Uyarı - Alcoa

Transkript

Uyarı - Alcoa

Alcoa Jantları Servis Kılavuzu
Avrupa, Ocak 2010
1
Alcoa Jantları Servis Kılavuzu - Avrupa
Ocak 2010
Önceki tüm kılavuzların yerine geçer (Teknik Veri, Supap Uygulama Şeması, Balans Kılavuzu,
ALgrease broşürü, Jant Kasnak Flanşının Aşınması Talimatları)
İçindekiler:
1
2
3
4
Kılavuz . ................................................................................................................................................................................................................... 4
Sınırlı garanti........................................................................................................................................................................................................... 4
Güvenlik.................................................................................................................................................................................................................... 6
Jant Seçimi............................................................................................................................................................................................................... 7
a. Alcoa Jant Teknik Özellik Tablosu............................................................................................................................................................ 7
c. Genel nitelikler............................................................................................................................................................................................... 7
b. Disk frenli dingiller........................................................................................................................................................................................ 7
d. Alcoa jant tanımlaması .............................................................................................................................................................................. 8
e. Tablo: lastikleri jantla eşleştirme............................................................................................................................................................. 9
f. Jant ölçümü .................................................................................................................................................................................................10
g. Alcoa ve çelik jantların birlikte kullanılması .....................................................................................................................................11
h. Kullanıcı / kullanıma sokma tanımlaması . ........................................................................................................................................12
5 Jantları kullanıma sokma..................................................................................................................................................................................13
a. Jantları kullanıma sokma / gizli hasar..................................................................................................................................................13
a. Jantları kullanıma sokma / jant değiştirme.......................................................................................................................................14
c. Montaj bölgesi / destek yüzeyi çapları................................................................................................................................................14
d. Lastik montajından önce..........................................................................................................................................................................15
e. Supaplar.........................................................................................................................................................................................................16
f. Supap uzatmaları........................................................................................................................................................................................22
g. Lastiklerin montajı......................................................................................................................................................................................22
i. İç lastiksiz lastiklerin montajı için öneriler.................................................................................................................................23
ii. Simetrik olmayan kanallı jantlar üzerine lastik montajı . .....................................................................................................25
iii. İç lastiksiz lastiklerin montajı . .......................................................................................................................................................26
iv. İç lastiksiz lastiklerin Alcoa jantlardan sökülmesine yönelik öneriler..............................................................................28
v. İç lastiksiz lastiklerin sökülmesi ....................................................................................................................................................29
vi. Lastik değiştirirken ALgrease kullanımı......................................................................................................................................30
h. Balans Ayarlama..........................................................................................................................................................................................31
i. Klipsli tip balans ağırlıkları...............................................................................................................................................................33
ii. Yapışkanlı tip balans ağırlıkları.......................................................................................................................................................33
iii. Balans sıvısı veya tozu.......................................................................................................................................................................35
i. Yağlama / ALgrease....................................................................................................................................................................................36
i. Poyrayı ve / veya jant göbek deliğini yağlama.........................................................................................................................36
ii. Bijonları ve somunları yağlama.....................................................................................................................................................36
iii. ALgrease................................................................................................................................................................................................37
j. Jantları (poyraya) yerleştirme.................................................................................................................................................................38
k. Poyrayı merkezleme...................................................................................................................................................................................39
l. Disk kalınlığı ve vidalı geçme..................................................................................................................................................................39
m. Somunlar ve bijonlar.................................................................................................................................................................................40
i. Bölüm A, Alcoa jantları standart somunlarla monte etme ve jant bijonlarını değiştirme........................................40
ii. Bölüm A, bijon fazlalığı nasıl ölçülür?..........................................................................................................................................41
iii. Bölüm B, Alcoa jantlarını standart bijonlarla ve Alcoa manşonlu somunlarla monte etme....................................42
iv. Bölüm B, vidalı geçme yeterliliğini kontrol etme....................................................................................................................43
2
5.n. Jant Somunları.....................................................................................................................................................................................................44
i. İki parça altıgen başlı somun..........................................................................................................................................................45
ii. Somunları sıkıştırma .........................................................................................................................................................................46
iii. Jant somunlarının sıkı kalmasını sağlayın . ...............................................................................................................................47
iv. Çelik jantlarla dubleleme.................................................................................................................................................................48
v. Hatalı montajlar...................................................................................................................................................................................49
6 Kullanımdaki jantlar...........................................................................................................................................................................................50
a. Yanlış kullanımdan kaçının......................................................................................................................................................................50
b. Baştan aşağı ve sık sık muayene edin..................................................................................................................................................50
c. Isı hasarı . .......................................................................................................................................................................................................51
d. Ebat kontrolleri ...........................................................................................................................................................................................53
e. Lastik aşınması veya sürüş sorunları ...................................................................................................................................................56
f. Kasnak Flanşının Aşınması.......................................................................................................................................................................56
i. Alcoa Kasnak Flanşı Aşınma Ölçümü talimatları......................................................................................................................57
ii. Kasnak Flanşı Aşınmasını Belirleme.............................................................................................................................................57
iii. Kasnak flanşı bakımı / kenar temizleme prosedürleri...........................................................................................................59
iv. Dura-Flange®........................................................................................................................................................................................62
g. Çatlamış ya da hasar görmüş jant kontrolü.......................................................................................................................................62
i. Montaj bölgesi . ..................................................................................................................................................................................62
ii. Korozyon ..............................................................................................................................................................................................63
iii. Cıvata delikleri ....................................................................................................................................................................................64
iv. Disk bölgesi...........................................................................................................................................................................................64
v. Kasnak bölgesi.....................................................................................................................................................................................65
vi. Damak Oturma yeri............................................................................................................................................................................65
7 Koruma ve Bakım ..............................................................................................................................................................................................66
a. Brushed ve Polished jantlarda korozyona karşı bakım ................................................................................................................66
b. Dura-Bright® yüzey işlemli jantların bakımı ve temizliği .............................................................................................................67
c. Dura-Flange® jantlarının bakımı . .........................................................................................................................................................67
8 Sık kullanılan terimler sözlüğü ve çevirim katsayıları.............................................................................................................................68
a Sık kullanılan terimler sözlüğü ..............................................................................................................................................................68
b. Çevirim Katsayıları .....................................................................................................................................................................................69
9 İletişim . .................................................................................................................................................................................................................70
3
1 Kılavuz
Lütfen aşağıdaki talimatları dikkatlice okuyun. Bu kılavuz daha sonra kullanmak üzere saklanmalıdır. Bu kılavuz ayrıntılı
bilgi içerir ve www.alcoa.com/alcoawheels/europe/en/info_page/technical.asp adresinde mevcuttur.
Ücretsiz baskı kopyalarını Alcoa Wheel Products Europe’dan ya da yetkili Alcoa Wheel distribütörlerinden edinebilirsiniz.
Alcoa Wheel Products Europe ile iletişime geçmek için +32 11 45 84 60’ı arayın.
2 Sınırlı garanti
Orta ve ağır iş kamyonları, römork ve otobüs jantları için
Alcoa, Alcoa’dan ya da yetkili satıcısından alışveriş yapan
ilk alıcıya yeni Alcoa alüminyum orta ve ağır iş kamyonu
jantı, römork jantı ve otobüs jantlarında malzeme ve işçilik
kusuru olmadığını garanti eder.
Alcoa, malzeme ve işçilik hatası nedeniyle normal kullanım
sırasında bozulan bir jantı bedelsiz olarak tamir etmeyi
veya değiştirmeyi kabul eder. Kenarların keskinleşmesine
neden olduğu için bakım gerektiren aşınmalara karşı 24
ay garanti verilen Dura-Flange® kasnak flanşı dışındaki
kamyon, römork, otobüs jantları ile Dura-Bright® yüzey
işlemli jantlar, jantın üzerinde belirtilen üretim tarihinden
itibaren 60 ay süreyle garanti altındadır.
Alcoa, aşağıdaki belirtilen şekillerde yanlış kullanıma
maruz kalmış jantları tamir etme, değiştirme ya da
düzeltme garantisi vermez:
(a) Tire and Rim Association, Inc. ya da ETRTO (Avrupa
Lastik ve Jant Teknik Organizasyonu) gibi tanınmış
diğer lastik ve jant kuruluşları tarafından önerilen
standartlardan daha büyük lastik kullanımı;
(b) jantlara Alcoa tarafından belirlenen maksimum jant
yükünden fazla yük bindirme;
(c) lastikleri Alcoa jantlarında belirtilen maksimum
seviyenin üzerinde şişirme;
4
(d) jantın orijinal halini, değiştirerek ya da jantı kaynak
veya doğrultma gibi işlemlere tabi tutarak bozma;
(e) lastik yanması, fren yanması, şiddetli fren sistemi sürtünmesi veya tutukluğu veya patlak lastikle sürüşü
kapsayan ancak bunlarla sınırlı olmayan kazalar,
olağan dışı ya da şiddetli çalışma koşulları;
(f ) alcoa jant servis kılavuzunda, alcoa teknik bültenlerinde ve diğer alcoa kaynaklarında belirtilen bakım
talimatlarına ve diğer talimatlara uymamak önerilen
bakım talimatları uygun tork kullanımı, düzenli
temizleme, cilalama, supap değişimi, düzenli hasar
kontrolü, gevşek çekiş somunu ve kasnak flanşı
aşınma kontrolü ve prosedürlerini kapsar ancak
bunlarla sınırlı değildir;
(g) yanlış bakım, temizleme, bozuk yol, frenleme, kaza ya
da çalışmadan kaynaklanan sıyrık, çizik ve diğer yüzey
kusurları garanti kapsamında değildir.
(h) kasnak flanşı aşınması (dura-flange® dışındakiler)
garanti kapsamında değildir;
(i) aşındırıcılar, aşındırıcı fırçalar, çelik yünü, ovma pedi ya
da güçlü kimyasallarla (asitler ya da alkali) temizleme
yapılmasından kaynaklanan hasar.
Dura-Bright® yüzey işlemli jantlar aşağıdaki durumlarda garanti kapsamındadır:
2
• filiform korozyon (yüzey koruyucu işleminin altında olan ve yüzey işlemine örneğin sıyrıklar, çiziklerden kaynaklanan hasardan veya donanım ya da jant ağırlıklarının monte edilmesinden kaynaklanan hasardan dolayı oluşan
kurtçuk ya da saç teline benzeyen, görüntüsü genellikle sütümsü çizgilerdir);
• yüzey işlemesinin yapışkanlık kaybından kaynaklanan kabarıklık ya da soyulma;
• fiziksel hasarlar (sıyrık, çizik, oyuklar) nedeniyle yüzey işlemesinin kalkması.
Alttaki alüminyumu açığa çıkaracak şekilde, Dura-Bright® işlemli jantta sıyrık, çizik veya diğer hasarlar meydana
gelirse, metal doğal bir şekilde oksitlenebilir, ancak korozyon açığa çıkan metalle sınırlı kalır ve Dura-Bright® işlemli
jantların içine ya da altına işlemez.
Normalde, araçlarda, araçların boyalı yüzey ve parçalarında güvenle kullanılabilen yıkama maddeleri veya kimyasallar (hafif asit yıkaması dahil) Dura-Bright® yüzey işlemli jantlarda güvenle kullanılabilir. Dura-Bright® işlemi,
alüminyum jantların korozyona uğramasını önler ve parlaklığı korur. Jant işlemi muhafaza edildiği (bkz. 4. sayfadaki
(g) ve (h) yorumları) ve bu kılavuzun 7.b. bölümüne uygun olarak jantın bakımı yapıldığı sürece, korozyona karşı
garanti altındadır.
Korozyon, işlemin garanti süresi içinde oluşursa, yukarıda belirtilen kısıtlamalar dahilinde, Alcoa bu tür korozyon
oluşumu gösteren jantları değiştirecektir.
Burada açık bir şekilde ifade edilenin dışında, jantın ticari
değeri olduğuna dair ya da herhangi bir özel amaca uygun
olduğuna dair, doğrudan ya da dolaylı olarak, herhangi
başka bir garanti verilmemiştir. Alcoa, garantinin ihlali
nedeniyle ortaya çıkan arıza ya da dolaylı hasarlardan
sorumlu tutulamaz, sorumluluğu ve alıcının özel çözüm
yolu, bu sınırlı garantide ifade edildiği gibi jantların tamir
edilmesi veya değiştirilmesiyle sınırlıdır.
Bu sınırlı garanti Alcoa Jant Servis Kılavuzu ile bağlantılı
olarak kullanılmalıdır. Bu kılavuz önemli güvenlik bilgileri
ve uyarılar içerir, bu bilgilerin okunmaması ya da anlaşılmaması ağır yaralanma ve hatta ölümle sonuçlanabilir.
Bu sınırlı garanti Alcoa Jant Servis Kılavuzu ile birlikte
verilir ancak başka yerde de bulunabilir. Alcoa Jant Servis
Kılavuzu’nun kopyasına sahip değilseniz, ücretsiz olarak
Alcoa Wheel Products Europe, Paal, Belçika, tel. +32 11 45
84 60 adresinden veya
www.alcoa.com/alcoawheels/europe/en/info_page/
technical.asp websitesinden temin edebilirsiniz.
Uyarı
Düzgün bir şekilde takılmayan ya da bakımı yapılmayan jantlar güvenli olmayabilir.
Doğru jant montajı veya bakım yöntemlerine
uyulmaması yaralanma veya ölüm ile sonuçlanabilir.
Elinizdeki Alcoa Jant Servis Kılavuzu’nda bulunan
doğru jant montajı ve bakım yöntemlerine
uyunuz.
5
3 Güvenlik
Güvenlik herkesin görevidir. Gerekli eğitiminiz yoksa
hiçbir jant çeşidini tamir etmeye çalışmayın.
Ekipmanın uygun olması önemlidir. Uygun araç ve
ekipmana sahip olduğunuzdan emin olun ve bunları üreticinin talimatları doğrultusunda kullanın.
İç lastiksiz lastikler ve jantlar da aynı özeni gerektirir. İç
lastiksiz düzenekler çok parçalı jantlardan daha az parçaya
sahip olmalarına rağmen aynı özeni ve uygun kullanımı
gerektirir.
Kritik adımlarda daha dikkatli olun:
• lastiği ve jant parçalarını araçtan sökme
• lastiği janttan ayırma
• jantları muayene etme
• lastiği janta monte etme
• lastiği şişirme
• şişirilmiş düzeneği kullanma ve saklama
• düzeneği araca monte etme
Uyarı
Şişirilmiş bir lastik ve jant düzeneği patlayıcı bir
ayrılmaya neden olacak kadar hava basıncı içerir.
Onaylanan montaj ve sökme prosedürlerini
güvenli bir şekilde kullanmamak ya da bunlara
uymamak ağır yaralanmalara veya ölüme yol
açabilir.
Bu kılavuzda yer alan prosedürleri öğrenin,
anlayın ve uygulayın.
Güvenlik ve servis bilgisi rahatlıkla bulunabilir. Jant, lastik
ve servis malzemesi üreticileri servis kılavuzlarını ve
diğer eğitici malzemeleri tedarik eder. İlgili prosedürlerdeki gelişmeleri takip edin ve güncel eğitici malzemeleri
mağazada el altında bulundurun. Güvenlik ve servis bilgilerini öğrenin ve çalışırken kullanın.
İstatistikler, pek çok sektörde ağır kazaların
en kötü ihtimalle yalnızca 1000’de birinin
ölümcül olduğunu gösteriyor. Ancak
kazalarda lastik ve jant varsa, istatistiklere
göre 10 ağır kazadan biri ölümcül oluyor.
Bu oran pek çok sektörde görülenden 100
kat fazla.
1000’de 1
TOPLAM SEKTÖR
6
10’da 1
HİZMET SEKTÖRÜ
4 Jant Seçimi
4.a. Alcoa Jant Teknik Özellik Tablosu
4.b. Disk frenli dingiller
Teknik özellik tablosunda sıralanan jant teknik özellikleri
önceden bilgi verilmeksizin değiştirilebilir. Mevcut Alcoa
Jant ‘Teknik Özellik Tablosunu’ ücretsiz edinmek için Alcoa
Wheel Products Europe veya yetkili bir Alcoa Jant distribütörünü arayın. Alcoa Wheel Products Europe ile iletişime
geçmek için +32 11 45 84 60’ı arayın.
Pek çok Alcoa jantı, dönüş sırasında jantın iç kısmına giren
taş gibi yabancı parçaların subapa nüfuz ederek zarar
görme riskini azaltan korumalı bir subap tasarımıyla gelir.
Disk fren sisteminin sabit fren kaliperine çarpan nesneler,
supap veya fren kaliperinde zarar oluşmasına yol açabilir.
Çevrimiçi görüntülemek için
www.alcoa.com/alcoawheels/europe/en/info_page/
wheel_specs_technical.asp adresini ziyaret edin.
Alcoa Jant Teknik Özellikler Tablosu mevcut parça sayısı
ve jant ebatları, ofset değerleri ve yük oranları gibi tüm
teknik özellik bilgilerini içerir.
4
Avrupa araçları için şu anda üretilen 22,5 inç ve 19,5 inçlik
Alcoa jantların hepsi, disk frenleriyle dingillere monte edilebilen korumalı subap tasarımına sahiptir. 17,5 inçlik bazı
Alcoa jantları korumalı subap tasarımına sahip değildir
ve dingile yalnızca kampanalı frenle yerleştirilebilir. Bkz.
Alcoa Jant Teknik Özellik Tablosu.
Not: 2002 yılı Kasım ayından sonra üretilen Dura-Bright®
jantları “DB” ile biten Alcoa jant parça numaralarına
sahiptir. Daha önceki jantlar 4 veya 7 ile biten numaralara
sahiptir. Pek çok Alcoa jantında, Dura-Bright® yüzey işlemi
uygulanmıştır.
Not: Şu anda Dura-Bright® ve Dura-Flange® seçenekleri
aynı jantta bir arada bulunmamaktadır. Dura-Bright® cilalı
jantların çoğunda bulunur; Dura-Flange® ise yalnızca
fırçayla uygulanan son kat cilada bulunur.
4.c. Genel nitelikler
Jant malzemesi
Onaylayanlar
ISO belgeleri
Lastik ebatları
Maksimum şişirme basıncı
Somunlar
Montaj
Supap torku
Jant somun torku
Jantların bulunabilirliği
: dövme alüminyum alaşımı 6061, tavlanmış T6
: LBF, TÜV, JWL-T ve bütün Avrupa araç üreticileri
: ISO 14001: 2004 EMS (Çevre Yönetim Sistemi)
ISO/TS 16949: 2002
: ETRTO onaylı bütün ebatlar
: 900 kPa, 130 PSI (soğuk)
: DIN 74361 standartlarına göre iki parça somun veya iki parça manşonlu somun
: Poyra DIN 74361 standartlarına göre ortalanır
: 12 ila 15 Nm (9 ila 11 Ft-Lb)
: Kamyon veya dingil üreticileri tarafından önerilir
: Bütün araç üreticileri ya da yetkili Alcoa satıcıları aracılığıyla.
7
4.d. Alcoa jant tanımlaması
1977 yılından beri bütün Alcoa alüminyum disk jantları
jantın yükleme oranını, maksimum şişirme basıncını,
üretim tarihini, parça numarasını, jant tanımını ve DOT işaretlemesini gösteren bir damgayla tanımlanır.
1996 yılının Haziran ayından önceki bütün Alcoa ağır
yük kamyon jantları, subap konumuyla aynı hizada, el
deliğinin yanındaki diskin dış kısmında bulunan Alcoa
tanımlama sembolüne sahipti. Bu işaretleme 1996 yılının
Haziran ayından itibaren aşamalı olarak ağır yük kamyon
jantlarından kaldırıldı.
Bütün Dura-Bright® yüzey işlemli jantlar örneğin
896513DB gibi, bir parça numarasını izleyen “DB” harfleriyle işaretlenmiştir.
Bütün Dura-Flange® jantları örneğin 896510DF gibi, bir
parça numarasını izleyen “DF” harfleriyle işaretlenir.
Jantın ebadını veya yük oranını belirleyemiyorsanız jant
kullanılmamalıdır.
1996 ile 2009 yılları arasında üretilen jantlar
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ALCOA® FORGED
MAX LOAD 3550 Kg (jant yük oranı)
MAX KPa 952 T-DOT (maksimum şişirme basıncı)
T-DOT (FMVSS 120 işareti)
JWL-T (Japon çarpışma testi sembolü)
MADE IN HUNGARY (MACARİSTAN’DA ÜRETİLMİŞTİR) (ya da
: JAPONYA / MEKSİKA / A.B.D.)
021703 (üretim tarihi ay/gün/yıl, bu durumda Şubat 17,
2003) (2000 yılından önceki jantlarda yalnızca ay/yıl olabilir)
PART NO 874503 (parça numarası)
22,5 X 7,50 15° DC (iç lastiksiz ağır yük lastikleri için jant
ebadı)
1 (2 veya 3) (paketleme sırası)
2009 yılından sonra üretilen jantlar
•
•
•
•
•
•
•
•
•
8
ALCOA® FORGED
MAX LOAD 4500 kg (9920 LB) (jant yük oranı)
MAX PRESS. 900 kPa (130 PSI) (maksimum şişirme basıncı)
HUNGARY (üretim yeri ...) (ya da : JAPONYA / MEKSİKA /
A.B.D.)
112309 (üretim tarihi ay/gün/yıl, bu durumda Kasım 23,
2009)
PART NO 812522DB (parça numarası)
22,5 X 11,75 - 0 (jant büyüklüğü ve ofset)
T-DOT (FMVSS 120 işareti)
JWL-T (Japon çarpışma testi sembolü)
4.e. Tablo: lastikleri jantla eşleştirme
Bir lastiği bir janta monte ederken lastik ile jant ebatlarının eşleşip eşleşmediğini kontrol edin.
ETRTO’ya göre orta ve ağır kamyonlar için jant genişliğinin lastikle eşleşme tablosu (en çok görülen ebatlar)
Lastik ebadı / bölüm kodu
4
Onaylanmış jant dış çevresi
Normal Bölüm Ebatları
7
5.25
8 ve 8.5
5.25
6.00
9 ve 9.5
6.00
6.75
10
6.75
7.50
11
7.50
8.25
12
8.25
9.00
13
9.00
9.75
285/60
8.25
9.00
295/60
9.00
9.75
305/60
9.00
9.75
315/60
9.00
9.75
385/65
11.75
12.25
425/65
13.00
14.00
445/65
14.00
6.75
‘60’ Serisi
‘65’ Serisi
‘70’, ‘75’, ’80’ ve ‘90’ Serisi
205
5.25
6.00
215
6.00
6.75
225
6.00
6.75
235
6.75
7.50
245
6.75
7.50
255
6.75
7.50
8.25
265
6.75
7.50
8.25
275
7.50
8.25
285
7.50
8.25
295
8.25
9.00
305
8.25
9.00
315
9.00
9.75
6.75
9.00
Burada gösterilmeyen ilave jant-lastik eşleştirmeleri olabilir. Daha fazla bilgi için üreticiyle veya Alcoa jant satış yetkilileriyle iletişime geçiniz (bkz. iletişim sayfası: www.alcoa.com/alcoawheels/europe/tr/info_page/contact_us.asp)
Bazı lastik üreticilerinin başka önerileri de olabilir.
9
4.f. Jant ölçümü
Minimum ikili lastik (eşleme) aralık ölçümü
ara mesafesi yeterli olacaktır. Her bir Alcoa jantı inset ve
outset, Jant Teknik Özellikler Tablosu’nda verilmiştir. Hem
inset hem de outset jantlar, jantın montaj yüzeyinden jant
kasnağının merkezine doğru ölçülür. Uygun lastik şişkinliğini ve yük oranını korumak, uygun olan minimum ikili
lastik aralığını korumak için önemlidir.
Minimum ikili lastik aralık ölçümü lastik üreticisi tarafından
belirlenir ve lastik üreticisinin el kitabından edinilebilir.
Alcoa alüminyum ikili jant grubunun seçilen lastikler için
yeterli minimum ikili lastik aralığına sahip olup olmadığını
belirlemek için, kullanılan Alcoa jantının outset ölçümünü
ikiyle çarpın. İkiye katlanmış outset ölçümü lastik üreticisininkine eşit ya da ondan fazlaysa, minimum ikili lastik
1
2
1. ikili lastik aralığı
2. lastik aralığı
3. araç aralığı
4. lastik bölümü genişliği
5. merkez delik çapı
6. cıvata delik çapı
7. jant outset
8. jant inset
9. arka boşluk
10. lastik merkez ekseni
3
4
6
5
7
10
10
8
9
10
4.g. Alcoa ve çelik jantların birlikte kullanılması
Jantlar
Alcoa alüminyum kamyon jantları çelik iç jantlar ile
eşlenmiş olarak çalışabilir. Çelik iç jant kullanılması
durumunda iki jantı da poyraya düzgün bir şekilde yerleştirmek için son derece özen gösterilmelidir.
Doğru ekipmanın, örneğin somunların, manşonlu başlık
somunlarının ve bijonların seçilmesi dış alüminyum jantını
düzgün bir şekilde merkezlemek için hem poyrada yeterli
kılavuz çıkıntı uzunluğu hem de güvenli bir yerleştirme
sağlamak için hayati önem taşır.
Çelik ve Alcoa, iki jant da aşağıdakilerle eşleşmelidir:
eşleşen lastiklere ve aynı derinlikteki lastik sırtına uymanın
yanı sıra jant ebadı ve ofset, jant yük endeksi.
4
Karma ikili teçhizat, çelik jant OEM kılavuzu ve Alcoa Jant
Servis Kılavuzu’nda belirlenen güvenli ve düzgün çelik
ikili jant ve alüminyum ikili jant teçhizatı için geçerli olan
öneriler ve talimatlara tabidir.
Not: Boyanmış çelik iç eşleme jantları dış Alcoa jantlarına
monte ederken iç çelik janttaki aşırı boya katmanına karşı
dikkatli olun. Aşırı boya, tutma kuvvetini azaltabilir ve
jantların daha gevşek olmasına neden olabilir.
POYRALI GEÇME
1. Bijon çıkıntısı ve vidalı geçme (donanım)
2 parçalı flanş somunuyla kullanmak ve bijonları değiştirmek için en küçük bijon fazlalığı şöyle olmalıdır:
• 18 x 1.5 vida dişi (veya BSF veya UNF gibi diğer
vidalama durumlarında 2 tam vida dişi) M22, M20 ya da
M ile kullanmak için 1x disk kalınlığı çelik jant + 1x disk
kalınlığı Alcoa jant + somun yüksekliği + 3 mm
• Örnek: 1x çelik jant disk kalınlığı ve 2 parçalı normal
flanş somun M22 x 1.5 ve buna ek olarak 1x Alcoa jantı
bijon fazlalığı 12 + 22 + 27 + 3 = 64 mm olur
2 parçalı manşonlu başlık somunlarının kullanımı için
bijon ile somun arasında olması gereken en az vidalı
geçme sayısı:
• M22 x 1.5 için 14 tam dönüş (Metrik, 2005’ten sonraki
Volvo)
• M20 x 1.5 için 13 tam dönüş (Metrik)
• M18 x 1.5 için 12 tam dönüş (Metrik)
• 7/8 inç-11 BSF için 10 tam dönüş (Scania)
• 7/8 inç-14 UNF için 12 tam dönüş (2004’e kadar Volvo)
11
2. Kılavuzluk
Çelik poyra kılavuzlu jantlar için tasarlanan poyralar, Alcoa
eşlenmiş alüminyum jantları ya da Alcoa’yı dış konumda
ve çelik jantı iç konumda tutarak yerleştirmek için yeterli
kılavuz uzunluğuna sahip olmayabilir.
Kılavuz çıkıntı uzunluğuna, bilhassa çelikten alüminyum
eşlemeye geçiş yaparken çok dikkat edin. Poyra kılavuzunu ölçerek, poyranın şevli kenar hariç, dış teker mesafesinin en az 5 mm olmasına imkan verecek minimum
kılavuz çıkıntısına sahip olduğundan emin olun. Böylece,
iç alüminyum jant diski kalınlığının 22 mm olması
durumunda, kılavuzun yatay kısmı en az 27 mm olmalıdır.
İç çelik jant disk kalınlığının 12 mm olması durumda
kılavuzun yatay kısmı karma ikili için en az 17 mm
olmalıdır.
3. Tork
Çelik jantları Alcoa alüminyum jantlarla eşlerken, araç
üreticisinin önerilen torkun ve jant montajı için kullanılan
dişli yağlarının kullanımıyla ilgili önerilerine uyun.
Dikkat
Çelik jantların ve dövme alüminyum jantların
farklı mekanik özelliklere sahip olması nedeniyle,
karma ikililer birbirinin ömrünü kısaltabilir. Bu
nedenle, motorlu ağır yük taşıma filolarında ve /
veya arazi uygulamalarında karma teçhizatlar kullanılması önerilmez.
4.h. Kullanıcı / kullanıma sokma tanımlaması
Bazı filolar jantları özellikle SAHİP OLMA ve KULLANIMA
SOKMA tarihlerine göre tanımlamak ister. Alcoa, filoların
ve mal sahibi operatörlerin jantları kullanıma soktukları ilk
tarihe göre kalıcı olarak etiketleme uygulamasını benimsemelerini önerir.
1. “Lo-Stress” etiketlerini ya da eş değerini kullanın.
2. Dış diskteki etiketli bölgelerin konumu el deliği merkezlerinin hizasının dışında ve herhangi bir el deliği dış
kenarının en az 2,5 cm veya 1,0 inç uzağında olmalıdır.
3. Jantın iç tarafındaki etiket tanımlama konumu
mümkün olduğu kadar fabrika tanımlama etiketine
yakın olmalıdır.
12
Not: Dura-Bright® yüzey işlemli jantlarda damga etiketi
kullanmak, etiket yakınındaki Dura-Bright® yüzey işlemli
görüntüyü ve performansını etkileyebilir.
5 Jantları kullanıma sokma
Uyarı
• Maksimum jant yükünü aşmayın. Müşteri OEM
aracını ve OEM lastik yük oranını maksimum jant
yükü oranıyla kıyaslamalıdır.
• Bazı jantlar disk frenli sistemleri olan dingillerle kullanılmak için tasarlanmamıştır. Bilgi için Alcoa Jant
Teknik Özellikler Tablosundaki jant parçası numaralarına bakın.
• Uygun lastik basıncı için lastik üreticisinin önerilerine bakın.
• Lastiği monte etmeden önce, olası herhangi bir
arızanın önüne geçmek için jant teçhizat kontrolü
yapın.
5
5.a. Jantları kullanıma sokma / gizli hasar
Maksimum jant yükünü aşmayın. Müşteri OEM araç yük
oranını maksimum jant yükü oranıyla kıyaslamalıdır.
Lastiği aşırı şişirmeyin. Lastik üreticisinin önerdiği basıncı
kullanın ancak hiçbir koşulda bu kılavuzdaki Genel Nitelikler kısmında (bkz. Bölüm 4.c.) sıralanan soğuk şişirme
basınç miktarını aşmayın. Lastiği monte etmeden önce,
herhangi bir engelden yeterince uzak olduğundan emin
olmak için jant teçhizat kontrolü yapın.
Jantlardaki bazı hasarlar lastiğin altında gizlenebilir, bu
nedenle lastik çıkarıldığı zaman jantın tamamını iyice
kontrol edin. Tüm yağ ve toz toprak kalıntılarını temizleyin. Damak oturma yerindeki lastikleri temizlemek için
tel fırça ya da çelik yünü kullanın.
Başlık somunları sıkı tutulmadığı zaman oluşabilecek
genişleme ve uzamaya karşı montaj deliğini kontrol edin
(bkz. Bölüm 5.n.iii.). Bijon deliklerindeki toz toprak izleri
başlık somununun gevşediğini gösterir.
13
5.b. Jantları kullanıma sokma / jant değiştirme
Alcoa, jant flanş bölgesinde yapılan dış görünüş için küçük
makyaj perdahlama işlemleri ya da hafif parlatma işlemleri
dışında jantta değişiklik yapılmasını önermez (bkz. Bölüm
6.f.ii.).
Tamir etme ya da doğrultma amacıyla kaynak, lehim ya
da başka ısı uygulamaları kullanarak jantlarda değişiklik
yapılmamalıdır. Alcoa jantlarda adaptör plakaların ya da
jant içi çelik tel kilidi kullanılması onaylanmaz.
Jantlar montaj yüzeylerini engelleyecek şekilde boyanmamalı ya da herhangi bir şekilde kaplanmamalıdır.
Yıpranmış, eskimiş jantlar kullanımdan kaldırılmalı ve
hurdaya ayrılmalıdır.
Uyarı
Alcoa alüminyum jantlara uygulanan kaynak,
lehim ve diğer ısı işlemleri jantın zayıflamasına
neden olacaktır. Zayıflamış ya da hasar görmüş
jantlar, lastiklerin ve jantların şiddetli (gümleyerek) bir şekilde ayrılmasına veya jantların araç
üzerindeyken hasar görmesine yol açar.
Lastik ve jantların birbirinden şiddetli (gümleyerek) bir şekilde ayrılması veya jantların araçta
takılı haldeyken sorun çıkarması ağır yaralanmalara veya ölümlere neden olabilir.
Alcoa alüminyum jantların yüzeyine kesinlikle
kaynak, lehim ya da ısı işlemi uygulamayın.
5.c. Montaj bölgesi / destek yüzey çapları
Poyranın destek yüzeyinin jant disk alanına düzgün bir şekilde uyum sağlaması için aşağıda (SAE J694’e göre) önerilen
çapa uyması gerekir.
Poyra kılavuzu montaj tipi Alcoa jantlara uygun olanlar:
14
Cıvata çevresi
Cıvata sayısı
Vida dişi ebadı
Yedek Ø mm
Yedek Ø inç
335
10
M22 x 1.5
381 – 386
15.0 – 15.2
335
10
7/8” - 11 BSF
381 – 386
15.0 – 15.2
335
10
7/8” - 14 UNF
381 – 386
15.0 – 15.2
275
8
M22 x 1.5
335 – 343
13.2 – 13.5
275
8
M20 x 1.5
315 – 320
12.4 – 12.6
245
6
M18 x 1.5
284 – 290
11.2 – 11.4
225
10
M22 x 1.5
274 – 279
10.8 – 11.0
205
6
M18 x 1.5
246 – 249
9.7 – 9.8
5.d. Lastik montajından önce
• Maksimum jant yükünü aşmayın. Müşteri OEM araç yük
• Uygun lastik basıncı için lastik üreticisinin tavsiyesine
başvurun.
• Lastiği monte etmeden önce, herhangi bir engelden
yeterince uzak olduğundan emin olmak için jant
teçhizat kontrolü yapın.
• Aşırı hava nedeni ile, bir lastiğin ayrıştığı jant, havasız
üzerinde yürünmüş bir lastiğin takılı olduğu jantı, aşırı
ısıya maruz kalmış bir jantı ve / veya herhangi başka
bir fiziksel hasara uğramış jantı kullanmayınız. Zira,
bu olumsuz koşullardan en az birini yaşamış bir jant
lastiğin damağını janta tam oturmasını engelleyebilir
veya yerinde tutamaz.
• Çatlamış ya da hasar görmüş bir jant, araç hareket
ederken jantın sorun çıkarmasına ya da yerinden
çıkmasına neden olabilir.
• Jantları doğrultmayın. Jantları, doğrultmak veya başka
bir hasarı tamir etmek için yumuşatmak amacıyla
ısıtmayın. Bu jantlarda kullanılan özel alaşım tavlanmıştır, bu nedenle kontrol altında olmayan ısıtma
jantları zayıflatacaktır.
• Jantları hiçbir sebeple kaynak işlemine tabi tutmayın.
Uyarı
Lastikler çıkarıldığı zaman jantın tamamı temizlenmeli ve kontrol edilmelidir. Bir fırça yardımıyla
jantın damak oturma yerindeki (jantın lastiği destekleyen kısmı) yabancı maddeleri temizleyin.
Aşınmaya karşı kasnak flanşını Alcoa Kasnak
Flanşı Aşınma Ölçümü ile kontrol edin. Keskin
kenarları Bölüm 6.f.’de açıklandığı gibi temizleyin.
5
Hava odası yüzeyinin tamamını onaylanmış bir
yüzey koruyucu ile iyice kaplamanız ve lastik her
çıkarıldığında yağlamanız önerilir. Bkz. Bölüm
5.g.’deki öneriler.
15
5.e. Supaplar
Alcoa Supap Uygulama Tablosu / Kılavuzu 2005’in Yerine Geçer
• Aşağıdaki bilgiler Avrupa’da en yaygın kullanılan jantlar için geçerlidir.
• Esasen jantlar değiştirilmiş ve iyileştirilmiş supaplarla birlikte
gelmiş olabilir.
Bu nedenle aşağıdaki tablo yalnızca değiştirilen supapları listeler.
• Dura-Bright® jantlarını içerenler: DB uzatmalı parça numaraları.
• Dura-Flange® jantlarını içerenler: DF uzatmalı parça numaraları.
Çap
17.5”
19.5”
GAX54MS00N
GAX70MS07N2
GAX83MS00N
JANT PARÇA NO
66320X
66340X
SUPAP PARÇA NO
GAX70MS60N
GAX70MS45N
x 6.75”
66082X
66347X
66382X
GAX70MS45N
GAX70MS45N
GAX70MS45N
x 6.75”
76347X
76348X
GAX70MS45N
GAX70MS45N
76448X
76449X
GAX70MS45N
GAX70MS45N
77340X
77345X
GAX70MS45N
GAX70MS27N
GAX54MS00N
GAX70MS27N
GAX54MS00N
GAX70MS27N
> 12.2007
01.2008 >
> 12.2007
01.2008 >
> 12.2007
GAX54MS00N
01.2008 >
GAX70MS45N
GAX70MS45N
GAX70MS27N
GAX54MS00N
GAX70MS27N
GAX54MS00N
GAX70MS27N
GAX54MS00N
> 12.2007
01.2008 >
> 12.2007
01.2008 >
> 12.2007
01.2008 >
77346X
77347X
x 8.25”
78340X
78342X
78345X
78346X
78347X
16
GAX40MS00N
Genişlik
x 6.00”
x 7.50”
22.5”
Soldan sağa doğru:
x 14.00”
7434XX
GAX40MS00N
x 7.50”
87352X
87357X
GAX70MS60N
GAX70MS60N
87450X
87451X
87452X
87453X
87455X
GAX70MS27N
GAX70MS07N2
GAX70MS07N2
GAX70MS07N2
GAX70MS27N
GAX09070 uzatmasını içeren Volvo için
Çap
22.5
Genişlik
x 8.25”
x 9.00”
x 11.75”
JANT PARÇA NO
88354X
88355X
88356X
8845XX
8855XX
88650X
88651X
88652X
88653X
88655X
886570
886580
SUPAP PARÇA NO
GAX70MS60N
GAX70MS45N
GAX70MS45N
GAX70MS27N
GAX70MS27N
GAX70MS27N
GAX70MS07N2
GAX70MS07N2
GAX70MS07N2
GAX70MS27N
GAX83MS00N
GAX83MS00N
89352X
89353X
89355X
8945XX
8955XX
89651X
89652X
89653X
896570
896580
GAX70MS60N
GAX70MS45N
GAX70MS45N
GAX70MS27N
GAX70MS27N
GAX70MS07N2
GAX70MS07N2
GAX70MS07N2
GAX83MS00N
GAX83MS00N
8105XX
81151X
81152X
GAX40MS00N
GAX40MS00N
GAX40MS00N
81251X
GAX40MS00N
81252X
GAX40MS00N
812570
812580
81352X
81353X
81354X
81355X
81356X
GAX40MS00N
GAX40MS00N
GAX40MS00N
GAX40MS00N
GAX40MS00N
GAX40MS00N
GAX40MS00N
81455X
GAX40MS00N
8145XX
8155XX
8165XX
81751X
81752X
817570
817580
GAX40MS00N
GAX40MS00N
GAX40MS00N
GAX40MS00N
GAX40MS00N
GAX40MS00N
GAX40MS00N
x 13.00”
83352X
83353X
GAX40MS00N
GAX40MS00N
x 14.00”
84151X
GAX40MS00N
x 15.00”
85052X
GAX40MS00N
x 17.00”
8405XX
8425XX
GAX70MS07N2
GAX40MS00N
WorkHorse® jant
WorkHorse® jant
5
WorkHorse® jant
WorkHorse® jant
WorkHorse® jant (ofset 135)
Bu tarihten itibaren üretilen jantlar için GAX85 uzatmasını kullanın > 06.2000
Bu tarihten itibaren üretilen jantlar için GAX85 uzatmasını kullanın > 06.2000
22.5x17.00 (ofset -67 mm)
22.5x17.00 (ofset -50 mm)
17
18
SUPAPLAR / PARÇA NO
GAX40MS00N (düz)
Yerine Geçtiği Parça: BTR542, BTR552
JANT PARÇA NO
7434XX
81151X, 81152X, 81251X, 81252X, 81354X, 81355X, 81356X, 8145XX, 8155XX,
8165XX, 8175XX
83353X
84151X (22.5 x 14.00)
8425XX (22.5 x 17.00 ofset -50 mm)
- 81356X ve 81455X (> 06.2000) için GAX85 uzatma supabını kullanın
GAX54MS00N (düz)
77345X (01.2008 >), 77346X (01.2008 >), 77347X (01.2008 >)
78345X (01.2008 >), 78346X (01.2008 >), 78347X (01.2008 >)
GAX70MS07N2 (7°)
Yerine Geçtiği Parça: B70MS-07N
8405XX (22.5 x 17.00 ofset -67 mm)
87451X, 87452X, 87453X
88651X, 88652X, 88653X
89651X, 89652X, 89653X
GAX70MS27N (27°)
Yerine Geçtiği Parça: B70MS-27N,
B60MS-27N, BV3-20-5
77345X (> 12.2007), 77346X (> 12.2007), 77347X (> 12.2007)
78345X (> 12.2007), 78346X (> 12.2007), 78347X (> 12.2007)
87450X, 87455X
8845XX, 8855XX
8945XX, 8955XX
GAX70MS45N (45°)
BTR543C
66340X, 66347X
76347X, 76348X, 76448X, 76449X
77340X
78340X, 78342X
88355X, 88356X
89353X, 89355X
- Bu bölümdeki jantlar yalnızca kampanalı frenler için tasarlanmıştır
- GAX09070 uzatma supabı tek takıldığı zaman opsiyoneldir
GAX70MS60N (60°)
BTR543D
66320X (10.2001 >)
87352X
88354X
89352X
GAX83MS-00N (düz)
Yerine Geçtiği Parça: BTR544SP
88657X, 88658X
89657X, 89658X
- Bu bölümdeki jantlar Workhorse® jantlardır
İKİLİ montaj için uzatma supabı
İkili montajda bütün supaplar için GAX09150 uzatma supabı kullanın
SUPAPLAR / PARÇA NO (ESKİ)
BTR544D (60°)
JANT PARÇA NO VE DEĞİŞTİRİLEN SUPAPLARI
66320X (> 09.2001), GAX70MS60N ile değiştirilebilir
BF8437 / BH-8437 (60°)
GAX70MS-60N ile değiştirilebilir
87357X numaralı Volvo için GAX09070 uzatmasını kullanın. Açıklığı kontrol edin.
BTR543E (75°)
81352X, 81353X, GAX40MS00N ile değiştirilebilir (düz)
83352X, GAX40MS00N ile değiştirilebilir (düz)
UZATMA SUPAPLARI / PARÇA NO
GAX85
GAX09070
B2412 ve B2412N / B2414 ve
B2414N'in yerine geçer
GAX09150
5
TANIM
19 mm nikel kaplama supap uzatması, toplam uzunluğu 24 mm
54 mm toz kapağı dahil plastik supap uzatması, toplam uzunluğu 72 mm
133 mm toz koruma cıvatalı plastik supap uzatması, toplam uzunluğu 151 mm
ALCOA JANT SUPAPLARI
Son yirmi yılda üretilen Alcoa jantlar farklı türde subaplarla donatılmıştır. Öne çıkan 3 çeşit tasarım bulunur. Bu
bölüm, 90’lı yılların başından bu yana üretilen bütün jantlardaki supapların en son sürümle değiştirilmesine olanak
tanır (önceki tablolara bakın).
Turuncu veya siyah O-ring supaplar
BTR542, BTR543C, BTR543D, BTR543E, BTR544 (tümü), BTR
545 (tümü), B60MS-27N, BV-3-20-5
İlk versiyonlar. O-ringli nikel kaplama veya krom kaplama
supaplar. Bu supapların, kontrol veya değiştirme işlemi
sırasında mutlaka yağlanması / greslenmesi gerekir.
T şeklinde siyah rondelalı ve ikili somunlu supaplar
GAX70MS07N / B70MS-07N, B70MS-27N, B70MS-45N,
B70MS-60N
Önceki versiyon. İç tarafta daha iyi sızdırmazlık sağlamak
için O-ring, T şeklindeki daha büyük lastik rondela ile
değiştirilir. Bu, supap ile supap oturma yüzeyinin iç kısmı
arasında galvanik korozyon oluşma riskini de azaltır.
Bu supapların, kontrol veya değiştirme işlemi sırasında
mutlaka yağlanması / greslenmesi gerekmez.
14 mm’lik altıgen bu supabın somunu, dış tarafta galvanik
korozyon oluşumunu da önleyen bütünleşik bir plastik pul
ile donatılmıştır. Ayrıca, somunun supap oturma yüzeyine
zarar vermeden tork elde etmesine olanak verir. Bu supap
gevşedikten sonra bir daha kullanılamaz ve yenisiyle veya
2. nesil aynı GAX70MS-07N2 supabıyla değiştirilmesi
gerekir.
T şeklinde siyah rondelalı ve yekpare somunlu
supaplar
GAX40MS00N,
GAX54MS00N,
GAX70MS07N2,
GAX83MS00N (orijinal donanımlı supaplar)
GAX70MS27N, GAX70MS45N, GAX70MS60N (değiştirme
supapları)
>>>
19
>>>
Mevcut versiyonlar. Bu supaplarda, kuvveti supap delik
alanına eşit şekilde dağıtan ve genişletilmiş temas
yüzeyine sahip yekpare bir somun bulunur. Ayrıca aşırı
tork uygulandığı durumlarda, bu alanın zarar görme riski
de önemli ölçüde azaltılmış olur. İşlevin düzgün şekilde
yerine getirilip getirilmediği kontrol edilirken de yine
bu tip supaplar kullanılabilir. Bu supapların, kontrol veya
değiştirme işlemi sırasında mutlaka yağlanması / greslenmesi gerekmez.
4 adet orijinal ekipman supabı, halihazırda üretilen
tüm jantların ihtiyacını karşılar. Bu supaplar, daha fazla
kavrama sunan yarıklı başlıklara ve altıgen bir tabana
sahiptir ve bunlar tornavida veya somun anahtarı yardımıyla kolayca değiştirilebilir.
3 yedek supabın supap tabanı düzdür, bu sayede bu
ve daha eski nesil jantlar için kanaldan damak oturma
yüzeyine yumuşak bir geçiş sağlanır. Bu supapların
kolayca takılması için 4,5 mm’lik altıgen anahtar kullanılabilir.
Yeni supapların ve somunların tümü nikel kaplı olup %100
hava geçirmezliği sağlayan bir conta içeren nikel kaplı
dom tipi toz kapağına sahiptir. Plastik kapak yerine metal
supap gövde kapağı kullanılması önerilir.
Supap somunu ve tork
Alcoa supapları 14 ve 16 mm’lik altıgen somuna sahiptir.
ABD yapımı daha eski jantlarda supaplar için 5/8 inç altılı
somun kullanılmıştır. Önerilen tork miktarı 12 ila 15 Nm’dir
(9 ila 11 Ft-Lb).
GENEL ÖNERİLER
20
YAPILMASI GEREKENLER
YAPILMAMASI GEREKENLER
• Düzgün takılmayan teçhizat ya da korozyon nedeniyle
hava kaybı oluşmasını önlemek için Alcoa jantlarda
yüksek standartları karşılayan ve Alcoa jantları için özel
olarak tasarlanan krom veya nikel kaplama supaplar
kullanılmalıdır.
• Lastik şişirirken kuru hava kullanın.
• Hava sızdırmazlığı olan supap gövdesi toz kapakları
önerilir.
• Supapları çelik jantlarda kullanmayın. Çelik jant
supapları farklı çaplara, farklı açılara ve / veya yetersiz
vida dişi uzunluğuna sahip olabilir.
• Pirinç supap kullanmayın. Alüminyum ve pirinç daha
hızlı korozyon oluşumuna yol açar. Korozyon sızıntıya
neden olabilir.
• Standart Alcoa supabını başka bir şekle sokmak için
eğmeyin.
• Lastikleri şişirmek için güç araçları için otomatik
yağlama kullanan hava sistemlerinden gelen havayı
kullanmayın.
• Balans sıvıları ya da balans tozu kullanmayın. Bu
maddeler hem jant oturma yüzeyinin ve kanalının
oksitlenmesine hem de supap iğnesinin işlev görmemesine, dolayısıyla hava kaybına yol açabilir.
• Sağlam bir destek yoksa metal veya pirinç supap uzatmaları kullanmayın. Desteklenmeyen çelik ilaveler
merkezkaç kuvvetinin etkisiyle supap tabanında veya
supap deliği bölgesinde metal yorgunluğunu hızlandırır. Bunun sonucunda supap tabanında ve / veya
supap deliği bölgesinde çatlaklar oluşabilir, bunlar da
hava kaybına yol açar.
• Dış lastiğe ekli uygun bir kenetleme kurulumu olmadan
esnek uzatma iç lastiği kullanmayın. Gevşek ilave iç
lastikler jantın ve supabın zarar görmesine ve bunun
sonucunda hava kaybına yol açabilir.
SUPAPLARI DEĞİŞTİRME
Supapları kontrol etmek için en iyi fırsat lastiklerin değiştirildiği zamandır. Her yeni lastik takıldığında yeni bir supap
takılması da önerilir.
Yeni supabı takmadan önce supabın janta uygun olup
olmadığını kontrol edin. Önceki tabloları başvuru kaynağı
olarak kullanın. Yalıtım malzemesini değiştirirken her
zaman silikon ya da EPDM O-ring / T şeklinde (lastik
olmayan) rondela kullanın.
Supabı çıkardıktan sonra supap oturma yüzeyini ve supap
deliğini iyice temizleyin. Bütün kiri, yağı ve oksitlenmeyi
temizleyin. Bütün temas bölgelerinin kuru olduğundan
emin olun.
5
Yüzeyde çizik veya oyuk oluşmasına neden olacak keskin
araçlar ve / veya aşırı güç kullanmaktan kaçının. Pürüzlü
veya hasarlı yüzeyler sızıntıya neden olabilir. Kaliteli
zımpara kağıdı, çelik yünü veya yumuşak bir fırça yüzeye
zarar vermeden o bölgeyi temizlemenize yardımcı
olacaktır.
Yalnızca O-ringli supaplar için:
Supap deliğine, jant yüzeyinin dış ve iç tarafına, supap
deliğinin çevresine 1 inç veya 2 santimetre çapında
bölgeye tabaka halinde ALgrease uygulayın. Supabı
takmadan önce mil üzerine ve O-ringin yerleştirildiği
tabana bir miktar ALgrease uygulayın. Su bazlı ya da metal
içerikli başka yağlama maddeleri kullanmayın.
Taktıktan sonra supabı olduğu konumda tutun ve ikili
montaj uygulamaları için supap uzatmasına olanak sağlayacak şekilde hizalamayı kontrol edin.
Supabı dikkatlice takın ve fazla tork kuvveti uygulamayın:
önerilen tork miktarı 12 ila 15 Nm’dir (9 ila 11 Ft-Lb).
21
SUPAP BULUNABİLİRLİĞİ
İki tip supap en yaygın kullanılan Alcoa jantlarını kapsar.
8,25 ve 9,00 kamyon ve otobüs jantları için GAX70MS07N2
supapları ve en iyi tekli jantlar için GAX40MS00N.
Yalnızca orijinal Alcoa supaplarını kullanın. Bu supaplar
özellikle Alcoa jantlarına uygun olarak yapılmıştır ve satış
sonrası ürünlerin arasında / değiştirme pazarında mevcut
değildir. Alcoa listelenen bütün supapları (parça numarası
GAX ile başlayan) Avrupa’daki satış ağının tamamına
sunmuştur. Daha fazla bilgi için lütfen yerel satıcınızla,
distribütörünüzle veya Alcoa Wheel Products Europe ile
iletişime geçin.
5.f. Supap uzatmaları
Alcoa distribütörleri farklı supap uzatmaları sunarlar. 150
mm’lik bir uzatma lastik basınç kontrolünün yapılmasına ve normal ikili teçhizatın iç lastiğinin ayarlanmasına
olanak sağlar.
İkili montaj için metal supap uzatmalar yalnızca destek
veya supap gövde stabilizatörü ile birlikte kullanılabilir.
Metal supap uzatmaları kütlesi ve rotasyonu, jantın supap
deliği bölgesinde veya supap gövdesinde çatlaklara yol
açabilecek kuvvetlerin oluşmasına neden olabilir.
POM (Polioksimetilen) supap gövde uzatmaları önerilir ve
yetkili Alcoa Wheel Distribütörü’nden edinilebilir.
Supapların tork durumunu ve supap uzatmalarını sık sık
kontrol edin.
Daha fazla bilgi için önceki tablolara ve Alcoa Jant Teknik
Özellikler Tablosuna başvurun.
5.g. Lastiklerin montajı
Avrupa Alcoa jantları 15° damak oturma yüzeyi açısına
sahiptir ve yalnızca 15° damak oturmalı iç lastiksiz lastiklere uygundur. Avrupa Alcoa jantlarında kesinlikle iç
lastikli lastik türlerini veya farklı açılı oturma yüzeylerine
sahip lastikleri kullanmayın.
• Lastik yanması, fren yanması, ileri derecede fren sistemi
sürtünmesi veya tutukluğu veya diğer nedenlerden
kaynaklanan aşırı sıcağa maruz kalmış jantı kullanmayın.
• Hasarlı lastiği ya da hasarlı jantı kullanmayın. Monte
etmeden önce dikkatlice kontrol edin.
• Yalnızca jant genişliğiyle eşleşen, ETRTO ve / veya
lastik üreticisinin önerilerini göz önünde tutarak uygun
boyutta lastik kullanın.
• Supabın doğru şekilde uygun torkla takıldığını kontrol
edin.
• Jant koruyucusu ve lastik monte etmede kullanılan yağ
olarak metal içermeyen ve pH nötr ALgrease uygulayın.
>>>
22
Uyarı
Düzgün takılmayan veya bakımı yapılmayan
lastikler düzgün çalışmayabilir.
Uygun lastik teçhizatına veya bakım yöntemlerine uyulmaması yaralanma veya ölüm ile sonuçlanabilir.
Lastik üreticisinin kılavuzunda ve bu kılavuzun
5.g., 5.g.i. ve 5.g.vi. bölümlerinde bulunan uygun
lastik teçhizatı ve bakım uygulamalarına uyun.
>>>
Bütün lastik montaj / sökme aletleri aynı şekilde çalışmaz.
Lastikleri monte etmeden veya sökmeden önce sahip
olduğunuz aletin çalışma ve talimat kılavuzunu okuduğunuzdan emin olun. Size uygun olan kullanma kılavuzuna
ve talimat kitabına uyun.
başvurun. Lastikleri aşırı şişirmeyin.
• Şişirme sırasında koruyucu kafes kullanın.
• İki lastik damağının da düzgün bir şekilde oturduğundan emin olun: ağır iş kamyon lastiklerinde, lastik
damağının yanındaki lastik yanağının içine yerleşmiş
bir “kılavuz bandı” bulunur. Lastik şişirildiğinde bu
kılavuz bant veya halka, jantın etrafı boyunca janttan /
janta paralel olarak eşit bir şekilde ayrılmalıdır. Montajı
şişirme kafesinden çıkarırken halkanın konumunu
kontrol edin. Halka ve jant eş merkezli değilse, kafeste
montajın havasını alın ve lastiği yeniden monte edin.
5
5.g.i. İç lastiksiz lastiklerin montajı için öneriler
Uyarı
Uyarı
Hasarlı lastikler ya da jantlar, lastik ve jantların
patlayıcı bir şekilde birbirinden ayrılmasına yol
açabilir.
İç lastiksiz lastiklerde iç lastik kullanılması hafif
sızıntıları gizleyecektir. Hafif sızıntılar jantların
bozulmasına yol açan çatlak (bkz. Bölüm 6.g.)
veya hasarlı jantlar olduğunu gösterir.
Patlayıcı bir şekilde ayrılma, ağır yaralanma veya
ölüme neden olabilir.
Lastik ve jantları araçtan sökmeden önce hasar
muayenesi yapın. Hasar tespit edilirse, başlık
somunlarını gevşetmeden önce lastiğin havası
tamamen alınmalıdır. Hasarlı lastikleri veya
jantları hemen ve kalıcı olarak kullanımdan
kaldırın.
Jantların bozulması ağır yaralanma veya ölümle
sonuçlanabilecek kazalara neden olabilir.
İç lastiğe uygun olmayan bir Alcoa jantta asla iç
lastik kullanmayın. Hemen ve kalıcı olarak
çatlak veya hasarlı jantları kullanımdan kaldırın.
23
BİLGİ:
Alcoa alüminyum ikili jantlar, özel lastik montajı teknikleri gerektirir, bkz. Bölüm 5.g.iii.
24
ikili jant
tekli jant
1. Jantı aşındırmayın veya çizmeyin. Alüminyum jantları
elle monte ederken temiz ahşap bir zemine ya da lastik
bir mat üzerine koyun. Ufak çiziklerin ve sıyrıkların
düzeltilmesi mümkün olmadığı için Alcoa Dura-Bright®
yüzey işlemli jantların montajı sırasında daha dikkatli
olunmalıdır (bkz. Bölüm 7.b.). Jant temas yüzeyinin
zarar görmesini engellemek için DiscMate™ jant ara
burçlarının Alcoa Dura-Bright® yüzey işlemli jantlarla
kullanılması önerilir.
2. Her zaman kauçuk, deri kaplama ya da plastik tokmak
kullanın.
3. Jantı hasara karşı muayene edin. Hasarlı ya da önemli
ölçüde paslanmış jantları kullanmayın (bkz. Bölüm
6.g.ii.).
4. Lastik damak oturma yerlerini tel fırçayla temizleyin.
Lastik yağlayıcı uygulamadan önce damak oturma yeri
ile kanalın kuru olduğundan emin olun.
5. Lastiği hasara karşı muayene edin. Monte etmeden
önce lastiğin iç kısmının kuru olduğundan emin olun.
6. Jant yüzey koruyucusu ve lastik montaj yağlayıcısı
olarak su bazlı olmayan bir yağlayıcı kullanılması
önerilir. Jant yüzeyinin tamamını kaplayın (bkz. Bölüm
5.g.iii.).
7. Lastiği monte etmeden hemen önce jantı ve lastik
damak oturma yerini yağlayın. Su içeren hiçbir
yağlayıcı kullanmayın. Su bazlı yağlayıcılar jant
yüzeyinde hızla korozyon oluşmasını tetikler. Lastik
içindeki hava, damak oturma yeri ve lastik jantı arasındaki contayla muhafaza edildiği için iç lastiksiz lastiklerin monte edilmesinde su bazlı olmayan yağlayıcıların kullanılması daha çok önem kazanır.
8. Jant veya lastik damak oturma yerini asla yanıcı bir
solüsyonla yağlamayın. Bu durum, lastiğin şişirilmesi
sırasında ya da bunun ardından aracın çalışmasıyla
patlamaya neden olabilir (aşağıdaki uyarıya bakın).
9. Alüminyum jantlarda lastik takma / sökme makinesi
kullanılıyorsa, jantın aşınmasını önlemek için dikkatli
olunmalıdır.
10.Lastikleri şişirmek için yalnızca kuru hava kullanın.
Hava kompresörü besleme hattında nem kanalı kullanılması önerilir.
11.Lastiği aşırı şişirmeyin. Lastik üreticisinin önerdiği
basıncı kullanın ancak hiçbir koşulda maksimum
soğuk şişirme basıncını aşmayın.
12.Lastik şişirirken her zaman klipsli hava aynası ya da
dişli düz ayna ve uzaktan kumandalı basınç ölçerli
supap kullanın.
Uyarı
Uyarı
Lastik damak oturma yerlerinin janta oturmasını kolaylaştırmak amacıyla kesinlikle eter veya
benzin gibi patlayıcı veya yanıcı madde kullanmayın. Bu tür maddelerin kullanımı lastik içinde
kontrol edilemeyecek kadar basınç birikmesine
ve dolayısıyla patlamaya neden olabilir.
Sıkışan lastik/jant düzeneği patlayabilir ve şiddetli
bir şekilde parçalara ayrılabilir.
Bu şekilde damak oturma işlemi yapılırken,
araç üzerinde veya araçtan ayrı halde veya araç
yoldayken lastiklere hava verilmesi sırasında lastik
ve jant birbirinden patlayıcı bir şekilde ayrılabilir.
Bunun sonucunda aracın kontrolü kaybedilebilir
ve bu da ağır yaralanma veya ölüme yol açabilir.
Bu tür şiddetli parçalanmalar ağır yaralanma veya
Şişirme sırasında lastik/jant düzeneğini mutlaka
şişirme kafesinde tutun.
5
Yalnızca onaylanmış mekanik ya da havalı damak
oturma yeri olan araçları kullanın.
5.g.ii. Simetrik olmayan kanallı jantlar üzerine lastik montajı
Alcoa jantları genellikle, jant kasnağının her iki tarafında
dar bir çıkıntının bulunduğu bir simetrik kanal ihtiva
eder. Bu özellik sayesinde lastiği jantın iki tarafından da
takmak mümkündür. Ancak, bazı Alcoa jantlar asimetriktir
ve jantın yalnızca bir tarafında dar bir çıkıntıya sahiptir.
Eksiltilmiş kanallı jantlar ve bazı diğer jant tasarımları artırılmış kanal çapı sunabilir; bunlar aynı zamanda ilave fren
boşluğuna imkan veren asimetrik eğimli jant profiline de
sahiptir.
bu taraftan takın
Lastik damak oturma yerinin hasar görme ihtimalini en
aza indirmek için lastik takma ve sökme işleminin tamamı
yalnızca jantın dar tarafından yapılmalıdır.
Lastikler yalnızca jantın disk tarafından
takılmalı/sökülmelidir.
bu taraftan takmayın
25
5.g.iii. İç lastiksiz lastiklerin montajı
BİLGİ
• Lastiği monte etmeden önce, herhangi bir engelden
yeterince uzak olduğundan emin olmak için jant
teçhizat kontrolü yapın.
• Alcoa jantlarına eş lastikleri takarken supap gövdesini
lastikteki düşük nokta işaretinin yanına yerleştirin.
• Bütün lastik takma / sökme makineleri aynı şekilde
çalışmaz. Lastikleri takmadan veya sökmeden önce kullandığınız makinenin kullanma kılavuzunu ve talimat
kitabını mutlaka okuyun.
başvurun.
Jantı makinenin üstüne yerleştirin. Jantı (hava odası
yüzeyinin tamamını) ve lastik damak oturma yerini onaylanmış bir yağla yağlayın. Lastik damakları jant kanalına
en yakın kasnak flanşı üzerine takılmalıdır. Damak kısmını
mümkün olduğunca flanşa doğru itin.
Aletin kıvrık ucunu, alet flanşa karşı duracak şekilde
damak ile jant flanşının arasına yerleştirin. Damağı flanşa
yaklaştırmak için dairesel hareketlerle kısa arka arkaya
vuruşlar uygulayın. Flanş damağın içine girerken aleti
aşağıya doğru itin.
26
İkinci lastik damağını yağlayın. İkinci damağı kanala
yerleştirin, levye yardımıyla kasnak flanşına uygun
konumda tutun. Damağın yarısını yağlayın. Aletin kıvrık
ucu lastik damağı ile flanş arasındayken ve tampon janta
doğruyken, lastiği flanşa yerleştirmek için aleti dışa doğru
itin. Damağın geri kalan kısmı da flanşa geçene kadar alet
yardımıyla damağa güç uygulamaya devam edin. Hava
segmanı ya da başka bir mekanik damak oturtma desteğiyle lastik damağını oturtun.
5
Lastik/jant düzeneğini emniyet kafesine ya da başka bir
engelin içine yerleştirin. Uygun lastik basıncı için lastik
üreticisinin önerilerine bakın. Uzaktan kumandalı supap
ve basınç ölçerli klipsli hava aynası ya da kendinden kilitli
düz ayna kullanarak lastik/jant düzeneğini uygun basınca
göre şişirin. Hava kaçarsa, lastiğin damak oturma yerini
jant kasnağına doğru zorlamak için lastiği yuvarlayın ya da
damak genişletici kullanın. Parçaların patlaması veya hava
basıncı patlaması ihtimaline karşı patlama istikametinde
durmayın.
Ağır iş kamyon lastiklerinde, lastik damağının yanındaki
lastik yanağının içine yerleşmiş bir “kılavuz bandı” bulunur.
Lastik şişirildiğinde bu kılavuz bant veya halka, jantın
etrafı boyunca janttan eşit bir şekilde ayrılmalıdır. Montajı
şişirme kafesinden çıkarırken halkanın konumunu kontrol
edin. Halka ve jant eş merkezli değilse, kafeste montajın
havasını alın ve lastiği yeniden monte edin.
27
5.g.iv. İç lastiksiz lastiklerin Alcoa jantlardan sökülmesine yönelik öneriler
1. Lastikleri jantlardan elle sökerken alüminyum jantların
temiz ahşap bir zemine ya da lastik bir mat üzerine
yerleştirilmesi önerilir. Araçtan ayırmadan önce supap
iğnesini/hava supabını lastik jant düzeneğinden ayırın.
Ufak çiziklerin ve sıyrıkların düzeltilmesi mümkün
olmadığı için Alcoa Dura-Bright® yüzey işlemli jantların
çıkarılması sırasında daha dikkatli olunmalıdır (özel
uyarılar ve bakım prosedürleri için Bölüm 7.b.’ye
bakınız).
2. Her zaman kauçuk, deri kaplama veya plastik tokmak
kullanın.
3. Lastik takımlarını düzgün muhafaza edin. Dikkatli
kullanın. Janttaki aşınmalar veya çizikler çatlaklara
neden olabilir.
4. Alüminyum jantlarda lastik takma / sökme makinesi
kullanılıyorsa, jantın aşınmasını önlemek için dikkatli
olunmalıdır.
Uyarı
Aşırı ısı, alüminyum jantların yapısal olarak zayıflamasına neden olabilir.
Aşırı ısıya maruz kalmış jantların kullanıldığı
lastik/jant takımı ani ve tahmin edilmesi mümkün
olmayan şekilde dağılabilir ve ağır yaralanma
veya ölüme yol açabilir.
Aşırı ısıya maruz kalmış (lastik yanması, jant
yatağının bozulması veya fren sisteminde
sürtünme veya tutukluk olması veya yüksek
basınçlı lastik/jant ayrılması gibi) jantları hemen
ve kalıcı olarak kullanımdan kaldırın.
Uyarı
patlayıcı bir şekilde birbirinden ayrılmasına yol
açabilir.
muayenesi yapın. Hasar tespit edilirse, başlık
somunlarını gevşetmeden önce lastiğin havası
tamamen alınmalıdır. Hemen ve kalıcı olarak
hasarlı lastikleri veya jantları kullanımdan kaldırın.
28
5.g.v. İç lastiksiz lastiklerin sökülmesi
BİLGİ
• Bütün lastik takma / sökme makineleri aynı şekilde çalışmaz. Lastikleri takmadan veya sökmeden önce kullandığınız
makinenin kullanma kılavuzunu ve talimat kitabını mutlaka okuyun.
Lastikteki havanın tamamen indiğinden emin olmak
için supap iğnesini supap gövdesinden çıkarın. Jantı
makinenin üstüne koyun ve aleti düz ucu lastik damağı ile
kasnak flanşı arasına geçecek şekilde yerleştirin. Damak
janttan ayrılana kadar aleti dik konumda doğrultun.
5
Damak janttan tamamen ayrılana kadar bu işlemi ara ara
tekrarlayın. Aynı işlemi lastiğin diğer yanında da uygulayın.
Lastik şimdi sökülmeye hazır. Lastik damağını yağlayın.
Lastik aletlerinin kıvrık ucunu, lastik ile jant arasına yerleştirin, aralarında yaklaşık 10 inç / 25 cm mesafe bırakın.
Aletin birini jantın merkezine doğru çekin, daha sonra
ikinci aleti de aynı şekilde çekin. Damağı serbest bırakmak
için aletin birini aynı konumda bırakın, diğerini çıkarın ve
kıvrık ucu damak ile flanş arasına gelecek şekilde, ayrılan
bölgenin biraz uzağına yeniden yerleştirin. Damağın
tamamı janttan ayrılana kadar jant kasnağından ayrılan
damağı itmeye devam edin.
Lastik aletinin düz ucunu damaklar ile her iki kasnak
flanşının arasına yerleştirin, kıvrık kısım ikinci flanşın
üstüne gelsin. Yerleştirdiğiniz aleti, jantın üstündeki lastik
düzeneğine 90° açıyla konumlandırın ve damak bölgelerini aletin her iki tarafında yağlayın. Lastik düzeneğini
alete doğru eğin ve lastiği yerinden çıkarmak için sarsın.
29
5.g.vi. Lastik değiştirirken ALgrease kullanın
Damak oturma yerini temizlemeyi ihmal etmenin yanı
sıra, istenmeyen koşullarda lastikleri sık sık değiştirmek,
lastik takımı için su bazlı yağlama maddeleri kullanmak
hiç şüphesiz korozyon, alüminyum oksitlenmesi ve kir
birikmesi nedeniyle hava kaybına neden olur.
Bazı kauçuk türleri eriyerek, jantın damak oturma yerine
“yapışabilir”. Bu kauçuk ya da diğer kalıntıların yeni lastik
takılmadan önce temizlenmemesi durumunda, pürüzlü
yüzey hava kaybına neden olabilir.
Supap milinde supabın düzgün çalışmamasına neden olabilecek kir birikimini önlemek için damak oturma yerlerini
temizlerken supap iğnelerini sökün.
Yeni bir lastik takmadan önce damak oturma yerlerini
fırça ya da uygun bir araçla, pürüzsüz ve temiz bir yüzey
elde edene kadar iyice temizleyin. Yüzeyde çizik veya
oyuk oluşmasına neden olacak kuvvetli aşındırıcılar ve /
veya aşırı güç kullanmaktan kaçının. Pürüzlü veya hasarlı
yüzeyler sızıntıya neden olabilir.
Her iki damak oturma yerine, jant flanşlarına, jant omuzlarına ve jant kanallarının kıvrımlı taraflarına şerit halince
ALgrease uygulayın.
Lastiğin her iki damağına da ALgrease uygulayın. Lastik
üreticileri tarafından temin edilen montaj prosedürlerine
ve güvenlik talimatlarına uygun bir şekilde lastik takma
işlemine geçin.
30
5.h. Balans Ayarlama
2005 Balans Ayarlama Kılavuzu’nun Yerine Geçer
Alcoa jantları tamamen makinede işlenmiş olduğu için
balans ayarı yapmaya gerek yoktur. Ancak lastik-jant kombinasyonu, ağırlık düzeltme işlemi gerektirebilir. Sıvı veya
toz balans ayarı önerilmez. Kaplamalı balans ağırlıklarını
tercih edin.
Ağırlığı 3,5 tondan az olan araç ve vanların balans ayarı
yapılırken kurşun kullanılması yasal düzenlemelerle
yasaklanmıştır. Bu kılavuz yazıldığı sırada belirtilen ağırlığı
aşan ticari araçların balans ağırlıklarında hala kurşun kullanılıyor olabilir.
Dikkat
Düzgün bir şekilde kurulmayan ağırlıklar kullanım
sırasında “fırlayabilir” ve araca zarar verebilir veya
yaralanmaya neden olabilir.
Her zaman bu kılavuzda önerilen ya da balans
ağırlığı üreticilerinin belirlediği prosedürlere
uyun.
5
Son yirmi yılda, Alcoa jantlarında farklı jant flanş tasarımları kullanılmıştır. Öne çıkan 3 çeşit tasarım bulunur.
Bu bölümde 90’lı yılların başından beri üretilen jantların
balans ayarının nasıl yapılması gerektiği gösterilmektedir.
1. nesil Alcoa kasnak flanşı tasarımı
Klipsli ağırlıklar
Aşağıda sıralanan jantların balans ayarı 555 ve 556 olarak bilinen klipsli Hofmann ağırlıklarıyla yapılabilir. İstisnalar: bazı
jantlar bugüne kadar bu tür balans ağırlıklarının kullanılmasına elverişli olmaya devam etmiştir. Bilgi için parça numaralarına bakın.
1. nesil jant ebadı.
17.5 x 6.00 (1)
17.5 x 6.75 (1)
19.5 x 6.75 (1)
19.5 x 7.50 (1)
19.5 x 8.25 (1)
19.5 x 14.00 (2)
22.5 x 7.50 (1)
22.5 x 8.25 (1)
22.5 x 8.25 (2)
22.5 x 9.00 (1)
22.5 x 9.00 (2)
22.5 x 11.75 ofset 0 (2)
22.5 x 11.75 ofset 120 (2)
22.5 x 13.00 (2)
22.5 x 14.00 (2)
Alcoa P/N
66320X, 66340X
66082X, 66347X, 66382X
76347X, 76348X, 76448X, 76449X
77340X
78340X
7434XX
8735XX
8835XX
8845XX
8935XX
8945XX
81352X, 81353X, 81354X, 81355X
81356X, 81455X
83352X, 83353X
84151X
31
1. Kapalı taraf için Hofmann 555, açık tarafa için Hofmann 556 tipi kullanan jant ebatları. Bu jantlar, açık tarafta Hofmann
551-5 tipi yapışkanlı ağırlıkların kullanılmasına elverişlidir.
2. İki tarafta da Hofmann 556 tipi kullanan ancak aynı zamanda her iki tarafta 8845XX, 8855XX, 8945XX ve 8955XX
dışındaki Hofmann 551-5 tipi yapışkanlı ağırlıklar da kullanabilen jant ebatları.
2. nesil Alcoa jant flanş tasarımı
Yapışkanlı ağırlıklar.
Aşağıdaki jantların balans ayarları yalnızca yapışkanlı ağırlıklarla yapılabilir ve başka hiçbir klipsli ağırlık tipini kullanmaya uygun değildir.
Hofmann 551-5 tipi yapışkanlı ağırlıklarla Alcoa jantlarının
balans ayarını yapmaya yönelik talimatlar
• Parça numaraları aşağıda belirtilen Alcoa jantları
Hofmann 551-5* tipi yapışkanlı ağırlıklarla balans ayarı
yapılmak üzere tasarlanmıştır.
• 5* soneki, 180° ısıya kadar dayanıklı mavi bantlı yapışkanlı ağırlıkları gösterir.
19.5 x 7.50
19.5 x 8.25
22.5 x 7.50
22.5 x 8.25
22.5 x 9.00
22.5 x 11.75 ofset 120
• Bu jantların balans ayarı Hofmann 555 ya da 556 tipi
klipsli ağırlıklarla yapılamaz.
• Bu ağırlıklar her zaman küçük tümseğe / kamaya, yani
kasnak flanşına mümkün olduğunca yakına konmalıdır.
Yapışkanlı balans ağırlıklarının kullanımıyla ilgili talimatlar
için bkz. Bölüm 5.h.ii.
22.5 x 11.75 ofset 135
Alcoa P/N
77345X, 77346X, 77347X
78345X. 78346X, 78347X
8745XX
8855XX, 8865XX
8955XX, 8965XX
81456X, 81556X, 81557X, 81558X EU
81753X, 81755X, 81756X
81652X, 81655X
22.5 x 17.00 ofset -67
22.5 x 17.00 ofset -50
8405XX
8425XX
3. nesil Alcoa kasnak flanşı tasarımı
2009 ve 2010 yıllarındaki bütün Alcoa jantları kasnak flanşı tasarımlarına doğru bir geçişe tabi tutulmaktadır, böylece
bu jantlarda hem klipsli hem de yapışkanlı ağırlıklar kullanılabilir. Ancak, yeni klipsli ağırlık, kasnak flanşı tasarımı aynı
olmadığı için yukarıda sıralanan 1. seri Alcoa jantlarında kullanılamaz.
22.5 x 11.75 ofset 0
22.5 x 11.75 ofset 120
22.5 x 11.75 ofset 135
22.5 x 15.00 ofset 120
32
Alcoa P/N
8105XX, 81251X, 81252X
81751X, 81752X
81151X, 81152X, 81257X, 81258X
85052X
5.h.i. Klipsli tip balans ağırlıkları
Alcoa’nın 1. ve 3. nesil kasnak flanşı tasarımına atıfta
bulunur
Dikkat
Alcoa jantlarında kullanılacak balans ağırlıklarını, lastik
satıcılarının tedarikçilerinden temin edebilirsiniz. Radyal
lastiklerde, ağırlık klipsinin kasnak flanşı üzerine geçirilmesi için gerekli boşluğun temin edilmesi amacıyla
klipsli ağırlıklar yerleştirilirken lastik basıncının geçici
olarak azaltması gerekebilir. Alüminyum jant yüzeyinde
paslanma ve korozyon oluşmasını önlemek için yüzeyi
kaplanmış balans ağırlıklarının kullanılması önerilir.
Kasnak flanşının aşırı derecede aşınması (bkz.
Bölüm 6.f.) flanşın klipsli ağırlıkları düzgün bir
şekilde tutamadığı durumlarda “yapıştırma” veya
yapışkanlı jant ağırlıklarının kullanılmasını gerektirebilir.
5
5.h.ii. Yapışkanlı tip balans ağırlıkları
Alcoa’nın 2. ve 3. nesil tipi kasnak flanşı tasarımına atıfta bulunur
kapalı taraf
açık taraf
dış
iç
kapalı taraf
açık taraf
Yapışkanlı ağırlıklar yalnızca belirtilen taraflarda ve bölgelerde temiz zemine uygulanmalıdır. Bu ağırlıklar yalnızca araç çalışır
haldeyken fren, süspansiyon, direksiyon veya
diğer parçalarına temas etmeyecek şekilde
bir konuma yerleştirilmelidir.
KONUMLANDIRMA:
Jantın her iki tarafında da yapışkanlı ağırlıkların kullanılması gereken belirli bir alan
vardır.
Yalnızca 2. nesil Alcoa kasnak flanşı tasarımı
olan jantlar:
Bu ağırlıklar her zaman küçük tümseklere
/ kamaya, yani kasnak flanşına mümkün
olduğunca yakına konmalıdır.
33
PROSEDÜR VE YAPILMASI GEREKENLER:
1. Sıcaklık
Yapışkanlı ağırlıkları jantlara yapıştırmak için ortam
sıcaklığının 10° C’nin üstünde olması gerekir. Jantın
ve yapışkanlı ağırlığın sıcaklığı da 10° C ya da daha
fazla olmalıdır. Yapışkanlı ağırlıkları kullanmadan önce
jantların oda sıcaklığına ulaşmasını bekleyin (en az 10°
C).
2. Temizleme
Kullanmanız gereken ağırlık miktarına ve konumuna
kadar verdikten sonra lekeler iyice temizlenmelidir ve
toz, yağ ve silikonlardan tamamen arınmış olmalıdır.
Bu durum hem yeni hem de eski jantlar için geçerlidir.
Silikon ve yağı temizlemek için silikon çıkarıcı ya da
başka uygun bir temizleyici kullanın. Silikon, balans
ağırlıklarının tutkalını yok eder ve gevşemesine neden
olur.
3. Yapıştırma
Hava kabarcıkları oluşmasını önlemek veya yapışkan
tipi ağırlıklar ile jant yüzeyi arasında yeterli temas
olmasını sağlamak önemlidir. Bu şekilde silikon içeren
temizleme deterjanları tutkalı yok edip balans ağırlığının janttan ayrılmasına neden olabilir. Ağırlıklar
belirli bir kuvvetle (5 kg baş parmak basıncı) belirlenen
alanlardaki küçük tümseğe uygulanmalıdır.
4. Süre
Mavi bantlı Hofmann ağırlıkları (551-5 tipi) nispeten
daha az “başlangıç tutkal kuvveti”ne sahiptir. Balans
ayarı yapılırken ağırlığın yeri, yapıştırma işleminden
hemen sonra değiştirilebilir. Tutkal, oda sıcaklığında 24
saat kaldıktan sonra maksimum tutma gücüne ulaşacaktır.
Kapalı tarafta yalnızca 50, 75 ve 100 gramlık Hofmann 551
tipi kullanılabilir. Bu tarafta 100 gramdan fazlasına ihtiyaç
duyulursa ağırlıklar arka arkaya konulmalıdır.
Açık taraf, 50 ila 225 gram arasında değişen Hofmann 551
tipinin kullanılmasına olanak tanır.
34
Dikkat
Jantların soğuk bir ortamdan daha sıcak bir
ortama taşınması jant yüzeyinde yoğuşma
olmasına neden olur, bu da yapışkanı olumsuz
yönde etkiler.
Bu durum, jant ile yapışkanlı ağırlık arasındaki
temasın yetersiz olmasına neden olur.
Bu da kullanım sırasında ağırlıkların “fırlamasına” ve araca zarar vermesine veya yaralanmaya
neden olabilir.
YAPILMAMASI GEREKENLER
• Kapalı tarafta 125 ila 225 gramlık ağırlıklar kullanmayın:
bu ağırlıkların genişliği bu alandaki uygun yüzeyden
fazladır.
• Hiçbir durumda 250 ve 300 gramlık ağırlıklar kullanmayın: bunlar kapalı taraf için fazla geniş, açık taraf için
de fazla uzundur. Bunlar fren parçalarını bozabilir. Alternatif olarak daha küçük ebatlardaki ağırlıkları kullanın.
• Bozulmaya neden olabileceği için belirlenen alanlar
dışında herhangi bir yapışkanlı ağırlık kullanmayın.
Daha fazla bilgi için Hofmann’ın web sitesine bakın: www.
dionys-hofmann.de
5
5.h.iii. Balans sıvısı veya tozu
Sıvı veya toz balans ayarı önerilmez.
Dikkat
Dikkat
Alcoa Wheel Products, politikası gereği, herhangi
bir markayı ya da balans tozunu desteklememektedir.
Alcoa jantlarda sıvı lastik dengeleyicilerin
veya yalıtıcıların kullanılması jant kasnağının yüzeyinde aşırı derecede hızlı korozyon
oluşumuna neden olabilir.
Toz dengeleyicilerin Alcoa jantlarında kullanımı
supapların tıkanmasına neden olabilir. Dengeleyici tozu kullanırken filtreli supap iğnesi kullanılması önerilir. Alcoa jantlarının tasarımı ve bunlara
karşılık gelen supaplar nedeniyle uzun supap
iğnesinin ya da filtreli supap iğnesinin kurulması
her zaman mümkün olmayabilir.
Ağır şekilde korozyona uğramış jantların kullanılması uygun değildir.
Sıvı lastik dengeleyiciler veya dolgu macunu kullanılması sonucu korozyona uğrayan Alcoa jantlar
Alcoa sınırlı garantisi kapsamında değiştirilmez.
Balans tozu kullanılması, jant muayenesinde
tozun kullanımına bağlı bozukluklar görülmediği
sürece garantiyi geçersiz kılmaz.
Sıvı veya toz dengeleyiciler iç lastiksiz lastiklerin iç astarına
zarar verebilir. Bilgi için üreticinin önerilerine bakın.
35
5.i. Yağlama / ALgrease
5.i.i. Poyranın ve/veya jant göbek deliğinin yağlanması
Poyra kılavuzlu jantları takmadan önce, jant ve poyra
kılavuzu arasında oluşabilecek korozyonun en aza indirilmesi için jant kılavuzunu veya poyra pabuçlarını su
bazlı olmayan bir yağlayıcı madde ile bolca yağlayın. Jant
ve poyra kılavuzları arasında meydana gelebilecek aşırı
korozyon, jantın sökülmesini zorlaştırır. Jantın, poyranın
ya da fren kampanasının yüzeyini yağlamayın (resme
bakın).
ALgrease veya eşdeğeri yağlayıcı maddeler, ısıya dayanıklı
olup alüminyum malzemeler ve lastikler için güvenlidir.
ALgrease ayrıca lastik ve supapların takılması esnasında
da kullanılabilir. Su bazlı olan veya ağır metal içeren diğer
yağlayıcı maddeler korozyonu hızlandıracaklarından kullanılmamalıdır. ALgrease ürünlerini, Alcoa distribütörünüzden sipariş edebilirsiniz. ALgrease ile ilgili daha fazla
bilgi için Alcoa Aksesuarlar Kataloğuna bakın.
Poyra pabuçlarını veya jant göbek deliğini su bazlı
olmayan bir yağlayıcı madde ile bolca yağlayın.
burayı yağlayın
burayı yağlayın
burayı yağlayın
burayı yağlayın
Jantın, poyranın ya da fren kampanasının yüzeyini YAĞLAMAYIN.
5.i.ii. Bijonları ve somunları yağlama
Poyra kılavuzlu jantlarda kullanılan somunlar için, somun
ile bütünleşik pul arasındaki noktaya iki damla, her bijonun
ucundaki ilk iki ya da üç vida dişine iki damla motor yağı
sürün.
Böylece temas yüzeyleri arasında korozyon oluşumu en
aza inecektir. Yeni donanımda yağlama yapmaya gerek
yoktur.
burayı yağlayın
burayı yağlayın
Jantın, poyranın ya da fren kampanasının yüzeyini YAĞLAMAYIN.
36
5.i.iii. ALgrease
JANTLARI TAKARKEN ALGREASE KULLANIN
Jantlar kullanımda olduğu sürece, jantın ve poyra bölgesinin çevresinde toz toprak ve diğer yabancı maddeler
birikir. Su ve yol tuzları, jant göbeğinde oksitlenmeye
yol açabilir. Merkezleme kovanları ile bilhassa poyraların
kesintisiz merkezleme uçları, jantların poyralara yapışmasına neden olur, dolayısıyla jantların çıkarılması zorlaşır.
Jantların poyralara yapışıp kalmasını önlemek için jantı
poyraya takmadan önce ALgrease kullanın. Eğer yapışma
meydana geldiyse, jant çıkarıldığı zaman:
5
Temas halinde olan jant diski ile poyranın yüzeylerini
temizleyin.
Kovanları ve poyra merkezleme uçlarını, ayrıca jantın
poyra deliğinin iç kısmını iyice temizleyin. Pas, oksit ve toz
izlerini temizlemek için tel fırça kullanın.
Jantın poyra deliğinin iç kısmına ve / veya kovanlar ile
poyranın merkezleme ucuna ince bir tabaka şeklinde
ALgrease sürün.
37
ALgrease alüminyum ve çelik üzerinde güvenle kullanılabilir. ALgrease yüksek ve düşük sıcaklığa dayanıklıdır.
ALgrease kullanılan parçalar ve yüzeyler korozyondan
korunur. Jantlar her takıldığında ALgrease kullanılması
önerilir.
Poyranın montaj bölgesi veya jant diskinin temas yüzeylerine ALgrease uygulamayın.
Su bazlı ya da metal içerikli başka yağlama maddeleri kullanmayın. Bu tür maddeler korozyon oluşumunun
hızlanmasına yol açabilir.
5.j. Jantları (poyraya) yerleştirme
Jantların düzgün yerleştirilmesi için öneriler
Eğik, bozuk, çatlak veya hasarlı bijonları tespit edip
değiştirin. Bozuk bijonları değiştirirken her zaman bozuk
bijonun her iki tarafındaki bijonları da değiştirin. İki ya
da daha fazla bijon bozuksa bu jant konumu için bütün
bijonları değiştirin. Periyodik bakım ve bijon değiştirme
uygulamaları için bijon üreticisine danışın.
Bütün jant bağlama ekipmanları, kademe 8 ya da metrik
çevrimi olarak 10.9 olmalıdır. Bijonları değiştirirken
ekipman üreticisinin tavsiyelerine uyun.
BİLGİ
• Herhangi bir engelden yeterince uzak olduğundan
emin olmak için jant teçhizat kontrolü yapın.
başvurun. Lastiği takmadan önce.
Uyarı
Düzgün bir şekilde takılmayan ya da bakımı yapılmayan jantlar güvenli olmayabilir veya düzgün
çalışmayabilir.
Uygun jant kurulumuna veya bakım yöntemlerine uyulmaması yaralanma veya ölüm ile sonuçlanabilir.
Bu bölümde belirtilen uygun jant montajı ve
bakım uygulamalarına uyun.
38
1. Bütün somunların düzgün şekilde torklandığından
emin olun - sık sık kontrolden geçirin (bkz. Bölüm
5.n.ii.). Jant gevşekse, delikler ezilecektir (deforme
olurlar). Bazı başlık somunları sıkı, bazıları gevşekse
jantlarda çatlaklar oluşabilir veya bijonlar kırılabilir.
Bu durum jantların gevşemesine ve araçtan ayrılıp
çıkmasına yol açabilir. Bijon deliklerinden çıkan
pas veya toprak izleri somunların gevşek olduğunu
gösterir (bkz. Bölüm 5).
2. Şapkalı somunları sıkıştırmadan önce jant anahtarının
uç kısmının düz olduğundan veya jant montaj yüzeyini
koruyucu bir kalkanla kapladığından emin olun. Eğer
bu kısım düz değilse anahtar ucu, başlık somunlarının
çevresindeki jantı bozacaktır.
3. Bütün parça temas yüzeylerini pürüzsüz ve temiz
tutun. Montaj yüzeylerindeki çamur veya çıkıntılar
jantların gevşemesine neden olabilir. Pürüzlerin, sıyrıkların vb. neden olduğu bütün çıkıntıları ortadan
kaldırın. Montaj sırasında montaj yüzeyine toz toprak
dökülmediğinden emin olun.
4. Alcoa tarafından onaylanmadığı takdirde montaj sisteminin temas yüzeylerinde ara burç veya kapak başlığı
gibi yabancı maddeler kullanmayın. Alcoa dövme
alüminyum jantları boyamayın.
5. Alcoa Dura-Bright® yüzey işlemli jantların monte
edilmesi sırasında ufak çizikler ve sıyrıklar düzeltilemeyeceği için daha dikkatli olunmalıdır (özel uyarılar ve
bakım uygulamaları için bkz. Bölüm 7.b.).
6. DiscMates™ jantlar arasında ve jantlar ile poyra veya
fren kampanası temas yüzeyleri arasına yerleştirilmek
üzere tasarlanmış koruma contasıdır (bkz. Bölüm 5.g.i.).
DiscMates™ contalarının, lastik/jant takımı çıkarıldığı
ve yeniden takıldığı zaman değiştirilmesi önerilir.
5.k. Poyrayı merkezleme
Ağır iş ticari araçlarında kullanılan tüm Avrupa tipi Alcoa
jantları, poyra merkezlidir. Avrupa tipi Alcoa jantları,
silindirik bijon cıvatası deliklerine sahip olup konik veya
küresel somunların kullanıldığı bijon merkezleme işlemi
için uygun değildir: Avrupa tipi ağır hizmet Alcoa jantlarında bu tip donanımların hiçbir çeşidini kullanmayın.
Korozyonu azaltmak ve lastiklerin değiştirilmesi ya da
bakım amaçlı olarak jantları sökülmesini kolaylaştırmak
için kovanlar üzerine mutlaka biraz ALgrease veya su bazlı
olmayan bir yağlayıcı madde uygulayın.
Çelik poyra kılavuzlu jantlar için tasarlanmış poyralar, dublelenmiş alüminyum jantların yerleştirilmesi için yeterli
kılavuz çıkıntı uzunluğuna sahip olmayabilir. Kılavuz
çıkıntı uzunluğuna, bilhassa çelikten alüminyum ikililere
geçiş yaparken çok dikkat edin. Dış jantın bağlı olduğundan ve poyra kılavuzu ortalandığından emin olun.
5
Alcoa jantlarını satın almadan önce mutlaka kamyonunuzun, römorkunuzun ya da dingilinizin orijinal ekipman
üreticisine danışın: merkezleme işleminin yeterli seviyede
yapılabilmesi için kılavuz çıkıntı uzunluğu, tekli montaj
için 5 mm veya üzeri, ikili montaj için ise 1x disk kalınlığı
+ 5 mm olmalıdır. Her iki durumda da boyutlar eğimli
kenarları içermez. Daha uzun kovanların bulunması,
montajı kolaylaştırır.
5.l. Disk kalınlığı ve vidalı geçme
Alcoa jantlarının montaj flanşı (19,0 - 28,5 mm) çelik
jantların montaj flanşından (10-13 mm) kalındır. Bu
nedenle farklı montaj ekipmanı gerekir.
Alcoa jantlarını doğru şekilde takmak için:
• Bundan sonra Bölüm A’da tarif edildiği gibi standart
somunlarla birlikte daha uzun (değiştirme) bijonlar
kullanın veya
• Bundan sonra Bölüm B’de tarif edildiği gibi standart
uzunluktaki bijonlarla birlikte manşonlu somunları
(Alcoa’dan temin edilebilir) kullanın
Aşağıdaki bilgiler için en son Alcoa Jant Teknik Özellikler
Tablosu’na bakın: jant ebatları, parça numaraları, disk
kalınlığı gibi ebat özellikleri ve uygulamalar.
Uyarı
Bijon ile somun arasındaki vidaların iyice yerleşmemesi bijonun çatlamasına veya kırılmasına yol
açabilir.
Bijon ile somun arasındaki vidaların iyice yerleşmemesi jantın gevşemesine yol açabilir.
Uygun jant kurulumuna veya bakım yöntemlerine uyulmaması yaralanma veya ölüm ile sonuçlanabilir.
39
5.m. Somunlar ve bijonlar
5.m.i. Bölüm A, Alcoa jantları standart somunlarla monte etme ve jant bijonlarını değiştirme
Bu şekilde montaj için gerekli Alcoa jant versiyonu, çelik
jantların gerektirdiğinden daha uzun somun gerektirir.
Bijon çıkıntısı jantın birini veya ikisinin disk kalınlığını, jant
somununun boyunu ve ilave iki vida dişini kaplayacak
kadar uzun olmalıdır.
Bijon çıkıntısı çok dikkatlice kontrol edilmelidir. Bijon
çıkıntısı, poyranın, jant diskine temas eden düz montaj
yüzeyinden bijonun dış ucuna doğru ölçülür.
Tekli montaj için gereken minimum bijon çıkıntısı = disk
kalınlığı Alcoa jant + standart somun uzunluğu + 3 mm**
@ M22, M20 veya M18 x 1.5
İkili montaj için minimum bijon çıkıntısı =2x disk kalınlığı
Alcoa jant + standart somun uzunluğu + 3 mm** @ M22,
M20 veya M18 x 1.5
** 7/8 inç- 11 BSF veya 7/8 inç - 14 UNF olması durumunda
2 tam vida dişi
BİLGİ
• Toplam yüksekliği daha fazla olan altıgen somunlar
kullanıldığında bijon uzunluğu daha fazla olmalıdır.
40
5.m.ii. Bölüm A, bijon fazlalığı nasıl ölçülür?
Bijon çıkıntısı dingil ucunun montaj yüzeyinden ölçülür:
• yani, disk frenli çalışan dingillerde poyradan ve kampana frenli çalışan dingillerde içten monte edilmiş kampanalardan
bijon ucunun dışındaki birinci tam vida dişine
• yani, kampana frenli dingillerin dıştan monte edilmiş kampanalarından bijon ucunun dışındaki birinci tam vida dişine
içten monte edilmiş kampana
dıştan monte edilmiş kampana
5
1
2
4
5
3
4
1.
2.
3.
4.
5.
6.
poyra
açık omuz
birinci tam vida dişi
kampana
bijon çıkıntısı
montaj yüzeyi
5
3
1
6
6
Jant bijonlarının güvenli bir şekilde değiştirilmesi için bijon çıkıntısının aşağıdakileri kapsaması gerekir:
Tekli montaj:
• M22, M20 veya M18 x 1.5 vida dişi ile kullanmak için 1x
disk kalınlığında Alcoa jant + somun yüksekliği + 3 mm
(veya BSF veya UNF gibi diğer vidalama durumlarında 2
tam vida dişi)
• Örneğin 22 mm disk kalınlığı ve normal 2 parçalı flanş
somunu M22 x 1.5 olan 1x 22.5 x 9.00 Alcoa jantın bijon
çıkıntısı 22 + 27 + 3 = 52 mm olur.
İkili montaj:
• M22, M20 veya M18 x 1.5 vida dişi ile kullanmak için 2x
disk kalınlığında Alcoa jant + somun yüksekliği + 3 mm
(veya BSF veya UNF gibi diğer vidalama durumlarında
2 tam vida dişi)
• Örneğin 22 mm disk kalınlığı ve normal 2 parçalı flanş
somunu M22 x 1.5 olan 2x 22.5 x 9.00 Alcoa jantın bijon
çıkıntısı 2x + 22 + 27 + 3 = 74 mm olur.
41
Bijon bulunabilirliği
Ekstra uzun bijonlar
26, 24 veya 21 mm montaj sisteminde daha uzun değiştirme bijon çeşitleri, yani daha uzun bijonlar ve standart
somunlar için kamyonunuzun veya römorkunuzun orijinal
ürün üreticisine danışın.
Bazı araç dingili üreticileri “kombine” veya ekstra uzun
bijon uzunluğu sunarlar, bunlar hem daha ince çelik jantlar
hem de daha kalın alüminyum jantlar için uygundur. Bazı
durumlarda Alcoa jantlar bijonları değiştirmeye veya
manşonlu somun satın almaya gerek kalmadan takılabilir.
Doğru ve güvenli montaj yapmak için bu bölümde tarif
edilen prosedürleri takip edin.
5.m.iii. Bölüm B, Alcoa jantlarını standart bijonlarla ve Alcoa manşonlu somunlarla monte etme
42
Özel bir manşonlu somun kullanıldığında, standart jant
bijon uzunluğu daha kalın diskli Alcoa jantlarına uygun
olabilir. Bu somunların gövdeleri veya manşonları montaj
deliklerine uzanır ve standart bijon uzunluğunu telafi
ederek yeterli vida geçmesi olmasını sağlar. Somun manşonlarının daha kolay geçmesi için her zaman yalnızca
uygun montaj deliği çapına sahip Alcoa jantı kullanın.
Somun deliği çapı hakkında bilgi için Alcoa Jant Teknik
Özellikler Tablosu’na bakın. Emin olmadığınız durumlarda
Alcoa yetkili satıcısına, distribütörüne veya Alcoa Wheel
Products Belgium’a danışın.
Manşonlu somunlar aşağıdakiler için uygundur:
• Manşonlu somunla montaj için 32,0 mm montaj deliği
çapı:
• M22 x 1.5 (Metrik, Volvo 2005 >)
• 7/8” -11 BSF (Scania)
• 7/8” -14 UNF (Volvo > 2004)
çapı:
• M20 x 1.5 (Metrik)
çapı:
• M18 x 1.5 (Metrik)
Bijon vida dişleri ile manşonlu somun arasındaki
geçme uzunluğunun, bijon çapının % 95’ine veya daha
fazlasına denk gelmesi tavsiye edilir.
Manşonlu somunlarla yapılan montajın doğru olması için
yeterli vida geçmesi olmalıdır:
Bijon ile somun arasında olması önerilen minimum vida
geçme sayısı.
•
•
•
•
•
M22 x 1.5 için 14 tam dönüş (Metrik, Volvo 2005 >)
M20 x 1.5 için 13 tam dönüş (Metrik)
M18 x 1.5 için 12 tam dönüş (Metrik)
7/8” -11 BSF için 10 tam dönüş (Scania)
7/8” -14 UNF için 12 tam dönüş (Volvo > 2004)
5.m.iv. Bölüm B, vidalı geçme yeterliliğini kontrol etme
Tekli veya eşlenmiş jantı, jantları emniyete alan en az
iki somunla poyraya geçirin. Somunun birini sıkıştırın
ve somun güvenli bir şekilde yerleşinceye kadar tam
dönüşleri sayın.
Poyra kılavuzlu jantları manşonlu somunlarla
merkezlemeyin
Somunun manşonları jantı/jantları merkezlemez; yine de
bu montaj sistemi poyra kılavuzluğu ya da poyra merkezleyen dingil gerektirir. Merkezleme işleminin yeterli
seviyede yapılabilmesi için kılavuz çıkıntı uzunluğu, eğimli
kenarlar hariç, tekli montaj için 5 mm veya üzeri, ikili
montaj için ise 1x disk kalınlığı + 5 mm olmalıdır (tekli ve
ikili için).
5
Tek takılan jantlar kısa kovanlı manşonlu somun gerektirir
Bütün Avrupa araçları için çeşitli vida dişi ebatlarında kısa
ve uzun manşonlu somunları Alcoa’dan temin edebilirsiniz. Doğru kenetleme kuvveti elde etmek için gerekli
tork miktarı kamyon / römork veya dingil üreticiniz tarafından önerilir.
Çift takılan jantlar uzun manşonlu somunlarla takılmalıdır
Vida dişi olmayan / alt tarafı çıkıntılı bijonlar
X
Vida dişi olmayan veya açık omuzlu bijonlar janta/jantlara
kenetlemenin hatalı olmasına veya hiç kenetleme olmamasına yol açabilir. Manşonlu somunlar, jantlar doğru bir
şekilde kenetlenmeden bile bijonun vida dişi olmayan
kısmında veya açık omzunda “çıkıntılı” hale gelebilir.
Alcoa jantları bu tip bijonlarla poyraya monte etmeden
önce pul ile poyranın montaj yüzeyi arasındaki boşluk
belirlenmelidir.
Bu boşluk (x) takılacak Alcoa jantının disk kalınlığından 2mm
az olmalıdır. Bu boşluğu, jant takılmadan önce somun, bijonda
çıkıntı oluşturduğunda belirleyin.
43
Bijonlar
Kullanım sırasında, bijon ebatları ve durumu çevresel
koşullar, çoklu yeniden kurulumlar, uygun olmayan
torklama ve diğer etkenlerden ötürü zamanla değişebilir.
Periyodik bakım tavsiyeleri ve bijon değiştirme uygulamaları için poyra ve bijon üreticinize danışın.
Eğik, bozuk, çatlak veya hasarlı bijonları tespit edip
değiştirin. Bozuk bijonları değiştirirken her zaman bozuk
bijonun her iki tarafındaki bijonları da değiştirin. İki ya
da daha fazla bijon bozuksa bu jant konumu için bütün
bijonları değiştirin.
Bütün jant bağlama ekipmanları, kademe 8 ya da metrik
çevrimi olarak 10.9 olmalıdır. Bijonları değiştirirken
ekipman üreticisinin tavsiyelerine uyun.
5.n. Jant Somunları
Uyarı
Janta temas eden krom kaplama yüzeyine sahip krom kaplama başlık somunlarının kullanılması jant kenetlenmesinin azalmasına ve tutarsız olmasına yol açar.
Bu durum jantların gevşemesine ve araçtan ayrılmasına yol açarak ağır yaralanmalara veya ölüme neden olabilir.
Kesinlikle krom kaplama temas yüzeyli başlık somunlarını kullanmayın. Alcoa alüminyum jantlarında yalnızca
önerilen ekipmanları kullanın.
44
5.n.i. İki parça altıgen başlı somun
Alcoa jantlarında kullanılan somunların tasarım ve özellikleri DIN 74361 standardıyla uyumludur. Avrupa Alcoa
jantları, aşağıdaki vidalamaya sahip iki parçalı altıgen başlı
somunlarla kullanılır:
•
•
•
•
•
M22 x 1.5
M20 x 1.5
M18 x 1.5
7/8” - 11 BSF
7/8” - 14 UNF
BİLGİ:
• Herhangi bir Alcoa jant uygulamasında yekpare somun
kullanılması onaylanmaz.
• Ağır yük araçlarında kullanılan Avrupalı Alcoa jantları
sıkıştırmak için poyra merkezleme sistemleri için tasarlanan bütünleşik, serbest dönen pullu tek veya iki parça
manşonlu somunlar kullanılmalıdır.
• Vida geçmesi yeterli olduğu takdirde, cıvata deliği
çapına denk gelen, kamyonla birlikte verilen normal
somunlar veya çelik jantla (römork) verilen dingiller de
Alcoa jantlarıyla birlikte kullanılabilir (bkz. Bölüm 5.l. ve
5.m.).
• Aşağıdaki 2 parçalı altıgen başlı manşonlu somun çeşitlerini Alcoa’dan temin edebilirsiniz:
• M22 x 1.5 (Metrik, Volvo 2005 >)
• M20 x 1.5
• M18 x 1.5
• 7/8”-11 BSF (Scania)
• 7/8”-14 UNF (Volvo > 2004)
• Bazı araçlar sağdan dişli ve soldan dişli ekipmanla
birlikte gelir. Bu araçların sağ tarafında sağdan dişli
ve sol tarafında soldan dişliler bulunur. Bijonlardaki
ve somunlardaki “R” ve “L” işaretleri sırasıyla sağ ve sol
dişlileri gösterir.
Alcoa P/N
Vida dişi ebadı
Uygun Model
Manşon
Uygulama
GAX578032
M22 x 1.5
Metrik, Volvo 2005 >
Kısa
Tekli
GAX57803201*
M22 x 1.5
Metrik, LH dişli
Kısa
Tekli
GAX578132
M22 x 1.5
Metrik, Volvo 2005 >
Uzun
İkili
GAX57813201*
M22 x 1.5
Metrik, LH dişli
Uzun
İkili
GAX614230
M20 x 1.5
Metrik
Kısa
Tekli
GAX614330
M20 x 1.5
Metrik
Uzun
İkili
GAX542026
M18 x 1.5
Metrik
Kısa
Tekli
GAX542126
M18 x 1.5
Metrik
Uzun
İkili
GAX578432
7/8”-11 BSF
Scania
Kısa
Tekli
GAX578532
7/8”-11 BSF
Scania
Uzun
İkili
GAX578232
7/8”-14 UNF
Volvo > 2004
Kısa
Tekli
GAX578332
7/8”-14 UNF
Volvo > 2004
Uzun
İkili
5
(*)Şapkalı somunların parça numaralarındaki 01 eki soldan dişli versiyon olduğunu gösterir.
BİLGİ:
• Manşonlu somunlar bijon uzunluğunu yeterli derecede telafi etmek için tasarlanmış olsa da minimal bir bijon çıkıntısına, yani vida geçmesine gerek vardır (bkz. Bölüm 5.m.iii. ve 5.m.iv.).
45
5.n.ii. Somunları sıkıştırma
İki parçalı flanş somunları M22 x1.5, M20 x 1.5, M 18 x
1.5, veya 7/8 - 11 BSF veya 7/8 - 14 UNF farklı tork gereksinimine tabi olabilir. Uygun tork değerleri için araç veya
dingil üreticisine danışın veya araç kullanma kılavuzuna
bakın.
Poyranın kılavuz pedlerinden birini saat on iki yönünde
konumlandırın. Jantları kılavuz pedlerine yerleştirdikten
sonra iki parçalı bütün flanş somunlarını elle sıkıştırın,
sonra da sahip olduğunuz jant için aşağıda gösterilen
sırayı izleyerek uygun torka göre sıkıştırın.
Altı Bijon
5-50 mil / 8-80 km çalışmadan sonra, belgelenmiş filo
uygulamanız aksini göstermiyorsa tork miktarı yeniden
kontrol edilmelidir. Bundan sonra tork miktarını sıklıkla
kontrol edin.
Somunlar sıkı tutulmalı, bijonlar ve somunlar sıklıkla
kontrol ettirilmelidir.
Darbeli anahtarlar kullanıyorsanız, bunlar önerilen sınırlar
dahilinde, torka tatbik edilmek için dikkatli bir şekilde
ayarlanmalıdır. Somunların torklanması önerilen sırayla
yapılmalıdır.
Sekiz Bijon
Her jant takıldıktan sonra somun torku, tork anahtarıyla
kontrol edilmelidir. Gerekirse somunlar yeniden torklanmalıdır.
Lastik değiştirildiğinde somunlar ve bijonlar iyi durumda
olduklarından emin olmak için muayene edilmelidir.
Çatlamış ve ezilmiş veya hasar görmüş vida dişi tespit
edildiği takdirde bunlar kullanımdan kaldırılmalıdır. Jant
bijonlarını uygun şekilde kontrol edin.
BİLGİ:
• Somunların sıklıkla sıkıştırılması gerekiyor, bijonlar
sıklıkla bozuluyor, jant somunu pulları bozuluyor veya
cıvata delikleri eziliyorsa, ekipman ve montaj uygulamaları gözden geçirilmelidir.
46
On Bijon
Uyarı
YAĞLAMA
EKSİK VE AŞIRI TORK
Yağlayıcılar başlık somunu pulunda, yani somunjant temas yüzeyinde kullanılmamalıdır.
Eksik torklanan somunlar jantların gevşemesine,
cıvata deliklerinin şeklinin bozulmasına, bijonların
yorulmasına veya somunların kaybedilmesine,
ayrıca cıvata deliği bölgesinde çatlaklar oluşmasına
neden olur.
Bijon vida dişlerinde ve / veya somunda aşırı
miktarda yağlayıcı kullanılması tork miktarının aşırı
olmasına yol açar. Aşırı tork bijonların gerilerek
bozulmasına yol açabilir.
Yağlanan pullar fazla torka neden olabilir, bu da
bijonların gerilerek bozulmasına yol açabilir. Bijonların bozulması jantların gevşemesine ve araçtan
ayrılmasına yol açarak ağır yaralanmalara veya
Yağlayıcılar başlık somunu pulundan, kazara somunjant temas yüzeyinde kullanıldıysa tamamen temizlenmelidir.
Fazla torklama bijonların gerilerek bozulmasına, tork
kaybına ve erken yorulmaya yol açabilir.
5
Hem eksik hem de aşırı torklama jantların yerinden
çıkmasına ve ağır yaralanma veya ölüme yol açabilir.
Jantlar, bijonlar ve somunlar dahil bütün parçaları
kontrol edin. Jantların, poyraların ve kampanaların montaj yüzeylerini kontrol edin. Kir, korozyon
ve hasar olup olmadığını kontrol edin. Kir ve pası
temizleyin, hasarlı parçaları değiştirin. Doğru sıkıştırma sırasına ve tork seviyelerine uyun.
Yağın, jant, poyra veya kampana montaj yüzeyine
temas etmesine izin vermeyin. Bijon vida dişlerini
yağlamak için aerosol kutusu kullanmayın.
Bkz. Bölüm 5.i. Yağlama / ALgrease.
5.n.iii. Jant somunlarının sıkılı kalmasını sağlayın
Jant başlık somunlarının sıkılı kalması sağlanmalıdır. İlk
kullanımdan sonra veya söktükten sonra bütün başlık
somunlarını uygun torkta olmaları için kontrol edin. Mola
verildiğinde, jantları ve jant somunlarını muayene edin.
Şapkalı somunlardaki kir izleri gevşeklik göstergesi olabilir.
Flanş somunları sıkılı tutulmalı, bijonlar ve somunlar
sıklıkla kontrol ettirilmelidir. Lastik değiştirildiğinde
somunlar ve bijonlar iyi durumda olduklarından emin
olmak için muayene edilmelidir. Somunların sıklıkla sıkıştırılması gerekiyor veya bijonlar sıklıkla bozuluyorsa,
ekipman ve montaj uygulamaları gözden geçirilmelidir.
Uygun somun torku için aşağıdaki tabloya bakın:
İki parçalı flanş somunu kullanan poyra kılavuzlu
Montaj tipi
Somun Vida Dişi
Tork Seviyesi Nm
Metrik
M18 x 1.5
340 – 400
Metrik
M20 x 1.5
380 – 450
Metrik *1
M22 x 1.5
610 – 675
Scania
7/8 – 11 BSF
540 – 660
Volvo*2
7/8 – 14 UNF
640 – 700
47
İki parçalı flanş somununun düzgün takılması için,
somun ile flanş arasındaki noktaya bir damla, her bijonun
ucundaki ilk iki veya üç vida dişine de iki damla motor
yağı sürülmelidir (bkz. Bölüm 5.n.ii.).
*1 2005’ten sonraki Volvo dahil
*2 2004’e kadar olan Volvo
BİLGİ:
1. Özel bağlayıcılar kullanıyorsanız (başlık somunları)
önerilen tork değerleri için üreticiye başvurun.
2. Jant somunlarının belirlenen tork değerine göre sıkıştırılması çok önemlidir. Gevşek jantlara neden olan
eksik sıkıştırma, jantların, bijon ve poyraların zarar
görmesine ve jantın kaybedilmesine yol açabilir.
Aşırı sıkıştırma, bijonlara, somunlara ve jantlara zarar
verebilir, ayrıca jantların gevşemesiyle sonuçlanabilir.
3. Uygun torklama yapıldığından emin olmak için bütün
tork anahtarlarının, hava anahtarlarının ve diğer
araçların çapı periyodik olarak ölçülmelidir.
5.n.iv. Çelik jantlarla dubleleme
Çelik jantları Alcoa alüminyum jantlarla eşlerken, çelik jant
üreticisinin önerilen tork ve jant montajında kullanılan
dişli yağlarının kullanımıyla ilgili önerilerine uyun.
Bkz. Bölüm 4.g.
Uyarı
Boyalı çelik ikili iç jantları dış alüminyum jantlara
monte ederken iç çelik jantlardaki aşırı miktardaki
boya katmanına karşı dikkatli olun.
Aşırı miktarda boya kenetlenme kuvvetini azaltabilir ve jantların gevşeyerek ağır yaralanma ve
ölümlere yol açmasına neden olabilir.
48
5.n.v. Hatalı montaj
Aşağıda hatalı jant montajı örnekleri bulunmaktadır.
1
1
2
2
5
3
3
1. poyra kılavuzlu Alcoa alüminyum jant
2. bilyeli yatak başlık somunu
3. yetersiz temas alanı
• Uzatılmış bijonlarla kullanmak üzere tasarlanmış
jantlarda manşonlu başlık somunlarını kullanmayın.
• Manşonlu başlık somunlarıyla kullanmak üzere tasarlanmış jantlarda ikili flanş somunu kullanmayın.
• Diğer herhangi bir jantta Volvo OE manşonlu başlık
somunu kullanmayın.
• Bijonlu bilye / konik oturma jantlarıyla iki parçalı flanş
somunları kullanmayın.
• Poyra kılavuzlu jantlarda bilyeli yatak veya konik
oturma başlık somunu kullanmayın.
1. Bijonlu, bilyeli yatak alüminyum jantı
2. iki parçalı flanş somunu
3. (varsa) temas alanı az
Uyarı
Yanlış jant somununun kullanılması tork kaybı,
bijon bozulması ve jantların çatlaması gibi ağır
yaralanma ve ölüme yol açabilecek durumlara
neden olabilir.
Yalnızca her jant çeşidi için özel olarak tasarlanmış
ekipmanı kullanın.
Uygun ekipman takımı için bkz. Bölüm 5.m. ve
5.n.
49
6 Kullanımdaki jantlar
6.a. Yanlış kullanımdan kaçının
Jantların kötü kullanılması jant ömrünü kısaltır. Lastik
değiştirme sırasında yeterince dikkatli olunmaması, jant
kasnağının şiddetle vurulması, aşırı ısıya maruz bırakma
veya yüksek hızda veya keskin dönüşlerde kaldırıma
çarpma jantlara zarar verebilir.
Lastiği aşırı şişirmeyin. Lastik üreticisinin önerdiği basıncı
kullanın ancak hiçbir koşulda soğuk şişirme basınç
miktarını aşmayın. Lastiği monte etmeden önce, herhangi
bir engelden yeterince uzak olduğundan emin olmak için
jant teçhizat kontrolü yapın.
6.b. Baştan aşağı ve sık sık muayene edin
Güvenli işleyiş için jantların ve eklenmiş donanımın sık
aralıklarla, hem araç içinden hem de araç dışından iyice
incelenmesi gerekir.
Kullanımdaki jantlar düzgün ve güvenli bir performans
için düzenli aralıklarla muayene edilmelidir.
Bir jantın etkin kullanım ömrünü tahmin etmek her
zaman mümkün değildir. Jantlar sonunda eskiyecektir.
Genel olarak, eski jantlar ve çok zor koşullarda kullanılan
jantlar, kullanımdan kaldırılması gerektiğini gösteren açık
işaretler için daha sık kontrol edilmelidir.
Açık bölgelerin tamamını sık sık kontrol edin. Jantları
temizleyip çatlak ve diğer hasarlar olup olmadığına bakın.
Ayrıca dış jant çıkarıldığı zaman dublelenmiş iç jantı da
kontrol edin.
Lastik değiştirildiği zaman jantın tamamını iyice kontrol
edin. Jantın şekline ve yüzeyine bilhassa dikkat edin.
50
Uyarı
patlayıcı bir şekilde birbirinden ayrılmasına
yol açabilir. Patlayıcı bir şekilde ayrılma, ağır
yaralanma veya ölüme neden olabilir.
muayenesi yapın.
Hasar tespit edilirse, başlık somunlarını gevşetmeden önce lastiğin havası tamamen alınmalıdır. Hasarlı lastikleri veya jantları kullanımdan
kaldırın.
6.c. Isı hasarı
Aşırı ısıya maruz kalıp kalmadığını muayene edin. Aşırı
ısıya maruz kalmış bir jant kavrulmuş ve yanmış gibi
görünür. Aşırı ısıya maruz kalmış bir jant temizlendikten
sonra iyi durumdaymış gibi görünebilir. Aşırı ısınmış
bir jantı, görünüşü nasıl olursa olsun kullanmayın. Jant
yanmış gibi görünmese bile, kömürleşme, erime, kabarma
veya yanma belirtisi için etiketleri, lastik damağını, fren
parçalarını ve DiscMate™’i kontrol edin.
Jantın rengi aşırı ısı nedeniyle solabilir. Donuk gri bir renk
alabilir ve normal bir jantta olması gerektiği gibi cilalama
sonrasında parlamaz.
Havası inik bir lastikle, aracı kenara çekmek için gereken
süreden fazla kullanılmış bir jant aşırı ısı nedeniyle oluşabilecek hasara karşı kontrol edilmelidir.
Uyarı
Ateş, frenin çalışmaması, jant taşıyıcı yüzeyinin
bozulması, lastiklerin bozulması veya başka kaynakların neden olduğu aşırı ısı metalin zayıflamasına ve jant/lastik takımının patlayıcı bir şekilde
ayrılmasına yol açabilir.
Jant/lastik takımının patlaması ağır yaralanmalara
veya ölüme neden olabilir.
Aşırı ısıya maruz kalmış bir jantı hemen ve kalıcı
olarak kullanımdan kaldırın.
6
Alcoa jantın üzerinde bulunan çıkartma logonun
kabarmış, kararmış ya da çatlak gibi görünmesi, sağdaki
resimde gösterildiği şekilde jantın aşırı ısıya maruz
kaldığını gösterir veya alttaki resimdeki gibi renginin
solduğunu gösterir.
2009 yılı Ocak ayından sonra kullanılan yeni Alcoa logosu
ısı hasarını göstermeyebilir.
51
Jantın aşırı ısıya maruz kaldığını gösteren işaretler için bütün dingil ucu parçalarını muayene edin. Fren kampanaları ve
disklere bilhassa dikkat edin. Bu parçalardan biri fazla ısınmaya işaret ediyorsa, jant dahil bütün takım değiştirilmelidir.
Isı Göstergesi
Isı Göstergesi
2009 yılının Şubat ayından itibaren üretilen jantlarda, solda ve sağda gösterilen iç taraftaki yuvarlak damganın yanında,
1 inç veya 2,5 cm’lik parlak yuvarlak bir ısı göstergesi çıkartması, ayrıca yukarıdaki resimde gösterildiği gibi lastik tarafı
kanalında, aynı 1 inç’lik parlak yuvarlak ısı göstergesi çıkartması bulunacak.
Bu yuvarlak etiketlerden birisi kabarma, kömürleşme, kararma veya çatlama belirtisi gösterirse, bu durum jantın aşırı ısıya
maruz kaldığının işareti olabilir.
52
Uyarı
52. SAYFADA TARİF EDİLEN DURUMLARDAN HERHANGİ BİRİ GÖRÜLÜRSE JANTI HEMEN KULLANIMDAN ÇIKARIN.
LASTİKTEKİ HERHANGİ BİR ISI HASARI, JANTIN RENGİNİN VE / VEYA FREN PARÇALARININ SOLMASI, AYRICA
YANMIŞ VE KÖMÜRLEŞMİŞ ETİKETLER BU TÜR DURUMLAR ARASINDADIR.
6.d. Ebat kontrolleri
Açık tarafın çevre uzunluğunu kontrol etme
Uyarı
Uyarı
Yüksek basınçlı lastik ve jant kasnağı ayrılmasına veya aşırı ısı hasarına maruz kalmış jantlar,
artık basınç altında lastik damağını tutmak için
gereken ebat ve şekle sahip olmayabilir.
Havası inik lastiklerde çalışan veya başka fiziksel
hasarlara sahip jantlar, artık basınç altında lastik
damağını tutmak için gereken ebat ve şekle sahip
olmayabilir.
Gerekli ebat ve şekilden yoksun jantlar lastik ile
jantın patlayıcı bir şekilde birbirinden ayrılmasına
ve ağır yaralanma veya ölüme neden olabilir.
Yüksek basınca, lastik ve jant kasnağının ayrılmasına veya aşırı ısıya maruz kalmış bir jantı hemen
ve kalıcı olarak kullanımdan kaldırın.
6
Kullanımdaki jantlar montajdan önce muayene
edilmelidir. Bu bölümde tarif edilen ebat
muayenesi uygulamalarına her jant kontrolünde
uyun.
53
Ebat kontrolleri / en iyi muayene yöntemi: jant kasnağı bilye şeridi kullanma
Fotoğraf jant kasnağı bilye şeridini gösteriyor.
Açık taraftaki damak oturma yerinin çevresini bilye
şeridiyle ölçün.
Jantın açık tarafındaki damak oturma yerinin çevresi
her lastik değişiminde kontrol edilmelidir. Açık taraf,
disk yüzünün karşı tarafıdır. Merkez flanşlı geniş tabanlı
jantlarda veya inseti 76 mm veya 3 inç’ten az olan jantlarda
iki kasnak flanşı da kontrol edilmelidir. Montajdan önce
jantlar muayene edilmelidir. Damak oturma yerinin çevre
uzunluğu, jant kasnağı bilye şeridinin gösterdiği gerekli
ebada eşit değilse, bu jantı hemen ve kalıcı olarak kullanımdan kaldırın.
Jant çevre uzunluğunu ölçmede kullanılan bilye şeritlerini
şuradan satın alabilirsiniz
MAKRA Manfred Kratzmeier GmbH
Werner-von-Siemens-Straße 15
76694 Forst / Baden
Almanya
Ebat kontrolleri / 2. en iyi muayene yöntemi: bilye şeridi kullanılamıyorsa, marangoz gönyesi kullanın
54
KABUL EDİLEBİLİR
KABUL EDİLEMEZ
Yukarıdaki fotoğraf iki damak oturma yerine düzgün
oturan marangoz gönyesini gösteriyor.
Yukarıdaki fotoğraf, gönye ile jant arasına kolaylıkla kredi
kartı yerleştirebileceğiniz (yaklaşık 0,030 inç veya 0,76
mm), eksik ölçüde bir jantı gösteriyor.
BU MUAYENE TEKNİĞİ YALNIZCA İKİLİ VEYA DİSK YÜZLÜ JANTLARDA UYGULANABİLİR.
Kasnağın açık kenarının şeklinin düzgün olduğundan
emin olmak için her lastik değiştirmede jantları kontrol
edin. Marangoz gönyesinin uzun tarafını jantın disk
tarafının merkezine karşı yerleştirin. Kısa kenarını jantın
her iki kasnak flanşına karşı 54. sayfada gösterildiği gibi
uzatın. Bu işlemi, jantın çevresi boyunca eşit uzaklıktaki
dört noktada tekrarlayın.
Kısa kenarın her noktada her iki kasnak flanşına da
değmesi gerekir. Eğer, kısa kenar ile kasnak flanşı arasındaki aralık kredi kartı kalınlığından fazlaysa (0,76 mm veya
0,030 inç kalınlık mastarı), jant kalıcı olarak kullanımdan
çıkarılmalı ve hurdaya ayrılmalıdır.
Ebat kontrolleri / 3. en iyi muayene yöntemi: jantı aşağıda tarif edildiği gibi yuvarlama
Bilye şeridi ya da marangoz gönyesi kullanamıyorsanız,
jantı lastiksiz olarak, en az 10 feet ya da 3 metrelik, asfalt
ya da beton kaldırım gibi pürüzsüz, düz, temiz bir zeminde
yuvarlayın. Düz bir çizgi üzerinden sapma görülüyorsa, bu
durum jantın düzgün ebat ve şekilden yoksun olabileceğini gösterir. Bilye şeridiyle düzgün bir şekilde kontrol edilinceye kadar jantı kullanımdan kaldırın.
BU BÖLÜMDE TARİF EDİLEN MUAYENE YÖNTEMLERİNDEN
HİÇBİRİNİ TAM OLARAK ANLAMIYORSANIZ AÇIKLAMA
İÇİN +32 (0) 11 458 460’I ARAYARAK ALCOA İLE İLETİŞİME
GEÇİN.
ikili jant
tekli jant
6
55
6.e. Lastik aşınması veya sürüş sorunları
Lastik aşınması ya da sürüş sorunları yaşıyorsanız kaçıklık
kontrolü yardımcı olabilir. Jantı araçtan ayırın, havasını
indirin ve lastiği çıkarın (iç lastiksiz lastiklerin sökülmesiyle
ilgili öneriler ve talimatlar için bkz. Bölüm 5.g.v.).
Jantı lastik olmadan yeniden araca takın. Jantın poyraya
tam oturduğundan emin olmak için düzgün montaj prosedürüne uyduğunuzdan emin olun. Bu resimde gösterildiği gibi jantın damak oturma yerini takip etmek için
bir gösterge yerleştirin. Kadranda gözüken değişiklik
miktarın not ederek jantı çevirin. Alcoa alüminyum jantlar
yalnızca damak oturma yüzeylerinde kaçıklık için test edilmelidir. Toplamda 1,0 mm veya 0,04 inç veya daha düşük
bir gösterge değeri kabul edilebilir.
Lastik aşınmasının nedeni, lastiklerin düzgün yerleştirilmemesi de olabilir. Janta düzgün oturduğundan emin
olmak için lastiği muayene edin. Lastik damakları düzgün
oturmamış olabilir. Böyleyse, jantı araçtan ayırın, havasını
indirin ve damak oturma yerlerini parçalayın (iç lastiksiz
lastiklerin sökülmesiyle ilgili öneriler ve talimatlar için bkz.
Bölüm 5.g.v.). Damak oturma yerlerini yeterli miktarda
yağlayın ve lastik damaklarını yeniden düzgünce oturtun.
Lastiği güvenlik kafesinde veya başka uygun bir koruma
aracında yeniden şişirin.
6.f. Kasnak Flanşının Aşınması
Alcoa jantlarını kullanıma sokmadan önce bu bölümü ve diğer bölümleri okumanız önerilir.
Kasnak Flanşı aşınması garanti kapsamına girecek bir
durum değildir. Yalnızca Dura-Flange® jantları, kenarların
keskinleşmesine neden olan ve bakım gerektirebilecek
aşınmaya karşı 24 aylık bir garanti sunar.
Kasnak flanşının yüzeyindeki düzensiz yıpranma, lastik
damağında ve yanaklardaki aşınma nedeniyle oluşur. Jant
flanş aşınması çoğunlukla ağır veya değişken yüklü uygulamalarda ortaya çıkar. Çalışma sırasında aşırı derecede
kasnak flanşı aşınması yaşıyorsanız, Alcoa Dura-Flange®
alüminyum jantları kullanmayı düşünün. Bu jantlar
özellikle kasnak flanşı aşınmasını belirgin şekilde azaltmak
için işlenmiştir.
Daha fazla bilgi için www.alcoa.com/alcoawheels/europe/
en/info_page/duraflange.asp adresini ziyaret edin.
56
Kasnak flanşı aşınması çok fazlaysa jantları kullanımdan
kaldırın. Aşırı aşınma, bölüm 6.f.ii.’de ayrıntıları bulunan
Alcoa onaylı aşınma ölçümü ve prosedürü kullanılarak
belirlenebilir. Kasnak flanşı aşınması kenarların keskinleşmesine neden oluyor ve/veya lastiği kesiyorsa, bölüm
6.f.iii’de ayrıntıları bulunan Kenar Temizleme Prosedürleri
kısmına bakın veya önerilen bakım prosedürleri için Alcoa
ile iletişime geçin.
6.f.i Alcoa Kasnak Flanşı Aşınma Ölçümü talimatları
BU ÖLÇÜMLER YALNIZCA JANT FLANŞI AŞINMASI İÇİN KULLANILIR.
DAMAK OTURMA AÇI VEYA ÇAP ARACI DEĞİLDİR.
kabul edilebilir jant
kabul edilebilir jant
kasnak
ölçümü
kasnak
ölçümü
jant kasnağı
bu alandaki gün ışığı kabul edilebilir
kasnak olduğunu gösterir
kabul EDİLEMEZ jant
jant kasnağı
bu alandaki gün ışığı kabul edilebilir
kasnak olduğunu gösterir
kasnak
ölçümü
jant kasnağı
bu alanda gün ışığı olmaması aşırı
aşınma olduğunu gösterir
6
6.f.ii. Kasnak Flanşı Aşınmasını Belirleme
ADIM 1.
Jant/lastik takımını araçtan sökün. Lastiğin havasını
tamamen indirmek için supap iğnesini çıkarın. Alcoa
jantların İç Lastiksiz Lastiklere Montajı (Bölüm 5.g.iii.)
bölümüne uygun şekilde lastiği janttan ayırın.
ADIM 2.
Jant lastikten ayrıldıktan sonra, açık taraftaki damak
oturma yeri çevre uzunluğunun kabul edilebilir olduğunu
doğrulayın (bkz. Bölüm 6.d.). Jantların aşırı kasnak flanşı
aşınması nedeniyle (sağdaki fotoğraf “kabul edilemez”)
kullanımdan çıkarılması gerekip gerekmediğini belirlemek
için jant flanşını Alcoa kasnak flanşı aşınması ölçümü ile
karşılaştırın.
kabul edilebilir
Bunu belirlemek için yukarıda gösterilen kasnak flanşı
aşınma ölçümü talimatlarına bakın. Alcoa kasnak flanşı
aşınma ölçme aracınız yoksa ölçme aracını ücretsiz
edinmek için +32 11 45 84 60’ı arayarak veya
[email protected] adresine e-posta göndererek
Alcoa Wheel Products Europe ile iletişime geçin.
kabul edilemez
57
ADIM 3.
Kasnak flanşı ölçümü, jantın kullanılabilir hale getirilebileceğini gösteriyorsa, kauçuk keskinlik ölçme aracı kullanarak jant flanşının keskinliğini gözden geçirin. Bu ölçme
araçları lastik yanağından bir bölümün veya uygun bir
parça kauçuğun bir odun parçasına iliştirilmesiyle yapılır.
Kauçuk keskinlik ölçme aracı veya odun parçasına iliştirilmiş
uygun bir parça kauçuk.
BİLGİ
Flanş, keskinlik gösterge ölçme aracındaki kauçuğu
kesiyorsa veya o kadar keskin olmak üzereyse, kenar, 59.
sayfadaki kenar temizleme prosedürüne uygun olarak
kesilebilir. Kauçuk kesilmiyorsa, kasnak flanşı aşınmasıyla
ilgili başka bir işlem yapılmadan jant tekrar kullanılabilir.
Damak ve yanak bölgesinde kesik olup olmadığını kontrol
edin. Bu bölgelerde herhangi bir hasar yoksa, lastik tekrar
kullanılabilir. Kesik lastikler kullanımdan kaldırılmalıdır.
Bu sırada, herhangi bir başka hasar ihtimaline karşı lastik
muayene edilmeli ve lastik üreticisinin önerdiği normal
lastik prosedürlerine göre işleme tabi tutulmalıdır.
Her lastik değişiminde veya YILDA BİR KEZ kasnak flanşı
aşınması ve keskin kenarlar olma ihtimaline karşı jantınızı
kontrol edin. Bu uygulamaya uyduğunuz takdirde, kasnak
flanşının lastiği kesme ihtimalini büyük oranda azaltırsınız.
58
Jantın aşınma olan kısımda bu keskinlik gösterge ölçme
aracını kullanarak aşınmanın, keskinlik göstergesindeki kauçuğu kesecek veya lastiğe hasar verecek kadar
keskin olup olmadığını belirleyin. Kauçuk kesilirse, kenar
temizleme talimatlarını takip edin.
Jantın aşınma olan kısımda bu keskinlik gösterge ölçme
aracını çalıştırarak aşınmanın, keskinlik göstergesindeki
kauçuğu kesecek veya lastiğe hasar verecek kadar keskin
olup olmadığını belirleyin.
Dikkat
Kullanılan jantların aşınmış kasnak flanşı bölgelerinde el ve parmaklarınızla korumasız bir şekilde
işlem yapmayın.
Aşınmış kasnak flanşı bölgeleri keskindir ve elinizi
veya parmaklarınızı kesebilir. Kesikler enfeksiyona
neden olabilir.
Kullanılmış jantları elle kontrol ederken veya
kenar keskinliğini test ederken mutlaka eldiven
kullanın.
6.f.iii. Kasnak flanşı bakımı / kenar temizleme prosedürleri
Jantlardaki kasnak flanşının aşınmasıyla oluşan keskin
kenarları temizlemek için kullanılabilecek pek çok araç
vardır. En çok kullanılan araçlardan bazıları şunlardır:
Eğe
Havalı zımpara veya elektrikli el zımpara makinesi
6
Eğe kullanımı, keskin kenarları temizlemek için son derece
etkili olabilir.
Bu yöntemle keskin kenarları çok hızlı ve etkili bir şekilde
temizleyebilirsiniz. Bu araçları kullanan teknisyenler kenarların düzgün olması için çok dikkat etmelidir.
Havalı veya elektrikli bileme makinesi
Kalıp taşlayıcı
Kasnak flanşı aşınmasının neden olduğu keskin kenarları
temizlemek için hızlı ve etkili başka bir yöntem. Bileme makinesinin pedi, temizlenen alüminyumla dolup tıkanabileceği
için dikkatli olun. Jantın aşınmasını önlemek için dikkatli
olunmalıdır.
Zımpara makinesi, kesme taşı veya taşlama aracıyla kullanılan bu yöntem bir çeşit elektrikli taşlayıcıdır. Bu araç aynı
zamanda çok hızlı ve etkilidir, jantta aşınma olmadan metali
mümkün oluğunca düzgün bir şekilde temizlemek için
dikkatli olunmalıdır.
59
Dikkat
Keskin kenarları elle veya elektrikli aletlerle temizlemek eğe talaşı ve kıvılcım oluşturur. Pek çok elektrikli aletin
kenarları keskindir veya kullanım sırasında ısınabilir. Bazı elektrikli aletler kullanım sırasında çok fazla ses çıkarabilir.
Törpülenen metal keskin olabilir ve elektrikli aletler kullanıldığı zaman ciltte veya gözde ağır hasar oluşmasına
yol açabilir. Elektrikli aletlerin neden olduğu gürültü duyma bozukluğuna yol açabilir. Keskin kenarlar kesiklere,
ısınmış yüzeyler yanık oluşmasına neden olabilir. Kesikler ve yanıklar enfeksiyona neden olabilir.
El aletlerini veya elektrikli aletleri kullanırken mutlaka koruyucu gözlük, eldiven, koruyucu kıyafet ve kulak koruyucusu gibi uygun güvenlik ekipmanları kullanın.
60
şiddeti kasnak flanşı aşınması
keskin kenarı temizlenmiş kasnak
ADIM 4.
Bu fotoğraflar kenar temizleme işlemini gösteriyor. Hangi
aracı kullanırsanız kullanın, aracı jantın çevresinde çalıştırarak yalnızca keskin kenarı ortadan kaldırmaya yetecek
kadar kısmı temizleyin. Temizlenen metal miktarı az
olmalıdır. Keskinlik belirtisi olduğu durumlarda bu işlem
her iki flanşta da gerçekleştirilmelidir.
ADIM 5.
Kenar temizlendikten sonra, hala keskinlik olup olmadığını belirlemek için keskinlik gösterge ölçme aracını temizlenen kenar boyunca gezdirin. Kauçuk hala kesiliyorsa,
keskin kenarı temizlemek için aynı adımları uygulayın.
Keskin kenarı ortadan kaldırmak için her zaman minimum
oranda malzemeyi temizleyin.
Hangi yöntemi seçerseniz seçin, tek amaç yalnızca keskin
kenarı temizlemektir. Kenarı düzeltmeye yetecek kadar
metali temizleyin. Temizlediğiniz kenarın mümkün
olduğunca düzgün olması için dikkatli olun. Jantta aşınma
oluşmasını önleyin.
ADIM 6.
Jantı güvenle destekleyecek kadar yükseklik olduğundan
emin olmak için Alcoa Kasnak Flanşı Aşınması ölçme
aracıyla kasnak flanşı yüksekliğini kontrol edin. Ölçme
aracını jantın çevresinde tamamen gezdirdiğinizden ve
flanşın hiçbir bölgesinin, ölçme aracının kabul edilebilir
olarak gösterdiği miktarın altında olmadığından emin
olun. Jant flanşının tamamı kasnak flanşı aşınma ölçümü
sınırları dahilindeyse, jant tekrar kullanıma sokulabilir.
ADIM 7.
Jantın kullanımdan kaldırılmasını gerektirecek başka
durumlar olup olmadığını belirlemek için jantı mutlaka
muayene edin.
Bkz. Bölüm 6.b., c., d.
Uyarı
Alcoa alüminyum jantlarına veya kasnak flanşına
uygulanan kaynak ve lehim işlemleri jantın zayıflamasına neden olacaktır. Zayıflamış ya da hasar
görmüş jantlar, lastiklerin ve jantların patlayıcı
bir şekilde ayrılmasına veya jantların araç üzerindeyken bozulmasına yol açar.
Lastik ve jantların patlayıcı bir şekilde birbirinden
ayrılması veya jantların araç üzerinde arızalanması ağır yaralanmaya veya ölümlere neden
olabilir.
Alcoa alüminyum jantların yüzeyine kesinlikle
kaynak veya lehim işlemi uygulamayın.
Uyarı
Uyarı
Ateş, frenin çalışmaması, jant taşıyıcı yüzeyinin
bozulması, lastiklerin bozulması veya başka kaynakların neden olduğu aşırı ısı metalin zayıflamasına ve jant/lastik takımının patlayıcı bir şekilde
ayrılmasına yol açabilir.
Alcoa Kasnak Flanşı Aşınma Ölçümü ile yeterli
flanş yüksekliğine sahip olmadığı belirlenen
jantları yeniden kullanıma sokmak lastik ve
jantların patlayıcı bir şekilde birbirinden ayrılmasına yol açabilir.
Aşırı ısıya maruz kalmış bir jantı hemen ve kalıcı
olarak kullanımdan kaldırın.
Alcoa ölçme aracının belirlediği yükseklik
değerinin altında kalan flanşa sahip jantlar,
lastiğin kasnağa tutunmasını destekleyecek
yeterli kasnak yüksekliğine sahip değildir. Yeterli
kasnak flanşı yüksekliğine sahip olmayan jantları
hemen ve kalıcı olarak kullanımdan kaldırın.
6
BİLGİ
Kasnak flanşının aşırı derecede aşınması (bkz. Bölüm 6.f.)
kasnağın klipsli ağırlıkları düzgün bir şekilde tutamadığı
durumlarda “yapıştırma” veya yapışkanlı jant ağırlıklarının
kullanılmasını gerektirebilir.
61
6.f.iv. Dura-Flange®
Çalışma sırasında aşırı derecede kasnak flanşı aşınması
yaşıyorsanız, Alcoa Dura-Flange® alüminyum jantları kullanmayı düşünün. Bu jantlar özellikle kasnak flanşı aşınmasını belirgin şekilde azaltmak için işlenmiştir. Yalnızca
Dura-Flange® jantlar kasnak flanşı aşınmasında keskin
kenar oluşmasına karşı 24 ay süreyle garanti altındadır.
Dura-Flange® Bölüm 6.f.iii’ye göre bakım gerektiren keskin
kenarların oluşmasına neden olan aşınmaya karşı 24 ay
süreyle garanti altındadır. Kasnak flanşı bakımı.
BİLGİ
Dura-Flange® jantlarda bölüm 6.f.iii’de tarif edilen kasnak
flanşı bakımı dahil hiçbir kenar düzeltme işlemi uygulanamaz.
Alcoa Dura-Flange® broşürünü
www.alcoa.com/alcoawheels/europe/tr/info_page/
downloads.asp adresinde bulabilirsiniz.
6.g. Çatlamış ya da hasar görmüş jant kontrolü
Uyarı
Çatlamış veya hasar görmüş jantlar bozulabilir
veya araçtan fırlayabilir.
Bozulan veya hareket halindeki araçtan fırlayan
jantlar ağır yaralanmaya veya ölüme neden
olabilir.
Çatlak veya hasarlı jantları hemen ve kalıcı olarak
kullanımdan kaldırın.
6.g.i. Montaj alanı
Bijon deliğindeki çatlaklar genellikle uygun olmayan
torklama (bkz. Bölüm 5.n.ii. ve 5.n.iii.), aşırı yükleme
veya poyranın veya fren kampanasının montaj flanşını
yeterince desteklememesi sonucu oluşur. Jantı kullanımdan kaldırın.
62
Jantları çatlak veya hasara karşı gözle kontrol edin. Hasarlı
olduğu bilinen veya hasarlı olduğundan şüphe edilen
jantlar kullanımdan kaldırılmalıdır.
Sağda bir cıvata deliğinden ötekine uzayan bijon deliği
çatlakları görülüyor. Bunun nedenleri: jant destek yüzeyi
çapının eksik ölçülmesi, destek yüzeyinin düz olmaması,
ilave parçaların hatalı olması (bkz. Bölüm 5.c.) ve torkun
yetersiz olması (bkz. Bölüm 5.n.ii. ve 5.n.iii.) Jantı kullanımdan kaldırın.
Destek yüzeyinin bölüm 5.c.’deki tabloda önerilen çapa
tam uyması gerekir.
Poyra / kampana temas bölgesinde çatlak veya başka
hasarlar olup olmadığını kontrol edin.
6.g.ii. Korozyon
Bazı ortamlar korozyon oluşmasına neden olabilir. En sık
rastlanılan korozyon nedenleri şunlardır: karları temizlemek için kullanılan tuz, magnezyum klorür ve kalsiyum
klorür bileşimi ile yüksek oranda asitli veya alkalin
maddeler. İç lastiksiz lastikleri şişirmek için kullanılan hava
veya lastiğin kendisi kuru değilse, jantın lastiğin altında
kalan bölgeleri ağır şekilde korozyona uğrayabilir.
6
Poyra deliğinde şiddetli korozyon olan jantları kullanımdan kaldırın.
Damak oturma yeri, supap gövdesi ve poyra deliğinde
oluşan korozyonun nedeni tutulmuş nemdir. Hafif
korozyon, kasnağı koruyan, su bazlı olmayan lastik yağlayıcılarla tel fırça kullanarak tamamen temizlenmelidir
(bkz. Bölüm 5.j.). Şiddetli korozyona uğramış jantları kullanımdan kaldırın.
Dikkat
Alcoa jantlarda sıvı lastik dengeleyicilerin
veya yalıtıcıların kullanılması jant kasnağının yüzeyinde aşırı derecede hızlı korozyon
oluşumuna neden olabilir.
Ağır şekilde korozyona uğramış jantların kullanılması uygun değildir.
Sıvı lastik dengeleyiciler veya dolgu macunu kullanılması sonucu korozyona uğrayan Alcoa jantlar
Alcoa sınırlı garantisi kapsamında değiştirilmez.
63
6.g.iii. Cıvata delikleri
Jantlar gevşekse, bijonlu jantlar ve poyra kılavuzlu jantlar hasar görebilir. Bijonlu jantlarda kabarmış veya uzamış bilyeli
yataklar olup olmadığına bakın. Poyra kılavuzlu jantlarda uzamış bijon deliği olup olmadığına bakın. Fazla torklama
bijonlu jantlardaki bilye yataklarının hasar görmesine ve poyra kılavuzlu jantların disk yüzeyinde hasar oluşmasına yol
açabilir. Hasarlı jantları kullanımdan kaldırın.
KABUL EDİLEMEZ
KABUL EDİLEMEZ
Poyra kılavuzlu jantlar için - cıvata deliği çapının iç tarafında
dişli izleri görmeniz normal olarak jantların gevşek olduğunu
gösterir.
Poyra kılavuzlu jantlar için - cıvata deliğinin kabardığını
görmeniz normal olarak jantların gevşek olduğunu gösterir.
6.g.iv. Disk bölgesi
El deliğinde çatlak olup olmadığını belirlemek için disk
alanının iki tarafını da muayene edin. Çatlak bulduğunuz
takdirde jantı kullanımdan kaldırın.
El deliğindeki çatlaklar genellikle jantlara fazla yük bindirilmesinden kaynaklanır.
64
6.g.v. Kasnak bölgesi
Kasnak bölgesinde sıyrık, oyuk ve çatlak
olup olmadığını kontrol edin. Supap
gövdesi deliğinin çevresinde oluşan
çatlaklar hava kaybına neden olabilir. Jantı
kullanımdan kaldırın.
Supap gövdesi deliğinin çevresindeki
çatlaklar genellikle jantlara fazla yük bindirilmesinden kaynaklanır.
6.g.vi. Damak Oturma Yeri
6
Kasnak çevresindeki damak oturma yerinde
oluşan çatlaklar hava kaybına neden
olabilir. Jantı kullanımdan kaldırın.
Damak oturma yerindeki çatlaklar genellikle jantlara fazla yük bindirilmesinden
kaynaklanır.
65
7 Koruma ve Bakım
Düzenli temizleme
Korozyon
Jantları düzenli olarak buhar veya yüksek basınçlı suyla
temizleyin. Deterjanı sulandırarak kullanım tavsiye edilir.
Ağır alkali / asitli temizleyiciler kullanmayın.
Alüminyum korozyona karşı doğal olarak dirençli olduğu
için, Alcoa dövme alüminyum jantların boyanmasına
gerek yoktur. Canlı hayvan taşımacılığı gibi bazı ortamlar
korozyon oluşumuna neden olabilir. Korozyon oluşumuna
neden olması muhtemel diğer maddeler tuz, ağır alkali
maddeler ve klorür bileşimleridir. ALprotect kullanımı
korozyonu azaltır ve jant korumasını iyileştirir.
ALclean ve ALpolish kullanın
Alcoa Brushed ve Mirror Polished jantlar kaplanmamıştır.
Alcoa jantlarında kullanılan korozyona karşı yüksek
dirençli alaşım oksitlenmeyi minimum seviyeye indirir.
ALclean ve ALpolish sayesinde jantların orijinal parlaklığını korumak çok kolaydır. Düzenli ve sık aralıklarla bakım
yapmak jantınızın yıllarca parlak kalmasını sağlayacaktır.
Daha fazla bilgi için www.alcoa.com/alcoawheels/europe/
en/info_page/wheelcare.asp adresini ziyaret edin.
Alcoa Dura-Bright® jantlarının parlak kalması için yalnızca
sabun ve suyla yıkamak yeterlidir. Bu jantlar ALpolish gibi
standart parlatıcılarla parlatılmamalıdır.
7.a.Brushed ve Polished jantlarda korozyona karşı bakım
(Dura-Bright® yüzey işlemli olmayan jantlar)
Aşağıdaki bilgi Dura-Bright® yüzey işlemli olmayan
standart Alcoa dövme alüminyum jantlarına yöneliktir.
Alcoa Dura-Bright® yüzey işlemli jantların kullanımı ve
temizlenmesine yönelik özel talimatlar için bkz. Bölüm 7.b.
1. Hortum kullanarak yüksek basınçlı suyla sık sık temizleyin. Sulandırılmış deterjan kullanımı temizleme
işlemini hızlandırır. Güçlü temizleyiciler kullanmayın.
2. Lastikler çıkarıldığı zaman jantın tamamı temizlenmeli ve kontrol edilmelidir. Bir fırça yardımıyla
kasnağın lastik tarafındaki yabancı maddeleri
temizleyin. Jantın görünen kısımlarındaki kir
ve korozyonu temizlemek için tel fırça kullanmayın. Hava odasının yüzeyini lastikler her değiştirildiğinde onaylanan bir yüzey koruyucu ve
yağlayıcıyla iyice kaplayın (bkz. Bölüm 5.i.iii.).
66
3. Alcoa jantlarınızın orijinal görünümünü korumak için
aşağıdaki önerilen prosedürlere uyun:
a. Yeni jantları taktıktan sonra ve aracınızı çalıştırmadan önce, bir sünger, kumaş parçası veya
yumuşak bir lif fırça yardımıyla açıkta kalan jant
yüzeylerini yumuşak deterjan ve ılık su solüsyonuyla yıkayın.
b. Temiz suyla iyice durulayın.
c. Su lekelerini önlemek için kurulayın.
d. Görünüşlerini korumak için Alcoa araç jantlarını sık
sık temizleyin.
Bilgi için www.alcoa.com/alcoawheels/europe/en/info_
page/wheelcare.asp adresindeki Jant Bakımı bölümüne
bakın.
7.b. Dura-Bright® yüzey işlemli jantların bakımı ve temizliği
1. Dura-Bright® yüzey işlemli jantlar temizliğin kolay
olması için tasarlanmıştır ve genellikle sadece su yeterlidir. Yüzeye yapışan toprak suyla çıkmıyorsa ılık su kullanmayı deneyin ve yumuşak bir havlu veya güderiyle
kurulayın. Toprak lekeleri hala çıkmıyorsa, ılık su ve
yumuşak deterjan kullanın (mümkünse yüksek basınçlı
elektrikli yıkayıcı yardımıyla). Üreticilerin tavsiyesi
doğrultusunda mutlaka deterjanı seyreltin; kesinlikle
deterjanı suyla seyreltmeden, doğrudan kullanmayın.
Karıştırılmış, seyreltilmiş temizleyicinin asit /
alkalin değeri pH 5 ile 9 arasında olmalıdır. Hidroklorik, sülfürik, nitrik veya hidroflorik asit kullanmaktan
kaçının. Araba / kamyon yıkama işlemi öncesinde
jantlarda kullanılan hidroflorik asit Dura-Bright® işlemli
jantlarda kesinlikle kullanılmamalıdır.
2. Lastikler çıkarıldığı zaman jantın tamamı temizlenmeli ve kontrol edilmelidir (bkz. Bölüm 6.b.).
Yumuşak bir fırça yardımıyla kasnaktaki (jantın lastiği
destekleyen kısmı) yabancı maddeleri temizleyin.
Hava odasının yüzeyini lastikler her değiştirildiğinde
onaylanan bir yüzey koruyucu ve yağlayıcıyla iyice
kaplayın (bkz. Bölüm 5.g.ii.).
3. Kullanım sırasında, yollardaki bozukluk ve/veya
mekanik hasar nedeniyle Dura-Bright® jantlarında
sıyrıklar veya çizikler oluşabilir. Böyle bir durum
ortaya çıktığında yukarıda belirtilen normal yıkama ve
temizleme talimatlarına uyun.
4. Dura-Bright® jantları kadar dayanıklı jantlar bile, başka
bir jantla, poyraya veya kampanaya monte edildiğinde
montaj bölgesi çizilebilir, zarar görebilir veya rengi
solabilir. DiscMates™ gibi jant montajı yüzey koruyucu
kullanımı kuvvetle tavsiye edilir.
Not: pH değerini, kimyasal MSDS’de (Malzeme Güvenliği
Veri Tablosu) bulabilirsiniz. Konsantre bir temizleyici kullanıyorsanız, uygun dilüsyon ve pH değerini belirlemek için
temizleme kimyasalı tedarikçinize danışın.
BİLGİ
Dura-Bright® işleminde hasar, aşınma ve renk solmasına
maruz kalmış Dura-Bright® jantlarının bakımı için, DuraBright® 2009 Mayıs servis bültenine başvurun. Bu bülteni
Alcoa Wheel Products Europe’tan isteyerek edinebilirsiniz.
Tel. +32 11 45 84 60.
7
7.c. Dura-Flange® jantlarının bakımı
1. Dura-Flange® jantlarında kenar düzeltmesi yapılamaz.
2. Dura-Flange® kenarların keskinleşmesine neden olan
ve bakım gerektirebilecek aşınmaya karşı 24 aylık bir
garanti sunar.
3. Hafif aşınmalar veya oyuklar garanti kapsamında
değildir.
67
8 Sık kullanılan terimler sözlüğü ve çevirim katsayıları
8.a. Sık kullanılan terimler sözlüğü
1/2 İKİLİ ARALAMA - Eşlenen jantların iki merkez hattı arasındaki mesafenin yarısı. Ebatlar OUTSET ebadıyla aynıdır.
15° Orta ve ağır iş araçları için iç lastiksiz lastiklerde ve
jantlarda kullanılan lastik damak yüzeyinin açısı.
1-PARÇA FLANŞ SOMUNU - Tek parça pul ve somun kombinasyonunun herhangi bir Alcoa jant uygulamasında kullanılması tavsiye edilmez.
DISCMATE™ - (jant contası) Korozyonu önleme amaçlı,
poyra veya fren kampanası ile jant ve / veya iki jantın
arasından geçen naylon bir 6-6 contadır.
Ft-lbs - ayak-libre ölçüsünün kısaltması (tork ölçümü).
HAVA ODASI - Lastik ve jant kasnağı veya iç lastik (iç lastik
AB tipi jantlarda bulunmaz) tarafından çevrelenen boşluk.
in. - inç teriminin kısaltması.
2-PARÇALI FLANŞ SOMUNU - Poyra kılavuzlu jantları
emniyete almak için kullanılan iki parçalı pul ve somun
kombinasyonu.
INSET- Merkez hattı montaj yüzeyinin iç tarafına yerleştirildiğinde jant montaj yüzeyinden jant kasnağının merkez
hattına kadar olan mesafe.
AÇIK TARAF - Disk yüzünün karşısındaki jant tarafı.
AYAK-LİBRE / NEWTON METRE - Şapkalı somuna veya
başka bir parçaya uygulanan tork miktarının ölçüsü. Tork
anahtarıyla ölçülebilir.
JANT KASNAĞI MERKEZ HATTI - Jant flanşlarının arasındaki orta noktadan geçen, tekerin radyal eksenine doğru
uzayan çizgi.
BİJON - Jantların başlık somunlarıyla tutturulduğu poyra
yüzeyinden uzayan vidalı cıvata.
JANT MONTAJ YÜZEYİ - Montaj bölgesi, destek yüzeyi
çapı, poyra veya fren kampanasına temas eden jant
yüzeyinin bu kısmı.
BİJONLU, BİLYELİ YATAK MONTAJI - Jantı merkezlemek ve
emniyete almak için bijon ve küresel bilyeli yatak başlık
somunları kullanan bir jant montaj sistemi (AB tipi Alcoa
jantlarına uygulanamaz).
KANAL - Jant kasnağının iç lastiksiz lastiklerin takılmasını
sağlayan merkez veya kanal kısmı.
İKİLİ JANT - Başka bir jantın disk tarafıyla eşleşebilen ve
bunun sonucunda iç ve dış ikili jant grubu oluşturan jant.
CIVATA ÇEMBERİ - Jantın cıvata deliklerinin (bijon delikleri)
merkezleri tarafından tanımlanan çember, belirtilen çap
ebatları inç veya milimetre cinsindendir (AB).
KAPALI TARAF - jantın disk yüzü
CIVATA DELİĞİ- Jant diskinde bulunan, içinden cıvata
(bijon) geçen delik.
KASNAK FLANŞI - Lastik damağını tutan kasnak yüzeyinin
üzerinde uzayan kasnak kısmı.
DAMAK OTURMA YERİ - Monte edilen lastik ile jantın
birbirine temas ettiği yerde jantın dış kenarı boyunca
uzanan bölge.
kg - Kilogramın kısaltması (ağırlık ölçüsü), 1000 grama
eşittir.
DC - Kanalın kısaltması.
KASNAK - Lastiği destekleyen jant kısmı.
KILAVUZ ÇIKINTISI veya PEDİ / KOVANI - Poyra kılavuzlu
jantları merkezlemek için yukarı doğru kaldırılmış yüzeyler
/ parçalardır.
DELİK - Bkz. “POYRA DELİĞİ”.
DİSK BÖLGESİ - Kasnağı destekleyen jantın dikey yüzü.
DİSKLİ JANT - Tek parça (dövme) veya iki parçalı (kaynak)
disk ve kasnaktan oluşan takım.
68
KISA ŞAPKALI SOMUN - Tek jantları emniyete almak için
kullanılan, kısa bir uzatma manşonuna sahip güçlendirilmiş başlık somunu (ayrıca bkz. UZAN ŞAPKALI SOMUN).
kPa - Kilopaskal teriminin kısaltmasıdır (basınç ölçüsü).
LASTİK DAMAĞI - Jant kasnağının köşeli yüzeyine temas
eden lastik yüzeyi.
MAKSİMUM ŞİŞİRME - İzin verilen en yüksek miktardaki
hava basıncı, normal ortam sıcaklığında, yaklaşık 20° C
veya 68 F’de ölçülür.
PSI - İnç kare libre teriminin kısaltmasıdır (basınç ölçümü).
ŞAPKALI DIŞ SOMUN - Dublelenmiş lastik çiftindeki
bijonlu dış jantı emniyete almak için kullanılan ve şapkalı
iç somuna vidalanan başlık somunu (AB tipi Alcoa jantlarına uygulanamaz).
mm - Milimetrenin kısaltması.
ŞAPKALI İÇ SOMUN - Çift bijonlu jant sistemine iç jant
takmak için kullanılan başlık somunu (AB tipi Alcoa jantlarında uygulanmaz).
NEWTON METRE / AYAK-LİBRE - Şapkalı somuna veya
başka bir parçaya uygulanan tork miktarı ölçüsü. Tork
anahtarıyla ölçülebilir.
TERSİNE ÇEVRİLEBİLİR - Lastik merkez ekseninin
konumunu değiştirmeden, poyranın üzerinde tersine çevrilebilen disk jantı için kullanılan terim.
Nm - Newton metresinin kısaltması (tork ölçümü).
TORK - Şapkalı somunları sıkıştırmak için kullanılan
güç miktarı. Genellikle ayak-libre veya Newton metre
cinsinden ifade edilir ve tork anahtarıyla ölçülür.
MERKEZ DELİĞİ- Bkz. “POYRA DELİĞİ”.
OFSET - Bkz. “OUTSET” VE “INSET” - Her bir jantın montaj
yüzeyinden kasnağın merkez eksenine kadar olan mesafe.
OUTSET - Kasnak merkez hattı poyra yüzeyinin dışına
takıldığında, jantın montaj yüzeyinden kasnağın merkez
hattına kadar olan mesafedir. Bu ebat 1/2 İKİLİ ARALAMA
ebadıyla aynıdır.
UZUN ŞAPKALI SOMUN - Çift jantları emniyete almak için
kullanılan, uzun bir uzatma manşonuna sahip güçlendirilmiş başlık somunu (ayrıca bkz. KISA ŞAPKALI SOMUN).
POYRA DELİĞİ- Jant diskinin merkezindeki delik, ebatları
inç veya milimetre (AB) cinsinden belirtilmiştir.
POYRA KILAVUZLU MONTAJ - Jantı merkezlemek için
poyra, emniyete almak için de iki parçalı flanş somunu kullanılan bir jant montajı sistemidir.
8.b. Çevirim Katsayıları
İnçten Milimetreye
İnç x 25,4 = Milimetre
Libreden Kilograma
Libre x 0,4536 = kg
Milimetreden İnçe
Milimetre x 0,03937 = İnç
Kilogramdan Libreye
kg x 2,2046 = Libre
PSI’den kPa’ya
PSI x 6,8948 = kPa
Ayak-libre’den Newton metreye
Ft-lbs x 1,35582 = Nm
kPa’dan PSI’ya
kPa x 0,145 = PSI
Newton Metreden Ayak-libreye
Nm x 0,737562 = Ft-lbs
69
9 İletişim
Alcoa Wheel Products Europe
Industrieweg 135
Industrial Zone Ravenshout 7046
B-3583 Beringen-Paal
Belçika
Tel.
+32 11 458 460
Faks
+32 11 455 630
E-posta [email protected]
Web www.alcoawheels.com
Ulaşmak istediğiniz bölgenin iletişim bilgileri için aşağıdaki adresi ziyaret ediniz.
www.alcoa.com/alcoawheels/europe/tr/info_page/contact_us_europe.asp
Yasal Uyarı:
Bu broşür büyük bir özenle hazırlanmıştır.
Yine de bu broşürdeki bilgilerin eksiksiz, hatasız veya
güncel olduğu konusunda garanti verilemez.
Alcoa Wheel Products bu broşürün içeriğinden veya kullanımından doğan sonuçlardan sorumlu tutulamaz.
Bu nedenle bu broşürde sunulan bilgilerden hiçbir hak
talep edilemez.
Alcoa Wheel Products bu broşürdeki bilgileri önceden
haber vermeksizin veya gerekçe belirtmeksizin değiştirme
hakkını saklı tutar.
70
71
Industrieweg 135
B-3583 PAAL - Belçika
Tel. +32 (0)11 458460
Faks +32 (0)11 455630
[email protected]
www.alcoawheels.com
72
Turkish - April 2010
ALCOA WHEEL PRODUCTS EUROPE

Uyarı - Alcoa

Transkript

Benzer belgeler

DURA-BRIGHT® WHEELS

WH-R500 - Shimano

WDrive 2k BLDC Hub Motor Seti

Alcoa Dövme Alüminyum Jantları

Newsletter November 2015_Turkishfinalredesign.indd

21 August2015 Meeting of General Assembly - mefro

Kinesis 17.5x35 kitapcik Revizyon

acıdex 12 p otomat - Faber Kimya ve İlaç

WH-7900-C35-TU