Öğrencilerin Belirgin Bir Hedefe Yönelmeleri
Transkript
Öğrencilerin Belirgin Bir Hedefe Yönelmeleri
TEKNOLOJİ KULLANIMI VE BAĞIMLILIĞI AÇISINDAN TÜRKİYE GENÇLİĞİNİN FOTOĞRAFI Yayına Hazırlayan: İHH İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi İHH İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı Büyük Karaman Cad. Taylasan Sok. No:3 Pk. 34230 Fatih/İstanbul Telefon: +90 212 631 21 21 | Faks: +90 212 621 50 71 www.ihh.org.tr | [email protected] TEKNOLOJİ KULLANIMI VE BAĞIMLILIĞI AÇISINDAN TÜRKİYE GENÇLİĞİNİN FOTOĞRAFI SAKARYA ÜNİVERSİTESİ İHH İNSANİ VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR MERKEZİ ULUSLARARASI DOKTORLAR BIRLIĞI 2015 2 Takdim Türkiye toplumunun içinde bulunduğu birçok sorundan bahsetmek mümkündür. Bu bağlamda sokaktaki insanın günlük yaşantısını etkileyen en öncelikli meselelerin neler olduğu sorulduğunda çok farklı yanıtlar da alınabilir. Ekonomik sıkıntılardan güvenlik olaylarına ya da eğitimden sağlığa kadar çok değişik alanlarla ilgili öncelikler sıralanabilir. Ancak üzerinde düşünmemiz gereken bir alan daha var ki, toplumumuzun geleceğini etkileyen sonuçları itibarıyla hepimizi ilgilendiren bir konu; teknoloji bağımlılığı. Bugün hemen her ailenin evinde bilgisayar ve cep telefonu bulunduğundan, internet ve sosyal medya gibi iki büyük kontrolsüz alan hem çocuklarımızın hem de bizlerin hayatını doğrudan etkileyen unsurlara dönüşmüş durumda. Bunların uyuşturucu veya sigara gibi bir bağımlılık olgusu olduğu görüşleri sıkça dile getirilmekte, ancak bugüne kadar toplum hayatına ciddi etkileri olan bu konunun bilimsel bir çalışma ile yeteri derecede ele alındığı söylenemez. Oysa ki hayatımızın vazgeçilmezleri arasına giren teknolojik araçların ve bunlarla bağlantılı olarak gelen sanal sosyal bağlantıların bizlere nasıl bir gelecek sunduğu ciddi biçimde tartışılması gereken bir konu. Ancak bu yapılırken teknoloji ve sosyal medyanın kullanım yaygınlığına bağlı olarak etkileri ve yol açtığı sonuçları bilimsel olarak ortaya konulmalıdır. Aileler bu konuda bireysel olarak kendi çözümlerini bulmaya çalışsa bile, bugün gelinen boyutları sebebiyle meselenin devletlerin makro politikaları çerçevesinde de ele alınması gerekmektedir. Bilgisayar başına ödev yapmak için oturan veya cep telefonu ile sosyal paylaşım sitelerinde dolaşan çocuklarımız ve gençlerimizin bu kadar kontrolsüz bir mecrada ne tür risklerle karşı karşıya gelebileceğine hepimizin kafa yorması gerekiyor. Bu amaçla yapılan çalışmalara mütevazı bir katkı olması umudu ile üniversite-STK iş birliğinin güzel bir örneği olarak böyle bir çalışma ortaya çıktı. Sakarya Üniversitesi’nin büyük bilimsel birikimi ve İHH İnsani Yardım Vakfı’nın geniş sosyal ağı bu çalışmanın tamamlanması için birleşti. Yine Türkiye’nin önemli mesleki kuruluşlarından biri olan Uluslararası Doktorlar Birliği’nin mesleki katkıları da raporun paydaşı oldu. Emeği geçen bütün akademisyen ve öğrencilerimize teşekkür ediyor, elinizdeki çalışmanın bundan sonraki çalışmalara iyi bir zemin oluşturmasını diliyoruz. Prof. Dr. Muzaffer Elmas Sakarya Üniversitesi Rektörü Av. F. Bülent Yıldırım İHH İnsani Yardım Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı 3 PROJE EKİBİ PROJE KOORDİNATÖRLERİ Doç. Dr. Ahmet AKIN - Sakarya Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Dr. Ahmet Emin DAĞ - İHH İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi PROJE YÜRÜTÜCÜLERİ Yrd. Doç. Dr. Ümran AKIN - Sakarya Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Yrd. Doç. Dr. Ümit SAHRANÇ - Sakarya Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Yrd. Doç. Dr. Eyüp ÇELİK - Sakarya Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Mehmet Emin TURAN - Sakarya Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Yunus ALTUNDAĞ - Sakarya Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı PROJE UYGULAYICILARI Yrd. Doç. Dr. Uğur DOĞAN - Muğla Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Öğrt. Gör. Basri ÖZÇELİK - Sakarya Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Öğrt. Gör. Mustafa ÖZTUNÇ - Sakarya Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Abdullah YALNIZ - Sakarya Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Erol UĞUR - Sakarya Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Fatih USTA - Sakarya Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Lale ŞENTÜRK - Sakarya Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Mustafa ERCENGİZ - Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Mustafa SAVCI - Fırat Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı Nihal EROĞLU - Milli Eğitim Bakanlığı Şule ODABAŞI - Milli Eğitim Bakanlığı 4 YÖNTEM Araştırmada, teknoloji kullanımı ve bağımlılığı açısından ülkemizdeki durumun saptanması amaçlanmıştır. Araştırmamız lisede öğrenim gören 2.084 öğrenci ile üniversitede öğrenim gören 1.610 öğrenci olmak üzere toplam 3.694 öğrenci üzerinden gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya Katılan Lise Öğrencilerinin Genel Özellikleri Coğrafi Bölgeler İller Katılımcı Sayısı Marmara Bölgesi İstanbul Sakarya Kocaeli 623 katılımcı 145 katılımcı 148 katılımcı Akdeniz Bölgesi Mersin 113 katılımcı Ege Bölgesi Muğla 146 katılımcı Karadeniz Bölgesi Bolu 182 katılımcı Güneydoğu Anadolu Bölgesi Diyarbakır 134 katılımcı Doğu Anadolu Bölgesi Elazığ Ağrı 152 katılımcı 133 katılımcı İç Anadolu Bölgesi Çorum 160 katılımcı Toplam 2.084 katılımcı Yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere, araştırmaya ülkemizin yedi bölgesinden toplam 2.084 lise öğrencisi katılmıştır. Araştırmaya Katılan Lise Öğrencilerinin İllere Göre Dağılımı % 29,89 % 8,73 BOLU % 7,68 ÇORUM ELAZIĞ % 7,29 AĞRI DİYARBAKIR MUĞLA MERSİN BALIKESİR % 6,38 SAKARYA KOCAELİ İSTANBUL % 7,10 % 6,43 % 6,96 Yandaki grafikte araştırmaya katılan lise öğrencilerinin illere göre oranları verilmiştir. % 7,01 % 7,10 % 5,42 5 KIZ ERKEK Araştırmaya Katılan Lise Öğrencilerinin Cinsiyeti, Sınıfı, Yaşı, Maddi Durumu ve Anne-Baba Tutumları Cinsiyeti Sınıfı 29,89 %47,3’ü %kız Yaşı Maddi Durumu Anne-Baba Tutumları %24’ü 14 yaş %5,1’i çok yüksek %6,9’u ilgisiz %22,1’i 10. sınıf % 7,68 15 yaş %27,5’i BOLU %35,8’i yüksek %36,2’si aşırı koruyucu %23,9’u 11. sınıf %15,2’si 16 yaş %42,8’i orta AĞRI %45,6’sı demokratik %35,6’sı 9. sınıf % 8,73 %52,7’si erkek ELAZIĞ % 7,29 %18,4’ü 12. sınıf % 29,89 ÇORUM DİYARBAKIR %17,6’sı 17 yaş % 8,73 %7,9’u düşük MUĞLA %13,8’i 18 yaş % 7,68 %18,2’si otoriter MERSİN %2,1’i çok düşük BALIKESİR SAKARYA BOLU KOCAELİ ÇORUM % 6,38 %1,8’i 19 yaş İSTANBUL ELAZIĞ AĞRI % 7,29 Yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere araştırma 9. sınıftan 12. sınıfa kadar öğrenim DİYARBAKIR % 6,43 MUĞLA gören ve yaşları 14 ile 19 arasında değişen öğrencilerMERSİN üzerinde gerçekleştirilmiştir. % 7,10 % 6,96 % 7,01 % 7,10 % 5,42 BALIKESİR SAKARYA % 6,38 KOCAELİ Araştırmaya Katılan Lise Öğrencilerinin Cinsiyete Göre Dağılımları İSTANBUL % 7,10 % 6,43 % 6,96 % 7,01 % 7,10 % 5,42 KIZ ERKEK % 52,69 % 47,31 KIZ ERKEK % 52,69 Yandaki grafikte araştırmaya katılan lise öğrencilerinin cinsiyetlere göre dağılımları (erkek: %52,69, kız: %47,31) verilmiştir. % 47,31 Araştırmaya Katılan Lise Öğrencilerinin Öğrenim Kademelerine % 18,43 Göre Dağılımları % 35,56 SINIF 1 2 3 4 % 23,94 % 18,43 % 22,07 SINIF 1 % 35,56 2 3 4 % 23,94 % 22,07 % 2,06 % 7,92 % 6,96 BAŞARI ÇOK İYİ İYİ % 35,80 % 47,26 6 % 7,92 ORTA KÖTÜ ÇOK KÖTÜ % 2,06 % 6,96 BAŞARI ÇOK İYİ İYİ % 35,80 ORTA Yandaki grafikte araştırmaya katılan lise öğrencilerinin öğrenim kademelerine göre dağılımları (1. sınıf: %35,56, 2. sınıf: %22,07, 3. sınıf: 23,94, 4. sınıf: %18,43) verilmiştir. % 18,43 1 % 35,56 2 3 4 % 23,94 % 18,43 % 22,07 SINIF 1 % 35,56 2 3 4 Araştırmaya Katılan Lise Öğrencilerinin Akademik Başarılarına % 23,94 Göre Dağılımı % 22,07 SINIF % 18,43 1 % 35,56 3 4 % 2,06 % 23,94 2 % 6,96 % 7,92 BAŞARI % 22,07 ÇOK İYİ İYİ ORTA % 35,80 % 47,26 % 2,06 KÖTÜ ÇOK KÖTÜ % 6,96 % 7,92 BAŞARI ÇOK İYİ İYİ ORTA % 35,80 % 47,26 % 7,92 KÖTÜ ÇOK KÖTÜ % 2,06 Yandaki grafikte lise öğrencilerinin akademik başarılarına göre dağılımları (çok iyi: %6,96, iyi: %35,80, orta: 47,26, kötü: %7,92, çok kötü: %2,06) verilmiştir. % 6,96 BAŞARI ÇOK İYİ % 5,42 % 1,92 İYİ % 5,42 ORTA % 35,80 Araştırmaya Katılan Lise Öğrencilerinin Maddi Durumlarına % 47,26 Göre Dağılımları KÖTÜ GELİR ÇOK KÖTÜ ÇOK İYİ İYİ % 42,80 % 44,43 % 5,42 % 1,92 ORTA KÖTÜ ÇOK KÖTÜ % 5,42 GELİR ÇOK İYİ İYİ % 42,80 % 44,43 % 5,42 % 1,92 ORTA KÖTÜ ÇOK KÖTÜ % 5,42 GELİR ÇOK İYİ İYİ % 42,80 % 44,43 ORTA KÖTÜ % 6,86 % 18,19 ÇOK KÖTÜ EBEVEYN TUTUMLARI Yandaki grafikte lise öğrencilerinin maddi durumlarına göre dağılımları (çok iyi: %5,42, iyi: %42,80, orta: 44,43, kötü: %5,42, çok kötü: %1,92) verilmiştir. İLGİSİZ AŞIRI KORUYUCU % 29,37 DEMOKRATİK OTORİTER % 45,59 % 6,86 % 18,19 Araştırmaya Katılan Lise Öğrencilerinin Ebeveyn Tutumlarına Göre Dağılımları % 29,37 EBEVEYN TUTUMLARI İLGİSİZ AŞIRI KORUYUCU DEMOKRATİK OTORİTER % 45,59 % 18,19 EBEVEYN TUTUMLARI İLGİSİZ % 10,99 % 9,32 % 6,86 % 9,57 AŞIRI KORUYUCU % 29,37 DEMOKRATİK OTORİTER ÜNİVERSİTE % 9,13 % 45,59 ABANT İZZET BAYSAL NECMETTİN ERBAKAN HİTİT % 8,63 % 10,99 % 7,76 % 9,57 FIRAT AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN MUĞLA SITKI KOÇMAN % 9,32 BALIKESİR ABANT İZZET BAYSAL SAKARYA ERBAKAN NECMETTİN % 8,63 % 9,38 % 7,76 % 7,95 % 9,32 % 10,99 MUĞLA SITKI KOÇMAN % 9,13 % 9,01 KOCAELİ HİTİT İSTANBUL FIRAT AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN % 9,57 % 9,07 % 7,95 ÜNİVERSİTE MERSİN % 9,13 Yandaki grafikte lise öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre dağılımları (ilgisiz: %6,86, aşırı koruyucu: %29,37, demokratik: 45,59, otoriter: %18,19) verilmiştir. % 9,19 %9,38 8,63 % MERSİN ÜNİVERSİTE BALIKESİR ABANT İZZET BAYSAL SAKARYA NECMETTİN ERBAKAN KOCAELİ HİTİT İSTANBUL FIRAT 7 Araştırmaya Katılan Lise Öğrencilerinin Günlük İnternet, Sosyal Medya, Bilgisayar Oyunu ve Akıllı Telefon Kullanma Süreleri Günlük Kullanım Süreleri İnternet Kullanım Süreleri Sosyal Medya Kullanım Süreleri Bilgisayar Oyunu Oynama Süreleri Akıllı Telefon Kullanma Süreleri Hiç kullanmıyorum %22,5 %29,8 %56,9 %21,1 Günde 0-1 saat %34,4 %35,6 %24,8 %27,7 Günde 1-3 saat %25,1 %18,9 %10,6 %23,2 Günde 3-5 saat %10,5 %8,9 %4,1 %16,6 Günde 5 saatten fazla %7,5 %6,8 %3,7 %11,5 Yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere lise öğrencilerinin yaklaşık %20’si günde 3 saatten fazla internet, yaklaşık %30’u 3 saatten fazla akıllı telefon, yaklaşık %20’si 3 saatten fazla sosyal medya kullanmakta ve yaklaşık %10’u da 3 saatten fazla bilgisayar oyunu oynamaktadır. Araştırmaya Katılan Üniversite Öğrencilerinin Genel Özellikleri Araştırmaya Katılan Üniversite Öğrencilerinin Sayıları Coğrafi Bölgeler Üniversiteler Katılımcı Sayısı Marmara Bölgesi İstanbul Üniversitesi Sakarya Üniversitesi Kocaeli Üniversitesi 177 katılımcı 125 katılımcı 150 katılımcı Akdeniz Bölgesi Mersin Üniversitesi 145 katılımcı Ege Bölgesi Muğla-Sıtkı Koçman Üniversitesi Balıkesir Üniversitesi 146 katılımcı 128 katılımcı Karadeniz Bölgesi Bolu-Abant İzzet Baysal Üniversitesi 154 katılımcı Doğu Anadolu Bölgesi Elazığ-Fırat Üniversitesi Ağrı-İbrahim Çeçen Üniversitesi 151 katılımcı 148 katılımcı İç Anadolu Bölgesi Çorum-Hitit Üniversitesi Konya-Necmettin Erbakan Üniversitesi 139 katılımcı 147 katılımcı Toplam 1.610 katılımcı Yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere araştırmanın üniversite öğrencileri safhası 11 üniversiteden toplam 1.610 üniversite öğrencisi üzerinden yürütülmüştür. 8 OTORİTER % 45,59 Araştırmaya Katılan Üniversite Öğrencilerinin Üniversitelerine % 5,42 % 5,42 Göre Dağılımları % 1,92 % 10,99 % 9,32 GELİR % 9,57 ÇOK İYİ % 42,80 % 44,43 İYİ % 9,13 ÜNİVERSİTE ORTA ABANT İZZET BAYSAL KÖTÜ NECMETTİN ERBAKAN ÇOK KÖTÜ HİTİT % 8,63 FIRAT % 7,76 AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN MUĞLA SITKI KOÇMAN MERSİN BALIKESİR SAKARYA KOCAELİ İSTANBUL % 9,38 % 7,95 % 9,01 % 9,19 % 9,07 % 6,86 % 18,19 Yandaki grafikte araştırmaya katılan üniversite öğrencilerinin üniversitelere göre oranları verilmiştir. EBEVEYN TUTUMLARI İLGİSİZ Araştırmaya Katılan Üniversite Öğrencilerinin % 29,37 Cinsiyeti, Yaşı, Maddi Durumları ve Anne-Baba Tutumları AŞIRI KORUYUCU DEMOKRATİK OTORİTER % 45,59 % 32,73 Cinsiyeti Sınıfı Yaşı %%4,7’si 67,27 18 yaş KIZ Maddi Durumu ERKEK Anne-Baba Tutumları %8,8’i çok yüksek %6,9’u ilgisiz %67,3’ü kız %27,1’i 1. sınıf %32,7’si erkek %21,9’u 2. sınıf %8,8’, 19 yaş %29,8’i yüksek %28,1’i aşırı koruyucu %23,5’i 3. sınıf %23,9’u 20 yaş %49,8’i orta %49,1’i demokratik %10,2’si düşük %15,9’u otoriter % 10,99 % 9,57 %27,6’sı 4. sınıf %24,5’i 21 yaş % 9,13 % 9,32 %17,7’si 22 yaş % 8,63 %11,6’sı 23 yaş % 7,76 % 27,58 %8,8’i 24 yaş % 27,08 ÜNİVERSİTE ABANT İZZET BAYSAL %1,4’ü çok düşük NECMETTİN ERBAKAN HİTİT FIRAT AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN MUĞLA SITKI KOÇMAN SINIF MERSİN 1,00 BALIKESİR 2,00 SAKARYA Yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere araştırma, üniversite 1. sınıftan 4. sınıfa kadar KOCAELİ3,00 4,00 İSTANBUL % 9,38 gören ve yaşları 18 ile 24 arasında değişen üniversite öğrencileri üzerinden %öğrenim 7,95 % 23,48 % 21,86 gerçekleştirilmiştir. % 9,01 % 9,19 % 9,07 Araştırmaya Katılan Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyetlerine Göre Dağılımları % 32,73 KIZ ERKEK 8,51 %% 67,27 AKADEMİK ORTALAMA DÜŞÜK % 26,58 ORTA YÜKSEK % 64,91 Yandaki grafikte araştırmaya katılan lise öğrencilerinin cinsiyetlere göre dağılımları (erkek: %32,73, kız: %67,27) verilmiştir. 9 % 27,58 SINIF % 27,08 1,00 % 32,73 KIZ ERKEK % 67,27 % 32,73 KIZ ERKEK % 67,27 Araştırmaya Katılan Üniversite Öğrencilerinin Öğrenim Kademelerine Göre Dağılımları SINIF % 27,58 % 27,08 1,00 2,00 3,00 4,00 % 23,48 % 27,58 % 21,86 % 27,08 SINIF 1,00 2,00 3,00 4,00 % 23,48 % 21,86 Yandaki grafikte araştırmaya katılan üniversite öğrencilerinin öğrenim kademelerine göre dağılımları (1. sınıf: %27,08, 2. sınıf: %21,86, 3. sınıf: 23,48, 4. sınıf: 27,58) verilmiştir. % 8,51 Üniversite Öğrencilerinin Akademik Başarı Araştırmaya Katılan % 26,58 Düzeylerine Göre Dağılımları AKADEMİK ORTALAMA DÜŞÜK ORTA YÜKSEK % 8,51 % 64,91 % 26,58 AKADEMİK ORTALAMA DÜŞÜK ORTA YÜKSEK % 64,91 Yandaki grafikte araştırmaya katılan üniversite öğrencilerinin akademik başarı düzeylerine göre dağılımları (düşük: %8,51, orta: %64,91, yüksek: 26,58) verilmiştir. Araştırmaya Katılan Üniversite Öğrencilerinin Maddi Durumlarına Göre Dağılımları % 1,43 % 10,19 % 8,82 GELİR ÇOK İYİ İYİ % 29,75 ORTA KÖTÜ ÇOK KÖTÜ % 49,81 10 Yandaki grafikte araştırmaya katılan üniversite öğrencilerinin maddi durum düzeylerine göre dağılımları (çok iyi: %8,82, iyi: %29,75, orta: 49,81, kötü: %10,19, çok kötü: %1,43) verilmiştir. ÇOK İYİ İYİ % 29,75 ORTA KÖTÜ ÇOK KÖTÜ % 49,81 Araştırmaya Katılan Üniversite Öğrencilerinin Ebeveyn Tutumlarına Göre Dağılımları % 6,89 % 15,90 EBEVEYN TUTUMLARI % 28,07 İLGİSİZ AŞIRI KORUYUCU DEMOKRATİK OTORİTER % 49,13 Yandaki grafikte araştırmaya katılan üniversite öğrencilerinin ebeveyn tutumlarına göre dağılımları (ilgisiz: %6,89; aşırı koruyucu: %28,07; demokratik: 49,13; otoriter: %15,90) verilmiştir. İNTERNET KULLANIM SÜRESİ 3,00 2,50 Araştırmaya Katılan Üniversite Öğrencilerinin Günlük İnternet, Sosyal 2,00 Medya, Bilgisayar Oyunu ve Akıllı Telefon Kullanım Süreleri 1,50 1,00 İnternet Kullanım Süreleri Günlük Kullanım 0,50 Süreleri 0 Hiç kullanmıyorum Çok İyi İyi Günde 0-1 saat %5,0 Orta Sosyal Medya Kullanım Süreleri Kötü %32,6 AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ Bilgisayar Oyunu Oynama Süreleri Akıllı Telefon Kullanma Süreleri %13,9 Çok Kötü %53,7 %15,1 %35,3 %27,0 %25,7 Günde 1-3 saat %34,3 %27,6 %9,6 %26,5 Günde 3-5 saat %15,3 %14,2 %2,5 %18,7 Günde 5 saatten fazla %12,9 %9,1 %7,3 %14,0 İNTERNET BAĞIMLILIĞI 25,00 20,00 15,00 10,00 tablodan da anlaşılacağı üzere, üniversite öğrencilerinin yaklaşık %30’u günde Yukarıdaki 3 saatten fazla internet, yaklaşık %35’i günde 3 saatten fazla akıllı telefon, yaklaşık %25’i 5,00 günde 3 saatten fazla sosyal medya kullanmakta ve yaklaşık %10’u da günde 3 saatten fazla bilgisayar 0 oyunu oynamaktadır. Çok İyi İyi Orta Kötü Çok Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ ESİ 2,6000 11 İNTERNET BAĞIMLILIĞI İnternet bağımlılığı; internet başında uzun süre harcama, interneti kullanmayı kontrol edememe olarak tanımlanmaktadır. İnternet kullanımının bağımlılık olarak ifade edilmesinde ve tanımlanmasındaki en büyük etkenin bireyin internet başında çok fazla zaman geçirmesi olduğu söylenebilir. ARAŞTIRMADA İNTERNET BAĞIMLILIĞI DÜZEYİNİN VE İNTERNET KULLANIMI SÜRESİNİN ARTMASININ AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİNİ DÜŞÜRDÜĞÜ SAPTANMIŞTIR. AYRICA SAĞLIKLI AİLE ORTAMININ VE BELLİ BİR HEDEFİN VARLIĞININ (LYS VEYA KPSS SINAVI GİBİ) İNTERNET BAĞIMLILIĞINI AZALTTIĞI İFADE EDİLEBİLİR. 12 İNTERNET KULLANIM 2,00 % % 6,89 6,89 % 15,90 15,90 % 6,89 %% 15,90 % 28,07 28,07 %% 28,07 1,50 1,00 % 49,13 49,13 %% 49,13 EBEVEYN TUTUMLARI EBEVEYN TUTUMLARI EBEVEYN TUTUMLARI İLGİSİZ İLGİSİZ İLGİSİZ AŞIRI KORUYUCU AŞIRI KORUYUCU AŞIRI KORUYUCU DEMOKRATİK DEMOKRATİK DEMOKRATİK OTORİTER OTORİTER OTORİTER 0,50 LİSE ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK BULGULAR 0 Çok İyi İyi Orta Kötü Çok Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ İnternet Kullanım Süresi Arttıkça Akademik Başarı Düzeyi Azalıyor İNTERNET BAĞIMLILIĞI İNTERNET KULLANIM SÜRESİ İNTERNET İNTERNETKULLANIM KULLANIMSÜRESİ SÜRESİ 3,00 3,00 25,00 3,00 2,50 2,50 2,50 20,00 2,00 2,00 2,00 15,00 1,50 1,50 1,50 10,00 1,00 1,00 1,00 5,00 0,50 0,50 0,50 00 0 0 Çokİyi İyi Çok Çok Çok İyiİyi İyi İyi İyiİyi Orta Orta Orta Orta Kötü Kötü Kötü Kötü ÇokKötü Kötü Çok Çok Kötü Çok Kötü Yandaki grafik lise öğrencilerinde internet kullanım süresi arttıkça akademik başarı düzeylerinin düştüğünü göstermektedir. AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ İnternet Bağımlılığı Düzeyi Yükseldikçe Akademik Başarı Düzeyi Düşüyor İNTERNET BAĞIMLILIĞI İNTERNET KULLANIM SÜRESİ İNTERNET İNTERNET BAĞIMLILIĞI BAĞIMLILIĞI 25,00 25,00 25,00 2,6000 20,00 20,00 2,5500 20,00 2,5000 15,00 15,00 15,00 2,4500 10,00 10,00 10,00 2,4000 5,00 5,00 5,00 2,3500 0 0 0 2,3000 Çok İyi Çok İyi Çok İyi İlgisiz İyi Orta Kötü İyi Orta Kötü İyi Orta Kötü Aşırı Koruyucu Demokratik AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ EBEVEYN TUTUMLARI Çok Kötü Çok Kötü Çok Kötü Otoriter Yandaki grafik lise öğrencilerinde internet bağımlılığı düzeyi arttıkça akademik başarı düzeylerinin düştüğünü göstermektedir. Sağlıklı Aile Ortamında İnternet Kullanım Süresi Azalıyor İNTERNET KULLANIM SÜRESİ İNTERNET İNTERNET KULLANIM KULLANIM SÜRESİ SÜRESİ İNTERNET BAĞIMLILIĞI 18,00 2,6000 16,00 2,6000 2,6000 14,00 2,5500 2,5500 2,5500 12,00 2,5000 2,5000 10,00 2,5000 8,00 2,4500 2,4500 2,4500 6,00 2,4000 2,4000 4,00 2,4000 2,00 2,3500 2,3500 2,3500 0 2,3000 2,3000 2,3000 İlgisiz İlgisiz İlgisiz İlgisiz Aşırı Demokratik Otoriter Koruyucu Demokratik Aşırı Koruyucu Otoriter Aşırı Koruyucu Demokratik Otoriter Aşırı Koruyucu Demokratik Otoriter EBEVEYN TUTUMLARI EBEVEYN TUTUMLARI EBEVEYN TUTUMLARI EBEVEYN TUTUMLARI Yandaki grafik demokratik aile ortamında internet kullanım süresinin azaldığını göstermektedir. 13 Sİ 18,00 18,00 2,70 18,00 İNTERNET İNTERNET KULLA İNTERNET 2,4000 2,4000 2,4500 2,3500 2,3500 2,4000 2,3000 2,3000 2,3500 İlgisiz İlgisiz 2,3000 İlgisiz Aşırı Aşırı Koruyucu Koruyucu Demokratik Demokratik Otoriter Otoriter EBEVEYN TUTUMLARI EBEVEYN TUTUMLARI Aşırı Koruyucu Demokratik Otoriter Sağlıklı Aile Ortamında İnternet Bağımlılığı Düzeyi Düşüyor EBEVEYN TUTUMLARI 18,00 İNTERNET BAĞIMLILIĞI 18,00 16,00 16,00 İNTERNET BAĞIMLILIĞI İNTERNET BAĞIMLILIĞI 18,0014,00 14,00 16,00 12,00 Yandaki grafik demokratik aile ortamında internet bağımlılığı düzeyinin azaldığını göstermektedir. 12,00 14,00 10,00 10,00 8,00 12,00 6,00 10,00 8,00 8,00 4,00 6,00 6,002,00 4,00 4,00 2,000 2,00 0 İlgisiz 0 İlgisiz İlgisiz Aşırı Demokratik Otoriter Koruyucu EBEVEYN Aşırı TUTUMLARI Demokratik Otoriter Aşırı Demokratik Otoriter Koruyucu Koruyucu EBEVEYN TUTUMLARI İNTERNET KULLANIM SÜRESİ İNTERNETİNTERNET KULLANIM SÜRESİ SÜRESİ KULLANIM EBEVEYN TUTUMLARI Öğrencilerin Belirgin Bir Hedefe Yönelmeleri (LYS vb. sınavlara hazırlanmak) İnternet Kullanım Sürelerini Azaltıyor 2,70 2,60 2,50 2,702,70 2,40 2,602,60 2,30 2,502,50 2,20 2,402,40 2,30 2,10 2,30 2,00 2,20 2,20 2,10 1,90 2,10 1. Sınıf 2,00 2. Sınıf 2,00 4. Sınıf SINIF DÜZEYİ 1,90 1,90 3. Sınıf Yandaki grafik öğrencilerin belirgin bir hedefe yöneldikleri (LYS vb.) son sınıflarda internet kullanım süresinin azaldığını göstermektedir. 1. Sınıf 2. Sınıf 1. Sınıf 3. Sınıf 2. Sınıf 4. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf SINIF DÜZEYİ İNTERNET BAĞIMLILIĞI Öğrencilerin Belirgin Bir Hedefe Yönelmeleri (LYS vb. sınavlara 15,00 hazırlanmak) İnternet Bağımlılığı Düzeylerini Düşürüyor 14,50 15,00 14,00 15,00 14,50 13,50 İNTERNET BAĞIMLILIĞI İNTERNET BAĞIMLILIĞI SINIF DÜZEYİ 14,50 14,00 13,00 14,00 13,50 12,50 1. Sınıf 13,00 13,50 12,50 13,00 12,50 2. Sınıf 3. Sınıf SINIF DÜZEYİ 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf SINIF DÜZEYİ 1. Sınıf 2. Sınıf 4. Sınıf 3. Sınıf SINIF DÜZEYİ 14 4. Sınıf 4. Sınıf Yandaki grafik öğrencilerin belirgin bir hedefe yöneldikleri (LYS vb.) son sınıflarda internet bağımlılığı düzeylerinin azaldığını göstermektedir. ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK BULGULAR Sağlıklı Aile Ortamında İnternet Bağımlılığı Düzeyi Düşüyor 20,00 İNTERNET BAĞIMLILIĞI İNTERNET BAĞIMLILIĞI 18,00 20,00 16,00 18,00 14,00 16,00 12,00 14,00 10,00 12,00 8,00 10,00 6,00 8,00 4,00 6,00 2,00 4,00 1,90 2,00 Yandaki grafik demokratik aile ortamında internet bağımlılığı düzeyinin azaldığını göstermektedir. İlgisiz 1,90 Aşırı Demokratik Otoriter Koruyucu İlgisiz Aşırı Demokratik Otoriter EBEVEYN TUTUMLARI Koruyucu EBEVEYN TUTUMLARI Öğrencilerin Belirgin Bir Hedefe Yönelmeleri (LYS vb. sınavlara hazırlanmak) İnternet Bağımlılığı Düzeylerini Düşürüyor 20,00 İNTERNET BAĞIMLILIĞI İNTERNET BAĞIMLILIĞI 18,00 20,00 16,00 18,00 14,00 16,00 12,00 14,00 10,00 12,00 8,00 10,00 6,00 8,00 4,00 6,00 2,00 4,00 0 2,00 Yandaki grafik öğrencilerin belirgin bir hedefe yöneldikleri (KPSS vb.) son sınıflarda internet bağımlılığı düzeyinin azaldığını göstermektedir. 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf 0 1. SınıfSINIF2.DÜZEYİ Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf SINIF DÜZEYİ KULLANIM SÜRESİ ANIM SÜRESİ 3,50 3,00 3,50 3,00 2,50 2,50 2,00 15 SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI Sosyal medya bağımlılığı, sosyal medya ile ilgili bağımlılık çeşididir. Birey en temel görevlerini, hatta ihtiyaçlarını ihmal edecek düzeyde sosyal medya kullanıyorsa bağımlı olarak kabul edilebilir. ARAŞTIRMADA SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI DÜZEYİNİN VE SOSYAL MEDYA KULLANIMI SÜRESİNİN ARTMASININ AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİNİ DÜŞÜRDÜĞÜ SAPTANMIŞTIR. AYRICA SAĞLIKLI AİLE ORTAMININ VE BELLİ BİR HEDEFİN VARLIĞININ (LYS VEYA KPSS SINAVI vb.) SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞINI AZALTTIĞI İFADE EDİLEBİLİR. 16 İNTE 6,00 SINIF DÜZEYİ 4,00 2,00 0 SOSYAL MEDYA KULLANIM SOSYALSÜRESİ MEDYA KULLANIM SÜRESİ SOSYAL MEDYA KULLANIM SÜRESİ 3,50 3,00 3,50 2,50 3,00 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf SINIF DÜZEYİ LİSE ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK BULGULAR Sosyal Medya Kullanımı Arttıkça Akademik Başarı Düzeyi Düşüyor 2,00 2,50 3,50 1,50 2,00 3,00 1,00 1,50 2,50 Yandaki grafik lise öğrencilerinde sosyal medya kullanım süresi arttıkça Çok Kötü akademik başarı düzeyinin azaldığını göstermektedir. 0,50 2,00 1,00 0 0,501,50 Çok İyi İyi 1,00 Orta Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ 0 Çok İyi İyi 0,50 Orta Kötü Çok Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ 0 Çok İyi İyi Orta Kötü Çok Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ SOSYAL MEDYA KULLANIM SÜRESİ SOSYAL MEDYA KULLANIM SÜRESİ SOSYAL MEDYA KULLANIM SÜRESİ SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI 40,00 Sosyal Medya Bağımlılığı Arttıkça Akademik Başarı Düzeyi Düşüyor 30,00 20,00 40,00 10,00 30,00 40,00 0 20,00 Çok İyi 30,00 10,00 İyi Orta 20,00 0 Kötü Çok Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ 10,00Çok İyi 0 İyi Çok İyi İyi Orta Kötü Orta AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ Kötü Çok Kötü Yandaki grafik lise öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı düzeyi arttıkça akademik başarı düzeyinin azaldığını göstermektedir. Çok Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ Sağlıklı Aile Ortamı Sosyal Medya Kullanım Süresini Azaltıyor 2,40 2,35 2,402,30 Yandaki grafik demokratik aile ortamında sosyal medya kullanım süresinin azaldığını göstermektedir. 2,40 2,352,25 2,35 2,30 2,20 2,30 2,25 2,15 2,25 2,20 2,20 2,10 2,152,15 İlgisiz 2,10 2,10 İlgisiz İlgisiz Aşırı Koruyucu Demokratik Otoriter EBEVEYN TUTUMLARI Aşırı Aşırı Demokratik Otoriter Demokratik Otoriter Koruyucu Koruyucu EBEVEYNTUTUMLARI TUTUMLARI EBEVEYN 17 Sağlıklı Aile Ortamı Sosyal Medya Bağımlılığını Süresini Azaltıyor 25,50 25,50 25,00 25,00 25,50 SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI EBEVEYN TUTUMLARI 24,50 24,50 25,00 24,00 24,00 24,50 23,50 23,50 24,00 23,00 23,00 23,50 22,50 23,00 22,50 Aşırı Koruyucu Demokratik İlgisiz Otoriter Aşırı Koruyucu Demokratik İlgisiz Otoriter 22,50 İlgisiz EBEVEYN TUTUMLARI Aşırı Koruyucu Demokratik EBEVEYN TUTUMLARI Otoriter Yandaki grafik demokratik aile ortamında sosyal medya bağımlılığı düzeyinin azaldığını göstermektedir. EBEVEYN TUTUMLARI Öğrencilerin Belirgin Bir Hedefe Yönelmeleri (LYS vb. sınavlara hazırlanmak) Sosyal Medya Kullanım Sürelerini Azaltıyor SOSYAL MEDYA KULLANIM SÜRESİ SOSYAL MEDYA SOSYAL MEDYA KULLANIM SÜRESİ KULLANIM SÜRESİ 2,40 2,35 2,40 2,30 2,352,40 2,25 2,302,35 2,20 2,252,30 2,15 2,202,25 2,10 2,152,20 2,05 2,15 2,10 2,00 2,10 2,05 1,95 2,002,05 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf 1,952,00 1,951. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf SINIF DÜZEYİ 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf Yandaki grafik öğrencilerin belirgin bir hedefe yöneldikleri (LYS vb.) son sınıflarda sosyal medya kullanım sürelerinin azaldığını göstermektedir. SINIF DÜZEYİ SINIF DÜZEYİ 26,50 26,00 SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI 25,50 26,50 26,50 25,00 26,00 26,00 SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI Öğrencilerin Belirgin Bir Hedefe Yönelmeleri (LYS vb. sınavlara hazırlanmak) Sosyal Medya Bağımlılığı Düzeylerini Düşürüyor 24,50 25,50 25,50 24,00 25,00 25,00 23,50 24,50 24,50 24,00 23,00 24,00 23,50 22,50 23,50 23,00 22,00 23,00 21,50 22,50 22,50 1.22,00 Sınıf 22,00 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf 21,50 18 SINIF DÜZEYİ 21,50 1. Sınıf 2. Sınıf 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 3. Sınıf SINIF DÜZEYİ SINIF DÜZEYİ 4. Sınıf 4. Sınıf Yandaki grafik öğrencilerin belirgin bir hedefe yöneldikleri (LYS vb.) son sınıflarda sosyal medya bağımlılığı düzeylerinin azaldığını göstermektedir. ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK BULGULAR BAĞIMLILIĞI SOSYALSOSYAL MEDYAMEDYA BAĞIMLILIĞI Sağlıklı Aile Ortamı Sosyal Medya Bağımlılığı Düzeyini Düşürüyor 27,5000 27,0000 26,5000 27,5000 26,0000 27,0000 25,5000 26,5000 25,0000 26,0000 Yandaki grafik demokratik aile ortamında sosyal medya bağımlılığı düzeyinin azaldığını göstermektedir. 24,5000 25,5000 24,0000 25,0000 23,5000 24,5000 24,0000 23,0000 23,5000 23,0000 İlgisiz Aşırı Demokratik Otoriter Koruyucu İlgisiz EBEVEYN TUTUMLARI Aşırı Koruyucu Demokratik Otoriter EBEVEYN TUTUMLARI Öğrencilerin Belirgin Bir Hedefe Yönelmeleri (KPSS vb. sınavlara hazırlanmak) Sosyal Medya Bağımlılığı Düzeylerini Düşürüyor BAĞIMLILIĞI SOSYALSOSYAL MEDYAMEDYA BAĞIMLILIĞI 26,50 26,00 26,50 25,50 26,00 25,00 Yandaki grafik öğrencilerin belirgin bir hedefe yöneldikleri (KPSS vb.) son sınıflarda sosyal medya bağımlılığı düzeylerinin azaldığını göstermektedir. 25,50 24,50 25,00 24,00 24,50 23,50 24,00 23,00 23,50 22,50 23,00 22,00 22,50 1. Sınıf 22,00 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf SINIF DÜZEYİ 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf 4. Sınıf SINIF DÜZEYİ N KULLANIM ANIM SÜRESİSÜRESİ 3,50 3,00 3,50 2,50 3,00 2,00 2,50 19 AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI Akıllı telefon bağımlılığı, oyun veya internet bağımlılığına benzeyen özelliklere sahiptir. Akıllı telefon bağımlılığı henüz tam olarak tanımlanmış bir kavram olmamakla birlikte yapılan sınırlı sayıdaki çalışmada, diğer bağımlılık türlerinde olduğu gibi kontrolsüzce kullanım, günlük aktiviteleri aksatma, sürekli bir şekilde telefonunu kontrol etme gibi belirtilerle ifade edilmektedir. ARAŞTIRMADA AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI DÜZEYİNİN VE AKILLI TELEFON KULLANIMI SÜRESİNİN ARTMASININ AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİNİ DÜŞÜRDÜĞÜ SAPTANMIŞTIR. AYRICA SAĞLIKLI AİLE ORTAMININ VE BELLİ BİR HEDEFİN VARLIĞININ (LYS VEYA KPSS SINAVI VB.) AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞINI AZALTTIĞI İFADE EDİLEBİLİR. 20 SOSYAL MEDYASOSYAL BAĞIMLILIĞI MEDYA B 26,50 24,50 26,00 24,00 25,50 23,50 25,00 23,00 24,50 22,50 24,00 22,00 23,50 1. Sınıf 23,00 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf SINIF DÜZEYİ 22,50 22,00 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf LİSE ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK BULGULAR SINIF DÜZEYİ AKILLI TELEFON KULLANIM SÜRESİ AKILLI TELEFON KULLANIM SÜRESİ 3,50 3,00 Akıllı Telefon Kullanım Süresi Arttıkça Akademik Başarı Düzeyi Düşüyor 2,50 3,50 2,00 3,00 1,50 2,50 1,00 2,00 0,50 1,50 0 Çok İyi 1,00 İyi Kötü Çok Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ 0,50 0 Çok İyi Orta İyi Orta Kötü Yandaki grafik lise öğrencilerinde akıllı telefon kullanım süresi arttıkça akademik başarı düzeyinin düştüğünü göstermektedir. Çok Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ Akıllı Telefon Bağımlılığı Arttıkça Akademik Başarı Düzeyi Düşüyor AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI 3,00 2,50 2,00 Yandaki grafik lise öğrencilerinde akıllı telefon 3,00 1,50 2,50 1,00 bağımlılığı düzeyi arttıkça akademik başarı düzeyinin düştüğünü göstermektedir. 2,00 0,50 1,50 0 Çok İyi 1,00 İyi Kötü Çok Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ 0,50 0 Çok İyi Orta İyi Orta Kötü Çok Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ BAĞIMLILIĞI KILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI 22,50 22,00 21,50 21,00 22,50 20,50 22,00 20,00 21,50 19,50 21,00 19,00 20,50 21 AKILLI TELEFON BAĞI AKILLI TELEFO 1,50 1,00 0,50 2,00 1,50 1,00 0 0,50 Çok İyi İyi 0 Çok İyi Orta Kötü Çok Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ İyi Orta Kötü Çok Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ 22,00 Sağlıklı Aile Ortamı Akıllı Telefon Bağımlılık Düzeyini Düşürüyor 22,50 21,50 22,00 AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI 22,50 21,00 21,50 20,50 21,00 Yandaki grafik sağlıklı aile ortamında akıllı telefon bağımlılığı düzeyinin azaldığını göstermektedir. 20,00 20,50 19,50 20,00 19,00 19,50 18,50 19,00 18,00 18,50 18,00 İlgisiz Aşırı Demokratik Otoriter Koruyucu Aşırı İlgisiz Demokratik Otoriter Koruyucu EBEVEYN TUTUMLARI EBEVEYN TUTUMLARI 22,00 22,00 AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI Öğrencilerin Belirgin Bir Hedefe Yönelmeleri (LYS vb. sınavlara hazırlanmak) Akıllı Telefon Bağımlılığı Düzeylerini Düşürüyor 21,50 21,50 Yandaki grafik sağlıklı aile ortamında akıllı telefon bağımlılığı düzeyinin azaldığını göstermektedir. 21,00 21,00 20,50 20,50 20,0020,00 19,50 19,50 19,00 19,00 1. Sınıf2. Sınıf 2. Sınıf3. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf 4. Sınıf 1. Sınıf EFON ÜRESİ 22 ELEFON M SÜRESİ DÜZEYİ SINIFSINIF DÜZEYİ 3,0500 3,0500 3,0000 3,0000 2,9500 2,9500 2,9000 AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI 22,00 21,50 21,00 20,50 20,00 19,50 19,00 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf SINIF DÜZEYİ ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK BULGULAR AKILLI TELEFON KULLANIM SÜRESİ Sağlıklı Aile Ortamı Akıllı Telefon Kullanım Süresini Azaltıyor 3,0500 3,0000 2,9500 2,9000 Yandaki grafik sağlıklı aile ortamında akıllı telefon kullanım süresinin azaldığını göstermektedir. 2,8500 2,8000 2,7500 iz is İlg cu u uy tik ra k o or ıK r şı em A D r ite r to O EBEVEYN TUTUMLARI AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI Öğrencilerin Belirgin Bir Hedefe Yönelmeleri (KPSS vb. sınavlara hazırlanmak) Akıllı Telefon Bağımlılığı Düzeylerini Düşürüyor 23,00 22,50 22,00 21,50 21,00 20,50 20,00 19,50 19,00 18,50 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf Yandaki grafik öğrencilerin belirgin bir hedefe yöneldikleri (KPSS vb.) son sınıflarda akıllı telefon bağımlılığı düzeyinin azaldığını göstermektedir. SINIF DÜZEYİ YUN SÜRESİ 2,50 2,00 1,50 23 BİLGİSAYAR OYUNU BAĞIMLILIĞI Oyun bağımlılığı, bireyin oyundan uzak kaldığında sıkıntı yaşaması, oyun sırasında kontrolünü yitirmesi, bilgisayarda oyun oynamasının bir sonucu olarak sosyal ilişkilerinin etkilenip okul başarı düzeyinin düşmesiyle kendini göstermektedir. Oyun bağımlılığı daha önce bahsi geçen bağımlılık türleriyle ortak özellikler sergilemektedir. ARAŞTIRMADA BİLGİSAYAR OYUN BAĞIMLILIĞI DÜZEYİNİN VE BİLGİSAYAR OYUN KULLANIMI SÜRESİNİN ARTMASININ AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİNİ DÜŞÜRDÜĞÜ SAPTANMIŞTIR. AYRICA SAĞLIKLI AİLE ORTAMININ VE BELLİ BİR HEDEFİN VARLIĞININ (LYS VEYA KPSS SINAVI vb.) BİLGİSAYAR OYUNU BAĞIMLILIĞINI AZALTTIĞI İFADE EDİLEBİLİR. 24 AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞI AKILLI TELEFON 21,00 23,00 20,50 22,50 20,00 22,00 19,50 21,50 19,00 21,00 18,50 20,50 20,00 19,50 19,00 18,50 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf SINIF DÜZEYİ 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf SINIF DÜZEYİ LİSE ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK BULGULAR ONLINE OYUN SÜRESİ ONLINE OYUN SÜRESİ 2,50 Online Oyun Oynama Süresi Arttıkça Akademik Başarı Düzeyi Düşüyor 2,00 1,50 2,50 1,00 2,00 0,50 1,50 1,00 0 Çok İyi İyi 0,50 Orta Kötü Çok Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ 0 Çok İyi İyi Orta Kötü Yandaki grafik lise öğrencilerinde online oyun oynama süresi arttıkça akademik başarı düzeyinin düştüğünü göstermektedir. Çok Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ Online Oyun Bağımlılığı Yükseldikçe Akademik Başarı Düzeyi Düşüyor 16,00 ONLINE OYUN BAĞIMLILIĞI ONLINE OYUN BAĞIMLILIĞI 14,00 12,00 Yandaki grafik lise öğrencilerinde online oyun oynama bağımlılığı düzeyi arttıkça akademik başarı düzeyinin düştüğünü göstermektedir. 16,00 10,00 14,00 8,00 12,00 6,00 10,00 4,00 8,00 2,00 6,00 0,50 4,00 0 Çok İyi 2,00 İyi Orta Kötü Çok Kötü AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ 0,50 0 Çok İyi İyi Orta Kötü Çok Kötü RESİ INE OYUN SÜRESİ AKADEMİK BAŞARI DÜZEYİ 1,90 1,85 1,80 1,75 1,90 1,70 1,85 1,65 25 ON 1,60 EBEVEYN TUTUMLARI 1,55 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf EBEVEYN TUTUMLARI ONLINE OYUN BAĞIMLILIĞI ONLINE OYUN BAĞIMLILIĞI ONLINE OYUN BAĞIMLILIĞI 13,50 13,00 Sağlıklı Aile Ortamı Online Oyun Bağımlılığı Düzeyini Düşürüyor 13,5012,50 13,0012,00 13,50 12,5011,50 13,00 12,0011,00 12,50 11,5010,50 12,00 İlgisiz Aşırı Koruyucu 11,00 11,50 Demokratik Otoriter EBEVEYN TUTUMLARI 10,50 11,00 İlgisiz Aşırı Koruyucu Demokratik Yandaki grafik sağlıklı aile ortamında online oyun oynama bağımlılığı düzeyinin azaldığını göstermektedir. Otoriter EBEVEYN TUTUMLARI 10,50 İlgisiz Aşırı Koruyucu Demokratik Otoriter EBEVEYN TUTUMLARI ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK BULGULAR ONLINE OYUN SÜRESİ ONLINE OYUN SÜRESİ ONLINE OYUN SÜRESİ 2,50 Öğrencilerin Belirgin Bir Hedefe Yönelmeleri (KPSS vb. sınavlara 2,00 hazırlanmak) Online Oyun Oynama Sürelerini Azaltıyor 1,50 2,50 1,00 2,00 0,50 1,50 2,50 0,00 1,00 2,00 1. Sınıf 0,50 1,50 0,00 1,00 0,50 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf SINIF DÜZEYİ 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf SINIF DÜZEYİ 0,00 1. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf Yandaki grafik öğrencilerin belirgin bir hedefe yöneldikleri (KPSS vb.) son sınıflarda online oyun oynama sürelerinin azaldığını göstermektedir. 4. Sınıf SINIF DÜZEYİ Öğrencilerin Belirgin Bir Hedefe Yönelmeleri (KPSS vb. sınavlara hazırlanmak) Online Oyun Oynama Bağımlılık Düzeylerini Düşürüyor ONLINE OYUN BAĞIMLILIĞI ONLINE OYUN BAĞIMLILIĞI ONLINE OYUN BAĞIMLILIĞI 16,00 14,00 12,00 16,00 10,00 14,00 8,00 16,00 12,00 6,00 14,00 10,00 4,00 12,00 8,00 2,00 10,00 6,00 0 8,00 4,00 1. Sınıf 2. Sınıf 6,00 2,00 1. Sınıf 2,00 0 1. Sınıf 4. Sınıf SINIF DÜZEYİ 4,00 0 26 3. Sınıf 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf SINIF DÜZEYİ 2. Sınıf 3. Sınıf 4. Sınıf Yandaki grafik öğrencilerin belirgin bir hedefe yöneldikleri (KPSS vb.) son sınıflarda online oyun oynama bağımlılığı düzeylerinin azaldığını göstermektedir. ARAŞTIRMA NETİCESİNDE Lise öğrencilerinin yaklaşık %20’sinin, üniversite öğrencilerinin %30’unun günde 3 saatten fazla internet kullandığı Lise öğrencilerinin yaklaşık %30’unun, üniversite öğrencilerinin %35’inin günde 3 saatten fazla akıllı telefon kullandığı Lise öğrencilerinin yaklaşık %20’sinin, üniversite öğrencilerinin %25’inin günde 3 saatten fazla sosyal medya kullandığı Lise öğrencilerinin yaklaşık %8’inin, üniversite öğrencilerinin %15’inin günde 3 saatten fazla bilgisayar oyunu oynadığı Kız öğrencilerin internet, sosyal medya, akıllı telefon bağımlılık düzeylerinin erkeklerden, erkek öğrencilerin ise oyun bağımlılık düzeylerinin kızlardan daha yüksek olduğu Teknoloji bağımlılığı düzeyi arttıkça akademik başarının düştüğü Demokratik aile ortamının teknoloji bağımlılığı düzeyini azalttığı Teknoloji bağımlılığı ile maddi durum arasında herhangi bir ilişkinin olmadığı Teknoloji bağımlılığı düzeyi yükseldikçe mutluluk ve yaşam doyumu düzeyinin azaldığı Üniversite sınavları/KPSS, LYS vb. hedeflerin teknoloji bağımlılık düzeyini azalttığı Ülkemizde teknoloji bağımlılığının ciddi bir risk olarak değerlendirilebilmesi gerektiği sonuçlarına ulaşılmıştır. 27 BAŞARIYI ENGELLEYEN FAKTÖR OLARAK TEKNOLOJİ Ülkemiz, sosyal medya ve akıllı telefon müsaade edilmezken tüm gençler rahatlıkla kullanımında dünyada ilk beş ülke arasında yer ve uzun süre sosyal medya, akıllı telefon veya alıyor. Bu ilk beş ülke içerisinde ise dünyaya internet kullanabiliyor. teknoloji satan ülkelerden hiçbiri yok. Çok büyük bir çocuk ve genç potansiyeli olan ülkemizde bu bireyleri her türlü bağımlılıktan uzak ve hür iradeli yetiştirmekse bizlerin sorumluluğu. 1. SANAL KİMLİKLER. Sanal dünyada âdeta ikinci yaşam sunan oyunlar, gerçek yaşamında mutsuz olan gençler ve yetişkinler için birer tuzak. Bireyler bu ortamlarda gerçek hayattaki sıkıntı ve gerginliklerin olmadığı yapay bir yaşam içerisinde olduklarından bu ortamlarda kendilerini daha mutlu hissediyorlar. Ancak belli bir süre sonra sanallık-gerçeklik çizgisini kaybedip çeşitli bilinç ve algı sorunları yaşayabiliyorlar. Örneğin telefon veya bilgisayar kullanımı duruş ve oturuş bozuklukları ile parmak ve kol kaslarında sorunlar ortaya çıkarabiliyor. 5. CİNSEL AÇIDAN UYGUN OLMAYAN DAVRANIŞLAR VE YASA DIŞI ÖRGÜTLERLE TANIŞMA OLASILIĞI. İnternet ortamında pornografik ve illegal siteler son derece yaygın ve ulaşılması kolay bir durumda olduğundan aile içinde ve sosyal çevresinde kendini değerli hissetmeyen genç ve ergenler için önemli tehlikeler içeriyor. başarısız bir öğrenci sanal ikinci yaşamında 6. UZUN SÜRE SANAL ORTAMLARDA GEZİNEN çok başarılı birisi olarak hayatını sürdürebiliyor. BİREYLER İÇİN YÜZYÜZE İLETİŞİM ÇEKİLMEZ Böylece aslında mücadele edip çözmesi gereken OLARAK GÖRÜLMEYE BAŞLANIYOR. sorunlarından kaçarak kırılgan ve işlevsel 7. ZİHİNSEL VE BİLİŞSEL PROBLEMLER. olmayan bir ruhsal yapıya sahip olabiliyor. Tüm bağımlılık türlerinde olduğu gibi teknoloji 2. UYUŞTURUCU MADDELERE ERİŞİMİN bağımlılığında da bireylerin zihinsel aktiviteleri KOLAYLAŞMASI. tarafından ciddi oranda zarar görüyor. Bireyin yaşamı daha uyuşturucu ve sigara ile çok etkili bir mücadele sığ ve iletişim daha az kelimelerle sürdürülmeye çalışması yapılıyor, ancak sanal bağımlılıklar da başlıyor. Algılama güçlükleri yaşanabiliyor. asla göz ardı edilmemeli. Çünkü bu ortamlarda 8. AHLAKİ VE MANEVİ PROBLEMLER. Aile Devletimiz kolaylıkla uyuşturucu madde temin etmek mümkün olabiliyor. 28 4. BEDENSEL SORUNLAR. Uzun süre akıllı yapısına uygun olmayan, dinî ve manevi değerlerle çelişen yapıda çok sayıda sitenin 3. MEŞRU GÖRÜLEN BİR BAĞIMLILIK TÜRÜ. olması, ahlaki ve manevi problemler yaşanması Aile ortamında uyuşturucu madde veya sigaraya sebep olabiliyor. AİLELERİN ROLÜ Ailelerin çocuklarıyla sağlıklı iletişim kurmalarının bağımlılığını tüm yönleriyle ele alan bilgilendirici ve çocuklarını yetiştirirken uygun davranışlar ilanlar hazırlanmalı. sergilemelerinin, teknoloji bağımlılığının engellenmesinde ailelerin sahip oldukları en önemli güçleri olduğu unutulmamalıdır. 1. Yaratılış itibariyle insanın YÜZYÜZE İLETİŞİME DAHA EĞİLİMLİ olduğunu unutmamak gerekiyor. Çocuk ve gençlerimizin günlük sanal ortamlarda kalma süreleri 5. Öğrencileri SOMUT VE MADDİ ÖDÜLLER yerine SOYUT VE MANEVİ ÖDÜLLER ile ödüllendirmek gerekir. Ödül ve ceza kullanımında aileler para, teknolojik hediyeler yerine kitap, gezi gibi ödüllerle duygusal ödüller kullanmalı. hiçbir zaman gerçek yaşamlarında insanlarla 6. geçirdikleri Ebeveyn süreden fazla olmamalı. EN ÖNEMLİSİ MODEL ve diğer önemli OLMAK. rol model 2. SPORTİF VE SANATSAL FAALİYETLER. yetişkinlerin teknoloji bağımlısı olmaması Öğrencilerimizin her biri bir spor, bir de sanatsal gerekir. ÖNCE ANNE BABA TABLETİ faaliyetle ilgilenmeli. veya AKILLI TELEFONU ELİNDEN BIRAKMALI, 3. AİLECE BİRLİKTE AKTİVİTELER. Öğrenciler SONRA BUNU ÇOCUĞUNDAN İSTEMELİ. anne-baba ve diğer aile fertleriyle beraber kitap 7. BİYOLOJİK ANNE BABALIK ÖNEMLİ DEĞİL, okuma, birlikte ibadet etme ve gezi gibi çeşitli ÖNEMLİ OLAN SOSYAL VE PSİKOLOJİK ANNE aktiviteleri gerçekleştirerek bir arada olma BABALIK. Çocuğumuzun bizim hanemize kayıtlı duygusunu geliştirmeli. olması değil onunla ne kadar ilgilendiğimiz ve 4. KAMU SPOTLARI HAZIRLANMALI. Gerek yazılı gerek görsel medyada teknoloji ona fiziksel değil duygusal olarak ne kadar sahip çıktığımız anne babalığın göstergesi. 29 YARARLANILAN KAYNAKLAR American Psychiatric Association (1994). Diagnostic Kim, S. & Kim, R. (2002). “A Study of Internet and Statistical Manual of Mental Disorders, 4 ed. Addiction: Status, Causes, and Remedies- Focusing Washington (DSMIV), DC: American Psychiatric on the alienation factor”, International Journal of Association. Human Ecology , 3(1), 1-19. th Beard, K.W. & Wolf, E.M. (2001). “Modification in Kuss, D.J. & Griffiths, M.D. (2011). “Internet gaming the proposed diagnostic criteria for Internet addiction: A systematic review of empirical addiction”, Cyber Psychology & Behavior, 4(3), research”, International Journal of Mental Health 377-383. and Addiction, 10(2), 278-296. Caplan, S.E. (2002). “Problematic Internet use and Kwon, M., Kim, D.J., Cho, H. & Yang, S. (2013). psychosocial well-being: Development of a “The Smartphone Addiction: Development and theory-based cognitive behavioural measurement validation of a short version for adolescents (SAS- instrument”, Computers in Human Behavior, 18, SV)”, PloS one, 8(12), e83558. 553-575. Ceyhan, E., Ceyhan, A.A. ve Gürcan, A. (2007). Smartphone Addiction Management System and “The Validity and Reliability of the Problematic Verification”, Journal of medical systems, 38(1), 1-10. Internet Usage Scale”, Educational Sciences: Theory Lee, Y. S. (2006). Biological model and pharmacotherapy & Practice, 7 (1),411-416. Kim, K., Ryu, E. & Chon, M.Y. (2006). “Internet 30 Lee, H., Ahn, H., Choi, S. & Choi, W. (2014). “The SAMS: in internet addiction. Journal of the Korean Medical Association, 49(3), 209-214. addiction in Korean adolescents and its relation to Leung, L. (2004). “Net-Generation Attributes and depression and suicidal ideation: A questionnaire Seductive Properties of the Internet as Predictors survey”, International Journal of Nursing Studies, of Online Activities and Internet Addiction”, 43, 185-192. Cyberpsychology & Behavior, 7(3). Spada, M.M., Langston, B. & Nikčević, A.V. (2008). “The role of metacognitions in problematic internet use”, Computers in Human Behavior, 24(5), 2325-2335. Thatcher, A. & Goolam, S. (2005). “Development and psychometric properties of the problematic internet use questionnaire”, South African Journal of Psychology, 35(4), 793-809. Tsai, C. & Lin, S. (2003). “Internet Addiction of Adolescents in Taiwan: An Interview Study”, Cyberpsychology & Behavior, 6(6). Van Rooij, A. J., Schoenmakers, T.M., Vermulst, A. a, Van den Eijnden, R.J.J.M., & Van de Mheen, D. (2011). “Online video game addiction: Identification of addicted adolescent gamers”, Addiction (Abingdon, England), 106(1), 205-12. Yen, J.Y., Yen, C.F. & Chen, C.C. (2007). “Family Factors of Internet Addiction and Substance Use Experience in Taiwanese Adolescents”, Cyberpsychology & Behavior, 10(3). Young, K.S. & Case, C.J. (2004). “Internet Abuse in the Workplace: New Trends in Risk Management”, Cyberpsychology & Behavior, 7(1). 105-111. Young, K.S. & Rodgers, R. (1998). “The Relationship Between Depression and Internet Addiction”, Cyberpsychology & Behavior, 1(1), 25-28. Young, K.S. (1996). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. Cyber Psychology and Behavior, 1(3), 237-244. Young, K.S. (2004). “Internet Addiction: A New Clinical Phenomenon and Its Consequences”, American Behavioral Scientist, 48(4), 402-415. Zheng, P., & Lionel, N. (2010). Smart phone and next generation mobile computing. Morgan Kaufmann. 31 Büyük Karaman Cd. Taylasan Sk. No.3 Fatih - İstanbul - Türkiye Tel: 0212 631 21 21 • www.ihh.org.tr