Akıllı Giyilebilir Hasta Takip Sistemleri
Transkript
Akıllı Giyilebilir Hasta Takip Sistemleri
15-18 Ekim 2015 Vogue Hotel Bodrum, Muğla Tıbbi Cihaz Tasarımı 5 2. Gün / 16 Ekim 2015, Cuma Akll Giyilebilir Hasta Takip Sistemleri Smart Wearable Patient Tracking Systems Fatma Patlar Akbulut 1, Aydn Akan 2 1 Bilgisayar Mühendisliği İstanbul Kültür Üniversitesi [email protected] 2 Elektrik Elektronik Mühendisliği İstanbul Üniversitesi [email protected] preferred sensors are; ECG sensor, Glucose sensor, body temperature sensor, blood pressure sensor, SpO2 sensor and Accelerometer. General details of SWS and leading research projects from past to present are described within the scope of this article. Özetçe Akll giyilebilir Sistem’ler (AGS) konusu günümüzün en popüler araştrma konularndan biri olarak karşmza çkmaktadr. Kapsam dahilinde çok sayda disiplin barndrlmas, farkl tabandan bir çok araştrmacnn bu alanda çalşmalar yapmaya yönlendirilmektedir. Hastalklar, kronik rahatszlklar, gündelik aktivite takibi gibi pek çok çeşitli sebepler için fizyolojik parametrelerin ölçümlenmesi amacyla tasarlanan bu cihazlar, hayatlarmzda giderek daha fazla yer bulmaktadr. Sağlk, spor, eğlence, eğitim, iş ve daha bir çok alanda etkisini görebildiğimiz AGS’ler, özellikle sağlk alanndaki çalşmalar ile son kullanclarn hizmetine sunulmaktadr. Farkl donanm ve kullanm yöntemlerine göre snflandrlan AGS’lerin ortak özellikleri arasnda yüksek kapasitede kablosuz iletişim yapabilme ve dahili ölçüm yapan sensörleri barndrma yer almaktadr. Çok farkl sayda ve formda sensörlerin AGS’ler içerisinde kullanldğ çalşmalar incelendiğnde yaplan araştrmalar içerisinde en sklkla kullanlanlarn; EKG, glikoz ölçer, vücut scaklğ, kan basnc, oksijen satürasyonu ve ivme ölçer olduğu görülmektedir. AGS’ler ile ilgili genel detaylar, geçmişten günümüze kadar yaplmş olan araştrmalarn başlcalar bu makale kapsamnda aktarlmaktadr. Keywords — Smart Wearable System; Biomedical Sensor; Patient Tracking; Healthcare. 1. Giriş Son yllarda teknolojik cihazlarn çoğunun önünde ‘akll’ ekini görmeye başladk ve ileriki yllarda da bunun artarak devam edeceği öngörülmektedir. Aklmza gelebilecek hemen her cihazn, akll versiyonlar ile yer değiştireceği şu dönemler; insanoğlunun asli problemi olan sağlk gereksinimlerini de güncellemektedir. Yeni nesil akl cihazlarn sağlk sektöründe kullanm, kaynak ve zaman tasarrufunu da beraberinde getirecektir. Herhangi bir hastalğn sürekli ve düzenli takip edilebilmesi, anlk müdahalelerin yaplabilmesi, yetkili sağlk birimlerinin bilgilendirilmesi ve hatta ameliyatlar sonras iyileşme sürecinde katkda bulunabilecek bir çok akll giyilebilir hasta takip sistemi üretimi hzla devam etmektedir. Yaşl nüfusun kalabalklaşmas ile beraber artan sağlk ve bakm maliyetleri, sağlk sisteminin temelinde baz köklü değişikliklere gidilmesinin ihtiyacn doğurmaktadr. Hastane merkezli tbbi bakmn, hasta merkezli hale getirilebilmesi günümüzde yaygnlaşan yüksek iletişim sağlayabilen mobil cihazlar ile mümkün olabilmektedir. Periyodik hasta kontrollerinin, günümüzde düzenli hasta gözlemi ile yer değiştirilmesi hedeflenmektedir. Bu hedefi sağlayabilmek; hastanelerde kullanlan pahal ölçüm cihazlarnn, evde günlük faaliyetleri aksatmadan taklabilecek/giyilebilecek küçük ebatl sürümleriyle değiştirilmesi ile mümkün olabilmektedir. Mikro ve nano ölçekte teknolojinin ilerleyişi, Akll Giyilebilir Sistemler’i (AGS) [1]; yaşantmza dahil etmektedir. AGS sensörler; aktüatörler ve iletişim yapabilen bileşen ve modüllerden oluşan düşük maliyetli cihazlardr. Cihazlarn temel görevi barndrdğ sensörler vastasyla hastann düzenli sağlk, aktivite, fizyolojik ve mental değerlerini gözlemlemek ve iletişim modülleri vastasyla merkezi sisteme bu verilerin aktarlmasn sağlamaktr. 24 Saatlik takipleri yaplabilmesi sistemlerin hem ev içi hem de ev dşnda kullanlacak şekilde Anahtar Kelimeler — Akll Giyilebilir Sistem; Biyomedikal Sensör; Hasta Takip; Sağlk Hizmeti. Abstract Nowadays Smart Wearable Systems (SWS) subject, emerges as one of the most popular research topic. Becouse of being comprimised from multiple disciplines, this area is favored by researchers of different areas. Devices of SWS are designed to measure physiological parameters for illnesses, chronic diseases, daily activity monitoring and other purposes, now it is finding more and more place in our lives. We can see the effects of SWS in health, sports, entertainment, education, business and other fileds, especially for the projects of health sector many products are available to the end users. Different SWS that are classified according to its features and methods of use have common features such as ability to make highcapacity wireless communication and housing embedded sensors.When invetigating the studies of SWS that include various forms and numbers of sensors, it is seen that most 978-1-4673-7765-2/15/$31.00 ©2015 IEEE 440 15-18 Ekim 2015 Vogue Hotel Bodrum, Muğla Tıbbi Cihaz Tasarımı 5 2. Gün / 16 Ekim 2015, Cuma 2.1.4. tasarlanmasyla sağlanmaktadr. AGS’ler günümüzde çok farkl sağlk problemlerinin takibinde kullanlmaktadr. AGS’ler gelişimlerine göre 3 kategoriye ayrlmaktadr; Birinci Nesil, taklabilir bileşen ve sensör, İkinci Nesil, gömülü bileşen. Yeni (Üçüncü) Nesil ise tam entegre akll tekstiller [2]. Invaziv olmayan ve küçük bir giyilebilir teknoloji elde etmek için kullanlan sensörlerde; en önemli tercih parametreleri büyüklük, ağrlğk ve pilin kapasitesidir. Birinci nesil olarak nitelendirilen taklabilir sistemlerde bu çok önem arz etmezken, gelişimini devam ettiren AGS’ler ikinci nesilde nispeten daha küçülerek kyafeye entegre olabilecek boyuta getirilmiştir. Ama kişinin konfor seviyesini etkilediği için şu an teknoloji üçüncü nesil olarak adlandrlan tekstile tamamen entegre edilebilen, hatta ykanabilecek materyale sahip bir yapya doğru ilerlemektedir. Akll Giyim/Tekstil Ürünleri Üzerinde çok sayda farkl fizyolojik ve ortam değerlerini ölçümleyecek sensörler barndran kyafetlerdir. Kalp atm izleme, akciğer hava kapasitesi ölçme, ivmeölçer gibi çok çeşitli sensörlerin topladğ veriler; sağlk ve askeri, iş hayatn kolaylaştracak çok sayda projede kullanlmaktadr. AiQ, BioMan, FitnessSHIRT gibi ürün haline getirilmiş projelerin yansra, hali hazrda akademik ve sektörel çalşmalarn odak noktas çalşmalar bu kategori altnda yürütülmektedir. 2.1.5. Günlük Takip Yapan Cihazlar Kyafet üzerine monte edilen cihazlar ile hayati değerlere erişim sürekli olarak sağlanabilmektedir. Tüm kategorilerdeki ürünler arasnda en küçük cihaz boyutlar bu kategorinin ürünlerine (Scanadu, Lumo BodyLift) aittir. Küçük oluşlar kullanm kolaylğ getirmektedir. Eksi yön olarak, beraberinde çok sayda ek cihaz kullanlmas ihtiyac söylenebilir. 2. Akll Giyilebilir Hasta Takip Sistemleri Akll giyilebilir hasta takip sistemleri kişiyi günün 24 saati izlemek ve gerekli durumlarda uyarmak üzere tasarlanmş sistemlerdir. Bu yeri geldiğinde kişinin kalp aktivitelerini takip etmek olabilirken yeri geldiğinde diyabetli bir hastann glikoz seviyesini ölçmek ve olas bir tehlikeye karş uyarmak olabilmektedir. Kullanm şekillerine göre AGS’ler son 10 sene içerisinde yaygnlğn arttran ve hayat kolaylaştran etmenler olarak gündelik hayatlarmza dahil olmaktadr. PwC’n 2014 ylnda Amerika’da yapmş olduğu araştrmaya göre [3]; katlmclarn %56’s on sene içerisinde AGS’lerin kullanmna bağl olarak ortalama yaşam süresinin artacağn düşünmektedir. Yine ayn çalşmaya ait bir diğer bulgu ise; AGS’lerin beslenme ve egzersiz faaliyetlerini kontrol etmesi ile obezitinen önüne geçilebileceği fikri %46 katlmc tarafndan onaylanmaktadr. 2.2. AGS’lerde Kullanlan Kablosuz Ağ Mimarileri Geçmişten günümüze geliştirilmiş olan AGS’leri kullandklar ağ mimarilerine göre incelediğimiz zaman iki farkl yöntemin çoğunlukla tercih edildiği görülmektedir. Yakn geçmişe kadar çoğunlukla IEEE’nin kişisel alan ağ (PAN) standart 802.15.4’e uyumlu ZigBee benzeri ksa menzil iletişim protokolleri ile sensör cihazdan iletişime başlayp, bina içi modemleri kullanarak yerel ağ (LAN) üzerinden, ölçümlenen verilerin saklanacağ sunuculara ulaşmak üzere geniş alan ağ (WAN) üzerine çkan 3 katmanl mimariler kullanlmştr. Bu yöntemin başlca avantaj AGS’nin türdeş olmayan cihazlar aras iletişime açk olmasdr. 3 Katmanl iletişim mimarisini kullanan AGS tasarmlarna örnekler Şekil 1’de gösterilmektedir. 2.1. Kullanm Yöntemlerine Göre AGS Kategorileri Günümüzde AGS’ler çok farkl amaçlar için kullanmza sunulmaktadr. Kullanm yöntemlerine göre kategorize edildiği zaman; 5 ana kategori altnda gruplandğ görülmektedir. 2.1.1. Spor Takibi Yapan Cihazlar Günlük spor faatliyelerinin takibi amacyle geliştirilmiş sistemlerdir. Çoğunlukla bileğe taklan bir sensör ve ölçümlenen verilerini analiz eden mobil uygulamalarn beraber kullanlmaktadr. Bu kategori altnda geliştirilmiş olan en bilindik ürünler FitBit, Nike+, Samsung Gear Fit olarak özetlenebilir. Bu cihazlar sadece spor takibine özel olduğundan yerlerini akll saatler ile değiştirmektedirler. 2.1.2. Akll Saatler Telefonla iletişim halinde olan saatler günümüzde saat bilgisini iletmenin yannda barndrdğ sensörler ile aktivite takibi imkan sunmaktadrlar. Senkronize olduğu akll telefonun çoğu özelliğini yönetebileceğiniz ara cihazlardr. iM’Watch, Galaxy Gear, MotoActv, Sony SmartWatch vb. çok sayda ürün bu kategori altnda satşa sunulmaktadr. 2.1.3. Kafa-üzeri Ekranlar Şekil 1: AGS bileşenleri ve kullanldklar ağ katmanlar Çoğunlukla gözlük formuna yakn, tek göze veya iki gözde birden kullanlan, video ve resim takibi için kafaya taklan cihazlar bu kategori altnda değendirilmektedir. Google glass ve Vuizix en öne çkan ürünlerdir. Diğer alternatif mimari ise IPv6 nin yaygnlaşmaya başlamas ile ortaya çkan kavram olan Nesnelerin İnterneti’nin (IoT) AGS’ye uygulanmasdr. Bu mimaride diğer yaklaşmn aksine uzun mesafe teknolojileri ethernet 441 15-18 Ekim 2015 Vogue Hotel Bodrum, Muğla Tıbbi Cihaz Tasarımı 5 2. Gün / 16 Ekim 2015, Cuma veya GSM modülleri ile sağlanmakta, tüm veri doğrudan depolama ve hesaplama yapan sunuculara aktarlabilmektedir. Sadece yaşllarn değil, her yaştan çeşitli rahatszlklar bulunan hastalarn tedavilerinde aktivite takibi önemli rol oynayarak doktorlarn karar verme süreçlerini kolaylaştrmaktadr. Duruş ve omurga bozukluklarn tedavi etmeye yönelik çeşitli fizyolojik egzersizlerin izlenebilmesi için giyilebilir bir sistem [8], hastann srtndaki sensörler vastasyla ölçülen değerler rapor etmektedir. Ruhsal bozukluğun analizi ve hasta takibi İtalya’da yaplan çalşmada [9], üzerinde elektrokardiyogram kalp hz değişkenliği, solunum aktivitesi için sensörler ve aktivite takibi için ivme ölçer bulunan akll telefon uyumlu tshirt ile sağlanmştr. Proje ismi PSYCHE olan sistem depresyon, manik depresif durum, normal duygu durum snflandrmas yaparak hastalarn yaknen takip edilmesini ve bu bilgiler doğrultusunda ilaç tedavilerinin yönlendirilmesini sağlamaktadr. Günümüzde uyuşturucu bağmllğ tespitinde kullanlan yöntemlerin güvenilirliği ve anlk test edilebilirliği sorgulayan Carreiro ve arkadaşlar; yasadş uyuşturucu kullanm ve bağmllğ alglamak için pilot bir çalşma [10] gerçekleştirmişlerdir. Bunun için giyilebilir biyosensör teknolojisini kullanan grup, bilek için bir cihaz geliştirerek elektrotermal aktivite, deri scaklğ ve ivme verilerini alarak 4 acil servis hastas üzerinde test etmişlerdir. Afyon (opioid) ve kokain kullanmn, elektrodermal aktivite yükselişi ve cilt scaklğndaki değişiklikler ile ilişkilendirmişlerdir. Tamura ve arkadaşlar [11] Parkinson hastalar için analizi zor yeni bir tedavi yöntemi olan Derin Beyin Uyarm’n (DBU) (deep brain stimulation) kullanmşlardr. Geliştirdikleri giyilebilir sistem ile, DBU yönteminin en temel sorunu olan tedavinin etkinliğinin gözlemlenmesi amaçlanmştr . AGS içerisinde bulunan sensör vastasyla ivmeli hareket ve açsal hz değerlerini DBU açk ve DBU kapal şekilde ölçümlenmesi yaplmştr. Şeker hastalğ insülinin ksmi veya tam eksikliğinin neden olduğu kan şekeri yüksekliği ile karakterize tbb ve ekonomik anlamda kişiyi zorlayan hastalklardan biridir. Hastalktan muzdarip kişiler, hipoglisemi komplikasyonlarn [12] önlemek için durumlarn sürekli kontrol etmek ve insülüni doğru zamanda doğru miktarda almak zorundadr. Bu hastalğn tedavisinin en iyi çözümlerinden bir tanesi yapay bir pankreas geliştirerek kan şekeri seviyesini sürekli kontrol eden, otomatik olarak gereken seviyede insülini salglayabilecek bir alet kullanmaktr [13]. Bir grup bilim adam ise diyabet hastalğnn yönetimi için giyilebilir bir sistem tasarm [14] yapmşlar. Diyabet hastalarnn genel yaşadğ problemlerin başnda insülin ilacn ne zaman ve hangi dozda almas gerektiğidir. Hastann durumunu sürekli kontrol altnda tutan ve ölçümleyebilen bir sistem tasarlanarak hastalğn takibi hedeflenmiştir. Çalşmada kandaki glikoz seviyesi izleme ve insülin pompalamay gerçekleştirem giyilebilir bir sensör geliştirilmiştir. 2012 ylnda Google gözlüğünün dünyann en yenilikçi cihazlarndan biri olarak piyasaya sürülmesinin ardndan birçok alanda araştrmac bu cihaz kullanarak günlük yaşam kolaylaştran uygulamalar geliştirmeye başlamştr. Özellikle tpta ameliyat srasnda [15] yardmc olarak kullanlan sistemler geliştirmeye devam etmektedir. Kalp rahatszlğ olan hastalarn eksta kontrole ihtiyaç duymalar, sürekli olarak gözlemlenmeleri gerektiği sonucundan yola çkan bir grup araştrmac bu alanda giyilebilir bir sensor [16] geliştirerek durumu kontrol etmeyi hedeflemişlerdir. Çalşmaya göre hastann EKG, kan 2.3. AGS’lerde Kullanlan Sensör Tipleri AGS’lerin baş rol bileşeni olan sensörlerin seçimi tasarm için çok kritik bir karardr. Ölçülmek istenilen fizyolojik parametreye ulaşmak için vücudun en doğru yerine AGS’nin taklmas/giyilmesi gerekmektedir. Bu bölümde günümüze kadar AGS konusu altnda çeşitli hastalklarn takibi için yaplmş çalşmalardan bazlar özetlenmektedir. Litaratüre girmiş olan çalşmalarda çeşitli rahatszlklarn takibi ve analizinde kullanlan sensör tipleri Tablo 1’de sunulmaktadr. Tablo 1 – Sensör Tipleri Sensör Tipleri Cilt elektrotlar Kafa derisine yerleştirilen elektrotlar Cilt elektrotlar İvme ölçer Piezoelektrik/piezorezistif sensör Sinyaller Elektromiyogram (EMG) Sinyal Kaynağ Kasn elektriksel aktivitesi Beyin potansiyellerinin Elektroensefalografi (EEG) elektriksel aktivitesi kalp atmnn karşlğ olan Elektrokardiyogram (EKG) P,Q,R,S,T,U dalgalar Etkinlik, hareketlilik, düşüş Duruş ve uzuv hareketleri Solunum hz Oksijen doygunluğu Kalp seslerinin mikrofon yardm ile kayd Kandaki glikoz miktarnn değerlendirilmesi Kandaki Oksi hemoglobin Vücut veya cilt scaklğ Vücut veya cilt Galvanik deri tepkisi Dirsek Vücut Açs Omurga Açs Adm says Hacimsel kan değerleri Kan Glükoz değeri Cildin elektriksel iletkenliği Dirsek hareketleri Vücut hareketleri Yürüyüş Parmak veya kulakmemesi Deri alt Fonograf Kalp sesleri Glikoz ölçer Kan şekeri Nabz oksimetre Scaklk probu veya deri bant Dokuma metal elektrot Goniyometre (Aç Ölçer) Manyeto-rezistif Sensör Adm ölçer PPG Sesörü Biyo Sensör İğne Birim zamanda solunum 2.4. AGS Araştrmalardan Örnekler Hastalklar, kronik rahatszlklar veya çeşitli sebepler için fizyolojik parametrelerin ölçümlenmesi için tasarlanan AGS’ler günümüzde pek çok problemin çözümünde anahtar rol oynamaktadr. İleri yaşl insanlarn yön bulma kabiliyetlerini kaybetmesi, onlarn bakmndan sorumlu kişilerin veya yaknlarnn en büyük sorunudur. Chung-Chih ve çalşma arkadaşlarnn geliştirdiği sistem [4] yaşllarn kyafetlerine taklan RFID etiketini takip eden bir sistemi önermektedir. Chen ve arkadaşlar, yaşl ve tek başna yaşayan insanlarda düşmenin ciddi yaralanmalara hatta ölümlere sebep olmasndan yola çkarak; özel bir kyafet [5] tasarlamşlardr. Kyafet için, giyilebilir sensörler ile gerçek zamanl düşüş alglama algoritmas geliştirmişlerdir. Yine yaşl insanlar için giyilebilir sensörler ile yaplan bir diğer çalşmada [6] EKG ölçümlerini izlenmektedir. Geliştirilen sistem ile kronik kalp hastalklarnn sürekli olarak izlenebilmesi amaçlanmştr. Makalede ayn zamanda bu sistemin kullanlmas durumunda oluşabilecek sakncalar; ksa pil ömrü, tbb uzmanlk geribildirimi, hasta kstlar, güvenlik ve temel verilerin gizlilik eksikliği belirtilmiş ve tartşlmştr. Yaş ilerlemiş bireylerin durumlarn kontrol etmek ve yönetmek için geliştirilmiş olan bir çalşma [7] çocuklarn sağlk durumlarn ve konumlarn kontrol etmede kullanlmştr. Çalşmaya göre çocuklarn bileklerine taklan cihaz ile nabz değerleri ve scaklk sinyali cep telefonu araclğ ile ilgili kişilere aktarlmştr. 442 15-18 Ekim 2015 Vogue Hotel Bodrum, Muğla Tıbbi Cihaz Tasarımı 5 2. Gün / 16 Ekim 2015, Cuma [2] Kramme, R., Hoffmann, K. K P., & Pozos, R. (Eds.), Springer handbook of medical m technology. Springer Science & Business Media, 2011. [3] Barnes, K., “Health wearables: Early days”, PwC Health 2 Research Institute Report., 2014 [4] Lin, C. Et al “A healthcare integration system for disease assessment and safety moniitoring of dementia patients”, Information Technology in Biomedicine, IEEE Transactions on, 12(5), 579--586. , 2008 [5] Chen, G. C., et al., “A reliabble fall detection system based on wearable sensor and signnal magnitude area for elderly residents”, In Aging Friendlly Technology for Health and Independence (pp. 267-270)). Springer, 2010 [6] Baig, M. M., Gholamhosseeini, H.,Connolly, M. J., “A comprehensive survey of wearable and wireless ECG monitoring systems for older adults”, Medical & biological engineering & com mputing, 485-495, 2013 [7] Chen, Y. Et al “A GPRS-based Wrist Type Pulse Wave and Body Temperature Monnitor for Children Healthcare”, In 7th Asian-Pacific Coonference on Medical and Biological Engineering , Sprringer, 2008, pp. 344-347. [8] Sardini, E.,Serpelloni, M., “Wearable “ Posture Monitoring Sensor”, Sensors Lecture Notes N in Electrical Engineering Volume 162, pp 255-259, 2014 [9] Lanata, A., Valenza, G., Nardelli, M., Gentili, C., Scilingo, E. P., “Complexitty index from a personalized wearable monitoring system m for assessing remission in mental health”, Biomedical and Health Informatics, IEEE Journal of, 19(1), 132-139., 2015 “ Mobile Detection [10] Stephanie Carreiro, et al., “Real-Time of Drug Use with Wearablee Biosensors: A Pilot Study”, Journal of Medical Toxicoloogy October 2014 [11] Tamura, T. et al “A Wearable W Motion Sensor for Evaluating Walking Perform mance in Parkinson’s Disease with Treatments”, In Converging Clinical and N (pp. 717Engineering Research on Neurorehabilitation 720). Springer, 2013 [12] S. Camou, “Continuous--Wave Photoacoustic-Based Sensor for the Detection off Aqueous Glucose: Towards Non-invasive and Continnuous Glycemia Sensing”, Pervasive and Mobile Seensing and Computing for Healthcare Smart Sensors, Volume V 2, 2013, pp 111-134 [13] Gomez, E. J., et al. “The INCA system: a further step towards a telemedical artifficial pancreas”. Information Technology in Biomedicine, IEEE Transactions on, 12(4), 470-479, 2008 [14] Georga, E. I., Protopappas, V. C., Bellos, C. V., Fotiadis, D. I., “Wearable systems and mobile applications for diabetes disease managemeent”, Health and Technology, 4(2), 101-112, 2014 [15] Shao, P., et al. “Designing a wearable navigation system for image-guided cancer reesection surgery”, Annals of biomedical engineering, 42((11), 2228-2237, 2014 [16] Solar, Héctor, et al. "A noon invasive, wearable sensor platform for multi-parametrric remote monitoring in CHF patients." Health and Technoology 3.2 (2013): 99-109. [17] Cho, G. Y., Lee, S. J., & Lee, T. R., “An optimized compression algorithm for real-time ECG data transmission in wireless nettwork of medical information systems”, Journal of medicaal systems, 39(1), 1-8, 2015 [18] YANG, Kai, et al., “Lifetim me tracing of cardiopulmonary sounds with low-power souund sensor stick connected to wireless mobile network”, Analog A Integrated Circuits and Signal Processing, 81.3: 6233-634, 2014 potasyum içeği ve harcadğ enerji değğerleri mobil bir platformda yorumlanarak veri üzerinde istatistiki analizler e maksimum yaplmş ve tüm etkinlikler için harcanan enerji %10 hata pay ile tahmin edilmiştir. Son yllarda AGS ile en fazla gerçekllenen başlklardan biriside EKG sinyali izlemedir. Popülaaritesinin yannda sinyalin alnp iletilmesi srasnda çeşşitli problemlerle karşlaşlmaktadr. Bunlardan en ilk sralarda s olanlar kablosuz iletişim srasnda bozulmalar, snnrl bant genişliği ve gürültü saylabilir. Bu problemlerden iletim i skntlarn gidermek için yaplan bir çalşmada özzel bir skştrma algoritmas EDLZW [17] geliştirilmiştir. Bu algoritma ile mevcut kullanlan algoritmalara kyasla 4 kat daha iyi performans ile veri iletimi gerçekleştirilmişttir. Yine kalbin sağlk durumunu kontrol altnda a tutmak için yaplan bir diğer çalşma [18], düşük güç sees sensörü yardm ile kardiyopulmoner (kalp ve akciğerle ilggili) sesleri gerçek zamanl takip etmek için geliştirilmiştir. Olluşturulan prototip 29gr ağrlğnda ve pil ömrü ise 48 saattir. Sistemin S kalp atm hz hesaplama hatas ±%1 olarak ölçümlenm miştir. 3. Saylarla AGS Araştrrmalar Tüm bu araştrmalar göstermektedir ki; IE EEE veritabannda 2000 senesi öncesine ait sadece 45 tane çallşmaya konu olan bu teknoloji, ilk on senenin ikinci yarsnndan itibaren çok sayda araştrmaya konu olmuştur. Şekil 2’dde IEEE, Springer, Science Direct, Wiley ve ACM veri tabanlaarnda AGS konulu çalşmalarn 2000 ylndan başlayarak 20015 ylnn Eylül ayna kadar olan zaman kesitindeki artş a net olarak görülmektedir. Şekil 2: Yllara göre araştrma saylar s Özellikle 2010 ylndan sonra bu araştrm ma çalşmalarndan ortaya çkan ürünlerin güncel hayatmzdaa yer bulmas, pek çok araştrmac için de ilham kaynağ olmuşştur. 4. Sonuçlar AGS’lerin hayatmzdaki yerlerini almalar her h geçen gün daha da hzlanmaktadr. 2014 Sonu itibariyle, Amerika’ya giren AGS ürünleri 7.6 milyon adet ile bir öncceki seneye oranla %200 artmş bulunmaktadr [3]. İnsanlarnn AGS’lerden elde ettiği kazanmlar fark etmesi ile bu oranlar ilerleyen senelderde daha da artacaktr. Ülkemizde dee AGS teknolojileri ilgili çalşmalar ulusal araştrma fonlarnda öncelikli araştrma alan olarak belirlenmiş olup, araştrmaaclarn bu alanda çalşmalar yapmas teşvik edilmektedir. 5. Kaynakça [1] Chan, M., Estève, D., Fourniols, J.. Y., Escriba, C., Campo, E., “Smart wearable systems: Current status and future challenges”, Artificial intelligeence in medicine, 56(3), 137-156. , 2012 443