Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı 26/16, 24 Haziran 2016)

Düşün,düşün…
Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni
(Sayı
26/16,24Haziran2016)
Geçenhaftaneleroldu?
*** Özgür Gündem’nin ‘Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği’ kampanyasına katılan RSF
TürkiyeTemsilcisigazeteciErolÖnderoğlu,yazarAhmetNesinveTürkiyeİnsanHakları
Vakfı (THİV) Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı tutuklandı. (Haberin devamı
bültende...)
*** Dokunulmazlıkların kaldırılmasının ardından milletvekilleriyle ilgili yargı süreçleri
başladı.HDP’liBurcuÇelikÖzkan,AhmetYıldırımveAyhanBilgensavcılıklartarafından
ifadeye çağrılan ilk isimler oldu. HDP Eş Genel Başkanı Demirtaş hiçbir şekilde ifade
vermeyegitmeyecekleriniaçıkladı.
***Diyarbakır’daüçilçeyebağlı39köyleŞırnak’ınBeytüşşebapİlçesinebağlıGünyüzü
köyündedesokağaçıkmayasağıilanedildi.AyrıcaDiyarbakır’da21bölgeözelgüvenlik
alanı ilan edildi. Göç-Der Diyarbakır Şubesi son dönemdeki yasak ve operasyonlarla
birlikte bir milyon insanın zorla yerinden edildiğini açıkladı. Erdoğan’ın DBP’li yerel
yönetimlerihedefalmasınınardındanbelediyelerekayyumatanmasıgündemegeldi.
*** Her açıklamasıyla toplumu kutuplaştırmayı sürdüren Cumhurbaşkanı Erdoğan,
protestolara neden olan Topçu Kışlası inşaatını yeniden gündeme getirdi. İstanbul’da
Radiohead’in etkinliğine “Ramazan’da alkol alınıyor” gerekçesiyle saldırı düzenlendi.
Erdoğansaldırganlardançoksaldırıyauğrayanlarısuçladı(Haberindevamıbültende...)
*** Türkiye, yoğun eleştirilerin yer aldığı AB İlerleme Raporunu iade etti. Avrupa
KonseyiParlamenterMeclisiise"Türkiye'deDemokratikKurumlarınİşleyişi"başlıklıbir
rapor yayımladı. Erdoğan rest çekmeyi sürdürüyor; “Biz de referanduma gideriz”.
(Haberindevamıbültende...)
*** MHP’de ‘yılan hikayesine’ dönen ve yargı kararıyla yapılan olağanüstü kongre
toplandı. Genel Merkez kongreye katılmadı. Tüzüğün 13 maddesi değişti. Olağanüstü
kongrelerde seçim yapılabilecek. Muhalifler, parti yönetiminin 10 Temmuz 2016’da
düzenleyeceğiKurultay’akatılmakararıaldı.
***İstanbul Valiliği, “Müslüman Anadolu Gençliği” ve “Alperen Ocakları “(BTP)
tarafından açıkça tehdit edilen 7. Trans Onur Yürüyüşü’nü yasakladı. Taksim’i abluka
altınaalanpolis,LGBTİaktivistlerinebibergazıveplastikmermiylesaldırdı.
*** Bir grup aydın, sanatçı ve gazeteci, yaşanan hak ihlallerine dikkat çekerek “Yetti
Artık–ErdoğanRejimi’neİhtar(*)”başlıklıbirbildiriyayımladı.Erdoğanakademisyenleri,
gazetecileribirkezdaha“sözde”olaraktanımladı,“Milletintemsilcileriylekavgaetmekten
vazgeçmezsenizkendiçirkinliğiniziniçindeboğulupgideceksiniz”dedi.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1
ÜçNöbetçiGenelYayınYönetmenitutuklandı
Özgür Gündem gazetesi ile dayanışmak amacıyla başlatılan “Nöbetçi Genel Yayın
Yönetmenliği” kampanyasına katılan RSF Türkiye Temsilcisi gazeteci Erol Önderoğlu,
gazeteci yazar Ahmet Nesin ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı (THİV) Başkanı Prof. Dr.
ŞebnemKorurFincancısevkedildikleriİstanbul1.SulhCezaHâkimliği’ncetutuklandı.
3 Mayıs 2016’da başlatılan kampanyaya destek veren 37 kişi hakkında terör örgütü
propagandasıyapmaksuçlamasıylasoruşturmalarbaşlatılmıştı.Önderoğlu,Fincancıve
Nesin bu kapsamda tutuklanan ilk isimler oldu. İddianame jet hızıyla tamamlanırken
avukat Meriç Eyüboğlu, 3 ismin Terörle Mücadele Kanunu ve Türk Ceza Kanunu’nun
kapsamında,‘suçvesuçluyuövme’,‘suçişlemeyetahrik’ile‘terörörgütüpropagandası’
ilesuçlandığınıbelirtti.
Tutuklamalara karşı ülke genelinde hak ve basın örgütleri protestolar düzenlerken
yurtdışından da tepkiler geldi. AB tutuklamaların basın özgürlüğüne aykırı olduğunu
belirtti; İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Uluslararası Yazarlar Birliği (PEN) ve
Uluslararası İfade Özgürlüğü Ağı (IFEX) tutukluların derhal serbest bırakılmasını
istedi(*).SınırTanımayanGazeteciler(RSF)detutuklularınserbestbırakılmasıiçinbir
imzakampanyasıbaşlattı(*).
AvrupaKonseyi:'Hukukunüstünlüğüerozyonauğradı'
Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi’nin 24’e karşı 96 oyla kabul ettiği "Türkiye'de
Demokratik Kurumların İşleyişi" başlıklı raporda, hukukun üstünlüğünün “erozyona
uğradığı”belirtildi;“Busüreç17-25Aralık2013’tedörtbakanveTayyipErdoğan’ınoğlu
ileilgiliyolsuzlukdosyalarınınaçığaçıkmasıylabaşladı”tespitiyapıldı.
RaporagöresiyasaliktidarTürkiye’dehukukikurumlardakigerilemedenbasınveifade
özgürlüğünün kısıtlanmasına, hak ihlallerinden dokunulmazlıkların kaldırılmasına
2
kadar, son dönemde demokrasinin işleyişine büyük zarar verdi. Ayrıca Türkiye’ye
TBMM çatısı altında barış görüşmelerine geri dönme ve imza attığı uluslararası
hükümlereuymaçağrısındabulunuldu.
İstanbul’daRadioheadetkinliğinesaldırı
İstanbul Tophane’de dünyaca ünlü müzik grubu Radiohead’in son albümü, “A Moon
ShapedPool”untanıtımıiçindüzenlenendinletiyesaldırıdüzenlendi.
Velvet Indieground Records adlı plak dükkanındaki etkinliğe katılanlara saldıranlar,
Ramazan'da alkol içildiğini söyleyerek tehditler savurdu ve mekandakileri darp etti.
Gözaltınaalınanikisaldırgansavcılıkifadelerininardındanserbestbırakıldı.Saldırının
ardındanplakçıyıişletenSeoguLee,dükkanıboşaltarakmahalleyiterketti.
KonuylailgilikonuşanCumhurbaşkanıErdoğanyaşananların"Ramazangünüsokaklara
taşan etkinliğe mahalle halkının tepkisi" olduğunu söyledi. Etkinliğe katılanları “kendi
milletininkendişehrininhassasiyetlerinesaygıduymamakla”suçlayanErdoğan“Bubasit
olayı çarpıtarak buradan bir oruç tutmayanlara saldırı efsanesi üretmek isteyenler kötü
niyetlidir”dedi.
ErdoğanTopçuKışlası’nıyenidengündemegetirdi
HeraçıklamasıylatoplumukutuplaştırmayısürdürenErdoğanGeziParkıısrarındanda
vazgeçmedi.2013yılındaTopçuKışlasıinşaatıtartışmalarınınardındanülkegenelinde
eylemlerenedenolanparklailgilikonuşanErdoğan,"Cesurolunmasıgerekenkonulardan
biri de bu. Bunu yapmamız lazım. Korkmayacağız... O tarihi eseri inşa edeceğiz” dedi.
Taksimmeydanınabirdecamiiyapılacağınıduyurdu.
PolisTransOnurYürüyüşünesaldırdı
3
İstanbulValiliğinin‘izinverilmeyeceğini’açıkladığı7.TransOnurYürüyüşüöncesinde
polisTaksim'iablukaaltınaaldı.TaksimMeydanı’na,İstiklalCaddesi'ne,Tünel'eveara
sokaklara çok sayıda TOMA ve polis otobüsü yerleştirildi. Polis araçlarına asılan Türk
bayraklarıdikkatçekti.
İstiklal Caddesi ve çevresinde LGBTİ örgütlerinin toplanmasına izin verilmezken, polis
gün boyunca her pankart açıldığında ve her sloganda biber gazı ve plastik mermiyle
müdahaleetti,çoksayıdagöstericigözaltınaalındı.Türkbayraklarıylayürüyenvetekbir
getirengruplarLGBTİyürüyüşünüprotestoetmekistedi.AncakbukişilerindeTaksim
Meydanı’nagirişineizinverilmedi.BirkişiLGBTİbayrağınıyakarkengörüntülendi.
Öte yandan Valilik bu hafta sonu yapılacak 14. İstanbul LGBTİ+Onur Haftası
etkinliklerinin de "terör saldırıları” ve "toplumsal hassasiyetler" sebebiyle yapılmasına
izinverilmeyeceğiniaçıkladı.
“Gollum”paylaşımınaErdoğan’ahakarettenceza
RecepTayyipErdoğan’ı,YüzüklerinEfendisifilmindenGollumkarakterinebenzettiğibir
görseliFacebook'tanpaylaşanRıfatÇetin‘Cumhurbaşkanı'nahakaret’suçlamasıyla1yıl
15günhapiscezasınamahkumoldu.
Cezayı 5 yıl erteleyen Antalya 5. Asliye Ceza Mahkemesi, Çetin’in babalık velayeti ve
kayyım haklarından da mahrum bıraktı. Çetin, Erdoğan'ın Başbakan olduğu dönemde
yaptığıpaylaşımınnasılCumhurbaşkanı'nahakaretdavasınadönüştüğünüanlamadığını
ifadeetti.
Protestolaraaçılandavalar
10 Ekim Ankara katliamını protesto için Bursa’da düzenlenen eylemler nedeniyle 26
kişi hakkında Cumhurbaşkanına hakaret suçlamasıyla dava açıldı. Bursa 6. Asliye Ceza
Mahkemesi’nde açılan davanın 23 Haziran 2016’daki ilk duruşması hakimin mazeretli
olmasınedeniyleyapılamayarakileribirtariheertelendi.
4
Manisa 1. Asliye Ceza Mahkemesi, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde sendikalar, siyasi
partiler, sivil toplum kuruluşları ve yurttaşların katılımıyla yapılan yürüyüşle ilgili 12
kadına ‘Toplantı Yürüyüş ve Gösteri Yasası’na aykırı hareket ettikleri’ gerekçesiyle 1,5
ile2yılarasındadeğişensürelerlehapiscezasıverdi.
Linçedenleretakipsizlik,saldırıyauğrayanesnafa5ayhapis
Muğla’da zorla Atatürk büstü öptürüldükten sonra linç edilmek istenen İbrahim Çay,
kendisine saldıran Hakan Tosun'u olay sonrası 'tehdit' ettiği gerekçesiyle 5 ay hapis
cezasınamahkumoldu.
Saldırganların arasında bulunduğu iddia edilen 16 kişi hakkında takipsizlik kararı
verilirken, 7 kişi hakkında ise Fethiye 6. Asliye Ceza Mahkemesinde ‘konut
dokunulmazlığını ihlal’ ve ‘kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma’ suçlamasıyla dava
açıldı. Fakat Çay, aynı mahkemede, giydiği yöresel kıyafetler nedeniyle terör örgütü
propagandası yapmak suçlamasıyla yargılanıyor. Yani ırkçı saldırının mağduru hem
şüphelihemdedavacıkonumundabulunuyor.
MEBliselilerinbildirileriiçinhareketegeçti
4 Haziran 2016'da İstanbul Erkek Lisesi mezuniyet töreninde öğrencilerinin okul
müdürününkonuşmasınıprotestoetmesininardındangeçensüredeTürkiyegenelinde
78 liseden öğrenciler/mezunlar iktidarın politikalarını eleştiren, okullardaki
uygulamalarınıprotestoedenbildirileryayımladı.
Bildirilerde, yönetici ve öğretmenlerin görevden alınması, kadın öğrencilere dönük
ayrımcılık, idarenin etkinlikleri engellemesi, bilimsel eğitimden uzaklaşma, dini içerikli
etkinliklerdilegetirilenortaksorunlaroldu.
5
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Liseleri karıştırmalarına izin vermeyeceğiz” sözlerinin
ardındanhareketegeçenMilliEğitimBakanlığıiseokullaragönderdiğiyazıdabildirileri
yayınlayanveonlarakatılanlarhakkındaişlemyapılmasınıistedi.
Gazetelerhedefgösterdi,dekanvekiligörevdenalındı
Vahdet ve Takvim gazeteleri, İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi
mezuniyettörenindekidansgösterisini“Ramazan’daerotikhareketleryapılıyor”diyerek,
“Bu ne arsızlık” ifadeleriyle hedef gösterdi. Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Eğitim
FakültesidekanlıkgörevinivekaletenyürütenProf.Dr.SüleymanBaşlar’ıngörevineson
verdi.
Öteyandanhükümet,MilliEğitimTeşkilatYasaTasarısı’ndayapılandeğişiklikleöğretim
üyeleriyle ilgili disiplin işlerinde YÖK Başkanı’nın yetkilerini genişletmeyi amaçlıyor.
TasarıyasalaşırsaYÖKBaşkanı,akademisyenlerhakkındaaylıktanveyaücrettenkesme,
kademe ilerlemesinin durdurulması, üniversite öğretim mesleğinden ve kamu
görevinden çıkarma cezasını gerektiren tüm eylemlerle ilgili doğrudan soruşturma
açabilecek.
RTÜK’tenHayatınSesi’neikicezadaha
Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Hayatın Sesi Televizyonu’na İstanbul
Sultanahmet’tekiIŞİDsaldırısıylailgili"Yayınyasağınınihlaledilmesi"vesokağaçıkma
yasağınınardındanCizre'deyapılanröportajlarnedeniyleuyarıve14bin359TLidari
paracezasıverdi.
6
DÜŞÜNCESUÇLARIMÜZESİNDEBUHAFTA
Gündemdenuzakkalmayın
Düzenliolarakgüncellenenmüzemizdengündemieneğlencelibiçimdetakipedin.
ÖzgürGündem
ÖzgürGündemgazetesininmaruzkaldığıbaskıvesoruşturmalarakarşıdayanışmaiçin
başlatılanNöbetçiYayınYönetmenliğinekatılanlardanTİHVBaşkanıveadlitıpuzmanı
Şebnem Korur Fincancı, RSF temsilcisi ve bianet raportörü Erol Önderoğlu ile yazar
AhmetNesintutuklandı.DİHAmuhabiriNazımDaştan’ınserbestbırakılmasıvenöbetçi
yayın yönetmenlerinin tutuklanmasıyla mahkum gazetecilerin sayısı 37 oldu. Tutuklu
gazetecileriçinyurtiçindeveyurtdışındadayanışmabüyüyor.
SaldırılarıngölgesindeOnurHaftası
24.LGBTI+OnurHaftasıve7.TransOnurYürüyüşüöncevalilikyasağınasonradaaşırı
milliyetçi ve İslamcı grupların tehdidine maruz kaldı. Geçtiğimiz Pazar gerçekleşen ve
7
polis müdahalesi nedeniyle gerçekleştirilemeyen yürüyüş sonrasında Emniyet
Müdürlüğübombaihbarınedeniyleoperasyondüzenledi,3şüpheligözaltınaalındı.Bu
Pazar günü gerçekleştirilecek LGBTI+ Onur Yürüyüşü’nde basın açıklaması yapmak
isteyenkomitenintalebi“toplumunhassasiyetleri”gözetilerek“provokasyonlarasebep
olabileceği”şüphesiylereddedildi.
Liselilerbaskıcıeğitimsisteminekarşıbirleşiyor
İstanbul Erkek Lisesi öğrencilerinin mezuniyet töreninde müdürlerine sırt dönmesiyle
başlayan ve baskıcı eğitim ortamını protesto etmek üzere Türkiye'nin dört bir yanına
yayılan eylemler sürüyor. Kısa sürede 365 lisenin imzacı olduğu Türkiye Liseliler
Birliği'nin bildirisinde laiklikle bağdaşmayan, gerici ve baskıcı bir yönetim zihniyetinin
vedüşünceözgürlüğüihlallerininaltıçiziliyor.Tekilbildirilerinsayısıdaçoğalıyor.
Dünyadan:
Uluslararası İfade Özgürlüğü kuruluşu IFEX, Pazartesi günü tutuklanan Erol Önderoğlu
için dayanışma mesajı yayınladı. IFEX'in çatısı altındaki tüm üye örgütler sosyal
medyada Erol Önderoğlu'nun arkasında olduğunu ifade eden destek mesajları
paylaşırken, kuruluş ifade özgürlüğünün suç sayılamayacağını bir kez daha hatırlattı.
SınırTanımayanGazetecilerörgütüise#freeerolbaşlığıylabirimzakampanyasıbaşlattı.
Zaytung:
ERDOĞAN'IN GEZİ ÇIKIŞININ ARDINDAN TÜRKİYE'NİN KAFASI KARIŞIK: NEYİ
UNUTUYORUZŞİMDİ?DİPLOMA?REZA?TURİZM?SURİYE?
'MEMURLARI ZORUNLU TATİLE ÇIKARMAYA HAZIRLANAN HÜKÜMETTE İLK
HEDEFÇOCUKLAR:'BABANIZASÖYLEYİNDONDURMADAALSIN...'
YOZGAT'TAN DÜNYANIN MERKEZİ OLDUĞU İDDİASIYLA GÜNDEME GELEN
ÇORUM'AÇAĞRI:''ŞULEBLEBİYİBİZEVERİNBARİ...''
ÜLKEDEKİSAÇMASAPANAÇIKLAMAYAPMAMIŞTEKYETKİLİOLANDMOGENEL
MÜDÜRÜ’NÜNDİLSİZOLDUĞUORTAYAÇIKTI...
8
DÜŞÜNCESUÇUDURUŞMALARI
ÇağlayanAdliyesi’ndeçantasındaHDP’ninNewrozdavetiyesibulunduğuiçingözaltınaalınanve
hakkında ‘terör örgütü propagandası’ iddiasıyla 5 yıla kadar hapis istemiyle dava açılan
akademisyen Chris Stephenson İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada
beraatetti.
• "Örgütpropagandasıyapmak"iddiasıylatutuklananDİHAmuhabiriNazımDaştan,Antep2.Ağır
CezaMahkemesi'ndegörülenilkduruşmadatahliyeedildi.Davaertelendi.
• Gezi Parkı eylemlerinde yaralananları tedavi ettikleri için haklarında dava açılan dönemin
İstanbul Tabip Odası yöneticilerinin yargılanmasına İstanbul 12. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde
devamedildi.DuruşmaEkimayınaertelendi.
• Tayyip Erdoğan, 2011’de seçim mitingi için gittiği Hopa’da protesto ile karşılaşmış, polisin gaz
bombalarıylasaldırıyageçmesisonucukalpkrizigeçirenMetinLokumcuyaşamınıyitirmişti.Bu
saldırıyıHatay’daprotestoeden24kişihakkındaaçılandava22Haziran2016’datümsanıkların
beraatiilesonuçlandı.
• KamugörevlilerisoruşturmasıylabirleştirilenHrantDinkcinayetidavasınaİstanbul14.AğırCeza
Mahkemesi'nde devam edildi. Tutuklu sanıklardan Trabzon eski İstihbarat Şube Müdürlüğü
görevlisi Ercan Demir’in tahliyesine karar veren mahkeme heyeti davayı 8 ağustos 2016’ya
erteledi.
• Yalova’dapolisinkullandığıbibergazınedeniylehayatınıkaybedenÇayanBirbenileilgilidavanın
karar duruşması Yalova Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme heyeti, “taksirle ölüme
sebebiyetverme”suçundanyargılananpolislerdenErcümentKüçükakça’yıberaatinekararverdi,
İbrahim Baltacı, Serhat Ayhan Yeni ve Tekin Ceyhan’ı 2’şer yıl hapis cezası mahkum etti. Bu
cezalardaindirimuygulanarakertelendi.
• Özgürlükçü Hukukçular Derneği (ÖHD) üyesi Avukatlar Ramazan Demir ve Ayşe Acinikli’nin de
aralarında bulunduğu 8’i tutuklu 50 kişi hakkında “Örgüt yöneticisi olmak” ve “Örgüt üyesi
olmak” iddiasıyla açılan davanın ilk duruşması İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Mahkeme heyeti, tutuklu sanıklardan ikisinin tahliyesine karar vererek duruşmayı 7 Eylül 2016
tarihineerteledi.
GELECEKHAFTANINDURUŞMALARI
• Gezi Parkı eylemleri döneminde Ankara’da öldürülen Ethem Sarısülük ile ilgili polis memuru
Ahmet Şahbaz hakkında verilen hapis cezasının bozulması üzerine yeniden başlayan
yargılamanın bir sonraki duruşması 27 Haziran tarihinde Aksaray Ağır Ceza Mahkemesi’nde
görülecek.
• LGBTİ aktivisti Kemal Ördek’e cinsel şiddet uygulayan üç saldırganın yargılandığı davanın
dördüncüduruşması28HazirantarihindeAnkara1.AğırCezaMahkemesi’ndegörülecek.
• Mersin’de 2011 ile 2013 yılları arasında yapılan çeşitli etkinliklere katıldıkları gerekçesi ile
haklarında dava açılan aralarında HDP Hakkâri Milletvekili Nihat Akdoğan’ın da bulunduğu 9
kişininbirsonrakiduruşması30Haziran'daMersin2.AğırCezaMahkemesi’ndegörülecek.
•
İfade özgürlüğü ile ilgili olaylara ilişkin haberleri http://dusunthink.net/index.php?s=bulten adresinden takip edebilir ve haftalık bültene
ulaşabilirsiniz.
9