DOGÜNSúFED - TÜRKONFED

Transkript

DOGÜNSúFED
DOöU, GÜNEYDOöU SANAYøCø VE
øùADAMLARI DERNEKLERø FEDERASYONU
“ELAZIö ve DOGÜNSøFED ÜYESø øLLER
KAPSAMINDA SEKTÖR ANALøZø ve
SORUNLARIN TESPøTø ARAùTIRMASI”
RAPORU
VE
BAùKANLAR KONSEYø
BøLDøRøSø
Karar Danıúmanlık Ltd., Haziran,2005
“ELAZIö –DOGÜNSøFED ÖZELøNDE SEKTÖR ANALøZø, SORUNLARIN TESPøTø VE GELECEK TASARIMI
ARAùTIRMASI” ve ELAZIö BAùKANLAR KONSEYø RAPORU
øÇøNDEKøLER
Sayfa No
BAùKANLAR KONSEYø AÇILIù KONUùMASI
BAùKANLAR KONSEYø BøLDøRø METNø
øÇøNDEKøLER
1. GøRøù
2. ANKET ÇALIùMASI
i
i
1
4
5
2.1.KATILIMCI PROFøLø
2.2.ANKET BULGULARI
6
2.2.1. DøYARBAKIR
2.2.1.1. 10 YIL SONRAKø SEKTÖREL YAPI ÖNGÖRÜSÜ
2.2.1.2. SEKTÖREL KÜMELER
2.2.1.3. SEKTÖR-SORUN øLøùKøLENDøRMELERø
2.2.2. ELAZIö
2.2.3. MARDøN
2.2.4. SøøRT
2.2.5. ùANLIURFA
2.2.6. ùIRNAK-CøZRE
2.2.7. BÖLGE GENELø
3. DOGÜNSøFED KAPSAMINDA EKONOMøK DURUM TESPøTø
ÇALIùMASI
7
7
9
11
13
13
15
17
19
19
21
23
25
25
27
29
31
31
33
35
37
37
39
41
43
43
44
46
48
48
3.1. GøRøù
3.2. TANIMLAR VE KAVRAMLAR
49
3.2.1. KARùILAùTIRMALI ÜSTÜNLÜK KAVRAMI VE KATSAYISI
3.2.2. DOGÜNSøFED’ø OLUùTURAN SøAD’LARIN YER ALDIöI øLLER ARASINDA
SEKTÖREL ÜSTÜNLÜKLER
3.3. ELAZIö øLø EKONOMøK DEöERLENDøRMESø
3.3.1. øNSAN KAYNAKLARI VE øSTøHDAM
3.3.1.1. øùGÜCÜ
3.3.1.2. øùSøZLøK
3.3.2. ELAZIö VE ÇEVRE øL MERKEZLERøNDE YERLEùøM ALANI OLARAK
KULLANILAN VERøMLø TOPRAKLAR
3.3.3. TARIM, DOöAL KAYNAKLAR
viii
49
50
52
52
52
53
54
55
3.3.3.1. BøTKøSEL ÜRETøM SEKTÖRÜNDE ÖNCELøKLø VE CAZøP YATIRIM ALANLARI
3.3.3.2. SU ÜRÜNLERø YATIRIM ALANLARI
3.3.4. YERALTI KAYNAKLARI MADENCøLøK
3.3.4.1.MADEN SAHALARININ DAöILIMI
3.3.5. SANAYø VE YATIRIM
3.3.6. BøLøùøM
3.3.7. FIRAT TEKNOKENTø’NøN KURULMASI ùART
3.3.8. 2003-2004 YILINDA øHRACAT YAPAN FøRMALAR
3. BAùKANLAR KONSEYø
4.1. STRATEJøK OLARAK ÖNEMLø OLAN SEKTÖRLER VE GELECEK 10
YILDA KARùILAùILACAK SORUNLAR
4.1.1. STRATEJøK OLARAK ÖNEMLø BULUNAN SEKTÖRLER
4.1.2. ÖNLEM ALINMASI GEREKEN STRATEJøK ÖNEMLø SORUNLAR
4.1.3. ÇÖZÜM ÖNERøLERø
4.2. BAùKANLAR KONSEYø BøLDøRø METNø
56
56
57
57
59
60
61
63
64
64
66
69
71
75
EKLER 1
EK.1: ÖN HAZIRLIKLAR ve ANKET FORMU
EK.2: BAùKANLAR KONSEYø KATILIMCILARI
1
Bu çalıúma KARAR DANIùMANLIK Ltd.ùti. tarafından gerçekleútirilmiútir.
Bestekar Sok. 72/1 06680 Kavaklıdere- ANKARA
Tel: 0312 4671680 Faks: 0312 4671681 e-posta: [email protected]
www.karar.com.tr
ix
79
86
TÜRKONFED, ELAZIö BAùKANLAR KONSEYø
AÇILIù KONUùMASI
Sayın milletvekilleri, Elazı÷ ilinin de÷erli yöneticileri,
De÷erli baúkanlar, de÷erli basın mensupları,
TÜRKONFED Yönetim Kurulu adına hepinizi saygıyla selamlıyorum. 8 yıl Türkiye SøAD Platformu
çatısı altında sürdürdü÷ümüz bu toplantıları bu yıl ilk kez TÜRKONFED Baúkanlar Konseyi olarak
gerçekleútiriyoruz. øki buçuk yıllık bir çalıúma sonunda, siz baúkanların çok de÷erli katkı ve
destekleriyle, beú bölgesel federasyona bir sektörel federasyon katarak, mevcut platformları bir
Konfederasyona dönüútürdük. Bu büyük yapıyı baúarıyla yola çıkarmıú olmanın gururunu hep
birlikte yaúıyoruz. Bu çabamıza katkıda bulunan tüm baúkanlarımıza, onları destekleyen üyelerine
ve bugün bizi burada a÷ırlayan Elazı÷ Sanayiciler ve øúadamları Derne÷i’ne Sayın Baúkan Veysel
Solmaz’ın úahsında teúekkür ediyoruz.
Bu toplantının, TÜRKONFED’in ilk Baúkanlar Konseyi olmanın dıúında bir anlamı daha var. Elazı÷
Baúkanlar Konseyi ile birlikte Konfederasyonumuz ve ba÷lı federasyonlarımızın katkılarıyla
tamamlanacak kapsamlı bir çalıúmanın ilk aya÷ını bu toplantıda gerçekleútiriyoruz. Birazdan bir
bildiriyle sonuçlarını açıklayaca÷ımız bu çalıúmada DOGÜNSøFED üyesi illerin ve Elazı÷’ın sektör
analizi, sorunlarının tespiti ve gelecek tasarımı gerçekleútirildi.
“Baúkanlar Konseyi Bildiri Metni”nin gerçekten tüm SøAD üyelerinin ortak görüúlerini yansıtıyor
olabilmesi ihtiyacıyla, çalıúmanın hazırlık aúamalarından baúlayarak katılımcı bir yöntem izlendi.
Sistematik katılımcı÷ın sa÷lanması konusunda, uzman bir kuruluú olan Karar Danıúmanlık’tan
destek alındı. Dar zamanda gerçekleútirilen bu profesyonel çalıúma için kendilerine teúekkür
borçluyuz.
Kapsamlı bir çalıúmanın ilk aya÷ı demiútim. Bu araútırmaları her bölge bazında tamamladı÷ımızda,
bütün Türkiye’yi kapsayan bir analiz çalıúması elde etmiú olaca÷ız. Öyle ki bugüne kadar devlet
tarafından bile böylesi bir çalıúma, ülke genelinde yapılmamıú durumda. Yani bu konuda öncü
durumundayız. Üstelik bu çalıúma sırasında sadece mevcut durumun tespiti ile kendimizi
sınırlamıyoruz. Bölgedeki sektörlerin birbirleriyle karúılaútırılmaları sonunda, bölgenin gelece÷inin
tasarlanmasına ıúık tutacak veriler de bu çalıúmanın kapsamı içinde yer alıyor.
Bu süreçte öncelikle Elazı÷ SøAD üyesi iúadamları ve Fırat Üniversitesi akademisyenlerinden oluúan
bir grupla, analizi yapılacak sektörler ve bölgedeki sanayicilerin/sanayinin sorunları tespit edilerek
uygulanacak anketin içeri÷i oluúturuldu.
i
DOGÜNSøFED üyeleri arasında yapılan bir anket çalıúması ile;
Bölgedeki illerin gelecekteki sektörel yapılanmaya iliúkin beklentileri
Her bir il için di÷er iller tarafından nasıl bir gelecek öngörüldü÷ü
Sektörler arasındaki iliúkiler sorgulanarak il ve bölge esaslı olarak sektörel kümelerin nasıl
algılandı÷ı
Sanayicinin / sanayinin sorunlarının il ve sektör bazlı olarak nerelerde odaklandı÷ı belirlendi.
Ayrıca bir durum tespiti çalıúması yapılarak;
øl ve bölge bazında sektörlerin “Karúılaútırmalı Üstünlükleri”nin belirlenmesi,
Hem illerin hem sektörlerin bölge içindeki göreli rekabet edebilirliklerinin en son veriler
ıúı÷ında saptanması,
Elde edilen bulguların, anket sonuçları ile karúılaútırıldı÷ında gelece÷e dönük öngörüler için
ekonometrik altyapıyı oluúturması amaçlandı.
Çalıúma, Avrupa Birli÷i'nin bölgesel düzeyde uyguladı÷ı müktesebata uyum çerçevesinde
oluúturulan, NUTS olarak anılan, østatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması’na uygun úekilde,
olabildi÷ince esnek bir yapıda tasarlandı. øleride Federasyona bölgeden yeni illerin katılması
halinde, bu uygulamada elde edilen bulguların güncelleútirilmesi, çalıúmanın tekrarlandı÷ı
dönemlerde kolayca mümkün olabilecek.
Böylesine bir araútırma, belki bazılarına kısa vadede ne sonuç getirece÷i belli olmayan, gereksiz bir
çalıúma gibi gelebilir. Bu yaklaúım, muhtemelen, ülkemizde, gerekli bilgi altyapısı olmadan,
politikalar belirleme alıúkanlı÷ının bir uzantısıdır. Hatta bir adım daha öteye gidersek, politika bile
belirlemeden eyleme geçmek bu ülke insanının yabancısı oldu÷u bir durum de÷il.
Oysa artık ça÷a ayak uydurmak, dünya ile iliúki içinde geliúmek istiyorsak, bilgiyi referans olarak
almak durumundayız. Biz de TÜRKONFED olarak böyle bir yaklaúımın öncüsü olmak arzusundayız.
Bu yüzden bu araútırmaları çok önemsemenizi ve kendi bölgenize sıra geldi÷inde gerekli katkılarda
bulunmanızı özellikle her birinizden rica ediyorum.
Bu çalıúma, hiç kuúkusuz, eksiksiz olma, bir reçete sunma iddiasında de÷il. Daha çok, bölge
ekonomisinin aktörlerinin, yani sizlerin yaklaúımlarını da dikkate alarak, bölgesel kalkınma
konusunda yapılacak tartıúma, araútırma ve proje çalıúmalarına bir zemin oluúturma iddiasında.
Bölgesel ekonomik aktörlerin yaklaúımlarını dikkate almaktan söz ettim. Özel sektöre dayalı
bölgesel kalkınma çabaları için bunun hayati önemi oldu÷una dikkatleri çekmek istiyorum. Ne yazık
ki ülkemizde bu anlayıú yeterince yerleúmiú de÷il.
Konfederasyonumuzun baúından beri takip etti÷i ve önem verdi÷i Kalkınma Ajansları projesinde bu
bakıú açısının eksikli÷ini bir kez daha gördük. Bölge insanını, bölge potansiyelini ve inisiyatifini, ülke
ekonomisinin bütünü içinde do÷ru bir biçimde de÷erlendirebilecek, AB normları ile son derece
uyumlu bir proje oldu÷u için, Kalkınma Ajansları’nı destekledik. Hatta konfederasyonumuz içinde,
kendi bölgesinde yasa çalıúmaları daha baúlamadan Kalkınma Ajansı kurmuú dernekler var.
Ne var ki, proje ve ilgili yasa tasarısı ortaya çıktı÷ında gördük ki, ajansların yönetimi kamu a÷ırlıklı
tasarlanmıú, baúkanlıkları valilere verilmiú, genel sekreterli÷i DPT onayına tabi kılınmıú. Yönetim
kurullarında, üç büyük il dıúında, özel sektöre tek bir sandalye ayrılmıú. Onun da Sanayi ve Ticaret
Odaları tarafından kullanılması öngörülmüú.
ii
Gönüllü örgütlerin dinamizminden faydalanmak yerine, mevcut kamu a÷ırlıklı kompozisyona yeni
bir soluk getirmeyecek olan yarı resmi kuruluúların yönetimde yer alması yeterli görülmüú. Anlaúılan
hem özel sektörün bölge kalkınmasında a÷ırlıkla söz sahibi olması istenmiyor, hem de, görüntüyü
kurtarmak için verilen tek sandalyede de kamu otoritesinin sözünden çıkmayacak bir kurumun yer
alması tercih ediliyor.
Bir baúka önemli konu daha var: Ajanslara tahsis edilecek kaynaklardan geri kalmıú yörelerin
a÷ırlıkla yararlanmasının tasarıda güvence altına alınmamıú oldu÷unu gördük. Tüm ülkeyi il grupları
bazında kapsaması öngörülen 26 Kalkınma Ajansı’nın kaynaklarının bir kez daha geliúmiú yörelere
kayması halinde, bu proje amacından sapmıú ve bölgesel eúitsizli÷in giderilmesi açısından ülkeye
zarar veren bir hale gelmiú olacaktır.
Konfederasyon olarak bu görüúlerimizi ilgili kuruluúlara ilettik. Bu çok önemli hataların
düzeltilmesini bekliyoruz. Aksi taktirde, isteyerek ya da istemeyerek kamuda yeni “arka bahçeler”
yaratılaca÷ını bugünden görebiliyoruz. Aldı÷ımız duyumlar, geri kalmıú yörelere aktarılacak
kaynaklar konusunun yeniden düzenlendi÷i yönünde. Umarız ajansların yönetimi ile ilgili uyarımız
da dikkate alınır.
Benzeri bir tartıúmanın Dıú Ticaret Birlikleri konusunda da yaúandı÷ını biliyorsunuz. Burada da
yaklaúım aynı: “Ben yaptım oldu.” Merkezde kararlar alınıyor, iúin içindeki iú insanlarına fikir
sorulmuyor. Oysa, ihracatımızın temel sorunlarından birinin bürokratik iúlemlerin çoklu÷u ve
karmaúıklı÷ı oldu÷u, iúin içindeki herkesçe dile getirilebilir bir gerçektir. Bu bürokrasiyi daha da
artırmanın bir gerekçesinin olmaması gerekir. Kaldı ki, yasa, kendi içinde de olumsuzluklara
sahiptir. Üye firmalardan hem yıllık aidat hem nispi aidat talep ediliyor. Birliklere, dıú ticaret
iúlemlerinde gümrüklerin yanı sıra operasyonel bir iúlev de yükleniyor. Bunlar kabul edilebilir
uygulamalar de÷ildir. Bu yeni birlik anlayıúı yeni bir güç merkezi yaratacaktır ama bu gücün iú
dünyası için yaratıldı÷ı kuúku götürmektedir.
De÷erli Baúkanlar,
Türkiye son zamanlarda biraz sıkıntılı, biraz huzursuz dönemlerden geçiyor. Bunda kısmen ülke
içinde gündemi saptıran bazı söylem ve giriúimlerin ortaya çıkmasının rolü var. Ama asıl olarak,
AB’nin yaúadı÷ı gerilimler, bizde de yankısını buluyor.
Bunların hepsinin dönemin bir özelli÷i oldu÷unu ve geçici oldu÷unu iyi kavramalıyız. øtidalimizi
korumalı, ekonomik ve siyasi istikrarın zarar görmemesi için uyanık olmalı, ülkeyi Avrupa Birli÷i
hedefinden saptırmak isteyenlere fırsat vermemeliyiz.
Bunun için de hepimize çok iú düúüyor. Bizler ço÷unlu÷u KOBø’lerden oluúan ve Türkiye’nin dört bir
yanına yayılmıú, hem bölgesel hem sektörel iú adamı derneklerinin temsilcileri olarak, ekonomik
istikrarın temelini oluúturuyoruz. Bunun bilincinde olarak üstümüze düúenleri yapmaya hazırız. Aynı
sorumlulu÷u, hükümetimizden, muhalefetimizden ve di÷er kesimlerden de bekliyoruz.
AB’ne girmek için verdi÷imiz bunca u÷raú, aslında kendimizi ça÷daú refah ve demokrasi seviyesine
yükseltmek içindir. Buna karúı çıkanlar, sayıları az da olsa, her zaman var olacak ve önümüzdeki
günlerde belki sesleri daha da gür çıkacak. Müzakerelerin baúlaması öncesi içerde ve dıúarıda
baskılar artacak. Aynı yoldan geçen tüm di÷er ülkelerde oldu÷u gibi, müzakerelerle baúlayacak
uyum sürecinin kendi zorlukları ve sancıları AB iliúkilerinin yıpratılması için kullanılacak. Bunlar
ola÷an geliúmelerdir.
Bizim unutmamamız gereken, Türkiye’nin girdi÷i bu yolda, meydana gelebilecek tüm çalkantılara
ra÷men ilerlemesinin, sonuçta ülkece kazanmamıza yol açaca÷ıdır. Demokrasiyi, refahı ve sosyal
adaleti gerçekleútirmek üzere bu yolu seçmiú bulunuyoruz. Ülkemizin, bölgemizin kendimizin
iii
gelece÷i açısından taviz verilmemesi gereken konular bunlardır. Bu süreçte zihnimiz berrak,
hedeflerimiz net, çabamız kesintisiz ve yo÷un olmalıdır. Birbirimizden güç ve destek almalıyız.
Özellikle sahip oldu÷umuz bu örgütün kıymetini bilmeli, deste÷imizle onu daha da güçlendirmeliyiz.
TÜRKONFED úu anda Türkiye’nin en büyük gönüllü iú dünyası örgütüdür. Sektörel ve bölgesel
boyutlarımızla, Türk iú dünyası içinde çok önemli bir boúlu÷u doldurdu÷umuza inanıyoruz. Her
birimizin katılımıyla oluúturdu÷umuz ortak ses ile bölgesel, sektörel ve ulusal ekonomik politikaların
geliútirilmesine önemli katkılarda bulunmayı amaçlıyoruz. Bunun da ötesinde, ülke ekonomisinin
dıúa açılımında her bölgenin, her sektörün, her boy iúletmenin rol alabilece÷i bir ortamı yaratmak
üzere yola çıkmıú bulunuyoruz. Bu özelliklerimizle, AB müzakerelerine destek vererek sektörel ve
bölgesel birikimimizi ülkenin hizmetine sunma arzusundayız.
Sizleri bugün güzel kentimiz Elazı÷’dan selamlarken, TÜRKONFED olarak, önümüzde uzun, yorucu
ama bir o kadar da gurur verici bir yolumuz oldu÷unu hatırlatıyorum. Bugüne kadar gösterdi÷imiz
azmi korudu÷umuz takdirde, çok kısa süre içinde, ülke ekonomisi içinde hak etti÷imiz yere
kavuúaca÷ımıza yönelik inancımı yinelemek istiyorum.
Beni dinledi÷iniz için teúekkür ederim.
Enis Özsaruhan
TÜRKONFED
Yönetim Kurulu Baúkanı
24 Haziran 2005, Elazı÷
iv
TÜRK GøRøùøM VE øù DÜNYASI
ELAZIö BAùKANLAR KONSEYø BøLDøRøSø
24 Haziran 2005
Yerel dinamikler harekete geçirilmeden
sürdürülebilir büyüme sa÷lanamaz
Türk Giriúim ve øú Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED), ülkenin kronik sorunları olan
iúsizlik, gelir da÷ılımı bozuklu÷u ve bölgesel geliúmedeki eúitsizliklerin giderilmesi için Türk
ekonomisinin istikrar sürecine girdi÷i bu dönemin son derece uygun oldu÷u kanaatindedir.
Bu durumu iyi de÷erlendirerek, önümüzdeki on yıl içinde Türkiye’yi, Avrupa Birli÷i
ile aramızdaki gelir uçurumunu kapatacak bir büyüme sürecine sokar,
insanlarımızın hayatında hissedilir bir refah artıúı sa÷larsak, yalnızca iúsizlik,
gelir da÷ılımı ve bölgelerarası geliúme eúitsizli÷i gibi sorunları çözmekle
kalmayız; göç, terör, sosyal yaralar, e÷itim, sa÷lık, adalet gibi sorunları da kalıcı
olarak halletmenin zeminini yaratırız.
Bunu sa÷lamanın yolu ulusal planda iyi düúünülmüú büyüme stratejileri
oluúturmaktır. Ancak bu stratejilerin bugüne kadar oldu÷u gibi merkezde
oturarak
gerçekleútirilmesi,
ekonomimize
arzu
edilen
geliúme
ivmesini
sa÷lamayacaktır.
Bu ivme ancak, yerel dinamiklerin harekete geçirilmesi, Avrupa ülkelerinde
1950’lerden
beri
benimsenmiú
olan
bölgesel
kalkınma
stratejilerinin,
bölgelerdeki iú insanlarının aktif katılımıyla. Türkiye’de de uygulanmasıyla
sa÷lanabilir.
TÜRKONFED, bu amaçla, bünyesindeki federasyonların bölgelerinde, bölge iú insanlarının
katılımıyla, karúılaútırmalı sektörel üstünlükleri belirleyen ve bir gelecek tasarımı oluúturan
çalıúmalar yapmayı kararlaútırmıútır.
Bu çalıúmaların ilki TÜRKONFED Elazı÷ Baúkanlar Konseyi öncesinde, Do÷u ve Güneydo÷u
Anadolu Bölgesi için gerçekleútirilmiútir.
v
TÜRKONFED’i oluúturan federasyonların üye dernek baúkanları ve uzmanların katılımı ile
gerçekleútirilen bu çalıúma, hiç kuúkusuz, eksiksiz olma ve bir reçete sunma iddiasında
de÷ildir. Daha çok, benzeri çalıúmalarda ihmal edilen bir boyutu dikkate alıp, bölge
ekonomisinin aktörlerinin yaklaúımlarını öne çıkararak, bölgesel kalkınma konusunda
yapılacak tartıúma, araútırma ve proje çalıúmalarına bir zemin oluúturma iddiasındadır.
Özellikle de bölgede kurulması söz konusu olan yedi Kalkınma Ajansı’nın çalıúmalarına
temel teúkil etme arzusundadır.
Bölgenin gelecekteki on yılda önder ve göreli üstünlük taúıyabilecek sektörleri,
-
Tarım, balıkçılık, hayvancılık;
-
Turizm;
-
Gıda ve içki;
-
Madencilik ve taú ocakçılı÷ı
-
ønúaat;
olarak belirlenmiútir.
Bu sektörlerin geliúmesi ve geliúmenin önündeki engellerin orta ve uzun vadede ortadan
kaldırılabilmesi için nitelikli eleman eksikli÷i, bilgi eksikli÷i, yatırım stratejileri
eksikli÷i, finansman mekanizmaları sorunlarının giderilmesi gerekmektedir.
Bölgede tarım ve hayvancılık sektörlerinin geliúmesi için;
-
temel tarım ürünlerine do÷rudan ürün deste÷i verilmesinin sürdürülmesi,
-
büyük tarım çiftliklerinin teúvik edilmesi,
-
yerel ortama uygun ve özgün damızlık ırkların geliútirilmesi,
-
yöreye özgü organik tarım ürünlerinin desteklenmesi gerekmektedir.
Bölgede turizmin geliúmesi için;
-
nitelikli insan gücünün artırılması
-
bölgesel turizm “master” planının hazırlanması,
-
yurt dıúında bölgeye özel tanıtım kampanyaları düzenlenmesi ve bu
kampanyalarda kültür turizminin öne çıkarılması gerekmektedir.
Gıda sektörünün geliúmesi için;
-
katma de÷er sa÷layıcı entegre gıda ürünlerine öncelik verilmesi,
vi
-
gıda sektörünün geliúmesini destekleyici bir vergi sisteminin sa÷lanması,
-
yöreye özgü ba÷cılık ve úarapçılı÷ın bilimsel tekniklerle geliútirilmesi
gerekmektedir.
Madencilik ve taúocakçılı÷ının geliúmesi için;
-
bölgenin
zengin
yeraltı
kaynaklarından
azami
derecede
yararlanmayı
sa÷lamak üzere öncelikle devletin ça÷daú bir madencilik politikası geliútirmesi
gerekmektedir.
Lokomotif sektör olan inúaat sektörünün geliúmesi için;
-
ucuz ve uzun vadeli kredi sisteminin bölgeye ivedilikle ulaúmasının,
-
kırsal kesimden kentlere do÷ru gerçekleúen göçün planlı yerleúiminin
sa÷lanması gerekmektedir.
Ortaya çıkan orta vadeli stratejik geliúme planları özellikle AB fonlarından yararlanılabilecek
konuları içermektedir. Bu fonlardan yararlanabilmek için üniversitelerle gönüllü sivil toplum
örgütlerinin ortak çalıúarak proje üretmesi gerekmektedir. TÜRKONFED çatısı altındaki
derneklerin bir ço÷u AB fonlarını kendi bölgelerinde baúarı ile kullanmaktadırlar. Dolayısı ile
TÜRKONFED proje üretimi ve fon kullanılması konusunda yol gösterici bir misyon
üstlenmeye hazırdır.
TÜRKONFED, Baúkanlar Konseyi’ne ev sahipli÷i yapan Elazı÷ Sanayiciler ve øúadamları
Derne÷i’ne teúekkür ederken, bölge iú insanlarının “Elazı÷ havaalanının Elazı÷, Bingöl
ve Tunceli illerine hizmet verecek úekilde geniúletilmesi” talebini kamuoyuna
iletmeyi de bir görev addeder.
vii
1. GøRøù
1. GøRøù
1998 yılında Türkiye SøAD Platformu olarak örgütlenme faaliyetlerini baúlatan ve her yıl de÷iúik
temalar üzerinde Zirveler düzenleyerek iúadamlarının sözkonusu temalar üzerindeki görüú ve
düúüncelerini kamuoyuyla paylaúan Sanayici ve øúadamları Dernekleri, 2005 yılında bünyesinde
aúa÷ıda listelenen
6 Federasyonu içererek, Türk Giriúim ve øú Dünyası Konfederasyonu,
TÜRKONFED olarak yeni bir örgütlenmeye girmiútir.
Batı Anadolu Sanayici ve øúadamları Dernekleri Federasyonu (BASøFED)
Do÷u Akdeniz Sanayici ve øúadamları Dernekleri Federasyonu (DASøFED)
øç Anadolu Sanayici ve øúadamları Dernekleri Federasyonu (øÇASøFED)
Do÷u
ve
Güneydo÷u
Anadolu
Sanayici
ve
øúadamları
Dernekleri
Federasyonu
(DOGÜNSøFED)
Marmara ve Kuzey Anadolu Sanayici ve øúadamları Dernekleri Federasyonu (MAKSøFED)
Sektörel Dernekler Federasyonu (SEDEFED)
Bu çerçevede, TÜRKONFED olarak bu yılki ilk Baúkanlar Kurulu Toplantısı DOGÜNSøFED üyesi,
Elazı÷ Sanayici ve øúadamları Derne÷i, ELSøAD, evsahipli÷inde 23-24 Haziran 2005 tarihlerinde
ELAZIö’da yapılmasına karar verilmiútir.
Sözkonusu Baúkanlar Kurulu Toplantısında tartıúılacak konuların ve hazırlanacak “Baúkanlar Bildiri
Metni”nin
gerçekten tüm SøAD üyelerinin ortak görüúlerini yansıtıyor olabilmesi ihtiyacıyla
Baúkanlar
Kurulu
Toplantısı
gerçekleútirilmektedir.
hazırlık
Çalıúmanın
aúamalarından
profesyonel
bir
baúlayarak
çalıúma
katılımcı
olabilmesi
bir
amacıyla
anlayıúla
sistematik
katılımcı÷ın sa÷lanması konusunda uzman bir kuruluú olan Karar Danıúmanlık Ltd. ùti. ile birlikte
çalıúılmıútır.
Çalıúmada, ELAZIö – DOGÜNSøFED ÖZELøNDE SEKTÖR ANALøZø, SORUNLARIN TESPøTø
VE GELECEK TASARIMI baúlıklı araútırma çalıúması gerçekleútirilmiútir.
Çalıúmanın iú akıúı ùekil.1’de gösterilmiútir. Bu süreçte öncelikle Elazı÷ SøAD üyesi iúadamları ve
Fırat Üniveristesi akademisyenlerinden oluúan bir grup ile bölge için, analizi yapılacak sektörler ve
bölgedeki
sanayicilerin/sanayinin
sorunları
tespit
oluúturulmuútur.
1
edilerek
uygulanacak
anketin
içeri÷i
Anket Çalıúması ile;
Bölgedeki illerin gelece÷e iliúkin sektörel yapılanmalarına iliúkin beklentileri
Her bir il için di÷er iller tarafından nasıl bir gelecek öngörüldü÷ü
Sektörler arasındaki iliúkiler sorgulanarak il ve bölge esaslı olarak sektörel kümelerin
nasıl algılandı÷ı
Ayrıca sanayicinin – sanayinin – sorunlarının il/sektör bazlı olarak nerelerde odaklandı÷ı
belirlenmiútir.
Durum Tespiti Çalıúması ile;
øl ve bölge bazında sektörlerin “Karúılaútırmalı Üstünlükleri”nin belirlenmesi
Hem illerin hem sektörlerin bölge içindeki göreli rekabet edebilirliklerinin en son veriler
ıúı÷ında saptanması
Elde edilen bulguların, anket sonuçları ile karúılaútırıldı÷ında gelece÷e dönük öngörüler
için ekonometrik altyapıyı oluúturması amaçlnamıútır.
Çalıúma, Avrupa Birli÷i'nin bölgesel düzeyde uyguladı÷ı müktesebata uyum çerçevesinde; DPT
koordinasyonunda ve DøE’nin katkılarıyla oluúturulan østatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırmasına
(NUTS) uygun úekilde tasarlanmıútır. Çalıúmanın tasarımı olabildi÷ince esnek bir yapıda olup,
ileride Federasyona bölgeden yeni illerin katılımlarının olması durumunda, bu uygulamada elde
edilen bulguların
güncelleútirilmesi, çalıúmanın tekrarlandı÷ı dönemlerde kolayca mümkün
olabilecektir.
ùekil.1’de gösterimi yapılan iúlerden 15.05.2005 tarihinde gereçekleútirilen øú 1 “Ön Hazırlıklar”
baúlı÷ı altında Ek.1’de tanıtılmıútır. Ön hazırlıklar sürecinde gerçekleútirilen “Anket Çalıúması”,
“Durum Tespiti Çalıúması” elinizde bulunan dokümanın sırasıyla 2., 3. Bölümlerinde ayrıntılı
olarak tanıtılmıútır.
23-24 Haziran 2005 tarihlerinde bu çıktılar kullanılarak yine katılımcı
yöntemlerle gerçekleútirilen Baúkanlar Konseyi Toplantısı çıktıları ve “Baúkanlar Kurulu Bildirisi”
dokümanın 4. Bölümünü oluúturmaktadır.
2
ùekil.1
“ELAZIö – DOGÜNSøFED ÖZELøNDE SEKTÖR
ANALøZø, SORUNLARIN TESPøTø VE GELECEK
TASARIMININ YAPILMASI ÇALIùMASI
øù AKIùI
m
øùøN BAùLATILMASI VE YÜRÜTME KOMøTESøNø OLUùTURULMASI
(Karar Danıúmanlık sözkonusu komitenin do÷al üyesidir)
n
BÖLGE øÇøN ÖNEMLø OLAN /OLMASI BEKLENEN SEKTÖRLERøN BELøRLENMESø
o
p
BELøRLENEN SEKTÖRLERLE øLGøLø
BÖLGEDE SOSYO EKONOMøK DURUM
TESPøTø ÇALIùMASI (LøTERATÜR
TARAMASI-DERLEME)
BELøRLENEN SEKTÖRLERLE øLGøLø
YAPILACAK ANKET ÇALIùMASININ
øÇERøöøNøN BELøRLENMESø, ANKETøN
HAZIRLANMASI, UYGULANMASI VE
BULGULARIN ANALøZø
q
BAùKANLAR KURULU
TOPLANTISI HAZIRLIKLARI
r
BAùKANLAR KURULU TOPLANTISI
x
x
x
x
2 NOLU øùLE øLGøLø ÇIKTININ KONU UZMANLARININ DA DAVET
EDøLECEöø BøR PANEL-FORUM ORTAMINDA SUNULMASI
3 NOLU øùLE øLGøLø ÇIKTININ PANEL-FORUM ORTAMINDA SUNULMASI
ODAK GRUP ÇALIùMALARI –KATILIMCILARCA;
o
BÖLGEDE øL/SEKTÖR BAZINDA GELECEöE YÖNELøK BEKLENTøLER
ÜZERøNDE UZLAùMA
o
SÖZKONUSU BEKLENTøLERøN GERÇEKLEùMESø YOLUNDA
OLABøLECEK SINIRLAMALARIN, SORUNLARIN TESPøTø VE ÇÖZÜM
ÖNERøLERøNøN GELøùTøRøLMESø
BøLDøRø METNøNøN HAZIRLANMASI VE SUNULMASI
3
Anket Çalıúmasının saha çalıúması ELSøAD,
Anket formunun oluúturulması, sonuçların
analizi ve raporlaması Karar Danıúmanlık Ltd.
tarafından yapılmıútır.
Oluúturuluú úekli çalıúmanın ön hazırlıklarının anlatıldı÷ı EK.1’de detaylı bir úekilde açıklanan anket
formu da EK.1'de verilmiútir. Sözkonusu anketin saha çalıúması, Elazı÷ SøAD koordinasyonunda
DOGÜNSøFED tarafından Federasyonu oluúturan SøAD'lara gönderilerek gerçekleútirilmiútir.
Anketin;
¾ 1. sorusu ile " gelecek 10 yıl sonunda, federasyonun oluúturan SøAD’ların bulundu÷u illerle
ilgili olarak önde olaca÷ı düúünülen sektörler "
¾ 2. Sorusu ile "sektörler arasındaki etkileúim yakınlı÷ı"
¾ 3. Sorusu ile de "sektör sorun iliúkileri"
hakkında SøAD üyelerinin "öngörüleri ve tespitleri"ni ö÷renmeye yönelik görüúleri derlenmiútir.
Böylece, elde edilen bulgular ile bir yandan sözkonusu illerin kapsandı÷ı alanda, il ve bölgesel
esasta bir gelecek tanımlaması yapılırken, söz konusu gelece÷e do÷ru bir yol haritası da
oluúturulmasına imkan verecek bir alt yapı da oluúturulabilecektir.
Ankete DOGÜNSøFED üyesi 9 SøAD'dan, Malatya SøAD hariç hepsinden katılım olmuútur. Geri dönüú
oranı yanıt veren SøAD’ların toplam üye sayısının %17’sine karúılık gelmektedir.
4
2.1. KATILIMCI PROFøLø
Ankete yanıt veren SøAD üyelerinin, yaú, e÷itim, iúteki pozisyon ve yönetti÷i kiúi sayısına ba÷lı
olarak iúyeri büyüklü÷ü bilgilerine göre hazırlanan grafikler aúa÷ıda toplu halde ùekil.2’de
sunulmuútur.
øù ADAMLARININ YAù GRUPLARINA
GÖRE DAöILIMI (%)
0.00
øù ADAMLARININ EöøTøM
DURUMLARINA GÖRE DAöILIMI %)
4.62
6.15
9.23
7.46
29.85
16.42
18-25
øLKOKUL
26-35
ORTAOKUL
36-45
LøSE
46-59
ÜNøVERSøT
E
YL VE
ÜSTÜ
60+
35.38
46.27
44.62
øù ADAMLARININ FøRMADAKø
DURUMLARINA GÖRE DAöILIMI (%)
6.15
øù ADAMLARININ YÖNETTøöø Køùø
SAYISINA GÖRE DAöILIMI (%)
3.23
9.68
13.85
-25
øù SAHøBø
25-150
YK BùK.
150-500
YK ÜYE.
500+
YÖNETøCø
18.46
35.48
61.54
51.61
ùekil.2
Ankete katılarak görüú bildiren sanayici ve iúadamlarının profili grafiklerde görselleútirildi÷i
üzere özetle aúa÷ıdaki gibidir.
¾
%70’i 45 yaúından genç
¾
%80’i lise ya da daha ileri düzeyde e÷itimli
¾
Küçük (% 51.61) ve orta büyüklükte (% 35.48) firmalarda
¾
Genellikle iúin sahibi konumunda (%61.54) olan
5
2.2. ANKET BULGULARI
Anket sonuçları üç yönde de÷erlendirilmiútir.
¾ 10 yıl sonrasına dönük olarak önde olaca÷ı düúünülen sektörler ba÷lamında illerin birbirlerini
nasıl algıladı÷ının de÷erlendirilmesi
¾ Sektörler arası iliúkilerin nasıl konumlandırıldı÷ının de÷erlendirilmesi,
¾ Sorunların sektörlerle nasıl iliúkilendirildi÷inin de÷erlendirilmesidir.
Bu ba÷lamda, ilk de÷erlendirme ile illerin kendileri için öngördükleri gelecek ile komúu iller
tarafından onlar hakkında öngörülen gelecekler arasındaki farklılıkların belirlenmesi sa÷lanmaktadır.
Bu farklılıklar ve sektörel iliúkilendirmelerden hareketle oluúturulacak kümeler ile sektör-sorun
iliúkileri de gelece÷e yönelik yol haritasının tanımlanmasında planlamacılara yardımcı olacak bir veri
tabanı oluúturmaktadır.
Bulgular, yukarıda tanımlanan úekilde yorumlanarak önce her il esasında ayrı ayrı, daha sonra da
bölge esaslı olarak aúa÷ıda sıırayla tanıtılmaktadır. Sözkonusu bulgular, tüm illerin görüúlerinin
birbirleriyle karúılaútırılmasına olanak verecek úekilde tablolar ve grafiklerle desteklenerek
sunulmuútur.
6
2.2.1.
DøYARBAKIR
2.2.1.1.
10 YIL SONRAKø SEKTÖREL YAPI ÖNGÖRÜSÜ
Tablo 1.’de, Diyarbakır’da 10 yıl sonra hangi sektörlerin önde olaca÷ına iliúkin Diyarbakır’ın kendisi
de dahil olmak üzere tüm illerin görüúleri gösterilmiútir.
TURøZM (14)
ULAùTIRMA (15)
2
0
5
0
0
0
0
1
TøCARET VE FøNANSMAN (13)
0
7
5
3
0
0
0
2
TAù VE TOPRAK (12)
0
4
0
0
0
0
0
1
TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK
VE AVCILIK (11)
19
7
5
10
20
0
17
11
PETROL,PLASTøK,KÖMÜR (10)
8
14
14
7
15
7
17
10
MOBøLYACILIK (09)
8
7
5
3
0
11
0
6
METAL ANA SANAYøø (08)
MADENCøLøK VE TAùOCAKÇILIöI
(06)
10
11
5
3
15
11
0
9
MAKøNA øMALAT SANAYøø (07)
GIDA VE øÇKø (05)
4
0
5
0
5
4
0
3
ENERJø (04)
6
0
5
3
5
4
0
4
DOKUMA, GøYøM EùYASI, DERø
(03)
DøYARBAKIR
ELAZIö
MALATYA
MARDøN
SøøRT
ùANLIURFA
ùIRNAK-CøZRE
BÖLGE GENELø
BøLøùøM HøZMETLERø (02)
DEöERLENDøREN øL
DøYARBAKIR
BAYINDIRLIK (01)
TABLO 1. DøYARBAKIR’IN 10 YIL SONRA øÇøN ÖNGÖRÜLEN SEKTÖREL KONUMU
0
0
5
7
0
0
17
2
23
18
14
10
20
25
17
19
10
11
5
10
15
11
17
10
4
11
10
7
0
4
17
6
8
7
10
23
5
11
0
10
0
4
10
13
0
14
0
6
Genellikle, Diyarbakır için öngörülen sektörel yapı “TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE AVCILIK”,
“DOKUMA, GøYøM EùYASI, DERø ve “GIDA VE øÇKø” sektörlerinin önderli÷i ile tanımlanmaktadır.
Diyarbakır’ın kendisini algılayıúı ile di÷er illerin Diyarbakır’ı algılayıúları ise ùekil 3, Tablo 2 ve ùekil
4’de gösterilmiútir.
7
DøYARBAKIR
25
ÖNEML
20
GÖRELø
15
10
5
0
)
1)
7)
9)
0)
3)
2)
8)
5)
(1
06
4)
(0
(0
(1
(0
(1
(1
(1
K
I(
(1
øø
øø
R
N
K
ö
IK
LI
A
Y
I
I
Y
M
Ü
A
L
A
M
A
Z
øÇ
IL
D
M
NA
CI
VC
ER
IR
N
IR
PR
T
Rø
I,
SM
A
D
KÇ
VE
E
KÖ
SA
YA
SA
EN
ùT
N
TO
AS
TU
AN
M
K,
A
T
øL
A
CA
VE
A
ø
YI
Y
Z
N
E
D
L
ø
A
B
ø
T
I
V
U
H
F
O
IK
ùO
Eù
AN
G
BA
AL
ù
AS
E
M
IL
L
øM
TA
øM
V
øM
TA
PL
ù
NC
TA
T
øY
A
L,
Lø
E
A
VE
E
N
ø
G
ø
O
R
B
M
YV
øK
A,
AK
TR
A
øL
CA
M
M
C
Tø
,H
PE
N
KU
K
E
I
O
IL
D
AD
Ç
M
IK
AL
,B
IM
R
TA
K
LI
1)
(0
R
LE
)
02
ø(
ER
ø(
)
03
4)
(0
Jø
5)
(0
Kø
SEKTORLER
ALGILANMA
ALGILAMA
BOLGE GENELø
ùEKøL. 3 DøYARBAKIR’IN ALGILANMA FARKLILIKLARI -1
8
2
2
7
0
6
4
9
8
ULAùTIRMA (15)
2
10
TURøZM (14)
10
23
TAù VE TOPRAK (12)
2
0
TARIM, BALIKÇILIK,
HAYVANCILIK VE AVCILIK (11)
4
0
7
19
MOBøLYACILIK (09)
10
8
9
8
MADENCøLøK VE
TAùOCAKÇILIöI (06)
11
10
5
4
ENERJø (04)
12
6
(03)
ALGILANMA
ALGILAMA
DøYARBAKIR
BAYINDIRLIK (01)
TABLO 2. DøYARBAKIR’IN ALGILANMA FARKLILIKLARI
3
0
DøYARBAKIR
25
SEK.11
ALGILAMA
20
SEK.06
15
10
SEK.12
SEK.03
SEK.04
SEK.05
SEK.14
SEK.02
5
SEK.01
SEK.13
SEK.09
SEK.08 SEK.15
0
SEK.10
SEK.07
5
0
10
15
20
25
ALGILANMA
ùEKøL. 4 DøYARBAKIR’IN ALGILANMA FARKLILIKLARI -2
Yukarıdaki úekil ve tablolar incelendi÷inde; Diyarbakır’ın kendisi için 10 yıl sonra önde gelecek
sektörler olarak tanımladı÷ı üç sektöre, “TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE AVCILIK (11)
“MADENCøLøK VE TAùOCAKÇILIöI (06) ve “TAù VE TOPRAK (12)”, bu anlamda verdi÷i a÷ırlı÷ın, di÷er
illerce aynı büyüklükte verilmedi÷i gözlenmektedir. Buna karúılık, “DOKUMA, GøYøM EùYASI, DERø
(03)” ve “GIDA VE øÇKø (05)” sektörleri için algılanma ve algılama oldukça uyumludur.
Sektörel iliúkilendirmelerle ilgili olan bulgular aúa÷ıda özetlenmiútir. Tablo 3, sektörlerin göreli
yakınlıklarını belirtmektedir.
TABLO 3. DøYARBAKIR øLø TARAFINDAN ALGILANAN SEKTÖR YAKINLIKLARI
GÖRELø YAKINLIK
SEKTÖR
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
1
2
3
4
5
6
7
8
9
0
3527
6714
4236
7219
4062
4850
6342
6011
4961
6344
4346
5104
5998
0
5613
4127
5764
7133
5751
5517
5006
6022
6961
7521
3705
2749
0
5764
4247
6160
3956
5896
4333
6623
2694
5628
3366
3602
0
6421
2658
2952
2440
4351
1725
6310
4412
3168
5630
0
7309
5745
6743
6540
6956
1215
7337
3511
3797
0
2618
3510
5557
3289
6354
1432
4030
8202
0
2934
4311
3255
5128
4120
4178
6358
0
3637
3301
6604
4300
4390
6894
0
4876
5545
4169
4337
5407
9
10
11
12
13
0
7133
0
4533 5554
0
5235 3114 5176
0
5705 4522 7566 5046
14
0
15
Birbirlerine en yakın olarak algılanan sektör çiftleri ise Tablo 4’de gösterilmiútir.
TABLO 4. GÖRELø EN YAKIN SEKTÖR ÇøFTLERø
EN YAKIN ÇøFT
GÖRELø
SEKTÖR 1
SEKTÖR 2
YAKINLIK
2
15
531.000
5
11
1215.000
6
12
1432.000
4
10
1725.000
2
14
2824.500
4
8
2870.500
4
7
3047.000
5
13
3312.500
3
5
3435.667
4
6
3680.000
1
2
4249.000
4
9
4483.500
1
3
5342.250
1
4
5666.893
Bu yakınlıklardan hareketle oluúturulan kümeler, ùekil 5 ve 6’da iki ayrı gösterimle tanıtılmaktadır.
SEKTÖR
NO
2
15
14
1
5
11
13
Ù
0
5
10
15
20
25
+---------+---------+---------+---------+---------+
Ø8ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÞ
ØÝ
ßØØØØØØØØØØØØØÞ
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
ßØØØØØØØØØÞ
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
Ù
ØØØØØØØ8ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÞ
ßØÞ
ØØØØØØØÝ
ßØÞ
Ù Ù
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ ßØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
3
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
Ù
6
ØØØØØØØØØ8ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÞ
Ù
12
ØØØØØØØØØÝ
Ù
Ù
4
ØØØØØØØØØØØ8ØØØØØØØØØØØÞ
ßØØØØØØØÞ
Ù
10
ØØØØØØØØØØØÝ
ßØÞ
Ù
Ù
Ù
8
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ ßØØØØØÝ
ßØØØØØØØØØÝ
7
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
Ù
9
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
ùEKøL 5. DøYARBAKIR TARAFINDAN ALGILANAN GÖRELø YAKINLIK ESASLI HøYERARùøK
KÜMELER-1
1
3
14
10
13
ùEKøL 6. DøYARBAKIR TARAFINDAN ALGILANAN GÖRELø YAKINLIK ESASLI HøYERARùøK
KÜMELER-2
Diyarbakır ili tarafından algılanan úekliyle, bu úekillerde gösterildi÷i gibi, 3 farklı küme oluúmuútur.
Söz konusu kümelerin çekirdeklerini sırası ile “GIDA VE øÇKø (05)- TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE
AVCILIK (11) - DOKUMA, GøYøM EùYASI, DERø (03)”,
ULAùTIRMA (15)ve
“BøLøùøM HøZMETLERø (02)- TURøZM (14)-
“ENERJø (04)- METAL ANA SANAYøø (08)- PETROL PETROL,PLASTøK,KÖMÜR (10)”
kümeleridir.
2.2.1.3. SEKTÖR – SORUN øLøùKøLENDøRMELERø
Diyarbakı ili tarafından algılanan úekli ile sektör-sorun iliúkilendirmeleri Tablo 5’de gösterilmiútir.
Üzerinde yo÷unlaúılan sorunların “BÖLGENøN øYø VE DOöRU TANITILMAMASI”, “ULAùIM ALTYAPI
YETERSøZLøöø” ve “YANLIù TEùVøK POLøTøKALARI” olarak belirlendi÷i anlaúılmaktadır.
TABLO 5. SORUN – SEKTÖR øLøùKøLENDøRMELERø
11
0
12
ùEKøL 7. SORUNLARIN GÖRELø ÖNEMLøLøKLERø
YETøùMøù VE NøTELøKLø ELEMAN
EKSøKLøöø
YANLIù TEùVøK POLøTøKALARI
ÜNøVERSøTE SANAYø øùBøRLøöøNøN
ZAYIFLIöI
ULAùIM ALTYAPI YETERSøZLøöø
GENEL
KURUM KÜLTÜRÜ OLMAMASI
ULAùTIRMA
øùBøRLøöø KÜLTÜRÜNÜN EKSøKLøöø
TURøZM
ÖRGÜTLENME (STK LARINA
ÜYELøK VB) YETERSøZLøöø
MADENCøLøK VE ...
HERùEYø DEVLETTEN BEKLEME
ALIùKANLIöI
GIDA VE øÇKø
GÜVENLøK SORUNLARI
FøNANSMAN SORUNLARI
GøRøùøMCøLøK KÜLTÜRÜ EKSøKLøöø
HERùEYø DEVLETTEN BEKLEME ALIùKANLIöI
ÖRGÜTLENME (STK LARINA ÜYELøK VB)
YETERSøZLøöø
ÜNøVERSøTE SANAYø øùBøRLøöøNøN ZAYIFLIöI
2
0
7
12
17
10
2
2
0
2
7
12
2
12
12
BøLøùøM HøZMETLERø
16
11
5
8
11
5
0
3
0
5
3
5
11
5
13
DOKUMA, GøYøM EùYASI, ...ø
15
0
15
7
0
2
2
5
2
10
7
7
0
10
17
0
Algılandı÷ı úekli ile sorunların göreli önemlilikleri ise ùekil 7’de gösterilmiútir.
DøYARBAKIR-SORUNLARIN GÖRELø ÖNEMLøLøKLERø
12
10
8
6
4
2
YETøùMøù VE NøTELøKLø ELEMAN EKSøKLøöø
BøLøNÇ VE FARKINDALIK DÜZEYøNøN DÜùÜKLÜöÜ
BøLGø EKSøKLøöø VE øLETøMùøZLøK
DANIùMANLIK ALINMAMASI, PLANSIZ YATIRIMLAR
ENERJø
BÖLGENøN øYø VE DOöRU TANITILMAMASI
BAYINDIRLIK
DøYARBAKIR
DANIùMANLIK ALINMAMASI,
PLANSIZ YATIRIMLAR
BÖLGENøN øYø VE DOöRU
TANITILMAMASI
BøLøNÇ VE FARKINDALIK
DÜZEYøNøN DÜùÜKLÜöÜ
BøLGø EKSøKLøöø VE
øLETøMùøZLøK
0
6
9
6
15
3
15
6
0
3
3
15
3
15
14
10
7
7
7
10
0
0
3
10
3
14
3
3
7
6
0
15
0
3
3
18
3
0
6
0
12
6
18
9
MAKøNA øMALAT SANAYøø
3
6
6
12
15
9
0
0
3
6
3
12
12
3
9
METAL ANA SANAYøø
7
0
7
3
10
7
7
3
3
0
3
17
7
14
10
MOBøLYACILIK
0
8
4
PETROL,PLASTøK,KÖMÜR
8
4
4
4
4
8
16
4
8
8
4
16
10
0
10
3
3
3
20
10
3
3
7
10
3
13
0
TARIM, BALIKÇILIK, .....
10
3
6
13
13
10
6
0
3
6
3
6
6
13
0
TAù VE TOPRAK
3
6
16
6
10
0
10
6
0
3
3
16
6
13
0
TøCARET VE FøNANSMAN
6
3
9
19
9
6
0
6
3
3
3
9
6
6
9
7
2
18
9
2
7
7
2
2
2
5
16
9
7
5
33
33
0
33
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
7
4
10
8
8
6
6
4
2
5
4
11
6
10
8
2.2.2.
ELAZIö
2.2.2.1.
Tablo 6.’da, Elazı÷’da 10 yıl sonra hangi sektörlerin önde olaca÷ına iliúkin Elazı÷ı’ın kendisi de dahil
olmak üzere tüm illerin görüúleri gösterilmiútir.
2
2
5
3
3
0
21
4
0
5
0
0
0
0
0
1
2
2
0
0
0
0
0
1
7
0
3
18
18
10
0
8
18
18
15
10
10
18
10
14
2
7
5
15
13
5
24
9
7
7
10
8
5
5
3
7
14
11
5
23
15
18
0
13
ULAùTIRMA (15)
14
23
3
5
13
8
0
10
TURøZM (14)
2
11
5
0
0
8
0
4
(06)
0
7
5
3
3
5
21
5
TAù VE TOPRAK (12)
9
0
20
5
13
5
0
8
VE AVCILIK (11)
ENERJø (04)
5
0
5
3
3
3
21
5
(03)
11
2
13
5
5
10
0
7
MOBøLYACILIK (09)
DøYARBAKIR
ELAZIö
MALATYA
MARDøN
SøøRT
ùANLIURFA
ùIRNAK-CøZRE
BÖLGE GENELø
DEöERLENDøREN øL
ELAZIö
BAYINDIRLIK (01)
TABLO 6. ELAZIö’IN 10 YIL SONRAKø SEKTÖREL KONUMU
7
5
8
5
0
8
0
5
Genellikle, Elazı÷ için öngörülen sektörel yapı “TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE AVCILIK (11)”, “TURøZM
(14)”,
ve “MADENCøLøK VE TAùOCAKÇILIöI (06)” sektörlerinin önderli÷i ile tanımlanmaktadır. Elazı÷’ın
kendisini algılayıúı ile di÷er illerin Elazı÷’ı algılayıúları ise ùekil 8, Tablo 7 ve ùekil 9’da gösterilmiútir.
13
ALGILANMA
ALGILAMA
6
2
5
0
9
0
9
7
9
11
14
3
2
6
5
4
2
2
0
TURøZM (14)
ULAùTIRMA (15)
16
18
TAù VE TOPRAK (12)
ALGILAMA
TARIM, BALIKÇILIK,
MOBøLYACILIK (09)
7
23
ALGILANMA
AD
EN
AK
øN
A
VE
IR
KÇ
øÇ
03
)
(0
4)
ø(
Kø
(0
5)
Jø
ER
ER
VE
CA
G
ID
A
EN
AS
I,
D
(0
1)
ø(
02
)
LI
K
TL
ER
D
øZ
M
E
Eù
Y
H
YI
N
TA
ùO
M
øM
øM
A,
G
øY
ø
øL
øK
M
C
M
Bø
Lø
ù
M
AL
AT
IL
Iö
I(
06
ET
SA
)
AL
NA
TA
AN
Yø
R
ø(
A
IM
07
SA
,B
)
PE
N
M
AL
AY
O
TR
IK
B
øø
øL
Ç
O
(
08
IL
YA
L,
IK
P
)
CI
LA
,H
LI
S
A
K
Tø
YV
(
K,
09
A
K
)
NC
Ö
M
IL
ÜR
IK
VE
(1
0)
A
TA
VC
Tø
ù
C
IL
VE
AR
IK
ET
TO
(1
1)
V
PR
E
AK
Fø
N
(1
AN
2)
S
M
A
N
(1
TU
3)
Rø
ZM
U
LA
(1
4)
ùT
IR
M
A
(1
5)
M
O
KU
0
MADENCøLøK VE
ENERJø (04)
(03)
ELAZIö
BAYINDIRLIK (01)
D
BA
GÖRELø ÖNEM
ELAZIö
25
20
15
10
5
SEKTORLER
BOLGE GENELø
ùEKøL. 8 ELAZIö’IN ALGILANMA FARKLILIKLARI -1
TABLO 7. ELAZIöIN ALGILANMA FARKLILIKLARI
9
7
8
7
5
11
4
5
ELAZIö
25
SEK.06
ALGILAMA
20
SEK.11
15
SEK.14
SEK.05
10
SEK.13
SEK.15
SEK.08
5
SEK.07
0
0
SEK.09
SEK.02
SEK.10
5
SEK.12
SEK.04
SEK.01
SEK.03
10
15
20
25
ALGILANMA
ùEKøL. 9 ELAZIö’IN ALGILANMA FARKLILIKLARI -2
Yukarıdaki úekil ve tablolar incelendi÷inde, Elazı÷’ın kendisi için 10 yıl sonra önde gelecek sektörler
olarak tanımladı÷ı üç sektöre, “TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE AVCILIK (11)”, ve “TURøZM (14)”,
“GIDA VE øÇKø (05)”, verdi÷i a÷ırlıkların di÷er illerce de aynı büyüklükte verildi÷i gözlenmektedir.
Buna karúılık, Elazı÷ için önemli olaca÷ı düúünülen “MADENCøLøK VE TAùOCAKÇILIöI (06)” sektörünün
konumu ise di÷er illerce aynı úekilde algılanmamaktadır.
2.2.2.2.
SEKTÖREL KÜMELER
TABLO 8. ELAZIö øLø TARAFINDAN ALGILANAN SEKTÖR YAKINLIKLARI
GÖRELø YAKINLIK
SEKTÖR
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
0
2748
2139
3628
3422
1987
2996
3218
3190
3124
3053
606
3996
2635
3612
0
3395
2518
4232
4027
3640
4440
4356
4102
2125
4182
2146
2315
2960
0
4741
5129
4312
3343
4747
4099
5043
3800
3133
4947
3106
5195
0
5222
4045
2368
2306
3808
2514
4353
5428
3166
5813
3918
0
5501
5800
6112
5234
4420
1877
4336
5576
3425
4870
0
3921
3801
4917
3475
4542
3155
2909
5172
4113
0
1530
4576
5596
4429
3316
4506
4365
3180
0
5240
3708
5935
4066
5404
5177
4770
0
4846
4947
4804
6452
4093
5968
0
4873
4944
3862
5821
4726
15
11
12
13
14
0
4399
0
4527 5290
0
3704 3297 4345
0
4471 3920 1328 3109
15
0
Birbirlerine en yakın olarak algılanan sektör çiftleri ise Tablo 9’da gösterilmiútir.
EN YAKIN ÇøFT
GÖRELø
SEKTÖR 1
SEKTÖR 2
YAKINLIK
1
12
606.000
13
15
1328.000
7
8
1530.000
5
11
1877.000
2
14
2315.000
4
7
2337.000
1
6
2571.000
2
13
3140.000
1
3
3194.667
1
2
3909.000
4
10
3939.333
1
4
4163.875
1
5
4510.667
1
9
4752.143
Bu yakınlıklardan hareketle oluúturulan kümeler ùekil 10 ve 11’de iki ayrı úekilde tanıtılmaktadır.
SEKTÖR
Ù
0
NO
5
10
15
20
25
+---------+---------+---------+---------+---------+
1
12
6
3
13
15
2
14
7
8
4
10
Ø8ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÞ
ØÝ
ßØØØØØØØÞ
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
ßØØØØØØØÞ
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
ßØØØÞ
ØØØØØØØØØ8ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÞ
Ù
Ù
ßØØØØØØØÝ
Ù
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØ8ØØØØØØØØØÝ
ßØØØÞ
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
Ù
Ù
ØØØØØØØØØØØ8ØØØØØØØØØÞ
Ù
Ù
ßØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÞ Ù
ßØÞ
ßØÝ
Ù Ù
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
Ù
5
ØØØØØØØØØØØØØØØ8ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
Ù
11
ØØØØØØØØØØØØØØØÝ
Ù
9
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
9
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
ùEKøL 10. ELAZIö øÇøN GÖRELø YAKINLIK ESASLI HøYERARùøK KÜMELER-1
16
9
10
4
7-8
5-11
3
13-15
2-14
6
1-12
ùEKøL 11. ELAZIö øÇøN GÖRELø YAKINLIK ESASLI HøYERARùøK KÜMELER-2
Elazı÷ için algılanan úekliyle, bu úekillerde gösterildi÷i gibi, 3 farklı küme oluúmuútur. Söz konusu
kümelerin çekirdeklerini sırası ile “TøCARET VE FøNANSMAN (13) - ULAùTIRMA (15) - BøLøùøM
HøZMETLERø (02) -
TURøZM (14)”,
TAùOCAKÇILIöI (06)” ve
“BAYINDIRLIK (01) - TAù VE TOPRAK (12) - MADENCøLøK VE
“ENERJø (04) - METAL ANA SANAYøø (08) - MAKøNA øMALAT SANAYøø (07)”
kümeleridir.
2.2.2.3. SEKTÖR – SORUN øLøùKøLENDøRøLMELERø
Elazı÷ ili tarafından algılanan úekli ile sektör-sorun iliúkilendirilmeleri Tablo 10’da gösterilmiútir.
Üzerinde yo÷unlaúılan sorunların “DANIùMANLIK ALINMAMASI, PLANSIZ YATIRIMLAR”, “FøNANSMAN
SORUNLARI” ve “YETøùMøù VE NøTELøKLø ELEMAN EKSøKLøöø” olarak belirlendi÷i anlaúılmaktadır.
17
0
18
EKSøKLøöø
ÜNøVERSøTE SANAYø
øùBøRLøöøNøN ZAYIFLIöI
øùBøRLøöø KÜLTÜRÜNÜN
EKSøKLøöø
MOBøLYACILIK
ALIùKANLIöI
METAL ANA SANAYøø
ZAYIFLIöI
EKSøKLøöø
BAYINDIRLIK
4
0
4
8
13
8
8
0
0
4
13
4
4
13
17
8
8
4
4
13
8
4
4
4
4
8
8
4
0
17
21
ALIùKANLIöI
YETERSøZLøöø
BøLøNÇ VE FARKINDALIK DÜZEYøNøN
DÜùÜKLÜöÜ
TANITILMAMASI
DANIùMANLIK ALINMAMASI, PLANSIZ
YATIRIMLAR
DOKUMA, GøYøM EùYASI, ...
ELAZIö
PLANSIZ YATIRIMLAR
TANITILMAMASI
øLETøMùøZLøK
0
4
0
13
13
13
0
4
4
4
4
4
0
17
ENERJø
10
5
5
5
15
5
0
10
5
10
5
0
10
10
5
GIDA VE øÇKø
15
10
5
15
15
5
5
0
0
10
5
0
0
5
10
MADENCøLøK VE TAù…..
0
7
0
13
20
7
7
0
7
7
0
0
7
20
7
0
6
6
13
13
6
0
0
6
13
6
0
6
0
25
13
6
0
19
13
6
0
0
6
0
13
0
6
6
13
6
13
0
6
13
13
0
6
6
13
0
6
6
0
13
13
6
13
6
19
0
6
6
6
0
0
6
0
6
13
TARIM, BALIKÇILIK, ....
13
0
0
13
0
19
0
6
0
13
13
6
13
19
0
TAù VE TOPRAK
13
8
15
15
4
6
8
4
0
4
6
4
4
0
4
25
6
6
25
0
6
6
0
0
6
6
0
13
0
0
TURøZM
25
13
19
6
6
6
13
0
0
0
6
6
0
0
6
ULAùTIRMA
25
6
19
13
6
6
6
13
0
6
6
6
0
0
6
GENEL
10
7
7
12
10
8
5
4
3
6
6
4
5
6
10
Algılandı÷ı úekli ile sorunların göreli önemlililikleri ise ùekil 12’de gösterilmiútir.
ELAZIö-SORUNLARIN GÖRELø ÖNEMLøLøKLERø
14
12
10
8
6
4
2
2.2.3.
MARDøN
2.2.3.1.
Tablo 11’de illerin, Mardin’de 10 yıl sonra hangi sektörlerin önde olaca÷ına iliúkin Mardin’in kendisi
de dahil olmak üzere tüm illerin görüúleri gösterilmiútir.
MOBøLYACILIK (09)
17
8
15
18
12
10
5
12
8
8
5
3
10
5
7
7
3
3
8
5
13
7
7
7
5
7
12
3
7
3
7
6
3
10
12
3
8
5
7
7
2
2
0
7
2
2
3
2
7
12
7
10
5
8
7
8
5
7
7
7
5
3
3
5
5
0
2
3
5
10
7
5
3
0
2
8
2
5
15
5
ULAùTIRMA (15)
(06)
10
7
5
7
7
3
3
6
TURøZM (14)
13
10
8
7
15
13
3
10
ENERJø (04)
10
12
7
8
0
13
15
9
TAù VE TOPRAK (12)
(03)
8
10
5
5
7
5
7
7
VE AVCILIK (11)
DøYARBAKIR
ELAZIö
MALATYA
MARDøN
SøøRT
ùANLIURFA
ùIRNAK-CøZRE
BÖLGE GENELø
DEöERLENDøREN øL
MARDøN
BAYINDIRLIK (01)
TABLO 11. MARDøN’øN 10 YIL SONRAøÇøN ÖNGÖRÜLEN SEKTÖREL KONUMU
0
5
7
5
3
7
7
5
Genellikle, Mardin için öngörülen sektörel yapı “GIDA VE øÇKø (05)”, “DOKUMA, GøYøM EùYASI, DERø (03)”,
ve “TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE AVCILIK (11)” sektörlerinin önderli÷i ile tanımlanmaktadır.
Mardin’in kendisini algılayıúı ile di÷er illerin Mardin’i algılayıúları ise ùekil 13 Tablo 12 ve ùekil 14’de
gösterilmiútir.
19
ALGILANMA
ALGILAMA
7
5
1
8
5
7
5
7
8
18
20
1
5
2
3
3
3
8
7
TURøZM (14)
ULAùTIRMA (15)
14
10
TAù VE TOPRAK (12)
ALGILAMA
TARIM, BALIKÇILIK,
MOBøLYACILIK (09)
6
3
ALGILANMA
MADENCøLøK VE
AD
EN
C
A,
G
øY
ø
øL
øK
M
H
IR
G
ID
A
EN
AS
I,
D
(0
1)
ER
ø(
ø(
02
)
LI
K
TL
ER
D
øZ
M
E
YI
N
Eù
Y
øM
M
Bø
Lø
ù
ER
03
)
Jø
(0
VE
4)
VE
TA
øÇ
M
ùO
AK
Kø
CA
øN
(0
5)
A
KÇ
øM
I
LI
AL
ö
AT
I(
M
06
ET
SA
)
AL
NA
TA
AN
Yø
R
ø
A
IM
(0
SA
7)
,B
N
PE
M
AL
A
O
Y
TR
IK
B
ø
ø(
Ç
øL
O
08
IL
YA
L,
IK
P
)
CI
LA
,H
L
S
IK
A
T
YV
øK
(0
A
,K
9)
NC
Ö
M
IL
ÜR
IK
VE
(1
0)
A
TA
VC
Tø
ù
C
I
LI
VE
AR
K
ET
TO
(1
1)
V
P
R
E
A
Fø
K
N
(1
AN
2)
S
M
A
N
(1
TU
3)
Rø
ZM
U
LA
(1
4)
ùT
IR
M
A
(1
5)
M
O
KU
0
ENERJø (04)
(03)
MARDøN
BAYINDIRLIK (01)
D
BA
GÖRELø ÖNEM
MARDøN
25
20
15
10
5
SEKTORLER
BOLGE GENELø
ùEKøL. 13. MARDøN’øN ALGILANMA FARKLILIKLARI -1
TABLO 12. MARDøN’øN ALGILANMA FARKLILIKLARI
8
7
7
3
20
8
6
5
MARDøN
25
20
ALGILAMA
SEK.05
15
SEK.11
10
SEK.02
SEK.15
SEK.07
5
SEK.08
SEK.04
SEK.12
SEK.03
SEK.14
SEK.10
SEK.13
SEK.06
SEK.09 SEK.01
0
0
5
10
15
20
25
ALGILANMA
ùEKøL. 14 MARDøN’øN ALGILANMA FARKLILIKLARI -2
Yukarıdaki úekil ve tablolar incelendi÷inde, Mardin’in kendisi için 10 yıl sonra önde gelecek sektörler
olarak tanımladı÷ı üç sektörden, “DOKUMA, GøYøM EùYASI, DERø (03)”, ve “TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK
VE AVCILIK (11)”
(05)”
için verdi÷i a÷ırlı÷ın, di÷er illerce de aynı büyüklükte verildi÷i, ancak “GIDA VE øÇKø
sektörü için farklı algılamalar oldu÷u gözlenmektedir.
2.2.3.2.
SEKTÖREL KÜMELER
TABLO 13. MARDøN øÇøN ALGILANAN SEKTÖR YAKINLIKLARI
GÖRELø YAKINLIK
SEKTÖR
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
0
3107
3858
3292
3991
3980
4970
4398
2975
4994
4454
3140
4183
3446
3612
0
6981
5559
7816
7687
8043
8031
6902
7977
6991
7155
4960
4501
4659
0
6372
7177
7090
6276
6828
7343
7738
6912
7740
5687
7860
5562
0
7041
6958
6336
6094
5303
5166
6084
6594
6009
7356
5748
0
7379
6723
7729
6532
6481
5155
7275
5092
7013
5441
0
4364
5014
6835
7216
7844
5908
7443
8984
6714
0
3960
6527
5630
7828
6594
5885
9134
7392
0
6571
6126
7390
7012
6317
8644
6252
0
7257
6641
6305
5800
7167
5973
0
8022
7386
5767
7996
6468
21
11
12
13
14
0
7024
0
4883 7339
0
7408 8086 5539
0
6364 6114 4293 4872
15
0
EN YAKIN ÇøFT
GÖRELø
SEKTÖR 1
SEKTÖR 2
YAKINLIK
1
9
2975.000
7
8
3960.000
13
15
4293.000
1
4
4297.500
2
14
4501.000
6
7
4689.000
2
13
5007.500
5
11
5155.000
1
12
5346.333
1
2
5847.250
1
5
6253.125
6
10
6324.000
1
3
6549.200
1
6
6887.455
Bu yakınlıklardan hareketle oluúturulan kümeler ùekil 15 ve 16’de iki ayrı úekilde tanıtılmaktadır.
SEKTÖR
NO
Ù
Ù
0
5
10
15
20
25
+---------+---------+---------+---------+---------+
1
9
4
12
13
15
2
14
5
Ø8ØØØØØØØØØØØØØØØÞ
ØÝ
ØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
ßØØØØØÞ
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
ßØØØÞ
ØØØØØØØØØØØØØØØØØ8ØØØØØØØÞ
Ù
Ù
ßØØØØØØØØØØØÝ
ßØØØÞ
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØ8ØØØØØÝ
Ù
Ù
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
Ù
ßØØØÞ
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØ8ØØØØØØØØØØØØØÝ
Ù
11
3
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
Ù
Ù
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
7
ØØØØØØØØØØØØØ8ØØØØØØØÞ
Ù
8
ØØØØØØØØØØØØØÝ
ßØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÞ
6
ßØØØØØÝ
10
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
ùEKøL 15. MARDøN øÇøN GÖRELø YAKINLIK ESASLI HøYERARùøK KÜMELER-1
22
Ù
10
6
7- 8
3
5-11
12
4
13-15
1-9
2-14
ùEKøL 16. MARDøN øÇøN GÖRELø YAKINLIK ESASLI HøYERARùøK KÜMELER-2
Mardin için algılanan úekliyle, bu úekillerde gösterildi÷i gibi, 3 farklı küme oluúmuútur. Söz konusu
kümelerin çekirdeklerini sırası ile “TøCARET VE FøNANSMAN (13) - ULAùTIRMA (15) - BøLøùøM
HøZMETLERø (02) - TURøZM (14)”, “BAYINDIRLIK (01) - MOBøLYACILIK (09) - ENERJø (04)” ve “METAL
ANA SANAYøø (08) - MAKøNA øMALAT SANAYøø (07) - MADENCøLøK VE TAùOCAKÇILIöI (06)” kümeleridir.
Algılanan úekli ile sektör-sorun iliúkilendirilmeleri Tablo 15’de gösterilmiútir. Üzerinde yo÷unlaúılan
sorunların “FøNANSMAN SORUNLARI”, “BøLGø EKSøKLøöø VE øLETøùøMSøZLøK” ve “BøLøNÇ VE FARKINDALIK
DÜZEYøNøN DÜùÜKLÜöÜ” olarak belirlendi÷i anlaúılmaktadır.
23
0
24
EKSøKLøöø
EKSøKLøöø
ALIùKANLIöI
GENEL
METAL ANA SANAYøø
GøRøùøMCøLøK KÜLTÜRÜ
EKSøKLøöø
ZAYIFLIöI
EKSøKLøöø
BAYINDIRLIK
13
8
8
10
22
5
3
7
7
0
7
5
2
0
3
DOKUMA, GøYøM EùYASI,
DERø
ENERJø
10
7
12
5
10
7
7
10
7
0
2
5
7
8
3
8
7
7
5
17
8
5
7
12
7
7
2
2
2
7
ALIùKANLIöI
YETERSøZLøöø
DÜùÜKLÜöÜ
TANITILMAMASI
YATIRIMLAR
MARDøN
PLANSIZ YATIRIMLAR
TANITILMAMASI
øLETøMùøZLøK
10
12
8
8
12
8
7
8
8
0
2
5
5
3
3
GIDA VE øÇKø
8
10
5
5
18
5
3
8
7
7
3
7
5
3
5
MADENCøLøK VE TAùOCA…..
8
10
12
3
7
13
8
7
5
3
2
8
5
3
5
7
7
3
7
15
5
8
3
7
5
7
3
7
5
12
10
7
5
5
8
5
7
12
12
3
5
5
7
3
7
MOBøLYACILIK
4
8
6
10
14
6
2
2
8
8
4
6
4
6
14
8
12
12
5
10
8
7
10
3
2
5
2
5
0
12
TARIM, BALIKÇILIK, HAYV…..
7
5
15
5
10
2
8
5
7
5
12
5
7
3
5
TAù VE TOPRAK
8
7
5
7
13
12
5
5
8
3
7
5
2
8
5
5
10
8
3
3
8
5
8
10
7
5
5
15
2
5
TURøZM
15
10
7
10
8
7
10
3
12
0
2
3
2
5
7
ULAùTIRMA
13
12
7
5
15
3
5
8
8
5
3
2
3
3
7
9
9
8
6
12
7
6
7
8
4
5
4
5
4
7
MARDøN-SORUNLARIN GÖRELø ÖNEMLøLøKLERø
14
12
10
8
6
4
2
2.2.4.
SøøRT
2.2.4.1.
Tablo 16’de illerin, Siirt’de 10 yıl sonra hangi sektörlerin önde olaca÷ına iliúkin Siirt’in kendisi de
dahil olmak üzere tüm illerin görüúleri gösterilmiútir.
DEöERLENDøREN øL
SøøRT
BAYINDIRLIK (01)
(03)
ENERJø (04)
(06)
MOBøLYACILIK (09)
VE AVCILIK (11)
TAù VE TOPRAK (12)
TURøZM (14)
ULAùTIRMA (15)
TABLO 16. SøøRT’IN 10 YIL SONRA øÇøN ÖNGÖRÜLEN SEKTÖREL KONUMU
DøYARBAKIR
ELAZIö
MALATYA
MARDøN
SøøRT
ùANLIURFA
ùIRNAK-CøZRE
BÖLGE GENELø
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
25
0
0
25
0
25
0
11
0
0
25
0
0
0
0
4
25
25
25
25
25
25
0
21
0
0
0
0
25
0
25
7
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
25
0
0
0
0
4
0
0
0
0
0
0
25
4
0
25
25
25
25
25
0
18
0
25
0
0
0
0
25
7
25
0
0
0
0
0
0
4
25
25
0
25
25
25
0
18
0
0
0
0
0
0
25
4
Genellikle, Siirt için öngörülen sektörel yapı “GIDA VE øÇKø (05)”, “TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE
AVCILIK (11)”,
“TURøZM (14)” ve “DOKUMA, GøYøM EùYASI, DERø (03)”, sektörlerinin önderli÷i ile
tanımlanmaktadır. Siirt’in kendisini algılayıúı ile di÷er illerin Siirt’i algılayıúları ise ùekil 18 Tablo 17
ve ùekil 19’de gösterilmiútir.
25
ALGILANMA
ALGILAMA
9
0
2
0
11
0
6
0
6
25
26
5
0
3
0
3
0
6
0
TURøZM (14)
ULAùTIRMA (15)
14
25
TAù VE TOPRAK (12)
ALGILAMA
TARIM, BALIKÇILIK,
MOBøLYACILIK (09)
10
25
ALGILANMA
MADENCøLøK VE
AD
EN
C
A,
G
øY
ø
øL
øK
M
H
IR
G
ID
A
EN
AS
I,
D
(0
1)
ER
ø(
ø(
02
)
LI
K
TL
ER
D
øZ
M
E
YI
N
Eù
Y
øM
M
Bø
Lø
ù
ER
03
)
Jø
(
0
VE
4)
VE
TA
M
øÇ
ùO
AK
Kø
øN
CA
(0
A
5)
KÇ
øM
I
AL
LI
ö
AT
I(
M
ET
06
SA
)
AL
NA
TA
AN
Yø
R
ø
A
(0
IM
SA
7)
,B
N
PE
AL
M
AY
T
O
IK
R
ø
B
ø
Ç
O
øL
(0
IL
L,
YA
8)
IK
P
LA
CI
,H
L
S
A
IK
Tø
YV
K,
(0
A
K
9)
NC
Ö
M
IL
ÜR
IK
VE
(1
0)
A
TA
Tø
VC
ù
C
IL
VE
AR
IK
ET
TO
(1
1)
V
PR
E
AK
Fø
N
(1
AN
2)
S
M
A
N
(1
TU
3)
Rø
Z
M
U
LA
(1
ùT
4)
IR
M
A
(1
5)
M
O
KU
0
ENERJø (04)
(03)
SøøRT
BAYINDIRLIK (01)
D
BA
GÖRELø ÖNEM
SøøRT
30
25
20
15
10
5
SEKTORLER
BOLGE GENELø
ùEKøL. 18. SøøRT’øN ALGILANMA FARKLILIKLARI -1
TABLO 17. SøøRT’øN ALGILANMA FARKLILIKLARI
9
0
4
0
6
25
4
0
SøøRT
25
SEK.04
SEK.05
SEK.06
SEK.11
ALGILAMA
20
15
10
5
SEK.07
SEK.02 SEK.13
SEK.12 SEK.03
SEK.15SEK.01
0
SEK.10
0 SEK.08SEK.09
5 SEK.14
10
15
20
25
ALGILANMA
ùEKøL. 19 SøøRT’øN ALGILANMA FARKLILIKLARI -2
Yukarıdaki úekil ve tablolar dan da incelendi÷inde, Siirt’in kendisi için 10 yıl sonra önde gelecek
sektörlere iliúkin algılamaları ile di÷er illerin Siirt’in gelece÷ini algılamaları konusunda önemli bir
farklılık oldu÷u gözlenmektedir.
2.2.4.2.
SEKTÖREL KÜMELER
TABLO 18. SøøRT øÇøN ALGILANAN SEKTÖR YAKINLIKLARI
GÖRELø YAKINLIK
SEKTÖR
1
2
3
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
0
4758
7880
10634
10118
12784
11493
10743
9493
10451
10118
11118
3511
5518
0
5229
7543
8993
8993
9618
8868
7618
7943
8993
7743
6003
4193
0
6007
4010
4076
5885
3385
2135
3170
4010
2760
8549
1973
4
5
6
7
0
7850
0
5100 5800
0
3475 7675 4425
0
4975 6425 1925 2550
6225 5175 3925 4550
2950 5000 2500 2875
7850 1800 5800 7675
5600 4550 2550 3925
8168 10418 10418 8793
7900 6250 6500 7875
4308 8600 7529 9743
8
9
0
2050
3375
6425
3925
8543
4625
0
3375
5175
3925
9793
3375
10
12
13
0
5000
0
1750 4550
0
8318 10418 9418
0
5250 6250 4750 7318
9293 10043 7918 7168 7168 6643
27
11
14
15
0
9293 9293 4353 5843
0
EN YAKIN ÇøFT
GÖRELø
SEKTÖR 1
SEKTÖR 2
YAKINLIK
10
12
1750.000
5
11
1800.000
6
8
1925.000
3
14
1972.992
3
9
2754.917
6
10
3087.500
6
7
3443.750
1
13
3511.034
1
15
4330.517
3
6
4406.699
3
4
5279.025
3
5
5859.426
1
2
6453.678
1
3
8776.383
Bu yakınlıklardan hareketle oluúturulan kümeler ùekil 20 ve 21de iki ayrı úekilde tanıtılmaktadır.
NO
SEKTÖR 0
5
10
15
20
+---------+---------+---------+---------+---------+
10
12
6
8
7
3
14
9
4
5
11
1
13
15
2
25
Ø8ØØØØØØØÞ
ØÝ
ßØØØÞ
Ø8ØØØØØØØÝ
ßØØØØØÞ
ØÝ
Ù
Ù
ßØØØØØÞ
Ø8ØØØØØÞ
Ù
Ù
ØÝ
ßØØØØØØØØØØØÝ
ßØØØÞ
ØØØØØØØÝ
Ù
ßØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÞ
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
Ù
Ù
Ø8ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
Ù
ØÝ
Ù
ØØØØØØØØØØØØØ8ØØØØØÞ
Ù
Ù
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
ßØØØØØØØØØØØØØØØÝ
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
ùEKøL 20. SøøRT øÇøN GÖRELø YAKINLIK ESASLI HøYERARùøK KÜMELER-1
28
4
ùEKøL 21. SøøRT øÇøN GÖRELø YAKINLIK ESASLI HøYERARùøK KÜMELER-2
Siirt için algılanan úekliyle, bu úekillerde gösterildi÷i gibi, 2 farklı küme oluúmuútur. Söz konusu
kümelerin çekirdeklerini sırası ile “MADENCøLøK VE TAùOCAKÇILIöI (06) - METAL ANA SANAYøø (08) PETROL,PLASTøK,KÖMÜR (10) - TAù VE TOPRAK (12))” ve “DOKUMA, GøYøM EùYASI, DERø (03) - TURøZM
(14)” kümeleridir.
Algılanan úekli ile sektör-sorun iliúkilendirmeleri Tablo 20’de gösterilmiútir. Üzerinde yo÷unlaúılan
sorunların “BøLGø EKSøKLøöø VE
“DANIùMANLIK
øLETøùøMSøZLøK”, “ÜNøVERSøTE SANAYø øùBøRLøöøNøN ZAYIFLIöI”,
ALINMAMASI, PLANSIZ YATIRIMLAR” ve “YETøùMøù VE NøTELøKLø ELEMAN EKSøKLøöø”
olarak belirlendi÷i anlaúılmaktadır.
29
0
30
EKSøKLøöø
ZAYIFLIöI
ALIùKANLIöI
TAù VE TOPRAK
0
0
0
25
0
0
25
0
0
0
0
0
25
0
25
25
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
25
25
25
25
0
0
25
0
0
0
0
0
0
0
0
25
0
25
ENERJø
25
0
0
0
0
0
25
0
0
0
0
0
25
0
25
GIDA VE øÇKø
25
25
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
25
0
25
MADENCøLøK VE TAùO...
25
0
0
25
0
0
25
0
0
0
0
0
0
0
25
25
0
0
25
0
0
0
0
0
0
0
0
25
0
25
METAL ANA SANAYøø
25
0
0
25
0
0
0
0
0
0
0
0
25
0
25
MOBøLYACILIK
25
0
0
25
0
0
0
0
0
0
0
0
25
0
25
25
0
0
25
0
0
0
0
0
0
0
0
25
0
25
TARIM, BALIKÇILIK, HAYVA...
25
0
0
25
0
0
0
0
0
0
0
0
25
0
25
SøøRT-SORUNLARIN GÖRELø ÖNEMLøLøKLERø
25
20
15
10
5
EKSøKLøöø
ZAYIFLIöI
ALIùKANLIöI
YETERSøZLøöø
DÜùÜKLÜöÜ
TANITILMAMASI
YATIRIMLAR
BAYINDIRLIK
SøøRT
PLANSIZ YATIRIMLAR
TANITILMAMASI
øLETøMùøZLøK
0
0
0
25
0
0
25
25
0
0
0
0
25
0
0
25
25
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
25
25
TURøZM
25
25
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
25
0
25
ULAùTIRMA
25
25
0
0
0
0
25
0
0
0
0
0
25
0
0
GENEL
22
7
0
15
0
0
8
2
0
0
0
0
22
3
22
2.2.5.
ùANLIURFA
2.2.5.1.
Tablo 21’de illerin, ùanlıurfa’da 10 yıl sonra hangi sektörlerin önde olaca÷ına iliúkin ùanlıurfa’nn
kendisi de dahil olmak üzere tüm illerin görüúleri gösterilmiútir.
DEöERLENDøREN øL
ùANLIURFA
BAYINDIRLIK (01)
(03)
ENERJø (04)
(06)
MOBøLYACILIK (09)
VE AVCILIK (11)
TAù VE TOPRAK (12)
TURøZM (14)
ULAùTIRMA (15)
TABLO 16. ùANLIURFA’NIN 10 YIL SONRA øÇøN ÖNGÖRÜLEN SEKTÖREL KONUMU
DøYARBAKIR
ELAZIö
MALATYA
MARDøN
SøøRT
ùANLIURFA
ùIRNAK-CøZRE
BÖLGE GENELø
13
0
5
4
13
14
0
8
5
7
10
0
0
7
0
5
13
14
15
0
6
16
0
11
10
7
0
0
6
5
0
5
10
4
10
0
0
5
0
5
8
11
0
7
0
0
0
4
10
4
5
0
6
2
0
4
3
11
5
4
6
2
0
4
0
7
10
14
6
0
50
6
8
4
0
7
13
0
0
4
3
11
15
21
19
18
0
13
0
11
5
7
13
9
0
7
3
4
10
14
6
5
50
7
13
4
10
21
6
14
0
12
5
4
0
0
0
5
0
3
Genellikle, ùanlıurfa için öngörülen sektörel yapı “TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE AVCILIK (11)”,
“DOKUMA, GøYøM EùYASI, DERø (03)”, ve “TURøZM (14)” sektörlerinin önderli÷i ile tanımlanmaktadır.
ùanlıurfa’nın kendisini algılayıúı ile di÷er illerin ùanlıurfa’yı algılayıúları ise ùekil 23 Tablo 22 ve ùekil
31
ùANLIURFA
GÖRELø ÖNEM
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
)
1)
7)
2)
5)
8)
9)
0)
3)
4)
5)
(1
06
4)
(0
(1
(0
(0
(0
(1
(1
(0
(1
K
I(
ø
ø
ø
(1
I
ø
ø
ø
K
K
R
ö
N
L
A
K
R
I
J
I
I
Y
R
Y
A
M
Ü
L
E
A
M
Ç
L
E
R
A
ø
Z
I
M
D
M
E
VC
NA
CI
IR
N
PR
IR
TL
Rø
Ö
S
I,
A
D
KÇ
VE
E
EN
SA
SA
YA
ùT
TO
,K
N
TU
M
AS
AN
A
A
CA
VE
T
øL
A
YI
øK
E
L
D
Y
N
øZ
A
B
ø
T
I
O
N
V
A
U
IK
H
F
O
ù
A
S
G
B
Eù
AL
ù
IL
E
M
L
øM
LA
TA
V
øM
TA
øM
ù
NC
TA
,P
E
T
A
øY
Lø
L
A
E
V
E
ø
N
G
ø
O
B
M
YV
øK
AR
A,
AK
TR
øL
C
HA
M
C
M
Tø
PE
N
K,
KU
E
I
O
IL
D
AD
Ç
M
IK
AL
,B
IM
R
A
T
K
LI
1)
(0
)
02
ø(
ø(
)
03
SEKTORLER
ALGILANMA
ALGILAMA
BOLGE GENELø
ùEKøL. 23 ùANLIURFA’NIN ALGILANMA FARKLILIKLARI -1
32
3
0
19
18
ULAùTIRMA (15)
1
0
TURøZM (14)
1
2
TARIM, BALIKÇILIK,
2
2
3
0
TAù VE TOPRAK (12)
9
5
MOBøLYACILIK (09)
8
5
10
16
5
7
MADENCøLøK VE
8
14
ENERJø (04)
ALGILANMA
ALGILAMA
(03)
ùANLIURFA
BAYINDIRLIK (01)
TABLO 22 ùANLIURFA’NIN ALGILANMA FARKLILIKLARI
5
9
5
5
14
14
7
5
ùANLIURFA
25
20
ALGILAMA
SEK.03
15
SEK.11
SEK.01
SEK.04
SEK.12
10
SEK.02
SEK.13 SEK.14
5
SEK.07
SEK.15
SEK.10
SEK.08
0
SEK.06
0 SEK.09
5
SEK.05
10
15
20
25
ALGILANMA
ùEKøL. 24 ùANLIURFA’NIN ALGILANMA FARKLILIKLARI -2
Yukarıdaki úekil ve tablolar incelendi÷inde, ùanlıurfa’nın kendisi için 10 yıl sonra önde gelecek
sektörlere iliúkin algılamaları ile di÷er illerin ùanlıurfa’nın gelece÷ini algılamaları konusunda uyum
vardır.
2.2.5.2.
SEKTÖREL KÜMELER
TABLO 23. ùANLIURFA øÇøN ALGILANAN SEKTÖR YAKINLIKLARI
GÖRELø YAKINLIK
SEKTÖR
1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
0
6062
8975
5610
8880
2940
9196
7400
8945
5008
7281
2946
9158
6863
6050
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
0
5229
0
5054 7095
0
4948 5567 8250
0
8484 8773 4386 10026
0
5112 2799 7784 8332 9460
0
6636 6039 5274 10082 5062 2410
0
4639 2200 6213 9049 8015 2047 3091
0
7788 9527 2286 9508 5214 11050 7692 9435
0
6189 4268 7831 1355 8083 7213 8829 7874 8813
0
9108 9933 5718 10778
316 10420 5854 9091 5784 8547
0
3056 3153 8012 4190 10818 3612 6938 4551 10198 4455 11970
0
4301 10500 8991 6655 10359 11405 12191 11150 7237 8286 10033 5767
0
6328 10959 6728 7750 7648 13238 11368 12765 4434 9775 8012 8506 3017
33
15
0
EN YAKIN ÇøFT
GÖRELø
SEKTÖR 1
6
SEKTÖR 2
YAKINLIK
12
316.000
5
11
1355.000
7
9
2047.000
4
10
2286.000
3
7
2499.500
1
6
2943.000
14
15
3017.000
2
13
3056.000
3
8
3846.667
2
5
4945.500
1
4
5286.667
2
3
6317.750
1
14
7635.500
1
2
8764.054
Bu yakınlıklardan hareketle oluúturulan kümeler, ùekil 25 ve 26’da iki ayrı gösterimle
tanıtılmaktadır.
Ù
SEKTÖR
NO
6
12
1
4
10
14
0
5
10
15
20
25
+---------+---------+---------+---------+---------+
Ø8ØØØØØØØØØØØØØÞ
ØÝ
ØØØØØØØØØØØ8ØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
ßØØØØØÞ
Ù
Ù
ØØØØØØØØØØØØØØØ8ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
15
7
9
3
8
5
11
2
13
Ù
ØØØØØØØØØØØ8ØÞ
Ù
ØØØØØØØØØØØÝ ßØØØØØØØÞ
Ù
Ù
ßØØØØØØØØØØØØØÝ
ØØØØØØØ8ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÞ
Ù
ØØØØØØØÝ
ßØØØØØØØÝ
ØØØØØØØØØØØØØØØØØ8ØØØØØØØØØÝ
ùEKøL 25. ùANLIURFA øÇøN GÖRELø YAKINLIK ESASLI HøYERARùøK KÜMELER-1
34
2-13
4-10
5-11
1
14-15
8
6-12
3
7- 9
ùEKøL 26. ùANLIURFA øÇøN GÖRELø YAKINLIK ESASLI HøYERARùøK KÜMELER-2
ùanlıurfa ili tarafından algılanan úekliyle, bu úekillerde gösterildi÷i gibi, 4 farklı küme oluúmuútur.
Söz konusu kümelerin çekirdeklerini sırası ile “MADENCøLøK VE TAùOCAKÇILIöI (06) - TAù VE TOPRAK
(12)”, “MAKøNA øMALAT SANAYøø (07)- MOBøLYACILIK (09) - DOKUMA, GøYøM EùYASI, DERø (03)”, “GIDA
VE
øÇKø
(05)
-
TARIM,
BALIKÇILIK,
HAYVANCILIK
VE
AVCILIK
(11)”
ve “ENERJø (04) -
PETROL,PLASTøK,KÖMÜR (10)” kümeleridir.
Algılanan úekli ile sektör-sorun iliúkilendirmeleri Tablo 25’de gösterilmiútir. Üzerinde yo÷unlaúılan
sorunların “BøLGø EKSøKLøöø VE
ALTYAPI
YETERSøZLøöø”
øLETøùøMSøZLøK”, “øùBøRLøöø KÜLTÜRÜNÜN EKSøKLøöø”, “ULAùIM
ve “YETøùMøù VE NøTELøKLø ELEMAN EKSøKLøöø” olarak belirlendi÷i
anlaúılmaktadır.
TABLO 25. SORUN – SEKTÖR øLøùKøLENDøRøLMRLERø
35
0
36
EKSøKLøöø
EKSøKLøöø
MOBøLYACILIK
ALIùKANLIöI
METAL ANA SANAYøø
ENERJø
EKSøKLøöø
DOKUMA, GøYøM EùYASI...
BAYINDIRLIK
13
9
6
9
0
3
0
0
3
6
6
13
6
16
9
25
15
0
10
5
5
0
5
10
0
5
0
10
0
10
ùANLIURFA-SORUNLARIN GÖRELø ÖNEMLøLøKLERø
12
10
8
6
4
2
EKSøKLøöø
ZAYIFLIöI
YETERSøZLøöø
ALIùKANLIöI
DÜùÜKLÜöÜ
TANITILMAMASI
YATIRIMLAR
ùANLIURFA
PLANSIZ YATIRIMLAR
TANITILMAMASI
øLETøMùøZLøK
3
6
3
6
9
9
3
9
9
9
0
0
6
9
16
11
17
6
11
11
0
11
0
0
6
0
11
6
6
6
GIDA VE øÇKø
9
0
9
9
16
6
3
3
0
16
3
3
6
6
9
MADENCøLøK VE TAùOCA...
8
0
0
0
0
8
25
8
0
8
8
25
0
0
8
0
0
0
0
9
9
0
9
9
0
18
9
18
0
18
14
0
14
0
0
14
0
0
0
0
0
29
29
0
0
0
0
0
25
0
0
0
0
0
25
0
25
0
25
0
17
0
0
0
8
17
25
8
8
0
8
0
8
0
0
TARIM, BALIKÇILIK, HAYV...
0
25
25
25
0
0
0
0
0
0
25
0
0
0
0
TAù VE TOPRAK
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
4
4
0
8
13
0
0
4
4
13
4
8
4
17
17
TURøZM
13
19
19
0
0
6
6
0
6
13
0
13
0
0
6
ULAùTIRMA
20
5
10
5
0
0
15
0
0
0
10
20
0
5
10
GENEL
11
7
6
7
7
5
6
4
4
7
5
9
6
7
10
2.2.6.
ùIRNAK - CøZRE
2.2.6.1.
Tablo 26’de illerin, ùırnak-Cizre’de 10 yıl sonra hangi sektörlerin önde olaca÷ına iliúkin ùırnakCizre’nin kendisi de dahil olmak üzere tüm illerin görüúleri gösterilmiútir.
3
0
6
0
0
3
0
2
ULAùTIRMA (15)
22
22
12
11
22
24
27
20
TAù VE TOPRAK (12)
17
3
0
3
0
0
23
6
TURøZM (14)
3
0
3
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
VE AVCILIK (11)
0
0
0
0
0
0
0
0
0
6
0
5
3
0
0
2
MOBøLYACILIK (09)
0
0
24
19
3
3
0
7
19
19
21
19
19
22
0
17
3
3
6
3
6
3
23
6
(06)
3
0
3
0
0
0
0
1
ENERJø (04)
25
19
6
22
19
22
0
17
(03)
DøYARBAKIR
ELAZIö
MALATYA
MARDøN
SøøRT
ùANLIURFA
ùIRNAK-CøZRE
BÖLGE GENELø
DEöERLENDøREN øL
ùIRNAK-CøZRE
BAYINDIRLIK (01)
TABLO 26. ùIRNAK – CøZRE’NøN 10 YIL SONRA øÇøN ÖNGÖRÜLEN SEKTÖREL KONUMU
0
25
3
0
3
3
0
5
3
0
0
11
3
22
27
9
3
3
18
8
22
0
0
8
Genellikle, ùırnak-Cizre için öngörülen sektörel yapı “TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE AVCILIK (11)
“DOKUMA, GøYøM EùYASI, DERø (03)”, “PETROL,PLASTøK,KÖMÜR (10)”, ve “TURøZM (14)” sektörlerinin önderli÷i
ile tanımlanmaktadır. ùırnak-Cizre’nin kendisini algılayıúı ile di÷er illerin ùırnak-Cizre’yi algılayıúları
ise ùekil 28 Tablo 27 ve ùekil 30’da gösterilmiútir.
37
ùIRNAK-CøZRE
30
GÖRELø ÖNEM
25
20
15
10
5
0
1)
)
)
6)
)
7)
0)
2)
9)
3)
(1
5)
4)
(0
08
05
(0
(1
(1
(0
04
(1
(1
(1
ø(
IK
ø(
øø
ø
R
ø(
öI
K
L
N
I
I
A
K
I
Y
J
Ü
M
Y
AK
L
L
A
M
Ç
C
I
A
R
I
Z
A
ø
R
M
N
E
N
P
,
IR
Rø
SM
AV
KÇ
AC
KÖ
SI
VE
SA
EN
SA
ùT
TO
N
TU
LY
ME
AN
K,
CA
VE
A
YA
YI
E
LA
DA
øZ
AT
Bø
Tø
O
øN
ù
N
I
K
V
A
I
L
H
U
ù
O
F
S
E
A
B
G
A
ù
IL
M
LA
TA
M
øM
øM
VE
AL
TA
NC
Yø
A
L,P
Løù
VE
ET
ET
Gø
VA
O
øN
K
Bø
M
R
,
Y
ø
R
K
A
L
T
A
CA
M
HA
Cø
M
PE
Tø
K,
KU
EN
LI
I
DO
AD
Ç
M
IK
AL
,B
M
RI
TA
IK
RL
DI
1)
(0
ø
ER
TL
2)
(0
Rø
DE
3)
(0
SEKTORLER
ALGILANMA
ALGILAMA
BOLGE GENELø
ùEKøL. 28 ùIRNAK-CøZRE’NøN ALGILANMA FARKLILIKLARI -1
38
TAù VE TOPRAK (12)
TURøZM (14)
ULAùTIRMA (15)
8
0
TARIM, BALIKÇILIK,
5
0
MOBøLYACILIK (09)
5
0
1
23
8
0
MADENCøLøK VE
2
0
ENERJø (04)
ALGILANMA
ALGILAMA
(03)
ùIRNAK-CøZRE
BAYINDIRLIK (01)
TABLO 27. ùIRNAK-CøZRE’NøN ALGILANMA FARKLILIKLARI
6
0
2
0
12
0
7
23
12
0
17
0
4
27
4
0
8
27
ùIRNAK-CøZRE
30
ALGILAMA
24
SEK.10
SEK.11
SEK.04
SEK.03
18
12
6
SEK.07
SEK.14 SEK.02 SEK.12
SEK.01
0
SEK.06
SEK.15 SEK.05
SEK.09
SEK.08
0
6
12
SEK.13
18
24
30
ALGILANMA
ùEKøL. 30 ùIRNAK-CøZRE’NøN ALGILANMA FARKLILIKLARI -2
Yukarıdaki úekil ve tablolar incelendi÷inde, ùırnak-Cizre’nin kendisi için 10 yıl sonra, önde gelecek
sektörlere iliúkin algılamaları ile di÷er illerin ùırnak-Cizre’nin gelece÷ini algılamaları çok farklıdır.
2.2.6.2.
SEKTÖREL KÜMELER
TABLO 28. ùIRNAK-CøZRE øÇøN ALGILANAN SEKTÖR YAKINLIKLARI
GÖRELø YAKINLIK
SEKTÖR
1
2
3
4
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
0
4995
4576
7046
5615
8096
10803
11209
2226
11068
3196
3321
6475
3997
6057
0
2915
6653
5672
11543
11398
11470
5827
12151
6407
9746
2704
1390
2300
0
6984
4925
7840
7283
8367
4880
9438
5046
7137
3649
4157
4281
0
5931
8112
8225
6223
5222
6134
6522
6829
4459
5209
5769
5
6
7
8
0
8477
0
8538 2317
0
8250 2209 1400
0
5455 8188 9405 7985
8179 3866 3925 1429
2707 9148 10519 9693
5362 6083 7744 7486
4810 9555 8666 9156
3874 11583 12276 11444
6226 11149 10666 10088
39
9
10
11
0
7500
0
3082 7942
0
3029 8557 2995
6085 8717 5241
4053 11097 4029
5987 9107 5261
12
13
14
0
8510
0
7254 2282
0
9230 2436 2026
15
0
EN YAKIN ÇøFT
GÖRELø
SEKTÖR 1
2
SEKTÖR 2
YAKINLIK
14
1390.000
7
8
1400.000
2
15
2163.000
1
9
2226.000
6
7
2263.000
2
13
2474.000
5
11
2707.000
6
10
3073.333
1
12
3175.000
2
3
3750.500
1
5
4284.167
2
4
5814.800
1
2
5928.333
1
6
9239.955
Bu yakınlıklardan hareketle oluúturulan kümeler ùekil 30 ve 31’de iki ayrı gösterimle tanıtılmaktadır.
NO
SEKTÖR 0
5
10
15
20
+---------+---------+---------+---------+---------+
25
2
Ø8ØØØÞ
14
ØÝ
ßØÞ
15
ØØØØØÝ ßØØØØØØØÞ
13
ØØØØØØØÝ
3
Ù
4
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÚØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÞ
5
ØØØØØØØØØ8ØØØØØØØØØÞ
Ù
Ù
11
ßØØØØØØØØØÝ
Ù
1
ØØØØØ8ØØØØØÞ
Ù
Ù
9
ØØØØØÝ
ßØØØØØØØÝ
Ù
12
Ù
7
Ø8ØØØÞ
Ù
8
ØÝ
ßØØØØØÞ
Ù
6
ØØØØØÝ
ßØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
10
ùEKøL 30. ùIRNAK-CøZRE øÇøN GÖRELø YAKINLIK ESASLI HøYERARùøK KÜMELER-1
4
40
3
13
ùEKøL 31. ùIRNAK-CøZRE øÇøN GÖRELø YAKINLIK ESASLI HøYERARùøK KÜMELER-2
ùırnak-Cizre için algılanan úekliyle, bu úekillerde gösterildi÷i gibi, 3 farklı küme oluúmuútur. Söz
konusu kümelerin çekirdeklerini sırası ile “BøLøùøM HøZMETLERø (02) - TURøZM (14) - ULAùTIRMA (15)”,
“BAYINDIRLIK (01)- MOBøLYACILIK (09)” ve “MAKøNA øMALAT SANAYøø (07) - METAL ANA SANAYøø (08) MADENCøLøK VE TAùOCAKÇILIöI (06)” kümeleridir.
Algılanan úekli ile sektör-sorun iliúkilendirmeleri Tablo 30’da gösterilmiútir. Üzerinde yo÷unlaúılan
sorunların “BÖLGENøN øYø VE DOöRU TANITILMAMASI”, “FøNANSMAN SORUNLARI”, “øùBøRLøöø
KÜLTÜRÜNÜN EKSøKLøöø” ve “ÜNøVERSøTE SANAYø øùBøRLøöøNøN ZAYIFLIöI” olarak belirlendi÷i
anlaúılmaktadır.
41
0
42
EKSøKLøöø
ZAYIFLIöI
ALIùKANLIöI
ZAYIFLIöI
BAYINDIRLIK
5
0
22
0
22
0
19
5
0
14
0
8
0
3
3
6
25
22
0
0
3
0
19
0
17
3
3
0
0
3
3
22
6
0
0
19
0
0
19
19
0
3
6
0
3
ENERJø
19
3
0
19
6
3
3
0
0
19
0
22
0
0
6
GIDA VE øÇKø
6
6
19
3
19
3
0
22
0
14
0
6
0
3
0
MADENCøLøK VE TAùOCA...
20
8
20
18
10
3
3
0
0
13
3
3
3
0
0
3
0
22
22
22
0
22
0
0
0
3
0
0
3
3
METAL ANA SANAYøø
25
0
25
0
25
0
0
0
0
0
25
0
0
0
0
ùIRNAK-CøZRE-SORUNLARIN GÖRELø
ÖNEMLøLøKLERø
16
14
12
10
8
6
4
2
EKSøKLøöø
ALIùKANLIöI
YETERSøZLøöø
BøLGø EKSøKLøöø VE LETøMùøZLøK
DÜùÜKLÜöÜ
TANITILMAMASI
YATIRIMLAR
ùIRNAK-CøZRE
PLANSIZ YATIRIMLAR
TANITILMAMASI
øLETøMùøZLøK
MOBøLYACILIK
3
3
0
3
22
22
0
0
0
19
0
3
0
3
22
3
20
3
0
20
3
3
3
18
20
0
3
0
5
3
6
6
19
22
17
0
0
0
3
6
0
17
0
6
0
TAù VE TOPRAK
17
22
3
3
3
19
0
3
0
3
3
19
0
3
3
6
6
19
0
0
3
17
3
3
0
22
19
3
0
0
TURøZM
5
0
24
3
0
0
22
0
0
0
22
19
0
3
3
ULAùTIRMA
3
0
24
5
21
0
5
18
3
0
0
3
3
13
3
GENEL
8
8
15
7
12
5
7
5
3
10
4
9
1
3
3
2.2.7.
BÖLGE GENELø
2.2.7.1.
Tablo 31’de Bölge’de 10 yıl sonra hangi sektörlerin önde olaca÷ına iliúkin sentez görüúler
gösterilmiútir.
(03)
ENERJø (04)
(06)
MOBøLYACILIK (09)
VE AVCILIK (11)
TAù VE TOPRAK (12)
TURøZM (14)
ULAùTIRMA (15)
DøYARBAKIR
ELAZIö
MARDøN
SøøRT
ùANLIURFA
ùIRNAK-CøZRE
BÖLGE
BÖLGE GENELø
(ALGILANAN
GELECEK
YAPISI)
BAYINDIRLIK (01)
TABLO 31. BÖLGE’DE 10 YIL SONRA øÇøN ÖNGÖRÜLEN SEKTÖREL KONUM
4
7
7
0
8
17
7
3
5
9
0
5
1
5
9
8
10
11
11
6
9
6
5
6
4
5
17
7
10
4
12
21
5
7
9
11
10
7
7
4
2
7
1
4
7
0
4
0
3
2
1
6
0
4
0
3
1
1
7
4
6
1
3
2
8
2
4
4
6
4
19
14
8
18
13
20
15
10
9
5
7
7
2
7
6
7
5
4
7
5
6
10
13
5
18
12
9
10
6
5
5
4
3
8
5
Genellikle, öngörülen sektörel yapı “TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE AVCILIK (11) “TURøZM (14)”,
“DOKUMA, GøYøM EùYASI, DERø (03)” “GIDA VE øÇKø (05)” sektörlerinin önderli÷i ile tanımlanmaktadır.
Algılandı÷ı hali ile sektörlerin göreli olarak öne çıkıú düzeyleri ùekil 33’de gösterilmiútir.
43
BOLGE GENELø
16
14
12
10
8
6
4
2
ULAùTIRMA
TURøZM
TAù VE TOPRAK
TARIM, BALIKÇILIK,
HAYVANCILIK VE AVCILIK
MOBøLYACILIK
METAL ANA SANAYøø
MADENCøLøK VE
TAùOCAKÇILIöI
GIDA VE øÇKø
ENERJø
DERø
BAYINDIRLIK
0
ùEKøL 33. BÖLGE GENELøNDE SEKTÖR ÖNDELøKLERøNøN ALGILANIùI
2.2.7.2.
SEKTÖREL KÜMELER
Bölge geneli için sektörel iliúkilendirmelerle ilgili olan bulgular aúa÷ıda özetlenmiútir. Tablo 32,
sektörlerin göreli yakınlıklarını belirtmektedir.
TABLO 32. BÖLGE GENELø øÇøN ALGILANAN SEKTÖR YAKINLIKLARI
GÖRELø YAKINLIK
SEKTÖR
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
0
1794
2835
2757
3782
2930
3709
3970
2903
3248
3211
1642
2221
2110
1143
0
3247
3653
4686
5702
4637
4962
3601
4922
4819
5488
1535
696
1203
0
4380
4227
4799
3274
4769
3238
4715
3460
4557
3308
3961
3784
0
5287
3689
1962
2171
2982
1147
4916
4351
3106
5075
2524
0
5956
5525
6076
5167
4796
607
5172
3631
3844
3835
0
2005
1898
4479
3072
5223
1366
4729
6538
4761
0
921
3732
2469
5000
4039
3410
6109
4228
0
3677
2636
5721
4006
4397
6438
5183
0
4405
4814
3973
4144
4619
4784
0
5157
3274
4197
5410
3175
0
4325
3460
4503
3812
44
12
13
14
0
5377
0
5524 2763
0
4313 1138 1547
15
0
EN YAKIN ÇøFT
GÖRELø
SEKTÖR 1
SEKTÖR 2
YAKINLIK
5
11
607.000
2
14
696.000
7
8
921.000
13
15
1138.000
4
10
1147.000
6
12
1366.000
1
13
1682.000
1
2
1825.333
4
7
2309.500
3
9
3238.000
4
6
3291.750
1
3
3718.600
1
5
4089.357
1
4
4537.222
Bu yakınlıklardan hareketle oluúturulan kümeler ùekil 34 ve 35’de iki ayrı gösterimle tanıtılmaktadır.
SEKTÖR
0
NO
5
11
2
14
13
15
1
3
9
6
12
7
8
4
10
5
10
15
20
25
+---------+---------+---------+---------+---------+
Ø8ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÞ
ØÝ
Ù
Ø8ØØØØØØØØØØØØØÞ
ßØØØÞ
ØÝ
ßØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÞ
Ù
Ù
ØØØØØØØ8ØØØØØÞ Ù
Ù
Ù
Ù
ØØØØØØØÝ
ßØÝ
ßØØØØØÝ
Ù
Ù
Ù
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØ8ØØØØØÝ
Ù
ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÝ
Ù
ØØØØØØØØØ8ØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØØÞ
Ù
ØØØ8ØØØØØØØØØØØØØØØØØÞ
Ù
ØØØÝ
ØØØØØØØ8ØØØØØØØØØØØØØÝ
ØØØØØØØÝ
ùEKøL 34. BÖLGE GENELø øÇøN GÖRELø YAKINLIK ESASLI HøYERARùøK KÜMELER-1
45
3- 9
ùEKøL 35. BÖLGE GENELø øÇøN GÖRELø YAKINLIK ESASLI HøYERARùøK KÜMELER-2
Bölge Geneli için algılanan úekliyle, bu úekillerde gösterildi÷i gibi, 3 farklı küme oluúmuútur. Söz
konusu kümelerin çekirdeklerini sırası ile “ENERJø (04) - PETROL, PLASTøK, KÖMÜR (10) - MAKøNA
øMALAT SANAYøø (07) - METAL ANA SANAYøø (08)”, “TøCARET VE FøNANSMAN (13) - ULAùTIRMA (15) BøLøùøM HøZMETLERø (02) – TURøZM (14)” ve “GIDA VE øÇKø (05) - TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE
AVCILIK (11)” kümeleridir.
2.2.7.3. SEKTÖR – SORUN øLøùKøLENDøRøLMELERø
Bölge geneli için algılanan úekli ile sektör-sorun iliúkilendirilmeleri Tablo 34’de gösterilmiútir.
Üzerinde yo÷unlaúılan sorunların “BøLGø EKSøKLøöø VE øLETøMùøZLøK”, “DANIùMANLIK ALINMAMASI,
PLANSIZ YATIRIMLAR”, “FøNANSMAN SORUNLARI”, “ BÖLGENøN øYø VE DOöRU TANITILMAMASI” ve
“YETøùMøù VE NøTELøKLø ELEMAN EKSøKLøöø” olarak belirlendi÷i anlaúılmaktadır.
46
0
47
EKSøKLøöø
EKSøKLøöø
ALIùKANLIöI
EKSøKLøöø
ZAYIFLIöI
EKSøKLøöø
BAYINDIRLIK
7
4
8
10
14
5
7
3
2
4
6
8
5
8
10
14
11
8
5
7
5
2
7
4
4
4
4
8
5
10
8
7
6
8
8
9
2
5
8
9
4
3
4
7
14
ENERJø
11
8
6
9
11
4
9
5
3
6
2
9
6
6
5
GIDA VE øÇKø
12
9
8
7
14
6
2
6
2
10
3
6
5
4
8
MADENCøLøK VE TAùOCAK...
9
5
9
8
7
7
13
4
2
6
2
9
4
8
7
4
4
6
11
14
6
5
2
5
5
7
5
10
2
14
METAL ANA SANAYøø
14
3
9
7
10
6
3
3
5
1
8
10
11
5
8
MOBøLYACILIK
4
6
2
12
9
8
1
2
4
14
2
9
5
7
14
11
7
7
5
11
6
11
7
7
4
4
4
5
4
7
8
7
12
15
7
6
3
2
3
5
10
6
7
7
3
TAù VE TOPRAK
9
9
9
9
7
8
8
7
2
3
4
10
5
6
3
10
7
8
10
5
5
5
4
4
5
7
7
8
6
8
TURøZM
14
10
15
6
3
5
10
1
4
3
6
10
4
3
7
ULAùTIRMA
20
13
10
11
8
2
8
7
2
2
4
5
3
4
5
GENEL
10
7
8
9
9
6
6
4
4
5
5
7
6
5
8
ALIùKANLIöI
YETERSøZLøöø
DÜùÜKLÜöÜ
TANITILMAMASI
YATIRIMLAR
BÖLGE GENELø
PLANSIZ YATIRIMLAR
TANITILMAMASI
øLETøMùøZLøK
Algılandı÷ı úekli ile sorunların göreli önemlililikleri ise ùekil 36’da gösterilmiútir.
BÖLGE GENELøNDE-SORUNLARIN GÖRELø ÖNEMLøLøKLERø
12
10
8
6
4
2
3. DOGÜNSøFED
KAPSAMINDA
EKONOMøK DURUM
TESPøTø ÇALIùMASI
Raporun 3.1. ve 3.2 Bölümü, verileri DøE’den temin edilerek
Karar Danıúmanlık tarafından,
3.3. Bölümü, Fırat Üniversitesi Ö÷retim Üyeleri Yrd. Doç. Dr. Hayrettin CAN,
Yrd. Doç. Dr. Yetkin TATAR, Doç. Dr. Mehmet ùEKERCø, Yrd. Doç. Dr. Cevdet
Emin EKøNCø, Prof. Dr. Nuri ORHAN tarafından hazırlanmıútır.
“ELAZIö –DOGÜNSøFED ÖZELøNDE SEKTÖR ANALøZø, SORUNLARIN TESPøTø VE GELECEK
TASARIMI ARAùTIRMASI” ve ELAZIö BAùKANLAR KONSEYø RAPORU
3. DOGÜNSøFED KAPSAMINDA EKONOMøK
DURUM TESPøTø ÇALIùMASI
3.1. GøRøù
Ekonomik durum tespiti DOGÜNSøFED’i oluúturan SøAD’ların ba÷lı bulundukları iller
kapsamında DøE’den temin edilen veriler kullanılarak gerçekleútirildi.
Ancak, eldeki
ulaúılabilir veriler en son 2001 yılı için güncelleútirilmiú veriler oldu÷undan aúa÷ıda Tablo
35’de sunuldu÷u üzere oldukça sınırlı durumdadır. Tabloda belirtilmemiú verilerin ilgili
sektörlerde, 2001 itibari ile, 10+ iúçi çalıútıran úirketler olmaması nedeni ile verilemedi÷i
düúünülürse, bu alanlarda herhangi bir önemli rekabet üstünlü÷ü olamayaca÷ı da
varsayılabilir. ømalat Sanayii dıúında kalan sektörlerle ilgili ise yukarıda de÷inildi÷i gibi
elde DøE kaynaklı veriler yoktur.
TABLO.35 øLLER ESASINDA SEKTÖRLERøN KATMA DEöERLERø
DøYARBAKIR
ELAZIö
MALATYA
MARDøN
SøøRT
ù.URFA
ùIRNAK
KATMA DEöER
(milyon YTL)
-
21447
166741
2948
-
2080
-
1592
-
64916
-
-
11111
-
ORMAN ÜRÜNLERø
-
-
222
-
-
-
-
KAöIT-KAöIT ÜRÜNLERø VE
BASIM
-
-
-
-
-
-
-
KøMYA-PETROL, KÖMÜR, KAUÇUK
VE PLASTøK...
-
-
-
-
-
-
-
32502
15709
824
36510
-
-
-
-
20997
-
-
-
-
-
32866
12358
-
-
-
-
-
SEKTÖR
GIDA øÇKø VE TÜTÜN SANAYøø
DOKUMA, GøYøM EùYASI VE DERø
TAù VE TOPRAK
METAL ANA SANAYøø
METAL EùYA, MAKøNA VE
TECHøZAT....
48
TABLO.36 øLLERøN NÜFUSLARI
øL DøYARBAKIR
NÜFUS
(x1000)
1380
ELAZIö
MALATYA
MARDøN
SøøRT
ù.URFA
ùIRNAK
574
863
715
264
1476
360
Bu verilerin analizinden elde edilen bulgular ile Baúkanlar Toplantısına ev sahipli÷i
yapan Elazı÷ ili özelinde, Fırat Üniversitesi Ö÷retim Üyeleri tarafından hazırlanan bir
ekonomik de÷erlendirme çalıúması da izleyen sayfalarda sunulmaktadır.
3.2. TANIMLAR VE KAVRAMLAR
3.2.1. KARùILAùTIRMALI ÜSTÜNLÜK KAVRAMI VE KATSAYISI
Sektörler arasındaki karúılaútırmalı üstünlükleri elde etmek için yapılan ekonometrik
analizin amacı, genellikle sektörlerin il/bölge bazlı Karúılaútırmalı Üstünlük Katsayı (KÜK)
de÷erlerinin belirlenmesidir. Böylece hem illerin hem de sektörlerin göreli rekabet
üstünlükleri tanımlanabilmektedir. Verilerin kısıtlı olması nedeni ile bu çalıúmada sadece
bölgesel düzeyde karúılaútırmalar yapılmıútır.
KÜK de÷erlerinin belirlenmesi için iki temel veri kullanılacaktır; il nüfusu ve sektörün
yıllık katma de÷er getirisi. Bu temel veriler kullanılarak, öncelikle
A= [sektörün il içi yıllık katma de÷er getirisi (1000 YTL/yıl)] / [ilin nüfusu (1000 kiúi)]
B= [sektörün il içi yıllık katma de÷er getirisi (1000 YTL/yıl)] / [ilin yıllık toplam katma
de÷er getirisi (1000 YTL/yıl)]
C= [sektörün il içi yıllık katma de÷er getirisi (1000 YTL/yıl)] / [sektörün bölge genelinde
yıllık katma de÷er getirisi (1000 YTL/yıl)]
parametreleri hesaplanır. Bu parametreler sırası ile il için görece verimlili÷i, sektörün il
içerisindeki payını ve ilin sözkonusu sektör açısından bölgedeki payını tanımlamaktadır.
Bu de÷erler kullanılarak Karúılaútırmalı Üstünlük Katsayısı
KÜK= (AxBxC)1/3
olarak hesaplanır. © KARAR DANIùMANLIK
49
3.2.2. DOGÜNSøFED’ø OLUùTURAN SøAD’LARIN YER ALDIöI
øLLER ARASINDA SEKTÖREL ÜSTÜNLÜKLER
Yukarıda tanımlanan çerçevede yapılan analiz sonunda elde edilen KÜK’ler Tablo 37‘de
ve ùekil 37’de özetlenerek sunulmaktadır.
TABLO.37 KARùILAùTIRMALI SEKTÖREL ÜSTÜNLÜKLER
DøYARBAKIR
ELAZIö
MALATYA
MARDøN
SøøRT
ù.URFA
ùIRNAK
KATMA DEöER
(milyon YTL)
GIDA øÇKø VE TÜTÜN SANAYøø
0,000
1,144
4,925
0,168
0,000
0,134
0,000
DOKUMA, GøYøM EùYASI VE DERø
0,167
0,000
2,598
0,000
0,000
0,968
0,000
ORMAN ÜRÜNLERø
0,000
0,000
0,063
0,000
0,000
0,000
0,000
KAöIT-KAöIT ÜRÜNLERø VE
BASIM
0,000
0,000
0,000
0,000
0,000
0,000
0,000
KøMYA-PETROL, KÖMÜR, KAUÇUK
VE PLASTøK...
0,000
0,000
0,000
0,000
0,000
0,000
0,000
TAù VE TOPRAK
0,379
1,264
0,037
3,129
0,000
0,000
0,000
METAL ANA SANAYøø
0,000
2,348
0,000
0,000
0,000
0,000
0,000
METAL EùYA, MAKøNA VE
TECHøZAT....
0,888
0,231
0,000
0,000
0,000
0,000
0,000
SEKTÖR
50
KARùILAùTIRMALI ÜSTÜNLÜKLER
5
D.BAKIR
4
ELAZIö
MALATYA
KÜK
3
MARDøN
2
SøøRT
ù.URFA
1
METAL EùYA, MAKøNA
VE TECHøZAT....
METAL ANA SANAYøø
TAù VE TOPRAK
KøMYA-PETROL,
KÖMÜR, KAUÇUK VE
PLASTøK...
KAöIT-KAöIT
ÜRÜNLERø VE BASIM
ORMAN ÜRÜNLERø
DOKUMA, GøYøM
EùYASI VE DERø
0
GIDA øÇKø VE TÜTÜN
SANAYøø
ùIRNAK
SEKTÖRLER (øMALAT-DPT)
ùEKøL.37 KARùILAùTIRMALI SEKTÖREL ÜSTÜNLÜKLER
Bu durumda bölge genelinde, Diyarbakır “METAL EùYA, MAKøNA VE TECHøZAT.... ve TAù
VE TOPRAK...”, Elazı÷ “METAL ANA SANAYøø, TAù VE TOPRAK... ve GIDA øÇKø VE TÜTÜN
SANAYøø”, Malatya “GIDA øÇKø VE TÜTÜN SANAYøø ve DOKUMA, GøYøM EùYASI VE ...”,
Mardin “TAù VE TOPRAK...” ve ùanlıurfa “DOKUMA, GøYøM EùYASI VE ...” sektörlerinde
bölge içinde göreli olarak rekabet üstünlüklerine sahip durumda olarak görülmektedir.
51
3.3. ELAZIö øLø EKONOMøK DEöERLENDøRMESø 1
3.3.1.ønsan Kaynakları ve østihdam
Elazı÷'ın nüfusu 2000 yılı Genel Nüfus Sayımı sonucuna göre 569.616'dır. Bu nüfusun
yüzde 64’ünü oluúturan 364.274'ü úehir (Merkez ilçe ve di÷er ilçe merkezleri), yüzde
36’sını oluúturan 205.342’si köylerde yaúamaktadır. Cinsiyete göre nüfus ise erkek
287.687, kadın 281.929 kiúi olup, cinsiyet oranı 102.04’dür.
1990-2000 yılı Genel Nüfus Sayımı sonucuna göre sayımlar arası yıllık nüfus artıú hızı øl
genelinde binde 13.39’dur. øl Merkezi nüfusunda binde 26.42, il ve ilçe merkezleri
nüfusunda binde 28.45 artıú, bucak ve köylerde ise binde -8.77 azalma olmuútur.
3.3.1.1. øúgücü
Elazı÷ ilinde iúgücüne katılma oranı 1980-2000 döneminde azalma e÷ilimi göstermiútir.
Erkek nüfusun iúgücüne katılma oranı, kadın nüfusun iúgücüne katılma oranından daha
yüksektir. øki cinsiyetin iúgücüne katılma oranındaki bu fark son on yılda azalma e÷ilimi
göstermiútir. 1980 yılında erkeklerin iúgücüne katılma oranı %75.4 iken, 2000 yılında bu
oran %63.8'e düúmüútür. Buna karúılık aynı dönemde kadınlarda iúgücüne katılma oranı
%44.9'dan %36'ye düúmüútür.
1980-2000 döneminde istihdam edilenlerin yaptı÷ı iú incelendi÷inde. Tarımsal iú
yapanların ve tarım dıúı üretim faaliyetlerinde çalıúanların oranında her iki cinsiyette de
bir azalma görülürken. di÷er tüm meslek gruplarında çalıúanların oranında her iki
cinsiyette de artıú gözlenmektedir 1980 yılında tarımsal iú yapanların oranı % 66.2 iken.
2000 yılında bu oran %58.6'ya düúmüútür. Buna karúılık istihdam edilenlerin yaptı÷ı iúte
en fazla artıúın oldu÷u hizmet sektöründe çalıúanların oranı 1980 yılında % 4.8'den
2000 yılında % 8.5 e yükselmiútir.
1
3.3. Bölümü verileri, Fırat Üniversitesi Ö÷retim Üyeleri Yrd. Doç. Dr. Hayrettin CAN, Yrd. Doç. Dr.
Yetkin TATAR, Doç. Dr. Mehmet ùEKERCø, Yrd. Doç. Dr. Cevdet Emin EKøNCø, Prof. Dr. Nuri ORHAN
tarafından hazırlanmıú, rapor düzeni Karar Danıúmanlık tarafından verilmiútir.
52
2000 yılında çalıúanların %43'ü ücretsiz aile iúçisi, %35.6'sı ücretli, %19.7'si kendi
hesabına çalıúırken, % 1.7' si ise iúveren olarak çalıúmaktadır.
3.3.1.2. øúsizlik
Genel Nüfus Sayımlarında 2000 yılına kadar farklı iúsizlik tanımları kullanıldı÷ından bu
bölümde sadece 2000 yılının sonuçları yorumlanmıútır. 2004 yılında uluslararası tanımlar
esas alınarak iúsizlik bilgileri derlenmiútir. Buna göre Elazı÷ ilinde iúsizlik oranı % 17.7'
dir. Bu oran, iúgücündeki her 100 kiúiden 17'sinin iúsiz oldu÷unu göstermektedir
TABLO.38 RAKAMLARLA ELAZIö
VERø ADI
BøRøM
MøKTAR
ølin Genel Nüfusu (2002)
Kiúi
569.616
Merkez Nüfusu
Kiúi
266.495
ølçe Sayısı(Merkez ølçe Dahil)
Adet
11
ølçelerin Nüfusu
Kiúi
224.918
Köy Sayısı
Adet
545
Ortalama Köy Nüfusu
Kiúi
375
øúsiz Sayısı
Kiúi
23.329
Kamu-Özel Sektör Çalıúan Toplamı
Kiúi
193.920
Kiúi Baúına Gelir (2001)
Dolar
1.704
GSMH'deki Payı
Binde
70
øldeki Tasarruf Mevduatı Toplamı
Milyar TL
10.000
ølde Kullandırılan Kredilerin Yıllık Toplamı
Milyar TL
1.000
Okuma Yazma Oranı
Yüzde
94
Toplam Tarım Gelirleri
Milyon TL
84.350.203
Tarımsal Ürünlerin Yıllık Üretim Miktarı Toplamı
Ton
600.390
øúletilen Tarım Alanları Yüzölçümü
Hektar
144.174
Hangi Tarımsal Ürün øçin Özel Destek Gerekir
Pancar – Pamuk
Tahmini Toplam Hayvan Sayısı
Baú
556.583
Toplam Orman Alanı
Hektar
131.983
Toplam Sanayi Gelirleri
Milyar TL
250
Toplam Yatırım Harcamaları
Milyar TL
41.066
ølin Vergi Gelirlerinin Toplamı
Milyar TL
48.121
Toplanan Vergilerin Kiúi baúına Oranı
TL.
84.479.719
53
Vergilerin Tahakkuk/Tahsilat Oranı
Yüzde
80
ømalat-Tarım-Sanayi-
Hangi alanda yatırım Yapılabilir
Hayvancılık-Yeraltı
øl Genelinde Son 10 yıllık Devlet Yatırımları Toplamı
Milyon TL
136.215.550
10 yıllık Devlet yatırımlarının Kiúi baúına Oranı
Milyon TL
239.135
Potansiyel Do÷al Kaynakları
Akarsu, Mermer, Krom
ølin Yıllık øhracat Gelirleri
Dolar
22.047.823
Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Nüfusu
Kiúi
Motorlu taúıt Sayısı
Adet
40.467
Telefonlaúma Oranı
Yüzde
91
østanbul Ankara ve øzmir'de bu il kökenli kiúi sayısı
Adet
5.819
Kentleúme Oranı
Yüzde
63.95
Sosyo Geliúmiúlik Sıralaması
81 øl
36
Ankara øle Zaman Farkı
Saat
+ 25Dk. 28 Sn.
Yüzölçümü
Km²
9153
Hastane Sayısı
Adet
15
ølkö÷retim Okul Sayısı
Adet
458
Yayın Yapan TV Sayısı
Adet
3
Günlük Yayınlanan Gazete Sayısı
Adet
8
Milletvekili Sayısı
Adet
5
ølde Bulunan Banka Sayısı
Adet
13
ømalat Sanayindeki Tesis Sayısı
Adet
247
ømalat Sanayinin østihdamı
Adet
7437
48.469
3.3.2. Elazı÷ ve Çevre øl Merkezlerinde Yerleúim Alanı Olarak
Kullanılan Verimli Topraklar
TABLO.39
øLø
Kapladı÷ı Alan(ha.)
ELAZIö
6.452
MALATYA
3.375
DøYARBAKIR
61.428
54
3.3.3. Tarım, Do÷al Kaynaklar
Elazı÷'ın sosyal ve ekonomik hayatında tarımın önemli bir yeri vardır. Her ne kadar
sanayi sektöründe gözle görülür geliúmeler varsa da, tarım, ana sektör olma özelli÷ini
sürdürmektedir. Toplam iktisaden çalıúan nüfusun, yüzde 59 u tarımla u÷raúmaktadır.
Elazı÷ iklim ve toprak yapısı itibariyle, hemen her türlü tarımın yapılmasına elveriúlidir.
ølin baúlıca tarımsal üretimleri, tarla bitkileri , hayvancılık, ba÷ ve bahçeciliktir.
Su kaynakları potansiyeli bakımından oldukça avantajlı ve elveriúli olan Elazı÷’da,
tarımsal altyapının oluúturulmasında sulama ve arazi geliútirme yatırımları mevcut
yatırımlar içindeki a÷ırlı÷ını korumaktadır.
TABLO.40
Arazi Varlı÷ı
Yüzölçümü
Tarım Arazisi
264.180
Orman Arazisi
137.055
A÷açlandırma ve Erozyon Sahası
159.762
Çayır ve Meralar
282.044
Sulanan Arazi
82.483
Sulanabilir Toprak Kayna÷ı
232.440
TABLO.41
Bitkisel Üretim
(Ton/Yıl)
Tarla Ürünleri Üretimi
992.026
Meyve Üretimi
1.362.710
Sebze Üretimi
1.197.915
Hayvancılık, tarım sektörü içindeki önemli gelir kaynaklarındandır. Özellikle, Keban Baraj
Gölünün
oluúumundan sonra su altında kalan verimli araziler sebebiyle mera
hayvancılı÷ı yerine, kapalı tesislerde besicilik süratle geliúmektedir.
55
TABLO.42 CANLI HAYVANLAR (2004 Yılı)
Büyükbaú Hayvan Sayısı
(Baú)
128551
Küçükbaú Hayvan Sayısı
(Baú)
373810
Kümes Hayvan Sayısı (Kaz,Ördek,Tavuk, Hindi)
57155120
Kovan Sayısı
72746
Besi Tesisi Sayısı
(Adet)
1150
3.3.3.1. Bitkisel üretim sektöründe öncelikli ve cazip yatırım alanlar;
o
Salça, konserve, meyve suyu fabrikaları ve bu fabrikaların
merkezleri ile entegre
olan sebze ve meyvecilik alanında yapılacak yatırımlar.
o
ùarap fabrikası ile entegre olmuú ba÷cılık alanında yapılacak yatırımlar.
o
Ya÷ fabrikaları ile entegre olmuú ya÷lı tohum (soya,ayçiçe÷i kolza vs.) yetiútiricili÷i
yatırımları,
o
Birinci ürün olarak tane mısır üretimi yatırımları.
o
Suluda ve kuruda yapılan yem bitkileri üretimi için yapılacak yatırımlar
3.3.3.2. Su Ürünleri yatırımları
ølde kafes balıkçılı÷ına uygun pek çok do÷al göl ve baraj gölleri bulundu÷undan kafes
balıkçılı÷ı su ürünleri sektörünün geliúmesine büyük katkıda bulunacak bir potansiyel arz
etmektedir. Elazı÷ il sınırları içerisindeki yüzey su kaynaklarının 358 hektar alanının
kafes yetiútiricili÷i için kullanılması mümkündür. Bu alanda kafes yetiútiricili÷i yapılması
durumunda ile sa÷layaca÷ı toplam iktisadi katkı yaklaúık alabalık için119.300.000 $.
sazan balı÷ı için ise 266.550.000 $ olacaktır. Kafes balıkçılı÷ında yüzey su kaynaklarımız
için hedeflenen üretim miktarlarının gerçekleúmesi durumunda yaklaúık 10.000 kiúiye
istihdam yaratılmıú olacaktır.
Günümüzde Keban Baraj Gölü'nde avlanan yıllık 12.220 kg/yıl kerevitin ilimize sa÷ladı÷ı
iktisadi katkı yalnızca 122.200 $' dır. Ancak, kerevit yetiútiricili÷i iyi planlanır ve teúvik
edilirse bu üretim de÷erlerinin çok üstüne çıkmak mümkündür.
Elazı÷ ili ve çevre illerde üretilecek su ürünlerinin muhafazası ve iúlenebilmesi için en az
400.000 ton/yıl kapasiteli so÷uk muhafaza tesislerine ihtiyaç olacaktır.
56
3.3.4. Yeraltı Kaynakları-Madencilik
3.3.4.1. Maden Sahalarının Da÷ılımı:
Altın: Baskil ølçesi Nazar Uúa÷ı Mevkii, Keban ølçesi
Gümüú: Baskil Nazar Uúa÷ı Mevkii
Bakır-Kurúun-Çinko: Keban ølçesi, Kebandere Güneyi, Keban Zeytinda÷ı Yata÷ı,
Sivrice ølçesi Helezür Yata÷ı, Ergani Yeúilyurt Tepe Yata÷ı, Keban Nallıziyaret Yata÷ı,
Maden ølçe Yata÷ı
Demir: Merkez Aúvan Sahası, Baskil ølçesi Karakaú Sahası, Keban ølçesi Karama÷ara
Sahası
Krom: øl genelinde 22 adet yatak ve zuhur gurubu saptanmıútır. Halen Kapin ve Sori
Yataklarında iúletme faaliyetleri sürdürülmektedir.
Mangan: Koçkale Mevkii, Merkez øçme Mevkii, Baskil ølçesi Karakaú Mevkii, Karakoçan
ølçesi Sagin, Kirgil, Hamzalı, Tacik Mevkii, Keban ølçesi Kudikan Mevkii, Maden ølçesi
Deriköy, Heyhbayram, Hezerik, Keydan, Satırlı, Korezköy, De÷irmendere, Sadiyonköy
Mevkii, Palu ølçesi Visin Mevkii, Sivrice Samath Köy Mevkii
Kireçtaúı: Sivrice ølçesi Örençay Köyü Mevkii, Merkez Cipköyü Mevkii, Baskil ølçesi,
Karakoçan ølçesi, Keban Kuúcu Köyü
Mermer: Alacakaya (Guleman) ølçesi Altıoluk Köyü Yata÷ı, Merkez Körpe, Pelte,
Koçkale Köyü, Baskil ølçesi, Arıcak ølçesi, Merkez Eyüpba÷ları Mevkii
Kalsit: Keban ølçesi, Merkez Çayba÷ı, Harput Do÷usu
Silis Kumu ve Kuvarsit: Sivrice ølçesi Hazarbaba Da÷ı, Baskil ølçesi
Alçıtaúı ve Dekoratif Yapı Taúı: Karakoçan ølçesi Beyaz Güllüce Taúı, Merkez Pelte ve
Körpe Köyleri Gri ve Bej Çarpma Taú
Tu÷la Kili:Hazargölü-Gülüúkür Köprüsü arası, Keban Baraj Gölü
Sanayi Kili: Sivrice ølçesi, Çayba÷ı çevresi, Kömürhan Kuúsarayı arası
Pomza: Merkez Yemiúlik Köyü Mevkii, Karakoçan ølçesi
Molibden : Keban ølçesi
57
Wolfram: Keban ølçesi
Kömür: Keban,Palu Kovancılar ølçeleri
Kaplıca: Karakoçan ølçesi Golan Kaplıcaları, Palu ølçesi Buban Mevkii, Merkez Ho÷u
Mevkii Maden Suyu
øldeki metalik madenlerden bakır ve kurúun büyük oranda tüketilmiútir. Maden
sektöründe baúlıca ürün olarak mermer bulunmaktadır. øl, mermercilik açısından büyük
bir potansiyele ve yatırım cazibesine sahiptir.
Geliúmiú üretim teknolojileri kullanılması halinde madencilik sektörü ilin cazip yatırım
alanlarından birisidir.
Küçük sermayeli iúletmelerle, aksesuar ve süs eúyası üretimi de yatırım yapılacak
alanlardan birisidir (Örne÷in: Mermer masa, sandalye, sehpa, biblo,vazo, saksı, küllük
v.b.).
Do÷al mermerlere ilaveten suni mermer
üretimi de yapılabilir. Atık mermer
de÷erlendirme tesisleri kurulabilir.
Özellikle yurtdıúı piyasalarında pazarı olan inúaat ve bahçe düzenlemede ihtiyaç duyulan
çeúitli taú, eskitilmiú mermer ve mermer ürünleri imalatına yer verilebilir.
Elazı÷ ilinin en önemli ürünü olan mermerin rezervi tam olarak bilinmemektedir.
Görünür rezerv 15,000,000 m3 tür. Dünya ve ülke pazarında be÷eni kazanan ve mermer
envanterine girmiú baúlıca mermer çeúitleri:
Elazı÷ Viúnesi (Rosso Levanto)
Görünür rezerv: 240 000 m 3
Petrol yeúili (Verda Antica)
Görünür rezerv: 1500 000 m 3
Sunta
Görünür rezerv: 800 000 m3
Traverten
Görünür rezerv: 450 000 m3
Sarı Traverten
Görünür rezerv: 2 400 000 m3
Hazar Bej.
Görünür rezerv: 1 100 000 m3
Yıllık üretim miktarı 55 000 m3 tür.
58
3.3.5. Sanayi ve Yatırım
TABLO.43 ELAZIö øLø SANAYø TESøSLERøNøN DAöILIM VE øSTøHDAM GÖSTERGELERø
OSB
OSB
øçindeki
Dıúındaki
Tesis
Tesis
Sayısı
Sayısı
10
TOPLAM
øSTøHDAM
38
48
2461
2
14
16
92
Demir Dıúı Metaller øm.
2
4
6
84
Tu÷la Üretim Sanayi
-
4
4
125
2
23
25
679
Dokuma ve Tekstil øm.
5
8
13
461
Mobilya ve Ahúap Ür.øm.
15
9
24
466
Tüp Dolum Tesisleri
1
3
4
96
Yem Üretim Sanayi
1
7
8
82
Plastik Üretim Sanayi
4
10
14
378
Mermer Üretim Sanayi
7
11
18
549
Döküm Sanayi
2
2
4
157
Cam Ürünleri Ürt. Sanayi
2
3
5
49
Tıbbi Malzemeler Ürt.San.
1
1
2
112
Temizlik Ürünleri Ürt. San.
-
3
3
29
Ka÷ıt ve Kartona Yönelik øm.
-
8
8
42
Dalgıç Pompa ømalatı
2
-
2
120
Çelik Eúya Üretim San.
2
3
5
86
Isıtma-So÷utma Sis.Ürt.San.
2
11
13
150
So÷uk Hava Tesisleri
3
8
11
36
Maden Üretim Sanayi
1
3
4
955
Fidan ve Çiçek Üretim San.
-
3
3
40
Di÷er ømalat Sanayi
2
5
7
188
TOPLAM
66
181
247
7437
SEKTÖRLER
Gıda Maddeleri ømalatı
Tarım Aletleri-Damper-Dingil-AsansörMakine øm.
Çimento-Prefabrik ve Beton Yapı
Elemanları øm.
59
ølimizde Organize Sanayi bölgesi kapsamında tescil edilmiú üç bölge ile iki adet ihtisas
organize sanayi bölgesi bulunmaktadır.
Elazı÷ Organize Sanayi Bölgesi revize alanları ile birlikte toplam 400 ha olup, I.ve
II.kısım
Organize Sanayi Bölgelerinde toplam 99 sanayi parseli mevcut olup, Üretim
halinde bulunan firma sayısı 45,Üretimini durduran 16 firma inúaatını
yeni bitirip
üretime geçmeyen 2 firma inúaatı devam eden 4 firma proje aúamasında 13 firma
,Tahsisi yapılmayan 1 parsel bulunmaktadır. I.kısım OSB 110 ha olup altyapı inúaatı
1990 tamamlanarak 60 sanayi parselinden oluúmaktadır. Bölgedeki arsaların tamamı
sanayicilere
tahsis
tamamlanarak
edilmiútir.
II.Kısım
39 sanayi parselinden
OSB
56
ha
olup
altyapı
inúaatı
2000
oluúmaktadır. Bölgedeki arsaların bir adedinin
dıúında tamamı sanayicilere tahsis edilmiútir.
III.Kısım OSB 93 ha olup 9 sanayi parseli olarak planlanmaktadır. Yer seçim iúlemi
henüz tamamlanmamıútır. Arazinin bir bölümü organize sanayi bölgesi tarafından satın
alınmıú olup kalan kısmı Arsa Ofisi ve Milli Emlak genel Müdürlüklerinden satın
alınacaktır.
Elazı÷ ili, özellikle bulundu÷u co÷rafya itibarıyla her türlü sanayi yatırımına elveriúli
olmakla beraber, özellikle mermer, üzüm ürünleri, tarım sanayi ve geliúkin bir
üniversiteye sahip olması nedeniyle de Ar-Ge yatırımlarına elveriúli durumdadır.
Hayvan ve Besi Organize sanayileri inúaatları sürmektedir ve bu alan da yatırım için
bölgenin hayvansal ürünlerini de÷erlendirmek açısından gayet elveriúlidir.
3.3.6. Biliúim
Geliúmekte olan ülkeler için biliúim, uygarlı÷ı yakalamada kaçırılmaması gereken
fırsattır. øster geri kalmıú, ister geliúmiú olsun biliúime yönelen toplumlar geliúmelerini
sürdürmektedirler. Biliúim toplumu olmanın en temel koúulu ise yeterli sayıda, çeúitte ve
60
düzeyde biliúim insan gücüne sahip olmaktır. Öyleyse düúünmemiz gereken; Elazı÷’ın bu
konuda mevcut durumu nedir ?
Fırat Üniversitesinde bulunan Bilgisayar Mühendisli÷i Bölümü ilk mezunlarını 2001
yılında vermiú olup úu ana kadar 70’in üzerinde Bilgisayar Mühendisi mezun etmiútir.
Mezun ö÷rencilerin bir bölümü Elazı÷’da yazılım úirketleri kurarak ilimizin biliúim
sektörüne büyük oranda katkıda bulunmaktadırlar. Yine T.E.F Bilgisayar Ö÷retmenli÷i
Bölümü ilk mezunları 1996 yılında vermiútir. Fırat Üniversitesinde biliúim konusunda önlisans e÷itimi veren Bilgisayar Teknolojileri ve Programlama ve Bilgisayarlı Muhasebe
Bölümleri ara eleman açı÷ını büyük ölçüde karúılamaktadır. Fırat Üniversitesi Bilgi øúlem
Dairesi tarafından düzenlenen çeúitli kurslar (CISCO, ECDL, Web Tasarımı v.b) ile
yüksek ö÷retim düzeylerindeki kiúilere özel ihtisaslaúma imkanı sa÷lamaktadır.
Yukarıda adı geçen ilgili birimler, gerek bilgi birikimi gerekse laboratuar imkanları olarak
biliúim ve elektronik sektörüne önemli katkılar yapabilecek büyük bir potansiyel olarak
durmaktadır.
3.3.7. Fırat Teknokent’inin Kurulması ùart
Yeni bir ürün ve teknoloji geliútirmeyi düúünen ve bu konuda yeterli teknik bilgiye sahip
ilk yatırımcılara,Yeni yada ileri teknolojiye dayanan bir fikre sahip olup, bunu ticari
alana aktarmak için destek isteyen müteúebbislere, mevcut iúletme koúullarında yeni
ürün ve teknoloji geliútirme olanaklarına sahip olmayan, ancak bu konuda yeterli bilgi
birikimi bulunan Küçük ve Orta Ölçekli Sanayicilere, bilimsel temellere dayalı, araútırma,
geliútirme projelerini sanayiye uyarlamayı hedefleyen kiúi ve kuruluúlara hizmet vermek
için Fırat Üniversitesi önderli÷inde bir teknokent kurulması úarttır.
Kısacası Üniversitenin mevcut imkan ve laboratuarlarını ve bilgi birikimini kullanmayı
kolaylaútıracak ve önemli ekonomik avantajlar sa÷layabilecek teknokent üyesi úirketler,
kendi araútırma ve geliútirmesini yapabilecek çalıúma ortamına kavuúmuú olacaklardır.
61
Teknokentin kuruluúu ilimizdeki tüm sektörlerin dinamizm kazanması için çok önemli bir
rol oynayacaktır. Bu ba÷lamda teknokent kapsamında kurulacak olan yazılım evleri ve
elektronik ürün geliútirici firmalar vasıtasıyla ilimiz ekonomisine ulusal ve uluslar arası
düzeyde önemli bir girdi sa÷lanabilecektir.
Kaynaklar: DAP-DPT; Elazı÷ 1.Ekonomi Kurultayı Sonuç Kitapçı÷ı, ETSO, Elazı÷ Valili÷i
Elazı÷ Master Planı
62
“ELAZIö –DOGÜNSøFED ÖZELøNDE SEKTÖR ANALøZø, SORUNLARIN TESPøTø VE
GELECEK TASARIMI ARAùTIRMASI” ÖN RAPORU
ELAZIö SøAD BAùKANLAR KURULU TOPLANTISI, 23-24 Haziran 2005
3.3.8. 2003-2004 Yılında øhracat Yapan Firmalar
TABLO.44
2004 (ølk
4 Ay)
øhracat
Miktarı
2003
S.No Firmanın Adı
Sektörü
øhracat
Miktarı
1
Eti Krom A.ù.
Maden
21.060.357 $
2
Alacakaya Mermer
A.ù.
Mermer
8.158.011 $
3
Günhan Ark Ltd.ùti.
Döküm
178.895 $
4
Yüce Plastik Ltd.ùti.
Plastik
14.954 $
5
Akda÷ Sentetik Ltd.ùti.
PVC
Dokuma
6
7
8
9
Obuzlar Çelik Eúya
Ltd.ùti.
Gölalan Mermer
Ltd.ùti.
Alat Tekstil
(Kazımo÷ulları)
A÷dersan Deri
San.A.ù.
10.275 $ øsrail
øran, Irak, Ukrayna, Özbekistan,Kazakistan,
Azerbaycan
Elektrik
Pano
425.694 $
51.130 $
Azerbaycan,Özbekistan,Kazakistan, Ukrayna,
Kırgızistan, Rusya
Mermer
1.800.000 $
600.000 $ Çin, Japonya, Tayvan, Hindistan, Tayland
Tekstil
1.122.000 $
242.000 $ Fransa, Belçika, Avusturya
Deri
33.443 $
Çimento
2.528.000 $
11
Elazı÷ Mermer Sanayi
Mermer
86.975 $
12
Elteks A.ù.
Tekstil
310.440 $
13
Keban Plastik A.ù.
PVC Boru
15
183.814 $ Lübnan, Suriye, Sudan
29.030 $
Altınova Çimento A.ù.
ùarkgaz A.ù (Mesta
Mermer)
Bek-Mer Maden
Ltd.ùti.
Arnavutluk, Avusturya, Hong Kong, Hindistan,
Endonezya, øran, Japonya, Kazakistan, Kenya,
2.501.092 $ Madagaskar, Pakistan, Filipinler, Rusya,
G.Afrika, Hollanda, Sudan, øsviçre, Tacikistan,
ABD, Vietnam, Zimbabwe
Çin, Hong Kong, øtalya, Yunanistan, ABD,
268.968 $ Lübnan, Dubai, Türk Cumhuriyetleri, Kore, Arap
Ülkeleri, Sudan, øsrail, ABD
-
10
14
øhracatın Yapıldı÷ı Ülkeler
2.658.515 $
40.997 $ øsrail
2.240.000 $ øran, Irak
3.345 $ ABD
483.837 $ øtalya, Bulgaristan, Romanya
Ukrayna,Rusya,Romanya,Türk
1.167.087 $ Cumhuriyetleri,Romanya, ABD, Ba÷ımsız
Devletler Toplulu÷u Ülkeleri
Mermer
114.750 $
28.485 $ ABD, øsrail, Belçika
Mermer
700.000 $
50.000 $ Çin, Hong Kong
16
Tan Çelik A.ù.
Döküm
200.000 $
17
Altungök Raf Ltd.ùti.
Büro
Mobilya
21.409 $
18
Akyıldız Orm.Ür.
Ltd.ùti.
Orman
Ürn.
700.000 $
19
Kardeúler Mermer
Ltd.ùti.
Mermer
67.000 $
25.000 $ ABD, Rusya, Belçika
20
Do÷u Döküm Ltd.ùti.
Döküm
66.495 $
55.520 $
21
Erhan Plastik Ltd.ùti.
PVC Poúet
22
Tekel ùarap Fabrikası
ùarap
TOPLAM
2.000 $
429.345 $
40.678.283 $
63
157.000 $ Suriye, Ürdün, KKTC
- øran, Macaristan
150.000 $
øran, KKTC, Ermenistan,
Kazakistan,Suriye,Cezair,Mısır,Dubai,S.Arabistan
Bulgaristan, Almanya, Fransa, Suriye, Kıbrıs,
Azerbaycan
25.000 $ Romanya, øsrail
92.000 $ Almanya, øngiltere, Fransa
8.404.580 $
Ek.2 de listelenen katılımcılarla
KARAR DANIùMANLIK Ltd.’den Prof. Dr. Metin Ger ve Nurhan Koral’ın
kolaylaútırıcılı÷ı ve ELSøAD ve TÜRKONFED’in lojistik deste÷i ile
gerçekleútirilmiútir
4.1. STRATEJøK OLARAK ÖNEMLø OLAN SEKTÖRLER VE
GELECEK 10 YILDA KARùILAùILACAK SORUNLAR
Baúkanlar Konseyi Bildiri Metni Hazırlık çalıúmalarına katılan SøAD temsilcileri 4 odak gruba
ayrıldılar ve Tablo 45’de listelenen 15 adet sektörden gelecek 10 yılda DOGÜNSøFED üyesi
SøAD’ların ba÷lı bulundu÷u iller için önemli olarak algıladıkları altıúar adet sektörü belirlediler.
Daha sonra belirledikleri herbir sektör için gelecek on yıllık süre içinde güncelliklerini
koruyacak ya da on yıllık süre sonunda gündeme gelebilecek dörder adet sorunu da Tablo
46’da listelenen sorunlar arasından belirlediler. Sözkonusu çalıúmanın sonuçları Tablo 47’de
verilmiútir.
TABLO.45 SEKTÖRLER LøSTESø
SEKTÖR 01
BAYINDIRLIK
SEKTÖR 02
SEKTÖR 03
SEKTÖR 04
ENERJø
SEKTÖR 05
GIDA VE øÇKø
SEKTÖR 06
SEKTÖR 07
SEKTÖR 08
METAL ANA SANAYøø
SEKTÖR 09
MOBøLYACILIK
SEKTÖR 10
SEKTÖR 11
TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE AVCILIK
SEKTÖR 12
TAù VE TOPRAK
SEKTÖR 13
SEKTÖR 14
TURøZM
SEKTÖR 15
ULAùTIRMA
64
TABLO.46 SORUNLAR LøSTESø
SORUN 01
BøLGø EKSøKLøöø VE øLETøùøMSøZLøK
SORUN 02
SORUN 03
SORUN 04
SORUN 05
SORUN 06
SORUN 07
SORUN 08
SORUN 09
ÖRGÜTLENME (STK’LARINA ÜYELøK VB) YETERSøZLøöø
SORUN 10
SORUN 11
SORUN 12
SORUN 13
SORUN 14
SORUN 15
TABLO.46 ODAK GRUP ÇALIùMASI SONUÇLARI-ÖNEMLø SEKTÖRLER VE GÜNCELLøöøNø
KORUYACAK SORUNLAR
ODAK GRUP 1
SEKTÖR #
ODAK GRUP 2
SORUN #
SEKTÖR #
SORUN #
1
4
5
8
12
4
1
5
6
15
1
1
4
5
15
5
1
4
5
15
1
4
5
10
15
5
4
5
6
13
2
1
5
10
14
5
1
5
10
13
3
1
4
5
15
5
4
5
6
14
3
4
5
12
15
6
4
5
7
15
ODAK GRUP 3
SEKTÖR #
ODAK GRUP 4
SORUN #
SEKTÖR #
SORUN #
6
2
3
5
12
11
5
13
14
15
6
4
5
7
13
12
5
6
14
15
6
4
6
14
15
14
2
3
5
7
11
1
5
6
13
14
3
4
12
15
11
6
11
14
15
14
1
7
12
15
11
1
5
13
14
14
3
5
14
15
65
4.1.1. STRATEJøK OLARAK ÖNEMLø BULUNAN SEKTÖRLER
Tablo 46.da özetlenen ve sektörlere verilen önemin ortaya çıkarıldı÷ı Odak Grup çalıúması
bulguları ile Bölüm 2’de tanıtılan ve sektörlere verilen önceliklerin ortaya çıkarıldı÷ı anket
çalıúması bulguları kullanılarak elde edilen “sektörlerin stratejik konumlandırılmaları” ùekil
SEKTÖRLER - STRATEJøK KONUMLANMA
SEKTÖR 11
ÖNCELøK
SEKTÖR14
SEKTÖR 03
SEKTÖR 05
SEKTÖR 01
SEKTÖR 04
SEKTÖR 06
SEKTÖR 12
SEKTÖR 13
SEKTÖR 15
SEKTÖR 10
SEKTÖR 02
SEKTÖR 09
SEKTÖR 07
SEKTÖR 08
ÖNEMLøLøK
ùEKøL.38 SEKTÖRLERøN STRATEJøK KONUMLARI
66
ùekil 38 incelendi÷inde;
Birincil Stratejik önemde;
¾ SEKTÖR 11: TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE AVCILIK (Bölge için tanımı: arıcılık,
badem yetiútiricili÷i, ba÷cılık, bahçe tarımcılı÷ı, balıkçılık, bilgisayar destekli tarım, ceviz
yetiútiricili÷i, çiçekçilik, çilekçilik, hayvancılık, keklikçilik, meyvecilik, organik tarım,
seracılık, úarapcılık, tavúancılık),
¾ SEKTÖR 14:TURøZM ( Bölge için tanımı:kültür turizmi, yaz ve kıú turizmi ),
¾ SEKTÖR 05:GIDA ve øÇKø (Bölge için tanımı :antioksidanlar, ayçiçekçilik (ya÷), balık
ürünleri, bitkisel ya÷lar, dondurulmuú sebze ve meyve, iúlenmiú gıda, kuru gıda, meyve
konsantresi ve tozu, meyve suyu, organik hayvan ürünleri, organik hayvan yemcili÷i,
úarap ve alkollü içecekler, ya÷lı tohumlar)
økincil Stratejik önemde;
¾ SEKTÖR 06: MADENCøLøK ve TAùOCAKÇILIöI (Bölge için tanımı: altın, gümüú gibi de÷erli
maden ocakçılı÷ı, kömür ocakçılı÷ı, mermer ocakçılı÷ı, krom, bakır ve benzeri metal
madencili÷i, taú ocakçılı÷ı),
¾ SEKTÖR 01: BAYINDIRLIK (Bölge için tanımı: altyapı hizmetleri, inúaat sektörü, prefabrik,
inúaat yalıtımı),
¾ SEKTÖR 03: DOKUMA, GøYøM EùYASI ve DERø (Bölge için tanımı: dericilik, el halıcılı÷ı,
oya, el dokuma ve benzeri el sanatları, hazır giyim, kumaú imalatı)
Sektörlerin toplu halde göreli stratejik önemlilikleri ise ùekil 39’da gösterilmiútir. Stratejik
olarak önemli olarak öne çıkan sektörler ile, daha önce tanımlanmıú olan sektör kümeleri
(ùekil.35), ùekil 40da gösterildi÷i gibi karúılaútırıldı÷ında;
¾ “SEKTÖR 11:TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE AVCILIK” ve “SEKTÖR 5:GIDA ve
øÇKø” sektör kümesinin bugünkü önder konumunu gelecek 10 yıl süresince de
koruyaca÷ının öngörüldü÷ü görülmektedir.
¾ Önder sektörler arasında yer alaca÷ı öngörülen “SEKTÖR:14 TURøZM” sektörünün,
öngörüldü÷ü konuma gelebilmesi için ise kümeleúti÷i ve önder sektörler arasında bulunan
“SEKTÖR 01:BAYINDIRLIK” sektörü ile “SEKTÖR 13:TøCARET ve FøNANSMAN” ve
“SEKTÖR 15:ULAùTIRMA” sektörlerinin de geliútirilmesi gereklili÷i gündeme gelmektedir.
67
¾ “SEKTÖR 06: MADENCøLøK ve TAùOCAKÇILIöI” sektörü de bugünküne benzer úekilde
gelecekte de önder sektörler arasında öngörülmüú olup, kümeleúti÷i “SEKTÖR 12: TAù VE
TOPRAK”
sektöründeki
geliúmelerle
birarada,
alternatif
bir
sektörel
alan
olarak
belirlenmiútir.
¾ “SEKTÖR 03: DOKUMA, GøYøM EùYASI ve DERø” sektörü önder sektörler arasında
öngörülmekle birlikte genel kümelenme yapısı içindeki konumu nedeni ile stratejik
kalkınma yaklaúımı çerçevesinde konumu ve gelece÷i yeniden tartıúılmalıdır.
SEKTÖRLERøN GÖRELø STRATEJøK
ÖNEMLERø
TARIM, BALIKÇILIK,
HAYVANCILIK VE AVCILIK
TURøZM
GIDA VE øÇKø
MADENCøLøK VE
TAùOCAKÇILIöI
BAYINDIRLIK
DERø
ENERJø
TAù VE TOPRAK
ULAùTIRMA
MOBøLYACILIK
METAL ANA SANAYøø
0
5
10
15
20
25
GÖRELø ÖNEMLøLøK (% )
ùEKøL.39 SEKTÖRLERøN GÖRELø STRATEJøK ÖNEM SIRALAMASI
68
3- 9
6-12
2-14
7- 8
1
4-10
13-15
5-11
ùEKøL.40 STRATEJøK ÖNEMLø SEKTÖRLERøN SEKTÖR KÜMELERø øLE
øLøùKøLENDøRøLMELERø
4.1.2. ÖNLEM ALINMASI GEREKEN STRATEJøK ÖNEMLø
SORUNLAR
Stratejik sorunlar ifadesi, sektörlere iliúkin olarak öngörülen gelece÷in gerçekleúebilmesi için,
çözümlenmesi gerekli sorunlar olarak de÷erlendirilmelidir. Tablo 46’da özetlenen Odak Grup
çalıúması çıktıları sorunlara atfedilen önemleri de göstermektedir. Sözkonusu bulgular ile
Bölüm 2’de tanıtılan ve sorunlara verilen önceliklerin ortaya çıkarıldı÷ı anket çalıúması
bulguları kullanılarak elde edilen “sorunların stratejik konumlandırılmaları” ùekil 41’de
gösterilmiútir.
69
SORUNLAR - STRATEJøK KONUMLANMA
SORUN 01
SORUN 05
SORUN 04
ÖNCELøK
SORUN 03
SORUN15
SORUN 02
SORUN 12
SORUN07
SORUN 13
SORUN 06
SORUN 10
SORUN14
SORUN 11
SORUN08
SORUN 09
GÜNCELLøöøNø KORUMA
ùEKøL. 41 SORUNLARIN STRATEJøK KONUMLANMASI
ùekil.41 incelendi÷inde, dört adet sorunun göreli olarak di÷er sorunlardan oldukça baskın bir
önemlilik gösterdi÷i gözlenmektedir.
Sorunların toplu halde göreli stratejik önemlilikleri ise ùekil.42’de gösterilmiútir.
Birincil Stratejik önemde;
¾ “SORUN 05: FøNANSMAN SORUNLARI” en önemli stratejik sorun olarak öne çıkmaktadır.
Ancak, finansman sorunu ile ifade edilmek istenen, mali kaynak eksikli÷inden çok
finansman mekanizmalarının yeterince bilinmemesi ve etkin kullanılamayıúı olarak
anlaúılmalıdır.
økincil Stratejik önemde;
¾ “SORUN 05: YETøùMøù VE NøTELøKLø ELEMAN EKSøKLøöø”
70
¾ “SORUN 15: DANIùMANLIK ALINMAMASI, PLANSIZ YATIRIMLAR”
¾ “SORUN 01: BøLGø EKSøKLøöø VE øLETøùøMSøZLøK”
sorunları
öngörülmüútür.
økincil
sorunlar
kümesi
temelde
insan
ve
bilgi
sermayesi
eksikliklerini tanımlamaktadır. Birincil stratejik önemdeki sorunla birlikte düúünüldü÷ünde,
stratejik olarak önemli görülen sorunlar, bir yandan insan ve bilgi kaynaklarının iyiliúterilmesi
ve etkin kullanımının, öte yandan da finansman mekanizmalarının verimli ve etkin
kullanımının gereklili÷ini vurgulamaktadır.
SORUNLARIN GÖRELø STRATEJøK ÖNEMLERø
øLETøMùøZLøK
ÖRGÜTLENME (STK LARINA ÜYELøK VB) YETERSøZLøöø
0
5
10
15
20
GÖRELø ÖNEMLøLøK (%)
ùEKøL.42 SORUNLARIN GÖRELø STRATEJøK ÖNEMLERø SIRALAMASI
71
4.1.3. ÇÖZÜM ÖNERøLERø
Baúkanlar Konseyine katılan sanayici ve iúadamları, stratejik olarak önemli gördükleri 6 adet
sektör ve öngörülen gelece÷e giden yolda karúılaúılacak stratejik olarak önemli 4 adet sorunu
gözönünde bulundurarak çözüm önerileri geliútirdiler. Söz konusu çözüm önerileri aúa÷ıda
Tablo.47’de toplu halde sunulmaktadır. Öneriler sadece içerik olarak de÷il, sorumluları ve
zamanlaması ile birlikte oluúturulmuútur.
TABLO.47 ÇÖZÜM ÖNERøLERø
ÇÖZÜM ÖNERøLERø
ÇÖZÜMLE
NE ZAMAN BøTMELø ?
øLøùKøLø
NE YAPILMALI ??
SEKTÖR
KøMLER
Kısa Vade (§1yıl)
YAPMALI ?
Orta Vade (§5 yıl)
Uzun Vade (§10 yıl)
SORUN- 01: BøLGø EKSøKLøöø VE øLETøùøMSøZLøK
06:
Kamu
Yer altı kaynaklardan optimum
Orta Vade
MADENCøLøK VE
düzeyde yararlanılması için ça÷daú
TAùOCAKÇILIöI
devlet politikaları oluúturulması
14: TURøZM
Bölge tanıtımına önem verilmeli
14: TURøZM
14: TURøZM
14: TURøZM
14: TURøZM
STK
Uzun Vade
Özel sektör
-
Kültür turizmi reklamına a÷ırlık
Orta Vade
Orta Vade
verilmeli
Bölge insanının turizm bilincinin
STK’lar
Kısa Vade
geliútirilmesi
Yerel Yönetimler
Orta Vade
STK’lar
Kısa Vade
Yerel Yönetimler
Orta Vade
STK’lar
Kısa Vade
Yerel Yönetimler
Orta Vade
STK’lar
Kısa Vade
Bölgenin
turizm
master
planının
yapılması
Tanıtım
Yeni turizm fikri olgunlaútırılmalı
14: TURøZM
Bölgesel turizm dinamiklerini
algılayacak master plan yapılmalı
72
SORUN- 04: DANIùMANLIK ALINMAMASI, PLANSIZ YATIRIMLAR
11: TARIM,
BALIKÇILIK,
HAYVANCILIK VE
AVCILIK
(pamuk, tütün, pancar, mısır, soyateúvik edilmesi) yanlıú planlama ve
Üniversite-Özel
Orta Vade
sektör iúbirli÷i
teúvik kredilerinin do÷ru
Kısa Vade
DPT
yönlendirilmesi
Üniversite –
11: TARIM,
Hayvancılıkta (feasiable) büyük tarım
Özel sektör
BALIKÇILIK,
çifliklerinin
iúbirli÷i
HAYVANCILIK VE
geliútirilmesi,
yöreye
uygun damızlık yetiútirilmesi,
Üniversite
11: TARIM,
BALIKÇILIK,
Yanlıú planlama ve teúvik kredilerinin
Özel
do÷ru yönlendirilmesi
iúbirli÷i
AVCILIK
11: TARIM,
BALIKÇILIK,
HAYVANCILIK VE
Kısa Vade
DPT
AVCILIK
HAYVANCILIK VE
Orta Vade
–
DPT
Avcılık
yerine foto÷rafı çekimi vb. do÷aya
dost bir yaklaúım olmalı)
Avcılık
geliútirilebilir.
Orta Vade
sektör
Kısa Vade
(Not:
MAK Komisyonu
organize edilmeli
Orta Vade
AVCILIK
11: TARIM,
BALIKÇILIK,
HAYVANCILIK VE
AVCILIK
11: TARIM,
BALIKÇILIK,
HAYVANCILIK VE
Bölgeye özel yetiútirme çiftlikleri
oluúturulmalı (Örn: Alabalık
MAK Komisyonu
organize edilmeli
yetiútirme)
øç ve dıú tüketici taleplerini dikkate
Do÷ru
alan, planlı verime dayalı yeni bir
yapılanmıú
tarım politikası oluúturulmalı
Bölgesel
AVCILIK
Mayınlı saha sadece organik tarıma
Do÷ru
BALIKÇILIK,
kazandırılmalı
yapılanmıú
Bölgesel
HAYVANCILIK VE
AVCILIK
Do÷ru
Organize Tarım Bölgeleri Yasası
yapılanmıú
derhal çıkartılmalı
Bölgesel
AVCILIK
HAYVANCILIK VE
Kısa Vade
Kalkınma Ajansı
11: TARIM,
BALIKÇILIK,
Kısa Vade
Kalkınma Ajansı
11: TARIM,
HAYVANCILIK VE
Kısa Vade
Kalkınma Ajansı
11: TARIM,
BALIKÇILIK,
Orta Vade
Üniversite – sektör iliúkileri
Üniversiteler
geliútirilmeli
STK’lar
Orta Vade
AVCILIK
73
SORUN- 05: FøNANSMAN SORUNLARI
01: BAYINDIRLIK
Mortgage, ucuz konut kredisi, uzun
Bankacılık
vade,
Bayındırlık
planlama,
úehircilik
kırsal
Orta Vade
kesimlerden kentlere planlı yerleúim
Bakanlı÷ı
Mortgage sisteminin geliúmesi
Bankalar
Kısa Vade
STK’lar
Orta Vade
Bankalar
Kısa Vade
STK’lar
Orta Vade
01: BAYINDIRLIK
Mortgage sisteminin geliúmesi
01: BAYINDIRLIK
Maliye Bakanlı÷ı
05:
Çeliúkisiz vergi sistemi uyumu, ÖTV
ve KDV’nin gıdada minimize edilmesi
GIDA VE øÇKø
Bankacılık
Kısa Vade
DPT ve Hazine
Müsteúarlı÷ı
Maliye Bakanlı÷ı
05:
Katma de÷er yaratarak gıda sanayine
Bankacılık
yönelme
GIDA VE øÇKø
Kısa Vade
DPT ve Hazine
Müsteúarlı÷ı
Maliye Bakanlı÷ı
05:
Bankacılık
Entegrasyona gidilmeli
GIDA VE øÇKø
Kısa Vade
DPT ve Hazine
Müsteúarlı÷ı
ùarap üretiminde bölge üzüm cinsi
05:
GIDA VE øÇKø
AR-GE
çalıúmaları
sonucu
tespit
-
Uzun Vade
getirilmesi
Kamu
Orta Vade
Yabancı sermayenin özendirilmesi
Kamu
Orta Vade
edilerek
bölgeye
úarap
fabrikaları
kurulmalı
06:
MADENCøLøK VE
Sektörel ve bölgesel bazda teúvik
TAùOCAKÇILIöI
06:
MADENCøLøK VE
TAùOCAKÇILIöI
06:
MADENCøLøK VE
Katma
de÷er
yaratacak,
çevre
STK Madencili÷i
mevzuatı
Geliútirme Vakfı
TAùOCAKÇILIöI
74
Kısa Vade
06:
GSM, ruhsat, ÇED raporu, stratejik
MADENCøLøK VE
madenlerin
TAùOCAKÇILIöI
edilmesi
06:
yerli
sanayiciye
tahsis
STK Madencili÷i
Geliútirme Vakfı
Kısa Vade
Güvenlik sorunu uzun vadede
MADENCøLøK VE
çözülerek uluslararası sermaye
TAùOCAKÇILIöI
bölgeye teúvikler ile getirilmeli
-
Uzun Vade
SORUN- 15: YETøùMøù VE NøTELøKLø ELEMAN EKSøKLøöø
03:
DOKUMA, GøYøM
EùYASI, DERø
Kurs, sertifika ve diploma
MEB
programlarının entegrasyonu
STK’lar-Özel
sa÷lanmalı
sektör
Uygulamalı e÷itim imkanlarının
artırılması, turizm ve otelcilik meslek
14: TURøZM
okullarının açılması, nitelikli insan
gücünün artırılması,
Kısa Vade
Orta Vade
E÷itim Bakanlı÷ı
–
Üniversite
–
Orta – Uzun Vade
STK’lar
E÷itim Bakanlı÷ı
14: TURøZM
–
Sektörel ve bölgesel teúvik
Üniversite
–
Orta – Uzun Vade
STK’lar
4.2. BAùKANLAR KONSEYø BøLDøRø METNø
Yukarıda 4.1 Bölümünde tanıtılan Odak Grup çalıúmaları ve grup sözcüleri tarafından yapılan
sunuúlarda alına katkılar ıúı÷ında öne çıkan unsurların ve çözüm önerilerinin 24 Haziran 2005
tarihinde kamuoyuna sunulacak “Baúkanlar Bildirisi” metni haline getirilmesi için katılımcılarca
tespit edilen bir redaksiyon komitesi yetkilendirilmiútir. Komite, yapılan çalıúmaların ıúı÷ında
aúa÷ıdaki metni hazırlamıútır. Sözkonusu metin evsahibi Elazı÷ SøAD Yönetim Kurulu Baúkanı
Sn. Veysel Solmaz tarafından kamuoyuna okunmuútur.
75
TÜRK GøRøùøM VE øù DÜNYASI
ELAZIö BAùKANLAR KONSEYø BøLDøRøSø
24 Haziran 2005
Yerel dinamikler harekete geçirilmeden
sürdürülebilir büyüme sa÷lanamaz
Türk Giriúim ve øú Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED), ülkenin kronik sorunları olan
iúsizlik, gelir da÷ılımı bozuklu÷u ve bölgesel geliúmedeki eúitsizliklerin giderilmesi için Türk
ekonomisinin istikrar sürecine girdi÷i bu dönemin son derece uygun oldu÷u kanaatindedir.
Bu durumu iyi de÷erlendirerek, önümüzdeki on yıl içinde Türkiye’yi, Avrupa Birli÷i ile
aramızdaki gelir uçurumunu kapatacak bir büyüme sürecine sokar, insanlarımızın
hayatında hissedilir bir refah artıúı sa÷larsak, yalnızca iúsizlik, gelir da÷ılımı ve
bölgelerarası geliúme eúitsizli÷i gibi sorunları çözmekle kalmayız; göç, terör,
sosyal yaralar, e÷itim, sa÷lık, adalet gibi sorunları da kalıcı olarak halletmenin
zeminini yaratırız.
Bunu
sa÷lamanın
yolu
ulusal
planda
iyi
düúünülmüú
büyüme
stratejileri
oluúturmaktır. Ancak bu stratejilerin bugüne kadar oldu÷u gibi merkezde oturarak
gerçekleútirilmesi, ekonomimize arzu edilen geliúme ivmesini sa÷lamayacaktır.
Bu ivme ancak, yerel dinamiklerin harekete geçirilmesi, Avrupa ülkelerinde
1950’lerden beri benimsenmiú olan bölgesel kalkınma stratejilerinin, bölgelerdeki
iú insanlarının aktif katılımıyla. Türkiye’de de uygulanmasıyla sa÷lanabilir.
TÜRKONFED, bu amaçla, bünyesindeki federasyonların bölgelerinde, bölge iú insanlarının
katılımıyla, karúılaútırmalı sektörel üstünlükleri belirleyen ve bir gelecek tasarımı oluúturan
çalıúmalar yapmayı kararlaútırmıútır.
Bu çalıúmaların ilki TÜRKONFED Elazı÷ Baúkanlar Konseyi öncesinde, Do÷u ve Güneydo÷u
Anadolu Bölgesi için gerçekleútirilmiútir.
TÜRKONFED’i oluúturan federasyonların üye dernek baúkanları ve uzmanların katılımı ile
gerçekleútirilen bu çalıúma, hiç kuúkusuz, eksiksiz olma ve bir reçete sunma iddiasında
de÷ildir. Daha çok, benzeri çalıúmalarda ihmal edilen bir boyutu dikkate alıp, bölge
ekonomisinin
aktörlerinin
yaklaúımlarını
öne
çıkararak,
bölgesel
kalkınma
konusunda
yapılacak tartıúma, araútırma ve proje çalıúmalarına bir zemin oluúturma iddiasındadır.
76
Özellikle de bölgede kurulması söz konusu olan yedi Kalkınma Ajansı’nın çalıúmalarına temel
teúkil etme arzusundadır.
Bölgenin gelecekteki on yılda önder ve göreli üstünlük taúıyabilecek sektörleri,
-
Tarım, balıkçılık, hayvancılık;
-
Turizm;
-
Gıda ve içki;
-
Madencilik ve taú ocakçılı÷ı
-
ønúaat;
olarak belirlenmiútir.
Bu sektörlerin geliúmesi ve geliúmenin önündeki engellerin orta ve uzun vadede ortadan
kaldırılabilmesi için nitelikli eleman eksikli÷i, bilgi eksikli÷i, yatırım stratejileri
eksikli÷i, finansman mekanizmaları sorunlarının giderilmesi gerekmektedir.
Bölgede tarım ve hayvancılık sektörlerinin geliúmesi için;
-
temel tarım ürünlerine do÷rudan ürün deste÷i verilmesinin sürdürülmesi,
-
büyük tarım çiftliklerinin teúvik edilmesi,
-
yerel ortama uygun ve özgün damızlık ırkların geliútirilmesi,
-
yöreye özgü organik tarım ürünlerinin desteklenmesi gerekmektedir.
Bölgede turizmin geliúmesi için;
-
nitelikli insan gücünün artırılması
-
bölgesel turizm “master” planının hazırlanması,
-
yurt
dıúında
bölgeye
özel
tanıtım
kampanyaları
düzenlenmesi
ve
bu
kampanyalarda kültür turizminin öne çıkarılması gerekmektedir.
Gıda sektörünün geliúmesi için;
-
katma de÷er sa÷layıcı entegre gıda ürünlerine öncelik verilmesi,
-
gıda sektörünün geliúmesini destekleyici bir vergi sisteminin sa÷lanması,
-
yöreye
özgü
ba÷cılık
ve
úarapçılı÷ın
bilimsel
tekniklerle
geliútirilmesi
gerekmektedir.
Madencilik ve taúocakçılı÷ının geliúmesi için;
-
bölgenin zengin yeraltı kaynaklarından azami derecede yararlanmayı sa÷lamak
üzere öncelikle devletin ça÷daú bir madencilik politikası geliútirmesi gerekmektedir.
77
Lokomotif sektör olan inúaat sektörünün geliúmesi için;
-
ucuz ve uzun vadeli kredi sisteminin bölgeye ivedilikle ulaúmasının,
-
kırsal
kesimden
kentlere
do÷ru
gerçekleúen
göçün
planlı
yerleúiminin
sa÷lanması gerekmektedir.
Ortaya çıkan orta vadeli stratejik geliúme planları özellikle AB fonlarından yararlanılabilecek
konuları içermektedir. Bu fonlardan yararlanabilmek için üniversitelerle gönüllü sivil toplum
örgütlerinin ortak çalıúarak proje üretmesi gerekmektedir. TÜRKONFED çatısı altındaki
derneklerin bir ço÷u AB fonlarını kendi bölgelerinde baúarı ile kullanmaktadırlar. Dolayısı ile
TÜRKONFED proje üretimi ve fon kullanılması konusunda yol gösterici bir misyon
üstlenmeye hazırdır.
TÜRKONFED, Baúkanlar Konseyi’ne ev sahipli÷i yapan Elazı÷ Sanayiciler ve øúadamları
Derne÷i’ne teúekkür ederken, bölge iú insanlarının “Elazı÷ havaalanının Elazı÷, Bingöl ve
Tunceli illerine hizmet verecek úekilde geniúletilmesi” talebini kamuoyuna iletmeyi de
bir görev addeder.
78
EK.1
Ön Hazırlıklar ve Anket Formu
ARAùTIRMASI” ve ELAZIö BAùKANLAR KONSEYø RAPORU –EKLER-
EK.1
ÖN HAZIRLIKLAR ve ANKET FORMU
øù1
15 Mayıs 2005, Elazı÷
KATILIMCILAR:
Veysel Solmaz
Mehmet Ölmez
Mehmet Güleç
Mehmet Katipo÷lu
Veysi Toptaú
Yetkin Tatar
Hayrettin Can
Nuri Orhan
ELSøAD Yön. Kur.Búk.
ELSøAD Gn. Sekreteri
ELSøAD
ELSøAD
ELSøAD
Fırat Üniv.
Fırat Üniv.
Fırat Üniv.
Metin Ger
Nurhan Koral
KARAR DANIùMANLIK
KARAR DANIùMANLIK
GÜNDEM: " Anket çalıúması ve Durum Tespit Çalıúmasının kapsam ve çerçevesini
belirlemek amacıyla incelenecek sektörlerin ve sorunların tespit edilmesi”
Yönetimi Metin Ger ve Nurhan Koral tarafından yapılan “Beyin Fırtınası” ve “Kümelendirme”
çalıúması ham verileri aúa÷ıdaki gibidir;
SEKTÖRLER

o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o

o
o
o
o
TARIM, AVCILIK, ORMANCILIK VE BALIKÇILIK
ùARAPCILIK
ORGANøK TARIM
MEYVECøLøK
BAöCILIK
BALIKÇILIK
BøLGøSAYAR DESTEKLø TARIM
HAYVANCILIK
SERACILIK
TAVùANCILIK
KEKLøKÇøLøK
ÇøLEKÇøLøK
BAHÇE TARIMCILIöI
CEVøZ
BADEM
ÇøÇEKÇøLøK
ARICILIK
METAL MADENCøLøöø (KROM BAKIR VB)
MERMER OCAKÇILIöI
DEöERLø MADEN OCAKÇILIöI (ALTIN GÜMÜù)
TAù OCAKÇILIöI
KÖMÜR
ELEKTRøK GAZ SU + BAYINDIRLIK VE YAPIM øùLERø +ULASTIRMA HABERLEùME
DOöAL GAZ
ENERJø ÜRETøMø
MøKRO SANTRALLER - ALTERNATøF VE YENøLEBøLøR ENERJø
øNùAAT SEKTÖRÜ
79
ARAùTIRMASI” ve ELAZIö BAùKANLAR KONSEYø RAPORU –EKLERo
o
o
o

o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o

o
o
o
o
o
o
o

o
o
o

o
o
o
o

o
o

o
o
o
o
o
o
o
ULAùIM
PREFABRøK
YALITIM (øNùAAT)
ALTYAPI HøZMETLERø
TøCARET + MALø KURULUùLAR VE SøGORTALAR
SINIR TøCARETø VE HøZMETLERø
SøGORTACILIK
DIù TøCARET VE PAZARLAMA
REKLAM HALKLA øLøùKøLER
VADELø øùLEM BORSALARI (TARIM)
DANIùMANLIK HøZM.
FøNANSAL HøZMET SEKTÖRÜ
DAöITIM HøZMETLERø
TURøZM +YAZILIM
øNANÇ VE KÜLTÜR TURøZMø
YAZ VE KIù TURøZMø
GIDA øÇKø TÜTÜN
øùLENMøù GIDA
KURU GIDA
MEYVE SUYU
ùARAP VE ALKOLLÜ øÇECEKLER
MEYVE KONSANTRESø VE TOZU
DONDURULMUù SEBZE VE MEYVE
AYÇøÇEKÇøLøK (YAö)
YAöLI TOHUMLAR
BøTKøSEL YAöLAR
ANTøOKSøDANLAR
BALIK ÜRÜNLERø
ORGANøK HAYVAN YEMCøLøöø
ORGANøK HAYVAN ÜRÜNLERø
EL HALICILIöI
EL SANATLARI (OYA, EL DOKUMA VB)
DERøCøLøK
HAZIR GøYøM
KUMAù øMALATI
ORMAN ÜRÜNLERø VE MOBøLYA
MOBøLYA VE DÖùEME
PETROL KÖMÜR PLASTøK
PETROL VE YAN ÜRÜNLERø
øùLENMøù KÖMÜR
PLASTøK ÜRÜNLER
TAù VE TOPRAK
ÇøMENTO
MERMER YAN ÜRÜNLERø
BøMS (POMZA)
ALÇI VE KøREÇ- MOZAøK
METAL ANA SANAYø
FERRO KROM
ÇELøK DÖKÜM SANAYø
MAKøNA TEÇHøZAT BøLGøSAYAR
MERMER MAKøNALARI
ELEKTRøK MOTORU ÜRETøMø
SONDAJ MAKøNALARI
POMPALAR
øù MAKøNALARI
TARIM MAKøNALARI
DAMPER VE KASA
80
SANAYøNøN VE SAYøCøNøN SORUNLARI
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
DANIùMANLIK HøZMETLERøNøN ALINMAMASI, PLANSIZ YATIRIMLAR
YUKARIDAKø VERøLER KULLANILARAK øZLEYEN SAYFALARDAKø 3 SORULUK ANKET
FORMU KARAR DANIùMANLIK TARAFINDAN OLUùTURULMUùTUR.
81
DOGÜNSúFED
DOöU, GÜNEYDOöU SANAYøCø VE
øùADAMLARI DERNEKLERø FEDERASYONU
ELAZIö ve DOGÜNSøFED ÜYESø øLLER KAPSAMINDA SEKTÖR
ANALøZø ve SORUNLARIN TESPøTø ÇALIùMASI
DOGÜNSøFED ÜYESø SøAD’LARIN BULUNDUöU øLLER ÇERÇEVESøNDE, BÖLGE øÇøN
GELECEK 10 YILDA ÖNDE OLACAK SEKTÖRLERø VE SANAYøNøN-SANAYøCøNøN
SORUNLARI TESPøT ETMEK ÜZERE GÖRÜùLERøNøZE SUNULAN BU ANKET
HAZIRLANMIùTIR.
23-24 HAZøRAN 2005 TARøHLERøNDE ELAZIö’DA ELSøAD’IN EVSAHøPLøöøNDE
YAPILACAK BAùKANLAR KURULU TOPLANTISINDA SøZ SANAYøCø VE
øùADAMLARININ ORTAK GÖRÜùÜ OLARAK KAMUOYUNA AÇIKLANACAK BøLDøRø
METNøNøN øÇERøöø BU ÇALIùMANIN SONUCUNDAN ÇIKACAK ÖNCELøKLERE GÖRE
OLUùTURULACAKTIR. BU NEDENLE, SAYFA 3 VE 4’DE YERALAN 3 ADET SORUNUN
SAYFA 2’DEKø TANIMLAR DA OKUNARAK ÇOK DøKKATLø BøR ùEKøLDE
YANITLANMASI ÇOK ÖNEMLøDøR.
ANKETøN EN GEÇ 30 MAYIS 2005 GÜNÜ BAöLI BULUNDUöUNUZ SøAD'A YA DA
DOöRUDAN ELSøAD’A TESLøM EDøLMESø GEREKMEKTEDøR. GÖSTERECEöøNøZ
DøKKATE TEùEKKÜR EDERøZ.
ANKETø DOLDURAN Køùø øLE øLGøLø BøLGøLER (Uygun olanı iúaretleyiniz)
18-25
26-35
36-45
46-59
60 ve üstü
ølkokul
Ortaokul
Lise
Üniversite
Y.Lisans ve
üstü
øú sahibi
Yön. Kur.
Búk.
Yön. Kur.
Üyesi
Yönetici
25’den az
25-150
151-500
Yaúı
E÷itimi
øúteki Pozisyonu
Yönetimindeki kiúi Sayısı
500’den fazla
Ba÷lı bulundu÷u SøAD (Açık adı ile Yazınız)
………………………………………………………………..…….................................................................
82
ARAùTIRMASI” ve ELAZIö BAùKANLAR KONSEYø RAPORU –EKLERNO
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
SEKTÖRLER
1
BAYINDIRLIK
2
3
4
ENERJø
5
GIDA VE øÇKø
6
7
8
METAL ANA SANAYøø
9
MOBøLYACILIK
10
11
TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE AVCILIK
12
TAù VE TOPRAK
13
14
TURøZM
15
ULAùTIRMA
TABLO 1
SEKTÖRLERøN TANIMLARI
ALTYAPI HøZMETLERø, øNùAAT SEKTÖRÜ,PREFABRøK,
BAYINDIRLIK
YALITIM (øNùAAT)
BøLøùøM HøZMETLERø HER TÜRLÜ BøLøùøM HøZMETLERø
DOKUMA, GøYøM
DERøCøLøK, EL HALICILIöI, EL SANATLARI (OYA, EL DOKUMA VB), HAZIR
EùYASI, DERø
GøYøM, KUMAù øMALATI
ALTERNATøF VE YENøLENEBøLøR ENERJø, DOöAL GAZ,
ENERJø
ENERJø ÜRETøMø, MøKRO SANTRALLER
ANTøOKSøDANLAR, AYÇøÇEKÇøLøK (YAö), BALIK ÜRÜNLERø, BøTKøSEL YAöLAR,
DONDURULMUù SEBZE VE MEYVE, øùLENMøù GIDA, KURU GIDA, MEYVE
GIDA VE øÇKø
KONSANTRESø VE TOZU, MEYVE SUYU, ORGANøK HAYVAN ÜRÜNLERø, ORGANøK
HAYVAN YEMCøLøöø, ùARAP VE ALKOLLÜ øÇECEKLER, YAöLI TOHUMLAR
MADENCøLøK VE
DEöERLø MADEN OCAKÇILIöI (ALTIN, GÜMÜù), KÖMÜR OCAKÇILIöI, MERMER
TAùOCAKÇILIöI
OCAKÇILIöI, METAL MADENCøLøöø (KROM, BAKIR VB), TAù OCAKÇILIöI
MAKøNA øMALAT
DAMPER VE KASA, ELEKTRøK MOTORU ÜRETøMø, øù MAKøNALARI, MERMER
SANAYøø
MAKøNALARI, POMPALAR, SONDAJ MAKøNALARI, TARIM MAKøNALARI
METAL ANA SANAYøø ÇELøK DÖKÜM SANAYø, FERRO KROM
MOBøLYACILIK
MOBøLYA VE DÖùEME
PETROL,PLASTøK,KÖ
øùLENMøù KÖMÜR, PETROL VE YAN ÜRÜNLERø, PLASTøK ÜRÜNLER
MÜR
ARICILIK, BADEM YETøùTøRøCøLøöø, BAöCILIK, BAHÇE TARIMCILIöI,
TARIM, BALIKÇILIK, BALIKÇILIK, BøLGøSAYAR DESTEKLø TARIM, CEVøZ YETøùTøRøCøLøöø,
HAYVANCILIK VE
ÇøÇEKÇøLøK, ÇøLEKÇøLøK
HAYVANCILIK, KEKLøKÇøLøK, MEYVECøLøK, ORGANøK TARIM, SERACILIK,
AVCILIK
ùARAPCILIK, TAVùANCILIK
TAù VE TOPRAK
ALÇI VE KøREÇ- MOZAøK, BøMS (POMZA), ÇøMENTO, MERMER YAN ÜRÜNLERø
DAöITIM HøZMETLERø, DANIùMANLIK HøZMETLERø, DIù TøCARET VE
TøCARET VE
PAZARLAMA, FøNANSAL HøZMET SEKTÖRÜ, REKLAMCILIK VE HALKLA
FøNANSMAN
øLøùKøLER,SINIR TøCARETø VE HøZMETLERø, SøGORTACILIK,VADELø øùLEM
BORSALARI (TARIM)
TURøZM
øNANÇ VE KÜLTÜR TURøZMø, YAZ VE KIù TURøZMø
ULAùTIRMA
NAKLøYE, ULAùIM (KARA, DEMøRYOLU VE HAVAYOLU)
83
SORU 1 :
AùAöIDAKø øLLERøN HERBøRø øÇøN, “GELECEK 10 YIL SONUNDA, ÖNDE
OLACAöINI DÜùÜNDÜöÜNÜZ” DÖRT (4) ADET SEKTÖRÜ TABLO 1’DEKø SEKTÖR
NUMARALARINI KULLANARAK her ilin hizasındaki kutucuklara yazınız.
DøYARBAKIR
ELAZIö
MALATYA
MARDøN
SøøRT
ùANLIURFA
ùIRNAK- CøZRE
* DøöER (yazınız)
* Üyesi oldu÷unuz SøAD’ın bulundu÷u il yukarıdaki iller arasında de÷ilse lütfen bu bölüme sözkonusu “øL”in adını
yazarak soruyu o il için de yanıtlayınız.
SORU 2
: AùAöIDAKø HER BøR SEKTÖRLE “EN ÇOK øLøùKøLø” oldu÷unu
düúündü÷ünüz DÖRT (4) ADET SEKTÖRÜ TABLO 1’ DEKø SEKTÖR NUMARALARINI
KULLANARAK her sektörün hizasındaki kutucuklara yazınız.
1
BAYINDIRLIK
2
3
4
ENERJø
5
GIDA VE øÇKø
6
7
8
METAL ANA SANAYøø
9
MOBøLYACILIK
10 PETROL,PLASTøK,KÖMÜR
11 TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE AVCILIK
12 TAù VE TOPRAK
13 TøCARET VE FøNANSMAN
14 TURøZM
15 ULAùTIRMA
84
NO
SORUNLAR
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
TABLO 2
SORU 3 : AùAöIDAKø HER BøR SEKTÖRLE “EN ÇOK øLøùKøLø” oldu÷unu
düúündü÷ünüz DÖRT (4) ADET SORUNU TABLO 2’DEKø SEKTÖR NUMARALARINI
KULLANARAK her sektörün hizasındaki kutucuklara yazınız.
1
BAYINDIRLIK
2
3
4
ENERJø
5
GIDA VE øÇKø
6
7
8
METAL ANA SANAYøø
9
MOBøLYACILIK
10 PETROL,PLASTøK,KÖMÜR
11 TARIM, BALIKÇILIK, HAYVANCILIK VE AVCILIK
12 TAù VE TOPRAK
13 TøCARET VE FøNANSMAN
14 TURøZM
15 ULAùTIRMA
85
EK.2
Baúkanlar Konseyi Katılımcıları
EK.2
BAùKANLAR KONSEYø KATILIMCILARI
SøAD’LAR
x
ADSøAD (Adana – ùeyhmus Ercan)
x
AKSøAD (Akyurt- ørfan Giral)
x
ANSøAD (Antalya – Hilmi Ünsal)
x
ALSøAD (Alanya – Ahmet Öz)
x
BANSøAD (Bandırma- Adil Levent Coúkun)
x
BUSøAD (Bursa – Basri Tüfekçio÷lu )
x
ELSøAD (Elazı÷- Nurettin Öcalan, Abdurrahman Algun, Osman Nuri Aúan)
x
EDSøAD (Edirne- øsmet Açıkgöz)
x
KASøAD (Kastamonulu- Lütfi Aysan)
x
KASøAD (Kazan, Okay Baran, Mahir Baykam, Ökkeú Sultano÷lu)
x
MAKSøFED ( Marmara ve Karadeniz SøAD Feredasyonu- Kemal Efe, Celal Beysel)
x
OSøAD ( OSTøM, Nihat Güçlü)
x
SEDEFED (Sektörel Dernekler Federasyonu-Timur Erk, Nedret ????)
x
SøSøAD (Sincan- Selahattin Sa÷lam)
x
TSøAD (Trabzon – Recep Ergenç, Yılmaz Sayito÷lu )
x
TÜRKONFED ( Enis Özsaruhan, Mustafa Sözen)
x
UTøKAD (Yusuf Öner)
x
TÜSøAD ( Haluk ???)
KOLAYLAùTIRICILAR
Prof. Dr. Metin Ger (KARAR Danıúmanlık Ltd.)
Nurhan Koral (KARAR Danıúmanlık Ltd.)
BASIN DANIùMANLARI
Cengiz Turhan (Grup 7 øletiúim Hizmetleri Ltd.ùti)
Lale ???? (Grup 7 øletiúim Hizmetleri Ltd.ùti)
TÜRKONFED ve ELSøAD TEMSøLCøLERø
VE SEKRETERYASI
Buraya daha uygun bir baúlık bulunabilir..????
86

DOGÜNSúFED - TÜRKONFED

Transkript

Benzer belgeler

Sektör Toplantıları Neticesinde Başbakan ve Ekonomi Koordinasyon

AÖF EKONOMİNİN GÜNCEL SORUNLARI ders notu için

Kamu - Özel Sektör Toplum Girişimleri