Fetal Cinsiyetin Gebeliklerin Uzamasında Rolü Var Mı?

Fetal Cinsiyetin Gebeliklerin Uzamasında Rolü Var Mı?

Yeni Tp Dergisi 2009;25: 111-113
Yeni Tıp Dergisi 2009;26: 111-113
Orijinal makale
Fetal Cinsiyetin Gebeliklerin Uzamasnda Rolü Var M?
ølknur ønegöl GÜMÜù 1, Zeynep KAMALAK 1, Serap SøMAVLI 1, Fatma YETøù 1,
Nilgün Öztürk TURHAN 1
1
Fatih Üniversitesi Tp Fakültesi Kadn Hastalklar ve Do÷um Anabilim Dal, ANKARA
ÖZET
Amacmz fetal cinsiyet ile uzamú gebelikler arasnda bir
iliúki olup olmad÷n araútrmak idi. Fatih Üniversitesi Tp
Fakültesi Kadn Hastalklar ve Do÷um bölümünde 2000
Ocak-2008 Aralk tarihleri aras do÷um yapan gebeler
retrospektif olarak tarand. Çalúmaya dahil edilen gebeler 1) Tek gebelik, 2) Konjenital ya da kromozomal anomali olmayan gebeler, 3) Otuzyedi hafta ve üzeri do÷um
yapmú gebeler idi. Çalúmaya dahil edilmeyen gebeler 1)
Komplike gebelikler, 2) Elektif sezaryen olan, 3) Ço÷ul
gebelikler idi. Fetal cinsiyetler arasndaki ortalama do÷um
haftasn ve uzamú gebeliklerde fetal cinsiyet da÷lmn
hesapladk. Çalúmaya 3221 gebe dahil edildi; 1658 erkek
bebek, 1563 kz bebek tespit edildi. Erkek bebek/kz
bebek oran: 1,06 idi. Nulliparite oran erkek bebek
do÷uranlarda %53,1 iken kz bebek do÷uranlarda %51,8
idi (p=0,466). Kz bebek do÷uranlarda ortalama do÷um
haftas 39,5±1,1 hafta, erkek bebek do÷uranlarda
39,4±1,1 hafta idi (p=0,219). øki grup arasnda do÷um
haftalar açsndan istatistiksel fark bulunmad. Ancak 40
hafta ve üzeri do÷um yapanlarn %51,2’i erkek bebek,
%48,8’i kz bebek olarak tespit edildi. Erkek bebeklerin
biraz daha geç do÷duklar tespit edilmiúse de postterm
gebelik ve fetal cinsiyet arasnda anlaml bir iliúki bulunamad.
ABSTRACT
Is there any role of fetal gender in prolongation of
pregnancies ?
The purpose of this study was to evaluate the association between fetal gender and prolonged pregnancies.
Deliveries in Fatih University Hospital between 2000 and
2008 were evaluated for participation in this study.
Inclusion criteria included 1) Singleton pregnancy, 2)
The absence of apparent congenital or chromosomal
anomalies, 3) Gestational age at delivery of >or=37
weeks (ie, >or=259 days). Exclusion criteria were 1)
Complicated pregnancies, 2) Elective cesarean section,
3) Multipl pregnancies. Initially, we calculated the mean
gestational age at delivery and the percentage of
prolonged pregnancies by fetal gender.
The study population comprised 3221 deliveries; 1658
were male deliveries, and 1563 were female deliveries
(male/female ratio, 1.06). Ratio of nulliparity was %53,1
and %51,8 in women who delivered male fetuses and
female fetuses respectively (p=0.466). The mean
gestational age at delivery was 39.4±1.1 weeks and
39.5±1.1 in male and female fetuses respectively
(p=0.219).
Although the insidans of male gender was higher, there
was no statistically significant difference between fetal
gender and prolonged pregnancies in our study.
Anahtar Kelimeler: Uzamú gebelikler, kz fetus, erkek
fetus
Key Words: Prolonged pregnancies, fetal gender
GøRøù
MATERYAL VE METOT
Uzamú gebelikler obstetride giderek artan tartúmal bir problemdir ve hem fetus hem de anne için
birçok komplikasyonlar vardr1.
Etiyolojisinde, gebelik yaúnn yanlú tayini (en sk),
nulliparite, ilk trimesterde vajinal kanama, postmatürite hikayesi, plasental sulfataz enzim eksikli÷i, fetal anensefali, erkek cinsiyeti, genetik predispozisyon yer almaktadr2-4. Halk arasnda da
erkek bebe÷i olacak annelerin daha geç do÷um
yapaca÷na inanlr. Divon ve ark.da5 bununla ilgili
yaptklar bir çalúmada erkek bebeklerin daha geç
do÷duklarn belirtmiúlerdir. Baz çalúmalarda ise
bu düúüncenin yanlú ultrasonografik fetal ölçümlere ba÷l oldu÷unu, erkek ve kz fetusun anne
karnnda geliúim e÷risinin farkl oldu÷u belirtilmektedir6-8. Bu düúünce ile biz de bu çalúmamzda
fetal cinsiyetin gebeliklerin uzamasnda rolü olup
olmad÷ sorusuna cevap aradk.
Fatih Üniversitesi Tp Fakültesi Kadn Hastalklar
ve Do÷um bölümünde 2000 Ocak-2008 Aralk
tarihleri aras do÷um yapan toplam 6000 gebe
retrospektif olarak tarand. Ço÷ul gebelikler, preterm eylem, preeklampsi, eklampsi, erken membran rüptürü, intrauterin geliúme gerili÷i, gestasyonel diyabetes mellitus gibi komplike gebelikler
çalúmadan çkarld. Elektif sezaryen olan gebeler,
do÷um indüksiyonu endikasyonu alarak yatrlan
gebeler çalúmaya dahil edilmedi. Bu gebelerden
klini÷imize normal vajinal do÷um yapmak üzere
yatan gebeler de÷erlendirmeye alnd (say=3221).
Gebelerin son adet tarihine göre hesaplanan
gebelik haftalar göz önüne alnd. Kz bebek do÷uran gebeler ve erkek bebek do÷uran gebeler
olmak üzere iki grup oluúturuldu. Her iki grup yaú,
gravida, parite, nulliparite, do÷um haftalar açsndan karúlaútrld.
Verilerin analizi SPSS for Windows 11.5 paket
programnda yapld. Tanmlayc istatistikler sürekli
111
111
İ. İ. Gümüş ve ark.
Yeni Tp Dergisi 2009;25: 111-113
de÷iúkenler için ortalama±standart sapma (minimum-maksimum) úeklinde, nominal de÷iúkenler
ise gözlem says ve (%) olarak gösterildi. Gruplar
arasnda ortalamalar yönünden farkn önemlili÷i
Student’s t testi ile araútrld. Gebelik haftas ile
do÷um a÷rl÷ arasnda istastistiksel olarak anlaml
do÷rusal iliúkinin olup olmad÷ Spearman’n korelasyon testiyle araútrld. Nominal de÷iúkenler ise
Pearson Ki-Kare testi ile de÷erlendirildi. p<0,05
için sonuçlar istatistiksel olarak anlaml kabul edildi.
BULGULAR
Çalúmaya 3221 gebe dahil edildi. Kz bebek do÷uran gebeler 1563 gebe, erkek bebek do÷uran
gebeler 1658 gebe olarak belirlendi. Kz bebek
do÷uranlarn yaú ortalamas 27,5±4,8 yl, erkek
bebek do÷uranlarn yaú ortalamas 27,9±4,7 yl idi
(p=0,017). Nulliparite oran erkek bebek do÷uranlarda %53,1 iken kz bebek do÷uranlarda %51,8
idi. Nulliparite oran erkek bebek do÷uranlarda
fazla iken iki grup arasnda istatistiksel olarak fark
bulunmad (p=0,466). Kz bebek do÷uranlarda
ortalama do÷um haftas 39,5±1,1 hafta, erkek
bebek do÷uranlarda 39,4±1,1 hafta idi (p=0,219).
øki grup arasnda do÷um haftalar açsndan istatistiksel fark bulunmad. Ancak 40 hafta ve üzeri
do÷um yapanlarn %51,2’i erkek bebek, %48,8’i
kz bebek idi. 41 hafta ve üzeri do÷um yapanlarn
%50,3’ü erkek bebek, %49,7’i kz bebek idi. Erkekler içerisinde do÷um haftas arttkça do÷um a÷rl÷
da do÷rusal olarak artmaktayd (r=0,286, p<0,001).
Kzlar içerisinde de do÷um haftas arttkça do÷um
a÷rl÷ da do÷rusal olarak artmaktayd (r=0,308,
p<0,001).
Demografik ve iki grup arasndaki karúlaútrmal
bilgiler Tablo 1’de verilmiútir. ùekil 1’de ise kz ve
erkek do÷umlar ile do÷um haftalar arasndaki
iliúki gösterilmiútir.
TARTIùMA
Postterm gebelik son adet tarihinden itibaren 42.
gebelik haftasn veya 294 gününü tamamlamú ya
da tahmini do÷um tarihinden 14 gün geçmiú olan
gebelikler olarak tanmlanr9.
Geleneksel olarak postterm antenatal fetal yakn
gözetim 42. gebelik haftasnda baúlamasna ra÷men,
ancak yakn zamanda yaplan baz çalúmalarda
perinatal asfiksinin 40. ve 42. gebelik haftalar
arasnda da belirgin artú gösterilmiútir10. Baz
çalúmalarda perinatal risklerin 41. gebelik haftasndan itibaren artt÷ söylenmektedir10-13. Bu yüzden baz yazlarda postterm gebelik tansnn tekrar gözden geçirilmesi gerekti÷i belirtilmektedir9.
112
112
ùekil 1. Fetal cinsiyet ve do÷um haftas ile arasndaki iliúki
Yaklaúk gebeliklerin %18’i 41. hafta, %3-%14’ü 42.
hafta, %4’ü 43. gebelik haftasna kadar uzamak
tadr. Gebeliklerin %10’u ise 41. ve 42. haftalar aras
sonlanmaktadr9. Bu prevalans gebe populasyonunun
özelliklerine göre de÷iúebilir. Primigravid gebelerin
skl÷, gebelik komplikasyonlar, planlanmú sezaryen oranlar, do÷um indüksiyonlar, ultrason takiplerinde gebelik yaúnn tayini bu prevelans etkilemektedir14,15. En sk postterm gebelik tans alan
hastalarn, son adet tarihi yanlú tayin edilen gebeler oldu÷u söylenmektedir9. Bu yüzden Bennett ve
ark.16 yaptklar bir çalúmada, ilk trimester ultrason muayenesinde gebelik haftasnn do÷ru tayin
edilmesi postterm gebelik insidansn %13-15
civarnda azaltabilece÷ini belirtmiúlerdir.
Plasental sülfataz eksikli÷i, fetal adrenal hipoplazi
ya da yetmezlik nadir nedenler arasnda saylmaktadr2. Önceden postterm gebelik do÷um hikayesi,
postterm do÷um yapan annenin kznn da postterm do÷um yapma ihtimali yani genetik predispozisyon etiyolojiyi etkileyen faktörler arasndadr3,4.
Genellikle uzamú gebeliklerde erkek cinsiyeti daha
fazla görülür ve baz literatürlerde postterm
gebeliklerde erkek cinsiyetin kz cinsiyete oran
1,3/1 olarak belirtilir5,17. Halk arasnda da erkek
bebeklerin geç do÷du÷una yönelik bir inanú vardr.
Erkek bebek do÷uracak gebeler gerçekten geç mi
do÷um yaparlar? Biz de bu çalúmamzda bu soruya
cevap aramak için klini÷imizde do÷um yapmú
toplam 6000 gebeyi geriye dönük olarak dosyalarn taradk. Son adet tarihine göre tayin edilen
gebelik haftalar göz önüne alnd. Krk hafta ve
üzeri do÷um yapanlarn %51,2’i erkek bebek,
%48,8’i kz bebek, 41 hafta ve üzeri do÷um yapanlarn % 50,3’ü erkek bebek, % 49,7’i kz bebek
olarak tespit edilmesine ra÷men postterm gebelik
ile fetal cinsiyet arasnda istatistiksel bir iliúki
bulunmad. Ancak Divon ve ark.5 bir çalúmalarnda erkek bebeklerin daha geç do÷duklarn belirtmiúlerdir.
İ. Gümüş111-113
ve ark.
Yeni Tp Dergisiİ.2009;25:
Tablo 1. Demografik Data
Yaú
Gravida
Parite
Nulliparite
Do÷um haftas
Do÷um ùekli
C/S ile do÷um
Normal Vajinal Do÷um
Do÷um kilosu
Kz bebek do÷uranlar (N=1563)
27,5±4,8 (16-44)
1,9±1,1 (1-12)
1,2±1,0 (0-7)
809 (%51,8)
39,5±1,1 (36-43)
Erkek bebek do÷uranlar (N=1658)
27,9±4,7 (16-45)
1,9±1,2 (1-19)
1,2±0,9 (0-6)
880 (%53,1)
39,4±1,1 (36-44)
423 (%27,1)
1139 (%72,9)
3329,5±334,2
506 (%30,5)
1152 (%69,5)
3313,0±336,9
P
0,017a
0,926a
0,563a
0,466b
0,219a
0,031b
0,165a
a Student’s t testi.
b Pearson Ki-Kare testi.
Çalúmalarnda erkek bebek do÷uran gebelerin
280,6±8,9 günde, kz bebek do÷uran gebelerin
279,8±8,6 günde gebeliklerini tamamladklarn
bulmuúlardr (p<0,0001). Baz çalúmalarda ultrasonografik fetal ölçümlerin kz ve erkek cinsiyete
göre de÷iúti÷ini ve gebelik yaúnn ultrasona göre
tayinininde yanlúlklar oldu÷u belirtilmiútir6-8.Bu
çalúmalardan birinde Laczna ve ark.6 erken ikinci
trimester ultrasonografik incelemede kz bebek
bipariyetal çap (BPD)’n erkek bebek BPD’a orannn 0,8/1,1 oldu÷unu belirtmiúlerdir. Ultrasona göre
fetal ölçümlerin, fetal cinsiyete göre de÷iúebilece÷ini, uzamú gebeliklerde erkek bebek cinsiyet
insidansnn yüksek olmasn, ultrasonografik incelemede kz, erkek bebek ölçümlerine göre yaplmamasndan kaynakland÷n söylemiúlerdir6.
Di÷er bir çalúmada Henriksen ve ark.7 postterm
gebeliklerin kz bebeklerde %19 daha az oldu÷unu
ancak son adet tarihini dikkate alarak haftalarn
hesapladklarnda bu riskin ortadan kalkt÷n belirtmiúlerdir. Moore ve ark. da8 kz ve erkek fetuslerin baú geliúim e÷rilerinin farkl oldu÷unu ve
ultrasona göre gebelik yaúnn tayinin yanlú neti-
celere yol açabildi÷ini belirtmiúlerdir. Yani erkek
bebek do÷uracak kadnlarn gebeliklerinin göreceli
olarak uzad÷n ultrason ölçümleri fetal cinsiyete
göre düzeltildi÷inde ve son adet tarihleri do÷ru tayin
edildi÷inde uzamú gebeliklerin fetal cinsiyetten
etkilenmedi÷ini ifade etmiúlerdir7,8.
Sonuç olarak; bizim çalúmamzda erkek bebeklerin biraz daha geç do÷duklar tespit edildi ise de
fetal cinsiyetin uzamú gebelikleri istatistiksel
olarak etkilemedi÷i belirlendi. Retrospektif olarak
tarama yapt÷mz gebe populasyonunda hem
ultrasona göre hem de son adet tarihine göre
gebelik yaú tayin edilen vakalar olabilece÷i için,
bu konuda prospektif ve daha fazla sayda vaka ile
analiz yapmak daha net sonuçlar verebilir.
Sonuçta ço÷u vakada gerçek postterm gebelik
nedeni bilinmemektedir. Neden ne olursa olsun
hem fetus hem de anne için birçok komplikasyonlar olabilen postterm gebeliklere yakn antenatal
takip ve fetal monitorizasyon gerekebilir. Yakn
antenatal takip ile uzamú gebelikler de canl ve
sa÷lkl bebekler ile sonlanabilir.
REFERANSLAR
1 Kandemir Ö. Postterm Gebelik. Türkiye Klinikleri J Gynecol ObstSpecial Topics 2008;1(2)
2 Kistka ZA, Palomar L, Boslaugh SE, DeBaun MR, DeFranco EA,
Muglia LJ. Risk for postterm delivery after previous postterm delivery. Am J
Obstet Gynecol 2007;196: 1-6.
3 Mogren I, Stenlund H, Hogberg U. Recurrence of prolonged pregnancy.
Int J Epidemiol 1999;28: 253-7.
4 Laursen M, Bille C, Olesen AW, Hjelmborg J, Skytthe A,
Christensen K. Genetic influence on prolonged gestation: a populationbased Danish twin study. Am J Obstet Gynecol 2004;190: 489-94.
5 Divon MY, Ferber A, Nisell H, Westgren M. Male Gender predisposes to
prolongation pregnancy. Am J Obstet Gynecol 2003;187: 1081-3.
6 Laczna MK, Kallen K, Marsal K, Olofson P. Skewed fetal gender
distribution in prolonged pregnancy: a fallacy with consequences.
Ultrasound Obstet Gynecol 2003;21: 262-6.
7 Henriksen TB, Wilcox AJ, Hedegaard M, Secher NJ. Bias in studies
of preterm and postterm delivery due to ultrasound assessment of
gestational age. Epidemiology 1995;6: 533-7.
8 Moore WM, Ward BS, Jones VP, Bamford FN. Sez difference in fetal
head growth. Br J Obstet Gynaecol 1988;95: 238-42.
9 Norwitz ER, Snegovskikh VV, Caughey AB. Prolonged Pregnancy:
When Should We Intervene? Clinical Obstetrics and Gynecology 2007;50:
547-57.
10 Bochner CJ, Williams III J, Castro L, Medearis A, Hobel CJ, Wade
M. The efficacy of starting postterm antenatal testing at 41 weeks as
compared with 42 weeks of gestational age. Am J Obstet Gynecol 1988;
159: 550-4.
11 Jakob Nakling, Bjorn Backe. Pregnancy risk increases from 41
weeks of gestation. Acta Obtetricia et Gynecologica 2006;85: 663-8.
12 Lisa Hilder, Shanthi Sairam, Baskaran Thilaganathan. Influence of
parity on fetal mortality in prolonged pregnancy. European J Obstet Gynecol
and Reprod Biology 2007;132: 167-70.
13 Gümüú øø, Kamalak Z, Keskin EA, Turhan NÖ. Maternal-Fetal Risk
Increase From 41 Weeks of Gestation. Gyneol Obstet Reprod Med 2008;13:
147-9.
14 Chazan B, Niemiec KT, Filipp E. Postterm pregnancy importance of
this problem in modern obstetrics Ginekol Pol 1996;67: 148-56.
15 American Collage of Obstetrician and Gynecologists (ACOG)
Management of Postterm Pregnancy. ACOG Practice Bulletin No. 55.
Washington, DC: ACOG 2004.
16 Bennett KA, Crane JM, O'shea P, Lacelle J, Hutchens D, Copel JA.
First trimester ultrasound screening is effective in reducing postterm labor
induction rates: a randomized controlled trial. Am J Obstet Gynecol 2004;
190: 1077-81.
17 Divon My, Haglund B, Nisell H, Olausson Otterblad P, Westgren M.
Fetal and neonatal mortality in the postterm pregnancy: The impact of
gestational age and fetal growth restriction. Am J Obstet Gynecol 1998;
178: 726-31.
Yazúma adresi:
Dr. ølknur ønegöl GÜMÜù
Fatih Üniversitesi Tp Fakültesi, Hoúdere-Ankara
e-mail:[email protected]
Yaznn geliú tarihi
: 16.03.2009
Yayna kabul tarihi
: 10.06.2009
113
113