Kitabın içeriğini görmek için tıklayınız..

Transkript

FAS EV TEKSTİL ÜRÜNLERİNE YÖNELİK
PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU
Dış Ticaret Müdürlüğü
Eylül 2015
İÇİNDEKİLER
YÖNETİCİ ÖZETİ ............................................................................................................................................ 4
KISALTMALAR ............................................................................................................................................... 5
TABLO LİSTESİ ............................................................................................................................................... 5
1.
2.
EV TEKSTİLİ SEKTÖRÜ ........................................................................................................................ 6
1.1.
ÜRÜN TANIMI ................................................................................................................................. 6
1.2.
TÜRKİYE’NİN EV TEKSTİL İHRACATI....................................................................................... 6
1.3.
ÜRÜN İTİBARİYLE EV TEKSTİLİ İHRACATIMIZ ..................................................................... 7
1.4.
ÜLKELER İTİBARIYLA EV TEKSTİLİ İHRACATIMIZ .............................................................. 8
TÜRKİYE’NİN EV TEKSTİLİ İTHALATI ............................................................................................. 8
2.1.
3.
EV TEKSTİLİ DIŞ TİCARET DENGESİ............................................................................................... 10
3.1.
4.
ÜLKEMİZİN EV TEKSTİLİ ÜRÜNLERİ İTHALATI .................................................................... 9
ÜLKEMİZİN YILLAR İTİBARIYLA EV TEKSTİLİ DIŞ TİCARETİ ......................................... 11
FAS PAZARI İLE İLGİLİ BİLGİLER .................................................................................................... 12
4.1.
ÜLKE PROFİLİ VE GENEL EKONOMİK DURUM .................................................................... 12
4.2.
ÜLKENİN DIŞ TİCARETİ .............................................................................................................. 14
4.2.1.
5.
Dış Ticaretin Genel Yapısı ....................................................................................................... 14
TÜRKİYE-FAS TİCARET HACMİ ....................................................................................................... 14
5.1.
TÜRKİYE - FAS DIŞ TİCARET DEĞERLERİ ............................................................................. 15
6.
TÜRKİYE – FAS EV TEKSTİL ÜRÜNLERİ TİCARET HACMİ ........................................................ 16
7.
FAS’IN DÜNYADAN EV TEKSTİL ÜRÜNÜ İTHALATI................................................................... 17
7.1.
5407 (GTİP) SENTETİK İPLİK, MONOFİL, ŞERİTLERLE DOKUMALAR .............................. 17
7.2.
5408 (GTİP) SUNİ FLAMENT İPLİKLERDEN DOKUNMUŞ MENSUCAT.............................. 18
7.3.
5801 (GTİP) DOKUNMUŞ KADİFE, PELÜŞ VE TIRTIL MENSUCAT ..................................... 19
7.4.
5802 (GTİP) HAVLU NEVİ BUKLELİ MENSUCAT VE TUFTE EDİLMİŞ MENSUCAT ....... 20
7.5.
5804 (GTİP) TÜLLER VE DİĞER MENSUCAT-PARÇA, ŞERİT, MOTİFLER HALİNDE....... 21
7.6. 5808 (GTİP) PARÇA HALİNDE KORDONLAR, İŞLEME YAPILMAMIŞ ŞERİTÇİ EŞYASI
VE BENZERİ SÜS EŞYASI ....................................................................................................................... 22
7.7.
5810 (GTİP) İŞLEMELER (PARÇA, ŞERİT, MOTİF HALİNDE) ............................................... 23
7.8.
6005 (GTİP) ÇÖZGÜ TİPİ ÖRGÜLÜ DİĞER MENSUCAT ......................................................... 24
7.9.
6006 (GTİP) DİĞER ÖRME MENSUCAT ..................................................................................... 25
7.10. 6107 (GTİP) ERKEK/ERKEK ÇOCUK İÇİN İÇ VE GECE GİYİM EŞYASI (ÖRME) ............... 26
7.11. 6108 (GTİP) KADIN/KIZ ÇOCUK İÇİN İÇ VE GECE GİYİM EŞYASI (ÖRME) ...................... 27
7.12. 6117 (GTİP) TEKSTİL MALZEMELERİNİN ŞAL, EŞARP, PEÇE VE BENZERİ ÖRME ........ 28
7.13. 6207 (GTİP) ERKEK/ERKEK ÇOCUK İÇİN İÇ VE GECE GİYİM EŞYASI .............................. 29
2|P a g e
DIŞ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ FAS EV TEKSTİLİ ÜRÜNLERİNE YÖNELİK PAZAR ARAŞTIRMASI RAPORU M.Akif ALTAN, Yasemin UYGAN PEKER
7.14. 6208 (GTİP) KADIN/KIZ ÇOCUK İÇİN İÇ VE GECE GİYİM EŞYASI ..................................... 30
7.15. 6301 (GTİP) BATTANİYELER/DİZ BATTANİYELERİ .............................................................. 31
7.16. 6302 (GTİP) YATAK ÇARŞAFI, MASA ÖRTÜLERİ, TUVALET VE MUTFAK BEZLERİ ..... 32
7.17. 6303 (GTİP) PERDELER VE İÇ STORLAR, PERDE VE YATAK FARBALARI ...................... 33
7.18. 6304 (GTİP) DİĞER MEFRUŞAT EŞYASI (94.04 POZİSYONUNDAKİLER HARİÇ) ............. 34
7.19. 9404 (GTİP) ŞİLTE MESNETLERİ, YATAK TAKIMI EŞYASI VB. EŞYA (ŞİLTELER,
YORGANLAR, DİZ VE AYAK ÖRTÜLERİ, YASTIKLAR, PUFLAR, VB.) ........................................ 35
8.
GTİP NUMARALARININ AÇILIMI ..................................................................................................... 36
9.
İKİ ÜLKE ARASINDAKİ ANLAŞMA VE PROTOKOLLER .............................................................. 40
10. DÜZENLENEN İLGİLİ FUARLAR ....................................................................................................... 40
11. PAZAR İLE İLGİLİ BİLGİLER.............................................................................................................. 41
11.1. Dağıtım Kanalları ............................................................................................................................. 41
11.2. Tüketici Tercihleri ............................................................................................................................ 41
11.3. Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme ................................................................................................... 41
11.4. Ulaştırma ve Taşımacılık Maliyetleri ............................................................................................... 41
12. DEVLET YARDIMLARI ........................................................................................................................ 42
12.1. Doğrudan Yabancı Yatırımlar .......................................................................................................... 44
12.2. Ülkedeki Serbest Bölgeler (Özel Ekonomik Bölgeler) .................................................................... 44
12.3. Ülkede İş Kurma Mevzuatı .............................................................................................................. 44
12.4. Şirket Kuruluşu................................................................................................................................. 45
12.5. Yatırımlara Sağlanan Teşvikler ........................................................................................................ 46
12.6. Oturma ve Çalışma İzinleri .............................................................................................................. 46
13. İKİ ÜLKE ARASINDAKİ TİCARETTE YAŞANAN SORUNLAR ..................................................... 46
13.1. İş Konseyi ......................................................................................................................................... 47
13.2. İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar ................................................................. 47
14. SWOT ANALİZİ ..................................................................................................................................... 48
15. FAS’TA EV TEKSTİL ÜRÜNLERİ İLE İLGİLİ FAALİYET GÖSTEREN FİRMA BİLGİLERİ ....... 50
16. FAS’TAKİ T.C. TEMSİLCİLİKLERİ..................................................................................................... 53
17. KAYNAKÇA ........................................................................................................................................... 54
3|P a g e
YÖNETİCİ ÖZETİ
Bu araştırmada, ilk olarak Türkiye’deki ev tekstil sektörü ile ilgili genel tanımlama ve
değerlendirmeler yapılmıştır. Sonrasında araştırması yapılan Fas ev tekstili pazarının genel dış
ticareti ve ev tekstil ürünlerinin pazarlardaki hacmine yer verilmiştir.
İlgili pazarlara ilk kez giriş yapacak firmaların pazar hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilmesi için,
sektörle ilgili fuar, ülkelerin talep ettikleri dokümanlar, etiketleme, paketleme kuralları, ülkenin iş
kültürü ve pazarda faaliyet gösteren firmaların ve ithalatçıların bilgileri de verilmektedir.
Dış ticaret tablolarında dolar cinsinden ihracat rakamlarını ve ton olarak ihracat miktarının
verilmesi, ton başına birim fiyatın hesaplanmasını sağlamaktadır. Bu rakamlar ihracatçılarımızın
hedef pazarlardaki fiyat ortalamalarını ön görmesine yardımcı olmaktadır.
Ön görülecek ürün fiyatının hesaplanmasına yardımcı olmak için ayrıca ülkelerin ürünlere
uyguladığı gümrük vergileri ve ülkeye Türkiye’den yapılacak nakliyenin ortalama maliyetleri de
sunulmuştur.
Raporda sektörle ilgili SWOT (Güçlü Yönler, Zayıf Yönler, Tehditler, Fırsatlar) analizi yapılmıştır.
Bu analize göre, ihracatçılarımızın Fas’ta düzenlenen uluslararası fuarlara katılmaları, ürünlerini
tanıtma, rakiplerini ve pazarı tanıma açısından önemlidir. Firmalarımızın markalı ve kaliteli ürünler
ile piyasaya girmeye çalışmaları uzun vadede kalıcı olmalarını sağlayacaktır. Kalıcı ve
sürdürülebilir ihracat için, reklam, pazarlama gibi tutundurma faaliyetlerine önem verilmesi ve Fas
pazarına uygun stratejiler geliştirmeleri gerekmektedir.
Fas’taki Türk temsilciliklerimiz ile irtibata geçerek firmalarımız pazara girişte ve tutunmada bir
basamak olarak kullanılabilecek bu durumdan yararlanmalıdırlar.
4|P a g e
KISALTMALAR
GTIP: Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu
USD: United States Dollar (Amerikan Doları)
TABLO LİSTESİ
Tablo 1: Ürün İtibarıyla Ev Tekstili İhracatımız (1000 USD) ............................................................................... 7
Tablo 2: Ülkeler İtibarıyla Ev Tekstili İhracatımız (İlk 10 Ülke) ........................................................................... 8
Tablo 3: Ülkemizin Ev Tekstili Ürünleri İthalatı .................................................................................................. 9
Tablo 4: Ülkeler İtibarıyla Ev Tekstili İthalatımız (İlk 10 Ülke-USD) .................................................................. 10
Tablo 5: Ülkemizin Yıllar İtibarıyla Ev Tekstili Dış Ticareti ................................................................................ 11
Tablo 6: Dış Ticaret Göstergesi (Milyar Dolar) ................................................................................................. 14
Tablo 7: Türkiye-Fas Dış Ticaret Değerleri (1000 USD) .................................................................................... 15
Tablo 8: Türkiye-Fas Ev Tekstil Ürünleri Ticaret Hacmi .................................................................................... 16
Tablo 9: 5407 (GTİP) Sentetik İplik, Monofil, Şeritlerle Dokumalar ................................................................. 17
Tablo 10: 5408 (GTİP) Suni Flament İpliklerden Dokunmuş Mensucat ........................................................... 18
Tablo 11: 5801 (GTİP) Dokunmuş Kadife, Pelüş ve Tırtıl Mensucat ................................................................. 19
Tablo 12: 5802 (GTİP) Havlu Nevi Bukleli Mensucat ve Tufte Edilmiş Mensucat ............................................ 20
Tablo 13: 5804 (GTİP) Tüller ve Diğer Mensucat-Parça, Şerit, Motifler Halinde ............................................. 21
Tablo 14: 5808 (GTİP) Parça Halinde Kordonlar, İşleme Yapılmamış Şeritçi Eşyası ve Benzeri Süs Eşyası ...... 22
Tablo 15: 5810 (GTİP) İşlemeler (Parça, Şerit, Motif Halinde) ......................................................................... 23
Tablo 16: 6005 (GTİP) Çözgü Tipi Örgülü Diğer Mensucat ............................................................................... 24
Tablo 17: 6006 (GTİP) Diğer Örme Mensucat .................................................................................................. 25
Tablo 18: 6107 (GTİP) Erkek/Erkek Çocuk için İç ve Gece Giyim Eşyası (Örme) .............................................. 26
Tablo 19: 6108 (GTİP) Kadın/Kız Çocuk İçin İç ve Gece Giyim Eşyası (Örme)................................................... 27
Tablo 20: 6117 (GTİP) Tekstil Malzemelerinin Şal, Eşarp, Peçe ve Benzeri Örme ........................................... 28
Tablo 21: 6207 (GTİP) Erkek/Erkek Çocuk İçin İç ve Gece Giyim Eşyası ........................................................... 29
Tablo 22: 6208 (GTİP) Kadın/Kız Çocuk İçin İç ve Gece Giyim Eşyası ............................................................... 30
Tablo 23: 6301 (GTİP) Battaniyeler/Diz Battaniyeleri ...................................................................................... 31
Tablo 24: 6302 (GTİP) Yatak Çarşafı, Masa Örtüleri, Tuvalet ve Mutfak Bezleri.............................................. 32
Tablo 25: 6303 (GTİP) Perdeler ve İç Storlar, Perde ve Yatak Farbaları ........................................................... 33
Tablo 26: 6304 (GTİP) Diğer Mefruşat Eşyası (94.04 Pozisyonundakiler Hariç) ............................................... 34
Tablo 27: 9404 (GTİP) Şilte Mesnetleri, Yatak Takımı Eşyası vb. Eşya (Şilteler, Yorganlar, Diz Ve Ayak Örtüleri,
Yastıklar, Puflar, vb.) ........................................................................................................................................ 35
5|P a g e
1. EV TEKSTİLİ SEKTÖRÜ
1.1.
ÜRÜN TANIMI
Ev tekstili, genel olarak evleri dekore etmek amacıyla kullanılan ürünler olarak tanımlanmaktadır.
Sentetik iplikler ve kumaşların yanı sıra, pamuk, keten, ipek ve yün gibi doğal ipliklerden yapılan
kumaşlar da sektörün ham maddeleri arasındadır.
Bu sektör raporu kapsamına giren ürünler şu şekilde sınıflandırılmaktadır:
Döşemelik ve Perdelik Kumaş
Yatak Örtüleri
Tüller ve Dantelalar
Battaniyeler
Masa Örtüleri
Yastık, Yorgan ve Uyku Tulumları
Elişi Duvar Halıları
Diğer Mefruşat Eşyası
Perdeler ve Yatak Farbalaları
Havlu ve Bornozlar
Yatak Çarşafları
Diğer Ev Tekstili Ürünleri
1.2.
TÜRKİYE’NİN EV TEKSTİL İHRACATI
Türkiye’de Ev Tekstili İhracatı 2015 yılının ilk 6 ayında ciddi anlamda daralma kaydetmiştir.
2014 senesini, özellikle geçen yılın ikinci yarısındaki kayıplar ile birlikte 0,92’lik sınırlı bir büyüme
ile kapatan sektör, 2015 yılının ilk altı ayında kayıpları genişletmiştir. Bölgemizdeki sıkıntıların
yanı sıra Rusya’da ekonomik kriz ve küresel çapta ekonominin yavaşlaması ile ev tekstili sektörü
ihracatı 1 milyar 350 milyon Dolar seviyesinde gerçekleşerek geçen yılın aynı dönemine göre yüzde
19,49 daralmıştır. Ürün grubu olarak en ciddi daralma % -38,3 ile battaniye grubunda yaşanmıştır.
Ülke bazında Rusya Federasyonu’na yapılan ihracat geçen yılın aynı dönemine göre 157 milyon
Dolardan 78 milyon dolara düşerek yarı yarıya azalmıştır. Yılın ilk altı ayında en çok ihraç edilen
ev tekstili ürünü 630260 GTİP numaralı Tuvalet ve mutfak bezleri [pamuktan (havlu mensucattan)]
etiketli ürün olmuştur. Bu ürün etiketindeki kayıp -11,78 düzeyinde gerçekleşmiştir. Ürün
gruplarının ihracattan aldıkları payda havlu ve bornozlar yüzde 30 ile en büyük payı alırken, yatak
çarşafları %17 perdelik ve döşemelik kumaşlar %17 oranında pay ile ihracata katkı sunmuştur.
Türkiye Ev Tekstili Sektörü, ihracatın yüzde 8,19 daraldığı ilk altı aylık dönemde negatif
ayrışarak ülke ihracatının üzerinde bir daralma yaşamıştır. ABD Merkez Bankası FED ’in faiz
arttıracağı beklentisi ile gelişen ülkelerde yaşanan sermaye çıkışları ve ülkemizin tekrar genel
seçimlere gittiği bir atmosferde yılın ikinci yarısı için tablonun değişeceği beklentisi oldukça azdır.
Öte yandan Çin Merkez Bankası’nın yavaşlayan Çin Ekonomisi’ni tekrar hızlandırmak için
6|P a g e
devalüasyona gitmesi, Çin’in dünya ev tekstili üretiminin yarısına yakınını gerçekleştiren ülke
konumunda olması bakımından Türkiye Ev Tekstili Sektörü açısından tehdit arz etmektedir.1
1.3.
ÜRÜN İTİBARİYLE EV TEKSTİLİ İHRACATIMIZ
Tablo 1: Ürün İtibarıyla Ev Tekstili İhracatımız (1000 USD)
ÜRÜN GRUBU
Havlu ve Bornozlar
Yatak Çarşafları
Perdelik ve Döşemelik
Kumaş
Diğer Ev Tekstili
Ürünleri
Yatak Örtüleri ve
Diğer Mefruşat Eşyası
Perdeler ve Yatak
Farbalaları
Battaniyeler
Yatak, Yorgan ve Uyku
Tulumları
Masa Örtüleri
ANA TOPLAM
2014 (Ocak-Haziran)
Miktar
Değer ($)
(Kg)
48.257.315
477.920.696
30.683.816
315.945.769
2015 (Ocak-Haziran)
Değişim (%)
Miktar(kg)
Değer($)
Miktar
Değer
48.403.648
24.983.731
409.511.018
228.044.228
0,31
- 18,58
-14,32
-27,83
24.083.818
298.034.961
20.153.398
235.415.492
-16,32
-21,02
13.792.560
170.635.187
11.167.740
133.147.547
-19,04
-21,97
5.959.394
76.731.527
5.688.631
57.224.607
-5,03
-25,43
21.862.338
199.736.235
21.630.839
175.256.444
-1,07
-12,26
3.267.926
7.153.078
48.921.967
34.651.436
3.194.562
5.334.433
46.302.579
21.474.928
-2,24
-25,43
-5,36
-38,03
3.548.328
29.526.044
4.183.957
28.635.132
2.369.059
140
23.657.587
855
1.915.228
6.690
-3,02
16.068.684
51.322
17,91
-19,17
4678,57
-32,08
5903,74
160.977.772 1.678.091.368 146.662.857 1.351.264.956
-8,90
-19,48
Kaynak: İTKİB, TUİK, TETSİAD hesaplamaları
Ülkemizin ev tekstili ihracatında ilk sırayı içinde tuvalet ve mutfak bezlerinin de dâhil olduğu havlu
ve bornozlar almaktadır. 2014 yılında (Ocak-Haziran) 477,9 milyon dolar olarak gerçekleşen havlu
ve bornoz ihracatı 2015 yılında (Ocak-Haziran) %14 azalışla yaklaşık 409,5 milyon dolara düşmüş,
ihracat miktarı ise %0,31 oranında artmıştır.
Ev tekstili ihracatında ikinci sırayı yatak çarşafları almaktadır. 2014 yılında 315 milyon dolar olarak
gerçekleşen yatak çarşafları ihracatı 2015 yılında yaklaşık %27 azalışla 288 milyon dolara gerilemiş,
ihracat miktarı ise %18 oranında azalmıştır
Ürün kalemleri incelendiğinde, en fazla ihracat artışı yaklaşık %5903 oranla elişi duvar halılarında
görülmektedir. Bununla birlikte 2015 yılı toplam ev tekstil ihracatımızda, 2014 yılına oranla, %19
azalma olduğu görülmektedir.
1
TETSİAD Ev Tekstili Sektörü Dış Ticaret Raporu
7|P a g e
1.4.
ÜLKELER İTİBARIYLA EV TEKSTİLİ İHRACATIMIZ
Tablo 2: Ülkeler İtibarıyla Ev Tekstili İhracatımız (İlk 10 Ülke)
SIRA
NO
ÜLKE
DEĞİŞİM
2013/2014
(OcakHaziran)
(%)
ORAN 2014
(OcakHaziran)
(%)
235.845.122
114.879.271
-17.61
2,72
17.39
8.43
157.079.703
77.954.213
-50.38
5.76
85.321.536
90.920.155
70.702.545
70.536.414
-17,14
-22,42
5.23
5.22
İHRACAT
2014 (OcakHaziran)
($)
İHRACAT
2015
(OcakHaziran) ($)
1.678.091.368
1.351.264.956
286.239.796
111.835.441
4
5
Tüm Ev
Tekstili
İhracatı
Almanya
ABD
Rusya
Federasyonu
İngiltere
Fransa
6
İtalya
79.301.600
62.670.000
-20.98
4.63
7
8
9
10
Hollanda
İran
Polonya
Ukrayna
82.718.472
35.479.932
48.172.357
67.278.248
57.053.341
39.043.684
38.790.850
37.156.980
-31.03
10.04
-19.48
44.78
4.22
2,88
2.87
2.74
1
2
3
2
Ülkeler itibarıyla ev tekstili ihracatımız incelendiğinde, 2015 yılı toplam ihracatımızda 2014 yılına
oranla düşüş olduğu ve en büyük düşüşün Rusya Federasyonu ve Ukrayna ihracatımızda olduğu
görülmektedir.
2. TÜRKİYE’NİN EV TEKSTİLİ İTHALATI
2015 yılı Ocak – Haziran Döneminde gerçekleşen ev tekstili ithalatı 214 milyon dolardır. Bu
değerin tüm tekstil ithalatı içerisindeki payı % 5,02’dir ve 2014 senesinin aynı dönemine göre, tutar
olarak düşüş gösterse de, tekstil ithalatı içerisinde oransal olarak artış göstermiştir. Ev tekstili
ithalatı aylık bazda incelendiğinde, 39 milyon dolar ile en fazla ithalat Mart ayında gerçekleşmiştir.
En düşük ithalatın ise 32 milyon 231 bin dolar ile Mayıs ayında gerçekleştiği gözlemlenmektedir.
Toplam ev tekstili ithalatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,13 tutarında düşüş göstermiştir.
Ev tekstili ithalatını ürün grupları bazında gözlemlediğimizde en yüksek tutar 54 Milyon 220 bin
dolar ile perdeler ve Yatak farbalaları ürün grubunda gerçekleşmiştir. Bunu 50 milyon dolar ile
Yatak, yorgan ve uyku tulumları grubu takip etmektedir. Üçüncü grup ise 43 milyon dolarlık ithalat
2
8|P a g e
ile diğer ev tekstili ürünleri grubudur. Geçen yılın ilk altı aylık dönemine kıyas ile ithalatı en fazla
artan ürün grubu yüzde 54 ile Yatak Örtüleri ve diğer mefruşat eşyası grubunda gözlenmiştir.
Ürün bazında en fazla ithalat 940490 GTİP no’lu “şilte, yorgan, yastık, puf, diz-ayak örtüleri,
minderler vb.”ne aittir ve ithalat değeri 49 Milyon Dolar’dır.
2015 yılının ilk yarısında en çok ev tekstili ithalatı yaptığımız ülke uzun yıllardır olduğu gibi Çin
olmuştur. Serbest bölgelerden yapılan ithalat 2. Sırada yer alırken, ithalat sıralamasında yer alan 3.
Ülke Bosna Hersek olarak gözlemlenmiştir. Çin yüzde 48,58 ile toplam ithalatın yarısına yakınını
gerçekleştirmiştir.3
2.1.
ÜLKEMİZİN EV TEKSTİLİ ÜRÜNLERİ İTHALATI
Tablo 3: Ülkemizin Ev Tekstili Ürünleri İthalatı
2014 (Ocak-Haziran)
Değişim
2015 (Ocak-Haziran)
%
Değer ($)
Havlu ve Bornozlar
Miktar
(Kg)
2.079.917
Değer ($)
Miktar Değer
17.511.440
Miktar
(Kg)
2.517.926
19.011.504
21,05
919.287
9.033.587
817.599
7.137.749
-11,07
Perdelik ve Döşemelik Kumaş
1.491.485
12.324.542
1.242.692
10.241.818
-16,68
Diğer Ev Tekstili Ürünleri
Yatak Örtüleri ve Diğer
Mefruşat Eşyası
Perdeler ve Yatak Farbalaları
3.435.449
47.860.596
3.154.104
43.686.243
-8,19
8,56
20,99
16,90
-8,73
Yatak Çarşafları
1.049.310
14.128.852
2.322.088
21.786.885
121
54,20
7.508.375
59.448.324
7.572.526
54.220.816
0,85
564.578
5.268.792
716.979
4.564.449
26,99
Battaniyeler
107.612
1.424.565
71.841
960.967
-33,25
8,80
13,37
32,55
9.670.083
50.194.363
5,51
-3,40
186.960
1.567
28.272.884
2.287.806
7,75
106.848
1722
214.083.575 6,71
13,19
873
-3,13
ÜRÜN GRUBU
Yatak, Yorgan ve Uyku
9.164.278 51.957.920
Tulumları
173.504
2.021.110
Masa Örtüleri
86
10.975
ANA TOPLAM
26.493.881 220.990.703
Kaynak: TUİK, TETSİAD hesaplamaları
Toplam 446.226 316.202 369.644 16,9% 100,0%
3
9|P a g e
2015 yılında (Ocak-Haziran) ev tekstili ithalatımız geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %8,5
oranında artarak 19 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Ürünler bazında anılan dönemdeki
ithalat değerlerimiz incelendiğinde en büyük ithalat kalemlerimiz arasında yastık, yorgan ve uyku
tulumları ile perdeler ve yatak farbaları, havlu ve bornozlar yer almaktadır.
Tablo 4: Ülkeler İtibarıyla Ev Tekstili İthalatımız (İlk 10 Ülke-USD)
214.083.575
110.088.121
18.308.121
8.928.543
8.710.452
8.078.441
6.733.656
DEĞİŞİM
2014/2015
(Ocak-Haziran)
(%)
-3,13
1,82
1,70
82,27
-5,01
79,83
-13,39
ORAN
2015(OcakHaziran)
(%)
100
48,58
8,55
4,17
4,06
3,77
3,14
8.822.609
5.882.650
-33,33
2,74
6.046.329
2.395.801
3.125.913
4.631.545
2.213.515
2.174.321
-23,40
-7,61
-30,45
2,16
1,03
1,01
İTHALAT 2014
(Ocak-Haziran)
($)
İTHALAT 2015
(Ocak-Haziran)
($)
220.990.703
108.113.430
18.000.655
4.898.520
9.169.183
4.492.621
7.773.974
7 Güney Kore
8 Almanya
9 İran
10 Türkmenistan
SIR
A ÜLKE
NO
1
2
3
4
5
6
Tüm Ev Tekstili İthalatı
Çin
Serbest Bölgeler
Bosna-Hersek
Hindistan
Bulgaristan
İtalya
3. EV TEKSTİLİ DIŞ TİCARET DENGESİ
2015 Ocak-Haziran döneminde Türkiye ev tekstili sektörünün dış ticaret hacminde 1351 milyonluk
ihracat, 214 milyonluk ithalat hacmi bulunmaktadır. Türkiye yapmış olduğu ev tekstili ithalatının
çok üzerinde bir ev tekstili ihracat hacmine sahiptir.
10 | P a g e
3.1.
ÜLKEMİZİN YILLAR İTİBARIYLA EV TEKSTİLİ DIŞ TİCARETİ
Tablo 5: Ülkemizin Yıllar İtibarıyla Ev Tekstili Dış Ticareti
Yıllar
Ev Tekstili İhracatı ($)
Ev Tekstili İthalatı ($)
2005
2.885.819.393
273.892.584
2006
2.951.436.822
357.457.043
2007
3.330.015.527
333.785.999
2008
3.351.656.928
326.505.680
2009
2.585.244.333
289.109.452
2010
2.779.758.710
395.387.427
2011
3.126.541.624
537.319.865
2012
2.904.301.449
370.609.724
2013
3.296.782.484
429.988.324
2014
3.326.946.668
471.330.121
1.678.091.368
220.990.703
1.351.264.956
214.203.638 4
2014
Ocak-Haziran
2015
Ocak-Haziran
4 TETSİAD Ev Tekstili Sektörü Dış Ticaret Raporu
11 | P a g e
4. FAS PAZARI İLE İLGİLİ BİLGİLER
4.1.
ÜLKE PROFİLİ VE GENEL EKONOMİK DURUM
Nüfus
Yüzölçümü
Başkent
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla
Büyüme Oranı
Döviz Kuru
Başlıca Şehirler
Telefon Kodu
:
:
:
:
:
:
:
:
33,49 milyon (WorldBank, 2014)
71,850 km²
Rabat
$107,0 milyar (WorldBank, 2014)
4,54 (WorldBank, 2014)
Fas dirhemi
Kazablanka, Agadir, Fez, Marakeş, Meknes, Tetouan, Tanca,
Oujda, Ouarzazate ve Laayoune'dir (Batı Sahra)
+212
Ekonomik Yapı
Dünyanın en büyük fosfat yataklarına sahip olan Fas, ekonomisini tarım, imalat, balıkçılık ve
turizm sektörü gelirleri ve dış ülkelerde çalışan Faslıların ülkeye getirdikleri dövizlerle ayakta
tutmaktadır.
1980’li yıllardan itibaren Fas, IMF ve Dünya Bankası ile işbirliği içinde başarılı bir ekonomik
reform sürecine girmiş, bu çerçevede, dış ticaret rejiminin liberalleştirilmesi, yeni yatırım kanunu,
özelleştirme programı ve bankacılık sisteminin iyileştirilmesine gidilmiştir. Fas ekonomisinin son
10 yılda tarım ve fosfat sektörlerine olan bağımlılığı azalarak imalat ve hizmet sektörlerinin
12 | P a g e
GSYİH’daki payları artmıştır. GSYİH, tarım sektörünün performansına göre yıllar itibariyle
değişkenlik göstermektedir.
Hükümetin önceliği işsizlik oranını düşürmek ve ekonomik durgunluğa bağlı olarak artan fakirliği
azaltmaktır.
Ülkede ekonomik aktivite Kasablanka ve Rabat etrafında yoğunlaşmıştır. Hükümet, az nüfuslu
bölgelerdeki iş imkanlarını geliştirmek amacıyla yatırım teşvikleri uygulamaktadır. Çeşitli
önlemlere
karşın
köyden
kente
göç
önlenememektedir.
2011 - 2015 yılları arasında GSYİH’nın yıllık ortalama % 4,7 oranında büyümesi tahmin
edilmektedir.
Ekonomi Politikaları
Fas, Dünya Bankası tarafından önerilen bir ekonomik programı yürütmektedir. Ülkedeki sosyal ve
ekonomik eşitsizliğin büyümedeki en önemli engel olduğu belirtilmektedir. Orta ve uzun vadeli
hedefler içeren Dünya Bankası programı yıllık ortalama büyümenin %5-6 düzeyinde gerçekleşmesi
gerektiği yönündedir. Diğer taraftan ülkenin serbest piyasa ekonomisine geçmesine kuşku ile bakan
bir kesim de bulunmaktadır. Fas firmalarının özellikle Avrupa’dan gelecek rekabet karşısında zayıf
kalmalarından korkulmaktadır. Hükümet iş çevrelerinin modernizasyonu konusunda bir kampanya
başlatmıştır.
Turizm gelirleri ülkenin en önemli döviz girdi kaynağı konumundadır. Diğer önemli döviz
kaynakları yurt dışında çalışan Fas’lı işçilerin gönderdikleri dövizler ve fosfat ihracatından elde
dilen gelirlerdir.
Para birimi Dirham olup, Dirham’ın değeri Euro ve Dolardan oluşan bir sepet üzerinden
hesaplanmaktadır.
Ekonomik Performans
Fas orta gelir düzeyinde bir ülke olarak kabul edilmektedir.
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’nın yaklaşık üçte ikisi hizmetler sektörüne dayanmaktadır. İmalat sektörü
GSYİH’nın yaklaşık % 13’ünü, tarım sektörü ise GSYİH’nın yaklaşık % 12’sini oluşturmaktadır.
Madencilik sektörü ise GSYİH’nın yaklaşık % 4’ünü oluşturmaktadır.
Dış borç yükünün fazla olmaması nedeniyle yaşanan küresel ekonomik krizden göreceli olarak daha
az etkilenmiştir. Orta vadede ekonominin güç kazanması beklenmektedir.5
5
www.ekonomi.gov.tr
13 | P a g e
4.2.
ÜLKENİN DIŞ TİCARETİ
Tablo 6: Dış Ticaret Göstergesi (Milyar Dolar)
Dış Ticaret Göstergeleri (Milyar Dolar)
Kaynak: Economist Intelligence Unit
2011
2012
2013
21,5
22,2
23,3
İhracat
41,0
42,3
41,9
İthalat
Ticaret
62,5
64,5
65,2
Hacmi
Ticaret
- 19,5
- 20,1
- 18,6
Açığı
2014
25,5
44,0
69,5
- 18,5
4.2.1. Dış Ticaretin Genel Yapısı
Ülke ithalatında sanayi ürünleri öncelikli sıradadır. En fazla ithal edilen ürünler ham petrol, petrol
yağları, makine ve ulaşım araçları, tekstil ürünleri ve kimyasallardır. Avrupa Birliği Fas’ın en
önemli ticaret ortağı konumundadır. İthalatın yaklaşık yarısı ve ihracatın % 70’ten fazlası Avrupa
Birliği ülkeleri ile yapılmaktadır. Fransa en önemli tedarikçi ülke konumunda olup İspanya ikinci en
büyük tedarikçidir. Fransa aynı zamanda Fas’ın en fazla ihracat gerçekleştirdiği ülkedir.
Fas dış ticareti kolaylaştırıcı tedbirleri uygulamaya koymaktadır. Örneğin gümrük prosedürleri 2009
yılı Haziran ayından itibaren bilgisayarlı online sisteme geçmiş durumdadır.
İthal edilen ürünler için gümrük vergileri dışında % 0,25 oranında ithalat vergisi ve % 20’ye kadar
Katma Değer Vergisi uygulanmaktadır. Tekstil ithalatı gümrük vergisinden muaftır.
Fas dış ticaret rejimini liberalleştirmeye devam etmektedir. 6
5. TÜRKİYE-FAS TİCARET HACMİ
Türkiye’nin Fas’a ihracatı 2014 yılında 1.406 milyon dolar olmuştur. Fas’a ihraç ettiğimiz başlıca
ürünler, demir çelik, mücevherci eşyası, otomobil ve buzdolabı şeklindedir.
6
www.ekonomi.gov.tr
14 | P a g e
Türkiye’nin Fas’tan ithalatı ise 2014 yılında 640 milyon dolar olmuştur. Fas’tan ithal ettiğimiz
başlıca ürünler otomobil, işlenmemiş altın, difosfor pentaoksit, işlenmemiş kurşun, tabii kalsiyum
ve gümüştür.7
5.1.
TÜRKİYE - FAS DIŞ TİCARET DEĞERLERİ
Tablo 7: Türkiye-Fas Dış Ticaret Değerleri (1000 USD)
Türkiye-Fas Dış Ticaret Değerleri (1 000 Dolar)
YILLAR
İHRACAT
İTHALAT
DENGE
HACMİ
2000
70.413
72.983
-2.570
143.396
2001
98.149
38.193
59.955
136.342
2002
138.330
68.314
70.015
206.645
2003
180.779
76.989
103.789
257.769
2004
330.058
105.778
224.280
435.836
2005
370.824
143.231
227.593
514.055
2006
551.377
173.902
377.474
725.279
2007
721.594
198.460
523.134
920.054
2008
957.768
360.519
597.249
1.318.288
2009
600.456
234.729
365.727
835.185
2010
623.957
396.797
227.522
1.021.116
2011
920.895
419.945
500.950
1.340.840
2012
1.014.905
429.482
585.423
1.444.387
2013
1.194.224
572.227
621.997
1.766.451
2014
1.406.565
639.849
766.716
2.046.414
2014 ilk 4 ay
543.710
166.077
377.633
709.787
2015 ilk 4 ay
441.111
158.600
282.511
599.711
Kaynak: www.ekonomi.gov.tr
7
www.ekonomi.gov.tr
15 | P a g e
6. TÜRKİYE – FAS EV TEKSTİL ÜRÜNLERİ TİCARET HACMİ
Tablo 8: Türkiye-Fas Ev Tekstil Ürünleri Ticaret Hacmi
Ürün
Kodu
5407
5408
5801
5802
5804
5808
5810
6005
6006
6107
6108
6207
6208
6301
6302
6303
6304
9404
Toplam
8
Ürün Adı
Sentetik iplik, monofil, şeritlerle
dokumalar
Suni filament ipliklerinden
dokunmuş mensucat
Dokunmuş kadife, pelüş ve tırtıl
mensucat
Havlu nevi bukleli mensucat ve
tufte edilmiş mensucat
Tüller ve diğer mensucat-parça,
şerit, motifler halinde
Parça halinde kordonlar; işleme
yapılmamış şeritçi eşyası ve
benzeri süs eşyası; saçaklar,
ponponlar vb. eşya
İşlemeler (parça, şerit, motif
halinde)
Çözgü tipi örgülü diğer
mensucat
Diğer örme mensucat
Erkek/erkek çocuk için iç ve
gece giyim eşyası (örme)
Kadın/kız çocuk için iç ve gece
giyim eşyası (örme)
Erkek/erkek çocuk için iç ve
gece giyim eşyas
Kadın/kız çocuk için iç ve gece
giyim eşyası
Battaniyeler, diz battaniyeleri
Yatak çarşafı, masa örtüleri,
tuvalet ve mutfak bezleri
Perdeler ve iç storlar, perde ve
yatak farbalaları
Diğer mefruşat eşyası (94.04
pozisyonundakiler hariç)
Şilte mesnetleri, yatak takımı
eşyası vb eşya (şilteler,
yorganlar, diz ve ayak örtüleri,
yastıklar, puflar vb)
Fas'ın Türkiye'den İthalatı
Türkiye'ye
2014
uygulanan
değerleri,bin
gümrük
USD
vergi oranı
Türkiye'nin
Dünyaya
İhracatı
Fas’ın
Dünyadan
İthalatı
2014
değerleri,
bin USD
2014
değerleri,
bin USD
14,292
1.1
1,013,982
157,430
3,591
1
84,382
24,499
14,530
1
274,045
37,527
48
1
22,108
377
1,611
0.3
98,431
23,564
42
0.3
19,466
7,654
492
1
113,256
11,056
254
1
217,862
5,293
39,188
1
933,473
255,806
696
2.5
150,756
3,960
913
2.5
319,707
7,911
254
2.5
46,941
977
1,904
918
2.5
2
217,480
75,140
4,102
4,904
3,629
2.4
1,371,465
14,970
1,071
2.5
128,529
4,427
247
2.3
134,229
3,295
1,126
2.5
132,716
7,181
5,353,968
1,935,1438
3,943,942
Trademap
16 | P a g e
7. FAS’IN DÜNYADAN EV TEKSTİL ÜRÜNÜ İTHALATI
7.1.
5407 (GTİP) SENTETİK İPLİK, MONOFİL, ŞERİTLERLE DOKUMALAR
Tablo 9: 5407 (GTİP) Sentetik İplik, Monofil, Şeritlerle Dokumalar
Ticaret Göstergeleri
İthal
edilen
İthal
Fas’ta
İhracatçılar
Fas’ın
Birim
değer edilen Miktar
uygulanan
ithalatındaki
değeri
2014
miktar birimi
vergi
oranı (%)
(USD/birim)
(bin
- 2014
oranı (%)
USD)
Tüm dünya
157,430
100
13,120
Ton
11,999
Çin
56,521
35.9
6,520
Ton
8,669
10.9
İspanya
29,047
18.5
1,654
Ton
17,562
0
Türkiye
14,292
9.1
1,109
Ton
12,887
1.1
İtalya
12,826
8.1
741
Ton
17,309
0
Fransa
12,567
8
496
Ton
25,337
0
Belçika
9,798
6.2
658
Ton
14,891
0
Kore
Cumhuriyeti
4,798
3
335
Ton
14,322
10.9
Hindistan
3,794
2.4
406
Ton
9,345
10.9
Portekiz
2,843
1.8
172
Ton
16,529
0
Taipei, Çin
2,565
1.6
278
Ton
9,227
10.9
9
9
Trademap
17 | P a g e
7.2.
5408 (GTİP) SUNİ FLAMENT İPLİKLERDEN DOKUNMUŞ MENSUCAT
Tablo 10: 5408 (GTİP) Suni Flament İpliklerden Dokunmuş Mensucat
İthal edilen
değer - 2014
(bin USD)
İthal
edilen
miktar 2014
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi
oranı (%)
Tüm
dünya
24,499
100
1,272
Ton
19,260
İspanya
10,483
42.8
610
Ton
17,185
0
İtalya
5,100
20.8
156
Ton
32,692
0
Türkiye
3,591
14.7
205
Ton
17,517
1
Çin
1,829
7.5
153
Ton
11,954
10.1
Fransa
944
3.9
20
Ton
47,200
0
Portekiz
825
3.4
46
Ton
17,935
0
Litvanya
630
2.6
29
Ton
21,724
0
Almanya
241
1
7
Ton
34,429
0
Hindistan
225
0.9
9
Ton
25,000
10.1
Birleşik
Krallık
212
0.9
12
Ton
17,667
0
10
10
Trademap
18 | P a g e
7.3.
5801 (GTİP) DOKUNMUŞ KADİFE, PELÜŞ VE TIRTIL MENSUCAT
Tablo 11: 5801 (GTİP) Dokunmuş Kadife, Pelüş ve Tırtıl Mensucat
İhracatçılar
İthal edilen
değer - 2014
(bin USD)
Fas’ta
İthal edilen
Miktar Birim değeri uygulanan
miktar birimi (USD/birim) vergi
2014
oranı (%)
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
Tüm dünya
37,527
100
3,578
Ton
10,488
Türkiye
14,530
38.7
1,302
Ton
11,160
1
Çin
11,104
29.6
1,312
Ton
8,463
10.5
Birleşik
Krallık
3,338
8.9
472
Ton
7,072
0
İtalya
2,237
6
99
Ton
22,596
0
Fransa
1,165
3.1
59
Ton
19,746
0
Belçika
1,008
2.7
65
Ton
15,508
0
İspanya
975
2.6
64
Ton
15,234
0
Almanya
811
2.2
20
Ton
40,550
0
Portekiz
772
2.1
51
Ton
15,137
0
11
11
Trademap
19 | P a g e
7.4.
5802 (GTİP) HAVLU NEVİ BUKLELİ MENSUCAT VE TUFTE EDİLMİŞ
MENSUCAT
Tablo 12: 5802 (GTİP) Havlu Nevi Bukleli Mensucat ve Tufte Edilmiş Mensucat
İhracatçılar
İthal edilen
değer 2014 (bin
USD)
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
İthal
edilen
miktar 2014
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi oranı
(%)
Tüm dünya
377
100
41
Ton
9,195
Çin
119
31.6
20
Ton
5,950
9.8
Fransa
111
29.4
11
Ton
10,091
0
İspanya
78
20.7
4
Ton
19,500
0
Türkiye
48
12.7
6
Ton
8,000
1
Portekiz
16
4.2
0
Ton
Amerika
Birleşik
Devletleri
3
0.8
1
Ton
İtalya
2
0.5
0
Ton
0
Belçika
1
0.3
0
Ton
0
0
3,000
0
12
12
Trademap
20 | P a g e
7.5.
5804 (GTİP) TÜLLER VE DİĞER MENSUCAT-PARÇA, ŞERİT, MOTİFLER
HALİNDE
Tablo 13: 5804 (GTİP) Tüller ve Diğer Mensucat-Parça, Şerit, Motifler Halinde
İhracatçılar İthal edilen
değer - 2014
(bin USD)
İthal
edilen
miktar 2014
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi
oranı (%)
Tüm dünya
23,564
100
611
Ton
38,566
Fransa
10,791
45.8
57
Ton
189,316
0
Çin
5,332
22.6
326
Ton
16,356
2.5
İspanya
2,853
12.1
69
Ton
41,348
0
Türkiye
1,611
6.8
59
Ton
27,305
0.3
Porekiz
976
4.1
39
Ton
25,026
0
Birleşik
Krallık
568
2.4
16
Ton
35,500
0
Kore
Cumhuriyeti
341
1.4
12
Ton
28,417
2.5
Tayland
245
1
2
Ton
122,500
2.5
Belçika
234
1
4
Ton
58,500
0
Mısır
166
0.7
11
Ton
15,091
0
13
13
Trademap
21 | P a g e
7.6.
5808 (GTİP) PARÇA HALİNDE KORDONLAR, İŞLEME YAPILMAMIŞ
ŞERİTÇİ EŞYASI VE BENZERİ SÜS EŞYASI
Tablo 14: 5808 (GTİP) Parça Halinde Kordonlar, İşleme Yapılmamış Şeritçi Eşyası ve
Benzeri Süs Eşyası
İhracatçılar
İthal edilen
değer 2014 (bin
USD)
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
İthal
edilen
miktar 2014
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi oranı
(%)
Tüm dünya
7,654
100
634
Ton
12,073
Fransa
3,474
45.4
206
Ton
16,864
0
Çin
2,492
32.6
398
Ton
6,261
2.5
Tayland
793
10.4
7
Ton
113,286
2.5
İspanya
449
5.9
9
Ton
49,889
0
İtalya
133
1.7
2
Ton
66,500
0
Amerika
Birleşik
Devletleri
93
1.2
8
Ton
11,625
0
Türkiye
42
0.5
2
Ton
21,000
0.3
Almanya
39
0.5
1
Ton
39,000
0
Portekiz
37
0.5
0
Ton
Birleşik
Krallık
36
0.5
1
Ton
0
36,000
0
14
14
Trademap
22 | P a g e
7.7.
5810 (GTİP) İŞLEMELER (PARÇA, ŞERİT, MOTİF HALİNDE)
Tablo 15: 5810 (GTİP) İşlemeler (Parça, Şerit, Motif Halinde)
İhracatçılar
Tüm dünya
İthal edilen
değer 2014 (bin
USD)
İthal
edilen
miktar 2014
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi oranı
(%)
11,056
100
539
Ton
20,512
Çin
4,446
40.2
324
Ton
13,722
10
Hindistan
2,340
21.2
118
Ton
19,831
10
İspanya
1,221
11
34
Ton
35,912
0
İtalya
558
5
7
Ton
79,714
0
Birleşik
Krallık
519
4.7
11
Ton
47,182
0
Türkiye
492
4.5
27
Ton
18,222
1
Fransa
419
3.8
4
Ton
104,750
0
Avusturya
388
3.5
1
Ton
388,000
0
Romanya
178
1.6
1
Ton
178,000
0
15
15
Trademap
23 | P a g e
7.8.
6005 (GTİP) ÇÖZGÜ TİPİ ÖRGÜLÜ DİĞER MENSUCAT
Tablo 16: 6005 (GTİP) Çözgü Tipi Örgülü Diğer Mensucat
İhracatçılar
İthal edilen
değer 2014 (bin
USD)
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
İthal
edilen
miktar 2014
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi oranı
(%)
Tüm dünya
5,293
100
509
Ton
10,399
Çin
1,916
36.2
264
Ton
7,258
10
İspanya
1,156
21.8
103
Ton
11,223
0
Portekiz
460
8.7
45
Ton
10,222
0
Almanya
446
8.4
33
Ton
13,515
0
Fransa
445
8.4
23
Ton
19,348
0
İtalya
420
7.9
14
Ton
30,000
0
Türkiye
254
4.8
16
Ton
15,875
1
Birleşik
Krallık
111
2.1
6
Ton
18,500
0
Belçika
47
0.9
3
Ton
15,667
0
16
16
Trademap
24 | P a g e
7.9.
6006 (GTİP) DİĞER ÖRME MENSUCAT
Tablo 17: 6006 (GTİP) Diğer Örme Mensucat
İhracatçılar İthal edilen
değer - 2014
(bin USD)
Tüm dünya
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
İthal
edilen
miktar 2014
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi
oranı (%)
255,806
100
20,789
Ton
12,305
Fransa
59,532
23.3
2,971
Ton
20,038
0
Çin
45,980
18
5,918
Ton
7,770
10.4
İspanya
44,397
17.4
3,486
Ton
12,736
0
Türkiye
39,188
15.3
3,471
Ton
11,290
1
Portekiz
32,373
12.7
2,680
Ton
12,079
0
İtalya
12,383
4.8
737
Ton
16,802
0
Kore
Cumhuriyeti
11,371
4.4
590
Ton
19,273
10.4
7,431
2.9
747
Ton
9,948
0
716
0.3
35
Ton
20,457
10.4
Birleşik
Krallık
Taipei, Çin
17
17
Trademap
25 | P a g e
7.10. 6107 (GTİP) ERKEK/ERKEK ÇOCUK İÇİN İÇ VE GECE GİYİM EŞYASI
(ÖRME)
Tablo 18: 6107 (GTİP) Erkek/Erkek Çocuk için İç ve Gece Giyim Eşyası (Örme)
İhracatçılar
İthal edilen
değer - 2014
(bin USD)
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
Fas’ta
İthal edilen
Birim
Miktar
uygulanan
miktar değeri
birimi
vergi
2014
(USD/birim)
oranı (%)
Tüm dünya
3,960
100
185
Ton
21,405
Çin
1,142
28.8
67
Ton
17,045
25
İspanya
902
22.8
44
Ton
20,500
0
Türkiye
696
17.6
31
Ton
22,452
2.5
Fransa
418
10.6
15
Ton
27,867
0
Bangladeş
287
7.2
10
Ton
28,700
25
Hindistan
196
4.9
7
Ton
28,000
25
Portekiz
143
3.6
5
Ton
28,600
0
Sri Lanka
40
1
1
Ton
40,000
25
Kamboçya
24
0.6
1
Ton
24,000
25
Mauritius
19
0.5
1
Ton
19,000
25
18
18
Trademap
26 | P a g e
7.11. 6108 (GTİP) KADIN/KIZ ÇOCUK İÇİN İÇ VE GECE GİYİM EŞYASI (ÖRME)
Tablo 19: 6108 (GTİP) Kadın/Kız Çocuk İçin İç ve Gece Giyim Eşyası (Örme)
İhracatçılar
İthal edilen
değer 2014 (bin
USD)
İthal
edilen
miktar 2014
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi
oranı (%)
Tüm dünya
7,911
100
291
Ton
27,186
Çin
2,650
33.5
81
Ton
32,716
25
İspanya
1,728
21.8
103
Ton
16,777
0
Fransa
995
12.6
11
Ton
90,455
0
Türkiye
913
11.5
42
Ton
21,738
2.5
Hindistan
611
7.7
22
Ton
27,773
25
Bangladeş
223
2.8
6
Ton
37,167
25
Portekiz
192
2.4
14
Ton
13,714
0
İtalya
93
1.2
3
Ton
31,000
0
Sri Lanka
80
1
1
Ton
80,000
25
19
19
Trademap
27 | P a g e
7.12. 6117 (GTİP) TEKSTİL MALZEMELERİNİN ŞAL, EŞARP, PEÇE VE BENZERİ
ÖRME
Tablo 20: 6117 (GTİP) Tekstil Malzemelerinin Şal, Eşarp, Peçe ve Benzeri Örme
İhracatçılar
İthal edilen
değer 2014 (bin
USD)
İthal
edilen
miktar 2014
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi oranı
(%)
Tüm dünya
4,537
100
183
Ton
24,792
İspanya
2,397
52.8
73
Ton
32,836
0
Çin
1,131
24.9
76
Ton
14,882
17.9
Fransa
302
6.7
6
Ton
50,333
0
Portekiz
246
5.4
10
Ton
24,600
0
Türkiye
163
3.6
9
Ton
18,111
1.8
İtalya
112
2.5
1
Ton
112,000
0
Hindistan
45
1
1
Ton
45,000
17.9
Birleşik
Krallık
44
1
3
Ton
14,667
0
Endonezya
22
0.5
1
Ton
22,000
17.9
Almanya
12
0.3
1
Ton
12,000
0
20
20
Trademap
28 | P a g e
7.13. 6207 (GTİP) ERKEK/ERKEK ÇOCUK İÇİN İÇ VE GECE GİYİM EŞYASI
Tablo 21: 6207 (GTİP) Erkek/Erkek Çocuk İçin İç ve Gece Giyim Eşyası
İhracatçılar
İthal edilen
değer 2014 (bin
USD)
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
İthal
edilen
miktar 2014
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi oranı
(%)
Tüm dünya
977
100
45
Ton
21,711
Çin
363
37.2
18
Ton
20,167
25
Türkiye
254
26
13
Ton
19,538
2.5
İspanya
76
7.8
3
Ton
25,333
0
Fransa
75
7.7
2
Ton
37,500
0
Portekiz
53
5.4
3
Ton
17,667
0
İtalya
36
3.7
2
Ton
18,000
0
Bangladeş
19
1.9
1
Ton
19,000
25
Hindistan
18
1.8
1
Ton
18,000
25
Ürdün
17
1.7
2
Ton
8,500
0
Tunus
16
1.6
0
Ton
0
21
21
Trademap
29 | P a g e
7.14. 6208 (GTİP) KADIN/KIZ ÇOCUK İÇİN İÇ VE GECE GİYİM EŞYASI
Tablo 22: 6208 (GTİP) Kadın/Kız Çocuk İçin İç ve Gece Giyim Eşyası
İhracatçılar
İthal edilen
değer 2014 (bin
USD)
İthal
edilen
miktar 2014
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi
oranı (%)
Tüm dünya
4,102
100
156
Ton
26,295
Türkiye
1,904
46.4
91
Ton
20,923
2.5
Çin
1,531
37.3
46
Ton
33,283
25
Portekiz
165
4
5
Ton
33,000
0
İspanya
110
2.7
2
Ton
55,000
0
Hindistan
95
2.3
4
Ton
23,750
25
Tunus
64
1.6
1
Ton
64,000
0
Fransa
61
1.5
2
Ton
30,500
0
İtalya
59
1.4
2
Ton
29,500
0
Mısır
36
0.9
2
Ton
18,000
0
Endonezya
13
0.3
0
Ton
25
22
22
Trademap
30 | P a g e
7.15. 6301 (GTİP) BATTANİYELER/DİZ BATTANİYELERİ
Tablo 23: 6301 (GTİP) Battaniyeler/Diz Battaniyeleri
İhracatçılar
İthal edilen
değer 2014 (bin
USD)
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
İthal
edilen
miktar 2014
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi
oranı (%)
Tüm dünya
4,904
100
507
Ton
9,673
Çin
2,182
44.5
267
Ton
8,172
20.4
İspanya
1,050
21.4
95
Ton
11,053
0
Türkiye
918
18.7
88
Ton
10,432
2
Portekiz
420
8.6
36
Ton
11,667
0
Fransa
81
1.7
2
Ton
40,500
0
İtalya
56
1.1
1
Ton
56,000
0
Mısır
45
0.9
5
Ton
9,000
0
Pakistan
36
0.7
4
Ton
9,000
20.4
Hindistan
35
0.7
1
Ton
35,000
20.4
Kore
Cumhuriyeti
33
0.7
4
Ton
8,250
20.4
23
23
Trademap
31 | P a g e
7.16. 6302 (GTİP) YATAK ÇARŞAFI, MASA ÖRTÜLERİ, TUVALET VE MUTFAK
BEZLERİ
Tablo 24: 6302 (GTİP) Yatak Çarşafı, Masa Örtüleri, Tuvalet ve Mutfak Bezleri
İhracatçılar
Tüm dünya
İthal edilen
değer 2014 (bin
USD)
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
İthal
edilen
miktar 2014
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi oranı
(%)
14,970
100
1,438
Ton
10,410
Türkiye
3,629
24.2
419
Ton
8,661
2.4
Portekiz
2,951
19.7
255
Ton
11,573
0
Çin
2,102
14
233
Ton
9,021
23.6
Mısır
1,955
13.1
275
Ton
7,109
0
İspanya
1,494
10
87
Ton
17,172
0
Fransa
1,232
8.2
41
Ton
30,049
0
İtalya
579
3.9
19
Ton
30,474
0
Pakistan
262
1.8
35
Ton
7,486
23.6
Hindistan
224
1.5
20
Ton
11,200
23.6
24
24
Trademap
32 | P a g e
7.17. 6303 (GTİP) PERDELER VE İÇ STORLAR, PERDE VE YATAK FARBALARI
Tablo 25: 6303 (GTİP) Perdeler ve İç Storlar, Perde ve Yatak Farbaları
İhracatçılar
İthal edilen
değer 2014 (bin
USD)
İthal
edilen
miktar 2014
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi oranı
(%)
Tüm dünya
4,427
100
275
Ton
16,098
Çin
1,747
39.5
143
Ton
12,217
25
Türkiye
1,071
24.2
60
Ton
17,850
2.5
İspanya
442
10
19
Ton
23,263
0
İtalya
397
9
5
Ton
79,400
0
Mısır
277
6.3
17
Ton
16,294
0
Fransa
205
4.6
15
Ton
13,667
0
Hindistan
84
1.9
6
Ton
14,000
25
Kore
Cumhuriyeti
51
1.2
4
Ton
12,750
25
Amerika
Birleşik
Devletleri
40
0.9
1
Ton
40,000
15.9
25
25
Trademap
33 | P a g e
7.18. 6304 (GTİP) DİĞER MEFRUŞAT EŞYASI (94.04 POZİSYONUNDAKİLER
HARİÇ)
Tablo 26: 6304 (GTİP) Diğer Mefruşat Eşyası (94.04 Pozisyonundakiler Hariç)
İhracatçılar
İthal edilen
değer 2014 (bin
USD)
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
İthal
edilen
miktar 2014
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi oranı
(%)
Tüm dünya
3,295
100
611
Ton
5,393
Çin
2,000
60.7
496
Ton
4,032
23.4
Portekiz
419
12.7
34
Ton
12,324
0
Türkiye
247
7.5
26
Ton
9,500
2.3
İspanya
238
7.2
15
Ton
15,867
0
İtalya
183
5.6
16
Ton
11,438
0
Pakistan
46
1.4
5
Ton
9,200
23.4
Hindistan
39
1.2
5
Ton
7,800
23.4
Fransa
36
1.1
3
Ton
12,000
0
Birleşik
Arap
Emirlikleri
28
0.8
8
Ton
3,500
0
Amerika
Birleşik
Devletleri
12
0.4
1
Ton
12,000
0
34 | P a g e
7.19. 9404 (GTİP) ŞİLTE MESNETLERİ, YATAK TAKIMI EŞYASI VB. EŞYA
(ŞİLTELER, YORGANLAR, DİZ VE AYAK ÖRTÜLERİ, YASTIKLAR,
PUFLAR, VB.)
Tablo 27: 9404 (GTİP) Şilte Mesnetleri, Yatak Takımı Eşyası vb. Eşya (Şilteler, Yorganlar,
Diz Ve Ayak Örtüleri, Yastıklar, Puflar, vb.)
İhracatçılar
İthal edilen
değer 2014 (bin
USD)
Fas’ın
ithalatındaki
oranı (%)
İthal
edilen
miktar 2014
Miktar
birimi
Birim değeri
(USD/birim)
Fas’ta
uygulanan
vergi oranı
(%)
Tüm dünya
7,181
100
817
Ton
8,789
İspanya
1,200
16.7
160
Ton
7,500
0
Türkiye
1,126
15.7
168
Ton
6,702
2.5
Çin
1,054
14.7
133
Ton
7,925
25
İtalya
1,003
14
118
Ton
8,500
0
Fransa
685
9.5
42
Ton
16,310
0
Portekiz
350
4.9
49
Ton
7,143
0
Kore
Cumhuriyeti
323
4.5
17
Ton
19,000
25
Amerika
Birleşik
Devletleri
203
2.8
24
Ton
8,458
0
Danimarka
202
2.8
12
Ton
16,833
0
Belçika
151
2.1
3
Ton
50,333
0
26
26
Trademap
35 | P a g e
8. GTİP NUMARALARININ AÇILIMI
5407 (GTİP) SENTETİK İPLİK, MONOFİL, ŞERİTLERLE DOKUMALAR
5407.10.00 Naylon veya diğer poliamidlerden veya poliesterlerden elde edilen yüksek
mukavemetli ipliklerden dokunmuş mensucat:
5407.20 Şerit ve benzerlerinden dokunmuş mensucat:
5407.30.00 XI. Bölümün 9 numaralı notunda belirtilen mensucat
5407.4 Diğer dokunmuş mensucat (ağırlık itibariyle % 85 veya daha fazla naylon veya diğer
poliamid filamentleri içerenler):
5407.5 Diğer dokunmuş mensucat (ağırlık itibariyle % 85 veya daha fazla tekstürize
poliester filamentleri içerenler):
5407.6 Diğer dokunmuş mensucat (ağırlık itibariyle % 85 veya daha fazla poliester
filamentleri içerenler):
5407.7 Diğer dokunmuş mensucat (ağırlık itibariyle % 85 veya daha fazla sentetik
filamentleri içerenler):
5407.8 Diğer dokunmuş mensucat (ağırlık itibariyle % 85'den az sentetik filamentler içeren
ve esas itibariyle veya sadece pamukla karışık olanlar):
5407.9 Diğer dokunmuş mensucat:
5408 (GTİP) SUNİ FİLAMENT İPLİKLERİNDEN DOKUNMUŞ MENSUCAT
5408.10.00 Viskoz ipeğinden elde edilen yüksek mukavemetli iplikten dokun muş mensucat
5408.2 Diğer dokunmuş mensucat (ağırlık itibariyle % 85 veya daha fazla suni filamentler,
şeritler veya benzerlerini içerenler):
5408.3 Diğer dokunmuş mensucat:
5801 (GTİP) DOKUNMUŞ KADİFE, PELÜŞ VE TIRTIL MENSUCAT
5801.10.00.00.00 Yünden veya ince hayvan kıllarından olanlar
5801.2 Pamuktan:
5801.3 Sentetik ve suni liflerden:
5801.90 Dokumaya elverişli diğer maddelerden:
36 | P a g e
5802 (GTİP) HAVLU NEVİ BUKLELİ MENSUCAT VE TUFTE EDİLMİŞ MENSUCAT
5802.1 Pamuktan havlu cinsi bukleli mensucat:
5802.20.00.00.1 Dokumaya elverişli diğer maddelerden havlu cinsi bukleli mensucat
5802.30.00.00.1 Tufte edilmiş mensucat
5804 (GTİP) TÜLLER VE DİĞER MENSUCAT VE TUFTE EDİLMİŞ MENSUCAT
5804.10 Tüller ve diğer ağ mensucat:
5804.2 Makina işi dantela:
5804.30.00 El işi dantela:
5808 (GTİP) PARÇA HALİNDE KORDONLAR; İŞLEME YAPILMAMIŞ ŞERİTÇİ
EŞYASI VE BENZERİ SÜS EŞYASI; SAÇAKLAR, PONPONLAR VB. EŞYA
5808.10.00 Parça halinde kordonlar:
5808.90.00 Diğerleri:
5810 (GTİP) İŞLEMELER (PARÇA, ŞERİT, MOTİF HALİNDE)
5810.10 Kimyasal işlemeler ve zemin dokuması kesilerek çıkarılmış işlemeler:
5810.9 Diğer işlemeler:
6005 (GTİP) ÇÖZGÜ TİPİ ÖRGÜLÜ DİĞER MENSUCAT
6005.2 Pamuktan:
6005.3 Sentetik liflerden:
6005.4 Suni liflerden:
6005.90 Diğerleri
37 | P a g e
6006 (GTİP) DİĞER ÖRME MENSUCAT
6006.10.00.00.00 Yünden veya ince hayvan kıllarından
6006.2 Pamuktan:
6006.3 Sentetik liflerden:
6006.4 Suni liflerden:
6006.90.00.00.00 Diğerleri
6107 (GTİP) ERKEK/ERKEK ÇOCUK İÇİN İÇ VE GECE GİYİM EŞYASI (ÖRME)
6107.1 Külotlar ve slipler:
6107.2 Gece gömlekleri ve pijamalar:
6107.9 Diğerleri:
6108 (GTİP) KADIN/KIZ ÇOCUK İÇİN İÇ VE GECE GİYİM EŞYASI (ÖRME)
6108.1 Kombinezon, jüp veya jüponlar:
6108.2 Slipler ve külotlar:
6108.3 Gecelikler ve pijamalar:
6108.9 Diğerleri:
6117 (GTİP) TEKSTİL MALZEMELERİNİN ŞAL, EŞARP, PEÇE VE BENZERİ ÖRME
6117.10.00.00.1 Şallar, eşarplar, boyun atkıları, kaşkollar, peçeler, duvaklar ve benzeri eşya
6117.80 Diğer aksesuar:
6117.90.00.00.1 Parçalar
6207 (GTİP) ERKEK/ERKEK ÇOCUK İÇİN İÇ VE GECE GİYİM EŞYASI
6207.1 Külotlar ve slipler:
6207.2 Gece gömlekleri ve pijamalar:
6207.9 Diğerleri:
38 | P a g e
6208 (GTİP) KADIN/KIZ ÇOCUK İÇİN İÇ VE GECE GİYİM EŞYASI
6208.1 Kombinezonlar, jüp veya jüponlar:
6208.2 Gecelikler ve pijamalar:
6208.9 Diğerleri:
6301 (GTİP) BATTANİYELER, DİZ BATTANİYELERİ
6301.10.00.00.00 Elektrikli battaniyeler
6301.20 Yünden veya ince hayvan kılından battaniyeler (elektrikli olanlar hariç) ve diz
battaniyeleri:
6301.30 Pamuktan battaniyeler (elektrikli olanlar hariç) ve diz battaniyeleri:
6301.40 Sentetik liflerden battaniyeler (elektrikli olanlar hariç) ve diz battaniyeleri:
6301.90 Diğer battaniyeler ve diz battaniyeleri:
6302 (GTİP) YATAK ÇARŞAFI, MASA ÖRTÜLERİ, TUVALET VE MUTFAK BEZLERİ
6302.10.00.00.00 Yatak çarşafları (örme)
6302.2 Diğer yatak çarşafları (baskılı):
6302.3 Diğer yatak çarşafları:
6302.40.00.00.00 Masa örtüleri (örme)
6302.5 Diğer masa örtüleri:
6302.60.00.00.1 Pamuktan tuvalet ve mutfak bezleri (havlu mensucattan)
6302.9 Diğerleri:
6303 (GTİP) PERDELER VE İÇ STORLAR, PERDE VE YATAK FARBALARI
6303.1 Örme:
6303.9 Diğerleri:
39 | P a g e
6304 (GTİP) PERDELER VE İÇ STORLAR, PERDE VE YATAK FARBALARI
6304.1 Yatak örtüleri:
6304.9 Diğerleri:
9404 (GTİP) ŞİLTE MESNETLERİ, YATAK TAKIMI EŞYASI VB. EŞYA (ŞİLTELER,
YORGANLAR, DİZ VE AYAK ÖRTÜLERİ, YASTIKLAR, PUFLAR, VB.)
9404.10.00.00.1 Somyalar
9404.2 Yataklar:
9404.30.00.00.00 Uyku tulumları
9404.90 Diğerleri:
9. İKİ ÜLKE ARASINDAKİ ANLAŞMA VE PROTOKOLLER
-
-
Türkiye Cumhuriyeti ile Fas Krallığı arasında gelir üzerinden alınan
vergilerde çifte vergilendirmeyi önleme ve vergi kaçakçılığına engel
olma anlaşması
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Fas Krallığı hükümeti arasında yatırımların karşılıklı
teşviki ve korunmasına ilişkin anlaşma
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
10. DÜZENLENEN İLGİLİ FUARLAR
Fuarın Adı
Açıklaması
Yer ve zaman
Morocco Home
Uluslararası Ev Tekstil Fuarı
http://www.moroccohometex.com
16.03.2016 - 19.03.2016
Kazablanka
40 | P a g e
11. PAZAR İLE İLGİLİ BİLGİLER
11.1. Dağıtım Kanalları
Kasablanka, ülkedeki ticaret ve dağıtım merkezidir. İthalatın büyük bölümü Kasablanka’dan
yapılmaktadır. İthalatçılar genellikle endüstri ve sektörler açısından uzmanlaşmıştır.
Fas’ta bir temsilci ile çalışılmak isteniyorsa, bu kişilerle direkt olarak temasa geçmekte fayda
görülmekte, ayrıca irtibatta bulunulan kişiler sık sık ziyaret edilmelidir. Piyasanın ziyaret edilmesi
kaçınılmaz bir kuraldır. Firmaların öncelikle ürünlerinin hangi kurallar ile ithal edildiklerini
öğrenmeleri gerekmektedir. Bu konuda:
Kompass-Maro- www.kompas.ma
51 Boulvard d’anfa
Casablanca 01
Tel: 00 212 2 268 538/265 943
Faks: 00 212 2 266 056
önemli bir referans kaynağı durumundadır.
11.2. Tüketici Tercihleri
Tüketici tercihleri, ülkenin Avrupa’ya yakınlığı ve Avrupa ile var olan tarihi, kültürel ve ekonomik
ilişkilerin etkisi ile çeşitlilik arz etmektedir. Ülkede, Arap, Berberi, Portekiz, İngiliz, Fransız ve
İspanyol etkilerini görmek mümkündür. Ülke genelinde Fransızca konuşulurken Tanja bölgesinde
İspanyolca hakimdir.
Diğer taraftan, özellikle genç kuşağın yaşam tarzında Avrupalılaşma özellikle Fransız etkisi
görülmektedir. Diğer taraftan, ortalama bir Fas evi, el yapımı geleneksel tarzdaki eşyaları ile
ortalama bir Avrupalı ailenin evinden oldukça farklıdır.
Ülke geneli itibari ile satın alma gücü düşük bir ekonomik yapıya sahiptir. Bu hali ile, geniş bir alt,
çok dar bir üst ve yeni yeni oluşmakta olan bir orta tabaka mevcuttur. Fiyat, satın alma kararları
verilirken
ülke
genelini
oluşturan
alt
gelir
grubunda
belirleyici
unsurdur.
11.3. Ambalaj, Paketleme ve Etiketleme
Etiketlemenin, Fransızca ve Arapça olması gerekmektedir. Ürünün adı, paketleyen ya da üreticinin
adı, adresi, menşe ülke, ağırlık ve içindekiler gibi bilgilerin yiyecek maddeleri, sabun, kozmetik,
ilaç ve kimyasal maddelerin kutu ya da paketlerinin üzerinde yer alması gerekmektedir. İlaçlar ve
yiyecek maddeleri özelinde; son kullanma tarihi, içerik yüzdesi gibi bilgilerin yer alması
gerekmektedir.
11.4. Ulaştırma ve Taşımacılık Maliyetleri
İstanbul - Casablanca deniz yolu nakliyesi 40 feetlik konteyner için taşımacılık maliyeti yaklaşık
1000 – 1500 Euro (gümrükleme ve liman masrafları hariç) civarındadır. Navlun fiyatı gönderilecek
malzemenin türüne göre farklılık arz edebilmektedir.
41 | P a g e
Fas’a ihracatın artırılabilmesi için taşımacılık sektörünün geliştirilmesi önem taşımaktadır.
Halihazırda Türkiye-Fas arasında denizyolu taşımacılığı, Fransa veya İspanya'nın farklı şehirleri
üzerinden aktarmalı yapılmakta olup aktarma limanında sorunla karşılaşılmaması durumunda
İstanbul-Kazablanka arası yaklaşık 12 gün sürmektedir.
12. DEVLET YARDIMLARI
Vergi ve ihale mevzuatı hakkında değerlendirme yapmadan önce Fas’ın Fransız etki bölgesi içinde
kalan bir Arap/Afrika ülkesi olması nedeniyle tüm mevzuatın ve devlet dairelerinde geçerli olan
dilin Fransızca ya da Arapça olduğunun hatırlanması gerekmektedir. Bu nedenle ülkede İngilizce
bir kaynak bulmak son derece zordur. Dolayısıyla ülkede faaliyette bulunan firmalarımızın da
üstlendikleri projelerde öncelik verdiği üzere, ihaleler alanında ya da vergi tahakkukuna neden
olacak bir faaliyette bulunmadan önce bu iki dilden en az birini bilen personel istihdamı büyük
önem taşımaktadır.
Fas’ta iş yapmak isteyen firma ve yatırımcılara ilişkin faydalanılabilecek linkler aşağıdaki gibidir.
- Dış Ticaret Ofisi : www.oc.gov.ma
- Gümrük idaresi : www.douane.gov.ma
- Vergi İdaresi : http://portail.tax.gov.ma/wps/portal/
- Ticaret Bakanlığı : www.mce.gov.ma
- Sanayi, Ticaret, Yatırım ve Sayısal Ekonomi Bakanlığı : www.mcinet.gov.ma
- Yatırım Kalkınma Ajansı : www.invest.gov.ma
- Bölgesel Yatırım Merkezi (Centre Régional d’Investissement) : www.rabatinvest.ma
Fas İş Ortamı Dünya Bankası Doing Business raporlarına göre Fas az gelirli ülkeler sınıfında yer
almaktadır. İş yapma kolaylığı açısında dünya sıralamasında 71’nci sırada yer almaktadır. Geçen
yıla göre 3 sıra gerilemiştir. Temel konu başlıkları ile bakıldığında, iş kurma konusunda 54’ncü
sırada olan Fas geçen yıla göre 7 sıra gerilemiştir. Bu gerilemeye rağmen, yeni iş kurarken
şirketlerin ödedikleri kayıt ücretinin azaltılması ve yapı izinleri konusunda reformlar
gerçekleştirilmiştir. Bankalardan kredi kullanılması konusunda dünyadaki sıralaması 104 olan Fas,
bu konuda geçen yıla göre bir gerileme göstermiştir.
Yukarıda yer verilen gelişmelere daha spesifik olarak bakıldığında, ihracatta istenen belgelerin
sayısının azaltılması ile birlikte sınırlar ötesinde ticaret yapmak kolaylaşmıştır. Bu ülkenin
sıralamada 40’ncı sıradan 31’nci sıraya yükselmesine sebep olmuştur. Yapılan kontratlarda yaşanan
sıkıntılarla ilgili yargı süreçlerinin sonuçlandırılması konusunda 2014 yılına göre bir değişiklik
gerçekleşmemiştir. İş başlatma süreçlerinde MENA ülkelerinin ortalaması 8 iken Fas OECD
ortalaması olan 4.8’e yaklaşmaktadır. İşyeri açma süresi ortalama olarak 11 gün ile OECD
ortalamasına yakındır. İnşaat izinlerinin alınması 12 gün sürmektedir, tüm yatırım ve izin süreci 94
günlük bir süreye yayılmaktadır. Toplam maliyetin % 3,7’si civarında bir maliyeti ifade etmektedir.
42 | P a g e
Yapılan yatırımların güvence altında olması ile ilgili olarak Fas sıralamada geçen yıla göre önemli
bir yükseliş gösterse de hala dünya genelinde 115’nci sıradadır ve iyileştirilmesi gereken alanlardan
birisi olarak görülmektedir. Yatırımcıların haklarının korunması anlamında Fas’ta bazı
düzenlemelerin yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Bu anlamda dünya ölçeğinde şeffaflık, hakların
korunması, işlemlerin açıklığı gibi konularda iyileştirmelerin olması yabancı yatırımcıların
kendisini daha güvende hissetmesine sebep olabilecektir.
Fas’ın vergi ve diğer yasal yükümlülüklerin ödenmesi anlamında dünya ölçeğindeki sıralaması
iyidir. Vergi ve benzeri yükümlülük anlamında kurulu şirketlerin yılda 6 defa ödeme
gerçekleştirmesi gerekmektedir. Kurum karlarının yaklaşık ortalama % 25 civarındaki bir kısmı
vergi olarak alınmaktadır. Sosyal güvenlik ödemeleri yaklaşık olarak kazancın % 22,7’sini
oluşturmakta ve diğer vergilerle birlikte toplam vergi oranı yaklaşık % 49,3 lük bir orana tekabül
etmektedir. Kurumlar vergisi oranı % 30 seviyesindedir. Sosyal güvenlik ödemeleri maaşların %
22,67’sine tekabül etmektedir. Taşıt vergisi olarak 8.000 MAD’lık sabit bir vergi, damga vergisi
olarak ise sayfa başına 20 MAD’lık bir rakam alınmaktadır. İşçilerin sosyal güvenlik ödemelerine
brüt maaşın yaklaşık % 20’lik bir kısmı kadar işveren tarafından yasal katkı yapılmak zorundadır.
Katma değer vergisi genel oranı % 20 civarındadır.
Fasla ilgili olarak ihracat ve ithalat ile ilgili iş yapma prosedürleri incelendiğinde, ihracat
gerçekleştirebilmek için 4 adet dokümana ihtiyaç olduğu ve bu sayının OECD ortalaması ile aynı
olduğu, MENA ülkelerinden ise daha iyi bir rakamı ifade ettiği görülmektedir. İhracatın
gerçekleştirilebilmesi için yaklaşık 10 günlük bir süre harcanmaktadır. Konteyner başına yaklaşık
ihracat maliyeti ise 595 USD civarındadır, bu rakam hem OECD ortalamasından hem de MENA
ülkeleri ortalamasından daha düşük bir rakamı göstermektedir. İthalatta ise 6 adet dokümana ihtiyaç
duyulmaktadır. Bu rakam OECD ülkelerine göre fazla olsa da MENA ülkeleri ile kıyaslandığında
daha iyi bir durumu yansıtmaktadır. İthalat için ihtiyaç duyulan süre yaklaşık olarak 14 gündür ve
yine bu rakam MENA ülkelerindeki 23,8 günlük süreden daha az bir süredir. Konteyner başına
ithalat maliyeti ise yaklaşık 970 USD’dir. İthalatta doküman hazırlama 9 gün sürmektedir, gümrük
işlemleri 2 gün, liman ve diğer hizmetler 2 gün, ulaşım ve bağlantılı işlemler 1 gün olmak üzere
yaklaşık 14 günlük bir süre almaktadır.
İthalatta ihtiyaç duyulan dokümanlar aşağıda listelenmiştir.
- Konşimento (Bill of lading) - Ticari fatura (Commercial invoice)
- Gümrük beyannamesi (Customs declaration)
- İthalat kayıt belgesi (Import registration form)
- Muhteviyat listesi (Packing list) - Kapı geçiş belgesi (Gate pass)
İhracatta ihtiyaç duyulan dokümanlar aşağıda listelenmiştir.
- Konşimento (Bill of lading)
- Ticari fatura (Commercial invoice)
- Gümrük beyannamesi (Customs declaration)
43 | P a g e
- Muhteviyat listesi (Packing list)
Yaşanması muhtemel problemlerin adli ve resmi makamlarda çözülme süresi yaklaşık olarak 510
gündür, bu sürenin OECD ortalamasından bile daha iyi olması önemli bir göstergedir, buna karşılık
maliyetler ise göreceli olarak yüksektir. Yaklaşık olarak açılan dava konusu rakamın % 25’i
civarında bir maliyetle karşılaşılmaktadır. Ayrıca davanın sonuçlanması ile ilgili olarak 40 adet
süreç bulunmaktadır.
12.1. Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Ülkeye yapılan doğrudan yabancı yatırımlarda artış gözlemlenmektedir. En fazla yabancı yatırım
çeken alanlar turizm, gayrimenkul, telekomünikasyon, ulaşım ve sanayi sektörleridir. Fransa en
önemli yatırımcı ülkedir. Diğer önemli yatırımcı ülkeler İspanya, Birleşik Arap Emirlikleri ve
İngiltere ve Almanya’dır.
Moroccon Investment Development Agency (AMDI), Sanayi Bakanlığı’na bağlı bir kurum olup,
yatırım teşviklerinden sorumludur.
Yatırım sistemi liberal olup, pek çok sektör özel yatırıma açıktır. Bununla birlikte, devletin tekel
olduğu fosfat üretimi, atık yönetimi, toptan sebze meyve dağıtımı, yerli ve yabancı yatırımcıya
kapalıdır.
Yatırımlarla ilgili olarak Fas makamlarınca son dönemde klasik hukuki uygulamalar çerçevesinde
formalitelerin olabildiğince azaltıldığı bir sistem uygulamaya konulmuştur.
Fas'ta yatırım imkanlarına ilişkin olarak ayrıntılı bilgi alabilmek için http://www.invest.gov.ma/
web sayfalarının ziyaret edilmesi faydalı olacaktır.
12.2. Ülkedeki Serbest Bölgeler (Özel Ekonomik Bölgeler)
Fas'da mevcut durum itibariyle sadece Tangiers’de bir adet serbest ihracat bölgesi (free export
zone) bulunmaktadır. Burada faaliyet göstermek isteyen firmaların tarım sanayi, tekstil, deri,
kimyasal ürünler, metal ürünler, mühendislik, elektrik-elektronik sanayi ya da belirtilen sektörlerle
ilgili hizmetler sektörlerinden en az birinde iştigal etmesi ve üretiminin büyük çoğunluğunu ihraç
etmesi gerekmektedir. Tangiers Serbest İhracat Bölgesi’nde 400 civarında firma faaliyette
bulunmaktadır. Serbest İhracat Bölgesinde yer alan firmalar pek çok vergi avantajından
yararlanabilmektedir.
12.3. Ülkede İş Kurma Mevzuatı
Fas’ın Fransız etki bölgesi içinde kalan bir Arap/Afrika ülkesi olması nedeniyle tüm mevzuat ve
devlet dairelerinde geçerli olan dil Fransızca ya da Arapçadır. Bu nedenle ülkede ingilizce bir
kaynak bulmak son derece zordur. Dolayısıyla ülkede faaliyette bulunan firmalarımızın da
üstlendikleri projelerde öncelik verdiği üzere, ihalaler alanında ya da vergi tahakkukuna neden
olacak bir faaliyette bulunmadan önce bu iki dilden en az birini bilen personel istihdamı büyük
önem taşımaktadır.
44 | P a g e
Vergi Sistemi: Ülkenin vergi sistemi dolaylı ve dolaysız vergilerden oluşmaktadır. Dolaysız
vergilerin başında gerçek kişi vergi mükelleflerinden alınan gelir vergisi gelmektedir.
Ücret üzerinden alınan vergilerde öğrenci bursları, gıda yardımları gibi muafiyetler bulunurken,
serbest meslek gelirlerinden alınan vergilerde Tanger Serbest Bölgesinde yerleşik firmaların
gelirleri, ihracatçı firmaların ilk beş yıllık gelirleri gibi muhtelif muafiyet uygulamaları
bulunmaktadır. Gayrımenkul irat gelirlerinin de aynı şekilde yüzde 40’lık bölümü vergi matrahı
hesabında dikkate alınmamaktadır.
Diğer bir dolaysız vergi türü tüzel kişi vergi mükelleflerinden tahsil edilen kurumlar vergisidir.
Genel vergi oranı 2009 yılı için yüzde 30’dur. Bankalar ve finans kurumları için bu oran yüzde 37
olarak belirlenirken, farklı durumlar için değişen vergi oranları tespit edilebilmektedir. Örneğin yurt
dışında yerleşik şirketlerin ülkede gerçekleştirdikleri faaliyetlerden iş akdine bağlı olarak yüzde
8’lik maktu bir vergi tahsilatı yapılmaktadır. Hizmetler için ise yüzde 10 oranında bir kaynakta
kesinti söz konusu olmaktadır.
Bu vergilere ilave olarak ülkede mesleki faaliyette bulunan herkesten yerli-yabancı, özel veya tüzel
kişi ayrımı göstermeksizin tahsil edilen İşyeri Rüsumu (Tax Professionelle-T.P.) adlı ilave bir vergi
bulunmaktadır. Sözkonusu rüsum, mesleki faaliyetin yapıldığı işyerinin yıllık kira bedeli üzerinden
hesaplanmaktadır. Oranlar kira bedeli büyüklüğüne bağlı olarak; birinci kategori için yüzde 30,
ikinci kategori için yüzde 20, üçüncü kategori için yüzde 10 olarak tespit edilmiştir. Kategoriler her
yıl için arsa bedeli, bina maliyeti gibi unsurlar üzerinden hesaplanmaktadır.
Ülkede uygulanan en önemli dolaylı vergi türü KDV’dir. Genel KDV oranı yüzde 20’dir. Çay,
tereyağ gibi bazı gıda ürünleri ile elektrik, güneş ısıtıcıları gibi bazı kalemlerde bu oran yüzde
14’tür. Geniş tüketim kalemleri için (su, ilaçlar, okul malzemeleri vb.) yüzde 7’lik ikinci bir
indirimli tarife mevcuttur.
12.4. Şirket Kuruluşu
Ticari bir faaliyette bulunabilmek için Fas'ta kurulabilecek şirket yapıları farklılık göstermekte olup,
anonim ve limited şirket kuruluşları en çok rastlanılan şirket türleri olarak belirlenmektedir. Tüm
şirketlerin hukuki kuruluş sistemlerine ilişkin olarak bilgi için http://www.rabatinvest.ma/ web
sayfasından bilgi alınabilmektedir.
Bu konuda dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biri; Türk firmalarınca Fas makamlarına
sunulacak belgelerin geçerli olabilmesi için, gerekli imza ve mühür tasdiklerini taşımalarıdır. Bu
çerçevede Türk makamlarından alınan ve Fas makamlarına sunulacak belgelerin;
- T.C.Dışişleri Bakanlığı'nın imza-mühür tasdiki veya Türkiye'de Valiliklerden alınacak 'Apostil'
tasdikine sahip belgelerin, bilahare T.C Rabat Büyükelçiliği Konsolosluk Şubesinde tasdik
ettirilerek, Fas Dışişleri ve İşbirliği Bakanlığı imza ve mühür tasdikine sunulması
veya
-T.C.Dışişleri Bakanlığı'nın imza-mühür tasdiki veya Türkiye'de Valiliklerden alınacak 'Apostil'
tasdikine sahip belgelerin, Fas'ın Ankara Büyükelçiliği'nden imza ve mühür alınmasını takiben Fas
Dışişleri ve İşbirliği Bakanlığı imza ve mühür tasdikine sunulması gerekmektedir.
45 | P a g e
12.5. Yatırımlara Sağlanan Teşvikler
Yabancı yatırımcılara sağlanan vergi ve benzeri avantajlar ise genel olarak;
- 27 milyon Euro üzerindeki doğrudan yabancı sermaye yatırımlarına, 250’den fazla kişi istihdam
edilmesi, teknoloji transferi yapılması ve çevrenin korunmasına katkı sağlaması kaydıyla devlet
tarafından arsa bedelinin yüzde 20’si ve toplam yatırımın yüzde 5’ine kadar altyapı yatırımı teşviği
sağlanmaktadır.
- Belirli sektörlerde yapılan (tekstil-hazırgiyim, otomotiv yedek parça, elektronik, nanoteknoloji,
mikroelektronik/biyoteknoloji, uçak ve havacılık sektörleri) 5 milyon Dirhem (yaklaşık 500 bin
Euro) üzerindeki yatırımlarda ise makine ve teçhizatın da asgari 2,5 milyon Dirhem tutması
kaydıyla Hassan II adlı kamu fonundan destek sağlanmaktadır. Bu destek, yatırımın toplam
bedelinin yüzde 10’unu ve 20 milyon Dirhemi aşmamak kaydıyla, üretim tesisi bedelinin yüzde
30’u ve makine ve techizatın yüzde 10’unun karşılanmasından oluşmaktadır.
- Kalkınmada öncelikli belirli bölgelerde yapılacak ihracata yönelik yatırımlar için beş yıl süreyle
gelir ve kurumlar vergisinde yüzde 50 indirim uygulanmaktadır.
12.6. Oturma ve Çalışma İzinleri
Uluslararası sözleşmeler ve Uluslararası Çalışma Bürosu (Bureau International du Travail) tavsiye
kararları çerçevesinde Fas günün koşullarına uygun bir Çalışma Yasası kabul etmiştir.
Yabancılar için çalışma vizesi ile ilgili olarak; Çalışma Bakanlığı nezdinde izin başvurusunda
bulunulması gerekmektedir. Çalışma izinleri genel olarak 1 yıl ile üç yıl arasında değişmekte olup,
yenilenmeleri konusunda kontratın bitim tarihinden önce işveren tarafından iznin uzatılması
talebinde bulunulması gerekmektedir.
Fas
Calışma
alınabilmektedir.
Bakanlığı
Sitesinden
http://www.emploi.gov.ma/
ayrıntılı
bilgi
Fas'ta yabancılar için 1 yıl süreyle verilen ve her yıl yenilenen oturum iznini alabilmek için; Fas
Çalışma Bakanlığından alınmış çalışma iznine sahip olmak veya Fas kurallarına göre kurulmuş bir
firma sahibi olmak veya bir Fas'lı ile evli olmak koşullarından en az birinin yerine getirilmiş olması
gerekmektedir.
13. İKİ ÜLKE ARASINDAKİ TİCARETTE YAŞANAN SORUNLAR
Akreditif işlemlerinde bankacılık sistemlerinin uyumsuzluğu nedeniyle çok fazla sorunla
karşılaşılmakta ve bu sorunların çözümü uzun sürmektedir.
Firmalarımız özellikle deniz yolu gönderilerinde Fas gümrüklerinde bir takım sorunlarla
karşılaşabildiklerini ifade etmektedirler.
Fas’a ihracat yapan firmalar tarafından sıklıkla, Fas’a yapılan ihracatlarda asıl müşterilerinin
Avrupa Birliği ülkelerindeki müşterileri olduğu, Fas’ın AB ülkeleri için üretim yapan bir konumda
olması dolayısıyla bir pazar olmaktan ziyade, AB firmalarının talebi doğrultusunda ihracat
gönderilerinin varış noktası niteliğinde olduğu hususu dile getirilmektedir.
46 | P a g e
Fas yasalarına göre, Faslı ithalatçı firmalar malın konşimentosuna hamil olmasalar bile
konteynırları gümrükten çekebilmektedirler. Bu durumda ithalatçı firmanın malı çektikten sonra
ödeme yapmayabileceği ya da geç ödeme yapabileceği durumu ortaya çıkmakta ve bu durum
ihracatçımızda güvensizlik uyandırmaktadır.
13.1. İş Konseyi
Türk-Fas İş Konseyi, Türk-Kuzey Afrika İş Konseyi bünyesinde 1990 yılında kurulmuştur. Bilgi
için ilgili kuruluş: DEİK, web sitesi: http://www.deik.org.tr
13.2. İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler
Ülkenin resmi dili Arapça olmakla birlikte iş ilişkilerinde güneyde Fransızca, kuzeyde İspanyolca
ve Fransızca konuşulmaktadır. Devlet memurlarının çoğunluğu da Fransızca kullanmaktadır.
İngilizce giderek yaygınlaşmasına rağmen ülkede yaygın olarak Fransızca konuşulması bazen bir
dezavantaj olabilmektedir. İş yazışmaları ve ticari materyalin Fransızca olması gerekmektedir.
Başka ülkelerde olduğu gibi Fas ile iş yapan firmalarımızın alıcılarını 1 yıldan kısa sürelerde değil,
daha uzun bir zaman içerisinde tanıması gerekmektedir. Alıcı firmaya güven duygusu oluşana kadar
peşin veya gayrikabilirücu akreditif gibi riski düşük ödeme yöntemlerinin tercih edilmesi çok
önemlidir.27
27
www.ekonomi.gov.tr
47 | P a g e
14. SWOT ANALİZİ
GÜÇLÜ YÖNLER
- Fas’ın stratejik coğrafi konumu dolayısıyla,
ülkede yapılacak yatırımlarla sadece Fas pazarı
değil, komşularına ve özellikle Avrupa ile
Sahra altı ülkelerde ve hatta Amerika kıtasında
fırsatların yakalanma ihtimali. Bu ihtimalin
realize edilmesinde Fas’ın, Ülkemiz, ABD ve
AB ile yaptığı Serbest Ticaret Anlaşmaları ve
Agadir anlaşmasının rolü
ZAYIF YÖNLER
-STA kapsamında uygulanması gereken
gümrük vergilerine ilişkin anlaşma dışı tarife
dışı engeller,
-AB ülkelerinin, özellikle Fransa ve İspanyanın,
coğrafi yakınlıkları ve ihracat teşvikleri
-Görece siyasi ve ekonomik istikrar
-Hukuki ve idari sistemin zaman zaman ağır
çalışması, yeni alınan veya uzatılan oturum
izinlerinde bürokrasinin çok yavaş işlemesi
-Nakliye sürelerinde ve imkânlarında yaşanan
olumlu gelişmeler
- Firma yetkililerimizden İngilizce dili ile
ticaret yapmaya çalışmaları
-Kültürel benzerlik, tarihi bağlar, özellikle aynı
dinden oluşumuz, pek çok sektörde ortak proje
gerçekleştirme yeteneğinin bulunması, bu
ülkede değişik projeler üstlenmiş olan
firmaların deneyimleri ve olumlu imajları,
ülkemiz insanına duyulan genel sempati
-Yabancı işçi çalıştırılması konusunda zaman
zaman yaşanan zorluklar
-Serbest Bölge uygulamaları, vergisel ve
yatırımsal teşvikler, pazara giriş engellerini
aşmak ve diğer pazarlara uygun koşullarda
ihracat yapabilmek için Tanger-Med serbest
bölgesi başta olmak üzere ülke genelinde
sunulan avantajlar
-Vize uygulamasının bulunmaması ve uçuş
kolaylıklarının iş adamlarımıza serbest seyahat
imkanı sunması,
48 | P a g e
FIRSATLAR
TEHDİTLER
-Fas pazarında ülkemiz malları imajının “ucuz,
kaliteli ve iyi” olması
- Tarım sektöründe kota uygulamaları ve
gümrük vergileri yüksekliği
-Zenginleşen ekonomi ve buna bağlı tüketim
malları talebinin karşılanmasında, ülke içi
üretimin ve teknolojinin yetersiz kalması
-İki ülke arasında Sosyal Güvenlik
Anlaşmasının bulunmaması
-Çalışma ve yabancı sermaye mevzuatlarının
uluslararası standartlar açısından görece ve
yeterince liberal olması, ülkede yabancıların
şirket kurması, yatırım yapması ve yabancı işçi
çalıştırmasına izin verilmesi, ufak detaylar
dışında yerli ile yabancı ayrımının yapılmaması
- Bazı firmalar tarafından pazara girişte
gösterilen sabırsız yaklaşımlar yanı sıra, pazar
ve özellikle ithalatçı firma hakkında gerekli
araştırmalar yapılmadan gönderdikleri malların
bedellerini tahsil edememeleri ve belli zararlara
katlanmak zorunda kalmaları
-Ülkede konut açığının kapatılması projeleri ve
kentsel dönüşüm, yol yapımı, liman, baraj,
şehirlerde toplu taşıma projeleri, elektrik ve su
dağıtım şebekelerinin yenilenmesi gibi alt yapı
yatırımlarına hız verilmesi, orta ve batı Afrika
ülkelerinde ki projelere ortak katılma imkanı ve
olasılığının bulunması
28
28
Tetsiad Ev Tekstili Sektörü Dış Ticaret Raporu
49 | P a g e
15. FAS’TA EV TEKSTİL ÜRÜNLERİ İLE İLGİLİ FAALİYET GÖSTEREN FİRMA
BİLGİLERİ
Amal CHAABANE
[email protected]
Ali EL KHAYAT
[email protected]
Lahbib Agourram
[email protected]
Ghita BARRADA
[email protected]
Ouarda TENNOURI
[email protected]
Abdeljalil LAARIF
[email protected]
Mehdi Mellouki
[email protected]
Amine ABOULFADL
[email protected]
Mohamed walidBelemlih
[email protected]
Khalid SAYAH
[email protected]
Mokhtar TIMSAL
[email protected]
BODY MODE
[email protected]
RIM ELBIED
[email protected]
FNAMER
[email protected]
Zoulale KHYAR
[email protected]
Mehdi Mellouki
[email protected]
Bouchra El Hilali
[email protected]
Nouma El Hilali
[email protected]
MAJBER KHADIJA
[email protected]
LA VELLE DE COMMERCE
[email protected]
*
* T.C. Rabat Müşavirliği’ne başvurmuş olan firmalar
Sajid Abdellah s.a.r.l
33, rue de Strasbourg
20090 Casablanca , Maroc
Tél : +212 5 22 30 10 34
Fax : +212 5 22 30 13 59
La Maison du Luxe s.a.r.l.
140, rue Oued Ziz (nouv. médina), hay
Boujdour, bd ElFida
Tél : +212 5 22 82 46 04
Fax : +212 5 22 82 46 07
50 | P a g e
Eden Blanc
35, rue Lahcen Souhail -ex Pellé, 1°ét.
Tél : +212 5 22 30 92 00
Fax : +212 5 22 54 16 23
Yameladou s.a.r.l.
93, lot. Mauritania, z. i. Sidi Bernoussi
Tél : +212 5 22 34 56 90
Fax : +212 5 22 34 56 91
ICC AMEUBLEMENT Décor
Adresse : Rue Daoud Eddahiri,9
Casablanca Maarif
Tel : +212 5 22 99 74 51
E-mail : [email protected]
Sonegma s.a.r.l.
21, place du Vingt Août
Tél : +212 5 22 31 15 35
Bissate s.a.r.l.
Bissate s.a.r.l.
152, bd d' Anfa, Anfa 4
Tél : +212 5 22 39 31 43
Fax : +212 5 22 39 31 44
Altec
7, rue Oued Baht (Agdal), n°4
10090 Rabat , Maroc
Tél : +212 5 37 68 13 35
Fax : +212 5 37 68 13 36
Dune rouge s.a.r.l.
Arsame
66, bd Abdellatif Ben Kaddour, impasse du 62, av Hassan Seghir
Rif
Tél : +212 5 22 47 20 12
Tél : +212 5 22 36 89 01
Fax : +212 5 22 47 20 19
Fax : +212 5 22 36 89 01
la Maison Cap
Funika Maroc
2, rue Le Titien, rés. le Romarin - Val Fleuri
Odyssée
1, avenue Mohamed Sijelmassi -ex Phare, - 20100 Casablanca
rd-pt des sports
Tél : +212522 231 941
Fax : +212 522 231 922
Tél : +212 5 22 36 99 23
[email protected]
Fax : +212 5 22 36 99 17
www.funikahome.ma
51 | P a g e
Sia Casablanca
45, bd Ghandi - 20200 Casablanca
Tél : +212522 947 524
Fax : +212 522 369 031
Kitea
Route de Nouasseur - r.s. 114, technopole
de Nouasseur
Tél : +212 522 538 383
Fax : +212 522 539 212
www.kitea.ma
Décoration Matisse
4, rue Ain Yefren -ex Thimonier
20050 Casablanca
Maroc
Tél :+212 5 22 29 60 07
Fax :+212 5 22 29 60 06
[email protected]
Perfect linge
route 110 (par Chefchaouni), km.11,5 - Z.I. 20250 Casablanca
Tél : +212 522 660 781
Fax : +212 522 341 361
Houria Tazi
hayNahda (Takadoum), 34 rue Melouza 10000 Rabat
Tél : +212 537 753 154 - +212 537 753
158
Fax : +212 537 752 952
www.houriatazi.com
[email protected]
La Maison de Blanc
25, place du Seize Novembre
20080 Casablanca
Maroc
Tél :+212 5 22 22 51 43
Fax :+212 5 22 22 09 69
[email protected]
Société de Distribution d’Ameublement
(Layalits)
route My Thami , Dar Bouazza
20100 Dar Bouazza
Maroc
Tél :+212 5 22 91 82 82
Fax :+212 5 22 91 82 92
www.layalits.com
29
29
Rabat Ticaret Müşavirliği
52 | P a g e
16. FAS’TAKİ T.C. TEMSİLCİLİKLERİ
T.C. RABAT BÜYÜKELÇİLİĞİ
Adres
: 7, Abdelkrim Benjelloun
10000 Rabat MAROC
Telefon
: 00 212 537 66 15 20
Faks
: 00 212 537 66 04 76
E-Mail
: [email protected]
Web
: http://rabat.emb.mfa.gov.tr/
T.C. RABAT BÜYÜKELÇİLİĞİ
TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ
Adres
: 4 Rue Tiflet Hassan
10000 Rabat MAROC
Telefon
: 00 212 537 76 76 01
Faks
: 00 212 537 76 76 42
E-Mail
: [email protected]
T.C. FES FAHRİ KONSOLOSLUĞU
Adresse
: Villa Siham Route d’Immouzer
Avenue Chellah
Fès · Maroc
Telefon
: 00 212 535 60 06 59
Faks
: 00 212 535 60 06 81
T.C MORİTANYA NOUAKCHOTT FAHRİ KONSOLOSLUĞU
Adres
: Imm PC Parinacom International
Llot P N°18/19 BP 3611
Nouakchott · Mauritanie
Telefon
: 00 222 525 19 46
Faks
: 00 222 525 54 94 · 00 222 525 02 15
E-mail
: [email protected]
30
30
www.ekonomi.gov.tr
53 | P a g e
17. KAYNAKÇA
1- TC EKONOMİ BAKANLIĞI EV TEKSTİLİ SEKTÖR RAPORU
2- TETSİAD (TÜRKİYE EV TEKSTİLİ SANAYİCİLERİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ)
EV TEKSTİLİ SEKTÖRÜ DIŞ TİCARET RAPORU
3- TÜİK EKONOMİ BAKANLIĞI BİLGİ SİSTEMİ
4- TRADEMAP
5- www.ekonomi.gov.tr
54 | P a g e

Kitabın içeriğini görmek için tıklayınız..

Transkript

Benzer belgeler

Secret CV

Meksika Gümrük Vergisi ve Dış Ticaret Verileri Arama Modülü

Kitabın içeriğini görmek için tıklayınız..

E-Ticaret

Ek-1 - Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri

Dünyadan İşbirliği Teklifleri: Alım Teklifler

Sayı 31 - Fethiye Ticaret Odası

2014 MadecorExpo Fuar Raporu