 7/2
2010
498
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
düzenlenen Çırav Kültür ve Sanat Festivali‟nde yaptığı konuĢmada “yasadıĢı kiĢiye toplam 10 ay
örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla hakkında açılan davanın karar duruĢması hapis cezası
Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 25 ġubat 2010‟da görüldü. Mahkeme verildi.
heyeti, Terörle Mücadele Kanunu'nun 7/2 maddesi gereğince Sadak'ı 1 yıl hapis
cezasına çarptırdı. Sadak'ın yargılama aĢamasındaki olumlu tutum ve
davranıĢlarının göz önüne alan mahkeme heyeti, 5237 sayılı TCK 62/1. maddesi
gereği cezasından 1/6 oranında indirim yaptı ve Sadak'ın cezasını 10 aya indirdi.
Mardin'in Nusaybin ilçesinde 11 Kasım 2007'de düzenlenen ''BarıĢ ve Demokrasi''
mitinginde yaptığı konuĢmada terör örgütünün propagandasını yapmak suçundan
yargılanan Siirt Belediye BaĢkanı Selim Sadak hakkında açılan dava 2010
Haziran ayında Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Sadak‟a 1 yıl
hapis cezası veren Mahkeme Heyeti, sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan
Sonuçlandı. 1
mahkum olmamasını, gözlemlenen kiĢilik özellikleri, duruĢmalardaki tutum ve
kiĢiye toplam 1 yıl
davranıĢlarını göz önünde bulundurarak yeniden suç iĢlemeyeceği kanaatine
hapis cezası
vararak, denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulmasına karar verdi. Mahkemenin
verildi.
verdiği ''Sanığın denetim süresi içerisinde 5271 sayılı Ceza Muhakemesi
Kanunu'nun 231. maddesinin 8. fıkrasının c bendi gereğince denetimli serbestlik
tedbiri olarak takdiren 1 yıl süre ile Mardin sınırları dahilinde toplantı ve gösteri
yürüyüĢlerine katılmaktan yasaklanması'' kararının tebliğ edildiği Sadak, ''Karar
tebliğ edildi ve ben de buna uyacağım'' dedi.
Siirt Belediyesi Belediye BaĢkanı Selim Sadak hakkında belediyenin bastırdığı
2010 yılı takviminde yer alan bir fotoğraf nedeniyle dava açıldı. Dava 13 Nisan
2010 tarihinde sonuçlandı. Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen ilk
Sonuçlandı. 1
duruĢmaya, talimatla ifadesi alınan, tutuksuz yargılanan sanık Siirt Belediye
kiĢiye 10 ay hapis
BaĢkanı Selim Sadak katılmazken, avukatı ġakir Demir hazır bulundu. Mahkeme,
cezası verildi.
sanık Sadak'ı Terörle Mücadele Kanunu'nun (TMK) ''Terör örgütünün
propagandasını yapmak'' suçunu içeren 7/2. maddesi uyarınca 10 ay hapis
cezasına çarptırdı.
Siirt Belediyesi Belediye BaĢkanı Selim Sadak hakkında, çeĢitli tarihlerde yaptığı
konuĢmalarında PKK'nın propagandasını yaptığı gerekçesiyle dava açıldı. Dava
15 Nisan 2010 tarihinde sonuçlandı. Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde
Sonuçlandı. 1
görülen karar duruĢmasına tutuksuz yargılanan sanık Sadak katılmazken, avukatı
kiĢiye 10 ay hapis
ġakir Demir hazır bulundu. Mahkeme, Sadak'ın 'terör örgütü propagandası
cezası verildi.
yapmak" suçunu iĢlediğine hükmederek, Terörle Mücadele Kanunu 7/2. maddesi
uyarınca 1 yıl hapis cezasına çarptırdı. Mahkeme cezayı 1/6 oranında düĢürerek,
10 aya indirdi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
389 Selim Sadak
TMY 7/2
2008
390 Selim Sadak
TMY 7/2
2009
391 Selim Sadak
TMY 7/2
2009
392 Selim Sadak ve 10 kiĢi
393 Selim Sadak ve 29 kiĢi
2010
Siyasi Partiler
Kanunu
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
ġırnak‟ın Silopi Ġlçesi‟nde, 19 Ekim 2008‟de düzenlenen bir mitingde yaptığı
konuĢma nedeniyle Siirt Belediye BaĢkanı Selim Sadak hakkında açılan dava
Sonuçlandı. 1
Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 30 Aralık 2010‟da sonuçlandı. Karar
kiĢiye 10 ay hapis
duruĢmasında Mahkeme Heyeti, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı”
cezası verildi.
gerekçesiyle Selim Sadak‟a TMY‟nin 7/2. maddesi uyarınca 10 ay hapis cezası
verdi.
Siirt Belediye BaĢkanı Selim Sadak hakkında, 2009 yılında bir gazeteye verdiği
demeçte kullandığı “Kürdistan” ifadesiyle “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı”
iddiasıyla açılan dava 26 Nisan 2010‟da sonuçlandı. Diyarbakır 5. Ağır ceza
Mahkemesi'nde görülen duruĢmaya Sadak katılmazken, avukat Av. ġakir Demir
hazır bulundu. Av. Demir, yaptığı savunmada, Sadak'ın bir siyasetçi olduğunu ve
güncel geliĢmeler üzerinde düĢünce özgürlüğü kapsamında değerlendirilmeler Sonuçlandı. 1
yaptığını ve konuĢma içeriğinin suç teĢkil etmediğini belirtti. Demir, Sadak'ın kiĢiye 1 yıl hapis
'Kürdistan' kavramının coğrafik bölge ve tarihsel bir gerçek olarak 'Kürdistan' diye cezası verildi.
bir yerin var olduğunu kastettiğini söyledi. Mahkeme heyeti, Sadak'ın “örgütün
amacı doğrultusunda, örgütün argümanlarını kullanarak ve Abdullah Öcalan'ın
görüĢme notlarında değindiği ortak vatan Kürdistan açıklamaları paralelinde
konuĢma yaptığını” iddia ederek, Sadak'a TMK 7/2 maddesi uyarınca 1 yıl hapis
cezası verdi.
Siirt Belediye BaĢkanı Selim Sadak hakkında, 2009 yılında Fıstık Festivali‟nin
açılıĢında yaptığı konuĢmada “dağda savaĢan gerilla da benim kardeĢimdir, polis
ve asker de benim kardeĢimdir. Hiç birinin ölmesini istemiyorum” diyerek Sonuçlandı. 1 kiĢi
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla açılan dava 9 ġubat 2010‟da hakkında beraat
sonuçlandı. TMY 7/2. maddesi uyarınca cezalandırılması istenen Sadak, kararı verildi.
Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada üzerine atılı suçun
unsurlarının oluĢmadığı gerekçesiyle beraat etti.
16.03.2009 tarihinde Siirt DTP Ġl Binası önünde yaklaĢık 5 bin kiĢinin katılımıyla
DTP‟li vekillerin katılımıyla düzenlenen mitingin izinsiz yapıldığı gerekçesiyle Siirt
Cumhuriyet BaĢsavcılığı, Erdal Bozoğlu, Selim Sadak, Selim Söker, Mehmet
Devam ediyor.
SabırtaĢ, Mehmet Melih Oktay, BeĢir AĢkara, Murat TaĢçı, Abdurrahman TaĢçı
Cüneyd Gündoğdu, Necdet Esmer ve Ġdris Elhakan hakkında etkinlikten 14 ay
sonra Siirt Asliye Ceza Mahkemesi‟nde dava açtı.
Siirt‟te 29 Mart 2009 Yerel Seçimleri öncesinde Demokratik Toplum Partisi‟nin
(DTP) yürüttüğü seçim çalıĢmalarında Kürtçe konuĢarak “Siyasî Partiler
Devam ediyor.
Yasası‟na muhalefet ettikleri” iddiasıyla 30 kiĢi hakkında dava açıldı. Davanın 7
Temmuz 2010‟da Siirt Asliye Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmasında
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
499
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
394
Selim Sadak, Necat
Yılmaz ve Arif KarataĢ
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Siyasi Partiler
Kanunu
395 Serkan Ocak
396
Serkan Ocak ve Ertan
Kılıç
397
Serkis Seropyan ve
Arat Dink
500
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
2010
2010
TCK 301
2007
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
sanıklardan Siirt Belediye BaĢkanı Selim Sadak, “dünyanın geldiği demokratik
seviye dikkatte alındığında bir topluluğa ana dili ile hitap edilmesinin suç
sayılması insanlık suçudur” dedi. Sanıkların savunmalarını alan mahkeme heyeti,
dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için duruĢmayı erteledi.
BDP Siirt Merkez Ġlçe Örgütü'nün kongresinde yaptığı Kürtçe konuĢma nedeniyle
BDP'li Siirt Belediye BaĢkanı Selim Sadak, Kurtalan Belediye BaĢkanı Necat
Yılmaz ile BDP eski Merkez Ġlçe BaĢkanı Arif KarataĢ hakkında Siirt Sulh Ceza
Devam ediyor.
Mahkemesi'nde "Siyasi Partiler Kanununa muhalefet" iddiasıyla dava açıldı.
Necat Yılmaz ve Arif KarataĢ, 1 Eylül günü dava kapsamında Kurtalan Asliye
Ceza Mahkemesi'ne talimatla ifade verdi.
Radikal Gazetesi‟nin muhabiri Serkan Ocak hakkında, Ocak'ın 27 ġubat 2010'da
Radikal'de yayımlanan “Öğütçü: Planlar sonradan üretilmiĢ” baĢlıklı haberi
nedeniyle “Gizliliğin ihlali”, “Adil yargılamayı etkileme”, “Yasaklanan bilgileri
Devam ediyor.
temin”, “Yasaklanan bilgileri açıklama” suçlarını iĢlediği gerekçesiyle dava açıldı.
Ocak'ın 17.5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılması talep ediliyor. Davanın ilk
duruĢması 14 Eylül 2010'da Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülecek.
Radikal Gazetesi‟nin muhabirleri Serkan Ocak ve Ertan Kılıç hakkında, Radikal
Gazetesi‟nde 25 ġubat 2010‟da “Hükümeti devirecek miydiniz” baĢlığıyla
yayımlanan haber nedeniyle dava açıldı. Bakırköy Cumhuriyet Savcısı Pircan
Barut Emre tarafından hazırlanan iddianame Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi
tarafından kabul edildi. Savcı Emre, haberde imzası bulanan Serkan Ocak ve
Ertan Kılıç'ın, 'Gizliliğin ihlali', 'Adil yargılamayı etkileme', 'Yasaklanan bilgileri
temin', Yasaklanan bilgileri açıklama' suçlarını ihlal ettiği gerekçesiyle
muhabirlerin 6.5 yıldan 17.5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılmasını talep etti. Devam ediyor.
Ġddianamede, 'Balyoz Planı' isimli örgütsel nitelikte belgenin ele geçirildiği, bu
soruĢturmanının gizli olduğu belirtiliyor. Ġddianamede ayrıca söz konusu haberde,
'Balyoz Darbe Planı' olarak tanımlanan belgede yer alan içeriklerin yayımlandığı
da iddia ediliyor. Savcı Emre'nin bu iddialarına karĢın, Balyoz Darbe Planı
iddialarına iliĢkin ilk haberler, 20 Ocak 2010 tarihinde tüm detaylarıyla Taraf
gazetesinde yayımlandı. Davanın ilk duruĢması 14 Eylül 2010'da Bakırköy
Adliyesi 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülecek.
Ġstanbul‟da 19 Ocak 2007‟de Ogün Samast tarafından öldürülen Hrant Dink‟in 14
Temmuz 2006‟da Reuters Ajansı‟na verdiği demeci Agos Gazetesi‟nde
yayımlayarak “Türklüğe hakaret ettikleri” iddiasıyla haklarında dava açılan Serkis Devam Ediyor.
Seropyan ile Arat Dink‟in yargılanmasına 27 Nisan 2007‟de Yargıtay 9. Ceza
Dairesi‟nin, daha önce verilen birer yıl hapis cezası kararını bozması üzerine
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Serpil Arslan, Veli
Görgün ve 44 kiĢi
TCK 314
TCK 215
TMY 7/2
2009
Servet Bozat, CoĢkun
Altın, Yayha Yel, Nafiz
399
Bayrak, M.K., S.K. ve
F.E.
TMY 7/2
2008
400 Seyithan Akyüz
TMY 7/2
398
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
yeniden baĢlandı. ġiĢli 2. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde görülen davada mahkeme
baĢkanı Yargıtay 9. Ceza Dairesi‟nin bozma kararına uyarak TCK 301.
maddesinde yapılan değiĢiklik nedeniyle dosyayı yargılama izni alınması
amacıyla Adalet Bakanlığı‟na gönderdi.
Bursa‟da 24 Aralık 2008‟de düzenlenen operasyonda gözaltına alınan ve 26
Aralık 2008‟de tutuklanan ESP Bursa Temsilcisi Serpil Arslan ve Veli Görgün ile
Arslan'ın tutuklanmasına tepki gösteren 44 kiĢi hakkında, “yasadıĢı örgüt
propagandası yapmak”, “suçu ve suçluyu övmek” ve “yasadıĢı örgüt üyesi olmak”
iddiasıyla dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 30 Ekim 2009‟da Ġstanbul 10. Ağır
Ceza Mahkemesi‟nde görüldü. Avukat Zeliha KabataĢ da avukatlar adına
mahkemeye ortak savunma sundu. Av. KabataĢ, ESP ile MLKP arasında iliĢki
kurarak, ESP'yi yasa dıĢı ilan eden Savcı'nın iddianameye sunduğu delil ve
savlarını buna göre kurgulamaya çalıĢtığını ancak ESP'nin demokratik alanda Devam ediyor.
faaliyet yürüten meĢru bir kurum olduğunu, iddianamede toplatması olmayan
kitapların, gazetelerin suç sayıldığını, piknik yapmanın bile suç delili olarak
gösterildiğine dikkat çekti. KabataĢ, aralarında 8 Mart, 1 Mayıs gibi izinli yasal
mitinglerin de bulunduğu 31 eylem ve açıklamanın iddianamede suç olarak
gösterildiğini bunun demokratik haklara saldırı olarak değerlendirdi. Arslan ve
Görgün çıkarıldıkları ilk duruĢmalarında tahliye edildi. Yargılamaya tutuksuz
yargılanan 36 kiĢi katılırken tahliye kararını veren mahkeme heyeti bir sonraki
duruĢmayı 2 Mart 2010‟a erteledi.
PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın Avrupa'ya çıkıĢ yıldönümü olan 9 Ekim'i protesto
etmek amacıyla 29 Ekim 2008 yılında Mersin'in Tarsus ilçesinde düzenlenen
gösterilere katıldıkları gerekçesiyle Servet Bozat, CoĢkun Altın, Yayha Yel, Nafiz
Bayrak, M.K., S.K., ve F.E. hakkında açılan davanın duruĢması Adana 6. Ağır
Sonuçlandı. 7
Ceza Mahkemesi'nde görüldü. DuruĢmada savunma yapan sanıklar, suçlamaları
kiĢiye toplam 37 yıl
reddederek, beraat ve tahliye talebinde bulundu. Mahkeme heyeti, 16 aydır
6 ay hapis cezası
tutuklu bulunan Servet Bozat, CoĢkun Altın, Yayha Yel, Nafiz Bayrak, M.K., S.K.,
verildi.
F.E.'ye 'Patlayıcı madde bulundurmak ve kullanmak', 'Devlet ve kamu malına
zarar vermek' ve 'örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek'
iddiasıyla 6'Ģar yıl 3'er ay hapis cezası verdi. M.K., S.K. ve F.E. yaĢları 18'den
küçük olduğu gerekçesiyle hapis cezaları 4'er yıl 2'Ģer aya indirildi.'
Azadiya Welat Gazetesi Çukurova Bölge Temsilcisi Seyithan Akyüz hakkında Sonuçlandı. 1
“yasadıĢı örgüte yardım etmek” suçlamasıyla açılan davanın duruĢmasına 18 kiĢiye 6 yıl 3 ay
Mart 2010‟da Adana 7. Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Mahkeme heyeti, hapis cezası
verildi.
Akyüz'e 6 yıl 3 ay hapis cezası verdi.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
501
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
401 SGD Üyesi 11 KiĢi
2010
402 Sıdık TaĢ
2010
403 Sırrı Sever
404 Silvan'da 67 kiĢi
TCK 215
2010
TMY 7/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2010
TCK 314
2009
405 Sinan Gerçek, Sonnur
502
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Erzincan Cumhuriyet Savcılığı‟nın talimatıyla 16 Mart 2010‟da Erzincan‟da ve
Trabzon‟da düzenlenen eĢzamanlı operasyonda 11 SGD üyesi hakkında dava
açıldı. Trabzon‟da gözaltına alınan yedi kiĢiden Deniz Doğruer, Cem Alpgiray,
Eren Tanay, Eren Altun, Ezgi KiĢin ve Bahar KolomuĢ, “yasadıĢı örgüt üyesi
oldukları” iddiasıyla 20 Mart 2010‟da Erzincan 2. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından
tutuklanmıĢtı. Dava 14 Temmuz 2010‟da Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde Devam ediyor.
baĢlandı. Tutuklu sanıkların ifadelerini alan mahkeme heyeti, Trabzon Sosyalist
Gençlik Derneği GiriĢimi sözcüsü Cem Alpgiray ve Özgür Gençlik Dergisi çalıĢanı
Deniz Doğruer‟in tutukluluk hallerinin devam etmesine ve Eren Altun, Ezgi KiĢin,
Eren Tanay, Bahar Kolamuç‟un ise tahliye edilmelerine karar vererek bir sonraki
duruĢmayı 23 Eylül 2010‟a erteledi.
Siirt‟te 9 Ekim 2009‟da düzenlenen basın açıklamasının metnini okuyan BDP Siirt
Ġl BaĢkanı Sıdık TaĢ hakkında dava açıldı. Dava 18 Mayıs 2010‟da sonuçlandı. Sonuçlandı. 1
Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında “yasadıĢı kiĢiye 7 yıl 1 ay
örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt adına eylem yaptığı” ve “yasadıĢı hapis cezası
örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla Sıdık TaĢ‟a 7 yıl 1 ay hapis cezası verildi.
verildi.
MuĢ‟un Varto Ġlçesi‟nde 22 Ekim 2009‟da düzenlenen basın açıklamasında “Sayın
Öcalan” ifadesini kullanan BDP Ġlçe BaĢkanı Sırrı Sever hakkında dava açıldı. Sonuçlandı. 1
Dava 31 Ağustos 2010‟da sonuçlandı. Varto Sulh Ceza Mahkemesi‟nde görülen kiĢiye 625 TL para
karar duruĢmasında Sever, “suçu ve suçluyu övdüğü” gerekçesiyle TCK 215. cezası verildi.
maddesi uyarınca 625 TL para cezasına çarptırıldı.
ġırnak kırsalında 2007 yılında yaĢamını yitiren HPG'li ġenay Göçer'in (Delila
Meyaser) cenazesini almak için giden ancak cenazeyi alamadan Silvan'a dönerek
açılan taziye çadırına düzenlenen kitlesel yürüyüĢe katıldıkları gerekçesiyle 67
kiĢi hakkında dava açıldı. "Gösteri ve yürüyüĢleri kanununa muhalefet" ve "Örgüt
propagandası yapmak" suçlarından haklarında Silvan Asli Ceza Mahkemesi'nde
açılan ve aralarında dönemin Silvan Belediye BaĢkanı Fikret Kaya, BayrambaĢı
Belde BaĢkanı Kutbettin TaĢkıran, kapatılan DTP Silvan ilçe yöneticilerinin de Devam ediyor.
aralarında bulunduğu 67 kiĢinin yargılandığı davada görevsizlik kararı verilerek,
dosya Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderildi. Mahkemenin talimatı
üzerine 3 Aralık 2010 tarihinde 67 kiĢiden 50'si, Silvan Asliye Ceza Mahkemesi'ne
giderek ifade vermek istedi. Ġfadelerini Kürtçe vermek isteyen sanıkların bu talebi
hakim tarafından "Kürtçe bilmiyorum" diyerek, reddedildi. Sanıklar Kürtçe
savunmaya izin verilmemesi nedeniyle, ifade vermedi.
Marksist Leninist Komünist Parti (MLKP) Örgütü‟ne üye oldukları iddiasıyla 4 Devam ediyor.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Sağlamer, Sakine
Solhasan, Mine Özalp,
Handan Atacık, Nadiye
Gürbüz, Hakan Çiçek,
Hacı Çiçek, Metin Özalp
ve Nariye CoĢkun
Songül Demirhan,
Nebahat Toprak,
Mehmet Çelebi, Resul
Sakman, Sedat Kaya,
Emine Bayav, Vedat
406
Yalçın, Müzeyyen
Özdemir, B.Ö., Ġlhan
Demir, ġirin Akyüz,
L.Ö., D.Ç., E.A., M.Ö. ve
Ö.D.
TMY 7/2
TCK 220
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
Songül Dilek, Özcan
407 Dilekli, Goncagül Telek
ve 7 kiĢi
408 Sultan Acıbuca
2008
2004
TCK 314/2
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
ġubat 2009‟da Ġstanbul‟da ve Ġzmir‟de Özgür Radyo, Demokrat Radyo ve Atılım
Gazetesi‟nin çalıĢanlarına yönelik operasyonda gözaltına alınan ve 7 ġubat
2009‟da “yasadıĢı örgüt üyeliği” suçlamasıyla tutuklanan Sinan Gerçek, Sonnur
Sağlamer, Sakine Solhasan, Mine Özalp, Handan Atacık, Nadiye Gürbüz, Hakan
Çiçek, Hacı Çiçek, Metin Özalp ve Nariye CoĢkun hakkında “MLKP adına malî
faaliyet yürütmekle” açılan dava 2010 yılında devam etti. Davanın Ġstanbul 9. Ağır
Ceza Mahkemesi‟nde 26 Ocak 2010‟da görülen üçüncü duruĢmasında Mahkeme
Heyeti, savcının esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması için duruĢmayı 1
Haziran 2010‟a erteledi.
Adana‟nın Seyhan Ġlçesi‟nde 20 Ekim 2008‟de ”PKK Lideri Abdullah Öcalan lehine
yapılan gösterilere katıldıkları” gerekçesiyle beĢi çocuk 16 kiĢi hakkında açılan
dava 18 ġubat 2010‟da sonuçlandı. Adana 7. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen
karar duruĢmasında mahkeme heyeti, sanıklardan Songül Demirhan, Nebahat
Toprak ve Mehmet Çelebi‟ye “yasadıĢı örgüt üyesi oldukları”, “görevli memuru
tehdit ettikleri” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” suçlarından 7‟Ģer yıl Sonuçlandı. 16
10‟ar ay 2‟Ģer gün hapis cezası verdi. Mahkeme heyeti, Resul Sakman (18), kiĢiye toplam 94 yıl
Sedat Kaya (18), Emine Bayav (18), Vedat Yalçın (18), Müzeyyen Özdemir (18), 3 ay 29 gün hapis
B.Ö. (17), Ġlhan Demir (18) ve ġirin Akyüz‟e (18), “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla cezası verildi.
birlikte yasadıĢı örgüt adına suç iĢledikleri”, “görevli memura mukavemet ettikleri”,
“görevli memuru tehdit ettikleri” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları”
suçlarından 6‟Ģar yıl 1‟er ay 11‟er gün hapis cezası verdi. L.Ö., D.Ç. (15),
E.A.(15), M.Ö. (15), Ö.D. (16) ise aynı suçlardan 4‟er yıl 8‟er ay 1‟er gün hapis
cezasına mahkûm oldu.
Ġstanbul‟da 2004 yılında 1 Mayıs ĠĢçi Bayramı öncesinde bir tekstil fabrikasının
Sonuçlandı. 3
önünde bildiri dağıttıkları gerekçesiyle haklarında dava açılan 10 kiĢinin karar
kiĢiye toplam 18 yıl
duruĢması 7 Aralık 2010‟da görüldü. BeĢiktaĢ 13. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
hapis cezası
yapılan yargılamada mahkeme heyeti, yedi kiĢinin beraat etmesine, Songül Dilek,
verildi. 7 kiĢi
Özcan Dilekli ve Goncagül Telek‟in ise “yasadıĢı MLKP üyesi oldukları” iddiasıyla
beraat etti.
altıĢar yıl hapis cezasına mahkûm edilmelerine karar verdi.
Ġzmir‟de 8 Mart 2009‟de Dünya Emekçi Kadınlar Günü dolayısıyla düzenlenen
mitingde yaptığı konuĢma nedeniyle BarıĢ Anneleri Ġnisiyatifi üyesi Sultan Acıbuca
Sonuçlandı. 1
(61) hakkında dava açıldı. Davanın karar duruĢması 9 Haziran 2010‟da görüldü.
kiĢiye 6 yıl 3 ay
Ġzmir 10. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmada mahkeme heyeti
hapis cezası
“yasadıĢı örgüt üyesi olduğu” gerekçesiyle Sultan Acıbuca‟ya altı yıl üç ay hapis
verildi.
cezası verdi. Mahkeme, Acıbuca'ya cezayı TCK 314/2 maddesi ve cezada artırım
öngören Terörle Mücadele kanunun 5. maddesine dayandırdı. Acıbuca'nın
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
503
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Sultan OğraĢ, Hülya
Kok, Lemye Karahan,
409 AyĢe Dağ, Saliha
Cabadak, Feryat Tepe
ve Emine ġimĢek
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
410 Suzan Zengin
Davanın
Açıldığı
Tarih
2009
2010
411 Süleyman Bakır
TMY 7/2
2010
412 ġ.E., K.E., B.S. ve M.B.
TMY 7/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2009
413 ġ.O.
TMY 7/2
TCK 220
2911 Sayılı
2009
504
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
avukatı Nezahat PaĢa Bayraktar savunmasında, müvekkilinin basın
açıklamalarına katılmasının yasalarca ve AĠHS‟nce güvence altına alındığını, söz
konusu fiillerinin suç oluĢturamayacağını, bir annenin barıĢı savundu diye
cezalandırılmasının hukukla bağdaĢmadığını savunmuĢtu.
Mardin‟in Nusaybin Ġlçesi‟nde 8 Mart 2009‟da Dünya Emekçi Kadınlar Günü
nedeniyle düzenlenen etkinlikte “yasadıĢı slogan attıkları” iddiasıyla haklarında
Sonuçlandı. 5
dava açılan Sultan OğraĢ, Hülya Kok, Lemye Karahan, AyĢe Dağ, Saliha
kiĢiye toplam 2 yıl
Cabadak, Feryat Tepe ve Emine ġimĢek, 23 ġubat günü Nusaybin Sulh Ceza
1 ay hapis cezası
Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri
verildi.
YürüyüĢleri Kanunu‟na muhalefet ettikleri” iddiasıyla 5‟er ay hapis cezasına
mahkûm oldular.
Ġstanbul‟da 28 Ağustos 2009‟da düzenlenen operasyon sonucu “yasadıĢı örgüt
üyesi olduğu” iddiasıyla tutuklanan ĠĢçi Köylü Gazetesi‟nin Kartal Bürosu çalıĢanı
Suzan Zengin‟in yargılanmasına 27 Ağustos 2010‟da baĢlandı. BeĢiktaĢ 10 Ağır
Ceza Mahkemesi‟ndeki duruĢmada Suzan Zengin‟in ifadesini alan mahkeme Devam ediyor.
heyeti tahliye edilmesi durumunda Suzan Zengin‟in “delilleri karartabileceği”
iddiasıyla Suzan Zengin‟in tutukluluk halinin devamına karar vererek dosyadaki
eksikliklerin tamamlanması amacıyla duruĢmayı 15 ġubat 2011‟a erteledi.
Diyarbakır‟ın Bismil Ġlçesi‟nde 2009 yılında düzenlenen bir protesto gösterine
katılarak “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla Bismil Kültür Sanat Sonuçlandı. 1
Derneği eski BaĢkanı Süleyman Bakır hakkında dava açıldı. Dava 7 Temmuz kiĢiye 2 yıl hapis
2010‟da sonuçlandı. Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi, Süleyman Bakır‟a cezası verildi.
TMY‟nin 7/2. maddesi uyarınca iki yıl hapis cezası verdi.
Diyarbakır'ın Lice Ġlçesi'nde yaĢları 13 ile 16 arasında değiĢen ġ.E. (13), K.E.
(16), B.S. (14) ve M.B. (16) adlı çocuklar hakkında BaĢbakan Tayyip Erdoğan'ın
20 Ekim 2008'de Diyarbakır'a yaptığı ziyareti protesto ederek ve PKK Lideri
Abdullah Öcalan'a yönelik fiziki saldırıyı kınamak amacıyla yapılan eylemlere
katılarak “Örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek”, “2911 Sayılı
Devam ediyor.
Kanuna muhalefet”, “Örgüt propagandası” ve “Nitelikli mala zarar vermek”
suçlarından dolayı 23'er yıl hapis istemiyle Diyarbakır 4. Ağır Ceza
Mahkemesi'nde dava açıldı. Tutuksuz yargılanan çocuklar hakkında Diyarbakır 4.
Ağır Ceza Mahkemesi'nde açılan davanın ilk duruĢması ise 30 Haziran'da
yapılacak.
2009 yılında katıldığı bir gösteri nedeniyle tutuksuz yargılanan ġ.O. (16) hakkında Sonuçlandı. 1
açılan dava Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 22 ġubat 2010‟da görüldü. kiĢiye toplam 5 yıl
Karar duruĢmasında ġ.O., “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt 8 ay hapis cezası
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
414
ġaban Paslı, AyĢe
Baran ve Zeki Çiçek
415 ġahin Bayar
416
ġebnem Korur Fincancı
ve BarıĢ YarkadaĢ
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
TMY 7/2
Davanın
Açıldığı
Tarih
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
adına eylem yaptığı”, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” ve “2911 sayılı verildi.
Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu‟na muhalefet ettiği” gerekçesiyle 5 yıl 8
ay hapis cezasına mahkûm oldu.
2008
TCK 301
TCK 125
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2009
Diyarbakır‟ın Silvan Ġlçesi‟nde 10 Mart 2008‟de askeri operasyonların durması için
düzenlenen basın açıklamasına ve daha sonra yapılan yürüyüĢe katıldıkları
Sonuçlandı. 3
gerekçesiyle haklarında dava açılan ġaban Paslı, AyĢe Baran ve Zeki Çiçek‟in
kiĢiye toplam 2 yıl
karar duruĢması 29 Haziran 2010‟da Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
6 ay hapis cezası
görüldü. Sanıklar protesto eyleminin olduğu tarihte Ġstanbul‟da olduklarını ifade
verildi.
etmelerine rağmen mahkeme heyeti üç sanığa “yasadıĢı slogan attıkları”
gerekçesiyle TMY 7/2. maddesi uyarınca 10‟ar ay hapis cezası verdi.
Evrensel Gazetesi‟nin Sorumlu Yazı ĠĢleri Müdürü ġahin Bayar hakkında,
Esenyurt Ġlçesi‟nde gösteri yaptıkları gerekçesiyle gözaltına alınan 6 kiĢiye copla
tecavüz edildiği, gözaltındakilerin burun kemiklerinin kırıldığı ve 6 kiĢinin gözaltına
alındıktan 50 saat sonra doktora götürüldükleri iddialarına Evrensel Gazetesi‟nde
yer vererek “devletin askerî kuvvetlerini alenen tahkir ettiği” iddiasıyla Türk Ceza
Kanunu‟nun (TCK) 301. maddesi uyarınca açılan davaya ġiĢli 2. Asliye Ceza
Devam Ediyor.
Mahkemesi‟nde 7 Nisan 2009‟da devam edildi. DuruĢmada Bayar‟ın avukatı
Devrim Avcı, TCK‟nin 301. maddesinde yapılan değiĢiklikten sonra yargılamanın
devam etmesi için Adalet Bakanı‟nın izin vermesi gerektiğini belirtti. Talebi
değerlendiren Hâkim Hakkı Yalçınkaya, “izin Ģartı”nın Anayasa‟ya aykırı olduğu
gerekçesiyle TCK‟nin 301. maddesinin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi‟ne
baĢvurdu.
Adli Tıp Kurumu 3. Ġhtisas Dairesi BaĢkanı Nur Birgen, bu göreve getirilmesini
“sadakatinin ödülü” olarak değerlendiren TĠHV Yönetim Kurulu BaĢkanı Prof. Dr.
ġebnem Korur Fincancı ve ifadenin kullanıldığı 22 Temmuz 2009‟da yapılan
röportaja yer veren “gercekgundem.com” adlı haber sitesinin yayın yönetmeni
BarıĢ YarkadaĢ hakkında “kendisine yayın yoluyla hakaret edildiği” gerekçesiyle,
Fincancı ve YarkadaĢ‟ın TCK 125. maddesi uyarınca cezalandırılmaları için
Kadıköy Cumhuriyet Savcılığı‟na baĢvurdu. Talebi değerlendiren Kadıköy 2. Devam ediyor.
Asliye Ceza Mahkemesi, Fincancı ve YarkadaĢ‟ın 15 Ocak 2010‟da yargılanmaya
baĢlanmasına karar verdi. TĠHV BaĢkanı Prof. Dr. ġebnem Korur Fincancı‟nın
“kamu haklarından mahrum edilmesi” hükmünden de yargılanacağı davanın Nur
Birgen lehinde sonuçlanması halinde Prof. Dr. ġebnem Korur Fincancı‟nın TĠHV
BaĢkanlığı‟nı bırakmak zorunda kalacak. Fincancı‟nın yargılanmasına neden olan
yazıda Nur Birgen, Ergenekon Davası sanıklarına tahliye edilmelerini sağlayacak
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
505
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
417 ġenol Sağaltıcı
TMY 7/2
2009
418 ġenol Sağaltıcı
TMY 6/2
TMY 7/2
2009
506
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
rapor verdiği, F tipi cezaevlerinde yatan Wernicke Korsakoff sendromuna
rastlanan tutuklu ve hükümlüler için aksi yönde raporlar verdiği gerekçesiyle
eleĢtiriliyordu. 15 Ocak günü görülen duruĢmaya, BarıĢ YarkadaĢ ve avukatı
Nalan Gonca Çelik, Prof. Dr. ġebnem Korur Fincancı'nın avukatı Meriç Eyüpoğlu
ve davacı vekili Özkan Karakoç katıldı. DuruĢmada mahkeme baĢkanı, bir sonraki
duruĢmada BarıĢ YarkadaĢ'ın savunmasının alınmasına ve duruĢmaya
katılmayan Prof. Dr. ġebnem Korur Fincancı ile Ģikayetçi Nur Birgen'in gelecek
celse hazır edilmesine karar vererek duruĢmayı erteledi.17 Haziran 2010‟da
görülen duruĢmaya, davayı takip eden Norveç Barosu Ġnsan Hakları Komitesi
adına Eric Osvik ve Kürt Ġnsan Hakları Vakfı Projesi adına bağımsız temsilci
olarak görevlendirilen Luksemburg Üniversitesi‟nden Hukuk Profesörü Matthew
Happold da geldi. DuruĢmada Ġstanbul Tabip Odası‟nın gönderdiği rapor okundu.
Rapordan Nur Birgen hakkında 16 soruĢturma açıldığı öğrenildi. Raporun dava
dosyasına eklenmesine karar veren mahkeme baĢkanı, duruĢmaya katılmayan
Ģikayetçi Nur Birgen‟in gelecek celse hazır edilmesine karar vererek duruĢmayı
30 Eylül 2010‟a erteledi. 30 Eylül günü görülen duruĢmaya ġebnem Korur
Fincancı ve TĠHV Yönetim Kurulu katılırken bir önceki duruĢmada katılması kararı
alınan Nur Birgen duruĢmaya yine katılmadı. ġebnem Korur Fincancı‟nın
avukatlarının, Nur Birgen‟in duruĢmaya katılmamasını keyfi bir davranıĢ olarak
değerlendirmesi üzerine duruĢmada gerginlik yaĢandı. Mahkeme baĢkanı,
duruĢmayı sonlandırarak bir sonraki duruĢmayı Nur Birgen‟in de katılacağı ve
tarihi belirlenmeyen bir güne erteledi.
Atılım Gazetesi‟nin Yazı ĠĢleri Müdürü ġenol Sağaltıcı hakkında, 16 Mayıs
Sonuçlandı. 1
2009‟da Atılım Gazetesi‟nde yer alan bir haber nedeniyle açılan dava 6 Ocak
kiĢiye 2 yıl 3 ay 15
2010‟da Ġstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görüldü. Sağaltıcı karar
gün hapis cezası
duruĢmasında, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla TMY‟nin 7/2.
verildi.
maddesi uyarınca 2 yıl 3 ay 15 gün hapis cezasına çarptırıldı.
Ġstanbul Cumhuriyet Savcılığı, Sosyalizm Ü Azadi gazetesine ESP'nin
propagandasını yaptığı gerekçesiyle dava açtı. ĠçiĢleri Bakanlığı'nın 2005 tarihli
tam tersi yönündeki raporuna ve bir dizi mahkemeninin aksi yöndeki kararlarına
rağmen Ezilenlerin Sosyalist Platformu'nu yasadıĢı ilan eden Savcılık, gazetenin
Temmuz 2009 sayısında yer alan, ESP'nin adil demokratik barıĢ talepli Devam ediyor.
eylemlerini konu alan haberlerden hareketle “Ezilenlerin Sosyalist Platformu
(ESP) adlı oluĢumun faaliyet ve açıklamalarına yer verildiği.... ve bu nedenle
üzerine atılı suçu iĢlediği…” iddiasında bulundu. Savcı, Azadi Gazetesi YazıiĢleri
Müdürü ġenol Sağaltıcı hakkında TMK'nın 6/2, 7/2 ile TCK‟nın 53. maddeleri
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
419 ġırnak'ta 61 kiĢi
420 ġiar RiĢvanoğlu
421 ġükran Sincar
Tarık Tepeli, Hasan
422 Ozan ve Ersin
Sedefoğlu ve 24 kiĢi
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
TCK 220
2010
Siyasi Partiler
Kanunu
2009
TCK 314
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
gereğince ceza istedi. Davanın ikinci duruĢması 16 Mart 2010'da görülecek.
“KCK/TM adlı yapılanmaya üye oldukları” iddiasıyla 17 Haziran 2009‟da ġırnak‟ta
düzenlenen operasyonda gözaltına alınan 61 kiĢi hakkında dava açıldı. Davaya
Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 8 Temmuz 2010‟da devam edildi.
DuruĢmada 46‟sı tutuklu 61 sanığın hazır olup olmadığını tespit etmek amacıyla
Devam ediyor.
yoklama yapan mahkeme heyeti, kendini Kürtçe ifade eden sanıkları duruĢma
salonundan zorla çıkartarak durumu “sanıkların anlaĢılmayan bir dilde cevap
verdikleri görüldü” Ģeklinde kayıt altına aldı. Sanıkların savunmalarının
alınamaması üzerine mahkeme heyeti duruĢmayı 14 Ekim 2010‟a erteledi.
Avukat ġiar RiĢvanoğlu hakkında, 3 Mayıs 2010‟da Roj TV‟de katıldığı bir
programda “Kürdistan‟daki bütün siyasi cinayetlerin, komploların, BotaĢ
kuyularındaki katliamların, kitlesel katliamları, tecavüzlerin tamamını gizli bir
biçimde soruĢturacak bir komisyon istemek gerekiyor” dediği gerekçesiyle dava
Devam ediyor.
açıldı. Dava 28 Ekim 2010‟da baĢladı. Adana 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
TCK‟nin 220. maddesi uyarınca yargılanan ġiar RiĢvanoğlu‟nun savunmasını alan
mahkeme heyeti dosyadaki eksikliklerin giderilmesi amacıyla duruĢmayı 11 Ocak
2011‟e erteledi.
Uludere Belediye BaĢkanı ġükran Sincar hakkında, 15 Mart 2009‟da yerel seçim
çalıĢmaları sırasında Kürtçe konuĢarak Siyasi Partiler Kanunu'na muhalefet ettiği
iddiasıyla dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 11 Kasım 2009 tarihinde Uludere
Sulh Ceza Mahkemesi'nde görüldü. DuruĢmada savunma yapan Sincar, evrensel
Sonuçlandı. 1
hukukta bireyin dili ne ise onunla hitap etmesi gerektiğini belirterek, günümüz
kiĢiye 6 ay hapis
koĢullarında Siyasi Partiler Kanunu'ndaki söz konusu maddenin anlamsız
cezası verildi.
olduğunu belirtti. Sincar, Kürtçe konuĢurken yasadan haberdar olduğunu ve
bilerek Kürtçe konuĢtuğunu kaydetti.Dava 5 Ekim 2010‟da sonuçlandı. Karar
duruĢmasında Sincar, “Siyasî Partiler Yasası‟na muhalefet ettiği” gerekçesiyle altı
ay hapis cezasına mahkûm oldu.
10 Mart 2009‟da Ġstanbul, Ankara, Ġzmir, Hatay, Mersin ve Adana‟da, ESP, SGD,
üyelerinin; Atılım Gazetesi, GüneĢ Ajans, Bilim, Eğitim, Estetik, Kültür, Sanat
AraĢtırmaları Vakfı (BEKSAV) çalıĢanlarının ve yöneticilerinin evlerine
düzenlenen eĢzamanlı baskınların ardından 3‟ü tutuklu 27 kiĢi hakkında “YasadıĢı
örgüt üyesi oldukları” suçlamasıyla açılan dava 25 Kasım 2009‟da baĢladı. Devam ediyor.
Ġstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen duruĢmaya tutuklu sanıklar Tarık
Tepeli, Hasan Ozan ve Ersin Sedefoğlu ile tutuksuz yargılanan 11 kiĢi katıldı.
“YasadıĢı örgüt üyesi oldukları” suçlamasıyla 27 kiĢinin yargılandığı davanın ilk
duruĢmasında söz alan Avukat Ercan Kanar, değiĢtirilen Tük Ceza Kanunu (TCK)
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
507
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TCK 301
TCK 216
423 Temel Demirer
TMY 7/2
TCK 220
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
TMY 7/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
424 U.K.
425 V.O.
426 Van'da 17 kiĢi
508
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Davanın
Açıldığı
Tarih
2007
2010
2009
2010
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
ve Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) hükümlerine dayanarak Cumhuriyet
Savcısı‟nın yanında toplanmayan delillerin dava dosyasından çıkarılmasını
isteyerek söz konusu delillerle hazırlanan iddianameyi kabul etmesinden ötürü
mahkeme heyetini eleĢtirdi. Mahkeme heyeti ise Ercan Kanar‟ın sözlerini redd-i
hâkim talebi olarak görerek talebin değerlendirmesi için talebi bir üst mahkemeye
göndererek bir sonraki duruĢmayı 5 ġubat 2010‟a erteledi.
Hrant Dink‟in 19 Ocak 2007‟de Ogün Samast tarafından Agos Gazetesi‟nin
önünde öldürülmesi üzerine Ankara‟da bulunan Yüksel Caddesi‟nde yaptığı
konuĢma nedeniyle hakkında TCK 301. ve 216. maddesinden dava açılan yazar
Temel Demirer‟in yargılanmasına 21 Ocak 2010‟da Ankara 2. Asliye Ceza
Mahkemesi‟nde devam edildi. Eski Adalet Bakanı Mehmet Ali ġahin‟in Temel
Demirer‟in yargılanmasına izin vermesi üzerine devam eden duruĢma, davaya Devam ediyor.
bakan hâkimin Yargıtay‟a atanması nedeniyle ertelendi. 17 Mart 2010‟da devam
eden duruĢmada, yargılamanın Ankara 11. Asliye Ceza Mahkemesi‟ne
gönderildiğinin belirtilmesi üzerine dava ertelendi. 27 Ekim 2010‟da görülen
duruĢmada mahkeme baĢkanı, idare mahkemesinden beklenen yazının
gelmemesi üzerine duruĢmayı 30 Aralık 2010‟a erteledi.
Diyarbakır‟da 3 Aralık 2009‟da düzenlenen bir protesto gösterisine katılarak kolluk
kuvvetlerine taĢ attığı iddiasıyla tutuksuz olarak yargılanan U.K.‟nin (16) karar
Sonuçlandı. 1
duruĢması 17 Mart 2010‟da görüldü. Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde
kiĢiye 7 yıl 5 ay
yapılan yargılamada U.K., “yasadıĢı örgüt üyesi olmamakla birlikte yasadıĢı örgüt
hapis cezası
adına eylem yaptığı”, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” ve “2911 sayılı
verildi.
Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu‟na muhalefet ettiği” suçlamalarıyla 7 yıl 5
ay hapis cezasına çarptırıldı.
Mardin‟in Kızıltepe Ġlçesi‟nde 15 ġubat 2009‟da düzenlenen protesto gösterisinde
kolluk kuvvetlerine taĢ attığı gerekçesiyle tutuklu yargılanan V.O. (16) hakkında Sonuçlandı. 1
açılan dava 28 Nisan 2010‟da Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde kiĢiye 5 yıl 8 ay
sonuçlandı. Mahkeme heyeti, “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri hapis cezası
Kanunu‟na muhalefet ettiği” ve “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla verildi.
V.O.‟ya beĢ yıl sekiz ay hapis cezası verdi.
“KCK/TM adlı yapılanmaya üye oldukları” suçlamasıyla Van‟da 24 Aralık 2009‟da
düzenlenen operasyonun ardından 14‟ü tutuklu 17 sanık hakkın dava açıldı.
Davaya 2 Kasım 2010‟da Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde baĢlandı. “YasadıĢı
Devam ediyor.
örgüt üyesi oldukları” suçlamasıyla 17 kiĢinin yargılandığı davanın duruĢmasında
sanıkların Kürtçe savunma yapma talebini reddeden mahkeme heyeti, sanıkların
tutukluluk hallerinin devam etmesine karar vererek dosyadaki eksikliklerin
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
427 Van'da 18 kiĢi
428 Van'da 61 öğrenci
2010
TCK 125
TCK 300
429 Varto Ġlçesi'nde 10 kiĢi
430 Varto Ġlçesi'nde 21 kiĢi
Davanın
Açıldığı
Tarih
2010
2009
TMY 7/2
2006
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
giderilmesi amacıyla duruĢmayı 25 Ocak 2011‟e erteledi.
Van'da 13 ġubat 2010'da yapılan ev baskınlarında gözaltına alınan14'ü tutuklu 4
tutuksuz 18 öğrenci (Adar Yıldırım, Egit Demiröz, Azat Abi, Delil Akbalık, Deniz
Bülbül, Emrah Abi, Erdi Çakar, Ferhat Kaya, Feyzullah Tüzün, Korkmaz Erdoğan,
Mehmet Emin Kurğa, Mehmet Sait Ulus, Müjdat Yıldırımcı, Orhan Ġpek, Özcan Devam ediyor.
ġimĢek, Serhat Atabay ve ġükran Deniz) hakkında baĢlatılan soruĢturma 11 ay
sonra tamamlandı. Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 27 Aralık'ta ilk duruĢma
yapılırken, 18 öğrenci "örgüt üyesi olmakla" suçlanıyor.
24 Nisan 2008'de Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nin Zeve Kampusu'nda bulunan
MelikĢah Öğrenci Yurdu'nun açılıĢında Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik'i protesto
eden 61 öğrenci hakkında 'Kamu görevlisine alenen hakaret' ve 'Ġstiklal MarĢı'nı
alenen aĢağılama' iddiasıyla dava açıldı. Hüseyin Çelik'in suç duyuru üzerine
baĢlatılan soruĢturma sonrası hazırlanan iddianamede, 'Katil Çelik Üniversitede
defol', 'Newroz katilleri hesap verecek', 'Van senden utanıyor', 'Hüseyin Çelik
Devam Ediyor.
halka hesap verecek', 'Katil değil bilim adamı istiyoruz', 'Katil Çelik makarnanı al
git', 'BaĢımıza imam değil, bilim adamı istiyoruz' yazılı döviz ile sloganlar suç delili
olarak sayıldı. Ġddianamede, Çelik'in konuĢması sırasında kitle arasında çalınan
ıslıklarda, 'Kamu görevlisine alenen hakaret' etmek olarak belirlendi.
Ġddianamede, Ġstiklal MarĢı okunduğu sırada öğrencilerin protesto gösterisi
yapmadıkları görüntülerde olmasına rağmen suç delili olarak gösterildi.
MuĢ'un Varto Ġlçesi'nde 16 ġubat 2009 tarihinde yapılan “Abdullah Öcalan'a
yönelik uluslar arası komployu protesto” gösterisine katılan ve DTP'li ilçe
yöneticisi Mahir Yılmaz ile bir çocuğunda aralarında bulunduğu 10 kiĢi hakkında Sonuçlandı. 10
açılan dava Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 2010 Mayıs ayında sonuçlandı. kiĢiye 7'Ģer yıl
Sanıkların katılmadığı duruĢmada Mahkeme Heyeti, 10 kiĢiye “Örgüt üyesi 6'Ģar ay hapis
olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek” iddiasıyla 7'Ģer yıl 6'Ģar ay hapis cezası verildi.
cezası verdi. Mahkeme heyeti, 18 yaĢından küçük olan C.T.'nin cezasını 5 yıla
indirdi.
MuĢ‟un Varto Ġlçesi‟nde 5 Nisan 2006‟da “Sayın Abdullah Öcalan siyasi irademdir”
kampanyası çerçevesinde hazırlanan dilekçelere imza attıkları gerekçesiyle
haklarında dava açılan Abdulnasır TaĢ, Bülent Çatak, ġengül Çatak, Metin Catak, Sonuçlandı. 21
Bülent Ağlar, Kaya Akkoyun, Abdulselam Han, Hanım Han, Ceyhan Han, kiĢiye toplam 21 yıl
Zübeyde Sever, Zahide Catak, Hanım Catak, Güler Catak, Nakip Gümgüm, Yeter hapis cezası
Gümgüm, Ferhat Gümgüm, Muzeyyen ġahin, Hanım KarataĢ, Mihriban KarataĢ, verildi.
Vedat Han ve Fevziye KarataĢ‟ın 5 Kasım 2010‟da Van 4. Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında Mahkeme Heyeti sanıklara “yasadıĢı
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
509
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
431 Vedat KurĢun
510
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
TCK 314/2
TMY 7/2
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Davanın
Açıldığı
Tarih
2009
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
örgüt propagandası yaptıkları” suçlamasıyla birer yıl hapis cezası verdi.Mahkeme
ayrıca 21 kiĢiye ayrı ayrı olarak mahkeme giderlerinden dolayı 429 bin 70 TL para
cezası verdi.
Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı”
iddiasıyla tutuklu 30 Ocak 2009‟da Ġstanbul Atatürk Havalimanı'nda gözaltına
alındıktan sonra tutuklanan Azadiya Welat Gazetesi‟nin eski Yazı ĠĢleri Müdürü
Vedat KurĢun hakkında Cumhuriyet Savcısı, 32 iddianame ile 94 ayrı suçtan
sanık hakkında kamu davası açılmasına rağmen, gazetenin yayın politikasında
değiĢiklik yapmadığını belirtti ve KurĢun hakkında 103 gazete sayısı için ayrı ayrı
olmak üzere “örgüt propagandası yapmak”, bir kez de “terör örgütüne üye olmak”
suçlamasıyla toplam 525 yıl hapis cezası talep etti. Davanın Diyarbakır 6. Ağır
Ceza Mahkemesi‟nde 2 Aralık 2009‟da görülen duruĢmasında KurĢun‟un tahliye
talebi kabul edilmezken Mahkeme Heyeti, savcının esas hakkındaki mütalaasını
hazırlamasına karar vererek bir sonraki duruĢmanın 18 ġubat 2010‟da
görülmesine karar verdi. 18 ġubat günü görülen duruĢmada esas hakkındaki
mütalaasını hazırlayan savcı, gazetenin 2007 yılının ġubat ayından 2008 yılının
Temmuz ayına kadar yayınlanan sayılarından 94‟ünde yer alan haberler
nedeniyle Vedat KurĢun‟un TCK‟nin 314/2. maddesi uyarınca ve “yasadıĢı örgüt
Sonuçlandı. 1
propagandası yaptığı” iddiasıyla TMY 7/2. maddesi uyarınca 525 yıl hapis
kiĢiye toplam 166
cezasına mahkûm edilmesini talep etti. Mahkeme heyeti, Vedat KurĢun‟un
yıl 6 ay hapis
tutukluluk halinin devamına karar vererek mütalaanın değerlendirilmesi ve Vedat
cezası verildi.
KurĢun‟un son savunmasını yapması için duruĢmayı erteledi. 6 Mayıs günü
görülen duruĢmada iddia makamının mütalaasını tekrarlaması ve mütalaa
doğrultusunda karar verilmesini talep etmesinin ardından, duruĢma avukatların
talepleri ile devam etti. KurĢun'un avukat Serhat Eren, önceki savunmalarını
tekrar etti. Eren, davaya konu olan gazetede çıkan haber ve yazıların çevirisinin
Terörle Mücadele ġubesi'nde (TEM) görevli bir polis tarafından yapıldığını, çeviri
yapanın polis olması nedeni ile taraflı davrandığını ve çevirilerin eksik ve hatalı
olduğunu söyledi. Eren, 'Bilir kiĢi' olarak tercüme iĢlemini yapan polis memurunun
kanunda belirtilen 'Bilir kiĢi' niteliklerine uymadığını belirterek, davaya konu olan
yazı ve haberlerin yeniden tercüme edilmesini talep etti. Eren, mahkeme heyeti
arasında bulunan bir üyenin 22 Mart 2006'da Azadiya Welat Gazetesi hakkında
verilen kapatma kararını veren mahkeme heyeti arasında bulunduğunu belirterek,
mahkemenin vereceği karar konusunda söz konusu üyenin tarafsızlığını yitirdiğini
ifade ederek, reddi hakim talebinde bulundu. KurĢun'un avukatlarının
taleplerinden sonra duruĢmaya kısa bir ara veren mahkeme heyeti, verdiği aranın
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
432 Vedat KurĢun
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
TMY 6
2007
433 Vesile Tadik
TCK 314
TMY 7/2
2010
434 Veysel Keser
TMY 7/2
TCK 215
2009
435 Veysel Keser
TMY 7/2
2010
436 Veysel Keser
TCK 215
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
ardından avukatların taleplerinin değerlendirerek karar verilmesi için duruĢmayı
13 Mayıs'a erteledi. Dava 13 Mayıs 2010 tarihinde sonuçlandı. Mahkeme heyeti,
KurĢun'u, "Örgüt propagandası" yaptığı iddiasıyla 103 defa 1'er yıl 6'Ģar ay,
"Örgüt üyeliği" iddiasıyla da 12 yıl olmak üzere, toplam 166 yıl 6 ay hapis
cezasına çarptırdı.
Azadiya Welat Gazetesi‟nin eski Yazı ĠĢleri Müdürü ve Ġmtiyaz Sahibi Vedat
KurĢun hakkında, gazetenin 11 Ağustos 2007 ve 12 Ağustos 2007 tarihli iki ayrı
Sonuçlandı. 1
sayısında yayımlanan haberlerde “basın yoluyla yasadıĢı örgüt propagandası
kiĢiye 3 yıl hapis
yapıldığı” iddiasıyla açılan dava Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde 30 Mart
cezası verildi.
2010‟da sonuçlandı. KurĢun, karar duruĢmasında TMY 6. maddesi uyarınca üç yıl
hapis cezasına çarptırıldı.
Siirt'in Kurtalan Ġlçesi'nde kapatılan DTP‟nin 6 Aralık 2009 tarihinde
gerçekleĢtirdiği basın açıklaması sırasında kendisine verilen ve okuma yazması Sonuçlandı. 1
olmadığı için üzerinde ne yazıldığını bilmediği pankartı taĢıyan Vesile Tadik (49) kiĢiye toplam 7 yıl
hakkında açılan davanın ilk duruĢması 8 Mart 2010‟da Diyarbakır 4. Ağır Ceza 1 ay hapis cezası
Mahkemesi'nde görüldü. Mahkeme, Tadik'e 'Örgüt üyesi olmak' iddiasıyla 6 yıl 3 verildi.
ay, 'Örgüt propagandası yapmak' iddiasıyla da 10 ay hapis cezası verdi.
TBMM'de ġubat 2009 tarihinde sınır ötesi operasyonlara izin veren tezkere
görüĢmelere iliĢkin yaptığı açıklamadan dolayı Çelebibağ Belediye BaĢkanı
Veysel Keser hakkında açılan dava 2010 Mayıs ayında Van. 3 Ağır Ceza
Sonuçlandı. 1
Mahkemesi‟nde sonuçlandı. KonuĢmasında "Sayın Öcalan" ibaresini kullandığı ve
kiĢiye 10 ay hapis
sınır ötesi operasyona karĢı çıktığı için “suç ve suçluyu övme", "örgüt
cezası verildi.
propagandası yapmak” suçlamalarıyla yargılanan Keser‟in ve avukatının
katılmadığı duruĢmada, Mahkeme Heyeti, Keser‟e "örgüt propagandası yapmak"
iddiasıyla 1 yıl hapis cezası verdi. Verilen ceza 10 ay hapis cezasına indirildi.
Van Özel Yetkili Cumhuriyet Savcılığı, 25 Kasım 2009 tarihinde ErciĢ'te BarıĢ ve
Demokratik Çözüm Grubu üyelerinin karĢılandığı etkinlikte konuĢma yapan
Çelebibağı Belediye BaĢkanı Veysel Keser hakkında Van 3. Ağır Ceza
Devam ediyor.
Mahkemesi'nde dava açtı. Ġddianamede, Keser'in yaptığı konuĢmada, "örgüt
propagandası" yaptığı ileri sürülerek, Keser'in TMK 7/2 maddesi uyarınca 3 yıla
kadar hapis istemiyle cezalandırılması istendi.
Van'ın ErciĢ ilçesine bağlı Çelebibağ Belediye BaĢkanı Veysel Keser hakkında,
29 Mart Yerel Seçimleri öncesi yaptığı bir konuĢmada “Sayın Öcalan” diyerek
“Suç ve suçluyu övdüğü” suçlamasıyla dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 17 Devam ediyor.
Aralık 2009 tarihinde ErciĢ Asliye Ceza Mahkemesi'nde görüldü. DuruĢmada
hazır bulunan Keser, “Sayın Öcalan” demenin suç olmadığını belirterek,
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
511
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
437 Veysel Keser
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Siyasi Partiler
Kanunu
2009
438
Veysel Keser ve Veli
Avcı
TMY 7/2
2010
439
Veysel Keser, Veli Avcı
ve Fevzi Can
TMY 7/2
2010
440 Veysel Tarhan
TMY 7/2
2009
441 Veysi Sarısözen
TMY 7/2
2009
TMY 7/2
2009
442
Veysi Sarısözen ve Ziya
Çiçekçi
512
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
soruĢturmanın parti kimliklerine açıldığını belirtti. Mahkeme heyeti, eksikliklerin
tamamlanması için duruĢmayı ileri bir tarihe erteledi.
Van'ın ErciĢ ilçesine bağlı Çelebibağ Belediye BaĢkanı Veysel Keser hakkında,
21 Mart 2009 tarihinde beldede düzenlenen Newroz kutlaması sırasında yaptığı
Kürtçe konuĢma ile Seçim Kanunu'na muhalefet ettiği gerekçesiyle dava açıldı.
Davanın ilk duruĢması 9 Aralık 2009 tarihinde ErciĢ Asliye Ceza Mahkemesi'nde Devam ediyor.
görüldü. Keser, mahkemede yaptığı savunmada Kürtçe'nin yasak olmadığını ve
halka anadiliyle hitap ettiğini belirtti. Dava, dosyadaki eksikliklerin tamamlanması
için duruĢmayı erteledi.
Van'ın ErciĢ Ġlçesi‟ne bağlı Çelebibağı Belediye BaĢkanı Veysel Keser ve BDP
eski Ġlçe BaĢkanı Veli Avcı hakkında “yapılan bir etkinlikte Örgüt propagandası
yaptıkları” gerekçesiyle dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 7 Aralık 2010
tarihinde ErciĢ Sulh Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Keser ve Avcı, duruĢmada
Devam ediyor.
Kürtçe savunma yapacaklarını belirterek, haklarındaki iddialara Kürtçe cevap
verecekleri için tercüman talebinde bulundu. Kürtçe savunma talebi hakim
tarafından reddedildi. Talebin kabul edilmemesi üzerine Keser ve Avcı, ifade
vermedi.
Çelebibağı Belediye BaĢkanı Veysel Keser, kapatılan DTP ErciĢ BaĢkanı Veli
Avcı ve Fevzi Can hakkında Van ErciĢ'teki Zilan Parkı'nda açılan "BarıĢ Sonuçlandı. 3
Çadırı"nda yapılan konuĢmalarda "örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla açılan kiĢiye toplam 3 yıl
dava Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi'nde Aralık 2010‟da sonuçlandı. Mahkeme hapis cezası
heyeti, TMK 7/2 maddesi uyarınca Keser, Avcı ve Can'ı 10'ar ay hapis cezasına verildi.
çarptırdı.
26 Ekim günü ĠHD Diyarbakır ġubesi‟ne baĢvuran Veysel Tarhan, 29 Mart yerel
Sonuçlandı. 1
seçimleri öncesi Osman Baydemir‟in Kocaköy‟de yaptığı konuĢmayı alkıĢladığını,
kiĢiye 10 ay hapis
alkıĢlama görüntüleri “delil” olarak gösterilerek dava açıldığını ve “terör örgütü
cezası verildi.
propagandası yapmak” suçundan 10 ay hapis cezası verildiğini belirtti.
Günlük Gazetesi yazarlarından Veysi Sarısözen hakkında 10 Nisan 2009 tarihili
Günlük Gazetesinde 'Seçim sonuçlarından biri' baĢlıklı yazısı nedeniyle dava
açıldı. Ġstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülecek davada Sarısözen'in Devam ediyor.
Terörle Mücadele Kanunu'nun 7/2 ve TCK'nın 53. maddeleri uyarınca
cezalandırılmasını istendi.
Günlük Gazetesi yazarlarından Veysi Sarısözen‟in 6 ġubat 2009‟da “Örgüt
Propagandasını Biz Yapmıyoruz Halk Yapıyor” baĢlığıyla yayınlanan yazısı
Devam ediyor.
nedeniyle Sarısözen ve Günlük Gazetesi‟nin sahibi Ziya Çiçekçi hakkında
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” iddiasıyla TMY‟nin 7/2. maddesi uyarınca
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
443
Veysi Sarısözen, Lütfü
Lüper ve Özlem Aktan
TMY 7/2
2007
444
Volkan Sevinç, Gökçe
Otlu ve 16 kiĢi
TCK 318
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Ġstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 10
Haziran 2009‟da görüldü. DruruĢma, Sarısözen'in dinlenilmesi için ertelendi. 26
Ekim 2009‟da görülen duruĢmada söz alan Veysi Sarısözen, “ben hiçbir zamanda
meydanlarda „PKK‟ diye bağırmadım ama ben Ģahidim ki Diyarbakır‟da bir milyon
kiĢi bu Ģekilde bağırıyor. Bizim propaganda yapmamıza lüzum yok çünkü bunu
zaten halk yapıyor” derken mahkeme heyeti dosyadaki eksikliklerin giderilmesi
için duruĢmayı Mart 2010‟a erteledi.
Kapatılan Gündem Gazetesi'nin eski imtiyaz sahibi Lütfü Lüper, eski yazı iĢleri
müdürü Özlem Aktan ve köĢe yazarlarından Günlük Gazetesi Yazarı Veysi
Sarısözen hakkında, “örgüt propagandası” yaptıkları iddiasıyla Ġstanbul 10. Ağır
Sonuçlandı. 1
Ceza Mahkemesi'nde açılan davanın karar duruĢması 1 Nisan günü görüldü.
kiĢiye 1 yıl 3 ay
Mahkeme Lüper hakkında beraat kararı verirken, Aktan hakkında ifade vermediği
hapis cezası
için çıkarılan yakalama kararını devam etmesine ve ifadesinin alınması dahilinde
verildi. 1 kiĢi
davanın karara bağlanması istendi. Mahkeme, Sarısözen hakkında 2007 yılında
beraat etti.
yazdığı ''Terör mü? SavaĢ mı?' baĢlıklı yazıdan dolayı “örgüt propagandası”
yaptığı gerekçesiyle 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Mahkeme ayrıca cezanın
paraya çevrilmesi ve ertelenmesine yer olmadığına karar verdi.
Tutuklanan vicdanî retçi Enver Aydemir‟e destek olmak amacıyla Ankara‟da 6
Ocak 2010 tarihinde Yüksel Caddesi‟nde düzenlenen basın açıklamasına
müdahale eden polis ekiplerinin gözaltına aldığı ve aralarında vicdani retçi Volkan
Sevinç ve ĠHD Ankara ġube BaĢkanı Gökçe Otlu'nun da bulunduğu 18 kiĢi
hakkında Ankara Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından “halkı askerlikten
soğuttukları” suçlamasıyla TCK‟nin 318. maddesi uyarınca 6 aydan 10 yıla kadar
hapis cezası istemiyle dava açıldı. Basın açıklamasının ardından gözaltına alınan
ve serbest bırakılan 18 kiĢi ile tutuklanan Volkan Sevinç‟in yargılanmalarına 15 Sonuçlandı. 4
ġubat 2010‟da Ankara 10. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde baĢlandı. DuruĢmada kiĢiye toplam 3 yıl
sanıkların savunmalarını alan mahkeme baĢkanı, sanık avukatlarının TCK‟nin hapis cezası
318. maddesinin Anayasa‟ya aykırılığı talebinin değerlendirilmesi için tutuklu verildi. 15 kiĢi
sanık Volkan Sevinç‟in tahliye edilmesine karar vererek bir sonraki duruĢmayı 1 beraat etti.
Nisan 2010‟a erteledi. 1 Nisan günü görülen duruĢmada Mahkeme BaĢkanı,
savcının mütalaasını hazırlaması için duruĢmayı erteledi. Davanın karar
duruĢması 17 Haziran 2010‟da görüldü. Esas hakkındaki mütalaasını sunan
savcının tüm sanıklar hakkında beraat kararı istemesine rağmen mahkeme
baĢkanı, Volkan Sevinç‟e “polis memurlarına görevleri sırasında hakaret ettiği” ve
“halkı askerlikten soğuttuğu” iddiasıyla bir yıl altı ay; Gökçe Otlu Sevimli, Halil
Savda ve Zarife Ferda Çakmak‟ı ise “halkı askerlikten soğuttukları” iddiasıyla
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
513
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
445
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Yakup Budak, Ġbrahim
Erkul ve Mustafa ErtaĢ
Davanın
Açıldığı
Tarih
TMY 7/2
2008
446 YaĢar Özlü
TCK 215
2010
447 Yılmaz AktaĢ
TMY 7/2
2009
Yunus Yılmaz, HaĢim
Kotay, Selçuk Yılmaz,
448
Muzaffer Kotumar ve
Levent Yılmaz
TMY 7/2
2009
449 Yusuf Güler
TMY 7/2
2010
450 Yusuf Kaya
TMY 7/2
2009
514
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
altıĢar ay hapis cezası verdi. Yargılamada 15 sanık ise beraat etti.
ġırnak‟ın Cizre Ġlçesi‟nde “Sayın Öcalan” yazılı ifadelerin yer aldığı 3 000 dilekçeyi
19 ġubat 2008‟de ġırnak Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟na göndererek kendilerini ihbar
Sonuçlandı. 3
eden kiĢilerden kapatılan DTP Cizre Ġlçe BaĢkanı Yakup Budak ile Ġbrahim Erkul
kiĢiye 10'ar ay
ve Mustafa ErtaĢ hakkında açılan ve beraatla sonuçlanan dava, Savcının itiraz
hapis cezası
etmesi üzerine 5 ġubat 2010‟da Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde tekrar
verildi.
görüldü. Karar duruĢmasında, “yasadıĢı örgüt propagandası yaptıkları” iddiasıyla
sanıklar TMY 7/2. maddesi uyarınca 10‟ar ay hapis cezasına mahkûm edildiler.
BDP Kağızman eski Ġlçe BaĢkanı YaĢar Özlü hakkında, 2009 yılında yaptığı bir
Sonuçlandı. 1
basın açıklaması nedeniyle dava açıldı. Dava 26 Kasım 2010‟da Kağızman Sulh
kiĢiye 1 yıl hapis
Ceza Mahkemesi‟nde sonuçlandı. Mahkeme, Özlü‟ye “suçu ve suçluyu övdüğü”
cezası verildi.
iddiasıyla TCK 215. maddesi uyarınca bir yıl hapis cezası verdi.
Ağrı‟nın Doğubayazıt Ġlçesi‟nde 19 Mart 2009‟da yapılan Newroz kutlamasında
“yasadıĢı slogan attığı” iddiasıyla Yılmaz AktaĢ (38) hakkında açılan dava 13 Sonuçlandı. 1
Ocak 2010‟da Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde sonuçlandı. AktaĢ, “yasadıĢı kiĢiye 10 ay hapis
örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla TMY 7/2. maddesi uyarınca 10 ay hapis cezası verildi.
cezasına mahkûm oldu.
Ardahan'da 28 Kasım 2008 tarihinde DTP EĢbaĢkanı Emine Ayna'nın da
aralarında bulunduğu seçim konvoyuna taĢlı sopalı saldırıyı protesto etmek için
olay yerine gül bırakan DTP üyeleri Yunus Yılmaz, HaĢim Kotay, Selçuk Yılmaz,
Muzaffer Kotumar ve Levent Yılmaz hakkında Erzurum 2. Ağır Ceza
Devam ediyor.
Mahkemesi'nde dava açıldı. Cumhuriyet Savcısı tarafından hazırlanan
iddianamede, 5 DTP'linin olay günü Kürtçe parçalar eĢliğinde halay çekerek ve
'yasadıĢı' slogan atarak, "örgüt propagandası" yaptıkları iddia edilerek, TMK 7/2
Maddesi gereğince 5 yıl hapis cezasıyla cezalandırılmaları talep edildi.
Kapatılan DTP Antep Nizip Ġlçe Örgütü'nün 2 Kasım 2008'de yaptığı basın
açıklamasına katılan BDP Ġlçe BaĢkanı Yusuf Güler hakkında açılan dava Adana Sonuçlandı. 1
7. Ağır Ceza Mahkemesi'nde Kasım 2010‟da sonuçlandı. Mahkeme heyeti, kiĢiye 10 ay hapis
Güler'in "örgüt propagandası yapmak" suçunun iĢlendiğine kanaat getirerek, 10 cezası verildi.
ay hapis cezası verdi.
Kapatılan DTP Manisa Ġl Örgütü‟nün 2009 yılının Mayıs ayında yapılan
kongresine katılan BDP Ġzmir Ġl EĢbaĢkanı Yusuf Kaya hakkında kongrede yaptığı
Sonuçlandı. 1
konuĢma nedeniyle açılan dava 2010 Mayıs ayında sonuçlandı. Ġzmir 10. Ağır
kiĢiye 20 ay hapis
Ceza Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında Yusuf Kaya‟nın kullandığı
cezası verildi.
“Sayın Öcalan” ifadesiyle “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” iddiasıyla TMY
7/2. maddesi uyarınca 20 ay hapis cezası verildi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yüksel Aslan Ecer,
451 Abdulaziz Bilgin ve
Süleyman Tekin
452 Yüksel Genç
453
Yüksel Genç ve Ziya
Çiçekçi
Z.A., M.Ö., M.A. Y., B.A.,
M.A., S.K., N.Ġ., S.Ç.,
454
Ü.D., Y.A., M.E., Ö.B.,
R.K., A.B. ve H.A.
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Siyasi Partiler
Kanunu
2009
TCK 215
2009
2009
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Kapatılan DTP'den 29 Mart 2099 tarihinde yapılan seçimlerde Midyat Belediye
BaĢkan adayı olan Yüksel Aslan Ecer, DTP Ġlçe BaĢkanı Abdulaziz Bilgin ile parti
üyesi Süleyman Tekin hakkında “seçim çalıĢmaları sırasında Kürtçe propaganda Sonuçlandı. 3
yaptıkları” gerekçesiyle açılan dava 2010 yıl Haziran ayında karara bağlandı. kiĢiye toplam 1 yıl
Midyat Sulh Ceza Mahkemesi, `Seçim propagandalarında Türkçe'den baĢka dil 6'Ģar ay hapis
ve yazı kullanılmasının yasak olduğu' ve sanıkların Seçimlerin Temel Hükümleri cezası verildi.
ve Seçmen Kütükleri hakkındaki Kanuna muhalefet suçunu iĢedikleri'
gerekçesiyle 6'Ģar ay hapis cezası verdi. Mahkeme, daha sonra cezayı erteledi.
1999‟da Kandil Dağı‟ndan Türkiye‟ye gelen Birinci BarıĢ Grubu Üyesi ve kapanan
Gündem Gazetesi‟nin Genel Yayın Yönetmeni Yüksel Genç hakkında 28 Ocak
2007‟de düzenlenen bir Ģölende “Sayın Öcalan” ifadesini kullandığı gerekçesiyle
Devam ediyor.
dava açıldı. Yüksel Genç‟in “Suçu ve suçluyu övdüğü” iddiasıyla Eyüp 1. Sulh
Ceza Mahkemesi‟nde TCK‟nin 215. maddesi uyarınca açılan davanın ilk
duruĢması 20 Ekim 2009‟da görüldü.
Günlük gazetesi editörlerinden Yüksel Genç ile Günlük gazetesi imtiyaz sahibi
Ziya Çiçekçi hakkında gazetenin 13 Nisan 2009 tarihli sayısında yayınlanan
Mandela'nın Avukatı Essa Moosa ile yapılan röportaj nedeniyle Ġstanbul
Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nde dava açıldı.
Savcılık tarafından hazırlanan iddianamede, 'Hükümet raporuma yanıt vermedi'
baĢlıklı röportajda PKK lideriAbdullah Öcalan ile Mandela arasında kıyaslama
yapılarak PKK propagandası yapıldığı iddia edildi. Mahkeme iddianamesinde
röportaja iliĢkin değerlendirme de yaparak 'Yazı ile hiç bir ilgisi olmadığı halde Devam ediyor.
PKK'nin silahlı mücadelesinin Güney Afrika Cumhuriyeti'nde yaĢayan zenci halkın
mücadelesine benzetildiği, haklılığına ve yerindeliğine vurgu yapıldığı röportaj ve
haber verme amacının dıĢında PKK propagandası yapıldığı'nı savundu.
Ġddianamede ayrıca 10 Nisan 2009 tarihli gazetede yer alan Delil Karakoçan'ın
'Durduğum yerden baktığımda Obama' baĢlıklı yazısı ve 13 Nisan 2009 tarihli
gazete yer alan 'YDG-M'liler Dağ ve Karaoğlan'ı andı' baĢlıklı haberlerinden dolayı
gazetenin imtiyaz sahibi Ziya Çiçekçi'nin cezalandırılmalarını istedi.
Mersin'de 19 ġubat 2009 tarihinde Öcalan'ın Türkiye'ye teslim edilmesini protesto
gösterisine katıldıkları gerekçesiyle yargılanan 15 çocuk hakkında açılan dava 29
Sonuçlandı. 15
Nisan 2010 tarihinde Adana 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde sonuçlandı.
çocuğa toplam 68
DuruĢmaya, 8 ay tutuklu kaldıktan sonra, tutuksuz yargılanmak üzere serbest
yıl 11 ay hapis
bırakılan çocuklar Z.A., M.Ö., M.A. Y., B.A., M.A., S.K., N.Ġ., S.Ç., Ü.D., Y.A.,
cezası verildi.
M.E., Ö.B., R.K., A.B. ve H.A. ile avukatları katıldı. Çocuklar, suçlamaları
reddederek, beraatlerini istedi. Adana 6. Ağır Ceza Mahkemesi, “Örgüt adına suç
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
515
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
455 Zeki Fırat
Davanın
Açıldığı
Tarih
TMY 7/2
2010
456
Zeki KarataĢ ve Mehmet
Nardan
TMY 7/2
2009
457
Zeki KarataĢ ve Mehmet
Nardan
TMY 7/2
2009
458 Zeyyat Ceylan
Zülküf Gümgüm, Bilal
459 ErbaĢı, Rıdvan Gök,
Sedat Öztepe ve Zülküf
516
ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ |
2006
TMY 7/2
2009
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
iĢlemek, propaganda yapmak ve görevli memura karĢı direnmek” Z.A. ve M.Ö'ye
3 yıl 6'Ģar ay, M.A.Y'ye 3 yıl 11 ay, B.A, M.A, S.K, N.Ġ, S.Ç, Ü.D, Y.A, M.E. ve
Ö.B'ye 4 yıl 8'er ay, R.K, A.B. ve H.A'ya 5 yıl 4'er ay olmak üzere toplam 68 yıl 11
ay hapis cezası verdi.
DTP Bingöl Karlıova Ġlçesi eski Ġlçe BaĢkanı Zeki Fırat hakkında, Kasım 2009
yılında yaptığı basın açıklamasında, “Sayın Öcalan ve Kürt Halk Önderi Abdullah
Öcalan” ifadelerini kullandığı gerekçesiyle dava açıldı. Dava 30 Nisan günü
Sonuçlandı. 1
Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde sonuçlandı. Fırat'ın katılmadığı
kiĢiye 10 ay hapis
duruĢmada savunma yapan avukatı Sinan Tanrıkulu, müvekkilinin konuĢmasının
cezası verildi.
ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesini isteyerek, beraatını istedi.
Mahkeme Heyeti, “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla Fırat'a 1 yıl hapis
cezası verdi. Mahkeme heyeti cezayı iyi halde 10 aya indirdi.
Adana‟da 19 Nisan 2009‟da düzenlenen basın açıklmasına ve protesto
yürüyüĢüne katıldıkları gerekçesiyle BDP Adana Ġl BaĢkanı Zeki KarataĢ ile
Seyhan Ġlçe BaĢkanı Mehmet Nardan haklarında “yasadıĢı örgüt propagandası Sonuçlandı. 1
yaptıkları” iddiasıyla açılan davanın duruĢmasına 6 Nisan 2010‟da Adana 8. Ağır kiĢiye 10 ay hapis
Ceza Mahkemesi‟nde devam edildi. Mehmet Nardan‟ın savunmasının alınmadığı cezası verildi.
için dosyasının ayrılmasına karar veren mahkeme heyeti, Zeki KarataĢ‟a TMY'nin
7/2. maddesi uyarınca 10 ay hapis cezası verdi.
Adana‟da 19 Nisan 2009‟da düzenlenen basın açıklmasına ve protesto
yürüyüĢüne katıldıkları gerekçesiyle BDP Adana Ġl BaĢkanı Zeki KarataĢ ile
Seyhan Ġlçe BaĢkanı Mehmet Nardan haklarında “yasadıĢı örgüt propagandası
yaptıkları” iddiasıyla açılan davanın duruĢmasına 6 Nisan 2010‟da Adana 8. Ağır Devam Ediyor.
Ceza Mahkemesi‟nde devam edildi. Mehmet Nardan‟ın savunmasının alınmadığı
için dosyasının ayrılmasına karar veren mahkeme heyeti, Zeki KarataĢ‟a TMY'nin
7/2. maddesi uyarınca 10 ay hapis cezası verdi.
Diyarbakır'da 26 ġubat 2006'da Mardin'in Dargeçit Ġlçesi'nde çıkan bir çatıĢmada
yaĢamını yitiren 7 HPG'li için Dağkapı'da yapılan gösteriye katıldığı iddiasıyla
Sonuçlandı. 1
Eğitim Sen Diyarbakır ġube üyesi Zeyyat Ceylan hakkında açılan ve Diyarbakır 5.
kiĢiye 6 yıl 3 ay
Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davanın karar duruĢması 2010 Aralık ayında
hapis cezası
yapıldı. DuruĢmada, Ceylan‟a çıkan olaylara karıĢtığına dair herhangi bir delil
verildi.
bulunmamasına rağmen "örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç iĢlemek"
iddiasıyla 6 yıl 3 ay hapis cezası verildi.
Varto'da 2009 Newroz kutlamalarında PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın posterleri ve Sonuçlandı. 5
KCK bayraklarını açtıkları gerekçesi ile kutlama etkinliğinde sunuculuk yapan kiĢiye 1'er yıl hapis
kapatılan DTP'nin Ġlçe Yöneticisi Zülküf Gümgüm ve DTP üyeleri Bilal ErbaĢı, cezası verildi.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava Açılan
KiĢiler
Yargılandığı
Kanun
Maddesi
Davanın
Açıldığı
Tarih
Sönmez
460 Zülküf Karatekin
TCK 222
2009
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Rıdvan Gök, Sedat Öztepe, Zülküf Sönmez hakkında Van 4. Ağır Ceza
Mahkemesi'nde "Örgüt propagandası" iddiasıyla açılan dava 2010 Mart ayında
sonuçlandı. 5 kiĢiye 1'er yıl hapis cezası ile verildi.
29 Mart seçimleri için DTP tarafından Kayapınar`da belediye baĢkanlığına aday
gösterilen Zülküf Karatekin hakkında, 2007 ve 2008 yılında Diclekent ve
Huzurevleri semtlerine astırdığı Zazaca “Sera Neweya Sıma Pıroz Bo- Yeni
Yılınız Kutlu Olsun” ve “Ramazan Bayramınız Kutlu Olsun” anlamına gelen Kürtçe
ıĢıklı tabelalar nedeniyle dava açıldı. ĠçiĢleri Bakanı BeĢir Atalay, belediyenin Türk
Harflerinin Kabulu ve Tatbiki Hakkında Kanuna aykırı hareket ederek, TCK`nın Devam ediyor.
222. Maddesi`ni ihlal ettiğini ve ilgili mevzuata aykırı davranarak bu eylemi
belediye bütçesinden 675 TL ödeyerek gerçekleĢtirdiğini belirterek, Belediye
BaĢkanı Zülküf Karatekin hakkında “soruĢturma izni verilmesi”ne karar verdi. Bu
karar üzerine Diyarbakır Asliye Ceza Mahkemesi`nde Belediye BaĢkanı Zülküf
Karatekin hakkında dava açıldı.
Yargıtay Kararları
2301485Siirt Tutuklu ve Hükümlü Aileleri YardımlaĢma Derneği'nin (STHAY-DER) 24 Ocak 2006 tarihinde PKK Lideri Abdullah Öcalan sağlık sorunlarına dikkat
çekmek amacıyla yaptığı 3 günlük açlık grevi sonrasında düzenlediği basın açıklamasına katıldığı gerekçesiyle Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğrencisi Sedat
ErtaĢ hakkında Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde açılan ve TMK'nın 7/2 maddesine göre "örgüt propagandası yapmak" iddiasıyla 28 Nisan 2009 tarihinde 1 yıl
hapis cezası ile sonuçlanan dava 2010 yılı Mart ayında onaylandı.
ġırnak'ta 5 Nisan 2007 tarihinde gözaltına alınarak tutuklanan, Dicle habar ajansı muhabirlerinden Faysal Tunç ve Behdin Tunç hakkında Diyarbakır 5. Ağır Ceza
Mahkemesi tarafından “Örgüte yardım ve yataklık yapmak” iddialarıyla verilen 6'Ģar yıl 3'er ay hapis cezası 2010 ġubat ayında Yargıtay 9. Dairesi tarafından onandı.
Hatay‟ın Ġskenderun Ġlçesi‟nde 12 ġubat 2006‟da, kapatılan DTP‟nin düzenlediği bir etkinlikte “Abdullah Öcalan‟ın posterlerini taĢıdıkları” ve “yasadıĢı slogan attıkları”
iddiasıyla haklarında dava açılan Adle Ortaç (77), Munin Yaman (67) Türkan Ortaç, Dursun ġanlı ve Mehmet Nuri Özen‟e Adana 8. Ağır Ceza Mahkemesi‟nin
TMY‟nin 7/2. maddesi uyarınca verdiği 10‟ar ay hapis cezası Yargıtay 9. Ceza Dairesi tarafından Ağustos 2010‟da onandı.
3‟ü SHP‟den, 53‟ü DTP‟den, 56 belediye baĢkanının Roj TV‟nin kapatılmaması isteğiyle Danimarka BaĢbakanı Anders Fogh Rasmussen‟e 30 Aralık 2005‟te mektup
gönderdikleri gerekçesiyle yargılandıkları dava Yargıtay tarafından onandı. 56 belediye baĢkanı, TCK‟nin 314/3. ve 220/7. maddelerinden yargılanırken 11 Mart
2008‟de görülen duruĢmada savcının esas hakkındaki mütalaasını değiĢtirmesiyle 15 Nisan 2008‟de TCK‟nin 215. maddesinden yargılanmıĢtı. Diyarbakır 5. Ağır
Ceza Mahkemesi‟nde 15 Nisan 2008‟de görülen karar duruĢmasında, TCK 215. maddesi uyarınca “suçu ve suçluyu övdükleri” gerekçesiyle 3 ay hapis cezasına
mahkûm edilmiĢti. Cezayı 2 ay 15 güne indiren mahkeme heyeti, TCK‟nin 52/2. maddesi uyarınca verilen hapis cezalarını 1875 YT L para cezasına çevirmiĢti.
Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Ağustos 2010‟da kararı onadı.
| ĠFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
517
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
İNSAN HAKLARI DERNEĞİ, YÖNETİCİ ve ÜYELERİNE YÖNELİK
BASKILAR
I. İHD Şubeleri Hakkında Açılan Dava/Soruşturmalar ve Baskınlar
24 Aralık 2009 tarihinde, Diyarbakır Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟nın talimatıyla Diyarbakır merkezli olmak üzere
11 ilde düzenlenen operasyon kapsamında ĠHD Diyarbakır ġubesi'ne baskın düzenlendi. ĠHD Genel BaĢkan
Yardımcısı ve Diyarbakır ġube BaĢkanı Muharrem Erbey'in gözaltına alınmasının ardından Ģube binasına
yapılan baskında 7 bilgisayar hardiski ile çok sayıda dosya, cd ve kasete el kondu.
ĠHD Siirt ġube binasının da 10 yıldan beri kullanılmayan arka kapısı 26 Ocak günü kimliği bilinmeyen kiĢi
veya kiĢilerce kırılarak içeri girildi. Dernekten herhangi bir eĢyanın alınmadığını belirten ġube BaĢkanı Vetha
Aydın, “derneğin iki giriĢi var. Sabah geldiğimizde 10 yıldan beri kullanmadığımız kapının kırıldığını gördük.
Hırsızlık olduğunu düĢünmüyoruz. Çünkü hiç bir Ģey alınmamıĢ” dedi. Aydın, konuya iliĢkin Cumhuriyet
Savcılığına suç duyurusunda bulundu.
ĠHD Siirt ġubesi 16 Mart günü polis tarafından basıldı. YaklaĢık 3.5 saat süren baskında derneğin
bilgisayarları dahil bir çok evraka el konuldu.
ĠHD Ġzmir ġubesi'nin 2009 Aralık ayında yapmak istediği “Ġnsan Hakları YürüyüĢü” öncesinde döner bıçağı ile
dernek binasına giderek tehditlerde bulunan 2 kiĢi hakkında açılan davanın ilk duruĢması 26 Nisan 2010
tarihinde Ġzmir 8. Sulh Ceza Mahkemesi'nde görüldü. DuruĢmaya ĠHD Ġzmir ġube BaĢkanı Nezahat PaĢa
Bayraktar, dernek yöneticilerinden Mehmet Kaanuğur ve Ġslam Albat ile avukatları Av. Canan Uçar, Mustafa
Rollas ve Nazan Sakallı katılırken, sanıkların ikisi de duruĢmaya katılmadı. DuruĢmada söz alan Av. Uçar,
davanın “linç” olarak görülmesini isterken, hakim davayı “tehdit” olarak görülmesine karar vererek, duruĢma
14 Eylül'e erteledi.
ĠHD Mersin ġubesi hakkında 2007 yılında Mersin Valiliği‟nin istemi üzerine Savcılık tarafından “Derneğin
amacını aĢmak”, “Üye ve yöneticilerin yaptıkları açıklamalarla yasadıĢı örgütün propagandasını yapmak”
iddiasıyla açılan kapatma davası Mersin 2. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından 2009 yılında reddedildi.
Dava Savcılık tarafından temyiz edildiğinden Yargıtay‟da devam etmektedir.
II. Gözaltına Alınan, Tutuklanan İHD Yönetici ve Üyeleri
13 ġubat günü, KCK/TM adlı yapılanmaya üye oldukları suçlamasıyla Mardin ve ilçelerinde düzenlenen
operasyonlarda ĠHD Mardin ġube Yöneticisi Abdulkadir Çoğata gözaltına ve tutuklandı.
16 Mart günü Siirt‟te, “KCK/TM adlı yapılanmaya üye oldukları” suçlamasıyla ĠHD ve BDP üye ve
yöneticilerine yönelik düzenlenen operasyonda ĠHD Siirt ġubesi BaĢkanı Vetha Aydın ve ĠHD ġube
Yöneticisi Abdullah Gürgen gözaltına alındı. 18 Mart günü Savcılıktaki ifadelerinin ardından Abdullah Gürgen
serbest bırakıldı. Vetha Aydın, “KCK Türkiye yapılanmasında yer aldığı” iddiasıyla tutuklandı.
Ġzmir‟in Bornova Ġlçesi‟nde 1 Nisan günü, eve dönmeyen arkadaĢlarını merak ederek dıĢarı çıkan ĠHD Ġzmir
ġubesi Yönetim Kurulu üyesi Mesut Tufan, sokakta bulunan sivil polis memurlarınca dövülerek gözaltına
alındı. Yakalama emri olduğu gerekçesiyle polis ekiplerinin gözaltına aldığı 10 kiĢiden Mesut Tufan‟ın da
içinde bulunduğu dört kiĢi, “yanlıĢlıkla” gözaltına alındıkları belirtilerek 2 Nisan günü serbest bırakıldı.
ĠHD Ankara ġube üyesi Av. Zeynep Ceren Boztoprak, 18.05.2010 günü Ankara‟da gözaltına alındı.
SoruĢturmayı yürüten Aksaray Ġl Jandarma komutanlığına götürüldü. Dört gün gözaltında kaldıktan sonra
Aksaray‟da tutulandı. Suçlama konusu ise YasadıĢı örgüte üye olmak ve propaganda yapmak. Zeynep
Ceren Boztoprak, Adana 7. Ağır Ceza Mahkemesinin 22.09.2010 günü yapılan ilk duruĢmasında tahliye
edildi. Yargılama propaganda yapmaktan dolayı verilen Savcılık mütalaası nedeni ile devam etmektedir.
24 Mayıs günü Aydın'da, polis ekiplerinin kent merkezi ve ilçelerde yaptığı ev baskınlarında aralarında ĠHD
Aydın ġube yöneticileri M. ġerif Süren, Ġdris Özdemir ve Orhan Çiçek‟in de bulunduğu 21 kiĢi “Koma
Ciwaken Kurdistan-Kürdistan Topluluklar Birliği/Türkiye Meclisi (KCK/TM) adlı yapılanmaya üye oldukları”
iddiasıyla gözaltına alındı. M. ġerif Süren ve Ġdris Özdemir tutuklandı.
518
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR |
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
24 Mayıs günü, Malatya 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nin talimatıyla Elazığ'da yapılan ev baskınlarında ĠHD
Üyesi Hüseyin Timur gözaltına alındı. Hüseyin Timur, 27 Mayıs günü tutuklandı.
Diyarbakır‟da serbest gazetecilik yapan ve ĠHD Diyarbakır ġubesi‟nin çalıĢmalarına gönüllü katkıda bulunan
ABD vatandaĢı Jake R. Hess, KCK/TM adlı yapılanmayla iĢbirliği yaparak topladığı bilgileri ABD‟ye servis
ettiği iddiasıyla 11 Ağustos günü gözaltına alındı. Diyarbakır Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟na 15 Ağustos günü
çıkarılan Jake R. Hess, ifadesinin alınmasının ardından serbest bırakıldı. Savcılık Jake R. Hess‟in sınırdıĢı
edilmesine karar verdi.
12 Eylül günü ġanlıurfa‟da, ġehitlik Ġlköğretim Okulu'nda ĠHD gözlemcisi olarak referandumu takip etmek için
bulunan ĠHD yöneticisi Zeliha Açıkyıldız, okul bahçesinde gözaltına alındı.
21 Eylül günü Ġstanbul‟da, sabaha karĢı düzenlenen baskınlar sonucu ĠHD Ġstanbul ġube Yöneticisi Sultan
Seçik ve eĢinin de aralarında bulunduğu 17 kiĢi “Devrimci Karargâh Örgütü üyesi oldukları” iddiasıyla
gözaltına alındı. Sultan Seçik daha sonra serbest bırakıldı.
ĠHD Siirt ġube Yöneticisi Abdullah Gürgen, 5 Ekim günü “Dernekler Kanun‟na muhalefet suçundan aldığı bir
cezaya istinaden hakkında yakalanma olduğu” gerekçesiyle gözaltına alındı. Gürgen, ifadesi alındıktan ve
hakkındaki idari para cezasını ödedikten sonra aynı gün serbest bırakıldı.
III. Tehdit Edilen, İşkence ve Kötü Muameleye Maruz Kalan Ve Saldırıya Uğrayan
İHD Yönetici ve Üyeleri
Akın Birdal ve ĠHD Genel Merkezi
12 Mayıs 1998 yılında ĠHD Genel Merkezi‟nde silahlı saldırıya uğrayan Dernek Genel BaĢkanı Akın Birdal‟ın
yaralanması ile ilgili olarak, 2000 yılında ortaya çıkan Genel Kurmay‟ın “Güçlü Eylem Planı” belgelerinde
ĠHD‟nin yıpratılması ve baĢkanın hedef gösterilmesi konusunda sorumluluğu olan dönemin genelkurmay 2.
baĢkanı Çevik Bir hakkında yapılan suç duyurusunun sonuçsuz kalması nedeni ile yargı süreci AĠHM‟e
taĢınmıĢtır. AĠHM‟nin 46723/10 Ġnsan Hakları Derneği/Türkiye davası devam etmektedir.
Mesut Tufan
Ġzmir‟in Bornova Ġlçesi‟nde 1 Nisan günü, eve dönmeyen arkadaĢlarını merak ederek dıĢarı çıkan ĠHD Ġzmir
ġubesi Yönetim Kurulu üyesi Mesut Tufan, sokakta bulunan sivil polis memurlarınca dövülerek gözaltına
alındı. Gözaltına alındığı sırada yaĢadıklarını anlatan Tufan, “1 Nisan akĢamı evden çıktım. Kampusun
yanındaki caddede çok sayıda kiĢi iki araçla önümüzü kestiler. Küfredip, yere yatırdılar. Ayaklarıyla ellerime
bastılar. Ben ĠHDyöneticisiyim dedim. Kimliklerini de göstermediler. Sonra bize 'polis döversiniz ha' deyip,
duvara dayadılar. Üzerimizi aradılar. ĠHD kartım çıktı. Sonra 'siz bu kartlarla eylemlere gözlemci olarak mı
katılıyorsunuz? Siz mi insan haklarını savunacaksınız?' dedi. Ardından kafamı çevirince bize bakma deyip
yumruk vurmaya baĢladılar” dedi. Polislerin, yanında bulunan arkadaĢı Masum Aslan'a da vurmaya
baĢladıklarını ve 'Sen de mi ĠHD'lisin' diye sorduklarını söyleyen Tufan, Aslan'ın ĠHD'li olmadığını söyleyince
kendisine karıĢmadıklarını belirtti. Gözaltına alındıktan sonra kendilerini Bornova Trafik Hastanesi'ne
götürdüklerini dile getiren Tufan, “Doktora, bizim baĢımıza vurdular dedim. Doktor röntgen çekelim dedi.
Sonra aniden midem bulanınca kustum. Röntgenimizi çektiler. Daha sonra bizi Bozyaka Terörle Mücadele
ġubesi'ne götürdüler. Benim baĢım dönüyordu. Gözlerim kızarmıĢtı” dedi. Kendilerini gözaltına alan polislerin
emniyetteki polislere “Duvara iki kiĢi yazı yazmıĢ. Sonra o kiĢiler kaçmıĢ. Bize ihbar telefonu geldi. Bu iki
kiĢiyi bundan dolayı gözaltına aldık. Kendilerine kimlik gösterdik, polisiz dedik, kaçtılar. Bize karĢı direndiler'
dediğini belirten Tufan, 'Bu gerekçeyle bizi gözaltına aldıklarını söylediler ancak bizi gözaltına alırken böyle
bir Ģey söylemediler, kimlik de göstermediler. Yazıyla alakalı bir Ģey demeyip 'polisi dövdüğümüzü' söyleyip
darp ederek gözaltına aldılar” dedi. “Polisin biri bana 'kusura bakma, seni yanlıĢlıkla gözaltına almıĢız.
Aslında sizin bir suçunuzu yokmuĢ. KarıĢtırmıĢlar, siz insan hakları savunucususunuz, bu yönünüzü
biliyoruz. Bu kağıdı imzalayın sizi bırakalım' dediler. Ben de avukatımı istedim” diyen Tufan, “Avukata gerek
yok biz kendi aramızda çözelim dediler. Ben de ısrar ettim avukatımın gelmesi için. Sizin avukatınız ortalığı
karıĢtırır, halledelim, evinize bırakalım dediler. Bir baĢka polis geldi bana 'siz kaç kardeĢsiniz, maddi
durumunuz nasıl' diye soru sordu. 'Yoksulsun, bursta alamıyorsun, gel bizi kırma, ne sen bizim baĢımızı ağrıt
ne biz senin. Bunu imzala, farz et ki bu olay olmadı. Bak gerekirse okulla konuĢur, burs bağlarız. Ara sıra gel
çayımızı iç. Akıllı birisin. ArkadaĢlarının yanında sana selam vermeyiz. Sen dünyanın öbür ucuna da gitsen
bir telefon aç abin yanındadır. Senin 2008'de gözaltına almıĢız, davan var. BaĢın ağrımasın. Gel evine
bırakalım seni bu olay kapansın' dediler. Ben avukatımı çağırın dedim. Bu kez bir baĢkası geldi. O da benzer
Ģeyler söyledi. Memur olamazsın, senin artık kılına zarar gelmeyecek, sen git evine biz gerekeni yapacağız
dediler. 4-5 kiĢi daha gelip böyle konuĢtu. Ben de kimsenin parasına ihtiyacım yok dedim. Suçsuz yere beni
| ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR
519
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
darp ettiniz. ġu an da halen kusuyorum. Koridorda kustum ve bana temizlettiler. Avukatımı çağırın onunla
görüĢmek istiyorum dedim. Sonra polis bir diğerine 'Götürün bunu, ikna olacağı yok. Avukatını çağırın' dedi
ve beni baĢka bir odaya götürdüler.” Tufan, daha sonra yanına bir polisin geldiğini ve “Mesut, zaten seni
birazdan bırakacağız. YanlıĢlıkla almıĢız, suçun yokmuĢ. Peki, sana bir Ģey sorabilir miyim? Hani eylemler
oluyor ya siz kendiniz mi gidiyorsunuz, onlar mı çağırıyor? ĠHD'deki iĢleyiĢ nasıl? Rapor tutuyor musunuz her
eylemde? Bu raporlar nereye gidiyor? Kim onaylıyor bu raporları? En son raporlar nerede toplanıyor?”
Ģeklinde soru sorduklarını ifade etti. 2 Nisan sabahı saat 10.30 sıralarında savcılığa çıkmadan Adli Tıp'taki
sağlık kontrolünün ardından serbest bırakıldığını kaydeden Tufan, Aslan ile birlikte eve geldiklerini ve daha
sonra fenalaĢtığını, kustuğunu dile getirdi. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Servisi'ne giden
Tufan‟ın tomografidi çekildi ve minör beyin travması geçirdiği gerekçesiyle tahlillerin ardından hastanede
müĢahede altına alındı. YaklaĢık 10 saat sonra taburcu edilen Tufan‟a 10 günlük rapor verildi. Tufan, 3 Nisan
günü sabah yine kusma ve baĢ dönmesi Ģikayetiyle bu kez Trafik Hastanesi'ne gitti. Buradaki muayenenin
ardından kendisine travmaya bağlı anksiyete (davranıĢ) bozukluğu gerekçesiyle 10 günlük bir rapor daha
verildi. Darp edilmesi nedeniyle “10 gün iĢ göremez” raporu alan Mesut Tufan, 14 Ekim 2010‟da IĢıkkent
Polis Karakolu‟ndan ifadesinin alınması için çağrıldığını ve kendisini darp eden polis memurlarının kendisi
hakkında dava açtığını belirtti.
Hüseyin Beyaz
Adana'da 14 Ağustos 2008 yılında DTP Adana Ġl binasının polisler tarafından aranması sırasında gözlemci
olarak binaya giden ve polislerin tartaklaması sonucu merdivenlerden düĢerek kolu kırılan ĠHD Adana ġubesi
eski yöneticisi Hüseyin Beyaz'ın açtığı davada yargılanan polisler beraat etti. Adana'da 14 Ağustos 2008
tarihinde DTP Adana Ġl binasının polislerin tarafından aranması sırasında DTP'li yöneticilerin baĢvurusu
üzerine gözlemci olarak binaya giden dönemin ĠHD Adana ġube BaĢkanı Ethem Açıkalın ve yönetici Hüseyin
Beyaz, içeri alınmamıĢ ve polislerle tartıĢmıĢtı. Bir süre polislerle tartıĢan Açıkalın ve Beyaz, 3. katta bulunan
DTP binasından zorla çıkarılarak merdivenlerden aĢağı itildiklerini belirtmiĢ, Beyaz ise kolunun 3 yerden
kırıldığını ifade ederek, Adana Devlet Hastanesi'nden aldığı 2 ay iĢ göremez raporu ile birlikte 3 polis ve bir
komiser hakkında dava açmıĢtı. Adana 1. Sulh Ceza Mahkemesi'nde açılan dava kapsamında Adli Tıp
Kurumu'na sevk edilen Beyaz, Adli Tıp Kurumu'ndan da 4. derecede hayati tehlikesi bulunduğuna dair rapor
aldı. Dönemin ĠHD ġube BaĢkanı Ethem Açıkalın'ın da görgü tanığı olarak ifade verdiği davanın 2009 Aralık
ayında görülen ve Beyaz'ın katılmadığı karar duruĢmasında mahkeme, polisler hakkında beraat kararı verdi.
Beyaz'a 2010 Ocak ayında tebliğ edilen kararda, 'BaĢından itibaren tüm aĢamalarda sanığın suçlamaları
kabul etmediği, sanığın atılı suçtan yeterli, kesin, her türlü Ģüpheden uzak somut ve inandırıcı delil elde
edilmediği, tüm dosya kapsamı ile sanığın üzerine atılı suçu iĢlediği hususu sabit edilmediği anlaĢıldığından
beraatına..' denildi.Öte yandan Beyaz'ın hakkında suç duyurusunda bulunduğu komiser M.M'nin yurtdıĢında
bulunduğundan dolayı ifadesinin alınmadığı belirtildi.
Eren Keskin
ĠHD Onur Kurulu üyesi ve insan hakları savunucusu avukat Eren Keskin, 12 Mayıs günü ĠHD Ġstanbul
ġubesi‟nde yaptığı basın toplantısında, kendisine Kartal H Tipi Cezaevi‟nden tehdit mektubu geldiğini
açıkladı. Zeki Özhan adıyla gönderilen mektupta, cezaevi idaresinin “görülmüĢtür” damgasının da
bulunduğunu belirten Eren Keskin, daha önce de yine aynı kiĢiden tehdit mektubu aldığını belirtti. Eren
Keskin‟e Zeki Özhan imzasıyla gönderilen mektupta ise Ģu ifadeler bulunuyor: “Beni hatırladın mı? Ben Zeki,
daha önce de sana mektup gönderdim, sana ulaĢmıĢtır. Sana ilk gönderdiğim mektubu hatırlıyor musun?
„Ağabeylerimi rahat bırak‟ diye yazmıĢtım. Ağabeylerim kim biliyor musun? Sanatçı, (Ġsmail Türüt, Ozan Arif).
Sen onlardan Ģikâyetçi olmuĢtun hatırlıyor musun? Seni televizyonda görüyorum ama Taksim‟de fazla da
konuĢma böyle Ģeyleri. Böyle Ģeyler iyi Ģeyler değil. Bir daha konuĢma yaparsan, (Ermenilere) destek
verirsen, Taksim‟den bir daha çıkamazsın. Sana boĢ konuĢmuyorum, haberin olsun, sizin üstünüze gelen
kalabalığı senin üstüne gönderirim.”
Salih Özdemir, Sadi Özdemir ve Sedat Özevi
1 Ağustos günü Batman‟ın Hasankeyf Ġlçesi‟nin TPAO‟ya ait petrol kuyularında yangın çıkarıldığı iddiaları
üzerine Demirlipınar Köyü‟nden yangının olduğu iddia edilen Güney Raman Petrol Bölgesi‟ne, yangının
tarlalardan çıktığı düĢüncesiyle gitmek isteyen kapatılan Halkın Emek Partisi (HEP) Batman Ġl BaĢkanı Salih
Özdemir (55), ĠHD Batman ġubesi eski BaĢkanı ve Demirlipınar Köyü Muhtarı Sadi Özdemir (47), ĠHD
Batman ġubesi eski BaĢkanı Sedat Özevi (48) ve Sofi Özdemir (45), kullandıkları aracın HPG tarafından
araziye önceden döĢenmiĢ mayına çarpması sonucu meydana gelen patlama nedeniyle yaĢamını yitirdi.
HPG 21 Ağustos günü yaptığı açıklamada, araziye söz konusu mayını kendi timlerinden birinin yerleĢtirdiği
kabul ederek özür diledi. HPG, 2010 Aralık ayında sözkonusu olayla ilgili açılan soruĢturmayı tamamladığını
ve eylemin sorumluları Ferhat Felat ile Fikri Bermal adlı militanların 20 ve 24 yıl hapse mahkum ettikten
sonra örgütten çıkarıldıklarını bildirdi.
520
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR |
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
ĠHD Genel Merkezi’ne Yönelik Tehdit
ĠHD Genel Merkezi‟ne 2009 yılında e-posta ile gönderilen bir tehdit mesajı üzerine yapılan suç duyurusu
sonucu tehdit eden kiĢi Savcılık tarafından tespit edildi ve hakkında “hakaret ve tehdit” iddiasıyla 2010
yılında ceza davası açıldı. Dava, Ankara 22. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde devam etmektedir.
Nihat Aksoy
11 Haziran günü ĠHD Bingöl Ģubesine baĢvuruda bulunan ĠHD Bingöl ġube BaĢkanı Nihat Aksoy, 11 Haziran
günü pasaport baĢvurusu yapmak için gittiği Bingöl Emniyet Müdürlüğü Pasaport ġubesi‟nde polisler
tarafından darp edildiğini belirtti. Aksoy Ģu beyanda bulundu; “11 Haziran 2010 tarihinde pasaport iĢlemleri
için öğretmen olduğumdan dolayı; bağlı bulunduğum Milli Eğitim Müdürlüğüne gittim. Milli Eğitim Müdürü,
halk toplantısında olduğu için, evraklarım saat 15:00 sularında imzadan çıktı. Telefonla Emniyet Müdürlüğü
Pasaport bürosunu aradım ve baĢvuruyu saat kaça kadar yapabileceğimi sordum. Görevli bayan memur,
saat 16:00'a kadar baĢvuruları kabul ettikleri bilgisini verdi. Bende evraklarımı alarak, emniyet müdürlüğüne
gittim. Pasaport bürosunda, görevli memura baĢvuru yapacağımı söyleyince, memur bana, “bu saatte
baĢvuruları kabul etmiyoruz, pazartesi günü gelin” dedi. Bende, “telefonla saat 16:00'ya kadar baĢvuruların
kabul edileceği söylendi. Madem iĢlem yapılmıyor, bana söylenebilirdi. Ben vatandaĢım, sizde memur olarak
iĢlemlerimi yapmak zorundasınız” dedim. O esnada arka taraftan gelen bir görevli memur, elimden
evraklarımı ve zarfı alıp buruĢturarak suratıma fırlattı. Bana “defol git burdan”, “kovun bunu burdan” Ģeklinde
bağırmaya baĢladı. O sırada, etraftan 6-7 polis memuru geldi. Beni ilk önce duvara yapıĢtırdılar, daha sonra
yaka paça dıĢarı çıkararak, engelli merdivenine aldılar. Bana “beynini dağıtırım” Ģeklinde sözler sarfettiler. O
sırada, bir memur “yapmayın komiserim” Ģeklinde seslendi arkadaĢına. Ben de “20 yıl önceki uygulamalar mı
geçerli kılınıyor” dedim ve haklarında Ģikâyetçi olacağımı söyledim” dedi. Olaydan hemen sonra Uydukent
Sağlık Ocağı ve Bingöl Devlet Hastanesi Acil Servisine baĢvuran Nihat Aksoy Cebir ve Darp Raporu alırken,
Ģikayetçi olacağını öğrenen polis memurunun da hakkında Ģikayetçi olduğunu, güvenlik kameralarının
incelenerek, sorumlular hakkında gerekli iĢlemlerin yapılmasını istedi.
IV. İHD Yöneticileri ve Üyeleri Hakkında Açılan Soruşturmalar
ġanlıurfa Cumhuriyet BaĢsavcılığı, KESK'in 26 Mayıs'ta Türkiye genelinde yapmıĢ olduğu iĢ bırakma eylemi
kapsamında ġanlıurfa'da yapılan yürüyüĢe katılan ĠHD ġanlıurfa ġube BaĢkanı Cemal Babaoğlu‟nun
aralarında bulundupu 18 kiĢi hakkında, "2911 sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu"na muhalefet
etmek iddiasıyla Ağustos ayında soruĢturma baĢlattı.
2009 yılında Diyarbakır'da Ġstasyon Meydanı'nda 1 Eylül Dünya BarıĢ Günü nedeniyle düzenlenen mitingin
tertip komitesinde yer alan ve aralarında ĠHD Diyarbakır ġube Sekereteri Burhan Zorooğlu‟nun da bulunduğu
9 kiĢi hakkında 'Örgüt propagandası yapmak' iddiasıyla soruĢturma açıldı.
ĠHD Diyarbakır ġube Sekreteri Raci Bilici ve ġube Yöneticisi Necibe GüneĢ hakkında, düzenlenen kayıplar
etkinliği nedeniyle 2011 yılında soruĢturma baĢlatıldı. Bilici hakkında 5 ġubat 2011 tarihinde KoĢuyolu Parkı
YaĢam Hakkı Anıtı önünde yapılan oturma eylemi sırasında kayıpların bulunması konusunda devlet
kurumlarını eleĢtirdiği bir konuĢması nedeni ile 2011/3746 nolu soruĢturma açılırken, Necibe GüneĢ
hakkında yine aynı eylemle ilgili 2011/5893 bolu bir soruĢturma açıldı.
ĠHD ġanlıurfa ġube BaĢkanı Cemal Babaoğlu, ġube Sekreteri Nail Çetin ve Ģube üyesi Mrat Yardımcı, 10
Aralık 2010 tarihinde Ġnsan Hakları Haftası çerçevesinde Abide-Ali ġelli Parkı‟nda “2010 Yılı Ġnsan Hakları
Raporu”nun okunması nedeniyle Kabahatkar Kanunu uyarınca 54‟er TL para cezasına çarptırıldı. Para
cezasına yapılan itiraz reddedildi.
| ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR
521
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
V. İHD Yöneticileri ve Üyeleri Hakkında Açılan, Sonuçlanan veya Devam Eden Davalar
Haklarında Dava
Açılan KiĢiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun Maddesi Açıldığı Tarih
Abdullah Baytar
TMY 7/2
2007
Abdullah Gürgen
TCK 314/2
TMY 7/2
17.09.2008
Abdülaziz Akyol
Ali ÇalıĢkan
TCK 314/2
2006
TMK 7/2
2007
Aslan Özdemir ve
Roza Erdede
Burhan Zorooğlu
Ethem Açıkalın
522
2009
TMY 7/2
2010
2911 Sayılı
Toplantı ve
2009
Yargılanma Gerekçesi
2006 NEWROZ Tertip Komitesinde yer alan dönemin ĠHD Batman ġube sekreteri
Abdullah Baytar hakkında “PKK propagandası” yaptığı gerekçesiyle Diyarbakır 5.
Ağır Ceza Mahkemesinde dava açıldı.
ĠHD Siirt Ģube Yönetim Kurulu üyesi Abdullah Gürgen hakkında, Siirt MKM Derneği
BaĢkanı olduğu 17.09.2008 tarihinde dernek binasına yapılan baskın sonrası dava
açıldı. Tutuklu yargılanan Gürgen hakkındaki davanın duruĢması 2 Temmuz 2009
tarihinde gerçekleĢtirilecek.
ĠHD Bursa ġube BaĢkanı iken 31 Ekim 2006'de katılmıĢ olduğu bir gösteri nedeniyle
Abdülaziz Akyol ve 3 kiĢi hakkında "yasadıĢı silahlı örgüt üyeliği" suçlamasıyla açılan
dava 2009 yılında sonuçlandı. Mahkame Heyeti sanıklara 6 yıl 3'er ay hapis cezası
verdi. Karar sanıklar tarafından temyiz edildi. 2010 yılında Yargıtay Cumhuriyet
Savcılığı Abdülaziz Akyol'un cezasının onanmasını istedi. Dava Yardıtay 9. Ceza
Dairesi'nde devam ediyor.
31 Mart 2006 tarihinde kapatılan DEHAP Konak Ġlçe binası önünde “Diyarbakır ilinde
meydana gelen olayları protesto etmek” amacıyla gerçekleĢtirilen basın açıklaması
ile “örgüt propagandası yapıldığı” iddiasıyla aralarında ĠHD Ġzmir ġube Saymanı Ali
ÇalıĢkan‟ın da bulunduğu 9 kiĢi hakkında Ġzmir 10. Ağır Ceza Mahkemesinde dava
açıldı.
14 Nisan 2009 tarihinde gözaltına alınan ve tutuklanan ĠHD Diyarbakır ġube
Yöneticisi öğretmen ve uzman sosyolog Aslan Özdemir ve ĠHD Diyarbakır ġube
Yöneticisi Roza Erdede hakkında "Devletin birliğini ve bütünlüğünü bozmak', "Örgüt
üyesi ve yöneticisi olmak", "Örgüte yardım etmek" iddiasıyla dava açıldı. Özdemir ve
Erdede‟nin tutukluluk hali 2010 yılı boyunca devam etmiĢtir.
Diyarbakır'da 1 Eylül Dünya BarıĢ Günü nedeniyle yapılan “Onurlu bir barıĢa evet”
mitinginin tertip komitesinde yer alan ve aralarında ĠHD Diyarbakır ġube Sekreteri
Burhan Zorooğlu‟nun da bulunduğu 9 kiĢi hakkında “Örgüt propagandası yapmak”
iddiasıyla dava açıldı. Davanın ilk duruĢması Diyarbakır 4. Ağır Ceza
Mahkemesi'nde görüldü. Öztopalan ile Cengiz duruĢmaya katılmazken, diğer tertip
komitesi üyeleri ile avukatları hazır bulundu. Mahkeme heyeti, mitingde yapılan
konuĢmaların çözümü, evraktaki eksikliklerin tamamlanması için duruĢmayı ileri bir
tarihe erteledi. Dava 21 Aralık 2010‟da sonuçlandı. Mahkeme Heyeti, sanıklara TMY
7/2. maddesi uyarınca onar ay hapis cezası verdi.
ĠHD Adana ġubesi Sekreteri Ethem Açıkalın hakkında, 24 Nisan 2009‟da Hakkâri‟de
dipçikle dövülen Seyfi Turan‟ın (14) dövülmesini protesto etmek amacıyla 25 Nisan
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR |
Son Durum
Sonuçlandı. 1 kiĢi
beraat etti.
Devam Ediyor
Sonuçlandı. 4
kiĢiye 6 yıl 3'er ay
hapis cezası
verildi.
Devam Ediyor
Devam ediyor.
Sonuçlandı. 9
kiĢiye toplam
10'ar ay hapis
cezası verildi.
Devam ediyor.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava
Açılan KiĢiler
Ethem Açıkalın
Ethem Açıkalın
Ethem Açıkalın
Ethem Açıkalın
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılandığı
Davanın
Yargılanma Gerekçesi
Kanun Maddesi Açıldığı Tarih
Gösteri
2009‟da yapılan gösteriyle “2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu‟na
YürüyüĢleri
muhalefet ettiği” iddiasıyla dava açıldı. Açıkalın‟ın yargılanmasına 2 Kasım 2009‟da
Kanunu
Adana 8. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde baĢlandı. Mahkeme Heyeti, olayla ilgili
tutanak tutan 4 polis memurunun dinlenmesine karar vererek duruĢmayı 5 ġubat
2010‟a erteledi.
TCK 125
DTP Adana Ġl binasının polis kuvvetlerince basılması olayında gözlemci olarak
uyarınca basit
2008
bulunan ĠHD Adana ġube BaĢkanı Ethem Açıkalın'a polislere hakaret ettiği
tehdit, hakaret
gerekçesiyle dava açıldı.
19 Aralık 2000 tarihinde Türkiye'deki çeĢitli cezaevlerine gerçekleĢtirilen Hayata
3713 sy. 7/2,
DönüĢ operasyonunu protesto etmek için Adana'daki Kürkçüler Cezaevi önünde
2008
TCK.53,63,54
yapılan açıklamanın ardından ĠHD Adana ġube BaĢkanı Ethem Açıkalın hakkında
dava açıldı.
Adana‟da 19 Aralık 2000‟de düzenlenen Cezaevleri Operasyonu‟nun yıldönümünde
19 Aralık 2007‟de Kürkçüler Cezaevi‟nin önünde basın açıklaması yapan grupta yer
alan ĠHD Adana ġubesi eski BaĢkanı Ethem Açıkalın, Seval Gündoğdu ve Cemal
TMY 7/2
2007
Doğan hakkında açılan davanın karar duruĢması 16 Haziran 2010‟da görüldü.
Adana 7. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde yapılan yargılamada mahkeme heyeti, üç
sanığın “yasadıĢı örgüt propagandası yaptığına” kanaat getirerek üç sanığa TMY
7/2. maddesi uyarınca 10‟ar ay hapis cezası verdi.
“Yasa dıĢı örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla 6 Ekim 2007 tarihinde
tutuklanan Adana'nın Yakapınar Beldesi Belediye BaĢkanı Osman Keser'e destek
vermek amacıyla 8 Ekim tarihinde gittikleri Yakapınar Belediyesi'nden gözaltına
alınan ve çıkarıldıkları mahkemece tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılan
ĠHD Adana ġubesi BaĢkanı Ethem Açıkalın Diyarbakır Bağlar Belediye BaĢkanı
Yurdusev Özsökmenler, ViranĢehir Belediye BaĢkanı Emrullah Cin, Kızıltepe
Belediye BaĢkanı Cihan Sincar, Silopi Belediye BaĢkanı Muhsin Kunur, Küçükdikili
Belediye BaĢkanı Leyla Güven hakkında Adana 4. Asliye Ceza Mahkemesi'nde dava
TCK 265
açıldı. TCK'nın 265'inci maddesi gereği “Görevini yaptırmamak için kamu görevlisine
2007
TCK 277
direnme” ve TCK'nın 277'inci maddesi gereği “Yargı görevini yapanı etkilemek”
suçlamaları ile iddianame hazırlayan Adana Cumhuriyet Savcısı Gökhan GöktaĢ,
iddianamede, belediyeyi ziyaret eden ĠHD Ģube baĢkanı ve belediye baĢkanları ve
beraberindekilerin tutuklanan Osman Keser yerine “temsili belediye baĢkanı”
oluĢturmaya çalıĢtıkları iddia etti. Olay günü belediye bahçesinde yapılan ziyarete
yönelik bir ihbar üzerine, mahkeme kararı ile jandarma görevlilerinin görüntü almaya
çalıĢtığı belirtilen iddianamede, Ģüphelilerin mahkeme kararı gösterilmesine rağmen
jandarmayı tartakladığı ileri sürülüyor. ĠHD Ģube baĢkanı ve Belediye baĢkanlarının
konuĢmalarının da 'Yargı görevini yapanı etkilemek' kapsamında değerlendirildiği
| ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR
523
Son Durum
Bir sonraki
duruĢma tarihi
29.09.2009
Bir sonraki
duruĢma tarihi
09.09.2009
Sonuçlandı. 3
kiĢiye toplam 2 yıl
6 ay hapis cezası
verildi.
Devam Ediyor
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava
Açılan KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Davanın
Kanun Maddesi Açıldığı Tarih
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
iddianamede, belediye baĢkanlarının "bugün yakalamıĢlar kınıyoruz", "Bu nedenle
bugün sizlerleyiz", "Bu tutuklama bir hukuksuzluktur", "Tüm kürtler bu durumdan
hoĢnutsuz. Gerçekten bu olayların durdurulmasını istiyorlar. Bu topraklarda yaĢamak
istiyoruz ve tüm arkadaĢlarımızı destekliyoruz" biçimindeki sözleri bu kapsamda
değerlendirildi.
26 Ağustos 2005 tarihinde Batman Ġl Merkezinde meydana gelen toplumsal
olaylarda hayatını kaybeden Hasan ĠĢ adlı kiĢinin otopsi raporunu 13 Haziran 2006
tarihinde ĠHD Batman ġube binasında açıklayan dönemin ĠHD Batman ġube eski Sonuçlandı. 1 kiĢi
yöneticisi ve ailenin Avukatı Ferhat Bayındır hakkında Batman Ağır Ceza beraat etti.
mahkemesince dava açıldı. Davanın Ġlk duruĢması 3 Nisan günü yapıldı. Dava 4
Ekim 2007 günü sonuçlandı. Mahkeme Bayındır hakkında beraat kararı verdi.
Ferhat Bayındır
TCK 301-2
TCK 285/1-3
2006
Ferhat Bayındır
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2008
2008 Newroz Tartip Komitesinde yer alan Dönemin ĠHD Batman ġube BaĢkanı
Sonuçlandı. 1 kiĢi
Ferhat Bayındır hakkında PKK propagandası yapıldığı gerekçesi ile Batman 2.
beraat etti.
Asliye Ceza Mahkemesinde dava açıldı. Dava beraatle sonuçlandı.
2009
12 Mayıs 2009‟da Ankara‟da 3 avukatla beraber gözaltına alındıktan sonra serbest
bırakılan fakat 27 Mayıs 2009‟da savcının itirazı üzerine tutuklanan ĠHD Merkez
Yürütme Kurulu üyesi Avukat Filiz Kalaycı‟yla birlikte tutuksuz yargılanan ĠHD Genel
Sekreter Yardımcısı Avukat Hasan Anlar, ĠHD eski MYK üyesi Halil Ġbrahim Vargün,
insan hakları savunucusu Avukat Murat Vargün ve Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile
YardımlaĢma Derneği (THAY-DER) eski BaĢkanı Nedim TaĢ hakkında “yasadıĢı
örgüt üyesi olmak” iddiasıyla 2009 yılında açılan dava 2010 yılında devam etti. Dava,
29 Mart 2007‟de A. Türk Yurtbey adlı bir avukatın, Ankara Emniyet Müdürlüğü‟ne eposta yoluyla yaptığı ihbarla baĢlatıldı. Ancak müdafi avukatları baroda bu ada sahip
bir kayıt olmadığını tespit etti. Ġddianamede “PKK/Kongra-Gel‟e üyelik”le suçlanan
beĢ kiĢinin katıldıkları basın toplantıları, Newroz kutlamaları, yaptıkları telefon
Devam ediyor.
görüĢmeleri, yazıĢmalar, yönetici oldukları sivil toplum kuruluĢları ile ilgili evlerinde
ve bürolarında bulunan dokümanlar örgütsel faaliyet kapsamında değerlendirildi. Ġlk
duruĢması 9 Kasım 2009‟da Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen davanın
sanık avukatlarına “Terörle Mücadele Yasası‟na muhalefet suçlarıyla ilgili davalara
bir yıl süre ile müdafilik yapmama” yasağı getirildi. 9 Kasım 2009 tarihinde görülen ilk
duruĢmada, davanın yöntemine iliĢkin talepte bulunan Avukat Ercan Kanar, bu
davanın hukuk tarihi açısından düĢündürücü olduğunu ve kara sayfa oluĢturacağını
söyledi. Davanın, savunmanın dokunulmazlığına, bağımsızlığına saldırı niteliğinde
olduğunu ifade eden Ercan Kanar, duruĢmanın dürüst yargılama ilkelerine uygun
olması için hukuka aykırılık teĢkil eden e-mail ihbarı, aleyhte verilen ve daha sonra
geri çekilen ifadeler gibi delillerin iddianameden çıkarılmasını istedi. DuruĢmada söz
Filiz Kalaycı, Hasan
Anlar, Halil Ġbrahim
Vargün, Murat
Vargün ve Nedim
TaĢ
524
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR |
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava
Açılan KiĢiler
Gençağa Karafazlı
Gökçe Otlu
Yargılandığı
Davanın
Kanun Maddesi Açıldığı Tarih
TCK 220/1
TCK 318
2010
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
alarak savunmasını yapan Avukat Filiz Kalaycı, iddiaların bir bütün olarak kendi
içinde değerlendirilmesi durumunda çeliĢkili olduğunu belirtti. Yapılan savunmaların
ardından, karar için ara veren Mahkeme, tutuklu sanıkların tutukluluk hallerinin
devam etmesine karar vererek duruĢmayı 28 Ocak 2010‟a erteledi. 28 Ocak günü
görülen ikinci duruĢmada Mahkeme Heyeti, 9 aydır tutuklu bulunan ĠHD MYK üyesi
Avukat Filiz Kalaycı'nın serbest bırakılmasına hükmederken, aynı suçlamalarla
tutuklu bulunan Nedim TaĢ'ın tutukluluk halinin devam etmesine karar verildi.
Mahkeme ayrıca heyeti Kalaycı'ya yurtdıĢına çıkma yasağı getirdi. 10 Haziran
2010‟da görülen duruĢmada sanıklar aleyhinde daha önce ifade veren Aytaç Ayhan
dinlendi. Tutuklu bulunduğu cezaevinden duruĢmaya getirilerek ifadesi alınan Aytaç
Ayhan, polis memurlarının gözaltında kendisini zorlayarak sanıklar aleyhine yalan
ifade verdirdiğini söyleyerek söz konusu ifadelerin kendisine ait olmadığını belirtti.
Müdahil avukatların ihbar e-mailinin gönderildiği internet kafedeki kamera kayıtlarının
incelenmesi talebini reddeden mahkeme heyeti duruĢmayı 23 Eylül 2010‟a erteledi.
ĠHD MYK üyesi ve gazeteci Gençağa Karafazlı 17 Haziran 2009‟da Rize‟de
gözaltına alındı. Kendisinden 1 gün önce gözaltına alınan akrabaları hakkında
yapılan çete üyesi suçlamasıyla karĢılaĢtı. 2010 yılında Karafazlı hakkında dava
açıldı. Ġddianamede hiçbir somut suçlama olmadığı halde, 2011 yılında “çete üyesi
olmak” suçundan 2 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Gençağa Karafazlı, Rize‟de muhalif
kiĢiliğiyle tanına bir aktivisttir. Dava temyiz aĢamasında.
Tutuklanan vicdanî retçi Enver Aydemir‟e destek olmak amacıyla Ankara‟da 6 Ocak
2010 tarihinde Yüksel Caddesi‟nde düzenlenen basın açıklamasına müdahale eden
polis ekiplerinin gözaltına aldığı ve aralarında ĠHD Ankara ġube BaĢkanı Gökçe
Otlu'nun da bulunduğu 18 kiĢi hakkında Ankara Cumhuriyet BaĢsavcılığı tarafından
“halkı askerlikten soğuttukları” suçlamasıyla TCK‟nin 318. maddesi uyarınca 6 aydan
10 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı. Basın açıklamasının ardından
gözaltına alınan ve serbest bırakılan 18 kiĢi ile tutuklanan Volkan Sevinç‟in
yargılanmalarına 15 ġubat 2010‟da Ankara 10. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde
baĢlandı. DuruĢmada sanıkların savunmalarını alan mahkeme baĢkanı, sanık
avukatlarının TCK‟nin 318. maddesinin Anayasa‟ya aykırılığı talebinin
değerlendirilmesi için tutuklu sanık Volkan Sevinç‟in tahliye edilmesine karar vererek
bir sonraki duruĢmayı 1 Nisan 2010‟a erteledi. 1 Nisan günü görülen duruĢmada
Mahkeme BaĢkanı, savcının mütalaasını hazırlaması için duruĢmayı erteledi.
Davanın karar duruĢması 17 Haziran 2010‟da görüldü. Esas hakkındaki mütalaasını
sunan savcının tüm sanıklar hakkında beraat kararı istemesine rağmen mahkeme
baĢkanı, Volkan Sevinç‟e “polis memurlarına görevleri sırasında hakaret ettiği” ve
“halkı askerlikten soğuttuğu” iddiasıyla bir yıl altı ay; Gökçe Otlu Sevimli, Halil Savda
ve Zarife Ferda Çakmak‟ı ise “halkı askerlikten soğuttukları” iddiasıyla altıĢar ay
| ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR
525
Son Durum
Sonuçlandı. 1
kiĢiye 2 yıl hapis
cezası verildi.
Sonuçlandı. 4
kiĢiye toplam 3 yıl
hapis cezası
verildi. 15 kiĢi
beraat etti.
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava
Açılan KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Davanın
Kanun Maddesi Açıldığı Tarih
Gülay Koca, Sedat
Gözkıran ve 32 kiĢi
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2007
Hayrettin PiĢkin,
Kenan Döner, Ġhsan
Kanat ve Ali Gürol
Durak
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2008
Hüseyin Ayaz
Ġhsan Parlak
TCK 220/6
2010
Ġsmail Akbulut
Lütfi Demirkapı, Ali
ÇalıĢkan, Evrim
526
2911 Sayılı
Toplantı ve
2007
Yargılanma Gerekçesi
hapis cezası verdi. Yargılamada 15 sanık ise beraat etti.
2005 yılında Bozöyük‟te Bursa ili Gemlik Ġlçesine gitmek isteyen halka yönelik
saldırıları kınamak amacı ile demokrasi platformu ile ortak yapılan basına
açıklamasından dolayı aralarında ĠHD ġube BaĢkanı Gülay Koca ve ġube Sekreteri
Sedat Gözkıran ile bir çok kurum baĢkanı ve yöneticisinin de bulunduğu 34 kiĢi
hakkında „Toplantı gösteri ve yürüyüĢ kanununa muhalefet, Örgüt Propagandası
yapmak,suç ve suçluyu övmek‟ iddiası ile kamu davası açıldı. Davanın ilk duruĢması
2 Temmuz'da görülecek.
ĠHD Çanakkale ġube yöneticileri Hayrettin PiĢkin, Kenan Döner, Ġhsan Kanat ve Ali
Gürol Durak hakkında 1 Eylül 2007 tarihinde Dünya BarıĢ Günü dolayısıyla açık
alanda yapmıĢ oldukları basın açıklaması nedeniyle dava açıldı. Dava 2008 yılında
sonuçlandı. 4 insan hakları savunucusuna 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi ve cezalar
ertelendi. Dava temyiz edildiğinden Yargıtay‟da devam etmektedir.
ĠHD Van ġubesi Yönetim Kurulu üyesi Hüseyin Ayaz ile hakkında Haziran 2005
tarihinde sanat sokağında yapılan ve gözlemci olarak katıldığı basın açıklaması
nedeniyle dava açıldı.
20.10.2010 tarihinde BDP Batman Ġl TeĢkilatı tarafından düzenlenen yürüyüĢe
“Gözlemci” olarak katılan ĠHD Batman ġube Yönetim kurulu üyesi (Yedek) Ġhsan
PARLAK, hakkında “PKK Örgütüne bilerek ve isteyerek yardım etme” iddiasıyla
açılan dava sonuçlandı. Parlak, Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 6 yıl
3 ay hapis cezasına çarptırıldı.
ĠHD Hakkari ġube BaĢkanı Ġsmail Akbulut hakkında, Van Ağır Ceza Mahkemesi ile
Hakkari Ağır Ceza Mahkemesi, Sulh Ceza Mahkemesi ve Asliye Ceza
Mahkemesi‟nde insan hakları çalıĢmaları sonucunda açılan davalar devam ediyor.
Akbulut hakkında açılan davalar Ģunlar; 2007/9- Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi,
2007/152-Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi, 2007/244 Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi,
2007/252-Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi, 2009/163-Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi,
2007/151-Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi, 2008/282-Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi,
2006/612-Van Ağır Ceza Savcılığı, 2011/665-Hakkari Ağır Ceza Mahkemesi,
2007/651-Hakkari Ağır Ceza Mahkemesi 2007/134 Esas Numarası, 2006/1720Diyarbakır Askeri Savcılığı, 2006/881-Hakkari Asliye Ceza Mahkemesi, 2005/1440Van Fezleke 2006/1374 Esas numarası, 2003/453-ASCM Askeri Savcılık, 2003/75Hakkari Sulh Ceza Mahkemesi, 2006/99- Hakkari Sulh Ceza Mahkemesi, 2007/88 Hakkari Sulh Ceza Mahkemesi, 2008/49-Hakkari Sulh Ceza Mahkemesi ve
2007/312-Hakkari Asliye Ceza Mahkemesi.
22 Ocak günü Ġzmir‟in KarĢıyaka ilçesinde F Tipi Cezaevleri‟nde sürdürülen tecrit ve
ölüm oruçlarına iliĢkin meĢaleli yürüyüĢ yapan ĠHD Ġzmir ġube BaĢkanı Lütfi
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR |
Son Durum
Devam ediyor.
Dava temyiz
aĢamasında.
Sonuçlandı. 1
kiĢiye 1 yıl 3 ay
hapis cezası
verildi.
Devam ediyor
Devam ediyor.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava
Açılan KiĢiler
Kubilay ve ,
Sebahattin
Filozoğlu, Yurdagül
ve 10 kiĢi
Lütfü Demirkapı,
Necla ġengül, Ali
ÇalıĢkan, Ahmet
Alagöz ve Evrim
Kubilay
M. Nihat Aydın ve
17 kiĢi
Mensur IĢık
Mensur IĢık ve 6
kiĢi
Mensur IĢık ve
Abdülbaki Çelebi
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılandığı
Davanın
Yargılanma Gerekçesi
Kanun Maddesi Açıldığı Tarih
Gösteri Yasası
Demirkapı, ĠHD Ġzmir ġube Saymanı Ali ÇalıĢkan, ġube Yönetim Kurulu üyesi Evrim
Kubilay, Ege Temel Haklar Derneğinden Sebahattin Filozoğlu, Yurdagül GümüĢ,
katılımcı Erdoğan Ġskender Ağcabay, Mihriban Karakaya, Serkan Onur Yılmaz,
Zeliha Koyupınar, Özgür Yılmazer, Aydın KarataĢ, KESK dönem sözcüsü Musa
Sever ve Ali Çelenk hakkında “toplantı ve gösteri yürüyüĢleri kanunu 28/1.maddesi
ve TCK‟nun 53 , 54/1 maddesinden” 3. Asliye Ceza Mahkemesi‟nden dava açıldı.
ĠHD Ġzmir ġube yöneticileri hakkında, 25 Kasım 2007 tarihinde “dur” ihtarına
uymadığı gerekçesiyle polis kurĢunuyla öldürülen Baran Tursun hakkında 18 Ocak
günü Ġzmir KarĢıyaka Adliyesi önünde gerçekleĢtirilen basın açıklamasından dolayı,
“devletin manevi Ģahsiyetini alenen aĢağılamak” suçlamasıyla 25 Ocak günü
soruĢturma baĢlatıldı. SoruĢturma kapsamında ĠHD Ġzmir ġube BaĢkanı Lütfü
Demirkapı, ĠHD Merkez Yürütme Kurulu Üyesi Necla ġengül, ĠHD Ġzmir ġube
Yöneticileri Ali ÇalıĢkan, Ahmet Alagöz ve Evrim Kubilay, Gaziemir, KarĢıyaka ve
Bornova Polis Karakollarında ifade verdi.
TMK 7/2
ĠHD Siirt ġubesi Yönetim Kurulu üyesi M. Nihat Aydın hakkında, 19.10.2008
2911 Sayılı
tarihinde gözlemci olarak katıldığı bir basın açıklamasında gözaltına alındıktan sonra
Toplantı ve
Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde dava açıldı. Savcılık, Nihat Aydın ve
Gösteri
2009
açıklamaya katılan 17 kiĢi hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası yapmak”, “toplantı
YürüyüĢleri
ve gösteri yürüyüĢleri kanuna muhalefet etmek” ve “suç ve suçluyu övmek”
Kanunu
iddialarında bulundu. Dava 2011 yılında beraatle sonuçlandı.
TCK 215
ĠHD MuĢ ġube BaĢkanı avukat Mensur IĢık hakkında, üzerinde "Ben bir Kürdistan'lı
olarak, Kürdistan'da Sayın Abdullah Öcalan'ı bir siyasal irade olarak görüyor ve
kabul ediyorum" ibareleri bulunan imza kampanyasına katıldığı ve "yasadıĢı örgüt
TCK 220/8
22.06.2006 propangandası yaptığı" gerekçesiyle dava açıldı. 23 Ekim günü görülen duruĢmada
TMK 7/2
Mahkeme, 2007/675 karar ile 3713 sayılı “Terörle Mücadele Kanununun 7/2
maddesine göre” yargılamanın yapılması gerektiği düĢünülerek görevsizlik kararı
verdi ve dava dosyasını Van Ağır Ceza Mahkemesine gönderdi.
ĠHD MuĢ ġube BaĢkanı Av. Mensur IĢık ile DTP Ġl BaĢkanı Mehmet Sıdık Genç,
TUHAD-DER ġube BaĢkanı Mehmet Ali Karagüzel, Makbule Kandemir, Çerkez
Korkmaz, Selahattin IĢık ve Fatma Korkmaz hakkında “suç ve suçluyu övme”
TCK 215/1
19.10.2007 iddiasıyla MuĢ 2. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde dava açıldı. Mahkeme 19.10.2007
TMK 7/2
tarih, 2007/646 karar ile yargılamanın Terörle Mücadele Kanununun 7/2 maddesine
göre yapılması gerektiğini belirterek görevsizlik kararı verdi ve dava dosyası Van
Özel Yetkili Ağır Ceza Mahkemesine gönderildi.
TCK 220/8
ĠHD MuĢ ġube BaĢkanı avukat Mensur IĢık ve Abdülbaki Çelebi hakkında,
24.06.2006
2911 Sayılı
21.11.2005 tarihinde il merkezinde yapılan basın açıklaması ve açıklama öncesinde
| ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR
527
Son Durum
Sonuçlandı. 1 kiĢi
beraat etti.
Devam ediyor.
Devam ediyor.
Devam ediyor.
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava
Açılan KiĢiler
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Davanın
Kanun Maddesi Açıldığı Tarih
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
Muharrem Erbey
Mustafa Bağçiçek
Mustafa Bağçiçek
ve 8 kiĢi
Mustafa Rollas
528
2010
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2009
2911 sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2009
TCK 220/6
TCK 314
2010
Yargılanma Gerekçesi
yapılan yürüyüĢ ile atılan sloganlar gerekçe gösterilerek dava açıldı. Dava 2 Kasım
2006 tarihinde baĢlandı.23 Ekim günü görülen duruĢmada Mahkeme, “2007/676
karar ile 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 7/2 maddesine göre yargılamanın
yapılması gerektiğimi” belirterek görevsizlik kararı verdi ve dava dosyasını Van Ağır
Ceza Mahkemesi‟ne gönderdi.
14 Nisan 2009 tarihinde baĢlatılan operasyonda aralarında ĠHD Genel BaĢkan
Yardımcısı ve Diyarbakır ġube BaĢkanı Muharrem Erbey‟in de bulunduğu 151 kiĢi
hakkında dava açıldı. Diyarbakır 6.Ağır Ceza Mahkemesi‟ne gönderilen iddianamede
151 kiĢi TCK'nın "Devletin birliğini ve bütünlüğünü bozmak', "Örgüt üyesi ve
yöneticisi olmak", "Örgüte yardım etmek"le suçlanıyor.
Adana‟da 31 Ağustos 2008‟de düzenlenen “Ġç barıĢ, demokrasi ve kardeĢlik için el
ele” yürüyüĢünde “yasadıĢı slogan attıkları” iddia edilen mitingin tertip komitesi üyesi
ĠHD Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Bağçiçek ile 7 kiĢi hakkında, 2911 Sayılı Toplantı
ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu‟nun 28/3. maddesi uyarınca dava açıldı. Dava Adana
2. Sulh Ceza Mahkemesi‟nde 24 ġubat 2009‟da baĢladı. DuruĢma, miting sırasında
çekilen görüntülerin, bilirkiĢi tarafından izlenmesi için duruĢmayı ertelendi.
Adana‟da 31 Ağustos 2008‟de düzenlenen “Ġç barıĢ, demokrasi ve kardeĢlik için el
ele” yürüyüĢünde “yasadıĢı slogan attıkları” iddia edilen mitingin tertip komitesi
üyeleri Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (Eğitim-Sen) Adana ġubesi BaĢkanı
Güven Boğa, Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Adana ġubesi
BaĢkanı Mehmet Antmen, Adana Tabip Odası Yönetim Kurulu Üyesi Ġsmail Bulca,
Pir Sultan Abdal Kültür Derneği BaĢkanı Metin Çelik, Türkiye Motorlu TaĢıt ĠĢçileri
Sendikası (TÜMTĠS) Adana ġubesi BaĢkanı Halil Çekin, ĠHD Adana ġubesi Yönetim
Kurulu Üyesi Mustafa Bağçiçek, Özgürlük ve DayanıĢma Partisi (ÖDP) Adana
ġubesi Yöneticisi Ergün Türkyılmaz, Emek Partisi (EMEP) Adana ġubesi üyesi A.
Suat Aytimur ve Demokratik Toplum Partisi (DTP) Adana Ġl Yönetim Kurulu Üyesi
Ahmet Kılıç hakkında 2911 Sayılı Toplantı ve Gösteri YürüyüĢleri Kanunu‟nun 28/3.
maddesi uyarınca dava açıldı. Dava Adana 2. Sulh Ceza Mahkemesi‟nde 24 ġubat
2009‟da baĢladı. DuruĢma, miting sırasında çekilen görüntülerin, bilirkiĢi tarafından
izlenmesi için duruĢmayı ertelendi.
ĠHD Ġzmir ġube BaĢkanı Avukat Mustafa Rollas hakkında, 2001 yılında bir kiĢiye
yardım etmek suretiyle “yasadıĢı örgüt üyesi olduğu” iddiasıyla dava açıldı. Davanın
yaklaĢık 10 yıl sonra açılması, Mustafa Rollas‟ın tekrar ĠHD ġube BaĢkanı olmasına
karĢılık olduğu açıktır. Nitekim, mahkemenin 2011 Mart ayında yapılan ilk
duruĢmasında, Mustafa Rollas‟ın yardım ettiği ileri sürülen kiĢi böyle bir olayın
olmadığını açık açık anlatmıĢtır. Olay, Ġzmir Emniyet Müdürlüğü TEM ġubesi‟nin bir
komplosundan ibarettir. Bu olay, insan hakları savunucularının korunmasına dair BM
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR |
Son Durum
Devam ediyor.
Devam ediyor.
Devam ediyor.
Devam ediyor
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava
Açılan KiĢiler
Yargılandığı
Davanın
Kanun Maddesi Açıldığı Tarih
Mustafa Rollas
2007
Nazif Akar
TCK 314/2-3
TCK 220/7
TMY 5
Nazif Akar
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2007
2007
Necla ġengül ve
Evrim Kubilay
TMK 7/2
2008
Osman KündeĢ
TCK 220/6
TCK 314/2
2006
RehĢan Bataray
Saman
TCK 220/6
TCK 314/2
2010
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
bildirgesinin tam aksine bir davranıĢ içinde olduğunu göstermektedir. Avukat Rollas
hakkında, insan hakları savunuculuğu çalıĢmaları kapsamında bugüne değin 250
civarında soruĢturma açıldı.
ĠHD Ġzmir ġube BaĢkanı Avukat Mustafa Rollas hakkında, 06.11.2004 tarihinde
Ġzmir'de yapılan YÖK protestosunda gözlemci olarak bulunmasına ve emniyetin
talebi ile iki kez görüĢmelerde arabulucu olmasına rağmen “grubu yönlendirmek
Devam ediyor
suretiyle yasadıĢı örgüt propagandası yapmak” suçundan Ġzmir 10.Ağır Ceza
Mahkemesi‟nde dava açıldı. Karar aĢamasında olan davanın bir sonraki duruĢma
tarihi 03.10.2011.
28.03.2006 tarihinde Diyarbakır da meydana gelen ve 10 kiĢinin ölümü ile
sonuçlanan olayı protesto etmek amacıyla DTP Batman Ġl TeĢkilatı tarafından
30.03.2006 tarihinde düzenlenen ve AKP teĢkilatına yapılan yürüyüĢ akabinde
yapılması düĢünülen basın açıklamasına “Gözlemci” olarak katılan ĠHD Batman Sonuçlandı. 1 kiĢi
ġube Yönetim üyesi (Mali Sekreter) Nazif Akar hakkında “PKK örgütüne bilerek ve beraat etti.
isteyerek yardım etme” suçlamasıyla Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesinde dava
açıldı. Akabinde beraat etti. Ancak 2911 Sayılı Yasaya muhalefetten Batman
C.Savcılığına suç duyurusu yapıldı.
28.03.2006 tarihinde Amed de meydana gelen olayları protesto etmek amacıyla DTP
Batman Ġl TeĢkilatı tarafından düzenlenen yürüyüĢ ve akabinde Basın açıklamasına
“Gözlemci” olarak katılan Nazif Akar hakkında Batman Asliye Ceza Mahkemesinde
görülen dava sonucunda 2009 yılı Mart ayında 1 yıl 3 ay ceza verildi.
2004 yılında Ġzmir‟den yola çıkan ve Konak Sümerbak önünde bir basın açıklaması
gerçekleĢtiren Canlı Kalkan grubunun eylemine gözlemci olarak takip eden ĠHD MYK
üyesi Necla ġengül ve ĠHD Ġzmir ġubesi Yönetim Kurulu üyesi Evrim Kubilay
hakkında “yasadıĢı örgüte yardım ve yataklık etmek” iddiasıyla dava açıldı.
ĠHD Batman ġube BaĢkanı Osman KündeĢ hakkında, 2006 yılında öldürülen PKK
militanlarının cenaze defin yerine toplu halde yürüyerek giden kalabalık içerisinde
bulunması gerekçe gösterilerek “yasadıĢı silahlı örgüt üyesi olmak” iddiasıyla dava
açıldı. Dava 2009 yılında sonuçlandı. KünteĢ, “yasadıĢı örgüt üyesi olduğu”
gerekçesiyle 6 yıl 3 ay, “izinsiz toplantı ve gösteri yürüyüĢüne katılmaktan” 1 yıl 3 ay
olmak üzere toplam 7 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Dava Yargıtay‟da temyiz
aĢamasında.
ĠHD MYK üyesi RehĢan Bataray Saman, 16 Haziran 2010‟da ĠHD Diyarbakır
ġubesi‟nde evinden kaçan bir kız çocuğunun baĢvurusunu aldıktan sonra,
“baĢvurucu kız çocuğunun önce SHÇEK yetiĢtirme yurduna yerleĢtirip, 2 yıl sonra da
bu çocuğu dağa göndermeye çalıĢmak yoluyla yasadıĢı örgüt üyesi olmakla”
| ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR
529
Sonuçlandı. 1
kiĢiye 1 yıl 3 ay
hapis cezası
verildi.
Devam ediyor.
Dava temyiz
aĢamasında.
Sonuçlandı. 1 kiĢi
beraat etti.
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava
Açılan KiĢiler
Resul Yıldız
ReĢit Yaray ve
Mürsel Kayar
Rıdvan Kızgın, Eren
Keskin ve 123 kiĢi
Saadet Becerikli
Saadet Becerikli ve
Bengi Yıldız
530
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Davanın
Kanun Maddesi Açıldığı Tarih
TCK 215
TMK 7/2
TCK 314/3
TCK 220/7
TCK 314/2
TMK 5
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2009
2006
12.08.2003
TMY 7/2
2006
TCK 301/2
TCK 285
TCK 288
2007
Yargılanma Gerekçesi
suçlandı. Oysa kız çocuğu aynı gün ailesine haber verilerek babasına teslim edildi.
Bu dava hem Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü hem de Diyarbakır Özel Yetkili
Cumhuriyet BaĢsavcılığı‟nın insan hakları savunucularına olan önyargısını
göstermesi açısından ibret vericidir. Dava 2010 yılında sonuçlandı. Saman beaat
etti.
9 Ekim 2008 tarihinde Ġzmir Konak‟ta DTP tarafından gerçekleĢtirilen “Sayın Öcalan
demek suç ise ben de sayın Öcalan diyorum ve kendimi ihbar ediyorum” içerikli
basın açıklamasına gözlemci olarak katılan ĠHD Ġzmir ġubesi Yönetim Kurulu üyesi
Resul Yıldız hakkında “yasadıĢı örgüt propagandası yapmak” ve “suç ve suçluyu
övmek” iddialatıyla dava açıldı. Davanın ilk duruĢması 4 Haziran günü görüldü.
Batman DTP Ġl TeĢkilatı tarafından 30.03.2006 tarihinde düzenlenen yürüyüĢ ve
akabinde düĢünülen Basın açıklamasına gözlemci olarak katılan ĠHD Batman ġubesi
Denetleme Kurulu üyeleri ReĢit Yaray ve Mürsel Kayar hakkında, " PKK Örgütüne
bilerek ve isteyerek yardım etme" iddiasıyla dava açıldı.
16 Haziran 2003 tarihinde Bingöl'de Kadın Tavrını GeliĢtirme Ġnsiyatifi ve çeĢitli sivil
topluım örgütleri tarafından gerçekleĢtirilmek istenen BarıĢ Masası GiriĢimi'nin
ardından dönemin ĠHD Bingöl ġube BaĢkanı Rıdvan Kızgın ve 124 kiĢi hakkıında
"2911 sayılı Gösteri ve Toplantı YürüyüĢleri Kanunu'na muhalefet" ten açılan açılan
dava 2007 yılında devam ediyor.
Dönemin ĠHD Batman ġube BaĢkanı Saadet Becerikli ve Genel-ĠĢ Batman ġube
BaĢkanı Halis Yakut hakkında 1 Mayıs 2006 tarihinde düzenlenen basın
açıklamasında “PKK‟ye Yönelik ateĢkes çağrıları” gerekçe gösterilerek açılan dava
13 Aralık günü Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesinde sonuçlandı. Becerikli ve
Yakut‟un avukatları Sezgin Tanrıkulu Ġle Ömer Halefoğlu‟nun hazır bulunduğu
duruĢmada, iddia makamı mütalaasını tekrar ederek sanıklara TMK 7/2 maddesi
uyarınca 5 yıla kadar ceza istedi. DuruĢmada yazılı olarak savunmalarını sunan
sanık avukatları, açıklamanın Ģiddet içerikli olmadığının altını çizerek beraatlerine
karar verilmesini istedi. Kısa bir ara veren mahkeme heyeti 1 Mayıs 2006 tarihli
basın açıklamasını gerekçe göstererek 1 yıl hapis cezası verdi.
2006 yılında Batman ili Kozluk ilçesi Satıh mezrasında 11 yaĢındaki Mizgin Özbek'in
öldürülmesini araĢtırmak üzere Batman Borusu, ĠHD ve MAZLUMDER tarafından
oluĢturulan beĢ kiĢi (ĠHD Batman eski ġube BaĢkanı Saadet Becerekli, ĠHD ġube
Yönetim Kurulu Üyesi Bengi Yıldız, Batman Baro baĢkanı Sedat Özevin, Batman
Mazlumder ġube BaĢkanı Mehmet ġat ve Ahmet Sevim hakkında) ile Batman Petrol
Gazetesi muhabiri Mustafa Seven hakkında TCK 285. maddesindeki "soruĢturmanın
gizliliğini ihlal", 288. maddedeki "adil yargılamayı etkileme" ve 301/2 maddesindeki
"askeri veya emniyet teĢkilatını alenen aĢağılama" iddiasıyla dava açıldı. Dava,
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR |
Son Durum
Devam ediyor.
Devam Ediyor.
Devam ediyor.
Sonuçlandı. 1
kiĢiye 1 yıl
hapis cezası
verildi.
Devam Ediyor.
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava
Açılan KiĢiler
Sedat Gözkıran
Yargılandığı
Davanın
Kanun Maddesi Açıldığı Tarih
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2010
Selahattin DemirtaĢ
TMY 7/2
2007
Selahattin ĠĢlek,
Ġrfan Kandemir,
Sadrettin Çapın ve
32 kiĢi
TMK 7/2
2006
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
sanık avukatların yargılanması için koĢul olarak Adalet Bakanlığı'nın iznine bırakıldı.
Yargılamayı süresiz olarak erteleyen mahkeme, izin geldiği taktirde yargılama için
duruĢma günü saptayacak.
10 Ekim 2009 tarihinde, Eğitim Sen öncülüğünde ġanlıurfa Ġlk Öğretim Okulu önünde
yapılan anadilde eğitim talebine yönelik basın açıklamasından dolayı aralarında ĠHD
ġube BaĢkanı Sedat Gözkıran'ın da bulunduğu 20 kiĢi hakkında ġanlıurfa 5. Asliye
Ceza Mahkemesi'nde dava açıldı. Davanın 7 ġubat 2010 tarihinde görülen
duruĢmasında “2911 sayılı Gösteri ve YürüyüĢ Kanunu‟na muhalefet ettikleri” iddiası
ile yargılanan kurum temsilcileri, anadilin bir hak olduğunu ve AĠHM ile ĠLO
(Uluslararası ÇalıĢma Örgütü) sözleĢmesine göre anadilde eğitimin bir insan hakkı
olduğunu hatırlatarak, her platformda anadilde eğitimi savunacaklarını belirtti.
BDP Genel BaĢkanı ve Diyarbakır Milletvekili Selahattin DemirtaĢ hakkında, ĠHD
Diyarbakır ġubesi BaĢkanlığı yaptığı dönemde Roj TV‟de yaptığı bir konuĢmada
“yasadıĢı örgüt propagandası yaptığı” suçlamasıyla Terörle Mücadele Yasası‟nın
(TMY) 7/2. maddesi uyarınca açılan dava 28 Eylül 2010‟da sonuçlandı. DemirtaĢ,
söz konusu dava nedeniyle daha önce de yargılanmıĢ ve Diyarbakır 5. Ağır Ceza
Mahkemesi tarafından “suçu ve suçluyu övdüğü” gerekçesiyle Türk Ceza
Kanunu‟nun (TCK) 215. maddesi uyarınca bir yıl altı ay hapis cezasına mahkûm
edilmiĢti. Yargıtay 9. Ceza Dairesi ise, kararı esastan bozarak, Selahattin
DemirtaĢ‟ın “yasadıĢı örgüt propagandasını yapmak” suçundan yargılanmasına
hükmetmiĢti. Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi‟nde görülen karar duruĢmasında
tutuksuz yargılanan Selahattin DemirtaĢ‟ın avukatı Meral DanıĢ BeĢtaĢ hazır
bulundu. Mahkeme heyeti, sanığın talimatla ifadesinin alınmasıyla ilgili Ankara 11.
Ağır Ceza Mahkemesi‟ne yazılan yazının yanıtının geldiğini, talimat duruĢmasının 7
Ekim 2010‟a bırakıldığını bildirdi. Mahkeme heyeti, verdiği aradan sonra DemirtaĢ‟ı
TMY 7/2. maddesi uyarınca, bir yıl hapis cezasına mahkûm etti. On aya indirilen
Selahattin DemirtaĢ hakkındaki hapis cezasının hükmünün açıklanmasına geri
bırakılmasına karar veren mahkeme heyeti, ayrıca Selahattin DemirtaĢ‟ın beĢ yıl
boyunca denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulmasını da kararlaĢtırıldı.
MuĢ‟ta gerçekleĢtirilen bir basın açıklamasından dolayı, ĠHD MuĢ Ģubesi yöneticileri
Selahattin ĠĢlek, Ġrfan Kandemir ve Sadrettin Çapın‟nın da aralarında bulunduğu 35
kiĢi hakkında (Eğitim-Sen MuĢ ġube BĢk Nimet Sezgin, MuĢ Tuhad-Der ġube BĢk
Mehmet Ali Karagüzel, Çerkez Korkmaz, Fehmi Saraç, Muhlise Karagüzel, Mehmet
Sıdık Çöklü, Abdurrahman Çapın, Orhan Sakçı, ġahin Kotan, Süleyman Tanrıkulu,
Zeki Gün, MaĢallah Yamaç, Kurban Kaya, Cevdet YaĢar, Mehmet ReĢit Akpolat,
Mehmet ġah Karaçelik, Kasım Sığınç, Medeni Sola, Mustafa Yiğit, Hüseyin Demirel,
Kerem Çöklü, Abdulkerim Bingöl, ġaban Atılgan, Ender Akman, Veysel Sakık, Yalçın
Güler, Osman Sönmez, YaĢar Çiftçi, Remzi Karaçelik, Nihat Kalın, Mehmet Nuri
| ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR
531
Son Durum
Devam ediyor.
Sonuçlandı. 1
kiĢiye 10 ay hapis
cezası verildi.
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava
Açılan KiĢiler
ġebnem Korur
Fincancı ve BarıĢ
YarkadaĢ
532
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Davanın
Kanun Maddesi Açıldığı Tarih
TCK 125
2009
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
Karaçelik ve Hakkı Çınar) MuĢ 1. Asliye Ceza Mahkemesinde 2006/610 esası ile
açılan dava 2007 yılında devam etti. Mahkeme, dava dosyasını 25.09.2007 tarih,
2007/655 karar ile Terörle Mücadele Kanununun 7/2 maddesine göre yargılamanın
yapılması gerektiğini belirterek Van Özel Yetkili Ağır Ceza Mahkemesine gönderdi.
Adli Tıp Kurumu 3. Ġhtisas Dairesi BaĢkanı Nur Birgen, bu göreve getirilmesini
“sadakatinin ödülü” olarak değerlendiren TĠHV Yönetim Kurulu BaĢkanı Prof. Dr.
ġebnem Korur Fincancı ve ifadenin kullanıldığı 22 Temmuz 2009‟da yapılan
röportaja yer veren “gercekgundem.com” adlı haber sitesinin yayın yönetmeni BarıĢ
YarkadaĢ hakkında “kendisine yayın yoluyla hakaret edildiği” gerekçesiyle, Fincancı
ve YarkadaĢ‟ın TCK 125. maddesi uyarınca cezalandırılmaları için Kadıköy
Cumhuriyet Savcılığı‟na baĢvurdu. Talebi değerlendiren Kadıköy 2. Asliye Ceza
Mahkemesi, Fincancı ve YarkadaĢ‟ın 15 Ocak 2010‟da yargılanmaya baĢlanmasına
karar verdi. TĠHV BaĢkanı Prof. Dr. ġebnem Korur Fincancı‟nın “kamu haklarından
mahrum edilmesi” hükmünden de yargılanacağı davanın Nur Birgen lehinde
sonuçlanması halinde Prof. Dr. ġebnem Korur Fincancı‟nın TĠHV BaĢkanlığı‟nı
bırakmak zorunda kalacak. Fincancı‟nın yargılanmasına neden olan yazıda Nur
Birgen, Ergenekon Davası sanıklarına tahliye edilmelerini sağlayacak rapor verdiği,
F tipi cezaevlerinde yatan Wernicke Korsakoff sendromuna rastlanan tutuklu ve
hükümlüler için aksi yönde raporlar verdiği gerekçesiyle eleĢtiriliyordu. 15 Ocak günü
görülen duruĢmaya, BarıĢ YarkadaĢ ve avukatı Nalan Gonca Çelik, Prof. Dr.
ġebnem Korur Fincancı'nın avukatı Meriç Eyüpoğlu ve davacı vekili Özkan Karakoç
Devam ediyor.
katıldı. DuruĢmada mahkeme baĢkanı, bir sonraki duruĢmada BarıĢ YarkadaĢ'ın
savunmasının alınmasına ve duruĢmaya katılmayan Prof. Dr. ġebnem Korur
Fincancı ile Ģikayetçi Nur Birgen'in gelecek celse hazır edilmesine karar vererek
duruĢmayı erteledi.17 Haziran 2010‟da görülen duruĢmaya, davayı takip eden
Norveç Barosu Ġnsan Hakları Komitesi adına Eric Osvik ve Kürt Ġnsan Hakları Vakfı
Projesi adına bağımsız temsilci olarak görevlendirilen Luksemburg Üniversitesi‟nden
Hukuk Profesörü Matthew Happold da geldi. DuruĢmada Ġstanbul Tabip Odası‟nın
gönderdiği rapor okundu. Rapordan Nur Birgen hakkında 16 soruĢturma açıldığı
öğrenildi. Raporun dava dosyasına eklenmesine karar veren mahkeme baĢkanı,
duruĢmaya katılmayan Ģikayetçi Nur Birgen‟in gelecek celse hazır edilmesine karar
vererek duruĢmayı 30 Eylül 2010‟a erteledi. 30 Eylül günü görülen duruĢmaya
ġebnem Korur Fincancı ve TĠHV Yönetim Kurulu katılırken bir önceki duruĢmada
katılması kararı alınan Nur Birgen duruĢmaya yine katılmadı. ġebnem Korur
Fincancı‟nın avukatlarının, Nur Birgen‟in duruĢmaya katılmamasını keyfi bir davranıĢ
olarak değerlendirmesi üzerine duruĢmada gerginlik yaĢandı. Mahkeme baĢkanı,
duruĢmayı sonlandırarak bir sonraki duruĢmayı Nur Birgen‟in de katılacağı ve tarihi
belirlenmeyen bir güne erteledi.
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR |
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Haklarında Dava
Açılan KiĢiler
Tahirhan Acar ve
Hüseyin Ayaz
Vetha Aydın
Yargılandığı
Davanın
Kanun Maddesi Açıldığı Tarih
TCK 215
2911 Sayılı
Toplantı ve
2006
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
2010
YürüyüĢleri
Kanunu
Vetha Aydın
TCY 215/1
09.03.2007
Vetha Aydın ve
Abdullah Gürgen
TCK 314/2
TMY 7/2
2010
Vetha Aydın ve
Hasan Ceyhan
TMY 7/2
Vetha Aydın ve
Selim Toprak
TCK 215/1
TCK 220/8
TMK 7/2
2911 Sayılı
Toplantı ve
Gösteri
YürüyüĢleri
Kanunu
03.05.2006
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
2006 yılında, Van Göç-Der‟in yapmıĢ olduğu cezaevleri ile ilgili basın açıklamasına
gözlemci olarak katılan ĠHD Van ġube Sekreteri Tahirhan Acar ve Yönetim Kurulu
Üyesi Hüseyin Ayaz hakkında, “2911 sayılı yasaya muhalefet, suç ve suçluyu Devam ediyor.
övmek” iddiasıyla 2. Asliye Ceza Mahkemesi‟nde dava açıldı. Davanın ilk duruĢması
12 Haziran günü gerçekleĢtirildi.
29 Mart yerel seçimlerinde DTP‟den aday olanların tanıtımının yapıldığı toplantıya
katılan ĠHD Siirt ġube BaĢkanı Vetha Aydın hakkında 2911 sayılı yasaya muhalefet
Devam ediyor.
suçundan dava açıldı. Siirt Asliye Ceza Mahkemesi'nde açılan davanın ilk duruĢması
11 ġubat 2010 tarihinde görüldü.
8 Mart 2006'da "Dünya Kadınlar Günü" nedeniyle düzenlenen etkinlik nedeniyle ĠHD
Siirt ġube BaĢkanı Vetha Aydın ve 16 kiĢi hakkında TCK'nın 215. maddesi (suçu ve
suçluyu övme) nedeniyle dava açıldı. Siirt Sulh Ceza Mahkemesi 15 Mart 2007 Devam Ediyor.
tarihinde yapılan duruĢmada görevsizlik kararı vererek dosyayı Diyarbakır Ağır Ceza
Mahkemesi'ne gönderdi. Dava devam ediyor.
ĠHD Siirt ġube BaĢkanı Vetha Aydın ĠHD Siirt ġubesi Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah
Gürgen hakkında, “PKK terör örgütünün faaliyetlerini düzenlemek suretiyle örgüt
yöneticisi olmak ve PKK terör örgütünün propagandasını yapmak” iddiasıyla dava
açıldı. Aydın ve Gürgen 15 ġubat 2010 tarihinde gözaltına alınmıĢ, Gürgen serbest Devam ediyor
bırakılırken, Vetha Aydın tutuklanmıĢtı. Davanın ilk duruĢması 15 Mart 2011
tarihinde gerçekleĢti. Vetha Aydın, ilk duruĢmada tutuksuz yargılanmak üzere
serbest bırakıldı.
13.01.2006 tarihinde STK, DKÖ ve siyasi partilerle birlikte Ġmralı ve tüm
cezaevlerindeki kötü muamelelere karĢı yapılan ortak basın açıklaması nedeniyle
ĠHD Siirt ġube BaĢkanı Vetha Aydın ve ĠHD Siirt yönetim kurulu üyesi Hasan
Devam Ediyor.
Ceyhan‟ın da aralarında bulunduğu toplam 21 kiĢi hakkında Diyarbakır 6. Ağır Ceza
mahkemesinde açılan davanın ilk duruĢması 13 Mart 2007 tarihinde yapıldı. Dava
devam ediyor.
2006 yılında kutlanan Newroz bayramı nedeniyle aralarında ĠHD Ģube baĢkanı Vetha
Aydın ve ĠHD Siirt yönetim kurulu üyesi Selim Toprak‟ında yer aldığı 17 kiĢi hakkında
Siirt Asliye Ceza Mahkemesi'nde dava açıldı. Mahkeme, 6 ġubat 2007 tarihinde
Devam Ediyor.
gerçekleĢen duruĢmada görevsizlik kararı vererek dosyayı Diyarbakır Ağır Ceza
Mahkemesi'ne gönderdi. Diyarbakır Ağır ceza Mahkemesi 25.05.2006 günü talimatla
Siirt Ağır Ceza mahkemesinde sanıkların ifadelerini aldı. Dava devam ediyor.
| ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR
533
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ
Haklarında Dava
Açılan KiĢiler
Yüksel Mutlu ve 34
KESK üyesi
Zeynep Ceren
Boztoprak
534
2010 YILI TÜRKĠYE ĠNSAN HAKLARI ĠHLALLERĠ RAPORU
Yargılandığı
Davanın
Kanun Maddesi Açıldığı Tarih
Dosyada gizlilik
kararı olduğu
için suçlamalar
2009
tam olarak
bilinmiyor.
TCK 314/2
TMY 7/2
2010
Yargılanma Gerekçesi
Son Durum
27 Mayıs 2009 sabahı jandarma kuvvetlerinin evine yaptığı baskınla gözaltına alınan
ĠHD Onur Kurulu üyesi ve Türkiye BarıĢ Meclisi Sözcülerinden Yüksel Mutlu
Ġzmir'deki Bergama M. Tipi Kadın Cezaevinde tutuluyor. 34 KESK üyesinden 20'nin Devam ediyor
üzerinde kiĢi cezaevine konuldu. Mutlu, 19 Kasım 2009 tarihinde tahliye edilirken,
dava devam ediyor.
ĠHD Ankara ġube üyesi Av. Zeynep Ceren Boztoprak, 18.05.2010 günü Ankara‟da
gözaltına alındı. SoruĢturmayı yürüten Aksaray Ġl Jandarma komutanlığına
götürüldü. Dört gün gözaltında kaldıktan sonra Aksaray‟da tutulandı. Suçlama
konusu ise YasadıĢı örgüte üye olmak ve propaganda yapmak. Zeynep Ceren Devam ediyor
Boztoprak, Adana 7. Ağır Ceza Mahkemesinin 22.09.2010 günü yapılan ilk
duruĢmasında tahliye edildi. Yargılama propaganda yapmaktan dolayı verilen
Savcılık mütalaası nedeni ile devam etmektedir.
ĠNSAN HAKLARI DERNEĞĠ, YÖNETĠCĠ ve ÜYELERĠNE YÖNELĠK BASKILAR |

Benzer belgeler