2006-2007 Dönemi Araştırma Projeleri - Ana Sayfa

Transkript

ANADOLU ÜN‹VERS‹TES‹ YAYINLARI NO. 1810
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ
2006-2007 DÖNEMİ
ARAŞTIRMA PROJELERİ
Eskiflehir, Nisan 2008
Sayfa Tasar›m› ve Tipografi: Prof. Tevfik Fikret UÇAR
Kapak Tasar›m: Ebru S. BARANSEL‹
Dizgi: AÖF - Dizgi Birimi
Anadolu Üniversitesinde bas›lm›flt›r.
ISBN
978-975-06-0508-6
‹Ç‹NDEK‹LER
Sunuş .......................................................................................................................................................................
xiii
Bilim Alanlarına Göre Araştırma Projesi Yapan Birimler ve Proje Sayıları ...........
1
Kısaltmalar...............................................................................................................................................................
Bilim Alanlarına Göre Kabul Edilen Proje Sayısı ................................................................................................
Kabul Edilen Proje Türlerinin Yıllara Göre Dağılımı ...........................................................................................
Desteklenen Proje Sayısının Birimlere Göre Dağılımı.........................................................................................
Tamamlanan Projelerin Alanlara Göre Dağılımı.................................................................................................
Proje Yöneticisi Olarak Yararlanan Doktora/Sanatta Yeterlik Eğitimini Tamamlamış
xiv
2
2
3
4
Öğretim Elemanlarının Alanlara ve Ünvanlara Göre Dağılımı ............................................................................
4
Öğretim Elemanlarının Ünvanlara Göre Dağılımı...............................................................................................
5
Yeterlik Eğitimini Tamamlamış Öğretim Elemanları İçindeki Payı ......................................................................
5
Proje Yöneticisi Olarak Yararlanan Doktora/Sanatta Yeterlik Eğitimini Tamamlamış
Proje Yöneticisi Olarak Yararlanan Öğretim Elemanlarının Toplam Doktora/Sanatta
2006-2007 Yıllarında Desteklenen Araştırma Projeleri Konuları ....................
7
Sosyal Bilim Alanı .............................................................................................................................................
17
Fen Bilim Alanı .................................................................................................................................................
9
Sağlık Bilim Alanı .............................................................................................................................................
21
Fen Bilim Alanı .................................................................................................................................................
27
2006-2007 Yıllarında Tamamlanan Araştırma Projeleri Bilgileri ve Özetleri ... 25
Doç.Dr. Tuncay Döğeroğlu
Yöresel Hava Kalitesinin Monitorlanmasında Pasif Örnekleyicilerin Kullanılması ........................................
Yard.Doç.Dr. Nevin Mahir
Genel Matematik Dersinin Bazı Konularının Öğretiminde Bilgisayar Kullanımı ...........................................
Prof.Dr. Ali Fuat Yüzer
Yapay Sinir Ağları ile İstatistiksel Tekniklerin Karşılaştırılması....................................................................
Prof.Dr. Ali Güneş
Deney Hayvanlarında Farmakolojik ve Fizyolojik Dozaj Veritabanı ve Uzman Sistemi.................................
Prof.Dr. Mustafa Şenyel
Hofmann-CBA-Tipi Bazı Konak ve Konak- Konuk Bileşiklerinin Titreşim Spektroskopik
ve Gravimetrik Yöntem ile İncelenmesi.......................................................................................................
Doç.Dr. Erdem Albek
İklim Değişikliğinin Su Havzalarına Etkisinin HSPF Modeli ile İncelenmesi..................................................
29
30
31
32
33
34
iii
Prof.Dr. Merih Kıvanç
Sıcak Su Kaynaklarından Termofilik Bakteri Türlerinin İzolasyonu ve İdentifikasyonu ................................
Yard.Doç.Dr. Çağlayan Açıkgöz
Bilecik Yöresinde Yetişen Ayva (Cydonia Vulgaris Pers.) Çeşitlerinden Elde Edilen Pektik ............................
Maddelerin Ekstraksiyonu ve Kimyasal Karakterizasyonu
Yard.Doç.Dr. Gürsoy Arslan
Metalik Köpük Malzemelerin Üretimi ve Karakterizasyonu .........................................................................
Doç.Dr. Rıdvan Say
Altın Kaplı DNA’yı Tanımlayan SPR Biyosensör Çiplerin Hazırlanması
ve Yüzey Plazmon Rezonans (SPR) ile DNA Tayini......................................................................................
Prof.Dr. Hasan Mandal
Mühendislik Mimarlık Fakültesi Kalite Yönetimi ve Özdeğerlendirme Çalışması ..........................................
Prof.Dr. Ertuğrul Yörükoğulları
Doğal ve Modifiye Doğal Zeolitlerde Etilen Adsorpsiyonu ve Bazı Uygulamalar...........................................
Yard.Doç.Dr. Nurgül Özbay
Endüstriyel Atıklardan Pirolizle Sıvı Yakıt Üretimi ve Ürünlerin Karekterizasyonu .......................................
Bazı Yerli Doğal Zeolitlerin Karayollarında Buz/Kar Çözücü Olarak Kullanılması........................................
Yard.Doç.Dr. Özlem Onay
Ülkemizde Yetişen Yağlı Tohumlardan Piroliz ve CO-Piroliz Yöntemiyle Sıvı Ürün Elde Edilmesi .................
ve Ürünlerin İyileştirilmesi
Doç.Dr. A.Savaş Koparal
Tekstil Endüstrisi Atıksularının Elektrokimyasal Yöntemlerle Arıtımı............................................................
Yard.Doç.Dr. Müfide Banar
Laboratuvar Ölçekli Bir İnsineratörde İşletme Koşullarının Performans
ve Atık Giderme Verimliliği Üzerine Etkisi...................................................................................................
Prof.Dr. Aydın Doğan
Metal İyon Katkılı Kalsiyumfosfat Esaslı Antibakteriyel Seramik Tozun Karakterizasyonu
ve Sitotoksisitesinin Belirlenmesi................................................................................................................
Eskişehir’de Hava Kalitesinin Nox ve Ozon Kirliliği Açısından İzlenmesinde Pasif Örnekleme
Yönteminin Kullanılması ve Kirlilik Haritalarının Çıkarılması......................................................................
Yard.Doç.Dr. Ümran Tezcan Ün
Zeytinyağı Endüstrisi Atıksuyunun Elektrokimyasal Yöntemlerle Giderimi...................................................
Prof.Dr. Nuran Ay
Bor Nitrür Toz Üretimi ve Özelliklerinin İncelenmesi...................................................................................
iv
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
Yard.Doç.Dr. Gürsoy Arslan
Bor Karbür ve Silisyum Karbür Esaslı Zırhların Üretimi ve Karakterizasyonu...............................................
Eskişehir Atmosferinde Fotokimyasal Tepkime Ürünlerinin Monitorlanması ve Modellenmesi......................
Prof.Dr. Ahmet Özata
Bir Karides Türü Olan Palaemonetes Turcorum’da NADPH Sitokrom P-450 Redüktaz
Enziminin Biyokimyasal Karakterizasyonu ve Karaciğer Toksisitesinin İnce Yapı Değişikliği........................
Prof.Dr. Ayşen Türk
Malatya-Elazığ-Adıyaman İlleri Liken Florası...............................................................................................
Prof.Dr. Ferhat Kara
Porselen Karo Bünyelerinin Sinterleme Davranışları ve Sinterleme Hızı Kompozisyon
İlişkilerinin Belirlenmesi.............................................................................................................................
Doç.Dr. Rıdvan Say
DNA’yı Tanıma Bölgelerine Sahip Moleküler Baskılanmış Polimer Tekniğine
Dayalı Biyosensör Geliştirilmesi..................................................................................................................
Yard.Doç.Dr. İbrahim Kani
Florlu Fosfit Ligandı Bağlanmış Rodyum Katalizörünün Sentezlenmesi ve Süperkritik
Karbondioksit Ortamında Homojen Katalizleme ile Olefinlerin Hidrojenasyon ve
Hidroformülasyon Tepkimelerine Uygulanmasının Araştırılması .................................................................
Prof.Dr. Ersin Yücel
Centaurea L. Cinsi Psephelloıdea Boıss. (Sosn.) Seksiyonuna Ait Türlerin Ekolojik Özellikleri ......................
∝-Sialon Seramiklerinde Çekirdek İlavesi ile Mikroyapı Gelişimi ve Termal
Özelliklerin İyileştirilmesi...........................................................................................................................
Yard.Doç.Dr. Zerrin Aşan
Web’e Dayalı Anket Çalışması ....................................................................................................................
Prof.Dr. Kıymet Güven
Tuz Gölü Bakterilerinin Karakterizasyonu ve Mevsimsel Dağılımı ...............................................................
Prof.Dr. Ülker Bakır Öğütveren
Sulu Organik Çözeltilerin Elektrokimyasal Yöntemle Arıtılması ...................................................................
Yard.Doç.Dr. Osman Tutal
Bedensel Yetersizliği Olan Bireylerin Kamusal Kullanımı Olan Mekânlara
ve Sosyal Yaşama Ulaşılabilirlik Açısından Katılımı.....................................................................................
Prof.Dr. Servet Turan
Kapasitör Deşarj Kaynaklama Tekniği ile Çok Katmanlı Seramiklerin Üretilmesi
ve Metal-Seramik Arayüzey Reaksiyonlarının Belirlenmesi .........................................................................
Prof.Dr. Yalçın Küçük
Küme Değerli Dönüşümlerin Teğet Konileri ve Diferansiyellenebilmeleri Üzerine........................................
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
v
Yard.Doç.Dr. A. Tansu Koparal
Bazı Monoterpen ve Bazı Uçucu Yağların Sitotoksik ve Genotoksik Etkilerinin Araştırılması.........................
Yard.Doç.Dr. Mehmet Kurban
A.Ü. İki Eylül Kampüsü’nde Rüzgar ve Güneş Potansiyelini Belirleyerek Hibrid (Rüzgar-Güneş)
Enerji Santral Modeli Kurmak ....................................................................................................................
Doç.Dr. Ömer Nezih Gerek
Yüz Resim Arşivleri İçin Görüntü Sıkıştırma ................................................................................................
Prof.Dr. Kıymet Güven
Gıda Kaynaklı Enfeksiyonlarda Patojen Mikroorganizma Kaynaklarının Ortaya Çıkarılması........................
Yüksek Azot Gaz Basıncı Altında SİAION Seramiklerinin Sinterleme Davranışının Belirlenmesi ....................
Yard.Doç.Dr. Yusuf Yavuz
Elektrokimyasal Yöntemlerle Şeker Fabrikası Atıksularının Arıtımı..............................................................
Prof.Dr. Alaattin Güven
Biyolojik Öneme Sahip Bazı İndol Türevlerinin Sentezi ve Yapılarının Aydınlatılması ..................................
Prof.Dr. Alaattin Güven
Bazı İndol Bileşikleri Üzerine Kimyasal Çalışmalar .....................................................................................
Zil Tipi Piezokompozit Transdüser Tasarımları ve Akustik Uygulamaları......................................................
Yard.Doç.Dr. Ülkü Dilek Uysal
Gıdalardaki Suda Çözünen Vitaminlerin Kapiler Elektroforez Yöntemi ile Tayini .........................................
Prof.Dr. Altuğ İftar
Elektrik Güç Sistemlerinin PLC’ler ve Gömülü Mikroelektronik Sistemlerle Analizi ve Kontrolü ....................
Doç.Dr. Süleyman Kaytakoğlu
Polimer Elektrolit Membran Yakıt Hücresindeki Membran Elektrolit Bileşkesinin Platin
Buharı Püskürtme Yöntemiyle Üretimi ve En İyileştirilmesi .........................................................................
Prof.Dr. Ayşe Eren Pütün
Farklı Biyokütleler ile Sentetik Polimer Karışımlarının Birlikte Pirolizi Elde Edilen
Ürün Özelliklerinin Belirlenmesi.................................................................................................................
Süt ve Süt Ürünleri Endüstrisi Atıksularının Elektrokimyasal Yöntemlerle Arıtılması ....................................
Elektroforetik Kaplama Yöntemi ile Metaloksit Esaslı Sensör Üretimi ..........................................................
Doç.Dr. Alper Çabuk
Arkeoloji ve Mimari Rekonstrüksiyon Çalışmalarında Yersel Fotogrametri ve Gerçek
Zamanlı Küresel Konumlandırma Sistemi Uygulaması...............................................................................
vi
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
Bazı Yöresel Doğal Zeolitlerden Sürfaktan-Modifiye Zeolitlerin Hazırlanması ve Sürfaktan
Modifiye Zeolitlerin Çeşitli Endüstriyel Uygulamaları ..................................................................................
Prof.Dr. Serap Kara
Hava Kalitesi İzleme ve Ölçüm İstasyonunun Kurulması ve Modelleme Altyapısının Güçlendirilmesi ...........
Yard.Doç.Dr. Filiz Susuz Alanyalı
Bazı Baetis Türlerinin DNA’ları Kullanılarak Taksonomik Statülerinin ve Filogenetik
İlişkilerinin Belirlenmesi.............................................................................................................................
Yard.Doç.Dr. Nezihe Azcan
Hint Yağından Değerli Kimyasalların Elde Edilmesi ...................................................................................
Yard.Doç.Dr. Mine Albek
Tarımsal Atıksulara Uygulanan Bazı Sentetik ve Biyolojik Kökenli Polimerlerin
Etkilerinin Araştırılması..............................................................................................................................
Atıksuyun Elektrokimyasal Arıtımıyla Hidrojen Üretimi ve Alternatif Enerji Kaynağı
Olarak Kullanılması ...................................................................................................................................
Prof.Dr. Musa Şenel
Eskişehir’deki Kobi’lerin Ergonomik Çalışma Koşullarının Belirlenmesi ve Ergonomi Bilimi
Kapsamında Kullanılan Teknikler Yardımıyla Koşulların İyileştirilmesi........................................................
Prof.Dr. Musa Şenel
Kobiler’de Kurumsal Kaynak Planlaması Sisteminin Uygulanması ve Etkinliğinin Değerlendirilmesi ...........
Doç.Dr. Süleyman Kaytakoğlu
Polimer Elektrolit Membran Yakıt Hücresi...................................................................................................
Yard.Doç.Dr. Muhittin Arslanyolu
Tek Hücreli Hayvan Tetrahymena thermophila’nın Mitojenler Tarafından Aktif Hale Getirilen
Protein Kinaz (MAPK)Enzim Ailesinden Ttmapk4’ün Klonlanması ve Kısmi Olarak Tanımlanması ...............
Prof.Dr. Muhsin Zor
Püskürtme Yöntemiyle Elde Edilen ZnS Filmlerinin Sandviç ve Düzlemsel Formlarda
Elektriksel Özellikleri .................................................................................................................................
Prof.Dr. Mehmet Rıza Altıokka
Kayısı Çekirdek İçi Yağı Ekstraksiyonu ve Yağın Karakterizasyonu..............................................................
Prof.Dr. Mehmet Rıza Altıokka
250 Watt Gücünde Bir PEMYH Üretimi ve Karakterizasyonu........................................................................
Doç.Dr. Alper Çabuk
Odunpazarı Kentsel Sit Alanı Koruma-Yenileme Örneğinde Yersel Fotogrametri Yöntemi ve
Coğrafi Bilgi Sistemi Uygulaması................................................................................................................
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
vii
Doç.Dr. Leyla Yekdane Tokman
Enformasyon Teknolojisine (IT) Dayalı Sanal Mimari Tasarım Stüdyosunun Mimarlık Eğitim ve
Öğretiminde Potansiyel Verimliliğinin Araştırılması ....................................................................................
Yard.Doç.Dr. Mustafa Tanatmış
Güney Marmara Bölgesinin Hydraenidae ve Hydrophilidae (Polyphaga: Coleoptera) Limnofaunası ............
Doç.Dr. Arzu Çiçek
Eskişehir’de Çevre Kalitesinin Bitkiler Aracılığı ile Biyomonitorlanması......................................................
Doç.Dr. Yücel Şahin
İletken Polimerlerin Biyosensörlerde Kullanımı ..........................................................................................
Prof.Dr. Ersin Yücel
Centaurea L. Cinsi Phalolepıs (Cass.) Dc. Seksiyonunun Taksonomik ve Ekolojik Özellikleri ........................
95
96
97
98
99
Yard.Doç.Dr. Emrah Akyar
Kontrol Fonksiyonları Lp Sınırlı Sistemlerin Erişim Kümelerinin Özellikleri.................................................. 100
Yard.Doç.Dr. Özgül Gerçel
Adsorpsiyon Yöntemi ile Boyarmadde Ağırmetal ve Pestisit Giderimi .......................................................... 101
Prof.Dr. Merih Kıvanç
Fermente Olmuş Ürünlerden Laktik Asit Bakterilerinin İzolasyonu Tanımlanması ve
Ekzopolisakkarit (EPS) Üretim Yeteneklerinin Araştırılması ........................................................................ 102
Doç.Dr. Nedim Değirmenci
7 ve 8 Boyutlu Manifoldlar Üzerinde Seiberg-Wıtten Denklemleri ............................................................... 103
Yard.Doç.Dr. Funda Ateş
Değişik Biyokütle Kaynaklarından Piroliz Yöntemiyle Sentetik Yakıt Eldesi ve
Elde Edilen Ürünlerin İncelenmesi .............................................................................................................. 104
Prof.Dr. Hayrettin Türk
Organofosfat Ester Hidrolizi İçin Polimer Destekli Katalizörler Hazırlanması ve
Hidroliz Kinetiğinin İncelenmesi ................................................................................................................. 105
Sosyal Bilim Alanı ............................................................................................................................................. 107
Yard.Doç.Dr. Ahmet Tolga Tek
Arykanda Kazı Buluntusu Antik Camları Üzerine İncelemeler...................................................................... 109
Prof.Dr. Ö. Zühtü Altan
İşçi Profil Araştırması: Eskişehir Örneği ...................................................................................................... 110
Prof.Dr. Gürhan Can
Öğretmen Adaylarının Saldırganlık Düzeyleri ile Akademik Başarıları, İletişim ve Problem
Çözme Becerileri Arasındaki İlişkiler (Anadolu Üniversitesi ve Osmangazi Üniversitesi
Öğrencileri Üzerinde Bir Araştırma)............................................................................................................ 111
viii
Doç.Dr. Esra Ceyhan
Lise Öğrencilerinin Kimlik Duygusu Kazanım Düzeylerinin
Bazı Kişisel-Sosyal ve Ailesel Nitelikler ile Suç Davranışı Düzeyi Bakımından İncelenmesi........................... 112
Prof.Dr. Şefik Yaşar
Türkiye’nin Avrupa Birliği ile Bütünleşmesi Sürecinde Sosyal Bilgiler Dersinin İşlevselliği .......................... 113
Prof.Dr. H.Ferhan Odabaşı
Araştırma Görevlilerinin Mesleki Gelişime Yönelik Bakış Açıları: Eğitim Fakülteleri Örneği.......................... 114
Doç.Dr. B.Yelda Olcay Uçkan
Olympos Antik Kenti Yüzey Araştırması ve Koruma Projesi ......................................................................... 115
Yard.Doç.Dr. Ayşen Gürcan
Yükseköğretimde Web’e Dayalı ve Yüzyüze Ders Alan Öğrencilerin Öğrenme Stratejilerinin
Bilgisayar Kaygılarının ve Başarı Durumlarının Karşılaştırılması?............................................................... 116
Doç.Dr. Canan Parla
Karacahisar Kalesi Kazı ve Restorasyon Çalışmaları Projesi ........................................................................ 117
Doç.Dr. Deniz Taşcı
İşletmelerin Öğrenen Organizasyon Olma Yolundaki Çabalarının Türkiye’deki Görünümü .......................... 118
Doç.Dr. Serap Suğur
Açık Öğretim Fakültesi Öğrencilerinin Sosyolojik Açıdan Değerlendirilmesi ................................................. 119
Yard.Doç.Dr. Sedat Bingöl
XIX Yüzyılda Kurulan Nizamiye Mahkemeleri’nin Tutanakları’nda Yargı Gücü’nün
Kullanımı ve Tutanakların Kaynak Bakımından Değeri............................................................................... 120
Prof.Dr. Nazmi Ulutak
Avrupa’da Türkçe ‘İkinci Dil’ Öğretimi Araştırması...................................................................................... 121
Prof.Dr. Murat Barkan
Avrupa’da Türkçe ‘Anadil’ Öğretimi Araştırması ......................................................................................... 122
İlköğretim Beşinci Sınıfta Teknoloj Destekli Proje Tabanlı Öğrenme Uygulamaları ...................................... 123
Yard.Doç.Dr. Zerrin Turan
Normal İşiten ve İşitme Engelli Bireylerde ASSR ile Elde Edilen Tahmini İşitme Eşiği
Seviyelerinin ABR, OAE ve Saf Ses Odyometre ile Elde Edilen Eşik Seviyeleriyle Karşılaştırılması................. 124
Yard.Doç.Dr. Esra Yakut
Osmanlı Devleti’nde Tazir Suç ve Cezaları .................................................................................................. 125
Prof.Dr. Halime Doğru
XIX. Yüzyılda Silistre Eyaleti, Varna Sancağına Bağlı Kazaların Demografik,
Ekonomik ve Sosyal Görüntüsü .................................................................................................................. 126
Yard.Doç.Dr. Çiğdem Kara
Eskişehir Evlenme Biçimleri ve Törenlerini Sözlü Tarihle Belgeleme ............................................................ 127
ix
Sosyal Bilgiler Dersinde Öğretmenlerin Etkili Vatandaşlık Eğitimi Uygulamalarına İlişkin Görüşleri ............ 128
Doç.Dr. Seyyare Duman
İkinci Dil Olarak Almanca Öğrenen Türk Öğrencilerinin Bilgilendirici Metin Üretiminde
Bilgisyar Destekli Öğretimin Etkisi.............................................................................................................. 129
Yard. Doç. Dr. Taciser Sivas
Eskişehir, Afyonkarahisar ve Kütahya Vadileri Yüzey Araştırması ve Kuzören Frig Anıtı Restorasyonu ......... 130
Yard. Doç. Dr. Hakan Sivas
Şarhöyük Kazısı ......................................................................................................................................... 131
Prof.Dr. Nadir Suğur
Türkiye Tarımında Kadın Emeğinin Emek-Yoğun Ürünler ve Sermaye Yoğun
Ürünler Çerçevesinde Sosyolojik Analizi...................................................................................................... 132
Yard.Doç.Dr. Murat Emeksiz
Türkiye’deki Küçük ve Orta Büyüklükteki Konaklama İşletmelerinin İşletmecilik
Sorunları, Sürdürülebilirlik ve Çözüm Önerileri .......................................................................................... 133
Doç.Dr. Ali Murat Vural
Gazeteci-Yazar Emin Çölaşan'ın Kişisel Arşivindeki 2000, 2001, 2002 Yıllarını Kapsayan
Belgelerin İçerik Analizi ve Belgelere Yansıyan Kamuoyunun Belirlenmesine Yönelik Çalışma Projesi......... 134
Doç. Dr .B.Yelda Olcay Uçkan
Eskişehir Karacahisar Kalesi Sgrafitto Dekorlu Ortaçağ Seramikleri ............................................................ 135
Prof.Dr. Seyhun Topbaş
Çocuklarda Sesletim ve Sesbilgisi Bozukluklarını Değerlendirme Testi Geliştirilmesi ................................... 136
Prof.Atilla Atar
Sanat Eğitiminde Geleneksel Baskı Yöntemleri Esas Alınarak, Çağdaş Baskı
Sanatlarında Yeni Teknik Arayışlar............................................................................................................. 137
Yard.Doç.Dr. Vildan Durmaz
Türkiye’de Uluslararası Trafiğe Açık Havaalanlarında ISO 14001 Çevre Yönetim
Sistemi Uygulamalarının Analizi................................................................................................................. 138
Sağlık Bilim Alanı ............................................................................................................................................. 139
Yard.Doç.Dr. Lütfi Genç
Klaritromisinin Oral Kullanım İçin Uzun Etkili Mikropartiküllerinin Hazırlanması ve İn Vitro
Değerlendirilmesi....................................................................................................................................... 141
Yard.Doç.Dr. Müzeyyen Demirel
Sinnarizin’in Biyoyararlanımını Arttırmak Amacı ile Katı Dispersiyon ve Katı Çözeltilerinin
Hazırlanması ve İn Vitro-İn Vivo Değerlendirilmesi...................................................................................... 142
Yard.Doç.Dr. Berrin Bozan
Türkiye Bitkilerinden Doğal Antioksidan Maddelerin İzolasyonu ve Antioksidan Aktiviteleri ........................ 143
x
Prof.Dr. Yasemin Yazan
Farmasötik Biyoteknoloji’de Gen Tedavisi Amaçlı Plazmit DNA Bağlanabilecek Katyonik
Katı Lipit Nano- ve Mikropartiküllerin Hazırlanması ve Tanınması Çalışmaları ............................................ 144
Prof.Dr. Muzaffer Tunçel
Mitomisin C’nin Akış Enjeksiyon Analiz ve Mikrodiyaliz Yöntem Parametrelerinin Araştırılması .................. 145
Yard.Doç.Dr. Asiye Meriç
İmidazoimidazol, İmidazopirimidin, İmidazodiazepin Gibi Kondanse İmidazol Bileşiklerinin,
Sentez, Yapı Aydınlatmaları ve Bazı Aktivite Çalışmaları............................................................................. 146
Doç.Dr. Kadriye Benkli
Bazı Heterosiklik Ligandların Dinükleer Metal Komplekslerinin Sentezi ve Antitümör
Etkilerinin Araştırılması.............................................................................................................................. 147
Prof.Dr. İlhan Işıkdağ
Bazı Sübstitüe Benzilidenanilin Türevlerinin Sentezlenmesi ve Antiproliferatif
Etkilerinin Araştırılması.............................................................................................................................. 148
Prof.Dr. Dilek Doğrukol-Ak
1-Hidroksipirenin İnsan İdrarında Kapiler Elektroforez Yöntemi ile Tayini................................................... 149
Doç.Dr. Göksel Altıokka
Gıda Maddelerinde Bulunan Bazı Antosiyaninlerin Yüksek Basınçlı Sıvı Kromatografisi
Yöntemiyle Miktarının Tayini...................................................................................................................... 150
Prof.Dr. Kemal Hüsnü Can Başer
Origanum Onites L. Yağ Altı Suyunun Uçucu Bileşiklerinin İncelenmesi....................................................... 151
Yard.Doç.Dr. Bülent Ergun
Stilbene Türevlerinin İn Vitro Biyolojik Etkisinin İncelenmesi ve Trans-Resveratrol’ün YBSK
Yöntemi İle Miktar Tayini ........................................................................................................................... 152
Yard.Doç.Dr. Bülent Ergun
Yeşil Çay Polifenollerinin YBSK Yöntemi ile Miktar Tayini ve Antikarsinojenik Aktivitelerinin
İnvitro Araştırılması.................................................................................................................................... 153
Vitamin E’nin Farklı Topik Formülasyon Sistemlerinden Salımı ve İn Vitro-İn Vivo
Değerlendirilmesi....................................................................................................................................... 154
Siklosporin A İçeren Katı Lipit Nanopartikül, Mikroemülsiyon ve Polimerik
Nanopartikül Formülasyonlarının Hazırlanması ve İn Vitro-İn Vivo Değerlendirilmesi.................................. 155
Çinko Oksit ve Oktosrilen’in Katı Lipit Nanopartikül, Mikroemülsiyon ve Krem Sistemleri
Şeklinde Formülasyonu ve İn Vitro Değerlendirilmesi ................................................................................. 156
E Vitamini İçeren Emülsiyon Sistemlerinin Etkinliğinin Değerlendirilmesi ................................................... 157
xi
Siyanür Belleklere Sahip Polimerik Sorbentlerin Hazırlanması ve Siyanür Uzaklaştırılmasında
Kullanımı................................................................................................................................................... 158
Doç.Dr. Zerrin İncesu
Kanserde Apoptoza Duyarlılık Mekanizmasında Ras-Sinyal Yolu-İntegrin Etkileşimi .................................... 159
Doç.Dr. Göksel Altıokka
Akrilamidin Gıda Maddelerinde Oluşumuna Etki Eden Faktörlerin Analitik Yöntemlerle İncelenmesi ........... 160
Yüzey Histidinine Sahip Biyomoleküller İçin Histidin Bellekli Polimerik Yapay
Reseptör Geliştirilmesi................................................................................................................................ 161
xii
Sunufl
Üniversitemizin bilimsel çal›flmalar›n›n özellikle nitelik olarak artt›r›lmas›nda bilimsel araflt›rma projelerinin ve bu projelere yap›lan deste¤in önemi çok büyüktür.
Bu konuda gerekli bütün destekler verilmifl ve ulusal ve uluslararas› projelerin hem
nitelik hem de nicelik olarak gelifltirilmesi do¤rultusunda “Anadolu Üniversitesi
Proje Birimi” kurulmufltur. Bu birimde ö¤retim elemanlar›m›za, proje fikri oluflturma, proje yazma ve proje yönetimi konular›nda yurtiçi ve yurtd›fl› uzmanlar taraf›ndan e¤itim programlar› düzenlenmifl ve bu konulara iliflkin çeflitli destekler verilmifl
olup, 2008’de bu yöndeki çal›flmalara devam edilmektedir.
Ocak 2007 tarihinde yenilenerek bas›lan ve araflt›rmac›lara sunulan “Araflt›rma
Projelerine ‹liflkin Esaslar Kitapç›¤›” araflt›rmac›lara; proje önerisi, projenin sürdürülmesi ve sonuçland›r›lmas› aflamalar›nda gerekli olan her bilgiyi sunacak flekilde
haz›rlanm›flt›r.
Bu raporda, 2006 y›l› bafl›ndan 2007 y›l› sonuna kadar olan iki y›ll›k sürede; kabul edilen araflt›rma projeleri ile bu sürede tamamlanan araflt›rma projeleri, projelerin bilim alanlar›na göre da¤›l›m›, proje türleri ve tutarlar›, proje yönetici ve ekibi, tamamlanan projelerin sonuç raporlar›, Üniversitemizin siz de¤erli elemanlar›na
ve bütün araflt›rmac›lara sunulmaktad›r.
Raporda ayr›nt›lar› sunulan projeleri gerçeklefltiren ö¤retim elemanlar›m›za, proje önerilerini de¤erlendiren hakemlerimize, proje önerilerini karara ba¤layan Bilimsel Araflt›rma Projeleri Komisyonu baflkan ve üyelerine, sekreterya ve sat›n alma ifllemlerini gerçeklefltiren personelimize, yo¤un ve özverili çal›flmalar› nedeniyle içtenlikle teflekkür ediyorum.
Bilimsel Araflt›rma Projelerine verilen yüksek düzeyde deste¤in, artarak devam
etmesi dileklerimle, sevgi ve sayg›lar›m› sunar›m.
Prof.Dr. Fevzi SÜRMEL‹
Rektör
xiii
K›saltmalar
AY. :
DR. :
G.A. :
Y.L. :
xiv
Altpyap›
Doktora
Genel Amaçl›
Yüksek Lisans
1
2
3
4
(*)
Ö¤retim üyelerinin say›s›na doktora/sanatta yeterlik e¤itimini tamamlam›fl ö¤retim elemanlar›n›n say›s› eklenmifltir. (757+72)
5
2006-2007 YILLARINDA DESTEKLENEN
ARAfiTIRMA PROJELER‹ KONULARI
7
FEN B‹L‹M ALANI
9
Mühendislik-Mimarl›k Fakültesi
Proje Ad›
1. Prof.Dr.Ferhat KARA
Silisyum-Nitrür-Bor Karbür-Aliminyum
Sisteminde Kompozit Malzemelerin
Gelifltirilmesi
DR.
2. Doç.Dr.Alper ÇABUK
Arkeoloji ve Mimari Rekonstruksiyon
Çal›flmalar›nda Yersel Foto¤rametri ve
Gerçek Zamanl› Küresel Konumland›rma
Sistemi Uygulamas›
AY.
3. Yard.Doç.Dr.H. Ferdi GERÇEL
‹letken Polimer-Seramik Kompozitlerin
Haz›rlanmas› ve Karakterizasyonu
G.A.
4. Yard.Doç.Dr.Hakan KOYUNCU
Kirlenmifl Kil Tabakalar›n›n Su Emme
Kapasitesi ve Dispersif Özellikleri
G.A.
5. Yard.Doç.Dr.Funda ATEfi
De¤iflik Biyokütle Kaynaklar›n›n Piroliz
Yöntemiyle Sentetik Yak›t Eldesi ve Elde
Edilen Ürünlerin ‹ncelenmesi
Y.L.
6. Yard.Doç.Dr.Ömer ARIÖZ
Genlefltirilmifl Kil Agregasi Eldesi
ve Hafif-Yal›t›ml› Malzeme Üretimine
Geçifl
G.A.
7. Yard.Doç.Dr.Nezihe AZCAN
Hint Ya¤›ndan De¤erli Kimyasallar›n
Elde Edilmesi
Y.L.
8. Yard.Doç.Dr.Leyla Y. TOKMAN
Enformasyon Teknolojisine Dayal› Sanal
Mimari Tasar›m Stüdyosunun Mimarl›k
E¤itimi ve Ö¤retiminde Potansiyel
Verimlili¤inin Araflt›r›lmas›
G.A.
9. Prof.Dr.M.R›za ALTIOKKA
Heterojen Katalizörler Varl›¤›nda
Etilenoksit Su Tepkimesinin Kinetik
‹ncelenmesi
G.A.
10. Yard.Doç.Dr.Atakan DO⁄AN
Göz Hareketlerine Ba¤l› Bilgisayar
Arayüzü
G.A.
11. Doç.Dr.Bekir KARASU
Metal Desteksiz Difl Porseleni Üretimi ve
Karakterizasyonu
G.A.
12. Doç.Dr.Do¤an Gökhan ECE
Güç Kalitesi Olaylar›nda Bozucu
Kayna¤›n Belirlenmesi ve Bozucunun
S›n›fland›r›lmas›
G.A.
13. Yard.Doç.Dr.Emin GERMEN
Anadolu Üniversitesi Mobil E¤itim Projesi
AY.
Proje Türü
11
12
14. Doç.Dr.Ender SUVACI
ZnO Esasl› Varistörlerde Yönlenme
Geliflimi, Evrik S›n›rlar›n Yönlenme
Geliflimine Etkisi ve Yönlenme ile
Elektriksel Özelliklerin ‹liflkisi
G.A.
15. Doç.Dr.Alpagut KARA
Yüksek Elektriksel ‹letkenli¤e Sahip
Si3N4 Bazl› Kompozitlerin Gelifltirilmesi
G.A.
16. Yard.Doç.Dr.Emrah DÖLEKÇEK‹Ç
Günefl Arabas› Projesi
AY.
17. Doç.Dr.Yücel GÜNEY
De¤iflik Malzemelerin Çöp Depolama
Tabakalar›nda Kullan›labilirli¤i
G.A.
18. Prof.Dr.Hasan MANDAL
Tribolojik Uygulamalara Yönelik
S‹AION Seramiklerinin Gelifltirilmesi
DR.
19. Yard.Doç.Dr.Baflak Burcu UZUN
Kullan›lm›fl Ayçiçek Ya¤lar›ndan
Biyodizel Üretilmesi ve Yak›t
Özelliklerinin ‹ncelenmesi
G.A.
20. Yard.Doç.Dr.Aynur fiENSOY
fiORMAN
Do¤u Anadolu Uydu Görüntülerinden
Elde Edilen Karl› Kapl› Alanlar ve ‹zotop
Teknikleri Kullan›larak Hidrolojik
Modellemede Etki Çal›flmalar›
G.A.
‹nflaat Mühendisli¤i Altyap› Projesi
AY.
FPGA Tabanl› Say›sal Sistemler
Laboratuvar›
AY.
Çevre Mühendisli¤i Bölümü E¤itim
Ö¤retim Altyap›s›n›n Gelifltirilmesi
AY.
24. Prof.Dr.Mustafa TUNCAN
Betonarme Yap› Sistemlerinden Al›nan
Mikro Karot Numunelerin Mekanik,
Fiziksel ve Mikro Yap› Özelliklerinin
Belirlenmesi
DR.
25. Yard.Doç.Dr.Funda ATEfi
Saman Biyokütle Kaynaklar›n›n H›zl›
Pirolizi ve Elde Edilen Ürünlerin GC-MS
ile Karakterizasyonu
G.A.
26. Yard.Doç.Dr.Gürsoy ARSLAN
Seramik Sa¤l›k Gereçleri Porselen
Bünyelerinde H›zl› Piflirim
DR.
27. Doç.Dr.Alper ÇABUK
Kültür Varl›klar›n›n Belgelenmesinde ‹leri
Teknolojilerden Yararlanma Olanaklar›n›n
Araflt›r›lmas›
G.A.
Fen Fakültesi
Proje Ad›
1. Prof.Dr.Muhsin ZOR
Kimyasal Depolama Yöntemiyle CDS
‹nce Filminin Elde Edilmesi ve Baz›
Fiziksel Özelliklerinin ‹ncelenmesi
DR.
2. Doç.Dr.Cengiz TÜRE
Bat› Anadolu Yüksek Bor ‹çeren Topraklarda
Do¤al Yay›l›fl Gösteren Bitkilerin Toprak
Bitki ‹liflkisi Bak›m›ndan Araflt›r›lmas›
DR.
3. Prof.Dr.Mehtap KUTLU
Rat Karaci¤er Hücrelerinde Talyum
Toksisitesinin Neden Oldu¤u Oksidatif
Strese Karfl›, Metallotioneinlerin Etkilerinin
Biyokimyasal ve Histopatolojik Olarak
DR.
4. Prof.Dr.Mustafa fiENYEL
2-(1-Siklohekzenil) Etilamin Tetrasiyanonikelat
Kompleksleri ve Hofmann Tipi Klatratlar›n›n
Spektroskopik ve Gravimetrik ‹ncelenmesi
DR.
5. Doç.Dr.Yücel fiAH‹N
Organik Kirletici ‹çeren At›k Sular›n
Elektro-Fenton Yöntemiyle Ar›t›lmas›
DR.
Haloferax alexandrinus’da (EuryachaeotaArchaea) Asimile Edici Nitrat Redüktaz›n
Saflaflt›r›lmas› ve Biyokimyasal
Karakterizasyonu
DR.
7. Doç.Dr.A.Safa ÖZCAN
Heterohalkal› Aromatik Bilefliklerin Do¤al
Killere Adsorpsiyonunun ‹ncelenmesi
DR.
8. Prof.Dr.A.Yavuz KILIÇ
Baz› Tabanidae (Insecta:Diptera) Türlerinin
Sindirim Sistemlerinden ‹zole Edilen
Mikroorganizmalar
Y.L.
9. Yard.Doç.Dr.Halil BERBER
Özellikli ‹letken Polimerler Üretmek
Amac›yla Tiyofen ve Benzeri Heterohalkal›
Sistemlerin 3- ve 3,4- Konumlar›ndan Sübstitüe
Yeni Türevlerinin Sentezi ve Polimerlerinin
Haz›rlanmas›
DR.
10. Yard.Doç.Dr.Hakan DAL
N-piridin Sübstitüe Türevlerinin
Hekzaklorosiklotrifosfazen ile Reaksiyonlar›
ve Oluflan Ürünlerin Yap›lar›n›n Ayd›nlat›lmas›
DR.
11. Yard.Doç.Dr.Müjdat ÇA⁄LAR
Sol-Gel Spin Coating Metodu ile Elde
Edilen Nano-Organik-‹norganik
Yar›iletkenlerin Elektriksel-Optiksel
Özelliklerinin Araflt›r›lmas›
G.A.
Proje Türü
13
14
Hücre Kültüründe CuZn-Süperoksit
Dismustaz Enziminin Lokalizasyonunun
‹mmunohistokimyasal Olarak Belirlenmesi
G.A.
13. Prof.Dr.Merih KIVANÇ
Ülkemizde Tüketilen Tarhanan›n
Mikrobiyolojik Baz› Kimyasal Özelliklerinin
Analizi
Y.L.
14. Yard.Doç.Dr.Sibel EM‹R D‹LTEM‹Z
TNF-∝Tayini ‹çin Reflektometrik ‹nterferans
Spektroskopisi ve Fiber Optik Spektroskopisi
Temelli Sensör Gelifltirilmesi
G.A.
15. Prof.Dr.K›ymet GÜVEN
Çamalt› Tuzlas› Halofilik Mikroorganizmalar›n›n ‹zolasyonu ve Biyoteknolojik
Özelliklerinin Araflt›r›lmas›
G.A.
16. Yard.Doç.Dr.Mutlu fiAH‹N
‹letken Polimer Modifiye Membranlar›n
Haz›rlanmas› ve ‹yon De¤iflim Kapasitelerinin
‹ncelenmesi
G.A.
17. Yard.Doç.Dr.Deniz HÜR
Baz› Ferrosen Amid Türevlerinin Organik
Sentezi
G.A.
18.Yard.Doç.Dr.Filiz ALANYALI
Baz› Tabanus (Tababidae, Diptera) Türlerinin
Mitokondrial DNA’lar›n›n RAPD-PCR
Tekni¤i ile ‹ncelenmesi
Y.L.
19. Prof.Dr.Mustafa fiENYEL
Ö¤retim Amaçl› Matematiksel Modeller
Sergisi Oluflturulmas›
AY.
Sivil Havac›l›k Yüksekokulu
Proje Ad›
1. Prof.Dr.Mustafa CAVCAR
Havaalanlar›ndaki Seyrüsefer
Yard›mc›lar›n›n Yaklaflma Aflamas›nda
Pilotlar›n ‹flyüklerine Etkisinin Araflt›r›lmas›
2. Yard.Doç.Dr.Dilek TURAN
Uçak Parçalar›nda Meydana Gelen
Hasarlar›n Tahribats›z Muayene
Yöntemleriyle ‹ncelenmesi
AY.
Titreflim Analiz Yöntemi ile Hava Araçlar›
Üzerindeki Titreflimlerin ‹ncelenmesi
AY.
Hava Trafik Kontrolörlerinin ‹flyüklerine
Etki Eden Faktörlerin Etkilerinin
Simülasyon Teknikleri ile Belirlenmesi
ve Azalt›lmas›
AY.
Proje Türü
AY.
Porsuk Meslek Yüksekokulu
Proje Ad›
1. Prof.Dr.Hüseyin KOCA
Mermerlerin Genetik Algoritma ve
Sinir A¤lar› Teknolojileri Yard›m›yla
Kesilebilirliklerinin Tayini
Bilecik Meslek Yüksekokulu
Proje Ad›
1. Yard.Doç.Dr.Hasan YAMIK
Restaurant ve Lokantalar›n At›k K›zartma
Ya¤lar›ndan Farkl› Alkollerle Biyodizel
Üretilmesi ve Dizel Motorlar›nda Denenmesi
Proje Türü
G.A.
Proje Türü
G.A.
15
16
SOSYAL B‹L‹M ALANI
17
18
E¤itim Fakültesi
Proje Ad›
1. Prof.Dr.Aynur ÖZDAfi
‹lkö¤retim 5. S›n›f Ö¤rencilerinin
Dinamik Geometri Yaz›l›m› Cabri
Geometriyle Simetriyi Anlamland›rmalar›n›n
Belirlenmesi: Bir Eylem Araflt›rmas›
DR.
‹lkö¤retim 5. S›n›f Ö¤rencilerinin Problem
Çözme Sürecinde Kulland›klar› Matematiksel
Temsiller
Y.L.
‹lkö¤retim 5. S›n›f Ö¤rencilerinin Örüntü
Konusuna ‹liflkin Alg›lar›
DR.
4. Prof.Dr.fiefik YAfiAR
‹lkö¤retim Okullar›ndaki Ö¤rencileri
Görsel Kültür Birikimlerinin Yapt›klar›
Sanat Ürünlerine Olan Yans›malar›
DR.
5. Prof.Dr.Zülal BALPINAR
Anadolu Üniversitesi Aç›kö¤retim
Fakültesi ‹ngilizce Lisans Program›ndaki
4. S›n›f Ö¤rencilerinin ve Uygulama
Ö¤rencilerinin ve Uygulama Ö¤retmenlerinin
Ö¤retmen Rolleri ile ‹lgili Düflünceleri
DR.
6. Prof.Dr.Mustafa SA⁄LAM
E¤itim Fakültelerindeki Okul Deneyimi ve
Ö¤retmenlik Uygulamas› Derslerine ‹liflkin
Bir Model Önerisi
DR.
7. Yard.Doç.Dr.Ifl›l KABAKÇI
Engelliler Entegre Yüksekokulunda Bilgi ve
‹letiflim Teknolojileri Entegrasyonu Sürecinin
‹ncelenmesi
DR.
Edebiyat Fakültesi
Proje Ad›
1. Yard.Doç.Dr.Handan AYDIN
Eski Bat› ve Güney Anadolu
Toplumlar›nda Anemi:Paleopatolojik
Bir Yaklafl›mla Genetik Çevresel ve
Sosyal Etmenlerin De¤erlendirilmesi
G.A.
2. Doç.Dr.Ferifltah ALANYALI
‹leri Teknolojiler Destekli Belgeleme ve
Modelleme Çal›flmalar›: Patara Hurmal›k
Hamam› Örne¤i
DR.
3. Doç.Dr.Taciser S‹VAS
fiarhöyük Kaz›s› 2007-2010
G.A.
Proje Türü
Proje Türü
19
20
Aç›kö¤retim Fakültesi
Proje Ad›
1. Prof.Dr.Murat BARKAN
Türkçe Sertifika Program› Belçika
Projesi Kapsam›nda Çok Ortaml› Türkçe
Ö¤renme Sistemi Gelifltirme Araflt›rmas›:
“Avrupa’da Türkçe “Anadil” ve 2. Dil
E¤itimi”
2. Prof.Dr.Ayd›n Ziya ÖZGÜR
Anadolu Üniversitesi Aç›kö¤retim Fakültesi
Okulöncesi Ö¤retmenli¤i Lisans Program›
Okulöncesi E¤itimde Uygulama Dersinde
ePortfolyo Yönteminin Uygulanabilirli¤i
‹letiflim Bilimleri Fakültesi
Proje Ad›
1.Yard.Doç.Dr.Sibel ONURSOY
Göz Takibine Ba¤l› Olarak Türkiye’de
Okurun Okuma Davran›fl› Kapsayan
Belgelerin ‹çerik Analizi ve Belgelere
Yans›yan Kamuoyunun Belirlenmesine
Yönelik Çal›flma Projesi
G.A.
2. Yard.Doç.Dr.‹ncilay CANGÖZ
Gazetecilerin ‹fl Görme Prati¤inde
Etki Olan De¤erlerin Analizi
G.A.
3. Doç.Dr.Deniz TAfiCI
Anadolu Üniversitesinin fiehre Katk›s›
ve Eskiflehir’in Üniversiteyi Alg›lay›fl›
G.A.
‹flletme Fakültesi
Proje Ad›
1. Prof.Dr.Yavuz ODABAfiI
Al›flverifl Merkezlerindeki Tüketici
Deneyimlerinin “Foto¤raflara Dayal›
Öyküleme Yoluyla” ‹ncelenmesi
‹ktisadi ve ‹dari Bilimler Fakültesi
1. Yard.Doç.Dr.Mehmet BAfiAR
Proje Ad›
Sosyal, Ekonomik ve Mali Göstergeler
Do¤rultusunda Eskiflehir ‹linde Seçilmifl
Sektörlerin Analizi
Engelliler Entegre YO
1. Doç.Dr.Y›ld›z UZUNER
Proje Ad›
‹flitme Engelli Gençlere Uygulanan
Dengeli Okuma Yazma Çal›flmalar›n›n
‹ncelenmesi
Proje Türü
G.A.
Turizm ve Otel ‹flletmecili¤i YO
Proje Ad›
Proje Türü
1. Doç.Dr.Nazmi KOZAK
Yerli Turist Tipolojisinin Belirlenmesi:
‹ç Turizm Pazar›na Yönelik Bir Uygulama
Proje Türü
AY.
G.A.
Proje Türü
Proje Türü
DR.
Proje Türü
G.A.
DR.
SA⁄LIK B‹L‹M ALANI
21
22
Eczac›l›k Fakültesi
Proje Ad›
1. Yard.Doç.Dr.Mirifl D‹KMEN
Nar Meyve Ekstrelerinin ‹nsan MCF-7
Meme Kanser Hücrelerinde Apoptot
ile Mekanizma Üzerine Etkileri
G.A.
2. Prof.Dr.‹lhan IfiIKDA⁄
Baz› 2,2’-Disübstitüe-1H, 1H’-(5,5’)Bis-Benzimidazol ve 2,3,2’,3’-Tetrasübstitüe(6,6’)-Bis-Kinoksalin Türevlerinin
Sentezlenmeleri, Yap› Ayd›nlat›lmalar› ve
Antiproliferatif ve Sitotoksik Etkilerinin
Araflt›r›lmas› Üzerine Çal›flmalar
G.A.
3. Doç.Dr.Müberra KOfiAR
Türkiye’de Yetiflen Sideritis Türlerinde
Asetilkolinesteraz (AchE) ‹nhibitör
Aktivitenin Araflt›r›lmas›
G.A.
4. Prof.Dr.Dilek DO⁄RUKOL-AK
Bupropion’un Çeflitli Analitik Yöntemlerle
Biyolojik S›v›larda ve Farmasötik Preparatlarda
Tayini
DR.
5. Doç.Dr.Fatih DEM‹RC‹
Do¤al Kaynakl› Stilben ve Türevi Maddelerden
Biyokataliz ile Metaboliz Üretimi ve
Biyoaktiviteleri
G.A.
6. Yard.Doç.Dr.Asiye MER‹Ç
Endoparatizer ve Antiprotozoer Olarak
Potansiyel Antiparaziter Etkili Kimyasal
Bilefliklerin Sentez Yoluyla Haz›rlanmas› ve
Veteriner Hekimlikte Kullan›mlar›n›n
G.A.
7. Prof.Dr.K.Hüsnü Can BAfiER
Farmakope Kalitesinde Bitkisel Drog
Monograflar›n›n Haz›rlanmas›
AY.
8. Doç.Dr.Kadriye BENKL‹
Baz› Heterosiklik Ligandlar›n Au(III),
Pt(II) Dinükleer Metal Komplekslerinin
Sentezi, Yap›lar›n›n Ayd›nlat›lmas›, Sa¤lam
ve Kanserli Hücreler Üzerindeki Sitotoksik ve
Apoptotik Etkilerinin ‹n Vitro Olarak
G.A.
9. Ö¤r.Gör.Dr.Ayhan ALTINTAfi
Bitkisel Kökenli Sekonder Metabolitlerin
‹zolasyonu ve Biyotransformasyonla Yeni Do¤al
Maddelere Dönüfltürülmesi
G.A.
10. Prof.Dr.Yusuf ÖZTÜRK
Deneysel Alzheimer Modelinin Oluflturulmas›
ve Etkili Yeni Bilefliklerin Denenmesi
DR.
Proje Türü
23
24
11. Prof.Dr.‹lhan IfiIKDA⁄
Baz› Antrakinon Türevi Bilefliklerin Sentezi
ve Antikanser Aktivitelerinin Araflt›r›lmas›
Üzerine Çal›flmalar
DR.
12. Yard.Doç.Dr.Lütfi GENÇ
Farkl› ‹laç Etkin Hammaddelerinin
Hiyaluronik Asit ile Enkapsülasyonu
AY.
13. Prof.Dr.fieref DEM‹RAYAK
Baz› 1-Metilen-2,3-disübstitüe
Pirazinobenzimidazol Türevlerinin Sentezi
ve Antikanser Etkilerinin Araflt›r›lmas›
Y.L.
2006-2007 YILLARINDA TAMAMLANAN
ARAfiTIRMA PROJELER‹ B‹LG‹LER‹ VE ÖZETLER‹
25
FEN B‹L‹M ALANI
27
PROJE NO:
030251
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bafllang›ç Tarihi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
YÖRESEL HAVA KAL‹TES‹N‹N MON‹TORLANMASINDA
PAS‹F ÖRNEKLEY‹C‹LER‹N KULLANILMASI
Doç.Dr. Tuncay DÖ⁄ERO⁄LU
Mühendislik Mimarl›k Fakültesi
Çevre Mühendisli¤i Bölümü
Arafl.Gör. Özlem ÖZDEN
Ekim 2003
Ocak 2006
Lisansüstü
ÖZET
Pasif örnekleyicilerin basit, kolay tafl›nabilir ve ucuz olmalar›, elektrik gücüne
ihtiyaç duyulmaks›z›n örnekleme imkan› sa¤lamalar›, hava kirletici bileflenlerin monitorlama çal›flmalar›nda kullan›mlar›n›n gün geçtikçe daha yayg›n hale gelmesine
neden olmaktad›r.
Bu çal›flma kapsam›nda, atmosferik NO2 ve ozonun monitorlanmas›na yönelik
olarak Analyst® tip pasif örnekleyiciler modifiye edilerek yeni pasif örnekleyiciler
gelifltirilmifltir. Söz konusu pasif örnekleyicilerin, kendi aralar›nda ve sat›n al›nan
pasif örnekleyicilerle karfl›laflt›rmas› yap›lmak suretiyle performans de¤erlendirmeleri gerçeklefltirilmifltir ve farkl› tip örnekleyiciler ile elde edilen karfl›laflt›rma sonuçlar›n›n oldukça uyumlu oldu¤u görülmüfltür.
Bu çal›flma kapsam›nda gelifltirilen pasif örnekleyiciler, Eskiflehir’de zamana ve
mekana ba¤l› kirletici bileflen deriflimlerinin izlenmesi amac›yla kullan›lm›flt›r. Eskiflehir kent merkezinde alt› farkl› noktada Ocak 2004-Haziran 2005 tarihleri aras›nda
NO2, Kas›m 2004-Haziran 2005 tarihleri aras›nda ozon ölçümleri gerçeklefltirilmifltir.
NO2 için k›fl ve yaz aylar› ortalama de¤erleri s›ras›yla 33,43±61 µg/m3 ve 23,46 ±
7,02µg/m3, ozon için 28,71±35 µg/m3 ve 39,58±1,30 µg/m3 olarak bulunmufltur. Ayr›ca, flehir genelinde 2004 y›l› ortalama NO2 deriflimi 33 µg/m3 olup, HKKY’de NO2
için verilen 100 µg/m3’lük UVS s›n›r de¤eri çal›flma süresince afl›lmam›flt›r. Saatlik
ozon analizörü sonuçlar› dikkate al›nd›¤›nda ise, ozon için HKKY’de verilen 240
µg/m3 saatlik s›n›r de¤erin afl›lmad›¤› görülmüfltür.
Anahtar Sözcükler: Yöresel Hava Kalitesi, Monitorlama, Pasif Örnekleyiciler, Azot
dioksit (NO2), Ozon (O3)
29
P R O J E L E R
PROJE NO:
041011
GENEL MATEMAT‹K DERS‹N‹N BAZI KONULARININ
Ö⁄RET‹M‹NDE B‹LG‹SAYAR KULLANIMI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Nevin MAH‹R
Fen Fakültesi
Matematik Bölümü
Doç.Dr. Mehmet ÜREYEN
Yard.Doç.Dr. Nezahat ÇET‹N
Yard.Doç.Dr. Taner BÜYÜKKÖRO⁄LU
Yard.Doç.Dr. Serkan Ali DÜZCE
Yard.Doç.Dr. Ali DEN‹Z
May›s 2004
Ocak 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu projede Genel Matematik dersindeki limit, süreklilik, türev ve integral gibi temel kavramlar›n ö¤retilmesinde bilgisayar kullan›m›n›n etkileri araflt›r›lm›flt›r. Bu
amaçla bir bilgisayar laboratuar› kurulmufl ve temel kavramlardan limit, türev ve integral kavramlar›, haz›rlanan bilgisayar programlar› ile ö¤rencilere verilmifltir. Bilgisayar kullan›m›n›n ö¤renci baflar›s›na etkisini belirlemek için, s›n›f ortam›nda klasik yöntemle ö¤renen ö¤renciler ile bilgisayar ortam›nda ö¤renen ö¤rencilerin baflar›lar› yap›lan bir s›nav ile karfl›laflt›r›lm›flt›r.
Yap›lan s›nav sonucuna göre, kavramlar›n grafik deste¤i ile anlat›lmas›n›n ve bu
anlat›mda bilgisayardan yararlan›lmas›n›n, kavram› anlamada ö¤rencileri olumlu
yönde etkiledi¤i tespit edilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Genel Matematik, MATLAB, Bilgisayar Kullan›m›.
30
PROJE NO:
031058
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
YAPAY S‹N‹R A⁄LARI ‹LE ‹STAT‹ST‹KSEL TEKN‹KLER‹N
KARfiILAfiTIRILMASI
Prof.Dr. Ali Fuat YÜZER
Fen Fakültesi
‹statistik Bölümü
Prof.Dr. Embiya A⁄AO⁄LU
Doç.Dr. Mammadagha MAMMADOV
Yard.Doç.Dr. Atilla ASLANARGUN
Yard.Doç.Dr. Berna YAZICI
Arafl.Gör. fienay YOLAÇAN
Kas›m 2003
Ocak 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada, öngörü, s›n›flama ve kümeleme problemleri için Türkiye’ye gelen
turist say›s›n›n öngörülmesi; D›fl borcu olan ülkelerin borçlar›n›n ertelenip ertelenmemesine iliflkin bir makro-ekonomik problemin incelenmesi, Avrupa Birli¤i’ne üye
25 ve 4 aday ülkenin temel makro ekonomik göstergeler aç›s›ndan benzerliklerine
dayanarak homojen ülke kümelerinin oluflturulmas› gibi gerçek problemler üzerinde
Yapay Sinir A¤lar› ve ‹statistiksel Yöntemler uyguland› ve ayr›ca iki bileflenli hibrit
modeller kuruldu. Buradan hareketle, istatistiksel yöntemlere alternatif olabilecek
farkl› yapay sinir a¤lar› belirlendi, karfl›laflt›r›ld›, avantaj ve dezavantajlar› tespit
edilerek tart›fl›ld›.
Anahtar Sözcükler: Zaman Serileri; ARIMA; Yapay Sinir A¤lar›; Hibrit Modeller; Lojistik and Probit Regresyon; D›fl Borcu Olan Ülkelerin Borçlar›n›n Ertelenip Ertelenmemesi; Kohonen A¤; Kümeleme Analizi;
Maastricht Kriterleri
31
PROJE NO:
030238
P R O J E L E R
DENEY HAYVANLARINDA FARMAKOLOJ‹K VE F‹ZYOLOJ‹K
DOZAJ VER‹TABANI VE UZMAN S‹STEM‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Prof.Dr. Ali GÜNEfi
Bilgisayar Mühendisli¤i Bölümü
Prof.Dr. Yusuf ÖZTÜRK
Doç.Dr. Ahmet BABANLI
Doç.Dr. Süleyman AYDIN
Arafl.Gör. Nurcan BEKTAfi
Arafl.Gör. Alper K. UYSAL
Haziran 2003
Ocak 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flma ile bugün klinikte ilaç olarak kullan›lmakta olan kimyasal maddelerin yan› s›ra klinik kullan›ma henüz geçmemifl olan preklinik alandaki deneysel ve
ilaç aday› olan kimyasal maddelere ait bir veritaban› ve bu veritaban›na dayal› deney uzman sistemi oluflturulmufltur. Oluflturulan veritaban›ndaki bilgiler klinik kullan›mda olan ilaçlar hakk›nda k›sa bilgilere sahip olmakla birlikte esas olarak deneysel aflamada olan ve ilaç olarak kullan›lma potansiyeli tafl›yan maddeler temel
al›narak oluflturulmufl ve araflt›rmac›lar›n kullan›m›na aç›lm›flt›r. Gelifltirilen veritaban›nda kullan›lan ilaç, deney hayvan›, ilaç uygulama yeri, uygulanan dozaj ve ortaya ç›kan reaksiyon tüm referans bilgileriyle iliflkisel olarak yüklenmifl ve her türlü
güncellefltirme olana¤› sa¤lanm›flt›r. Mevcut veritabanlar›ndan çeflitli haz›r sorgulamalar yapma olana¤› vard›r. Ayr›ca mevcut veritaban› içindeki veriyi esas alan bir
sanal deney ortam› haz›rlanm›flt›r. Söz konusu sanal deney ile kullan›c›, kendi belirleyece¤i ilaç, deney hayvan›, uygulama yeri ve dozaj ile deney yapabilecek ve bunun sonuçlar›n› görebilecektir. Bu sayede bu tür deneylerde kullan›labilecek ilaç ve
deney hayvanlar› daha ekonomik olarak kullan›labilecek, yeni ilaç gelifltirmelerine
katk› sa¤layabilecektir.
Anahtar Sözcükler: Veri Taban› Tasar›m›, Veri Taban› Uygulamalar›, Uzman Sistem, Sanal Deney, Farmakoloji Bilgi Sistemi
32
PROJE NO:
021033
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
HOFMANN-CBA-T‹P‹ BAZI KONAK VE KONAK- KONUK
B‹LEfi‹KLER‹N‹N T‹TREfi‹M SPEKTROSKOP‹K VE
GRAV‹METR‹K YÖNTEM ‹LE ‹NCELENMES‹
Prof.Dr. Mustafa fiENYEL
Fen Fakültesi
Fizik Bölümü
M.Türkay AYTEK‹N AYDIN
Aral›k 2002
Ocak 2006
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada, Hofmann-tipine benzer M(C4H7NH2)2Ni(CN)4 (M=Ni veya Co) konak ve M(C4H7NH2)2Ni(CN)4.nG (M=Ni veya Co; G=benzen, 1,2-1,3-,1,4-diklorobenzen,
naftalin; n=konuk say›s›) konak-konuk bileflikleri kimyasal yollardan elde edilmifltir.
Elde edilen bu bilefliklerin infrared spektrumlar› FT-IR spektrometresi ile 4000cm-1400cm-1 spektroskopik bölgesinde kaydedilmifltir. Bu spektrumlardan ligand molekülün, Ni(CN)2-4 iyonunun ve konuk moleküllerin titreflim dalga say›lar› belirlenmifltir. Konuk moleküllerin konak bileflikleri taraf›ndan hapsedilme ve serbest b›rak›lma süreçleri ise oda s›cakl›¤›nda gravimetrik yöntemle incelenmifltir. Ayr›ca elde
edilen konak ve baz› konak-konuk bilefliklerinin elementel analizleri yap›larak moleküler yap›n›n desteklendi¤i görülmüfltür. Yap›lan bu incelemeler ile elde edilen
konak ve konak-konuk bilefliklerinin Hofmann tipine benzer yap›da olduklar›, ligand molekül siklobütilaminin azot atomundan M metal atomuna ba¤l› oldu¤u, konuk moleküllerin ise tabakalar aras›nda oluflan yap›sal boflluklara hapsedildikleri
sonucuna var›lm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Konak Bileflik, Konak-Konuk Bileflik, Siklobütilamin, Konuk
Molekül, ‹nfrared Spektrumu
33
PROJE NO:
030260
P R O J E L E R
‹KL‹M DE⁄‹fi‹KL‹⁄‹N‹N SU HAVZALARINA ETK‹S‹N‹N HSPF
MODEL‹ ‹LE ‹NCELENMES‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Doç.Dr. Erdem ALBEK
Arafl.Gör. Serdar GÖNCÜ
Aral›k 2003
fiubat 2006
Lisansüstü
ÖZET
Özellikle sanayi devrimi ile çok büyük bir h›z kazanan atmosferdeki sera gaz› sal›n›m›, küresel ›s›nmaya katk›da bulunmaktad›r. Yerkürenin ›s›nmas› ile birlikte,
hidrolojik ve ekolojik süreçler h›zl› bir flekilde de¤iflim geçirmektedir. Havzalardaki
mevcut su dengeleri bu ›s›nma e¤iliminden etkilenmektedirler.
Bu çal›flmada, hipotetik havzalar oluflturulup bunlar üzerinde iklim de¤iflikli¤inin ne gibi etkiler oluflturabilece¤i HSPF model program› kullan›larak incelenmifltir.
Böylece gelecekteki koflullara uygun planlar için öngörüler yap›labilmifltir. Çal›flma
sonucunda, iklim de¤iflikli¤i ile havzadaki akarsu debilerinde yaz aylar›nda %70’lere varan azalma, k›fl aylar›nda %140’lara varan art›fllar›n olabilece¤i belirlenmifltir.
Göl hacimlerinde ise yaz aylar›nda %13’lere varan azalma, sonbahar ve k›fl aylar›nda
%20’lere varan art›fllar›n olabilece¤i belirlenmifltir.
Anahtar Sözcükler: ‹klim De¤iflikli¤i, Modelleme, Havza, HSPF, Kendal E¤ilim
Analizi
34
PROJE NO:
011051
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
SICAK SU KAYNAKLARINDAN TERMOF‹L‹K BAKTER‹
TÜRLER‹N‹N ‹ZOLASYONU VE ‹DENT‹F‹KASYONU
Prof.Dr. Merih KIVANÇ
Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü
Seda Ercan AKKAYA
A¤ustos 2001
Mart 2006
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada; Gazl›göl, Gecek, Ömerli, Hüdai, Sar›cakaya, Gediz, Eynal ve K›z›ldere kapl›calar›ndan al›nan s›cak su örneklerinden optimum 60 0C ve 75 0C’de izole
edilen termofilik bakterilerin, biyokimyasal testler, SDS-PAGE analizi % G+C oranlar›n›n saptanmas›, ya¤ asidi analizleri ve DNA dizi analizleri yap›larak, identifikasyonlar› yap›lm›fl ve enzimatik özellikleri araflt›r›lm›flt›r. DNA dizi analizi sonuçlar›na göre, iki adet Gr(-) bakterinin Thermus thermophillus ve Meiothermus taiwanensis türlerine ait yeni alt türler olabilece¤i sonucuna var›lm›fl, yedi adet s›cak su kayna¤›nda bulunan bakteriyel çeflitlilik belirlenmifl, bu kaynaklarda Geobacillus ve Thermus
türlerinin yayg›n olarak bulundu¤u tespit edilmifl, Archaea izolasyonu ise yap›lamam›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Thermus, Meiothermus, Geobacillus, Termofil, Termal Kaynak.
35
PROJE NO:
030933
P R O J E L E R
B‹LEC‹K YÖRES‹NDE YET‹fiEN AYVA(Cydonia vulgaris
pers.) ÇEfi‹TLER‹NDEN ELDE ED‹LEN PEKT‹K MADDELER‹N
EKSTRAKS‹YONU VE K‹MYASAL KARAKTER‹ZASYONU
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Ça¤layan AÇIKGÖZ
Bilecik Meslek Yüksekokulu
Yard.Doç.Dr. Zakir POYRAZ
Ö¤r.Gör. Alev AKPINAR BORAZAN
Ö¤r.Gör. Mesut KAPLAN
Raflide YÖRÜK
May›s 2003
Mart 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada hammadde kayna¤› olarak, Bilecik’in Osmaneli ilçesine ba¤l› Selçuk Köyü ve Çerkeflli Köyü, merkeze ba¤l› Bay›rköy ve Küplü Köyü’nden toplanan
dört farkl› tip ayva çeflidi kullan›lm›flt›r. Toplanan ayvalar›n çekirdekleri ç›kar›l›p,
dilimlendikten sonra -20 0C dondurulmufltur. S›ras›yla mevcut ayvalar için (SK),
(ÇK), (BK) ve (KK) kodlar› kullan›lm›flt›r. Deneysel çal›flmalar ince dilimlenmifl ve -20
0C dondurulmufl ayva numunelerinin 700, 800 ve 900C ekstraksiyon s›cakl›klar›nda
ve 60, 90 ve 120 dakika ekstraksiyon sürelerinde ekstrakte edilmesiyle gerçeklefltirilmifltir. Maksimum pektin verimlerine 900C ekstraksiyon s›cakl›¤›nda ve 90 dakika
ekstraksiyon süresinde ulafl›lm›flt›r. Maksimum pektin verimleri s›ras›yla SK,ÇK, BK ve
KK kodlu numunelerde %2.86, %2.70, %1.83 ve %1.65(yafl a¤›rl›k üzerinden) olarak elde edilmifltir. Maksimum verimin elde edildi¤i ekstraksiyon flartlar›nda elde edilmifl
pektin örneklerinin analizleri yap›lm›flt›r.
Deneysel çal›flmalar sonucunda elde edilen pektin numunelerindeki yüksek galakturonik asit miktar› ve düflük kül de¤eri elde edilen pektinin kalitesini ve safl›¤›n› gösteren önemli iki kriterdir. Esterleflme derecesi (DE) pektinin reolojik özelliklerinin belirlenmesi ve yap›s›n›n belirlenmesinde bir anahtar faktördür. Analizler sonucunda pektin numunelerinin esterleflme dereceleri %85.27 - %78.22 aras›nda bulunmufltur. Elde edilen pektin yüksek metoksilli pektindir ve h›zl› jelleflmektedir. Ayvadan elde edilen pektin reçel, marmelat ve jöle üretiminde kullan›labilir.
Anahtar Sözcükler: Ayva, Pektik Maddeler, Ekstraksiyon, Pektin Üretimi
36
PROJE NO:
040231
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
METAL‹K KÖPÜK MALZEMELER‹N ÜRET‹M‹ VE
KARAKTER‹ZASYONU
Yard.Doç.Dr. Gürsoy ARSLAN
Malzeme Bilimi ve Mühendisli¤i Bölümü
Arafl.Gör. Nihan TUNÇER
May›s 2003
Nisan 2006
Lisansüstü
ÖZET
Metalik köpükler düflük yo¤unluk, mükemmel mekanik, ›s›l, elektriksel ve akustik özelliklerine sahip yeni bir malzeme grubudur. Metalik köpükler aras›nda titanyum ve titanyum alafl›m köpükleri düflük a¤›rl›k gerektiren yük tafl›ma ve biyomedikal uygulamalar gibi birçok uygulama için potansiyel malzemelerdir.
Bu çal›flmada ticari safl›kta titanyum köpükleri yer tutucu ilave ile köpüklendirme yöntemi kullan›larak üretilmifltir. Araflt›rman›n amac› göreceli yo¤unluk, içyap›
özellikleri ve basma davran›fl› gibi özelliklerin bafllang›ç toz boyutu, yer tutucu cinsi ve miktar›, sinterleme s›cakl›¤› gibi süreç parametreleri kullan›larak kontrol edilebilirli¤inin araflt›r›lmas›d›r. Çal›flma kapsam›nda % 30 - 70 aras›nda de¤iflen oranlarda gözeneklilik ve 4 – 90 GPa aras›nda de¤iflen elastik modülüne sahip titanyum
köpükler üretilmifl ve karakterize edilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Titanyum, Metal Köpükler, Yer Tutucu, Basma Davran›fl›, Sinterleme.
37
P R O J E L E R
PROJE NO:
041006
ALTIN KAPLI DNA’YI TANIMLAYAN SPR B‹YOSENSÖR
Ç‹PLER‹N HAZIRLANMASI VE YÜZEY PLAZMON
REZONANS (SPR) ‹LE DNA TAY‹N‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Doç.Dr. R›dvan SAY
Fen Fakültesi
Kimya Bölümü
Doç.Dr. Arzu ERSÖZ
Arafl.Gör. Sibel EM‹R D‹LTEM‹Z
Arafl.Gör. Ayça ATILIR
May›s 2004
Nisan 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flman›n amac› son y›llarda ay›rma ve tayin hibrit sistemlerinin bir uygulamas› olarak geliflen, molekül bask›lanm›fl (bellekli) polimerlerin (MIP) yüzey plazmon rezonans (SPR) spektroskopisinde kullan›lmas› ve bu hibrit sistemlerine dayanan DNA biyosensörlerin gelifltirilmesidir. Bu amaçla, SPR biyosensör çiplerde alt›n
kapl› yüzeyde oluflturulacak DNA-bask›lama (IP) bölgesinin haz›rlanmas› için, ilk
aflamada alt›n ile kovalent olarak ba¤lanma özelli¤i gösterebilecek kükürt içeren
aminoasit (sistein) tafl›yan metakrilamidosistein (MAC) monomeri sentezlenerek, SPR
çip modifiye edilmifltir. ‹kinci aflamada guanazin ve etiladenin hedef bellekler olarak metakrilamidohistidin-Pt(II) [MAH-Pt(II)] ve metakrilamidosistein-Hg(II) [MACHg(II)] fonksiyonel monomerleri etilenglikoldimetakrilat (EDMA) eflli¤inde SPR çip
yüzeyinde UV ›fl›¤›nda polimerlefltirilerek bask›lanm›fl ve MIP filmler oluflturulmufltur. DNA belleklerin oluflmas› için oluflturulan bu filmler 0.1M glisin.HCl ve fosfat
tamponuyla y›kanarak DNA’y› tan›mlayan bölgeler boflalt›lm›flt›r.
Yap›lan bu çal›flmalar MAH-Pt(II)-Guanozin metal-flelat monomerinin polimerlefltirilmesi sonucu haz›rlanan guanozin bask›lanm›fl biyoçipin guanin (66382 1/M),
guanozin (59463 1/M) ve ds-DNA’n›n (12511 1/M) guanin aya¤›ndan; MAC-Hg(II)-Etiladenin metal-flelat monomerinin polimerlefltirilmesi sonucu haz›rlanan etiladenin
bask›l› biyoçipin ise, adenin (52326 1/M), adenozin (49981 1/M) ve ds-DNA’n›n (15182
1/M) adenin aya¤›ndan yüksek seçicilikle etkileflime girdi¤ini göstermifltir.
Anahtar Sözcükler: Yüzey Plasmon Rezonans (SPR), Moleküler Bask›lanm›fl Polimer (MIP), DNA, Metal-fielat Monomerler
38
PROJE NO:
050238
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
MÜHEND‹SL‹K M‹MARLIK FAKÜLTES‹
KAL‹TE YÖNET‹M‹ VE ÖZDE⁄ERLEND‹RME ÇALIfiMASI
Prof.Dr. Hasan MANDAL
Temmuz 2005
Nisan 2006
Altyap›
ÖZET
Yüksekö¤retimde kalite de¤erlendirme ve gelifltirme çal›flmalar› her ne kadar
baz› genel prosedürlerin uygulanmas›n› ve standartlar›n sa¤lanmas›n› gerektirse de
uyguland›¤› yüksekö¤retim kurumunun özelliklerine ba¤l› özel uygulamalar› gerektirdi¤i bir gerçektir. Kurumlar›n geleneksel yap›lar›, kültürleri, de¤erleri, d›fl
paydafllar› ve benimsedikleri e¤itim felsefesi kurumun kalite de¤erlendirme yaklafl›m›n› ve pratikteki uygulamalar›n› etkileyen faktörlerdir. Kurumlar bu hususlar› incelikli olarak ortaya koymak ve kendi iç yap›lar›na ve dinamiklerine uygun bir kalite güvence sistemini oluflturmak durumundad›rlar.
Bu ba¤lamda, fakültemize özgü bir kalite güvence sistemini oluflturabilmek ve
sürekli iyileflme kültürünü yaflam biçimi haline getirebilmek üzere çal›flmalar bafllat›lm›flt›r. Öncelikle bir yol haritas› belirlenmifl, takibinde ise e¤itim/ö¤retim, araflt›rma, ö¤renci destek hizmetleri, yönetim/iletiflim, ulusal ve uluslararas› iflbirli¤i ve
Bolonya süreci bafll›klar› alt›nda çal›flan tak›mlar›m›z oluflturulmufltur. Söz konusu
tak›mlar bir yandan kültür yay›l›m› ile ilgili aktivitelerine devam ederken di¤er
yandan süreçlerini tan›mlamakta ve süreçlerin performans göstergelerini de belirleyerek izleme çal›flmalar›n› bafllatm›fl bulunmaktad›r. Veri toplama çal›flmalar›n› takiben fakültenin SWOT analizinin gerçeklefltirilmesi, ana ifl hedeflerinin belirlenmesi, stratejik plan›n›n yay›nlanmas› ve özellikle MÜDEK çal›flmalar› ile TKY’nin entegrasyonunun sa¤lanmas› hedeflenmektedir. Bu çal›flman›n sonuçlar›n›n TKY çal›flmalar›na bafllayacak Mühendislik Fakülteleri için deneyim paylafl›m›na aç›k bir uygulama örne¤i olmas› beklenmektedir.
Anahtar Sözcükler: Toplam Kalite Yönetimi, Öz de¤erlendirme, Stratejik Planlama,
Yüksekö¤renimde Kalite Güvencesi
39
P R O J E L E R
PROJE NO:
041040
DO⁄AL VE MOD‹F‹YE DO⁄AL ZEOL‹TLERDE ET‹LEN
ADSORPS‹YONU VE BAZI UYGULAMALAR
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Prof.Dr. Ertu¤rul YÖRÜKO⁄ULLARI
Fen Fakültesi
Fizik Bölümü
Arafl.Gör. Burcu ERDO⁄AN
Kas›m 2004
Nisan 2006
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada Manisa Gördes yöresine ait do¤al zeolitin ›s›tmal› y›¤›n yöntemi ile
0.5 M, 1 M, 2 M’l›k Na+, Li+, K+, Ca+2, Mn+2, Mg+2 iyonik formlar›, Bigadiç ve Sivas yöresine ait do¤al zeolitlerin ise 2 M'l›k K+, Na+, Ca+2 iyonik formlar› haz›rlanm›flt›r.
Üç ayr› yöreye ait do¤al zeolitlerin ve iyonik formlar›n›n oda s›cakl›¤›nda etilen
adsorpsiyonlar› gravimetrik olarak incelenmifl ve kütle de¤iflim grafikleri çizilmifltir.
Gördes yöresine ait do¤al zeolitin haz›rlanm›fl alt› ayr› iyonik formunun, aktif karbonun, potasyum permanganat›n (KMnO4) ve sözkonusu üç yöreye ait do¤al zeolitlerin +2oC'de etilen adsorpsiyonu incelenmifl ve zamana ba¤l› olarak kapal› ortamdaki etilen konsantrasyonu de¤iflim miktar›na iliflkin grafikler çizilmifltir. Ayr›ca do¤al zeolitlerin IR spektrumlar› çekilerek etilen adsorpsiyonu incelenmifltir.
Yap›lan deneyler sonucunda, Bal›kesir (Bigadiç) yöresine ait do¤al zeolitin ve
haz›rlanan K+, Na+, Ca+2 iyonik formlar›n›n etilen gaz›n› di¤er modifiye zeolitlere ve
aktif karbona göre daha iyi adsorplad›¤› saptanm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Etilen, Adsorpsiyon, Do¤al Zeolit, Modifiye Zeolit, Potasyum
Permanganat.
40
PROJE NO:
032031
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
ENDÜSTR‹YEL ATIKLARDAN P‹ROL‹ZLE SIVI YAKIT
ÜRET‹M‹ VE ÜRÜNLER‹N KAREKTER‹ZASYONU
Yard.Doç.Dr. Nurgül ÖZBAY
Bozüyük Meslek Yüksekokulu
Prof.Dr. Ayfle EREN PÜTÜN
Yard.Doç.Dr. Baflak Burcu UZUN
Arafl.Gör. Esin APAYDIN
May›s 2003
May›s 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Yap›lan bu çal›flmada, kay›s› pulp’› hammadde olarak seçilmifl ve sabit yatakl›
reaktörde de¤iflik koflullarda pirolizi gerçeklefltirilmifltir. Çal›flman›n ilk aflamas›nda
ortalama (1,122mm) parçac›k boyutundaki hammadde ile 5oC/dk ›s›tma h›z›nda 300,
400, 450, 500, 550, 7000C piroliz s›cakl›klar›nda deneyler yap›lm›fl ve piroliz s›cakl›¤›n›n piroliz ürün verimlerine olan etkisi araflt›r›lm›flt›r. Sürükleyici gaz ak›fl h›z›n›n
s›v› ürün verimine etkisinin incelenmesi amac›yla; optimum s›cakl›kta (5500C ve
50C/dk ›s›tma h›z›nda), 50, 100, 200, 400 cm3/dk ak›fl h›zlar›nda sürükleyici gaz
(N2) gönderilerek piroliz deneyleri tekrarlanm›flt›r. Çal›flmalar›n son aflamas›nda su
buhar› h›z›n›n s›v› ürün verimine olan etkisinin incelenmesi amac›yla, yine 5oC/dk
›s›tma h›z›yla, 2,5 cm3/dk ak›fl h›z›ndaki su buhar› ortam›nda 300, 400, 450, 500,
550, 700oC piroliz s›cakl›klar›nda piroliz deneyleri yap›lm›flt›r.
En uygun koflullarda elde edilen piroliz s›v› ürünlerine elementel analiz yap›lm›fl, FTIR ve 1H-NMR spektrumlar› al›nm›flt›r. Daha sonra s›v› ürünlere sütun kromatografisi uygulanm›fl ve alt fraksiyonlar›n›n verimleri hesaplanm›fl, elementel analizleri gerçeklefltirilmifl, FTIR ve 1H-NMR spektrumlar› al›nm›fl, n-pentan fraksiyonlar›n›n ise gaz kromatogram› al›nm›flt›r. Ayr›ca kat› ürünün nem, kül, uçucu madde
miktarlar› belirlenmifl, ve FT-IR spektrumlar› al›nm›flt›r Elde edilen sonuçlara göre,
piroliz koflullar›n›n uygun seçimi ile kay›s› pulp’›ndan petrole eflde¤er s›v› ürünlerinin elde edilebilece¤i saptanm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Kay›s› Pulp, Piroliz, Yapay Yak›tlar, Karekterizasyon
41
P R O J E L E R
PROJE NO:
031052
BAZI YERL‹ DO⁄AL ZEOL‹TLER‹N KARAYOLLARINDA
BUZ/KAR ÇÖZÜCÜ OLARAK KULLANILMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Fen Fakültesi
Fizik Bölümü
Yard.Doç.Dr. Meryem SAKIZCI
Arafl.Gör. Gökçe ATALAN
Arafl.Gör. Sedef D‹KMEN
Yard.Doç.Dr. Hakan KOYUNCU
Yard.Doç.Dr. Yücel GÜNEY
Müh.Nuri AKGÜL
Eylül 2003
May›s 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu projenin amac›, k›fl aylar›nda karayollar›nda görülen buzlanman›n önlenmesinde yurdumuzda genifl yataklar› bulunan do¤al zeolitin kullan›lmas›n› sa¤lamakt›r. Böylece, k›fl›n yollara buzlanman›n giderilmesi için dökülen tuzun ekili alanlara,
asfalta kara yollar›nda seyreden araçlara ve yer alt› sular›na vermifl oldu¤u zarar›n
en aza indirilmesi amaçlanm›flt›r.
Projenin ilk ad›m›nda yurdumuzun çeflitli yörelerinden sa¤lanan do¤al zeolitlerin çeflitli tuzlar yard›m›yla de¤iflik iyonik formlar› Batch medodu ile haz›rlanm›fl ve
bunlar›n ›slanma ›s›lar› tayin edilmifltir.
Projenin ikinci ad›m›nda ise do¤al zeolitlerin Katyon De¤iflim Kapasiteleri tayin
edilmifltir.
Projenin üçüncü aflamas›nda zeolit,çeflitli tuzlar (NaCl, CaCl2 v.b) ve modifiye
zeolitlerle haz›rlanan çözeltilerin donma ve erime noktalar› taraf›m›zdan tasarlanan
bir sistem yard›m›yla tayin edilmifltir. Ayr›ca bu çözeltilerin pH de¤erleri de belirlenmifltir. Bu deneyden amaçlanan, çözeltilerin asfalt ve araçlara zarar verip vermedi¤inin belirlenmesine yöneliktir
Projenin dördüncü ad›m›nda çeflitli reçetelerin donma ve erime noktalar› ve di¤er deney verileri de göz önüne al›narak baz› uygulanabilir sonuçlara ulafl›lm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Do¤al Zeolit, Modifiye Do¤al Zeolit, Buz Çözücü, Karayollar›
42
PROJE NO:
031803
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
ÜLKEM‹ZDE YET‹fiEN YA⁄LI TOHUMLARDAN P‹ROL‹Z VE
CO-P‹ROL‹Z YÖNTEM‹YLE SIVI ÜRÜN ELDE ED‹LMES‹ VE
ÜRÜNLER‹N ‹Y‹LEfiT‹R‹LMES‹
Yard.Doç.Dr. Özlem ONAY
Porsuk Meslek Yüksekokulu
Prof.Dr. Ö.Mete KOÇKAR
Arafl.Gör. Evren BAYRAM ARIÖZ
Nisan 2003
May›s 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada, aspir (Carthamus tinctorius L.) ya¤l› tohumlar›n›n ve linyit kömürlerinin farkl› koflullarda pirolizi ve birlikte pirolizi gerçeklefltirilmifltir. Deneyler
sabit yatak reaktörde farkl› piroliz koflullar›nda yürütülmüfl, piroliz s›cakl›¤›, ›s›tma
h›z›, parçac›k boyutu ve biyokütle/linyit kar›fl›m oran›, gibi piroliz de¤iflkenlerinin,
piroliz ürün verimleri üzerine etkisi belirlenmifltir. Ayr›ca, çal›flmalarda elde edilen
s›v› ürünlerin spektroskopik ve kromatografik yöntemlerle yap›s› araflt›r›lm›flt›r. Yap›lan analizler sonucunda, elde edilen s›v› ürünün yenilenebilir enerji ve kimyasal
hammadde kayna¤› olarak kullan›labilece¤i görülmüfltür.
Anahtar Sözcükler: AspirTohumu, Linyit, Piroliz, Birlikte Piroliz, Sentetik Yak›t
43
PROJE NO:
030234
P R O J E L E R
TEKST‹L ENDÜSTR‹S‹ ATIKSULARININ ELEKTROK‹MYASAL
YÖNTEMLERLE ARITIMI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Doç.Dr. A.Savafl KOPARAL
Prof.Dr. Ülker BAKIR Ö⁄ÜTVEREN
Yard.Doç.Dr. Yusuf YAVUZ
Ö¤r.Gör. E.Esra GEREK
May›s 2003
May›s 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada, t›kaç ak›m reaktörde, bor katk›l› elmas elektrotlar kullan›larak Basic Red-29 boyar maddesinin elektrokimyasal yükseltgeme ile sudan giderimi araflt›r›lm›flt›r. Bütün deneysel çal›flmalarda %99 civar›nda boyar madde giderim verimi
elde edilmifltir. Deneysel çal›flmalar sonunda elde edilen en iyi flartlarda model at›ksuda ve tekstil at›ksuyunda zehirlilik testleri yap›lm›fl, toksisitenin yüksek oranlarda
giderildi¤i görülmüfltür. Tekstil at›ksuyunda gerçeklefltirilen çal›flmada %90’nin
üzerinde KO‹ giderimi sa¤lanm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Elektrokimyasal Yükseltgeme, Boyar Madde, Bor Katk›l› Elmas,
Toksisite, Tekstil At›ksuyu
44
PROJE NO:
020235
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
LABORATUVAR ÖLÇEKL‹ B‹R ‹NS‹NERATÖRDE ‹fiLETME
KOfiULLARININ PERFORMANS VE ATIK G‹DERME
VER‹ML‹L‹⁄‹ ÜZER‹NE ETK‹S‹
Yard.Doç.Dr. Müfide BANAR
Arafl.Gör. Aysun ÖZKAN
Arafl.Gör. Dr. Semra MALKOÇ
Arafl.Gör. Zerrin ÇOKAYG‹L
Arafl.Gör. Kemal ÖZKAN
Aral›k 2002
Haziran 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
At›k sorunu, h›zla geliflmekte olan ülkemiz için son derece büyük bir önem tafl›maktad›r. Çünkü yaflam seviyesinin yükselmesine ve tüketim al›flkanl›klar›n›n de¤iflmesine paralel olarak at›k miktar› h›zla artm›fl, ancak ülke genelinde hala sa¤l›kl› bir at›k yönetim sistemi kurulamam›flt›r. Bu ba¤lamda, havza baz›nda kurulmas›
gereken at›k yönetim sistemi içerisinde insinerasyon prosesleri, çevresel ve ekonomik aç›dan pek çok elefltiriye maruz kalan prosesler olarak dikkat çekmektedir. Bu
proseslerle ilgili bugüne de¤in, deneysel çal›flma yapman›n zor olmas› ve çeflitli
riskleri nedeniyle, genellikle optimum yanma koflullar›n›n sa¤lanmas›na yönelik
matematik modeller üzerinde çal›fl›lm›flt›r. Bu çal›flmada, öncelikle farkl› s›cakl›klarda (600, 700, 800, 900, 1000 0C) laboratuvar ölçekli borusal bir insineratörde evsel
kat› at›k numuneleri farkl› hava beslemelerinde yak›lm›fl ve ç›kan emisyonlarda SO2,
NOx ve HCl; dip külü ve uçucu külde ise a¤›r metal analizleri yap›lm›flt›r. Ayr›ca,
projede kat› ve gaz faz› için kütle ve enerji denklikleri kullan›larak gelifltirilmifl olan
CYCOM 2004 simülasyon yaz›l›m› kullan›lm›fl ve sabit f›r›nl› bir insineratör için deneylerde kullan›lan s›cakl›klarda tasar›m ve iflletme koflullar›n›n gaz emisyonlar›
üzerindek etkileri incelenmifltir.
Anahtar Sözcükler:
CYCOM 2004, Dip ve Uçucu Kül, Gaz Emisyonlar›,
‹nsinerasyon, Kat› At›k, Simülasyon.
45
PROJE NO:
050210
P R O J E L E R
METAL ‹YON KATKILI KALS‹YUMFOSFAT ESASLI
ANT‹BAKTER‹YEL SERAM‹K TOZUN KARAKTER‹ZASYONU
VE S‹TOTOKS‹S‹TES‹N‹N BEL‹RLENMES‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Prof.Dr. Ayd›n DO⁄AN
Yard.Doç.Dr. A.Tansu KOPARAL
Doç.Dr. Nusret KÖSE
Yard.Doç.Dr. Ulukan ‹NAN
Prof.Dr. Sinan SEBER
Arafl.Gör. Ceren PEKfiEN
Nisan 2005
Haziran 2006
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada, biyomalzeme olarak kullan›labilirli¤i aç›s›ndan metal iyon katk›l›
kalsiyum fosfat esasl› tozun antibakteriyel etkinli¤i ve sitotoksik etkisi araflt›r›lm›flt›r. Metal iyon katk›l› kalsiyum fosfat esasl› tozun farkl› metal iyon içerikleri ile sentezi sonras›nda tozun antibakteriyel etkinli¤ini ölçmek için standart maya (Candida)
ve bakteriler (Escherichia Coli (E.coli), P.Aeruginosa, S.aeureus) kullan›lm›flt›r. Sitotoksik etkiyi belirlemek amac› ile MTT testi uygulanm›fl ve sonuçlar istatistiksel olarak de¤erlendirilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Antibakteriyel, E.coli, Ag+ ‹yonu, Hidroksiapatit, Sitotoksisite
46
PROJE NO:
020237
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
ESK‹fiEH‹R’DE HAVA KAL‹TES‹N‹N NOX ve OZON K‹RL‹L‹⁄‹
AÇISINDAN ‹ZLENMES‹NDE PAS‹F ÖRNEKLEME
YÖNTEM‹N‹N KULLANILMASI VE K‹RL‹L‹K HAR‹TALARININ
ÇIKARILMASI
Prof.Dr. Serap KARA
Prof.Dr. Can AYDAY
Yard.Doç.Dr. Berna YAZICI
Yard.Doç.Dr. Metin ALTAN
Arafl.Gör. Ozan Devrim YAY
Arafl.Gör. Hicran ALTU⁄
Aral›k 2002
Haziran 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flma kapsam›nda, Eskiflehir merkez ilçe s›n›rlar› içerisinde hava kalitesini
belirlemek üzere yanmadan kaynaklanan PM, SO2, CO, VOC ve NOx kirleticileri için
emisyon envanterleri haz›rlanm›fl ve ayr›ca NO2 ve ozon bileflenlerine yönelik monitorlama çal›flmalar› gerçeklefltirilmifltir.
Envanter sonuçlar›na göre, evsel ›s›nma amaçl› do¤algaz kullan›m›ndan kaynaklanan emisyon oranlar›n›n kömüre göre önemli ölçüde az oldu¤u görülmüfltür.
Evsel ›s›nmada kullan›lan ithal kömür ve Soma linyiti tüketiminin özellikle PM, SO2
ve CO emisyonlar›n›n meydana gelmesinde önemli paya sahip oldu¤u, trafi¤in ise
en çok VOC ve NOx emisyonlar›n›n oluflumunda ön plana ç›kt›¤› belirlenmifltir. Endüstride a¤›rl›kl› olarak do¤algaz kullan›lmas› nedeniyle, tüm kirleticiler için sanayi kaynakl› emisyonlar›n oranlar› di¤er kaynaklara göre önemli ölçüde düflük oldu¤u anlafl›lm›flt›r.
Monitorlama çal›flmalar› kapsam›nda ise, atmosferik NO2 ve ozon ölçümüne yönelik olarak yeni pasif örnekleyiciler gelifltirilmifl ve söz konusu örnekleyicilerin validasyon ve performans de¤erlendirme çal›flmalar› gerçeklefltirilmifltir. Validasyon
çal›flmalar›, do¤ruluk ve tekrarlanabilirlik de¤erleri baflta olmak üzere oldukça tatmin edici sonuçlar vermifltir ve farkl› tip örnekleyiciler ile elde edilen karfl›laflt›rma
sonuçlar›n›n oldukça uyumlu oldu¤u görülmüfltür. Ocak 2004-Aral›k 2005 tarihleri
aras›nda gerçeklefltirilen monitorlama çal›flmalar› sonucunda ayl›k NO2 ve ozon deriflim de¤erlerinin s›ras›yla 3-85 µg/m3 ve 5-95 µg/m3 aras›nda de¤iflti¤i gözlenmifltir.
Envanter ve monitorlama çal›flmalar›ndan elde edilen veriler kullan›larak CBS
destekli kirlilik haritalar› oluflturulmufl ve birlikte yorumlanm›flt›r. Elde edilen sonuçlar, Eskiflehir genelinde ozon hariç tüm kirletici parametreler için kent merkezinde kirlili¤in daha yo¤un oldu¤unu göstermektedir
Anahtar Sözcükler: Emisyon Envanteri, Haritaland›rma, Hava Kalitesi,
Monitorlama, Pasif Örnekleme
47
P R O J E L E R
PROJE NO:
030211
ZEYT‹NYA⁄I ENDÜSTR‹S‹ ATIKSUYUNUN
ELEKTROK‹MYASAL YÖNTEMLERLE G‹DER‹M‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Ümran TEZCAN ÜN
Yük.Müh.Serkan U⁄UR
May›s 2003
Temmuz 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Zeytinya¤› üretiminde oluflan at›ksuyun ar›t›lmas› için bir çok yöntem gelifltirilmifl ve denenmifltir. Bu çal›flmada, zeytinya¤› iflletmesinden al›nan karasuya elektrokoagülasyon ve elektrokimyasal yükseltgeme yöntemleri uygulanm›flt›r.
Elektrokoagülasyon yöntemi ile giderim çal›flmalar› silindirik yap›da, kar›flt›r›c›l› alüminyum ve demir reaktörler ile yap›lm›fl ve elektrodun kutupsall›¤›, ak›m yo¤unlu¤u, kirletici bileflenin bafllang›ç deriflimi H2O2 deriflimi ve polielektrolit derifliminin KO‹ giderimi üzerine etkileri incelenmifltir. Çal›flmada elektrodun kutupsall›¤›n›n etkin oldu¤u ve bafllang›ç KO‹ derifliminin yüksek olmas›n›n giderim verimini
düflürdü¤ü saptanm›flt›r. Dört farkl› ak›m yo¤unlu¤u (20 mAcm-2-75 mAcm-2 aras›nda) uygulanm›fl ve % 62,2-86,3 aras›nda KO‹ giderimi elde edilmifltir. Çal›flmada
elektrokoagülasyon ile birlikte elektro-Fenton tepkimelerinin de gerçekleflmesi H2O2
ilavesi ile sa¤lanm›flt›r. H2O2 derifliminin artmas› ile KO‹ giderimi artm›fl enerji tüketimi azalm›flt›r. Koagülasyon yard›mc›s› olarak PAC (polialüminyum klorür) ve APA
(anyonik poliakrilamit) kullan›lm›fl ve PAC kullan›m›n›n daha etkin oldu¤u belirlenmifltir. Demir ve alüminyum elektrot malzemesi olarak denenmifl Fe elektrot ile daha
iyi KO‹ giderimine ulafl›lm›flt›r.
Elektrokimyasal yükseltgeme ile giderim çal›flmalar›nda anot ve katot olarak rutenyum oksit kapl› titanyum plakalar kullan›lm›flt›r. Elektrokimyasal giderim s›ras›nda, destek elektrolit olarak kullan›lan NaCl deriflimi (1, 2, 3, 5M), ak›m yo¤unlu¤u (25, 45, 65, 75, 85, 105, 135 mAcm-2), at›ksu ak›fl h›z› (1,10; 4,60; 7,90 cm3sn-1), s›cakl›k (7, 20, 40 ˚C), elektrot demeti say›s› (1, 2) ve ifllem süresi de¤ifltirilerek karasuyun kimyasal oksijen ihtiyac› (KO‹), fenol, ya¤-gres deriflimleri ve bulan›kl›k de¤erleri belirlenmifl ve giderim verimleri hesaplanm›flt›r. Ayr›ca deneysel çal›flmalarda pH ve iletkenlik de¤iflimleri izlenmifltir. Çal›flma sonucunda yüksek ak›m verimi
(1,05) ve düflük enerji tüketimi (3,58 kWh(kgKO‹)-1) ile 135 mAcm-2 ak›m yo¤unlu¤unda % 99,4 KO‹ giderimi sa¤lanarak at›ksu deflarj standard› olan 250 mgL-1 KO‹
de¤erinin alt›na inilmifltir. Ayr›ca tüm çal›flma flartlar›nda % 100 fenol giderimi, %
95’in üzerinde ya¤-gres giderimi ve % 99’un üzerinde bulan›kl›k giderimi sa¤lanm›flt›r. Sonuç olarak zeytinya¤› endüstrisi at›ksuyunun sadece elektrokimyasal yükseltgeme ile deflarj standartlar›n› sa¤layacak flekilde ar›t›ld›¤› gösterilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Zeytinya¤› At›ksuyu, Karasu, Elektrokoagülasyon, Elektrokimyasal Yükseltgeme, KO‹, Fenol, Ya¤-gres.
48
PROJE NO:
020217
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
BOR N‹TRÜR TOZ ÜRET‹M‹ VE ÖZELL‹KLER‹N‹N
‹NCELENMES‹
Prof.Dr. Nuran AY
Arafl.Gör. ‹rfan TÖRE
Eylül 2002
A¤ustos 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Eflsiz özelliklere sahip, yapay bir malzeme olan hegzagonal bor nitrür pek çok
sektörde kullan›lmaktad›r. Bor nitrür farkl› üretim yöntemleri ile üretilebilmektedir.
Bu çal›flmada, borik asitten bor oksit üretilmifl ve bor oksitin 700, 800 ve 900 ˚C’de
nitrürlenmesi sonucunda ham bor nitrür elde edilmifltir. Ham bor nitrür içinde bor
oksit, kalsiyum borat fosfat fazlar› mevcuttur, bu safs›zl›klar liç ifllemi ile uzaklaflt›r›lm›flt›r. Elde edilen bor nitrür turbostatik yap›da olup, 1400, 1500, 1600 ve 1700
˚C’de ›s›l ifllemler ile hegzagonal bor nitrüre dönüflümü araflt›r›lm›flt›r. Üretilen bor
nitrür tozlar›n›n birim a¤›rl›klar›, yo¤unluklar›, XRD paternleri, La ve Lc indeksleri,
FTIR spektrumlar›, tane boyutlar›, ve elektron mikroskobu (SEM) ile mikroyap›lar› incelenmifltir. Bor oksidin nitrürlenmesi, üretilen bor nitrürün saflaflt›r›l›p ›s›l ifllem
yap›lmas› sonucunda hegzagonal levha yap›s›nda, ifllem s›cakl›¤›na ba¤l› olarak
tane boyutu ve yüzey alan› de¤erleri farkl› olan saf hegzagonal bor nitrür tozu üretilebilece¤i tespit edilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Hegzagonal Bor Nitrür, Nitrürleme, Is›l ‹fllem, Karakterizasyon
49
P R O J E L E R
PROJE NO:
030235
BOR KARBÜR VE S‹L‹SYUM KARBÜR ESASLI ZIRHLARIN
ÜRET‹M‹ VE KARAKTER‹ZASYONU
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Gürsoy ARSLAN
Prof.Dr. Ferhat KARA
Prof.Dr. Servet TURAN
Arafl.Gör. Ayfle KALEMTAfi
Arafl.Gör. Nihan TUNÇER
May›s 2003
A¤ustos 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu proje kapsam›nda yap›lan çal›flmalarda bafllang›ç B4C tozlar› pasiflefltirilerek
y›¤›nsal yo¤unlu¤u %99’un üzerinde olan ve hafif (< 3.0 g/cm3) B4C-Al, SiC-B4CAlN-Al, AlN-B4C-Al ve Al2O3-B4C-Al kompozitleri 1300˚C’nin alt›ndaki s›cakl›klarda,
argon atmosferi alt›nda bas›nçs›z emdirme yöntemi ile üretilebilmifltir. Emdirme sürecinin sisteme ba¤l› olarak 2024 veya 7075 Al alafl›m› ile kolaylaflt›¤› görülmüfltür.
Emdirme sonras› B4C-Al kompozitlere uygulanan uygun ›s›l ifllemler ile sertlik
de¤erlerinde belirgin art›fllar meydana gelmifltir. Pasiflefltirme ifllemi, B4C-Al kompozitlerin e¤me mukavemetinde de kayda de¤er oranlarda art›fl meydana getirirken, çökelti sertlefltirmesi ›s›l iflleminin 7075 Al alafl›m› ile üretilen kompozitlerin
mukavemeti üzerindeki etkinli¤i, alafl›m kompozisyonunda Zn ve Mg’nin uçucu
özellikleri nedeniyle s›n›rl› olmufltur.
SiC-B4C-AlN-Al sisteminde problem yaratan Al4C3 oluflumu özel ilaveler yard›m›yla ve kaba SiC tozlar› kullan›larak engellenmifltir.
Al’nin SiC, AlN ve Al2O3’ü ›slatmamas›na karfl›n bu seramik tozlara uygun oranlarda B4C kat›lmas› durumunda sistemlerin ›slat›r hale geldi¤i saptanm›flt›r.
Üretim süreci, kompozit içyap›s› ve mekanik özellikleri optimize edilmifl B4C-Al
kompozitleri N.I.S.T. standartlar›na göre flimdiye kadar yap›lan balistik testlerde 4.
seviye tehditlere (h›z› > 840 m/s olan çelik çekirdekli z›rh delici) karfl› tam koruma
sa¤lad›¤› saptanm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Bor Karbür, Silisyum Karbür, Alüminyum Nitrür, Alümina,
Alüminyum, Emdirme
50
PROJE NO:
030247
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
ESK‹fiEH‹R ATMOSFER‹NDE FOTOK‹MYASAL TEPK‹ME
ÜRÜNLER‹N‹N MON‹TORLANMASI VE MODELLENMES‹
Arafl.Gör. Ozan Devrim YAY
Eylül 2003
A¤ustos 2006
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada, atmosferik bileflenlerden yüzey ozonu oluflum mekanizmalar› ve
aç›k ortam deriflimlerinin meteorolojik koflullarla, ozon öncülü bileflenlerle ve di¤er
atmosferik bileflenlerle iliflkisi Eskiflehir ve çevresini kapsayan bir alan özelinde, hidrostatik olmayan MM5 ve CAMx modelleri yard›m›yla incelenmifltir.
Çal›flma kapsam›nda, Eskiflehir’de aç›k ortam ozon deriflimleri ilk kez sürekli bir
ölçüm sistemiyle belirlenmifltir. ‹kincil bir hava kirletici bileflen olan ozonun oluflumu hem insan kaynakl› hem de do¤al kaynaklardan atmosfere sal›nan, baflta azot
oksitler ve uçucu organik bileflikler olmak üzere, kirleticilerin emisyon h›zlar›na
ba¤l› oldu¤undan, model uygulamas› için gerekli olan çal›flma alan›ndaki emisyonlar hesaplanm›fl ya da önceki hesaplamalar gözden geçirilerek gerekli güncellemeler yap›lm›flt›r. Do¤al kaynaklardan sal›nan (biyojenik) uçucu organik bilefliklerin ozon oluflumuna katk›s› nedeniyle Türkiye için ilk kez biyojenik uçucu organik
bilefliklerin emisyon envanteri haz›rlanm›flt›r.
Aç›k ortamda sürekli ozon ölçümleri ve model sonuçlar›, flehirdeki hakim rüzgar
yönünün de etkisiyle bölgesel katk›n›n, çal›flma alan›ndaki ozon seviyeleri üzerinde
önemli olabildi¤ini göstermektedir. Gözlenen sonuçlara göre, Eskiflehir’de insan
sa¤l›¤›n› olumsuz yönde etkilemesi beklenmeyen ve belirlenen limit de¤erlerin alt›nda ozon deriflimleri hakimdir ancak bitkilerin ozonun etkilerinden korunmas› için
gelifltirilen AOT40 limit de¤erleri afl›lmaktad›r.
Anahtar Sözcükler: Yüzey Ozon, Biyojenik Uçucu Organik Bileflikler, Hava Kalitesi
Modellemesi, MM5, CAMx
51
PROJE NO:
041036
P R O J E L E R
B‹R KAR‹DES TÜRÜ OLAN PALAEMONETES TURCORUM’DA
NADPH S‹TOKROM P-450 REDÜKTAZ ENZ‹M‹N‹N
B‹YOK‹MYASAL KARAKTER‹ZASYONU VE KARAC‹⁄ER
TOKS‹S‹TES‹N‹N ‹NCE YAPI DE⁄‹fi‹KL‹⁄‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Prof.Dr. Ahmet ÖZATA
Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü
Prof.Dr. Mehtap KUTLU
Yard.Doç.Dr. Filiz SUSUZ
Arafl.Gör. Gözde AYDO⁄AN
Arafl.Gör. Volkan KILIÇ
Eylül 2004
A¤ustos 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Çevresel kirlenmeyi canl› sistemler üzerinde test ederek, önüne geçilemez boyutlara ulaflmadan önce tespit etmeyi amaçlayan biyolojik belirteç (biyomarker)
yaklafl›m›, ekotoksikolojik çal›flmalarda gün geçtikçe önem kazanmaktad›r. Çevresel
bir kirletici olan, kurfluna çeflitli boyalar, ilaçlar, kozmetikler, g›da katk› maddeleri
ve piflirme kaplar› ve gibi pek çok kaynak nedeniyle maruz kal›nmakta ve endüstriyel yollarla da çevreye sal›nmaktad›r. Akuatik sistemlerde de kurflun kirlili¤i ile ilgili kayg›lar, sucul canl›larda yüksek düzeylerde gözlenmesi ve risklerin insanla
iliflkilendirilmesi nedeniyle giderek artmaktad›r.
Palaemonetes turcorum, çevresel kirleticilere duyarl›, endemik bir tatl› su karidesidir. Bu çal›flmada, kurflun asetat›n etkileri P. turcorum hepatopankreatik seka
hücreleri üzerinde ›fl›k ve elektron mikroskobik düzeyde araflt›r›lm›fl ve detoksifikasyon sistemi enzimlerinden biri olan sitokrom p-450 redüktaz enziminin biyokimyasal karakterizasyonu yap›lm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Palaemonetes turcorum, NADPH Sitokrom p-450 Redüktaz,
Histopatoloji
52
PROJE NO:
031043
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
MALATYA-ELAZI⁄-ADIYAMAN ‹LLER‹ L‹KEN FLORASI
Prof.Dr. Ayflen TÜRK
Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü
Arafl.Gör. Mehmet CANDAN
A¤ustos 2003
Eylül 2006
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada Malatya, Elaz›¤ ve Ad›yaman illeri taranarak liken biyoçeflitlili¤inin belirlenmesi amaçlanm›flt›r.
2003-2005 y›llar›nda 144 lokaliteden toplanan liken örnekleri de¤erlendirilerek
257 liken ve 4 likenikol mantar taksonu tan›mlanm›flt›r. Bu taksonlar›n deskripsiyonlar›, çal›flma alan›, ekolojik özellikleri, Türkiye ve Dünya’daki yay›l›fllar› verilmifltir.
Bulunan 18 liken ve 1 likenikol mantar taksonu, Acarospora macrospora (Hepp)
A. Massal. ex Bagl.subsp.murorum (A.Massal.) Cauzade & Cl.Roux, A.peliscyha Th.Fr.,
Buelliaimshaugii Hafellner, B.pulverulenta (Anzi), Jatta, Dermatocarpon rivulorum
(Arnold) Dalla Torre & Sarnth., Fulgensia pruinosa (Körb.) Poelt, Lecanora laatokkensis (Räsänen) Poelt, Lichenostigma radicans Calat. & Barreno, Placidionpsis custnani (A. Massal.) Körb., Placidium tenellum (Breuss) Breuss, Polyblastia albida Arnold, Rinodina castanomela (Nyl.) Arnold, R.interjecta (Müll.Arg.) H.Mayrhofer,
Scheid. & Sheard, R.luridata (Körb). H.Mayrhofer, R. Roscida (Sommerf.) Arnold,
Staurothele bacilligera (Arnold) Arnold, S. caesia (Arnold) Arnold, Thelidium incavatum (Nyl.) Mudd ve Xanthoparmelia glabrans (Nyl.) O.Blanco, A.Crespo, Elix, D.
Hawksw. & Lumbsch Türkiye için yeni kay›tt›r. Çal›flma alan›nda bulunan liken ve likenikol mantar türlerinden 183’ü Malatya, Elaz›¤ ve Ad›yaman için yeni kay›tt›r.
Anahtar Sözcükler: Malatya, Elaz›¤, Ad›yaman, Liken, Flora
53
P R O J E L E R
PROJE NO:
030256
PORSELEN KARO BÜNYELER‹N‹N S‹NTERLEME
DAVRANIfiLARI VE S‹NTERLEME HIZI KOMPOZ‹SYON
‹L‹fiK‹LER‹N‹N BEL‹RLENMES‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Alpagut KARA
Günefl Ç‹⁄DEM‹R
Orhan ÇET‹N
Kas›m 2003
Ekim 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Porselen karo bünyelerinin sinterleme davran›fllar› ve sinterleme h›z›-kompozisyon iliflkilerinin belirlenmesine yönelik yap›lan bu çal›flmada yüksek beyazl›kta ancak maliyeti düflük porselen karo reçetelerinin gelifltirilmesi ve ayn› zamanda yerli
killerin standart beyazl›kta ürün üretiminde kullanabilirli¤i amaçlanm›flt›r. Bu
amaçlar do¤rultusunda Mg+2 ve/veya Ca+2 iyonlar›n›n porselen bünyeye ilavesinin
maksimum sinterleme s›cakl›¤›, süresi ve piflme küçülmesi üzerine olan etkileri optik dilatometre cihaz› ile incelenmifltir. Kalsit, manyezit ve borik asit kullan›m› ile
piflme s›cakl›klar› ekonomik olarak kabul edilebilir seviyede olan zirkonsuz, yüksek
beyazl›kta bünyeler gelifltirilmifltir. Kalsit ve kaolen kullan›m›n›n beyazl›k üzerindeki etkinli¤i dikkate al›narak haz›rlanan reçetelerde, düflük kalitede yerli kil kullan›m› ile standart beyazl›kta ürün üretilebildi¤i tespit edilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Porselen Karo, Sinterleme Davran›fl›, Kalsit, Manyezit
54
PROJE NO:
051036
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
DNA’YI TANIMA BÖLGELER‹NE SAH‹P MOLEKÜLER
BASKILANMIfi POL‹MER TEKN‹⁄‹NE DAYALI B‹YOSENSÖR
GEL‹fiT‹R‹LMES‹
Doç.Dr. R›dvan SAY
Fen Fakültesi
Kimya Bölümü
Arafl.Gör. Sibel EM‹R D‹LTEM‹Z
Temmuz 2005
Ekim 2006
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada, nükleotid belleklere sahip kendi organize olabilen Yüzey Plazmon
Rezonans (SPR) çiplerin ve Kuvars Kristal Mikroterazi (QCM) elektrotlar›n DNA tayininde kullan›lmas›, tasarlan›lan moleküler bask›lanm›fl polimerik (MIP) filmlerin
moleküler tan›mlama aç›s›ndan de¤erlendirilmesi ile guanozin belleklerle donat›lan
nanokabuklara sahip CdS kuvantum nokta nanosensörlerin haz›rlanmas› ve DNA tan›ma bölgeleri aç›s›ndan de¤erlendirilmesi araflt›r›lm›flt›r. Çal›flman›n birinci aflamas›nda, molekül belleklerin oluflturulmas› basama¤›nda kullan›lmak üzere metakroilamidosistein (MAC), metakroilamidohistidin (MAH), MAC-Hg(II) ve MAH-Pt(II)
monomer sistemlerinin sentezi ve karakterizasyonu gerçeklefltirilmifltir. Çal›flman›n
ikinci bölümünde, MAH-Pt(II)-Guanozin, MAC-Hg(II)-Adenin ve MAH-Pt(II)-Guanin
ön organize monomer sistemleri kullan›larak DNA n›n ba¤lanma bölgelerini tan›yan
belleklerin SPR çip ve QCM elektrot yüzeyinde oluflturulmas› çal›flmalar› yap›lm›flt›r.
Çal›flman›n üçüncü bölümünde ise guanozin belleklere sahip CdS kuvantum nokta
nanosensörlerin DNA tan›ma bölgeleri aç›s›ndan etkinli¤i ve guanozin, guanin, ssDNA, ds-DNA tayininde kullan›labilirli¤i araflt›r›lm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Molekül Bask›lanm›fl Polimerler (MIP), Yüzey Plazmon Rezonans (SPR), Kuvars Kristal Mikroterazi (QCM), Kuvantum Nokta
Nanokristaller, Guanozin Bazl› Sentetik Reseptörler, CdS Nanokristaller
55
PROJE NO:
031036
P R O J E L E R
FLORLU FOSF‹T L‹GANDI BA⁄LANMIfi RODYUM
KATAL‹ZÖRÜNÜN SENTEZLENMES‹ VE SÜPERKR‹T‹K
KARBOND‹OKS‹T ORTAMINDA HOMOJEN KATAL‹ZLEME ‹LE
OLEF‹NLER‹N H‹DROJENASYON VE H‹DROFORMÜLASYON
TEPK‹MELER‹NE UYGULANMASININ ARAfiTIRILMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Yard.Doç.Dr. ‹brahim KAN‹
Fen Fakültesi
Kimya Bölümü
Arafl.Gör. Filiz YILMAZ fi‹fiMAN
May›s 2005
Ekim 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada, florlu fosfit ligand› içeren Rh(I) kompleksi ve uzun zincirli florlu
alkil grubu ba¤lanm›fl piridin ligand›n›n Rh(I) ve Pd(II) kompleksleri sentezlenerek
FT-IR, NMR ve Elementel Analiz yöntemleri ile karakterizasyonu yap›lm›flt›r. Her iki
katalizör içinde skCO2 koflullar›nda yap›lan kalitatif çözünürlük testlerinde çözünmenin gerçekleflti¤i gözlenmifltir. Sentezlenen Rh(I) ve Pd(II) komplekslerinin katalitik aktivitesi, C=C ba¤› içeren ve farkl› kimyasal çevrelere sahip olefinlerin (sitiren,
1-okten, t-2-okten, siklohekzen) hidrojenasyon tepkimeleri için araflt›r›lmas› süperkritik CO2 ortam›nda yap›lm›flt›r. Karfl›laflt›rma amaçl› olarak ayn› reaksiyonlar organik çözücülerde de (toluen, aseton, metanol gibi) tekrarlanm›flt›r. 1-okten hidrojenasyonu ürünü ço¤unlukta n-oktan ve düflük oranda izomerlerine dönüflmüfltür. Sitiren hidrojenasyon ürünü olarak tek madde etil benzen oluflumu GC-MS ile tespit
edilmifltir. Pd(II)-florlualkillenmifl piridin kompleksi ile skCO2 ortam›nda sitiren
hidrojenasyonun kinetik çal›flmas› yap›lm›flt›r. Aktivasyon parametreleri 340 K s›cakl›k için hesaplanm›flt›r. Her iki Rh(I) ve Pd(II) kompleksinin olefinlerin hidroformülasyonuna karfl› aktif olmad›¤› yap›lan denemeler sonunda gözlenmifltir. Sonuç
olarak, skCO2 ortam›n›n olefinlerin hidrojenasyonunda çevre dostu bir reaksiyon ortam› olarak klasik organik çözücülere göre genel anlamda daha etkin oldu¤u tespit
edilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Hidrojenasyon, Süperkritik Karbondioksit, Homojen Kataliz.
56
PROJE NO:
011042
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
CENTAUREA L. C‹NS‹ PSEPHELLOIDEA BOISS. (SOSN.)
SEKS‹YONUNA A‹T TÜRLER‹N EKOLOJ‹K ÖZELL‹KLER‹
Prof.Dr. Ersin YÜCEL
Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü
Arafl.Gör. Sezgin ÇEL‹K
May›s 2004
Kas›m 2006
Lisansüstü
ÖZET
Bu projede Centaurea L. Cinsi Psephello›dea Bo›ss. (Sosn.) seksiyonuna ait türlerin (Centaurea mucronifera DC., Centaurea pyrrohoblephara Boiss., Centaurea
gracillima Hausskn. Ex.Bornm., Centaurea taochia Sosn., Centaurea bornmuelleri
Hausskn. Ex. Bornm., Centaurea brevifimbriata Hausskn. Ex. Bornm., Centaurea
huber-morathii Wagenitz, Centaurea schiskinii Tzelev, Centaurea pargamacea
DC., Centaurea hadimensis Wagehitz, Ertu¤rul&Dural) taksonomik ve ekolojik
özellikleri araflt›r›lm›flt›r.
Seksiyona ait türlerin morfolojik özellikleri, do¤al yay›l›fl alanlar›n›n biyoiklim
özellikleri, anakaya ve jeolojik özellikleri, bitki (kök, gövde ve yaprak) beslenme elementleri, topraklar›n fiziksel ve kimyasal özellikleri, türlerin morfolojik karakterlerinin kendi aralar›ndaki iliflkiler, morfolojik özellikleri ile beslenme elementleri aras›ndaki iliflkiler, morfolojik yap›lar› ile topraklar›n fiziksel ve kimyasal özellikleri
aras›ndaki iliflkiler, tohum çimlenme özellikleri ve yay›l›fl alanlar›n›n flora ve vejetasyon özellikleri incelenmifltir.
Ayr›ca türlerin populasyon içi ve populasyonlararas› morfolojik ve ekolojik benzerlikler ile farkl›l›klar› istatistiksel yöntemler kullan›larak ortaya ç›kar›lm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Centaurea, Psephello›dea, Birey Ekolojisi
57
P R O J E L E R
PROJE NO:
030204
α-SiAlON SERAM‹KLER‹NDE ÇEK‹RDEK ‹LAVES‹ ‹LE
M‹KROYAPI GEL‹fi‹M‹ VE TERMAL ÖZELL‹KLER‹N
‹Y‹LEfiT‹R‹LMES‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Arafl.Gör. fieniz R.KUfiHAN
May›s 2003
Kas›m 2006
Lisansüstü
ÖZET
SiAlON seramikleri yüksek mekanik ve kimyasal özellikler göstermeleri ve bu
özelliklerini yüksek s›cakl›klarda da korumalar› nedeniyle pek çok mühendislik
uygulamas›nda tercih edilmektedirler. Ancak sahip olduklar› karmafl›k kristal yap› nedeniyle k›smen düflük termal iletkenli¤e sahiptirler. Bu nedenle SiAlON seramikleri iletkenli¤i düflük malzemeler olarak kabul edilmifl ve iletkenlik davran›fl›n› etkileyen parametreler daha önce detayl› olarak incelenmemifltir. Ayr›ca SiAlON
seramikleri içinde α-SiAlON polimorfu, efl eksenli mikroyap›sal geliflimi nedeniyle
k›smen düflük toklu¤a sahiptir ve son y›llarda yap›lan çal›flmalar bu malzemenin
toklu¤unu iyilefltirmek amac›yla çubuksu α-SiAlON tanelerinin gelifltirilmesi üzerine yo¤unlaflm›flt›r.
Bu projede, SiAlON seramiklerinin mühendislik amaçl› uygulamalar› için önem
teflkil eden tokluk ve termal iletkenlik davran›fllar› incelenmifltir. Bu amaçla SiAlON
seramiklerinde kompozisyon de¤iflimi, tane s›n›r faz›, mikroyap›, ikinci faz ilavesi
ve kat› çözünürlük oran› de¤ifliminin termal difüziviteye etkisi ve çekirdek ilavesi ile
de mikroyap›n›n geliflimi incelenmifltir. Sonuç olarak termal iletkenlikte en etkili
parametrelerin, kompozisyon de¤iflimi ve sistemdeki oksijen miktar› oldu¤u görülmüfltür. Seçilen bir α-SiAlON sistemi üzerinde yürütülen modelleme çal›flmas›nda
da, gerçek mikroyap› üzerinde uygulanan sonlu elemanlar analizi çözümü ile elde
edilen iletkenlik de¤eri ve deneysel olarak elde edilen termal iletkenlik de¤erinin
uyumlulu¤u gösterilmifltir. Bu sonucun, bir SiAlON serami¤inin mikroyap›s›na bak›larak, o sistemden elde edilebilecek iletkenli¤in belirlenmesinde yada arzu edilen
bir iletkenlik de¤eri için malzeme tasar›m›nda önemli olaca¤› düflünülmektedir. Çekirdek ilavesi çal›flmas›nda ise, sistemdeki α-SiAlON miktar›n›n art›fl›yla beraber çubuksu α-SiAlON tanelerinin geliflimi daha net olarak gözlenmifltir. Ayr›ca çekirdek
yerine kompaktlanm›fl peletlerin k›r›lmas› sonucu elde edilen tozlar›n çekirdek yerine kullan›lmas› durumunda da çekirdek ilave edilmifl sistemi benzer bir mikroyap›sal geliflim gözlenmifltir. Bu durum, tehlikeli ve zor bir üretim prosesi olan kimyasal
proses sonucu elde edilen çekirdek yerine, peletlerin k›r›lmas›yla elde edilen tozlar›n çekirdek olarak kullanabilece¤ini göstermifltir.
Anahtar Sözcükler: Termal ‹letkenlik, Çekirdek, Si3N4, SiAlON, Sonlu Elemanlar
Analizi
58
PROJE NO:
041024
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
WEB’E DAYALI ANKET ÇALIfiMASI
Yard.Doç.Dr. Zerrin AfiAN
Fen Fakültesi
‹statistik Bölümü
Prof.Dr. Öztafl AYHAN
Ö¤r.Gör. Levent TERLEMEZ
Ö¤r.Gör. Dr. Sevil fiENTÜRK
Haziran 2004
Aral›k 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Güncel veri toplama tekniklerinden bir tanesini web’e dayal› anket oluflturmaktad›r. Web’e dayal› anket çal›flmalar› web sayfas› üzerinden sayfay› ziyaret edenler
ve e-mail adresleri üzerinden bir bilgisayar arac›l›¤›yla gerçeklefltirilmektedir. H›zl›,
kolay ve daha çok yan›tlay›c›ya ulaflmaya olanak sa¤layan bu veri toplama tekni¤i
çal›flmam›z›n esas›n› oluflturmaktad›r. Bu çal›flmada ilgili bir web adresi belirlenerek
bu sayfa üzerinden bu sayfay› ziyaret eden ve e-mail adresi olan üyeler üzerinden iki
farkl› anket uygulamas› planlanm›flt›r. Ayn› konuda ayn› anket formuna iki farkl› yan›tlay›c› grubunun verdikleri yan›tlar istatistiksel olarak karfl›laflt›r›lm›flt›r. ‹lanlar›n
arand›¤› sayfa olan ilan.gen.tr sayfas› anketin uygulanaca¤› sayfa olarak belirlenmifltir. ‹lgili sayfada birer ay süre ile web sayfas›n› ziyaret edenlere ve e-mail yoluyla üyelere ulafl›larak birer anket uygulanm›flt›r. Bu çal›flmada web sayfas›n› ziyaret
eden 102 yan›tlay›c› ve e-mail anketine ise 100 yan›tlay›c› kat›lm›flt›r. Haz›rlanan ankette yan›tlay›c›lara ilgili web sayfas›n›n güncelli¤ine iliflkin tutum sorular› yan›nda
kiflisel sorularda sorulmufltur. Uygulanan ankette her iki yan›tlay›c› grubunun genelde tutum sorular›na verdikleri yan›tlarda istatistiksel olarak farkl›l›klar gösterdi¤i belirlenmifltir. Fakat ilgili sayfay› kullanma ve yan›tlad›klar› anket formunun düzeninden her iki yan›tlay›c› grubunun memnun olduklar› görülmüfltür.
Çal›flma sonunda ayn› web sayfas›nda ayn› konu üzerinde uygulanan anket çal›flmas›na göre ilgili bir sayfay› ziyaret edenlerle e-mail adresi belli olarak olas›l›kl›
örnekleme yoluyla belirlenen grubun gerçekten farkl› olduklar› söylenebilir. Ancak
bu çal›flman›n zamana göre tekrarlanmas› sonuçlar üzerinde etkili olabilir. Çal›flman›n tekrarlanmas›nda örneklem say›s›n›n art›fl›na etki etmesi söz konusu olabilir. Daha büyük örneklemlerle çal›flmak sonuçlar› etkileyebilir.
Anahtar Sözcükler: Web Ortam›nda Anket, e-mail, ‹nternet
59
P R O J E L E R
PROJE NO:
041016
TUZ GÖLÜ BAKTER‹LER‹N‹N KARAKTER‹ZASYONU VE
MEVS‹MSEL DA⁄ILIMI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Prof.Dr. K›ymet GÜVEN
Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü
Mehmet Burçin MUTLU
May›s 2004
Aral›k 2006
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada Tuz Gölü bakterilerinin karakterizasyonu ve bunlar›n mevsimsel
da¤›l›mlar›n›n belirlenmesi amaçlanm›flt›r.
Gölün 5 farkl› noktas›ndan A¤ustos 2003-Ekim 2005 tarihleri aras›nda örnekleme
yap›lm›flt›r. Farkl› besiyerleri kullan›larak 122 adet aerobik halofilik bakterinin izolasyonu gerçeklefltirilmifl ve bu izolatlar›n baz› biyokimyasal ve antibiyotiklere karfl› hassasiyet testleri yap›lm›flt›r. Baz› izolatlar›n toplam hücre protein profilleri SDSPAGE ile ç›kar›larak buradan oluflturulan benzerlik dendogramlar›, referans halofillerle ve kendi aralar›ndaki iliflkinin ortaya konmas›nda kullan›lm›flt›r.
Farkl› koloni morfolojisine sahip olan izolatlardan 25 tanesi seçilerek bunlar›n
16S rRNA dizi analizlerine göre identifikasyonlar› gerçeklefltirilmifl ve bunlar›n Archaea domaininden Haloarcula, Haloferax, Halorubrum ve Halomicrobium ve Bacteria domaininden Chromohalobacter genusuna ait olduklar› belirlenmifltir.
May›s 2005, Temmuz 2005 ve Ekim 2005 örneklerinde ise kültür ba¤›ms›z testlerle kommünite analizine yönelik çal›flmalar olan floresan in situ hibridizasyon
(FISH), denatüre edici gradient jel elektroforezi (DGGE) ve 16S rRNA klonlar› ile gen
kütüphanesi oluflturulmas› metodlar› uygulanm›flt›r. FISH çal›flmalar› ile Bacteria
üyelerinden Salinibacter’in Tuz Gölündeki varl›¤› ilk defa olarak ortaya konmufltur. DAPI boyamalar› ile örneklerdeki Archaea, Bacteria ve toplam hücre say›lar›
aç›¤a ç›kar›lm›flt›r.
DGGE yöntemi ile Archaea jelinden Haloquadra walsbyi, Archaeoglobus profundus, Halorubrum sp., Halobacterium saccharovorum ve Halorubrum orientalis, Bacteria jelinden ise Cytophaga sp., Salinibacter ruber ve Halophilic eubacterium EHB2 varl›¤› ilk defa olarak bildirilmifltir. 16S rRNA kütüphanesi çal›flmas›yla da dizi
analizleri sonras› Archaea klonlar› aras›nda Haloquadra walsbyi, Halosimplex carlsbadanse, Haloterrigena thermotolerans ve Halorubrum sp., Bacteria klonlar› için
Salinibacter ruber strain POLA 13, Salinibacter ruber strain POLA 18, Halophilic eubacterium EHB-2 ve Halophilic eubacterium EHB-4, Halanaerobacter lacunarum, Acinetobacter baumannii ve Cytophaga sp. varl›¤› ilk defa olarak ortaya konmufltur.
Göldeki bask›n Archaea üyesi organizman›n Haloquadra walsbyi ve bask›n Bacteria üyesinin Salinibacter ruber oldu¤unu gösterilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Tuz Gölü, Halofilik Archaea/Bacteric, FISH, DGGE, 16S rRNA Gen
Kütüphanesi
60
PROJE NO:
040203
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
SULU ORGAN‹K ÇÖZELT‹LER‹N
ELEKTROK‹MYASAL YÖNTEMLE ARITILMASI
Arafl.Gör. Dr. Ebru ÖNDER
May›s 2004
Aral›k 2006
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada, katot bölmesinde kat› polimer elektrolitin kullan›ld›¤›, laboratuvar ölçekli elektrokimyasal reaktörde, sulu çözeltilerde organik bilefliklerin elektrokimyasal olarak yükseltgenmesi gerçeklefltirilmifltir.
Organik bileflik olarak okzalik asit, formik asit, asetik asit, benzoik asit ve maleik asit içeren çözeltilerin elektrokimyasal ar›t›m› sonucunda sadece formik asit ve
okzalik asit ile s›ras›yla % 95 ve % 97 KO‹ giderimine ulafl›lm›flt›r. Her iki sulu organik çözeltinin laboratuvar s›cakl›¤›nda, pH’›n›n ayarlanmas› için kimyasal madde
ve iletkenliklerinin artt›r›lmas› için destek elektrolit ilavesi gerekmeksizin düflük
enerji tüketimi ile ar›t›labilirli¤i sa¤lanm›flt›r.
Laboratuvarda ayr› ayr› haz›rlanan okzalik asit ve formik asit içeren model çözeltilerin 7 saatlik elektrokimyasal ar›t›m› sonucunda s›ras›yla % 98 ve % 83 oran›nda giderim verimleri elde edilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Organik Bileflik, Elektrokimyasal Yükseltgeme, Okzalik
Asit,Formik Asit
61
P R O J E L E R
PROJE NO:
040230
BEDENSEL YETERS‹ZL‹⁄‹ OLAN B‹REYLER‹N
KAMUSAL KULLANIMI OLAN MEKÂNLARA VE SOSYAL
YAfiAMA ULAfiILAB‹L‹RL‹K AÇISINDAN KATILIMI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Osman TUTAL
Mimarl›k Bölümü
Yard.Doç.Dr. Atilla CAVKAYTAR
Yard.Doç.Dr. Oya BEKLAN ÇET‹N
A¤ustos 2004
Ocak 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
‹çinde yaflad›¤›m›z çevre, bina iç mekânlar›ndan kentsel d›fl mekânlara, hatta
kenti çevreleyen do¤a parças›na kadar uzanan zincirleme bir yap› göstermektedir.
Kamusal kullan›m› olan yap›lar, bu zincirleme yap› içinde hakça ve eflit bir flekilde
toplumun tamam›na hizmet sunan yap›laflm›fl çevrenin önemli bir yap› stokunu
oluflturmaktad›r. Ulafl›labilirlik, bu yap›lar›n kullan›labilirli¤inin ve gündelik yaflama kat›l›m›n ön kofluludur. Her insan›n yafl, cinsiyet, din, dil, ulus veya bedensel ya
da zihinsel vb. yeterlilik ay›r›m› gözetilmeksizin yap›laflm›fl çevreye ve gündelik yaflama kat›l›m› ancak ulafl›labilirlikle sa¤lanmaktad›r. Bu çal›flma, Eskiflehir’de bedensel yetersizli¤i olan bireylerin kamusal kullan›m› olan yap›lara ve sosyal yaflama
ulafl›labilirlik aç›s›ndan kat›l›m›n› ele almaktad›r.
Anahtar Sözcükler: Ulafl›labilirlik, Yetersizlik, Kamusal Yap›lar, Kullan›labilirlik,
Sosyal Yaflam, Eskiflehir
62
PROJE NO:
030217
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
KAPAS‹TÖR DEfiARJ KAYNAKLAMA TEKN‹⁄‹ ‹LE ÇOK
KATMANLI SERAM‹KLER‹N ÜRET‹LMES‹ VE
METAL-SERAM‹K ARAYÜZEY REAKS‹YONLARININ
BEL‹RLENMES‹
Prof. Dr. Ayd›n DO⁄AN
Yard. Doç. Dr. Dilek TURAN
Ö¤r. Gör. Orkun TUNÇKAN
Ö¤r. Gör. Erman ÜZGÜR
Arafl. Gör. Ramazan KALE
May›s 2003
Ocak 2007
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada, kapasitör deflarj kaynaklama tekni¤i kullan›larak SiAlON, Si3N4,
Al2O3-SiC, SiAlON-SiC, Si3N4-TixCyNz ve PZT seramik malzemeleri çeflitli aratabakalar
ile (Al, Ti, Ag, Fe, paslanmaz çelik ve süperalafl›m) kaynaklanarak, çal›flma s›cakl›klar›nda ›s›l iflleme tabi tutulmufl ve arayüzey etkileflimlerinin incelenmesinin yan›s›ra kapasitör deflarj tekni¤i kullan›larak hermetik s›zd›rmazl›k çal›flmas› da yap›lm›flt›r. Seramik-metal arayüzeyinde oluflan reaksiyonlar, element de¤iflimleri ve farkl›
fazlar, enerji saç›l›ml› x-›fl›nlar› (EDX) kimyasal analiz dedektörüne sahip taramal›
elektron mikroskobu (SEM) ile incelenmifltir. Ayr›ca ›s›l iflleme tabi tutulan ve tutulmayan malzemelere kayma testi yap›larak, ›s›l ifllemin ba¤ mukavemetine etkisi incelenmifltir. Genel olarak, kaplanm›fl Si3N4 numuneleri hariç, SiAlON ve Si3N4 numunelerde aratabaka hangi metal olursa olsun, seramikten Si, metalik aratabakaya difüz olmakta ve ›s›l ifllem s›cakl›¤›na ba¤l› olarak farkl› arayüzey reaksiyon tabakalar› oluflturmaktad›r.
Anahtar Sözcükler: Kapasitör Deflarj, Seramik-Metal, Reaksiyon, Is›l ‹fllem, Kayma
Mukavemeti
63
P R O J E L E R
PROJE NO:
051029
KÜME DE⁄ERL‹ DÖNÜfiÜMLER‹N TE⁄ET KON‹LER‹ VE
D‹FERANS‹YELLENEB‹LMELER‹ ÜZER‹NE
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Prof.Dr. Yalç›n KÜÇÜK
Fen Fakültesi
Matematik Bölümü
‹lknur ATASEVER
Temmuz 2005
Ocak 2007
Lisansüstü
ÖZET
Bouligand-Contingent koni, Clarke koni, Radial koni, gibi farkl› te¤et konileri
non-smooth analiz, kontrol teori, viability teori gibi konularda önemli rol oynarlar
(bkz.[1-17]), Küme konveks oldu¤unda bunlar çak›fl›rlar ve te¤et konisi ad›n› al›rlar.
Alt› bölümden oluflan bu çal›flman›n ilk bölümünde çal›flma için gerekli tan›mlar ve teoremler verilmifltir. ‹kinci bölümde ise Bouligand-Contingent koniler
tan›mlanm›fl, bu tan›ma denk ifadeler verilmifl ve BouliganContingent konilerin
temel özellikleri ifade ve ispat edilmifltir. Ayr›ca bu koniler üzerindeki küme ifllemleri araflt›r›lm›flt›r.
Üçüncü bölümde kapal›, konveks küme üzerine izdüflüm tan›m› verilerek özellikleri incelenmifltir. ‹zdüflüm kullan›larak, bir konveks kümenin te¤et konilerle d›fl
tan›mlamas› verilmifltir.
Dördüncü ve beflinci bölümlerde, s›ras›yla, Clarke ve Radial koniler tan›mlanm›fl,
tan›mlara denk ifadeler araflt›r›lm›fl ve baz› özellikler kan›tlanm›flt›r. Beflinci bölümün sonunda konilerin karfl›laflt›r›lmas› yap›lm›flt›r.
Son bölümde Bouligand-Contingent koniler kullan›larak küme de¤erli dönüflümler için Contingent türev ve Contingent epitürev kavramlar› tan›mlan›p özellikleri incelenmifltir.
Anahtar Sözcükler: Küme De¤erli Dönüflüm, Contingent Koni, Clarke Koni, Radial
Koni, Contingent Türev, Contingent Epitürev
64
PROJE NO:
021024
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
BAZI MONOTERPEN VE BAZI UÇUCU YA⁄LARIN
S‹TOTOKS‹K VE GENOTOKS‹K ETK‹LER‹N‹N
ARAfiTIRILMASI
Yard.Doç.Dr. A. Tansu KOPARAL
Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü
Yard.Doç.Dr. Berrin TÜYLÜ
Yard.Doç.Dr. Seval KORKMAZ
Yard.Doç.Dr. Mine KÜRKÇÜO⁄LU
Yard.Doç.Dr. Melih ZEYT‹NO⁄LU
Prof.Dr. K.Hüsnü Can BAfiER
Uzm.Biyolog Banu BARUTCA
Kas›m 2002
fiubat 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu projede baz› monoterpen ve baz› uçucu ya¤lar›n, hücre kültüründe yetifltirilen hücreler üzerindeki genotoksik ve sitotoksik etkileri araflt›r›lm›flt›r.
Kekik, adaçay› ve defne uçucu ya¤› ile karvakrol, timol ve 1,8 sineolün; A549, V79
379A ve CHO hücreleri üzerindeki sitotoksik etkileri, MTT (tetrazolyum), NR (Neutral
Red ), BrdU (hücre ço¤alma) ve koloni formasyon yöntemleri kullan›larak araflt›r›lm›flt›r. Elde edilen sonuçlara göre 1,8 sineolün uygulanan konsantrasyonlarda düflük
sitotoksik etkiye sahip oldu¤u, kekik, adaçay› ve defne uçucu ya¤lar› ile karvakrol ve
timolün doza ve zamana ba¤›ml› sitotoksik etki gösterdi¤i saptanm›flt›r.
CBMN (mikronükleus) testi verilerine göre, kekik ya¤›, timol ve 1,8 sineol, kültüre edilmifl insan lenfositlerinde mikronukleus oluflumunu kontrol de¤erlerine göre
önemli ölçüde artt›rarak genotoksik etki göstermifltir. MN oluflumu yönünden anlaml› bulunmayan karvakrol ile adaçay› ve defne esansiyel ya¤›n›n, pozitif mutajenle muamele edilmifl hücrelere uygulanmas› sonucu ise herhangi bir anti-mutajenik etki saptanmam›flt›r.
HGPRT (mutasyon) testinde, kekik ya¤›n›n, varyans frekans› de¤erini önemli ölçüde yükselterek, HGPRT gen mutasyonu aç›s›ndan etkin bir aktiviteye sahip oldu¤u
görülmüfltür. Di¤er yandan, kekik ya¤› bileflenlerinden olan karvakrolün bu aktiviteyi çok düflük düzeyde gösterdi¤i, timol’ün de negatif bir etkiye sahip oldu¤u tespit edilmifltir. Defne ve adaçay› uçucu ya¤› ile 1,8 sineolün ise ilk dozlarda, varyans
frekans› de¤erini yükseltip, HGPRT gen mutasyonuna sebep olabilece¤i sonucuna
var›lm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Uçucu Ya¤lar, Monoterpenler, Sitotoksisite, Genotoksisite
65
PROJE NO:
040258
P R O J E L E R
A.Ü. ‹K‹ EYLÜL KAMPÜSÜ’NDE RÜZGAR VE GÜNEfi
POTANS‹YEL‹N‹ BEL‹RLEYEREK H‹BR‹D (RÜZGAR-GÜNEfi)
ENERJ‹ SANTRAL MODEL‹ KURMAK
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Mehmet KURBAN
Elektrik Elektronik Mühendisli¤i Bölümü
Arafl.Gör. Fatih Onur HOCAO⁄LU
Kas›m 2004
fiubat 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Gerçeklefltirilen bu projede, Eskiflehir bölgesinin rüzgar ve günefl potansiyellerinin belirlenmesi amaçlanm›fl ve bu kapsamda Anadolu Üniversitesi ‹ki Eylül Kampüsü’ ne 30 m’lik bir direk tesis edilerek rüzgar h›z›, rüzgar yönü, günefl ›fl›n›m fliddeti, bas›nç, s›cakl›k ve nem verileri belirli s›kl›klarda ölçülüp kaydedilmifltir. Bu veriler istatistiksel olarak analiz edilmifl ve bölgede enerji üretimi amac›yla rüzgar ve
günefl enerjisinden faydalan›lmas›n›n mümkün olup olmad›¤› araflt›r›lm›flt›r.
Ayr›ca, proje kapsam›nda 1000 W’ l›k rüzgar türbini ve 8 adet 85 W’l›k günefl panelinden oluflan toplam 1680 W güce sahip hibrid çal›flan bir rüzgar-günefl enerji
üretim sistemi tesis edilmifltir. Bu sistemin bölgede kurulabilecek bu tür sistemler
için bir model teflkil etmesi hedeflenmifltir.
Avrupa’da ve Ülkemizde rüzgar çal›flmalar›nda s›kl›kla tercih edilen WAsP paket
program› kullan›larak bölgenin rüzgar atlas› ç›kar›lm›flt›r. Ayr›ca rüzgar türbini ve
rüzgar tarlas› simülasyonlar› yap›lm›flt›r. Ölçülen rüzgar ve günefl verileri kampus
için enerji üretiminin mümkün oldu¤unu fakat küçük boyutlu sistemler düflünüldü¤ünde ekonomik olmad›¤›n› gösterse de simülasyon sonuçlar› Eskiflehir’in yüksek
kesimlerinde rüzgar türbini tesis edilmesi durumunda yüksek düzeyde ekonomik
enerji üretiminin mümkün olabilece¤ini ve bölgede günefl enerjisi kullan›m›n›n da
ekonomik kayg›lar›n d›fl›nda uygun oldu¤unu göstermektedir. Proje kapsam›nda
yap›lan çal›flmalar ile Eskiflehir bölgesinde rüzgar ve günefl enerjisinin birbirini tamamlay›c› nitelikte oldu¤u ve rüzgar-günefl gibi hibrid sistemlerin kurulmas›n›n
uygunlu¤u ortaya ç›km›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Rüzgar, Günefl, Hibrid, Enerji, ‹ki Eylül Kampusü, WAsP.
66
PROJE NO:
030263
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
YÜZ RES‹M ARfi‹VLER‹ ‹Ç‹N GÖRÜNTÜ SIKIfiTIRMA
Doç.Dr. Ömer Nezih GEREK
Elektrik Elektronik Mühendisli¤i Bölümü
Arafl.Gör. fiükrü GÖRGÜLÜ
Arafl.Gör. Hatice ÇINAR
Aral›k 2003
fiubat 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu projede insan yüzü resimleri için yeni bir kodlama ve arflivleme yöntemi gelifltirilmifltir. Yöntemde göz, kafl, burun, dudak gibi yüz bölgelerinin çeflitli örüntü
tan›ma yöntemleri kullan›larak otomatik olarak tan›mlan›p bölütlendirilmesi, elde
edilen her bölgenin ayr› ayr› de¤erlendirildi¤i bir kodlama yöntemi kullan›larak arflivlenmesi ve sisteme girilen bir yüz resminin arflivde bulunmas› (tan›ma) durumunda arflivden ça¤›rma ile yüz resminin geri çat›lmas› ifllemleri gerçekleflmektedir.
Yöntemin alt unsurlar› ve bilgisayar ortam›nda gelifltirilmifl yaz›l›m› tan›t›lm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Yüz Tan›ma, Yüz Bölütleme, Yüz S›k›flt›rma, Yüz Arflivleme,
Vektör Nicemleme
67
P R O J E L E R
PROJE NO:
041019
GIDA KAYNAKLI ENFEKS‹YONLARDA PATOJEN
M‹KROORGAN‹ZMA KAYNAKLARININ ORTAYA
ÇIKARILMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Prof.Dr. K›ymet GÜVEN
Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü
Arafl.Gör. Dr. M.Burçin MUTLU
Dr. Aysel GÜLBANDILAR
P›nar ÇAKIR
Haziran 2004
fiubat 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada g›da örneklerinden, g›da çal›flanlar›ndan ve g›da alet-ekipmanlar›ndan Staphylococcus aureus ve Bacillus cereus bakterileri izole edilmifl ve
identifikasyonu için geleneksel biyokimyasal testler ve VITEK sistemi kullan›lm›flt›r. Fenotiplendirme için antibiyotik duyarl›l›k testleri, SET-RPLA ve BCET RPLA test
kitleri ile enterotoksin belirleme testi, FAME analizleri, genotiplendirme için ise
Sma I restriksiyon enzimi ile PFGE ve Eco RI ile otomatik ribotiplendirme yöntemleri kullan›lm›flt›r.
Test edilen S. aureus izolatlar›ndan sadece dört g›da izolat›nda metisilin direnci
belirlenmifltir. Mupirosin, teikoplanin, vankomisin’e karfl› direnç saptanmam›flt›r.
‹zolatlar›n % 91,74’ü penisilin G’ye karfl› dirençli bulunmufltur. B. cereus izolatlar›nda ise test edilen izolatlar›n hiçbirinde vankomisine direnç saptanmam›flt›r. %76’s›
oxacillin, %40 amoxicillin, %27 gentamycin, %13 ciproflaxin ve %7’si oflaxacin’e dirençli olarak saptanm›flt›r.
Test edilen üç S. aureus izolat›n›n hiçbir enterotoksini üretmedi¤i, üç izolat›n C
ve D enterotoksinlerini birlikte üretti¤i, di¤er izolatlar›n ise D enterotoksinini üretti¤i belirlenmifltir. BCET-RPLA ile test edilen 15 adet B. cereus izolat›ndan 13 diare tip
enterotoksin üretme yetene¤indedir.
Bu çal›flma ile, S. aureus identifikasyonu için FAME analizine dayal› bir ya¤ asitleri veri taban› oluflturulmufl ancak izolatlar›n ya¤ asidi profilleri ile kaynak aras›nda kesin bir iliflki saptanamam›flt›r.
PFGE ve ribotiplendirme ile genotiplendirme çal›flmalar›nda bu yöntemlerin
özellikle ayn› kaynaklardan izole edilen S. aureus ve B. cereus genotiplerinin belirlenmesinde ve enfeksiyon yollar›n›n izlenmesinde güvenilir bir flekilde kullan›labilecekleri ortaya konmufltur.
Anahtar Sözcükler: Staphylococcus aureus, Bacillus cereus, VITEK, Ya¤ Asitleri,
PFGE, Ribotiplendirme.
68
PROJE NO:
040253
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
YÜKSEK AZOT GAZ BASINCI ALTINDA SiAlON
SERAM‹KLER‹N‹N S‹NTERLEME DAVRANIfiININ
BEL‹RLENMES‹
Doç.Dr. Alpagut KARA
Arafl.Gör. Ayfle KALEMTAfi
Nurcan ÇALIfi AÇIKBAfi
Kas›m 2004
Mart 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
SiAlON seramikleri, yüksek s›cakl›k mekanik ve ›s›l özelliklerinden dolay› uzun
süredir yap›sal ileri teknoloji seramikleri alan›nda bir ilgi kayna¤› olmaktad›r. Tek
faz içeren β-SiAlON seramikleri, Si3N4’e benzer özelliklere (yüksek tokluk, yüksek
mukavemet ile birlikte iyi ›s›l iletkenlik ve α-SiAlON’a göre düflük afl›nma direnci)
sahiptir. Di¤er taraftan tek faz içeren α-SiAlON seramikleri ise mükemmel sertlik
gösterirken, mukavemet, tokluk ve ›s›l iletkenlik aç›s›ndan β-SiAlON’lar kadar iyi
performansa sahip de¤ildir. α ve β-SiAlON fazlar› termodinamik aç›dan dengede
bulunabildiklerinden, her iki faz›n kombinasyonu ile optimum mikroyap›n›n ve
mekanik özelliklerin elde edilebilmesi mümkündür. Malzeme özellikleri genellikle
mikroyap›yla ve mikroyap› da üretim prosesleri ve özellikle sinterleme aflamas› ile
kontrol edildi¤inden, SiAlON seramiklerinin sinterleme davran›fl›n›n belirlenmesi
oldukça büyük önem arz etmektedir. Bu kapsamda çeflitli SiAlON kompozisyonlar›
tasarlanarak, ön sinterleme ve sinterleme çal›flmalar› yap›lm›flt›r. Sinterlenen
malzemelerin mikroyap› incelemeleri ve mekanik karakterizasyonlar› yap›larak, yüksek performans gösterece¤i düflünülen malzemeler için kesme performans testleri
gerçeklefltirilmifltir. Elde edilen sonuçlar, proje kapsam›nda gelifltirilen SiAlON
seramiklerinin ticari olarak kullan›lan Si3N4 kesici uçlara göre daha iyi performans
gösterdi¤ini ortaya koymufltur.
Anahtar Sözcükler: SiAlON, Gaz Bas›nçl› Sinterleme (GPS), SiC, Mikroyap›
69
P R O J E L E R
PROJE NO:
040260
ELEKTROK‹MYASAL YÖNTEMLERLE fiEKER FABR‹KASI
ATIKSULARININ ARITIMI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Ö¤r.Gör. E.Esra GEREK
Kas›m 2004
Mart 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada, t›kaç ak›m reaktörde, bor katk›l› elmas elektrotlar kullan›larak,
fleker endüstrisi at›ksular›n›n (fleker fabrikas› ve alkol fabrikas› at›ksular›) elektrokimyasal yükseltgeme ile ar›t›m› araflt›r›lm›flt›r. Alkol fabrikas› at›ksuyunda; ak›m
yo¤unlu¤unun, destek elektrolit derifliminin, çözelti ak›fl h›z›n›n, s›cakl›¤›n ve pH’›n,
fleker fabrikas› at›ksuyunda ise; ak›m yo¤unlu¤unun, destek elektrolit derifliminin
ve çözelti ak›fl h›z›n›n ar›tma verimine etkileri incelenmifltir. Bafllang›ç KO‹’si ∼4500
mg/L olan alkol fabrikas› at›ksuyunda %96 ∼1000mg/L olan fleker fabrikas› at›ksuyunda ise ∼%95 KO‹ giderimi elde edilmifl olup, her iki at›ksu için verilen deflarj limitleri sa¤lanm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Elektrokimyasal Yükseltgeme, Bor Katk›l› Elmas, Alkol ve fieker
Fabrikas› At›ksuyu, KO‹, T›kaç Ak›m Reaktör
70
PROJE NO:
011066
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
B‹YOLOJ‹K ÖNEME SAH‹P BAZI ‹NDOL TÜREVLER‹N‹N
SENTEZ‹ VE YAPILARININ AYDINLATILMASI
Prof.Dr. Alaattin GÜVEN
Fen Fakültesi
Kimya Bölümü
Aral›k 2001
Mart 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada çeflitli konumlarda substituye 3,4-dihidro-4-okso-5H-piridazino[4,5-b]indol bileflikleri sentezlenmifltir. Bu bileflikleri yapmak için gerekli etil 1Hindol-2-karboksilat bilefli¤i fenil hidrazin ile etil piruvat›n reaksiyonu sonucu elde
edilmifltir. Bu bilefli¤in Vilsmeier formillenmesi sonucu etil 3-formil-1H-indol-2karboksilat bilefli¤i elde edildi. Çeflitli asit-baz reaksiyonlar› ile indol halkas›n›n C-1
konumundan metil ve etil türevleri oluflturuldu. Bunlar hidrazin türevleri ile reaksiyona sokularak 3-substituye-5H-piridazino[4,5-b]indol türevleri elde edilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Piridazino[4,5-b]indol, 3-formilindol, 2-indolkarboksilat
71
P R O J E L E R
PROJE NO:
051053
BAZI ‹NDOL B‹LEfi‹KLER‹ ÜZER‹NE
K‹MYASAL ÇALIfiMALAR
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Prof.Dr. Alaattin GÜVEN
Fen Fakültesi
Kimya Bölümü
Arafl.Gör. ‹lker AVAN
Aral›k 2005
Mart 2007
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada çeflitli 3,4-dihidro-4-okso-5H-piridazino[4,5-b]indol, 1-amino3,4-dihidro-4-okso-5H-piridazino[4,5-b]indol, 4-amino-1,2-dihidro-1-okso 5H-piridazino [4,5-b]indol türevleri, 1-hidrazino-3,4-dihidro-1-okso-5H-piridazino [4,5b]indol ve 4-kloro-5-metil-5H-piridazino[4,5-b]indol bileflikleri sentezlen-mifltir.
Bu bileflikleri yapmak için gerekli 3-formil-1H-indol-2-karboksilat, 3-siyano-1H-indol-2-karboksilat, 2-siyano-1H-indol-3-karboksilat bileflikleri ve çeflitli di¤er indol
türevleri haz›rland›. Bunlar hidrazin türevleri ile reaksiyona sokularak gerekli 5H-piridazino[4,5-b]indol türevleri elde edilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Piridazino[4,5-b]indol, amino piridazino[4,5-b]indol,2-siyanoindol, 3-siyanoindol, indolkarbonitril.
72
PROJE NO:
040204
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
Z‹L T‹P‹ P‹EZOKOMPOZ‹T TRANSDÜSER TASARIMLARI VE
AKUST‹K UYGULAMALARI
Ö¤r.Gör. Ali Erman ÜZGÜR
May›s 2004
Mart 2007
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada malzeme ve parametrelerin zil tipi (cymbal) transdüserin sualt› ve
hava akustik performans›na etkileri deneysel ve sonlu elemanlar analizi (FEA) yöntemleriyle çal›fl›lm›flt›r. FEA ile deneysel sonuçlar›n birbirleriyle uyumlu olduklar› ispatland›ktan sonra, cymbal transdüserin sualt› performans› ve hidrostatik bas›nç
alt›ndaki davran›fllar›n›n tesbiti için FEA kullan›larak genifl bir parametrik çal›flma
gerçeklefltirilmifltir. Daha sonra cymbal transdüserin hidrostatik bas›nç alt›ndaki
bozunum mekanizmas›n›n sebepleri aç›klanm›flt›r. Daha yüksek bant geniflli¤ine
ulafl›lmas› için metal kapaklar›n alt›ndaki oyuk bofllu¤u polimer ile doldurulmufltur.
Böylece visko-elastik sönümlenme yarat›lmaya çal›fl›lm›flt›r. Sualt› çal›flmalar›na ek
olarak cymbal transdüserin hava akustik transdüseri olarak kullan›lmas›n›n uygunlu¤u araflt›r›lm›flt›r.
Su içerisinde malzeme ve boyutsal parametrelerin de¤ifltirilmesiyle ilk rezonans
modunda 3-250 kHz aral›¤›nda ayarlama yap›labilmektedir. Ölçek faktörü, oyuk derinli¤i ve PZT kal›nl›¤›n›n sualt› al›c›/verici (TVR/FFVS) performans› üzerinde güçlü
etkileri oldu¤u bulunmufltur. Ayr›ca transdüserin sualt› hassasiyeti ve hidrostatik
bas›nç tölerans› üzerine en önemli etkiyi oyuk derinli¤i ve kapak malzemesinin gerçeklefltirdi¤i belirlenmifltir. Bant geniflli¤i üzerine yap›lan ilk çal›flmalarda, bant geniflli¤inde istenen düzeyin kapak alt›nda polimer kullan›m›yla elde edilebilece¤i
gösterilmifltir. En son olarak cymbal transdüserin hava akustik transdüseri olarak
kullan›lmas› için gelifltirilen yeni tasar›mla hava akustik ortam›nda yüksek de¤erlerde ses bas›nc› elde edilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Cymbal Transdüser, Elektroakustik, Sonlu Elemanlar Analizi(FEA), Tasar›m Optimizasyonu, Piezoelektrik
73
P R O J E L E R
PROJE NO:
041021
GIDALARDAK‹ SUDA ÇÖZÜNEN V‹TAM‹NLER‹N KAP‹LER
ELEKTROFOREZ YÖNTEM‹ ‹LE TAY‹N‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Ülkü Dilek UYSAL
Fen Fakültesi
Kimya Bölümü
Haziran 2004
Nisan 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu projede, besinlerle d›flar›dan al›nan, büyüme, ço¤alma, sa¤l›¤›n devam›
için gerekli olan ve g›da kaynakl› baz› hastal›klar›n teflhis ve çal›flmalar› için kullan›labilecek, suda çözünen vitaminlerin tayini için kapiler elektroforez yöntemi
gelifltirilmifltir. Bu yöntemde, 20 mM pH 9 borat tamponu kullan›lm›flt›r. Ay›r›m,
iç çap› 75 µm olan, toplam 75-85 cm, etkin 50-65 cm uzunlu¤undaki ç›plak silika kolonda, 18 kV’luk potansiyel uygulanarak, 10 sn gibi düflük hidrodinamik enjeksiyonla, 200 nm’de gerçeklefltirilmifltir. Farkl› örneklerle çal›fl›l›rken farkl› iç
standartlar kullan›lm›flt›r.
Farmasötik preparat, yo¤urt, bira mayas›, köpek mamas›, bebek mamas› örnekleri içerisinde bulunabilecek B-grubu vitaminleri için tekrarlanabilirlik ve kalibrasyon çal›flmalar› yap›lm›fl, elde edilen bulgulardan saptama ve tayin s›n›rlar› hesaplanm›flt›r.
Yöntemin do¤rusall›¤›, do¤rulu¤u, seçicili¤i, kesinli¤i ile ilgili iyi sonuçlar
elde edilmifltir. Gelifltirilen yöntem, çeflitli farmasötik preparat, yo¤urt, bira mayas›, köpek mamas›, bebek mamas› örneklerine suda çözünen vitaminlerin miktarlar›n›n belirlenmesi amac›yla uygulanm›flt›r. Bu yöntem, g›dalardaki suda çözünen vitaminlerin tayinindeki günlük s›ral› analizlerde kullan›labilecek umut
verici bir yöntemdir.
Anahtar Sözcükler: Kapiler Elektroforez, Suda Çözünen Vitamin, B Vitamini, G›da,
Validasyon
74
PROJE NO:
040251
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
ELEKTR‹K GÜÇ S‹STEMLER‹N‹N PLC’LER VE GÖMÜLÜ
M‹KROELEKTRON‹K S‹STEMLERLE ANAL‹Z‹ VE KONTROLÜ
Prof.Dr. Altu¤ ‹FTAR
Elektrik-Elektronik Mühendisli¤i Bölümü
Doç.Dr. Do¤an Gökhan ECE
Doç.Dr. Ayd›n AYBAR
Yard.Doç.Dr. Hakan G. fiENEL
Arafl.Gör. fiener A⁄ALAR
Arafl.Gör. Hakk› U. ÜNAL
Arafl.Gör. fiükrü GÖRGÜLÜ
Kas›m 2004
Nisan 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Elektrik güç sistemlerinin gömülü mikroelektronik sistemler ve programlanabilir
mant›k kontrolörleri (PLC’ler) ile analizi ve kontrolü, son y›llarda ortaya ç›kan ve
enerjinin iletimde ve kullan›mda kontrol edilmesi gereklili¤inin bir sonucudur. Do¤al olarak talebin her y›l artt›¤› ve arz›n da ayn› oranda zorluklar içine girmeye bafllad›¤› bir dönemde elektrik enerjisinin en verimli ve kontrollü bir flekilde kullan›lmas› gerekmektedir. Bu proje kapsam›nda gömülü sistemler ve PLC’ler kullan›larak
motorlar ve di¤er elektriksel yüklerin kontrolüyle ilgili çal›flmalar yap›lm›flt›r. Ayr›ca motor veya jeneratörlerin çal›fl›rken gerçek zamanda herhangi oluflabilecek bir
hatan›n belirlenmesi amac›yla test edilmesine iliflkin çal›flmalar da yap›lm›flt›r. Konuyla ilgili ve daha önce yap›lm›fl çal›flmalar›n hemen tümü teorik olup çok az› bu
projede gerçeklenen flekliyle gerçek hayattaki sistemlere uygulan›p, test edilmifltir.
Çal›flmalar›n tamam›, örne¤in tek bir motorun yada elektriksel yükün kontrolüne ve
izlenmesine yönelik yap›lm›flt›r ve benzer uygulamalar›n di¤er sistemlere uygulanabilmeleri durumunda ne olaca¤› tart›fl›lmam›flt›r. Oysa baz› motor tipleri gerek
matematiksel model aç›s›ndan gerekse de fiziksel yap›lar› gere¤i çok benzerdirler ve
gelifltirilen tasar›mlar benzer motor ve jeneratör sistemlerine de uygulanabilir. Bu
çal›flmalar›n sonuçlar› ileride gerçeklefltirilmesi planlanan benzer projelere önemli
bir kaynak olacakt›r.
Anahtar Sözcükler: Elektrik Güç Sistemleri, Programlanabilir Mant›k Kontrolörlei
(PLC), Gömülü Mikroelektronik Sistemler.
75
P R O J E L E R
PROJE NO:
030244
POL‹MER ELEKTROL‹T MEMBRAN YAKIT HÜCRES‹NDEK‹
MEMBRAN ELEKTROL‹T B‹LEfiKES‹N‹N PLAT‹N BUHARI
PÜSKÜRTME YÖNTEM‹YLE ÜRET‹M‹ VE EN
‹Y‹LEfiT‹R‹LMES‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Doç.Dr. Süleyman KAYTAKO⁄LU
Kimya Mühendisli¤i Bölümü
Arafl.Gör. Levent AKYALÇIN
A¤ustos 2003
May›s 2007
Lisansüstü
ÖZET
Polimer elektrolit membran yak›t hücrelerinde maliyeti etkileyen etmenlerden
birisi de elektrotlar›nda katalizör olarak pahal› bir soy metal olan platinin kullan›lmas›d›r. Düflük katalizör içerikli Membran Elektrot Bileflkesi(MEB)’lerin üretilmesinde alternatif olarak sputter (buharlaflt›rmal› püskürtme) yöntemi de kullan›lmaktad›r. Sputter yöntemiyle üretilen elektrotlar›n performans› ince film yöntemiyle üretilenlere göre biraz daha azd›r ancak katalizör yüklemesinde belirgin
bir düflüfl sa¤lanmaktad›r.
Bu doktora tez projesi kapsam›nda bir PEM yak›t hücresi MEB’i hem geleneksel
hem de sputter yöntemi kullan›larak üretilmifl ve sputter yöntemiyle üretilen
MEB’lerin Taguchi yöntemi kullan›larak optimize edilmesine yönelik araflt›rmalar
yürütülmüfltür.
Anahtar Sözcükler: PEM Yak›t Hücresi, Sputter Yöntemi, Optimizasyon, Taguchi.
76
PROJE NO:
050211
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
FARKLI B‹YOKÜTLELER ‹LE SENTET‹K POL‹MER
KARIfiIMLARININ B‹RL‹KTE P‹ROL‹Z‹
ELDE ED‹LEN ÜRÜN ÖZELL‹KLER‹N‹N BEL‹RLENMES‹
Prof.Dr. Ayfle EREN PÜTÜN
Ö¤r.Gör. Eylem ÖNAL
Nisan 2005
Haziran 2007
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada patates (solanum tuberosum) ve badem (prunus dulcis) kabuklar›, saf ve at›k yüksek yo¤unluklu polietilen hammadde olarak seçilmifl ve sabit yatakl› reaktörde de¤iflik koflullarda piroliz ve birlikte pirolizleri gerçeklefltirilmifltir.
Piroliz s›cakl›¤› , sürükleyici gaz ak›fl h›z›, su buhar› ak›fl h›z›, polimer oran› gibi de¤iflkenlerin piroliz ürün verimleri üzerine etkisi incelenmifltir. Birlikte piroliz çal›flmalar›nda en yüksek s›v› ürün verimine 5˚C/dk ›s›tma h›z›, 400cm3/dk sürükleyici
gaz ak›fl h›z›, 500˚C piroliz s›cakl›¤›nda ve 2:1 polimer:biyokütle oran›nda patates
kabuklar›nda %46,73, badem kabuklar›nda %50,88 ile ulafl›lm›flt›r. S›v› ve kat› örneklerinin spektroskopik ve kromatografik yöntemlerle yap›s› araflt›r›lm›flt›r. Polimer/biyokütle oran›n›n artmas›n›n piroliz s›v› ürünlerinin alifatik fraksiyonlar›nda
bulunan n-parafin ve olefin oran›n› artt›rd›¤› belirlenmifltir. Piroliz koflullar›n›n uygun seçimi ile patates ve badem kabuklar›ndan, at›k yüksek yo¤unluklu polietilenden ve biyokütleler ile plastik kar›fl›mlar›ndan petrole eflde¤er s›v› ürünlerin elde
edilebilece¤i saptanm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Patates ve Badem Kabu¤u, Birlikte Piroliz, Yüksek Yo¤unluk
Polietilen, Karakterizasyon
77
P R O J E L E R
PROJE NO:
040239
SÜT VE SÜT ÜRÜNLER‹ ENDÜSTR‹S‹ ATIKSULARININ
ELEKTROK‹MYASAL YÖNTEMLERLE ARITILMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Doç.Dr. A. Savafl KOPARAL
Doç.Dr. Erdem ALBEK
Doç.Dr. Arzu Ç‹ÇEK
Yard.Doç.Dr. Mine ALBEK
Yard.Doç.Dr. Ümran TEZCAN ÜN
Yard.Doç.Dr. Özgül GERÇEL
Arafl.Gör. Dr. Ebru ÖNDER
Arafl.Gör. Filiz BAYRAKÇI KAREL
Kas›m 2004
Haziran 2007
Altyap›
ÖZET
Süt endüstrisi at›ksuyu, organik maddeler, ask›da kat› maddeler, zehirli maddeler, ya¤ ve gres içermektedir. Bu tür bir at›ksuyun akarsu, kanalizasyon sistemi veya topra¤a deflarj edilmesi, al›c› ortamda önemli bir kirlili¤e neden olmaktad›r. Bu
çal›flmada iflletmelerde kullan›m› kolay ve ekonomik olabilecek elektrokoagülasyon
yöntemi ile süt endüstrisi at›ksuyunun ar›t›labilirli¤i incelenmifltir. Ak›m yo¤unlu¤unun, destek elektrolitin (Na2SO4), hidrojen peroksidin (H2O2) ve belirli pH de¤erlerinin giderim verimi, ak›m verimi ve enerji tüketimi üzerinde etkisi çal›fl›lm›flt›r.
Çal›flmada % 91,80 KO‹ giderimine ulafl›lm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Süt Endüstrisi, Elektrokoagülasyon, KO‹ Giderimi
78
PROJE NO:
040212
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
ELEKTROFORET‹K KAPLAMA YÖNTEM‹ iLE METALOKS‹T
ESASLI SENSÖR ÜRET‹M‹
Doç.Dr. Ender SUVACI
Ser.Yük.Müh.Göktu¤ GÜNKAYA
Malz.Müh.Mevlüt GÜRBÜZ
May›s 2004
Haziran 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Projede ZnO, BaTiO3 ve SnO2 metaloksit nanokristalin partikülleri kullan›larak
elektroforetik kaplama yöntemi ile gaz sensörü uygulamas›nda kullan›labilecek film
kaplamalar›n›n gerçeklefltirilmesi hedeflenmifltir.
ZnO partikülleri iki farkl› flekilde ortalama tane boyutlar› 250 nm ve 120 nm olacak flekilde kimyasal ilaveli ö¤ütme ve homojen çöktürme yöntemleri ile elde edilmifltir. Üretilen partiküller kullan›larak nanokristalin ZnO içeren süspansiyon ile
elektroforetik kaplama yöntemi ile kaplama deneyleri gerçeklefltirilmifltir.
Hidrotermal yöntem ile üretilen ortalama tane boyutu 6 nm olan BaTiO3 nanokristalin partiküleri ile süspansiyon haz›rlanm›flt›r ve stabilizasyon çal›flmalar›
yap›lm›flt›r. Elektroforetik kaplama deneyleri haz›rlanan süspansiyon kullan›larak
gerçeklefltirilmifltir.
Ortalama tane boyutu 60 nm olan SnO2 nanopartikülleri kullan›larak kararl› süspansiyon haz›rlanm›flt›r. Stabil süspansiyon eldesinden sonra elektroforetik kaplama deneyleri homojen kaplama eldesi için optimize edilmifltir.
Sensör uygulamas› için uygun interdijital elektrot dizayn› haz›rlanm›fl ve bask›
devre yöntemi ile alümina altl›k üzerine iletken pasta fleklinde aktar›lm›flt›r. Alumina altl›klar›n iletken pasta ile elektrotlanmas›n›n ard›ndan ›s›l ifllem uygulanm›flt›r.
SnO2’nin yan›c› gazlar› alg›lamada en uygun fonksiyonel malzeme olmas› nedeniyle haz›rlanan SnO2 içeren süspansiyonlar kullan›larak kaplama interdijital devre
üzerine yap›lm›flt›r.
Elde edilen kaplamalar›n kurutulmas› ve ›s›l ifllemi gerçeklefltirilerek yüzeye
kaplaman›n daha kuvvetli olarak ba¤lanmas› sa¤lanm›flt›r.
Elektroforetik kaplama yöntemi ile nanokristalin SnO2 kaplanm›fl interdijital
elektrotlar›n gaz alg›lama testleri yap›lm›flt›r. Üretilen sensörlerin LPG gaz›n› alg›lama karakteristikleri bulunmufltur.
Anahtar Sözcükler: Elektroforetik Kaplama, ZnO, BaTiO3, SnO2, Gaz Sensörü
79
P R O J E L E R
PROJE NO:
060204
ARKEOLOJ‹ VE M‹MAR‹ REKONSTRÜKS‹YON
ÇALIfiMALARINDA YERSEL FOTOGRAMETR‹ VE GERÇEK
ZAMANLI KÜRESEL KONUMLANDIRMA S‹STEM‹
UYGULAMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Doç.Dr. Alper ÇABUK
Ö¤r.Gör. Abdullah DEVEC‹
Ö¤r.Gör. Feray ERG‹NCAN
Arafl.Gör. U¤ur AVDAN
Doç.Dr. Ferifltah ALANYALI
May›s 2006
Temmuz 2007
Altyap›
ÖZET
Arkeolojik belgeleme alan›nda uzaktan alg›lama, co¤rafi bilgi sistemleri, yersel
fotogrametri, laser tarama, küresel konumland›rma sistemi gibi ileri teknoloji ürünleri giderek daha yayg›n olarak kullan›lmaya bafllam›flt›r. Bu teknolojinin getirdi¤i
yüksek h›z ve do¤ruluk, belgeleme çal›flmalar›nda etkin olmufltur. Do¤ru ve h›zl› flekilde yap›lamayan bir belgeleme arkeolojik çal›flman›n yavafllamas›na ve yap›n›n
restorasyonu ya da rekonstrüksiyonun do¤ru flekilde yap›lmamas›na neden olmaktad›r. Bu bak›mdan bilimsel olarak arkeolojik çal›flman›n eksik kalmas›na yol açmaktad›r. Bu teknolojiler günümüzde pek çok arkeolojik çal›flmalarda kullan›lmaya
bafllam›flt›r. Patara Hurmal›k Hamam›’n› konu olan bu bilimsel araflt›rma kapsam›nda yukar›da sözü edilen tüm teknolojilere bir arada kullan›lm›fl ve bunlar›n avantajlar›, dezavantajlar› ve arkeolojik dokümantasyon amac›yla kullan›labilirlikleri-uygulanabilirlikleri araflt›r›lm›flt›r.
Patara Hurmal›k Hamam›, Bat› Likya Eyaletinin önemli bir kenti olarak hem Likya
hamam mimarisi hem de Roma ‹mparatorluk dönemi hamam mimarisi içinde önemli bir konuma sahiptir ve konu ile ilgili baz› kaynaklarda Hurmal›k Hamam›ndan
bahsedilmifltir. Ancak bu kaynaklarda Hurmal›k Hamam› ile ilgili verilen birçok bilgi, yap›n›n plan› baflta olmak üzere eksiklik ve/veya yanl›fll›klara sahiptir. Bunun en
güzel örne¤ini, A. Farrington’un “The Roman Baths of Lykia” adl› eserinde verdi¤i
Hurmal›k Hamam›n›n plan› ile 2005 y›l›ndan itibaren yersel ve balon fotogrametrisi
yard›m› ile ç›kar›lan plan birbiri ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda görmekteyiz.
‹leri teknolojilere dayal› bu yöntem, h›zl›, do¤ru ve kapsaml› belgeleme çal›flmalar›n›n gerçeklefltirilmesini sa¤lam›flt›r. Disiplinler aras› bir projenin ürünü olan
bu çal›flma, hiç kuflkusuz bundan sonraki arkeoloji ve yap› tarihi araflt›rmalar› için
de önemli bir örnek teflkil edecektir.
Anahtar Sözcükler: Co¤rafi Bilgi Sistemleri, Patara Hurmal›k Hamam›, Roma Hamam Mimarisi, Yersel Fotogrametri.
80
PROJE NO:
041029
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
BAZI YÖRESEL DO⁄AL ZEOL‹TLERDEN
SÜRFAKTAN-MOD‹F‹YE ZEOL‹TLER‹N HAZIRLANMASI VE
SÜRFAKTAN MOD‹F‹YE ZEOL‹TLER‹N ÇEfi‹TL‹ ENDÜSTR‹YEL
UYGULAMALARI
Fen Fakültesi
Fizik Bölümü
Arafl.Gör. Sedef D‹KMEN
A¤ustos 2004
A¤ustos 2007
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada, sürfaktan modifiye zeolitlerle (SMZ), sulardan nitrat (NO-3) giderimine çal›fl›lm›flt›r. Çal›flmalarda do¤al zeolit minerali olarak Gördes (Manisa) yöresine ait klinoptilolit kullan›lm›flt›r. Bu minerallerin yüzeylerini modifiye etmek için
ise düz hidrokarbon zincirli kuaterner amin grubu sürfaktan olan hegzadesiltrimetilamonyum-bromür (HDTMA) tuzu kullan›lm›flt›r. HDTMA’n›n zeolit üzerine adsorpsiyonu incelenmifltir. Bu amaçla FTIR, AFM, DTA-TGA ve DSC, zeta potansiyeli gibi çeflitli ölçüm, görüntüleme ve analiz teknikleri kullan›lm›flt›r. Bunun sonucunda HDTMA
adsorpsiyonunun iyon de¤ifltirme, elektrostatik ve hidrofobik etkileflim ile meydana
geldi¤i belirlenmifltir.
Zeolitin zeta potansiyeli üzerine farkl› tür ve de¤erlikte elektrolitlerin etkisi incelenmifltir ve sadece FeCl3 ve Al(NO3)3 çözeltileri içerisinde zeta potansiyelinin nagatiften pozitife dönüfltü¤ü görülmüfltür.
SMZ üzerine NO3 adsorpsiyonu için 5-250 mg/1’lik bafllang›ç NO3 çözeltileri haz›rlanm›flt›r. Do¤al pH’da adsorplanan nitrat miktar› 1,232 mg/g iken, bu de¤er
pH=2’de 10,500 mg/g olmaktad›r. Nitrat adsorpsiyon verilerinin Langmuir ve Freundlich adsorpsiyon modellerine uygunlu¤u araflt›r›lm›fl ve adsorpsiyon verilerinin Freundlich adsorpsiyon modeline uygun oldu¤u görülmüfltür. Kinetik verilerin pseudoikinci derece modele uygun oldu¤u belirlenmifltir.
Anahtar Sözcükler: Do¤al Zeolit, Adsorpsiyon, Sürfaktan-Modifiye Zeolit, Nitrat
81
P R O J E L E R
PROJE NO:
050240
HAVA KAL‹TES‹ ‹ZLEME VE ÖLÇÜM ‹STASYONUNUN
KURULMASI VE MODELLEME ALTYAPISININ
GÜÇLEND‹R‹LMES‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Prof.Dr. Serap KARA
Yard.Doç.Dr. Eftade GAGA
Ö¤r.Gör. Ozan DEVR‹M YAY
Arafl.Gör. Aysun ÖZKAN
Arafl.Gör. Zerrin ÇOKAYG‹L
Arafl.Gör. Barbaros M. KÖSE
A¤ustos 2005
A¤ustos 2007
Altyap›
ÖZET
Çevre Mühendisli¤i Bölümü, çevrenin hava, su ve toprak bileflenlerini kapsayan
disiplinleraras› bir bilimdir. Bu bölümün ö¤rencileri Çevre Bilimleri ve Teknolojilerinin farkl› alanlar›nda e¤itilmifl ve tecrübe kazanm›fl olmal›d›rlar.
Bu bak›fl aç›s› kapsam›nda bu proje ile bölüm altyap›s›n›n özellikle hava kalitesi
alan›nda zenginleflmesi sa¤lanm›flt›r. Eskiflehir’deki hava kirlili¤i özellikle geçmiflte
ciddi bir sorun olarak ortaya ç›kmaktad›r. Bu nedenle O3, NOx and CO analizörleriyle donat›lm›fl olan hava kalitesi izleme istasyonu ‹ki Eylül Kampüsünde kurulmufltur.
Bu tür izleme cihazlar›n›n yan›nda farkl› ortamlarda varolan iz miktardaki kirletici
deriflimlerini belirleyebilmek için geliflmifl analitik cihazlar da edinilmifltir.
Hava kalitesi altyap›s›n›n ötesinde ö¤renci laboratuarlar›n›n altyap›s›n› gelifltirmeye yönelik çözünmüfl oksijenmetre, analitik terazi, ›s›t›c›, buzdolab› gibi teçhizatlarda bölüm altyap›s›na kazand›r›lm›flt›r.
Gelifltirilen altyap› bölüm ö¤retim üyeleri ve ö¤rencileri taraf›ndan kullan›lmaya devam edilmektedir. Hava kirletici bileflenlerin monitorlanmas›na ve ölçümüne
yönelik gelecek sene uygulanmaya konulmak üzere bir “Hava Kirlili¤i Laboratuvar›”
dersi de oluflturulmufltur. Bu dersin, ö¤rencilerimize hava kirlili¤i konular›nda bir
öngörü kazand›raca¤› ve onlar› akademik ve ifl yaflamlar›nda ayr›cal›kl› k›laca¤› düflünülmektedir. Araflt›rma aç›s›ndan bak›ld›¤›nda ise sa¤lanan altyap› ile bölümümüzde baz› araflt›rma projelerinin (TÜB‹TAK ve BAP) hayata geçti¤i, mevcut altyap›n›n e¤itim ve araflt›rma kapsam›nda kullan›m›n›n ilerleyen dönemlerde de devam
edece¤i aç›kt›r.
Anahtar Sözcükler: Hava Kalitesi, Hava Kirlili¤i, Altyap›
82
PROJE NO:
031029
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
BAZI BAET‹S TÜRLER‹N‹N DNA’LARI KULLANILARAK
TAKSONOM‹K STATÜLER‹N‹N VE
F‹LOGENET‹K ‹L‹fiK‹LER‹N‹N BEL‹RLENMES‹
Yard.Doç.Dr. Filiz SUSUZ ALANYALI
Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü
Arafl.Gör. Nesil ERTORUN
May›s 2003
A¤ustos 2007
Lisansüstü
ÖZET
Ephemeroptera sucul ortamlarda çok ve yayg›n olarak bulunabilen bir gruptur,
bundan dolay› biyolojik çal›flmalar ve sular›n kalitesinin ortaya konulmas› konular›nda, bu grubun taksonomilerinin belirlenmesi önem tafl›maktad›r. Klasik morfolojik analizler, birçok durumda, örneklerin gerçek taksa durumunu ortaya koyabilmek için yeterli de¤ildir. Bundan dolay› bu çal›flmalar moleküler düzeydeki çal›flmalarla desteklenmelidir. DNA çal›flmalar›, moleküler evrim çal›flmalar›nda yayg›n
olarak kullan›lan önemli ve güçlü bir rolü üstlenmifltir.
Bu çal›flmada, moleküler yöntemler kullan›larak baz› Beatis (Beatidae, Ephemoptera) türlerinin filogenetik iliflkileri moleküler düzeyde ortaya konulmufltur.
Böylece bu grubun dünya standard›nda identifikasyonu yap›lm›fl olup, filogenetik
iliflkileri belirlenmifltir.
Anahtar Sözcükler: Beatis, PCR, Filogenetik.
83
P R O J E L E R
PROJE NO:
060209
H‹NT YA⁄INDAN DE⁄ERL‹ K‹MYASALLARIN ELDE
ED‹LMES‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Nezihe AZCAN
Arafl.Gör. Elif DEM‹REL
May›s 2006
Eylül 2007
Yüksek Lisans
ÖZET
Bu çal›flmada, hint ya¤›n›n kütlece %1 oran›nda katalizör (Pb3O4) varl›¤›nda alkali füzyonu ile mikrodalga sentez ünitesinde sebasik asit ve 2-oktanol elde etmek
için uygun NaOH/ya¤ oran›, reaksiyon s›cakl›¤› ve reaksiyon süresi belirlenmifltir.
Çal›flmalar sonucunda, 8:15 NaOH/ya¤ oran›, 240˚C reaksiyon s›cakl›¤› ve 10 dakika reaksiyon süresi ile teorik verim baz›nda %30,7 2-oktanol ve %25,5 sebasik asit
elde edilmifltir. Elde edilen 2-oktanol ve sebasik asidin safl›klar› GC analizi ile belirlenmifl olup sebasik asidin asitlik indisi ve erime noktas› tayin edilip standart de¤erlerle uygunlu¤u tespit edilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Hint Ya¤›, Risinoleik Asit, 2-Oktanol, Sebasik Asit, Mikrodalga
Sentez Ünitesi.
84
PROJE NO:
050202
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
TARIMSAL ATIKSULARA UYGULANAN BAZI SENTET‹K VE
B‹YOLOJ‹K KÖKENL‹ POL‹MERLER‹N ETK‹LER‹N‹N
ARAfiTIRILMASI
Yard.Doç.Dr. Mine ALBEK
Yük.Müh.Demet UYGAN
Yard.Doç.Dr. Serdar GÖNCÜ
Ocak 2005
Eylül 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Tar›msal at›k sulardaki kirletici bileflenler, özellikle bitki besin maddeleri ve sediment baflta olmak üzere oluflturduklar› yo¤un kirlilik potansiyelleri, kirleticilerin
kaynakta önlenememesi ve kaynakland›klar› ve etkiledikleri genifl alanlar nedeniyle yayg›n kaynak kirlili¤i aç›s›ndan çok önemli bir yere sahiptir. Bu çal›flmada, Eskiflehir yöresindeki tar›m arazilerinden, sulama dönemi ve sonras›nda yüzeysel su
kaynaklar›na kar›flan sular›n, çeflitli su kalitesi bileflenleri aç›s›ndan karakterizasyonu gerçeklefltirilmifltir. Tar›msal at›k sular›n tafl›d›¤› sedimentin azalt›lmas› amac›yla bu sulara eklenen sentetik veya biyolojik kökenli polimerlerin, sediment baflta olmak üzere azot ve fosfor gibi yayg›n kaynak kirlili¤i aç›s›ndan önemli oldu¤u düflünülen genel su kalitesi bileflenlerine ve özellikle bor ve tuzluluk gibi baz› bölgelere
özgü parametreler üzerine olan etkileri incelenmifltir. Kirlilik kontrolü için kullan›lacak selüloz mikro-fibrillerinin, bitki kal›nt›lar› gibi de¤iflik selüloz kaynaklar›ndan
elde edilerek bu amaçla kullan›labilirliklerinin saptanmas›na çal›fl›lm›fl, bu amaçla
üretilen ksantatlar›n giderim performanslar› de¤erlendirilmifltir. Elde edilen sonuçlar ›fl›¤›nda sentetik polimer olarak kullan›lan Poliacrilamid (PAM) en iyi giderimi
sa¤lamakta ve kaynakta giderim amac›yla tar›msal alanlarda kullan›m› önerilmektedir. Yap›lan çal›flmalar sonucunda do¤al maddelerden üretilen mikrofibrillerin giderim katk›lar›n›n ksantatlardan daha iyi oldu¤u bulunmufltur.
Anahtar Sözcükler: Poliakrilamid (PAM), Tar›msal At›k Su, Mikrofibril, Ksantat
85
P R O J E L E R
PROJE NO:
030205
ATIKSUYUN ELEKTROK‹MYASAL ARITIMIYLA H‹DROJEN
ÜRET‹M‹ VE ALTERNAT‹F ENERJ‹ KAYNA⁄I OLARAK
KULLANILMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Arafl.Gör. Dr. Ebru ÖNDER KILIÇ
Arafl.Gör. Filiz BAYRAKÇI KAREL
May›s 2003
Ekim 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada, katot bölmesinde kat› polimer elektrolitin kullan›ld›¤› laboratuvar ölçekli elektrokimyasal reaktörde organik bilefliklerin sulu çözeltilerde elektrokimyasal olarak yükseltgenmesi ve efl anl› hidrojen gaz› üretimi gerçeklefltirilmifltir.
Organik bileflik olarak okzalik asit ve formik asit içeren çözeltilerin elektrokimyasal ar›t›m› sonucunda s›ras›yla % 97 ve % 95 KO‹ giderimine ulafl›lm›flt›r. Her iki
sulu organik çözeltinin laboratuvar s›cakl›¤›nda, pH’›n›n ayarlanmas› için kimyasal
madde ve iletkenliklerinin artt›r›lmas› için destek elektrolit ilavesi gerekmeksizin
düflük enerji tüketimi ile ar›t›labilirli¤i sa¤lanm›flt›r. Yap›lan analizler sonucunda
okzalik asit ve formik asitin ara ürün oluflturmaks›z›n CO2 ve H2O’a yükseltgendi¤i
belirlenmifltir.
Organik bilefliklerin elektrokimyasal olarak etkin bir flekilde yükseltgenmesi s›ras›nda, sabit ak›fl h›z›nda, % 98-100 ak›m verimi ile% 99,999 safl›kta hidrojen gaz›
üretilmifltir.
Ayn› geometriye sahip, seri ba¤l› iki elektrokimyasal reaktörde organik bileflik
içeren çözeltinin elektrokimyasal ar›t›m› s›ras›nda hidrojen gaz› üretim veriminin
hemen hemen iki kat artt›¤› belirlenmifltir.
Hidrojen gaz›n›n enerji kayna¤› olarak kullan›lmas› amac›yla bir PEM yak›t hücresinin çal›flmas› incelenmifltir. PEM yak›t hücresine 15 mL dk-1’lik hidrojen gaz› ak›fl
h›z› uyguland›¤›nda sistemin üretti¤i en fazla güç yo¤unlu¤unun 0,087 W cm-2 oldu¤u belirlenmifltir.
Anahtar Sözcükler: Elektrokimyasal Yükseltgeme, Formik Asit, Hidrojen Üretimi,
Okzalik Asit, Organik Bileflik, PEM Yak›t Hücresi
86
PROJE NO:
040252
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
ESK‹fiEH‹R’DEK‹ KOB‹’LER‹N ERGONOM‹K ÇALIfiMA
KOfiULLARININ BEL‹RLENMES‹ VE ERGONOM‹ B‹L‹M‹
KAPSAMINDA KULLANILAN TEKN‹KLER YARDIMIYLA
KOfiULLARIN ‹Y‹LEfiT‹R‹LMES‹
Prof.Dr. Musa fiENEL
Endüstri Mühendisli¤i Bölümü
Arafl.Gör. Hülya AKBACAK
Arafl.Gör. Ilg›n ACAR
Arafl.Gör. Banu DO⁄AN
Arafl.Gör. Fehime UTKAN
Kas›m 2004
Ekim 2007
Altyap›
ÖZET
“Ergonomi, çal›flanlar›n biyolojik, psikolojik özelliklerini ve kapasitesini göz
önünde bulundurarak, insan - makina - çevre üçlü uyumunun do¤al ve teknolojik
yasalar›n› ortaya koyan ve belirlenen yasalar çerçevesinde ekonomik ve insanc›l bir
sistemin dizayn›n› gerçeklefltiren disiplinli bir bilim dal›d›r.” Endüstri Mühendisleri ise, bu bilim dal›nda faaliyet gösteren yegane mühendislerdir.
Bu çal›flma kapsam›nda Endüstri Mühendislerinin özel ilgi alan› olan “Ergonomi Bilimi” aç›s›ndan önemli baz› cihazlar›n Endüstri Mühendisli¤i Bölümüne
kazand›r›lmas› ve çeflitli araflt›rma faaliyetlerinde ve ö¤rencilerin Endüstri Mühendisli¤i Uygulamalar› dersi kapsam›nda kullan›lmalar›n›n sa¤lanmas› amaçlanm›flt›r. Bu anlamda, Eskiflehir yöresinde faaliyet gösteren KOB‹’lerdeki mevcut
ergonomik koflullar ilgili ergonomik cihazlar yard›m› ile tespit edilmifl ve iyilefltirme önerileri sunulmufltur.
Anahtar Sözcükler: Ergonomi, Çal›flma Koflullar›, Altyap›
87
P R O J E L E R
PROJE NO:
050206
KOB‹LER’DE KURUMSAL KAYNAK PLANLAMASI
S‹STEM‹N‹N UYGULANMASI VE ETK‹NL‹⁄‹N‹N
DE⁄ERLEND‹R‹LMES‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Prof.Dr. Musa fiENEL
Endüstri Mühendisli¤i Bölümü
Yard.Doç.Dr. Nihal ERG‹NEL
Arafl.Gör. Hülya AKBACAK
Arafl.Gör. Ilg›n ACAR
Arafl.Gör. Banu DO⁄AN
Arafl.Gör. Fehime UTKAN
May›s 2005
Ekim 2007
Altyap›
ÖZET
Kurumsal Kaynak Planlama sistemi iflletmelerin ihtiyaçlar›na göre uyarlanabilen, sat›c›lar taraf›ndan gelifltirilen veya entegre edilen, standart modüllerin (Üretim Planlama, Pazarlama Yönetimi, ‹nsan Kaynaklar› Planlama, Finansal Yönetim
vb.) bir araya getirilmesiyle oluflturulan entegre bir yaz›l›m paketidir. Küreselleflen
pazar ve artan rekabet büyük firmalar› oldu¤u gibi KOB‹’leri de ERP sistemi kullanmaya itmifltir. Endüstri mühendisi¤i, bu sistemlerin tasar›m› ve uygulanmas›nda en
fazla rol alan meslektir.
Bu çal›flma kapsam›nda, Kurumsal Kaynak Planlama araflt›rma çal›flmalar›n›n
yürütülmesi ve e¤itiminin verilmesi için gerekli olan alt yap› oluflturulmufltur. Gelifltirilen alt yap› bölümümüz ö¤retim elemanlar› ve ö¤renciler taraf›ndan kullan›lmakta, ö¤rencilere staj kapsam›nda e¤itimler verilmektedir. Ayr›ca bu alt yap› ve
verilen e¤itimler sayesinde üniversite – sanayi iflbirli¤i çerçevesinde projeler yapma
imkan› da mümkündür.
Anahtar Sözcükler: Kurumsal Kaynak Planlamas›, SAP, Altyap›
88
PROJE NO:
020218
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
POL‹MER ELEKTROL‹T MEMBRAN YAKIT HÜCRES‹
Eylül 2002
Ekim 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Yak›t hücreleri kimyasal enerjiyi do¤rudan elektrik enerjisine çeviren elektrokimyasal cihazlard›r. Yak›t hücresi türlerinden birisi olan Polimer Elektrolit
Membran Yak›t Hücreleri (PEMYH), yüksek güç yo¤unlu¤u ve enerji dönüflüm verimi, az yer kaplamas›, hafiflik ve düflük çal›flma s›cakl›¤› nedeniyle özellikle tafl›tlarda ve tafl›nabilir cihazlarda tercih edilmektedir. Bir PEM yak›t hücresi son plakalar,
bipolar plakalar ve membran elektrot bileflkesi (MEB) içermektedir. PEMYH’nin kalbi
say›lan MEB ise anot ve katot olarak adland›r›lan ve bünyesinde katalizör olarak
platin içeren iki elektrotun aras›na bir polimer elektrolit membran›n yerlefltirilerek
sandviç haline getirilmesiyle elde edilmifltir.
Bu genel amaçl› araflt›rma projesinde bir PEMYH deneme istasyonu kurulmufl ve
PEMYH’nin çal›flma koflullar›n›n en iyilefltirilmesine yönelik olarak Taguchi deney
tasar›m yöntemi kullan›larak deneyler yürütülmüfltür. Çal›flman›n daha sonraki
aflamas›nda geleneksel yöntemle MEB’ler üretilmifltir. Üretilen MEB’lerin performanslar› literatürde standart olarak kabul edilen E-TEK MEB’in performans›yla
k›yaslanm›fl, olumlu ve olumsuz yönleri ortaya konulmufl ve gelece¤e yönelik önerilerde bulunulmufltur.
Anahtar Sözcükler: PEM Yak›t Hücresi, Optimizasyon, MEB Üretimi.
89
P R O J E L E R
PROJE NO:
031018
TEK HÜCREL‹ HAYVAN Tetrahymena thermophila’n›n
M‹TOJENLER TARAFINDAN AKT‹F HALE GET‹R‹LEN
PROTE‹N K‹NAZ (MAPK) ENZ‹M A‹LES‹NDEN
TtMAPK4’ÜN KLONLANMASI VE KISM‹ OLARAK
TANIMLANMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Muhittin ARSLANYOLU
Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü
Dr. Burçin MUTLU
May›s 2003
Ekim 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada, Tetrahymena thermophila SB210 tek hücreli organizmas›n›n mitojen ile aktive edilen protein kinaz enzim ailesi 4. üyesi olan ve MPK4 ad› verilen gen,
RT-PZR yöntemiyle rekombinant cDNA parças› olarak klonland›. MPK4 cDNA dizisinden yola ç›k›larak elde edilen tahmini amino asit dizisinin biyoinformatik analizi
sonucunda, katalitik k›s›mda bulunmas› gereken 11 adet alt-domainine (I-XI) sahip
oldu¤u ve sekizinci alt-domainin de TEY fosforilasyon motifini bulundurdu¤u görülmüfltür. Sonuç olarak klonlanan parçan›n sadece katalitik domeini içeren rekombinant bir cDNA parças› oldu¤u sonucuna var›lm›flt›r. MPK4 geninin mRNA miktar›n›n çeflitli streslere ba¤l› de¤iflimi, RT-PZR temelli northern blot yöntemi ile incelenmifltir. De¤iflik konsantrasyonlarda ki hidrojen peroksit stresleri alt›nda, MPK4 geninin mRNA miktar›, so¤uk ve s›cak stresine göre oldukça az veya yoktur denilebilir.
So¤uk ve s›cak floku alt›nda MPK4 mRNA’s›n›n çoklu¤u bu genin bu flartlar alt›nda
görev alabilece¤ini düflündürmektedir. MPK4 cDNA üzerinde yap›lan 16 adet nokta
mutasyonu PZR yöntemiyle gerçeklefltirilmifl ve oluflturulan rekombinant versiyon
klonlanm›flt›r. Böylelikle MPK4’ün E. coli BL21(DE3)pLysS’de rekombinant protein
olarak üretiminin alt yap›s› haz›rlanm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Tetrahymena thermophila, MAPK, MPK4, Tekhücreli, Rekombinant Protein.
90
PROJE NO:
031054
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
PÜSKÜRTME YÖNTEM‹YLE ELDE ED‹LEN ZnS F‹LMLER‹N‹N
SANDV‹Ç VE DÜZLEMSEL FORMLARDA ELEKTR‹KSEL
ÖZELL‹KLER‹
Prof.Dr. Muhsin ZOR
Fen Fakültesi
Fizik Bölümü
Arafl.Gör. Evren TURAN
Kas›m 2003
Ekim 2007
Lisansüstü
ÖZET
Polikristal ZnS yar›iletken filmleri planar ve sandviç yap›lar›nda amorf ve ZnO
kapl› cam tabanlar kullan›larak püskürtme yöntemiyle elde edilmifltir. Üretilen ZnS
filmleri wurtzite yap›da kristallenmifltir ve 3.62 eV de¤erinde direkt bant aral›¤›na
sahiptir. Numunelerin elektriksel özellikleri, ak›m voltaj karakteristikleri ve 40-300
K s›cakl›k bölgesinde, farkl› ›s›tma h›zlar›nda ›s›l yolla uyar›lm›fl ak›m ölçümü analizleri yard›m›yla incelenmifltir. Is›tma h›z› β2=0.06 Ks-1 olmak üzere tuzaklardaki
elektronlar›n farkl› bafllang›ç konsantrasyonlar› için elde edilen I(T) e¤rileri, ZnS
filmlerinin TSC e¤risinde gözlenen piklerin birinci-mertebeden özelliklere sahip oldu¤unu göstermektedir. ZnS filminin tuzak parametrelerini belirlemek için, e¤ri
uyumu yöntemi kullan›lm›flt›r. Tuzaklar›n frekans faktöre v, yakalama tesir kesiti S
ve yo¤unlu¤u Nt de¤erleri ZnS filmlerinin TSC e¤risinde gözlenen üç birinci-mertebeden pik için belirlenmifltir.
Anahtar Sözcükler: Is›l Yolla Uyar›lm›fl Ak›m, Tuzak Parametreleri, Sandviç Yap›,
Çinko Sülfür, Püskürtme Yöntemi
91
P R O J E L E R
PROJE NO:
040250
KAYISI ÇEK‹RDEK ‹Ç‹ YA⁄I EKSTRAKS‹YONU VE YA⁄IN
KARAKTER‹ZASYONU
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Prof.Dr. Mehmet R›za ALTIOKKA
Yard.Doç.Dr. H.Ferdi GERÇEL
Yard.Doç.Dr. Nezihe AZCAN
Arafl.Gör. Elif DEM‹REL
Arafl.Gör. Baflak Burcu UZUN
Arafl.Gör. Esin APAYDIN
Arafl.Gör. Evren ARIÖZ
Arafl.Gör. Elif ÖDEfi
Arafl.Gör. Hande ÇELEB‹
Arafl.Gör. Sema AKYALÇIN
Kas›m 2004
Kas›m 2007
Altyap›
ÖZET
Bu çal›flmada, farkl› çeflitteki kay›s› çekirde¤i içlerinin ya¤ içerikleri ve ya¤›n
özellikleri belirlenmifltir.
Tatl› ve ac› tipindeki kay›s› çekirde¤i içlerinin ya¤ verimleri s›ras›yla %47,8 ve
%39,5 olarak belirlenmifltir.
‹ki farkl› türün (tatl› ve ac›) ya¤lar›n›n yo¤unluklar› (0,982 ve 0,853) ve k›r›lma
indisleri (1,4693 ve 1,4678) 25˚C’de belirlenmifltir. Ayn› ya¤lar›n asitlik indisi (1,235
ve 0,39), iyot indisi (86,23 ve 82,23), sabunlaflma indisi (165,13 ve 168,05), peroksit
indisi (3,51 ve 4,62), sabunlaflmayan madde miktar› (%3,00 ve %2,87), ester indisi
(163,89 ve 167,66) belirlenmifltir
Anahtar Sözcükler: Prunus armeniaca L. ( Armeniaca vulgaris Lam.), Kay›s› Çekirde¤i ‹çi Ya¤›, Ya¤ Asitleri
92
PROJE NO:
050232
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
250 WATT GÜCÜNDE B‹R PEMYH ÜRET‹M‹ VE
KARAKTER‹ZASYONU
Prof.Dr. Mehmet R›za ALTIOKKA
Yard.Doç.Dr. Baflak Burcu UZUN
Arafl.Gör. Dr. Levent AKYALÇIN
Arafl.Gör. Esin APAYDIN VAROL
Arafl.Gör. Evren ARIÖZ
Arafl.Gör. Elif ÖDEfi
Arafl.Gör. Hande ÇELEB‹
Arafl.Gör. Sema AKYALÇIN
Arafl.Gör. Elif YILDIZ DEM‹REL
Temmuz 2005
Kas›m 2007
Altyap›
ÖZET
Bölümümüzde kurulan Polimer Elektrolit Membran Yak›t Hücreleri laboratuar›nda geleneksel yöntemle üretilen membran elektrolit bileflkeleri (MEB), endüstride iflletilen bipolar plakalar ve paslanmaz çelik son plakalar seri olarak bir araya getirilerek 250W gücünde bir PEMYH y›¤›n› oluflturulmufltur. Oluflturulan PEMYH y›¤›n›
deneme istasyonunda denenmifl, buradan elde edilen veriler, ticari olarak üretilen
bir PEMYH’la verim ve maliyet yönünde k›yaslanarak olumlu ve olumsuz yönleri ortaya konulmufl ve gelece¤e yönelik önerilerde bulunulmufltur.
Anahtar Sözcükler: PEM Yak›t Hücresi, Hücre Y›¤›n›
93
P R O J E L E R
PROJE NO:
050205
ODUNPAZARI KENTSEL S‹T ALANI KORUMA-YEN‹LEME
ÖRNE⁄‹NDE YERSEL FOTOGRAMETR‹ YÖNTEM‹ VE
CO⁄RAF‹ B‹LG‹ S‹STEM‹ UYGULAMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bafllang›ç Tarihi :
Bitifl Tarihi
:
Proje Türü
:
Yard.Doç.Dr. Osman TUTAL
Yard.Doç.Dr. Ali ULU
Ö¤r.Gör. Feray ERG‹NCAN
Arafl.Gör. U¤ur AVDAN
Arafl.Gör. Figen KIVILCIM
Mart 2005
Kas›m 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Co¤rafi bilgi sistemleri, yersel fotogrametri ve uzaktan alg›lama, jeodezi, co¤rafya, jeoloji gibi farkl› disiplinler taraf›ndan kullan›lmakta olan teknolojilerdir. Bu
teknolojiler mimarl›k ve planlama çal›flmalar›nda da verilerin toplanmas›, arflivlenmesi ve modelleme yap›lmas› için çok yararl›d›r.
Eskiflehir'in en eski yerleflim merkezi konumunda olan Odunpazar›, Osmanl› Evleri'nin yer ald›¤› kültür miras›m›z›n ö¤eleri olan sivil mimarl›k örneklerindendir.
Odunpazar› eski mahalleleri, dar sokaklar›, eski evleri ve çeflmeleriyle "Eski Türk
fiehri" görünümünü günümüze kadar korumufltur. 1978 y›l›nda ilk kez bafllat›lan koruma çal›flmalar› sonuç vermifl ve 1988 y›l›nda Kültür ve Tabiat Varl›klar›n› Koruma
Kurulu'nca 154 adet sivil mimari örne¤i, 20 adet de an›tsal yap› koruma alt›na al›nm›flt›r. Kirac›l›k oran›n›n yaklafl›k %80 civar›nda bulundu¤u yerleflmede, binalar›n
büyük bir bölümü k›smi olarak kullan›lmakta, yer yer tamamen terkedilmifl ve oldukça harap konutlar bulunmaktad›r. Yap›lar›n mimari ve estetik de¤erlerinin h›zla
yok oldu¤u ve çevrenin özgün karakterini zedeleyen uygulamalar›n giderek yo¤unluk kazand›¤› görülmektedir. Bu yap›lar›n ve kent dokusunun özgün karakterinin
korunmas› ve kullan›lmas›; konut gereksiniminin bir bölümünün bu alandaki konutlarla karfl›lanmas› ve kente kaliteli bir yaflam çevresi kazand›r›lmas› aç›s›ndan
önemlidir.
Bu çal›flmada, belirtilen teknolojilerin mimarl›k ve planlama çal›flmalar›nda
uygulanabilirli¤i, etkinli¤i ve yetenekleri, Odunpazar›’n›n yukar›da s›ralanan özellikleri nedeniyle, Odunpazar› Tarihi Yerleflkesi örnek olarak al›narak araflt›r›lm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Sürdürülebilir Kalk›nma, Koruma, Yersel Fotogrametri, Uzaktan Alg›lama, Co¤rafi Bilgi Sistemleri (CBS)
94
PROJE NO:
060211
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
ENFORMASYON TEKNOLOJ‹S‹NE (IT) DAYALI SANAL
M‹MAR‹ TASARIM STÜDYOSUNUN M‹MARLIK E⁄‹T‹M VE
Ö⁄RET‹M‹NDE POTANS‹YEL VER‹ML‹L‹⁄‹N‹N
ARAfiTIRILMASI
Doç.Dr. Leyla Yekdane TOKMAN
Prof.Dr. Ruflen YAMAÇLI
Yard.Doç.Dr. Hakan fiENEL
Arafl.Gör. Özlem KANDEM‹R
Prof.Dr. Gülen ÇA⁄DAfi
Dr. Hakan TONG
May›s 2006
Kas›m 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Enformasyon Teknolojisine (IT) Dayal› Sanal Mimari Tasar›m Stüdyosunun Mimarl›k E¤itim ve Ö¤retiminde Potansiyel Verimlili¤inin Araflt›r›lmas› için donan›m
ve yaz›l›m› ile detaylanm›fl derslik ihtiyac› bulunmufltur. Bu derslik ile ayn› zamanda Mühendislik Mimarl›k Fakültesi’nde Matematik gibi ortak derslerin de bir defada
ve birden fazla noktadan ba¤lan›larak verilmesi amaçlanm›flt›r. Bu kapsamda yap›lan toplant›larda mimari tasar›m stüdyolar›nda ve ortak derslerin verilmesinde dersli¤in ne gibi donan›mlara ve yaz›l›mlara sahip olmas› gerekti¤i ortaya ç›km›flt›r. Mimarl›k e¤itiminde bu tip biliflim tabanl› derslikler için sanal mimari tasar›m stüdyosu ve dersler içinde sanal stüdyo terimleri literatürde mevcuttur. Bu stüdyonun kurulmas› ve aktif olarak kullan›lmas› ile özellikle amaçlanan, Anadolu Üniversitesi’nde geleneksel yöntemlerle sürdürülen mimari tasar›m stüdyolar›n›n ilk defa d›fla aç›l›m›n› sa¤lamakt›r. Bu ba¤lamda, bugün özellikle ECTS kredi düzenlemeleriyle okullar›n bütünleflti¤i, yer ve zamandan ba¤›ms›z etkileflimi yüksek bir stüdyo
ortam› sa¤lanm›flt›r. Bu stüdyo ortam›, ulusal ve uluslararas› tasar›m geliflim ve de¤iflimlerinin içinde bir mimarl›k ö¤retimini getirmifltir ve uzaktan e¤itimin mimarl›k alan›nda da kullan›m›n› sa¤lam›flt›r. Sanal stüdyo, fakültenin di¤er bölümlerinin
de d›fla aç›l›m›n› sa¤layacakt›r. Bu durumda E-Mimarl›k ve E-Mühendislik uygulamalar› Anadolu Üniversitesi’nin bu kanad›nda da bafllam›flt›r. Geliflen teknoloji paralelinde biçimlenen ça¤dafl bir e¤itim özellikle e-konferans, e-workshop, e-panel,
e- juri, e-ders, e-toplant› olarak farkl› kullan›mlar› olanakl› k›lm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Enformasyon Teknolojisi, Sanal Stüdyo, E-Mimarl›k, E-Mühen
dislik, Uzaktan E¤itim, ECTS
95
P R O J E L E R
PROJE NO:
041054
GÜNEY MARMARA BÖLGES‹N‹N HYDRAEN‹DAE VE
HYDROPH‹L‹DAE (POLYPHAGA: COLEOPTERA)
L‹MNOFAUNASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Mustafa TANATMIfi
Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü
Arafl.Gör. Dr. Nesil ERTORUN
Kas›m 2004
Kas›m 2007
Lisansüstü
ÖZET
Güney Marmara Bölgesinin Hydraenidae ve Hydrophilidae (Polyphaga: Coleoptera) Limnofaunas›’n› tespit etmek amac›yla Temmuz-2004 ile A¤ustos-2006 tarihleri aras›nda 96 lokaliteden 8032 adet örnek toplanarak incelenmifl ve 2 familyaya ait
14 cinse ba¤l› 48 tür ve 3 alttür (Limnebius claviger, L. corfidius, L. (s.str.) stagnalis,
L. (s.str.) rubropiceus, L. (Bilimneus) atomus, L. (Bilimneus) corybus, L. (Bilimneus)
myrmidon, L. (Bilimneus) perparvulus, Ochthebius metallescens metallescens, O.
(Hymenodes) difficilis, O. (s.str.) fausti, O. (s.str.) foveolatus, O. (s.str.) inconspicuus, O. (s.str.) lividipennis, O. (s.str.) mediterraneus, O. (s.str.) meridionalis, O.
(s.str.) ragusae, O. (s.str.) semisericeus, O. (s.str.) uscubensis, O. (s. str.) viridis, O.
(Asiobates) minimus, O. (Asiobates) striatus, Hydraena (s.str.) bodemeyeri, H.
(s.str.) ciliciensis, H. (s.str) falcata, H. (s.str.) grandis, H. (s.str.) lapissectilis, H.
(s.str.) pontica, H. (s.str.) prusensis, H. (s.str.) subimpressa, H. (Haenydra) gracilis, H. (Haenydra) plastica plastica, H. (Phothydraena) paganettii, H. bilecikensis,
Coleostoma (s.str.) orbiculare, Cercyon (Dicyrtocercyon) ustulatus, C. (s.str.) littoralis, Hydrochara dichroma, Chaetarthria seminulum, Laccobius (Microlaccobius)
gracilis, L. (Dimorpholaccobius) obscuratus aegaeus, L. (Dimorpholaccobius) simulatrix, L. (Dimorpholaccobius) striatulus, L. (Dimorpholaccobius) syriacus, Anacaena lutescens, Enochrus (Lumetus) fuscipennis, E. (Lumetus) testaceus, Hydrochus flavipennis, Helochares (s.str.) obscurus, Limnoxenus niger, Paracymus scutellaris) tespit edilmifltir.
Tespit edilen türlerden Hydraena (s.str.) subimpressa ile Ochthebius (s.str.) semisericeus ülkemiz faunas› için yeni kay›t iken, Hydraena bilecikensis bilim dünyas› için yenidir. Bunun d›fl›nda Hydraenidae familyas›ndan Ochthebius (Hymenodes)
difficilis, O. (s.str.) fausti, O. (s.str.) inconspicuus, O. (s.str.) lividipennis, O.s (s.str.)
meridionalis, O. (s.str.) uscubensis, O. (Asiobates) minimus, Hydraena (s.str.) ciliciensis, H. (s.str) falcata, H. (s.str.) grandis, H. (s.str.) lapissectilis, H. (s.str.) pontica,
H.(Haenydra) gracilis,H. (Phothydraena) paganettii türleri ile Hydrophilidae familyas›ndan Coleostoma (s.str.) orbiculare, Cercyon (Dicyrtocercyon) ustulatus, C.
(s.str.) littoralis, Hydrochara dichroma, Laccobius (Dimorpholaccobius) syriacus,
Anacaena lutescens, Enochrus (Lumetus) fuscipennis, E. (Lumetus) testaceus türleri
araflt›rma bölgesinden ilk defa bildirilmektedir.
Anahtar Sözcükler: Hydraenidae, Hydrophilidae, Coleoptera, Güney Marmara Bölgesi, Türkiye.
96
PROJE NO:
052948
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bafllang›ç Tarihi :
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
P R O J E L E R
ESK‹fiEH‹R’DE ÇEVRE KAL‹TES‹N‹N B‹TK‹LER ARACILI⁄I ‹LE
B‹YOMON‹TORLANMASI
Doç.Dr. Arzu Ç‹ÇEK
Prof.Dr. Ülker Ö⁄ÜTVEREN
Yard.Doç.Dr. Semra MALKOÇ
Ayflegül TÜRKEL
Emel ÇEL‹KEL
Kas›m 2005
Kas›m 2007
Altyap›
ÖZET
Anadolu Üniversitesi, Çevre Sorunlar› Uygulama ve Araflt›rma Merkezi alt yap›
projesi olarak yap›lan bu proje Kas›m 2005 – Kas›m 2007 tarihleri aras›nda gerçeklefltirilmifltir. ‹limizde yay›l›fl gösteren de¤iflik bitki türlerinde (a¤açlar, çal›lar ve
otsu bitkiler) demir, bak›r, çinko, kurflun, krom, kadmiyum, nikel gibi a¤›r metaller ile kükürt dioksitten kaynaklanan kükürt analizleri yap›lm›flt›r. Ayn› bitki türlerinde besi elementlerinden Na, K, Ca ve P analizleri yap›larak kirlili¤in etkisi
saptanm›flt›r. Endüstriyel alanlar, trafi¤in yo¤un oldu¤u bölgeler ve kentleflmenin
etkisinin görüldü¤ü lokalitelerden toplan›lan bitki örneklerinde ve ayn› istasyonlara ait toprak örneklerinde 4320 deney verisi elde edilmifl ve sonuçlar irdelendi¤inde kirlili¤in biyolojik materyalle monitorlanmas›n›n Eskiflehir ilinde uygun bir
yöntem oldu¤u görülmüfltür.
Çevre Sorunlar› Uygulama ve Araflt›rma Merkezi alt yap› projesi olarak gerçeklefltirilen proje ile Merkez’in Akreditasyonu için gerekli cihaz ve malzemelerin temini
gerçeklefltirilmifltir. 19 Nisan 2007 tarihinde Çevre Sorunlar› Uygulama ve Araflt›rma
Merkezi, Çevre ve Orman Bakanl›¤› Çevre Yönetimi Genel Müdürlü¤ü Çevre Analizleri Ön Yeterlilik Belgesi alm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Biyomonitorlama, Kirleticiler, Eskiflehir, Anadolu Üniversitesi
Çevre Sorunlar› Uygulama ve Araflt›rma Merkezi, Akreditasyon.
97
P R O J E L E R
PROJE NO:
031064
‹LETKEN POL‹MERLER‹N B‹YOSENSÖRLERDE KULLANIMI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Doç.Dr. Yücel fiAH‹N
Fen Fakültesi
Kimya Bölümü
Arafl.Gör. Levent ÖZCAN
Aral›k 2003
Kas›m 2007
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada, elektrokimyasal olarak sentezlenmifl ve modifiye edilmifl iletken
polimerler glikoz, fenol ve parasetamol tayinlerinde kullan›lm›flt›r.
Glikoz tayinleri için, Pt elektrot yüzeyinde sabit gerilim elektropolimerizasyonu
ile glikoz oksidaz (GO) immobilize edilmifl polipirol haz›rlanm›fl ve kronoamperometrik yöntemle glikoz tayinlerinde kullan›lm›flt›r. Ayr›ca, Pt ve cams› karbon (GC)
elektrot yüzeylerinde sabit gerilimde CuO ve GO immobilize polipirol elektrotlar
(Pt/PPy/CuO/GO ve GC/PPy/PTS/CuO/GO) haz›rlanm›flt›r. Bu elektrotlardan Pt/PPy/
CuO/GO ile kronoamperometrik yöntem kullan›larak 0,00 V gibi düflük bir gerilimde
4-14 mM glikoz deriflimi aral›¤›nda tayin yap›lm›flt›r. Son olarak GC elektrot yüzeyine Prusyo Mavisi (PM) tabakas› kaplanm›fl ard›ndan sabit gerilimde ve gerilim taramal› olarak GO immobilize edilmifl polipirol elektrot haz›rlanm›flt›r. Haz›rlanan bu
elektrotlar ile kronoamperometrik ölçümler yap›lm›fl ve 1-14 mM aral›¤›nda glikoz
tayin edilmifltir.
Fenol tayinleri için, Pt elektrot yüzeyinde sabit gerilimde ve farkl› destek elektrolitleri varl›¤›nda polipirol elektrotlar haz›rlanm›flt›r. Özellikle NaNO3 destek elektroliti varl›¤›nda oluflturulan polipirol elektrotlar›n kararl› oldu¤u ve fenol tayinlerinde kullan›labilece¤i bulunmufltur.
Parasetamol tayini için, kalem ucu elektrot yüzeyinde moleküler bask›lama yöntemiyle elektrokimyasal olarak polipirol sentezlenmifltir. Bask›lanm›fl elektrotlar
kullan›ld›¤›nda parasetamol tayinlerinin giriflim yapan türlerin varl›¤›ndan önemli
ölçüde etkilenmedi¤i tespit edilmifltir. Ayr›ca bask›lanm›fl polipirol elektrotlar ile
baz› ilaçlardaki parasetamol miktarlar› belirlenmifl, yöntemin ve elektrotlar›n geçerlili¤ini tespit etmek için yüksek performansl› s›v› kromatografisi (HPLC) kullan›larak ilaçlardaki parasetamol miktarlar› tespit edilmifltir. Sonuçlar kullan›lan yöntem ve elektrotlar›n geçerlili¤ini göstermektedir.
Anahtar Sözcükler: Polipirol, Modifiye Elektrot, Glikoz, Fenol, Parasetamol
98
PROJE NO:
041017
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
CENTAUREA L. C‹NS‹ PHALOLEPIS (CASS.) DC.
SEKS‹YONUNUN TAKSONOM‹K VE EKOLOJ‹K ÖZELL‹KLER‹
Prof.Dr. Ersin YÜCEL
Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü
Arafl.Gör. Yavuz Bülent KÖSE
Temmuz 2001
Kas›m 2007
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada, Centaurea L. Cinsi Phalolepis (Cass.) DC. seksiyonuna ait türlerin
(Centaurea cadmea Boiss., C. aphrodisea Boiss., C.amaena Boiss. & Bal., C. lycia Boiss., C. luschaniana Heimerl, C. wagenitzii Hub.-Mor., C. tossiensis Freyn & Sint., C.
hieropolitana Boiss., C. antalyense A. Duran & H.Duman) biyolojik, taksonomik ve
ekolojik özellikleri araflt›r›lm›flt›r.
Bu çal›flma kapsam›nda türlere ait örnekler toplanarak morfolojik yap›lar› belirlenmifl, ayr›nt›l› flekilleri çizilmifl ve kromozom say›lar› belirlenmifltir. Ekolojik çal›flmalar kapsam›nda iklim analizleri yap›larak, ana kaya ve toprak özellikleri incelenerek, türlere ait populasyonlar›n yap›sal özellikleri tespit edilmifltir. Toprak özellikleri ile morfolojik karakterler aras›ndaki iliflki istatistiksel yöntemlerle analiz edilerek bitki-toprak iliflkileri ortaya konmufltur. Fitokimyasal bak›mdan türlerin uçucu
ya¤lar› mikrodistilasyon metoduyla elde edilmifl ve ya¤lar›n ana bileflenleri ortaya
konmufltur.
Yap›lan incelemeler sonunda, morfolojik olarak türlerin flu ana kadar bilinen
deskripsiyonlar›ndan farkl› özelliklere sahip olduklar› belirlenmifltir. Ay›r›m analizine göre, türler birbirlerinden morfolojik olarak anlaml› bir flekilde ayr›lm›fllard›r.
Türlerin temel kromozom say›lar› (x=9), C. hieropolitana (x=8) d›fl›nda birbirleriyle
uyum göstermifltir. Morfolojik karakterlerin birbirleriyle, bitki organlar›ndaki beslenme elementleriyle ve topraklar›n fiziksel ve kimyasal özellikleriyle anlaml› iliflkiler içinde olduklar› belirlenmifltir. Uçucu ya¤ ana bileflenlerinin büyük oranda ya¤
asitlerinden olufltu¤u, bunun yan›nda fenol, seskiterpen ve alkan türevlerinin de
baz› türlerde ana madde olarak bulundu¤u gözlenmifltir. Yap›lan ay›r›m (diskriminant) analizine göre, türler birbirlerinden anlaml› bir flekilde ayr›lm›fllard›r.
Anahtar Sözcükler: Centaurea L., Phalolepis (Cass.) DC., Taksonomi, Ekoloji, Morfoloji.
99
P R O J E L E R
PROJE NO:
051025
KONTROL FONKS‹YONLARI Lp SINIRLI S‹STEMLER‹N
ER‹fi‹M KÜMELER‹N‹N ÖZELL‹KLER‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Emrah AKYAR
Fen Fakültesi
Matematik Bölümü
Yard.Doç.Dr. Bar›fl ERBAfi
Yard.Doç.Dr. Handan AKYAR
Haziran 2005
Kas›m 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada kontrol fonksiyonlar› integral s›n›rl›, do¤rusal olmayan kontrol
sistemlerin eriflim kümelerinin çeflitli topolojik özellikleri ile eriflim kümelerinin bafllang›ç parametreleri ile olan iliflkileri incelenmifltir. Ele al›nan sistemler, kontrol
vektöre göre do¤rusal, konum vektörüne göre ise do¤rusal olmayan sistemlerdir.
Ayr›ca sistemin kontrol fonksiyonlar› ∞ > p > 1 olmak üzere, Lp uzay›n›n orijin merkezli µ0 > 0 yar›çapl› kapal› yuvar›ndan seçilmifltir. Bir baflka ifade ile
kontrol fonksiyonlar› integral s›n›rl› olarak al›nm›flt›r. Bu tür sistemlerin eriflim kümelerinin Rn uzay›n›n kapal› ve s›n›rl› yani kompakt alt kümeleri oldu¤u gösterilmifltir. Ayr›ca, eriflim kümelerinin bafllang›ç parametrelerine sürekli
ba¤›ml› oldu¤u da kan›tlanm›flt›r. Son olarak ise eriflim kümelerinin Hölder sürekli oldu¤u kan›tlanarak, eriflim kümelerinin çap› için bir de¤erlendirme verilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Kontrol Sistem, Eriflim Kümesi, Lp Uzay›.
100
PROJE NO:
040222
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
ADSORPS‹YON YÖNTEM‹ ‹LE BOYARMADDE A⁄IRMETAL
VE PEST‹S‹T G‹DER‹M‹
Yard.Doç.Dr. Özgül GERÇEL
Doç.Dr. H.Ferdi GERÇEL
Muhammet ERYILDIZ
Haziran 2004
Aral›k 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada at›ksulardaki boyarmaddelerin, a¤›r metallerin ve pestisitlerin adsorpsiyon yöntemi ile giderimi incelenmifltir. Adsorban olarak laboratuvar ortam›nda biyokütle kayna¤› olarak Euphorbia rigida’dan kimyasal aktivasyonla elde edilen aktif karbonlar kullan›lm›flt›r. Sulu çözeltiden boyarmaddelerin giderimi amac›yla yap›lan ilk grup çal›flmada Euphorbia rigida’dan çinko klorür aktivasyonu ile
elde edilen aktif karbon kullan›lm›fl ve çözelti pH’n›n boyarmadde giderimi üzerine
oldukça etkili oldu¤u görülmüfltür. Temas süresinin boyarmadde giderimi üzerine
etkisinin incelendi¤i bölümde ise adsorpsiyonun ilk saatlerde h›zl› gerçekleflti¤i daha sonra yavafllayarak 150 nci dakikadan sonra dengeye ulaflt›¤› belirlenmifltir. S›cakl›¤›n sulu çözeltiden metilen mavisi gideriminde etkili bir parametre oldu¤u görülmüfltür. S›cakl›¤›n 20˚C den 40˚C ye artt›r›lmas› ile giderimin artt›¤› gözlenmifltir.
‹kinci grup çal›flmada sulu çözeltiden kurflun (II) iyonlar›n›n, Euphorbia rigida’dan
sülfürik asit aktivasyonu ile elde edilen aktif karbon kullan›larak giderimi çal›fl›lm›flt›r. Adsorban madde derifliminin a¤›r metal giderimi üzerinde oldukça etkili oldu¤u görülmüfl ve 0,8g/L de¤eri seçilmifltir. Çözelti pH’s›n›n metal adsorpsiyonu
üzerine etkinli¤i araflt›r›lm›fl, enyüksek giderim pH 5 te bulunmufltur. S›cakl›¤›n sulu çözeltiden a¤›r metal gideriminde etkili bir parametre oldu¤u görülmüfltür. S›cakl›¤›n 20˚C den 40˚C ye artt›r›lmas› ile adsorpsiyon kapasitesinin 230,63 ten
241,06mg/g’a yükseldi¤i gözlenmifltir. Üçüncü grup çal›flmada ise pestisit olarak
seçilen alaklorun aktif karbonla giderimi amaçlanm›fl ancak güvenilir veriler elde
edilememifltir.
Anahtar Sözcükler: A¤›r Metal, Boyarmadde, Adsorpsiyon, Aktif Karbon
101
P R O J E L E R
PROJE NO:
041020
FERMENTE OLMUfi ÜRÜNLERDEN LAKT‹K AS‹T
BAKTER‹LER‹N‹N ‹ZOLASYONU TANIMLANMASI VE
EKZOPOL‹SAKKAR‹T (EPS) ÜRET‹M YETENEKLER‹N‹N
ARAfiTIRILMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Prof.Dr. Merih KIVANÇ
Fen Fakültesi
Biyoloji Bölümü
Yard.Doç.Dr. Zerrin ERDEMG‹L
Arafl.Gör. Meral YILMAZ
Uz.Erdo¤an ÇAKIR
Haziran 2004
Aral›k 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
G›da endüstrisinde fermantasyon proseslerinde renk, koku, aroma gibi özelliklerin oluflumu için bafllat›c› kültür olarak kullan›lan laktik asit bakterileri ayn› zamanda antimikrobiyal aktiviteye de sahiptirler. Bu çal›flmada fermente g›da örneklerinden toplam 500 adet laktik asit bakterisi izole edilmifltir. ‹zole edilen strainlerin antimikrobiyal aktiviteleri sandvic-overlay ve agar difüzyon yöntemi ile test edilmifltir ve yüksek antimikrobiyal aktivite gösteren 52 izolat belirlenmifltir. Seçilen izolatlar›n gösterdikleri antimikrobiyal aktivite üzerine çeflitli enzimlerin, farkl› s›cakl›k
ve pH’n›n etkisi agar difüzyon yöntemi ile araflt›r›lm›flt›r. Ayr›ca seçilen 80 izolat›n
fizyolojik testlerle ve riboprinter sistem ile tan›mlama testleri yap›lm›flt›r. Yap›lan
testler sonucunda izolatlar›n laktik asit, proteolitik aktivite ve hidrojen peroksit
miktarlar› s›ras›yla 0,153 – 22,96 mg/ml, 0,001 – 0,487 mg/ml ve 0,001 – 1,082 µg/ml
aras›nda bulunmufltur. ‹zole edilen ve tan›mlanan laktik asit bakterilerinin ekzopolisakkarit üretim yetenekleri araflt›r›lm›fl ve yüksek oranda ekzopolisakkarit üreten
izolatlar elde edilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Laktik Asit Bakterileri, Fermantasyon, Antimikrobiyal Aktivite,
Fermente Ürünler, Ekzopolisakkari
102
7 VE 8 BOYUTLU MAN‹FOLDLAR ÜZER‹NDE
SE‹BERG-WITTEN DENKLEMLER‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Doç.Dr. Nedim DE⁄‹RMENC‹
Fen Fakültesi
Matematik Bölümü
Yard.Doç.Dr. Nilüfer ÖZDEM‹R
Kas›m 2004
Aral›k 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu projede 4-boyutlu manifoldlar üzerinde tan›ml› olan Seiberg-Witten denklemlerinin benzerleri 7-boyutlu G2 manifoldlar› ve 8 boyutlu Spin (7) manifoldlar› için yaz›lm›flt›r. Bu tip manifoldlar özel holonomiye sahip manifoldlar olarak
adland›r›l›r.
Birinci bölümde Clifford cebirleri ve spin gruplar› tan›t›lm›fl ve bir tak›m aç›k izomorfizmler elde edilmifltir. ‹kinci bölümde öncelikle vektör demetleri, bir vektör demedi üzerindeki kovaryant türev ve e¤rilik kavramlar› incelenmifl, sonra asli lif demetleri, bir asl› lif demedi üzerindeki konneksiyon 1-formu ve e¤rilik 2-formu kavramlar› incelenmifltir. Üçüncü bölümde G2 Lie grubunun ve yap› grubu G2 olan manifoldlar›n temel özellikleri verilmifltir. Dördüncü bölümde Spin (7) grubu için farkl› bir karekterizasyon verilip, yap› grubu (7) olan manifoldlara de¤inilmifltir. Beflinci bölümde 8-boyutta bir 2-formun kendine dualli¤inin farkl› tan›mlar› verilmifl
bunlar aras›ndaki iliflkiler incelenmifltir. Alt›nc› bölümde meflhur Seiberg-Witten
denklemleri tan›t›lm›fl ve R4 üzerindeki farkl› spinc yap›s›na karfl›l›k gelen SeibergWitten denklemlerinin çözümlerinin birbirlerine transform edildi¤i gösterilmifltir.
Yedinci bölümde G2-yap›s›na sahip 7-boyutlu manifoldlar üzerinde Seiberg-Witten
denklemleri yaz›lm›fl ve bu denklemlerin lokal ifadeleri aç›k olarak elde edilmifltir.
Bu lokal ifadelere baz› aflikar olmayan çözümler bulunarak elde edilen denklemlerin
çözümsüz olmad›¤› ispatlanm›flt›r. Sekizinci bölümde, yedinci bölümdekilerin benzerleri Spin (7)-yap›s›na sahip 8-boyutlu manifoldlar için yap›lm›flt›r. Yani Spin (7)
yap›s›na sahip 8-boyutlu manifoldlar üzerinde Seiberg-Witten denklemleri yaz›lm›fl
ve bu denklemlerin lokal ifadeleri aç›k olarak elde edilmifltir. Bu lokal ifadelere baz›
aflikar olmayan çözümler bulunarak elde edilen denklemlerin çözümsüz olmad›¤› ispatlanm›flt›r.
P R O J E L E R
PROJE NO:
041057
Anahtar Sözcükler: Seiberg-Witten Denklemleri, Dirac Operatörü, Kendine Duallik,
G2-Yap›s›, Spin-Yap›s›
103
P R O J E L E R
PROJE NO:
060207
DE⁄‹fi‹K B‹YOKÜTLE KAYNAKLARINDAN P‹ROL‹Z
YÖNTEM‹YLE SENTET‹K YAKIT ELDES‹ VE ELDE ED‹LEN
ÜRÜNLER‹N ‹NCELENMES‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Funda ATEfi
Arafl.Gör. Müjde Asl› IfiIKDA⁄
May›s 2006
Aral›k 2007
Yüksek Lisans
ÖZET
Bu çal›flmada; biyokütle kayna¤› olarak, bu¤day, arpa, yulaf saman› ve m›s›r
koçan› seçilmifltir. Tüm deneylerde ortalama partikül boyutundaki biyokütle örneklerinin statik ortamda, 7˚C/dk ›s›tma h›z›nda, 300, 400, 500, 600, 700, 800˚C’ de katalizörsüz ortamda ve a¤›rl›kça %10 alümina katalizörü eklenerek 300, 500 ve
800˚C’da, yavafl pirolizi gerçeklefltirilmifl, s›cakl›¤›n ve katalizörün piroliz ürün verimleri üzerine etkisi araflt›r›lm›flt›r. Yap›lan çal›flmalarda en yüksek s›v› ürün verimine katalizörsüz ve katalizörlü ortamlarda orta s›cakl›klarda (500-600˚C) ulafl›lm›fl
olup, katalizörsüz ortamda verimler; bu¤day saman› için %19,06; arpa saman› için
%19,77; yulaf saman› için %20,26 ve m›s›r koçan› için %22,19 olarak elde edilmifltir.
Katalizör orta s›cakl›klarda s›v› ürün verimini, yüksek s›cakl›klarda gaz ürün verimini artt›r›c› etki göstermifltir. Çal›flmada katalizörsüz ve katalizörlü ortamdan elde
edilen s›v› ürünlerin 1H- NMR ve elementel analizleri yap›lm›fl; katalizörsüz ortamda
elde edilenlerin FT-IR spektrumlar› ve GC-MS kromatogramlar› al›nm›flt›r. Bu analiz
sonuçlar›na göre, s›v› ürünlerin yap›s›n› aromatikler, fenoller, ketonlar, karboksilik
asitler, esterler, alkan ve alkenler, alkoller, aldehitler ve azotlu bileflikler oluflturmaktad›r. Tüm sonuçlar de¤erlendirildi¤inde, elde edilen s›v› ürünlerin yenilenebilir enerji kayna¤› ve kimyasal hammadde olarak kullan›labilece¤i saptanm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Bu¤day Saman›, Arpa Saman›, Yulaf Saman›, M›s›r Koçan›, Piroliz, Sentetik Yak›t, Kimyasal Hammadde.
104
ORGANOFOSFAT ESTER H‹DROL‹Z‹ ‹Ç‹N POL‹MER DESTEKL‹
KATAL‹ZÖRLER HAZIRLANMASI VE H‹DROL‹Z K‹NET‹⁄‹N‹N
‹NCELENMES‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Prof.Dr. Hayrettin TÜRK
Fen Fakültesi
Kimya Bölümü
Yard.Doç.Dr. Murat ERDEM
Yard.Doç.Dr. Hüseyin BERBER
Yard.Doç.Dr. Turgay TAY
Arafl.Gör. Dr. Yasemin Ç‹MEN
Haziran 2004
Aral›k 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada, reçine ve lateks desteklere ba¤lanm›fl o-iyodosobenzoat (‹BA) katalizörü ile paraoksonun (PO) ve p-nitrofenil difenil fosfat›n (PNPDPP) hidrolizileri
araflt›r›lm›flt›r. Öncelikle ‹BA’n›n elektrostatik olarak ba¤lanabilece¤i reçine ve lateks formunda destekler haz›rlanm›fl ve bunlar›n ‹BA ba¤lama kapasiteleri belirlenmifltir. Reçine destekler yap›lar›ndaki kuaterner amonyum grubunun alkil gruplar›ndan biri n-hekzadesil veya n-dodesil, lateksler ise yap›lar›ndaki kuaterner amonyum grubunun alkil gruplar›ndan biri n-hekzadesil, n-oktil veya metil grubu olacak flekilde sentezlenmifllerdir. Reçinelere ve latekslere ba¤lanm›fl ‹BA katalizörleri
ile PO ve PNPDPP hidrolizinde, farkl› ‹BA deriflimlerinde pH 7,0, 8,0 ve 9,0’da yalanc›-birinci-dereceden h›z sabitleri (kgözlenen) belirlenmifl ve [‹BA] –kgözlenen grafiklerinden hidrolizlerin ikinci-dereceden h›z sabitleri (kkat) hesaplanm›flt›r. Ayr›ca nhekzadesiltrimetilamonyum bromürlü ortamda PO’nun ‹BA ile hizroliz kineti¤i de
araflt›r›lm›flt›r. Reçinelere ba¤lanm›fl ‹BA, PO ve PNPDPP’nin hidrolizlerinde düflük
katalitik aktivite göstermifltir. Buna karfl›l›k latekslere ba¤lanm›fl ‹BA, bu organofosfat esterlerin hizrolizinde etkin bir katalitik sistem olarak bilinen hekzadesiltrimetilamonyum klorür/‹BA sistemi kadar hatta baz› durumlarda daha yüksek katalitik aktivite göstermifltir. Ayr›ca latekslerdeki kuaterner amonyum grubuna ba¤l› alkil
grubu metil, n-oktil, n-hekzadesil olarak de¤ifltikçe ‹BA/lateks katalizörleri PO ve
PNPDPP’nin hidrolizinde artan katalitik aktiflik göstermifltir.
P R O J E L E R
PROJE NO:
041018
Anahtar Sözcükler: o-‹yodosobenzoik Asit, ‹BA, p-Nitrofenil Difenil Fosfat, Paraokson, Reçine, Lateks
105
SOSYAL B‹L‹M ALANI
107
ARYKANDA KAZI BULUNTUSU ANT‹K
CAMLARI ÜZER‹NE ‹NCELEMELER
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Ahmet Tolga TEK
Edebiyat Fakültesi
Arkeoloji Bölümü
Ekim 2003
Ocak 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
2003-2004 y›llar› aras›nda ve tamamen Anadolu Üniversitesi’nin cömert katk›lar›yla gerçeklefltirilen araflt›rmam›z s›ras›nda, antik Anadolu camc›l›k sanat› tarihine
dair önemli keflifler yap›lm›flt›r.
1971 y›l›ndan beri kaz› çal›flmalar› T.C. Kültür ve Turizm Bakanl›¤›’n›n izin ve deste¤i ile, Prof. Dr. Cevdet Bayburtluo¤lu (Ankara Üniversitesi) ve ekibi taraf›ndan
sürdürülen Arykanda kaz›lar› s›ras›nda bulunan ve büyük k›sm› Arif Köyü’ndeki kaz› evinde, baz› önemli parçalar› ise Antalya Müzesi deposunda saklanan cam buluntular›n tamam› incelenmifltir. Buluntular›n aras›nda saptanan ham cam külçeleri ve
cam cüruflar›, bu antik kentte cam üretimi yap›ld›¤›n› belgelemifltir. Bu buluntular› ele geçti¤i bir mekan, cam atölyesi olarak teflhis edilmifltir. 2005 kaz› sezonunda
bu mekanda, cam f›r›n›n› saptamak üzere taraf›m›zdan detayl› bir kaz› çal›flmas›
yap›lacakt›r.
Arykanda kenti, Anadolu’da Roma döneminde cam üretiminin yap›ld›¤›, atölye,
ham cam külçeleri, cüruflar ve bitmifl mamuller arac›l›¤› ile belgelenen flimdilik bilinen tek yerleflim olarak saptanm›flt›r. Türkiye’de pek çok bölgede cam üretimi yap›ld›¤› antik yaz›l› kaynaklardan bilinmesine ra¤men, flimdiye kadar bulunabilen
çok az say›daki atölye ve ürünlerinin saptand›¤› örnekler daha sonraki dönemlere
aittir; bunlardan hiç birisi Bizans döneminden önceye ait de¤ildir.
Arykanda’da da ithal cam buluntular olmas›na karfl›n, ele geçen buluntular›n
çok büyük bir k›sm› yerel üretimle yap›lm›flt›r. Projenin ikinci aflamas›nda Arykanda’n›n cam buluntular› çizim ve foto¤raflar› haz›rlanarak bilimsel yöntemlerle kaydedilmifltir. Üçüncü aflamada ise Arykanda’n›n kendi üretimi olan 8 adet cam kap,
eksik parçalar› tamamlanmak suretiyle restore edilerek Antalya Müzesi’nde sergilenmeye haz›r hale getirilmifltir. Bunlardan bir tanesi olan “Tavus Kufllu Tabak”,
üzerindeki erken H›ristiyan motifleri ile antik ça¤ cam sanat›n›n önemli bir baflyap›t› olmaya adayd›r.
P R O J E L E R
PROJE NO:
030850
Anahtar Sözcükler: Lykia, Arykanda, Roma ‹mparatorluk Ça¤›, Cam Üretimi, Cam
Eserler, Restorasyon, Konservasyon.
109
P R O J E L E R
PROJE NO:
020609
‹fiÇ‹ PROF‹L ARAfiTIRMASI: ESK‹fiEH‹R ÖRNE⁄‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Prof.Dr. Ö.Zühtü ALTAN
‹ktisadi ve ‹dari Bilimler Fakültesi
Çal›flma Ekonomisi ve Endüstri
‹liflkileri Bölümü
Yard.Doç.Dr. Deniz KA⁄NICIO⁄LU
Yard.Doç.Dr. Yener fi‹fiMAN
Yard.Doç.Dr. Zerrin SUNGUR
Temmuz 2002
fiubat 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Yaflad›¤›m›z dönemde hemen her alanda h›zl› ve giderek ivme kazanan geliflmelerle karfl›laflmaktay›z. Bu geliflmeler, ifl iliflkileri ve yaflam› üzerinde önemli
de¤iflimlere yol açm›flt›r. Bu sürecin uyararak biçimlendirdi¤i yeni koflullar iflçilerin profilini de de¤ifltirmifl, ancak literatürde konuya iliflkin çok s›n›rl› say›da
çal›flma yap›lm›flt›r.
Çal›flmada, Türkiye’de iflçi s›n›f›n›n evrimi dönemlere ayr›larak de¤erlendirilmifl,
alan araflt›rmas›n›n yap›ld›¤› Eskiflehir ilinin ekonomik, sosyal, kültürel yap›s› ve
özellikleri incelenmifltir. Daha sonra, Eskiflehir ilinde yap›lan araflt›rman›n yöntemi,
bulgular ve yorum ortaya konulmufltur. Bu ba¤lamda toplumsal, ekonomik, s›n›fsal
ve kültürel özellikler incelenmifltir. Ayr›ca, çal›flma yaflam› ve ülke sorunlar›na iliflkin düflünceleri ve yasal düzenlemelerle ilgili bilgi düzeyleri araflt›r›lm›flt›r. Di¤er
taraftan, sadece sendikal› iflçilerin sendikal faaliyetlerle ilgili düflünceleri de¤erlendirilmifltir. Araflt›rman›n ana kütlesi Eskiflehir’deki tüm iflçilerdir. Örneklem olarak
560 iflçi kapsama al›nm›flt›r. Araflt›rmada veri toplamak amac›yla araflt›rmac›lar taraf›ndan gelifltirilen ve toplam 88 sorudan oluflan bir anket kullan›lm›flt›r. Elde edilen veriler, frekans ve yüzde da¤›l›m› biçimde tablolarda gösterilmifltir.
Bulgulara göre, Eskiflehir’deki iflçilerin büyük bir k›sm› 40 yafl ve alt›nda, erkek,
500 milyon TL ve alt›nda gelir kazanmakta oldu¤u ve bu gelir ile bir tasarruf yapamad›klar› saptanm›flt›r. ‹flçilerin ço¤u kentsel kökenli olmas›n ra¤men, k›rsal alanla
ba¤lar› halen devam etmektedir. ‹fl güvencesi, çal›flmam›z kapsam›ndaki iflçiler taraf›ndan çal›flma yaflam›n›n en önemli sorunu olarak görülmektedir. Bunun yan›nda, çal›flma kapsam›ndaki iflçiler ifl iliflkileri ve yaflam›na iliflkin hukuki düzenlemelerle ilgili yeterli bilgiye sahip de¤illerdir. Ayr›ca yeterli örgütlenme deneyimine sahip de¤illerdir. Bu çal›flmada elde edilen bulgular do¤rultusunda ileri araflt›rmalara yönelik önerilere yer verilmifltir.
Anahtar Sözcükler: ‹flçi, Sendika, S›n›f, Eskiflehir.
110
PROJE NO:
040548
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
Ö⁄RETMEN ADAYLARININ SALDIRGANLIK
DÜZEYLER‹ ‹LE AKADEM‹K BAfiARILARI, ‹LET‹fi‹M VE
PROBLEM ÇÖZME BECER‹LER‹ ARASINDAK‹ ‹L‹fiK‹LER
(ANADOLU ÜN‹VERS‹TES‹ VE OSMANGAZ‹ ÜN‹VERS‹TES‹
Ö⁄RENC‹LER‹ ÜZER‹NDE B‹R ARAfiTIRMA)
Prof.Dr. Gürhan CAN
E¤itim Fakültesi
E¤itim Bilimleri Bölümü
Arafl.Gör. Y›ld›z KURTYILMAZ
Kas›m 2004
Mart 2006
Lisansüstü
ÖZET
Bu araflt›rmada ö¤retmen adaylar›n›n sald›rganl›k davran›fllar›n›n çeflitli de¤iflkenler aç›s›ndan araflt›r›lmas› amaçlanm›fl, ö¤retmen adaylar›n›n sald›rganl›k düzeylerinin cinsiyete ba¤l› olarak farkl›lafl›p farkl›laflmad›¤› ve sald›rganl›k davran›fllar›n›n akademik baflar›, iletiflim ve problem çözme becerileriyle olan iliflkileri incelenmifltir. Bu de¤iflkenlerin sald›rganl›¤› nas›l yordad›¤› ve sald›rganl›¤› yordayan
örüntünün k›zlarda ve erkeklerde nas›l oldu¤u da, örüntünün her iki cinsiyet için
ayr› ayr› incelenmesiyle ele al›nm›flt›r.
Araflt›rman›n evrenini Anadolu ve Osmangazi Üniversiteleri’nin E¤itim Fakültesindeki 3366 ö¤renci oluflturmufltur. Araflt›rman›n örneklemi, oranl› küme örnekleme yöntemiyle belirlenmifl 853 ö¤renciden oluflmufltur. Araflt›rmayla ilgili
veriler, “Sald›rganl›k Ölçe¤i”, “‹letiflim Becerilerini De¤erlendirme Ölçe¤i”, “Problem Çözme Envanteri” ve araflt›rmac› taraf›ndan haz›rlanan “Kiflisel Bilgi Formu”
ile toplanm›flt›r.
Verilerin analizinde betimleyici istatistiklerin yan› s›ra ba¤›ms›z gruplar aras›
t-testi, Pearson korelasyon katsay›s› ve aflamal› regresyon analizi kullan›lm›flt›r.
Araflt›rmadan elde edilen sonuçlara göre, ö¤retmen adaylar›n›n büyük ço¤unlu¤unun sald›rganl›klar›n›n orta düzeyde oldu¤u, erkeklerin sald›rganl›k düzeylerinin k›zlara göre daha yüksek oldu¤u bulunmufltur. Ayr›ca, sald›rganl›k davran›fllar› ile iletiflim becerileri, problem çözme becerileri ve akademik baflar› aras›ndaki
iliflkilerin anlaml› oldu¤u sonucuna ulafl›lm›flt›r. Ö¤retmen adaylar›n›n sadece iletiflim ve problem çözme becerilerinin sald›rganl›¤› anlaml› olarak yordad›¤› gözlenmifltir. ‹lgili de¤iflkenlerin sald›rganl›¤› yorday›c›l›¤›n›n k›zlara ve erkeklere göre de¤iflmedi¤i, hem k›zlarda hem de erkeklerde iletiflim ve problem çözme becerilerinin sald›rganl›¤› yordad›¤›, akademik baflar› ve yafl›n ise sald›rganl›¤› yordamad›¤› belirlenmifltir.
Anahtar Sözcükler: Sald›rganl›k, Ö¤retmen Adaylar›, ‹letiflim Becerileri, Problem
Çözme Becerileri, Akademik Baflar›
111
P R O J E L E R
PROJE NO:
040556
L‹SE Ö⁄RENC‹LER‹N‹N K‹ML‹K DUYGUSU
KAZANIM DÜZEYLER‹N‹N BAZI K‹fi‹SEL-SOSYAL
VE A‹LESEL N‹TEL‹KLER ‹LE SUÇ DAVRANIfiI DÜZEY‹
BAKIMINDAN ‹NCELENMES‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Doç.Dr. Esra CEYHAN
E¤itim Fakültesi
E¤itim Bilimleri Bölümü
Ö¤r.Gör. Ayflen BALKAYA
Kas›m 2004
May›s 2006
Lisansüstü
ÖZET
Araflt›rmada, lise ö¤rencilerinin kimlik duygusu kazan›m düzeyleri kiflisel-sosyal, ailesel özellikler ve suç davran›fllar› ile iliflkileri aç›s›ndan incelenmifltir.
Araflt›rma kapsam›na 11 liseden 1454 ö¤renci al›nm›flt›r. Araflt›rmada “Kimlik
Duygusu Ölçe¤i” (Köker, 1997 taraf›ndan uyarlanan formu), “Suç Davran›fllar› Ölçe¤i” (Kaner, 1996) ile araflt›rmac› taraf›ndan haz›rlanan “Kiflisel Bilgi Formu” kullan›lm›flt›r.
Verilerin analizi s›ras›nda, betimleyici istatistikler, ba¤›ms›z gruplar aras› t testi, Tek Yönlü Varyans Analizi uygulanm›flt›r. F testi önemli bulundu¤unda Tukey HSD
testi kullan›lm›flt›r. Ayr›ca Pearson Moment Çarp›m Korelasyon Katsay›s› tekni¤i de
kullan›lm›flt›r.
Araflt›rma sonucunda; lise ö¤rencilerinin kimlik duygusu kazan›mlar› orta düzeyde bulunmufltur. Ö¤rencilerin kimlik duygusu kazan›m düzeyleri okul türü, genel baflar› ortalamalar›, do¤um s›ras›, kardefl say›s›, yaflam›n ço¤unun geçirildi¤i
yerleflim birimi, aile, arkadafl ve okul ortamlar›nda kendini mutlu hissetme durumu,
serbest zaman etkinliklerine kat›lma durumu, fiziksel görünümünden memnun olma durumuna göre farkl›l›k göstermektedir. Ayr›ca, annenin ö¤renim durumu, baban›n ö¤renim durumu, alg›lanan sosyo ekonomik düzey, alg›lanan anne tutumu,
alg›lanan baba tutumu, ailenin arkadafllar›n› onaylama durumuna göre lise ö¤rencilerinin kimlik duygusu kazan›m düzeyleri farkl›laflmaktad›r. Bununla birlikte lise
ö¤rencilerinin kimlik duygusu kazan›m düzeylerinin cinsiyet, yafl, anne baban›n
birliktelik durumuna göre farkl›l›k göstermemektedir. Kimlik duygusu kazan›m düzeyi ile suç davran›fllar› aras›nda negatif anlaml› bir iliflki bulunmufltur.
Anahtar Sözcükler: Kimlik Duygusu, Suç Davran›fl›, Lise Ö¤rencisi
112
PROJE NO:
040510
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
P R O J E L E R
TÜRK‹YE’N‹N AVRUPA B‹RL‹⁄‹ ‹LE BÜTÜNLEfiMES‹
SÜREC‹NDE SOSYAL B‹LG‹LER DERS‹N‹N ‹fiLEVSELL‹⁄‹
Prof.Dr. fiefik YAfiAR
E¤itim Fakültesi
‹lkö¤retim Bölümü
Ö¤r.Gör. Erdo¤an KAYA
May›s 2004
May›s 2006
Lisansüstü
ÖZET
Son y›llarda h›zlanm›fl oldu¤u gözlenen Türkiye’nin AB ile bütünleflmesi süreci, tüm toplumsal olgular› oldu¤u gibi e¤itimi de etkilemektedir. Sosyal Bilgiler
dersi de bu süreçten etkilenmektedir. Bu ba¤lamda yap›lan araflt›rmada, Türkiye’nin AB ile bütünleflmesi sürecinde Sosyal Bilgiler dersinin ifllevselli¤inin belirlenmesi amaçlanm›flt›r.
Araflt›rma tarama modelinde olup 2004-2005 ö¤retim y›l›nda gerçeklefltirilmifltir. Araflt›rma verilerinin toplanmas›nda nicel ve nitel yöntemlerin birlikte kullan›ld›¤› karma yöntem deseninden yararlan›lm›flt›r. Verilerin görüflmelere dayanan k›sm› yedi Sosyal Bilgiler e¤itimi uzman› ve beflinci s›n›flar› okutmakta olan 30 s›n›f
ö¤retmeninden elde edilmifltir. Baflar› testi verileri de bu ö¤retmenlerin 949 ö¤rencisinden toplanm›flt›r.
Görüflme verilerinin çözümlenmesinde betimsel çözümleme tekni¤i kullan›lm›flt›r. Ö¤rencilerin baflar› testinden alm›fl olduklar› puanlar›n frekanslar› ve yüzdeleri
hesaplanarak kazan›mlar› belirlenmifltir. Daha sonra uzmanlarla ö¤retmenlerin görüflleri aras›ndaki benzerlik ve farkl›l›klar ortaya konulmufltur.
Araflt›rma sonucunda ortaya ç›kar›lan bulgular, uzmanlar taraf›ndan Türkiye’nin
AB ile bütünleflmesi sürecinde Sosyal Bilgiler dersinin önemli görüldü¤ü, ancak ifllevsel bulunmad›¤›n› göstermektedir. Ö¤retmenlerin bu konudaki görüflleri aras›nda Türkiye’nin AB ile bütünleflmesi sürecinde Sosyal Bilgiler dersinin k›smen ifllevsel
oldu¤u görüflü daha a¤›r basmaktad›r. Görüflmelerin tümü dikkate al›nd›¤›nda dersin ifllevselli¤i konusunda, uzmanlar›n olumsuz, ö¤retmenlerin ise olumlu bir bak›fl
sergiledikleri anlafl›lm›flt›r. Baflar› testinde ö¤rencilerin büyük bir k›sm›n›n orta düzeyde baflar›l› olduklar› görülmüfltür. Böyle bir sonucun ö¤retmenlerin dersin k›smen ifllevsel oldu¤u yönündeki görüflünü destekledi¤i söylenebilir.
Anahtar Sözcükler: Avrupa Birli¤i, Avrupa Vatandafll›¤›, Sosyal Bilgiler Dersi
113
PROJE NO:
040547
P R O J E L E R
ARAfiTIRMA GÖREVL‹LER‹N‹N MESLEK‹ GEL‹fi‹ME YÖNEL‹K
BAKIfi AÇILARI: E⁄‹T‹M FAKÜLTELER‹ ÖRNE⁄‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Prof.Dr. H.Ferhan ODABAfiI
E¤itim Fakültesi
Bilgisayar ve Ö¤retim Teknolojileri
E¤itimi Bölümü
Yard.Doç.Dr. Ifl›l KABAKÇI
Kas›m 2004
May›s 2006
Lisansüstü
ÖZET
Bu araflt›rman›n amac›, e¤itim fakültesi araflt›rma görevlilerinin mesleki geliflime yönelik bak›fl aç›lar›n› gereksinim, önem ve öneri boyutlar›yla belirlemek ve bu
do¤rultuda araflt›rma görevlilerinin mesleki geliflim alanlar›nda uygulamaya dönük
öneriler gelifltirmektir.
Bu araflt›rma, tarama modellerinden tekil ve iliflkisel tarama modelleri kullan›larak gerçeklefltirilmifltir. Araflt›rman›n evrenini, Türkiye’deki 44 devlet üniversitesindeki 54 E¤itim Fakültesi’nde görev yapmakta olan 1095 araflt›rma görevlisi oluflturmufltur. Araflt›rma 2003–2004 Yüksekö¤retim Kurulu istatistiklerinden elde edilen
verilerle s›n›rl›d›r.
Araflt›rmada belirtilen amaca ulafl›lmas› için gerekli olan veriler, araflt›rmac› taraf›ndan gelifltirilen “Araflt›rma Görevlilerinin Mesleki Geliflime Yönelik Bak›fl Aç›lar›n› Belirleme Anketi” bafll›kl› anket arac›l›¤›yla toplanm›flt›r.
Araflt›rma sonunda, e¤itim fakültesi araflt›rma görevlilerinin mesleki geliflime
gereksinim boyutunda; s›ras›yla, ilk olarak alansal geliflim, ikinci olarak kurumsal
geliflim, üçüncü olarak ö¤retimsel geliflim ve son olarak kiflisel geliflim boyutlar›nda
ciddi düzeyde mesleki geliflime gereksinim duyduklar› belirlenmifltir. E¤itim fakültesi araflt›rma görevlilerinin mesleki geliflim boyutlar›yla sadece yurtiçinde bilimsel
toplant›lara kat›lma durumlar› aras›nda kayda de¤er bir iliflki oldu¤u; buna karfl›n
gereksinim duyduklar› mesleki geliflim boyutlar›yla cinsiyet, çal›flma y›l›, bölüm,
yurtd›fl›nda bilimsel toplant›lara ve mesleki geliflim program›na kat›lma durumlar›
aras›nda kayda de¤er bir iliflki olmad›¤› saptanm›flt›r.
Araflt›rmada e¤itim fakültesi araflt›rma görevlilerinin mesleki geliflimin önemi
boyutunda; önemli bulduklar› mesleki geliflim boyutlar›n›n s›ras›yla alansal geliflim,
kiflisel geliflim, ö¤retimsel geliflim ve kurumsal geliflim boyutu oldu¤u belirlenmifltir.
E¤itim fakültesi araflt›rma görevlilerinin önemli bulduklar› mesleki geliflim alan› boyutlar›yla yurtd›fl›nda bilimsel toplant›lara kat›lma durumlar› aras›nda k›smen anlaml› bir iliflki oldu¤u; buna karfl›n önemli bulduklar› mesleki geliflim alan› boyutlar›yla cinsiyet, çal›flma y›l›, bölüm, yurtiçinde bilimsel toplant›lara kat›lma ve mesleki geliflim program›na kat›lma durumlar› aras›nda bir iliflki olmad›¤› belirlenmifltir.
Araflt›rmada son olarak, araflt›rma görevlilerinin gerçeklefltirilecek mesleki geliflim programlar›n›n düzenlemesine yönelik, mesleki geliflim programlar›n›n üniversitede bu amaca yönelik kurulacak bir e¤itim merkezinde uzmanlar taraf›ndan, çal›flma grubu (workshop) fleklinde, e¤itim dönemi içinde ve haftada 2-3 saat sürecek
etkinlikler fleklinde düzenlemesini önerdikleri belirlenmifltir.
Anahtar Sözcükler: Mesleki Geliflim, Araflt›rma Görevlisi, ‹htiyaç Analizi, E¤itim
Teknolojisi
114
PROJE NO:
020801
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
OLYMPOS ANT‹K KENT‹ YÜZEY
ARAfiTIRMASI VE KORUMA PROJES‹
Doç.Dr. B.Yelda OLCAY UÇKAN
Edebiyat Fakültesi
Sanat Tarihi Bölümü
Dr. Erkan UÇKAN
Ö¤r.Gör. Yalç›n MERGEN
Ö¤r.Gör. Elif U⁄URLU
Arafl.Gör. Hasan YILMAZYAfiAR
Arafl.Gör. Zeliha GÖKALP
Arafl.Gör. Muradiye BURSALI
Temmuz 2002
May›s 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Eflsiz do¤as› ve kültürel birikimiyle dikkati çeken Olympos antik kenti yüzy›llar
boyunca do¤an›n; son y›llarda turizmin denetimsiz ve düzensiz geliflimi ile birlikte
ise insanlar›n tahribat›na u¤ram›flt›r. Bu nedenle Olympos antik kentinde 2000 y›l›nda bafllayan temizlik, tespit ve mimari envanter çal›flmalar›na, 2005 y›l› sezonunu da kapsayacak flekilde devam edilmifl ve kent plan› yap› stoklar›yla birlikte say›sal ortama aktar›larak topografik harita üzerine yerlefltirilmifltir. Topografik haritan›n uydu foto¤raf› üzerine aktar›m› ile kent plan› güncellenmifltir. Dört y›l boyunca
sürdürülen bu çal›flma projenin as›l hedefi olan düzenleme ve onar›m program›na
altl›k oluflturacak flekilde gerçeklefltirilmifltir.
Kent plan› genel anlamda de¤erlendirildi¤inde, antik kentlerde s›k rastlan›lmayan bir flema yans›tt›¤› görülür. Bu fleman›n ana unsuru kentin ortas›ndan geçen ve
kenti bir anlamda ikiye bölen Olympos (Akçay) çay›d›r. Bu bölünmeyi esas alarak
kenti kuzey ve güney olmak üzere iki bölüme ay›rmak mümkündür. Kuzey ve güney
kentin orijinalde birbirine bir köprüyle ba¤land›¤› tesbit edilebilir. Günümüze gelen antik kentler de¤erlendirildi¤inde Olympos çay›n›n kuzey ve güneyinde yer alan
liman yap›lar›n›n ünik oldu¤u söylenebilir. Liman yap›lar›, korsan gemilerinin iç
k›sma girerek yükleme-boflaltma ifllemini yapt›klar› yerler olmal›yd›. Bu günkü kal›nt›lar, liman ve liman yollar›n›n yan› s›ra antrepo (liman depolar›) binalar›n›n da
varl›¤›na ›fl›k tutacak niteliktedir.
Likya bölgesinin önemli kentlerinden biri olan Olympos’un Türkler’in bölgeyi
ele geçirmesinden sonra yerleflim görmemifl olmas› ortaça¤’da kent plan›na yans›yan de¤iflimlerin korunmas›n› sa¤lam›flt›r. Kent bütününde ortaça¤ dokusunun saptand›¤› nadir örneklerden biri olmas› nedeniyle Akdeniz’in ortaça¤ tarihi için önem
tafl›r.
Anahtar Sözcükler: Sanat Tarihi, Bizans Sanat›, Likya, Ortaça¤ Kenti, Kilise.
115
PROJE NO:
050515
P R O J E L E R
YÜKSEKÖ⁄RET‹MDE WEB’E DAYALI VE YÜZYÜZE DERS ALAN
Ö⁄RENC‹LER‹N Ö⁄RENME STRATEJ‹LER‹N‹N B‹LG‹SAYAR
KAYGILARININ VE BAfiARI DURUMLARININ
KARfiILAfiTIRILMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Ayflen GÜRCAN
E¤itim Fakültesi
Bilgisayar ve Ö¤retim Teknolojileri E¤itimi Bölümü
Adile Aflk›n GÜLÜMBAY
Nisan 2005
May›s 2006
Lisansüstü
ÖZET
Bu araflt›rman›n amac› yüksekö¤retimde Web’e dayal› ve yüzyüze ders alan ö¤rencilerin ö¤renme stratejileri ile bilgisayar kayg› durumlar›n›n ö¤rencilerin baflar›lar› ile iliflkisini ortaya koymakt›r.
Bu araflt›rmada yar› deneysel deneme modeli olan eflitlenmemifl kontrol gruplu model kullan›lm›flt›r. Modelde Web’e dayal› ö¤retim ve yüzyüze ö¤retim grubu olmak üzere iki deney grubu yer alm›flt›r. Anadolu Üniversitesi E¤itim Fakültesi 2004–2005 Akademik Y›l› Bahar Döneminde BTÖ 102 kodunda aç›lan iki grup E¤itimde Bilgi Teknolojileri II dersini alan ö¤renciler araflt›rman›n çal›flma grubunu oluflturmufltur. Web’e dayal› ö¤retim yap›lan grupta 31 ö¤renci, yüzyüze ö¤retim yap›lan grubunda ise 22 ö¤renci yer alm›flt›r.
Araflt›rman›n belirlenen amac›na ulaflmas› için gerekli olan veriler, “Biliflsel Ö¤renme Stratejileri Ölçe¤i”, “Biliflötesi Ö¤renme Stratejileri Ölçe¤i” ve “Bilgisayar Kayg› Ölçe¤i” olmak üzere üç ölçek
ve “Baflar› Testi”nden elde edilmifltir. Uygulamadan önce deney gruplar›nda yer alan ö¤rencilere
ölçme araçlar› öntest olarak verilmifl, araflt›rma sonunda ayn› ölçme araçlar›n› sontest olarak tekrar
yan›tlam›fllard›r.
Araflt›rmadan elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel istatistikler, t-testi, tek de¤iflkenli
ve çok de¤iflkenli kovaryans analizi kullan›lm›flt›r. Araflt›rmada anlaml›l›k düzeyi olarak .05 güven
düzeyi benimsenmifltir. Bu araflt›rma ile ilgili tüm istatistiksel çözümlemelerde SPSS 11.5 paket program›ndan yararlan›lm›flt›r.
Araflt›rma soncunda afla¤›daki bulgular elde edilmifltir:
Ö¤rencilerin biliflsel ö¤renme stratejileriyle ilgili elde edilen bulgular
Web’e dayal› ve yüzyüze ö¤retim yap›lan gruplar›nda yer alan ö¤rencilerin bilgisayar kayg› ölçe¤ine göre düzeltilmifl biliflsel ö¤renme stratejileri ortalama puanlar› aras›nda anlaml› bir farkl›l›k
bulunmam›flt›r.
Ö¤rencilerin biliflötesi ö¤renme stratejileriyle ilgili elde edilen bulgular
Web’e dayal› ve yüzyüze ö¤retim yap›lan gruplar›nda yer alan ö¤rencilerin bilgisayar kayg› ölçe¤ine göre düzeltilmifl biliflötesi ö¤renme stratejileri ortalama puanlar› aras›nda anlaml› bir farkl›l›k bulunmam›flt›r.
Ö¤rencilerin baflar›lar›yla ilgili elde edilen bulgular
Web’e dayal› ve yüzyüze ö¤retim yap›lan gruplar› baflar› puanlar› aras›nda yüzyüze ö¤retim yap›lan grup lehine bir farkl›l›k bulunmufltur. Bir baflka deyiflle yüzyüze ö¤retim yap›lan grupta yer
alan ö¤rencilerin sontest baflar› puanlar› Web’e dayal› ö¤retim yap›lan gruptaki ö¤rencilere göre daha yüksektir.
Ö¤rencilerin bilgisayar kayg›s›yla ilgili elde edilen bulgular
•
Web’e dayal› ve yüzyüze ö¤retim yap›lan gruplar›nda yer alan ö¤rencilerin bilgisayar kayg› ölçe¤ine göre düzeltilmifl duyuflsal kayg› ortalama puanlar› aras›nda anlaml› bir farkl›l›k bulunmam›flt›r.
•
Web’e dayal› ve yüzyüze ö¤retim yap›lan gruplar›nda yer alan ö¤rencilerin bilgisayar kayg› ölçe¤ine göre düzeltilmifl zarar verme kayg›s› ortalama puanlar› aras›nda anlaml› bir farkl›l›k bulunmam›flt›r.
Ancak Web’e dayal› ve yüzyüze ö¤retim yap›lan gruplar›nda yer alan ö¤rencilerin bilgisayar
•
kayg› ölçe¤ine göre düzeltilmifl ö¤renme kayg›s› ortalama puanlar› aras›nda yüzyüze ö¤retim
yap›lan grup lehine anlaml› bir farkl›l›k bulunmufltur.
Yüzyüze ö¤retim yap›lan gruptaki ö¤rencilerin bilgisayar kayg›s› öntest ortalama puanlar› son•
test ortalama puanlar›na göre 4,14 puanl›k bir azalma gösterirken Web’e dayal› ö¤retim yap›lan
gruptaki ö¤rencilerin bilgisayar kayg› düzeyleri sontestte 1,58 puanl›k bir art›fl göstermifltir.
Sonuç olarak, Web’e dayal› ve yüzyüze ö¤retim yap›lan gruplarda yer alan ö¤rencilerin sontest biliflsel ve biliflötesi ö¤renme stratejileri aras›nda farkl›l›k bulunmazken, yüzyüze ö¤retim yap›lan gruptaki ö¤rencilerin ö¤renme kayg›lar› ve baflar›lar›, Web’e dayal› ö¤retim yap›lan gruptaki ö¤rencilere
göre daha yüksek bulunmufltur.
116
Web’e Dayal› Ö¤retim, Ö¤renme Stratejileri, Bilgisayar Kayg›s›
PROJE NO:
020808
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
KARACAH‹SAR KALES‹ KAZI VE
RESTORASYON ÇALIfiMALARI PROJES‹
Doç.Dr. Canan PARLA
Edebiyat Fakültesi
Prof.Dr. Ebru PARMAN
Doç.Dr. Erol ALTINSAPAN
Doç.Dr. Yelda OLCAY UÇKAN
Ö¤r.Gör. Yalç›n MERGEN
Ö¤r.Gör. O¤uz ALP
Ö¤r.Gör. Hasan YILMAZYAfiAR
Prof.Dr. Halil ‹NALCIK
Prof.Dr. Halime DO⁄RU
Yard.Doç.Dr. Ya¤mur SAY
Temmuz 2002
Haziran 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Karacahisar Kalesi, Porsuk Çay› kenar›ndaki yüksek platoda, denizden 1010 m.
yükseklikte, Eskiflehir’e 7 km., Dorylaion’a 11 km. uzakl›ktaki bir tepede yer al›r. ‹stanbul, ‹znik, Eskiflehir üzerinden do¤uya ve güneydo¤uya yönelerek kutsal topraklara ulaflan, Antik ve Ortaça¤ yollar›n›n önemli kavflak noktalar›ndan biri üzerinde
bulunan kalenin eteklerinde Karacaflehir ad›yla an›lan bir de köy bulunmaktad›r.
Ortaça¤’dan beri Eskiflehir ovas›yla kentine, Porsuk vadisine ve Kütahya yoluna hakim konumuyla stratejik önemini koruyan kale ve çevresinde 1999 y›l›nda bafllat›lan
yüzey araflt›rmalar›n›n yerini 2001-2005 y›llar› aras›nda sürdürülen arkeolojik kaz›
çal›flmalar› alm›flt›r. Bu kaz›larda kale giriflinin ard›ndaki bölümde yer alan bir kaç
mekanla kale kap›s› ve kap›n›n yanlar›ndaki burçlar aç›¤a ç›kar›lm›fl ayr›ca, kale
içinde sondaj kaz›lar› gerçeklefltirilmifltir. Kalenin henüz çok küçük bir bölümü kaz›labildi¤inden bu alanlardan elde edilen veriler, kalenin mimari yap›s›n› ayd›nlatmaya yetecek ölçüde de¤ildir.
Öte yandan, yüzey araflt›rmalar› ve kaz› çal›flmalar› s›ras›nda bulan seramik parçalar› her y›l foto¤raflar›n›n çekilmesi ve çizimlerinin yap›lmas› yoluyla tasniflenmifltir. Bu konudaki de¤erlendirme çal›flmalar› halen sürdürülmektedir.
Askerlere ait olabilece¤i tahmin edilen girifl kap›s›n›n ard›ndaki bölümlerle sivil
yerleflime ait bölümlerin ortaya ç›kar›labilmesi ve bu yap›lar›n özelliklerinin tespiti
önümüzdeki y›llarda da kaz› çal›flmalar›n›n sürdürülmesiyle mümkün olabilecektir.
Anahtar Sözcükler: Karacahisar Kalesi, Karacaflehir, Frigya Bölgesi
117
P R O J E L E R
PROJE NO:
030119
‹fiLETMELER‹N Ö⁄RENEN ORGAN‹ZASYON OLMA
YOLUNDAK‹ ÇABALARININ TÜRK‹YE’DEK‹ GÖRÜNÜMÜ
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Doç.Dr. Deniz TAfiCI
‹letiflim Bölümü
Yard.Doç.Dr. Erhan ERO⁄LU
May›s 2003
Haziran 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
1990’l› y›llarda iflletmecilik ve yönetim dünyas› Senge’in ortaya att›¤› yeni bir
kavramla sars›ld›: Ö¤renen Örgütler. Aradan geçen süre içinde ö¤renen örgütler
hakk›nda say›s›z kuramsal çal›flma yap›ld› ve yay›nland›. Ayr›ca söz konusu çal›flmalar› de¤erlendirmek amac›yla pek çok analitik çal›flma da yap›ld›. Bu çal›flma,
Türkiye’deki iflletmelerin ö¤renen örgüt olmaya do¤ru ne kadar yol alabildiklerini
belirlemek amac›yla yap›lan bir araflt›rmaya dayanmaktad›r. Araflt›rma 100 iflletmeye yollanan bir anketle gerçeklefltirilmifltir. Söz konusu 100 iflletme, Türkiye’de “Ulusal Kalite Ödülü”ne aday gösterilmifl iflletmeler ile yeni yönetim anlay›fllar›n› ve kalite yaklafl›mlar›n› baflar›yla uygulad›¤› bilinen iflletmeler aras›ndan seçilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Ö¤renenen Organizasyon, Sistem Düflüncesi, Kiflisel Ustal›k,
Zihinsel Modeller, Vizyon, Tak›m Halinde Ö¤renme.
118
PROJE NO:
030822
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
AÇIK Ö⁄RET‹M FAKÜLTES‹ Ö⁄RENC‹LER‹N‹N
SOSYOLOJ‹K AÇIDAN DE⁄ERLEND‹R‹LMES‹
Doç.Dr. Serap SU⁄UR
Edebiyat Fakültesi
Sosyoloji Bölümü
Prof.Dr. Nadir SU⁄UR
Prof.Dr. Bilhan KARTAL
Ö¤r.Gör. Temmuz Gönç fiAVRAN
May›s 2003
Ekim 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu proje Türkiye’de yüksek ö¤renim görme olana¤›na sahip ol(a)mayanlar aç›s›ndan çok defa ikinci bir flans olarak görülen aç›k ö¤retim sisteminde yer alan kad›n ve erkek ö¤rencileri sosyolojik aç›dan incelemeyi amaçlamaktad›r. Türkiye’de
uzaktan e¤itim aç›k ö¤retim ad› alt›nda Anadolu Üniversitesi bünyesinde 1982 y›l›ndan beri yürütülmektedir. 2005 y›l› itibariyle büyük bir bölümü yurt içinde olmak
üzere KKTC ve Avrupa ülkelerinde aç›k ö¤retim sistemine dahil olan ö¤renci say›s›
bir milyona yaklaflm›flt›r. Bu oldukça büyük bir rakamd›r. Bu say›sal büyüklük, Türkiye’de e¤itim sistemi içerisinde önemli bir yer oluflturan aç›k ö¤retim ö¤rencilerinin sosyal ve ekonomik profillerinin belirlenmesi gereklili¤ini ortaya ç›karmaktad›r.
Sosyolojik aç›dan aç›k ö¤retim ö¤rencilerinin hangi gelir grubundan geldikleri, medeni durumlar›, cinsiyet ve yafl da¤›l›mlar›, a¤›rl›kl› olarak k›rsal ya da kentsel kökenli mi olduklar›, istihdam durumlar›, neden aç›k ö¤retimi tercih ettikleri daha çok
hangi programlarda ö¤renim gördükleri ve mesleki yönelimlerinde ne tür farkl›l›klar oldu¤u toplumsal cinsiyetçi bir bak›fl aç›s›yla karfl›laflt›rmal› olarak de¤erlendirilmektedir. Proje ayr›ca toplumsal cinsiyet eflitli¤inde uzaktan e¤itimin rolünü,
özellikle bu alanda say›lar› her geçen gün artan çal›flan kad›nlar aç›s›ndan elefltirel
olarak de¤erlendirmeyi de amaçlamaktad›r.
Araflt›rma büyük ölçüde pozitivist yöntemle gerçeklefltirilmifl ve veri toplama
arac› olarak da anket tekni¤i kullan›lm›flt›r. Ancak pozitivizmin s›n›rl›l›klar›n› aflmak amac›yla ö¤rencilerin anket formunda yer alan aç›k uçlu sorulara verdikleri yan›tlardaki özgün ifadeler de kullan›lm›flt›r. Baflka bir ifadeyle, istatistiksel analizlerin yan› s›ra, araflt›rma uzaktan e¤itim sisteminde okuyan ö¤rencilerin deneyimlerine dayal› olmas› aç›s›ndan ‘birinci el verileri ve görüflleri’ de kapsamaktad›r. Bu
çerçevede araflt›rmada yerine göre hem niceliksel hem de niteliksel veriler kullan›lm›flt›r. Araflt›rman›n örneklemi 2003-2004 ö¤retim y›l›nda Anadolu Üniversitesi,
Aç›k Ö¤retim Sistemine ba¤l› Aç›k Ö¤retim, ‹ktisat ve ‹flletme Fakültelerinin çeflitli
programlar›nda kay›tl› 2,500 ö¤renciden oluflmaktad›r.
Araflt›rman›n bulgular›na genel olarak bak›ld›¤›nda, Türkiye’de uzaktan e¤itim
sisteminin daha çok yetiflkin ve aile sahibi olan, memur ve iflçi gibi belirli meslek
gruplar›nda ücretli olarak çal›flan, kentsel mekanlarda yaflayan ve belirli nedenlerle e¤itimini tamamlayamadan çal›flma yaflam›na erken yaflta bafllam›fl olan orta ve
alt gelir gruplar›ndaki erkekler ve kad›nlar taraf›ndan, farkl› kiflisel amaçlar›n tatmininin yan› s›ra, özellikle e¤itim tamamlama ve meslekte terfi ve k›dem kazanma
gibi nedenlerle tercih edildi¤idir. Bu da Türkiye’de uzaktan e¤itim sisteminin çeflitli nedenlerle üniversitelerin örgün e¤itim olanaklar›ndan yararlanamayan ve e¤itimlerini tamamlayamayan bireyler aç›s›ndan e¤itimdeki f›rsat eflitsizli¤ini azaltmada önemli bir rol yüklendi¤ini göstermektedir.
Anahtar Sözcükler: E¤itim, Aç›k Ö¤retim, Örgün E¤itim, E¤itimde F›rsat Eflit(siz)li¤i, E¤itimde Toplumsal Cinsiyet Eflit(si)zli¤i
119
P R O J E L E R
PROJE NO:
010839
XIX YÜZYILDA KURULAN N‹ZAM‹YE MAHKEMELER‹’N‹N
TUTANAKLARI’NDA YARGI GÜCÜ’NÜN KULLANIMI VE
TUTANAKLARIN KAYNAK BAKIMINDAN DE⁄ER‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Sedat B‹NGÖL
Edebiyat Fakültesi
Tarih Bölümü
Temmuz 2001
Aral›k 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Kurulufl devrinden itibaren Osmanl› ‹mparatorlu¤u’nun adlî teflkilat›, fier’î Mahkemelere dayanm›flt›r. fier’î Hukukun uyguland›¤› bu kurum yerine, modernleflme
süreci içerisinde Tanzimat sonras›, ad›na Nizâmiyye Mahkemeleri denilen yeni bir
adlî yap›lanmaya gidilmifltir.
‘’ H›rsova Kazâ Deâvî Meclisi Tutanaklar› (Nizâmiyye Mahkemeleri Tutanaklar›ndan bir Örnek)’’ isimli bu çal›flma, Cumhuriyet Devri’ne de miras kalan bu yeni adlî örgütün, idarî bak›mdan Kaza düzeyindeki bafllang›ç evresini ve yarg› kararlar›n›
göstermektedir. Adlî alandaki modernleflme çabalar›n› yans›tan bir örnek olmak d›fl›nda, Osmanl› toplumsal yaflam›n› ekonomik, kültürel vb. unsurlar aç›s›ndan canl›
bir flekilde tan›tan, bir kaynak özelli¤ine de sahiptir.
Anahtar Sözcükler: Osmanl› ‹mparatorlu¤u, fier’î Mahkeme, Nizâmiyye Mahkemeleri, H›rsova Kazâ Deâvî Meclisi
120
PROJE NO:
050734
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
AVRUPA’DA TÜRKÇE ‘‹K‹NC‹ D‹L’ Ö⁄RET‹M‹ ARAfiTIRMASI
Prof.Dr. Nazmi ULUTAK
Uzaktan Ö¤retim Bölümü
Prof.Dr. Levend KILIÇ
Prof.Dr. Bilhan DOYURAN KARTAL
Doç.Dr. Ayd›n Ziya ÖZGÜR
Doç.Dr. Abdülkadir GÜRER
Yard.Doç.Dr. Cengiz Hakan AYDIN
Yard.Doç.Dr. Hülya P‹LANCI
Yard.Doç.Dr. Hasan ÇALIfiKAN
Yard.Doç.Dr. Murat ATA‹Z‹
Ö¤r.Gör. Zekiye DO⁄AN
Ö¤r.Gör. Erdal KARA
Ö¤r.Gör. Bülent BATMAZ
Yard.Doç.Dr. Elif TOPRAK
Yard.Doç.Dr. Evrim GENÇ KUMTEPE
Yard.Doç.Dr. Alper Tolga KUMTEPE
Temmuz 2005
Ocak 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Anadolu Üniversitesi Araflt›rma Projeleri kapsam›nda gerçeklefltirilen araflt›rma bulgular›n›n da,
alan yaz›ndaki benzer araflt›rma bulgular›na koflut olarak vurgulad›¤› üzere Avrupal›lar›n Türkçe’yi 2.
dil olarak ö¤renme ihtiyac› bafll›ca iki nedene dayanmaktad›r: (1) Avrupal›lar›n Avrupa’daki Türk varl›¤› ile iletiflim ihtiyac›, (2) Avrupal›lar›n Türkiye’deki Türklerle iletiflim ihtiyac›.
Bu nedenlerden birincisi daha çok Avrupal›lar›n kendi ülkelerinde giderek daha fazla hissetmeye
bafllad›¤› uyum, sosyal-kültürel diyalog, iç huzur, güvenlik sorunlar›na dayanan yerel ve ulusal kamu hizmetlerinde yaflanan kalite kayb›ndan kaynaklanmaktad›r. Avrupa ekonomisindeki durgunlu¤a dayal› olumsuz geliflmeler yan›nda Avrupa Birli¤i süreçlerinin h›zland›rd›¤› sosyal-kültürel hareketlilik Avrupal›lar›n siyasal tercihlerinde de çarp›c› farkl›laflmalara; bu da az›nl›klarla iletiflim sorunlar›na dayal› sosyal çat›flma ortamlar›n›n çeflitlenerek art›fl›na neden olmaktad›r.
Avrupal›lar›n, Türkiye’deki Türklerle iletiflim ihtiyac› ise Avrupa’daki ekonomik sorunlar karfl›s›nda Türkiye’nin ekonomik potansiyellerinin çarp›c› biçimde art›fl›ndan kaynaklanan ticari çekicili¤i;
küresel ›s›nmaya dayal› olarak özellikle ‹skandinav ülkelerinde (Belçika, Hollanda ve Danimarka) hissedilen do¤al çevre sorunlar› ve toprak kayb› riskleri karfl›s›nda Türkiye’nin cazip bir yaflam co¤rafyas› olarak cazibesinin art›fl›; Türkiye’nin, Dünya’n›n sorunlu co¤rafyas› olarak tan›mlanan Orta Do¤u ile Avrupa aras›nda bir güvenlik ve istikrar bölgesi olarak almas›ndan kaynaklanan stratejik konumunun siyasal düzlemde daha iyi alg›lanmas› ve Türkiye’nin AB üyelik sürecinin yo¤unlaflt›rd›¤› diplomasi gereklerinden kaynaklanmaktad›r.
Her iki nedene dayal› olarak Avrupal›n›n Türkçeyi 2. dil olarak ö¤renme ihtiyac› daha önceki dönemlerle karfl›laflt›r›ld›¤›nda daha yo¤un, yayg›n ve ilgi alanlar›na özel olarak çeflitlenmifltir.
Bunlara ek olarak Türkiye, bulundu¤umuz dönemde kültürel, ekonomik, bilimsel, politik ve teknolojik alanlarda daha önceki dönemlerle karfl›laflt›r›lamayacak ölçüde bir yo¤unlukla d›fla aç›lma
çabas› içindedir. Küreselleflme sürecinde Türkiye’nin, sadece etkilenen bir ülke olmamas›, aksine çevresini etkileyen bir ülke olmas› gerekir. Bunun için öncelikle e¤itim kurumlar›n›n faaliyetlerini ulusal
s›n›rlardan evrensel s›n›rlara tafl›ma becerisine sahip olmas› flartt›r. Türkiye’nin uluslar aras› aç›l›mlar› gerçeklefltirebilmesi e¤itim kurumlar›n›n bu yönde yeni aç›l›mlar kazand›rma becerisine ba¤l›d›r.
Türkiye’nin uluslararas› düzlemde yapmaya çal›flt›¤› bu aç›l›mlar özellikle uzaktan e¤itim kurumlar›n› da bu yönde harekete geçirmeye zorlamaktad›r.
Tüm bu yak›n geçmifl geliflmeleri Avrupal›lar›n Türkçeyi 2. dil olarak, ancak co¤rafi, zamana dayal› ve di¤er k›s›tlar›ndan ar›nd›r›lm›fl ve bu alanlardaki esnekliklere sahip ortamlarda ö¤renme ihtiyac›n› körüklemektedir. Aç›k ve uzaktan ö¤renme yöntemleri ise, araflt›rma bulgular›n›n da vurgulad›¤› üzere, bu noktada ulafl›labilecek en verimli, etkili ve çekici seçenek olarak belirmektedir. Internet
ortam›n›n karfl›lad›¤› bu beklentiler nedeniyle kaliteden taviz vermeden dil ö¤renimi, uygulanmakta
olan ancak ayr›nt›l› çal›flmalarla gelifltirilmeye muhtaç bir e¤itim ortam› olarak alg›lanmaktad›r.
Türkçe Ö¤retimi, Uzaktan E¤itim, Aç›kö¤retim Fakültesi
121
P R O J E L E R
PROJE NO:
050735
AVRUPA’DA TÜRKÇE ‘ANAD‹L’ Ö⁄RET‹M‹ ARAfiTIRMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Prof.Dr. Murat BARKAN
Uzaktan Ö¤retim Bölümü
Prof.Dr. Levend KILIÇ
Prof.Dr. Bilhan DOYURAN KARTAL
Doç.Dr. Ayd›n Ziya ÖZGÜR
Doç.Dr. Abdülkadir GÜRER
Yard.Doç.Dr. Cengiz Hakan AYDIN
Yard.Doç.Dr. Hülya P‹LANCI
Yard.Doç.Dr. Hasan ÇALIfiKAN
Yard.Doç.Dr. Murat ATA‹Z‹
Ö¤r.Gör. Zekiye DO⁄AN
Ö¤r.Gör. Erdal KARA
Ö¤r.Gör. Bülent BATMAZ
Yard.Doç.Dr. Elif TOPRAK
Yard.Doç.Dr. Evrim GENÇ KUMTEPE
Yard.Doç.Dr. Alper Tolga KUMTEPE
Temmuz 2005
Ocak 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
1.ve 2. kufla¤› a¤›rl›kl› olarak Türkiye’den göçlerle 3. ve 4. kufla¤› ise Avrupa’da do¤anlarla oluflan “Avrupa’da yaflayan Türk varl›¤›”n›n anadil ö¤renme ihtiyac› bugüne kadar farkl› araflt›rma ve
uygulamalara konu olmufltur. Bu çal›flmalar›n ilgiye kaynakl›k eden bilim disiplini kadar merak konular› da, do¤al olarak, farkl›l›k gösterebilmifl; bu farklar bulgular›n fark ve çeflitlili¤ine de yans›m›flt›r. Anadolu Üniversitesi Bilimsel Araflt›rma Projeleri kapsam›nda gerçeklefltirilen bu çal›flma, alan
yaz›n taramas› ile ulafl›lan bu bulgulardan yola ç›karak gerçeklefltirilen yeni bir araflt›rmad›r.
Araflt›rma öncelikle Avrupa’da yaflayan Türk varl›¤›n›n Türkçeyi anadil olarak ö¤renme ihtiyac›
olup olmad›¤›n›; bu ihtiyaç varsa daha önce yap›lan araflt›rma bulgular›n›n belgeledikleri ile benzerlik ve farklar›n› belirlemeyi hedeflemifltir. Bununla birlikte ihtiyac›n karfl›lanmas›na yönelik olarak
Türkiye’de modellenerek Avrupa’da uygulanan uygulamalarla Avrupa’da gelifltirilerek uygulanan
programlar›n ‘verimlilik’, ‘etkililik’ ve ‘çekicilik’ aç›s›ndan karfl›laflt›r›lmas› ise proje kapsam›nda benimsenen bir di¤er merak noktas›d›r. Araflt›rma son olarak aç›k ve uzaktan ö¤renme olanaklar›n›n
altyap› durumunu ve buna ba¤l› olarak potansiyel kat›l›mc›lar›n bu yöntemi benimseme olas›l›klar›n› saptamaya çal›flmaktad›r. Bu noktalarda toplanan verilerin Avrupa’da Türkçeyi “anadil” olarak
ancak aç›k ve uzaktan ö¤renme yöntemleri ile ö¤retme amaçl› projelere bilgi altyap›s› sa¤lamas›
umut edilmektedir. Elde edilen veriler, genel bir anlat›mla, Avrupa’daki Türk varl›¤›n›n anadil ö¤retimine, yak›n geçmiflte oldu¤undan farkl› nedenlerle, ihtiyaç duydu¤unu; bu fark›n, Avrupa’daki
sosyal, kültürel, siyasal ve ekonomik yap›da yaflanan genifl ölçekli ancak h›zl› de¤iflimden kaynakland›¤›n›; ö¤renme yöntem ve olanaklar›n›n ise iletiflim teknolojisindeki h›zl› de¤iflime koflut olarak
çeflitlendi¤ini; aç›k ve uzaktan ö¤renme modellerinin ise sa¤lad›¤› çok yönlü “esneklikler” nedeniyle artan bir çekicili¤e sahip oldu¤unu vurgulamaktad›r.
Daha aç›k bir anlat›mla, daha önce yaflam›n› Avrupa’da sürdürme e¤iliminin yayg›n ve yo¤un
oldu¤u dönemlerde Avrupa dillerini daha iyi ö¤renebilmek ve Türkiye ile var olan sosyal iliflkilerini
sorunsuz sürdürebilmek için duyulan ihtiyaç bugün, ayr›ca Türkiye’ye dönüfl olas›l›¤›n›n artmas›na ba¤l› olarak olas› dil kaynakl› iletiflim ve uyum sorunlar›n›n önceden giderilmesine yöneliktir.
Bu noktada Avrupa’daki Türk varl›¤›n›n “kök kültür”le ba¤lar›n› güçlendirmek olarak dile getirilebilecek nitelikteki ve daha önce olmayan bir ihtiyac› önemli ölçüde hissetmeye bafllad›¤›; anadil
ö¤renme ihtiyac›n›n bu durumla birebir örtüfltü¤ü araflt›rma verileri ve bu süreçteki gözlemlerden
anlafl›lmaktad›r.
Türkiye Cumhuriyeti’nin AB’ne üyelik baflvurusuyla bafllayan ve adayl›k statüsünü kazanmas›yla yo¤unlaflan AB-Türkiye iliflkilerinin içinde bulunulan dönemde yeni bir boyut ve yo¤unluk kazanmas›
ise sözü edilen araflt›rma bulgular›n› etkileyen farkl› bir etkendir. AB co¤rafyas› yaklafl›k 5 milyon T.C.
vatandafl›n›, bulunduklar› ülkelerde 3. kuflak genç nüfusu bar›nd›rmaktad›r. Üyelik sürecinin beklendi¤i biçimde sonuçlanarak Tam Üyelik Giriflimlerinin olumlu sonuçlanmas› halinde Türkiye Türkçesi,
nüfus oran›na göre en çok konuflulan Avrupa dillerinden biri olma özelli¤ini kazanacakt›r.
122
Türkçe Ö¤retimi, Uzaktan E¤itim, Aç›kö¤retim Fakültesi
‹LKÖ⁄RET‹M BEfi‹NC‹ SINIFTA TEKNOLOJ‹
DESTEKL‹ PROJE TABANLI Ö⁄RENME UYGULAMALARI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
E¤itim Fakültesi
Ilkö¤retim Bölümü
Arafl.Gör. Ali ERSOY
Nisan 2005
Ocak 2007
Lisansüstü
ÖZET
Bu araflt›rman›n amac›, ilkö¤retim beflinci s›n›fta teknoloji destekli proje tabanl› ö¤renme (PTÖ) uygulamalar›n›n nas›l gerçeklefltirildi¤ini belirlemektir. Araflt›rma,
durum çal›flmas› olarak desenlenmifltir. Araflt›rman›n uygulamas›, 2005-2006 ö¤retim y›l› güz döneminde Eskiflehir ‹li Avukat Mail Büyükerman ‹lkö¤retim Okulu’nda
gerçeklefltirilmifltir. Araflt›rmaya, 5/A s›n›f›ndaki 18’i k›z, 12’si erkek olmak üzere
toplam 30 ö¤renci ile s›n›f ö¤retmeni kat›lm›flt›r. Araflt›rma verileri, sekiz farkl› veri
toplama arac›yla toplanm›fl ve betimsel analiz yoluyla çözümlenmifltir. Araflt›rmada
flu sonuçlar ortaya ç›km›flt›r:
• Gerçeklefltirilen Teknoloji destekli PTÖ planlama, uygulama ve de¤erlendirme
aflamalar› içinde en fazla sorun de¤erlendirmede yaflanm›flt›r.
• Ö¤renciler, projelerini çoklu ortam ö¤elerini kullanarak Powerpoint sunusu biçiminde haz›rlam›flt›r.
• Ö¤renciler genelde yapt›klar› projeleri be¤endiklerini, di¤er derslere göre daha
çok e¤lendiklerini belirtmifllerdir.
• Ö¤retmen teknoloji destekli PTÖ sürecine iliflkin görüfllerini; ilgili kaynaklar› okumas›na karfl›n, uygulama öncesi kayg›l› oldu¤u biçiminde aç›klam›flt›r.
• Ö¤renciler PTÖ sürecinde, bilgisayar, ‹nternet, televizyon ve dijital foto¤raf makinesi gibi teknolojiler yo¤unlukla kullan›lm›flt›r.
• Gerçeklefltirilen teknoloji destekli PTÖ sürecinde, ö¤renci, ö¤retmen ve okul kaynakl› sorunlar yafland›¤› belirlenmifltir.
P R O J E L E R
PROJE NO:
050514
Anahtar Sözcükler: Durum Çal›flmas›, ‹lkö¤retim, Proje Tabanl› Ö¤renme, Teknoloji.
123
PROJE NO:
031959
P R O J E L E R
NORMAL ‹fi‹TEN ve ‹fi‹TME ENGELL‹ B‹REYLERDE ASSR ‹LE
ELDE ED‹LEN TAHM‹N‹ ‹fi‹TME Efi‹⁄‹ SEV‹YELER‹N‹N ABR,
OAE VE SAF SES ODYOMETRE ‹LE ELDE ED‹LEN Efi‹K
SEV‹YELER‹YLE KARfiILAfiTIRILMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Zerrin TURAN
E¤itim Fakültesi
Özel E¤itim Bölümü
Ö¤r.Gör. Deniz TAfiKIRAN KÜÇÜKÖNCÜ
Aral›k 2003
Nisan 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
‹flitme seviyesini saptamak için gelifltirilen ve güvenirlik çal›flmalar› henüz devam eden ASSR testinin güvenirli¤ini s›namak için yap›lan bu çal›flmada normal ve
iflitme engelli bireylerden elde edilen ASSR eflikleri ABR ve saf ses odyometre testleri
sonucu elde edilen eflik seviyeleri ile karfl›laflt›r›lm›flt›r.
Çal›flmaya 89 normal ifliten yetiflkin (89 kulak) ve 50 iflitme engelli çocuk (99 kulak) kat›lm›flt›r. Test frekanslar› 500, 1000, 2000 ve 4000 Hz.d›r. Her test frekans›nda,
testler aras›ndaki ba¤›nt›y› s›namak için Sperman korelasyon katsay›s›, her test frekans›nda, testler aras› anlaml› farkl›l›k olup olmad›¤›n› anlamak için Friedman testi uygulanm›flt›r.
Normal iflitenlerde ASSR ve di¤er testler aras›nda zay›f bir ba¤›nt›, iflitme engellilerde orta dereceli ba¤›nt› saptanm›flt›r. Hem normal hem de iflitme engelli grupta
testler aras›nda anlaml› farkl›l›k oldu¤u bulunmufltur.
Bu çal›flman›n sonuçlar›na dayanarak ASSR testinin ABR ve saf ses odyometre
testleri yerine kullan›lmamas›, ancak test tak›m›n›n bir parças› olarak, özellikle OAE
testleriyle birlikte, iflitme kayb›n›n derecesini saptamakta ve normal iflitmeyi ay›rt
etmede kullan›lmas› önerilmifltir.
Anahtar Sözcükler: ASSR, ‹flitme Testleri, Objektif ‹flitme Testleri, Davran›fl ‹flitme
Testleri.
124
OSMANLI DEVLET‹’NDE TAZ‹R SUÇ VE CEZALARI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Esra YAKUT
Hukuk Fakültesi
Kamu Hukuku Bölümü
May›s 2003
Nisan 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
‹slâm Hukuku’nda had ve k›sas cezas› d›fl›nda kalan, takdir ve tayini kanun koyucuya b›rak›lm›fl bulunan cezalara “tazir cezalar›” denir. Bu cezalar›n derecesi ‹slâm’›n genel ilke ve amaçlar› do¤rultusunda belirlenir ve uygulan›r. ‹slâm Hukukçular› bu grup cezalar›n ölüm, hapis, sürgün, k›nama, tehdit, nasihat, tazmin ve
mali ceza fleklinde verilebilece¤ini kabul ederler. Ancak, hangi suç için hangi cezan›n uygulanaca¤› ve bunun üst s›n›r›n›n ne olaca¤›, taziren ölüm cezas›n›n nas›l verilece¤i gibi konularda farkl› görüfller vard›r.
‹slâm Hukuku’nun uyguland›¤› Osmanl› Ceza Hukuku’nda ise tazir suç ve cezalar› kad›n›n takdirine b›rak›lmay›p Kanunnâmeler ile tespit edilmifl ve bu flekilde
ceza hukuku alan›nda olas›-keyfi kararlar önlenmeye çal›fl›lm›flt›r. Kanunnâmelerin
fleriyye sicillerine kaydedilmesi, bir suretlerinin isteyenlere belli bir ücret karfl›l›¤›nda verilmesi, yeni Kanunnâmelerin mahkemece ilân edilerek halka duyurulmas›, kanun hakimiyeti prensibinin Osmanl› Devleti’nde yerleflmesine yard›mc› olmufltur.
Osmanl› fieriyye Sicilleri üzerinde yapt›¤›m›z araflt›rmalar, Osmanl› Devleti’nde
ticari hayatla ilgili baz› suçlar›n, kamu düzenini bozmaya yönelik hareketlerin, genel ahlâk kurallar›n› ve aile düzenini bozucu bir k›s›m davran›fllar›n, devlet idaresi
aleyhine ifllenen baz› eylemlerin tazir ile cezaland›r›ld›¤›n› göstermektedir. Tazir cezalar›, ölüm, hapis, küre¤e mahkum etme, yüzü karalama, sakal› kesme, belli organlar› kesme, sürgün ve çeflitli para cezalar› fleklinde olabilmifltir.
De¤iflik olaylar incelendi¤inde, Osmanl› Örfi Ceza Hukuku’nun ‹slâm Hukuku’nun
getirdi¤i cezalar› hafifletmedi¤i hatta devletin devaml›l›¤›n› sa¤layabilmek amac›
ile, önemli ölçüde a¤›rlaflt›rd›¤› söylenebilir.
P R O J E L E R
PROJE NO:
031130
Anahtar Sözcükler: ‹slâm Ceza Hukuku, Osmanl› Ceza Hukuku, Tazir.
125
P R O J E L E R
PROJE NO:
040846
XIX. YÜZYILDA S‹L‹STRE EYALET‹, VARNA
SANCA⁄INA BA⁄LI KAZALARIN DEMOGRAF‹K,
EKONOM‹K VE SOSYAL GÖRÜNTÜSÜ
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Prof.Dr. Halime DO⁄RU
Edebiyat Fakültesi
Tarih Bölümü
Yard.Doç.Dr. Sema ALTUNAN
Yard.Doç.Dr. Ayla EFE
Yard.Doç.Dr. Emine D‹NGEÇ
Özgül AKBAY
NurcanYILAN
Burcu BÜYÜKBAfi
Sevda ÇEL‹K
Funda SAKARYA
Kas›m 2004
May›s 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Osmanl› Devleti s›n›rlar› içinde 1844 y›l›nda yap›lan nüfus ve mal say›m›n›n sonucuna göre Temettuat Defterleri haz›rlanm›flt›r. Verilere dayanarak Kuzeydo¤u Bulgaristan’daki Silistre Eyaletine dahil Varna Sanca¤›n›n demografik, sosyal, ekonomik durumu incelenmifltir. Temettuat Defterlerinin analizinden önce Kuzey Do¤u
Bulgaristan’›n fethi, Bölgeye Türk nüfusun iskan›, geri hizmet teflkilat› ve XIX. Yüzy›ldaki siyasi, idari, mali durum ele al›nm›flt›r.
‹ncelenen Kazalar: Babada¤, Köstence, Mangalya, Balç›k, Hac›-o¤lu Pazar›, Pravad›, Yeni Pazar, fiumnu, Eski Cuma, Hezargrad.
Bölge; XIX. Yüzy›l boyunca devam eden Osmanl›-Rus savafllar›n›n kazalarda
yapt›¤› büyük tahribat göz önüne al›narak seçilmifltir. Bölge zaman zaman Rus iflgalini yaflam›fl, Türk nüfus zorunlu olarak göç etmifltir. Bölge 1877-1878 Osmanl› Rus
savafl›ndan sonra tamamen Osmanl› s›n›rlar› d›fl›nda kalm›flt›r.
1844 tarihindeki nüfus ve mal say›m› sonucuna göre söz konusu 10 kazada Türk
nüfusun ortalamas›n›n %77.9 oldu¤u tespit edilmifltir. Buna göre bölgede Gayrimüslim nüfusun genel ortalamada 1/5 oran›nda oldu¤u görülmüfltür.
Kuzeydo¤u Bulgaristan’›n Osmanl› Devletinin s›n›rlar› d›fl›nda kalmas›ndan sonra birkaç yüz bine ulaflan Türk nüfus devletin s›n›rlar› içine s›¤›nmak için göç etmifltir. Halk aras›nda “(12)93 Muhacereti olarak bilinen bu dramatik göç öncesinde bölgenin nüfus ve mal durumu de¤erlendirilmifltir.
Anahtar Sözcükler: Nüfus, Say›m, Göç, Temettuat Defteri
126
ESK‹fiEH‹R EVLENME B‹Ç‹MLER‹ VE
TÖRENLER‹N‹ SÖZLÜ TAR‹HLE BELGELEME
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Çi¤dem KARA
Edebiyat Fakültesi
Türk Dili ve Edebiyat› Bölümü
Yard.Doç.Dr. Canan ‹LER‹
Yard.Doç.Dr. Oya BEKLAN ÇET‹N
Yard.Doç.Dr. Ayla EFE
A¤ustos 2004
May›s 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu projede Eskiflehir evlenme biçim ve törenleri konu edilmektedir. Verilerin derlenmesinde sözlü tarih yöntemi kullan›lm›fl ve veriler halkbilim bak›fl aç›s›yla incelenmifltir. Bu kapsamda Eskiflehir merkezde ilçede yaflayan 54 kad›n kaynak kifliyle
görüflülmüfltür. Projede evlenme tipleri ve törenleri, evlenme gelene¤inde rol alan
kifliler ile onlar›n bu sürece biliflsel ve davran›flsal olarak haz›rlanmas›, gelene¤in
maddi temellerini oluflturan çeyiz, bafll›k paras›, tak› ve hediyeler ile evlenme gelene¤ini oluflturan uygulamalar konular›nda veriler derlenmifltir. Veriler arac›l›¤›yla
proje konusu üzerinde kuramsal ç›kar›mlarda da bulunulmufltur.
Derlemeler s›ras›nda yap›lan ses kay›tlar› ve bunlar›n çözümlemeleri ile baz› görüflmelere ait foto¤raflar notalar fifllenerek merkez arflivine al›nm›flt›r.
Çal›flma sonunda Eskiflehir’in tek tip yerel ya da etnik bir evlenme gelene¤i olmad›¤›; yerel ya da geleneksel olarak nitelendirilebilecek uygulamalar›n etnik bir
bilinçten çok dönem kültür yap›s›n›n bir sonucu oldu¤u; evlenme gelene¤i bilgisi
köklü olsa da uygulamada birçok yeni yarat›m ve yorumlara gidildi¤i; evlenme biçim ve geleneklerinde günümüz kent yaflam tarz›na ba¤l› yeni bir uygulama silsilesinin yayg›nlaflt›¤›; evlenme gelene¤inin kat› kurallar silsilesi olmad›¤›, hemen her
aflamas›nda de¤iflme, tercih etme ve bireysel özelliklere ba¤l› olarak farkl›laflmalara
olanak tan›nd›¤›; evlenme sürecindeki kiflilerin tan›ml› rollere büründü¤ü, kad›n ve
erkek efllerin toplumsal cinsiyete ba¤l› rol bölünmesi oldu¤u ve bunlar›n etkisiyle
de “gelin” oluflta kuflaklar aras›nda büyük bir bilinç farkl›laflmas› olmad›¤› saptanm›flt›r.
P R O J E L E R
PROJE NO:
042132
Anahtar Sözcükler: Evlenme Biçimleri, Evlenme Törenleri, Evlenme Gelenekleri, Aile tipleri, Eskiflehir.
127
P R O J E L E R
PROJE NO:
050513
SOSYAL B‹LG‹LER DERS‹NDE
Ö⁄RETMENLER‹N ETK‹L‹ VATANDAfiLIK
E⁄‹T‹M‹ UYGULAMALARINA ‹L‹fiK‹N GÖRÜfiLER‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
E¤itim Fakültesi
‹lkö¤retim Bölümü
Ö¤r.Gör. Arife Figen ERSOY
Nisan 2005
Haziran 2007
Lisansüstü
ÖZET
Bu araflt›rman›n amac›, ö¤retmenlerin Sosyal Bilgiler dersinde etkili vatandafll›k
e¤itimi için gerçeklefltirdikleri uygulamalar› ve vatandafll›k e¤itimi konusundaki
e¤itim gereksinimlerini belirlemektir. Araflt›rmada ard›fl›k desenlerden ard›fl›k keflfedici desen kullan›lm›flt›r. Bu desene göre önce nitel veriler daha sonra nicel veriler
toplanm›flt›r. Araflt›rman›n birinci aflamas›nda 24 ö¤retmenle yar›-yap›land›r›lm›fl
görüflme gerçeklefltirilmifltir. Araflt›rman›n ikinci aflamas›nda 404 ö¤retmene anket
uygulanm›flt›r. Yar›-yap›land›r›lm›fl görüflme ile elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz tekni¤i kullan›lm›flt›r. Anketle elde edilen verilerin çözümlenmesinde ise, frekans, yüzde ve aritmetik ortalamadan yararlan›lm›flt›r. Araflt›rmada
flu sonuçlara ulafl›lm›flt›r:
Ö¤retmenler, Sosyal Bilgiler dersinde vatandafll›kla ilgili konular›n ö¤retiminde;
Milli E¤itim Bakanl›¤› taraf›ndan gönderilen ö¤retmen k›lavuz kitaplardaki ders
planlar›n› aynen ya da de¤ifliklikler yaparak kullanmaktad›rlar. En çok seçim etkinliklerinden, araç-gereç olarak ço¤unlukla ders kitab›ndan yararlanmakta ve di¤er
derslerle iliflkilendirme yapmaktad›rlar. S›n›f ortam›n› olufltururken daha çok s›n›f
kararlar›na kat›lma ve kurallara uyma ilkelerine dikkat etmektedirler. En çok aile ile
iflbirli¤i ve ö¤rencilerin yanl›fl davran›fllar›n› düzeltmede rehberlik yapt›klar›n› belirtmifllerdir. Ö¤rencilerin vatandafll›kla ilgili kazan›mlar›n› en çok gözlem ve yaz›l›
yoklama s›navlar› ile de¤erlendirdiklerini belirtmifllerdir. Ailenin sosyo-ekonomik
düzeyinin etkisini ve görsel ve yaz›l› bas›n›n olumsuz etkisini en önemli sorunlar
olarak görmektedirler. Vatandafll›k bilgisinin yan› s›ra, vatandafll›k e¤itiminde planlama, yöntemler, etkinlik örnekleri, araç-gereçler ve de¤erlendirme konular›nda
e¤itim gereksinimi duyduklar›n› belirtmifllerdir.
Anahtar Sözcükler: Sosyal Bilgiler, Vatandafll›k E¤itimi, ‹lkö¤retim
128
‹K‹NC‹ D‹L OLARAK ALMANCA Ö⁄RENEN
TÜRK Ö⁄RENC‹LER‹N‹N B‹LG‹LEND‹R‹C‹ MET‹N
ÜRET‹M‹NDE B‹LG‹SAYAR DESTEKL‹ Ö⁄RET‹M‹N ETK‹S‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Doç.Dr. Seyyare DUMAN
E¤itim Fakültesi
Yabanc› Diller E¤itimi Bölümü
Ö¤r.Gör. Dr. fierife ÇEL‹KKAYA
Ö¤r.Gör. Fatma fiükran KÜRKÇÜO⁄LU
Aral›k 2002
Haziran 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
“‹kinci Dil Olarak Almanca Ö¤renen Türk Ö¤rencilerinin Bilgilendirici Metin Üretiminde Bilgisayar Destekli Ö¤retimin Etkisi” adl› projede ikinci dil edinimi, Yabanc› Dil Ö¤retiminde Metin Üretme, Bilgisayar›n bir ders arac› olarak önemi ve bu arac›n kullan›lmas› ile sa¤lanan kolayl›klar, ve bu arac›n sa¤lad›¤› yeni yöntemlerden
biri olan kat›l›mc› yazma ile ilgili kaynaklardan yararlan›lm›flt›r. Yöntem olarak ö¤renciler bilgisayar ortam›nda arkadafllar› ve ö¤retim eleman› yard›m› ile ürettikleri
metinleri e-posta ile ö¤retim eleman›na gönderiyorlard›. Ö¤retim eleman› da metni
okuyup yanl›fllar›n alt›n› çizip tekrar e-posta ile ö¤rencilere geri gönderiyordu. Yap›lan yanl›fllar› ö¤renci arkadafllar› ve ö¤retim eleman› yard›m› ile düzeltip ö¤retim
eleman›na e-posta ile gönderiyordu. Bilgisayar›n dil ö¤retimine katk›s›n›n girifl bölümündeki Tablo 1 ile göstermeye çal›fl›lm›flt›r. Bilgisayar dersliklerinde üretilen metinler ile ilgili bilgiler 3.3. de verilmifltir. Araflt›rma metinleri aras›ndan seçilen örnekler 4. de ortaya konmufl ve ö¤rencilerin üç sömestr boyunca ürettikleri metinlerden al›nan örnekler ve üretilen metinlerdeki yanl›fllar Tablo 1, Tablo 2 ve Tablo 3 ile
gösterilmeye çal›fl›lm›flt›r. Ayr›ca istatistiksel verileri de ortaya konmufltur. Böylece
ö¤rencilerin ilk sömestrde ürettikleri metinler ile ikinci ve üçüncü sömestr ürettikleri metinlerde yapt›klar› yanl›fllar›n bilgisayar yard›m› ve kat›l›mc› yazma yöntemi
ile yabanc› dil düzeylerine göre azald›¤› verilmeye çal›fl›lm›flt›r.
P R O J E L E R
PROJE NO:
020528
Anahtar Sözcükler: ‹kinci Dil Olarak Almanca, Bilgilendirici Metin, Bilgisayar Deste¤i, Kat›l›mc› Yazma, Yanl›fllar›n Düzeltilmesi.
129
P R O J E L E R
PROJE NO:
040826
ESK‹fiEH‹R, AFYONKARAH‹SAR VE KÜTAHYA
VAD‹LER‹ YÜZEY ARAfiTIRMASI VE KUZÖREN
FR‹G ANITI RESTORASYONU
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Yard. Doç. Dr. Taciser S‹VAS
Edebiyat Fakültesi
Arkeoloji Bölümü
Yard.Doç.Dr. Hakan S‹VAS
Ö¤r.Gör. Yusuf POLAT
Arfl.Gör. Rahflan TAMSÜ
Temmuz 2004
Temmuz 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Eskiflehir, Kütahya ve Afyonkarahisar illerini kapsayan bölge, ‹ç Anadolu Bölgesi'nin bat›ya aç›lan kap›s›, do¤u ile bat›y› birlefltiren ana yollar›n dü¤üm noktas›d›r
ve tarihi süreç içinde stratejik önemini daima korumufltur. Klasik Dönem'de Phrygia
Epictetos olarak adland›r›lan bölge, arkeolojik kaz› ve yüzey araflt›rmalar›n›n verilerine göre tarih öncesi ça¤lardan itibaren iskan edilmeye bafllam›flt›r. Bölge, özellikle Anadolu'nun güçlü Demir Ça¤ krall›klar›ndan Frigler'in yo¤un yerleflmesine sahne olmufltur. Frig yerleflmeleri ve an›tlar›n›n büyük bir bölümü, Da¤l›k Frigya Bölgesi'nde yo¤unlaflm›flt›r. Bu bölgenin d›fl›ndaki Frig yerleflmeleri ve kültür kal›nt›lar›
hakk›nda çok fazla bilgi yoktur. 2001-2006 y›llar› aras›nda gerçeklefltirilen yüzey
araflt›rmalar›nda taraf›m›zdan saptanan Frig yerleflmeleri ve kaya an›tlar›, Da¤l›k
Frigya Bölgesi'nin d›fl›nda, özellikle Sivrihisar Da¤lar› ve uzant›s› olan Arayit da¤›
çevresinin Frigler için önemli bir yerleflim alan› oldu¤unu göstermifltir. Araflt›rmalar›m›z s›ras›nda üç iki kapsayan bölgede Frig kültür kal›nt›lar›n›n yan› s›ra Prehistorik ça¤lardan Ortaça¤a kadar uzanan dönemlere ait çok say›da kültür kal›nt›s› da
incelenmifl ve belgelenmifltir.
Anahtar Sözcükler: Frigya Bölgesi, Frig Kaya An›tlar›, Kaya Mezarlar›, Yerleflme Yerleri
130
PROJE NO:
030846
Proje Yöneticisi
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
P R O J E L E R
fiARHÖYÜK KAZISI
Yard. Doç. Dr. Hakan S‹VAS
Edebiyat Fakültesi
Tarih Bölümü
: Prof.Dr. A.Muhibbe DARGA
Doç.Dr. Taciser S‹VAS
Ö¤r.Gör. Yusuf POLAT
Arafl.Gör. Rahflan TAMSÜ
: Eylül 2003
: Temmuz 2007
: Genel Amaçl›
:
ÖZET
fiarhöyük (Dorylaion) ören yeri, Eskiflehir il merkezinin 3 km. Kuzeydo¤usunda
yeral›r. Buras› antik yaz›l› kaynaklara göre Eretrial› Doryleos taraf›ndan kurulmufl
olan bir Phrygia kenti olup, günümüzde 18 m. yüksekli¤i ve 450 m. çap› ile Orta
Anadolu'nun orta büyüklükteki höyüklerinden biridir. Kaz› çal›flmalar› 1989-2003
y›llar› aras›nda Prof.Dr. Muhibbe Darga baflkanl›¤›nda sürdürülmüfl. 2004 y›l›nda
kaz› baflkanl›¤› görevi Prof.Dr. Muhibbe Darga’n›n teklifi ile Bakanlar Kurulu Karar›
ile Doç.Dr. Taciser Sivas’a geçmifltir. 2005-2006 kaz› sezonlar›nda kaz› baflkanl›¤›
görevi Doç.Dr. Taciser Sivas taraf›ndan yürütülmüfltür. Sürdürülen arkeolojik kaz›larda elde edilen bulgular ›fl›¤›nda höyükte Osmanl›, Bizans, Roma, Hellenistik, Klasik, Phryg, Hitit ve ‹lk Tunç Ça¤ kültürlerinin varl›¤› saptanm›flt›r. fiarhöyük, Eskiflehir’in tarihsel geçmiflinin saptanmas›nda çok önemli bir yere sahiptir. Bugüne de¤in
saptanan tabakalarla günümüzden 5000 y›l önce fiarhöyük’te yerleflmenin bafllad›¤› saptanm›flt›r. "fiarhöyük Kaz›s›" isimli projemiz kapsam›nda höyükteki tabakalaflman›n ve tabakalar›n kültürel özelliklerinin araflt›r›lmas›na devam edilmifltir
Anahtar Sözcükler: fiarhöyük, Arkeoloji, Höyük, Arkeolojik Kaz›, Bizans, Hellenistik, Frig, Hitit, ‹lk Tunç Ça¤›
131
P R O J E L E R
PROJE NO:
980801
TÜRK‹YE TARIMINDA KADIN EME⁄‹N‹N
EMEK-YO⁄UN ÜRÜNLER VE SERMAYE YO⁄UN
ÜRÜNLER ÇERÇEVES‹NDE SOSYOLOJ‹K ANAL‹Z‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Prof.Dr. Nadir SU⁄UR
Edebiyat Fakültesi
Sosyoloji Bölümü
Yard.Doç.Dr. Nadide KARKINER
Temmuz 1998
A¤ustos 2007
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flman›n amac› tütün ve pamuk üreticisi bir köyde k›rsal kad›n›n ücretli
eme¤e, ücretsiz hane eme¤ine, cinsiyete dayal› iflbölümüne, geçimlik ekonomiye ve
topra¤a olan tavr›n› ortaya ç›karmak ve kad›nlar›n sosyal, ekonomik, ideolojik ve
politik eylemlerini analiz etmektir. Bu çal›flmada ‹zmir iline ba¤l› Alibeyli köyünde
kad›nlara 100 anket ve 25 tane derinlemesine mülakat uygulanm›flt›r. Yöntem olarak
anket formu niceliksel veri toplanmas›n› sa¤larken, derinlemesine mülakat kad›nlar›n kendi dünyalar› ile ilgi daha çok bilgi toplanmas›n› sa¤lam›fl ve kendi durumlar›n› anlatmalar› için onlara olanak sa¤lanm›flt›r. Kad›n, toplumu, ekonomiyi, tarihi
ve kültürü kendi içinde yaflayan aktif bir özne olarak ele al›nm›flt›r.
Sonuç olarak Türkiye’de devlet deste¤inin ortadan kalkmas› k›rsal kad›n›n eflitsiz konumunu pekifltirmekte ve yoksullu¤unu artt›rmaktad›r. Hane düzeyinde, eflitsizlik ve yoksulluk küçük üreticilerin farkl›laflmas› ile ba¤lant›l› olarak k›r-kent göçünü ivmelemektedir. Buna ba¤l› olarak ücretli eme¤in genifllemesi gözlenmemektedir. Bu da Türkiye’de ki iflletmelerin tar›m ekonomisine egemen olan geçimlik küçük köylü üretiminde kad›n›n eflitsiz iflyükünü ve ücretsiz hane emekçileri olarak sömürülerini artt›rmaktad›r.
Anahtar Sözcükler: K›rsal Kad›n, Cinsiyete Dayal› ‹flbölümü, Ücretli Emek, Ücretsiz
Hane Eme¤i, Geçimlik Üretim, Toprak.
132
TÜRK‹YE’DEK‹ KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEK‹
KONAKLAMA ‹fiLETMELER‹N‹N ‹fiLETMEC‹L‹K SORUNLARI,
SÜRDÜRÜLEB‹L‹RL‹K VE ÇÖZÜM ÖNER‹LER‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Murat EMEKS‹Z
Turizm ve Otel ‹flletmecili¤i Yüksekokulu
Yard. Doç. Dr. Medet YOLAL
Yard. Doç. Dr. Fatmagül ÇET‹NEL
Temmuz 2005
A¤ustos 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Küçük ve Orta Büyüklükteki Konaklama ‹flletmeleri Türkiye’deki otel iflletmelerinin %95’ni oluflturmaktad›r. Bu kadar büyük bir hacme sahip olmalar›na karfl›l›k bu
iflletmeler üzerine yap›lan araflt›rma say›s› yok denecek kadar azd›r. Büyüklükleri
nedeniyle kendilerine özgü belirleyici özellikleri bulunan bu iflletmelerin ayr›ca
araflt›r›lmas› gerekmektedir. Bu araflt›rma projesinin amaçlar› flu flekilde s›ralanabilir: Küçük ve orta büyüklükteki konaklama iflletmelerinin turizm arz› içindeki yerinin tan›mlanmas›, kapasite kullan›m oranlar›n›n ortaya ç›kar›lmas›, iflletmecilik
aflamas›ndaki finansal sorunlar›n›n tespit edilmesi, istihdam içindeki yerinin ve
özelliklerinin tespit edilmesi, insan kaynaklar› politikalar› ve sorunlar›n›n tespit
edilmesi, pazarlama ve da¤›t›mda yaflad›klar› sorunlar›n tespit edilmesi, bilgi teknolojilerinden ve e-ticaretten yararlanma oranlar› ve sorunlar›n›n tespit edilmesi,
ülke ve bölge ekonomisine yapt›klar› katk› ve sürdürülebilir turizm içindeki yerinin
tespit edilmesi. Bu amaçla haz›rlanan anket soru formu; sahiplik yap›s›, iflletme faaliyetleri, finansman, örgüt/insan kaynaklar›, bilgi teknolojileri, pazarlama, hizmet
kalitesi, çevre koruma ve beklentiler olarak 9 bölümden oluflmaktad›r. Anket soru
formlar› 2005 y›l›nda Türkiye’deki 1370 1,2,3 y›ld›zl› konaklama iflletmesine posta
yoluyla gönderilmifltir. ‹flletmelerin ço¤unlu¤u sahip/yöneticiler taraf›ndan yönetilen, ba¤›ms›z ve yerli sermayeye ait iflletmelerdir. En büyük sorunlar›n›n bafl›nda
vergiler ve zay›f nakit ak›fl› gelmektedir. ‹nsan kaynaklar› yönetiminde biçimsel olmayan yaklafl›mlar› benimsemektedirler. Küçük olmalar›na ra¤men bilgi teknolojilerini kullanma oranlar› oldukça yüksektir. Pazarlama yönetiminde biçimsel bir yap›ya sahip de¤ildirler. Daha çok yerli turiste hizmet vermektedirler. Çevrenin korunmas› ve at›k yönetimi konusundaki uygulamalar› yetersizdir. Gelece¤e yönelik en
büyük beklentileri vergi yüklerinin azalt›lmas›d›r.
P R O J E L E R
PROJE NO:
051237
Anahtar Sözcükler: KOB‹, KOBK‹, Turizm KOB‹’leri, Türkiye.
133
P R O J E L E R
PROJE NO:
030107
GAZETEC‹-YAZAR EM‹N ÇÖLAfiAN'IN
K‹fi‹SEL ARfi‹V‹NDEK‹ 2000, 2001, 2002
YILLARINI KAPSAYAN BELGELER‹N ‹ÇER‹K
ANAL‹Z‹ VE BELGELERE YANSIYAN KAMUOYUNUN
BEL‹RLENMES‹NE YÖNEL‹K ÇALIfiMA PROJES‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Doç.Dr. Ali Murat VURAL
Bas›n ve Yay›n Bölümü
Kamil Umut ÜNAL
P›nar TEKELO⁄LU
Çi¤dem ÇALAPKULU
Rojdan ALPKAYA
Sena O⁄UZ
May›s 2003
A¤ustos 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Gazeteci yazar Emin Çölaflan’a ulaflan okur mektuplar›ndan oluflan kiflisel arflivinde bir araflt›rma projesi gerçeklefltirilmifltir. ‹lk dört y›ll›k ve ikinci üç y›ll›k olmak
üzere toplam 7 y›l› kapsayan araflt›rma iki ayr› aflamada ve yaklafl›k üç y›ll›k bir çal›flma ile sonuçland›r›lm›flt›r. ‹ki y›l süren çal›flman›n birinci aflamas›nda 1996-19971998-1999 y›llar› incelenirken, yaklafl›k bir y›l süren ikinci aflamas›nda ise 20002001-2002 y›llar›na iliflkin bir arfliv taramas› yap›lm›flt›r. Bu çal›flmada her iki dönemi birarada ele alan 7 y›ll›k süreç karfl›laflt›rmal› olarak de¤erlendirilmeye çal›fl›lm›flt›r. Belgeler incelendikçe ortaya ç›kan ilk görüntülerden, arflivde yer alan bu
belgelerin Hürriyet Gazetesi ve Emin Çölaflan okurlar› ile s›n›rl› olmakla birlikte, Türkiye’nin kamuoyu duyarl›l›¤›n›n vurgu noktalar›n›, sosyal anlamda oluflan tepki ve
düflünce birikimlerini, bir anlamda gündemdeki konulara iliflkin sosyal tepki ya da
destek röntgenini ortaya koyar nitelikte oldu¤u görülmüfltür. Araflt›rma süresince,
toplumsal duyarl›l›¤›n y›¤›lma gösterdi¤i konular ortaya konulmaya çal›fl›lm›fl, okur
kitleden gelen tüm yans›malar birer veri olarak kabul edilmifl ve bu veriler bilimsel
yöntem ile analiz edilmeye çal›fl›lm›flt›r. Tüm bunlarla birlikte, arflivden ç›kan belgeleri ve bu belgelerdeki kamuoyu yans›malar›, “Çölaflan okurlar› ile s›n›rl› kamuoyu” olarak kabul etmek gerekmektedir.
Anahtar Sözcükler: Kiflisel Arfliv, Köfle Yazar›, Köfle Yaz›s›, Kamuoyu.
134
ESK‹fiEH‹R KARACAH‹SAR KALES‹
SGRAF‹TTO DEKORLU ORTAÇA⁄ SERAM‹KLER‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Doç. Dr .B.Yelda OLCAY UÇKAN
Edebiyat Fakültesi
Arafl.Gör. Muradiye BURSALI
Aral›k 2005
A¤ustos 2007
Lisansüstü
ÖZET
Karacahisar kalesi, Eskiflehir'in 7 km., Dorylaion'un 11 km. güney bat›s›nda, Porsuk çay›n›n kenar›nda yer alan, denizden 1010 m. yükseklikteki dik yamaçl› bir platonun bat› ucuna kurulmufltur. Güney, kuzey ve bat› yönlerinin oldukça sarp bir yamaca sahip oldu¤u kalenin tek girifli daha kolay ç›k›labilir olan do¤u yönündedir.
Kale yaklafl›k olarak 200x300 metrelik bir alan kaplamaktad›r.
Bugün Eskiflehir ili s›n›rlar› içinde Karacaflehir ad›yla an›lan köy yerlefliminin
kuruldu¤u yamac›n platosu üzerinde yer al›r. Karacahisar'›n kuruldu¤u alan itibariyle stratejik bir önemi vard›r. Kale, Eskiflehir ovas›n›n, Porsuk vadisinin ve Eskiflehir'e gelen yollar›n rahatl›kla gözlenebilece¤i bir alanda konumland›r›lm›fl;
bu özelli¤iyle Bizans döneminde önemli bir haberleflme ve savunma sisteminin
parças› olmufltur.
Kalede yap›lan çal›flmalarda Bizans dönemine ait çok say›da s›rl› seramik parças› ele geçmifltir. Bu seramiklerin tasnifi ve de¤erlendirilmesi, Bizans serami¤inin daha az bilinen yüzü olan Frigya Bölgesi örneklerinin de ço¤almas›n› sa¤layacakt›r.
Buluntular›n ço¤unlu¤unu ‘geçifl dönemi’ seramikleri diyebilece¤imiz 13. ve 14.
yüzy›l seramikleri oluflturur. Bunlar hem Bizans karakterinden tamamen kopmam›fl
hem de Anadolu’nun yeni sakinlerinin de izlerini tafl›yan üslupta üretilmifl sgrafitto
dekorlu seramiklerdir.
P R O J E L E R
PROJE NO:
050863
Anahtar Sözcükler: Eskiflehir, Kale, Ortaça¤, Seramik, Sgrafitto
135
PROJE NO:
003051
P R O J E L E R
ÇOCUKLARDA SESLET‹M VE SESB‹LG‹S‹
BOZUKLUKLARINI DE⁄ERLEND‹RME TEST‹ GEL‹fiT‹R‹LMES‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Prof.Dr. Seyhun TOPBAfi
E¤itim Fakültesi
Özel E¤itim Bölümü
Ö¤r.Gör. Bülent TO⁄RAM
Arafl.Gör. Sertan ÖZDEM‹R
Kas›m 2000
Eylül 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Ana dilin kazan›lmas› sürecinde sesbilgisi sisteminin geliflimi ve klinik de¤erlendirilmesi büyük önem tafl›r. Bu çal›flmada, sesletim ve sesbilgisi bozuklu¤u olan
çocuklar› tarama, ay›r›c› tan› koyma amaçl› gelifltirilen “Türkçe Sesletim-Sesbilgisi
Testi’nin” geçerlik, güvenirlik ve standardizasyon sonuçlar›na yer verilmifltir. Çal›flma 2-8 yafllar› aras›nda 665 normal geliflim gösteren çocuk ile 70 sesletim-sesbilgisi sorunlu çocuk üzerinde gerçeklefltirilmifltir. Araflt›rma bulgular›, testin geçerlik ve
güvenirli¤i oldukça yüksek bir test olarak geliflimi temel alan araflt›rmalarda ve sesletim-sesbilgisi sorunu olan çocuklar›n taranmas›nda, ay›r›c› tan› konmas›nda kullan›labilir oldu¤unu ortaya koymaktad›r.
Anahtar Sözcükler: Sesletim-Sesbilgisi Bozukluklar›, Test Gelifltirme, Geçerlik, Güvenirlik, Standardizasyon, Türk Çocuklar›
136
SANAT E⁄‹T‹M‹NDE GELENEKSEL BASKI
YÖNTEMLER‹ ESAS ALINARAK, ÇA⁄DAfi BASKI
SANATLARINDA YEN‹ TEKN‹K ARAYIfiLAR
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Prof.Atilla ATAR
Güzel Sanatlar Fakültesi
Bask› Sanatlar› Bölümü
Doç.Saime DÖNMEZER
Yard.Doç.Güldane ARAZ
Aral›k 2005
Ekim 2007
Altyap›
ÖZET
“Sanat E¤itiminde Geleneksel Bask› Yöntemleri Esas Al›narak, Ça¤dafl Bask› Sanatlar›nda Yeni Teknik Aray›fllar” konulu proje kapsam›nda Yüksek Bask›, Çukur
Bask› ve Düz Bask› Tekniklerinde çeflitli denemeler yap›ld›.
Sa¤l›¤a zararl› olan selülozik ve sentetik boyalar›n ve yard›mc› malzemelerin
kullan›lmas›, insan sa¤l›¤›na ciddi zarar vermektedir. Bölüm elemanlar› ve teknisyenlerimizin akci¤er rahats›zl›¤› yaflamalar› somut bir göstergedir. Bu maddelerin
kullan›lmas›n› azaltmak, aflamal› olarak kullan›mdan kald›rmak için, su bazl› boyalar›, çözücüleri, geciktiricileri ve h›zland›r›c› yard›mc› maddeleri kullanmak, deneyler yapmak üzere bu projeyi Bask› Sanatlar› Bölümü olarak haz›rlad›k.
Ülkemizde selülozik, sentetik boyalar›n üretimi yap›l›rken, su bazl› boyalar›n
üretimi, tüketici bilincinin oluflmamas›, talebin azl›¤›, nedeniyle yap›lmamaktad›r.
Bu nedenle su bazl› boyalar› yurt d›fl›ndan sa¤lamak zorunday›z.
Proje kapsam›nda ihtiyaç duyulan tüm malzemeler için yurt d›fl›ndaki firmalar
araflt›r›ld›. Düz Bask›, Çukur Bask› ve Yüksek Bask› malzemeleri ve yard›mc› maddeleri için Almanya’daki Gerstecakher firmas›yla ba¤lant› kuruldu. Ancak bu firman›n
gereksinim duydu¤umuz baz› ürünleri pazarlamad›¤› belirlendi. Araflt›rmalar›m›z
sonucunda Bursa’daki Sanat Dünyas› ve ‹stanbul’daki CNS Boya ve Kimya Firmas› ile
ba¤lant›ya geçildi. Her iki firmadan ithal ettikleri su bazl› boyalardan ihtiyac›m›z
olanlar al›nd›.
Al›nan malzemeler, Yüksek Bask›, Çukur Bask› ve Düz Bask› Atölyelerinde ö¤rencilerle beraber denendi. Y›llard›r sa¤l›k sorunu yaflayan bölüm ö¤retim elemanlar›m›z, teknisyenlerimiz ve ö¤rencilerimizin sa¤l›kl› bir ortamda çal›flmalar›, ürün vermeleri sa¤land›.
P R O J E L E R
PROJE NO:
051450
Anahtar Sözcükler: Gravür, ‹pek Bask› (Serigrafi), Boya, Teknik, Taflbask› (Litografi)
137
P R O J E L E R
PROJE NO:
051521
TÜRK‹YE’DE ULUSLARARASI TRAF‹⁄E AÇIK
HAVAALANLARINDA ISO 14001 ÇEVRE YÖNET‹M
S‹STEM‹ UYGULAMALARININ ANAL‹Z‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Vildan DURMAZ
Sivil Havac›l›k Yüksekokulu
Yard.Doç.Dr. Hatice KÜÇÜKDAL
Ö¤r.Gör. Mustafa ÖZEN
Nisan 2005
Ekim 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Havaalan› faaliyetleri do¤rudan ve dolayl› önemli çevresel etkilere sahiptir. Havac›l›¤›n sürdürülebilirli¤i için ilgili tüm aktörler bu etkilerin fark›na varmal› ve
kontrol alt›na almal›d›r. Bu çal›flman›n amac›, havaalan› faaliyetlerinin çevresel etkilerini ortaya koyarak, havaalanlar›ndaki çevre yönetim sistemine iliflkin yasal çerçeveyi ve uygulamay› de¤erlendirmek ve daha sonra Türkiye’deki havaalanlar› için
bir çevre yönetim sistemi modeli önermektir. Bu çal›flmada öncelikle, havaalan› faaliyetlerinin çevresel etkileri genel olarak tan›mlanm›flt›r. Sonra, havaalan› faaliyetlerinin çevresel etkileri ile do¤rudan ilgili olan çevre koruma mevzuat› ile birlikte
hem uluslararas› sivil havac›l›k organizasyonlar› hem de Türkiye’deki kurum ve kurulufllar ele al›nm›flt›r. Son bölümde, Türkiye’de, havaalan› yöneticilerinin ve kirac›lar›n›n havaalan› faaliyetlerinin çevresel etkileri konusundaki çal›flmalar› de¤erlendirilmifltir. Çal›flman›n verileri yo¤un trafi¤i olan uluslararas› havaalanlar›nda yetkili kifliler ile yap›lan yar›-yap›land›r›lm›fl görüflme tekni¤i kullan›larak elde edilmifltir. Türkiye’deki ilgili kurum/kurulufllar aras›nda bir koordinasyon olmad›¤› sonucuna var›lm›flt›r. Özellikle havaalan› faaliyetlerinin çevresel etkilerini kontrol alt›na almak konusundaki yasal düzenlemeler iyi organize edilmemifltir. Çevre yönetim
sistemi uygulanmas›na karfl› bir e¤ilim görülmekle birlikte, havaalan› yöneticilerinin ve kirac›lar›n›n bu konuda ulusal ve uluslararas› otoriteler ve yasalar ile teflvik
edilmesi ve zorunluluklar getirilmesi gereklili¤i görülmüfltür.
Anahtar Sözcükler: Havaalanlar›; Yönetmelikler; ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi;
Türkiye
138
SA⁄LIK B‹L‹M ALANI
139
PROJE NO:
020316
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
KLAR‹TROM‹S‹N‹N ORAL KULLANIM ‹Ç‹N UZUN ETK‹L‹
M‹KROPART‹KÜLLER‹N‹N HAZIRLANMASI VE ‹N V‹TRO
Yard.Doç.Dr. Lütfi GENÇ
Eczac›l›k Meslek Bilimleri Bölümü
Yard.Doç.Dr. Müzeyyen DEM‹REL
Uzm.Ecz.fiakir Berker SEV‹N
Eylül 2002
fiubat 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Klaritromisin yar›-sentetik makrolit grubu bir antibiyotiktir. Antibakteriyel etkisini, duyarl› bakterilerin 50S ribozomal alt ünitelerine ba¤lanarak ve protein sentezini inhibe ederek gösterir. Lepra (cüzzam), mikrobiyal enfeksiyonlar, solunum yolu, deri ve yumuflak doku enfeksiyonlar›n›n tedavisinde kullan›l›r. A¤›z yoluyla,
günde iki defa 250 mg verilir; e¤er gerekli olursa günde iki defa 500 mg'a ç›k›labilir. Oral uygulamay› takiben, gastrointestinal kanaldan h›zla emilir ve ilk geçifl metabolizmas›na u¤rar. Biyoyararl›l›¤› yaklafl›k %55'tir.
Bu çal›flmada, kullan›lan tafl›y›c›n›n ve haz›rlama yönteminin etkin maddenin
sal›m›na etkisini inceleyebilmek için, iki farkl› tafl›y›c› ve iki farkl› yöntem ile 8 formülasyon haz›rlanm›flt›r. Eudragit RL 100 ve RS 100 polimerleri ile püskürterek kurutma ve dökme kurutma yöntemleri kullan›larak, klaritromisin’in uzun etkili mikropartikülleri haz›rlanm›flt›r. Haz›rlanan formülasyonlar üzerinde, verim, partikül
boyut ve da¤›l›m›, X-›fl›n› k›r›n›m›, termal, infrared ve etkin madde miktar analizleri ve in vitro çözünme çal›flmalar› yap›lm›flt›r. ‹n vitro çözünme deneylerinde, USP
XXIV’de tan›mlanan sürekli ak›fl hücresi yöntemi ile birlikte Yüksek Bas›nçl› S›v›
Kromatografisi (YBSK) miktar tayini yöntemi kullan›lm›flt›r.
Haz›rlanan tüm formülasyonlar saf klaritromisin’e göre uzat›lm›fl sal›m göstermifltir. Püskürterek kurutma yöntemi ile haz›rlanan mikropartiküllerin, dökme kurutma yöntemi ile haz›rlananlardan daha yavafl sal›ma sahip oldu¤u bulunmufltur.
Püskürterek kurutma yönteminin, uzat›lm›fl sal›ma sahip mikropartiküllerin haz›rlanmas› için daha uygun yöntem oldu¤u saptanm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Klaritromisin, Mikropartikül, Eudragit RL 100 ve RS 100, Püskürterek Kurutma, Dökme Kurutma
141
PROJE NO:
000352
P R O J E L E R
S‹NNAR‹Z‹N’‹N B‹YOYARARLANIMINI ARTTIRMAK AMACI
‹LE KATI D‹SPERS‹YON VE KATI ÇÖZELT‹LER‹N‹N
HAZIRLANMASI VE ‹N V‹TRO-‹N V‹VO
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Eczac›l›k Teknolojisi Bölümü
Uzm.Ecz.Gülay BÜYÜKKÖRO⁄LU
Uzm.Ecz.Bahar Selen KALAVA
Kas›m 2000
fiubat 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Çal›flman›n amac›, sudaki çözünürlü¤ü düflük ve oldukça k›sa eliminasyon yar›
ömre sahip kalsiyum antagonisti bir etkin madde olan sinnarizin’in, sal›m›n› modifiye etmek ve dolay›s›yla biyoyararlan›m›n› artt›rmakt›r. Bu amaçla, di¤er formülasyon yöntemlerinin sak›ncalar›n› içermemesi, etkin maddenin dissolüsyon oran›nda
art›fl göstermesi ve laboratuvar flartlar›nda haz›rlama kolayl›¤› nedeniyle tafl›y›c›
sistem olarak kat› dispersiyon sistemi seçilmifltir.
Etkin maddenin sal›m h›z›na kat› dispersiyon haz›rlama yönteminin ve kullan›lan tafl›y›c›n›n etkisini inceleyebilmek için, dört farkl› yöntem ve üç farkl› tafl›y›c› ile
12 formülasyon haz›rlanm›flt›r. Haz›rlanan formülasyonlar üzerinde, verim, partikül
boyut ve da¤›l›m›, x-›fl›n› k›r›n›m›, termal özellik ve etkin madde miktar analizleri
yap›ld›ktan sonra, formülasyonlar›n in vitro çözünme h›zlar›, saf etkin madde ve
piyasa tableti ile karfl›laflt›r›lm›fl ve kinetik olarak de¤erlendirilmifltir. ‹n vitro çözünme deneylerinde, USP XXIV’de tan›mlanan basket yöntemi ile birlikte UV spektrofotometrik miktar tayini yöntemi kullan›lm›flt›r.
‹n vitro inceleme ve analizler ile elde edilen sonuçlara göre seçilen formülasyon
ve saf sinnarizin ile haz›rlanan sulu dispersiyonlar tavflanlara peroral uygulanm›flt›r. 48 saatlik kan örneklerinin yüksek-bas›nçl›-s›v›-kromatografisi (YBSK) ile analizi sonucu formülasyonla haz›rlanan dispersiyonun biyoyararlan›m›n›n, saf sinnarizin’in biyoyararlan›m›ndan daha yüksek oldu¤u ve sinnarizin sal›m›n›n in vivo olarak da de¤iflti¤i görülmüfltür.
Sonuç olarak, sinnarizin’in emilim potansiyelini artt›rmaya yönelik olarak
gelifltirmek istedi¤imiz kat› dispersiyonlar›n in vitro-in vivo de¤erlendirmelerinde, çözünmenin modifiye edilebilece¤i ve biyoyararlan›m›n›n artt›r›labilece¤i
saptanm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Kat› Dispersiyon, Sinnarizin, ‹n vitro-‹n vivo De¤erlendirme
142
TÜRK‹YE B‹TK‹LER‹NDEN DO⁄AL ANT‹OKS‹DAN
MADDELER‹N ‹ZOLASYONU VE ANT‹OKS‹DAN
AKT‹V‹TELER‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Berrin BOZAN
Yard.Doç.Dr. Nilgün ÖZTÜRK
Doç.Dr. Müberra KOfiAR
Yard.Doç.Dr. Zeynep TUNALIER
Aral›k 1999
Mart 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bitkilerden elde edilen antioksidanlar son y›llarda yo¤un bilimsel araflt›rmalara
konu olan ve buna paralel olarak da giderek artan bir kullan›m potansiyeline sahip
do¤al bilefliklerin bafl›nda gelmektedir.
Proje kapsam›nda tarç›n haricinde ülkemizde yetiflen ve halk aras›nda g›da /g›da bilefleni ve bitkisel çay olarak tüketilen 19 adet bitkinin antioksidan kapasiteleri lipid peroksidasyonunu inhibe edici ve serbest radikal süpürücü aktiviteleri üzerinden belirlenmifltir. Antioksidan aktiviteden sorumlu olan polifenolik bileflenlerin
izolasyonu gerçekleflmifl ve polifenolik bileflen gruplar› tan›mlanm›flt›r.
Çal›fl›lan bitkiler içinde sumak meyvelerinden elde edilen polifenolce zengin
ekstre ve fraksiyonlar›n gerek lipid peroksidasyonunu inhibe edici etkisinin gerekse
serbest radikal süpürücü aktivitesinin yüksek oldu¤u gözlenmifl ve etkiden sorumlu antosiyanin glikozitleri ve fenolik asitler belirlenmifltir. Bu bitkiyi, üzüm, bitkisel
çaylar (kekik, adaçay›, ›hlamur, da¤ çay›) ve defne meyveleri izlemektedir. ‹ncelenen di¤er bitkilerden elde edilen ekstrelerin (sar› kantaron, Linum olimpiacum,
maydanoz, dere otu, roka ve hay›t) serbest radikal süpürücü aktivite gösterdikleri
ancak lipid peroksidasyonunu inhibe edici etkilerinin olmad›¤› belirlenmifltir. Baharatlardan (karabiber, kimyon ve tarç›n) ise özellikle kimyonun polar olmayan
ekstresinin lipid peroksidasyonunu inhibe etti¤i gözlenmifltir. Ya¤l› tohumlar›n antioksidan etkiden sorumlu tokol (tokoferol + tokotrienol) bileflenlerince zengin oldu¤u bilinmektedir. ‹ncelenen tohumlardan (Keten, haflhafl ve aspir), keten tohumu ve
ya¤›n›n tokol bak›m›ndan en zengin oldu¤u ve bunu haflhafl ve aspir tohumlar›n›n
izledi¤i belirlenmifltir.
P R O J E L E R
PROJE NO:
992837
Anahtar Sözcükler: Bitkisel Antioksidanlar, Antioksidan Aktivite, Lipid Peroksidasyonu, Fenolik Bileflikler, YBSK-DAD.
143
PROJE NO:
020315
P R O J E L E R
FARMASÖT‹K B‹YOTEKNOLOJ‹’DE GEN TEDAV‹S‹ AMAÇLI
PLAZM‹T DNA BA⁄LANAB‹LECEK KATYON‹K KATI L‹P‹T
NANO- VE M‹KROPART‹KÜLLER‹N HAZIRLANMASI VE
TANINMASI ÇALIfiMALARI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Prof.Dr. Yasemin YAZAN
Arafl.Gör. Gülay BÜYÜKKÖRO⁄LU
Eylül 2002
Nisan 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Büyük DNA molekülleri, yaln›zca katyonik lipit ve polimerler gibi sentetik vektörler kullan›larak hücre içine sokulabilmektedir. DNA-katyonik lipit partikülleri genellikle pozitif yüklüdür ve negatif yüklü biyolojik membranlarla etkileflerek hücreye geçerler.
Bu çal›flmada, formülasyonu yap›lan kat› katyonik lipit mikropartiküllere plazmit (pUC18) ba¤lanm›fl ve in vitro jel elektroforezi ile plazmit ba¤lama oranlar› kontrolü yap›lm›flt›r. Katyonik lipit partiküllerin karakterizasyonunda pH, çözünürlük,
boyut da¤›l›m› ve zeta potansiyel ölçümleri yap›lm›fl, X-›fl›n› k›r›n›m› ve termal analiz yöntemleri kullan›lm›fl ve kararl›l›k çal›flmalar› gerçeklefltirilmifltir.
Haz›rlanan farkl› formülasyonlar›n süzülmüfl, otoklavlanm›fl ve liyofilize edilmifl
flekillerinin farkl› s›cakl›k koflullar›nda davran›fllar› incelenmifltir.
Formülasyon haz›rlanmas› s›ras›nda uygulanan s›cakl›kla düflen zeta potansiyel,
pozitif yükte azalma oldu¤unu ve buna ba¤l› olarak pDNA ile ba¤lanma oran›n›nda
da azalmaya neden oldu¤unu göstermektedir.
Haz›rlanan formülasyonlar›n partikülleri nonometre boyutundad›r. Formülasyonlar›n süzülmüfl, otoklavlanm›fl ve liyofilize edilmifl flekillerinin, farkl› koflullar alt›nda partikül boyutlar›nda ve partikül da¤›l›mlar›nda anlaml› de¤ifliklikler gözlenmemifltir.
Termal analiz sonucunda elde edilen verilerde, piklerin kaybolmamas› ve yeni
bir pikin ortaya ç›kmamas›, partiküler yap›da etkileflme veya geçimsizlik olmad›¤›n› göstermektedir.
Katyonik lipit oran› artt›r›ld›kça, artan özellikte zeta potansiyel de¤erleri saptanm›flt›r. Formülasyonlar›n zeta potansiyellerinde taze haz›rlanm›fl hallerine oranla oldukça anlaml› düflme gözlenmifltir. Bu düflme, oda s›cakl›¤›na oranla etüv ve
buzdolab›nda daha azd›r.
Sonuç olarak, kat› lipit nanopartiküller ile kararl› yap›da DNA kompleksleri oluflturabilece¤i ve yap›lan in vitro çal›flmalar sonucunda, haz›rlanan formülasyonlar›n
genetik materyal tafl›yabilme özelli¤ine sahip oldu¤u bulunmufltur.
Anahtar Sözcükler: Katyonik Kat› Lipit Partikül, pDNA, ‹n Vitro De¤erlendirme
144
M‹TOM‹S‹N C’N‹N AKIfi ENJEKS‹YON ANAL‹Z VE
M‹KROD‹YAL‹Z YÖNTEM PARAMETRELER‹N‹N
ARAfiTIRILMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Prof.Dr. Muzaffer TUNÇEL
Eczac›l›k Bilimleri Bölümü
Arafl.Gör. Ar›n Gül DAL
Aral›k 2001
May›s 2006
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada, mitomisin C’nin miktar tayini için sürekli ak›fl enjeksiyon analizi
yöntemi ve mikrodiyaliz yöntemi ile in vitro geri kazan›m› tan›mlanm›flt›r.
Sürekli ak›fl enjeksiyon analizinde tafl›y›c› çözelti olarak Britton-Robinson tampon sistemi kullan›lm›flt›r ve ak›fl h›z› 1.0mL/dk’d›r. Mitomisin C sinyalleri UV-spektrofotometrik detektör kullan›larak 363 nm’de kaydedilmifltir. Miktar tayini için pik
alan› ve pik yüksekli¤i sinyalleri kullan›lm›flt›r. Yöntemin kesinli¤i ve do¤rusall›¤›
bu sinyallerle gösterilmifltir. Sinyal/gürültü oran› 3 kriterine göre yöntemin saptama
s›n›r› olarak 1.93x10-8 M ve tayin s›n›r› olarak 6.45x10-8 M de¤erleri hesaplanm›flt›r.
Mitomisin C’nin in vitro geri kazan›m ifllemi için yeni bir teknik olan mikrodiyaliz yöntemi kullan›lm›flt›r. Probun 3 saat süreyle diyalizlenmesiyle elde edilen diyalizatlar, yüksek bas›nçl› s›v› kromatografisi yöntemiyle analiz edilmifl ve mitomisin
C için geri kazan›m›n % 15 düzeyinde oldu¤u saptanm›flt›r.
Bu çal›flmada gelifltirilen sürekli ak›fl enjeksiyon analizinin ve in vitro mikrodiyalizle geri kazan›m iflleminin son derece duyarl› ve h›zl› sonuç al›nabilen yöntemler oldu¤u söylenebilir.
P R O J E L E R
PROJE NO:
010354
Anahtar Sözcükler: Mitomisin C, Sürekli Ak›fl Enjeksiyon Analizi, ‹n vitro Mikrodiyaliz.
145
PROJE NO:
990321
P R O J E L E R
‹M‹DAZO‹M‹DAZOL, ‹M‹DAZOP‹R‹M‹D‹N,
‹M‹DAZOD‹AZEP‹N G‹B‹ KONDANSE ‹M‹DAZOL
B‹LEfi‹KLER‹N‹N, SENTEZ, YAPI AYDINLATMALARI VE BAZI
AKT‹V‹TE ÇALIfiMALARI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Asiye MER‹Ç
Doç.Dr. Zerrin ‹NCESU
Haziran 1999
May›s 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flma kapsam›nda 2,4-di- ve 2,3,4-trisübstitüe-benzimidazo[1,2-a]pirimidin, 5,6-disübstitüe-2,3-dihidro-imidazo[2,1-b]tiyazol ve 2,3-disübstitüe-6,7-dihidro-5H-imidazo[2,1-b][1,3]tiyazin bilefliklerinin sentezi literatür bilgileri ›fl›¤›nda
gerçeklefltirilmifl ve yap›lar› spektral analiz yöntemleri ile ayd›nlat›lm›flt›r.
Bilefliklerin normal (F2408) ve kanserli hücreler (5RP7) üzerine, de¤iflik konsantrasyonlardaki sitotoksisiteleri MTT yöntemi ile belirlenmifltir.
Anahtar Sözcükler: Kondanse Azol Heterosiklikleri, Köprübafl› Azot, Benzimidazo
[1,2-a]pirimidin, imidazo[2,1-b]tiyazol, imidazo[2,1-b][1,3]tiyazin.
146
BAZI HETEROS‹KL‹K L‹GANDLARIN D‹NÜKLEER METAL
KOMPLEKSLER‹N‹N SENTEZ‹ VE ANT‹TÜMÖR ETK‹LER‹N‹N
ARAfiTIRILMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Doç.Dr. Kadriye BENKL‹
Doç.Dr. Zerrin SELLER
Yard.Doç.Dr. Nalan GÜNDO⁄DU KARABURUN
May›s 2003
May›s 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada, 1,10-fenantrolin (phen), 1,10-fenantrolin-5,6-dion (dp), imidazo[4,5-f][1,10]fenantrolin (ip) ve 2-fenilimidazo[4,5-f][1,10]fenantrolin (pip),
Ru(L)2Cl2 kompleksleri için ligand olarak kullan›lm›flt›r. Bu bilefliklerin sentezlerinde literatür verilerinden faydalan›lm›flt›r. [Ru(L)2B](PF6)2 ve [(Ru(L)2B)Pt]Cl2 bileflikleri için, ligand olarak dp ve phen, dinükleer Ru ve Pt kompleksinin elde edilebilmesi için köprü olarak da bis-1,3-di(imidazo[4,5-f][1,10]fenantrolin) propan (bipp)
kullan›lm›flt›r. Bu çal›flmada ara ürünlerin ve sonuç ürünlerinin yap› ayd›nlatma çal›flmalar›nda 1H NMR, 195Pt NMR ve 2D cosy NMR spektroskopik yöntemleri kullan›lm›flt›r. Baz› moleküller için LC-MS, ESI-MS, IR ve elemental analiz yöntemlerinden
faydalan›lm›flt›r.
P R O J E L E R
PROJE NO:
030328
Anahtar Sözcükler: 1,10-fenantrolin, Ru(III), Pt(II) Dinükleer Kompleks, Antitümör
Aktivite
147
P R O J E L E R
PROJE NO:
040309
BAZI SÜBST‹TÜE BENZ‹L‹DENAN‹L‹N TÜREVLER‹N‹N
SENTEZLENMES‹ VE ANT‹PROL‹FERAT‹F ETK‹LER‹N‹N
ARAfiTIRILMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Prof.Dr. ‹lhan IfiIKDA⁄
Arafl.Gör. Yusuf ÖZKAY
May›s 2004
Haziran 2006
Lisansüstü
ÖZET
Bu proje kapsam›nda ana yap› olarak benzilidenanilin çekirde¤i içeren toplam
10 adet bileflik, Schiff bazlar›n›n elde edilmesinde kabul edilen standart yöntem ile
sentezlenmifltir. Benzaldehid türevleri ve anilin, asidik ortamda etanol içerisinde,
kondensasyon reaksiyonuna tabi tutulmufltur. Sentezlenen bilefliklerden baz›lar›,
kristallendirilerek saflaflt›r›lm›fl ve spektroskopik yöntemler yard›m›yla yap›lar› ayd›nlat›lm›flt›r. Her bir bilefli¤in erime derecesi ölçülmüfl ve literatür verileriyle k›yaslanm›flt›r.
Sentezlenen sübstitüe benzilidenanilin türevi bilefliklerin, sitotoksik etkileri MTT
testi ile, antiproliferatif etkileri ise hücre ço¤almas› ölçüm kiti (BrdU kiti) kullan›larak saptanm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Sübstitüe Benzilidenanilin, Schiff Baz›, Antiproliferatif Etki, Sitotoksik Etki, MTT Testi.
148
1-H‹DROKS‹P‹REN‹N ‹NSAN ‹DRARINDA KAP‹LER
ELEKTROFOREZ YÖNTEM‹ ‹LE TAY‹N‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Prof.Dr. Dilek DO⁄RUKOL-AK
Prof.Dr. Muzaffer TUNÇEL
May›s 2003
Aral›k 2006
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada kapiler elektroforez yöntemi kullan›larak insan idrar›nda 1-hidroksipiren tayini gösterilmifltir. Çal›flma tamponu olarak 3-siklohekzilamino-1-propansulfonik asit (CAPS, 100 mM, pH 10.2) kullan›lm›flt›r. ‹ç standart olarak diflunizal kullan›lm›fl ve pikler 240 nm de diyot dizisi detektör ile saptanm›flt›r. Önerilen yöntemin geçerlili¤i standart 1-hidrokispiren çözeltileri kullan›larak 2.02x10-6 – 3.03x10-5
M deriflim aral›¤›nda gösterilmifltir. Yöntemin saptama s›n›r› ve tayin s›n›r› s›ras›yla 1.47x10-7 M ve 4.46x10-7 M olarak hesaplanm›flt›r. 1-hidroksipiren içermedi¤i bilinen kör idrar numunelerine standart 1-hidroksipiren çözeltisi kat›larak yöntemin
do¤rusall›¤›, yüzde geri kazan›m› ve kesinli¤i ile ilgili sonuçlar belirlenmifltir. F›r›n
iflçilerinden sa¤lanan idrar numunelerinde yöntemin uygulamas› gösterilmifltir.
Önerilen yöntem toksikoloji ve çevre analizlerinde kullan›lmak üzere umut vericidir.
P R O J E L E R
PROJE NO:
030309
Anahtar Sözcükler: 1-hidroksipiren, Kapiler Elektroforez, ‹drar.
149
PROJE NO:
040333
P R O J E L E R
GIDA MADDELER‹NDE BULUNAN BAZI ANTOS‹YAN‹NLER‹N
YÜKSEK BASINÇLI SIVI KROMATOGRAF‹S‹ YÖNTEM‹YLE
M‹KTARININ TAY‹N‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Doç.Dr. Göksel ALTIOKKA
Doç.Dr. Zeki ATKOfiAR
Arafl.Gör. Nafiz Öncü CAN
A¤ustos 2004
Ocak 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Antosiyaninler do¤al pigmentlerin bafll›ca gruplar›ndan birini oluflturmaktad›rlar ve meyve ve sebzelerin birçok renginden sorumludurlar. Antosiyaninlerin baz›
pozitif terapötik etkilere sahip olduklar› ve beslenme deste¤i olarak birçok ülkede
kullan›ld›klar› gösterilmifltir. Bu çal›flman›n amac› antosiyaninlerin tayini için basit
ve kesin bir yöntem gelifltirmek ve Türkiye’de tüketilen baz› g›dalardaki antosiyanin
seviyelerini göstermektir. 28 farkl› g›da maddesinin antosiyanin bileflimi yüksek
bas›nçl› s›v› kromatografisi ve fotodiyot dizisi dedeksiyon (fotodiot array) ile incelenmifltir. Alt› antosiyanin ve siyanidin (internal standart) gradient elüsyon tekni¤i
kullan›larak bir ters faz kolonu ile ayr›lm›fllard›r (GL Sciences, Inertsil ODS-3, 3µm,
150 x 4.6 mm, 40 ˚C’ye ayarl›). Hareketli faz 0.8 mL.dak-1 ak›fl h›z›nda pompalanm›fl
ve analitler 520 nm dalga boyunda ortalama 18 dakikada detekte edilmifllerdir. Örnekler, g›dalar›n sular› do¤rudan bask› yöntemiyle al›n›p devam›nda 0.2 µm PVDF
filtreden süzülerek haz›rlanm›fl ve ilave ekstraksiyon ve derifltirme basamaklar› olmaks›z›n sisteme enjekte edilmifltir. Antosiyaninler ng seviyelerinde yeterli kromatografik çözünürlükle detekte edilmifltir. Sonuç olarak, g›dalarda detekte edilen antosiyaninlerin miktar›n›n tazelikle azamiye ulaflt›¤› ve bilhassa koyu renkli g›da tiplerinde bulunduklar› gözlenmifltir.
Anahtar Sözcükler: Antosiyaninler, G›da Analizi, YBSK, Miktar Tayini
150
PROJE NO:
000346
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
OR‹GANUM ON‹TES L. YA⁄ ALTI SUYUNUN
UÇUCU B‹LEfi‹KLER‹N‹N ‹NCELENMES‹
Prof.Dr. Kemal Hüsnü Can BAfiER
Doç.Dr. Temel ÖZEK
Arafl.Gör. ‹lhan BOYDA⁄
Prof.Dr. Levent YILMAZ
Kas›m 2000
fiubat 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Origanum onites L.’den buhar distilasyonu ile elde edilmifl ya¤ alt› suyunda çözünmüfl ve da¤›lm›fl bilefliklerin izolasyonu üzerinde araflt›rmalar gerçeklefltirildi.
Ay›rma hunisi, Soxhlet apareyi ve Normag ekstraktörlerle s›v›-s›v› ekstraksiyon, KFE
ve Amberlite XAD-4 reçine ile adsorpsiyon gibi farkl› yöntemler kullan›larak “ikincil” ya¤ elde edildi. Kloroform ekstresinde bulunan oksijenli bileflikler Flafl Kromatografisi ile izole edildi.
Ülkemizde kekik suyu baflta olmak üzere ya¤ alt› sular›n›n kullan›m› gün geçtikçe yayg›nlaflmaktad›r. Henüz tamamen kontrolsüz ve izinsiz üretilerek piyasaya sürülen kekik ya¤ alt› suyunun kalite kontrolü amac›yla en kolay uygulanabilir yöntem olarak, 5:1 oran›nda metilen klorür ile s›v›-s›v› ekstraksiyonu önerilmektedir.
Kekik suyundaki ana bileflikler karvakrol, linalool, timol ve nadir bir monoterpen
olan cis-p-ment-4-en-1,2-diol olarak belirlenmifltir.
Anahtar Sözcükler: Kekik Suyu, Aromatik Su, Hidrosol, Ay›r›m Metotlar›, Ekstraksiyon Metotlar›
151
PROJE NO:
010328
P R O J E L E R
ST‹LBENE TÜREVLER‹N‹N ‹N V‹TRO B‹YOLOJ‹K ETK‹S‹N‹N
‹NCELENMES‹ VE TRANS-RESVERATROL’ÜN YBSK
YÖNTEM‹ ‹LE M‹KTAR TAY‹N‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Bülent ERGUN
Arafl.Gör. Derya KOCAMAN
Temmuz 2001
Temmuz 2007
Lisansüstü
ÖZET
Bu projede k›rm›z› flaraptaki flavonoid yap›ya sahip bir fenolik bileflik olan
trans-resveratrolün, HeLa (serviks adenokarsinoma) hücreleri üzerinde, nötral k›rm›z›s› boyama tekni¤i ile TNF testi ve direk sitotoksisite testi uygulanarak sitotoksisitesi incelenmifltir. Direkt sitotoksisite ve TNF test sonuçlar› karfl›laflt›r›ld›¤›nda
trans-resveratrolün TNF sal›m›n› inhibe etti¤i ve direkt sitotoksisite testinde ise
ölüm oranlar›n›n doza ba¤›ml› olmad›¤› görülmüfltür.
Çal›flman›n ikinci bölümünde, Türkiye’de üretilen baz› k›rm›z› flaraplardaki
trans-resveratrol miktar tayinleri floresan dedektör kullan›larak HPLC yöntemiyle
araflt›r›lm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: K›rm›z› fiarap, Trans-Resveratrol, TNF, Antikanser Aktivite, HPLC
152
YEfi‹L ÇAY POL‹FENOLLER‹N‹N YBSK YÖNTEM‹ ‹LE M‹KTAR
TAY‹N‹ VE ANT‹KARS‹NOJEN‹K AKT‹V‹TELER‹N‹N
‹N V‹TRO ARAfiTIRILMASI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Bülent ERGUN
Arafl.Gör. Ahmet SARAÇO⁄LU
Temmuz 2001
Temmuz 2007
Lisansüstü
ÖZET
Bu çal›flmada yeflil çay bitkisinin yapraklar›ndan haz›rlanan %2’lik infüzyonunun HeLa serviks adenokarsinoma hücreleri üzerinde nötral k›rm›z›s› boyama yöntemi kullan›larak, direkt sitotoksik etkisi ve tümör nekroz faktör (TNF) yöntemi ile indirekt sitotoksik etkisi incelenmifl ve elde edilen sonuçlar karfl›laflt›rmal› olarak de¤erlendirilmifltir. Direkt sitotoksisite testi ile elde edilen sonuçlar›n TNF testine göre
daha anlaml› oldu¤u gözlenmifltir.
Çal›flman›n ikinci bölümünde YBSK yöntemi ile yeflil çay infüzyonunda bulunan
polifenollerin miktar tayinlerinin yap›lmas› amaçlanm›flt›r. Tsuchiya ve arkadafllar›n›n (29) önerdi¤i yöntem kullan›larak %2’lik yeflil çay infüzyonunun 92.58 µg/mL
epigallokateflin, 186.66 µg/mL epikateflin, 44.70 µg/mL epigallokateflin gallat ve
24.67 µg/mL epikateflin gallat içerdi¤i bulunmufltur.
P R O J E L E R
PROJE NO:
010329
Anahtar Sözcükler: Yeflil Çay, Polifenol, TNF, Kanser, YBSK
153
P R O J E L E R
PROJE NO:
040341
V‹TAM‹N E’N‹N FARKLI TOP‹K FORMÜLASYON
S‹STEMLER‹NDEN SALIMI VE ‹N V‹TRO-‹N V‹VO
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Arafl.Gör. Evrim AKYIL YEN‹LMEZ
Kas›m 2004
A¤ustos 2007
Lisansüstü
ÖZET
‘E Vitamini’nin Farkl› Topik Formülasyon Sistemlerinden Sal›m› ve ‹n Vitro-‹n Vivo De¤erlendirilmesi’ bafll›kl› bu proje çal›flmas›n›n amac›, cilde topik olarak uygulanabilir mikroemülsiyon, makroemülsiyon, kat› lipit nanopartikül (KLN) ve moleküler bask›lanm›fl polimer (MIP) kozmetik tafl›y›c› sistemlerinin haz›rlanmas›, antioksidan özellikli E vitamininin sistemlere eklenmesi ve in vitro ve in vivo olarak karfl›laflt›r›lmalar›n›n yap›lmas›d›r.
E vitamininin serbest radikalleri yok ederek antioksidan özellik gösterdi¤i ve
yafllanmay› geciktirici özelli¤i oldu¤u bilinmektedir.
Çal›flma kapsam›nda, E vitamini içeren y/s mikroemülsiyonu, y/s makroemülsiyonu, kat› lipit nanopartikül ve moleküler bask›lanm›fl mikroküre sistemleri gelifltirilmifltir.
Haz›rlanan formülasyonlar›n antioksidan özellikleri 2,2-difenil-1-pikrilhidrazil
(DPPH*) testi ile incelenmifl ve antioksidan etki aç›s›ndan karfl›laflt›r›lmalar› yap›lm›flt›r.
Formülasyonlarda sal›m özellikleri Franz difüzyon hücreleri ile belirlenmifltir.
Kararl›l›k çal›flmalar›nda, formülasyonlar›n olas› faz ayr›flmas›, pH de¤iflimleri,
fiziksel görünüflleri, damlac›k boyutu ve iletkenliklerindeki de¤iflim farkl› koflullarda bekletilerek izlenmifltir.
E vitamini içeren formülasyonlar 10 gönüllüye 1 ay süreyle uygulanm›fl ve haftada bir cilt ölçümleri tekrarlanm›flt›r. Cilt ölçümleri, cilt ya¤›, nemi, pH, net esneklik
ve pürüzlülü¤ünü kapsamaktad›r.
Formülasyonlara etkin madde baflar›yla yüklenmifltir. Haz›rlanan tüm formülasyonlarda antioksidan özellik belirlenmifltir. Y/S mikroemülsiyon formülasyonu, kararl›l›¤› aç›s›ndan ve gösterdi¤i fiziksel özelliklerinden dolay› makroemülsiyon, KLN
ve MIP formülasyonlar›na üstünlük sa¤lam›flt›r.
Anahtar Sözcükler: E Vitamini, Emülsiyonlar, Kat› Lipit Nanopartikül, Moleküler
Bask›lanm›fl Polimer.
154
S‹KLOSPOR‹N A ‹ÇEREN
KATI L‹P‹T NANOPART‹KÜL, M‹KROEMÜLS‹YON VE
POL‹MER‹K NANOPART‹KÜL FORMÜLASYONLARININ
HAZIRLANMASI VE ‹N V‹TRO-‹N V‹VO
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Arafl.Gör. Ebru CENG‹Z
Yard.Doç.Dr. Baflar SIRMAGÜL
Kas›m 2004
A¤ustos 2007
Lisansüstü
ÖZET
Kornea nakillerinden sonraki ve kuru göz sendromu gibi rahats›zl›klar›n tedavisinde siklosporin A (CsA) göze topik olarak uygulanmaktad›r. CsA’n›n sistemik emilimi oldukça düflük olup, uygulanan dozaj fleklinin yap›s› ve hastan›n durumuna
ba¤l› olarak plazma konsantrasyonlar› bireyler aras›nda farkl›l›k göstermektedir. Bu
nedenle, bu çal›flmada, oküler uygulamaya yönelik olarak kat› lipit nanopartikül
(SLN), mikroemülsiyon (ME) ve polimerik nanopartikül (PN) formülasyonlar› haz›rlanm›fl, topik uygulama ile CsA’n›n emiliminin artt›r›lmas› yolu ile, bireyler aras›ndaki farkl›l›klar en aza indirilmeye çal›fl›lm›flt›r.
Kararl›l›k çal›flmalar›nda, haz›rlanan sistemlerin farkl› s›cakl›k ortamlar›ndaki
davran›fllar› incelenmifl, çal›flmalar süresince kararl›l›klar›n› koruduklar› belirlenmifltir.
Haz›rlanan üç farkl› sistemden birer formülasyon kararl›l›k çal›flmalar› sonuçlar›
do¤rultusunda in vivo çal›flmalar için belirlenmifltir.
Koyunlarda gerçeklefltirilen in vivo çal›flmalarda, seçilen formülasyonlar koyunlar›n gözlerinden birine uygulanm›fl, di¤er göze kontrol amac› ile ilaç uygulanmam›flt›r. Belli sürelerde gerçeklefltirilen kesimler sonras›nda koyunlar›n her iki gözleri
de ç›kart›larak hümör aköz ve hümör vitröz s›v›lar› toplanm›fl ve bu s›v›larda enzim
immün yöntemi analiz cihaz› (EIA) ile belirlenen CsA miktarlar› yard›m›yla maddenin oküler emilimi araflt›r›lm›flt›r.
Elde edilen in vivo analiz sonuçlar›na göre, CsA’n›n 48 saat süresince hümör
aköz ve hümör vitrözde bulundu¤u saptanm›flt›r. CsA’n›n hümör vitrözde bulunmas› ile, emilimin gözün iç k›s›mlar›na kadar artt›r›labildi¤i gözlenmifltir. Analiz sonuçlar›n›n birbirine olan yak›nl›klar›, bireyler aras›ndaki farkl›l›¤›n formülasyonlar›n emilim derecesini de¤ifltirmedi¤ini ortaya koymufltur.
P R O J E L E R
PROJE NO:
040342
Anahtar Sözcükler: Siklosporin A, Oküler Emilim, Hümör Aköz, Hümör Vitröz
155
PROJE NO:
040343
P R O J E L E R
Ç‹NKO OKS‹T VE OKTOSR‹LEN’‹N KATI L‹P‹T
NANOPART‹KÜL, M‹KROEMÜLS‹YON VE KREM S‹STEMLER‹
fiEKL‹NDE FORMÜLASYONU VE ‹N V‹TRO
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Arafl.Gör. Murat Sami BERKMAN
Kas›m 2004
A¤ustos 2007
Lisansüstü
ÖZET
‹yi bir günefl ›fl›nlar›n› süzücü preparat sudan etkilenmemeli, UVA ve UVB ›fl›nlar›na karfl› genifl spektrumlu koruma sa¤lamal›d›r. Atmosferdeki ozon tabakas› taraf›ndan emilerek engellendi¤i için, UVC ›fl›nlar› yeryüzüne ulaflamaz. Bu yüzden, UVC
›fl›nlar›n›n, di¤erlerine göre önemi daha azd›r. Günefl ›fl›nlar›n› süzücü preparatlar›n
etkinli¤i, yüzme veya terlemeye karfl› dayan›kl›l›klar›na, UV ›fl›nlar›n› emme özelliklerine, konsantrasyonlar›na ve formülasyonlar›na ba¤l›d›r.
UV süzücüleri, etki yöntemlerine göre kimyasal ve fiziksel olmak üzere ikiye ayr›l›r. Bu çal›flmada, en önemli fiziksel filtre edici maddelerden biri olan çinko oksit
ve kimyasal filtre edici madde olan oktosrilen, üç farkl› tafl›y›c› sistemde kullan›lm›flt›r. UV ›fl›nlar›n› engelleme özelli¤i olan ve fiziksel süzücü maddeler gibi davranan kat› lipit nanopartiküller, daha da gelifltirilmifl bir koruma sa¤lamak için, günefl ›fl›nlar›n› süzücü maddelerle birlikte kullan›lm›flt›r. Mikroemülsiyon ve krem
fleklinde emülsiyonlar, formülasyonlar›n sudan etkilenmesini önlemek için ya¤içinde-su fleklinde haz›rlanm›flt›r.
Haz›rlanan formülasyonlarda oktosrilen miktar tayini için yüksek bas›nçl› s›v›
kromatografisi, çinko oksit miktar tayini için optik emisyon spektrometresi kullan›lm›flt›r. Formülasyonlar, kararl›l›k çal›flmalar› için 25˚C, 4 ˚C ve 40 ˚C’l›k ortamlara konulmufl ve 15., 30., 90., 180. ve 360. günlerde farkl› ölçümler gerçeklefltirilmifltir. UV
›fl›nlar›ndan koruyucu özellikleri, in vitro TransporeTM Test yöntemi ile incelenmifl
ve etki aç›s›ndan formülasyonlar›n karfl›laflt›r›lmas› yap›lm›flt›r.
Anahtar Sözcükler: Kat› Lipit Nanopartiküller (SLN), Mikroemülsiyon, Krem, TransporeTM Testi, Çinko Oksit, Oktosrilen
156
E V‹TAM‹N‹ ‹ÇEREN EMÜLS‹YON S‹STEMLER‹N‹N
ETK‹NL‹⁄‹N‹N DE⁄ERLEND‹R‹LMES‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Yard.Doç.Dr. Lütfi GENÇ
Arafl. Gör. Evrim AKYIL YEN‹LMEZ
Uzm. Kim. Sefa AVCIER
Aral›k 2005
Ekim 2007
Altyap›
ÖZET
Haz›rlanan proje çal›flmam›zda, topik kullan›m için uygun mikro- ve makroemülsiyon formülasyonlar›n›n gelifltirilmesi, E vitamininin formülasyonlara yüklenmesi, antioksidan özelliklerinin araflt›r›lmas› ve formülasyonlar›n in vitro ve in vivo
olarak karfl›laflt›r›lmas› amaçlanm›flt›r.
Seyreltme yöntemi ile haz›rlanan mikroemülsiyon formülasyonu, üçgen faz diyagramlar› yard›m› ile belirlenmifltir. Makroemülsiyon formülasyonunun haz›rlanmas›nda ya¤l› faz olarak kaprilik asit esteri, yüzey etkin madde olarak Tween® 80 ve
sulu faz olarak distile su kullan›lm›flt›r.
Formülasyonlar›n karakterizasyon ve kararl›l›k çal›flmalar›nda, görünüflü, tipi,
elektriksel iletkenli¤i, pH’s›, reolojisi, damlac›k büyüklü¤ü ve faz ayr›flmas› özellikleri belirli zaman aral›klar›nda incelenmifltir.
Haz›rlanan formülasyonlar›n antioksidan etkileri, DPPH testi kullan›larak serbest
radikal tutucu etkinin belirlenmesi ile saptanm›flt›r. Haz›rlanan E vitaminli mikroemülsiyon, E vitaminli makroemülsiyon, etkin maddesiz mikroemülsiyon ve makroemülsiyon ile saf α-tokoferol üzerinde çal›fl›lm›flt›r. E vitamini miktar tayini için
kullan›lan HPLC yöntemi valide edilmifltir. Franz sal›m hücreleri ve desorpsiyon çal›flmas› ile miktar tayini yap›lm›fl, sal›m profilleri incelenmifltir.
Haz›rlanan emülsiyon formülasyonlar›n›n ciltte irritasyon potansiyelleri belirlenmifl ve 4-haftal›k uygulama süresince, cilt üzerindeki % ya¤ de¤iflimi, % nem
de¤iflimi, % pH de¤iflimi, R5 (net esneklik de¤eri) ve pürüzlülük ölçüm de¤erleri hesaplanm›flt›r. ‹statistiksel de¤erlendirme (SPSS) ile uygulama öncesi ve sonras› cilt
ölçüm de¤erleri aras›nda fark olup olmad›¤› araflt›r›lm›flt›r.
Sonuç olarak, amaçlanan formülasyon sistemleri haz›rlanm›flt›r. Mikroemülsiyon
formülasyonunun en kararl› sistem oldu¤u görülmüfltür. Haz›rlanan tüm formülasyonlar›n antioksidan etkiye sahip oldu¤u saptanm›flt›r. Formülasyonlar›n, 4 haftal›k
uygulama süresi içinde cilt esnekli¤ine olumlu etki sa¤lamad›¤›; cilt nemine makroemülsiyon formülasyonlar›n›n etkisi oldu¤u; mikroemülsiyon formülasyonunun
cilt ya¤›n› olumlu ölçüde artt›rd›¤›; mikro- ve makroemülsiyon formülasyonlar›n›n
ise cilt pH’s› üzerinde olumlu etkide bulundu¤u belirlenmifltir. Tüm formülasyonlar›n, cilt pürüzlülü¤ünün azalmas›nda son derece etkili oldu¤u gözlenmifltir.
P R O J E L E R
PROJE NO:
050357
Anahtar Sözcükler: E Vitamini, Mikroemülsiyon, Makroemülsiyon, Kozmetik
Uygulama
157
P R O J E L E R
PROJE NO:
032862
S‹YANÜR BELLEKLERE SAH‹P POL‹MER‹K SORBENTLER‹N
HAZIRLANMASI VE S‹YANÜR UZAKLAfiTIRILMASINDA
KULLANIMI
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Fen Fakültesi
Fizik Bölümü
Prof.Dr. R›dvan SAY
Prof.Dr. Hayrettin TÜRK
Dr. Muharrem KARABÖRK
Kas›m 2003
Kas›m 2007
Altyap›
ÖZET
Sunulan çal›flman›n amac› sulardan siyanür iyonlar›n›n seçici olarak uzaklaflt›r›lmas› ve önderifltirmesi için eflboyutlu polimerik mikrokürelerin haz›rlanmas› ve
sürekli sistemde mikrokürelerin adsorpsiyon kapasitelerinin tayin edilmesidir.
Efl boyutlu mikrokürelerin sentezi ve uygun polimerizasyon reçetesinin edilmesi
için ilk basamakta polimerizasyon deneyleri gerçeklefltirilmifltir. Bu amaçla ilk olarak metal kompleklefltirici ligand olarak 2-metakrilamidohistidin (MAH), metakroil
klorür ve histidin kullan›larak sentezlenmifltir. Sentezlenen MAH monomerinin karakterizasyonu FTIR ve NMR ile gerçeklefltirilmifltir. Daha sonra 2-metakrilamidohistidin (MAH) ne nikelnitrat hekzahidrat kullan›larak Ni(II)-Metakrilamidohistidin dihidrat kompleks monomeri sentezlenmifltir.
Son aflamada Ni (II)-MAH ve KCN kullan›larak süspansiyon polimerizasyonu ile
poli(MAH-Ni (II)-CN-) mikroküreleri sentezlenmifltir. Polimerizasyon sonras› hedef
molekül (kal›p) CN- polimer yap›s›ndan uzaklaflt›r›larak siyanüre spesifik olarak seçici belleklere sahip polimerik mikroküreler elde edilmifltir.
Projenin ikinci bölümünde polimerik mikroküreler ile sulardan siyanür uzaklaflt›rma ve önderifltirme çal›flmalar› sürekli sistemde gerçeklefltirilmifltir. Mikrokürelere siyanür adsorpsiyonuna pH ve ak›fl h›z›n›n etkisi incelenmifltir. Ayr›ca siyanür
iyonlar›n›n geri kazan›m› ve tekrar kullan›labilirlikleri de proje kapsam›nda ayr›nt›l› olarak incelenmifltir.
Anahtar Sözcükler: Siyanür Uzaklaflt›r›lmas›, Metakrilamidohistidin, Önderifltirme,
Metal Komplekslefltirici Ligand
158
KANSERDE APOPTOZA DUYARLILIK MEKAN‹ZMASINDA
RAS-S‹NYAL YOLU-‹NTEGR‹N ETK‹LEfi‹M‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
Doç.Dr. Hülya S‹VAS
Arafl.Gör. Emel ERGENE
Arafl.Gör. Gülflen AKALIN
May›s 2003
Kas›m 2007
Genel Amaçl›
ÖZET
Bu çal›flmada, cis-platin ile stimüle edilen insan-U2OS (osteosarkoma) ve insanWM-115 (melanoma) hücrelerindeki morfolojik ve biyokimyasal de¤iflimler, ba¤lanma yetenekleri, ekstraselüler proteinlerin apoptoz üzerine etkileri, kaspaz-3 ve kaspaz-9 enzimlerinin apoptotik mekanizma üzerine etkileri incelenmifltir. Bunun yan›s›ra, çeflitli ekstraselüler proteinler (fibronektin, kolajen ve trombospondin-1) ile
aktive edilen integrin reseptörlerinin her iki hücredeki apoptoz mekanizmas›ndaki
rolü çok yönlü olarak araflt›r›lm›flt›r.
Mitokondriyal aktiviteye yönelik yap›lan sitotoksik incelemeler, cis-platinin IC50
de¤erinin 4 µM oldu¤unu göstermifltir. Sitotoksik etkisi bulunmayan konsantrasyon aral›¤› kullan›larak yap›lan morfolojik ve çekirdek boyama çal›flmalar› ise,
apoptotik hücre zar bütünlü¤ünün bozuldu¤unu, hücre zar›nda tomurcuklanmalar›n meydana geldi¤ini, çekirdekteki apoptotik de¤iflimlerin ve DNA parçalanmas›n›n bafllad›¤›n› göstermifltir. Floresan iflaretleme yöntemi, kaspaz-9’un kaspaz-3’e
oranla cis-platin ile stimüle edilen apoptoz mekanizmas›nda anlaml› bir etkiye sahip oldu¤unu göstermifltir. Farkl› integrinlerin aktivasyonuna ba¤l› olarak da apoptotik U2OS ve WM-115 hücre oran›nda de¤iflimler gözlenmifltir. Özellikle fibronektine (α4β1, α3β1, αVβ3) ba¤lanan hücrelerde apoptoz oran›n›n, di¤er proteinlere
oranla daha düflük oldu¤u saptanm›flt›r.
Cis-platin ile uyar›lan apoptoz mekanizmas›n›n moleküler düzeyde araflt›r›lmas›n›n ve metastaz s›ras›nda integrin reseptörlerinin nas›l etkilendi¤inin bulunmas›n›n çeflitli yeni tedavi yöntemlerinin gelifltirilmesine olanak sa¤layaca¤› düflünülmektedir.
P R O J E L E R
PROJE NO:
030326
Anahtar Sözcükler: Kanser, Apoptoz, ‹ntegrin, Ras
159
P R O J E L E R
PROJE NO:
050318
AKR‹LAM‹D‹N GIDA MADDELER‹NDE OLUfiUMUNA ETK‹
EDEN FAKTÖRLER‹N ANAL‹T‹K YÖNTEMLERLE
‹NCELENMES‹
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
:
Doç.Dr. Göksel ALTIOKKA
Arafl.Gör. Dr. Nafiz Öncü CAN
Nisan 2005
Kas›m 2007
Lisansüstü
ÖZET
Akrilamid patates cipsleri, bisküvi ve kahve gibi çeflitli g›da maddelerinde
s›kl›kla bulunan, s›cakl›kla oluflan g›da zehirlerinden biridir. Akrilamidin baz› nörotoksik ve karsinojenik etkiler gösterdi¤i ispatlanm›fl ve Uluslararas› Kanser Araflt›rma Ajans› taraf›ndan insanlar için olas› karsinojen olarak 2A grubunda s›n›fland›r›lm›flt›r. Bu çal›flman›n amac› akrilamidin tayini için ucuz, basit ve duyarl› bir yöntem gelifltirmek ve Türkiye’de üretilen baz› g›dalar›n akrilamid seviyelerini göstermektir. 80 örne¤in akrilamid deriflimi foto diyot dizisi detektörlü yüksek
performansl› s›v› kromatografisi ile incelenmifltir. Akrilamid ve metakrilamid (iç
standart) isokratik elüsyon tekni¤i kullan›larak bir ters faz kolonu (GL Sciences,
Inertsil® ODS-3) ile ayr›lm›flt›r. Hareketli faz (asetonitril: su, 2: 98, v/v) 0.5 mL.dak-1
ak›fl h›z›nda pompalanm›fl ve analitler 200 nm dalga boyunda ortalama 15 dakika içinde detekte edilmifltir. Örnekler kat› faz temizleme kullan›larak haz›rlanm›fl ve sisteme ek ekstraksiyon veya ön derifltirme basama¤› uygulanmadan
enjekte edilmifltir. Akrilamid ppb seviyelerinde yeterli kromatografik çözünürlükle detekte edilmifltir. Sonuç olarak, g›dalarda bulunan akrilamid miktar›n›n piflirme flartlar›na ba¤l› olarak de¤iflti¤i ve özellikle kahve ve patates
cipsleri olmak üzere birçok örnekte nispeten yüksek bulundu¤u gözlenmifltir.
Anahtar Sözcükler: Akrilamid, G›da Analizi, S›v› Kromatografisi, Türk G›dalar›
160
PROJE NO:
042838
Proje Yöneticisi
:
Proje Ekibi
:
Bitifl Tarihi
Proje Türü
:
:
:
P R O J E L E R
YÜZEY H‹ST‹D‹N‹NE SAH‹P B‹YOMOLEKÜLLER ‹Ç‹N
H‹ST‹D‹N BELLEKL‹ POL‹MER‹K YAPAY RESEPTÖR
GEL‹fiT‹R‹LMES‹
Fen Fakültesi
Fizik Bölümü
Prof.Dr. R›dvan SAY
Yard.Doç.Dr. Deniz HÜR
Yard.Doç.Dr. Sibel EM‹R D‹LTEM‹Z
Dr. Ayça ATILIR ÖZCAN
Eylül 2004
Kas›m 2007
Altyap›
ÖZET
Bu proje çal›flmas›, biyomoleküllerin (protein, aminoasit, vb.) bulunduklar› çok
bileflenli karmafl›k ortamlardan (kan, vücut s›v›lar› vb.) ayr›lmalar› ve
saflaflt›r›lmalar› için, metal-flelat etkileflimlerine dayal› moleküler bask›l› polimerlerin (MIP) haz›rlanmas› amac›yla gerçeklefltirilmifltir. Bu amaçla, yüzeyinde histidin içeren proteinler ve D-L-histidin enantiyomer karfl›m›n› ay›racak L-histidin
belleklere sahip yeni nesil biyo-adsorban gelifltirilmifl ve kromatografik uygulamas›
incelenmifltir. Bu çal›flma, literatürde H›zl› Protein S›v› Kromatografisi (FPLC) ile
yap›lan ilk preperatif protein ay›r›m uygulamas›d›r. Dahas›, haz›rlanan MIP ilgili
moleküller için yüksek seçicili¤e sahip, düflük maliyetli ve biyolojik sistemlerle
uyumludur.
Anahtar Sözcükler: Molekül Bask›lanm›fl Polimerler (MIP), Biyokromatografi,
Biyomoleküller, Enantiyomerik Ay›r›m, Histidin
161

2006-2007 Dönemi Araştırma Projeleri - Ana Sayfa

Transkript

Benzer belgeler

saat gösteri salonu grande salle sergi salonu oditoryum biyoloji lab

TABULA RASA: NECİP FAZIL KISAKÜREK VE CEVAT RIFAT

Sami ÜNLÜ 1973 İstanbul Fatih doğumludur. Pertevniyal Lisesini

kapak.fh11

leaflet tr

cerrahpaşa 8. temporal kemik diseksiyon kursu

mersin üniversitesi jeoloji mühendisliği bölümü 2015

ÖZGEÇM Ş Ufuk TARHAN M-GEN Gelecek Planlama Merkezi

2012 IBU Proje Olimpiyatları Sahiplerini Buldu