to the PDF file. - Türk Tıp Öğrencileri Birliği

Türk Tıp Öğrencileri Birliği Yurt Dışı
Uzmanlık Rehberi
Tıp Eğitimi Çalışma Kolu 2014-2015
Değerli Tıp Eğitimi Gönüllüleri,
Türk Tıp Öğrencileri Birliği olarak bir tıp öğrencisinden daha fazlası olmak için çıktığımız
bu uzun yolda, hep aklımızın bir köşesinde bir soru vardır. Mezuniyetten sonra bizi neler
bekliyor? Tıp fakültesi öğrencisi olarak önümüzde pek çok seçenek mevcuttur. Biz Tıp
Öğrencileri için kariyer olanakları asıl olarak Tıp Fakültelerine başladığımız andan itibaren başlar.
Diğer tüm fakültelerdeki öğrencilerden daha fazla iş seçeneğimiz ve olanağımız vardır. İsteyen
arkadaşlarımız TUS ile herhangi bir bölüme girebilmekte, isteyenler herhangi bir uzmanlığa
girmeden hekimliğini devam ettirmekte, bir diğer kısım ise yurtdışında uzmanlığını tamamlamak
için çalışmakta.
İşte bu aşamada, Tıp Eğitimi Çalışma Kolu olarak yurtdışı uzmanlık konusundaki
çalışmalarımızı güncelleyerek, Tıp Öğrencilerine katkı sağlamayı amaç edinmekteyiz. Çeşitli
araştırmalar ve soruşturmaların sonucunda da Dünya’da ve ülkemizde tıp öğrencileri arasında da
böyle bir eksiklik olduğuna karar verdik.
Bu çalışmada ülkeler araştırılırken, belirli standartlar göz önünde bulundurulmadı. Çünkü
ulaştığımız kaynaklar genellikle ülkelerin kendi dillerindeydi ve kendi formatlarında bilgiler
sunuyorlardı. Bir ülkede hangi sınav aşamalarının olduğu ayrıntılı biçimde belirtilmişken, bir
diğer ülkede sınav aşamaları hiçbir kaynakta belirtilmemişti. Hem çeviri aşamasında hem de
bilgileri düzenleme aşamasında pek çok sıkıntı çektik. Dolayısıyla siz de bu rehberde belirli bir
standart göremeyeceksiniz, bu yüzden affınıza sığınıyoruz. Kısıtlı bir zaman içerisinde
hazırlanmış olan bu çalışmanın sizlere katacağı fayda, en çok tercih edilen ülkelerin tıp uzmanlığı
politikaları hakkında genel, yorum yapabileceğiniz ve değerlendirmelerde bulunabileceğiniz bir
perspektiftir. Edinmiş olduğunuz bu perspektif ile aklınızda elemeler yapacaksınız ve
değerlendirmelerinizin sonucunda belirli ülkelerde uzmanlık yapma gerçeğini etraflıca düşünmeye
başlayacaksınız.
Emek verdiğimiz ve Türk Tıp Öğrencileri Birliği içerisinde sürekli büyütülmesine
inandığımız bu çalışmanın bir “prototip” çalışma olarak başlamıştır ve nesilden nesile aktarılmak
üzere var edilmiştir. Gelmesi muhtemel pozitif geri bildirimler ve eleştiriler doğrultusunda
hepimize çok şey katacağına inandığım bu çalışmanın bir TurkMSIC geleneği olmasını ve sadece
Tıp Eğitimi’ne değil diğer çalışma kollarındaki arkadaşlarımızın da rehbere katkı sağlamasını
dilerim.
Son olarak bu çalışmanın ileriki dönemlerde sizlerin de katkısıyla çok büyüyeceğinin ve
uluslararası boyutta da ses getireceğinin garantisini sizlere verebilirim. Sürekli büyüyen,
vizyonunu geliştiren TurkMSIC için önemli bir adım olan bu çalışmaya emek veren başta Tuncel
Uzel olmak üzere herkese teşekkürlerimi sunuyorum.
Eğitim Şart, Tıp Eğitimi ile kalın
Enes AKDAN
Tıp Eğitimi Ulusal Direktörü 14’- 15’
Türk Tıp Öğrencileri Birliğinin çok Değerli Gönüllüleri,
Bizler yani Tıp Fakültesi Öğrencileri mesleki tercihlerimizi yaparken Tıp Fakültesinde
okumanın gelecek kaygısından yoksun olduğunu duyarak tercihlerimiz yapmıştık. Ancak değişen
Dünya ve şartları doğrultusunda her meslek grubunda olduğu gibi ,bizde o kadar şiddetli olmasa da,
bazı sıkıntılar dikkatimiz çekmeye başladı. Alacağımız diplomanın halk tarafından oldukça değer
görmesinin yanı sıra getirdiği sorumluluklar da bir o kadar fazladır. Bizlerin önünde birçok meslek
grubundan ziyade oldukça fazla kariyer imkanı mevcuttur ve biz bu gerekçe ile kendimizi şanslı olarak
nitelendirebiliriz.
Tıp Eğitimi Çalışma Kolu olarak 2012 ve 2013 yıllarında o dönemim Ulusal Direktörü Arınç
Öztürk tarafından hazırlanan ve sürdürülmesi dileğiyle sunulan bu rehberi bir sene aradan sonra
güncelleme kararı aldık. Tam olarak 22 farklı ülkede Uzmanlık İmkanlarını sunduğumuz bu rehberde
bir önceki rehbere kıyasla yeni ülkeler eklenmiş ve değişen uygulamalar güncellenmiştir.
Sizlere sahip olduğunuz kariyer alanlarını sunmak için çalışan arkadaşlarımıza biz de
teşekkürlerimizi sunmak istiyoruz. Başta Ulusal Direktörümüz Enes AKDAN’a, çok değerli takım
arkadaşlarımız; Gaziantep Tıp Öğrencileri Birliği Genel Sekreteri İdil GÜRSEL’e, Turgut Özal Tıp
Öğrencileri Birliği Tıp Eğitimi Çalışma Kolu Üyesi Çağrı AKÇA’ya ve İstanbul Kemerburgaz Tıp
Öğrencileri Birliği Tıp Eğitimi Direktörü İrem Rabia GAMSIZ’a katkılarından dolayı teşekkür ederiz.
Tıp Eğitiminin emeklilikte dahi bitmediğini benimsemeniz dileğiyle…
Tuncel UZEL ve Bora ÜNAL
Ulusal Tıp Eğitimi Takımı Üyeleri 2014-2015
Önemli Not: Türk Tıp Öğrencileri Birliği bu rehberdeki bilgilerin doğruluğu için elinden geleni yapmış
olduğunu düşünse dahi, bu rehberde bulunan bilgilerin kesin olarak doğru olduğunu iddia etmemekte,
okuyucuları ilgi duydukları ülke konusunda daha fazla araştırma yapmaya teşvik etmektedir.
Kaynakları yazılmayan bilgilerin sahibi, bilgilerin alındığı kaynaklardır. Rehberdeki bilgiler, Türk Tıp
Öğrencileri Birliği dışında kullanılabilir.
Her türlü sorunuz ve katkılarınız için: [email protected] / [email protected]
ALMANYA
Uzmanlıkta genel sıra önce iş yerinin bulunması sonrasında meslek izninin alınması bunu
takip eden oturum ve çalışma izninin alınması şeklindedir.
Türkiye’deki asistan da dahil gerek doktor kadrosu gerekse yardımcı sağlık elemanı kadrosu
merkezi sistemce belirlenip ilan edilirken, Almanya’da her kliniğin doktor ve yardımcı sağlık eleman
ihtiyacını bölüm başkanı tayin eder.
Türkiye ‘nin aksine uzman doktor yetiştirme yetkisi sadece üniversiteler ve devlet hastanelerinde
olmadığı için özel hastaneler de uzmanlık eğitimi vermeye haizdir. Buradaki temel nokta uzmanlık
eğitimini verecek kişinin bu yetkiye sahip olup olmamasıdır.
Almanya’da tıp uzmanlığı için herhangi bir fakültede tıp fakültesini bitirmiş olmak ve C1
seviyesinde Almanca bilmek gereklidir. Adayın C1 seviyesinde Almanca bildiğine dair belge, Alman
Kültür Derneği’nin düzenli olarak yaptığı sınavlarda kazanılan başarı ile elde edilebilir. Goethe
Enstitüsü onaylı olmalıdır
Almanya’da Tıpta Uzmanlık Eğitimi alabilmek için herhangi bir yaş sınırı yoktur.
Aylık maaş ve yıllık ücretli izin çalışanın yaşı, çocuk sayısı, Almanya’da çalıştığı yıla göre
değişmektedir.
Almanca dil eğitimini Almanya'da dil okullarında ekonomik şartlarda alabilirsiniz.
İhtisas sonunda ülkede kalarak belirli bir süreyi doldurma gibi bir çalışma zorunluluğu yoktur
ve Almanya’daki Tıp uzmanlığının Türkiye’de denkliği vardır.
Almanya’daki her doktor tabip odasına üye olmak zorundadır.
Son yıllarda Ortadoğu’da yaşananlardan ötürü göç eden doktorların giderek artması sebebiyle
yabancı doktor alımı ihtiyacında büyük bir azalma görülmektedir.Psikiyatri(psikosomatik) ve fizik
tedavi alanları haricindeki uzmanlık alanlarına kabul oranı maalesef oldukça düşüktür.Başvurulan
hastanenin yaptığı incelemeler sonucunda eksik görülen yerlerin tamamlanması amacıyla denklik
sınavı yapılır.Denklik sınavlarına hastanede çalışmaya başladıktan sonra 2 yıl içerisinde 2 kere girme
hakkı tanınır.Adayın eksik görülen kısımları tamamlayamayarak sınavı geçememesi halinde başka bir
hastaneye başvurması gerekir.
Approbation(Denklik) bir kez verilir, tüm Almanya geneli için geçerlidir. Meslek izni her işyeri
veya eyalet yer değişikliği halinde olmak üzere 2 yılda bir yenilenmelidir. 3. yenilemeden sonra artik 4
yıllık olarak verilir. Tüm belgelerin toplanıp gönderilmesinden itibaren bu iznin çıkması yaklaşık 1 ayı
bulmaktadır.
SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?
Dilekçeye müteakip, yabancı bir ülkede edindiğiniz meslek eğitimi diplomanız, bu alandaki
Alman meslek eğitimi diploması ile karşılaştırılacaktır. Evraklarınızı ibraz ettikten sonra, yurt dışında
edindiğiniz meslek eğitimi diploması ile Alman meslek eğitimi diploması arasındaki kayda değer
farklar incelenecektir. Eğer böylesi bir durum söz konusu ise, söz konusu farkların diğer öğrenim
belgeleri veya mesleki deneyim ile denkleştirilmesi imkânları incelenecektir. Eğer evraklarınız meslek
eğitimi diploması değerlendirmesi için yeterli değilse, nitelik tespit işlemi için örneğin çalışma testi
veya uzman görüşmeleri gerekli olabilecektir. Yurt dışında edindiğiniz mesleki yeterlilik belgesi ile
Alman meslek eğitimi diploması arasında kayda değer bir fark tespit edilmezse, size tam denklik
belgesi veya diğer koşulları da yerine getirirseniz, meslek ruhsatı verilecektir. Böylece mesleğinizi,
Alman meslek eğitimi diploması sahibi gibi icra edebilirsiniz.
Çalışma Koşulları Almanya'da İhtisas yapacağınız Hastane veya Klinik ile yapılan İş Akdine
göre; ihtisas yapan Doktor “Çalışan” olarak nitelendirilir. Bu iş anlaşmasında, doktorun alacağı maaş
ve kullanacağı yıllık izinler ayrıntılı şekilde belirtilmektedir. Aylık maaş ve yıllık ücretli izin; çalışanın
çocuk sayısı, yaşı ve Almanya’da çalıştığı yıla göre değişiklik göstermektedir. Yaş, çocuk ve
Almanya’daki çalışma sürenizin artması ile daha fazla maaş alır ve daha fazla izin hakkına sahip
olursunuz. Emeklilik kesintileri, Sağlık Sigortası ve vergiler brüt maaşınızdan kesilir. Kalan miktara
nöbet ücreti eklenerek, net maaşınız ortaya çıkar. Hekimler; büyük bir sorumluluk taşımaktadırlar. Bu
nedenle; Almanya’da Doktorlar toplumun üst gelir grubu arasında yer alır. Almanya'da İhtisas
yapacağınız Hastane veya Klinik ile yapılan İş Akdine göre; ihtisas yapan Doktor “Çalışan” olarak
nitelendirilir. Bu iş anlaşmasında; Çalışan Doktorun alacağı maaş ve kullanacağı yıllık izinler ayrıntılı
şekilde belirtilmektedir. Bu anlaşmalarda; Yerli Dr. ve Yabancı Dr. ayırımı yapılmaz. Aylık maaş ve yıllık
ücretli izin; çalışanın çocuk sayısı, yaşı ve Almanya’da çalıştığı yıla göre değişiklik göstermektedir.
Aday yaş, çocuk ve Almanya’daki çalışma süresinin artması ile daha fazla maaş alır ve daha fazla izin
hakkına sahip olur. Emeklilik kesintileri, Sağlık Sigortası ve vergiler brüt maaşdan kesilir. Kalan miktara
nöbet ücreti eklenerek, net maaş ortaya çıkar. Almanya’da Doktorlar toplumun üst gelir grubu
arasında yer alır. Bölgesel hastanelerde kazançlar sınıflandırmaya bağlıdır. Maaş çalışma yıllarına bağlı
şekilde kademeli olarak artar. Doktor olarak hizmet ettiği yıla göre maaşı değişir. Tutulan nöbetler için
ödeme yapılır.
C1 ve üzeri Almanca dil becerisi gerekmektedir. Bu noktada Avrupa Ortak Dil Çerçevesi (GER)
kapsamında müfredata uygun sistemli kurs sunan dil okullarına dikkat edilmelidir. Türkiye'de çok az
dil okulu bu tip bir programı uygulayabilme yetkinliğine sahiptir. Bunlar da bu seviyeyi maalesef çok
uzun bir sürede verebilmektedir. Almanya'daki sıradan kurslarda bile bu süre sıfırdan itibaren 9 ay
olarak hesaplanırken aynı seviye Türkiye'de 18 ay olarak uygulanmaktadır. Almanya’da Tıp’ta
Uzmanlık Eğitimi ile ilgili klinik ve denklik işlemleri başvuru sürecinin yaklaşık 3-4 ay zaman aldığı göz
önünde bulundurulmalıdır. Bu zaman Almanca dilini geliştirmek için değerlendirilebilir.
BEWERBUNG (BASVURU YAZISI) YAZILMASI
Bewerbung, İngilizce ’de "Application" bizde ise "başvuru yazısı" olarak çevirebileceğimiz
kavramlara denk gelir. Bewerbungla birlikte iş verenimize neden o bölümde uzmanlık yapmak
istediğimizi ve bu amaç için neden bu klinikte çalışmak istediğimizi, kişisel özelliklerimizi ve işe kabul
edilmesi halinde bunun kendisine ve işverinine ne gibi faydalar sağlayacağı gibi şeylerden bahsedilir.
OTURUM VE ÇALIŞMA İZNİNİN ALINMASI
İlgili klinik bulunup iş sözleşmesi imzalandıktan ve sonrasında bir ay gibi bir zaman sonunda
meslek izni çıktıktan sonra oturum ve çalışma izni alınması gerekir. Burada dikkat edilmesi gereken
konu her ne kadar eğitim amaçlı olarak Almanya’da bulunulsa da, Alman yasaları önünde
Almanya’dan para kazanan işçi statüsüne girildiği için alınması gereken vize türünün öğrenim vizesi
değil işçi vizesine dönüşmesidir.
Meslek izni sonrasında mutlaka Türkiye’ye dönüp Alman Büyükelçiliği’nden çalışma vizesine
başvurulması gereklidir.
AMERİKA
Amerika’da tıp eğitimine başvurabilmeniz için en az dört yıllık lisans eğitimini başarı ile
bitirmiş olmanız gerekmektedir. Tıp öncesindeki dört yıllık eğitiminiz herhangi bir konu üzerine
olabilir fakat biyoloji, kimya, fizik veya matematik, sosyal bilimler ve davranış bilimi gibi bölümler
avantajlı olacaktır. Başvuran Amerikalı öğrencilerin yaklaşık %50’si, yabancı öğrencilerin ise yaklaşık
%3’ü kabul edilmektedir. Örneğin geçen yıllardan birinde tıp eğitimine başlayan 16221 öğrenciden
sadece 155’ini yabancı öğrenciler oluşturmaktadır. Bu yabancı öğrencilerin çoğu ise dört yıllık lisans
eğitimini Amerika’da bitirmiş olanlardır.
İlk Tıp Derecesi
Genellikle dört yıllık bir eğitim gerektirir ve sonucunda “Doctor of Medicine (M.D.)” ünvanını
kazanırsınız. Teorik dersler, araştırma ve klinik eğitim iç içedir.
İlk tıp derecesi eğitimine başvuracak öğrencilerde güçlü bir 4 yıllık lisans eğitimi, iyi İngilizce, güçlü
sosyal aktiviteler, gönüllü çalışmalar ve Medical College Admission Test (MCAT) olarak bilinen tıp
sınavında yüksek skor gerekmektedir.
Detaylı bilgileri Association of American Medical Colleges (AAMC)’nin web sitesinden
edinebilirsiniz. Tıp eğitimini seçecek öğrenciler bu bölüme giriş zorluklarını, eğitim süresinin çok uzun
oluşunu (4 yıl lisans + 4 yıl tıp) ve ülkeler arasında diploma denkliği problemlerini mutlaka göz önünde
bulundurmalıdır. Her yıl Association of American Medical Colleges tıp okulları hakkında yardımcı bilgi,
kabul koşulları ve istatistikler yayınlamaktadır.
M.D. ünvanı sonrası eğitim
Türkiye’de, Amerika’da veya başka bir ülkede Doctor of Medicine (M.D.) ünvanı kazananlar
Amerika’da bir üst eğitime kabul edilebilmek için mutlaka
 Liaison Committee on Medical Education tarafından onaylı okullardan ilk tıp derecelerini
almış olmalıdırlar
 Gerekli ihtisas veya tıp yüksek lisans devresini tamamlamış olmalı
 Okulun bulunduğu eyaletin doktorluk ruhsatı sınavını başarıyla geçmiş olmalıdır
Educational Commission for Foreign Medical Graduates (ECFMG) Sertifikası
Amerika’da tıp yüksek lisans eğitiminde tüm doktorlar belirli bir süre için belirli bir uzmanlık
dalında klinik eğitim almalıdır. Bu programları Accreditation Council for Graduate Medical Education
(ACGME) onaylamaktadır. Bu ihtisas programlarına giriş uluslararası öğrenciler için ilk tıp derecesine
kabulden biraz daha kolaydır. Amerika veya Kanada dışında tıp eğitimi almış veya okudukları tıp okulu
Liaison Committee on Medical Education tarafından onaylı değil ise yabancı veya Amerikalı tüm
doktorlar ECFMG sertifikasını almalıdır. Detaylı bilgileri Association of American Medical Colleges
(AAMC)’nin web sitesinden edinebilirsiniz.
ECFMG sertifikası için
 Dünya tıp okulları rehberinde listelenen bir okuldan listelendiği tarihte mezun olduğunuzu
ispatlayan belgeler
 Türkiye’de veya tıp eğitimi aldığınız diğer bir ülkede doktorluk yapma ruhsatınızın olduğunu
ispatlayan belgeler
 U.S. Medical Licensing Examination (USMLE) sınavında hem temel tıp bilimleri hem de klinik
bilimler bölümlerinde başarılı olmak.
 Clinical Skills Assessment (CSA) denilen hem İngilizce hem de klinik becerileri ölçen sınavda
başarılı olmak. Bu sınav ECFMG merkezi tarafından ECFMG sertifikası almak için gerekli tüm
diğer koşulları sağlamış doktorlara Amerika’da uygulanır.
ECFMG sertifikası gerektirmeyen bazı eğitim seçenekleri
Yüksek lisans akademik eğitimi
Hasta ile irtibat kurmayı gerektirmeyecek akademik programlarda eğitim görme imkanı
bulunmaktadır. Bunlara; Radyoloji, İmmünoloji, Moleküler Biyoloji, Genetik, Nörobilim, Patoloji ve
Fizyoloji örnek verilebilir. Ayrıca araştırma yapmak için de başvurma şansınız bulunmaktadır
Kısa dönem programlar
Hastaneler veya sağlık merkezleri birkaç günlük veya birkaç aylık kısa programlar sunar ve
bunlar hasta ile görüşme gerektirmediği için yabancı doktorlar da ECFMG sertifikası olmadan
katılabilirler.
ECFMG Uluslararası tıp eğitimi destek programı
Foundation for Advancement of International Medical Education and Research (FAIMER)
tarafından düzenlenen ve ECFMG himayesi altındaki bu program Amerika dışındaki ülkelerde tıp
eğitimi veren üniversitelerdeki tıp fakültesi öğretim görevlileri için hazırlanmıştır. Bu program
sayesinde diğer ülkelerdeki tıp bilimleri eğitimcileri Amerika’daki tıp eğitimi standartları, eğitim
metotları hakkında bilgi edinerek ülkelerinde tıp eğitimini geliştirecek bilgiler edinebilirler.
USMLE(United States Medical Licensing Examination)
USMLE sınavı üç aşamadan oluşmaktadır:
STEP 1
Step 1’in amacı temel sağlık, hastalık ve tedavi mekanizmaları ile ilgili temel biyomedikal
kavramları anlama ve uygulama düzeyini değerlendirmedir. Step 1, anatomi, davranış bilimleri,
biyokimya, mikrobiyoloji, patoloji, farmakoloji ve psikoloji dalları ile beslenme, genetik vb. konuları
içeren sorulardan oluşmaktadır. Test soruları genellikle grafik ve tabloları yorumlama, patolojik ve
normal örnekleri tanımlama ve temel klinik tıp bilgisinin uygulanması konuludur.
saattir. Sekiz saatlik süreye toplam 1 saatlik molalar dâhildir.
 Her 50 soruluk blok için 1'er saatlik süreler tanınmaktadır.
 Cevapları kontrol etmek amaçlı geri dönüş şansınız sadece yapmakta olduğunuz soru bloğu
için vardır.
 Sorular gruplanmış halde, belli konulardan peş peşe seklinde değil, farklı konulardan karışım
şeklindedir.
 Molalarınızı sadece bloklar arasında alabilirsiniz.
 Genel olarak direkt bilgi, fakat klinik bağlamda sorgulanır.
 ABD'deki tıp öğrencilerinin çoğunluğu sınavın bu basamağına, tıp eğitimlerinin ikinci
senelerinin sonunda girerler. Bu ülkemizde 3. seneye tekabül eder.
STEP 2
Step 2, hasta tedavisi için gerekli olan koruyucu ve önleyici tıp ile klinik tıp bilgisini anlama ve
uygulama seviyesini değerlendirmeyi amaçlar. Step 2 soruları, iç hastalıkları, doğum ve kadın
hastalıkları, çocuk hastalıkları, koruyucu tıp, psikiyatri, cerrahi ve diğer yatılı tedavi yolları
hakkındadır.
Test soruları genellikle klinik vaka örneklerinden oluşur. Verilen örneklerde teşhis, hastalık
mekanizmasının tanımlanması, tedavi ile ilgili bilgiyi ölçme amaçlı sorular sorulmaktadır.



Kırk altışar soruluk 8 ayrı soru bloğundan, toplamda da 370 sorudan oluşan bu sınav için
tanınan süre, toplam 1 saatlik mola hakkiniz dâhil, 9 saattir.
Sınav kuralları Step 1 ile aynıdır. Bu stepte, soruların başındaki açıklamaların dikkatli
okunması çok önemlidir, çünkü sorularda 3 farklı çoktan seçmeli format kullanılmaktadır.
Klasik, 5 seçenekli test soruları haricinde, 26 seçeneğe kadar sorulabilen esleştirme soruları
da mevcuttur.

Bir başka farklı soru biçimi ise; birden fazla seçeneğin doğru olduğu ve bunların
işaretlenmesinin beklenildiği “pick N” formatıdır.
STEP 3
Step 3 ise hastalarla ilişkilerde bireysel sorumluluğa verilen önem ile ayakta yapılan tedaviler
ile ilgili bilgi düzeyini belirleme amaçlıdır. Sınav sırasında bir doktorun çalışması sırasında yapması
gereken temel görevler ile ilgili sorular ve bir de bilgisayar destekli vaka simülasyonları yer almaktadır






Yaklaşık 500 çoktan seçmeli sorunun olduğu bilgisayar destekli sınav 2 günlük bir sınavdır.
İlk 1,5 gün içinde test soruları cevaplandırılır, ardından da 9 adet, bilgisayar tabanlı vaka
simülasyon sorusundan oluşan sınav yapılır. Sınavın bu ilk kısmında, 30-60 dakika süre içinde
cevaplanması gereken 25-50 soru arasında değişen bloklar vardır.
Sorularda anlatılan klinik durum, ayrıntılı olarak, şekil, şema ve laboratuar verileriyle de
desteklenir.
Her soru bloğunda sorulanlar kendi içinde birbiriyle ilişkilidir, aynı vakadan birçok farklı soru
sorulur. Bu kısmıyla Step1 ve 2'ye göre farklılık göstermektedir.
Sorular; o anda doktorun, sağlık merkezinde, doktor ofisinde, evinde, hastanede veya acil
departmanında olduğu gibi, farklı farklı varsayımlar içerisinde sorulur ve o konuma göre
cevap vermesi beklenir.
Adayın, hangi tür sağlık merkezinde olduğu, pozisyonu ve olanakları ile şartlarının neler
olduğu önceden, soru bloğunun basında adaya verilir.
Step 1 ve Step 2 için temasa geçilmesi gereken yetkili bilgileri:
NBME National Board of Medical Examiners
Website : http://www.nbme.org
Email : [email protected]
ECFMG Educational Commission for Foreign Medical Graduates
Website : http://www.ecfmg.org
Step 3 için temasa geçilmesi gereken yetkili bilgileri
Federation of State Medical Boards
Department of Examination Services
Website : http://www.fsmb.org
Email : [email protected]
USMLE hakkındaki tüm genel danışma soru ve sorunlarınız için:
USMLE Secreteriat
Email : [email protected]
AVUSTURALYA
Ülkede tıp uzmanlığı iki başlık altında incelenir. Cerrahi alanda uzmanlık yapmak isteyen
adaylar için gereken sınavları ve koşulları isteyen kurum “The Royal Australasian College of Surgeons”
yapılanmasıdır. Kurum, hem Avustralya vatandaşı olan ve olmayan adayların tıbbi bilgilerini sınar;
hem de ülkedeki boş uzmanlık alanlarını tespit ederek adayları yerleştirir.
Adaylar genel olarak iki amaçla Avustralya’da uzmanlık yapmak istemektedirler.
1) Area of Need(A0N) yani cerrahlar kolejinin ihtiyaç ve kontenjan programı doğrultusunda birer
uzman olmak için
2) Serbest çalışan ve bağımsız bir uzman olmak için
Cerrahlar kolejinden önce başvurulması gereken kurum (AMC) Avustralya Tıp Konseyi’dir. Cerrahi
dâhil tüm tıp alanlarının koordinasyonunu bu kurum sağlar. Konsey adaya gereken tüm resmi işlemler
ve yasal gereklilikler için yardımcı olur. Şartlar sağlandığında konsey adayın yeterli olduğuna kanaat
getirirse Cerrahlar Koleji’ne sevk eder.
Aynı işlemler dâhili tıp bilimlerinde uzmanlık yapmak isteyen adaylar için de geçerlidir.
Avustralya’da doktorluk icra etmek için su adımlar izlenir:
 Herhangi bir konuda üniversite mezuniyeti alınır.

GAMSAT (Graduate Australian Medical School Admissions Test) veya yabancı öğrenciler için
MCAT testine girilir.

Görüşme gerçekleştirilir.

Sydney Üniversitesi 4 Yıllık Tıp programına kabul gerçekleşir.

Bachelor of Medicine (Tıp doktorluğu) veya Bachelor of Surgery (Cerrahlık diploması) almaya
hak kazanılır.

Bir senelik staj gerçekleştirilir.

Bulunulan eyaletteki Tabip Odası’ndan kayıt yaptırma hakkı elde edilir
Eğitimlerin tanınırlığı konusunda esas kıstas; devam edilen programın içeriğidir. Ne yazık ki
Türkiye’deki Tıp bilimleri veya Uygulamalı bilimler programlarından çok azı dünya çapındaki ders
programlarını ve içeriklerini izliyor. Bunun sonucunda master seviyesinde eğitime devam edebilmek
için, ortak dersler pek fazla olmadığından diploma tanınması problemleri yaşanabiliyor.
Avustralya’daki tıp konusundaki bütün eğitimler Türkiye’de tanınmaktadır. Ama yine de problem
olabilecek bir unsur, programların içeriğinin örtüşmemesi. Avustralya’dan Türkiye’ye yatay geçiş
yapabilmek için birbirine paralel programlara devam edecek olmanız gerekiyor.
Avustralya’da, bütün dünyada olduğu gibi tıp bilimleri eğitimine olan talebin çokluğundan öğrenci
kabul şartları çok yüksek, fizik tedavi gibi bolümler için bile en az 3,5 bitirme ortalaması 2 senelik
tecrübe gibi yüksek profiller aranıyor. Bir diğer konu da tıp eğitimi ücretlerinin, diğer programlardan
biraz daha yüksek olmasıdır. Daha küçük şehirlerdeki okulları ve tıp bilimlerinden programlar seçerek
bu faktörleri yumuşatabilirsiniz.
Yine de eğitime üniversite seviyesinden Avustralya’da başlamak ve devam etmek; daha sonraki
aşamalar için büyük bir avantaj sağlıyor.
BELÇİKA
Süreç, her üniversitede farklı işlemektedir. Seçilme kriterleri de üniversiteden üniversiteye
hatta bölümden bölüme farklılık göstermektedir. Ancak genelleme yapmak gerekirse bir mülakat söz
konusudur. Vaka raporu sunumu ve bilimsel çalışmalar ön plandadır. Kimi zaman ise bir sınav
uygulanabilmektedir. Diploma notunuzun önemi bölümden bölüme değişmekte ama sıklıkla
önemlidir. Kontenjanlar kısıtlı ve Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenmektedir. Uzmanlık süreleri
bölümden bölüme değişiklik göstermekle beraber 4 ile 6 yıl arasında değişmektedir. Uzmanlığınız
doğrudan Sağlık Bakanlığınca tanınmaktadır. Asistanlık programı asistan ve dekanlık tarafından
beraber hazırlanır ve Sağlık Bakanlığından onay alınır. Asistan üniversite hastanelerinden birinde
çalışabilir. Asistanlık süresi dahilinde uluslararası değişim uygulanabilir gönderen ve kabul eden
kurum arasında anlaşma sağlandığı takdirde.
Flanders Bölgesinde 64,90 € + (alınan kredi x 4,50 € ) harç alınır master seviyesinde eğitim
kabul edildiği için.
Wallonia Bölgesinde harç uygulaması yapılmamaktadır.
Asistan maaşları ise ortalama aylık 3250 € civarındadır.
Wallonia Bölgesinde Fransızca dil sınavı yeterliliği aranmaktadır. Flanders bölgesinde ise
Flemenkçe konuşulur fakat resmi bir sınav yoktur. Flemenkçe bilinmesi seçim kriterleri arasında yer
alır.
Alınan diploma Avrupa Birliğince tanınır.
BREZİLYA
Brezilya’da tıp fakültesi eğitimi iki yıl temel bilimler, iki yıl klinik bilimler, iki yıl da intörnlükten
oluşmaktadır. 1994’ten beri tıp fakültesi öğrencilerinin yeterliliğini belirleyen bir sınav
uygulanmaktadır. Uzmanlık eğitimi için kadrolar kurumlarca belirlenmekte ve asistan seçimi, meslek
odaları, kurumlar ve sağlık bakanlığının da katıldığı bir komite tarafından (Comissao Nacional de
Residencia Medica) yürütülmektedir.
Her yıl Brezilya tıp fakültelerinden mezun olan 9000 doktordan 6500ü(%72) uzmanlık şansı
bulabilmektedir. Uzmanlık öğrencisi seçimleri şu aşamalardan oluşmaktadır:
1) Genel tıp bilgisinin ölçüldüğü bir yazılı sınav
2) Adayın başvurduğu uzmanlık dalıyla ilgili bir yazılı sınav
3) Adayın özgeçmişi ve varsa yayınlarının değerlendirilmesi
4) Adayla yapılan mülakat
Yerleştirmeler bu aşamaların sonuçlarına göre yapılmaktadır.
Gerekli belgeler
1) En az 6 ay geçerli pasaport
2) Eğer varsa eski pasaportlarınız.
3) Brezilya Konsolosluğunun vize bölümüne yazılmış olan dilekçe
4) 2 adet yakın zamanda çekilmiş vesikalık fotoğraf (fotoğraflar beyaz arka zeminde çekilmiş olmalı ve
başvuru formuna yapıştırılmalıdır).
5) Yurtdışındaki kurs, konaklama ve ücretleri içeren belgeler.
6) Eğer Türkiye’de öğrenci iseniz: Öğrenci kayıt belgeniz, eğitim belgeleriniz (asılları)
7) 18 yaşının altında anne-baba ile seyahat etmeyen tüm çocuklar, yanlarında anne ve baba
tarafından seyahat etmelerine izin verdiklerini teyit eden noter tasdikli muvaffakatname.
8) Evli iseniz aile belgeleri. Evlilik Cüzdanı, eşinizin ve çocuklarınızın kimlik fotokopileri
9) Erkek müracaatçılar Askerlik durumlarını açıklayıcı belgeleri
10) Seyahat ve sağlık sigortası
11) Maddi ve mesleki durumunuzu gösteren belgeler;
12) Eğer bir şirkette çalışıyorsanız, maaş bordrosu veya gelirlerinizi gösteren evrak, işe giriş sigorta
bildirgesi ve iş yerinden yetkili makamın onayının olduğu görev yazısı.
13) Eğer iş sahibi iseniz firma belgeleri: Ticaret Odası kaydı, en son vergi levhanız, imza sirküleri,
ticaret sicil gazetesi (fotokopileri)
14) Kurs, konaklama ve yurtdışındaki yaşam masraflarınızı nasıl karşılayacağınızı gösteren banka
cüzdanları (fotokopileri) veya banka yazıları (asılları)
15) Ailenizin maddi durumunu ve mesleki durumlarını gösteren evraklar (fotokopileri)
16) Mal varlığınız varsa ruhsat veya tapularının fotokopisi
BULGARİSTAN
Bulgaristan da yabancı öğrenciler ücretsiz uzmanlık yapamaktadır. Uzmanlık ücreti senelik
5000 € dan başlamaktadır. 136 daldan fazlasında uzmanlık imkanı sunan Bulgaristan Türk öğrenciler
tarafından çok sık tercih edilmektedir. Uzmanlık için bulgarca dil sınavını geçmeniz gerekiyor. En sık
tercih edilen şehirler arasında Sofya, Plovdiv (Filibe) ve Varna yer alıyor. Uzmanlık süresi 2 seneden
başlayıp bazı dallarda 5 seneye kadar uzuyor.
Çin Halk Cumhuriyeti
Tıp fakültesi diploması alan adayın Çin'de tıp alanında uzmanlık yapabilmesi için öncelikle NMEC'e
başvurması gerekir. Başvuru adayın Çince veya İngilizce eğitim almak istemesine göre değişir.
Çince eğitim alabilmek için başvurusu kabul edilen adayın ulusal düzeyde yapılan iki aşamalı Çince
olan sınavda başarı göstermesi gerekir. İlk aşamada başarılı olamayan aday ikinci aşamaya
başvuramaz. Birinci aşama olan CS sınavında test usulü, ikinci aşama olan GW 'de ise klasik usul ile
eleme yapılır. CS yaz başında, GW ise yaz sonunda olan bir sınavdır.
İki sınavda da başarılı olan aday NMEC 'den başarı belgesi alır. Bu belge ile üniversitelere
başvurabilir. Üniversiteye başvuruda aday üniversitenin şartlarını sağlamalıdır. Üniversite alacağı
adayı kendisi seçer.
İngilizce eğitim alacak uzmanlık adayının üniversitenin gerekli gördüğü İngilizce yeterlilik sınavında
ya da üniversitenin yapacağı sınavda başarılı olması gerekir. İngilizce yeterliliğini veren aday
üniversitenin şartlarını yerine getirdikten sonra başvurabilir. İngilizce eğitimde de üniversite alacağı
adayı kendisi seçer.
Uzmanlık eğitimi için başvuran adayın başvurusu kabul edilirse branşa ve üniversiteye göre değişen
dört ila yedi yıllık bir asistanlık dönemi olur.
Yurt dışından gelen aday sadece üniversite hastanelerinde çalışabilir bu yüzden nöbet saatleri
devlet hastanelerine göre çok azdır. (Ortalama olarak haftada bir, nöbet tutulmayan hastaneler de
mevcut)
Başvuruları kabul edilen aday altı aylık çalışma izni alır. Altı ay sonra tekrardan altı aylık izin alabilir.
Maaşlar ülkemiz standardına göre oldukça az, fakat Çin'deki diğer branşlara göre oldukça iyi. Bunun
yanı sıra bazı üniversiteler ülkemizdeki asistan maaşından bile fazla verebiliyor.
Ülkemiz ile herhangi bir denklik belirtilmemiş.
NMEC: National Medical Examination
FRANSA
Fransız tıp eğitiminde ilk 2 yılı temel tıp bilimleri oluşturur. Bu dönemde birinci yılın sonunda
ulusal düzeyde yapılacak merkezi bir sınavın ardından başarısız olanların, tıp fakültelerine devam
etmelerine izin verilmez. İkinci yılı başarıyla bitirenler, iki yıllık klinik bilimlerine devam ederler.
Dördüncü yılını başarılı bir şekilde bitirenler, uzmanlık eğitimine devam etme veya genel pratisyen
doktor olma arasında bir seçim yaparlar. Uzmanlık eğitimi almak isteyenler, bir merkezi sınava girmek
zorundadırlar. Bu aşamada merkezi sınav ile bir uzmanlık programına yerleşemeyen ve pratisyen
olmak isteyenler, iki yıl daha intörn olarak eğitim alırlar ve pratisyen doktor olarak çalışırlar. Sınava
girenlerin %40 a yakını bir uzmanlık programına yerleşebilmektedir. Uzmanlık eğitimine hak
kazananlar ise, üç yıllık temel tıp ve dört- yedi yıl arasında sürebilecek olan uzmanlık eğitimine
başlarlar. Bu şekilde tıpta uzmanlık eğitimi için yapılan seçim, tıp fakültesinde iken şekillenir.
Uzmanlık eğitiminde rotasyon sistemi ile puanlama ve geribildirim sağlanarak, kişinin performansı
devamlı bir değerlendirmeye tabi tutulur.
Uzmanlık öğrencileri Fransa’da reçete yazabilmektedirler ve resmi olarak tıp doktoru
sayılmaktadırlar. Uzmanlık öğrencileri yaklaşık olarak 1300€ ile 2000€ arasında bir aylık ücret
almaktadırlar, fakat bu miktarlar Fransa’daki hayat pahalılığı göz önünde bulundurularak adaylar
tarafından değerlendirilmelidir. Uzmanlık süresi yaklaşık olarak 3-5 yıldır.
DES (diplôme d’études spécialisées) diplomasını almadan önce adaylar belirli bir bölgedeki altı aylık
zorunlu hizmetlerini tamamlamak zorundadırlar. Bu altı ay içerisinde de gereken akademik ve pratik
yetileri edinmeleri zorunludur. Ayrıca her aday zorunlu hizmetleri sırasında bir konu üzerinde tez
hazırlamak zorundadır.
Çeşitli uzmanlık süreleri:
4 yıllık çalışma gerektiren alanlar: Dermatoloji,Nükleer Tıp,Kardiyoloji ve vasküler rahatsızlıklar
Fizik tedavi,Endokrinoloji,Nefroloji,Diyabet ve Metabolik rahatsızlıklar,Nöroloji
Gastroenteroloji ve hepatoloji,Romatoloji,Tıbbi Genetik,Anatomi ve sitoloji
5 yıllık çalışma gerektiren alanlar: Hematoloji, Dâhiliye, Onkoloji, Radyoloji
Cerrahi bilimlerde 5 yıllık: Genel Cerrahi, Nöroşirurji, Oftalmoloji, KBB ve Boyun cerrahisi
HOLLANDA
Uzmanlık başvurularının birçoğu bölgesel olarak açılmaktadır. Ülke tarafından küçük kabul
edilen bölümler için ulusal bir başvuru süreci vardır. Yani Dahiliye için bir bölgeye dahil olan
Üniversiteler birbirleri ile koordineli başvuru süreci yürütürken Çocuk Psikiyatri gibi bölümler için
Ulusal bir başvuru süreci mevcuttur.
Uzmanlık başvurusu tipik bir iş başvurusu gibidir.
Akademik kabul edilen hastanelerde (Üniversite Hastaneleri) görüşmeler yapılmaktadır.
Diploma notunun pek bir önemi yoktur. Ancak CV, yapılan yayın sayısı, PhD, onursal dereceler,
müfredat dışı çalışmalar (Herhangi bir birlikte alınan aktif görev) gibi özelliklere sahip adayların
seçilme olasılığı yüksektir. Hollanda vatandaşı olmayanların Dil Yeterliliklerini bu görüşmeye tabi
tutulmadan kanıtlamaları gerekmektedir. Adaylar dilediği kadar uzmanlığa başvurabilirler.
Bütün uzmanlık branşları aynı eğitim programı ile başlamaktadır. Ancak Dahiliye ve Genel
Cerrahi kendilerine özgü 1 yıllık alışma süresi uygulamasını kullanmaktadır.
Uzmanlık Eğitimi Müfredatı Sağlık Bakanlığı ve ‘Order of Doctors’ tarafından ortak
hazırlanmaktadır. Uzmanlık Eğitimi alan bireylerin kişisel danışmanı vardır ve genellikle
bölümlerindeki bir hoca danışmanlık hizmeti vermektedir. Uzmanlık Eğitimi alan bireylerin araştırma
yapmaları zorunludur. Tipik bir Avrupa Birliği üyesi ülkede olduğu gibi Portekiz ‘de de gönderen ve
kabul eden kurum anlaşma sağlarsa uluslararası veya ulusal değişim uygulanabilir.
Uzmanlık Eğitimi alan bireylerin maaşı ortalama 2500 Euro civarındadır Uzman olduklarında
ise maaşları 5000 Euro’ya çıkar. Asistan hekimler haftada ortalama 38 saat çalışmak zorundadırlar ve
ekstra nöbet tutmaları zorunludur.
Diplomaları doğrudan Avrupa Birliğince kabul görür.
İNGİLTERE
İngiltere'de toplam 27 tıp eğitimi veren okul bulunmaktadır ve tüm üniversitelerde aynı
kalitede de ve metoda eğitim verilmektedir.
Bazı üniversiteler farklı metotlar uygulasalar da General Medical Council (GMC) kuralları ve kriterleri
dışına çıkılamaz. Bu kriterler ‘Yarınların Doktorları' adı altında: Bilgi, Beceri, hal hareket yani İngiltere
doktor standartlarında olmalıdır.
Tıp Eğitimi ne kadar sürmektedir?
Genel itibariyle İngiltere'de tıp eğitimi 5 yıl sürmektedir ama bu süre öğrenciler 1 yıllık
intercaleted kursuda alırlar ise 6 yıl olabilir.
Öğrencilerin temel tıp eğitimini tamamlayabilmeleri ve doktor olarak çalışabilmeleri 1 yıl
pratikten sonra mümkün olabilmektedir. (doktorların çalışmaya başlamadan bir yıl öncesinden
İngiltere sağlık bakanlığına kayıt olmaları gerekmektedir.)
Avrupa kurallarına göre, doktorların 5500 saatlik toplam eğitimi tamamlamış olmaları yani 6
yıl temel tıp eğitimi almalarını zorunlu kılar.
Dört yıllık Tıp eğitimi
Son iki yılda İngiliz üniversiteleri yoğunlaştırılmış 4 yıllık tıp eğitimlerine ağırlık vermişlerdir. 4
yıllık tıp eğitimleri 5 yıllık tıp eğitimleri gibi aynı içerik ve kaliteye sahip olup, öğrenciye aynı derecede
mezuniyet diploması sunmaktadır, ama süre olarak sadece 4 yıl sürmektedir ve tek farkı 5 yıllık
eğitimin yoğunlaştırılmış bir şekilde 4 yılda sunulmasıdır.
Maalesef çok sayıda başvuru olması ve sınırlı sayıdaki üniversitenin tıp eğitimi vermesi nedeniyle
devlet yabancı öğrenci alımında mecburi sınırlamalar yapmaktadır. Her bir tıp fakültesi kapasitesine
göre yabancı kontenjanını yıllık açıklamakta olup bu sayı 6-16 öğrenci arasında değişmektedir.
Tıp fakültelerine giriş için gerekli şartlar:
Başvuru yapılacak üniversitenin istediği hazırlık eğitimine sahip olunması ( A level)
İyi bir ortaöğretim puanına sahip olmak
Okul ücretini karşılayabilecek finansal yeterliliğe sahip olmak
İyi bir kişiliğe sahip olmak
Yeterli İngilizce dil seviyesine sahip olmak. IELTS 7,5 ve üzeri.
Tıp fakültesi giriş için gerekli evraklar:
 Diploma
 Transkript
 Dil yeterlilik belgesi
 Hazırlık eğitim sertifikası
 2 adet referans mektubu
 Kişiliğini ve amaçlarını anlatan dilekçe


UCAS formu
Finansal yeterlilik belgesi
GMC (General Medical Council)
General Medical Council (Ulusal Tıp Konseyi) İngiltere’deki doktorlar için düzenleyici rolü olan
bağımsız bir organizasyondur. GMC ’nin amacı, sunulan mevcut sağlık hizmetinin standartlarını yasal
olarak koruyup geliştirerek halkın sağlığını ve güvenliğini koruyarak halkın hekimlere olan itimadını
temin etmektir. GMC bu rolünü geliştirmiş olduğu işlevsel mekanizmalar ile sürdürür. Bu rollerden en
önemlisi, doktorların, “tıbbi kayıt” denilen sisteme giriş hakkı kazanabilmesinin şart ve standartlarını
belirlemektir. Kalifiye doktorların statülerindeki gerekli değişiklikler yapılarak kayıtları sürekli olarak
güncellenir.
Akademisyenler de dâhil olmak üzere, İngiltere’de klinik faaliyet göstermek isteyen bütün
hekimler GMC’e kayıt olmak ve “Licence To Practise” sertifikalarını almak zorundalardır. Bu veri
tabanı, online olarak halk da dahil herkesin gerektiğinde ulaşabileceği şekilde GMC’nin web sitesinde
tutulmaktadır. İngiltere’de uzmanlığa giriş TUS sınavı gibi bir sınav sistemi ile gerçekleşmez. Sadece
İngiltere dışından gelmiş hekimler, sonucunda iş garantisi verilmemek kaydı ile PLAB denilen sınava
girerler. Bu sınavın amacı Avrupa Birliği dışında alınan tıp eğitimlerinin İngiltere’de geçerliliği içindir.
Bu sınavda başarılı olan hekimler, sonrasında İngiliz hekimler ile aynı sistem içerisinde sıkı bir
rekabete dayalı bir dizi mülakatlara tabi tutulular. Bu rekabetçi sistemde başarılı olan hekimler
uzmanlık eğitimine giriş hakkı kazanırlar. GMC, hekimlerin uzmanlığa giriş ve bunu takiben
istihdamlarında adil bir mekanizma uygulanmasını temin edecek düzenlemeler yapar. Bununla
birlikte GMC, tıp eğitiminin en iyi standartlarda verilmesi için, eğitimin her aşamasına, tıpta uzmanlık
eğitimi de dahil, standartlarının belirlenmesi, korunması, denetlenmesi ve koordine edilmesi
manasında müdahale eder.
GMC aynı zamanda hastaya sunulan, hizmet kalitesinin standartlarını belirler ve “iyi hizmet
nedir?” tanımlamasını yapar. GMC hekimler, hastane yönetimleri, hasta ve hasta yakınları arasındaki
ilişkinin her alanında, yaş, din, dil, ırk, engellilik ve seksüel uyum ayırımına hiç bir şekilde izin
vermeksizin, insan onur ve haysiyetini ilke alarak çalışan bir sistemde hizmet sunulmasını temin
etmeye çalışır. Bu anlamda hekim, hasta ve hasta yakınını korumaya yönelik politikalar geliştirir ve bu
belirlenen profesyonel ve ahlaki kurallara uymadığı belirlenen doktorlar hakkında gerekli soruşturma
ve tahkikatları başlatıp yürütür ve sonucu kamuoyuna duyurur.
General Medical Council tarafından sağlanan istatistikler 6 Ocak 2015 tarihinden itibaren her
türden kayıtlı Doktor sayısı 267,150, bunlardan 97,915 (36,6%) Yurt Dışı kökenli olup 34,120 (41,2%)
uzman doktordur.
Royal Colleges
Kraliyet Akademileri, ilgili disiplinler için eğitim müfredatını GMC’nin belirlediği ana prensipler
doğrultusunda, her sene için bir önceki ve bir sonraki yıl ile ilişkisi kurulmuş bir şekilde belirler ve
GMC ’nin onayına sunar. GMC belirlenen müfredatı takip etmeyen, öngördüğü standartlara uymayan
hiç bir hekimin uzmanlığını onaylamaz. Asistan hekimler ilgili uzmanlık alanındaki akademiler
tarafından kayıt edilir. Kolejler, ilgili disiplinde eğitimin güncelleştirilmesi yönünde çalışmalar yapar,
düzenli olarak gerekli kurs, eğitim seminerleri ve ayrıca ilgili disiplinde Membership/Board sınavlarını
düzenlerler.
Postgraduate Deaneries (Lisansüstü Disiplinler Dekanlıkları)
İngiltere’de asistan hekimler rotasyonlarını aynı üniversite hastanesinde yapmazlar. Değişik
düzeyde imkânların söz konusu olduğu eğitim hastanelerinde, hekimler İngiltere’nin sağlık sisteminin
realitelerine hazırlanmak ve farklı tecrübeler edinmelerini sağlamak amacıyla her 6 ay ile 1 yıl
arasında rotasyona gönderilirler. Genel olarak uzmanlık eğitimi 6 ila 8 yıl sürer. Örneğin, pediatri en
az 8 yıl, psikiyatri ise 6 yıl gerektirir. Asistanlar genel olarak üç yıl kıdemsiz asistan (SHO/Senior House
Officer) olarak çalışır. Bu süreç içerisinde ilgili branşların Membership/Board sınavlarını geçtikten
sonra kıdemli asistan (Specialist Registrar) olurlar. Bu uzun soluklu eğitimlerini başarı ile
tamamlamaları sonucunda (CCT/ Certificate of Completion of Training) alarak “Consultant” unvanını
alırlar.
Bizdeki tam karşılığı; eğitim süresi, edinmiş oldukları tecrübe ve sonuç da görev ve sorumluluk
kapsamları manalarında eşit olmasa da biz “Consultant”ları metin boyunca uzman olarak çevirdik.
Bunun yanında, her doktor aile hekimi ya da consultant olmaz. Kişisel tercihleri ile bu oldukça
stresli yarışa girmek istemeyen ya da istese de bu yarışta elemelerden geçemeyen hekimler terfi
imkânı olmadan “Staff Grade” ve benzeri unvanlar ile Consultant’ların gözetimi altında çalışmaya
devam ederler.
Bu girişten sonra, dekanlıkların işleyiş mekanizmasına dönecek olursak, dekanlıklar,
rotasyonları sırasında, hem asistana hem de asistanı süpervize eden uzman hekime destek vermekle
yükümlü olan (TPD/Training Programme Director) program direktörlerini belirler.
Program direktörleri asistan hekimlerin rotasyonlarına, GMC ’nin eğitim hastanesi olarak
onayladığı ve belirlenmiş müfredatı verebilecek olan kapasite ve imkânlarda olan hastanelerde olmak
kaydıyla, asistan hekimlerin tecrübe gereksinimleri, ilgi alanları ve kariyer hedefleri göz önünde
bulundurarak karar verir. Yukarıda bahsetmiş olduğumuz Kalite, Güvence ve Kontrol Sisteminde
dekanlıklar çok önemli bir rol oynarlar. Prensipler ve standartlar GMC tarafından belirlenip, takip ve
denetimler periyodik olarak yürütülürken, dekanlıklar (day to day management) ile sürekli gündemi
takip etmekle yükümlüdür. Örneğin, bir asistan çalışmış olduğu hastanede (Continues Professional
Development) yani kariyer gelişimi için hakkı olan izinleri (study leave) almada vb. sorunlar yaşıyorsa,
yaşadığı sorunları rapor etmek için, yılsonunda National Survey’i beklemesine gerek yoktur. Asistan
hekim problemi hastanedeki süpervizörü ile halledemiyorsa, direkt olarak dekanlıktaki program
direktörünü bilgilendirip soruna müdahale etmesini isteyebilir. Eğitim hastaneleri yönetimleri bu
prosedürün farkındadırlar.
Her asistanın çalışmış olduğu departmanda bir süpervizörü olmak zorundadır. Süpervizörlüğü
üstlenen bu uzman hekimlerde periyodik aralıklarla, dekanlıklara bu konudaki yetenek ve
yeterliliklerini kanıtlamak zorundadırlar. Dekanlıklar, belirlenen süpervizör uzman hekimler vasıtasıyla
asistanların eğitim ve gelişimlerini sürekli olarak denetim altında tutar. Her işin başında, asistan ve
süpervizörü “Educational Agreement/öğrenim sözleşmesi” yapar ve hedefleri belirler. Dekanlıklar her
yılsonunda, ARCP (Annual Review of Competence Progression) için bir program direktörlerinden
oluşan bir komite toplar ve her asistan hekim için, asistan hekimin yıl boyunca süpervizörleri ile
hazırladığı dokümanlar ve yazılı raporlar temel alınarak resmi bir değerlendirme yapılır. Bu
değerlendirmede (Work Based Assessments) denilen raporlar, yani iş yerinde uzman hekimler
tarafından, asistanın çeşitli vakalar üzerinde anamnez alımı, teşhis, ve tedavi gibi alanlarda gösterdiği
performans üzerine yapılan yazılı değerlendirmeler, asistanların katıldıkları eğitim seminerleri,
resusitasyon sertifikalarının güncel olup olmadığı, yapmış oldukları araştırma ve senede en az bir kez
yapılması zorunlu olarak audit projeleri (departman performansının belirlenen ulusal veya lokal
standartlara göre değerlendirilmesi), vaka sunumları, vizit ve iletişim yetenekleri, hasta, hasta yakını
ve çalışma arkadaşları ile ilgili ilişkilerine ve iletişim yeteneklerine yönelik çalışma arkadaşları ve
süpervizörleri tarafından anonim olarak verilmiş yıl sonu raporları, liderlik ve yöneticilik alanındaki
kabiliyet ve gelişimleri gözden geçirilerek bir sonraki yıla geçip geçemeyeceklerine ya da ekstra yıl
çalışmaları gerekip gerekmediğine her sene sonunda karar verilir. Komitede tarafsızlık ilkesini
koruyup ön yargı ve kayırmaya engel olmak için, asistanın yürütmüş olduğu araştırması ile direkt ilgisi
bulunmayan iki tane akademik personel olması şart koşulur.
Daha öncesinde var olan fakat bu kadar kapsamlı ve kompleks olmayan asistan denetimleri,
beraberinde bir çok tartışma ve itirazı getirmesine rağmen, 2007’de “MMC/ Modernising Medical
Careers” çatısı altında daha objektif ve ölçülebilir değerlendirme metotları elde etmek adına
yürürlüğe konmuştur. MMC tecrübe, performans ve sonuç ve arasındaki ilişkinin kompleks olduğuna
dikkat çeker ve (time-based) zamana dayalı uzmanlık eğitiminden, minimum bir süre şart koşarak
(competency) yani yeterliliğe dayalı bir değerlendirme metodolojisine geçişini öngörür.
Asistanlar (code of conduct), belirlenen ilke ve prensiplere etik ve ahlaki olarak uymuyorlarsa
ya da her türlü çaba ve desteğe rağmen klinik bilgi ve kabiliyet gelişimi gösteremiyorlarsa, komite,
uzmanlıklarına devam etmemelerine karar verebilir. Böyle durumlarda bu karara nasıl varıldığı sözlü
ve yazılı izah edilmek üzere, asistan bizatihi komiteye davet edilir. Asistan doktor, tabi olarak karara
itiraz etme hakkına sahiptir. Böyle bir durumda ikinci bir oturuma karar verilir. Panelde, objektif ve
adil bir karar alınabilmesini sağlamak için birinci panelden hiç bir kişi yer alamaz.
Bunun yanında dekanlıklar, açık ve net bir şekilde asistan hekimlerin sorumluluk ve haklarını
belirler. İngiltere’de asistan hekimler, engellilik, sağlık problemleri, çocuklarına bakmak, engelli ya da
hasta ebeveyne ya da bir akrabasına bakmak zorunda olmak, milli ya da uluslararası spor
müsabakalarına katılmak, dini bir organizasyonda faaliyet göstermek veya eğitim almak ya da tıp dışı
başka bir alanda eğitim görmek, bu veya benzeri sebepler ile dekanlık onayladığı takdirde part-time
çalışmayı seçebilirler. Bu konuda dekanlık gerektiğinde supernumerary iş imkânı oluşturarak asistanı
çalışmış olduğu hastane yönetimine karşı destekler.
Bunun dışında asistanlar, akademik alanda ilgi geliştirip düzenlenmiş kombine programlar
içinde ya da daha önce belirlenmiş olan rotasyonları dışı, sadece research (araştırma) ya da araştırma
ile klinik tecrübeyi kombine ederek bir ya da iki yıl süre ile izin alabilirler. Bu sürenin asistanların
uzmanlıkları sürecinde tanınıp tanınmayacağına dekanlık klinik aktivitenin yoğunluğu ve kalitesine
göre karar verir.
Yine İngiltere’de birçok asistan, önceden dekanlıklar ve program direktörleri ile istişare yapıp
uygun bir ülke ve hastane belirlenerek bir yıl sure ile gelişmekte olan ülkelere gidip tecrübe
edinebilirler. Bu süre uzmanlıklarına sayılmamasına rağmen, birçok asistan bu fırsatı kariyer ve kişisel
tekâmüllerine oluşturacağı pozitif etkisine olan inançlarından dolayı kullanırlar.
Bunun dışında bazı asistanlarda sağlık sorunları veya ailevi sebeplere dayanarak, maksimum
iki yıl olmak kaydı ile kariyer arası alabilirler. Uzmanlık eğitimi sırasında alınan bütün bu aralar
dekanlığın sorumluluğu ve yetkisi altındadır. Bu süreçte dekanlık, asistanı desteklerken, asistanın
çalışmış olduğu hastaneyi mağdur etmemek için gerekli önlemleri alır ve asistanın kariyer arasından
dönüşünde mesleğe intibakı açısından esaslı bir rol oynar.
Asistanlar uzmanlığa girişte dekanlık ile rotasyonları sırasında ise o sırada çalışmış oldukları
hastaneler ile sözleşme yaparlar. Hastanelerin, dekanlık tarafından gönderilen asistanları reddetme
hakları vardır. Ama bunun için çok geçerli bir sebebe ihtiyaçları vardır. Asistan hekimler “Consultant”
olduklarında ise sadece çalıştıkları hastane ile sözleşme yaparlar. Araştırma yapan akademik
doktorların, profesörlerin de genel olarak biri bağlı oldukları üniversiteler ile bir de klinik yaptıkları
hastaneler ile sözleşmeleri vardır. Çünkü İngiltere’de özellikle yan dallarda ihtisas yapmış olan
uzmanlar, profesörler merkezde olmayan hastanelere belirlenen periyodik aralıklarla giderek oradaki
hekimlerle birlikte poliklinik yaparlar. Hastaneler ile üniversiteler arasında güçlü bir co-partnership
ilişkisi vardır. İki taraf da sözleşmelerde ortaklaşa belirlenen prensiplere uymaya özen gösterir ve bir
problem oluştuğunda karşılıklı komünikasyonlar ile problem halledilmeye çalışılır. Ayrı ayrı
sözleşmeler mevcut olsa da, her iki taraf da bunu bir bütün olarak algılar ve birbirlerini tamamlayıcı
bir görevi olduklarının da farkındadırlar. Akademik personelin performanslarının değerlendirilmeleri,
denetimleri, işten azledilmeleri ve gerektiğinde cezalandırılmaları ortak olarak yürütülür. Kötü
performansı ya da görevini kötüye kullanma iddiaları ileri sürüldüğünde her iki taraf da gereği gibi bir
soruşturma yapılabilmesi için şahitlere ve gereken dokümanlara ulaşılmasını kolaylaştırarak
soruşturmanın sağlıklı bir şekilde yürütülmesi ve adil bir sonuca varılmasını temin etmeye çalışır. Bazı
nadir durumlarda üniversite bir karar alırken, doktorun çalışmış olduğu hastane böyle bir kararı kendi
yürürlükleri açısından gerekli görmeyebilir ya da tam tersi söz konusu olabilir. Eğer sorgulama bir
tarafta başlatıldıysa ve sadece bir taraftan yürütülmesine karar verildiyse soruşturmanın sonucu ve
alınan kararlar karşı tarafa bildirilir. Her iki tarafın da soruşturmayı kendi kendilerine yürütme hakları
ve sözleşmeyi iptal etme hakları vardır.
Tekrar dekanlıklar ve hastaneler arasındaki ilişkiye dönersek, dekanlıklar da tıpkı diğer
birimler gibi GMC ve belirlediği standartlara uymak zorundadır. Bu çok kurallı, bol denetimli kompleks
ilişkiyi ayakta tutan en önemli faktör, bu ilişkinin tamamen simbiyotik bir ilişki olduğu gerçeğidir.
Dekanlıklar, asistan hekimlerin ana maaşlarını öder, hastane ise mesai saatleri dışındaki çalışma
saatlerini yani gece ve hafta sonu nöbetleri için ana maaşın üzerine ekstra bir ödeme yapar.
Doktorların istihdamı dekanlıklar tarafından sağlandığı için, hastanenin eğitim hastanesi statüsünü
kaybetmesi, hastane finansı için altından kalkılamayacak bir mali yükümlülük getirecektir. Aynı
şekilde dekanlık için, eğitim hastanelerinin önemi, asistanların eğitiminin devam ettirilmesi açısından
tartışılamaz. O sebeple bu ilişkide rol alan taraflar, bu simbiyotik ilişkinin problemsiz bir şekilde
devamlılığını sağlamak için sürekli bir komünikasyonu esas alan daimi bir çaba harcarlar.
Bu süreçte herhangi bir şey ters gittiğinde, GMC tarafından, her birim ayrı ayrı kendi sorumlulukları
kapsamında sorumlu tutulur. Örneğin hastane yönetimi, kendi hastanelerinde çalışan junior
asistanları denetim/supervise altında tutmanın direk olarak kendi sorumlulukları olduğunun
bilincindedirler. Asistan hekim, henüz kendisinin tek başına ehil olmadığını düşündüğü bir prosedürü
yapmaya zorlanamaz. Böyle bir olayın gerçekleşmesi durumunda, problem sadece dekanlığa karşı
sorumlulukların ihmali ile sınırlı kalmayacak, GMC, hastane yönetimini hasta sağlığı ve güvenliğini
tehlikeye atmaktan gerekli tahkikatı başlatacaktır. Hastanenin kaybettiği itibar ve hastaya ödeyeceği
tazminattan ise sanırız bahsetmeye gerek yok.
GMC, Kraliyet akademileri ve dekanlık, her asistan adayının iyi bir hekim olarak yetişmesinin
yanında eğitimleri sonunda takımını iyi yönetebilecek bir lider, finans ve risk yönetimine hâkim bir
yönetici, altında çalışan asistanları ve sağlık personeli için kaliteli bir eğitim ve denetim imkânı sunan
iyi bir süpervizör, kısacası bütün olarak çok yönlü bir klinik şefi özelliklerini bünyesinde barındıran
“consultant”lar olarak yetiştirilmesini sağlamayı amaçlar. Yaşam süresinin uzaması, gelişen teknoloji,
yeni tedavi ve tetkik fırsatları, bu ve benzeri birçok faktöre bağlı olarak, giderek yükü ağırlaşan ve
beklenmedik bir şekilde 2015 itibari ile 20 milyar pound tasarruf yapması beklenen NHS’de (Ulusal
Sağlık Sistem), “Ben hekimim, hastane yöneticisi değilim!” söylemi çoktan popülaritesini ve kabulünü
yitirmiş durumdadır. Eskiden hekimlerin yönetim, finans ve liderlik alanındaki bilgi ve becerileri artı
bir özellik olarak algılanırken, artık sadece asistan yetiştirilmesi sürecinde değil, consultant’ların işe
alımında da elzem bir faktör olarak yerini almış bulunmaktadır. Bu satırların yazarları dâhil, bir çok
consultant ve kıdemli hekim, yöneticilik sorumluluklarından yeterince hekimlik yapamadığından
şikayet etse de, daimi profesyonel gelişimi esas alıp sistemin problemlerini çok yönlü açıdan görmeyi
öğreten, hekimlere sadece mesleki alanda değil aynı zamanda tıp dışı alanlarda da farklı becerilerle
donanım imkanları sunan bu bol denetimli, çok kurallı, karmaşık sistemde, işleyişten şikayet etmek ya
da sorunun bir parçası olmak yerine çözüme katkıda bulunacak adımlar atma azmini
göstermektedirler. Ya da öğretildiğimiz üzere başka bir açıdan bakılacak olursa, deveyi gütmeyi, diyarı
terk etmeye tercih etmektedirler.
Özetle İngiltere’de Uzmanlık Hakkında Spot Bilgiler:



Başta gereken İngiltere Sağlık Bakanlığının belirlediği 7,5 IELTS puanı ile PLAB-1 ve PLAB-2'den
oluşan UK tıpta uzmanlık sınavlarını geçme kaydı ile UK'de doktor olarak çalışabilir onayı
verilmektedir.
PLAB sınavı Büyük Britanya'nın AB dışı tıp mezunları için uyguladığı ve 2 bölümden oluşan UK
tıp standartlarında yeterlilik sınavıdır.
PLAB sınavı TUS sınavı gibi bilim sınavı değildir, adayın tıbbi İngilizce terim bilgisini ölçmeye
yöneliktir. PLAB1 ve PLAB2 olarak iki aşamadan oluşur. PLAB1 aşaması yazılı şeklinde daha

çok klinik vaka analizlerine yönelik sorulardan oluşuyor. PLAB2 ise sözlü şeklinde, doktorun
klinikte hasta teşhis tanı gibi konularda iletişimini ve genel doktorluk pratik bilgisini ölçüyor.
Sınav içerikleri aşağıda belirtildiği gibidir:
PLAB 1:


İngilizce medikal dil bilgisi sınavı
Klinik sorulardan oluşur: Anatomi ve Farmakoloji. Kısaca adayın tıp terminolojisine hakim
olduğunu ispatlayan, yazılı sınavdır.
PLAB 2:





4 klinik ortamda senaryo mülakatı.
4 Hasta ile iletişim teknikler senaryolu mülakatlar.
4 geçmiş medikal durum değerlendirme ve bilgi alma mülakatı.
2 pratik yetenek mülakatı.
1 hasta dinlenme bölüm senaryo mülakatı kısaca adayın tıp terminolojisine hakim olduğunu
ispatlayan, uygulamalı sınavdır.

Türkiye’de bir tıp fakültesinden mezun olan bütün doktorlar İngiltere’de Tıpta uzmanlık
eğitimi alabilirler, fakat yabancı dil yeterlilik konusunda ön şartları vardır.
IELTS'de 7,5 ve üzeri puan ve PLAB 1 ve 2 başarı ile tamamlanması şarttır.
PLAB sınavına girebilmenin veya PLAB kursuna katılmanın ön şartı İngilizce dil seviyenizi IELTS
7,5 olarak belgelemeniz gerekmektedir. Eğer IELTS 7,5 belgeniz var ise, PLAB hazırlık
kitaplarınızı temin edip kendinizde hazırlanabilir veya İngiltere’de ya da Türkiye’ de 6 haftalık
PLAB kurslarına katılabilirsiniz.
PLAB sınav sonuç belgenizi aldıktan sonra yasal olarak İngiltere’deki uzmanlık eğitimi veren
hastanelere eğitim almak için başvuru hakkı kazanıyorsunuz.
Uzmanlık eğitimi almak için başvuru yaptığınız hastaneler, tıbbi konularda hastane personeli
ve hastalarla iletişim kurabilme yeteneğinizi yüz yüze kurul karşısında mülakat olarak
gerçekleştiriyor.
IELTS 7.5 ve PLAB dil yeterlilik sınav sonuç belgeleriniz varsa İngiltere’de istediğiniz her hangi
bir tıpta uzmanlık alanında eğitim alabilirsiniz. Ancak, OPHTALMOLOJİ ve DERMATOLOJİ
alanlarında uzmanlığa başlamak diğer branşlar kadar her zaman kolay değildir. Birkaç yıl
İngiltere'de hekim olarak çalışıp klinik düzeyde belli bir tecrübe kazanan hekimlerimiz için bu
mümkündür.
Uzmanlık eğitimi bitiminde Türkiye’ye dönüşte ‘’Denklik Sınavı‘’ yoktur. TUK kararınca (TIPTA
UZMANLIK KURULU) İngiltere’de alınan Tıpta Uzmanlık Eğitiminin denkliği kabul edilmektedir.
Asistan doktorluğa başlanıldığında, aday en az £2.500 Sterlin maaş almakta ve bu miktar
zamanla artmaktadır.
Bilindiği üzere İngiltere' de ayrıca uluslararası çalışan büyük ilaç firmaları bulunmaktadır.
Şahsi tercihiniz doğrultusunda laboratuvarlarda araştırma ve ilaç geliştirme pozisyonlarında
çalışılabilmektedir.
Aday, Büyük Britanya göçmen kanunlara uygun olduğu takdirde birinci derece (eş ve çocuk)
yakınlarını da beraberinde götürebilmektedir.









KAYNAKLAR
 A Guide to Postgraduate Specialty Training in the UK (the “Gold Guide 2010”)
 Maintaining high professional standards in the modern NHS: Doctors' and dentists'
disciplinary framework, Annual Report, 2005, Department of Health
 Modernising Medical Careers, Speciality Training 2011
 Quality Improvement Framework for Undergraduate and Postgraduate Medical Education
and Training in the UK, GMC
 Eylül-Ekim-Kasım 2011 tarihli Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 20. sayı, s: 46 - 49'dan
alıntılanmıştır
 ATALAY Dil Akademisi
İRLANDA
Ülke, 1 Ocak 1973'ten beri Avrupa Birliği üyesidir.
İrlanda gelişmiş bir sağlık sistemine sahiptir. İrlanda da Avrupa Birliğine üye ülke vatandaşları
temel sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanabilir.
İrlanda ya eğitim için giden ve 1 akademik yıl (en az 9 ay) eğitim alan Türk Vatandaşlarına
sağlık hizmeti ücretsizdir. 1 akademik yıldan daha kısa süreli eğitim alacak olan Türk
Vatandaşları,sağlık hizmetleri için özel sağlık sigortası yaptırmalıdır.
Yabancı öğrencilere haftada 20 saate kadar çalışma izni verilmektedir.
İrlanda’nın eğitim sistemi, İngiltere’ninkiyle aynıdır.
Tıp eğitimi altı yıl sürmekte, master/yüksek lisans eğitimi bir yıl yapılmakta ve tez sunularak
mezun olunmaktadır.
İrlanda Üniversiteleri İngilizce dilinde eğitim vermektedir. İrlanda’da üniversite eğitimi
genelde devlet üniversiteleri tarafından verilmektedir.
İrlanda üniversitelerinden alınan lisans veya yüksek lisans diploması tüm dünyada geçerlidir
de Türkiye’de YÖK tarafından onaylıdır.
Diğer anadili İngilizce olan birçok ülkeye kıyasla üniversite ücretleri çok ekonomiktir. Lisans
eğitimleri yıllık 9000 Euro ile 13.000 Euro arasında değişmektedir.
Avrupa Birliği’ne üye olmayan ülkelerde 6 yıllık tıp eğitimini tamamlamış öğrenciler uzmanlık
eğitimine İrlanda’da devam etmek istedikleri taktirde IELTS sınavında her bölümden en az
6.5,ortalama olarak ise 7.0 alınması gerekir. Sınav sonuçlarının son iki yıla ait olması istenmektedir.
Daha önce alınan sonuçlar geçersizdir. Ayrıca adaylar 2 basamaklı PRES (Pre-Registration Exemination
System) sınavına tabi tutulurlar. IELTS ve PRES sınavları haricinde başvurulan hastanenin de kendine
özgü sınavları olabilir. Level 2 ve Level 3 olarak belirlenen sınav oturumlarının içerikleri aşağıda
belirtildiği gibidir.
Level 2
Bu basamak aday öğrencinin ana klinik disiplinlerdeki bilgi yeterliliğini ölçer.2 buçuk saat
süren sınavda çoktan seçmeli sorular yer alır. Sınavın geçilmiş olması durumunda 2 yıl geçerliliği
vardır. Sınava Mısır, Pakistan, Hindistan ve İrlanda’da bulunan merkezlerde girilebilir. Adayın sınava
girebileceği ilan edildikten sonra sınav planı adaylara duyurulur.
Level 3
Bu basamakta ise adayın ana klinik disiplinlerdeki pratik yeterliliğini ölçer. Yaklaşık 2 saat
süren sınav İrlanda’da bulunan merkezlerde düzenlenir.
Adayın PRES Sınavı için ödemesi gereken harçlar aşağıdaki gibidir.
Level 2 için: €273
Level 3 için: €819
Kişinin başvuru sırasında sunduğu belgelere General Medical Council (Ulusal Tıp Konseyi)
tarafından onaylanmalıdır. Aday doktor istenilen belgeleri eksiksiz tamamlamalı ve başvuru harcı olan
410 Euro’yu yatırmalıdır.(Ekstra harçlar istenebilir.)
Bu sebeple istenilen belge ve sertifikaların onaylatılması adayın aldığı eğitimin denkliğini
kanıtlaması gerekir. İstenilen bütün belgeler asıllarının yanında İngilizce ’ye çevrilmiş olan
kopyalarıyla birlikte gönderilmelidir.
Kişide ayrıca hastalarla iyi iletişime geçebilme, profesyonellik, sevk ve idare yeteneği, klinik
becerilerin yeterliliği gibi özellikler de aranmaktadır.
Uzmanlık eğitimi 2 basamağa ayrılır. Birinci basamakta ‘’Basic Specialist Training
(BST),General Professional Training (GPT) ve Basic Surgical Training (BST)’’ tamamlanır. Doktorlar bu
basamakları tamamladıktan sonra aldıkları sertifika ile ‘’Higher Specialist Training(HST)’’ olan 2.
Basamak eğitime hak kazanırlar. Eğitimin ilk 2-3 yılında BST tamamlanırken, daha sonra uzmanlık
alanının net olarak belirlenmesiyle birlikte seçilen bölüme göre değişen sürelerde (minimum 4 yıl)
HST tamamlanır.
Uzmanlık eğitimi sırasında ortalama maaş yıllık olarak €30,257 ile €68,980 arasındadır ve
nöbet süreleri seçilen uzmanlık alanına göre değişmektedir.
İSPANYA
1986'dan beri Avrupa Birliği'nin üyesidir.
İspanya’da hakim olan sistem ‘’kapsayıcı sağlık sistemi’’dir. Yaşayan tüm insanlar İspanya ulusal sağlık
hizmetlerinden bütünüyle yararlanabilmektedir. Bu sistem kamu ve özel sektörün yer aldığı,genelde
hükümet bütçesiyle finanse edilen, merkezi ve bölgesel sağlık hizmetlerinden oluşan bir sistemdir.
Özel hastanelerin sayısı oldukça azdır, sistemin %90’ını kamu hastaneleri oluşturur. Her sokakta
kabaca ayakta tedavi diye adlandırılan sağlık merkezleri bulunmaktadır.
Temel tıp eğitimi 3 yıl temel tıp bilimleri ve 3 yıl klinik olmak üzere 6 yıldır.
45’i klinik olmak üzere toplamda 49 uzmanlık alanı bulunmaktadır.
6 yıllık eğitimin ardından MIR(medicao interno residente) sınavı uygulanır.
Uzmanlık eğitimine İspanya’da devam etmek isteyen doktorların da MIR sınavına girmeleri
gerekmektedir.
Sınav yalnızca İspanyolca uygulanmaktadır. Ministro de Educación, Cultura y Deporte(Ministry of
Education and Science) tarafından hazırlanır ve değerlendirilir. Aday hekimlerin aldıkları 6 yıllık
eğitimin denkliğini göstermek üzere yollayacağı, istenilen belgeler Bakanlık tarafından incelenir ve
onaylandığı taktirde MIR sınavına girişe hak kazanılmış olur. Belgelerin onaylanması halinde artık yerli
ve yabancı doktorlar arasında ayrım yapılmaz, aynı prosedürlere tabii tutulurlar
MIR sınavı çoktan seçmeli bir sınav olmakla beraber Türkiye’deki TUS sınavının İspanya’daki dengidir
denilebilir.
Adayların MIR sınavı haricinde vermesi gereken herhangi bir ekstra sınav veya dil sınavı
bulunmamaktadır ancak MIR sınavı ve eğitim dilinin İspanyolca olduğu unutulmamalıdır.
En çok tercih edilen alanlar olarak kardiyoloji, dermatoloji ve plastik cerrahi göze çarpıyor olmakla
beraber ülkede aile hekimliğine olan ihtiyaç giderek artmaktadır.
Adayların dikkat etmesi gereken konulardan biri de İspanya’nın uzman hekim adaylarına olan
ihtiyacının ülke nüfusu tarafından yeterince karşılanıyor olmasıdır. Her yıl yaklaşık 3000 kişilik boş
pozisyon açılmakta ancak 7000 civarı tıp öğrencisi mezun olmaktadır. Uzmanlık eğitimi süresince
alınan maaş ortalama 1200-2000 Euro arasındadır ve her yıl 120 Euro artmaktadır. Uzmanlık süreleri
alanlara göre değişmekle beraber 4-5 yıl civarındadır.
http://mindonmed.com/2011/04/medical-school-in-spain.html
http://www.goinginternational.eu/en/jobs/countryinfo/esp/
İSVEÇ
Klinik tıp bilimlerinde uzmanlık eğitimi alabilmeniz için Türkiye’de aldığımız tıp doktoru
diplomalarımızın Avrupa Birliği Yasaları (EU) gereği denkliğinin tanınması gerekmektedir. Bu işlemler
İsveç çalışma Bakanlığı ve İsveç Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. İşlemler bir yıl kadar
sürebilir.
Klinik olmayan tıp bilimleri eğitim dili İsveççedir. Alternatif olarak İngilizce de olabilir.
Tercihiniz İngilizceyse Üst Düzey İngilizce bilgisine sahip olmanız gerekmektedir. Klinik tıp bilimlerinde
Uzmanlık Eğitimi alınabilmesi ve hekim-hasta iletişiminin sağlanabilmesi için İsveççe bilinmesi şarttır.
İsveççe dil bilgisinin yeterliliği “FOLKUNIVERSITET” tarafından düzenlenen dil sınavı ile değerlendirilir.
İsveç’te tıp uzmanlığı için yetkili kurum olan Socialstyrelsen (TheNational Board of HealthandWelfare)
tarafından lisans için yetkilendirilen 21 kurum var. Adaylar bu 21 kurum içerisinden herhangi birinde
gereken şartları yerine getirdiği zaman uzmanlığını yapabilir.
Socialstyrelsen aday uzmanlığa başvurduğu zaman, adayın İsveç dili haricinde almış olduğu
tüm eğitimleri ve sosyal davranışlarını detaylı bir şekilde inceler. İsveç genel olarak düzene ve disiplin
üzerine kurulu bir ülke olduğu için, İsveçli yetkililer yabancı adayların seçiminde ciddi bir hassasiyet
göstermektedir.
Aday kabul edildikten sonra deneme süreci olarak bir serviste 6 aylık bir çalışma sürecine tabi
tutulur. İsveç dili bildiği kabul edilen aday bu deneme süreci sonunda sınava tabi tutulur. Şöyle;
İsveççeyi öğrenen her tıp fakültesi mezunu sınavsız olarak İsveç’te uygun bir hastanede çalışmaya
başlayabilir, fakat 6 ay sonrasında adayın yeterli olduğunu yetkililere kanıtlaması gerekmektedir.
Ülke yasalarında kabul edilen adayların, yani “doktor” unvanı alabilen adayların hakları sıkı bir
biçimde korunmaktadır. Sosyal alanda doktor unvanı devlet tarafından uzmanlık öğrencilerine resmi
olarak kalıcı bir biçimde verilmiştir.
İsveçte uzmanlığını yapmış doktorlardan bilgiler için:
http://health.groups.yahoo.com/group/doktorlarkulubu/message/918
İTALYA
Tıpta uzmanlık yapmak isteyen aday 3 aylık bir staj dönemine tabi tutulur. Bir ayı cerrahi, bir
ayı dâhili bilimler, bir ayı da temel tıp alanında geçecek olan bu staj dönemi her aday için zorunludur.
Staj döneminin ardından aday İtalyan çalışma ve eğitim lisansını(Albo dei Medici (register of italian
MD))almak için sınava girer.’’State Exam’’ olarak adlandırılan bu sınav 180 soruluk çoktan seçmeli bir
sınavdır.
Ardından adayın yapması gereken seçmek istediği okul ve bölümlere yerleşebilmek amacıyla
‘Giriş Sınavı’(Ammision Test) olarak adlandırılan sınavı tamamlamaktır.110 sorudan oluşan çoktan
seçmeli bu sınavın 70 sorusu bütün bölümler için aynıdır.30 soru tercih edilen bölüme spesifik
sorulan sorulardır.Geriye kalan 10 soru her okulun kendisine özel sorularıdır.6 tercih yapma hakkı
bulunan sınavda alınan puanın yüksekliğine bağlı olarak istenilen okullara yerleşme şansı artar.
Asistan seçimleri için ulusal bir merkezi komisyon oluşturulmuştur.
Girilmesi gereken özel bir dil sınavı olmasa da eğitim dilinin ve sınavların İtalyanca olduğu
unutulmamalıdır.
Akademik bir alana başvurulduğunda çeşitli kriterler göz önünde bulundurulmakta;
• Adayın anabilim dalında daha önceden bir çalışmasının bulunması ya da en azından belli bir dönem
çalışmış olması
• Anabilim dalına giriş için gereken puan ortalaması
• Adayın daha önceleri anabilim dalı hakkında bazı çalışmalarının olması(İtalyan sisteminde bu durum
somut olarak puan sistemine yansımakta)
• Adayın çeşitli bireysel niteliklere sahip olması gerekmekte(Hasta ile iletişim, bölüm yönetimi, idari
işler ve klinik tanı bulma)
• İtalyan sisteminde referanslar genellikle göz önünde bulundurulmaz. Adayın yaptığı somut
çalışmalar birincil derecede önem taşır. İtalya’da her sene açıkta kalan binlerce uzman adayının
olduğu yabancı öğrenciler tarafından göz önünde bulundurulmalıdır.
Alanına göre değişmekle beraber uzmanlık süreleri ortalama 5 yıldır ve kontenjanlar
değişmektedir. Uzmanlık eğitimi süresince aylık gelir ortalama 1800 Euro civarındadır.
Çalışma saatlerinin yoğunluğu diğer Avrupa ülkelerine göre azdır.
Japonya
Tıp fakültesi diploması alan adayın Japonya'da uzmanlık yapabilmesi için öncelikle WHO’nun
onayladığı bir üniversiteden diploması ve en az altı yıllık ve beş bin saatlik tıp eğitimi almış olması
gerekmekte. (Üniversitenin ayrıntılı ders programı, fakültedeki öğretim görevlisi sayısı; varsa
hastanede çalışan doktor, hemşire vb. sayısı, günlük yapılan ameliyatların ve hasta kabullerinin sayısı
ve hangi branşa ait olduğu gibi özellikler de aranmakta)
Şartları sağlayan adayın ilk olarak Japonya Sağlık Bakanlığı'na başvurması gerekmekte. Aday ilk
olarak Japonca denklik sınavında başarılı olmak zorundadır.
Dil yeterliliği yeterli görülen aday bakanlığın raporu doğrultusunda (Mezun olunan üniversite,
alınan ders, tecrübe... vb.) farklı durumlarla karşılaşabilir. Aday dâhiliye, göğüs cerrahi, pediatri ve
kadın doğum ana bilim dallarından sınava girmek zorunda, diğer branşların sınavlarına girme
zorunluluğu adaydan adaya değişmekte. (Bu sınavlar minimum altı ay maksimum otuz altı ay
sürmekte)
Bu sınavlarda başarılı olan aday bakanlığın oluşturduğu komisyon karşısında vaka raporu ile
karşılaşıyor. Vakayı anlaması, tetkikleri yapması ve tedavi için yapması gerekenleri söylemesi
isteniyor.
Aday bu aşamaları geçtikten sonra bakanlık tarafından pratisyen hekim belgesi alıyor. Uzmanlık
yapabilmesi için ulusal çapta yapılan tıp uzmanlığı sınavı olan NBME 'de başarılı olmak zorunda. Sınav
3 günde oluyor. Her gün beş yüzer soru ve kademeli oluyor.
Kademeler temel tıp bilgisi, klinik bilgi, komplike vaka bilgisi ve istatistiki bilgi
şeklinde. Sınavda başarılı olan aday istediği ana bilim dalının derneğine başvurarak uzmanlığa
başlayabilirler.
Adayın çalışacağı yeri dernekler belirliyor.
Nöbet periyodu branşa ve gidilecek hastaneye göre değişmekte.
Ülkede iki yıl süreyle oturma izni alabiliyor. İki yıl sonra üç haftalık sürede yenilenmesi
gerekiyor.
Maaşlar ülkemize göre oldukça iyi. Hemen hemen tüm branşlarda dünyadaki diğer
meslektaşlarına göre çok fazla alıyorsunuz. Bununla birlikte Japonya'daki alım gücü oldukça düşük.
Maaş ve alım gücü denkleştirildiğinde ülkemize göre oldukça iyi fakat dünyadaki
meslektaşlarınıza göre geri kalabiliyorsunuz.
NBME: National Board of Medical Doctors Examination
KANADA
Kanada’daki 17 tıp fakültesinden mezun olan(R1) seviyesi mezunlar için 2 yerleştirme süreci
mevcuttur. Birinci yerleştirme hem Kanada ve ABD vatandaşlarını kapsarken hem de Kanada
vatandaşı olmayan mezunları da kapsamaktadır. Temel koşul CARMS (Canadian Resident Matching
Service) standartlarını karşılamaktır. İlk yerleştirme sürecinde yer edinebilmek için daha önce
herhangi bir ABD ve ya Kanada tıp uzmanlığı programında yer almamış olmak gereklidir. İkinci
yerleştirmeler, birinci yerleştirmelerde yer edinememiş olan mezunlar ve Kuzey Amerika
programlarında daha önce yer edinmiş olan mezunlar için geçerlidir.
Yeterlilik: Kanada’da tıp uzmanlığı için,
1. Liaison Committee on Medical Education / Committee on Accreditation on Canadian Medical
Schools (LCME/CACMS tarafından akredite edilmiş bir okuldan mezun olmak(Kanada
vatandaşları için)
2. Osteopathic tıp bilimini uygulayan bir fakülteden mezun olmak
3. Uluslararası öğrenciler için Foundation for the Advancement of International Medical
Education and Research (FAIMER) tarafından yayınlanan International Medical Education
Directory (IMED) listesinde bulunan tıp fakültelerinden mezun olmak gereklidir.
http://www.faimer.org/resources/imed.html sitesinden okulunuzun listede yer alıp almadığını
görebilirsiniz.
Yukarıda bahsedilen şartlardan sadece ilk yerleştirme kapsamında değerlendirilecek olan adaylar
sorumludur. İkinci yerleştirme kapsamında değerlendirilecek olan adayların ayrıntılı bilgi için
http://www.carms.ca/eng/r1_eligibility_prov_e.shtml adresinden detayları öğrenmeleri
gerekmektedir.
Kanada harici mezunların Medical Council of Canada Evaluating Examination (MCCEE) sınavını
geçmeleri gerekmektedir.
MCCEE Sınavı
Temel olarak üç bölümden oluşur. Temel bilimler ve klinik bilgiler sorularını içerir. The
Medical Council of Canada Evaluating Examination (MCCEE) dört saatlik, bilgisayar ortamında
gerçekleştirilen, İngilizce ve Fransızca seçenekleriyle dünya çapında 80 ülkeye sunulan bir sınavdır.
Hem mezunlar hem de son sınıf öğrencileri bu sınava girebilir. İlk aşama yani temel bilimleri test
edecek olan aşama, bilgisayar destekli sınavdır ve 180 sorudan oluşur. İçerik olarak çocuk, anne ve
yetişkin sağlığı, akıl sağlığı, toplum ve etik konularını içerir.
Aşağıda sınava ait bir örnek soru yer almaktadır.
A 76-year-old man is brought to the Emergency Department by relatives who state that he
had collapsed suddenly but regained consciousness within minutes. There was no seizure activity. His
electrocardiogram showed a sinus rhythm (76/minute), a right bundle branch block and left anterior
fascicular block (left axis deviation). Which one of the following most likely accounts for this man’s
loss of consciousness?
A)Ventricular tachycardia.
B)Type I second degree artrioventricular block (Wenckebach).
C)Paroxysmal supraventricular tachycardia.
D)Intermittent heart block.
E)Atrial flutter with 2 :1 artrioventricular block
Klinik Aşamalar:
The Medical Council of Canada Qualifying Examination Part I (MCCQE Part I) bir gün içerisinde
gerçekleşen ve adayın temel klinik becerilere ve bilgilere sahip olup olmadığının tespitine yönelik olan
bir aşamadır. Medical Council of Canada’s tarafından belirlenen klinik yaklaşımlar bu aşamada
değerlendirilen yaklaşımlardır.
Aday 3 buçuk saat süren ve 196 soru içeren klinik sınava tabi tutulur.
Klinik sınav aşamalarının ikinci kısmında aday 5 ve 10 dakikalık “klinik duraklar ”da klinik
performansını sergiler. Her durakta adaya vakanın klinik semptomları anlatılır. Ardından aday simüle
hasta üstünde tedaviyi bulmaya çalışır. Başarılı bir öykü alma, detaylı fiziki inceleme, tanıya ulaşma
yollarında çeşitlilik değerlendirilen noktalardır.
İkinci aşama pediatri, jinekoloji, halk sağlığı ve koruyucu hekimlik, psikiyatri ve cerrahi
alanlarını içerir. Adayın bu aşamada, tüm disiplinler ve tıbbi alanlar arasında bağlantılar kurması ve
bağlantılarını sağlıklı bir şekilde anlatması gereklidir.
Sınav hakkında detaylı bilgi için: http://mcc.ca/examinations/
Macaristan
Eğitim Sistemi ve Kabul Koşulları
Yabancı öğrenciler standart olarak ilk aşamada Üniversite Hazırlık Programına ( International
Foundation Year) kabul edilirler. Tıp ve diğer bilimler için olmak üzere 2 farklı üniversite hazırlık
programı uygulanmaktadır. Üniversite hazırlık programında öğrencilere İngilizce derslerinin yanı sıra,
girecek oldukları bölümde ihtiyaçları olacak sayısal ve sözel dersler de verilir. Hazırlık programını
başarıyla tamamlayan öğrenci, eğitim almak istediği bölüme Kabul edilir.
Macaristan eğitim sisteminde, hazırlık sınıfındaki öğrencilerin en baştan kesin karar verip bir bölüm
seçmelerine gerek yoktur. Hazırlık programları belirli bilim dallarına ayrılmıştır.(Pre-medicine, PreEngineering, Pre-Business vb.) Sözgelimi, sosyal bilimler, mühendislik bilimler ya da Tıp gibi.
Mühendislik bilimleri üzerine hazırlık yılını tamamlayan bir öğrenci, bu aşamadan sonra isterse
bilgisayar mühendisliği, kimya mühendisliği, elektrik müh. vb. seçim yapabilir. Aynı seçim sosyal ve tıp
hazırlık bölümleri için de geçerlidir.
Hazırlık programına kabul edilmeden önce öğrenciler ELT’de üniversite yetkililerinin
kontrolünde zor olmayan bir ön sınava tabi tutulurlar. Bu sınav sosyal bölümlerde hem yazılı hem de
sözlü iken, tıp bölümlerinde doğrudan mülakat ile yapılmaktadır. Tıp bölümü için yapılan mülakatta
öğrencilerin İngilizce seviyelerinin yanı sıra, biyoloji, fizik ve kimya derslerindeki bilgisi kontrol edilir.
Foundation programlarına kabul edilebilmek için İngilizce bilgisinin en az orta düzeyde (
Intermediate) seviyede olması gerekir. Sınavda başarılı bulunan öğrenciler, hazırlık sınıfına kabul
edilir. Hem İngilizcesi hem de bilim dersleri çok iyi derecede olan öğrenciler, dilerlerse Eylül ayında
üniversitede düzenlenen muafiyet sınavına katılabilirler. Muafiyet sınavından geçebilen öğrenciler,
hazırlık yılı okumaya gerek kalmaksızın bölüme başlayabilirler.
İngilizcesi Foundation programına katılacak kadar iyi olmayan öğrenciler, yoğunlaştırılmış
İngilizce programına katılarak, Foundation eğitimi öncesinde İngilizce öğrenirler. Yoğun İngilizce
eğitimi içeren bu program sonunda öğrenciler, Foundation eğitimi alabilmek için ihtiyaçları olan
İngilice seviyesine ulaşırlar ve ilgili alanda üniversite hazırlık(foundation) eğitimine alınırlar ve bu
eğitim sonunda bölümlerine başlayabilirler. Macaristan’da lisans eğitimi 3 yıl ( bazı mühendislik
bölümlerinde 3,5 yıl), Master eğitimi ise 2 yıl sürer. Tıp eğitimi 6 yıl, Diş Hekimliği ve Eczacılık ise 5
yıldır.
NORVEÇ
Norveç resmi adıyla Norveç Krallığı Kuzey Avrupa'da bulunan İskandinav Yarımadası'nın
batısında yer alır.
Avrupa ortalamasının üstünde yaşam standardına ve ekonomik gelişmişliğe sahip olduğu
için Avrupa Birliği'ne girmek istememektedir.
Tıp eğitimi altı yıldır ve Oslo, Bergen, Trondheim ve Tromsø şehirlerinde bulunan 4 tıp
fakültesi ve fakülte hastanelerinde sürdürülür.6 yıl tıp fakültesi eğitimini tamamlayan tıp öğrencileri
‘aday doktor’ derecesi ile mezun olur. Mezuniyetin ardından yapılacak olan 1.5 yıllık pratik eğitiminin
ardından tıp diploması alınır.
Toplamda 44 uzmanlık alanı vardır. Bunlardan 8’i dâhiliye 5’i cerrahi alt dallarıdır.
Avrupa Birliği üyesi olmayan ülkelerden yapılacak başvurularda aday doktorun Norveç’in
ECFMG (US Educational Commission for Foreign Medical Graduates) ile yaptığı işbirliği gereği
belgelerin hem ECFMG hem de SAK (The Norwegian Registration Authority for Health Personnel)
tarafından tasdik edilmesi gerekir.
Adayın öncelikli yapması gereken yukarıda belirtilen kurumlara aldığı eğitimin denkliğini
kanıtlamaktır. Kurumların istediği (diploma, ders içerik ve saatlerini içeren belgeler gibi)belgeler
yollandıktan ve onay alındıktan sonra aday birtakım sınavlara, stajlara ve kurslara tabi tutulur ve
tamamlanmasının ardından aday kalıcı lisansa başvurabilir.
Adayın denkliğini kanıtlayamaması durumunda tıpta yeterlilik sınavını(OSCE) geçmesi gerekir.



Norveççe yeterlilik testi (Bergenstesten)
Temel/pratik yeterlilik testleri
Başvurduğu fakülte hastaneleri tarafından yapılan testler adayın tamamlaması gereken
testlerdir.
Bunların haricinde;


Norveççe tıp terminolojisi kursu
Yabancı doktorlar için Oslo ve Bergen Üniversiteleri’nde gerçekleşen tamamlayıcı
kurslar(kursa katılabilmek için en az 6 ay bir Norveç hastanesinde çalışmış olma şartı vardır)
tamamlanmalıdır.
Şartlar yerine getirildiğinde aday geçici lisansa sahip olmuş olur.Aday hekim Norveç Sağlık
Bakanlığı tarafından belirlenen ön stajı (turnustjeneste) tamamladığı taktirde kalıcı lisans alabilmek
için başvuru yapabilir.
Uzmanlık sırasında bölümlere göre değişmekle birlikte yıllık gelir 53.000 euro kadardır ancak
Norveç’te yaşam maliyetinin diğer Avrupa ülkelerinin çoğundan yüksek olduğu unutulmamalıdır.
PORTEKİZ
Portekiz ‘de uzmanlık eğitimi alabilmek için ulusal bir sınava girme koşulu vardır. Portekiz
vatandaşı olmayanların sınav öncesinde dil yeterlilik sınavını geçmeleri ön koşuldur. Portekiz
vatandaşı olmayanlara kolaylık sağlayabilecek bir temellendirme yoktur.
1 yıl kurumda alışma çalışmasının ardından 4 ile 6 yıl arasında değişen uzmanlık periyodu
başlar. Bu 1 yıllık alışma süresinde 4 tane zorunlu rotasyon vardır. Uzmanlık diploması elde edebilmek
için jüri önünde bir sınavın geçilmesi şarttır.
Uzmanlık Eğitimi Müfredatı, Sağlık Bakanlığı ve Portekiz Medikal Cemiyeti tarafından ortak
hazırlanır ve denetlenir. Uzmanlık Eğitimi alan bireylerin kişisel danışmanı vardır ve genellikle
bölümlerindeki bir hoca danışmanlık hizmeti vermektedir. Uzmanlık Eğitimi alan bireylerin araştırma
yapmaları zorunludur. Gönderen ve kabul eden kurumlar arası anlaşma söz konusu ise değişim
uygulanabilir.
1 yıl süren alışma süresinde aylık 1300 Euro maaş alınmaktadır. 4-6 yıl süren asistanlık
döneminde ise 3000 Euro maaş alınmaktadır. Asistan hekim haftada 42 saat çalışmak zorundadır.
Diploma doğrudan Avrupa Birliğince tanınır.
RUSYA
Daha önceki senelerde Rusya da uzmanlık almak için 1 sene staj yapmak gerekiyordu. Bu şart
yabancı öğrencilerde aranmasa da sınava giren diğer öğrencilere büyük bir avantaj sağlıyordu. Lakin
2016-2017 senesinden itibaren bu şart herkes için kalkıyor.
Rusya da uzmanlık “ordinatura” adı altında geçiyor ve hem burslu hem bursuz yapılıyor. Burs alma
durumu sınavda alınan puanlara bağlı. Sınav türü yapılan üniversiteye bağlıdır. Bazı yerlerde yazılı,
bazı yerlerde de sözlü olarak uygulanır, ama sınav dili Rusçadır. Bursuz bir eğitimin tercih ettiğiniz
üniversiteye ve şehre bağlı, ücretlerse 1600 dolardan başlayıp 2000 dolara kadar yükseliyor.
En sık tercih edilen şehirler arasında ilk sırada başkent Moskova var. Dünyanın en pahalı
şehirler listesinde her sene üst sıralarda yer almasına rağmen, öğrenciler için çok rahat bir şehir.
Ulaşımı her yere uzanan metro sayesinde çok rahattır, bir çok öğrenci yurdu da mevcuttur. İkinci
sırada gelen Sankt-Petersburg da metro sistemi o kadar geniş olmasa da, “North-western State
Medical University named after I.I.Mechnikov” yabancı öğrenciler tarafından çok tercih ediliyor.
SIRBİSTAN
Sırbistan son senelerde Avrupa ülkelerinden gelen öğrenciler tarafından çok sık tercih
edilmeye başladı. ETCS sistemi uygulandığı için eğitimleri tüm ülkelerde geçerlidir. İngilizce dil sınavını
geçmiş olmanız gerekiyor (TOEFL veya IELTS), puanlar ve ödeyeceğiniz ücret her başvuracağınız
üniversiteye göre değişiyor. Uzmanlık alanlarına moleküler tıp, klinik tıp dalları ve halk sağlığı
dahildir. Uzmanlık süresi dahiliye için 2 ile 5 arasında değişmektedir, cerrahi dallarında 5 seneden 6
seneye kadar uzamaktadır
UKRAYNA
Ukrayna da uzmanlık masrafları öğrenci tarafından karşılanmaktadır. Ücretler 2500-3500
dolar arasında değişmektedir. Gereken belgeler üniversitelere her sene 25.05-25.06 tarihleri arasında
kabul edilmektedir. Eğitim süresi 2 seneden başlayıp 4 seneye kadar uzayabilir. Ayrıca dil öğrenmek
için 6 aydan 1 seneye kadar vakit ayırmanız gerekebilir. Bu sene gerçekleşen devrimden sonra
başlayan iç savaş ülkenin ekonomisini kötü etkilemesine rağmen, eğitim kalitesi hala yüksek
kalmaktadır. En sık tercih edilen şehir başkent Kiev’dir.
KAYNAKLAR:
http://www.carms.ca/eng/index.shtml
http://pagalavan.com/education/for-future-doctors-housemanship-medical-officer-andpostgraduate-training-part-3/
http://www.yyka.gov.gr/
http://www.fpdoctors.info/
http://mu-sofia.bg/en
http://www.zdravlje.gov.rs/index.php?
https://freida.ama-assn.org/Freida/user/viewProgramSearch.do
https://iwa2.ecfmg.org/iwafaq.asp
http://www.zdravniskazbornica.si/en/zs/522/specialisation-in-the-republic-of-slovenia
http://www.zawya.com/company/profile/715970/Jordan_University_Hospital/
http://en.wikipedia.org/wiki/Medical_education_in_the_United_Kingdom
http://en.wikipedia.org/wiki/Professional_and_Linguistic_Assessments_Board
http://www.medstudies.org/post.htm
http://www.socialstyrelsen.se/english
http://www.surgeons.org/media/290945/GDL20090728SpecialistAssessmentIMGSurgeons_InformationForIMGApplicants.pdf
http://www.nmec.org.cn/English/english.htm
WAMTE Guide
Yurt Dışı Uzamnlık Rehberi 2012
Yurt Dışı Uzmanlık Rehberi 2013