Enerji Politikası - OSB Üst Kuruluşu

Teknik Oturum 1
ISO 50001 Uygulama Aşamaları ve
DOE Araç ve Kaynakları
Sıfıra Yakın Enerji Bölgesi Teknik Eğitimi
İstanbul, Türkiye
8 Ocak 2013 - 9:00 - 10:30
P
Dr. Sachin Nimbalkar
Dr. Nasr Alkadi
Oak Ridge National Laboratory (ORNL),
ABD Enerji Bakanlığı (DOE) Laboratuvarı
ABD İmalat ve Enerji Yönetiminin
Durumuna Daha Yakından Bakış
İmalat Tedarik Zinciri
Enerji ve maliyet tasarrufu faydaları, her bir tesiste
gerçekleşir ve sonrasında birikerek devam eder
Malzemeler ve Proses Sektörleri
Sektörler
56,000 tesis
138,300 tesis
2006 yılında Tesislerin Enerji Yönetimi
• Sadece %5’inin bir enerji yöneticisi vardı
•
%20’si enerji verimliliğini arttırma hedeflerini belirlemişti
•
%22’si enerji değerlendimesi yaptırmıştı
•
%8’i çalışanları için enerji yönetimi eğitimi almıştı
Kaynak: EIA, MECS 2006.
2 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Enerji Yönetim Sistemi - EnYS
Nedir?
Bir kuruluşun:
• Enerji taahhütlerini ve veri süreçlerini oluşturmasını ve bildirmesini
• Enerji eylem planlarının oluşturulmasını, yönetilmesini ve
gerçekleştirilmesini sağlamasını
• Enerji amaç ve hedeflerine ulaşmasını
• Kurum personeline enerji farkındalığı ve eğitimi vermesini
• Enerji tasarrufunun sürekliliğini sağlayacak işletme kontrollerini
kullanmasını
• Önemli enerji kullaımlarını aktif olarak izlemesini ve ölçmesini
• Performans iyileştirmesini efektif olarak göstermesini
• Etütler yoluyla doğrulama yapmasını
• Yönetim gözden geçirmesi yoluyla başarı elde etmesini
sağlayan bir dizi süreçtir.
3 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
EnYS sizin için ne yapar?
Enerji Yönetimine Sistematik
Yaklaşım:
• İşlevsel verimlilikleri arttırır
• Enerji yoğunluğunu azaltır
• Durum esaslı kararlar için enerji verileri sağlar
• Örgütsel ve kültürel değişime destek verir
• Kaynak yönetimini ihmal eden firmalara karşı rekabet avantajları sağlar
• Kurumsal sosyal sorumluluğun görsel olarak gösterilmesini sağlar
• Karbon muhasebesi için konumlandırma sağlar
4 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
ISO 50001 EnYS Standardı
ISO 50001 enerji yönetim standardı,
enerjiyi yönetmek için bir çerçeve
belirler.
Muhtemel etkileri:
• Birçok ekonomik sektörde dünyadaki enerji
kullanımının %60’ına kadarını etkileyebilir
ISO 50001’in anlaşılması, aşağıdakilereuluslararası
düzeyde kabul görmüş bir yanıt vermek isteyen
şirketler tarafından kavranacaktır:
• Kurumsal sürdürülebilirlik programları
• İmalat tedarik zinciri boyunca oluşan talep
• Ulusal emisyon üst sınırı ve ticareti programları;
karbon ya da enerji vergileri; “yeşil üretimin” / azaltılmış
Karbon ayakizinin artan piyasa değeri
• Uluslararası iklim anlaşmaları
http://webstore.ansi.org/RecordDetail.aspx?sku=ISO+50001%3a2011&source=doe
5 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Uyumluluk
ISO 50001, kuruluşun hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmak üzere, mevcut
yönetim sistemlerine entegre olacak ve bunlarla uyum içinde çalışacak şekilde
tasarlanmıştır.
ISO 14001
Enerji Yönetim
Sistemi
ISO 50001
Çevre
Yönetimi
ISO
9001
Diğer Yönetim Sistemleri
Kalite Yönetimi
Mr. Inge PIERRE
Svensk Energi - Swedenergy
Convenor of CEN/CLC JWG 3 (eski 189), Proje
Ekibi
6 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
PLANLA-YAP-KONTROL ET-ÖNLEM AL
• Yönetim
gözden geçirme
ÖNLEM AL
KONTROL
• Ölçme,
izleme
• İç tetkik
• Uygunsuzluk
düzeltici, önleyici
• Kayıtlar
7 | Sanayide Enerji Verimliliği
ET
Enerji Politikası
Yönetim
sorumluluğu
PLANLA Enerji planlama
UYGULA• Eğitim
Dokümanlar
İletişim
• İşletme kontrolleri
• Satın alma
eere.energy.gov
PLANLA nedir?
• Genel şartlar (4.1)*
• Kapsam
• Sınırlar
Yönetim
Sorumluluğu (4.2)
• Roller
• Sorumluluklar
• Yetkiler
Enerji Politikası (4.3)
PLAN
Enerji planlama (4.4)
*Not: Parantez içindeki sayılar, ISO 50001 uluslararası standardın farklı bölümlerini göstermektedir
8 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Genel Şartlar (4.1)
(PLANLA’nın bileşenleri)
• Enerji yönetim
sisteminiz neyi
kapsıyor?
• Enerji yönetim
sisteminiz neyi
kapsamıyor?
• Kapsam ve sınırlar yazılı
olmalıdır.
9 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Yönetim Sorumluluğu (4.2)
(PLANLA’nın Bileşenleri)
• Üst yönetim programın tamamından
sorumludur
• Yönetim Temsilcisi Başarılı uygulama ve yönetimde
kilit öneme sahiptir
• Ekip üyesinin rolleri
• Çalışanın rolleri
• Kuruluş adına
çalışanlar - roller
10 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Yönetim Temsilcisi
Yönetim Temsilcisi:
-Enerji yönetim sistemini uygulama
-Performans konusunda rapor verme
-Enerji yönetim sistemi konusunda rapor verme
-Ekip oluşturma
-Sorumlulukları tanımlama
-Etkin bir EnYS sağlamak için gerekli yöntemleri belirleme
sorumluluk ve yetkisine sahiptir.
11 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Enerji Politikası (4.3)
(PLANLA’nın Bileşenleri)
Enerji Politikası
• tahhütler içerir
• yazılıdır ve bildirilmiştir
• gözden geçirilmiş ve güncellenmiştir
Kuruluşların:
• Enerji performansının sürekli arttırılmasına
• Bilgi varlığına
• Amaç ve hedeflere ulaşacak kaynaklara
• Yasal şartlara ve diğer enerji şartlarına
uygunluğa
bağlılığını beyan eder
12 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Enerji Planlama
(PLANLA’nın Bileşenleri)
Enerji kaynakları
Enerji Planlama - Kuruluşum
hakkında ne biliyorum?
• Enerji kaynakları
• Yasal ve diğer şartlar
• Enerji kullanımı
• Önemli enerji kullanımları
• Enerji fırsatları
• Gelecekteki enerji kullanımı
• EnPG’ler
• Amaçlar, hedefler ve eylem
planları
Yasal ve diğer şartlar
Geçmişteki ve mevcut enerji kullanımı
Önemli enerji kullanımları
Fırsatlar
Gelecekteki enerji kullanımı
Enerji Performans Göstergeleri EnPG’ler
Amaçlar, hedefler ve eylem planları
13 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Enerji Mevcut Durumu
(Enerji Planlama)
• Bir karşılaştırma noktası
• Bir yönteme göre belirlenir
• Kuruluşun iyileştirmeyi
göstermesini sağlar.
14 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
EnPG’ler Nasıl yapıyorum?
(Enerji Planlama)
• Enerji Performans Göstergeleri
Enerji verilerini alarak bunları
bilgi yönetimine dönüştürmemize
yardımcı olur.
- Ne yaptığımızı anlamak
- Bilgi edinerek karar almak
- Öncelikleri belirlemek
için kullanılabilir.
• EnPG’ler, enerji performansını
arttırmak için işletmeler tarafından
süreci, tesis ya da ekipmanları
daha iyi kontrol etmek için
kullanılır.
15 | Sanayide Enerji Verimliliği
.gov
Amaçlar, hedefler ve
eylem planları
• Amaçlar ve hedefler
iyileştirmeyi belirler
• Eylem planları, iyileştirmeyi
kimin yapacağını, hangi
iyileştirmenin yapılacağını
ve iyileştirmeyi nasıl
sağlayacağınızı tanımlar.
16 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
PLAN’ın Faydaları
• Tanımlanmış kapsam
• Net sorumluluklar
• Enerji kullanımının daha iyi
anlaşılması
• Enerji fırsat ve öncelikleri
• Stratejik planlama için
gelecekteki enerji kullanımı
• İleriye dönük eylem planları
18 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
YAP Süreçleri
• Yönetim
gözden geçirme
ÖNLEM AL
• Ölçme,
KONTROL
izleme
• İç tetkik
• Uygunsuzluk
düzeltici, önleyici
• Kayıtlar
19 | Sanayide Enerji Verimliliği
ET
• Politika
• Yönetim
sorumluluğu
PLANLA • Enerji planlama
UYGULA• Eğitim
• Dokümanlar
• İşletme Kontrolü
• İletişim
• Tasarım
• Satın Alma
eere.energy.gov
UYGULA nedir?
UYGULA = Uygulama ve
İşletme
• Enerji yönetim ve performans
arttırma sonuçlarını elde
etmek için gerekli süreçlerin
uygulanması
• Enerji yönetiminin günlük
işletme faaliyetlerine entegre
edilmesi
20 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Yetkinlik, eğitim ve farkındalık (4.5.2)
(UYGULA’nın Bileşenleri)
Yetkinlik, eğitim ve farkındalık:
• Önemli enerji kullanımları ile ilgilidir
• İş nitelikleri ve şartları
• Eğitim ihtiyaçlarını belirleme
• Eğitim verme
• Politika ve prosedür farkındalığı
• Roller, sorumluluklar ve yetkiler
• Faaliyetlerin etkisi
21 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Dokümantasyon (4.5.3)
(UYGULA’nın Bileşenleri)
Dokümantasyon:
• EnYS kapsamı
• Politika
• Amaçlar, hedefler, eylem planları
- Planlama, işletme ve kontrol
için gerekli
- Doküman ve kayıtları kontrol etmek için
• Prosedürler
22 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
İşletme Kontrolü (4.5.4)
(UYGULA’nın Bileşenleri)
İşletme Kontrolü
• Önemli enerji kullanımları
• İşletme ve bakım kriterlerinin belirlenmesi
• Kriterlere göre çalışma
• Kontrollerin bildirilmesi
• Beklenmedik ya da acil durum
23 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
İletişim (4.5.5)
(UYGULA’nın Bileşenleri)
İletişim:
• Enerji performansı ve EnYS
• Öneri süreci
• Dış haberleşme konusunda karar
24 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Tasarım (4.5.6)
(UYGULA’nın Bileşenleri)
Tasarım:
• Enerji performansını
dikkate alın
• İşletme kontrollerini
dikkate alın
• Proje tasarım
faaliyetlerine dahil edin
• Sonuçları kaydedin
25 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Hizmet, ürün, ekipman ve
enerji satın alma (4.5.7)
Hizmet, ürün, ekipman ve
enerji satın alma
• Ürünler, ekipmanlar ve hizmetler
konusunda, kuruluşun enerji
Performansı üzerinde büyük
etkisi olması beklenen enerji
hususları
• Kriterlerin tanımlanması, beklenen
duruma göre fiili durumun
değerlendirilmesi
• Enerji satın alma şartnameleri
26 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
UYGULA’nın faydaları
• İşgücü ve yükleniciler konusunda
net beklentiler
• Enerji yönetiminin günlük iş
faaliyetlerine entegre edilmesi
• Önemli enerji kullanımlarının
daha iyi yönetilmesi ve kontrolü
• Hedeflere ulaşmaya aktif katılım
• Geliştirilmiş örgütsel arayüz ve
bağlantılar
27 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Kontrol Etme Süreci
• Yönetim
gözden geçirme
ÖNLEM AL
KONTROL
• Ölçme,
izleme
• Yasal şartlar
• İç tetkik
• Uygunsuzluk,
düzeltici, önleyici
• Kayıtlar
28 | Sanayide Enerji Verimliliği
ET
• Politika
• Yönetim
sorumluluğu
PLANLA • Enerji planlama
UYGULA
• Eğitim
• Dokümanlar
• İşletme Kontrolü
• İletişim
• Tasarım
• Satın alma
eere.energy.gov
KONTROL ET nedir?
KONTROL ET = Ölç, kontrol et,
düzelt ve kaydet
• Temel özellikleri ve EnYS
performansını ölç
• uygunluğu v EnYS
faaliyetlerini kontrol et
• uygunsuzlukları düzelt
• Kayıtları tut ve kontrol et
29 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
KONTROL ET’in Bileşenleri (4.6)
izleme, ölçme ve analiz (4.6.1):
-Temel özellikler
-Ölçme ihtiyaçlarını gözden geçirme
-Kalibre ekipman
-Önemli değişikliklere müdahale
Yasal ve diğer şartlar
(4.6.2):
-Uygunluğu değerlendir
-Sonuçları kaydet
30 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
İç tetkik
(KONTROL ET’in Bileşenleri)
EnYS’nin iç tetkiki:
• Standarda uygunluk
• Sistem şartlarına uygunluk
• Etkili EnYS
• Planlama ve programlama
• tarafsız denetçiler
• Yönetime bildirme
• Kaydetme
31 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Uygunsuzluklar, düzeltme,
düzeltici ve önleyici faaliyet (4.6.4)
Uygunsuzluklar, düzeltme, düzeltici ve
Önleyici faaliyet:
• Gözden geçirme
• Araştırma
• Değerlendirme
• Önlemleri uygulama
• Kaydetme
• Etkinliği değerlendirme
• Probleme uygun önlemler
• Dokümanları değiştirme
32 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Kayıtların Kontrolü (4.6.5)
(KONTROL ET’in Bileşenleri)
Kayıtların Kontrolü:
• EnYS’ne uygunluğu gösterme
• Enerji performans sonuçları
• Kontrolleri tanımlama
• Açık, tanımlanabilir ve izlenebilir
33 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
KONTROL ET’in Faydaları
Kontrol etme sürecinin faydaları
• Enerji performansındaki sapmaların temel sebeplerinin
sağlıklı bir şekilde ortadan kaldırılması
• Yönetim tarafından karar alma için genişletilmiş
veri ve bilgiler
• Uygunluk hususları için proaktif – reaktif sistem
• Tesisin belgelendirme için hazırlanması
• Enerji yönetim sisteminin, süreçlerin ve performansın
sürekli iyileştirilmesi
34 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
ÖNLEM AL Süreci
• Yönetim
gözden geçirme
ÖNLEM AL
• Ölçme,
KONTROL
izleme
• Yasal şartlar
• İç tetkik
• Uygunsuzluk,
düzeltici, önleyici
• Kayıtlar
35 | Sanayide Enerji Verimliliği
ET
• Politika
• Yönetim
sorumluluğu
PLANLA • Enerji planlama
UYGULA• Eğitim
• Dokümanlar
• İşletme Kontrolü
• İletişim
• Tasarım
• Satın alma
eere.energy.gov
ÖNLEM AL nedir?
ÖNLEM AL = Sürekli İyileştirme için
Yönetim Gözden Geçirmesi
ve Tedbir Alma
• EnYS’nin yönetim tarafından gözden
Geçirilmesi, sistemin uygunluğunu
yeterliliğini ve etkinliğini sağlar
• Yönetim, EnYS’nin ve enerji
performansının sürekli iyileştirilmesinin
takibinde tedbir alır ve taahhüt ve
liderlik gösterir
36 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Yönetim gözden geçirmesinin girdisi (4.7.1)
(ÖNLEM AL’ın Bileşenleri)
Yönetim Gözden Geçirmesinin Girdisi:
• İzlemeler
• Politika
• Enerji performansı
• Yasal
• Amaç ve hedefler
• Tetkikler
• Düzeltici/önleyici faaliyetler
• Enerji performans tahminleri
• Tavsiye edilen iyileştirmeler
37 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Yönetim Gözden Geçirmesinin Çıktısı (4.7.2)
(ÖNLEM AL’ın Bileşenleri)
Yönetim Gözden Geçirmesinin Çıktısı:
• Enerji performansındaki değişiklikler
• Enerji politikası
• EnPG değişiklikleri
• Amaç ve hedeflerde değişiklikler
• EnYS’nin diğer öğeleri
• Sürekli iyileştirme faaliyetleri
• Kaynak tahsisleri
38 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
ÖNLEM AL’ın Faydaları
Önlem Almanın Faydaları
• Belirgin stratejik yön
• Süreç ortasında daha yüksek
düzeltme imkanı
• Veri ve performans sonuçlarına dayalı
daha iyi kararlar
• Daha fazla çalışan katkısı ve
daha yüksek çalışan morali
• Sürekli iyileştirme döngüsünün
istikrarlı bir şekilde kapatılması
39 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
ISO 50001’in uygulanması - AMO Kaynakları
ve Temel Araçlar
DOE’nin İleri Üretim Ofisi (AMO), web sayfasında 40’tan fazla yazılım
Aracı barındırmaktadır. Bu araçlar imalatçılara, enerji yönetimi ve enerji
verimliliği konusunda çok çeşitli ölçme, hesaplama ve izleme imkanları
sağlamaktadır.
Enerji Performansının İzlenmesi
Enerji Performans Göstergesi
v.3.0 Aracı
Enerji Yönetimi
ISO 500001 için eGuide
Proje Fırsatları izleyicisi
eGuide Lite
Daha iyi Tesis Ortakları için
Kurumsal Enerji Performans İzlemesi
Üstün Enerji Performansı için
Tesis Enerji Performans İzlemesi
ePEP (Tesis Enerji Profil Oluşturucu
Enerji Sistemleri Analizi
•
•
•
•
•
•
•
•
Motorlar
Pompalar
Fanlar
Basınçlı Hava
Buhar
Proses Isıtması
Veri Merkezleri
Basit Hesaplayıcılar
http://www1.eere.energy.gov/industry/bestpractices/software.html
40 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
ISO 50001’in uygulanması - eGuide &
eGuide Lite
The eGuide/eGuide Lite*, bir EnYS’nin, sürekli iyileştirme çerçevesine
dayalı olarak uygulanması için kapsamlı bir kaynaktır. eGuide’ın The step by
adım adım yaklaşımı ISO 50001’in
PLANLA-UYGULA-KONTROL ET-ÖNLEM AL şartlarına dayanmaktadır.
Enerji Yönetimine Sistematik
Yaklaşım
Enerji Yönetimi için Yeni
*Not: Use of the eGuide’ın kullanılması, uygulayıcı kuruluşun üçüncü taraf ISO 50001 belgesi almasını garanti etmemektedir.
https://save-energy-now.org/EM/SSPM/Pages/home.aspx
41 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
ISO 50001’in uygulanması - DOE eGuide
Lite Aracı
42 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Bugün gösterilen linkler
ISO 50001 satın alma:
http://webstore.ansi.org/RecordDetail.aspx?sku=ISO+50001%3a201
1&source=doe
DOE’nin eGuide Lite Aracı:
https://save-energy-now.org/EM/SSPM/Pages/home.aspx
DOE’nin Sisteme özel yazılım Araçları:
http://www1.eere.energy.gov/industry/bestpractices/software.html
43 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Teşekkür
• Srinivas Mirmira, Shane Harper ve
Jennifer Lyon
- ABD Enerji
Bakanlığı (DOE), Politika ve Uluslararası
İlişkiler Ofisi
• Bill Meffert & Robert Hitch -Georgia
Tech, Enterprise Innovative Institute
• Sn. Nurettin Özdebir, OSBÜK
Başkanı
• Dr. Yavuz Cabbar
• Sn. Erdal Çalıkoğlu, Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanlığı
44 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Soru / Cevap
45 | Sanayide Enerji Verimliliği
eere.energy.gov
Teşekkürler!
Sachin Nimbalkar
Oak Ridge National Laboratory
[email protected]
46 | Sanayide Enerji Verimliliği
Nasr Alkadi
Oak Ridge National Laboratory
[email protected]
eere.energy.gov