çekirdek eğitim programı

ÇEKİRDEK EĞİTİM PROGRAMI
Tıp Fakülteleri Mezuniyet Öncesi İmmünoloji Eğitim Programı Önerisi
İmmün sistemin hücre ve dokuları
Bilgi
•
•
•
•
İmmün sistem hücrelerini isim ve işlevleri ile bilir.
Kemik iliği, lenf nodu, ve dalağın anatomisi, yapısı ve işlevi hakkında fikir sahibidir.
Lenfatik dolaşımı ve hücre trafiğini bilir.
İmmün sistemin genel işleyişi hakkında fikir sahibidir.
Beceri
•
•
•
•
Doğal immün sistem hücrelerinden en az yedisini sayar.
Kemik iliğinde immün hücre gelişimini genel aşamaları ile anlatır.
İmmün sistemde dalağın işlevini anlatır.
Lenf nodu yapısını, işlevini ve lenfatik dolaşımı anlatır.
Tutum
- Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
İmmün sistem hücrelerinin gelişimi
Bilgi
•
•
•
•
•
Kemik iliğinde kök hücreden itibaren immün sistem hücrelerinin gelişim aşamalarını genel
hatları ile bilir.
İmmün sistem hücrelerinin gelişim aşamalarında rol alan sitokin/kemokin vb etkileşimleri
konusunda genel bilgi sahibidir.
Miyelositer seri hücrelerinin kemik iliğinde farklılaşması hakkında genel bilgi sahibidir.
T lenfositlerin timusta eğitilerek seçilmesi hakkında bilgi sahibidir.
B lenfositlerin kemik iliği ve dalakta olgunlaştığını bilir.
Beceri
•
•
Kemik iliğinde gerçekleşen hücre farklılaşma aşamalarını sayar.
İmmün hücre gelişiminde etkili en az iki sitokin adı sayar.
Tutum
Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Antijenlerin özellikleri
Bilgi
•
•
•
•
Antijen, immünojen ve hapten tanımlarını bilir.
T bağımlı ve T bağımsız antijenlerin etkisini bilir.
Süperantijenleri ve önemini bilir.
Antijenlerin moleküler benzerliği ile immün sistemin yanıltılması hakkında bilgi sahibidir.
Beceri
•
Antijen, immünojen, alerjen ve hapten ayırımlarını yapar.
- T bağımlı ve T bağımsız antijenlere ikişer örnek verir
- Süperantijenlerin sebep olduğu hastalıklar ve otoimünitedeki yeri hakkında fikir
sahibidir.
Tutum
Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Doğal immün sistem
Bilgi
- Doğal immün sistemin hümoral ve hücresel bileşenlerini bilir.
- Patojenle ilişkili moleküler kalıpları (PAMP) ve patern tanıyan reseptörler (PRR)
hakkında bilgi sahibidir.
- Epitelyal bariyerin bileşenlerini ve işlevlerini bilir.
- Enflamasyon mekanizmalarını bilir.
- Nötrofil işlev mekanizmalarını bilir.
- NK hücrelerinin başlıca özellikleri ve işlevlerini bilir.
- Doğal imünitenin sıvısal komponentleri ve görevleri hakkında bilgi sahibidir.
- Doğal immünite ile edinsel immünite arasındaki ilişki ve iletişim hakkında bilgi
sahibidir.
Beceri
- Doğal immün sistemin bileşenlerini sayar.
- Hangi PRR’lerin bağladığı başlıca patojenle ilişkili moleküler kalıpları (PAMP) söyler.
- Epitelyal bariyerin bileşenlerini ve işlevlerini anlatır
- Doğal immünitenin dolaşan efektör hücreleri hakkında kabaca fikir yürütür.
- Lökositlerin enfeksiyon alanına nasıl ulaştığını açıklar.
- Fagositoz ve takiben kullanılan hücre içi öldürme mekanizmaları hakkında yorum
yapar.
- NK hücrelerinin başlıca özellikleri ve işlevlerini anlatır.
- Doğal imünitenin sıvısal komponentleri ve görevleri hakkında fikir yürütür.
- Edinsel immünitenin aktivasyonu için gerekli 2. sinyalin doğal immünite tarafından
oluşturulmasını açıklar.
Tutum
- Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Edinsel immün sistem
Bilgi:
•
•
Edinsel immün sistemin elemanlarından T ve B lenfositleri öğrenir.
Kendinden olanı olmayandan ayırma özelliğini, klonal seçimi, antijene özel yanıtı ve
bellek kavramlarını bilir.
Beceri:
-
Edinsel immün yanıtın, doğal immün yanıttan farklarını ortaya koyar.
B ve T hücrelerin immün cevaptaki yerini ayırt eder.
Tutum:
- Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Antikorların özellikleri
Bilgi:
•
Antikorların moleküler yapılarını, antikor izotiplerini ve alt gruplarını, sentezini,
işlevlerini ve düzenlenmesini bilir.
Beceri:
- Antikorların aracı olduğu immün yanıtları sayar.
Tutum:
- Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
MHC sistemi ve işlevi
Bilgi:
•
•
•
MHC molekül yapısını ve alt gruplarını bilir.
MHC kalıtım mekanizmalarını ve doku gruplarını genel olarak bilir.
MHC sınıflamasını bilir.
Beceri:
•
•
MHC-hastalık ilişkisini kavrar.
Doku uygunluk antijenlerinin neden araştırılması gerektiğinin farkındadır.
Tutum:
Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Antijen işlenmesi ve sunumu
Bilgi:
•
•
•
Antijenin hücre içine alınmasından, sunumuna kadar olan aşamaları bilir.
Antijen sunumu ve işlenmesinde rol alan molekülleri bilir.
Eksojen ve endojen antijenlerin sunumunu bilir.
Beceri:
•
•
Eksojen ve endojen antijen sunum sürecindeki farklılıkları ayırt eder.
Özgül yanıt sürecindeki önemini kavrar.
Tutum:
Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
İmmün sistem hücrelerinin aktivasyonu, işlevleri ve birbirleriyle etkileşimleri
Bilgi:
•
İmmün sistem hücrelerinin aktivasyonunda rol oynayan moleküller hakkında fikir
sahibidir.
•
Hücrelerin birbiri ile iletişiminde kullandığı aracıları ve etkileşimlerini genel olarak bilir.
Beceri:
•
•
•
İmmün sistem aktivasyonu sonucunda oluşan değişiklikleri tanır.
İşlevsel farklılıkları ayırt eder.
İmmün sistemin uyarılar ile kazandığı işlevleri anlar.
Tutum:
Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Hümoral ve hücresel immün yanıtlar
Bilgi:
•
•
Hümoral ve hücresel immün yanıtta rol oynayan hücreleri, dokuları ve mediyatörleri bilir.
Hümoral ve hücresel immün sistemin işleyiş mekanizmaları hakkında bilgi sahibi olur.
Beceri:
- Hümoral ve hücresel yanıtlar arasındaki farklılıkları ayırt eder.
Tutum:
- Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Kompleman Sistemi
Bilgi:
- Kompleman sistemin proteinlerini sayar.
- Aktivasyon yolaklarını ve uyarımlarını bilir.
- Membran atak kompleksinin oluşmasını ve litik yolağı bilir.
- Kompleman sitemin temel biyolojik fonksiyonlarını bilir.
- Kontrol proteinlerinin bazılarını sayar ve kompleman aktivasyonunun ne şekilde
kontrol edildiğini bilir.
Beceri:
•
•
•
•
Klasik, alternatif ve lektin yolaklarının farklarını ayrımsar,
Litik yolağın polimerizasyon aşaması olduğunu anlar.
Membran Atak Kompleksinin yapısını ve hücreleri nasıl parçaladığını izah eder.
Kompleman sitemin temel biyolojik fonksiyonlarını sayar
Tutum:
- Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Kanser immünolojisi
Bilgi:
•
•
•
•
•
Kansere karşı oluşan immün cevabı bilir.
Tümörlerin immün sistemden kaçış mekanizmalarını bilir.
İmmün gözetimi ve kanserin immün düzenlenmesini bilir.
Tümör antijenlerini genel olarak bilir.
Kanser immünoterapisi yaklaşımları hakkında fikir sahibidir.
Beceri:
•
•
Anti-kanser immün cevabın oluşumunda rol oynayan hücresel ve en az 5 salgısal elemanı
sayar.
Kanser tedavisinde kullanılan immünoterapötik yaklaşımlarda 2 tanesini sayar.
Tutum
- Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Tolerans ve Otoimmünite
Bilgi:
•
•
•
İmmün sistemin kendinden olanı ve olmayanı nasıl ayırt ettiğini öğrenir.
Merkezi ve periferik tolerans mekanizmalarını bilir.
Belli başlı otoimmün hastalıkların oluş mekanizmaları hakkında bilgi sahibidir.
Beceri:
•
Tolerans mekanizmalarındaki bozukluklar sonucunda otoimmün hastalıkların oluşacağını
ön görür.
Tutum:
Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Aşırı duyarlılık
Bilgi:
•
•
Aşırı duyarlılık reaksiyonlarının oluş mekanizmalarını ve aralarındaki farkları bilir.
Reaksiyonları birbirinden ayırmada kullanılan immünolojik teknik ve testler hakkında fikir
sahibidir.
Beceri:
•
•
Aşırı duyarlılık reaksiyonları arasındaki farklılıkları sayar.
Farklı tipteki aşırı duyarlılık reaksiyonları ile ilgili birer hastalık örneği verir.
Tutum:
Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Transplantasyon immünolojisi
Bilgi:
•
•
•
•
•
Doku uyumunun transplantasyondaki önemini bilir.
Doku reddi mekanizmalarını bilir.
Dokuların immünojenite açısından farklılıkları hakkında bilgi sahibidir.
Transplantasyon tiplerini bilir.
Bu amaçla yapılan immünsüpresyon hakkında fikir sahibi olur.
Beceri:
•
•
Transplantasyonun önemini kavrar.
Doku reddinden sorumlu immün mekanizmaları sayar.
Tutum:
Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Enfeksiyon immünolojisi
Bilgi:
•
•
Bakteri, mantar, virüs ve parazitlere karşı oluşan immün yanıt mekanizmalarını bilir.
Enfeksiyöz ajanların immün sistemden kaçış mekanizmalarını bilir.
Beceri:
•
Enfeksiyöz ajanlara karşı oluşan immün yanıt ve immün sistemden kaçış mekanizmalarını
sayar.
Tutum:
-
Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
İmmün yetmezlikler
Bilgi:
•
•
İmmün yetmezliklerin sınıflandırma ve mekanizmaları hakkında genel bilgi sahibidir.
Sık ve fırsatçı enfeksiyon geçiren bireyleri immün yetmezlik açısından değerlendirmek
amacıyla ilgili uzmana yönlendirmesi gerektiğini bilir.
Beceri:
•
•
Sık tekrarlayan enfeksiyonu olan çocuklarda immün yetmezlik olabileceğinin bilincindedir.
Sık ve fırsatçı enfeksiyon geçiren bireyleri immün yetmezlik açısından değerlendirmek
amacıyla ilgili uzmana yönlendirmesi gerekliliğini kavrar.
Tutum:
Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Gebelik immünolojisi
Bilgi:
•
•
•
Gebelik süresince fetus kaynaklı alloantijenlere karşı geliştirilen tolerans mekanizmalarını
bilir.
Bu mekanizmalarda aktif rol oynayan hücre ve molekülleri öğrenir.
Normal fetomaternal immün ilişkiyi öğrenir.
Beceri:
•
•
Gebelik immünolojisinde rol oynayan hücre ve molekülleri tanır.
Fetusun reddedilmeden gelişiminde immün sistemin önemini kavrar.
Tutum:
Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Mukozal immünite
Bilgi:
- Mukozal immün sistemin anatomik yapılarını, hücrelerini bilir.
- Komensal bakterilere karşı geliştirilen intestinal tolerans mekanizmalarını bilir.
•
Proteinlerin epitelden reseptör aracılı taşınması, trans-sitozis, hakkında bilgi sahibi olur.
-
Mukozal alanlarda patojenik organizmalara karşı gelişen immün cevabı bilir.
Beceri:
•
•
•
Mukozal immünitenin immün sistemle benzerliklerini ve farklılıklarını sayar.
Bağırsak enfeksiyonlarında gelişen immün cevabın mekanizmalarını sayar.
İntestinal tolerans mekanizmaları hakkında bilgi sahibidir.
Tutum:
- Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Bağışıklama mekanizmaları
Bilgi:
•
•
•
Aşılama yöntemlerini, bilir.
İmmün sistemin etkin uyarımı için aşı ve antikor preparatlarını bilir.
Adjuvanların etki mekanizmaları hakkında fikir sahibi olur.
Beceri:
•
•
•
Aşılar arasındaki farklılıkları sayar.
Aşılamanın önemini kavrar.
Aktif ve pasif bağışıklığın ayrımını yapar.
Tutum:
Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
İmmünolojik yöntemler
Bilgi:
•
Hümöral ve hücresel immün sistem bileşenlerinin kullanıldığı çeşitli immünolojik
yöntemlerin çalışma prensiplerini genel olarak bilir.
- Bu yöntemlerin hastalıkların tanı ve takibi amacıyla kullanıldığını öğrenir.
Beceri:
•
Bazı hastalıkların tanı ve takibinde kullanılan testlerin immünolojik temellere dayandığını
kavrar.
Tutum:
-
Farklı immünoloji kitaplarında ve sanal ortamda bulunan bilgilere ulaşır.
Hastalık-durum-semptom
Adezyon-homing molekülleri
Akut faz reaktanları
Antijenler
Antikor bağımlı hücresel sitotoksisite
Antikorlar
Apoptosis
Aşırı duyarlılık reaksiyonları
Bağışıklama mekanizmaları
Doğal öldürücü hücreler
Fagositer hücreler
Gebelik immünolojisi
Bilgi derecesi
B
B-T
B
B
B
B
B-T
B-K
B
B
B-T
B-T
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
Sistem/ler
HLA (doku tipleme) (BKZ. MHC sistemi) B
İmmün düzenlenme
B
İmmün modülasyon
B
İmmün sistem hücrelerinin gelişimi
B-T
İmmün yetmezlikler
B-T
İmmünolojik yöntemler
B
İmmünoterapi mekanizmaları
B
İnfeksiyon immünolojisi
B
İnflamasyon
B
Kanser immünolojisi
B
Kemokinler
B
Kompleman
B
Lenfositler
B-T
MHC sistemi (BKZ. HLA (doku tipleme)) B
Mukozal immünite
B
Nöroimmünoloji
B
Nötralizasyon
B
Opsonizasyon
B
Otoimmünite
B
Patern tanıma reseptörleri
B
Primer lenfoid organlar
B
Sekonder lenfoid organlar
B
Sitokinler
B
Steril inflamasyon
B
Tolerans
B
Transplantasyon immünolojisi
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
İmmün
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
sistem
Değerlendirme Kriterleri.
Sözlü ve/veya yazılı dönem sınavında başarılı olur.