Malzemeler ve hazırlık

Transkript

USAİD YES Proje Ağı – Çalışma için hazırlık proğramı, Eğiticiye / kolaylaştırıcıya kılavuz
Çalışmaya Hazırlık Proğramı
5. Modül: Ekip çalışması ve Liderlik
5. Modül : Ekip çalışması ve Liderlik
5. Modül: Ekip Çalışması ve Liderlik
Amaçlar :
Modülün sonunda katılımcılar:







Verimli liderin özelliklerini tanımlayabilecekler
Verimli liderin davranışlarını ve özelliklerini vurgulayabilecek
Kendi liderlik tiplerini belirleyebilecekler
Diğerlerini motive ve organize edebilecekler
Sorunları doğru çözme ve karar verme süreçlerini yönetebilecekler
Verimli toplantılar yönetebilecekler
Hedefe ulaşmak için takım yönetecekler
Modülün içeriği
Etkinlikler
Süre
 1. Oturum : Biz hepimiz lideriz
1 saat 55 dk
1: Giriş etkinliği (Kendi kendini notlandırmayı da ekleyerek)
2: İlham veren liderler
3: Lider tipleri
4: 1. Oturum Tekrarlama
30 dk
40 dk
25 dk
20 dk
 2. Oturum: Ekip çalışması / Grup işbirliği
1 saat 45 dk
1: Giriş faaliyeti
2: İletişim becerileri
3: Ortak çalışma
4. Takımda takım işi belirleme
5: 2. Oturum tekrarlama
20 dk
15 dk
25 dk
25 dk
20 dk
 3. Oturum: Sorunlar çözme ve karar verme
3 saat 05 dk
1: Giriş etkinlikleri
2: İnsanlık düğümü – Sorunları ortaklaşa çözmek
3: Sorunları çözmek için adımlar
4: Verimli toplantı yönetme
5: 3. Oturum tekrarlama – Sorunları çözme ve karar getirme
15 dk
30 dk
1 saat
1 saat
20 dk
 4. Oturum: Liderlikte yarışma
3 saat 20 dk
1: Giriş etkinlikleri
2: Liderlikte yarışma
15 dk
2 saat 30 dk
2
3: 4. Modülü tekrarlama
35
(Toplam süre – bütün oturumlar): 10 saat 05 dk.
(Toplam süre – 1. - 3. oturum) 6 saat 45 dk.
Gerekli belgeler:
 İş defterlerinde yazmak için boş alan:
- Kendi özelliklerini ve liderlik tiplerini hatırlamak
- Ekip çalışması ve iletişim yetenekleri için çizmekler ve yazılar
- Sorunları çözmek için yazılar
- Kendi özelliklerini ve liderlik tiplerini hatırlamak
5. Modül Malzemeler ve hazırlık
 Eğitim için temel malzemeler: sehpada kağıt, fosforlu kalem, seleband, A4 kağıt
1.Oturum :
 Yerde çember yapmak için uzun ip (20 metre)
 5 ünlü kişinin resim (geçmişte ya da bügün yaşayan, milli ya da uluslararası)
 5.1 Eğitmen için araç : Liderlik tipleri ‘nden liderlik tiplerini kesin
2.Oturum:
 20 m ip
 25 – 30 tane gözleri bağlamak için bez (göz bağlamak için kumaş parçaları)
 4 – 5 üç metrelik hafif borular/barlar/bölmeler
3.Oturum:
 2 etkinlik için karton / kağıt (yaklaşık olarak kişibaşı 3'er, her etkinlik için )
 5.2 Eğitmen için araç : Sorunları çözmek için senaryolar ‘ın kopyasını yapın
 Bağlayıcılar
 3 kartona, sorunları çözmek için 6 adım yazın
4.Oturum:
 3.Oturumun ana konularını kağıda yazın ve bir kaba koyun (Sorunları çözmek için adımlar;
GERÇEK çözümler – gerçekçi, verimli, kabul edililebilir, mantıklı; ve sorunları çözmek için
yararlı çözümler)
 Göz bağlamak için bezler (herkese birer tane)
 Örümcek ağı yapılacak kadar uzun ip
 Boya
 Çapı 1cm. olan boru ya da bar
 Katılımcıların ellerini bağlamak için kurdelalar
 3 – 5 yumurta
 30 cm uzunluğunda sopalar
 Gazete kağıdı ya da başka kağıt parçaları
 Makaslar
3
Kendi kendini notlandırma : 5. Modül Ekip işi ve Liderlik
Bu incelemede (şemada) doğru ya da yanlış cevap yoktur. Bu, eğitim süresince kendinizin kullanacağı incelemedir . Çizelgede yazılan bilgileri,
becerileri ve yetenekleri okuyun. Kendiniz hakkında düşünün: Onu yapabilir misiniz? Ne kadar iyi? Yukarıda yazılmış olan ifadeleri okuyun. Sizi
en iyi tanımlayan ifadeyi işaretleyin(√). Bu modülün sonunda, incelemeyi (şemayı) tekrar gözden geçireceğiz.
Tecrübem
Bilgi, beceri ve yetenek
Verimli liderler özelliklerini tespit ediyorum
Özel hayatımda ve diğer insanlarla, işte ve toplumda liderlik
gösterebiliyorum
Grup işbirliğini teşvik edebiliyorum
Diğerlerine ödevlerini yerine getirebilmeleri için yönlendirmekte ve
liderlik yapabilmekte yardımcı olabiliyorum
Kendi liderlik tipimi anlayabiliyorum
Etkili toplantılar yönetiyorum
Sorunları başarılı şekilde çözmek için gereken adımları kullanıyorum –
tespit etme; bilgi toplama; çözüm bulma, seçme ve çözümü
değerlendirme
Hicbir
tecrübem
yok
Az bilgim
var
Bununla
ilgili az
tecrübem
var
Bununla ilgili
yeteri kadar
tecrübem
var
Bunu
yapabileceğim
için
yeteneğime
güveniyorum
1. Oturum, 1. Etkinlik : Giriş etkinliği
 Amaçlar – bu etkinliğin sonunda, katılımcılar:
a. Bu modülde işlenen konular hakkında duygu kazanacaklar ?
b. 1. Oturumda işlenen konuları anlayabilecekler (ilham veren liderler, lider
tipleri)
c. Takım işinde liderlik becerilerini kullanabilecekler
 Gereken süre: 30 dk


Metodoloji: büyük grupta tartışma, büyük grupta etkinlik
Malzemeler ve hazırlık: sehpada kağıt, fosforlu kalem, selebant, tebeşir
ya da ip
 Modülün hedeflerini tekrarlama.
Adımlar:
1. Takım işi ve Liderlik 5. Mödülüne, katılımcılarına hoşgeldiniz dileyin ve en acele
önceki modüllerin ana konularını tekrarlayınız, bununla katılımcılar grup önünde
bilgilerini paylaşabilecek ve bilgilerin nasıl kullandıklarını anlatabilirler. (10 dk)
2. Katılımcılardan ‘Kaz sürüsü’ resmine bakmalarını ve onlara neyi çağıştırdığını
söylemelerini rica edin. (eğitmen katılımcıları liderliğe, takıma ve takım işine
yönlendirmeli).
Tartışmadan sonra katılımcılar iş defterlerinde bulunan 5.1 Malzemesindeki ‘Kaz
sürüsü’1 metnini okusun.
1
http://www.vrabotuvanje.com.mk/statijas/view/213.
3. Katılımcılar kendi İş malzemelerindeki 5. Modül’ün ilk sayfasını açsınlar veModülün
hedefleri gözden geçirin. Resim ile Modülün bağlantıları neler olabilir diye sorun.
Gerçek hayatla bağlantısı ne ? Bu Modül süresince Ekip işi ve Liderlik hakkında bilgi
alacaklarını söyleyin. Herkesin, iş hayatında veya özel hayatında, bir şekilde lider
olduklarını söyleyin. (10 dk)
4. Katılımcılardan Kendi kendilerini notlandırmalarını isteyin ve bu Oturumda
odaklanacakları ana konuları bunlar olacaklarını söyleyin : (10 dk)
 Ana konular
 Liderlik özellikleri
 Lider sitilleri
5. Herkes içeride adlı ısınma faaliyetiyle rahat bir ortam yaratın. (10 dk)
a. Yerde tebeşirle büyük çember çizin ya da çemberi iple yapın.
b. Bütün katılımcıların çemberin içine girmesine rica edin.
c. Her başarılı denemeden sonra çemberi daraltın ve katılımcılar içeride
toplanmalarını isteyin.
d. İçeride kalmaları mümkün olmayıncaya kadar çemberi darlatın. (yaratıcı
olmalarına teşvik edin: bir ayakta durmakla, insanları kaldırmakla vs.)
e. İyi takım işinin ve iyi liderlik etkinliği olması, gruba etkinliğin başarılı biçimde
bitirmesine yardımcı olduğunu açıklayın.
6
 5.1 Malzeme: Kaz sürüsü
Her birey sürünün yönünden sorumludur.
‘Kaz sürüsü’ denildiğinde aklınıza belki de ‘siste kazlar’ deyimi gelir. Ama migrasyon
hareketleri aklınıza gelirse, V harfi şeklinde uçtuklarını hatırlayacaksınız. Göç eden kuşlar
yabani kazlardır. Toplanıp sürü oluşturuyorlar ve uzun ve yorucu yolculuğa hazırlanıyorlar.
Oluşumu kurdukları zaman, gökyüzünde tek yoldan hareket ediyorlar. Uçuşta bir kuş
yorulduğunda
diğeri
hemen
liderliğe
geçiyor.
V- oluşumundan bir faydalı kazanç daha: o tam bir sinerji. O şekilde sürü, birinin kendi
gücünün yapabileceklerinden daha hızlı uçuyor ve daha uzağa varıyor.
Hangi hareket ve davranışları insanların, takımların ve şirketlerin yöneticilik stiline ayırabilir
ve uygulayabiliriz? Komik olabilir fakat işte kaz sürüsü gibi davranmalıyız. Onlardan
öğrenebileceklerimiz şunlar: sinerjiyi getiren liderlik stili. Kaz sürüsünün uçuşu her seviyeye
liderlik dağıtımının tam örneği. Açıklığı, iyi ve direk iletişimi, karşılıklı saygıyı, her bireyin
farklılığını
kabul
etmeyi
isteyen
bir
durumudur.
Eğer bir daha kazların aptal olduğunu düşündüyseniz, sürüde işlerin nasıl yürüdüğünü bakın:
Yöneticiliğin anlamı diğerlerine yardım etmektir: yönetenin rolü sadece hareketin yönünü
değiştirmek değildir. Aslında, V- oluşumundaki birinci kuş hava direncinin ‘delinmesidir’.
Bunun sebebi ise sürünün daha az dirençle daha uzun yol katetmesidir. İşin aslı, sürüde başta
olduğu için sadece kendine yardım etmesi ya da ses çıkarması demek değildir.
Takımda olan herkes yöneticiliği eline alabilir: sürü göç ettiğinde, bulundukları pozisyona
bağlı olmaksızın, en başta olan hep değişiyor. Sorulması gereken tek şey ise hangi birey
sürüye, ulaşılmaları gereken hedefe, destek vermeye hazır ve buna yetenekli. Yönetenin rolü
pozisyon ya da iş yeri değil, bulunduğu seviyeye bağlı olmaksızın, sahip olduğu özelliklerdir!
Bireysel etkinliklerin toplamından çok, ortak çalışmayla daha çok kazanılıyor: kazlarda bu
gerçekten ölçülebilir sinerji. Yapılan araştırmalara göre V-oluşumuyla uçan kazlar, tek başına
uçtukları mesafeye nazaran % 70 daha uzun yolu uçabiliyorlar. Bazı yöneticiler kendi
önemlerini ve güçlerini ispat etmeye dikkatlerini verirken, her bireyin katkısına önem veren
yöneticiler daha başarılıdırlar ve daha iyi sonuçlar elde ediyorlar.
Değişim daimidir: Kaz sürüsü de dengeli değil. Her zaman aynı kuşlar tam olarak tespit
edilmiş pozisyonlarda değiller. Sürüde konumları değişiyor ve bir kuş yorulduğunda yardıma
başka kuş yetişiyor, diğeri ise sürünün arkasında dinleniyor. İş gücü eşit olarak dağılıyor…
Sırada yazılan daha az önemli değil: kazlar uçarken ses çıkarıyorlar. Daha önde olanlara
destek olmak için, daha yavaş veya daha hızlı uçmaları için ses çıkarıyorlar. Bu sisde boş
konuşmak değil, bu takımda direk olarak kurulan iletişimdir.
Peki sorunlar? Bir kaz diğer kazı brakmıyor. Söylenenlere göre, sürüde bir kaz uçamadığında,
sürüden uçabilen iki kaz daha ayrılıyor. Bunun sebebi ise yorulan kaz güçlenene kadar destek
7
vermek ya da ölene kadar yanında kalmaktır. Bu da başarılı bir takımın özelliklerindendir –
hem yükselişlerde hem de düşüşlerde birbirlerine önem vermek.
8
1. Oturum , 2. Etkinlik: İlham veren liderler
 Amaçlar - bu etkinliğin sonunda, katılımcılar:
a. Verimli liderin özelliklerini tespit edebilecekler
b. Her insanın iyi bir lider olabileceğini anlayacaklar
 Gereken süre:


40 dk
Metodoloji: büyük grupta tartışma, küçük grupta tartışma, röl yapma
Malzemeler ve hazırlık: sehpada kağıt, fosforlu kalem, seleband, ünlü kişilerin
fotoğrafları
 Ünlü kişilerin fotoğraflarını duvara asmak için fotoğraflar bulun – geçmişte ya da
bügün yaşayan milli ya da uluslararası
Adımlar:
1. Katılımcılardan, onlara göre ilham veren liderleri saymalarını isteyin (tanınmış ya da
çevrelerinde yaşayan insanlar),.
2. Sehpadaki kağıda liderlerin karakterini/özelliklerini yazmalarını isteyin. (10 dk)
(Coşku, cesaret, kendine hakim olma, karar getirme yeteneği, net vizyon, planlama,
kendine ve diğerlerine güvenme, adanma, empati ve anlayış, sorumluluk, işbirliği,
tutku gibi özelliklerin yazmalarını bekleyin)
3. Liderlerin resimlerini duvara yapıştırın (geçmişte ya da bugün yaşayan, milli yada
uluslararası ). Her resmin altına birer sayfa yapıştırın. Katılımcılar odada gezerek
liderlerin karakterlerini/özelliklerini yazsınlar. (10 dk)
4. Katılımcıları küçük gruplara ayırın, ve: (10 dk)
a. Her liderin hayatı boyunca resmin altına yazılmış kalitelerini nasıl ispat
ettiğini/gösterdiğini tartışın.
b. Her grupa, resimdeki liderin özelliklerini sunacak bir lider seçin.
c. Odada yer alan resimdeki
Eğitmen için tavsiye
liderlerin özelliklerini,
kendileri birey olarak nasıl
Resimleri duvarların farklı yerlerine
elde edebileceklerini
yapıştırınız. Katılımcıların odada
tartışın.
hareket etmeleri gerekir ve hareket
5. Herkesin hayatta bazı anlarda
ederken daha çok kişi hakkında
lider olduğunu açıklayın.
tartışmaları ve bunu tekrarlamaları
Bunun için tanınmış biri
lazım.
olmanıza gerek yok, ör: Nelson
Mandela gibi. Sayfalarını 5.2
Malzeme Lideri büyük yapan
ne? bölümüne açmalarını isteyin. Hep birlikte tekrarlayınız. Söz edilen özellikleri daha
iyiye götürerek katılımcıların büyük lider olabileceklerini açıklayınız. (10 dk)
9
 Malzeme 5.2: Lideri büyük yapan ne?
Liderlik becerilerinizi geliştirmek için, lideri büyük yapan örneklere bakın:
1) Kararlılık: Büyük liderin sonsuz kararlılığı var. Fikiri ortaya atan ilk o dur ve fikirlerden son
olarak vazgeçen de o dur. Onun kararlığı yüzünden projeler bitirilebiliyor.
2) Esneklik: Büyük lider her duruma uyum sağlıyor. Olaya her açıdan bakıyor ve uyum
sağlıyor.
3) Kaynakların çeşitliliği: Liderler her zaman istedikleri şeyleri kolay elde edemiyor fakat
yaratıcıdırlar. İstedikleri şeyleri elde etmek için doğru yolu buluyorlar.
4) Yaratıcılık: Az zaman, uğraş ya da araç gerektiren işlerin daha etkili/verimli biçimde
halletmek için düşünmek.
5) Özgüven: İnsanlar kendisine güvenen bir liderin peşini takip ediyor. Bu kibirli olmak
anlamına gelmiyor. Daha çok kendine ve kendi yeteneklerine güvenmek demektir.
6) Pozitiv tutum / iyimserlik: Büyük lider iyimserdir ve herşeyden en iyisini elde etmeye
çalışıyor.
7) Sorumluluk: Büyük lider, takımında iyi veya kötü ne olursa olsun onun sorumluluğunda
olduğunu bilir. Her iyi şeyi kendine saymıyor yada başarısızlık için diğerlerini suçlamıyor.
8) İyi iletişim becerileri: Lideri büyük yapan şey takımıyla iyi iletişim kurmaktır. İyi lider
insanların mesajları aynı anda ve her zaman anlamadığını biliyor ve her zaman
söylediklerinin anlaşıp anlaşılmadığını kontrol ediyor.
9) Süreklilik/ Emin olmak/Sorumluluk : Büyük lidere her zaman sırtınızı yaslayabilirsiniz. O
herzaman var gücüyle çalışıyor, harekete geçiyor ve iyi sonuçlar elde ediyor.
10) Önceden planlama: Büyük lider sırada neyin olduğunu çok iyi biliyor.Doğru tahmin
ediyor ve işle ilgili kararlı doğru tahminlerle getiriyor.
11) Sabır: İşler istediği akişta ve dinamiklikte gitmediğinde , büyük lider sabırla harekete
geçmek için doğru anı bekliyor ve gereken adımı doğru zamanda atıyor.
12) Tarafsızlık: İyi lider her türlü düşünceye açık, fakat taraf tutmuyor.
13) Algı: İyi lider, yönelttiği insanlar hakkında bilinçlidir .
Lideri büyük yapan ne? Bütün bu özelliklerin kombinasyonu. Hepsinin sizde mevcut olması
mecburi değil, fakar çoğunu geliştirmeniz lazım.
10
1. Oturum , 3. Etkinlik : Liderlik tipi
 Amaçlar - Bu etkinlik
sonunda, katılımcılar:
a. Liderlik tarzlarını tanımlayabilecekler ve ayırt edebilecekler
b. Kendi liderlik tarzlarını çalıştıkları ortama göre uyarlayacaklar
 Gereken süre: 25 dakika


Metodoloji: küçük grupta etkinlik, röl yapma, büyük grupta tartışma
Malzemeler ve hazırlık: sehpada kağıt, fosforlu kalem, seleband
 Eğitmen için araç 5.1: Liderlik tarzları ‘nden liderlik tarzlarını önceden kesin.
Adımlar:
1. En önemli 4 liderlik tarzlarını ve tanımlarını 5.1 : Eğitmen için araç ,Liderlik tarzları
‘nden kesin ve yarıya katlayın.
2. Katılımcıları 4 kişilik gruplara ayırın ve her grup bir katlanmış kağıt seçsin. Her grupa
farklı liderlik tarzını düştüğünü (?) anlatın ve şunları yapmaları gerektiğini söyleyin:
a. Tartışmaları ve verilen özelliklere göre liderlik tipini seçmeleri gerektiyor.
Seçtikleri tipi de uygun karede (
) işaretlemeleri gerekiyor.
b. Seçtikleri uygun liderlik tipine sahip olan tanıdıkları insanlar hakkında kısaca
tartışsınlar. (10 dk)
3. Katılımcılar iş defterlerinde bulunan Malzeme 5.3: Liderlik tipleri sayfasını açsınlar ve
doğru liderlik tipinin seçip seçmediklerini kontrol etsinler. Hangi tipin daha uygun
olduğuna ve ne zaman daha uygun olduğuna baksınlar ve kağıtlarında bulunan
liderlik tipinin ne zaman uygulayabileceklerini tartışsınlar. (15 dk)
11
Eğitmen için araç 5.1: Liderlik tipleri
Kesik çizgileri kesin ve her grupa birer liderlik tipi verin:
------------------------------------------------------------------------------------------------Liderlik tipini belirle
Uygun liderlik tipinin yanında bulunan kareyi işaretleyin (
Otoriter
İkna edici
Danışan
)
Katılımcı

Sorunu tespit ediyor, alternatif çözümleri gözden geçiriyor, birini seçiyor ve onu takip
edenlere ne yapmaları gerektiğini söylüyor.
 Takımın ne düşündüğü göz önünde bulundurulabilir ama tersi de olabilir. Fakat onlar
karar verme süreçinde yer almıyor.
 Roller dağıtıyor.
 Kendi kararlarına öncelik veriyor.
Otoriter
İkna edici
Danışan
)
Katılımcı

Kararları takımla danışmadan getiriyor. Kararı basit olarak duyurmak yerine, takımın
üyelerini kararı kabul etmelerine ikna ediyor.
 Kararın herkesi ilgilendirdiğini anlatıyor.
Otoriter
İkna edici
Danışan
)
Katılımcı
 Takıma karara daha baştan etki etme şansını tanıyor.
 Sorunu tanıtıyor ve üyelere karar hakkında fikirlerini soruyor.
 Uygulanabilecek bir karar teklif edebilir, takımdaki üyelerin tepkilerini görmek için.
 Takımdaki üyelere göre başarı oranı en yüksek olan kararı seçiyor.
Otoriter




İkna edici
Danışan
)
Katılımcı
Tartışmalara takımın üyesi olarak katılıyor ve takım kararını seçmeye daha baştan
karar veriyor.
Ortak kararlara teşvik ediyor.
Bireysel olarak öne çıkmalara izin veriyor.
Yönetmeyi amaçlıyor fakat yönetmiyor.
12
 5.3 Malzeme : Liderlik tipleri
Lider olarak farklı lider tiplerini anlamak lazım. Seçtiğiniz tip çalıştığınız çevreye bağlı –
kiminle şalışıyorsunuz, onların ihtiyaçları ve beklentileri nelerdir, son müddetiniz ya da
verilen işiniz ne olursa olsun, vb. En sık rastlanan liderlik tipleri şunlardır:
“Otoriter” lider:




Sorunu tespit ediyor, alternatif çözümleri gözden geçiriyor, birini seçiyor ve onu takip
edenlere ne yapmaları gerektiğini söylüyor.
Takımın ne düşündüğü göz önünde bulundurulabilir ama tersi de olabilir. Fakat onlar
karar verme süreçinde yer almıyor.
Roller dağıtıyor.
Kendi kararlarına öncelik veriyor.
“İkna edici” lider:


Kararları takımla danışmadan getiriyor. Kararı basit olarak duyurmak yerine, takımın
üyelerini kararı kabul etmelerine ikna ediyor.
Kararın herkesi ilgilendirdiğini anlatıyor.
“Danışan” lider:




Takıma karara daha baştan etki etme şansını tanıyor.
Sorunu tanıtıyor ve üyelere karar hakkında fikirlerini soruyor.
Uygulanabilecek bir karar teklif edebilir, takımdaki üyelerin tepkilerini görmek için.
Takımdaki üyelere göre başarı oranı en yüksek olan kararı seçiyor.
”Katılımcı” lider :




Tartışmalara takımın üyesi olarak katılıyor ve takım kararını seçmeye daha baştan
karar veriyor.
Ortak kararlara teşvik ediyor.
Bireysel olarak öne çıkmalara izin veriyor.
Yönetmeyi amaçlıyor fakat yönetmiyor.
13
Verilen durumlara göre en uygun liderlik tipi hangisi?
Otoriter ve İkna edici liderlik tiplerinin en çok hakim oldukları yer:



Büyük gruplarda,
Pasif gruplarda,
Az toplanan gruplarda,

Hızlı karar getirilmesi gereken ya
da belirli süreyi takip etmek
gereken gruplarda
Danışan liderlik tipinin en çok hakim veya verimli olduğu yer:


Büyük gruplarda,
Motive olan gruplarda,

Örgütlenmiş gruplarda
Katılımcı liderlik tipinin en çok hakim ve ya verimli olduğu yer:






Küçük gruplarda,
Çok motive olan gruplarda,
Daha az belirlenen alanlarda uyum sağlayabilir gruplarda. Orada düşünce değişimi,
teşebbisler fakat gerektişinde yönü değiştirme de mevcuttur.
Nispetten yüksek bağımsızlık gerektiren gruplarda,
Sorunu çözmek için gerekli olan bilginin ve tecrübenin sahip olduğu gruplarda,
Birlikte karar vermeyi bekleyen grupların üyeleri.
14
1. Oturum , 4. Etkinlik: 1. Oturum Tekrarlama
 Amaçlar - Bu etkinliğin sonunda, katılımcılar:
a. Bu Oturumda işlenen ana konuları tekrarlayabilecekler (Liderlik özellikleri ve liderlik
tipleri)
b. Kendi liderlik tiplerini bulabilecekler


Metodoloji: büyük grupta tartışma, bireysel ifadeler ve yazmak
 Etkinlikten önce 1. Oturum hakkındaki bilgileri tekrarlama.
Adımlar:
1. Oturumu tekrarlamak için katılımcılardan, lider özelliğinin söylemelerini ya da liderlik
tipinin rol yapmalarını rica edin. (10 dk)
2. İş defterlerinde 1. Oturumun sonunda bulunan yazma bölümü sayfasına açmalarını
rica edin. Hatırlamaları ve yazmaları gerekenler:
a. Kendi liderlik özellikleri – Hangi özellikleri taşıyorsunuz ve hangilerini geliştirmek
istiyorsunuz?
b. En sevdiğiniz liderlik tipi hangisidir? Size en az uyan hangisidir? Bütün liderlik
tipleri size nasıl daha kabul edilir olabilir? (10 dk)
15
 Amaçlar - Bu etkinliğin sonunda, katılımcılar:
a. Bir önceki oturumun (Hepimiz Lideriz) ana terimlerini tekrarlayabilecekler
b. Takım yönetmek konusunda önceden edindikleri bilgi ve tecrübeleri paylaşacaklar


Metodoloji: bireysel ifadeler, çiftler arasında paylaşma, büyük grupta tarışma
Malzemeler ve hazırlık: sehpada kağıt, fosforlu kalem , seleband
 Oturum malzemelerini tekrarlama.
Adımlar:
1. Bir önceki liderlik özellikleri ve liderlik tipleri ile ilgili oturumun, bu oturumun temeli
olduğunu açıklayın. (Eğer bu ve önceki oturum arasında zaman geçmiş ise, hızlı bir
şekilde liderlik özellikleri ve liderlik tipleri ile ilgili oturumu tekrarlayınız). Ana
konular: (5 dk)
 Ana konular 
 Lider gibi iletişim kurma
 Takımda iş birliğine teşvik etmek
 Takım işi yönetmek
2. Katılımcılardan, lider oldukları bir olayı hatırlamalarını rica edin. Bu herhangi bir
günlük faaliyet olabilir – okulda, toplumda yada işte ortak ödev, spor kulübünde
liderlik vs. Liderlik rolünü nasıl oynamışlar? Kolay mı zor muymuş? Yanındaki kişilerle
tecrübelerini paylaşsınlar. (10 dk)
3. Tecrübelerini büyük grupla paylaşmak için birkaç gönüllü arayın. Lider olarak verimli
konuşmanın ve iş birliğine teşvik etmenin önemini anlatın. Bu oturum onlara o
beceriler hakkında yardım edecek. (5 dk)
16
2. Oturum, 2. Etkinlik : İletişim becerileri ( Kör formlar)
 Amaçlar - Bu etkinlik sonunda, katılımcılar:
a. Kötü iletişimle ilgili hayal kırıklığını/hüsranı anlayacaklar
b. Takım olarak çalışırken verimli iletişim becerilerini kullanabilecekler
c. Takımda çalışabilecek ve verimli işbirliği yapabilecekler
 Gereken süre: 15 dk


Metodoloji: büyük grupta etkinlik ve tartışma
Malzemeler ve hazırlık: sehpada kağıt, fosforlu kalem, seleband, 20 metrelik ip,
gözler için bez
 Malzemeleri önceden hazırlayın – 20 m ip ve bez için kumaş.
Adımlar:
1. Bu etkinl katılımcıların, liderlerin başarısı için en önemli beceriye – iletişime
dikkatlerini vereceklerini söyleyin.
2. Katılımcılardan, iş yerinde yeni/bilinmeyen ve herkesin halletmesi gereken bir ödevin
olduğunu hayal etmelerini isteyin. Aralarında organize olup ödevi bitirmeleri lazım.
Bu ödev, liderlerin sorumluluğu üstlenmek için iş yerinde farklı zamanlarda
bulunmarını gerektiriyor. Etkinliğin başarıyla sonuçlanması için iletişim sürecini
yönetmeleri lazım. (5 dk)
3. Her katılımcı göz bezini taksın. Uclarını 20 metrelik iple bağlayın ve ipi yere bırakın.
4. Katılımcılardan ipi iki elleriyle tutmalarını isteyin. Kural: ellerini hareket ettirebilirler
fakat ipi brakamazlar.
5. Kare, üçgen ya da beşgen oluşturmalarını isteyin. Onlara göre şekli yaptıklarında
sonucu görmek için gözlerini açsınlar. Aynı hareketleri farklı şekillerle birkaç kez
tekrarlamalarını isteyin. (10 dk)
6. Etkinliği şu sorularla tekrarlayınız:
17
Tekrarlamak için sorular:
a. Aranızdan birisi bu etkinlik ile ilgili tecrübesini anlatabilir mi?
b. Şekli yapmak için hangi stratejileri kullandığınızı anlatın.
Grupta daha fazla şekil yaparken, aynı zamanda organize olmayla ilgili stratejilerini
geliştiriyorlar.
c. Hayal kırıklığına/hüsrana uğramış biri var mı? Neden?
d. Neden bazıları insanlar aktif olarak katılmamış bazıları ise aktif değildi?
İnsanların farklı stili var. Bazıları süreci kontrol etmek ve kontrolu ele almak istiyor.
Bazıları ne yapmak gerektiklerini anlayana kadar yönetmek hoşlarına gitmiyor.
e. Lider olarak, sizi dinlemeyen kişilerle iletişim kurduğunuzda ya da aynı zamanda
öneriler sunmak isteğinizde nasıl hissediyordunuz?
f. Lider olduğunuzda iletişim stratejiniz hangisiydi?
Katılımcıların diğerleriyle iletişim kurması için atmaları geren adımların, herkesin nereye
konumlandırılmış olduğunu anlayıp anlamadıklarını kontrol edin.
g. Lider olarak, söylediklerinizin anlaşıldığını nasıl anladınız?
Soruyu tekrar ediniz, cevap vermelerini isteyin, takımın diğer üyelerini kontrol edin
h. Mesajı alan kişi, başka zaman mesajı anlamak için ne yapabilir ?
Soruyu anlamak için tekrar edin ve açıklamalar isteyin
i.
Bu etkinlikten öğrendiğiniz ana dersler hangileridir?
j.
Eğer bir takımın ya da ödevin lideri iseniz, iletişimin verimli olduğunu nasıl kontrol
edeceksiniz?
Katılımcıları Çalişma defterlerindeki 2. Modül ’e yönlendirin: Aralarındaki İletişim
k. Yapılan şeklin kalitesinden memnun musunuz ?
l.
Kaliteli şekilde bitirilmiş iş ve iyi iletişim arasındaki ilişki nasıldır?
İyi kalite, iyi iletişime bağlıdır.
(30 dk)
18
2. Oturum 3. Etkinlik : Ortak çalışma (Helium çubuğu)
 Amaçlar
- Bu etkinliğin sonunda, katılımcılar:
a. Takım olarak işbirliği yapabilecekler
b. Verimli takım işine etki eden faktörleri tespit edebilecekler


Malzemeler ve hazırlık: sehpada kağıt, fosforlu kalem , seleband, 3 – metrelik hafif
borular/ demir çubuk /çubuklar
 3 metrelik hafif borular/demir çubuklar /sopalar bulun (Her 12 kişilik grupa birer
tane)
Adımlar:
1. Katılımcılara küçük ve orta gruplarda ortak çalışmayı ve iletişimi pratik yapacaklarını
söyleyin. 10-12 kişilik gruplara ayırın ve yüz yüze olacakları biçimde iki sıraya
dizilsinler.
2. Uzun, ince ve hafif olan Helium çubuğunu gösterin.
3. Katılımcılardan işaret parmaklarını ve ellerinin uzatmalarını
isteyin. Sopayı onların parmakları üzerine koyun. Grup
sopanın yüksekliğini bütün işaret parmaklara değebilmesi için
yüksekliği ayarlasınlar .
(5 dk)
4. Hedefin, çubuğu yere brakmak olduğunu söyleyin. Herkesin
parmakları her zaman helium çubuğuyla temasta olması
gerekiyor . Kenetlenmek ya da ucundan dokunmak müsade
edilmiyor - Çubuk parmak uçunda durmalı.
Çubukla temasta olmayacak herhangi bir parmak varsa ödev
yeniden başlayacağını tekrarlayınız. Ödevi uygulamaya başlayın....
(10 dk)
5. Her takım çubuğu başarılı bir şekilde yere braktığında, şu sorularla tekrarlayınız:
19
Tekrarlamak için sorular:
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
Grupun ilk tepkisi ne oldu?
Takım mücadeleyle nasıl başa çıktı?
Grup olarak başarılı olmak için hangi beceriler gerekiyordu?
Hangi yaratıcı çözümler önerildi ve nasıl uygulandılar?
Ödevi bitirmek için grup ne zaman gerçek anlamda işbirliği yapmaya başladı?
Grupta olan farklı insanlar nasıl röl oynadı? Birisi lider rölünü ele aldı mı?
Lider olarak grupta işbirliğini nasıl teşvik edeceksiniz?
Hayattan/iş yerinden/evden hangi durumları Helium çubuğuyla karşılaştırabilirsiniz?
Genelde katılımcılar bunun kolay olacağını düşünüyor fakat çubuğun hafifliğine rağmen
onu yere brakmak zor! Herkesin iletişimi iyi olmalı ve stratejilerini uygulamaları
lazım.İşbirliği ve herkesin ne yaptığı hakkında dikkatlerin verilmesi bu etkinliğin başarı
anahtarıdır. Genelde katılımcılar etkinliğin farklı noktalarında, gidişata bağlı olarak,
kontrolu ele alıyor.Helium çubuğu iş yerinde, evde ya da toplumda herhangi bir grubun
çözmesi gereken ödev ya da sorun olabilir.Liderler soru sorarak, fikir isteyerek, iyi fikiri
överek, yardım ederek vs. herkesin dahil olduğunu kontrol etmeli.
(10 dk)
6. Katılımcılardan 5.3 sayfasını Takım işi yönetmek ve tekrarlamak bölümünü
çevirmelerini rica edin, son faaliyete ve Kör formlar faaliyetine bağlanarak. (5 dk)
20
 5.4 Malzeme : Ekip işini yönetmek
Başarılı olmak için, ekiplere gerekenler:
1. Ortak amaç: Ekibin bütün üyeleri ekibin amaçlarını anlamalı ve kabul etmelidirler.
2. Net/Anlaşılır roller ve ödevler: Tüm üyeler onlardan neler beklendiğini bilmeli.
3. Karar getirmek için prosedür: Kararların nasıl getirildiğini ve sorunların nasıl
çözüldüğünü tüm üyeler bilmeli. Verimli ekipler harekete geçmek için, net olarak
tanımlanmış, oybirliğiyle karar verme süreci ile çalışıyor.
4. Ekip üyeleri arasında güven: Bütün üyeler kendilerini güvenli ve desteklenmiş
hissetmeli.
Ekip işi görünümü: Ortak amaçlar için çalışan bir grup insana ekip denir. Ekibin başarması
için, yönetenin ya da liderin bilmesi gerekenler:
Ekip ruhu oluşturmak için , lider olarak yapmanız gerekenler:
 Ortak amaçlara ulaşmak için ekiple birlikte çalışıyorsunuz
 Mensubiyet duygusu beslemek ; üyelerin ortak noktaları olanlara odaklanın
 Her üyenin katkı sağlaması gerektiğini hissettirin
 Sorunları verimli şekilde çözmek için ekibin birlikte çalışmasına yardım edin
 Ekibin iyiliği için, kişisel hedefleri ve istekleri bir kenara brakılması için üyeleri teşvik
edin
 Üyelere eşit ve adaletli davranın
 Ekip işini basit ve mantıklı şekilde ayarlayın; iş dağıtımını adil şekilde yapın
 İşleri zamanunda bitirmek için ekibi verimli yönetin
 Yüksek kaliteli hizmet sunmak için destekli ve açıklık ?, yaratıcı, güvenilir, saygılı ve
adanmışlık ortamı yaratın
Ekip işinde, ekibin üyeler:
 Birbirleriyle danışıyorlar
 Yardım ediyorlar
 Birbirlerini tamamlıyorlar
 Aralarında motive oluyor ve
birbirlerini teşvik ediyorlar
Ekibin verimliliğini desteklemek için, lider şu stratejileri kullanabilir:
 Tartışma teşvik etme
 Herkese saygı gösterme
 Üyelerin fikir ve düşüncelerinin eşit
 Farklı yetenek ve kişiliklere sahip olan
olduğunu anlayıp anlamadıklarını
kişilerin birlikte çalılmaya teşvik etme
kontrol etme
 Sakin olam
 Herkesin tam olarak katılmasına
 Pozitiv cevap vermeyi kullanma
teşvik etme
21
Ekipler bağımsız olarak çalışabilir (lider burda değilse) eğer üyeler:
 Güçlü ve zayıf yönlerinin
 Attıkları adımlar için sorumluluk
farkındaysalar
alabiliyorsalar
 Hedef belirleyebilirseler
 Değişiklikleri engelleyen düşünce ve
 Hedefe uygun olarak hareket
davranışlardan kaçınabiliyorsalar
ederseler
Lider gibi personlin güçlü yönlerini ortaya çıkarmaları için yardım etmeli ve iş
arkadaşlarından destek istemelisiniz.
22
2. Oturum, 4. Etkinlik :
 Amaçlar – Bu etkinliğin sonunda, katılımcılar:
a. Takımda kendi takım rolünü belirleyecekler
b. Kendi güçlü ve zayıf yönlerini belirlemek
 Metodoloji: kendi takım rolünü belirlemek için bireysel çalışma
 Malzemeler ve hazırlık: Takım üyelerinin kendini algılama anketi, Belbin’in kendini
algılama anketi için puanlama listesi, Belbin’e göre takım rölü
Adımlar:
1.
2.
3.
4.
5.
Katılımcılara yapacağımız ödevle takımda en iyi rollerini belirleyebileceklerini söyleyin.
Katılımcılardan  5.5 Malzeme Takım üyelerinin kendini aldılama anketi ‘ni verilen
talimatlara göre doldurmalarını isteyin (10 dk)
Anketteki verileri Puanlama listesine eklemelerini isteyin (5 dk)
Elde edilmiş sonuçlara göre her katılımcı kendi rölünü belirlesin ve röl tanımlamasını,
katkısını ve takımda izin verilebilecek zayıf yönleri okusun (5 dk)
Katılımcılardan kendi sonuçlarını açıklamalarını ve bunun hakkında yorum yapmalarını
isteyin (5 dk)
23
 5.5 Malzeme : Ekip üyelerinin kendini algılama anketi
Bu anket, insanların ekipte olan röllerini değerlendirmek için bir yardım araçı olarak yapılmıştır. 2
TALİMATLAR
Anketin 7 bölümü var. Her bölümde ekip çalışmasıyla ilgili a)’dan g)’ye kadar cevap vermek
için ifadeler yer almakta.
Her bölüm için, sizi ifade ettiğini düşündüğünüz ifadelere, toplam 10 puan dağıtın.
10 puan birkaç ifadeye dağıtılabilir. Aşırı uç durumlarda puanlar her ifadeye dağıtılabilir ya
da bütün puanlar bir ifadeye verilebilir.
Doğru ya da yanlış cevabın olmadığını söylemeliyiz.
1.BÖLÜM :
Ekibe katkı olarak ne sunabildiğime inandığım:
Şekiller
İfadeler
а)
# Yeni fırsatları kolay fark edebiliyorum ve kullanabildiğimi düşünüyorum.
b)
# Pek çok farklı insanla işbirliği yapma konusunda başarılıyım.
c)
ç)
# Benim güçlü yanlarımdan biri fikir vermemdir.
# İnsanların bazı değerli sonuçlara katkıda bulunacağını düşündüğüm
çabalarına yardımcı olabilirim.
# Kişisel verimliliğim sayesinde farklı meseleleri takip etme yeteneğine sahibim
# Sonuçta benim açımdan önemli sonuçlar elde edeceksem, belirli bir süre için
beğenilmemekle başa çıkabilirim.
# Normalde neyin gerçekçi olduğunu ve neyin işe yarayabileceğini
hissedebilirim.
# Ben alternatif eylem için önyargı veya taraf tutmadan kaldırılır örnek
verebilirim .
d)
e)
f)
g)
TOPLAM PUAN:
2
Puan
sıralaması
- 10 -
Belbin R M Butterworth 1993 Çalışma esnasında ekip rölleri
24
2 . BÖLÜM : Eğer ekip çalışmasında zayıf yönlerim varsa, bunlar olabilir:
Şekiller
İfadeler
а)
# Toplantılar iyi şekilde yapılandırılmamışsa, kontrollü değilse ve ayrıca dengeli
bir şekilde yönetilmiyorsa duygusal açıdan rahat olmuyorum.
# Geçerli bir savunması bulunan, ancak bunu doğrudan ifade edemeyen insanlar
karşısında fazla cömert olma eğilimindeyim.
# Grup içinde yeni fikirler tartışalacağı zaman çok fazla konuşmaya meyilliyim.
# Tarafsız gözlemlerim, hevesli olmamı ve meslektaşlarımla iletişim halinde
olmamı güçleştiriyor.
# Genellikle önemli meselelerle uğraşırken otoriter olduğum söylenir.
# Yüz yüze aktif yönetim yapmak bana zor geliyor. Bunun nedeni grup
atmosferine karşı fazla duygusal olmam olabilir.
# Beni ilgilendiren konulara dalıp gitme eğilimim var ve bu nedenle gerçekte
olup bitenleri kolaylıkla kaçırabiliyorum.
# İş arkadaşlarım gereksiz ayrıntılarla ve bir şeylerin ters gitme olasılığıyla
fazlasıyla ilgili olduğumu düşünüyorlar.
b)
c)
ç)
d)
e)
f)
g)
TOPLAM PUAN:
Puan
sıralaması
- 10 -
3.BÖLÜM : Diğer insanlarla projeye dahil olduğumda:
Şekiller
а)
б)
в)
г)
д)
ѓ)
е)
ж)
İfadeler
Puan
sıralaması
# Baskı olarak nitelendirilmeyecek bir şekilde diğerlerini etkileme konusunda
özel bir yeteneğim var.
# Genel olarak tetikte olmam beni yanlışlara ve dışarıda kalmaya karşı koruyor.
# Toplantılarımız sırasında zaman kaybetmeden ve hedeften uzaklaşmadan
görüşmelerin yürütülmesini sağlamak için aktif bir zorlamaya girişebilirim.
# Her zaman iyi bir katkıda bulunacağımdan emin olabilirler.
# Ortak ilgi alanına ait iyi bir öneriyi desteklemeye her zaman hazırım.
# Yeni fikirlerde ve olaylarda en yenisini arayabilirim.
# Yargılarımın doğru kararlara katkıda bulunduğunu düşünüyorum.
# Gerekli işlerin organize edilmesi konusunda bana güvenebilirler.
TOPLAM PUAN:
- 10 -
25
4.BÖLÜM: : Grup çalışması karşısındaki tipik yaklaşımım:
Şekiler
İfadeler
а)
b)
ç)
# Meslektaşlarımı tanıma konusunda içten gelen bir ilgi duyuyorum.
# Yalnızca azınlık tarafından destekleniyorsa, diğer insanların görüşleriyle
ilgilenme veya kendi görüşümde diretme konusunda geri adım atmıyorum.
# Normalde, kötü önerilerden kaçınmak/ bunları reddetmek amacıyla tartışmak
için bir yol bulabilirim.
# Bence bende, plan işlemeye başladığında işleri yoluna koyma yeteneği var.
d)
# Ben, açık meselelerden kaçınıp beklenmedik bir şeyler yapmaya meyilliyim.
e)
f)
# Dahil olduğum yeni görevlere kendiliğinden kusursuzluk kazandırırım.
# Ekip dışındaki bağlantılarımı kullanmaya hazırım.
g)
# İnsanların görüşleriyle ilgilenmeme karşın, bir karar verilmesi gerektiğinde
kendi görüşümü oluşturma konusunda tereddüt etmem.
c)
TOPLAM PUAN:
Puan
sıralaması
- 10 -
5.BÖLÜM: İşimden memnunun çünkü:
Şekiller
а)
b)
c)
ç)
d)
e)
f)
g)
İfadeler
Puan
sıralaması
# Durumları analiz edip olasılıkların birbirleri karşısındaki ağırlıklarını tahmin
etmeyi seviyorum.
# Problem çözme konusunda pratik çözümler bulabiliyorum.
# İşimde iyi bir çalışma atmosferi oluşturmayı seviyorum.
# Kararlar üzerinde büyük etkim olabiliyor.
# Yeni katkılar yapabilecek insanlarla tanışıyorum.
# Etkinlik için gerekli adımlar konusunda insanların karşılıklı anlaşmalarını
sağlayabiliyorum.
# Tek bir göreve tam olarak odaklanıp çalıştığımda katkıda bulunduğumu ve
rahat olduğumu hissediyorum.
# Hayal dünyamı ve yaratıcılığımı kullanabileceğim bir alan bulmayı seviyorum.
TOPLAM PUAN:
- 10 -
26
6.BÖLÜM: Çok iyi tanımadığım başka insanlarla birlikte çözmem gereken zor ve acil bir işle
görevlendirildiğimde:
Şekiller
İfadeler
a)
# Çizgiyi çekmeden önce, kör sokaktan çıkabilmem için yollar aramam
gerektiğinde bir köşeye çekilmem gerekiyor.
# En olumlu tutuma sahip insanlarla birlikte çalışmaya hazır hissediyorum.
# Farklı katılımcıların optimum sonuçlar elde etmeleri için analiz yaparak görevin
boyutunu bir şekilde azaltmak için mutlaka bir yol buluyorum.
# Acil durumla için olan doğal hissim, görevi zamanında tamamlayabileceğimizi
temin ediyor.
# Temiz bir zihinle yapısal ve net bir şekilde düşünme yeteneğimi
sürdürebileceğimi düşünüyorum.
# Dışarıdan gelen baskılara rağmen dengeli bir seyir tutturabilirim.
# Grup herhangi bir ilerleme göstermiyorsa yönetimi ele almaya hazırlıklı
olurum.
# Yeni düşünceleri ortaya çıkarmak ve bunları gerçekleştirmek amacı ve niyetiyle
bir tartışma başlatırım.
b)
c)
ç)
d)
e)
f)
g)
TOPLAM PUAN:
Puan
sıralaması
- 10 -
7.BÖLÜM: Grup içinde çalışırken karşılaştığım güçlükler:
Şekiller
а)
b)
c)
ç)
İfadeler
# İlerlemeyi engellemeye çalışan kişilere karşı sabırsız olma eğilimindeyim.
# Diğer insanlar, analitik düşündüğüm ve yeterince sezgisel olmadığım için beni
eleştirebilirler.
# İşin iyi yapılması için duyduğum istek işi geciktirebilir.
# Çok kolay bıkma eğilimine sahibim ve beni yenilemek için simulasyon
üyelerinden bir ya da ikisine dayanabilme eğilimine sahibim .
d)
# Eğer hedefler açıkça belirlenmemişse işe başlamakta güçlük çekiyorum.
e)
# Zaman zaman kendi kendime açıklama yapma ve gördüğüm karmaşık
meseleleri açıklama konusunda iyi değilim.
# Başka insanlardan kendim yapamayacağım şeyler isteyebilirim.
# Diğer insanlardan gerçekten tepki gelince kendi görüşümde ısrar etme
konusunda tereddüt ediyorum .
f)
g)
Puan
sıralaması
TOPLAM PUAN:
- 10 -
27
Belbin’in kendini algılama testi için puanlama listesi
1c
1а
1ç
1e
1g
1b
1f
1d
2f
2c
2b
2d
2а
2e
2ç
2g
3ç
3e
3а
3c
3f
3d
3g
3b
4d
4f
4c
4b
4g
4а
4ç
4e
5g
5d
5e
5ç
5а
5c
5b
5f
6а
6c
6g
6f
6d
6b
6e
6ç
7e
7ç
7d
7а
7f
7g
7b
7c
TOPLAM
PUAN:
TOPLAM
PUAN:
TOPLAM
PUAN:
TOPLAM
PUAN:
TOPLAM
PUAN:
TOPLAM
PUAN:
TOPLAM
PUAN:
TOPLAM
PUAN:
Fidanlık
Kaynak araştırmacı
Koordinatör
Şekillendirici
Gözlemcideğerlendirici
Takım çalışanı
Uygulayıcı
İş bitirici
28
Belbin’e göre takım röller
Rol
Fidanlık
Tanımlama
Yaratıcı, hayal kuran, aşırıcı
değil .
Sevimli, hevesli, konuşkan
Katkı
Ağır sorunlar için yeni fikirler ve yaratıcı çözümler sunuyor.
Yeni çalışma şekilleri sunuyor. Sorunlara fırsat olarak bakıyor.
Fırsatları araştırıyor. İletişim gerçekleştiriyor. Takımı dışarda olanlarla iletişimi
tutuyor. Dış dünyadaki fikirleri, bilgileri, olanları ve yeni fırsatları öğreniyor.
İzin verilebilir zayıf yönler
Ayrıntıları yok sayıyor. Kendi verimli
iletişimiyle çok meşgul.
Çok fazla iyimser. İlk hevesi geçince ilgisini
kaybediyor.
Olgun, güvenilir, sağlam. İyi
temsilci.
Toplantılara iyi başkanlık yapıyor. Hedefleri açıklııyor, karar vermeyi ilerletiyor.
Takımın ileri gitme şeklini kontrol ediyor. Takımın güçiü yönlerini ve çabalarını iyi
istifade ediyor.
Engelleri aşmak için cesareti ve güdüsü var. Takımın nereye yönlendiğini
görmesini sağlıyor-hedefler ve öncelikler. Takımın dikkattini faaliyete
odaklanmasına uğraşıyor.
Çıkarcı olarak görülebilir. Kişisel çalışmasını
temsil ediyor.
Bütün seçenekleri gözden geçiriyor. Doğru tahmin ediyor. Fikirleri objektif
değerlendiriyor, gerçekçi ve işe yarar olup olmadıklarını anlamak için. Karmaşık
soruları değerlendirebiliyor ve yorumluyor.
Dinliyor, inşaat ediyor, tartışmaları engelliyor, suları sakinleştiriyor. Diğerlerini
cesaretlendiriyor, yardım ediyor, diğerlerinin duygularına ve ihtiyaçlarına duyarlı.
Güdü ve diğerlerine ilham veremiyor. Çok
eleştiriyor.
Pratiğin akmasını sağlayor. Üstlenebilir insanlarla fikirleri ve planları pratik
ödevlere dönüştürüyor .
Daha az esnek. Yeni fırsatlara yavaş tepki
veriyor.
Ayrıntıları kontrol ediyor, yanlışlar ve ihmaller arıyor. Yanlışların ve ihmallerin
olmamasını sağlıyor. Zaman, vade ve doğruluk hakkında ihtiyatlı davranıyor.
Takımın zamanında sonuç vermesini sağlıyor.
Uzman bilgisini, becerisini ya da tecrübesini sağlıyor.
Gereksiz yere endişe duymaya yatkın.
Temsilci belirlemeye yetersiz. Ayrıntıcı
olabiliyor.
Sadece daha dar cephede katkı veriyor.
Teknik işlerde takılıyor. ''Genel görüntüyü ''
yok sayıyor.
Kaynak
araştırmacı
Koordinatör
Şekillendirici
Meydan okuyan, dinamik,
baskı altında çalışıyor, çok
heycanlı.
Gözlemcideğerşendirici
Yer yüzünde duran, stratejik
ve akıllı.
Takım çalışanı
Kooperativ, yumuşak,
algılı/zeki, diplomatik ve
yardımsever.
Disiplinli, sağlam,
muhafazakar ve verimli.
Sistematik ve metodik.
Dikkatli çaba, dürüst, tedirgin.
Uygulayıcı
İş bitirici
Uzman
Tek taraflı, kendi başına
inisiyatif alan, adanmış.
Diğerlerini provoke edebilir. Diğerlerinin
duygularını incitiyor.
Kesin olaylarda kararsız. Ketki altında kolay
kalabilir.
29
2. Oturum , 5. Etkinlik : 2. Oturum tekrarlanma
 Amaçlar
a. Bu oturumdaki ana konuları tekrarlayabilecekler (Lider gibi iletişim, ortak çalışmaya
teşvik etme, takım işi yönetmek)
b. Takım işlerini yönetmek ve takım iletişimi hakkında yeteneklerini gösterebilecekler

Metodoloji: büyük grupta tartışma, bireysel ifadeler – çizmek ve yazmak, çiftler
arasında paylaşma

 2. Oturumun - İletişim ve takım işi hakkında toplanan bilgileri tekrarlama.
Adımlar:
1. Katılımcılardan 2. ve 3. Etkinliği hatırlamalarını isteyin. Bu etkinliklerden ne
öğrendiler? Yorumları kağıda yazın. (net iletişimin önemi, talimatları verirken ve
alırken açıklama yapmak ve açıklama istemek, iyi kalite iyi iletişime bağlıdır, bireyleri
organize ederek ekip işine teşvik etme, soru sormak, fikir aramak, iyi fikri olan kişileri
övme ya da takıma yardım edecek harekette bulunduklarında övme vs...) (5 dk)
2. Katılımcılar iş defterleinde bulunan 2. Oturumun sonunda yazma bölümüne
yönelsinler. Kendilerini lider olarak hayal etmelerini isteyin. Yapmaları gereken:
a. Kendilerini şu anda iletişim ve takım işi yönetme konusunda kendilerini nasıl
gördüklerine dair resim çizsinler yada nasıl hissettiklerini anlatsınlar.
b. İletişim ve takım işi konusunda kendilerini nasıl görmek istediklerini çizsinler yada
yazsınlar.
c. İletişim ve liderlik becerilerini daha iyiye götürmek için atmaları gereken adımları
tespit etsinler.
(10 dk)
3. Katılımcılar resimlerini ve fikirlerini partnörleriyle paylaşsınlar.
(5 dk)
30
3. Oturum, 1. Etkinlik : Giriş etkinlik
 Amaçlar
- Bu etkinlik sonunda, katılımcılar:
a. 2. Oturumdaki ana konuları tekrarlayabilecekler: Takım işi yürütme/Takım işbirliği
b. 3. Oturumdaki ana konuları tespit edebilecekler


Metodoloji: bireysel ifadeler, büyük grupta tartışma
Malzemeler ve hazırlık: kağıtlar, fosforlu kalem , seleband
 Katılımcıların birer fikir yazacağı kağıtlar hazırlayın (her katlımcıya 3 kağıt).
 Önceki oturumunun ana terimlerini tekrarlayınız.
Adımlar:
1. Katılımcılara üçer kağıt verin ve bir önceki iletişim ve takım işi becerileri oturumu
hakkında öğrendikleri bir şeyi yazmalarını isteyin. Ne kadar fikirleri olduklarına bağlı
olarak daha az ya da daha çok yazabilirler.
2. Kağıtları toplayın, karıştırın ve katılımcılara verin. Çemberde hareket ederken
kağıtlarını okumalarını isteyin. Okunan ana terimler hakkında tartışın ve eksik olan
bilgileri tamamlayınız.
3. Önceki oturumda öğrendikleri terimleri bu oturumda kullanacaklarını anlatınız. Ana
konuları tanıtınız.
 Ana konular 
 Sorunu çözmek için adımlar
 GERÇEK çözümler
 Sorunları çözmek hakkında yararlı tavsiyeler
31
3. Oturum, 2. Etkinlik : İnsanlık düğümü – Sorunları grup halinde çözmek
 Amaçlar - Bu etkinlik
a. Sorunları çözme süresinde insanlar arasındaki zorluklara ve dinamiğe değer
verecekler
b. Grupta iyi iletişim becerilerini kullanma


 Katılımcılara vereceğiniz talimatları ve tekrarlamak için soruları tekrarlayınız.
Adımlar:
1. Katılımcılara son etkinlikte gördükleri gibi iletişimin liderlik için önemli bir araç
olduğunu söyleyin. İyi liderler iyi iletişim kuruyor. Diğer etkinlikler için iletişim
becerilerini gösterin. Sorunları çözmek için iletişim ana araçtır. Sıradaki etkinlik
takımda sorunların nasıl çözüldüğünü ve sizin lider gibi rölünüz işleniyor. (5 dk)
2. Katılımcıları 8 – 10 kişilik (çift rakam) gruplara ayırın ve çemberde durmalarını
söyleyin. Keskin kenarlarla yada gravürle yüzükleri olanlar varsa çıkartmalarını
isteyin. Her katılımcının çembere sol elini koymasını ve başkasının elini tutmasını
isteyin. Tutacağı el yanındaki kişinin eli olmamalı. Aynı şeyi sağ elle de yapmalarını
isteyin ama tutacakları el farklı kişinin eli olmalı.
(5 dk)
3. Yapmaları gereken şey ellerini çözmeleri ve daha büyük çember oluşturmalarıdır.
Tuttukları ellerle teması kaybetmemeleri lazım. Ellerin kuvvetli sıkmasını
kesmemeleri gerekiyor, fakat sıkmayı gevşetebiliyorlar.
4. Katılımcılara göre çembere dönmek için düğümü çözmek ne kadar süreceğini sorun.
(genelde düşündüklerinden daha uzun sürüyor!) En fazla 10 dakika verdiğinizi
söyleyin. Başlasınlar!
(10 dk)
5. Etkinliği kontrol edin:
Eğitmen için tavsiye 
Sonuç her zaman 8 sayısının çemberidir.
Katılımcılar çemberin içinde ve dışındaki
insanlarla değişiyor.
32
Kontrol soruları:
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
Etkinlik nasıldı?
Düğümü çözmek için hangi süreci/planı kullandınız?
Plana nasıl geldimiz?
Lideriniz var mıydı? Birkaç lider? Onun rolü neydi? Liderlik nasıl ?
Hangi hareketler, düşünceler yada süreçler işi kolaylaştırdı/zorlaştırdı?
Vazgeçmeyi düşündünüz mü? Devam etmenizi sağlayak şey neydi?
Lider gibi, sorun daha karmaşık/zor olmaya başlayınca hangi adımları
kullanıyorsunuz?
h. Aynı yada benzer etkinliği tekrarlamanız gerekirse ne kadar zamana
ihtiyacınız olacak?
i. Farklı yapacaklarınız ne?
Genelde katılımcılar plan yapmadan çözülmeye çalılıyorlar. Bir süre sonra
biri, diğerlerinin takip edeceği talimatlar vermeye başlayacak. Birlikte
iletişim kurduklarında ve çalışmaya başladıklarında düğüm daha kolay
çözülecek. Sorun çözme sürecinde olan lider gibi, sorunu küçük ödevlere
ayırın, insanlara sorumluluklar verin, yaratıcı olun, iyi dinleyici olun, soruna
tekrar yönelin ve herkesi fikir vermeye teşvik edin. Genelde, güçlü yönlerine
ve becerilerine bağlı olarak, sorunu çözme sürecinin farklı kısımlarında
farklı liderler vardır..(10 dk)
33
 3. Oturum, 3 Etkinlik : Sorunları çözmek için adımlar
 Amaçlar – Bu etkinliğin sonunda, katılımcılar:
a. Sorunları çözmek için ana adımları tespit edebilecek
b. Sorunları çözmek için ana adımları işte ve toplumla ilgili sorunlarda kullanabilecekler
 Gereken süre: 1 saat


Metodoloji: çiftler arasında paylaşma, küçük grupta çalışma, büyük grupta tartışma
Malzemeler ve hazırlık: sehpada kağıt, fosforlu kalem , seleband
 Eğitmen için araç 5.2: Sorunları çözmek için adımlar senaryoları ‘ndan kopyalar
yapın
Adımlar:
1. Arkadaşıyla ya da akrabasıyla, iş yerinde, ailede ya da arkadaşlarıyla olan bir sorunu
hatırlamalarını isteyin.
2. Katılımcıları 2 ya da 3 kişilik gruplara ayırın ve sorunlarını birbirleriyle paylaşsınlar.
Sorunu anlatmalarını isteyin ve soruna kadar nasıl geldiklerini ve ne yaptıklarını
anlatmalarını isteyin. Her katılımcının sorunu paylaşmasına yetecek kadar zaman
tanıyın. (10 dk)
3. Büyük grupta katılımcılardan, paylaştıklarından ve İnsanlık düğümü ile ilgili
etkinlikleri , sorunları çözmek için ana adımları tespit edip etmediklerini sorun.
Cevapları kağıda yazın.
(10 dk)
4. Katılımcılar 5.6: Sorunları çözmek için adımlar ve tavsiyeler sayfasına yönelsinler ve
tartışsınlar. (10 dk)
5. Senaryolardan sonra sorunları çözmek için ana adımları uygulayacaklarını söyleyin. 3
- 5 kişilik gruplara ayırın ve 5.2 Eğitmen için araç'ta bulunan senaryoları verin ve
birlikte okuyun. Her grup sorunları çözme adımlarını her senaryoya uygulamalı.
(10 dk)
6. Senaryoları büyük grupta tartışın ve fikirleri paylaşın. (15 dk)
7. Bir çözümü uyguladıktan sonra onun işe yarayıp yaramadığını değelendirmek
gerektiğini anlatın. Eğer işe yaramıyorsa, herkes için yararlı olacak başka bir çözüm
uygulanmalı. (5 dk)
34
 5.6 Malzeme : Sorunları çözmek için adımlar ve tavsiyeler
1. Sorunu tanımlayın: duygularınız bir kenara brakın ve sorunu bulun
2. Sorun için daha çok bilgi toplayın: iş yerinde – yöneticiden, iş arkadaşlarınızdan, yazılı
malzemeler
3. Sorunu çözmek için daha fazla fikir bulun - genelde birden fazla çözümler vardır!
4. Sorunu çözün: dahil olan herkes için kabul edilebilir olmalı
5. Sorunu uygulayın
6. Çözümü değerlendirin: Sorun çözüldü mü?
Çözümler GERÇEK olmalı:
R
E
A
L
Gerçekçi/real: sadece teoride değil, pratikte de uygulanmalı
Verimli: çözüm, soruna cevap olmalı
Kabul edilebilir: dahil olan herkes için kabul edilir olurmalı
Mantıklı: çözüm adil olmalı, duydular üzerinden çözülmemeli
( REAL од Inter-Agency Peace Education Programme: Вештини на конструктивно
живеење, UNESCO, INEE, UNHCR.)
Sorunları çözmek için tavsiyeler
 Bir sorun için daha fazla çözüm üretin. Farklı fırsatlara açık olun!
 Tecrübeleriniz, kültürünüz ve kökeniniz ürettiğiniz çözümleri etkileyecek.
 Tahminlerden kaçının.
 Asla vazgeçmeyin!
 Farklı tutumlar duymanıza hazır olun.
 İstediğiniz çözümlere dikkatinizi verin, değişmesini istemediğiniz şeylere değil.
 İyi dinleme, konuşma ve işbirliği becerilerinizi, diğerlerle olan sorunu çözmek için
kullanmayı unutmayın.
35
5.2 Eğitici /kolaylaştırıcı için araç: Sorunları çözmel için adımlar
senaryoları
Senaryo 1:
Okulunuzdaki gençlik örgütünün başkanısınız ve üye sayını arttırmak
istiyorsunuz. Toplantı reklamları gibi birçok şekilde insanları üyeliğe teşvik eden
şeyler düşünmüşsünüz, fakat daha çok insanı etkileyecek şeyler yapmak
istiyorsunuz. Her neyi hayal etmiş iseniz onu üyelik ücretlerden ödemek
zorundasınız ve bu yüzden hayal ettiğin şey etkili olmalı. Üye sayısını arttırmak
için ne yapardınız?
Senaryo 2:
Şantiyede çalışıyorsunuz ve sürekli araçların kaybolduğunu farkediyorsunuz. Ne
yapıyorsunuz?
Senaryo 3:
Birçok liseli gibi paraya ihtiyacınızın olduğunu hayal edin. Part time çalışacak bir
iş aramak istiyorsunuz fakat bunun iyi bir fikir olup olmadığını bilmiyorsunuz.
Daha çok para kazanmanız gerekiyor ama başka faaliyetlere dahil olduğunuz
için ve notlarınızı yüksek tutmanız gerektiği için esnek çalışma süresi olan bir iş
bulmanız önemli. Para kazanmak için ne gibi fırsatlarınız var? Hangi fırsatları
seçerdiniz?
36
3. Oturum, 4. Etkinlik : Verimli toplantı yönetme
 Amaçlar
- Bu etkinlik sonunda, katılımcılar:
a. Verimli toplantı yönetme ve planlamanın ana adımlarını tespit edebilecekler
b. Verimli toplantılarının ana özelliklerini tanıyabilecekler
 Gereken süre: 1 saat


Metodoloji: çiftlerle çalışma, küçük grupta çalışma, büyük grupta tartışma
Malzemeler ve hazırlık: sehpada kağıt, fosforlu kalem , seleband.
Adımlar:
1. Katılımcılardan yakında katıldıkları bir toplantıyı hatırlamalarını isteyin. Kendilerini
nasıl hissediyordu? Verimli bir toplantı mıydı ya da zaman kaybı mı ? Neden? (5 dk)
2. Katılımcıalrı 4 ya da 5 kişilik gruplara ayırın ve verimli toplantıların ana özellikleri
hakkında tartışmalarını isteyin. Her grup kendi özelliklerini sunsun. (10 dk)
3. Malzeme 5.7: Toplantı nasıl düzenleniyor/organize ediliyor bölümüne açmalarını
isteyin ve tartışın. (10 dk)
4. Katılımcılara verimli toplantı yönetme hakkında rol yapacaklarını söyleyin. 8-10 kişilik
gruplara ayırın ve herkese rol verin (Eğitmen için araç 5.3 ‘e bakınız). Gözlemleyici
fikrini vermek için Rolleri değerlendirme listesini kılavuz olarak kullanacağını
açıklayınız – Malzeme 5.9. (20 dk)
5. Katılımcılar 5.8 Malzeme : Verimli toplantı nasıl yönetiliyor sayfasını açsın ve
tartışın. (10 dk)
6. Verimli toplantı yönetmeyi tekrarlayınız ve soruların olup olmadığını sorun. (5 dk)
37
 5.7 Malzeme: Toplantı nasıl düzenleniyor/organize ediliyor
 Gaye
Gayesi olan toplantılar planlayın. Tolantının amacını ve gayesini tanımlayın.Toplantının
amacını belirlemek için size yardımcı olabilmemiz için cümleyi tamamlayın :
Toplantının sonunda grubun ................istiyorum .
 Katılımcılar:
Hedefe ulaşmak için toplantıya kimler katılmalı? Toplantının zaman kaybı değil de başarılı
olması için gerçek kişilerin katılıp katılmadığından emin olun.
 Gündem:
Toplantının başarılı olması için gündemin en önemli unsurdur. Bunun ise 3 sebebi vardor: 1)
insanların toplantının amacını ve gayesini angılamaları için hedefleri açıklıyor, 2)aktif olarak
katkıda bulunmak için katılımcılara toplantıdan önce yardımcı oluyor ve 3)toplantı sırasında,
toplantıya ve tartışmaya yön veriyor.
 Yer ve zaman:
Katılımcılara ve toplantının hedefine uyacak yer seçin. Yeri seçmek istediğinizde
büyüklüğünü, konforluluğunu, erişirebilirliliğini, park yerini, mekan akustiğini vs göz önünde
bulundurun. Zamanı ayarlamak katılımcıların ve toplantının gerçekleşeceği yerin serbes
oluşuna bağlı. Toplantının uzunluğunu tahmin etmek, ne zaman gerçekleşeceğine bağlı olan
bir etken.
 Yapı :
Hedefe en iyi şekilde ulaşmak için toplandı nasıl düzenlenir? Bazı tehnikler şunları dahil
ediyor: misafirler, videolar, fikir alışverişi için oturumlar, tartışma panelleri, tartışma grupları,
gösteri, vs.
 Sorumluluk:
Sadece toplantı hedefi için değil, bireysel ödevler ve onların proğrama olan uyumu için de
karkışılıklı anlaşma olmalı.
 Tazdiklemek :
Eğer ilk toplantıysa ya da başka gün ve saate ertelenmiş ise, her katılımcıyı teker teker bir
hafta ya da en az üç gün önce bilgilendirin.
38
 5.8 Malzeme : Verimli toplantılar nasıl yönetilir
 Zamanında başlayın ve zamanında bitirin
Toplantıya geç başlamakla bunun normal birşey olduğu mesajı veriliyor ve zamanında
gelmeye gayret edenlere saygısızlık ediliyor.
 Gündemi kullanın
Katılımcılarla toplantının başında gündemi tekrarlayınız ve öngörülen zamana ve içeriğe
değişiklik yapılıp yapılmaması gerektiğini sorun. Tartışmayı hedefe uygun ve gündem
noktalarında tutmak için sürekli gündeme geri dönün.
 Temel kurallar koyun ve kullanın
Temel kurallar takımın verimli bir tartışmayı daha kolay yönetmek için anlaştığı net
kurallardır.
 Hükmeden katılımcıları kontrol edin
Her bireyin fikir ve düşüncelerini ifade etmesine dikkat edin. Bir kişinin tartışmaya
hükmetmesine izin vermeyin.
 Sonuçlar çıkarın
Tartışmadan, verilen kararlardan, vadelerden yada herhangi bir katılımcının davranışından
çıkarılan sonuçlarla toplantıyı bitirin.
39
5.3 Eğitmen için araç : Röl yapma – Öğrenci konseyi toplantısı
5.4
Kesik olan çizgileri kesin ve her katılımcıya birer röl verin:
----------------------------------------------------------------------------------------------Başkan:
Siz öğrenci konseyinin başkanısınız. Sizin göreviniz toplantıyı şu gündem noktalarıyla ya da
kendi grubunuzun seçtiği noktalarıyla yönetmek:
- Dönem yılı için bağış toplama etkinliği için fikirler
- Öğrenci konseyin, personelin ve daha geniş kitlenin çalışması hakkında
bilgilendirmeyi geliştirme ve daha iyi yöne götürme
- Konseyin alt komiteleri ve herbirinin rölü hakkında öneriler
- Sizin seçiminize göre gündem noktası
----------------------------------------------------------------------------------------------Sekreter -:
Siz öğrenci konseyinin sekreterisiniz. Sizin göreviniz toplantıyı şu gündem noktalarıyla ya da
kendi grubunuzun seçtiği noktalarıyla yönetmek:
- Dönem yılı için bağış toplama etkinlikleri için fikirler
- Konseyin alt komiteleri ve herbirinin rölü hakkında öneriler
Toplantıyı yöneten başkan olacak. Sizin göreviniz tutanak tutmak.
------------------------------------------------------------------------------------------------Üye:
Siz öğrenci konseyinin üyesisiniz. Sizin göreviniz toplantıyı şu gündem noktalarıyla yada
kendi grubunuzun seçtiği noktalarıyla yönetmek. Başkanın toplantıyı yönetecek konular:
- Dönem yılı için bağış toplama etkinlikler için fikirler
- Konseyin alt komiteleri ve herbirinin rolü hakkında öneriler
-----------------------------------------------------------------------------------------
40
Gözlemci:
Siz öğrenci konseyindeki rolleri gözlemleyeceksiniz. Göreviniz toplantıyı gözlemlek ve rölleri
değerlendirme listesinde bulgularınızı not etmek. Bunu diğer gözlemleyicilerle
tartışabilirsiniz ve boş alanlara sizin kategorilerinizi ekleyebilirsiniz. Sizden beklenilen
sonunda izlenimlerinize dayanarak, şunları da ekleyerek kısa değerlendirme yapmanız:
- Toplantının 4 ya da daha çok verimli hali/açısı
- 2 ya da daha çok iyiye gitme unsurları
- Katılımcılara 2-4 soru sorabilirsiniz
41
 5.9 Malzeme : Rölleri değerlendirme
Liste

Yorumlar
Başkan tartışmanın içeriği hakkında net
talimatlar verdi
Temsilciler iyi dinliyor (örneğin: Tartışan kişiye
bakıyorlardı, göz teması)
Kesintiler ya da düşüşler yoktu
Temsilciler önemli dakikalarda pozitif ve saygılı
dil/yorum kullanıyordu
Temsilciler sorulada önemli dakikaları takip
etmek için dizi kullanıyorlardı
Tartışmaya herkes katkı sundu
Başkan herkesin katılması konusunda verimli
idi – kimsenin hakimiyeti yoktu
Başkan ve temsilciler tartışmaya odaklıydılar ve
konunun dışına çıkmadılar
Net ve açık öneriler vardır
Önerileri düzenli olarak not ediliyordu
Oylama iyi yönetildi
Sekreterin not ettiği açık ve net noktalar vardı
(kim, nerede, ne, ne zaman, nasıl)
42
 3. Oturum, 5. Etkinlik : Tekrarlama – Sorunları çözme ve karar getirme
 Amaçlar
a. Oturumun ana konualrını tekrarlayabilecekler (sorunları çözmek için ana adımlar,
gerçek çözümler, sorunları çözmek için verimli tavsiyeler)
b. Hayatlarında olan sorunları, sorunları çözme adımlarını kullanarak tespit
edebilecekler


Metodoloji: oyun, büyük grupta tartışma, bireysel ifadeler/İş defterinde yazma
Malzemeler ve hazırlık: karton parçaları, klips, sehpada kağıt, fosforlu kalem ,
seleband
 3 kağıt takımının sorunları çözmek için 6 adım yazın (sıralamayın ). Her komple kağıdı
klipsle birleştirin
 Sorunları çözmek için adımları tekrarlayınız
Adımlar:
1. Katılımcıları 3 grupa ayırın ve her grupa hazırlanmış kartonlar verin (başlamalarını
söyleyinceye kadar bakmalarına izin vermeyin).
2. Yarışmanın olacağını söyleyin. Sorunları çözmek için yazılan 6 adımı sıralandırmalarını
isteyin ve sorunları çözerken hatırlanması gereken 3 verimli tavsiyenin yazmalarını
isteyin. Bitirdikilerinde, grupların üyeleri tek ayak üstünde durmaları gerekir.
3. Üçe kadar sayın ve başlama işaretini verin.
4. Bütün gruplar bitirdiklerinde sonuçları tekrar edin ve sorunları çözmeyle ilgili
sorunun olup olmadığını sorun.
5. Katılımcılardan İş defterlerinde 3. Oturum notlarını açmalarını ve şunlar hakkında
yazmalarını isteyin:
a. O andaki sorunlarını çözmek için sorunları çözme adımlarını nasıl kullanabilirler.
b. Sorunları çözerken kendilerini nasıl hissediyorlar (onu yapmak istiyorlar mı?
Ondan kaçınıyor muydular? Kendilerini nasıl geliştiriyorlar?)
43
 Amaçlar - Bu etkinliğin
a. 3. Oturumun ana konularını: sorunları çözme ve karar getirmeyi tekrarlayabilecekler
b. 4. Oturumun ana konularını tespit edebilecekler


Metodoloji: büyük grupta faaliyet ve tartışma
Malzemeler ve hazırlık: Kartlar, klipsler, sehpada kağıt, fosforlu kalem, seleband
 Bir önceki oturumun ana terimlerini tekrarlayınız.
 3. Oturumun ana konularını kağıda yazın – sorunları çözmek için adımlar, GERÇEK
kararlar (gerçekçi, verimli, kabul edilebilir, mantıklı), sorunları çözmek için yaryarlı
tavsiyeler.
Adımlar:
1. 3. Oturumun ana konularını kağıda yazın ve şapkaya, kutuya yada kaba koyun
(Sorunları çözmek için adımlar, GERÇEK kararlar, sorunları çözmek için yararlı tavsiyeler).
Katılımcılardan biri kabda bulunan bir kağıdı seçsin, yüksek sesle okusun ve o konu
hakkında ne öğrendiğini anlatsın. Herkes bilgisini paylaşınca, süreci tüm konuları
kapsayıncaya kadar tekrarlayınız.
(10 dk)
2. 4. Oturumu: Liderlik ödevi’ni tanıtınız. Bu oturumun daha çok pratikten ibaret
olduğunu ve katılımcıların liderlik becerilerini pratikte uygulayabileceklerini söyleyin.
İletişim becerilerini, takım kurma becerilerini ve sorunları çözmeyi pratik
edebilecekler.
(5 dk)
44
4. Oturum, 2. Etkinlik : Liderlik yarışması
 Amaçlar
a. Liderlik özelliklerini ve becrilerini gösterebilecekler; iyi iletişimi, takım kurmayı, takım
işbirliğine teşvik etmeyi, net talimatlar vermeyi vs dahil ederek.
b. Ödevi çözmeğe doğru takımı yönetecekler
 Gereken süre: 2 saat ve 30 dakika


Metodoloji: küçük grupta seri etkinlikler, büyük grupta tartışma
Malzemeler ve hazırlık: sehpada kağıt, markörler, seloband, göz için bez, ağ yapmak
için ip, ½ çapında hortum “, elleri bağlamak için kurdeleler, yumurta, 30 cm. sopalar,
gazete kağıdı, makaslar
 Tüm etkinlikleri ve malzemeleri hazırlayın ve gereken yerlere koyun
 5.4 Eğitmen için araç : Takım ödevi için talimatlar ‘dan yeterince kopyalayın
 Yarışmaya yardım edecek olan en az 3 eğitmenin olup olmadığını kontrol edin .
Adımlar:
1. Kısa bilgi: Şimdiye kadar birçok etkinlikte ve ödeve grup halinde ve lider olarak
çalışmalarını gerektirecek şekilde dahil oldularını öğrencilere söyleyin . Bu onlara
liderlik becerilerini ve başka alanlarda edindikleri bilgiyi gösterebilecek bir fırsat.
Verimli liderlik becerilerini, ödevleri çözerken, göstermeleri mecburi olduğunu
söyleyin – verimli iletişim becerileri, takım kurma ve yönetme, sorunları çözme ve
karar getirme sürecini yönetme ve pozitif ilişkileri ve işbirliği ilişkileri. (5 dk)
2. Eğitmenler etkinliklerden sorumludur (eğitmen başı 2-3 etkinlik ), katılımcılara ise
etkinlik seçecekleri liste verilecek ( 5.4 Eğitmen için araç : Takımın ödev listesi).
Takımların 2 saat içerisinde ne kadar daha çok etkinlik gerçekleştirise o kadar iyi. Her
etkinliğin belirli puanı var. Etkinliklerden bazıları bu Modülde ya da diğer modüllerde
tamamladıklarıdır. (5 dk)
3. Her etkinliği farklı lider yönetecek ve eğitmenden talimatlar akacak. Aynı zamanda
lider eğitmenle, etkinlik tamamlandığında, puan hakkında anlaşacak. (5 dk)
4. Etkinliklerin bir kısmı kahve molasında da tamamlanabilir.
45
5. Her eğitmenin 5.4 Eğitmen için araç : Takımın ödevleri için talimatlar’dan kopyası
olmalı. Talimatları sadece takımın liderine kısaca anlatacak.
6. etkinliğin başlangıcını ve bitişini düdük sesiyle belirleyin. Oyunlar başlasın! (1 saat 30
dk)
7. İki saat sonra, bu Modülde öğrenilen verimli liderliğin özelliklerini ve becerilerini
tekrarlayarak, büyük grupu sorgulayın (kontrol sorularını kullanın).
8. Her takımın puanlarını hesaplayın , galip geleni açıklayın ve onları tebrik edin!
Kontrol soruları:
Diğerlerinin önde olması
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Etkinlikte lider rolünü kim üstlendi?
Liderler hangi liderlik özelliklerini gösterdi?
Takım liderlik davranışlara nasıl tepki verdi?
Liderinizi takip etmeye ne itti?
Liderlik rolünü üstlenmek için size ne ilham verdi?
Liderlik rolünü üstlenmek zor mu oldu?
Neden aranızdan bazıları liderlik rolünü üstlenmedi?
Başka durumlarda mı yoksa başka grupla mı liderlik rolü üstlenmek daha kolay?
Açıklayın.
9. Birisi, takımın başarısız olduğunu hissettiği halde yönetmeyi denedi mi? Olabilecek
nedenler nelerdir? Size dikkatlerini vermemek nasıl birşey?
Diğerlerini takip etmek
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Etkinlikte takip etmek rolünü kim üstlendi? Nasıl hissediyordunuz?
Farklı liderleri takip etmek nasıl birşey?
İyi takip ettiğinizi düşünüyor musunuz? Bugün bu önemli bir rol muydu? Açıklayınız.
Talimatları takip etmek liderleri nasıl etkiliyordu?
İyi takipçinin özellikleri nelerdir?
İleride, takip etme yeteneğinizi nasıl geliştirebilirsiniz?
Takım kararları getirme
1. Etkinliği tamamlamada takım kararları nasıl getiriliyordu?
2. Kararları getirme şeklinden memnun muydunuz? Açıklayınız .
3. Takım , uzlaşmayla bazı kararlar getirdi mi? (bazıları ilk seçimlerini kazanamadı, fakat
verilen karar hakkında uzlaştılar)
4. Seçim olduğunda, gruptan birisi düşüncesini söyledi mi? Eğer cevap hayırsa, neden?
5. Bu takımda en iyi karar getirme şekli hangisi? Açıklayınız.
6. Grupta getirilen kararlarda ne beğendiniz? Beğenmedikleriniz nelerdir ?
(45 dk)
46
5.4. Eğitmen / kolaylaştırıcı için araç:Takımın ödevleri için talimatlar
1. Etkinlik :Sıraya koymak (Maksimum 150 puan)
Alternatif: Direkte kalabalık
2. Etkinlik : Örümcek ağı (Maksimum 500 puan)
Alternatif: Lazer yuvası
3. Etkinlik : Sanatçı olun (Maksimum 150 puan)
4. Etkinlik : Boru hattı (Maksimum 400 puan)
5. Etkinlik : Kablo düğümü (Maksimum 300 puan)
6. Etkinlik : Kalkmak (Maksimum 200 puan)
7. Etkinlik : Uçan yumurta (Maksimum 400 puan)
47
1. Etkinlik : Sıraya koymak (Maksimum 150 puan)
Donanım: Göz için bez
Talimatlar: Katılımcıların gözlerini bağlayın ve bu etkinlik süresince konuşmanın yasak
olduğunu söyleyin. Etrafta yavaşça dolaşmaya, yeni pozisyon bulmaya başlasınlar (kimse
kimin nerde olduğunu bilmeyecek). Yerleri iyi karışınca durmalarını söyleyin ve en alçak
boylusundan en uzun boylusuna kadar dizilmelerini isteyin.
Katılımcıların ödevi konuşmadan sıralanmalarıdır. ( Disiplinli olmaları lazım. Kimsenin bir ses
çıkarmaması lazım.)
Dizildiklerinde gözlerini açsınlar, siz ise sayın ve ölçün.
Alternatif: Direkte kalabalık (Maksimum 150 puan)
Talimatlar: Grup direğin ya da alçak duvarın üzerine sıraya girsin Herhangi bir kritere göre,
hiçkimse düşmeden, sıralanmalarını isteyin (yaş, uzunluk, doğum ayı, vs). Sıra koyun (daha
doğrusu bir ya da daha çoğunun gözlerini bağlayın ve arkaya doğru donmelerini söyleyin, ya
da puanlarını azaltın ) eğer herhangi biri düşerse. Yarım saat sonra, kriteri
değiştirebilirlersiniz .
2 Etkinlik : Örümcek ağı (Maksimum 500 puan)
İki ağaç ya da hareket eden sütünler arasında ağ yapın. Örümcek ağı oluşturacak şekilde
bağlayın – resime bakın.
Bu grupun hedefi, ağın bir tarafından diğer tarafına, ağa
hiç dokunmayacak şekilde geçmesi. Eğer biri dokunursa,
geri dönmeli ve takım artık o deliği kullanmamalı.
Kullanılmış delikler seleband ya da kumaş parçalarıyla
belirlenebilir.
Bu oyun için 20-30 dk süre veriliyor. Kişiler üstünden ya
da altından geçemez.
Her delik sadece bir kere kullanılabilir. Bu kural
değişebilir ama sadece ağ çok kuvvetli ise. Bu durumda gruplara bir ya da daha fazla deliği
birkaç kez kullanabilirler.
Her grup kendi ağı dokunmama metodlarından sorumludur. Kurallara uymamak sadece
oyunda puan kaybedildiğinde ya da sorguda tartışılabilir. Etkinliği gözlemlemek için her grup
önceden gözlemleyici seçmeli.
48
EĞİTMENLER VE KATILIMCILAR TARAFINDAN DİKKATLİ GÖZLEMLEMEK MECBURİDİR VE
GÖZLEMLEMENİN NASIL YAPILDIĞINI ANLATMAK VE GÖSTERMEK İÇİN ZAMAN
AYIRMALARI LAZIM. İNSANLARIN DÜŞME RİSKİ VARDIR.
Alternatif: Lazer yuvası
Benzer fakat daha kolay oyun. İki paralel ip arasında oynanıyor. Bir ipin uzunluğu 80-90cm,
diğerinin ise ilkinden 35cm daha uzun olmalı. Grup iplere dokunmadan bu yarıktan
geçmeleri mecburdur. Hiçkimsenin iplerin üstinden ya da altından geçmesi imkansızdır
çünkü ''lazer işinları'' ipin altından ve üstünden yayınlanıyor.
Aynı deliği iki kere kullanma yasağı hariç, diğer unsurlar aynı kalıyor.
3. Etkinlik : Sanatçı olun (Maksimum 150 puan)
Talimatlar: Puan kazanmak için katılımcılardan yaratıcı birşey yapmalarını isteyin. Resim
yapma, dans etme, biçimlendirme gibi grup olarak katılması gereken şeyler olabilir
4. Etkinlik: Boru hattı (Makimum 400 puan)
Tanımlama: Bu alıştırma 1/2 yarıdan kesilmiş büyüklükteki hortumdan değişik büyüklükte
misketlerin ya da küçük topların taşınma sorunların ve iletişimin grup halinde halledilme
alıştırmasıdır. Her öğrencinin sadece bir kısa uzunlukta hortumu var, bu hortumun
başlangıç ve sonu engelle ayrılabilir.Engeller, merdivenler, ağaçlar etrafında vb.
götürebilirsiniz.
Talimatlar: Başlangıç ve son noktada katılımcılara kısaca açıklamada bulunun . ( işaret kabı
yararlı olabilir ) eklemek istediğiniz ek kurallar verebilirsiniz, mesela her kişinin misketi en az
bir defa taşıması gerekiyor; katılımcılar bir sıralama şekliyle değişebilirler; ya da her iki taban
yerde kalmaya mecburdur – eğer meydan okumak istiyorsanız yaratıcı olun.
Grupa hortumu ve misketleri verin ve danışmak için 5 dakika süre tanıyın .
5. Etkinlik : Kablo düğümü (Maksimum 300 puan)
Talimatlar: Ellere gevşek şekilde, bantın iki ucunu kullanarak, düğüm yapın. 2 – 4 katılımcı
bağlayın. Bağlanmaları için, katılımcılar çarpraz şekilde olan kanloların uzunluğuyla
bağlanmaları gerekir.
49
Amaç katılımcıların serbest kalmaları (kesilmiş düğümü çözmeleri ) düğümler arasında,
ellerdeki düğümleri çözmeden ya da düğümlerden ellerin çılarılması. Resime bakın.
6. Etkinlik : Kalkmak (Maksimum 200 puan)
Bunu ilk önce çiflerle, daha sonra üç ondan sonra dört kişilik gruplarla ve sonunda tüm
grupla deneyin. Yere oturun, sırt sırta olun ve dizleriniz bükük, dirseğiniz ise sabit olsun. Yere
düşmeden kalkmaya çalışın. Büyük grupta, седнете што понабиени еден до друг ve bir
bütün olarak çalışın!
7. Etkinlik : Uçan yumurta (Maksimum 400 puan)
Katılımcılara makas, 30 cm'lik dört tane sopa, gazete kağıdı ve sınırlı koyu seleband verin.
Pamuk ipliğiyle yumurtayı 3,5m'lik ağaç dalına bağlayın.
Yumurtanın 3,5 m'lik düşüşü dayanması için paket yapılması gerekir. Yumurtanın kırılmaması
lazım. Paket yerde olmalı.
50
4. Oturum, 3. Etkinlik : 5. Modül Tekrarlama
 Amaçlar
a. Liderlik mödülünde işlenen ana konuları tekrarlayabilecekler
b. Kendi liderlik tipini ve liderliğin güçlü ve zayıf yanlarını ifade edebilecekler


Metodoloji: büyük grupta tartışma, İş defterinde yazmak / bireysel ifadeler
 Modülde işlenilen konuları tekrarlayınız.
Adımlar:
1. 4 oturumun adlarını ayrı kağıtlara yazın – Hepimiz Lideriz, Takım Çalışması Yönetmek
/ Takım İşbirliği, Sorunları Çözme ve Karar Verme ve Liderlik Ödevi. Odaya asın.
2. Katılımcılardan her oturumun etkinliklerini hatırlamalarını isteyin. Odada dolaşsınlar
ve her oturumda öğrendiklerini en önemli şeyleri yazsınlar. Bir kere yazılan şey tekrar
yazılamaz.
(10 dk)
3. Herkes yazmayı bitirdiğinde yazılanları tekrarlayınız.
(5 dk)
4. 4. Oturumun sonunda bulunan yazma bölümüne çevirmelerini ve şunları yazmalarını
rica ediniz :
a. Onlar için Liderlik Modülünde en yararlı şey neymiş .
b. Liderlikte onların güçlü yanları nelerdir.
c. Liderlikte onların zayıf yanlar nelerdir.
d. Liderlik özelliklerini ve becerilerini geliştirmek için atacakları adımlar nelerdir.
Ne kadar ilerlediklerini anlamak için, Modulün başında bulunan Özdeğerlendirmeyi
tekrar yapmalarını isteyin.
(10 dk)
5. Her katılımcıya post-notlandırmadan birer kopya verin ve soruları cevaplamalarını
isteyin. Bitirdiklerinde ise birlikte cevapları kontrol edin.
(10 dk)
51
5. Modül Post - Notlandırma
Her cevap için ifadeyi çevreleyin.
1. Liderler her zaman kendi başlarına, diğerlerinin katılımı olmadan, karar getirmeli.
Doğru
Yanlış
2. Verimli liderler:
a.
b.
c.
d.
e.
Yaratıcıdırlar
Kendilerine güveniyorlar
Esnektirler
Pozitiv tutumları vardır
Yukarıda yazılanların hepsi.
3. Lider, ona uygun bir liderlik tipi seçmeli ve her zaman o liderlik tipinde kalmalı – otoriter,
ikna edici, danışımcı ya da katılımcı.
Doğru
4.
Yanlış
Bir grup insana talimat verdiğinizde, yapmanız gereken:
a.
b.
c.
d.
e.
Soruyu tekrar etmek
Sorunun açık ve net olup olmadığını sormak
Birisinden kendi sözleriyle soruyu sormasını rica etmek
Hepsi
Yukarıda yazılanların hiçbiri.
5. Takımların başarılı olmaları için, gerekenler:
a.
b.
c.
d.
e.
Farklı hedefler
Açık ve net olmayan hedefler ve ödevler
Takım üyeleri arasında güven ilişkileri
Hepsi
Yukarıda yazılanların hiçbiri
52
6. Takım ruhunu geliştirmek için, ortak hedef belirleyin ve her üyenin katkıda bulunacak
birşeyin olup olmadığını kontrol edin.
Doğru
Yanlış
7. Sorunları çözmek için adımlar şunları dahil ediyor:
a. Sorunu tanımlama ve daha fazla bilgi toplama
b. Sorunu çözmek için fikir bulma
c. Çözümü seçme, uygulama ve değerlendirme
d. Hepsi
e. Yukarıda yazılanların hiçbiri
8. Beklenilenden daha zor olan bir ödevi tamamlaması gereken bir takım yönetiyorsunuz.
Yapmanız gereken:
a.
b.
c.
d.
Değerli zamanınızı kaybetmemek için vazgeçmek
Sadece sizinle aynı düşünceleri paylaşan üyeleri dinlemek.
Pozitif tutum tutmanız ve diğerlerinin katılımına teşvik etmeniz.
Bir çözüme odaklanmanız.
9. Gerçek liderler sadece tanınmış liderlerdir.
Doğru
Yanlış
10. Takım işbirliğine teşvik etmek, insanların diğerlerin fikirlerine açık olmaya teşvik etmek
demektir.
Doğru
Yanlış
53
Modül 5 Post – notlandırmanın cevapları
1. Yanlış
2. e
3. Yanlış
4. d
5. c
6. Doğru
7. d
8. d
9. Yanlış
10. Doğru
54

Malzemeler ve hazırlık

Transkript

Benzer belgeler

LEADERSHIP NEW GENERATION

leadershıp new generatıon - live

kişisel liderlik

Dr. Bertan KAYA - İç Denetim Koordinasyon Kurulu

Durumsal Liderlik ve Koçluk - ITU AVIATION INSTITUTE Main Page

6. Modül – İş arama becerileri

1 MOBİLYA İŞLETMELERİNDE HİZMETKAR LİDERLİK

Daha Fazlası - 5-Element Eğitim ve Danışmanlık

liderlik kavramının iki matrisli analizi

The art of leadership

Erickson International Türkçe Broşürü

Ana Sponsor - İnsan Kaynakları Zirvesi

`İYİ UYGULAMALARI` SMİLE İLE KEŞFEDİN! FIRSATLARI VE

prolıfıx medıcal ınc

Türkiye`nin lider bilişim teknolojileri grubu Index bünyesinde

Journal of Aquaculture Engineering and Fisheries Research

Siberalem için en iyi yatırım geri dönüşünü AdWords sağladı

Diyabet Sağlık Profesyonelleri İçin Uluslararası Eğitim Rehberi

Sosyalleşmenin Yeni Yüzü: Sosyal Paylaşım Ağları

Terminal HORSCH ISOBUS Terminal TRACK