341-tarih - Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı

Amerika’da Türk Varlığı
Sevgili Okuyucular,
B
u sayımızda çok kıymetli dostumuz Müjgan
Ergil’in Alaska Kızılderilileri ve Efsaneleri
konu bir yazı dizisini yayınlamaya başlıyo-
ruz.
Bilindiği gibi Amerika kıtası ve Kızılderililer üzerinde çok değişik araştırmalar yapılmakta ve gerek Rus
gerekse Amerikalı antropologlar Kuzey Amerika’nın
ilk sakinlerinin tarih öncesi devirlerde 20 ila 25 bin yıl
önce Altay bölgesinden gelenler olduğunu çeşitli delillerle ispat etmektedirler.
Müjgan Ergil’in bizzat yerinde yaptığı araştırmalarla ve büyük bir titizlikle hazırladığı bu yazı dizisini
ilgiyle takip edeceğinizi umuyoruz.
Vakfımız Amerika’daki Türk varlığıyla ilgili olarak
bugüne kadar çok değişik çalışmalar yapmış, makale
ve kitaplar neşretmiştir. Bunlardan biri olan ve 2000
yılında Türkçe’ye çevirisini yayınladığımız ve 40 yıllık bir araştırmanın ürünü olan “Cengiz Han’dan
Amerika’ya Kaçan Türkler” isimli eserinde Ethel
Stewart, Milat’tan sonra 1233 yılında Cengiz Han’ın
dehşetinden kaçıp kurtulan Uygur Türkleri’nden bir
kısmının Japon Denizi’nden Amerika’ya geçtiklerini
ve Atabaskan dil grubuna dahil Kızılderililer olarak
günümüze kadar geldiklerini ispat etmektedir.
Amerika’da Türk varlığıyla ilgili olarak Hocamızın da üzerinde en çok durduğu ve önem verdiği bir
diğer grup ise Meluncanlardır. Çeşitli delillerle Osmanlı Leventleriyle Kızılderililerin karışımı olduğu ispatlanann Meluncanlar 2,5 milyonu aşan nüfuslarıyla
Amerika’da en azından Türk düşmanlığından arınmış
büyük bir topluluk olarak önemli bir potansiyel teşkil
etmektedir.
Tüm bunların dışında Kuzey Amerika’da çok önemli bir Türk grubu daha var. Bir kısmı T.C. vatandaşı
olan ve meslek, mevki sahipleri ile öğrencilerden oluşan yaklaşık 300.000 kişilik bu grup Amerika’daki yabancılar içinde en seçkin tabakayı teşkil etmektedirler.
Bakış açımız icabı bu gruba Türk coğrafyasının her
noktasından göçmüş ve farklı inançlara sahip olan
herkes dâhildir.
Tüm okuyucularımızın 3 Mayıs Türkçülük Bayramını Hocamızın şu veciz sözlerini tekrarlayarak kutluyoruz: “Türkçülük ve milliyetçilik akılcılıktır. Allah
Türklere verdiği aklı kullanmayı nasip etsin. Ancak
böylece Türkçülük bayramına ve Türklere Türkçülük öğretmeye gerek kalmaz.”
Tanrı Türk’ü Korusun.
Közhan Yazgan
Vakıf, tıpkı devlet gibi, sabit bir miktar varlık veya gelirle daha fazla tatmin yaratan kurumun adıdır.
Bu bakımdan devlet gibi akla, mantığa uygun ve gereklidir ve faydalıdır.
Ferdiyetçi ve hatta ferdi bir kuruluş olup ferdin iradesini, gayesi vasıtasıyla ebedileştirir. Gaye insana
veya topluma hizmet olduğu için ulvidir. Dolayısıyla devlet gibi vakıf da ulvidir ve vakfın mal varlığı da
kutsaldır, dokunulamaz.
Cami, hamam, köprü, medrese, hastane ve benzerleri gibi hizmetler, sabit bir sosyal sermaye yatırımını gerektirir. Ferdi yaşatan bu yatırımdır... Bu sosyal yatırımlar, sanat bakımından olduğu kadar hizmet
bakımından da büyük bir yarışın içindedirler ve daha mükemmeli aramayı temsil ederler.
Bugün Türk coğrafyasında “tapu senedimiz” dediğimiz eserlerin büyük bir bölümü vakıf eserleridir.
Vakıfların hizmet binasının devamlı olarak yaşatılması ve işletilmesi gereklidir. Bunun için gelire ihtiyaç vardır. Bu geliri temine yarayan varlığın da işletilmesi gerekir. Atalarımız kolay işletmecilik olarak,
bu maksada uygun “akar” dediğimiz varlıklar tahsis etmişlerdir. Vakıfların gelirinin sürekli, yeterli ve
emniyetli olması için “kirayı” tercih etmişlerdir.
Aklın ve vicdanın gereği olarak, kiraya verilen vakıf varlığının kirası, enflasyon kadar ülkenin refah
artışını da aksettirecek derecede artırılmalıdır.
Vakfın hizmetini ve gelir sağlayan varlığını idare etmek için insan gücüne (mütevelliye) ihtiyacı vardır. Bu kişi veya heyet ferdin iradesine uygun olarak ebediyen tayin ve tespit edilir. Bu kişilerin veya heyetin önce kendi vicdanları, sonra devlet ve mahalli idareler ve halk tarafından kontrol altında tutulmaları
şarttır. Açık ve resmi her seviyedeki kontrolün yanında gizli ve sessiz kontrol de yapılmalıdır.
Vakıflarda hizmet veren kişi veya heyetin yetkileri dikkate alındığında, özellikle mütevelli heyetin
devlet varlığını tasarruf edenlere göre daha sıkı bir kontrol altında tutulmaları gerektiği kolayca kabul
edilebilir.
Tanrı Türk’ü Korusun.
Prof. Dr. Turan Yazgan
Şehzadebaşı, 28 Aralık 1999
TARİH MAYIS 2015
1
İÇİNDEKİLER
Amerika’da Türk Varlığı
Közhan Yazgan
1
Türk Dünyası İle İlgili
Çalışmalarımız
4
TDAV
TÜRK DÜNYASI
TARİH KÜLTÜR DERGİSİ
Türk Dünyası Araştırmaları
Vakfı’nın Aylık Yayın Organıdır.
Yerel Aylık Süreli Yayındır.
Her Ayın 1’inde çıkar.
Kurucu Başkan
Prof. Dr. Turan Yazgan
Sahibi
Közhan Yazgan
Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı
adına
Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Saadet Pınar Yıldırım
Genel Yayın Yöneticisi
Yrd. Doç. Dr. İbrahim Akış
Sayı / Cilt
341 / 57
Kapak Konusu
Alaska Kızılderilileri
ve Efsaneleri
2
TARİH MAYIS 2015
Günümüzde İslâm ve
Pan Arabizm
Prof. Dr. Orhan Türkdoğan
17
Kazakistan Yine
“Nazarbayev” Dedi
Doç. Dr. Kürşad Zorlu
19
Tarihi Çınarlarımız / 61
Geyikli Baba Çınarı
Mustafa Aydemir
21
Kazak Türkleri’nin
Doğu Türkistan’da
İlk ve Tek Kadın Valisi
Hadıvan Hatice Hanım
(1897-1963)
Yrd. Doç. Dr. Ömer Kul
22
Kıbrıs Haritaları
Dr. İlhan Akbulut
26
Milli Mücadelede Yayınlanan
Padişah Fetvası ve Ona Karşı
Verilen Anadolu Fetvası
Necdet Bayraktaroğlu
30
Alaska Kızılderilileri
ve Efsaneleri -1
Müjgan Ergil
34
Kapak Fotoğrafı
Müjgan Ergil
İnternet Adresi
www.turan.org.tr
Kapak Tasarımı
Emel Gökay
Fiyatı
Sayısı 7,5 TL
Teknik Yönetim ve Tasarım
Emel Gökay
Abonelik Bedeli
Yurtiçi : 90 TL
Öğrenciler için : 75 TL Yurtdışı: 80 USD veya 65 Euro
Tasarım - Fotoğraf İşleme
Gökhan Kaya
Güncel Fotoğraflar
M. Kemal Sallı
İdare Merkezi
Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı
Kemalpaşa Mah. Bukalidede
Sok. Nu: 4 Saraçhane
34134 Fatih - İstanbul
İletişim
Gülşah Kaya
Telefon
: (0212) 511 10 06
Belgegeçer : (0212) 520 53 63
e-posta
: [email protected]
Banka Hesap Numaraları
Vakıfbank İstanbul Fatih Şb:
TR76 0001 5001 5800 7287 8397 25
İş Bankası İstanbul Aksaray Şb: TR09 0006 4000 0011 0021 1928 92
Posta Çeki Hesap Numarası
İstanbul Aksaray PTT Şubesi
141720
Posta Adresi
34134 Aksaray - Fatih İstanbul
İnternet üzerinden bütün
yayınlarımızı kredi kartıyla
satın alabilirsiniz.
Basıldığı Yer
Aktif Matbaa ve Reklam Hiz. San.
Tic. Ltd. Şti.
Halkalı Cad. No: 245
Sefaköy / İstanbul
Telefon: (0212) 698 93 54
Dergimiz Milli Eğitim
Bakanlığı Talim - Terbiye
Kurulu’nca eğitim ve öğretim
açısından öğretmenlere tavsiye
edilmiştir. (8 Mart 1995 tarih
ve B.08.0.TTK.0.01.04/611.7/0946
nolu karar)
Selanik
1430-1912 Yıllarını
Konuşan Şehir
Dr. Tuğrul Kihtir
40
Atatürk’ün Maarif Vekili:
Mustafa Necati Bey
Yasemin Bozkurt
Unutulan Tarih / Değiştirilen Adlar - 33
Türk’ün Kahramanları ve
Kahramanlıkları Tükenmez
Prof. Dr. M. Metin Karaörs
Türk Tıp Tarihinde
İki Ünlü Türk Hekimi
Nidai ve Ali B. Osman’ın
Tıbba Getirdikleri
Prof. Dr. Ayşegül D. Erdemir
Yayın Kurulu ve
Hakem Heyeti
Prof. Dr. Orhan Türkdoğan
Prof. Dr. Nevzat Atlığ
Prof. Dr. Mustafa Erkal
Prof. Dr. Gülçin Çandarlıoğlu
Prof. Dr. Necdet Öztürk
Prof. Dr. İlhan Şahin
Prof. Dr. Feridun Emecen
Prof. Dr. Salih Aynural
Prof. Dr. Zekeriya Kitapçı
Prof. Dr. Recai Coşkun
Prof. Dr. İsmail Yakıt
Prof. Dr. Metin Özkul
Prof. Dr. Ramazan Taşdurmaz
Prof. Dr. Musa Taşdelen
Prof. Dr. Mümin Ertürk
Prof. Dr. Metin Karaörs
Doç. Dr. Şükran Akgül
Yrd. Doç. Dr. Ergünöz Akçora
Yrd. Doç. Dr. İbrahim Akış
54
47
Güzel Kırım’ın Güzel Şehri
Karasu Bazar / Karasu Pazar /
Belogorsk
59
Prof. Dr. Minehanım Tekleli
50
Ermeni Esaretinde
Karabağ Savaşı’nın
Gerçekleri / 4
Dr. Aygün Hasanoğlu
Temsilcilerimiz
61
Isis Ltd. Şti.
Beylerbeyi / İstanbul
Şemsibey Sok. No. 10
Osman Maden
Uşak
Cep: 0506 689 72 18
Mazlum Deniz
Gebze / Kocaeli
Tel: 0533 367 18 24
Ali Yıldız
Sinop
Cep: 0505 372 78 55
Yavuz Gürler
Ankara
Cep: 0532 471 95 88
Yüksel Yüksel
Maslak / İstanbul
Cep: 0505 374 84 04
İbrahim Ayılgan
Yeni Mahalle / Ankara
Cep: 0542 236 12 12
Yrd. Doç. Dr. Murat Çelikdemir
Gaziantep
Cep: 0505 624 56 70 0532 726 99 70
Ali Osman Yayla
DNA Haber
Almanya / Duisburg
0163 311 60 38
Ergünöz Akçora
Bingöl
Cep: 0505 382 78 49
Belgegeçer: 0426 215 08 77
Aktif İleti A.Ş. (Abonet) Okmeydanı / İstanbul
Tel: 0212 314 08 88
Belgeçer: 0212 222 27 10
e-posta: [email protected]
TÜRDAV
Bağcılar
Tel: 0212 446 08 08
Çağatay Koçar
Adana
0505 926 50 84
Fevzi Yapıcı
Merkez / Denizli
Cep: 0533 243 28 18
Mahmut Öz
Şifa Eczanesi / Manavgat
Cep: 0532 232 66 19
wTel: 0242 753 54 12
TARİH MAYIS 2015
3
FAALİYETLERİMİZ
Türk Dünyası İle
İlgili Çalışmalarımız
Fotoğraf: 2
Fotoğraf: 1
İktisat ve Girişimcilik
Üniversitesi
Türk Dünyası Kırgız - Türk
Prof. Dr. Turan Yazgan
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Celalabad / KIRGIZİSTAN
Fakültelerimizde eğitim-öğretim kıymetli hocalarımızın rehberliğinde devam ediyor.
* Rektörümüz Prof. Dr. Kantöre
Şaripoviç Toktomamatov’a Rusya Federasyonu “Drujba Naradov
Üniversitesi” tarafından fahri profesörlük ünvanı verildi. Rektörümüzü kutluyor, saygılarımızı sunuyoruz. (Fotoğraf: 1)
* Üniversitemiz bünyesinde
Kırgız Dili, Bilgisayar, Muhasebe, Matematik, Tarih ve Coğrafya
alanlarında olimpiyatlar gerçekleştirildi. Olimpiyatlara Türk Dünyası
Fakültelerini temsilen katılan öğ-
rencilerimiz birincilik, ikincilik ve
üçüncülük kazandı. Olimpiyatlarda
dereceye girerek ödüller alan öğrencilerimizin başarılarının devamını diliyoruz.
* Üniversitemizin kuruluşunun
22. yılı ve 1 Nisan Şaka Günü münasebetiyle yapılan kutlamalarda
Türk Dünyası Prof. Dr. Turan Yazgan Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk
Dünyası Araştırma ve Kültür Merkezi Ankara-Bişkek gösteri grubu
başarı ödülü aldı. (Fotoğraf: 2)
* Kırgızistan İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası
Prof. Dr. Turan Yazgan Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde Üniversitemizin 22. kuruluş yıldönümü
olan 1 Nisan 2015 münasebetiyle
“Türk Dünyası Prof. Dr. Turan
Yazgan Sosyal Bilimler Enstitüsü
Kültür Yayınları” kuruldu. Kültür
Fotoğraf: 3
4
TARİH MAYIS 2015
yayınlarımızın kuruluşunu dostlarımıza müjdelemek isteriz. İlk olarak, Enstitümüz Müdürü ve Sosyal
Bilimler ve Eğitim Fakültemizin
Dekanı Doç. Dr. İbrahim Akış’ın
“Türk Dünyası İçin Türkiye Türkçesi Uygulama Kitabı” adlı eseri
yayımlandı.
* 28.04.2015 tarihinde Üniversitemizin konferans salonunda
Türkçe Hazırlık Sınıfları öğrencileri arasında Türkçe Bilgi Yarışması
gerçekleştirildi.
Bilgi yarışmasında hazırlık sınıfı öğrencilerimizden Baktıgül
Askaralieva birinci oldu. Yarışmaya katılan bütün öğrencilerimize
Türkçe kitaplar hediye edilirken ilk
üç dereceye giren öğrencilerimize çeşitli ödüller verildi. Üniversitemizde ikincisi gerçekleştirilen
yarışmaya öğretim üyelerimiz ve
öğrencilerimiz büyük ilgi gösterdi.
(Fotoğraf: 3)
* 29.04.2015 tarihinde üniversitemizin tanıtımı için yapılan “Açık
Eşik” gününde Türk Dünyası Prof.
Dr. Turan Yazgan Sosyal Bilimler
Enstitüsü Fakültelerinin tanıtımı
için açmış olduğumuz stant Celalabat’ın şehir merkezi, ilçe ve yakın
köylerindeki liselerden gelen öğrencilerin ilgi odağı oldu.
Standımızda hazır bulunan öğrencilerimiz ve öğretim görevlilerimiz misafir öğrencilerin sorularını
FAALİYETLERİMİZ
Fotoğraf: 7
cevaplandırarak Fakültelerimizi en
iyi şekilde tanıttılar. (Fotoğraf: 4)
* “Gençlerin Bakış Açısıyla Girişimcilik Sorunları ve Çözüm Yolları” konulu Uluslararası Gençlik
Şöleni’ni düzenlendi. Birçok ülkeden üniversite öğrencilerinin katıldığı Uluslararası Gençlik Şöleni’ne
Enstitümüzü temsilen katılan öğrencilerimiz tebliğlerini sunarak
Türk Dünyası Prof. Dr. Turan Yazgan Sosyal Bilimler Enstitümüzü
en iyi şekilde temsil ettiler. (Fotoğraf: 5)
Fotoğraf: 5
Fotoğraf: 4
* Kırgızistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı’ndan Batırkan
Esenkanoviç başkanlığında bir heyet Türk Dünyası Prof. Dr. Turan
Yazgan Sosyal Bilimler Enstitüsü
Müdürü ve Sosyal Bilimler ve Eğitim Fakültesi Dekanı Doç. Dr. İbrahim Akış’ı makamında ziyaret
ederek çalışmalarımızla ilgili bilgi
aldı.
Nazik ziyaretleri için sayın
Esenkanoviç ve beraberinde heyete
teşekkür ederiz. (Fotoğraf: 6)
* 30.04.2015 tarihinde Üniversitemizin konferans salonunda
Türk Dünyası Prof. Dr. Turan Yazgan Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürümüz Doç. Dr. İbrahim Akış
“İznikli Kırgızlar” konulu bir konferans verdi. Hocamızın İznik’teki
Kırgızlar Türbesi’ni ve Kırgız Türk
kardeşliğinin sağlamlığını ve önemini anlattığı konuşması Üniversitemizin bütün öğretim üyeleri ve
öğrencileri tarafından yoğun ilgi
gördü. (Fotoğraf: 7)
Fotoğraf: 6
TARİH MAYIS 2015
5
FAALİYETLERİMİZ
Türk Dünyası
Bakü Atatürk Lisesi
Bakü / AZERBAYCAN
Fotoğraf: 9
* 31 Mart Soykırım Günü münasebetiyle düzenlediğimiz programa
öğretmenlerimiz, öğrencilerimiz, velilerimiz ve gönül dostlarımız katıldılar. Tören, topraklarımızın bütünlüğü uğruna canını feda etmiş tüm
şehitlerimizin aziz
hatırası önünde saygı
duruşu ve iki ülkenin
İstiklal Marşlarının
okunması ile başladı.
Okul müdürümüz sayın Ali
Devrim açılış konuşmasında, 1918
yılında Azerbaycan’ın
muhtelif bölgelerinde
Türklere karşı uygulanan Ermeni zulmünü
belgeleriyle gözler önüne serdi.
* 9. sınıf öğrencilerimiz “Okullararası Harbi Hazırlık ve İdman”
yarışmalarında lisemizi layıkıyle
temsil etmiş ve takdir toplamıştır.
Öğrencilerimizi tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyoruz. (Fotoğraf: 8)
Fotoğraf: 8
* ATİB Azerbaycan Türk İşadamları
Birliği Başkanı Cemal Yangın, lisemize
bir nezaket ziyaretinde bulunarak, destek olmaktan büyük
memnuniyet duyacaklarını ifade ettiler. Nazik ziyaretleri ve iyi niyetleri için teşekkürlerimizi sunuyoruz.
(Fotoğraf: 9)
* TİKA Bakü Koordinatörü Sayın Mustafa Haşim Polat da lisemizi ziyaret ederek, yapılması gerekenler konusunda keşif yaptılar.
Lisemize desteklerini esirgemeyen
TİKA Bakü Koordinatörlüğümüze
teşekkür ediyoruz.
* TİKA Azerbaycan Koordinatörlüğü tarafından Çanakkale Zaferi’nin 100. yılı münasebetiyle
düzenlenen Çanakkale Gezisi’ne,
Tarih öğretmenimiz Hatice Devrim
ve Müşfik Alizade refakatinde 18
öğrencimiz katılmıştır. (Fotoğraf:
10-11) Bu vesileyle TİKA yetkililerine teşekkürlerimizi sunuyoruz.
Fotoğraf: 10
6
TARİH MAYIS 2015
* 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve
Çocuk Bayramı münasebetiyle 10
kişilik öğrenci gurubumuz öğretmenleri Anar Aliyev ve Mehri Hesenova refakatinde İzmir Koleji’nin
misafiri oldular. İzmir’de düzenlenen etkinliklerde Lisemizi başarı
ile temsil eden öğrencilerimiz büyük ilgi gördüler. (Fotoğraf: 12)
* 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve
Çocuk Bayramı lisemizde de büyük
bir coşku ile kutlandı. Her iki ülkenin İstiklal Marşlarının okunmasının ardından, günün anlam ve önemini belirten konuşmalar yapıldı.
Öğrencilerimiz sunduğu birbirinden güzel gösterilerle doruğa çıkan
Fotoğraf: 13
FAALİYETLERİMİZ
program, konuklarımızın takdirini
kazandı. (Fotoğraf: 13)
Fotoğraf: 14
Azerbaycan Devlet İktisat
Üniversitesi
Türk Dünyası
Bakü İşletme Fakültesi
Bakü / AZERBAYCAN
Eğitim öğretimin başarı ile devam ettiği fakültemizde, sosyal ve
kültürel faaliyetler de devam ediyor.
* Başta dekanımız Prof. Dr. Bahattin Rızaoğlu olmak üzere öğretim elemanlarımızın ve öğrencilerimizin katılımı ile, Sayın Haydar
Aliyev’in doğum günü münasebetiyle bir yuvarlak masa toplantısı
yapıldı. Açılış konuşmasını yapan
Dekan Yardımcımız Cevahir Memmedova, Haydar Aliyev’in Milli
eğitim alanında yapmış olduğu yenilikler ve kazandığı başarılardan
bahsetti. Programın gerçekleşmesinde emeği geçenlere teşekkür ediyor, H. Aliyev’e tanrıdan rahmet diliyoruz.
* Azerbaycan Devlet İktisat
Üniversitesi öğrencilerinin teklifiyle 24 Nisan günü “Çanakkale 100”
adıyla bir twitter etkinliği başlatıldı. Etkinliğe üniversitemizden
500’den fazla öğrenci, Azerbaycan
da eğitim gören pek çok üniversite
öğrencisi ve bir gurup yabancı temsilci katıldı. (Fotoğraf: 14). 100’den
fazla slogan ve resim paylaşılmak
suretiyle, Ermenilerin Türklere uyguladığı soykırım duyurulmaya
çalışıldı. Etkinliğe Azerbaycan’da
faaliyet gösteren Türkiye kanalları
ve Azerbaycan basını büyük ilgi
Fotoğraf: 11
Fotoğraf: 16
Fotoğraf: 15
gösterdi. Etkinliğin sonunda Çanakkale şehitleri saygıyla anıldı.
Öğrencilerimize duyarlılıklarından
dolayı teşekkür ederiz.
* Üniversitemizin bütün fakültelerinin katılımı ile gerçekleştirilen
Basketbol Turnuvası’nda fakültemiz öğrencileri birincilik kazanarak, kupayı almayı hak ettiler. Öğrencilerimizi kutluyor, başarılarının
devamını diliyoruz (Fotoğraf: 15).
* Türk Dünyası Araştırmaları
Vakfı Gençlik Kollarından bir heyet
fakültemizi ziyaret ederek, öğrencilerimizle tanıştılar, fikir alışverişinde
bulundular, gelecekte işbirliği içinde
güzel faaliyetlere imza atma konusunda anlaşmaya vardılar (Fotoğraf: 16)
Fotoğraf: 12
TARİH MAYIS 2015
7
FAALİYETLERİMİZ
Fotoğraf: 17
Fotoğraf: 18
ZİYARETÇİLERİMİZ
* Milletvekili adayı Özcan Pehlivanoğlu, Balkan Dernekleri Federasyonu Başkanı Emekli Albay Süheyl Çobanoğlu, gönül dostumuz
Ahmet Kolutek ile birlikte vakfımıza bir nezaket ziyaretinde bulundular. Çeşitli konular üzerinde fikir
alışverişi yapma imkanı bulduğumuz kıymetli misafirlerimize bu
nazik ziyaretleri dolayısıyla teşekkürlerimizi sunuyoruz. (Fotoğraf:
17)
* Celalabad İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi rektör yardımcımız Abdılbaet Mamasıdıkov ve eşi
vakfımızı ziyaret ettiler. Fakültelerimizde eğitim öğretim üzerine yapabileceklerimiz hakkında fikir alışverişinde bulunduk. (Fotoğraf: 18)
* Türkolog Atila Yorma’nın eşi,
Sevil İrevanlı kızı Ayturan ile vakfımızı ziyaret etti. Yakında çıkacak
olan kitabı ile ilgili çalışmalar yaptığımız gönül dostumuz Sevil İrevanlı hanıma nazik ziyaretleri için
teşekkür ediyoruz. (Fotoğraf: 19)
* Rahmetli Ebülfeyz Elçibey’in
damadı Akil Samedbeyli, vakfımıza
bir nezaket ziyaretinde bulunarak
çalışmalarımız hakkında fikir alışverişinde bulundular. Kendilerine
teşekkür ediyoruz. (Fotoğraf: 20)
* Milletvekili adaylarımızdan
Füsun Kayan Ardaman ve Elif
Gonca Akdeniz vakfımızı ziyaret
ettiler. Kendileri ile çeşitli meseleler ve yaklaşan seçim üzerine fikir
alışverişinde bulunduk. Kendilerine
başarılar diliyoruz. (Fotoğraf: 21)
* Romanya’dan kıymetli dostumuz Özgean Ömer, Deniz Yiğit ile
birlikte vakfımızı ziyaret ettiler. Turan
8
TARİH MAYIS 2015
Fotoğraf: 19
Fotoğraf: 20
Fotoğraf: 21
hocamızı da saygıyla yad
eden Özgean bey, Türkiye’ye ilk geldiğinde Turan
Hocamız ile olan anılarını
hatırlayarak; “...birkaç kitap istemiştim, ama Turan
Hocam beni bir bavul kitapla göndermişti. Hala
bu kitaplardan pek çok kişi
yararlanıyor. Ruhu şad olsun” dedi. (Fotoğraf: 22)
Fotoğraf: 22
FAALİYETLERİMİZ
SÜLEYMANİYE
KÜRSÜSÜ
* Turan Kültür Merkezi Süleymaniye Kürsümüzde 4 Nisan 2015
Cumartesi günü Bilim-Teknoloji
İçin İstanbul Çalışma Grubu Başkanı Ramazan Bakkal, “Dünyada
Bilim-Teknoloji Yarışı ve Türkiye”
başlıklı bir konferans verdi.
Vakfımızın Gençlik Kollarından
Boğaziçi Üniversitesi öğrencisi Hasan Gökay Aytekin’in, ebediyete
yürüyüş yıldönümü münasebetiyle,
Türk Milliyetçiliği’nin önderlerinden fikir ve dava adamı Alparslan
Türkeş’i yâd eden ve şahsiyetine
vurgu yapan bir konuşmasının ardından (Fotoğraf: 23), Ramazan
Bakkal, bilim ve teknolojinin genel
olarak insanlığın gelişip ilerlemesinin vazgeçilmez bir değeri olması
yanında, bir milletin, devletiyle birlikte kimliğini ve varlığını korumasındaki önemine dikkat çekerek
konferansına başladı.
Bilim ve teknolojinin insanlığın
varlığıyla eşzamanlı bir gerçek olduğunu belirten Bakkal, merak ve
ihtiyacın yönlendirmesiyle sahip
olunan bu değerin, geliştirilip kullanıldıkça, ilgili topluma refah getirip güç ve itibar sağladığını söyledi. Bu sebeple, dünyada bilim ve
teknolojiye sahip olmak için binlerce yıllık bir mücadelenin devam ettiğini ifade eden Bakkal, bu hususla
ilgili Doğu ve Batı’daki birçok bilim adamının çalışmaları ve buluşlarından örnekler verdi.
Bir ülkenin yöneticilerinin bilim ve teknoloji üreten insanlara
gerekli teşvik ve desteği sağlamasının önemine de işaret eden Bakkal,
dünya ve Türk tarihindeki olumluolumsuz örneklerinden bahsederek,
geleceği planlayanların bu durumun farkında olmaları gerektiğini
belirtti.
Bakkal, Türk Milleti’nin, geçmiş parlak dönemlerinde olduğu gibi, gelecekte de güç ve itibar sahibi
olup daha adil bir dünyada yaşamak ve yaşatmak için, yüzyıllar
önce kaybettiği bilim ve teknoloji
yarışına, hiçbir bahanenin gevşetici
Fotoğraf: 24
Fotoğraf: 23
etkisine kapılmadan ve hiçbir engel
tanımadan devam etmesi gerektiğini vurgulayarak konuşmasını bitirdi. (Fotoğraf: 24)
* Turan Kültür Merkezi Süleymaniye Kürsümüzde 11 Nisan
2015 Cumartesi günü, Türk tarihinin kıymetli hocalarından ve vakfımız akademisyenlerinden Prof.
Dr. Gülçin Çandarlıoğlu, “Genel
Türk Tarihinin Problemli Konularında Sorular ve Cevapları” başlıklı bir konferans verdi.
İTÜ öğrencisi Elif Tuğçe Demir,
Vakfımız Gençlik Kolları’nın gelenekli konuşmaları çerçevesinde,
Türk Milleti’nin Atatürk’ün ölümünden sonra girdiği fetret sürecinde, milletinin birliğine, dirliğine
ömrünü adayan büyük dava adamı
Galip Erdem’i yâdımıza getiren bir
konuşma yaptı. (Fotoğraf: 25)
Gülçin Çandarlıoğlu hocamız
konferansında, Türk tarihine hizmetlerini yürüttüğü vakfımız camiası başta olmak üzere değişik yer
ve zamanlarda kendisine yöneltilen
soruların cevaplarını verdi.
Gülçin Çandarlıoğlu, tarihçi olmak için mutlaka alanda araştırmalar yapılmasını ve tarih kaynaklarını kendi dilinden okunmasını,
yabancı kaynaklardan kendi tarihinizi ayıklama işinin çok titizlikle
Fotoğraf: 25
yapılması gerektiğini vurgulayarak,
bu özellikleri taşımayan kişilerin
yazdığı tarih kitaplarına itibar edilmemesini söyledi. (Fotoğraf: 26)
* Turan Kültür Merkezi Süleymaniye Kürsümüzde 18 Nisan
2015 Cumartesi günü Düzce Üniversitesi öğretim üyesi Yrd. Doç.
Dr. Gökmen Kılıçoğlu, Dr. Aygün
Hasanoğlu ve Azerbaycanlı gazeteci Mayis Alizade’nin konuşmacı
oldukları “Türk-Ermeni İlişkileri
ve Ermeni Yalanları” başlıklı bir
konferans gerçekleştirdik.
Konferans öncesinde TDAV
Gençlik Kolları’ndan Marmara Üniversitesi öğrencisi Hacı Hasan Acar
Türkçülüğün yayılıp yerleşmesinde
büyük hizmeti olan büyük fikir adamı Yusuf Akçura’yı yâdımıza getiren bir konuşma yaptı.
İlk konuşmacımız Yrd. Doç.
Dr. Gökmen Kılıçoğlu, daha önce
bu kürsüde defalarca dile getirilen
birçok konuya değinmekten ziyade, Sovyetlerin çöküşünden sonraki Türkiye-Ermenistan ilişkilerini
özetledi. Kılıçoğlu, bugünkü Türkiye ile sınırlarını bile tanımayan
Ermenistan’ın daha bağımsızlığına kavuşmadan önce bağımsızlık
beyannamesine koyduğu sonra da
anayasasına taşıdığı sözde Soykırım Yalanı’nı işleterek Türkiye’nin
Fotoğraf: 26
TARİH MAYIS 2015
9
FAALİYETLERİMİZ
Fotoğraf: 27
önüne getirdiği akıl almaz taleplerin, ilişkilerimizin bozulmasının
esasını oluşturduğunu belirterek,
Türkiye yetkililerinin yakın süreçte gereğinden fazla iyi niyetli yaklaşımlarının da, Ermenilere
iddialarında bir adım bile geri attırmadığını, aksine mevzi kazandırdığını söyledi. Kılıçoğlu, Ermenilerle haklı mücadelemizi tarihî
gerçeklerin ışığında, akılcı ve güçlü politikalarla, aralıksız yapmamız
gerektiğine de dikkat çekerek, aksi
uygulamaların Türk Milleti’ne bir
yarar sağlamayacağını, Ermenileri
daha da azdıracağını söyledi.
Dr. Aygün Hasanoğlu, aslında
Ermeni diye bir milletin olmadığını, bunun 1500’lü yıllarda toplanan
Hay papazlarının -bugün Ermeni
denen toplum edebiyatlarında ve o
zamanki kaynaklarında kendilerine
böyle ifade ediyor- toplanarak kendilerine bir vatan kurmak kararı aldıklarını, bundan sonra da göz diktikleri topraklarda eskiden yaşamış
Albanlar gibi kavimlerin ve Anadolu’daki ilk Hristiyanların tarihine sahip çıkıp bu yolda adım adım
yürüdüklerini söyledi. O zamanın
batılı devletlerinin kendi toprakları
üzerinde böyle bir projeyi gerçekleştirmeye asla razı olmadıklarını
belirten Hasanoğlu, buna rağmen
Fransa’nın, Osmanlı Türkiyesi’nde
açtığı mektepler vasıtasıyla bu şuuru adı geçen halk arasında yaygınlaştırdığını, daha sonra İstanbul’da
gözü olan Petro’nun bu işe Ermeni
desteğini almak adına razı edildiğini ve yakın yüzyıllarda inatla yürütülen bir mücadeleyle öz be öz Türk
yurdu olan topraklarda, bugünkü
10
TARİH MAYIS 2015
Ermenistan’ın kurulduğunu söyledi. Ermeniler, böyle bir mücadeleyi
yürütüp, topraklarımıza yerleşirken
Türklerin, aynı duyarlılığı, bugün
olduğu gibi o gün de göstermediklerini belirten Hasanoğlu, tarihin
ders almayanlar üzerinde tekerrür
edeceğinin unutulmasını söyledi.
Gazeteci Mayis Alizade, konuşmasına on yıl önce bu konuyu,
Vakfımızın kurucusu Prof. Dr. Turan Yazgan Hocamız ile bir mülakatta dile getirdiğini, Turan Hocanın, kendisine, yüzyıllarca bizim
aramızda bizim topraklarımızda
yaşamış Ermenilerin, üçüncü tarafları bu işe karıştırmaktan vaz
geçip, aklın ışığında karşılıklı arşivlerde çalışılarak tarafsız tarih
araştırmacılarını da desteğiyle bu
problemimizi çözme yoluna girmelerinin doğru olacağını söylediğini
belirterek sözlerine başladı. Bugün
gelinen noktada Turan Hocamızın
önerisi temelli Türk devlet adamları ve tarihçileri tarafından yapılan
tekliflere rağbet etmeyen Ermenilerin bu yola girmek yerine daha da
uzaklaştıklarını söyleyen Alizade,
sözlerinin devamında özellikle son
on yıllık süreçte Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan ve Rusya gibi devletlerin bu konuda yürüttüğü politikalar ve sonuçlarıyla
ilgili değerlendirmelerde bulundu.
(Fotoğraf: 27)
* Turan Kültür Merkezi Süleymaniye Kürsümüzde 25 Nisan
2015 Cumartesi günü Türklüğün
geçmişten günümüze bilimi, kültürü, meseleleri konusunda onlarca
kitaba imzasını atmış araştırmacı
yazar İbrahim Okur, “Türklüğü
Fotoğraf: 29
Kuşatan Yabancı Fikirler” başlıklı
bir konferans verdi.
TDAV Gençlik Kolları üyemiz
ve Marmara Üniversitesi öğrencisi
Nurkadın Esra Çetin, Türkçü yazar,
şair ve dava adamlarımızdan Refet
Körüklü’yü yad eden kısa bir konuşma yaptı. (Fotoğraf: 28)
Kıymetli hocamız Prof. Dr.
Emin Özbaş’ın açılış konuşmasından sonra kürsüye gelen İbrahim Okur sözlerine, gündemde
olan Ermeni iddiaları, bu iddialar
karşısında Türkiye yetkililerinin
duyarsızlığı, yetersizliği ve yanlış
icraatları, Türkiye’nin ekonomik
ve siyasi gücündeki eksiklikler gibi
konularda görüşlerini ortaya koyarak başladı.
Türklüğün bugünkü meselelerine çok geniş ve derin bir tarihî geçmiş derinliğinden bakmamız gerektiğini belirten İbrahim Okur, aksi
durumda bizim medeniyetimizin
alternatifi olan Hint-Avrupa-İndoGermancılığın yürüttüğü Türk kimliğini dünyadan silme çalışmalarının adım adım hedefine ulaşacağını
Fotoğraf: 28
FAALİYETLERİMİZ
ifade ederek binlerce yıllık medeni
Kadıköy Türk Ocağı adına
geçmişimizin tanıkları kurganları- Yrd. Doç. Dr. Namık Kemal Kurt ve
mızla ilgili bir görsel sunum yaptı.
Turan Doğruyol, Hoca Ahmet YeOkur, Türklerin geçmişinin haş- sevi Vakfı adına Erdoğan Aslıyüce,
meti karşısında aşağılık duygusuna Türkmeneli Dernekler Federaskapılan Batılıların, bunu bertaraf yonu Genel Başkanı Kemal Beyatlı,
etmek için tarihi saptırma çalışma- Türkmeneli Araştırma-Düşünce
larının yüzyıllardır devam ettiğini Merkezi adına Dr. Cüneyt Mengü,
belirtti. (Fotoğraf: 29)
Orkun Vakfı adına Yakan Cumalı* Turan Kültür Merkezi Süley- oğlu, Kıbrıs Millî Koordinasyon
maniye Kürsümüzde, 3 Mayıs Türk- Komitesi adına Yakan Cumalıoğçülük Günü kutlamaları bağlamında lu, İstanbul Türk Ocağı adına Dr.
2 Mayıs 2015 Cumartesi 14:00’te, Cezmi Bayram, Irak Türkmenebütün ömrünü Türk Dünyası’nın li İnsan Hakları Derneği adına
birliği, dirliği ve ileri gitmesi yolun- Savaş Avcı, Anadolu Aydınlar
daki çalışmalara, özellikle doğduğu Ocağı adına Prof. Dr. İbrahim Özvatan Irak-Türkmeneli’nin insanca tek, Türk Edebiyatı Vakfı adına
yaşaması davasına adayan Kerkük Servet Kabaklı, Kırım Türkleri
sevdalısı Türkmen Aksakalı “Dr. Kültür ve Yardımlaşma Derneği
Nefi Demirci’ye Saygı Günü” dü- İstanbul Şubesi adına Celal İçzenledik.
ten, Kubbealtı Akademisi KülProgramın başında TDAV Genç- tür ve Sanat Vakfı adına Mehmet
lik Kollları üyesi ve İstanbul
Nuri Yardım, Irak Türkleri
Üniversitesi öğrencisi MeKültür ve Yardımlaşma
tehan Kalem, 29 Nisan
Derneği adına Mehmet
1951’de işgalci Çin HüTütüncü, Türk Mühenkümeti tarafından kurşudisler Derneği adına Dr.
na dizilmek suretiyle şehit
Hüseyin Pehlivan, Irak
edilerek ebediyete yürüyen
Türkmenleri AltunköpFotoğraf:
30
Doğu Türkistan’ın istiklâl mürü Dostluk Derneği adına
cadelesi kahramanı Osman Batur’u Ferhat Kalsın, Türkmeneli Kayâdımıza getiren bir konuşma yaptı. dınlar Derneği Yönetim Kurulu
(Fotoğraf: 30)
adına Leyla Beyler - Aygül Oğuz,
Programın açılış konuşmasını,
Vakfımız hocalarından Yrd. Doç.
Dr. Namık Kemal Kurt, Dr. Nefi
Demirci’nin, Türklük-Irak Türkleri
davasına sözde değil;
eserleri, dernek çalışmaları, konferanslaFotoğraf: 40
Fotoğraf: 41
rı ve yetiştirdiği
insanlarla, gerçek
anlamda büyük hizmeti olan bir büyüğüFotoğraf: 31
müz olduğunu vurguladı. (Fotoğraf: 31)
Program Gençlik Kollarımız
üyesi Rumeysa Ulakçı ve Neziha
Fotoğraf: 45
Fotoğraf: 44
Kartal’ın yönetmenliğinde
Fotoğraf: 48
hazırlanan “Dr. Nefi
Demirci Belgeseli”
gösterimiyle devam
etti. (Fotoğraf: 32)
Belgesel gösteriminden
sonra;
Fotoğraf: 32
Fotoğraf: 33
Fotoğraf: 34
Fotoğraf: 35
Fotoğraf: 36
Fotoğraf: 37
Fotoğraf: 38
Fotoğraf: 39
Fotoğraf: 42
Fotoğraf: 43
Fotoğraf: 46
Fotoğraf: 47
Fotoğraf: 49
Fotoğraf: 50
TARİH MAYIS 2015 11
FAALİYETLERİMİZ
Fotoğraf: 52
Fotoğraf: 51
İstanbul Nogay Türkleri Derneği
adına Veysel Demir, Suriye Türkmen Gençler Topluluğu adına
Enes Türkmenoğlu ve Dr. Necmettin Bayraktar, Dr. Nefi Demirci’ye
plâket, teşekkür belgesi ve türlü armağanlar takdim ettiler. (Fotoğraf:
33-50)
Vakıf olarak, Genel Müdürümüz
Saadet Pınar Yıldırım’ın Dr. Nefi
Demirci’ye çapan giydirmesi ve
Gençlik Kolları başkanımız Umay
Can’ın millî sembolümüz Bozkurt
heykeli takdiminden sonra, Genel
Başkanımız Közhan Yazgan, Yönetim Kurulu üyelerimiz Karahan Yazgan ve Hüseyin Tavukçu, Eğitim ve
Kültür Müdürümüz Metin Köse ile
Turan Yazgan Hocamızın saygıdeğer eşi Gülen Yazgan’dan oluşan heyetimizle Dr. Nefi Demirci’ye Vakfımızın “Onur Belgesi ve Plaketi”ni
takdim ettik. (Fotoğraf: 51-53)
Yoğun bir katılımla gerçekleştirdiğimiz saygı günümüz, Dr. Nefi
Demirci’nin teşekkür konuşması ve
hatıra fotoğrafı çekimiyle sona erdi.
13. DÜNYA
AZERBAYCANLILAR
KONGRESİ
Bütün Azerbaycan Türkleri’nin
sesini dünya kamuoyuna duyurmak
ve Azerbaycan Türkleri’nin Karabağ Soykırımı, Azerbaycan’ın
Karabağ Bölgesi’nin Ermenilerce
işgal altında tutulması, İran’daki
Azerbaycan Türkleri’nin hakları
gibi meselelerine çözüm bulmak
amacıyla oluşturulan ve bu yıl on
üçüncüsü yapılan Dünya Azerbaycanlıları Kongresi’ne katıldık.
Vakıf olarak katıldığımız kongre de, Genel Başkanımız Közhan
Yazgan, Turan Yazgan Hocamız,
Türk Dünyası ve Azerbaycan Türklüğü bağlamında bir tebrik konuşması yaptı.
Kongrede Azerbaycan miletvekili, şair-yazar Sabir Rüstemhanlı
ile İran Azerbaycan Türkleri’nden
Feridun Pervizniya yeniden başkan
seçildiler. (Fotoğraf: 54)
EĞIRDIR
PROF. DR. TURAN YAZGAN
ANADOLU LISESI’NI
KONUK ETTIK
Turan Hocamızın vefatından
sonra adı, Eğirdir Anadolu Lisesi’ne verildi. Eğirdir Prof. Dr. Turan Yazgan Anadolu Lisesi, 17-19
Nisan 2015 tarihleri arasında Vakfımızı tanıma ve İstanbul’u gezip
görme amaçlı bir gezi programıyla
konuğumuz oldular.
Okul Müdürü Duran Kış, öğretmenleri Zafer Karayılan, Ramazan
Erdoğan, Sami Özer, Ayşe Pesen
ve Müge Akgül’ün rehberliğindeki 45 kişiden oluşan grubumuzu,
17 Nisan 2015 Cuma sabahı vakfımızda karşıladık.
Eğitim ve Kültür Müdürümüz
Metin Köse, Vakfımızı ve Turan
Hocamızı anlatan kısa bir konuşma
yaptı.
Vakıf Başkanımız Közhan Yazgan, Genel Müdürümüz Saadet
Pınar Yıldırım ve çalışanlarımızla
tanışan konuklarımıza, Turan Hocamızın Türk Dünyası’nın nadide
Fotoğraf: 54
Fotoğraf: 53
12
TARİH MAYIS 2015
FAALİYETLERİMİZ
TURAN YAZGAN HOCAMIZA
TASAM TARAFINDAN
KIZIL ELMA ÖDÜLÜ VERILDI
Fotoğraf: 55
bir yaşayan müzesi olan odasını ve
Vakfımızın diğer birimlerini tanıttık. (Fotoğraf: 55)
Konuklarımız Mihrican Fenerci
ve Tuğba Ürekli rehberliğinde Fetih-Panoroma 1453 Müzesi, Topkapı Türk Dünyası Kültür Evleri,
Miniatürk, Eyüp Sultan Külliyesi,
Topkapı Sarayı, Mısır Çarşısı, Kapalı Çarşı, Sultanahmet Camisi ve
Boğaz Turu başta olmak üzere bir
tarih ve kültür ve doğa gezisi yaptılar.
Turan Hocamızın Kozlu Mezarlığı’ndaki istirahatgâhını da ziyaret
ederek dua da bulundular.
Süleymaniye
kürsümüzdeki
Türk-Ermeni İlişkileri ve Ermeni
Yalanları konulu konferansına katıldılar.
19 Nisan Pazar günü Kız Kulesi
karşısında yapılan bir sabah kahvaltısının ardından konuklarımızı
Eğirdir’e uğurladık. Bu vesileyle
öğrencilerimize başarılı bir gelecek
diliyoruz.
TÜRK DÜNYASI
BAKÜ ATATÜRK LISEMIZIN
VAKFIMIZI ZIYARETI
TİKA’nın Türk Milleti’nin yedi
düvele karşı kazandığı Çanakkale
Zaferi’nin 100. yıldönümü çerçevesinde Çanakkale Şehitliği’ndeki törenlere katılmak üzere kardeş Azerbaycan Cumhuriyeti’nden öğrenci
grubu getirme projesi çerçevesinde
20-27 Nisan 2015 tarihleri arasında Türkiye’ye gelen Türk Dünyası
Araştırmaları Vakfı Bakü Atatürk
Lisesimizin 18 öğrencisi ve 2 öğretmeninden oluşan grubu Vakfımızı
ziyaret ettiler. Öğretmenleri Hatice
Devrim ve Müşfik Alizade rehberliğinde 25 Nisan 2015 Cumartesi vakfımızı görüp tanıyan öğrencilerimiz,
Turan Yazgan hocamızı istirahatgahında ziyaret edip dua da bulundular.
Öğrencilerimiz, Türkiye’de kaldıkları süre zarfında Çanakkale
Şehitliği’nde 100. yıl törenlerine
katılmanın yanı sıra, Bursa ve İstanbul’u da gezip görme imkânı
buldular. (Fotoğraf: 56)
Fotoğraf: 56
Türk Avrasya Strateji Araştırmaları Merkezi / TASAM tarafından 23-25 Nisan 2015 tarihlerinde
İstanbul’da 4. Dünya Türk Forumu gerçekleştirildi ve Kızıl Elma
Ödülleri verildi.
Forum çerçevesinde Türk Dünyası’na değişik alanlarda hizmet
eden kişilere de 24 Nisan 2015 Cuma günü 19.00’da yapılan bir törenle “Türk Dünyası Kızıl Elma Ödülleri” verildi. Vakfımızın kurucusu
Prof. Dr. Turan Yazgan Hocamız da
bu bağlamda verilen ödüldeki ifadeyle; “İleri görüş ve çabalarıyla
Türk Dünyası’nın vizyonu, derinliği ve entegrasyasyonun güçlenmesine yaptığı katkılardan ötürü, ‘bilim kategorisinde hak ettiği KIZIL
ELMA ÖDÜLÜ’ne layık görüldü.”
Genel Başkanımız Közhan Yazgan, Hocamızın ödülünü Macaristan YUBBİK Partisi Başkanı Gabor
Vona’nın elinden aldı. (Fotoğraf:
57)
25 Nisan 2015’teki kapanış oturumuyla sona eren forumun Türk
Dünyası için hayırlı olmasını diliyor, forumun gerçekleşmesinde
emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz.
Fotoğraf: 57
TARİH MAYIS 2015 13
FAALİYETLERİMİZ
TÜRK DÜNYASI
ARAŞTIRMALARI VAKFI
GENÇLİK KOLLARI
* Pazar kahvaltılarımız Gençlik
Kolları üyelerimizin fikir sohbetleriyle devam ediyor. 12-19 Nisan
Pazar kahvaltısında Gençlik Kolları faaliyetleri ile ilgili genel değerlendirmeler yapıldı. Faaliyetlerin
seyri üzerine fikir alışverişinde bulunuldu. (Fotoğraf: 58)
* 26 Nisan Pazar kahvaltısında
Azerbaycan’a giden arkadaşlarımızla “Azerbaycan İzlenimleri” başlığı
altında sohbetimiz gerçekleşti. Gezdikleri yerleri, edindikleri bilgileri,
hepimizin yıllardır kanayan yarası
olan Ermeni mezaliminin silinmeyen etkilerini bizlerle paylaştılar.
2. TÜRK DÜNYASI
SOSYAL BİLİMLER
AKADEMİSİ
“Türk Dünyası Sosyal Bilimler
Akademisi”nde derslerimiz kıymetli hocalarımızın katılımlarıyla
devam ediyor.
Akademimizin 15. dersinde
Prof. Dr. Zeki Arslantürk hocamız
“Türk İslam Düşüncesi” başlığı
altında, “Türklüğün Yayılmasında
İslamiyet’in Etkisi, Türklerin İslamiyet’ten Önceki Dinleri, Gök
Tanrı İnancı, Önemli Eserler Bırakan Türk Âlimleri ve Eserlerinin
Nitelikleri” konularında aydınlatıcı
bilgiler verdi. (Fotoğraf: 59)
16. dersimizde, Prof. Dr. Mehmet
Dalkılıç hocamız, “Maturidilik ve
Yesevilik” başlığında, “Arap Baharı Sonrası Ortadoğu’da Mezhepler,
İslam Mezhepleri Coğrafyası, Sünni
ve Şii Coğrafya, Yemen Zeydiyyesi”
konularında gençlerimize ışık oldu.
17. dersimiz Prof. Dr. Ramazan
Taşdurmaz hocamızın “Siyasi Ekonomi Bakımından Türkiye’ye Bakış” idi. “Ulus Devleti kavramı,
Ulus-Devlet olmayı sağlayan unsurlar, Feodalizm-Merkeziyetçilik,
Osmanlı’da Beylikler, Avrupa’da
Rönesans ve Reform Hareketleri,
Modern Devletin Doğuşu” konularında gençlerimiz aydınlatıcı bilgilerle donatıldı. (Fotoğraf: 60)
18. dersimizin konuğu Prof.
Dr. Abdulkadir İlgen hocamız idi.
“Zihniyet Kavramı ve İktisadî Zihniyet” başlıklı dersimizde gençlerimizi, “Davranışsal İktisat, Kurumsal Yapıların İnsan Davranışlarına
Etkisi ve Taşıyıcı Kurumların Önemi, Batı’da ve Doğu’da Politik
Güç, Medeniyet, Felsefe ve Dil”
başlıklarında aydınlattı.
Akademimizin 19. dersinde
Prof. Dr. Fethi Gedikli hocamız,
“Osmanlı Hukuku’nun Genel Yapısı” konulu dersinde, “Hukuk Tarihi
Üzerine Yapılan Çalışmaların Başlangıcı, Çalışmaların Kimler Tarafından Yapıldığı, Osmanlı Hukuku
Kavramının Açıklanması, Osmanlı
Hukukunun İslam Hukukuna Katkıları, Padişahların Kanun Koyma
Yetkileri ve Sınırlamaları, Örfi Hukuk, Osmanlı Devleti’nde Örfi Düzenlemelerin ve Hukuk Düzenlemelerinin En Çok Yapıldığı Alanlar”
konularında aydınlattı.
Prof. Dr. Abdurrahman Eren hocamız “Yeni Anayasa Tartışmaları
ve Hükümet Sistemleri” konulu 20.
dersimizde, gençlerimizi, “Anayasanın Tanımı, Yeni Anayasa Çalışmaları, Anayasanın Dayandığı Fikirler, Yeni Anayasa İle Değişecek
Fotoğraf: 58
14
TARİH MAYIS 2015
Fotoğraf: 59
Konular, Liberal İlkeler, Başkanlık
Sistemi Kavramı, Parlamenter Sistem Kavramı, Yarı Başkanlık Sistemi Kavramı, Başkanlık Sistemi
Talebinin Nedenleri ve Türki Cumhuriyetlerin Yönetim Sistemi” konularında aydınlattı.
Akademimizin 21. dersinde Doç.
Dr. Ramazan Kurtoğlu hocamız,
“Küresel Para Savaşları ve Türkiye’ye Etkileri” konulu derste gençlerimizi, “Çin-Amerika Yarışı, İşsizlik
Parametreleri, Para Savaşlarının
Arkasındaki Etkenler, Siber Saldırı
ve Ekonomi, Bilinçaltı Operasyonları, Epistemetik Çöküş-Asimetrik Bilgi” başlıklarında aydınlattı.
Yrd. Doç. Dr. Gökmen Kılıçoğlu tarafından verilen 22. dersimizde “Siyaset Bilimi ve Temel Meseleler” başlığı altında; “Siyaset
Felsefesi, Kavram Olarak Siyaset,
Siyaset ve Ahlâk, İdealizm ve Realizm, Devletin Doğuşu İle İlgili
Görüşler, İdeal Devlet Anlayışları,
Kavram Olarak Demokrasi ve Özgürlük” başlıklarında bilgi ve tecrübeleri ile bizleri aydınlattı. (Fotoğraf: 61)
Akademimizin son bölümü olan
“Medya ve İletişim”in ilk dersinde
Osman Çalışkan hocamız “Siyasal
Propoganda” başlığı altında; “İletişim Kuramları ve Bu Kurumlarda
Medyanın Etkisi, İletişim Disiplininin Temel İlkeleri, Medyanın Haber
Kaynakları, Medya-İnsan İlişkisi”
konularında bilgi ve tecrübeleri ile
gençlerimizi aydınlattı.
Akademimizin son dersi Prof.
Dr. Taner Karahasanoğlu hocamız
tarafından “Siyasal İletişim” başlığı altında verildi. “Siyasal Propa-
FAALİYETLERİMİZ
Fotoğraf: 60
ganda ve Reklam, İletişim Süreçleri, İletişim Süreçlerinde Verilecek
Mesajın Önemi, Liderlerin Siyasal
İletişim Açısından Taşıması Gereken Vasıflar” konularında bilgi ve
tecrübesini aktardı.
Değerli vakitlerini bizlere ayıran, bilgisini ve yüksek tecrübesini
akademimiz öğrencilerinin istifadesine sunan hocalarımıza, akademimizin her aşamasını el birliği ile
yürüten Gençlik Kolları üyelerimize çok teşekkür ederiz.
GENÇLİK KOLLARIMIZIN
BAKÜ ZİYARETİ
Vakfımızın misafiri olarak geçen
ay İstanbul’da ağırladığımız Azerbaycan Türkü kardeşlerimize Gençlik Kollarımız olarak iade-i ziyarette
bulunduk.
Ahmed Cevad’ın, Bahtiyar Vahapzade’nin, Ebulfeyz Elçibey’in
güzel topraklarına, topraklarımıza
daha varmadan, yolculuk esnasında
kulağımıza gelen Azerbaycan lehçesinin Öz Türkçe kelimeleri ile ata
yurdunun sıcaklığını gezinin daha
en başında hissettik.
Bakü’ye geldiğimizde bizi karşılayanlarsa ezelden gönül bağımız
olan Azerbaycan Türkü kardeşlerimizdi.
Külekler Şehri’ndeki ilk ziyaretimiz “Fexri Xiyabani’’ adıyla bilinen devlet mezarlığına oldu. Mezarlıkta, ziyaret ettiğimiz ilk kabir,
Azerbaycan’ın azatlık ve istiklal
meşalelerinden, kendi dizelerindeki
ifadeleri ile “hakikatin-hakkın aynası, zamanenin-asrın vicdanı, fikirlerin çırpınan sesi olmuş” şair, fikir
adamı Bahtiyar Vahapzade’nindi...
İkinci ziyaretimiz azatlık yolundaki
bir diğer meşale, Ebulfez Elçibey’e
idi... Bu kabirde, o inanmış yürekten
çıkmış söz, yeniden yadımıza geldi
ve adeta tekrar işittik: “Bir kez yükselen bayrak, bir daha inmez!” İnmemişti, inmeyecekti.
Buradan sonra ise Azerbaycan’ın
üç renkli bayrağının gölgesinde
“Şehidler Xiyabanı” ziyaret ettik.
1918’de, “Öz kardeşine, öz toprağı
uğruna, kurşuna dizilen milletinin
haklı savaşına” yardıma gelen Türkiye Türkü ile Azerbaycan Türkü’nün yan yana yattıkları yerdi burası.
Sovyet döneminde eğlence merkezi
yapılan bu kutlu toprak gün gelecek
yine Sovyetlerin yaptıkları 20 Ocak
olarak anılan katliamdan sonra yeniden mezarlık olacaktı. Karabağ
Şehitleri, 20 Ocak Şehitleri ve 1918
Şehitleri, toprak uğruna toprağa düşenler yan yana yatıyor şimdi bura-
Fotoğraf: 61
da. Yine burada yürürken karşımıza
çıkan anıt “Vefalı Türk geldi yine”
dizesini hatırımıza düşüren Mehmet
Emin Resulzade’nin güzel ifadeleri
ile “Gökten inmiş halaskar melek”
Nuri Paşa Komutasındaki Kahraman
Türk-Kafkas Ordusu adına dikilmiş
anıt idi... O anıtın dikildiği yerde gönülleri hudutsuz Türkistan sevdası
ile dolu kutlu bedenler yatıyor, Enver Paşa’nın telgrafında gözlerinden
öptüğü kutlu bedenler, destanlaşan
yiğitlerin destanlaşan bedenleri...
Külekini (Rüzgarını) her gün daha fazla hissettiren Bakü’de diğer ziyaret yerimiz Bakü’nün tarihi merkezi “İçeri Şeher”di. Surlarla çevrili
bu Şeher’in içinde gezdiğimiz “Kız
Kalesi, Şirvanşahlar Sarayı, Cuma
Mescidi” tarihi dokusuyla hepimizi çok etkiledi. Yine İçeri Şeher’de
gezdiğimiz “Minyatür Kitap” müzesinde bize ve diğer devletlere ait
çeşitli türdeki kitapların 20 kepik
boyutuna kadar küçültülmüş hallerini gördük. Buradan çıkıp Nizami
Sokağı’nda gezerken ise şairine yakışır büyüklükte yapılmış olan Nizami Heykeli karşıladı bizi.
Ertesi gün, takvimlerin yaprağı
her 26 Şubat’ı gösterdiğinde acımızın yeniden tazelendiği, insan hakları, hak, hukuk, adalet namına ne
GENÇLERLE TURAN SOHBETLERİ
Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Gençlik Kollarının yeni faaliyeti olan
“Gençlerle Turan Sohbetleri”nin ilkinde
Yılma Durak konuğumuz oldu.
Sohbetimizde 1980 müdahalesinin nedenleri, Amerika’nın Ortadoğu Projesi,
komünizme karşı verilen çile dolu mücadele ve 1980 döneminde üniversitelerdeki
eğitim konularına yer verdik.
TARİH MAYIS 2015 15
FAALİYETLERİMİZ
Fotoğraf: 62
varsa ayaklar altına alındığı, unutulmayacak mezalimlerin hafızalara kazındığı o soykırımın anıtını
gördük. “Hocalı Soykırımı’nın Anıtı’nı...” Elinde çocuğuyla caddenin
ortasında yükselen bu heykel abideleşen canlara ithafen dikilmişti acılar ne kadar taze kalsa da...
Hocalı Anıtı’nın ardından, 1990’da, Kanlı Ocak, 20 Yanvar’da azatlık aşkı ile tutuşanların doldurduğu
“Azatlık Meydanı’na” gittik. Azatlık
aşkının heykeller yıktığı o meydana... Azatlık Meydanı’ndan sonra ise
Azatlığı bir de geride kalan eşyaların anılarında gördüğümüz “İstiklâl
Müzesi’ne” gittik. Milli hükümetin
kuruluşu, Güney Azerbaycan’ın Bağımsızlık Mücadelesi gibi pek çok
önemli konuda bilgi sahibi olduk.
Buradan çıktıktan sonra Mehmet
Emin Resulzade Sokağı’ndan geçip
Hazar’da vapura bindik. Hazar’ın
azatlıkla sakinleşmiş sularından
Can Azerbaycan’ı bu kez de akşam
seyrettik. Ertesi gün meşalenin hiçbir zaman sönmediğinin, yükselen
bayrağın yere inmediğinin, inmeyeceğinin en büyük timsali, büyük bir
kahraman Mübariz İbrahimov’un
mezarını ziyaret ettik. Ermenilerin
korkudan ölüsünün bile ellerini bağladıkları o kutlu kahramanın mezarı
başında bir kez daha hatırladık, bir
kez daha inandık ve yarına bir kez
daha söz verdik.
Mübariz İbrahimov’un mezarından yine bizi mimarisi, tarihi dokusu
ve hikâyesiyle kendine hayran bırakan bir başka tarihi yapı Bibi Heybet
Camii’ne gittik.
Buranın ardından ise ülkünün çile dolu yoluna baş koyan Azerbaycan Türkü ve Azerbaycan’da okuyan
16
TARİH MAYIS 2015
Türkiye Türkü kardeşlerimizin kurduğu Bakü Türk Evi’nin misafiri olduk. (Fotoğraf: 62)
Ertesi gün Turan Hocamızın Turan yolunda açtığı vakfımızın lisesi
Türk Dünyası Bakü Atatürk Lisesi’ni
ziyaret ettik. (Fotoğraf: 63) Buranın çok kıymetli hocaları ve gözleri ışık dolu çocukları ile yaptığımız
güzel sohbetin ardından yine Turan Hocamızın emekleri ile açılmış
Azerbaycan Devlet Üniversitesi’ne
bağlı Türk Dünyası Bakü İşletme
Fakültesi’ne gittik. Burada okuyan
Azerbaycan ve Türkiye Türkü kardeşlerimizle sohbet edip, yaptığımız
akademik etkinlikler hakkında fikir
alışverişinde bulunduk.
Gezimizde gözlerimizin gördüğü
o son yer ise, düşünme, konuşma yetimizi elimizden aldı. 1918’de, 17
bin Müslüman Türk’ün Ermeniler
tarafından gayri-insani bir şekilde
katledildiği Quba... Türlü türlü mezalimlerin yapıldığı cesetler, nehir
alır götürür denilerek üst üste yığılıp
nehrin kenarına gömülmüş. Ne var ki
2007’de, tarih, Quba’nın kan kokan
topraklarında yaşanan bu mezalimi
saklayamadı ve Quba’lılar nehrin
kenarındaki toplu mezarı fark etti...
2007’de tarihin, tabiatın saklayama-
dığı bu vahşete tanıklık eden köylülerse nehrin alıp götürdüğü nice
kemik ve yine kuyulara atılmış nice
bedenler gördüklerini söylemişler...
Bebek, çocuk, genç, yaşlı... Üst üste
yığılmış kemikler... Kafasına çivi
çakılarak öldürülmüş ve çivisi halâ
kafatasında kalmış vahşeti gözler
önüne seren bir kutlu beden... Hepsi
aynı yerde… Üst üste. Yan yana…
Tıpkı 1918’de mezalime maruz bırakılırken oldukları gibi, tek başlarına
oradalar, Quba’dalar…
Bu vahşete şahit olan yüksek
bir dağın önünden geçen Qudyal
Çayı ise bu mezalimin canlı bir tanığı olarak sessiz sedasız hâlâ orada
akmaya devam ediyor. Üzerinden
akıp giden bedenlerin mi yoksa şahit
olduğu vahşetin ağırlığı mıdır bilinmez Qudyal Çayı ağır ağır akıyor,
akmak istemiyormuşçasına. Ahmed
Cevad’ın anlattığı davayı yaşarcasına akıyor, “Zulme karşı isyankâr,
ezilse de susmamacasına.”
Soykırım Müzesi’nde Mehmet
Emin Resulzade’nin olduğunu bildiğimiz o dize ise artık tüm gerçekliği
ile Quba’da gözlerimizin önündeydi:
“Azatlık fikrinin meşalesi kanla
sönmez!”
Azerbaycan’da bizi ağırlayan
Bakü Türk Evi’nin emektar kurucularına, orada ve diğer gezdiğimiz
yerlerde tanıştığımız zihinleri, kalpleri aydınlık, ülkü yolunda cefa çekmeye hazır Azerbaycan ve Türkiye
Türkü kardeşlerimize bize bu imkanı sağlayan Vakıf yönetimimize teşekkürlerimizi sunuyoruz.
Yolunuz, yolumuz açık olsun.
Fotoğraf: 63