ffi€lrFA - Academic Food Journal

ffi€lrFA
O
SIDASMEDYA
Grda Bilimi ve Teknolojisi Dergisi
AkademikGtda 7(4) (2009)28-34
Derleme Makale/ Review PaPer
Meyveve SebzelerdenDo$alRenk MaddelerininEkstraksiyonu
Hasan Yrldrz, Eda ToPrak
Boltimti,Muradiye,Manisa
FaktiltesiGrdaMiihendisligi
Mtihendislik
CelalBayarUniversitesi
E-posta:[email protected]
6zet
sonytllardado$alrenk
dahafazlara$betetmesinedeniyle
aynrzamandatriketicilerin
Gtlvenlive saglrgayararlrolmalarr,
ve
Meyveve sebzelerile meyve sebzesanayiattklarl,
yonelikartanbir ilgi gorrilmektedir.
kullanrmrna
maddelerinin
Do$alrenk
zengintirtinlerdir.
baktmtndan
gibido$alrenkmaddeleri
ve betalainler
antosiyaninler
klorofiller,
karotenoidlel
verimini
ekstraksiyon
Ancak
maddelerininekstraksiyonundlgenelliklegozgenekstraksiyonutekni$ikullantlmaktadrr.
gama
uygulamasl,
ultrasonikasyon
yiiksek bastnguygulamasl,
artrrmakamacrylasriperkritiksrvr ekstraksiyonu,
galtgmada
ve
meyve
Bu
belirtilmektedir.
kullanrlabilece$i
gibiuygulamalarrn
alanuygulamalarr
ve elektriksel
lgrnlamast
arttrmak
verimini
ekstraksiyon
ve
ekstraksiyonu
sebzelerdebulunandogalrenk maddeleriile bu renk maddelerinin
derlenmigtir.
0zerineyaprlangalrgmalar
on uygulamalar
kullanllabilecek
amacryla
AnahtarKelimeler:Meyve,Sebze,Dolal renkmaddeleri,Ekstraksiyon
Extractionof NaturalColorantsfrom Fruits and Vegetables
ABSTRAGT
of syntheticcolorantsby naturalpigmentsin recentyears
Therehas beenan increasingtrendtowardsthe replacement
even thoughnaturalpigmenti are generallyless stableand have highercost than syntheticcolorants.This is because
naturalpigmentshavelafe food ingredientswith healthbenefits.Therehas beena strongconsumerdemandfor more
natural and healthierfood additives.Fruits,vegetablesand theirindustrialwastesare rich in naturalcolorantssuchas
carotenoids,chlorophylls,anthocyaninsand betalains.Solventextractionis generallyused in extractionof natural
gamma
colorants.Supercriticalfluid extractionand pretreatmentssuch as high pressureprocessing,ultrasound,
colorants
natural
this
study,
In
efficiency.
extraction
to
improve
used
be
can
treatments
and electricalfield
ir:radiation
usedto improvetheextractionefficiencyhave
theirextractionmethodsandpretreatments
presentin fruitsandvegetables,
beendiscussed.
KeyWords: Fruit,Vegetable,Naturalcolorants,Extraction
GfRl$
baglrolarakortayagrkan
Renk,rgrgrnspektraldagrlrmrna
birrenk
gOrset
ner grOamaddesiiginalrgrlmrg
nirozetiiftir.
istenmekteve renk trifetici tercihi aglsrndangrdanrn
Dogalgrdalarrn
gekicili$inde
onemlibir rol oynamaktadrr.
gokgegiilikimyasalformlarasahipolan
ienkferiigerdikleri
iglem
Ancakteknolojik
pigmenlerden
kaynakla6maktadrr.
g o r m i i g b a z r g r d a m a d d e l e r i n d er e n k k a y b t
Grdalartniglenmesistrastndaortaya
gori.ilebilmektedir.
gtdantn
kargtlayarak
ve kaytplartnt
grkanrenkfarklrllklartnt
sa$lama'
orijinalrenginikoruma,ririiniinrenktekdiizeli$ini
ba$lt
bir formulasyona
gekicili$ini
arttlrma,geligtirilmig
gtdalara
renk
renkli
az
olarak riretilenrenksiz veya
gtdalara
renk
gibi
iglenmig
bazt
amaglarla
kazandrrma
yrllardtr
kullantlan
iglemi
edilmesi
ilave
maddelerinin
H.Yrldrz,
E.Toprak
AkademikGrdaT(4)(2009)2g-34
uygulamalararasrndayer almaktadrr.Renklendiriciler,
Uluslararasr
Grda KodeksKomisyonu(CAC)tarafrndan
"grdanlnrenginidrizeltenveya renk vermek amacryla
k a t r l a n m a d d e " o l a r a k t a n r m l a n m a k t a d r [r1 ] .
Renklendiriciler
dogalkaynaklardan
elde edilebildigi
gibi
yapay olarak da riretilebilmektedir.
Grintimrizdegerek
yasaldrizenlemeler
gereksetriketicibilindninartmasryla,
dogalrenklendiricilere
olan ilgionemlidtizeydeartmrgtrr.
Bu kapsamdagrda maddelerinin
tiretimindekullanrlan
renk maddelerinin
de dogalkaynaklardan
elde edilmesi
onemkazanmaktadrr
[2].
Do$alrenk maddeleribitkisel,hayvansal,mikrobiyalve
mineral kaynaklardanelde edilmektedir.Meyve sebze
atrklarrda do$al renk maddesi elde edilmesinde
kullanrlabilenbitkisel kaynaklardanbiridir. yapay
renklendiricilere
gore stabiliteleri
daha drlgtik,maliyefleri
ise daha ytiksekolmasrnaragmengtivenlive saglrga
yararlrolmalarrile birliktetriketicilerin
dogalrininlereolan
ilgisi sonucudo$al renklendiricilerin
kullanrmlnda
artrg
gelmektedir
meydana
[3].
farkhkimyasal
yaprlarasahiptir.
Bu nedenleherbiriuygun
gozgenya da gozgenkangrmlarr
grdalardan
kullanrlarak
ekstrakteedilmektedir
Ancak
uygulanan
ekstraksiyon
[1].
i g l e m i n i n d a h a v e r i m l i g e r g e k l e g t i r i l m e soi n e m
k a z a n m a k t av e b u n u n i g i n f a r k l r u y g u l a m a l a r
yaprlabilmektedir.
Bu amagla yaprlan galrgmalann
s0perkritik
srvrekstraksiyonu,
yriksekbasrnguygulamasr,
ultrasonikasyonuygulamasr,gama rglnlamasrve
elektrikselalan uygulamalarrgibi teknikler r.izerine
yo$unlagtr$
rgorrilmektedir.
[4,5].
Bu galrgmada
meyveve sebzelerdebulunandogalrenk
maddeleriile bu renk maddelerininekstraksiyonu
ve
ekstraksiyon
veriminiartrrmakamacrylakullanrlabilecek
on uygulamalar
tizerineyaprlangahgmalar
derlenmigtir.
Meyveve SebzelerdeBulunanDo$alRenkMaddeleri
Meyve ve sebzelerile meyve ve sebze sanayi atrklarr
karotenoidler,
klorofiller,
antosiyaninler
ve betalainlergibi
do$alrenkmaddeleri
bakrmrndan
zenginrjrtjnlerdir.
Tablo
1'demeyveve sebzelerde
bulunanrenkpigmentleri
ile bu
pigmentlerin
bulundugu
tanmsalrirrinler
verilmigtir
[6].
Grdalarda
dogalolarakoluganrenkmaddelerinin
her biri
Tablo1. Meyveve sebzelerde
bulunanrenkpigmentleri
ile bu pigmentlerin
bulundugu
meyveve sebzeler.
Pigment
Antosiyanidin
Betanin
Karotenoid
Klorofil
Bulundu0u
mewe/sebze
Krrmrzr
[iztimcibresi,
gilek,vigne,kiraz,ahududu,
bogi.irfle;pancarve galgam
Krrmrzr
Domates,
krrmrzr
biber,narenciveler
Trimyegilsebzeler
Antosiyaninler,
meyve,sebzeve gigeklerinkendineozgti
grdasanayiinde
meyveliigecek,regel,
[9].Antosiyaninler
krrmrzr,mor ve mavitonlarrndaki
gegiflirenklerini
veren, jole, dondurma,yogurt,joleli taflr,gekerlemeve mewe
suda gozrinendogal renk pigmenfleridir
renklendirici
[2]. Dogada konservelerinde
olarakkullanrlmaktad
rr[10].
400'den fazla antosiyaningegidi bulundugutahmin
edilmektedir.
Antosiyaninler,
antosiyanidinlere
bazrgeker
Betalainler
(betaninler),
betalamikasidinbir primerveya
lerinbaglanmast
sonucuolugmaktadlr.
Antosiyanidinlerin sekonder aminle kondensasyonusonucu olugurlar.
yaprsrntntemelini ise 2-fenilbenzopirilium
(flavilium Krrmrzlrenklibetasiyaninler
ve sart renklibetaksantinler
katyonu) olugturmaktadrr.
Antosiyaninleraraslndaki olmakr.izere
iki grubaaynlrrlar.
Betalainler
sudagozlinen
farklar, molektildekihidroksil gruplannrnsaytst, bu
pigmentlerdir[8]. Antosiyaninlerin
aksine pH'ya kargr
hidroksil gruplarrnrnmetilasyonderecesi, molekrile stabiliteleri
oldukgaiyidir.
Ancakrsr,rgrk ve metaliyonlarr
na
ballanmrggekerlerin
trirr.i,
saylsrve baglanmagekliile bu
kargrduyarlrdrr.
Betalainlerin
en onemlikayna$rkrrmlzr
gekerlerebaglanmrg
alifatikve aromatikasiflerinyaptve
pancarve paadr. Grdasanayiinde
dondurma,
yo$urt,kek
sayrsrgibi faktorlerdenkaynaklanmaktadrr.
Bilinen20
hamuru,joleli pasta,sos ve gekerlemelerde
renklendirici
civarrndakiantosiyanidinden
6 tanesi (pelargonidin, olarakkullanrlmaktadrr
[10].
siyanidin,peonidin,delfinidin,petunidin,malvidindir)
meyveve sebzelerlebunlanntirrinlerinde
yaygtnolarak
Karotenoidler,
meyveve sebzelerdesarr-krrmrzr
tonlardaki
bulunmaktadrr
goguntukla
glukoz, renk olugumundansorumlu olan, ya$da gozrinebilir
[7]. Antosiyanidintere
(amnoz, galaktoz ve arabinoz olmak rjzere 4 farklr
nitelikte dogal renk pigmenfleridir.
Sekiz izoprenoid
gekerdenbirisibaglanmakta
ve antosiyanidinin
ismi ile
yan yana dizilmesiyle
tinitesinin
40 karbonlubir merkezi
beraberbaglanangekerinismive baglandrgr
pozisyonun iskelettenolugmaktadlr.
Bu merkeziiskeletinuglarrfarklr
belirtilmesiyle
adlandrrrtmaktadrr
yaprdaolabilmektedir.
[8].
Bugrinekadar450 civarrnda
farklr
niteliktekarotenoidbilegikizoleedilmigtir[g]. En onemli
Antosiyaninler,srcaklrk, askorbik asit, gekerler ve
q-karoten,B-karoten,
karotenoidler,
lutein,
B-kriptoksantin,
pargalanma
r.irtinleri,
enzimler,
oksijenve rgrkgibi birgok violaksantin,
neoksantin
ve likopendir
Karotenoidler,
[11].
faktore kargr duyarlrdlr.Suda goztinebilirnitelikterenk
kimyasalyaprlarrna
gore,karotenler
ve ksantofiller
olmak
maddeleri olduklarr igin genelliklesu ile ekstrakte tizereiki alt grubaayrrlmaktadrr.
Karotenler,
yaprlarrnda
edilmektedir.
Antosiyaninler
dogalrenkmaddeleri
olduklarr karbon ve hidrojen igeren hidrokarbonlardrr.
Baglrca
igin birgok grdaya renklendiriciolarak ilave edilebil karotenler;
B-karotenve likopendir.Buna kargrn
mektedir.
En onemliantosiyanin
kayna$rrizrimposasrdrr. ksantofiller,yaprlarrndakarbon ve hidrojeneek olarak
Bununyantstrakrrmrzr
lahana,morhavug,frenkrizrimtjve
oksijen de igeren karotentrirevleridir.Bu gruba ornek
turponemliantosiyanin
kaynaklarr
yeralmaktadrr olarak; B-kriptoksantin,
arasrnda
kantaksantinve violaksantin
Grda7(4)(2009)28-34
Akademik
E.Toprak
H.Yrldrz,
Do$al Renk MaddelerininEkstraksiyonu
zenginolanmeyve
iqeri$iaglsrndan
DoQalrenkmaddeleri
renkmaddelerinin
attklarrndan
ve sebzelerilebu tirunlerin
q-Karoten,B-karoten,B-kriptoksantin
bir gok sart renkli
ve stiper
gozgen
ekstraksiyonu
ekstrakteedilmesinde
tizerindeen
meyveve sebzedebulunmaktadrr.
B-Karoten,
yontemleri
gibi
ekstraksiyon
biridir[11].Gtdave igecek kritik srvr ekstraksiyonu
gokgalrgrlan
karotenoidlerden
yonteminde,
renk
kullanrlmaktadrr.
havuggibi
Qozgenekstraksiyonu
yogunolarakkullanrlan
sektorlerinde
B-karoten,
gozgenle
tutulmast
tabi
igleme
grdantn
bir
uygun
maddesi,
gegitli sebzelerdenelde edilmektedir'B-karoten, lsl,
ile elde
kargroldukgadayantkltdtr. ve daha sonra gozgeninuzaklagtlrtlmast
asitve alkalilere
krikrirtdioksit,
yontemi
ile
ekstraksiyonu
gozgenlerde
edilmektedir
[1]. Qozgen
Karbon distilftir,benzen ve kloroformgibi
uygun
maddeleri
renk
ekstraksiyonunda
jelleri,
karotenoidlerin
yo$urt,
meyve
gozilnmektedir.
Margarin,tereya$r,
polaritedekigozgenlerleekstrakte edilmektedir.Taze
olarak
renklendirici
soslarve et tirtinlerinde
konserveler,
su
ekstraksiyonda
su oranlfazlaoldu$undan
orneklerde
kullanrlmaktadtr
[13].
ile kangabilenyani polaritesisuyunkineyaktn olan
kuru orneklerdeise su ile
gozgenlerkullanrlmakta,
Luteinve zeaksantinbirqoksarrrenklimeyveve sebzede
gozgenler
kullantlmaktadrr
karrgmayan
[18]' Bu amagla
meyve
renkli
sart
Lutein
gtiglti
antioksidanlardtr.
bulunan
pentan,etanol,
(THF),
n-hekzan,
tetrahidrofuran
gibi
aseton,
lahana
brokolive
tspanak,
aynca,
birlikte
ve sebzelerle
eteri
gozgenler
gibi
ile
aseton:petrol
metanol,kloroform,
de bulunmaktadtr
yegilrenklisebzelerde
[11].lstya,tgtga
(5:4
(1:1
h/h),
n-hekzan:toltien
ve krlktirt dioksite kargt dayantkltdlr.Salata soslart, (50:50h/h),THF:metanol
(6:4
n-hekzan:aseton:etanol
h/h),
ve gekerlemelerde h/h), n-hekzan:aseton
dondurma,stit 0rtinleri,megrubatlar
kullantlmaktadtr
(50:25:25h/h/h),gibi gozgenkartgtmlart
olarakkullanrlmaktadtr
renklendirici
[14].
yaptlan
taraftndan
ve
ark.
Taungbodhitham
[20]
[19].
karotenoidlerin
ve
sebzelerden
galrgmada
meyve
Karotenoidstntftndan bir bagka renk maddesi de
ekstraksiyonundagegitli gozgen kombinasyonlart
likopendir.Likopendomates,ktrmtztliziim, karpuzve
(4:3 1
ve en iyi sonuglaretanol:hekzan
de$erfendirilmig
renkten
pembegreyfurtgibi meyveve sebzelerde,ktrmtzt
bir
Benzer
edilmigtir
elde
kartgrmtyla
papaya
h/h)
[20].
Aynt zamanda
Qozgen
sorumluolan bir renk pigmentidir.
yuksek
yaprlmrg
en
ve
galrgma
ve
Chen
Lin
onemli
en
Likopenin
[21]tarafrndan
ve kaytstdada bulunmaktadrr
[11].
(4:3t h/h)gozgen
verimiyineetanol:hekzan
ekstraksiyon
Bu
kayna$rdomatesve iglenmigdomatestlrtlnleridir.
edilmigtir.
elde
karrgrmryla
fazlastnt
%60'dan
karotenoidlerin
0ri.inlerdebulunan
Likopenbenzen,kloroformve
likopenolugturmaktadrr.
goztinmektedir. Q o z g e n e k s t r a k s i y o n uy o n t e m i i l e k l o r o f i l l e r i n
gozgenlerde
gibi
organik
metilenklortir
diklormetan,etilenasetat' ekstraksiyonunda,aseton, metanol, etanol 1221,
Likopeninekstraksiyonunda;
(DMF)[23],gibi gozgenlerile aseton/su
dimetilformamid
benzen, etileter ve petrol eteri gibi goztictilerya da
eteri
(75:25,h/h) [25],metanol/petrol
( 1 : 2 h / h ) , h e g z a n : a s e t o n : e t a n o l [24],aseton/metanol
aseton:kloroform
kullantlmaktadtr.
gozgen
gibi
kartgtmlart
(3:1,
h/h) [26],
50:25:25 (h/h/h) gibi gozgen kartgtmlartkullanrla
klorofil-ave klorofilve Lium[27]denizalglerinden
Thomas
onemli
gtda
kullanrlan
sanayinde
Likopen
bilmektedir.
[15].
g
o
z
g
e
n
o
l
arak aseton ve
gorbalarda
ve igeceklerde b e k s t r a k s i y o n u n d a
Pizzalarda,
bir renkmaddesidir.
glar,
de
(DMSO)
dimetilsulfoksitin
kullanmt
dimetilsrllfoksit
olarakkullanrlmaktadtr
renklendirici
[10].
asetonkadaruygunbir gozgenoldu$unubildirmiglerdir.
Klorofil,yapraklarda,sebzelerde,en genig anlamtyla Wu ve ark. l28l bambu gubuklartndanklorofillerin
e k s t r a k s i y o n u n d aa s e t o n , d i m e t i l f o r m a m i dv e
bulunanve yegilrengi
yapabilen
t0m bitkilerde
fotosentez
gozgenlerinikullanmtglarve en fazla
yonca,
dimetilstilfoksit
gimen,
yardtmt
ile
pigmenttir.
olugturan
Qoziictiler
eldeetmiglerdir.
ekstraktrnda
aseton
igeri$ini
klorofil
gibi
ekstrakte
bitkilerden
rspanak
ve
rsrrgan otu
"klorofil-b"
"klorofil-a"
olmak
ve
Klorofilin,
edilebilmektedir.
iginekstraksiyon
polarmolekUller
olduklarr
C-3karbonuna Antosiyaninler
Klorofil-a'da
rizereikiformubulunmaktadrr.
su ile
ve
asetonun
amaglr olarak etanol, metanol
metil grubu baglr iken klorofil-b'deformil grubu
notral
Antosiyaninler
karrgrmlartkullanrlmaktadrr
[29].
bulunmaktadtr
[16].
ekstraksiyon
gozeltilerde
olmadr$tndan
stabil
veya alkali
iglemlerindegenellikleasidik gozeltilerinkullantlmast
Klorofil,ya$dagoztinenbir pigmentolupasit,tst, tgtkve
metanol ve
Bu amagla asitlendirilmig
onerilmektedir.
bazrmetaliyonlartntnetkisiylegegitlittjrevleredontigerek
33]. Anto
32,
31,
kullanrlabilmektedir
etanol
Bitki
[30,
kendineozgtiyegilrenklerinikaybetmektedir
[8, 10].
pH'st
ayarlanmlg
1,0'e
kabiliyeti
oztjtlenme
siyanidinlerin
klorofillerin
%90'ntniizerindesu igerdi$inden
materyalleri
metanol,etilasetatve asetondagok ytiksektir. Ornekbu
gozgenleriigindesu ile
ekstraksiyon
ekstraksiyonunda,
sonra,gozeltiNaHCO,
tabitutulduktan
sistemine
gozgen
oztitleme
gibi
bir
metanol
veya
aseton,etanol
karrgabilen
getirilip
vakumda konsantre
yegil
karaktere
gtdalara
hafif
asidik
degigik
ile
sanayinde,
Grda
bulunmaltdtr
[17].
e d i l m e k t e d i r[ 6 ] .
e
l
d
e
m
a
d
d
e
l
e
r
reqeller,
b
o
y
a
r
mamuller,
e
d
i
l
e
r
e
k
ile
unlu
amact
vermek
tonlart
renk
ise metanolve etanolgibi
ekstraksiyonunda
joleler, marmelatlar,stit tlrtinleri ve gekerlemelerde Betalainlerin
rr[34,35].
gozgenler
kullanrlmaktad
olarakkullanrlmaktadrr
renklendirici
[10].
verilebilir
[12].
yontemindeise ytiksek
Sriper kritik stvt ekstraksiyonu
altrndakigozgenler
kogullarr
ytiksek
bastnq
srcaklrkve
H.Yrldrz,
E.Toprak
AkademikGrda7(4)(2009)2S-94
y a r d r m l y l ak a t t o r n e k l e r d e nh e d e f b i l e g e n l e r i n ekstraksiyonun,antosiyanin ekstraksiyonunda
%6-35
ekstraksiyonuamaglanmaktadrr.
Bu yontemdeyriksek
oranrndaverimartrgrsagladrgrnr
bildirmigtir.
Chenve ark.
srcakfrk gartlarrnda, gozgenin viskozitesiazalarakortamI
t53], ahududu meyvesindenantosiyaninlerin
ekstrak
rslatabilmekapasitesi artmakta ve boylece hedef
siyonunda ultrasonikasyon
destekli ekstraksiyonun
bilegenleringoztinrirltigriytikselmektedir.Uygulanan geleneksel
goredahaetkilivedahahrzlrbir
ekstraksiyona
basrng sayesinde de gozgenin kaynama noktasr yontemoldugunubelirtmiglerdir.
geleneksel
Qafugmada
tizerindeki
srcakllklarda
srvrhaldekalabilmesi
ve ytiksek ekstraksiyon
ile 100g meyveden35,1mg antosiyanin
53
srcaklrklardaekstraksiyon
gergeklegtirilebilmesidakikada ekstrakte edilirken, ultrasonikasyondestekli
igteminin
sa$lanmaktadrr
[36].
ekstraksiyon
ile 34,5mg antosiyanin
sadece3,3dakikada
ekstrakteedilmigtir.
BenzergekildeSivakumarve ark.[54]
Stiper kritik stvt ekstraksiyonuyontemi ile renk
pancarkokrindenrenk pigmentlerinin
eldesinde 2OkHz,
m a d d e l e r i n i ne k s t r a k s i y o n u n d a
g e n e l l i k l eC O ,
80W ultrasonikasyonuygulamasrnlnekstraksiyon
kullanrlmaktadrr.
verimindeartrg meydana
getirdiginibildirmiglerdi
[37,38, 39, 40, 41,42, 43, 44, 45, 46].
r.
Karbondioksittoksik etkisi ve alev alma ozelliginin
olmamasr,gevreselagrdandi$erakrgkanlara
gore daha
Gama rgrnlarr,
Kobalt60 (Couo)
ve Sezyum137 (Cs',')
gtivenli olmasr ve kritik srcaklr!rnrndrigrik olmasr
kaynaklarrndan
riretilenrgrnlardrr
[55]. Gama rgrnlama
nedeniyle
rsryaduyarlrolanbilegiklerin
ekstraksiyonu
uygulamasr
igin
bitkihricresinde
hticreduvarrn
rngegirgenligini
idealbirakrgkandrr
ekstraksiyon
stiresi, artrrmaktadrr.
Hricre duvarr gegirgenliginde
[19].Buyontemde
meydana
gozgenekstraksiyonu
yonteminegore daha krsadrrve
gelen bu artrg nedeniyle de katr-srvrekstraksiyon
gozgentriketimidahaazdlr.Bununlabirlikteekstraksiyon iglemindeekstraksiyon
verimindeartrggergeklegmektedir
verimide dahay0ksektir.
Ancakbuyontem,yriksekyatrrrm [56].Ayedve ark. [57] riztimposasrndanantosiyaninlerin
maliyetive yriksekenerjigereksinimigibi dezavantajlara e k s t r a k s i y o n u n d a
g a m a r g l n l a m a s r n r ne t k i s i n i
sahiptir[47].
degerlendirmigler
ve 6kGy dozundayaprlanrgrnlamanrn
antosiyaninekstraksiyonunda
verim artrgr meydana
Pek gok grda maddesininriretimindekullanrlanrenk
getirdi$inibelirtmiglerdir.
BenzergekildeNayakve ark.
maddelerinin
dogal kaynaklardan
elde edilmesindebu
gama
[56], pancarkoktindenbetalainekstraksiyonunda
iglemindahaverimligergeklegtirilmesi
oldukgaonemlidir. rgrnlamasr
uygulamrgve ekstraksiyonverimindeartrg
Ekstraksiyonverimini arttrrmayayonelik olarak yriksek
geldigini
meydana
bildirmiglerdir.
basrnguygulamasr,
ultrasonikasyon
uygulamast,
gama
rglnlamasrve elektrikselalan uygulamalarrOzerine Renkmaddelerinin
oztitlenmesinde
ekstraksiyon
verimini
galrgmalarrn
yaprldrgrgortilmektedir
arttrrmak amacryla vurgulu elektrik alan ve
[4,5].
elektroplazmoliz
gibi elektrikselalan uygulamalannrn
Ytlksekbasrng(YB)veyaultrayriksekbasrngiglemiolarak
uygulanabilece$i
belirtilmektedir.
Vurguluelektrikalan
da tanrmlananyriksek hidrostatikbasrng,katr ve srvr
uygulamasr(PEF), iki elektrotarastndabulunanglda
grdalarrn
ambalajlr
veyaambalajsrz
olarak,50 - 1000Mpa
yiiksekvoltajelektrikatan(20-80kV/cm)etkisi
maddesinin
arasrnda basrnca maruz brrakrlmasriglemi olarak
altrndabrrakrldlgr
bir iglemolaraktanrmlanmaktadrr
[5g].
tanrmlanmaktad
rr [48].YB destekliekstraksiyon
srrasrnda
Elektrikakrmtnrn,
ps ile ms gibikrsasrirelerde,
elektroflar
tirrin dokusundabulunanhava bogluklarr
slvr ile krsmi
arasrndabulunangrda maddesinden
gegirilmesiyle
grda
olarak doldurulurve basrcrn ortadan kalkmasryla maddesiigerisindeyriksekvoltajlrvurguluelektrikalan
gozeneklerde
bulunanhava bitki hticresimembranrna riretilir[59]. Grda iglemedePEF, baStamikroorganizma
zatar vererekgrkar.Aynrzamandaproteinleride denatlire
inaktivasyonu
olmaktizereenziminaktivasyonu
ve bitkisel
ederekmembranrn
giderekazalttrve boylece dokularrnmikro dtizeyde pargalanmasrgibi degigik
duyarlrh$rnr
ekstraksiyon
igleminikolaylagtrrrr
amaglariginuygulanmaktadrr
[49]. Corralesve ark.
[58].
yaprlanbirgalrgmada
tarafrndan
rizrlmkabuklarrndan
[49]
a n t o s i y a n i n l e r i ne k s t r a k s i y o n u n d ae k s t r a k s i y o n PEF uygulamasrnrn
renkmaddelerinin
ekstraksiyonunda
i g l e m i n d e no n c e g e r g e k l e g t i r i l e ynr i k s e k b a s l n g
kullanlmrile ilgili yaprlmrggalrgmalarpek gok gahgma
uygulamasr
(600 MPa)sonucuetanolile gergeklegtirilen bulunmaktadlr.
Corralesve ark. [4], elektrikselalan
gelenekselekstraksiyonagore ekstraksiyonveriminin3
uygulamalarrndan
biriolanyriksekvoltajlrvurguluelektrik
katarttrgr belirtilmektedir.
a l a n ( P E F ) u y g u l a m a s l n l n ,r i z r i m a t r k l a n n d a n
antosiyaninlerin
ekstraksiyonunda
70.C'de yaprlan
Ultrasonikasyon,
mekanikselnitelikteolan ve insanlarrn gelenekselgozgen ekstraksiyonuna
gore, ekstraksiyon
igittigi20kHz"inrizerindekifrekanslarasahip bir enerji
veriminiYo17oramndaarttrgrnr
bildirmiglerdir.
Fincanve
bigimidir[50]. Ultrasonikasyon
etkisiylehticre duvarlarr a r k . t 6 0 1 , p a n c a r k o k t i n d e n r e n k p i g m e n i l e r i n i n
hasargorerekdokuigindeki
ekstrakte
edilebilir
bilegenlerin ekstraksiyonunda
1 kV/cmelektrikselalanda
yaprlanpEF
ortaya grkmasr kolaylagmaktadrr.
uygulamasrnrn
etkilibir metotoldugubelirtilmigtir.
Qozricti faztna bu
Lopez
maddelerinktitle transfer hrzr artmaktadrr[50, S1].
ve ark. [61],yapttklarr
galrgmada
tiztimmaygesinepEF
Ultrasonikasyonuygulamasrylahr.icreduvan ortadan
(SkV/cm)uygulamrglar
ve bu maygedenetde edilen
kalktr$rndan,
bu yontemleyaprlanekstraksiyoniglemi garaplarrnrenk yoQunlugunun
ve antosiyaninigeri$inin
di$erekstraksiyon
yontemlerine
gore daha hrzfudrr
daha fazla oldugunubelirtmiglerdir.
Lopez ve ark. [62]
[50].
V i l k h u v e a r k . 1 5 2 1 , u t t r a s o n i k a s y o nd e s t e k l i
di$er bir galrgmalarrnda
ise krrmrztpancar koktlnden
AkademikGtda7(4)(2005)28-U
E.Toprak
H.Yrldrz,
370376.
PEF uygulamastntn
betalainekstraksiyonunda
M., Toepfl,S., Butz, P., Knorr,D., Tauscher,B.,
Corrales,
[4]
veriminiarttrdt$tnt bildirmigleridir.
ekstraksiyon
from grape by-products
2008. Extractionof anthocyanins
pressureor pulsed
highhydrostatic
assistedby ultrasonics,
E l e k t r i k s e la l a n u y g u l a m a l a r t n d a bn i r d i $ e r i d e
electricfields:A comparison.lnnovativeFood Scienceand
(EP), hiicre iqi
Elektroplazmoliz
elektroplazmolizdir.
Emerging Technologies9: 85-91.
sa$lamak [5] Tiwari,B.K.,O'Donnell,
srvlslnlndahafazlaorandadtgartyagtkmastnt
C.P.,Cullen,P.J.,2009.Effectof non
hticrezartntn
content
amacryladirektelektrikaktmtuygulanarak
on theanthocyanin
technologies
thermalprocessing
ya da gegirgenli$inin
artttrtlmasttekni$i
pargalanmasr
of fruitjuices. Trends in Food Science & Technology20: 137145.
olaraktanrmlanmaktadrr
[63]. Bagkabir deyimledirekt
U.,Yaman,U.R.,Baysal,T., 1997.Meyve-Sebze
elektrikakrm etkisiylehucrelerdeolugan parqalanma [6] Yurdagel,
Arttkve Attklartn
Su,AtrkSu Artttlmast,
igleme
Sanayinde
denilmektedir
olayrnaelektroplazmoliz
[64].
Ege UniversitesiBastmevi,Bornova,
De$erlendirilmesi.
izmir.
(EP) geker pancartndangeker
Elektroplazmolizin
R.,
t7l Kong,J.M.,Chia,1.S.,Goh,N.K.,Chia,T.F.,Brouillard,
ozritlenmesinde,meyve suyu ve salga tiretiminde
2003. Analysisand biologicalactivitiesof anthocyanins.
yonelikgalrgmalar
bulunmaktadtr
kullanrmrna
[65,66,67].
Phytochemistry64:923933.
galtgmada,
ytkama
yaprlan
Yrldrzve Baysal[63]taraftndan
t8l Cemero$lu,8.,2004. Meyve ve sebzelerinbilegiminde
bulunan baglrca maddeler.Meyve ve Sebze igleme
sonradomateslerbuhar
ve pargalamaon iglemlerinden
Ankara:881. Cilt. BagkentKligeMatbaactltk,
Teknolojisi,
tig
olmak
0zere
ve
buhar
enjeksiyonu+EP
EP
enjeksiyonu,
116.
dahasonrapalperdengegirilerek,
farklrmetotlatstttlmtg,
[9] Mortensen,A., 2006. Carotenoidsand other pigmentsas
Eldeedilen
konsantreedilip,domatesptiresitiretilmigtir.
natural Colorants. Pure and Applied Chemistry 78 (8):
p r i r e o r n e k l e r i d e $ i 9 i k o z e l l i k l e r ib a k t m t n d a n
14771491.
ile eldeedilendomates
EP uygulamast
kargrlagtrrrlmrgtrr.
Quality.
D.B.,2002.Colourin Foodlmproving
MacDougall,
[10]
ve likopeniqeriginin,
ptiresiorneklerinde
renkde$erlerinin
England,297Limited.Cambridge,
WoodheadPublishing
buharlaon rsrtmayaprlanornekleregore daha ytiksek
330.
bildirilmigtir
oldu$unu
[63].
l11l Zeb, A., Mehmood,S., 2004. Carotenoidscontentsfrom
various sources and their potentialhealth applications.
PakistanJournalof Nutrition3 (3): 199-204.
soNU9
D.8., 2003. Carotenoids/ Occurrence,
[12] Rodriguez-Amaya,
Properties,and Determination.Encyclopediaof Food
Do$al renk maddeleri,meyve ve sebze attklartntda
8., Trugo,L.,
Editedby Caballero,
Scienceand Nutrition,
kapsayan bitkisel kaynaklartnyant stra hayvansal,
Press,NewYork,927-936.
Finglas,P.Academic
VanNostrand
mikrobiyalve mineral kaynaklardanelde edilebilen [13]Lewis,R.J.,1989.FoodAdditivesHandbook,
pigmentlerdir.
Reinhold,NewYork,125.
Gun0mtizdesa$ltkltgtda ttiketimineve
dolaytdo$alkatkt
besinde$erineoncelikverilmesinden
[14]Smith,J., 1991.FoodAdditiveUser'sHandbook.Blackie
an imprintof Chapman& Hall,
Academic& Professional,
maddelerineolan talep giderekartmakta,buna ba$lt
106-107.
UK,
Glasgow,
tiretimindekullantlanrenk
olarakda grda maddelerinin
J.M.,DoloresLuquede Castro,M.,2007.
[15]Roldan-Gutierrez,
eldeedilmesionem
de do$alkaynaklardan
maddelerinin
Lycopene:The needfor betermethodsfor characterization
kazanmaktadtr.
and determination.Irends in Analytical Chemistry26(2):
163-170.
katt-stvt eks
Renk maddelerininekstraksiyonunda
EffectofpHon
H.S.,2006.
F.,Burdurlu,
[16]Koca,N.,Karadeniz,
uygungozgenlerile kiltle
traksiyonyontemikullantlarak,
chlorophylldegradationand colourloss in blanchedgreen
peas.FoodChemistry100'.60961
5.
transferi sa!lanmaktadrr.Kritle transferinidolaylstyla
stvt
[17]Cemero$lu,B., 2007. Gtda Analizleri.Gtda Teknolojisi
etkinli{iniarttrmakamaclylas0perkritik
ekstraksiyon
432.
No:34,Ankara,
Dernegi
Yayrnlarr
ekstraksiyonu,ytiksek bastng uygulamast,ultraso
p ' .l l e n g . e g e . e d u . t r i - o t l e s / f o o d w a s t e h
t
t
[
1
8
]
gamatgtnlamast
ve elektriksel
alan
nikasyonuygulamast,
tarihi:19.08.2009.
Erigim
fruit.tripod.com/id3.html
gibiteknikler
ve verimartlgt
kullantlabilmekte
uygulamalarr
A., Costa, H.S.,2006.
de
Quiros,
Rodriguez-Bernaldo
Ancak elektrikselalan uygulama [19]Analysisof carotenoids
saglanabilmektedir.
in vegetableand plasmasamples:A
iglemininetkileri konusunda
larrndanelektroplazmoliz
review.Journalof FoodCompositionandAnalysis19: 971'l1.
gortilmekte [20]Taungbodhitham,
gahgmalarrn
oldukgastntrltsaytdabulundu$u
M.L.,Briggs,
A.K.,Jones,G.P.,Wahlqvist,
yaprlmaSt
methodfor theanalysis
of extraction
kapsamllgaltgmalartn
D.R.,1998.Evaluation
ve bu konuylailgiliolarak
Food Chemistry63:
in fruitsand vegetables.
of carotenoids
gerektigi diig0ntilmektedir.
577584.
in
of carotenoids
[21]Lin,C.H.,Chen,8.H.,2003.Determination
KAYNAKLAR
tomato juice by liquid chromatography.Journal of
A 1Q12:103109.
Chromatography
Mtihen
EgeUniversitesi
2001.
Grdakatkrmaddeleri.
[1] Altug,T.,
F.D.,
Lopez,
O.P.,2003.NaturalColorantsfor Food
l22lYargas,
Bdlumii,
izmir,175-200.
GrdaMiihendisligi
dislikFaki.iltesi
Uses.CRC Press,Boca Raton,Florida:
and Nutraceutical
anthocyanins
R.E.,2003.Acylated
M.M.,Wrolstad,
[2] Giusti,
230.
in foodsystems.
andtheirapplications
fromediblesources
L., Hiller,L.K.,Knowles,N.R.,2006.Color
Grunenfelder,
[23]
micalEngineeringJournalI 4:217-225.
Bioche
and
indicesfor the assessmentof chlorophylldevelopment
and
[3] Cai,Y.2.,Sun,M.,Corke,H.,2005.Characterization
greeningof fresh marketpotatoes.PostharvestBiologyand
applicationof betalainpigmentsfrom plants of the
.
Technology40'.7381
16:
Trendsin FoodSclence& Technology
Amaranthaceae.
H.Yrldrz,
E.Toprak
AkademikGrdaT(4)(2009)28-94
[24]Yamauchi,N., Harada,K., Watada,A.E., 1992. In vitro
chlorophyll
degradation
in storedbroccoli(Brassicaoleracea
L. 6ar. italica Plen.) florets. posfharuest Biotogy and
Technology12:239245.
[25] Bellomo,M.G.,Fallico,8,2007.Anthocyanins,
chlorophylls
andxanthophylls
in pistachionuts(pistaciavera)of different
geographicorigin.Journalof FoodCompositionand Analysis
20:352359.
[26]Jubert,C.,Bailey,G.,2007.lsolation
of chlorophylls
a andb
fromspinachby counter-current
chromatography.
Journalof
Chromatography
A 1140 : 95100.
[27]Thomas,W., Lium, B.W, 1976. lmprovedExtractionof
Chlorophylla and b from Algae UsingDimethylSulfoxide.
Limnologyand Oceanography 21 (6):926-929.
S.-Y Chang,S.-T,2002.Extraction
[28]Wu J.-H,YangwanS,
and
determination of chlorophylls from moso bamboo
(Phyllostachyspubescens)culm. J. Bamboo and Raftan
1(2):171180.
[29]Ovando, A.C., Pacheco-Hern6ndez,
M.L., p6ezHern6ndez,
M.E.,Rodriguez,
J.A.,Galdn-Vidal,
C.A.,2009.
Chemicalstudiesof anthocyanins:Areview.
FoodChemistry
113:85987'l.
G., 1997. Separation
[30]Donner,H.,Gaob,T.L.,Mazzab,
and
characterization
of simpleand malonylated
anthocyanins
in
red onions, Allium cepa L. Food Research lnternational
30(8):637-443.
[31] Fossen,T.,Andersen,O.M.,2003. Anthocyanins
from red
onion,Alliumcepa,with novelaglycone. phytochemistry62:
12171220.
[ 3 2 ] A w i k a ,J . M . , R o o n e y , 1 . W . , W a n i s k a , R . D . , 2 0 0 4 .
Anthocyaninsfrom black sorghum and their antioxidant
properties.
FoodChemistry9O:
293301.
M.C.,Babu,8.R., Raghavarao,
[33]Patil,G., Madhusudhan,
K . S . M . S . ,2 0 0 9 . E x t r a c t i o n ,d e a l c o h o l i z a t i o a
nn d
concentrationof anthocyaninfrom red radish. Chemical
Engineei ng andProcessing48: 364369.
J.A.,Almela,L.,200.,|
[34] Fernandez-Lopez,
. Application
of highperformance
liquidchromatography
to the characterization
of the betalainpigmentsin pricklypear fruits.Joumal of
ChromatographyA 9 13: 41 5420.
Pavlov,
A., Georgiev,V., llieva, M., 2005. Betalain
[35]
biosynthesis
by red beet(BetavulgarisL.) hairyrootculture.
ProcessBiochemistrv
40..1
5311533.
Basrnglr
solventekstraksiyonu
[36] Qam,M. ve Hrgrl,y.,iOOO.
ve
uygulamalarr.
Gda Teknolojileri
ElektronikDerglsi3: 79-g6.
[37]Seo, J.S., Burri, B.J., Quan, 2., NeidlingelT.R.,2005.
Extraction and chromatographyof carotenoids from
pumpkin.Journalof Chromatography
A 1e73:37137S.
F., Jim6nez,A. R., paredes-L6pez,O.,
[38] Delgado-Vargas,
2000. NaturalPigments:Carotenoids,
Anthocyanins,
and
processing,and
Betalains Characteristics,
Biosynthesis,
Stability. Critical Reviewsin Food Sclence and Nutrition
40(3):173289.
L., Mangia,A., Musci,M.,Anklam,E.,
[39]Careri,M., Furlattini,
Theobald,A.,
Holst,C.,200'l. Supercritical
fluidextra0tion
for
liquid chromatographicdeterminationof carotenoidsin
SpirulinaPacificaalgae:a chemometric
approach.Journalof
Chromatography
A 912:6171.
M., Bdrflovd,M., Opletal,L.,2004.
[40]Sovov5,H., SajfrtovS,
Near-criticalextractionof pigmentsand oleoresinfrom
stinging nettle leaves. Journal of SupercriticalFluids 30:
213224.
M. D.,Manteil,C.,Rodriguez,
[41] Macias-SAnchez,
M.,Martinez
de la Ossa, E., Lubi6n, L.M., Montero,O., 2005.
Supercritical
fluidextractionof carotenoids
andchlorophyll
a
from Nannochloropsisgaditana. Journal of Food
Engineering66:245251.
K. p.,Daood,H.,Kery,A.,
la2lYagi,E.,Simandi,B.,Vasarhetyine,
Doleschall,F., Nagy,8.,2007. Supercritical
carbondioxide
extractionof carotenoids,
tocopherolsand sitosterolsfrom
industrialtomatoby-products.Joumalof SupercriticatFtuids
40:218226.
M. D.,Mantell,C.,Rodriguez,
[43] Macias-Sdnchez,
M.,Martinez
de la Ossa, E., LubiSn,L.M., Montero,O., 2OOZ.
Supercritical
fluidextraction
of carotenoids
andchlorophyll
a
from Synechococcussp.Joumalof SupercriticatFtuids 3g:
323329.
l44l Florez,1.,Forero,C., Bolanos,G.,2007. Supercritical
fluid
extraction of antioxidantfractions from raspberry eubus
glaucus benfh) seeds and waste pulp. / lberoamerican
Conferenceon SupercriticalFluids,prosciba.2007.
M. D.,Mantell,C.,Rodriguez,
[45] Macias-S6nchez,
M.,Martinez
de la Ossa,E.,Lubi5n,L.M.,Montero,
O.,2009.ComDarison
of supercritical
fluid and ultrasound-assisted
extractionof
carotenoidsand chlorophylla from Dunaliellasalina.Talanta
77:948952.
A.F.,Pessoa,F.L.p.,
[46]Nobre,8.P.,Palavra,
Mendes,R.L.,
2009.Supercritical
CO2extractionof trans-lycopene
from
Portuguese
tomatoindustrialwaste.FoodChemistry116:
680685.
[47] http//www.kimyaevi.org/dokgoster.asp?dosya=
570001045#sak0207Erigimtariht: 19.08.2009.
[48] Sun, D., 2005. High Pressureprocessingof Foods:An
Overview.EmergingTechnologiesfor Food processing.
ElsevierAcademic
PresCalifornia
USA. 3-32.
[49] Corrales,M., Garcia,A.F., Butz, p., Tauscher,B., 2OOg.
Extraction
of anthocyanins
fromgrapeskinsassistedby high
hydrostatic pressure. Journal of Food Engineering 90:
415421.
G., Obuz,E., 2006. Ultrasoundyonteminin
[50] Bayraktaroglu,
ilkelerive grda endUstrisinde
kullanrmr.Tlrkiye g. Grda
Kongresi;24-26Mays 2006,Bolu,57.
[51]Tavman,9., Kumcuoltu,S., Akaya, 2., 2OOg.Bitkisel
0rtinlerinatrklarrndanantioksidanmaddelerinultrason
destekliekstraksiyonu.
Gtda 34(3):1l S-1r
82.
[52]Vilkhu, K., Mawson,R., Simons,L., Bates, D., 200g.
Applicationsand opportunitiesfor ultrasoundassisted
extractionin the food industry A review.lnnovative Food
ScienceandEmergingTechnologies9: 161169.
[53]Chen,F.,Sun,Y.,Zhao,G.,Liao,X., Hu,X.,Wu,J.,Wang,2.,
2007. Optimizationof ultrasound-assisted
extractionof
anthocyaninsin red raspberriesand identificationof
anthocyaninsin extract using high-performanceliquid
c h r o m a t o g r a p h y m a s ss p e c t r o m e t r y . l J l t r a s o n i c s
Sonochemistry14: 767778.
[54] Sivakumar,V.,Anna,J.L.,Vijayeeswarri,
J., Swaminathan,
G., 2009.Ultrasoundassistedenhancement
in naturaldye
extractionfrom beetrootfor industrialapplicationsand
natural dyeing of leather. UltrasonicsSonochemistry16:
782789.
[55]Korel,F.,Orman,S.,2005.Grdargrnlamasr,
uygulamalarr
ve
triketicinin
grdayabakrgagrsr.HarranAniversitesi
rgrnlanmrg
ZiraatFakil ltesi Dergisi9(2):19-27.
[56]Nayak,C.A., Chethana,S., Rastogi,N.K., Raghavarao,
K.S.M.S.,
2006.Enhancedmasstransferduringsolidliquid
extraction of gamma-irradiatedred beetroot. Radiation
PhysicsandChemistryTS:
173178.
[57]Ayed, N., Yu, H.L., Lacroix,M., 1999. lmprovement
of
yieldand shelflifeextensionof grapepomace
anthocyanin
by gammairradiation.Food Researchlnternational32: S3g543.
[58]Anonymous,2000. Kineticsof microbialinactivationfor
alternativefood processingtechnologies:pulsed electric
fields.U.S. Foodand DrugAdministration
Centerfor Food
Grda7(4)(2009)28-34
Akademik
E.Toprak
H.Yrldrz,
Engineeing90:6066
Safety and Applied Nutrition http://vm.cfsan.fda.gov/H., Baysal,f.,2007. Colorand lycopenecontentof
Yrldrz,
1
9.08.2009.
tarihi:
Erigim
[63]
comm/ift-pef.html.
lnternational
puree affectedby electroplasmolysis.
tomato
t59l Singh,R.P.,2001.Pulsedelectricfield.TechnicalElements
489-495.
1
0:
Properties
Food
Joumalof
Technologies.
Food
Non-Thermal
of New and Emerging
164lPazr, F., Okilov,S., 1996. Grda sanayindekullantlan
http://www.fao.org/AG/ags/agsi/Nonthermal/nonthermal-'t'
Gtda21(6):485-491'
elektroplazmolizatorler.
Erigimtarihi:19.08.2009.
htm#-Toc523623839.
Viliyaniye termoplazmolizai
1957.
A.Ya.,
Zagorulko,
electricfield
Pulsed
P.,2004.
Dejmek,
[65]
F.,
Devito,
[60] Fincan,M.,
a
na strukturuplazmolceskoy
elektroplazmoliza
selektivnogo
treatmentfor solidliquidextractionof red beetrootpigment'
tkani'
pronitsayemost
sveklovignoy
i
kletki
bologki
JournalofFoodEngineeing 64: 381388.
No:'l1, 1957.
Promrglennost,
Saharnaya
[61] Lopez, N., Puertolas,E., Hernandez-Orte,P., Alvarez'
K
i
m
e
, R.L.' Lind, L.R.' 1991'
M
.
R
.
,
M
c
L
e
l
l
a
n
,
on
[66]
l.,Raso,J.,2008.Effectof a pulsedelectricfieldtreatment
treatmentto improveapple
other
and
parameters
Electroplasmolysis
quality
other
and
composition
the anthocyanins
FoodandAgriculture57'.
juiceyield.
The
Scieceof
Journalof
of CabernetSauvignonfreshly fermentedmodel wines
303-306.
Food
LWT
obtained after different maceration times.
C.,1966.Elektroplazmoliz,
B.L.l.andAl-Sadi,
42'.12251231.
[67]Flaumenbaum,
Scienceand Technology
s
okov. Konsevnaya i
p
o
l
u
c
e
m
i
p
r
i
t
s
i
t
r
u
s
o
v
i
h
E., Cond6n,S., Raso,J., Alvarez,1.,
[62]Lopez,N., Pu€rtolas,
No:7.
gil
nnosf
rom
P
naya
su
,
Ovoge
from
red
ryle
betanine
of
of the extraction
2009. Enhancement
beetroot by pulsed electric fields. Journal of Food