Download-Document

Kuzey Kutup bölgesinde yapılan petrol sondajının riskleri ve potansiyel etkileri üzerine
Medya Bilgilendirme Notu
Ocak 2012
_____________________________________________________________________
• ABD Jeolojik Araştırma Kurumu’nun tahminlerine göre Kuzey Kutup bölgesinin açıklarında teknik
olarak elde edilebilir 90 milyar petrol varil yatmaktadır. Bu miktar Suudi Arabistan rezervlerinin
i
1/3’üne tekabül etmektedir.
• Sondaj sezonunun kısa oluşu, Kuzey Kutup kışının gelmesiyle birlikte sezonun sona ermesi ve
ii
deniz buzunun kalınlaşması, kuyuların veya tahliye kuyularının sondajını imkansız kılmaktadır.
• Aynı sondaj sezonunun içerisinde tamamlanamayan tahliye kuyuları, iki yıl boyunca, kontrolsüz
iii
petrol fışkırmalarına sebep olabilir ki bunun sonucunda sızan petrol, kalın buz tabakasının
altında sıkışabilir.
• Kuzey Kutup bölgesinde yaşanacak petrol sızıntısının çevresel etkileri, Meksika Körfezi gibi sıcak
iv
denizlere oranla daha ciddi olacaktır. Alaska’daki Exxon Valdez kazası sonucu oluşan sızıntının
v
etkileri 20 sene geçmesine rağmen halen hissedilmektedir.
• Petrol sızıntıları konusunda uzmanlaşmış Kanadalı bir şirketin üst düzey yetkilisine göre,
“günümüzde, sızan petrolü Kuzey Kutbu’ndan arındıracak bir çözüm veya yöntem
vi
bulunmamaktadır”.
• Dondurucu hava koşulları ve bölgenin uzak konumu, sızıntılara karşı önerilecek çözümlerin
vii
önüne tahmin edilemeyen zorluklar çıkarmaktadır.
• ABD Maden Yönetimi Servisi’nin tahminlerine göre Alaska yakınlarındaki Kuzey Kutbu
viii
Okyanusu’nda sondaj süresince oluşacak büyük sızıntı ihtimali %20’dir.
• Bölgede kullanılan 'Buz yönetimi' teknikleri -buzulların platformun istikametinden çekilmesi veya
tazyikli su fışkırtma aracı ile patlatılması- en büyük buzdağlarına karşı etkin değildir. Olağandışı
ix
durumlarda, platformun kendisi daha büyük bir felaketi önlemek açısından yerini değiştirmelidir.
x
• Bir ham petrol varili işlendikten ve yakıldıktan sonra 300kg CO2 üretmektedir ki bunun
sonucunda Kuzey Kutup rezervleri toplamda 27 milyar tonluk CO2 salınımına sebep olabilir. Bu
xi
miktar dünyadaki toplam yıllık salım miktarı ile kıyaslanabilir.
Giriş
Petrol şirketleri araştırmalarını, önceleri ulaşılamaz, pahalı veya riskli olarak anılan yeni alanlara doğru genişletiyor.
xii
Bu aralıksız yayılma şimdi, iklim değişikliği sebebiyle buzların eridiği Kuzey Kutbu’na kadar ulaştı. Bazı
bilimadamları Kuzey buz denizinin önümüzdeki 10 yıl içerisinde tamamen yok olacağı konusunda uyarılarda
bulunuyor.
Kuzey Kutup bölgesinde yapılacak olan petrol sondajının tehlikeleri çok büyük. Soğuk okyanuslarda sızan petrolün
dağılması ılık okyanuslara göre daha uzun zaman alır. Dondurucu hava koşulları ve bölgenin uzak konumu, sızıntılara
karşı önerilecek çözümlerin önünde bir engel. Kuzey Kutup Denizi’nde meydana gelecek petrol kirliliği dünyadaki en
önemli ve en üretken deniz ekosisteminin zarar görmesine neden olabilir. Petrol endüstrisi, bir sızıntı olmayacağının
garantisini hiçbir zaman veremez. Petrol endüstrinin sızıntılara karşı buldukları çözümler de zaten yetersiz durumda.
Shell, sızıntı karşısında petrolden arınma verimliliğinin %90 olduğunu tahmin ediyor. Ancak bu hatalı bir tahmin. ABD
Kıyı Güvenliği (USCG) Kuzey Kutbu’nda arınma verimliliğinin %1 ila 20 arasında olacağını tahmin ediyor.
ABD Kıyı Güvenliği aynı zamanda sızıntıya karşı bulunacak çözümlerin federal düzeyde yetersiz olduğunu kabul
xiii
ediyor ve bu konuda tamamen petrol şirketlerine bağlı olduklarını öne sürüyor. Temmuz 2011’de bir amiral ABD Kıyı
Güvenliği ile birlikte bugün Alaska’da olası bir petrol sızıntısının neler getireceğini test etti ve sonuç olarak ‘hiçbir şey’
xiv
kalmayacağı gerçeğine vardı.
Kumar gibi bir keşif
ABD Jeolojik Araştırma Kurumu’na göre, dünyada keşfedilmemiş gazın %30’u ile yine dünyanın keşfedilmemiş
petrolün %13’ü Kuzey Kutup Dairesi’nin kuzey bölümünde yer alıyor. Geçtiğimiz yıllarda keşif ve sondaj çalışmaları
xv
hızlı bir biçimde arttı. Yaklaşık olarak keşfedilmemiş petrol ve gazın %84’ünün Kuzey Kutup Bölgesi’nin
xvi
açıklarında olduğu tahmin edilmektedir. Bu miktar teknik olarak elde edilebilir 90 milyar varil petrole denk geliyor.
xvii
Bir ham petrol varili işlendikten ve yakıldıktan sonra 300 kg CO2 üretir ki bunun sonucunda Kuzey Kutup
rezervleri toplamda 27 milyar tonluk CO2 salımına neden olabilir. Bu miktar dünyada toplam yıllık salım miktarı ile
xviii
kıyaslanabilir.
Hassas bir ekosistem
xix
Kuzey Kutup ekosistemi petrol sızıntılarına karşı çok hassastır. Soğuk hava, kalın buz tabakası ve bitkilerin ve
hayvanların yavaş dönüşümü, zehirli petrolün uzun zaman doğada kalmasına neden olur ve sonucunda bu zehirli
xx
petrol bir çok organizmaya bulaşır. Güneş ışığının azlığı aynı zamanda sızan petrolün parçalanmasını da
xxi
yavaşlatır.
xxii
Bölge karabatak, karaayaklı martı, kral ördek gibi deniz kuşları açısından zengin. Deniz kuşları özellikle petrol
sızıntılarına karşı hassas çünkü petrol, tüylerinin yalıtım işlevini yok eder. Dahası, petrolün yapışkan özelliği soğuk
xxiii
suda bu canlılara zarar verir.
xxiv
Bölge aynı zamanda deniz memelilerinin varlığı açısından da önemli. Şubat ayından mayıs ayına kadar bölgede
xxv
kutup ayıları da bulunuyor. Yavru foklar petrol sızıntısına karşı daha hassas çünkü soğuktan korunmak için
kürklerine bağımlılar.
Petrol sızıntısı geri dönüşümü olmayan bulaşım tepkimelerine yol açabilir çünkü kutup ayıları ve foklar büyük
xxvi
oranda kıyısal kaynaklara bağlıdır. Bunun sonucunda petrol sızıntısının ‘ayak izi’ yayılabilir: Kutup ayıları ve
foklar petrole maruz kalan avlarını yedikçe biyolojik olarak bu zehri vücutlarında biriktireceklerdir.
Petrol sızıntısının etkisi yaz ayları boyunca daha fazla olabilir çünkü bu dönem mavi balinaların ve somların
xxvii
mevsimlik göçüne ve göç eden kuşların üreme dönemlerine denk gelmektedir.
Milyonlarca kuş Kuzey Kutbu
üzerinden göç etmektedir.
Platformların ve boru hatlarının inşası 2000 yaşını bulan ve dünya üzerindeki en eski canlı türü olan soğuk su
xxviii
mercanlarının yaşamını doğrudan tehdit eder.
Balıkçılık üretimi 2,5 milyar dolara tekabül etmekte ve bu üretimin %80’i petrol aramasının yapılacağı üç denizdexxix
Batı Grönland, Norveç Denizi ve Barents Denizi- gerçekleşiyor.
‘Çözüm yok’
Buz altındaki ve kırılmış buz tabakalarındaki petrolü çıkarmak çok zor bir işlem ve uzmanlar geniş bir buzun altında
xxx
kalan petrol sızıntısına karşı yapılacak bir müdahale olmadığını söylüyor. Petrol sızıntıları konusunda
uzmanlaşmış Kanadalı bir şirketin üst düzey yetkilisine göre, “günümüzde, sızan petrolü Kuzey Kutbu’ndan
xxxi
arındıracak bir çözüm veya yöntem bulunmuyor”. Meksika Körfezi’nde yoğun bir biçimde kullanılan petrol
xxxii
sıyırıcıları (oil skimmers), eğer buz tabakasından dolayı sızan petrole ulaşamazlarsa, etkisiz kalır.
Exxon Valdez kazası sonucunda Alaska Körfezi’ne akan petrolün etkileri, 20 sene geçmesine rağmen deniz ve kıyı
xxxiii
çevresinde halen devam ediyor. Petrol, çakıl sahillerinin altındaki tortullarda kalmış durumda.
Popülasyonu
xxxiv
yarıya inen su samuru kendini iyileştiremiyor
deniz memelileri ise yağlarına giren petrol zehrinden dolayı yok
xxxv
xxxvi
olma tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor . Popülasyonu %40’a inen katil balinaların (Orcinus orca)
Prince William
xxxvii
Sound’da varlığını sürdürmeleri ise belirsizdir.
Petrol sızıntısı olmasa bile, devam eden endüstriyel faaliyetler- keşif, sismik testler- balinaların mevsimlik göçünü,
xxxviii
som balığının yumurtlamasını ve göç eden kuşların üreme dönemini bozma potansiyeli göstermektedir.
Kabul edilemeyen riskler
ABD Maden Yönetimi Servisi’nin tahminlerine göre Alaska yakınlarındaki Kuzey Kutbu Okyanusu’nda sondaj
xxxix
süresince oluşacak büyük sızıntı ihtimali %20.
Keşif devam ettikçe sızıntı ihtimali de doğal olarak artacak.
Sözde ‘buzdağı tehlikesi’ son yıllarda artıyor çünkü iklim değişikliği dolayısıyla Gröndland’ın büyük buzulları
erimeye başlamış durumda. Mahhattan’ın 4 katı büyüklüğünde olan bir buz adası, Petermann Buzulu’ndan ayrıldı
xl
ve güneyde Nares Boğazı’ndan Baffin Körfezi’ne doğru ilerleyerek, Labrador akımına doğru gidecek. Bu
xli
buzdağlarının bazıları yollarından çevrilmek için fazla büyük. Kanada Buz Servisi’nden Trudy Wohlleben konuyu
şu şekilde yorumluyor: “Tehlike şudur; Bir kere petrol platformlarının olduğu yere ulaşan bir buzdağı eğer çok
xlii
büyükse buzu kırmak için kullanılan normal yöntemler işe yaramayacaktır.”
xliii
Cairn Enerji, Kuzey Kutup Bölgesi’nin petrol arama çalışmaları için zor bir bölge olduğunu ve “lojistiğinin
xliv
karmaşıklığını”. kabul ediyor. Gröndland Hükümeti, Cairn’nin petrol sızıntısı ile mücadele planını, şirketin kamuya
xlv
duyurma isteksizliğine rağmen, yayınladı. Planın içeriği ise kaygı verici.
Planda yer alan ve uluslararası petrol sızıntı uzmanı ve deniz biyoloğu Profesör Richard Steiner
gözden geçirilen bazı noktalar şunlar:
xlvi
tarafından
• Temizleme operasyonu kış aylarında tamamen duracak.
• Petrolü temizlemede kullanılan petrol sıyırıcıları, kaplayan buz tabakasının %10’dan düşük
olması dolayısıyla Kuzey Kutup Bölgesi’nde etkili olmayacak.
• Düşük hava sıcaklıkları petrolü daha akışkan yapacak bunun sonucunda petrolün toplanması
veya pompalanmasında zorluklar yaşanacak.
• Petrol olduğu yerde yakılamaz, gerekli teçhizatı sızıntı bölgesine götürmek ise 51 ila 84 saat
arasında bir zaman alacak ki bu petrolün “artık yanmaya müsait olmadığı” anlamına gelecek.
• En iyi koşullarda bile temizleme oranları %100 olmayacak, %10 ila 20 arasında kalacak.
•
Temizleme teknikleri zarar verici olabilir dolayısıyla bazı durumlarda petrole bulanmış kıyı şeridini
doğal bir biçimde temizlenmeye bırakmak en iyi seçenek olacak.
• Cairn yılın altı ayı boyunca karanlığa gömülen bölgede “sınırlı seyyar aydınlatmadan”
faydalanacak.
• Petrol sızıntısının Kuzey Kutbu vahşi yaşamı -özellikle denizgergedanları ve Atlantik’in kutup
martıları üreme dönemleri- üzerindeki etkileri yıkıcı olacaktır. Ayrıca fok ve deniz aygırı gibi deniz
memeleri de besin zinciri dolayısıyla etkilenecek.
Endüstrinin güvenli bir biçimde sondaj yapmaya gücü yeter mi?
William Sound’da yok olan vahşi yaşam ve 1989 Exxon Valdez tanker kazasıyla okyanusa karışan petrol, petrol
sızıntısının etkileri hakkında bizlere fikir vermektedir. Meksika Körfezi’nde gördüğümüz gibi, deniz yatağındaki güçlü bir
patlama, çok miktarda petrolün denize karışmasına yol açabilir. Hiçbir şirket Kuzey Kutbu açıklarında buna benzer bir
kazanın yaşanmayacağını garantileyemez.
Imperial Oil şirketi Beaufort Denizi’nde gerçek güvenlik garantisinin verilmesiyle yapılacak olan sondaj işlemlerinin daha
pahalıya geleceğini dile getirmektedir. Bu durumda diyebilirz ki eğer endüstrinin güvenli bir biçimde sondaj yapmaya
gücü yetmiyorsa, o zaman hiç yapmamalıdır.
Daha fazla bilgi için:
[email protected]
[email protected]
Greenpeace Akdeniz
Asmalımescit Mah. Kallavi Sok.
No:1 Kat:5 Beyoğlu
İstanbul
Tel: 212 292 76 19-20
greenpeace.org.tr
Dipnotlar
i
Gautier DL et al (2009). Assessment of Undiscovered Oil and Gas in the Arctic. Science 29 May 2009 324: 1175-1179; and
http://www.guardian.co.uk/world/2010/sep/13/greenland-oil-environment-arctic-global-warming; and http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/8073363.stm for a map
ii
WWF, Offshore Exploration in the Arctic
iii
Mayeda A (2010). Oil-spill relief well off Canada’s Arctic coast would take three years: regulators. Postmedia News
http://www.canada.com/news/spill+relief+well+Canada+Arctic+coast+would+take+three+years+regulators/3347296/story.html
iv
Brandvik PJ, Sørheim KR, Singsaas I & Reed M (2006). Short State-of-the-Art Report on Oil Spills in Ice-Infested Waters: Oil Behaviour and Response Options.
SINTEF. 19 May.
v
Li HL & Boufadel MC (2010). Long-term persistence of oil from the Exxon Valdez spill in two-layer beaches. Nat. Geosci., 3, 96-99
vi
http://www.sikunews.com/News/Canada-Northwest-Territories/No-one-knows-how-to-clean-up-an-Arctic-oil-spill-7692
vii
http://wwf.panda.org/what_we_do/where_we_work/arctic/publications/?122240/Oil-Spill-Response-Challenges-in-Arctic-Waters
viii Revised Oil-Spill Risk Analysis: Beaufort Sea Outer Continental Shelf Lease Sale 170 http://www.boemre.gov/itd/pubs/1997/97-0039.pdf p.25
ix
Associated Press (2010). “Huge ice island could pose threat to oil, shipping” 10 August 2010
x
http://numero57.net/2008/03/20/carbon-dioxide-emissions-per-barrel-of-crude/
xi
http://www.eia.doe.gov/pub/international/iealf/tableh1co2.xls
xii
Hassol S (2004). Impacts of a Warming Arctic. Arctic Climate Impact Assessment. Cambridge University Press; and http://www.bbc.co.uk/news/scienceenvironment-13002706
xiii http://www.petroleumnews.com/pntruncate/70090372.shtml
xiv http://thinkprogress.org/romm/2011/07/28/281602/coast-guard-testifies-its-totally-unprepared-for-an-arctic-oil-spill-we-have-zero-to-operate-with-atpresent/?mobile=nc
xv
Faroe Petroleum plc. Annual Report and Accounts 2009 Page 25. http://www.faroe-petroleum.co.uk/get.file?ID=4590
xvi Bird KJ et al (2008). Circum-Arctic Resource Appraisal: Estimates of Undiscovered Oil and Gas North of the Arctic Circle. USGS.
xvii http://numero57.net/2008/03/20/carbon-dioxide-emissions-per-barrel-of-crude/
xviii http://www.eia.doe.gov/pub/international/iealf/tableh1co2.xls
xix Hollebone B & Fingas MF (2008). Oil Spills in the Arctic: A Review of Three Decades of Research at Environment In: Oil Spill Response: A Global Perspective
(eds. Davidson WF, Lee K & Cogswell A). NATO Science for Peace and Security Series C: Environmental Security
xx
Arctic Marine Assessment Programme 1998.
xxi Email from Gordon Hamilton, Associate Professor, Climate change Institute, University of Maine, Orono, 10 August, 2010
xxii Environmental Oil Spill Sensitivity Atlas for the West Greenland (68°-72°N) Coastal Zone, P48, NERI Technical Report, No 494, 2004
xxiii Potential environmental impacts of oil spills in Greenland, p25 National Environmental Research Institute, Ministry of the Environment, Denmark. 2002.
http://www2.dmu.dk/1_viden/2_Publikationer/3_fagrapporter/rapporter/FR415.pdf
xxiv http://www.dmu.dk/en/arctic/oil/oilspillsensitivityatlas/
xxv Environmental Oil Spill Sensitivity Atlas for the West Greenland (68°-72°N) Coastal Zone, P51, NERI Technical Report, No 494, 2004
xxvi Fuglei E (2010). Norwegian Polar Institute. The Arctic Fox.
http://npweb.npolar.no/english/arter/fjellrev
xxvii
Hollebone & Fingas (2008), op cit.
xxviii
The Pew Environment Group (2010). Oceans North Canada. Baffin Bay & Davis Strait.
http://www.oceansnorth.org/baffin-bay-davis-strait
xxix http://www.seaaroundsus.org 2010
xxx http://www.yukon-news.com/news/18126/
xxxi http://www.sikunews.com/News/Canada-Northwest-Territories/No-one-knows-how-to-clean-up-an-Arctic-oil-spill-7692
xxxii
WWF (2009). Not So Fast: Some Progress in Spill Response, but US Still Ill-Prepared for Arctic Offshore Development.
xxxiii
Li et al (2010), op cit.
xxxiv
Associated Press (2004). Survival of sea otters in southwest Alaska threatened. 8 February, 2004. http://helenair.com/lifestyles/article_630e8150-cfa35205-b15e-2b50ef26dfbf.html
xxxv
Hooker SK, Metcalfe TL, Metcalfe CD, Angell CM, Wilson JY, Moore MJ & Whitehead H (2008). Changes in persistent contaminant concentration and
CYP1A1 protein expression in biopsy samples from northern bottlenose whales, Hyperoodon ampullatus, following the onset of nearby oil and gas development.
Environ. Pollut., 152, 205-216
xxxvi
Than K (2010). Oil Spill to Wipe Out Gulf's Sperm Whales? National Geographic. 21 May, 2010.
http://news.nationalgeographic.com/news/2010/05/100521-science-environment-gulf-mexico-oil-spill-sperm-whales/
xxxvii
Matkin CO, Saulifis EL, Ellis GM, Olesiuk P & Rice SD 2008. Ongoing population-level impacts on killer whales Orcinus orca following the 'Exxon Valdez'
oil spill in Prince William Sound, Alaska. Mar. Ecol.-Prog. Ser., 356, 269-281
xxxviii
Bailey L (2010). Arctic animals at risk: Which animals are most threatened by oil development? Wilderness Society. 27 May 2010.
http://wilderness.org/content/arctic-animals-risk-energy
xxxix
Revised Oil-Spill Risk Analysis: Beaufort Sea Outer Continental Shelf Lease Sale 170 http://www.boemre.gov/itd/pubs/1997/97-0039.pdf p.25
xl
Email from Gordon Hamilton, Associate Professor, Climate change Institute, University of Maine, Orono, 10 August 2010
xli
http://www.dw-world.de/dw/article/0,,5888748,00.html
xlii http://www.dw-world.de/dw/article/0,,5888748,00.html
xliii http://crr2009.cairnenergy.com/key-issues/greenland/spills.html
xliv http://www.cairnenergy.com/uploadedFiles/Investors/Downloads/Petroleum 20Exploration 20Greenland 20Conference, 20Copenhagen.pdf P.21
xlv http://www.greenpeace.org.uk/blog/climate/cairn-injunction-full-20110722
xlvi http://www.greenpeace.org.uk/document/review-cairn-oil-spill-prevention-and-contingency-plan