Da verdens land ble enige om å gjøre noe med miljøet Jordas

Da verdens land ble enige om å gjøre noe med miljøet
Jordas naturgrunnlag tåler ikke at hele verden har et forbruk
som den vestlige verden.
Du har sikkert hørt ordene bærekraftig utvikling. Dette er
arbeidet med å rette opp de mange skader som er påført
naturen og miljøet.
Arbeidet er delt inn i seks deler:
1. Hav og kystområder
2. Jord
3. Skog
4. Luft
5. Genetikk
6. Avfall (forurenset jord)
10
durumdayız. Bundan sonra doğruyu yapmak ve doğayı korumak
sana ve bana kalmıştır.
Dünyamızdaki ülkeler çevremizi korumak icin anlaştılar
Küremizin doğal dayanağı batıdaki ülkelerdeki gibi tüketimin
yaygınlaşmasını kaldırmıyor. Büyük bir alasılıkla sürdürülebilir
gelisim düşüncesini duymuşsundur. Bununla doğaya ve çevreye
yapılan zararların düzeltilmesi hedeflenmektedir.
Bu nedenle aşağıdaki altı alanda yapılacak işler vardır:
1. Deniz ve kıyı bölgelerde
2. Karada
3. Ormanda
4. Havada
5. Kalıtım ile ilgili konularda
6. Atıklarda (kirletilmiş alanlarda/toprakta)
11
Ord og uttrykk
Det er viktig at vi vet hva ord og uttrykk betyr. Nedenfor
gjengir vi derfor en del ord som brukes ofte.
Avfall og søppel – produkter og emballasje som vi ikke lenger
bruker og har kastet fra oss.
Husholdningsavfall – avfall som vi har skapt hjemme hos oss
selv eller som vi bærer med oss og kaster fra oss der hvor vi
er, for eksempel på en tur i naturen
Industriavfall – avfall som er skapt av firmaer, kontorer,
bedrifter og industrier.
Retur og innsamling – ordninger for innsamling av søppel og
avfall av alle slag.
Gjenvinning – det å bruke avfall og søppel om igjen etter at
det er samlet inn. Det blir laget nye produkter av avfallet. Det
kan også bli brukt til brenning for å gi varme og energi.
Råstoff - trevirke, metaller, kjemikaler, fisk, kjøtt og alt annet
som trenges til produksjon av varer og produkter.
12
Sözcük ve deyimler
Aşağıdaki sözcük (kelime) ve deyimleri bilmek önemlidir.
Atıklar ve çöpler: Artık kullanmadığımız ve attığımız eşyalar
ve paketler.
Ev atıkları: Evde kullandığımız malzemelerden geriye kalan
artıklar, paketler ve çöpler.
Sanayi artıkları: Sanayideki fabrikaların, tamirhanelerin,
Atölyelerin, isletmelerin ve ofislerin cöpleri ve artıkları.
Geri
dönüşüm
sisteminyle
toplama:
Geri
dönüşüm
sisteminyle atıkların ve çöplerin düzenli bir şekilde toplanması.
Tekrar kazanım: Tekrar kazanım sisteminde atıklardan ve
çöplerden elde edilen yararlı ham maddeler veya ürünler. Bazı
yerlerde atıkları ve çöpleri özel tesislerde yakarak sıcak su veya
ısı enerjisi elde ediyorlar. Buna da geri kazanım süreci
denmektedir.
Ham
maddeler:
Ormanlar,
madenler,
metaller,
kimyasal
maddeler, bakıklar, hayvanların etleri fabrikalar veya çeşitli
tesisler için ham madde oluşturuyor. Bunları kullanarak yeni
ürünler elde etmekteyiz.
13
Sekundært råstoff – råstoff som vi henter fra gamle
produkter
som
er
samlet
inn.
Vi
bruker
også
ordet
”materialgjenvinning”
Farlig avfall – tidligere het det ”spesialavfall”, men i dag kaller
vi det ”farlig avfall”. Det er avfall som kan skape store
miljøskader, forurensninger og ødeleggelser. For eksempel
oljesøl på havet eller avfall etter atomkraftproduksjon.
Deponere – kaste avfall på søppeldynga eller søppelfylling. I
”gamle” dager ble nesten alt avfall kastet på ”fyllinga”. Det
finnes flere tusen slike gamle fyllinger i Norge, og vi vet ikke
hva disse inneholder.
Miljøteknologi – teknisk utstyr som kan løse miljøproblemer.
14
İkinci el ham madde, ikincil hammadde: Bu tür ham
maddeleri
sistemli
bir
şekilde
topladığımız
atıklardan
ve
çöplerden elde ediyoruz. Buna da ’malzemelerin geri dönüşümü’
deriz.
Tehlikeli atıklar: Tehlikeli atıklara daha önceleri ’özel artıklar’
deniliyordu, fakat şimdi bunlara tehlikeli artıklar diyoruz. Bu
tehlikeli atıklar, çevreye büyük zarar veriyor, çevre kirliliği
yapıyor veya çevreye yaralar açıyor. Örnek olarak petrol
atıklarının denizlerde yaptığı kirliliği veya atom santrallarının
çevreye verdiği zararları gösterebiliriz.
Depolama:
Çöplerin
ve
atıkların
çöplüklere
veya
çöplük
çukurlarına atılması. Eskiden insanlar bu gibi çukurlar dolunca
üzerlerini kapatıyorlar ve başka bir çöplük çukuru açıyorlardı.
Bu nedenle Norveç’in çeşitli yerlerinde binlerce üzeri kapatılmış
çöplük çukuru vardır. Birçoğunun içerisinde ne gibi atıkların
bulunduğu bilinmemektedir.
Çevre teknolojisi: Çevre sorunlarını çözmek için kullanılan
teknik cihazlar, aletler, makineler ve fabrikalar.
15