KOSKS Raporu 2013 - Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü

Transkript

TÜRKİYE
KIŞ ORTASI
SU KUŞU
SAYIMLARI
2013
Hazırlayan: Kiraz Erciyas Yavuz 1 Kerem Ali Boyla 2 Ulusal KOSKS Kurulu: Evrim Tabur Hürmüz Yeniceli Kerem Ali Boyla Kiraz Erciyas Yavuz Ömer Döndüren Pınar Gündoğdu Süleyman Ekşioğlu Kasım 2013 1
Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ornitoloji Araştırma Merkezi, 55137 Atakum Samsun Türkbeyi Sok. 18/1, Bozkurt Mah. Şişli, 34375 İstanbul. 2
TÜRKİYE KIŞ ORTASI SU KUŞU SAYIMLARI 2013
ÖNSÖZ Ülkemiz sulak alanlar ve su kuşları açısından eşsiz bir ülkedir ve sulak alanlarımız Avrupa çapında çok önemli kuş popülasyonlarını barındırır. Bunun bilincindeki yabancılar 1960’lardan bu yana gerek kendi imkânlarıyla, gerek doğa koruma kuruluşlarının yardımı ile ülkemizde kış ortası su kuşu sayımlarına (KOSKS) başlamışlardır. 1980’lerde ise bu geleneği Uluslararası Kuşları Koruma Birliği’nin (BirdLife International) eski temsilcisi Doğal Hayatı Koruma Derneği ve sonrasında ise bugünkü temsilcisi Doğa Derneği devam ettirdiler ve aynı zamanda ülkemizde kuş gözlemciliğinin de gelişmesine çok önemli katkı verdiler. Son yıllarda kuş gözlemciliğinin ve koruma projelerinin artmasıyla kuş gözlemiyle ilgilenen birçok yeni fraksiyon, grup ve dernek oluştu. Bu gruplar kendi bölgelerinde KOSKS misyonunu sahiplendiler ve kendi imkânlarıyla çevrelerindeki sulak alanlarda su kuşu sayımlarını sürdürdüler. Bu çok sevindirici gelişmenin yanında, sayıları artan aktörler arasında bir koordinasyon ve iletişim eksikliği sorunu ortaya çıktı. Bugün ülkemizde herhangi bir alandaki hayvan ve bitki topluluklarındaki değişimi belgeleyen verilerin %95’ini KOSKS verileri oluşturmaktadır (Kaynak: WWF Yaşayan Anadolu İndeksi Veritabanı). Bu durum, biyolojik çeşitliliğin izlenmesinde tek başına KOSKS’un önemini göstermektedir. Kış ortası su kuşu sayımları bir izleme çalışmasıdır. Bu nedenle elde edilen verilerin bilimsel olarak daha anlamlı olması için aynı alanları aynı noktalardan ve aynı tarihlerde saymak, sıklıkla bir gölden diğerine hareket eden kuşları iki kere saymamak ve ayrıca göç mevsiminde güneyden göç almış kuşları da sayımlara dâhil etmemek gerekiyor. KOSKS çalışmalarında son yıllarda hava durumunun belgelenmediği, standart sayım noktalarının kullanılmadığı ve sayım kalitesini büyük ölçüde düşürecek kadar kötü hava koşullarında bazı önemli alanlarda sayımların yapıldığı anlaşıldı. Kuşların günlük hareketleri sırasında iki alan arasında sıkça yer değiştirdikleri dikkate alınmadan, bazen komşu alanlar birbirinden uzak tarihlerde sayılıyordu. Hirfanlı Sazlığı gibi yüzbinlerce su kuşu barındıran, dolayısıyla mutlaka sayılması gereken bazı alanların 2008’den beri sayılmadığı fark edildi. Bunlar gibi bazı düzensizlikler nedeniyle, elde edilen verilerin standartlaştırılamaması ve dolayısıyla 1967’den bu yana gelen emeklerin heba edilmesi söz konusuydu. Bu nedenle 2013 yılında KOSKS konusuna emek veren bir grup gönüllü ile Doğa Derneği, Doğa Araştırmaları Derneği ve Samsun OMÜ Ornitolojik Araştırma Merkezi temsilcilerinin de katılımıyla bir toplantı yapılarak Ulusal KOSKS Kurulu oluşturuldu. Bu kurulun kısa vadedeki hedefleri şu şekilde özetlenebilir: •
•
•
•
•
Verilerin standart bir şekilde toplanması için Kuşbank’ın kullanımı Her alan için standart sayım noktalarının belirlenmesi Birbirine yakın ya da komşu alanların, aynı gün içinde ya da olabilecek en yakın tarihlerde sayılması Türkiye çapında sayılan ve sayılması gereken alanların standartlaşması, öncelikli alanların belirlenmesi Bölgesel koordinasyon ve organizasyonun sağlanması Şu an okumakta olduğunuz rapor, Ulusal KOSKS Kurulu’nun koordine ettiği ilk KOSK Sayımı’nın raporudur. Kurucu kurul mevcut üyeleriyle 2015 yılına kadar faaliyet gösterecektir. Bundan sonraki sayımlarda, sayım metodolojisinin geliştirilerek her yıl daha iyi bir düzeye taşınması ve bu işe gönül vermiş bütün kuş gözlemcileri ile verimli ve keyifli sayımlar gerçekleştirmeyi diliyoruz. KOSKS Kurulu adına, Kerem Ali Boyla 2
GİRİŞ Kış Ortası Su Kuşu Sayımları, su kuşu popülasyonlarındaki değişikliğin yanı sıra, sulak alan ekosistemlerindeki değişimlerin uzun dönemde izlenebilmesi için kullanılan temel yöntemlerden biridir. Uluslararası Kış Ortası Su Kuşu Sayımları’nın Türkiye bölümü, ülkemizde yaşayan kuş gözlemcileri tarafından Ulusal Kosks Kurulu koordinasyonunda 15 Ocak – 15 Şubat 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Sulak alanlar ‘Sulak alan’ terimi 1971 yılında imzalanan Uluslararası Ramsar Sözleşmesi’yle belirlenmiştir. Buna göre: “doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suları durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme devresinde altı metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık, sazlık ve turbalıklar ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerlerine” sulak alan denmektedir (Tapan, 2008). Ülkemiz 1994 yılından bu yana Ramsar Sözleşmesi’ne taraftır. Sulak alanlar ekosistem ve biyolojik çeşitliliğin önemli parçalarıdır. Türkiye, sulak alanlar açısından hem Avrupa, hem de Orta Doğu’nun en önemli ülkelerinden biri olarak tanımlanmaktadır. Bunun iki temel sebebinden birincisi, Türkiye farklı ekolojik karakter ve fonksiyonlara sahip çok çeşitli sulak alanlara sahiptir; ikincisi, bu sulak alanların çoğu coğrafi olarak Batı Palearktik Bölge’de kuşların göç yolları üzerinde yer almaktadır. Bu sulak alanlardan en az 135 tanesi Ramsar kriterlerine göre uluslararası önemde sınıflandırılmışlardır. Bunlardan 14 tanesi, Ramsar Sözleşmesi çerçevesinde “Ramsar Sulak alanı” statüsüne alınmıştır (Tapan, 2008; Çağırankaya & Meriç, 2013). Türkiye sulak alanları aşırı kullanım yüzünden ciddi hasarlar görmüş ve özellikle son yirmi yılda birçok sulak alan kurumuştur. Bazı uluslararası öneme sahip sulak alanlar ve bunlarla beraber içerdikleri flora, fauna ve ekolojik fonksiyonlar da yok olmuştur. Bütün bu özellikler; sulak alanların mutlak surette gelecek için korunması gerekli alanlar olduğunu ortaya koymuştur. Kış Ortası Su Kuşu Sayımları da sulak alanlardaki su kuşu değişimlerini izleyerek önemli ölçüde veri elde edilmesini sağlamakta, sayımlar sırasında alanlar hakkında toplanan tehdit unsurları ile alanlar hakkında veriler güncellenebilmektedir. Su Kuşu Nedir? Ramsar Sözleşmesi’nde yer alan tanıma göre ‘su kuşu’, ekolojik olarak sulak alanlara bağlı olan kuşlar olarak tanımlanmaktadır. Uluslararası Su Kuşları Sayımları için Wetlands International tarafından su kuşu olarak kabul edilen familyalar şu şekildedir: Gaviidae (Dalgıçlar), Podicipedidae (Batağanlar), Pelecanidae (Pelikanlar), Phalacrocoracidae (Karabataklar), Anhingidae (Yılanboyunlar), Ardeidae (Balabanlar ve Balıkçıllar), Scopidae (Çekiçbaşlıgiller), Ciconiidae (Leylekler), Balaenicipitidae (Pabuçgagalıgiller), Threskiornithidae (Aynaklar ve Kaşıkçılar), Phoenicopteridae (Flamingolar), Anhimidae (Çığlıkçıllar), Anatidae (Ördekler, Kazlar ve Kuğular), Gruidae (Turnalar), Aramidae (Bataklıkkuşu Turnasıgiller), Rallidae (Suyelveleri ve Mekeler), Heliornithidae (Dalgıç Sutavuğugiller), Eurypygidae (Güneş Balabanları), Jacanidae (Jakanagiller), Rostratulidae (Boyalıçulluklar), Dromadidae (Yengeç Yağmurcunları), Haematopodidae (Poyrazkuşları), Ibidorhynchidae (Aynakgagalar), Recurvirostridae (Kılıçgagagiller), Burhinidae (Kocagözler), Glareolidae (Bataklıkkırlangıcıgiller), Charadriidae (Yağmurcunlar), Scolopacidae (Çullukgiller), Pedionomidae (Kırkoşanıgiller), Thinocoridae (Kum Çulluğugiller), Laridae (Martıgiller), Sternidae (Sumrular) ve Rynchopidae (Makasgagalar) (Delany & Scott, 2006). Son yıllarda diğer bazı familyaların da listeye dahil edilmesi tartışılmaktadır. 3
Ülkemizde, sulak alanlara ekolojik olarak bağlı yaşayan saz delicesi (Circus aeruginosus), büyük orman kartalı (Aquila clanga), ak kuyruklu kartal (Haliaaetus albicilla) balık kartalı (Pandion haliaetus) türleri ile Yalıçapkınları (Alcidae) ve Yelkovanlar (Procellaridae) familyasına ait türler de su kuşu olarak değerlendirilmekte olup hedef türler arasında yer almaktadır. Ramsar Alanları Türkiye’de toplam 14 sulak alan Ramsar Sözleşmesi’ne göre koruma altına alınmıştır (Tablo 1). Bu alanların üç tanesi hariç hepsi su kuşları açından çok önemlidir. Diğer iki alan Meke Maarı, Kızören Obruğu ve Nemrut Kalderası KOSKS kapsamında sayılmamaktadır. Bir sulak alanın Ramsar alanı olabilmesi için kullanılan kriterlerden biri, alanın düzenli olarak 20.000 su kuşunu barındırmasıdır. Tablo 1. Türkiye’deki Ramsar Alanları
Ramsar Alan
No.
TR001
TR002
TR003
TR004
TR005
TR006
TR007
TR008
TR009
TR010
TR011
TR012
TR013
TR014
Alanın Adı
İl
Tarih
Göksu Deltası
Burdur Gölü
Seyfe Gölü
Manyas Gölü
Sultan Sazlığı
Kızılırmak Deltası
Akyatan Lagünü
Uluabat Gölü
Gediz Deltası
Meke Maarı
Yumurtalık Lagünleri
Kızören Obruğu
Kuyucuk Gölü
Nemrut Kalderası
Mersin
Burdur
Kırşehir
Balıkesir
Kayseri
Samsun
Adana
Bursa
İzmir
Konya
Adana
Konya
Kars
Bitlis
13 Temmuz 1994
13 Temmuz 1994
13 Temmuz 1994
13 Temmuz 1994
13 Temmuz 1994
15 Nisan 1998
15 Nisan 1998
15 Nisan 1998
15 Nisan 1998
21 Temmuz 2005
21 Temmuz 2005
2 Mayıs 2006
20 Haziran 2009
17 Nisan 2013
Önemli Kuş Alanları Önemli Kuş Alanları (ÖKA) kavramı, Dünya Kuşları Koruma Kurumu (BirdLife International) tarafından ortaya konulmuş olup, bu alanlar kuşların korunmasına yönelik bölgesel ya da küresel ölçekte öneme sahip alanlar olarak tanımlanmaktadır. ÖKA’lar kuşların korunmasına yönelik pratik araçlar olup geniş bilim çevrelerinde kabul görmüş standart kriterlerce belirlenmektedirler. ÖKA’lar bununla birlikte sadece kuşlar için değil, doğal yaşam ortamları (habitatlar) açısından da büyük bir çeşitlilik göstermekte ve Türkiye’nin doğal yaşam ortamlarını en iyi şekilde temsil etmektedirler. Her bir kategorinin uygulanması için çoğunlukla rakamsal eşik değerler belirlenmekte, ancak bu eşik değerlerine denk veya daha büyük popülasyonları düzenli olarak barındıran alanlar ÖKA olarak tanımlanmaktadır. Bu kriterler, dünyanın pek çok yerinde önemli kuş alanlarının belirlenmesi için kullanılmaktadır (Tablo 2)(Onmuş, 2007). 4
Tablo 2. ÖKA kriterlerinin özeti (Yarar & Magnin, 1997)
ÖKA Kriter Özeti
Küresel ölçekte önemli alanlar
A1
Alan, nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan kuş türlerinden bir ya da daha fazlasını
önemli sayılarda ve düzenli olarak barındırır
A2
Alan, dünya dağılışı 50 bin kilometreden daha küçük olan bir ya da daha çok dar
yayılışlı türün önemli bir popülasyonunu barındırır.
A3
Alan, dünya popülasyonlarının tamamı ya da büyük bir bölümü tek bir biyom içinde
yaşayan kuş türlerinin önemli birliklerini içermektedir.
(i)
Alan, belirli dönemlerde topluluklar halinde yoğunlaşan bir ya da birkaç su
kuşu türünün, dünya veya biyocoğrafik popülasyonunun %1’inden fazlasını
düzenli olarak barındırır.
(ii)
Alan, belirli dönemlerde topluluklar halinde yoğunlaşan bir ya da birkaç
deniz kuşu türünün belirgin bir alt popülasyonunun %1’inden fazlasını
(iii)
karasal kuş türünün belirgin bir alt popülasyonunun %1’inden fazlasını
(iv)
Alan, göç sırasında 5000’den fazla leylek ya da 3000’den fazla yırtıcı kuş,
pelikan veya turna için “göç geçidi” işlevi görür.
(i)
Alan, belirli dönemlerde topluluklar halinde yoğunlaşan bir ya da birkaç su
kuşu türünün, göç yolu ya da başka bir belirgin alt popülasyonunun %1’inden
fazlasını düzenli olarak barındırır.
Avrupa ölçeğinde önemli alanlar
A4
(ii)
deniz kuşu türünün belirgin bir alt popülasyonunun %1’inden fazlasını
(iii)
karasal kuş türünün belirgin bir alt popülasyonunun %1’inden fazlasını
(iv)
Alan, göç sırasında 5000’den fazla leylek ya da 3000’den fazla yırtıcı kuş,
pelikan veya turna için “göç geçidi” işlevi görür.
B1
B2
Alan, nesli Avrupa ölçeğinde tehlike altında olan (SPEC kategori 1,2 ve 3) bir tür için
ülkedeki en önemli alanlardan biridir.
B3
Alan, Avrupa’da yoğunlaşmış (SPEC Kategori 4) bir tür için ülkedeki “en önemli
alanlardan” biridir.
© Nizametttin Yavuz 5
Kış Ortası Su Kuşu Sayımları Ülkemizde yapılan Kış Ortası Su Kuşu Sayımları (KOSKS), Uluslararası Su Kuşu Sayımları’nın (IWC) bir parçasıdır. Bu sayımlar su kuşu popülasyonlarını belirlemek amacıyla alan bazında yapılan ve Wetlands International (Uluslararası Sulak alan Kurumu) tarafından organize edilen küresel bir sayım organizasyonudur. Sayımlar her yılın Ocak – Şubat aylarında, su kuşlarının mevsimsel göç hareketlerinin en az olduğu ve sulak alanlarda kümelendikleri zaman gerçekleştirilmektedir (Wetlands International, 2010). Batı Palearktik ve Güneybatı Asya’da 100’den fazla ülkede 20.000 alan, kış ortasında sayılmaktadır. Çoğunluğu gönüllülerden oluşan yaklaşık 11.000 kişi sayımların gerçekleşmesi için çalışmaktadır. Ortalama 175 tür ve 20 milyon su kuşu her yıl düzenli olarak sayılmaktadır. Sayımların en önemli özelliği sahip olduğu uzun dönemli bakış açısıdır. Aynı alanlarda aynı noktalardan yapılan standart sayımlar, uzun dönemde popülasyon trendlerinin analiz edilmesinde oldukça yararlı olmaktadır (Wetlands International, 2010). Sayımların Amacı Su kuşları açısından oldukça önemli bir ülke olan Türkiye’de bu sayımların yapılması şu açılardan önem taşımaktadır: •
•
•
•
•
•
Uluslararası bir araştırmanın Türkiye bölümünü gerçekleştirerek, birçok su kuşu türünün küresel popülasyonları hakkında bilgiye sahip olmak, Doğa korumacılar tarafından sık ziyaret edilemeyen sulak alanların son durumları hakkında bilgilerimizi güncellemek Türkiye’de yürütülen sulak alan koruma çalışmalarına bir temel oluşturması için su kuşlarının sayılarını ve sulak alanların durumlarını belirlemek, Avcılık, yapılaşma, su düzeni değişiklikleri gibi faaliyetleri izlemek, koruma uygulamalarındaki eksiklikleri belirleyerek ilgili birimlere iletmek, Ülkemizdeki kuş gözlemcilerine uygulamalı eğitim olanağı sunmak, Sulak alanlar, su kuşları ve çevre konularında kamuoyunu bilgilendirmek Türkiye’de Sayımlar Türkiye’de sayımlar 1967 – 1973 ve 1986 – 1989 yılları arasında çoğunlukla yabancı kuş gözlemcilerinin oluşturduğu ekipler tarafından gerçekleştirilmiştir. 1990, 1992, 1993, 1996, 1999, 2002 sayımlarını Doğal Hayatı Koruma Derneği yürütmüştür. 2002 yılında, ilk defa tüm Türkiye’deki kuş gözlem topluluklarından oluşan ekiplerle sayımlar yapılmaya başlanmıştır. 2005‐2012 yıllarında bu sayımlarında kuş gözlemcileri sayımları gerçekleştirmiş ve gözlem sonuçları Doğa Derneği tarafından yayımlanmıştır (Çağlayan ve ark. 2005). Doğa Derneği’nin raporlarına internetten ulaşılabilir. 2012 yılı içerisinde, çeşitli sayım bölgelerine hakim konumdaki kişilerin KOSKS konusundaki deneyimleri nedeniyle bir araya gelmesi ile bir Ulusal KOSKS Kurulu oluşturulmuş ve 2013 yılı sayımları bu kurul tarafından koordine edilmiştir. 2013 yılında gerçekleştirilen sayımlar, çok sayıda kuş gözlem topluluğu, STK ve kuş gözlemcisinin desteği ile gerçekleştirilmiştir. Türkiye’de 1967 – 2013 yılları arasında 26 kez Kış Ortası Su Kuşu Sayımları gerçekleştirilmiştir. Sayım yapılan yıllar ve sayım yapılan alan sayısına göre toplam su kuşu sayısı Tablo 3’te gösterilmiştir. Yıllara göre sayım yapılan alan sayısı ve sayılan su kuşu ilişkisine bakıldığında (Şekil 1), toplam su kuşu sayısındaki artışın, sayılan alan sayısındaki artışla bağlantılı olmadığı görülmektedir. 1968 yılında yapılan sayımlarda 35 alanda yaklaşık 4 milyon su kuşunun sayıldığı görülmektedir. Toplam su kuşu sayısındaki değişiklikte, sayılan alanların sayısal çokluğunun yanı sıra sayım yapılan alanların büyüklüğü ve niteliği ile sayım gününün hava koşullarında etkili olduğu bilinmektedir. Sayım 6
sonuçlarının yıldan yıla karşılaştırılabilir olabilmesi için, sayım yapılan her alanın, her sene aynı noktalardan ve bütün alanı kapsayacak şekilde sayılmasına özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan su kuşları açısından önemli olan büyük sulak alanların mutlaka her sene sayılmasına azami ölçüde öncelik verilmesi gerekmektedir. Özellikle son 3 yıldır sayım alanları, noktalar ve yöntemle ilgili standartlar getirilmeye çalışılmaktadır ve bu konuda büyük aşama kaydedilmiştir. Şekil 1. Yıllara göre sayılan alan sayısı ve su kuşu sayısı
Tablo 3. 1967 – 2013 yılları arasında gerçekleştirilen sayımlar
Sayım
Yılı
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
1986
1987
1988
1989
1990
1992
1993
1996
1999
2002
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Sayım yapılan alan
sayısı
37
35
47
52
47
39
32
32
38
46
34
47
38
33
67
81
82
86
79
94
72
57
33
68
75
Toplam su kuşu
sayısı
1.008.522
3.939.837
1.608.246
1.668.359
864.209
732.057
521.914
1.323.007
637.796
303.389
578.379
368.859
702.425
559.094
1.879.068
1.657.076
864.970
1.323.007
1.410.868
1.653.284
1.248.906
886.780
696.537
1.252.959
1.498.166
130
1.541.625
8
Kaynak
IWC
IWC
IWC
IWC
IWC
IWC
IWC
Doğal Hayatı Koruma Derneği
Doğa Derneği
Doğa Derneği
Onmuş O. 2007
Akarsu ve Balkız 2010
Erciyaz Yavuz ve Kartal 2012
Erciyaz Yavuz ve İsfendiyaroğlu
2013
Erciyas Yavuz ve Boyla 2013
2013 SAYIMLARI Alanlar Yüksek sayılarda su kuşu barındırdığı düşünülen ve mutlaka izlenmesi gereken sulak alanların yıldan yıla değerlendirilebilmesi için mutlaka sayılması gerekmektedir. Ekip ve finansal kaynak yetersizliği nedeniyle mutlaka sayılması gereken bazı alanlar birkaç yıl arayla sayılmaktadır, hatta bazı alanlar 5‐6 yılda bir sayılmaktadır. Alanları düzenli izleyebilmek için mutlaka sayılması gereken alanlardan oluşan bir “öncelikli alan listesi” oluşturulmuştur. Bu alanların sayılmasına azami düzeyde özen gösterilmiştir. Onmuş (2007) tarafından hazırlanan raporda alan seçimi ile ilgili detaylı verilerek sistematik sayımların girişimleri o yıllarda gerçekleştirilmiş, standardizasyon sağlamak için gerekli çalışmalar yürütülmeye başlanmıştır. Bu konuda 2013 sayımlarında başarılı olunmuş ve öncelikli alan olarak değerlendirilen bütün alanların sayımı gerçekleştirilmiştir. Sayım yapılacak alanlar olabildiğince her yıl aynı dönemde, aynı noktalardan, olabildiğince alanın tamamı kapsanacak şekilde, aynı sırayla sayılmalıdır. Bu sene sayımlar 15 Ocak – 04 Şubat tarihi gibi dar bir zaman aralığına sığdırılarak büyük ölçekte zamanlama konusundaki sorunlar giderilmeye çalışılmıştır. Tablo 4’te 2013 yılında öncelik düzeyine göre toplam sayılan alan bilgileri bölgesel olarak verilmiştir. Ülke genelinde sayılan sulak alanlar da Şekil 2’de verilen haritada gösterilmiştir. Tarihler 2013 sayımlarında hedef, sayımların 15 Ocak – 04 Şubat tarihleri arasında tamamlamaktı. Sayım tarihleri bilinen sulak alanlardan %90’ı 15 Ocak – 04 Şubat tarihleri arasında tamamlanmaktadır. Geri kalan diğer alanlardan Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki sulak alanlar ulaşım sorunları nedeniyle son ana bırakılan Işık ve Acıgöl sulak alanları da 16 ve 17 Şubat tarihlerinde sayılmıştır. Su kuşları özellikle birbirine yakın sulak alanlar arasında günlük hareketler gerçekleştirebileceğinden, sulak alanlardaki tekrar sayımların önüne geçebilmek için yakın sulak alanlar mümkün olduğunca aynı gün, değilse de birbirine ardışık günlerde sayılmaya çalışılmıştır. Örnek alalım; Marmara Gölü ve Demirköprü Barajı aynı gün, Bafa Gölü ve Büyük Menderes Deltası aynı gün sayılmıştır. Tablo 4. Toplam Alan Tablosu
Mutlaka
Sayılması
Gereken
Bölge
Marmara
Karadeniz
Ege
Göller Bölgesi
İç Anadolu
Doğu Akdeniz
Güneydoğu
Anadolu
Doğu Anadolu
TOPLAM
Sayıldı
10
13
9
11
4
6
Sayılmadı
Düzenli Sayılan
Sayıldı
Sayılmadı
6
1
1
6
1
59
3
7
4
12
8
2
5
2
10
3
5
2
44
7
6
35
9
Ara Sıra Sayılan
Toplam
Sayıldı
Sayılmadı
Sayılan
Sayılmayan
4
3
3
12
3
9
12
20
13
19
27
16
14
3
2
8
12
23
3
2
6
27
3
8
38
13
8
130
11
14
76
Şekil 2. 2013 yılı KOSK sayımları gerçekleştirilen alanlar
Hava Durumu Don nedeniyle Tödürge, Hafik, Çalı, Aktaş, Çıldır, Kuyucuk, Batmış, Nemrut, Hamurpet Gölleri ve Nehil Sazlıkları sayılamamıştır. Tuz Gölü sayılamayan önemli sulak alanlar arasındadır. Sayım yapılan alanları gösterir harita Şekil 2’de verilmiştir. Donan sulak alanların büyüklüğü, bütün bölgedeki su kuşlarının dağılımı etkilemektedir (Delany et al., 1999). Soğuk hava akımlarının ortaya çıkması sonucunda, kuşların genel olarak alanlarını terk ederek daha ılıman bölgelere gittikleri yaygın gözlenen bir durumdur (Ridghill & Fox, 1990). Hava koşullarının toplam su kuşu sayısını nasıl etkilediğini yorumlamak her zaman kolay değildir. Örneğin, bazı Doğu Avrupa ülkelerinde sert kış koşullarında kuşlar donmamış alanlarda yoğunlaşmaktadır ve bu alanlarda kuşlar kolaylıkla sayılabilir. Ancak daha ılıman havalarda, bu kuşlar birçok sulak alana dağılacağından, sayımcılar tarafından bazılarının sayılamaması söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle sert kış koşullarında bir ülkede sayılan toplam su kuşu sayısını düşürebilir, ancak kuşların belli alanlarda yoğunlaşması nedeniyle daha kolay sayılacağından genel sonuçların artmasına neden olacaktır (Delany et al., 1999). 2013 yılında genel olarak Kuzey ve Orta Avrupa’da soğuk hava koşulları hakimdi. Uzun süreli kar yağışları, sert soğuklar kuşların daha güneyde bulunan ülkemize yönelmelerine, bu nedenle de ülke genelinde toplam su kuşunun ılıman yıllara göre daha yüksek olması beklenmektedir. 2013 yılı ülkemizde diğer yıllara göre daha ılıman geçmiştir. Çok kısa süreli kar ve donun ardından uzun süreli güneşli günler olmuştur. Meteoroloji Genel Müdürlüğü sayfasındaki verilere göre Türkiye genelinde Ocak ayı en düşük ortalama sıcaklık ‐0,19 0C, en yüksek ortalama sıcaklık 6,67 0C; Şubat ayı içerisinde en düşük ortalama sıcaklık 0,5 0C, en yüksek ortalama sıcaklık 8,3 0C olarak verilmiştir. Ocak ayı içerisinde ortalama güneşli gün sayısı 10, Şubat ayı içerisinde ortalama güneşli gün sayısı 11 olarak verilmiştir. Türkiye’de özellikle İç Anadolu’nun bazı kesimleri ile Doğu Anadolu’daki sulak alanlar donmuştur. Bu sulak alanlardaki su kuşlarının yakındaki sulak alanlara gitmesi sonucu, o sulak alanlarda diğer yıllara göre daha yüksek sayılarda su kuşları sayılmış olabilir. 10
Yöntem Kış Ortası Su Kuşu Sayımları kapsamında her ekip kendisine ayrılan bölgedeki sulak alanları ziyaret etmektedir. Sayım noktaları, önceki yılların bilgileri, alan haritaları ve GPS yardımıyla belirlenmektedir. Sayımlar, çoğunlukla daha önceki KOSK sayımlarında kaydedilen noktalarda, normal şartlarda tüm göl alanı taranacak şekilde ve standart sayım teknikleri kullanılarak yapılmaktadır. Kuşların gece hareketleri, sayımı farklı günlerde yapmayı geçersiz kıldığından, herhangi bir sulak alandaki sayım, aynı günde tamamlanmıştır. Buna göre Uluabat Gölü, Hirfanlı Barajı, Kızılırmak Deltası gibi büyük sulak alanlarda birden fazla ekiple sayımlar gerçekleştirilmiştir. Bazı alanlarda ulaşım sıkıntısı ve hava koşulları nedeniyle gölün tamamı sayılamamıştır. Sayım yapılan alanlardaki meteorolojik koşullar not alınmıştır. Her bir bölgedeki hava koşullarına ilişkin veriler alan sayım haritalarının altında yer alan tablolarda özetlenmiştir. Sayım Noktalarının Belirlenmesi: Her yıl alanların aynı noktalardan sayılabilmesi için ya aynı ekiplerin her yıl aynı alanları sayması ya da sayım noktalarının işaretlendiği ve herkes için başvuru kitapçığı olarak kullanılabilecek alanlarla ilgili haritalar içeren bir rehber hazırlanması ve sayım ekiplerinin o rehberi kullanarak sayımı gerçekleştirmesi gerekmektedir. Kerem Ali Boyla tarafından, her bir alandaki sayım noktalarının koordinatları bulunan sahalara ait haritalar hazırlanmıştır. Bunlar bir sonraki sayımda herkesle paylaşılarak bir sonraki sayımların da aynı noktalardan yapılması sağlanacaktır. 2013 yılı sayımlarında sahalar genellikle alanları daha önceki yıllarda sayan ve alanı tanıyan kişiler tarafından, büyük ölçekte önceki yıllardaki sayım noktalarına sadık kalınarak gerçekleştirilmiştir. Karadeniz kıyısının sayımlarında Ordu ve Giresun illerinde her 4 km’de bir, Trabzon, Rize ve Artvin kıyılarında her 8 km’de bir sayım yapılmıştır. Sayımlar kıyılarda genel olarak her 8 km’de bir yapılmaktadır. Ancak daha doğru veri elde etmek amacıyla her 4 km’de sayım yapılmaya başlanmış, ancak zaman sıkıntısıyla karşılaşılması nedeniyle Trabzon’dan itibaren her 8 km’de bir sayılmıştır. Bundan sonraki yıllarda da her 8 km’de bir sayım yapılabilmesi için sayım noktaları yeniden düzenlenecektir. Alanları Kapsama Oranı Bazı alanlarda alanın tamamında gözlem yapmak mümkün olmamaktadır. Alanın ne kadarlık bir bölümünün tarandığını tespit etmek amacıyla sayım ekibinin mutlaka yaklaşık olarak ne kadar alanı sayabildiğini belirtmesi gerekmektedir. Bu sene bu konuda bir kayıt tutulmasa da önümüzdeki sayımlarda mutlaka % olarak alanın yaklaşık ne kadarının sayılabildiği kaydedilecektir. 2013 yılı sayımlarında, sayım yapılan noktalar haritaya aktarıldığında bazı sayım noktalarının tanımlanan sulak alan sınırları dışında kaldığı görülmüştür. Çoğu alanda bu noktalar sulak alan sınırına yakın noktalar olduğundan ve sahanın bütünlüğünü sağladığı düşünüldüğünden değerlendirmeye alınmıştır. Alanda Kuş Sayarken KOSK sayımları bir “bak‐gör araştırması” (look‐see survey)(Bibby et al., 2000) olarak tanımlanmaktadır, gözlemci bir alana gider ve alanda gördüğü her kuş türü ve sayısını kaydeder. Kuşlar, grup yoğunluğu ve gözlem koşulları olanak verdiğinde tek tek sayılmışlardır. Tek tek saymanın, hava ve ışık şartlarının kötü olması, alanın yeterince görülememesi, zamanın daralması, kuşların çok kalabalık ya da hareketli olmaları gibi nedenlerle mümkün olmadığında ise, 5’er, 10’ar, 50’şer ya da 100’er bireylik gruplar halinde sayım yapılmıştır. Tanımlanamayacak kadar uzak olan ya da olumsuz hava koşullarının tanımlamayı mümkün kılmadığı durumlarda ise, sayımlar tanımsız su kuşu olarak kaydedilmiştir. 11
Sayım Ekipleri ve Destekçiler Sayım ekiplerinin büyük bir kısmı sayımları kendi kişisel çabaları ve özverileri ile gerçekleştirmişlerdir. Bunun yanı sıra Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü araç konusunda hemen hemen bütün illerde destek sağlamıştır. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, OAM tarafından yapılan sayımlara araç desteği vermiştir. Gediz Deltası ve İzmir Körfezi sayımlarını İzmir Kuş Cenneti Koruma ve Geliştirme Birliği organize etmiştir. Ulusal KOSKS Kurulunda yer alan kişilerin yereldeki ekiplerle iletişimi, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün bütün Bölge Müdürlüklerine destek ve işbirliği çağrısının ardından sayımlara başlanmış ve büyük bir özveri ve çaba sonucunda başarıyla tamamlanmıştır. 2013 yılı sayımlarında toplamda 130 sulak alanda sayım yapılabilmiş ve bu sayım sonuçları değerlendirilmiştir. Göller Bölgesi’ne ait sayımları Orman ve Su İşleri Bakanlığı VI. Bölge Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmiş ve sayım sonuçları rapor haline getirilmiştir. Aktay ve ark. (2013) tarafından hazırlanan rapordan toplam 22 sulak alan sonuçları alınarak bu raporda da değerlendirilmiştir. Aktay ve ark. (2013) tarafından hazırlanan raporda sulak alanların hangi tarihte, hangi noktalardan, hangi meteorolojik koşullarda sayıldığı belirtilmediği için sadece alanlardaki su kuşu tür ve sayısı bu raporda verilebilmiştir. Ayrıca her bir alanın kimler tarafından sayıldığı ayrı ayrı belirtilmediği için gözlemciler kısmına Aktay ve ark., 2013 referansı verilmiştir. 2013 sayımlarında toplamda 130 alanda, 174 kuş gözlemcisinin katılımlarıyla sayımlar gerçekleştirilmiştir. Tablo 5’te sayım yapılan alanlar ve sayım ekipleri verilmiştir. Tablo 5. Sayım yapılan alanlar ve sayımı gerçekleştiren ekipler
Bölge
Alan
Sayım
Tarihi
Gözlemciler (Baş Sayman ilk kişidir)
Destekçiler
Marmara
Bölgesi
Uluabat Gölü
25 Ocak
Ömral Ünsal Özkoç (1. ekip), Kerem
Ali Boyla (2. ekip), Franziska Arıcı
Orman ve Su İşleri Bakanlığı II.
Bölge Müdürlüğü, Bursa Şube
Müdürü Necati Alıç
Terkos Gölü
27 Ocak
Büyükçekmece
Gölü
27 Ocak
Küçükçekmece
Gölü
27 Ocak
Meriç Deltası
20 Ocak
Sapanca Gölü
22 Ocak
Kocaçay
Deltası
26 Ocak
İstanbul Boğazı
27 Ocak
Sakarya Deltası 20 Ocak
İğneada Limanı
19 Ocak
Kamil Abduş
Gölü
19 Ocak
Saros Körfezi
19 Ocak
Hersek Lagünü
20 Ocak
Kerem Ali Boyla, Nilüfer Araç, Selin
Devranoğlu, İhsan Eroğlu, Buğra
Giritlioğlu
Ömral Ünsal Özkoç, Yiğit Koray Babal,
Fikret Can, Dilek Şahin, Emine Nurhan
Tekin, Umut Karaoğlu
Sercan Bilgin, Canan Atay, Derya
Yücebaş, Hürmüz Yeniceli
Cemil Gezgin, Emre Konuk, Oğuz
Mülayim
Süreyya İsfendiyaroğlu, Vedat
Beşkardeş, Gonca Kuru, İsmail Engin
Yılmaz
Nafiz Güder (araç desteği)
Orman ve Su İşleri Bakanlığı
I.Bölge Müdürlüğü
DD, Adapazarı DKMP Müdürlüğü
Tuğba Gözükara
Cemil Gezgin, Zeynep Şebnem
Çağlayan, Dilek Gürsoy, Akdoğan
Özkan
Murat Bozdoğan, Soner Bekir, Seda
Kendir
Okan Can, Serdar İncirci, Ergin Yavaş
Evrim Tabur, Zeynep Şebnem Çağlayan,
DD, İKGT
Mehmet Eren Yalman, İlker Kül
Oğuz Mülayim, Cemil Gezgin, Emre
Konuk
Fatih Bülbül, Ali Serkan Gökçe, Nihal
Gökçe
II.Bölge Müdürlüğü
12
Bölge
Karadeniz
Bölgesi
Alan
Sayım
Tarihi
İzmit Körfezi
23 Ocak
Çardak Lagünü
Gönen Çayı
Deltası
Destekçiler
DD, Orman ve Su İşleri Bakanlığı
İzmit İl Müdürlüğü
22 Ocak
Evrim Tabur, Arda Balgı, Mehmet Eren
Yalman, Nevzat Algan
Orhan Gül, Ortaç Onmuş
22 Ocak
Orhan Gül, Ortaç Onmuş
Erikli Lagünü
19 Ocak
Gölbaşı Göleti
Manyas (Kuş)
Gölü
Zonguldak
Kıyıları
2 Şubat
Oğuz Mülayim, Cemil Gezgin, Emre
Konuk
Franziska Arıcı, İsmet Arıcı
25 Ocak
Süleyman Ekşioğlu
Giresun Kıyıları
22 Ocak
Ordu Kıyıları
22 Ocak
Sinop Gerze
20 Ocak
Marmara Gölü
Büyük
Menderes
Deltası
27 Ocak
Merve Ünal, Kübra Türk, Hüseyin Bigün,
Gökhan Gürbüz
Kiraz Erciyas Yavuz, Nizamettin Yavuz,
Cemal Özsemir, Ömral Ünsal Özkoç,
Mehmet Gazioğlu, Mutlu Salman, Arzu
Gürsoy, Halil Fırat, Güler Bozok, Özden
Uncu, Yiğit Sayın, Gökcen Demirbaş
Seda Avcı, Cansu Özcan, Cemal
Özsemir, Güler Bozok, Halil Fırat,
Mehmet Gazioğlu, Pemra Kahraman,
Mutlu Salman, Özden Uncu, Kübra
Gerbaga
Cansu Özcan, Seda Avcı, Cemal
Özsemir, Güler Bozok, Halil Fırat,
Mehmet Gazioğlu, Pemra Kahraman,
Mutlu Salman, Kübra Gerbaga
Cemal Özsemir, Ömral Ünsal Özkoç,
Güler Bozok, Halil Fırat, Mehmet
Gazioğlu, Arzu Gürsoy, Mutlu Salman,
Özden Uncu
Cemal Özsemir, Cansu Özcan, Seda
Avcı, Güler Bozok, Halil Fırat, Mehmet
Gazioğlu, Pemra Kahraman, Mutlu
Salman, Kübra Gerbaga
Hüseyin Özdilek, Tuğba Başaran
Cemal Özsemir, Çağrı Çavdar
Cemal Özsemir, Cansu Özcan, Seda
Avcı, Güler Bozok, Halil Fırat, Mehmet
Gazioğlu, Pemra Kahraman, Mutlu
Salman, Kübra Gerbaga
Ömer Döndüren, Alper Tolga Eker
20 Ocak
S. Özlem Döndüren, Kübra Karafazlıoğlu
Dilek Yarımadası-Büyük
Menderes Deltası Milli Parkı
Bafa Gölü
20 Ocak
Ömer Döndüren, Ferdi Akarsu, Alper
Tolga eker
Aydın DKMP Müdürlüğü
Demirköprü
Barajı
27 Ocak
Taner Vatansever, Elif Hatipoğlu
Manisa DKMP Müdürlüğü
Köyceğiz Gölü
15 Şubat
Ömer Döndüren
Muğla DKMP Müdürlüğü,
Köyceğiz DKMP Şefliği
15 Ocak
Kızılırmak
Deltası
17 Ocak
Yedikır Barajı
19 Ocak
Sarıkum Gölü
20 Ocak
Yeşilırmak
Deltası
18 Ocak
Sinop Kıyıları
20 Ocak
Rize Kıyıları
23 Ocak
Artvin Kıyıları
23 Ocak
Samsun
Merkez Kıyıları
18 Ocak
Trabzon Kıyıları 23 Ocak
Ege Bölgesi
DAD
13
OMÜ SKSDB, OMÜ OAM,
Orman ve Su İşleri Bakanlığı XI.
Bölge Müdürlüğü
OMÜ SKSDB, OMÜ OAM
OMÜ OAM
OMÜ OAM
OMÜ OAM
OMÜ OAM
OMÜ OAM
OMÜ OAM
OMÜ SKSDB
Manisa DKMP Müdürlüğü
Bölge
Alan
Küçük
Menderes
Deltası
Bakırçay
Deltası
Sayım
Tarihi
Destekçiler
19 Ocak
Ömer Döndüren, Kübra Karafazlıoğlu,
Dilara Kızıl, Ozan Arslan
İzmir DKMP Müdürlüğü
20 Ocak
Murat Gel, Melis Çolak, Doğanşah
Aydın, Nagihan Gel, Toprak Gel
Kadri Kaya, Rıdvan Kaya, Şükrü
Kaygısız, Atasay Tanrısever, Varol
Türümen, Rıdvan Uysal, Atasoy
Tanrısever
Ömer Döndüren, Alper Eker
19 Ocak
Ferdi Akarsu
3 Şubat
Ayvalık
28 Ocak
Güzelhisar
Deltası
3 Şubat
Çaltıdere
3 Şubat
Belevi Sazliklari 19 Ocak
Tahtalı Baraji
Yeni Şakran
Gölü
Azap Gölü
Milas Tuzla
Gölü
Göller
Bölgesi
19 Ocak
3 Şubat
III.Bölge Müdürlüğü
Murat Gel’in kendi aracıyla
gerçekleştirildi
gerçekleştirildi
gerçekleştirildi
Aydın DKMP Müdürlüğü
Proje kapsamında
Gediz Deltası
26 Ocak
Güllük Deltası
19 Ocak
Ömer Döndüren, Ortaç Onmuş, Ozan
Arslan, Kübra Karafazlıoğlu, Çağdaş
Baday, Dilara Kızıl, Cumhur Durmaz, S.
Özlem Döndüren,
Ferdi Akarsu
İzmir Körfezi
26 Ocak
Okyay Bulut, Burçin Feran
Kutlu Aktaş
Barajı
26 Ocak
Alaçatı Koyu
26 Ocak
Muğla Dalyan
15 Şubat
Ömer Döndüren
Işıklı Gölü
16 Şubat
Ömer Döndüren
Acıgöl
17 Şubat
Ömer Döndüren
Akşehir Gölü
27 Ocak
Eber Gölü
27 Ocak
Karamık Sazlığı 27 Ocak
gerçekleştirildi
Mustafa Erturhan, Evrim Tabur, Mehmet
Eren Yalman
Eren Yalman
Eren Yalman
İzmir Kuş Cennetini Koruma ve
Geliştirme Birliği, İzmir DKMP
Müdürlüğü
Proje kapsamında
Geliştirme Birliği
Orman ve Su İşleri Bakanlığı IV.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı V.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı V.
DD
DD
DD
Avlan Gölü
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Orman ve Su İşleri Bakanlığı VI
Gölcük Gölü
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Kovada Gölü
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Eğirdir Gölü
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Beyşehir Gölü
3 Şubat
Yazır Gölü
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Aktay ve ark. 2013
14
Orman ve Su İşleri Bakanlığı 8.
Bölge
Doğu
Akdeniz
İç Anadolu
Bölgesi
Alan
Sayım
Tarihi
Yarışlı Gölü
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Yapraklı Baraj
göleti
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Salda Gölü
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Onaç Barajı
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Karataş Gölü
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Karamanlı
Barajı
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Karaçal Barajı
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Karacaören
Barajı
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Gölhisar Gölü
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Çorak Gölü
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Burdur Gölü
Tarih
Aktay ve ark. 2013
verilmemiş
Göksu Deltası
3 Şubat
Dipsiz Lagünü
Yumurtalık
Lagünü
Tuzla Lagünü
Seyhan Barajı
4 Şubat
1 Şubat
2 Şubat
Kesik Göleti
31 Ocak
Akyatan Gölü
30 Ocak
Ağyatan Gölü
31 Ocak
Amik
19 Ocak
Gavur Gölü
2 Şubat
Sır Barajı
1 Şubat
Milleyha
26 Ocak
Balık Gölü
2 Şubat
Yarseli Barajı
2 Şubat
Hirfanlı Barajı
27 Ocak
Seyfe Gölü
18 Ocak
Kulu Gölü
Balıkdamı
22 Ocak
26 Ocak
Süleyman Ekşioğlu, Mustafa Kırseven
Süleyman Ekşioğlu, Levent Erkol,
Meltem Tuna, Seda Avcı
Süleyman Ekşioğlu, Meltem Tuna
Süleyman Ekşioğlu, Meltem Tuna
Süleyman Ekşioğlu, Meltem Tuna,
Mustafa Kırseven
Süleyman Ekşioğlu, Levent Erkol,
Meltem Tuna, Seda Avcı
Süleyman Ekşioğlu, Meltem Tuna,
Mustafa Kırseven
Ali Atahan, Mehmet Atahan, Ahu İlbeyi
Pınar Gündoğdu,Turan Çetin, Alpay
Salih Aloğlu, Kübra Türk Yusuf Özbey,
Hayat Karaaslan, Fatih Lök
Pınar Gündoğdu, Turan Çetin, Alpay
Ali Atahan, Mehmet Atahan, Mehmet
Gül
Gül, Ahu İlbeyi, Utku E. Yeğenoğlu
Gül, Ahu İlbeyi, Utku E. Yeğenoğlu
Riyat Gül, Ömer Aygül, Eray Çağlayan,
Riyat Gül, Baki Uğuz, Tahir Tokgöz,
Recep Bilge, Bülent Topçu
Riyat Gül, Eylül Dizdaroğlu
Riyat Gül, İlker Özbahar, Burcu
29 Ocak
15
Destekçiler
DAD, 7. Bölge Müdürlüğü,
Mersin İl Müdürlüğü
DAD
DAD
DAD
DAD
DAD
DAD
DAD
Subaşı Kuş
DKYD, DD, Adıyaman DKMP,
Kahramanmaraş DKMP, Sütçü
İmam Üniversitesi
İmam Üniversitesi
Subaşı Kuş
Subaşı Kuş
Subaşı Kuş
DAD
DAD
DAD
DAD
Bölge
Doğu
Anadolu
Bölgesi
Aktay ve ark.
2013
Güneydoğu
Anadolu
Bölgesi
Aktay ve ark.
2013
Alan
Sayım
Tarihi
Kozanlı Gökgöl
22 Ocak
Akgöl Çeltik
26 Ocak
Eymir Gölü
Ereğli Sazlığı
İvriz Baraji
22 Ocak
29 Ocak
29 Ocak
Sultansazlığı
3 Şubat
Palas Gölü
2 Şubat
Hürmetçi
Sazlığı
2 Şubat
Çöl Gölü
23 Ocak
Mogan Gölü
20 Ocak
Bolluk Gölü
23 Ocak
Tersakan Gölü
23 Ocak
Kahraman
Riyat Gül, Eylül Dizdaroğlu
Riyat Gül, İlker Özbahar, Burcu
Kahraman
Jose Tavares
Evrim Tabur, Mehmet Eren Yalman
Evrim Tabur, Mehmet Eren Yalman
Emrah Çoban, Kayahan Ağırkaya, Tarık
Yılmaz
Van Gölü
Güneyi
Şubat
Atilla Durmuş
Haçlı Gölü
22 Şubat
Ferzende Saygın
Aktay ve ark.
2013
Aktay ve
ark. 2013
Aktay ve ark. 2013
İron Sazlığı
19 Şubat
Ferzende Saygın
Ahlat Sazlıkları
22 Şubat
Nurettin Tunç, Salih Özdemir
Arin Gölü
28 Şubat
Nazik Gölü
28 Şubat
Birecik Barajı
25 Ocak
Aktay ve ark.
2013
Aktay ve
ark. 2013
Atatürk Barajı
27 Ocak
Keban Barajı
Güney
31 Ocak
Azaplı Gölü
1 Şubat
DAD
DAD
DD, Ereğli DKMP Müdürlüğü
DD, Ereğli DKMP Müdürlüğü
Orman ve Su İşleri Bakanlığı VII.
Mehmet Fatih Akrap, Hülya Alkan,
Bölge Müdürlüğü, Kayseri İl
Mehmet Ünlü, Halil Fırat, Ali Kayasandık
Müdürlüğü
Mehmet Fatih Akrap, Hülya Alkan,
Mehmet Ünlü, Halil Fırat, Ali
Kayasandık, Mahmut Olgunharputlu
Müdürlüğü
Mehmet Fatih Akrap, Halil Fırat, Ali
Kayasandık, Mahmut Olgunharputlu
Müdürlüğü
Süleyman Ekşioğlu, Jose Pedro
Tavares, Eylül Dizdaroğlu, Pemra
DAD
Kahraman
İlker Özbahar, Lütfiye Özdirek, Burcu
DAD
Kahraman, Meltem Tuna, Sevay Çelik
DAD
Kahraman
DAD
Kahraman
Aralık Sazlıkları 15 Şubat
Karakaya Barajı 1 Şubat
Destekçiler
Nurettin Tunç, Kübra Çelenk, Salih
Özdemir
Nurettin Tunç, Kübra Çelenk, Salih
Özdemir
Pınar Gündoğdu, Turan Çetin, Hasan
Göktekin, Alpay Salih Aloğlu, Ahmet
Demir, Hayat Karaaslan
Aktay ve ark. 2013
Evrim Tabur, Mehmet Eren Yalman,
Hasan Törün, Turgut Özcan
Pınar Gündoğdu, Turan Çetin,Alpay
Salih Aloğlu, Yusuf Özbey, Hayat
Karaaslan
Pınar Gündoğdu,Turan Çetin, Alpay
Salih Aloğlu, Kübra Türk, Yusuf Özbey,
16
KuzeyDoğa, Orman ve Su İşleri
Bakanlığı XIII. Bölge Müdürlüğü
XIV. Bölge Müdürlüğü
DKYD, DD, Şanlıurfa DKMP
DKYD, DD, Şanlıurfa DKMP
DD
DKYD, DD
DD
İmam Üniversitesi
Bölge
Alan
Sayım
Tarihi
Gölbaşı Gölü
1 Şubat
İnekli Gölü
1 Şubat
Hazar Gölü
31 Ocak
Kartalkaya
Baraji
1 Şubat
Devegeçidi
Barajı
30 Ocak
Gözegöl
9 Şubat
Arık Göl
13 Şubat
Destekçiler
Salih Aloğlu, Kübra Türk, Yusuf Özbey
Salih Aloğlu, Kübra Türk, Yusuf Özbey,
Murat Biricik, Recep Karakaş, Murat
Yıldırım, Vahap Avcı, Mehmet Balık,
Hasan Yıldırım
Murat Biricik, Recep Karakaş, Murat
Yıldırım, Vahap Avcı, Mehmet Balık,
Hasan Yıldırım
İmam Üniversitesi
İmam Üniversitesi
DD
İmam Üniversitesi
DD
Orman ve Su İşleri Bakanlığı XV.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı XV.
Topluluk ve Kurum Kısaltmaları DAD: Doğa Araştırmaları Derneği (Kuş Araştırmaları Derneği) DD: Doğa Derneği DKYD: Doğa, Kültür ve Yaşam Derneği İKGT: İstanbul Kuş Gözlem Topluluğu İzkuş: İzmir Kuş Cennetini Koruma ve Geliştirme Birliği KuzeyDoğa: KuzeyDoğa Derneği OAM: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ornitoloji Araştırma Merkezi OMÜ SKSDB: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığı SubaşıKuş: Subaşı Kuş Gözlem Topluluğu © Nizametttin Yavuz 17
SONUÇLAR Genel Sonuçlar 2013 yılında, ülkemizde bulunan kuş gözlemcilerin desteğiyle Kış Ortası Su Kuşu Sayımları kapsamında 130 sulak alan sayılabilmiştir. Bu kapsamda Türkiye genelinde 102 türden 1.541.625 su kuşu sayılmıştır. Her bir alana ait sayım sonuçları Ek 1’de verilmiştir. 2013 yılı sayımlarında; Ziyaret edilen alan sayısı: 130 Toplam sayılan su kuşu: 1.541.625 Toplam sayılan su kuşu türü: 102 2013 yılı KOSK sayımlarında en çok sayılan beş su kuşu sırasıyla sakarmeke (Fulica atra) 571.994, karabaş martı (Larus ridibundus) 195.998, elmabaş patka (Aythya ferina) 94.909, çamurcun (Anas crecca) 93.184 ve yeşilbaş (Anas platyrhynchos) 72.814. En çok sayılan on tür Şekil 3’te yer alan grafikte verilmiştir. Önceki yıllarda da olduğu gibi en çok sayılan su kuşu sakarmeke olmuştur (bkz. Tablo 6). Şekil 3. 2013 yılı sayımlarında en yüksek sayıda gözlenen ilk 10 tür
Tablo 6. 2011, 2012 ve 2013 yıllarında en yüksek sayıda gözlenen ilk üç tür
2011
2012
2013
Sakarmeke
Sakarmeke
Sakarmeke
472.457
580.655
571.994
(Fulica atra)
(Fulica atra)
(Fulica atra)
Çamurcun
Çamurcun
Karabaş martı
67.653
168.327
195.998
(Anas crecca)
(Anas crecca)
(Larus riibundus)
Yeşilbaş (Anas
platyrhynchos)
45.173
Elmabaş patka
(Aythya ferina)
18
90.943
Elmabaş patka
(Aythya ferina)
94.909
2013 yılı sayım sonuçlarına göre en fazla su kuşu Akyatan Gölü’nde sayılmıştır. Eğirdir Gölü (216.991) ve Hirfanlı Barajı (150.347) en çok su kuşu sayılan ikinci ve üçüncü alanlardır. Bu sene Artvin kıyılarında şaşırtıcı derecede çok sayıda su kuşu sayılmıştır (Şekil 4). Hirfanlı Barajı en son 2008 yılında sayılmıştır. Ondan bu yana alanla ilgili KOSKS verisi bulunmamaktadır. Sayım sonuçlarından da görüldüğü gibi, alan kışlayan su kuşları açısından son derece önemli bir yerdir. 2008 sayımlarında Hirfanlı Barajı’nda yaklaşık 56.000 su kuşu sayılmıştır. Bu sene daha geniş bir alan, 2 ekip tarafından sayılabildiğinden daha bütüncül sonuçlara ulaşılabilmiştir. Eğirdir Gölü son birkaç yıldır en çok su kuşu sayılan alan olsa da bu sene Akyatan Gölü sayı bakımından Eğirdir Gölü’nü geçmiştir (Tablo 7). Şekil 4. 2013 yılı sayımlarında en çok su kuşu sayılan ilk 10 alan
Tablo 7. 2011, 2012 ve 2013 yıllarında en fazla su kuşu sayılan ilk 3 alan
2011
2012
2013
Kızılırmak
124.182
Eğirdir Gölü
280.237
Akyatan Gölü
Deltası
Kızılırmak
Eğirdir Gölü
122.712
160.169
Eğirdir Gölü
Deltası
Burdur Gölü
80.574
Akyatan Gölü 152.391
Hirfanlı Barajı
19
© Nizametttin Yavuz 263.195
216.991
150.347
2013 yılı KOSK sayım sonuçlarına göre en fazla tür tespit edilen alanın Kızılırmak Deltası olduğu görülmektedir. Kızılırmak Deltası’nı Gediz Deltası ve Yeşilırmak Deltası takip etmektedir. En çok tür tespit edilen ilk 10 alan Şekil 5’te verilmiştir. Tablo 8’de de 2011 ve 2012 yıllarında da deltaların tür çeşitliliğinin fazla olduğu görülmektedir. Şekil 5. 2013 yılı sayımlarında tür çeşitliliği en fazla olan ilk 10 alan
Tablo 8. 2011, 2012 ve 2013 yıllarında en fazla tür çeşitliliği olan ilk 3 alan
2011
2012
2013
Büyükmenderes
Deltası
Göksu Deltası
52
62
62
50
Gediz Deltası
52
Gediz Deltası
54
40
Meriç Deltası
49
Yeşilırmak Deltası 47
Kızıl Gerdanlı Dalgıç
Kara Gerdanlı Dalgıç
Küçük Batağan
Bahri
Kara Boyunlu Batağan
Yelkovan
Sümsük
Karabatak
Tepeli Karabatak
Küçük Karabatak
Ak Pelikan
Tepeli Pelikan
Balaban
Sığır Balıkçılı
Küçük Ak Balıkçıl
Büyük Ak Balıkçıl
Gri Balıkçıl
Kara Leylek
Leylek
Çeltikçi
Kaşıkçı
Flamingo
Kuğu
Küçük Kuğu
Ötücü Kuğu
Sakarca
Boz Kaz
Sibirya Kazı
Angıt
Suna
Fiyu
Boz Ördek
Çamurcun
Yeşilbaş
Kılkuyruk
Çıkrıkçın
Kaşıkgaga
Macar Ördeği
Elmabaş Patka
Pasbaş Patka
Tepeli Patka
Karabaş Patka
Altıngöz
Sütlabi
Tarakdiş
Dikkuyruk
Pufla
Kara Ördek
Kadife Ördek
Ak Kuyruklu Kartal
Saz Delicesi
Sukılavuzu
Sutavuğu
Sazhorozu
Sakarmeke
Turna
Poyrazkuşu
Uzunbacak
Kılıçgaga
Halkalı Cılıbıt
Akça Cılıbıt
Altın Yağmurcun
Gümüş Yağmurcun
Mahmuzlu Kızkuşu
Kızkuşu
Büyük kumkuşu
Ak Kumkuşu
Küçük Kumkuşu
Kızıl Kumkuşu
Kara Karınlı Kumkuşu
Döğüşkenkuş
Suçulluğu
Çulluk
Çamurçulluğu
Sürmeli Kervançulluğu
Kervançulluğu
Kara Kızılbacak
Kızılbacak
Bataklık Düdükçünü
Yeşilbacak
Yeşil Düdükçün
Dere Düdükçünü
Taşçeviren
Korsanmartı
Büyük Karabaş Martı
Ada Martısı
Akdeniz Martısı
Küçük Martı
Karabaş Martı
İnce Gagalı Martı
Küçük Gümüş Martı
Kara Sırtlı Martı
Van Gölü Martısı
Gümüş Martı
Hazar Martısı
Kara Ayaklı Martı
Hazar Sumrusu
Kara Gagalı Sumru
Sumru
Bıyıklı Sumru
İzmir Yalıçapkını
Yalıçapkını
Alaca Yalıçapkını
Tanımsız ördek
Tanımsız sukuşu
Tanımsız martı
Tanımsız kıyıkuşu
Tanımsız kuğu
Gavia stellata
Gavia arctica
Tachybaptus ruficollis
Podiceps cristatus
Podiceps nigricollis
Puffinus yelkouan
Morus bassanus
Phalacrocorax carbo
Phalacrocorax aristotelis
Phalacrocorax pygmeus
Pelecanus onocrotalus
Pelecanus crispus
Botaurus stellaris
Bubulcus ibis
Egretta garzetta
Casmerodius albus
Ardea cinerea
Ciconia nigra
Ciconia ciconia
Plegadis falcinellus
Platalea leucorodia
Phoenicopterus roseus
Cygnus olor
Cygnus columbianus
Cygnus cygnus
Anser albifrons
Anser anser
Branta ruficollis
Tadorna ferruginea
Tadorna tadorna
Anas penelope
Anas strepera
Anas crecca
Anas platyrhynchos
Anas acuta
Anas querquedula
Anas clypeata
Netta rufina
Aythya ferina
Aythya nyroca
Aythya fuligula
Aythya marila
Bucephala clangula
Mergellus albellus
Mergus serrator
Oxyura leucocephala
Somateria mollissima
Melanitta nigra
Melanitta fusca
Haliaeetus albicilla
Circus aeruginosus
Rallus aquaticus
Gallinula chloropus
Porphyrio porphyrio
Fulica atra
Grus grus
Haematopus ostralegus
Himantopus himantopus
Recurvirostra avosetta
Charadrius hiaticula
Charadrius alexandrinus
Pluvialis apricaria
Pluvialis squatarola
Vanellus spinosus
Vanellus vanellus
Calidris canutus
Calidris alba
Calidris minuta
Calidris ferruginea
Calidris alpina
Philomachus pugnax
Gallinago gallinago
Scolopax rusticola
Limosa limosa
Numenius phaeopus
Numenius arquata
Tringa erythropus
Tringa totanus
Tringa stagnatilis
Tringa nebularia
Tringa ochropus
Actitis hypoleucos
Arenaria interpres
Stercorarius parasiticus
Larus ichthyaetus
Larus audouinii
Larus melanocephalus
Larus minutus
Larus ridibundus
Larus genei
Larus canus
Larus fuscus
Larus armenicus
Larus michahellis
Larus cachinnans
Rissa tridactyla
Sterna caspia
Sterna sandvicensis
Sterna hirundo
Chlidonias hybrida
Halcyon smyrnensis
Alcedo atthis
Ceryle rudis
0
2
621
3.992
167
1.340
0
16.727
168
1.169
7
886
4
12
28
162
251
1
2
0
140
2.011
3.039
74
704
289
169
0
419
236
6.774
254
22.743
34.434
1.577
0
691
555
31.574
90
2.995
2
1
476
19
1.253
0
0
0
2
158
5
27
0
53.606
0
0
0
17
6
2
0
107
0
377
0
0
27
0
112
0
4
1
0
0
128
0
153
0
4
0
12
0
0
48
0
31
19
55.599
23
147
0
1
10.510
7
1
0
8
0
2
0
9
0
34.763
1.358
0
37
1.080
294.449
11
1.644
342
6.877
189
6.696
0
9.538
398
1.933
1
2
3
112
212
377
643
15
0
270
3
2
507
30
416
307
34
1
602
49
1.441
14.373
15.791
12.185
916
0
1.983
1.211
8.295
0
7.088
0
26
9
69
107
2
12
73
2
288
6
73
1.072
49.102
0
0
0
2
29
19
492
49
0
2.246
0
1
0
0
1.034
17
80
0
43
0
191
2
105
0
15
10
0
0
1
225
0
317
0
112.009
414
17.533
1
9
33.579
0
0
0
698
0
0
0
28
0
9.010
4.776
0
0
0
328.273
0
0
1.813
3.370
828
0
0
8.097
6
1.490
17
1.001
0
0
312
306
844
0
2
0
86
39.129
3
0
42
4
0
0
1.038
3.880
9.306
1.084
21.200
4.842
668
95
5.505
0
12.052
0
163
0
0
0
7
0
0
0
0
1
1
9
170
2
89.399
0
19
2
3.094
6
502
23
45
4
740
23
1
1.118
13
5.209
1
7
0
117
1
359
62
1.560
2
25
3
25
1
0
11
0
0
0
11.100
88
11
1
115
8.993
0
0
0
33
0
0
0
11
0
185
3
400
0
0
240.685
0
0
1.055
4.988
1.483
0
0
9.725
0
232
4
82
1
0
50
813
746
0
2
0
3
2.576
2
52
0
858
14
0
3.967
1.053
23.732
138
5.242
5.155
730
0
1.692
16.107
29.934
23
282
0
0
0
0
258
0
0
0
0
0
4
95
0
213.625
2
0
0
272
0
0
0
0
0
538
0
0
0
0
582
0
0
0
0
0
12
1
48
0
2
2
6
0
0
141
2
0
0
8.701
607
0
0
2.149
822
0
0
0
0
10
0
0
2
0
393
10.490
757
0
0
350.262
0
0
493
482
624
0
0
358
0
29
0
0
0
0
8
200
14
0
1
0
0
16
0
44
50
2.448
44
0
6.022
552
1.928
113
12.740
5.829
201
0
235
984
6.939
0
7.953
0
0
0
0
0
0
0
0
0
50
0
0
0
116.507
556
0
7
0
0
0
0
0
0
240
0
0
0
0
0
1
5
0
0
0
0
0
66
0
0
5
3
0
0
1
0
0
0
3.039
0
0
0
1.118
3
0
0
0
0
0
2
0
1
0
4.577
11.840
15
0
0
186.343
0
0
99
53
0
3
7
13.636
0
0
0
0
0
27
200
413
286
0
0
0
107
47.357
0
0
0
0
0
0
1.231
2.477
37.658
79
37.656
6.476
3.154
0
7.479
85
9.681
1
0
0
0
0
0
3
0
0
0
0
10
4
9
2
203.735
437
0
0
0
65
104
0
101
0
3.215
0
0
415
18
1.925
0
10
0
265
0
2
0
344
0
14
11
11
1
0
25
0
162
1
8.401
239
0
0
4.341
0
0
0
59
64
0
0
0
2
20
2.800
12
3.675
650
0
399.317
0
0
354
11.403
44
0
0
601
0
152
0
0
0
0
36
181
174
0
0
0
12
1
0
0
0
0
0
0
1.306
16
342
43
1.677
16.489
165
0
997
55
3.077
124
2.906
0
0
23
0
0
0
0
0
0
31
0
8
0
39.148
0
0
1
0
2
0
0
0
3
22
0
0
0
0
0
4
44
0
29
0
0
0
17
0
0
19
21
0
0
181
0
12
0
3.077
3
10
0
8.772
12
0
0
0
0
1
0
1
2
35
295
5.243
55
6
0
97.232
Toplam
Doğu Anadolu
Güneydoğu Anadolu
Doğu Akdeniz
İç Anadolu
Göller Bölgesi
Ege
Bilimsel Adı
Karadeniz
Türkçe Adı
Marmara
TOPLAM
0
11
0
1.646
97
4.874
46
31.211
76
3.411
0
8.039
0
7
3
58.685
0
572
0
5.005
0
29
0
1.971
0
8
0
151
6
852
24
2.476
30
2.988
0
16
0
7
0
270
0
351
0
91.092
159
3.710
0
200
0
1.212
7
3.913
26
287
0
1
2.304
16.889
644
8.907
50
81.231
153
16.237
73
117.122
2.762
88.172
68
7.479
0
95
2.453
21.035
4
19.001
3.363
104.915
0
238
62
21.449
0
2
0
27
0
508
0
95
0
1.621
0
2
0
12
0
73
0
5
4
542
1
29
12
394
0
1.076
8.138
773.260
0
995
2
21
0
10
21
3.406
0
108
0
627
0
515
0
302
0
7
104
7.482
0
23
0
2
121
1.681
0
31
0
8.862
0
23
2
152
0
1
2
456
0
1
2
694
0
65
58
2.351
0
2
14
74
3
53
2
80
0
2
0
1
0
632
0
2
0
522
24
44
3.350
205.276
16
1.390
0
17.701
0
2
10.560
27.065
0
53.919
0
7
0
1
0
59
0
803
0
11
0
4
0
1
1
56
0
55
0
52.023
0
33.722
0
4.902
0
693
0
1.080
34.847 1.931.408
Marmara Bölgesi Alan Adı
●
●
Meriç Deltası
Sayım
Tarihi
27 Ocak
1
13
Terkos Gölü
27 Ocak
1
10
24-31
km/h
K-KD
1 km
4-6
94
0
●
Büyükçekmece
Gölü
Küçükçekmece
Gölü
İstanbul Boğazı
27 Ocak
1
10
35 km/h
K-KKB
4 km
-5
100
0
27 Ocak
1
9
34 km/h
KKD
2 km
2
100
0
Kar ara ara
atıştırıyor
0
27 Ocak
1
24
30 km/h
KD
3 km
3-7
100
0
0
Manyas (Kuş)
Gölü
Uluabat Gölü
25 Ocak
1
11
1-5 km/h
4-5 km
5-12
90
0
0
25 Ocak
2
18
17-26
km/h
10-16 km 7-13
100
0
0
●
●
Kocaçay Deltası 26 Ocak
1
4
Sapanca Gölü
22 Ocak
1
9
6-10 km
20-100
0
0
●
Sakarya Deltası
20 Ocak
1
5
0
0
0
●
Saros Körfezi
19 Ocak
1
1
●
İğneada
Longozu
İznik Gölü
19 Ocak
1
7
●
●
●
●
●
●
●
●
○
○
○
○
Ekip Nokta
Rüzgar
şiddeti
5-8 km/h
Rüzgar
yönü
GB
Görüş
Sıcaklık
mesafesi C
7-20 km 10-14
Bulutluluk
%
30-90
Buzlanma Çevrede
%
kar %
0
0
Notlar
Kar yağışlı,
bazı
noktalara
ulaşılamadı
Orta
şiddet
Hafif
rüzgar
10 km/h
GGB
16
Açık
GB
4-5 km
7
100
0
0
10-20
km/h
GB
Açık
10-12
100
0
0
23 km/h
GGB
Açık
8
40-100
0
0
Açık
14
20
0
0
KB
5-9 km
8-13
40-80
0
0
0
20 Ocak
1
14
Kamil Abduş
Gölü
Hersek Lagünü
19 Ocak
1
4
20 Ocak
1
1
İzmit Körfezi
23 Ocak
1
5
Erikli Lagünü
19 Ocak
1
1
Hafif
rüzgar
10 km/h
GB
10 km
10
50
0
Çardak Lagünü
22 Ocak
1
1
10 km/h
GB
10 km
10
30
0
0
Gönen Çayı
Deltası
Gölbaşı Göleti
22 Ocak
1
1
10 km/h
GB
10 km
0
30
0
0
2 Şubat
1
1
22
Ara ara karla
karışık
yağmur
Gök gürültülü
yağış
MARMARA BÖLGESİ
Küçük Batağan
Bahri
Yelkovan
Sümsük
Karabatak
Tepeli Karabatak
Küçük Karabatak
Ak Pelikan
Tepeli Pelikan
Balaban
Gri Balıkçıl
Kara Leylek
Leylek
Çeltikçi
Kaşıkçı
Flamingo
Kuğu
Küçük Kuğu
Ötücü Kuğu
Sakarca
Boz Kaz
Sibirya Kazı
Angıt
Suna
Fiyu
Boz Ördek
Çamurcun
Yeşilbaş
Kılkuyruk
Çıkrıkçın
Kaşıkgaga
Macar Ördeği
Elmabaş Patka
Pasbaş Patka
Tepeli Patka
Karabaş Patka
Altıngöz
Sütlabi
Tarakdiş
Dikkuyruk
Pufla
Kara Ördek
Kadife Ördek
Ak Kuyruklu Kartal
Saz Delicesi
Sukılavuzu
Sutavuğu
Sazhorozu
Sakarmeke
Turna
Poyrazkuşu
Uzunbacak
Kılıçgaga
Halkalı Cılıbıt
Akça Cılıbıt
Altın Yağmurcun
Gümüş Yağmurcun
Mahmuzlu Kızkuşu
Kızkuşu
Büyük kumkuşu
Ak Kumkuşu
Küçük Kumkuşu
Kızıl Kumkuşu
Döğüşkenkuş
Suçulluğu
Çulluk
Çamurçulluğu
Kervançulluğu
Kara Kızılbacak
Kızılbacak
Yeşilbacak
Yeşil Düdükçün
Dere Düdükçünü
Taşçeviren
Korsanmartı
Ada Martısı
Akdeniz Martısı
Küçük Martı
Karabaş Martı
Gümüş Martı
Hazar Martısı
Kara Ayaklı Martı
Hazar Sumrusu
Kara Gagalı Sumru
Sumru
Bıyıklı Sumru
Yalıçapkını
Tanımsız ördek
Tanımsız sukuşu
Tanımsız martı
Tanımsız kuğu
Gavia stellata
Gavia arctica
Podiceps cristatus
Puffinus yelkouan
Morus bassanus
Phalacrocorax carbo
Pelecanus crispus
Botaurus stellaris
Bubulcus ibis
Egretta garzetta
Casmerodius albus
Ardea cinerea
Ciconia nigra
Ciconia ciconia
Platalea leucorodia
Cygnus olor
Cygnus columbianus
Cygnus cygnus
Anser albifrons
Anser anser
Branta ruficollis
Tadorna ferruginea
Tadorna tadorna
Anas penelope
Anas strepera
Anas crecca
Anas platyrhynchos
Anas acuta
Anas querquedula
Anas clypeata
Netta rufina
Aythya ferina
Aythya nyroca
Aythya fuligula
Aythya marila
Bucephala clangula
Mergellus albellus
Mergus serrator
Oxyura leucocephala
Melanitta nigra
Melanitta fusca
Circus aeruginosus
Rallus aquaticus
Gallinula chloropus
Porphyrio porphyrio
Fulica atra
Grus grus
Pluvialis apricaria
Vanellus spinosus
Vanellus vanellus
Calidris canutus
Calidris alba
Calidris minuta
Calidris ferruginea
Calidris alpina
Philomachus pugnax
Gallinago gallinago
Scolopax rusticola
Limosa limosa
Numenius phaeopus
Numenius arquata
Tringa erythropus
Tringa totanus
Tringa stagnatilis
Tringa nebularia
Tringa ochropus
Actitis hypoleucos
Arenaria interpres
Larus ichthyaetus
Larus audouinii
Larus minutus
Larus ridibundus
Larus genei
Larus canus
Larus fuscus
Larus armenicus
Larus michahellis
Larus cachinnans
Rissa tridactyla
Sterna caspia
Sterna sandvicensis
Sterna hirundo
Chlidonias hybrida
Halcyon smyrnensis
Alcedo atthis
Ceryle rudis
2
102
39
33
7
4
115
51
4
4
47
18
296
37
43
15
189
1
40
83
14
436
63
8
4
1
550
653
6
111
1
6
17
68
56
21
18
2
12
58
20
11
5
8
28
31
178
137
3
36
151
22
10
53
202
20
66
11
1
53
174
81
2
17
1
22
2
19
4
5
19
345
351
35
6.300
210
20.245
30.095
25
24
Bölgesel Toplam
Gölbaşı Göleti (Bursa)
2
18
42
295
1
12
7
5
1
2
9
12
19
1
6
11
14
17
4
2
3
14
8
1
5
4
38
3
4
12
8
588
3
85
2
6
2
1
3
4
4
450
5
72
14
14
223
7
Gönen Çayı Deltası
Çardak Lagünü
Erikli Lagünü
4
20
1
12
42
İzmit Körfezi
Hersek Lagünü
Kamil Abduş Gölü
İznik Gölü
İğneada Longozu
Saros Körfezi
2
15
716
127
609
2
155
1
46
56
2
Sakarya Deltası
11.130
179
111
1.659
1.302
900
Sapanca Gölü
Kocaçay Deltası
4.245
157
5
358
2.832
73
631
289
38
47
4
DÜZENSİZ SAYILAN
300
6
3
18
1
22
2.003
2
1
1
6
7
115
341
3
223
1
1.040
202
1
27
19
1
2
DÜZENLİ SAYILAN
Uluabat Gölü
Manyas (Kuş) Gölü
İstanbul Boğazı
Küçükçekmece Gölü
Büyükçekmece Gölü
Bilimsel Adı
Terkos Gölü
Türkçe Adı
Meriç Deltası
MUTLAKA SAYILMASI GEREKEN
2
7
147
33
23
171
1
10
424
287
13.250
7
1
1
13
4
3
29
11.795
31
710
450
24
14
172
480
187
76
577
77
2
299
122
102
2.930
320
115
250
850
5
126
4
111
3
32
2.141
1
4
75
1
618
30
33
1
842
14
247
2
42
99
141
43
31
79
660
29
165
17
332
226
2
15
24
4
54
18
40
22
11
4
4
1
6
6
2
107
2
1
1
7.008
1.242
1
1.905
1
1
2
3.325
1
3.964
1.313
1.815
3
9
2
38
4
17
1
20.172
466
3
2
7.710
26
120
2
570
3
1
4
2
2.239
1.403
1
1
745
15
381
265
179
2
6
2
3
1
100
22
75
3
280
21
6
71
1
1
2
78
40
1
7
20
21
51
48
1
2
19
2
7
1
6
20
1
2
2
2
46
3.404
743
6
1
10
1
525
8
10
5.391
38.345
4
13
50
2
5
182
1
784
5.408
2
2
3.295
737
110
4
330
1
1.061
3
8
10
2
155
3
161
37
1
887
2
71
400
2
10
346
700
26
18
663
1
270
12
320
2
540
3
100
5
54
142
19
234
50
4
650
1
1
4
1.484
339
1
1
1
1
2
2
125
14
5
36
34.250
1
1
338
322
816
100
3.262
14.318
3.163
120
37
1.080
21.926
3.491
4.203
10.735
50.744 126.601
37.399
2.164
1.173
3.630
3.658
2.587
2.816
367
389
0
2
621
3.992
167
1.340
0
16.727
168
1.169
7
886
4
12
28
162
251
1
2
0
140
2.011
3.039
74
704
289
169
0
419
236
6.774
254
22.743
34.434
1.577
0
691
555
31.574
90
2.995
2
1
476
19
1.253
0
0
0
2
158
5
27
0
53.606
0
0
0
17
6
2
0
107
0
377
0
0
27
0
112
0
4
1
0
0
128
0
153
0
4
0
12
0
0
48
0
31
19
55.599
23
147
0
1
10.510
7
1
0
8
0
2
0
9
0
34.763
1.358
0
37
1.080
294.449
Karadeniz Bölgesi ●
●
●
●
●
●
●
●
Alan Adı
Zonguldak
Kıyıları
Sarıkum Gölü
Sayım
yapılan
Sayım
Ekip
nokta sayısı
Tarihi
sayısı
15 Ocak
1
11
Sıcaklık Bulutluluk
C %
11 70-85
Buzlanma Çevrede
%
kar %
0
0
1
2
Açık
7-10
20
0
20 Ocak
1
8
Açık
10-12
20
0
0
Gerze Limanı
20 Ocak
1
1
Açık
10-12
20
0
0
Kızılırmak
Deltası
Yeşilırmak
Deltası
Samsun
Merkez
Kıyıları
Yedikır Barajı
17 Ocak
3
29
0
0
18 Ocak
2
13
16 Ocak
1
10
19 Ocak
1
2
22 Ocak
1
20
●
Giresun
Kıyıları
Trabzon
Kıyıları
Rize Kıyıları
22 Ocak
1
14
23 Ocak
1
12
23 Ocak
1
11
Artvin Kıyıları
23 Ocak
1
5
●
Görüş
mesafesi
15-20 km
20 Ocak
Ordu Kıyıları
●
Rüzgar
yönü
G
Sinop Kıyıları
●
●
Rüzgar
şiddeti
27 km/h
15-20
km/h
15-20
km/h
3-5 km/h
D-GD
3-4 km
GD
5 km
10
40
0
0
K
8-9 km
14
30
0
0
30-35
km/h
10-15
km/h
8-10 km/h
D-KD
10 km
2
20
0
0
KD
10 km
10
40
0
0
KD
10 km
12
60
0
0
10-15
km/h
10-15
km/h
10-15
km/h
GB
10 km
15
80
0
0
GB
10 km
12
80
0
0
GB
10 km
9
80
0
0
24
5-12 10-80
0
KARADENİZ BÖLGESİ
Küçük Batağan
Bahri
Yelkovan
Sümsük
Karabatak
Tepeli Karabatak
Küçük Karabatak
Ak Pelikan
Tepeli Pelikan
Balaban
Gri Balıkçıl
Kara Leylek
Leylek
Çeltikçi
Kaşıkçı
Flamingo
Kuğu
Küçük Kuğu
Ötücü Kuğu
Sakarca
Boz Kaz
Sibirya Kazı
Angıt
Suna
Fiyu
Boz Ördek
Çamurcun
Yeşilbaş
Kılkuyruk
Çıkrıkçın
Kaşıkgaga
Macar Ördeği
Elmabaş Patka
Pasbaş Patka
Tepeli Patka
Karabaş Patka
Altıngöz
Sütlabi
Tarakdiş
Dikkuyruk
Pufla
Kara Ördek
Kadife Ördek
Ak Kuyruklu Kartal
Saz Delicesi
Sukılavuzu
Sutavuğu
Sazhorozu
Sakarmeke
Turna
Poyrazkuşu
Uzunbacak
Kılıçgaga
Halkalı Cılıbıt
Akça Cılıbıt
Altın Yağmurcun
Gümüş Yağmurcun
Mahmuzlu Kızkuşu
Kızkuşu
Büyük kumkuşu
Ak Kumkuşu
Küçük Kumkuşu
Kızıl Kumkuşu
Döğüşkenkuş
Suçulluğu
Çulluk
Çamurçulluğu
Kervançulluğu
Kara Kızılbacak
Kızılbacak
Yeşilbacak
Yeşil Düdükçün
Dere Düdükçünü
Taşçeviren
Korsanmartı
Ada Martısı
Akdeniz Martısı
Küçük Martı
Karabaş Martı
Gümüş Martı
Hazar Martısı
Kara Ayaklı Martı
Hazar Sumrusu
Kara Gagalı Sumru
Sumru
Bıyıklı Sumru
Yalıçapkını
Tanımsız ördek
Tanımsız sukuşu
Tanımsız martı
Tanımsız kuğu
Gavia stellata
Gavia arctica
Podiceps cristatus
Puffinus yelkouan
Morus bassanus
Phalacrocorax carbo
Pelecanus crispus
Botaurus stellaris
Bubulcus ibis
Egretta garzetta
Casmerodius albus
Ardea cinerea
Ciconia nigra
Ciconia ciconia
Platalea leucorodia
Cygnus olor
Cygnus columbianus
Cygnus cygnus
Anser albifrons
Anser anser
Branta ruficollis
Tadorna ferruginea
Tadorna tadorna
Anas penelope
Anas strepera
Anas crecca
Anas platyrhynchos
Anas acuta
Anas querquedula
Anas clypeata
Netta rufina
Aythya ferina
Aythya nyroca
Aythya fuligula
Aythya marila
Bucephala clangula
Mergellus albellus
Mergus serrator
Oxyura leucocephala
Melanitta nigra
Melanitta fusca
Circus aeruginosus
Rallus aquaticus
Gallinula chloropus
Porphyrio porphyrio
Fulica atra
Grus grus
Pluvialis apricaria
Vanellus spinosus
Vanellus vanellus
Calidris canutus
Calidris alba
Calidris minuta
Calidris ferruginea
Calidris alpina
Philomachus pugnax
Gallinago gallinago
Scolopax rusticola
Limosa limosa
Numenius phaeopus
Numenius arquata
Tringa erythropus
Tringa totanus
Tringa stagnatilis
Tringa nebularia
Tringa ochropus
Actitis hypoleucos
Arenaria interpres
Larus ichthyaetus
Larus audouinii
Larus minutus
Larus ridibundus
Larus genei
Larus canus
Larus fuscus
Larus armenicus
Larus michahellis
Larus cachinnans
Rissa tridactyla
Sterna caspia
Sterna sandvicensis
Sterna hirundo
Chlidonias hybrida
Halcyon smyrnensis
Alcedo atthis
Ceryle rudis
29
946
54
935
196
60
6
13
11
18
4
385
52
327
3
23
10
6.000
1.669
8
1
2
12
125
210
145
273
41
11
2
175
136
119
18
148
70
1.491
257
13
8
50
35
175
284
3
376
25
85
2.932
177
1
406
395
74
675
120
1.766
1
2
86
3.098
Bölgesel Toplam
Yedikır Barajı
Artvin Kıyıları
Rize Kıyıları
Trabzon Kıyıları
Giresun Kıyıları
Ordu Kıyıları
Samsun Merkez Kıyıları
Yeşilırmak Deltası
Gerze Limanı
Sinop Kıyıları
Bilimsel Adı
Zonguldak Kıyıları
Türkçe Adı
Sarıkum Gölü
56
277
6
627
95
595
188
6
816
10
180
1
1
12
12
2
4
9
2
3
112
145
89
81
14
8
6
5
1
3
285
415
4
4
2
98
1
6
685
2
16
184
91
114
191
2.956
1.619
1
5
4
2
1
24
1
42
2
3
305
252
4
59
1.071
42.876
2
17
1
2
2
1
602
3
121
2
42
44
288
40
211
142
2
137
8
1.853
1.000
7.067
570
54
163
302
129
18
148
3.027
1
572
2
2
18
105
46
1.312
14.353
15.290
6.160
499
24
5
2
270
3
2
482
30
415
19
34
1
2
300
325
24
52
53
81
1
1
12
65
1
24
2
12
1
314
4
136
63
76
71
49
1.744
393
12
66
19
347
1.132
437
180
8
17
8
1
2
1
1
1.089
537
815
905
639
47
181
12
18
492
49
24
2.132
65
25
1
2
954
17
57
7
80
14
3
40
3
1
1
187
2
103
2
2
10
7
1
3
5
3
1
1
72
2.986
121
14
23
158
283
56
2
1.015
2
19
66
2.912
10.134
19
1
108
551
94
12
131
2.956
2
856
5
436
1
1.558
1
620
1
2
6.115
390
1
2
15
42
1
58
1.953
2.587
9.340
15.373
1.460
1.359
805
332
22
1
7.400
4.726
1.550
50
939 113.269
8.965
214
191
17
2
947 103.500
400
11.120
36
40
2.060
363
2
1
60
9.450
15.895
19.549
8.173
9.674 118.289
4.909
11
1.644
342
6.877
189
6.696
0
9.538
398
1.933
1
2
3
112
212
377
643
15
0
270
3
2
507
30
416
307
34
1
602
49
1.441
14.373
15.791
12.185
916
0
1.983
1.211
8.295
0
7.088
0
26
9
69
107
2
12
73
2
288
6
73
1.072
49.102
0
0
0
2
29
19
492
49
0
2.246
0
1
0
0
1.034
17
80
0
43
0
191
2
105
0
15
10
0
0
1
225
0
317
0
112.009
414
17.533
1
9
33.579
0
0
0
698
0
0
0
28
0
9.010
4.776
0
0
0
328.273
Ege Bölgesi Alan Adı
Sayım
Tarihi
Ekip
sayısı
Nokta
Sayısı
Rüzgar
şiddeti
Rüzgar
yönü
Görüş
mesafesi
Sıcaklık
(◦C)
Bulutluluk
(%)
Buzlanma
(%)
Çevrede
kar %
● Gediz Deltası
26 Ocak
3
54
5 km/h
GD
17 km
13
50-100
0
0
● İzmir Körfezi
26 Ocak
1
14
5 km/h
GD
17 km
13
50-100
0
0
● Marmara Gölü
27 Ocak
1
8
4-6 km/h
G-GB
10-15 km
12
80
0
0
Demirköprü
● Barajı
Notlar
Zaman zaman
yağmurlu
Zaman zaman
yağmurlu
Sabah
saatlerinde az
yağmur
27 Ocak
1
10
Büyük
Menderes
Deltası
20 Ocak
1
14
12 km/h
GD
7-8 km
15
100
0
0
Ara ara tüfek
sesleri geliyor
● Bafa Gölü
20 Ocak
1
13
11-23
km/h
GD
10 km
14-15
10-100
0
0
Çok kısa süreli
yağışlı
● Güllük Deltası
Milas Tuzla
● Gölü
19 Ocak
1
0
0
19 Ocak
1
0
0
15 Şubat
1
8
5-6 km/h
GB
Açık
11
80-100
0
0
19 Ocak
Deltası
Bakırçay
3 Şubat
Deltası
Ayvalık
28 Ocak
Güzelhisar
3 Şubat
Deltası
Belevi Sazlikları 19 Ocak
1
8
20 km/h
G-GB
Açık
15
90
0
0
1
3
1
6 8-10 km/h
KD
10 km
10-13
07-20
0
0
1
1
1
2
20 km/h
GD
10 km
15
100
0
0
19 Ocak
1
3
15 km/h
GD
10 km
15
50-100
0
0
3 Şubat
1
1
0
0
20 Ocak
1
1
0
0
3 Şubat
1
●
● Köyceğiz Gölü
Küçük
● Menderes
●
●
●
●
● Tahtalı Baraji
Yeni Şakran
● Gölü
● Azap Gölü
● Çaltılıdere
10 km/h
GD
15 km
26
15
100
Zaman zaman
yağmur
EGE BÖLGESİ
Küçük Batağan
Bahri
Yelkovan
Sümsük
Karabatak
Tepeli Karabatak
Küçük Karabatak
Ak Pelikan
Tepeli Pelikan
Balaban
Gri Balıkçıl
Kara Leylek
Leylek
Çeltikçi
Kaşıkçı
Flamingo
Kuğu
Küçük Kuğu
Ötücü Kuğu
Sakarca
Boz Kaz
Sibirya Kazı
Angıt
Suna
Fiyu
Boz Ördek
Çamurcun
Yeşilbaş
Kılkuyruk
Çıkrıkçın
Kaşıkgaga
Macar Ördeği
Elmabaş Patka
Pasbaş Patka
Tepeli Patka
Karabaş Patka
Altıngöz
Sütlabi
Tarakdiş
Dikkuyruk
Pufla
Kara Ördek
Kadife Ördek
Ak Kuyruklu Kartal
Saz Delicesi
Sukılavuzu
Sutavuğu
Sazhorozu
Sakarmeke
Turna
Poyrazkuşu
Uzunbacak
Kılıçgaga
Halkalı Cılıbıt
Akça Cılıbıt
Altın Yağmurcun
Gümüş Yağmurcun
Mahmuzlu Kızkuşu
Kızkuşu
Büyük kumkuşu
Ak Kumkuşu
Küçük Kumkuşu
Kızıl Kumkuşu
Döğüşkenkuş
Suçulluğu
Çulluk
Çamurçulluğu
Kervançulluğu
Kara Kızılbacak
Kızılbacak
Yeşilbacak
Yeşil Düdükçün
Dere Düdükçünü
Taşçeviren
Korsanmartı
Ada Martısı
Akdeniz Martısı
Küçük Martı
Karabaş Martı
Gümüş Martı
Hazar Martısı
Kara Ayaklı Martı
Hazar Sumrusu
Kara Gagalı Sumru
Sumru
Bıyıklı Sumru
Yalıçapkını
Tanımsız ördek
Tanımsız sukuşu
Tanımsız martı
Tanımsız kuğu
Gavia stellata
Gavia arctica
Podiceps cristatus
Puffinus yelkouan
Morus bassanus
Phalacrocorax carbo
Pelecanus crispus
Botaurus stellaris
Bubulcus ibis
Egretta garzetta
Casmerodius albus
Ardea cinerea
Ciconia nigra
Ciconia ciconia
Platalea leucorodia
Cygnus olor
Cygnus columbianus
Cygnus cygnus
Anser albifrons
Anser anser
Branta ruficollis
Tadorna ferruginea
Tadorna tadorna
Anas penelope
Anas strepera
Anas crecca
Anas platyrhynchos
Anas acuta
Anas querquedula
Anas clypeata
Netta rufina
Aythya ferina
Aythya nyroca
Aythya fuligula
Aythya marila
Bucephala clangula
Mergellus albellus
Mergus serrator
Oxyura leucocephala
Melanitta nigra
Melanitta fusca
Circus aeruginosus
Rallus aquaticus
Gallinula chloropus
Porphyrio porphyrio
Fulica atra
Grus grus
Pluvialis apricaria
Vanellus spinosus
Vanellus vanellus
Calidris canutus
Calidris alba
Calidris minuta
Calidris ferruginea
Calidris alpina
Philomachus pugnax
Gallinago gallinago
Scolopax rusticola
Limosa limosa
Numenius phaeopus
Numenius arquata
Tringa erythropus
Tringa totanus
Tringa stagnatilis
Tringa nebularia
Tringa ochropus
Actitis hypoleucos
Arenaria interpres
Larus ichthyaetus
Larus audouinii
Larus minutus
Larus ridibundus
Larus genei
Larus canus
Larus fuscus
Larus armenicus
Larus michahellis
Larus cachinnans
Rissa tridactyla
Sterna caspia
Sterna sandvicensis
Sterna hirundo
Chlidonias hybrida
Halcyon smyrnensis
Alcedo atthis
Ceryle rudis
19
94
365
1
8
1.578
6
232
4
177
295
3.502
17
1
95
730
3
305
40
26
26
1
20
55
29
3
15
498
482
95
205
204
243
1.049
10
213
8
237
54
1
121
5
1
13
3
7
36
22
49
126
19
69
1
47
17
65
533
11.000
2
480
2
7
159
1.252
282
136
668
4
10
2
1
1
2
5
1
4
7
3
138
72
1
90
57
24
20
340
2
160
Bölgesel Toplam
Dalyan Sulakalanı
Azap Gölü
Yeni Şakran Gölü
5
80
5
5
17
7
14
18
35
19
11
1
Belevi Sazlıkları
Küçük Menderes Deltası
Tahtalı Barajı
Güzelhisar Deltası
Çaltılıdere
Bakırçay Deltası
Ayvalık Sulakalanları
Köyceğiz Gölü
Milas Tuzla Gölü
Güllük Deltası
Bafa Gölü
Büyük Menderes Deltası
48
71
908
1.385
7
5
ARA SIRA SAYILAN
DÜZENLİ SAYILAN
Demirköprü Barajı
Marmara Gölü
Bilimsel Adı
İzmir Körfezi
Türkçe Adı
Gediz Deltası
5
40
7
5
16
12
18
25
35
9
53
10
15
1
1
3
8
8
2
86
26.644
82
566
42
4
827
3.118
816
243
6.734
1.863
587
3.531
9
96
2.219
814
558
2.021
10
62
10
11
43
20
398
2.013
19
12.335
150
2
35
208
18
29
357
3.650
1
327
3
14
2
30
13
1.175
10
1.450
10.366
168
6
51
106
21
4
2
185
5
20
1
650
21
2
8
750
615
26
60
295
149
1
1
24
44
62
16
19
1
105
81
91
22
24
7
1
8
2.987
2
472
12.052
5
1.330
14
2
1.440
1.562
1
114
60.700
1
1
3
2
1
38
9.780
37
61
22
2
1
1
46
52
1
57
196
2
1.653
6
5
197
1
1
2
45
1
300
23
45
4
570
23
1
893
13
3.199
170
225
1.700
5
97
1
267
62
1.313
1
22
1
4
20
84
11
63
1
1
5
8
1
1
4.922
81
11
310
1
1
1
1
4.359
643
115
6.107
1.764
214
5
6
7
1
4
161
3
1
1
5
1
1
2
5
1
9
366
4
100
15
55
151
160
1
1
68
54
26
64
7
17
26
2
13
306
2
21
108
2
1
1
1
260
6
3
3
130
58
18
70
1
1
1
35
1
1
261
351
150
3
400
69.510
7.806
26.557
2.227
32.538
78.102
354
3.899
12.633
937
613
127
1.644
1.558
796
673
99
0
0
1.813
3.370
828
0
0
8.097
6
1.490
17
1.001
0
0
312
306
844
0
2
0
86
39.129
3
0
42
4
0
0
1.038
3.880
9.306
1.084
21.200
4.842
668
95
5.505
0
12.052
0
163
0
0
0
7
0
0
0
0
1
1
9
170
2
89.399
0
19
2
3.094
6
502
23
45
4
740
23
1
1.118
13
5.209
1
7
0
117
1
359
62
1.560
2
25
3
25
1
0
11
0
0
0
11.100
88
11
1
115
8.993
0
0
0
33
0
0
0
11
0
185
3
400
0
0
240.685
Göller Bölgesi ●
Alan Adı
Işıklı Gölü
Sayım
Tarihi
16 Şubat
Ekip
sayısı
1
●
Acıgöl
17 Şubat
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
○
○
○
○
○
○
○
Salda Gölü
Nokta
sayısı
9
Rüzgar
şiddeti
3-4 km/h
Rüzgar
yönü
KB
Görüş
mesafesi
10-12 km
1
5
3-4 km/h
GD
Açık
Sıcaklık Bulutluluk Buzlanma Çevrede
C %
%
kar %
Notlar
10
100
0
0 Civardaki
dağlar karlı
10
0
0
0 Civardaki
dağlar karlı
Çorak Gölü
Yarışlı Gölü
Karataş Gölü
Burdur Gölü
Eğirdir Gölü
Kovada Gölü
Beyşehir Gölü
3 Şubat
Akşehir Gölü
27 Ocak
1
1
0
8 km
13
80
0
0
Eber Gölü
27 Ocak
1
2
0
8 km
13
80
0
0
Karamık Sazlığı
27 Ocak
1
1
0
8 km
13
70
0
0
Gölhisar Gölü
Kırkgözhan Sazlıkları
Gölcük Gölü
Karaçal Barajı
Onaç Barajı
Karacaören Barajı
Karamanlı Barajı
Yapraklı Baraj göleti
Yazır Gölü
Oymapınar Baraj Gölü
Elmalı Karagöl
Avlan Gölü
Beymelek Gölü
Demre Kuş Cenneti
28
Önümüzdeki sayımlar
için daha iyi noktalar
bulunmalı
GÖLLER BÖLGESİ
178
308
10
31
10
10
4
10
215
92
4
81
10
11
38
39
3
67
7
49
25
20 4.166
11
6
4.772 1.015 1.457
16
6
1
78
10
4
2
3
64
2
114
983
12
238
1
11
34
14
19
265
134
30
91
32
69
3
2
8
44
1
32
6
63
18
117
90
3
38
91
11
4
6
119
1
1
12
108
68
4
88
1
1
7
5
2
12
12
6
77
117
3
10
7
10
1
3
3
22
2
13
2
3
1 2.575
2
52
231
60
767
898
476
4
124
62 1.739 1.697
169 1.888 1.184
6 655
499
3
20
10
907
4.080
11
12
449
80
70
190
167
89
44
512 1.149
2
80
346 164 22.260
10
172 500
152 1.089 209
8
7
56
33
31
1
820
55
52
5
50
7
430
5
52
24
5
17
1
10
215
1
64
44
28
321
64
10
45
1.650
2
15
46
10
20
110 1.750
15 23.800
130
140
3
11
23.732
4 138
41 5.242
5.155
6 730
0
12 1.692
17
9
29.934
1
421
34.830
16.107
153
12
247
2
11
7.221 15.490
146.454
1
1.659 3.769
360
3
19
983
84
1
20
40
213
20
19
3
6
17
525
2
12
11
634
876
272
290
36
105
1
32
98
9
582
11
1
5
1
1
6
1
1
1
3
1
12
31
2
10
77
11
2
1.088
110
46
11
1
77
4
4
10
246 2.290
7
12
137
6
38
14 4.893
600
9
2
1
2.130
307
4
55
169
8
10
1
1
300
43.374 10.145 3.398
93
2.690
110
400
883 2.368 11.145 22.863
216.991
Bölgesel Toplam
0
0
14 1.055
4.988
1.483
0
0
9.725
0
232
4
82
1
0
1
50
813
746
0
2
0
3
2.576
2
52
0
858
14
0
3.967
1.053
15.200
11
5
74
14
Demre Kuş Cenneti
Beymelek Lagünü
Avlan Gölü
Elmalı Karagöl
Oymapınar Baraj Gölü
Yazır Gölü
Yapraklı Barajı
425
13
23
2
10
46
2
Karamanlı Barajı
Karacaören Barajı
Onaç Barajı
Gölcük Gölü
Karaçal Barajı
ARA SIRA SAYILAN
Kırkgözhan Sazlıkları
Gölhisar Gölü
Karamık Sazlığı
Eber Gölü
159
253
827
Akşehir Gölü
14
4
594
650
Beyşehir Gölü
Kovada Gölü
Karataş Gölü
Yarışlı Gölü
Çorak Gölü
Salda Gölü
1
7
Eğirdir Gölü
Gavia stellata
Gavia arctica
Podiceps cristatus
Puffinus yelkouan
Morus bassanus
Phalacrocorax carbo
Pelecanus crispus
Botaurus stellaris
Bubulcus ibis
Egretta garzetta
Casmerodius albus
Ardea cinerea
Ciconia nigra
Ciconia ciconia
Platalea leucorodia
Cygnus olor
Cygnus columbianus
Cygnus cygnus
Anser albifrons
Anser anser
Branta ruficollis
Tadorna ferruginea
Tadorna tadorna
Anas penelope
Anas strepera
Anas crecca
Anas platyrhynchos
Anas acuta
Anas querquedula
Anas clypeata
Netta rufina
Aythya ferina
Aythya nyroca
Aythya fuligula
Aythya marila
Bucephala clangula
Mergellus albellus
Mergus serrator
Oxyura leucocephala
Melanitta nigra
Melanitta fusca
Circus aeruginosus
Rallus aquaticus
Gallinula chloropus
Porphyrio porphyrio
Fulica atra
Grus grus
Pluvialis apricaria
Vanellus spinosus
Vanellus vanellus
Calidris canutus
Calidris alba
Calidris minuta
Calidris ferruginea
Calidris alpina
Philomachus pugnax
Gallinago gallinago
Scolopax rusticola
Limosa limosa
Numenius phaeopus
Numenius arquata
Tringa erythropus
Tringa totanus
Tringa stagnatilis
Tringa nebularia
Tringa ochropus
Actitis hypoleucos
Arenaria interpres
Larus ichthyaetus
Larus audouinii
Larus minutus
Larus ridibundus
Larus genei
Larus canus
Larus fuscus
Larus armenicus
Larus michahellis
Larus cachinnans
Rissa tridactyla
Sterna caspia
Sterna sandvicensis
Sterna hirundo
Chlidonias hybrida
Halcyon smyrnensis
Alcedo atthis
Ceryle rudis
DÜZENLİ SAYILAN
Burdur Gölü
Küçük Batağan
Bahri
Yelkovan
Sümsük
Karabatak
Tepeli Karabatak
Küçük Karabatak
Ak Pelikan
Tepeli Pelikan
Balaban
Gri Balıkçıl
Kara Leylek
Leylek
Çeltikçi
Kaşıkçı
Flamingo
Kuğu
Küçük Kuğu
Ötücü Kuğu
Sakarca
Boz Kaz
Sibirya Kazı
Angıt
Suna
Fiyu
Boz Ördek
Çamurcun
Yeşilbaş
Kılkuyruk
Çıkrıkçın
Kaşıkgaga
Macar Ördeği
Elmabaş Patka
Pasbaş Patka
Tepeli Patka
Karabaş Patka
Altıngöz
Sütlabi
Tarakdiş
Dikkuyruk
Pufla
Kara Ördek
Kadife Ördek
Ak Kuyruklu Kartal
Saz Delicesi
Sukılavuzu
Sutavuğu
Sazhorozu
Sakarmeke
Turna
Poyrazkuşu
Uzunbacak
Kılıçgaga
Halkalı Cılıbıt
Akça Cılıbıt
Altın Yağmurcun
Gümüş Yağmurcun
Mahmuzlu Kızkuşu
Kızkuşu
Büyük kumkuşu
Ak Kumkuşu
Küçük Kumkuşu
Kızıl Kumkuşu
Döğüşkenkuş
Suçulluğu
Çulluk
Çamurçulluğu
Kervançulluğu
Kara Kızılbacak
Kızılbacak
Yeşilbacak
Yeşil Düdükçün
Dere Düdükçünü
Taşçeviren
Korsanmartı
Ada Martısı
Akdeniz Martısı
Küçük Martı
Karabaş Martı
Gümüş Martı
Hazar Martısı
Kara Ayaklı Martı
Hazar Sumrusu
Kara Gagalı Sumru
Sumru
Bıyıklı Sumru
Yalıçapkını
Tanımsız ördek
Tanımsız sukuşu
Tanımsız martı
Tanımsız kuğu
Bilimsel Adı
Acıgöl
Türkçe Adı
Işıklı Gölü
213.625
2
0
0
272
0
0
0
0
0
538
0
0
0
0
582
0
0
0
0
0
12
1
1
3
48
0
2
2
6
0
0
141
2
0
0
8.701
607
0
0
2.149
822
0
0
0
0
10
0
0
2
0
393
7.800
10.490
247
3.038 18.247 8.404
23
282
0
0
0
0
258
0
0
0
0
0
4
95
0
757
0
0
376
26 1.066
242
22
153
846 1.485
167
471
86
235
879 1.444
939
969
350.262
Doğu Akdeniz Bölgesi Alan Adı
Göksu Deltası
●
● Tuzla Gölü
Akyatan Gölü
Sayım
Tarihi
3 Şubat
Ekip
sayısı
1
Nokta
Sayısı
9
Rüzgar
şiddeti
1-5 km/h
Rüzgar
yönü
Görüş
mesafesi
4 km
1 Şubat
1
4
5-10 km/h
3 km
30 Ocak
1
7
5-7 km/h
5 km
Sıcaklık
C Bulutluluk %
11-16
25
6-10
90
7 50-80
Buzlanma Çevrede
Notlar
%
kar %
0
0
0
0
0
0
0 Öğleden
sonra
sağanak
yağışlı
0
●
● Ağyatan Gölü
● Yumurtalık Lagünü
● Seyhan Barajı
● Dipsiz Lagünü
● Kesik Göleti
● Milleyha
● Amik
● Yarseli Barajı
● Balık Gölü
● Gavur Gölü
● Sır Barajı
31 Ocak
1
4
1-5 km/h
3-4 km
29 Ocak
1
12
1-5 km/h
4 km
8-12 25-50
9-13
90
0
0
2 Şubat
1
9
5-10 km/h
5 km
7-12
25
0
0
4 Şubat
1
3
1-5 km/h
3-4 km
10-15
25
0
0
31 Ocak
1
2
26 Ocak
1
2
20 km/h
DGD
5 km
14
90
0
0
19 Ocak
1
5
2 km/h
DGD
15 km
8-10
5
0
0
0
2 Şubat
1
2
5 km/h
DGD
20 km
17
10
0
2 Şubat
1
1
5 km/h
DGD
20 km
14
10
0
0
2 Şubat
1
2
6-7 km/h
16 km
0
0
1 Şubat
1
1
10 km/h
16 km
0
0
30
2-4 24-26
10
86
İÇ ANADOLU
Küçük Batağan
Bahri
Yelkovan
Sümsük
Karabatak
Tepeli Karabatak
Küçük Karabatak
Ak Pelikan
Tepeli Pelikan
Balaban
Gri Balıkçıl
Kara Leylek
Leylek
Çeltikçi
Kaşıkçı
Flamingo
Kuğu
Küçük Kuğu
Ötücü Kuğu
Sakarca
Boz Kaz
Sibirya Kazı
Angıt
Suna
Fiyu
Boz Ördek
Çamurcun
Yeşilbaş
Kılkuyruk
Çıkrıkçın
Kaşıkgaga
Macar Ördeği
Elmabaş Patka
Pasbaş Patka
Tepeli Patka
Karabaş Patka
Altıngöz
Sütlabi
Tarakdiş
Dikkuyruk
Pufla
Kara Ördek
Kadife Ördek
Ak Kuyruklu Kartal
Saz Delicesi
Sukılavuzu
Sutavuğu
Sazhorozu
Sakarmeke
Turna
Poyrazkuşu
Uzunbacak
Kılıçgaga
Halkalı Cılıbıt
Akça Cılıbıt
Altın Yağmurcun
Gümüş Yağmurcun
Mahmuzlu Kızkuşu
Kızkuşu
Büyük kumkuşu
Ak Kumkuşu
Küçük Kumkuşu
Kızıl Kumkuşu
Döğüşkenkuş
Suçulluğu
Çulluk
Çamurçulluğu
Kervançulluğu
Kara Kızılbacak
Kızılbacak
Yeşilbacak
Yeşil Düdükçün
Dere Düdükçünü
Taşçeviren
Korsanmartı
Ada Martısı
Akdeniz Martısı
Küçük Martı
Karabaş Martı
Gümüş Martı
Hazar Martısı
Kara Ayaklı Martı
Hazar Sumrusu
Kara Gagalı Sumru
Sumru
Bıyıklı Sumru
Yalıçapkını
Tanımsız ördek
Tanımsız sukuşu
Tanımsız martı
Tanımsız kuğu
Gavia stellata
Gavia arctica
Podiceps cristatus
Puffinus yelkouan
Morus bassanus
Phalacrocorax carbo
Pelecanus crispus
Botaurus stellaris
Bubulcus ibis
Egretta garzetta
Casmerodius albus
Ardea cinerea
Ciconia nigra
Ciconia ciconia
Platalea leucorodia
Cygnus olor
Cygnus columbianus
Cygnus cygnus
Anser albifrons
Anser anser
Branta ruficollis
Tadorna ferruginea
Tadorna tadorna
Anas penelope
Anas strepera
Anas crecca
Anas platyrhynchos
Anas acuta
Anas querquedula
Anas clypeata
Netta rufina
Aythya ferina
Aythya nyroca
Aythya fuligula
Aythya marila
Bucephala clangula
Mergellus albellus
Mergus serrator
Oxyura leucocephala
Melanitta nigra
Melanitta fusca
Circus aeruginosus
Rallus aquaticus
Gallinula chloropus
Porphyrio porphyrio
Fulica atra
Grus grus
Pluvialis apricaria
Vanellus spinosus
Vanellus vanellus
Calidris canutus
Calidris alba
Calidris minuta
Calidris ferruginea
Calidris alpina
Philomachus pugnax
Gallinago gallinago
Scolopax rusticola
Limosa limosa
Numenius phaeopus
Numenius arquata
Tringa erythropus
Tringa totanus
Tringa stagnatilis
Tringa nebularia
Tringa ochropus
Actitis hypoleucos
Arenaria interpres
Larus ichthyaetus
Larus audouinii
Larus minutus
Larus ridibundus
Larus genei
Larus canus
Larus fuscus
Larus armenicus
Larus michahellis
Larus cachinnans
Rissa tridactyla
Sterna caspia
Sterna sandvicensis
Sterna hirundo
Chlidonias hybrida
Halcyon smyrnensis
Alcedo atthis
Ceryle rudis
267
395
622
21
21
48
8
2
2
6
16
7
1
Bölgesel Toplam
Hürmetçi Sazlığı
İvriz Barajı
Ereğli Sazlığı
Akgöl
Balıkdamı
Bolluk Gölü
Tersakan Gölü
Kozanlı Gökgöl
Kulu Gölü
Çöl Gölü
Eymir Gölü
Mogan Gölü
DÜZENLİ SAYILAN
Palas Gölü
Sultansazlığı
Bilimsel Adı
Seyfe Gölü
Türkçe Adı
Hirfanlı Barajı
109
56
18
358
29
3
77
3
5
5
90
2
1
1
2
2
8
4
5
11
3
1
5
5
1
4
1
44
50
241
2.200
9
57
42
25
7
3.967
2
391
184
961
359
187
950
6.405
92
19
471
157
2
1.657
72
177
235
82
7.075
725
165
25
66
589
78
20
20
90
159
5
2
7.947
179
1.688
192
1
6
3
1
429
3.215
33
16
315
5
1
1
77
201
34
110
75
11
208
1.400
5
33
2
11
6
19
2
10
11
4
62
732
495
31
19
434
6
1
25
111.691
880
550
3
1.218
769
864
103
5
421
24
3
608
32
6
6
12
1
17
4
1
84
20
1
5
4
7
55
1
4
3
1
371
65
720
375
383
2.005
57
4
3
4
150
20
3
2
1
4.530
11.800
15
150.347
17
30
40
2.768
10.157
697
1.912
3.545
3.620
2.782
1.268
40
379
2.093
428
3.515
2.454
338
0
0
493
482
624
0
0
358
0
29
0
0
0
0
8
200
14
0
1
0
0
16
0
44
50
2.448
44
0
6.022
552
1.928
113
12.740
5.829
201
0
235
984
6.939
0
7.953
0
0
0
0
0
0
0
0
0
50
0
0
0
116.507
556
0
7
0
0
0
0
0
0
240
0
0
0
0
0
1
5
0
0
0
0
0
66
0
0
5
3
0
0
1
0
0
0
3.039
0
0
0
1.118
3
0
0
0
0
0
2
0
1
0
4.577
11.840
15
0
0
186.343
İç Anadolu Bölgesi ●
●
Alan Adı
Hirfanlı Barajı
Sayım
Tarihi
27 Ocak
Sayım
yapılan
nokta
Ekip
Rüzgar
sayısı
sayısı
şiddeti
1
11
4-5/12
Rüzgar
Görüş
yönü mesafesi
5-6 km
Sıcaklık Bulutluluk
C %
5-7 25-80
Buzlanma Çevrede
%
kar %
0
Seyfe Gölü
18 Ocak
1
4
20-28
km/h
Sultansazlığı
3 Şubat
1
10
11
km/h
8 km/h
GD
G
10 km
2
20
0
0
B
Çok iyi
7
20
0
0
3-4 km
6
75
10
0
3 km
5-12
80
0
0
5 km
6-7
20
0
●
● Palas Gölü
Eymir Gölü
●
2 Şubat
1
4
22 Ocak
1
1
4 km
5
60
0
10 km
4-10
10
0
Notlar
80 Gölün kuzey
ucuna
ulaşılamadı
0
●
Mogan Gölü
20 Ocak
1
8
●
Çöl Gölü
23 Ocak
1
4
Kulu Gölü
22 Ocak
1
3
30
km/h
1-5
km/h
1-5
km/h
4-5/12
● Kozanlı Gökgöl
Tersakan Gölü
●
22 Ocak
1
4
40970
5 km
6
25
0
0 Gölün doğu
kıyısına yol
muhalefeti
nedeniyle
gidilmedi
0
23 Ocak
1
2
4 km
5-12
90
0
0
Bolluk Gölü
23 Ocak
1
4
3 km
5-12
50
0
5
26 Ocak
1
5
1-5
km/h
1-5
km/h
1/12
7-8 km
7-8
0
0
26 Ocak
1
1
5 km
7
0
0
0
6 km
10
60
0
0
10 km
7
30
0
0
●
●
● Balıkdamı
● Akgöl Çeltik
● Ereğli Sazlığı
● İvriz Baraji
Hürmetçi Sazlığı
●
29 Ocak
1
2
0
2 Şubat
1
3
15
km/h
G
32
DOĞU AKDENİZ
Küçük Batağan
Bahri
Yelkovan
Sümsük
Karabatak
Tepeli Karabatak
Küçük Karabatak
Ak Pelikan
Tepeli Pelikan
Balaban
Gri Balıkçıl
Kara Leylek
Leylek
Çeltikçi
Kaşıkçı
Flamingo
Kuğu
Küçük Kuğu
Ötücü Kuğu
Sakarca
Boz Kaz
Sibirya Kazı
Angıt
Suna
Fiyu
Boz Ördek
Çamurcun
Yeşilbaş
Kılkuyruk
Çıkrıkçın
Kaşıkgaga
Macar Ördeği
Elmabaş Patka
Pasbaş Patka
Tepeli Patka
Karabaş Patka
Altıngöz
Sütlabi
Tarakdiş
Dikkuyruk
Pufla
Kara Ördek
Kadife Ördek
Ak Kuyruklu Kartal
Saz Delicesi
Sukılavuzu
Sutavuğu
Sazhorozu
Sakarmeke
Turna
Poyrazkuşu
Uzunbacak
Kılıçgaga
Halkalı Cılıbıt
Akça Cılıbıt
Altın Yağmurcun
Gümüş Yağmurcun
Mahmuzlu Kızkuşu
Kızkuşu
Büyük kumkuşu
Ak Kumkuşu
Küçük Kumkuşu
Kızıl Kumkuşu
Döğüşkenkuş
Suçulluğu
Çulluk
Çamurçulluğu
Kervançulluğu
Kara Kızılbacak
Kızılbacak
Yeşilbacak
Yeşil Düdükçün
Dere Düdükçünü
Taşçeviren
Korsanmartı
Ada Martısı
Akdeniz Martısı
Küçük Martı
Karabaş Martı
Gümüş Martı
Hazar Martısı
Kara Ayaklı Martı
Hazar Sumrusu
Kara Gagalı Sumru
Sumru
Bıyıklı Sumru
Yalıçapkını
Tanımsız ördek
Tanımsız sukuşu
Tanımsız martı
Tanımsız kuğu
Gavia stellata
Gavia arctica
Podiceps cristatus
Puffinus yelkouan
Morus bassanus
Phalacrocorax carbo
Pelecanus crispus
Botaurus stellaris
Bubulcus ibis
Egretta garzetta
Casmerodius albus
Ardea cinerea
Ciconia nigra
Ciconia ciconia
Platalea leucorodia
Cygnus olor
Cygnus columbianus
Cygnus cygnus
Anser albifrons
Anser anser
Branta ruficollis
Tadorna ferruginea
Tadorna tadorna
Anas penelope
Anas strepera
Anas crecca
Anas platyrhynchos
Anas acuta
Anas querquedula
Anas clypeata
Netta rufina
Aythya ferina
Aythya nyroca
Aythya fuligula
Aythya marila
Bucephala clangula
Mergellus albellus
Mergus serrator
Oxyura leucocephala
Melanitta nigra
Melanitta fusca
Circus aeruginosus
Rallus aquaticus
Gallinula chloropus
Porphyrio porphyrio
Fulica atra
Grus grus
Pluvialis apricaria
Vanellus spinosus
Vanellus vanellus
Calidris canutus
Calidris alba
Calidris minuta
Calidris ferruginea
Calidris alpina
Philomachus pugnax
Gallinago gallinago
Scolopax rusticola
Limosa limosa
Numenius phaeopus
Numenius arquata
Tringa erythropus
Tringa totanus
Tringa stagnatilis
Tringa nebularia
Tringa ochropus
Actitis hypoleucos
Arenaria interpres
Larus ichthyaetus
Larus audouinii
Larus minutus
Larus ridibundus
Larus genei
Larus canus
Larus fuscus
Larus armenicus
Larus michahellis
Larus cachinnans
Rissa tridactyla
Sterna caspia
Sterna sandvicensis
Sterna hirundo
Chlidonias hybrida
Halcyon smyrnensis
Alcedo atthis
Ceryle rudis
3
2
436
32
73
6
6
1
Bölgesel Toplam
Sır Barajı
Gavur Gölü
Balık Gölü (Hatay)
Yarseli Barajı
Amik Gölü
Milleyha (Samandağ)
Kesik Göleti
Dipsiz Lagünü
Seyhan Barajı
12
12
2
5
3
5
605
415
2.850
8.315
1.008
4
33
12
11
9
68
119
104
4
10
32
17
4
18
2
18
21
5
23
10
146
19
16
3
585
78
43.350
1
29
3.940
65
3.515
1.470
150
DÜZENLİ SAYILAN
Yumurtalık Lagünü
Ağyatan Gölü
Akyatan Gölü
Bilimsel Adı
Tuzla Gölü
Türkçe Adı
Göksu Deltası
1
35
2
22
2.275
38
1.430
1
1.625
19.700
11.365
3.135
1.268
2.530
2
8.250
25
3.405
3.080
8
1.180
25
1.229
771
10.914
7.152
121
1.375
2
12
3
1
81
45
24
19
34
2
10
11
1
1
12
2
880
923
1.320
45
5
15
2
11.036
754
311
2.503
67
25
3
6
796
540
18
9
1
3
2
11.910
169
2
4
1
12.285 170.770
51
21
4.920
105
190
2
4
1
185
3.315
3
2
3
1
186
59
2.458
127
6
65
104
6
95
20
65
55
460
28
2
415
18
1.925
3
2
5
265
2
21
6
35
282
13
1
3
11
1
1
10
1
6
1
1
4
83
21
85
260
28
1.575
1
28
1
25
1
6
9
45
139
7.485
75
67
2
2.596
57
1
8
162
1
277
3
64
1
102
20
1
52
2
1
7
1.250
1
4
1
1
1.550
12
225
3.450
650
25.701
15.338 263.195
14.099
39.435
15.499
3.497
1.093
479
17.249
3.151
156
270
155
0
0
99
53
0
3
7
13.636
0
0
0
0
0
27
200
413
286
0
0
0
107
47.357
0
0
0
0
0
0
1.231
2.477
37.658
79
37.656
6.476
3.154
0
7.479
85
9.681
1
0
0
0
0
0
3
0
0
0
0
10
4
9
2
203.735
437
0
0
0
65
104
0
101
0
3.215
0
0
415
18
1.925
0
10
0
265
0
2
0
344
0
14
11
11
1
0
25
0
162
1
8.401
239
0
0
4.341
0
0
0
59
64
0
0
0
2
20
2.800
12
3.675
650
0
399.317
Doğu Anadolu Bölgesi ●
●
●
●
Alan Adı
Aralık
Sazlıkları
Van Gölü
Güneyi
Bulanık
Ovası
(Şorgöl
Sazlığı)
Haçlı Gölü
●
Nazik Gölü
●
Arin Gölü
●
Ahlat
Sazlıkları
İron Sazlığı
○
Sayım
Ekip
Tarihi
sayısı
15
1
Şubat
Sayım
yapılan
nokta
sayısı
Rüzgar
şiddeti
Rüzgar
yönü
Görüş
mesafesi
Açık
Sıcaklık Bulutluluk Buzlanma Çevrede
C %
%
kar %
14
10
0
20
Şubat
1
1
Hafif
rüzgar
Sisli
50
80
100
22
Şubat
1
1
Hafif
rüzgar
Sisli
50
80
100
28
Şubat
28
Şubat
22
Şubat
19
Şubat
1
1
K
100
100
1
1
K
20
80
100
1
1
K
100
1
1
80
100
Hafif
rüzgar
Sisli
34
50
Notlar
100 Göl donmuş
GÜNEYDOĞU ANADOLU
Küçük Batağan
Bahri
Yelkovan
Sümsük
Karabatak
Tepeli Karabatak
Küçük Karabatak
Ak Pelikan
Tepeli Pelikan
Balaban
Gri Balıkçıl
Kara Leylek
Leylek
Çeltikçi
Kaşıkçı
Flamingo
Kuğu
Küçük Kuğu
Ötücü Kuğu
Sakarca
Boz Kaz
Sibirya Kazı
Angıt
Suna
Fiyu
Boz Ördek
Çamurcun
Yeşilbaş
Kılkuyruk
Çıkrıkçın
Kaşıkgaga
Macar Ördeği
Elmabaş Patka
Pasbaş Patka
Tepeli Patka
Karabaş Patka
Altıngöz
Sütlabi
Tarakdiş
Dikkuyruk
Pufla
Kara Ördek
Kadife Ördek
Ak Kuyruklu Kartal
Saz Delicesi
Sukılavuzu
Sutavuğu
Sazhorozu
Sakarmeke
Turna
Poyrazkuşu
Uzunbacak
Kılıçgaga
Halkalı Cılıbıt
Akça Cılıbıt
Altın Yağmurcun
Gümüş Yağmurcun
Mahmuzlu Kızkuşu
Kızkuşu
Büyük kumkuşu
Ak Kumkuşu
Küçük Kumkuşu
Kızıl Kumkuşu
Döğüşkenkuş
Suçulluğu
Çulluk
Çamurçulluğu
Kervançulluğu
Kara Kızılbacak
Kızılbacak
Yeşilbacak
Yeşil Düdükçün
Dere Düdükçünü
Taşçeviren
Korsanmartı
Ada Martısı
Akdeniz Martısı
Küçük Martı
Karabaş Martı
Gümüş Martı
Hazar Martısı
Kara Ayaklı Martı
Hazar Sumrusu
Kara Gagalı Sumru
Sumru
Bıyıklı Sumru
Yalıçapkını
Tanımsız ördek
Tanımsız sukuşu
Tanımsız martı
Tanımsız kuğu
Gavia stellata
Gavia arctica
Podiceps cristatus
Puffinus yelkouan
Morus bassanus
Phalacrocorax carbo
Pelecanus crispus
Botaurus stellaris
Bubulcus ibis
Egretta garzetta
Casmerodius albus
Ardea cinerea
Ciconia nigra
Ciconia ciconia
Platalea leucorodia
Cygnus olor
Cygnus columbianus
Cygnus cygnus
Anser albifrons
Anser anser
Branta ruficollis
Tadorna ferruginea
Tadorna tadorna
Anas penelope
Anas strepera
Anas crecca
Anas platyrhynchos
Anas acuta
Anas querquedula
Anas clypeata
Netta rufina
Aythya ferina
Aythya nyroca
Aythya fuligula
Aythya marila
Bucephala clangula
Mergellus albellus
Mergus serrator
Oxyura leucocephala
Melanitta nigra
Melanitta fusca
Circus aeruginosus
Rallus aquaticus
Gallinula chloropus
Porphyrio porphyrio
Fulica atra
Grus grus
Pluvialis apricaria
Vanellus spinosus
Vanellus vanellus
Calidris canutus
Calidris alba
Calidris minuta
Calidris ferruginea
Calidris alpina
Philomachus pugnax
Gallinago gallinago
Scolopax rusticola
Limosa limosa
Numenius phaeopus
Numenius arquata
Tringa erythropus
Tringa totanus
Tringa stagnatilis
Tringa nebularia
Tringa ochropus
Actitis hypoleucos
Arenaria interpres
Larus ichthyaetus
Larus audouinii
Larus minutus
Larus ridibundus
Larus genei
Larus canus
Larus fuscus
Larus armenicus
Larus michahellis
Larus cachinnans
Rissa tridactyla
Sterna caspia
Sterna sandvicensis
Sterna hirundo
Chlidonias hybrida
Halcyon smyrnensis
Alcedo atthis
Ceryle rudis
295
25
3
12
22
1
5
6.536
32
5
175
2
153
12
73
302
137
15
1
29
2
5
13
9
3
21
28
250
41
12
4
13
2
50
15
47
150
16
72
Arık Göl
Gözegöl
Kartalkaya Barajı
Hazar Gölü
İnekli Gölü
Gölbaşı Gölü (Fırat)
Azaplı Gölü
Devegeçidi Barajı
4.144
4
1
5
Bölgesel Toplam
ARA SIRA SAYILAN
DÜZENLİ SAYILAN
Keban Barajı Güney
Atatürk Barajı
Karakaya Barajı
Bilimsel Adı
Birecik Barajı
Türkçe Adı
Karkamış Barajı
20
120
11
2
2
15
3
1
2
23
2
2
12
1
4
5
263
26
196
88
50
399
70
1.390
13
753
30
2.350
54
2.388
155
25
22
70
12
5
1.196
16
77
7
15
1.433
100
2
400
20
344
3.108
11
2
10
668
9.586
133
5
2
12
60
5
4
1
31.656
2.675
1.842
3
25
77
277
5
20
220
73
3
29
40
295
30
580
300
83
6
3
709
33
10
3
2
892
70
278
17
20
48
205
1
2
1
5
14
220
50
1
2
3
19
3
4
39
5
29
13
12
10
1
7
4
1
4
1
2
110
50
2
4
13
4
12
342
507
7
60
95
169
2.175
53
2
54
2
853
6
1.570
1
3
538
5.302
1
1
18
10
50
3
32
1
4
12
3
1
1
2
5
35
1.835
200
568
10
55
41.295
3.899
12.477
4.116
23
7
10
20
2.610
250
6
11.464
20.677
121
125
65
326
583
1.665
419
0
0
354
11.403
44
0
0
601
0
152
0
0
0
0
36
181
174
0
0
0
12
1
0
0
0
0
0
0
1.306
16
342
43
1.677
16.489
165
0
997
55
3.077
124
2.906
0
0
23
0
0
0
0
0
0
31
0
8
0
39.148
0
0
1
0
2
0
0
0
3
22
0
0
0
0
0
4
44
0
29
0
0
0
17
0
0
19
21
0
0
181
0
12
0
3.077
3
10
0
8.772
12
0
0
0
0
1
0
1
2
35
295
5.243
55
6
0
97.232
Güneydoğu Anadolu Bölgesi ●
Alan Adı
Karkamış Barajı
Sayım
Tarihi
26 Ocak
Sayım
yapılan
nokta
Ekip
sayısı sayısı
1
13
Rüzgar
şiddeti
3-5 km/h
Rüzga
r yönü
Görüş
mesaf
esi
Bulutluluk Buzlanma Çevrede
Sıcaklık C %
%
kar %
Notlar
11-12
45-90
0
0 Ara ara hafif
yağış
7
50
0
0
●
●
Birecik Barajı
25 Ocak
1
5
11 km/h
Açık
Karakaya Barajı
1 Şubat
1
13
20-80
0
0
Atatürk Barajı
27 Ocak
1
8
8-10
km
1,5-16
km
10-13
●
Orta
şiddet
5-10
km/h
10-13
60-90
0
●
Keban Barajı Güney
31 Ocak
1
8
0
6 km
6-9
100
0
●
●
●
●
●
●
●
○
Devegeçidi Barajı
30 Ocak
1
4
1-2 km/h
6 km
5
80
0
0 Yer yer sis
ve yağış
vardı
0 Ara ara hafif
yağış
0
Azaplı Gölü
1 Şubat
1
1
8 km/h
16 km
3
50
0
0
Gölbaşı Gölü
1 Şubat
1
1
5 km/h
19 km
6
100
0
0
İnekli Gölü
1 Şubat
1
1
8 km/h
16 km
3
80
0
0
Hazar Gölü
31 Ocak
1
10
0
6 km
1
100
0
100
Kartalkaya Baraji
1 Şubat
1
3
10 km/h
11 km
6-7
80
0
0
Gözegöl
Arık Göl
36
DOĞU ANADOLU
Küçük Batağan
Bahri
Yelkovan
Sümsük
Karabatak
Tepeli Karabatak
Küçük Karabatak
Ak Pelikan
Tepeli Pelikan
Balaban
Gri Balıkçıl
Kara Leylek
Leylek
Çeltikçi
Kaşıkçı
Flamingo
Kuğu
Küçük Kuğu
Ötücü Kuğu
Sakarca
Boz Kaz
Sibirya Kazı
Angıt
Suna
Fiyu
Boz Ördek
Çamurcun
Yeşilbaş
Kılkuyruk
Çıkrıkçın
Kaşıkgaga
Macar Ördeği
Elmabaş Patka
Pasbaş Patka
Tepeli Patka
Karabaş Patka
Altıngöz
Sütlabi
Tarakdiş
Dikkuyruk
Pufla
Kara Ördek
Kadife Ördek
Ak Kuyruklu Kartal
Saz Delicesi
Sukılavuzu
Sutavuğu
Sazhorozu
Sakarmeke
Turna
Poyrazkuşu
Uzunbacak
Kılıçgaga
Halkalı Cılıbıt
Akça Cılıbıt
Altın Yağmurcun
Gümüş Yağmurcun
Mahmuzlu Kızkuşu
Kızkuşu
Büyük kumkuşu
Ak Kumkuşu
Küçük Kumkuşu
Kızıl Kumkuşu
Döğüşkenkuş
Suçulluğu
Çulluk
Çamurçulluğu
Kervançulluğu
Kara Kızılbacak
Kızılbacak
Yeşilbacak
Yeşil Düdükçün
Dere Düdükçünü
Taşçeviren
Korsanmartı
Ada Martısı
Akdeniz Martısı
Küçük Martı
Karabaş Martı
Gümüş Martı
Hazar Martısı
Kara Ayaklı Martı
Hazar Sumrusu
Kara Gagalı Sumru
Sumru
Bıyıklı Sumru
Yalıçapkını
Tanımsız ördek
Tanımsız sukuşu
Tanımsız martı
Tanımsız kuğu
Gavia stellata
Gavia arctica
Podiceps cristatus
Puffinus yelkouan
Morus bassanus
Phalacrocorax carbo
Pelecanus crispus
Botaurus stellaris
Bubulcus ibis
Egretta garzetta
Casmerodius albus
Ardea cinerea
Ciconia nigra
Ciconia ciconia
Platalea leucorodia
Cygnus olor
Cygnus columbianus
Cygnus cygnus
Anser albifrons
Anser anser
Branta ruficollis
Tadorna ferruginea
Tadorna tadorna
Anas penelope
Anas strepera
Anas crecca
Anas platyrhynchos
Anas acuta
Anas querquedula
Anas clypeata
Netta rufina
Aythya ferina
Aythya nyroca
Aythya fuligula
Aythya marila
Bucephala clangula
Mergellus albellus
Mergus serrator
Oxyura leucocephala
Melanitta nigra
Melanitta fusca
Circus aeruginosus
Rallus aquaticus
Gallinula chloropus
Porphyrio porphyrio
Fulica atra
Grus grus
Pluvialis apricaria
Vanellus spinosus
Vanellus vanellus
Calidris canutus
Calidris alba
Calidris minuta
Calidris ferruginea
Calidris alpina
Philomachus pugnax
Gallinago gallinago
Scolopax rusticola
Limosa limosa
Numenius phaeopus
Numenius arquata
Tringa erythropus
Tringa totanus
Tringa stagnatilis
Tringa nebularia
Tringa ochropus
Actitis hypoleucos
Arenaria interpres
Larus ichthyaetus
Larus audouinii
Larus minutus
Larus ridibundus
Larus genei
Larus canus
Larus fuscus
Larus armenicus
Larus michahellis
Larus cachinnans
Rissa tridactyla
Sterna caspia
Sterna sandvicensis
Sterna hirundo
Chlidonias hybrida
Halcyon smyrnensis
Alcedo atthis
Ceryle rudis
82
İron Sazlığı
Ahlat Sazlıkları
Arin Gölü
Nazik Gölü
Haçlı Gölü
Bulanık Ovası Şorgöl Sazlığı
Van Gölü Güneyi
Bilimsel Adı
Aralık Sazlıkları
Türkçe Adı
Bölgesel Toplam
ARA SIRA SAYILAN
DÜZENLİ SAYILAN
15
46
76
3
13
2
5
1
3
5
2
3
8
2
12
4
159
25
239
4
7
1
2.038
644
50
153
73
2.750
68
27
8
2.453
4
3.351
12
62
7
4
1
2
3
496
7.500
26
8
22
75
10
550
64
656
11
2
21
104
121
2
2
2
58
14
3
2
24
3.350
16
10.000
1
973
33.082
38
10
2
22
0
0
97
46
76
0
0
3
0
0
0
0
0
0
6
24
30
0
0
0
0
0
159
0
0
7
26
0
2.304
644
50
153
73
2.762
68
0
2.453
4
3.363
0
62
0
0
0
0
0
0
0
0
0
4
1
12
0
8.138
0
2
0
21
0
0
0
0
0
104
0
0
121
0
0
0
2
0
2
0
2
0
58
0
14
3
2
0
0
0
0
0
24
3.350
16
0
0
10.560
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
34.847
DEĞERLENDİRME VE ÖNERİLER 1967 yılından bu yana ülkemizde 26 kez Kış Ortası Su Kuşu Sayımları gerçekleştirilmiştir. 2002 yılından günümüze kadar da sayımlar ülkemizde bulunan kuş gözlemcilerinin büyük özveri ve çabaları ile gerçekleştirilmektedir. 2013 sayımları da toplamda 174 kuş gözlemcisinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Her yıl sayılan alan sayısı değişkenlik gösterse de 1990’lı yıllara oranla sayılan alan sayısında büyük artış gözlenmiştir. Nicel artışın yanı sıra sayımlarda nitelik yönünden de artış gözlenmektedir. Bu sene büyük uğraşlar sonucunda sayım noktaları standartlaştırılmış, birbirine yakın sulak alanlar aynı ya da birbirine yakın tarihlerde sayılmış, meteorolojik veriler kaydedilmiştir. Sayım sonuçlarının bütüncül olarak ele alınıp değerlendirilebilmesi için her yıl azami düzeyde öncelikli alanların mutlaka sayılması ve bu sayımların da yıldan yıla aynı yöntemle sayılması gerekmektedir. Birçok zahmetle gerçekleştirilen, kar kış demeden sayılan alanlardan elde edilen sonuçların güvenilir bir şekilde değerlendirilmesi sayımı gerçekleştiren herkes için önemli olmalıdır. Daha sistematik ve tekrarlanabilir bir sayım yöntemiyle alanlarımızı saymak elde edilen verilerin kalitesini de arttıracaktır. 38
TEŞEKKÜR Sayımların gerçekleşmesinde kuşkusuz en büyük rolü oynayan kuş gözlemcilerinin her birine, İstanbul Kuş Gözlem Topluluğuna, Doğa Araştırmaları Derneğine, Doğa Derneğine, KuzeyDoğa Derneğine, Doğa Yaşam ve Kültür Derneğine, İzmir Kuş Cennetini Koruma ve Geliştirme Birliğine, Subaşı Kuş Gözlem Topluluğuna gösterdikleri çaba ve çıkardıkları güzel çalışmalardan dolayı Ulusal KOSKS Kurulu olarak teşekkür ederiz. Özellikle sayımların gerçekleşmesi için bize lojistik ve personel desteği sağlayan Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğüne teşekkür ederiz. Çalışmanın büyük bir kısmının kendilerinin araç desteği vermeseydi gerçekleştiremeyeceğimizi belirtmek isteriz. Başta her Bölge Müdürlüğü olmak üzere İzmir, İzmit, Manisa, Muğla, Aydın, Adana, Ankara, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Adıyaman ve Samsun il Müdürlüklerine ve Doğa ve Yaban Hayatı Koruma Şube Müdürlüğü çalışanlarına teşekkürü borç biliriz. Çalışmalarımızı destekleyen Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Kültür ve Spor Daire Başkanlığına, Ornitoloji Araştırma Merkezine, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’ne katkılarından ötürü teşekkür ederiz. Bazı alanlardaki araç eksiğini kapatmak için araç desteği sağlayan Nafiz Güder, Murat Gel’e desteklerinden dolayı teşekkür ederiz. Ulusal KOSKS Kurulu logosunu tasarlayan İhsan Eroğlu’na, raporun kapak sayfasını tasarlayıp hazırlayan Nizamettin Yavuz’a teşekkür ederiz. 39
KAYNAKÇA Akarsu, F., Balkız, Ö. 2010. Türkiye Kış Ortası Su Kuşu Sayımları 2008‐2010. Doğa Derneği, Ankara. Aktay, L., Berberoğlu, E., Yılmaz, T., Sözüer, Ö., Kızılkaya, E., Erkol, I.L., 2013. Göller Bölgesi Kış Ortası Su Kuşu Sayımı Sonuç Raporu. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı VI. Bölge Müdürlüğü, Burdur, Türkiye. Bibby, C.J., Burgess, N.D., Hill, D.A., Mustoe, S. 2000. Bird Census Techniques. Academic Press, Cornwall. Çağırankaya, S.S., Meriç, B.T. 2013. Türkiye’nin Önemli Sulak Alanları: Ramsar Alanlarımız. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Hassas Alanlar Dairesi Başkanlığı, Ankara, Türkiye Çağlayan, E., Kılıç, D.T., Per, E. ve Gem, E. 2005. Turkiye Kıs Ortası Sukusu Sayımları 2005. Doğa Derneği, Ankara, Turkey Delany, S., Scott, D. 2006. Waterbird population estimates. Fourth Edition. Wetlands International. Netherlands. Dijksen L.J. ve Koning F.J. 1986. Mid‐winter waterfowl census Turkey, January 1986. With a review of the previous counts. WIWO Report 13 Dijksen L.J. ve van der Wolf P. 1987. Mid‐winter waterfowl census Turkey, January 1987. WIWO Report 18 Dijksen, J. L. 1988. Midwinter Waterfowl Census Turkey, Wiwo report 21. Netherlands Dijksen L.J. ve Blomert A.M. 1989. Midwinter waterfowl census. Turkey, January 1989. WIWO Report 31 Dijksen L.J. ve Blomert A.M. 1993. Midwinter waterfowl census Turkey January 1990. WIWO Report 37 Doğal Hayatı Koruma Derneği. 1992. Results of the international waterfowl census Turkey 1992. Bird Section Report 6, Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul. Doğal Hayatı Koruma Derneği. 1993. Results of the international waterfowl census Turkey 1993. Bird Section Report 7, Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul. Doğal Hayatı Koruma Derneği. 1996. International waterfowl census. Turkey 1996. Bird & Wetland Section Report 9, Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul. Doğal Hayatı Koruma Derneği. 1999. MidWinter Waterfowl Counts in Turkey, Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul. Eken, G., Bozdoğan, M., İsfendiyaroğlu S., Kılıç, T., Lise, Y., 2006. Türkiye’nin Önemli Doğa Alanları, Doğa Derneği, Ankara, Turkiye Kurt, B., Ozbağdatlı, N., Bozkurt, A.K., Arslangundoğdu, Z. ve Gursoy, A. 2002. Turkiye Sulak alanları Kıs Ortası Sukusu Sayımı, Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul, Turkiye. Onmus, O. 2007. Turkiye Kıs Ortası Sukusu Sayımları 2007, Doğa Derneği, Ankara, Turkiye. Suseven, B., Onmus, O. ve İsfendiyaroğlu, S. 2006. Kıs Ortası Sukusu Sayımı (KOSK) Raporu, Doğa Derneği, Ankara, Türkiye. Tapan, D.Ş. 2008. Türkiye'deki Ramsar Alanları Değerlendirme Raporu. WWF ‐Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), İstanbul The Ornithological Society of Turkey. 1968. Bulletin. 1. Bedfordshire, England. The Ornithological Society of Turkey. 1969. Bulletin. 2. Bedfordshire, England. The Ornithological Society of Turkey. 1969. Bulletin. 3. Bedfordshire, England. The Ornithological Society of Turkey. 1969. Bulletin. 4. Bedfordshire, England. The Ornithological Society of Turkey. 1970. Bulletin. 5. Bedfordshire, England. The Ornithological Society of Turkey. 1970. Bulletin. 6. Bedfordshire, England. The Ornithological Society of Turkey. 1975. Bird Report 1970‐1973. Yarar, M., Magnin, G. 1997. Türkiye’nin Önemli Kuş Alanları. Doğal Hayatı Koruma Derneği, İStanbul, Türkiye Yeniyurt, C., Hemmami, M. 2011. Türkiye’nin Ramsar Alanları Kitabı. Doğa Derneği, Ankara.
40

KOSKS Raporu 2013 - Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü

Transkript

Benzer belgeler

mıchael hearst

TÜRKİYE KIŞ ORTASI SU KUŞU SAYIMLARI 2012

Devamını Oku

Günlük Bülten - Oyak Yatırım

The Earth-Keeper Chronicles

Özlü Sözler: T

2001 Ocak - İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi

Resimli Madencilik Terimleri Sözlüğü - O OBRUK

• •