Ordo - BiyoAkademi

Transkript

Ordo - BiyoAkademi

MEMELİ BİYOLOJİSİ
M.YAVUZ
MEMELİLERİN YAŞAMINA BİR BAKIŞ
MEMELİLERİN SİSTEMATİKTEKİ YERİ

Classis: MAMMALIA

Günümüzde memeliler üç alt sınıfa ayrılır.

Subclasis : Prototheri= Monotremata (Tek Delikliler)

Subclasis : Metatheria: Marsupialia: Keseli Memeliler

Subclasis : Eutheria: Plasentalia: Hakiki memeliler
Subclasis: Metatheria: Marsupialia

Marsupalia (Grek; marsypion: Küçük çanta, cep)=Keseliler

Amerika’da
yaşayan
birkaç
form
hariç
tutulursa,
bu
hayvanların tümü Avustralya için karakteristiktirler.

Çoğunda yavrularını taşımaya yarayan ve Marsupium denen bir
kese mevcuttur. Yavru bu kese içinde taşınır.

Keseli hayvanlar, vivipar olmalarına karşılık, hamilelik süreleri
çok kısa (12-28 gün) sürmektedir. Örneğin; Opassum’da bu
süre 12-13 gündür. Bu nedenle yavru tam olarak gelişmemiş
olarak doğar (Altricial birey).

En büyük yaşayan keseli Kızıl dev kanguru 1,8 m boya ve 90 kg ağırlığa ulaşır.

En küçük temsilcileri Yassı kafalı keseli fare 5 cm uzunluğa ve 5 gram ağırlığındadır.

Ancak soyu tükenmiş olan çok daha büyük keseli türleri de olduğu da bilinmektedir (örn:
Diprotodon).

Birçok keseli türü eteneli (plesantalı) türlere benzemekte ve konvergens çeşitlenmenin
mükemmel örneklerini sunmaktadır.

Örneğin soyu tükenmiş Tazmanya kurdu bildiğimiz eteneli kurda çok benzemektedir.
Keseli köstebek, bildiğimiz eteneli köstebeğe benzer bir vücut yapısı ve yaşam şekli
geliştirerek aynı habitatı ve nişi ele geçirmiştir.

Keseli sıçangiller 'de yine eteneli kemirgenlere benzer vücut yapısı ile sıçan ve fare gibi
habitatlara yerleşmiştir. Bir keseli familyası olan Uçar kuskusgiller'in geliştirdiği uçma
membranı ve süzülme yöntemleri, eteneli bir familya olan Uçar makigiller veya Uçar
sincapçıklar'daki gibidir. Ama bu familyalarda bu adaptasyonlar birbirlerinden bağımsız
şekilde gelişmiştir. Kangurugillerin beslenmesi ve sindirim sistemi eteneli Çift toynaklılara
benzemektedir. Birden fazla mideye sahiptirler ve hatta bazen geviş getirirler.

Keseliler Bandicotlar hariç, plesantalı olmayan memelilerdir.
Bandicootlarda
ise
uterusun
bir
tabakasının
şekil
değiştirmesiyle plasentaya benzer bir yapı şekillenir. Bu yapı
annenin dolaşımı ile yavrunun dolaşımının kısmen karışmasına
imkan verir (Eutheria’da ki plasentaya benzer bir şekilde…)

Bu nedenle gestasyon (hamilelik) çok kısadır, en fazla 1 ay
kadar sürer. Doğum hızla gerçekleşir, yavru çoğunlukla çok
küçük (Macropus giganteus yavrusu annesinin %0.0001’den
küçüktür-Bu 68 kg bir kadının 22 gr bebek doğurmasıyla
eşdeğerdir) ve çıplak olarak doğar.

Yeni doğan yavruda göz ve dış kulak kapalıdır. Ancak üyeler
vardır.

Yavrular doğduktan sonra göremedikleri halde ana karnındaki
keseye doğru gider ve keseye yerleşir. Gelişme bu kese içinde
tamamlanır.

Annenin memeleri bu keseye açılır ve keselerdeki kasların
kontraksiyonu ile süt yavruların ağızlarına sağılmaktadır.

Örn; Macropus rufus (Kızıl Kanguru) yavrusu doğumdan
dakikalar sonra keseye ulaşır, ort. 235 gün sonra keseden
bağımsız olarak dışarı çıkabilir hale gelir. Ancak sütten
kesilmesi bir yılı geçer.

Gelişmemiş (Altricial ) yavru doğurmak bir dezavantaj gibi görünse
de, çoğu bilim insanına göre; AVANTAJDIR.

Özellikle, annenin yaşadığı çevrede esnekliğini kısıtlayacak bir kilo
almanın ve hacim değişikliğinin gerçekleşmemesi,

Hamilelik nedeniyle annenin hareketlerinin kısıtlanmaması,

Hamileliğin sonlanması durumunda, çok hızlı bir şekilde yeni bir
hamileliğe fırsat sağlanması,

Annenin hamilelik döneminde ekstradan enerjiye fazlaca ihtiyaç
duymaması

Annenin metabolik değişimlerinin sarsıcı olamaması

Başlıca avantajlardır.

Bazen, Örn; Doğunun Gri Kangurusu (Macropus giganteus) bir
yavru doğurduktan kısa bir süre sonra tekrar çiftleşebilecek bir
duruma gelebilir.
Başarılı bir çiftleşme sonucunda tekrar
hamile kalırsa (yumurta döllenirse), zigot uterus içinde diapoza
(bölünme ve gelişme durur) alınabilir. Doğan yavru emzikli
dönemin ortalarına gelince zigotun gelişmesi tekrar başlar ve
doğum gerçekleşir. Bu yavru da kesedeki yerini alınca, anne
tekrar çiftleşip hamile kalırsa,
yine zigot diapoza alınabilir.
Böylelikle, bir periyotta bir anne 3 adet yavruyu taşıyor olabilir.

Bu sayede; üç yavrunun anneye getirdiği yükün tek bir
yavrudan daha fazla olduğu söylenemez.

Bazı keselilerin sabit bir kesesi varken, bazılarında
sadece gebelik zamanında gelişir. Keseli sıçangiller gibi
bazılarının ise tam gelişkin bir kesesi yoktur, ve
yavrularını karınlarında bulunan bir deri buruşukluğuna
veya postun arasına saklarlar.

Kesenin yapısında da farklar vardır: Zıplayarak ilerleyen
Kangurugiller'de
kesenin
girişi
öndedir.
Dört
ayak
üzerinde yürüyen veya ağaçlara tırmanan türlerde ise
kesenin girişi arkadadır.

Keseliler ön azı dişlerinden biri olan süt dişi
sonradan düşerek yerine kalıcı diş çıkar. Geri
kalan dişlerde hiç değişme olmaz.

Kalça kemerinde, bir çift epipubis kemiği vardır.
Dişilerde bir çift vajina, bir çift uterus ve bir çift
ovidukt bulunur.
METATHERIA’DA BOŞALTIM SİSTEMİ




Primitif metanefroz tipte böbrek bulunmasına
rağmen, böbrek havuzcukları plasentalılara göre
daha dardır.
Böbrekler tam metanefroz
İdrar kanalları daha geniş
İdrar kesesi çok büyük ve esnektir.
METATHERIA’DA ÜREME SİSTEMİ



Primitif yapıya uygundur. Ancak bazı küçük
farlılıklar vardır.
Yavru doğduğunda çok küçüktür ve bir
süreliğine kese içerisinde kalır. Bu sırada
annenin memeleriyle bağlantısını sürdürür.
Tamamen erginleşinceye kadar dışarı çıkamaz.

Primitif yapıya uygundur. Ancak bazı küçük
farlılıklar vardır.

Classis: MAMMALIA


Ordo
: Didelphimorphia (Yeni Dünya Keseli
Sıçanları) “Opossumlar” MONOTİPİK

Familia
: Didelphidae (Keseli Sincaplar-Sıçanlar)

15 cins 61 türü vardır.
Ordo: Didelphimorphia (Keseli sıçanlar)

Yeni Dünya Kıtasında (Amerika) Güneydoğu Kanada’dan
Güney Amerika kıtasına kadar yayılmışlardır.

Çoğu tür dar alanlarda lokal olmasına karşın, Virginia
Opossum’u (Didelphis virginiana: Yaygın Keseli Sıçan) kıta
Amerika’sı ve Kanada’da geniş bir yayılışa sahiptir.

Opossumların insan eliyle Antil adalarına yayılmış türleri de
vardır.

Virginia
Opossum’u
yaşamaktadır.
Diğer
ormanlarda,
türler
ise
çayırlarda
tropikal
ve
ve
çöllerde
subtropikal
ormanlarda, çayırlarda ve yarı çöl habitatlarda yaşamaktadır.

Omnivor beslenirler.

Böcekler, kemirgenler, kuşlar ve solucan salyangoz
gibi omurgasızların yanında, meyve, tohum, yumru ve
kökler ile de beslenebilirler.

Çöl türlerinin (Didelphis virginiana vb) akrepleri, zehirli
yılanları, sucul olanların (Chironectes minimus) tatlı su
balıklarını avlayıp yedikleri bilinmektedir.

Bazılarının
bilinmektedir.
kuyruklarında
yağ
biriktirdikleri

Küçük veya orta boy karasal hayvanlar olarak
bilinirler. Erkekler dişilerden daha büyüktür.

Bacakları kısa (çoğunlukla ön bacak arka bacaktan
da kısa), fakat güçlüdür.

Kuyruk gelişmiş ve çoğunlukla denge ve sarılma için
kullanılır. Kuyruk uz. ≥ Baş+Gövde uz.

En küçük türünde; kuyruk 9-18cm, ağırlık 0.2-0.4 kg.

En büyük türünde; kuyruk 32-50cm, ağırlık 2-5 kg.
Caluromys philander
Lestodelphys halli
Chironectes minimus
Marmosa rubra
Marmosa mexicana
Marmosa mexicana
Didelphis marsupialis
Philander opossum
Monodelphis kunsi

Classis: MAMMALIA


Ordo
: Paucituberculata (Sivri burunlu
opossumlar) MONOTİPİK

Familia
: Caenolestidae

2 cinse ait 5 türü vardır.
Ordo:Paucituberculata (Sivri burunlu opossumlar)

Güney Amerika’nın batısında Ekvador, Kolombiya,
Venezuella, Peru ve Şili’de yayılış gösterirler .

Kıyıya çok yakın izole alanlardan, yükseklere kadar
yoğun vejatasyonlu, sık çayır ve ormanlar ile alpin
zona kadar çeşitli habitatlarda bulunabilirler (rakım
0-4000 m).

Coğrafik dağılım alanlarında; omurgasızların bol
olduğu
her
düşünülmektedir.
türlü
habitatta
yayıldıkları

Omnivor beslenirler, nokturnal yaşarlar.

Böcekler, larvalar gibi omurgasızların yanında, küçük
meyve, tohum ve yüzeysel kökler ile de beslenebilirler.

Fare boyutunda karasal hayvanlar olarak bilinirler.
Erkekler dişilerden daha büyüktür (Dişi 15-25 gr,
erkek 25-40 gr).

Bacakları kısa, fakat güçlüdür. Gelişmiş pençe var

Kuyruk uz=Baş+Gövde uz (en çok 15+15=30 cm).
Caenolestes fuliginosus
Rhyncholestes raphanurus

Classis: MAMMALIA


Ordo
: Microbiotheria MONOTİPİK

Familia
: Microbiotheriidae

1 cinse ait 1 türü vardır.
Ordo:Microbiotheria

Güney Amerika’da Arjantin ve Şili’de yayılış
gösterirler .

Yoğun ve nemli ormanlar ve çalılar arasında
yaşarlar. Dağ formu olmaları nedeniyle “dağ
fareleri” olarak ta bilinirler (rakım 0-2000 m)

Kuyruğun proksimalinde yağ depolayabilirler.

Kuyruk denge ve sarılma için kullanılabilir.
Ordo:Microbiotheria

Omnivor beslenirler, yarı-nokturnal yaşarlar.

Böcekler, sinekler gibi omurgasızların yanında, küçük
kertenkele ve küçük meyveler ile de beslenebilirler.

Fare boyutunda karasal hayvanlar olarak bilinirler.
Erkekler dişilerden daha büyüktür (Dişi 15-25 gr,
erkek 16-40 gr).

Bacakları kısa, fakat güçlüdür.

Kuyruk uz=Baş+Gövde uz (en çok 13+13=26 cm).
Ordo:Microbiotheria
Ordo:Microbiotheria
Dromiciops gliroides

Classis: MAMMALIA


Ordo
: Dasyuromorphia (Avustralya Karnivor
Keselileri)

3 Familya, 23 cinse ait 71 türü vardır.
Ordo:Dasyuromorphia (Avustralya Karnivor Keselileri)

Avustralya ve yakın adalarda, Tazmanya, Yeni
Gine ve Pasifik Adalarında yayılış gösterirler .

Çok
kurak
çölümsü
habitatlardan,
dağların
zirvelerine kadar, orman ve çayırlıklarda da
yayıldıkları bilinir (rakım 0-2500 m)

Kuyruğun proksimalinde yağ depolayabilirler.

Kuyruk denge ve sarılma için kullanılabilir.

Karnivor beslenirler.

Böcekler gibi omurgasızların yanında, kertenkele,
zehirli yılan ve kemirgenler ile de beslenirler.

Çeşitli boyutlarda olabilirler (28 gr-30 kg). Erkekler
dişilerden daha büyüktür

Bacakları kısa, fakat güçlüdür. Güçlü pençeler
bulunur

Total boy 5 cm-130 cm arasında değişir.
Phascogale tapoatafa
Dasycercus cristicauda
Dasyurus geoffroii

Classis: MAMMALIA


Ordo

3 familya 8 cinse ait 21 türü vardır.
: Peramelemorphia (Bandicotlar)
Ordo: Peramelemorphia (Bandicotlar)

Avustralya,
Yeni
Gine
ve
Tazmanya
adalarında
yayılış
gösterirler .

Kurak habitatlar, kurakçıl ormanlarda ve yağmur ormanlarında
yaşarlar. (rakım 1000-2000 m)

Tavşan boyutunda
karasal hayvanlar olarak bilinirler
(150 gr-4.8 kg, 15 cm-60 cm).

Erkekler dişilerden daha büyüktür.

Bacakları kısa, fakat güçlüdür. Toprağı iyi kazarlar. 1. ve
5. parmaklarda indirgenme söz konusudur.

Kuyruk uzunluğu değişkendir.

Karnivor beslenirler.

Böcekler, larvalar gibi omurgasızların yanında, küçük
kertenkele ve küçük memeliler ile de beslenebilirler.

Toprağı
kazarak,
yaprakları
karıncalar
arasında
dolaşan
ve
larvalarını,
zehirli
ağaç
örümcek
ve
böcekleri de yedikleri bilinmektedir.

Plasenta vardır ancak, tam gelişmiş değildir. Yine de
yavru ve annenin kan dolaşımı kısmen karışır.

Classis: MAMMALIA


Ordo
: Notoryctemorphia MONOTİPİK

Familia
: Notoryctidae (Keseli Moller)

1 Familya 1 cinse ait 2 türü vardır.
Ordo : Notoryctemorphia

Doğu Avustralya’da yayılış gösterirler .

Kurak, kumlu ve sıcak habitatlarda yaşarlar
(rakım 0-1000 m)

Silindirik ve esnek vücut yapısı, kısa arka
bacaklar, pençeli ön üyeler ve küçücük göz
açıklığıyla karakterizedirler.

Toprağı kazarak tüneller açarlar.

Kuyruk çok kısadır.

Omnivor beslenirler.

Kabuklu böcekler, larvalar, karınca ve termitler gibi
omurgasızların yanında, küçük kertenkele ve tohum ve
meyveler ile de beslenebilirler.

10-15 cm boyunda ve 40-70 gr ağırlığındadırlar.
Erkekler dişilerden daha büyüktür.

Bacakları kısa, ön üyelerde birleşmiş parmaklardan
oluşan pençeler bulunur.

Kuyruk uz<(Baş+Gövde Uz)/5.
Notoryctes typhlops
Notoryctes typhlops

Classis: MAMMALIA


Ordo

10 familya 40 cinse ait 131 türü vardır.
: Diprotodontia (İki ön dişliler)
Ordo

: Diprotodontia
Avustralya, Yeni Gine ve Endonezya’nın bir
kısmında yayılış gösterirler .

Kurak habitatlardan nemli habitatlara kadar çok
çeşitli ortamlara adapte olmuşlardır (rakım 03000 m)

Kuyruk vücudun arka ayaklar üzerinde dik
tutulmasından, yağ depolamaya kadar çeşitli
fonksiyonlara sahiptir.
Ordo

İki
: Diprotodontia
ön
dişlilerin
ortak
özellikleri;
ayak
kemiklerinde ve isimlerinden de anlaşıldığı gibi
dişlerinde bulunmaktadır. Alt çenelerinde iki ön
dişleri diğerlerinden büyük olur. Üst çenelerinde
altı adet kesme dişi olur (Vombatgiller hariç).
Diğer ortak özellikleri, arka ayaklarının ikinci ve
üçüncü parmaklarının birleşik olmasıdır.
Ordo
: Diprotodontia
Ordo

Dişi
: Diprotodontia

Classis: MAMMALIA


Ordo
: Diprotodontia (Koala, Vombat, Possum,
Walabi ve Kangurular)
: Phascolarctidae (Koalalar) MONOTİPİK

Familya

1 cinse ait 1 türü vardır
Familya
: Phascolarctidae (Koalalar)
Familya
Familya

Classis: MAMMALIA


Ordo

Familya
: Vombatidae (Vombatlar)

Familya
: Vombatidae (Vombatlar)

Classis: MAMMALIA


Ordo

Familya
: Phalangeridae (Possumlar)

Familya
Familya

Classis: MAMMALIA


Ordo

Familya
: Macropodidae (Walabi ve Kangurular)

Ordo

: Diprotodontia
Avustralya'da, doğada çift toynaklıların doldurduğu
yeri (niş) kangurugiller doldurur.

Hatta sindirim sistemleri bile onlarınki gibi, özel
mikroorganizmaların
yardımı
ile
zor
sindirilen
bitkileri, bölünmüş mide odalarında sindirmeye
yönelik gelişmiştir.

Bazen geviş getirirler. Bu iyi gelişmiş sindirim
sistemi verimsiz bölgelerde de yaşayabilmelerini
sağlar.
Ordo

: Diprotodontia
Dişi kanguruların, içinde dört memeleri olan iyi gelişmiş bir
keseleri vardır. Dişi sadece tek bir yavru doğurur (çok nadir 2).
Bütün keselilerde olduğu gibi kangurugillerde de gebelik kısa
sürer (20 ila 40 gün) ve yavrular henüz fazla gelişmemiş şekilde
doğar.

Yavru doğumda ancak 2 cm büyüklükte ve 1 gram ağırlıkta
olur. Yavru kendi kendine kesenin içine tırmanır, bir memeye
asılır ve memeyi 2 - 3 ay boyunca ağzından bırakmaz. Yaklaşık
6 ay sonra ilk kez keseden dışarı çıkar. 8 aylık olunca artık
keseye sığmıyacak kadar büyümüş olur. Bundan sonra süt
emebilmek için artık kafasını kesenin içine sokması gerekir,
çünkü kanguru yavruları 1 yaşına varana kadar süt ile beslenir.
Familya
Familya
Familya
Familya
Familya

Ordo - BiyoAkademi

Transkript

Benzer belgeler

Zooloji Ders

dosyayı indir

Sınıf (Classis): Reptilia (Sürüngenler)

Avustralya - Oyun Benim İlacım

Gerekli belgelerin listesi

İki yaşamlılar

Sayı 1, Ocak-Haziran 2013 - Turquality Australia Pty Ltd

Avustralya`da Madencilik ve Metal Kazanımı (Mining and Metal

avustralya - Plazatur.com

su omurgasızları laboratuvar kılavuzu

Avustralya Ülke Bülteni