03 - Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi

Transkript

HEMŞİRELİK
ULUSLARARASI HAKEMLİLHEMŞİRELİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
International Refereed Journal of Nursing Research
Ocak / Şubat / Mart / Nisan – Kış İlkbahar Cilt: 2 Sayı: 3 Yıl: 2015
January / February / March / April - Winter Spring Volume: 2 Number: 3 Year: 2015
www.khsdergisi.com
PRINT ISSN: 2148-4872 ONLINE ISSN:2149-2468
(ISO 9001-2008 Belge No / Document No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No / Document No: 12880)
(MARKA PATENT NO: TRADEMARK)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
UHD DERGİMİZ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1. Dergimiz hakemli ve uluslararası indeksli bir dergidir. Her yayın en az iki alan uzmanı
hakem tarafından değerlendirilmektedir. İki alan hakemi tarafından olumlu “yayınlanabilir”
yönünde rapor almayan yayınlar dergimizde yayınlanmaz. Bu durum karşısında hiçbir
yazar(lar) dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz. Dergimizde yayınlanmaya
hak kazanan “Etik Kurul Raporu” bulunan yayınlara dair etik kurul bilgileri yazılı olarak
editörlüğe gönderilmesi ve sisteme yayın yüklenirken sisteme yüklenmesi zorunludur.
Etik kurul raporu olan ve sisteme bilgisi girilmeyen ya da yazılı olarak editörlüğe bilgileri
ulaştırılmayan çalışmalardan doğan her türlü sorumluluk yazar(lar)’a aittir. Dergimizin
hiçbir kurulu ve yetkilisi bu konuda maddi ve manevi sorumluluk kabul etmez. Dergi
kurul ve üyeleri “yetkilileri” Hukuki yükümlülük altına alınamaz. Her yazar ve yazarlar bu
durumu peşinen kabul etmiştir.
2. Dergi hakem ve kurullarında yer alan akademisyen ile diğer yetkililer hakkında yazar(lar)
dergi sistem işleyişi sürecine dair bir talepte bulunamaz. Bulunsalar bile herhangi bir bilgi
kendilerine verilmez, sistem süreci değiştirilmez. Dergimiz ile ilgili her türlü bilgi derginin
web sayfasında www. uhedergisi.com adresinden edinilebilir.
3. Dergimiz yılda ÜÇ sayı şeklinde çıkmakta her yılın “Nisan – Ağustos – Aralık” aylarının
son günü derginin sayısında bulunan tüm makaleler tek cilt halinde dergi web sistemine
yüklenir. Dergi web sisteminden makaleler tüm okuyucular tarafından indirilir ve ilgili eser
“makale” ve dergimize atıf yapılmak koşulu ile kullanılabilir. Dergimizin tüm sayılarına
okuyucular ücretsiz olarak ulaşmaktadır.
4. Dergimizde yayınlanan tüm makaleler (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 140012004 Belge No: 12880) kalite belgeleriyle ve (2015/04315-2015-GE-18972) Marka patent
ile güvence altına alınmıştır. Yayınlanmış olan makaleler kalite, marka patent ve doi bilgileri
ile ilgili çalışmanın yazarlarına eserleri hakkında her türlü hukuki hak ve uluslararası
güvence sağlamaktadır.
II
5. Dergimiz basılı ve e dergi olarak yayınlanmaktadır. Print: 2148-3930 / Online: 2148-3965
numarası ile T.C. Kültür Bakanlığından dergimiz hakkında her türlü bilgiye ulaşılabilir.
6. Dergimizde APA sistemi uygulanmaktadır. Metin içinde (Yılmaz, 2015: 1) veya (Yılmaz
vd., 2015:1) şeklinde kaynak gösterimi, kaynakçada ise YILMAZ, M., (2015). Rusya’da TV
Yayıncılığı ve Ulusal TV Kanallarının İnternet Sitelerinin İçerik Analizi, UHİVE, Sayı:
6, Cilt: 3, ss.1-2 şeklinde gösterilir. Tüm yazarlar dergimizin son güncel sayılarını takip
ederek ilgili sayılarda yayınlanan makalelerdeki yazım formatını kendi çalışmalarında
uygulayabilir. İnternet kaynaklarında mutlaka erişim tarihi ve son ulaşılabilen internet
linkinin tamamının başta kaynakça ve metinin kullanıldığı sayfa altında numaralandırılarak
gösterilmesi bir zorunluluktur.
7. Kaynakça Türkçe alfabe sıralamasına göre düzenlenir. Tüm yazarlar için derginin son
sayısındaki yazım formatı dikkate alınmak zorundadır.
8. Dergimiz uluslararası indeksli bir dergi olup dergimizde yayınlanan tüm çalışma ve
makaleler derginin yayınlandığı tarih itibariyle ilgili indekslere mail yolu ile ulaştırılır.
9. Dergimizde özgün araştırma, inceleme, derleme, olgu sunumu, proje ve kitap tanıtımı
“makale formatında olmak zorundadır” türünde yayınlara yer verilmektedir.
10. Dergimize gönderilen tüm çalışmalar sisteme yüklendiği şekil ve an itibariyle başka bir
dergide yayınlanmamış, değerlendirmeye alınmamış ve red edilmemiş olması gerekir.
Tüm sisteme yüklenen makaleler yazar(lar) tarafından bu kurallara uyulduğunu kabul
etmiş sayılır. Aksi durumda ilgili yazar(lar) hakkında dergimiz hukuki haklarını saklı tutar.
Oluşabilecek olumsuzluk karşısında maddi ve manevi tüm sorumluluk ilgili yazar(lar)’a
aittir. Dergimiz T.C. Kanunlarına göre hareket eder.
III
GENERAL INFORMATION ABOUT UHD JOURNAL
1. Our journal is a refereed and internationally indexed journal. Each paper is evaluated by two
referees who are field experts. The articles not reported as “issuable” positively by two field
referees aren’t published in our journal. None of the author(s) can lay a claim on our journal
in this case. Data, concerning the ethics committe of the studies, approved to be published
in our journal, having the Ethics Committee Report, should be submitted to the editors in
written and uploaded to the system with the article. Author(s) should take the responsibility
of their articles, having the Ethics Committee Report, which were not submitted to the
editors in written and were not uploaded to the system. None of the committes and the
authorities in our journal are responsible for pecuniary and non-pecuniary damages. The
committes and the authorities in our journal do not have any legal obligations. Author(s)
have accepted this situation beforehand.
2. Author(s) cannot make a demand for the journal’s procedure concerning the academicians
in journal’s referee board and other boards and other authorities. Even if so, they aren’t
given any information, system process cannot be changed. Necessary information about
our journal can be obtained from the website of the journal www. khsdergisi.com
3. Our journal publishes three times a year, all articles in the relevant volume of journal are
uploaded to the web system of the journal in one volume on the last day of the months
“April / August and December” All readers can download the articles from the journal’s
web system and the relevant paper “article” can be used on condition that our journal is
cited. Readers can download all volumes of our journal for free.
4. All articles published in our journal are assured with certificate of quality (ISO 9001-2008
Doc. No: 12879 & ISO 14001-2004 Doc. No: 12880) and trademark patent (2015/039442015-GE-17296). Articles published provide their authors with all kinds of legal rights
and international assurance regarding their articles with quality, trademark, patent and doi
information.
5. Our journal has both printed and online versions. Necessary information about our journal
can be obtained from the T.R. Ministry of Culture with the number Print: ISSN 2148-4872
Online ISSN:2149-2468.
IV
6. APA 5 system is used in our journal. Reference within the text should be (Yılmaz, 2015:
1) or (Yılmaz et al., 2015:1), in the reference part YILMAZ, M., (2015). Development Of
Emotional Intelligence And Glance Of Emotional Intelligence In Health, UHD International
Refereed Journal of Nursing Researches, Issue:2, Volume:2, pp.1-2. All authors must
follow the latest volumes of our journal and apply the print format of the published articles
in their own papers. It is an obligation to indicate the access date of the internet sources and
the last accessed full internet link in the references and below the page by giving numbers.
7. References are arranged by the Turkish alphabet. The printing format in the last volume of
the journal should be taken into account by all authors.
8. Our journal is an internationally indexed journal, and all articles and papers published in
our journal are sent to relevant indices via e-mail by the publication date of the journal.
9. Original research, analysis, compilation, case study, project and book introduction “have to
be in an article format” and these publications are also included.
10. All papers sent to the journal and uploaded to the system shouldn’t be previously published,
not evaluated and not rejected. All articles uploaded to the system are acknowledged that
author(s) conform to these rules. Otherwise, our journal keeps its legal rights reserved. All
material and moral responsibility regarding a negative situation belong to author(s). Our
journal acts in line with the T.R. Law.
V
İÇİNDEKİLER
ARAŞTIRMA VE UYGULAMA
HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETİM
ELEMANLARININ SUNDUKLARI HİZMETLERİN
KALİTESİ İLE İLGİLİ BEKLENTİLERİ
ÖĞRENCİLERİN KANITA DAYALI HEMŞİRELİK
KONUSUNDAKİ BİLGİ, TUTUM VE DAVRANIŞLARI
Meltem DURSUN ENGİN, Çiğdem ERDEM
ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇE GEÇERLİK GÜVENİRLİK
ÇALIŞMASI
1-16
Gonca KARAYAĞIZ MUSLU, Hülya BAYBEK,
Halime TOZAK YILDIZ, Arzu KIVRAK
DERLEME VE LİTERATÜR
ROBSON ON GRUPLU SINIFLANDIRMA
ACİL SERVİSTE İNVAZİV OLMAYAN VÜCUT
SİSTEMİNE GÖRE SEZARYEN DOĞUMLARIN
İNCELENMESİ
53-70
Fahriye VATAN, Hatice ÇAMVEREN,
SICAKLIĞI ÖLÇÜMLERİNDE KANITLAR VE
17-25
Yasemin ERKAL AKSOY, Ebru SERT, Mehtap ER,
UYGULAMA ÖNERİLERİ
71-90
Ayla YAVUZ KARAMANOĞLU, Fatma DEMİR KORKMAZ
Hafize ÖZTÜRK CAN
GEBELİKTE CİNSELLİĞİ ETKİLEYEN
HEMŞİRELERDE ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİ
FAKTÖRLER
VE PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ARASINDAKİ
İLİŞKİ
Aslı KARAKUŞ, Emre YANIKKEREM
26-38
Saadet ERZİNCANLI, Ayten ZAYBAK
İNTRAPARTUM DÖNEMDE KULLANILABİLECEK
POZİSYONLAR: GEBELERİN BİLGİ VE
TERCİHLERİ
39-52
Merve LAZOĞLU, Serap EJDER APAY,
Elif Yağmur ÖZORHAN
VI
91-113
BAŞ EDİTÖR
Prof. Dr. Ümran SEVİL
EDİTÖRLER
Doç. Dr. Oya KAVLAK
Doç. Dr. Emre YANIKKEREM
Doç. Dr. Gül ERTEM
Doç. Dr. Şenay ÜNSAL ATAN
BAŞ EDİTÖR YARDIMCISI
Yrd. Doç. Dr. Özlem DEMİREL BOZKURT
Yrd. Doç. Dr. Sezer ER GÜNERİ
SİSTEM EDİTÖRÜ
Murat Korkmaz
EPİDEMİYOLOJİ VE BİYOİSTATİSTİK
EDİTÖRÜ
Gül KİTAPÇIOĞLU
TEKNİK EDİTÖR
Burhan MADEN
SAYI EDİTÖRÜ
YAYIN KURULU
Ümran SEVİL
Oya KAVLAK
Emre YANIKKEREM
Sezer ER GÜNERİ
Gülbu TANRIVERDİ
Gül ERTEM
Hatice BAL YILMAZ
Ülkü GÜNEŞ
Ayşegül BİLGE
Fisun ŞENUZUN AYKAR
Türkan ÖZBAYIR
Fahriye VATAN
Fatma ONGUN
Hafize ÖZTÜRK CAN
Şenay Ünsal ATA
ULUSLARARASI BİLİM KURULU
Marie BERG
Mary STEEN
Peter VAN BOGAERT
Annick BOGAERTS
Katrien BEEECKMAN
Arash RASHİDİ
Azadeh DAVARİ
Paul JOHNSTON
Paul JOHNSTON
Petra RUST
Avgoustos TSIKANOS
Michail KALOGIANNAKIS
Simon STOBART
Tracy DONATH
Patrick MAFORA
Mairead KIELY
Deborah WANSBROUGH
Maria HATZIGIANNI
Adel AL-BATAINEH
William A. ALDRIDGE
Fariba KOLAHDOOZ
VII
YAYIN KABUL ETTİĞİMİZ ALAN VE DİSİPLİNLER
³³ Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği
³³ Hemşirelik Esasları
³³ Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Hemşireliği
³³ Hemşirelikte Yönetim ve Hemşirelikte
Öğretim
³³ Doğum ve Kadın Hastalıkları
Hemşireliği
³³ Psikiyatri Hemşireliği
³³ İç Hastalıkları Hemşireliği
³³ Halk Sağlığı Hemşireliği
DISCIPLINES
³³ SurgicalNursing
³³ Child HealthandNursing
³³ ObstetricsandGynecologyNursing
³³ PublicHealthNursing
³³ Nursing Administration
andNursingEducation
³³ PsychiatricNursing
³³ InternalMedicine, Nursing
³³ Fundamentals of Nursing
VIII
DERGİNİN TARANDIĞI İNDEKSLER
IX
DİĞER DERGİLERİMİZ
1.
Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi
www.dbhadergisi.com
2.
Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi
www.jacsdergisi.com
3.
Uluslararası Hakemli Ortopedi Travmatoloji ve Spor Hekimliği Dergisi
www.otshdergisi.com
4.
Uluslararası Hakemli Pazarlama ve Pazar Araştırmaları Dergisi
www.uhpadergisi.com
5.
Uluslararası Hakemli Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi
www.hmfdergisi.com
6.
Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi
www.uhbabdergisi.com
7.
Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
www.uhedergisi.com
8.
Uluslararası Aile Çocuk Ve Eğitim Dergisi
www.aceddergisi.com
9.
Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi
www.mtddergisi.com
10. Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi
www.uhpdergisi.com
11. Uluslararası Hakemli Müzik Araştırmaları Dergisi
www.uhmadergisi.com
12. Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi
www.uheyadergisi.com
13. Uluslararası Hakemli Akademik Sosyal Bilimler Dergisi
www.iibdergisi.com
14. Uluslararası Hakemli Spor Sağlık ve Tıp Bilimleri Dergisi
www.sstbdergisi.com
X
Sayı Editörü
Prof. Dr. Ümran SEVİL
Baş Editör
Değerli Okurlarımız,
Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergimizin üçüncü sayısını siz okurlarına sunmaktan dolayı
mutluluk yaşıyoruz. Dergimiz; her geçen gün daha fazla yazar ve meslektaşlarımıza ulaşmak adına elinden
gelen gayreti göstermektedir. Bu sayımızda hemşirelik araştırmaları açısından önemli olduğunu düşündüğümüz
5 farklı araştırma ve 2 derlemeye yer verdik. Bu araştırmalar öğrencilerin kanıta dayalı hemşirelik konusundaki
bilgi, tutum ve davranışları ölçeği’nin Türkçe geçerlik güvenirlik çalışması, sezaryen doğumların Robson on
gruplu sınıflandırma sistemine göre incelenmesi, hemşirelerde eleştirel düşünme eğilimi ve problem çözme
becerileri arasındaki ilişki, intrapartum dönemde kullanılabilecek pozisyonlar: gebelerin bilgi ve tercihleri,
hemşirelik öğrencilerinin öğretim elemanlarının sundukları hizmetlerin kalitesi ile ilgili beklentileridir. Bu
araştırmaların yanında acil serviste invaziv olmayan vücut sıcaklığı ölçümlerinde kanıtlar ve uygulama önerileri
ve gebelikte cinselliği etkileyen faktörler isimli iki derlemenin hemşirelik alanında hizmet veren hemşirelere
ve akademisyenlere yararlı olacağını düşünmekteyiz. Hakem sürecini tamamlayan çalışmalar bu sayımızda
yerini almıştır. Diğer çalışmalar ise halen hakem değerlendirme sürecindedir. Bu çalışmaların hazırlanmasında
ve dergimizde yayınlanmasına katkıda bulunan değerli yazarlarımıza teşekkür ederiz. Ayrıca dergimizin her
türlü aşamasında bizleri yalnız bırakmayan değerli bilim, hakem ve danışma kurulu üyelerimize de yürekten
teşekkürlerimizi sunuyoruz. Bir sonraki sayımızda siz değerli okur ve yazarlarımızın destek ve katkılarının
devamını temenni ediyorum. Gelecek sayımızda görüşmek üzere hepinize esenlikler ve mutluluklar dileriz.
(Dergimizde etik kurul raporu gerektiren her türlü çalışmada yazar(lar) editörlüğe ve derginin sistemine yayın yüklerken gerekli etik kurul rapor bilgilerini girmekle yükümlüdür. Hiçbir koşul ve şartlarda
oluşan ya da oluşacak bir sorunda – problemde dergimiz, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yazı işleri, hakem
ve bilim kurulları sorumluluk kabul etmez. Yazar(lar) bu bilgiyi dergiye yazılı olarak vermekle yükümlüdür.
Bu konuda tüm sorumluluk yazar(lar) a aittir).
Basın Yayın Kanunun “5187” gereğince basılı eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi
zarar m-13-14 kapsamında dergimizde yayınlanan yayınların içeriği ve hukuki sorumluluğu tek taraflı olarak
yazar(lar) a aittir. Dergimiz, yönetim, hakem, editör, bilim ve imtiyaz sahibi bu yü¬kümlülükleri kabul etmez.
Dergimizde bilimsel içerikli, literatüre katkı yapan, bilimsel anlamda değer ifade eden çalışmalar kabul edilir
ve yayınlanır. Bunun dışında siyasi, politik, hukuki ve ticari içerikli fikri sınai haklar kanununa aykırılık içeren
yayınlara yer verilmez. Olası bir olumsuzluk durumunda yazar(lar) doğabilecek her türlü maddi ve manevi
zararı peşinen kabul etmiş ve yüklenmiştir. Bu nedenle ikinci üçüncü ve diğer şahıs ile kurumlar konusunda
dergimiz yönetimi ve kurulları hiçbir sorumluluğu kabul etmez. Bu yönde dergimiz ve kurulları üzerinde bir
hukuki yaptırım uygulanması söz konusu olamaz. Eserlerin içeriği ve mevcut durumu yazar(lar) ait olup
dergimiz bu yayınların sadece yayınlanması ve literatüre kazandırılması aşamasında görev üstlenmiştir. Tüm
okuyucu, kamuoyu ve takipçilerine ilanen duyurulur.
XI
Dear Readers,
We have the pleasure of presenting you dear readers the third volume of the International Refereed Journal of Nursing Researches. Our journal does the best in order to reach more readers and colleagues each
passing day. In this volume, we have included 5 different research and 2 compilations which we consider as
important for nursing researches. These researches are Turkish version of validity reliability study of the scale
on knowledge, attitude and behaviors of students regarding evidence-based nursing, analysis of caesarean by
Robson on group classification system, the relation between cricitical thinking orientation and problem-solving
skills in nurses, the positions that can be used in intrapartum period, knowledge and preferences of pregnant,
expectations of nursing students related to the quality of service offered by the lecturers. In addition to these
studies, we are of the opinion that two compilations namely evidences and application suggestions in noninvasive body temperature measurement in emergency service and factors affecting sexuality in pregnancy
will be useful for nurses serving in the field of nursing and academicians. The studies that passed through
the referee evaluation process have taken their place in this volume. Other papers are still within the referee
evaluation process. We extend our thanks to our esteemed authors who contributed to the preparation of these
papers and publication in our journal. We also thank distinguished members of science, referee and advisory
boards who always stand by us. I hope the support and contribution of you, dear readers and authors, will
continue in the next volume. Hope to meet you in the next volume, peace and joy be with you.
(In any kind of study requiring ethical board report in our journal, author(s) is/are obliged to enter the
data of necessary ethical board report while uploading their publication in editorship and journal system.
Our journal, publication board, grant holder, editorial office, referee and science boards do not undertake
any responsibility for a problem to occur under any circumstances and conditions. Author(s) is/are obliged
to give this information to journal in written. All liability in this issue belongs to author(s)).
As per the “5187” of Press Law, material and emotional damage arising from the actions via published
works, the content and legal responsibility of the publications published in our journal within the scope of
m-13-14 unilaterally belong to author(s). Our journal, executive board, referees, editor, science board and
publisher don’t accept these obligations. The scientifically valuable papers with scientific content which
contribute to literature are accepted and published in our journal. Apart from this, the papers with political,
legal and commercial content which are against the intellectual property rights are not accepted. in case of
a possible negative situation, author(s) is/are regarded as accepting and undertaking all kinds of possible
material and emotional damage beforehand. Therefore, our journal’s management and other boards don’t
accept any responsibility regarding the second, third and other persons and institutions under any condition.
in this sense, a legal sanction on our journal and its boards is out of question. The content and the current
status of the papers belong to author(s) and our journal only takes part in the publication of these papers
and contribution to literature. Respectfully announced to all readers, public and followers by publication.
XII
UHD
ULUSLARARASI HAKEMLI HEMŞIRELIK ARAŞTIRMALARI DERGISI
INTERNATIONAL REFEREED JOURNAL OF NURSING RESEARCHES
ÖĞRENCİLERİN KANITA DAYALI HEMŞİRELİK KONUSUNDAKİ
BİLGİ, TUTUM VE DAVRANIŞLARI ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇE GEÇERLİK
GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI1
VALIDITY AND RELIABILITY OF THE TURKISH VERSION OF
KNOWLEDGE, ATTITUDE AND BEHAVIORS OF NURSING STUDENTS
TOWARDS EVIDENCE-BASED NURSING SCALE
Gonca KARAYAĞIZ MUSLU1, Hülya BAYBEK1, Halime TOZAK YILDIZ1, Arzu KIVRAK1
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fethiye Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü, Muğla / Türkiye
1
Öz: Amaç: Bu çalışmanın amacı Öğrencilerin Kanıta Dayalı
Hemşirelik Konusundaki Bilgi, Tutum ve Davranışları Ölçeği’nin
Türk toplumu için geçerlik ve güvenirliğini saptamaktır. Yöntem:
Metadolojik tipteki bu çalışmanın örneklemini bir devlet üniversitesinin sağlık yüksekokulu hemşirelik bölümünde eğitim gören
üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencileri (n:268) oluşturmuştur. “Öğrencilerin Kanıta Dayalı Hemşirelik Konusundaki Bilgi, Tutum ve
Davranışları Ölçeği” likert tipte, 26 maddeli olup dört alt boyuttan
oluşmaktadır. Ölçeğin geçerlik çalışması için dil geçerliği, içerik
geçerliği ve yapı geçerliği yöntemleri kullanılmıştır. Güvenirlik
analizleri için iç tutarlık ve madde-toplam korelasyonu yöntemleri
kullanılmıştır.Bulgular: Geçerlik çalışmasında doğrulayıcı faktör
analizi sonucunda dörtlü faktör yapısının ölçeğe uygun olduğu
belirlenmiştir. Açıklayıcı faktör analizinde dört faktörün toplam
varyansın %44’ünü açıkladığı bulunmuştur. Güvenirlik analizlerinde
ölçeğin ‘bilgi’ alt boyut Cronbach alfa değeri 0.70, ‘tutum’ alt
boyutu Cronbach alfa değeri 0.60, ‘gelecekte kullanım’ alt boyutu
Cronbach alfa değeri 0.80 ve ‘uygulama’ alt boyutu Cronbach
alfa değeri 0.77 olarak bulunmuştur. Madde analizine göre ölçek
madde-toplam puan korelasyon katsayılarının 0.28-0.64 arasında
olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Ölçeğin Türkçe versiyonunun hemşire öğrencilerin kanıta dayalı hemşirelik konusunda bilgi, tutum
ve davranışlarını belirlemede geçerli ve güvenilir bir araç olduğu
sonucuna varılmıştır.
Abstract: Aim: The purpose of this study was to test the validity
and reliability of the Turkish version of knowledge, attitude and
behaviors of nursing students towards evidence-based nursing.
Method: The sample of this methodological study was composed
of third and fourth year students (n:268) attending the nursing
school at a public university. Knowledge, Attitude, and Behaviors
of Nursing Students Towards Evidence-Based Nursing Scale is a
likert type scale which include 26 items and four subscales. The
language validity, content validity and construct validity methods
were used for validity of the scale. Internal consistency and itemtotal correlation were used for reliability of the scale. Results: The
results of confirmatory factor analysis indicated that four factor
construct was suitable for the scale. It was further suggested that
total variance explained 44% of four factor in the explanatory
factor analysis. Cronbach alpha coefficient was found as 0.70 for
knowledge subscale, 0.60 for attitude subscale, 0.80 for future
use subscale, and 0.77 for practice subscale. According to item
analysis item-total score correlation coefficients were determined
to be between 0.28-0.64. Conclusion: It was concluded that the
Turkish version of the scale was valid and reliable to identify
knowledge, attitude, and behaviors of nursing students towards
evidence-based nursing practice.
Key Words: Evidence-Based Nursing, Validity, Reability
Anahtar Kelimeler: Kanıta Dayalı Hemşirelik, Geçerlik, Güvenirlik
Doi: 10.17371/UHD.2015310844
(1) Sorumlu Yazar: Gonca KARAYAĞIZ MUSLU, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fethiye Sağlık Yüksekokulu
Hemşirelik Bölümü, Muğla / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 26.01.2015 Düzeltme
Tarihi / Revised: 23.02.2015 Kabul Tarihi / Accepted: 09.04.2015 Makalenin Türü: Type of article (Araştırma –
Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None “Etik Kurul Raporu Var - Yes
Ethics Committee” (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Bilimsel Etik Kurulu Tarih:28.09.2012)
1
UHD
ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ
YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
www. khsdergisi.com
International Refereed Journal of Researches on Economy Management
Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi
Ekim / Kasım / Aralık 2014 Sayı: 02 Cilt: 01 Sonbahar Kış
October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter
International Refereed Journal
of Nursing Researches
ID:13 K:02
January / February / March / April
- Winter
Spring Volume: 2 Number: 3 Year: 2015
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:68 K:102
GİRİŞ
(ISO 9001-2008 Belge
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
/ Document No: 12880)
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE
ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN
İNCELENMESİ
vermenin, hemşirelik bakımının iyi
verilmemeMurat KORKMAZ, Hakan
sineAÇIKGÖZ
sebep olacağını belirtmiştir. Estabrooks ve
Tüm sağlık profesyonelleri için uygulamaların
Güven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni (2003: 506-20) yaptıkları sistematik
arkadaşları
bilimsel bilgi üzerine temellendirilmesi
gereksinimi
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
gözden geçirme
çalışmasında araştırma kullanımı
giderek artmaktadır (World Health Organisation,
ile araştırmaya yönelik tutum arasında pozitif bir
2004). Kanıta dayalı
Özet : uygulamalar
2012-2014 Yılları(KDU)
arasındakibilgiye
TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ilişki olduğunu bulmuştur. Ülkemizde yapılan
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
dayalı sağlık bakımının
verilmesi
için
bir
yakşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak
hazırlanan çalışmada
ANOVA modeli
çalışmalarda
hemşirelerin
araştırma sonuçlarını
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri
uygulanarak
araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
laşımdır (Kitson,
2004:1-8).
KDU
var
olan
en
kullanmasını
engelleyen
önemli etmenlerin;
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz fiyatlarının
tespit en
edilmesi
iyi ve güncel kanıtı
aramayı,
klinik
uzmanlıkla
yönünde
hareket edilmiş
olup,
yapılan istatistik araştırma
bulgulara göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
sonuçlarının uygulamaya geçirilmesinde
bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü
değerlendirmeyiedilen
yaparken
hastanın
gereksinim
veiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
olanakların
yetersiz
hemşirelik alanına
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç olması,
olarak tüketim
tercihlerini göz önünde
kapsayan,
aralığı Kw bulundurmayı
cinsinden yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
özgü bilgilerin toplandığı merkezi bir birimin
klinik karar vermede
problem
çözme
yaklaşımıdır
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
bulunmaması (Öztürk vd., 2010: 144-55; Uysal
(Irwig et al., 2007:129-82). KDU en iyi kanıtı; vd., 2010: 3443-52), hemşirelerin araştırma
klinik deneyim, hasta
tercihleri ANALYSIS
ve hastanın
du- okuyacak
ECONOMETRIC
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
zamanlarının
olmaması (Öztürk vd.,
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
rumu ile entegre etmeyi hedefler (Straus et al.,
HOUSES
2010: 144-55), hekimlerin araştırma sonuçlarının
2011:3-14). Kanıta dayalı uygulamaların bakım uygulamaya geçirilmesinde hemşirelerle işbirliği
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
kalitesini arttırdığı,
hasta sonuçlarını iyileştirdiği yapmaması
belirlenmiştir.
the consumption of electricity and natural gas used
in industry olduğu
and houses
is statistically Ayrıca hemşianalyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
the
use
of different
ve bakım maliyetlerini azalttığı konusunda gös- relik uygulamalarının değiştirilmesinin
gereğini
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
made (Pricewaterhouse
more comprehensive. TheCoopers’
purpose was to determine electricity and natural gas prices
tergeler mevcuttur
ortaya koyan yazılı bir belgenin olmaması, hemHealth Research Institute, 2009).
şirelerin araştırma sonuçlarını çalışma ortamında
Hemşirelikte klinik karar verme sürecinde kanıt kullanabileceklerine inanmamaları (Uysal vd.,
kullanımı yetersizdir. Hemşireler hasta bakımında 2010:3443-52), yeni fikirleri uygulama açısından
kanıt temelli bilgiler yerine daha çok rutin, diğer zaman azlığı, araştırma bulgularını anlamakta
güçlük çekme (Kocaman vd., 2010: 1908-18) de
hemşirelerden ve okuldan edindikleri bilgileri
araştırma sonuçlarının kullanılmasını engelleyen
kullanma eğilimdedirler (Brown et al., 2010:
durumlardır.
521-7). Oysaki Türkiye’de hemşirelerin görev,
yetki ve sorumluluklarının belirlendiği Hemşi- Hemşirelik eğitimi veren okulların çekirdek müfrelik Yönetmeliğinde (8 Mart 2010) hemşirenin redat programına kanıta dayalı uygulamalar ile
hemşirelik bakımını kanıta dayalı olarak planlama, ilgili bilgilerin eklenmesi ile öğrencilerin KDU
uygulama, değerlendirme ve denetleme gerekli- konusundaki özgüvenleri artabilir ve böylece
liği belirtilmiştir. Uluslararası Hemşireler Birliği mesleki hayatlarında kanıta dayalı uygulama
(2012) yeterince bilgiye sahip olmadan karar kullanımları da artar (Brown et al., 2010: 5212
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:68 K:102
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
çalışmalar kanıta dayalı uygulama
devlet üniversitesinin sağlık yüksekokulunda
7). Yapılan
AÇIKGÖZ
yürütülmüştür.
becerilerinin arttırılması için klinikMurat
soruKORKMAZ,
sorma Hakan
Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
(Ghali et al., 2000:18-22; Ellis et al.,Güven
2000:528;
Araştırmanın evrenini, bu tarihler arasında hemşirelik
1
Kilis 7kanıt
Aralık arama
Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
Rosenberg et al., 1998:557-63),
bölümünde eğitim gören öğrenciler oluşturmuştur.
(Ghali et al., 2000:18-22; Ellis et al., 2000:528;
güvenirlik
çalışmalarında
örneklem
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriGeçerlik
kullanılarakve
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
Rosenberg et al.,
1998:557-63),
uygun ile
kanıta
ve konutlarda
kullanılan doğalgaz
elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
büyüklüğünün madde sayısının en az 3-10 katı
şeklindedir.
analiz teknikleri
hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
ulaşma (Rosenberg
et al.,Farklı
1998:557-63)
ve kullanılarak
klibilinmektedir
(Tavşancıl, 2002:
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakolması
araştırmagerektiği
daha kapsamlı
hale getirilmiştir.
nik ortama uygun
kanıtı
kullanma
(Ghali
et al.,
Sanayi
ve konutlarda
tüketim
aralıklarına
göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
17-61). Araştırmanın örneklemini, geçerlik ve
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
2000:18-22) gibiedilen
eğitsel
girişimlerin
gerekliliğini
bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığı arttıkça,
elektrikolan
ve doğalgaz
güvenirliği
yapılacak
ölçeğin toplam madde
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
vurgulamaktadır.
sayısının (26) yaklaşık 10 katı olan 280 öğrenci
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
Kanıta
Hemşirelik öğrencileri
profesyonel
hemşirelere
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim,oluşturmuştur.
Sanayi, Konut, Anova,
TUİK,dayalı
Fiyat hemşirelik ve kanıta
dayalı tıp konusunda farkındalığın oluşması ve
kanıta dayalı uygulama bilgilerini aktarabilecek
klinik uygulama sayısının artmış olması nedeni
pozisyondadırlar. ECONOMETRIC
Bu nedenle öğrencilerin
kanıta
ANALYSIS OF
ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES
TERMS OF INDUSTRY
ile IN
örneklemde
üçüncü veAND
dördüncü sınıf öğrendayalı uygulama konusundaki
bilgi, beceri ve
HOUSES
cileri alınmıştır. Eksik doldurulduğu belirlenen
davranışlarını geliştirici stratejileri oluşturmak
Abstract: In this study prepared by using data of12
TSI anket
belonging
to the years
2012-2014,
çalışma
dışıof bırakılmış,
analizler 268
gerekli ve önemlidir.
Bu stratejileri geliştirebilmek
the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
anketprepared
üzerinden
yapılmıştır.
analyzed. ANOVA
modelkullandıkları
was applied to the study
with the
use of different
için öncelikle öğrencilerin
sıklıkla
made kanıta
more comprehensive.
kanıt kaynaklarını,
ulaşmada The
yaşadıkları
Araştırmanın yürütülebilmesi için Muğla Sıtkı
sıkıntıları bilmek ve öğrencilerin kanıta dayalı
Koçman Üniversitesi Bilimsel Etik Kurulundan
uygulama kullanımı konusundaki bilgi, tutum ve
ve araştırmanın yürütüldüğü okullardan, ölçeği
davranışını belirlemek gerekmektedir. Bunların
geliştiren Janice M Johnston ve ölçeği hemşirelik
bilinmesi KDU öğretmede etkili tekniklerin
öğrencilerine uyarlayan Son Chae Kim’den yazılı
geliştirilmesinde yararlıdır.
izin ve katılımcılardan sözel onam alınmıştır.
Bu çalışmanın amacı Öğrencilerin Kanıta Dayalı
Hemşirelik Konusundaki Bilgi, Tutum ve Davranışları Ölçeği’nin Türk toplumu için geçerlik
ve güvenirliğini saptamaktır.
Araştırmada veri toplama araçları olarak “Öğrenci Tanıtım Formu” ve “Öğrencilerin Kanıta
Dayalı Hemşirelik Konusundaki Bilgi, Tutum
ve Davranışları Ölçeği” kullanılmıştır. “Öğrenci
Tanıtım Formu” konuya ilişkin literatür bilgilerine
(Brown et al., 2010: 521-7; Johnston et al., 2003:
992-1000) dayanarak araştırmacılar tarafından
hazırlanmıştır. Bilgi formu; öğrencilerin yaşı,
YÖNTEM
Metadolojik tipteki bu araştırma Kasım 2012-Şubat 2013 tarihleri arasında Muğla ilinde bir
3
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:68 K:102
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
cinsiyeti, kullandıkları kanıt kaynakları, kanıtlara
düşüncelerini yansıtmaktadır. Puanlanması
bilgi
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
ulaşmada güçlük yaşama durumları Murat
gibi bilgileri
alt boyutu
gibidir. Cronbach alfa katsayısı orijinal
Yönetmeni 0.79 ve 0.83 olarak bulunmuştur
içeren sorulardan oluşmaktadır. “Öğrencilerin
çalışmalarda
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi,
Bölümü
Kanıta Dayalı Hemşirelik Konusundaki
Bilgi, Elektrik-Enerji
(Jonhston et
al., 2003:992-1000; Brown et al.,
Tutum ve Davranışları Ölçeği” Jonhston ve
2010:521-7). Uygulama alt boyutu kanıta dayalı
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
arkadaşları tarafından
(2003:
992-1000)
Hong
hemşireliğin
klinik
/ problemi belirleme,
ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
olaraksoruyu
analiz edilmesi
şeklindedir.
Farklı
analiz
teknikleri
kullanılarak
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
Kong Üniversitesinde tıp fakültesindeki öğproblemi çözmek için en iyi kanıtı arama, kanıtı
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
rencilerin kanıtaSanayi
dayalı
uygulama
konusundaki
ve konutlarda
tüketim
aralıklarına göre elektrik
ve etme,
doğalgazkanıtı
fiyatlarının
tespit edilmesi
kritik
bütünleştirme
ve etkinliği değeryönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
bilgi tutum ve davranışlarını belirlemeye yönelik
lendirme
tanımlar.
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
aralığıbasamaklarını
arttıkça, elektrik vekullanabilmeyi
doğalgaz
geliştirilmiştir. Amerika’da
Brown
ve
arkadaşları
Alt boyut asla (1) ve her gün (5) olmak üzere beşli
(2010: 521-7) ölçeği
hemşirelik öğrencilerine
likert şeklinde puanlanmaktadır. Cronbach alfa
Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
uyarlamışlardır. Anahtar
Ölçeğin
ülkemizde yapılmış bir
katsayısı orijinal çalışmalarda 0.71 ve 0.75 olarak
geçerlik güvenirlik çalışmasına rastlanmamıştır.
bulunmuştur (Jonhston et al., 2003:992-1000;
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
Likert tipindeki ölçek
26 madde “bilgi”,
“tutum”,
Brown
et al.,OF2010:521-7).
IN TERMS
INDUSTRY ANDGelecekte kullanım
HOUSES
“gelecekte kullanım” ve “uygulama” olmak üzere
alt boyutu öğrencilerin mesleki hayatlarında bu
dört alt boyuttan oluşmaktadır.
Abstract: In this study prepared by using data ofyaklaşımı
TSI belongingkullanma
to the years of
2012-2014, belirleyicidir.
eğilimlerini
Ölçeğin bilgi alt analyzed.
boyutu öğrencilerin
dayalıto the Orijinal
çalışmalarda
alt boyutun Cronbach
ANOVA modelkanıta
was applied
study prepared
with the use bu
of different
hemşirelik konusunda
teorikte
ve pratikte
edinalfa değeri
0.76
0.86
made more
comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity
andve
natural
gasolarak
prices belirlenmiştir
dikleri bilgileri, anladıklarını yansıtmaktadır. Alt
(Jonhston et al., 2003:992-1000; Brown et al.,
boyutun puanlanmasında Kesinlikle Katılıyorum
2010:521-7).
(6), Kısmen Katılıyorum (5), Katılıyorum (4),
Veriler, bilgisayar ortamında değerlendirilmiştir.
Katılmıyorum (3), Kısmen Katılmıyorum (2)
Ölçeğin dil eşdeğerliği çeviri-geri çeviri yönteve Hiç Katılmıyorum (1) biçiminde görüş içeren
mi; içerik geçerliği uzman görüşüne başvurulup
altı seçenek verilmiş ve öğrencilerden bu görüşler
kapsam geçerlik indeksi hesaplanarak ve sınıf içi
arasında kendilerine en uygun olan birini seçmekorelasyon analizi ile test edilmiştir. Faktör analizi
leri istenmiştir. Puanın yüksek olması öğrencinin
için örneklemin yeterliğinin saptanmasında Kaibilgisinin fazla olduğunu göstermektedir. Bilgi
ser-Meyer-Olkin (KMO) testi yapılmaktadır. Yapı
alt boyutunun Cronbach alfa katsayısı orijinal
geçerliği açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi
çalışmalarda 0.88 ve 0.84 olarak bulunmuştur
ile sınanmıştır. Güvenirlik analizleri iç tutarlık
(Jonhston et al., 2003:992-1000; Brown et al.,
katsayısı (internal consistency) ve madde-toplam
2010:521-7). Ölçeğin tutum alt boyutu öğrencilerin kanıta dayalı hemşirelik kavramına ilişkin
korelasyonu ile test edilmiştir.
4
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:68 K:102
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
BULGULAR
Ölçeğin geri çevrilmiş olan İngilizce
hali ölçeği
Murat KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
orijinal
ölçeği geliştiren bireye gönderilmiş ve
Öğrencilerin Araştırma Kullanımına Yönelik
Yönetmeni
onayı
alınmıştır.
Özellikleri
1
Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
Kapsam Geçerliği
Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin %57.8’i
kız, %60.1’i dördüncü
sınıf
öğrencisidir.
Kapsam
geçerliği
için
kapsam
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi geçerlik indeksi
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak(KGI),
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
Davies tekniği ile belirlenmiştir.
Davies
uygulanmıştır.
hipotez
testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Öğrencilerin kanıt
kaynağıAyrıca
olarak
%75.4’ünün
tekniğine
göre;
ölçeğin
heredilmesi
bir maddesini, kanıta
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit
(n:202) interneti,yönünde
%35.4’ünün
(n:95)
ders
kitaphareket edilmiş
olup,
yapılan
istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
dayalı hemşirelik ile ilgili uzman on hemşire öğretim
edilen
bulgular
sonucunda;makalelerini,
sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
larını, %28.0’sinin
(n:75)
araştırma
olarak tüketim
üyesivarılmaktadır.
a) Uygun Sonuç
b) Madde
gözden geçirilmeli c)
%8.6’sının (n:23)
otorite
figürlerini
kullandıkları
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
Madde ciddi olarak gözden geçirilmeli d) Madde
saptanmıştır. Kanıta
ulaşma
konusunda
öğrencilerin
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
uygun değil şeklinde dörtlü derecelendirilme se%32.8’si (n:88) zorluk yaşadıklarını belirtmişlerdir.
çeneklerinden birini seçerek değerlendirmişlerdir.
Öğrencilerin kanıta
ulaşma amaçları
sorulduğunECONOMETRIC
ANALYSIS
HerINbir
maddeyi
değerlendirirken
(a) veya (b)
TERMS
OF INDUSTRY
AND
da; %67.2’si (n:180)
araştırma, %61.2’si (n:164)
HOUSES
seçeneğini seçerek işaretleyen uzmanların sayısı
ödev yapma, %10.1’i (n:27) hasta bakımında
uzman
bölünerek her maddeye
this study prepared by using data oftoplam
TSI belonging
to thesayısına
years of 2012-2014,
kullanmak için Abstract:
yanıtını Invermişlerdir.
ilişkin KGI elde edilmiştir (Yurdagül, 2005:1-6).
analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis
were geçerliği
applied andiçin
the research
was üyesinin, ölçek
Geçerlik Analizleri
Kapsam
10 öğretim
made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
maddelerini değerlendirmelerine göre, maddelerin
Dil Geçerliği
KGI 0.80–1.00 arasında değişmiş, tüm ölçek
Öğrencilerin Kanıta Dayalı Hemşirelik Konumaddeleri için KGI’i 0.99 bulunmuştur.
sundaki Bilgi, Tutum ve Davranışları Ölçeği’nin
Uzmanların ölçek maddelerine verdikleri puanlar
Türkiye’deki geçerlik ve güvenirlik sınamasında,
Sınıf İçi Korelasyon tekniği (ICC) ile değerlendiölçeğin dil geçerliği için, ölçek İngilizce metni,
rilmiş ve 0.72 bulunmuştur. Bu sonuçlar uzmanlar
içlerinde çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliği,
arasında görüş birliği olduğunu belirtmektedir.
halk sağlığı hemşireliği, kadın sağlığı ve doğum
hemşireliği alanında uzman ve her iki dili de iyi
Dil geçerliği ve kapsam geçerliği sağlanan ölçek;
bilen öğretim üyelerinin bulunduğu on kişilik
örneklem grubu özellikleriyle benzerlik taşıyan
akademik bir grup tarafından Türkçe’ye çev20 öğrenciye, ölçek maddelerindeki ifadelerin
rilmiştir. Yapılan on değişik çeviri, ilk çeviriyi
anlaşılır olup olmadığını sınamak amacıyla uyyapan grubun dışındaki üç kişilik başka bir gruba
gulanmıştır. Ön uygulama yapılan öğrencilerin
verilerek ölçeği İngilizce’ye çevirmeleri istenmiştir.
verileri araştırma kapsamına alınmamıştır.
5
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:68 K:102
Yapı
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Geçerliği
layıcı faktör analizi (DFA) uygulanmıştır. Yapılan
DFAAÇIKGÖZ
analizinde orijinal ölçekte öngörüldüğü gibi
Araştırmada KMO değeri olarak hesaplanan
Yönetmeni dört faktör tarafından temsil edildiği
maddelerin
örneklem yeterliliği 0.79 ve 1Bartletts Test of
Bölümü
hipotezi sınanmıştır.
Model uyum indeksleri olan
Sphericity (X²=1929.070 p<0.01) örneklem sı2
X = 643.68, RMSEA=0.06, GFI=0.84, CFI=0.89
nama büyüklüğüÖzet
analizi
değerinin
: 2012-2014
Yılları faktör
arasındakianalizi
olarak bulunmuştur (Tablo 1). Bu uyum indeksi
ve konutlarda
doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
için oldukça yeterli
olduğukullanılan
bulunmuştur.
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakdeğerleri
hazırlanan modelin
çalışmada ANOVA
modeli
iyi uyum
gösterdiğine işaret
Yapı geçerliği bağlamında
ölçeğin tüketim
orijinalaralıklarına
formunda
etmektedir.
Sanayi ve konutlarda
göre elektrik
ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre de sonuca gidilmiştir. Elde
bulunan faktörlerin doğrulanması amacıyla Doğru-
Tablo 1.
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Öğrencilerin
Kanıta
Dayalıfiyatlarda
Hemşirelik
Konusunda
Bilgi, Tutum ve
aralığı Kw cinsinden
yükseldikçe,
da azalma
meydana gelmektedir.
Davranışları
Ölçeğinin DFA ile Faktör Yapısının Uyumunun İncelenmesi
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Parametreler
Normal
Ölçeğin
Değerleri
Sonuçları
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING2TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
X
p>0.05
643.68
HOUSES
X2/df
<5.00
2.19
>0.90
the consumptionGFI
of electricity and natural gas
used in industry 0.90
and houses is statistically
NFI Moreover, tests of >0.90
0.92and the research was
techniques for analysis.
hypothesis were applied
NNFI
>0.90
0.94
RMSEA
<0.08
0.06
CFI
>0.90
0.89
Ölçeğin açıkladığı toplam varyans %18.43 olup,
toplam özdeğeri 4.79 olarak bulunmuştur. Modele
ilişkin açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör yükleri
Tablo 2’de gösterilmiştir.
6
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:68 K:102
Tablo 2.
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Kanıta Dayalı Hemşirelik Konusunda
Öğrencilerin Bilgi, Tutum ve Davranışları
Murat KORKMAZ,
Hakan AÇIKGÖZ
Ölçeğinin Açıklayıcı
ve Doğrulayıcı
Faktör Analizi
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
MADDE
Madde 1
Madde2
Madde3
Madde4
Madde5
Madde6
Madde7
Madde8
Madde9
Madde10
Madde11
Madde12
Madde13
Madde14
Madde15
Madde16
Madde17
Madde18
Madde19
Madde20
Madde21
Madde22
Madde23
Madde24
Madde25
Madde26
AÇIKLAYICI
FAKTÖR YÜKÜ
1
DOĞRULAYICI FAKTÖR YÜKÜ
0.68
0.51
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki
0.72 TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma,
0.67sanayi
0.57
0.54
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
0.51
0.56
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına
göre
elektrik
ve
doğalgaz
fiyatlarının
tespit
edilmesi
0.54
0.58
0.48
0.40
0.58
0.49
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak
tüketim
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
0.58
0.36
0.44
Anahtar Kelimeler : Elektrik,0.64
0.53
0.51
0.54
0.54
0.53
0.48
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY
AND
HOUSES
0.60
0.58
0.10
0.26
0.56
0.57
analyzed. ANOVA model was
applied to the study prepared with the use of0.58
different
0.70
0.75
made more comprehensive. The
purpose was to determine electricity and natural 0.75
gas prices
0.75
0.67
0.55
0.63
0.48
0.59
0.58
0.33
0.70
0.55
0.58
0.40
0.69
0.57
0.69
0.81
0.72
0.84
Güvenirlik Analizleri
madde-toplam puan korelasyonlarının “bilgi” alt
boyutunda 0.40 ile 0.53, “tutum” alt boyutunda
Güvenirlik Analizleri için Cronbach alfa değeri
0.28 ile 0.37, “gelecekte kullanım” alt boyutunda
ve madde analizleri yöntemi kullanılmıştır. Tablo
0.24 ile 0.64, “uygulama” alt boyutunda 0.37 ile
3’de görüldüğü gibi ölçeğin, alt boyutlarının
0.61 arasında değiştiği bulunmuştur.
7
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:68 K:102
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Kanıta Dayalı Hemşirelik Konusunda
Öğrencilerin Bilgi, Tutum ve Davranışları
Tablo 3.
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
Ölçeğinin Cronbach AlfaMurat
Değerleri
ve Hakan
Madde-Toplam
Puan Korelasyonları
BİLGİ
ALT BOYUTU
ALT
BOYUT
MADDE
Madde-Toplam
Korelasyonları
Madde silindiğinde iç tutarlık katsayısı
1
M1
0.40
0.67
M6
0.28
0.58
M7
0.37
0.55
M8
0.29
0.58
M2
0.53
0.62
ve
konutlarda kullanılan doğalgaz
ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
M3
0.44
0.66
M4 ve konutlarda tüketim aralıklarına
0.47 göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
0.64
Sanayi
M5
0.46
0.65
Alfa: .70varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
fiyatlarının genel seviyesinde düşüşCronbach
gözlendiği sonucuna
ECONOMETRIC ANALYSIS
M9
0.36
0.55
0.36 HOUSES
0.55
M11
0.37
0.54
GELECEKTE
KULLANIM ALT
BOYUTU
M10
M14
M15
M16
M17
M18
M19
M20
0.24
0.51
0.53
0.64
0.57
0.51
0.53
Cronbach Alfa: .80
0.80
0.78
0.78
0.77
0.77
0.78
0.784
UYGULAMA
ALT BOYUTU
TUTUM
ALT
BOYUTU
M21
M22
M23
M24
M25
M26
0.37
0.55
0.44
0.55
0.60
0.61
Cronbach Alfa: 0.77
0.77
0.73
0.76
0.73
0.72
0.71
the consumption of electricity andCronbach
natural gasAlfa:
used 0.60
in industry and houses is statistically
M12
0.44tests of hypothesis were applied and the research
0.79was
techniques for analysis. Moreover,
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and
natural
gas
prices
M13
0.54
0.78
8
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:68 K:102
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
TARTIŞMA
NNFI VE GFI değerlerinin 0.90 ve
üzerinde
AÇIKGÖZ
olması
nedeniyle sonuçlarımız ölçeğin faktör
Ölçeğin Türkçe versiyonunun geçerlik çalışması
Yönetmeni
yapısını
doğrular niteliktedir.
için ilk olarak dil geçerliği değerlendirilmiştir.
1
Ölçeğin dil geçerliğinde geri çeviri yöntemi kullaÖlçeğin güvenirlik analizinde ölçeğin iç tutarlınılmıştır. Ölçeğin
dil: geçerlik
sağlandıktan
değerlendirmek
için Cronbach
alfa katsayısı
Özet
2012-2014 ölçütü
Yılları arasındaki
TUİK verileriğını
kullanılarak
hazırlanan bu çalışma,
sanayi
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
sonra içerik geçerliğinde ölçek maddelerinin
hesaplanmıştır. Cronbach alfa katsayısı ölçekteki
uygulanabilir veuygulanmıştır.
anlaşılır olması
uzman
Ayrıcaaçısından
hipotez testleri
uygulanarakmaddelerin
araştırma daha kapsamlı
aynı özelliği
ölçüp ölçmediğini,
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
görüşü alınmıştır.
Ön uygulama sonucunda ölçek
maddelerin
ölçülmek
istenenElde
konu ile ilgili olup
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göre de
sonuca gidilmiştir.
edilennet
bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü için tüketim
elektrik
ve doğalgaz
maddelerinin açık,
olduğu
anlaşılmıştır.
olmadığını
gösterir
(Aksayan
ve Gözüm, 2002:9fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
14).meydana
İç tutarlık
için hesaplanan
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
gelmektedir.
Cronbach alfa
Ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek için açıklayıcı
-1 ileTUİK,
+1 arasında
olması gerekmekAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,katsayısının
Fiyat
ve doğrulayıcı faktör
analizi kullanılmıştır. Açıktedir. Genel olarak kabul edilen değer 0.70’dir
layıcı faktör analizi ile hipotez kurmaya yönelik
(Tavşancıl,
2002:17-61).
Güvenirlik analizlerinde
ECONOMETRIC
ANALYSIS OF
ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
bilgi edinilmeye çalışılırken,
doğrulayıcı
faktör
ölçeğin ‘bilgi’ alt boyut Cronbach alfa değeri 0.70,
HOUSES
analizi (DFA) ile faktörler arasındaki ilişkinin
‘tutum’ alt boyutu Cronbach alfa değeri 0.60,
yeterli olup olmadığı, hangi faktörlerle ilişkili
‘gelecekte
kullanım’ alt boyutu Cronbach alfa
olduğu, faktörlerin
birbirlerinden
bağımsız
olup gas used
the consumption
of electricity
and natural
in industry and houses is statistically
analyzed. ANOVA model was applied to the study
prepared
the use of different
değeri
0.80 with
ve ‘uygulama’
alt boyutu Cronbach
olmadığı, faktörlerin
modeli
açıklamakta
techniques
for analysis.
Moreover,yeterli
tests of hypothesis were applied and the research was
made more comprehensive. The purpose was to determine
electricity
and
natural
gas
prices
alfa değeri 0.77 olarak bulunmuştur. Bilgi (0.88olup olmadığı sınanır (Erkorkmaz vd., 2013:2100.84), tutum (0.79-0.83) ve gelecekte kullanım
23). Ölçeğin faktör yapısının incelenmesinde,
(0.76-0.86) alt boyutu Cronbach alfa katsayısı
özdeğeri 1’den büyük dört faktör elde edilmiştir.
orijinal çalışmalardan daha düşük bulunmuşken,
Bu faktörler; bilgi, tutum, gelecekte kullanım ve
uygulama (0.71-0.75) alt boyutu için daha yüksek
uygulama alt boyutlarıdır. Bu bulgular önceki
bulunmuştur (Jonhston et al., 2003:992-1000;
çalışmalarla benzerlik göstermektedir (Jonhston
Brown et al., 2010:521-7).
et al., 2003:992-1000; Brown et al., 2010:521-7).
Ülkemizde bile hemşirelik eğitimi ve kanıta
dayalı hemşirelik dersine verilen ağırlık farklılık göstermektedir. Bazı üniversitelerde “kanıta
dayalı hemşirelik” adı altında seçimli dersler yürütülürken, bazı üniversitelerde ise bu konularda
bilgi “hemşirelikte araştırma” dersi içeriğinde
verilmektedir. Brown ve arkadaşları (2010:521-
DFA model uyum indekslerinden X2/df oranı
2/1 ile 5/1 arasında, RMSEA’nın <0.08 altında
olması, GFI, CFI ve NNFI değerlerinin >0.90
üzerinde olması gerekmektedir (Erkorkmaz
vd., 2013:210-23). Yapılan DFA sonucunda
RMSEA’nın 0.08’nin altında olması ve X2/df
oranının 2.19 olması, CFI değeri dışında NFI,
9
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:68 K:102
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
bilgi, tutum ve gelecekte kullanım
alt
katsayısı 0.24 bulunmuştur ancak madde
7) ölçeğin
silinKORKMAZ,
AÇIKGÖZ
diğinde
Cronbach alfa değeri değişmediği için
boyut puan ortalamalarının akademikMurat
yıllara
göre Hakan
Güvenşekilde
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
madde
ölçekten çıkarılmamıştır
artış gösterdiğini belirtmişlerdir. Benzer
1
Kilis 7 Aralık
klinik karar verme konusunda özgüven
veÜniversitesi,
klinik Elektrik-Enerji Bölümü
SONUÇ VE ÖNERİLER
hazır oluşlukta artış mevcut zamanda ve gelecekte
Bu çalışma sonucunda ölçeğin Türkiye’de hemşire
kanıta dayalı hemşirelik
kullanımını
arttırmaktadır
ve konutlarda
şeklindedir. Farklı
analiz ve
teknikleri
kullanılaraköğrencilerin
modeli
kanıta ANOVA
dayalı hemşirelik
konusunda
(Brown et al., 2010:521-7).
Carlock
Anderson
bilgi,
davranışlarını
belirlemede geçerli
(2007:251-5) deneyim
öğrencilerin
kanıta
Sanayi vearttıkça
konutlarda
tüketim aralıklarına
göre elektrik
ve tutum
doğalgazve
fiyatlarının
tespit edilmesi
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
ve güvenilir olarak kullanılabileceği sonucuna
dayalı uygulamaedilen
becerilerinin
arttığını belirtmiştir.
bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
varılmıştır.
fiyatlarının
genelkültürlerde
seviyesinde düşüş
varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
Bu sonuçlar ölçeğin
farklı
ve gözlendiği
farklı sonucuna
örneklem gruplarında yüksek düzeyde güvenirliğe
aracının
Türkçe’ye
kazandırılması, öğrenci
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Ölçüm
Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK, Fiyat
sahip olduğu şeklinde yorumlanabilir.
hemşirelerin kanıta dayalı uygulama konusundaki
bilgi, tutum ve davranışlarının belirlenmesine katkı
Model parametrelerinden
olan faktör
yüklerinin
ECONOMETRIC
ANALYSIS
IN TERMS OF
INDUSTRY
ANDdayalı uygulamaları
sağlayacaktır.
Ölçeğin,
kanıta
alt sınır değeri değişmekle
birlikte genel olarak
HOUSES
geliştirmenin hedeflendiği programlarla ilgili
0.30’un üstünde olması istenmektedir ve madAbstract: In this study prepared by using data ofgirişimlere
TSI belonging rehberlik
to the years edeceği
of 2012-2014,
düşünülmektedir.
delerin kavramsal
yapıyla ilgili olup olmadığını
ANOVA model
was applied
study prepared with the use of different
gösterir (Şencan,analyzed.
2005:105-403).
Madde
14’ünto the KAYNAKÇA
were applied and the research was
more comprehensive.
purposebu
was to determine electricity and natural gas prices
faktör yükü 0.26made
olarak
bulunmuşturTheancak
AKSAYAN, S., & GÖZÜM, S., (2002). “Külmadde modele katkı sağladığından bu madde
türlerarası Ölçek Uyarlaması için Rehber
silinmemiştir.
I: Ölçek Uyarlama Aşamaları ve Dil UyarMadde analizi, ölçme aracındaki her maddenin
laması” Hemşirelik Araştırma Geliştirme
aldığı değer ile ölçme aracının tümünden alınan
Dergisi, 9-14
toplam değer arasındaki ilişkiyi ifade eder ve 0.30
BROWN, C., KIM, S., STICHLER, J., & FIaltında kalan maddelerin silinmesi önerilmektedir
ELDS, W., (2010). “Predictors of Knowledge,
(Karasar, 2004:147-53). Bununla birlikte güveAttitudes, Use and Future Use of Evidencenilirlik katsayısı düşük olan maddelerin ölçekten
Based Practice among Baccalaureate Nursing
çıkarılmadan önce Cronbach alfa katsayısındaki
Students at Two Universities” Nurse Education
değişime bakılması eğer madde ölçekten çıkarılToday, 30 (521-527)
dığında alfa katsayısı yükseliyorsa, o maddenin
ölçekten çıkarılması önerilmektedir. (Özdamar,
CARLOCK, D., & ANDERSON, J., (2007).
1997). Madde 14’ün madde- toplam korelasyon
“Teaching and Assessing the Database
10
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:68 K:102
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ Improving-Your-Practice/Research-Toolkit/
Searching Skills of Student Nurses” Nurse
Educator, 32 (251-255)
Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
ICN-Evidence-Based-Practice-Resource/
Closing-the-Gap-from-Evidence-to-Action.
ELLIS, P., GREEN, M., &1 KERNAN, W.,
BölümüTarihi: 23.02.2015
pdf, Erişim
(2000). “An Evidence-Based Medicine
CurriculumÖzet
for: Medical
Students:
The
ArtverileriIRWIG,
L., IRWIG,
J., sanayi
TREVENA, L., &
2012-2014 Yılları
arasındaki
TUİK
kullanılarak hazırlanan
bu çalışma,
of Asking Focused
Clinical Questions” Acad
SWEET, M., (2007). Smart Heart Choices:
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma
daha kapsamlı
getirilmiştir.
Med, 75 (528)
Making
Sense hale
of Health
Advice. HammersSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
mith
London,
pp.129-182
hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
görePress,
de sonuca
gidilmiştir.
Elde
ERKORKMAZ,yönünde
Ü., ETİKAN,
İ., DEMİR, O.,
fiyatlarının
seviyesinde düşüş gözlendiği
varılmaktadır.
SonuçLEUNG,
olarak tüketim
ÖZDAMAR,
K., &genel
SANİSOĞLU,
S.Y., sonucuna
JOHNSTON,
J.M.,
G.M., FIELDING,
(2013). “Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Uyum
R., TIN, K.Y., & HO, L.K., (2003). “The
İndeksleri” Türkiye Klinikleri, 33 (210-223)
Development and Validation of a Knowledge, Attitude And Behaviour Questinnaire
ESTABROOKS, ECONOMETRIC
C.A., FLOYD,ANALYSIS
J.A., SCOTTOF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
Assess
TO CONSUMPTION RANGES INto
TERMS
OF Undergraduate
INDUSTRY AND Evidence-Based
FINDLAY, S.,ACCORDING
O’LEARY, K.A.,
& GUSHTA,
HOUSES
Practice Teaching and Learning” Medical
M., (2003). “Individual Determinants of
Education,
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging
to the 37
years(992-1000)
of 2012-2014,
Research Utilization:
A Systematic Review”
analyzed. ANOVA
model
applied to the study
prepared with
use of different
Journal of Advanced
Nursing,
43was
(506–520)
KARASAR,
N.,the(1995).
Bilimsel Araştırma
electricity
and
natural
gas
prices
Yöntemi, 7. Basım, Sim Matbaası, Ankara,
GHALI, W.A., SAITZ, R., ESKEW, A.H., GUPss.147-153
TA, M., QUAN, H., & HERSHMAN, W.Y.,
(2000). “Successful Teaching in EvidenceKITSON, A., (2004). “The State of the Art and
Based Medicine” Med Educ, 34 (18–22)
Science of Evidence-Based Nursing in UK
and Europe” Worldviews on Evidence-Based
HEMŞİRELİK YÖNETMELİĞİ, (2010). T. C.
Nursing, 1 (6–8)
Resmi Gazete, 27515, 08.03.2010 http://www.
resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/03/20100308-4.
KOCAMAN, G., SEREN, Ş., LASH, A.A., KURT,
htm, Erişim Tarihi: 23.02.2015
S,. BENGU, N., & YURUMEZOGLU, H.A.,
(2010). “Barriers to Research Utilisation
INTERNATIONAL COUNCIL OF NURSES
by Staff Nurses in aA University Hospital”
EVIDENCE-BASED PRACTICE CLOSING
Journal of Clinical Nursing, 19 (1908–1918)
THE GAP: FROM EVIDENCE TO ACTION,
(2012). http://nursingworld.org/MainMenuÖZDAMAR, K., (1997). Paket Programlar ile
Categories/ThePracticeofProfessionalNursing/
İstatistiksel Veri Analizi. Anadolu Üniversitesi
11
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:68 K:102
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Yayınları, Eskişehir, Türkiye
ŞENCAN, H., (2005). Sosyal ve Davranışsal
Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlik, Seçkin
ÖZTÜRK, A., KAYA, N., AYIK, S., UYGUR,
Yayıncılık, Ankara, ss.105-403
E., & CENGİZ, A., (2010).
“Hemşirelik
1
Uygulamalarında Araştırma Sonuçlarının
TAVŞANCIL, E., (2002). Tutumların Ölçülmesi
Kullanımında
“ İ.U.F.N.
ve SPSS
ile Veri
Analizi.
Özet :Engeller
2012-2014 Yılları
arasındakiHem.
TUİK verileri kullanılarak
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi Atlas Yayınevi
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
Derg, 18 (144-155)
Ankara, ss.17–61
PRICEWATERHOUSE
COOPERS’
HEALTH
UYSAL,
A.,fiyatlarının
TEMEL,
A.B.,
ARDAHAN, M.,
göre elektrik
ve doğalgaz
tespit
edilmesi
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
RESEARCH INSTITUTE, (2009). The Price
& OZKAHRAMAN, Ş., (2010). “Barriers
of Excess: Identifying
in Healthcare
ResearchSonuç
Utilisation
among Nurses in
fiyatlarının genelWaste
seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucunato
varılmaktadır.
olarak tüketim
Spending. http://www.pwc.com/us/en/healtTurkey” Journal of Clinical Nursing, 19 (
hcare/publications/the-price-ofexcess.jhtml,
3443–3452)
Erişim Tarihi:19.04.11
WORLD HEALTH ORGANISATION, (2004).
ROSENBERG, W.M.,
DEEKS,
J., LUSHER,RANGES INWorld
on Knowledge
for Better
ACCORDING
TO CONSUMPTION
TERMS Report
OF INDUSTRY
AND
HOUSES
A., SNOWBALL, R., DOOLEY, G., & SACHealth. World Health Organization, GeneKETT, D., Abstract:
(1998).In“Improving
Searching
va, Switzerland.
this study prepared
by using data of TSI belonging
to the years ofhttp://www.who.int/rpc/
2012-2014,
Skills and analyzed.
Evidence
Retrieval”
R Collto the study meetings/wr2004/en/index10.html,
Erişim
ANOVA
model wasJ applied
prepared with the use of different
Physicians Lond,
32 (557–563)
Tarihi: 23.02.2015
STRAUS, S.E., GLASZIOU, P., RICHARDSON,
W.S., & HAYNES, R.B., (2011). “EvidenceBased Medicine: How to Practice and Teach
It” Church Livingstone Elsevier, Edinburgh,
(3-14)
YURDAGÜL, H., (2005). “Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Kapsam Geçerliği için Kapsam
Geçerlik İndekslerinin Kullanılması” XIV.
Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi (Kongre
Kitabı), Denizli, 28-30 Eylül, ss.1-6
12
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:68 K:102
EK-1.
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
KANITA DAYALI HEMŞİRELİK
KONUSUNDA ÖĞRENCİLERİN BİLGİ,
Hakan AÇIKGÖZ
TUTUMMurat
VEKORKMAZ,
DAVRANIŞLARI
ÖLÇEĞİ*
Kesinlikle
1
Kısmen Elektrik-Enerji
katılıKatılıKilis
7 Aralık Üniversitesi,
Bölümü Katılmıkatılıyoyorum
yorum
yorum
rum
Kısmen
katılmıyorum
Kesinlikle
katılmıyorum
1.Kanıta dayalı uygulamaları
kulve konutlarda
kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
lanmak önerilen tedavinin
etkili
şeklindedir.
Farklı analiz6 teknikleri kullanılarak
ANOVA
modeli 2
5
4
3
uygulanmıştır.
olduğuna dair kesinliği
arttırır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
1
2
1
2
1
2.Kanıta dayalı uygulama
süreci
klinik soruların uygun
bir şekilde
fiyatlarının
genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
6
5
4
3
tanımlanmasını ve formule
aralığı Kw edilcinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
mesini gerektirir
3.Kanıta dayalı uygulamalarda, etkili arama becerileri/bibliyografik
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS
6
5
4
3 PRICES
veritabanları ve kanıt kaynaklarına
HOUSES
kolay ulaşım esastır.
Abstract:
In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
4. Kanıta dayalı uygulama
gözden
geçirilen tüm araştırma
makaleleanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
rinin niteliğini değerlendirebilmek
tests of hypothesis
were applied
and the 3research was 2
6
5
4
made more
comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
için eleştirel değerlendirme
becerilerinin kullanımını gerektirir
5. Eleştirel bir biçimde değerlendirilmiş kanıtlar klinik karar verme
ve deneyimi kullanarak uygun bir
şekilde hastaya uygulanmalıdır
6.Şayet kanıta dayalı tıp geçerli
bir yöntemse, herhangi bir kimse
hastaları görebilir ve doktorların
yaptığını yapabilir
7.Kanıta dayalı uygulama, hemşireliğin «sanat» yönünü önemsemez
1
6
5
4
3
2
1
6
5
4
3
2
1
6
5
4
3
2
1
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:68 K:102
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
8.Hemşireler genellikle kanıta dayalı hemşireliği uygulamamalıdır
çünkü hemşirelik, istatistiklere değil, insanlar ve hastalarla ilgilenen
bir bilimdir
6 Güven Grup A.Ş. 5Finans Yönetmeni4
2
1
9.Bir hasta için mevcut
en Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Özet :olan
2012-2014
uygun tedaviyi seçmede,
öncekikullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ve konutlarda
5
4
3
şeklindedir.
Farklı analiz6 teknikleri kullanılarak
ANOVA
modeli 2
çalışma (iş) deneyimleri
araştırma
bulgularından daha önemlidir
1
2
1
2
1
12.Kişisel olarak kanıta
dayalı
Abstract:
the
consumption
and natural gas
uygulamaların avantajlarını takdir of electricity
6
5 used in industry4 and houses is3 statistically 2
ediyorum
1
13.Kanıta dayalı uygulama hemşirelik lisans eğitiminin ayrılmaz bir
parçası olmalıdır
1
3
10.Kanıta dayalı uygulama
klinik
deneyimi göz ardı eden
bir «ye6 düşüş gözlendiği5sonucuna varılmaktadır.
4
3
fiyatlarının
genel seviyesinde
Sonuç olarak
tüketim
mek kitabı» gibidir. aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
11.Sadece zamanla geçecek bir
“heves” (ya da “moda”) olduğundan, kişisel olarak kanıta dayalı
6
5
4
3
uygulamaları benimsemem
için TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
HOUSES
hiçbir sebep yoktur.
6
5
4
3
2
1
14. Bir hemşirelik öğrencisi olarak, son bir ay içinde kanıta dayalı
tıbbı uygulamak sizin için ne kadar kolay ya da ne kadar zor oldu?
Çok kolay
Biraz kolay
kolay
zor
Biraz zor
Çok zor
6
5
4
3
2
1
15.Kanıta dayalı uygulamaların
sizin öğrenmenizin ne kadar rutin
bir parçası olduğunu düşünüyorsunuz?
Tamamen
Çok
kısmen
Biraz
Az
Hiç
6
5
4
3
2
1
6
5
4
3
2
1
16. Kanıta dayalı uygulamaları
kullanmak sizin öğrenme şeklinizi
ne kadar değiştirdi?
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:68 K:102
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
17. Bir yıl öncesi ile karşılaştırıldığında, kanıta dayalı uygulama tekniklerini kullanarak yaşam boyu
öğrenmeyi ne derecede desteklersiniz?
6 Güven Grup A.Ş. Finans
5
Yönetmeni4
2
1
18. Bir yıl öncesi ile karşılaştırıldıve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ğında, kanıta dayalı uygulamaların
şeklindedir. Farklı analiz6 teknikleri kullanılarak
ANOVA
modeli 2
5
4
3
ilkelerini ne derecedeuygulanmıştır.
desteklersi-Ayrıca hipotez testleri uygulanarak
niz?
1
1
3
bulgular sonucunda;
sanayi sektörü
için tüketim
arttıkça, elektrik
ve doğalgaz
19. Bir yıl öncesi ileedilen
karşılaştırılÇok yararlı
Kısmen
yararlı aralığıyararlı
Yararlı
Kısmen
dığında, bir hemşire olarak, kanıta
değil
yararsız
fiyatlarda da5azalma meydana gelmektedir.
6
dayalı uygulamanın gelecekteki
2
Kelimeler
uygulamalarınız için Anahtar
ne kadar
ya- : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK,3 Fiyat
4
rarlı olacağına inanıyorsunuz?
Tamamen
yararsız
ECONOMETRICÇok
ANALYSIS
ELECTRICITY
NATURALIstemem
GAS PRICES Kısmen
20. Bir yıl öncesi ile karşılaştırıliste- OFKısmen
isterim ANDIsterim
dığında, bir hemşire olarak gelerim
istemem
HOUSES
5
cekte kanıta dayalı uygulamaları
6
2
kullanmaya ne kadar Abstract:
isteklisiniz?
the consumption of electricity and natural gas used in industry4 and houses is3 statistically
Çok istemem
HerMoreover,
gün
aşırı were applied
Her and the
Herresearch
ay was Asla
21. Genel olarak hangi
sıklıkta
techniques
for analysis.
testsGün
of hypothesis
made more ericomprehensive. The purpose was to determine electricity
hafta and natural gas prices
tıbbi / hemşirelik kanıtlarına
şim sağlarsınız?
21. Genel olarak hangi sıklıkta
tıbbi / hemşirelik kanıtlarına erişim sağlarsınız?
22. İnternetteki tıbbi / hemşirelik
kanıtlarına (MEDLINE ve Cochrane Reviews hariç) hangi sıklıkta
erişim sağladınız?
23. Bir ders kitabından hangi sıklıkta tıbbi kanıtlara/ hemşirelik kanıtlarına erişim sağladınız?
Her gün
Gün aşırı
Her
hafta
Her ay
Asla
5
4
3
2
1
5
4
3
2
1
1
1
Diğer
(Lütfen
belirtiniz)
Diğer
(Lütfen
belirtiniz)
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:68 K:102
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
24. Orijinal araştırma makalelerinden hangi sıklıkta tıbbi kanıtlara/ hemşirelik kanıtlarına erişim
sağladınız?
5
1
4
3
2
1
25. Cochrane veritabanından
: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
hangi sıklıkta tıbbiÖzet
kanıtlara
/
5
4
3
2
1
hemşirelik kanıtlarınaşeklindedir.
erişim sağFarklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
ladınız?
26. Evidence based yönünde
nursinghareket
gibi edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
ikincil bir kaynaktan hangi sıklıkta
tıbbi kanıtlara/ hemşirelik
aralığı kanıtlaKw cinsinden yükseldikçe,
fiyatlarda da4azalma meydana gelmektedir.
5
3
2
rına erişim sağladınız?
* Ölçek kullanılmadan
önce yazarlardan izin alınması zorunludur.
HOUSES
1
UHD
ROBSON ON GRUPLU SINIFLANDIRMA SİSTEMİNE GÖRE
SEZARYEN DOĞUMLARIN İNCELENMESİ 1
INVESTIGATION OF CESAREAN DELIVERIES ACCORDING TO
ROBSON TEN GROUPS CLASSIFICATION SYSTEM
Yasemin ERKAL AKSOY1, Ebru SERT2, Mehtap ER3, Hafize ÖZTÜRK CAN4
Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü, Konya / Türkiye
Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ebelik Anabilim Dalı, İzmir / Türkiye
3
T.C. Sağlık Bakanlığı İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İzmir / Türkiye
4
Ege Üniversitesi İzmir Atatürk Sağlık Yüksekokulu, İzmir / Türkiye
1
2
Öz: Amaç: Bu çalışma, Robson On Gruplu Sınıflandırma Sistemi’ne
göre sezaryen doğumların oranının ve endikasyonlarının incelenmesi
amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Çalışma, İzmir’de bulunan bir kamu
doğum hastanesinde 2012 yılına ait doğum kayıtları (N=13785)
incelenerek yapılan, retrospektif bir araştırmadır. Vajinal doğum ve
sezaryen ameliyatı ile doğum yapan kadınların gebeliğe ve doğum
sürecine özgü özellikleri, Hastane Bilgi Sistemi (Probel Hasta
Kayıt Bilgi Sistemi) kullanılarak incelenmiştir. Veriler, Robson
On Gruplu Sınıflandırma Sistemi’ne göre araştırmacılar tarafından
sınıflandırılmıştır. İnceleme için yılın ilk dokuz ayı verileri alınmıştır. Örnekleme, her ayın ilk beş günündeki doğumlar alınmış,
toplamda 1724 doğum yapan kadına ilişkin kayıtlar incelenmiştir.
Bulgular: Araştırmada gebelerin %86.1’i 37 gebelik haftası ve
üzerindedir. Gebelerin yaklaşık yarısı (%49.9) vajinal doğum
yapmıştır. Kadınların sezaryen endikasyonlarında, en yüksek oranın
önceden sezaryen geçirmiş olmak (%41) ve ikinci yüksek oranın
ilerlemeyen travay (%13.8) olduğu saptanmıştır. Sonuç: Dünya
Sağlık Örgütü’nün sezaryen için önerdiği oranlara ulaşmak için
Robson On Gruplu Sınıflandırma Sistemi’nin kliniklerde ve doğum
salonunda kullanımının arttırılması gerekmektedir. Bu sınıflandırma
sistemi gebenin hangi grubun içinde olduğunu bilmek, doğum
eylemi açısından riskli durumları belirlemek ve normal doğum
yapabilecek kadınlara hemşirelik/ebelik bakımı verebilmek için
olanak sağlayacaktır.
Abstract: Aim: This study was conducted to determine the cesarean birth rate and indications according to Robson ten groups
classification system. Methods: It is a retrospective study which
was made examination via the birth records for 2012 in a public
birth hospital in Izmir (N=13785). Pregnancy and birth process
of specific characteristics of women who gave birth with normal
delivery and caesarean section have been examined with hospital
information system (Probel Patient Record Information System).
Classification of data according to Robson ten groups classification
system was carried out by researchers. The study sample included
data for the first nine months of year. Sampling was taken birth
in first five days of every month, total of 1724 records of women
who gave birth were evaluated. Results: In the study, 86.1% of
pregnant women were 37 or over gestational weeks. About half
of women (49.9%) had delivered by normal vaginal delivery. It
was found that indications for cesarean section of women, the
highest rate was previously cesarean (41%) and the second highest rate was obstructed labour (13.8%). Conclusion: The use
of Robson-ten classification which has recommended by World
Health Organization should use to increase in clinics and delivery
rooms to achieve the caesarean section rate. It will provide opportunities to determine risky situations for delivery and focus on
women who could be delivery by normal vaginal labour for giving
nursing/midwifery care.
Anahtar Kelimeler: Sezaryen, Robson Sınıflandırma Sistemi,
Doğum, Gebelik
Key Words: Cesarean, Robson Classification System, Labour,
Pregnancy
Doi: 10.17371/UHD.2015310842
(1) Sorumlu Yazar: Hafize ÖZTÜRK CAN, Ege Üniversitesi İzmir Atatürk Sağlık Yüksekokulu Ebelik Bölümü, İzmir /
Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 21.07.2014 Düzeltme Tarihi / Revised: 15.12.2014 Kabul
Tarihi/ Accepted: 03.04.2015 Makalenin Türü: Type of article ((Araştırma – Uygulama / Research -Application))
Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None “Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
17
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:17 K:50
GİRİŞ
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
baş pelvis uyumsuzluğu, fetal makrozomi
gibi
AÇIKGÖZde sezeryan oranlarında artışa neden
faktörlerin
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) sezaryen doğum
Yönetmeni
olduğu
belirtilmektedir (T.C. Sağlık Bakanlığı,
oranını tüm doğumlarda en fazla
%15
oranında
1
2010:7-64).Bölümü
olmasını önermektedir. Türkiye Nüfus Sağlık
Araştırması (TNSA)2008’e Yılları
göre,arasındaki
Türkiye’de
On
Gruplu
Sistemi, seÖzet : 2012-2014
TUİK verileriRobson
kullanılarak
hazırlanan
bu Sınıflandırma
çalışma, sanayi
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
ise sezaryen oranı %37’dir (TNSA, 2008:152). zaryen endikasyonları bakımından objektif olarak
TNSA-2013 araştırmasına
göre ise
sontestleri
beş yılda
obstetrik
özelliklere
sahip kadınlar arasında
uygulanmıştır. Ayrıca
hipotez
uygulanarakfarklı
araştırma
daha kapsamlı
meydana gelen yönünde
doğumların
%48’i sezaryen ile sezaryen oranını belirlemek için kullanılan bir
hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
edilen
bulgular 2014:150).
sonucunda; sanayi
sektörü için tüketim
elektrik ve(Betrán
doğalgaz et al., 2009:1-8;
meydana gelmiştir
(TNSA,
Ülkemizsınıflandırma
sistemidir
de durum, DSÖ’nün
önerdiği
sezaryen fiyatlarda
doğumda azalma
Brennan
etgelmektedir.
al., 2009:e1-e8).
aralığı Kw
meydana
oranının yaklaşık
iki katı
kadardır
veDoğalgaz,
giderek
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Bununla birlikte bu sınıflandırma sistemi, gebelerin
sezaryen oranları artmaktadır (Şahin, 2009:93-8;
obstetrik özellikleri ile sınıflanmasını sağlamakta,
Koyuncu vd., 1995:64-6).
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
ANDoranları,
NATURAL
GAS PRICES
sezaryen
gruplar
arası karşılaştırılabilmekte
HOUSES
Sezaryen doğum oranı tüm dünyada olduğu gibi
ve sezaryene götüren bileşenler belirlenebilmektedir.
ülkemizde de teknolojinin ve cerrahi tekniklerinin Böylece, hem gelişmekte olan hem de gelişmiş
gelişmesi, antibiyotik
ve kanof transfüzyonunun
ülkeler
hedefledikleri
the consumption
electricity and natural gas used
in industry
and houses issezaryen
statisticallyoranına ulaşabilanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different
kullanımının vetechniques
anestezifor
yöntemlerinde
güvenlimek için
analizini
yapabilirler.
analysis. Moreover,
tests of hypothesis
wereülkelerinin
applied and the
research kolayca
was
ğin artması gibi nedenlerle (Gözükara ve Eroğlu, Robson On Gruplu Sınıflandırma Sistemi kolay
2008:32-46) her geçen gün artmaktadır. Elektro- anlaşılabilir ve klinikte uygulanabilir bir sistem
nik fetal monitörün kullanımının yaygınlaşması, olup, doğum eylemine ilişkin riskleri belirlemede
cerrahi tekniklerin gelişmesi, cerrahi bakım ve bir ilk bakış oluşturmaktadır (Kelly, 2013:206-14;
anestezi yöntemlerinde güvenliğin artmış olması, Litorp, 2013:1-10).
anne adayının sezaryen doğumun daha güvenli
Robson On Gruplu Sınıflandırma Sistemi, birkaç
olduğuna inanması, uzmanların anne adayının
parametre ile farklı kavramların tanımlanmasına
ve bebeğin sezaryen doğum esnasında daha az
dayanmaktadır. Tanımlanan bazı özellikler, belirli
riskle karşılaşacağı inancı (Konakçı ve Kılıç,
gruplar ve kategorilerde parametrelerin farklı sıra
2004:88-95) sezaryen doğumların daha yaygın
düzenleri ve onların sistematik düzenlemesi ile
uygulanmasının diğer nedenleridir.
meydana gelmiştir. Bu on sınıf, aynı ve farklı
Bununla birlikte fetal sıkıntı, fetal prezentasyon öğelerin birbirleriyle karşılaştırılması ile sezaryen
anomalileri, uzamış eylem, önceki doğumun sezar- oranlarına genel bir bakış vermek için tasarlanmışyen olması, bazı maternal bulaşıcı enfeksiyonlar, tır. Sınıflandırma yüksek ve orta gelirli ülkelerde
18
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:17 K:50
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
yapılan çeşitli çalışmalarda uygulanmıştır (Robson,
Probel Hasta Kayıt Sistemi; bir sağlık
işletmesi2001:23-39; Costa et al., 2010:1-8).Murat KORKMAZ, Hakan
nin AÇIKGÖZ
tüm departmanlarındaki işlemlerin, birbiri ile
Yönetmeni
tamamen
entegre bir şekilde bilgisayar ortamında
Robson On Gruplu Sınıflandırma
Sistemi,
2001
1
Bölümü
gerçekleştirilmesine
olanak sağlayan, entegrasyon
de yayınlanmasından bu yana dünyada sezaryen
imkanı olan her türlü sistem veya yazılımlarla
oranlarının analizi
ve: 2012-2014
karşılaştırılmasında
birTUİK
araçverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Özet
entegrasyonu
sektörel teknolojik
istatistikselgerçekleştiren,
olarak analiz edilmesi
olarak kabul edilmiştir
(Torloni, 2011:e14566).
yenilikleri yönlendirebilen bir yazılımdır (Hastane
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotezOn
testleri
uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Türkiye’de Sağlık
Bakanlığı
Robson
Gruplu
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
Bilgi
Yönetim
Sistemi).
Gebelere ait bilgiler,
Sınıflandırma Sistemi’ni
Mayıs
2012’den
itibaren
yönünde hareket
edilmiş
olup, yapılan
Probel Hasta Kayıt Bilgi Sistemi’nden alınmıştır. edilen bulgular
sonucunda;ancak
sanayi sektörü
kliniklerde kullanmaya
başlamış,
henüziçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
yayınlanmış biraralığı
raporKwmevcut
cinsindendeğildir.
yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
Doğumlar,
Robson On Gruplu Sınıflandırma SisAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,temi
Sanayi,
Anova, TUİK,
Fiyat
ileKonut,
araştırmacılar
tarafından
sınıflandırılmıştır.
Robson On Gruplu Sınıflandırma Sistemi’nin
Bu sınıflandırma sistemi, kadınların obstetrik
başarılı olabilmesi için verilerin zamanında, doğECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES sağlayan, sezarözelliklerine
göre incelenmesini
ru, uygun ve dikkatli
toplanması
ACCORDING
TO gerekmektedir.
CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
yen oranlarının ve nedenlerinin belirlenmesinde
HOUSES
Sınıflama yapılırken kullanılan verilerin dikkatli
kullanılan bir yöntemdir (Robson, 2001:23-39;
tanımlandığı veAbstract:
doğru toplandığı
varsayılmakla
In this study prepared
by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
consumption of electricity and natural gas used
in industry
houses is statistically
Costa
et al., and
2010:1-8).
On farklı gruptan oluşan
birlikte, verilerin the
bu yöntemle
sınıflandırılması, ham
bu sistem;
doğumların
gebelik
techniques forveanalysis.
Moreover,
of hypothesis
were applied
and the research
washaftası, doğumun
verilerin organizasyonunu
verilerin
yararlıtests
bilgi
spontan başlama veya indüklenmesi, fetal prehaline getirilmesine olanak sağlar. Klinisyenler
zentasyon, çoğul gebelik, nullipar ve multipar
bu verileri, sağlık hizmetlerini iyileştirmek için
gebelikler ve önceki doğumun sezaryen olması
kullanmalıdırlar (Robson, 2001:23-39; Bragg,
gibi özelliklere göre incelenmesini sağlamaktadır.
2010:1-8).
İnceleme için yılın ilk dokuz ayı verileri kullanılmıştır. Örnekleme, her ayın ilk beş günündeki
doğumlar (n=1724) alınarak, veriler toplanmıştır. Tüm doğumların yaklaşık %12.5’ine ulaşılmıştır. Verilerin analizi; SPSS (Sosyal Bilimler için
İstatistik Paketi-Statistical Package for the Social Sciences) 16.0 istatistik programında sayı ve
yüzde dağılımları alınarak yapılmıştır.
YÖNTEM
Bu çalışmada, İzmir’de bulunan bir kamu doğum
hastanesinde gerçekleşen sezaryen doğumların
Robson On Gruplu Sınıflandırma Sistemi kullanılarak analiz edilmesi amaçlanmıştır. Hastanenin 2012 yılına ait doğum kayıtları (n=13785)
incelenerek yapılan retrospektif bir araştırmadır.
Veriler, Hastane Bilgi Sistemi (Probel Hasta Kayıt
Bilgi Sistemi) incelenerek elde edilmiştir.
19
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:17 K:50
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
BULGULAR
Sezaryen doğumların Robson On Gruplu
SınıfMurat KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
landırma
Sistemi’ne göre dağılımı Tablo 1’de
Araştırmada, gebelerin %86.1’inin gebelik
Yönetmeni Sezaryen doğum yapan gebelerin,
verilmiştir.
haftasının 37 hafta ve üzerinde,
%13.9’unun
1
Bölümü
%7.8’i birinci
grupta yani nullipar, tekil, baş geliş,
gebelik haftasının ise 37 haftanın altında olduğu
37 hafta ve üzerinde, travayı spontan başlamış,
belirlenmiştir. Gebelerin
yaklaşık
yarısını
(%49.9)
Özet : 2012-2014
Yılları
arasındaki
%10.3’ü ikinci grupta, %14.9’sı eski sezaryenli,
konutlarda kullanılan
doğalgazdoğum
vajinal doğum, ve
%50.1’inin
ise sezaryen
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılaraktekil
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
baş geliş,
37 hafta
ve üzerinde
olarak beşinci
yapmıştır.
grupta,
%6.5’i
ise onuncu
grupta yer almaktadır
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
(Tablo 1).
Tablo 1.
Sezaryen
Doğumların
On
Gruplu
Sınıflandırma
Sistemi’ne
yükseldikçe,Robson
fiyatlarda da
azalma
meydana
gelmektedir.
Göre
Sınıflandırılması
Robson On Gruplu Sınıflandırma Sistemi
HOUSES
Sezaryen
doğum
n
%
136
7.8
178
10.3
25
1.5
54
3.2
258
14.9
6. Tüm nullipar makatlar
44
2.6
7. Tüm multipar makatlar (eski sezaryenliler dahil)
16
0.9
8. Tüm çoğul gebelikler (eski sezaryenliler dahil)
30
1.8
9. Tüm transvers-oblikler (eski sezaryenliler dahil)
10
0.6
10. Tüm tekil, baş prezentasyon, ≤36 hafta (eski sezaryenliler dahil)
113
6.5
Toplam
864
50.1
1. Nullipar, tekil, baş geliş, ≥37 hafta, travayı spontan başlamış
2.
3.
Nullipar, tekil,
baş geliş, of≥37
hafta, indüklenmiş
the consumption
electricity
and natural gas used in industry and houses is statistically
Multipar (eski
sezaryenli
değil),
tekil baştests
geliş
≥37 hafta,were
travayı
spontan
techniques
for analysis.
Moreover,
of hypothesis
applied
and the research was
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and natural gas prices
başlamış
4. Multipar (eski sezaryenli değil), tekil baş geliş, ≥37 hafta, indüklenmiş
5. Eski sezaryenli, tekil baş geliş, ≥37 hafta
Kadınların sezaryen endikasyonlarının dağılımları
Tablo 2’de sunulmuştur. Kadınların sezaryen
endikasyonlarında, en yüksek oranın önceden
sezaryen geçirmiş olmak (%41) ve ikinci yük-
sek oranın ilerlemeyen travay (%13.8) olduğu
saptanmıştır.
20
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:17 K:50
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Tablo 2. Sezaryen
Endikasyonları
Sezaryen Endikasyonları
n
%
Bir Kez Geçirilmiş Sezaryen ( Eski
Sezaryenli)
1
355
41
İlerlemeyen Travay
119
13.8
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi60
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli60
56
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde34
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim30
6.9
Makat Geliş
Fetal Disstres
Plasenta Previa
Sürmatür
Çoğul Gebelik
6.9
6.4
3.9
3.4
Sefalo-pelvik Uyumsuzluk
29
3.3
İri Bebek
26
3
21
2.4
13
1.4
9
1.2
Transvers Geliş Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, 8
1
7
0.9
4
0.5
Gebelik + Kolestaz
3
0.4
Anhidroamnios
2
0.3
Sezaryen Dışı Uterin Cerrahi
2
0.3
26
3.0
864
100.0
Oligohidroamnios
Gebelik
Hipertansiyonu,
Preeklempsi
ACCORDING
TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
Plasenta Ablasyo
Gestasyonel Diyabet
Tedavi Gebeliği made
(I.V.F)
more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
Diğer*
Toplam
Diğer sezaryen endikasyonları (Intrauterin gelişme geriliği, kordon sarkması, yüz geliş, konjenital
anomalili fetüs, ileri anne yaşı v.b.)
*
TARTIŞMA
önerdiği orandan ve TNSA-2013 verisinden daha
yüksek olduğu belirlenmiştir (TNSA, 2014:150).
Bu araştırmada, gebelerin büyük bir çoğunluğunun (%86.1) gebelik haftası 37 hafta ve üzerinde
olduğu ve %50.1’inin sezaryen doğum yaptığı
saptanmıştır. Sezaryendeki bu oran DSÖ’nün
Yalınkaya ve ark. (2003:356-60) 20 yıllık toplam
doğum verilerini retrospektif olarak incelemişler,
sezaryen oranını %31.5 olarak belirlemişlerdir.
21
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:17 K:50
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Yıllara göre sezaryen doğum oranlarında sürekli
Litorp ve ark. (2013: 1-10) Tanzanya’da yaptıkları
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
bir artış saptamışlardır. Sezaryen doğum
oranlarını
çalışmada
yıllara göre sezaryen oranlarını inceleGüven Grup
A.Ş. Finans
Robson On Gruplu Sınıflandırma Sistemi’ne
göre
mişYönetmeni
ve grupları değerlendirmişlerdir. Yıllara göre
1
Kilis 7 Singapur’da
Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü artış gösterirken özellikle düşük
inceleyen Chong ve ark. (2012:1422-7)
sezaryen oranları
Ocak 2000-Aralık 2010 tarihleri arasında sezaryen
riskli gruplarda (birinci ve ikinci gruplarda) artış
doğum oranını %24.1
olarak belirtmiştir. Yaşar ve
olduğunu ifade etmişlerdir.
şeklindedir.
Farklı analiz teknikleri
kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
ark. (2007:414-20)
Afyonkarahisar’da
primipar
konuyla
ilgili enhale
çokgetirilmiştir.
literatür bilgisi Amerika
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakBu
araştırma
daha kapsamlı
kadınlar ile yaptıkları
çalışmada
sezaryen
doğum
Sanayi ve
konutlarda tüketim
aralıklarına
Birleşik Devletleri (ABD)’nden gelmektedir.
yönündebelirlemişlerdir.
oranını %65.9 olarak
aralığı
arttıkça,ise
elektrik
ve doğalgaz
Bunun
nedeni
sezaryen
oranının bu ülkede
Sezaryen doğum
yapan
gebeler
Robson
On da azalma
dahameydana
yüksek
olmasıdır. ABD’de yapılan büyük
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
gelmektedir.
Gruplu Sınıflandırma
Sistemi’ne göre en yüksek
bir çalışmada en çok sezaryen nedeni olarak
oranda ( %14.9) beşinci grupta (Eski sezaryenli,
dört endikasyon belirlemiştir. Bunlar; önceki
tekil baş geliş, ≥37 hafta) yer almaktadır. Ayrıca,
doğumun sezaryen olması (eski sezaryen), makat
tüm nullipar makatACCORDING
doğumlarınTO(%2.6)
sezaryenRANGES
prezentasyon,
ve fetal
CONSUMPTION
IN TERMS OFdistosi
INDUSTRY
ANDdistres’dir (Robson,
HOUSES
ameliyatı ile gerçekleştiği belirlenmiştir.
2001:23-39). Bu araştırmada ise sezaryen nedeni
en yüksek
dört
endikasyon ise; bir kez
Abstract: In this study prepared by using data ofolarak
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
Chong ve ark. (2012:
1422-7) of
enelectricity
yüksek and
sezaryen
the consumption
natural gas used in industry and houses is statistically
(%41), ilerleANOVA model was applied to the geçirilmiş
study preparedsezaryen
with the (eski
use of sezaryen)
different
oranının beşincianalyzed.
grup (%27)
ve ardından
techniques
for analysis.
Moreover,birinci
meyen travay (%13.8), makat geliş (%6.9), fetal
morebaş
comprehensive.
purpose
grupta (Nullipar,made
tekil,
geliş, ≥37The
hafta,
tradisstres (%6.9) dir. Bu bulgular ABD’de yapılan
vayı spontan başlamış) olduğunu belirtmişlerdir
araştırma bulguları ile benzerlik göstermektedir.
(%21.2). Kazmi ve ark. (2012:415-7) çalışmaYalınkaya ve ark. (2003:356-360) sezaryen endilarında ise en yüksek orana beşinci grup (Eski
kasyonlarını, en çok tekrarlayan sezaryen (%30.1),
sezaryenli, tekil baş geliş, ≥37 hafta) sahiptir
fetal disstres (%15.8) ve elektif sezayen (%14)
ve ardından sırasıyla birinci (Nullipar, tekil, baş
olarak bulmuşlardır.
geliş, ≥37 hafta, travayı spontan başlamış) ve
ikinci grup (Nullipar, tekil, baş geliş, ≥37 hafRobson On Gruplu Sınıflandırma Sistemi, ilk
ta, indüklenmiş) gelmektedir. Brennan ve ark.
grubunun vajinal doğum ile gerçekleşebileceği
(2009:e1-e8) çalışmasında indüklenen gebelerin
öngörülmektedir. Ancak, bu grupta sezaryen
(ikinci grup- Nullipar, tekil, baş geliş, ≥37 hafta,
oranının, tüm sezaryenler içinde %7.8 olması
indüklenmiş) ulusal sezaryen oranlarına göre
sezaryen endikasyonlarından ilerlemeyen travay,
daha yüksek olduğunu belirtmişlerdir. Araştırma
fetal distres vb. nedenlerle gerçekleşmiş olabilebulguları literatür ile benzerlik göstermektedir.
ceğini düşündürmektedir.
22
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:17 K:50
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Üçüncü ve dördüncü gruplar özellikleri açısından
dahil olduğunu bilmek, doğum eylemi açısından
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
birinci ve ikinci gruba benzer ancak Murat
multipar
ge- Hakan
riskli
durumları belirlemek ve normal doğum
Güven
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni kadınlara hemşirelik/ebelik bakımı
belikler ve önceki gebeliği sezaryen olan
gebeleri
yapabilecek
1
Kilis 7sınıflamanın
üçüncü veya dördüncü gruba göre
verebilmekBölümü
için olanak sağlayacaktır.
yararlı olacağı bildirilmektedir. Düşük sezaryen
ve sanayi
bilgiye sahip olmak,
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriGebeler
kullanılarakhakkında
hazırlanan buveri
çalışma,
oranına sahip olabilmek
grupların
yö- tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ve konutlarda için
kullanılan
doğalgaz iyi
ile elektrik
kadının ihtiyaçlarına yönelik sağlık hizmetinin
şeklindedir.
analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
netilmesi gerekli
olduğuFarklı
da vurgulanmaktadır
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanaraksunulmasında
kolaylık
sağlayacaktır. Bu sınıflan(Robson, 2001:23-39).
dırma sistemi
sağlıkgidilmiştir.
hizmetlerinin
iyileştirilmesi
göre de sonuca
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
Ülkemizde normal vajinal doğumların arttırılması,
için yön belirlemeye yardımcı olacaktır.
sezaryen oranlarının
düşürülmesi
için doğumun
aralığı Kw
İlk karşılaştırma yapıldıktan sonra gruplardaki her
spontan başlamasının
beklenmesi
(indüksiyon
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
oran farkının nedenini belirlemek için daha fazla
uygulamasının azaltılması), partografın kullanıçalışma gereklidir. Bununla birlikte, daha geniş
mının artırılması,ECONOMETRIC
düşük riskli gebelerde
ANALYSIS sürekli
örneklemle
incelemeler
gerekmektedir.
IN TERMSyapılacak
OF INDUSTRY
AND
elektronik fetal monitorizasyon
yapılmaması,
HOUSES
ETİK
doğumun spontan olarak yönetilmesi ve birebir
ebelik ve hemşirelik
bakımının sağlanması gethe consumption of electricity and natural gas used
in industry
Kayıtların
incelenebilmesi
için hastane yöneticilianalyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
reklidir. Doğumun
spontan
yönetilmesi,
doğum
were
applied
the research
was
ğinden
yazılı
izinandalınmıştır
(03/07/2012
tarihli ve
made more
comprehensive.
The daha
purposeaz
sırasında müdahale
yapılmasına
göre
1218 sayılı yazı). Retrospektif bir kayıt araştırması
risk taşımaktadır (Torloni et al., 2011:e14566;
olması nedeniyle etik kurul onayı alınmamıştır.
Betrán et al., 2009:1-8; Kelly et al., 2013:206-14;
KAYNAKLAR
Robson, 2001:23-39).
BETRÁN, A.P., GULMEZOGLU, A.M., ROBSON, M., MERIALDI, M., SOUZA, J.P.,
WOJDYLA, D., WIDMER, M., CARROLI, G., TORLONI, M.R., LANGER, A.,
NARVÁEZ, A., VELASCO, A., FAÚNDES,
A., ACOSTA, A., VALLADARES, E., ROMERO, M., ZAVALETA, N., REYNOSO,
S., & BATAGLIA, V., (2009). “WHO Global
Survey on Maternal and Perinatal Health
in Latin America: Classifying Caesarean
SONUÇ
Araştırma sonuçlarına göre, sezaryen oranı %50.1
ve en yüksek oranda sezaryen endikasyonu “önceden sezaryen geçirmiş olmak (eski sezaryen)”
olarak belirlenmiştir.
DSÖ’nün sezaryen için önerdiği oranlara ulaşmak
için Robson on gruplu sınıflandırma sisteminin
kliniklerde ve doğum salonunda kullanımının
arttırılması gerekmektedir. Gebenin hangi gruba
23
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:17 K:50
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ Faktörler” Hacettepe Üniversitesi Sağlık BiSections” BioMed Central Reproductive
Health, 6 (1-8)
limleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi,
32–46
BRAGG, F., CROMWELL, D.A.,
EDOZIEN,
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ NÜFUS ETÜT1
L.C., URGANCI, I.G., MAHMOOD, T.A.,
LERİ ENSTİTÜSÜ, (2008). T.C Sağlık
TEMPLETON,
& MEULEN,
J.H., (2010).
Bakanlığı
AnabuÇocuk
Özet A.,
: 2012-2014
hazırlanan
çalışma,Sağlığı
sanayi ve Aile Planlave
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
“Variation in Rates of Caesarean Section
ması Genel Müdürlüğü Başbakanlık Devlet
among English
NHS Trusts
aftertestleri
AccounPlanlama
Teşkilatı
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
uygulanarak araştırma
daha kapsamlı
haleMüsteşarlığı
getirilmiştir. ve TÜBİTAK.
ting for Maternal
and Clinical Risk: Cross
Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması Ana
edilen bulgular
sektörü için tüketim Rapor,
elektrik
ve doğalgaz
Sectional Study”
BMJ sonucunda;
Research,sanayi
341(1-8)
Ankara,
ss.152
BRENNAN, D.J.,
ROBSON, M.S., MURPHY,
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ NÜFUS ETÜTAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
M., & O’HERLIHY,
C., (2009). “Comparative
LERİ ENSTİTÜSÜ (2014). “2013 Türkiye
Analysis of İnternational Cesarean Delivery
Nüfus ve Sağlık Araştırması” Hacettepe
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITYÜniversitesi
AND NATURAL
GAS PRICES
Rates using 10-group
Classification
Identifies
Nüfus
Etütleri Enstitüsü, T.C.
Significant Variation in Spontaneous Labor”
Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK, Ankara,
HOUSES
Am J Obstet Gynecol, 201(308):e1-e8
Türkiye, ss.150
CHONG, C., SU,
L.L., ANOVA
& BISWAS,
A., applied
(2012).to the HASTANE
SİSTEMİ (HBYS),
analyzed.
model was
study prepared BİLGİ
with theYÖNETİM
use of different
“Changing Trends
of Cesarean Section Births
http://www.probel.com.tr/, Erişim Tarihi:
by the Robson Ten Group Classification in a
Tertiary Teaching Hospital” Acta Obstetricia et
Gynecologica Scandinavica, 91 (1422-1427)
09.07.2014
KAZMI, T., SAISEEMA, S., & KHAN, S.,
(2012). “Analysis of Cesarean Section Rate
- According to Robson’s 10-group Classification” Oman Medical Journal, 27 (415-7)
COSTA, M.L., CECATTI, J.G., SOUZA, J.P.,
MILANEZ, H.M., & GULMEZOGLU,
M.A., (2010). “Using a Caesarean Section
Classification System based on Characteristics
of the Population as a Way of Monitoring
Obstetric Practice” Reproductive Health, 7
(1-8)
KELLY, S., SPRAGUE, A., FELL, D.B., MURPHY,
P., AELICKS, N., GUO, Y., FAHEY, J.,
LAUZON, L., SCOTT, H., LEE, L., KINNIBURGH, B., PRINCE, M., & WALKER,
M., (2013). “Examining Caesarean Section
Rates in Canada Using the Robson Classification System” J Obstet Gynaecol Can,
35 (206–14)
GÖZÜKARA, F., & EROĞLU, K., (2008). “İlk
Doğumunu Yapmış Kadınların (Primipar)
Doğum Şekline Yönelik Tercihlerini Etkileyen
24
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:17 K:50
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
KONAKÇI, S.K., & KILIÇ, B., (2004). “İzmir’de
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI, (2010). Ana Çocuk
KORKMAZ,
Sezaryen ile Doğum Sıklığı veMurat
Buna
Etki Hakan AÇIKGÖZ
Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü.
GüvenObstetGrup A.Ş. Finans Yönetmeni
Eden Faktörler” Türkiye Klinikleri
Doğum ve Sezaryen Eylemi Yönetim Rehberi,
rik-Jinekoloji, 14 (88-95) 1Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
DamlaBölümü
Matbaacılık, Ankara, ss.7-64
KOYUNCU, F.M.,
A.S.,
ERDİNÇ,
M.R., bu
BETRAN,
A.P., SOUZA, J.P.,
Özet :ÖNOĞLU,
2012-2014 Yılları
arasındaki
TUİK verileriTORLONI,
çalışma, sanayi
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
B., & DEMİR, N., (1995). “Sezaryen Sonrası
WIDMER, M., ALLEN, T., GULMEZOGLU,
Vaginal Doğum
ve Yineleyen
Sezaryenlerin
M.,daha
& MERIALDI,
M., (2011). “Classifiuygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleri uygulanarak araştırma
kapsamlı hale getirilmiştir.
Maternal-Neonatal
Riskinin Karşılaştırması”
cations for Cesarean Section: A Systematic
bulgular
sonucunda; sanayi sektörü için tüketim Review”
elektrik
ve doğalgaz
Perinatolojiedilen
Dergisi,
3 (64-66)
PLoS
One,
6 (1):e14566
LITORP, H., KIDANTO,
H.L., NYSTROM, L.,
YALINKAYA, A., BAYHAN, G., KALE, A., &
DARJ, E., &
ESSÉN, B., (2013). “Increasing
YAYLA, M., (2003). “Dicle Üniversitesinde
Caesarean Section Rates Among Low-Risk
20 Yıllık Sezaryen Oranı ve Endikasyonları”
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITYTAND
NATURAL
PRICES
Groups: A Panel
Study Classifying
Deliveries
Klin
JinekolGAS
Obst,
13 (356-60)
According to Robson at A University Hospital
HOUSES
YAŞAR, Ö., ŞAHİN, F.K., ÇOŞAR, E., KÖin Tanzania” BioMed Central Pregnancy and
KEN, G.N.,
& CEVRİOĞLU,
A.S., (2007).
to the years
of 2012-2014,
Childbirth, the
13 consumption
(1-10) of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
Doğum Tercihleri ve
analyzed. ANOVA model was applied to the study “Primipar
prepared withKadınların
ROBSON, M.S.,
(2001). “Classification of
Bunu Etkileyen Faktörler” T Klin Jinekol
Caesarean Sections” Fetal and Maternal
Obst, 17 (414-20)
Medicine Review, 12 (23-39)
Yazar Notu: Dipnot: I. Ulusal Doğal Doğum
ŞAHİN, N.H., (2009). “Seksio- Sezaryen: YayKongresi. 24-26 Nisan, 2013-İstanbul/Türkiye
gınlığı ve Sonuçları” Maltepe Üniversitesi
Poster Bildiri olarak sunulmuştur.
Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2 (93-8)
25
UHD
HEMŞİRELERDE ELEŞTİREL DÜŞÜNME EĞİLİMİ VE PROBLEM
ÇÖZME BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ 1
THE RELATIONSHIP BETWEEN CRITICAL THINKING DISPOSITION
AND PROBLEM SOLVING SKILLS IN NURSES
Saadet ERZİNCANLI1, Ayten ZAYBAK2
Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi, İzmir / Türkiye
Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, İzmir / Türkiye
1
2
Öz: Amaç: Bu çalışmanın amacı, hemşirelerde eleştirel düşüme
eğilimi ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Yöntem: Araştırma Ağustos-Ekim 2010 tarihleri arasında
Bursa şehrinde bulunan bir üniversite hastanesi ve bir özel hastanede
yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 264 hemşire oluşturmuştur.
Bu çalışmada verilerin toplanmasında, “Birey Tanıtım Formu”,
“Kalifornia Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği” ve “Problem Çözme
Envanteri” kullanılmıştır. Hemşirelerin eleştirel düşünme eğilimleri
ile problem çözme becerileri puanları arasındaki ilişki Pearson’s
Korelasyon testi kullanılarak analiz edilmiştir Bulgular: Bu araştırmada hemşirelerin %39.8‘i 26-32 yaş grubunda, %44.7‘si lisans
mezunu, %79’u üniversite hastanesinde çalışmakta, %40.2’si 5 yıl
ve daha az süredir çalışmaktadır. Hemşirelerin eleştirel düşünme
eğilimi toplam puan ortalaması 217.4 ± 18.8, problem çözme
becerileri toplam puan ortalaması 92.2 ± 19.8 olarak belirlenmiştir.
Eleştirel düşünme eğilimleri ve problem çözme becerileri puanları
arasında düşük düzeyde anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır (r=- .344,
p<0.001). Sonuç: Hemşirelerin eleştirel düşünme eğilimleri ile
problem çözme becerileri arasında düşük düzeyde ilişki olduğu ve
hemşirelerin eleştirel düşünme eğilimleri arttıkça problem çözme
becerilerinin de arttığı söylenebilir.
Abstract: Purpose: The aim of the study was to investigate the
relationship between critical thinking disposition and problem
solving skills in nurses. Method: The research was carried out at a
university hospital and private hospital in the city of Bursa between
August and October 2010. The study sample included 264 nurses.
In the study, “Personal information form”, “the California Critical
Thinking Disposition Scale” and “the Problem Solving Inventory”
were used to gather data. The relationship between the nurses’
critical thinking disposition and problem solving skills was analysed
with using Pearson’s Correlation test. Results: In the study 39.8%
of nurse were 26-32 years old, 44.7% of them had university education, 79% of them have worked in a university hospital, 40.2% of
them have worked for 5 years or less than it. It was determined
that the total mean score of Critical Thinking Disposition nurses
was 217.4 ± 18.8, average total problem solving skills scores were
92.2 ± 19.8. It was determined that there was a significantly low
relationship between the nurses’ critical thinking disposition and
their problem solving skills (r=- .344, p<0.001). Conclusions: It
can be said that there was a low relationship between the nurses’
critical thinking disposition and their problem solving skills, and
that as their critical thinking disposition increased, their problem
solving skills increased also.
Anahtar Kelimeler: Eleştirel Düşünme, Problem Çözme, Hemşire
Key Words: Critical Thinking, Problem Solving, Nurse
Doi: 10.17371/UHD.2015310848
(1) Sorumlu Yazar: Saadet ERZİNCANLI, Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi, İzmir / Türkiye saadeterzincanli@
hotmail.com Geliş Tarihi / Received: 02.10.2014 Düzeltme Tarihi / Revised: 09.01.2015 Kabul Tarihi / Accepted:
24.03.2015 Makalenin Türü: Type of article (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması
/ Conflict of Interest:Yok / None “Etik Kurul Raporu Var - Yes Ethics Committee” (Ege Üniversitesi Hemşirelik
Yüksekokulu Bilimsel Etik Kurulu Sayı:2009-114 Tarih:04.01.2010)
26
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:30 K:68
GİRİŞ
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
becerisine sahip yaratıcı bireyler oldukları
belirMurat KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ(Günüşen ve Üstün, 2011:72-7).
tilmektedir
Bilim ve teknolojinin gelişmesi ile hızlı değişimleGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
rin yaşandığı ve karar vermenin1 yaşamsal olduğu Hemşireler çalışmaları sırasında her gün çeşitli
hemşirelik gibi uygulamalı mesleklerde eleştirel sorunlarla karşılaşmakta ve her an hayati karar
düşünme büyükÖzet
önem
taşımaktadır
(BeckieTUİK
et al.,verilerivermeyi
: 2012-2014
kullanılarakgerektirecek
sanayi
acil durumların
yaşandığı
2001:18-26). Eleştirel
düşünme kavramı, Amerikan
ortamlarında,
hastaların
problemlerine çöşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakbakım
hazırlanan
çalışmada ANOVA
modeli
hipotez testleri
Felsefe Birliği uygulanmıştır.
tarafından Ayrıca
“yorumlama,
analiz,
züm bulmak zorundadırlar (Abaan ve Altıntoprak,
değerlendirme, anlamlandırma
sonucu
doğuran;
göre de sonuca
gidilmiştir.farklı
Elde gereksinimleri
2005:62-76).
Bu nedenle,
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
amaçlı, otokontrole sahip bir karar verme ve bu olan hastaların bakımında, bakım gereksinimlerini
kararın temellendiği
aralığıkavramsal
Kw cinsindenkriterlere
yükseldikçe,dayanan
tanılama ve öncelikleri belirleme, bu gereksinimlere
bir düşünme” olarak
tanımlanmıştır
(Facione
and
Anahtar
Kelimeler : Elektrik,
Doğalgaz,
yönelik girişimde bulunma ve bakım sonuçlarını
Facione, 1996:129-36). Profesyonel hemşirelikte
değerlendirmek durumunda olan hemşireler, haseleştirel düşünme ECONOMETRIC
becerisi temel beceriler
arasında
ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL GASyanıt
PRICES
tanın gereksinimlerine
verebilmek ve bakım
yer almaktadır (Mahmoud, 2013). Hemşirelerde
HOUSES
kalitesini arttırmak için sorun çözme becerilerini
eleştirel düşünme becerisinin gelişmesi, hemşirelik
kullanmak zorundadırlar (Hedberg and Larsson,
mesleğinin bilim
temelli, kanıta dayalı uygulathe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
2004:316-24; Kelleci ve Gölbaşı, 2004:1-8).
analyzed.
modelelwas
applied to the study prepared with the use of different
malar yapan, teorik
ile ANOVA
bağlantılı,
becerisinin
made more
comprehensive.
The purposebir
was to determine
electricity
and natural gas prices
yanı sıra entellektüel
becerisini
de kullanan
Günümüz
hemşirelerinden,
sadece söylenenleri
disiplin olmasında etkilidir (Youngblood and yapanın aksine eleştirel düşünme ve problem
Beitz, 2001:39-42).
çözme becerisini kullanarak sorumluluk alabilen
kişiler olmaları istenmektedir. Problem çözme
ve akıl yürütme becerisi olan, kritik ve analitik
düşünebilen, iletişim ve işbirliği becerisi gelişmiş
hemşirelerin yetiştirilmesi, bakım kalitesinin geliştirilmesi açısından son derece önemlidir (Uçan
vd., 2008:17-25). Hemşirelerin sağlık sorunu olan
hasta ve hasta yakınlarının bakım gereksinimlerini
karşılayabilmek ve bakımla ilgili doğru karar
verebilmeleri için eleştirel düşünme ve problem
çözme becerisine sahip olmaları gerekir (Oerman
et al., 2000:155-60).
Problem çözme, sadece bilişsel becerileri değil,
duyuşsal ve psikomotor becerileri de içeren bir
süreçtir. Bu süreç, eleştirel düşünme, karar verme,
sorgulama ve yansıtıcı düşünmeyi içermektedir
(Gürleyük, 2008:17-27). Problem çözme sürecinde, bireyin bilgiyi alması, süreçten geçirmesi
ve kullanması sözkonusudur (Myrick and Yonge,
2002:131-32). Problem çözme, bilinçli, çaba
gerektiren ve amaç yönelimli bir etkinlik olarak
tanımlanmaktadır. Problem çözme becerisi yüksek
olan bireylerin, değişime açık, eleştirel düşünme
27
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:30 K:68
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
çözme ve eleştirel düşünme kaliteli
ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin
Problem
AÇIKGÖZöğrencilerinde incelendiği bazı çahemşirelik bakımında gereklidir. Hemşirelerin
hemşirelik
Güven Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni
problem çözme becerisi ve eleştirel düşünme
eğilışmalara
rastlanmakla birlikte (Beşer ve Kıssal
1
Kilis
7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
limlerinin yüksek olmasının, klinik
yeterliliklerinin
2009:88-94,
Kantek vd., 2010:186-90), mezun
artmasında etkili olacağı ileri sürülmektedir (Kim,
hemşirelerde bu iki kavram arasındaki ilişkiyi
2012:257-65). Problem
çözme hasta bakımında
inceleyen
bir çalışmaya
rastlanamamıştır. Bu
istatistiksel
şeklindedir.
Farklı
analiz
teknikleri
kullanılarak
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
bilgi toplamak ve analiz etmek için düşünme
nedenle hemşirelerin eleştirel
düşünme eğilimleri
stratejilerinin kullanımını
gerektiren
süreçtir.
ile problem
becerileri
düzeyleri ve bunlar
tüketimbir
aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgazçözme
fiyatlarının
tespit edilmesi
arasındaki ilişkinin belirlenmesine gereksinim
edilen
bulgular temellenen
sonucunda; sanayi
Eleştirel düşünme
üzerine
birsektörü
karariçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
varılmaktadır.
olarak tüketim
duyulmuştur.
BuSonuç
çalışmanın
amacı, hemşirelerin
verme, geliştirilmiş
sonuçlarının
yanı
sıra da azalma
aralığısağlık
Kw cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
eleştirel düşünme eğilimleri ile problem çözme
yüksek kalitedeAnahtar
hemşirelik
bakımını
Kelimeler
: Elektrik,sağlamaya
becerileri arasındaki ilişkiyi incelemektir.
yardımcı olmaktadır (Abaan ve Altıntoprak,
2005:62-76).
YÖNTEM
AND NATURAL GAS PRICES
HOUSES
Profesyonel uygulamalarda eleştirel düşünme ve
Tanımlayıcı tipte planlanan bu
araştırma Bursa
problem çözme gücüne verilen önem, eleştirel
bulunan,
bir üniversite
ve bir özel hastane
Abstract: In this study prepared by using data ofşehrinde
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
düşünme ve problem
çözme ofbecerisinin
the consumption
electricity andgeliştinatural gas used in industry and houses is statistically
olmak üzere toplam iki hastanede yapılmıştır.
rilmesini bir zorunluluk
getirmektedir.
Buof hypothesis
techniques haline
for analysis.
Moreover, tests
were applied
andAğustos
the research
was
Araştırma
verileri
– Ekim
2010 tarihleri
programların oluşturulma ve hayata geçirilmesinde
arasında toplanmıştır. Araştırmanın evrenini 840
öncelikle mevcut durum belirlenmeli, elde edilen
hemşire oluşturmuştur (özel hastanesi=180, ünisonuçlar doğrultusunda gerekli planlamalar yapılarak
versite hastanesi=660). Araştırmanın örneklemini,
harekete geçilmelidir (Gültekin, 1990:775-83).
araştırmanın yapıldığı hastanelerde belirtilen tarihlerde çalışan ve araştırmaya katılmaya gönüllü
olan 264 hemşire oluşturmuştur.
Konuyla ilgili literatürde, hemşirelerde eleştirel düşünme (Howenstein et al., 1996:100-3;
Wangensteen et al., 2010:2170-81; Dirimeşe ve
Dicle, 2012:89-98; Eşer vd., 2007:13-22; Arslan
vd. 2009:72-80) ve problem çözme becerilerinin
incelendiği birçok çalışmanın olduğu görülmektedir (Chang and Gaskill, 1991:813-19; Erdem,
2001:25-9; Kanbay vd., 2004:145-46; Kelleci ve
Gölbaşı, 2004:1-8, Kaya, 2005:23-38; Abaan ve
Altıntoprak, 2005:62-76). Ancak eleştirel düşünme
Araştırmada örneklem büyüklüğü, evreni bilinen
formül kullanılarak hesaplanmıştır. Araştırmanın
örneklemini oluşturan 264 hemşirenin hastanelere
göre dağılımı, tabakalı tesadüfü örneklem yöntemiyle yapılmış; özel hastaneden 55, üniversite
hastanesinden 209 hemşire araştırmaya alınmıştır.
28
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:30 K:68
Verilerin
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
toplanması
yüksek olduğu kabul edilmektedir
(Kökdemir
AÇIKGÖZ
2003:
78-85).
Araştırma verileri anket yöntemi ile toplanmış,
Türkiye’de birçok çalışmada (Eşer vd. 2007:1322, Arslan vd. 2009:72-80, Dirimeşe ve Dicle
“Kalifornia Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği
kullanılan
bu ölçeğin
: 2012-2014
TUİK verileri2012:89-98)
bu çalışma,
sanayi bu çalışma için
(KEDEÖ)” veÖzet
“Problem
Çözme
Envanteri”
elde Cronbach alfa güvenirlik katsayısı 0.83’dir.
(PÇE) kullanılmıştır.
verilerin toplanmasında; “Birey1 Tanıtım Formu”,
Heppner
ve Peterson
tarafından geliştirilen
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının (1982)
tespit edilmesi
Öncelikle hemşirelere
araştırmanın
amacı ve
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde çalışması Taylan
PÇE’nin Türkçe’ye uyarlanması
gerekçesi hakkında
verilerek
sözlü
onamları
edilenbilgi
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
(1990)
ve ŞahinSonuç
(1993)
yapılmıştır.
varılmaktadır.
olaraktarafından
tüketim
alınmıştır. Araştırmaya
katılmayı kabul eden
Ülkemizde bazı çalışmalarda kullanılan (Kelleci
hemşirelerden Anahtar
soru formlarını
doldurmaları
ve Gölbaşı, 2004:1-8; Kaya, 2005:23-38) bu
istenmiştir.
ölçeğin bu çalışmada elde edilen Cronbach alfa
AND NATURAL
PRICES
güvenirlik
katsayısıGAS
0.85’dir.
Veri Toplama Araçları
HOUSES
Altı puanlı likert tipinde olan ve 35 maddeden
Abstract: In thisTürkiye’de
study preparedgeçerlik,
by using data ofoluşan
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
PÇE’nin
ifadeleri
“her zaman böyle
1994:345-50) KEDEÖ’nin
davranırım
(1 puan)”,
“hiçbir zaman böyle
analyzed.Kökdemir
ANOVA model
prepared with
the use ofiledifferent
güvenirlik çalışması
(2003:78-82)
davranmam
(6 and
puan)”
Ölçeğin üç
made more
The purpose
was to determine
electricity
naturalbiçimindedir.
gas prices
tarafından yapılmıştır
ve comprehensive.
Cronbach Alpha
değeri
alt boyutu vardır. Bunlar “Problem Çözme Gü0.88 olarak bulunmuştur. Toplam 51 maddeden
veni”, “Yaklaşma-Kaçınma” ve “Kişisel Kontrol”
oluşan KEDEÖ’nin “doğruyu arama”, “açık
dür. Ölçekten alınabilecek en düşük puan 32, en
fikirlilik”, analitiklik”, “sistematiklik”, “kendine
yüksek puan 192’dir. Düşük puan sorun çözme
güven” ve “meraklılık” olmak üzere altı alt ölçeği
becerisinin yüksek, yüksek puan ise sorun çözvardır. Altı puanlı likert tipinde olan ölçeğin deme becerisinin düşük olduğunu göstermektedir
ğerlendirilmesinde, ifadeler “Hiç katılmıyorum
(Savaşır ve Şahin 1997:55).
(1 puan)” ile “tamamen katılıyorum (6 puan)
Araştırıma Etiği
arasında değişmektedir. Ölçekten alınabilecek en
Facione tarafından geliştirilen (Facione et al.
düşük puan 51, en yüksek puan 306’dır. Ölçek
Araştırmanın yapılabilmesi için Hemşirelik
Yüksekokulu Etik Kurulu’ndan, (Ref. no: 2009114) etik izin alınmıştır. Araştırmanın yapıldığı
hastanelerden yazılı ve araştırmaya katılan
hemşirelerden sözlü izin alınmıştır. Hemşirelere
puanının yüksek olması eleştirel düşünme eğiliminin yüksek olduğunu göstermektedir. Ölçek
puanı 240’dan düşük olduğunda eleştirel düşünme
eğiliminin düşük, 300’den fazla olduğunda ise
29
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:30 K:68
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
BULGULAR
amacı ve gerekçesi hakkında bilgi
çalışmanın
KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ
verilmiş, çalışmaya katılmalarındaMurat
gönüllülük
Araştırma kapsamına alınan hemşirelerin %21.0’i
esas alınmıştır.
özel hastane, %79.0’u üniversite hastanesinde
1
çalışmaktadır. Hemşirelerin %39.8’i 26-32 yaş
Verilerin Analizi
± çalışma,
6.9), %44.7’si
lisans mezunu
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerigrubunda
kullanılarak(ort=31.2
hazırlanan bu
sanayi
Araştırma verileri,
Statistical Package for Social
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
ve %40.2’sinin hemşire olarak çalışma süresi
Farklıfor
analiz
teknikleriprogkullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
Sciences (SPSS)şeklindedir.
version 15.0
Windows
yıldır
(ort=9.7
7.2)
(Tablo 1).
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak0-5
araştırma
daha
kapsamlı ±
hale
getirilmiştir.
ramı kullanılarakSanayi
değerlendirilmiştir.
Araştırmada
ve konutlarda tüketim
aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
yönünde
hareket edilmiş
olup, yapılan
istatistik bulgulara
göre dehemşirelerin
sonuca gidilmiştir.
Elde
Araştırmada
KEDEÖ
toplam ölçek
hemşirelerin tanıtıcı
özelliklerinin
analizinde
sayı,
puan varılmaktadır.
ortalaması Sonuç
217.4olarak
± 18.8,
ölçek madde puan
yüzde, aritmetikfiyatlarının
ortalama;
ölçeğin
toplam
ve alt sonucuna
genel
seviyesinde
düşüş gözlendiği
tüketim
ortalaması 4.3 ± 0.4 (min=1, mak=6)’dür. Ölçek
boyutlarının puanının belirlenmesinde aritmetik
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,alt
Sanayi,
Konut,
Anova,
TUİK, Fiyat “analitiklik” 46.2 ±
boyut
puan
ortalamaları;
ortalama, hemşirelerin
eleştirel düşünme eğilimleri
5.3, “açık fikirlilik” 51.3 ± 7.2, “meraklılık” 40.2
ile problem çözme becerileri puan ortalamaları
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
NATURAL
GAS PRICES
± 5.6,AND
“kendine
güven”
27.5 ± 5.3, “doğruyu
arasındaki ilişkinin
incelenmesinde
normal
daACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
arama” 27.2 ± 4.4 ve “sistematiklik” 25.2 ± 3.4
ğılıma uygunluk analizi (Kolmogorov-Smirnov
HOUSES
olarak belirlenmiştir.
0.860 p:0.451) yapılarak Pearson’s Korelasyon
analizi kullanılmıştır.
30
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:30 K:68
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ Özelliklerinin Dağılımı
Tablo 1. Hemşirelerin Tanımlayıcı
Değişkenler
Çalıştığı hastane
Üniversite hastanesi
Özel hastane
n
(%)
209
55
79.0
21.0
58
22.0
33.3
44.7
1
60 hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
22.7
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak
105 araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
39.8
58
22.0
41
15.5
Durumu
Yaş grupları
19-25
26-32
33-39
≥40
Eğitim
Lise
Önlisans
Lisans
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,
88 Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
118
Çalışma yılı
≤5 yıl
106 IN TERMS OF INDUSTRY AND40.2
HOUSES
6-10 yıl
47
17.8
11-15 yıl
56
21.2
Abstract:
In
this
study
prepared
by
using
data
of
TSI
belonging
to
the
years
of
2012-2014,
≥16 yıl
55
20.8
Toplam
analyzed. ANOVA model was applied to 264
the study prepared with the use of different
100.0
Hemşirelerin PÇE toplam puan ortalaması 92.2 ±
19.8, ölçek madde puan ortalaması ise 2.7 ± 0.6
(min=1, mak=6) bulunmuştur. Ölçeğin alt boyut
puan ortalamaları “problem çözme yeteneğine
güven” de 30.2 ± 9.2, “yaklaşma-kaçınma”
47.0 ± 10.7, “kişisel kontrol” 15.0 ± 3.8 olarak
bulunmuştur.
Tablo 2’de hemşirelerin KEDEÖ ile PÇE puan
ortalamaları arasındaki ilişki görülmektedir. Yapılan analiz sonucunda Pearson momentler çarpımı
korelasyon katsayısı -0.344 olarak bulunmuştur.
İki ölçek puan ortalamaları arasında istatistiksel
olarak negatif yönde ve düşük düzeyde bir ilişki
olduğu (p<0.001), hemşirelerin KEDEÖ ölçeği
puan ortalaması arttıkça, PÇE puan ortalamasının
düştüğü belirlenmiştir.
31
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:30 K:68
Tablo
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
2. Hemşirelerin Eleştirel Düşünme
Eğilimi Ölçeği ve Problem Çözme Envanteri
Murat KORKMAZ,
Hakan AÇIKGÖZ
Toplam ve Alt Boyut
Puan Ortalamaları
Arasındaki İlişki
1
Problem Çözme Envanteri alt boyutları
Problem
YaklaşmaKişisel Kontrol
Toplam
Eleştirel Düşünme
Çözme Güveni
Kaçınma
Özetalt
Eğilimi Ölçeği
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel olarak analiz
edilmesi
boyutları
r
r
r
r
Analitiklik uygulanmıştır. Ayrıca -0.199**
-0.252**
-0.175**
hipotez testleri uygulanarak
hale getirilmiştir. -0.263**
Açık fikirlilik
-0.212**
-0.354**
-0.333**
yönünde hareket edilmiş
olup, yapılan istatistik
bulgulara göre de sonuca
gidilmiştir. Elde -0.355**
sanayi sektörü için-0.169**
tüketim aralığı arttıkça, -0.160**
elektrik ve doğalgaz -0.166**
Meraklılık edilen bulgular sonucunda;
-0.093
Kendine güven
-0.011 fiyatlarda da azalma
-0.098
-0.073
Anahtar Kelimeler : Elektrik,
TUİK, Fiyat
Doğruyu arama
-0.075Doğalgaz, Tüketim,
-0.218**
-0.324**
Sistematiklik
Toplam
-0.088*
-0.052
-0.192**
ECONOMETRIC -0.194**
GAS PRICES
-0.342*AND NATURAL
-0.352**
HOUSES
-0.062
-0.216**
-0.106
-0.344**
TARTIŞMA
*p<0.05, **p<0.001
of electricity
and natural
industry and
Bu inçalışma
sonucunda,
hemşirelerin KEDEÖ
KEDEÖ ve PÇEthealtconsumption
boyut puan
ortalamaları
ara- gas used
toplam
puan
ortalaması
217.4was± 18.8 olarak busında yapılan analizde,
“analitiklik”
techniquesKEDEÖ’nın
for analysis. Moreover,
tests of hypothesis
were
applied
and the research
lunmuştur. Ölçek puanının 240’dan az olduğunda
ve “açık fikirlilik’’ alt boyutları ile PÇE’nin tüm
eleştirel düşünme eğiliminin düşük, 300’den fazla
alt boyutları arasında (p<0.001), “meraklılık”
olduğunda ise yüksek olarak değerlendirildiği göz
ve “doğruyu arama” alt boyutları ile PÇE’nin
önüne alındığında, hemşirelerin eleştirel düşün“Yaklaşma-kaçınma” ve “Kişisel kontrol” bome eğilimi puan ortalamalarının düşük olduğu
yutları arasında negatif yönde bir ilişki olduğu
görülmektedir. Hemşirelerde eleştirel düşünme
(p<0.001), “kendine güven” alt boyutu ile PÇE’nin
konusunda Türkiye’de yapılan bazı çalışmalarda
alt boyutları arasında ilişki olmadığı (p>0.001),
ölçek puan ortalamaları; 188.7 ile 261.1 arasında
“sistematiklik” alt boyutu ile PÇE’nin “Problem
değişmektedir (Eşer vd., 2007:13-22; Arslan
çözme yeteneğine güven” ve “Kişisel kontrol”
vd., 2009:72-80; Dirimeşe ve Dicle 2012:89-98;
boyutu puan ortalamaları arasında negatif yönde
Yıldırım vd., 2012:61-7). Yurtdışı çalışmalardan
bir ilişki olduğu saptanmıştır (p<0.001).
Rodriquez’in (2000) çalışmasında hemşirelerin
eleştirel düşünme eğilim puanının orta düzeyde olduğu bildirilirken, hemşirelerin KEDEÖ
32
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:30 K:68
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ortalamaları ABD’de 295.4 (Hicks etİNCELENMESİ
al.,
veya eleştirel düşünme gibi entelektüel
puan
bilgileri
AÇIKGÖZyerine daha çok bağımlı hemşirelik
2003:169-80), Norveç’de 300.3 (Wangensteen
kullanmak
Güven Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni yerine getirmelerinin beklenmesine
et al., 2010:2170-81), Kanada’da 281.8
olarak
işlevlerini
1
Kilis
Bölümü düşünülmektedir. Ayrıca ülkebildirilmiştir (Profetto-McGrath,
2003:322-37).
bağlı olabileceği
mizde yapılan çalışmalarda hemşirelerin eleştirel
Bu çalışmadanÖzet
elde
edilen Yılları
eleştirel
düşünme
: 2012-2014
arasındaki
düşünme eğilimi puan ortalamalarının yurtdışı
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz yapılan
eğilimi puan ortalaması
Türk
toplumunda
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakçalışmalardan
modeli
dahaANOVA
düşük bulunmasının
bir diğer
çalışmalarla benzer
bulunurken,
uygulanmıştır.
Ayrıcadiğer
hipotezçalışmalara
nedeninin,
eğilimi ölçeğinin
ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgazeleştirel
fiyatlarınındüşünme
tespit edilmesi
göre daha düşükSanayi
olduğu
görülmektedir. Bu duruyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
Türkçeye uyarlanması sırasında madde sayısındaki
edilen bulgular
sonucunda;kurum
sanayi sektörü
mun eğitim sistemindeki
farklılıklar,
işleyişiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
azalmanın
doğalSonuç
bir sonucu
olarak, toplam puanda
varılmaktadır.
olarak tüketim
farklılıkları, hemşirelik
kullanmama
aralığı Kwsürecini
cinsindenetkin
yükseldikçe,
da azalmanın olmasının kaçınılmaz olmasıdır.
Grafik 1. Hemşirelerin Eleştirel Düşünme Eğilimi ve Problem Çözme Beceri Puanları
Arasındaki İlişki
HOUSES
280,00
260,00
KEDEÖ
240,00
220,00
200,00
180,00
R Sq Linear = 0,118
160,00
60,00
80,00
100,00
120,00
140,00
PÇE
Çalışmada hemşirelerin PÇE toplam puan ortalaması 92.2 ± 19.8’dir. PÇE puanının düşük olması,
başarılı sorun çözme davranış ve tutumlarını
gösterirken, yüksek puan sorunlar karşısında
etkili çözümler bulanamadığını göstermektedir
(Savaşır ve Şahin, 1997:55). Türkiye’de yapılan
çalışmalarda hemşirelerin PÇE puan ortalamaları
78.6 ile 98.9 arasında bulunmuştur (Kelleci ve
Gölbaşı, 2004:1-8; Kaya, 2005:23-38; Abaan
ve Altıntoprak, 2005:62-76). Yurtdışında yapılan bazı çalışmalarda da (Chang and Gaskill,
1991:813-19; Makhathini and Uys, 1996:34049) benzer sonuçlar elde edilmiştir. Bu çalışma
bulgusu hemşirelerde problem çözme becerileri
konusunda yapılan diğer bazı çalışma sonuçları
ile benzerlik göstermektedir. Hemşirelerin, hasta
33
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:30 K:68
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
sağlıklı bireylere bakım verirken sürekli
EDEÖ’nin değerlendirilmesinde ölçek
veya
puanı
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
problemlerle karşılaştığı bu nedenleMurat
de problem
arttıkça
eleştirel düşünme eğilimi de artmaktadır.
Güven
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
çözme becerilerinin gelişmiş olması
gerektiği
PÇE’nin
değerlendirilmesinde ise ölçek puanı
1
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi, Elektrik-Enerji
Bölümü
bildirilmektedir (Kaya, 2005:23-38).
PÇE’nin
düştükçe problem
çözme becerilerinin düzeyi
puan aralığı (32-192) göz önünde bulundurulartmaktadır. Bu çalışmada da hemşirelerin eleşÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
duğunda, hemşirelerin
problem çözme becerileri
tirel düşünme eğilimi puanları artarken, problem
şeklindedir.
Farklı düzeyde
analiz teknikleri
kullanılarakçözme
hazırlanan
çalışmada
ANOVAazalmaktadır.
modeli
puan ortalamalarının
yeterli
olduğu
becerileri
puanları
Bu sonuç
söylenemez. Bu Sanayi
durumun
hemşirelerin
hasta veya
hemşirelerin
eğilimi ve problem
ve konutlarda
göre elektrik
ve doğalgaz eleştirel
fiyatlarınındüşünme
tespit edilmesi
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
sağlıklı bireylerin bakımı sırasında karşı karşıya
çözme becerileri puanları arasındaki korelasyonu
kaldığı problemlerin
çözümünde
olumsuz
göstermektedir.
olarak
değerlendirildiğinde
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüşyönde
varılmaktadır.Genel
Sonuç olarak
tüketim
etkili olabileceği düşünülmektedir.
eleştirel düşünme eğiliminde “kişinin akıl yürütme
süreçlerine duyduğu güven”i gösteren “kendine
Hemşirelerin eleştirel düşünme eğilimi ile problem
güven” boyutu dışındaki bütün alt boyutlarla
çözme becerileri arasındaki ilişkiyi belirlemek
ANDçözme
NATURAL
GASarasında
PRICES ilişki olduğu söyproblem
beceri
için yapılan analiz ACCORDING
sonucunda, TO
eleştirel
düşünmeRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
CONSUMPTION
lenebilir. Beşer ve Kıssal (2009:88-94) problem
HOUSES
eğilimleri ve problem çözme becerileri arasında
çözme becerilerinin kognitif süreçlerle doğrudan
düşük düzeyde Abstract:
anlamlıInbir
saptanmıştır.
this ilişki
study prepared
ilişkili
olduğunu,
eleştirel
düşünmenin problem
in industry
and houses
is statistically
Hemşirelerin KEDEÖ
ölçeği model
puan was
ortalaması
analyzed. ANOVA
çözmenin
bir parçası
ve problem çözme
were applied
and theolduğunu
research was
arttıkça, PÇE puan
ortalaması düşmektedir.
electricity
and
natural
gas
prices
becerilerini geliştirdiğini bildirmiştir. Gürleyük’e
KEDEÖ alt boyutları ve PÇE alt boyutları puan
(2008:17-27) göre eleştirel düşünmenin temel
ortalamaları arasındaki ilişki incelendiğinde,
boyutlarından biri problem çözmedir. Eleştirel
KEDEÖ’nin “analitiklik” ve ‘’açık fikirlilik’’
düşünme becerileri yüksek olan bireyler, aynı
alt boyutları ile PÇE’nin tüm alt boyutları, “mezamanda problem çözmede de etkilidirler. Bu
raklılık” ve ‘’doğruyu arama’’ alt boyutları ile
bilgiler ışığında, eleştirel düşünme eğilimi ile
PÇE’nin “yaklaşma-kaçınma” ve “kişisel kontrol”
problem çözme becerileri arasında bir ilişki
boyutu arasında, “sistematiklik” alt boyutu ile
beklenmektedir. Konuyla ilgili yapılan çalışmalar
“problem çözme yeteneğine güven” ve kişisel
incelendiğinde ise hemşirelerde eleştirel düşünme
kontrol” boyutları arasında negatif yönde bir
eğilimi ve problem çözme becerilerinin ayrı ayrı
ilişki olduğu belirlenirken, KEDEÖ’nin “kendine
ele alındığı birçok çalışma bulunmakla birlikte,
güven” boyutu ile PÇE alt boyutları arasında bir
bu iki kavram ve alt boyutları arasındaki ilişkiyi
ilişki olmadığı belirlenmiştir.
konu alan bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bununla
birlikte hemşirelik öğrencileriyle yapılan çalışmalar
34
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:30 K:68
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
düşünme eğilimi ile problem çözme
politikaların geliştirilmesi ve yöneticiler tarafından
da eleştirel
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
becerileri arasında pozitif yönde ilişki
olduğu Hakan
desteklenmesi,
hemşirelerin kurum içi ve dışı
Güven Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni
bildirilmiştir (Beşer ve Kıssal, 2009:88-84;
Tümbilimsel
etkinliklere katılımları desteklenerek
1
Kilis2010:186-90).
Bölümü
kaya vd., 2009:57-74; Kantek vd.,
eleştirel bakış
açısı ve problem çözme becerisi
Bu çalışmadan elde edilen sonuçların hemşirelik
kazanmalarının sağlanması gerekmektedir.
öğrencileriyle yapılan
çalışma
ve tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
ve konutlarda
kullanılansonuçlarını
doğalgaz ile elektrik
KAYNAKLAR
şeklindedir.
Farklı
analiz
teknikleri
kullanılarak
problem çözme ve eleştirel düşünme eğiliminin
ABAAN,
S.,fiyatlarının
& ALTINTOPRAK,
A., (2005).
birbiriyle ilişkili
olduğu
bilgisini
destekleyici
Sanayi
ve konutlarda
tüketim
ve doğalgaz
tespit edilmesi
“Hemşirelerde Problem Çözme Becerileri:
özellikte olduğuedilen
düşünülmektedir.
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunaÖz
varılmaktadır.
Sonuç olarakSonuçlarının
tüketim
Değerlendirme
Analizi”
SONUÇ
Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Bu çalışmada hemşirelerin eleştirel düşünme eğiFakültesi Hemşirelik Dergisi, 12 ( 62-76).
limleri ve problem çözme becerilerinin seviyesi
ARSLAN,
G.G., GAS
DEMİR,
NATURAL
PRICES Y., EŞER, İ., &
belirlenmiş, eleştirel
düşünme eğilimi
ile problemRANGES IN AND
ACCORDING
TO CONSUMPTION
TERMS OF INDUSTRY AND
KHORSHID, L., (2009). “Hemşirelerde
çözme becerileri arasında ilişki incelenmiştir. HOUSES
Eleştirel Düşünme Eğilimini Etkileyen EtAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Bu çalışmanın en
temel bulgusu: Hemşirelerin
menlerin İncelenmesi” Atatürk Üniversitesi
analyzed.
ANOVA
was applied
to the study Hemşirelik
prepared with Yüksekokulu
eleştirel düşünme
eğilimleri
vemodel
problem
çözme
Dergisi, 12 ( 72-80)
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and
natural
gas
prices
becerilerinin düşük düzeyde olduğu ve hemBECKIE, T., LOWRY, L., & BARNETT, S.,
şirelerin eleştirel düşünme eğilimleri puanı ile
(2001). “Assessing Critical Thinking in Bacproblem çözme becerileri puanları arasında düşük
calaureate Nursing Students: A Longitudinal
düzeyde anlamlı ilişki bulunmasıdır. Hemşirelerin
Study” Holistic Nursing Practice, 15 (18-26)
eleştirel düşünme düzeyini arttıracak olumlu bir
BEŞER, A., & KISSAL, A., (2009). “Critical
gelişmenin problem çözme becerilerine olumlu
Thinking Dispositions and Problem Solving
olarak yansıyacağıdır.
Skills Among Nursing Students” Dokuz
Bu sonuçlar doğrultusunda, karmaşık sağlık
Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu
problemleri ile yüzyüze olan hemşirelerin problem
Elektronik Dergisi, 2 ( 88-94)
çözme becerilerinin geliştirilmesinde, zihinsel
CHANG, M.A. & GASKILL, D., (1991). “Nursüreci aktif kılan ve düşünmeyi sağlayan etkinses’ Perceptions of Their Problem Solving
liklerin kullanılması önemli yer tutmaktadır. Bu
Ability” Journal of Advanced Nursing, 16
nedenle, hemşirelerin eleştirel düşünmelerine ve
problem çözmelerine fırsat sağlayacak kurumsal
(813-819)
35
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:30 K:68
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ ceri Düzeyleri ile Kontrol Odağı Arasındaki
DİRİMEŞE, E., & DİCLE, A., (2012). “Hem-
MuratEleştirel
şirelerin ve Öğrenci Hemşirelerin
İlişki” Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik
Güven
Düşünme Eğilimlerinin İncelenmesi”
Anadolu
Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4 (72-77)
1
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi,
Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri
Dergisi,
15 Elektrik-Enerji Bölümü
GÜRLEYÜK, G.C., (2008). Sınıf Öğretmeni
(89-98)
Adaylarının
Değişkenler
Açısından
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak
hazırlananÇeşitli
bu çalışma,
sanayi
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
ERDEM, Y., (2001). “Yüksekokul ve Sağlık
Eleştirel Düşünme Eğilimleri, Problem Çözme
Meslek Lisesi
MezunuAyrıca
Hemşirelerin
Becerileri
ve Akademik
Başarı Düzeylerinin
uygulanmıştır.
hipotez testleriProbuygulanarak araştırma
daha kapsamlı
lem Çözmeyönünde
Becerileri”
Yeni Tıp Dergisi, 1
İncelenmesi, Yayınlamamış Yüksek Lisans
aralığı Karaelmas
ve doğalgaz Sosyal Bilimler
(25-29) edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim Tezi,
Üniversitesi
Enstitüsü,
Zonguldak
aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana
gelmektedir.
EŞER, İ., KHORSHID,
L., & DEMİR, Y.,
(2007). “Yoğun
Bakım Hemşirelerinde EleşHEDBERG, B., & LARSSON, U.S., (2004).
tirel Düşünme Eğilimi ve Etkileyen Faktör“Environmental Elements Affecting the DeECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITYcision-Making
AND NATURAL GAS
PRICES
lerin İncelenmesi”
Cumhuriyet
Üniversitesi
Process
in Nursing Practice”
Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11 (13-22)
Journal of Clinical Nursing, 13 (316-24)
HOUSES
FACIONE, C.N.,
& FACIONE,
P.A., by
(1996).
HIBEL,
P., & NEAL, G.W.,
Abstract:
using data ofHEPPNER,
TSI belonging to P.P.,
the years
of 2012-2014,
“Externalizing
the Critical
Know-to the study (1982).
Solving; A Descripanalyzed.
ANOVAThinking
model wasinapplied
prepared “Personal
with the useProblem
of different
ledge Development
and Clinical Judgment”
tive Study of Individual Differences” Journal
Nursing Outlook, 44 (129-136)
of Counseling Psychology, 29 (580-590)
FACIONE, N.C., FACIONE, P.A., & SANCHEZ,
C,A., (1994). “Critical Thinking Disposition as
a Measure of Competent Clinical Judgement:
The Development of the California Critical
Thinking Disposition Inventory” Journal of
Nursing Education, 33 (345-350)
HICKS, F.D., MERRITT, S.L., ELSTEIN,
A.S., & ILLINOIS, C., (2003). “Critical
Thinking And Clinical Decision Making In
Critical Care Nursing: A Pilot Study” Heart
& Lung, 32 (169-180)
HOWENSTEIN, M.A., BILODEAU, K., BROGNA, M.J., & GOOD, G., (1996). “Factors
Associated With Critical Thinking Among
Nurses” The Journal of Continuing Education
in Nursing, 27 (100-103)
GÜLTEKİN, M., (1990). “Eğitim ve Gelecek
Zaman” Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Fakültesi Dergisi, 23 (775-783)
GÜNÜŞEN, N.P. & ÜSTÜN, B., (2011). “Hemşirelik Öğrencilerinin Problem Çözme Be-
36
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:30 K:68
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ Educational Research Journal 2
KANBAY, A., BOZOK, D., UNSAR, S., & TURAN,
(257-265),
Murat
N., (2004). Trakya Üniversitesi Tıp
Fakültesi
http://www.resjournals.com/ERJ, Erişim
Güven
Hastanesi’nde Çalışan Hemşirelerin
Problem
Tarihi: 18.10.2012
1
Çözme Becerilerinin Değerlendirilmesi,
III. Elektrik-Enerji Bölümü
KÖKDEMİR, D., (2003). Belirsizlik Durumlarında
Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi Özet
bu çalışma,
sanayi
Kararhazırlanan
Verme ve
Problem
Çözme, YayınlanKitabı, ss.145-146
mamışçalışmada
Doktora
Tezi,modeli
Ankara Üniversitesi
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan
ANOVA
KANTEK, F., uygulanmıştır.
ÖZTÜRK,Ayrıca
N., &
GEZER,
N.,
hipotez
testleri uygulanarak
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik veSosyal
doğalgazBilimler
fiyatlarının Enstitüsü,
tespit edilmesiAnkara
(2010). Bir Sağlık
Yüksekokulunda Öğrenciyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
edilen
bulgular sonucunda;
sanayiÇözme
ve doğalgaz
lerin Eleştirel
Düşünme
ve Problem
MAHMOUD,
K.,elektrik
(2013).
“New Graduate Nurses’
Becerilerinin
International
Perceived
Definition of Critical Thinking
aralığıİncelenmesi,
Kw cinsinden yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma meydana
gelmektedir.
ConferenceAnahtar
on New
Trends
in Education
During
TheirTUİK,
First
Nursing Experience”
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova,
Fiyat
and Their Implications Antalya, ss.186-190
Educational Research Quarterly, http://
www.questia.com/read/1P3-3029019581/
ECONOMETRIC
OF ELECTRICITY
KATAOKA-YAHIRO,
M., &ANALYSIS
SAYLOR,
C.,
new-graduate-nurses-perceived-definitionHOUSES
(1994). “A Critical Thinking Model For
of-critical, Erişim Tarihi: 18.12.2013
Nursing Judgement” Journal of Nursing
Education, the
33 consumption
(351-356)of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
MAKHATHINI,
J.T.,
prepared with the
use &
of UYS,
differentL.R., (1996). “An
KAYA, E., (2005).
Hemşirelerin
Problem
Çözme
Evaluation
of the
Problem
Solving Ability of
made
more comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity and
natural
gas prices
Becerilerinin ve Etkileyen Bazı Faktörlerin
Diplomates from a Comprehensive Nursing
Belirlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans
Programme” Nurse Education Today, 16 (
Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri
340-349)
Enstitüsü, Sivas
MYRICK, F., & YONGE, O., (2002). “Preceptor
KELLECİ, M., & GÖLBAŞI, Z., (2004). “Bir
Behaviors Integral to the Promotion of StuÜniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin
dent Critical Thinking” Journal for Nurses
Problem Çözme Becerilerinin Bazı Değişin Staff Development, 18 (131-132)
kenler Açısından İncelenmesi” Cumhuriyet
Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu DerOERMANN, M., TRUESDALL, S., & ZIOLgisi, 8 (1-8)
KOWSKI, L., (2000). “Strategy to Assess,
Develop and Evaluate Critical Thinking”
KIM, H.D., (2012). “Improvement in Problem
Solving and Critical Thinking Among Korean
Nursing Students Over An Academic Year”
Journal of Continuing Education in Nursing,
31 (155-60)
37
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:30 K:68
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
PROFETTO-MCGRATH, J., HES KETH, İNCELENMESİ
K.L.,
G., (2010). “Critical Thinking Dispositions
AÇIKGÖZ Newly Graduated Nurses” Journal
LANG, S., & ESTABROOKS, Murat
C.A.,KORKMAZ,
(2003). Hakan Among
Güven
“A Study of Critical Thinking and
Research
of Advanced Nursing, 66 (2170-2181)
Utilization Among Nurses”1Kilis
Western
7 Aralık Journal
YILDIRIM B., OZKAHRAMAN S., & ERSOY,
of Nursing Research, 25 (322-337)
S., (2012).
“Investigation
of Critical Thinking
hazırlanan
bu çalışma, sanayi
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
ROBERTS, D.J., WHILE, E.A., & FITZPATDisposition in Nurses Working in Public
RICK, M.J.,
(1993). Ayrıca
“Problem
in
Hospitals”
International
Journal of Business,
uygulanmıştır.
hipotez Solving
araştırma
daha kapsamlı
Nursing Practice:
Application, Process, Skill
Humanities and Technology, 2 (61-67)
sonucunda; sanayi
sektörüof
için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Acquisitionedilen
andbulgular
Measurement”
Journal
YOUNGBLOOD,
N.,
& tüketim
BEITZ, M., (2001).
varılmaktadır. Sonuç
olarak
Advanced Nursing,
18 (886-891)
yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
“Developing Critical Thinking with Active
Kelimeler
: Elektrik, Doğalgaz,and
RODRIGUEZ, Anahtar
G., (2000).
“Demographics
Learning Strategies” Nurse Educator, 26 (39-42)
Disposition as Predictors of the Aplication of
YURTTAŞ, A., & YETKİN, A., (2003). “Sağlık
ECONOMETRIC
ANALYSIS
Critical Thinking
Skills in Nursing
Practice”
Yüksekokulu
Öğrencilerinin
Empatik BeceACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN
TERMS OF INDUSTRY
AND
Dissertation Abstracts International, 62, (UMI
HOUSES
rileri ile Problem Çözme Becerilerinin KarşıNo. AAT 3002095)
Üniversitesi Hemşirelik
Abstract: In this study prepared by using data of TSIlaştırılması”
belonging to theAtatürk
years of 2012-2014,
SAVAŞIR, I., &
ŞAHİN.
N. model
(1997).
Dergisi,
6 (1-13)
analyzed.
ANOVA
was Bilişselapplied to the studyYüksekokulu
prepared with the
use of different
Davranışçı made
Terapilerde
Değerlendirme: Sık
Kullanılan Ölçekler, Türk Psikologlar Derneği
Yayınları, Ankara, ss.55
TÜMKAYA, S., AYBEK, B., & ALDAĞ, H.,
(2009). “Üniversite Öğrencilerinin Eleştirel
Düşünme Eğilimleri ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi” Eğitim Araştırmaları
Dergisi, 36 (57-74)
UÇAN, Ö., TAŞÇI, S., & OVAYOLU, N., (2008).
“Eleştirel Düşünme ve Hemşirelik” Fırat
Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3 (17-25)
WANGENSTEEN, S,. JOHANSSON I.S,,
BJORKSTROM, M.E., & NORDSTROM,
38
UHD
İNTRAPARTUM DÖNEMDE KULLANILABİLECEK POZİSYONLAR:
GEBELERİN BİLGİ VE TERCİHLERİ 1
POSITION CAN BE USED IN THE INTRAPARTUM PERIOD:
KNOWLEDGE AND PREFERENCE OF PREGNANT WOMEN
Merve LAZOĞLU1, Serap EJDER APAY1, Elif Yağmur ÖZORHAN1
1
Atatürk Üniversitesi Ebelik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Öğrencisi, Erzurum / Türkiye
2
Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü, Erzurum / Türkiye
Öz: Amaç: Bu araştırma gebelerin intrapartum dönemde kullanabilecekleri pozisyonlar hakkında bilgi ve tercihlerini belirlemek
amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı olarak yapılan bu
araştırma Şubat-Ağustos 2013 tarihleri arasında Türkiye’nin doğusunda bir doğum hastanesine doğum yapmak için başvuran 305
gebe ile yürütülmüştür. Soru formu araştırmacılar tarafından daha
önce yapılan araştırmalar doğrultusunda oluşturulmuş ve 21 soru
içermektedir. Veriler araştırmacılar tarafından yüz yüze görüşme
yöntemi kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde
temel tanımlayıcı analizler yapılmıştır. Bulgular: Gebelerin
%44.6’sı 18-25 yaş aralığında, %44.9’u ilkokul mezunu, büyük bir
çoğunluğu (%86.9) çalışmamakta ve %42.6’sı ilk gebeliğe sahiptir.
Gebelerin %10.5’inin herhangi bir pozisyon bildiği ve bilenlerin
de %81.3’ünün derin nefes alarak çömelme pozisyonunu bildiği,
%89.7’sinin pozisyonu ağrıyı azaltmak için kullanılabileceği
belirlenmiştir. Gebelerin %74.0’ı yan yatış, %73.8’i yarı oturur,
%58.7’si çömelme, %53.8’i dans pozisyonlarını kullanabileceklerini ifade etmişlerdir. Sonuç: Gebelerin büyük bir çoğunluğu
doğum ağrısı çekmede kullanılabilecek pozisyonları bilmemekte;
bilenler ise en çok çömelme pozisyonunu ve bu pozisyonların
doğum ağrısını azaltmakta yararlı olabileceğini belirtmiştir. Gebeler
pozisyon çeşitlerinden en çok yan yatış, yarı oturur, çömelme ve
dans pozisyonlarının rahatlatıcı olabileceğini ifade etmişlerdir.
Abstract: Objective: The aim of the study was to determine
a pregnant women’s knowledge and preferences about position
can be used in the intrapartum period. Method: This descriptive
study was conducted with 305 pregnant women who applied for
delivery to a maternity hospital in the Eastern Turkey between
February 2013 and August 2013.The questionnaire, which was
developed according to the studies that were previously published
by researchers and involved 21 questions. The data were collected
by researchers by using the face-to-face interview method. Basic
descriptive analyses were carried out to evaluate the data. Results:
In the study, 44.6% of the pregnant women were aged between
18-25, 44.9% of them had education primary education, a great
majority of them (86.9%) were unemployed and 42.6% had their
first pregnancy. Overall, 10.5% of pregnant women stated that
they knew some positions and among those of 81.3% squat position with taking a deep breath and 89.7% stated that they could
use the position to decrease the pain. Pregnant women stated that
they could use the position during intrapartum period as follows:
74.0% side-lying, 73.8% half-sitting, 58.7% squatting, and 53.8%
dancing. Conclusion: A great majority of pregnant women were
unaware of positions to be used during labor pain and those who
knew those positions mostly stated that they knew squatting and
that those positions could be useful in decreasing the labor pain.
Among the position types, the pregnant women stated that mostly
the positions of side-lying, half-sitting, squatting, and dancing
could be relieving.
Anahtar Kelimeler: Gebe, Doğum Eylemi, Doğum Pozisyonu,
Doğum Ağrısı
Key Words: Pregnant, Labor, Childbirth, Birth Position, Labor Pain
Doi: 10.17371/UHD.2015310846
(1) Sorumlu Yazar: Elif Yağmur ÖZORHAN, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü, Erzurum
/ Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 22.12.2014 Düzeltme Tarihi / Revised: 24.02.2014
Kabul Tarihi/ Accepted: 06.04.2015 Makalenin Türü: Type of article ((Araştırma – Uygulama / Research -Application)) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None “Etik Kurul Raporu Var - Yes Ethics Committee” (T.C.
Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Erzurum İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliği
Sayı: 3429 Tarih: 14/02/2013)
39
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:62 K:97
GİRİŞ
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
azaltma yöntemlerine ihtiyaç duymaktadırlar.
AÇIKGÖZ
(Yıldırım
ve Hotun Şahin, 2003:14-20).
Akut bir ağrı olan doğum ağrısı, bilinen en şiddetli
ağrı türlerinden biridir. Ancak 1bu ağrı, doğal bir Nefes alma, rahatlama teknikleri, gevşeme egKilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
sürecin parçası olması, sınırlı bir süre içerisinde zersizleri, ılık duş, masaj, destekleyici ebelik ve
gerçekleşmesi ve
annenin
bebeği
isteyerek
bakımı, bu
pozisyon
değişiklikleri (ayakta
Özet
: 2012-2014
Yılları için
arasındaki
TUİK verilerihemşirelik
çalışma, sanayi
bu ağrılara katlanması özellikleriyle diğer ağrı durmak, oturmak, yürümek, sallanmak), ve doşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
türlerinden ayrılmaktadır
(Mamuk
Davas,
hipotezve
testleri
uygulanarakğum
araştırma
dahakullanmak
kapsamlı hale gibi
getirilmiştir.
topu
alternatif yöntemler
2010:137-44). Doğum
ağrısı fizyolojik sürecin bulgulara göre
ağrısını
azaltmaya
yöntemler
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik doğum
de sonuca
gidilmiştir.yardımcı
Elde
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü
aralığısayılabilir.
doğalgaz
bir devamı olduğu
halde
kadınlara
endişe,
korkuiçin tüketim
arasında
Buveyöntemler
anne ve fetüs
ve kaygı hissettiren
encinsinden
akut ağrıdır
(Berkiten
sağlığı
açısından
zararsız olup, doğum eylemini
aralığı Kw
yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma
meydana
gelmektedir.
Ergin, 2006:1-209).
yavaşlatmaz,
yanTUİK,
etkiFiyat
ya da allerji yaratmaz
AnahtarDoğum
Kelimelereylemi
: Elektrik,süresince,
Doğalgaz, Tüketim,
uterus kontraksiyonları, serviksin dilatasyonu (Yıldırım ve Hotun Şahin, 2003:14-20; Avcıbay,
ve efasmanı, uterusu tutan bağların gerilmesi, 2009:28-35). Özveren ve Uçar’ın (2009:59-72)
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMS OF INDUSTRY AND
uterus kaslarının hipoksisi,
fetüsün
perineye veRANGES
Ankara’da
yaptığı bir çalışmada gebelerin doğum
HOUSES
çevre dokulara olan baskısı nedeni ile ağrı hisse- ağrılarını gidermede öğrenci hemşirelerin görüşAbstract:Ergin,
In this study
prepared byDemir
using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
dilmektedir. (Berkiten
2006:1-209;
leri belirlenmiştir. Öğrenciler tarafından seçilen
vd., 1998:69-77).
Doğum
ağrısını
algılamada
analyzed. ANOVA model was applied to the yöntemlere
study prepared bakıldığında,
with the use of different
%20.6’sının doktor istechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
gebenin yaşı, gebenin
made morefiziksel-ruhsal
comprehensive. Thedurumu,
purpose was to determine
electricity
and
natural
gas
temine göre analjezik verme,prices
%18.6’sının dikkati
doğum sayısı, perineal gerginlik, fetüsun ağırlığı ve başka yöne çekme, %14.2’sinin masaj uygulama,
pozisyonu, yapılan uygulamalar, kültür, anksiyete, %13.1’inin sıcak uygulama yapma, %11.9’unun
korku, yaşanmış deneyimler, doğuma hazırlık ve gevşeme egzersizleri yapma (pozisyon değiştirme)
destek sistemleri gibi faktörler etkili olmaktadır
%9.5’inin soğuk uygulama yapma, %5.8’inin
(Demir vd., 1998:69-77; Karaçam, 2001:56-62;
plasebo uygulama ve düşük oranlarda müzik
Yıldırım ve Hotun Şahin, 2003:14-20; Berkiten
dinleme (%2.6) ve hayal kurma (%1.8) olduğu
Ergin, 2006:1-209; Kocatepe, 2006:80-98; Avgörülmektedir.
cıbay, 2009:17-22; Rozien ve Öz, 2014:34-47).
Bu nedenle gebenin ne kadar ağrı duyacağını Gebelerin ağrıyı hafifletmek için kullandığı en
doğumu yaşamadan önce tahmin etmek oldukça yaygın yöntem, pozisyon değiştirmektir (Rozien
güç olmaktadır. Gebeler bazen dayanılabilecek, ve Öz, 2010:34-47). Doğum eyleminin ikinci
kontrol altına alınabilecek düzeyde ağrı yaşarken, devresinde kullanılabilen çok sayıda pozisyon
bazen de dayanılmaz derecede ağrı yaşamakta ve vardır. Gebelerin doğum eylemi süresince tek bir
bu ağrıyı kontrol altına almak için çeşitli ağrıyı pozisyonda tutulması mümkün ve uygun değildir
40
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:62 K:97
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
(Karaçam, 2001:56-62). Gebe pozisyon değiştir2013 tarihleri arasında Doğu Anadolu’da bir ilde
Murat KORKMAZ,
dikçe, bebeğin baş pozisyonu, uterus kasılmaları
ve Hakan
yer AÇIKGÖZ
yer alan Kadın Doğum Hastanesinin doğum
Güven
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeniyürütülmüştür.
baş-pelvis arasındaki ilişki de yer çekimi
etkisiyle
salonunda
1
Kilis
7 Aralık
değişmektedir. Gebelerin doğum
eylemi
boyunca
Araştırmanın Evren ve Örneklemi: Araşen çok kullandığı pozisyonlar; sırtüstü, çömelme,
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileritırmanın
kullanılarak yürütüldüğü
sanayi
hastanede
2011 yılında
diz üstü, oturma,veayakta
ve bunların karışık olarak
konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
doğum
yapan
gebelerin
analiz teknikleri
kullanılarakvajinal
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli sayısı 4720’dir.
kullanıldığı pozisyonlardır.
Doğum
eyleminde
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakÖrnekleme
araştırma daha alınacak
kapsamlı hale
getirilmiştir.
gebe
sayısı %95 güven arapozisyonlara karar
doğurma
Sanayivermede
ve konutlardakadının
lığı (α=0.05),
p=0.50
ve n=4720
yönünde hareket
edilmiş laserasyon
olup, yapılan istatistik
bulgulara
göre de sonuca
gidilmiştir.
Elde evren sayısı ile
gücü, çevresel desteklerin
varlığı,
ve
hesaplandığında
gebedir.
Araştırmada örneklem
deşirürlerin oluşmaması
ve daha
az ağrı
fiyatlarının genel
seviyesinde
düşüşçekme
varılmaktadır. 281
Sonuç
olarak tüketim
meydana
gelmektedir.
seçiminde olasılıksız örnekleme yöntemlerinden
isteği gebeler tarafından dikkate alınmaktadır
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,basit
Sanayi,rastgele
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
örnekleme
yöntemi kullanılmıştır.
(Sayıner ve Özerdoğan,
2009:143-8; Avcıbay,
Örneklem kapsamına;
2009:17-22; Çalış, 2009:60-98; Hodson, 2014).
ECONOMETRIC
Doğum ağrısı sırasında
(travayda)ANALYSIS
kullanılabilecek
TERMS
INDUSTRY
AND
• IN
Görme
veOFişitme
ile ilgili
duyu kaybı olmayan,
HOUSES
başlıca pozisyonlar; dans pozisyonu, sandalye
üzerinde sallanma, sandalye üzerine ters oturuş,
• İletişime-işbirliğine açık,
esneme hareketi,theasimetrik
oturuş,
dizüstü
consumption
of electricity
andoturuş,
• 37-42.
olanlar,
preparedgebelik
with the haftasında
use of different
çömelme, yarı oturur
pozisyon,
dizMoreover,
el pozisyonu
techniques
for analysis.
ve yan yatıştır (Rozien
ve Öz, 2010:34-47).
• Verteks pozisyonunda tek bir fetüse sahip,
Travay sırasında ideal bir pozisyon yoktur. En
uygun pozisyonu gebenin tercih etmesi gerekir.
Literatürde gebelerin tercih ettikleri pozisyonlar
değil de araştırmacıların tercih ettikleri pozisyonlara
daha çok yer verildiği saptanmıştır (Kocatepe,
2006:80-98; Rathfish, 2012:51-8). Bu durumdan
hareketle gebelerin kendilerini en çok rahat hissedeceklerini düşündükleri pozisyonu belirlemek
amacıyla bu araştırma yapılmıştır.
• Spontan vajinal doğum yapması beklenen,
• Herhangi bir gebelik komplikasyonu olmayan
(Plasenta previa, preeklampsi, erken membran
rüptürü, oligohidroamniyos ve polihidroamniyos,
prezentasyon bozukluğu, intrauterin gelişme
geriliği, intrauterin ölü fetüs, makrozomik
bebekler, fetal distres vb.),
YÖNTEM
• Herhangi bir sistemik ve nörolojik hastalığı
olmayan,
Araştırmanın Yeri ve Zamanı: Tanımlayıcı
olarak yapılan olan bu araştırma Şubat-Haziran
• Kontraksiyon anomalisi olmayan (Hipotonik
veya hipertonik kontraksiyonlar),
41
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:62 K:97
• Eylemin
tasyon),
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
latent fazında olanlar (0-3 cm dilaVerilerin Toplanması: Veriler; ilgili
hastanenin
AÇIKGÖZ
doğum
salonunda araştırmacılar tarafından yüz
Yönetmeni
yüze
görüşme yöntemi kullanılarak toplanmıştır.
• Çalışmaya katılmayı kabul
eden
gebeler
1
Bölümü
Veri toplama
süresi ortalama 5-10 dakikadır.
alınmıştır.
Analiz:
Araştırmanın
verileri SPSS
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriİstatistiksel
bu çalışma,
sanayi
Araştırmanın örneklemi,
belirtilen araştırma
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
16 programı ile analiz edilmiştir. Verilerin değerşeklindedir.
teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
kriterlerini karşılayan
305Farklı
gebeanaliz
oluşturmuştur.
tanımlayıcı
analizler kullanılmıştır.
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanaraklendirilmesinde
Veri toplama yönünde
aracı:hareket
Verileri
toplamak için
edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göre de sonuca
gidilmiştir.
Elde
Araştırmanın
Etiği:
Araştırmaya
başlanmadan
edilen bulgular
sonucunda;
araştırmacılar tarafından
literatür
doğrultusunda
önce,varılmaktadır.
Erzurum Atatürk
Üniversitesi
Sağlık Bifiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
Sonuç olarak
tüketim
hazırlanan soruaralığı
formunda
doğum
eyleminde
Kw cinsinden
yükseldikçe,
limleri Fakültesi Etik Kurul’undan onay ve ilgili
kullanabilecekleri
pozisyonları
göstermek
ve
Hastaneden yazılı izin alınmıştır.
katılımcıların tercihlerini belirlemek üzere 13
tane açık uçlu, kişisel özellikleri belirlemek için
Araştırma kapsamındaki kadınların haklarının
sekiz tane kapalı uçlu
olmak üzere
toplam 21 soruRANGES
korunması
araştırmaAND
verilerini toplamaya
ACCORDING
TO CONSUMPTION
IN TERMSiçin
OF INDUSTRY
HOUSES
bulunmaktadır. Gebelerin doğum ağrısı çekerken
başlamadan önce kadınlara, araştırmanın yapılma
literatürde en çok
kullanılan
açıklanarak
“Aydınlatılmış
Abstract:
In this pozisyonların
study prepared by anlausing data ofamacı
TSI belonging
to the years
of 2012-2014, Onam” ilkesi,
şılmasını kolaylaştırmak
için bu
pozisyonların
tutulacağı belirtilerek
analyzed. ANOVA
model
was applied to the elde
study edilen
prepared bilgilerin
with the usegizli
of different
(dans pozisyonu,
el diz pozisyonu, sandalyeye
”Gizlilik ve Gizliliğin Korunması” ilkesi, araşmade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
oturarak sallanma, çömelme vs.) resmi sıralanmış
tırmaya gönüllü olarak katılmak isteyenlerin
ve pozisyonlar araştırmacılar tarafından gösterialınması ile de “Özerkliğe Saygı” ilkesini içeren
lerek gebelere anlatılmıştır.
etik ilkeler yerine getirilmiştir.
42
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:62 K:97
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
BULGULAR
Tablo1. Gebelerin Sosyo-Demografik Özelliklerinin Dağılımı
1
n Bölümü %
Tanıtıcı
(n=305)Elektrik-Enerji
Kilis Özellikler
Yaş
136hazırlanan44.6
Özet : 2012-201418-25
Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak
ve konutlarda kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
26-33
131
43.0analiz edilmesi
teknikleri kullanılarak hazırlanan
ANOVA modeli
34analiz
ve üstü
38 çalışmada12.4
Eğitim
Durumu
tüketim
24 de sonuca7.9
yönünde hareket Okur-yazar
edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre
gidilmiştir. Elde
edilen bulgular sonucunda;
sanayi sektörü için tüketim aralığı
İlkokul mezunu
137arttıkça, elektrik
44.9 ve doğalgaz
fiyatlarının genel seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır.
Sonuç
Ortaokul mezunu
60
19.7olarak tüketim
Lise mezunu
61
20.0
Anahtar Kelimeler
: Elektrik, ve
Doğalgaz,
Üniversite
üzeri Tüketim, Sanayi, Konut,
23 Anova, TUİK,
7.5 Fiyat
Çalışma Durumu
Çalışmayan
265
86.9
Çalışan
40
13.1
HOUSES
Yaşanılan Yer
Şehir
195
64.0
Abstract: In this İlçe
study prepared by using data of TSI belonging
to
the
years
55
18.0of 2012-2014,
Köy
55 with the
18.0
analyzed. ANOVA
model was applied to the study prepared
use of different
techniques for Algılanan
analysis. Moreover,
Gelir Durumu
Düşük
Orta
Yüksek
62
224
19
20.3
73.5
6.2
Gebelik Sayısı
1
2
3
4 ve üzeri
130
89
46
40
42.5
29.3
15.1
13.1
Eş Eğitim Durumu
İlkokul mezunu
Ortaokul mezunu
Lise mezunu
Üniversite ve üzeri
92
42
126
45
30.2
13.8
41.2
14.8
Eş Meslek
Memur
İşçi
Serbest meslek
59
78
168
19.3
25.6
55.1
43
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:62 K:97
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
kapsamındaki gebelerin sosyo-dedüzeyde olduğu ve %42.5’inin ilk gebeliği olduğu
Araştırma
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
mografik özellikleri incelendiğinde; Murat
%44.6’sının
belirlenmiştir.
Gebelerin eşlerinin %41.2’sinin
Güven mezuGrup A.Ş. Finans
18-25 yaş aralığında, %44.9’unun ilkokul
liseYönetmeni
mezunu ve %55.1’inin serbest meslek sahibi
Bölümü
nu, %86.9’unun çalışmadığı, 1%64.0’ının
şehir Elektrik-Enerji
olduğu bulunmuştur
(Tablo 1).
merkezinde yaşadığı, %73.5’inin gelirinin orta
doğalgaz
ile elektrik
tüketiminin
istatistiksel olarak analiz
edilmesi
Tablo 2.ve Gebelerin
Doğum
Ağrısı
Sırasında
Kullanabilecekleri
Pozisyonlar
ve
Etme Durumları
uygulanmıştır. Ayrıca hipotezTercih
yönünde hareket
edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elden
Doğum Ağrısı Sırasında
Pozisyonlar
Pozisyon
Bilme Durumu (n=305)
Evet aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
32
273
10.5
89.5
Bilinen Pozisyonlar (n=32)
Derin nefes alarak çömelmek
26
Yürümek ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES 4
ÇömelmekACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND 2
81.3
12.5
6.2
Bilinen Pozisyonların Yararları (n=32)
Ağrıyı azaltmak
29
Doğumuthekolaylaştırmak
consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically3
89.7
10.3
Hayır
Dans Pozisyonu
HOUSES
Diz El Pozisyonu
%
analyzed.
ANOVA
model was applied to the study prepared with the use of different İsteme
Durumu
(n=305)
Evetmade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
164
Hayır
141
53.8
46.2
İsteme Nedeni (n=164)
Pozisyonun rahatlatıcı olduğunu düşünme
Sevdiği kişiden destek alma isteği
138
26
84.1
15.9
86
44
11
61.0
31.2
7.8
83
222
27.2
72.8
37
4
42
44.6
4.8
50.6
190
32
85.6
14.4
İstememe Nedeni (n=141)
Pozisyonun rahat olmadığını düşünme
Utanma, çekinme
Ağrılıyken kimseyi yanında istememe
İsteme Durumu (n=305)
Evet
Hayır
Daha önce deneyimleme
Rahatlatacağını düşünme
Sancıya etki edeceğine inanmamak
44
UHD
Sandalye Üzerinde Sallanma
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:62 K:97
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Evet
Hayır
1
Dikkatinin dağılacağına inanmak
120
185
39.3
60.7
99
21
82.5
17.5
İstememe
Nedeni
(n=185)
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi Pozisyonun
rahat
olmadığını
düşünme
103
şeklindedir.
Farklı
analiz teknikleri
kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
Sancıya
etki edeceğine
inanmamak
28
Sanayi vekendine
konutlardazarar
tüketim
aralıklarına göre
elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
Pozisyonda
gelebileceği
endişesi
54
55.7
15.1
29.2
İsteme
Durumu
(n=305) sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz edilen
bulgular sonucunda;
Evetfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
179
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
Hayır
126
58.7
41.3
İsteme
Nedeni
(n=179)
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Rahatlatıcı pozisyon
ECONOMETRIC
ANALYSIS
Fiziksel
destek alarak oturunca
rahatlama
BebeğinACCORDING
inişinin hızlanacağına
inanma
32
65
32
50
17.9
36.4
17.8
27.9
Pozisyonun
düşünme
109
Abstract:rahat
In thisolmadığını
study prepared
the consumption
electricity
and natural
gas used in industry and houses is statistically
Pozisyonda
kendineofzarar
gelebileceği
endişesi
17
86.5
13.5
İsteme
Durumu
(n=305)Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was techniques
for analysis.
Evetmade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
111
Hayır
194
36.4
63.6
89
22
80.2
19.8
102
92
52.6
47.4
Çömelme
HOUSES
Asimetrik oturuş*
Sancıya etki edeceğine inanmama
45
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:62 K:97
Tablo
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
2’nin Devamı. Gebelerin DoğumİNCELENMESİ
Ağrısı Sırasında Kullanabilecekleri Pozisyonlar
ve
Murat
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
Tercih
EtmeHakan
Durumları
Doğum Ağrısı Sırasında Pozisyonlar
n
%
Evet
54
Hayır ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
251
17.7
82.3
Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli İstemeşeklindedir.
Nedeni (n=54)
Fiziksel
destek alarak oturunca rahatlama
11
Daha önce
deneyimleme
yönünde
hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde4
Rahatlatacağını
düşünme
39
edilen bulgular
sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
20.4
7.4
72.2
İstememe
(n=251)
aralığıNedeni
Kw cinsinden
yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
174
11
Pozisyonda kendine zarar gelebileceği endişesi
46
Pozisyonda bebeğine zarar gelebileceği endişesi
20
69.3
4.4
18.3
8.0
ACCORDING
TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND İsteme Durumu
(n=305)
HOUSES
Evet
92
Hayır
213
30.2
69.8
consumption
of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically İstemetheNedeni
(n=92)
Daha önce
deneyimleme
29
techniques
for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and
natural
gas
prices
63
31.5
68.5
Pozisyonda kendine ve bebeğine zarar gelebileceği endişesi
79
93
41
37.1
43.7
19.2
Evet
Hayır
67
238
22.0
78.0
28
39
41.8
58.2
167
12
47
12
70.3
5.0
19.7
5.0
1
Sandalye Üzerine Ters Oturuş
Esneme Hareketi
Dizüstü oturuş
Pozisyonda kendine zarar gelebileceği endişesi
46
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:62 K:97
Yan Yatış
Yarı Oturur Pozisyon
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Evet
Hayır
225
80
73.8
26.2
İsteme Nedeni (n=225)1Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
219
Daha önce
deneyimleme
6
97.3
2.7
ve konutlarda
İstememe
Nedenikullanılan
(n=80) doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
37
Yürümeyi
etme tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
43
Sanayitercih
ve konutlarda
46.3
53.7
İstemeyönünde
Durumu
(n=305)
Evet fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
228
Hayır aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
77
74.8
25.2
İstemeAnahtar
Nedeni
(n=228): Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
Kelimeler
219
9
96.1
3.9
İstememe
Nedeni (n=77)
ACCORDING
Pozisyonun rahat olmadığını düşünme HOUSES
23
Yürümeyi tercih etme
54
29.9
70.1
*Asimetrik oturuş=
Gebe
sandalyenin
esneme
hareketi,
yarı oturur pozisyonu
analyzed.
ANOVA
model wasüzerinde
prepared
with the%73.8’i
use of different
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
were
applied
and
the
research
was
otururken ayağının
birini herhangi bir yükselti
ve %74.8’i yan yatış pozisyonlarını
kullanabilemade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
üzerine koyarak aldığı pozisyondur.
ceklerini belirtmişlerdir.
Gebelerin doğum ağrısı sırasında kullanabilecekleri pozisyonları bilme ve tercih etme durumları
Tablo 2’de gösterilmiştir. Gebelerin %89.5’i
pozisyonları bilmektedir. Doğum ağrısı sırasında
kullanabilecekleri pozisyonları bilen gebelerin
%81.3’ü derin nefes alarak çömelme pozisyonunu bildiğini, %89.7’si bu pozisyonların ağrıyı
azaltmak için kullanılabileceğini ifade etmiştir.
Gebelerin %53.8’i dans, %27.2’si diz el, %39.3’ü
sandalye üzerinde sallanma, %58.7’si çömelme,
%36.4’ü asimetrik duruş, %17.7’si sandalye üzerine ters duruş, %30.2’si dizüstü oturuş, %22.0’ı
TARTIŞMA
Bu araştırmada gebelerin büyük bir çoğunluğunun
doğum eyleminde ağrıyla baş edebilmede tercih
edebileceği herhangi bir pozisyonu bilmediği
bulunmuştur. Nieuwenhuijze ve arkadaşlarının
(2012:25-31) yapmış olduğu çalışmada gebelerin
yarısından fazlasının (%58.9) sırtüstü pozisyonları
tercih ettiği ve geriye kalanların farklı bir pozisyon
tercihinin olmadığı bulunmuş olup, bu bulgular
araştırma sonuçları ile benzerlik göstermektedir.
Farklı pozisyon tercihinde kadının eğitim seviyesi,
daha önce yaşanan deneyimler, kadının destek
47
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:62 K:97
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
doğumhanenin fiziksel koşullarıİNCELENMESİ
ve
birinin de uygun hareket ve pozisyon değişikliği
sistemleri,
KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
olduğu
belirtilmektedir. Doğum eyleminin erken
sağlık çalışanlarının (hekim, ebe ve Murat
hemşire)
bu Hakan
Yönetmeni
dönemlerinde
gebeler, sinirlere olan baskı azaldıkonudaki rolünü yerine getirmedeki yetersizlikleri,
1
Kilis 7uygulamalar
Bölümükasılmaları sırasında ağrı daha az
ğından ve uterus
hastanelerde rutinde alışıla gelmiş
hissedildiğinden dik pozisyonda yatay pozisyona
gibi faktörler gebelerin bu pozisyonları kullanaÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
oranla kendilerini daha rahat hissetmektedirler.
bileceklerinin bilincinde/farkında
olmamasına
ve konutlarda kullanılan doğalgaz
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
karşın
eylemin
ilerleyen
dönemlerinde ise,
etki edebilir. şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakBuna
yatay
dik pozisyona
tercih etmektedirler.
ve pozisyonu
doğalgaz fiyatlarının
tespit edilmesi
Bu araştırmada yaklaşık
on gebeden
biri,yapılan
doğum
yönünde hareket
edilmiş olup,
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
Yan yatış pozisyonu, doğum eyleminin ilerleyen
edilen bulgular
sonucunda; sanayi
sektörü
eyleminde kullanabileceği
pozisyonları
bildiğini
veiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
evrelerinde
istenen
şekli olup, kanıta
varılmaktadır.
Sonuçpozisyon
olarak tüketim
bu pozisyonlarınaralığı
bilinen
yararlarının
ağrıyıfiyatlarda
azalt- da azalma meydana gelmektedir.
Kw cinsinden
yükseldikçe,
dayalı uygulamalarda da dik pozisyonlar ve
mak (%89.7) veAnahtar
doğumu
kolaylaştırmak
(%10.3)
Kelimeler
: Elektrik, Doğalgaz,
doğumda pozisyon değişikliğinin yararlı olduğu
olduğunu ifade etmiştir. Literatürde kadınların
belirtilmektedir (Mayberey et al., 2000:28-33;
doğum eylemindeECONOMETRIC
serbest bırakıldığında
farklı
ANDve
NATURAL
PRICES
Yıldırım
Hotun GAS
Şahin,
2003:14-70; Serçekuş
pozisyonları kullandığı, pozisyon değiştirdikleri,
HOUSES
ve İsbir, 2012:97-102). Araştırma kapsamındaki
en çok yürüme ve çömelme pozisyonlarını tercih
gebelerin büyük çoğunluğunun rahatlatıcı olduğunu
ettikleri, dikey pozisyonun
yatay
pozisyona
göre
düşündüğü
yan yatış
(%74.8) ve yarı oturur
in industry için
and houses
is statistically
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
the
use
of
different
yararları olduğutechniques
belirtilmektedir.
(Souza et al,.
(%73.8)
tercih
ettikleri
bulunmuştur.
for analysis. Moreover, tests of hypothesis
were pozisyonu
applied and the
research
was
made
more
comprehensive.
The purposeve
2006:1-9; Lawrence et al., 2009; Serçekuş
Nilsen ve arkadaşlarının (2011:557-65) yaptığı
İsbir, 2012:97-102). Gayeski ve Brüggemann
çalışmada da gebelerin yaklaşık yarısının sol yan
(2009:153-9) dikey ve yatay pozisyonların
yatış ve yarı oturur pozisyonu tercih ettikleri ve
yararlarını karşılaştırdıkları çalışmada; yatay
bu pozisyonlar ile gebelerin eylem sırasında iyi
pozisyonlarda konforun az olduğu, daha fazla
davranış sergiledikleri bulunmuştur.
acı çekildiği, rahatsız olunduğu, yorgunluk hisAraştırmada yaklaşık olarak gebelerin üçte birisedildiği; dikey pozisyonlarda ise doğumun daha
nin (%30.2) dizüstü oturur pozisyonunu tercih
kolay olduğu, rahatlık ve konfor duygusunun
ettikleri ve tercih edenlerin büyük bir kısmının
daha iyi hissedildiğini belirtmişlerdir. Bu bulgu
bu pozisyonu rahatlatıcı buldukları saptanmışaraştırma bulguları ile benzerlik göstermektedir.
tır. Çalışma bulgularına benzer olarak, Nilsen
Araştırmada gebelerin büyük bir çoğunluğu
ve arkadaşlarının (2011:557-65) makalesinde
(%74.8) yan yatış pozisyonunu kullanabilebelirttiği üzere Pocock’i dizüstü pozisyon ve
ceklerini ifade etmişlerdir. Literatürde doğum
oturur pozisyonla ilgili bir randomize kontrollü
çalışmasında diz üstü oturuş pozisyonunun doağrılarını hafifletmede etkili olan girişimlerden
48
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:62 K:97
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
ğum eyleminde konfor ve ağrının iyi bir deneyim
Günümüzde kadınların çoğu hastanelerde sağlık
olarak algılandığını göstermiştir.
AÇIKGÖZ
personelinin
tercihi üzerine sırt üstü (litotomi)
Yönetmeni doğum yapmaktadır. Oysa bu durum
pozisyonda
Araştırmada kapsamındaki gebelerin
oturma
1
Bölümü
doğumda aktif
rol oynayacak olan kadını pasif hale
pozisyonları içerisinde yarı oturur pozisyon
getirmektedir (Serçekuş ve İsbir, 2012:97-102).
hariç asimetrik Özet
oturuş
(%63.6),
: 2012-2014
Yıllarıdizüstü
arasındakioturuş
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak analiz
edilmesideğişikliklerinin
(%69.8), sandalye
üzerinde
ters oturuş
(%82.3)
Doğum
eyleminde
pozisyon
pozisyonlarını rahat
olmadığını
düşündüklerinden
yürüme,
ayakta durma vb.)
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez testleri uygulanarak(oturma,
araştırma daha
kapsamlıdiz
haleçökme,
getirilmiştir.
tercih etmedikleri
bulunmuştur. Ragnar ve arkauterus kaslarının etkin hale gelmesinde, doğum
edilen bulgularyaptığı
sonucunda;
elektrik ve doğalgaz
daşlarının (2006:165-70)
birsanayi
çalışmada,
eyleminin
ilerlemesinde
ve doğum ağrısının
primiparlarda doğum
eyleminin
ikinci evresinde
azalmasında
yardımcı olduğuna inanılmaktadır.
aralığı Kw
diz çökme ve oturma
pozisyonları karşılaştırılmış,
Pozisyon değişiklikleri aynı zamanda yer çekiAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
pozisyonlar arasında istatistiksel olarak anlamlı
minden yararlanmayı kolaylaştırıp, doğum kanabir fark olmadığına ancak oturma pozisyonunun
lını oluşturan kemik kısımların (pelvis kemiği)
daha az konforlu ACCORDING
olduğuna veTOkadınların
dahaRANGES
doğumun
hızlanmasına
olacak şekilde
CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRYyardımcı
AND
HOUSES
fazla ağrı hissettiği sonucuna ulaşılmıştır. Ragnar
gevşeyip açılmasına neden olmaktadır. Kadını
ve arkadaşlarının
(2006:165-70)
çalışması
budata ofrahat
bir pozisyon
alması
için sık sık destekleAbstract:
by using
TSI belonging
to the years
of 2012-2014,
araştırma bulgusu
ile benzerlik
göstermektedir.
mek,prepared
pelvis with
kemiği
ile ofbebek
arasındaki uyumu
analyzed.
ANOVA model
the use
different
geliştirerek bebeğin doğum kanalına yerleşmesini
made more comprehensive.
The%39.3’ü
Bu araştırmada gebelerin
%53.8’i dans,
kolaylaştırır. Kadın kendisini rahatsız etmeyesandalye üzerinde sallanma, %22.0’ı esneme
cek şekilde pozisyonunu değiştirmeye devam
hareketini ağrı sırasında kullanabileceklerini
ettikçe bebeğin doğum kanalındaki ilerleyişi de
ifade etmişlerdir. Bu araştırma bulgusu literatür
hızlanacaktır. Doğum sırasında sırtüstü pozisyon
ile paralellik göstermektedir. Doğum eylemi südoğumun ilerleyişini yavaşlatıp damarlar üzerine
recinde kadın ihtiyaç duydukça hareket etmesine
bası yaparak kalbe kanın dönüşünü azaltabileceği
özen gösterilmelidir. Doğum eylemi ilerledikçe
için bu pozisyondan kaçınılmalıdır. Doğum eykasılmalar iyice yoğunlaşacaktır. Bu nedenle
leminin birinci evresinde rahat bir pozisyonda
kadınlar bu anda tek bir pozisyonda kalmayı
olmak, kadının gevşemesini sağlayacaktır. Bunun
tercih edebilir. Kasılmaların yoğunluğu azalmaya
aksine stres ve zorlamalara neden olan pozisyonlar
başladığında yürüyebilir, dans edilebilir ya da
ise kadın için çok güç olacaktır. Çoğu kadın bu
salınma hareketleri yapılabilir. Yani kadın kendisi
evrede ayakta kalmayı ve dolaşmayı tercih ederiçin rahat olan farklı pozisyonları kullanabilir
ken bazıları da yatak içerisinde uzanmayı tercih
(Rathfish, 2012:51-8).
etmektedir. Bu nedenle mümkün olduğu kadar
49
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:62 K:97
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
sırt üstü pozisyonlar yerine yan yatış pozisyonları
azaltmakta yararlı olabileceğini belirtmektedirler.
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
Gebeler
pozisyon çeşitlerinden en çok yan yatış,
gebelere önerilmelidir. Doğum eyleminin
ikinci Hakan
Güven
Grup A.Ş. Finans
yarıYönetmeni
oturur, çömelme ve dans pozisyonlarının
evresinde doğum kanalını genişletecek,
doğumun
Aralık Üniversitesi,
Bölümü
rahatlatıcı olabileceğini
ifade etmişlerdir. Doğum
bu evresinin süresini kısaltacak1Kilis
çok7farklı
pozis- Elektrik-Enerji
eylemini sağlıklı bir şekilde yönetmenin yanında
yonlar bulunmaktadır (yarı yatış, yan yatış, destekle
bu konuda danışmanlık yapmak ve kadını desçömelme, doğum
sandalyesine
oturuma,
el-diz,
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz ile
şeklindedir.
analiz teknikleri
kullanılarakteklemek
hazırlanan sağlık
çalışmadaçalışanlarının
ANOVA modelisorumluluğudur.
diz-göğüs pozisyonları
vb.)Farklı
(Rathfish,
2012:51-8).
Prenatal
ve intrapartum
bakım sunan
Önemli olan kadının
kendini
entüketim
rahataralıklarına
hissettiği
Sanayi ve
konutlarda
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının tespitdönemde
edilmesi
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
sağlık çalışanlarına (hekimler, ebeler ve hemşireler);
pozisyonu tercih etmesidir. Aktif doğumla benzer
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüşHealth
gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
şekilde NICE (The
National
Institute for
• Doğum
öncesi dönemde gebeleri ağrı sırasınaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
and Clinical Excellence) (2007), kadınların doğum
da kullanabilecekleri
pozisyonlar konusunda
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova, TUİK, Fiyat
boyunca en rahat ettiği pozisyonu almasına ve
bilgilendirmesi,
hareket etmesine yardımcı olunması ve cesaretECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY
AND NATURAL
PRICES
• Gebenin
en rahatGAS
edebileceği
pozisyonu seçlendirilmesi gerektiğini
vurgulamaktadır.
AynıRANGES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
HOUSES mesinde ve uygulamasında yardımcı olması,
şekilde RCM (The Royal Collage of Midwifes)
(2008), doğum boyunca
hareket
etmenin
bilinen,
Abstract: In
this study
prepared by
using data of•
TSIGebelerin
belonging to gebelik
the years of
2012-2014,
sayısına
göre pozisyon terthe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
kanıtlanmış bir analyzed.
zararı olmadığının
ve
doğumda
doğum sonuçlarına
ANOVA model was applied to the studycihlerini
prepared ve
withpozisyonların
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
were
applied
and
the
research
was
kadınların hareket etmeye cesaretlendirilmesinin
etkisini
karşılaştıran
yapılması,
electricity
and natural çalışmaların
gas prices
önemi üzerinde durmakta ve bu konu ile ilgili
önerilmektedir.
önerilerde bulunmaktadırlar (NICE, 2007; RCM,
2008). Yapılan çalışmalarda gebelerin doğum eyKAYNAKLAR
leminde pozisyon tercihi ve kullanımı konusunda
AVCIBAY, B., (2009). “Gevşeme Tekniklerinin
danışmanlık bekledikleri ve bu danışmanlığın
Travaydaki Gebelerin Anksiyete Düzeylerine
kendi kişisel tercihlerinden de daha etkili olduEtkisi” Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimğu görülmüştür (De Jonge and Lagro-Janssen,
leri Enstitüsü, Ebelik Anabilim Dalı Yüksek
2004:47-55; Coppen, 2005:125-42).
Lisans Tezi, Adana, ss.17-22,
SONUÇ VE ÖNERİLER
BERKİTEN ERGİN, A., (2006). “Doğumun I.
Bu araştırmada gebelerin büyük bir çoğunluğu
ve II. evresinde Gebeye Uygulatılan Pozisdoğum ağrısı sırasında kullanabileceği pozisyonyonların Doğum Sürecine Etkisi” Marmara
ları bilmemekte; bilenler ise en çok çömelme
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,
pozisyonunu ve bu pozisyonun doğum ağrısını
Doktora Tezi, İstanbul, ss.1-209
50
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:62 K:97
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİEtkisi” Cumhuriyet Üniversitesi
R., (2005). “Results of the Randomi-
COPPEN,
Hemşirelik
Murat
KORKMAZ, Hakan Yüksekokulu
AÇIKGÖZ
sed Controlled Trial. In Birthing
Positions.
Dergisi, 5 (56-62)
Do Midwives Know Best?” MAGüven
Healthcare
KOCATEPE, K., (2006). 9 Ay 10 Gün: Hamilelik
1
Limited, London, pp. 125–142
Rehberi. Papatya Yayıncılık, ss.80-98
ÇALIŞ, G., (2009).
“Kadınların
Evde Doğum
Özet : 2012-2014
LAWRENCE, A., LEWIS, L., HOFMEYR, G.J.,
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
Deneyimlerinin Betimlenmesi: OlguileBilim
çalışmada ANOVA
modeli
DOWSWELL,
T., & STYLES,
C., (2009).
Çalışması” uygulanmıştır.
Ege Üniversitesi
Sağlıktestleri
Bilimleri
Ayrıca hipotez
“Maternal
Positions
and Mobility During
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve
tespit edilmesi
Enstitüsü, Halk
Sağlığı Hemşireliği Yüksek
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
First Stage Labour” TheElde
Cochrane Library,
bulgular
sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Lisans Tezi,edilen
İzmir,
ss.60-98
Issue
2, No:Sonuç
CD003934
varılmaktadır.
olarak tüketim
DE JONGE, A., & LAGRO-JANSSEN, A.L.,
MAMUK, R., & DAVAS, N.I., (2010). “Doğum
(2004). “Birthing
Positions. A Qualitative Study
Ağrısının Kontrolünde Kullanılan Nonfarinto the Views of Women Aabout Various
makolojik Gevşeme ve Tensel Uyarılma
ECONOMETRIC
Birthing Positions”
Journal ofANALYSIS
Psychosomatics
Yöntemleri”
Şişli EtfalAND
Hastanesi Tıp Bülteni,
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN
TERMS OF INDUSTRY
Obstetrics and Gynaecology, 25 (47–55) HOUSES
44 (137-144)
DEMİR, S.C., Abstract:
BALCIOĞLU,
ATAY,
Y., &
In this studyO.,
prepared
by using
data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
MAYBEREY,
L.J.,
WOOD,
S.H., & STRANGE,
in industry and
houses
is statistically
KADAYIFÇI,
O., (1998).
analyzed.
ANOVA “Doğum
model was Anestezi
Managing
Second–Stage
Labour,
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesisL.B.,
were (2000).
applied and
the research
was
ve Analjezisi”
SDÜ Tıp Fakültesi, 5 (69-77)
electricity
and
natural
gas
prices
Lifelines, 3 (28-33)
GAYESKI, M.E., & BRUGGEMANN O.M.,
NIEUWENHUIJZE, M., JONGE, A., KORS(2009). “Puerperal Women’s Perceptions
TJENS, I., & LAGRO-JANSSE, T., (2012).
on Verticaland Horizontal Deliveries” Rev
“Factors Influencing the Fulfillment of Women’s
Latino-am Enfermagem, 17(153-159)
Preferences for Birthing Positions During
HODSON, B., (2014). Positions in Labour. Patient
Second Stage of Labor” Journal of PsychoInformation. http://www.wwl.nhs.uk/Library/
somatic Obstetrics & Gynecology, 33 (25–31)
All_New_PI_Docs/Audio_Leaflets/Obstetrics/
NILSEN, E., SABATINO, H., & LOPES, M.,
Positions_in_Labour/Positions_in_Labour.
(2011). “The Pain and Behavior of Women
pdf, Erişim Tarihi: 23.02.2015
During Labor and the Different Positions
KARAÇAM, Z., (2001). “Doğum Sırasında Kullafor Childbirth” Rev. Esc. Enferm USP, 45
nılan Pozisyonların Anne ve Bebek Sağlığına
(557-565)
51
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:62 K:97
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ Systematic Review”, Reproductive
ÖZVEREN, H., & UÇAR, H., (2009). “Öğrenci
Health,
Hemşirelerin Ağrı KontrolündeMurat
Kullanılan
3 (1-9)
Farmakolojik Olmayan Bazı Yöntemlere
THE NATIONAL INSTITUTE FOR HEALTH
1
İlişkin Bilgileri” Hacettepe Üniversitesi
Sağlık Elektrik-Enerji Bölümü
AND CLINICAL EXCELLENCE (NICE),
Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 16
(2007).
“Intrapartum
hazırlanan
bu çalışma,Care;
sanayi Care of Healthy
(59-72) ve
konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
Women and Their Babies” Clinical_Guişeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
RAGNAR, I., ALTMAN,
D., TYDÉN,
&
deline._http://www.guideline.gov/content.
hipotez testleriT.,
uygulanarak
araştırma
daha kapsamlı hale getirilmiştir.
OLSSON, yönünde
S.E., (2006).
“Comparison of
aspx?id=11469, Erişim Tarihi: 15.11.2014
edilen
bulgular sonucunda;
sanayi sektörü
the Maternal
Experience
and Duration
ofiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
THEvarılmaktadır.
ROYAL COLLAGE
OF MIDWIFES
Sonuç olarak tüketim
Labour in Two
Delivery
Positions:
aralığıUpright
Kw cinsinden
yükseldikçe,
(RCM), (2008). “Evidence-Based GuideA Randomised
Controlled
Trial”
BJOG,
lines for Midwifery-led. Care in Labour.
113 (165-170)
Positions for Labour and Birth” The_RoECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITYyal_Collage_of_Midwifes._http://www.rcm.
RATHFISH, G., (2012).
“Doğal Doğum
Felsefesi:
Pozisyonlar ve Ikınma Serüveni” Nobel Tıp
org.uk/college/policy_practice/guidelines/
HOUSES
Kitapevleri, İstanbul, ss.51-58
practice-guidelines/?locale=en, Erişim Tarihi:
the consumption of electricity and natural gas used in15.11.2014
industry and houses is statistically
ROZIEN, F., &analyzed.
ÖZ, M.C.,
(2010).
ANOVA
model“Siz
was Bebeğiapplied to the study prepared with the use of different
nizi Beklerken”
Koridor Yayıncılık, İstanbul,
YILDIRIM, G., & HOTUN ŞAHİN, N., (2003).
ss.34-47
“Doğum Ağrısının Kontrolünde Hemşirelik
Yaklaşımı” C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu
SAYINER, D.F., & ÖZERDOĞAN, N., (2009).
Dergisi, 7 (14-20)
“Doğal Doğum” Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2 (143-148)
Yazar Notu: 3. Ulusal 2. Uluslararası Ebelik
Kongresinde (20-23 Kasım 2013) poster
SERÇEKUŞ, P., & İSBİR, G.G., (2012). “Aktif
bildiri olarak sunulmuştur.
Doğum Yaklaşımının Kanıta Dayalı Uygulamalar ile İncelenmesi” TAF Prev Med Bull,
11 (97-102)
SOUZA, J.P., MIQUELUTTI, M.A., CECATTI,
J.G., & MAKUCH, M.Y., (2006). “Maternal
Position During the First Stage of Labor: A
52
UHD
HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETİM ELEMANLARININ
SUNDUKLARI HİZMETLERİN KALİTESİ İLE İLGİLİ BEKLENTİLERİ 1
EXPECTATIONS OF NURSING STUDENTS ABOUT THE QUALITY
OF SERVICES OFFERED BY THE INSTRUCTORS
Fahriye VATAN1, Hatice ÇAMVEREN1, Meltem DURSUN ENGİN1, Çiğdem ERDEM2
1
Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı, İzmir / Türkiye
2
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, İzmir / Türkiye
Öz: Amaç: Yükseköğretim hizmetlerinde kaliteyi oluşturan
faktörlerin tanımlanması ve hizmetin alıcısı konumunda olan
öğrencilerin beklentilerinin belirlenmesi önemlidir. Araştırma, hemşirelik öğrencilerinin öğretim elemanlarından kalite beklentilerine
ilişkin görüşlerini saptamak amacıyla yapılan tanımlayıcı tipte bir
çalışmadır. Yöntem: Araştırma kapsamına, 2010–2011 öğretim
yılında İzmir ilinde bir Hemşirelik Yüksekokulu’nun birinci ve
dördüncü sınıfında öğrenim gören, araştırmaya katılmayı kabul
eden öğrenciler (n:140) alınmıştır. Veri toplama aracı olarak anket
formu ve Saydan (2008) tarafından geliştirilen ‘Öğretim Elemanı
Kalite Beklenti Ölçeği’ kullanılmıştır. Ölçek, “akademik performans
(ders içi)”, “empati”, “akademik performans (ders dışı)”, “güven
verme”, “destekleyici unsurlar” ve “kişisel bakım” olmak üzere altı
alt boyuttan oluşmaktadır. Araştırmacılar, öğrencilere çalışmanın
amacını açıklamış ve veriler yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Bu çalışmada Öğretim Elemanı Kalite Beklenti Ölçeği’nin
Cronbach alfa katsayısı 0.81 olarak bulunmuştur. Bağımlı ve
bağımsız değişkenler arasındaki ilişki t testi ve varyans analizi ile
değerlendirilmiştir.Bulgular: Öğrencilerin büyük çoğunluğu kız
(%90) olup, öğrencilerin yaş ortalaması 20.4±2.2’dir. Öğrencilerin
çoğunluğu (%86.4) eğitimde kaliteyi etkileyen en önemli faktörün
eğitim sistemi olduğunu ve %61.4’ü eğitimde kaliteyi arttırmada
en önemli faktörün ‘öğretim elemanı’ olduğunu ifade etmiştir.
Öğretim elemanlarının dersi anlaşılır bir ses tonu ile sunması
(ort: 4.79), kendi alanlarında yeterli bilgiye sahip olması (ort:
4.71), hiçbir şekilde ayrım yapmadan hizmet sunması (ort: 4.62),
konunun daha iyi anlaşılmasına imkan verecek örnekler sunması
(ort: 4.60), derste sorulan sorulara tatmin edici cevaplar vermesi
(ort: 4.58) bir öğretim elemanından beklenen kalite unsurları içerisinde ilk sıralarda yer almıştır.Sonuç: Öğretim elemanının sınıf
içi performansı, öğrencinin öğretim elemanından beklediği kalite
unsurları içerisinde ilk sıralarda yer almıştır.
Abstract: Purpose: Identification of factors that contribute to
quality and determination of expectations of students in Higher
Education are important. This research is a descriptive type of
study which was carried out to investigate nursing student’s quality expectations from teaching staff. Method: This research was
carried out on 140 nurse students who accepted to participate in
research from 1st and 4th grade students Higher School of Nursing
in İzmir in 2010–2011 education year. As a means of collecting data,
questionnaires and ‘Instructor Quality Expectations Scale’ which
was developed by Saydan(2008) are used. The scale, consists of
six subscales including “academic performance (intracurricular)”,
“empathy”, “academic performance (extracurricular)”, “reassurance”, “supporting elements” and “personal care”. Researchers
explained to students the aim of the study and the questionnaire
was administered by means of face-to face interview In this research, ‘Instructor Quality Expectations Scale’ Cronbach Alpha
coefficient was found as r=0.81. The relationship between the
dependent and independent variables was assessed with t-test and
variance analyses. Results: Majority of students in the study was
female (90%) and the mean age of students found as 20.4 ± 2.2.
Many of students (86.4%) expressed that education system is the
most important factor for influencing the quality of the education.
The most important factor in improving the quality of education
was found as instructors (61.4%). Instructors’ voice tone should
be clear while giving a lesson (mean: 4.8), instructors should have
enough information about his field (mean: 4.7), instructors should
serve without any discrimination (mean: 4.6), they should allow
samples to provide a better understanding (mean: 4.6) and the
course should give satisfactory answers to the questions (mean :
4.6). The above mentioned elements were described as the significant factors concerning an instructor’s success. Conclusion:
In-class performance of instructor has been involved in the first
place in quality factor that student’s expectations from instructor.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik Öğrencisi, Öğretim Elemanı,
Kalite Beklentileri
Key Words: Nursing Students, Instructor, Quality Expectations
Doi: 10.17371/UHD.2015310847
(1) Sorumlu Yazar: Fahriye VATAN, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı, İzmir
/ Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 14.11.2014 Düzeltme Tarihi / Revised: 16.02.2015 Kabul Tarihi
/ Accepted: 02.03.2015 Makalenin Türü: Type of article (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar
Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None “Etik Kurul Raporu Var - Yes Ethics Committee” (Ege Üniversitesi
Hemşirelik Fakültesi Bilimsel Etik Kurulu Sayı:161 Tarih:12.08.2010)
53
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
GİRİŞ
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
şeklinde başlayan kalite yükseltme
çalışmaları,
AÇIKGÖZ
2001’de
dâhil olduğu Bologna süreci ile farklı
Günümüzde yükseköğretim alanını etkileyen en
bir Yönetmeni
boyut kazanmıştır. Bu kapsamda yükseköğönemli etkenlerden biri, rekabetin
giderek
her
1
Bölümü sunucuları olan üniversitelerin
retim hizmetinin
alanda küreselleşmesidir (Serin ve Aytekin, 2009:
üst yöneticileri ve kullanıcıları olan öğrencilerin
83-93) Küresel Özet
ekonomilerde
kalite,
kurumların
: 2012-2014 Yılları
arasındaki
hizmetin kalitesine ilişkin değerlendirmeleri, bu
ve konutlarda
yaşamlarını devam
ettirebilmeleri
ve rekabet
hazırlanankalitesinin
çalışmada ANOVA
modeli
hizmetin
geliştirilmesinin
en önemli
edebilmeleri içinuygulanmıştır.
en önemli Ayrıca
unsurhipotez
halinetestleri
gelmiştir.
iki boyutunu
oluşturmaktadır
(Deveci, 2012:16;
tespit edilmesi
Kalite kamu kuruluşlarının
verimliliğini, ülkenin bulgulara
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik Icli
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
and Vural, 2010: 335-49).
edilen bulgular
sonucunda; sanayi
ekonomik istikrarını
ve toplumdaki
bireylerin
yaşam standartlarını
belirlemektedir
(Ruzevcius
Üniversite
yaşamı, hem akademik hem yönearalığı Kw
et al., 2007: 107-24).
timsel
insan
ilişkilerini
içine alan geniş
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,
Sanayi, hem
Konut,de
Anova,
TUİK,
Fiyat
bir alanı kapsamaktadır. Bu yaşam alanlarından
Yükseköğretimde kalite kavramı; öğrenci, aile,
akademik boyutun temel girdisi öğrencidir.
ANALYSIS
endüstri ve sonuçtaECONOMETRIC
toplumdan oluşan
tüm paydaşları
IN TERMSöğrencilerinin
OF INDUSTRY AND
Üniversite
üniversiteden çeşitli
HOUSES
ilgilendirmekte olup (Ali and Shastri, 2010:9-16),
düzeylerde akademik, sosyal, kültürel, sportif
yükseköğretimdeki uygulamalarda temel olarak,
Abstract: In this study prepared by using data ofvb.
TSIbeklentileri
belonging to thevardır.
years of Üniversite
2012-2014, öğrencilerinin
akreditasyon vethekalite
güvence
sistemleri
gibi gas used in industry and houses is statistically
consumption
of electricity
and natural
amaçlarını karşılayan
analyzed. ANOVA model was applied to the beklentilerine
study prepared withuygun
the use ve
of different
olgular yer almaktadır.
kalite
techniques Yükseköğretimde
for analysis. Moreover, tests
of hypothesis were applied and the research was
niteliklielectricity
bir eğitim
sürecinden
and natural
gas prices geçerek mezun
güvence sistemi,
yükseköğretimin girdilerini
olmaları, aynı zamanda toplumun gereksinim ve
değerlendiren akreditasyon sistemi, çıktılarını
beklentilerinin karşılanmasına da hizmet edebilir
değerlendiren değerleme sistemi ve süreçlerin
(Şahin vd., 2011:429-52). Öğrencilerin beklentitasarımı, planlanması ve uygulanmasını sağlayan
lerinin karşılanması ile üniversiteden alacakları
toplam kalite sisteminden oluşmaktadır. Yüksedoyum düzeyleri de yükselecektir (Kuzmanovic
köğretimde kalite güvence sistemi, yükseköğreet al., 2013: 4083-9). Üniversitede verilen progranim hizmetinden faydalanan paydaşların asgari
mın ne olduğunu öğrencilere gerçekçi bir şekilde
gerekliliklerini ve beklentilerini karşılayacak,
anlatma öğrencinin olumlu öğrenme deneyimi
yükseköğrenim kalitesine duyacakları güveni tesis
kazanmasına katkı sağlayabilir. Bununla birlikte,
eden, denetleme, değerleme ve gözden geçirme
öğrencinin memnuniyetsizliğini etkileyen diğer
faaliyetleridir (Skolnik, 2010: 67-86; Karahan ve
faktörler, öğrencinin üniversite ve eğitimden çok
Mete, 2014: 1292-7).
özel beklentilerinin olması, üniversitenin gerçek
Türkiye’de 1995 yılından sonra toplam kalite yö- yapılanması hakkında farkındalığının az olması,
netiminin yükseköğretime uygulanmaya çalışılması dersin yapısı ve işleniş biçimidir. Bu nedenle
54
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
üniversitelerin hem öğrenme için gerekenleri
gören öğrencilerin öğretim elemanlarından kalite
AÇIKGÖZ
hem de öğrencilerin derslerden ne bekleyeceğini
beklentilerine
ilişkin görüşlerinin belirlenmesi
Yönetmeni
net bir şekilde tanımlaması gerekir (McKendry
amacıyla
yapılmıştır.
1
et al., 2014: 872-7).
YÖNTEM
Hemşirelik eğitiminin
kalitesi
toplumun
aldığı
sağlık
Bu araştırma,
tipte bir çalışma olup
istatistikseltanımlayıcı
hizmetinin kalitesini
de doğrudan etkilemektedir.
bir Hemşirelik Yüksekokulu’nda öğrenim gören
uygulanmıştır.
Ayrıca sahip
hipotez hata
testlerikabul
Sağlık hizmetleri,
hayati öneme
ve doğalgaz
fiyatlarınınsınıf
tespit öğrencileri
edilmesi
birinci
ve dördüncü
ile yürütületmeyen, doğrudan
insanhareket
hayatı
ile ilgili
hizmet
yönünde
edilmiş
olup,bir
yapılan
müştür.
Araştırmanın
evrenini
birinci ve dördüncü
edilen bulgular
sanayi
aralığı
ve doğalgaz
alanıdır. Bu sebeple
sağlıksonucunda;
eğitiminin
üzerinde
sınıfta
öğrenim
gören tüm öğrenciler oluşturmuşdaha hassas durulması
olabildiğince
yüksekda azalma
aralığı Kw ve
cinsinden
yükseldikçe, fiyatlarda
meydana
gelmektedir.
Araştırma
örneklemi
standartlarda verilmesi
zorunludur.
Bu bağlamda
Anahtar Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim,tur.
Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat seçilmemiş, evrenin
tamamı örnekleme dâhil edilmiştir. Araştırmaya
hemşirelerin kaliteli bakım verebilmeleri aldıkları
349 öğrenciden 140’ı katılmayı kabul etmiştir.
kaliteli eğitimle deECONOMETRIC
ilişkilidir. Hemşirelik
eğitimiANALYSIS
CONSUMPTION RANGES
IN TERMS OFkapsayıcılık
INDUSTRY AND
Araştırmanın
oranı %42.5’dir.
nin temel parçası ACCORDING
olan klinikTO
eğitim
sürecinde
HOUSES
eğiticiler hayati unsurlardır. Hemşire eğiticilerin
Veri toplama araçları iki bölümden oluşmaktadır.
yeterliliği eğitimAbstract:
kalitesini
belirleyen en önemli
analyzed.
model
was 307-11).
prepared
witharaştırmacılar
Birinci
bölüm,
tarafından alanyazın
faktördür (Topuksak
veANOVA
Kublay,
2010:
electricity and
natural gas prices
doğrultusunda
hazırlanan
anket formudur. Bu
Yükseköğretim hizmetlerinde kalite kavramının
form, öğrencilerin sosyodemografik özellikleri
tanımlanması, kaliteyi oluşturan faktörlerin ve bu
(cinsiyet, yaş, sınıf, mezun olunan lise, anne mesfaktörlerin kapsadığı beklentilerin belirlenmesi
leği ve öğrenim durumu, kardeş sayısı, en uzun
ve müşteri gruplarının ayrı ayrı beklentilerinin
yaşadıkları yer, gelir düzeyleri, kimlerle birlikte
araştırılmasına yönelik çalışmaların çok sınırlı
yaşadıkları, mesleğin kendilerine uygunluğu) ile
olduğu görülmektedir (Brown and Koenig, 1993:
ilgili toplam 12 soru içermektedir. Bu bölümde
325-30; Tütüncü ve Doğan, 2003: 130-51; Deveöğrencilerin eğitimle ilgili kaliteye ilişkin görüşbakan vd., 2003: 30-44; Akbaba vd., 2006: 9-21;
lerini değerlendirmek amacıyla toplam 4 soru ile
Yalpar-Yelken vd., 2007: 191-215; Khorshid vd.,
2007:1-14; Voss et al., 2007: 949–59; Saydan,
2008: 63-79; Topuksak ve Kublay, 2010: 307-11;
Albu and Badea 2012: 2257-63; Özgür vd., 2013:
81-137; Karahan, 2013: 1-9). Bu bağlamda, bu
araştırma bir hemşirelik yüksekokulunda öğrenim
eğitimde kaliteyi etkileyen faktörler, eğitimde kalitenin kimlerin sorumluluğunda olduğu, eğitimde
kaliteyi arttırmada öğrencinin rolü, okulumuzda
yapılan eğitim-öğretim etkinliklerinin kalitesi
değerlendirilmiştir.
55
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
İkinci bölümde, ‘Öğretim Elemanları Kalite Beklenti
Araştırmanın Sınırlılıkları: Araştırma,
İzmir
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
Ölçeği’ kullanılmıştır. Bu ölçek üniversite
öğren- Hakan
ilindeki
bir yüksekokul ile sınırlıdır. Araştırmada
cilerinin öğretim elemanından kalite beklentilerine
ele Yönetmeni
alınan kalite değişkenleri uygulanan ölçüm
1
Kilis 7 Aralık
Bölümü
yönelik görüşlerini değerlendirmek
amacıyla
aracının güvenirlik
ve geçerlik boyutlarıyla
Saydan (2008: 63–79) tarafından geliştirilen 5’li
sınırlıdır. Örneklemin tamamına ulaşılamadığı
likert tipinde (kesinlikle
önemsiz, önemsiz, orta
için bulguların genellenememesi araştırmanın
analiz teknikleri
düzeyde önemli,şeklindedir.
önemli, Farklı
kesinlikle
önemli)kullanılarak
28
sınırlılığıdır.
ifadeden oluşan bir
ölçektir.
Ölçektüketim
altı alt
boyuttan
Sanayi
ve konutlarda
aralıklarına
Araştırmanın Etiği: Katılımcılara araştırmanın
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
oluşmakta, bu alt boyutlar ‘akademik performans
ve sözlü
doğalgaz
amacıaralığı
açıklandıktan
sonra
onamları alınmıştır.
(ders içi)’, ‘empati’,
‘akademik
performans
(ders sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
fiyatlarının
genel seviyesinde
Araştırmanın
uygulanabilmesi için araştırmanın
dışı)’, ‘güven verme’,
‘destekleyici unsurlar’
yapıldığı eğitim kurumunun etik kurulundan izin
ve ‘kişisel bakım’dır.
Saydan (2008: 63–79)’ ın
alınmıştır. Öğretim Elemanları Kalite Beklenti
yaptığı çalışmada ölçek için elde edilen Cronbach
Ölçeği’ni geliştiren Saydan’dan, ölçeğin kullanımı
ECONOMETRIC
ANALYSIS
Alpha katsayısı 0.83’tür.
Bu çalışmada
elde OF
edilen
içinINe-posta
yolu
ile izin AND
alınmıştır.
TERMS OF
INDUSTRY
Cronbach Alpha değeri 0.81’dir. Değerlendirmeler
HOUSES
ölçek sonucunda elde edilen puan ortalamaları
BULGULAR
üzerinden yapılmıştır.
öğrencilerinin %90’ı
analyzed. ANOVA model was applied to the Araştırmaya
study prepared katılan
with thehemşirelik
use of different
Veriler, araştırmacılar
tarafından öğrencilere
kız, %10’u erkektir. Öğrencilerin yaş ortalaması
gerekli açıklamalar yapıldıktan ve araştırmanın
20.4±2.2 olup, %53.6’sı 20-22 yaş grubundadır.
amacı açıklandıktan sonra, araştırmaya katılmaÖğrencilerin, %47.9’ u birinci sınıfta, %52.1’i
yı kabul eden öğrenciler ile yüz yüze görüşme
dördüncü sınıfta öğrenim görmektedir. Öğrencilerin,
yöntemi ile toplanmıştır. Anket formu, öğrenciler
%49.3’ünün annesi ilkokul mezunu ve %84.3’ü
için uygun olan saatlerde ve uygun koşullarda
ev hanımıdır. Öğrencilerin %32.9’unun babası
zaman kısıtlamasına gidilmeksizin uygulanmıştır.
lise mezunu ve %35.7’si emeklidir.
Araştırmacılar tarafından yapılan analizlerde veriÖğrencilerin, %64.3’ünün tek kardeş olduğu,
lerin normal dağılıma uygun olduğu saptanmıştır.
%68.3’ünün gelirinin giderine eşit olduğu ve
Verilerin tanımlayıcı analizlerinde sayı, yüzde
%68.6’sının mesleğini kendine uygun bulduğu
ve bağımlı değişkenler ile bağımsız değişkenler
saptanmıştır.
arasındaki ilişkiyi değerlendirmede t testi ve
varyans analizi kullanılmıştır.
56
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
öğrencilerin eğitimde kaliteyi İNCELENMESİ
etki%61.4’ü öğrencilerin performansının,
Tablo 1’de
%51.4’ü
Muratsorumlu
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
leyen faktörlere ve kaliteyi arttırmada
eğitimde
fırsat eşitliliğinin eğitimde kaliteyi etkiGüven Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
gördükleri kişilere ilişkin görüşleri sunulmuştur.
leyen
önemli faktörler olduğunu belirtmişlerdir.
1
Öğrencilerin %86.4’ü eğitim sisteminin, %70.7’si
Öğrencilerin %61.4’ü öğretim elemanlarını,
öğretim elemanının
%67.1’i
öğ-verileri%35.7’si
%24.3’ü
ise okul yönetimini
Özet :performansının,
2012-2014 Yılları arasındaki
TUİK
kullanılaraköğrencileri,
sanayi
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
rencilerin sorumluluk sahibi olmasının, %66.4’ü
eğitimde kaliteyi arttırmada sorumlu kişiler olarak
fiziksel koşulların
yeterliliğinin,
öğretim
uygulanmıştır.
Ayrıca %62.1’i
hipotez testleri
uygulanarakbelirtmektedir.
elemanlarının yönünde
sorumluluk
sahibi olmasının,
HOUSES
57
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
Tablo
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
1. Öğrencilerin Eğitimde Kaliteyi
Etkileyen Faktörlere ve Kaliteyi Arttırmada
KORKMAZ,
Hakan
AÇIKGÖZ
Sorumlu GördükleriMurat
Kişilere
İlişkin
Görüşlerinin
Dağılımı (n:140)
Değişkenler
1
n*
%
Eğitimde Kaliteyi Etkileyen Faktörler
Eğitim sistemi Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
121
Öğretim elemanının
performansı
99
şeklindedir.
Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
uygulanmıştır.
hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Öğrencinin sorumluluk
sahibiAyrıca
olması
94
yönünde
hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. 93
Elde
Fiziksel koşulların
yetersizliği
Öğretim elemanının
sorumluluk
sahibi olması
87
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
Öğrencinin performansı
86.4
70.7
67.1
66.4
62.1
86
61.4
Eğitimde fırsat eşitliği
72
51.4
Öğrencilerin maddi olanakları
66
47.1
Bilimsel araştırmalara
ayrılan kaynak teşvik
65
HOUSES
Eğitimin süresi
56
46.4
Yöneticilerin katılımı/yaklaşımı
56
40.0
Toplumsal yapı ve
toplumun
eğitime
bakış
50
analyzed.
ANOVA
model
was açısı
Takım çalışması made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices
42
40.0
35.7
30.0
Kaliteyi Arttırmada Sorumlu Gördükleri Kişiler
Öğretim Elemanları
86
61.4
Öğrenciler
50
35.7
Okul Yönetimi
34
24.3
Herkes
18
12.9
Sistem
11
7.9
Hükümet
9
6.4
Milli Eğitim Bakanlığı
8
5.7
Üniversite
4
2.9
Toplum
4
2.9
Yanıtsız
23
16.4
* Öğrenciler birden çok seçenek işaretlediği için yüzdeler n üzerinden alınmıştır.
58
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
Tablo 2.
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
Öğrencilerin Eğitimde KaliteyiİNCELENMESİ
Arttırmada Öğrencinin Rolüne İlişkin Görüşlerinin
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
DağılımıHakan
(n:140)
Öğrencinin Rolü
1
Araştırmacı olmalıdır
n*
%
48
34.3
Sorumluluk sahibi
olmalıdır
25
Özet
17.8
Çalışkan olmalıdır
22
İstekli olmalıdır uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir.
17
yönünde
Derslere katılımcı
olmalıdır
15
Geri bildirim vermelidir
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim6
Kendini geliştirmelidir
Yanıtsız
15.7
12.1
10.7
4.2
3
2.1
36
25.7
* Öğrenciler birden
çok seçenek işaretlediği için yüzdeler n üzerinden alınmıştır.
HOUSES
Araştırmaya katılan öğrencilerin eğitimde kaliteyi
mişlerdir (Tablo 2). Öğrencilerin %65’i okulda
arttırmada öğrencinin rolüne ilişkin görüşleri
verilen eğitimin kısmen yeterli olduğunu, %27.9’u
consumptionaraştırmacı
of electricity and
natural gas used
in industry
and houses
statisticallyyeterli olduğunu
incelendiğinde; the
öğrenciler
(%34.3),
yetersiz
olduğunu
veis %7.1’i
sorumluluk sahibi
(%17.8),
çalışkan
(%15.7)
belirtmişlerdir
3). was
techniques
for analysis.
Moreover,
testsve
of hypothesis
were applied (Tablo
and the research
istekli olmalıdır (%12.1) şeklinde görüş belirt-
Tablo 3. Öğrencilerin Okulda Verilen Eğitim Kalitesinin Yeterliliği Konusunda
Görüşlerinin Dağılımı
Okuldaki Eğitimin Kalitesi
n
%
Yeterli
10
7.1
Kısmen Yeterli
91
65.0
Yetersiz
39
27.9
Tablo 4. Öğrencilerin Öğretim Elemanından Beklediği Kalite Unsuruna Yönelik İfadelere
Verdikleri Yanıtların Dağılımı (n:140)
Öğretim Elemanı
Öğrencilerin başarı durumlarını değerlendirirken adil olması
59
Ortalama
(X)
Standart
Sapma (Ss)
4.6
0.8
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Kendi alanında yeterli bilgiye sahip olması
4.7
0.6
Canlı bir tempoda sunması
4.6
0.7
4.6
0.7
4.6
0.6
Öğrencilere değer vermesi
1
Konunun daha iyi anlaşılmasına imkân verecek örnekler sunması
Derste sorulan sorulara
tatmin edici
Özet : 2012-2014
Yıllarıcevaplar
arasındakivermesi
TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu4.6
çalışma, sanayi
Derslere her zaman
hazırlıklı gelmesi
4.6
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez
testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale
Hiçbir şekilde ayrım
yapmadan
hizmet
sunması
4.6getirilmiştir.
Dersi makul hızda
anlaşılır
bir ses
tonuolup,
ile sunması
4.8
yönünde
hareket
edilmiş
yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir.
Elde
Vizyon sahibi vefiyatlarının
gelişime genel
açık seviyesinde
olması düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç4.4
olarak tüketim
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. 4.3
Güncel gelişmeleri gözleyerek öğrencilere
aktarması
0.7
0.7
0.6
4.2
0.8
0.8
Derste yardımcı Anahtar
araç ve Kelimeler
gereçlerden
yararlanması
4.4
0.7
Öğrencilere kibar davranması
0.8
4.3
ECONOMETRIC
OF ELECTRICITY
Derslerin işlenmesinde
uygulamalıANALYSIS
öğrenime imkan
sağlaması AND NATURAL GAS
4.4 PRICES
0.8
Ders dışında kalan
0.9
HOUSES
konulara bilgi sunması ve yardım
etmesi
3.9
Öğrencileri inceleme
yapmaya ve araştırmaya yönlendirmesi
4.2
0.8
Öğrencileri bir arkadaş
olarak görmesi
3.9
Öğrencilerin sorunlarını çözmede istekli olması
4.2
1.0
Davranışları ile her konuda güven uyandırması
4.3
0.8
Ders sırasında öğrencilerin derse katılımını sağlaması
4.2
0.8
Diksiyonunun güzel olması
4.3
0.8
Her zaman güler yüzlü olması
4.2
0.8
Öğrencilerin isteklerine göre hizmette esneklik sağlaması
4.1
0.9
İşe giriş çıkış saatlerine özen göstermesi
4.0
1.0
Akademik başarıya sahip olması
4.1
0.9
Kendisine erişimin kolay olması
4.3
0.8
Dış görünüşünün göze hoş görünmesi
3.7
0.0
Akademik bir unvana sahip olması
4.1
3.0
Tablo 4’de öğrencilerin öğretim elemanlarına
yönelik kalite beklentileri gösterilmiştir. Öğretim
0.8
elemanlarının dersi anlaşılır bir ses tonu ile sunması (ort: 4.8), kendi alanlarında yeterli bilgiye
60
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
olması (ort: 4.7), hiçbir şekilde ayrım
edici cevaplar vermesi (ort: 4.6) önem
sahip
derecesi
Murat
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ bir öğretim elemanından beklenen
yapmadan hizmet sunması (ort: 4.6),
konunun
bakımından
Güven
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
daha iyi anlaşılmasına imkan verecek
örnekler
kalite
unsurları içerisinde ilk sıralarda yer almıştır.
1
Kilissorulara
sunması (ort: 4.6) ve derste sorulan
tatmin Elektrik-Enerji Bölümü
Tablo 5. Öğrencilerin
Göre
Kalitesanayi
Beklentilerine
Özet : 2012-2014Bazı
YıllarıSosyodemografik
arasındaki TUİK verileri Özelliklerine
bu çalışma,
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
Yönelik Ölçek Puanları Arasındaki İlişki (n:140)
Öğrencilerin
Özellikleri
Yaş grubu
17–19
Sosyodemografik
n aralıklarına
Ortalama
Testedilmesi
Sanayi ve konutlarda tüketim
göre elektrik veStandart
doğalgaz fiyatlarının tespit
(X)
Sapma
(Ss)
yönünde hareket edilmiş olup, yapılan
göre de
sonuca gidilmiştir. Elde
fiyatlarda
25
4.4 da azalma meydana
0.4 gelmektedir.
20–22
F: 1.64
Anahtar Kelimeler : Elektrik,
75 Doğalgaz,
4.2 Tüketim, Sanayi,
0.5Konut, Anova, TUİK, Fiyat
23–25
Cinsiyet
Kız
40
4.4
p değeri
0.20
0.5
126
4.4HOUSES 0.5
Erkek
14
3.9
0.4
Süper Lise
18
4.2
0.6
Sağlık Meslek Lisesi
10
4.5
0.3
Anadolu Lisesi
41
4.3
0.5
Tek kardeş
9
4.5
0.4
İki kardeş
54
4.3
0.5
Üç kardeş
33
4.3
0.6
Dört kardeş
22
4.4
0.4
Dört kardeş üstü
22
4.2
0.4
t: 2.44
0.01
F: 1.07
0.36
F: 1.08
0.36
the Okul
consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
Mezun Oldukları
techniques for analysis.71
Moreover, tests
Düz Lise
4.3 of hypothesis 0.5
Kardeş sayısı
Yaşadıkları Yer
61
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
Köy
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
16
İlçe
46
İl
38
1
Büyükşehir
4.4
0.5
4.2
0.5
4.4
0.4
4.4
0.4
F: 1.87
0.11
40
Sınıf
Birinci sınıf
68
4.2
0.5
t: 1.82
Dördüncü sınıf uygulanmıştır. Ayrıca hipotez
72 testleri 4.4
0.5 daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Sosyo-Ekonomik
Durumu
yönünde
Gelir gidere eşit fiyatlarının genel seviyesinde
97 düşüş gözlendiği
4.3
sonucuna0.5
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir. F: 0.63
Gelir giderden az
28
4.2
0.5
0.89
0.53
Gelir giderden fazla
15
4.4
0.5
Şu Anda Kaldıkları Yer
Aile ile
Arkadaş ile
OF
ELECTRICITY0.5
36
4.2
F: 0.96
49
4.3 HOUSES 0.5
Yurtta
48
4.4
0.5
Uygun
96
4.3
0.5
Uygun Değil
44
4.7
0.5
0.41
Özel yurtta
7
4.3
0.4
techniques
for
analysis.
Moreover,
tests
of
hypothesis
Mesleğin Uygunluğu
t:1.43
0.99
*F:ANOVA testi, t:Bağımsız gruplarda iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi
Tablo 5 incelendiğinde; öğrencilerin yaş grupları
Öğrencilerin cinsiyet faktörü açısından öğretim
elemanından kalite beklentileri puan ortalamalarının;
kızlarda 4.4, erkeklerde 3.9 olduğu görülmektedir.
Yapılan istatistiksel analizde öğrencilerin cinsiyetlerine göre kalite beklentisi ifadelerinin puan
ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı
fark olduğu saptanmıştır (t:2.44, p<0.05).
açısından öğretim elemanından kalite beklentilerine yönelik ifadelerinin puan ortalamalarının;
17–19 yaş grubunda 4.4, 20–22 yaş grubunda 4.2,
23–25 yaş grubunda da 4.4 olduğu görülmektedir.
Yapılan istatistiksel analizde öğrencilerin yaş
gruplarına göre kalite beklentisi puan ortalamaları
arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı
Öğrencilerin mezun oldukları okullara göre öğretim elemanlarından kalite beklentilerine yönelik
saptanmıştır (F:1.64, p>0.05).
62
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
puan ortalamaları; düz lise 4.3±0.5,
Öğrencilerin sosyo-ekonomik durumlara
ifadelerinin
göre
Murat4.5±0.3,
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
süper lise 4.2±0.6, sağlık meslek lisesi
öğretim
elemanından kalite beklentilerine yönelik
Güven Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni
Anadolu lisesi 4.3±0.5 olduğu saptanmıştır.
Öğpuan
ortalamaları incelendiğinde, gelir gidere
1
Kilis 7 Aralık
rencilerin mezun oldukları okullara
göreÜniversitesi,
kalite Elektrik-Enerji
eşit grubunBölümü
4.3±0.5, gelir giderden az grubun
beklentisi ifadelerinin puan ortalamaları arasında
4.2±0.5, gelir giderden fazla grubun 4.4±0.5
istatistiksel olarak
anlamlı bir fark olmadığı sapolduğu saptanmıştır. Grupların puan ortalamave konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
şeklindedir.
Farklı analiz teknikleri kullanılarakları
hazırlanan
çalışmada
ANOVAaçıdan
modeli anlamlı bir fark
tanmıştır (F:1.07,
p>0.05).
arasında
istatistiksel
olmadığı
saptanmıştır
(F:0.63,
ve doğalgaz
fiyatlarının tespit
edilmesip>0.05).
Öğrencilerin kardeş
sayılarına göre öğretim
bulgular
sonucunda; sanayi
ve doğalgaz yere göre öğreelemanlarındanedilen
kalite
beklentilerine
yönelik
Öğrencilerin
şu elektrik
anda kaldıkları
ifadelerin puan ortalamaları,
tekyükseldikçe,
kardeş olanlarda
timmeydana
elemanlarından
gelmektedir. kalite beklentilerine yönelik
daha yüksek olmasına
rağmen (4.5±0.4) yapılan
ifadelerinin puan ortalamaları, aile ile 4.2±0.5,
istatistiksel analizde kardeş sayılarına göre kalite
arkadaşlar ile 4.3±0.5, yurtta 4.4±0.5, özel yurtta
beklentisi ifadelerinin puan ortalamaları arasında
kalan öğrenciler 4.3±0.4 olduğu bulunmuştur. YaECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
anlamlı fark olmadığı
saptanmıştır
p>0.05).RANGES
pılan
istatistiksel
analizde AND
öğrencilerin yaşadıkları
ACCORDING
TO(F:1.08,
CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
HOUSES
yere göre kalite beklentileri puan ortalamaları
Öğrencilerin yaşadıkları yere göre öğretim eleanlamlı
bir of
fark
olmadığı saptanmıştır
Abstract: In this study prepared by using data ofarasında
TSI belonging
to the years
2012-2014,
manlarından kalite
yönelik ifadelerin
the beklentilerine
consumption of electricity
(F:0.96, p>0.05).
puan ortalamaları,
köy 4.4±0.5,
4.2±0.5,
il hypothesis prepared
techniques
for analysis.ilçe
Moreover,
tests of
made more
comprehensive.
The purpose was to determine
and natural gas
pricesbeklentileri puan
4.4±0.4, büyük şehir
4.4±0.4
olduğu saptanmıştır.
Öğretimelectricity
elemanlarından
kalite
Gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir
ortalamaları, mesleği uygun bulanlarda 4.3±0.5,
fark olmadığı saptanmıştır (F:1.87, p>0.05).
uygun bulmayanlarda 4.4±0.5 olduğu saptanmıştır.
Grupların puan ortalamaları arasında istatistiksel
Öğrencilerin öğretim elemanlarından kalite
olarak anlamlı bir fark olmadığı bulunmuştur
beklentilerine yönelik ifadelerin puan ortala(t:1.43, p>0.05).
malarının; birinci sınıfta okuyan öğrenciler için
4.2±0.5, dördüncü sınıfta okuyan öğrenciler için
TARTIŞMA
4.4±0.5 bulunmuştur. Yapılan istatistiksel analizde
Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin büyük
öğrencilerin öğrenim gördükleri sınıflara göre
çoğunluğu kız (%90) olup, öğrencilerin yaş orkalite beklentisi ifadelerin puan ortalamaları
talaması 20.4±2.2’dir.
arasında anlamlı fark olmadığı saptanmıştır (t:
1.82, p>0.05).
Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin çoğunluğu (%86.4), eğitimde kaliteyi etkileyen faktörün
eğitim sistemi olduğunu ifade etmişlerdir. Kaliteyi
63
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
diğer iki önemli faktörün sırasıyla;
kaynaklandığı düşünülmektedir (Topuksak
etkileyen
ve
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
Kublay,
2010: 307-11).
öğretim elemanının performansı ve Murat
öğrencilerin
sorumluluk sahibi olması gerektiğini belirtmişlerdir.
Araştırmaya katılan öğrencilerin eğitimde kaliteyi
1
Kilis 7 Aralık
Öğrenciler, eğitimde kaliteyi etkileyen
faktörleri
arttırmada öğrencinin rolüne ilişkin görüşleri; sıgenelden özele doğru değerlendirmişlerdir. Öğren‘araştırmacı
olmalıdır’,
‘sorumluluk sahibi
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerirasıyla
kullanılarak
hazırlanan bu
çalışma, sanayi
cilerin çoğunun eğitimde
kaliteyi
etkileyen
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz faktörü
olmalıdır’, ‘çalışkan olmalıdır’ şeklindedir. Bu
‘eğitim sistemi’şeklindedir.
olarak
belirtmesi
konuya
daha
eğitimde
kaliteyi arttırmada
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakdurum
araştırmaöğrencilerin
daha kapsamlı hale
getirilmiştir.
Sanayi
ve konutlarda tüketim
aralıklarına
geniş baktıklarını
göstermektedir.
Özgür
ve ark.
yüksek oranda sorumluluklarının bilincinde olyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
(2013:81-137) çalışması
da
çalışma
bulgularını
aralığı
arttıkça, elektrik ve doğalgaz
duğunu
göstermektedir.
bu yönde desteklemektedir. Ayrıca öğrencilerin
Öğrencilerin büyük bir çoğunluğu okulda verilen
öğretim elemanlarını ikinci önem sırasında
eğitimin kısmen yeterli olduğunu ifade etmiştir.
belirtmeleri, hemşire eğiticilerin yeterliliğinin
Bu durum yükseköğretim kurumlarında eğitim
eğitim kalitesini belirleyen en önemli faktör
AND NATURAL
GAS PRICES
sisteminin
tekrar gözden
geçirilmesi ve sürekli
olduğu görüşünü ACCORDING
desteklemektedir
(TopuksakRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
TO CONSUMPTION
HOUSES
geliştirilmesinin önemli olduğunu göstermektedir.
ve Kublay, 2010:307-11).
Abstract: In this study prepared by using data ofÖğrencilerin
TSI belonging toöğretim
the years of
2012-2014,
elemanlarından
kalite bekAraştırmaya katılan
öğrencilerin
kaliteyi
the consumption
of electricity
and arttırnatural gas used in industry and houses is statistically
değerlendirildiğinde,
‘öğretim elemananalyzed. ANOVA model was applied to the lentileri
study prepared
mada sırasıyla techniques
öğretim for
elemanları,
öğrenciler,
analysis. Moreover,
larının dersi
anlaşılır
birgasses
tonu ile sunması’,
electricity
and natural
prices
okul yönetimini sorumlu gördükleri bulunmuştur.
‘kendi alanlarında yeterli bilgiye sahip olması’,
Benzer olarak önceden yapılan çalışmalarda da
‘hiçbir şekilde ayrım yapmadan hizmet sunması’,
eğitimde kaliteyi arttırmada en önemli faktörün
‘konunun daha iyi anlaşılmasına imkan verecek
öğretim elemanları olduğu belirtilmiştir (Karahan,
örnekler sunması’, ‘derste sorulan sorulara tatmin
2013:1-9; Topuksak ve Kublay, 2010:307-11;
edici cevaplar vermesi’ bir öğretim elemanından
Tütüncü ve Doğan, 2003: 130-51; Devebakan
ilk beklenen kalite unsurlarıdır. Bir Turizm İşletvd., 2003: 30-44; Brown and Koenig, 1993:
meciliği ve Otelcilik Yüksekokulu’nda öğrenim
325-30). Öğretim elemanlarının yükseköğretim
görmekte olan öğrencilerin (n:399) öğretim
hizmetlerinin kalitesi açısından önemli olmasının
elemanlarına yönelik kalite beklentilerinin araşnedeninin, öğretme eyleminin temel öğesi olmaları,
tırıldığı çalışmada, ‘öğretim elemanının kendi
diğer bir değişle, öğretme işinin planlayıcısı ve
alanında yeterli bilgiye sahip olması’ beklenen
uygulayıcısı olmalarından (Sözer vd., 2002:41-65)
kalite unsurları arasında bulunması açısından
ve hemşirelik eğitiminin temel parçası olan klinik
çalışma bulgularını desteklemektedir (Akbaba
eğitim sürecinde hayati unsurlar olmalarından
vd., 2006:9-21)
64
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Bir Eğitim Fakültesi’ndeki 4.sınıfta öğrenim gören
Öğrenciler genel olarak öğretim elemanlarında
AÇIKGÖZ
öğretmen adaylarının (n:140) eğitim fakültelerinde
benzer
özellikler aramakta ve öğretim elemanlarının
Güven Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni
kalite standartlarının belirlenmesi amacıyla
yapıkişisel
özellikler açısından daha nitelikli olmaları
1
Kilis 7elemanlarının
lan çalışmada, öğrenciler öğretim
gerektiğini Bölümü
düşünmektedir (Özdemir ve Üzel,
‘alanına hakim olması ve öğretmenlik meslek bilgi 2010:122–52; Kumral, 2009:92-102; Wang et al.,
ve becerisine sahip
olmasını’ belirtmişlerdir ve bu 2007:272-95; Sümen ve Çağlayan, 2013:249-72).
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
bulgular bu araştırma
sonuçlarını
desteklemektedir
Çalışmada
bu yüksek beklentilerine
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak
araştırma dahaöğrencilerin
kapsamlı hale getirilmiştir.
(Yalpar-Yelken Sanayi
vd., 2007:
191-215).
ve konutlarda
tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi
karşılık; öğretim elemanlarının öğrencileri bir arkadaş
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi
arttıkça,ders
elektrik
ve doğalgaz
Bu araştırma bulgularına
benzer
olarak
Saydan’ın
olarakaralığı
görmesi,
dışında
kalan konularda bilgi
(2008: 63-79) çalışmasında;
öğretim
elemanlarının
sunması,
yardım
etmesi, öğrencilerin isteklerine
yükseldikçe,
meydana
gelmektedir.
adil olmaları, kendi
alanlarında yeterli bilgiye göre hizmette esneklik sağlaması, öğrencileri inAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
sahip olmaları, derste örnekler ve sorulara tatmin celeme ve araştırma yapmaya yönlendirmesi, ders
edici cevaplar verilmesi beklenen kalite unsurları dışında öğrencilerin derse katılımını sağlaması gibi
içerisinde ilk sıralarda
yer almaktadır.
Sümen ve
ifadeler
bir öğretim
elemanından
beklenen kalite
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
HOUSES
Çağlayan (2013:249–272) çalışmasında, öğrenciler unsurları içerisinde önem derecesi bakımından son
öğretim elemanlarından
‘hiçbir
şekilde
ayrım
yapsıralarda
yer almıştır.
Bir
Üniversitesi’ndeki
Abstract: In
this study
prepared
by using
data of
TSI belonging
to the years
of Avrupa
2012-2014,
maması’ konusundaki
olması
yükseköğretimde
hizmet kalitesine
analyzed.beklentisinin
ANOVA modelyüksek
was applied
to the öğrencilerin
study prepared with
bu çalışma bulguları
ile benzerdir. Bu çalışmalara yönelik beklentilerinin araştırıldığı bir çalışmada
paralel olarak, öğretim elemanın tavır ve davra- bu çalışma bulgularına zıt olarak üniversite öğnışlarının hemşirelik eğitimi ve eğitimin kalitesini rencilerinin, öğretim elamanından ulaşılabilir ve
etkileyeceği düşünülmektedir. Albu ve Badea (2012: arkadaş canlısı olmalarını beklediği bulunmuştur
2257-63) çalışmalarında, öğretim elemanlarının (Voss et al., 2007: 949–59).
öğrenciler tarafından değerlendirilmesinin çok
Çalışmada, öğretim elemanlarının öğrencileri bir
önemli olduğunu belirtmişlerdir. Bununla birlikte
arkadaş olarak görmesi beklentilerinin düşük olması
öğrencilerin, öğretim elemanlarından net bir ilişki
şu anda bu beklentinin tatmin ediliyor olmasından
kurulmasını, cevaplanabilir sorular bekledikleri
kaynaklandığı düşünülmektedir.
bulunmuştur. Bu çalışmada öğrencilerin derste
sorulan sorulara tatmin edici cevaplar beklentisi Khorshid ve arkadaşlarının (2007:1-14) çalışmayönünden önceden yapılan araştırmalar bu çalışma sında öğrenciler, öğretim elemanlarından anlayış
bulgularını desteklemektedir.
ve hoşgörü beklediğini, kendilerine saygı gösterilmesini, ilkokul öğrencisi gibi davranılmamasını,
hatalarının olumlu karşılanmasını, kendilerine
65
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
güven duyulmasını istediği ve öğretim elemanları
Öğrencilerin öğretim elemanından kalite beklen-
KORKMAZ,
tileriAÇIKGÖZ
öğrenim gördüğü sınıflara göre anlamlı bir
ile ilişkilerinin yetersiz olduğunu veMurat
en iyi
iliş- Hakan
Güven GrupBu
A.Ş. Finans
Yönetmeni
farklılık
göstermemektedir. Çalışma bulgularına
kinin klinik alanda kurulduğunu belirtmiştir.
1
Kilis
Bölümüve arkadaşlarının (2013: 81-137)
zıt olarak Özgür
çalışmada öğrencilerin, öğretim
elemanlarından
çalışmasında kalite beklentisinin büyük sınıflarda
arkadaş canlısı, esneklik, önderlik, yardımseverlik
daha yüksek olduğu bulunmuştur. Bu durumun
gibi konularda beklentileri
düşük doğalgaz
bulunmuştur.
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılaraköğrencilerin
ANOVA modeli
farkındalıkları
doğrultusunda öğreBundan dolayı üniversitedeki
öğretim elemanlarının
tim veelemanından
beklentilerinin
Sanayiyönünden
ve konutlardaöğrenci
göre elektrik
tespit edilmesi artması olarak
bu kişilik özellikleri
beklentiyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
yorumlanmıştır. Çalışmada, Elde
farklılık çıkmamasini karşılayacakedilen
düzeyde
düşünülebilir.
bulgularolduğu
sonucunda;
sının varılmaktadır.
sebebi artık
öğrencilerin
Sonuç
olarak tüketimbirinci sınıfta da
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
Bu çalışmada, öğrencilerin kalite beklentisi ile
farkındalıklarının geçmişe göre daha yüksek
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
yaş grupları arasında
anlamlı
fark
bulunmamakla
olduğu düşünülebilir.
birlikte, bir başka çalışmada öğrencilerin yaşı
Öğrencilerin kalite beklentisi mesleği kendine
ECONOMETRIC
ANALYSIS
arttıkça nitelik olarak
kalite algısında
daOFartış
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND göre istatistiksel
uygun
bulma
durumlarına
olduğu görülmüştür. Bu sonucun kalite kavramının
HOUSES
olarak anlamlı fark göstermemiştir. Bu durum,
genellikle sözlükte ‘nitelik’ olarak tekrarlanarak
Abstract: In this study prepared by using data oföğrencilerin
TSI belonging tomesleği
the years of
2012-2014,
uygun
bulma durumunun
the olduğu
consumption
of electricity and(Özgür
verilmesi ile ilişkili
belirtilmektedir
beklentileri
üzerinde
etkili olmadığını
analyzed. ANOVA model was applied to the kalite
study prepared
with the use
of different
vd., 2013:81-137).
göstermektedir.
electricity and natural gas prices
Öğrencilerin mezun oldukları lise, kardeş sayısı,
yaşadıkları yer, sosyoekonomik durum, şu an
kaldıkları yer ile öğretim elemanından kalite
beklentisi arasında istatistiksel olarak anlamlı
bir fark bulunmamaktadır.
SONUÇ
Bir Hemşirelik Yüksekokulunda birinci ve dördüncü sınıftaki öğrencilerin, öğretim elemanlarından kalite beklentilerini belirlemek amacıyla
yapılan tanımlayıcı tipteki bu çalışmadan elde
edilen sonuçlar;
Öğrencilerin, cinsiyetlerine göre kalite beklentisi
puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olduğu, kız öğrencilerin öğretim elemanından daha
fazla beklentisi olduğu belirlenmiştir. Özgür ve
arkadaşlarının (2013: 81-137) çalışmasında; kız
öğrencilerin kalite beklentisinin daha yüksek
olduğu vurgulanmış, bu bulgu araştırma sonuçlarına benzerdir.
• Eğitimde kaliteyi arttırmada en önemli faktör
‘öğretim elemanı’ olarak saptanmıştır.
• Öğrenciler eğitimde kaliteyi etkileyen faktörleri
önem sırasına göre; eğitim sistemi, öğretim
elemanının performansı, öğrenci sorumluluğu,
fiziksel koşulların yeterliliği, öğretim eleman66
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
larının sorumluluk sahibi olması, öğrencilerin
mun, son yıllarda kalite geliştirme çalışmalarına
Muratşeklinde
KORKMAZ, Hakan
performansı, eğitimde fırsat eşitliliği
hız AÇIKGÖZ
vermiş olan Ege Üniversitesi için de önemli
Yönetmeni
belirtmişlerdir.
olduğu
ve bu çalışmanın eğitim sürecine ilişkin
1
Bölümü dayalı olarak yapılacak olan
bilgi edinilmesine
• Öğrenciler kaliteyi arttırmada ilk sırada öğiyileştirme çalışmalarına katkı sağlayacağı düretim elemanlarının
önemli
olduğunu
ifadeverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Özet : 2012-2014
Yılları
arasındaki TUİK
şünülmektedir.
etmişlerdir. ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
•
•
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakKAYNAKLAR
ÖğrencilerinSanayi
büyük
eğitim sisve çoğunluğunun
konutlarda tüketim aralıklarına
yönünde
hareket
edilmiş olup,
yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
temini kısmen
yeterli
buldukları
saptanmıştır.
ALBU, G., & BADEA, M., (2012). “The Student
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna–varılmaktadır.
olarakTeacher.
tüketim A Case Study
EvaluatorSonuç
of The
Öğrenciler, öğretim
dersi
anla-da azalma meydana gelmektedir.
aralığı Kwelemanlarından
fiyatlarda
in The University of Ploiesti” Romania.
şılır bir ses tonu
ile anlatmasını
ve alanlarında
Anahtar
Procedia - Social and Behavioral Sciences,
yeterli bilgiye sahip olmasını beklemektedirler.
69 (2257 – 2263)
ECONOMETRIC
ANALYSIS
• Kız öğrencilerin
erkek öğrencilere
göreOF
kalite
ALI, M., & SHASTRI, R.K., (2010). “ImpleHOUSES
beklentisi daha yüksektir.
mentation of Total Quality Management in
Abstract:
In this
study doğrultusunda;
prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Bu çalışmadan elde
edilen
veriler
Higher Education” Asian Journal of Business
analyzed. ANOVA model was applied to the study Management,
prepared with the 2use(9–16)
of different
• Eğitim sisteminin
kalitesinin
yötechniques
for analysis.arttırılması
Moreover, tests
nünde çalışmalar
yapılması,
AKBABA, A., GÜRÜ, B.E., YARAN, M.H., &
ÇİMEN, H., (2006). Öğrencilerin Öğretim
Elemanları ile İlgili Kalite Beklentileri:
Akçakoca Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Örneği Anatolia: Turizm
Araştırmaları Dergisi, 17 (9-21).
• Öğretim elemanının yeterli bilgi, beceri ve
donanıma sahip olması, derste anlaşılır bir
ses tonu kullanması ve ayrım yapmadan her
öğrenciye eşit davranması,
• Yükseköğretim kurumlarının programlarını
ve eğitim-öğretim etkinliklerini sürekli olarak gözden geçirmesi, yenilikçi yaklaşımları
programlara entegre etmesi önerilmektedir.
BROWN D.J., & KOENIG, H.F., (1993).
“Applying Total Quality Management to
Business Education” Journal Of Education
For Business, 68 (325-330)
Öğrencilerin eğitim sürecinden neler beklediklerini anlamak, bu sürece ilişkin memnuniyetlerini
sağlamada ve değerlendirmede önemli olmaktadır
(Ekinci ve Burgaz, 2007:120–134). Bu duru-
DEVEBAKAN, N., KOÇDOR, H., MUSAL,
B., & GÜNER, G., (2003). “Dokuz Eylül
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsünde
67
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ ces in Higher Education in The
Lisansüstü Eğitim Kalitesinin Arttırılması
Context of
Murat KORKMAZ,
Kapsamında Öğrencilerin Eğitime
İlişkin Hakan AÇIKGÖZ
Quality Sufficiency” Social and Behavioral
GüvenDokuz
Görüşlerinin Değerlendirilmesi”
Sciences, 109 (1292 – 1297)
1
Kilis 7 Aralık
Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü
KHORSHID, L., ESER, D., ZAYBAK, A., GUDergisi, 2 (30-44)
bu çalışma,
NEŞ, hazırlanan
U., & ÇINAR,
S.,sanayi
(2007). “Hemşirelik
DEVECİ, N.K., ve
(2012).
Türk Yükseköğretiminde
Yüksekokulu
Aldıkları
çalışmadaMezun
ANOVAÖğrencilerinin
modeli
Eğitim-Öğretim
Hizmetlerinin
Kalite
Düzeuygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleri
İlişkin
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik veLisans
doğalgazEğitimine
edilmesiGörüşleri” E.U.
yinin Ve Kalite
Yükseltme Çalışmalarının
Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 1 (1-14)
edilen
bulgular sonucunda;
sanayi
İncelenmesi:
Türkiye’deki
Devlet
vesektörü
Vakıfiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Üniversiteleri
Üzerinde
Biryükseldikçe,
Saha Çalışması,
KUMRAL,
O., (2009). “Öğretmen Adaylarının
aralığı
Kw cinsinden
Yüksek Lisans
Tezi,
Erzurum,
ss.1-163
Öğretim
Elemanlarının
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat Davranışlarına Yöne-
lik Algıları” Pamukkale Üniversitesi Eğitim
EKİNCİ,C.E., & BURGAZ, B., (2007). “Hacettepe
Dergisi,
25 (92-102)
OF ELECTRICITYFakültesi
AND NATURAL
GAS PRICES
Üniversitesi Öğrencilerinin
Bazı Akademik
HOUSES
Hizmetlere İlişkin Beklenti ve Memnuniyet
KUZMANOVIC, M., SAVIC, G., GUSAVAC,
Düzeyleri” Hacettepe Üniversitesi Eğitim
B.A., MAKAJIC-NIKOLIC,
to the years of 2012-2014, D., & PANIC,
Fakültesi Dergisi,
33 (120-134)
the consumption
of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
(2013).
“Ause
Conjoint-Based
Approach
analyzed. ANOVA model was applied to the study B.,
prepared
with the
of different
ICLI, G.E., & made
VURAL,
B.B., (2010).
“Total
to Student
Evaluations
of Teaching Performore comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity and
natural gas prices
Quality Management and Applications
mance” Expert Systems with Applications,
Framework Kirklareli University Vocational
40 (4083–4089)
High Schools Student Satisfaction Survey”
MCKENDRY, S., WRIGHT, M.,& STEVENSON,
Marmara University, I.I.B.F. Journal, 28
K., (2014). “Why Here and Why Stay? Stu(335-349)
dents’ Voices on The Retention Strategies of
KARAHAN, M., (2013). “Yükseköğretim
Kurumları Kalite Yeterliliklerinin Öğrenci
Memnuniyeti ve Sürdürülebilirlik Açısından
İncelenmesi: İnönü Üniversitesi Malatya Myo
Uygulaması” Dicle Üniversitesi İktisadi ve
İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3 (1-9)
a Widening Participation University” Nurse
Education Today, 34 (872–877)
ÖZDEMİR, E., & ÜZEL,D., (2010). “İlköğretim
Matematik Öğretmen Adaylarının Öğretim
Elemanı Özelliklerine Yönelik Görüşlerinin
İncelenmesi” Mehmet Akif Ersoy Üniversi-
KARAHAN, M., & METE, M., (2014). “Examination of Total Quality Management Practi-
tesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (122–152)
68
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
ÖZGÜR, G., SARAN, M., VATAN, F. & KHORSSÜMEN, Ö.Ö., & ÇAĞLAYAN, K.
T., (2013).
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
HID, L., (2013). Eğitim Hizmetlerinde
Kalite, Hakan “Öğretmen
Adaylarının Eğitim Fakültesinden
Eğitim Yayınevi, Konya, ss.81-137
Memnuniyet Düzeyleri ve Hayal Ettikleri
1
Eğitim Bölümü
Ortamı” Ondokuz Mayıs Üniversitesi
RUZEVCIUS, J., ADOMAITIENE, R., &
Eğitim Fakültesi Dergisi, 32 (249-272)
SEREFINAS, D., (2007). “Peculiarities of
ve konutlarda
ile elektrik
istatistiksel olarak analiz edilmesi
Quality Assurance
İnkullanılan
Higherdoğalgaz
Education:
A tüketiminin
ŞAHİN,
ZORALOĞLU,
Y. R., & ŞAHİN
hazırlananİ.,çalışmada
ANOVA modeli
Study Lithuanian
Institutions”
Organizacijo
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
daha N.,
kapsamlı
hale “Üniversite
getirilmiştir. Öğrencilerinin
FIRAT,
(2011).
Vadyba: Sisteminiai
Tyrimai, ABI/INFORM
Yaşam
Eğitsel Hedefleri,
Üniversite
göreAmaçları,
de sonuca gidilmiştir.
Elde
Global, 44 edilen
(107-124)
Öğreniminden Beklentileri ve Memnuniyet
gelmektedir.
Durumları”
Kuram ve Uygulamada
Eğitim
SAYDAN, R., (2008). “Üniversite Öğrencilerinin
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
Yönetimi,
17 (429-452)
Öğretim Elemanlarından
Kalite Beklentileri
İİBF Örneği” Gazi Üniversitesi İktisadi ve
TOPUKSAK, B., & KUBLAY, G., (2010). “HemECONOMETRIC
ANALYSIS
İdari Bilimleri
Fakültesi Dergisi,
10 (63-79)
şirelik
Kalite:
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN
TERMSEğitiminde
OF INDUSTRY
AND Toplum Sağlığı
HOUSES
Açısından Önemi” Maltepe Üniversitesi HemSERİN, H., & AYTEKİN, A., (2009). “Yüksek
this study
prepared by Bartın
using data of TSI şirelik
belongingBilim
to the years
of 2012-2014,
Öğretimde Abstract:
Toplam InKalite
Yönetimi”
ve Sanatı
Dergisi, Sempozyum
Orman Fakültesi
15 (83-93)
Sayısı
analyzed.Dergisi,
ANOVA model
was applied to the studyÖzel
prepared
with (307-311)
SKOLNIK, M.L., (2010). “Quality Assurance TÜTÜNCÜ, Ö., & DOĞAN, Ö.İ., (2003). “Müşteri
in Higher Education As a Political Process”
Tatmini Kapsamında Öğrenci Memnuniyetinin
Higher Education Management and Policy,
Ölçülmesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi, Sos22 (67-86)
yal Bilimler Enstitüsü Uygulaması” Dokuz
Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
SÖZER, A. N., TÜTÜNCÜ, Ö., DOĞAN, Ö. İ.,
Dergisi, 4 (130-151)
GENCEL, U., GÜL, H., TENİKLER, G.,
TARLAN, D., AKSARAYLI, M., ESER, D., VOSS, R., GRUBERB, T., & SZMIGIN, I.,
SEÇER, B.,YAĞCI, K., TOPOYAN, M., &
(2007). “Service Quality In Higher Education:
DEVEBAKAN, N. (2002). “Dokuz Eylül
The Role of Student Expectations” Journal
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde
of Business Research, 60 (949–959)
Lisansüstü Eğitim Kalitesinin Arttırılmasına
Yönelik Bir Alan Araştırması” Dokuz Eylül WANG, J., GIBSON, A.M., & SLATE, J.R.,
(2007). “Effective Teachers as Viewed By
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,
4 (41-65)
Students at a 2 Year College: A Multistage
69
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:66 K:80
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
Analysis” Issues in EducationalİNCELENMESİ
Re-
Mixed
search, 17, (272-295)
YANPAR-YELKEN, T., ÇELİKKALELİ,
Ö., &
1
ÇAPRİ, B., (2007). “Eğitim Fakültesi Kalite
Standartlarının
Yönelik
Öğ-verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Özet :Belirlenmesine
TUİK
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
retmen Adayı Görüşleri (Mersin Üniversite tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
Örneği)” Mersin
Üniversitesi
Eğitim
Fakültesi
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleri
Dergisi, 2 (191-215)
HOUSES
70
UHD
ACİL SERVİSTE İNVAZİV OLMAYAN VÜCUT SICAKLIĞI
ÖLÇÜMLERİNDE KANITLAR VE UYGULAMA ÖNERİLERİ 1
EVIDENCES AND PRACTICE RECOMMENDATIONS FOR THE
MEASUREMENT OF NON-INVASIVE BODY TEMPERATURE
IN THE EMERGENCY DEPARTMENT
Ayla YAVUZ KARAMANOĞLU1, Fatma DEMİR KORKMAZ2
1
Pamukkale Üniversitesi Denizli Sağlık Yüksek Okulu, Denizli / Türkiye
2
Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, İzmir / Türkiye
Öz: Acil serviste ateş ya da hipoterminin zamanında tanılanması ve yönetimi, aynı zamanda tedavinin etkinliğinin
değerlendirilebilmesi için vücut sıcaklığının doğru ölçülmesi
önemlidir. Normal olmayan vücut sıcaklığının ölçümü hastanın tedavisini, bakımını ve prognozunu değiştirebileceği
için ateşin doğru ve kesin ölçümü klinik tanılamanın önemli
bir unsurudur. Vücut sıcaklığı ölçümünde 200 yıldan fazla
süredir standart yöntem olarak civalı cam termometreler
kullanılmaktayken günümüzde elektronik, dijital, infrared timpanik membran (transtimpanik), temporal arter
termometresi, temassız infrared alın termometresi ve tek
kullanımlık plastik termometreler ile vücut sıcaklığı ölçümü
yapılabilmektedir. Literatürde hem çocuk hem de yetişkin
hastaların vücut sıcaklığının ölçülmesinde kullanılan invaziv
olmayan yöntemlerin etkinliklerinin karşılaştırıldığı çok
sayıda çalışma ve bu alana yönelik rehberler bulunmaktadır.
Acil Hemşireler Birliği’nin rehberinde, acil serviste vücut
sıcaklığı ölçümü ile ilgili uygulamaların kanıta dayandırılması
gerektiği belirtilmektedir. Bu makalede acil serviste invaziv
olmayan vücut sıcaklığı ölçüm yöntemlerinin etkinliği,
üstünlüğü ve kısıtlılıkları ele alınmıştır. Bununla birlikte
çeşitli dernekler tarafından bu alanda geliştirilen rehberlere
de yer verilmiştir.
Abstract: Accurate measurement of body temperature is
important at the emergency department to diagnose and
administration of fever or hypothermia on time in order to
evaluate the effectiveness of treatment at the same time. The
accurate and precise measurement of fever is an important
factor of clinical diagnosis because non-normal body temperature measurement can change the treatment, care and
prognose of patient. While mercury glass thermometers
have been used for body temperature measurement as a
standard method for more than 200 years, today it is possible to measure body temperature using electronic, digital,
infrared tympanic membranes (transtympanic), temporal
artery thermometers, non-contact infrared forehead thermometers and disposable plastic thermometers. Numerous
studies in which the effectiveness of non-invasive methods,
used for measuring body temperatures of both children and
adult patients, are compared and guidelines for this area
ara available in the literature. It is stated in the Emergency
Nurses Association’s Guideline that practices related to body
temperature measurement in the emergency department
should be carried out based on evidences. This article addresses the effectiveness, advantages and limitations of the
non-invasive measurement methods of body temperature in
the emergency department. However, guidelines developed
in this field by various associations are also given.
Anahtar Kelimeler: Acil Servis, İnvaziv Olmayan, Vücut
Sıcaklığı, Kanıtlar
Key Words: Emergency Department, Non-İnvasive, Body
Temperature, Evidences
Doi: 10.17371/UHD.2015310843
(1) Sorumlu Yazar: Ayla YAVUZ KARAMANOĞLU, Pamukkale Üniversitesi Denizli Sağlık Yüksek Okulu, Denizli
/ Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 29.05.2014 Düzeltme Tarihi / Revised: 09.01.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 09.03.2015 Makalenin Türü: Type of article ((Literatür Araştırması – Derleme / Literature
Review) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None “Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
71
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
GİRİŞ
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
kullanılmaktadır (Vliet et al., 2010: 37-42). Vücut
AÇIKGÖZ
sıcaklığı,
termometrenin tipine ve ölçümün yapılVücut sıcaklığı gıdalardaki kimyasal enerjinin
dığıYönetmeni
yere göre değişiklik göstermektedir (Gasim
metabolik ve mekanik yollarla1 ısıya dönüşümü
Bölümü
et al., 2013:
2-5). Vücut sıcaklığının ölçümü
sonucu üretilir (Tabak, 2006: 27-36). Vücut
1900’lü yılların başında oral, aksiller ve rektal
sıcaklığının regülasyonu,
sıcaklığın
üretimi
veverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Özet : 2012-2014
TUİK
ölçümler için geliştirilen civalı termometreler ile
kaybı arasındakive
denge
ile
sağlanmaktadır
(Asgar
ANOVA
modeli arter ve timpayapılırken,
günümüzde
temporal
Pour ve Yavuz, uygulanmıştır.
2010: 73-9;Ayrıca
Kösehipotez
vd., testleri
2010:uygulanarak
18nik ve
yoldoğalgaz
ölçümleri
içintespit
geliştirilen
fiyatlarının
edilmesi daha karmaşık
21). Termal uyarılar,
yönündespinal
hareket kort,
edilmişorta
olup,beyindeki
yapılan istatistik kızılötesi
bulgulara göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
termometrelerle yapılmaktadır.
Vücut
edilen
bulgular
sonucunda;
sanayi
sektörü
için
tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve
doğalgaz
nöronlar, retiküler formasyon ve vagusun da yer
sıcaklığının
ölçümünde
kullanılan
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim teknolojide yeni
aldığı santral sinir
sisteminin
çeşitli
seviyelerinde
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe,
gelişmelerin olması 20 yıldan daha fazla süredir
oluşmakta ve son
olarakKelimeler
da ana: termoregülasyon
Anahtar
Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
literatürde bu konuya odaklanmayı sağlamıştır
merkezi olan hipotalamusa ulaşmaktadır (Gasim (Muth et al., 2013:389-92).
et al., 2013: 2-5). Vücut
sıcaklığının
hipotalamik
ECONOMETRIC
ANALYSIS
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND YÖNTEMLERİ
VÜCUT
SICAKLIĞI
ÖLÇÜM
ayar noktasının (setpoint) artması sonucunda
HOUSES
normal günlük değişkenliğinin üzerine çıkacak Vücut sıcaklığının ölçümü bilinen en eski tanı
şekilde yükselmesi
ateş olarak ifade edilmektedir koyma
yöntemidir.
hala günlük yaşam ve
in industry
and housesAteş
is statistically
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
the
use
of
(Köse vd., 2010: 18-21). Ateş 1868 yılında Carl tıbbi bakım sırasında sağlıkdifferent
ve was
hastalık durumunun
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research
made more
comprehensive.
The purpose
Reinhold tarafından
vücut
iç sıcaklığının
38°C
önemli bir göstergesidir (Gasim et al., 2013: 2-5).
üzerine çıkması olarak tanımlanmıştır (Asgar
Pour ve Yavuz, 2010: 73-9). Vücut iç sıcaklığı, Vücut sıcaklığı ölçümü teknolojik gelişmelere
derin dokuların sıcaklığı olup normal değeri 37 ± paralel olarak girişimsel (invaziv) ve girişimsel
°C’dir (Asgar Pour ve Yavuz, 2010: 73-9). Ateş olmayan (noninvaziv) yöntemlerle yapılmaktadır
(Asgar Pour ve Yavuz, 2010:73-9). Vücut iç sıcakdeğerlendirilmesi ya Celcius (santigrad; C) ya
lığının ölçümünde pulmoner arterin kullanımı altın
da Fahrenheit (F) olarak belirtilir (Altınkalem
standart olmasına rağmen bu yöntem invazivdir
Dalkıran, 2007: 1-74).
ve birçok hasta için uygun olmayan bir yöntemAteş sistemik enflamatuar yanıtın en belirgin dir (El-Radhi and Patel, 2006: 40-1; Vliet et al.,
bulgusudur. Bu yüzden vücut sıcaklığının doğru 2010: 37-42; Gasim et al., 2013:2-5; Karazeybek,
yöntem ve bölge kullanılarak ölçümü önemlidir. 2013: 22-4). Özefageal, rektal ve mesane yoluyla
Bunun sağlanması hemşirelerin sorumlulukları- ısı ölçümü kullanılan diğer invaziv yöntemlerdir
dır. Vücut sıcaklığının ölçümünde farklı bölge, (El-Radhi and Patel, 2006: 40-1; Lawson et al.,
malzeme ve teknikleri içeren çeşitli yöntemler 2007: 485-96; Asgar Pour ve Yavuz, 2010: 73-9;
72
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
et al., 2011, Karazeybek, 2013: 22-4).
(El-Radhi and Barry, 2006: 351-6;
Barnason
Stelfox et
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
Rektal sıcaklık ölçümü, bu yöntemlerden
en az Hakan
al., 2010:
2-7). Amerika Enfeksiyon Hastalıkları
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
invaziv olanıdır ve çoğunlukla vücut içGüven
sıcaklığına
Derneği
(Infectious Diseases Society of America)
1
Kilis 7(Leon
Aralık Üniversitesi,
yakın olduğu kabul edilmektedir
et al., Elektrik-Enerji
ve AmerikaBölümü
Kritik Bakım Tıp Derneği (American
2005: 106-10; Asgar Pour ve Yavuz, 2010: 73-9;
College of Critical Care Medicine) de içerisinde
Barnason et al., ve2011;
Karazeybek, 2013: 22-4).
yer aldığı
birçokolarak
sağlık
organizasyonu
doğru vükonutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin
istatistiksel
analiz
edilmesi
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakcut
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
sıcaklığı ölçümünün damar içi, özefagus ve
Oral, temporal uygulanmıştır.
arter, aksiller
aural
(timpaAyrıcave
hipotez
testleri
mesaneye
uygulanan
termometreler
kullanılarak
ve doğalgaz
edilmesi
nik membran) yönünde
yol, vücut
sıcaklık ölçümünde
yapılabileceğini belirtmektedir. Ancak bu araçlar
edilen bulgular
sonucunda; sanayi
sektörüetiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
kullanılan noninvaziv
yöntemlerdir
(Lawson
varılmaktadır.
her hasta
için kullanılamamaktadır
(Stelfox et
al., 2007:485-96;
Gasim
et al., yükseldikçe,
2013: 2-5).
Tümda azalma
aralığı
Kw cinsinden
fiyatlarda
al., 2010: 2-7).
sıcaklık ölçüm yöntemlerinin avantajları, kesinlik
ve doğruluk yönünden sınırlılıkları bulunmaktadır
Vücut sıcaklığı ölçümü yapılırken en uygun ter(Asgar Pour ve Yavuz, 2010: 73-9; Barnason et
mometre
en uygun
anatomik
AND ve
NATURAL
GAS
PRICES bölge seçilmelidir
ACCORDING
TO
CONSUMPTION
RANGES
IN
TERMS
OF
INDUSTRY
al., 2011). Buna bağlı olarak da klinik uygula(El-Radhi and Patel, 2006:AND
40-1). İnvaziv olmayan
HOUSES
malarda vücut iç sıcaklığını ölçmede en doğru,
vücut ısısı ölçme yöntemleri vücut iç sıcaklığı
Abstract:
this studyyöntemin
prepared by belirusing data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
en kesin ve hasta
için enIn uygun
ölçüm yöntemleri ile karşılaştırıldığı zaman doğthe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
lenmesinde güçlükler
yaşanmaktadır
(Lawson
et
with the use değişiklik
of different göstermektedir
rulukprepared
ve duyarlılıkları
al., 2007: 485-96).
electricity
naturalKarazeybek,
gas prices
(Barnason
et al.,and2011;
2013:22-4).
Günümüzde vücut sıcaklığı ölçümü için yapılan
çalışmalarda, çeşitli girişimsel olmayan ısı ölçüm
yaklaşımlarının, girişimsel yöntemlere göre konfor, etkinlik ve enfeksiyon kontrolü üstünlükleri
sağladığı gösterilmiştir (Karazeybek, 2013:22-4).
Vücut Sıcaklığı Ölçüm Yöntemlerinin Doğruluk ve Kesinliği
Hastalıkların tanılanması ve iyi bir şekilde tedavi edilmesinde doğru vücut sıcaklığı ölçümü
önemlidir (Asgar Pour ve Yavuz, 2010: 73-9;
Barnason et al., 2011; Bahorski et al., 2012: 243-7;
Karazeybek, 2013: 22-4). Normal olmayan vücut
sıcaklığının ölçümü hastanın tedavisini, bakımını
ve prognozunu değiştirebileceği için ateşin doğru
ve kesin ölçümü klinik tanılamanın önemli bir
unsurudur. Vücut sıcaklığı ölçümünde ideal
yöntem en az invaziv, konforlu, güvenilir, kesin,
tehlikesiz ve hızlı sonuca ulaştırabilir olmalıdır
Vücut sıcaklığı ölçümünde 200 yıldan fazla süredir
standart yöntem olarak civalı cam termometreler
kullanılmaktaydı (Kara vd., 2009:325-7). Yeni
gelişmelere paralel olarak birçok vücut bölgesinden
civalı-cam, elektronik, dijital, infrared timpanik
membran (transtimpanik), temporal arter termometresi, temassız infrared alın termometresi ve
tek kullanımlık plastik termometreler ile vücut
73
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
ölçümü yapılabilmektedir (Altınkalem
Oral yolla vücut sıcaklığı ölçüm yöntemi,
sıcaklığı
vücut
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ olduğundan kısmen daha düşük
Dalkıran, 2007; Karazeybek, 2013:22-4).
Yeni Hakan
iç sıcaklığını
Güvenen
Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni Ancak diğer noninvaziv vücut sıölçüm yöntemlerinin kullanıma girmesi
uyölçmektedir.
1
Kilis 7 Aralık
Bölümü
gun ölçüm yönteminin belirlenmesi
sorununun
caklığı ölçüm
yöntemleri (aksiller ve timpanik
daha da artmasına neden olmuştur (Karazeybek,
membran) ile karşılaştırıldığında oral ve temporal
2013:22-4).
arter yoluyla vücut sıcaklığı ölçümü daha doğru
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakvehazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
güvenilirdir
(Barnason
et al., 2011). Oral ve
İnvaziv Olmayan
Vücut
Sıcaklığı
Ölçüm
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez testleri
temporal
arter
sıcaklıklarının
pulmoner arter sıve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespit edilmesi
Yöntemleri Sanayi
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
caklığından ortalama farkı sırasıyla 0.09 ± 0.43 °C
ve -0.02
± 0.47°C’dır.
Pulmoner
Oral Vücut Sıcaklığı
Merkez
fiyatlarınınÖlçümü:
genel seviyesinde
düşüş vücut
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim arter ile aksiller
ölçüm yöntemleri arasındaki ortalama fark 0.23
sıcaklığının direkt göstergesi olan eksternal karotid
± 0.44°C, pulmoner arter ile timpanik membran
arterin ana dalı Anahtar
tarafından
kanlandığı ve ortam
ölçüm yöntemleri arasındaki ortalama fark ise -0.36
sıcaklığından fazla etkilenmediği için oral yol ile
OF 40ELECTRICITY
GASedilmektedir
PRICES
± 0.56AND
°C NATURAL
olarak ifade
(Barnason et
ölçüm avantajlıdırECONOMETRIC
(El-Radhi andANALYSIS
Patel, 2006:
al., 2011; Karazeybek, 2013: 22-4). Calonder ve
1; Altınkalem Dalkıran, 2007:1-74; Karazeybek,
HOUSES
ark. (2010: 71-8) oral ile özefageal yol sıcaklığı
2013: 22-4). Ancak hastanın mutlak uyumunu
ölçümünü
çalışmalarında, oral
gerektirmesi dezavantajdır
the consumption(Altınkalem
of electricity andDalkınatural gas used
in industrykarşılaştırdıkları
yoldan
yapılan
ölçümünü 0.12 °C
ran, 2007; Karazeybek,
2013:
22-4).
Beş yaşın
techniques for
analysis.
Moreover,
tests of hypothesis
were
applied vücut
and thesıcaklığı
research was
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and
natural
gas
prices
daha yüksek bulduklarını, ancak farkın istatistiksel
altındaki çocuklarda, komada ve entübeli olan
olarak anlamlı olmadığını belirtmişlerdir.
hastalarda kullanımı uygun değildir (El-Radhi
and Patel, 2006: 40-1; Altınkalem Dalkıran,
Temporal Arter Sıcaklık Ölçümü: Bu yöntem
2007:1-74). Aksiller vücut sıcaklığı ölçümüne
mukoz membranla temas gerektirmemektedir.
göre daha doğru sonuç vermektedir (El-Radhi and
Temporal arter, termoregülasyon değişikliklerinden
Patel, 2006: 40-1). Oral vücut sıcaklığı ölçümü,
önemli derecede etkilenmediğinden bir çok durumsıcak banyo, egzersiz, sıcak ve soğuk içeceklerin
da perfüzyon stabil kalabilmektedir. Bu arterdeki
tüketimi, sigara içme, taşipne ve sakız çiğneme
yüksek perfüzyon nedeniyle bu bölgeden vücut
gibi faktörlerden etkilenmektedir (El-Radhi and
sıcaklığı ölçümü vücut iç sıcaklığının doğru bir
Patel, 2006: 40-1; Lawson et al., 2007: 485-96).
göstergesidir. Deri yoluyla vücut sıcaklığı kaybı
Oksijen uygulaması, açık ve kapalı ağız solunumu
olduğundan temporal arter yoluyla vücut sıcaklığı
oral ateş ölçümünü etkilememektedir (Lawson et
ölçümü vücudun iç sıcaklığını göstermemektedir
al., 2007: 485-96).
(Lawson et al., 2007: 485-96; Penning et al.,
74
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
1632-9). Ayrıca terleme de doğru ölçümü
en etkili ve en az invaziv yöntemdir
2011:
(Farnell et
KORKMAZ, Hakan
etkilemektedir (Lawson et al., 2007:Murat
485-96).
al., AÇIKGÖZ
2005: 632-9). Hızlı ve kolay ölçüm olanağı,
Yönetmeni
ortam
sıcaklığından etkilenmemesi, enfeksiyon
Vücut sıcaklığının temporal arter
yoluyla
ölçül1
Bölümünedeniyle de avantajlıdır. Ayrıca
riski taşımaması
mesine yönelik çalışmalar çoğunlukla pediatrik
bu termometrenin kullanımı ile hemşireler zahastalarla yapılmıştır.
(Karazeybek,
2013: 22-4)
Özet : 2012-2014
mandan tasarruf edebilmekte ve bu yolla uygun
ve konutlardatemporal
Araştırmalar çocuklarda
arter termoşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakmaliyet
hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
avantajı
sağlanabilmektedir.
Oral ve rektal
metresi ile vücutuygulanmıştır.
sıcaklığı ölçümünün,
güvenilir,
Ayrıca hipotez testleri
termometrelerin
yerleştirilmesi
tespit edilmesisırasında oluşan,
yeni, invaziv olmayan
bir yöntem olduğunu belirtyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
vankomisine dirençli enterokoklar
(VRE) ve
edilen
bulgular sonucunda;
sanayi sektörü
mektedirler. Yeni
doğanlarda
ve çocuklarda
hızlıiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Clostridium
difficile
gibi tüketim
nozokomiyal enfeksifiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç olarak
ve kolay kullanılabilen
bir yöntemdir
(Penning
yükseldikçe,
yonların yayılımı timpanik termometre kullanımı
et al., 2011: 1632-9).
ile azaltılabilmektedir (El-Radhi and Patel, 2006:
40-1). Üç yaşın altında değişken sonuçlar vermesi,
İnfrared Timpanik Termometre İle Vücut
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES dezavantajlarıdır
kullanıcı
eğitimi gerektirmesi
Sıcaklığı Ölçümü:
Bu elektronik
timpanik
(Farnell et al., 2005: 632-9; El-Radhi and Patel,
termometreler, timpanik membrandan yayılan
HOUSES
2006: 40-1). Vücut sıcaklığı ölçümünde ölçüm
vücut sıcaklığını ölçmektedir (Kocoğlu vd.,
aralığı
25 - and
43°C’dir
38 °C üzerinde oluşu
2002: 39-43; El-Radhi
and Patel,
2006:
the consumption
of electricity
and 40-1).
natural gas used
in industry
houses isve
statistically
ateş kabul
edilmektedir
(Farnell
et al., 2005:
Timpanik membran
ve hipotalamusun
arteriyel
techniques
for analysis. Moreover,
tests of hypothesis
were applied
and the research
was
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and
natural
gas
prices
632-9; Altınkalem Dalkıran, 2007: 1-74). Kırklı
kanlanmaları karotid arter yoluyla sağlanmaktayaşlardaki hastalarda timpanik bölge ölçümü ile
dır. Bu yüzden timpanik membran direk olarak
vücut iç sıcaklığının doğru bir şekilde ölçüldüğü
vücut iç sıcaklığını yansıtmakta ve bu nedenle
bilinmektedir. Son çalışmalar, vücut sıcaklığının
vücut sıcaklığı ölçümünde en ideal bölge olduğu
hızlı bir şekilde değiştiği durumlarda bile timpabelirtilmektedir (El-Radhi and Patel, 2006: 40-1;
nik ölçümün, pulmoner arter sıcaklığını doğru
Altınkalem Dalkıran, 2007: 1-74; Edelu et al.,
yansıttığını göstermektedir. Bu nedenle timpanik
2011: 1-8; Gasim et al., 2013: 2-5). Timpanik
termometre ile ölçüm yöntemi, anestezi sırasında
membranın iyi kan akımına sahip olması, timgelişen malign hipertermi ya da hipotermi durupanik termometrelerin doğru ölçümünü mümkün
munda güvenle kullanılabilmektedir (El-Radhi
kılmaktadır (Kocoğlu vd., 2002: 39-43). Bu
and Patel, 2006: 40-1).
yöntem yoğun bakım ünitesinde izlenen yetişkin
ve çocuklarda son yıllarda yaygın olarak kullaAksiller Ölçüm: Aksiller ölçüm, ortam havasınnılmaktadır. Eğer uygun kullanılırsa ve düzenli
dan bir dereceye kadar korunan deri sıcaklığının
kalibrasyonu yapılırsa vücut sıcaklığı ölçümünde
ölçümüdür. Aksiller vücut sıcaklığı, vücut iç
75
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
Tek Kullanımlık Kimyasal Termometre
(pulmoner arter) göre sürekliİNCELENMESİ
de-
ile
sıcaklığına
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
Ölçüm:
Sıcaklığa duyarlı noktaları olan plastik
ğişmektedir. Otuz sekiz kardiyovasküler
yoğun Hakan
Güvenaksiller
Grup A.Ş. Finans
şeritYönetmeni
kaplamalı olarak üretilmiş termometrelerbakım hastası ile yapılan bir çalışmada,
1
dir. ÖlçümBölümü
süresi oral 1 dk., aksiller 3 dk.dır.
Kilissıcaklığından
vücut sıcaklığı, pulmoner arterin
Bu yöntemin güvenilirliği şüphelidir ve vücut
daha düşük bulunmuştur (mean 0.68 °C, SD
sıcaklığı ölçüm aralığı sınırlıdır. Vücut sıcaklığı
0.57 °C). Sepsisvegelişmiş
olan 42 yoğun bakım
şeklindedir.
analiz teknikleri
kullanılarakölçüm
hazırlanan
çalışmada
modeli (Farnell et al.,
aralığı
35.5ANOVA
- 40.4°C’dir
hastası ile yapılan
başka birFarklı
çalışmada
ise aksiller
2005:
632-9).fiyatlarının tespit edilmesi
vücut sıcaklığı Sanayi
pulmoner
arterin
sıcaklığından
ve konutlarda
tüketim
ve doğalgaz
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre de sonuca gidilmiştir. Elde
yüksek bulunmuştur (mean 0.27 °C, SD 0.45
elektrik
doğalgaz termometreler
Timpanik
ölçümler
vevekimyasal
°C). Kardiyak cerrahi
termoregülasyon
fiyatlarınınsonrası
genel seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
kullanılarak
aksiller yolla yapılan ölçümlerin pularalığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
merkezinde vazokonstriksiyon
geliştiği için
moner arter ölçümüne uygunluğunun incelendiği
aksiller sıcaklıkAnahtar
düşükKelimeler
olabilmektedir.
Sepsis
bir çalışmada, kimyasal termometre yardımıyla
gelişmiş olan hastada ise periferik vazodilatasyon,
aksiller yolla yapılan ölçümlerin timpanik ölECONOMETRIC ANALYSIS
OF ELECTRICITY
aksiller sıcaklığı yükseltebilmektedir
(Lawson
et
çümlere
göreOFdaha
doğruAND
olduğu gösterilmiştir.
IN TERMS
INDUSTRY
al., 2007: 485-96)).
HOUSES
Kimyasal termometre ile aksiller ölçüm, timpanik
ve pulmoner
arter
ölçümleri karşılaştıGüvenilir oluşu,Abstract:
uygulama
kolaylığının
vebyölçüm
In this
study prepared
using data ofölçüm
TSI belonging
to the years of
2012-2014,
de use
pulmoner
arter ölçümlerine
konforunun olması
aksiller
ölçümün
avantajlaanalyzed.
ANOVA
model was
applied to the rıldığında,
study prepared ikisi
with the
of different
göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklı
rındandır. Takipmade
zorluğu
(yerinden oynaması),
bulunmuştur. Bu yüzden kimyasal termometre
ajite olan hastalarda kullanılamaması, uzun uykullanılarak yapılan aksiller ölçümler, timpanik
gulanma zamanına gereksinim duyulması, ciltte
yolla yapılan ölçümlere göre daha az güvenilir
sıcaklık artışı sonucu oluşan vazokonstrüksiyona
bulunmuştur (Barnason et al., 2011; Karazeybek,
ve terlemeye bağlı olarak gerçekte olduğundan
2013: 22-4). Aksiller bölgeden vücut sıcaklığı
daha düşük değerler gösterebilmesi dezavantajdır
ölçümünde civalı cam termometre ile kimyasal
(Leon et al., 2005: 106-10; El-Radhi and Patel,
termometrenin karşılaştırıldığı bir çalışmada, bu
2006: 40-1; Altınkalem Dalkıran, 2007: 1-74).
bölgeden yapılacak ölçümlerde kimyasal terAksiller vücut sıcaklığı vücut iç sıcaklığına göre
mometrenin kullanımının uygun olmadığı ifade
daha düşüktür (El-Radhi and Patel, 2006: 40-1).
edilmiştir (Kara vd., 2009: 325-7).
Aksiller ölçümde 37.2 °C nin üzeri ateş kabul
edilir. Aksiller bölgeden elde edilen değerler
Cilt Termometresi ile Ölçüm: Yeniden kulrektal sıcaklığa kıyasla 1 °C, sublingual ısıya
lanılabilir ya da tek kullanımlık plastik kaplı
kıyasla 0.5 °C düşüktür (Altınkalem Dalkıran,
termofototropik sıvı kristal termometreler alın
2007: 1-74).
76
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
bölgesine uygulanarak vücut sıcaklığı ölçümünde
lişmesi durumlarında, yeni doğanlarda soğuktan
Murat
AÇIKGÖZve yenidoğan sepsisi gibi potansiyel
kullanılabilmektedir. Bu termometreler
ileKORKMAZ,
ölçüm Hakan
etkilenme
Güven Grup
A.Ş. Finans
Yönetmenidurumlarında rektal yolla vücut sıcakyapılırken vücut sıcaklığı yükseldiğinde
renk
hipotermi
1
Kilis 7 Aralık
değişikliği olduğundan evde kullanım
açısından
lığı ölçümüBölümü
önerilmektedir. Rektuma olan kan
oldukça uygundur. Öğrenme ve uygulanmanın
dolaşımı yavaş olduğu için, bu yöntemle vücut
kolay olması, güvenli
ve konforlu olması ayrıca
sıcaklığı ölçümü vücut sıcaklığı değişimlerinin
şeklindedir.
Farklı analiz teknikleri
kullanılarakçok
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
hızlı sonuç vermesi
bu termometrelerin
avantajdaha uzun
sürede
gözlemlenebilmesine
neden
larıdır. Bazı çalışmalar
termometrelerin
doğru
olmaktadır.
Bu yüzden
Sanayi vebu
konutlarda
göre elektrik
tespitanestezi
edilmesi ve antipiretik
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
ölçmediğini ve vücut sıcaklığı yüksek olsa bile
uygulanan hastalarda, şok durumları
ve rektumu
normal kaydettiğini
belirtmektedir.
Son zamanlarda
da kapsayan
bağırsak
perfüzyon
fiyatlarının
genel seviyesinde
düşüş gözlendiği sonucuna
varılmaktadır.
Sonuç olarak
tüketim bozukluklarında
ameliyat sırasındaki vücut sıcaklığı ölçümlerinde
vücut sıcaklığı ölçümü rektal yolla yapılmamalıdır
bu yöntem kullanılmaktadır
(El-Radhi and Patel,
(El-Radhi and Patel, 2006: 40-1).
2006: 40-1).
ACİL SERVİSTE VÜCUT SICAKLIĞI
Rektal Ölçüm: Dış
ortam sıcaklığından
etkilen-RANGES
ÖLÇÜMÜ
ACCORDING
TO CONSUMPTION
HOUSES
meyen bir bölge oluşu ve yaş ile kullanım kısıtlılığı
Son yıllarda acil servislerde kimyasal ve kızılötesi
olmamasından dolayı
avantajlıdır
(El-Radhi
anddata of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Abstract:
by using
timpanik
termometrelerin
de yer aldığı alternatif
in industry
Barry, 2006: 351-6;
Altınkalem
Dalkıran,
2007:
analyzed.
ANOVA model
was applied
to the study prepared with the use of different
vücutwere
sıcaklığı
appliedölçüm
and the yöntemleri
research was kullanılmaktadır
1-74). Küçük çocuklar
için korkutucu, büyük
electricity
and
natural
prices
(Kara vd., 2009: 325-7).gasBununla
birlikte yine
çocuklar için psikolojik olarak örseleyici oluşu,
bu bölümlerde dijital termometreler kullanılmaya
hijyenik olmaması, nötropenik hastalar için riskli
başlanmıştır (Kocoğlu vd., 2002: 39-43; Aygün,
olması, diyaresi olan ve miles ameliyatı sonrası
2008: 31-42). Buna karşın her yöntemin bir
kolostomi açılmış olan hastalarda kullanılamamadiğerine göre önemli üstünlüğü olmakla birlikte
sı, ağrı, rektal perforasyonlara neden olabilmesi,
kısıtlılıkları da bulunmaktadır. Bu nedenle hemdaha uzun süre gerektirmesi ise dezavantajlarıdır
şirelerin bu yöntemleri ve kısıtlılıklarını bilmeleri
(Leon et al., 2005: 106-10; El-Radhi and Patel,
önemlidir (Barnason et al., 2012: 523-30).
2006: 40-1; Altınkalem Dalkıran, 2007: 1-74). Bu
yöntemle vücut sıcaklığı ölçümü yeni doğanlarda
Acil serviste vücut sıcaklığının doğru ölçümü,
salmonella ve HIV enfeksiyonunun yayılmasına
vücut sıcaklığı artışı yada hipotermiye zamanında
neden olabilmektedir (El-Radhi and Patel, 2006:
müdahale edebilmek ve tedavinin etkinliğini de40-1; Carr et al., 2011: 179-85). Rektal ısının
ğerlendirebilmek için gereklidir (Barnason et al.,
37.6 °C üzerinde oluşu ateş kabul edilmektedir.
2011; Barnason et al., 2012: 523-30; Karazeybek,
(Altınkalem Dalkıran, 2007: 1-74). Boğulma ge2013: 22-4). Acil ünitesine ateşle başvuran erişkin
77
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
olgularda en sık pnömoni, idrar yolu enfeksiyonu,
ile ortalama vücut sıcaklığında 0.15°C
azalma
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ
bakteriyel ve viral üst solunum yollarıMurat
enfeksiyonu
olduğu
gözlenmiştir (Köse vd., 2010: 18-21).
Güven170-4)
görülmektedir. Knott ve ark.’nın (2004:
Acil servise başvuran tüm ateşli yeni doğanların
7 Aralıktanılar
çalışmasında ateşli olgularda1Kilis
konulan
yaklaşık %12’sinde ciddi bakteriyel enfeksiyon
sırasıyla; pnömoni (%19.7), septisemi (%8.8),
süren
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriolduğunu
kullanılarak öne
hazırlanan
bu çalışmalar
çalışma, sanayivardır. Bu grupta
KOAH akut alevlenme
(%5) ve selülit (%3.8)’tir.
istatistiksel
olarak
analiz edilmesi
en sık karşılaşılan bakteriyel
enfeksiyonlar; idrar
Çocuk Hastalarda
İnvaziv
Olmayan
Vücut
enfeksiyonları
vegetirilmiştir.
gizli bakteriyemi olarak
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez testleri
uygulanarakyolu
araştırma
daha kapsamlı hale
Sıcaklığı Ölçüm
Yöntemleri
bildirilmektedir. Ancak acil servise ateş nedeniyle
aralığı yeni
arttıkça,
başvuran
doğanların
önemli bir bölümünde
Çocukluk çağının
en yaygın
bulgularından
olan sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
fiyatlarının
genel seviyesinde
poliklinik
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
meydanaşartlarında
gelmektedir. yapılan ilk değerlendirmede
ateş, acil servisaralığı
başvurularının
da önemli bir
tanı konulması güç olabilmekte ve bu bebekler
kısmını oluşturur
(Halıcıoğlu vd., 2011:13-9).
izlem ve tedavi amacıyla yenidoğan yoğun
Çocukların tanı ve tedavisi ile ilgili birçok karar
bakım ünitelerine yatırılmaktadır (Gündüz vd.,
ECONOMETRIC
ANALYSIS
sadece vücut sıcaklığı
ölçümüne
bağlı olarak
2012:
233-38).
IN TERMS
OF INDUSTRY AND
verilmektedir. Doğru olmayan vücut sıcaklığı
HOUSES
ölçümü ciddi hastalıkların tanılanmasında gecikÇocuklarda vücut sıcaklığı ölçümünde rektal yolun
meye ya da gereksiz
septik testlerin
yapılmasına
kullanımı
altın
olarak gösterilmektedir
the consumption
of electricity
and natural gas used
in industry
and standart
neden olabilmektedir
(El-Radhi
andMoreover,
Patel, 2006:
(Fortuna
al., and
2010:
101-4; was
Edelu et al., 2011:
techniques
for analysis.
tests of hypothesis
were et
applied
the research
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and
natural
gas
prices
40-1). Vücut sıcaklığı artışı nedeniyle getirilen
1-8; Carr et al., 2011: 179-85; Stine et al., 2012:
hastanın değerlendirilmesi yapılırken, ölçüm
265-70; Muth et al., 2013: 389-92). Ağız solunuyapılan bölge, ateş ölçerin özellikleri ve ateşi
mu, termometrenin ısırılması ve çocuklarda oral
kimin ölçtüğü bilinmelidir. Küçük bebek ve çotermometrenin yerleştirilmesinde yetersizlik gibi
cukların bağışıklık sistemi özellikleri, aşılanma
oral alan problemlerinin varlığı bu düşüncenin
durumları ve karşılaştıkları etkenler yaşa bağlı
gelişmesine neden olmuştur. Çocuklarda ve ailedeğişiklik gösterdiğinden, ateşe tanısal yaklaşımda
lerinde anksiyeteyi arttırması, konforsuz olması
hastanın yaşı önemlidir. Özellikle 0-3 ay arası
ve yaralanmaları mümkün kılabilmesi rektal
bebeklerde 38 °C ateş ciddi enfeksiyona işaret
alanın kullanımı ile ilgili engellerdir (Muth et al.,
edebilirken, 3-36 ay arasında, genel durumu iyi
2013: 389-92). Araştırmalar oral vücut sıcaklığı
olan çocuklarda 39°C ve üzeri değerlerin incelenölçüm değerinin rektal ölçüm değerine oldukça
mesi gerekir (Polat ve Beyazova, 2009: 49-56).
yakın olduğunu göstermekte ve bunun vücut iç
Pnömoni nedeni ile hastaneye yatırılan olguların
sıcaklığından kaynaklandığını belirtmektedir. Diincelendiği bir çalışmada, yaşta her on yıllık artış
ğer yandan yeni doğanlar dışında, aksiller vücut
78
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
sıcaklığı ile rektal vücut sıcaklığı arasında büyük
yapıldığı ve onun kullanımının uygun
olduğu
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ (Hamilton et al., 2013: 2509-18).
farklılıklar vardır. Beş yaşın altındakiMurat
çocuklarda
belirtilmiştir
GüvenyerleşGrup A.Ş. Finans Yönetmeni
kooperasyon eksikliği ve ağız içerisine
Sıfır - 10 yaş grubu çocuklarla rektal, aksiller ve
1
tirme zorluğu nedeniyle oral termometre
etkili Elektrik-Enerji Bölümü
timpanik yolla yapılan vücut sıcaklığı ölçümlerinin
kullanılamamaktadır (Edelu et al., 2011: 1-8).
çalışmalarda;
timpanik ve rektal
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verilerikarşılaştırıldığı
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
Acil serviste çocuklarda vücut sıcaklığı ölçümü
ölçüm arasındaki farkın aksiller ve rektal ölçüm
konusunda yapılmış
olan birçok
çalışma
bulungöre
az olduğu, timpanik
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleri
uygulanarakarasındaki
araştırma dahafarka
kapsamlı
hale daha
getirilmiştir.
makta ve bu çalışmalar
daha çok aksiller, temporal
yolla ölçümün aksiller yolla ölçüme göre duyaryönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
edilen bulgular
sonucunda;ölçümlerinin
sanayi sektörü için tüketim
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve doğalgaz
arter, rektal ve timpanik
membran
lılığının
daha
fazla
ve ateş
tanısını koymada daha
karşılaştırıldığı aralığı
çalışmalardır
(Bailey
andfiyatlarda
Rose,da azalma
etkili
olduğu
ifade edilmiştir (Kocaoğlu vd., 2002:
Kw cinsinden
yükseldikçe,
meydana
gelmektedir.
2001: 465-74; Kocaoğlu
vd., 2002: 39-43; El
39-43; El Radhi and Patel, 2006: 40-1; Edelu et
Radhi and Patel, 2006: 40-1; Edelu et al., 2011:
al., 2011:1-8).
1-8; Stine et al., 2012: 265-70; Hamilton et al.,
AND NATURAL
GAS PRICES
Prematürelerle
yapılan
bir çalışmada aksiller
2013: 2509-18). ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ölçüm ortalamasının timpanik membran ölçüm
HOUSES
Sıfır - 4 yaş arası pediatrik hastalarda yapılan
ortalamasından düşük bulunduğu saptanmıştır
çalışmalarda temporal
arter vücut
sıcaklığı
ölçü- gas used
(Bailey
and and
Rose,
2001:
465-74). Bir yaşın althe consumption
of electricity
and natural
in industry
houses
is statistically
münün rektal vücut
sıcaklığı
ölçümünden
daha
tındaki
bebeklerle
birwas
çalışmada aksiller
techniques
for analysis.
Moreover, tests
of hypothesis
were
applied and yapılan
the research
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and
natural
gas
prices
düşük olduğu; fakat ölçümler arasında istatistiksel
ölçüm sonucunun rektal ölçümden 0.53°C, ateşi
olarak anlamlı bir fark olmadığı belirtilmiştir. Bu
olan bebeklerde ise 0.83°C düşük olduğu belirhastalarda temporal arter yoluyla vücut sıcaklığı
tilmiştir. Aynı çalışmada aksiller ölçüm ile rektal
ölçümünün rektal yolla ölçüme alternatif olabileceği
ölçüm sonucu arasındaki farkın bebeğin yaşı ile
fakat aksiller yolun kullanımının uygun olmadığı
doğru orantılı olarak arttığı ifade edilmiştir (Stine
belirtilmektedir (Greenes and Fleisher, 2001: 376et al., 2012: 265-70).
81; Siberry et al., 2002: 405-14; Al- Mukhaizeem
Timpanik membran sıcaklık ölçümünün aksiller
et al., 2004: 461-5; Carr et al., 2011: 179-85;
ve rektal yol ölçümüne göre doğruluk düzeyinin
Bahorski et al., 2012: 243-7; Batra and Goyal,
daha az olduğunu gösteren çalışmalar da bulun2013: 63-6; Muth et al., 2013: 389-92; Reynolds
maktadır (Lawson et al., 2007: 485-96; Batra and
et al., 2014: 46-50). Ayrıca 0-18 yaş arasındaki
Goyal, 2013: 63-6).
ateşi olan çocuklarda temporal arter ile timpanik
membran ölçümlerinin karşılaştırıldığı çalışmada;
Maxton ve ark. (2004: 214-22) yoğun bakımdaki
timpanik membran yoluyla daha doğru ölçüm
pediatrik hastalar üzerinde yaptıkları çalışmada
79
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
mesane, nazofarengeal, timpanik membran, aksiller
ölçülmesinde timpanik yolun kullanılabileceğini;
Muratsıcaklık
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZile yapılan ölçümün aksiller bölgeden
bu yöntem
ve rektal ısı ölçümlerini pulmoner arter
Yönetmeni
yapılan
ölçüme göre duyarlılığının daha fazla olölçümleri ile karşılaştırmışlardır. Araştırmacılar
1
Kilisortalamasının
Bölümü
duğu belirtilmektedir
(Kocaoğlu vd., 2002: 39-43;
timpanik membran sıcaklık ölçüm
El Radhi and Patel, 2006: 40-1; Fortuna et al.,
diğer ölçüm ortalamalarına göre doğruluk düzeÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
2010: 101-4; Edelu et al., 2011: 1-8; Hamilton
yinin daha az olduğunu
ve konutlardabelirtmişlerdir.
kullanılan doğalgazHebbar
şeklindedir.
Farklı analiz
teknikleri
kullanılaraket hazırlanan
çalışmada
ANOVA modeli
al., 2013:
2509-18).
ve ark. (2005: 557-61)
pediatrik
yoğun
bakımda
yaptıkları çalışmada
arter,
aksiller,
rektal
Sanayitemporal
ve konutlarda
tüketim
aralıklarına
Acil Hemşireler Birliği (Emergency Nursing
ve pulmoner arter
sıcaklık
ölçüm
ortalamaları
aralığı arttıkça, elektrik ve
doğalgaz
Association-ENA)’nin
2011
yılında geliştirdiği
seviyesinde en
düşüş
arasındaki farkı önemsiz
bulduklarını;
azgözlendiği
farkı sonucuna
rehbere
göre;
acil serviste 0-3 ay arası pediatrik
meydana
gelmektedir.
pulmoner arter ile rektal yolla ölçümler arasında
vücut
sıcaklığı
ölçümünde rektal yolun
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,hastalarda
Sanayi, Konut,
Anova,
TUİK, Fiyat
tespit ettiklerini ifade etmişlerdir.
kullanımı önerilmektedir. Bu rehber 3 ay-3 yaş
arasındaki pediatrik hastalarda oral yolla vücut
Sıfır - 18 yaş arasındaki
çocuklarda
yapılan
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OFbaşELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND düzeyinde önersıcaklığı
ölçümü
A (yüksek)
ka bir çalışmada temporal
arter ile rektal vücut
HOUSES
mektedir. Rehberde; acil serviste 3-18 yaş arası
sıcaklığı ölçümleri karşılaştırılmış, temporal arter
Abstract: In this study prepared by using data ofpediatrik
TSI belonging
to the yearsoral
of 2012-2014,
hastalarda
ve temporal arter yolun
ölçümlerinin rektal
yolla yapılan ölçümlere göre
ilewith
vücut
sıcaklığı
ölçümü A (yüksek)
analyzed.
ANOVA model
was applied
study prepared
the use
of different
daha düşük olduğu
bulunmuştur
(Penning
et al.,to the kullanımı
ve aksiller
yollaand
vücut
electricity
naturalsıcaklığı
gas prices ölçümü B (orta)
2011: 1632-9). made more comprehensive. The purpose was to determine
düzeyinde önerilmektedir. A düzeyinde önerilen
Araştırma sonuçlarına göre; 0-4 yaş arası pediatrik
diğer bir uygulama, febril pediatrik hastalarda oral
hastalarda, orta ve yüksek ateşin tanılanmasında
ve temporal arter yolun kullanımıdır (Barnason
vücut sıcaklığının ölçümünde rektal yolla ölçüme
et al., 2011; Barnason et al., 2012:523-30).
alternatif olarak temporal yol önerilmekte; fakat
Yetişkin Hastalarda İnvaziv Olmayan Vücut
temporal arter ölçümlerinin rektal yolla yapılan
Sıcaklığı Ölçüm Yöntemleri
ölçümlere göre daha düşük olduğu belirtilmektedir
(Greenes and Fleisher, 2001: 376-81; Siberry et
Literatürde yetişkin hastalarda invaziv olmayan
al., 2002: 405-14; Al- Mukhaizeem et al., 2004:
vücut sıcaklığı ölçüm yöntemlerinin etkilerinin
461-5; Carr et al., 2011: 179-85; Penning et al.,
incelendiği çok sayıda araştırma bulunmaktadır.
2011: 1632-9; Bahorski et al., 2012: 243-7; Batra
Fakat acil serviste bu konuda yapılmış olan çaand Goyal, 2013: 63-6; Muth et al., 2013: 389-92;
lışma sayısı çok azdır. Bu nedenle bu makalede
Reynolds et al., 2014: 46-50). Bununla birlikte
çoğunlukla yoğun bakımdaki yetişkin hastalarla
yapılan çalışmalara yer verilmiştir. Bu konuya
0-18 yaş grubu çocuklarda vücut sıcaklığının
80
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
randomize kontrollü çalışmaların yapılhastalarda ise vücut iç sıcaklık ortalamasına göre
ilişkin
AÇIKGÖZ
masına gereksinim duyulmaktadır. Murat KORKMAZ, Hakan
en az
ölçüm ortalaması farkının temporal arter
Yönetmeni
ölçümü
ile bulunduğu belirtilmiştir. Farnell ve
Acil serviste yetişkin hastalarda
vücut
sıcaklığı
1
Bölümü yetişkin hastalarda kimyasal,
ark. (2005:632-9)
ölçümü konusunda yapılmış olan çalışmalar daha
kızılötesi timpanik termometre ve pulmoner arter
çok vücut iç sıcaklığı
aksiller,
temporal
arter
veverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
Özet : ile
2012-2014
Yılları
arasındaki
TUİK
kateteri kullanarak vücut sıcaklığı ölçümlerini
ve konutlarda
kullanılankarşılaştırıldığı
doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
timpanik membran
ölçümlerinin
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakkarşılaştırdıkları
hazırlanan çalışmada bir
ANOVA
modeli ise; timpanik
çalışmada
çalışmalardır. Yetişkin
hastalarda
arter
ile
uygulanmıştır.
Ayrıca temporal
hipotez testleri
uygulanarak
termometre
ile yapılan
tespitölçüm
edilmesi ortalamaları ile
vücut iç sıcaklıkSanayi
(özefageal/mesane)
ölçümünün
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
pulmoner arter kateter ölçüm ortalamaları
arasında
karşılaştırıldığı çalışmalarda
temporalsanayi
arter sektörü
ölçümiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
fark bulunmadığı
saptanmıştır.
varılmaktadır. Sonuç
olarak tüketim
ortalamasının vücut
içKw
sıcaklık
ölçüm
ortalamasına
aralığı
cinsinden
yükseldikçe,
göre daha düşükAnahtar
olduğunu
ve bunun istatistiksel
Yetişkin hastalarda kızılötesi timpanik membran
olarak anlamlı olduğunu belirtmişlerdir. Çalışmatermometresi ölçümleri ve cıvalı cam termometre
larda normotermik hastalarda ölçüm ortalamaları
kullanılarak yapılan aksiller ölçümleri konusunda
arasındaki farkın daha
düşük, TO
hipotermik
ve hi-RANGES
çelişkili
öneriler
bulunmaktadır.
Gasim ve arkaACCORDING
CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
AND
HOUSES
pertermik hastalarda ise daha yüksek bulunduğu
daşları aksiller ve timpanik yol ile vücut sıcaklığı
vurgulanmaktadır
(Calonder
et al.,
2010:
çalışmada ölçümler
Abstract:
In this study
prepared
by 71-8;
using data ofölçümünü
TSI belongingkarşılaştırdıkları
to the years of 2012-2014,
Stelfox et al., 2010:
2-7;ANOVA
Barnason
al.,applied
2011).
arasında
önemli
belirtmişlerdir
analyzed.
modeletwas
to the study
prepared
with bir
the fark
use ofolmadığını
different
(Gasim et al., 2013: 2-5). Yetişkin yoğun bakım
made more
comprehensive.
purpose
Lawson ve ark.nın
(2007:
485-96) The
yoğun
bahastaları ile yapılan bir çalışmada kızılötesi timkım ünitesinde yetişkin hastalar ile yaptıkları
panik membran termometresi ölçümleri ile cıvalı
çalışmada pulmoner arter kateteri kullanılarak
cam termometre kullanılarak yapılan aksiller
yapılan ölçümler ile oral, timpanik, temporal ve
ölçümler karşılaştırılmış ve ölçümler arasındaki
aksiller yolla yapılan vücut sıcaklığı ölçümleri
farkın istatistiksel olarak anlamlı bulunmadığı
karşılaştırılmıştır. Araştırmacılar pulmoner arter
belirtilmiştir (Leò n et al., 2005: 106-10).
kateter ölçüm ortalaması ile temporal arter ölçüm
ortalamasını aynı, oral ve aksiller ölçüm ortalaAcil serviste yetişkin hastalarda oral, rektal,
malarını daha düşük bulduklarını belirtmişlerdir.
temporal ve aksiller vücut sıcaklığı ölçümlerinin
Aynı çalışmada hipotermik hastalarda pulmoner
karşılaştırıldığı bir çalışmada rektal yolla yapılan
arter kateter ölçüm ortalaması ile oral ile temporal
ölçümlerin oral ve temporal yolla yapılan ölçümarter ölçüm ortalaması arasındaki farkın yüksek,
lerden 0.7°C, aksiller yolla yapılan ölçümlerden
timpanik ve aksiller ölçüm ortalaması arasındaki
1°C yüksek olduğu bulunmuştur (Walker et al.,
farkın düşük olduğu bulunmuştur. Hipertermik
2013: 107-12).
81
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
sonuçları, yetişkin normotermik İNCELENMESİ
hasENA’da, acil serviste vücut sıcaklığı
Araştırma
ölçümü ile
Murat
KORKMAZ, Hakan
talarda temporal arter yolu ile vücut
sıcaklığı
ilgiliAÇIKGÖZ
uygulamaların kanıta dayandırılması geGüven Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni
ölçüm yönteminin kullanılabileceğini;
fakat
rektiğini
belirtmektedir (Barnason et al., 2011;
1
Kilis 7 Aralık
hipertermi durumunda spesifitesinin
iyi, Üniversitesi,
ancak Elektrik-Enerji
Barnason etBölümü
al., 2012:523-30).
duyarlılığının düşük, hipoterminin tanılanmasınalandahazırlanan
geliştirilmiş
rehberlere
aşağıda yer
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriBu
kullanılarak
bu çalışma,
sanayi
da yetersiz olduğunu
göstermektedir. ENA’nın
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
verilmiştir.
şeklindedir. rehberin
Farklı analiz
teknikleri
2011 yılında geliştirdiği
önerileri
dekullanılarak
bu
bulguları desteklemektedir.
Rehberde
temporal
1. ENA
tarafından
2011
göre elektrik
ve doğalgaz
fiyatlarının
tespityılında
edilmesi geliştirilen Acil
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde Ölçüm Rehberi,
arter yoluyla vücut sıcaklığı ölçümü A (yüksek)
Serviste Non-İnvasive Sıcaklık
düzeyinde önerilmektedir
(Barnason
al., gözlendiği
2011; sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
seviyesindeetdüşüş
2. Amerikan
Pediatri Akademisi tarafından 2009
Barnason et al., 2012: 523-30).
yılında geliştirilen “Acil Serviste Çocuk Bakım
Acil Serviste İnvaziv Olmayan Vücut Sıcaklığı
Rehberi”,
Ölçümlerine Yönelik Rehberler
AND ve
NATURAL
PRICES
3. Kadın
ÇocukGAS
Sağlığı
için Ulusal İşbirliği
Klinik uygulamalardaki farklılıkları azaltmak ve
Merkezi tarafından 2007 yılında geliştirilen “5
HOUSES
sağlık hizmetinde alınan sonuçların beklentilere
Yaşın Altındaki Çocuklarda Ateşli Hastalıkların
yakın olmasını sağlamak
için kullanılan
Başlangıçta
Değerlendirilmesi
the consumption
of electricityen
andönemli
natural gas used
in industry and
houses is statistically ve Yönetimi”
yöntemlerden birisi
klinikforuygulama
rehberlerinin
Rehberi
techniques
analysis. Moreover,
tests of hypothesis
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
geliştirilmesi ve uygulanmasıdır (Akalın, 2012:
ENA’nın rehberinde invaziv olmayan vücut sıcaklığı
28-30). Acil serviste ateş ya da hipoterminin zaölçüm yöntemlerine yer verilmiş ancak iç sıcaklık
manında tanılanması ve yönetimi, aynı zamanda
ölçüm yöntemleri ele alınmamıştır. Rehberdeki
tedavinin etkinliğinin değerlendirilebilmesi için
kanıt düzeyleri Tablo 1’de verilmiştir (Barnason
vücut sıcaklığının doğru ölçülmesi gerekmektedir.
et al., 2011; Barnason et al., 2012: 523-30).
82
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Tablo 1. Acil Serviste Non-İnvasive
Sıcaklık Ölçüm Rehberi Kanıt Düzeyleri
Düzey A Öneriler (Yüksek): Tutarlı ve en iyi kanıtlara dayandırılmıştır; acil hemşireliği uygulamaları için
önemlidir ve uygulanabilirliği vardır. Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
1
Düzey B Öneriler (Orta): Kanıt kalitesi yönünden küçük tutarsızlıklar bulunmaktadır; acil hemşireliği
uygulamaları için önemlidir ve uygulanabilirliği vardır.
Düzey C Öneriler
(Zayıf): Hasta
odaklı
kanıtlar
sınırlıdır
ya da kaliteleri
acil
hemşireliği
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile elektrik
tüketiminin
istatistiksel düşüktür;
olarak analiz
edilmesi
şeklindedir.
analiz teknikleri kullanılarak
uygulamaları için
önemlidirFarklı
ve uygulanabilirliği
vardır.
N/R: Güncel kanıtlara
dayalı
öneride
bulunulamaz.
Sanayi ve
konutlarda
tüketim
I/E: Öneride bulunmak
için yeterli kanıt yoktur.
fiyatlarınıniçin
genelherhangi
seviyesinde
N/E: Öneride bulunmak
birdüşüş
kanıtgözlendiği
yoktur. sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
Anahtar
(Muth et al., 2013:
389-92)
Rehberin önerileri doğrultusunda; vücut sıcaklığı kullanımı ile vücut sıcaklığı ölçümü A (yüksek)
ölçüm yöntemineECONOMETRIC
karar verme ANALYSIS
sürecinde,OFkarar
ve aksiller yolla vücut sıcaklığı ölçümü B (orta)
HOUSES
seçeneklerinin tanımlanması/girişimler ve kanıt
düzeyinde önerilmektedir. Febril pediatrik hasdüzeyleri Tablo Abstract:
2’de gösterilmiştir
Rehbere göre; talarda oral ve temporal arter yolun kullanımı A
the
consumption
of
electricity
natural gas used
in industry
and housesönerilmektedir
is statistically
acil serviste yetişkin hastalarda oral veand
temporal
(yüksek)
düzeyinde
(Barnason et
techniques
for analysis.
Moreover,
tests of hypothesis
were Barnason
applied and the
was 523-30).
arter yoluyla vücut
sıcaklığı
ölçümü
A (yüksek)
al., 2011;
et research
al., 2012:
düzeyinde, aksiller sıcaklık ölçümü B (orta) düMuth ve ark. (2013: 389-92), vücut sıcaklığı ölçüm
zeyinde önerilmektedir (Barnason et al., 2011;
yöntemine karar verirken çocuğun yaşının göz
Barnason et al., 2012: 523-30).
önünde bulundurulması gerektiğini, 90 gün ve daha
Febril yetişkin, hipotermik yetişkin ve kritik-en- büyük ateşi olmayan bebeklerde temporal arter
tübe yetişkin hastalarda da oral sıcaklık ölçümü yoluyla vücut sıcaklığı ölçümünün yapılmasını ve
A (yüksek) düzeyinde önerilmektedir (Barnason altı aydan büyük çocuklarda eğer çocuk koopere
et al., 2011; Barnason et al., 2012: 523-30).
ise ölçümün timpanik ya da oral yolla yapılması
gerektiğini belirtmektedirler.
Sıfır - 3 ay arası pediatrik hastalarda vücut sıcaklığını ölçümünde rektal yolun kullanımı Muth ve ark. (2013: 389-92) çalışmalarında, ateönerilmektedir. 3 ay-3 yaş arasındaki pediatrik şin tanılanmasında invaziv olmayan yöntemlerin
hastalarda oral yolla vücut sıcaklığı ölçümü A kullanılmasını; dört hafta ile beş yaş arasında(yüksek) düzeyinde önerilmektedir. 3-18 yaş arası ki çocuklarda aksilla ölçümlerinde elektronik,
pediatrik hastalarda oral ve temporal arter yolun kimyasal termometre ya da kızılötesi timpanik
83
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
termometrelerin kullanımını önermektedirler.
ve araştırma önerileri Tablo 3’de sunulmuştur
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZAcil Hekimleri Koleji 2003; Kadın
Araştırmada dört haftadan küçük Murat
bebeklerde
(Amerikan
Güven Grupile
A.Ş. Finans
aksilla bölgesinden elektronik termometre
ve Yönetmeni
Çocuk Sağlığı İçin Ulusal İşbirliği Merkezi
1
ölçüm yapılması önerilmektedir.
2007; AsherBölümü
et al., 2008: 234-6; Amerikan Pediatri
Akademisi 2009; Kanada Pediatri Derneği 2013;
Acil serviste çocuğun
yaşına göre
sıcaklığı
Özet : 2012-2014
Yıllarıvücut
arasındaki
Muth et al., 2013: 389-92).
ve belirlenmesine
konutlarda kullanılanyönelik
doğalgaz rehber
ölçüm alanlarının
Tablo 2.
Karar
Seçeneklerinin
Tanımlanması
Girişimler
vetespit
Kanıt
Düzeyleri
Sanayi
ve konutlarda
göre elektrik ve /doğalgaz
fiyatlarının
edilmesi
Vücut
Yetişkiniçin tüketim aralığı
PediPediatrik
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü
arttıkça,Pedielektrik ve doğalgaz
PediatPediPediatrik
fiyatlarınınYetişkin
genel seviyesinde
sonucuna varılmaktadır.
Sıcaklığı
Yetişkindüşüş gözlendiği
Kritik
atrik
atrik
Kritik
Yetişkin
rik 0-3
atrik
Hipoteraralığı Kw cinsinden
yükseldikçe,
Ölçüm
Febril
Hipotermik fiyatlarda
Hasta / da azalma meydana
3 ay -gelmektedir.
3
3-18
Hasta /
Yöntemi
ay
Febril
mik
A
N/E
N/R
N/E
I/E
N/E
I/E
Entübe
yaş Anova,
yaşTUİK, Fiyat
Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz,
Tüketim, Sanayi, Konut,
Oral
A
Timpanik
I/E
N/R
N/E
I/E
N/R
I/E
N/R
N/R
A
N/R
N/E
I/EHOUSES
N/R
I/E
A
A
Temporal
Arter
Kimyasal
Termometre
Aksiller
A
A
A
N/R
A
A
I/E
I/E
N/E
I/E
N/R
N/E
N/R
N/R
N/E
B
N/Ranalysis. N/E
I/E of hypothesis
N/R wereI/E
B the research
N/R was N/E
techniques
for
Moreover, tests
applied and
(Muth et al., 2013:389-92)
84
Entübe
N/E
I/E
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Tablo 3. Acil Serviste Çocuğun Yaşına
Göre Vücut Sıcaklığı Ölçüm Alanlarına
Murat Yönelik
KORKMAZ, Öneriler
Hakan AÇIKGÖZ
Çocuğun Yaşı
1
Önerilen Rutin
1 gün-3 yaş arası ateşi olan çocuk
Rehber/Araştırma
Rektal
Amerikan Acil Hekimleri
Koleji,
2003
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma,
sanayi
Özel bir yol belirtilmemiştir
Amerikan Pediatri
Akademisi, 2009
90 günden küçük hasta ya da ateşi
Kontrendike değilse rektal
Asher vd., 2008
olan bebekler edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
genel seviyesinde düşüş
gözlendiği
varılmaktadır. Sonuç olarak
tüketim
90 günden küçükfiyatlarının
ateşi olmayan
Temporal
artersonucuna
termometre
Asher
vd., 2008
Bebekler ve çocuklar
bebekler
3 aydan büyük ateşi olan ya da
olmayan ya da hasta olan bebekler
Temporal arter termometre
Asher vd., 2008
Herhangi bir durumdaki
6 aydan ANALYSIS
Doğru
pozisyon ile timpanik
ya da GAS PRICES
Asher vd., 2008
ECONOMETRIC
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
RANGES
büyük çocuklar ACCORDING TO CONSUMPTION
hasta koopere
ise oral
HOUSES
Doğum-2 yaş arası
Rektal-kesin
Kanada Pediatri
2013
2 yaş -5 yaş arası
Rektal-kesin
Kanada Pediatri
Topluluğu, 2013
Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of Topluluğu,
2012-2014,
the consumption of electricityAksiller
and natural
gas used
in çocukların
industry and houses is statistically
(düşük
riskli
taraması)
Tanılamada aksiller, timpanik (ya da
hastanede ise temporal)
0-5 yaş hasta ya da ateşi olan çocuklar
Aksilla ile elektronik, kimyasal
termometre ya da kızılötesi timpanik
termometreler
Amerikan Acil Hekimleri Koleji, (2003: 530-45)
Kadın ve Çocuk Sağlığı
İçin Ulusal İşbirliği
Merkezi, 2007
sıcaklığında yükselmenin belirlenmesinde rektal
dışı yolun kullanılabileceğini belirtmişlerdir.
çocuklarda vücut sıcaklığı ölçümü için rektal
alanın kullanımını önermesine rağmen diğer
Sonuç olarak; invaziv olmayan ısı ölçümleri ile
ilgili yapılan çalışmaların yetersiz olduğu ve bu
konuda daha çok randomize kontrollü çalışmalara
gereksinim duyulduğu düşünülmektedir.
alanları dışlamamaktadır. Hastanın kabulünde
değerlendirmenin gerekliliğini vurgulamaktadır.
Muth ve ark. (2013: 389-92) acil serviste vücut
85
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
KAYNAKLAR
ASGAR POUR, H., & YAVUZ, M.,
(2010).
“Vücut Sıcaklığındaki Yükselmenin (AteAKALIN, H.E., (2012). “Antimikrobiyal Tedavi
şin) Hemodinamik Parametrelere Etkisi”
Rehberleri” ANKEM Derg,126
(Ek
2)
(28-30)
Bölümü
Maltepe
Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve
Sanatı Dergisi, 3 (73-79)
AL-MUKHAIZEEM, F., ALLEN, U., KOMAR,
konutlarda
doğalgaz ile elektrik
istatistiksel olarak analiz edilmesi
L., NASER,veB.,
ROY,kullanılan
L., STEPHENS,
D., tüketiminin
ASHER,
C., & NORTHINGTON, L.K., (2008).
READ, S., KIM,
C., &Ayrıca
SCHUH,
(2004).
“Position
Statement
for Measurement of
uygulanmıştır.
hipotezS.,
testleri
daha kapsamlı
“Comparison
of Temporal Artery, Rectal and
Temperature/ Fever in Children” Journal of
sonucunda; in
sanayi
sektörü için tüketim Pediatric
elektrik ve
Nursing,
23doğalgaz
(234-236)
Esophagealedilen
Corebulgular
Temperatures
Children:
Results of aralığı
a Pilot
Study”yükseldikçe,
Paediatrfiyatlarda
Child da azalma meydana gelmektedir.
Kw cinsinden
AYGÜN, G., (2008). “Akut Ateşle Gelen Hastada
Health, September
9 (461-465)
Anahtar Kelimeler
Laboratuvarın Akılcı Kullanımı. Toplumdan
Edinilmiş Enfeksiyonlara Pratik Yaklaşımlar”
ALTINKALEM DALKIRAN, Y., (2007). AnECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITYSempozyum
AND NATURALDizisi,
GAS PRICES
Şubat 61, ss. 31-42
nelerin Ateş ve Ateşli Havale ile İlgili Bilgi
HOUSES
Düzeyleri, Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi,
BAHORSKI, J., REPASKY, T., RANNER, D.,
Sağlık Bakanlığı
Bakırköy
Dr.
Sadi by
Konuk
Abstract:
In this study
prepared
using data of TSI belonging
to the
of 2012-2014,M., MOULTRY,
FIELDS,
A.,years
JACKSON,
PIERCE,
M., (2012).
Eğitim ve Araştırma
Hastanesi,
analyzed. ANOVA
model wasİstanbul,
applied to the study L.,
prepared
with theK.,
use&ofSANDELL,
different
“Temperature
ss.1-74
electricity and Measurement
natural gas prices in Pediatrics: A
Comparison of the Rectal Method Versus
AMERİKAN ACİL HEKİMLERİ KOLEJİ
the Temporal Artery Method” Journal of
(AMERICAN COLLEGE OF EMERGENCY
Pediatric Nursing, 27 (243–247)
PHYSICIANS), (2003). “Clinical Policy for
BAILEY, J., & ROSE, P., (2001). “Axillary and
Children Younger than Three Years Presenting
Tympanic Membrane Temperature Recording
to the Emergency Department with Fever”
in The Preterm Neonate: A Comparative
Ann Emerg Med, 42 (530-545)
Study” Journal of Advanced Nursing, 34
(465-474)
AMERİKAN PEDİATRİ AKADEMİSİ ACİL
SERVİSTE ÇOCUK BAKIM REHBERİ
BARNASON, S., WILLIAMS, J., PROEHL, J.,
BRIM, C., CROWLEY, M., LEVINER, S.,
LINDAUER, C., NACCARATO, M., & STORER, A., (2011). “Clinical Practice Guideline:
Non-Invasive Temperature Measurement in
(AMERICAN ACADEMY OF PEDIATRICS),
(2009). “Joint Policy Statement—Guidelines for Care of Children in the Emergency
Department” Pediatrics., 124 (1233-1243)
86
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
the Emergency Department” December:İNCELENMESİ
1-14, EDELU, B.O., OJINNAKA, N.C., & IKEFUNA,
Murat KORKMAZ, Hakan A.N.,
AÇIKGÖZ
(2011). “Fever Detection in Under 5
http://www.ena.org/practiceresearch/research/
Children in a Tertiary Health Facility Using the
CPG/Documents/TemperatureMeasurement
1
InfraredBölümü
Tympanic Thermometer in The Oral
CPG.pdf, Erişim Tarihi:05.05.2014
Mode” Italian Journal of Pediatrics, 37 (1-8)
BARNASON, Özet
S., WILLIAMS,
PROEHL,
: 2012-2014 YıllarıJ.,
arasındaki
istatistiksel
olarak&analiz
edilmesi S., (2006). “An
A.S.,
PATEL,
J., BRIM, C.,
CROWLEY, M., LEVINER, EL RADHI,
Evaluation
of Tympanic
Thermometry in a
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez testleriM.,
uygulanarak
araştırma
daha kapsamlı
S., LINDAUER,
C., NACCARATO,
&
Pediatric Emergency Department” Emerg
STORER, A.,
(2012).
Nursing
yönünde
hareket“Emergency
edilmiş olup, yapılan
sanayi sektörü
için tüketimMed
aralığıJ,arttıkça,
23 (40-41)
Resource: Non-Invasive
Temperature
Meafiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
surement inaralığı
the Kw
Emergency
Department”
fiyatlarda Jda azalma meydana gelmektedir.
EL-RADHI, A.S., & BARRY, W., (2006). “TherEmerg Nurs,
38 (523-530)
Anahtar
mometry in Paediatric Practice.” Arch Dis
Child, 91 (351-356)
BATRA, P., & GOYAL, S., (2013). “Comparision
of Rectal, Axillary,
Tympanic
and Temporal
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES
IN TERMS S.,
OF MAXWELL,
INDUSTRY ANDL., TAN, S., RHOFARNELL,
HOUSES
Artery Thermometry in the Pediatric EmerDES, A., & PHILIPS, B., (2005). Temperature
gency Room”
Pediatr
Emerg
Care,
29
(63-66)
Abstract: In this study prepared by using data of TSI Measurement:
belonging to the years
of 2012-2014, of Non-Invasive
Comparison
Used
Adult
Critical Care” Journal
analyzed.
ANOVA model wasS.,
applied
to the studyMethods
prepared with
thein
use
of different
CALONDER, E.M.,
SENDELBACH,
HODtechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
of Clinical
14 prices
(632-639)
The purpose was to determine
electricity Nursing,
and natural gas
GES, J.S., GUSTAFSON,
C., MACHEMER,
C., JOHNSON, D., & REILAND, L., (2010). FORTUNA, E.L., CARNEY, M.M., MACY, M.,
“Temperature Measurement in Patients UnSTANLEY, R.M., YOUNGER, J.G., BRADIN,
dergoing Colorectal Surgery and Gynecology
S.A., & ARBOR, A., (2010). “Accuracy of
Surgery: A Comparison of Esophageal Core,
Non-Contact Infrared Thermometry Versus
Temporal Artery, and Oral Methods” Journal
Rectal Thermometry in Young Children
of PeriAnesthesia Nursing, 25 (71-78)
Evaluated in the Emergency Department for
Fever” Journal of Emergency Nursing March,
CARR, E.A., WILMOTH, M.L., ELIADES,
36 (101-104)
A.B., BAKER, P.J., SHELESTAK, D., HEISROTH, K.L., & STONER, K.H., (2011). GASIM, G., MUSA, I.R., ABDIEN, M.T., &
“Comparison of Temporal Artery to Rectal
ADAM, I., (2013). “Accuracy of Tympanic
Temperature Measurements in Children Up
Temperature Measurement Using an Infrared
to 24 Months” Journal of Pediatric Nursing,
Tympanic Membrane Thermometer” BMC
26 (179-185)
Research Notes, 6 (2-5)
87
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ Initial Management of Feverish
GREENES, D.S., & FLEISHER, G.R., (2001).
Illness in
Murat KORKMAZ,
“Accuracy of a Noninvasive Temporal
Artery Hakan AÇIKGÖZ
Children Younger than 5 Years: Summary
GüvenPediatr
Thermometer for Use in Infants” Arch
of NICE”, (1-170) http://www.nice.org.uk/
1
Bölümü
Adolesc Med, 155 (376-381)
nicemedia/pdf/CG47Guidance.pdf,
Erişim
Tarihi: 15.05.2014
GÜNDÜZ, S., ZENCİROĞLU,
A., &
OKUMUŞ,
Özet : 2012-2014 Yılları
arasındaki
N., (2012). ve“Ateşli
Term Yeni Doğanlarda
A.,çalışmada
DEVRIM,
I., CENGIZ,
A.B., CEşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakKARA,
hazırlanan
ANOVA
modeli
Ciddi Bakteriyel
Enfeksiyon
Birlikteliği”
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
LIK,dahaF.,kapsamlı
TEZER,
H., ULUDAG, A.K., &
Yeni Tıp Dergisi,
29
(233-238)
SECMEER,
(2009).Elde
“Is the Axilla the
göre de sonucaG.,
gidilmiştir.
Site for Temperature Measurement in
HALICIOĞLU,fiyatlarının
O., KOÇ,
F.,seviyesinde
AŞIK AKMAN,
S., sonucunaRight
genel
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana
gelmektedir.
Children
by Chemical Thermometer” The
& TEYİN, aralığı
A., (2011).
“Ateşli Çocuklarda;
Konut, Anova,
TUİK,
Turkish
Journal
of Fiyat
Pediatrics, 51 (325-327)
Annelerin Evde
Ateşe Yaklaşımı, Bilgileri
ve Sosyodemografik Özellikler ile İlişkisi”
KARAZEYBEK, E., (2013). “Acil Serviste InECONOMETRIC
İzmir Dr. Behçet
Uz ÇocukANALYSIS
Hast. Dergisi,
Olmayan
Isı Ölçümlerinde
Kanıtlar
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INvaziv
TERMS
OF INDUSTRY
AND
HOUSES
1 (13-19)
ve Uygulama Önerileri” İkinci Ulusal Acil
Abstract:
In this study
prepared
to the Kongresi
years of 2012-2014,
HAMILTON, P.A.,
MARCOS,
L.S.,
& SECIC,
Hemşireliği
19-21 Nisan Kuşadası,
M., (2013).analyzed.
“Performance
of Infrared
Earto the study Konuşma
vethe
Bildiri
ANOVA model
was applied
prepared with
use ofÖzetleri
different Kitabı, ss. 22-24
and Forehead
Thermometers:
A Comparative
made
more comprehensive.
The purpose was to determine electricity and natural gas prices
KNOTT, J.C., TAN, S.L., STREET, A.C., BAILEY,
Study in 205 Febrile and Afebrile Children”
M., & CAMERON, P., (2004). “Febrile Adults
Journal of Clinical Nursing, 22 (2509-2518)
Presenting to the Emergency Department:
HEBBAR, K., FORTENBERRY, J.D., ROGERS,
Outcomes and Markers of Serious Illness”
K., MERRIT, R., & EASLEY, K., (2005).
Emerg Med J, 21 (170-174)
“Comparison of Temporal Artery ThermomeKOCOĞLU, H., GOKSU, S., ISIK, M., AKTURK,
ter to Standard Temperature Measurements
Z., & BAYAZIT, Y.A., (2002). “Infrared
in Pediatric Intensive Care Unit Patients”
Tympanic Thermometer can Accuracy MePediatr Crit Care Med, 6 (557-561)
asure the Body Temperature in Children in
KADIN VE ÇOCUK SAĞLIĞI İÇİN ULUan Emergency Room Setting” International
SAL İŞBİRLİĞİ MERKEZİ, (NATIOJournal of Pediatric Otorhinolarynngology,
NAL COLLABORATING CENTRE FOR
65 (39-43)
WOMEN’S AND CHILDREN’S HEALTH
GUIDELINE) (2007). “Assessment and
88
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
KÖSE, Ş., AKKOÇLU, G., TÜRKEN, M., İNCELENMESİ
GÖMUTH, M., STATLER, J., GENTILE,
D.L,
Murat KORKMAZ,
HAGLE, M.E., & MILWAUKEE, W.I.,
ZAYDIN, A., ÇAVDAR, G., & ERSAN,
G., Hakan AÇIKGÖZ
Güven
(2013). “Frequency of Fever in Pediatric
(2010). “Ateş Yüksekliği Nedeniyle
Başvuran
1
KilisAraştırılması”
Bölümü
Patients
Presenting to the Emergency Depart88 Olguda Ateş Etyolojisinin
ment with Non-Illness-Related Conditions”
Klimik Dergisi, 23 (18-21)
Journal of Emergency Nursing, 39 (389-392)
LAWSON, L.B.,
ELIZABETH
J.,
BALLOU,
C., LINDEN,
J.H., TIBBOEL,
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
testleri uygulanarakPENNING,
I., ERAKER,
R., GRECO,
S., SHIVELY,
D., & EVENHUIS, H.M., (2011). “Is the
J., & SOCHULAK,
V., edilmiş
(2007).
“Accuracy
yönünde hareket
olup,
yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim Temporal
aralığı arttıkça,Artery
elektrik Thermometer
ve doğalgaz
a Reliable
and Precision
of Noninvasive Temperature
Instrument
for Detecting Fever in Children”
aralığı
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
gelmektedir.
Measurement
inKw
Adult
Intensive
Care
Pati-da azalma meydana
Journal
of Clinical
Nursing, 20 (1632-1639)
Kelimeler
: Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK, Fiyat
ents” Am JAnahtar
Crit Care,
16 (485-496)
POLAT, S., BEYAZOVA, U., (2009). “Çocukluk
KANADA PEDİATRİ TOPLULUĞU TOPLUM
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITYÇağında
AND NATURAL
PRICESYaklaşım” Türkiye
AteşliGAS
Hastaya
PEDİATRİ KOMİTESİ
ACCORDING TO(CANADIAN
CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
Klinikleri J Inf Dis-Special Topics, 2 (49-56)
PAEDIATRIC SOCIETY COMMUNITY
Abstract:
using data ofREYNOLDS,
TSI belonging to the
years
of 2012-2014,L., GUECK, M.,
M.,
BONHAM,
PEDIATRICS
COMMITTEE)
(2013).by“Temthe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically
perature Measurement
in Paediatrics”,http://
analyzed. ANOVA
model was applied to the study HAMMOND,
prepared with the K.,
use LOWERY,
of different J., REDEL, C.,
RODRIGUEZ,
C., SMITH,
www.cps.ca/documents/position/temperatumade more comprehensive. The purpose was to determine
electricity and natural
gas prices S., STANTON,
A., SUKOSD, S., & CRAFT, M., (2014).
re-measurement, Erişim Tarihi:15.05.2014
“Are Temporal Artery Temperatures AccuLEON, C., RODRIGUEZ, A., FERNANDEZ,
rate Enough to Replace Rectal Temperature
A., & FLORES, L., (2005). “Infrared Ear
Measurement in Pediatric ED Patients?”
Thermometry in the Critically Ill Patient an
Journal of Emergency Nursing, 40 (46-50)
Alternative to Axillary Thermometry” Journal
SIBERRY, G.K., DIENER-WEST, M., SCHAPof Critical Car, 20 (106-110)
PELL, E., & KARRON, R.A., (2002). “ComMAXTON, F.J.N., JUSTIN, L., & GILLIES,
parison of Temple Temperatures with Rectal
D., (2004). “Estimating Core Temperature in
Temperatures in Children under Two Years
Infants and Children After Cardiac Surgery:
of Age” Clin Pediatr (Phila), 41 (405-414)
A Comparison of Six Methods” Journal of
STELFOX, H.T., STRAUS, S.E., GHALI, W.A.,
Advanced Nursing, 45 (214-222)
CONLY, J., LAUPLAND K., & LEWIN, A.,
(2010). “Temporal Artery Versus Bladder
89
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:07 K:24
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
WALKER, G.A., RUNDE, D., ROLSTON, D.M.,
Thermometry During Adult Medical-Surgical
WIENER, & DAN; L.J., (2013). “Emergency
Intensive Care Monitoring: An Observational
Department Rectal Temperatures in Over 10
Study” BMC Anesthesiology, 10Güven
(2-7)
1
Years: Bölümü
A Retrospective Observational Study”
STINE, C.A., FLOOK, D.M., & VINCZE, D.L.,
World Journal of Emergency Medicine, 4
(2012). “Rectal
Axillary
ÖzetVersus
: 2012-2014
Yılları Temperatures:
arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
(107-112)
doğalgaz
Is there a Significant
Difference
in Infants
NOTU:
2013 yılında 8. UluLess than 1 Year
of Age?”
Journal
Pediatric
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotezoftestleri
uygulanarakYAZAR
araştırma daha
kapsamlıÇalışma
sal Cerrahi ve Ameliyathane Hemşireliği
Nursing, 27yönünde
(265–270)
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim Kongresinde
aralığı arttıkça, elektrik
doğalgaz
bilgi vegüncelleme
oturumunda
TABAK, F., (2006).
“Ateşgenel
Patogenezi,
Ateş
fiyatlarının
seviyesinde
düşüşTipleri,
sunulmuştur.
gelmektedir.
Erişkinde Ateş
Yönetimi” Editörler: Recep
Öztürk, AliAnahtar
Mert. Kelimeler
Ateşli Hastaya
Yaklaşım
Sempozyum Dizisi No: 53; Kasım, ss.27-36
VLIET, M., DONNELY,
J.P., POTTING,
C.M.J.,RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
TO CONSUMPTION
HOUSES
BLIJLEVENS, & NICOLE, M.A., (2010).
“Continuous
Non-Invasive
ofdata of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Abstract:
In this study Monitoring
prepared by using
the Skin Temperature
of HSCT
analyzed. ANOVA
model Recipients”
was applied to the study prepared with the use of different
Support Care
Cancer,
18
(37-42)
90
UHD
GEBELİKTE CİNSELLİĞİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER 1
FACTORS AFFECTING PREGNANCY SEXUALITY
Aslı KARAKUŞ1, Emre YANIKKEREM1
Celal Bayar Üniversitesi Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Manisa / Türkiye
1
Öz: Fizyolojik, psikolojik, sosyal ve cinsel değişimler
gebelik döneminde kadının cinsel yaşamını etkilemektedir.
Bu derlemede, gebelikte cinselliği etkileyen faktörlerle ilgili
2010-2014 yılları arasında Pubmed ve Google Akademik
yoluyla 33 tam metne ulaşılan çalışmalar incelenmiştir.
Bu veri tabanlarına “sexuality and pregnancy, sexual
dysfunction and pregnancy, body image and pregnancy,
depression and pregnancy and sexuality, sexual behaviour
and pregnancy” anahtar kelimeleri yazılmıştır. Gebelikte
cinselliği etkileyen faktörler yapılan araştırmalar doğrultusunda incelendiğinde; gebelik trimesteri ilerledikçe çiftlerde
cinsel ilişki sıklığının azaldığı, erkeklerin cinsel ilişkiyi
daha az başlattığı, kadınların ise cinsel ilişkiyi başlatma
oranında artma olduğu gözlenmiştir. Prekonsepsiyonel
dönem ile karşılaştırıldığında gebelik döneminde cinsel
ilişki sıklığının azaldığı belirlenmiştir. Kadının üstte olduğu
ya da kaşık pozisyonu gebelik döneminde, erkeğin üstte
olduğu pozisyon gebelik öncesi dönemde tercih edilmektedir. Üriner inkontinans, artan karın hacmi, kilo alma ve
mide şikâyetleri gebelik döneminde en sık yaşanan fiziksel
şikayetler olup, bu yakınmaların cinsel disfonksiyona neden oldukları saptanmıştır. Depresyon, anksiyete ve stres
gebelerde cinsel uyarılma ve cinsel fonksiyonda azalmaya
neden olmaktadır. Fiziksel değişimlere bağlı olarak beden
imajı olumsuz etkilenmekte, bu durum cinsel disfonksiyona
yol açmaktadır. Bebeğe zarar vermekten korkma kadınların
gebelik döneminde cinsel ilişkide bulunmama nedenlerinin
başında gelmektedir. Gebelik süresince cinsel disfonksiyon
artmakta, cinsel istek, orgazm, uyarılma ve lubrikasyon
azalmaktadır. Gebelikte cinsel ilişki sırasında yanma hissi,
ağrı, erken boşalma, abdominal kramp/kontraksiyon, dış
genital organlarda şişme, kanama, vajinada kuruluk ve
yorgunluk gibi fiziksel yakınmalar yaşanmaktadır. Şehirde
yaşayan, evlilik süresi uzun olan, çalışan ve ileri yaşta olan
kadınlar arasında cinsel ilişki sıklığı düşmektedir.
Abstract: Physiological, psychological, social and sexual
changes affect women’s sexual life during pregnancy
period. In this review, 33 full texts were examined about
factors affecting pregnancy sexuality by using Pubmed and
Google Scholar published between 2010 and 2014. The
keywords of “sexuality and pregnancy, sexual dysfunction
and pregnancy, body image and pregnancy, depression and
pregnancy and sexuality, sexual behavior and pregnancy”
were written to the databases. When factors affecting
sexuality during pregnancy were examined in accordance
with research it was observed that the frequency of sexual
intercourse decreased in couples trimester of pregnancy
progressed, men’s initiate of sexual intercourse decreased and
women’s initiate of sexual intercourse increased. Compared
to preconception period, it was determined that frequency
of sexual intercourse was decreased in pregnancy period.
The woman on top or spoon positions and the man on top
were preferred in pregnancy and preconception period,
respectively. Urinary incontinence, increasing abdominal
volume, gaining weight and stomach were the most common physical complaints which lead to sexual dysfunction
during pregnancy. Depression, anxiety and stress cause
decreasing in sexual arousal and sexual function. Physical
changes in pregnancy period affect women’s body image
negatively, this situation was lead to sexual dysfunction.
Fear of harming the fetus was the most reason for women
not having sexual intercourse in pregnancy period. Sexual
dysfunction was increased; sexual desire, orgasm, arousal
and lubrication were decreased during pregnancy. Physical complaints such as burning sensation, pain, premature
ejaculation, abdominal cramp/contraction, swelling of the
external genital organs, bleeding, vaginal dryness and fatigue
were experienced during sexual intercourse in pregnancy
period. Frequency of sexual intercourse was decreased
among employed and older women, who had longer duration of marriage and who have been living in city center.
Key Words: Pregnancy, Sexuality, Sexual Dysfunction
Anahtar Kelimeler: Gebelik, Cinsellik, Cinsel Disfonksiyon
Doi: 10.17371/UHD.2015310845
(1) Sorumlu Yazar: Aslı KARAKUŞ, Celal Bayar Üniversitesi Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim
Dalı, Manisa / Türkiye [email protected] Geliş Tarihi / Received: 07.01.2015 Düzeltme Tarihi / Revised:
25.02.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 06.04.2015 Makalenin Türü: Type of article ((Literatür Araştırması – Derleme
/ Literature Review) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None “Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics
Committee”
91
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
GEBELİKTE CİNSELLİĞİ ETKİLEYEN
2011: 142-62) östrojen, progesteron, ve prolaktin
FAKTÖRLER
AÇIKGÖZ artışı gebelikte bulantı, kusma, yorhormonlarının
Yönetmeni
gunluk,
kilo alma ve memede hassasiyete neden
Gebelik, kadınlar için fizyolojik,1 psikolojik, sosyal
olmaktadır Bölümü
(Johnson, 2011: 1267-84). Bununla
ve cinsel değişimlerin yaşandığı bir dönemdir
birlikte progesteronun artışı ve vajina dokularında
(Çalık ve Aktaş,Özet
2011:
142-62).
Bu
dönemdeki
: 2012-2014
Yılları
arasındaki
meydana
gelen olarak
konjesyon
nedeniyle disparoni,
istatistiksel
analiz edilmesi
anatomik, fizyolojik
ve psikolojik değişiklikler
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
vajina akıntısında artma ve istemsiz idrar kaybı
uygulanmıştır. Ayrıca(Ertem
hipotez testleri
cinsel yaşamı etkilemektedir
ve Sevil,
yaşanmaktadır.
Hormonların
neden olduğu bu
tespit edilmesi
2010: 40-7). Gebelik
yönünde döneminde
hareket edilmiş meydana
olup, yapılan geistatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
fiziksel, mental ve duygusal değişiklikler cinsel
bulgulardeğişiklikler
sonucunda; sanayikadının
len fiziksel ve edilen
hormonal
varılmaktadır.
olarak
tüketim
yaşamı
olumsuzSonuç
olarak
etkilemektedir
(Santiago
kendisini farklı algılamasına,
çirkin
ve cazibesiz
yükseldikçe,
vd., 2013).
hissetmesine neden
olabilir.
Bu değişimler
sonucu
Anahtar
Kelimeler
kadının kendine güven duygusu ve benlik saygısı Gebelik süresince erkeğin ruhsal durumu, cinsellik
azalıp; beden imajı
olumsuz yönde
etkilenebilir
hakkında
bilgiGAS
ve PRICES
inanışları, yaşanan ambiECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND yanlış
NATURAL
(Babacan Gümüş vd., 2011: 7-14). Beden imavalans, eşi ile cinsel ilişkiden kaçınma, gebeliğe
HOUSES
jının fiziksel değişimlere bağlı olarak olumsuz zarar verme korkusu, bebeğin eşinin yaşamındaki
etkilenmesi sonucu
cinsel disfonksiyona neden yerini kıskanma yaşanan anksiyete ve depresyon
analyzed.
ANOVA Gümüş
model wasvd.,
applied
to the gebelikte
study prepared
with theüzerine
use of different
olduğu bilinmektedir
(Babacan
2011:
cinsellik
etki eden diğer faktörtechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and
natural
gas
prices
7-14; Chang et al., 2011: 2859-67). Gebelik tri- lerdir. Bazı erkekler eşleri ile
cinsel ilişki istese
mesteri ilerledikçe yaşanan fiziksel ve psikolojik bile gebe bir kadına dokunmanın kutsal bir şeyi
rahatsızlıklar bebeğe zarar verme korkusu, cinsel kirletmek gibi olduğunu düşünebilir, bazıları ise
ilişkinin erken doğuma ve düşüğe neden olacağına gebelik süresince eşlerine daha fazla yakınlık ve
inanma, gebelikte cinsel ilişkiyi tehlikeli ve günah dostluk duyarak mutluluklarının arttığını düşünüolarak algılama gebelikte yaşanan cinsel hayatı lebilir (Ertem ve Sevil, 2010: 40-7).
ve cinsel ilişki sıklığını etkilemektedir (Rados et
Bu derlemenin amacı, gebelikte cinselliği etal., 2014: 532-41; Pauleta et al., 2010: 136-42).
kileyen faktörler ile ilgili yapılan çalışmaların
Gebelikte östrojen, progesteron, prolaktin, tiroid incelenmesidir. Pubmed ve Google Akademik
stimüle eden hormon (TSH), human koryonik veri tabanlarına “sexuality and pregnancy, sexual
gonadotropin (HCG) hormon düzeylerinde cid- dysfunction and pregnancy, body image and pregdi değişiklikler görülmektedir. TSH hormonu nancy, depression and pregnancy and sexuality,
ile gebelik depresyonu arasında güçlü bir ilişki sexual behaviour and pregnancy” anahtar keliolduğu belirtilmekle birlikte; (Çalık ve Aktaş, meleri yazılmıştır. Gebelikte cinselliği etkileyen
92
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
faktörler ile ilgili 2010-2014 yılları arasındaİNCELENMESİ
tam
mediği, %64.5’inin cinsel ilişkisinin
olmadığı
KORKMAZ, Hakan
AÇIKGÖZ (Liu et al., 2013: 54-61).
bulunmuştur
metne ulaşılan 33 araştırma makalesiMurat
incelenmiş,
A.Ş. Finans Yönetmeni
ulaşılan çalışmaların ayrıntılı analiziGüven
TabloGrup
1’de
İran’da yapılan bir çalışmada, gebelerin %36.8’inin
1
Kilis
7 AralıkhaftasıÜniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
sunulmuştur. Yapılan araştırmalar;
gebelik
ilk trimesterde haftada bir kez, %32.9’unun
nın, gebelikte fiziksel, psikolojik değişiklikler ve
trimesterde
birsanayi
kez cinsel ilişkide
Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriikinci
kullanılarak
hazırlanan buayda
çalışma,
beden imajının, cinsellik
hakkında
düzeyinin,
ve konutlarda
kullanılanbilgi
doğalgaz
bulundukları belirtilmekle birlikte, üçüncü triFarklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
sosyoekonomik şeklindedir.
ve
obstetrik
faktörlerin
cinselliğe
uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarakmesterde
araştırma daha
kapsamlı
ise
gebelerin
%49.7’sinin hiç cinsel
Sanayi
ve konutlarda
etkisi, cinsel ilişki
sıklığı,
cinseltüketim
ilişki aralıklarına
tipi, cinsel
ilişkidegöre
bulunmadığı
gösterilmiştir
(Torkestani
de sonuca gidilmiştir.
Elde
ilişkiyi başlatan edilen
kişi, cinsel
pozisyonlar,
gebeliğin
bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim
arttıkça,
et al.,aralığı
2012:
107-10).
farkında olma, gebelikte
disparoni ve gebelikte
Türkiye’de yapılan çalışmalar incelendiğinde;
kadınların cinselAnahtar
ilişkide
bulunmama nedenleri
Ankara’da yapılan bir çalışmada kadınların
ve inanışları başlıkları altında sunulmuştur.
%5.1’inin birinci, %13.4’ünün ikinci ve %58.6’sının
ECONOMETRIC
ANALYSIS
1. Gebelik Haftasının
Cinselliğe
Etkisi OF ELECTRICITY
üçüncü
trimesterde
hiç cinsel
IN TERMS
OF INDUSTRY
ANDilişkide bulunmadığı
HOUSES
saptanmıştır (Erenel et al., 2011: 207-16). Antalya’da
Gebelikte trimesterlere göre cinsel yaşam yapılan
kalitatif
Abstract: In this
study prepared by
using data ofyapılan
TSI belonging
to the bir
yearsçalışmada,
of 2012-2014,kadınların %65’i
araştırmalar doğrultusunda
incelendiğinde;
gebelik
gebeliğin ilk, %81’i ikinci ve tamamı üçüncü
trimesteri ilerledikçe
cinsel
ilişkimodel
sıklığının
(Efe et
analyzed.
ANOVA
was applied
were applied
andyaşamında
the research değişiklik
was
trimesterde
cinsel
olduğunu
al., 2014: 1-11; made
Corbacioglu
Esmer et
2013:
more comprehensive.
Theal.,
purpose
ifade etmiştir. Gebelerin %92’si üçüncü trimesterde
1165-72; Pauleta et al., 2010: 136-42; Torkescinsel ilişki yaşamadığını, %8’i daha az sıklıkta
tani et al., 2012: 107-10; Yangın and Eroğlu,
cinsel ilişki yaşadığını belirtmiştir (Yangın and
2011: 190-205; Liu et al., 2013: 54-61; Yıldız,
Eroğlu, 2011: 190-205). İstanbul’da bir çalışmada,
2015: 49-59) ve cinsel ilişkide bulunma oranının
gebelerin %19.3’ünün son dört haftadır hiç cinsel
azaldığı (Erenel et al., 2011: 207-16; Liu et al.,
ilişkide bulunmadıkları, %12.2’sinin ilk, %8.5’inin
2013: 54-61; Yangın and Eroğlu, 2011: 190-205)
ikinci ve %37.4’ünün üçüncü trimesterde cinsel
görülmektedir.
ilişkiden kaçındıkları belirtilmiştir (Corbacioglu
Tayvan’da yapılan kalitatif bir çalışmada, kadınlar
Esmer et al., 2013:1165-72).
gebeliğin birinci trimesterinde ayda 1.7 kez, ikinci
2. Cinsel İlişki Sıklığı
trimesterinde ayda 1.6 kez, üçüncü trimesterinde
ayda 0.4 kez cinsel ilişkide bulunduklarını belirtAraştırmalarda gebelik öncesine göre gebelikte
miştir. Gebelerin %22.6’sının üçüncü trimesterde
cinsel ilişki sıklığında azalma görüldüğü saptancinsel ilişki sıklığının azaldığı, %9.7’sinin değişmıştır (Efe et al., 2014: 1-11; Erenel et al., 2011:
93
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Rados et al., 2014: 532-41; Rados
et
bulundukları ya da hiç cinsel ilişkide
207-16;
bulunmaAÇIKGÖZ
al., 2015: 282-93; Babazadeh et al.,Murat
2013:KORKMAZ,
82-4; Hakan
dıkları
saptanmıştır (Erenel et al., 2011: 207-16).
Bello et al., 2011: 1-6).
Cinsel ilişki sıklığı ile ilgili yapılan kalitatif çalış1
Hırvatistan’da yapılan bir çalışmada, kadınların
malar incelendiğinde; İran’da gebelik sürecinde
%79.3’ünün gebelik
öncesi döneme
göre cinsel
%81.8’inin
cinsel
ilişki sıklıklarında
Özet : 2012-2014
TUİK verilerikadınların
bu çalışma,
sanayi
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel
olarak
analiz
edilmesi
ilişki sıklığının azaldığı, %41’inin son bir ayda
azalma olduğu bulunmuştur (Babazadeh et al.,
cinsel ilişkide bulunmadıkları
belirtilmiştir.
Ge2013:
82-4).
Türkiye’de
gebelik öncesi kadınlauygulanmıştır. Ayrıca
hipotez testleri uygulanarak
araştırma
daha kapsamlı
belerin %20’si ayda
bir kez, %25.3’ü ayda birkaç
rın %8’inin haftada bir ya da iki kez, %50’sinin
edilen bulgular
aralığı
ve doğalgaz
kez, %13.3’ü haftada
birkaçsonucunda;
kez ya dasanayi
dahasektörü
fazlaiçin tüketim
haftada
ikiarttıkça,
ya daelektrik
üç kez,
%27’sinin haftada üç
cinsel ilişkide bulunmaktadır
(Rados
et al.,fiyatlarda
2014: da azalma
ya da
dört gelmektedir.
kez, %16’sının her gün cinsel ilişkide
yükseldikçe,
meydana
532-41). Hırvatistan’da
105 erkek ile yapılan
bulundukları belirtilmiştir (Yangın and Eroğlu,
diğer bir çalışmada, erkeklerin %71.4’ünün ge2011: 190-205).
belik öncesi döneme göre gebelikte cinsel ilişki
AND NATURAL
Nijerya’da
yapılanGAS
birPRICES
çalışmada, kadınların
sıklığında azalmaACCORDING
olduğu, %24.8’inin
cinselRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
TO CONSUMPTION
%82’sinin gebelik süresince cinsel ilişki yaşadığı,
HOUSES
ilişki sıklığında herhangi bir değişiklik olmadıcinsel ilişki yaşayanların %62.9’unun ayda 2-8
ğı, %3.8’inin ise
cinselInilişki
sıklığında
Abstract:
this study
prepared byartma
kez,in%3.1’inin
gün,
%1.9’unun iki ayda bir
industry and her
houses
is statistically
olduğu belirtilmiştir.
BuANOVA
çalışmada
analyzed.
model yaklaşık
was appliedüç
kez cinsel
ilişkide
bulundukları
were applied
and the
research was belirlenmiştir
erkekten biri (%30.5)
önceki ay hiç cinsel ilişkide
electricity
and
natural
gas prices
(Olusegun and Ireti, 2011:
894-9). Nijerya’da
bulunmadığını, %18.1’i bir kez, %38.1’i birkaç
yapılan bir diğer çalışmada kadınların %15.6’sı
kez, %13.3’ü haftada birkaç kez ya da daha sık
eşlerinin evlilik dışı ilişkilerinin olduğunu ya da
cinsel ilişkide bulunduğunu ifade etmiştir (Rados
bu durumdan şüphelendiklerini ve bu nedenle
et al., 2015: 282-93).
cinsel ilişki sıklığının azaldığı vurgulanmıştır
Türkiye’de yapılan çalışmalar incelendiğinde;
(Bello et al., 2011: 1-6).
İstanbul’da yapılan bir çalışmada gebelik öncesi
3. Cinsel İlişki Tipi
cinsel ilişki sıklığı haftada 3.1 iken, gebelik döneminde 2.4’e düştüğü görülmüştür (Efe et al.,
Nijerya’da yapılan bir çalışmada, kadınların
2014: 1-11). Ankara’da bir çalışmada, kadınların
%91.6’sının gebelik süresince cinsel ilişkide
%66.3’ü gebelik öncesi haftada bir ya da iki kez
bulunduğu, vajinal ilişkinin daha yaygın olduğu,
vajinal ilişkide bulunduğu, gebelik süresince cinsel
oral seksin düşüş gösterdiği belirtilmiştir. Genital
ilişki sıklığının azaldığı belirtilmiştir. Kadınların
mutilasyonlu kadınların mutilasyonsuz kadınlara
%50.1’inin gebelik süresince nadir cinsel ilişkide
göre cinsel ilişki sıklığının daha az olduğu saptan-
94
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
mıştır (Bello et al., 2011:1-6). Nijerya’da yapılan
%50.4, partneri ile birlikte %36.2
ve kendisi
Murat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ%13.4’tür. Üçüncü trimesterde ise
diğer bir çalışmada yaklaşık beş kadından
birinin Hakan
tarafından
Güven Grup
A.Ş. Finans
Yönetmeni%47.6’sı cinsel ilişkiyi partnerlerinin
(%23.1) nadiren oral seks, %2’sinin düzenli
olagebelerin
1
Kilis 7 Aralık seyrek
rak oral ve anal seks yaptığı, %7.3’ünün
başlattığını,Bölümü
%35.2’si partneri ile birlikte, %17.2’si
olarak anal seks yaptığı belirtilmiştir (Olusegun
kendisi tarafından başlatıldığını ifade etmiştir
and Ireti, 2011: ve894-9).
(Sacomori and Cardoso, 2010: 124-36).
Portekiz’de yapılan
bir çalışmada,
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotezkadınların
testleri uygulanarakNijerya’da
araştırma dahayapılan
kapsamlı bir
haleçalışmada
getirilmiştir. genellikle cinsel
%98.3’ünün vajinal,
%38.1’inin oral ve %6.6’sıilişkiyi başlatanın erkek olduğu, fakat kadının
edilen bulgular
sonucunda;
sanayi sektörü
elektrik
ve doğalgaz
nın anal seks yaptığı
bulunmuştur
(Pauleta
et al.,için tüketim
başlatma
oranının
gebelik
ile artış gösterdiği
2010: 136-42). aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
vurgulanmıştır
(Bello et al., 2011: 1-6).
Cinsel ilişki tipi ile
ilgili yapılan kalitatif çalışmalar
İstanbul’da yapılan bir çalışmada, cinsel ilişkiyi
incelendiğinde; Tayvan’da kadınların %25.8’inin
başlatma kadınlarda gebelik öncesi dönemde
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
GAS PRICES
mastürbasyon, %3.2’sinin
anal seks
yaşadıkları
%5.3AND
iken,NATURAL
gebelik süresince
%6.6’ya yükseldiği;
saptanmıştır (Liu et al., 2013: 54-61).
erkeklerde ise gebelik öncesi dönemde cinsel
HOUSES
ilişkiyi başlatma %94.5 iken, gebelikte %93.4’e
4. Cinsel İlişkiyi
Başlatan
Abstract:
In thisKişi
study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
düştüğü
bulunmuştur
et al., 2014: 1-11).
in industry
and houses is(Efe
statistically
Yapılan bazı araştırmalarda
gebelik
döneminde
techniques for analysis.
Moreover,
5. Cinsel Pozisyonlar
made
more
comprehensive.
The
erkeklerin cinsel ilişkiyi başlatma oranındapurpose
azalma
olduğu, kadınlarda ise cinsel ilişkiyi başlatma
Gebelikte cinsellikle ilgili en yaygın kullanılan
oranında artma olduğu görülmüştür (Efe et al.,
cinsel pozisyon ülkelere göre incelendiğinde;
2014: 1-11; Bello et al., 2011: 1-6; Sacomori and
Güney Afrika ve Tayvan’da partnerin üstte olduğu
Cardoso, 2010: 124-36).
pozisyon (Moodley and Khedun, 2011: 33-5; Lee
et al., 2010: 408-20), Brezilya’da kaşık pozisyonu
Brezilya’da yapılan bir çalışmada, gebelik öncesi
(Sacomori and Cardoso, 2010: 124-36), İran’da ise
cinsel ilişkiyi kadınların %65.6’sı partneri ile
verilen cinsel eğitim sonrası kadının üstte olduğu
birlikte %29.2’si partnerinin, %5.2’si kendisinin
pozisyonun sıklıkla kullanıldığı belirlenmiştir
başlattığını belirtmiştir. Cinsel ilişkiyi başlatma
(Afshar et al., 2012: 173-81).
trimesterlere göre incelenmiş; kadınların %53.6’sı
ilk trimesterde cinsel ilişkiyi partneri ile birlikte,
Erkeğin üstte olduğu cinsel pozisyonlar Güney
%39.2’si partnerleri tarafından, %7.2’sinin kenAfrika’da %67 (Moodley and Khedun, 2011:
disinin başlattığını belirtmiştir. İkinci trimesterde
33-5), Tayvan’da %67.6 (Lee et al., 2010: 408partneri tarafından cinsel ilişkiyi başlatma oranı
95
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
20), Nijerya’da %24.1 (Olusegun and Ireti, 2011:
rol grubuna (%45) göre partnerin üstte
olduğu
AÇIKGÖZ azalma görüldüğü ve kadının üstte
894-9) oranında tercih edilmektedir.Murat KORKMAZ, Hakan
pozisyonda
Yönetmeni
olduğu
pozisyon sıklığının da deney grubunda
Kadının üstte olduğu pozisyon1 ile ilgili yapılan
Bölümü
(%41) kontrol
grubuna (%9) göre daha yüksek
çalışmalar incelendiğinde; Nijerya’da çiftleolduğu görülmüştür (Afshar et al., 2012:173-81).
rin %9.8’i (Olusegun
and Ireti,
894-9),
Özet : 2012-2014
Yılları2011:
arasındaki
Bu çalışmada cinsel eğitim erkeğin üstte olduğu
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
Tayvan’da %26.1’i
(Lee et
al., 2010:
408-20),
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakpozisyonu
hazırlanan azaltıp,
çalışmadakadının
ANOVAüstte
modeli
olduğu pozisyonun
İran’da %41’i kadının
üstte
olduğu
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotezpozisyonu
artmasında
etki
yaratmıştır.
ve doğalgazolumlu
fiyatlarının
tespit
edilmesi
tercih etmiştir (Afshar
et al., 2012: 173-81).
elektrik veOlma
doğalgaz
6. Gebeliğin
Farkında
Brezilya’da yapılan
bir çalışmada,
gebeliğin
ikinci sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
fiyatlarının
genel seviyesinde
trimesterine kadar
en yaygın pozisyonun erkeğin
İstanbul’da yapılan bir çalışmada, gebe olduğuAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
üstte olduğu pozisyon
olduğu, gebelik trimesteri
nun farkında olmayan kadınların, farkında olan
ilerledikçe kadının üstte olduğu pozisyonların
kadınlara göre daha fazla cinsel ilişki yaşadıkları
ECONOMETRIC
ANALYSIS
ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS PRICES
tercih edildiği bulunmuştur
(Sacomori
andOFCarbulunmuştur.
Gebeliğinin
farkında olan kadınların
doso, 2010: 124-36).
%45.6’sı gebelikte cinsel ilişkinin zararlı etkileri
HOUSES
hakkında endişe duyduğu için, %12.3’ü düşük
Tayvan’da yapılan
bir çalışmada,
Abstract:
In this study cinsel
prepareddoyumu
yapma
ve bebeğe
zarar
gelme endişesi ile cinsel
in industry
and houses
is statistically
iyi olan kadınların
cinsel
doyumu
olanto the study prepared with the use of different
analyzed.
ANOVA
modelyetersiz
was applied
ilişkiden
kaçındıklarını
ifade
were applied
and the research
was etmiştir. Cinsel
kadınlara göre kadının
üstte pozisyonu tercih ettiği
electricity
and
natural
gas
prices
istek ve ağrı açısından gebeliğinin farkında olan
saptanmıştır (Lee et al., 2010:408-20).
ve farkında olmayan kadınlar arasında bir fark
olmadığı; ancak gebeliğinin farkında olan kadınGüney Afrika’da yapılan bir çalışmada kadınların
larda uyarılma, lubrikasyon, orgazm ve doyumda
%12’sinin cinsel ilişki boyunca bir pozisyondan
azalma olduğu belirtilmiştir. Gebeliğin farkında
daha fazla pozisyon yaşadıkları, %2’si ise olabileolan kadınlarda orgazmın olumsuz etkilendiği, aşk
cek tüm pozisyonları denediklerini ifade etmiştir
evliliği yapanlarda orgazmın olumlu etkilendiği,
(Moodley and Khedun, 2011: 33-5).
fakat cinsel ilişki sıklığı üzerinde olumsuz bir
İran’da 8-14. gebelik haftalarında olan 83 gebe
etkisi olduğu vurgulanmıştır (Corbacioglu et al.,
ile yapılan bir çalışmada, deney grubu olan 41
2012: 1897-903).
gebeye cinsel eğitim, kontrol grubu olan 42
7. Gebelikte Disparoni
gebeye ise beslenme eğitimi verilmiştir. Eğitim
öncesi iki grup içinde en yaygın olan cinsel
Disparoni cinsel ilişki sırasında genital bölgede
ilişki pozisyonu (%50) partnerin üstte olduğu
hissedilen, sürekli ya da tekrarlayan bir ağrıdır.
pozisyondur. Eğitim verilen grupta (%15) kont96
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
dayalı çalışmalarda fertil kadınların
Brezilya’da yapılan bir çalışmada,
Topluma
cinsel disMurat KORKMAZ,
AÇIKGÖZ
yaklaşık %8-21’inin disparoni yaşadıkları
bildi- Hakan
fonksiyon
yaşayan kadınların %57.1’inin üriner
Güven
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni yaşadığı ve üriner inkontinans yaşayan
rilmektedir (Karaçam ve Çalışır, 2012:
205-13).
inkontinans
1
Bölümü
kadınların bu
sorunla en fazla üçüncü trimesterde
Gebelikte disparoni ile ilgili yapılan çalışmalar
karşılaştığı bulunmuştur. Bu çalışmada cinsel
incelendiğinde; Antalya’da
kadınların
%63’ünün
Özet : 2012-2014
disfonksiyon ile gestasyonel hafta ve üriner inve konutlarda
doğalgaz
fiziksel rahatsızlık
olarak kullanılan
cinsel ilişki
sırasında
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakkontinans
arasındaANOVA
ilişki modeli
olduğu belirlenmiştir
ağrıdan şikayetuygulanmıştır.
ettikleri (Yangın
andtestleri
Eroğlu,
Ayrıca hipotez
(Naldoni
vd.,fiyatlarının
2011: 116-29).
ve doğalgaz
tespit edilmesi
2011: 190-205),Sanayi
Aydın’da
kadınların %34.8’inin
bulgular sonucunda;
sanayi sektörü
ve doğalgaz gebelik süresince
gebelikten önce,edilen
%38.9’unun
gebelikleri
süre-için tüketim
Tayvan’da
yapılanelektrik
bir çalışmada,
since ve %28.9’unun
dönemde
üriner
inkontinansın
aralığı Kwdoğum
cinsinden sonrası
yükseldikçe,
meydana
gelmektedir. cinsel fonksiyonu, doyumu,
disparoni yaşadıkları
saptanmıştır (Karaçam
cinsel ilişkiyi ve isteği olumsuz etkilediği belirAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat
ve Çalışır, 2012: 205-13). Nijerya’da gebelerin
tilmiştir. İlk trimesterde fiziksel rahatsızlıkların
%46.9’unun (Olusegun and Ireti, 2011: 894-9),
cinsel fonksiyon üzerinde, üçüncü trimesterde
İran’da %8.7’sinin ACCORDING
(BabazadehTO
et al.,
2013: 82-4),RANGES
iseINüriner
cinsel istek üzerinde
CONSUMPTION
TERMSinkontinansın
OF INDUSTRY AND
HOUSES
Güney Afrika’da kadınların %28’inin (Moodley
olumsuz etkisi olduğu vurgulanmıştır (Chang et
and Khedun, 2011:33-5)
disparoni
2859-67).
Abstract: In thisgebelikte
study prepared
by using data ofal.,
TSI 2011:
belonging
to the years of 2012-2014,
yaşadıkları bulunmuştur.
Gebelikte
fiziksel
ilgili kalitatif çalıştechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis
were applied
andyakınmalarla
the research was
made
more
comprehensive.
The
purpose
was
to
determine
electricity
and
natural
gas
prices
8. Gebelikteki Fiziksel, Psikolojik Değişiklikler
malar incelendiğinde; İran’da bulantı ve yorgunluk
ve Beden İmajının Cinselliğe Etkisi
(Babazadeh et al., 2013: 82-4), Brezilya’da kilo
alma ve karın hacmindeki değişiklikler (GonçalGebelikte en çok karşılaşılan fiziksel yakınmalar
ves et al., 2013: 196-204), memelerde hassasiyet
üriner inkontinans (Naldoni et al., 2011: 116-29;
ve ağrı, mide yanması, bulantı, kusma ve ödem
Chang et al., 2011: 2859-67), karın büyümesi ve
şikayetlerinin gebelerde daha fazla yaşandığı sapkilo alma (Araújo et al., 2012: 552-8; Gonçalves
tanmıştır (Araújo et al., 2012: 552-8). Antalya’da
et al., 2013: 196-204), mide şikayetleri (Araújo
ise gebeliğin son aylarında nefes almada güçlüğün
et al., 2012: 552-8; Babazadeh et al., 2013: 82-4;
daha fazla yaşandığı bulunmuştur (Yangın and
Tosun Güleroğlu and Gördeles Beşer, 2014: 146Eroğlu, 2011: 190-205).
53) olduğu ve bu yakınmaların cinsel disfonksiyona neden oldukları belirlenmiştir (Naldoni et
Kayseri’de yapılan bir çalışmada sırt ağrısı,
al., 2011: 116-29; Chang et al., 2011: 2859-67;
konstipasyon, bacak ağrısı, solunum güçlüğü ve
Gonçalves et al., 2013: 196-204; Tosun Güleroğlu
kramp problemlerinin gebelikte cinselliği olumsuz
and Gördeles Beşer, 2014: 146-53).
etkilediği bulunmuştur. Solunum problemleri,
97
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
ağrısı, kramp şikayeti olan gebelerdeİNCELENMESİ
cinve cazibesiz hissetmesine neden olabilmektedir.
bacak
Murat KORKMAZ,
sel istek, uyarılma, lubrikasyon, orgazm,
doyum Hakan
Bu AÇIKGÖZ
değişimler sonucu kadının kendine güven
Güvenolduğu
Grup A.Ş. Finans
Yönetmeni
bozuklukları ve disparoninin daha fazla
duygusu
ve benlik saygısı azalıp; beden imajı
1
Kilis
7 Aralık
Bölümüetkilenebilir (Babacan Gümüş
görülmüştür (Tosun Güleroğlu
and
Gördeles
olumsuz yönde
Beşer, 2014: 146-153).
vd., 2011). Beden imajının fiziksel değişimlere
bağlı olarak cinsel disfonksiyonda artmaya nekonutlarda
kullanılan
doğalgazfiziksel
Gebelikte cinselveilişki
sırasında
yaşanan
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakden
hazırlanan
modeli
olduğuçalışmada
yapılanANOVA
araştırmalarda
belirtilmiştir
yakınmalar üzerine
yapılanAyrıca
çalışmalar
incelenuygulanmıştır.
hipotez testleri
(Babacan
Gümüş
vd.,tespit
2011:
7-14; Chang et al.,
ve doğalgaz
fiyatlarının
edilmesi
diğinde; en çok yaşanan
yakınmalar yanma hissi
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
2011: 2859-67).
edilen 207-16),
bulgular sonucunda;
sanayi sektörü
(Erenel et al., 2011:
ağrı (Erenel
et al.,için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
2011: 207-16; Moodley
Khedun,
2011:
33-5; da azalma
Tayvan’da
yapılan bir çalışmada, gebelik süresince
aralığı Kw and
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
Liu et al., 2013:Anahtar
54-61),
erken boşalma (Erenel
beden imajının cinsel fonksiyonu, doyumu, ilişkiyi
et al., 2011: 207-16), abdominal kramp/kontrakve cinsel isteği olumsuz etkilediği belirtilmiştir.
siyon (Moodley and Khedun, 2011: 33-5; Liu et
İkinci trimesterde beden imajı ile sağlık durumu
al., 2013: 54-61), ACCORDING
dış genital TO
organlarda
şişmeRANGES
arasındaki
ilişkinin
cinsel AND
istek üzerinde olumsuz
CONSUMPTION
IN TERMS
OF INDUSTRY
HOUSES
(Moodley and Khedun, 2011: 33-5), kanama
etkisi olduğu bulunmuştur (Chang et al., 2011:
(Moodley and Khedun,
Abstract: In 2011:
this study33-5),
preparedvajinada
by using data of2859-67).
TSI belonging to the years of 2012-2014,
kuruluk (Liu et al.,
2013:ANOVA
54-61)model
ve yorgunluktur
analyzed.
was applied to the study prepared with the use of different
İran’da
yapılan
kadınların %61.9’u
were
applied bir
and çalışmada,
the research was
(Liu et al., 2013:54-61).
electricity
and
natural
gas
prices
cinsel çekiciliklerinin gebelik süresince azaldıYapılan araştırmalar incelendiğinde; depresyon,
ğına inanmaktadır (Jamali and Mosalanejad,
anksiyete ve stresin cinsel fonksiyonu azalttığı
2013: 479-86). Brezilya’da yapılan bir çalışmada
(Chang et al., 2012:2582-89; Faisal-Cury et al.,
primigravidalar multigravidalara göre kendi be2013: 1343-49) görülmüştür.
denlerini daha güzel bulduğu ve vücutlarından
daha memnun oldukları bulunmuştur (Sacomori
Tayvan’da yapılan bir çalışmada, depresif sempet al., 2010: 337-43).
tomlar değerlendirilmiş depresyon ölçeğinin puanı
arttıkça birinci trimesterde cinsel fonksiyon,
Brezilya’da yapılan kalitatif bir çalışmada, kauyarılma, orgazm, ağrı ve lubrikasyonun; üçüncü
dınların beden imajı ve benlik saygısının gebelik
trimesterde ise cinsel istek ve doyumun azaldığı
süresince vücutlarındaki değişikliklerden etkilendiği
belirtilmiştir (Chang et al., 2012: 2582-89).
(Araújo et al., 2012:552-8), Avustralya’da yapılan
diğer bir kalitatif çalışmada ise gebelikteki fiziksel
Gebelik döneminde meydana gelen fiziksel değişikdeğişiklikler nedeniyle kadınların kendilerini
likler kadının kendisini farklı algılamasına, çirkin
98
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
hissetmedikleri belirtilmiştir (Woolhouse
ilişki ile bebeğin enfeksiyon kapacağı
çekici
et al., 2012: 185-90).
düşünMurat KORKMAZ, Hakan
cesiAÇIKGÖZ
(Jamali and Mosalanejad, 2013: 479-86;
Yönetmeni
Rados
et al., 2014: 532-41; Rados et al., 2015:
Çanakkale’de yapılan bir çalışmada,
cinsel
yaşa1
Bölümüolduğuna inanma (Yangın and
282-93), günah
mında olumsuz yönde değişiklik olduğunu belirten
Eroğlu, 2011: 190-205; Jamali and Mosalanejad,
gebelerde bedenÖzet
imajının
daha
olumsuz
olduğu
: 2012-2014
Yılları
arasındaki
2013: 479-86), cinsel ilişkide bulunmanın doğru
ve konutlarda
kullanılan
doğalgazbir
ile elektrik
görülürken, benlik
saygısında
anlamlı
fark tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakolmadığına
inanmaANOVA
(Kısa modeli
vd., 2013: 297-306),
bulunmamıştır (Babacan
Gümüş
2011:
uygulanmıştır.
Ayrıca vd.,
hipotez
testleri7-14).
eşinvekokusundan
etkilenme
(Babazadeh et al.,
tespit edilmesi
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
2013: 82-84; Gonçalves et al., 2013: 196-204),
9. Kadınların Gebelikte Cinsel İlişkide Buedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
uygunvarılmaktadır.
pozisyonSonuç
bulamama
(Olusegun and Ireti,
lunmama Nedenleri
vegenel
İnanışları
fiyatlarının
seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna
olarak tüketim
2011: 894-9; Rados et al., 2015: 282-93), cinsel
Kadınların gebelikte
cinsel
ilişkide
bulunmama
ilişkinin hoşa gitmemesi (Olusegun and Ireti,
nedenlerinin başında bebeğin zarar göreceği
2011: 894-9), çalışma saatlerinin ve iş yükünün
endişesi (Pauleta et al., 2010: 136-42; Erenel
NATURAL
GASet
PRICES
fazlaAND
olması
(Rados
al., 2015: 282-93) ve
et al., 2011: 207-16;
Yangın and
Eroğlu, 2011:RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
ACCORDING
TO CONSUMPTION
gebe bir kadının çekici gelmemesi (Rados et al.,
HOUSES
190-205; Araújo et al., 2012: 552-8; Babazadeh et
2015:282-93) gelmektedir. Tablo 2’de kadınların
al., 2013: 82-84;Abstract:
Jamali Inand
this Mosalanejad,
study prepared by 2013:
gebelikte
cinsel
ilişkide
bulunmama nedenleri
in industry
and houses
is statistically
479-86; Liu et al.,
2013:ANOVA
54-61; model
Radoswasvd.,
2014:
analyzed.
applied
yapılan
sunulmuştur.
for analysis. Moreover, tests of hypothesis
werearaştırmalar
applied and thedoğrultusunda
research was
532-41; Rados techniques
et al., 2015:
282-93), gebeliğe
Kalitatif çalışmalar incelendiğinde; Antalya’da
zarar verme düşüncesi (Corbacioglu Esmer et al.,
kadınlar gebelik süresince cinsel ilişki sıklıkların2013: 1165-72), gebelikte cinsel ilişkiyi tehlikeli
da azalma olmasını hormonlardaki değişiklikler
olarak algılama (Liu et al., 2013: 54-61; Torkestani
nedeni ile doğal ve beklenen bir süreç olarak
et al., 2012: 107-10; Karaçam ve Çalışır, 2012:
görmektedir. Kadınların çoğunluğu gebeliğin son
205-13; Olusegun and Ireti, 2011: 894-9), cinsel
aylarında cinsel ilişkiye girilmemesi gerektiğini
ilişkinin erken doğuma (Pauleta et al., 2010: 136düşünmektedir (Yangın and Eroğlu, 2011: 19042; Babazadeh et al., 2013: 82-4; Liu et al., 2013:
205). Tayvan’da kadınların %65’i cinsel ilişki
54-61; Jamali and Mosalanejad, 2013: 479-86;
yaşamama kararlarını kendisi verdiğini, %15’i
Rados et al., 2014: 532-41; Rados et al., 2015:
partneri ile, %13.3’ü partneri tarafından, %3.3’ü
282-93) erken membran rüptürüne (Torkestani
kayınvalidesi tarafından ve %3.3’ünün kendi
et al., 2012: 107-10) ve düşüğe neden olacağına
anneleri tarafından önerildiğini belirtmiştir (Liu
inanma (Pauleta et al., 2010: 136-42; Torkestani
et al., 2013: 54-61).
et al., 2012: 107-10; Jamali and Mosalanejad,
2013: 479-86; Liu et al., 2013: 54-61), cinsel
99
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
10. Cinsellik Hakkında Bilgi Düzeyinin Gebelik
Phupong, 2010: 3434-8). Cinsel eğitime rağmen
Döneminde Cinselliğe Etkisi
AÇIKGÖZ
gebelik
süresince
vajinal ilişki sıklığının düştüGüven Grup A.Ş. Finans
ğü,Yönetmeni
cinsel istek, uyarılma, doyum ve orgazmın
İncelenen araştırmalarda, cinsellik
hakkında
bilgi
1
Bölümü
azaldığı görülmektedir.
Bunun nedenleri olarak
düzeyinin gebelik döneminde cinselliğe etkisini
kadınların partnerlerinin cinsel eğitim programına
inceleyen iki çalışma
Bu çalışmaÖzet : bulunmaktadır.
katılmaması, eğitimin sadece bir kez verilmesi
ve konutlarda
kullanılan
doğalgaz
lardan biri Tayland’da
diğeri
İran’da
yapılmıştır.
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakvehazırlanan
ANOVA
modeli süresince olan
kültürel,çalışmada
duygusal
ve gebelik
Tayland’da cinsellik
eğitim
(n=39)
fiziksel
değişikliklerin
etkiliedilmesi
olduğu vurgulanmıştır.
Sanayihakkında
ve konutlarda
tüketimalan
aralıklarına
göre elektrik
ve doğalgaz
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde
ve eğitim almayan (n=32) iki grubun gebelikteki
aralığı
arttıkça,
elektrik
ve 41
doğalgaz
İran’da
deney
grubu
olan
gebeye cinsel eğitim,
cinsel davranışlarını
değerlendirmek
amacıyla
fiyatlarının
genel seviyesinde düşüş
kontrol
grubu
olan 42 gebeye ise beslenme eğitimi
meydana
gelmektedir.
yapılan bir çalışmada cinsel eğitim alan grup
verilmiş; kontrol grubunda eğitim öncesi ve sonrası
Anahtar
Kelimeler
: Elektrik,
Doğalgaz,
ile almayan grup
arasında
cinsel
ilişki
sıklığı,
cinsel fonksiyonlarda değişim gözlenmezken;
cinsel istek, uyarılma, doyum ve orgazm arasında
deney grubunda cinsel doyum, istek, orgazm,
istatistiksel olarak ECONOMETRIC
anlamlı bir farkANALYSIS
bulunmamıştır
ağrı,
lubrikasyon
INuyarılma
TERMS OFve
INDUSTRY
ANDpuanlarında olumlu
(Wannakosit and Phupong, 2010: 3434-8). İki
HOUSES
olarak artma görülmüştür. Cinsel ilişki tipinin
gruptan da hiçbir kadının cinsel ilişki sıklıoral vb)
ilgili gruplar arası bir
Abstract: In this study prepared by using data of(anal,
TSI belonging
to thesıklığı
years ofile
2012-2014,
ğında artma görülmezken,
alanandgrubun
the consumptioneğitim
of electricity
et al., 2012: 173-81).
analyzed. ANOVA model was applied to the fark
study bulunmamıştır
prepared with the (Afshar
use of different
%94.9’unun, eğitim
almayan
grubun
%90.6’sının
techniques
for analysis.
Moreover,
made more
comprehensive.
The purpose
was to determine
electricitysadece
and natural
gas prices
cinsel ilişki sıklığında
azalma
görülmüştür.
Eğitim
Cinsel ilişkinin
vajinal
ilişkiden oluşmadığı,
almayan grubun (%77) eğitim alan gruba (%94)
cinsel ilişki olmadan da öpme, sarılma ve masaj
göre gebelikte cinsel ilişkinin daha az güvenli
gibi cinsel aktiviteleri de içerdiği düşünülmelidir.
olduklarına inandıkları belirtilmiştir. Eğitim alan
Gebe kadınların sarılma, öpme gibi fiziksel yagrubun almayan gruba göre bebeğin zarar göreceği
kınlığın sağlanması sonucunda, partnerinin güven
endişesi, kanama korkusu ve cinsel ilişkinin erken
duygusunu ve yakınlığını hissederek doyum
doğuma neden olacağına inanma düşüncelerinin
sağlayacakları düşünülmektedir.
daha fazla olduğu görülmüştür (Wannakosit and
100
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
Yer ve Örneklem Sayısı
Çanakkale
150 gebe
Ankara
336 kadın
Antalya
26 gebe
Aydın
391 kadın
İstanbul
130 gebe
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Amaç
*Kullanılan Soru Formu
Araştırmanın Tipi
Yazarlar,
Yıl
1
Gebelikte benlik say- Tanıtıcı Bilgi Formu
Tanımlayıcı, kegısı ve beden imajı ile Rosenberg Benlik Say- sitsel
Özet
: 2012-2014
Yılları
arasındaki TUİK
verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
ilişkili
özellikleri
incegısı Ölçeği
lemek
Vücut Algısı Ölçeği
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
daha kapsamlı
Gebelikte cinsel
dene- testleri
Araştırmacılar
tarafınRetrospektif
tanımSanayi
ve konutlarda
elektrik vesoru
doğalgaz
yimlerde
değişiklikleri
dangöre
hazırlanan
for- fiyatlarının
layıcı tespit edilmesi
yönünde
hareket edilmiş olup, yapılan
belirlemek
muistatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
fiyatlarının
seviyesinde
gözlendiği
sonucuna varılmaktadır.
Gebeliktegenel
cinsel
davra- düşüş

Derinlemesine
bireysel Kalitatif
aralığı
Kw cinsinden
yükseldikçe, fiyatlarda
da azalma meydana gelmektedir.
nışlardaki
değişikliklegörüşmeler
ri incelemek
Anahtar
İlk kez doğum yapan Araştırmacılar tarafın- Kesitsel, tanımlaECONOMETRIC
ANALYSIS
OF
ELECTRICITY
ANDforNATURAL
kadınlarda
gebelik
öndan
hazırlanan soru
yıcı GAS PRICES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
cesi
ve doğum sonrası
mu RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
HOUSES
dönemde disparoni sıklığını ve ilişkili durumAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
ları incelemek
Erken gebelikte cinsel- Kadın cinsel fonksiyon Kesitsel
liği more
etkileyen
faktörleriThe purpose
indeksi
made
comprehensive.
Babacan
Gümüş vd.,
2011: 7-14
Erenel et al.,
2011: 20716
Yangın and
Eroğlu,
2011: 190205
Karaçam
ve Çalışır,
2012: 20513
Corbacioglu
et al., 2012:
1897-9003
ve gebelik farkındalığının cinsel fonksiyon
üzerindeki
etkisini
araştırmak
Araştırmacılar tarafından hazırlanan soru formu
İstanbul
348 gebe
Gebelikte cinsel fonksiyon değişiklikleri ve
etkili faktörleri belirlemek
Kadın cinsel fonksiyon
indeksi
Kesitsel
Corbacioğlu
Esmer et al.,
2013: 116572
Gaziantep
382 çift
Evlilik hazırlığı yapan
çiftlerin cinsellikle ilgili bilgi ve inanışlarını
belirlemek
Cinsellikle ilgili bilgi ve
inanışlar formu
Tanımlayıcı
Kısa vd.,
2013: 297306
İstanbul
1026 gebe
Gebeliğin cinsel yaşam
üzerine etkilerini araştırmak
Libido skorlama sistemi
Araştırmacılar tarafından hazırlanan soru formu
Tanımlayıcı
Efe et al.,
2014: 1-11
101
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
Kayseri
306 gebe
İstanbul
59 gebe
Hırvatistan
150 gebe
Hırvatistan
105 erkek
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Amaç
Yazarlar,
Yıl
Gebelerin cinsel1Kilis
fonkKadın cinsel fonksiyon Tanımlayıcı
7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
siyonlarını ve cinsel
indeksi
sağlığını
etkileyen Araştırmacılar tarafınÖzet
: 2012-2014
Yılları bearasındaki TUİK
verileri kullanılarak
hazırlanan bu çalışma, sanayi
olumsuz
faktörleri
dan hazırlanan
soru forve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
lirlemek
mu
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez testleri
uygulanarak
araştırma
daha kapsamlı
Gebelik öncesi,
gebelik
Kadın
cinsel
fonksiyon
Prospektif
Sanayi
ve konutlarda
tüketim
ve gebelik
sonrası
ka- aralıklarına
indeksi
yönünde
olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
dınlarınhareket
cinseledilmiş
fonksiedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
yonlarını incelemek
aralığı
Kwimajı
cinsinden
gelmektedir.
Beden
ve yükseldikçe,
kişisel fiyatlarda
Body da azalma
imagemeydana
selfKesitsel
farkındalığın
gebelikte
consiousness
scaleKonut, Anova, TUİK, Fiyat
Anahtar
Kelimeler
Tüketim, Sanayi,
cinsel ilişki sıklığı ve Body areas satisfaction
cinsel doyumdaki rolüscale
nü incelemek
Perceived quality of maECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
rital relationship
scale OF INDUSTRY AND
ACCORDING TO CONSUMPTION
RANGES IN TERMS
tarafınHOUSES
dan hazırlanan soru formu data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
Abstract: In this study prepared by using
made
comprehensive.
The purpose
was to determine
electricity
natural gas prices
Babamoreolacak
erkeklerin
Perceived
quality
of ma-and Kesitsel
Tosun Güleroğlu and
Gördeles
Beşer, 2014:
146-53
Yıldız,
2015: 49-59
Rados et al.,
2014: 53241
Rados et al.,
2015: 28293
cinsel doyum belirleyicilerini ve cinsellikteki değişiklikleri belirlemek
rital relationship scale
Araştırmacılar tarafından
hazırlanan soru formu
Brezilya
35 gebe
Kendini algılama ve pelvik
taban kasları arasındaki
ilişkiyi incelemek ve gebelik sayısının pelvik taban
kasları gücü ve kendini
algılama üzerine etkilerini
belirlemek
Pelvik taban kaslarını
ölçmek için manuel palpasyon
.
Kesitsel
Sacomori
et al., 2010:
337-43
Brezilya
156 gebe
Gebe kadınların cinsel ilişkiyi başlatma davranışları
ve cinsel pozisyon değişikliklerinin değerlendirilmesi
The instrument Attitudes
Toward Sexual Permissiveness
Pregnancy Sexuality Questionnaire
Tanımlayıcı
Sacomori
and Cardoso, 2010:
124-36
102
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
Brezilya
137 gebe
Brezilya
7 gebe
Brezilya
17 gebe
Brezilya
831 gebe
Tayvan
215 gebe
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Amaç
Araştırmanın
Tipi
Yazarlar,
Yıl
Gebe kadınların
cinsel Kadın cinsel fonksiyon Kesitsel
1
fonksiyonlarını ve ilgili
indeksi
değişkenleri belirlemek
ve
doğalgaz
tüketiminin
analiz edilmesi
Gebelikte
kadınların
vü- ileelektrik
Etnografik
yöntem
Kalitatif
şeklindedir.
Farklı
analiz
teknikleri
kullanılarak
hazırlanan
çalışmada
ANOVA
modeli
cutlarında meydana gelen
değişikliklerin cinselliğe
etkisinihareket
incelemek
yönünde
edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
Gebelikteki cinsel dene- Yarı yapılandırılmış gö- Kalitatif
yimleri değerlendirmek
rüşmeler
Gebelik öncesi, gebelik Araştırmacılar tarafından Prospektif kove doğum sonrası yaşanan
hort
depresif/anksiyete
semp- OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES
ACCORDING
TO CONSUMPTION
RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND
tomlarının
cinsel
yaşam
HOUSES
üzerine etkisini değerlendirmek
the
consumption
of electricity
gas used
in industry
and houses
is statistically
Gebelikte
cinsel
doyum veand natural
Kadın
cinsel
memnuniKesitsel
cinsel pozisyonları
ölçeği were applied and the research was
techniques
for analysis. inceleMoreover, tests yet
of hypothesis
mek more comprehensive. The purpose
made
was to determine tarafından
Naldoni et
al., 2011:
116-29
Araújo et al.,
2012: 552-8
Gonçalves
et al., 2013:
196-204
Faisal-Cury
et al., 2013:
1343-9
Lee et al.,
2010: 40820
Tayvan
663 gebe
Trimesterlere göre cinsel
fonksiyonlar ve etki eden
faktörleri belirlemek
indeksi
The body image scale for
pregnant women
Uluslar arası İnkontinansta
Konsültasyon
Kısa Formu
Kesitsel
Chang et al.,
2011: 285967
Tayvan
555 gebe
Gebelikte depresif semptomların cinsel fonksiyon,
istek, uyarılma, lubrikasyon, ağrı, orgazm ve
doyum üzerine etkisini
belirlemek
indeksi
Epidemiyolojik araştırma merkezi-depresyon
ölçeği
Kesitsel
Chang et al.,
2012: 258289
103
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Amaç
1
Yazarlar,
Yıl
Tayvan
62 gebe
Gebelikte cinsel davra- Yarı-yapılandırılmış göKalitatif
Liu et al.,
nışlar ve değişiklikler
rüşmeler
2013: 54-61
ve nedenlerini belirleve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
mek
şeklindedir.
İran
88 kadın
Gebelere verilen cinsel Kadın cinsel fonksiyon
Randomize
eğitimin
gebe
kadınlaindeksi
kontrollü
çalışyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
rın
cinsel
fonksiyonları
ma
fiyatlarının
genel
seviyesinde
üzerindeki
etkisini
in- düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
aralığı
Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir.
celemek
Afshar et al.,
2012: 173-81
İran
155 gebe
Anahtar
Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova, TUİK,
Fiyat
ÇiftlerinKelimeler
gebelikteki
tarafından
Kesitsel
Torkestani et
al., 2012: 10710
İran
257 gebe
İran
33 gebe
cinsel ilişki sıklığı ve
algısını değerlendirmek
HOUSES
Gebelikte cinsel dis- Kadın
cinsel fonksiyon
Kesitsel
Jamali and
fonksiyon prevalansını
indeksi
Mosalanejad,
ve
cinsel
fonksiyonu
2013: 479-86
belirlemek
Gebelikte
kadınlarınThe 
Yarı-yapılandırılmış
grup and natural
Kalitatif
made
more comprehensive.
purpose
was to determine electricity
gas prices
cinsel aktivite algılarını
değerlendirmek
görüşmeleri
Babazadeh
et al., 2013:
82-84
Nijerya
375 kadın
Gebelikte ve doğum
sonrası kadınların cinsel yaşamları hakkındaki deneyim ve görüşlerini değerlendirmek
Kesitsel, tanımlayıcı
Nijerya
196 gebe
Kadınların cinsel deneyimlerini değerlendirmek
Tanımlayıcı
Olusegun and
Ireti, 2011:
894-9
Tayland
71 kadın
Cinsel eğitim alan ve
almayan iki grubun
cinsel fonksiyonlarını
karşılaştırmak
Randomize
kontrollü çalışma
Wannakosit
and Phupong,
2010: 3434-8
104
Bello et al.,
2011: 1-6
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Amaç
Araştırmanın
Tipi
Yazarlar, Yıl
1
Portekiz
188 kadın
Gebelikte cinsel dis- Araştırmacılar tarafından
Tanımlayıcı
Pauleta et al.,
fonksiyon, cinsel algı
2010: 136-42
ve değişiklikleri değerve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi
lendirmekFarklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli
şeklindedir.
Güney Afrika
611 gebe
Gebelikte cinsel ilişki Araştırmacılar tarafından
Prospektif
sıklığındaki
değişiklikhazırlanan
soru
formu
leri belirlemek
edilen
Gebelikte cinsel ya- Yorumsal fenomenolojik
Kalitatif
Avustralya
18 kadın
Mısır
451 kadın
şamdaki değişiklikleri
analiz
Anahtar
araştırmak
Gebelikte cinsel dis- Kadın cinsel fonksiyon
Prospektif kofonksiyon
prevalansını
indeksi
hort
ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS
PRICES
ACCORDING
TO
CONSUMPTION
RANGES
IN
TERMS
OF
INDUSTRY
AND
değerlendirmek
HOUSES
105
Moodley and
Khedun, 2011:
33-5
Woolhouse
et al., 2012:
185-90
Ahmed et al.,
2014: 1023-9
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
Nedenler
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Yer
Bebeğin zarar göreceği
endişesi
Oran
Yazarlar, Yıl
Tayvan
%86.9
Liu et al., 2013: 54-61
Hırvatistan (Erkek)
%81.2
Rados et al., 2015: 282-93
İran
%65.2
Babazadeh et al., 2013: 82-84
1
Türkiye
%58
Yangın and
Eroğlu,sanayi
2011: 190-205
Özet : 2012-2014
Yılları arasındaki TUİK
verileri kullanılarak hazırlanan
bu çalışma,
Hırvatistan
%57
Rados et al., 2014: 532-41
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez testleri uygulanarak
kapsamlı
hale
getirilmiştir. 2013: 479-86
İran
%46.3 araştırma daha
Jamali
and
Mosalanejad,
Portekiz
et al.,
2010: 136-42
yönünde hareket
edilmiş olup, yapılan %40.9
istatistik bulgulara görePauleta
de sonuca
gidilmiştir.
Elde
Türkiye
%9.2 sonucuna varılmaktadır.
Erenel Sonuç
et al.,olarak
2011:tüketim
207-16
seviyesinde düşüş gözlendiği
aralığı
Kw
cinsinden
yükseldikçe,
fiyatlarda
da
azalma
meydana
gelmektedir.
verme Türkiye
%38.8
Corbacioglu Esmer et al., 2013: 1165-72
Gebeliğe zarar
düşüncesi
Gebelikte cinsel ilişkiyi Tayvan
%69.4
Liu et al., 2013: 54-61
tehlikeli olarak algılaECONOMETRIC
AND NATURAL
PRICES
Nijerya ANALYSIS OF ELECTRICITY
%35.3
Olusegun GAS
and Ireti,
2011: 898-9
ma
HOUSES
İran
%28.4
Torkestani et al., 2012:
107-10
Cinsel ilişkinin erken Hırvatistan (Erkek) %60
Rados et al., 2015: 282-93
doğuma neden olacağıthe consumption
of
electricity
and
natural
gas
used
in
industry
and houses
statistically
Hırvatistan
%58.7
Rados
et al., is2014:
532-41
na inanma
techniques for
of hypothesis were applied
research was 2013: 479-86
İrananalysis. Moreover, tests%51.8
Jamaliand
andtheMosalanejad,
Tayvan
%25.8
Liu et al., 2013: 54-61
Portekiz
%4.5
Pauleta et al., 2010: 136-42
Erken membran rüptürüne neden olacağına
inanma
İran
%19.3
Torkestani et al., 2012: 107-10
Düşüğe neden olacağına inanma
İran
%52.9
Jamali and Mosalanejad, 2013: 479-86
İran
%39.5
Torkestani et al., 2012: 107-10
Tayvan
%29
Liu et al., 2013: 54-61
Portekiz
%25
Pauleta et al., 2010: 136-42
İran
%52.9
Hırvatistan (Erkek)
%50.5
Rados et al., 2015: 282-93
Hırvatistan
%48
Rados et al., 2014: 532-41
Cinsel ilişki ile bebeğin
enfeksiyon
kapacağı
düşüncesi
106
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
Nedenler
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
Yer
Günah olduğuna inanma
Oran
Türkiye
İran
1
Yazarlar, Yıl
%33
Yangın and Eroğlu, 2011: 190-205
%24.6
Cinsel ilişkide bulun- Türkiye
%44.8
Kısa vd., 2013: 297-306
manın doğru olmadığıÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi
na inanma
şeklindedir.
Farklı analiz teknikleri kullanılarak
hazırlanan Gonçalves
çalışmada ANOVA
modeli196-204
Eşin kokusundan
etki- Brezilya
%5.8
et al., 2013:
lenme
İran tüketim aralıklarına%4.3
Babazadeh
al.,edilmesi
2013: 82-84
göre elektrik ve doğalgaz
fiyatlarınınet
tespit
Cinsel ilişkide bulun- Nijerya
%17.6
Olusegun and Ireti, 2011: 894-99
manın hoşuna fiyatlarının
gitme- genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim
mesi
Uygun pozisyonAnahtar
bula- Kelimeler
Hırvatistan
(Erkek)
Rados
etTUİK,
al., 2015:
: Elektrik,
Doğalgaz,%52.4
Tüketim, Sanayi, Konut,
Anova,
Fiyat 282-93
mama
Nijerya
%7.9
Olusegun and Ireti, 2011: 894-99
Çalışma saatlerinin
ve Hırvatistan
(Erkek)OF ELECTRICITY
%40
Rados et al.,
282-93
ECONOMETRIC
ANALYSIS
AND NATURAL
GAS2015:
PRICES
iş yükünün
HOUSES
fazla olması
Gebe bir kadının çekici Hırvatistan (Erkek) %37.1
Rados et al., 2015: 282-93
gelmemesi
Sosyodemografik
veThe
Obstetrik
sıklığınıelectricity
arttırdığı
(Rados
al.,
purpose was to determine
and natural
gas et
prices
11. Gebelerde
Faktörlerin Cinselliğe Etkisi
Sosyodemografik faktörlerin gebelik cinsellik ile
ilişkisini inceleyen çalışmalarda; kadınların yaşının
ve (Torkestani et al., 2012: 107-10; Faisal-Cury et
al., 2013: 1343-9; Tosun Güleroğlu and Gördeles
Beşer, 2014: 146-53; Ahmed et al., 2014: 10239), evlilik süresinin artması (Tosun Güleroğlu
and Gördeles Beşer, 2014: 146-53; Ahmed et al.,
2014: 1023-9), şehir merkezinde yaşama (Bello
et al., 2011: 1-6) ve herhangi bir işte çalışma
(Chang et al., 2011: 2859-67; Corbacioglu Esmer
et al., 2013: 1165-72) ile cinsel ilişki sıklığının
azaldığı, kırsal alanda yaşamanın cinsel ilişki
2014: 532-41)
bulunmuştur. Brezilya’da yapılan bir çalışmada
cinsel disfonksiyon ile yaş, eğitim seviyesi, gelir
durumu, BKI ve doğum sayısı arasında herhangi
bir ilişki bulunmamıştır (Naldoni et al., 2011:
116-29). İstanbul’da bir araştırmada, sosyodemografik ve obstetrik değişkenlerin cinsel istek
ve ağrı üzerinde etkisi olmadığı belirtilmiştir
(Corbacioglu et al., 2012: 1897-1903). Mısır’da
yapılan bir çalışmada eğitim seviyesi ile cinsel
disfonksiyon arasında bir ilişki bulunmamıştır
(Ahmed et al., 2014: 1023-9).
107
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
SONUÇ
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ

Beden imajının fiziksel değişimlere bağlı olarak
Murat KORKMAZ, Hakancinsel
AÇIKGÖZ
disfonksiyonda artmaya neden olduğu,
Son beş yılda gebelik döneminde cinselliği etkile-

Kadınların gebelikte cinsel ilişkide bulunmayen faktörler ile ilgili yapılan araştırma
sonuçları
1
ma nedenlerinin başında bebeğe zarar verme
incelendiğinde;
düşüncesi
olduğu,
hazırlanan
ve
konutlarda
kullanılan
doğalgaz
ile
elektrik
tüketiminin
istatistiksel

Gebelik trimesteri ilerledikçe cinsel ilişki
şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakhazırlanan
ANOVA

Gebelikçalışmada
süresince
cinsel modeli
disfonksiyonda artma,
sıklığının azaldığı,
istek,
orgazm,tespit
uyarılma
Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik cinsel
ve doğalgaz
fiyatlarının
edilmesive lubrikasyonda
yönünde
hareket
edilmiş
olup,
yapılan
istatistik
bulgulara
göre
de
sonuca
gidilmiştir.
Elde

Gebelik döneminde erkeklerin cinsel ilişkiyi
azalma yaşandığı,
fiyatlarınınazalma,
genel seviyesinde
başlatma oranında
kadınlarda
ise sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim

Gebelikte
cinsel ilişki sırasında yanma hisaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma
cinsel ilişkiyi başlatma oranında artma olduğu,
si, ağrı,
boşalma,
Konut,erken
Anova, TUİK,
Fiyat abdominal kramp/
kontraksiyon, dış genital organlarda şişme,

Gebelik öncesine göre gebelikte cinsel ilişki
kanama,
vajinada
kuruluk
sıklığında düşme
görüldüğü, ANALYSIS OF ELECTRICITY
ECONOMETRIC
AND NATURAL
GAS
PRICES ve yorgunluk gibi
fiziksel yakınmaların yaşandığı,
HOUSES

Gebelik döneminde vajinal ilişkinin yaygın

Yaşı ileri olan, evlilik süresi uzun olan, şehir
olduğu,
the consumption of electricity and natural gas used merkezinde
in industry and houses
is statistically
yaşayan,
çalışan kadınlarda geanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different

Gebelik öncesi
erkeğin
üstte olduğu
techniques
for analysis.
Moreover,pozistests of hypothesis
were applied
the research
was azaldığı; kırsal
belikte
cinselandilişki
sıklığının
yonların, gebelik sırasında kadının üste olduğu
alanda yaşayan kadınlarda cinsel ilişki sıklığının
ya da kaşık pozisyonlarının tercih edildiği,
arttığı saptanmıştır.

Gebe olduğunu bilmeyen kadınların, gebeliğini bilen kadınlara göre daha fazla cinsel
ilişki yaşadıkları,

Gebelik döneminde en çok karşılaşılan fiziksel
yakınmaların üriner inkontinans, karın büyümesi, kilo alma ve mide şikayetleri olduğu ve
bu yakınmaların cinsel disfonksiyona neden
olduğu,

Depresyon, anksiyete ve stresin cinsel uyarılma
Gebelik döneminde yaşanan sorunlar çiftlerin
postpartum dönemde ve ileriki yaşantılarında
cinsel yaşamını ve evlilik hayatını etkilemektedir.
Yapılan araştırmalar doğrultusunda; antenatal
bakım veren hemşireler bu faktörleri göz önünde
bulundurarak gebelik döneminde çiftlere cinsel
yaşam konusunda bilgi ve danışmanlık sunarak
çiftlerin yaşadığı sorunların çözümüne ve bu
konuda yanlış inanışlarının giderilmesine katkı
sağlayabilir.
ve cinsel fonksiyonda azalmaya yol açtığı,
108
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
KAYNAKLAR
BELLO, F.A., OLAYEMI, O., AIMAKHU, C.O.,
& ADEKUNLE, A.O., (2011). “Effect of
AFSHAR, M., MOHAMMAD-ALIZADEHGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Pregnancy and Childbirth on Sexuality of
CHARANDABI, S., MERGHTI-KHOEI,
1
Bölümü
Women
in Ibadan, Nigeria” International
E., & YAVARIKIA, P., (2012). “The Effect
Scholarly Research Network Obstetrics and
of Sex Education
on theYılları
Sexual
Function
Özet : 2012-2014
arasındaki
Gynecology,
(1-6)
doğalgaz
ile elektrik tüketiminin
analiz edilmesi
of Women veinkonutlarda
the Firstkullanılan
Half of
Pregnancy:
A Randomized
Controlled
of
uygulanmıştır.
AyrıcaTrial”
hipotez Journal
araştırma dahaS.R.,
kapsamlı
CHANG,
CHEN,
K.H., LIN, H.H., &
Caring Sciences,
1 (173-181)
YU,göreH.J.,
(2011).
“Comparison
of Overall
de sonuca
gidilmiştir.
Elde
edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim Sexual
elektrik Sexual
ve doğalgaz
Function,
Intercourse/ ActiAHMED, M.R.,
MADNY,
E.H., &düşüş
SAYED
fiyatlarının
genel seviyesinde
vity, Sexual
Satisfaction, and Sexual Desire
gelmektedir.
AHMED, W.A.,
(2014). “Prevalence of FeDuring
the Three
of Pregnancy
Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,
Konut, Anova,
TUİK, Trimesters
Fiyat
male SexualAnahtar
Dysfunction
During Pregnancy
and Assessment of Their Determinants” The
Among Egyptian Women” The Journal of
Journal
of Sexual
8 (2859-2867)
ECONOMETRIC
ANALYSIS
OF ELECTRICITY
AND NATURAL
GAS Medicine,
PRICES
Obstetrics and
Gynaecology
Research,
40
HOUSES
(1023-1029)
CHANG, S.R., HO, H.N., CHEN, K.H., SHYU,
M.K., HUANG,
& LIN, W.A., (2012).
Abstract:
In this study
prepared
to the years L.H.,
of 2012-2014,
ARAÚJO, N.M.,
SALIM,
N.R.,
GUALDA,
the consumption of electricity and natural gas used in“Depressive
industry and houses
is
statistically
Symptoms as a Predictor of
D.M., & PEREIRA
DA SILVA,
(2012).
analyzed. ANOVA
model L.C.,
was applied
techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis Sexual
were applied
and the research
Function
DuringwasPregnancy” The
“Body andmade
Sexuality
During Pregnancy”
more comprehensive.
The purpose was to determine electricity and natural gas prices
Journal of Sexual Medicine, 9 (2582-2589)
Revista Da Escola De Enfermagem Da USP,
46 (552-558)
CORBACIOGLU, A., BAKIR, V.L., AKBAYIR,
BABACAN GÜMÜŞ, A.,ÇEVİK, N., HATAF
HYUSNİ S., BİÇEN, Ş., KESKİN, G., &
TUNA MALAK, A., (2011). “Gebelikte Benlik
Saygısı ve Beden İmajı ile İlişkili Özellikler”
Anadolu Tıbbi Araştırmalar Dergisi, 5 (7-14)
O., CILESIZ GOKSEDEF, B.P., & AKCA,
A., (2012). “The Role of Pregnancy Awareness on Female Sexual Function in Early
Gestation” The Journal of Sexual Medicine,
9 (1897-1903)
BABAZADEH, R., NAJIMABADI K.M., &
MASOMI, Z., (2013). “Changes in Sexual
Desire and Activity During Pregnancy Among
Women in Shahroud, Iran” International
Journal of Gynaecology and Obstetrics,
120 (82-84)
CORBACIOGLU ESMER, A., AKCA, A., AKBAYIR, O., GOKSEDEF, B.P., & BAKIR,
V.L., (2013). “Female Sexual Function and
Associated Factors During Pregnancy” The
Journal of Obstetrics and Gynaecology Research, 39 (1165-1172)
109
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
İNCELENMESİ
K.Y., & AKTAŞ, S., (2011). “Gebelikte
JAMALI S., & MOSALANEJAD,
ÇALIK,
L., (2013).
“Sexual Dysfnction in Iranian Pregnant
Depresyon: Sıklık, Risk FaktörleriMurat
ve Tedavisi”
Women” Iranian Journal of Reproductive
Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, Güven
3 (142-162)
1
Bölümü
Medicine,
11 (479-486)
EFE, H., BOZKURT, M., SAHIN, L., MUTLU,
C.E.,bu
(2011).
Health during
Özet &
: 2012-2014
Yılları
çalışma,“Sexual
sanayi
M.F., API, M.,
CETIN,
A., arasındaki
(2014). TUİK
“TheverileriJOHNSON,
Pregnancy and The Postpartum” The Journal
Effects of Pregnancy
on The
Sexual
Lifekullanılarak
of
analiz
teknikleri
uygulanmıştır.
Ayrıca hipotez
daha kapsamlı
of Sexual
Medicine,
8 (1267-1284)
Turkish Women”
Proceedings
in Obstetrics
and Gynecology,
(1-11)
yönünde 4hareket
edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde
KARAÇAM, Z., & ÇALIŞIR, H., (2012). “İlk Kez
fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunaDoğum
varılmaktadır.
SonuçKadınlarda
olarak tüketim Gebelik Öncesi
Yapan
ERENEL, SETURK
A., EROGLU, K., VURAL,
ve Doğum Sonrası Dönemlerde Disparoni
G., & DILBAZ, B., (2011). “A Pilot Study:
Görülme Sıklığı ve İlişkili Durumlar” AnaIn What Ways Do Women in Turkey Expedolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi,
rience a Change in Their Sexuality During
(205-213)
Pregnancy?” ACCORDING
Sexuality and
Disability, 29RANGES IN15
TO CONSUMPTION
TERMS
OF INDUSTRY AND
(207-216)
HOUSES
KISA, S., ZEYNELOĞLU, S., YILMAZ, D.,
& VERİM, E., (2013). “Evlilik Hazırlığı
ERTEM, G., &the
SEVİL,
Ü., of
(2010).
“Gebeliğin
consumption
electricity
analyzed. ANOVA model was applied to the study Yapan
prepared Çiftlerin
with the useCinsellikle
of different İlgili Bilgi ve
Cinselliğe Etkisi”
Tıp Moreover,
Gazetesi,
techniquesDirim
for analysis.
tests85
electricity TSK
and natural
gas prices
İnanışları”
Koruyucu
Hekimlik Bülteni,
(40-47)
FAISAL-CURY, A., HUANG, H., CHAN Y.F., &
MENEZES, P.R., (2013). “The Relationship
Between Depressive/Anxiety Symptoms
During Pregnancy/Postpartum and Sexual
Life Decline After Delivery” The Journal of
Sexual Medicine, 10 (1343-1349)
GONCALVES, R.L., BEZERRA, J.M.D., COSTA, G.M.C., CELINO, S.D.M., SANTOS,
S.M.P., & AZEVEDO, E.B., (2013). “The
Experience of Sexuality Through the View
of Women During Pregnancy” Journal of
Nursing UFPE on line, 7 (196-204)
12 (297-306)
LEE, J.T., LIN, C.L., WAN, G.H., & LIANG,
C.C., (2010). “Sexual Positions and Sexual
Satisfaction of Pregnant Women” Journal of
Sex & Marital Therapy, 36 (408-420)
LIU, H.L., HSU, P., & CHEN, K.H., (2013).
“Sexual Activity During Pregnancy in Taiwan: A Qualitative Study” Sexual Medicine,
1 (54-61)
MOODLEY, J., & KHEDUN, S.M., (2011).
“Sexual Activity During Pregnancy: A Questionnaire-Based Study” Southern African
110
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
Journal
(33-35)
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
of Epidemiology and Infection,İNCELENMESİ
26
A Retrospective Study” Journal
Marital
of Sex &
Therapy, 36 (124-136)
NALDONI, L.M., PAZMINO1M.A., PEZZAN,
SACOMORI, C., CARDOSO, F.L., & VANDERKilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü
P.A., PEREIRA, S.B., DUARTE, G., &
LINDE, C., (2010). “Pelvic Floor Muscle
FERREIRA,
(2011).
“Evaluation
Özet C.H.,
: 2012-2014
hazırlanan
bu çalışma,
sanayi
Strength
and Body
Self-Perception
Among
of Sexual Function
in Brazilian Pregnant
Brazilian
Pregnant
Women”
çalışmada
ANOVA
modeli Physiotherapy,
uygulanmıştır.
Ayrıca
hipotez testleri
daha kapsamlı hale getirilmiştir.
Women” Journal
of Sex
& Marital
Therapy,
96 (337-343)
37 (116-129)
SANTIAGO,
L.R.S.,
SILVA LARA, L.A.,
elektrik DA
ve doğalgaz
seviyesinde
düşüş
OLUSEGUN, fiyatlarının
F.A., &genel
IRETI,
A.O.,
(2011).
ROM, A.P.M.S., DA MATA TIEZZI, M.F.B.,
“Sexuality and Sexual Experience Among
& DE SÁ ROSA, A.C.J., (2013). “Impact of
Women With Uncomplicated Pregnancies
Pregnancy on the Sex Life of Women: State
in Ikeja, Lagos” Journal of Medicine and
of the Art” International Journal of Clinical
Medical Science,
2
(894-899)
4 (257-264)
ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INMedicine,
TERMS OF INDUSTRY
AND
HOUSES
PAULETA, J.R., PEREIRA, N.M., & GRACA,
TORKESTANI, F., HADAVAND, S.H., KHOAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014,
L.M., (2010).
“Sexuality
During
Pregnancy”
BESHARAT, S., DAVAthe consumption of electricity and natural gas used inDASHENASE,
industry and houses Z.,
is statistically
analyzed.
ANOVA
model
was
applied
to
the
study
prepared
with
the
use
of
different
The Journaltechniques
of Sexual
Medicine, 7 (136-142)
KARIMI,
Z., & was
ZAFARGHANDI,
for analysis. Moreover, tests of hypothesis TI,
wereA.,
applied
and the research
RADOS, S.N., VRANES, H.S., & SUNJIC, M.,
(2014). “Limited Role of Body Satisfaction
and Body Image Self-Consciousness in Sexual
Frequency and Satisfaction in Pregnant Women” Journal of Sex Research, 51 (532-541)
RADOS, S.N., VRANES, H.S., & SUNJIC,
M., (2015). “Sexuality During Pregnancy:
What is Important for Sexual Satisfaction
in Expectant Fathers?” Journal of Sex &
Marital Therapy, 41 (282-93)
SACOMORI, C., & CARDOSO, F.L., (2010).
“Sexual Initiative and Intercourse Behavior
During Pregnancy Among Brazilian Women:
N., (2012). “Frequency and Perception of
Sexual Activity during Pregnancy in Iranian
Couples” International Journal of Fertility
and Sterility, 6 (107-110)
TOSUN GULEROGLU, F., & GORDELES
BESER, N., (2014). “Evaluation of Sexual
Functions of the Pregnant Women” The
Journal of Sexual Medicine, 11 (146-153)
WANNAKOSIT, S., & PHUPONG, V., (2010).
“Sexual Behavior in Pregnancy: Comparing Between Sexual Education Group and
Nonsexual Education Group” The Journal
of Sexual Medicine, 7 (3434-3438)
111
UHD
www. khsdergisi.com
ID:13 K:02
- Winter
(Ekonomi)
& (Economy)
ID:65 K:74
/ Document
&ISO
ISO14001-2004
14001-2004
Belge
(ISO No
9001-2008
Belge No:
No: 12879
12879 &
Belge
No:No
12880)
(2015/03944- 2015-GE-17296)
WOOLHOUSE, H., MCDONALD, E.,İNCELENMESİ
&
YILDIZ, H., (2015). “The Relation
Between
BROWN, S., (2012). “Women’sMurat
Experiences
Prepregnancy Sexuality and Sexual FuncGüven
of Sex and Intimacy After Childbirth:
Making
tion During Pregnancy and the Postpartum
1
the Adjustment to Motherhood”
Journal
of Elektrik-Enerji
Kilis 7 Aralık
Üniversitesi,
Period:Bölümü
A Prospective Study” Journal of Sex
Psychosomatic Obstetrics & Gynaecology,
& Marital Therapy, 41 (49-59)
33 (185–190)
YANGIN, H.B., uygulanmıştır.
& EROGLU,
K.,hipotez
(2011).
“InvesAyrıca
testleri
tigation of the
Sexual Behavior of Pregnant
edilen bulgular
sonucunda;Neighborhosanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz
Women Residing
in Squatter
ods in Southwestern
Turkey:
A Qualitative
yükseldikçe,
Study” Journal
of
Sex
&
Marital
Therapy,
37 (190-205)
HOUSES
112
DERGİ HAKKINDA
Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 2014 yılı itibariyle yayın hayatına girmiştir. Dergimizde literatüre kaynak sağlayacak nitelik ve değerde olan yayınlara yer verilmektedir.
Dergimiz uluslararası hakemli bir dergi olup, yılda ÜÇ sayı çıkarmaktadır. Dergimizin sayıları NİSAN, AĞUSTOS ve ARALIK aylarında sistem üzerinden yayınlanmaktadır. Dergimiz gerek basılı,
gerekse de internet üzerinden ulaşılabilen bir dergidir. Dergimizde Hemşirelik Araştırmaları içerisinde
değerlendirilebilecek her türlü yayına yer verilebilmektedir. Dergimizin baş editörü Dr. Ümran
SEVİL olup, dergi yönetim kurulunun aldığı kararlar doğrultusunda faaliyetlerini gerçekleştirmektedir. Yönetim kurulu başkanı derginin o anki en üst unvana sahip hocası olup yönetim kurulunun
%51’ inin aldığı kararlar uygulanmaktadır. Gönderilen her yayın kendi alanında uzman iki hakemin
onayından geçerek hakemler tarafından yayınlanabilir görüşüne sahip olmalıdır. Aynı sayı içerisinde
yazarın bir yayınına yer verilir. Birden fazla hakem ve yönetim kurulu onayından geçen çalışmalar
sıraya alınarak ilerleyen sayılarda yayınlanır. Hiçbir yazar hakem ve yönetim kurulu üyeleri üzerinde
etkili değildir. Dergimizde yayınlanmak üzere sisteme yüklenen çalışmalar için yayın telif hakkı
sözleşmesi istenmez. Sisteme yüklenen çalışmalar dergiye devredilmiş olarak kabul edilir. Yazar ya
da yazarlar bu durumu kabul etmiş ve derginin yayın kabul şartlarına uygun hareket etmeyi teyit
ederek bu sisteme dahil olmuş sayılırlar.
Dergimiz hakem ve bilim kurullarında yer almak isteyen akademisyen ve bilim araştırmacılarının
mutlaka Dr. unvanı almış ve alanında bilimsel çalışmalar yapmış olması şartı aranır. Dr. Unvanına
sahip olmayan ve alanında yayın yapmayan hiç kimse bilim, danışma ve hakem kurullarında yer
alamaz. Dergi yönetim kurulu derginin en üst karar ve yürütme mekanizmasını oluşturur. Yönetim
kurulunun aldığı her türlü karar kesin ve değiştirilemez niteliktedir. Yönetim kurulu kararı olmaksızın hiçbir koşul ve şartta dergi üzerinde işlem gerçekleştirilemez ve uygulamaya gidilmez. Dergi
baş editörü hakem onayına gönderilmeyen çalışmaların dergide kabul edilip edilmeyeceğine, hakem
sürecine gönderilip gönderilmeyeceğine karar verebilir. Bu karar sürecinde yönetim kuruluna bilgi
vermek zorunda değildir. Dergimiz bünyesinde hakem, bilim ve danışma kurulunda yer almak isteyen
bilim insanlarının katılımına ancak yönetim kurulu karar verebilir.
Dergimizde bazı ulusal ya da uluslararası kongrelerde yayınlanmış sözlü ve hakem onayından geçmiş
çalışmalar için özel sayılar şeklinde çalışmalar da gerçekleştirilmektedir. Bu tip özel sayılar ancak
anlaşma yapılan kongrelerde sunulmuş sözlü bildiriler için geçerlidir. Bu bildirilerin mutlaka kongre
bilim kurulundan onay almış hakem değerlendirmesi yapılmış olmalıdır. Hakem değerlendirilmesi
yapılmamış hiçbir çalışma yayına alınmaz. Yayınlanmak için gönderilen çalışmalar dergi hakem
onayına gönderilir. Her iki hakemden olumlu dönüş alan çalışmalar yayına alınır. Ayrıca sözlü sunulan bildirilerin mutlaka basılı materyali ile hakem onay raporları dergimiz yönetim kuruluna ve
baş editörüne sunulmuş olmalıdır. Bu bilgi ve materyallere sahip olmayan bildirilere dergimizde yer
verilmez. Dergimizde işlem sürecine dair bilgiler yazar ve yazarlara yazılı olarak dergi internet adresinden bildirilir. Ayrıca dergimize üye olup sisteme giriş yapan her bir yazar süreç ile ilgili bilgileri
derginin web sayfasından kendisi izleyip gelişmeleri takip edebilir. Dergimizdeki koşul ve şartlar her
bir yazar ve yazarlar için aynıdır. Hiçbir kimse için bu kurallar ve koşullar değiştirilmez. Farklılık
sağlanması istenemez talep edilemez. Dergimiz bünyesinde yayınlanması istenen eserlerin mutlaka
derginin yayın kabul ettiği alanlardan olması şartı aranır. Bu özellikleri taşımayan hiçbir yayına
dergimizde yer verilemez. Hakem sürecine dair işleyiş baş editör kontrolünde gerçekleştirilir. Baş
editör yayının dergide hakem sürecine dair işleyişine yönelik bilgi ve karar verme yetkisine sahip
bulunur. Baş editörün uygun bulmadığı ya da kabul etmediği bir yayın dergide sürece dahil edilmez.
Bu konuda yazar ya da yazarlar dergi ile diğer organlar üzerinde bir yükümlülük oluşturamaz. Hakem
onayından geçse bile editörler ya da yönetim kurulu mevcut çalışmanın yayınlanmasına olumlu görüş
bildirmemesi veya makale sistemde yayına alınsa bile kurulların kararı ile iptal edilebilir. Böyle bir
durumda yazar ya da yazarlar dergiye bir yaptırım uygulayamaz. Her türlü yetki tek taraflı olarak
dergi yönetim ve editörler kuruluna aittir.
Dergimiz T.C. hukuk kuralları çerçevesinde “5846” sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanun ve
Hükümleri’ne tabi hareket eder. Bu kanunun gerekliliklerini yerine getirmeyen yazar ya da yazarlar
hakkında dergimiz tek taraflı olarak hukuki haklarını korumaya sahiptir. Dergimizde yayınlanması
amacıyla gönderilen çalışmalarda yapılan ilgili kanunlara uygun olarak gerçekleştirilmeyen alıntılar,
intihal gibi konularda yazar ya da yazarlar tek taraflı olarak sorumludur. Bu konuda dergimiz üzerinde hiçbir kurum, kişi ya da diğer yetkili olanlar yaptırım uygulayamaz. Dergimiz online olarak
hareket eden bir yayın organıdır. Akademik alanda hazırlanan çalışmaların yer aldığı bir materyal
olarak bilimsel araştırma yapan kurum ve kişilere fayda sağlamak amacıyla toplumsal hizmet sunan
sosyal bir organdır. Dergimiz paralı bir dergi olmayıp, hiçbir yazara ya da yazarlara basılı materyal
göndermek zorunda değildir. Dergimizde kabul edilen ve basıma hak kazanan çalışmalar dergi yayın
kabul şartları ve yazım kurallarına uygun olarak mizanpajı yapılır ve sisteme yüklenir. İhtiyacı olan
yazar ya da yazarlar ile okuyucular sistemden bu sayıyı indirerek ihtiyacını giderebilir. Mizanpaj
yazar tarafından örnek makale baz alınarak yapılmaktadır.
ABOUT THE JOURNAL
“International Refereed Journal of Nursing Research” has started to publish articles as of 2014.
Our journal includes valuable and qualified articles which will provide sources for the literature.
Our journal is an international refereed journal, and published three times a year. The issues of our
journal are published on APRIL, AUGUST and DECEMBER. Both online and hard versions of
the journal are available. Our journal welcomes all types of articles with respect to Nursing Research. Editor-in-Chief of the journal is Doctor Ümran SEVİL (MD) who carries out their activities
in accordance with the decisions taken by the Executive Board of the journal. Editor-in-Chief is the
member of the board who has the highest rank, and decisions taken by 51% of executive board are
implemented. Each submitted article is approved by two referees who are experts in their fields,
and is expected to be granted with positive opinions of referees as to being eligible for publishing.
Within the same issue, single article of the author is published. If the author has more than one
article which is approved by referees and the executive board, those are lined up for the following
issues. No author has any kind of power on referees and executive board. Copy right agreement is
not demanded for articles which have been uploaded to the system for publishing. Rights of articles
which have been uploaded to the system are considered to be transferred to the journal. Author or
authors are regarded to have agreed on this and have been included in this system by committing to
act in accordance with the publishing conditions of the journal.
Academicians and researchers who would like to become a member of referees and scientific boards
of the journal are required to hold Ph. D. degree and be granted with the title of Doctor and to be
experts in their fields. In addition, one of the conditions is to have carried out scientific studies. No
one who has not published works in his/her field and does not have the titles of Doctor or Expert
cannot become a member of referees and advisory boards. Executive board of the journal is the senior
decision and executive mechanism of the journal. Each and every decision of the executive board is
absolute and irreversible. Without the decision of the executive board, nothing can be carried out or
performed under no circumstance. The Editor-in-Chief of the journal can decide on whether works
which have not been sent to the approval of referees can be accepted or not, whether they can be
included in the process of referees’ approval. Editor-in-Chief does not have to inform the executive
board on this process. Executive board takes decisions regarding the participation of scientists in the
referees, scientific and advisory boards of the journal.
In our journal, special issues can be prepared for works which have been presented orally in some
national or international congresses and which have been approved by a referee. Such special issues
are just valid for oral presentations in agreed congresses. Such works have to be approved by scientific
board of the congress and evaluated by referees. No work can be published without referee assessment
and approval. Works which are sent for publishing are submitted to referees for their approvals. Works
which are evaluated positively by the two referees are published. In addition, printed versions of the
orally-presented works and their referee approval reports should be submitted to executive board of
the journal as well as editor-in-chief. Works lacking this information and printed material cannot be
accepted for our journal. Information regarding the process are provided for author and authors in a
written format in the web page of the journal. Each author who registers to our journal and logins
the system can follow up the process on the web page of the journal. All conditions and principles
are eligible and same for each and every author. These conditions and rules cannot be changed for
anyone. Any change or difference cannot be requested. Works sent to be published in the journal
have to be related to the fields that the journal accepts. If a work does not hold such features, it is
not published in the journal. Procedure regarding refereeing process is under the control of editor-inchief. Editor-in-chief has the authority to decide on the procedure of refereeing process for a work.
A work which has not been found appropriate or not been accepted by the editor-in-chief cannot
be included in the refereeing process of the journal. Under such circumstances, author or authors
cannot form any liability for the journal and other bodies. Even if a work is approved by a referee
or accepted in the system to be published, its publication can be cancelled due to negative opinion
of editors or executive board regarding the publication of the work or related decision of the boards.
Under such cases, author or authors cannot impose sanctions on the journal. Any kind of authority
belongs unilaterally to editors and executive board of the journal.
Our journal acts in accordance with Law numbered “5846” on Intellectual and Artistic Works and
its provisions within the frame of Turkish Republic legal rules. Our journal has the right to protect
its legal rights unilaterally against author or authors who do not fulfil the necessities of this law.
Author or authors are held responsible unilaterally regarding quotations which are not in accordance
with related rules, and plagiarism. Our journal does not charge any fee thus does not have to send
printed material to author/authors. Page-setting of the works which have been accepted and granted
to be published in our journal is carried out according to the journal’s publication and writing rules,
and then uploaded to the system. Works can be downloaded from the system by author/authors and
readers so that their needs are met. Page-setting is performed by authors based on the sample work
provided for them.
YAYIN İLKELERİ
1. UHD “Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi” 4 ayda bir yayınlanan akademik
ve bilimsel nitelikli uluslararası hakemli bir dergidir. Ancak derginin özel durumlarda ara dönem
içerisinde de yayın çıkarma hakkı bulunmaktadır.
2. Dergide, Hemşirelik Araştırmaları ile ilgili konuları ya da sorunları ele alıp inceleyen, bilimsel
ve özgün nitelikli çalışmalar yer almaktadır. Çalışmaların bilimsel ilkeler doğrultusunda yazılmış
olması, alana katkıda bulunacak nitelikte olması, alandaki önemli kaynakları referans göstermesi,
önyargı ile yazılmamış olması, slogan niteliğinde cümleler içermemesi, anlaşılır bir dile sahip
olması beklenir. Ayrıca tarama, araştırma, bildiriden geliştirilme vb. niteliklerinden birine sahip
olmalıdır.
3. Derginin yazım kurallarına uymayan, kaynakçasız, ön sözsüz ya da özetsiz yazılar için hakem
süreci başlatılmaz.
4. Birden fazla yazarın bulunduğu çalışmalarda ilk sırada yer alan 1. yazar muhatap kabul edilir.
5. Kullanılan kaynaklar derginin yayın kurallarına uygun şablona göre hazırlanmalıdır.
6. Düzenleme ve çalışmanın dizgisi APA 5 sistemine uygun olarak hazırlanmalı, çalışma içerisinde
kaynak gösterimi bu şekilde düzenlenmelidir.
7. Sağlık Bilimleri içerisine giren ve kapsayan çalışmalarda mutlaka jel kodu veya alt jel kodu bulunmalıdır. Jel kodu bulunmayan çalışmalar hiçbir koşulda kabul edilmez edilemez.
8. Yazıların değerlendirilmesi aşamasında öncelikle hakem ve yazarların aynı kurumdan olmamasına özen gösterilir. Hakem ve yazarların isimleri titizlikle saklanır ve hiçbir şekilde açıklanmaz.
Hakem Kurulu her sayıda değişir ve yazıların konusuna göre oluşturulur. İnterdisipliner nitelikli
yazıların hakemleri ilgili oldukları alanlara göre belirlenir.
9. Her yazının alanına göre ilk aşamada iki hakem tayin edilir. Hakem raporlarından birinin “Yayınlanamaz”, diğerinin “Düzeltilerek Yayınlanabilir” ya da “Yayınlanabilir” olması durumunda
ilgili alandan 3. hakem tayin edilebilmekte ve onun raporu beklenebilmektedir. Yazardan sadece
üç defa düzeltilmesi istenir. Her üç düzeltmede de istenilen düzeltmeler gerçekleştirilmemiş ise
yayın, sistem tarafından reddedilir.
10. Yazarların, kendilerinden istenen düzeltmelere titizlikle ve ivedilikle uymaları, yazının son şeklini
düzeltilmiş haliyle dergiye 15 gün içinde göndermeleri beklenir. Düzeltmeler konusuna yeterince
uyulmadığı anlaşılırsa bu durum yazara bildirilir. Belirtilen sürede düzeltilmiş olarak geri gönderilmeyen yazılar yayınlanacaklar listesine alınmaz.
11. Dergimizin yayın dili Türkçe’dir. Fakat farklı durumlarda ve prensiplerde hazırlanan çalışmalar
İngilizce olarak da kabul edilmektedir. Bu durumda yayın kurulu insiyatif kullanma hakkına ya
da ret hakkına tek taraflı hakka sahiptir. İlgili yazar bu konuda dergimiz üzerinde etkili olamaz.
12. Dergiye yayınlanmak üzere gönderilen yazıların, daha önce başka bir yayın organında yayınlanmamış olması ya da yayın için değerlendirme aşamasında bulunmaması gerekmektedir.
13. Daha önce akademik alanda ulusal ya da uluslararası nitelikli bilimsel toplantı, kongre, konferans
ya da sempozyumda sunulmuş olan bildiriler, başka bir dergi ya da yayında yayınlanmamış olması
ve makale formatına ve içeriğine dönüştürülmesi koşulu ile kabul edilebilir ve hakem sürecine alınır.
14. Çeviri metinler, eğer o metin Türkçe’de ender bulunabiliyorsa, çevirisinin alana katkı sağlayacağı
düşünülüyorsa editör ve yayın kurulunun onayı ile kabul edilir ve hakem süreci başlatılır. Ancak
her sayıda yayınlanacak çeviri sayısı sınırlıdır. Özgün metinler tercih nedenidir.
15. Yazıların yayınlanması konusunda son karar baş editöre aittir. Baş editörün yazı hakkındaki değerlendirmesi, yazar(lar)a en kısa zamanda hakem raporlarıyla birlikte iletilir.
16. Dergiye gönderilen yazılar, yayınlansın veya yayınlanmasın geri gönderilmez.
17. Yazıların tüm sorumluluğu yazar(lar)ına aittir.
18. Yayımlanan çalışmaların yayın ve telif hakkı dergimize aittir. Sisteme yüklenen her bir çalışmanın
yayın hakkı yazar tarafından otomatik olarak dergiye devredilir. Bu işlem için hiçbir yazardan telif
hakkı sözleşmesi imza etmesi istenmez. Sisteme yüklenen çalışma için yazar bu şartları peşinen
kabul etmiştir. İtiraz hakkı bulanmamaktadır.
19. Yazar(lar) ulusal ve uluslararası akademik bilgi paylaşımını desteklemek amacıyla yazılarının
tam metin olarak ticari niteliği bulunmayan elektronik veri tabanlarında yer almalarını onaylarlar.
Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi bu anlayışla, tam metin olarak Genel Kamu
Lisansı şeklinde ayrıca internette de yayınlanabilir.
20. UHD “e” elektronik sistemle çalışan bir dergi olup, basılı olarak da yayınlanmaktadır. Basılı yayın
almak isteyen kişilerin dergi bedelini ilgili basım yapan firmaya ödemesi karşılığında temin etme
hakkı bulunmaktadır. Dergimiz hiçbir yazara veya bireye, kuruma basılı dergi vermek zorunda
değildir. Yine dergimize gönderilen çalışmalar için yıllık üyelik ücreti ilgili basım firmasına
ödenmelidir. Bu ücret sadece derginin yıllık basım ve diğer giderleri için basım evinin yaptığı
harcamalara istinaden alınır. Ayrıca dergi giderleri için yazarlardan ücret talep edilebilir.
21. Sisteme yüklenen çalışmaların değerlendirme süresi iki aydır. Bu süre içerisinde değerlendirilmeyen ve hakkında ilgili bilgi rapor alınmayan çalışmalar farklı bir hakeme daha gönderilir.
22. Yazar(lar) uygulama içerikli “DENEYSEL”, “VAKA” ve “KURUMSAL” içerikli araştırmalarda ETİK KURUL raporu gerektiren çalışmalarında mutlaka çalışmanın sisteme yüklenmesi
durumunda ETİK KURUL raporunun “TARİHİ” ve “RAPOR BİLGİSİ – RAPOR NUMARASI” çalışma sisteme yüklenirken sistemde bulunan “ETİK KURUL RAPOR BİLGİSİ” kısmına
gerekli bilgileri yazmak zorundadır. Olası bir olumsuzluk ve eksiklik durumunda dergimiz ulusal
ya da uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde bir sorumluluk yüklenmez. Bu konuda her türlü
sorumluluk yazar(lar) aittir. Etik kurul raporu ve araştırmaya ilişkin resmi bilgiler bulunmakta ise
mutlak surette bu bilgiler çalışma sisteme yüklenirken girilmelidir. Bu konuda, dergi editörleri,
sistem editörleri, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yayın yönetmeni, hakem kurulu ve değerlendirme
yapan hiçbir hakem yükümlülük ve sorumluluk altında değildir. Oluşabilecek her türlü maddi,
manevi ve hukuksal bir olumsuzlukta yazar(lar) sorumludur. DERGİMİZ ADINA OLUŞABİLECEK HER TÜRLÜ MADDİ, MANEVİ VE HUKUKİ BİR DURUMDA “OLUMSUZLUKTA”
DERGİMİZ TEK TARAFLI OLARAK HUKUKİ HAKLARINI ULUSAL VE ULUSLARARASI
OLARAK SAKLI TUTAR.
YUKARIDA BELİRTİLEN 22 MADDELİK YAYIN İLKESİ VE BİLGİLERİ SİSTEME DÂHİL
OLAN YAZAR veya YAZARLAR TARAFINDAN KABUL EDİLMİŞ SAYILIR. HİÇ BİR YAZARIN
BU YAYIN İLKELERİNE İTİRAZ ETME HAKKI YOKTUR. DERGİMİZ YAYIN İLKELERİ ve
ÇALIŞMALARIN YAYINLANMASI, DEĞERLENDİRİLMESİ veya RED EDİLMESİNDE TEK
TARAFLI HAKKA SAHİPTİR. BU HAK HİÇ BİR KOŞUL ve ŞARTA BAĞLI OLMAKSIZIN
DEĞİŞTİRİLEMEZ. İLGİLİ İLKELER veya KURALLAR ÇERÇEVESİ DIŞINDA HAREKET
EDEN YAZAR/YAZARLAR HAKKINDA DERGİMİZ İLGİLİ KANUN VE YÜKÜMLÜKLER
ÇERÇEVESİNDE KANUNİ HAKKINI TEK TARAFLI OLARAK KULLANMA HAKKINA
SAHİPTİR. SİSTEME DÂHİL OLAN HERKES BUNLARI PEŞİNEN KABUL ETMİŞTİR.
PUBLICATION PRINCIPLES
1. “International Refereed Journal of Nursing Research” (UHD) is an international refereed
journal which publishes academic and scientific articles every four months. But the journal has
the right to publish special issues out of these periods under certain circumstances.
2. Scientific and authentic works which deal with issues and problems in the field Nursing Research are included in the journal. Works are expected to have scientific concerns, to contribute
to the field, to cite and refer important sources within the disciplines, not to have prejudice, not
to include slogan-like sentences, and to have been written in a developed language. In addition,
they also must have one of the qualities of review, research, and developed version of presented
papers, etc.
3. Refereeing process is not initiated for works which do not follow the writing instructions, which
do not have reference list, preface or abstract.
4. In the case of works with more than one author, the first name written in the work is regarded as
addressee.
5. Sources used in the works must be prepared according to the publication principles.
6. Organization and page-setting of the work as well as intext citation must be prepared in APA 5
style.
7. JEL code or JEL code sub categories must always stated in the works related to Health Sciences.
Works without JEL codes cannot be accepted under any condition.
8. In the process of evaluating articles, ultimate attention is shown to the fact that referee and author are not from the same institution. Names of referees and authors are kept secret and never
revealed. The Referee Board varies in every issue and is reestablished depending on the topic of
the issue. Referees of interdisciplinary works are determined according to the relative fields.
9. Initially two referees are assigned for each work according to the field. Another third referee can be
assigned and his/her report is required if one of the referee’s report states “It cannot be published”,
and the other one states “It can be published after corrected” or “It can be published”. Authors are
asked to carry out corrections only three times. If necessary corrections are not realized in each
correction request, work is rejected by the system.
10. Authors are expected to carry out correction in time and meticulously, and to send the final version
to the journal within 15 days. If it is found out that corrections are not made as expected, authors
are informed about this situation. Works which are not corrected and sent back to the journal in
time are not included in the list of works to be published.
11. Publication language of our journal is Turkish. However, works which are prepared under different circumstance with differing principles can be accepted in English. In such cases, editorial
board has the unilateral right to use initiative or refuse the work. Author of work cannot have
power over our journal.
12. Works which are submitted to the journal for publication are expected not to have been published
somewhere else or not to be in the evaluation process of another publication organ.
13. Papers which have been presented in an academic national or international scientific meeting,
congress, conference or symposium can be accepted and included in the referee process on condition that they have not been published in another journal or publication and they are appropriate
to turn into an article format and content.
14. Translated texts are accepted and referee process is initiated with the approval of editor(s)-in-chief
and publication board if that text is very rare in Turkish and it is believed that its translation will
contribute to the literature. However, the number of translated works in each issue is limited and
authentic works are preferable.
15. Final decision on publication of works belongs to editor(s)-in-chief. Opinions of editor(s)-in-chief
on the work together with referee reports are conveyed to author(s) as soon as possible.
16. Works sent to the journal are not sent back to authors whether they have been published or not.
17. All responsibility of works belongs to author(s).
18. Publication and copy rights of published works belong to our journal. Publication right of each
work uploaded to the system is automatically transferred to the journal by the author. For this,
there is no need to ask for signing of any copy right agreement with the author. Author(s) are
considered to have acknowledged this when they have uploaded their work to the system. They
do not have any right to object.
19. Author(s) approve that full versions of their works are uploaded to non-commercial electronic data
bases to support national and international information exchange. Within this scope, International
Refereed Journal of Nursing Research has Public License which enables full text publication of
articles on internet.
20. UHD is an electronic journal but is also published in paper version. Individuals who would like to
get printed version of the journal can obtain it by paying the necessary fee to the relevant printing
company. Our journal does not have to provide printed version of the journal to any author or
individual. Annual membership fee should also be sent to relevant printing company for works
sent to our journal. This membership fee is collected for only annual printing and other costs of
the journal. You may also be charged to the authors magazine costs.
21. Evaluation process of works uploaded to the system is two months. Works which are not evaluated within this period of time and about which information report is not received are sent to
a different referee.
22. Author(s) has to upload “DATE OF REPORT”, “REPORT INFORMATION-REPORT NUMBER”
to “ETHICS BOARD REPORT INFORMATION” part of the publication submission system of the
journal in “EXPERIMENTAL, CASE STUDY and INSTITUTIONAL” works requiring ETHICS
BOARD report. Our journal is not held liable within the framework of national or international
legal rules in case of possible unfavourable and deficient situation. In such cases, every responsibility belongs to author(s). If ethics board report and official information related to the research
is available while uploading the work to the system, such information must be entered into the
system. In such case, editors of the journal, system editors, editorial board, publisher, editorial
director, referees board and any referees evaluating works cannot be held liable and responsible.
Author(s) are held responsible in any possible material, moral and legal unfavourable situation.
OUR JOURNAL UNILATERALLY RESERVES ITS LEGAL RIGHTS NATIONALLY AND
INTERNATIONALLY IN CASE OF ANY MATERIAL, MORAL AND LEGAL “UNFAVOURABLE” SITUATION WHICH MAY OCCUR AGAINST OUR JOURNAL.
IT IS CONSIDERED THAT ABOVEMENTIONED 22 ITEMS OF PUBLICATION PRINCIPLES
GUIDELINE ARE ACCEPTED BY AUTHOR or AUTHORS WHO ARE INVOLVED IN THE
SYSTEM. NO AUTHOR HAS THE RIGHT TO OBJECT TO THESE PRINCIPLES. OUR JOURNAL HAS UNILATERAL RIGHT IN TERMS OF PUBLICATION PRINCIPLES, and PUBLISHING, EVALUATION or REFUSAL OF WORKS. THIS RIGHT CANNOT BE CHANGED
UNDER ANY CIRCUMSTANCES AND CONDITIONS. OUR JOURNAL HAS THE RIGHT TO
USE ITS LEGAL RIGHTS WITHIN THE FRAMEWORK OF RELEVANT LAWS AND LIABILITIES IN CASE OF AUTHOR/AUTHORS WHO DO NOT ACT IN ACCORDANCE WITH
RELEVANT PRINCIPLES and RULES. EVERYBODY WHO IS INVOLVED IN THE SYSTEM
HAS AUTOMATICALLY AGREED ON THESE POINTS IN ADVANCE.
YAZARLARA BİLGİ
1. Dergimizin yazım dili Türkçe ve İngilizcedir.
2. Farklı dillerde hazırlanan yayınlar ve çalışmalar editör başta olmak üzere derginin yönetimi onay
vermesi durumunda kabul edilir. Bu durum tek taraflı olarak dergimize aittir.
3. Dergimiz basılı olarak çıkarılmakta olup, internet ortamında sadece İngilizce özet ve Türkçe özet
şeklinde yer alır.
4. Dergimiz sistemine üye olmadan yayın kabul edilmez.
5. Hiçbir yazar dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz.
6. Yapılan her bir çalışmanın sorumluluğu tek taraflı olarak yazara aittir. Dergimiz bu konuda bir
yükümlülük altına alınamaz sokulamaz.
7. Dergimiz bünyesinde değerlendirilmek koşulu ile gönderiler çalışmaların, her hangi bir nedenle
bir başka yerde kullanılmamış veya değerlendirmeye gönderilmemiş olması gerekir. Böyle bir
olumsuzluk ile karşılaşılması durumunda tekzip yayınlanması koşulu ile çalışma reddedilir ve
yazar hakkında hukuki işlem başlatılır.
8. Her bir çalışma alanında uzman iki hakem tarafından değerlendirilip, iki hakemden olumlu görüş
alan çalışmalar sıraya alınmak koşulu ile yayına alınır.
9. Hiçbir çalışmanın bir başka çalışmadan farklılığı veya üstünlüğü yoktur. Her bir yazar ve çalışma
aynı hak ve eşitliğe sahiptir. Her hangi bir ayrıcalık tanınmaz.
10.Yazarlar çalışmalarının hangi hakemler tarafından değerlendirildiğini bilemez ve bilmek isteme
hakkına sahip olamaz. Bu durum sadece sistem yönetici ve editör tarafından bilinir ve gizli tutulur.
11. Düzeltmeler majör ve minör şeklinde yapılır. Her bir düzeltme sadece iki hakka sahiptir. İki talep
doğrultusunda istenen düzeltmenin yapılmaması durumunda çalışma otomatik olarak ret alır.
12. Tez, sunum ve bildiri şeklinde daha önce kullanılmış çalışmalar makaleye dönüştürülüyor ise
mutlaka daha önceki kullanımına yönelik bilgi makalenin dipnotunda bulundurulmalı ve açıklanmalıdır. Aksi durumda intihal olarak kabul edilir ve dergimiz bu yükümlülüğü kabul etmez.
13. Dergimizin yayın kabul ettiği alanları dışında yapılan çalışmalar ilgili yönetim veya editör tarafından tek taraflı olarak kabul edilir veya red edilir. Bu durumda yazar bir hak iddiasında bulunamaz.
14. Dergimize yüklenen çalışmaların her türlü hakkı yazar tarafından dergiye verilmiştir. Bu işlem
için yazardan bir imza ve onay bilgisi istenmez. Sisteme yüklenen çalışmalar her hakkı ile dergimize devredilmiş olur.
15. Dergimizin yayınları değerlendirme süresi hakemlerden gelen dönüşlere göre iki aydır. İki ay
içerisinde dönüş alınamayan çalışmalar bir başka hakeme yönlendirilir. Bu durumda süre uzayabilir ve bir talep oluşturulamaz. Yazar bu durumda hiçbir hak iddiasında bulunamaz, makaleyi
sistemden çekemez.
16. Dergimiz bünyesinde değerlendirmeye alınan çalışmalarda dergimiz ilk sırada yer alan sorumlu
yazarı muhatap alır, diğer yazarlarla bir ilişki içerisinde bulunmaz ve birinci yazar dışındaki kişilere
bilgi vermez, vermek zorunda değildir.
17.Çalışmaları değerlendiren hakemler tamamen bağımsız hareket ederler. Bu konuda dergimizin
hakemler üzerinde bir yaptırımı ve özel talebi oluşmaz oluşturulamaz.
18. Dergimizin yayın süresi yılda üç defa olmak üzere; Nisan, Ağustos ve Aralık aylarına gelen süredir. Bu süreler derginin yayın sistemine bağlı olarak kaymalar oluşturabilir. Bu nedenle dergimiz
hiçbir talep ve sorumluluk altında bulunmaz.
19.Yayın değerlendirmesine ilişkin hakem görüş bildirir raporu ilgili birinci yazara gönderilir. Düzeltme istenen çalışmaların düzeltme süresi 15 gündür. Bu süre içerisinde düzeltmesi yapılmayan çalışmalar sistemden çıkarılıp reddedilir. Bu durumda yazar dergimiz hakkında bir yaptırım
hakkına sahip olamaz.
20. Yazım Kuralları:
• Dergiye gönderilecek yazılar, MS Word Programı kullanılarak, Times New Roman karakterinde,
12 Punto ve 1 satır aralığında yazılmalıdır.
• Sayfa yapısı Başlıklar ve Özet bölümleri dışında, iki sütun halinde, metin iki yana yaslı, satır
başı verilmeden, başlık ve paragraf sonlarında 12nk aralık bırakılarak hazırlanmalıdır.
• Metnin başında Türkçe ve İngilizce Başlıklar, Özet, Abstract, Giriş, Yöntem, Bulgular, Tartışma,
Sonuç, Kaynaklar biçiminde hazırlanmalıdır. Araştırmaya katılmamış, ancak destek sağlamış
olan kişi ve kuruluşlara teşekkür başlığı altında teşekkür edilebilir. Başlıktan sonra yazar adları
ve kurumları belirtilmemeli, bu bilgiler web sayfasına girilmelidir. Araştırma makaleleri için
bilimsel etik ilkelere uyulduğu belirtilmiş olmalı ve etik kurul rapor bilgisi (Rapor alınan kurum
adı, tarihi ve rapor sayı numarası) sisteme eklenmelidir.
• Tablo ve figürler metin içinde olması gereken yere yerleştirilmelidir. Tablo/figür numara ve
başlıkları tablonun üstünde, kelimelerin ilk harfleri büyük olacak şekilde, 10 punto, kalın (bold),
iki yana yaslı hazırlanmalıdır. Tablo numarası ve başlık arasına nokta konmalıdır. Tablolar
sadece yatay çizgi içermelidir. Metin içinde her bir tabloya atıf yapılmış olmalıdır. Tablo içi
1 satır aralığında ve 10 punto olmalıdır. Tabloya ait açıklamalar, tablonun altında 10 punto ve
başına * işareti konularak belirtilmelidir. Başka kaynaktan alınan tablo ve figürlerin altına dipnot
olarak kaynak belirtilmelidir. Kısaltmalar ile ilgili açıklamalar tablo ve figür altında “*,**” ya
da “a, b” kullanılarak 10 punto ile açıklanmalıdır. Tablo ve figür sayısı 6’yı geçmemelidir.
• Derleme yazıları Türkçe ve İngilizce Başlıklar, Özet, Abstract, Metin ve Kaynaklar bölümlerini
içermelidir. Sayfa yapısı Başlıklar ve Özet bölümleri dışında, iki sütun halinde, metin iki yana
yaslı, satır başı verilmeden, başlık ve paragraf sonlarında 12nk aralık bırakılarak hazırlanmalıdır.
Metin amaç çerçevesinde bir yapı içermeli, Sonuç bölümleri ile tamamlanmalıdır.
• Olgu sunumları Giriş, Olgu Sunumu, Tartışma ve Kaynaklar verilerek yazılmalıdır. Sayfa
yapısı Başlıklar ve Özet bölümleri dışında, iki sütun halinde, metin iki yana yaslı, satır başı
verilmeden, başlık ve paragraf sonlarında 12nk aralık bırakılarak hazırlanmalıdır. Olgu sunumu fotoğraf ve akış şemaları ile desteklenebilir. Fotoğraf ve akış şemaları için gerekli izinler
alınmalı ve altına dipnot olarak kaynak belirtilmelidir.
• Sayfanın üst, alt, sol ve sağ taraflarında 3’er cm’lik boşluklar olmalıdır.
• Yazılar 15-20 sayfa aralığında olmalı, toplam 20 sayfayı geçmemeli ve alt ortada sayfa numarası
verilmiş olmalıdır.
• Türkçe yazılarda 150-200 kelimeyi geçmeyen İngilizce özet, özetin altında 3-7 arasında anahtar
sözcük(ler) yer almalıdır. Özetin, yazıldığı yabancı dilde başlığı ve anahtar kelimeleri (keywords) de bulunmaktadır. Anahtar kelimelerin ilk harfleri büyük ve aralarında virgül olacak
şekilde sisteme girilmesi gerekir.
• Özet, araştırmanın amacı, yöntemi, bulgular, sonuç ve anahtar kelimeler alt başlıklarından
oluşur.
• Makale bir kongrede bildiri olarak sunulmuş ise, sunulduğu toplantı ve yılı Özet kısmının
altında belirtilmelidir.
• Dergi web sayfasına makale yüklenirken tüm yazarlar isim sıralamasına göre sisteme yazılmalı, yazar soyadları mutlaka büyük harfle yazılmalı ve yazar isimleri virgül ile birbirinden
ayrılmalıdır. Sırasıyla her bir yazarın kurum bilgileri büyük harfle yazılmalı ve aralarına virgül
konulmalıdır.
MAKALE İÇİ REFERANSLAR:
• Yazılarda referans gösterim yöntemi olarak yalnızca metin içi kaynak gösterme (APA) yöntemi
kullanılır. Yani kullanılan kaynakçalar ana metinin yanında, parantez içinde, yazarın adı, basım
yılı ve sayfa numaraları ile belirtilir. (Soyad, Yayın Yılı: Sayfa Sayısı)
• İçeriğe ilişkin ekstra açıklamaların dipnotları ve diğer açıklamalar sayfa altında verilmelidir.
Metnin içinde numaralandırılan notlar, sayfa altında numara sırası ile ve yanında açıklaması
ile yerini alır.
• Sayfa altı açıklamaların dipnotları için de aynı şekilde metin içi referans yöntemi (APA) kullanılır.
• Bir kaynaktan yapılan alıntılar metin içinde çift tırnak içinde gösterilir.
• 30-40 kelimeden uzun alıntılar, tırnak kullanılmadan girintili (indent) paragraf olarak verilir.
• Referans gösterirken, yazar ismi metin içinde geçmiyorsa parantez içinde yazarın soyadı ve
yayın tarihi belirtilir: (Korkmaz, 2007)
• Belli bir sayfa söz konusuysa, yazar soyadı ve yayın tarihine ilave olarak sayfa numarası da
yazılır: (Kırık, 2010: 13)
• Yazar ismi metin içinde geçiyorsa, parantez içinde yalnızca kaynağın yayın tarihi ve sayfa
numarası yazılır: (2005: 33)
• Birbirini takip etmeyen sayfalar şu şekilde ifade edilir: (Joyce, 2002: 21, 48 ve 59)
• Birbirini takip eden sayfalar şu şekilde ifade edilir: (Mandel, 2007: 21-4 ve 33-5)
• İki yazarlı kaynaklarda, her iki yazarın soyadı da kullanılır: (Morley ve Robins, 2007: 19)
• İkiden fazla yazarlı kaynaklarda “vd.” ibaresi yer alır: (Yücel vd., 2012).
• Aynı yazarın, aynı yıl yayınlanmış birden fazla eseri kullanılıyorsa, basım yılına a, b, c, gibi
harfler eklenerek birbirinden ayrılır: (Ortaylı, 1999a) (Ortaylı, 1999b) gibi.
• Metin içinde aynı konuda birden çok kaynağa referans verilecekse kaynaklar birbirinden noktalı
virgül ile ayrılır: (Geray, 2005: 31; Moran; 2006: 37)
KAYNAKÇA YAZIM METODU:
Kaynaklar listesinde sadece yazıda göndermede bulunulan kaynaklara yer verilmeli ve bu kaynaklar
yazar soyadına göre alfabetik olarak sıralanmalıdır. Bir yazarın birkaç çalışması kaynakçada yer
alacaksa, yayın tarihine göre (eskiden yeniye doğru) bir sıralama yapılmalıdır.
* Kitap
OSKAY, Ü., (2005). 19. Yüzyıldan Günümüze Kitle İletişimin Kültürel İşlevleri Kuramsal Bir Yaklaşım, Der Yayınları, İstanbul. ss.1-2
* Çeviri Kitap
* Derleme Kitap
* Derleme Kitapta Makale
HALL, S., (1997). “The Work of Representation” Representation: Cultural Represantations and
Signifying Practies, Stuart Hall (der.) içinde London: Sage Publications
* Derleme Kitapta Çeviri Makale
PAZ, O., (2000). “Tarihin Sonu’nda Batı Doğu’ya Dönüyor” Yüzyılın Sonu, Büyük Düşünürler Çağımızı Yorumluyor, Nathan Gardels (der.) içinde, Çev., B. Çorakçı Dışbudak, İstanbul: Türkiye
İş Bankası Kültür Yayınları, (137-144)
* İki Yazarlı Kitap
MATTELART, A., & NOVEAU, E., (2007). Kültürel İncelemelere Giriş, Çev. Hüsnü Dilli, İstanbul
Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul. ss.1-2
* Dergide Makale
KÖKER, L., (2007). “Modern Hukuk Devletinin Eleştirisi Bağlamında Neumann ve Habermas”
Toplum ve Bilim Dergisi, 110 (36-46)
* Yayınlanmamış Tez
KIRIK, A.M., (2010). IP Televizyon Yayın Teknolojisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. ss.1-2
* Gazete Yazısı
“Dünyanın en büyük adamı” (12.07.2012) Hürriyet Gazetesi
* İnternette Yazarı Belli Olan Yazı
KELLNER, D., (2012). “Cultural Studies and Philosophy: Intervention” http://pages.gseis.ucla.edu/
faculty/kellner/essays/culturalstudiesphilosophy.pdf, 12.03.2012 (ERİŞİM TARİHİ MUTLAKA
BELİRTİLMELİDİR!!!!!!!!!!!!)
* İnternette Yazarı Belli Olmayan Yazı
“Anonim” (2012) http://tebesirtozu.blogcu.com/akademik-dergiler/3050689, 12.03.2012 (ERİŞİM
TARİHİ MUTLAKA BELİRTİLMELİDİR!!!!!!!!!!!!)
GUIDELINES FOR THE AUTHORS
1. Publication language of our journal is TURKISH and ENGLISH
2. Articles and works prepared in other languages can be accepted with the approval of particularly
editor-in-chief and management of the journal. The right to accept such works belongs unilaterally
to our journal.
3. Our journal has printed version, only English and Turkish abstract can be provided in online
format
4. No publication is accepted without registering to the system.
5. No author can claim any rights over our journal.
6. Responsibility of any work belongs unilaterally to the author. Our journal is not put under obligation on this matter.
7. Works submitted to our journal for evaluation for publication have to be authentic and have not
been used somewhere else for any reason or sent for evaluation to anywhere else. Otherwise,
works are refused on condition that disclaimer is published, and legal procedure about the author
is initiated.
8. Each and every work is evaluated by two referees who are experts in the field, then published on
condition that works approved by both referees are lined up.
9. No work has superiority or privilege over another work. Each and every author and work is equal
and has the same rights. Any kind of privilege is not provided.
10. Authors do not know which referees have evaluated their works, they do not have the right to
ask for it. Only system manager and editor-in-chief do have such information and it is kept secret.
11. Corrections are made in major or minor way. Each work has only two chances for corrections.
If necessary corrections are not made based on two requests, works are automatically refused.
12. If previously used works such as thesis, presentation and conference proceeding are turned into
articles, then the information of previous use of the work should be provided and explained in
the footnote. Otherwise, it is regarded as plagiarism and our journal does not accept any liability
stemming from this situation.
13. Works on fields other than our journal accepts are accepted or refused unilaterally by the management of the journal or editor-in-chief. In such cases, authors cannot claim any rights.
14. Every right of the works uploaded to our journal is granted to the journal by the author. Signature
and consent form are not asked from the author for this, any written document is not required.
Rights of works uploaded to the system are automatically transferred to the journal.
15. Evaluation process of works submitted to our journal is two months depending on the feedback
from referees. If no feedback is received within two months, works are directed to another referee.
In this case, the time may extend. Under such circumstances, author cannot claim any right and
cannot withdraw the article from the system.
16. In the case of works with more than one author, journal management regards the first name
written in the work as addressee if it is not stated precisely in the work, and acts accordingly. The
journal does not have any contact with other authors and does not and does not have to inform
them except for the first author.
17. Referees who evaluate works act totally independently. Our journal does not impose any sanction
on referees and does not ask special treatment.
18. Our journal is published quarterly in a year; April, August and December. These periods may
change depending on the publication system of the journal. For this reason, our journal is not
liable for any demand and obligation.
19. Referees present their opinions regarding the evaluation of the works; their reports are sent to
the related author. Correction period is 15 days for each work. Works whose corrections are not
completed within this period of time are removed from the system and refused. In this case,
author(s) do not have the right to sanction on our journal.
20. Writing Rules:
• Works which will be submitted to the journal must be prepared in MS Word Program by using
Times New Roman in 12 pt. And in a single space.
• Main body of the page must be in two columns except for titles and abstract, the text must be
justify aligned without indenting. 12 point space must be left after titles and paragraphs.
• The text must have Turkish and English titles, abstract, introduction, method, findings, discussion, results, references parts. Acknowledgement part can be prepared in order to thank people
and institutions which have not participated in the study but have supported it. After the title
of the article, names of authors and their affiliated institutions must be stated, this information
must also be uploaded to the web page. For research articles, it must be stated that scientific
ethical principles have been followed, and information on ethics board report (institution name,
date, number of report) must be added to the system.
• Tables and figures must be placed where they have to be. Number and names of table/figure
must above the table, first letters of words in titles must be capitalized and bold with 10 pt and
justify aligned. Full stop must be put between table number and name. Tables must have only
horizontal lines. Every table must be referred within the text. Single spacing and 10 pt must
be used in the tables. Explanations regarding the table must be stated below the table using 10
pt by adding * in front of it. Sources of tables and figures which are taken from other sources
must be provided as a footnote. Explanations regarding abbreviations must be provided below
tables and figures by using “*,**” or “a, b” with 10 pt. The number of tables and figures must
not exceed 6.
• Review papers must include Turkish and English titles, Abstract, Text and References. The
page layout except for abstract must be in two columns, justify aligned without indenting.
After titles and paragraphs 12 point space must be left. The text must have a clear structure
and must be concluded with result section.
• In case studies, case presentation, discussion and references must be included. The page layout
except for abstract must be in two columns, justify aligned without indenting. After titles and
paragraphs 12 point space must be left. Case presentation can be supported with photographs
and flow charts. Necessary permissions must be taken for photographs and flow charts and
must be stated as footnote.
• 3 cm margin must be left from left, right, top and bottom of the page.
• Articles must be between 15 and 20 pages; must not exceed 20 pages in total, and the page
number must be written at bottom middle.
• In Turkish articles, there must be English abstract with 150-200 words, and 3-7 key words
below the abstract must be included. The title and key words must be in both languages. First
letters of key words must be capitalized, and be written by putting commas between the words.
• Abstract must be composed of the purpose, method, findings, result and key words of the
study.
• If the article has been presented in a congress as a paper, name and year of the congress must
be stated below the abstract.
• While uploading the article to the system of the journal, all authors must be written according
to their names, last names of authors must be written with capital letters, comma must be put
between the names of the authors. Institution information of authors must be written with
capital letters and listed by using comma.
INTEXT CITATIONS:
• APA citation method is used as style of reference. In other works, cited sources are stated in
parenthesis at the end of a sentence with information on last name of the author, publication
year and page number (Last name, Year of Publication: Page number).
• Footnotes for extra explanations and other explanations related to the content should be at the
bottom of the page. Notes should be numbered in the text, and then each number should be
listed at the bottom of the page with their explanations.
• APA style of reference is used for footnotes, as well.
• Quotations from a source are shown in the text in quotation marks.
• Place direct quotations that are longer than 30-40 words on an indented new line omitting
quotation marks.
• When citing, last name of the author and publication date should be given in parentheses if
the author is not mentioned in the text: (Korkmaz, 2007).
• If the citation is from a specific page, then page number should be added to last name of the
author and publication date: (Kırık, 2010: 13)
• If the name of the author is mentioned in the text, then only publication date and page number
are written in parentheses: (2005: 33)
• Page numbers which do not follow each other are written as follows: (Joyce, 2002: 21, 48 and
59)
• Page numbers which follow each other are written as follows: (Mandel, 2007: 21-4 and 33-5)
• While citing a work by two authors, last names of both authors are written: (Morley and Robins, 2007: 19)
• While citing a work by more than two authors, et al. is used: (Yücel et al., 2012).
• If more than one source by the same author in the same year are used, use lower-case letters
(a, b, c) with the year to order the entries in the reference list: (Ortaylı, 1999a) (Ortaylı, 1999b)
• When citing more than one source on the same issue, sources are listed using semi colon:
(Geray, 2005: 31; Moran; 2006: 37)
METHOD OF PREPARING REFERENCE LIST:
In reference list, sources which have been cited in the text must be included and listed alphabetically
based on last name of the author. If more than one source of the same author will be included in
the reference list, they must be listed according to their publication dates (from old to new ones).
* Book
OSKAY, Ü., (2005). 19. Yüzyıldan Günümüze Kitle İletişimin Kültürel İşlevleri Kuramsal Bir Yaklaşım, Der Publications, İstanbul. pp.1-2
* Translated Book
* Edited Book
* Article in an Edited Book
HALL, S., (1997). “The Work of Representation” Representation: Cultural Representations and
Signifying Practices, Stuart Hall (Ed.) in London: Sage Publications
* Translated Article in an Edited Book
PAZ, O., (2000). “Tarihin Sonu’nda Batı Doğu’ya Dönüyor” Yüzyılın Sonu, Büyük Düşünürler
Çağımızı Yorumluyor, Nathan Gardels (Ed.) in, Translated by, B. Çorakçı Dışbudak, İstanbul:
Türkiye İş Bankası Kültür Publications, (137-144)
* Book with two Authors
MATTELART, A., & NOVEAU, E., (2007). Kültürel İncelemelere Giriş, Translated by. Hüsnü Dilli,
İstanbul Bilgi University Publications, İstanbul. pp.1-2
* Article in a Journal
KÖKER, L., (2007). “Modern Hukuk Devletinin Eleştirisi Bağlamında Neumann ve Habermas”
Journal of Society and Science, 110 (36-46)
* Unpublished Thesis
KIRIK, A.M., (2010). IP Televizyon Yayın Teknolojisi, Unpublished Master’s Thesis, Marmara
University Graduate School of Social Sciences, İstanbul. pp.1-2
* Newspaper Article
“Dünyanın en büyük adamı” (12.07.2012) Hürriyet Nespaper
* Online Article with a known Author
KELLNER, D., (2012). “Cultural Studies and Philosophy: Intervention” http://pages.gseis.ucla.edu/
faculty/kellner/essays/culturalstudiesphilosophy.pdf, 12.03.2012 (DATE THAT THE MATERIAL
IS VIEWED MUST BE INCLUDED!!!!!!!!!!!!)
* Online Article with an unknown Author
“Anonymous” (2012) http://tebesirtozu.blogcu.com/akademik-dergiler/3050689, 12.03.2012 (DATE
THAT THE MATERIAL IS VIEWED MUST BE INCLUDED!!!!!!!!!!!!)
ÜNVANI
ADI SOYADI
BAĞLI OLDUĞU KURUM
DR.
Adalet KUTLU
CELAL BAYAR ÜNİVERSITESİ
DR.
Ahsen ŞİRİN
BİLİM ÜNİVERSİTESİ
DR.
Anayit COŞKUN
HALİÇ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Arzu Özcan İLÇE
ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Asiye AKYOL
EGE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayça GÜRKAN
DR.
Ayfer KARADAKOVAN
DR.
Ayişe KARADAĞ
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Aynur UYSAL
DR.
Aysel GÜRKAN
MARMARA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayten ZAYBAK
DR.
Ayten ŞENTÜRK
DR.
Aytolan YILDIRIM
İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayşe Ferda OCAKÇI
KOÇ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayşe OKANLI
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ayşegül BİLGE
DR.
Ayşegül İŞLER
AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Azize KARAHAN
BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ
DR.
Birsen KARACA SAYDAM
DR.
Candan ÖZTÜRK
SEBAHATTİN ZAİM ÜNİVERSİTESİ
DR.
Deniz SAYINER
OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Deniz ÖZTEKİN
DR.
Dilek SARI
DR.
Dilek ÖZMEN
DR.
Emel EGE
NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ
DR.
Emel YILMAZ
DR.
Emine ÇAKIRCALI
İZMİR ÜNİVERSİTESİ
DR.
Emine KOL
DR.
Emine ÖZEL EFE
DR.
Emre YANIKKEREM
CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ergül ASLAN
DR.
Esin ÇEBER
DR.
Esra ENGİN
DR.
Fahriye VATAN
DR.
Fatma DEMİR KORKMAZ
DR.
Fatma DEMİRKIRAN
ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ
DR.
Fatma Eti ASLAN
ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ
DR.
Fatma ORGUN
DR.
Fatma VURAL
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Filiz ADANA
DR.
Filiz KANTEK
DR.
Filiz ÖĞCE
DR.
Fisun ŞENUZUN AYKAR
DR.
Füsun TERZİOĞLU
HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Gül ERTEM
DR.
Gülbu TANRIVERDİ
ÇANAKKALE 18 MART ÜNİVERSİTESİ
DR.
Gülcihan AKKUZU
DR.
Gülengün TÜRK
DR.
Gülseren KOCAMAN
EMEKLİ ÖĞRETİM ÜYESİ
DR.
Gülsüm ANÇEL
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Gülten GÜVENÇ
GATA HEMŞİRELİK YÜKSEKOKULU
DR.
Gülümser ARGON
DR.
Gülşah GÜROL ARSLAN
DR.
Gönül ÖZGÜR
DR.
Hafize ÖZTÜRK CAN
DR.
Handan ZİNCİR
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ
DR.
Hatice BAL YILMAZ
DR.
Hatice BALCI YANGIN
DR.
Hatice KAYA
DR.
Hatice TEL AYDIN
CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ
DR.
Hatice YILDIRIM SARI
İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Hatice YILDIZ
DR.
Havva TEL
CUMHURIYET ÜNIVERSITESI
DR.
Hayriye ÜNLÜ
DR.
Hediye ARSLAN
YEDİTEPE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Hicran BEKTAŞ
DR.
Hilmiye AKSU
DR.
Hülya ARSLANTAŞ
DR.
Hülya KAYA
DR.
Hülya OKUMUŞ
ŞİFA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Jolanta LEWKO
MEDICAL UNIVERSITY IN BIALYSTOK
DR.
Kadriye BULDUKOĞLU
DR.
Kafiye EROĞLU
KOÇ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Kamile KUKULU
DR.
Kelly STAMP
BOSTON COLLEGE
DR.
Leyla KHORSHID
DR.
Leyla ÖZDEMİR
DR.
Marie BERG
UNIVERSITY OF GOTHENBURG
DR.
Mary STEEN
UNIVERSITY OF SOUTH AUSTRALIA
DR.
Medine YILMAZ
DR.
Merdiye ŞENDİR
DR.
Meryem YAVUZ
DR.
Meryem YILMAZ
DR.
Murat BEKTAŞ
DR.
Mürüvvet BAŞER
DR.
Naile BİLGİLİ
DR.
Nalan ÖZHAN ELBAŞ
DR.
Nazan TUNA ORAN
DR.
Nazmiye KOCAMAN YILDIRIM
DR.
Neriman SOĞUKPINAR
DR.
Nermin OLGUN
ACIBADEM ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nesrin AŞTI
İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nevin AKDOLUN BALKAYA
DR.
Nevin KUZU KURBAN
PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nevin ŞAHİN
DR.
Nilay ÖZKÜTÜK
DR.
Nilüfer ERBİL
ORDU ÜNİVERSİTESİ
DR.
Nuran GÜLER
DR.
Nuran KÖMÜRCÜ
DR.
Nurcan ÇALIŞKAN
DR.
Nurdan GEZER
DR.
Nursen NAHÇIVAN
DR.
Olcay ÇAM
DR.
Oya KAVLAK
DR.
Oya Nuran EMİROĞLU
DR.
Papatya KARAKURT
ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ
DR.
Peter VAN BOGAERT
UNIVERSITY OF ANTWERP
DR.
Rabia EKTİ GENÇ
DR.
Rahşan ÇAM
DR.
Sakine MEMİŞ
DR.
Selma ÖNCEL
DR.
Selmin ŞENOL
DR.
Semra KOCAÖZ
NİĞDE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Serap EJDER APAY
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ
DR.
Sevgi ÖZKAN
PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Sevgi ÖZSOY
DR.
Sevgisun KAPUCU
DR.
Sevinç POLAT
BOZOK ÜNİVERSİTESİ
DR.
Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ
DR.
Suzan YILDIZ
DR.
Süheyla ÖZSOY
DR.
Türkan ÖZBAYIR
DR.
Viola BENAVENTE
BOSTON COLLEGE
DR.
Yasemin KUZEYLİ YILDIRIM
DR.
Yasemin TOKEM
DR.
Ülkü BAYKAL
DR.
Ülkü GÜNEŞ
DR.
Ümit SEVİĞ
DR.
Ümmü YILDIZ FINDIK
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ
DR.
Ümran SEVİL
DR.
Ümran YEŞİLTEPE OSKAY
DR.
İsmet EŞER
DR.
Yurdagül ERDEM
KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ
DR.
Yurdanur DİKMEN
ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ
DR.
Zekiye KARAÇAM
DR.
Zeynep GÜNEŞ
DR.
Ziyafet UĞURLU
DR.
Zümrüt BAŞBAKKAL
DR.
Özen KULAKAÇ
DR.
Özgül KARAYURT
DR.
Özlem BİLİK
DR.
Öznur USTA YEŞİLBALKAN
DR.
Şafak DAĞHAN
DR.
Şebnem ÇINAR YÜCEL
DR.
Şenay KAYMAKÇI
İZMİR EKONOMİ ÜNİVERSİTESİ
DR.
Şenay ÜNSAL ATAN
DR.
Şeyda DÜLGERLER
DR.
Şeyda SEREN İNTEPELER
DR.
Şule ECEVİT ALPAR
ULUSLARARASI HAKEMLİ HEMŞİRELİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Atakent 2 Mah. Akasya 1 Evleri C2/23 Blok Kat 4 D 17 Halkalı Küçükçekmece İstanbul
hhtp://www.khsdergisi.com
www.khsdergisi.net
www.khsdergisi.org
www.khsdergisi.info
www.khsdergisi.biz
E-mail: [email protected]

03 - Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi

Transkript

Benzer belgeler

Presentation File

Amirnia Auto parts manufacturer

e-BÜLTEN

Ekonomi Araştırmaları 06 - Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi

Dünyadan İşbirliği Teklifleri: Alım Teklifler

sunum-muhsin ersoy

06 - Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi