Çağdaş Dünya Sanatı - Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Transkript
Çağdaş Dünya Sanatı - Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Ortaöğretim Genel Müdürlüğü GÜZEL SANATLAR VE SPOR LİSESİ ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 2009 ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI PROGRAM GELİŞTİRME ÖZEL İHTİSAS KOMİSYONU Prof. Dr. Ayşe ÇAKIR İLHAN Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü KOMİSYON ÜYELERİ İsmail Şamil YAMAN – Resim Öğretmeni Serpil SUNGUR – Resim Öğretmeni Ceyhan ÖZER – Resim Öğretmeni Mevlüt KAŞIKÇI Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Program Geliştirme Uzmanı GENEL KOORDİNATÖR Medine KARAPINAR Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Program ve Ders Kitapları Şube Müdürü Ensar MANAV Bursa İl Millî Eğitim Müdürlüğü İl Millî Eğitim Müdür Yardımcısı 1. GİRİŞ Sanat insanlığın var oluşundan bu yana çeşitli değişimler geçirdi, insanın ihtiyaçlarını dile getirdi. Kendisini ifade etmeye çalışan insan, sanatla birlikte gelişti. İnsan, sanatı kendisini ifade etme aracı olarak kullandı. Sordu, sorguladı ve aradı. Sanat bir arama ve sorgulama biçimi ya da bir dil ise dilin kullanımının değişimi insanoğlu ile aynıdır. İnsan ve sanat sanayi devrimi ile geri dönülmez bir yola girmiştir. Çağı yakalama, çağdaş olma sanatın da sorunu olmuştur. Çağdaş dünya sanatını anlayabilmek için öncelikle, çağdaş, sanat ve çağdaş sanat terimlerinin anlaşılması gerekir. Çağdaş, sözcük anlamıyla aynı çağda, hatta aynı zaman diliminde yaşayan demektir. Ancak, bir kavramın salt sözcük anlamından çok daha fazlasını içerdiği, zamanla ona pek çok anlamlar yüklendiğini biliriz. Çağdaşlık kavramı da sözcük anlamının ötesinde bir anlam taşımaktadır. O hâlde çağdaşlıktan ne anlıyoruz? Çağ nedir? Çağ deyince insanlık tarihinin belli aşamalarını anlarız. Çok gerilere baktığımızda tarihsel gelişim içinde insanoğlunun etkinliğinin geri ve ileri aşamaları olduğunu görürüz. Toprağa yerleşme, avcılıkta yaşanan tüketicilik dönemine oranla önemli bir aşamadır (İpşiroğlu, 1993, s.13). Yeryüzünde bizimle aynı zaman diliminde yaşayan bütün toplumlar uzay çağını yaşamıyorlar. Afrika’da hâlâ ilkel bir yaşam sürdüren toplumlar olduğunu biliyoruz. Demek ki çağdaşlık aynı çağda yaşamanın ötesinde bir anlam taşıyor. Bir uygarlık düzeyini, bir kültürü dile getiriyor. O hâlde çağdaş dediğimiz zaman yaklaşık aynı uygarlık düzeyinde olan, kültürleri birbirinden farklı da olsa aynı temel değerleri paylaşan kimseleri anlıyoruz (İpşiroğlu, 1993, s.14). Tarihsel anlamda sanat kavramının tartışılması XIX. yy’ın sonlarında gündeme gelmiştir. O zamana kadar, bilimsel teorilerde olduğu gibi sanatın sınırlandırılmış kesin bir tanımını yapmak olası değildir. Dolayısıyla geçmişteki düşünürler-estetikçiler sanatın özüne ilişkin somut verilerden öte varsayımlar ve tartışmalar üzerinde yoğunlaşmışlardır. Sanatın evrensel nitelikleri söz gelimi özgünlüğü, tekliği, yeniliği genel bir tanıma gitmeyi haklı olarak engellemektedir. Ayrıca, tarih boyunca her kültür dönemi ve alanı kendine özgü, bir daha yinelenemeyen bir sanat yaratmıştır (Artut, 2004, s.17). Sanatı tanımlamak oldukça zordur. İnsanın engelleyemediği yaratma dürtüsü, her çağda kendini göstermiş, insan, dünyanın sırlarının peşinde kendini ve hayatı anlama ve aşabilme çabası içinde olmuştur. Kendine bir yer edinme kaygısı, varlığını tüm dünyaya kanıtlayabilme içgüdüsüyle sanatsal faaliyetlerde bulunmuştur. Zaman ilerledikçe bu faaliyetler de kimlik değiştirmiştir. Çağdaş sanat için de çağın koşullarına uymak ve bu koşulları yansıtıp geliştirmek endişesi söz konusudur. Çağdaş sanatın ayırıcı özelliği; sanatın boy atması, gelişmesi ile olan doğrudan ilişkisidir. Sanatın gelişiminin kendiliğinden olması beklenemez. Bu gelişim yaratıcı sanatsal üretime paralel olarak yapıcı/yaratıcı düşünsel süreçleri gerektirir. Çağdaş sanat; dilini, varlığını, ortamını ve amacını sürekli sorgulayarak kendini sürekli açımlayarak gelişir. Plastik sanatların gelişim sürecine bakıldığında, çağların gereklerine uyan sanatsal etkinliklerin sanatın kendini geliştirip yeniden üretmesinde öncü oldukları izlenir (H. Ü. G. S. F. Yayınları 5, s.12). Çağların sanata olan etkisi oldukça açık izlenebilmektedir. Sanatın geniş kitlelerce daha rahat anlaşılabilmesi, hayatın içinde olması ve kavranabilmesi için sanat eğitimi düşüncesinin başlaması, yaygın ve örgün eğitim içinde yer alma sürecini başlatmıştır. "Sanat eğitimi, görsel düşünme eğitimidir" düşünce biçiminin aktarılma şekillerinden biri dil ise diğeri de sanatsal faaliyetlerin şekil bulduğu çizgiler ve formlardır. Bu nedenle insanlar konuşma dilinden başka iletişim ve aktarım yolu olarak sanata ihtiyaç duymuştur. Birey karşılaştığı problemleri çözmede, yaşamı kavramada, gördüklerini hissetmede ve olaylara karşı tepki göstermede sanat eğitiminin gerekliliğini anlamalıdır Çünkü bireyin; estetik duyarlılığını, zekâsını, fiziksel ve toplumsal yaşamının gelişiminde sanat eğitiminin katkısı önemlidir Çağdaş eğitim bilgiyi değil, öğrenciyi odak noktası yapar. Çağdaş eğitimde öğrenci bilgi yüklenen bir obje değildir. Öğrenci bilgi yığılan bir obje olmaktan çıkarılıp, anlama ve bilgi üretme sürecine giren bir özne niteliği kazanınca, yalnız eğitimde uygulanan yöntem değil, yöntemle birlikte öğretmen-öğrenci ilişkisi, öğretmenin konumu, derslik, öğrenci sayısı, öğretim programı gibi daha pek çok şeyin de değişmesi gerekecektir. Eğitimin odak noktasını oluşturan öğrenci, daha ilköğretimden başlayarak ‘anlama’ya yönelik bir eğitim gördüğünde, yükseköğretim sırasında artık yalnız öğretim üyesinden öğrenen kişi olmaktan çıkacak, kendisi de inceleyen, araştıran, derse katkıda bulunan bir kişi olacaktır (Sayın, 1993, s.32). Öğrenci merkezli eğitim çağdaş eğitimin önemli bir parçasıdır ve özellikle sanat eğitiminde daha da önem kazanmaktadır. XX. yy’ın başından bu yana sanat eğitimi kavramı genel anlamda güzel sanatların tüm alanlarını ve biçimlerini içine alan, okul içi ve okul dışı yaratıcı sanatsal eğitimi tanımlamaktadır (Artut, 2004, s.91). Çağdaş dünya sanatı dersinin amacı; bireyin birikimlerini ve yaratıcı gücünü ortaya çıkararak eleştirel düşünce ve estetik kaygı oluşturmayı hedefler. Bireylerin sanata ilişkin edinilmiş bilgilerini sorgulatan, sanattan anlayan, sanat destekleyicisi, en önemlisi seçkin sanat tüketicisi olarak yetişmelerini hedefler. 2. ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI Çağdaş Dünya Sanatı Dersi Öğretim Programı güzel sanatlar ve spor liselerinin resim bölümlerinde haftada iki saat alan dersi olarak XII. sınıflarda okutulmaktadır. Çağdaş sanatı kavrayabilmek için; sanatın zamana göre kendini ifade etme yöntemlerine bakmak gerekmektedir. Örneklemek gerekirse: Rönesans’ta nesnelerin optik görüntüleri çözümlenmiş, perspektif bilimsel temellere oturtulmuştur. Bir mekânı ve mekân içindeki figürleri gerçekçi bir şekilde incelemek mümkün olmuştur. Oysa çağımızın sanat anlayışında, nesnenin kendisini direk sanat eseri olarak kabul eden sanat hareketlerine yerini bırakması her çağın kendine özgü bir biçimleme anlayışı ve mantığı olduğunu kavramamıza yeterlidir. Bu bağlamda çağdaş dünya sanatı dersinde, çağdaş sanat eserinin algılanması ve anlaşılması için öğrenci; çağdaş düşünmeyi, çağdaş estetiği, çağdaş sanat akımlarını ve sanatçılarını tanıyacak, öğrenecektir. Bu eğitim sayesinde öğrencilerin yeni bakış açılarıyla kendi alanlarında daha farklı üretimler oluşturmalarına katkıda bulunulacaktır. Öğrencinin XVIII. yy.’ın ikinci yarısından itibaren günümüze kadar geçen süreçte sanatın ne gibi aşamalardan geçtiğini bilmesi, çağımızı anlaması açısından önem taşımaktadır. Günümüze yaklaştıkça sanat akımlarının ağırlığı azalmakta, akımın adından ziyade sanatçı ön plana çıkmaktadır. Sanat eseri üzerindeki yorumlar ve bakış açıları çeşitlilik göstermektedir. Bu çeşitliliğin daha iyi algılanması ve vurgulanması çağdaş dünya sanatının içinde incelenir. Öğrencilerin, çağdaş olarak kabul gören sanat eserlerinden bir tat alabilmesi ve sanat eserlerini kavrayabilmesi için, doğuştan gelen sanatsal yeteneğinin geliştirilmesi gerekmektedir. Bundan dolayı kuramsal eğitim önemlidir. Sanat tarihinin konuları içinde yer alan çalışmalar, geçmişin sanat eserlerini tanımamızı ve üzerinde düşünmemizi sağlar. Çağdaş dünya sanatı dersi ise yakın tarihten günümüze uzanan sanat eserleri ve hareketleri üzerinde düşünmemizi ve sorgulamamızı sağlar. Kişinin çağına tanık olma bilincini geliştirir, ona yeni ufuklar açar. Bir sanat eserinin neden yapıldığını, amacının ne olduğunu kavratır. Hatta sanat eserinde, düşüncenin eserin kendisinden daha da öne çıktığının bilinmesi açısından Çağdaş dünya sanatının kavranması gereklidir. Bu anlayış doğrultusunda Çağdaş Dünya Sanatı Öğretim Programı’nın güzel sanatlar ve spor lisesinde ayrı bir ders olarak uygulanması gerekliliği doğmuştur. 3. PROGRAMIN UYGULANMASINA İLİŞKİN İLKE VE AÇIKLAMALAR 1. Çağdaş Dünya Sanatı Öğretim Programı’na ilişkin öğrenme-öğretme sürecinde çevre farklılıkları ve özellikleri, öğrenci grubunun ilgileri, ihtiyaçları, beklentileri ve konuyla ilgili ön bilgileri dikkate alınmalıdır. 2. Öğretim programında, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, iletişim, araştırma ve sorgulama, problem çözme, bilgi teknolojilerini kullanma, girişimcilik ve Türkçeyi doğru ve etkili kullanma becerisi gibi ortak becerilerin yanı sıra, Çağdaş Dünya Sanatı bağlamında eser inceleme ve yorumlama becerileri yer almaktadır. 3. Yakın çevrede bulunan yapıtlardan hareket edilerek öğrenilen bir sanat tarihi aynı zamanda öğrenciye sanatta sürekliliğin bir gelişme değil bir değişme olduğunu da kavratacaktır. Her çocukta var olduğu bilinen kapasitelerin tanınması, geliştirilmesi, yönlendirilmesi öğretimle olanaklıdır. Bu bağlamda, okullarda öğrencilerin kendiliğinden gelişmesini beklemek yerine, öğrencileri yönlendirerek geliştirmek çağdaş sanat eğitiminin ilkeleri arasında yer almalıdır. Çağdaş dünya sanatı dersi de öğrencinin var olan kapasitesini çevresiyle ilişki kurdurarak geliştirmeyi amaçlamaktadır. 4. Öğrenme-öğretme sürecinde öğrencilere araştırma çalışmaları ve ödevler verilir. Bu ödevleri vermekteki amaç; öğrenciyi ezberden arındırıp onları araştırmaya, etkinliğe yönlendirmek ve güdülemektir. Öğrenciler araştırma yapmaları için yönlendirilirken öğrenci ve çevre ilkesinden yola çıkılarak müze, sergi, söyleşi vb. etkinlikleri yerinde uygulama ve bilinçlenme alışkanlığı kazandırılabilir. Böylece programdaki konuların öngördüğü bilgi ve deneyimlerin “okul sınırlarının dışına taşınması” sağlanarak öğrenmenin ne kadar gerçekleşip gerçekleşmediği anlaşılabilir. Öğrenciler araştırma yapmaya yönlendirilirken grup yerine grupların görevlendirilmesi, küçük gruplarla ayrı projeler üzerinde çalışılması, öğretmen ve öğrencide konu üzerinde esneklik ve dinamizm sağlar. Öğrencide öğrenme alanı genişlemiş olur. Gruplara ayrılmanın diğer bir faydası da öğrenciler arasında grup bilinci (takım ruhu), paylaşımcılık, ortak hareket etme, iş bölümü ve görev bilinci de kazandırmaktır. Okul dışı araştırma ve yönlendirmelerde teknolojinin görsel-işitsel imkânlarından, yazılı ve görsel basından yararlanmaları sağlanabilir. 5. Programda yer alan değerleri, öğretmen yeri geldiğinde etkinlikler içinde bu değerleri vurgulayan bölümler oluşturarak pekiştirmelidir. 6. Öğretmen, okulun bulunduğu çevreyi ve imkânları göz önüne alarak programda örneklendirilen etkinlikleri birebir uygulayabilir. Ayrıca kendisi de farklı etkinlikler geliştirebilir. Bu yeni etkinlikler geliştirilirken farklı öğrenme yani çoklu zekâ türlerine sahip öğrencilerin yetenekleri, ilgileri ve onların ihtiyaçları dikkate alınarak aktif öğrenmeye dayalı etkinlikler hazırlanmalıdır. 7. Millî ve dinî bayramlar, mahallî kurtuluş ve kutlama günleri, önemli olaylar, belirli gün ve haftalardan yararlanılarak öğrencilerin millî duyarlılığı geliştirilmelidir. 8. Öğretmen gezilere (müze, sergi, konferans, söyleşi, panel vb.) ve etkinliklere önem vermelidir. Bu gezi ve etkinliklerin her aşaması önceden planlanmalı, etkinlik ve gezi sonunda değerlendirilmelidir. Öğrenciler için çalışma kâğıtları hazırlanmalı, sonuç raporları istenmelidir. Bu geziler ve etkinlikler ile öğrencilerin sanat zevki, bilinci ve estetik duygularını geliştirmeleri sağlanmalıdır. 9. Öğretmen, öğrencilere yol gösterici olmalıdır. Ancak öğrencilerin millî, ahlaki, insani, manevi, kültürel değerler bakımından besleyici, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı görev ve sorumlulukları dikkate alınmalıdır. 10. Öğretmen, değerlendirme, araç ve yöntemleri belirlerken kazanımların yapısına uygunluğunu dikkate almalıdır. Çünkü değerlendirme öğrenmenin vazgeçilmez bir parçasıdır. Öğretmen değerlendirmeyi yaparken öğrenmenin sadece sonucunu değil, sürecini de dikkate almalıdır. Değerlendirme yapılırken geleneksel yöntemlerle beraber farklı alternatif yöntemler de kullanılmalıdır. Öğrenciler etkinlikler kapsamında fotoğraf, resim, proje, poster, heykel ve kavramsal sanat düzenlemeleri yapabilmeli, bu çalışmalar aileleri ve çevreleri ile paylaşılmak amacı ile sergilenmelidir. 11. Ölçme ve değerlendirme örnek formları yeri ve zamanı geldikçe öğretmen ve öğrenciler tarafından uygulanır. Bu formlar aynen kullanılabileceği gibi, ihtiyaca göre öğretmen tarafından yeni formlar da geliştirilebilir. 12. Öğrenme-öğretme etkinliklerinde öğrenci düzeyi, farklılıkları ve çevre etkenleri dikkate alınmalıdır. Bu doğrultuda, farklı ünitelerin birbirleriyle bağlantılı olan kazanımları birlikte ele alınabilir. 13. Öğrenme-öğretme etkinliklerinde, hedeflenen kazanımların edinilmesine yardım ve katkısı olabilecek görsel, işitsel ve basılı materyallerden (kitap, dergi, afiş, CD, vcd, divx, slayt, dia vb.) yararlanılır. 14. Etkinlikleri planlarken bir sonraki haftanın etkinlikleri dikkate alınarak planlamanın yapılması öğretmenin ve öğrencilerin hazırlığı açısından önemlidir. 15. Çağdaş dünya sanatı dersi öğretiminde sanat terim ve kavramlarının ayrı bir önemi vardır. Terim ve kavramlar yeri geldikçe ele alınmalıdır. 16. Konular sınıf içi etkinlikler ve görsel sunumlarla somutlaştırılmalı, öğrencide ilgi uyandırmalıdır. Sanat eserinin ne olduğu, nasıl, nerede, ne zaman ve ne için insanlar tarafından yaratıldığı sorularına yanıt aranmalıdır. 17. Farklı ülkelerin, dönemlerin, sanatçıların kültürel sanat formları karşılaştırılmalı, aradaki benzerlikler ve farklılıklar tartışılmalıdır. 18. Çağdaş dünya sanatı dersinin dili yalın ve kolay anlaşılabilir olmalıdır. 4. PROGRAMIN TEMEL YAKLAŞIMI Bilgiye ulaşmada meydana gelen anlayış değişikliği ve yoğunluk, öğrencilerin ilgilerini, isteklerini, becerilerini ve ihtiyaçlarını dikkate alacak biçimde öğretim hayatlarının düzenlenmesini zorunlu hâle getirmiştir. Bu anlayış değişikliği ile eğitim kurumlarında öğrenci merkezli eğitim doğrultusunda uygulamalar başlamıştır. Öğrenci merkezli eğitim; “bireysel özellikler dikkate alınarak bilimsel düşünme ve iletişim kurma becerisine sahip, öğrenmeyi öğrenmiş, üretken, bilgiye ulaşıp kullanabilen, evrensel değerleri benimsemiş, teknolojiyi etkin kullanan ve kendini gerçekleştirmiş bireyler için, eğitim sürecinin, her aşamada birey katılımını sağlayacak biçimde yapılandırılmasıdır” (MEB, 2004). Geçmişte bilgili insan, her şeyi bilen ya da başkalarının ürettiği bilgileri beyninde depolayan kişiydi. Bu nedenle geçmiş yüzyıllarda eğitim, daha çok var olan bilgi birikiminin, kültürel değerlerin ve yaşamsal becerilerin yeni yetişen kuşaklara aktarılması olarak görülmüştür. Bugün ise bilgili insan; bilginin farkında olan, bu bilgiye ulaşmanın yollarını bilen, ulaştığı bilgiyi anlamlandırarak öğrenen, öğrenmiş olduğu bilgilerden yeni bilgiler üretebilen ve ürettiği bilgileri sorun çözmede kullanabilen kişidir. Bu anlayışla geliştirilen çağdaş dünya sanatı dersinde öğrenci merkezli eğitimin ilkelerini aşağıdaki başlıklar altında sıralayabiliriz: 1. Öğrenmeyi öğrenmek esastır. Öğrenme, belli bir süreç sonucunda oluşmaktadır. Bu süreç sonucunda ortaya çıkan öğrenme, bireyin algılarını, düşüncelerini ve duygularını bir süzgeçten geçirdikten sonra elde ettiği bilgi ve deneyimlerden anlam bulması, ortaya çıkarması ve yapılandırması sürecidir. 2. Her öğrenci öğrenebilir (Öğrenme yeteneğine sahiptir.). Her öğrenci elde ettiği bilgilerden bir anlam bütünlüğü ortaya çıkarmak, bunları gözden geçirerek incelemek ve diğerleri için anlaşılabilir hale getirmek üzere çaba gösterir. Bunun için öğrenci merkezli eğitimde her öğrenci öğrenebilir olarak kabul edilir. 3. Her öğrenci öğrenirken eski ve yeni bilgiler arasında özgün bağlantılar kurar. Öğrenilen bilgilerin yapısı gereği her öğrencinin öğrendiği bilginin daha kalıcı, anlamlı ve etkili olabilmesi için öğrendiği eski ve yeni bilgileri arasında anlamlı bir ilişki kurması gerekir. Yeni bilgilerinin kalıcı olabilmesi için eski bilgilerinin buna temel oluşturması öğrenci merkezli eğitimde önemli bir esastır. 4. Düşünmeyi öğrenmek sorgulayıcı ve yaratıcı düşünceyi geliştirir. Öğrenci merkezli eğitimde her öğrencinin düşünmeyi öğrenmesi önceliklidir. Nasıl düşüneceğini anlayıp planlayan bir öğrenci gözlem yapar, değerlendirir, sorgulayıcı ve yaratıcı düşünme becerisini de geliştirir. 5. Başarabilme duygusu içsel güdülenmeyi sağlar. Öğrenciyi yaratıcı davranışa yöneltmek ve çalışmaya motive etmek için bulunduğu çevrenin düzenlenmesi gerekmektedir. Öğrencinin motivasyonu açısından; öğrenme ortamında röprodüksiyonlar, canlı ve ya cansız modeller, farklı kitaplar, güncel süreli yayınlar, şiir vb. gibi şeyler olabilir. Güdüleme salt öğrenciyi çalışmaya heveslendirmek için düzenlenen bir ilk adım gibi düşünülmemelidir. Bunun yanında güdülemenin öğrenciyi kimi kavramlar ve değerler üzerinde düşünmeye, sanata ilişkin sorunları çözmeye yönlendirmesi de önemlidir. Güdüleme zorlayıcı olduğunda öğrenciyi heveslendirici olmaktan uzaklaşır, öğretmene de çalışma alanında fazla seçenek tanımaz. Oysa bu konular öyle seçilmelidir ki öğrenciyi geniş düşünmeye yönlendirebilsin (Kırışoğlu, 1991, s.160). 6. Öğrenme olumsuz deneyimlerle engellendiğinde zorlaşır. Öğrenci merkezli eğitimde her öğrencinin bireysel farklılıklarının olması dikkate alınmalıdır. Her öğrenci doğal ve farklı bir öğrenme eğilimine sahiptir. Bu öğrenmede eğitim, olumsuz deneyimlerle engellenirse öğrenme zorlaşır. 7. Merak, yaratıcılık ve kompleks düşünmeyi harekete geçiren ödevler öğrenciyi daha zorlarını başarabilmeye güdüler. Merak, yaratıcılık ve ayrıntılı düşünmeyi harekete geçiren, güdülemeyi artıran öğrenciyi öğrenmeye yönelten ödevler, yapabilme yeteneğini geliştirir ve güdüler. Öğrenci merkezli eğitimde verilen ödevler, her öğrenci için başarmanın yaşanması açısından ortaya koyulan büyük deneyim ve fırsattır. 8. Her öğrenci farklı zamanda, farklı türde ve farklı hızda ilerleyerek gelişir. Her öğrenci doğası gereği farklı gelişmeler gösterdiğinden ve bunu farklı zaman aralıklarında oluşturduğundan basamak basamak ilerleme ve gelişme gösterir. Bunun için öğrenci merkezli eğitimde öğretim etkinlikleri ve ortamlarının planlanmasında farklı öğrenme türleri ve hızları dikkate alınır. 9. Farklı özelliklerdeki öğrencilerin birbirleri ile etkileşimi öğrenmeyi kolaylaştırır. Farklı aile yapısına sahip, farklı ilgi alanlarına, değerlere sahip bireylerin birbirleri ile etkileşimi öğrenmeyi kolaylaştırır. Bu nedenle öğrenci, merkezli eğitimde işbirliğine dayalı öğrenme gibi grup çalışmalarını ön plana çıkaran öğretimle ilgili planlamalara önem verilir. 10. Öğrenciler arasındaki olumlu ilişkiler öğrenmeyi artırır. Öğrenciler arasındaki olumlu ilişkiler, birbirlerine gösterdikleri saygı, destek, ilgi gibi güzel davranışlar öğrenmenin artmasında önemli etkendir. Bu nedenle öğrenci merkezli eğitimde sosyal etkinlikler, grup çalışmaları öğrenmeyi pekiştiren olumlu ilişkilerin de geliştirilmesine fırsatlar oluşturacaktır. 11. Her öğrenci öğrenmeye karşı farklı yetenek ve eğilime sahiptir. Öğrencilerin her biri, genetik özellikleri ve çevresel etmenlerin bir araya gelmesi sonucu şekillenir, belirli özellikler kazanır. Böylece her öğrencide öğrenme yeteneği farklılık kazanır. Tercihleri ve eğilimleri de bu doğrultuda şekillenir. Sonuç olarak öğrenci merkezli eğitimde bu farklılıkları göz önüne alarak öğretim etkinliğinde çeşitlilikler sunulur ve bunlarda teknoloji ile desteklenir. 12. Her öğrenci yeni bilgileri kendi kalıplarına göre kavrayıp benzersiz bir anlam yaratır. Her öğrenci yeni fikirleri inanç, anlama, yorumlama ve tutum süzgeçlerinden geçirerek işler ve benzersiz bir anlam yaratır. Bu nedenle öğrenci merkezli eğitimde ölçme ve değerlendirme çalışmalarında her öğrencinin gelişiminde gösterdiği ilerleme dikkate alınır. Öğrenci merkezli eğitimin yaklaşımını temel alan etkili bir öğrenmenin gerçekleşmesi sonucu öğrencilerde; merak uyandırma ve planlama, araştırma ve keşfetme, çözümleme ve derinleştirme, paylaşma ve yaşantıya uygulama basamaklarını özümseyerek yaşamlarının her aşamasında bilgiyi kullanma becerilerinin gelişmesi beklenmektedir. Öğretmenler her öğrencinin öğrenmesini kolaylaştırmak, onlara etkili öğrenme ortamı hazırlamakla görevlidir. Öğretmenin oluşturduğu sınıf ortamı öğrenciyi öğrenmeye güdülemeli ve etkili öğrenmeyi oluşturmalıdır. Öğrenci merkezli eğitimde yönetici, öğretmen, öğrenci, aile, okul çalışanları ve çevre bu sürecin oluşumunda önemli etkendir. Geliştirilen Çağdaş Dünya Sanatı Dersi Öğretim Programı’nda konular çağdaş dünya sanatı bilinci oluşturacak şekilde ele alınarak program üniteler, kazanımlar ve etkinlik örneklerine dayalı olarak düzenlenmiştir. Programda bilgi, beceri, değer ve tutum açısından denge kurulmuş, öğrenme-öğretme sürecinde öğrencilerin yaşantıları dikkate alınmıştır. Programda sınıf içi ve sınıf dışı etkinliklere yer verilmiştir. Bu anlayış doğrultusunda geliştirilen çağdaş dünya sanatı dersi, Fransız ihtilalinin, sanayi devriminin I ve II. Dünya Savaşının, bilimsel ve teknolojik gelişmelerin günümüze kadar süregelen toplum üzerindeki etkilerinin sanata yansımalarını inceler. Bu süreç zarfında oluşan yeni sanat akımlarını 19.yy öncesi sanat akımları ile karşılaştırarak inceler. 5. PROGRAMIN YAPISI Çağdaş Dünya Sanatı Dersi Öğretim Programı, genel amaçlar, temel beceriler, değerler ve tutumlar, kazanımlar, etkinlik örnekleri ve açıklamalardan oluşmaktadır. 5.1. Genel Amaçlar Bu program öğrencilerin; • Eser inceleme, kronoloji ve eseri yorumlama becerisi kazanmalarını, • Sanatın bir kültür varlığı, birikimi ve yorumlaması olduğu bilincine varmalarını, • Sanat eserini ve sanatçıyı anlama yetisi kazanmalarını, • Sanat dili ve sanat gözü ile bütün değerlere yeni bir pencereden bakma ve yorumlama becerisi kazanmalarını, • Özgür düşünme, çalışma ve yaratma becerisi kazanmalarını, • Sanat akımlarını, eserlerini ve sanatçılarını tanımalarını, • Estetik değerlerle düşünerek bakış ve görüş alanlarını genişletmelerini, • Dönemler ve sanat eserleri arasında karşılaştırma yaparak saptamalarda bulunmalarını, • Günümüz sanat dünyasındaki gelişmeleri yakından takip etmelerini, • • • • • Sergi-müze gezme ve sanatsal etkinliklere katılma alışkanlığı kazanmalarını, Yaşayan, değişen, gelişen canlı bir çağdaş dünya sanatı bilinci oluşmalarını, Tarihi sanat eserlerini, anıtlarını sevme, koruma ve kollama bilinci geliştirmelerini, Atatürk’ün sanata ilişkin görüş ve düşüncelerini analiz etmelerini, Yapılan çalışmalarda zamanı, araç-gereci verimli ve doğru kullanma alışkanlığı kazanmalarını amaçlamaktadır. 5.2 Temel Beceriler Günümüz eğitim ve öğretim anlayışında bilgiyi olduğu gibi almak yerine, bilgiyi bulma, kullanma ve bilgiyi yapılandırma ön plana çıkmıştır. Beceri öğrencilerde, öğrenme süresince kazanılması, geliştirilmesi ve yaşama aktarılması tasarlanan kabiliyetlerdir. Bu program ortak becerileri kazandırmanın yanında, alana özgü olarak geliştirilen becerileri kazandırmayı da amaçlamaktadır. Programla ulaşılması beklenen ortak beceriler şunlardır • Eleştirel düşünme • Yaratıcı düşünme • İletişim • Araştırma-sorgulama • Problem çözme becerisi • Bilgi teknolojisini kullanma • Girişimcilik • Türkçeyi doğru, etkili ve güzel kullanma, Programla ulaşılması beklenen alana özgü beceriler ise şunlardır. Eser İnceleme Becerisi Öğrencilerin sanat akımlarına ve sanat eserine karşı bir sanat tarihçisi veya sanat eleştirmeni gibi yaklaşmalarını, sanat akımları ve sanat eseri ile ilgili sorular sorabilmeyi, o akımın veya sanat eserinin kendilerine verdiği sanatsal dil hakkında bilgi edinebilmeyi, onunla ilgili öykü oluşturabilmeyi kapsar. Eser inceleme becerisinin edinilebilmesi için öğrencilerin ilgileri aşağıdaki konulara çekilebilir. • Bir eserin çağdaş sanat eseri sayılabileceğini nasıl algılarız, neyi sorgularız? • Sanat akımları neden ortaya çıkmış olabilir? • Bir sanat eserinin yapıldığı dönemdeki insanlar için anlamı ne olabilir? • Şimdi eserin sanatçısı burada olsa, ona hangi soruları sormak istersiniz? • Bu eser hangi sanat akımındandır? • Bu eserin sanatçısı kimdir? • Bu eserin konusu var mıdır, varsa nedir? • Bu eserin bizce önemi nedir? • Sanatçı bu eseri neden yapmıştır? • Bu eserin tarihsel olaylarla herhangi bir ilişkisi var mıdır, varsa nedir? • Günümüzdeki teknolojik gelişmeler sanatı ve sanat akımlarını etkilemiş midir? • Çağdaş sanat akımlarındaki farklılık ve çok çeşitlilik ne kadar doğrudur? Kronoloji Becerisi Sanat eserini çağdaş dünya sanatı perspektifi içerisinde bir yere oturtabilme becerisidir. Sanat eserlerinin dönemlerini kapsayan evrensel, çağdaş dünya sanatı zaman dilimini oluşturabilmeyi, sanat eserlerini dönemlerine ve üsluplarına göre sınıflandırabilmeyi, farklı dönemlere ait eserleri birbirleriyle kıyaslayabilmeyi içerir. Bu beceriyi pekiştirmek ve daha kalıcı olmasını sağlamak için okul koridorlarına veya atölye panolarına çağdaş dünya sanatı kronolojisi asılabilir. Böylece öğrenciler, ülkemizdeki sanat akımlarının ve üsluplarının başka ülkelerdeki sanat akımlarının başlangıç ve bitiş süreçlerini takip edebilir ve kıyaslamasını yapabilir. Yorumlama Becerisi Yorumlama becerisi, eseri anlamaya yöneliktir. Öğrenciyi düşünmeye sevk eder. Eserlerin hangi amaçla ortaya çıktığını sorgular ve kendi yorumlarını katarak amaçlarına ulaşmalarını sağlar. 5.3. Değerler ve Tutumlar Bir toplumun varlığını, işleyişini ve kalıcı olmasını sağlamak için bazı değerler vardır. Bunlar; herkes tarafından kabul gören ortak düşünme, ahlaki ilkeler, ananeler, töreler ve inançlardır. Bütün bunların hepsi o toplumun değerleridir. Çağdaş Dünya Sanatı Dersi Öğretim Programı’nın diğer önemli unsurunu da değerler ve tutumlar oluşturmaktadır. Bu program; eğitim-öğretim süreci içerisinde aşağıda gösterilen ve tespit edilen değer ve tutumları da kazandırmayı önemsemektedir. • • • • • • • Dayanışma Sevgi Saygı Hoşgörü Vatanseverlik Duyarlılık Sorumluluk • • • • • • • Paylaşımcılık Disiplin Estetik Barış Özgüven Nezaket Özeleştiri 5.4. Üniteler Çağdaş Dünya Sanatı Öğretim Programı üniteler adı altında düzenlenmiş, bilgi, beceri, kavram, değerler ve tutumların düzenli bir şekilde birbirleri ile ilişkilendirildiği konu alanlarından oluşmaktadır. Ünitelere ilişkin program tablosu “kazanımlar, örnek etkinlikler ve açıklamalar başlığı altında sütunlara ayrılmış üç ana bölümden oluşmaktadır. Ünitelerdeki kazanımlar tespit edilirken çağdaş dünya sanatının amaç, içerik ve uygunluğu göz önüne alınmıştır. Bu kazanımlar birbirleri ile ardışık ve bir bütün oluşturacak şekilde düzenlenmiştir. Çağdaş Dünya Sanatı dersi beş ünite başlığı çerçevesinde yapılandırılmıştır. 1- Modernizmi Doğuran Nedenler 2- Çağdaşlaşma Yolunda İlk Adımlar 3- 20. yy Başlarken Sanat Ortamı 4- 1945 Öncesi Sanat Akımları 5- 1945 ve Sonrası Temel Eğilimler Ünitelerin içerikleri aşağıda yer almaktadır. 1- Modernizmi Doğuran Nedenler Bu ünitede; Orta Çağ Avrupa’sından modern çağa geçişte, sanayi devriminin sanatı etkileyen sosyal yapısı incelenir. Fransız devriminin ve Bu ünitenin işlenişine geçilmeden önce; Avrupa’da sanatı etkileyen sosyal ve siyasal yapı incelenir. Orta Çağ boyunca gücünü artıran ve zenginleşen kilise, siyasetle ve dünyasal etkinliklerle daha fazla ilgilenmeye başlamıştır. Bu arada gelişen orta burjuva; sanatçıya din konulu resimler dışında siparişler vererek sanatın ve sanatçının farklı yönelişlerine katkıda bulunmuştur. Modernizmi doğuran nedenler işlenirken; • Sanayi devriminde toplumsal yapı incelenir. • Sanayi devriminde sanata etkileri bulunan araçlar incelenir. 2- Çağdaşlaşma Yolunda İlk Adımlar Bu ünitede; sanatçının doğayı keşfetmesi, atölyesinden dışarı çıkarak gün ışığını takip etmesi ve gruplar oluşturarak bir gruba dahil olması incelenir. Bu dönemin sanatını anlamak için, sanatçıların hayatları ve o dönemde yapılan bilimsel keşifleri bilmek önemlidir. Özellikle fotoğraf makinesinin keşfi ile sanatçı, doğanın taklitçiliğinden uzaklaşarak doğayı izlemeyi tercih etmiş. Bu izlenimler sırasında her sanatçı kendi gözünden doğayı izlemiş, çeşitli bakış açıları ve anlayışlar ortaya çıkmıştır. Bu bilgiler doğrultusunda derslere yön verilmelidir. Bu ünitede Türk empresyonistlerden de bahsedilmeli ve örneklerle belirtilmelidir. Çağdaşlaşma Yolunda İlk Adımlar ünitesi işlenirken; Empresyonizm, post empresyonizm, neo empresyonizm ve pointilizm sanat akımlarından örnek resim ve slaytlar hazırlanır. • Günışığı renklerinde siyahın ve beyazın olmadığı belirtilir. • Empresyonist anlayışta bir resim ile klasik anlayışta bir resim seçilerek aralarındaki gün ışığı ve teknik farklar incelenir. • Empresyonist ressamlardan Seurat ve Van Gogh arasındaki farklar incelenir. • Post empresyonist ressamların eserleri sanatçıların üslupları ve yaşam biçimleri ile ilgili olarak incelenir. • Optik biliminin sanata katkıları sorgulanarak, pointilist ressamların renklerini oluştururken nelere dikkat etmiş olabilecekleri sorulabilir. 3- 20.YY. a Başlarken Sanat Ortamı Bu ünitede; Nabiler olarak adlandırılan sanatçıların resim anlayışları tartışılır. Grafik sanatının başlangıcı kabul edilen bu dönemde Henri De Toulouse Lautrec’in eserleri grafik sanatı bağlamında da incelenir. Art Nouveau sanat üslubunun toplumsal hayata etkileri üzerinde durulur. Makinelerin insan ve doğal malzemenin arasına girerek güzelliği yok ettiği düşüncesinin kendine yer bulmaya başladığı ve makinelerin ürettiği malzemelerin estetik kaygılar yarattığı tartışılabilir. 20. yy.a Başlarken Sanat Ortamı ünitesi işlenirken; Art Nouveau sanat üslubunun temsilcilerinin kendilerine doğayı ilham kaynağı olarak aldıkları belirtilir. Bitkisel motifler, kadın figürleri, kıvrılan bükülen çizgiler akımın etkilediği her alanda kullanıldığı belirtilir. • Lautrec’in “Moulin Rouge” adlı gece kulübü için yaptığı afişler grafik sanatı açısından incelenir. • • Döneme özgü afişler görsel sunumla malzeme, teknik, konu ve kompozisyon açısından incelenir. 4- 1945 Öncesi Sanat Akımları Bu ünitede; Op-art, fovizm, kübizm, gelecekçilik (fütürizm), dışavurumcu (ekspresyonizm) sanat akımlarının genel özellikleri incelenir. Soyut sanatın ortaya çıkışı, sanatçıların oluşturdukları değişik gruplar, soyut dışavurumculuk (soyut ekspresyonizm),sıfır nesne (süprematizm), yapıcılık (konstrüktivizm), dada hareketi, gerçeküstü (sürrealizm) akımları incelenerek resim, heykel ve mimari alanındaki gelişmeler, dönem özellikleri, sanat eserleri, sanat anlayışları ve çağına getirdiği yenilikler sorgulanır. Sanatın kırılma ve yön değiştirmesinde etkilendiği birinci öge savaşlardır. Bu bağlamda dünya savaşlarının sanata etkisi ve sonuçlarının değerlendirilmesi gereklidir. 1945 Öncesi Sanat Akımları ünitesinde yeri geldikçe Türk sanatçılardan da söz edilmesi gerekmektedir. 1945 Öncesi Sanat Akımları ünitesi işlenirken; Bu akımları içeren dokümanlar (CD, afiş, ansiklopedi, röprodüksiyon) sınıfa getirilir. Öğrenciler gruplara ayrılarak yeri geldikçe sunum, münazara ve yaratıcı drama tekniklerini kullanarak ders işlenecektir. 1945 Öncesi Sanat Akımları ünitesinde oldukça yoğun bir zaman dilimi anlatıldığından, ünite alt başlıklarının açılımlarının ayrıca açıklanması yoluna gidilmiştir. • Fovizm sanat akımının adlandırılış hikâyesi yaratıcı drama tekniği kullanılarak canlandırılır, neden Fovist denildiği açıklanır. • Fovizm sanat akımının öncü sanatçılarının eserleri slayt sunumu ya da farklı kaynaklarla incelenir. • Kübizm sanat akımının Cézanne’ın yapıtlarından yola çıkılarak geliştiği sanatçının resimleri incelenerek açıklanır. • Cézanne’nın bir resmi ile Rembrandt’ın “Gece Devriyesi” adlı resmi karşılaştırılarak, Rembrandt’ın “Gece Devriyesi” adlı resmini Cézanne yapmış olsa idi nasıl bir resim ortaya çıkardı üzerine tartışılır. • Kübizm sanat akımının temsilcilerinden Braque ve Picasso’nun amacı iki boyutlu yüzey üzerinde gerçeği göründüğü gibi değil olduğu gibi resmetmektir. Sınıf ortamında küçük bir kâğıda öğretmen tarafından gösterilen bir objenin göründüğü açıdan değil tamamının çizilmesi istenir. Ortaya çıkan sonuçlar tartışılır. • Kübizm ile birlikte iki boyutlu yüzeye yağlı boya dışında farklı malzemelerin girişi açıklanır. • Fütürizm sanat akımının öncü sanatçıları tanıtılır. • Kübizmdeki durağan yapıya karşı, resme hareketli çizimlerle yeni bir bakış açısı kazandıran fütürizm akımı resimlerle karşılaştırılır. • Çevresinde gördüklerini olduğu gibi tasvir yerine, sanatçının duygularının ve iç dünyasının ön plana çıkarıldığı ekspresyonizm sanat akımının, bozulmuş çizgi ve şekiller, abartı renkleri ile duygusal bir iz bırakmayı hedeflediği açıklanır. • Soyut kavramı açıklanır. • Soyut sanatın başlangıcı ve önemli temsilcileri incelenir. • Sınıf ortamında dinletilen müziğin ahengi dikkate alınarak küçük kâğıtlara dinledikleri müziğin resminin yapılması istenir. • Soyut ekspresyonizmi en basit şekliyle iki gruba ayırarak; Birinci grub action painting (aksiyon resmi) ikinci grub color painting (renk alanı resmi) olarak incelenir. • Konstrüktivizm yirminci yüzyılın başında Rusya’da ortaya çıkmış öncü sanat (avant-garde) sanat hareketidir. Tatlin'in önderliğinde ilk olarak mimarlıkta ortaya çıktığı belirtilmeli ve üçüncü enternasyonal binası için yaptığı maket gösterilir. • Dada hareketinin II. Dünya Savaşı'nın katliamlarına duyulan nefretten doğduğu belirtilmelidir. Savaşların insan hayatında nasıl parçalanmalara neden olduğu ve sanata etkileri açıklanır. • Dada hareketinin kendinden sonra gelecek sanat hareketlerine olan etkisi belirtilir. • Sürrealizm sanat akımının doğuşu açıklanarak, psikanalizdeki gelişmelerin sanatla ilişkisi belirtilir. • Sürrealist sanatçıların eserlerinden örnekler slayt sunumu ile gösterilirken; bu akımın temellerinin akılcılığı yadsıyan ve karşı sanat için çalışan dadacılar tarafından atıldığı belirtilir. Gerçeküstücülüğün bildirgesini (manifesto) hazırlayan şair Andre Breton’a göre, gerçeküstücülüğün bilinç ve bilinçdışını birleştiren bir yol olduğu açıklanır. • İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa’daki ortam ve sanatın Amerika’ya göçü tartışılır. 5- 1945 ve Sonrası Temel Eğilimler Bu ünitede; Pop Art, olay (happening), foto gerçekçilik (foto realizm, hiper realizm, süper realizm, hiper gerçekçilik), optik sanat (op-art), hareket sanatı (kinetik art), minimal art, sanat topluluğu (conceptual art), vücut sanatı (body art), çokluk (fluxus), çevresel- arazi sanat (performance art land art), kavramsal sanat. Video art vb. ve 1980 sonrası sanat akımlarının özellikleri, akımlara bağlı sanatçı biyografileri, çalışmaları ve özellikleri incelenir. 1945 ve sonrası sanatını incelerken sanayinin hızla gelişmesinin yarattığı tüketim toplumu, daha çok üretip daha çok yalnız kalan insanın ruh hâli, geleneksel sanat anlayışları yerine sanatları birbiri ile ilişkilendirerek melez sanat hareketleri oluşturulmasına ilişkin veriler değerlendirilir. 1945 ve Sonrası Temel Eğilimler ünitesi işlenirken; • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Görsel sunum yapılarak pop art sanat akımı hakkında bilgi verilmelidir. “Gün gelecek, herkes 15 dakikalığına da olsa meşhur olacak” diyen Andy Warhol incelenerek konu ile ilgili tartışma ortamı oluşturulur. Happening sanat hareketinin önemli sanatçıları ve etkinlikleri ile ilgili görsel sunum yapılır. Foto gerçekçilik akımı ile ilgili sanatçılarından örnekler verilerek slayt sunumu yapılır. Op-Art sanat akımı temsilcilerinden örnek slaytlar gösterilir. Slayt sunumu sonunda öğrencilerden fiziksel ve ruhsal durumları ile ilgili tartışma yapılır. Kinetik sanat akımının önemli sanatçılarının eserlerinden oluşan slayt sunumu yapılır. Kinetik enerji konusunda fizik dersi öğretmeni ile işbirliğine gidilir. Minimal sanat akımı; endüstri ürünlerini kullanarak sanat eserinde biçimin ve rengin en yalın hâline ulaşma çabasındadır. Bu amaçtan yola çıkarak öğrencilerden ders için istenen, çeşitli endüstri materyallerini en yalın hâlleriyle kullanarak, birim tekrarından oluşan bir eser ortaya çıkarmaları istenir. Kavram, kavramsallık ve sanata yansımaları hakkında tartışma yapılır. Kavramsal sanat ve sanatçılarını içeren slayt sunumu yapılır. Bir kavram seçilerek bunun üzerinde uygulama yapılır. Bu uygulamaların sonuçları ve izleyici üzerindeki etkisi tartışılır. Body art sanat hareketinde sanatçıların tuval yerine kendi vücutlarını kullandıkları açıklanır. Body art sanat hareketinin öncü sanatçıları slayt sunumları ile tanıtılır. Fluxus sanat hareketinin Dada hareketi ile benzerlikleri açıklanır. Fluxus hareketinin felsefesi anlatılarak sınıf içinde bir tartışma açılarak öğrencilerin bireysel görüşleri alınır. Performans sanatının içinde yer alan diğer sanat hareketleri araştırılır. Performans sanat hareketinin diğer gösteri sanatlarından farklı yönleri tartışılır. Sınıf ortamında tüm öğrencilerin katılımı ile kısa bir performans çalışması düzenlenerek konunun içselleştirilmesi sağlanır. Arazi sanatının felsefesi açıklanarak önemli sanatçıları ve eserleri slayt sunumu veya resimlerle tanıtılır. Postmodernizmin çıkış nedenlerinin neler olduğu araştırılır. Video sanatının sanat yapıtını üretme sürecinde sanata ve sanatçıya sağladığı olanaklar ders içinde yapılacak uygulamalarla gösterilir. Öğrencilere verilen bir konunun uygulaması iki grup tarafından farklı yöntemler kullanılarak yaptırılır. Bu yöntemlerden birisinde teknoloji kullanılmamalı, diğerinde teknoloji kullanımı sınırsız olmalıdır. Sonuçları tartışılır. New realizm sanat hareketinin üslup bakımından, Avrupa ve Amerika’daki işleniş yöntemleri araştırılır. New realizmin hangi sanat dallarında kendini gösterdiği incelenir. Grafiti sanat akımının hikâyesi yaratıcı drama yöntemi kullanılarak işlenir. • • Enstalasyon sanat hareketi için öğrenciler gruplandırılarak okul içinde veya bahçesinde bir uygulama yapılır. Bir hafta sonra insanların tepkileri tartışılır ve hangi çalışmanın amacına ulaştığı tespit edilir. Dışavurumcu akımın soyut sanata nasıl yansıdığı, hangi sanatçıların bu akımda çalıştığı örnek resimlerle incelenir. 6. ÖĞRENME - ÖĞRETME SÜRECİ Bireylerin hayatları boyunca almış oldukları bilgi, beceri ve diğer kazanımları günlük hayatta uygulamaya geçirmelerinde ve yetiştirilmelerinde öğretim yöntem ve teknikleri çok büyük önem taşımaktadır. Öğrenme ve öğretme süreci gerçekleşirken çağın gerektirdiği bütün donanımlar kullanılmış ve bütün uygun hedefler belirlenmiş olsa bile amaçlanan hedefe ulaşmada geleneksel yöntemleri kullanmak yetersiz kalabilir. Bu süreçte, öğrencileri düşünmeye, araştırmaya, sorun çözmeye, sorgulamaya yönlendirecek ayrıca bilgi ve beceriyi değerlendirip yeniden hayata geçirmelerini sağlayacak yöntem ve teknikler uygulanmalıdır. Öğrenciyi merkez alan öğrenmede, öğretmenin rolü ve görevi geleneksel yöntemlerden ve uygulamalardan tamamen farklıdır. Anlatan, gösteren, açıklayan, soru soran vb. kendi kural ve inisiyatifini kullanan öğretmen tipi terk edilir. Onun yerine öğrencilere ilham kaynağı olan, yol gösteren, önerilerde bulunan, gerekli durumlarda açıklama yapan, fikir veren, onların gelişimlerini gözlemleyen, değerlendiren olmalıdır. Bilgi aktarıcı ve karar verici değil, öğrenme sürecine öğrencilerin etkin katılımını sağlayarak öğrenmeyi kolaylaştırıcı rol üstlenen bir konumda olmalıdır. Örneğin; öğretmen eğitimle ilgili hangi işin yapılacağı veya hangi kaynaklardan yararlanacağı konusunda bilgisi olmayan öğrenciye çeşitli yollar gösterip kaynaklar önerebilir. Ancak bu süreçte bir sorun ile karşılaşıldığı an önlem almakta öğretmenin görevi olmalıdır. Öğrenci merkezli eğitim için yöntem ve tekniklerin belirlenmesi ve bunun sınıfa uygulanması, planlamanın en önemli bölümlerindendir. Öğrenci özellikleri doğru belirlendiğinde ve planlama aşamasına katılım sağlandığında hedeflere ulaşmak daha kolay olacaktır. Öğrenci merkezli eğitim için, ilkeler, değerler ve hedefler, yöntem, teknik ve stratejilerin belirlenmesinde temel oluşturmaktadır. Bu teknik, bir öğretme yöntemini uygulamaya koyma biçimi ya da sınıf içinde yapılan işlemlerin bütünü olarak tanımlanabilir. Yöntem ve tekniklerin belirlenmesinde etkili olan bazı faktörler vardır. Bunlar: ulaşılacak hedefler, öğretmenin yöntem konusundaki becerisi, içeriğin yapısı, süre, maliyet, kullanım kolaylığı, öğrenci sayısı, derslik ve büyüklüğü, öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyi vb. olarak sıralanabilir (Öğrenci Merkezli Eğitim Uygulama Modeli, 2004). Çağdaş yöntemlerde öğrenci aktiftir. Öğrenci öğrenme sürecine aktif olarak katılmaktadır. Bunun nedeni de öğretmenin öğrenciye ne sunduğundan çok öğrencinin ne yaptığı, nasıl yaptığı ve hangi yolları izlediği görüşünün benimsenmesidir. Öğretmenin buradaki görevi; öğrencinin öğrenmesini kolaylaştırmak için ona rehberlik etmek, öğrenim sürecine katılımını sağlamak için gerekli önlemleri almak ve öğrenciyi güdülemektir. Öğrenme kaynağı ile öğrencinin doğrudan etkileşimini sağlamak ve ihtiyaç duyduğu anda ona rehberlik etmektir. Programda öngörülen kazanımların istenilen nitelikte gerçekleşmesi için “sanatsal öğrenme”nin de devrede olması gerekmektedir. “Kişideki kapasitenin yetiye dönüşmesi ve bu yetilerin yeniyi yaratmaya olanak verecek biçimde gelişmesidir. Sanatsal öğrenmede bu sürecin dışında düşünülemez. İki ilke üzerinde birleşmek gerekir” (Kırışoğlu, 1991, sf.106). Bunlardan birincisi; sanatsal öğrenme büyümenin doğal ve otomatik sonucu değildir. Bu anlamda gelişme öğrenmenin karmaşık biçimleri ve süreçleri içinde olur. Bu öğrenmenin biçimi kadar içeriği de önemlidir. Bir bütün olarak öğrenme, çocuğun mevcut gücü dağarının ötesinde pek çok zihinsel bilgi ve deneyimi, yine pek çok becerileri kapsar. Çocuk sanatsal öğrenmede yalnız içeriden dışarıya doğru değil, dışarıdan içeriye beslenerek gelişir. Ayrıca sanat eğitiminde amaç doğanın gereğini yapmasını beklemek değil, öğretimle bunu geliştirmektir (Kırışoğlu, 1991, sf.106). İkinci ilke; sanatsal öğrenme, öğrenen ile öğreten arasında doğru ve anlamlı kurulan anlamlı ilişkilerle gerçekleşir. Bu bir öğretim ortamıdır. Her alanda olduğu gibi öğretmen salt yol gösterici, disiplin sağlayıcı, ortam sağlayıcı değil, bütün bunların ötesinde gerçek öğreticidir. Sanatta öğrenme çok küçük yaşta başlamakla birlikte gerçek anlamda öğrenme okulda olur. Okulda sanat dersi geniş, kapsamlı bir öğretim alanıdır. Bu alan içinde; estetik değerler içeren, anlatımsal ve teknik anlamda nitelikli ürünler yaratmak, çevrede ve sanat yapıtlarında nitelikleri görmek, ayrımsamak sanat tarihini ve estetiğini öğrenmek yer alır (Kırışoğlu, 1991, sf.106). Bu programda öneri niteliğinde verilen etkinlikleri öğretmenler kullanabilir, ekleme veya çıkarma yapabilir. Amacına hizmet edecek başka etkinlikler de geliştirebilir. Etkinliklerin uygulanması aşamasında öğrencilerin aktif olmasına dikkat edilmelidir. Sanat eğitiminde uygulamalı çalışmalara yer verilmelidir. Öğrencilerin önceden araştırma yapmaları, derse hazırlıklı gelmeleri, sınıfta arkadaşları ile tartışarak, görüşlerini açıklayarak, sorgulayarak, başka arkadaşlarına aktararak öğrenme sürecine etkin olarak katılmaları sağlanmalıdır. Sanat eğitiminde uygulamalı çalışmalar; yapanı ve izleyeni estetik anlamda doyuracak, anlatım bakımından güçlü, teknik bakımdan yeterli nitelikli bir bütünlük yaratmaya yönelik etkinlikler olarak tanımlanabilir. Uygulama amaçsız yapılan, rastlantısal değerler içeren ve yalnız sonuç olarak ele alınan çalışmalar değildir. Bu, çalışmanın başlangıcından bitimine kadar uygulanan ve birçok davranışı kapsayan bir dizi anlamlı etkinlikler toplamıdır. Bu etkinlikler içinde: • • • • Tasarım ve uygulamaya geçiş; Bu uygulama ile ilgili bilgilerin kazanıldığı yapıt inceleme ve bu yapıtlarda bazı sanatsal sorunların çözümlerine dikkat etme, bu yapıtlardan kopyalar, çizimler yapma ( algı); Öğrencinin tekrar kendi çalışmasına dönerek onu incelemesi, amacını tekrar gözden geçirmesi, güçlüklerini ve başarılarını görmesi, yapıtı üzerinde içinden tartışarak ya da sesli olarak düşünmesi (derin düşünme); Sonuçta yukarıda belirtilen her yönü ile üreticiyi ve izleyiciyi doyuran ürünün ortaya çıkması yer alır (Kırışoğlu, 1991, sf.107). 7. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Eğitim ve öğretimin ayrılmaz bir parçası da ölçme ve değerlendirmedir. Eğitim-öğretim sürecinde uygulanan programların, amaçlanan başarının sağlanıp sağlanmadığı, öğrencilerde hedeflenen bilgi, beceri ve tutumların gelişip gelişmediği ölçme ve değerlendirme yoluyla tespit edilir. Bu sayede eğitim öğretim sürecinin her aşamasında ortaya çıkan problemlerin belirlenmesi ve düzenlenmesi imkânı sağlanır. Ancak eğitim çevrelerinde en tartışmalı kavramlarından biride sanat eğitiminde ölçme ve değerlendirmedir. “İlk bakışta bir ürünü değerlendirmek çok kolay görünür ama güçtür. Kolay görünür, çünkü çalışmaların her birine bakıp öğretmen kendi beğenisine göre bir sınıflandırma yapabilir. Bu konuda ne öğrenci ne de ana baba ve ne de yönetimin tepkileri bir anlam taşır. Son söz yine öğretmenindir.” (Kırışoğlu, 1991, Sf.209). Değerlendirmeyi “saptanan hedefe göre çocuğun sergilediği davranışlardaki yeterliliği ölçmek” olarak alırsak okul düzeyindeki değerlendirmede planlanmış, formülleştirilmiş çalışmalardan söz etmek gerekecektir. İşte bu tür değerlendirme ile sanat dersini bağdaştırmak çok zordur. Zordur, çünkü sanatın çalışma biçimi, yöntemi öteki derslerden ayrı olduğu gibi, sonucun değerlendirilmesi de kendi kuralları içinde olur. Zordur, çünkü öğretmenin sanatçı kişiliği onu değerlendirmede kolayca öznelliğe dönüşür. Kendi beğenisini çoğu kez söz ve hareketle belli ettiği gibi notada yansıtabilir (Kırışoğlu, 1991, Sf.209). Bu nedenledir ki uygulamada görülen sanatsallık ve diğer anlamda anlatımcı ve yaratıcı ögeler değerlendirme içinde kabul edildiğinde kişisellik vardır. Bu da değerlendirmeyi zorlaştırmaktadır. “Sanatta öğrenme ve öğretim” konularında nesnel ve öznel ögeler bir bütün olarak algılanmalıdır. Bir sanat eserinde biçimi içerikten, tekniği anlatımdan ayırmak gerekir. Öğrenme düzeyinde her ürünün bir bütün olarak varsayılıp değerlendirilmesi doğru olur. Ölçme: Nesnelerde, olgularda ya da bireylerde bulunduğu düşünülen özelliklerin gözlemlenip, gözlem sonuçlarının sayılarla veya başka sembollerle gösterilmesidir (Turgut, 1987, Yıldırım, 1999). Dolayısıyla ölçme, öğrencilerin neleri bildikleri, neleri yapabildikleri hakkında bilgi toplamak olarak da tanımlanabilir. Değerlendirme: Gözlem sonuçlarının bir ölçütle veya ölçütler takımıyla kıyaslanıp bir karara varılması işidir (Baykul, 1999, Yıldırım, 1999). Sanat eğitiminde değerlendirme “Derecelendirmeden ayrı olarak yalnız bitmiş iş için değil, işin yapılış süresi içinde öğrencinin sergilediği önceden saptanan ya da o süreç sırasında ortaya çıkan kimi davranışları da kapsar” (Kırışoğlu, 1991, Sf.211). Not ile yapılan değerlendirme ister beşlik, ister onluk, isterse yüzlük not sisteminde olsun yapılan çalışmanın hiçbir zaman tam olarak karşılığı değildir. Çünkü çalışmanın bitirilmesindeki süre, çaba, sonuca doğru giderken elde edilen gelişme ve birçok davranış verilen notun dışında kalmaktadır. Ölçme ve değerlendirme, öğretme ve öğrenmenin etkinliğini belirlemek amacıyla yapılan, eğitimle ilgili verilerin toplanmasının ve yorumlanmasını içeren çok adımlı, sistematik bir süreçtir. Değerlendirmede dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar şunlardır: • • • • Değerlendirme aşamasına gelinceye kadar öğrencinin kazandığı değer ve tutumlar Okulun öğrenciye sunduğu donanım ve kaynaklar Öğrencinin öğrenme gücü ve kapasitesi Etkinlikler aşamasında ve öğrenme durumunda ortaya çıkan öğrenme ve sorun çözme yeterliliği Programda, ölçme ve değerlendirme ile sadece öğrenme ürünü değil, öğrencilerin öğrenme süreçleri de izlenir ve bu süreç değerlendirilerek gerektiğinde kullanılan sınıf etkinlikleri değiştirilir. Ölçme ve değerlendirme öğrencinin gerçek yaşamla kendi bilgileri arasında ilişki kurmasını ve karşılaştığı problemlere farklı çözüm yolları üretebilmesini gerektirir. Hazırlanmış olan programda değerlendirme, öğrencilerin neyi bilmediğini değil, ne bildiklerini belirlemeye yarayan bir araçtır. Bu amaçla öğretmenler programda yer alan gözlem, görüşme, performans, öz değerlendirme formları, öğrenci ürün dosyaları (portfolyo), projeler, posterler vb. araç ve yöntemleri kullanarak öğrencilerin bilgiyi nasıl yapılandırdığını ve üst zihinsel becerilirinin ne kadar geliştiğini öğrenim süreci içinde değerlendirirler. Böylece, değerlendirme öğrencilerin eğitiminde geliştirici bir rol oynar. Öğrencilerin öğrenmesi ve gelişimiyle ilgili elde edilen bilgiler, öğretmenler tarafından kullanılabileceği gibi öğrencinin kendini değerlendirmesine ve kişisel hedefler belirlemesine de yardım eder. Öğretmenler programda verilen ölçme ve değerlendirme araç ve yöntemlerini ya da bunlardan esinlenerek ünitelerdeki kazanımlara uygun ölçme ve değerlendirme araç ve yöntemleri geliştirerek kullanabilirler. Örneğin, derslerin işlenişi sürecinde öğrencilerin yapılan etkinliklere katılma düzeylerini belirlemede gözlem formlarından, grup etkinliklerine katılmalarını belirlemede grup değerlendirme formlarından ya da üniteler sonunda öğrencilerin hangi becerilere sahip olduklarını kendilerinin belirleyebilmeleri için öz değerlendirme formlarından yararlanabilir. Öğretmenlerin etkinliklere yönelik olarak kullanacağı değerlendirme araç ve yöntemleri öğrencilerin gelişimlerini değerlendirmelerinde ve alacakları kararlarda önemli ipuçları verecektir. 8. ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTELER VE SÜRELERİ Kazanım Sayıları Süre/Ders Saati Oranı (%) MODERNİZMİ DOĞURAN NEDENLER 2 4 6 ÇAĞDAŞLAŞMA YOLUNDA İLK ADIMLAR 6 12 16 20. YY. BAŞLARKEN SANAT ORTAMI 3 4 6 1945 ÖNCESİ SANAT AKIMLARI 21 26 36 1945 VE SONRASI TEMEL EĞİLİMLER 20 26 36 52 72 100 ÜNİTELER Toplam ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÜNİTELER VE AÇILIMLARI I- MODERNİZMİ DOĞURAN NEDENLER 1. Sanayi Devriminin Topluma Etkisi 2. Sanayi Devriminin Sanata Etkisi II- ÇAĞDAŞLAŞMA YOLUNDA İLK ADIMLAR 1. Yeni Açılımlar ve İzlenimcilik (Empresyonizm) 2. İleri İzlenimcilik (Post Empresyonizm) 3. Yeni İzlenimcilik (Neo Empresyonizm) III- 20. YY’a BAŞLARKEN SANAT ORTAMI 1. Nabiler 2. Lautrec ve Afişleri 3. Yeni Sanat (Art Neauvau) IV- 1945 ÖNCESİ SANAT AKIMLARI 1. Fovizm 2. Kübizmi Hazırlayan Sanat Ortamı 3. Kübizm 4. Gelecekçilik (Fütürizm) 5. Dışavurumculuk (Ekspresyonizm) 6. Soyut Sanatın Doğuşu 7. Soyut Resme Katkısı Olan Hareketler a. Soyut Dışavurumculuk (Soyut Ekspresyonizm) b. Süprematizm c. Yapıcılık (Konstrüktivizm) 8. Da-Da Hareketi 9. Gerçeküstü (Sürrealizm) 10. İkinci Dünya Savaşı Sürecinde Resim Sanatının Amerika’daki Yansımaları V- 1945 ve SONRASI TEMEL EĞİLİMLER 1. Pop Sanatı (Pop Art) 2. Oluşumlar (Happening) 3. Foto Gerçekçilik (Hiperrealizm) 4. Optik Sanat (Op –Art ) 5. Hareket Sanatı (Kinetik Sanat) 6. Minimalist Sanat 7. Kavramsal Sanat 8. Vücut Sanatı (Body Art) 9. Çokluk (Fluxus) 10. Gösteri Sanatı (Performans) 11. Çevresel-Arazi Sanatı (Land Art) 12. Video Sanatı (Video Art ) 13. Yeni Gerçekçilik (New/Nouveau Realizm) 14. Duvar Sanatı (Grafiti) 15. Yerleştirme Sanatı (Enstalâsyon) 16. Yeni Dışavurumculuk (New Ekspresyonizm) 17. Modernizm Sonrası (Postmodernizm) 9. ORTAÖĞRETİM GÜZEL SANATLAR VE SPOR LİSESİ ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ KİTAP FORMA SAYILARI Kitap Boyutu Forma Sayısı 19,5 X 27,5 11–13 10. PROGRAMDA KULLANILAN SEMBOLLER + Sınıf-okul içi etkinlik Bu sembol, ilgili etkinliklerin (grup çalışması, çalışma kâğıdı doldurma, görsel materyal okuma, sanal alan gezisi, slayt/film izleme, dinleti, çalgı çalma, eser okuma, eser çözümleme vb.) sınıf içinde yapılacağını gösterir. v Okul dışı etkinlik Bu sembol, ilgili etkinliklerin (araştırma, grup çalışması, proje çalışmaları, konser/sergi vb. etkinlikleri) tamamının veya bazı aşamalarının ev, kütüphane ve konuyla ilgili kurum ve kuruluşlarda yapılabileceğini gösterir. [!] Uyarı Bu sembol, ilgili ünitede doğrudan verilecek beceri ve değer ifadelerini, işlenecek konuların sınırlarını, kullanılması önerilen araç-gereç ve dikkat edilmesi gereken noktaları gösterir. Y İnceleme gezisi Bu sembol, ilgili etkinliklerin okul dışında inceleme ve araştırma gezileriyle yapılabileceğini gösterir. Ders içi ilişkilendirme Bu sembol, ilgili üniteyle ilişkilendirilebilecek diğer ünitelerin adını, ilgili kazanımlarını ve konularını gösterir. C Diğer derslerle ilişkilendirme Bu sembol, ilgili üniteyle iş birliği yapılabilecek diğer derslerin adını gösterir. Ölçme ve değerlendirme Bu sembol, eğitim öğretim sürecinde yapılabilecek ölçme ve değerlendirme etkinliklerini göstermektedir. Belirtilen ölçme ve değerlendirme etkinlikleri öneri niteliğindedir. ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI MODERNİZMİ DOĞURAN NEDENLER ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR 1- 18.yy. da sanayideki gelişmelerin toplumsal yapıya etkilerini açıklar. + 18.yy da yapılan icatlar ve [!] Orta burjuva, işçi sınıfının oluşumu, şehirleşme, refah düzeyinin yeniliklerin topluma etkileri artması belirtilir (1. kazanım). tartışılır (1. kazanım). C Tarih dersiyle ilişkilendirilir. 2- Sanayideki gelişmelerin + Belge niteliği taşıyan sanata etkisini açıklar. resimler ile sanayi devrimi [!] Fotoğraf makinesinin icadının resme etkisi vurgulanır (2. sonrası yapılan resimler kazanım). arasındaki farklar incelenir (2. kazanım). [!] Bu ünite ile öğrencilerin duyarlılık, disiplin, dayanışma, hoşgörü, sorumluluk, paylaşımcılık, estetik ve özeleştiri değerlerine ulaşması beklenir. + Sınıf-okul içi etkinlik Ders içi ilişkilendirme [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eser inceleme, kronoloji ve yorumlama becerilerini kazanmaları beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında, gözlem, yazılı değerlendirme, sözlü sunum, öz değerlendirme formu, öğrenci gözlem formu ve performans değerlendirme formlarından yararlanılabilir. v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi [!] Uyarı Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÇAĞDAŞLAŞMA YOLUNDA İLK ADIMLAR ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR 1-İzlenimciliğin (empresyonizm) resim sanatına etkilerini açıklar. 2- İzlenimci (empresyonist) resimlerin klasik resimlerden farklılıklarını saptar. 3- İleri izlenimciliği (post empresyonizm) empresyonizmden ayırt eder. 4- Yeni empresyonizm (neo empresyonizm)de algılamanın bilimsel yönünü açıklar. 5- Noktacılık (pointilist) ressamlarının eserlerini empresyonist ressamların eserlerinden ayırt eder. 6- İzlenimci (empresyonist) sanatçıların heykel çalışmalarını tanır. + Gün ışığı renklerinin resim üzerinde uygulanışı, örnek resimlerle görsel sunum yapılarak tartışılır (1.kazanım). + Edouard Manet ve Claude Monet’in resmi gösterilerek incelenir (1. kazanım) + Ressamların eserleriyle ilgili slayt sunumu yapılır, özellikleri incelenir (2. kazanım). + Paul Cezanne, Paul Gauguin ve Vincent Vangogh’un eserleri gösterilerek farklılıklar incelenir (3. kazanım). + Noktalama (pointilizmi) tekniği optik yanılsamanın bilgisi ışığında örnek uygulamalarla gösterilir (4. kazanım). + Georges Seurat ve Paul Sicnac’ın eserlerinden slayt sunumuyla örnekler verilerek farklılıklar tartışılır (5. kazanım). v /+ Öğrenciler, empresyonist sanatçıların heykel çalışmalarına yönelik araştırma yapmaya yönlendirilerek sunum dosyası hazırlatılır (6. kazanım). [!] Gün ışığı renklerinin resme yansımasının etkileri tartışılır. [!] İzlenimci (empresyonist) ressamların paletlerinden siyah rengi neden çıkarttıkları vurgulanır (1. kazanım). C Fizik dersiyle ilişkilendirilir (1. kazanım). [!]Edouard Manet’in (Kırda Kahvaltı), Claude.Monet’in “İzlenim, doğan güneş” isimli resimleri slayt ile gösterilerek önemleri vurgulanır (2. kazanım) [!]Claude Monet, Edouard Manet, Alfred Sisley, Edgar Degas, Henri De Toulouse Lautrec, Aoguste Renoir’in eserlerinden örnekler slayt sunumu ile gösterilir. Rönesans sanatçılarının önemli eserlerinden örnekler gösterilmeli (2. kazanım). CTürk resim, heykel sanatı dersi ile ilişkilendirilir (1. ve 2. kazanım). [!] İleri izlenimci (post empresyonizm) sanatçıların çağdaş sanata olan etkileri vurgulanır (3. kazanım). [!] Renk bilgileri hatırlatılarak değişik araç ve gereçlerle nokta düzeyindeki iki rengin tek renkmiş gibi algılanışı gösterilir (4. kazanım). [!] Georges Seurat ve Paul Sicnac dışındaki diğer pointilist ressamlardan örnekler gösterilir (5. kazanım). [!] Roden’in hayatı ve eserleri araştırılıp slayt sunumu yaptırılır (6. kazanım). [!] Özellikle Renoir ve Degas’ın heykel çalışmaları incelenmelidir (6. kazanım). [!] Bu ünite ile öğrencilerin duyarlılık, disiplin, dayanışma, hoşgörü, sorumluluk, paylaşımcılık, estetik ve özeleştiri değerlerine ulaşması beklenir. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eser inceleme, kronoloji ve yorumlama becerilerini kazanmaları beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında, gözlem, yazılı değerlendirme, sözlü sunum, öz değerlendirme formu, öğrenci gözlem formu ve performans değerlendirme formlarından yararlanılabilir. + Sınıf-okul içi etkinlik Ders içi ilişkilendirme v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi [!] Uyarı Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 20. YY’a BAŞLARKEN SANAT ORTAMI ÜNİTE KAZANIMLAR 1-Nabiler olarak adlandırılan burjuva ressamlarının resim anlayışını sorgular. ETKİNLİK ÖRNEKLERİ + Pierre Bonnard ve Edouard Villard’a ait resimler slayt sunumu ile sınıf ortamında tartışılır (1. kazanım). AÇIKLAMALAR [!] Nabilerin temsilcileri olarak kabul edilen ressamlardan Bertrand Redon, Maurice Denis, Ker Xavier Roussel ve Henri de Toulouse Loutrec’den de bahsedilmelidir (1. kazanım). C Grafik tasarım dersi ile ilişkilendirilir (2. kazanım). 2- Henri De Toulouse Lautrec’in grafik sanatına katkılarını belirler. + Henri De Toulouse Lautrec’in resimleri ve afişleri slayt sunumu ile karşılaştırılır (2.kazanım). 3-Yeni Sanat (Art Neuveau) üslubunu tanır. + 1890 ve 1905 yılları arasındaki Art Neuveau üslubunun örnekleri slayt sunumu eşliğinde tartışılır (3. kazanım). [!] Yeni sanat (art neuveau) üslubunun Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere, Avusturya ve Amerika’daki yansımaları belirtilir. [!] Yeni sanat (art neuveau) üslubunun temsilcilerinden; Lautrec, F.Hodler, Max Klinger, Gustave Klimt, Jules Cheret’in eserlerinden örnekler gösterilir (3. kazanım). [!] Bu ünite ile öğrencilerin, sevgi, saygı, duyarlılık, disiplin, dayanışma, hoşgörü, sorumluluk, paylaşımcılık, estetik ve özeleştiri değerlerine ulaşması beklenir. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eser inceleme, kronoloji ve yorumlama becerilerini kazanmaları beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında, gözlem, yazılı değerlendirme, sözlü sunum, öz değerlendirme formu, öğrenci gözlem formu ve performans değerlendirme formlarından yararlanılabilir. + Sınıf-okul içi etkinlik Ders içi ilişkilendirme v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi [!] Uyarı Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ v /+ Öğrenciler konu ile ilgili araştırma yapmaya yönlendirilir. Araştırma sonuçları tartışılır. Fovizm adının ortaya çıktığı ilk sergi yaratıcı drama yöntemi 2-Fovizm sanat akımının kullanılarak öğrenciler tarafından öncü sanatçılarını tanır. canlandırılır (1. kazanım). + Henri Matisse’in fovizm üslubuna öncülük eden resimleri görsel sunum 3-Geometrik formların yapılarak tartışılır (2. kazanım). resme girişini sorgular. + Geometrik formların resim sanatına 4- Kübizm sanat akımını etkileri tartışılır. (3. kazanım). v /+ Öğrencilerden kübizm sanat akımı açıklar. hakkında araştırma yapmaları ve görsel sunum hazırlamaları istenir (4. kazanım). 5- Kübizmin öncü + Pablo Picasso, Georges Braque ve sanatçılarını ve diğer kübist ressamların eserlerinden eserlerini tanır. oluşan slayt sunumu yapılarak kübist eserler incelenir (5. kazanım). 6- Gelecekçilik v /+ Fütürizm akımının doğuşunu ve bu (fütürizm) akımının akımın öncü sanatçılarına ait eserleri sanatçılarını ve öğrencilerin araştırıp sınıf ortamında eserlerini tanır. tartışmaları istenir (6. kazanım). 1-Fovizm akımının adlandırılış hikâyesini yorumlar. 1945 ÖNCESİ SANAT AKIMLARI AÇIKLAMALAR + Sınıf-okul içi etkinlik Ders içi ilişkilendirme v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi [!] Fovizme katkısı olan diğer ressamlardan Andre Derain, Georges Braque, Van Dongen, Albert Marguet, Georges Roualt ve Roul Dufy’e de değinilir (2. kazanım). C Sanat eserlerini inceleme dersi öğretmeniyle iş birliği yapılır (2.kazanım). [!] Paul Cezanne, Pablo Picasso, Georges Braque’in eserleri üzerinde örneklemeler yapılır (3. kazanım). [!] Pablo Picasso’nun mavi dönem, pembe dönem ve kübist döneme ait resimleri ve üçboyutlu çalışmaları öğrencilerin hazırlamış oldukları slayt gösterileriyle sunulabilir. C Türk resim, heykel sanatı dersi ile ilişkilendirilir (4. kazanım). [!] Juan Gris, Fernand Leger, Albert Gleizes, Jean Matzinger, Roger Dela Fresnaye, Andre Lote’den bahsedilir, birer örnek gösterilir (5.kazanım.) C Sanat eserlerini inceleme dersi öğretmeni ile iş birliği yapılır (5. kazanım). [!] Gelecekçilik (fütürizm) akımının sanatçılarından Filippo Tommaso Marinetti (yazar), Carlo Cara, Umberto Bocini, Giacomo Balla, Gino Severini’ye ait eserler incelenir (6. kazanım). [!] Uyarı Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme ÜNİTE KAZANIMLAR 1945 ÖNCESİ SANAT AKIMLARI ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 7- Gelecekçilik (fütürizm) ile kübizm arasındaki farklılıkları belirler. 8- Sanatçının iç dünyasının eserlerine yansımasını dışavurumcu (ekspresyonist) anlayış içinde sorgular. 9- Dışavurumculuk (ekspresyonist) sanat akımı ile izlenimcilik (empresyonist) sanat akımı arasındaki farklılıkları tespit eder. 10- Soyut sanatın ortaya çıkışını sorgular. 11- Köprü (De Brücke), mavi atlılar (Der Blaue Reiter) ve De Stijl gruplarının soyut sanatın doğuşuna etkilerini belirler. + Sınıf-okul içi etkinlik Ders içi ilişkilendirme ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR v/+ Öğrencilerden oluşan iki grup fütürizm ve kübizm akımlarını aralarında paylaşarak sınıf ortamında münazara yaparlar (7. kazanım). C Münazara tekniği için Türk edebiyatı dersi öğretmeninden yardım alınabilir (7. kazanım). + Ekspresyonist resim anlayışının önemli örnekleri sınıf ortamında slayt sunumu ile incelenir (8. kazanım). [!] Öğrenci grupları iki veya daha fazla kişiden oluşabilir. Kıyaslama yapılan resimler konu bakımından birbirine yakın olmalıdır. Örneğin, Alfred Sisley’in Argentuil’de “Yaya Köprüsü” ile Edvard Munch’un “Çığlık “resmi karşılaştırılabilir (9. kazanım). v/+ Öğrenciler gruplandırılır. Bir gruba empresyonizm sanat akımı diğerine ekspresyonizm sanat akımı verilir. Örnek slayt sunumu ile aralarındaki farklar tartışılır (9. kazanım). + Soyut sanatın öncüsü sayılan Wassily Kandinsky ve Piet Mondrian’ın soyut resimleri slayt sunumu ile incelenerek konu ve biçimlerin resimlerden arındırılmasının nedenleri irdelenir (10. kazanım). + Öğrenciler üç gruba ayrılarak De Brücke (köprü), Der Blaue Reiter (mavi atlılar) ve De Stijl sanat gruplarının sanat anlayışları örnek resimlerle desteklenerek sınıf ortamında sunum yapılır (11. kazanım). v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi [!] Soyut sanatın başlangıcında önemli yeri olan Wassily Kandinsky’nin “Gün Batımı” hikâyesi anlatılır. C Türk resim, heykel sanatı dersi ile ilişkilendirilir (10. kazanım) [!] Bu sanat hareketleri soyut sanat ile ilişkilendirilerek açıklanmalıdır (11. kazanım). [!] Uyarı Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 1945 ÖNCESİ SANAT AKIMLARI ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ 12-Soyut dışavurumculuğun (soyut ekspresyonizm), ekspresyonizm sanat akımından farklılığını saptar. v /+ Sınıf, soyut ekspresyonizm ve ekspresyonizm grubu olarak ikiye ayrılır. Her grup örnek resimlerle sunumlarını yaparak farklılıkları tartışırlar (12. kazanım). 13- Soyut sanat kavramının içinde nesnesiz dünya (süprematizm) akımının yerini belirler. + Süprematizm akımının öncüsü Kasimir Malevitch’in eserleri sınıf ortamında görsel olarak incelenir ve felsefesi tartışılır (13. kazanım). 14- Yapıcılık (konstrüktivizm) sanat akımının mimari ve heykel sanatına etkilerini belirler. + Konstrüktivist tarzda yapılmış eserler, slayt sunumu ile gösterilerek diğer akımlardaki sanat eserlerinden farkı; uzay, mekân, zaman, kütle ve hacim ele alınarak karşılaştırılır (14. kazanım). 15- Dada hareketinin oluşum sürecinde öncü sanatçılarını ve eserlerini tanır. + Sınıf-okul içi etkinlik Ders içi ilişkilendirme AÇIKLAMALAR [!] Süprematizmin kuruluşunda katkıları olan Rotchenko ve Lissitzky’den bahsedilir (13. kazanım). [!] Vilademir Tatlin, Naum Gabo, Pevsner ve Lissitsky’nin eserleri örnek olarak verilir. C Türk resim, heykel sanatı dersi ile ilişkilendirilir (14. kazanım) [!] Marcel Duchamp, Tristan Tzara, Hugo Ball, Richard Hülsenbeck ve Hans Arp’ın eserleri incelenir (15. kazanım). C Sanat eserlerini inceleme dersi ile ilişkilendirilir (15. kazanım). v /+ Birinci Dünya Savaşı’nın sanata olan etkileri açıklanır. Dada hareketinin oluşumu ve nedenleri ortaya çıkarılır. Dada hareketinin öncü sanatçılarının eserleri slayt sunumu ile incelenir ve sınıf ortamında tartışılır (15. kazanım). v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi [!] Uyarı Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTE KAZANIMLAR 1945 ÖNCESİ SANAT AKIMLARI 16- Gerçeküstücülüğün (sürrealizm) doğuşunu ve özelliklerini açıklar. 17- Gerçeküstücülüğün (Sürrealizm) temsilcisi olan sanatçıları ve eserlerini tanır. 18- İkinci Dünya Savaşı sürecinde savaşın Avrupa’daki sanata etkilerini ve sanatın Amerika’daki yansımalarını sorgular. 19- Heykelde çağdaşlaşma hareketlerinin öncü sanatçılarını tanır. 20- Çağdaş heykel sanatçılarını yorum farklılıklarına göre sınıflandırır. 21- Toplumsal değişimlerin ve yeni arayışların mimariye yansımalarını tespit eder. + Sınıf-okul içi etkinlik Ders içi ilişkilendirme ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR + Sürrealizmin doğuşu anlatılırken dada hareketinin anlamsızlaşması vurgulanır. Psikanalizdeki gelişmelerin sürrealizme etkileri açıklanır, örnek slaytlarla desteklenir (16. kazanım). v /+ Öğrencilerin hazırlamış olduğu Sürrealist sanatçılar ve eserlerine ait slaytlar gösterimi yapılır (17. kazanım). + İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa’daki sanat ortamı ve kargaşa durumu tartışılarak Amerika’ya göç eden sanatçıların yapmış oldukları çalışmalar örneklenir (18. kazanım). v / + Sınıfta “ gelenekçi heykelciler” ve “ yenilikçi heykelciler” diye iki grup oluşturulur. Slayt sunumu desteği ile münazara yapılır (19. kazanım). + Sembolist, fütürist, ekspresyonist, soyut, konstrüktivist, fantastik ve kinetik tarzda çalışan heykel sanatçılarına ait eserler örnek slaytlar gösterilerek tartışılır (20. kazanım). + 19. yy.ın ikinci yarısından İkinci Dünya Savaşı’na kadar olan süreçte toplumsal değişim ve yeni arayışların mimari üzerindeki etkileri tartışılır (21. kazanım). [!] Sigmund Freud ve onun devamındaki psikanaliz metotlardan söz edilir. C Türk resim, heykel sanatı dersi ile ilişkilendirilir (17. kazanım). [!] Marcel Duchamp, Max Ernst, Hans Arp, Man Ray, A. Mason, John Miro, GeorgesYves Tanguy, Rene Magritte ve Salvador Dali’den Örnekler verilir (18. kazanım). [!] Amerika’ya göç eden ressamlardan ve eserlerinden örnekler verilir (19. kazanım). [!] Roden, Antoin Bourdelle, Charles Despion, Aristide Maillol, Henri Moore, Giagometti gibi heykeltıraşlardan örnekler gösterilir (20 kazanım). [!] Yeni sanatın (art neuveau) Avrupa mimarisine etkileri örnek resimlerle anlatılır. Bauhause okulunun endüstriyel tasarım ve mimariye etkileri örneklerle belirtilir (22. kazanım). [!] Bu ünite ile öğrencilerin duyarlılık, disiplin, dayanışma, hoşgörü, sevgi, saygı, özgüven, sorumluluk, paylaşımcılık, estetik ve özeleştiri değerlerine ulaşması beklenir. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eser inceleme, kronoloji ve yorumlama becerilerini kazanmaları beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında, gözlem, yazılı değerlendirme, sözlü sunum, öz değerlendirme formu, öğrenci gözlem formu, grup değerlendirme formu, grup öz değerlendirme formu, akran değerlendirme formu, performans değerlendirme formu ve proje ölçeklerinden yararlanılabilir. v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi [!] Uyarı Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 1945 VE SONRASI TEMEL EĞİLİMLER ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ 1- Pop ve klasik kültürün sanata etkisini karşılaştırarak sebep-sonuç ilişkileri çıkarır. v /+ Pop kültürü ve klasik kültürü savunan iki grup oluşturulur. Her grup kendi savunduğu kültürü somut örneklerle destekleyerek sınıf ortamında karşılıklı tartışırlar (1. kazanım). [!] Örnek olarak; hamburger-tencere yemeği, sallama çay-demlik çay, komposto-kola vb. gibi örnekler kullanılabilir (1. kazanım). + 1950’den sonra ortaya çıkan pop art sanatının öncü sanatçıları ve eserleri slayt sunumu ile gösterilir. Sanat eserleri sınıf ortamında incelenerek tartışılır (2. kazanım). [!] Drama dersinde kullanılan teknikler incelenebilir. Drama dersi ile ilişkilendirilir (3. kazanım). 2- Günlük tüketim eşyalarının, kitle iletişim araçları ile sanat objesi olarak ifade edilmesinin gerekçelerini açıklar. 3- Olay (happening) sanatının geleneksel sahne sanatlarından farkını gösterir. 4- Foto gerçekçilik (foto realizm ) ile gerçekçilik (realizm) arasındaki farklılıkları belirler. 5- Optik sanat (op-art) sanatının insan üzerinde bıraktığı etkiyi keşfeder. + Sınıf-okul içi etkinlik Ders içi ilişkilendirme + Geleneksel ortaoyunu ve tiyatro hakkında sunum yapılır. Sınıf içinde oluşturulan bir grup ile drama tekniğinden yararlanılarak anlık happening uygulaması yapılır (3. kazanım). + Foto gerçekçi ve realist resimlerden örnekler gösterilerek farklılıklar tartışılır (4. kazanım). AÇIKLAMALAR [!] Richart Estes, Fhilip Pearlstain, Chuck Close v.b. gibi foto gerçekçi sanatçıların eserlerinden yararlanılır (4. kazanım). [!] Bridget Riley’in “Sabahın Geç Saatleri” isimli resmi özellikle seçilmeli (5. kazanım). + Op art sanatının temsilcilerinden Bridget Lirey ve Victor Vassarely’nin resimleri slayt sunumu ile gösterilir. Öğrencilerden algılarındaki farklılıkları ifade etmeleri istenir (5. kazanım). v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi [!] Uyarı Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ 1945 VE SONRASI TEMEL EĞİLİMLER 6- Kinetik sanatın özelliklerini sorgular. 7- Biçim ve renk tekrarı ile formun en yalın hâlini ortaya çıkarır. 8- Sanat yapıtında kavramın, nesneden neden daha önemli olduğunu açıklar. 9- Kavramsal sanatı örneklendirir. 10- Vücut sanatını (body art) tanır. + Sınıf-okul içi etkinlik Ders içi ilişkilendirme v /+ Öğrenciler kinetik enerji konusunda araştırmaya yönlendirilir. Kinetik sanat ile ilgili yapılmış örneklerden oluşan resim ve slayt sunumu yapılır (6. kazanım). v /+ Sınıfa getirilen, endüstriyel parçalardan, birim tekrarı yaparak yalın hâle dönüştürülmüş minimal bir eser yapılmaya çalışılır, üzerinde tartışılır. Minimal sanat ile ilgili örnek slaytlar gösterilir (7. kazanım). AÇIKLAMALAR C Fizik dersi ile ilişkilendirilir. [!] Carl Andre, Dan Flavin, Eva Hesse, Donald Judd, Yves Klein, Sol Lewittt, Robert Moris, Ad Reinhert ve Frank Stella’nın yapıtlarından yararlanılabilir (7. kazanım). [!] Marcel Duchamp, Josep Buys, John Baldassari, Jenny Holzer, Jozeph Kosuth, Barbara Kruger, Jean Tingvely, Lawrence Weiner, Sol Lewit gibi kavramsal sanatçıların + Kavram ve kavramsallık konusunda sunum eserlerinden yararlanılabilir (8. kazanım). yapılır. Kavramsal sanat ile ilgili örnek [!] Sunumu yapacak gruplar önceden slaytlar gösterilerek tartışılır (8. kazanım). hazırlanıp belirledikleri kavram çerçevesinde çalışmalarını ortaya koymalıdırlar (9. v /+ Öğrencilerden dört grup oluşturulur. kazanım). Her grup getirdiği obje ve malzemelerden sınıf ortamında kavramsal sanat eseri [!] Hermann Nitsch, Buruce Nauman, meydana getirir ve sunum yapılır (9. Maurice Denis, Dennis Openhaim, Rebecca kazanım). Horn’un eserlerinden örnekler verilebilir (10. kazanım). + Vücut sanatı ile ilgili slayt ve resimler üzerinde tartışılır (10. kazanım). v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi [!] Uyarı Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 1945 VE SONRASI TEMEL EĞİLİMLER ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR 11- Çokluk (fluxus) sanat akımının öncü sanatçılarını ve eserlerini tanır. + Akımın öncü sanatçıları ve eserleri ile ilgili resim ve slayt sunumu yapılarak tartışılır (11. kazanım). [!] George Maciunas, Nam June Paile, Karlheinz Stockhausen gibi sanatçılardan örnekler verilebilir (11. kazanım). 12- Çalışmalarında performans sanatını uygular. + Sınıfta başlanan bir resim her öğrencinin bir parça katkısıyla ders sonunda tamamlanır (12. kazanım). [!] Performans sanatçısı Yves Klein, Robert Rauscehenberg, Robert Merris’in çalışmalarından örnekler verilmeli (12. kazanım). + Slayt sunumu yapılarak arazi sanatından örnekler üzerinde tartışılır (13. kazanım). [!] Robert Simithson’un “spiral dalga kıran “ isimli işi gösterilebilir (13. kazanım). 13- Arazi sanatının (land art) genel özelliklerini açıklar. 14- Video sanatın (video art) değişik kavrama biçimlerini belirler. + Sınıf-okul içi etkinlik Ders içi ilişkilendirme v/+ Bir hafta önceden iki grup araştırma yapmak üzere görevlendirilir. Birinci grup belirlenen konu çerçevesinde yapmış olduğu video kayıtlarını etkinlik kapsamında sınıf ortamında sergiler. Diğer grup ise klasik yöntemlerle resim malzemeleri kullanarak konuyu sınıf ortamında resmeder. Öğrenciler; yapılan çalışmaların birbirinden farklılıklarını tartışırlar (14. kazanım). v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi [!] Uyarı Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTE KAZANIMLAR 1945 VE SONRASI TEMEL EĞİLİMLER 15- Graffiti hareketi sürecini nedenleri ile sorgular. 16- Yerleştirilmiş yapıt (enstalasyon) yoluyla nesneleri kendi amacına uygun düzenler. 17- Modernizmin sorgulanması ve aşılması arayışlarını açıklar. 18-Yeni dışavurumculuk (new ekspresyonizm) sanat akımının insan ruhuyla kurulan ilişkisini sorgular. + Sınıf-okul içi etkinlik Ders içi ilişkilendirme ETKİNLİK ÖRNEKLERİ AÇIKLAMALAR [!] Drama yöntemi kullanılarak süreç canlandırılarak v/+ Öğrencilerden graffiti konusunda araştırma yapmaları istenir. anlatılabilir (15. kazanım) Graffiti hareketinin başlangıç ve değer [!] Robert Venturi’nin eserlerinden örnekler yitirme süreci tartışılır(15çkazanım). verilebilir (17. kazanım). v/+ Sınıf gruplara ayrılır. Okulun içi [!] Üç boyutlu sanat atölye dersi ile ilişkilendirilir veya bahçesinde belirlenen bölgelere (16.kazanım). öğrencilerin topladıkları atık malzemelerden enstalâsyon çalışması [!] Yeni dışavurumcu sanatçılardan Anselm Kıefer, uygulanır. Uygulama anında konu Georg Baselitz, Julian Schnabel ve Sandro Chıa’nın tartışılır (16. kazanım). resimleri incelenebilir. Soyut sanatçılardan Kandinsky, Paul Klee, Mondrian incelenebilir (18. v/+ Daha önceden araştırma yapan kazanım). bir grup öğrenci postmodernizmi ortaya çıkış amacı ve nedenleri ile açıklayarak örnek resim ve slayt gösterimi yapar (17 kazanım). v/+ Yeni dışavurumcu bir resim ile soyut anlayıştaki bir çalışmanın karşılaştırılması yapılarak duygu bakımından irdelenir (18. kazanım). v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi [!] Uyarı Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI 1945 VE SONRASI TEMEL EĞİLİMLER ÜNİTE KAZANIMLAR ETKİNLİK ÖRNEKLERİ 19- Yeni gerçekçilik akımının İngiltere ve Amerika’daki uygulamaları ile Fransa’daki uygulamaları arasındaki farklılıkları saptar. + İngiltere ve ABD’deki new realizm ile Fransa’daki nouveau realizm hakkında örnek resim ve slaytlar sunulur, aralarındaki farklılıklar belirlenir (19. kazanım). 20- İkinci Dünya Savaşı sonrası dünyadaki belli başlı çağdaş mimari yapıları tanır. + Sınıf-okul içi etkinlik Ders içi ilişkilendirme + Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere, Avusturya, Amerika, Brezilya ve Avustralya’daki çağdaş mimari örnekleri ve özellikleriyle ilgili slayt sunumu yapılır (20. kazanım). AÇIKLAMALAR 1945 Öncesi Sanat Akımları Ünitesindeki “Soyut Resme Katkısı Olan Hareketler” konu başlığı içindeki akımlardan karşılaştırma yapılabilir (19. kazanım). [!] Sanat Dünyamız dergisinin 59. sayısı incelenebilir (19. kazanım). [!] Bu ünite ile öğrencilerin duyarlılık, disiplin, dayanışma, hoşgörü, sevgi, saygı, özgüven, vatanseverlik, nezaket, sorumluluk, paylaşımcılık, estetik ve özeleştiri değerlerine ulaşması beklenir. [!] Bu ünitenin sonunda öğrencilerin, eser inceleme, kronoloji ve yorumlama becerilerini kazanmaları beklenir. Bu ünite ile ilgili olarak ölçme ve değerlendirme çalışmalarında, gözlem, yazılı değerlendirme, sözlü sunum, öz değerlendirme formu, öğrenci gözlem formu, grup değerlendirme formu, grup öz değerlendirme formu, akran değerlendirme formu, performans değerlendirme formu ve proje ölçeğinden yararlanılabilir. v Okul dışı etkinlik Yİnceleme gezisi [!] Uyarı Ölçme ve değerlendirme C Diğer derslerle ilişkilendirme ETKİNLİK ÖRNEĞİ SANAT AKIMLARI DERS : Çağdaş Dünya Sanatı SINIF : YAKLAŞIK SÜRE : 45’ + 45’ ÜNİTE : 1945 Öncesi Sanat Akımları KONU : Fovizm TEMEL BECERİLER : Eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme KAZANIMLAR : 1. Fovizm sanat akımının adlandırılış hikâyesini yorumlar. MATERYALLER : Örnek resimler, slaytlar, röprodüksiyonlar, antik heykel veya tors. KAYNAK : Dünya Sanat Tarihi, Modern Sanatın Öyküsü SÜREÇ 1. Fovizm sanat akımının kavranabilmesi için yaratıcı drama yönteminden faydalanılır. Yaratıcı dramada doğaçlama önemli bir yer tutar. Öğrencilerin o anki performansları yeterli olacaktır. 2. Fovizm sanat akımı ile ilgili olarak gereken materyaller, öğrenciler tarafından çalışma ortamına getirilir. 3. Fovizm sanat akımının adlandırılış hikâyesi okunur. Gönüllü bir grup öğrenci ile canlandırma yapılır. (EK–1). a. Sınıf, atölye veya okul içinde uygun bir yerde, klasik resim, antik heykel ve fovist resimlerden oluşan bir galeri ortamı hazırlanır. b. Hazırlanan galeri içine antik bir kopya veya bir tors yerleştirilir. c. Dönemin tarihini (1905) hatırlatan objeler, aksesuarlar veya takvim uygun bir yere yerleştirilir. d. Matisse, genç sanatçılar, sanat eleştirmeni Vauxcelles ve sanatsever halk, karakterleri sergi açılışındadırlar. e. Bu hazırlıklar sonucu fotoğraf karesi ya da donuk imge tekniği kullanılarak canlandırma yapılır. 4. Canlandırma sonucu sağlanan grup etkinliği ile fovizm sanat akımına ilişkin plastik verilerin ve akımın adlandırılış hikâyesinin sorulan sorular ve alınan cevaplarla pekişmesi sağlanır (EK–2) 5. Yapılan canlandırma sonucunda, anlatılmak istenen gerçek hikâye ile canlandırma karşılaştırılır ve sonuçları değerlendirilir (EK–2). ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME • Öğrencilerden oluşan bir grupla fovizm sanat akımının adlandırılış hikâyesi yaratıcı drama yöntemi ile canlandırılır. canlandırmayı yorumlayarak Öyküsünü canlandıran grup ile diğer öğrenciler soru-cevap yöntemi ile grup etkileşiminde bulunacaklardır. • Öğrencilerin öykü sunumları değerlendirme amaçlı kullanılabilir. • Ayrıca öz değerlendirme, grup değerlendirme, grup öz değerlendirme ve öğrenci gözlem formlarından yararlanılabilir. FOVİZMİN ADLANDIRILIŞ ÖYKÜSÜ 1905 yılı yeni bir ressam kuşağının doğuşuna tanık oldu. Paris’te sonbahar salonunda, Henri Matisse öncülüğünde bir grup genç ressam (Marquet, Manguin, Camoin, Van Dongen, Friesz, Puy, Vlaminck ve Derainin) ile beraber bir sergi düzenledi. Bu sergi şimdiye kadar açılmış olan hiçbir sergiye benzemeyecekti. Çünkü ressamlar o zamana kadar kimsenin akıl etmediği hatta düşünmediği bir teknik kullandılar, üsluplarındaki çıplak yalınlık ve parlak renk karşıtlıklarından (kontrastlarından) faydalanmış olmaları nedeniyle, sergilenen bu resimler izleyenleri ürküttü. Matisse “ Bir tabloya bakarken onun neyi göstermek istediğini unutmak gerekir” diyerek alışılagelmiş tüm kurallara aykırı görüşünü anlatmıştır. Aslında insanlar henüz empresyonist yeniliklere alışamamışken, bu sergideki çalışmaları barbarlık ve terbiyesizce olarak gördüler. Sergi salonunda XV. yy. İtalyan heykeltıraşlığına uygun yapılmış bir bronz figür resimlerin arasında duruyordu; bunu gören eleştirmen Louis Vauxcelles heykele hayran kalarak şu sözleri söylemeden edemedi: “Fovların (vahşilerin) arasında bir Donatello”. İşte Fovlar (Yabanıllar ya da Vahşiler) sözcüğü böyle doğdu ve kısa süre içinde öteki Fransız olmayan sanatçılar tarafından da benimsendi. EK-1 Öğrencilerle tartışma soruları 1- Olay nerede gerçekleşmektedir? 2- Olay ne zaman gerçekleşmiştir? 3- Olayda adı geçen karakterler kimlerdir? 4 - Canlandırmada adı geçen heykel kime aittir? 5-Canlandırmada adı geçen heykel hangi döneme aittir? 6-Heykelin plastik özellikleri nelerdir? 7-Matisse’nin sözlerinden ne anlıyorsunuz? 8-Matisse ve grubunun kullandığı boya sürüş tekniği nasıldır? 9-Louis Vauxcelles’in resimleri vahşi diye adlandırması nedendir? 10-Sergideki resimlerin klasik dönem resimlerinden farkları nelerdir? 11-Fovizm sözcüğü size neyi ifade ediyor? EK–2 Resim–1 Bernini, David Heykeli Resim 2: Emile Nolde, Çiçekler Resim 3: Henri Matisse, Yeşil Çizgi (Madam Matissee) Resim–4 Vlaminck, ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME FORM ÖRNEKLERİ Bu bölümde eğitim-öğretim sürecinde öğrencileri değerlendirmek için öğretmenlere yardımcı olmak amacıyla örnek formlar ve ölçekler verilmiştir. Öğrencilerin bilişsel becerilerinin yanında duyuşsal ve psiko-motor becerilerinin değerlendirilmesi için bu formlar aynen kullanılabileceği gibi amaca uygun değişiklikler yapılarak da kullanılabilir. Bu formlara veya ölçeklere göre öğrencileri değerlendirirken ölçütlere göre hangi alanda yeterli, hangi alanlarda eksiklikleri olduğu belirlenebilir. Öğrencilerin eksiklikleri varsa bu eksiklikleri gidermeye yönelik gereken önlemler alınır. Öz değerlendirme, grup değerlendirme gibi formlarla öğrencileri değerlendirirken amaç, puan vermekten çok, onların eksikliklerini belirlemek ve bu eksiklikleri gidermeye yönelik önlemler almak olmalıdır. MİNİMAL SANAT ÇALIŞMASI DERECELENDİRME ÖLÇEĞİ Açıklama: Öğrencilerin minimal sanat için hazırladıkları çalışmaları yaparken aşağıda belirlenen ölçütleri gözlemeniz amacıyla hazırlanmıştır. Konu: Minimalizm…………. Adı-Soyadı : ……………… Öğrenci Nu : ……………… Sınıfı : ……………… DERECELER ÖLÇÜTLER Seçilen malzemenin konuya uygunluğu Seçilen malzemenin endüstriyel özelliği Uygulamada teknik başarı Özgünlük ve yaratıcılık Zamanı kullanabilme Grup içi etkileşimi Temizlik ve düzen TOPLAM Kötü 1 Geçer 2 Orta 3 İyi 4 Çok İyi 5 ÖZ DEĞERLENDİRME Adı ve Soyadı :………….. Sınıfı : …………… Nu : …………… Tarih: …………… Bu çalışmada hangi malzemeleri kullandım ve bu malzemelerle neler yaptım? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………………… Bu çalışmada minimal sanata ilişkin neler öğrendim? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………………… Bu çalışmada başarılı olduğum bölümler. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………………… Bu çalışmada en çok zorlandığım bölümler. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………. Çalışmamı yaparken beklemediğim nelerle karşılaştım. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………………….. Bu çalışmayı tekrar yapsaydım şu şekilde yapardım. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………………….. GRUP DEĞERLENDİRME FORMU Yönerge: Aşağıdaki form gruptaki her bir öğrencinin değerlendirilmesi için geliştirilmiştir. Yorumlar ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………………… Toplam Puan Çalışmalarını dosyalama Çalışmalarını tamamlama 1-Zayıf Zamanı verimli kullanma Görev almaya istekli olma 2-Geçer Farklı görüşlere saygı duyma Tasarımları uygulayabilme Çalışmalara katılma 3-Orta Grubunu destekleme 4-İyi Sorumlulukları paylaşma Başkalarını dinleme Çalışmaya hazır olma Öğrencinin Adı ve Soyadı Puanlama Anahtarı: 5-Çok iyi GRUP ÖZ DEĞERLENDİRME FORMU Grubun Adı: Gruptaki Öğrencilerin Adları: Açıklama: Aşağıdaki tabloda grubunuzu en iyi şekilde ifade eden seçeneğin altına (X) işareti koyunuz. BECERİLER DERECELER Her zaman Bazen Hiçbir zaman 1. Araştırma planı yaptık. 2. Görev dağılımı yaptık. 3. Araştırmada çeşitli kaynaklardan yararlandık 4. Etkinlikleri birlikte hazırladık. 5. Tasarımlarımızı paylaştık. 6. Grupta uyum içinde çalıştık. 7. Birbirimizin görüşlerini ve önerilerini dinledik. 8. Grupta birbirimize güvenerek çalıştık. 9. Grupta birbirimizi takdir ettik. 10.Çalışmalarımızda birbirimizi destekledik. 11.Sorumluluklarımızı yerine getirdik. 12.Çalışmalarımızı etkin bir biçimde sunduk. TOPLAM Aşağıdakileri grubunuza göre cevaplayınız. Çalışmalar sırasında karşılaştığımız en büyük problem ....................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. Problem nereden kaynaklanıyordu? ....................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. Grubumuzun en iyi olduğu alan ....................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. Grup olarak daha iyi olabilirdik. Fakat, ………………………………………………………... ....................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. ÖĞRENCİ GÖZLEM FORMU Ünite Adı: …………… Adı-Soyadı: …………………….. Sınıfı: ……………… Öğrenci Nu : …………................ DERECELER BECERİLER I. DERSE HAZIRLIK 1. Bilgi kaynaklarına nasıl ulaşacağını bilir. 2. Kaynaklardan etkin biçimde yararlanır. 3. Derse yardımcı kaynaklarla gelir. 4. Derste sunuma hazırlanır. Toplam II. ETKİNLİKLERE KATILMA 1. Görüşlerini çekinmeksizin ifade eder. 2. Görüşü sorulduğunda söyler. 3. Yeni ve özgün sorular sorar. 4. Özgün çalışmalar yapar. 5. Çalışmalarını eleştirir duruma gelir. Toplam III. İNCELEME-ARAŞTIRMA-GÖZLEM 1. Bilgi için çeşitli kaynaklara başvurur. 2. Güncel kaynaklar araştırır. 3. Gözlemler yapar ve eskizlerini hazırlar. 4. İmgesel tasarımlar oluşturur. 5. Araştırma ödevlerini bir dosya ile sunar. Toplam GENEL TOPLAM Hiçbir Zaman Nadiren Bazen Sıklıkla Her Zaman 1 2 3 4 5 PROJE DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ Projenin Adı: Öğrencinin; Adı ve soyadı: Sınıfı: Nu: BECERİLER Kötü 1 DERECELER Geçer Orta İyi 2 3 4 Çok İyi 5 I. PROJE HAZIRLAMA SÜRECİ Projenin amacını belirleme Projeye uygun çalışma planı yapma Grup içinde görev dağılımı yapma İhtiyaçları belirleme Farklı kaynaklardan bilgi toplama Projeyi plana göre gerçekleştirme TOPLAM II. PROJENİN İÇERİĞİ Uygun araç-gereçleri belirleme Konuya uygun tasarımlar oluşturma Tekniğe uygun eskizler hazırlama Eskizler arasından seçim yapma Özgün formlar oluşturma TOPLAM III. SUNU YAPMA Türkçeyi doğru ve düzgün konuşma Sorulara cevap verebilme Konuyu ilgi çekecek şekilde sunma Sunuyu hedefe yönelik materyalle destekleme Sunuda akıcı bir dil ve beden dilini kullanma Sunum sırasında öz güvene sahip olma Verilen sürede sunuyu yapma TOPLAM GENEL TOPLAM Yorumlar …………………………………………………………………………………………………... …………………………………………………………………………………………………... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ........................................................................................................................ AKRAN DEĞERLENDİRME FORMU Değerlendiren öğrencinin; Grup Numarası: ……………… Adı Soyadı : ………………. 1. Arkadaşının Adı Soyadı: ………………………… Sınıfı : ……………… 2. Arkadaşının Adı Soyadı: ……………………...… Etkinliğe katılımda gönüllüdür. Görevini zamanında yerine getirir. Farklı kaynaklardan bilgiler toplar ve sunar. Grup arkadaşlarının görüşlerine saygılıdır. Arkadaşlarını eleştirirken olumlu bir dil kullanır. Aletleri kullanırken dikkatli ve titizdir. Malzemeleri kullanırken israf etmez. Temiz, tertipli ve düzenli çalışır Sonuçları tartışırken anlaşılır konuşur, konuşulanları anlar. 2.Arkadaşım 1. Arkadaşım Hiçbir Zaman Ben 2. Arkadaşım 1. Arkadaşım Etkinliğin Sonunda Ben 2. Arkadaşım 1. Arkadaşım Etkinliğin Başında Ben 2. Arkadaşım Ben Grubumuzdaki Öğrenciler; 1. Arkadaşım Her Zaman ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI ÇALIŞMA TAKVİMİ (ÖRNEK) SÜRE 12 Eylül 30 Eylül YAPILACAK İŞLER Ürün dosyasını tanıma 30 Eylül Döneme ait 30 ürünlerin Kasım biriktirilmesi Ürün dosyasına 1 konacak Aralık ürünlerin 5 seçilmesi Aralık 6 Ürün dosyasının Aralık tamamlanması 16 Aralık 19 Aralık Ürün dosyasının sunumu 23 Aralık 19 Aralık 23 Aralık Değerlendirme ve geri bildirimlerin yapılması ÖĞRENCİNİN YAPACAĞI İŞLER Velisi ve öğretmeniyle ürün dosyasının amaçlarını ve en iyi ürünleri seçmek için ölçütler belirler. Bu ölçütleri yazılı olarak dosyaya koyar. ÖĞRETMENİN YAPACAĞI İŞLER Ürün dosyasını ve çalışma takvimini tanıtır. Öğrenciye hedeflerini belirlemede yardımcı olur. Öğrencilere ürün dosyasını değerlendirme ölçütlerini duyurur. Hafta hafta ürünleri seçer. Seçilen ürünleri üzerinde eleme ve geliştirme çalışmaları yapar. Ürün biriktirme sürecini izler. Öğrencinin ürün eleme, geliştirme çalışmalarını koordine eder. Ürünlerin belirlenen ölçütlere uygun olarak seçilmesine yardımcı olur. Öğrencilerin çalışma hedeflerini belirlemesinde katkıda bulunur. Öğrencilerin ürün eleme, geliştirme aşamalarından haberdar olur. Öğrencilerin süreçteki ihtiyaçlarını karşılar. Dönem ürünleri için, öğrencinin gelişim sürecini yansıtacak en iyi ürünleri seçmesinde yönlendirici rol oynar. Öğrencilerin ürünler üzerinde yapacağı son elemeye yardım eder. Dosya tamamlama süresinde öğrencinin yapacağı işleri hatırlatır ve bunlarla ilgili gerekli açıklamaları yapar. Yapılması gerekenler hakkında örnek bir dosya tanıtır. Öğrencilerin yapacağı işler için uygun ortam hazırlayarak öğrenciye ihtiyaç duyduğu desteği sağlar. Dönem boyunca seçilen ürünler içinden son elemeyi yaparak iki, üç ürün belirler. Bu ürünler için seçme gerekçelerini yazar. Seçilen ürünler için ürün kontrol listesini doldurur. Ürün dosyasının kapağını, içindekiler kısmını hazırlar. Dersiyle ilgili kendisini yansıtacağı bir öz geçmiş yazar. Çalışma sürecini yansıtan bir özet yazar. Sunum yönergesi doğrultusunda dosyasını sunuma hazırlar. Öğretmen ve velinin katılımıyla sunumu yapar. Öğretmeniyle aldığı geri bildirimlerle ilgili görüşme yapar. Ürün dosyasının derecesine öğretmeniyle birlikte karar verir. Ürün dosyası sunum yönergesini hazırlar ve öğrencilere hatırlatır. Sunum için uygun yeri ve zamanı belirler. Sunuma velinin katılını sağlamak için mektup yazar. Velinin sunuma katılmaması durumunda yazılı görüşünü almak için dosyayı veliye üst yazıyla gönderir. Ürün dosyasını bir değerlendirme ölçeğiyle değerlendirir. Çalışmaların güçlü ve zayıf yanlarını belirten bir mektupla bildirimde bulunur. Bu mektup ürün dosyasına eklenir. Her öğrenciyle gelişme sürecini tartışıldığı ve gelecek için hedeflerin saptandığı yüz yüze görüşmeler yapar. Ürün dosyasının derecesine öğrenciyle birlikte karar verir. VELİNİN YAPACAĞI İŞLER Ürün dosyasıyla ilgili bilgi edinir. Sunuma katılır. Ürün dosyasıyla ilgili görüşlerini sözlü ve yazılı olarak belirler. Geri bildirim formunu doldurur. Çocuğun en çok hangi ürünü beğendiğini, çocuğun kendini hangi alanlarda geliştirmesi gerektiğini ve ona nasıl yardımcı olabileceğini belirten bir mektup yazar. Not: Yukarıdaki çalışma takvimi örnek olarak verilmiştir. Uygulamalara bağlı olarak süre ve içerikte değişiklikler yapılabilir. ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI ÖRNEK SAYFALARI ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI İÇİNDEKİLER ÜRÜN DOSYAM Adı Soyadı Numarası Sınıfı : …………………. : …………………. : …………………. : …………………. ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI ALANINDAKİ ÖZGEÇMİŞİM Anahtar Sorular • Resme ne zaman ilgi duymaya başladım? • Çağdaş dünya sanatında en çok ilgimi çeken konu nedir (çağlara göre usluplar, etkinlikler, projeler...)? • Okul dışında çağdaş dünya sanatı dersi ile ilgili çalışmalarım nelerdir? • Çağdaş dünya sanatı dersinde başka nelerin olmasını isterdim? • Gelecekle ilgili yapmak istediklerime bu dersin nasıl bir katkısı olabilir? ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASININ GENEL DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ Bütünlük • Dosyamda bulunması gerekenler var. • Çalışmamı yaparken, diğer derslerimden de yararlandım. • Seçtiğim ürünleri yıl boyunca edindiğim becerileri yansıtıyor. • Dosyamın kapağını, kendimi en iyi biçimde yansıtacak şekilde hazırladım. Düzen • Tüm çalışmalarım için uygun başlıklar kullandım. • Çalışmalarımı içindekiler bölümünde belirttiğim sıraya göre dosyaladım. • Çalışma kâğıtlarım temiz ve düzenli. Yansıtma • Seçtiğim çalışmalar güçlü yanlarımı ve gelişimimi yansıtıyor. ÜRÜN KONTROL LİSTESİ Çalışmalar Çalışmanın taslağını hazırladım. Çalışmayı zenginleştirecek tablo, resim, fotoğraf vb. hazırladım. Çalışmamı geliştirme aşamasında öğretmenim, ailem ve arkadaşlarımın düşüncesinden yararlandım. Gerekli ekleme ve çıkarmaları yaptım. Çalışmamı yazım ve anlatım kurallarına uygunluğu açısından gözden geçirip gerekli düzeltmeleri yaptım. Çalışmamı sunmaya hazır hale geldim. Evet Hayır ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI SUNUM YÖNERGESİ 1. Sunumunuz için velinizi sınıfa getiriniz. 2.Sunumunuzun içeriğiyle ilgili velinizin de düşüncesini öğreniniz. 3.Çalışmada çok başarılı olduğunuzu düşündüğünüz üç alanı belirleyiniz ve açıklayınız. 4.Geliştirmeniz gereken üç alanı açıklayınız. 5.Gelecek dönem için hedeflerinizi belirleyip açıklayınız. 6.Çalışma sürecindeki gelişim düzeyinizi ve hedefinize ulaşma derecenizi değerlendiriniz. 7.Velinizin dosyanızla ilgili yazılı görüşlerini alınız. ÜRÜN BİLGİLERİ • Bu çalışmadaki hedefim • Çalışmamın aşamaları 1. 2. 3. 4. • Ürünümü seçme gerekçelerim: ……………………………………… • Bu çalışmamda şunları çok iyi yaptım: ……..……………………………….. • Çalışmamın şu alanlarında biraz daha gayret gösterdim ve yardım alabildim: ……………………………………… • Belirlediğim hedefe şu kadar ulaştım: ……………………………………… • Bu çalışma benim şu özelliklerimin gelişimini yansıtıyor: ……………… • Bu çalışmamla ilgili şunları da ürün öz değerlendirme formunda söylemek isterim: ……………………………………… ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI ÖĞRENCİ ÖZET FORMU Adı Soyadı: …………. Konu : …………. Başlangıçtaki dosya Çalışmalarım önce nasıldı? ----------------------Çalışmalarım ne denli açık ve anlaşılırdı? ----------------------Beklentilerim ne denli gerçekçiydi? ----------------------Geliştirmeye açık alanlar başlangıçta nelerdi? ----------------------- Tarih: …… Dosyanın son hâli Şimdi nasıl gidiyor? ---------------------Çalışmalarım şimdi ne nenli açık ve anlaşılır? ----------------------Bu konuda şimdi ne düşünüyorum? ----------------------Şimdi hangi alanlar geliştirilmeye açık? ----------------------- ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASIYLA İLGİLİ ÖĞRETMENİN KULLANABİLECEĞİ ÖRNEK FORMLAR ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI ÖĞRETMEN ÖZET FORMU Adı Soyadı: Tarih: Konu: Başlangıçtaki dosya Dosyanın son hâli VELİ GERİ BİLDİRİM FORMU Çocuğunuz ürün dosyasını sunduktan sonra, lütfen aşağıdaki soruları yanıtlamaya zaman ayırınız. 1. Bu çalışma çocuğunuzun gelişim sürecini daha iyi anlamanıza yardımcı oldu mu? Geliştirmeye açık alanlar başlangıçta nelerdi? Şimdi hangi alanlar geliştirilmeye açık? VELİYE YAZILMIŞ ÖRNEK MEKTUP ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Sunu Tarihi: Etkinlik Programı: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1.Çocuğunuzun çalışmalarından en çok hangisini beğendiniz? ----------------------------------------------------------2.Çocuğunuz sizce hangi alanlarda başarılı? ----------------------------------------------------------3.Çocuğunuza hangi konularda ve nasıl yardımcı olabilirsiniz? ----------------------------------------------------------2. Bu çalışmanın sunumu sizce etkili olacak biçimde düzenlenmiş miydi? ----------------------------------------------------------3. Sizce bu sunum çocuğunuz için değerli bir deneyim oldu mu? ----------------------------------------------------------Belirtmek istediğiniz diğer görüşleriniz: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI DEĞERLENDİRME FORMU Adı : ....................... Soyadı: ....................... Sınıf : ....................... Yönerge: Aşağıdaki her bir ölçütün ne düzeyde yeterli olduğunu göz önüne alarak dosyayı değerlendiriniz. ÖLÇÜTLER Dereceler 1 2 3 4 5 1. Çalışmaların içeriğinin tam olması 2. Çalışmalardaki çeşitlilik 4. Çalışmaların amaçları karşılaması 5. Çalışmaların amaca uygunluğu 6. Çalışmaların doğruluğu 7. Dosyanın düzenliliği 8. Harcanan çabaları gösterme 9. Kaliteliliği gösterme. 10. Yaratıcılığı gösterme 11. Çalışmaların seçiminde risk alma 12. Öğrencinin gelişimini gösterme 13. Kendini değerlendirme Yorumlar/Öneriler: ……………………………………………………………… ……………………………………………………………… …………………………………………………………… Öğrencinin Adı Soyadı Tarih: ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYAMIN İÇİNDEKİLER Çalışmalarım Bu çalışmayı neden sakladım? 1. …………………………………………...... ……………………………………………… ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………...... ……………………………………………… 2. …………………………………………...... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… 3. …………………………………………...... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… 4. …………………………………………...... ……………………………………………… ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… 5. …………………………………………...... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… 6. …………………………………………...... ……………………………………………… ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… 7. …………………………………………...... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… 8. …………………………………………...... ……………………………………………… ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… 9. …………………………………………...... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………… 10. ………………………………………….... ……………………………………………… .......................................................................... ……………………………………………… Öğrencinin Adı ve Soyadı: Tarih: ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI DERSİ ÖĞRENCİ ÜRÜN DOSYASI Başlık ............................................................................................................................................... Neden bu çalışmayı sakladım? ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... .................................................................................................................. Bu çalışmayı neden arkadaşlarımla paylaştım? ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... .................................................................................................................. Öğrendiklerim hakkında gösterebileceklerim nelerdir? ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... .................................................................................................................. Eğer bu çalışmayı tekrar yapsaydım, şu şekilde yapardım. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .................................................................................................................. Çalışmamı yaparken beklemediğim nelerle karşılaştım? .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .................................................................................................................. Benim için bu çalışmanın anlamı ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .................................................................................................................. KAYNAKÇA • Altuna, Sadun, Empresyonist Ressamlar Hayatları ve Eserleri, Hayat Kitapları, 1970. • Artut, Kazım, Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri, Anı Yayıncılık, Ankara, 2007. • Atakan, Nancy, Arayışlar Resim ve Heykelde Alternatif Akımlar, Yapı Kredi Yayınları, 1998. • Baykul, Yaşar, İlköğretimde Ölçme ve Değerlendirme, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1999. • Berk, Nurullah, Resim Bilgisi, Varlık Yayınları, 1982. • Corola Krausse Anna, Rönesans’tan Günümüze Resim Sanatının Öyküsü, Literatür Yayıncılık, 2005. • Erdağ, Aksel, Türkiye’de Çağdaş Sanatın Desteklenmesi Sorunu, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları, 5. • Eroğlu, Özkan, Resim Sanatı Sözlüğü, Nelli Sanat Evi Yayınları, 2006. • Gombrich, E, H, Sanatın Öyküsü, Çev. Bedrettin Cömert, Remzi Yayınları, Ankara, 1976. • İpşiroğlu, Nazan, Yaratıcı Toplumda Çağdaş Eğitim, Cem Yayınevi, 1993. • İpşiroğlu, Nazan, İpşiroğlu, Mazhar, Sanatta Devrim, Remzi Kitabevi, 1991. • Kınay, Cahit, Sanat Tarihi, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1993. • Kırışoğlu, Olcay, Stokrocki, Mary, Ortaöğretim Sanat Öğretimi, YÖK, Dünya Bankası MEB Geliştirme Projesi Ankara, 1997. • Leonardo Arte s.r.l. Art Book Cezanne, Çev, Özge Özbek, Dost Kitabevi Yayınları, 2000. • Litltle, Stephen, …İzimler Sanatı Anlamak, Yapı Yayın, 2006. • Lynton, Norbert, Modern Sanatın Öyküsü, Çev, Cevat Çapan, Sadi Öziş, Remzi Kitabevi, 1982. • MEB, “Öğrenci Merkezli Eğitim Uygulama Modeli”, Millî Eğitim Basımevi, Ankara, 2004. • Oğuzkan, Ferhan, Eğitim Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1974. • Özüdoğru, Şerife, Sanat Tarihi, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Lisans Tamamlama Programı, 1993. • Resmî Gazete, sayı 26378, 16.12.2006. • Tunalı, İsmail, Felsefenin Işığında Modern Resim, Remzi Kitabevi, 1981. • Turani, Adnan, Çağdaş Dünya Felsefesi, Remzi Kitabevi, 2003. • Turani, Adnan, Sanat Terimleri Sözlüğü, Remzi Kitabevi, 1993. • Turgut, Mehmet Fuat, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Metotları, Saydam Matbaacılık (5. Basım), Ankara, 1987. • Yıldırım, Cemal, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, ÖSYM Yayınları (4. Basım), Ankara, 1999. INTERNET ADRESLERİ • http://denizli.meb.gov.tr/mlokurs/ • http://earged.meb.gov.tr • http://egitimbulteni.com/ sayi-2/ome.htm • http://talimterbiye.mebnet.net/program-gel-birimi/ • http://ogm.meb.gov.tr/gos_yonetmelik.asp?alno=16 • http://programlar.meb.gov.tr/program_giris/yaklasim • http://uretim.meb.gov.tr/EgitekHaber/s84/yazarlar/Oguz.htm • http://www.cndp.fr/collecie/pdf/clasbran.pdf • http//www.ef.sakarya.edu.tr/sayfa/bildiri/sayı_3/40 • http://www.meb.gov.tr/mebasp/mebdata/mevzuat/