kpss - tarih ilk türk devletlerine ilişkin kavram bilgisi devlet yönetimi

kpss - tarih ilk türk devletlerine ilişkin kavram bilgisi devlet yönetimi

KPSS - TARİH
İLK TÜRK DEVLETLERİNE İLİŞKİN KAVRAM BİLGİSİ
-- Tarihin
Pusulası --
DEVLET YÖNETİMİ






























DİN
Ağılıg (Agıçı): Hazine görevlisi.
Apa: Sivil yönetici.
Ataman/İnal/İnanç: Tiginleri yetiştiren eğitmen.
Aygucı : Vezir
Ayuki: Hükümet.
Balıg (k): Şehir.
Bitikçi: Devlet yazışmalarını yapan görevli.
Buyruk: Bakan.
Çar: Tuna Bulgarlarında hükümdarlık unvanı.
Han, Hakan, Kağan, İlteber, İlteriş, Şanyü,
Tanhu, İdikut: Hükümdar unvanları.
Hatun/Katun: Hükümdarın eşi.
İkili Yönetim Sistemi: Ülkenin “Doğu” ve “Batı”
şeklinde ikiye ayrılarak yönetilmesi.
İl/El: Devlet.
Kotuz (Sorguç): Bağımsızlık alametlerinden biri.
Kurultay (Toy, Keneş, Kengeş): Meclisi.
Kut: Hükümdarlık yetkisinin Tanrı tarafından
verildiğine inanılması.
Nevbet: Davul.
Otağ: Çadır.
Örgin / Taht: Hükümdarın süslü koltuğu.
Sancak: Bağımsızlık alametlerinden biri.
Şad: Hakan çocuklarının taşradayken aldığı san
Tamgacı: Hükümdarın mührünü basan görevli.
Tigin: Hükümdarın oğlu, prens.
Toy: Şölen. Ayrıca Kurultayın diğer bir adıdır.
Toygun: Kurultaya (Meclise) girme hakkı.
Tudun: Vali, Vergi memuru.
Tuğ: Bayrak yerine kullanılan sembol.
Veraset Sistemi: Ülkenin hükümdar ve ailesinin
ortak malı sayılması. (Üleş sistemi)
Yabgu: Kağanın erkek kardeşinin aldığı unvan.
Yarlığ: Hükümdar emri.









SOSYAL YAPI










Bedizci: Uygurlarda ressamlara verilen isim.
Fresk/Fresko: Duvar süsleme.
Minyatür: Kitapların boşluklarına çizilen resimler.
Stupa: Uygurlarda saraya verilen isim.
Vitray: Cam süsleme.
EDEBİYAT





Bahşi: Uygurlarda öğretmene verilen ad.
Destan: Kahramanlık konularını işleyen hikâyeler.
Koşuk: Şölenlerde söylenen şiirler.
Sagu: Cenaze törenlerinde yakılan ağıtlar.
Sav: Atasözü.
EKONOMİ





Amazon: İskitlerde kadın askerlere verilen ad.
Böri: Ordu komutanı.
Börk/Tolga: Askerî başlık.
Noyan: Ordu komutanı.
Sü: Asker
Tarkan: Ordu komutanı.
Turan (Hilal) Taktiği: Orduda savaş tekniği.
Yelme: Orduda keşif kollarına verilen ad.
Böz: Para yerine kullanılan ipek bez parçası
Çav: İlk kez Uygurlarda kullanılan kâğıt para.
Kamdu: Para yerine kullanılan ipek bez parçası
Kuanpo: Para yerine kullanılan ipek bez parçası
Yarmak: Madeni para.
MÜZİK






HUKUK



Bod: Boy.
Budun: Millet.
Kün: Halk.
Oguş: Aile.
Urug: Aileler birliği, soy, sülale.
MİMARÎ-SANAT
ORDU TEŞKİLÂTI (SÜ)








Balbal: Mezarların başına dikilen heykeller.
Bengütaş: Yazılı anıt.
Kam/Baksı/Şaman: Din adamı.
Kurgan: Ölülerin eşyalarıyla gömüldüğü mezar.
Ongun: Totem. Kutsal olduğuna inanılan nesneler.
Tamu: Cehennem.
Uçmağ: Cennet.
Umay: Tanrıça.
Yuğ: Cenaze Töreni.
Töre: Yazısız hukuk kuralları.
Yargu: Hükümdarın başkanlık ettiği mahkeme.
Yargucı/Yargan: Hâkim.
1
Ir: Beste.
Kithara: Telli çalgı.
Kopuz: Türklere özgü müzik aleti. Saz.
Kudüm: Bas davul
Küg: Melodi.
Obua: Zurna