Raket Seçimi ve Uyarlanması

Denizli Tenis Kulübü
Raket Seçimi ve Uyarlanmasý
Raket seçimi ve uyarlanmasý (customization)
Raket teniste vücudunuz ile top arasýndaki tek araç olduðuna gore, oyun üzerindeki etkisi ve
önemi tartýþýlmaz. Raketinizi elinizde taþýmak durumunda olduðunuz ilave bir parça
deðil,vucudunuzun doðal bir uzantýsý olarak hissedebilmeniz için, oyun stiliniz, vuruþ
tekniðiniz ile tam uyumlu olmasý gerekir. Bunu saðlamanýn yolu da iyi bir raket seçiminden
geçer. Raket seçiminde temel problem bir þeyler kaybetmeden baþka bir þey kazanmanýn nerede
ise imkansýz olmasýndan kaynaklanýr. Örneðin güç arttýrýmýna, raketin manevra kabiliyetini
kýsýtlamadan veya kola aktarýlan yükü arttýrmadan ulaþmak çok güçtür. Spin kabiliyetini, kontro
hissi kaybetmeden arttýrmak keza çok güçtür.
Dolayýsýyla oyuncunun vuruþ tekniði ve oyundaki önceliklerine göre bazý özellikleri diðerlerine
tercih etmesi zorunludur. Eðer her þeyiyle çok iyi olan bir raket olsaydý, tüm bu tartýþmalar
olmaz, bütün raketler de birbirinin ayný olurdu..Halbuki bugün piyasada birbirinden her
yönden farklý yüzlerce model satýlmakta..
Raketin topla temasýný saðlayan ve genelde fazla özen gösterilmeyen kordaj konusuna da bu
kapsamda kýsaca deðineceðiz.
Kullanýlan terimlerin açýklamasý
Raketlerden söz ederken bazý teknik terimleri kullanmak kaçýnýlmaz olacaktýr. Bu terimlere
yatkýn olmayanlar için basit açýklamalar raket seçimine geçmeden önce aþaðýda verilmiþtir.
Sweet spot: Raketin genellikle kafasýnýn ortalarýna denk gelen bölgede bulunan ve vuruþta
optimum güç ve kontrolu saðlayan bölge. Üst düzey oyuncular her defasýnda topla bu noktada
buluþabilirken daha yeni oyuncular için bu bir ayrýcalýktýr.
Flex: Raketin yatay aksý üzerinde burkulmaya gösterdiði direnç. Bu direnç ne kadar az ise o
kadar flex olduðu, ne kadar fazla ise o kadar sert (stiff) olduðunu gösterir. Bu özellik
raketin yapýldýðý malzemede kullanýlan karýþýmlar ve raketin kenar kalýnlýðý ile ilgilidir. (ay
malzemeden yapýlmýþ olmak þartýyla, raketin kenar kalýnlýðý arttýkça flex düþer)
Kafa büyüklüðü: raketin square inch olarak kafa alanýný verir ve 80 den 130 a kadar gidebilir.
80-95 arasý mid, 95-103 mid plus (MP), 103-110 (OS) over size þeklinde adlandýrýlýr.
Manevra kabiliyeti: tarifi en zor olan bu terim raketin ani hareketlere karþý hareket etme
kabiliyetini belirler. Örneðin filede bir reaksiyon volesi sýrasýnda raketin kolunuzun
hareketine ne kadar kýsda sürede reaksiyon vereceðini, vuruþlar arasýnda örneðin grip
deðiþtirirken ne kadar çabuk istediðiniz pozisyonu alacaðýný belirler. Raketin bu özelliðini
ancak oynarken ve özellikle filede farkedebilirsiniz. Raketin toplam aðýrlýðý arttýkça ve
dengesi kafa aðýra doðru gittikçe manevra kabiliyeti azalýr.
Raketin denge noktasý: raketi ince bir çubuk üzerinde yatay olarak dengeye getirdiðinizde bu
noktanýn saptan olan uzaklýðýdýr. Bu denge noktasý kafaya daha yakýnsa raket kafa aðýr, sapa
yakýnsa kafa hafif , ortalarda ise dengeli kabul edilir.
Kola, dirseðe yük: vuruþ esnasýnda gelen topun üzerindeki enerjinin bir kýsmý raketin
burkulmasý, bir kýsmý topun ezilmesi (iyi çekilmiþ fotoðraflarda raket üzerindeki veya yere düþ
topun ne kadar yassýlaþtýðýný görebilirsiniz) ile emilir. Geri kalan enerjinin bir kýsmý ise
raketin kütlesi ve raket baþýnýn çevresel hýzý ile topa geri yüklenir, bir kýsmý ise vucuda
aktarýlýr. Ýdeal vuruþ tekniði, iyi bir raket ve uygun bir kordajla bu yükün en aza
indirilmesine çalýþýlýr. Bir maç esnasýnda kaç kez topa vurulduðu göz önüne alýnýrsa bu yükün k
yorduðu gibi bilek ve dirsek te (tenis elbow) hasara yol açtýðý kesindir.
His (feel) /kontrol: his raketin topla temasýnda vucudunuzun aldýðý geri bildirimdir. Bu
özelliði yüksek raketlerle gerekli deneyime de sahipseniz vurduðunuz top daha raketinizi
terk ederken topun nereye, hangi sertlikle ve spinle gideceðini kestirebilir, bir sonraký
vuruþunuzda gerekli ayarlamalarý yapabilirsiniz. Kontrol ise hisle baðlantýlý olmakla
beraber, raketin hassas ve zor vuruþlara saðladýðý imkandýr. (drop shot, drop vole, zor bir
passing shot, lob, vs)
Stabilite: raketin vuruþ esnasýnda burkulmaya (torsiyonel) ve geriye doðru (axial)
burkulmaya direncidir. Stabilitesi düþük bir raketle örneðin sert gelen ve sweet spotu
bulmayan vuruþlarda raket elinizde dönme eðilimi gösterir. Bu da vuruþta kontrolü tamamen
http://denizliteniskulubu.com
Joomla! ile Güçlendirilmiþtir
Oluþturan: 12 October, 2016, 17:42
Denizli Tenis Kulübü
kaybetmenize yol açacaðý gibi vücudunuza istenmeyen yüklerin gelmesine yol açar.
Raket seçimi
Tenis hakkýnda yazýlan yazýlarýn muhtemelen yarýsý bu konuya ayrýlmýþ olup sadece bu konuda
sayfalarca tartýþmak mümkün. Detaylý tartýþma yerine (isteyenler bana özel olarak yazabilir)
raket seçiminde önemli olan temel kriterleri aþaðýda vereceðiz. Ancak unutulmamalýdýr ki, ne
kadar iyi seçilirse seçilsin, her hangi bir raket markasýnýn yüzlerce çeþitli içinden
“tam” sizin için yapýlmýþ olan bir tanesini bulmak imkansýz gibidir. Bu bakýmdan
yazýnýn temel sonuna elinizdeki veya size uygun rakete en yakýn olan raketin uyarlanmasý ile
ilgili bilgiler de ekledik. Raket seçiminde verilecek bilgiler belli bir süre tenis oynamýþ
kiþilere yönelik olup, tenise yeni baþlayan oyuncular için mutlaka yeterli bir tenis
eðitmeninden ders alarak ve onun tavsiyeleri doðrultusunda bir raketle baþlamalarý önerilir.
Vuruþlarý henüz oturmamýþ kiþiler için raket seçimi fazla bir anlam taþýmayacaktýr.
1-Raketin toplam statik aðýrlýðý raketin terazi üzerindeki aðýrlýðýdýr.Genelde 270 gramdan 350
kadar deðiþir. Hafif raketi sallamak genelde daha kolaydýr ve özellikle yeni baþlayanlar ve
bayanlar bu nedenle tercih ederler. Kolu daha az yorduðu (ve kolay sallanabildiði için)
daha hýzlý vurulabileceði düþünülür ki bir ölçüde doðrudur. Ancak sanýlanýn tersine, hafif rake
en büyük sorunu olan stabilite eksikliði (raketin sweet spotu dýþýna gelen toplarda yarattýðý
bükülme ve arkaya yatma eðilimi), sanýlanýn tersine bilek, dirsek ve kola çok fazla yük verir
ve sakatlanma riski yaratýr. Ayrýca raket hafif olduðu için daha hýzlý vurulsa bile raketin
kütlesi (aðýrlýðý) daha düþük olduðundan topa istenen hýzý vermek fiziksel olarak imkansýzdýr.
görüþüm, 300 g altýndaki raketleri ciddiye almayýn. (Performans oyuncularýnýn kullandýðý raketl
tümü özeldir ve de ya kendileri ya da imalatçý tarafýndan uyarlanmýþtýr. Örneðin bir zamanlar
Agassi nin oynadýðý iddia edilen raket katologlarda 285 g olarak geçerken kendi kullandýðý
raket , dýþ görünümü ayný olmakla beraber, özel yapým ve 345 g idi..)
2-Raketin denge noktasý Raketin genel davranýþý ve hissi üzerine etkisi büyüktür. Genelde kafa
hafif raketler daha kolay ve hýzlý sallanabilir, manevra kabiliyeti çok yüksektir.
Performans tenisinde hemen hemen tüm raketler bu dengeye sahiptir. Kafa aðýr raketler ise
daha fazla güç saðlar ve eþit statik aðýrlýkta daha yüksek stabiliteye sahiptir. Raketinizin
hangi dengeye sahip olmasý gerektiði oyun stiliniz ile çok ilgilidir. Double ve file
oyununa yatkýnsanýz ve özellikle kol ve dirsek problemi çekiyorsanýz kesinlikle kafa hafif
raketleri öneririm. Aksi takdirde kafa aðýr veya dengeli raketleri düþünebilirsiniz; bu tür
raketler geri sahadan fazla güç harcamadan ve yorulmadan top atmak isteyenler için
idealdir.
3-Raketin kafa büyüklüðü Küçük kafa küçük sweet spot fakat daha üstün kontrol ve manevra kabili
saðlar. Büyük kafalý raketler vuruþ gücünü arttýrdýðý gibi daha “affedici” raketler
tam sweet spotu bulamasanýz da top bir þekilde rakip sahaya düþer.. Yatay stabiliteleri çok
üstündür. Eðer çok üst düzey oyuncu deðilseniz 95 altýndaki kafalarý hiç düþünmeyin derim. Over
raketleri ise genelde yeni baþlayanlara öneririm. Vuruþlar üzerindeki kontrolunuz arttýkça
biraz daha küçük bir kafaya geçebilirsiniz. 110 üzerindeki kafalarý ise istisnalar haricinde
ciddiye almamak gerekir. (bu raketlerle baþarýya ulaþmýþ bir çok veteran oyuncu tanýyoruz,
ancak her birinin kendine özgü ve öðrenilmesi / öðretilmesi imkansýz vuruþlarý var..)
4-Raketin esnekliði (flex) yapýmýnda kullanýlan malzeme ve kenar kalýnlýðý ile ilgilidir. Genel
kural raketin kafa kalýnlýðý arttýkça, bileþiminde Kevlar türü sert malzemeler malzemeler arttý
raket esnekliðinin azaldýðýdýr. Esnekliði az olan (sert/stiff) raketler daha güçlüdür (topu dah
çok atar) ancak kola daha fazla darbe aktarýr. Özellikle kol ve elbow problemleriniz varsa
sert raketlerden uzak durmanýzý öneririm. Esnek raketler kola çok rahattýr, daha iyi spin
verebilirler ve daha kontrollüdür. Flex katsayýsý 100 skalasý üzerinden verilir. (Tersi
stiffness olup bazý speclerde bu rakkam verilmektedir). Flexi yüksek olan raketler 65 ve
üzeri olarak kabul edilmelidir. Özetle, flexi yüksek raketleri öneriyorum. Bu raketlerde gücü
yetersiz bulmanýz olasýdýr, bu durumda kordajý biraz düþürerek ve/veya biraz kurþun ilavesiyle
(bkz. uyarlama kýsmý) istediðiniz gücü elde edebilirsiniz.
5-Kordaj açýklýðý çoðu oyuncunun üzerinde durmadýðý ancak raketin genel karakteri üzerinde çok
olan bir özelliktir. Bilindiði gibi raket yukarýdan aþaðýya ve saðdan sola örgü þeklindedir.
Belirli bir kafa büyüklüðü için bu kordaj sayýsý ne kadar düþükse kordaj açýklýðý o kadar yükse
denebilir. Örnek olarak Head Prestige Mid’ i alýrsak 93 kafada, 18 düþey 20 yatay
kordaja sahiptir ve kordaj açýklýðý 93 sq kafa /18X20=25.8 bulunur. Ayný hesabý Prince Diablo
Mid plus için yaparsak 100 sq kafa /16X18 = 34.7 yani Head e gore çok daha açýk bir kordaj
buluruz. (Gerçekte bu hesap bu kadar basit deðildir, zira bazý raketlerin kordajý kenarlarda
açýk iken ortaya doðru daha sýkýdýr, bazýlarýnda ise hemen hemen her noktada aynýdýr. Yine de
fikir vermek açýsýndan kullanýlabilir)
http://denizliteniskulubu.com
Joomla! ile Güçlendirilmiþtir
Oluþturan: 12 October, 2016, 17:42
Denizli Tenis Kulübü
Açýk kordajli raketlerde daha az tel topa ayný anda topla temas ettiðinden spine (gerek
slice gerek se topspin) çok daha yatkýndýr, kola dosttur ve rahat bir his verir. Bununla
beraber sýk kordaja gore daha az kontrol saðlar. Önerim, eðer kendi spininizi kendiniz
geliþtirebilecek tekniðe sahipseniz, çok kordaj kopartýyorsanýz, fazla açýk kordajlara
yönelmeyin. Kolunuzda problem varsa, vuruþlarýnýz flat (düz vuruþ) yakýn ve maç içinde spini da
fazla kullanmaya kararlýysanýz, açýk kordajlý raketlere bir göz atýn derim. Spine dayalý
2.servislerde, slice yaklaþma vuruþlarý ve geri sahadan yollayacaðýnýz derin top spin
vuruþlarda kapalý kordajlý bir raketle arasýndaki farký hissedeceksiniz. Ancak, açýk kordajlý
raketlerin çok daha fazla tel koparacaðýný da unutmayýn.
6-Raketin uzunluðu sapýndan tepe noktasýna kadar olan mesafe olup cm cinsinden 69 dan 71 e
kadar gidebilir ve ITF tarafýndan bu ölçüler nizami olarak kabul edilmiþtir. Daha uzun raket
haliyle daha uzaða ulaþma imkaný ve biraz daha ilave güç, ekstra raket kafasý hýzý (dolayýsýyla
ilave spin gücü) saðlamakla beraber manevra kabiliyetini önemli ölçüde sýnýrlar. Kýsa boylu,
özellikle çift el backhand kullanan oyuncular için (özellikle fileyle de aralarý çok iyi
deðilse..) XL ve XXL de denilen bu tür raketler önerilebilir.
Sonuç: Yukarýda bahsedilen teknik faktörlerle ilgisi olmayan bazý “psikolojik”
faktörler de raket seçiminde önemli rol oynamaktadýr. “þu renk raketle oynayamam, bu
marka raketten baþkasýyla oynamam, kalýn kenarlý raketlerden nefret ederim, X markanýn yeni
teknoloji ile çýkarttýðý son raketi gördün mü ?” gibi konuþmalara mutlaka sizler de þahit
olmuþsunuzdur. Raket imalatçýlarý ürünlerini satabilmek için yenilik bulmak zorundalar. Bunlarý
çok azý gerçek anlamda teknolojik geliþme kabul edilebilir. Ayrýca en pahalý raketin en iyi
raket olduðunu da düþünmek yanlýþtýr. Ancak süper marketlerde bazen 40-50 Milyon TL ye satýldýð
gördüðüm raketlerden hangi marka olursa olsun uzak durun. Raketin dýþ görünüþünün, renginin ve
markasýnýn (güvenilirliði kanýtlanmýþ markalar olduðu varsayýmýyla) oyununuz üzerine hiç bir et
olmayacaktýr. Eðer yeni bir raket alacak maddi güce sahip deðilseniz ya da seçim konusunda
kararsýzsanýz kullanýlmýþ bir raketle baþlamanýzý öneririm.
Oynayacaðýnýz raketin grip seçimi konusunda yeterli bilgiye sahip deðilseniz mutlaka bir
tenis eðitmenine danýþýn. Yeterli verimi saðlayamayacaðýnýz gibi, özellikle kolunuza , bileðini
ciddi zararlar verebilirsiniz. (Genel kural, raketi çekiç tutar gibi tuttuðunuzda, gribin
diðer elinizin iþaret parmaðýnýn kalan boþluða giremeyeceði kadar küçük, ancak sað elinizin
parmaklarýnýn da elinizin diðer tarafýna deðmeyecek kadar büyük olmasý istenir)
Son olarak almayý düþündüðünüz raketi, gittiðiniz kulüpte ya da tenis akademisinde görürseniz
denemek için izin isteyip hiç deðilse 3-5 dakika vurmaya çalýþýn. Gerçek anlamda size uygunluðu
ancak bu þekilde anlayabilirsiniz. Çok muhtemeldir ki , elinize ilk defa aldýðýnýz bir raketi
yadýrgayacaksýnýz. Oyun þeklinize / vuruþ tekniðinize uygun olduðunu düþünüyorsunuz alýþmak içi
vakit tanýyýn, hemen vazgeçmeyin.
Raketlerin zamanla özellikle güneþ ýþýðý etkisi ile flexi inin çok azalacaðýný, yýpranacaðýný v
deðiþtirilimesi gerektiðini de hatýrdan çýkartmayýn. Ýyi bakýlmýþ ve haftada bir kaç kez kullan
bir raket dahi en geç 3 sene içinde deðiþtirilmeyi gerektirir.
Atilla Alada..
http://denizliteniskulubu.com
Joomla! ile Güçlendirilmiþtir
Oluþturan: 12 October, 2016, 17:42