european commıssıon
Transkript
european commıssıon
AVRUPA KOMİSYONU İŞLETME VE SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KOBİ’lerde rekabetçiliğin teşviki BİLİRKİŞİ HEYETİ NİHAİ RAPORU KÜÇÜK İŞLETMELER İÇİN MUHASEBE SİSTEMLERİ - ÖNERİLER VE İYİ UYGULAMALAR Kasım 2008 Yasal Uyarı Bu proje Avrupa Komisyonu ve ulusal yetkililerin atadığı muhasebe alanında uzman bilirkişiler tarafından, Avrupa Komisyonu İşletme ve Sanayi Genel Müdürlüğünün koordine ettiği Çok Yıllı Girişim ve Girişimcilik Programı kapsamında yürütülmüştür. Çalışma her ne kadar Komisyon görevlilerinin kılavuzluğunda ve Üye Devletlerin atadığı bilirkişiler tarafından yapılmış olsa da, bu belgede ifade edilen görüşler Avrupa Komisyonu veya Üye Devletlerin fikrini yansıtmak zorunda değildir. Alındığı kaynağın bildirilmesi koşuluyla çoğaltma izni vardır. Ek bilgi: Avrupa Komisyonu İşletme ve Sanayi Genel Müdürlüğü Unit E.3: Zanaatkar, küçük işletme, kooperatif ve ortaklar Faks: +32-2-299.81.10 E-mail: [email protected] Diğer projelerle ilgili bilgiler: Avrupa Komisyonu ile ulusal idareler tarafından müşterek yürütülen ve girişimciliğin teşvik edilmesi konularına değinen diğer projelerle ilgili bilgiler aşağıdaki web adresinden temin edilebilir: http://ec.europa.eu/enterprise/entrepreneurship/support_measures/ İÇİNDEKİLER YÖNETİCİ ÖZETİ 1. GİRİŞ ...........................................................................................5 .......................................................................................................7 1.1. Arka Plan........................................................................................................7 1.2. Proje amacı ve yöntemi..........................................................................9 1.3. Projenin sonucu...................................................................................10 1.4. Tanımlar ve bilgi kaynakları...........................................................10 2. PROJE KAPSAMI......................................................................................11 2.1. Birinci katman.........................................................................................................11 2.2. İkinci katman....................................................................................................11 2.3. Üçüncü katman.......................................................................................................12 3. FİNANSAL TABLO KULLANICILARI VE İHTİYAÇLARI..........................13 3.1. Kullanıcılar ...........................................................................................................13 3.2. İhtiyaçları ...........................................................................................................13 4. MUHASEBE SİSTEMLERİ......................................................................................14 4.1. İç Muhasebe ..........................................................................................14 4.2. Dış Muhasebe .........................................................................................14 4.3. Vergi muhasebesi ................................................................................................15 5. MUHASEBE ÇERÇEVESİ..............................................................................15 5.1. Muhasebe ilkeleri......................................................................................16 5.1.1. Nakit esaslı muhasebe........................................................................16 5.1.2. Tahakkuk esaslı muhasebe...................................................................16 5.1.3. Eşleştirme ilkesi ......................................................................16 5.1.4. Önemlilik kavramı............................................................................16 5.2. Dış finansal tablolara ait ilkeler.....................................................17 5.2.1. Doğru ve dürüst sunum ilkesi........................................................17 5.2.2. İşletmenin sürekliliği ilkesi..............................................................17 5.2.3. İhtiyatlılık ilkesi......................................................................17 5.2.4. Açılış bakiyesi ilkesi...........................................................17 5.2.5. Tutarlılık ilkesi..................................................................17 5.2.6. Ayrı değerleme ilkesi........................................................17 6. MUHASEBE İŞLEMLERİNİN KAYDI........................................... 18 6.1. Finansal kayıtlar .............................................................................................18 6.2. Çift girişli defter tutma..............................................................................18 6.3. Hesap cetveli .............................................................................................18 7. FİNANSAL TABLOLARIN BİLEŞENLERİ................................................19 7.1. Hedefler ........................................................................................................19 7.2. Türe göre Kar zarar hesabı.....................................................................19 7.3. Fonksiyona göre kar zarar hesabı.................................................................19 7.4. Bilanço ...................................................................................................20 7.5. Nakit akış tablosu.........................................................................................21 7.6. Diğer finansal tablolar...............................................................................21 8. İYİ UYGULAMALAR .................................................................................................21 8.1. Kullanıcılar ve ihtiyaçları.......................................................................................22 8.2. Muhasebe çerçevesi....................................................................................22 8.2.1. Tahakkuk esaslı muhasebe...................................................................22 8.2.2. Eşleştirme ilkesi......................................................................22 8.2.3. Doğru ve dürüst sunum ilkesi ........................................................23 8.3. Muhasebe işlemlerinin kaydı.............................................................23 8.3.1. Çift girişli defter tutma................................................................23 8.3.2. Hesap cetveli ...............................................................................23 8.3.3. Finansal kayıtlar...............................................................................23 8.4. Finansal tablolar........................................................................................24 9. SONUÇLAR .......................................................................................................24 BİLİRKİŞİ HEYETİ ÜYELERİ..........................................................................25 EKLER 1-12 YÖNETİCİ ÖZETİ AB-27’de finansal olmayan işletme ekonomisinde 2005 yılı itibariyle yaklaşık 20 milyon işletme bulunuyordu; bu işletmelerden %99.8’i KOBİ iken çoğunluğu mikro işletmelerdi. KOBİ dostu iş çevresinin (Küçük İşletmeler Kanunu’nda olduğu gibi) hem Topluluk hem de Üye Devletler düzeyinde Avrupa’da büyüme ve işler açısından önemli olduğu kabul edilmektedir. Tekstil, ağaç ürünleri, metal ürünler, yayıncılık, inşaat ve mobilya yapımı gibi bazı kilit endüstrilerde, tüm işlerin %70’inden fazlasına tekabül etmektedir. İster büyük ister küçük işletme olsun bir işletmenin başarılı bir şekilde yönetilmesi için uygun muhasebe bilgilerinin önemli olduğu kabul edilmektedir. AB düzeyinde, borsaya kayıtlı şirketler için Uluslararası Muhasebe Standartları/Uluslararası Finansal Raporlama Standartları gibi bir muhasebe mevzuatı bulunurken, kayıtlı olmayan sınırlı sorumlu şirketler için Muhasebe Direktifleri gibi Dördüncü ve Yedinci Direktifler bulunmaktadır. Ancak, AB düzeyinde kayıtlı şirket ya da sınırlı sorumlu şirket olmayan ve genelde küçük işletmeler olarak atıfta bulunduğumuz işletmeler için uygulamada herhangi bir muhasebe mevzuatı yoktur. Uygun muhasebe bilgilerinin küçük işletme sahipleri ve yöneticileri ile farklı hissedarları için taşıdığı önemden dolayı, AB düzeyinde bir düzenleme bulunmaması durumunda Üye Devletlerde uygulanan farklı muhasebe sistemlerinin incelendiği bir projenin bulunması gerektiği kabul edilmiştir. Bu projenin amacı küçük işletmelerin sahipleri, yöneticileri ve diğer hissedarlarına uygun finansal bilgilerin sunulması için muhasebe sistemlerinin nasıl geliştirileceğine ilişkin görüşler ortaya atmaktır. Bu da Üye Devletlerde küçük işletmelerin muhasebe sistemleri alanında görüşlerin tanımlanması ve görüş alışverişi yoluyla gerçekleştirilebilir. Amaç hiçbir şekilde AB veya ulusal düzeyde düzenlemeler ve idari yükler getirmek değildir, bu durum zaten küçük işletmeler için iş çevresini sadeleştirme ve idari yükleri azaltma hedefine aykırı olacaktır; dolayısıyla AB düzeyinde muhasebe mevzuatını değiştirme tasarıları bu projenin kapsamını aşmaktadır. Projenin kapsamını tanımlarken, AB düzeyinde mevcut muhasebe mevzuatına ait üç katmanlı bir model kullanmanın faydalı olacağı kabul edilmiştir. Bu projenin odak noktası olan küçük işletmeler üçüncü katmana ait olarak tanımlanmıştır, örneğin şahıs şirketleri/tüccarlar ve sınırsız sorumlu ortaklıklar gibi. Küçük işletmelerde uygulanan muhasebe sistemlerine ilişkin Üye Devletlerden toplanan veriler temelinde, ulusal idarelerin ve ticari işletmelerin bilirkişileri özel koşulları ve ihtiyaçlarına göre küçük işletmeler için uygun kabul edilebilecek muhasebe sistemleri için aşağıda sıralanan iyi uygulamaları ortaya koymuştur. Ancak, bu uygulamaların tamamının tüm işletmeler için faydalı olamayacağı kabul edilmektedir, örneğin daha basit bir iş modelinde faaliyet gösteren firmalar bu uygulamalardan sadece bir kısmını faydalı bulabilir, dolayısıyla her bir durum temelinde seçim yapılması gerekecektir: · · · Satış yevmiye defteri, satın alma yevmiye defteri, kasa tahsilâtı defteri, çek ödemeleri defteri, küçük kasa defteri, genel yevmiye defteri, defteri kebir, borçlu defteri, alacaklı defteri ve bordro sistemi gibi en önemli finansal kayıtların tutulması. Böylece muhasebe işlemlerinin doğruluğu ve güvenilirliği artacak bu da küçük işletmelerin finansal tablolarına daha fazla girdi sağlayacaktır; İşlemlerin düzenli kaydının çok daha iyi kontrol edilmesini sağlayacağı için çift girişli defter tutulması; Finansal tablolar için sadece ana başlıkları gösteren bilanço ve gelir tablosu gibi basitleştirilmiş formatların kullanılması; · · · · · · Düzenli olarak planlanmış nakit akış tablolarının hazırlanması; İşletmenin finansal konumu, performansı ve finansal konumundaki değişimlerle ilgili olarak nakit esaslı muhasebeye göre daha doğru ve bütünsel bir resim sunduğu için tahakkuk esaslı muhasebenin uygulanması; İşletmenin finansal performansının gerçeğe uygun bir sunumunu sağlamak için gelirlerin giderlerle eşleştirilmesinin öneminden dolayı eşleştirme ilkesinin uygulanması; Muhasebe bilgilerinin doğru ve tutarlı bir şekilde sunulmasını sağlamak için çok önemli olmasından dolayı doğru ve dürüst sunum ilkesinin uygulanması; Bir muhasebe yazılım paketinin değiştirilmesi sırasında bazı engelleri ortadan kaldırması ve ayrıca finansal bilgilerin sağlanması için taksonomi girişini kolaylaştırması açısından standartlaştırılmış bir hesap cetvelinin kullanılması, ve Finansal bilgilerin farklı veya aynı amaçlarla (vergilendirme, istatistik, Basel II, bankalar gibi) farklı veya aynı yetkililere sunulmasında idari bir basitleştirme anlamına gelen “bir defaya mahsus” ilkesinin uygulanması. 1. GİRİŞ 1.1. Arka plan Çalışan sayısı 250’den az, yıllık cirosu 50 milyon Euro’nun altında kalan ve daha büyük işletmelerden bağımsız işletmeler olan küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ’ler) Avrupa ekonomisinin belkemiğini oluşturmaktadır. 2005 yılında AB-27 ülkeleri genelinde finansal olmayan işletme ekonomisinde 2005 yılı itibariyle yaklaşık 20 milyon işletme bulunuyordu; 2 bu işletmelerden %99.8’i KOBİ iken çoğunluğu mikro işletmelerdi. KOBİ’ler AB-27 finansal olmayan işletme ekonomisindeki işgücünün % 67.11’ine tekabül etmektedir. KOBİ dostu iş çevresinin hem Topluluk hem de Üye Devletler düzeyinde Avrupa’da büyüme ve işler açısından önemli olduğu kabul edilmiştir. Tekstil, ağaç ürünleri, metal ürünler, yayıncılık, inşaat ve mobilya yapımı gibi bazı kilit endüstrilerde, tüm işlerin %70’inden fazlasına tekabül etmektedir. İşletme ve kuruluşlardan gelen en yaygın şikâyetlerden biri işletmeler tarafından gözetilmesi gereken çeşitli düzenleyici ve idari yükümlülüklerin sayısı ve karmaşıklığı üzerinedir. KOBİ’ler daha büyük şirketlerle karşılaştırıldığında düzenleyici yükten çok daha fazla mağdur olur, çünkü küçük işletmeler genelde yükümlülüklerini en etkili şekilde yapabilmelerini sağlayacak yeterli finans ve insan kaynağına sahip değildirler. Genel olarak, küçük işletme müdürlerinin hesaplarını kendileri idare etmesi gerekir. Ancak, muhasebelerini farklı sebeplerle dışarıdan yaptırmayı da tercih edebilirler. Normalde, küçük işletmelerin yasal hesapları işletme yönetimi için özellikle uygun kabul edilmemekte ancak yöneticilerin çoğu yönetim danışmanlığı ya da ek inceleme desteği almaktadır. Birçok küçük işletme bilgisayarlı ya da kısmen bilgisayarlı muhasebe sistemine 3 sahiptir ve bu da yönetim bilgilerinin sıklığı ya da bulunabilirliği ile pozitif ilişkiye sahiptir. Bankayla ilişkilerin korunması bağlamında nakit kontrolü ve performansın izlenmesi önemle vurgulanmaktadır. En yaygın şekilde kullanılan ve en faydalı finansal bilgi kaynakları farklı 4 şekillerdeki nakit akış bilgileri ve aylık/üç aylık yönetim hesaplarıdır. 1 1 Komisyonun mikro, küçük ve orta ölçekli işletmelerin tanımıyla ilgili 6 Mayıs 2003 tarihli önerisi, Avrupa Birliği Resmi Gazetesi L124/36, 20.5.2003. Daha fazla bilgi için bkz. http://ec.europa.eu/enterprise/enterprise_policy/sme_definition/index_en.htm. 2 http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-SF-08-031/EN/KS-SF-08-031-EN.PDF 3 How owner-managers use accounts (Şirket sahipleri-müdürleri hesapları nasıl kullanır), Jill Collins & Robin Jarvis (ICAEW, 2000) 4 Financial information and the management of small private companies (Küçük özel işletmelerin finansal bilgileri ve yönetimi), Jill Collis ve Robin Jarvis (Journal of Small Business and Enterprise Development, 2002) Avrupa Birliği ve Üye Devletler küçük işletmeler için iş ortamını iyileştirmek üzere Küçük İşletmelere yönelik Sözleşmeyi 5 kabul etmişlerdir. Her seviyedeki kamu yetkililerini bu alandaki politikalar üzerine yaptıkları çalışmalardan elde ettikleri deneyimi paylaşmaya teşvik ederek, her biri diğerleri için denenmiş olan örneklerden ders çıkarabilir ve böylece kendi iyileşme sürecini hızlandırabilir. Katılımcı ülkeler ulusal kuralları ve AB kurallarını basitleştirmek ve mümkün olan her yerde idari yükleri azaltmak için daha iyi bir mevzuat ve düzenleme yapmayı taahhüt etmiştir. Komisyon tarafından 25 Haziran 2008 tarihinde Küçük İşletme Kanunu üzerine Komisyon Tebliği kabul edilmiştir6. Komisyon KOBİ’lerin yaşam döngüleri boyunca karşılaştıkları tüm diğer sorunlara değinen kapsamlı bir somut faaliyetler grubu ile tamamlanması gereken bazı kılavuz ilkeler önermiştir. Komisyon, Topluluk Lizbon Programının bir parçası olarak, Üye Devletleri hedeflere ulaşmak için gereken her tür önlemi almaya davet etmektedir. Muhasebenin küçük işletmelerin sahipleri ve müdürleri ile farklı hissedarları için bilgi kaynağı olarak önemi açıktır. AB kapsamında farklı türde şirketler için muhasebe mevzuatımız bulunmaktadır. AB’de borsaya kayıtlı şirketlerle ilgili olarak, AB tarafından benimsenmiş Uluslararası Muhasebe Standartları (IAS) / Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarımız (IFRS) bulunmaktadır (1606/2002 sayılı IAS Yönetmeliği (EC)7). Sınırlı sorumlu şirketlerle ilgili olarak, AB düzeyinde Üye Devletler tarafından yerel GAAP (Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri) haline gelecek kendi ulusal muhasebe mevzuatlarına dönüştürülecek Dördüncü Direktif (78/660/EEC) 8 ve Yedinci Direktif (83/349/EEC) 9 bulunmaktadır. Ancak, AB düzeyinde IAS Yönetmeliği ile Dördüncü ve Yedinci Direktifler kapsamına girmeyen işletmeler için yürürlükte herhangi bir muhasebe mevzuatı yoktur, AB düzeyinde düzenleme bulunmaması durumunda Üye Devletlerde uygulanan farklı muhasebe sistemlerinin incelendiği bir projenin bulunması gerektiği kabul edilmektedir. 2 5 Küçük İşletmelere yönelik Avrupa Sözleşmesi, Santa Maria da Feira, 19-20 Haziran 2000. http://ec.europa.eu/enterprise/enterprise_policy/charter/docs/charter_en.pdf adresinden online ulaşılabilir. 6 Komisyonun Avrupa Parlamentosu, Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi ve Bölgeler Komitesine verdiği “Önce küçük düşün” Tebliği (2008) 394, 19 Haziran 2008, http://ec.europa.eu/enterprise/entrepreneurship/sba_en.htm 7 Uluslararası Muhasebe standartları uygulamasıyla ilgili 19 Haziran 2002 tarihli 1606/2002 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi IAS Yönetmeliği (EC) http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/site/en/oj/2002/l_243/l_24320020911en00010004.pdf 8 http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/site/en/consleg/1978/L/01978L0660-20040501-en.pdf 9 http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31983L0349:EN:HTML 1.2. Projenin amacı ve yöntemi Son yıllarda muhasebe kuralları iş dünyasında giderek daha da önemli hale gelmiştir. IAS/IFRS ile uluslararası sermaye piyasasına özellikle büyük anonim şirketlerin performansıyla ilgili daha detaylı ve çok yönlü bilgiler sunmak amaçlanmaktadır. Bunun dışında, uluslararası muhasebe alanında KOBİ’lere özel muhasebe standartları oluşturmak için başka projeler de mevcuttur. Muhasebe Direktifleri (Dördüncü ve Yedinci Direktif gibi) ile özellikle sınırlı sorumlu şirketler hedeflenmektedir. Bu grup AB’de önemli bir grup olmasına rağmen, en büyük işletme grubu hala birçok örnekte AB düzeyinde herhangi bir muhasebe mevzuatı bulunmayan KOBİ’lerdir. Bunun sonucu olarak, çok sayıda Üye Devlet bu işletmeler için kendi ulusal muhasebe mevzuatını (yerel GAAP) geliştirmiştir (bkz. Ek 3). Bu da şahıs şirketleri ve sınırsız sorumlu ortaklıklar gibi küçük işletmeler için farklı muhasebe mevzuatlarının oluşmasına sebep olmuştur. Genelde ayrı bir maliyet muhasebesi veya işletme muhasebesi bulunmayan küçük işletmelerde, finansal tablolar ve kayıtlar işletme sahiplerine ve müdürlerine bilgi sağlayabilmektedir. Genelde iş kararlarının ilgili, kullanıcı dostu ve zamanında ulaşılabilir olması gereken yüksek kalitede finansal bilgilerle desteklenmesi gerektiği belirtilmektedir. Uygun olduğu hallerde muhasebe de küçük işletmelerin uymak zorunda kaldığı idari yükü temsil etmek yerine bir işi yapmak ve yönetmek için aktif bir yürütme aracı olmalıdır. Küçük işletmelerin muhasebe sistemlerinin sahipleri ve yöneticilerine işletmelerini rekabetçi bir ortamda yönetebilmelerini ve başarısızlığı önlemek ve işleri büyütmek için bilinçli kararlar alabilmelerini sağlamak üzere önemli finansal bilgileri sağlama gibi fonksiyonlarını yerine getirebilmesi önemlidir. Ancak, küçük işletmeler ve yönetimlerinin belli ihtiyaçları ve özel koşulları vardır, dolayısıyla gereksiz idari sorumluluklar yüklememek için muhasebe sistemlerinin esnek olması gerekmektedir. Küçük işletmelerin aynı zamanda faaliyet gösterdikleri yargı alanına bağlı olarak çok farklı ticari ve mali kanunlar, istatistik amaçlı bilgi gereksinimlerine, Basel II. vb. uygulamalarına uyması gerekmektedir. Bunun dışında, küçük işletmeler hangi muhasebe sisteminin kendi özel koşullarına ve faaliyet gösterdikleri iş ortamına en uygun sistem olduğuna en iyi kendileri karar verebilirler. Bu projede işletme politikası alanında açık koordinasyon yöntemi izlenmektedir. Amacı küçük işletmeler için muhasebe alanında iyi uygulamaları belirlemek ve ulusal idarelerin bilirkişileri tarafından ve iş örgütlerinin danışmanlığında mutabık kalınmış kilit konulara yüksek düzeyde siyasi dikkatle odaklanmaktır. 1.3. Projenin sonucu Bu projenin hedefi küçük işletmelerin sahipleri, yöneticileri ve diğer hissedarlarına uygun finansal bilgileri sağlayabilmesi için muhasebe sistemlerinin nasıl geliştirileceğine ilişkin görüşler sunmaktır. Bu da Üye Devletlerde küçük işletmelerin muhasebe sistemleri alanında görüşlerin tanımlanması ve görüş alışverişi yoluyla gerçekleştirilebilir. Projenin amacı hiçbir şekilde AB veya ulusal düzeyde düzenlemeler ve idari yükler getirmek değil aksine idari yükleri ulusal seviyede azaltmak için öneriler getirmektir. Proje sonucunda, muhasebe alanında küçük işletmeler için muhasebe sistemlerine ilişkin açıklamalar, rehberlik ve iyi uygulamalar elde edilecek olup AB düzeyinde muhasebe mevzuatını değiştirme tasarıları bu projenin kapsamını aşmaktadır. 1.4. Tanımlar ve bilgi kaynakları Bu raporun amacına göre muhasebe sistemleri vb. gibi farklı kavramları tanımlamıyoruz. Bu kavramlar literatürde ya da başka kaynaklarda zaten iyi bir şekilde belirtilmiş olup daha fazla açıklama gerektirmemektedir. Ancak, bu proje için aşağıdaki tanımlar üzerinde durulmuştur: İşletme: İşletme yasal formu ne olursa olsun bir ekonomik faaliyetle uğraşan herhangi bir oluşum olarak kabul edilmektedir. Buna özellikle zanaat ya da diğer faaliyetlerle uğraşan serbest meslek sahibi kişiler ve aile şirketleri ya da düzenli olarak bir ekonomik faaliyetle uğraşan ortaklıklar dâhildir. Finansal tablolar: Finansal tablolar, bir işletmeye ait işlemlerin sınıflandırılması, ölçülmesi ve kaydedilmesiyle ilgilidir. Bir hesap yılı sonunda işletmenin performansı ve durumunu göstermek için şu finansal tabloların hazırlanması gerekmektedir: kar zarar hesabı10, bilanço11, hesaplara ait dipnotlar ve nakit akış tabloları. Finansal kayıtlar: Finansal tabloların hazırlanması sırasında kullanılan tüm belgeler ve defterler (satış yevmiye defteri, satın alma yevmiye defteri, kasa tahsilat defteri, küçük kasa defteri, genel yevmiye defteri ve borçlu defteri gibi). KOBİ’ler Komisyonun 6 Mayıs 2003 tarihli önerisinde genel anlamda mikro, küçük ve orta ölçekli işletmeler olarak tanımlanmıştır12. Muhasebe amaçlı olarak küçük ve orta ölçekli kuruluşların tanımları Dördüncü Direktif (78/660/EEC); küçük kuruluşların Madde 11 ve orta ölçekli kuruluşların Madde 27’ye dayanmaktadır. 3 10 Bazı ülkelerde gelir tablosu olarak da bilinmektedir. 11 Bazı ülkelerde finansal durum olarak da bilinmektedir. 12 Avrupa Birliği Resmi Gazetesi L124/36, 20.05.2003. http://ec.europa.eu/enterprise/enterprise_policy/sme_definition/index_en.htm Bu rapordaki temel bilgi kaynakları bilirkişi heyeti, ticari teşebbüsler ve raporun dipnotlarında bahsedilen diğer resmi yayınlardır. 2. PROJE KAPSAMI Projenin kapsamı, muhasebe mevzuatı AB seviyesinde düzenlenmeyen işletmelerden oluşmaktadır, örneğin şahıs şirketleri/tüccarlar ve sınırsız sorumlu ortaklıklar gibi işletmeler. Ulusal düzeyde, bazı Üye Devletler bu işletmelerin muhasebesini düzenlerken, bazı Üye Devletler böyle bir düzenleme yapmamıştır. Projenin amacı Üye Devlet ya da AB seviyesinde muhasebe düzenlemesi getirmek değil, küçük işletmelerin muhasebe sistemlerinin ulusal seviyede iyileştirilmesi için iyi uygulamalara katkıda bulunmaktır. Denetim konuları proje kapsamında değildir. Bu projenin kapsamı belirlenirken, AB seviyesinde yürürlükte olan muhasebe mevzuatının farklı türde şirketler/işletmelerin muhasebe gereksinimlerini belirleyen üç katmanlı bir model kullanılarak sınıflandırılmasının faydalı olacağı düşünülmüştür. Bu model tamamlanmaya çalışılmamıştır ancak AB seviyesinde muhasebe mevzuatıyla ilgili duruma ait genel bir görünüm sunmaktadır (N.B. yasal durumun tüm yönleri modele dâhil edilmemiştir). 2.1. Birinci katman Birinci katmanda AB tarafından konsolide hesaplar için benimsenmiş Uluslararası Muhasebe Standartları (IAS) / Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (IFRS) bulunmaktadır (1606/2002 sayılı IAS Yönetmeliği (EC))13 kapsamına giren AB’de borsaya kayıtlı şirketlerden oluşmaktadır. Yıllık hesapları oluştururken kayıtlı şirketler Üye Devletlerin IFRS’leri yıllık hesaplara taşıma opsiyonunu kullanmamışsa yerel GAAP uygulamak zorunda kalmaktadır. Bazı Üye Devletlerde bankalar ve sigorta şirketleri gibi borsaya kayıtlı olanlar dışındaki şirketleri de dâhil etmek için mevcut imkânlar kullanılarak IAS Yönetmeliğinin kapsamı genişletilmiştir.14 2.2. İkinci katman İkinci katman Üye Devletler tarafından yerel GAAP (Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri) haline gelecek kendi ulusal muhasebe mevzuatlarına dönüştürülecek Muhasebe Direktifleri olarak adlandırılan Dördüncü Direktif (78/660/EEC)15 ve Yedinci Direktif (83/349/EEC)16 kapsamına giren sınırlı sorumlu şirketlerden oluşmaktadır. 4 13 Uluslararası Muhasebe standartları uygulamasıyla ilgili 19 Haziran 2002 tarihli 1606/2002 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi IAS Yönetmeliği (EC) http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/site/en/oj/2002/l_243/l_24320020911en00010004.pdf 14 http://ec.europa.eu/internal_market/accounting/docs/ias/ias-use-of-options_en.pdf 15 http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/site/en/consleg/1978/L/01978L0660-20040501-en.pdf Bazı şirketler tarafından IFRS’lerin kullanılmasının bu şirketleri büyük ölçüde Dördüncü ve Yedinci Direktifleri kapsamının dışına taşıyabildiğini de belirtmekte fayda vardır. 2.3. Üçüncü katman Üçüncü katman birinci ve ikinci katmanlardaki AB muhasebe mevzuatının kapsamına girmeyen işletmelerden oluşmaktadır. Bu kalan işletme grubu söz konusu projenin bir parçasını oluşturmaktadır. Bazı Üye Devletler işletmelerin bazılarını bu katmana dahil etmek için Dördüncü ve Yedinci Direktifleri kendi inisiyatiflerine göre değiştirmişlerdir. Ancak, AB seviyesinde bu işletmeler düzenlenmemektedir. Üçüncü katmana dâhil olan işletmelerin ölçekleri ve yasal formları tam olarak belirtilmemektedir. Bu proje için hedef kitleyi sadece üçüncü katman kapsamında yer alan küçük işletmelere (mikro işletmeler de dâhil) indirgediğimizi belirtmemiz gerekir. Daha açık ifade etmek gerekirse odak noktamız şahıs şirketleri/tüccarlar ve sınırsız sorumlu ortaklıklar. Bir küçük işletme ölçeğini tanımlarken Dördüncü Direktifin 11. Maddesinde şart koşulan eşik değerleri kullandık, çünkü tanım muhasebe amaçlı olarak kullanılmaktadır: Madde 11 “Üye Devletler bilanço tarihlerinde aşağıdaki üç kriterden ikisini aşmayan işletmelere izin verebilir: - bilanço toplamı: EUR 4 400 000 - net ciro: EUR 8 800 000 - mali yıl süresince ortalama çalışan sayısı: 50” Bundan böyle “küçük işletme” bu tanıma göre kullanılacaktır. Komisyonun mikro, küçük ve orta ölçekli işletmelerle ilgili 6 Mayıs 2003 tarihli önerisi muhasebe amaçlı olarak kullanılmamaktadır dolayısıyla bu projede de kullanılmayacaktır. Ek 1’de bu projenin kapsamına giren küçük işletmelerin yasal formların her bir Üye Ülke bazında genel görünümü ve eşik değerlerin Üye Devletlerde bu kategori için kullanılıp kullanılmadığı verilmektedir. Ayrıca, Üye Devletlerin Muhasebe Direktifleri kapsamına girenler dışındaki şirketleri/işletmeleri de dâhil etmek için Muhasebe Direktifleri kapsamını kendi inisiyatiflerine göre genişletip genişletmediğine ilişkin de bilgi sunulmaktadır. 5 16 http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31983L0349:EN:HTML 17 14 Haziran 2006 tarihli 2006/46/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Direktifiyle tadil edildiği haliyle. 3. MALİ TABLO KULLANICILARI VE İHTİYAÇLARI Projenin hedef kitlesinde yer alan işletmeler Dördüncü Direktifin (78/660/EEC)11. maddesinde tanımlanan eşik değerlerine göre tüm ölçeklerdeki işletmeler olduğu için, kullanıcılar ve ihtiyaçları da birbirinden çok farklı olacaktır. Dolayısıyla, her bir işletmenin ana kullanıcılarının kim olduğuna ve ihtiyaçlarının neler olduğuna karar vermesi gerekmektedir. Ek 2’de finansal tabloların kullanıcısı olan her bir Üye Devlet ve ihtiyaçları özetlenmiştir. Sunulan verilere dayanarak, her bir işletmenin özel koşullarına tabi olmak üzere küçük işletmeler için aşağıdaki olası kullanıcılar ve ihtiyaçları belirtilmiştir: 3.1. Kullanıcılar Finansal tabloların amacı kullanıcılara faydalı bilgiler sunarak işletmenin gelişmesine yardımcı olmaktır. Dolayısıyla finansal tabloların belirlenen kapsam dâhilindeki esas kullanıcıları şöyle belirtilebilir: • • • • • • İşletme sahipleri/yatırımcılar Yönetim Hükümet ve hükümet organları Bankalar ve diğer kredi sağlayıcıları Müşteriler/tedarikçiler Çalışanlar 3.2. İhtiyaçlar Bu kullanıcıların ihtiyaçları büyük bir olasılıkla şöyle olacaktır: İşletme sahipleri/yatırımcılar • • İşletmenin nasıl çalıştığının değerlendirilmesi İşletmede risk değerlendirmesi ve işletmeyle ilgili elde tutma, satın alma (daha fazla yatırım yapma gibi) ya da satma gibi kararların değerlendirilmesi Karın dağıtılıp dağıtılamayacağının belirlenmesi Yönetim • • • • • • İşletmenin nasıl çalıştığının değerlendirilmesi Nakit akışının yönetilmesi, borçlulardan vadesi dolan paraların tahsil edilmesi vb. Olası finansal ihtiyaçların ortaya çıkarılması Planlama, öntahmin vb. için finansal bilgilerin kullanılması İşletme sahiplerine elde tutulacak ve paylaştırılacak kar oranı teklifinin verilmesi İşletme sahibine ürün yelpazesi veya iş faaliyetlerinde değişiklik teklifi götürülmesi Hükümet ve hükümet organları • • Vergi yetkililerinin vergilendirme değerlendirmesi için bilgiye ihtiyacı vardır İstatistikçilerin istatistiksel amaçlı bilgilere ihtiyacı vardır Bankalar ve diğer kredi sağlayıcıları • • Kredi kararlarında risk değerlendirmesi yapılması İşletmenin nasıl çalıştığının değerlendirilmesi Müşteriler/tedarikçiler – İşletmeyle herhangi bir iş ilişkisine girilip girilmeyeceği ve/veya devam ettirileceğinin değerlendirilmesi Çalışanlar – İşletmeyle istihdam ilişkisine girilip girilmeyeceği ve/veya devam ettirileceğinin değerlendirilmesi 4. MUHASEBE SİSTEMLERİ Küçük işletmelerde dış ve iç muhasebe ve vergi muhasebesi gibi farklı muhasebe sistemi türleri olabilmektedir. Ek 3’de küçük işletmelerin muhasebe sistemi gerekliliklerine ilişkin Üye Devlet bazında veriler özetlenmiştir. Bu verilere dayanarak, muhasebe sistemlerine ilişkin aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır: 4.1. İç muhasebe Yönetim muhasebesi olarak da adlandırılan iç muhasebe, işletmenin şirket içi muhasebe prosedürlerine ve kayıtlı muhasebe bilgilerine dayanmaktadır. İç muhasebe kuruluş içerisindeki yöneticilere yönetim ve kontrol fonksiyonlarında daha iyi bir donanım sağlayacak bilinçli iş kararları almaları için gereken ekonomik tabanı sağlamayı hedeflemektedir. Örneğin, yöneticiler tedarik ettikleri farklı ürün ve hizmetlerin katkısını ya da karlılığını oluşturdukları kazanç ve maliyetle kıyaslayarak değerlendirmek isteyebilir. Dış muhasebe bilgilerinin aksine iç muhasebe genelde gizlidir ve bilgilere sadece yönetim tarafından erişilebilir. Küçük işletmeler ölçeklerinden dolayı çoğu zaman iç muhasebe kullanmaz. İç muhasebe normalde ulusal mevzuat ile yönetilmemektedir. Ancak, bazı Üye Devletlerde iç muhasebe küçük işletmeler için bile zorunludur. 4.2. Dış muhasebe Finansal muhasebe olarak da adlandırılan dış muhasebe finansal tabloların şirket sahipleri, tedarikçiler, bankalar, hükümetler ve hükümet organları, müşteriler ve işletme dışından diğer hissedarlar gibi karar alma mekanizmaları için hazırlanmasıyla ilgilidir. Finansal tablo formatları için 7. bölüme bakınız. Dış muhasebede iç muhasebe sisteminden gelen muhasebe bilgilerinden faydalanılır. Dış muhasebe hazırlanırken küçük işletmeler yerel GAAP ile yönetilebilir. Bazı Üye Devletler küçük işletmeler için dış muhasebe kuralları ortaya koyarken bazılarında herhangi bir muhasebe kuralı bulunmamakta ve kendi özel koşulları ve iş ortamları için hangi muhasebe sistemlerini uygun bulacaklarına karar verme görevi işletmelerin kendisine verilmektedir. 4.3. Vergi muhasebesi Vergi muhasebesi normalde dış/finansal muhasebe sistemine dayanmaktadır. Vergi amaçlı kar ile hesaplara göre kar arasında farklılıklar olabilir. Vergi yetkilileri genelde hesaplara göre karda ek düzenlemeler yapılmasını talep eder bu da “vergi hesaplaması” yoluyla elde edilir. Hesaplara göre kar ile vergi karı arasında çok yaygın görülen bu düzenlemelere ilişkin bazı örnekler: • • • • Amortisman farkları Tahakkuklar Vergi amaçlı sayılmayan giderler Vergisiz gelir Bazı Üye Devletlerde, vergilendirme tahakkuk, gerçekleşmemiş gelir ve gerçekleşmemiş giderler gibi tahakkukların işletmenin vergi hesaplamasından önceki sonuçlarına ekleneceği ek düzenlemeler olması durumunda (işletmenin tahakkuk esaslı muhasebe kullanması durumunda) nakit esaslı muhasebe sistemine göre yürütülmektedir. 5. MUHASEBE ÇERÇEVESİ Muhasebe çerçevesi bir işletmenin dış finansal tablolarının hazırlanması ve sunulması için temel oluşturan kavramlar ve ilkeleri belirlemektedir. Ancak işletme ölçeği veya farklı kullanıcıların ihtiyaçları gibi unsurlardan dolayı bu ilkeler her zaman tüm Üye Devletlerdeki işletmelerde uygulanan ilkeler olmak zorunda değildir. Dolayısıyla, her bir işletmenin hangi ilkeleri en önemli kabul ettiği ve kendi özel koşulları ve iş ortamında uygulanabilir olduğuna karar vermesi gerekmektedir. Aşağıda sunulan ilkeler önem sırasına göre dizilmemiş, muhasebe ilkeleri veya dış finansal tabloların oluşturulması ilkelerine göre sınıflandırılmıştır. Aşağıda açıklanan ilkelerin birçoğu genelde Dördüncü Direktif kapsamının tamamen dışında yer alan ve Dördüncü Direktif kapsamında bulunan işletmeler tarafından kullanıldığı için Dördüncü Direktife (78/660/EEC) dayanmaktadır. Ek 4’te küçük işletmelerde ne tür bir muhasebe çerçevesinin uygulandığına ilişkin her bir Üye Devlete ait genel görünüm verilmiştir. Her ne kadar Üye Devletlerdeki tüm küçük işletmelerin aynı ilkeleri uygulamak istemeyeceğini belirtsek de, bu bilgiler temelinde bir küçük işletmenin muhasebe çerçevesi için aşağıdaki ilkeler ve kavramlar tanımlanmıştır: 5.1. Muhasebe ilkeleri 5.1.1. Nakit esaslı muhasebe İşletmenin mikro veya çok küçük bir işletme olması durumunda nakit esaslı muhasebenin kullanılması daha uygun olacaktır. Bu durumda muhasebe ve ortaya çıkan finansal tablolar nakit esaslı olarak hazırlanmaktadır. Nakit esası bir maliyet ya da gelirin ödenmiş ya da alınmış nakit miktarı eşdeğerinde muhasebeleştirilmesi anlamına gelmektedir. Bazı Üye Devletler küçük işletmelerin vergilendirmesi için nakit esaslı muhasebeyi kullanırken bazı Üye Devletler ise yerel GAAP’lerinde mikro işletmelerin dış muhasebesi için yeterli olduğunu düşünmektedir. 5.1.2. Tahakkuk esaslı muhasebe Finansal tablolar genelde tahakkuk esasına göre hazırlanmaktadır. Tahakkuk esaslı muhasebeye göre gelir ve giderler şu şekilde kabul edilir: • Gelir kabulü: Aşağıdaki koşulların her ikisi de karşılandığında gelir olduğu kabul edilir: a. Gelir kazanılması. Ürün teslimi veya hizmet tedariki sonucunda gelir kazanılması durumu, para alındığında değil kazanıldığında gelir oluştuğu kabul edilir. b. Gelirin gerçekleştirilmiş olması veya gerçekleştirilebilir olması. Gerçekleştirilmiş olması nakit alınması anlamına gelir. Gerçekleştirilebilir olması ise gelecekte nakit alınacağı beklentisinin makul olması anlamına gelir. • Gider kabulü: İlgili ürün veya hizmet elde edildiğinde gider oluşmuş kabul edilir. 5.1.3. Eşleştirme ilkesi Bazı Üye Devletlerde giderler kazançla eşleştirilir. Gider gelirle eşleşiyorsa bunlar ilgili gelir kabul edilene kadar kabul edilmez. Örneğin, üretim işçilerine ödenen maaşlar gerçek ürünler satılana kadar gider olarak kabul edilmez. Ürünler satıldığında, giderler satılan malların maliyetinin bir bölümü olarak kabul edilir. Kazançla herhangi bir bağlantı kurulamıyorsa maliyet cari dönemde gider olarak kaydedilebilir (ofis maaşları ve diğer idari giderler gibi). Bu ilke gerçek karlılık ve performansın daha iyi değerlendirilmesine olanak tanımaktadır (kazanç elde etmek için ne kadar harcandığını gösterir). Amortisman ise bir başka eşleştirme ilkesi örneğidir: bir duran varlığın satın alma maliyeti gelir yaratması beklenen süreye yayılır. “Tahakkuk esaslı muhasebe” bölümüne de bakınız. 5.1.4.Önemlilik kavramı Muhasebede önemlilik kavramı finansal tablolarda sunulan bilgilerin optimize edilmesine yardımcı bir bilgi özelliğidir. Önemlilik ile bilginin kullanıcının hükümleri ve karar alma sürecinde herhangi bir etkisi olmayacak düzeyde ise atlanabileceği belirtilir. 5.2. Dış finansal tablolar ilkeleri Birçok işletme için yukarıda, 5.1 maddesinde taslağı belirlenen ilkeler ek ilkeleri beraberinde getirebilmektedir: 5.2.1. Doğru ve dürüst sunum ilkesi Finansal tablolar işletmenin varlıkları, borçları, finansal pozisyonu, gelir ve giderlerine ait doğru ve dürüst bir görünüm sunar. Doğru ve dürüst sunum uygulamasını desteklemek için muhasebede muhasebe bilgilerinin doğru ve tutarlı bir şekilde sunulmasına olanak sağlayacak belli kavram ve ilkeler benimsenmiştir. 5.2.2. Süreklilik ilkesi Finansal tablolar kuruluşun sürekliliği olduğu yani yakın gelecekte faaliyet göstermeye devam edeceği ve normal faaliyet sürecinde varlıklarını değerlendirip borçlarını tasfiye edebileceği varsayımına dayanarak hazırlanır. 5.2.3. İhtiyatlılık ilkesi İhtiyatlılık ilkesi aşağıdaki koşulları gerekli kılar: • • Sadece bilanço tarihinde yapılmış (gerçekleşmiş) olan karlar dâhil edilir Mali yıla ait tüm borçlar, mali yıl sonrasında ancak bilançonun düzenlenmesinden önce ortaya çıkmış borçlar da dâhil olmak üzere, dahil edilir. 5.2.4. Açılış bilançosu ilkesi Her mali yıla ait açılış bilançosu bir önceki mali yılın kapanış bilançosuna tekabül edecektir. 5.2.5. Tutarlılık ilkesi Değerleme ve sunum yöntemleri bir mali yıl ile diğeri arasında tutarlılık olacak şekilde uygulanır. Bu ilke yürürlükteki kural ve kanunlara uygunluk olarak da tanımlanabilir. 5.2.6. Ayrı değerleme ilkesi Varlık ve borç kalemleri ayrı ayrı değerlenir, netleştirme genellikle yasaktır. Finansal bilgilere ait tüm detaylar gösterilmeli ve örneğin bir borç varlıkla ya da bir gelir, giderle netleştirilmeye çalışılmamalıdır. 6. MUHASEBE İŞLEMLERİNİN KAYDEDİLMESİ Bir işletmenin muhasebe işlemlerinin muhasebe defterlerine kaydedilmesi gerekir. Bazı kayıtlar faaliyetlerin günlük yönetimi ve kaçınılmaz idari yükümlülüklerin (vergilendirme gibi) yerine getirilmesi açısından tüm işletmeler için önemlidir. Eksik kayıt tutmanın aksaklığın doğrudan sebebi olmasa da küçük işletmelerde çoğunlukla aksaklıklar meydana getirdiği bilinmektedir. İşletme kayıt tutma amacıyla farklı yöntemler kullanabilir. Ek 5’de muhasebe işlemlerinin kaydıyla ilgili bazı bilgiler Üye Devlet bazında özetlenmiştir. Bu bilgiler temelinde aşağıdaki belli başlı yöntemler belirlenebilir: 6.1. Finansal kayıtlar Finansal kayıtlar Satış yevmiye defteri, satın alma yevmiye defteri, kasa tahsilatı defteri, çek ödemeleri defteri, küçük kasa defteri, genel yevmiye defteri, defteri kebir, borçlu defteri, alacaklı defteri gibi kayıtlardır. Çoğunlukla ayrı bir bordro sistemi de mevcuttur ve bordro işlemleri genel yevmiye defterleriyle özetlenir. Ancak, tüm işletmelerde yukarıda sayılan finansal kayıtların tamamı tutulmak zorunda değildir; işletmenin kendi ihtiyaçları yönünde karar vermesi gerekir. İşletme hangi finansal kayıtların tutulması gerektiği konusunda bir hükme varırken bazı finansal kayıtların Üye Devletler için zorunlu olup olmadığını da dikkate almalıdır. Ek 6 – 9’da bazı finansal kayıt örnekleri verilmiştir. 6.2. Çift girişli defter tutma Çift girişli defter tutma birçok Üye Devlette kullanılan bir uygulamadır. Çift girişli defter tutmada, kaydedilen tüm işlemler için daima iki giriş gerekir. Bunun sebebi bir hesaptaki herhangi değişikliğin bir başka hesapta da otomatik olarak bir değişikliğe sebep olmasıdır. Her iki değişikliğinde kaydedilmesi gerekir. Bunların kaydedilme yöntemi alacak ve verecek girişleri şeklindedir. Çift girişli defter tutmada, her bir işleme ait muhasebe toplam alacak tutarının toplam verecek tutarına eşit olması gerektiği, yani birbirlerini dengelemesi ve daima eşit olması gerektiği anlamına gelir. Ancak, bazı durumlarda mikro bir işletme olması ve işlemlerin çok fazla veya karmaşık olmaması durumunda tek girişli defter tutma haklı çıkarılabilir. 6.3. Hesap cetveli Bazı Üye Devletler muhasebe işlemlerinin kaydı için standartlaştırılmış bir hesap cetveli uygulaması getirmiştir. Standartlaştırılmış hesap cetveli muhasebe bilgilerinin toplanmasını kolaylaştırabilmekte ancak kullanıcıların farklı ihtiyaçlarını dikkate almayan esnek bir sistem haline de gelebilmektedir. Günümüzde küçük işletmeler tarafından kullanılan birçok muhasebe yazılım paketinde farklı muhasebe cetveli grupları kullanılmakta bu da işletme için bir yazılım paketinden bir diğerine geçiş için engel oluşturabilmektedir. Tek tip kayıt kalemlerinden oluşan tek tip bir hesap cetveli kullanılması işletmeler arası finansal bilgilerin karşılaştırılması için iyi bir temel oluşturacaktır. 7. FİNANSAL TABLOLARIN BİLEŞENLERİ 7.1. Hedefler Finansal tabloların hedefi, bir işletmenin finansal konumu, performansı ve finansal konumundaki değişikliklerle ilgili bilgi sağlamaktır. Finansal tablolara ait bilgiler finansal kayıtlardan elde edilir. Normalde finansal tablolar kullanıcılara ilgili tüm bilgileri sağlayamaz çünkü tablolar tarihsel verileri yansıtır ve finansal olmayan bilgiler her zaman verilmez. Küçük işletmeler Dördüncü Direktifin (78/660/EEC) 9, 23 ve 25’inci Maddelerine dayanan basitleştirilmiş finansal tablolar kullanabilmektedir. Ulusal çerçevede küçük işletmenin ihtiyaçlarını esas alarak kendi özel durumuna hangi finansal tabloların uygun olduğuna karar vermesi gerekmektedir. 10 – 12 numaralı Eklerde basitleştirilmiş finansal tablo örnekleri verilmiştir. 7.2. Türe göre Kar zarar hesabı Bir küçük işletme örneğin inşaat sektöründe faaliyet gösteriyorsa, masraflarının türüne göre sınıflandırılmış daha basit bir kar zarar hesabı uygulamasını tercih edebilir. Bu kar zarar hesabı aşağıdaki başlıklardan oluşacaktır: Net ciro Stoklardaki değişim Diğer işletme gelirleri Ham maddeler Diğer masraflar Personel giderleri Diğer işletme masrafları Değer kaybı, amortisman Finansman maliyetleri Olağandışı gelir ve giderler Kurumsal vergi / gelir vergisi Mali yıla ait kar veya zarar 7.3. Fonksiyona göre kar zarar hesabı. Küçük bir işletme, alternatif olarak masraflarının fonksiyonuna göre sınıflandırılmış daha basit bir kar zarar hesabı uygulamasını tercih edebilir. Örneğin ticaret sektöründe faaliyet gösteren bir küçük işletme bu formatı seçebilir. Kar zarar hesabı, aşağıdaki başlıklardan oluşacaktır: Net ciro Satış maliyeti Brüt kar ya da zarar Dağıtım maliyetleri İdari harcamalar Diğer işletme gelirleri Diğer işletme giderleri Değer kaybı, amortisman Finansman maliyetleri Olağandışı gelir ve giderler Kurumsal vergi / gelir vergisi Mali yıla ait kar zarar 7.4. Bilanço Basitleştirilmiş bir bilanço aşağıdaki başlıklarda oluşacaktır: VARLIKLAR Duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar Maddi duran varlıklar Finansal varlıklar Diğer elde tutulan varlıklar Dönen varlıklar Stoklar Yarı mamuller Satışlardan doğan alacaklar Diğer borçlular Yatırımlar Nakit Toplam varlıklar BORÇLAR Öz sermaye ve rezervler Öz sermaye Rezervler Geçmiş yıl kar veya zararları Mali yıl kar veya zararları Karşılıklar Cari olmayan borçlar 18 Banka kredileri Cari borçlar Ödenecek tutarlar Diğer alacaklılar Kısa vadeli banka kredileri Diğer kısa vadeli borçlar Tahakkuklar Toplam borçlar 7.5. Nakit akış tablosu Nakit akışlarının iyi yönetilmesi başarılı bir işletme için çok önemli kabul edilmektedir. Küçük işletmeler çoğu zaman işleyen sermayeleri için finansmana ulaşma konusunda zorluklarla karşılaşmakta, dolayısıyla nakit akış tahminleri işletmenin günlük işleyişinde önemli bir faktör haline gelmektedir. Nakit tahminleri hazırlanmasında muhasebe sistemleri önemli bir rol oynar, çünkü bilgi tabanı normalde muhasebe sistemleridir, dolayısıyla bu sistemler güvenilir olmalıdırlar. 7.6. Diğer finansal tablolar Bazı küçük işletmeler tarafından kullanılan diğer finansal tablolar finansal tablo hesaplarına ilişkin notlar gibi tablolardır. Ancak, hesaplar üzerine çıkarılan kapsamlı notlar küçük işletmeler arasında yaygın değildir. 8. İYİ UYGULAMALAR Bu raporun 3–7’nci bölümlerinde küçük işletmeler açısından belirlenen muhasebe sistemleri göz önünde bulundurulduğunda, küçük işletmelerde muhasebe sistemlerinin gelişmesi için aşağıdaki iyi uygulamalar sunulmuştur. Amaç düzenleme ya da idari yük getirmek değildir. İyi uygulamalar saptanırken “Önce Küçük Düşün” ilkesi dikkate alınmıştır. Bir noktayı belirtmemiz de fayda var; bu iyi uygulamalar ile hiçbir şekilde muhasebe konularında Üye Devletlerin egemenliğine müdahale etmek amaçlanmamaktadır. 6 18 Cari olmayan borçlar uzun vadeli borçlar olarak da bilinir. 8.1. Kullanıcılar ve ihtiyaçları Küçük işletmeler için özellikle farklı kullanıcılar/hissedarlara finansal bilgi sunmak külfetlidir, dolayısıyla farklı veya aynı amaçlarla (vergilendirme, İstatistik, Basel II, bankalar) farklı veya aynı yetkililere finansal bilgi sunumunda mümkün olduğu sürece idari bir basitleştirme işlemi uygulanmalıdır. Bu demektir ki bilgi sunumu sadece “bir defaya mahsus” ilkesi gibi bir ilkeyle gerçekleştirilmelidir. Bu yüzden, Üye Devletler e-hükümet portallarının kullanımı için teşvik edilmektedir. Piyasada bu amaçla XBRL (Genişletilebilir Ticari Raporlama Dili) gibi bazı araçlar/taksonomi vardır. Muhasebe konularında “Bir defaya mahsus ilkesi”nin uygulanması: 1. Bir ve aynı hesap dönemi boyunca işletmelerin Üye Devletlere ve farklı organlarına bazı finansal bilgileri birden fazla kez sunmak zorunda kalmayacağı; 2. Herhangi bir gerekli güncelleme saklı kalmak kaydıyla işletmelerin Üye Devletlere başka bir yolla alınmış bilgileri sunma zorunluluğunun kalmadığı anlamına gelmektedir ve Bazı Üye Devletlerin kullanıcı dostu bir formatın temeli olarak XBRL kullanan küçük işletmeler için çevrimiçi finansal raporlama uygulaması yapmak için projeleri bulunmaktadır. 8.2. Muhasebe çerçevesi Büyük ve küçük işletmeler tamamen farklı şekillerde faaliyet gösterdiği için tüm işletmelerde aynı muhasebe çerçevesini uygulamak mümkün değildir. Küçük bir işletme, büyük bir işletmenin daha küçük versiyonudur. Bu durum göz önünde bulundurularak, burada sadece en önemli muhasebe kavramları ve ilkeleri küçük işletmelerin uygun muhasebe sistemlerine karar verirken dikkate alması gereken iyi uygulamalar olarak sıralanmıştır. 8.2.1. Tahakkuk esaslı muhasebe Defter tutma işleminin tahakkuk esasına göre yapılması önerilmektedir. Tahakkuk esaslı muhasebe işletmenin finansal konumu, performansı ve finansal konumundaki değişimlerle ilgili olarak nakit esaslı muhasebeye göre daha doğru ve bütünsel bir resim sunmaktadır. 8.2.2. Eşleştirme ilkesi İşletmenin finansal performansının doğru bir görünümünü sunmak için gelirlerle giderlerin eşleştirilmesi gerektiği için defter tutma işleminde eşleştirme ilkesinin kullanılması faydalı olacaktır. 7 19 Taksonomi raporların içeriği için standart bir tanımlama ve sınıflandırma sistemidir. 20 XBRL elektronik raporların düzenlenmesi ve veri alışverişi için XBRL (Genişletilebilir Ticari Raporlama Dili) tabanlı internet yoluyla yapılan açık bir standarttır. İşletme bilgilerinin hazırlanması, incelenmesi ve iletilmesi için fayda sağlar. Finansal verilerin tedariki ve kullanımına dahil olan herkes için maliyet tasarrufu, daha yüksek etkinlik ve ileri düzeyde doğruluk ve güvenilirlik sağlar. 8.2.3.Doğru ve dürüst sunum Finansal tablolar işletmenin varlık, borç, finansal konum, gelir ve giderlerine ilişkin doğru ve dürüst bilgi sunmalıdır. Bu ilkenin uygulanması muhasebe bilgilerinin doğru ve tutarlı bir şekilde sunulmasını sağlamak açısından çok önemlidir. Diğer ilkeler bu ilkenin sonucunda ortaya çıkmaktadır. 8.3. Muhasebe işlemlerinin kaydedilmesi 8.3.1. Çift girişli defter tutma Çift girişli defter tutma düzgün bir şekilde kaydedilmiş işlemlerin tek girişliye göre daha iyi kontrol edilmesini sağladığı için küçük işletmeler tarafından uygulanabilir. Çift girişli defter tutma muhasebe bilgilerinin kalitesini de arttıracaktır. 8.3.2. Hesap cetveli Küçük işletmeler normalde dış ve iç muhasebeleri için standartlaştırılmış muhasebe yazılım paketleri kullanırlar. Bu yazılım paketleri geliştirilirken yazılım sağlayıcıları tarafından tek tip hesap cetvelinin kullanılması faydalı olacak, sonuç olarak e-hükümet portalları geliştirilerek küçük işletmelerin raporlama yükleri hafifletilebilecektir (bkz. “bir defaya mahsus ilkesi). Muhasebe işlemlerinin kaydı için standartlaştırılmış bir hesap cetveli kullanılması aynı zamanda bir muhasebe yazılım paketinin değiştirilmesi önündeki engelleri kaldıracağı için küçük işletmelerin hayatını da kolaylaştıracaktır. Tek tip bir hesap cetveli e-hükümet portalları kullanımının teşviki için de faydalı olacaktır (bkz. Bölüm 8.1). 8.3.3. Finansal kayıtlar Küçük işletmelerin en azından aşağıdaki finansal kayıtlar üzerinde durması gerekir: • • • • • • • • • Satış yevmiye defteri Satın alma yevmiye defteri Kasa tahsil defteri Çek ödeme defteri Küçük kasa defteri Genel yevmiye defteri Defteri kebir Borçlu ve alacaklı defteri Bordro sistemi Bu finansal kayıtların tutulması muhasebe işlemlerinin doğruluğunu ve güvenilirliğini arttıracak bu da küçük işletmelerin finansal tabloları için özel koşullarına ve iş ortamına bağlı olarak daha fazla girdi sağlayacaktır. 8.4. Finansal tablolar Küçük işletmeler bölüm 7’de verilen bilanço ve kar zarar hesabı gibi finansal tablolar için basitleştirilmiş formatlar kullanabilir. İşletmenin faaliyet gösterdiği iş ortamına bağlı olarak, kar zarar hesabı formatını türe göre veya fonksiyona göre olmak üzere seçebilir. Normalde finansal tablolar vergi beyanının sunulması gereken dönemde yılda bir kez hazırlanır. Tahmini bir nakit akış tablosu küçük işletmeler için çok faydalı olabilir çünkü bir küçük işletmenin nakit yönetimi özellikle önemlidir. Nakit akış tahminleri kısmen işletmenin muhasebe sistemlerinden elde edilen bilgilere dayanmaktadır. Nakit yönetimi, ekonominin gerileme dönemine girdiği durumlarda özellikle önem kazanmaktadır. Kredi müzakerelerinin hızlandırılması ve profesyonel hale getirilmesi için KOBİ-örgütleri ile bankalar arasında sunulan bilgilerin şekli ve içeriği hakkında bağlayıcı standartlar üzerinde anlaşmak faydalı olacaktır. Küçük işletmeler ve bankalar bilgilerin kapsamı ve kalitesi hakkında şeffaflık kazanırlar. Banka kısa bir sürede (örn. 10 günde) karar alma garantisi verir. KOBİ-örgütü kayıtların ve müzakerelerin hazırlanmasında küçük işletmelere destek verebilmektedir21. 9. SONUÇLAR Üye Devletlerde küçük işletmeler için mevcut olan muhasebe sistemleri çok fazla çeşitlilik göstermektedir. Herhangi bir şekilde muhasebe şartlarının olmadığı ve muhasebe şartlarının küçük işletmeler için daha katı olduğu örnekler mevcuttur. Ancak, uygulama açısından tüm küçük işletmelerin işletmeleri üzerine finansal kontrole sahip olmak için bir tür finansal kayda ihtiyacı olacaktır. Bu raporda muhasebe sistemleri Üye Devletlerdeki küçük işletmeler açısından özetlenmiş ve küçük işletmeler için muhasebe sistemlerinin nasıl geliştirileceğine dair bazı iyi uygulamalar belirlenmiştir. Bu raporun amacı muhasebe sistemlerinin küçük işletme sahipleri/yöneticilerine uygun finansal bilgileri sunacak şekilde nasıl geliştirileceğine dair görüşler sunmaktır. Amaç ek düzenleme getirmek değil küçük işletmelerin uygun muhasebe sistemine karar vermeden önce göz önünde bulundurabileceği iyi uygulamaları belirlemektir. Ancak, bu öneriler hiçbir şekilde muhasebe konularında Üye Devletlerin egemenliğine müdahale etmeyi amaçlamamaktadır. 8 21 Bavyera’daki (Almanya) karşılıklı tasarruf bankaları (Sparkassen) ve kooperatif bankalarıyla vasıflı zanaat odaları girişimi, “kalifiye zanaat için hızlı kredi” - http://www.hwkno.de/76,0,627.html BİLİRKİŞİ HEYETİ ÜYELERİ Aşağıda sıralanan bilirkişilerin hepsi projeye aktif olarak katılmamıştır dolayısıyla bazı katılımcı ülkelerle ilgili materyallerin bazıları tam olmayabilir. Ulusal bilirkişiler Avusturya Sayın. Mag. Christian Mayer Wirtschaftsprüfer, Steuerberater Schwindgasse 7/6A A-1040 Wien Tel: +43 1 505 69 96 Faks: +43 1 505 69 96-4 E-mail: [email protected] Sayın Mag. Christoph Zimmel Gmc-unitreu Wirtschaftsprüfungs- und Steuerberatungs GmbH Schwindgasse 7/6 A-1040 Wien Tel: +43 1 50 604-106 Faks: +43 1 50 604-190 E-mail: [email protected] Belçika Sayın Serge Rompteau Belçika Muhasebe Standartları Komisyonu Bilim Sekreteri North Gate III, Boulevard du Roi Albert II 16 B-1000 Brussels Tel: +32 2 277 98 15 Faks: +32 2 277 61 74 E-mail: [email protected] Sayın Jean-Pierre Maes Belçika Muhasebe Standartları Başkanı North Gate III, Boulevard du Roi Albert II 16 B-1000 Brussels Tel: +32 2 277 61 75 Faks: +32 2 277 61 74 E-mail: [email protected] Bulgaristan Sayın Cornelia Ilieva KOBİ Geliştirme Kıdemli Uzmanı Bulgaristan Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme Ajansı (BSMEPA) 1, Sveta Nedelya Sq. BG- 1000 Sofia Tel: +359 2 932 92 74 Faks: +359 2 932 92 64 E-mail: [email protected] Kıbrıs Sayın Panikos Tsiailis Vergi ve yasal hizmetler başkanı PWC Kıbrıs Julia House 3, Themistocles Dervis Street Po CY-1066 Nicosia Tel: +357 22 555 000 Faks: +357 22 5550 009 E-mail: [email protected] Çek Cumhuriyeti Sayın Irena Vavřinová, Ing. Maliye Bakanlığı, Muhasebe ve Denetim Bölümü Letenská 15 CZ-118 10 Prague 1 Tel: +420 257 044 417 Faks: +420 257 044 332 E-mail: [email protected] Danimarka Sayın Stig Windfeld Özel danışman Erhvervs- og Selskabsstyrelsen Kampmannsgade 1 DK-1780 Copenhagen Tel: +45 3330 7552 E-mail: [email protected] Fransa Sayın Jean-Charles Boucher Yeminli Mali Müşavir ve Kayıtlı Denetçi Tuillet Associés 160, boulevard Haussmann F-75088 Paris Tel: +33 1 40 73 87 87 Faks: +33 1 41 30 02 78 E-mail: [email protected] Almanya Sayın Andreas Günther Federal Adalet Bakanlığı Kurumsal muhasebe, sonuçların açıklanması ve yasal denetim bölümü Mohrenstrasse 37 D-10117 Berlin Tel: +49 30 18580 9338 Faks: +49 30 18580 9339 E-mail: [email protected] Yunanistan Ms. Eleni Vrentzou (PhD) Ekonomi ve Maliye Bakanlığı, Muhasebe ve Denetim Uzmanı 5-7 Nikis street GR-10180 Athens Tel: +30 210 333 2812 Faks: +30 210 333 2821 E-mail: [email protected] Macaristan Sayın Petra Sipos Maliye Bakanlığı Muhasebe Bölümü Josef nandor ter 2-4 H-1051 Budapest Tel: +36 1 327 5967 Faks: +36 1 327 2500 E-mail: [email protected] İrlanda Sayın Anne Brady Anne Brady McQuillans DFK Yeminli Mali Müşavirler ve Kayıtlı Denetçiler Iveagh Court Harcourt Road Dublin 2 Tel: +353 1 478 6600 Faks: +353 1 475 0170 E-mail: [email protected] İtalya Sayın Arsenio Pica Dottore Commercialista Revisore Contabile Via del Plebiscito 107 I-00186 Rome Tel: +39 06 6990564 E-mail: [email protected] Letonya Sayın Laima Matisone Riga Kırsal Destek Hizmetleri Bölüm Başkanı Elizabetes Str. 57a-25 LV-1050 Riga Tel: +371 70 27 287 Faks: +371 63 57 922 E-mail: [email protected] Sayın Ruta Teresko Riga Kırsal Destek Hizmetleri Madonas Str. 27-93 LV-1035 Riga Tel: +371 91 660 009 E-mail: [email protected] Lituanya Sayın Dalia Pranckenaite Lituanya Muhasebeciler ve Denetçiler Birliği (LBAA) Temsilcisi Denetim Müdürü UAB Moore Stephens Vilnius J. Kubiliaus g. 6-11 LT-082234 Vilnius Tel: +370 68 682 490 Faks: +370 52 268 5932 E-mail: [email protected] Lüksemburg Sayın Norry Dondelinger Yönetim Danışmanı Meslek Odası 2, Circuit de la Foire Internationale B.P. 1604 L-1016 Luxembourg Tel: +352 426 767 257 Faks: +352 426 787 E-mail: [email protected] Malta Sayın Sharon Zammit Kalite Güvence Birimi Muhasebe Kurulu Küçük İşletmeler Merkezi, Marsa Sanayi Bölgesi, Marsa MRS 3000 - Malta Tel: +356 21228670 Faks: +356 21228671 E-mail: [email protected] Hollanda Sayın Hugo van den Ende Ortak PricewaterhouseCoopers PO Box 90357 1006 BJ Amsterdam Tel: +31 6 53 645 109 Faks: +31 20 568 4501 E-mail: [email protected] Polonya Sayın Malgorzata Szewc Baş Uzman Maliye Bakanlığı Ul. Swietokrzyska 12 PL-00-916 Warsaw Tel: +48 22 694 38 08 Faks: +48 22 694 32 60 E-mail: [email protected] Portekiz Sayın Antonio Almeida Yönetmen IAPMEI Rua Rodrigo da Fonseca 73 P-1269-158 Lisboa Tel: +351 21 383 60 60 E-mail: [email protected] Sayın Isabel Cristina Ramos Gonçalves Kurul Üyesi Commission de Normalisation Comptable (CNC) Rua Sotto Mayor n° 16 Esq. P-8000 Faro Tel: +351 96 625 19 85 E-mail: [email protected] Romanya Sayın Monica Bizon Uzman Kamu Maliyesi Bakanlığı Bd. Libertatii, No 12, sektör 5 RO-Bucharest Tel: +40 21 319 9306 Faks: +40 21 311 1886 E-mail: [email protected] Slovakya Sayın Anna Jencova Euros Kozmonautov 6 SK-040 12 Kosice Tel: +421 90 464 7788 E-mail: [email protected] İspanya Sayın Enrique Ortega Playa del la Lanzada 20 E-Las Rozas 28290 Tel: +34 916 301 725 E-mail: [email protected] İngiltere Sayın David Tyrrall Yönetmen, Muhasebe Politikası İş, İşletme ve Düzenleyici Reform Bölümü 1, Victoria Street London, SW1H 0ET Tel: +44 20 7215 3341 Faks: +44 20 7215 0235 E-mail: [email protected] Ticari Kuruluşlar Cooperatives Europe asbl Sayın Marc Spyker Square Ambiorix, 32 B-1000 Brussels Belgium Tel: +32 (0)2 280 16 09 Faks: +32 (0)2 235 28 69 E-mail: [email protected] EFAA (Avrupa KOBİ Muhasebecileri ve Denetçileri federasyonu) Başkan Sayın Federico Diomeda Genel Sekreter Sayın Agnieszka Ostaszewicz Rue Jacques de Lalaing, 4 B-1040 Brussels Tel: +32 (0)2 736 88 86 Faks: +32 (0)2 736 29 64 E-mail: [email protected] Avrupa Odalar Birliği Sayın Typhaine Beauperin-Holvoet Politika Danışmanı, AB İşleri Avenue des Arts, 19 A/D B-1000 Brussels, Belgium Tel: +32 2 282 08 80 Faks: +32 2 280 01 91 E-mail: [email protected] UEAPME (Avrupa Esnaf Sanatkarlar, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Birliği) Sayın Luc Hendrickx Yönetmen, İşletme Politikaları ve Dış İlişkiler Rue Jacques de Lalaingstraat 4 B-1040 Brussels Belgium Tel: +32 2 230.75.99 Faks: +32 2 230.78.61 E-mail [email protected] ZDH (Alman Zanaatkarlar Birliği e.V.) Handwerkskammer Niederbayern·Oberpfalz Sayın Toni Hinterdobler CEO Aşağı Bavyera ve Yukarı Palatin Kalifiye Zanaatkarlar Odası Nikolastraße 10 D-94032 Passau Germany Tel: +49 851 53 01 102 Faks: +49 941 79 65 103 E-mail: [email protected] Sayın Dirk Palige ZDH Berlin Hukuk Departmanı Yönetmeni Mohrenstraße 20/21 D-10117 Berlin Germany Tel: +49(0)30 206 19 350 Faks: +49 (0)30 206 19 -59 350 E-mail: [email protected] Avrupa Komisyonu Sayın Mikael Lindroos İşletme ve Sanayi Genel Sekreteri B-1049 Brussels Tel: +32 2 2969367 Faks: +32 2 2998110 E-mail: [email protected] Sayın Reinhard Biebel İç Piyasa ve Hizmetler Genel Müdürlüğü B-1049 Brussels Tel: +32 2 2955480 Faks: +32 2 2921749 E-mail: [email protected] EK 1 Ülke Proje kapsamına giren küçük işletmeler hangileridir Proje kapsamındaki küçük işletmeler için eşik değerleri var mıdır Muhasebe Direktifleri kapsamındakiler dışında şirket ya da işletmeler eklemek için Direktiflerin kapsamını genişlettiniz mi (4’üncü Direktif, Madde 1, 7’inci Direktif Madde 4); ne ölçüde genişlettiğinizi açıklayınız. Hayır. Avusturya Şahıs şirketleri, sınırsız sorumlu ortaklıklar ve tüccarlar. Belçika Bulgaristan Esnaflar, gerçek kişiler veya genel ve limited ortaklıklar Küçük işletmeler çoğu zaman mikro işletme, küçük işletme ve orta ölçekli işletme olan kendi hesabına çalışan girişimciler ya da ortaklıklar. Kıbrıs Çek Cumhuriyeti Veri yok. 3’üncü katmana ait işletmeler 563/1991 Coll. Sayılı MUHASEBE KANUNUNU ve bu Muhasebe kanununun Maliye Bakanlığı Kararnamesini kullanır. Yasada finansal tabloların nasıl hazırlanacağı belirlenmekte ve muhasebe tutmanın kapsamı ve şekli ile EC mevzuatı uyarınca ispat edilebilirlik koşulları öngörülmektedir. Çek Cumhuriyetinde 3’üncü katman grubuna dahil olanlar: Gerçek kişiler – faaliyetleri için diğer yasal hükümleri kullanan girişimciler ve gerçek kişiler, sanatçılar, sporcular gibi (serbest meslek sahipleri). Tüzel kişiler – bağımsız tüccarlar. Muhasebe kanununa göre 3’üncü katman işletmelerini üç gruba ayırabiliriz: GRUP 1 – bir önceki takvim yılına ait cirosu 1.000.000 EURO’dan düşük olan, sadece vergi ispatı uygulayan (kayıtların sadece vergi amaçlı tutulması gibi) işletmeler – gerçek kişiler. Muafiyetleri vardır. GRUP 2 - bir önceki takvim yılına ait cirosu 1.000.000 EURO’nun üzerinde olan, basitleştirilmiş muhasebe tutan ve muhasebe belgelerinin yasal denetimini yaptırmayan işletmeler – gerçek kişiler. GRUP 3 – muhasebe belgelerinin yasal denetimini yaptırmak zorunda olan ve tam kapsamlı muhasebe tutan işletmeler – gerçek kişiler. 3’üncü ve 2’inci GRUP işletmelerinin sınırlandırılması için kullanılan eşik değerleri muhasebe belgelerinin yasal denetimini yaptırma zorunluluğudur. Muhasebe belgelerinin yasal denetimini yaptırma zorunluluğu için eşik değerleri: 1. Bilanço toplamı 1.379.000 EURO 2. Ciro 2.759.000 EURO 3. Çalışan sayısı 50. Bu proje aşağıda sayılan işletmeleri kapsamaktadır 1. Muhasebe Birimleri, 2. Tahvil ihraç etmeyen ticari şirketler, 3. Finansal tablolarının denetimini yaptırma zorunluluğu olmayan kuruluşlar, 4. Konsolide finansal tablo hazırlama yükümlülüğü olmayan kuruluşlar ve 5. Finansal tablolarını xxxxxxx’ye (okunmuyor) göre hazırlayan kuruluşlar Tüzel kişiler – bağımsız tüccarlar daima çift girişli defter tutar. GRUP 2 ve GRUP 3 ve tüzel kişiler – Ancak, bu işletmeler düzenlenmemiştir AB düzeyinde, Çek Cumhuriyeti bu işletmeleri de dahil etmek için 4’üncü ve 7’inci Direktifleri 563/1991 sayılı Muhasebe Kanununa dönüştürmüştür. Girişimcilerin 400.000 EURO’dan düşük ciro için vergi amaçlı olarak gelir gider tablosu hazırlaması gerekir, 220.000 EURO’dan düşük ciro içinse vergi götürü olarak ödenebilir. Bu götürü işletme koluna bağlıdır. Çiftçiler tarım alanının parasal değerinin götürüsünü öder. Bunun üzerindeki değerlerde ise çift girişli muhasebe yapılır. Evet. 620.000 EURO ciro Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Kanununa göre Mikro işletmeler: 1Ortalama bordro sayısı 10 çalışandan daha az olan; ve 2- Yıllık cirosu 1.950.000 EURO’yu aşmayan ya da uzun vadeli maddi varlıklarının değeri 1.950.000 EURO’yu aşmayan ve 3- Bağımsız olan işletmelere karşılık gelir. Küçük işletmeler 1. Ortalama bordro sayısı 50 çalışandan daha az olan; ve 2- Yıllık cirosu 9.750.000 EURO’yu aşmayan ya da uzun vadeli maddi varlıklarının değeri 9.750.000 EURO’yu aşmayan ve 3- Bağımsız olan işletmelere karşılık gelir. Orta ölçekli işletmeler 1- Ortalama bordro sayısı 50 çalışandan daha az olan; ve 2- Yıllık cirosu 48.750.000 EURO’yu aşmayan ya da uzun vadeli maddi varlıklarının değeri 48.750.000 EURO’yu aşmayan ve 3Bağımsız olan işletmelere karşılık gelir. Veri yok. Çek İstatistik ofisi muhasebe birimleriyle ilgili bilgi toplamakta ancak şirketleri sadece çalışan sayısına göre sınıflandırmaktadır. (istatistik hizmeti kullanımıyla ilgili 89/1995 Coll. Sayılı kararname). Eşik değer yani çalışan sayısı 70/2001 sayılı Komisyon Yönetmeliğini (EC) karşılamaktadır. Danimarka Şahıs şirketi ve sınırsız sorumlu ortaklık gibi bir yasal formu olmayan ticari işletmeler veya kuruluşlar. Hayır Danimarka Muhasebe Direktiflerinin kapsamını diğer iki grup işletmeyi de dahil edecek şekilde genişletmiştir. Bu gruplar: 1. Ticari vakıflar; 2. Sınırlı sorumlu ticari işletmeler (Ciro < 14.000.000 DKK, bilanço < 6.000.000 DKK ve < veya = 10 çalışan eşik değerlerine dayanarak ikinci işletme grubunda muaf tutulma olasılığı vardır) 3’üncü katmandaki işletmeler Danimarka Finansal Tablolarına uygun olarak kendi kullanımları için ya 3’üncü katman işletmeleri için olan ayrı bölümü ya da Muhasebe Direktifleriyle uyum içerisinde olan bölümleri izleyerek hesap hazırlamayı gönüllü olarak tercih edebilir. Fransa Fransa’da “küçük işletmeler” kategorisi tanımlanmamıştır. 4’üncü Direktifin 11’inci Maddesinde bahsedilen kriterlere dayanarak, 900.000 civarında kuruluş proje kapsamına girmektedir. Ticari faaliyette bulunan tüm kuruluşlar (gerçek ya da tüzel kişi) boyutu ne olursa olsun tüm kuruluşlar için uygulanan Ticaret Kanunu ile yönetilmektedir. Ancak istisnalar vardır: (1) üç eşik değerinden (satışlar Evet, bkz. Sütun 2 Evet; kooperatif şirketi Veri yok Veri yok Evet, bir önceki takvim yılına ait cirosu 1.000.000 EURO’dan düşük olan gerçek kişiler ve kooperatifler için. ≤ 534.000 EUR, toplam varlıklar ≤ 267.000EUR, ve personel sayısı ≤ 10) ikisini aşmayan kuruluşlar için basitleştirilmiş bilanço ve kar zarar hesabı; (2) ticari faaliyet gösteren gerçek kişiler satışlar belli eşik değerlerinin (malların satışından 763.000 EUR, hizmet tedarikinden 230.000 EUR) altındaysa kayıtlarını nakit esaslı olarak tutabilir ve yıl sonunda alacak-verecek temeline göre düzenleyebilir; (3) gerçek kişilerin satışlar belli eşik değerlerinin (malların satışından 763.000 EUR, hizmet tedarikinden 230.000 EUR) altındaysa çift girişli muhasebe sistemi kullanma gerekliliği yoktur, bunun yerine satış ve satın alma yevmiye defterleri tutabilirler. Almanya İlk olarak, şahıs şirketleri (Einzelkaufleute) proje kapsamına girecektir. Ortaklıklarla (Personengesellschaften) ilgili olarak, Alman yasaları bir yandan Medeni Kanun kapsamındaki özel ortaklıklar (Gesellschaft bürgerlichen Rechts –GbR) için sağlamaktadır. Bu ortaklıklar ticari olmayıp dolayısıyla muhasebe gerekliliklerine tabi değildir. Bu aynı zamanda serbest meslek gruplarında yer alan kolektif şirketler (Partnerschaftsgesellschaft) için de geçerlidir. Öte yandan, iki farklı gruba ayrılan ticari ortaklıklar da (Personenhandelsgesellschaften) vardır: sınırsız sorumlu genel ticari ortaklıklar (offene Handelsgesellschaft – oHG) ve sınırlı sorumlu limited ortaklıklar (Kommanditgesellschaft – KG). her iki tip ortaklık da vergi amaçları dışında muhasebe gerekliliklerine tabidir. Yunanistan 3’üncü katman işletmelerin yasal formu işletmenin yükümlülüklerine karşı tamamen sorumlu olan bir veya daha fazla Alman ticaret kanununa göre, tüm tüccarların (Kaufmann) defter tutma ve bilanço ve kar zarar hesabından oluşan yıllık hesapları hazırlama yükümlülüğü vardır. Yasal tanıma göre, herhangi bir iş yapan herkese tüccar denir. Bu bağlamda eşik değerleri yoktur. Ancak tür ve hacim olarak ticari olarak örgütlenmiş bir iş faaliyeti gerektirmeyen ve Ticari Sicile kayıtlı olmayan işletmeler için yukarıda bahsedilen koşullardan bir muafiyet mevcuttur. Ayrıca, Parlamentoda müzakere edilmekte olan bir Kanun Tasarısına göre (Bilanzrechtsmodernisierungsgesetz), mikro tüccarlar (cirosu 500.000 EURO’yu, 50.000 EURO’yu aşmayan şahıs şirketleri) de ticari defetr tutma ve muhasebe gerekliliklerinden muaf tutulacaktır. Çok büyük şahıs şirketleri ve çok büyük ticari ortaklıkların yıllık hesaplarını Muhasebe Direktifleri kapsamına giren şirketlerle aynı şekilde tutmaları yani hesaplara notlar da eklemeleri gerekir. Bu işletmelerin ayrıca yıllık rapor hazırlamaları da gerekir. Bu bağlamda, şahıs şirketi ya da ticari ortaklıkların çok büyük olarak kabul edilmesi için eşik değerleri vardır: 65 milyon EURO bilanço, 130 milyon EURO ciro, 5.000 çalışan. Bir işletmenin 3’üncü katmanda sınıflandırılması için öngörülen endüstrilere ait olması ve belli bir gelir seviyesine sahip olması gerekir. Evet, başta çok büyük şahıs şirketlerine ve çok büyük ticari ortaklıklara Evet, Muhasebe Direktiflerinin kapsamı Gerçek kişiler tarafından kurulmuş ortaklıklar için genişletilmiştir. İrlanda 3’üncü katman kapsamındakiler dışında işletmeleri kapsamak için Muhasebe Direktifleri kapsamını genişletmemiştir. Hayır üyesi olan genel ortaklık ve şahıs şirketleri şeklindedir. Macaristan Gerçek kişiler tarafından kurulmuş sınırsız sorumlu bağımsız tüccarlar ve ortaklıklar. Hayır İrlanda Birçok işletme serbest meslek sahipleri gibi bağımsız tüccar olarak faaliyet göstermekte ve sonuç olarak bu projenin kapsamına girmektedir. Ayrıca, az sayıda kişiden oluşan şirketler ve bağımsız tüccarlar ortaklıklar yoluyla faaliyet gösterir. İrlanda’daki ortaklıklar için 4’üncü Muhasebe Direktifi (90/605/EEC) yönetmelikleri ve idari hükümleri uygulanır. Şahıs şirketleri ve sınırsız sorumlu ortaklıklar. Şu anda hizmetler için 35.000 EURO, mal satışı için 70.000 EURO olan KDV kaydı eşik değerleri dışında herhangi bir eşik değeri yoktur. Letonya Şu işletmeler üçüncü katman kapsamına girer: çiftlikler, balık çiftlikleri, şahıs işletmeleri, ve ticari faaliyet gösteren şahıslar. Lituanya Bizim görüşümüze göre proje kapsamı tüm katılımcıları sınırlı sorumlu kamu şirketleri veya sınırlı sorumlu özel şirketler olan genel ortaklıklar ve sınırlı sorumlu ortaklıklar dışında sınırsız sorumlu tüzel kişileri kapsamaktadır. Şahsi dükkan sahipleri / tüccarlar (« commerçant personne physique »), genel ortaklıklar (“société en nom collectif”), sınırlı sorumlu ortaklıklar (“société en commandite simple”) ve Ciro: < 100.000 EUR Ancak, bahsedilen işletmelerin hepsi üçüncü katman kapsamına girmez. Üçüncü katman kapsamına girmek için belli kriterleri yani bir önceki yıla ait ticari faaliyetlerden doğan geliri 280.000 EURO’yu aşmayan çiftlik, şahıs işletmesi, balık çiftliği, şahsi tüccarlar olma şartlarını karşılamaları gerekmektedir. Dini örgütlerin bir önceki yıla ait ticari faaliyetlerden doğan geliri 35.000 EURO’yu aşamaz. Sadece tüzel kişi olma yönünden sorumluluk eşik değeri olarak kabul edilmiştir. İtalya Lüksemburg Malta Hollanda Polonya Hayır Evet, 100.000 EURO’nun altında ciro Şahıs şirketleri/tüccarlar ve sınırsız sorumlu ortaklıklar gibi düzenlenmemiş işletmeler. Yasal formu olmayan kuruluşlar. Bu kuruluşlara örnek olarak (sınırlı sorumlu) ortaklıklar ve tek sahipli işletmeler gösterilebilir. Hayır Bu projenin kapsamı 120.000 EURO eşiğine ulaşmış kuruluşları ve sınırlı sorumlu ortaklıkları içerir. Bahsedilen eşik değerlerine ulaşmayan işletmeler herhangi bir muhasebe sistemi kullanmadığı ve minimum 4’üncü Direktif kapsamı dışındaki kuruluşlarla ilgili olarak, Muhasebe Kanunun (4’üncü ve 7’inci Direktifleri Hayır Muhasebe gereklilikleri aslında aynıdır, sadece finansal tablolar gibi raporlama tabloları daha basitleştirilmiştir. Hayır Hayır Evet, Muhasebe Direktiflerinin kapsamı muhasebe mevzuatı pratikte neredeyse tüm işletmeleri kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Örneğin, ciro 100.000 EURO’nun altında ise kapsam şahsi dükkan sahipleri / tüccarları kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Hayır Hollanda Medeni Kanunu 2’inci Kitabı (Muhasebe Direktiflerinden alınmış) özel sınırlı sorumlu şirketler, sınırlı sorumlu kamu şirketleri ve belli özel koşullar altında (sınırlı sorumlu) ortaklıkları kapsar. 4’üncü Direktifin kapsamı anonim şirketler dışındaki diğer işletmeleri ve limited şirketleri yani cirosu 1.200.000 eşik muhasebe gerekliliklerinin şart konması onlar için idari yük oluşturduğu için kapsama alınmaz. Portekiz Comandita simples, ticaret kanunu kapsamına giren topluluk adları, tüccarlar, kamu girişimleri, kooperatifler, Bütünleyici Gruplaşma İşletmeleri ve Avrupa Ekonomik Çıkar Grupları, benimsemesi için özel bir kanun çıkarılan veya çıkarılacak diğer kuruluşlar ve serbest meslek sahipleri. Romanya İspanya 1. Miras amacı olmayan gerçek kişiler (sivil toplum kuruluşları STK’lar), yani birlikler, vakıflar ve benzer örgütler, siyasi partileri işveren sendikaları, işçi sendikaları, dini mezhepler ve miras amaçlı olmayan faaliyetlerin yürütülmesiyle ilgili özel kanunlara dayanarak kurulan diğer benzer oluşumlar. Bazı STK’lar ekonomik faaliyetler göstermektedir. STK’lar bu faaliyetler için muhasebe yönetmelikleri açısından ikinci katmanda şirket muamelesi görmektedir. 2. Yürürlükteki mevzuatın mali hükümlerine göre vergi mükellefleri özelliğine sahip gerçek kişiler, sırasıyla şu meslek grupları: doktor, avukat, noter, mali denetçi, vergi danışmanı, uzman muhasebeci, gayrimenkul danışmanı, mimar ve kanunlara göre bağımsız faaliyet gösteren diğer düzenli meslekler ve vergi mükellefi olan diğer gerçek kişiler. 1. Şahıs şirketleri 2. Özel yönetmeliklere göre girişimciler (mimar, tasarımcı, veteriner ve cerrahlar). 3. Uzman ve yorumcular 4. Sanatçılar, serbest girişimler, sporcular. Bu grup için herhangi bir sınırlama yoktur. Çok küçük şirketler İngiltere Şahıs şirketleri ve sınırsız sorumlu ortaklıklar Slovakya dönüştüren) sadece kuruluşların Kanunun gereklilikleri kapsamına girip girmediğini belirleme amacıyla yıllık net cirosu 1.200.000 EURO’nun altında olma eşik değerine atıfta bulunduğu vurgulanmaktadır. Kanuna göre, gerçek kişiler, gerçek kişiler tarafından kurulmuş sivil ortaklıklar ve meslek ortaklıkları bir önceki yıla ait net ciroları en az 120.000 EURO’ya eşitse Kanunu uygulamaları gerekmektedir. 1.200.000 EURO (Muhasebe Kanunu kapsamına girmeyen) eşik değerine ulaşmayan gerçek kişiler, sivil ortaklıklar, genel ortaklıklar ve meslek ortaklıkları ise vergi hükümleri uyarınca gelir kaydı ve vergi kesintisi yapılabilir giderlerin kaydına dayalı olarak vergi amaçlı basitleştirilmiş kanıt/kayıt tutabilir. Ticaret kanunu kapsamındaki tüccarlar için satışları 149.639,36 EURO’yu aşmayan ve satışlar dışındaki diğer gelirler için satışları 99.759,58 EURO’yu aşmayan işletmeler bazı gerekliliklerden muaf tutulmaktadır. Örneğin serbest meslek sahipleri. Romanya’daki dini mezhep oluşumları ve işletme sahibi birlikleri olmak üzere iki kategorideki gerçek kişiler tek girişli muhasebe uygulayabilir. değerine ulaşan tüm sınırlı sorumlu ortaklıklar ve gerçek kişiler, sivil ortaklıklar, genel ortaklıklar ve meslek ortaklıklarını kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Evet, Comandita simples, ticaret kanunu kapsamına giren topluluk adları, tüccarlar, kamu girişimleri, kooperatifler, Bütünleyici Gruplaşma İşletmeleri ve Avrupa Ekonomik Çıkar Grupları, benimsemesi için özel bir kanun çıkarılan veya çıkarılacak diğer kuruluşlar için. Bu gerçek kişiler için uygulanan muhasebe yönetmelikleri zaten 4’üncü Direktif hükümleriyle karşılıklı ilişkilidir. Veri yok IAS’ler mevzuatta aşamalı olarak uygulanmaktadır. İspanya’nın yönetmeliğinde tüm sınırlı sorumlu şirketler finansal tablolarını Ticaret Sicil Memurluğuna vermek zorundadır. Diğer şirketlerin finansal tablolarını ifşa etme zorunluluğu yoktur. Bu ikinci tür şirketler için şirket iki koşula uyduğu sürece (2.00.000 EUR ciro, 1000.000 aktif ve 10 çalışan) herhangi bir eşik değeri yoktur. Bu şekilde, basitleştirilmiş bir rejim elde etmek mümkün olmuştur. İngiltere bu katmanı tanımlamak için sayısal eşik değerleri (ciro, varlık, çalışan sayısı) kullanmamıştır. Bunun yerine yasal durumuna göre sınıflandırma yoluna gitmiştir, örneğin sınırlı sorumlu işletmeler ilk iki katmanda sınırsız işletmeler ikinci katmanda. Evet, İspanyadaki Ticaret Mevzuatında tüm şirketlerin Muhasebe Standartlarına uyma zorunluluğu vardır (Genel Muhasebe Planı). Bu standartlar muhasebe Direktiflerinin adaptasyonudur ancak bu tip şirketlerde finansal tablolar ifşa edilmemektedir. İngiltere Muhasebe Direktiflerinin kapsamını 3’üncü katmana girmeyen diğer 3.2 milyon şirketi dahil edecek şekilde genişletmemiştir. FİNANSAL TABLO KULLANICILARI VE İHTİYAÇLARI Ülke Avusturya Belçika Bulgaristan Kıbrıs Çek Cumhuriyeti Danimarka Fransa Almanya Yunanistan Macaristan İrlanda İtalya Letonya Lituanya Lüksemburg Malta Hollanda Polonya Portekiz EK 2 Finansal tablo kullanıcıları kimlerdir, ihtiyaçları nelerdir? Kullanıcılar vergi idareleri, bankalar, mahkemeler ve şirket sahipleridir. Vergi idareleri (vergilendirme); şirket sahipleri (yönetim); kredi veren kuruluşlar (bankalar); kredi sağlayıcıları; tedarikçiler ve hukuk mahkemeleri. Finansal tablolar (ara, yıllık ve konsolide) finansal tablo hazırlayıcıları tarafından oluşturulur. Herhangi bir gerçek kişi ya da uzman muhasebe işletmesi Muhasebecilik Kanunun gereklerine uymak koşuluyla finansal tablo hazırlayıcısı olabilir. Bir sonraki yılın 30 Haziranı itibariyle, sınırsız sorumlu ortaklıkların ortaklar genel kurulu ya da ilgili makam tarafından benimsenmiş yıllık finansal tablolarını ve yıllık yönetim raporunu yayınlaması gerekmektedir; Ticaret kanununa göre sınırsız sorumlu olan ortaklıklar bunları Ticaret Siciline bildirme amacıyla dolduracak ve sunacaktır. Finansal tablo kullanıcıları şirket sahipleri, yöneticiler, vergi idareleri vb. olabilmektedir. Veri yok 1. Yönetim ve şirket sahipleri – har tahsisi veya karar süreci için. 2. Hissedarlar – iştirak hisse senetleri. 3. Denetleme Kurulu – finansal tabloların onaylanması. 4. Denetçiler ve vergi danışmanları – denetleme ve vergi ödemesi. 6. Finans ve kredi kuruluşları – finansal istikrar ve finansal ödeme gücü. 7. Diğerleri – yatırımcılar, iş ortakları, rakipler ve çalışanlar. Finansal tablo kullanıcıları paydaşlar ve hissedarlardır. Küçük işletmelerden bahsedersek finansal tablo kullanıcıları şirket sahip(ler)i, banka ve kredi sağlayıcıları ve vergi idareleridir. Bir küçük işletmenin finansal tablo ihtiyaçları işletmenin ekonomik yönetimi, banka(lar) tarafından denetim ve diğer kontroller şeklindedir. Şirket finansal tablolarının ana kullanıcıları kredi kuruluşları, vergi ve sosyal güvenlik yetkilileri, yönetim ve mevcut şirket sahipleridir. Kullanıcılar şirket sahipler, yöneticiler, vergi idareleri, borç konularında kredi kuruluşları ve iş ortaklarıdır (tedarikçiler gibi). Kullanıcı sayısı ve yelpazesinin işletmenin ölçeği vb. gibi unsurlara bağlı olduğunu kabul ediyoruz. İhtiyaçlar ise temel olarak işletmenin yönetimi, kar dağılımı, vergilendirme ve ödeme gücü şeklindedir. Kullanıcılar şirket sahipleri, vergi idareleri ve hükümet olup ihtiyaçlar kar, endüstri ve yatırımlar vb. hakkında bilgidir. Vergi idareleri ve finansal kuruluşlar. Kullanıcılar şirket sahipler, yöneticiler, vergi dairesi (gelir idaresi), Aile ve Sosyal İşler bakanlığı, Merkez İstatistik İdaresi, Sanayi, Ticaret ve İstihdam Bakanlığı, Bankalar/finans evleri, tedarikçilerdir. İhtiyaçları fonksiyonlarına göre değişir. Kullanıcılar şirket sahipler, yöneticiler, vergi idareleri, müşteriler ve tedarikçilerdir. Finansal tablolar esas olarak işletmenin finansal (varlık ve borçlar) ve ekonomik (kar zarar) durumu hakkında net bir fikir vermek için kullanılır. Küçük işletmeler resmi finansal tablolar hazırlamadığı için, işletme sahipleri veya yöneticiler tarafından kullanılmaz. Bu yüzden finansal tablolar çoğunlukla vergi teftişi amacıyla hazırlanır. Kullanıcılar vergi idareleri, bankalar, şirket sahipleri ve diğer paydaşlardır, finansal tabloları hazırlanmışsa Sicil Merkezine sunulması gerekir, böylece halka açık hale gelirler. Küçük işletmelerde finansal tablo kullanıcıları şirket sahipleri/yöneticilerdir (ve vergi idareleri). Küçük işletme sahiplerinin çoğunluğu muhasebe konusunda yeterli uzmanlığa sahip değilse, defter tutan kişi kendisi finansal danışman olarak hareket eder. Ana kullanıcılar şirket sahipleri (işletmenin nasıl faaliyet gösterdiğini değerlendirmek için), Hükümet yetkilileri (vergi ve istatistik amaçlı), yönetim (performans ve finansal bilgiler), bankalardır (likidite konumu). Finansal tabloların ana kullanıcıları tabi ki şirket sahipleri-yöneticileri ve vergi idareleridir. 3’üncü katman bir işletmenin vergi konumu doğrudan muhasebe sisteminin sonucundan çıkarılır. 3’üncü katman işletmelerin finansmana ihtiyacı olduğunda genelde kredi sağlayıcısı / bankacı için finansal bilgileri hazırlar. Bu durumda banka da tabi ki önemli bir kullanıcıdır. Ancak, bankacı normal şartlarda finansal tahminler gibi ek finansal bilgiler talep edecektir. Şirket sahibi-yöneticisinin kişisel geliri işletmenin sonuçlarına bağlı olduğu için şirket sahibi-yöneticinin işletmenin finansal konumu ve karlılığını bilmesi gerekir. Küçük işletmelerde finansal tabloların ana kullanıcıları: şirket sahipleri, vergi idareleri, yöneticiler, bankalar, kredi tedarikçileri ve istatistik ofisleridir. Kullanıcıların ihtiyaçları kullanıcıların durumunu yansıtır. Vergi idareleri, bankalar ve yönetim. Romanya Slovakya İspanya İngiltere Ekonomik faaliyet sonucu oluşan karın dağıtımı için kullanıcılar şirket sahipleri, vergi idareleri, işletme yönetimi ve diğer kullanıcı kategorileridir. Küçük işletme girişimcileri vergi beyanı amacıyla defter tutma işini yapmaktadır. Kullanıcılar normalde bankalar, müşteriler gibi kredi kuruluşları olup yatırımcılar, kredi kuruluşları vb. de sayılabilir. Bu kullanıcıların ihtiyaçları kamu istatistikleri için finansal durumun tespit edilmesidir. 3’üncü katman işletmeleri için herhangi bir finansal tablo zorunluluğu olmadığını düşünürsek, nasıl bir kullanımın söz konusu olduğunu söylemek zordur. 3’üncü katmandaki daha küçük işletmelere ait finansal tabloların dışarıdan kullanıcıları vergi idareleridir. KÜÇÜK ŞİRKETLER İÇİN MUHASEBE GEREKLİLİKLERİ EK 3 Ülke Bilanço, gelir tablosu, muhasebe notları, yönetim raporuna, vs ilişkin gereklilikler mevcut mu? Söz konusu şirketler için indirgenmiş muhasebe gereklilikleri mevcut mu? Avusturya Evet, şirketin cirosunun 400.000 EUR eşiğinden fazla olması durumunda Avusturya GAAP’si (Çiftçiler ve özel eksperler hariçtir) Hayır Belçika Hayır Bulgaristan Bağımsız tüccarlar ve son 2 yılda aşağıda belirtilen kriterlerden ikisine bağlı olarak göstergeleri aşmamış olan sınırsız sorumluluklu ortaklıkların finansal tabloları, Ulusal Finansal Raporlama Standartlarına (NFRS) göre hazırlanmaktadır: 1. 31.12 itibariyle bilanço varlıkları: 4 milyon EUR, 2. İlgili yılda satıştan elde edilen net gelir: 7,5 milyon EUR; 3. İlgili yıldaki ortalama personel sayısı: 250 kişi. Yeni şirketler, kuruluş yılları ve takip eden yıl için tablolarını KOBİ’ler için olan NFRS’ye göre hazırlarlar. KOBİ’lere yönelik NFRS’ler Bakanlar Kurulu tarafından hazırlanır ve AB mevzuatı ve ulusal kurallarla uyum sağlamaktadır. Tablolar, şirketin varlık ve finansal durumlarına, sonucunu ve nakit akışındaki ve özsermayedeki herhangi bir değişikliğe ilişkin doğru ve adil sonuçları göstermelidir. Bağımsız tüccarlar ve sınırsız sorumluluklu ortaklıklar: 1. bin BGN cinsinden 31.12 tarihi itibariyle mali tablolar; 2. bir takvim yılından daha az bir süreyi kapsayan ara mali tabloları düzenlemelidir. Veri mevcut değildir. Olağan ve olağanüstü finansal tablolarının (GRUP 2) denetlenme zorunluluğu olmayan şirketler, aşağıda belirtilen muafiyetleri kullanabilir: - Kısaltılmış bilançoların düzenlenmesi - Kısaltılmış kar ve zarar hesaplarının düzenlenmesi - Kısaltılmış muhasebe notlarının düzenlenmesi - Kamusal olmayan - Ticaret siciline girişi yapılmamış şirketler içindir Ticari şirketler haricinde şirketlerin sadece kendi kullanımları için hazırlanması planlanmamış yıllık raporları gönüllü olarak hazırlamayı tercih eden şirketlerden küçük olanlar için finansal tablolara yönelik yasal gereklilik mevcut değildir. Bir şirketin yıllık raporu sadece kendi kullanımına yönelik hazırlamaması durumunda şirket, Finansal Tablolar Yasasındaki temel kuralları uygulamakla yükümlüdür. Söz konusu muhasebe kuralları şunları içermektedir: Yıllık raporlara ilişkin temel gereklilikler, kalite gereklilikleri, temel varsayımlar, unsurlar, sınıflandırma ve sunum, tahakkuk ve ölçüm artı açıklama. Bir denetçinin veya muhasebe tecrübesine sahip bir kişinin yasal olmayan tabloların hazırlanmasında yardımcı olması durumunda söz konusu tablolar da aynı muhasebe kuralları ve Kanunlardaki çerçeveye dayalı olmalıdır. Diğer durumlarda ise yasal olmayan tabloların çerçevesi vergilendirme kurallarıdır, ör. tahakkuk esası kullanılmamaktadır. Ticari faaliyet gerçekleştiren tüm şirketler (gerçek veya tüzel kişi olsun) yıllık finansal tabloları (bilanço, kar ve zarar hesabı ve notlar) oluşturmak zorundadır. Evet, “çok küçük şirketlerin” üç yevmiye defteri (nakit & banka, satın alım, satış) altında sadeleştirilmiş bir muhasebe sistemine sahip olmalarına izin verilmektedir. Çift kayıt usulü muhasebe sistemi, muhasebe planı, diğer şirketler için tanımlanan yıllık muhasebe formatlarını kullanma zorunluluğu mevcut değildir. Yıllık hesapların denetleme zorunluluğu ve yıllık hesapları yayınlama zorunluluğu yoktur. Evet. “Basitleştirilmiş finansal raporlama kullanan şirketler”, belirtilen kriterlerden ikisine bağıl olarak mevcut veya önceki yılda göstergeleri aşmamış olan şirketlerdir (bağımsız tüccarlar ve sınırsız sorumluluklu ortaklıklar): 1. 31 Aralık itibariyle bilanço varlıkları: 750.000 EUR; 2. İlgili yılda satıştan elde edilen net gelir: 1,250 milyon EUR; 3. İlgili yıldaki ortalama personel sayısı: 50 kişi. Yeni kurulan ve basitleştirilmiş mali raporlama türü kullanan bir şirketin durumu tespit edilirken belirtilen kriterlere bağlı olarak sadece kuruluş yılındaki değerler dikkate alınmaktadır. Kıbrıs Çek Cumhuriyeti Danimarka Fransa Almanya Yunanistan Macaristan İrlanda Alman ticari yasasına bağlı olarak her tüccar (Kaufmann), defter tutmak ve bilanço ile kar ve zarar hesabını içeren yıllık hesapları hazırlamak zorundadır. Ancak, şu anda parlamentoda tartışılan Kanun Tasarısına göre (Bilanzrechtsmodernisierungsgesetz) mikro tüccarlar (tek sahipli şirket değeri (Şahıs şirketi) 500.000 EUR ciro değerinden ve 50.000 EUR kar değerinden fazla olanlar) ticari defter tutma ve muhasebe gerekliliklerinden muaf tutulacaktır. Oldukça büyük ölçekli mal sahiplikleri ve yine büyük ölçekli ortaklıklar, Muhasebe Yönetmeliği kapsamına dahil olan şirketlerle aynı şekilde yıllık hesaplarını hazırlayacaktır – yani, hesaplarda notlar da dahil olacaktır. Bu şirketler, bir yıllık rapor hazırlamak durumundadır. Yunan GAAP’sinin uygulanmasına ilişkin gereklilikler mevcuttur, ancak bu bilgileri yayınlama veya denetletme zorunluluğu yoktur. Tek sahipli şirket durumunda bu tür yükümlülükler mevcut değildir. Gerçek kişi tarafından oluşturulan sınırsız sorumluluğa sahip bir ortaklık söz konusu olduğunda ise basitleştirilmiş vergilendirmeye tabi olunması halinde bu tür gereklilikler yoktur, ancak yerel GAAP’ye tabi olunması durumunda ise Muhasebe Yönetmelikleri gereğince gereklilikler söz konusudur. Vergi beyanlarını doğru bir şekilde yapabilmek ve vergileri ödemek için muhasebe kayıtları gereklidir. Tek sahipli Söz konusu şirketler için yasal muhasebe gerekliliklerinin olmaması durumunda, esas olarak “muhasebe kayıtlarına” ihtiyaç duyan vergilendirme (gelir vergileri, katma değer vergileri, işveren vergileri, vs) gibi diğer gereklilikler mevcut mu ve bu “muhasebe kayıtları” nasıl resmileştirilmektedir? Cirosu 400.000 EUR altında olan girişimciler için muhasebe ve ticari yasalardan ötürü herhangi bir gereklilik mevcut değildir. Vergi yasaları için belirli gereklilikler söz konusudur. Vergilendirme, muhasebe kayıtlarına dayalıdır. Veri mevcut değildir. Veri mevcut değildir. Şirketler (GRUP 3), muhasebe yasası tarafından belirlenmiş içeriği ve plan değerlemesini uygulayacaktır (Maliye Bakanlığı Muhasebe kanunu) Veri mevcut değildir. Muhasebe kanunu, cirosu 1.000.000 EUR değerinden az olan şirketlerin kayıt tutmasını şart koşmamaktadır (GRUP 1). Bu şirketler, vergilendirilebilir gelir, KDV ve işveren vergileri için kayıt tutmaktadır. Vergi yasası ve sosyal güvenlik yasasına bağlı olan düzenlemeleri takip etmektedirler. Bu şirketler için yasal muhasebe gereklilikleri yoktur. Tablolar hazırlanırken tabloların ulusal “GAAP” uyarınca bazı kurallara uyması gerekliliğine dikkat edilmelidir. Her ticari şirket, işlemlerin girişinin yapılmak zorunda olduğu “muhasebe kayıtlarından” oluşan bir muhasebe sistemine sahip olmak zorundadır. Defterlerin ölçeği, düzeni ve oranları şirketin ölçeğiyle ilişkilidir. “Muhasebe kayıtları” vergilendirme amaçları için kullanılmakta, bunun yanı sıra çalışanların stopaj vergileri, katma değer vergileri için de esas alınmakta ve vergi beyanının (yasal olarak talep ediliyorsa) ve / veya vergilendirmeye ilişkin mali gelirin (gelir vergisi beyannamesinde verilmelidir) esasını oluşturur. Uygulanan basitleştirilmiş prosedürler şunlardır: (1) üç eşik değerinden ikisini aşmayan şirketler için basitleştirilmiş bilanço ve kar ve zarar hesabı (satış ≤ 534.000 EUR, toplam varlıklar ≤ 267.000 EUR, personel sayısı ≤ 10); (2) üç eşik değerinden ikisini geçmeyen şirketler için mali tablolarındaki basitleştirilmiş notlar (satış ≤ 7.300.000 EUR, toplam varlıklar ≤ 3.650.000 EUR, personel sayısı ≤ 50). Belirli şartlar altında basitleştirilmiş yönetim raporu Muhasebe gereklilikleri, Muhasebe Yönetmeliği kapsamına dahil olan şirketlerin yükümlülüklerine kıyasla azaltılmıştır. Tek sahipli şirketler ve ticari ortaklıklar (oldukça büyük ölçekli olanların haricindekiler) mali tablo dipnotları ve yıllık rapor hazırlamak durumunda değildir. Ayrıca, bilançonun planına ilişkin detaylı bir spesifikasyon mevcut değildir. Uygulanmamaktadır. Muhasebe gereklilikleri ve yayınlama bu şirketler için sınırlandırılmıştır. Gerçek kişi tarafından oluşturulan sınırsız sorumluluğa sahip ve yerel GAAP’ye tabi olan ortaklıkların yükümlülükleri, Muhasebe Yönetmeliğinin gereklilikleriyle uyumludur ve basitleştirilmiş vergilendirmeye tabi olan tek sahipli şirket ve ortaklık durumunda hiçbir muhasebe gerekliliği mevcut değildir. Bu şirketlerin hesaplarını belirli bir kılavuza istinaden hazırlama yükümlülüğü olmamasından ötürü maaş Muhasebe gerekliliklerinin uygulanmadığı şirketlerin (ör, Medeni Kanuna bağlı olan özel ortaklıklar, serbest meslek sahipleri için hissedarlık ve gelecekte, mikro tüccarlar) Alman vergi yasasına bağlı olarak vergilendirilebilir gelir için net gelir yöntemini kullanmalarına izin verilmektedir. Bu şirketler tarafından yerine getirilmesi gereken hem muhasebe, hem de vergilendirme yükümlülükleri mevcuttur. Vergilendirme, muhasebe girişlerine bağlıdır. Gerçek kişi tarafından oluşturulan sınırsız sorumluluğa sahip ve basitleştirilmiş vergilendirmeye tabi olan tek sahipli şirketler ve ortaklıklar, vergilendirme bilgilerine ilişkin ihtiyaçtan ötürü yayınlanmış faturalarının ve vergilerinin kayıtlarını tutmak durumundadır. Kişisel gelir vergisine maruz olan tek sahipli şirketler, gelir, gider ve vergileri için “muhasebe kayıtlarını” tutmak durumundadır. Tek sahipli şirketlerde finansal tabloların hazırlanmasına yönelik yasal gereklilik mevcut değildir. Ancak, tek sahipli şirketler, yılsonunda gelir, gider, net kar, maaş masrafları ve maliyeti, sermaye varlığı yatırımı ve banka hesap bakiyelerini raporlamak durumundadır. Doğru bir şekilde raporlama yapabilmek için tek sahipli şirketler veya muhasebecisi belirtilenleri hazırlayacaktır: *Kar ve zarar hesabı; *Bilanço; *Hesapların nasıl hazırlandığına ilişkin ilgili dipnotlar; *Bordro sisteminden alınmış maaş bordro raporları Küçük şirketler (yıllık geliri 360.000 EUR’dan az olan tek sahipli şirketler ve ortaklıklar) yıllık finansal tablolarını resmi sicile vermek zorunda değildir. Aynı zamanda bu şirketlerin indirgenmiş muhasebe gereklilikleri vardır (nakit esaslı muhasebe). KDV mevzuatı şirketin ölçeğine bakmaksızın KDV’den etkilenen alacak ve ödenecekler hesapları için özel ve ayrı bir muhasebe kaydı istemektedir. Şirketler, bilanço, gelir tablosu, muhasebe dipnotları, yönetim raporu, vs hazırlamak zorunda değildir. Bu şirketlerin muhasebe işlemleri Bakanlar Kurulu tarafından düzenlenmektedir. Basit bir muhasebe sistemi mevcuttur – nakit akış kaydına benzer gelir ve gider kayıtlarının tutulması. Yükümlülük mevcut değildir, ancak şirketlerin finansal tablo hazırlamak istemesi durumunda Ticari Muhasebe Standartları esas alınmalıdır. bordrosunun yanı sıra bu şirketler için indirgenmiş muhasebe gereklilikleri mevcuttur. İrlanda’da vergi amaçları doğrultusunda kendinden değerlendirme sistemi mevcuttur, ancak doğru vergilerin ödenip ödenmediğinden emin olmak adına periyodik denetimler gerçekleştirilmektedir. şirketler vergi beyanlarını farklı devlet kurumlarına iletmek durumundadır (ve vergileri ödemek); İrlanda Maliyesi, Sosyal & Aile İşleri Departmanı, Merkezi İstatistik Ofisi, Şirket, Ticaret ve İstihdam Departmanı, Adalet Bakanlığı Evet, yıllık finansal tablolarını vermek (resmi sicil) zorunda değillerdir. İtalya’daki KDV yasası şirketin ölçeğine bakmaksızın KDV’den etkilenen alacak ve ödenecekler hesapları için özel ve ayrı bir muhasebe kaydı istemektedir. Yükümlülük mevcut değildir, ancak şirketlerin finansal tablo hazırlamak istemesi durumunda yerel GAAP’ler esas alınmalıdır. Vergi amaçları doğrultusunda muhasebe gereklilikleri vardır. Muhasebe kayıtları yerel GAAP’ye göre yapılabilmektedir. Lüksemburg 1. Tip şirketler: Şirketler, çift girişli muhasebe sistemini kullanmak durumundadır. Yasa, standartlaştırılmış muhasebe sistemi gerektirmektedir. Ancak, 1. tip şirketler, bu talimatları uygulamak zorunda değildir. Kısaltılmış bilanço ve kısaltılmış kar ve zarar hesapları hazırlamak zorundadırlar. 2. tip şirketler: ticari yasa bu şirketlere uygulanmadığı için söz konusu talimatları takip etmek zorunda değillerdir. Ancak, aşağıda belirtilecek kriterlerden birini karşılayan şirketlerin mali yasaya göre bir muhasebe sistemi olmak zorundadır: * ciro > 50.000 EUR veya *şirket varlığı (“fortune de l’enterprise”) > 12.500 EUR veya *zirai varlık > 25.000 EUR veya *kar > 1.500 EUR veya *zirai faaliyetten elde edilen kar > 1.500 EUR. Yukarıda belirtilen kriterleri aşamayan şirketler, basitleştirilmiş muhasebe sistemini kullanmaktadır (“masraflar – gelirler sistemi” : kar = gelirler – masraflar). 1. tip şirketler: Ticari yasa, yasal muhasebe yükümlülüklerini gerektirmektedir. 2. tip şirketler: Mali yasa, “masraf – gelir sistemini” gerektirmektedir (birinci ve ikinci soruya verilen cevaplara bakınız). Malta Gelir tablosu 1. tip şirketler: Yasa, 1. tip şirketlerin uymakla yükümlü olmadığı standartlaştırılmış muhasebe sistemini gerektirmektedir. 2. tip şirketler: Bir önceki soruya verilen cevapta belirtilmiş olan şartları sağlayamayan şirketler, belirli şartların yerine getirilmesi halinde basitleştirilmiş muhasebe sistemini kullanmaktadır (“masraflar – gelirler sistemi” : kar = gelirler – masraflar). Bu şartlar şu şekildedir: 1) Şirketin mali yasa gereğince “normal” muhasebe sisteminin olmasına gerek yoktur (“une comptabilite reguliere”) ve bu sistemi gönüllü olarak uygulamaz. 2) Yılsonunda sabit varlıkların (“sabitleme”) dışında varlıklar ve yükümlülüklerden ibaret olan net varlık değeri ve hazine hesapları yılbaşındaki duruma kıyasla belirgin bir farklılığa sahip olmamalıdır. 3) 2. maddede belirtilen net varlıklar, yıl sonunda vergilendirilebilir gelirin %150’sinden fazla olamaz. Evet Hollanda Bu şirketler, şu anda Medeni Kanunla (Medeni Kanunun 3. cildi) birleştirilmiş olan (önceki) Hollanda Ticaret Kanununa tabidir. Buna cilde 3. tabakadaki şirketler, oldukça sadece ve basit bir düzen olan varlık ve borçlarına ait hesapları tutmakla yükümlüdür. Şirketler, Muhasebe Yönetmeliğinden türetilmiş olan Hollanda Medeni Kanunun 2. cildine maruz değildir. Muhasebe Yasasını uygulayan ve şu üç kriterden ikisini aşmayan küçük şirketler: -ortalama yıllık istihdam: 50, toplam varlıklar – 2,5 milyon EUR eşdeğeri, - net ciro – 5 milyon EUR eşdeğeri. Bu küçük şirketler, bilanço, kar ve zarar hesabı, mali tablo dipnotları içeren finansal beyannamelerini bu beyannamelere bir giriş ve ilave notları da dahil edecek şekilde hazırlarlar. Yıllık rapor (yönetim raporu), nakit akış tablosu ve özsermayedeki değişim tablosu hazırlamak zorunda değişlerdir. Küçük şirketlerin üç kriterden ikisini aşmaması durumunda kısaltılmış finansal tabloları hazırlamalarına olanak tanımaktadır. Söz konusu üç kriter şunlardır: -ortalama yıllık istihdam: 10, -toplam varlıklar – 2 milyon EUR eşdeğeri, -net ciro – 4 milyon EUR eşdeğeri Bilanço, gelir tablosu, muhasebe dipnotları, nakit akış tabloları, sosyal hesap, yıllık rapor, hijyen/sağlık ve iş güvenliği raporu. Şirketlerin tümü bu raporları düzenlemek zorunda değildir, ancak ciro, işçi sayısına, vs bağlı olarak farklı muafiyetlere maruzdurlar. İtalya Letonya Lituanya Polonya Portekiz Romanya Çift girişli muhasebe sistemi uygulayan STK, bilanço, gelir tablosu, muhasebe politikaları ve açıklayıcı notlardan oluşan yıllık mali tabloların hazırlanmasına yönelik yasal yükümlülük altındadır. Yılık mali tabloların eklerinde yöneticilerin raporu olmak zorundadır. Tek girişli muhasebe sistemi kullanan STK ise (muhasebe) finansal beyanname düzenlemez “Vergi ödeyen” niteliğindeki gerçek kişilerin ise yıllık finansal tabloları sunma yükümlülüğü yoktur. Slovakya Bilançonun yerini mülk ve ödenecekler tablosu almaktadır ve gelir tablosunun yerini ise gelirler ve masraflar tablosu Hesap tutulmasına yönelik belirli bir yasal muhasebe gerekliliği söz konusu değildir. Daha önceden belirtilen temel yükümlülüklere uymaları yeterlidir. Tüzel kişiliği olmayan şirketler, vergi amaçları doğrultusunda yıllık gelir ve gider tablosu hazırlamak durumundadır. Yıllık/çeyrek dönemlik esasta KDV kapsamına girmektedirler. Ayrıca, NSO’ya istatistikleri sunmak, personel sayısı, ödenen maaşlar ve ulusal sigortaya ilişkin formları da iletmek durumundadırlar. Evet, defter tutma yükümlülüklerine ilaveten bu şirketler, vergi otoritelerinin gerekliliklerini yerine getirebilmek için kayıt tutmak zorundadır. Gelir vergisi (kar üzerindeki vergi) ve KDV durumunda olduğu gibi diğerlerinin içindedir. Küçük şirketlerin üç kriterden ikisini aşmaması durumunda kısaltılmış finansal tabloları hazırlamalarına olanak tanımaktadır. Söz konusu üç kriter şunlardır: -ortalama yıllık istihdam: 10, -toplam varlıklar – 2 milyon EUR eşdeğeri, -net ciro – 4 milyon EUR eşdeğeri. Küçük şirketler, yasal bir denetçi tarafından finansal tablolarının denetlenmesi zorunluluğundan da muaftır. Gelir vergileri, KDV ve işveren vergileri hükümleri gereğince bu şirketler, vergi yasası ve sosyal güvenlik yasasına bağlı olarak ayrı bir düzenleme izlerler. Muhasebe Kanunu bu hükümleri engellememektedir. Evet, küçük şirketler için indirgenmiş gereklilikler söz konusudur. Sunulması gereken bilgiler (Sadece Limitet Şirketlerin hesaplarını kaydettirmesi ve vermesi zorunludur – SA ve Lda): KDV’nin 50. Maddesi: her yılın 31 Aralık tarihine kadar ticari malların satın alımına ilişkin kayıt defteri ve/veya tüketim defteri ve ham madde kaydı; ticari malların Satış Kayıt Defteri ve/veya üretilmiş ürünlerin kayıt defteri; verilen hizmetlerin Kayıt Defteri; yatırılmış malların masrafları ve operasyonlarına ilişkin Kayıt Defteri; ticari malların kayıt Defteri; ham maddeler ve tüketimleri, üretilmiş ürünler ve diğer varlıklar. POC: Bilanço, Gelir Tablosu, Dipnotlar, Nakit Akış Tabloları. Ticari Topluluklar Kanunu: Yönetim Raporu; Limitet Şirketler (SA), Sınırlı Sorumluluklu tüccarlar ve Ticari Topluluklar Kanunun 262. maddesini aşan diğerlerin denetlenen hesapları. Sosyal Hesap (10 kişiden fazla çalışana sahip şirketler), Profesyonel Eğitime ilişkin Yıllık Rapor (tüm müdürler), Hijyen/Sağlık ve İş Sağlığı Raporu (9 kişiden fazla çalışana sahip şirketler) Yukarıda belirtilen muhasebe gerekliliklerine ilaveten finansal gereklilikler de söz konusudur (gelir vergisi, KDV, maaş vergileri). Vergilendirme alanında kurulmuş olan sistem, Romanya Mali Yasası dahilindedir. Muhasebe düzenlemeleri açısından şunlar uygulanmaktadır: 1. Çift girişli muhasebe uygulayan, miras amaçlı olmayan (without patrimonial aim) kişiler için muhasebe düzenlemeleri (bu kişilerin muhasebesi tahakkuk esasındadır). 2. Tek girişli muhasebe uygulayan, miras amaçlı olmayan (without patrimonial aim) kişiler için muhasebe düzenlemeleri (bu kişilerin muhasebesi tahakkuk esasındadır). 3. Vergi ödeyen sıfatına sahip olan gerçek kişiler için muhasebe düzenlemeleri (bu kişilerin muhasebe sistemi, nakit esaslıdır) Veri mevcut değildir Girişimci, KDV ödeyen konumunda değilse masrafları yüzdelerle uygulayabilir, ancak bu durumda sadece alınan İspanya İngiltere almaktadır. Evet, mali tabloları verebilmek için minimum bilgi miktarı mevcuttur, ancak yayınlanmamıştır. 3. tabakada yer alan 3.2m şirketler için finansal tabloları kapsayan yasal gereklilik mevcut değildir. Evet, şirketin limitet şirket olmaması ve yıllık mali hesaplarını sicil dairesine vermekle yükümlü olmaması durumunda. Tüm durumlarda şirketin “satışlar ≤ 5,700,000 EUR, toplam varlıklar ≤ 2,850,000 EUR ve personel sayısı ≤ 50” olan üç eşik değerinden ikisini geçmemesi durumunda basitleştirilmiş bilanço, kar ve zarar hesabı ve mali tablo dipnotlarına sahip olma hakkı mevcuttur. Şirketlerin satışlar ≤ 2,700,000 EUR, toplam varlıklar ≤ 1,000,000 EUR ve personel sayısı ≤ 10 olan üç eşik değerinden ikisini geçmemesi durumunda bu sistem daha da basitleştirilmiş bir hal alabilecektir. Bu şirketler için doğrudan yasal muhasebe gerekliliği mevcut değildir. Muhasebe tipi bilginin kullanımını gerektiren vergilendirme ve KDV gerekliliği yoktur. ödemelerin kaydını tutmakla yükümlüdür. İspanya’da hiçbir gereklilik yoktur, ancak bunlar devlet gereklilikleri değildir. Mali tablolar bu tipteki şirketler için gereklidir, ancak bunların yayınlanmasına gerek yoktur. Vergiler için vergi otoriteleri bilanço ve gelir tablosunu istemektedir. Bu şirketler, gelir vergisi ve (KDV için tescilli ise) KDV’ye maruzdur. Bu amaçlar doğrultusunda gelir vergisi iadesi ve/veya KDV iadelerine hak kazanmaktadırlar. Gelir vergisi gerekliliği aşağıdakileri içermektedir: 1. Şirket vergi iadesi formu; 2. Tamamlayıcı sayfalar; 3. Hesaplar, hesaplamalar ve diğer ilgili bilgiler. Kabul edilebilir hesaplar (3. madde işaretli) UFRS, İngiltere GAAP’si veya FRSSE’ye göre olacaktır. MUHASEBE ÇERÇEVESİ Ülke Avusturya Belçika Bulgaristan Kıbrıs Çek Cumhuriyeti Danimarka Fransa Almanya Yunanistan Macaristan EK 4 Küçük şirketleri ilgilendiren muhasebe, ölçüm ve onaylama ilkeleri nelerdir (ör, gerçek ve doğru görünüm ilkesi, ihtiyat, süreklilik, eşleştirme, nakit esaslı ve/veya tahakkuk esaslı muhasebe)? Gerçek ve doğru görünüm ilkesi, süreklilik ve ihtiyat ilgili olan ilkelerdir. 400.000 EUR altında ciro değerine sahip olan şirketler için bu ilkeler geçerli değildir. “Çok küçük şirketlerin” basitleştirilmiş muhasebe sistemine sahip olmasına izin verilmektedir. Yıllık olarak “çok küçük ölçekli şirketler” eksiksiz envanter yapmak zorundadır. İhtiyat, süreklilik gibi belirli ölçüm ilkeleri envanterle ilişkilidir. Envanter, tahakkuk esaslı muhasebeye göre yapılmaktadır. Muhasebe Kanununda belirtilen prosedür ve şirket yönetimi tarafından onaylanan bireysel hesap planının akabinde süre giden muhasebe operasyonları düzenlenmektedir. Sınırsız sorumluluklu bağımsız Bulgar tüccarlar ve ortaklıklar şu genel muhasebe ilkelerini inceleyecektir: 1. Tahakkuk esası; 2. Süreklilik; 3. İhtiyat; 4. Eşleşen gelir ve masraflar; 5. İçeriğin önceliği; 6. Mümkün olan durumlarda muhasebe politikasının önceki raporlama dönemlerinden alıkonulması: farklı raporlama dönemlerinde muhasebe verilerinin ve oranların kıyaslanabilirliğinin sağlanması. 7. Bireysel raporlama dönemlerinin bağımsızlığı ve başlangıç bakiyesi ve kapanış bakiyesi arasındaki değer bağlantısı: her raporlama dönemi, muhasebe açısından önceki ve takip eden raporlama dönemleriyle olan objektif bağlantısında bağımsız olarak ele alınmalıdır ve cari raporlama döneminin başındaki finansal tablolarda yer alan veriler, önceki raporlama döneminin sonunda belirtilen verilerle eşleşmelidir. Veri mevcut değildir. Tüm muhasebe şirketleri şu ilkeleri uygulamak durumundadır: 1. Muhasebe uygulama yükümlülüğü (kapsamın basitleştirilmesi) 2. Gerçek ve doğru görünüm 3. Muhasebe birimleri, hesaplarını eksiksiz ve kati bir şekilde, kapsamlı ve açık bir şekilde düzenlenmiş olarak ve muhasebe kayıtlarının sağlamlığını gösterecek şekilde tutacaktır. 4. Süreklilik 5. Kanıt/her muhasebe işlemi kanıtlanmalıdır 6. Mali yıl/muhasebe dönemi 7. Tahakkuk hesabı 8. Muhasebe işleminin (işlem) zamanı 9. Tutarlılık/muhasebe yöntemleri, bir mali yıldan diğerine tutarlı bir biçimde uygulanmalıdır 10. Mahsubun yasaklanması 11. Her bir sınıf varlığın değerlemesi (gerçek değer kullanmadan) 12. İhtiyat ilkesi 13. Zorunlu hesap tablosu/hesap planı (basitleştirilmiş) 14. Her bir mali yıla ait açılış bilançosu önceki yılın kapanış bilançosuyla eşleşmelidir. Gerçek ve doğru görünüm sergilemek amacıyla listelenmiş ilkelerin tümü temel gereklilik ve varsayımmış gibi ilgilidir. Vergilendirme kurallarını takiben sadece mali beyannamelerde bulunan küçük bir şirketin doğru ve gerçek beyanname görünümü farklıdır. Bu durumda şirket, muhasebe kurallarına pek itimat etmez, ancak vergilendirme kurallarını izler. Ticari faaliyet gerçekleştiren tüm varlıklar (gerçek veya yasal kişi), aşağıda belirtilecek olan başlıca muhasebe kavramlarına göre yıllık mali tabloları hazırlamak durumundadır: doğru ve gerçek görünüm, alacaklar-ödenecekler esası, fiili maliyet anlaşması ve ihtiyat, tahakkuklar ve süre giden kavramlar. İstisnalar da mevcuttur: (1) üç eşik değerinden ikisini aşmayan varlıklar için basitleştirilmiş bilanço ve kar ve zarar hesabı (satışlar ≤ 534.000 EUR, toplam varlıklar ≤ 267.000 EUR ve personel sayısı ≤ 10); (2) ticari faaliyetlerde bulunan gerçek kişiler, kayıtlarını nakit esasında tutabilirler ve satışların belirli eşiklerin altında olması halinde yılsonunda alacaklar-ödenecekler esasında düzenleyebilirler (ürünlerin satışından 763.000 EUR, hizmet sağlamadan 230.000 EUR); (3) gerçek kişiler, çift girişli muhasebe sistemi kullanmak zorunda değildir ve bunun yerine satışların belirli eşik değerlerinin altında olması halinde satış ve alım yevmiye defteri kullanabilirler (ürünlerin satışından 80.000 EUR ve hizmet sağlamadan 32.000 EUR) Almanya ticaret yasasına göre yıllık hesaplar, ilgili muhasebe ilkelerine göre hazırlanacaktır (Grundsatze ordnungsmaißiger Buchführung – GoB). Her tüccar, şu ilkelere uyum sağlamak durumundadır: raporlama tarihi, açık ve net düzenleme, eksiksizlik, mahsup yasağı, tutarlılık, süreklilik, bireysel değerleme, ihtiyat (oransızlık, en düşük değer, gerçekleşme), fiili maliyet muhasebesi, tahakkuk esaslı muhasebe. Eşleşen ilkeler, ilgili Alman muhasebe ilkelerine ait değildir. Süreklilik ve doğru ve gerçek görünüm en önemli ilkelerdir. Bu şirketler için de genel muhasebe ilkeleri uygulanmaktadır. Gerçek kişi tarafından gerçekleştirilen, sınırsız sorumluluğa sahip ve yerel GAAP’ye maruz İrlanda İtalya Letonya Lituanya Lüksemburg Malta Hollanda Polonya Portekiz Romanya Slovakya İspanya İngiltere olan ortaklıkların ilgili ilkeleri, Muhasebe Yönetmelikleriyle uyumludur. Kişisel gelir vergisine tabi olan bağımsız tüccarların en ilgili ilkeleri ise nakit esaslı muhasebe ilkesidir. Pek çok küçük şirketin kurtuluşunda nakit akış hesapları oldukça önemli bir yere sahiptir. Prensipte yukarıda anlatılanların tümü ilgilidir. Ancak, en verimli sonuca sahip olan nakit esaslıya karşın tahakkuk esaslı muhasebedir. 1 milyon EUR’dan daha az cirosu olan şirketler, satış faturası esasından ziyade nakit makbuzu esasında KDV ödemeyi tercih edebilirler. Uygulamada bazı şirketler nakit makbuzu esasın tercih ederken hesaplarını da satış faturası esasına göre düzenlemeye devam etmektedir. İrlanda’da bağımsız tüccarların hesapları, yasal denetim gerektirmez. Fiili maliyet esasında tahakkuk esaslı muhasebe Mevzuata göre muhasebe kayıtları ve vergi beyanları sadece küçük şirketler tarafından değil, aynı zamanda ticari faaliyette bulunan bireyler tarafından da hazırlanmalıdır. En ilgili muhasebe sistemi, nakit akış kayıt sistemine dayalı olan basit defter tutma yöntemidir. Ancak, şirket cirosunun 280.000 EUR civarında olması durumunda ki bu rakam Letonya’da bulunan küçük şirketler için oldukça büyük bir cirodur ve şirketin vergi ödediği dikkate alındığında tahakkuk esaslı muhasebenin kullanımı daha doğru olacaktır. Bu durum daha doğru bir defter tutma sistemi sağlamaktadır. Finansal Tablolar Yasasına göre finansal tablo hazırlamayı tercih ederlerse yukarıda belirtilen muhasebe ilkelerini de uygulamak durumundadırlar. 1. tip şirketler: 4. Yönetmelikte belirtilen ilkelerin aynısıdır (süreklilik ilkesi, ihtiyat ilkesi ..) Tüzel kişilik kazanmamış şirketlerin ihtiyat, doğruluk ve gerçeklik, nakit veya tahakkuk muhasebe esası gibi ilkelere uyması beklenmektedir. Defter tutma yükümlülüğüne göre başlangıç noktası olarak süreklilik, tahakkuk hesabı ve ihtiyat gibi temel ilkelerin dikkate alınması gereklidir. Küçük şirketler, mali pozisyonlarına ve mali sonuçlarına ilişkin doğru ve gerçek görünüm sağlayan uyarlanmış muhasebe ilkelerini uygulamak durumundadır. Olaylar, ekonomik varlıklarına göre kaydedilmektedir. Ticari işlemlerin sınıflandırılması, amortisman ve itfa masraflarını da içerecek şekilde varlıkların, borçların ve özsermayenin ölçümü, finansal sonuçların belirlenmesi ve finansal tabloların hazırlanmasının takip eden yıllarda aynı şekilde gerçekleştirileceği ve bu sayede elde edilen bilgilerin takip eden yıllarda kıyaslanabilir olacağı varsayılarak ilkeler tutarlı esasta uygulanmalıdır. Süreklilik varsayımı söz konusudur. Tahakkuk esaslı muhasebe ve eşleştirme ilkesi uygulanmaktadır. Fiili maliyet ve ihtiyat ilkeleri uygulanmaktadır. Varlık, borç ve özsermaye kalemleri, gelir ve ilgili maliyetler, olağanüstü kazançlar ve kayıpların değeri ayrı ayrı belirlenecektir. Mahsuba izin verilmemektedir. Uygulanan muhasebe çözümlerindeki değişiklikler, mali tablo dipnotları, bu değişikliklerin mali tablolara olan etkisine ilişkin bir açıklama gerektirmektedir. Fiili maliyetler ve tahakkuk esaslı muhasebe kullanılmaktadır. Muhasebe düzenlemesine göre bu sınıftaki şirketlere uygulanan muhasebe ilkeleri şunlardır: süreklilik, yöntemlerin tutarlılık ilkesi, ihtiyat ilkesi, mali yılın bağımsızlığı ilkesi, varlık ve borç kalemlerini ayrı değerleme ilkesi, fiziki varlığının bulunamaması ilkesi, mahsup etmeme ilkesi. Bu şirketler, tahakkuk esaslı muhasebe kavramını ve nakit esaslı muhasebeyi uygulamaktadır. Yasal açıdan defterlerini çift girişli muhasebe sistemine göre tutmak zorunla olan yasal şirketler için yukarıda belirtilen ilkelerin tümü geçerlidir. Yasaya uygun olacak şekilde şartları yerine getiren şirket, denetlenmek ve belirtilen şekilde mali tablolarını yayınlamakla yükümlüdür. Girişimcilerin çift girişli muhasebe sistemini uygulaması halinde söz konusu şartları gerçekleştirme yükümlülüğü yoktur. Tüm şirket türlerinin finansal beyannameleri için aynı amacı kullanmak zorunludur. Tüm şirket türleri için Muhasebe Modeli aynıdır. Gönüllü olarak muhasebeye yönelik yazılım sistemi/FRSSE tüpü yaklaşımı kullanan 3. tabaka şirketler için muhasebe, ölçüm ve onaylama ilkeleri, yazılım sistemine gömülü olanlar olacaktır, yani doğru ve gerçek görünüm, ihtiyat, süreklilik, eşleşme ve tahakkuk esaslı muhasebe. Ayrıca bunlar 3. tabaka şirketleri de içeren tüm İngiltere şirketleri için uygulanmakta olan İngiltere vergi çerçevesine gömülü olan ilkelerdir. Ancak, 3. tabakadaki pek çok küçük şirket, nakit esaslı modele göre yönetilmektedir, böylece banka beyannamesi, devam eden şirket yönetiminde tek başına en faydalı finansal beyanname olmaktadır. MUHASEBE İŞLEMLERİNİN KAYDI EK 5 Ülke Avusturya Belçika Bulgaristan Kıbrıs Çek Cumhuriyeti Danimarka Küçük şirketler tarafından hangi muhasebe kayıtları tutulmalıdır? 400.000 EUR civarında cirosu olan şirketler, Avusturya GAAP’sine göre çift girişli muhasebe sistemini uygulamak durumundadır. Gerçek ve doğru görünüm ilkesine göre tüm operasyonlarının gecikme olmadan kronolojik olarak kayda geçirilmesinden dolayı “çok küçük şirketler” belirli avantajlardan faydalanırlar. Yıllık mali tabloların şekli, yapısı ve içerikleri uygulanmakta olan muhasebe standartlarına göre belirlenmektedir. KOBİ’ler için olan NFRS’lere göre yıllık finansal tablolarını hazırlayan ve sunan ve basitleştirilmiş finansal raporlama türü kullanan küçük şirketler (bağımsız tüccarlar ve sınırsız sorumluluklu ortaklıklar), özet yıllık finansal tablo hazırlayabilirler. Bu özet tabloların formu, şekli ve içerikleri KOBİ’ler için olan NFRS’lerde tanımlanmıştır. Hafifletmeler: Zorunlu finansal denetlemeye tabi olmayan ve cari yılda satışlardan elde edilen net gelir tutarı 50.000 EUR’yu aşmayan bağımsız tüccarların yıllık mali tabloları, sadece kar ve zarar hesabı içerebilmektedir. Zorunlu finansal denetlemeye tabi olmayan ve önceki raporlama döneminde satışlardan elde edilen net gelir tutarı 25.000 EUR’yu aşmayan bağımsız tüccarlar, özel defterler tutarak yani, raporlama dönemindeki finansal sonuçların doğru ve gerçekçi bir şekilde belirlenebildiği defteri kebir vasıtasıyla faaliyetlerini raporlayabilir ve sunabilirler. Veri mevcut değildir GRUP 2 ve GRUP 3 şirketleri, çift girişli muhasebe sistemi, defteri kebir ve yevmiye defteri tutmaktadır. Sadece GRUP 2 şirketleri yevmiye defterlerindeki hesaplarla defteri kebirdeki hesapları birleştirebilirler. Alt defteri kebirler ve bilanço dışı hesaplar tutmak durumunda değillerdir, bu nedenle sadece bir defteri kebir tutulur. Her ticari şirket, işlemlerinin girişinin yapıldığı “muhasebe Standartlaştırılmış hesap planı mevcut mu? Hesap planı mevcuttur ancak zorunlu değildir. Diğer şirketlere uygulanan hesap planı mevcuttur, ancak “çok küçük şirketler” için zorunlu değildir. Evet Veri mevcut değildir Basitleştirilmiş hesap tutan şirketler (GRUP 2), sadece grubun hesaplarını içeren hesap listesi hazırlayacaktır. Aynı zamanda muhasebe yasamıza uyum göstereceklerdir. Hayır Fransa Almanya Yunanistan Macaristan kayıtlarıyla” birlikte bir muhasebeye sahip olmak zorundadır. Defterlerin ölçeği, düzenlemesi ve oranları şirketlerin ölçeğine bağlıdır. “Muhasebe kayıtları” vergilendirme amaçları, çalışanların stopaj vergileri, katma değer vergileri için kullanılmakta ve vergi beyanının (yasal olarak talep edilmişse) ve / veya vergilendirilen mali geliri için bir esas niteliğindedir (gelir vergisi idesinde verilmelidir). Defter Tutma Yasası, çift girişi defter tutulmasını talep etmemektedir (ancak normalde kullanılmaktadır) ve Yasa, defteri kebir, yevmiye defterlerine, vs yönelik özel bir kural içermemektedir. Defter tutmaya ilişkin genel gereklilik, şirketin yapısı, ölçeği ve oranlarına bağlı olarak “iyi ve kabul edilmiş uygulamalara” göre düzenlenmiş olması ve gerçekleştirilmesidir. Gerçek kişilerin ticari faaliyetlerde bulunması durumunda iki istisna mevcuttur: (1) satışların belirli eşik değerinin altında olması durumunda (ürün satışlarından 763.000 EUR ve hizmet sağlamadan 230.000 EUR) kayıtlar nakit esaslı tutulabilir ve yılsonunda alacaklar-ödenecekler esasında düzenlenebilir; (2) satışların belirli eşik değerlerinin altında olması durumunda (ürün satışlarından 80.000 EUR ve hizmet sağlamadan 32.000 EUR) çift girişli muhasebe sistemini kullanma zorunluluğu yoktur, bunun yerine işlemler, günlük satış ve alım defterine işlenebilmektedir. Defter tutma ve muhasebe gerekliliklerinin yanı sıra ilgili şirketler, şu dokümanları saklamakla yükümlüdür: ticari iş kayıtları (Handelsbücher), açılış bilançosu, yıllık hesaplar ve defter yapılan girişleri vurgulayan orijinal kayıtlar. Dokümanlar, düzenli bir şekilde tutulmalıdır. Saklama süresi ise on yıldır. Küçük şirketler, sadece gelir ve giderlere ait resmi bir defter tutabilirler. Bağımsız tüccarlar ve gerçek kişilerin yapmış olduğu ve basitleştirilmiş vergilendirmeye tabi olan sınırsız sorumluluklu ortaklıklar, muhasebe kayıtları Küçük şirketler, ticari faaliyetlerde yer alan tüm kişiler için de geçerli olan standartlaştırılmış hesap planını kullanmakla yükümlüdür. Hayır Evet Hayır İrlanda İtalya Letonya Lituanya tutmakla yükümlü değildir. Kişisel gelir vergisine tabi olan bağımsız tüccarlar, nakit esaslı “muhasebe kayıtlarını” (defteri kebir) tutmakla yükümlüdür; gerçek kişi tarafından gerçekleştirilen ve yerel GAAP’ye tabi olan sınırsız sorumluluklu ortaklıklar ise çift girişli defter tutma sistemini uygulamak durumundadır. Yasal açıdan bağımsız tüccarların çift girişli defter tutma sistemini uygulama zorunluluğu yoktur. Muhasebeci, çift girişli sistem kullanacaktır. Şu nedenlerden ötürü hesaplara gerek duyulmaktadır: KDV, PAYE (Kazandıkça Öde)/PRSI (Ödemeyle ilişkili Sosyal Sigorta), Gelir vergisi, Bankacılık. Bu raporların hazırlanması için bağımsız tüccar tarafından manüel olarak, hesap tablosunda veya tercihen bütünleştirilmiş muhasebe paketinde tutulması gereken kayıtlar şunlardır: -Günlük satış defteri, -Günlük alım defteri, -Çek ödeme defteri, -İşveren olması durumunda maaş kayıtları. Ek olarak, muhasebeci, sabit varlık kaydı, nominal defteri kebir ve girişi yapılan tüm kiraların detaylarını tutacaktır. Tüm şirketler, ilgili defterlerle birlikte çift girişli defter tutma sistemini uygulamaktadır ve tahakkuk esaslı muhasebe ilkelerini esas almaktadır. Mikro ölçekli şirketler (yıllık geliri 360.000 EUR’dan az olanlar), nakit esaslı muhasebe sistemini uygulayabilirler. Mevzuat uyarınca basit defter tutma sistemi uygulanabilir olduğu için şirketler, basit gelir ve gider kaydı yapmakta ve envanter kaydı, amortisman kaydı ve borçlularla alacaklıların kaydı gibi diğer kayırları da uygulayabilmektedir. Şirketin tercihine bağlı olarak çift girişli defter tutma sistemi de uygulanabilmektedir. Bazı şirketler, çift girişli defter tutma sistemini uygulamaktadır Muhasebeye ilişkin yasa hükümleri gereğince şirketler, çift girişli defter tutma sistemini uygulamak ve tahakkuk esaslı muhasebeyi esas almakla yükümlüdür. İşçi çalıştırmayan ve KDV ödemeyen Bilgisayarlı ve birleşik muhasebe sisteminin uygulanması durumunda standartlaştırılmış hesap planı uygulanmaktadır. Bu plan, kullanılan yazılım paketine bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Yasalar uyarınca değildir. Ancak, genel kabul görmüş teori ve uygulamaya göre gerçekleştirilmektedir. Hayır Evet, standartlaştırılmış hesap planı kullanılmaktadır. Lüksemburg Malta Hollanda Polonya Portekiz şirketler, tek (çift değil) girişlerle muhasebe kayıtlarının tutulabildiği basitleştirilmiş muhasebe sistemini kullanmayı tercih edebilirler. 1. tip şirketler: Bu şirketler, çift girişli defter tutma sistemini kullanmak durumundadır. Kayıtlar, yevmiye defterinde tutulmalıdır. 2. tip şirketler: Bazı şirketlerin “masraflar-gelirler sistemi” olarak adlandırılan basitleştirilmiş muhasebe sistemini kullanmalarına izin verilmektedir. KDV gereklilikleri, vergi amaçlarına ilişkin gelir tablosu ve ulusal sigorta ve vergilerden elde edilen devlet geliri gereklilikleri nedeniyle satış ve alım faturalarının kaydı tutulmak zorundadır. Daha önceden belirtilen gerekliliklerin yerine getirilmesi için şirketler, çift girişli defter tutma sistemini uygulamak durumundadır. Uygulamada nakit (ve banka) giriş ve çıkışları ve alacaklarla borçların kaydedilmesi nedeniyle kısıtlanmaktadırlar. Küçük şirketler, çift girişli defter tutma sistemini uygularlar. Hesap defterleri şunları içermektedir: muhasebe girişleri; -yevmiye defteri, -defteri kebir, -yardımcı defter, -genel ve yardımcı defter hesaplarının geçici mizanlarını içeren faaliyetler (toplam giriş) ve bakiyeler; varlık, borç ve öz sermaye (envanter) listesi. Sunulacak bilgiler (sadece Limitet Şirketlerin hesaplarını kaydettirmesi ve vermesi zorunludur – SA ve Lda): Katma Değer Vergisinin 50. Maddesi: Her yılın 31 Aralık tarihine kadar ticari malların satın alımına ilişkin kayıt defteri ve/veya tüketim defteri ve ham madde kaydı; ticari malların Satış Kayıt Defteri ve/veya üretilmiş ürünlerin kayıt defteri; verilen hizmetlerin Kayıt Defteri; yatırılmış malların masrafları ve operasyonlarına ilişkin Kayıt Defteri; ticari malların, ham maddeler ve tüketimlerinin, üretilmiş ürünler ve diğer varlıkların Kayıt Defteri;. POC: Bilanço, Gelir Tablosu, Dipnotlar, Nakit Akış Tabloları. Ticari Topluluklar Kanunu: Yönetim 1. tip şirketler: Bu şirketlere uygulanan ticaret yasası, standartlaştırılmış muhasebe sistemini uygulamaktadır. 2. tip şirketler: Bu şirketlere ticaret kanunu uygulanmadığı için söz konusu şirketlerin standartlaştırılmış muhasebe sistemini kullanma zorunlulukları yoktur. Hayır Hayır Hayır Muhasebe konularına yönelik bir personelin olmaması nedeniyle genellikle dış muhasebe sistemleri kullanılmaktadır. Vergilendirme sorumlulukları ve sosyal güvenlikle uyum sağlayacak şekilde tasarlanmış bir muhasebe sistemidir. Romanya Slovakya İspanya İngiltere Raporu; Limitet Şirketler (SA), Sınırlı Sorumluluklu tüccarlar ve Ticari Topluluklar Kanunun 262. maddesini aşan diğerlerinin denetlenen hesapları. Sosyal Hesap (10 kişiden fazla çalışana sahip şirketler), Profesyonel Eğitime ilişkin Yıllık Rapor (tüm müdürler), Hijyen/Sağlık ve İş Sağlığı Raporu (9 kişiden fazla çalışana sahip şirketler) Zorunlu bir yükümlülük olarak tüm STK’lar (“çift girişli” muhasebe uygulamak ve “tek girişli muhasebe” uygulamak zorunda olanlar), defteri kebir ve envanter defterine sahiptir. Çift girişli kayıt tutma yönteminin tercih edilmesi durumunda bu yöntem kullanılabilmektedir ve gelirler ve masrafların bir kanıtı niteliğinde olan ve vergi mevzuatına göre kesin belirlenmiş bir forma sahip olan tek girişli kayıt tutma yönteminin ise yasalara göre uygulanması zorunludur. Diğer kayıtlar, finansal rapor, mülkiyet beyanı (maddi varlık ve maddi olmayan varlık), ödenecekler tablosu ve alacaklar tablosudur. İspanya’da tüm şirketler bilgisayar yazılım programlarını kullanarak çift girişli muhasebe sistemini uygulamaktadır. 3. tabakadaki şirketler, oldukça geniş kapsamlı ölçekleri ve şirket türlerini içermektedir. En geniş uçta olanlar (azınlık) bilgisayarlı çift girişli muhasebe sistemlerini kullanmak durumundadır. Küçük şirketlerin büyük çoğunluğu orijinal dokümanları saklamaktadır (ör, ödenecek ve alacak faturalar, banka kayıtları, vs), ancak kendi kendilerine herhangi bir hesap yapmamaktadırlar – yani, pek çok şirket, dış muhasebe hizmetlerini kullanmaktadır. 3. tabakadaki şirketlerin yıllık rapor hazırlaması durumunda (ve bunu yapmak için yasal bir yükümlülüğün olmaması halinde) büyük ve orta ölçekli şirketler, eksiksiz İngiltere GAAP’sini kullanırken, 3. tabakadaki küçük şirketler, “Küçük Şirketler için Finansal Raporlama Standardı” olarak adlandırılan İngiltere GAAP’sinin daha sıkı bir sürümünü kullanmaktadır. Çift girişli muhasebe sistemini uygulayan STK’lar için uygulanmakta olan muhasebe düzenlemelerinin tamamlayıcı bir parçası olarak genel hesap planı mevcuttur. Evet Evet Hayır ÖRNEK KOBİ RAPORU EK 6 SATIŞ YEVMİYE DEFTERİ Tarih Açıklama Sayı Brüt € KDV € Net € Mayıs 2008 2 4 7 10 16 16 17 21 21 22 24 25 25 28 29 31 Mary Jones ABC Limited Murphy Limited Murphy Limited ABC Limited DEF Limited Murphy Limited ABC Limited DEF Limited DEF Limited Peter Browne ABC Limited Peter Browne Murphy Limited Murphy Limited Mary Jones 1001 1002 1003 23 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1.452,00 72,60 822,80 41,75 149,44 1.452,00 726,00 84,70 55,30 1.452,00 7.139,00 1.488,30 677,60 8.082,80 72,60 1.452,00 25.137,39 252,00 12,60 142,80 7,25 25,94 252,00 126,00 14,70 9,60 252,00 1.239,00 258,30 117,60 1.402,80 12,60 252,00 4.362,69 1.200,00 60,00 680,00 34,50 123,50 1.200,00 600,00 70,00 45,70 1.200,00 5.900,00 1.230,00 560,00 6.680,00 60,00 1.200,00 20.774,70 Dipnot: Satış yevmiye defteri işletmenin yaptığı satışların güncel listesidir. Liste satışın yapıldığı tarih, müşterinin kim olduğu, fatura numarası ve müşteriye mal olan toplam veya brüt tutar arasındaki para miktarı, KDV unsuru ve işletmeye giren net tutar kaydından oluşur. ÖRNEK KOBİ RAPORU EK 7 SATIN ALMA YEVMİYE DEFTERİ Tarih Mayıs 2008 2 4 7 10 16 16 17 21 21 22 24 25 25 28 29 31 Açıklama Sayı Brüt € KDV € Net € Elektrik Kurulu LM Limited Moore Limited Kırtasiye Limited Cyclone Moore Limited Elektrik Kurulu LM Limited Kırtasiye Limited Cyclone Tandem Limited John Burke LM Limited Moore Limited Kırtasiye Limited Telefon Şti. 15609 3456 345 23 5678902 456 15980 3589 45 5789023 16702 5 3602 503 52 53 510,75 3.097,60 822,80 41,14 116,16 1.161,60 481,24 919,60 55,30 67,76 52,03 2.500,00 677,60 791,34 72,60 310,17 11.677,69 60,75 537,60 142,80 7,14 20,16 201,60 57,24 159,60 9,60 11,76 9,03 117,60 137,34 12,60 53,83 1.538,65 450,00 2.560,00 680,00 34,00 96,00 960,00 424,00 760,00 45,70 56,00 43,00 2.500,00 560,00 654,00 60,00 256,34 10.139,04 Satış maliyeti € Kira € Elektrik € Kırtasiye € Kargo € Telefon € 450,00 2.560,00 680,00 34,00 96,00 960,00 424,00 760,00 45,70 56,00 43,00 2.500,00 560,00 654,00 60,00 6.174,00 2.500,00 874,00 139,70 Dipnot: Satın alma işlemlerinin meydana geldiği anda kaydedildiği defterdir. Tüm satın almaların kronolojik kaydını sağlar. 195,00 256,34 ÖRNEK KOBİ RAPORU EK 8 KASA TAHSİLAT DEFTERİ Tarih Açıklama Sayı Brüt € KDV € Net € Mayıs 2008 2 4 7 10 16 16 17 21 21 22 24 25 25 28 29 31 ABC Limited Mary Jones Murphy Limited DEF Limited ABC Limited Mary Jones Murphy Limited ABC Limited DEF Limited Mark Adams Peter Browne ABC Limited Peter Browne Murphy Limited DEF Limited Murphy Limited 983 670 956 564 992 1001 987 990 678 973 1010 997 1012 992 834 995 1.452,00 726,00 944,41 686,55 1.040,60 1.452,00 1.089,00 811,31 677,60 108,90 7.139,00 1.452,00 677,60 828,85 605,00 546,92 20.237,73 2.178,00 944,41 686,55 100456 100457 100458 3.581,60 100459 1.488,91 108,90 100460 100461 9.268,60 828,85 605,00 546,92 20.237,73 100462 100463 100464 100465 Dipnot: Nakit işlemlerin meydana geldiği anda kaydedildiği defter. Tüm kasa girdilerinin kronolojik kaydını sağlar. ÖRNEK KOBİ RAPORU EK 9 ÇEK ÖDEME YEVMİYE DEFTERİ Tarih Açıklama Sayı Brüt € Alacaklar € 2 Elektrik Kurulu LM Limited Gelir Maaşlar Kırtasiye Limited İşveren SW Maliyetleri Cyclone Moore Limited Elektrik Kurulu Banka Ücreti Maaşlar Gelirler Cyclone Tandem Ltd. Telefon Şti. LM Limited Moore Limited Banka Hizmet Komisyonu John Burke DD 385,90 385,90 500230 60,50 60,50 500231 2.400,00 2.450,00 39,33 39,33 4 6 6 10 14 16 16 17 21 21 21 22 24 25 25 28 29 31 DD DD İşveren SW Maliyetleri € 2.450,00 - Banka ücreti € Gelir € 2.400,00 DD 537,50 DD DD 89,54 822,80 89,54 822,80 DD 544,50 544,50 DD 15,00 DD DD 500233 500234 2.290,60 2.400,00 116,16 157,30 116,16 157,30 500235 297,30 278,30 297,30 278,30 DD 822,80 822,80 DD 20,00 DD 2.500,00 16.228,02 DD Ücretler € 537,50 15,00 2.290,60 - 2.400,00 2.500,00 6.114,42 4.741,10 537,50 20,00 - 35,00 4.800,00 Dipnot: Tüm çek ödemelerinin meydana geldiği anda kaydedildiği defterdir. Tüm çek ödemelerinin kronolojik kaydını sağlar. ÖRNEK KOBİ RAPORU EK 10 KAR ZARAR HESABI (fonksiyon olarak) 1.1 – 31.12.2007 € Net Ciro 20.774,70 Satış Maliyeti 7.734,00 Brüt Kar 13.400,70 Dağıtım Maliyeti 1.245,45 İdari Giderler 9.278,64 Diğer işletme gelirleri 325,00 Amortisman 800,00 Finansman maliyetleri 120,00 Olağandışı gelir ve masraflar 450,00 Vergi öncesi kar 1.181,61 Kurumsal gelir vergisi Mali yıl karı 147,70 1.033,91 Dipnot: Kar zarar hesabı işletmenizin karlı bir iş faaliyetinde olup olmadığını gösterir. Gelir ve giderleri Net ciro, Satış maliyeti, İdari giderler vb. gibi kategorilerde gruplandırır. ÖRNEK KOBİ RAPORU EK 11 BİLANÇO 31.12.2007 € VARLIKLAR DURAN VARLIKLAR Maddi duran varlıklar DÖNEN VARLIKLAR Hisse senetleri Satış alacakları € 12.500,00 6.800,00 15.460,00 22.260,00 Nakit 4.500,00 Toplam varlıklar 39.260,00 BORÇLAR ORTAKLARIN SERMAYE VE REZERVLERİ Ortakların sermayesi 29.030,00 Geçmiş yıl karı 650,00 Mali yıl karı 1.033,91 30.713,91 CARİ BORÇLAR Ödenecek hesaplar Diğer kısa vadeli borçlar Tahakkuklar Toplam borç 6.986,09 1.000,00 560,00 8.546,09 39.260,00 Dipnot: İşletmenizin sahip olduğu (varlıklar) ve borçlu olduğu (borçlar) tutarların toplamını gösteren rapordur. Ayrıca, varlıklar ile borçlar arasındaki fark olan işletme sermayesini de gösterir. Bilanço işletmenizin genellikle mali yıl sonu olmak üzere belli bir zamandaki anlık görüntüsünü verir. ÖRNEK KOBİ RAPORU EK 12 31 ARALIK 2007’DE BİTEN YILIN NAKİT AKIŞ TABLOSU İŞLETME FAALİYETLERİNDEN GELEN NAKİT AKIŞLARI Yıllık kar /(zarar) Düzenlemeler: Maddi olmayan duran varlıklar ile maddi duran varlıklar amortismanı Maddi duran varlıkların elden çıkarma kazancı Satış alacaklarındaki düşüş/(artış) ve diğer borçlular Hisse senetlerinde düşüş/(artış) ve üretim aşamasındaki işler Ödenecek hesaplarda düşüş/(artış) ve diğer alacaklılar İşletme faaliyetlerinden gelen net nakit 800,00 100,00 200,00 -150,00 -300,00 1.683,91 YATIRIM FAALİYETLERİNDEN GELEN NAKİT AKIŞLARI Ekipman satışından gelen getiriler Ekipman satın alımları Yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit 300,00 -500,00 -200,00 FİNANSMAN FAALİYETLERİNDEN GELEN NAKİT AKIŞLARI Borçlardan (banka kredileri) gelen getiriler Borçların (banka kredileri) geri ödenmesi Ödenmiş temettüler Finansman faaliyetlerinde kullanılan net nakit NET NAKİT ARTIŞI/DÜŞÜŞÜ YIL BAŞINDAKİ NAKİT YIL SONUNDAKİ NAKİT € 1.033,91 2.000,00 -1.000,00 -500,00 500,00 1.983,91 2.516,09 4.500,00 Dipnot: Nakit akış tabloları işletmenin farklı faaliyetlerinden doğan net nakit akışlarını gösterir. Nakit durumunun yıl içerisinde nasıl geliştiğine dair bir resim sunar.