öğretmen adaylarının web tabanlı öğrenme materyalinin

Transkript

Ö retmen Adaylarının Web Tabanlı Ö renme…
Serkan ENDA
ve emseddin GÜNDÜZ
Ö RETMEN ADAYLARININ WEB TABANLI Ö RENME MATERYAL N N
KULLANILAB L RL
VE ETK L L
HAKKINDAK GÖRÜ LER
Serkan ENDA
*
emseddin GÜNDÜZ
**
.
ÖZET
Bu çalı mada ö retmen adaylarının sınıf içi ö renmelerini desteklemek ve peki tirmek
amacıyla web tabanlı bir ö renme materyali tasarlanmı , uygulanmı ve ö rencilerden
materyalin kullanılabilirli i ve etkilili i hakkındaki görü leri toplanmı tır. Ara tırma kapsamına
Burdur E itim Fakültesine devam edip Geli im ve Ö renme dersini alan ö renciler alınmı tır.
Ara tırmada ö renci görü lerini almak üzere 21 maddeden olu an bir anket geli tirilmi ,
ö rencilerin cinsiyetleri, ö retim türleri ve bölümlerine ba lı olarak görü leri arasında anlamlı
farklılıkların olup olmadı ına bulmak amacıyla analizler yapılmı tır. Materyalin kullanılabilirli i ile
ilgili ö renci görü lerinde bazı bölümler arasında anlamlı farklılıklar bulunmu ; etkilili ine ili kin
ö renci görü lerinde cinsiyet ve bölümler arasında anlamlı farklılıklar bulunamamı tır.
Anahtar Kelimler: Web Tabanlı Uzaktan Ö renme, Çevrimiçi Ö renme
Çevreleri, Web Tabanlı Ö retim, Web Tabanlı Ö retim.
PRE-SERVICE TEACHERS’ OPINIONS ABOUT THE USABILITY AND EFFECTIVENESS OF
A SUPPORTIVE WEB-BASED LEARNING MATERIAL
ABSTRACT
In this study, a web based support material for a required teaching credential course
entitled “Geli im ve Ö renme” was designed and developed in order to support students’
classroom instructions in Burdur Faculty of Education. Opinions of students were obtained to
examine the effectiveness and usability of the material. For this study, a likert-type
questionnaire with 25 items was developed to obtain students’ perceptions. First, a descriptive
analysis was conducted to calculate means and percentages for each item of the questionnaire.
In order to test differences among students’ perceptions regarding to their department, gender,
and type of program, a t-test and independent samples ANOVA were used. For these analyses,
confidence interval was set as .05. Most students indicated that they found the material
effective and usable. Results revealed that there were significant differences in students’
opinions regarding to the usability of the material between Preschool Education and Physical
Education, Turkish Language Education, Classroom Teacher departments, although there were
not any significant differences in students’ opinions regarding to their gender and type of
program. In respect to the effectiveness of the material, there were no significant differences in
students’ opinions based on their gender, type of program, and departments.
Keywords: Web Based Distance Learning, Online Learning Environments,
Web Based Instruction, Web Based Training.
*
**
Anadolu Üniv. E itim Bil.Enst Bilg.ve Ö r.Tekn.E t.ABD. ESK EH R, [email protected]
Selçuk Üniv. E itim Fakültesi, Bilg.ve Ö r.Tekn.E t.Böl. KONYA, [email protected]
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi E itim Fakültesi Dergisi
137
Serkan ENDA
Giri
Son yıllarda nternet ve web teknolojilerindeki geli meler, e itimcileri, nternet’in esnek
yapısından yararlanma arayı larına götürmektedir. Web tabanlı e itim ile ilgili dünya da ve
ülkemizde birçok çalı ma yapılmaktadır. Mevcut durum, bazı olumsuzluklarıyla birlikte nternet
ortamının ne kadar çekici oldu unu açıkça ortaya koymaktadır. Ara tırmacılar olumsuzlukları en
aza indirgeyerek,
nternet’in bu kendine özgü do asından faydalanmanın yollarını
aramaktadırlar.
E itimde nternet’ten yararlanma çabaları uzaktan e itim kavramı içerisinde
de erlendirilmektedir. Uzaktan e itim, uzaktan ö renme, açık ö renme, tele ö renme gibi
kavramlar ö retici ve ö rencinin bir ekilde aynı mekanda bulunmadan gerçekle tirdikleri
ö retme-ö renme sürecidir (Demirel vedi ., 2002:192). Uzaktan e itim, aynı zamanda, aynı
mekanda bulunmaksızın gerçekle tirilen, klasik sınıfın yerini alacak olan bir e itim yakla ımı
olarak da tanımlanabilir (Volery ve Lord 2000:23). Uzaktan E itim, uzakta bulunan bir ö renci ile
do rudan ba lantı kurularak gerçekle tirilen e itimdir. Uzaktan E itim programı e itim alanında
en ön planda yerini alan bir yöntem olabilece i gibi di er yöntemleri takviye eden bir program
olarak da yorumlanabilir.
Uzaktan e itim, e itimde fırsat e itli i çalı maları kapsamında tarihi çok eskilere
dayanan bir e itim eklidir. Bu tarihi süreç içerisinde, uzaktan e itimde mektup, basılı
materyaller, radyo ve televizyon gibi pek çok kitle ileti im aracı kullanıla gelmi tir. Günümüzde
ise nternet ve mobil teknolojiler uzaktan e itimde e itimciler tarafından kullanılmaya
çalı ılmaktadır. Bu çalı mada nternet teknolojilerinden biri olan www’nin kendine özgü esnek
yapısından yararlanılmaya çalı ılmı tır. E itimde nternet’ten ve www’den yararlanma çabaları
Web Tabanlı Kurumsal E itin (Web Based Training), Web Tabanlı E itim (Web Based
Education), Web Tabanlı Ö retim (Web Based nstruction) ve E-ö renme (E-learning)
kavramları ile özde le tirilmektedir. Literatürde kavaramlar ile ilgili birbirine yakın birçok tanım
bulunmaktadır. Web tabanlı e itim , “herhangi bir amaç için, önceden planlanmı ö retmeö renme etkinliklerinin düzenlenmesinde, web teknolojilerinden yararlanılarak bireylerin
e itiminin gerçekle tirilmesi” olarak tanımlanabilir.
Web Tabanlı Kurumsal E itim (WTKE), terim olarak sıklıkla, “endüstride, ö renmede
web teknolojilerinden faydalanılması” olarak kullanılırken, üniversitelerde Web Tabanlı E itim
(WTE) ve Web Tabanlı Ö retim (WTÖ)’ in kullanımı yaygındır. Sonuçta birey açısından
baktı ımızda, ister endüstriyel anlamda, isterse akademik anlamda bir e itim olsun, amaç
bireyin ö renmesini gerçekle tirmektir. Bu anlamda ise E-Ö renme (E-Learning) terimi
kullanılmaktadır. Günümüzde E-Ö renme, yani elektronik ö renme, çok genel bir ifadeyle
ö renmede elektronik ortamın hemen her türlü özelli inden yaralanılarak gerçekle tirilen
ö renmedir. Bununla birlikte E-Ö renme, WTKE ve WTE terimlerinin yerine kullanılan bir terim
olarak kar ımıza çıkmaktadır. Bu anlamda E-ö renme, kısaca, Internet/ ntranet veya bir
bilgisayar a ı bulunan platform üzerinde sunulan bir e itimdir (Horton,2000:2).
WTE, daha çok yapısalcı ö renme anlayı ına ba lı olarak Internet’in zaman ve mekân
ba ımsızlı ı gibi özelliklerini de kullanarak, bireyin kendi ö renmesini gerçekle tirmeyi amaçlar.
Türkçede yapısalcı ya da olu turmacı yakla ım olarak adlandırılan constructivism, ö renenin
nasıl ö rendi i ve yeni bilgiyi nasıl özümsedi ine ili kin bir bilgi kuramıdır. Bu kuramın temelleri
Kant, Giambatista Vico, John Dewey, William James, Jean Piaget, L. S. Vygotsky’ye
dayanmaktadır. (Hove ve Berv, 2000; Von Glasersfeld,1995). Yapısalcı ö renmenin temelinde
yatan dü ünce ö renenlerin sürece aktif bir biçimde katılarak kendi bilgilerini yapılandırmaları ve
bu sırada kendi deneyimlerinden de yararlanmalarıdır (Steffe ve Gale, 1995).
Seçilen WTE yakla ımı, bireyin kendi ö renmesini gerçekle tirmede rolünün ne
olaca ının belirlenmesindeki en büyük etkendir. Teknolojinin geli mesi ile birçok sürecin yanı
sıra, ö retme yöntemleri ve ö renme stratejileri de her geçen gün farklıla maktadır. Bu
çalı mada web’in yukarıda bahsedilen esnek yapısından ve kendine özgü bir takım
özelliklerinden yararlanılarak ö rencilerin zamandan ba ımsız olarak kullanabilecekleri,
olu turmacı ö renme yakla ımı ilkelerini i e ko an bir ö renme materyali geli tirilmi tir.
A a ıda web tabanlı ö renme ortamları ile ilgili yapılmı çalı maların özetlerine yer verilmi tir.
138
Serkan ENDA
Özçelik ve Yıldırım (2002), Ortado u Teknik Üniversitesi'
nin de i ik bölümlerinde
okuyan ve "Bilgisayar A ları ve leti im " dersini alan 32 ö rencinin katıldı ı ara tırmalarında,
nternet üzerinden verilen bir derste ö rencilerin bili sel ö renmelerini desteklemek amacıyla
geli tirilen bili sel araçlar hakkında kuramsal bir çerçeve olu turmayı ve Web destekli ö renme
ortamında bu araçların kullanımını etkileyen ö eleri ortaya çıkarmayı amaçlamı lardır.
Ara tırma sonunda bili sel araçların web destekli e itimde kullanımını etkileyen ba lıca ö elerin
araçların kullanım kolaylı ı, yönlendirme eksikli i; ortamın do ası, pahalılı ı; dersin türü ve
de erlendirme kıstasları olarak belirlenmi tir.
Michau, Gentil ve Barrault (2001) çalı malarında, Grenoble Ulusal Politeknik Enstitüsü
tarafından Kontrol Mühendisli i için geli tirilen web tabanlı ö renme araçlarını ve uzaktan
ö renme deneyimlerini incelemi lerdir. Geli tirilen dört farklı yakla ımdan ilk üçü sınıf içi yüz
yüze e itimde ö renmeleri destekleyici ve tamamlayıcı nitelikteki hipermetin, alı tırmalar,
benze imler, sanal laboratuarları da içeren kendi kendine ö renmeyi amaçlayan etkile imli
(interactive) yapılardan olu maktadır. Dördüncüsü ise sınıf içi yüz yüze e itim yerine geçen açık
uzaktan e itim programıdır. Ara tırma sonunda nternet’in özellikle de web’in yeni ö retme ve
ö renme yolları sa ladı ı, web’in sadece bilginin miktarını ve eklini de i tirmedi i, aynı
zamanda e itimcileri ve e itim çalı malarını da de i tirdi i, ileride akademik e itimin
ö rencilerin motivasyonlarına ve ö renme hızlarına ba lı daha esnek bir yapıya dönü ebilece i,
bu süreçte endüstri-e itim i birli inin sa lanmasıyla endüstrinin ve bireylerin ihtiyaçlarının
birbiriyle daha çok örtü ece i, yeni teknolojilerin güçlü yapılarının sınıf içi yüz yüze ö retme ve
ö renme sistemini derinden de i tirece i sonuçlarına varılmı tır.
Chang (2003) ara tırmasında, kolej ö rencileri için bilgi payla ımı sa layan çoklu bir
web tabanlı ö renme ortamı tasarlamı , uygulamı ve de erlendirmi tir. Tasarlanan sistemin
amacı, ö rencilerin ö renmelerini kolayla tıran ve geli tiren web tabanlı ö renmeye dayalı
sanal bir ö renme ortamında ö rencilere yardım etmektir. Sistem, bilgi payla ımı, kaynak
payla ımı, bilgi alı veri i, deneyim payla ımı, görü payla ımı sa layarak ö rencilerin
amaçlarına ula abilmelerini sa lamaktadır. Ara tırma sonunda birçok ö rencinin tasarlanan bu
web tabanlı ö renme ortamının daha çok ve hızlı ö renmelerine yardım etti i konusunda
hemfikir oldu u ortaya çıkmı tır.
Web Tabanlı Ö renmeyi Destekleyici Materyalin Hazırlanması
Bu çalı mada, Geli im ve Ö renme dersi Bilgiyi leme Kuramı Ünitesi için web tabanlı
ö renmeyi destekleyici bir materyal geli tirilmi tir. Bu web tabanlı ö renme materyali Lisans
düzeyinde Geli im ve Ö renme dersini alan ö rencilerin sınıf içi ö renmelerini peki tirmek ve
desteklemek amaçlanmı tır.
Bu amaç do rultusunda gerekli içerik analizi ve materyalin taslak çalı ması yapılmı tır.
çerik analizi ve taslak çalı ması uzman görü ü do rultusunda onay aldıktan sonra esas tasarım
gerçekle tirilmi tir.
lgili materyale kullanıcı adı ve ifresini soran bir giri ekranına kullanıcı adı ve ifre
bilgileri do ru bir ekilde girildikten sonra giri yapılabilmektedir ( ekil 1).
139
Serkan ENDA
ekil 1. Kullanıcı Giri Ekranı
Kullanıcı adı ve ifre bilgileri do ru olarak girildikten sonra materyal ana sayfası
açılmaktadır. Ana sayfa materyalin amacının ve materyalin alt bölümlerinin açıklandı ı
Hakkında sayfası ile birlikte açılmaktadır. Ana sayfada, ünite içerisindeki konuların grafikler ve
imajlarla desteklenmi anlatımlarının bulundu u Bilgiyi leme Kuramı Ünitesi, ö rencilerin
bilgilerini peki tirmek maksadıyla Alı tırmalar, ö renmelerini sınayabilmeleri için Testler,
konuyla ilgili nternet’te bulunan di er kaynaklara ula abilmeleri için Ba lantılar, farklı arama
motorlarını aynı ekran içinde bir liste kutusundan seçerek web üzerinde arama yapabilmeleri
için Arama, soru ve sorunlar için ileti im kurabilecekleri e-posta adreslerinin bulundu u leti im
bölümleri bulunmaktadır.
Materyalde Bilgiyi leme Kuramı ünitesinde ele alınan konular grafikler ve imajlarla
desteklenerek açıklanmaya çalı ılmı tır. A a ıda, örnek konu sayfası görülmektedir ( ekil 2).
ekil 2. Örnek Konu Sayfası
Alı tırmalar bölümünde ö rencilerin ö renmelerini peki tirmek amacıyla görsel ö eler
kullanılmaya çalı ılmı tır. A a ıda Örnek Alı tırma Sayfası görülmektedir ( ekil 3).
140
Serkan ENDA
ekil 3. Örnek Alı tırma Sayfası
Ara tırmanın Amacı
Bu ara tırmanın amacı; Web tabanlı olarak geli tirilen bir ö renme materyalinin
kullanılabilirli i ve etkilili i hakkındaki ö renci görü lerini almaktır. Bu anlamda ara tırma ile
cevaplanmaya çalı ılan problem u ekilde yazılabilir:
“Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Burdur E itim Fakültesi birinci ve ikinci ö retim
Sosyal Bilgiler E itimi, Türkçe E itimi, Okulöncesi E itimi, Fen Bilgisi E itimi, Sınıf Ö retmenli i,
Beden E itimi ve Müzik E itimi bölümleri ikinci sınıflarında ö renim gören ö retmen adaylarının,
lisans düzeyinde okutulan Geli im ve Ö renme dersi için geli tirilen web tabanlı ö renme
materyalinin kullanılabilirli i ve etkilili i hakkındaki görü leri nelerdir?”
Ara tırmanın amacına ula ılabilmesi için a a ıdaki alt problemlerin de cevaplanması
gerekmektedir:
1.
2.
3.
Ö retmen adaylarının lisans düzeyinde okutulan Geli im ve Ö renme dersi Bilgiyi leme
Kuramı ünitesi için web tabanlı olarak geli tirilen ö renme materyalinin kullanılabilirli i ve
etkilili i ile ilgili görü leri nelerdir?
Ö retmen adaylarının materyalin kullanılabilirli i hakkındaki görü leri arasında ö retim
türlerine, cinsiyetlerine ve okudukları bölüme ba lı olarak anlamlı farklılıklar var mıdır?
Ö retmen adaylarının materyalin etkilili i hakkındaki görü leri arasında ö retim türlerine,
cinsiyetlerine ve okudukları bölüme ba lı olarak anlamlı farklılıklar var mıdır?
Sınırlılıklar
Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur E itim Fakültesi Fen Bilgisi E itimi, Sınıf
Ö retmenli i, Sosyal Bilgiler E itimi, Okulöncesi E itimi, Türkçe E itimi, Beden E itimi, Müzik
E itimi Bölümleri birinci ve ikinci ö retim ikinci sınıf ö rencileri ile sınırlıdır.
Örneklem Grupları
Bu çalı mada ara tırma evreni SDÜ Burdur E itim Fakültesi 2003- 2004 ö retim yılı güz
döneminde Geli im ve Ö renme dersini alan Fen Bilgisi, Sınıf Ö retmenli i, Sosyal Bilgiler
E itimi, Okulöncesi E itimi, Müzik E itimi, Beden E itimi, Türkçe E itimi I. ve II. Ö retim 2.
sınıf ö rencileridir. Ayrıca bir örneklem tayinine gidilmeden yukarıdaki gruplar üzerinde
çalı ılmı tır. Bu ara tırmaya katılan bölümler ile ö renci sayıları Çizelge 1’de verilmi tir.
141
Serkan ENDA
Çizelge 1. Ara tırma Kapsamında Yer Alan Deneklerin Bölümlere Göre Da ılımı
BÖLÜM
Fen Bilgisi E itimi
Sınıf Ö retmenli i
Sosyal Bilgiler E itimi
Okulöncesi E itimi
Müzik E itimi
Beden E itimi
Türkçe E itimi
Toplam
N
21
123
100
66
24
19
61
414
Ara tırma Modeli
Bu ara tırmada, hazırlanan Geli im ve Ö renme dersi Bilgiyi leme Kuramı ünitesi
ö renme materyalinin etkilili i ve kullanılabilirli i hakkında ö renci görü lerinin alındı ı ve bu
görü lerin ö rencilerin, cinsiyet, bölüm, ö retim türü de i kenleriyle kar ıla tırıldı ı betimsel bir
yakla ım izlenmi tir.
Veri Toplama Yolları ve Araçları
Ö rencilerin hazırlanan web tabanlı materyal hakkındaki görü leri ile ilgili veri toplamak
için bir anket hazırlanmı tır. Anket hazırlama süreci a a ıdaki gibi gerçekle mi tir.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Ö renciler Geli im ve Ö renme dersinde Bilgiyi leme Kuramı ünitesini yüz yüze e itim
yoluyla aldılar. Daha sonra, ö renmelerini destekleyici olarak hazırlanan web tabanlı
materyal ö rencilere tanıtılmı ve ders ö retim elemanları tarafından kullanılmaya te vik
edilmi tir.
Ö renciler hazırlanan materyali kullanmaya ba ladıktan belirli bir süre sonra, ö rencilere “
Hazırlanan bu web tabanlı materyal hakkındaki görü leriniz nelerdir?” eklinde açık uçlu bir
soru sorulmu tur.
Literatür taranarak daha önce bu konuda hazırlanmı anketlerden ve sorulan açık uçlu
sorunun cevaplarından elde edilen kapalı uçlu sorularla 28 adet anket maddesi ortaya
çıkarılmı tır. Bunun yanı sıra ankette, çe itli kar ıla tırmalar yapmak amacıyla, ö rencilerin
cinsiyet, bölüm ve ö retim türü bilgilerine yönelik sorular da yer almı tır. Anket maddelerinin
yanıtlanmasında be dereceli ölçek kullanılmı tır. Bunlar “Kesinlikle Katılmıyorum”,
“Katılmıyorum”, “Kararsızım”, “Katılıyorum” ve “Kesinlikle Katılıyorum” olarak belirlenmi tir.
Uzman kanısına ba vurulmu tur.
60 ki ilik bir grup üzerinde pilot çalı ma yapılmı tır. Pilot çalı ma sonuçlarına göre, uzman
kanısına ba vurularak anket iki faktörlü olarak belirlenmi tir. Bu faktörlerden birincisi
“Materyalin etkilili i”; ikincisi ise “Materyalin kullanılabilirli i” olarak belirlenmi tir.
Anketin güvenirli i α =.843 olarak hesaplanmı tır. Bu haliyle ara tırmanın veri toplama
aracı olan anket formu son halini almı tır.
Anket son haliyle yakla ık 3 hafta bu sürece dahil olan ve materyal ile etkile ti i varsayılan
7 bölümden yakla ık 500 ö renciye uygulanmı ; geçerli geriye dönü sayısı ise 414 olarak
ortaya çıkmı tır.
Verilerin Çözümlenmesi
Ara tırmadan elde edilen verilerin çözümlenmesinde çe itli betimsel istatistiklerden
yararlanılmı tır. Çözümlemeler bilgisayarda SPPS 11.0 programı kullanılarak gerçekle tirilmi tir.
Anlamlılık düzeyi .05 olarak kabul edilmi tir.
142
Serkan ENDA
Birinci Alt Probleme li kin De erlendirmeler
Kullanılabilirlik ile ilgili olan ilk dokuz maddeden sekiz tanesinin aritmetik ortalaması
3,40’ın üzerinde ve 4,20’nin altındadır. Yalnız dördüncü maddenin( “Materyaldeki yazılar
okunaklı ve anla ılabilir”) aritmetik ortalaması 4,26 olarak hesaplanmı tır. Bu durum
katılımcıların ilgili maddedeki görü e tamamen katıldıkları eklinde yorumlanabilir. Yani
katılımcıların %90’ı materyaldeki metinlerin okunaklı ve anla ılır oldu u görü ündedir.
Anketin birinci maddesinin (“Materyali kullanabilmek için yeterli bilgisayar ve nternet
bilgisine sahibim.”) aritmetik ortalaması 3,54 olarak bulunmu tur. Bu maddeye ö rencilerin
%25,6’sı ya kesinlikle katılmamı ya da katılmamı tır. Bunun nedeni bazı bölümlerin ders
programlarında III. Yarıyıl itibariyle bilgisayar dersinin henüz yer almaması olabilir. Sonuç olarak
katılımcıların ço unlu u genel olarak materyali kullanabilmek için yeterli bilgisayar ve nternet
bilgisine sahip oldukları görü ündedir.
Anketin ikinci maddesinin (“Materyalde kullanılan renkler birbiri ile uyumludur.”) aritmetik
ortalaması 3,84 olarak hesaplanmı tır. Ö rencilerin yakla ık %72’si materyaldeki renklerin
birbirleri ile uyumlu oldu u görü ündedir.
Anketin üçüncü maddesinin (“Materyalde sık kullanılan menülerin sürekli olarak ekranın
sol kısmında bulunması olumludur.”) aritmetik ortalaması 4,17 olarak hesaplanmı tır.
Ö rencilerin yakla ık %81’i sık kullanılan menülerin sürekli olarak ekranın sol kısmında
bulunmasının olumlu oldu u görü ündedir.
Anketin be inci maddesinin (“Materyalin sayfa yapısı, materyalin kullanımını
kolayla tırıyor.”) aritmetik ortalaması 3,97 olarak hesaplanmı tır. Ö rencilerin yakla ık %80’i
materyalin sayfa yapısının materyalin kullanımını kolayla tırdı ı görü ündedir.
Anketin altıncı maddesinin (“Materyaldeki bilgi, belli bir bütünlü ü ifade edecek ekilde
sunulmu tur.”) aritmetik ortalaması 3,89 olarak hesaplanmı tır. Ö rencilerin yakla ık %71’i
materyaldeki bilginin belli bir bütünlü ü ifade edecek ekilde sunuldu u görü ündedir.
Anketin yedinci maddesinin (“Materyalde anla ılabilirli i etkileyecek düzeyde yazım
(imla) yanlı ları yoktur.”) aritmetik ortalaması 3,94 olarak hesaplanmı tır. Ö rencilerin yakla ık
%75’i materyalin anla ılabilirli ini etkileyecek düzeyde yazım (imla) yanlı ı olmadı ı
görü ündedir.
Anketin sekizinci maddesinin (“Materyalin kullanımı kolay ve anla ılabilirdir.”) aritmetik
ortalaması 4,09 olarak hesaplanmı tır. Ö rencilerin yakla ık %82’si materyalin kullanımının
kolay ve anla ılabilir oldu u görü ündedir.
Anketin dokuzuncu maddesinin (“Materyal kullanılma amacını net ve anla ılabilir bir
ekilde açıklamaktadır.”) aritmetik ortalaması 3,96 olarak hesaplanmı tır. Ö rencilerin yakla ık
%75’i materyalin kullanılma amacını net ve anla ılabilir bir ekilde ortaya koydu u görü ündedir.
Anketin, materyalin kullanılabilirli i ile ilgili ö renci görü lerinin alındı ı bu ilk dokuz
maddedeki görü lere ö rencilerin katıldıkları söylenebilir. Yukarıdaki açıklamalar do rultusunda
ö renciler, Geli im ve Ö renme dersi Bilgiyi leme Kuramı ünitesi için sınıf içi ö renmelerini
desteklemek amacıyla hazırlanan web tabanlı bu materyalin, genel olarak kullanılabilir oldu u
görü ündedirler.
Anketin 10–21. maddeleri materyalin etkilili i ile ilgili maddeleridir.
Anketin onuncu maddesinin (“Materyal ö renme sürecinde ö renciyi aktif kılmaktadır.”)
aritmetik ortalaması 3,98 olarak hesaplanmı tır. Bu sonuca göre ö rencilerin yakla ık %75’i,
materyalin ö renme sürecinde ö renciyi aktif kıldı ı görü ündedir.
Anketin on birinci maddesinin (“Geli tirilen bu materyal konuyu ö renmeme katkı
yapmı tır.”) aritmetik ortalaması 3,93 olarak bulunmu tur. Ö rencilerin yakla ık % 78’i konuyu
ö renmelerinde materyalin katkı yaptı ı görü ündedirler.
Anketin on ikinci maddesinin (“Materyal ele aldı ı ünite göz önünde bulunduruldu unda
içerik bakımından yeterlidir.”) aritmetik ortalaması 3,64 olarak bulunmu tur. Ö rencilerin
yakla ık % 61’i materyalin içerik açısından yeterli oldu u görü ündedir.
143
Serkan ENDA
Anketin on üçüncü maddesinin (“Materyaldeki sınav ve sorular yeterlidir.”) aritmetik
ortalaması 3,32 olarak bulunmu tur. Ö rencilerin yakla ık % 45’i sınav ve soru sayısının
yeterlili i konusunda ortada kalmı tır. %15’i sınav ve soru sayısının yetersiz oldu u görü ünde
iken ,% 40’ı ise yeterli oldu u görü ündedir. Bu madde için genel olarak ö rencilerin sınav soru
ve sayısının yeterlili i konusunda ortada kaldıkları söylenebilir.
Anketin on dördüncü maddesinin (“Materyal konu ile ilgi farklı türde materyallere eri im
sa lamaktadır.”) aritmetik ortalaması 3,58 olarak bulunmu tur. Ö rencilerin yakla ık % 62’si
materyalin konu ile ilgili farklı türde materyallere eri im sa ladı ı görü ündedir.
Anketin on be inci maddesinin (“Materyal konu ile ilgili derste ö renilen bilgileri
peki tirmektedir”) aritmetik ortalaması 4,21 olarak bulunmu tur. Ö rencilerin yakla ık % 88’inin
görü ü, materyalin hazırlanmasındaki temel amaç olan konu ile ilgili ö renmelerin peki tirildi i
yönündedir.
Anketin on altıncı maddesinin (“Materyal ilgili konuyu ö renmeyi kolayla tırmaktadır.”)
aritmetik ortalaması 4,15 olarak bulunmu tur. Ö rencilerin yakla ık % 85’i materyalin ilgili
konuyu ö renmeyi kolayla tırdı ı görü ündedir.
Anketin on yedinci maddesinin (“Materyal bende, konuyla ilgili yeterince ö renme iste i
uyandırıyor.”) aritmetik ortalaması 3,72 olarak bulunmu tur. Ö rencilerin yakla ık % 65’i
materyalin yeterince ö renme iste i uyandırdı ı görü ündedir.
Anketin on sekizinci maddesinin (“Testlerde sunulan soruların çe itlili i do ru ve yeterli
sayıda kullanılmı tır.”) aritmetik ortalaması 3,40 olarak bulunmu tur. Ö rencilerin yakla ık %
40’ı testlerde sunulan soruların çe itlili inin do ru ve yeterli sayıda kullanıldı ı görü ünde ortada
kalırken; %45’i ise testlerde sunulan soruların çe itlili inin do ru ve yeterli sayıda oldu u
görü ündedir.
Anketin on dokuzuncu maddesinin (“Materyal ö renciye yeterince kendini
sınama(ö renmeleri izleme) fırsatı veriyor.”) aritmetik ortalaması 3,74 olarak bulunmu tur.
Ö rencilerin yakla ık % 65’i materyalin ö rencilere yeterince kendilerini sınama olana ı verdi i
görü ündedir.
Anketin yirminci maddesinin (“Materyal konu ile ilgili bilgileri tekrar etmeyi sa lıyor.”)
aritmetik ortalaması 4,14 olarak bulunmu tur. Ö rencilerin yakla ık % 86’sı materyalin konu ile
ilgili bilgileri tekrar etmeyi sa ladı ı görü ündedir.
Anketin yirmi birinci maddesinin (“Materyal yeterince alı tırma yapmaya olanak
sa lıyor.”) aritmetik ortalaması 3,76 olarak bulunmu tur. Ö rencilerin yakla ık % 68’i materyalin
yeterince alı tırma yapmaya olanak sa ladı ı görü ündedir.
Anketin, materyalin etkilili i ile ilgili görü lerin alındı ı 10–21. maddelerine cevaplayıcılar
genel olarak katılmı lardır. Ancak materyaldeki sınav ve soru sayısı ile soru tipi çe itlili inin
yeterlili i konusunda katılımcıların yakla ık %45’i ortada kalmı lardır. Web tabanlı e zamansız
bu materyalin temel amacı olan, materyalin sınıf içi ö renmeleri peki tirdi i ve destekledi i
görü üne katılımcıların yakla ık % 90’ı katılmı lardır.
kinci Alt Probleme li kin De erlendirmeler
Ö retmen adaylarının materyalin kullanılabilirli i hakkındaki görü leri arasında ö retim
türlerine, cinsiyetlerine ve okudukları bölüme ba lı olarak anlamlı bir fark var mıdır?
Birinci ve kinci ö retim ö rencilerinin kullanılabilirlik puanlarının aritmetik ortalamaları
hesaplanarak .05 anlamlılık düzeyinde SPSS programı yardımıyla, ili kisiz örneklemler için ttesti yapılmı tır. Elde edilen bulgulara göre ö retmen adaylarının materyalin kullanılabilirli ine
ili kin görü lerinde ö retim türüne ba lı anlamlı bir fark bulunamamı tır. Bu, birinci ve ikinci
144
Serkan ENDA
ö retim ö rencilerinin genel olarak bu tür materyallerin kullanılabilirli i hakkında benzer
dü üncelere sahip oldukları biçiminde yorumlanabilir. Fakültede bulunan ö rencilerin benzer
demografik özelliklere sahip olmaları bu sonucun çıkmasında etkili olmu olabilir.
Kız ve erkek ö rencilerin kullanılabilirlik puanlarının aritmetik ortalamaları hesaplanarak.
05 anlamlılık düzeyinde SPSS programı yardımıyla, ili kisiz örneklemler için t-testi yapılmı tır.
Elde edilen bulgulara göre ö retmen adaylarının materyalin kullanılabilirli ine ili kin
görü lerinde cinsiyete ba lı anlamlı bir fark bulunamamı tır. Bu, kız ve erkek ö rencilerin
bilgisayarda hazırlanmı bu tür materyallerin kullanılabilirli i hakkında benzer dü üncelere sahip
oldukları biçiminde yorumlanabilir. Ayrıca materyal hazırlama ilkeleri göz önüne alınarak
materyal hazırlanırsa, cinsiyet de i keninin materyalin kullanılabilirli ini önemli ölçüde
etkilemeyece i söylenebilir.
Ö retmen adaylarının materyalin kullanabilirli i hakkındaki görü leri arasında
okudukları bölüme ba lı olarak anlamlı bir farkın olup olmadı ının çözümlenmesi için ili kisiz
örneklemler için tek faktörlü varyans analizi (One-Way ANOVA) yapılmı tır. Analiz sonuçları.
.05 anlamlılık düzeyinde incelenmi tir. Yapılan çözümlemelerin sonuçları Çizelge 4’dedir.
Çizelge 4. Bölümlere Göre Kullanılabilirlik Puanları Aritmetik Ortalamaları Arasındaki Tek
Faktörlü Varyans Analizi Sonuçları
Varyansın Kayna ı
Gruplararası
Gruplariçi
Toplam
Kareler Top.
544.20
9335.14
9879.34
Sd
6
407
Kareler Ort.
90.70
22.93
F
P
3.95
.001
Yapılan çözümlemeler sonucunda hesaplanan F[6-407]=3.95 de eri P<.01 düzeyinde
anlamlı bulunmu tur. Gruplararası farkların hangi gruplar arasında oldu unu bulmak amacıyla
Scheffe testi yapılmı tır. Yapılan Scheffe testi sonuçları Çizelge 6’da verilmi tir.
145
Serkan ENDA
Fen Bilgisi E itimi
Müzik E itimi
Sosyal Bilgiler
E itimi
Türkçe E itimi
Beden E itimi
Beden
E itimi
Türkçe
E itimi
Sınıf
Ö retmenli i
Sosyal
Bilgiler
E itimi
Müzik
E itimi
Fen Bilgisi
E itimi
Okulöncesi
E itimi
Okulöncesi E itimi
Bölümler
Sınıf Ö retmenli i
Çizelge 6. Gruplararası Aritmetik Ortalamaların Scheffe Testi Sonuçları
37.52
36.29
35.92
34.93
34.76
34.43
33.05
33.05
4,46*
3.23
2.86
1.88
1.71
1.37
0
34.43
3,09*
1.86
1.49
.50
.34
0
34.76
2,75*
1.52
1.15
.17
0
34.93
2,59
1.36
.99
0
35.92
1,60
.37
0
36.29
1,23
0
37.52
0
X
*p<.05
Bu bulgulara göre Okulöncesi E itimi bölümünün materyalin kullanılabilirli i ile ilgili
görü leri ile Beden E itimi, Türkçe E itimi, Sınıf Ö retmenli i bölümlerinin görü leri arasında
.05 düzeyinde anlamlı bir fark bulunmu tur. Okulöncesi E itimi ö rencilerinin kullanılabilirlik
puanları ortalaması bu üç bölümün ö rencilerinin kullanılabilirlik puanları ortalamasından
anlamlı düzeyde yüksektir. SDÜ Burdur E itim Fakültesi’nde Okulöncesi E itimi bölümünde
ö renciler bilgisayar yazılımları ve materyallerini de erlendirmeye yönelik bir ders almaktadır.
Bu nedenle Okulöncesi ö rencilerinin bu tür materyallere yakla ımları di er bölümlerden farklı
olabilir. Ayrıca bazı gruplarda ö renci sayısının az olması bu sonucun çıkmasında etkili olmu
olabilir.
Üçüncü Alt Probleme li kin De erlendirmeler
Ö retmen adaylarının materyalin etkilili i hakkındaki görü leri arasında ö retim
türlerine, cinsiyetlerine ve okudukları bölüme ba lı olarak anlamlı bir fark var mıdır?
Birinci ve kinci ö retim ö rencilerinin etkililik puanlarının aritmetik ortalamaları
hesaplanarak .05 anlamlılık düzeyinde SPSS programı yardımıyla, ili kisiz örneklemler için ttesti yapılmı tır. Elde edilen bulgulara göre ö retmen adaylarının materyalin etkilili ine ili kin
görü lerinde ö retim türüne ba lı anlamlı bir fark bulunamamı tır. Bu, birinci ve ikinci ö retim
ö rencilerinin genel olarak bu tür materyallerin etkilili i hakkında benzer dü üncelere sahip
oldukları biçiminde yorumlanabilir. Fakültede bulunan ö rencilerin benzer demografik özelliklere
sahip olmaları bu sonucun çıkmasında etkili olmu olabilir.
Kız ve erkek ö rencilerin etkililik puanlarının aritmetik ortalamaları hesaplanarak .05
anlamlılık düzeyinde SPSS programı yardımıyla, ili kisiz örneklemler için t-testi yapılmı tır. Elde
edilen bulgulara göre ö retmen adaylarının materyalin etkilili ine ili kin görü lerinde cinsiyete
ba lı anlamlı bir fark bulunamamı tır. Bu, kız ve erkek ö rencilerin bilgisayarda hazırlanmı bu
tür materyallerin kullanılabilirli i hakkında benzer dü üncelere sahip oldukları biçiminde
yorumlanabilir. Ayrıca materyal hazırlama ilkeleri göz önüne alınarak materyal hazırlanırsa,
cinsiyet de i keninin materyalin kullanılabilirli ini önemli ölçüde etkilemeyece i söylenebilir.
146
Serkan ENDA
Ö retmen adaylarının materyalin etkilili i hakkındaki görü leri arasında okudukları
bölüme ba lı olarak anlamlı bir farkın olup olmadı ının çözümlenmesi için ili kisiz örneklemler
için tek faktörlü varyans analizi (One-Way ANOVA) yapılmı tır. Analiz sonuçları. .05 anlamlılık
düzeyinde incelenmi tir. Yapılan çözümlemelerin sonuçları Çizelge 9’da verilmi tir.
Çizelge 9. Bölümlere Göre Etkililik Puanları Aritmetik Ortalamaları Arasındaki Tek
Faktörlü Varyans Analizi Sonuçları
Varyansın
Kayna ı
Gruplararası
Gruplariçi
Toplam
Kareler
Toplamı
720.21
23507.91
9879.34
Sd
6
407
Kareler
Ortalaması
120.03
57.75
F
p
2.07
.055
Yapılan çözümlemeler sonucunda hesaplanan F[6-407]=2.07 de eri anlamlı
bulunmamı tır. Di er bir deyi le gruplar arası etkilililik puanları aritmetik ortalamaları arasında
anlamlı bir fark yoktur.
Elde edilen bulgulara göre ö retmen adaylarının materyalin etkilili ine ili kin
görü lerinde bölümlerine ba lı anlamlı bir fark bulunamamı tır. Bu, farklı bölümlerde ö renim
gören ö retmen adaylarının bilgisayarda hazırlanmı bu tür materyallerin etkilili i hakkında
benzer dü üncelere sahip oldukları biçiminde yorumlanabilir.
Sonuçlar ve Öneriler
Bu ara tırmadan elde edilen bulgular genel anlamda alan yazındaki benzer ara tırmalar
çerçevesinde ele alındı ında a a ıdaki sonuç ve önerilere varılabilir.
1. Katılımcıların büyük ço unlu unun görü ü materyalin kullanılabilir ve etkili oldu u
yönündedir. Bu nedenle materyal, hazırlanma amacı olan, ilgili konuya ait ö renmelerin
desteklenmesi ve ö renilen bilgilerin peki tirilmesi i levini yerine getirmi tir.
2. Materyal hazırlanırken ö retimsel sistem tasarımı ve her türlü ö retimsel materyal
geli tirilirken dikkat edilmesi gereken temel ilkelerden faydalanılmı tır. Bu do rultuda
hazırlanan materyalin etkilili i ve kullanılabilirli i hakkında ö rencilerin olumlu görü leri,
materyalin tasarım ve uygulama sürecinin geçerli ini onaylamaktadır.
3. Bazı katılımcıların materyali kullanabilmek için bilgisayar ve nternet yeterlilikleri bakımından
kendilerini yeterli görmemeleri, ilgili katılımcıların bulundukları yarıyıla kadar henüz gerekli
önko ul ö renmeleri sa lamamı olmalarından kaynaklanabilir.
4. Bazı katılımcıların materyaldeki soru ve sınav sayısının yeterlili i ve çe itlili i konusundaki
kararsız görü lerinin kayna ı, katılımcıların kendilerini aktif kılan ve ö renmelerini
izlemelerini sa layan etkile imli testlerin materyalde yeterince bulunmaması olabilir.
5. Ara tırmaya katılan ö rencilerin materyalin etkilili i hakkındaki görü leri bölüm, cinsiyet ve
ö retim türü fark etmeksizin anlamlı düzeyde birbirinden farklı de ildir. Ö rencilerin
materyalin kullanılabilirli i hakkındaki görü lerinde, bazı bölümler arasında anlamlı düzeyde
farklılıklar var iken; cinsiyet ve ö retim türüne ba lı anlamlı farklılıklar yoktur. E er sistem iyi
tasarlanırsa bu de i kenler ö renci görü lerini etkilemeyece i dü ünülmektedir.
6. Ö rencilerin sınıf içi ö renmelerini desteklemek amacıyla man vd.’nin (2002) de belirtti i
gibi, bu tür web tabanlı ö renme destek sistemleri e itim fakültelerinde okutulan bütün
dersler için geli tirmeli ve geli tirilmesi te vik edilmelidir. Bunların ö rencilerin nternet
kullanım düzeylerini artıraca ı unutulmamalıdır.
7. Ö rencilerin nternet’i ve bilgisayarı ve web tabanlı ö renme materyalini, kullanabilmeleri
için gerekli önko ul ö renmelerin sa lanması amacıyla Lisans e itiminin ilk yılında
ö rencilerin temel bilgisayar ve nternet kullanımı derslerini almaları gerekmektedir.
147
Serkan ENDA
8. Bu tür materyaller tasarlanırken ö rencilerin aktif olarak katılımını sa layan, çevrimiçi testler
yeterli sayıda ve farklı türde konulmalıdır.
9. Bu çalı ma daha da geli tirilerek ö rencilerin konuyu ö renmelerini gerçekle tirmek üzere,
dersin hedeflerine uygun, etkile imli etkinlikler geli tirilerek ö rencilerin geleneksel e itimle
ö renmeleri ile dersi web tabanlı olarak almaları arasındaki eri i farklarını sınayan deneysel
bir çalı ma yapılabilir.
148
Serkan ENDA
KAYNAKÇA
Chang, C. (2003) “Towards a Distributed Web Based Learning Community,” nnovation in
Education and Teaching, National Taipei Universty of Technology,Taipei, Taiwan.
Demirel, Ö., S. S. Sefero lu ve E. Ya cı.(2002) Ö retim Teknolojileri ve Materyal Geli tirme,
Pegem A Yayıncılık, Ankara.
Howe, R. K., J. Berv.(2000) “Constructing Constructivism, Epistemological and Pedagogical,”
Constructivism in Education: Ninety-ninth Yearbook of the National Society for the
Study of Education, Cilt No 1, s.19-40.
man, A., Baytekin, Ç., Kıyıcı,M. ve M. B. Horzum.(2002) “ nternet Destekli Materyal Geli tirme
Dersi Alan Ö rencilerin nternet’i Kullanma Durumları,” Açık/Uzaktan E itim
Sempozyumu, 23-25 Mayıs, Anadolu Üniversitesi, Eski ehir.
Michau, F., Gentil, S. ve M. Barrault.(2001) “Expected Benefits of Web Based, Learning For
Engineering Education:Examples in Control Engineering,” Europan Journal of
Enginnering Education, Cilt 26, Sayı 2, s.151-168.
Özçelik, S. ve S. Yıldırım.(2002) “Web-Destekli Ö renme Ortamlarında Bili sel Araçların
Kullanımı: Bir Durum Çalı ması,” Açık/Uzaktan E itim Sempozyumu, 23-25 Mayıs,
Anadolu Üniversitesi, Eski ehir.
Steffe, L. P., J. Gale.(1995) Constructivism in Education, Lawrance Erlbaum Inc., Hillsdale.
Volery, T., D. Lord.(2000) “Critical Success Factors in Online Education,", International Journal
of Educational Management, Cilt 14, Sayı 5, s.216-223.
149

öğretmen adaylarının web tabanlı öğrenme materyalinin

Transkript

Benzer belgeler

yabancı dil öğrenimi için pan avrupa görevleri

ORTADO ĞU RULMAN

TIR Dorse Taşıyıcısı | MasterMover Trailer Moving System TMS1650+