ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTOR SÜRÜCÜLERİNDE HIZ KONTROL

Transkript

ACED
UHMFD
ULUSLARARASI HAKEMLİ MÜHENDİSLİK VE FEN BİLİMLERİ DERGİSİ
International Refereed Journal of Engineering And Sciences
ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTOR SÜRÜCÜLERİNDE HIZ KONTROL
YÖNTEMLERİNİN ARAŞTIRILMASI(1)
INVESTIGATION OF SPEED CONTROL METHOD IN THREE-PHASE
INDUCTION MOTOR DRIVES
Sami ŞİT1, Hasan Rıza ÖZÇALIK1, Erdal KILIÇ2, Şaban YILMAZ3
1
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü, Kahramanmaraş / Türkiye
2
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Afşin MYO, Elektrik ve Enerji Bölümü, Kahramanmaraş / Türkiye
3
Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş MYO, Elektronik ve Otomasyon Bölümü,
Kahramanmaraş / Türkiye
Öz: Asenkron motorlar, yüksek verim, basit yapılı,
dayanıklı, az bakım gerektiren ve düşük maliyetli
olmasından dolayı, endüstride en fazla kullanılan
elektrik makineleridir. Bu özelliklerinden dolayı
asenkron motorların hız kontrolünde etkili kontrol
metotlarının geliştirilmesi büyük önem arz etmektedir.
Bu motorlar, hızlı teknolojik gelişmelerle birlikte
motor sürücülerinin kullanılmasıyla değişken hız
uygulamalarında kullanılmaktadır. Üç fazlı asenkron
motorlarının kullanımının yaygın olması bu tip motorlarda
hız ve moment kontrolü için birçok kontrol metodu
ileri sürülmüştür. Bu çalışmada, üç fazlı asenkron
motorların hız kontrol yöntemleri ile ilgili yapılan
çalışmaların araştırılması ve etkili metotların tespit
edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın sonunda, üç fazlı
asenkron motor sürücülerinde hız kontrol yöntemleri
ile ilgili kısa bir değerlendirme sunulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Asenkron Motor, Skaler Kontrol,
Vektör Kontrol, Alan Yönlendirmeli Kontrol, Doğrudan
Moment Kontrol
Abstract: Induction motors are the most used electric
motors in industry which are high efficient, robust, little
maintenance and because of its low cost. Because of
these features, in speed control of the induction motors,
it has a great importance to improve effective control
methods. This kind of motors are used in variable
speed applications with the use of motor driver by
technologic improvements. Because of the fact that the
three-phased induction motors are commonly used, a
lot of control methods have been put forward for the
speed and torque control of these kinds of motors.
In this study, it is aimed to investigate the studies in
speed control techniques and to identify the effective
methods. At the end of the study, an evaluation is
presented about the speed control methods of threephased induction motors.
Key Words: Induction Motor, Scalar Control, Vector
Control, Field Oriented Control, Direct Torque Control
Doi: 10.17366/UHMFD.2015514479
(1) Sorumlu Yazar: Sami ŞİT, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Elektirik - Elektronik
Mühendisliği, Kahramanmaraş / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 13.10.2015 Kabul Tarihi/
Accepted: 21.12.2015 Makalenin Türü: Type of article (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar
Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee” (Araştırmada
Kurum İzni Var / Yok) “YOK” “The Research Council Permit Yes / No” “NO”
125
UHMFD
www. hmfdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ
YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
OctoberInternational
/ November / Refereed
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
K:02Autumn Winter Period: 5 Year: 2015
September / October / November / December
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: www.uheyadergisi.com
12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
(MARKA PATENT NO: TRADEMARK)
(ISO 9001-2008 Belge
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
Issn Online: 2148-47-83 Online: 2149-2484
1.GİRİŞ
SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE
ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
Bose, 1987). Skaler denetimin
İNCELENMESİ
en büyük sakıncası, 3-5 Hz’lik düşük frekanslarda sta
Murat
KORKMAZ,
Doğru akım motoru bilinen en eski
motor
çe- Hakan AÇIKGÖZ
tor direncinde düşen gerilimin faz gerilimine
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
şididir ve icadı 1822 dayanır (Doppelbauer,
olan bağıl etkisinin artması sonucu, anma
7 Aralıkavantaj
Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
2015). Her motorun kendine1Kilis
mahsus
momentinin azalmasıdır (Stefanovic, 1995). ve dezavantajları vardır. DC motorların en
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
büyük avantajıvehız
kontrolünün kolay bir şeAsenkron motorların hız denetiminde yüksek
konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
şeklindedir. Bu
Farklı
analiz teknikleri
kullanılarakperformans
hazırlanan çalışmada
ANOVA modeli
kilde yapılabilmesidir.
özelliğinden
dolayı
elde etmenin
temeli vektör kontuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
sanayide uzun Sanayi
bir süre
kullanılmıştır.
DC marol ve
tekniklerine
dayanmaktadır.
Vektör kontve konutlarda
tüketim aralıklarına
göre elektrik
doğalgaz fiyatlarının
tespit edilmesi
yönünde ve
hareket
olup, yapılan
istatistik bulgulara
göre de sonuca
gidilmiştir.
Eldeakım makinelekinelerinde kolektör
fırçaedilmiş
teçhizatın
olması
rolü, serbest
uyartımlı
doğru
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
en büyük dezavantajdır.
Ayrıca
bakım,
rindevarılmaktadır.
sağlanan dinamik
asenkron
fiyatlarının genel
seviyesinde
düşüşüretim
gözlendiği sonucuna
Sonuç olarakperformansı
tüketim
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
maliyetlerinin yüksek olması ve çalışma şart- motor kontrolünde de mümkün hale getirmiş: Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
larından dolayıAnahtar
kolay Kelimeler
aşınmaları
gibi olumsuz tir. Vektör kontrol yöntemi ile motorun akı
yönleri mevcuttur (Özçalık vd., 2013).
ve moment değişkenleri birbirinden bağımECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL
PRICES
sız olarak
kontrolGAS
edilebilmektedir.
(Ertürk,
Alternatif akım ACCORDING
(AC) makinelerinin
icadıRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
TO CONSUMPTION
2006; Taşkafa, 2006; Şahin, 2006; Öztürk,
HOUSES
1885’lere dayanır ve ilk olarak 1900’lü yıllarN., 2006)
da Rusya’da denenmiştir
vd.,by 2009;
Abstract: In this(Boldea
study prepared
using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
Alger vd., 1976;
Akdemir,
2003).
hızdifferent
denetiminde, sisteanalyzed.
ANOVA
model was applied to the Asenkron
study prepared motorların
with the use of
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
min doğrusal olmayan yapısı, değişen çevre
made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
Asenkron motorlar,
DC motorlara kıyasla
koşulları ve bozucu girişlerin etkisi nedeniybasit yapıları, ucuz olmaları, az bakım gele geleneksel geri beslemeli denetleyiciler
rektirmeleri ve yüksek verimleri nedeniyle
ile iyi bir performans elde edilememektedir.
günümüz endüstrisinde yaygın olarak kullaMatematiksel modeli iyi tanımlanamamış,
nılmaktadır. En büyük avantajlarından biri de
doğrusal olmayan sistemlerin kontrolünde
kolektör ve fırça düzeneğinin olmamasıdır.
klasik denetleyicilerin performansı düşüktür.
Asenkron motorların hız denetimlerinde, sü- Asenkron motor sürücülerinin performansırekli durum modelinden çıkarılan skaler dene- nın arttırılmasında yapay zekâ tabanlı, kayan
tim yöntemi ve motorun dinamik modelinden kip modu ve bulanık mantık esaslı yöntemelde edilen vektörel denetim yöntemleri kul- lerin kullanılmasının yararları son yıllardaki
lanılır (Özçalık vd., 2013). Skaler hız denetim araştırmalarla açık bir şekilde ortaya konulyönteminde, motorun sürekli durum modeli muştur (Öztürk, M., 2006; Paçacı, 2011; Kılıç
kullanılır ve gerilim/frekans oranı (V/f) sabit vd., 2015).
tutularak hız denetimi yapılır (Bose, 1986;
126
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
2.ASENKRON ELEKTİRİK
MOTOR VESÜRÜCÜLEdevir sayısı miline bağlanan yük ve benzeri
İNCELENMESİ
RİNDE HIZ KONTROLÜ
etkenlerden dolayı değişebilmektedir. Bazı
Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
uygulamalarda bu değişimler ciddi sorunlar
Güvenkontrol
Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Asenkron motor sürücülerinde hız
oluşturur (Çakır vd., 2009). Değişken fre7 Aralık Üniversitesi,
teknikleri genel olarak sabit1Kilis
frekanslı
sürü- Elektrik-Enerji Bölümü
kanslı sürücüler sabit frekanslı sürücülere
cüler ve değişken frekanslı sürücüler olarak
iyi
bir dinamik
sunmakÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerikıyasla
kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,performans
sanayi
Şekil 1’de gösterildiği
gibi sınıflandırılabilir.
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
tadır. Bu sürücüler genellikle vektör ve skaler
Farklı
analiz sürücülerin
teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Sabit frekanslışeklindedir.
asenkron
motor
olarak
ikiye
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakkontrol
araştırma daha
kapsamlı
haleayrılabilir.
getirilmiştir.
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
Asenkron Motor Sürücülerinde Hız Kontrolü
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Sabit Frekanslı Kontrol
Kutup Değişimi
Değişken Frekanslı Kontrol
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
Değişken Gerilim
Skaler (V/f)
Kontrol
Vektör Kontrol
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
Alan Yönlendirmeli
made more comprehensive. The purpose was to determineDoğrudan
electricity Moment
and natural gas prices
Kontrollü
(AYK)
Geri Beslemeli
Doğrusallaştırma
Rotor Akısı
Yönlendirmeli
(RAY)
Stator Akısı
Yönlendirmeli
(SAY)
Doğrudan (RAY)
(Blaschke)
Dolaylı (RAY)
(Hasse)
Pasiflik
Tabanlı
Kontrol
Kontrollü
(DMK)
Dairesel Akı
Yörüngeli DMK
(Takahashi)
Açık Çevrim SAY
(Jönsson)
Uzay Vektör
Modülasyonu
Altıgen Akı
Yörüngeli DMK
(Depenbrock)
Kapalı Çevrim Akı ve
Moment Kontrollü
Şekil 1. AC Sürücülerinde Hız Kontrollü Tekniklerin Sınıflandırılması (İbrahim vd.,
2013; Reza vd., 2014; Arun vd., 2014)
127
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
2.1. Skaler Kontrol
kans (V/f) oranı sabit kalacak şekilde uyguİNCELENMESİ
lanmasıdır. Asenkron motorda V/f oranının
Murat KORKMAZ,
Skaler kontrol metodu, stator frekansını
sade- Hakan AÇIKGÖZ
sabit tutulması, hava aralığı akısının sabit
ce gerilim ve akımı kontrol sinyaliGüven
uygulayatutulması anlamına gelir. Şekil 2’de Skaler
1
Kilis
7 Aralık
rak sürer. Yani stator gerilimi,
stator
frekansı
kontrol blok diyagramı gösterilmektedir. Staile orantılı olarak değiştirilerek kontrol sağakımı hazırlanan
hem moment
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileritor
kullanılarak
bu çalışma,hem
sanayide akı ile ilişkilanır. Burada tork
ve akı sabit kaldığı esastır.
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
li olduğundan bu yöntemde bağımsız olarak
şeklindedir. tekniğin
Farklı analizbasitliğinden
teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Bu yöntemin avantajı
kontrolü
yapmak
mümkün değildir.
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakmoment
araştırma daha
kapsamlı hale
getirilmiştir.
ve hesaplama kolaylığından
(ZiSanayi ve konutlardakaynaklanır
göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Ayrıca momenti değiştirmek gerektiğinde akı
dani vd., 2002).yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığı
elektrik ve doğalgaz
değeri
dearttıkça,
değişeceğinden
moment cevap süfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
Temel kontrol aralığı
amacı,
dışarıdan
gelebilecek
resi,meydana
akının
değişim hızına bağlı olarak yavaş
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma
gelmektedir.
herhangi bir bozulmaya
karşı koyarak makikontrol
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,olacaktır.
Sanayi, Konut,Skaler
Anova, TUİK,
Fiyat yöntemlerinin uynayı istenilen hızda tutmaktır. Gerilim kaygulanmasında, frekans referansının basamak
naklı bir PWM inverter ile hem gerilim hem
şeklinde uygulanması gerektiğinden gerçek
de frekans sabit ACCORDING
bir orandaTO
tutularak
maki-RANGES
CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
kayma
değeri
aşılması sonucunda
kararsızlık
HOUSES
nanın akısı aynı değerde tutulur (Garcia vd.,
oluşmaktadır. Ayrıca parametre değişimleri
1998).
olumsuz etkilemekteAbstract: In this study prepared by using data ofkontrolün
TSI belonging sonuçlarını
to the years of 2012-2014,
dir. prepared
Bu yöntemin
geliştirilmesi
için kayma
ANOVA model was applied to the study
with the use
of different
Bu yöntemlereanalyzed.
düşük performanslı
yöntemler
techniques
for analysis. Moreover,
tests of hypothesis were applied and the research was
kontrolü kullanılmaktadır.
de denilmektedir.
Bu yöntemler oldukça ucuz
ve kolay gerçekleştirilebilmesine rağmen bu
Skaler kontrol yöntemleri düşük hızların dıyöntemlerin kullanılması ile elde edilen deşında, hızın yavaş değiştiği uygulamalar için
ğişken hızlı tahrik sistemlerinin performansı,
elverişlidir. Fakat hassas hız ve moment ayadoğru akım motorlu sürücülerden elde edilen
rının gerektiği uygulamalarda kullanılması
performansı yakalayamamaktadır.
mümkün değildir (Kolbas vd., 2011).
Skaler kontrol yöntemlerinin temeli, motora
uygulanan gerilim ve frekansın, gerilim/fre-
128
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
İNCELENMESİ
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
Şekil 2. ECONOMETRIC
Asenkron
Motor
Skaler Kontrol Blok Şeması (İbrahim vd., 2013)
2.2. Vektör Kontrol
HOUSES
ni ortadan kaldırarak moment ve akının bir-
Abstract: In this study prepared by using data ofbirinden
TSI belonging
to the yearsolarak
of 2012-2014,
bağımsız
denetlenebilir hale
the consumption
electricity and natural
Vektör Kontrolü,
asenkronof motorların
yük- gas used in industry and houses is statistically
analyzed. ANOVA model was applied to the study
prepared with
the use
different Lin vd., 2000;
getirmektir
(Jung
vd.,of 1999;
for analysis.
Moreover,olarak
sek performanstechniques
sürücüleri
için yaygın
Suwankawin
2002;
vd., 2005 ).
made more comprehensive. The purpose was to determine
electricity vd.,
and natural
gas Dandil
prices
kullanılmaktadır. Asenkron motorun kontrolünde kontrol edilecek büyüklük olarak akımın genliği, fazı ve frekansı düşünüldüğünde
tanımlanan kontrol büyüklüğü akım vektörü olmaktadır. Bu kontrol literatürde vektör
kontrol olarak isimlendirilmektedir ve uzay
vektör teorisinin gelişmesi ile ortaya çıkmıştır. Bu teori ile akım vektörü ele alındığında
moment ve akı olarak iki ayrı bileşene ayrılabilmektedir (Kolbas vd., 2011; Holtz, 1993;
Vas, 1998). Asenkron motorlarda moment ve
akı birbirine bağımlıdır. Asenkron motorlarda vektör kontrolün amacı, DC motorlar gibi
moment ve akı arasındaki kenetlenme etkisi-
Güç elektroniği devreleri ile kontrol edildiği
zaman elektrik motorlarının döndürme momenti, hızı ve ivmelenmesi iyileştirilebilir ve
verimliliği artırılabilir (Öztürk, M., 2006)
Vektör kontrolü, Doğrudan Moment Kontrolü (DMK) ve Alan Yönlendirmeli Kontrol
(AYK) olmak üzere iki şekilde kontrol edilebilmektedir.
2.2.1.Alan Yönlendirmeli Vektör Kontrolü
(AYK)
Alan Yönlendirmeli Kontrol, ilk olarak Hasse (1969) ve Blaskhe (1972) tarafından keşfe-
129
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
dildi. Bu kontrol ile
asenkron motorların moDoğrudan alan yönlendirmeli kontrol (akı
İNCELENMESİ
menti ve akısı DC motorlar gibi birbirinden
geri besleme kontrolü), ilk olarak Blasckhe
bağımsız moment ve akı bileşenleri olarak
(1972) tarafından uygulanmıştır (Blaschke,
kontrol edilebilmektedir (İbrahim
vd., 2013;
1972). Doğrudan alan yönlendirme kontrol
1
Reza v., 2014).
uygulanırken, yönlendirme akışı hail etkili
sezicibubobinler,
stator geriliminin
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriduyargalar,
kullanılarak hazırlanan
çalışma, sanayi
Asenkron motorların
üç fazlı gerilimleri,
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
üçüncü harmoniği veya kademeli stator sargışeklindedir.
Farklı
analiz teknikleri
kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
akımları ve akıları
Uzay
Vektör
Darbe Geya da
stator
akım-gerilim
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakları
araştırma
daha
kapsamlı
hale getirilmiştir.ve hız ölçümleri
nişlik Modülasyonu
ile temsil
Sanayi ve (UVDGM)
konutlarda tüketim aralıklarına
göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
kullanan gözlemleyiciler üzerinden elde ediyönünde için
hareket
olup,koordinat
yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
edilebilir. UVDGM
biredilmiş
takım
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığıbilgisi
arttıkça, geri
elektrik
ve doğalgaz
len akı
beslenir
ve ayrıştırmanın
dönüşümlerinefiyatlarının
gerek vardır.
Bu dönüşümler
genel seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
temelini
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
meydanaoluşturan
gelmektedir. dönüşümler gerçekleştiriClarke ve Parkaralığı
dönüşümleridir.
AYK, Clarke
(Vas,
1990).
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,lir
Sanayi,
Konut,
Anova, TUİK, Fiyat
ve Park dönüşümleri
ile moment ve akı kontrolünü ayırarak motorun DC motor gibi moDolaylı alan yönlendirmeli kontrol (akı ileri
ECONOMETRIC
ANALYSISClarke
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS
PRICES
dellenmesini sağlar.
Bu dönüşümler
besleme
kontrolü),
ilk
olarak Hasse (1969)
dönüşümü kullanarak stator akımlarının iki
tarafından uygulanmıştır (Hasse, 1968). Bu
HOUSES
DC akımına çevrildiği abc-αβ dönüşümü olauygulama tarzında yönlendirme bilgisi, stator
rak bilinir. Bu the
ikiconsumption
DC akımofdaha
sonra
Park gas used
akımları
veand
hızını
elde edilir
electricity
and natural
in industry
housesgözlemleyerek
is statistically
dönüşümü kullanılarak
ikiMoreover,
koordinatlı
(Demirtaş,
2002).
techniques for α-β
analysis.
tests of hypothesis
were applied
and the research was
duran eksen takımındaki vektör bileşenleri
Birçok araştırmacı Asenkron motorun alan
d-q iki koordinatlı dönen eksen bileşenlerine
yönlendirmeli vektör kontrol yöntemlerini
dönüştürülür. Dönen eksen takımına aktarım
araştırdı.
yapıldığında artık d ve q eksenlerinde sırasıyla akı ve momenti temsil eden iki bileşen
Bu araştırmaların bir kısmı asenkron motoelde edilir. Stator akımlarının dönüştürülmerun dolaylı alan yönlendirmeli vektör kontrol
si asenkron motorun kompleks üç fazlı mometotları üzerinde yapılan (Hasse, 1986; Hetor gibi değil DC motor gibi modellenmesini
ber vd., 1997; Robyns vd., 1999; Wai-Chuen
sağlar (Artar vd., 2010; Azcue, 2012; Özçalık
vd., 2003; Singh vd., 2005; Dandil vd., 2005;
vd., 2013).
Omaç vd., 2011; Boharia vd., 2013; Lekhchine vd., 2014; Hernandez vd., 2015 ) çalışmaAYK, doğrudan ve dolaylı alan yönlendirme
lardır.
kontrol olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Bu araştırmaların bir kısmı asenkron motorun
doğrudan alan yönlendirmeli vektör kontrol
130
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
metotları üzerindeELEKTİRİK
yapılan (Blaschke,
1972;
Alan yönlendirmeli kontrol hız ve moment
İNCELENMESİ
Pucci, 2012) çalışmalardır.
kontrollü AC sürücüler için yüksek dinamik
motor davranışı elde edilmesinden dolayı
Güven Grup
A.Ş. Finans Yönetmeni
Sensörlü ve sensörsüz olarak yapılan
(Podgünümüzde bir endüstri standardı haline gel1
KilisBascetta
7 Aralık Üniversitesi,
dar vd., 2004; Bojoi vd., 2008;
vd., Elektrik-Enerji Bölümü
miştir (Omaç vd., 2011). Şekil 3’te Alan yön2010; Jouili vd., 2012; Luo vd., 2012; Arun
vektörbukontrol
blok şeması gösteÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerilendirmeli
kullanılarak hazırlanan
çalışma, sanayi
vd., 2014;) araştırmalardır.
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
rilmiştir. Burada geleneksel bir PI hız denetşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
leyici
alan yönlenBulanık mantık,
kayan kip
ve hipotez
yapaytestleri
siniruygulanarak
ağuygulanmıştır.
Ayrıca
araştırmaile
dahaasenkron
kapsamlı halemotorların
getirilmiştir.
dirmeli vektör kontrol hız blok şeması verilları ile yapılanyönünde
(Ba-Razzouk
vd., 1997; Lin
hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
edilen bulgular
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve doğalgaz
miştir.
Şekil
4’te
bulanık
mantık yöntemi ile
vd., 2000; Demirtaş,
2002;sonucunda;
Dandilsanayi
vd., sektörü
2005;için tüketim
asenkron
motorun alan yönlendirmeli vektör
Özçalık vd., 2013)
aralığı araştırmalardır.
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
meydana gelmektedir.
şeması
Modern kontrol
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,kontrol
Sanayi, Konut,
Anova, verilmiştir.
TUİK, Fiyat
Asenkron motorun
alan yönlendirmeli vektör
yönteminde PI kontrol yerine sadece bulanık
kontrol ile yapılan diğer (Gabriel vd., 1980;
mantık bloğu yerleştirilmiştir. Aynı mantıkla
ANALYSIS
OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
Sathiakumar vd.,ECONOMETRIC
1986; Vas vd.,
1990; Lorenz
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND sinir ağları blokkayan
kip modu
veya yapay
vd., 1990, Sen, 1990; Seibel vd., 1997; Bech
HOUSES
larını PI kontrollünün yerine yerleştirerek
vd., 2001; Cheng-Tsung vd., 2003; Bazzi vd.,
işlemi
Abstract: In this study prepared by using data ofkontrol
TSI belonging
to thegerçekleştirilebilmektedir.
years of 2012-2014,
2012; Holmes vd.,
2012; Chen
vd., 2012;
Yeh gas used in industry and houses is statistically
the consumption
of electricity
and natural
vd., 2012; Drobnic
vd.,for2012)
araştırma
techniques
analysis.
Moreover, çalıştests of hypothesis were applied and the research was
malarıdır.
131
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
İNCELENMESİ
1
HOUSES
Şekil 3. Alan Yönlendirmeli Vektör Kontrol Blok Şeması [PI] (Özçalık vd., 2013)
Şekil 4. Alan Yönlendirmeli Vektör Kontrol Blok Şeması [Bulanık Mantık]
(Özçalık vd., 2013)
132
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
2.2.2.Doğrudan Moment
Kontrolü
(DMK)
rak sayılabilir (Korkmaz vd., 2008; ChunyuİNCELENMESİ
an vd., 2007).
Murat KORKMAZ,
1985 yılında Almanya’da Depenbrock
(De- Hakan AÇIKGÖZ
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
penbrock, 1985) ve 1986 yılındaGüven
Japonya’
Anahtarlama
frekansının akı ve moment his1
Kilis 7 Aralıkve
Üniversitesi,
Bölümü
da Takahashi ve Noguchi (Takahashi
No- Elektrik-Enerji
terezis bandlarının
genişliğine göre değişmesi
guchi, 1986) tarafından geliştirilen doğrudan
ve moment dalgalanmalarının meydana gelÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
moment kontrolü
ilk olarak asenkron makimesi, geleneksel DMK’nin en büyük dezave konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
şeklindedir. Farklı
analizvd.,
teknikleri
kullanılarakvantajıdır.
hazırlanan çalışmada
ANOVA sisteminde,
modeli
neler için uygulanmıştır
(Ozcira
2012).
DMK sürücü
stator akı
hatasının
belirlenen
histeresiz
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının tespit
edilmesi bant içerisinde
Doğrudan Moment
Kontrolü
uygun
stator
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göre de
sonuca gidilmiştir.
Elde
kalmasını
sağlayacak
invertör
anahtarlama
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü
gerilim vektörlerinin
seçimi
ile stator
akısı-için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
durumunun
sağlanır. Histerisiz
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.seçilmesi
Sonuç olarak tüketim
nın ve momentin
aralığıdoğrudan
Kw cinsinden kontrol
yükseldikçe,edilmefiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
bantların genişliklerinin seçimi de oldukça
si olarak adlandırılır
(Korkmaz vd., 2008).
önemlidir. Histerezis bandların dar seçilmeDMK yöntemin temeli, stator akısı ile elektsi evirici anahtarlama frekansının artmasına,
romanyetik momentin eşzamanlı olarak deECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND
NATURAL
GAS PRICES
bunun
sonucu
olarak
da güç elemanlarının
netlenmesine dayanır
(He vd.,
2007). AlanRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
TO CONSUMPTION
ısıl sınırlarının zorlanmasına yol açmaktadır.
HOUSES
yönlendirmeli vektör kontrolünde koordiBandların geniş seçilmesi ise evirici anahtarnat dönüşümleri,
işlemi
daha
haledata of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Abstract:
In this
studykarmaşık
prepared by using
lama
frekansının
düşmesine,
the consumption of electricity and natural gas used
in industry
and houses
is statistically bunun sonucu
getirmektedir. analyzed.
DMK ANOVA
yönteminde
koordinat
model was
applied to the study prepared with the use of different
olarak
yüksek
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis
wereda
applied
and the moment
research wasdalgalanmasına
dönüşümleri yapılmadan
doğrudan kontrol
sebep olmaktadır. Bu durum özellikle düşük
edilmektedir (Karaman vd., 2011). Doğrudan
hız bölgelerinde daha fazla moment dalgamoment kontrolü ile motor ve yük parametlanmalarına yol açmaktadır. Akı ve moment
relerinin değişimlerinden etkilenmeden, mohisterezis band genişlikleri evirici anahtarlatorun moment ile akısını etkin bir şekilde ve
ma frekansını etkilediği için, histerezis kontistenen yörüngede doğrudan kontrol etmek
rolörlerinin band genişlikleri uygun bir şekilmümkündür (Ozcira vd., 2012).
de seçilmesi gerekir (Kang vd., 2001; Buja
Alan yönlendirmeli vektör kontrol yöntemiyvd., 2004; Korkmaz vd., 2008; Karaman vd.,
le karşılaştırıldığında DMK’nin avantajları;
2011).
daha basit denetim yapısı, daha hızlı moment
Birçok araştırmacı asenkron motorun doğrucevabı, daha düşük harmonik kayıpları, daha
dan moment vektör kontrol yöntemleri üzerihızlı tepki performansı ve parametre değişine araştırmalar yaptı;
mine karşı hassasiyetinin daha az olması ola-
133
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
Sensörlü ve sensörsüz
olarak yapılan (Lascu
2011; Arnan vd., 2011; Abdelli vd., 2011; Liv
İNCELENMESİ
vd., 2000; Barut vd., 2005; Cirrincione vd.,
d., 2012; Rashag vd., 2012; Lufei vd., 2012;
2005; Chunyuan vd., 2007; Reza vd., 2014)
Pimkumwong vd., 2012; El Badsi vd., 2013;
araştırmalardır.
Molina, 2015; Jonnala vd., 2015; Tazerart
1
vd., 2015; Lokriti vd., 2015) araştırma çalışDoğrudan öz kontrol ile yapılan (DepenbÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerimalarıdır.
kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
rock, 1985; Depenbrock,
1987; Depenbrock,
şeklindedir.
analiz teknikleri kullanılarakŞekil
hazırlanan
ANOVA
modeli vektör kontrol
1988; Baader vd.,
1992;)Farklı
çalışmalardır.
5’teçalışmada
Doğrudan
moment
blok
şemasıfiyatlarının
gösterilmiştir.
Şekil 6’da Uzay
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
tespit edilmesi
Bulanık mantık,
kayan
kip
ve
yapay
sinir
de sonuca
gidilmiştir.
Elde
vektör göre
darbe
genişlik
modülasyonu
tekniği
edilen (Yazdanpanah
bulgular sonucunda; sanayi
ağları ile yapılan
vd., sektörü
2008;için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
ile doğrudan
varılmaktadır.moment
Sonuç olarakkontrol
tüketim şeması verilGadoue vd., 2009;
Orlowska-Kowalska
vd.,da azalma meydana gelmektedir.
aralığı Kw
cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda
miştir. Burada geleneksel bir PI hız denetle2014; RameshAnahtar
vd., 2015;
vd.,
2015;
KelimelerWang
: Elektrik,
Doğalgaz,
Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
yici ile asenkron motorların hız kontrol blok
Kılıç vd., 2015) araştırmalardır.
şeması verilmiştir. Şekil 7’de bulanık mantık
ECONOMETRIC
ELECTRICITY
AND ile
NATURAL
GAS PRICES
yöntemi
asenkron
motorun doğrudan moAsenkron motorun
doğrudanANALYSIS
momentOFvekACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ment vektör kontrol şeması verilmiştir. Motör kontrol ile yapılan diğer (Faiz vd., 1999;
HOUSES
dern kontrol yönteminde PI kontrol yerine
Okumuş, 2002; İdris vd., 2002; Wei vd.,
sadece
bulanık
mantık
bloğu yerleştirilmiştir.
2004; Arias vd.,
2005; Zelechowski,
the consumption
of electricity and 2005;
natural gas used
in industry
and houses
is statistically
Aynıwere
şekilde
sinir ağları
veya kayan
Vasudevan vd.,techniques
2006; Kennel
vd.,
2006;tests
Prafor analysis.
Moreover,
of hypothesis
applied yapay
and the research
was
kip modu kontrol bloğu PI kontrol bloğu yesad vd., Behera vd., 2007; 2008; Kumsuwan
rine yerleştirerek yapılabilmektedir.
vd., 2008; Talaeizadeh vd., 2010; Carmeli
vd., 2011; Lazim vd., 2011; Kuzmanovic vd.,
134
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
İNCELENMESİ
1
HOUSES
Şekil 5. Doğrudan Moment Vektör Kontrol Blok Şeması [PI] (Faiz vd., 2001)
135
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
İNCELENMESİ
1
HOUSES
Abstract:
In this study prepared Vektör
by using data
of TSI belonging
to the years(Azcue,
of 2012-2014,
Şekil
6. DMK-UVDGM
Kontrol
Blok Şeması
2012)
136
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
İNCELENMESİ
1
HOUSES
Şekil 7. Doğrudan Moment Vektör Kontrol Blok Şeması [Bulanık Mantık] (Faiz vd.,
2001)
Tablo 1’de, motor sürücülerinin kontrol özellikleri ile avantaj ve dezavantajları kısaca
özetlenmiştir.
137
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
ELEKTİRİK
VE DOĞALGAZ
FİYATLARININ
EKONOMETRİK
AÇIDAN(Öztürk, 2006)
Tablo 1. Kontrol
Yöntemlerinin
Çeşitli
Açılardan
Karşılaştırılması
İNCELENMESİ
Kontrol
Türü
Moment
Kontrollü
AÇIKGÖZ
Akı Murat KORKMAZ,
CevapHakanAvantaj
Kontrollü
Verme
Güven Grup
Hızı
1
Dezavantaj
DC
Kontrol
-Yüksek doğruluk
-Motor bakım ve fiyatı
Doğrudan
Doğrudan
Yüksek
-İyi
moment
cevabı
-Yüksek doğruluk için
Basitlik
hız algılayıcı gerekli
Skaler
Kontrol
-Hız algılayıcı
-Düşük doğruluk
Düşük
gerekmez
-Kötü moment cevabı
Basitlik
-Yüksek doğruluk
Daima hız algılayıcı
Dolaylı
Doğrudan
Yüksek
-İyi
moment
cevabı
gerekli
Alan
Yönlendirmeli
Kontrol
Doğrudan
Moment
Kontrol
3.SONUÇ
-Hız algılayıcı
Yüksek doğruluk için
gerekmez
hız algılayıcı gerekli
-Orta
seviyeli
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND
NATURAL GAS PRICES
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES doğruluk
IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
-Mükemmel moment
cevabı
Doğrudan
Doğrudan
Yüksek
prepared frekanslı
with the usesürücüler
of different sabit frekanslı
Değişken
electricity
and natural
gas dinamik
prices
sürücülere
kıyasla
iyi bir
performans
Asenkron motor sürücüler, günümüz endüstrisinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Üç fazlı asenkron motorlarının kullanımının
yaygın olması bu tip motorlarda hız ve moment kontrolü için birçok kontrol yöntemi
ileri sürülmüştür. Geleneksel bir PI tipi hız
denetleyici ile asenkron motor sürücülerinde
hız kontrol yöntemlerinin avantaj ve dezavantajları vardır.
Sabit frekanslı asenkron motor sürücülerin
devir sayısı miline bağlanan yük ve benzeri
etkenlerden dolayı değişebilmektedir. Bazı
uygulamalarda bu değişimler ciddi sorunlar
oluşturur.
sunmaktadır.
Skaler kontrol yöntemleri düşük hızların dışında, hızın yavaş değiştiği uygulamalar için
elverişlidir. Fakat hassas hız ve moment ayarının gerektiği uygulamalarda kullanılması
mümkün değildir.
Vektör kontrolünün avantajları, skaler kontrolle karşılaştırıldığında, daha iyi moment cevabı olması, sıfır hıza yakınken tam yük momenti, kesin hız kontrolü, DC sürüşe yakınlık
olarak sayılabilir. Geri besleme elemanları
nedeniyle, bu yöntemin, skaler kontrole göre
daha pahalı oluşu yöntemin dezavantajıdır.
138
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
Bununla birlikte gerçek
zamanda hız hesabı
parametrelerinden dolayı hız kontrolünde soİNCELENMESİ
için karmaşık bir algoritmaya gereksinim durunlar yaşanmaktadır. Geleneksel bir PI tipi
yulur.
hız denetleyici ile asenkron motorların hız
kontrolünde bu sorunları gidermek olduk7 Aralık
Alan yönlendirmeli kontrol, Kilis
uygun
anahtarça zordur. Son yıllarda yapılan çalışmalar,
lama tablosu, UVDGM tekniği ile sağlanır.
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileridaha
kullanılarak hazırlananve
bu doğrusal
çalışma, sanayi
olmayan modern
Bu yöntem, DC
motor motorda
olduğu
gibi tüketiminindayanıklı
ve konutlarda
kullanılan doğalgaz
ile elektrik
istatistiksel olarak analiz edilmesi
doğru
kaymaya başlaFarklı analiz
teknikleri
kullanılarakkontrol
hazırlanan tasarımına
çalışmada ANOVA
modeli
mükemmel birşeklindedir.
moment-hız
cevabı
sağlar.
mıştır.
Modern
kontrol
yöntemleri, doğrusal
AYK’de akı kontrolü
çok başarılıdır.
AYK;
Sanayi ve konutlarda
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
göreyapıları,
de sonuca gidilmiştir.
Eldeve öğrenebilme
olmayan
uyarlama
daima hız algılayıcının
olması, karmaşık aledilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
geneldönüşümler
seviyesinde düşüşolması
gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim
yetenekleri,
tasarım
aşamasında
karmaşık
goritması, Parkfiyatlarının
ve Clarke
gibi dezavantajı vardır.
matematiksel işlemlere gerek duymaması ne1
deniyle asenkron motorların hız denetiminde
DMK yöntemin avantajları; en hızlı cevap
yaygınlaşmıştır. Modern kontrol yöntemleri
süresine sahip olması,
geri besleme elemanECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
genel
olarakOFkayan
kip modu,
yapay sinir ağACCORDING TO
CONSUMPTION
IN TERMS
INDUSTRY
AND
larını ortadan kaldırması,
mekanik
hatayıRANGES
HOUSES
ları ve bulanık mantık gibi denetleyici yapılar
azaltması, neredeyse geri beslemesiz DC moModern
kontrol yöntemleri kulAbstract: In this study
prepared
by using
TSI belonging to the
years of 2012-2014,
tor sürümü performansında
oluşu,
vb…
ola-data ofiçermektedir.
lanılarak
kontrol performansı
analyzed.
ANOVA model
waskarşılaşapplied to the study
preparedelde
with edilen
the use hız
of different
rak sıralanabilir.
Dezavantajları
ise;
geleneksel
PI and
tipinatural
kontrol
yöntemine kıyasla
tırıcının histerezisi
nedeniyle
yüksek
made more
comprehensive.
Themoment
purpose was to determine
electricity
gas prices
daha yüksek olmaktadır.
ve akı dalgalanmalarının var olmasıdır.
Alan yönlendirmeli kontrol, Doğrudan moment kontrol arasındaki fark, DMK’ nin önceden belirlenmiş anahtarlama tablolarının
olmamasıdır. DMK’ de, yükün gereksinimlerine göre evirici anahtarlanır. Sabitlenmiş
anahtarlama tablolarının olmaması nedeniyle, ani yük değişimlerine, alan yönlendirmeli
kontrolü ve skaler kontrole göre, DMK’ nin
cevabı son derece hızlıdır.
Sonuç olarak, üç fazlı asenkron motor sürücü-
Asenkron motorların hız denetiminde, doğrusal olmayan yapısı, değişen çevre koşulları,
bozucu girişlerin etkisi ve zamanla değişen
KİOUA, T., (2011). Performances Imp-
lerinde hız kontrol yöntemlerinin birbirlerine
karşı üstün ve zayıf olduğu durumlar vardır.
Bu nedenle, motorun kullanılacağı yer, çevre
koşulları vb. göz önüne alınarak uygun hız
kontrol yöntemi seçilmelidir.
4.KAYNAKLAR
ABDELLİ, R., VE REKİOUA, D., VE RE-
139
rovements and Torque Ripple Minimization for VSI Fedinduction Machine with
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
Direct ControlELEKTİRİK
Torque. ISA
Transactions
Schemes. ISA Transactions 53 (2014) pp.
İNCELENMESİ
50 (2011) pp.213–219
1680-1694
Güven Grup
A.Ş. Finans
YönetmeniJ.L., (2012). Three Types of Fuzzy
AKDEMİR, A., (2003). MC3PHAC
MicAZCUE,
1
Kilis 7Control
Aralık Üniversitesi,
Bölümü Applied in High-Performance
rocontroller Based Speed
of Elektrik-Enerji
Controllers
3-Phase Asynchronous Motors. Master’s
Electric Drives for Three-Phase InductiÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Thesis, Selcuk
University,
onistatistiksel
Motors.olarak
Fuzzy
– Recent
ve konutlarda
kullanılan p:83,
doğalgazKonya,
ile elektrik tüketiminin
analiz Controllers
edilmesi
çalışmada ANOVA modeli
Turkey şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan
Advances
in Theory and Applications.
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik vehttp://dx.doi.org/10.5772/48388.
doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Brezil,
ALGER, P.L., yönünde
VE ARNOLD,
(1976).
hareket edilmişR.E.,
olup, yapılan
istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
pp. 561-578
edilen
bulgular sonucunda;
sanayi
The History
of Induction
Motors
insektörü
Ame-için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
rica. Proceedings
of Theyükseldikçe,
IEEE, Vol,
64,da azalma
aralığı Kw cinsinden
fiyatlarda
meydana gelmektedir.
BAADER,
U., DEPENBROCK, M., Gİ-
No:9, September
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK, FiyatDirect Self Control
ERSE,
G., (1992).
(DSC) of İnverter-Fed İnduction MachiARİAS, A., VE ROMERAL, L., VE ALDAANATURAL
Basis for
Speed
ELECTRICITYne
AND
GAS
PRICESControl With Out
BAS, E., VEECONOMETRIC
JAYNE, M.,ANALYSIS
(2005). OF
Stator
Speed Measurement. IEEE Trans Ind
HOUSES
Flux Optimised Direct Torque Control
Appl, 1992;28:581–8
System for İnduction Motors. ElectAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
consumption
of electricity
natural gas used in industry and houses is statistically
ric Power the
Systems
Research
73and(2005)
BA-RAZZOUK,
A., OLİVİanalyzed. ANOVA model was applied to the study
prepared with the A.,
use CHERİTİ,
of different
pp.257–265
ER, G., SİCARD, P., (1997). Field-Orimade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
ARNAN, R., MİGUEL, L.J., PERA, J.R.,
MENDOZA, A., (2011). A Modified
Direct Torque Control with Fault Tolerance. Control Engineering Practice 19
pp.1056–1065
ARTAR, R., ERTUGRUL, S., (2010). AC
Asenkron Motorun Model Tabanlı Kontrolü. itüdergisi/d Mühendislik, Cilt:9,
Sayı:5, ss. 157-167. Ekim 2010
ARUN, D.D., CHELLİAH, T.R., (2014)..
Analysis of Field-Oriented Controlled
Induction Motor Drives Under Sensor
Faults and an Overview of Sensorless
ented Control of İnduction Motors Using
Neural-Network Decouplers. IEEE Trans
Power Electron 1997;12:752-63
BARUT, M., BOGOSYAN, S., GOKASAN,
M., (2005). Speed Sensorless Direct Torque Control of IMs with Rotor Resistance Estimation. Energy Conversion and
Management 46 (2005) 335–349
BASCETTA, L., MAGNANİ, G.A., ROCCO, P., ZANCHETTİN, A.M., (2010).
Performance Limitations in Field-Oriented Control for Asynchronous Machines with Low Resolution Position Sen-
140
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
sing. IEEE Trans
Control Syst Technol
Field-Oriented Control of Three-Phase
İNCELENMESİ
2010;18:559-73
İnduction Motor Drives for Low-Cost
Applications. IEEE Trans Ind Appl
Güven GrupA.,
BAZZİ, A.M., DOMİNGUEZ-GARCİA,
2008;44:475-81
1
Kilis 7 Aralık
KREİN, P.T., (2012). Markov
Reliability Modeling for İnduction Motor DriBOLDEA, I., NASAR, S.A., (2009).The InÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ves Under veField-Oriented
Control.
IEEE
duction
Machines
konutlarda kullanılan
doğalgaz ile
elektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak analizDesign
edilmesi Handbook, Seşeklindedir.
Farklı
analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Trans Power
Electron
2012;27:534-46
cond Edition, December 9, 2009 by CRC
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik vePress
BECH, M.M.,yönünde
PEDERSEN,
J.K.,
hareket edilmiş
olup,BLAAByapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
bulgular
sonucunda; sanayi sektörü
aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
JERG, F.,edilen
(2001).
Field-Oriented
Cont-için tüketim
BOSE,
B.K., (1986),
“Power
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim Electronics
rol of an İnduction
Motor
Using
Random
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana
gelmektedir.
AC Drives”,
Prentice Hall, 1986
and
Pulse Width
Modulation.
Ind
Anahtar
Kelimeler : IEEE
Elektrik,Trans
Doğalgaz,
BOSE, B.K., (1987), “Microcomputer ContAppl 2001;37:1777-85
rol of Power Electronics and Drives”,
ECONOMETRIC
ANALYSIS OF
ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
BEHERA, S., DAS,
S.P.,
DORADLA,
S.R.,
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INIEEE
TERMSPress
OF INDUSTRY AND
HOUSES
(2007). Quasi-Resonant İnverter-Fed DiBUJA, G.S. VE KAZMİERKOWSKİ M.P.,
rect Torque Controlled İnduction Motor
the consumption
of electricityResearch
and natural gas used in(2004).
industry and
houses Torque
is statistically
Direct
Control of PWM
Drive. Electric
Power Systems
techniques
for analysis. Moreover, tests of hypothesis İnverter-Fed
were applied and the
was
77 (2007) pp.
946–955
Acresearch
Motors—a
Survey,‖
IEEE IE Trans., vol. 51, pp. 744–757,
BLASCHKE, F., (1972). The Principle of
August
Field Orientation as Applied to The New
TRANSVECTOR Closed Loop Control
CARMELİ, M.S., MAURİ, M., (2011). DiSystem for Rotating Field Machines. Sierect Torque Control as variable Structure
mens Rev 1972;34:217-20
Control: Existence Conditions VerificatiBOHARİA, A.A., UTOMOA, W.M., HARONA, Z.A., ZİNA, N.M., SİM, S.Y.,
ARİFF.,R.M., (2013).. Speed Tracking
of Indirect Field Oriented Control Induction Motor using Neural Network. Procedia Technology 11 ( 2013 ) pp.141 – 146
BOJOİ, R., GUGLİELMİ, P., PELLEGRİNO, G.M., (2008). Sensorless Direct
on and Analysis. Electric Power Systems
Research 81 (2011) pp.1188–1196
CHEN, K.Y., HU, J.S., TANG, C.H., SHEN,
T.Y., (2012). A Novel Switching Strategy for FOC Motor Drive using Multi-Dimensional Feedback Quantization.
Control Engineering Practice 20 (2012)
pp.196–204
141
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
VE DOĞALGAZ
AÇIDAN
CHENG-TSUNG,ELEKTİRİK
L., CHİANG,
T.S., FİYATLARININ
ZAVeEKONOMETRİK
Genetik-Kayan
Kip Konum Kontrolü.
İNCELENMESİ
MORA, J.F.D., LİN, S.C., (2003). FieldDoktora Tezi, s. 144, İstanbul, Türkiye
Oriented Control Evaluations of a SingleGüven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
DEPENBROCK,
M., (1985). DTC Leans on
Sided Permanent Magnet1 Axial-Flux MoKilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümüof Field-Oriented Control of
the Theory
tor for An Electric Vehicle. IEEE Trans
İnduction Machines and the Theory of DiMagn 2003;39:3280-2
rect Self-Control”, Etz-Archive BD.7, H7,
Farklı analiz teknikleri
hazırlanan
çalışmada1985
ANOVA modeli
CHUNYUAN, şeklindedir.
B., SHUANGYAN,
R., kullanılarak
Lİpp. 211-218,
ANGYU, M.,
(2007).
Sensorless
DTC göre
of elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Sanayi
ve konutlarda
DEPENBROCK, M., (1987). Direct SelfedilmişProceeding
olup, yapılan istatistik
Super Highyönünde
Speedhareket
SPSM”,
of bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketimControl
aralığı arttıkça,
elektrik
ve doğalgaz
of The
Flux
and Rotary Moment
the IEEE International
Conference
Au- sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
fiyatlarının genel seviyesinde
düşüşon
gözlendiği
of a Rotary-Field
Machine. Google paaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana
gelmektedir.
tomation and
Logistics, Jinan, 3060-3064
tents
Konut, Anova, TUİK, Fiyat
CİRRİNCİONE, M., PUCCİ, M., (2005).
DEPENBROCK, M., (1988). Direct SelfSensorless Direct Torque Control of an
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL
Control
(DSC)GASofPRICES
İnverter-Fed İnductiİnduction Motor
by a TLS-Based
MRAS
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES on Machine. IEEE Trans Power ElectObserver with Adaptive İntegration. Auron;3:420–9
tomatica 41Abstract:
(2005)In pp.1843
– 1854
this study prepared
by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
M.,of (2015).
analyzed. ANOVA model was applied to the DOPPELBAUER,
study prepared with the use
different The Invention
ÇAKIR, A., ÇALIŞ,
AYRILMIŞ,
techniquesH.,
for analysis.
Moreover,A.,
testsKIof hypothesis were applied and the research was
of The Electric Motor 1800-1854 A Short
ZIL, A., (2009).
3 Fazlı Asenkron MotoHistory of Electric Motors. https://www.
run Sabit V/F Oranlı Kapalı Döngü Hız
eti.kit.edu/english/1376.php
(Access
Denetimi. 5. Uluslararası İleri Teknolojidate:16.10.2015)
ler Sempozyumu (IATS’09), 13-15 Mayıs
2009, Karabük, Türkiye
DROBNİC, K., NEMEC, M., FİSER, R.,
AMBROZİC, V., (2012). Simplified DeDANDİL, B., ATA, F., (2005). Robust Speed
tection of Broken Rotor Bars in İnductiControl of Indirect Vector Controlled Inon Motors Controlled in Field Reference
duction Motors Using Neuro-Fuzzy ContFrame. Control Engineering Practice 20
rollers. Journal of Polytechnic, Vol: 8 No:
(2012) pp.761–769
2 pp. 131-137
EL BADSİ, B., VE BOUZİDİ, B. VE MASDEMİRTAS, M., (2002). Alan YönlendirmeMOUDİ, A., (2013). DTC Scheme for a
li Asenkron Motorun Bulanık-Kayan Kip
Four-Switch İnverter-Fed İnduction Motor Emulating The Six-Switch İnverter
142
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
on Motor V/f Control Method Capable
Operation. IEEE
Trans Power Electron
İNCELENMESİ
2013;28:3528–38
of High-Performance Regulation at Low
Speeds, IEEE Trans. Ind. Applicat., vol.
Güven Grup
ERTÜRK, İ., (2006). Asenkron Motorun
Sa34, no. 4, pp. 813-821, Jul.-Aug. 1998
1
KilisVektör
yısal İşaret İşleyici Tabanlı
Kont- Elektrik-Enerji Bölümü
rolü, Selçuk Üniversitesi Yüksek Lisans
HASSE, K., (1968). Zum Dynamischen VerÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Tezi, Konya
halten
derolarak
Asynchronmaschine
bei Betve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
analiz edilmesi
rieb mit variabler Stânderfrequenz und
uygulanmıştır.
AyrıcaGHANEEİ,
hipotez testleri uygulanarak
araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
FAİZ, J., HOSSİENİ,
S.H.,
M.,
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik veStânderspannung
doğalgaz fiyatlarının tespit
edilmesi 89, 1968, pp.
ETZ-A
KEYHANİ,
A., PROCA,
A.,olup,
(1999).
yönünde
hareket edilmiş
yapılanDiistatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
bulgularof
sonucunda;
sanayiMotors
sektörü için tüketim 387-391
rect Torqueedilen
Control
İnduction
for Electricaralığı
Propulsion
Elect-da azalma
Kw cinsinden Systems.
yükseldikçe, fiyatlarda
gelmektedir.
HE,meydana
Y., WEN,
J., (2007). A New Variable
ric Power Anahtar
Systems
Research
(1999)
Kelimeler
: Elektrik,51
Doğalgaz,
Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat for Direct Torque
Structure
Controller
pp.95–101
Controlled İnterior Permanent Magnet
Motor
Drive”, Proceeding
ECONOMETRIC
ANALYSIS(2001).
OF ELECTRICITYSynchronous
AND NATURAL GAS
PRICES
FAİZ, J., SHARİFİAN,
M.B.B.,
of the IEEE International Conference on
HOUSES
Comparison of Different Switching PatAutomation and Logistics, Jinan, 2349terns in Direct Torque Control TechniAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
the consumption
of electricity
natural gas used in2354
industry and houses is statistically
que of İnduction
Motors.
ElectricandPower
techniques 60
for analysis.
Systems Research
(2001)Moreover,
pp.63–75
HEBER, B., LONGYA, X., TANG, Y.,
GABRİEL, R., LEONHARD, W., NORDBY,
C.J., (1980). Field-Oriented Control of a
Standard AC Motor Using Microprocessors. IEEE Trans Ind Appl 1980:186-92
(IA-16)
(1997). Fuzzy Logic Enhanced Speed
Control of an İndirect Field-Oriented İnduction Machine Drive. IEEE Trans Power Electron, 12:772-8
GADOUE, S.M., GİAOURİS, D., FİNCH,
J.W., (2009). Artificial İntelligence-Based Speed Control of DTC İnduction Motor Drives- A Comparative Study. Electric Power Systems Research 79 (2009)
pp.210–219
HERNÁNDEZ, M.A.M., GUZMÁN, V.M.H.,
SERRANO, R.V.C., RESÉNDİZ, J. R.,
(2015). A Slightly Modified Indirect Field Oriented Controller for Voltage-fed
Induction Motors with a Global Asymptotic Stability Proof. European Journal
of Control 25 (2015) pp.60–68
GARCİA, A. M., LİOP, T. A. AND NOVOTNY, D. W., (1998). A New Inducti-
HOLMES, D.G., MCGRATH, B.P., PARKER, S.G., (2012). Current Regulation
143
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
Strategies for ELEKTİRİK
Vector- Controlled
İnducJUNG, J., NAM, K., (1999). A Dynamic DeİNCELENMESİ
tion Motor Drives. IEEE Trans Ind Electcoupling Control Scheme for High SpeMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
ron 2012;59:3680-9
ed Operation of İnduction Motors. IEEE
Transaction on Industrial Electronics, 46
HOLTZ, J., (1993), “Speed Kilis
Estimation
and Elektrik-Enerji Bölümü
1Feb 1999), 100-110
Sensorless Control of AC Drives”, Proc.
IEEE 20th.ve International
Conference
on tüketiminin
KANG,
J. VEolarak
SUL,
S.,edilmesi
(2001). “Analysis
doğalgaz ile elektrik
istatistiksel
analiz
Ind. Elec. Cont. And Instr. IECON’93,
and Prediction of İnverter Switching
ve konutlarda tüketim
göre elektrik veFrequency
doğalgaz fiyatlarının
tespit edilmesi
ISBN: 0- Sanayi
7803-0891-3,
Vol.2,aralıklarına
pp.649in Direct
Torque Control of
654, 5-19 November,
Hawaii,
USA
Based on Hysteresis
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim İnduction
aralığı arttıkça,Machine
elektrik ve doğalgaz
1
Bands and Machine Parameters”, IEEE
aralığı Kw
cinsinden N.R.N.,
yükseldikçe, (2013).
fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
IBRAHİM, M.A.,
IDRİS,
Trans. On Industrial Electronic, Vol. 48,
Kelimeler : Elektrik,
Doğalgaz,
A Review Anahtar
on Sensorless
Techniques
for
Num.3, 545-553, (2001)
Sustainable Reliablity and Efficient Variable Frequency
Drives of ANALYSIS
InductionOFMoECONOMETRIC
ELECTRICITY
AND NATURAL
PRICES H., BAYINDIR,
KARAMAN,
O.A.,GAS
ALTUN,
tors. Renewable and Sustainable Energy
HOUSES
M.I., (2011). Investıgatıon of Direct
Reviews 24 (2013) pp.111–121
Torque Controlled Inductıon Motor Drı-
consumption of electricity and natural gas used inve
industry
and houses
is statistically
System.
e-Journal
of New World SciIDRİS, N.R.N.the
VE
YATİM,
analyzed.
ANOVA A.H.M.,
model was (2002).
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis ences
were applied
and the research
Academy
2011, was
Volume: 6, NumAnimproved
Stator Flux Estimation in
Steady-State Operation for Direct Torque
Control of İnduction Machines. IEEE
Trans Ind Appl, 2002;38:110–6
ber: 1, Article Number: 1A0147
JONNALA, R.B., CH, S.B., (2015). A Modified Multiband Hysteresis Controlled
DTC of Induction Machine with 27-level
Asymmetrical CHB-MLI with NVC Modulation. Ain Shams Engineering Journal
KENNEL, R., EL-KHOLY, E.E., MAHMOUD, S., EL-REFAEİ, A., ELKADY, F.,
(2006). Improved Direct Torque Control
for İnduction Motor Drives with Rapid
Prototyping System. Energy Conversion
and Management 47 (2006) pp.1999–
2010
JOUİLİ, M., JARRAY, K., KOUBAA, Y.,
BOUSSAK, M., (2012). Luenberger State Observer for Speed Sensorless ISFOC
İnduction Motor Drives. Electric Power
Systems Research 89 (2012) pp.139– 147
KILIC, E., ÖZÇALIK, H.R., YILMAZ, Ş.,
ŞİT, S., (2015). Vektör Kontrollü Asenkron Motorların RTYSA Temelli Model
Referans Adaptif Kontrol ile Değişken
Yük Altında Hız Denetimi. APJES III-III
144
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
(2015) ss:27-33.
Sakarya, Türkiye. DOI:
IEEE Transactıons on Industry ApplıcaİNCELENMESİ
10.5505/apjes.2015.20591
tıons, Vol. 36, No. 1, January/February
2000
KOLBAS, İ., VAHAPOGLU, H.,Güven
SENOL,
1
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi,
BölümüAL-KHİSHALİ, M.J.M., ALİ., BEKİROGLU, N., (2011).
Yeni
Bir Elektrik-Enerji
LAZİM, M.T.,
Asenkron Motor Sürücü AlgoritmasıSHAWİ, A.I., (2011). Space Vector MoÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
nın Gerçekleştirilmesi.
Türkiye’nin
Otove konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistikselDirect
olarak analiz
edilmesi Speed Control
dulation
Torque
masyon Dergisi, Ekim 2011/10 sayı:232,
of Induction
Procedia Computer
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
daha kapsamlı Motor.
hale getirilmiştir.
pp.41-45 Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik veScience
5 (2011) pp.505–512
KORKMAZ, Y.,
KORKMAZ, F., (2008).
LEKHCHİNE,
S., olarak
BAHİ,
varılmaktadır. Sonuç
tüketimT.,
Kw cinsinden yükseldikçe,
fiyatlarda
Comparingaralığı
Performances
of Direct
Tor-da azalma meydana gelmektedir.
SOUFİ, Y.,
(2014). Indirect Rotor Field Oriented
Anahtar
Doğalgaz,
que Controlled
Asynchronous
Motor
and
Control Based on Fuzzy Logic ContPermanent Magnet Synchronous Motor.
rolled Double Star Induction Machine.
Journal of Polytechnic
11 No:
4
ECONOMETRIC,Vol:
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL GAS PRICES
Power and
Energy Systems 57
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INElectrical
TERMS OF INDUSTRY
AND
pp.293-298
HOUSES
(2014) pp.206–211
KUMSUWAN,Y,,
PREMRUDEEPREECAbstract:
In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Lİ,inY.,
WEİ,
(2012).
Research on Contthe consumption of electricity and natural gas used
industry
andH.,
houses
is statistically
HACHARN,
S., TOLİYAT,
HA.,
analyzed.
ANOVA model
was (2008).
Strategy
of Dual
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis rolling
were applied
and the research
was Bridge MatModified Direct
Torque Control Method
rix Converter-Direct Torque Control of
fo Rinduction Motor Drives Based on
Induction Motor. Energy Procedia 16
Amplitude and Angle Control Ofstator
(2012) pp.1650 – 1658
Flux. Electric Power Systems Research ,
Volume 78, Issue 10, October 2008, pp.
LİN, F. J., WAİ, R. J., LİN, C. H., LİU, D.
1712–1718
C., (2000). Decoupling Stator-Flux OriKUZMANOVİC, D., LETTL, J., (2011).
The Use of Prediction to Improve Direct
Torque Control. Progress In Electromagnetics Research Symposium Proceedings,
Marrakesh, Morocco, Mar. 20-23, 1411
ented İnduction Motor Drive with Fuzzy
Neural Network Uncertainly Observer.
IEEE Transaction on Industrial Electronics, 472 Apr 2000, pp.356-367
LOKRİTİ, A., SALHİ, I., DOUBABİ, S.,
LASCU, C., BOLDEA, I., BLAABJERG, F.,
(2000). A Modified Direct Torque Control for Induction Motor Sensorless Drive.
145
(2015). IM Direct Torque Control with
no Flux Distortion and No Static Torque
Error. ISATransactions(Elsevier)
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
LORENZ, R.D., ELEKTİRİK
LAWSON,VE D.B.,
(1990).
(IATS’11), 16-18 May 2011, Elazığ, TurİNCELENMESİ
Flux and Torque Decoupling Control for
key
Field- Weakened Operation of Field-OriGüven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
ORLOWSKA-KOWALSKA,
T., TARCHAented İnduction Machines.
IEEE Trans
1
LA, G., DYBKOWSKİ, D., (2014). SliInd Appl 1990;26:290-5
ding-Mode Direct Torque Control and
LUFEİ, X. GUANGQUAN,
N.,
(2012).
Reve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel olarak analiz
edilmesi with AmagneSliding-Mode
Observer
search on Direct Torque Control of Inductizing
Estimator for The Fiuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
daha Reactance
kapsamlı hale getirilmiştir.
ve konutlarda
tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
tion MotorSanayi
Based
on TMS320LF2407A.
eld-Weakening
of TheElde
İnduction Motor
göre de sonuca gidilmiştir.
Physics Procedia
25 ( 2012
) pp.513
– 519için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü
Drive. Mathematics and Computers in
aralığı Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma meydana
gelmektedir.
Simulation
98 (2014) pp.31–45
LUO, Y.C., CHEN,
W.X.,
(2012).
Sensorless
Anahtar
Doğalgaz,
Stator Field
Orientation
Controlled
İnOZCİRA,S., BEKİROGLU,N., SENOL, I.,
duction Motor Drive with a Fuzzy Speed
AYCİCEK, E., (2012). Analysis and ReController. Computers
and
Mathematics
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INalization
TERMS OFof
INDUSTRY
AND Study on Direct
Simulation
with Applications 64 (2012) pp.1206–
HOUSES
Torque Control for Permanent Magnet
1216
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging
to the yearsMotor.
of 2012-2014,
Synchronous
The Chamber of
MOLİNA, L.I.P.P.A.,
(2015).
Robust
QFTanalyzed. ANOVA model was applied to the study Electrical
prepared with Engineers
the use of different
(EMO) Journal, Vol
Based Control
of
DTC-Speed
Loop
of
electricity
and 1-6,
naturalJune
gas prices
2, No:
3, pp.
2012
An İnduction Motor Under Different
ÖZÇALIK, H.R., KILIÇ, E., ŞİT, S.,(2013).
Load Conditions. IFAC-PapersOnLine
Uzay Vektör Darbe Genişlik Modülas-
48-3 (2015) pp.2429–2434
yonu İle Sürülen Üç Fazlı Bir Asenkron
OKUMUŞ H.İ., (2002). Doğrudan Moment
Kontrollü Asenkron Makinalarda Akı
Düşüşünün Azaltılması”, ELECO’2002,
Bursa, Türkiye, 18-22 Aralık 2002,
ss.120-124
OMAÇ, Z., OKSUZTEPE, E., SELCUK,
A.H., (2011). Indirect Field Oriented
Speed Control of Induction Motor Using
Digital Signal Processor. 6th International Advanced Technologies Symposium
Motorun Denetiminde PI-Fuzzy Tipi Denetim Yönteminin Başarımının İncelenmesi, Otomatik Kontrol Ulusal Toplantısı, TOK2013, sh:1153-1158, 26-28 Eylül
2013, Malatya, Türkiye
ÖZTÜRK, M., (2006). Uzay Vektör Modü-
146
lasyonu İle Asenkron Motor Kontrolü”,
Yıldız Teknik Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
ÖZTÜRK, N., (2006).
Yumuşak AnahtarlaElectric Power Systems Research 89
İNCELENMESİ
malı Asenkron Motorun Dolaylı Vektör
(2012) pp.11– 22
Denetiminin Gerçekleştirilmesi”, Gazi
Güven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni T., PANDA, A.K., KUMAR, S.S.,
RAMESH,
Üniversitesi Doktora Tezi,
Ankara
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
(2015).
Type-2 Fuzzy Logic Control BaPAÇACI, S., (2011). “Yapay Sinir Ağlased MRAS Speed Estimator for Speed
rı, Bulanıkve Mantık
ve Sinirsel
Bulanık
Sensorless
Direct
Torque
doğalgaz
ile elektrik tüketiminin
istatistiksel olarak
analiz
edilmesi and Flux Contşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Denetleyiciler
ile Asenkron Motorların
rol of an İnduction Motor Drive. ISA
Sanayiİçin
ve konutlarda
tüketimTasarımı”,
aralıklarına göre elektrik veTransactions57
doğalgaz fiyatlarının tespit
edilmesi
Hız Denetimi
Simülatör
(2015)
pp.262–275
Süleyman edilen
Demirel
Üniversitesi,
Fen
Bi-için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
bulgular
sonucunda; sanayi
sektörü
RASHAG, H.F., KOH, S.P., ABDALLA,
fiyatlarının genel
seviyesinde
düşüş gözlendiği
limleri Enstitüsü,
Yüksek
Lisans
Tezi, sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
A.N., gelmektedir.
TAN, N.M.L., CHONG, K.H., TİIsparta
Konut, S.K.,
Anova, TUİK,
Fiyat A.S., (2012). ImpONG,
JABER,
PİMKUMWONG, N., ONKRONG, A., SAroved Close Loop Stator Flux Estimation
PAKLOM, T.,
(2012). ANALYSIS
ModelingOF and
Direct
Torque
Control Drive. PrecceECONOMETRIC
ELECTRICITYof
AND
NATURAL
GAS PRICES
Simulation of Direct Torque Control India Engineering 38 (2012) pp.572-577
HOUSES
duction Motor Drives via Constant Volt/
C.M.F.S.,
Abstract: In this study prepared by using data ofREZA,
TSI belonging
to the yearsDİDARUL
of 2012-2014, ISLAM, MD.,
Hertz Technique.
Procedia
Engineering
the consumption
of electricity
and natural gas used in industry and houses is statistically
S.,of(2014).
analyzed. ANOVA model was applied to the study MEKHİLEF,
prepared with the use
different A Review of
31 (2012) pp.1211
–
1216
Reliable and Energy Efficient Direct Tormade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
PODDAR, G., RANGANATHAN, V.T.,
que Controlled Induction Motor Drives.
(2004). Sensorless Field-Oriented ContRenewable and Sustainable Energy Revirol for Double- İnverter-Fed Wound-Roews 37 (2014) pp.919–932
tor İnduction Motor Drive. IEEE Trans
ROBYNS, B., SENTE, P.A., BUYSE, H.A.,
Ind Electron, 51:1089-96
LABRİQUE, F., (1999). Influence of
PRASAD, D., PANİGRAHİ, B.P., SENGUPDigital Current Control Strategy on The
TA, S., (2008). Digital Simulation and
Sensitivity to Electrical Parameter UnHardware İmplementation of A Simple
certainties of İnduction Motor İndirect
Scheme for Direct Torque Control of İnField-Oriented Control. IEEE Trans Poduction Motor. Energy Conversion and
wer Electron, 14:690-9
Management 49 (2008) pp.687–697
SATHİAKUMAR, S., BİSWAS, S.K., VİTPUCCİ, M., (2012). Direct Field OrienHAYATHİL, J., (1986). Microprocessorted Control of Linear Induction Motors.
Based Field-Oriented Control of a CSI-
147
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
Fed İnductionELEKTİRİK
Motor Drive.
IEEE Trans
rolü”, Fırat Üniversitesi Yüksek Lisans
İNCELENMESİ
Ind Electron 1986:39-43 (IE-33)
Tezi, Elazığ
Güven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
SEİBEL, B.J., ROWAN, T.M., KERKMAN,
TAKAHASHİ,
I., NOGUCHİ, T., (1986).
1
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi,
BölümüQuick Response and HighR.J., (1997). Field-Oriented
Control
of Elektrik-Enerji
“A New
an İnduction Machine in the Field-WeEfficiency Control Strategy of an InducÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
akening Region
withkullanılan
DC-link
andileLoad
tion
Motor”,
Trans. on Industry
ve konutlarda
doğalgaz
elektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak IEEE
analiz edilmesi
şeklindedir.
Farklı IEEE
analiz teknikleri
hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Disturbance
Rejection.
Trans kullanılarak
Ind
Applications, Vol.IA-22, No. 5, pp. 820uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Appl 1997;33:1578-84
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve827,
doğalgaz
fiyatlarının tespit edilmesi
1986
edilen Electric
bulgular sonucunda;
sektörü
SEN, P.C., (1990).
Motor sanayi
Drives
andiçin tüketim
TALAEİZADEH,
KİANİNEZHAD,
R.,
varılmaktadır. SonuçV.,
olarak
tüketim
Control-Past,
Present,
and
Future.
IEEE
gelmektedir.
SEYFOSSADAT,
S.G., SHAYANFAR
Trans Ind Electron
1990;37:562-75
Anahtar Kelimeler
: Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
B, H.A., (2010). Direct Torque Control of Six-Phase İnduction Motors using
SİNGH, G.K., SİNGH, D.K.P., NAM, K.,
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
AND NATURAL GAS
PRICES
Three-Phase
Matrix
Converter. Energy
LİM, S.K., ACCORDING
(2005). A TO
Simple
İndirect
CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
Conversion and Management 51 (2010)
Field-Oriented Control Scheme for
Multiconverter-Fed İnduction Motor.
pp.2482–2491
consumption
of 2005;52:1653-9
electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
IEEE TranstheInd
Electron
prepared with
use of Asenkron
different
TAŞKAFA,
Ş., the
(2006).
Yapay Sinir
STEFANOVİC,
V.R.,
“Opportunities
made
more(1995),
comprehensive.
The purpose was to determine
electricity
natural gas
prices
Ağları
ile and
Vektör
Kontrolü”,
Fırat Üniin Motor Drive Research_A View From
versitesi Yüksek Lisans Tezi, Elazığ
Industry”, Proc. IEEE 21. Int. Conf. On
TAZERART, F., MOKRANİ, Z., REKİOUA,
Ind. Elec. Cont. And Inst., IECON’95,
D., REKİOUA, T., (2015). Direct Torque
Vol.2, ISBN: 0-7803-3026-9, 6-10 NoControl İmplementation with Losses Mivember, Florida, USA
nimization of İnduction Motor for ElectSUWANKAWİN, S., SANGWONGWAric Vehicle Applications with High OpeNİCH, S., (2002). A Speed Sensorless
rating Life of The Battery. International
IM Drive with Decoupling Control and
Journal Of Hydrogen Energy. 1-12
Stability Analysis of Speed Estimation.
VAS, P., (1990), “Vector Control of AC MacIEEE Transaction on Industrial Electrohines”, Oxford Univ. Press
nics, 492 Apr 2002, pp.444-455
ŞAHİN, K., (2006). Asenkron Motorların Dinamik Yapay Sinir Ağları ile Hız Kont-
VAS, P., (1990). Alakula M. Field-Oriented
Control of Saturated İnduction Machines.
148
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ
EKONOMETRİK AÇIDAN
YAZDANPANAH,
R., SOLTANİ, J., MARIEEE Trans Energy
Convers 1990;5:218İNCELENMESİ
KADEH, G.R.A., (2008). Nonlinear
24
Torque and Stator Flux Controller for
VAS, P., (1998), Sensorless VectorGüven
and Direct
İnduction Motordrive Based on Adap1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi,
Torque Control, Oxford University
Press, Elektrik-Enerji Bölümü
tive İnput–Output Feedback LinearizaNew York
tion and
Sliding
Mode
Control. Energy
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
Conversion and Management 49 (2008)
VASUDEVAN, M., ARUMUGAM, R., PAşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
pp.541–550
RAMASİVAM,
S., (2006).
Real
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleriTime
uygulanarak araştırma
daha kapsamlı hale getirilmiştir.
İmplementation
of Viable Torque and
göre deWANG,
sonuca gidilmiştir.
Elde C.H., (2012).
YEH, J.Y.,
S.T., LİN,
edilen bulgular
sanayi sektörü
Flux Controllers
and sonucunda;
Torque Ripple
Mi-için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Financial
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunaExplore
varılmaktadır.
Sonuç olarak Data
tüketim Characteristics
nimizationaralığı
Algorithm
foryükseldikçe,
İnduction
Mo-da azalma meydana gelmektedir.
Kw cinsinden
fiyatlarda
of Different Types of Enterprises During
tor Drive. Energy
Conversion
and
ManaAnahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
Rise in Stock Prices, Using a Semantic
gement 47 (2006) 1359–1371
Attribute-Oriented Induction Algorithm.
ECONOMETRIC
ANALYSISDesign
OF ELECTRICITYProcedia
AND NATURAL
GAS PRICES
Engineering
29 (2012) pp.4218
WAİ-CHUEN, G.,
QİU, L., (2003).
– 4222
and Analysis of A Plug-in Robust ComHOUSES
pensator: An Application to İndirect-Fi(2005). Space Vector
Abstract: In this study prepared by using data ofŻELECHOWSKİ,
TSI belonging to the years M.,
of 2012-2014,
eld-Oriented-Control
the consumption ofİnduction
electricity and Macnatural gas used in industry and houses is statistically
– use
Direct
Torque Controlled
analyzed. ANOVA model was applied to the study Modulated
prepared with the
of different
hine Drives.
IEEEfor Trans
Electron
techniques
analysis. Ind
Moreover,
(DTC – SVM) Inverter – Fed Induction
2003;50:272-82
Motor Drive. Ph.D. Thesis. Faculty of
Electrical Engineering, Institute of ContWANG, S.Y., TSENG, C.L., CHİU, C.J.,
rol and Industrial Electronics Warsaw
(2015). Design of a Novel Adaptive
University of Technology. Warsaw – PoTSK-Fuzzy Speed Controller for use in
land, 2005
Direct Torque Control İnduction Motor Drives. Applied Soft Computing 31
ZİDANİ, F., NAİT SAİD, M. S., ABDES(2015) 396–404
SEMED, R., DİALLO, D., AND BENBOUZİD, M. E. H.,(2002). A Fuzzy
WEİ, X., CHEN, D., ZHAO, C., (2004). MiTechnique for Loss Minimization in Scanimization of Torque Ripple of Directlar-Controlled Induction Motor, Electric
Torque Controlled İnduction Machines
Power Components and Systems, vol. 30,
by İmproved Discrete Space Vector Mopp. 625-635
dulation. Electric Power Systems Research 72 (2004) pp.103–112
149
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
İNCELENMESİ
Murat KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
EXTENDED
ABSTRACT
Induction motors are the most1 used electric motors in industry which are high efficient, robust,
little maintenance and because of its low cost. Because of these features, in speed control of
the induction motors,
it has Yılları
a great
importance
to improve
methods. This kind
Özet : 2012-2014
arasındaki
TUİK verileri
kullanılarak effective
hazırlanan bucontrol
çalışma, sanayi
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
of motors are used in variable speed applications with the use of motor driver by technologic
improvements.uygulanmıştır.
Because of
thehipotez
fact that
three-phased
are commonly used,
Ayrıca
testlerithe
uygulanarak
araştırma induction
daha kapsamlı motors
a lot of controlyönünde
methods
have been put forward for the speed and torque control of these kinds
hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
edilen
bulgulartechniques
sonucunda; sanayi
için tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve doğalgaz
of motors. Speed
control
forsektörü
induction
motor
drives
are
generally
divided into consfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
tant frequency aralığı
drives
variable
frequency
drives.
Rotation
speed of the constant-frequency
Kwand
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda da
azalma meydana
gelmektedir.
induction motor
drives
may change
to the
load
on shaft
similiar
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik, according
Doğalgaz, Tüketim,
Sanayi,
Konut,
Anova, or
TUİK,
Fiyat factors. This kind
changes create serious problems in some applications. Variable frequency drives present more
dynamic performance than constant frequency drives. Variable speed drives are commonly used
ACCORDING
TOas,pump,fan,crane,elevator,
CONSUMPTION RANGES IN TERMS
OF INDUSTRY
AND machine,winding
in industrial applications
such
turning
lathe,paper
HOUSES
machine that feed various loads in control of electric motors. Also, it is known that, in recent
industry, ratherAbstract:
cheap In
but
threebyphased
induction
motors
less maintenance are
thisrobust
study prepared
using data
of TSI belonging
to thethat
yearsneed
of 2012-2014,
mostly used instead
DC motors
which
more
require
frequently mainteanalyzed.of
ANOVA
model was
appliedare
to the
studyexpensive
prepared withand
the use
of different
nance. These drives
can be generally mentioned in two parts as vector and scalar control. Basic
variables of scalar control are voltage and frequency. Fundamental of this control methods is to
make the V/f (Voltage/Frequency) constant by assembling the voltage and frequency applied
to the motor. Disadvantages of the scalar control is that it can not be directly controlled for the
change of torque depending on the load. However, the transitional response of the control is
not fast enough because of the predefined switching tables of inverter. Scalar control methods
are suitable for the applications that the speed changes slowly but it is not suitable for the low
speeds. However, it is not possible to use in the systems requiring sensitive speed and torque adjustment. This driver is convenient for applications such as pumps and fans that do not require
high levels of accuracy. The way to obtain high performance in the speed control of induction
motors is based on vector control techniques. Vector control, dynamic performance obtained
in free excited direct current machine has become possible with the induction motor control.
Vector control is widely used for high performance drives of induction motors. Vector control
can be controlled in two ways which are Direct Torque Control (DTC) and field oriented control (FOC). Stator current vector is converted into rotor coordinates in field oriented control.
150
UHMFD
www. hmfdergisi.com
International
Refereed
Journal
of Researches
Management
Uluslararası
Hakemli
Mühendislik
ve on
FenEconomy
Bilimleri
Dergisi
Sayı: 02Kış
Cilt:Dönemi
01 Sonbahar
Eylül /Ekim
Ekim// Kasım
Kasım //Aralık
Aralık2014
Sonbahar
Sayı:Kış
5 Yıl:2015
December
2014 Issue:
02 Volume:And
01 Autumn
Journal
of Engineering
SciencesWinter
ID:13Issue
(Ekonomi)
(Economy)
ID:51& K:118
No: 12879 &
ISO 14001-2004 Belge No: 12880)
(2015/040662015-GE-17837)
Rotor coordinates ELEKTİRİK
rotate in VE
angular
speed of rotor flux. Optimum torque and speed control
İNCELENMESİ
are obtained by adjusting the component of stator current vector that generates torque and the
component of stator current vector which creats flux. Three-phase voltage, current and flux of
induction motors can be represented
by Space Vector Pulse Width Modulation (SVPWM). It
1
is required to make some coordinate transformation for SVPWM which are Clarke and Park
tranformations.Özet
Field
oriented
control
enables
to model
thehazırlanan
induction
motorsanayi
as DC motor sepa: 2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK verileri
kullanılarak
bu çalışma,
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
rating torque and flux control with Clarke and Park transformations. FOC is separated into dişeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
rect and indirect
field orientation
control.
While Direct
orientation
control is applied, flux
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleri uygulanarak
araştırmafield
daha kapsamlı
obtained by orientation
flow effected sensors, sensor coil, third harmonic of the stator voltage
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi current-voltage
sektörü için tüketim aralığı
elektrik
ve doğalgaz
either cascade stator
windings
or stator
and arttıkça,
obtained
from
the observer that uses
speed measurement
is cinsinden
feededyükseldikçe,
back andfiyatlarda
the transformation
of the basic separation is achieved.
aralığı Kw
da azalma meydana gelmektedir.
In the application
of indirect
oriented,
orientation
obtained
by observing the stator
Anahtar
Kelimeler :field
Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim,
Sanayi, data
Konut,is
Anova,
TUİK, Fiyat
current and speed. Aim of field oriented control, torque and flux of the induction motor can be
controlled independently of each other such as DC motor torque and flux components. Direct
TO CONSUMPTION
RANGES
IN flux
TERMS
OFtorque
INDUSTRY
Torque Control isACCORDING
called as direct
control of the
stator
and
by AND
selection of appropriHOUSES
ate stator voltage. Fundamental of direct motor control is based on simultaneously checking the
electromagneticAbstract:
torqueInand
stator
flux.byThe
and
current
response
time obtained in direct
this study
prepared
usingvoltage
data of TSI
belonging
to the
years of 2012-2014,
motor control isanalyzed.
completely
by motor
and prepared
the inverter
is use
no oflonger
a limiting factor.
ANOVAdetermined
model was applied
to the study
with the
different
The idea of using
the motor flux and torque as basic control variables in direct motor control is
the same as the operation made in DC drive. In direct motor control, both flux and torque are
controlled with hysteresis controller and the delays related with PWM modülatör are eliminated. Optimal switching logic is used instead of PWM. Thus, quick response characteristic is obtained by torque control of DC drive and direct flux control. Torque response is better than DC
or field oriented control. There is a need for torque control in most of the variable speed drive
applications but may be requied speed control. In transportation applications such as electric
cars and diesel electric locomotives that do not require sensitive speed control, electromagnetic
torque is directly controlled and speed control is not used. The method of direct torque control
is especially ideal for these applications. In this study, it is aimed to investigate the studies in
speed control techniques and to identify the effective methods. At the end of the study, an evaluation is presented about the speed control methods of three-phased induction motors.
151

ÜÇ FAZLI ASENKRON MOTOR SÜRÜCÜLERİNDE HIZ KONTROL

Transkript

Benzer belgeler

benign kemik tümörlerinde biyopsi1 bıopsy ın benıgn bone tumors