Paydaş Katılım Planı - South Stream Transport BV

Transkript

Paydaş Katılım Planı
Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı
Türkiye Bölümü, Haziran 2014 Güncelleme
Kısaltmalar
Kısaltma
Tanım
ÇED
Çevresel Etki Değerlendirmesi
ÇEDBD
ÇED Başvuru Dosyası
ÇSED
Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi
ÇSYP
Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı
ÇSYS
Çevresel ve Sosyal Yönetim Sistemi
ÇŞB
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
ÇŞİM
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
DİB
Dışişleri Bakanlığı
HK
Halkın Katılımı
IFC
Uluslararası Finans Kurumu
IFC PS
IFC Performans Standartları
İDK
İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu
KÖFB
Kapsam ve Özel Format Belirleme
MEB
Münhasır Ekonomik Bölge
PMVT
Paydaş ve Müzakere Veritabanı
PKP
STK
Sivil Toplum Kuruluşu
TOÖ
Teknik Olmayan Özet
URS-EIA-MAN-201962
i
Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı – Türkiye Bölümü
Sözlük
Terimler
Tanım
Görüş Formu
Paydaşların yazılı yorum, görüş ve düşüncelerini iletebilecekleri bir form kağıdı.
Görüş formları halkın katılımı toplantılarında dağıtılır ve ÇED/ÇSED belgelerinin
açıklandığı ve görüşlere açıldığı yerlerde bulundurulur.
Müzakere
Proje lehtarları ve paydaşları arasındaki iki yönlü bir konuşmada bilgi, fikir ve
endişelerin paylaşılarak paydaşların görüşlerini ifade etmesine ve bunların
proje planlama ve uygulamasıyla ilgili kararlarda değerlendirilmesine olanak
sağlayan süreç.
Yayınlama
Bilginin çeşitli şekillerde açıklanması ve sunulması (örneğin İnternet, duyuru ya
da gazete ilanı yoluyla)
Katılım
Yayınlama ve Müzakereyi içeren faaliyet için genel terim
Çevresel ve Sosyal
Yönetim Sistemi
Bir projenin faaliyetlerinin çevresel ve sosyal risk ve etkilerini yönetmek için bir
sistem
Şikayet
Projeyle ilgili faaliyetlerden olumsuz etkilenen kişiler tarafından yapılan resmi
bildirim
Şikayet Prosedürü
Şikayetlerin takip edilerek çözümlenebilmesi amacıyla kaydedilmesi ve
yanıtlanması işlemi.
Paydaş
Bir projeden potansiyel olarak etkilenen ya da projeye ilgisi veya proje
üzerinde etkisi olan bir kişi ya da grup.
ii
URS-EIA-MAN-201962
İçindekiler
Kısaltmalar .................................................................................................................... i
Sözlük
....................................................................................................................... ii
Tablolar ...................................................................................................................... iv
Şekiller ....................................................................................................................... v
1
Giriş ................................................................................................................ 1
1.1
Özet ................................................................................................................... 1
1.2
Genel Bilgiler ....................................................................................................... 2
1.2.1 Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı............................................... 2
1.2.2 South Stream Transport B.V. ..................................................................... 3
1.2.3 Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi (ÇSED) ......................................... 3
1.2.4 Çevresel ve Sosyal Yönetim ve İzleme ....................................................... 3
1.3
Paydaş Katılımının Hedefleri .................................................................................. 4
2
Yasal Çerçeve ................................................................................................. 5
2.1
Türkiye Mevzuatı Gereklilikleri ............................................................................... 5
2.2
Finansman Standartları ve Rehber Dokümanlar ...................................................... 6
2.3
Paydaş Katılım Süreçlerinin Uyumu ........................................................................ 7
3
Paydaş Analizi ................................................................................................ 8
3.1
Yerel Kapsam ...................................................................................................... 8
3.2
Paydaş Belirleme ve Dağılımı ...............................................................................10
3.3
Yayınlama ve Katılım yöntem ve araçları ...............................................................16
3.3.2 Paydaş Katılım araçları ............................................................................16
3.3.3 İletişim kanalları .....................................................................................17
4
Tamamlanan Paydaş Katılımları................................................................... 19
4.1
ÇED Müzakereleri ...............................................................................................20
4.1.1 ÇED Raporu'nun İçeriği ve Formatı Hakkında İstişare .................................20
4.1.2 ÇED Raporu ...........................................................................................21
4.2
ÇSED Kapsam Belirleme Müzakereleri ...................................................................21
4.3
Ara ÇSED Müzakeresi ..........................................................................................22
4.4
Espoo Bildirimi....................................................................................................23
4.5
Diğer Katılım Faaliyetleri ......................................................................................23
4.6
Paydaş Yorum ve Önerilerinin Özeti ......................................................................23
4.6.1 Devlet Makamları ....................................................................................24
URS-EIA-MAN-201962
iii
4.6.2
4.6.3
4.6.4
4.6.5
4.6.6
4.6.7
Balıkçılık ve deniz alanını kullanan diğer kişiler...........................................25
Karadeniz kıyı illeri halkı ..........................................................................25
Sivil toplum kuruluşları (STK'lar) ..............................................................26
Akademik ve bilimsel kuruluşlar ...............................................................26
İşletmeler ve iş ilişkileri ...........................................................................27
Devletler arası kuruluşlar .........................................................................27
5
Planlanan Faaliyetlerin Özeti ....................................................................... 28
5.1
ÇSED Müzakereleri ..............................................................................................29
5.2
ÇSED Sonrası Katılım Faaliyetleri ..........................................................................33
5.2.1 Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı .................................................................33
5.2.2 Şikayet Prosedürü'nün Yayınlanması .........................................................34
5.2.3 Proje Güncellemeleri ...............................................................................34
5.3
İnşaat ve İşletim Öncesi, İşletim ve Hizmetten Çıkarma Aşamaları ..........................34
6
Görev ve Sorumluluklar ............................................................................... 36
7
South Stream Transport ile İletişim ............................................................. 37
7.1
Geri bildirim Süreci .............................................................................................37
7.2
Şikayet Prosedürü ...............................................................................................38
7.2.1 Genel Değerlendirme ..............................................................................38
7.2.2 Şikayet Prosedürü Süreci .........................................................................39
8
İzleme ve Raporlama ................................................................................... 41
8.1
İzleme ...............................................................................................................41
8.2
Paydaş Katılım Faaliyetlerinin Takibi ......................................................................41
8.3
Proje Raporlama .................................................................................................41
8.3.1 8.3.1.1 Dahili Raporlama .........................................................................41
8.4
Paydaş ve Müzakere Veritabanı ............................................................................42
Referanslar................................................................................................................. 44
Tablolar
Tablo 2.1 Türkiye’deki ÇED Sürecinde Halkla Müzakere .......................................................... 5
Tablo 3.1 Paydaş Kategorileri ve Tespit ...............................................................................11
Tablo 3.2 Üretilen Katılım Araçları .......................................................................................16
Tablo 3.3 Katılım Yöntemleri ..............................................................................................17
Tablo 4.1 Tamamlanan Katılım Faaliyetlerinin Özeti (ÇED ve ÇSED) ........................................19
iv
URS-EIA-MAN-201962
Tablo 4.2 Kapsam Belirleme Müzakere Toplantıları................................................................21
Tablo 5.1 Planlanan Paydaş Katılım Faaliyetlerinin Öngörülen Zamanlaması ............................28
Tablo 5.2 Taslak ÇSED Raporu için Müzakere Programı .........................................................30
Tablo 5.3 ÇSYP için Planlanan Katılım..................................................................................33
Tablo 5.4 İnşaat ve İşletim Öncesi Aşamaları Sırasında Beklenen Bilgi Yayınlaması ..................35
Tablo 7.1 Şikayet Prosedürü Süreci .....................................................................................39
Şekiller
Şekil 1.1 Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı Güzergahı ............................................ 2
Şekil 1.2 Proje Aşamaları .................................................................................................... 3
Şekil 2.1 Uluslararası Finansman Standartları ve Rehber Dokümanları için Katılım Gerekliliklerinin
Özeti ................................................................................................................................ 6
Şekil 3.1 Türkiye’nin İl Bazında İdari Yapısı ........................................................................... 8
Şekil 7.1 Şikayet Sistemi Akış Çizelgesi ................................................................................40
Ekler
Ek A
ÇED Sürecindeki Halkın Katılımının, Türkiye Cumhuriyeti’ndeki Yasal Çerçevesi
Ek B
Belirlenen Paydaşların Listesi
Ek C
Tamamlanan Paydaş Katılım Faaliyetleri
Ek D
Görüş ve Geri Bildirimlerin Özeti
Ek E
Kamu Duyurularının Kopyaları
Ek F
Örnek Görüş Formu
URS-EIA-MAN-201962
v
vi
URS-EIA-MAN-201962
1
Giriş
1.1
Özet
Bu doküman Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı – Türkiye Bölümü'nün (‘‘Proje’’) Paydaş
Katılım Planıdır (PKP). PKP Proje'nin geliştirilmesine ilişkin tüm aşamalarda paydaşlarla müzakere
için Proje'nin planlarının ilgili tüm kişilerce bilinmesi ve anlaşılmasını sağlamak üzere hazırlanmıştır.
PKP Proje süresi boyunca paydaşlarla bir müzakere programı uygulamak için Proje'nin izleyeceği
yaklaşımı belirler. Bu programın amaçları için, bir paydaş “Bir projeden potansiyel olarak etkilenen
ya da projeye ilgisi veya proje üzerinde etkisi olan bir kişi ya da grup” şeklinde tanımlanmıştır.
PKP dış paydaşlarla müzakereye odaklanmaktadır. Bu dokümanda ele alınan paydaşlara ek olarak,
Proje ekibi, hissedarlar ve yüklenicilerin de dahil olduğu belirli sayıda ‘iç’ paydaşlar da mevcuttur.
Bu paydaşlarla devam eden müzakerelerin bulunmasına rağmen, bu PKP'de bu süreçler yer
almamaktadır.
PKP ‘yaşayan’ bir dokümandır ve Proje çeşitli planlama ve uygulama aşamalarından geçerken
artan şekilde geliştirilmekte ve güncellemeler düzenlenmektedir. Bu güncellemenin Güney Akım
Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı'nın Türkiye Bölümü'ne ilişkin Çevresel ve Sosyal Etki
Değerlendirmesi (ÇSED) raporunun açıklanmasıyla uyumlu olması amaçlanmaktadır. ÇSED Raporu
http://www.south-stream-offshore.com/tr/csed-ve-izinler/turkiyede-csed/ internet adresinden
temin edilebilir.
İnşaat ve İşletme Öncesi Aşaması dahil Proje gelişiminin sonraki aşamalarının ele alınması
amacıyla başka güncellemeler de yapılacaktır.
PKP aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:
•
Bölüm 1 Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı, ÇSED süreci ve Proje sahibi (South
Stream Transport B.V. hakkında gerekli bilgileri sunmakta ve paydaş katılımının hedeflerini
özetlemektedir;
•
Bölüm 2 paydaş katılımı için ulusal ve uluslararası gereksinimleri özetlemektedir;
•
Bölüm 3 yerel şartların bir özetini sağlamakta ve paydaşların nasıl belirlendiğini ve katılımlarını
desteklemek için kullanılan yöntem ve araçları tanımlamaktadır;
•
Bölüm 4 bugüne kadar gerçekleştirilen paydaş katılımlarını özetlemektedir;
•
Bölüm 5 sürdürülen ve gelecekteki katılım programlarını açıklamaktadır;
•
Bölüm 6 paydaş katılımı için görev, sorumluluk ve kaynakları tanımlamaktadır;
•
Bölüm 7 şikayet mekanizması da dahil olmak üzere paydaşların South Stream Transport B.V.
ile nasıl iletişim kurabileceğini açıklamaktadır; ve
•
Bölüm 8 paydaş katılım faaliyetlerinin izleme ve raporlamasını tanımlamaktadır.
URS-EIA-MAN-201962
1
1.2
Genel Bilgiler
1.2.1
Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı
Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı Rusya'dan Orta ve Güney-Doğu Avrupa ülkelerine
doğalgaz taşıyacak Güney Akım Boru Hattı Sistemi'nin açık deniz bölümüdür. Tamamlandığında
tüm Boru Hattı Sistemi 2.300 km'den daha uzun olacaktır.
Anapa yakınlarındaki Rusya kıyısından Varna yakınlarındaki Bulgaristan kıyısına kadar Karadeniz
boyunca yaklaşık 930 km kadar uzanan dört adet 32 inç (813 mm) çapında boru hatlarından
oluşmaktadır (Şekil 1.1). Maksimum kapasitede, yılda 63 milyar metre küp doğal gaz
taşınabilecektir.
Şekil 1.1 Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı Güzergahı
Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı'nın (Proje) Türkiye Bölümü doğuda Rusya ve Türkiye
MEB'lerinin sınırları arasında ve batıda Türkiye ve Bulgaristan MEB'lerinin sınırları arasında yaklaşık
470 km uzunluğundadır (Şekil 1.2). Türk MEB'i içerisinde boru hatları, derinliği 2.000 m ile 2.200
m arasında değişen deniz tabanı üzerine doğrudan döşenecektir. Türkiye'de önerilen kıyı bölümleri
ya da tesisleri yoktur.
Proje aşağıda Şekil 1.2'de gösterilen aşamalar halinde gerçekleştirilmektedir.
2
URS-EIA-MAN-201962
Şekil 1.2 Proje Aşamaları
Fizibilite Aşaması (20072012)
Geliştirme Aşaması (20122013)
İnşaat ve İşletme Öncesi
Aşaması (2014-2017)
İşletme Aşaması (2017-2065)
İşletmeden Çıkarma
Aşaması (2065)
1.2.2
•Proje seçeneklerinin değerlendirilmesi
•Ön mühendislik tasarımı
•Mühendislik tasarımı
•ÇED ve ÇSED
•İnşaat
•İşletme Öncesi Testleri
•Gaz dağıtımlarının kademeli arttırımı
•Gaz dağıtımları
•Boru hatlarının kapatılması
South Stream Transport B.V.
South Stream Transport B.V. (South Stream Transport ya da SSTTBV) Güney Akım Açık Deniz
Doğalgaz Boru Hattı'nı geliştirmek ve işletmek için 2011 yılında kurulan uluslararası bir ortak
girişimdir. Rus şirketi Gazprom ortak girişimde %50 hisse sahibidir. İtalyan şirket Eni S.p.A. %20
hisse sahibidir. Fransız enerji şirketi EDF ve Alman şirketi Wintershall Holding GmbH (BASF Group)
%15'er hisse sahibidirler.
1.2.3
Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi (ÇSED)
Proje, Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı'nın mali gerekliliklerine uygun olarak bir ÇSED
gerçekleştirmiştir. ÇSED sürecinde, South Stream Transport'un Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz
Boru Hattını çevresel ve sosyal sorumlulukla geliştirip işletme taahhüdü açıklanmaktadır. ÇSED
Raporunda, Projenin ana özellikleri ve olası çevresel ve sosyal etkilerden kaçınılması ve bu etkilerin
en aza indirgenmesi için uygulanacak tedbirler açıklanmaktadır.
South Stream Transport ayrıca Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal mevzuat gerekliliklerine de uyum
amacıyla bir Çevresel Etki Değerlendirmesi (EIA) çalışması gerçekleştirmiştir. Açık Deniz Doğalgaz
Boru Hattı'nın geçtiği diğer ülkeler (Rusya ve Bulgaristan) için de ulusal gerekliliklere uyumlu
olarak ÇED'ler ve finansman kuruluşlarının standartları ve esaslarıyla uyumlu olarak ÇSED'ler
gerçekleştirilmiştir.
1.2.4
Çevresel ve Sosyal Yönetim ve İzleme
ÇED ve ÇSED sürecinde geliştirilen azaltma tedbirleri Projenin, Çevresel ve Sosyal Yönetim
Planlarını (ÇSYP) içeren Çevresel ve Sosyal Yönetim Sistemine (ÇSYS) eklenir. ÇSYP, ÇSED Raporu
ve ilişkili belgeler dahilinde yapılan tüm azaltma ve koruma taahhütleriyle, çevresel ve sosyal
taahhütleri kapsar.
URS-EIA-MAN-201962
3
ÇSYP ve ilişkili planlar, ilgili faaliyetlerin neticesinde meydana gelebilecek çevresel ve sosyal etkileri
ele alacak ve yönetecektir. Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı'nın inşası ve işletimi
boyunca bu planlar yürürlükte olacaktır. ÇSYP, Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı için
tüm izleme gerekliliklerini ana hatlarıyla açıklayan kapsayıcı bir Çevresel ve Sosyal İzleme Programı
içerecektir. İzleme, Türk yasal limitleri ve geçerli uluslararası standartlara uyumun gösterilmesi
için gereklidir ve uygulanan azaltma ve yönetim tedbirlerinin genel tasarımı ve etkinliğinin
doğrulanmasını sağlayacaktır.
1.3
Paydaş Katılımının Hedefleri
Paydaş katılımı (bilginin müzakere edilmesi ve yayınlanması), Projenin planlama, geliştirme ve
uygulama aşamalarının ana unsurlarından birisidir. Etkili paydaş katılımı iyi tasarıma yardımcı olur,
topluluklarla güçlü ilişkiler kurar ve bir Proje ilerlerken çözümlenmesi gereken sorunların erken
ortaya konulması vasıtasıyla olası gecikmeleri azaltır.
South Stream Transport Proje süresi boyunca paydaşlarla şeffaf ve saygılı bir diyalog taahhüt
etmektedir., Çevresel ve sosyal etkilerin değerlendirilmesi ve yönetilmesinin, İyi Uluslararası
Endüstri Uygulamalarının (GIIP) yanı sıra, Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattının geçtiği
ülkelerde yürürlükte olan tüm kanunlar ve yönetmelikler, paydaş katılım faaliyetlerine rehberlik
eder.
Bu PKP'de özetlenen paydaş katılımının hedefleri:
•
Paydaşlar ve South Stream Transport B.V. arasında saygılı ve açık ilişkilerin gelişiminin teşvik
edilmesi;
•
Proje paydaşlarının belirlenmesi ve bunların Proje faaliyetleriyle ilgili menfaat, endişe ve
etkilerinin anlaşılması;
•
Paydaşların kendi çıkar ve ihtiyaçlarına ve beklenen risk ve olumsuz etki düzeyine uygun
şekilde Proje, ÇED ve ÇSED süreçleri ve ilgili çevresel ve sosyal konularla ilgili olarak (konum,
dil, kültür, bilgiye erişim gibi faktörler göz önüne alınarak) uygun zamanda bilgi verilmesi;
•
Paydaşlarla müzakere ve diğer geribildirim mekanizmaları yoluyla, Proje ile ilgili görüş ve
endişelerini dile getirme ve bunların ÇSED'e, ÇSYS'ye ve mümkün olduğunda Proje
faaliyetleriyle ilgili kararlara yansıtılması için olanak sağlanması;
•
Türkiye'deki ulusal gerekliliklere ve paydaş katılımı için finansman standart ve esaslarına
uyumun desteklenmesi;
•
Projeyle ilişkili faaliyetlerden kaynaklanan şikayetlerin kaydedilmesi ve çözümlenmesidir.
4
URS-EIA-MAN-201962
2
Yasal Çerçeve
Bu bölümde Proje için geçerli olan yasal çerçeve tanımlanmaktadır. Proje'nin paydaş katılımı
yaklaşımı, mevzuat gerekliliklerini ve İyi Uluslararası Endüstri Uygulamalarının (GIIP) esaslarını
dikkate almaktadır.
2.1
Türkiye Mevzuatı Gereklilikleri
ÇED sürecinin bir parçası olarak yerine getirilen paydaş katılımı, Çevresel Etki Değerlendirmesi
yapılan ülkenin mevzuatıyla belirlenen şekilde ulusal gerekliliklere bağlı kalmıştır.
Halkla müzakere ÇED sürecinin, gerçekleştirilmesi zorunlu bir parçasıdır ve Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı (ÇŞB) liderliğinde gerçekleştirilir. ÇED bilgilerinin yayınlanma ve müzakere süreci Tablo
2.1'de özetlenmiş ve Ek A'da ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
Tablo 2.1 Türkiye’deki ÇED Sürecinde Halkla Müzakere
Katılımın türü
Ne olur?
Katılımın amacı
ÇED sürecinin başladığının
halka duyurulması
ÇŞB'ye sunulan ÇED Başvuru
Dosyası İnternet ortamında hazır
bulundurulur ve tüm ÇED süreci
boyunca görüşe açık tutulur.
ÇED'e dahil edilecek çevresel ve
sosyal konulara ilişkin halkın
görüşlerini almak
Halkın Katılımı
Toplantısı/Toplantıları (sayı
ve yerleri yerel yetkililer ve
Proje destekçileriyle
müzakere edilerek ÇŞB
tarafından belirlenir)
Toplantılar en az bir ulusal ve en
az bir yerel/ile ait gazetede ilan
edilir. Uzmanlardan oluşan bir
komisyon (İnceleme ve
Değerlendirme Komisyonu)
toplantılara katılım sağlar
Paydaşlara Projenin tanıtımını
yapmak ve yorum yapma fırsatı
sunmak.
Taslak ÇED Raporu'nun
açıklanması
Taslak ÇED Raporu ÇŞB'ye sunulur
ve ÇŞB internet sayfasında
yayımlanır.
Çevresel ve sosyal meselelere ilişkin
halkın görüşleri ÇED'de ele alınır.
Nihai ÇED Raporu'nun
açıklanması
Nihai ÇED Raporu ÇŞB'ye sunulur
ve ÇŞB internet sayfasında
yayımlanır.
Geribildirimler ÇED'in format ve
kapsamını belirlemek için kullanılır.
Görüşler ÇŞB/İnceleme ve
Değerlendirme Komisyonu
tarafından ÇED Raporu'nun
incelenmesinde değerlendirilir.
Halk 10 gün boyunca nihai ÇED
Raporu ile ilgili yorumlarını
bildirebilir, bu sürecin ardından ÇŞB
bir ‘ÇED Olumlu’ veya ‘EIA Olumsuz’
kararı verir.
Türkiye yasal çerçevesi paydaş katılımı konusunda ÇED sürecinin tamamlanmasının ötesinde
herhangi bir özel gereklilik içermemektedir.
URS-EIA-MAN-201962
5
2.2
Finansman Standartları ve Rehber Dokümanlar
South Stream Transport'un uyum göstereceği finansman standartları ve rehber dokümanlar
şunlardır:
•
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından geliştirilen Çevresel ve Sosyal
Durum Değerlendirmesi için Ortak Yaklaşımlar;
•
Proje finansman işlemlerinde, çevresel ve sosyal riskin belirlenmesi değerlendirilmesi ve
yönetimi için kullanılan bir kredi risk yönetimi çerçevesi olan Ekvator Prensipleri (EP). Prensip
5 paydaş katılımı için yol gösterir; ve
•
Uluslararası Finans Kurumu (IFC) (Dünya Bankası Grubu'nun bir iştiraki) Performans
Standartları (PS). Çevresel ve sosyal risk ve etkilerin değerlendirilmesi ve yönetimiyle ilgili
olan PS 1, paydaş katılımlarına yönelik rehberlik içerir.
Bu standart ve rehber dokümanların tümü, paydaş katılımlarına ilişkin benzer bir yaklaşım
benimsemektedirler. Paydaş katılımlarının önemini, çevresel ve sosyal meselelerin başarılı şekilde
yönetimi için önemli olan yapıcı ilişkiler kurmaya bağlarlar. Tümü açısından ortak olan ana noktalar
aşağıda Şekil 2.1'de özetlenmiştir.
Şekil 2.1 Uluslararası Finansman Standartları ve Rehber Dokümanları için Katılım
Gerekliliklerinin Özeti
6
Müzakere
• Paydaşlarla, kendilerini etkileyebilecek konularla ilgili olarak
müzakere edilmesi, onların görüşlerinin ÇSED sürecinde göz
önünde bulundurulması ve genel anlamda soru ve endişelerine
yanıt verilmesi.
• ÇSED'in, hassas gruplar da dahil olmak üzere, paydaşların
ihtiyaç ve çıkarlarını karşılanacak şekilde uygun hale getirilmesi.
Yayınlama
• Çevresel ve sosyal konularla ilgili anlaşılabilir bilgilerin
gecikmeden tam zamanında ve anlaşılabilir bir dille açıklanması
ve yayılması. Açıklamanın kapsamı ve türü, proje riskleri ve
etkileriyle orantılı olmalıdır.
Şikayet
Çözümü
• Halkın şikayetlerinin kaydedilmesi ve çözülmesi amacıyla,
paydaşa herhangi bir maliyet yüklemeyerek, şeffaf ve adil bir
mekanizma devreye sokulması.
Proje
Yönetimi
• Çevresel ve sosyal konuların yönetimi için bir Çevresel ve Sosyal
Yönetim Sisteminin oluşturulması.
• Bir Paydaş Katılım Planı geliştirilmesi.
URS-EIA-MAN-201962
2.3
Paydaş Katılım Süreçlerinin Uyumu
ÇED ve ÇSED süreçlerindeki paydaş katılımlarının hedefleri aynıdır; bu hedefler, paydaşların Proje
geliştirme ve planlamadan haberdar olması ve bu sürece girdi sağlamasını garanti altına almaktır.
Paydaşlara düşen işleri ve iki ayrı süreçle (ÇED ve ÇSED) bağlantılı olası kafa karışıklığını önlemek
için, South Stream Transport süreçleri mümkün olduğunca uyumlu hale getirmiştir. Hem ÇED hem
de ÇSED süreçleri üzerinden alınan yorumların hepsi Proje'nin genel gelişiminde göz önünde
bulundurulmuştur. ÇED süreci üzerinden alınan geribildirimler, ÇSED dokümanlarına dahil
edilmiştir.
URS-EIA-MAN-201962
7
3
Paydaş Analizi
Paydaş katılımının verimli olması için, kapsamlı olması gerekir ve dolayısıyla, paydaşların kim
olduklarının belirlenmesi, katılım için ihtiyaç ve beklentilerinin, Proje ile ilgili önceliklerinin ve
hedeflerinin anlaşılması gerekir. Bu bilgiler daha sonra her paydaş türünün katılımını
biçimlendirmek için kullanılır.
Bölüm 3.1'de, Proje Alanı'na en yakın olan bölgeler olduklarından, Türkiye'nin Karadeniz kıyı
illerinin yerel kapsamı özetlenmektedir. Bölüm 3.2'de hassas gruplar da dahil olmak üzere
paydaşların nasıl tespit edildiği açıklanmakta ve şimdiye kadar tespit edilen paydaş grupları
sıralanmaktadır. Bölüm 3.3'te bu analizin paydaşların ihtiyaç ve dileklerine uygun şekilde
katılımlarını sağlayacak araç ve materyallerin geliştirilmesi amacıyla bu analizin nasıl kullanıldığı
açıklanmaktadır.
3.1
Yerel Kapsam
Proje, Türkiye'nin Karadeniz kıyı şeridine 110 km'den uzak mesafede bulunmaktadır. Türkiye yedi
coğrafi bölgeye ayrılmaktadır. Karadeniz Bölgesi ve Marmara Bölgesi olmak üzere Karadeniz'e
komşu iki bölge bulunmaktadır. Her bölge idari olarak illere ayrılmaktadır. Marmara Bölgesi'nin
Karadeniz sahil şeridinde bulunan iller (sahil boyunca batıdan doğuya) şu şekildedir: Kırklareli;
İstanbul, Kocaeli ve Sakarya. Karadeniz Bölgesi'nin Karadeniz sahil şeridinde bulunan iller (sahil
boyunca batıdan doğuya) şu şekildedir: Düzce; Zonguldak; Bartın; Kastamonu; Sinop; Samsun;
Ordu; Giresun; Trabzon; Rize ve Artvin.
Sinop ili, Proje Alanı'na 110 km mesafede olan, en yakın kara noktasıdır. Aşağıdaki Şekil 3.1'de
Türkiye'nin il bazında idari yapısı görülmektedir.
Şekil 3.1 Türkiye’nin İl Bazında İdari Yapısı
Kaynak: (Ref. 3.1)
Kara bazlı bölgelere ek olarak, Türkiye karasuları ve MEB'i içindeki Karadeniz bölgesi, Doğu
Karadeniz ve Batı Karadeniz olmak üzere iki balıkçılık bölgesine ayrılmaktadır. Türkiye denizcilik
8
URS-EIA-MAN-201962
kuruluşları da Karadeniz'deki bu iki balıkçılık bölgesini işaret etmektedir: Doğu Karadeniz Bölgesi
Sinop'tan Artvin'e kadar olan illerin açığındaki denizi, Batı Karadeniz Bölgesi ise Kastamonu'dan
Kırklareli'ne kadar olan illerin açığındaki denizi kapsar (Şekil 3.2).
Şekil 3.2 Karadeniz’in Türkiye Kesimindeki Balıkçılık Bölgeleri
Türkiye'de, (iç su ürünleri, balık yetiştiriciliği ve işleme ve üretim gibi ikincil sektörler dahil olmak
üzere) su ürünleri sektörü Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın (GSYH) yaklaşık %0,3'ünü teşkil etmektedir
ve ulusal ekonominin önemli bir parçası olarak değerlendirilmemektedir (Ref. 3.2). Bununla
beraber, balıkçılığın Karadeniz'in kıyı illerinin ekonomilerine olan katkı ve öneminin ulusal
ekonomininkinden daha büyük olması muhtemeldir.
Deniz balıkçılığı Türkiye'deki balık üretiminin en büyük kısmını oluşturmaktadır ve 2011'deki
toplam balık üretiminin yaklaşık %61,4'ünü teşkil etmektedir (Ref. 3.3). 2011 yılında Türkiye'deki
deniz balığı ürünlerinin toplam değeri 927,9 milyon TL idi ve Karadeniz bölgesinden elde edilen
deniz balığı ürünleri bunun yaklaşık %57'sini teşkil ediyordu.
Türkiye'nin deniz balıkçılığı bölgeleri arasında, üretimin en büyük kısmını Karadeniz bölgesi
karşılamaktadır. 2011 yılında yakalanan deniz balığı toplamının (432.246 ton) %77,2'si
Karadeniz'de (%67,8'i Doğu Karadeniz'de ve %9,4'ü Batı Karadeniz'de) yakalanmıştır (Ref. 3.3).
Diğer Türk denizlerine kıyasla Doğu Karadeniz su ürünleri açısından en verimli bölgedir.
Türkiye'de Karadeniz balıkçılık bölgesinde 2011 yılında 16.486 işçi balıkçılık faaliyetlerine
katılmaktaydı; bu sayı, Türkiye'de balıkçılık faaliyetlerine katılan toplam iş gücünün %44'ünü ve
bölgedeki (İstanbul dahil) toplam istihdamın yaklaşık olarak %0,22'sini teşkil etmektedir (Ref.
3.4).
URS-EIA-MAN-201962
9
3.2
Paydaş Belirleme ve Dağılımı
Paydaş belirleme sürecinin parçası olarak, katılımlara dahil olması daha zor olan birey ve grupları
ve önem derecesi düşürülmüş ya da hassas durumundan dolayı, Proje'den farklı açılardan ve
orantısız olarak etkilenmiş kişileri dahil etmek önemlidir.
Her bir paydaşın nasıl etkilenebileceğini ya da bunu algılama biçimini anlamak da önemlidir, bu
sayede katılım bu kişileri bilgilendirecek ve görüş ve endişelerini uygun şekilde anlayacak şekilde
biçimlendirilebilir.
Uygun katılımın şekli Proje'nin paydaşa olası etkisi (genellikle konumla ilgili), bu kişilerin Proje'ye
etkisi, ve paydaşların tercihleri ve bilgiye erişim ve müzakereye katılım yetenekleri de dahil olmak
üzere belirli sayıdaki faktörlere bağlıdır.
Projenin paydaşları birkaç yöntemle belirlenir. Bu yöntemler arasında aşağıdakiler bulunmaktadır:
•
Ülkedeki çevresel ve sosyal danışmanların yerel bilgisine başvurmak;
•
Paydaşlarla şimdiye kadar gerçekleştirilen müzakerelerden elde edilen geribildirimler; ve
•
Daha önce gerçekleştirilen ilgili projeler (tür ve konum olarak) için gerçekleştirilmiş ÇSED'lerin
incelemeleri dahil olmak üzere masa başı araştırmaları.
Paydaşların katılımını sağlama süreci Proje geliştikçe başka paydaşların da belirlenmesine yardımcı
olur. Paydaşların listesi Ek B'de verilmiştir.
Paydaşları ortak ilgi ve özelliklerine göre gruplandırmak faydalı olur. Bu nedenle, South Stream
Transport Proje paydaşları için faaliyetlerin yapılandırılmasına yardımcı olacak bir takım ‘paydaş
kategorileri’ kullanmaktadır. Bu paydaş kategorileri, bu grupların Proje'ye ilişkin olarak beklenen
menfaatlerinin (örn. olası etkiler, faydalar, kaygılar) ve şimdiye kadar nasıl bir katılım
sergilediklerinin bir özeti de dahil olmak üzere Tablo 3.1'de açıklanmıştır.
10
URS-EIA-MAN-201962
Tablo 3.1 Paydaş Kategorileri ve Tespit
Proje ile İlgi
Belirlenen Paydaşlar
Günümüze dek Gerçekleştirilen Paydaş Katılım Faaliyetlerinin
Özeti
Balıkçılar ve diğer deniz k ullanıcıları
Balıkçılar ve balıkçılık kuruluşları Proje’nin
balıkçılık faaliyetleri ve geçim kaynakları
üzerindeki potansiyel etkileriyle (avlanma
alanlarına erişim, balık sağlığında değişimler, göç
ve avlanma miktarları dâhil) ilgilenebilirler. Ayrıca
beklenmeyen olaylar (örn. yakıt sızıntıları gibi) ve
bu olayların balık sağlığını nasıl etkileyeceği
hususunda kaygılanabilirler.
Trabzon, Samsun ve Sinop Su
Ürünleri Kooperatifleri.
Su Ürünleri Kooperatifleri Merkez
Birliği (Ankara).
South Stream Transport, Kapsam Belirleme aşamasında Ankara’daki Su
Ürünleri Kooperatifleri Merkez Birliği ile ve ayrıca Doğu Karadeniz’deki (bu
bölge avlanma miktarları açısından en verimli bölge olması nedeniyle) su
ürünleri kooperatifleri ile görüşmüştür. Bu topluluklarla balıkçılık
faaliyetleri ve mevcut duruma dair balıkçılık araştırması çerçevesinde de
görüşmeler yapılmıştır. Projeyle ilgili güncellemeler yapmak ve ÇSED’in
halkla paylaşım sürecini görüşmek amacıyla, Mayıs 2014’te Trabzon ve
Samsun’daki su ürünleri kooperatifleriyle ilave toplantılar düzenlenmiştir.
Bugüne dek yapılan paydaş katılım faaliyetleri başlıca endişe kaynağının,
göç yolları Proje Alanı’ndan geçmekte olan ticari türler, özellikle de hamsi
üzerindeki etkilere ilişkin olduğunu göstermektedir. Balıkçılık faaliyetlerinin
önemli bir bölümü Türkiye’nin kıyı sularında gerçekleştirilmekte olduğu
(ve Proje de kıyıdan 110 km’den daha uzakta konumlandırıldığı) için,
balıkçılık kuruluşları avlanma bölgelerine erişimle ilgili herhangi bir kaygı
dile getirmemiştir.
Deniz taşımacılığı ve açık denizde petrol ve
doğalgaz arama faaliyetleri gerçekleştiren
firmalar da deniz alanlarına erişim ve bu
alanların kullanımı hususlarına ilgilidirler; ancak
bu firmalar üzerindeki potansiyel etkiler, kapsam
dışı tutulmuştur.
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı
(TPAO)
Deniz taşımacılığı faaliyetleri üzerinde herhangi bir etki
öngörülmediğinden, bu grupla katılım faaliyeti gerçekleştirilmemiştir.
Proje, TPAO’nun ruhsat alanlarından biriyle kesiştiği için, TPAO ile
koordinasyon ve görüşmeler devam etmektedir. TPAO, ayrıca, ÇED
inceleme sürecinin yetkili makamlarından biridir.
Karadeniz kıyı yerleşim bölgelerinde yaşayanlar
Proje faaliyetlerinin kısa süreli ve kıyıdan 110 km
açıkta gerçekleştirilecek olmasına karşın,
URS-EIA-MAN-201962
Trabzon, Samsun ve Sinop halkı
Samsun, Sinop ve Trabzon’da, Kapsam Belirleme Raporu’nun
yayınlanmasına ilişkin duyurular yapılmış ve paydaşlar raporla ilgili
11
Proje ile İlgi
Karadeniz kıyı sakinlerinin, Proje’nin Türkiye’nin
kıyıları ve kıyı suları ve dolayısıyla da sahil
kullanımı, turizm, deniz ekosistemi sağlığı gibi
toplumsal değerler üzerindeki potansiyel
etkilerine dair kaygılı olması mümkündür.
Özeti
görüşlerini bildirmeye davet edilmiştir. Sinop’ta, paydaşların raporun basılı
bir kopyasını inceleyerek, görüşlerini sunabilecekleri şekilde kamuya açık
bir görüş bildirim kutusu hazırlanmıştır. Bu dönemde, hepsi de Sinop’taki
kutuya bırakılan, sadece beş görüş alınmıştır. Sorular beklenmeyen bir
etkinin deniz ortamı ve kıyı üzerindeki potansiyel etkisiyle ilgili olarak
yöneltilmiştir.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Sinop’u ÇED sürecinin bir parçası olan halkın
katılımı toplantısının gerçekleştirileceği yer olarak seçmiştir. Toplantıya
katılım düşük seviyede gerçekleşmiştir; Proje’ye ilginin sınırlı olması,
Proje’nin Türkiye kıyısından uzakta gerçekleştirilmesiyle ilişkilendirilebilir.
R esm i Kurum lar
Türk yetkililer, ulusal ÇED süreci ve izin
prosedürleri, özellikle de Türk yönetmeliklerine
uyum konularıyla ilgilenmektedir.
Kanun düzenleyici olmanın yanısıra, hükümet
organlarının Proje’den etkilenmesi muhtemel
belirli ilgi alanları da söz konusudur (örn. Çevre,
deniz ortamında seyir faaliyetleri gibi).
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
(ÇŞB), Dış İşleri Bakanlığı (DİB),
deniz kuvvetleri ve silahı kuvvetler
gibi Türk hükümet organları.
Sinop Valiliği ve ilgili il
müdürlükleri.
Ulusal ve bölgesel hükümet yetkilileriyle ÇED sürecinde resmi katılım
faaliyetleri yürütülmüş olmasına karşın, bu makamlar ÇSED sürecinin bir
parçası olarak da bilgilendirilmiş ve kendileriyle görüşmeler yapılmıştır.
Çevre, kültür, turizm, ulaşım, emniyet, balıkçılık, arkeoloji ve doğal
kaynaklardan sorumlu çeşitli hükümet organlarıyla gerçekleştirilen katılım
faaliyetleri ÇED, ÇSED ve izin süreçleri boyunca devam etmektedir.
Hüküm etlerarası K uruluşlar
Karadeniz’in korunması hususuyla ilgili
hükümetlerarası kuruluşlar (çalışmaları birden
fazla ülkenin ilgi alanını kapsayan kuruluşlar),
Proje’nin deniz ortamı üzerindeki potansiyel
etkileriyle ilgilenebilirler.
12
Karadeniz’in Kirliliğe Karşı
Korunması Komisyonu (aynı
zamanda Karadeniz Komisyonu
olarak da bilinen) Daimi
Sekretaryası.
Karadeniz’in Kirliliğe Karşı Korunması Konvansiyonu (Bükreş
Konvansiyonu) tüm Karadeniz ülkeleri tarafından onaylanmıştır ve deniz
kirliliği ve deniz ortamının korunması hususlarını ele almak üzere
Karadeniz Komisyonu kurulmuştur.
Karadeniz Komisyonu Daimi Sekretaryası ile Kasım 2012’de, Proje’nin
tanıtımı amaçlı bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Bu tanıtımdan bu yana,
South Stream Transport Daimi Sekretarya’ya ek bilgiler ve yeni
URS-EIA-MAN-201962
Proje ile İlgi
Özeti
güncellemeler de sunmuştur. Daimi Sekretarya, Proje ile ilgili bilgileri
Karadeniz Komisyonu’nun diğer üye ülkelerine de ileteceğini bildirmiştir.
Sivil toplum kuruluşları (STK’lar)
STK’ların Proje’ye olan ilgileri Karadeniz
ekolojisinin korunmasından, arkeolojik varlıklara,
turizm ve diğer sektörler üzerindeki potansiyel
etkilere dek uzanabilir. STK’lar genellikle ÇED ve
ÇSED belgelerinin, özellikle de çevresel ve sosyal
etkilerin tespit edilmesi, bu etkilerin azaltılması
ve yönetilmesi yaklaşımlarının incelenmesi ve
bunlarla ilgili görüşlerin bildirilmesiyle
ilgilenmektedir.
Çevresel ve kültürel miras
konularıyla ilgilenen çeşitli
uluslararası, ulusal ve bölgesel
STK’lar (İstanbul, Ankara, Trabzon
ve Samsun merkezli).
STK’lar Kapsam Belirleme aşamasında, Kapsam Belirleme Raporu’nu
incelemeye ve görüşlerini bildirmeye ve toplantılara davet edilerek katılım
sürecine dâhil edilmişlerdir. Bugüne dek süreçle ilgili olarak tespit edilmiş
STK’lar, deniz ekolojisi, Karadeniz’in çevresel korunması ve ayrıca kültürel
miras varlıklarının korunmasıyla özellikle ilgilenen kuruluşlardır.
Bugüne dek katılımı sağlanan STK’lar arasından sadece Türkiye Deniz
Temiz Derneği (TURMEPA) ve Doğa Koruma Derneği Proje ile ilgili geri
bildirimde bulunmuştur.
Ticari kuruluşlar ve m eslek birlik leri
Yerel ticari kuruluşlar, Proje ile ilişkili olarak
potansiyel iş alanları gelişimi ve oluşan tedarik
fırsatları ile ilgilenebilir. Ancak Türkiye’de Proje
için herhangi bir kıyı tesisi yapımı ve kullanımı
öngörülmemektedir ve Türkiye limanları da
kullanılmayacaktır. Bu durum ticari kuruluşlar ve
meslek birlikleri açısından Proje’ye duyulan
ilginin kapsamını daraltmaktadır.
Trabzon ve Sinop’taki Sanayi ve
Ticaret Odaları
Kapsam Belirleme Aşamasında Sanayi ve Ticaret Odaları, bu paydaş
grubunun algıladığı veya ilgilendiği herhangi bir potansiyel etkinin
belirlenmesi için katılım sürecine dâhil edilmiştir. Ancak Proje’nin
potansiyel olumlu veya olumsuz etkilerine dair herhangi bir bildirim
alınmamıştır.
İstanbul, Ankara, Sinop ve
Trabzon’da, Karadeniz’le özellikle
Kapsam Belirleme sırasında Karadeniz’le ilgili konularla özellikle ilgilenen
deniz araştırma enstitüleri ve üniversite bölümleri paydaş katılımı sürecine
dâhil edilmiştir. Katılım bulguları, bu paydaşların öncelikli olarak
Akadem ik ve bilim sel kurum lar
Akademik kurumlar ve araştırma enstitüleri,
Proje için gerçekleştirilen çeşitli deniz
incelemelerinden elde edilen verilerle, ve ayrıca
URS-EIA-MAN-201962
13
Proje ile İlgi
Özeti
deniz ortamı, ekoloji ve etki azaltma önlemleri
üzerindeki potansiyel etkilerle ilgilenebilirler.
ilgilenen çeşitli deniz araştırma
enstitüleri ve üniversite bölümleri.
beklenmeyen olayların deniz ortamı üzerindeki potansiyel etkileriyle
ilgilenmekte olduğunu göstermiştir.
Ulusal, bölgesel ve yerel seviyede
Türk medyası.
Medyanın katılımı, ÇED ve ÇSED raporlarının yayınlanması gibi kritik
bilgilendirme aşamalarıyla ilgili basın bültenleri ve duyurular aracılığıyla
gerçekleşmektedir.
M edya
Gazeteciler ve diğer medya temsilcileri genellikle
halka Proje ile ilgili net ve şeffaf bilgilendirme
sağlanmasıyla ilgilenmektedirler. Proje
hakkındaki genel bilgiler ÇED ve ÇSED
süreçlerindeki güncellemeleri içermektedir.
14
URS-EIA-MAN-201962
3.2.1.1
Kıyı Toplulukları
Türkiye Bölümü'nde, Proje'nin herhangi bir kara faaliyeti olmayacak, tüm inşaat ve işletme
faaliyetleri Türkiye kıyı şeridinden 110 km'den fazla bir mesafede gerçekleşecektir. Dolayısıyla,
paydaş katılımı süreci sırasında herhangi bir ‘yerel’ veya ‘etkilenen’ topluluk tespit edilmemiştir.
Bununla beraber, South Stream Transport (ÇŞB ile işbirliği içinde) Doğu Karadeniz kıyısı boyunca,
paydaşların Proje'ye ilgi duyabilecekleri üç topluluk tespit etmiştir:
•
Karadeniz'deki toplam balık üretiminin %20'sini gerçekleştiren Trabzon önemli bir balıkçılık
şehridir (Ref. 3.5);
•
Samsun da önemli bir balıkçılık şehri olarak tanımlanmıştır;
•
Sinop, Proje'ye en yakın kara noktasıdır ve dolayısıyla, ÇŞB için ÇED paydaş katılımı yeri olarak
seçilmiştir. Türk balıkçılar da Sinop'u Türkiye'nin Karadeniz bölgesinde kıyı balıkçılığının
merkezi olarak tanımlamışlardır.
Bu topluluklarla müzakere edilerek, Proje'yle ilgili açık deniz çalışmalarıyla ilgilenmesi veya bu
çalışmalardan etkilenmesi en muhtemel deniz alanı kullanıcılarını dahil etmeye çalışmıştır.
Balıkçılık faaliyetleri Doğu Karadeniz bölgesinde daha fazla önem taşıdığından, Batı Karadeniz
balıkçılık bölgesinden ziyade bu bölgedeki balıkçılar hedeflenmiştir.
3.2.1.2
Hassas Topluluklar
Paydaş tanımlanması ve katılımı aynı zamanda bu topluluklarda mevcut olan potansiyel olarak
hassas veya dezavantajlı birey ve grupları tespit etmeye çalışmaktadır. Hassas gruplar, Proje'den
diğerlerine nazaran daha farklı veya orantısız şekilde etkilenebilecek olan veya durumları,
kendilerinin müzakere ve açıklama faaliyetlerine (örn. dil, okur-yazarlık, teknoloji vs. bakımından)
dahil edilmeleri için daha fazla özenin gerektiği anlamına gelebilecek gruplardır.
South Stream Transport, Türkiye'deki küçük ölçekli balıkçılık ve zanaat balıkçılığı yapan balıkçıların
hassasiyetini; bu grubun, muhtemelen daha az finansal kaynağa sahip olması ve dolayısıyla,
balıkçılık faaliyetlerinin veya yakaladıkları balık miktarının Proje'den olumsuz şekilde etkilenmesi
halinde ekonomik dalgalanmalar karşısında savunmasız kalabilecekleri, Proje'nin etkilerinden farklı
şekilde etkilenebilecekleri temelinde ele almıştır. Bununla beraber, Proje'nin kıyıdan 110 km'den
daha uzakta olduğu gerçeğinden hareketle, Proje'nin sosyoekonomik etkilerinin sınırlı olduğu
düşünülerek, bu topluluk Proje kapsamında hassas kabul edilmemiştir.
South Stream Transport ayrıca paydaş katılımı süreci yoluyla, müzakere konusunda daha fazla
özen gerektirebilecek paydaşlar dahil olmak üzere, Proje'yle ilgilenmesi muhtemel tüm paydaşların
ihtiyaçlarını dikkate almıştır. Bilgilerin, sosyoekonomik durumlarından veya diğer durumlardan
bağımsız olarak tüm gruplar için erişilebilir olması için bu bilgilerin çeşitli yollarla açıklanmasına
gayret edilmiştir. Örneğin, Kapsam Belirleme Raporu'nun İnternette bulunan elektronik
kopyalarına ek olarak, basılı kopyaları da Sinop merkezinde temin edilmiştir; yerel ve ulusal
gazetelerde bununla ilgili duyurular yapılmıştır. Bunlara ek olarak, Sinop'ta düzenlenen ÇED Halkın
Katılımı toplantısında, ilgili paydaşları toplantıya getirip götürmek için (ÇŞB İl Müdürlüğü’nün
yönlendirmesi ve mekan koşullarının uygunluğu nedeni ile toplantı Sinop merkezinin dışında bir
mekanda düzenlenmiştir) Merkezden servis aracı temin edilmiştir.
URS-EIA-MAN-201962
15
3.3
Yayınlama ve Katılım yöntem ve araçları
South Stream Transport, çeşitli paydaş topluluklarının ilgilerine ve ihtiyaçlarına uygun olarak bilgi
yayınlamak amacıyla farklı yöntemler ve kanallardan yararlanmakta ve ayrıca belirli paydaşlara ve
katılım türüne uygun materyaller üretmektedir. Katılım süreci paydaşların anlamlı katkısını teşvik
etmektedir.
Paydaş katılımı süreci, belirli potansiyel Proje etkileriyle ilgili olarak iki yönlü, odaklı bir katılım
içermektedir. Tasarım kontrolleri, yönetim ve etki azaltma önlemlerinin uygulanmasının ardından
bugüne kadar gerçekleştirilen etki değerlendirmesi çalışmalarında, Projenin kalan çevresel ve
sosyal etkilerinin düşük önemde veya önemsiz olduğu değerlendirilmiştir. Ancak ilgilenilen belirli
konularla ve paydaşların bilinen endişeleriyle ilgili katılım faaliyetleri düzenlenmeye devam
edilecektir.
3.3.1.1
Proje Yayınlama Yöntemleri
Proje hakkındaki bilgiler çeşitli şekillerde yayınlanabilir: İnternet aracılığıyla (raporların
yayımlanması, e-posta), basılı kopya olarak (raporlar, mektuplar, broşürler); yüz yüze toplantılar
ve telefon görüşmeleri yoluyla karşılıklı olarak. Tüm Proje dokümanları Türkçe ve İngilizce
yayımlanır. Çeviri ve tercüme hizmetleri gerektiğinde South Stream Transport tarafından sağlanır.
Proje bilgilerinin paylaşımı; örneğin projenin tanımı, amacı, yapısı ve proje ölçeği, önerilen proje
faaliyetlerinin süresi, paydaşlar (örn. deniz alanı kullanıcıları) açısından riskler ve potansiyel etkiler
ile ilgili etki azaltma önlemleri, paydaş katılımı ve şikayet mekanizması süreçleri, etkilenen ve ilgili
paydaşların Proje ile ilgili riskleri, etkileri ve fırsatları, paydaşların anlamasına yardımcı olmaktadır.
3.3.2
Paydaş Katılım araçları
Paydaşların katılımlara dahil olmasını destekleyen araçlar; broşür olarak basılı bilgileri ve ÇED
Başvuru Dosyası, ÇSED Kapsam Belirleme Raporu ve ÇED ve ÇSED Raporlarını içeren açıklama ve
danışma faaliyetlerinin odağını oluşturan dokümanları kapsar. South Stream Transport, Proje
belgelerini ve diğer belgeleri; www.south-stream-offshore.com/tr/ İnternet adresinde de
yayımlamaktadır. Diğer araçlar, Proje'nin ve ÇSED sürecinin görsel unsurlarını içeren sunumlar da
dahil olmak üzere müzakere toplantılarını desteklemek için geliştirilmektedir. Üretilen katılım
araçları listesi Tablo 3.2'de verilmiştir.
Tablo 3.2 Üretilen Katılım Araçları
Tür
Detaylar
ÇED sürecinin parçası olarak
açıklanan dokümanlar
ÇED Başvuru Dosyası
Taslak ÇED Raporu
Nihai ÇED Raporu
ÇSED sürecinin parçası olarak
açıklanan dokümanlar
ÇSED Kapsam Belirleme Raporu
Kapsam Belirleme Raporu'nun, Teknik olmayan özeti
Taslak ÇSED raporu
ÇSED Raporu'nun teknik olmayan özeti
Çevresel ve Sosyal Genel Bakış Raporu
16
URS-EIA-MAN-201962
Tür
Detaylar
Nihai ÇSED Raporu*
Destekleyici araçlar
Proje tanıtım broşürü (toplantılarda dağıtılan)
Proje ÇSED broşürü (toplantılarda dağıtılan)
South Stream Transport internet sitesinde yayımlanan ve basılı Proje
güncellemeleri
Toplantılarda gösterilen poster ve afişler
Toplantılarda kullanılan sunumlar
*Gelecek faaliyetler.
3.3.3
İletişim kanalları
Geribildirim mekanizmaları birçok farklı paydaş grubunun ihtiyaç ve tercihlerinin yanında bunların
konumlarına uygun olacak şekilde ayarlanmaktadır. Bunlar yerel topluluklarda geribildirimi yazılı
olarak toplamak için kullanılan yorum kutularından, dünyanın her yerinden geribildirim
toplanabilmesine olanak sağlayan internet bazlı mekanizmalara kadar değişir.
Paydaşları katılıma dahil etmek amacıyla kullanılan farklı açıklama yöntemleri, materyalleri ve
iletişim kanalları Tablo 3.3'te gösterilmiştir. Bu mekanizmaların açıkladığı bilgiler, yayımlanan tüm
bilgiler (ÇED ve ÇSED belgeleri, teknik olmayan özetler ve Proje broşürleri de dahil) ve yayımlar
arasında güncellenen bilgileri de içerir.
Tablo 3.3 Katılım Yöntemleri
Paydaş Kategorisi
Açıklama yöntemleri
Tüm paydaşlar
South Stream Transport internet
sitesi
E-posta, telefon ve posta
Karadeniz kıyı illeri
sakinleri
Halka açık umumi yerlerde
sunulan dokümanların kağıt
nüshaları (Muhtarlık büroları gibi)
E-posta, telefon, posta ve yüz yüze
Güvenli yorum kutuları
Halka açık oturumlar
Balıkçılık ve deniz
alanı kullanıcıları
Bildirimler, önemli dokümanlar ve
South Stream Transport ile
toplantı yapmak için davetiyeler
de belirli paydaşlara sunulmuştur.
görüşmeler
Güvenli yorum kutuları
Halka açık oturumlar
South Stream Transport ile özel ve
yuvarlak masa toplantıları
Devlet makamları
URS-EIA-MAN-201962
görüşmeler
South Stream Transport ile yapılan
toplantılar ve yazışmalar
17
Paydaş Kategorisi
Açıklama yöntemleri
Devletler arası
kuruluşlar
görüşmeler
görüşmeler
görüşmeler
görüşmeler
Proje güncellemeleri ve açıklama
sürelerine ilişkin basın bildirileri
ve medyadaki röportajlar.
Medya irtibatları
Sivil Toplum
Kuruluşları (STK'lar)
İşletmeler ve iş
ilişkileri
Akademik ve bilimsel
kuruluşlar
Medya
18
URS-EIA-MAN-201962
4
Tamamlanan Paydaş Katılımları
Türkiye'de paydaş katılımı 2012 yılının ortalarında başlamıştır. O tarihten bu yana, South Stream
Transport hem ÇED hem de ÇSED için geribildirim almak ve bilgi toplamak amacıyla resmi ve gayri
resmi irtibatlar gerçekleştirmiştir. Birincil müzakere faaliyetleri Tablo 4.1'de özetlenmiştir, öte
yandan şimdiye kadar gerçekleştirilen müzakerelerin tam listesi Ek C'de yer almaktadır. Geleceğe
yönelik bir plan olarak bu PKP'nin geçmiş katılım faaliyetlerine ilişkin geniş detay içermediğini ve
bu bilgilerin Eklerde ve ÇED ve ÇSED raporlarının ilgili bölümlerinde bulunabileceği
unutulmamalıdır.
Tablo 4.1 Tamamlanan Katılım Faaliyetlerinin Özeti (ÇED ve ÇSED)
Faaliyet
Tarih
Katılım
ÇED Halkın Katılımı
Toplantısı
Temmuz
2013
ÇED Başvuru Dosyası ÇŞB internet sayfasında Haziran 2013
tarihinde yayınlanmıştır ve ÇED sürecinin sonuna kadar halkın
görüşüne açılmıştır.
Toplantı ÇŞB'nin isteği üzerine Sinop'ta gerçekleştirilmiştir.
Türk yasal gerekliliklerine uyumlu olarak toplantı ilanı iki gazetede
(bir ulusal ve bir yerel gazetede) 10 gün önceden duyurulmuştur.
ÇED Kapsam ve Özel
Format Belirleme
Toplantısı
Temmuz
2013
Proje'nin ÇED İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu'nu
oluşturan devlet kuruluşu olan çeşitli paydaşlarıyla, resmi
komisyon toplantısı.
ÇŞB tarafından, ÇED Raporu ‘Özel Format’ını hazırlamak için,
alınan geribildirimlerin kullanılması.
ÇSED Kapsam
Belirleme Raporu'nun
Yayımlanması
Temmuz
2013
Rapor 30 gün boyunca halkın görüş belirtmesi için hazır
bulundurulmuştur.
Rapora İnternetten erişim sağlanabilmiştir. Basılı nüshalar Sinop
Muhtarlık bürosunda mevcuttur. Rapor ve Teknik Olmayan Özetin
kopyaları da seçilen paydaşlara dağıtılmıştır.
Kapsam belirleme raporunun duyurusu dört gazetede (bir ulusal,
iki bölgesel, bir yerel) yayınlanmıştır.
İstanbul, Ankara ve Trabzon'da paydaşlarla Temmuz-Ağustos
2013 tarihlerinde toplantılar yapılmıştır.
ÇED ve ÇSED Temel
araştırmalar
Ağustos –
Ekim 2013
ÇED/ÇSED beklentilerini karşılamak ve temel bilgiyi yerinde
doğrulamak ve toplamak amacıyla çeşitli paydaşlarla iletişim.
Taslak ÇED
Raporu'nun
Yayınlanması
Aralık 2013
Taslak ÇED Raporu ÇŞB internet sitesinde Aralık 2013'te halkın
görüşüne açılmıştır.
ÇED İnceleme ve
Değerlendirme
Komisyonu Toplantısı
Ocak 2014
Projenin ÇED İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu'nu oluşturan
devlet kurumu olan çeşitli paydaşlar ile resmi toplantı.
URS-EIA-MAN-201962
19
Faaliyet
Tarih
Katılım
ÇŞB'ye nihai ÇED Raporu'nu sunmak için alınan geribildirimler göz
önünde bulundurulur.
Paydaş Katılım
Planı'nın
Yayımlanması
Şubat 2014
PKP, South Stream Transport internet sitesinde yayımlanmıştır.
Ara ÇSED müzakeresi
Mayıs 2014
Proje güncellemeleri için, Türkiye’deki paydaşlar ve balıkçılarla,
balıkçılık araştırma bulgularının ve ÇSED müzakere planlamasının
tartışılması amacıyla yapılan toplantılar.
Nihai ÇED
Raporu'nun
Yayımlanması
Mayıs 2014
Nihai ÇED Raporu ÇŞB ve Sinop ÇŞİM internet sitesinde
yayımlanmış ve raporun basılı kopyaları idari ofislerinden elde
edilebilmiştir.
ÇED ve İzinler
2012 ortası
– Devam
ediyor
ÇED ve izin gereksinimleri ve süreçlerini tartışmak ve Proje
geliştirmeye ilişkin güncellemeler sunmak amacıyla devlet
kuruluşu olan çeşitli paydaşlarla irtibatlar.
Aşağıdaki bölümlerde bugüne kadar gerçekleştirilen paydaş katılım faaliyetleriyle ilgili daha fazla
ayrıntı yer almaktadır.
4.1
ÇED Müzakereleri
4.1.1
ÇED Raporu'nun İçeriği ve Formatı Hakkında İstişare
ÇED için halkla müzakere, ulusal ÇED için ÇED Başvuru Dosyasının gönderilmesiyle birlikte 2013'ün
ortasında başlamıştır. ÇED Başvuru Dosyası 5 Haziran 2013 tarihinde ÇŞB ve Sinop Çevre ve
Şehircilik İl Müdürlüğü'nün (ÇŞİM) internet sayfalarında yayınlanmıştır.
Sinop'ta yeri ve programı ÇŞB tarafından Türk mevzuatıyla uyumlu olarak belirlenen bir Halkın
Katılım toplantısı düzenlenmiştir. Toplantı 2 Temmuz 2013 tarihinde yapılmıştır ve ulusal ve yerel
basında on gün önceden duyurulmuştur. Toplantıya ÇŞB ve Sinop ÇŞİM'den katılım sağlanmış ve
diğer bakanlıklardaki uzmanlar da davet edilmiştir. Toplantı halka açık olarak düzenlenmiştir.
4 Temmuz 2013'te, Proje'nin tartışılması, ÇED Raporu'nun kapsamının ve içeriğinin, ÇED sürecinde
dikkate alınması gereken gerekliliklerinin belirlenmesi için ÇED İnceleme ve Değerlendirme
Komisyonu (İDK) 1 ile ÇŞB'de bir ÇED Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısı düzenlenmiştir.
Taslak ÇED Raporunun geliştirilmesi için geribildirim almak amacıyla Ağustos - Kasım 2013 tarihleri
arasında ilgili İDK üyeleriyle ek toplantılar düzenlenmiş ve görüşmeler yapılmıştır.
1
Çeşitli devlet kurum ve kuruluşlarının üyelerinden oluşmaktadır.
20
URS-EIA-MAN-201962
4.1.2
ÇED Raporu
ÇŞB tarafından halka açıklanması için onaylanan taslak ÇED Raporu, 19 Aralık 2013 tarihinde ÇŞB
ve Sinop ÇŞİM internet sitesinde halkın görüşüne açılmıştır. Türk ÇED Yönetmeliği gereklilikleri
uyarınca, ÇŞB'nin takdiri doğrultusunda taslak ÇED Raporu hakkında başka Halkın Katılımı
toplantıları düzenlenebilir. Bu nedenle taslak ÇED Raporu ile ilgili halkın görüşüne başvurulması
internet sitesinde açıklamayla sınırlı kalmıştır. Projeye, bu süre boyunca halktan ek bir görüş
verilmemiştir.
8 Ocak 2014 tarihinde taslak ÇED Raporunu görüşmek ve nihai ÇED Raporunun hazırlanması
amacıyla geri bildirim toplamak amacıyla İDK üyeleriyle bir ÇED İnceleme ve Değerlendirme
toplantısı gerçekleştirilmiştir. Nihai ÇED Raporu Mayıs 2014'te ÇŞB'ye sunulmuştur ve halkın
inceleyip gözden geçirmesi için 10 iş günü boyunca ÇŞB ver Sinop ÇŞİM internet sitesinde
yayımlanmıştır. Raporun basılı kopyaları da Ankara'da ÇŞB’nin ilgili ofisinde ve Sinop Valiliği
ÇŞİM’de erişime açılmıştır.
4.2
ÇSED Kapsam Belirleme Müzakereleri
ÇSED için halk müzakere süreci, ÇSED Kapsam Belirleme Raporu'nun (Teknik Olmayan Özet ile
birlikte) yayımlanmasıyla 17 Temmuz 2013 tarihinde başlamıştır. Kapsam Belirleme Raporu ve
Teknik Olmayan Özet, South Stream Transport'un internet sitesinde yayınlanmış, aynı zamanda
ulusal, bölgesel ve yerel (Sinop) gazetelerde duyurulmuş ve 30 günlük bir dönem için görüş
belirtilmesine ilişkin davette bulunulmuştur. Sinop Muhtarlık ofisinde, Kapsam Belirleme Raporu
ve Teknik Olmayan Özet’in kopyaları ile beraber, yerel olarak sunulan yazılı yorumları toplamak
için bir yorum kutusu yerleştirilmiştir. Kapsam Belirleme Raporu'nun kopyaları aynı zamanda görüş
bildirmeye davet edilen balıkçılık kuruluşlarına ve STK'lara sunulmuştur. Geribildirimler e-posta,
mektup ve telefon yoluyla iletilebilmektedir.
Kapsam Belirleme Raporu ayrıca Kapsam Belirleme müzakere toplantılarına davet edilen ve
aralarında balıkçılık kuruluşları, STK'lar, akademik ve deniz araştırma enstitülerinin de bulunduğu
paydaşlara doğrudan (tercihe göre e-posta, basılı kopya ya da CD olarak) gönderilmiştir. Kapsam
Belirleme Raporu'nun danışma amaçlı kopyaları ise ÇŞB ve DİB'in de aralarında bulunduğu resmi
kurumlara sunulmuştur.
Tablo 4.2 Kapsam Belirleme Müzakere Toplantıları
Toplantı
Davet edilen paydaşlar
Tarih
Yer
STK'lar
Ulusal STK'ların temsilcileri
30 Tem 2013
İstanbul
STK'lar, Balıkçılık ve Deniz
Alanı Kullanıcıları
Ulusal STK'ların ve ulusal su ürünleri
kuruluşlarının temsilcileri
31 Tem 2013
Ankara
kuruluşlar; İşletmeler ve iş
ilişkileri
Karadeniz'in deniz çevresine özel ilgi duyan
akademik ve bilimsel kuruluşların temsilcileri;
Trabzon Ticaret Odası
1 Ağu 2013
Trabzon
Yuvarlak M asa Toplantıları
URS-EIA-MAN-201962
21
Toplantı
Davet edilen paydaşlar
Tarih
Yer
Balıkçılık ve Deniz Alanı
Kullanıcıları
Trabzon su ürünleri kooperatiflerinin temsilcileri
1 Ağu 2013
Trabzon
Sunumları ve tartışmayı desteklemek amacıyla çeşitli görsel ve basılı materyaller ve Proje'yi, ÇED
ve ÇSED süreçlerini açıklayan broşürler sağlanmıştır. Kapsam Belirleme Raporu ve Teknik Olmayan
Özetin kopyaları paydaşlara dağıtılmıştır. Toplantılarda, Proje'nin ve ÇED/ÇSED süreçlerinin çeşitli
yönlerini gösteren görsel materyaller de kullanılmıştır. Gerektiğinde çeviri (Türkçe/İngilizce)
sağlanmıştır.
Paydaşlar hem toplantıda hem de yazılı olarak görüş ve önerilerini belirtmeye davet edilmiştir
(görüş formları tüm katılımcılara dağıtılmıştır). Katılımcılar aynı zamanda soru ve cevap
oturumlarının bitmesinin ardından South Stream Transport temsilcileri ve ÇED/ÇSED
danışmanlarıyla birebir konuşma fırsatı bulmuşlardır.
Tüm toplantıların özetleri South Stream Transport tarafından belgelenmiş ve Paydaş Müzakere
Veritabanına kaydedilmiştir (Bölüm 8'de ayrıntılı olarak açıklanmıştır).
Paydaşlar tarafından en sık dile getirilen yorum balıklar üzerindeki etkilerle, bilhassa Türk
balıkçıları için ticari öneme sahip türlerin göçüyle ilgili olmuştur. Güvenlik konusu ve gaz sızıntısı
veya gemi çarpışması gibi planlanmamış olaylarla başa çıkmak üzere belirlenmiş olan müdahale
planları da sorulmuştur. Diğer yorumlar deniz çevresi üzerinde etkiler ve çevre koruma, paydaş
katılımı ve genel olarak ÇSED süreci ile ilgili olmuştur. Ek C'de toplantılar, yazılar, duyurular ve
diğer iletişimleri kapsayan paydaş katılım faaliyetlerinin bir özeti, Ek E'de ise ÇED Başvuru Dosyası,
Taslak ÇED ve ÇSED Kapsam Belirleme Raporu'nun yayımlanmasıyla ilgili duyuruların kopyaları
sunulmaktadır.
4.3
Ara ÇSED Müzakeresi
ÇSED Raporu hakkında yakın zamanda gerçekleştirilecek olan müzakereler göz önünde
bulundurularak kilit paydaşlarla irtibatın yeniden kurulması amacıyla Mayıs 2014 tarihinde ara
paydaş katılımı gerçekleştirilmiştir. Kapsam Belirleme toplantılarına katılmış olan bazı paydaşlara
mektup gönderilerek Proje, ÇED ve ÇSED süreçlerinin durumu hakkında güncellemeler sunulmuş,
kendileri beklenen ÇSED Raporu yayınlanma tarihi konusunda bilgilendirilmişlerdir. Mektuplar her
bir paydaşa göre, paydaşların Kapsam Belirleme toplantılarında ifade ettikleri özel ilgi alanlarına
hitap edecek şekilde uyarlanmıştır ve bu paydaşlara, daha fazla bilgi almak istedikleri takdirde
South Stream Transport ile irtibata geçebilecekleri bilgisi verilmiştir.
Buna ek olarak, Trabzon ve Samsun'daki su ürünleri kooperatiflerinin temsilcileriyle iki toplantı
düzenlenmiştir. Doğu Karadeniz Su Ürünleri Kooperatifler Birliği (Trabzon) ile daha önce Kapsam
Belirleme sırasında toplantı düzenlenmiştir, bu toplantının amacı kendilerini Proje ve balıkçılık
araştırmasının bulguları konusunda güncellemek olmuştur. Samsun Su Ürünleri Kooperatifleri
Birliği ile gerçekleştirilen toplantı, bire bir yapılan giriş niteliğinde bir toplantı olmuş ve balıkçılık
araştırmasının sonuçlarının tartışılması görevini görmüştür. Ayrıca her iki toplantı da ÇSED
Raporu'nun açıklanması ve bu konuda müzakereyle ilgili tercihlerin ve raporu kooperatif üyeleri
ve diğer balıkçılar için erişilebilir hale getirilme yolları ile ilgili tercihlerin ortaya çıkarılması için bir
22
URS-EIA-MAN-201962
vasıta olmuştur. Sinop Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği de ÇSED'in açıklanmasına dair tercihlerin
tartışılması için bu sürece dahil olmuştur.
4.4
Espoo Bildirimi
South Stream Transport, Sınıraşan Bağlamda Çevresel Etki Değerlendirmesiyle ilgili Birleşmiş
Milletler Sözleşmesi (Espoo, 1991) dahil olmak üzere paydaş katılımıyla ilgili uluslararası
sözleşmelere da uymayı amaçlamaktadır. Sözleşmede, planlamanın erken bir aşamasında belirli
faaliyetlerin çevreye etkisini değerlendirmek amacıyla sözleşmeye taraf olan ülkelerin
yükümlülükleri açıklanmakta ve önemli bir sınıraşan olumsuz çevresel etkiye sahip olabileceği
değerlendirilen tüm büyük projelerde, birbirine bilgi verme ve danışma genel yükümlülüğü ortaya
konulmaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti Espoo Konvansiyonu'nu imzalamamış olsa da, South Stream Transport,
Türkiye'nin sürece gönüllü olarak katılıp katılmayacağını belirlemek amacıyla bu konuda Dışişleri
Bakanlığıyla (yazışmalar ve toplantılarla) iletişim kurmuştur.
4.5
Diğer Katılım Faaliyetleri
2012'de başlayarak 2013 yılı boyunca ve 2014'te South Stream Transport, ulusal ve bölgesel
seviyedeki ilgili Türk makamlarıyla toplantılar düzenlenmiş ve başka iletişimlerde de bulunmuştur.
Bu toplantılar ve haberleşmeler, herhangi bir resmi prosedürün bir parçası olarak gerekli
olmamakla birlikte, bu makamlara Proje'nin tanıtılmasını, güncelleme sağlanmasını, teknik
meselelerin ve izinlerle ilgili hususların tartışılmasını, ÇED ve ÇSED raporlarına dahil edilmek üzere
başlangıç temel verilerinin ve bilgilerinin toplanmasını sağlamışlardır.
Kapsam Belirleme süreci sırasında alınan geribildirimlere ek olarak, Proje Alanı'nda ve civarındaki
Türk balıkçılık faaliyetleri konusunda daha fazla bilgi ve veri toplamak amacıyla su ürünleri
kooperatifleri birlikleriyle ve deniz araştırmaları enstitüleriyle irtibat kurulmaya çaba gösterilmiştir.
Bu görüşmeler esas olarak e-posta ve telefonla gerçekleştirilmiştir ve balıkçılık araştırmasında bu
sonuçlardan faydalanılmıştır.
Ayrıca South Stream Transport, Karadeniz'in tamamıyla ilgilenen bölgesel bir paydaş olan
Karadeniz'in Kirlenmeye Karşı Korunması Komisyonu'nun İstanbul'daki Daimi Sekretaryası ile de
katılım görüşmeleri gerçekleştirmiştir. Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı ile her bir
ülkede gerçekleştirilmekte olan ÇED ve ÇSED süreçleri hakkında komisyonu bilgilendirmek
amacıyla, 2012 yılı Kasım ayında Daimi Sekretarya ile bir tanıtım toplantısı gerçekleştirilmiştir.
Daimi Sekretarya'nın isteği üzerine South Stream Transport, etkilenen ülkelerin her birindeki ÇED
ve ÇSED süreçlerinin durumu hakkında Daimi Sekretarya'ya düzenli olarak bilgi mahiyetinde
güncellemeler sağlamıştır.
4.6
Paydaş Yorum ve Önerilerinin Özeti
Bu bölümde, paydaş kategorisine göre, bugüne kadar gerçekleştirilmiş olan ÇED ve ÇSED
müzakere süreçleri sırasında paydaşlardan alınan yorum ve öneriler özetlenmektedir. Alınan
yorumların ve South Stream Transport'un yanıtlarının daha ayrıntılı bir özeti Ek D'de sunulmuştur.
URS-EIA-MAN-201962
23
4.6.1
Devlet Makamları
Proje boyunca, South Stream Transport Türk makamlarıyla sürekli ve açık bir diyalog kurmuştur.
Türkiye'deki devlet makamlarıyla gerçekleştirilen iletişimin iki anahtar aşaması: Temmuz 2013'te
ÇED Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısı ve Ocak 2014'te İnceleme Değerlendirme
Komisyonu toplantısı gerçekleştirilmiştir. Bunlara ek olarak, Proje'nin tanıtılması ve ÇED ve izin
süreçleriyle ilişkili prosedürlerin çeşitli yönlerinin tartışılması için yetkili makamlarla bir takım
tanıtım toplantıları düzenlenmiştir. Esas olarak ÇED Raporu için olan ancak aynı zamanda ÇSED
Raporu için de girdi görevi gören bilgi ve verilerin alınması için ÇED İDK üyeleriyle devamlı olarak
iletişim kurulmuştur.
ÇED'in incelenme ve onay sürecine farklı birtakım resmi makamlar dahil olduğundan, çeşitli resmi
makamlardan alınan yorum ve tavsiyeler kendi uzmanlık ve yargı alanlarını yansıtma eğilimi
sergilemiştir; örn. çevre koruması, kültür mirası, seyrüsefer vb. Yine de, Proje'yle ilgili olarak bazı
elle tutulur kapsayıcı yorumlar dile getirilmiştir:
•
Karadeniz deniz çevresinin kirlenmeye karşı korunması için uygun tüm önlemler alınmalıdır;
•
Proje, Türkiye MEB'indeki örneğin gemi enkazları gibi Kültürel Miras Öğelerinin (KMÖ'ler)
korunmasını ve bulunan potansiyel KMÖ'lerin derhal ilgili makamlara bildirilmesini temin
etmelidir;
•
Ticari balıkçılık faaliyetleri üzerindeki olası etkilerin önlenmesi için uygun önlemler alınmalıdır;
•
Petrol ve gaz arama ve geliştirme menfaatlerinin Proje faaliyetlerinden etkilenmemesinin
temin edilmesi için Türk Karadeniz’inde petrol ve gaz arama çalışmalarından sorumlu
makamlar ve şirketlerle uygun şekilde koordinasyon sağlanacaktır;
•
Seyrüsefer sağlık ve güvenliği konularına ilişkin uygun önlemlerin alınmasının ve gerekli tüm
koordinasyonun gerçekleştirilmesinin, beklenmeyen olaylar veya acil durumlar (örn. döküntü
veya gaz kaçağı) için önleme ve müdahale planlarının geliştirilmesinin temin edilmesi;
•
Proje kapsamında toplanan deniz araştırması verilerinin ve bu verilerin Türk araştırma ve bilim
toplulukları için potansiyel değeri;
•
Proje nedeniyle oluşturulacak atıkların yönetilmesi için uygun önlemlerin alınması.
Yukarıdakilere ek olarak, doğalgaz boru hattı güzergahının gerekçesinin yanı sıra Proje'nin teknik
ve tasarım yönleri hakkında da çeşitli sorular sorulmuştur.
Proje'nin tasarımına ilişkin geçerli yorumlar dikkate alınmıştır. Örneğin, Kültür ve Turizm Bakanlığı
bilinen tüm KMÖ'lerden en az 100 m mesafeyle kaçınılmasını talep etmiştir. Proje, bilinen tüm
KMÖ'lerden en az 150 m mesafeyle kaçınmak için boru hatlarının güzergahını değiştirme sözü
vermiştir. Türk yetkililerin dile getirdikleri boru hattı koridorunun genişliğine ve Türk MEB'indeki
petrol ve gaz arama çalışmaları üzerindeki potansiyel etkisine ilişkin endişelere yanıt olarak, South
Stream Transport, ilgili Türk yetkililerin tavsiyeleri uyarınca boru hatlarını 420 m'lik bir koridor
dahilinde döşemeyi kabul etmiştir.
ÇED ve ÇSED raporlarında çevresel, sosyal konulara ve sağlık ve güvenlikle ilgili konulara ilişkin
yorumlar da uygun şekilde dikkate alınmış ve bu yorumlara yer verilmiştir. ÇED Raporu'nda
benimsenen tehlike azaltma önlemleri, Ocak 2014'teki ÇED Raporu İDK toplantısı sırasında Türk
yetkililer tarafından olumlu karşılanmıştır.
24
URS-EIA-MAN-201962
4.6.2
Balıkçılık ve deniz alanını kullanan diğer kişiler
Su Ürünleri kooperatifleri ve birlikleri ile hedeflenen katılım, Kapsam Belirleme aşaması sırasında
(Temmuz-Ağustos 2013) ve temel veri toplama için gerçekleştirilmiştir. Su ürünleri üreticileri
tarafından dile getirilen ana mesele, Proje'nin, ticari balık türleri (hamsi gibi) üzerindeki, bilhassa
bu türlerin mevsimsel göçlerine ilişkin potansiyel etkileriyle ilgiliydi. Görüşülen balıkçılar, Proje
kapsamında, balıklar ve balıkçılık üzerindeki etkilerin kapsamlı bir değerlendirmesinin yapılmasını
tavsiye etmişlerdir. Proje'nin ticari veya zanaat balıkçılığı faaliyetleri üzerindeki doğrudan etkilerine
ilişkin herhangi bir husus dile getirilmemiştir; bunun ana nedeni Proje'nin, Türkiye'deki balıkçılık
faaliyetlerinin yoğunlaştığı Türk kıyı sularına olan mesafesidir.
Yukarıdakilere yanıt olarak, balıklar ve Türkiye'deki balıkçılık faaliyetleri üzerindeki potansiyel
etkilerin değerlendirilmesi için ÇED ve ÇSED süreçlerinin bir parçası olarak kapsamlı bir Balıkçılık
Araştırması yapılmıştır. Bu süreçte Türkiye su ürünleri kooperatiflerine, Türk su ürünleri
uzmanlarına ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'na danışılmıştır. Araştırmada, Türkiye
MEB'inde gerçekleşen balık göçleri veya su ürünleri faaliyetleri üzerinde önemli herhangi bir etkinin
beklenmediği sonucuna varılmıştır (Türkiye Bölümü ÇSED Raporu'nda ayrıntılı bilgi bulunabilir).
Mayıs 2014'te Trabzon ve Samsun'daki Su Ürünleri Kooperatifleri ile başka toplantılar da
düzenlenmiştir. Her iki şehirde düzenlenen toplantılarda da, kooperatif birliklerinin başkanları,
Proje konusunda yeterli ölçüde bilgilendirildiklerini düşündüklerini ve Proje'nin Türkiye kıyı
çizgisinden olan mesafesi nedeniyle balıkçılığı veya balıkçıları pek ilgilendirmediğini, balıkçılığın
Proje Alanı'nda yapılmadığını, olası tek istisnanın hamsi sezonunda kıyıdan çok uzaklaşabilecek
büyük ticari gemiler olduğunu belirtmişlerdir. Yine de, Proje faaliyetleriyle balıkçılık arasındaki olası
etkileşimlerle ilgili olarak, su ürünleri üreticileri balıkçılık faaliyetlerinin etkilenmesi potansiyelinin
olmadığı yorumunda bulunmuşlardır. Ayrıca, boru döşeme çalışmalarının Türk sularındaki balık
göçlerini etkileyeceğine dair hiçbir endişe dile getirmeyerek balıkçılık araştırmasının bulgularını
onaylamışlardır.
Bu toplantılarda, Bulgaristan'daki Proje faaliyetlerinin Ocak-Mart ayları arasında Türkiye'ye olan
hamsi göçünü etkileyip etkilemeyeceğinin dikkate alınması ve Karadeniz kıyıları boyunca
balıkçıların inşaatın başlaması ve tüm denizcilik kısıtlamaları konusunda bilgilendirmeleri gerektiği
gibi birkaç öneri sunulmuştur. İkincisi için, Proje'nin İstanbul ve Sinop'taki balıkçılara danışmaları
ve her 3-4 ayda bir Ankara'daki Su Ürünleri Kooperatifleri Merkez Birliği tarafından düzenlenen ‘Su
ürünleri sempozyumu’ vasıtasıyla balıkçılarla iletişim kurulması gerektiği tavsiye edilmiştir.
Türkiye MEB'indeki petrol ve gaz arama alanlarının geçilmesine ilişkin hususlar haricinde (bkz.
yukarıdaki bölüm 4.6.1), Proje'nin diğer deniz alanı kullanıcılarıyla etkileşimine ilişkin belirli
herhangi bir sorun bugüne kadar dile getirilmemiştir.
4.6.3
Karadeniz kıyı illeri halkı
Sinop halkının, Temmuz 2013'ün başında düzenlenen ÇED Halkın Katılımı toplantısına katılma
fırsatları olmuştur. Temmuz 2013'te Kapsam Belirleme Raporu'nun yayınlanması sırasında Proje'yle
ilgili başka görüşler de bildirme fırsatları elde etmişlerdir; Sinop, Samsun ve Trabzon'da gazete
duyurularıyla, paydaşlar Proje bilgilerine nereden erişebilecekleri ve Sinop merkezde kurulan
yorum kutusu hakkında bilgilendirilmişlerdir. İl halkından ve diğer halktan bu müzakere
dönemlerinde çok az sayıda yorum alınmıştır. İki Sinop sakini Halkın Katılımı toplantısına katılmış,
Proje'nin çevresel ve sosyal etkileri azaltma taahhütlerini nasıl yerine getirmeyi düşündüğünü
URS-EIA-MAN-201962
25
sormuşlardır. Sinop'taki yorum kutusu vasıtasıyla beş yorum alınmıştır; alınan geribildirimlerin
çoğunda hangi güvenlik önlemlerinin alınacağı ve beklenmeyen bir olay gerçekleşmesi halinde
kıyının etkilenmesi riski olup olmadığı sorulmuştur. Bu açıklamalar ÇSED Raporu'nda dikkate
alınarak açıklanmıştır ve Ek D'de özetlenmiştir.
Bu resmi müzakere dönemleri dışında kıyı illeri halkından veya genel halktan başka herhangi bir
yorum gelmemiştir. Alınan geribildirimin az olması, muhtemelen Proje'nin tamamen açık denizde,
Türk kıyılarından en az 110 km mesafede bulunmasından ve öngörülen çevresel ve sosyal etkilerin
(olumlu veya olumsuz) sınırlı özellikte olmasından kaynaklanmaktadır.
4.6.4
Sivil toplum kuruluşları (STK'lar)
Birtakım uluslararası ve ulusal STK'lar Kapsam Belirleme Raporu konusunda görüş bildirmeye ve
Kapsam Belirleme toplantılarına katılmaya davet edilmişlerdir. Görüşülen STK'lar esas olarak deniz
çevresiyle ve özellikle Karadeniz'le ilgili çevre koruma hususlarına duydukları ilgi nedeniyle
seçilmişlerdir.
Kapsam Belirleme aşamasında iki STK (biri İstanbul'da, diğeri Ankara'da) katılım göstermiş ve
geribildirimde bulunmuştur. İstanbul'daki STK'dan alınan geribildirim olumlu olmuş, Proje'nin
çevresel ve sosyal etkilerinin iyi değerlendirildiği bildirilmiştir. Benzer şekilde, Ankara'daki STK'dan
alınan geribildirim de olumlu olmuş, Kapsam Belirleme toplantısının, Proje'nin İyi Uluslararası
Endüstri Uygulamaları (GIIP) uygulama ve paydaşları sürece dahil etme niyetinin kanıtı olduğu
belirtilmiştir.
Sürece dahil olan bu iki STK'dan şu: balıklar üzerindeki potansiyel etkilerin, deniz dibi tortularının
karışmasının deniz çevresi üzerindeki olası etkilerinin değerlendirilmesi ihtiyacı; paydaş girdilerinin
numune alma kriterlerine ve temel veri toplama metodolojisine dahil edilmesi; Proje'nin çevresel
ve sosyal yatırım programları yürütüp yürütmeyeceği, gibi yorumlar yapılmıştır. Proje bu
yorumların her birine dile getirildikleri sırada yanıt vermiş, ve bu yorumları ÇSED Raporu'nun
oluşturulmasında dikkate almıştır (bkz. Ek D).
Dile getirilen yorumlardan bir başkası da Proje'nin ‘daha etkili bir paydaş katılımı’ sağlaması
olmuştur; muhtemelen Kapsam Belirleme toplantılarındaki düşük katılıma istinaden verilmiş bri
görüş olduğu değerlendirilerek, bu konu ÇSED Raporu müzakerelerinin planlanmasında dikkate
alınmıştır (bkz. 5. Bölüm).
4.6.5
Akademik ve bilimsel kuruluşlar
Yukarıda bahsedilen STK'lar gibi, Kapsam Belirleme aşamasında çeşitli üniversite fakülteleriyle ve
deniz araştırmaları enstitüleriyle de hedeflenen iletişim gerçekleştirilmiştir. Sadece Trabzon'daki
Kapsam Belirleme toplantısına katılmış olan Karadeniz Teknik Üniversitesi denizcilik fakültelerinden
geribildirim alınmıştır.
Dile getirilen yorumlar güvenlik tedbirleri, beklenmeyen olay riskleri (gemi çarpışması veya gaz
kaçağı gibi) ve beklenmeyen bir olayın potansiyel etkisiyle ilgili olmuştur. Paydaşlar, bu tür olayların
meydana gelme riski düşük olsa da, Proje tasarımında bu tip olasılıkların dikkate alındığı ve acil
durum planlarının oluşturulacağı konusunda bilgilendirilmişlerdir. Dahası, birtakım beklenmeyen
olay senaryolarını içeren risk değerlendirmeleri ve döküntü modellemeleri de ÇSED'in bir parçası
olarak yapılmıştır.
26
URS-EIA-MAN-201962
4.6.6
İşletmeler ve iş ilişkileri
Proje Türkiye MEB'inde tamamen açık denizde yapılacağından ve herhangi bir kara tesisinin veya
liman kullanımının beklenmemesinden ötürü, Türkiye'de Proje'yle ilgili iş fırsatlarının oluşması
olasılığı çok düşüktür. Bu nedenle, işletmelerin ve iş ilişkilerinin katılımı, Kapsam belirleme sırasında
Trabzon Ticaret Odası'nın katılımıyla sınırlı tutulmuştur. Bu paydaş tarafından herhangi bir konu
dile getirilmemiştir.
4.6.7
Devletler arası kuruluşlar
İstanbul'daki Karadeniz Komisyonu'nun Daimi Sekretaryasıyla Kasım 2012'de gerçekleştirilen bir
tanıtım toplantısı ve düzenli Proje güncellemeleri yoluyla iletişim kurulmuştur. Tanıtım toplantısı
sırasında, Daimi Sekretarya, genel halkın güvenlik konusunda çok hassas olduğunu, beklenmeyen
bir olay olasılığının, bilhassa deprem ve Boru Hattı korozyonu gibi risklerin değerlendirilmesi
gerektiğini vurgulamıştır. Başka bir geribildirim alınmamıştır.
Bugüne kadar paydaşlardan gelen ana yorumların ve bu yorumların Proje tarafından nasıl dikkate
alınıp değerlendirildiklerinin bir özeti Ek D'de verilmiştir.
URS-EIA-MAN-201962
27
5
Planlanan Faaliyetlerin Özeti
ÇED ve ÇSED katılım programlarının birleşik sonuçları, beklenen Proje etkileri ve ilişkilendirilen
tehlike azaltma ve yönetim tedbirleri, gelecekteki Proje katılım faaliyetlerinin planlanmasında ve
uygulanmasında dikkate alınacaktır. Planlanan katılım faaliyetleri, ÇED ve ÇSED raporlarında
öngörülen etkilerin ölçeği ile orantılı olacaktır.
Yaklaşmakta olan Türkiye'deki ana paydaş katılım faaliyeti, Türkiye Bölümü ÇSED Raporu'nun
müzakere ve yayınlama programı çevresinde yoğunlaşmaktadır (bkz. Bölüm 5.1). İlgili paydaşlarla
hedeflenen görüşmeler de, ÇSED Raporu'nda tanımlanan çevresel ve sosyal yönetim ve izlemenin
farklı yönleri hakkında olacaktır (bkz. Bölüm 5.2.1).
Türkiye MEB'inde 2015 yılının başında başlaması öngörülen inşaat göz önünde bulundurularak,
2014 yılı boyunca izin prosedürleri, yönetim planları ve koordinasyonun gerekli tüm yönlerine
ilişkin olarak Türk yetkililerle sürekli görüşme ve ilişkiler planlanmaktadır.
Yukarıda ana hatları çizilen planlanan katılım faaliyetlerinin ötesinde, South Stream Transport,
paydaşların herhangi bir soruları, yorumları veya sorunları olduğunda şirketle irtibat
kurabilmelerini mümkün kılmaya devam edecektir. Ayrıca, proje raporları ve güncellemeleri de
South Stream Transport'un internet sitesinde yayımlanmaya devam edecek, ilgili paydaşlar uygun
şekilde doğrudan haberdar edileceklerdir. South Stream Transport ayrıca Güney Akım Açık Deniz
Doğalgaz Boru Hattı için bir şikayet sistemi geliştirmiştir; bu sistem, Proje boyunca şikayetlerin
yönetimi için yol gösterecektir (bkz. 7. Bölüm).
2014'ten sonra, paydaş katılımı Proje'nin inşası, işletilmesi ve nihayetinde hizmetten çıkarılması
boyunca devam edecektir. Mevcut ve gelecek Proje Aşamaları için paydaş katılım faaliyetlerinin
zamanlaması da Tablo 5.1'de ve aşağıda açıklanmıştır.
Tablo 5.1 Planlanan Paydaş Katılım Faaliyetlerinin Öngörülen Zamanlaması
Proje Aşaması
Planlanan Katılım Faaliyeti
Beklenen Tarih
Geliştirme
ÇSED Raporu'nun yayınlanması ve müzakere
2014'ün 2. Çeyreği
Geliştirme
Nihai ÇSED Raporu'nun yayınlanması
Geliştirme
Şikayet Sistemi'nin yayınlanması
Geliştirme
ÇSED Özet Raporu'nun yayınlanması ve
müzakere
Geliştirme
Biyoçeşitlilik Eylem Planı'nın (BEP)
geliştirilmesi için katılım
Geliştirme
Tesadüfi Bulgu Prosedürü'nü tartışmak üzere
Kültürel Miras mercileriyle katılım
Geliştirme
Hedeflenen paydaşlar için proje güncellemesi
28
URS-EIA-MAN-201962
Proje Aşaması
Planlanan Katılım Faaliyeti
Beklenen Tarih
Geliştirme
Yıllık Çevresel ve Sosyal Yönetim
raporu/raporları*
2014'ün 4. Çeyreği / 2015'in 1.
Çeyreği
Geliştirme
Paydaş Katılım Planı: Güncelleme
2014'ün 4. Çeyreği / 2015'in 1.
Çeyreği
İnşaatın başlamasından önce izinler ve diğer
prosedürler için Türk makamlarıyla devam
eden katılım ve koordinasyon
2014'ün 2. Çeyreği – 2015'in 1.
Çeyreği
İnşaat ve İşletme
Öncesi
Türk MEB'inde İnşaatın Başladığının
Bildirilmesi
2015'in 1. Çeyreği
İşletme
Devam Eden Paydaş Katılımı
2017'den itibaren
Hizmetten Çıkarma
Devam Eden Paydaş Katılımı
2065'ten itibaren
Öncesi
Geliştirme
Öncesi
* Tam detaylar teyit edilecek
5.1
ÇSED Müzakereleri
ÇSED müzakerelerinin odak noktası, projeden potansiyel olarak etkilenen paydaşlar ve önemli
diğer ilgili paydaşlara aşağıdaki olanakların sağlanmasıdır:
•
Proje ve olası etkilerine ilişkin açık ve uygun bilgilere (yani teknik olmayan, yerel dilde sunulan)
erişim;
•
Proje ÇSYP'sinin geliştirilmesinde dikkate alınacak olan etki değerlendirilmesi, önerilen tehlike
azaltma, yönetim ve izleme önlemlerini de içeren ÇSED Raporu'nun içeriğine ilişkin geri
bildirim sağlama; ve
•
Yöntem, materyal ve program tercihleri de dahil olmak üzere gelecekteki görüşme faaliyetleri
için planlar hakkında girdi sağlama.
Taslak ÇSED Raporu, Teknik Olmayan Özet dokümanı ile birlikte, 23 Haziran 2014 tarihinde
açıklanmıştır ve açıklama tarihinden itibaren 30 günlük bir süre boyunca incelenebilmektedir.
Taslak ÇSED Raporu'na (Teknik Olmayan Özet ve ekler dahil) çeşitli yollarla erişilebilir:
•
http://www.south-stream-offshore.com/tr/csed-ve-izinler/tuerkiyede-csed/
adresinden.
•
Basılı kopyalar aşağıdaki yerlerde gözden geçirme için hazır bulundurulacaktır;
internet
o İstanbul: ELC Group A.Ş. Merkez Ofis (Rüzgarlı Bahçe Mah. Cumhuriyet Cad. Energy
Plaza No: 2/6, 34805 Kavacık/Istanbul Turkiye); ve
o Trabzon: Zorlu Grand Hotel, Banquet Office, Maraş Caddesi No:9, 61100 Trabzon.
•
Doğrudan South Stream Transport'tan talep edilerek (irtibat bilgileri aşağıda verilmiştir).
URS-EIA-MAN-201962
29
Paydaşların yazılı yorum yapma ve Taslak ÇSED Raporu'nu tartışmak için toplantılara katılma fırsatı
vardır. Toplantılar paydaşların ÇSED ve önerilen etki azaltma önlemleriyle ilgili görüşlerini ortaya
koymasını ve ayrıca Proje'nin gelecekteki aşamaları sırasında tercih ettikleri iletişim yöntemlerini
ifade etmelerini sağlayacaktır.
Taslak ÇSED Raporu'nun yayınlanması ve kamuya açık toplantıların tarih ve saatleri ile ilgili
duyurular, ulusal, bölgesel ve yerel gazetelerin yanı sıra İnternet üzerinden (www.south-streamoffshore.com/tr/) yapılmıştır. ÇSED Raporu'nun ve/veya Teknik Olmayan Özet'in kopyaları da görüş
bildirme ve/veya ÇSED müzakere toplantıları katılım davetiyeleriyle, uygun şekilde belirlenen
paydaşlara ulaştırılmıştır.
ÇSED dokümanlarının ve destekleyici materyallerin yeterli sayıda basılmış kopyaları da, üye
kooperatifler arasında yayılması ve balıkçıların erişimine açılmasını sağlamak üzere doğrudan
Trabzon, Samsun, Sinop ve İstanbul'daki su ürünleri kooperatifleri birliklerine gönderilmiştir. South
Stream Transport ayrıca su ürünleri kooperatiflerinin ÇSED hakkında geribildirim almaya ilişkin
tercihlerini de dikkate almıştır; örneğin, uygun olan balıkçılık limanlarına yorum kutularının
yerleştirilmesi veya su ürünleri kooperatifleri birliklerinin başkanın yorumları e-posta yoluyla
toplayıp yanıt vermesi gibi.
ÇSED müzakere toplantılarının programı aşağıda Tablo 5.2'de verilmiştir.
Tablo 5.2 Taslak ÇSED Raporu için Müzakere Programı
Toplantı
Türü*
Paydaşlar
1. Kamuya
Açık
Toplantı
•
•
•
•
2. Kamuya
Açık
Toplantı
•
•
•
•
3. Kamuya
Açık
Toplantı
30
•
•
•
Yer ve Mekan
Tarih ve Saat
Genel halk;
Uluslararası ve ulusal
STK'lar;
kuruluşlar;
Su Ürünleri
kooperatifleri.
İstanbul
Çarşamba, 25 Haziran
2014
Genel halk;
Uluslararası ve ulusal
STK'lar;
kuruluşlar;
Su Ürünleri
kooperatifleri.
Ankara
Genel halk;
Bölgesel STK'lar;
kuruluşlar.
Plaza Hotel Istanbul
Barbaros Bulvarı 165
34349 Balmumcu /
Beşiktaş - Istanbul
JW Marriott Hotel Ankara
Kızılırmak Mahallesi
Muhsin Yazıcıoğlu
Caddesi No:1
Söğütözü, 06520 Ankara
09.30 – 10.30
Perşembe, 26 Haziran
2014
09.30 – 10.30
Trabzon
Cuma, 27 Haziran 2014
Zorlu Grand Hotel
Maraş Caddesi No:9
61100 Trabzon
16.00 – 17.00: ÇSED
Sunumu
17.00 – 19.00: Proje
Hakkında Bilgilendirme
Oturumu
URS-EIA-MAN-201962
Toplantı
Türü*
Paydaşlar
4. Su
Ürünleri
Sempozyu
mu
Sunumu
•
Su Ürünleri
kooperatifleri
Yer ve Mekan
Tarih ve Saat
Teyit Edilecek
Teyit Edilecek
* Tarihler değiştirilebilir; güncellemeler için, duyuruları ve İnternet adresini (www.south-stream-offshore.com/tr/) takip
edin
Balıkçılar gibi belirli paydaşlarla uygun olduğunda ek toplantılar düzenlenebilir. Yukarıdaki toplantı
programında, ÇED dahil Türkiye'deki önceki katılım faaliyetlerinin sonuçları ve deneyimleri hesaba
katılmıştır.
•
Müzakere toplantılarına daha geniş katılımın sağlanmasını kolaylaştırmak için üç adet halka
açık toplantı planlanmıştır ve bu toplantılar için hedefe yönelik davetiyeler en az iki hafta
önceden çeşitli paydaşlara gönderilmiştir;
•
Samsun ve Trabzon'da ÇSED müzakere ve yayınlama tercihlerinin tartışılması için
gerçekleştirilen ara ÇSED müzakere toplantılarında (bkz. Bölüm 4.3), Proje'nin balıkçılık
faaliyetlerinin büyük bölümünün gerçekleştirildiği Türkiye kıyılarına olan mesafesi nedeniyle
balıkçıların Proje'ye pek ilgi duymadıkları tespit edilmiştir. Bu nedenle, kooperatif başkanlarının
talebiyle, ilgili ÇSED belgelerinin kendilerine gönderilmelerinin yeterli olduğu ve raporun
tartışılması için South Stream Transport'la ayrıca toplantılar düzenlenip düzenlenmeyeceğine
kendilerinin karar vermesi kabul edilmiştir. Trabzon Su Ürünleri Kooperatifi, Trabzon'daki halka
açık toplantıya katılmak üzere davet edilmiştir;
•
Samsun Su Ürünleri Kooperatifi, Sinop ve İstanbul'un Proje'ye katılım sergileyecek önemli su
ürünleri kooperatifleri olduğu tavsiyesini dikkate alan South Stream Transport, ÇSED
Raporu'nun tartışılacağı bir toplantının planlanmasını konuşmak üzere Sinop'taki Su Ürünleri
Kooperatifler Birliğiyle irtibata geçmiştir. Başkan, bir toplantı talep edip etmeyeceğine raporu
inceledikten sonra karar vereceği konusunda South Stream Transport'u bilgilendirmiştir.
İstanbul Su Ürünleri Kooperatifi İstanbul'daki halka açık toplantıya katılmak üzere davet
edilecektir;
•
Kapsam Belirleme aşamasında Sinop'taki yorum kutusu vasıtasıyla alınan yorumların azlığı, bu
yöntemin genel halkın görüş bildirmesini kolaylaştırmak için faydalı olmadığını göstermiştir.
South
Stream
Transport
bunun
yerine,
bilhassa
İnternetteki
bilgilere
ulaşamayabileceklerinden dolayı balıkçıların Proje bilgilerine erişebilmesini temin etmek için
Samsun, Trabzon, Sinop ve İstanbul'daki Su Ürünleri Kooperatifleri ofislerinde ÇSED Raporu
ve Teknik Olmayan Özetin basılı kopyalarının bulundurulmasını tercih etmiştir; ve
•
Dahası, bugüne kadar gösterilen katılım, Proje bilgilerinin Karadeniz kıyısı boyunca balıkçılarla
paylaşılması için uygun bir platformun bulunmasının önemini ortaya koymuştur. Her 3-4 ayda
bir gerçekleştirilen ‘su ürünleri sempozyumunun’ bunun için uygun bir mekanizma olduğu zira
Karadeniz kıyı şeridi dahil Türkiye çapında Su Ürünleri Kooperatifleri temsilcilerini bir araya
getirdiği belirtilmiştir. Bu nedenle, South Stream Transport bir sonraki uygun sempozyum
toplantısında Proje'yi sunmayı ve ÇSED bulgularını açıklamayı planlamaktadır. Bunlara ek
olarak, sempozyum, South Stream Transport'un, balıkçıların ÇSED sürecinin ötesinde Proje'ye
URS-EIA-MAN-201962
31
katılım sergilemek için kullanacakları araç ve mekanizmaları tanımlamasını daha mümkün
kılacaktır.
Paydaşların Proje bilgilerine erişebilmeleri amacıyla ÇSED müzakere toplantıları için Powerpoint
sunumları, afiş sergileri, ilgili konulara dair posterler ve Proje haritaları dahil çeşitli destekleyici
materyaller geliştirilecektir. Her toplantıda South Stream Transport temsilcileri tarafından Proje'ye
ve ÇSED bulgularına dair bir sunum ve Soru-Yanıt bölümleri olacaktır.
Taslak ÇSED Raporu ve müzakere faaliyetlerinin açıklanma sürecinde alınan yorumlar nihai ÇSED
Raporu'nun 2 hazırlanmasında dikkate alınacaktır. Nihai ÇSED Raporu South Stream Transport
İnternet sayfasında açıklanacak ve Proje'nin İnşaat, İşletme Öncesi ve İşletme Aşamalarında Proje
ÇSYS'nin geliştirilmesi ve uygulanması da dahil olmak üzere bilgilendirme yapacaktır.
Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı Hakkında ÇSED Müzakereleri
Türkiye Bölümü için ÇSED Raporu'na ek olarak, Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı'nın
Rusya ve Bulgaristan bölümleri için ÇSED Raporu ve ona eşlik eden Teknik Olmayan Özet
hazırlanmıştır. Bu ÇSED raporları, İngilizce ve yerel dillerdeki versiyonlarıyla (yani Rusça ve
Bulgarca) 2014 yazında yayımlanacak ve bu raporlara dair müzakereler de bu dönemde
planlanacaktır. Bulgaristan ve Rusya bölümleri için PKP'ler de ÇSED raporları ile birlikte güncellenip
yayınlanacaktır ve Rusya ve Bulgaristan için ÇSED müzakere programı hakkında daha ayrıntılı bilgi
ve ÇSED sürecinin ötesindeki planlanana katılım faaliyetlerini içerecektir.
South Stream Transport tarafından, etkilenen üç ülkenin her birinde yürütülen ÇSED'leri özetleyen
ve Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı'nın Karadeniz çapında bir bütün olarak etkisini
değerlendiren bir ÇSED Genel Bakış Raporu hazırlanmaktadır. ÇSED Genel Bakış Raporu İngilizce,
Rusça, Türkçe ve Bulgarca dillerinde yayımlanacaktır ve Boru Hattı'nın Karadeniz bölgesi
üzerindeki etkileriyle ilgilenebilecek paydaşlara gönderilecektir: örn. devletler arası kuruluşlar,
uluslararası veya Karadeniz bölgesel çevre STK'ları vs.
Ülke ÇSED dokümanları, PKP'ler ve planlanan müzakere programı güncellemeleri www.southstream-transport.com adresinde yayımlanacaktır.
South Stream Transport tarafından etkilenen üç ülke çapında planlanan ÇSED müzakere ve
yayınlama programına ek olarak, Boru Hattı'nın finansmanından sorumlu ihracat kredisi kuruluşları
(İKK'ler) da finansman esaslarına uygun şekilde kendi ÇSED raporlarını yayınlayacaklardır. ÇSED
raporları aşağıdaki İKK'lerin internet sitelerinde sunulacaktır:
•
Swiss Export Risk Insurance (SERV): http://www.serv-ch.com/en/
•
Japan Bank for International Cooperation (JBIC): http://www.jbic.go.jp/en
•
SACE: http://www.sace.it/GruppoSACE/content/en/
•
Euler Hermes: http://www.eulerhermes.com/Pages/default.aspx
Bir sonraki Su Ürünleri sempozyum toplantısı esnasında planlanan Proje sunumu, resmi ÇSED yorum süresinin dışında
kalacak olursa, alınan geribildirimler Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı'nın geliştirilmesi bağlamında dikkate alınacaktır.
2
32
URS-EIA-MAN-201962
5.2
ÇSED Sonrası Katılım Faaliyetleri
5.2.1 Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı
ÇSED sürecinin ötesinde, South Stream Transport Proje'nin Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı'nın
geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla paydaşlarla uygun şekilde iletişim kuracaktır. ÇSYP'nin
geliştirilmesi için planlanan katılım Tablo 5.3'te açıklanmaktadır.
Tablo 5.3 ÇSYP için Planlanan Katılım
Plan
Katılımın Türü
Kültür Miras İnşaat Yönetim
Planı (İYP)
South Stream Transport Kültür Bakanlığı ile görüşecektir: Henüz
bilinmeyen KMÖ'lerin inşaat öncesi araştırmaları veya boru döşeme
faaliyetleri sırasında keşfedilmesi halinde KMÖ'lerin raporlanmasını ve
taşınmasını kapsayan Tesadüfi Buluntu Prosedürü'nü tamamlamak için
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile görüşecektir.
Biyoçeşitlilik Eylem Planı
(BEP)
Proje Alanı’nı da kapsayan Karadeniz’in ortası kritik yaşam alanı 3 olarak
kabul edildiğinden Proje, biyoçeşitliliğin korunması, sürdürülmesi ve
koruma endişesi altındaki türler için koruma tedbirlerinin iyileştirilmesi
için ek fırsatların tanımlanmasıyla ‘net biyoçeşitlilik kazanımlarının’ elde
edilmesi amacına hizmet eden bir BEP oluşturmaya karar vermiştir.
Birinci aşamada, ilgili paydaşlar tanımlanacak South Stream Transport
ön toplantılarda ulusal, bölgesel ve yerel hükümet, üniversiteler, STK'lar
ve yerel ekolojistler tarafından izlenen mevcut veya öngörülen
biyoçeşitlilik programları konusunda bilgilendirilecektir. Bu toplantılar,
BEP'nin, kritik yaşam alanlarının oluşturulduğu biyoçeşitlilik
değerlerinden net kazanç elde etmesine yardımcı olacak bir şekilde
bunların geliştirmesi amacıyla işbirliği yapacağı potansiyel enstitüleri ve
biyoçeşitlilik programlarını belirleme hedefine hizmet edecektir.
Birinci aşamada toplanan bilgiler, BEP'nin geliştirilmesine, belirli
biyoçeşitlilik eylemlerinin tanımlanmasına ve paydaşlarla potansiyel
ortaklıklar kurulmasına yardımcı olacaktır. İkinci aşama esnasında,
South Stream Transport BEP programlarının yayılması için ortaklarıyla
daha yakından çalışacaktır. BEP boyunca, Birinci Aşamada tanımlanan
paydaş katılımı, paydaşların BEP ve sonuçları konusunda
bilgilendirilmelerini sağlamak amacıyla devam edecektir.
Yukarıdaki tablo ÇSYP açısından bilinen katılım faaliyetlerini kapsasa da, uygun görülmesi halinde
ÇSYP'nin farklı yönleri ile ilgili katılım gerçekleştirilebilir.
Kritik yaşam alanları, yüksek biyoçeşitlilik değerine sahip alanlardır. Aralarında şunlar bulunmaktadır: Kritik Tehlikede
ve/veya Tehlike Altındaki türler (IUCN Kırmızı Listesi'ndekiler) için bilhassa önemli olan yaşam alanları; endemik ve/veya
menzilleri kısıtlı türler için bilhassa önemli olan yaşam alanları; küresel olarak önemli göçmen kuş ve/veya toplanan tür
konsantrasyonlarını destekleyen yaşam alanları; yüksek tehdit altında olan ve/veya benzersiz ekosistemler; kilit evrim
süreçleriyle ilişkilendirilen alanlar.
3
URS-EIA-MAN-201962
33
5.2.2
Şikayet Prosedürü'nün Yayınlanması
Şikayetlere zamanında ve tutarlı bir şekilde yanıt verilebilmesiiçini sağlamak için South Stream
Transport bir Şikayet Prosedürü geliştirmiştir. ÇSED Raporu ile ilgili müzakereler sırasında
Paydaşlar Şikayet Prosedürü hakkında bilgilendirileceklerdir. Şikayet Prosedürü South Stream
Transport'un internet sitesinde yayımlanacaktır, inşaat faaliyetleri başlamadan önce balıkçılar gibi
ilgili paydaşlara ise doğrudan bildirilecektir.
Ayrıca Şikayet Prosedürü’nü açıklayan teknik olmayan bir kitapçık hazırlanıp uygun olan şekilde
doğrudan paydaşlara gönderilecektir. Kitapçıkta, paydaşların Proje'yle ilgili soruları, önerileri veya
yorumları olması halinde veya Proje faaliyetleriyle ilgili endişelerini dile getirmek veya şikayette
bulunmak amacıyla South Stream Transport'la nasıl irtibat kurabilecekleri hakkında bilgi
verilecektir.
Şikayet Prosedürü hakkında daha detaylı bildi 7. Bölüm'de verilmektedir.
5.2.3
Proje Güncellemeleri
Proje ile ilgili çevresel ve sosyal konuları kapsayan broşürler 2014 yılında düzenlenecektir. Güney
Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı'nın çevresel ve sosyal yönetim ve performansı dahil olmak
üzere Proje bilgi ve güncellemeleri düzenli olarak South Stream Transport internet sitesi üzerinden
yayınlanacaktır. Bununla birlikte, bu raporların niteliği 2014 yılı içerisinde kesin olarak
tanımlanacaktır.
ÇED/ÇSED süreçleri boyunca katılım gerçekleştirmiş ilgili paydaşların yanı sıra ilgili diğer
paydaşlara da özel bir yıl sonu Proje güncellemesi gönderilecektir. Bu güncelleme, broşür veya
bilgi kitapçığı şeklinde olabilir. Bununla beraber, Türkiye Bölümü'nde inşaat faaliyetlerinin 2015
yılının başına kadar başlamayacağı, faaliyet raporlarının muhtemelen Güney Akım Açık Deniz
Doğalgaz Boru Hattı'na ilişkin daha geniş kapsamlı çevresel ve sosyal konulara ve planlanan inşaat
programına ilişkin bilgilere odaklanacağı unutulmamalıdır.
2015 yılının başında, Türkiye'deki inşaat faaliyetlerinin başladığı halka ilan edilecektir. İnşaatın
başlamasından önce, South Stream Transport inşaat faaliyetleri ile ilgili ayrıntıları, boru döşeme
gemisi çevresinde oluşturulacak geçici girişe kapalı bölgeye ilişkin programı ve bilgileri sunmak
için Türk balıkçıları ile iletişime geçecektir ve bu bilgilerin balıkçılar ve gemi operatörleri arasında
geniş bir şekilde yayılmasını sağlamak için bu bilgileri içeren materyaller üretilecektir.
Bu sırada PKP inşaat öncesi ve sırasında gerçekleşmesi planlanan katılım faaliyetlerinin ayrıntılarını
içerecek şekilde güncellenecektir.
5.3
İnşaat ve İşletim Öncesi, İşletim ve Hizmetten
Çıkarma Aşamaları
Paydaş katılımı Proje süresi boyunca, yani İnşaat, İşletim Öncesi, İşletim ve Hizmetten Çıkarma
Aşamaları boyunca devam edecektir. South Stream Transport 50 yıllık işletme süresi boyunca
paydaşlarla ilişkilerini ve iletişimini sürdürmeye kararlıdır. Bu süre zarfında ihtiyaçlar ve katılım
faaliyetleri değişikliğe uğradıkça, PKP de düzenli olarak güncellenecektir.
34
URS-EIA-MAN-201962
İnşaat ve İşletim Öncesi Aşamaları ve takip eden İşletim Aşaması sırasında, katılımın önemi paydaş
girdisini gelecek planlara yöneltmek ve dahil etmekten mevcut ya da gerçekleşmek üzere olan
faaliyetlere yönelik müzakere ve yayınlamalara ve sürdürülen faaliyetlerle ilgili paydaşlardan
geribildirim alma noktasına kaymaktadır.
Katılım faaliyetleri aşağıdakileri içerecektir:
•
Çevresel ve sosyal konulara ilişkin yetkili mercilerle süregelen görüşmeler;
•
Proje'nin ilerleyişi, etki azaltma önlemlerinin uygulanması, ÇSYS ile uyum ve genel Proje
performansına ilişkin olarak paydaşlara düzenli olarak rapor ve güncelleme sunulması.
Proje’nin İnşaat ve İşletme Öncesi Aşamalarının sonuna kadar yayınlanması beklenen katılım
materyallerinin ve yöntemlerinin özeti aşağıda, Tablo 5.4'te sunulmuştur. İşletim ve Hizmetten
Çıkarma Aşamaları sırasında gerçekleşebilecek katılım türünün İnşaat ve İşletim Öncesi
Aşamalarındakinden muhtemelen daha farklı olacağı dikkate alınmalıdır ve bu nedenle İşletim ve
Hizmetten Çıkarma Aşamaları sırasında kullanılması gereken katılım materyalleri ve yöntemleri bu
aşamaların başlangıcına az bir zaman kaldığında belirlenecektir.
Tablo 5.4 İnşaat ve İşletim Öncesi Aşamaları Sırasında Beklenen Bilgi Yayınlaması
Tür
Yöntem
Proje Aşamalarının (örn. inşaat başlangıcı, ilk gaz
verilmesi, tam faaliyet) Duyurulması
Internet Sitesi, Gazeteler
Internet Sitesi, Posta
Internet Sitesi
ÇSYS Performans Raporu
Internet Sitesi
Şirket Sürdürülebilirlik Raporu
Internet Sitesi
Proje Güncellemeleri
Internet Sitesi
Yaklaşan Faaliyetlerin (örn. inşaat) Bildirilmesi
Internet Sitesi, Gazeteler, Posta
URS-EIA-MAN-201962
35
6
Görev ve Sorumluluklar
South Stream Transport'un Paydaş Katılım Ekibi paydaşlarla iletişimler ve paydaş katılımı
faaliyetleri için odak noktasıdır.
Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı’nın Paydaş Katılım Koordinatörü Rusya, Türkiye ve
Bulgaristan'daki paydaş katılımı faaliyetlerinden ve paydaş katılım programının idari gözetiminden
sorumludur. Rusya, Türkiye ve Bulgaristan için birer uzman olmak üzere; Paydaş Katılımı
Koordinatörleri ile birlikte ülke Paydaş Katılım Uzmanları çalışacaktır. Her ülkenin kendine özgü
katılım faaliyetlerinin planlanması ve uygulanması Paydaş Katılım Uzmanlarının sorumluluğundadır.
Paydaş Katılım Görevlisi, katılım faaliyetlerinin ve paydaş iletişimlerinin işlenmesi ve kayıt altına
alınmasından sorumludur. Bu sorumluluğun bir kısmı Paydaş Müzakere Veritabanını yönetmek ve
Şikayet Mekanizmasının uygulanmasını denetlemekten oluşmaktadır.
South Stream Transport'un Paydaş Katılım Ekibini destekleyen kişiler ÇSED yüklenicisi, URS ve
ülkelerin ÇED/ÇSED yüklenicileridir. Türkiye için bu yüklenici ELC Group A.Ş.’dir.
Paydaş katılımı programı, South Stream Transport'un Teknik Departmanı (özellikle Paydaş Katılım
Koordinatörü) tarafından yönetilmektedir. Destek araçları ve süreçleriyle birlikte program, resmi
prosedürler ve yönetim uygulamaları (örn. toplantı planları ve toplantı öncesi brifing, standart
Soru Cevap kaynakları), eğitimler (örn. medya eğitimi, saha personeli için paydaş katılımı eğitimi)
ve dokümantasyon (örn. toplantı tutanakları, Paydaşlar ve Müzakere Veritabanı) yoluyla South
Stream Transport bünyesinde duyurulmaktadır.
İnşaatın başlamasından önce South Stream Transport, paydaş katılımı ve yönetim hedeflerini
seçilmiş olan İnşaat Yüklenicisi ile daha ayrıntılı olarak tartışacaktır. İnşaat boyunca mevcut paydaş
katılımı programının sürdürülmesini veya iyileştirilmesini sağlamak amacıyla prosedürler ve
sorumluluklar net bir şekilde tanımlanarak planlar ve uygulamalar geliştirilecektir.
36
URS-EIA-MAN-201962
7
South Stream Transport ile İletişim
7.1
Geri bildirim Süreci
Proje hakkında geri bildirim sağlamak amacıyla Paydaşlar davet edilir. Geri bildirim süreci gidişatın
ne durumda olduğunun anlaşılmasına ve iyileştirilme yapılması gereken alanların tespit edilmesine
olanak sağlar. Geri bildirimler soruları, yorumları, bilgi taleplerini, önerileri, kaygıları ve şikayetleri
kapsayabilir. Geri bildirimler yüz yüze, telefon, e-mail, faks veya posta yoluyla iletilebilirler. South
Stream Transport tüm geribildirimleri profesyonel düşünce ve saygı çerçevesi içerisinde ele alacak
ve açık ve dürüst bir iletişim temelinde yanıtlandıracaktır. Bunlar yüz yüze, telefonla, e-postayla,
faks veya postayla iletilebilirler. South Stream Transport tüm geribildirimleri profesyonel düşünce
ve saygı çerçevesi içerisinde ele alacak ve açık ve dürüst bir iletişim temelinde yanıtlandıracaktır.
Paydaş geribildirimlerini etkili bir şekilde yönetmek, bu geribildirimlere yanıt vermek ve bunlardan
faydalanmak amacıyla, alınan tüm geribildirimler tutarlı bir Geribildirim Süreci'ne tabi tutulur.
Geribildirim Süreci'nin bir parçası olarak South Stream Transport şunları yapacaktır:
•
tüm geribildirimleri belgeleyecek;
•
şirket bünyesindeki ilgili kişilere iletecek;
•
yönetim ve izleme programları dahil olmak üzere devam eden Proje planlama ve
aşamalarında bunları göz önünde bulunduracak; ve
•
gerektiğinde yanıt sağlayacaktır.
uygulama
Paydaş geri bildirimleri ayrıca medya ve sosyal medya gibi harici kanallar yoluyla da ortaya
koyulabilir. Bu tip bir geribildirim tespit edildiğinde, South Stream Transport'un mevcut
meselelerden ve algılardan haberdar olmasını (ve proaktif olarak bunları ele almasını) sağlamak
amacıyla söz konusu geri bildirim Geri Bildirim Süreci üzerinden de takip edilebilir.
Bazı geri bildirimler olumluyken, bazı insanların Proje faaliyetlerine ilişkin şikayetleri olabilir. South
Stream Transport, şikayetleri de diğer geribildirim türleri için sergilediği özen ve saygı çerçevesinde
ele almaya kararlıdır. South Stream Transport şikayetleri ve endişeleri ele almak için tüm taraflarla
birlikte çalışacaktır. Bu süreç, şirketin Şikayet Prosedürü vasıtasıyla yönetilmektedir.
Paydaşlar herhangi bir zamanda mektup, telefon, faks ve e-posta aracılığıyla South Stream
Transport ile irtibata geçebilirler. İrtibat bilgisi South Stream Transport'un internet sayfasında
mevcuttur, ve tüm yayınlara ve iletişimlere (raporlar, broşürler, mektuplar, e-postalar vs.) dahil
edilmektedir. Bu yayınlar ve iletişimler, yorumları veya sorunlarının bulunması halinde paydaşların
şirketle direk irtibata geçmeleri konusunda onları teşvik etmektedir.
South Stream Transport ile Bulgarca, İngilizce, Rusça veya Türkçe olmak üzere dört dilde iletişim
kurulabilmektedir ve gerektiğinde South Stream Transport’un temsilcileriyle toplantılar
ayarlanabilir.
URS-EIA-MAN-201962
37
İletişim için aşağıdaki adres kullanılabilir:
South Stream Transport B.V.,
ÇSED ve İzinler Bölümü (ESIA and Permitting Department)
Parnassusweg 809,
1082 LZ Amsterdam, Hollanda
Telefon: +31 (0)20 262 45 00
Faks: +31 (0)20 524 12 37
Yorumlar ise aşağıdaki yöntemlerle gönderilebilir:
e-posta ile: [email protected]
internet sitesi üzerinden: http://www.south-stream-offshore.com/tr/csed-veizinler/paydas-gorusleri/
7.2
7.2.1
Genel Değerlendirme
Şikayet, herhangi bir kişinin, Proje'nin veya South Stream Transport'un faaliyetlerine ilişkin
rahatsızlığıdır. Bir şikayet aşağıdakilerden kaynaklanabilir:
•
belirli bir olay- örneğin bir yol kazası, sızıntı, maddi hasar veya gece gürültüsü;
•
çalışanların davranışları- örneğin saygısızca veya ayrımcı hareketler;
•
çevresel etki- örneğin su kirliliği veya kuş yuvalarının zarar görmesi;
•
sosyal bir etki- örneğin toplum hizmetlerinin gerilemesi veya dinlenme alanlarının kaybı; ve
•
diğer etki türleri- örneğin trafik, sağlık ve kültürel miras etkileri.
İyi uluslararası endüstri uygulamaları (GIIP) ile uyumlu olarak South Stream Transport, Proje
faaliyetlerine ilişkin tüm şikayetlerin şeffaf ve tarafsız bir süreçten geçerek iyi niyetli olarak ele
alınmasını sağlamayı amaçlayan bir Şikayet Prosedürü oluşturmuştur.
Şikayet Prosedürü’nün belirli hedefleri aşağıdaki gibidir:
•
South Stream Transport'un sorunlara hızlı ve etkili bir şekilde müdahale edebilmesi için
sorunların ve kaygıların erkenden tespit edilmesine yardımcı;
•
Tüm alanlarda Proje performansını sürekli olarak iyileştirmek; ve
•
South Stream Transport’un paydaş katılımına verdiği önemi, yerel görüş ve endişelere saygı
gösterme kararlılığını ortaya koymaktır.
Proje'nin Geliştirme, İnşaat, İşletim Aşamaları ve son olarak Hizmetten Çıkarma Aşamasında South
Stream Transport, daha geniş Geri bildirim Süreci'nin ve diğer paydaş katılımı faaliyetlerinin kritik
bir bileşeni olan yüklenicileriyle işbirliği içinde çalışarak Şikayet Prosedürünü kullanacaktır.
38
URS-EIA-MAN-201962
7.2.2
Şikayet Prosedürü Süreci
Şikayetlerin tanımlanması, araştırılması ve çözülmesi sürecinin bir özeti aşağıda Tablo 7.1'de
verilmiştir. Şikayet Prosedürünün kendisi teknik olmayan bir formatta South Stream Transport
internet sitesinde yayımlanacak ve paydaşlar uygun şekilde haberdar edileceklerdir.
Tablo 7.1 Şikayet Prosedürü Süreci
Aşama
1.
Aşama:
geribildirim
Tanım
Alınan
•
•
2.
Aşama:
kaydedilir
Şikayet
•
•
3. Aşama: İnceleme ve
çözüm
•
•
4. Aşama: Çözüm kabul
edilir (veya kabul edilmez)
•
•
•
5. Aşama: İzleme
Değerlendirme
URS-EIA-MAN-201962
ve
•
Standart Geri Bildirim Süreci’nin bir parçası olarak yorumlar ve sorular
alınır ve analiz edilir. Tüm bildirimler, geri bildirimlerin kayıt altına
alınmasını, birleştirilmesini ve gerektiğinde yanıtlanmasını sağlayan Geri
Bildirim Süreci’ne tabi tutulur.
Bazı durumlarda bu süreçte bir şikayet tespit edilebilir. Böyle bir
durumun gerçekleşmesi halinde, Şikayet Prosedürünün 2. Aşaması
başlatılır.
ir şikayet tespit edildiğinde, bu şikayet resmi olarak kayıt altına alınır ve
bir numara ile tanımlanır. Şikayetin türüne ve önem derecesine göre
sınıflandırılır.
ikayette bulunan kişiye/kişilere, geri bildiriminin alındığını, şikayet
sürecinin sonraki adımlarının ne olacağını ve tahmini olarak ne kadar
zaman alacağını ve irtibat kurulacak kişiyi bildiren bir yanıt gönderilir.
South Stream Transport zaman kaybetmeden şikayetleri ve nedenlerini
araştırır. Araştırmalar, fotoğrafları ve diğer kanıtları, tanık ifadelerini,
etkilenen paydaşlarla ve diğer taraflarla yapılan görüşmeleri, alan
kayıtlarının gözden geçirilmesini ve diğer bilgi toplama faaliyetlerini
içerebilmektedir.
Bu araştırmaların sonucu değerlendirilerek bir çözüm önerisi sunulur.
Çözümün geliştirilmesi sırasında ilgili kişiye/kişilere de danışılabilir.
Ardından önerilen çözüm resmi olarak tüm taraflara duyurulur.
Çözüm önerisinin tüm taraflarca kabul edilmesi durumunda, çözüm
uygulanır ardından şikayet kapatılır.
özüm önerisinin kabul edilmemesi durumunda, yeniden değerlendirme
yapılarak yeniden düzenlenmiş bir çözüm önerisi sunulabilir.Çözüm
kabul edilmezse, yeniden incelenir ve revize edilmiş bir çözüm
önerilebilir.
üm tarafların üzerinde anlaşmaya vardığı bir çözüm yolu bulunamaması
durumu da dahil olmak üzere etkilenen kişi/kişiler herhangi bir
zamanda diğer çözüm yollarına (örneğin adli yollara) başvurmayı
seçebilir. Bununla birlikte, mümkün olduğu yerlerde Şikayet Prosedürü
aracılığıyla şikayetleri adil şekilde ve işbirliği içinde çözmeye kararlıdır.
Kabul edilen çözüm önerisinin uygulanmasının ardından, bu çözüm yolu
izlenir ve etkinliği değerlendirilir. Tüm taraflara şikayetin çözüldüğü
bildirilir ve şikayet süreci ve uygulanışı ile ilgili geri bildirimde bulunma
fırsatı sağlanır.
39
Şekil 7.1 Şikayet Sistemi Akış Çizelgesi
40
URS-EIA-MAN-201962
8
İzleme ve Raporlama
8.1
İzleme
Müzakere ve yayınlama çabalarının etkili olduğu ve süreç boyunca özellikle paydaşlara danışmanın
anlamından emin olunması için paydaş katılımının izlenmesi önemlidir. Paydaş katılımının
izlenmesi, Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı'nın ÇSYP'si üzerinden yönetilmektedir.
İzleme şunları içerecektir:
•
Paydaş Katılım Planının uygulanmasının denetlenmesi;
•
resmi yetkililer ve resmi olmayan paydaşlarla yürütülen müzakere faaliyetlerinin izlenmesi;
•
katılım faaliyetlerinden elde edilen geribildirimlerin takip edilmesi ve paydaşlara bulunulan
taahhütlerin kaydedilip takip edilmesi yoluyla etkilerin ve beklentilerin yönetiminde katılım
süreçlerinin etkinliğinin izlenmesi; ve
•
alınan şikayetlerin ve çözümlerinin izlenmesi.
8.2
Paydaş Katılım Faaliyetlerinin Takibi
Paydaş Katılım Planı'na göre düzenli olarak performans gözden geçirilecektir. Paydaş katılımının
takibi, South Stream Transport'un paydaş katılım faaliyetlerinin etkililiğinin değerlendirilmesinde
kullanılacaktır. Takip göstergeleri arasında şunlar bulunmaktadır:
•
dağıtılan materyaller: türleri, sıklıkları ve konumları;
•
resmi katılım etkinliklerinin yeri ve zamanı, katılım düzeyi (özel paydaş kategorilerinin ve
gruplarının (örn. kadınlar) katılımı dahil);
•
South Stream Transport Bilgi Merkezi ve Ülke Ofislerine gelen ziyaretçi sayıları ve diğer yollarla
alınan yorumlar (internet sitesi, e-posta, posta, telefon, şahsi ziyaretler);
•
konuya ve paydaş türüne göre yorumlar ve yapılan geribildirimin ayrıntıları;
•
şikayet sayısı ve türü, şikayet çözümlerinin niteliği ve zamanlaması; ve
•
Türkiye, Bulgaristan ve Rusya'da çıkan haberlere ve paydaş geribildirimlerine dayalı olarak
toplumun tavır ve algısı.
8.3
Proje Raporlama
8.3.1
8.3.1.1 Dahili Raporlama
Üç aylık raporlarla, dönemin tüm faaliyetleri özetlenecek ve ortaya koyulan tüm meseleler ile bu
meselelerin nasıl ele alındıklarının (yanıtların zamanında verilmesini, şikayetler için düzeltici ve
azaltıcı tedbirleri, anahtar performans göstergelerindeki (KPI'ler) eğilimlerin analizini içeren) bir
özeti sunulacaktır. Bunlar, aşağıdakileri içerecektir:
•
paydaş kategorisine göre katılım gösteren toplam paydaş sayısı;
•
konuya ve verilen yanıtlara göre yorum ve sorgu sayısı;
URS-EIA-MAN-201962
41
•
ortaya koyulan sorunlar ve Proje'ye verilen destek ve karşıtlık seviyeleri;
•
kaydedilen şikayet sayısı; ve
•
şikayetlerin çözülme süresi.
8.3.1.2
Harici Raporlama
PKP, düzenli olarak incelenecek (en az altı ayda bir) ve tamamlanan katılım faaliyetlerini yansıtmak,
gelecekteki katılım planlarını revize etmek ve doğrulamak amacıyla gerektiği şekilde yeniden
düzenlenecektir.
İnşaat ve İşletim Öncesi Aşamaları sırasında, South Stream Transport internet sayfası aracılığıyla
ve Bulgaristan ve Rusya'daki yerel topluluklar içerisinde Proje’nin ilerleme durumu, etki azaltma
önlemlerinin uygulanması ve ÇSYP ve genel uygulama ile uyumluluk konularına ilişkin düzenli
olarak raporlama yapacaktır. South Stream Transport tarafından hazırlanacak olan, Yıllık Çevresel
ve Sosyal Rapor, paydaşlar tarafından ortaya koyulan meselelerin bir özetini, şikayet sayılarını ve
konularını, endişelerin ele alınmasında atılan temel adımların bir özetini ve APG'lerdeki eğilimlerin
bir analizini içerecektir.
50 yıllık işletim süresi boyunca ne tür olayların meydana geleceğinin tahmin edilmesinin zor
olmasına karşın, İşletim Aşaması süresince South Stream Transport gerekli güncellemeleri
yapmaya devam edecektir. Beklenmeyen bir olay veya kazanın (gerçekleşmesi halinde) ardından
veya şirket yapısı ya da uygulamalarında herhangi bir değişiklik olması halinde, South Stream
Transport tarafından paydaşlara rutin olmayan faaliyetlere değinen bilgiler verilecektir.
8.4
Paydaş ve Müzakere Veritabanı
South Stream Transport, tüm Proje paydaşlarının iletişimlerinin belgelenmesini, paydaşlardan
alınan tüm yorum, öneri, endişe veya şikayetlerin kayıt altına alınmasını, takip edilmesini ve
değerlendirilmesini sağlamak amacıyla paydaş katılımı sürecini resmileştiren bir Paydaş ve
Müzakere Veritabanı (PMVT) geliştirmiştir. PMVT kullanılarak paydaşlardan gelen geri bildirimler
analiz edilebilirken, bu analizler ÇSED'in geliştirilmesi ve Paydaş Katılım Planı’nın güncellenmesi
amacıyla kullanılabilmektedir. PMVT, South Stream Transport ile yüklenicileri ve alt yüklenicileri
arasında paydaş katılımı konusundaki bilgileri koordine etmek için değerli bir araçtır.
PMVT, bu ÇSED Raporu kapsamında verilmiş olan tasarım kontrolleri, tedbirler, etki azaltma
önlemleri ve izleme konularındaki taahhütlerin yerine getirilmesi amacıyla geliştirilen ÇSYP'nin
uygulanmasına da yardımcı olacaktır. Bu planlara uyulması, verilen tüm Proje inşaatı ve işletim
ihalelerinin bir koşulu olacaktır. Ayrıca PMVT, ilişkili aşama, konu veya konumdan bağımsız olmak
üzere Güney Akım Açık Deniz Doğalgaz Boru Hattı için tüm ilgili izleme gereksinimlerini ayrıntılı
şekilde açıklayacak olan bir Çevresel ve Sosyal İzleme Programı için de kaynak oluşturacaktır.
PMVT, tüm paydaş iletişimleri ve istişarelerine yönelik bilgileri kayıt altına almak, düzenlemek ve
analiz etmek amacıyla kullanılmaktadır. Toplantılardan (örn. toplantı tutanakları) ve iletişimlerden
(örn. yazılar, basın bültenleri, e-postalar ve yüz yüze ya da telefonla görüşmeler) elde edilen
verilerin girilebilmesini sağlar ve paydaş faaliyetleri hakkında özel raporlar üretebilir. Paydaşlardan
gelen girdiler de tarihe, konuma ve çeşitli konu alanlarına göre sınıflandırılmakta olıp ÇSED, Proje
tasarımı ve Proje planlamasını destekleyici çeşitli sorgulamalara imkan tanımaktadır. Verileri analiz
42
URS-EIA-MAN-201962
edebilme ve dışa aktarabilme niteliğinin yanı sıra PMVT, paydaş katılımıyla ilgili düzenli olarak
güncellenen bir kayıt oluşturmaktadır.
URS-EIA-MAN-201962
43
Referanslar
Sayı
Referans
Ref. 3.1
Laf Suzluk. 2011. Türkiye İller ve Bölgeler Haritası. Erişim adresi:
http://www.lafsozluk.com/2011/04/turkiye-iller-ve-bolgeler-haritasi.html. Erişim tarihi: 26
Eylül 2013.
Ref. 3.2
M.F. Can ve A.Demirci, 2012, Fisheries Management in Turkey, International Journal of
Aquaculture 2012, Cilt 2, Sayı 8, 48-58, http://ija.sophiapublisher.com
Ref. 3.3
Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK veya TurkStat), Su Ürünleri İstatistikleri 2011, ISSN 10136177; Erişim adresi: www.tuik.gov.tr/IcerikGetir.do?istab_id=52. Erişim tarihi: 24 Eylül
2013.
Ref 3.4
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). 2011. Su Ürünleri İstatistikleri 2011, Yayın No. 3876,
ISSN 1013-6177. Erişim adresi: http://tuikapp.tuik.gov.tr/balikcilikdagitimapp/balikcilik.zul.
Erişim tarihi: 9 Eylül 2013.
Ref. 3.5
Kültür ve Turizm Bakanlığı. Trabzon'da Ekonomi ve Ticaret. 2005.
http://www.kultur.gov.tr/EN,33572/the-economy-and-trade-in-trabzon.html. Erişim tarihi: 8
Ekim 2013.
44
URS-EIA-MAN-201962
İletişim
South Stream Transport B.V.
Merkez Ofisi
Parnassusweg 809
1082 LZ Amsterdam
The Netherlands
Telefon:
Faks:
E-posta:
+31 20 262 4500
+31 20 524 1237
[email protected]

Paydaş Katılım Planı - South Stream Transport BV

Transkript

Benzer belgeler

içindekiler 1

212 369 0022 [email protected] 22 Central Park South

rın sebep olduğu deniz kirliliğinin önlenmesi için kapasite

Expostone Moscow 2014 - Ege İhracatçı Birlikleri

K ullanım

Günlük geziler ve turlar Okul ihtiyacı Yol masrafları

İDO Sunumu