project fıles

Teras Ev 2 Duvar Resimleri
Ünite 2 nin Korunması
Sütunlu Avlu SR 27
Proje Tanımı
Genel
Yamaç Ev 2 Duvar Resimleri
Teras Ev 2, Efes antik kentinin merkezinde bulunan,
üç yapay teras üzerine kurulmuş yedi lüks daireden
(sütunlu evlerden) oluşmaktadır.
Toplumun üst sınıfının mensuplarına ait olan bu
evler, sakinlerinin yaşam tarzını yansıtacak şekilde
oldukça zengin döşenmiştir. Mermer duvar
dekorasyonu ve mozaik zeminlerin yanında konut
kompleksindeki neredeyse tüm odalar (yaklaşık 75
oda) duvar resimleri ile dekore edilmiştir.
Duvar dekorasyonları, resimlerin ıslak kireç sıva üzerine çizildiği, fresk tekniği ile yapılmıştır.
Bazı yüzeylerde, birbiri üzerine boyanmış, yediye varan farklı tabakaya rastlanmıştır. MS 1. Yy
ile MS 3. Yy arasında yapılmış bu freskler, Roma İmparatorluğu dönemi Efes‟inin günlük yaşamı
hakkında harikulade bilgiler sunmaktadır. Ev sakinlerinin resim zevkleri ve tercihleri, bugün bile
bakanlar üzerinde muhteşem bir izlenim bırakmaktadır. Ayrıca bu resimler, Roma İmparatorluğu
Anadolu‟sundaki en geniş duvar resimleri kompleksini oluşturmaktadır.
1967 – 1985 yılları arasında Teras Ev 2‟de geniş çaplı bir kazı gerçekleştirildi. 2000 yılından bu
yana da yapı, değerli ve eşiz duvar resimleri ile mozaikleri koruyan çatı (yaklaşık 4000m2) ile
muhafaza edilmektedir. Bu sayede ziyaretçiler sanat eserlerini bir müzede değil de gerçek
yerlerinde görebilmektedir. Günümüzde, yapı ziyarete açıktır. Teras Ev 2 ziyaretleri, antik kentte
gerçekleştirilen her gezinin en önemli kısımlarından/parçalarından birini oluşturmaktadır.
Küçük Asya’da bulunan en büyük Roma İmpartorluğu Duvar
Resimleri Kompleksi
Koruma neden gereklidir ?
Antik zamanlarda gerçekleşmiş yangınlar
ve depremler ile kazıların sebep olduğu
hasarlar, yıllardır uygulanan geçici koruma
yöntemleri, geçmiş yıllarda yapılmış hatalı
restorasyonlar
ve
bakım
eksiklikleri
nedeniyle Teras Ev 2 deki duvar resimleri
kısmen kötü durumda, bazı duvar resimleri
ise ciddi risk altındadır. Bu resimlerin uzun
süreli korunmasını sağlamak adına, doğru
koruma
ve
restorasyona
ihtiyaç
duyulmaktadır.
Uluslar arası korumacılardan oluşan
takımımız tarafından iyileştirilmeyi bekleyen
yaklaşık 75 oda bulunmaktadır. Odanın
büyüklüğüne, dekorasyonun kalitesine ve
zenginliğine bağlı olarak bir oda ortalama
1200 saat çalışmaya ihtiyaç duymaktadır.
İş Akışı
Restorasyon konsepti, yalnızca yapının
sağlamlığı açısından çok gerekli
olduğunda, müdahale ve değişikliklerin
uygulanması için dizayn edilmiştir.
 Resimlerin ve alt sıva katmanının
sabitlenmesi
 Yetersiz müdahalelerin ortadan
kaldırılması
 Yüzeylerin toz, çamur ve zararlı
maddelerden temizlenmesi
 Orijinal maddenin ortaya çıkarılması
(mümkün olduğu durumlarda)
 Orijinal yüzeye uygun kireç harcı ile
boşlukların doldurulması
 Rötuş (geri alınabilir müdahale)
 Bilimsel analiz ve dokümantasyon
Koruma Projesi
Yerleşim Birimi 2
Yerleşim Birimi 2, Yerleşim Birimi 1 ile aynı terasta (yaklaşık 549 m2) ve
Yerleşim Birimi 1‟in batısında bulunmaktadır. Yapının kullanım ömrü
boyunca sadece küçük restorasyonlardan geçmesi ve kat seviyelerinin çok
az yükseltilmesi sebebiyle Erken İmparatorluk yerleşim planı çok iyi
korunmuştur. Ancak evin ön cephesinin batı kısmı, Bizans yapısından ötürü
büyük zarar görmüştür ve bu nedenle evin orijinal girişi yeniden inşa
edilememektedir. Bizans Döneminde üzerine bir değirmen odası (B 16)
inşa edilen Yerleşim Birimi 2‟nin ana girişi muhtemelen „Stepped Alley 3‟
üzerinde yer almaktaydı.
Bu tahmini girişten girdiğinizde, yakında bulunan hizmet odaları (SR 27b ve
c, SR 30) ve küçük tuvalete (SR29) erişebileceğiniz küçük bir avluya (S27)
ulaşabilirdiniz. İlk yapıldığında bu boşluğun kuzey kısmında mutfak (SR
27a) da bulunuyordu. Fakat bu mutfak daha sonra, halen duvar tesisatının
da görülebilir olduğu, yapının güney kısmına taşındı.
Aynı zamanda bu avludan, içerisinde tek parça beyaz mermerden yapılmış ve başlıkları Korint
tarzda süslenmiş 9 adet sütunun bulunduğu, 148 m2 genişliğindeki büyük bir avluya (S 22/23)
ulaşılabiliyordu. Halen avlunun güney kısmında görülebilen ve yapının kemerlerini taşıyan bu
sütunlar Geç Antik ve Erken Bizans dönemlerinde „spolia‟ adı verilen, daha önceden kullanılan
yapı malzemelerinin tekrar kullanılması yöntemi, ile yapılmışlardır. „The impluvium‟, avlunun
çökmüş olan kısmı, 4 tarafında da orta yükseklikteki „parapet‟ duvar ve moziklerle kaplı
koridorlarla çevrilmiştir. Güneyde bulunan bir su kanalı ve dekoratif olarak yapılan ek bir çeşme
yapıya yeterli miktarda su sağlıyordu. „The socle‟ ve avlu duvarlarının merkezi renkli mermer
levhalarla kaplanmış, üst kısımlar ise mavi arka plan üzerine „erotes-garlands‟ ile boyanmıştır.
Avlunun güneybatı köşesinde Yerleşim Birimi‟nin üst katına çıkmayı sağlayan bir merdiven ve
merdivenin hemen yanında da güney duvara işlenmiş kahraman bir biniciyi at üzerinde
betimleyen“Heros-Equitans” rölyefi bulunmaktadır. Avlunun güneyinde bulunan ana kayaya
oyulmuş ve karışık olarak döşenmiş The exedra (duvarda bulunan yarım dairelik oyuk ) (GEW
D) büyük ihtimalle konukların dikkatini çekmek amacıyla yapılmıştır. Konuklar muhtemelen bu
alanda karşılanıyor ve değerli eşyalar da bu oyuğa koyularak sergileniyordu. Duvarlar ve
zemin, renkli taşlar ve mermerlerle kaplanırken; tonoz ve „kemer aynası‟ cam mozaiklerle
dekore edilmişti.
Exedra‟nın özenli ve ayrıntılı döşemesi, sütunlu avlunun hem evin iletişim merkezi ve hem de
evin girişi olduğunu vurguluyor.
Duvar resimlerinin biçiminden (perilerin odası, SR 19/20)
ya da „heykelsi sıvadan‟ (SR 17) anlaşıldığı üzere sütunlu
avlunun doğusundaki odalar resmi işleve sahiplerdi.
Avlunun batısında bulunan odaların (SR 25 ve 26) ise
özel alanlar oldukları söylenebilir. Bu küçük „cellae‟ nin
duvarları „lisene-system‟ resimlerle ya da dağınık
çiçeklerle dekore edilmiş ve zemini mozaikle kaplanmıştı.
Küçük ve direkt ışık almayan, yerleri kille kaplı oda (SR
12) muhtemelen depo/ambar olarak kullanılmaktaydı.
14 m2 genişliğindeki SR18 isimli odanın ya da ikinci
kattaki muadilinin özenle dekore edilmiş olması
mümkündür. Yıkılan yapının enkazında, aralarında „fildişi
friz‟in de olduğu, çok sayıda küçük mermer heykel ya da
renkli taş ve fildişi, mozaik zemin üzerinde bulundu. 20 cm
yüksekliğinde ve 108 cm uzunluğundaki bu fildişi frizde,
İmparator Trajan beraberindekilerle ve bir barbar heyetiyle
birlikte neredeyse yuvarlak figürler olarak tasvir edilmiş.
Fakat diğer birçok parçada da olduğu gibi, fildişi
parçaların birinci kattan mı ikinci kattan mı geldiği tam
olarak anlaşılamıyor. Yine de mozaikler, duvar resimleri ve
enkazdan elde edilen buluntular; üst kattaki odanın özenle
dekore
edildiğini
ve
yalnızca
aile
tarafından
kullanılmadığını, aynı zamanda konukların da ağırlandığı
bir alan olduğunu gösteriyor.
Yapının kuzeyinde, sütunlu avlu SR 22/23ün yanında
bulunan 35.5m2 ve 31.5m2 boyutundaki iki ek odanın
da (SR 24 ve 28) konuklara ayrıldığı düşünülüyor. Bu iki
oda geniş kapıları ve pencere açıklıkları ile avluya
bağlanıyor, aynı zamanda da büyüleyici bir görsellik
sunuyordu. “Sütunlu avludaki „exedra‟, duvar kenarında
bulunan çeşmenin, duvar
ve „exedra‟nın tonoz
dekorunu tıpatıp yansıttığı SR 24 nolu oda ile
kıyaslandığında, bu paralel dizaynın oldukça ilgi çekici
olduğu
görülüyor.”
Çeşme
duvarının
mermer
kaplamasının üzerinde, cam mozaiklerden yapılmış su
perileri küçük oyukları (apses) süslüyor. Mozaik zemin
divanın durduğu orijinal pozisyonu gösteriyor. Aynı
zamanda yerleşik bir platform ve klinai ile masalardan
arta kalan hırdavat parçaları bu odanın misafirleri
ağırlama ve yemek verme işleviyle kullanıldığına işaret
ediyor. Mermer ve fildişinden yapılmış, muhtemelen
aile üyelerini tasvir eden birçok portre ile iki oda da ev
sahibinin sosyal statüsünü sergiliyor.
Yerleşim Birimi 2‟nin bir başka eşsiz özelliği de birçok
dekoratif malzemeyi içeren büyük bir enkaz ile
neredeyse tamamen kapanmış olmasıdır. Bu da,
örneğin Mısırlı rahip heykeli gibi değerli eşyalar; gaz
lambaları, merhemler ve gaz şişeleri gibi gündelik
eşyaları içeren evin orijinal içeriğinin büyük bir
bölümünün yeniden inşa edilmesine ve bir araya
getirilmesine olanak sağlıyor.
Koruma Projesi : Yerleşim Birimi 2
SÜTUNLU AVLU (SR 27)
“Küçük
Avlu (SR 27) başlıkları Dorik tarzda yapılmış 4 adet
oluklu sütun tarafından çevrilmektedir. Değirmen odası (B 16)
antik materyalleri ve sayısız spoliadan yapılmış bir metre
boyundaki duvarları (Korint ve Ionic tarza yapılmış sütun başı
parçaları ve delikli sütunlar fark edilebiliyor) kötü etkilemiştir.
Avlunun kemerli yürüş yolları mozaikle kaplanmış,
duvarlardaki balık ve kuşların amblem olarak kullanıldığı basit
resimler ile süslenmişti. Duvarlardaki yoğun ateş izleri ise MS
3. yy‟daki yıkımın sonuçlarıdır ve deprem sonrasında büyük
bir yangın çıktığına işaret eder.
Avlunun güneyindeki yürüyüş yolunda bir mutfak (SR 27a)
vardı fakat mutfağın girişi büyük sütunlu avludandı. (SR
22/23)
Balık ve Kuş resimleri, Teras Ev 2‟nin kenar odalarında
SR27‟de de olduğu gibi şaşırtıcı bir sıklıkla karşımıza çıkıyor.
Basit açık alan resimleri ve alçak kabartmalı sütunlarla
(lesene) ortak bir şema içerisinde; kuşlar (örneğin güney batı
köşesindeki ahşap ağaçkakan) ve balıklar (örn. güney
duvardaki tekir balığı) birer amblem olarak karşımıza çıkıyor.
Balıklar ve kuşlara belirli bir anlam yüklenemiyor ve bu da
belki de neden bu kadar yoğun olarak kullanıldıklarını
açıklıyor – sadece dekoratif figürler olarak görülüyorlar.
Personel
gideri
73.850 €
Malzeme
gideri
3.750 €
Seyahat
gideri
TOPLAM
800 €
78.400 €
Çalışma saati: 2.426
Takım: 2 konservator
Dönem: Mayıs/Haz. 2014
SPONSORLARIN SUNUMU
Teras Ev 2’nin İçindeki Sponsor Tabelaları
Sponsor,
ilgiliyi
odaya
doğrudan
konumlandırılmış kendi sponsor tabelasını
alır.
Yapının korunması ve zarar görmemesi
amacıyla ziyaretçiler özel olarak ayrılmış
bir yol üzerinde yürüyerek alanı dolaşırlar
ve odalara girmelerine izin verilmez.
Sponsor tabelalarını yerleştirirken, yazıları
okuyan ziyaretçilerin ilgili odayla görsel
temas sağlayabilmelerine özellikle dikkat
ediyoruz.
Her yıl 160.00 ziyaretçi tur süresince sponsor tabelalarına bakıyor.
SPONSORLARIN SUNUMU
Teras Ev 2’nin İçindeki
Sponsor Tabelaları
Sponsor tabelasında,
sponsor
logosunun
yanı sıra şirketin adını
da belirten üç dilde
(Almanca,
İngilizce,
Türkçe) yazılmış kısa
bir metin bulunur.
Boyutlar : 50 x 70 cm
SPONSORLARIN
SUNUMU
Teras Ev 2’nin
Girişindeki Sponsor
Panoları
Sponsorların logoları Teras
Ev 2‟nin önündeki sponsor
panolarında yer almaktadır
3mm akrilik cam
3mm akrilik cam
SPONSORLARIN SUNUMU
Ana Girişlerdeki Sponsor
Panoları
Sponsorların logoları ayrıca
Efes Antik Kenti‟nin arkeolojik
alanının ana girişindeki
sponsor panolarında yer
almaktadır.
3mm akrilik cam
İletişim Bilgileri:
Efes Vakfı
Gülsevim Avcı Tolunay
Te
l: 0090 212 393 55 00
E-posta : [email protected]
Web
: www.ephesus-foundation.org
facebook.com/Ephesus Foundation