MAD121-JEL103 Temel Bilgisayar Teknolojileri ve Yazılımları Ders

ZONGULDAK BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
MAD121
TEMEL BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIMLARI
DERS NOTLARI
(Son Güncelleme: Kasım 2013)
Yrd. Doç. Dr. Alaaddin ÇAKIR
Yrd. Doç. Dr. M. Erdinç BİLİR
BÖLÜM 1
BİLGİSAYARIN TARİHÇESİ
İnsanoğlu, sayı saymaya ve yalın aritmetik işlemler yapmaya başladığından bu yana, bu
işlemleri kolaylaştırmak ve hızlandırmak için çalışmıştır. Bu uzun sürecin bir dilimi olarak,
günümüzde kullanılmakta olan bilgisayarlar, abaküsün, mekanik hesap makinelerinin ve
elektromekanik bilgisayarların evrimi sonucu ortaya çıkmıştır.
MÖ 1854-MÖ 1595 yılları arasında 1. Babil Hanedanlığı döneminde Babilliler, “Pythagoras
Sayıları” olarak da adlandırılan, tamsayılar üzerine kurulu temel bir aritmetiğe sahiptiler.
MÖ 1580-MÖ 1085 yılları arasında Yeni İmparatorluk döneminde Mısırlılar, tamsayıları
“ideograf” adı verilen özel işaretlerle gösteriyorlardı. MÖ 600-MÖ 300 yılları arasında Hellen
döneminde, Kroton’daki Pythagoras Okulu’na bağlı Yunan matematikçiler, ondalıklı sayıları
bularak, sayıların soyut niteliğini ortaya koydular. MÖ 332-MÖ 47 yılları arasında Büyük
İskender döneminde, İskenderiye Okulu’na bağlı matematikçiler, ondalıklı ve kesirli sayıların
kullanıldığı aritmetik işlemler yaptılar. Günümüzde kullanılmakta olan sayılar ve 10 Tabanlı
Sayı Sistemi, negatif sayıları ve sıfırı aritmetiğe kazandıran, İskenderiye Okulu’nun mirasçısı
Hintli bilginler tarafından oluşturuldu ve bu sistem, MS 9. yüzyıldan itibaren Araplar
aracılığıyla İspanya üzerinden tüm Avrupa’ya yayıldı.
1614 yılında, İskoçyalı matematikçi John Napier (1550-1617), o zamanlar için gökbilim ve
denizcilik alanlarında büyük önem taşıyan küresel trigonometri hesaplarını oldukça
kolaylaştıran logaritmayı icat etti ve Napier Cetvelleri adıyla tanınan çarpma yöntemini esas
alarak, ilk sürgülü hesap cetveli taslağını geliştirdi.
1621 yılında, İngiliz din adamı William Oughtred, Napier’in sürgülü hesap cetveli taslağını
geliştirerek, sayıların uzunluklarla gösterildiği sürgülü hesap cetvelini icat etti.
1623 yılında, Alman bilgini Wilhelm Schickard (1592-1635), gökgünlüğünü hesaplamak
amacıyla Napier logaritmaları üzerinde yürüttüğü yoğun çalışmalar esnasında, dişli çarklardan
oluşan ve Logaritma Tabanlı Sayı Sistemi’ne göre işlem yapan mekanik bir hesap makinesi icat
etti.
1642 yılında, Fransız matematikçi ve fizikçi Blaise Pascal (1623-1662), Schickard’ın
makinesinden habersiz olarak, sadece toplama ve çıkarma yapabilen mekanik bir hesap
makinesi icat etti. Pascal’ın, vergi tahsildarı olan babasına kolaylık olsun diye yaptığı ve
‘Pascaline’ adını verdiği bu makine, rakamları otomatik olarak onlar ve yüzler hanelerine
taşıyan, üzerinde rakamlar yazılı bir dizi çarktan oluşmaktaydı.
1671 yılında, Alman filozof Gottfrieed Wilhelm Leibniz (1646-1716), Pascal’ın makinesini
geliştirerek, çarpma ve bölme işlemlerini, toplama ve çıkarma işlemlerini yineleyerek
gerçekleştiren ve “Leibniz’in Dört İşlem Makinesi” olarak adlandırılan mekanik bir hesap
makinesi icat etti.
1805 yılında, Fransız mekanik uzmanı Joseph Marie Jacquard (1752-1834), desenli kumaş
dokunması işlemlerinde, belirli yerlerinde delikleri olan bir karton şerit üzerindeki delikler
yardımıyla, ne zaman ve hangi renk ipliğin atılacağını öngörebilen bir dokuma tezgahı
geliştirdi. Jakar Tezgahı olarak adlandırılan bu ilk programlanabilir dokuma tezgahı, delikli
kartlarla programlanan bilgisayarlara doğru atılmış en önemli adım olarak kabul edilmektedir.
2
1820 yılında, Charles Xavier Thomas, “Aritmometre” olarak adlandırılan ve küçük
değişikliklerle günümüzde de kullanılmakta olan, dört işlem yapabilme yeteneğine sahip ilk
ticari mekanik hesap makinesinin seri üretimine başladı.
1822 yılında, Cambridge Üniversitesi (İngiltere) Matematik Profesörü Charles Babbage (17921871), gerekli verileri delikli kartlardan alarak hesap yapabilen ve "Fark Makinası (Difference
Engine)” olarak adlandırılan mekanik bir hesap makinası icat etti. Bu konudaki çalışmalarını
devam ettiren Babbage, 1833 yılında, bilgisayarın temel çalışma ilkelerinin ilk kez ortaya
konduğu programlanabilen bir makina tasarladı. "Çözümleyici Makina (Analytical Engine)"
olarak adlandırılan ve mekanik biçimde tasarlanmış girdi, işlem, bellek ve çıktı birimlerine
sahip olan bu makina buharla çalışacak ve işlem yapabilmesi için gerekli olan komutları delikli
kartlardan alacaktı. İngiliz Hükümeti’nin de desteğiyle, bu makinenin birçok parçası üretildi.
Ancak, 19. yüzyıl teknolojisi, makinenin tamamlanabilmesi için gerekli olan diğer parçalarının
istenen duyarlılıkta imal edilmesinde ve parçaların bir araya getirilmesinde yetersiz kaldı.
Bellek kavramını ilk kez ortaya atarak bilgisayar ve programlamanın gelişim sürecinde atılmış
en önemli adımlardan biri haline gelen bu proje hiçbir zaman gerçekleştirilemedi. Proje
sürecinde, Babbage ile aynı üniversitede görev yapmakta olan Matematik Profesörü Lovelance
Kontesi Augusta Ada, Çözümleyici Makine için uygulanabilecek çok sayıda program yazmış
ve bu makinenin satranç dahi oynayabileceğini öngörmüştür. Bu nedenle, Ada, dünyanın ilk
programcısı olarak kabul edilmiş ve sembolik programlama dillerinden birine onun adı
verilmiştir.
1854 yılında, İngiliz matematikçi George Boole (1815-1864), sadece 0 ve 1’den oluşan “2
Tabanlı Sayı Sistemi”ni icat etti. Bu sayı sistemi, günümüz bilgisayar mimarisinin temelini
oluşturmaktadır.
1889 yılında, Amerikalı istatistikçi Hermann Hollerith (1860-1929), ABD Nüfus Sayım
Bürosu’nda görev yaparken, 1880 yılı nüfus sayımı sonuçlarının daha çabuk ve doğru
alınabilmesini sağlamak amacıyla, belirli şekilde sıralanmış delikli kartlar yardımıyla, elektrik
akımının geçip geçmemesine göre sayı sayabilecek bir hesap makinası tasarladı. Uzun
çalışmalar sonucunda geliştirilen bu elektromekanik makina sayesinde, 10 yıldan fazla süreceği
sanılan 1890 nüfus sayımı işlemleri 2.5 yıl içinde tamamlandı. Hollerith, 1896 yılında
Tabulating Machines Company (TMC) adlı şirketi kurdu ve 1899 yılında ilk delikli kart
patentini aldı. TMC, 1924 yılında, aynı alanda faaliyet gösteren iki ayrı şirketle birleşerek,
bugünkü adıyla bilinen International Business Machines Corporation (IBM) adını almıştır.
1904 yılında, İskoçyalı elektrik uzmanı John Ambrose Fleming (1849-1945), elektron
lambasını icat etti.
1910 yılında, James Powers, ABD Nüfus Sayım Bürosu’nda kullanılmakta olan Hollerith’in
delikli kartla çalışan makinelerini daha da geliştirdi ve onlara delici, sıralayıcı ve çizici mekanik
donanımlar ilave etti. Powers, daha sonra bir şirket kurdu. Bu şirket, 1927 yılında, aynı alanda
faaliyet gösteren üç ayrı şirketle birleşerek, bugünkü adıyla bilinen Remington Rand
Corporation (RRC) adını almıştır.
1930 yılında, Pennsylvania Üniversitesi (Amerika) öğretim üyeleri Prof. John V. Atanasof ve
Berry Clifford, ilk kez sayısal bilgisayar tasarımı üzerinde çalıştılar ancak bu tasarımı tam
olarak geliştiremediler ve gerçekleştiremediler.
3
1937 yılında, Harvard Üniversitesi (Amerika) profesörlerinden Howard H. Aiken, askeri
gereksinimlere yönelik olarak başlatılan sayısal bilgisayar tasarımı çalışmaları sürecinde,
”Automatic Sequence Control Calculator (Otomatik Sıra Kontrollu Hesaplayıcı):ASCC” adı
verilen elektromekanik bir bilgisayar tasarladı.
1943 yılında, ilk sayısal bilgisayar İngiltere'de imal edildi. "Colossus" adı verilen ve sadece
Alman şifrelerini çözmek amacıyla özel olarak geliştirilen bu bilgisayar, II. Dünya Savaşı'nda
Almanya'nın yenilgiye uğratılmasında önemli rol oynadı.
1944 yılında, IBM, Aiken’in 1937 yılında tasarladığı ASCC’yi imal etti. Mark-1 adı verilen ve
yaklaşık 15 m uzunluğa, 2,4 m yüksekliğe sahip bu bilgisayar, 751 adet parçanın 3000 adet
kablolu bağlantıyla birleştirildiği büyük bir elektromekanik hesaplayıcıdan oluşuyor ve
delinmiş kağıt şeritlerle denetleniyordu. İngilizlerin Colossus'undan çok daha küçük ve
verimsiz olan Mark-1, tek haneli bir toplama ve çıkarma işlemini 0.3 saniyede, çarpma işlemini
4 saniyede ve bölme işlemini ise 12 saniyede tamamlıyordu.
1945 yılında, Cambridge Üniversitesi (İngiltere) bünyesinde EDSAC adı verilen bir bilgisayar
geliştirildiği bilinmesine karşın, bu bilgisayar hakkında yeterli teknik bilgi bulunamamıştır.
1946 yılında, Pennsylvania Üniversitesi öğretim üyeleri Dr. John Mauchly ve J. Presper Eckert,
Atanasof ve Clifford’un 1930 yılında tasarladıkları sayısal bilgisayar üzerinde sürdürdükleri
çalışmalar sonucunda, “Electronic Numerical Integrator and Calculator (Elektronik Sayısal
Bütünleştirici ve Hesaplayıcı):ENIAC” adı verilen ilk sayısal bilgisayarı imal ettiler. Toplam
130 m2’lik yayılmış bir alan üzerinde, 18000 elektron lambası, ki günümüzde 18000 elektron
lambasının yerine 5 mm2'lik bir mikroyonga kullanılmaktadır, 70000 direnç ve 6000 devre
anahtarından oluşuyordu. Ağırlığı 30 ton olan ve saatte 200 kW elektrik tüketen ENIAC 500000
$'a mal edilmişti. Mark-1’in bir haftada yaptığı işi 1 saatte tamamlayabilmesine karşın, her 7
dakikada bir, yüksekliği 7 cm olan elektron lambalarından biri aşırı ısınma nedeniyle patlıyor,
bu nedenle çalışması, patlayan lamba bir yenisi ile değiştirilene dek sık sık duruyordu.
Komutlar belleğinde saklanabiliyordu; ancak program değiştirmek için bağlantıların yeniden
düzenlenmesi ve yeni verilerin, telefon santrallerinde olduğu gibi, kablolar ve özel araçlarla
girilmesi saatler alıyordu. Bu bilgisayarın imali, 1. Kuşak Elektron Lambalı Bilgisayarlar
döneminin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.
1947 yılında, Pennsylvania Üniversitesi öğretim üyelerinden Macar asıllı matematikçi John
Von Neumann, ENIAC üzerinde sürdürdüğü çalışmalar sonucunda, komutlarla beraber
programın da bellekte yüklü olduğu “Electronic Discrete Variable Automatic Computer
(Elektronik Ayrık Değişkeni Otomatik Hesaplayıcı):EDVAC” adı verilen bilgisayarı geliştirdi.
Günümüz bilgisayar mimarisinin temelini oluşturan ve 1854 yılnda Boole tarafından icat edilen
İkili Sayı Sistemi, ilk kez EDVAC’ta uygulanmıştır.
1948 yılında, Bell Telefon Şirketi (Amerika) laboratuvarlarında teknisyen olarak görev
yapmakta olan Amerikalı fizikçiler, John Bardeen (1908-1991), Walter Houser Brattain (19021987) ve William Bradford Shockley (1910-1989) ilk germanyumlu transistoru imal ettiler.
Bardeen, Brattain ve Shockşey, 1956 yılında, yarıiletkenler üzerine yaptıkları araştırmalar ve
germanyumlu transistorun geliştirilmesi çalışmaları nedeniyle Nobel Fizik Ödülü aldılar.
1949 yılında, Manchester Üniversitesi (İngiltere) bünyesinde bir bilgisayar geliştirildiği
bilinmesine karşın, bu bilgisayar hakkında yeterli teknik bilgi bulunamamıştır.
4
1950 yılında, J. Lyons Yiyecek Şirketi (İngiltere), kendi bünyesinde ve kendi problemlerinin
çözümüne yönelik olarak, “LEO” adı verilen bir bilgisayar geliştirdi.
1951 yılında, Amerika’da, ENIAC’ı imal eden Mauchly ve Eckert, Powers’in şirketi RRC
adına, ABD Nüfus Bürosu için, “Universal Automatic Computer (Evrensel Otomatik
Hesaplayıcı):UNIVAC-1” adı verilen bir bilgisayar imal ettiler. Bu bilgisayar, ticari amaçla
üretilen ilk bilgisayar olarak kabul edilmektedir.
1960 yılında, Control Data Şirketi (ABD), elektron lambasının kullanılmadığı ve tümü
transistör devrelerinden oluşan ilk bilgisayarı üretti. Bu bilgisayarın imali, 2. Kuşak
Transistörlü Bilgisayarlar döneminin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.
1965 yılında, National Aeronautics and Space Administration (Ulusal Havacılık ve Uzay
Dairesi):NASA (ABD), havacılık ve uzay araştırmalarını düzenleme ve yürütme çalışmaları
kapsamında, çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük, ancak, binlerce transistordan oluşan
devrelerin yaptığı işi yapabilen tümleşik devrelerin üretildiğini ve sivil kullanıma sunulduğunu
duyurdu. Elektronik endüstrisinde devrim yaratan bu gelişme, 3. Kuşak Tümleşik Devreli
Bilgisayarlar döneminin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.
1968 yılında Intel (ABD) kuruldu. Programlanabilir bellek yongaları üretmek amacıyla kurulan
bu firma, günümüzde, işlemci üreticisi firmaların lideri konumundadır.
1971 yılında, Intel, elektronik hesap makineleri üreticisi bir firma için ilk işlemcisini üretti.
4004 kod adıyla bilinen bu işlemcinin üretimi, 4. Kuşak Mikro Yongalı Bilgisayarlar döneminin
başlangıcı olarak kabul edilmektedir.
1975 yılının başlarında Bill Gates ve Paul Allen, Intel’in ürettiği işlemciler için BASIC
programlama dili yorumlayıcıları geliştirmek amacıyla, Microsoft'u (ABD) kurdular.
1975 yılının sonlarında, Altair firması (ABD), elektronikle uğraşan amatörlere yönelik oyun ve
deney aracı olarak tasarlanan Altair 8800'i üretti. Günümüzde kullanılanlara hiç benzemeyen
bir klavye ve ekrana sahip olan Altair 8800'de veriler 0 ve 1 olarak giriliyor ve programlar 0 ve
1'den oluşan makine dili kullanılarak yazılıyordu.
1977 yılının başlarında, Radio Shack firması (ABD), günümüzde kullanılanlara oldukça benzer
klavye ve ekranın ilk kez kullanıldığı TRS-80'i üretti. TRS-80, piyasaya sunulduğu ay içinde,
bir yıl için öngörülen sayıdan daha fazla sayıda alıcı buldu.
1977 yılının sonlarında, Apple firmasının (ABD) kurucuları Steve Jobs ve Steve Wozniak, bir
otomobil garajında Altair 8800 üzerinde sürdürdükleri çalışmalar sonucunda geliştirdikleri,
donanıma bağlı olmakla birlikte bir işletim sistemine sahip ilk ticari kişisel bilgisayar olan
Apple-II'yi piyasaya sundular. Apple'ın simgesi ısırılmış bir elma idi. Bu simge ile bütünleşen
Apple-II, o günler için büyük, korkutucu ve ulaşılmaz görünen bilgisayar imajını, küçük,
sevimli ve yetenekli bir arkadaş imajı ile yer değiştirerek, inanılmaz satış rakamlarına ulaştı.
1981 yılında IBM, donanımdan bağımsız bir işletim sistemine sahip ilk kişisel bilgisayar olan
IBM PC'yi piyasaya sundu. IBM PC, işlemci olarak Intel tarafından üretilen 8088'i, işletim
sistemi olarak da Microsoft tarafından geliştirilerek Disk Operating System (DOS) adı verilen
işletim sistemini kullanıyordu. IBM PC'yi oluşturan donanımın açık mimari olarak tasarlanması
5
ve taklit edilmesini engellememesi nedeniyle, IBM uyumlu bilgisayar endüstrisi tüm dünyada
çok kısa bir süre içinde gelişti ve yaygınlaştı.
1982 yılında, Commodore (ABD) firmasının kurucusu Jack Tramiel ve tasarımdan sorumlu
yardımcısı Shiratz Shivji, yoğun çalışmalar sonucunda geliştirdikleri Commodore 64'ü
piyasaya sundular. Piyasadaki diğer tüm bilgisayarlardan farklı olarak, son derece başarılı bir
mimari ile tasarlanmış renkli grafik ve ses özelliklerine sahip olan Commodore 64, tüm dünyada
10 milyon adetin üzerinde satılarak bir efsane haline geldi.
1984 yılında Apple, kendisi ile aynı adı taşıyan ve komutların klavye aracılığıyla girilmediği
grafik kullanıcı arabirimli işletim sistemine sahip ilk kişisel bilgisayar olan Macintosh’ü
piyasaya sundu. Macintosh, donanım mimarisinin, işletim sistemi yazılım mimarisiyle birlikte
tasarlanması nedeniyle son derece güvenli ve işlevsel bir yapıya sahipti. Ancak Apple'ın 1994
yılına kadar başka firmalara Macintosh uyumlu bilgisayar donanımı ve yazılımı üretme izni
vermemesi, kişisel bilgisayar endüstrisinde en başarılı işletim sistemi olarak kabul edilen
Macintosh’ün hak ettiği yaygınlığa ulaşmasını engelledi.
1971 yılında başlayan 4. kuşak bilgisayarların tanımlayıcı özelliği, son derece yoğun mikro
yongaların kullanıldığı tek çekirdekli işlemcilerdir. Uzmanlara göre, 2000 yılının sonlarında
sanal çift çekirdekli işlemci üretimiyle başlayan 5. kuşak bilgisayarlara geçiş süreci, 2006
yılının ikinci yarısında piyasaya sunulan çok çekirdekli işlemcilerle tamamlanmıştır. Bilgisayar
mimarisinde kavramsal olarak devrim niteliği taşıyan bu gelişmeyle 5 kuşak bilgisayarların
dönemi başlamış ve çalışmalar çok çekirdekli işlemcilerin üretimi üzerine yoğunlaştırılmıştır.
Halen, 6 çekirdekli Intel Xeon E7450, L7455 ve X7460 modelleri ile AMD Opteron 2427,
2431, 8431 ve 8435 modellerinin üretimi devam etmektedir.
Bilgisayarların gelişim sürecinin izlenmesi konusunda bir fikir vermesi amacıyla, Intel
tarafından üretilen şlemciler Çizelge 1’de, AMD tarafından üretilen işlemciler ise Çizelge 2’de
sunulmaktadır.
Çizelge 1. Intel tarafından üretilen işlemciler.
 Intel Core I9
 Intel Core I7
 Intel Core I5
 Intel Core I3
 Intel Core2 Extreme
 Intel Core2 Quad
 Intel Core2 Duo
 Intel Core Duo
 Intel Xeon Quad-Core
 Intel Xeon Dual-Core
 Intel Xeon Dual-Core LV ve ULV
 Intel Xeon
 Intel Pentium Dual-Core
 Intel Pentium M
 Intel Pentium 4
 Intel Pentium III
 Intel Pentium II
 Intel Pentium MMX
 Intel Pentium
6






Intel Celeron M
Intel Celeron
Intel 486
Intel 386
Intel 286
Intel 186
Çizelge 2. AMD tarafından üretilen işlemciler.







































AM 386
AM 486
AM 5x86
AMD K5
AMD K6
AMD Duron
AMD Athlon
AMD Athlon XP
AMD Sempron
AMD Athlon 64
AMD Athlon 64 FX
AMD Athlon 64 X2
AMD Athlon X2
AMD Athlon II X2
AMD Phenom FX
AMD Phenom X2
AMD Phenom X3
AMD Phenom X4
AMD Phenom II X4
AMD Phenom II X6
AMD Bulldozer
AMD APU
AMD Mobile K6-2/III
AMD Mobile Duron
AMD Mobile Athlon 4
AMD Athlon XP-M
AMD Mobile Sempron Serisi
AMD Mobile Athlon 64
AMD Turion 64 Mobile
AMD Turion 64 X2 Mobile
AMD Mobile APU
AMD Athlon MP
AMD Opteron
Opteron 1xx
Opteron 2xx
Opteron 8xx
Opteron 1xxx
Opteron 2xxx
Opteron 8xxx
7
BÖLÜM 2
DONANIM
2.1. KASALAR VE GÜÇ KAYNAKLARI (CASE AND POWER SUPPLY)
• Kule (Tower) Kasalar
ATX Kasalar olarak da bilinirler. Maxi,
Midi ve Mini modelleri mevcuttur.
• Küp Kasalar
ITX Kasalar olarak da bilinirler. Mini, Nano
ve Pico modelleri mevcuttur. Bazı tipleri,
LCD bilgisayar ekranlarının arkalarına
monte edilebilmektedir.
• İnce (Slim) Kasalar
Micro ATX olarak da bilinirler. Bazı tipleri
yatay olarak da kullanılabilmektedir.
• HTPC Kasalar
Home Theatre PC olarak da bilinirler. Yatay
olarak kullanılırlar.
• Güç Kaynakları (Power Supply)
230 W ile 850 W arasında değişen güç
değerlerine sahiptirler. Kullanılacak güç
kaynağının, bilgisayar donanımının güç
ihtiyacına uygun olarak seçilmesine
özellikle dikkat edilmelidir.
8
2.2. ANAKARTLAR (MAINBOARD)
Tüm bilgisayar donanımının kablolu veya
kablosuz şekilde bağlandığı ve sistemin bir
arada ve uyum içinde çalışmasının
sağlandığı basılı devre kartıdır.
İşlemcilere göre:
• AMD İşlemciler Tabanlı Soket: 938, 940, 754, AM2, AM3, FM1, FT1, Dahili
İşlemcili
• Intel Pentium Serisi İşlemciler Tabanlı (Soket: 478, 775)
• Intel i Serisi İşlemciler Tabanlı (Soket: 1156, 1366, 1155, Dahili İşlemcili)
• VIA İşlemciler Tabanlı (Soket: C7, C3)
Yonga Setlerine (Chipset) göre:
• AMD Yonga Setli
• Intel Yonga Setli
• NVidia nForce Yonga Setli
• VIA Yonga Setli
• SiS Yonga Setli
2.3. İŞLEMCİLER (CPU: Central Processing Unit / Merkezi İşlem Birimi)
2013 yılının son çeyreği itibariyle firmalar tarafından üretilmekte olan işlemciler aşağıda
sıralanmaktadır.
Intel:
• Masaüstü ve Notebook bilgisayarlar için; Celeron, Pentium, Core-2, Core i3-i5-i7 ve grafik
işlemcili Sandy Bridge (G, i3, i5 ve i7) serileri,
• Netbook bilgisayarlar için; Atom serisi,
• Sunucu (server) bilgisayarlar için; Xeon ve Itanium serileri.
9
AMD:
• Masaüstü, Notebook ve Netbook bilgisayarlar için; Sempron, Athlon, Phenom ve Turion
serileri,
• Sunucu (server) bilgisayarlar için; Opteron serisi.
VIA:
• C3, C7, Nano, Eden ve CoreFusion serileri.
NVidia:
• Tesla ve Tegra serileri
2.4. EKRAN KARTLARI (GRAPHICS CARD)
2013 yılının son çeyreği itibariyle NVidia ve ATI firmaları tarafından masaüstü bilgisayarlar
için üretilmekte olan harici ekran kartı işlemcileri ve modelleri aşağıda sıralanmaktadır. Bu
grafik işlemcilerin yer aldığı ekran kartlarında 256 MB, 512 MB, 768 MB, 896 MB, 1024
MB, 1512 MB, 1792 MB ve 2048 MB kapasiteli DDR, DDR2, DDR3, DDR4 ve DDR5 türü
bellekler kullanılmaktadır. Bu ekran kartları, çok az sayıda AGP olmakla birlikte, PCI
Express x16, 2.0 ve 2.1 veriyollarını kullanmakta ve birim zamanda 64, 128, 192, 256, 384,
448, 512 ve 896 Bit’lik veri işlemektedirler.
10
NVidia GeForce:
• Quadro Plex Serisi (2200 D2 ve 2200 S4)
• Quadro FX Serisi (5800, 5600, 4800, 4600, 3800, 3700, 1800, 1700, 580, 570, 470,
380 ve 370)
• 2xx Serisi (GTX 295, GTX 285, GTX 280, GTX 275, GTX 260, GTS 250
GT 240, GT 220 ve 210)
• 9xxx Serisi (9800 GX2, 9800 GTX+, 9800 GTX, 9800 GT, 9600 GT, 9600 GSO,
9500 GT, 9400 GT, 9400 mGPU, 9300 mGPU)
• 8xxx Serisi (8800 GTS, 8800 GT, 8600 GTS, 8600 GT, 8500 GT, 8400 GS)
ATI Radeon:
• 5xxx Serisi (5970, 5870, 5850, 5770, 5750)
• 4xxx Serisi (4870 X2, 4890, 4870, 4850, 4830, 4770, 4600, 4550 ve 4350)
• 3xxx Serisi (3800, 3600, 3400)
• 2xxx Serisi (2900, 2600 ve 2400)
Anakartlara gömülü durumda (onboard) bulunan NVidia ve ATI ekran kartı işlemcilerine
ilave olarak, diğer ekran kartı işlemcileri ve modelleri ise şunlardır:
Intel:
• GMA Serisi (900, 950, 3000, 3100, X3000, X3100, X3500, X4500, 500)
VIA:
• Chrome
SiS:
• Mirage
11
2.5. BELLEKLER (RAM: Random Access Memory / Rasgele Erişimli Bellek)
SD (Synchronous Dynamic) ve DDR (Double Data Rate) belleklere ait tanımlamalar ve bant
genişlikleri aşağıda sıralanmaktadır. Bu bellekler, tek parçalık modüller halinde 128, 256,
512, 1024, 2048 ve 4096 MB’lık kapasitelere sahip olabilirler.
• SD Bellekler
• SD/66 MHz - 0.5 GB/sn
• SD/100 MHz - 0.8 GB/sn
• SD/133 MHz - 1.1 GB/sn
• DDR Bellekler
• DDR/200 MHz - 1.6 GB/sn
• DDR/266 MHz - 2.1 GB/sn
• DDR/333 MHz - 2.7 GB/sn
• DDR/400 MHz - 3.2 GB/sn
• DDR/533 MHz - 4.2 GB/sn
• DDR2 Bellekler
• DDR2/400 MHz - 3.2 GB/sn
• DDR2/533 MHz - 4.2 GB/sn
• DDR2/667 MHz - 5.4 GB/sn
• DDR2/800 MHz - 6.4 GB/sn
• DDR2/1066 MHz - 8.5 GB/sn
• DDR3 Bellekler
• DDR3/800 MHz - 6.4 GB/sn
• DDR3/1066 MHz - 8.5 GB/sn
• DDR3/1333 MHz - 10.8 GB/sn
• DDR3/1600 MHz - 12.8 GB/sn
2.6. SABİT DİSKLER (HARD DISK)
• Elektromekanik Sabit Diskler
PATA (Paralel Advanced Technology Attachment) veya SATA
(Serial Advanced Technology Attachment) yapısındadırlar. PATA
(IDE olarak da adlandırılmaktadır) sabit diskler 100 MB/sn, SATA
sabit diskler 150 MB/sn ve SATA-2 sabit diskler 300 MB/sn veri
aktarımı gerçekleştirmektedir. 160 GB, 250 GB, 320 GB, 500 GB, 1
TB, 1.5 TB ve 2 TB veri depolama kapasitesine sahip modelleri
mevcuttur.
• Hibrid (Melez) Sabit Diskler
Elektromekanik sabit disklere 128 veya 256 MB flash bellek ilave
edilmesi sonucu geliştirilen sabit disklerdir.
12
• SSD (Solid State Drive) Sabit Diskler
Hiçbir mekanik parçaya sahip olmayıp tamamen flash bellekten
oluşan sabit disklerdir.
2.7. SES KARTLARI
Anakarta gömülü durumda olup, tüm modellerde 7+1 hoparlör
sistemleri desteklenmektedir. Profesyoneller için, anakarttaki PCI
yuvalara takılabilen gelişmiş modelleri de mevcuttur.
2.8. FAKS/MODEM KARTLARI
İsteğe bağlı olarak anakarttaki PCI yuvalara takılabilir.
2.9. AĞ KARTLARI (ETHERNET CARD)
Bilgisayarlar arası veya ADSL modemle kablolu bağlantı
kurabilmek amacıyla kullanılmaktadır. Anakarta gömülü durumda
olup, 10/100/1000 Mb/sn veri aktarım kapasitelerine sahiptirler.
2.10. TV KARTLARI
Analog veya dijital televizyon yayınlarını izleyebilmek amacıyla,
isteğe bağlı olarak anakarttaki PCI yuvalara takılabilir.
13
2.11. VIDEO KARTLARI
Video kameralardan alınan görüntüleri, bilgisayarın işlemcisine ve
belleğine ilave yük yüklemeden kolayca ve hızlıca işlemek amacıyla
kullanılmaktadır. İsteğe bağlı olarak anakarttaki PCI yuvalara
takılabilir.
2.12. OPTİK SÜRÜCÜLER (OPTICAL DRIVER)
CD (700 MB), DVD (4.7 GB) veya Blueray (200 GB’a kadar)
ortamlarına veri kaydetmek veya kaydedilen verileri okumak
amacıyla kullanılmaktadır. Flash belleklerin yaygınlaşması sonucu
kullanımları giderek azalmaktadır.
2.13. EKRANLAR (MONITOR)
• LCD (Liquid Cyristal Display) EKRANLAR
Görüntünün sıvı kristal diyotlar yardımıyla sağlandığı ekranlardır. 17", 19", 22", 24" ve 28"
gibi köşegen uzunluğuna sahip modelleri mevcuttur. Tepki süreleri 2 ile 8 ms arasında
değişmektedir. 4:3 ile 16:9 en/boy oranlarına ve 1366X768, 1280X1024, 1440X900,
1680X1050, 1920X1080 ve 1920X1200 piksel gibi ekran çözünürlük değerlerine sahiptirler.
• CRT (Chatode Ray Tube / Katot Işınlı Tüp) EKRANLAR
LCD ekranların yaygınlaşması sonucu kullanımları giderek azalmaktadır. 17", 19" ve 21" gibi
köşegen uzunluğuna sahip modelleri mevcuttur. Ekran tazeleme hızları 75, 85 ve 100 Hz’dir.
4:3 en/boy oranına ve 800X600, 1024X768 ve 1280X1024 piksel ekran çözünürlük değerlerine
sahiptirler.
14
2.14. KLAVYELER (KEYBOARD)
PS/2, USB veya kablosuz olarak bağlanabilir. 105 tuşlu Windows uyumlu ve ilave
multimedya tuşlu modelleri mevcuttur. İngilizce Q veya Türkçe F dizilimine sahip tuşlar,
daktilo tuşları, enter tuşu, fonksiyon tuşları, imleç tuşları, ok tuşları, insert, delete, home, end,
page up, page down, shift tuşu, caps lock tuşu, tab tuşu, sayısal tuşlar, back space tuşu, ctrl
tuşu, alt tuşu, alt gr tuşu, esc tuşu, print screen tuşu, scroll lock tuşu, pause/break tuşu, num
lock tuşu, sysrq tuşu, sağ tuş ve windows tuşu olarak adlandırılan tuşlardan oluşmaktadır.
2.15. FARELER (MOUSE)
PS/2, USB veya kablosuz olarak bağlanabilir. Optik ve laser
okuyucuya sahip modelleri mevcuttur.
2.16. YAZICILAR (PRINTER)
Nokta vuruşlu (9 iğneli veya 24 iğneli), mürekkep püskürtmeli ve laser (siyah-beyaz veya
renkli) modelleri mevcuttur.
2.17. TARAYICILAR (SCANNER)
15
2.18. ÇİZİCİLER (PLOTTER)
2.19. KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAKLARI (UPS)
16
BÖLÜM 3
İŞLETİM SİSTEMLERİ
• Windows Öncesi İşletim Sistemleri
• MS-DOS (Kişisel)
• UNIX (Ağ)
• Windows İşletim Sistemleri
• 95, 98, ME, XP, Vista, 7, 8 (Kişisel)
• NT, 2000, Server 2003, Server 2008, Server 2012 (Ağ)
• Macintosh İşletim Sistemi
• Mac OS X Snow Leopard
• Linux İşletim Sistemi
Dünyanın dört bir tarafındaki yazılım gönüllüleri tarafından ücretsiz olarak geliştirilen,
dağıtılan ve kullanılan bir işletim sistemidir. Ubuntu, Debian, SUSE, Fedora ve Red Hat gibi
500’ün üzerinde sürümü mevcuttur.
• Pardus İşletim Sistemi
TÜBİTAK / Ulusal Elektronik Kriptoloji Araştırma Enstitüsü tarafından 2003 yılında
başlatılan, ulusal bir işletim sistemi geliştirme çalışmaları sonucunda, 1 Şubat 2005 tarihinde
ilk ürün olan Pardus Çalışan CD 1.0 yayımlanmıştır. Halen Linux çekirdeği üzerine inşa edilen
Pardus’u geliştirme çalışmaları devam etmekte olup, günümüze kadar yayımlanan sürümleri
aşağıda sıralanmaktadır.
PARDUS 2000 SERİSİ SÜRÜMLER
NO
ÇIKIŞ
TARİHİ
(İlk Sürüm)
26 Aralık 2005
31 Aralık 2006
Felis Chaus (Sazlık Kedisi)
16 Mart 2007
Caracal Caracal (Karakulak)
11 Temmuz 2007
Lynx Lynx (Vaşak)
19 Kasım 2007
27 Haziran 2008
Hyaena Hyaena (Çizgili Sırtlan)
15 Eylül 2008
Canis Aureus (Altın Çakal)
30 Ocak 2009
17 Temmuz 2009
Anthropoides virgo (Telli Turna)
15 Ocak 2010
Geronticus Eremita (Kelaynak)
3 Haziran 2010
20 Ocak 2011
Dama Dama (Alageyik)
12 Temmuz 2011
Cervus Elaphus (Kızıl Geyik)
19 Eylül 2011
Anadolu Parsı
25 Ocak 2013
12 Nisan 2013
Her bir Pardus sürümü için güncellenmiş sürümü mevcuttur.
ADI
Pardus 1.0
Pardus 2007
Pardus 2007.1
Pardus 2007.2
Pardus 2007.3
Pardus 2008
Pardus 2008.1
Pardus 2008.2
Pardus 2009
Pardus 2009.1
Pardus 2009.2
Pardus 2011
Pardus 2011.1
Pardus 2011.2
Pardus 2013
Pardus Topluluk Sürümü 1.0
Pardus Çalışan CD
KURUMSAL SÜRÜMLER
NO
Pardus Kurumsal 1
Pardus Kurumsal 2
ADI
MSB Özel Sürümü (İlk Sürüm)
17
ÇIKIŞ
TARİHİ
2007
16 Şubat 2011
BÖLÜM 4
YAZILIMLAR
4.1. OFİS YAZILIMLARI
• Microsoft Office {95, 97, 2000, XP (2002), 2003, 2007, 2010}
• Kelime İşlem (Word)
• Hesap Tablosu (Excel)
• Sunum (Powerpoint)
• Veritabanı (Access)
• Web Tasarım (Frontpage)
• E-Posta Yönetim (Outlook)
• Yayımcılık (Publisher)
• Open Office (Ücretsiz)
• Acrobat PDF Reader (Ücretsiz)
• Foxit PDF Reader (Ücretsiz)
• PDFill PDF Writer and PDF Tools (Ücretsiz)
4.2. ÇİZİM ve 3-B MODELLEME YAZILIMLARI
• 3D Crafter (Ücretsiz)
• AutoCAD
• Blender (Ücretsiz)
• CadStd Lite (Ücretsiz)
• CorelDraw
• DAZ Studio (Ücretsiz)
• Google SketchUp (Ücretsiz)
• Inkscape (Ücretsiz)
• Solidworks
4.3. FOTOĞRAF DÜZENLEME YAZILIMLARI
• ACDSee
• Gimp (Ücretsiz)
• Irfan View (Ücretsiz)
• Paint .NET (Ücretsiz)
• Paint Shop Pro
• Photo Story (Ücretsiz)
• Photoshop
• Picasa (Ücretsiz)
4.4. VİDEO DÜZENLEME YAZILIMLARI
• Adobe Premiere
• Avidemux (Ücretsiz)
• Corel VideoStudio
• CyberLink PowerDirector
• Nero Multimedia Suite
• Pinnacle Studio Plus
• Ulead MediaStudio Pro
• Sony Vegas
• VideoPad Video Editor
18
• Windows Live Movie Maker (Win7) (Ücretsiz)
• Windows Movie Maker (XP - Vista) (Ücretsiz)
4.5. SES DÜZENLEME YAZILIMLARI
• Acid
• Adobe Audition
• Audacity (Ücretsiz)
• DarkWave Studio (Ücretsiz)
• Expstudio Audio Editor (Ücretsiz)
• GoldWave
• MixPad Audio Mixer
• WavePad Sound Editor
4.6. SES VE VİDEO OYNATICI YAZILIMLAR
• GOM Player (Ücretsiz)
• PowerDVD
• QuickTime Player
• VLC Media Player (Ücretsiz)
• Winamp (Ücretsiz)
• Windows Media Player (Ücretsiz)
• WinDVD
4.7. ANTİVİRÜS YAZILIMLARI
• Avast (Ücretsiz)
• AVG Anti-Virus (Ücretsiz)
• Avira (Ücretsiz)
• Kaspersky
• Microsoft Security Essentials (Ücretsiz)
• NOD32
• Norton
• McAfee
4.8. ANTİCASUS YAZILIMLARI
• Ad-Aware (Ücretsiz)
• AVG Anti-Spyware (Ücretsiz)
• Malwarebytes Anti-Malware (Ücretsiz)
• Spybot - Search & Destroy (Ücretsiz)
• Spyware Terminator (Ücretsiz)
• SuperAntiSpyware (Ücretsiz)
4.9. SIKIŞTIRMA YAZILIMLARI
• 7-Zip (Ücretsiz)
• WinAce
• WinRAR
• WinZip
19
4.10. SİSTEM ve BAKIM YAZILIMLARI
• Ace Utilities
• Advanced System Care (Ücretsiz)
• CCleaner (Ücretsiz)
• Glary Utilities (Ücretsiz)
• Powertoy Tweak UI (Ücretsiz)
• Recuva (Ücretsiz)
• Speccy (Ücretsiz)
• Tera Copy (Ücretsiz)
• Tune-Up Utility
4.11. INTERNETE GÖZATICI YAZILIMLAR
• Firefox (Ücretsiz)
• Google Chrome (Ücretsiz)
• Internet Explorer (Ücretsiz)
• Opera (Ücretsiz)
• Safari (Ücretsiz)
4.12. 3-BOYUTLU MADEN-JEOLOJİ TASARIMI YAZILIMLARI
• Surpac
• Minex
• Netcad
• Vulcan
• MicroStation
• MineCAD
4.13. GÜVENLİK DUVARI YAZILIMLARI
• Comodo (Ücretsiz)
• Outpost (Ücretsiz)
• ZoneAlarm (Ücretsiz)
20
BÖLÜM 5
WORD 2010
► Word 2010’ün Kurulumu
Office 2010’ün kurulması esnasında, sırasıyla;
“Özel Yükleme”
“Uygulamaların Gelişmiş Özelleştirmesini Seçin” ve
● “Tümünü Bilgisayarımdan Çalıştır”
●
●
seçenekleri işaretlenerek eksiksiz bir kurulum yapılmalıdır. Bu kurulumun tamamlanmasının
ardından Office 2010 Service Pack kurulmalı ve gerekli güncelleştirmeler yapılmalıudır.
► Dosyanın Farklı Kaydedilmesi
Dosya - Farklı Kaydet tıklandığında açılan Farklı Kaydet penceresinde, Kayıt Türü listesinden
aşağıdaki dosya türlerinden biri seçilebilir. Başkaları tarafından hazırlanmış bir Word
belgesindeki fotoğraf vb. gömülü nesnelere kolayca ulaşabilmek için Dosya - Farklı Kaydet
tıklanmalı ve Kayıt Türü olarak Web Sayfası (*.htm; *.html) seçilmelidir.
21
► Kenar Boşluklarının Ayarlanması
Sayfa Düzeni - Kenar Boşlukları tıklanır.
22
► Yönlendirmenin (Dikey-Yatay) Ayarlanması
Sayfa Düzeni - Yönlendirme tıklanır.
► Üstbilgi (Örn. Yazarın Adı) veya Altbilgi (Örn. Sayfa Numaraları) için Kenardan
Uzaklık Değerlerinin Ayarlanması
Ekle - Üstbilgi - Üstbilgiyi Düzenle veya Alt Bilgi - Altbilgiyi Düzenle tıklanır.
► İmlecin Etkin Olduğu Sayfanın veya Çeşitli Sayfaların Çıktılarının Alınması
Dosya - Yazdır tıklanır.
♦ İmlecin etkin olduğu sayfanın çıktısının alınması için Ayarlar - Geçerli Sayfayı Yazdır
tıklanır.
♦ Çeşitli sayfaların çıktılarının alınması için Ayarlar - Özel Yazdır tıklanır. Alttaki Sayfalar
kutucuğuna sayfa numaraları ve/veya sayfa aralıkları virgülle ayrılarak girilir.
23
► Kopyalanan Metnin Kullanılan Stile Uygun Olarak Yapıştırılması
Giriş - Yapıştır - Özel Yapıştır tıklanır. Biçimlendirilmemiş Metin seçilir.
► Metinde Aranan Bir Değerin Yeni Değerle Değiştirilmesi
Giriş - Değiştir tıklanır. Tüm Seçenekler düğmesi tıklanarak, özelleştirilmiş arama
seçeneklerine ulaşılabilir.
24
► Hızlı Erişim Araç Çubuğuna veya Şeritlere Düğme Eklenmesi - Düğme Silinmesi
Dosya - Seçenekler tıklanır. Soldaki Şeridi Özelleştir ve Hızlı Erişim Araç Çubuğu alt
menüleri yardımıyla düğme ekleme ve silme işlemleri yapılır.
► Yakınlaştırma
Görünüm tıklanır. Yakınlaştır alt menüsünden istenen ayarlar yapılır.
25
► Sayfa Sonu veya Bölüm Sonu Oluşturma
Sayfa Düzeni tıklanır - Sayfa Yapısı - Kesmeler tıklanır.
♦ Bölüm sonu yapılmadan yeni bir sayfa açılması ve önceki sayfalarda yapılacak olan metin,
tablo, vb. ilavelerin, yeni açılan sayfanın biçimini ve yerleşimini etkilememesi istendiğinde
Sayfa (çok sütunlu yazılarda Sütun) tıklanır.
♦ Bölüm sonu yapılması, yeni bir sayfayla birlikte yeni bir bölüm açılması, kenar boşlukları
ve yönlendirme (dikey - yatay) gibi sayfa yapısı özelliklerinin diğer bölümleri etkilememesi
istendiğinde Sonraki Sayfa (aynı sayfada kalınması isteniyorsa Sürekli) tıklanır.
26
► Sayfa Numarası Ekleme
Ekle - Sayfa Numarası tıklanır.
♦ Ekle - Bölüm Sonu yapılarak yeni bölümler oluşturulmuş ve bu bölümlerden bazılarında
kağıt yönlendirmesi yatay yapılmış ise, eklenen sayfa numaralarının bu yatay sayfalarda
yanlış yere (kısa kenara değil, uzun kenara) basılacağı konusuna dikkat edilmelidir.
► Simge Ekleme
Ekle - Simge - Tüm Simgeler tıklanır.
♦ Aranan simgenin; Yazı Tipi: (normal metin) seçeneğinde bulunamaması durumunda,
Symbol veya Wingdings (1-2-3) yazı tipleri seçilmeli ve arama bu yazı tiplerinde
yapılmalıdır. Sıkça kullanılan simgelerin hemen hemen tamamı bu 3 yazı tipi dosyasında yer
almaktadır.
27
► Resim Ekleme
Ekle - Resim tıklanır.
♦ Eklenen türlü resimlere çift veya sağ tuş tıklanarak, Resim Araçları şeridine ulaşılabilir. Bu
şeritte resimlerle çalışmayı oldukça kolaylaştıran çok sayıda ayara ve seçeneğe sahiptir.
28
► Denklem Yazma
Ekle - Denklem - Yeni Denklem Ekle tıklanır.
29
♦ Ekle şeridinde Denklem yer almıyorsa Office 2010 eksik kurulmuş demektir ve yeniden
kurulması gerekir. Office 2010’ün yeniden kurulması esnasında, sırasıyla; “Özel Yükleme”,
“Uygulamaların Gelişmiş Özelleştirmesini Seçin” ve “Tümünü Bilgisayarımdan Çalıştır”
seçenekleri işaretlenerek eksiksiz bir kurulum yapılmalıdır.
♦ Üzerinde çalışılan belge Word 2003 programında hazırlanmışsa ve dosya uzantısı .doc ise,
Denklem düğmesi aktif hale gelmeyebilir. Bu durumda dosya, Word 2010 olarak farklı
kaydedilmeli ve dosya uzantısı .docx haline getirilmelidir.
► Yazı Tipine Efekt Verilmesi
Giriş - Yazı Tipi alt menüsünün sağ alt köşesindeki küçük ok işareti tıklanarak Yazı Tipi
penceresine ulaşılır.
Açılan pencerede Metin Efektleri ve ilgili sekmeler tıkanır.
30
► Satır Aralığının Ayarlanması
Giriş - Paragraf alt menüsünün sağ alt köşesindeki küçük ok işareti tıklanarak Paragraf
ulaşılır.
♦ Paragraf penceresinde yer alan Önce ve Sonra Aralık değerleri 0 (sıfır) olmalıdır. Ancak,
yazılanların tablo hücreleri içinde alt ve üst çizgilerden eşit olarak uzaklaştırılması gibi hassas
çalışmalarda kullanılmasında (Örn. 3 nk) yarar vardır.
♦ Paragraf penceresinde yer alan Özel Girinti değeri 0 (sıfır) olmalıdır. Ancak, Madde
İşaretleri ve Numaralandırma kullanılması, şekil veya çizelge tanıtım yazılarının ikinci satıra
taşması ve burada üst satırın ilk harfiyle aynı hizaya getirilmesi gibi hassas çalışmalarda
kullanılmasında (Örn. Asılı - 0,3 cm) yarar vardır.
31
32
► Madde İşaretli veya Numaralandırılmış Listeler Hazırlanması
Giriş - Paragraf alt menüsündeki ilgili düğmeler tıklanır.
► İçindekiler Sayfasındaki Başlıkların veya Denklemlerin Numaralandırılması
Giriş - Paragraf alt menüsünün sağ alt köşesindeki küçük ok işareti tıklanarak Paragraf
ulaşılır. Sekmeler tıklanır.
♦ Kullanılan kağıdın genişliğinden, kullanılan sol ve sağ kenar boşluklarının çıkarılmasıyla
elde edilecek olan değer Sekme Durak Yeri olarak tanımlanır.
♦ Hizalama “Sağdan”, Öncü ise isteğe bağlı olarak “1” veya “2” seçilir.
♦ Tamam tıklanarak işlem tamamlanır ve sekmenin kullanılabilmesi için TAB tuşuna basılır.
♦ Sekmenin hazırlanması öncesinde, nereden sekme yapılacak ise, imleç o noktada
bulundurulmalı ve daha sonra Biçim - Sekmeler tıklanmalıdır.
33
a
1
..................................................................................................................................(1.1)
3
34
► Otomatik Düzeltme Seçeneklerinin İptal Edilmesi
Dosya - Seçenekler - Yazım Denetleme - Otomatik Düzeltme Seçenekleri tıklanır. Açılan
pencerede yer alan 5 adet sekmede çok sayıda seçenek mevcuttur. Bu seçeneklerin büyük bir
çoğunluğunun bir Word belgesi hazırlanması esnasında, kullanıcının denetimi dışında
istenmeyen düzeltmeler yaptığı ve bu düzeltmelerin de kullanıcıyı zor durumda bıraktığı
bilinmektedir. Bu nedenle, birkaç seçenek dışında, bu pencerede yer alan sekmelerde bulunan
tüm kutucuklardaki onay işaretlerinin kaldırılması önerilmektedir.
35
► Word 2010’ün Komuta Merkezi: Seçenekler
Dosya - Seçenekler tıklanır. Açılan pencerede yer alan 10 adet alt sekmede, Word 2010’ün
kullanımına yönelik (Örn. metin sınırlarının gösterilmesi veya gizlenmesi; hazırlanan
belgenin açılabilmesi ve/veya değiştirilebilmesi için parola tanımlanması, vb.) çok sayıda
ayar, seçenek ve işlem mevcuttur. Tüm alt sekmeler ve bu sekmelerde yer alan düğmeler
tıklanmalı ve söz konusu komuta merkezinde yer alan tüm seçenekler dikkatlice
incelenmelidir.
► Tablo Hazırlanması
Ekle - Tablo tıklanır. Seçilecek satır ve sütun sayılarını takiben tablo oluşur ve Tablo
Seçenekleri şeridi aktif hale gelir.
Tablo Araçları şeridinde Tasarım ve Düzen başlıkları altında kullanıcıların tablo hazırlarken
kullandıkları komutlar yer almaktadır. Bu komutların büyük bir çoğunluğuna, imleç bir
tablonun içindeyken tıklanan sağ tuş menüsünden de ulaşılabilmektedir. Hızlı ve başarılı bir
tablo hazırlayabilmek için bu komutların kullanımının iyi bilinmesi gerekmektedir.
36
♦ Komutların uygulanması öncesinde, imlecin, komutun uygulanmasının istendiği noktada
olmasına veya komutun uygulanmasının istendiği hücre, satır veya sütunun seçilmiş
(karartılmış) olmasına özellikle dikkat edilmelidir.
♦ Tablonun, kağıdın yazdırma alanının en üst noktasında yerleşik olduğu ve çizelge başlığı
yazabilmek için gerekli satır boşluğunun bırakılmadığı durumlarda, imleç, tablonun en üst
satırında iken, Tablo Böl komutu ile gerekli olan boşluk yaratılabilir.
♦ Tablo Böl komutunun sıkça kullanıldığı bir diğer durum ise, sayfa sonlarında uygun
olmayan biçimde bölünen tabloların Tablo Böl komutuyla istenen satırdan bölünmesi ve
bölünen kısmın uygun şekilde diğer sayfaya aktarılması işlemidir.
37