AOÛT` 1987 - Institut kurde de Paris
Transkript
AOÛT` 1987 - Institut kurde de Paris
1" .' I "I:~' Bulletin de liaison et d'information IN29 1 , AOÛT' 1987 Ce bulletin paraH en français. allemand, angla1s, kurde, Holien, espagnol et turc. Pri x au numéro: (France) 25 FF, (Etranger) 30 FF Abonnement annuel (t 2 numéros) : (France) 200 FF, (Etranger) 250 FF Périodique mensuel Directeur de 18 publication: Mohamed HASSAN numéro de la Commission Parit81re: ISSN 0761 1285 659 15 A.S. INSTITUT KURDE - 106. rue la Fayette - 75010 PARIS - FRANCE té I : (1) 48 24 64 64 • SGIMIIMIAD IIIIE - lE - SORT DES KURDES DE TURQUIE EVOQUE A l. ONU IRAN: L'AN IX DE LA GUERREDU KURDISTAN - TURaUIE ATATURK CENSURE POUR -INCITATION SEPARATISME- AU TORTURE A DIYARBAKIR: UN DOSSIER DE L'HEBDOMADAIRE TURC 2000. £ ~U - EN BREF, LA REVUE DE PRESSE lES PUBLICATIONS EN VENTE LE SORT DES KURDES DE TURQUIE EVOQUE A l. O.N.U. La situation œ la population kurœ œ Turquie a été éVOQuée par plusieurs organisations internationales humanitaires devant la trente-neuvième session œ la Commission œs Droits œ J'Hommedes Nations Unies QUivient œ se tenir à Genève.Tour à tour œs porte-parole œ la Société anti-esclavagiste, du Groupement pour les droits œs minorités et œ la Fédération internationale pour les droits et la libération des peuples (FIDLP) ont dénoncé la "persécution visant à détrU1re lïœntité œs Kurdes, leur langue, leur histoire et leur culture." S'exprimant au nom de la FIDLP, Mme. Banœttini di Poggio a souligné que "pratiquement tous les instruments internationaux relatifs aux Droits œ l'Homme sont VIolés au Kurdistan œ Turquie où les 12 millions de Kurœs sont privés par l'Etat turc œ J'exercice œ leurs droits nationaux. historiques. culturels et linguistiques" Illustrant ses déclarations par œ nombreux exemples de répression elle a fait observer que "la politique agressive, raciste et discriminatoire du ~vernement turc à l'égard des Kurœs .. était menée au grand jour et Que la presse turque en ronnait œs eïltalls tous les jours. Mals, a-t-elle conclu, " cette politique roit être contrée et les violations roi vent être dénonœes. Plus encore, un groupe d'experts indépendants devrait enquêter sur la situation du peuple kurde, les autorités Internationales devraient reconnaître leur cause et rechercher une solution à leur problème". Le 26 août, J'expert britannique à J'O.N.U., M. Whitaker, a présenté un projet de résolution à la Sous-Commission de la lutte contre les mesures discriminatoires et de la protection des minorités. Guidés notamment "par le principe selon lequel la démocratie ne peut être solidement implantée • '") L dans un pays si celui-ci ne reconna1t pas sa diversité nationale, religieuse et culturelle et n'enrichit pas son histoire de cette diversité", les auteurs de ce texte "s'inquiètent profon~ment œvant les mesures constitutionnelles et légales adoptées par le Gouvernement turc pour hm1ter les élections, restreindre la capacité du Par lement d'adopter une léglslat10n amnistiant les prisonniers politiques, rest.reindre la llberté d'expression et d'assœiation, violer le droit it la vie et réduire les droits de ses groupes nationaux non turcs"; Ils sont "gr8Yement préoccupés par les informations faisant état de façon persistante de la persécution continue des Kurdes en raison seulement d'activ1tés non violentes pour la préservation de leur culture et de leur langue et pour leur dro1t à être reconnu en tant Quegroupe national distinct; préoccupés par les informations, de sources sûres et impartiales, faisant état de façon persistante œ' i'11!Jtionsgraves des drOIts œ l'homme et des libertés fondamentales du peuple k.urde, y compris le recours habituel et courant à la torture au cours de l'interrogatoire des prisonniers et son utilisation comme peine sans Jugement" estiment que ces mesures constituent une atteinte à la dignité humaine, une violation f1~rante et systématique des droits de l'homme et r))~; litlertés fondamentales, et un obstacle à des relations amicales et pacifiques entre les nat ions ; r,(lIn!;tatent Que la situation ci!sdroits de l'homme en Turquie est suffisamment grave pour mp.ritpr Ill' p.xamen attentif ci! tous les organes des Nations Unies concernés, y compris la Commission 00' dloits de l'homme,( ...) , demandent 1nst_ment aux autorités turques œ mettre fin à toutes Ips mesures de répression it la torture et aux traitements cruels, inhumains et dégradants, ci! libér el' les personnes ~tenues et Iou cond6mnées pour de prétendues atteintes à l'indivisibilité et à l'intégrité de l'Etat et pour l'utilisation du k.urde, "langue interdite par 18 loi", ( ...), et font appel aux autorités turques pour QU'elles respectent les droits civils, politiques, économiques, sociaux et culturels, en particulier ceux des groupes nationaux non turcs, notamrnnnt pn ce QUiconcernp lp.urs droits culturels et politiques" I (...), I IRAN: LOAN IX DE LA GUERRE DU KURDIST AN Le 17 ooût la guerre du Kurdistan iranien est entrée r1:'lnssa neuy ième année. En août 1979, à peme sept mois après la chute de la monarchie, l'ayatollah Khomeiny avait décrété la "djihad" (guerre sainte) contre les 6 millions de Kurdes d'Iran Qualifiés globalement de "corrupteurs sur terre, enfants de Satan et contre-révolutlonnaires". Ceux-ci avaient massivement boycotté le référendum sur l'instauratlon de la république islamique et revendiqué un régime laïc et démocratique garantissant le droit è l'autonomie régionale pour les nationalités non persanes formant la majorité de la population de l'empire iranien. Ils venaient d'inviter les représentants des minorités turkmène, arabe, baloutche et azarbal'janaise à un "Congrès des peuples opprimés de l'Iran" Qui devait se tenir à Mahabad, le 25 tmût. Craignant la formation d'un tel front uni, les dirigeants ci! Téhéran ont lancé leur offensive militaire contre le Kurdistan. Après une courte résistance. en perticulier à Mahebed, les forces autonomistes k.urdes s'étaient repliées dans la montagne et le 5 septembre l'armée iranienne avait pris le contrôle des centres urbains et des principaux axes de communicat1on. Plusleurs dizaines de jeunes k.urdes ont été fusillés après des procès sommaires conduits par le juge islamiQUe Khalkhali. L'offensive lancée contre les m~uis kurdes s'est essoufflée au bout de trois mois; Téhéran a proclamé fin novembre son intention de régler la Question kurde par des n~iations. Celles-ci ont même abouti it un projet gouvernemental d'autonomie rendu public à la mi-décembre. Cependant, il est resté lettre morte. Après s'être renforcées à la faveur de cette trêve, les forces iraniennes ont repris leur 3 offensive anti-kurde dès le printemps 1980. Les ~iatieurs iraniens du projet d'autonomie, avec à leur tête M. Forouhar, chef de la délégation, ont été écartés du pouvoir. Depuis, la guerre continue sans répit dans les campagnes du Kurdistan. En dépit du confllt iral<o-iranien déclenché par B~ en septembre 1980, la République islamique continue de concentrer d'importantes forces m11it.aires et para-mi11taires au Kurdistan (environ 150 000 soldats et gardiens de la révolution basés dans plus de 3000 bases et pOSitions militaires. d'après les sources kurdes). Toujours de source I<urde, on évalue è plus de 60 000 morts les pertes lJ)uvernementales et, malgré ce coût élevé en vies humaines, on n'entrevoit pas de possibilité d'un règlement négocié avec le régime de l'ayatollah Khomeiny. La lutte des m~uisards I<urdes pour un Kurdistan autonome dans le cadre d'un Iran démocratique riSQue de durer encore de longu~ 1nnées, peut--être n1f"rne après la fin du conflit du Golfe. TURQUIE: ATATURK CENSURE POUR ïNCITATION AU SEPARATISME- Quatre mOlSapres sa victoire militaire contre les troupes grecques, le généralissIme turc Mustafa Kemal Pacha avait convOQuéles rédacteurs en chef de sept principaux oraganes de presse d'Istanbul pour leur exposer ses conceptions sur la mise en ploce d'une Turquie nouvelle. Le sultanat venait d'être aboli mais la nature du régime nouveau n'était pas encore précisée et aucun traité n'avait encore sanctionné les frontières internationalps de l'Etat émergeant des décombres de J'empire ottoman. Durant la guerre d'indépendanœ (1919-1922), les dirigeants nationalistes turcs n'avalent cessé d'affirmer Que le nouvel Etat serait celui des Turcs et des Kurdes, Que "l'identité et les droits de la nation kurde" seraient pleinement respectés. De larges secteurs de la population kurde avaient fait confiance à ces promesses d'autonomie et apporté une contribution décisive à la victoire des kémalistes. Pour sceller cette alliance, 75 œputés du Kurdistan siégeaient ès Qualité à l'Assemblée nationale d'Ankara. C'est dans ce contexte part1culler Que, le 16 janvier 1923 à 21 h30, M. Kemal s'était longuement entret~nu avec les principaux représentants de la presse. Après son long exposé sur les prOblèmes majeurs à l'ordre du jour du pays, le rédacteur en chef du quotidien V6kit( Le Temps), M. Ahmet Emin Bey, lui pose la Question suivante' - Vous avez évOQuéla question kurde, qu'en est- il exactement? Ceserait très bien si vous pouviez nous dire en Quels termes se posecette Question Interne pour nous? Mustafa Kemal: " La question kurde ne se pose absolument pas dans notre intérêt, c'est-à-dire dans J'intérêt des Turcs. Car, comme vous le savez, les éléments kurdes qui se trouvent à l'intérieur de nos frontières nationales se répartissent de manière telle Qu'lis forment en peu d'endroits des masses compactes (NDLR. Les Kurdes de Turquie constituaientt à J'époque, et constituent encore aujourd'hui, une forte majorité de la population sur environ 30 ~ du territoire de cet Etat, à savoir dans ses 18 provinces de l'Est et du Sud-Est.). A force de perdre de leur densité et de s'imbriquer dans les éléments turcs lis s'étendent tellement Ques'l1 fallait œlimiter la frontière des Kurdes, 11 faudrait ruiner les Turcs et la Turquie. Par exemple, 11 faudrait chercher une frontière allant JUSQu'àErzurum, JUSQu'àErzincan et Sivas, jusqu'à Harput (NDLR. Cette provmce kurde est actuellement appelée Elazig). Et même, il ne faudrait pas perdre de vue les tribus kurdes du œsert de Konya (NDLR. Ancienne Césarée, l'une des vi11es principales de l'Anatolie centrale, située au sud d'Ankara). Par conséquent, plutôt que d'envisager une Kurdie (NDLR. Le mot turc Kürtlük peut signifier à la fois pays kurde, kurdité ou entité Kurde) distincte, en vertu de notre Constitution, des autonomies locales seront instituées. Alors, les œpartements oont la population est kurde se feront administrer d'une manière autonome. En outre, lorQu'jJ s'agira de J'expression de l'ensemble du peuple de Turquie, il faudrait qu'ils (les Kurdes) s'expriment aussI. S'ils ne ... .. 4 pouvaient pas s'exprimer ainsi, ils pourraient toujours susciter des problèmes spécifiques. A présent, la Grande Assemblée Nationale de Turquie est composée des représentants compétents des Kurdes et des Turcs et ces deux éléments ont uni tous leurs intérêts et leur destin. C'est-à-dire qu'ils savent Quec'est une chose commune, Il ne serait pas juste de tenter de tracer une frontière séparée" Environ un an après cette déclaration, le 3 mars 1924, le régime kémallste revenait sur les promesses faites au peuple kurde, décrétait la fermeture des écoles et des publications kurdes, . abrogeait la Constitution reconnaissant l'existence et les droits ries Kurrtes, dissolvait l'Assemblée nationale où les députés du Kurdistan étaient représentés. L'existence même des Kurrles étflit reniée, leur langue interdite, les bibliothèques expul gées des ouvrages mentionnant les mots kfJrciJou KI/rdiston. Dans ce contexte, les déclarations antérieures des dirigeants turcs relatives aux Kurdes sont devenues des OOcumentsultra-confidentiels. Tel a été le sort du procès--verhal de la déclaration faite par M. Kemal à la presse turque dont les copies ont été conservp..es,comme (jes hauts secrets d'alchimie ou un code nucléaire, dans les archiver.; confidentielles de la présidence de la RépUblique et de J'état-major général des armées à Anl-ara. Plus de 60 ans pillS lm'd, l'hebdomadaire turc 2000' E OaJRU(Vers l'an 2000) est entré en possession d'une pllnlocupie rjr. œ document et après l'avoir fait authentifier par les experts de l'Institut d'histoire turc (font1é par Atatürk. principal lieu de production de J'historiographie officielle turque), a df!l:irlé dA le publier' An fac-'similé dans son numéro daté du 30 août. La police pol itique est immédiaternenl inlerVellIJR en interrompant par la force l'impression de ce numéro avant. même que le parquet ail eu le telllp, de demander la saisie d'une publication non encore sortie des presses, L'hebdomadaire a dO publier un nouveau numéro sous le titre "dans la Turquie sur la voie de la démocratisation, candidate à la CEE, personne, pas même Atatürk ne bénéficie de la liberté d'opinion", Un carré blanc de deux pages remplaçait le proc.ès-verbal des propos d'Atatürk Qu'un gouvernement turc se disant démocratique a censuré "pour incftation au séparatlsme". Une des rares copies de l'hebdomadaIre lure ayant échftppé à la saisie nous est parvenue; nous la reproduisons in-f,xtenso dans la revue de presse (pp 60- 65). TORTURE 2000'£ A DIYARBAKIR UN DOSSIER DE l'HEBDOMADAIRE TURC OOliNU Parallèlement au débat sur la question kurde Qu'elle poursuft, en dépit de difficultés multiples et des sanctions pénales, la presse démocratique turque commence à publier des témoignages sur la répression au Kurdistan de Turquie. Le sujet le plus souvent abordé est le sort des prisonniers politiques, les conditions de détention et la torture. Plusieurs organes de presse ont éVOQuécette Question mais le OOcumentle plus saisissant et courageux est le dossier que l'hebdomadaire 2000'£ OaJRIJ consacre dans son numéro du 12 août à la torture dans la prison de Diyarbakir et dont nous troouisons ci -dessous de larges extraits Cl exte intégral en turc en pages 51- 56 de la revue de presse) : " Ici il n'y a pas de Dieu et le Prophète est en permission" Ce texte n'est ni un témoignage sur les camps nazis de l'Allemagne hitlérienne ni un épisode du Papillon d'Henri Charrière, Cela s'est passé dans la prison militaire de Diyarbakir. La prison où des hommes ont été assassinés sous la torture et où d'autres hommes ont préféré s'immoler par le I • 5 feu. le mot "torture" reste léger pour rendre compte de ce Qui a été vécu ici. Pour reprendre les termes des dirigeants de ce pénitencier "Ici 11n'y a pas de Dieu". Voici un résumé bref très bref des scènes de barbarie des sept dernières années. l I "le 18 mai 1982, Quatre prisonniers venaient d'être transférés de leur cellule il la 33ème chambrée QUi comptait déjà plus de 100 détenus. C..) Après des semaines de sévices, Ils avaient ~idé d'en finir ce soir-là. Vers le petit matin l1s étendaient sur l'emp lacament situé au bout de la salle de vieux journaux papiers. cartons et chiffons puis versaient là-dessus de la peinture (celle-ci était achetée par l'administration de la prison par l'argent prélevé sur le pécUle des prisonniers et oonnée à ces derniers pour Qu'l1s décorent If "urs œ 1l"!lH cllarnhr {'" cE cEsslns relatifs à Atatürk, à l'histoire et à la mytholOllie turque). Ils sa-:.seyaient pn tailleur, (;'imbibaient de peinture et d'hul1e, puis 11s mettaient Je feu. Au bruit d'une espèCAd'exp losion , les autres détenus sautaient du lit. C'était presque le mlltin. Ces Quatre cßlnarllÊ<:, Ferllat Kuntay, Mahmut Zeng1n, E,ref Anyik et Necmi Clner expliQuaiF'tlt par des phra~es (,'Qurtr>. lA sens de leur action et demandaient Que personne ne s'approche deu>, 8t ils se GOUV! (}ient d(~'hiffons en flammes. Ils brûlaient et criaient: œsormais il faut maUl ir n Diyarbakir. Cf! n'est pltl,) le temps de s'accrocher à des alibis pour survivre". Tel est le récit flit par le llétnnu t1ellmAt Özgül devant le tribunal militaire de Diyarbakir sur l'immolation Drll If' teu dP.lllJ(lfr p tir ~es (;1}lllôr ~r1P,sde prison. Un autre détenu complète ainsi ce récit: " Ferhat Kuntay a dit Qu'ils s'immolaif'llt P(lI/1' Que les .'l'.!t! p'. pl iSn/llliers puissent avoir des conditions de détention compatibles avec Ir! dlgnilé humaine, /fil i ,. se socr Iflaient pour cela. "( ...) Telle est la prison de Diyarbakir. Ici, il Ii) s'Jite 'les tortures effr nyabl~. les détenus dont la dignité est bafouée à ch~e instant, oont les besoins '!taux comme man~r boire, dormir, aller aux toilettes sont prétextes à de nouveaux sévices, n') trouvent pas d'autres issues Que l'immolation ou la grève de la faim .i uSQu'il la mort. Les stflf is' :'lues officielles font état de 34 morts dans cette prison mais le nombre réeJ des victimes es' très supérieur à ce chiffre, Nous n'avons pu déterminer Quecertains de ces cas. Disons tOllt d' suite Queces morts, contrairement aux assertions officielles, ne sont pas dues à "des chutes él('J:Îd'lItelles des lits superposés", elles sont survenues directement sous la torture. Ces tortures <.lontla variété et la cruauté dépassent l'imagination commencent à être mieux connues grâce aux témoignages préciS des victimes. Hormis Quelques rares informations, la presse Quotidienne n'a pas éVOQuél'usage ell la torture il Diyarbakir. Et en dépit ell tous Jes témoignages et les plaintes. les autorités compétentes, Je ~uvernement et les tribunaux ont soigneusement évlté d'examiner ce QUise passe il Japrison de Diyarbakir. Or tout est tellement évident. Les auteurs directs de la torture sont connus par leur nom et leur grade. Quant à nous, nous nous sentons l'Obligation morale de présenter à l'opinion publique Quelquestémoignages recueillis auprès des victimes. I I Voici Jetémoignage de~ükrü Gö~. arrêté le 17 mai 1980, incarcéré au bout de 20 jours ell garde il vue, puis condamné à mort au terme d'un long prœès. Sa condamnation a été ratifiée par la Cour de cassation et 11se trouve en ce moment dans "une cellule de la mort", "sous une corde" comme il dit (NDlR. En Turquie Jes condamnés à mort sont pendus) : "l'usage systématique de la torture il Diyarbakir remonte au lendemain du coup d'Etat ( de septembre 1980) et a été institué par le sergent-chef M. Akkoyun Qui venait d'être nommé chef de la sécurité intérieure de la prison, Dès le premier jour de son entrée en fonction. il a organisé une bastonnade collective de tous les prisonniers. Cette bastonnade a duré plusieurs heures. Nos vêtements et effets personnels ont été fouJés aux pieds, déchirés, rendus inutilisabJes,( ...) Après, il s'est appliqué à nous imposer toute une série de règles dites de discipline militaire Quenous devions observer sous peine de nouvelles bastonna1es. A peine avions-nous fini d'tœepter l'une de ses règles Qu'il voulait nous en imposer • 6 une nouvelle, encore plus dure et illogique.( ...) Quoi que nous fassions, il trouvait toujours des prétextes pour de nouvelles brimades et humiliations. Face à cette situation intenable, le 1er janvier 1981, les détenus ont entamé une grève de la faim. Au troisième jour de la grève, tous les prisonniers ont été soumis à d'interminables bastonnades.L'opération était menée par le directeur de la prison A, Bayar et le chef de la sécurité M. Akkoyun. A la fin de l'opération, le directeur de la prison s'est adressé à des prisonniers à moitié évanouis: "Vous êtes des soldats et dorénavant vous serez traités comme tels. Vous devez chanter des marches militaires et marcher au pas. Les gardiens militaires sont vos commandants." La résistance avait duré 8 jours. La grève de la faim s'était terminée, pas la faim. Car les prisonniers étaient privés de nourriture. A la faim et à la privation du sommeil s'ajoutaient des passages à tabac dont la doSA augmentait de jow' en jour. "Ceux QUine s'amélioraient pas", c'est-à-dire les détenus qui n'acceptaient pas les nouvelles règles étaient transférés dans des cellules d'isolement du bloc C.Ce bloc est une bâtisse de Quatre étages.A chaque étage il y avait vingt cellules; en tout. cela en faisait donc Quatre-vingt. Les cellules de l'étage inférieur étaient remplies des eaux d'égoût et d'excréments.( ...) Lors du transfert vers les cellules, les détenus étaient dépOUillés de leur couverture, veste, pantalon et pull; ils devaient rester en sous-vêtements. On leur servait un repas tous les deux ou trois jours. Une assiettée, un ou deux pains pour dix détenus...Impossible de manger à sa faim. Nos estnmacs se rétrécissait jour après jour. Nous ne tenions pas debout, tombions épuisés ou ~vanouis. Nous étions constamment assaillis d'intenses maux de tête. Parfois les gardiens versaifJnt notre unique repas sur nous,( ,,,) Fin février 1981, la sécurité intérieure de la prison a changé de chef, le capitaine Esat Oktay Yildiran a remplacé le sergent-chef M. Akkoyun. L'ère Yildiran Cl été celle des tortures les plus effroyables et de la plupart des morts. Il l'a inaugurée par une adresse publique qui allait être répétée durant des jours et des semaines dans tous les blacs de la prison:" Bonjour, les élèves de l'école militaire! Désormais je n'appelle plus cet endroit une prison. Vousne l'appellerez pas ainsi non plus. Ici, c'est une école militaire et vous êtes des élèves de cette école. Dans notre école les règles militaires sont en vigueur. J'exige une discipline militaire: 1° Vous devez apprendre par cœur l'intégralité de notre hymne national, de notre Sermon et du Discours à la jeunesse d'Atatürk ; vous aurez, en tant qu'élèves militaires, à les réciter matin, midi et soir. 2° Il faut apprendre par cœur et réciter huit autres marches glorifiant les exploits de notre armée au cours de l'histoireL.); 3° A compter de ce jour, j'interdis Qu'on qualifie mes soldats de gardiens. Vous les appellerez "maHre" ou "commandant", N'oubliez pas que tout ce Quedit un commandant a force de loi, il faut l'appliquer à la lettre. 4° Pour parler à nos officiers et soldats, il faut demander au préalable leur permission. Aucun élève ne peut parler sans autorisation, nul ne peut exprimer d'opinion. Avant les entretiens et entrevues, il est obligatoire de décliner son identité et son matricule. 5° Il faut monter la garde dans chaquechambrée, chacun est tenu à deux heures de garde. Ici, on se lève, on se couche et on dort sur ordre. Le soir, après l'ordre de dormir, ils est interdit de parler ou d'aller aux toilettes." Le discours-programme du capitaine avait duré trois heures et il l'avait conclu avec cette menace: "certains fils de pute vont tenter d'enfreindre ces règles, je vous préviens, je ne reculerai devant aucun moyen pour les soumettre". La suite ? Elle est bien connue. Ecoutons un témoin qui se trouvait alors dans une cellule d'isolement: " Avec l'arrivée du capitaine, la sauvagerie a atteint les sommets. La torture était utilisée jour et nuit. Le jour, on ouvrait les portes de nos cellules et on nous conduisait dans une cour où pendant des heures on nous faisait subir des bastonnades et des passages à tabac. Nous saignions œ la bouche, du nez, nos corps étaient couverts d'ecchymoses, d'enflures, de blessures diverses. La nuit, les gardiens battaient du tambour, avec des boîtes en fer blanc, pour nous empêcher œ dormir. Mais les détenus étaient tellement exténués et sans somm~il Qu'ils finissaient par s'enoormir malgré le vacarme ambiant. Quand les gardiens s'apercevaient qu'on sombrait dans It • 7 le sornrneil ~l~l pïerÎ~:~'~'~leur bâton de fer} long de delJ::( rfIètre~: . .-.• :j'endormaient pour les réveiller." t ~;.~'f.;'lr .Jo.;1-....... ~ ~~.-....+ -P' - Chambre avec b01ß ou TV ? Le capltalne Vildlran a entrepris toute une série de "réformes" réglementant la vie de son "école mllitai re" depui3 l'entrée jusqu'à la sortie. Il avait les rllei fiS pouvoi r3. En rlarhculier .. l'entrée dans cette pnson ëta1t importante. Il escomptait Quela première impression du détenu allait jouer un röle déterml nant sur sa conduite ultérieure . $aban Karade mi r Qui il passé 29 mOlS dans la prhon de Diyarbakl r décrit ai nsi son "admission" : "Conformément it ce Qu'on m'avait present J'étais descendu du fourgon sans lever la tête, les doigts sur le pH du pantalon et j'ai marché. Pour "==ettera1$on.. je n'ai pas vu la façade de la prison ni ce jour là, ni plus tard. lin sergent ffI'a conduit ver~ une cabane grande comme une cell ule et s'est mis it ml nj urier copieusement. Il a vidé mon sac, gardé son contenu et m'a restitué le sac vide. "Ote ton manteau et enlève lui sa doublure", a-t-il ordonné. J'ai Obtempéré sur le champ. Puis j'ai enlevé la doublure de ma veste. Il m'a demandé alors de me déshabiller. J'ai refusé. Il m'a roué de coups et m'a obligé de me dévêtir. (..J Puis ila hurlé: rhabille-tOl 8\!ant Queje ne compte jusqu'à 3. J'ai enfilé en vitesse mes vêtements. Il m'a alors demandé: "tu la veux avec bain ou TV?". Comme durant ma garde it vue j'avais entendu parler de la slgmfication de ces deux options, je les ai refusées. Il m'a enfermé dans la eellule n"8. ,J'ai appris plus tard Qu'il s'agissait d'une cellule "avec TV". Il n'y avait pas de WCdans cette cellule. On patauqeai1 dans des excréments. On était 8 dans cet espace nauséabond. Avant de fermer la ~Iorte sur nous le gardien m'a frappé avec sa matraque dans la paume des mains jusqu'à ce Qu'elles soient bien enflées. C'étaient les coups de bienvenue. Il était interdit de s'adosser aux murs. Nous devions être constamment au garde à vous. Certai nes per~onne~ âgées fai b1issaient ~ous les coups et i mr110ralent 1& miséricorde. Les gardiens leur répHQuaient : " Allah n'est pas là et le Prophète est en ~.ermission. Inutile de prier. Si vous voulez être transférés dans des salles communes, voilà les marches rmlitalres que devez apprendre par coeur". Ceux Qui ne savaient pas le turc éprouvaient beaucoup de ç.eine à les apprendre. La cell ule nO10 Qui était à côté était remplie des eaux d'égout et d'exrérnent3. C'était l'une des cellule~ "avec bain". On grelottait de froid. Croyez- moi, parfois, lorqu'on reeevait des coups on s'échauffait un peu. Il y avait une place dite des bastonnades Qui était eonstamment ali mentée en eaux d'égout. On nous amenait là pour nous fai re réciter des marches et faire des exercices mllitaires. On nous demandait de nous coucher 8 plat ventre dans ces immondlcee et Quand on HaIt couchés ..Ils nous rouaient de coups. Après ils nous faisaient ramper dans ces eaux d'égout." Un autre té moin de "l'admission is Diyarbaki r", Abdurrahman AsIan raconte des choses semblables: ''Ils nous demandaient en particulier si l'on était cardiaque ou s11'on avait été opéré. Puis ih nous conduisaient vers les cell ules. Ils nous mettaient s nu, nous exami naient, nous ordonnaient de remettre nos hamons. Puis commençait l'interrogatoire: "PourQuoi es-tu là ?" Quelle Que soit notre réponse, ih nous frappaient. Ils nous amenaient alors dans le couloi r, nous faisaient ramper par terre j uSQu's l'entrée d'une cell ule dont le plancher était couvert d'une couche d'envi ron 25cm. d'exréments. Il nous fallait entrer dans la "''''11ule en rampant; notre visage., notre corps ètaient couverts d'excréments. Puis ils nous faisaient mettre debout, fermaient is clé la porte de la cellule et nous donnaient lecture de la sommai re Constitution de la prison: "Article 1 : le commandant a toujours raison; Article 2 : même lorsque le commandant a tort, l'article 1 est appliqué". (...) ,J'si passé ai nsi 17 jours en subissant conti nuellement des sévices et en écoutant les cri~ des " 8 :5IJpplic:ié~;.Au ~:OlJr3de ceHe ç!ériode nous n'avons jamais été autorisés il aller aux toi1ette~;. Nous ètions tous devenus constipés et nous avion~; appris WIr coeur 38 marches militaires" . Un autre détenu, H. A. ,donne son témoignage sur ces cellules "d'admission" :" On flOUSa parqués ä Quinze daœ une de ces petites cellules. Pour tout ce monde on donnait un demi pain par jour. Il n'IJ avait pas assez de place pour s'asseoir en même temps; à tour de rôle, CHlqdétenus s'asseyaient, dix autres re~;taient debout. Il n'y avait pas de toilettes. Nous étions couverts de poux et de sa1etés.(...) lorsqu'un détenu devait être transféré de la cellule vers une salle commune, le gardien venait le chercher. Devant la salle commune, il le faisait déshabiller et le battait jusqu'à ce Qu'il perde à moitié connais~;8nce. Tel était l'usage. lorsqu'il revenait il 1ui, il v01Jait avec étonnement que les autres détenus le regardaient mals personne n'osait lui adres:~er la parole ..car on ne çU)lJVait:3e parler qU'avec: l'autorisation du respon~;ab1e de la ~;al1e".C'est dans le~; cellules "d'admission" Que Abdurrahman ç:eçen et Jbi~; Uras sont morts sous la torture. L'administration de la prison déployait des moyens multiples pour supprimer tout échange, toute e:ommunication entre les détenU3. "Aucun détenu n'avait le droit de regarder par la fenêtre" affi rme "l. ç., un tlomme qui pendant 20 ans a été fonctionnai re d'Etat.( .. J "11était interdit de se parler., de ri re, d'échanger des regards. Pour çtarveni r à c:e résultat., l'admi ni~;tration ~;'employait à ne laisser aucun moment li bre aux prisonniers. Tous les jours nous çtassions envi ron dix heure::; debout à réciter des marches militai res. Parfois .. ils nous fa1saient dé(:lamer, debout et au garde ä vous, Ije~; textes relatifs ä Atatürk et au nationalisme turc. Toute tentative de parler, de ~;'as~;e(iir OIJ de vouloir aller aux toilettes pendant la durée de ces séances (d'éducation Civique) était punie sur le champ par un sévère passage à tabac .... Ali Saribal, inculpé ,j'appartenance;3 une organbation d'extrême-gauche <:TKP-t'1L).. a ai osi été torturé à mo,-t pour avoi r tenté de eréer des liens de solidarité entre les détenus. La mort d'AH Eret la ter reur ordonnée par le ca pit ai ne Yildi ran a conduit les détenus il commencer, en man 1981, une grève de la faim illimitée C.). l'administration a eu reeOUr3 is des mesures ç,lus cruelles encore. Les détenus affai blis, épuisés, malades, sans défense, étaient battus pendant des heures, j U3qu'au 30 eme jour de la grève (...). le 15 avril 1981., au 43ème jour de la grève ..le eapitai ne Yildi ran s'est publiquement engagé à "mettre fi n is l'usage de la torture". la grève s'est arrêtée .. mais pa~; la torture, raconte $ükrü Gökta~. " Après un court "armistice" ceux Qui venaient d'observer la grève de la faim ont fait l'objet de nouvelles agressions. Ils étaient sauvagement battus au cours de séances coiectives de bastonnades. Au cours de l'une de ces séances ..le détenu Ali Erek a perdu connaissance. Ils j'ont allongé sur le plancher en béton et ont interdit aux çtrisonniers de venir is son secours. Au bout d'une demi-heure il semblait revenir is lui. Il souffrait, il gémissait. le chef de la sécurité intérieure 1ui a dit : .. si tu promets de te soumettre au reglement ..je peux te sauver de la mort, te faire soigner, te donner il manger". Ali {I redressé la tête avec peine et lui a répondu :" je ne me soumettrai pas is ton règlement" . Le e:apitaine Yildiran lui a lancé: "creve alors ,.. et l'a roué de coups de pied. Ali a rendu l'âme. Tout cela s'est passé devant nl)$ yeux; nous avons pleuré en silence .. dan3 notre for intérieur., car il était également interdit de pleurer". OuelQues jours plus tard, lorsqu'un prisonnier, Muzaffer Ayata, fera le récit de cet assassinat devant le tn bunal militai re de Diyarbaki r il s'entendra di re Que "les problèmes internes de la • 9 prison ne concernent ~'as la justice". le rapport médical indiquera qu'Ail trek "est ôeceoe oe mort naturelle" . Quand J6 Yle Quotldjenne deyjent tourment "Tous les ades de la vie quotidienne (manger, boire, dormir, uriner, se laver, se raser, se chauffer, WIt-ler, ri re, écouter, lire, écri re, pleurer, etc...) étaient régis par 'Jn règlement rigoureux. " Le lever devait. s'effectuer il 5h30. Chaque mati n il fallait obligatoi rement se raser. Des lame::; u::;ees nous étaient distri buées et 11 nous fallait achever cette besogne en dix minutes Dans 18 h;~te, Ja plupart des détenus se coupaient le visage, saignaient; se raser devenait un vérit8~Jle tourment. A 5h40 on se mettait en double rang et on chantait des marches militai res. Ils nous avalent appns 45 de ces marches cocardières et militaristes. Cette séance de marches durait 50 minutes. Ensuite on nous donnait notre ration. le gardien criait son rituel : "fils de putain, venez chercher votre ration!" et les détenus devaient lui répondre is l'unisson. "A vos ordres, commandant!". Une portion de soupe était servie pour Quatre prisonniers munis d'une seule cuiller et d'un demi morceau de pain, raconte le détenu HA . A 6h30, après le petit-déjeuner avalé en moins de 15 minutes, on recommençait is chanter des marches militaires et il s'exercer san::;arrêt sous la di rec:tion du chef de chambrée, jusqu'à rappel de 9tl (...). 10h30 était l'heure de sorti r prendre ]'8i r. Le gardien hurlait: "Fi13 de putai n., préparez-vous il prendre l'ai r !" et nous devions enlever nos vetements et défiler au pas, au milieu d'une haie de matons sr més de matraques., pour gagner une petite courette où l'on nous faisait tourner en rond. Ils nous faisaient encore ctlanter des marches militaires, coucher is plat ventre; ensuite nous devions ram~ler. A force de ramper, nos bras étaient couverts de plaies et saignaient. Au fil de ces "exercices de plei n ai r", certai ns détenus tombaient d'épuisement, s'évanouissaient. Ils étaient entassés dans un coi fi de 18 courette et etaient considérés comme des "pertes de l'exercice "e.) ". lin jour, Ion de l'une de ces séances d'exercice .. raconte ~ijkrü Gökta~ le gardien nous:) demandé de chant.er une marche dont je ne me souviens pl us le nom. Par malchance, nous l'avons confondu avec une autre et cela a donné lieu à une terrible sanction. Le commandant nous a faits aligner le long du mur et noue a ordonné de nous déshabiller complètement, puis il a lancé aux gardiens "allez- y !" . Les gardlens assénaient de toute leur force des coups de bâton sur les derrières nus des pnsonmers; lh mouillaient de temps en temps leur bâton et nous rouaient de coups; plusieurs ~,risonniers .. en ~'articulier les pl us âgés, ne résistant pl us il la douleur, ont perdu connaissance. Après un moment, on a ordonné aux rescapés de se rhabiller et de s'aligner ä nouveau le long du mur. l'un des gardiens 3 tendu au détenu de tête un gobelet en métal rempli d'eau d'égout et a ordonné: "tout le monde doit boire de cete eau de merde., vas- y ,... Comment accepter de boire de cette eau immonde où :.urnageaient des excréments. le prisonnier il Qui l'on avait tendu le gobelet a dit : "mon commandant, on ne peut pas boire cette eau". le capitaine Yildiran est alors venu avec une cinquantalne de soldats et leur a ordonné "règlez-leur leur compte ä ces fils de ..... Une pluie de coups :3'est abattue sur nous. Au bout de ci nq mi nutes seuls trois prisonniers n'avaient pas encore perdu connalssance" . Le lendemai n, lorque les détenus ont été conduits dans la courette, celle-ci était déjà Murrée de soldats. lin sergent nous a donné l'ordre de nous mettre en position de bastonnade. Nous avons dû tendre vers l'avant la paume de nos mai ns; au coup de sifflet du sergent Ilne pluie de coups s'est abattue sur nous. le sergent nous a alors ordonné de nous mettre en • 10 pœltl')n (le lalaKa\. f'lLJLI<'. (1;:lSl0nnaoelraOltlOnnelle lurque ~;UI Ils plljllle Ut;~; ",ICUSI. I VIJ.;\ It;,:. prisonnier:; ~;e~,ont couchés sur le do~;et ont soulevé leur jambe jusqu'à \Jn certain angle pour Que les ~,1ante:3de pie,j ::;oient oj ~'ortéf'.des bâtons des soldats. Après cette séance, on nOIJSa fait ramper jlJ::;qu';jé~,ui:3ement. Le ::;ergent : "désormais vous devez obéir il tousles ordres, chiens!" et on devait répondre "oui .. mon eomfflandant ! ... Nouvel ordre: "Chacun .. à tour de rôle, doit tremper sa tête Clans l'egout Clela prison L" On a dû obtempérer. Le chef de la sécurité inténeure assistait is la :Kène. Il semblait heureux, il riait aux éclats. Il a demandé au sergent. " Les as-tu bien abreuvés :')ergent ?" . Le 5ergent : "oui .. mon eomrfJandant, je sUls en trai n de la fai re ". Le capital ne : " tais-les t,oire., fah le boire ..ne laisse ~Iasles pauvres sur leur soif". Et ils nous ont fait boire de force de cette eau immonde, un verre par personne". Au bout de ce traitement cruel., témoigne $ükrü (;ökta~, en mai 1981 tous les prisonniers, sans exception., ont dû cOIJrber l'échine devant cette barbarie. Le capitaine Vildiran proclaff/ait avec fierté: 'il n IJ pl us personne Qui désobéit is nos règles. Mais je n'ai pas fi ni avec vous. Nous avons devant nous encore un long chemi n is parcouri r(...). Mettez vous cela bien ,jans la tête : ici, c'est moi le Bon Dieu. Tous mes ordres doivent être éxécutés. Je suis la loi, je suis le cOff/ff/andant, je suis le maHre ..... le bourrage de crâne le nom de "l'éducation civique ....raconte ~iehar' Karade mi r .. une personne lisait it tlaute voix les "principes d'Atatürk" et "l'histoire de la révolution turque"(NDLR. Il s'agit d'un bréviaire dittllJrambiQue des réformes imposées par Atatürk .. père du nationalisme turc, dans la période de 1923-1938). TOIJ3 les détenus l'écoutaient debout, en garde it vous. Chacun devait répéter il tue- tête la phrase prononcée par le lecteur. Pendant deux ans et demi les memes (:atéchismes (nationaliste~; et et!auvi n~;) étaient ai œi lus pl usieurs fois par jour. On nous apprenait en même temps des marches . .j'ai dû en apprendre par coeur 56 en une 3em81ne. Des marches glorifiant la natlon turque ,son armee et son t,ist01re mythique. Je me rappelle encore Quelques mots d'une marctle nommée" Tourne la page de l'Histoire" : " Tourne la p8ge de l'Histoire .. ce sont des tlruits des fers à cheval., des hennissements de juments I Les Huns ont percé comme une lance la poitrine de l'Hi StOlre"( NDlR. Les Turcs considèrent les Huns d'Attila comme leurs ancêtres). Lorsque notre manière de chanter les marches de ce style ne leur plaisait pas tout is fait les gardiens ne f08nQuaient pas de nous corriger par des bastonnades. (...). A parti r de 1983 les prêches religieux faisaient également partie ,je notre "éducation le vendredi on noUs parlait de la vie, des exploits et des hadithes de Mahomet .. de la conversion il 1'1s1am du commandant Cousteau, de l'existence de Dieu, du péChé que constituaient au regard de la religion l'homicide, la désobéissance is l'Etat et aux parents. Ce prêChe hebdomadai re durait une heure et l'on devait l'écouter assis sur nos lits. C'était le moment le pl us agréable car on pou..... ait rester ai nsi assis durant une heure." "Sous u • Ce bourrage de crane était également imposé aux détenus ne parlant pas le turc souligne Abdurrahman Aslan :"11 y a..... ait dans notre groupe 5 hommes âgés qui ne conl\8issaient pas le turc. le gardien m'avait chargé de leur apprendre en une semani ne les 40 strophes de l'hymne national turc ai nsi Que le Discours il la jeunesse d'Atatürk et m'a prévenu de ce qui m'arriverait si je ne réussissaIS cette tâche. Ces personnes qui ignoraient le turc ont fi nalement réussi il apprendre par coeur ces longs textes. Mais nous n'avons pas rlU éviter d'être tous roués de coups". • 11 lin r'r1sonnier âgé de 50 aos, Aliz Özbay, a payé de 38 vie cette éducation. Il était analphat.ète et n'était pas parvenu is apprendre complètement par coeur ces marches militaires. De ce faH, on le battait constamment lors de ces séances d'éducation. Il souffrait dans tout son coq.s et est arrivé un jour où il ne pouvait plus se lever du lit. Son ventre était balonné. Ses voisins de chambrée ont demandé qu'on fasse veni r un médecin. Finalement un médeci n est venu et il rlrescrit son hospitalisation immédiate. Cependant avant de quitter la prison pour aller is l'hôpital on l'a une nouvelle fo13et sauvagement passé is tabac; et cette fois-ci il n'a pas tenu le (:oup, il est mort." "line autre victi me de cette éducation forcée a été M. Emin Akpinar. Il ne savait rias le turc; il ne pouvait pas ar'prendre par coeur les marches militaires turques, ni mêroe décliner son identité en turc. Au cours d'une marctle au rlas( dans la courette) on lui a demandé de réciter notre '3ermon(NDlR. Il s'agit d'une profession de foi particulièrement chauvine, chantée tousles matins dans les écoles et 1e::icasernes de Turquie., Qui commence par ces mots: Etre Turc est pour nous,le pllJs grand des honneurs, la plus '1randes des gloi res, etc ...). Après avoi r récité quelques paroles il s'eet bloqué. Un sergent l'a alors roué des coups de poing et de pied. Grièvement blessé au ventre Il est tombé par terre, évanolJl. On l'a amené sur son ht. le soi r un médeci n est venu l'exami ner et lui (i Injecté du sérum., mais il n'a pas repris connaissance. On l'a transporté it l'hôpital où il est décédé des suites de ses blessures. le rapport médical officiel a aUri bué sa mort à "des causes naturelles". J l"extorsion des aveux Aprb lïmposition des règles cruelles il ~;'agissait maintenant d'obtenir la capitulation ,jes pnsonmers et début 1982 une "politique d'aveux" a été irp:itituée. Cela 8 eommencé., comme d'habitude, par une harangue du capitaine Vildiran : "Oue tu sois de droite ou de gauche, que tu SOIS eommumste ou apolste(N[JlR. Partisan d'Apo, chef du PKK, Parti des travailleurs du Kurdi~;tan), Vlens vers moi ! Je suis le seul il pouvoir t'aider. Raconte- moi tout, que je puisse t'aider. lei ni le juge, ni le procureur, ni ton avocat, ni ta mère, ni ton père pourrait t'aider. Yien~;â moi, je te sauverai '" . Y. ç. raconte ainsi cette période: " certains locaux de la prison ont été amén3gés en salle de totrure et d'aveux. là, sous la surveillance d'un médecin, certains prisonniers ont été torturés pendant des jours pour les forcer it passer aux sveux. Des procureurs miHtaire~; ::iesont rendu dans ces locaux spéciaux pour interroger il nouveau les détenus. En clair, la police politique; l'admInistration pénitentiaire, les procureurs militaires et les médecins militaires ont travaillé de concert, mai n dans la mai n". C.) Cette politique a proggressivement donné Quelques résultats et en l'espace de Quelques mois un groupe de détenus ayant passé aux aveux s'est formé dans la prison. Ils étaient Chargés d'aller "convaincre" certains autres prisonniers de passer aux aveux, ceux qui ne se laissaient ~Iasconvaincre étaient conduits vers les salles de torture. les procès-verbaux de ces aveux arrachés sous la torture, s;.~nés par le supplicé., étaient traosmis il la police et au tri buna1. Certai ns prisonnier~;, pour échapper il la torture, signaient tout ce qu'on leur demandait. ~1aiela plupart d'entre eux reniaient devant le tribunal ces aveux extorqués.(...) Voie] le témoIgnage d'Ali Demi r. un détenu accusé d'appartenance is une organisation d'extrême-gauche témoigne du cas de de Remzl Ercanlar, l'un des co-accusés de son ~'rocès qui il déc:laré devant le tribunal: " Un sergent est venu m'amener chez le capitaine. En fait il m'a enfermé dans IJnecellule et m'a dit : "si tu passes aux aveux., on t'amènera chez le capital ne qui t'accordera toute raide nécessaire. Sinon tu sais qooi ? Tu avoues ou tu avales ce rat mort. Ils ont eoupé le rat et • " en ont introduit par la force une partie dans ma bouche. Pour ne ~Iasavoi r à avaler un deuxième morceau. je les ai prib de me ramener dans la chambrée où je leur signerai tout ce QU'ils voulaient. Une fois dan::;la chambrée j'ai pris une lame de nÎ~;oir et tenté de me cou~ler le cou. Il a fallu 33 ~'oint~; de :,;uture pour me prouver que j'étai::; encore un être humain". l'u~;age ,je la contröi nte pour obteni r de::.aveux avait attei nt des di men::;jon:~i n:~upportables. [)an:~la chambrée de çiijkrij GöUa~;, devant les yeux de 60 détenus., le~;gardien::; ont introduit de::;m;:straque::;d;:snsl'anœ de ':.abri 2,ahin. Bubo Ta~;et f1ehmet Akku:;;. Nou~;::;omme~;tou~; devenu~; foœ .. raconte~i. Gëii::ta~;."Nous ne pouvion~; ~Iassupporter le~; (:rix de nos camarade~; ~;upplicib et comme nous ne ~Iou","ion~;rien fai re pour enwêcher cela. nous nous frappions la tête contre le mur. Il n'IJ avait ~,lœ aucune li mite il l'abjection. les matraques (:ouvertes du sang des suppliciés étaient tendues aux autres ,jétenu::; et le gardien ordonnait qu'on les lèche. les trois supplieih n'ont pu marcher pendant des semaines.lö nuit ils se re ..... éillaient au milieu des hurlements. Les matraques couverles de :3angliantaient notre sommeIl. NOIJ$étions coœternés, bouleversés ..en proie à la souiirance et au dégoût". le 21 man 19B2(NDl~~. Le jour de la tête du Nouvel An kurde, interdite en Turquie) l'un des détenus .. Mazlum Dogan.. s'est pendu daœ sa cellule pour ~Irote~;ter contre cette torture et (:e~; traitements cruel$. L'admi nistration pénitentiai re a eonfisqué la lettre qu'il avait rédigée ~1I)ur e:q,liquer son ~;uicide et a interdit Qu'on évoque d'une manière ou d'une autre cette affai reo C'e~;t après ce premier ~;IJic:idede protestation Que dans la nuit du 17-18 mai ferhat KuntalJ.. 1'-1ahmut Zenqi n. E~ref Anyi k et Neemi Oner se sont i mmolb par le ieu. - le Tribunal n'était pas différent de la prison- les pri~;onnier::; tentaient en vai n de fai re conna'1tre aux tri bunaux le~;torture~; Ct-oi::;~;ante~; ,jont ils étaient victimes en prison et de demander qu'on IJ mette fin. Les tribunaux étaient comme de mur~. le fait qu'ils assistaient sans réagi r au sort qu'on faisait subi r de..... ant leurs propres yeux dans la salle même du tribunal montrait clairement qu'ils ne pourraient p;j~; être ~;en~;ible::;ä ce qui ~;e ~Iassait à l'i ntérieur des prisons. "Ceux Qui devaient comparal'tre devant le tribunal étaient, a 6h du matin, conduits dans un local ::;~,éeial OÙ on les déshabillaient complètement. on les ioui1lait et on leur passait des menottes .. les mai ns der rière le dos, puis on les enchalnait les uns aux autres" raconte HA ."Ainsi encha'! né~;, nous deviof13 chanter l'hlJmne national, notre Sermon et le Oi3(:our3 il la jeunesse d'AtatUrk. puh il iallait se mettre à genoux pour réciter d'autres marches du répertoire. Ce rituel terminé ..on nous l:hargeait dans des iourgons municipaux de trans~lort de ..... iande~; de boucherie Que nous appelions "iourgons mortuai res". ( ...) On nous conseillait fortement de ne ~Iasparler trop devant le tri bunal. de nous contenter des répon~;t~~~; brèves comme oui ou non: Il nous était interdit de demander la parole.; il fallait parler uniquement lorsque le juge ou le procureur le demandait, et .. en ce cas) décll ner brièvement notre identité, di re à haute voix "à vos ordres mon commandant", fai re un pas en avant, claquer martialement les talons et attendre ainsi ce~; "ordre~;" du tribunal. Si) par exemple, un prbonnier n'avait rias bien elaqué les talons il allait figurer sur la "liste de retour" de ceux qui allaient être durement torturés pour leur "inconduite". les i nterr uptions de séance étaient également des moments de tourment. les gardiens matraquaient les détenus soœ prétexte l~u'ils avaient bougé., ou "décliné mollement leur identité" ou s.étaient levés sans qu'on le leur demande. Il était interdit d'aller aux toilette~;. On supportait tout mais l'angoü;se de~;toilettes était ... • 13 terrible. la plupal l fJ t:fIlre ooU8 ne huvait rien la veille ou juuI du ~Il 'J\..~;;' ut: II.I"'~'" ~ "'_' P"~' ,,\., trouver dans l'embarras. Malgré cela, certai ns n'arrivaient pas à se reteni r. le retour du tri bunal ét~H egalement très péni ble. On commençait à frapper dans le fourgon ceux dont le nom figurait sur la "liste de retour". Ceux qui, au cours de leur procés, avaient e::q.rimé de~; "vues idéologiques" étaient enfermés dans des cellules et torturés de la manière la plus cruelle." Cemal Klllç, jugé dans le procès du PKK.,faisait r.artie de ceux Qui ont protesté devant le tribunal (:ontr~ les tortures Qu'on leur avait fait sutdr. A -::on retour ä la prison, il était ~;auvagement battu., et il e:?,tentré dan::; le coma. Appelé ~;ur les lieux le médecin du ::;ervie:e 8 affirmé Qu'il n'avait rien .. qu'il "faisait du cinéma". Il a gémi trois jours et trois nuits, puh il fi cessé d'émettre le riloindre cri. On l'a alors conduit ä l'infirmerie) mai::; il n'en est jamais revenu; il avaH ~;uccorilbé.Plœieurs détenu ont éVOQuédevant le tribunal la mort de Cernai Klll'; mais il n'y a eu aucune ~;uite . les juges avaient une réponse toute faite :"les prisons ne dépendent pas des tri bunaux ....le::;pri::;on::;dé~lendaient des geôliers. l8 mort de 4 grèvistes de 18 f8im le 14 jUll1et 19ß2 .. les détenu::; ont entamé une nouvelle grève de la faim pour exiger le re:?'pect de leur dignité et leur droit il la vie. ( ...) Cette longue action s'est soldée ~Iar la mort de Quatre grevlStes I::emal Pi r .. 1'"1.Hayn Durmu~) Akif \"11maz et Ali Çiçek. (...) le 16 septembre 1982 .. l 'ljdmi nU ration ô dû '?,'engager formellement Qu'il n'y aurait pl us de torture et la greve a pris fi n. Entretemp:3 le Gôpitaine Yl1d1ran avait été muté et remplacé par le heutenant Ali Osman AIJd1n. Cependant rien ,je fonCIamental n'avait changé. Et les 15 morts de 1983 .._ Début 1983 il IJ a eu une nouvelle escalade de la t.orture et les morts se sont succédé: Ali Sari bal) tiMer Dermrok, Hôlit Malay .. AlJdurrahman çeçen) Äziz Büyükerta~) Bedii Tan) I. Haill Bat.ura1p, J;'amazan 'y';'lIJan,Ibi~ Vural) KenanÇiftçi, SelJfettinSak) Selatlattin Kurutar, HA1i Erastan) f'1edet Ozbadem, Ismet flrag. la plupart de ces prisonniers sont morts directement sous la torture. Il yen avait également qui ~;ontdécédb de "mort naturelle", condidérablement affaiblis par les conditions i nhuriiai ne::;de ,jétention. le povillon des tuberculeux Les conditions ~Iénitentiai l'es ont provoqué chez la pl upsrt des détenus des maladies durables. la plus répandue d'entre elles était la tuberculose. les détenus ne pouvaient pas avoir des médicaments. Ceux apportés par les familles étaient retenus par les gardiens Qui en remettait une ~Iartie. suiv;'!nt "la haute appréciation du commandant". Les détenus malades ne souhaitaient pas non plus être hospHalisés car les conditions y étaient souvent pires qu'en prison. Des gardiens sadiques IJ sévissaient avec cruauté(...). " 80% des détenus étaient malades ... raconte $ebab Karademi r. A côté de ceux qui avaient des membres ou des dents brisés la majorité souffrait de tuberculose, de rhumatisme::;, de maladies nerveuses, d'ulcères, de nép tlrite , etc ......J'ai vu un gardien passer Ii tabac un dénommé He, :30uffrsnt de bronchite, sous prétexte Qu'il ne guérissait pas vite. le gardien de la 26eme chambrée. BU1ent proclamait réguhèrement : "Nul ne peut tomber malade sans mon 14 autorisation. II tauOra1t me demander: "puis-je tomber malade mon commandant ?". Ceux qui avaient mal aux dents et voulaient aller il 11 nfi rmerie se voyaient donner des coups sur la figure, du côté où ils avaient mal, pour "cal mer leurs douleurs" .(...) lorsque les tuberculeux sont devenus nombreux on les a isolés dans une salle is part. le di recteur de la prison a promis Qu'ils allaient êt re bien soi9nés. Il ne restait plus il ses su bo rdo nnés 11u'il fai re exacte ment 1e cont rai re . Nos maigres rations ah mentai res ont été encore davantage réduites. l'hygiène était détestable, 1'1nstruction mllitaire ne nous laissait pas de répit. lin jeune homme de 18 ans., t1.A.., très affaibh par la maladie fi été hospita11sé ; 11est revenu peu de temps après dans un état pl us déplorable encore. Son front était couvert d'ecchymoses. "A l'hôpital on torture aussi, a-t-il dit. Ils m'ont battu, ils ont èteint leur cigarette sur mon front".( ...) On nous a fait signer des déclarations où on était ob11gésd'affi rmer Que la tuberculose n'avait rien il voi r avec nos conditions de détention., Que la nourriture était tellement abondante Qù'on devait en jeter une partie il la ~Ioubelle(...). Encore un jeûne jusQu"o 10 mort "le 1er septembre 1983, 60 détenus ont entamé un nouveau jeûne jusqu'à la mort. En ci nq jours la grève s'est étendue à toute la prison. Une seule revendication: "le droit de vivre comme des êtres humains". Dans un premier temps l'administration a tenté de briser ce mouvement par la répression des unités anti -émeutes. Devant la ferme volonté des grèvistes elle a dû promettre une nouvelle fois Que leurs demandes seraient satisfaites. Et, en dépit de quelques tracasseries, la torture ;) cessé j U3QU'SU début janvier 1984(...). En janvier l'ad mi nistration a déclenché une opération baptisée "le siège de Vienne"( NDlR. du nom de la campagne ottomane pour la conquête de Vienne qui, en 1683, s'est soldée par la défaite des Turcs). l'objective de cette peu glorieuse guerre contre des détenus sans défense : imposer le port d'un uniforme. les pratiques antérieures de torture et de mise il mort avaient repris. Remzi Aytürk et Yl1maz Demir ont été "suicidés". les détenus ont une fois encore eu recours à leur ulti me moyen de défendre leur dignité : le jeûne illi mité. la parti ci pation a été massive. les gardiens ont conduit tous les grèvistes vers les salles de torture où ils se sont déchaînés contre eux. Trois grèvistes, Necmetti n Büyükkaya, Orhan Keski net Cemal Aral ont été ai nsi assassi nés. Au 49ème jour du jeûne l'ad mi nistration fi dû accepter les revendications des détenus. Deux des grèvistes, Ismet Karak et Suphi Cevi rici sont morts au cours de ce long jeûne, un troisième, Cemal Miran est devenu aphasiaque". ;ïükrü Gökta~., qui, le 31 octobre 1986, a été transféré vers une autre prison résume ai nsi la situation à Diyarbaki r dans la période précédant son départ : "Récemment la situation s'était partiellement améhorée. t'lais rien Qu'en regardant les prisonniers vous pouvez encore 11re sur leur visage toutes les souffrances QU'ils ont eu à endurer" ( ...). L"avocat Mustafo Ozer : -mes clients ont été tués sous 10 torture- t1. Özer, avocat au barreau de Diyarbal<i r, a essayé de défendre un grand nombre de prisonniers devant les tri bunaux de l'état de siège de Diyarbaki r. Voici des extraits de son témoignage: "Après le 12 septembre( 1980), les droits de la défense, en particulier d81lSles procès politiques, ont été dans une large mesure restrei rrts. Il ne s'agissait pl us que d'une pure formalité. Err particulier à DiY8rbaki r 18défense ne signifi8it absol urnent rien qu'une formalité( ...). Il faudrait des semai nes, VOlre des mOlSpour raconter toutes les difficultés rencontreées dans l'exercice de notre métier .. • 15 d'avocat au cours de la période de 1981- 84. J'ai assisté à des procès où les prévenus étaient présentés les yeux au beurre, le visage tuméfié, en sang. Les juges n'avaient pas le courage d'émettre la rooindre observation ä ce sujet. face 8 ces scènes j'svais personnellement honte d'être avocat, d'être un homme(...). Etre avocat dans une telle période dans une ville comme Diyarbaki r, défendre des prhonniers politiques était une tâche extrêmement difficile. ,Je citerai l'exemple le plus slmple.la première COnditiond'une défense est l'existence d'un bon dialogue entre le prévenu et son avocat. Sans ce dialogue la défense comportera lacunes et défaut, dès le début. Pendant trois ans les avocats n'avaient droit qu'à des visites de 15 à 30 secondes is leurs client?. Vwc: 'i~"V~:: i maginer ce Qu'un avocat peut apprendre de son client durant un tel laps de tempsLJ. Partdnt du pri nei pe Que "dès leur incarcération les prévenus se trouvent sous la protection de la justice" j'ai déposé plusieurs plaintes contre la torture infligée à mes clients dont certains sont morts sous la torture; elles sont restées sans suite. Une fois, avec Quatre collègues, nous avons signé un plaidoyer de 25 pages, basé sur des faits conerets et précis; il nous a val u un procès pour "outrage à la cour" sous prétexte que dans ce texte nous avions accusé les juges de donner le feu vert à la torture en refusant de statuer sur les plai ntes des victi mes. Nous avons même été condamnés is un an de prison, mais la Cour de Cassation a finalement infirmé ce jugementL.). J'avais choisi le métier d'avocat pour aider les vkti mes, servi r la justice, je ne peux Que constater Que dans rnon pays 11 est i mpo3sible de réaliser ce rêve humaniste". le sort des ex-porI ementol res HA avait partagé la cellule de Nurettin Vl1maz, ancien député de Mardin .. ancien candidat it la présidence de la républlque. Voici son témoignage sur cette période: "Il subissait le même sort que les autres détenus ... le m'en souviens bien. C'était le mois de raffi8dan. Il y avait également de~ paysans et bergers écroués sous l'accusation d'svoi r hébergé de séparatistes kurdes. Certai ns observaient le Jeûne. On leur a fait boire devant nos yeux de l'eau de l'égout. Le plaisi r suprême des gardiens était d'humilier l'ancien candidat à la présidence de la république. On leur avait fait apprendre par coeur des rengaines du genre "si tu avais été élu président tu aurais vendu le pays". Ils 1ui ont fait subi r les mêmes tortures(...). Ils s'appliquaient tout particulièrement à l'humulier, ä bafouer son honneur(...). Un gardien le promenait de cell ule en cell ule en 1ui ti rant l'oreille et disait aux autres détenus: "voici votre préSident de la république, cracher 1ui à la figure '''(...). Les gardiene faisaient fai re toutes les corvées de nettoyage, de vaisselle, de manutention il N. VOlmaz et à deux sutres députés kurdes détenus, Ahmet Türk et CelaI Psyd8,(...)." "Il existsit une égallté face ä la torture, déclare de son côté rex-député de Mardi n. L'une des pratiques systématiques en vigueur à Diyarbaki r était de briser, d'anéanti r la personnalité des détenus. Il est i mpossi ble d'évoquer toutes ces tortures qu'on nous 8 fai re subi r(...). D'autres collègues députés comme CelaI Payda~, Ahmet Türk et Mustafa Kll1Ç ont subi le même sort Que moi". EN BREf, LA REVUE DE PRESSE LE PRIX ''TlICHOLSKV-STIPENDIET''décerné au grand poète résistant kurde SHERKOBEKAS(Degens Nyheter 15/8) LESANG,LAPEUR ET LES LARMESdans le Sud- Est de la Turquie - le consulat de RJ.A. aux 16 Pays-Bas: F'(lliCE CONTRE f'.1ANIFESTANTSKURDES, 40 Kurdes arrêtés (L'Eveil Courrier de l'Ouest. I P. Fiqélro ?, 4,6/8) de Haute loire. le OCCUPATION par une Quarantaire de Kurdes du HALL DU CONSULAT D'ALLEr1AGNE il Strasbourg OPERATION DES FORCES IRANIENNES ET KURDES au Nord-Est de l'Irak - OllRt'1IEH OCCUPEE OFFENSIVE IRANIENNE FATH- 9 au Kurdistan d'Irak - 4 REBELLES KURDES tués par l'armée en Turquie (Agence France Presse, l'Humanité, le Monde, Libération 6..8.,9 ..10, 11/8) LA CANDIDATURE SE PREPARE A L'EST: gros efforts d'Investissements en Anatolie orientale pour rapprocher le développement de la TurquIe de celUI de la CEE - lA TURQUIE ET LE t'lA~~CHE COMMUN - MANIFESTATION DE TURCS ET KURDES à Vienne et à Berne (Le Figaro. la Croix., l'Agence France- Presse 10,11,15/8) COMMENT lES TURCS ONT RENDU lEURS KU~~DESDINGUES: la régression sanglante de 18 dictature militai re d'Ankara contre les séparatistes ne justifIe pas les massacres commis par ses commandos "libérateurs" (l'Evénement du jeudi .. 13-19/8) t-1ESSAGEadressé aux membres du Parlement européen Qui ont soutenu la "Résol ution arménienne" (le Monde 19/8) GREVE DE lA FAlt'l DE 16 TURCS en la cathédrale de Metz - le PROBlH1E KURDE E\iOQUEA GENEVE - NOUVEAU RAID KURDE en Anatohe - Plus de 100 SOLDATS TUES par les Kurdes - 5 CIVilS TUES par les Kurdes - '''IOlENCE t'1EURTRIERE (Est-Répubhcaln., le Monde, Ubératlon, le Quotidien de Paris, le Courrier (Suisse), Agence France-Presse 19,20,22,24,25/8) PROJET DE RESOLUTION pour la situation en Turquie, présenté par la Commission des Droits de l'Homme des Nations Unies - 120 SOLDATS I RAKI ENS TUES par les opposants kurdes - SOS pour les grévistes de la fal m de Turquie (Conseil Economique et Social, Agenee France Presse, l'Humanité, Li berté 21,24,26,27,29,31/8) lE "PAYS I NCONNU" ET lA REVOLUTION PERMANENTE: 4ème du Moyen-Orient par son nombre, le peuple kurde reste l'un des plus grands du monde il ne pas détenir un état indépendant _ DESTRUCTION DE VillAGES KURDES en Irak - lES KURDES CHASSES du Consulat de R.F.A. il Amsterdam - lES REBELLES KURDES TUENT et l'ARMEE LEUR FAIT lA CHASSE (Workers Press, Wall Street ,Journal, Associated Press, Herald Tri bune .. Fi nanc1al Tl mes 8,9,10,20/8) lA LIGUE DES DROITS DE l'HOMME dénonce une fois de pl us les violatIons dont souffre le peuple kurde (fédération des Droits de l'Homme, 8/87) des droits de l'homme LES MINORITES DANS lA GUERRE DU GOLF - lA lOI DELA GUERRE CIVILE en Anatohe. - lES KURDES menacent les fI rmesallemandes. - LES METHODES KURDES (Uberte Welt Aktuell., Der TagesspIegel 23.7.,8.8) A l'AUTRE BOUT DE lA TURQUIE où le turc est une langue étrangère la peur face au terrorisme "aveni r (Der TagesspiegeJ., 9.8) et à t 17 LE Pi(Ul-Ul<:lLIK I LL'L ... t1L IlK.UII-IÇ 1.111 O\'V~Ol ;UJIUt:. - ~:; ; I~;'~'-:'"" .....;" ..",....... ~.. _.. ~_. séparatistes ~urdes. - lA PEUR REIGNE dans les pro..,;nces "urdes (Der Tagesspiegel , Die Welt 12, 18 et 20 8) "PERSONNE NE SE RENDRA COMPTE DE MA MORT" : les Kurdes vivant du PK.K et des soldats (Die Welhv'oche 20.8) el'Est de la Turquie ont peur lA TURQUIE: peur dans les villages kurdes: des dizaines de morts dans une attaque perpetree par le PKK. Cela risque de conti nlJer encore longtemps tant Que les minorités n'auront pas leur droit (DelJtsches Allgemei nes 308) BOMBES CHlf11QUES SlIR lA VI LLE DE SARDASHT (Kurdistan d'I ran) par l'armée l'horreur est comparable ä celle que connurent Hi roshi ma et Nagasaki (I ntervi IJ 19/8) irakienne : 6 SEPARATISTES TlIES is Tuncel1 - PRISON AU LIEU DE l'USINE, au Sud-Est - le t11L1TANT Oll PKK ENNEMI Oll DRAPEAU, a été arrêté - lA QUESTION KliRDE (la démocratie pour l'unité) (l 111iyet. Hijrriyet 1,3/8) v LE PKK DEMANDE LE SOUTIEN DES GRECS - lE GENERAL DE CORPS D'ARMEE Sayin. est nommé COMMANDANT CONTRE lA TERREUR - f1algré le super- préfet, une OPERATION DE lA POLICE ALLEMANDE CONTRE LE PKK - le super- préfet : "NOUS AGIRONS AVANT LES TERRORISTES" REGARD SUR LE SUO- EST - les KURDES EN ACTION EN EUROPE - les BASES OU PKK dans la Be"aa (Milli yet .. Hürri yet., Tercüman 3,4,6/8) LES SEPARATISTES fOUS DE RAGE: ils occupent - 3 VillAGEOIS ENLEVES à Cu"urca par des hors-la-loi - DES UNIVERSITAIRES de 11 pays invités en Turquie dégoûtés par les massacres du Sud-Est - le ,Journal BilD interroge: "QUE NOliS DEMANDENT-ILS, lES KURDES ?" (Millil,jet, Hürriyet, Tercüman 6,8/8) LE PKK lANCE DES MENACES contre le gouvervement allemand - 2 SOLDATS TUES is Hozst par des terroristes - BI lAN DES ACTIONS Oll PKK à la vei11e des fètes : 4 morts, 8 enlèvements "l 'OBJECTI F : UN PEUPLE QlIl SOliTI ENNE l'ETAT" - SEMAI NE CRITIQUE AU SUD- EST: 1 soldat et 4 terroristes tués à Gercüs - le sous- préfet de 5i rnak lance UN APPEL AU RETOUR il ceux Qui ont Quitté leurs villages pour fuir le terrorisme (Tercüman, Milliyet, Hürriyet 8,11 l8) LE PORTE-PAROLE DU PKK I NCUlPE par la justice allemande - lE TERRORISTE TUE aurait partiei pé à une trentai ne d'actioM armées - LE PKK DANS l'IMPASSE au 23ème jour de la loi d'exception - PRI ME DE 250.000 LI RES is ceux Qui retrouveront les corps des 2 terroristes tués à Blngol (Tercüman, Milliyet, Hürriyet 13/8) Dans les grands centres urbai ns, la POLICE EST EN ETAT D'ALERTE contre les actiOM probables du PKK - ACTION DU PKK A VI ENNE - NOUS FRAPPONS LES HORS- lA-lOI EN EUROPE: opérations conjointes des pohees turque, française, allemande et hollandaise (Mmiyet, Tercüman 13 ..14/8) AVEC 4 NOUVELLES VILLES, LE SUPER-PREFET s'occupera désormais des 12 villes du Su-Est daM le cadre de la loi d'exception - OCCUPATION DES lOCAUX OU JOURNAL "BilD" à Hambourg - 4.000 • 18 fU5lL5 AUTüt"lAT!QI_f£'::; ~<::"~I- ~!! !=,91i(:~ - Le [.Iirecteur de la sauvegarde de 18 "LES SEPARATISTES NOUS t1ENACENT ! " (t'1i1lilJet 15,16/8) (:on~;tit'.'ti,-,r/ .~11"'rr""c"1,, : 19 PERSONNES ARRETEES, is la suite d'un tract diffusé au nom du PKK is Tatvan - ALLEGATION DE TORTURE - t-1ANlfESTATION CULTURElLE KURDE interdite en R.F.A. - le PKK TRAfiqUANT D'HEROINE - DOUBLE SALAIRE AUX ENSEIGNANTS acceptant de travailler dans les régions du Sud-Est - 4 DES AUTEUR.S DU ~1A~iSACREDE PINARCIK tués is Gercus (t'1illiyet, Hürriyet, 17l3) LE PKK EST UN MALADE MENTAL disent les Kurdes d'Irak (Barzanhtes et Ta1abanhte::;) - IL fAUT UN MI NISTERE  PART ENTI ERE pOljr les questions du Sud- Est et de l'Est - NOUVELLE ATTAQUE MEURTRI ERE DES HORS-LA LOI - Le Mi nistre de la justice : "1244 DETENUS SONT t'10RTS EN PRISON" depuis le coup d'état du 12 se~lt. 1980 - 2 GARDIENS DE VILLAGE TUES il t1ardin lors d'une attaque sanglante du PKK - BAIN DE SANG au Sud- Est: 25 personnes massacrées par le PKK LES KURDES NE VEULENT PAS AIDER LA POLICE ALLEMANDE par peur de représaille::; du PKK} affirme la revue DerS~liegel (Tercüman, Mi11iyet 17,18,19}20/8) 25 t'10RTS ET 30 BLESSE~i à Siirt lors du massacre perpétré par les séparatistes - t'lES~iAGE DE L'UNION DES PARLEt1ENTAIRES TURCS - Nous demandons l'EXTRADITION D'APO à la SIJrie., affirme un journal arabe publié is Paris - 11ESIJRES A PRENDRE contre les actions sanglantes du PKK AllEGATION D'UN ,JOURNAL GREC: les services de renseignemenh turcs et israéliene travaillent ensemble contre le PKK - 'lASTE OPERATION MILITAI RE après le massacre d'Eruh - LA REALITE CACHEE derrière le massacre commis par le PKK (Tercüman .. t1illiyet .. Hürriyet 20 ..21 }22.,24/8) LE PKK fAIT PASSER CLANDESTINEMENT des armes en Turquie par les villes portuaires (t1i11iyet., 24/8) DES GARDIENS DE VillAGES SE SERAIENT ,.JOINTSAUX SEPARATISTES qui ont perpétré le mas::;acre d'Eruh - Pendant que le3 hors-la-loi massa,::raient} les villageois pensaient qu'ILS AVAl ENT AffAI~~E A DES SOLDATS en exerclce milltaire - LES VILLAGEOIS POSErH DES t11NES - UN MILITANT DU PKK arrêté à la frontière (Tercüman, Hürriyet 24 .. 25) 26/8) LE REPRESENTANT DE L'OLP A ANKARA., 11. FIRAS} n'a pas pu condamner les actes du PKK - EiD SOLDATS IRANIENS arrêtés en Turquie; parmi eux, 11 y aurait des Peshmergas kurdes liés à Barzani - 4 MEMBRES DU PKK distribuant des tracts contre l'armée ont été arrêtés (Tercüman., 11miyet 28/8) 15 PROTECTEURS DE YI LLAGES ont rendu leurs armes - LES HORS-LA- LOI ont attaqué le village de Mardin et enlevé 4 personnes - NOUVEllES MESURES CONTRE LE PKK : les soldats originaires de l'Est y feront aussi leur service milltaire - 6 PROTECTEURS DE VILLAGES accusés de collaborer avec le PKK à S11rt - LES PESHMERGAS ASSIEGES à la frontière turque (Hürriyet, Tercüman, t'1illilJet 26) 27, 28/8) DES 111NES POSEESsur les voies ferrées à Ceylanpinar - NOUVELLE ATTAQUE DU PKK : 3 morts et 3 bles3és - NOUVElLE INSOLENCE ARMENIENNE (Millyet., Tercüman 31/8) • 19 lA fACON [JONT EST PRISE EN COMPTE LA QUESTIONKURDE par les so(;iaux-démo(;rate~ turcs (Veni Güf'Jdem26/7-1/8) la prison de Dyarbak:ir : "DIEU N'EXIST[ PAS ICI, ET lE PROPHET[ EST EN VACANCES"-" MES CLIEHTS SONT MORTS SOlIS lA TORTURE", déclare un avocat de Di yarbaki r - lA MORT DE t~ECMETTIN BÜVÜKKAYA... - Ordre donné lors de la visite des prisonniers : '" lEST PERt11S D'AIt'1ERLES ENfANTS" - lES ABONNESDE lA PRISON: les anciens parlementai res d'origi ne kurde - "Il V AVAIT UNE EGALITEDEVANTlA TORTURE", dit l'ex-député de t18rdin, N. Vilma2 (2000'e Oogru 12- 1&i8) LE PKK EST UNE ORGANISATIONCONTRE-REVOLUTIONNAIRE,déclarent des réfugiés il Athènes TERREUR A ATHENES: 6 blessés suite aux attaq~ armées du PKK - BIENVENUE A LA lOI OE DEPORTATION- LE SCANDALE DE LA PROPAGANDE: le messsage publié dans "le Monde" est incompréhensittle pour le public français (NoUa, Veni Gündem 2, 30/8) LE OOCUt'lENTt'liS AU SECRET: "line proposition d'Atatürk: autonomie aux Kurdes" - "LIN KURDE NE PEUTVIVRE san31'Anatolie de l'Ouest" déclare l'ancien membre du Parti du Travail de Turquie, et auteur kurde .. Musa Anter -A VAN., LINTERRAIN DE 400.000 M2 CONflSQlIE pour les besoins de l'OTAN (2000'e Dogru 30/8- Si9) BULLETIN DE SOUSCRIPTION o Je souhaite contribuer à l'action culturelle de l'Ins~itut Kurde .. Je vous envoie un chèque de FF. o Je souhaite recevoir régulièrement le bulletin de l'Institut. Je vous envoie un chèque de 200 FF: représentant l'abonnement annuel. NOM: ADRESSE: -------------------------------.... BON DE COMMANDESTUDIA o KURDICA turc, anglais et .. " français) Je souhaite r,ecevoir ' exemplaire (s) de STUDIA KURDICA, en langue .. au prix de 30 FF. (pour la France) ou 8 $ (pour l'étranger numéro (s) désiré (s) ~ (revue en arabe, persan, - Je vous adresse mon règlement de mandat - lettre, 0 mandat international, 106. rue La Fayette 75010 PARIS o . , par 0 chèque bancaire, 0 C.C.P. à l'ordre de l'INSTITUT KURDEDE PARIS. NOM: ADRESSE: -------------------------------BON DE COMMANDE HEVI (revue culturelle o Je souhaite France) o recevoir exemplaires ou 10 $ (pour l'étranger). en langue kurde). de HEVI. au prix unitaire de 50 FF (pour la Je souhaite soucrire abonnements à HEVI (2 numéros par an). à partir numéro , pour le prix unitaire de 100 FF (pour la France), ou 20 $ (pour l' étran ger). Je vous adresse mon règlement de mandat - lettre. 0 mandat international. 106, rue La Fayette 75010 PARIS o NOM: ADRESSE: du , par 0 chèque bancaire. 0 C.C.P. à l'ordre de l'INSTITUT KURDE DEPARIS. I • IAUlIIl.DtCAVDmmI ŒIl) ~ L'Institut Kurde dlffuse des Uvres, disques, cessettea et cartes posteles. Yous en trouverez laUste Cl-dessous. Pour vous les procurer, envouez le bon de commende,lY8C votre riQlement per chiq .. , CCP ou mendet. Aucun envoi ne peut être fait contre remboursement. LlYRES fit fRAf£è.I.S. EN fLAMAN Eft ALLEMAND Ut nmc. Eft ARABE LES KURDES ET LE KURDISTAN, ouyr. collectif ANTtlJLOOIE DE lA POESIE POPULAIRE KURDE, Gérard ChlUand MANUEL DE KURDE, Joyce Blau GRAM MAI RE KURDE, Dje ladet Bédl r Khan et RoQer Leacot IMAGES DU KURDISTAN DE TURQUIE, Sua\I1P Adl16 PERSECUTION DU PEUPLE KURDE EN SVRIE,I.S. Yenlu LIED DER AARDE, Heden; ferho CIGERXWIN, POEZIE UIT KOERDISTAN, Der'WÎf ferho KURDISCHE VOLKSDICHTUN;, Thomes BolS SIYAN'I N SEVDASI, Mahmut Baa; KÜRT'ÜN TÜRK'ÜSÜ ZAZN:.A- TÜRKÇE SÖZLÜK, Helm;seniJ L'HISTOIRE DES KURDES ET DU KURDISTAN, Hehemed Emln Zekt CIRIKEY KURDISTAN 40f 40F 80 f 200 f 40f 20 F 20 F 20 f 20 f 30 f 50 f 85 f 120 f 25 f APPEL DU KURDIST AN, NO3 et 4 THE KURDISH OBSERVER 15 f DISQUES SIVAN PERVER, The Kurdish Troubadour GULÎST AN, My Heart ;s ; n Kurdistan 70 F 70 f CASSETTES SIVAN PERVER, JI bo zarokên Kurd;stan NO 1 et 2 NÎZAMETTÎN ARIC, NO5 BARAN, N02 STRANÊN ME OOSTIN, HelUee & Sh'an TEr1J, Chants du Kurdistan CIWAN, N03 (éd: Institut Kurde) MAZHAR, A'w'8Zi Kurd; NOl ,2,3 et 4 35 f REVUES CARTES . Noir et blanc POST ALES . Couleur AffiCHES tlJMMAGE A YI LMAZ GÜNEY PUBLICATIOIS II L °IISTITUT HEYI, revue littérelre, en kurde, STUDIA KURDICA, revue d'études, lOf 35 F 35 f 35 f 40f 35 F 35 F 2f 3F 10 f no 2, 3,4et 5 no 1 (arebe et persen) no 2 (erebe) , no 3 (turc) , BULLETIN DE LIAISON ET D'INfORMATION, (tous les num6ros) CARTE GEOORAPHIQUEDU KURDISTAN (couleur, 125x80) 50 F 40f 30 f 25 f 100 f LlYRES tH KIRMANCI .....• ' £I:.NlJ A~I:)I A, l",.rX'W'lO ReNAK, Ceoerx'w'tn SEf AK, C8IJ8rx'w''in HÊVÎ, Cegerxwtn HÊlÎN, Mahmm Balcst TU, Mehmet Uzun Al~[)L C ~;.~~~~\1~ BI EFSÛN, traduit par Bavê Berzen DENGÊROJA Oll, Der~ ferho EM Û P!RSA ME, Sah'inê Sorekll MmlNA K~lEKÎ RIND, Mehmed Uzun GIRTÎ, ftr(ÇJt C8'vI8rt KOMARA DU10KRATÎK A KURDÎSTAN (MAHABAD), Kertm Husamt ,JIVANA REV1SENBIRÎ Û SIVASÎ VA KURDAN, Celllê Celll SEX SEN'AN, feqê Teyran 0 ..,.., . 35 f 35 f 35 F 25 f 40 f 40 f; ~O F 30 f 60 f 50 F 25 f 30 f 60 f EN SORANÎ HElBIJARDAN, Zenctra "Ha'w'ar" tlROKÎ KURD, Rtzgar Abdullah SIVENE BO KURDISTAN, Vastn Warzêr HALWEST, Zenetra "Ha'vlar" DU TAQLAVÎ BE SUT, Sebah Ghaltb Abdullah PAS AS BETAL, Zeoctra "H8'w'ar" CUREWERÎ Û BIREWERÎ, Zenetra "Ha'vlar" - Sex R. Talabant KARWANÎ SORES,Zeoctra "H8wr" JE, ferhad Sakell 20 20 15 30 30 30 25 30 50 LlYRES SERKETINA MISKAN, M. Emin Bozarslan ZAROKÊN ÎHSAN, Mahmut Bakst ALfONS Û CINAWIR, ferick Carlbrand 35 f 35 f 35 f DOE.fAITS REYUES PERIODIQUES RONAHÎ, des frères Bedi r Khan de 1942 è 1945 ROJA NÛ, de Kamuran Bedtr Khan de 1943 à 1946 (réèdttion) (r6èdttton) HÊLÎN, (revue pour enfant - en kurmancl) ROJA NÛ, (revue culturelle - en kurmanct) CARÇIRA TEKOSER, " MAHOSTAVÊ KURD, (revue culture lle - en aoranl) , JIVAN, '. PEVY, MÎRKUT, NO 1,2 et 3 (revue humoristtque ÎSOT de NOl à 5 - en kurmanc1) f f f f f f f f f 100 f 100 f 6f 12 f 20 f 10 f 30 f 15 f 35 f 15 f lOf . .- - (. _ _-- ..~._._-" .........,.-~._----,-------------------.--..---.-----.-- ------ ..------.--.-.-.--.--- --~------_._--_._--_.\ .. ... ! ': I: : I. ,I I! • I !, ,I I I I , \ I , I: il l' 1; ,. SYDNEY MORNING HERALD FINANCIAL ~ TIMES I , VIE 15.8.1987 CULTURELLE Kurdernas store ]2oel tur Tucholsi:O:-stipcndiet Sorgens oeh motstândets diktare och lD.lad(' hl'fommandc nom ~lt l.~ vor h.n om ho- • .on v.r ("".,, "Ill'" l, .r"" """V rni" Itt illn. mi« it Iill.raturen. Il.n v.r mm foroln orh främ.ta mi.tare. f Sherko ßP.k.. Ir lin., ir.ftt& och bredaxlad. Det 16.... Iockl.a hlret döljer h.n. breda panna och den yvi •• mustuchen ...... märkhyade .nsikte. Djupa tlTOr I pannan oc:h pA kindem. vlttn.r om att h.n Ir en .on .v ett so... set oc:h olycklict folk, vars Iiem. land h.r .plittrata oc:b berövals sin. nationella oc:h mänskli.a rälligheter. ShprllO JW. ... " hruk.r ort. ~al. las sorgens oc:h motstlndels diktare. Han själv ir alväl motsllndsdiktare som motsl6nclsman. H~n studerade till i.... njör i Bagdad. Därefter dellol ban I den kurdi.k. befrielserilrelsen som radiorappol'tÖl'. Nu kommer ban till SW!rtce ef::.':.. kort avv.ktan i Syrien oc:b eng......, Sberko Békas är vad lIl8D kan k.Ua en poet Dock stir hans poesi lAngt ifrln c1en paletiska övertydliaheten och dol nabt uppbyulia. poIitiàa budskapet Han Iyckas verkJiaen poetIskt cestalta .itt folks 6cIe oc:h sorg. Jag frlcar bollOlll hU!' han IÖker förena e ............. oc:hpoesL Tioverk Sherko Bêkas brukar kallas sorgens och motstândets diktare. Han är kurd och räknas till sitt folks främsta författare. "Som medlem av ett förtryckt folk har jag pâverkats av samma tradition som tidigare engagerade skalder i Kurdistan", säger han. I gAr,fredag, tog han emotSvenska Pennklubbens Tucholskystipendium. är en av grundarna till den kurdiska författarforeningen i Irak och var senare dess sekreterare. Nu bar h.n bIldelots Sven.ka l'ennklubbens lrhga Tu,'hol,kysllpt'ndlUm Det är for all hylla sin poet oeh för att dela hans glädje som kurderna ~ anorcInat denna pœsi; afton. Etter altanen! slut (rAgar Jag honom om hans kinslor inrör ,stipendlet Blandade kinslor - När jag fi.k meddelandet frln Svenska Pennklubben all jag hade tilldelats lrets Tu.holsky-stipendium gav det mig blandade känslor. Jag var naturligtvis glad, jag kände mig hOOrad oc:h uppskattad som poel Men sambdigt kände jag sorg över min exil och mitt flyktingskap. Jag viII som andra förf.ttare i denna värld leva i fred, fribet oc:h bet i ett enat självsländigt och fritt land ocb där ägna mig It mitt fÖrf.ttarskap. ~en jag skulle tro • tt Tucholskys 1evande själ sku!.. vara ooJd (orst nÄr clet inte try"- DEN I .UCUSÜ IH7 i Stockholm, Folkels bus stDr. sai. Mer än 500 kurder bar saml.Is, all. är fuUkomlict Iysta. Pt. scenen en poet. ikläda den kurcliska folkdräkten. En biraDde stämma: poeten lutar lie DIed armbIgam. mot podiet ocb läser upp sIna dikter. Poetea ocb publilteD bar en intensiv kontakt. Poetens ord rinner.om flodema Eufr.t och Tigria. Med kroppssprlk ocb mimik töner ban orden med värme oc:h livligbet. Hans ord förmedJar käns1an, doften, smakeD, .tmosfären .v bemlandet En dei dik:.:r.~ka lloga oc:hhar episk En vän bredvid mig säger' "Sedan mordet pA Olof Palme är det i dag antaglicen fö.."ta gAngen som kurdema upplever sAdan glädje oc:h värme ... " Ord som förklarar my.kel langre rinns forfattare I nâgon forfoljd Sherko (-')(11_ varlden som kan delas stipendium Bëkas tlll- i hans namn. ar en av d(' främst.a kurdiska dlktarnu. Han ar välkänd och Iti.t bAde i de fyra delarn. IV Kurdistan och utomlands. Hans far. Faik ßëkas. är en av de genom tiderna största kurdisk. skalderna och skaparen 8\' den kurdiska nationa1marschen I barndomen oc:h ungdomen agnode sIg Sherko Békas 6t allläsa kurdlsk. kll'iSlkf'f ~om Ahmf'ttê Xani. M,-'Iayë CILÏl'i, NaH. Haei QddlrC:~ Koyi samt Mellanoslerns kla\Slkcr sâ'iOßi Ilaflz, Firdeusi. Omar Khd.yyam. - Jag "äxte upp I ("tl liU.erärt rôrfattarskap var eH stort morallskt stod Cor mlg. han var en oersättlig Coreblld, en outtomlig kalla for hem, sager han. Mm fars Poeten pAseenen hoter Sherko Békas. Han är kurd frAn Iro •. född 19-10 i Suleymaniyo. den största staden i Irakiska Kurdistan och dess kultun.'entrum. Han mig Nar jüg var barn pekade folk allud ut miR som Faik JBëkas son, - Vi diktare har vira ..... former oc:h regler som .kIljer si. towt frän tex politikernu. Men samtidigt anser j.. .U poesin mAste innehAila nlgon form av handling. Som mee!lem .v ett förtry.kt folk som kämpar tör sin befrielse har jag pl""rkata .v samma traditionskedja som de tidigare eng ... rade skalderna I Kurdistan. Men lIl8D miste alllid var. pAsin vait al aU poesIn Inle förlorar sitt konstnlrli&a InnehAlloc:b förYandlas endut till politiska slagord. _ Sherko Békas Iitterär. ba ... e bestir .v lia verk: "Poeslns wllglans" (11le8),"Prin ses sans bärstol", "Grltens hus" (llMl9),"Smeden Kawa" (1971), "Jag släcker min törst moo nammor" (1973), "Gryning" (1978), "GaselIen" (1979), '"I\rl singer frln bergen" (1980), "Dikter för Pesh Merga" (IH51. Hans senaste diktsamli ... "Dai" (Asgamen) har i dagama kommit ut pA kurdiska i S""rige. rörutom "Smeden Kawa" oc:h "G.sellen" är .. mUi•• h.ns verk c!aktsamhn.ar. Békas första dikt publicerade • 1957.Han läser oc:h skri""r poesl kontinuerligt Men hans mest produktiv. och kreativa period 10m poet Vir tielftl iinre exil elter traged;n Ar 1975,dl den kurdiska !kolriolser"relsen krossades, tusentais kurder dOclades... mUiga st.ädcr och by.r i .rinsomrAc!ena mellan Irak och Turkiet först.ördes och hundratusentals kurder forvisades till de arabi.ka amra. d,'na i $Ödra Irak. DA förvisad". " on Shorko flëkas. - Tragedln. sorgen oc:h oly.k.n kan i sig frilmj. sk.pandel. menar han. Eller den stora upplösningen av den kurdiska rörelsen deporterades jag till $Ödr. Irak oc:h levde där i exil i Ire Ar. mee! förbud alt lämn. platsen oc:h alt besöka Kurdistan. Första lret var jag ensam, sed.n kom oc:ksl min familj.1 början av min vislelse lvingades j.. imInader .lt sova i en mililärförläganin •. Des.' sa tre Ar i exil skrev j.. myckel; där skrev jag ner det mesta .v mm.verk. , I mllilärförllunln.en .krn I.. mina Ilnpta och vlkll.uta prosadlktar, "Koç" (PöM.nl .... (ln\ f .1£ hnrtlttp fi\r 'o"'C~ rln •• n .krlv. kortare ven och lann ny. ~kslCII'IMr under denn. pe. Sherko Béku har ocksl över. saU Hellllnp.ys .Den .amle ocb bavet. tiD kurdi.ka. H.n taJar ,Ima om dlktare 10m Lorca, ElIot, Found, Celan, Baudel.lre, Rimbaud, Neruda, Hikmet. Adonis, Derwesh, Sbamloo. H.n h.r tacit rtark. intryek av modemisIIIen och desa företrädare. Bland de kurdiska diktama har han mest pAverkals .v Goran (1904-llMl2), den framste kurdiska modemisteDUksom i bela Mell8DÖstem är den klasslska poesin myeket dominerande i Kurdistan. Alt den munt1ip litteraturen törblir Ievande Ir ncks6 nllot karakläristiskt för ett instinat samhälle. Men I synnerbet ef1er 1951 Irs milltirkupp ocb republikens tillkamst bar den lIIOdema litter.tuNn utvedtJata i Irait och Iraltisk. Kurdistan. 1970 arundade Sberko Nkas. tillsammans mee! nier. författarvlnner, eU sIllsk.p: "Den litterära överblkken oc:h fmye_n". TilIsanunans introducerar de vIklic. författare lnom virldsJjtter.turen pi kur. diska. De experimenlerar moo nys stilar oc:bformer. Expressionism - I vir gener.tion, slcer h.n. skedde det en stor vändpunkt i kurdisk poesi under den väpnade röre!sens epok. Samhällels gränser oppnades oc:hden första sam. hällsstrukturen .Iogs IÖnder av yttervärl~en. Sprlket. Iitter.turen oc:hpoelin IIIAste anpass. sie till denn. nya epok. I vir rörelse 101 vi D8turligtvis oc:ksl dei av vAr. röregängare. Men min. verk är wske främst en reßeklion av denna samlida epok, oc:h de har nag hjäipt till alt utveckl. en expressionistisk tenC'kons i kurdisk diklning. Sherko ßëkas är för lörsta cAngen i Västeuropa. Ilan lir mOOveten om alt Tu.holskysti!",ndiet skapar nya möjligheter. oppnar nYI dörrar for honom. I vAras ovcrsatt.es en dei ev hans dikler till itahenska En sto,' del av hans. dikt.er tolklls nu t,n svenska •• nCf'Olske n..-h 1\ .....a ndni ... ar oc:h tidskril~r i r.~I.pu~ ..... 1 DU~ ha ... dikter pA arabiaka Men i Ink lir samUi •• hans böcker Indrag .... oc:hdet är förbludet .lt ge ut hans ny. verk. Han fir inle heller llervänd. till silt hemlancl I Sherko Nkas poesi finns alik. symboler. En av de oflast förekommande är rasor. Sherko N. kas puesi ir en ros 10m blomm.r mitt bland handbojar, laggtr6cls.lälllse' och förbud. MEHMEDUZUN Filfflllfl4re ad. jou ..... lllt 1 , 'Î L'EYEIL DE HAUTE .LOIRE 2.8.:19,87 ,~~~,:~pg,Ja peur.et les"'~rm~sdans le Sud-Est de là Turquie L A VOIture avance très lentement sui la piste minée et trois poh"c1ersturcs des It forcf]s spéciales d'opération anti-terreur» examinent scrupuleusement le sol. Une trentaine de minutes auparavant, un mInibus transponant les proches des victimes du . dernier massacre avait sauté su, une mine télécommandée faisant trois mons et hUIt blessés. Cette piste en Anatolie orientale, longue de cinq km, relie un village cynaque (chrétiens arabes), amtiI, à la ferme yuvali (province de MardIn, au sud-est de la' Turquie), qui a été le thMtre d'une des attaques les plus meunriéres des rebelles indépendantistes kurdes, En effet, dans la nUit du 8 au 9 juillet. neu(,civils dont cinq femmes et qua,tre enfants, y avalent été massacrés. . Dans la méme ,?uit, les terroristes kurdes avaient tué seize autres villageOiSà Pecenek, à une.vingtaine de km de .Yuvali,ce qui avair'poné le bilan de la nuit'ensanglantée à 25 tués.' ., ' ' Aprés l'explosion, Je'squatre journalistes dont un envoyé spéciai de l'AFP ont été les premiers à, emp;unter cette route ,minée par des terroristes kurdes (ce n'est que deux jours plus tard que des artificIers. venus dAnkara avaient trouvé deux autres mines prtJtes a exploser). "lis attaquent les VIllages Isolés toujours la nUIt et depuis quelques mOISles CIVilssont devenus leurs CIblespréférées n. dit un des policiers spécialiSé dans la lutte contre le terroris[1Je. ft De plus en plus ,l'envie me prend de me battre avec eux. mais ils éVitent tout accrochage armé surtout avec nous 11, ajoute-t-if ,. Un trou d'une profondeur de prés de deux métres, au mt/ieu de la route, Indique l'emplace.r!18nt de l'eXPlosion. Le choc de la déllagration a prOjeté le mImbus au bord de la route et le moteur qui s'est détaché du véh/cule, il ùne centaine de mètres, Serrant;entre ses bras, le corps, encore chaud de son mari, tué sur le coup, une femme pleure et se lamente en kurde. Deux hélicoptères s,uNolent la régIon pour repérer les séparatistes qu'on estime toujours aux alentours. La ferme yuvali est il un kilometre du lieu de l'explosion, Totalement Isolee alf milieu d'une .plaln~ aride, 'entou~ée de montagnes, cette ferf1}fJd une cinquantaine d'habltants parait calme à premiere vue. Ma/s un spectl!clf' ,de carnage ,horrifiant s'offre aux journalistes dés I entrée du v/llage: des corps de femmes et d'enfants de deux' à cinq' ans, dech,quetes par les rafales ,des 'mitrat/lettes, des Itts couvens de sang, des femmes.qui pleurent, '. • , Les villageOISkurdes assis,au bord de la 'route, encadrés par des' gendarmes, attendent le ejébut ,de renquéte' Malgré leurs souffrances SIprofondes, ils res.tent mUfJts. . . 'j , La majOrité de c~tte population semble avoir pris ses distances avec la rébellion qUi s'est nettem8nt àrientée vers faction terroriste (enlevements et assassinais des ciVils),:sanspour autant sympathiser avec J'armée tlJrque. ~ . Une Cf/se de confiance ragne entre les deux panies. t'Etai voit dans ses citoyens kurdes (appelés' 'officiellement 'des Turcs montagnards) des compilces dl?s reb~lIes '!t des" collaborateurs" en puissance. Longtemps délaisses face;a leur. destin, considéras comme des cItoyens de seconde c!asse et oppressés. la plupan des Kurdes ne croIent plus il l'Etat tu;c. Pounant ils ne sont point panisans de la creation d'un Etat kurd,e Indépendant, Ils veulent que leurs condItions de vie s'améliore, que le climat d'lnsécunté qui régne dans la ragion cesse et que l'Etat tienne sa parolè pour les protéger des attaques sanglames du pani des Iravailleurs du kurdistan fP.kk - marxiste .IéniIl/ste). ". ' "Avant le coup'd'Etat de 7980 les séparatistes' confisquaient nos récoltes, tandiS que maintenant ils tuent nos femmes et nos enfants Il dit un paysan kurde révolté. .. , , " Mais la lutte contre les terrOf/stes kurdes n'est pas facile dans cette regIOn couvene de montagnes arides oches.en grottes, où peuvent fa,cl/ement se cacher les assaillants. Se.uls les ," (orc~s .spéciales d opératIOns antl-terreur " de la poilce, récemment dépéchées dans les provinces of/entales, sont capables de mener un combat efficace face aux rebelles, car les soldats inexpérimentés de l'armée restent souvent Impuissants dellant. le prOfessiônnfllisme des séparatistes. I -" ' LE' COURRIER riE 'L'OUEST 4.8.1987 Pays-Bas: police contre manifestants kurdes Ji l'intérieur' du Consulat de.RFA' AMSTERDAM. - . La poliCe hollandaise a investi' ,. Consulat d'AUemagne de l'O,ue.i é Am.. terdam hiet midi pour artéter plus d'une quarantainé,'de 'manifestants kurdes qui prbtestaient, semble.t-il, contre le son réservé é leurs compatriotes en RfA.. Environ 25 policièrs armés de' matraques se sont ~aftus avec' LEqFIGARO 4.8.1987 PAYS-BAS les manifestants qui s'étaient , enfermés é l'intérieur du Consu. lat. Un porte'patole de 'la police . a révélé que plus de petson- . : nes avaient" été arrété8s pour l'occupation, inégale de la teprésentation ouest-allemande, Personne n'a été gtavement blessé. La police est inteivenue à la demande d~ consul. ' . 4d INFilTRATIONS PAR lA fRONTIERE SYRIENNE Un réel climal de guerre régne dans cette région du sud-est de la Turqu/e soumise il la loi maniale depuis 7978, où vivent. selon les estimations, de 8 il 9 millions de Kurdes (sur 52 millions d'habitants en Tu/quie). Plus de sept cent personnes (militaires, policiers, civils et rebelles) ont trouvé la mon depuis la reprise de la rebellion- kurde en ao&117984. Parmi les 372 civils assassinés depuis trois ans, 37 d'entre eux ont élé tués depuis le 8juWel. Le bilan total des terroristes kurdes tués au cours des trois derniéres années s'éléve a 255. Selon le premier minisIre turc Turgut Ozal, qui s'est rendu sur place à la sUite du massacre, le nombre des militants armés du PKK dans les quatre provinces de l'Anatolie orientale (Diyarbakir, Mardin, Siin et Hakkaf/ s'61éll8il 7.758 et le nombre de leurs" complices actifs" parmi les paysans il 2.338 personnes. Ces quatre provinces sont en effet, de ~éritables poudriéres peuplées en majof/té par des Kurdes, soumis il l'état de siége qUI doit étre, selon la promesse'du gouvernement leve le 19 JUIlletpro.hain. Mais ,les choses ne sont pas aussi simples qu'on ne le croit. jf Ils s'inflltrent pal les frontières synennes par groupes de 2-3 personnes, Ils forment par la suite des commandos de 20 personnes et ils S8 cachent en territoire turc dans les grottes des montagnes, Certains groupes sont dirigés par des Armémens d'origme sy"enne affirme . DUXjournalistes le responsable de la pol/ce spéCiale. Chacun sait dans la région que le PKK JOUItdes compltcites dans presque tous les viI/ages.et fermes. I/s ne sont pas nombreux, Inals très efficace", affirme un Kurde appartenant il la nlllice chargée de protéger le village. Cette milice armée, créée, entrai'née et payée par les autorités depuis 20 mois pour dissuader les rebelles, est chargée de veiller il la sécurité des localités isolees. Ses membres sont devenus avec leurs familles rune des cibles préférées des rebelles depUISjuin dernier, Il, (f LES MOUCHARDS: CIBLE DE PREDilECTION DES REBEllES ((Les mouchards", c'est~8-dire ceux qui collaborent allec les forces de l'ordre, sont la deuxléme CIble des rebelles. Les mt/itants du PKK captent toutes sortes de communications radio, délerminent l'identité du collaborateur" et se vengent, précise un responsable de la sécurité ' La peur régne dans cette region: la peur du PKK et la peur de ~ollaborer avec les autorités turques. En effer. certains Villages n'accepte(lt pas le système de milice et refusent les armes offertes par les autofltés, pour ne pas sttirer l'animosité du PKK. Questionnés par desjournalistes, même des blessés affirment n'avol( rien vu, ni entendu lors d'une attaque. Pis encore, cenains vII/agesn8 préViennent pas les autorites apras les attaques du PKK, et enterrent leurs mons dans un st1encetotal. Parfois, prtJvenirles autorités ne change pas grande chose. Le SOif Il!s nu/Jtairesont peur d'une embuscade et ne s'aventurent pas sur les lieux des attentats. Ils y vont le lendemain matm raconte un VillageoIs, Restent. les ((forces spéciales d'opérations ant;-terreur u, le corps d'élite de la poilce specialisée dans l'action anti-guerilla. Au total ils . sqnt . 7.300 dans la région et 400 autres vont les rejoindre dans un aventr proche. Le gouvernement qui a comprtS qu'il a affaire non pas a " quelques pIllards" comme il l'avait toujours dit, mais il une guef/lla profess/onneile. compte il coun terme sur son corps d'élite de la poltce pour mener un combat efficace contre le PKK. , Ankara. selrouvant jusqu'a maintenant dans une pOSItiondéfensive, se prépare donc a l'offenSIVe. Mais à moyen et il long terme, le gouvernement compte sunout sur un grand projet d'irrigation, en constructIOn actuellement, dont le coût global s 'elave à dIXmIlliards de dollars et qui vise il developper cette region, la plus démunie du pays, cf' QUIaura pour effet d'enrayer l'influence que pourrait avolf le PKK parmi les populations kurdes. f( jf 11 Erol Ozkoray - A.F.P, Jl, 6.8.1987 Trois lr.anifestatioDs kurdes en Europe Des manifestants kurdes ont occupé des locaux ouest-allemands dans plusieurs pays euro~ens mercredi matin 5 août. Les manifestants ent,endaient ainsi protester contre une o~ration menée par la police fédérale allemande le mardi 4 aoOt sur l'enSemble du territoire de RFA, L'opération avait pour objet, scion le procureur g~n~ral fMéral Kurt Rebmann, de trouver des pre.uves de "cxistence d'une organi. sahon terroristc kurde visant à l'tli~ mination d'opposants Politiques, Le ~arquel soupçonne cette organisalIon, sous couven des associations légales de kurdes. d'avoir panicipé à cinq meurtres et deux tentatives de meurtre en RFA dans les milieux turcs et kurdes depuis trois ans, C'est à Copenhague que les mani. restants k.urdes ont ~t~ les plus nlenaçanlS : une dizaine ont investi les locaux de la compagnie a~rienne Lufthansa, dpandant de l'essence ct menaçant d'y mettre le feu en cas d'intervention polici~re. . En Belgique, c'était d'enlr« du consulat de le hall rue Royale, pendant RFA à Liège 9u'oceupaient une vingtaine de manüestants kurdes. . A Paris, enfin, un groupe d'une trentainc de Kurdes a envabi mercredi matin le si!ge de la Lufthansa, qu'il a occupé une heure, Les manifcstants se sont di9pcrs~ d'eux.même à l'arriv6e des forces !le police, Quarante Kurdes arrêtés dans l'ambassade. de RFA o Sur la demande du consul ouest-allemand, la police hollandaise a investi "ambassade de RfA pour arrêter plus d'une quarantaine de manifestants kurdes qui protestaient contre le sort ré'servé é leurs compatriotes en A~, lemagne fédérale, Ces derniers étalent venus déposér une pétition mais ne voUlaient' plus quitter le cons.Jiat. LE COURRIER DE L'OUEST, 6.8.1987 • Kurd.. , - Le bureauparisiende la compagnie aérienne ouest. allemande.Lufthansa était occupé mercrt!dimatin par « une dizaineJI de militantsku/des. Selo;' la direc. pagnt!sde • femmeset d'enfants« occupentpacifiquementles locaux, Ils demandent~ • entrer en contact. avecl'ambassadeur de RFAà quiils veulentremettreunelettreile triçe du bureau, les Kurdps'accom- protestation, \ 2 \ , , ,Agence.. France Presse Kurdes-Manl~ ••lalion Une Quaranl~in. d. Kurd.s occu~enl 1. hall d'.nlr~. du consul al d'AIl••aGne • StrasbourG I STRASBOURG. ô aoOl (AFP) - Un. ouaranlain. d. Kurd•• onl occup. j.udi pendanl cih~ heures le hall d'.nlr•• du consulal d'All.MaGn •• SlrasbourG. ;pour prolesl.r conlre un. op.ralion d. polie. M.n•• Mardi sur l'.ns'Mbl. du ~erriloire d~ la RFA .l visanl •• labtir 1•• P.uv.s de l'.xisl.nc. d'un.' orGanisalion l.rrori.l. kurde dans c. paw•• Il n'w a pa•• u d'incid.nl. Les Manir.slanl. onl 'vacu. 1•• li.ux apr'. avoir obl.nu c. ou'ils :r~claM.nl • chacun. d. l.ur. Manir.slalion. dan. la capilal. al.aci.nn •• :c'esl-'-di~. pouvoir .xpliQu.r 1•• Molir. d. l.ur aclion • la pr•••• r&Gional. ~cril •• pari'•• l l.l.vi.... . D.s Manir••lalion. cOMParabl ••• "lai.nl produil•• M.rcr.di • Cop.nhaGu, ,(Dan'Mark)~ • LitG' (JelGiQut) .l • Pari•• i ,Agence France Presse ran-Irak '. p~rationsl d.s rorc.s irani.nn.s .l ~urd.s au nord-.sl de l'Irak. s.lon adio-Uhéran ~ I . LONDRES, 9 aoQl (AFP) - De nouvell •• o~'r~lions onl 6l. lanc' •• par les rorces irani.nn••• l la Gu'rilla kurde iraki.nn. dan. la provinc. d. Sulei~ani~.h (nord-••l d. l'Irak). a annone' diManch. Radio-T'h'ran r.~u. par la BBC à Londr.s. I Inl.rroMPanl .on prOGraMMe. la radio tr'ci •• QU' loul•• 1•• ba••• irakienn.s d.s "haul.urs slral.Giou.s du:Khurnavazan" avai.nl .l. délruil.s .l Que l'Irak avait subi d. lourd.s p.rt•• au cour. d. c.s oP'ralion •• I ,Agence-. France Presse . \ I:ItmtésàMbènesetà La police grecque. arrêté, vendredi, 20 Kurdes qui manifestaient dans les bureau> de la compa8n~ aérienne ouest-allemande Luftansa à Athènes. en siple de protostation cont .. de< opérations policières menées en Rf A cont~ des militants indépendentistes kurdes. La ,.aile, dix Kurdes avaient été inkrpellés a Stockholm lors d'une manifestation semblable. La police ouest-allemande a fermé mardi les locaux de plU$ieull associations kur.. dont certains membres sont soupe_ nés de participer à des opérations krroristes. G;~lli~;~ 10.8.1987 "THE KURDESTU£S ~ Kunles et UD soldat tUlt ont élt Ifts, dimanche, dans UD affronte. .pits de la fronliàe syrienne, selon I. l1IIionaIe turque. '* 10.8.1987 Iran-Kurd.s La viii. d'Our.i.h a été occupé. par l.s .aouisards kurd.s. s.lon 1. PDKI PARIS ••10 aoOt (AFP) - la ville d'OurMi.h dans la provinc. irani.nn. d. l'AzerbaïdJan occid.ntal (100 k•• l'••t de la rronlitr. lurQu.). a .lé occUP~' le 28 Juill.l d.rni.r par 1•• p.shM.rGa du Parti d'Mocratiou. du Kurdistan d'Iran (PDKI). annonc. lundi un cOM.uniou' d. la déléGalion • .l'ext~ri.ur du PDKI. Selon 1. cOMMUniQué. oui n. pr.ci •• pas .i c.lt. occupalion •• pour.uit. ,les locaux d. la cOMPaGni. d•• ponl•• l chau•••• onl .l. inv.sli. aprts un ,'"br.rarrront •••nt". l•• locaux onl 't•• n.uil. inc.ndié••• l 1•• dhU. ~at~ri.ls 40nt "consid.rabl •• ". I Le PDKI annonc. par aill.ur. ou. J8 .ililair.s irani.ns capturés 1. 24 ~uillet par 1•• p••h••rGa. onl 't. lib'r•• "aprt. Qu'ils .ur.nt .xpliQué Qu'ils avai.nt .l•• nr61's d. rorce". Agence France Presse 8.8.1987 6.8.1987 11.8.1987 Quatre nbeIIes luI'des abattus eaT .... L'.rmée turque a .ballu dimanche quatre rdleUes kurdes lOll d'affronte, ments près de Gercus, dans le sud~t de la Turquie. L... quat~ hommes ~aientles responsables de trois raids lancés cetk année par les séparatistes qui ont fait 60 morts. Cependanl, lundi, des ~belles kurdes ont attaqué deux villages de la province de Tunceli . tuant deux personnes. 11.8.1987 9.8.1987 Iran-Irak l.ad Declenche ••nt d. l'orr.nsiv. irani.nn. Fath-9 au Kurdi.lan d'Irak ••• lon Uh~ran . PARIS. 9 aoOl (AFP) - L•• rorc•• irani.nn••• l d•• oppo.anl. kurd•• au r~Gim. d. BaGdad onl lanc' di.anch. un. nouv.ll. op'ralion. no•••• Falh-9. dans 1. nord-,.t de l'Irak ••• tlanl hors d. co.bal Qu.lQu. Qualr. 'c.nl. soldats iraki.ns. a annoncé Radio-T'hèran capl'•• Pari•• l'op.ralion.- Qui •• d'roul. dan. la réGion d. Khour.al. dan. la provlnc. de Sulei.ani~.h ••• t M.n', nola•••nl par 1•• Pa.daran irani.n•• d.s combattants du Parti dé.ocraliQu. du Kurdistan'd'Irak (PDK. d. "assoud Barzani) et d.s Kurdes iraki.ns rér.uGiés .n Iran. a pr'cis. 1. co••unioué diffus. par la radio orrici.ll. irani~nn•• Elle a ét. lanc', nota.m.nl ".n r.présaille. conlre l.s aGr••• ions du rlGime de BaGdad conlre l.s Kurd.s iraki.ns" .l a p.r.is JUSQU" pr'••nl d'investir tout.s l.s posilions militair.s iraki.nn.s dan. s.pl villaG's .l sur s~pl h~ut.urs .n prorondeur du l.rritoir. d. l'Irak. aJoul. 1. l.xle. 400 Ira~i.ns onl ét. lués ou bl.ssés. donl d.s .oldal. d. la Gard. Ft'Isidenti~~le irakianne •• t d.s dizain.s rail. pri.onni.rs; le. troup•• d. p'aGdad, Qui ont .GaleM.nl .ssu~. d.s .déGlts .al~ri.ls. ont lenlt sans succ.s ciecontl'e-a;llaQueor lIlaisont dQ ballreo eonrelraite. Les combatlanls iraniens el kurdes. Qui onl ~ porl~. de vue Khourmal .l les routes r.lianl cetl. localil~ ~ Se~.d SadeGh .t Halabja. inlerdis.nl ~ar des lirs nourris d'artilleorie loul mouvemenl irakien dans le secleur silu' enlre la fronl1~r. et l'esl de Khourmal. P r ailleurs~ toujours selon Radio-T~h~ran. un avion irakien a .l. aballu el s n pilote lu' au nord du rronl. dans la r~Gion d. l'ofrensive Nasr-7 o~ les roupes de T.héran ont repouss~ dimanche ~ l'aube une conlre-offensiv. ira~ enne. faisant d. "nOMbreux" lu~s el bless~s iraki.ns. • TURQUIE. - QUlltr. rebelles kw .. tuft P8r r.rm' •• - Quatre r_ kurdes. KeuSés de plus de soi.Mlte meutres de civils turcs, ont 9 au cours de heurts "'re forces gouvernemenet -.--... près de Gen:u., dano le __ de la Tur"" ... a rapla radio na'ionale. LOt'S d'un .utre accrochage, deux soldats ont ••• ,un, dim_ 1_ lKlÛ'. part' '" , .... le mime jour par des ."'.' ratist .. qui IVlient ouvert le f~ sur ...... unit' de gendarmerie. près de Kigi. d8na la province de BingoI. - IReu"'.} Dernières Nouvelles 12.8.1987 • lURCS ET KURDES A VIENNE. - Un de _issanU turcs occ"'" clans l, matinée d'h,or le bureau de la 0Kti0n autric:llienna d'Amnestv Intamalionali V_ pour __ rattonlion sur une grM de la laim suivie par das prisonniers politiqun .. Turquie. Una dizaine de Kurdes .. m6rna tampI """"'" le consuIa' da la RFA ,u cant,. da V_ pour~, salon las pro' ...... lndications. l'obtan\ion da l'niIe polI'ique clans ce pays. Le porta.parole n', pas prècosé I. groupe d'.- ~ • ~ on. nat"oona.... des manilastanU kurdas. 3 LE:..FIGARO 10.8.1987 La '.ca'ndidature se ~'~~j. ~... ~~ lL-e e e., Pour rapprocher le Pl/YS. du riireau de déreioppement de la CEE, .. Ankara fait un gros effort d'inrestissements en Anatolie orientale, Dans certaines régions de l'Est, celles où le terrain est le plus montagneux, les tracteurs n'ont pas encore remptlcé I.. outils ANKARA: (de notre envoyé Claude LORIEUX' m.nuel •• (Photographie SIPA.PRESS.) ques), en pass.nt pàr l'éducation. Deux des principaux ouvrages - le barrage Ataturk et le tunnel d'Urta - doivent étre terminés dans cinq ans. le tunnel, é lui seul, 'V8 permettre j'irrigation de .près de • Avant que la Turquie puisse prètencinq cent mille hectares de terre è blé: dra être européenne, il faut que ses villes sept millions de personnes sont conceret ses villages re •• emblent Il des viiles et nées par ces traveux d'Hercule, pour les. Il de. viilages européen •. Je veux dire par quels 'Ie gouverne men! a, l'an dernier, III qu'elle. ou ils di.posent d'eau potable, augmenté ses crédits de moiM. . . de, canalisalion., d'électricité, du téléTous ces efforts répondent Il ce Juge. phone, etc.. . menl des spécialistes européen.: ' L'inlé. l'homme qui formule ce! exigence. g~alion de la Turquie ne se fera que le jour n'est pas un • eurocratq. sQucieux -de ou l~s travailleurs '':trcs t{ouveron,l. du pré.erver une certaine idée de la CEE, ni Iravall chez eux. ' Et pourtant, comme le un crllique Impénitent du pays d'Atàturk. rappelle M.' Aii Bozer, ministre d'Etat C'est Adnan Kaweci, le directeur de ca bic~argé, du dOSSier européen, • I~, libre net du premier ministre Turgut Ozal, qui, ~rrculatlon découle de~ accords d'associ~.bravant l'incrédulité générale et les pré. tlon p.ssés (accord d Ankara de 1963) el ventions des Douze, a déposé' offlcielleaurait dû entrer en vigueur eo décembre ment cette année la' demande d'adhé.ion '?86 '. M .. Bozer note aussi qye le con.eil de .on pays au Marché commuri:Volonla. d assoClalion ne se réunll pas réguliére. riste co!,"me tous les Turcs qui parlent de ,ment ,et que le protocole fmsncler CEEl'Europe, A~nan Kaweci 'ajoute : • Toutes TurqUie ne fonc!,onne pl~s .. Anka~a .o~. ces transformations sont en train de se halte. donc Que I accord d assoclahon SOIt faire. Dan. l'est du pay. notamment., réan.'mé en tenant compte du droit et de. Les proDlérnes d'une éventuelle 'adné~ • eXigences sociales. de la CEE, Mais la .sion - que le conseil des ministres euroTurquie veut davantag~.'. Elle, réclame péen a chargé la Commission de Bru,xelle. l'adhésion .• L'~conomie iurque, diagnosti: 'd'étudier - ne se Iimitenl pas au .ous.dé. que ie ministre d'Etat, e.t vr.iment capa. veloppement et é ,•• urnatalité qui frap. ble de s'adapler aux exigences. ' Il .ouli. pent l'Anatolie cenlrale et orientale, Tout gne - et avec lui tous les experls n'e.t pa. ro.e dàns la partie occidentaie Cette peréée ne .aute pas aux yeux é internallonaux - son spectacuiaire réta. (el occjd~ntali.ée) du pays où s'esl aggluBiliis (pas plU. d'ailleur. qu'a Hakkari, blissement depuis 1980 el surtout son taux linée I. plupart des Induslriels et aulres Mu. ou Bingoi). 'Le gouverneur Mu.tapha de croissance élevé (6 % en 1986). donneurs d'emploi •. Quel défi, par exem. Yildlrim est conscient de .es handic.ps. Avec la reprise de la valse. hésitation pie, ,que cette aggloméralion d'Istanbul L'hiver cruel d'abord: • Impossible d'eneuropéenne sur leur demande d'adhésion bientOt plus peuplée que celles de Londres treprendre de gr.nds travaux pendant de ies Turcs sont a nouveau mal é l'aise. U~. et d. P."s ' longs mois .• La forte natalité 152 % de la éditorialiste de la presse d'Ankara cons. Mais si les DOuz. redoute nI par-dessus populallon a moins' de quatorze ans) en. tale avec amertume :., Quand il s'agit dEi tout d'étre env.hl. par les Turcs au chO- .uite, Et .on corollaire, le chOmage :.'. Les problémes miiitaires, la Turquie est la, ,mage, et d'ajoutér de nouvelles régions hommes dynamiques et ceux qui ont' un bienvenue. Mais dès que l'on passe -.aux déshéritée. é. toute. celles qu'iis assi.tenl petit capital .'en vont. C'esl ce qu'a fait queslions économiques ét sociales, la médé;é, c'e.t avenIlout é l'Est qu'ils pen.ent.. Ozgur, 'un maçon: ii a' maintenant un'e Ii.nce surgit!, " ' Surtout. s'il •.• ont allemand. et qu'il. ont pelite entreprise é lui. , Pour donne; un Si l'on suggére A Ali Bozer que' . dé;é 1,5 million de Turcs sur leur territoire. méller é la populalion, le gouvernement a f'accord d'associalions pourra Il étre amé. Le. propagandistes ont tendance Il dire' lancé dans l'E.t un progremm. d'artisanat nagé pour concilier les intérét. 'européen. que M,Ozal. découvert l'Est. C'est exa.. (tapis Kilim et chaussures) qui a un certain et turcs, le miniSIre proteste: • je con.tate géré bien sùr. Mai., comme le con.late un . succés, Car, la surlace agricole esl rare qu~ c~ type d'accord ne fqnclionne pas. Si bon connai •• eur de la Turquie profonde, 'dans ces vallées étroites, Je. SUIS dans l'Europe, je dois, le savoir . • ;usqu',è il y a une qull1zalne d'années Sinon, je dois chercher une autre politique celie région élait praliquement é l'ab.n. Le grand e.polr, non plus .eulemenl de étrangére,. don., l'E.t mai.,de loute la ,Turquie, s'appelle Et quand on lui rappelle que trojs' . Ce n'e.t plu. le cas, L'!:tat y inveslit. Il ,GAP •. C'esl un projet géanl, qu'un Amé. interventions milllaires en trente ans cela , construit de nouvelle. roule., per exemple ricain compare Il celui que mena Il ~ien fall beauco'up dan. 'un pays candidet une entre Diyarbakir et Mardin, au cœur du aux Elat •. Uni. la Tenne •• ee Valley Authl>communauté d'Etats démocratiques, le mipays kurde. Il bAlit de. fogemenl., pour I. rlly. Le. Turcs s'att.quent A deux fleuves nistre réplique: • C'<l.t précisément pour police .Qr, mels aussi pour le. ensei. pre.tigieux: l'Euphrale et le Tigre. II~ ont renforcer la démocratie que nous voulons gnants parlol. encore contraints é parta. conçu un plan globa' allanl de "Irrigation , étre membre Il part entiAre de la CEE. ger leurs chambres d:hOte,1.vec les:voya: (1,5 million' d'hectares) é la production Alors, taule inlervenlion militaire sera hors élf¥:trique (dix-.ep.! centrales hydrauli. de question. C. L spécial) geurs de p•••• ge. Et puis surlout il améne le léléphone, inslrument s.n. prix dans un pays im~ense (la France plus la RFA) el en partIculier dans une région ou les transports sont parfois difficiles: il y est tombé l'hiver dernier jusqu'à 'douze mètres de neige! SI l'!:tàl monIre la voie, le • privé, Iralne ta patte. Les pouvoirs publics ont d.éjll du, mal é obtenir que leurs propres fonclionnai,es effectuenl conime le veut la . 'loi, une pertie de leur 'carriére Il l'Est: deux ans pour le. médecin. par exemple. Député de Bitlis, supe~be ville historique toute proche du lec de Van Kamr.n Inan déplore que cent quarante postes d'en.ei. gnants ne soient pas pourvus dans son département., Conclusion lapidaire d)m bon ob.erva. teur étranger: .. Aller dans l'Est, c'est aller en exH, • Au •• i besucO'up ~e • volonlaires dé.ignés. font.lls lout pour l'éviter, y compris émigrer! . Adn.n Kaweci croit Il ,. politique d'en. couragements fiscaux aux Investissements dans l'Est, le Mezzogiorno de la Turquie en- quelque sorte. ,~~ ProJ'et géant sur l'Euphrate "1. è mil 4 LA CROIX 11.8.1987 LA TURQUIE ET LE MARCHÉ COMMUN PAR JACQUES BICHET' L _ a Turquie de juillet 1987 est tendue ven un seul objectif : son entrée à part ent!è~ dlOl .Ia Corn. munauté ecOllonllque eu. ropéenne. Cetle oritntation totale et elclu. sive résulle de la véritable révolution culturelle opérée dan. lea an. nées 1930 par le • Pèll! de la patrie» M ustapba Kemal Ataturk. La jeune République turque rompait alon avec la politique oUomane en le voulant laïque, démocrale et délibérément tournée ven l'Occident. L'entrée dans l'Europe, c'est la ligne d'arrivée ven laquelle convergent toua lea upecll de la politique turque. Le choil de l'Alliance atlan. tique en 1952 fait aujourd'hui de l'armée h.rnue le veilleur avancé de l'Occide~ïin.m enlle lea Soviéti. ques au Nord, leurs alliés syrielll au Sud, et l'intégrisme iranien à l'Eat. Les orientation économiques, délibérément libéralea du couvemement de Turcot Ozal, libération dei cJ1an. ges, limitstion du rôle de l'Etat, garanties aUI inveatiaaeun étran. gen, metlent la Turquie au diapason de l'économie de marché qui prévaut en Europe. Quant à la démocratisatioq rapide du régime issu du coup d'Etst de 1980, elle doit beaucoup plua à l'elÎgeDee européenne de Caranties démocratiques qu'à la logique plua prudenle de ce régime. A cet égard, le réCérendum de seplembre autorisant ou non la rentrée immédiale sur la scène politique des leaden écartés pour dil ans en 1980, sera significative. En recard de l'objectif, quels sont aujourd'hui lea atoull de la Turquie, maia ausai ses faiblesses? Au plan économique, la Turquie accuae un retard préoccupant par rapport aUI pays de ;.\ COl1Ununauté européenne : un PIß de 52,7 mil. liards de dollars, soit 1 057 dollars par habitant contre 9 251 dollars par habitant en France. En revanche, un taus de croissance de 4,9 'l,entre 1980 et 1985, et de 7,75 % en 1986, témoigne d'un optimisme et d'une volonté mani. feste de parvenir à un niveau per. mettant l'intégration dans la Communauté, dans un délai de cinq à dis 101. Au plan de la politique intérieure, il esiste une réelle possibilité de dé. stabilisation avec le problème lu ~:, (6 millions de paysans -pau,:,. conf'més dans les provinces de l'Esl). A la lentation assez naturelle, là.bas, de la manière Corle, on préCé. , ,p:,~'~ ...... rera sans doute la solution préconisée par les esprits les plua lucIdes : un effort important d'inCrastructures et d'équipements couplé avec une sco. larisatlon soutenue et une tentative d'assimilation par les moyens audio. visuels (n' notamment) de nature à Caire entrer en douceur, et en turc, la Turquie dans les cœurs. Quant à la politique estérieure de la 'l'urquie, les relations avec la Grèce, les questions de Ch l'pre. ainsi que celles des Arméniens posent vraiment problème. Les Turcs sont habités par une bonne conscience à toute épreu,'e . • Que l'on arrête de nous rendre responsables de la déportatIOn des Arm~niens de 1915 à 191, ", disent toua les responsables politiques. Les efforts de la Turquie et sa détermination à rentrer dans la CEE contrastent singulièrement nec la Croide réticence des Européens à l'éCard de ~tte idée. Les Turcs, conscients des difflcul. tés (dues notamment à la pression hostile du lobby cree), n'en\'Îsagent d'entamer le processus d'intégration e dana un délai de cinct à ,dis ans. temps aussi, pour les Européens, reprendre haleine après l'intégra. tion des Grecs et des Ibériques, E t'"~Ol1't • La Twvuie C~ 1t"1t dt remédier à SO" retard éc.omlmiqut et /'ell$emb/t dt la pclitiqut tWVut tefld dIw ~ ,Ç!J'Mlunaul(~"!'oE!ellJlt.:.(Photo AGENCE .98J1l!IlaJ FRi\NCE Aulrich~-manifeslalions Occupalion ~ Vienne du bureau d'"Amnesl~ consul al de RFA par des Kurdes _ _ _ ., PRESSE Inlernalional" L~n WI seul .objectif; . _ • DipuI, CDF-PR dJJ tit Btl/ort. ,u:t.p",1dm dJJ Groupt d'aJ7l~" parltm,,'al1't F'Il",.T""l"1t 11.8.1987 par des Turcs el du VIENNE. 10 aoOl (AFP) - Un Groupe d'une Quaranlaine de ressorlissanls lures a pacifiQuemenl occup~ dans la malin'. de mardi le bureau de la seclion aulrichienne d'"Amnesl~ Inlernalional" ~ Vienne pour allirer l'allenlion sur un. Gr.ve de la faim suivie par des prisonniers poliliQues en TurQuie. Une dizaine de Kurdes onl .n ••me lemp. occupé le consulal de la RFA au cenlre de Vienne pour revendiQuer. selon 1•• premi.res indicalions. l'oblenlion de l'asile poliliQue dans ce pa~s. Le ponle-parole n'a pas pr'cis' la nalionalil' d•• manifeslanls kurde •• ,donl le peuple (environ 15 .illions d. personnes) .sl réparli sur Qualre pa~s: 'la TurQuie. l'Iran. l'Irak el la S~rie. AG.ENCE Suisse-TurQuie Manifeslalions FRJ\NCE PRESSE 15.8.1987 de Turcs el de Kurdes ~ Be~ne BERNE. 15 aoOl (AFP) - QuelQue 250 Turcs el Kurdes onl manifeslé sa.edi apr.s-midi ~ Berne leur soulien aux prisonniers Qui fonl la ûr.ve de la faiM dans les prisons turQues. Les manifestants onl r.cla~. Que le Gouvernement lure melle fin ~ la lorlure dans les prisons et améliore les conditions de d~lenlion. Ils onl tenl~. en vain. de remeltre un messaGe contenant leurs revendications ~ l'ambassade de TurQuie. La manifeslalion. autori'~e par la police. s'esl d.roul~e.san5 incidenl. • l'èvénement du jeudi 13-19.8.1987 répression s'abat sur la Turquie et soume au Kurdistan, en particulier sur le PKK, dom plusieurs milliers de cadres som arrêtés, IOrturés et jugés. L'impitoyable revanche des militaires a-t-elle jeté les militants du PKK, aveuglés par l'idéologie, dans une fuite en avant qui ne pouvait déboucher que sur le crime pur et simple 7 Au cours d'un étonnam plaidoyer devam le tribunal militaire de Diyarbekir, Mehmet Hayri Durmus, membre du comité central du PKK, se défendra d'avoir prôné la violence pour la violence, déclaram: «Nous ne LES SALAUDS Les terribles bavures du PKK Comment les Turcs ont rendu leurs Kurdes dingues La répression sanglante de id dictature militaire d'Ankara contre les séparatistes ne justifie pas les massacres aveugles commis par ses commandos ((libérateurs)), ...,.' «Trente villageois de Pinarcik assassinés par un commando séparatiste kurde. Parmi eux, seize enfants et six femmes.. La dépêche, tombée le le' juillet, n'est pas la premiére du genre. Le Parti des travailleurs du Kurdistan (PKK) est le plus violent des groupes kurdes. Mis au ban des autres mouvements qui luttent pour un Kurdistan autonome, le PKK «liquide physiquement> leurs militants dans l'émigration en Europe (à Paris, nOlamment dans le secteur de la rue SaimDenis où vivent de nombreux Kurdes). ce mouvemem a assassiné, depuis le début de ('année, plus de cem villageois du Kurdistan turc, en majorité des femmes et des enfants. Le bilan des massacres dans l'est de la Turquie s'établit, depuis 1984, à 472 morts, dont 313 civils. Un «cadre> parisien du PKK teme de justifier ainsi la «bavure> de Pinarcik: «Quand le PKK fait une opération et que les combats durent plusieurs heures, il est normal que meurent non seulement les hommes, mais aussi les femmes et les enfants. C'est inévitable.» Conscient du malaise créé par cette explication, il ajoute: «Quand le PKK cue sept "protecteurs de village", et en même temps des enfants, la presse curque publie des photos des cada- vres de ces enfants, avec le titre: "C'est ça, la justice du PKK!" Mais quand l'armée curque bombarde des villages au Kurdistan, comme cela a eu lieu en TUrquie dans le Hakkari, ou au Kurdistan irakien, la presse turque et la presse occidentale ne soufflent mot ... et pourtant ils ont massacré femmes, et enfants!. Critique bien reçue, mais qui ne justifie pas l'incroyable dérive des libérateurs kurdes devenus à leur tour des bourreaux. Pour certains militants kurdes, il faut «en même tempt>résoudre la question nationale et la question sociale •. Ils ont donc créé, fin • OrglUJJsa:lOD mandst. .'.',I~n'n'.te,le PICK ,. a IIJscrlt la .vlolelJce révolutlolJlJa1re JI à BOD ...• programme. ...... ' 1978, le PKK, organisation marxiste-léniniste qui inscrit la «violence révolutionnaire» à son programme. Après le coup d'Etat militaire du 12 septembre 1980, la : sommes pas une bande de bandits armés née spontanément... C'est vrai, nous acceptons le principe de la violence révolutionnaire ... mais pendant toute l'histoire de la république (curque) toutes les tentatives de changement fondamental ont éré réprimées de façon sanglante ... En dépit de tour, l'organisation politique de notre moul'ement et son développement idéologique restaient nos objectifs primordiaux, tour le reste était secondaire.... Mehmet Hayri Durmus est mort en novembre 1982 dans la prison de Diyarbekir, après une longue grève de la faim. Le 15 août 1984, le PKK annonce la création des Unités de libération nationale du Kurdistan. Ses premiers commandos passent à l'action dans la province de Hakkari, avant d'opérer dans lOut le Kurdistan, multipliant les coups de main contre les unités de l'armée régulière. Malgré la présence d'effectifs considérables, l'armée curque est débordée, contrôlant difficilement une frontière de plusieurs centaines de kilomètres, au-delà de laquelle les commandos du PKK trouvent refuge et bases de repos: au Kurdistan irakien, ou en Syrie (où le PKK a noué des liens avec certaines organisations palestiniennes, en particulier avec le Front populaire de Georges Habache). Le comble est que les terroristes kurdes CUres n'hésitent pas à demander protection à des pays qui opprimem et massacrent. .. leurs propres Kurdes. Le 28 juin 1985 un décret du Conseil des ministres crée les «protecteurs de village». Sorte de harkis, ils permettront de pallier les insuffisances des forces régulières. Le PKK voit lOut de suite le danger: «Les protecteurs de village sont le seul espoir de l'Etat cun:., affirme à Paris un responsable du PKK. Le PKK s'attaque donc à ces miliciens avec autant de violence qu'en d'autres temps et d'autres lieux le FLN algèrien s'était attaqué aux «harkis •. Horreur de la guerre civile: femmes et enfants deviennent les premières victimes de cette fureur aveu2le. Résultat: dans l'indilTérence généraie, fa répression continue de s'abattre sur le PKK. On pourrait remplir un journal avec la liste des condamnations à mort et à r perpétuité infligées aux militants devenus I' enragés du Parti des travailleurs du Kurdistan I Chris KlTI'SCHERA I A Dlyarbeklr,les 6 mWlanlS du PK!( sonl jugés dans l'Indifférence générale. 19.8.1987 ADRESSE AUX MEMBRES DU PARLEMENT EUROPEEN QUI ONT SOUTENU DIRECTEMENT OU INDIRECTEMENT LA "RESOLUTION ARMENIENNE" Le PuIe_ brop6aI • adopa! It 18 juin 1987. .... rfsolullo .. laIlIaIee "Une sollIioD po/IlIque pour la queslion _lame" Cette R&oIutloo: • Comporte aIIfplIoa Il pretendu en 191 S • 1'_ des .rm&Ile .. pu 0lI0alIns IUra. • IlI5fte la _ pu la TI",,* du "eenoctde " el du "problfmt turdt" dins ... colldillons requises pour sonla:aaIoa IIX ComlDunllllis EaropetaDtS. Le 21 Juin 1987 u.. p'OUpt cIt tmorIstts kurdes .... lCbornt! SUt un cIt ~ bablla .. lS. pm cIt la frollllfre lrùltn pour _ la mollif d'tIIW tUX donl16 e.. ranlS el 7 ........., ... !xlslt-U DDt rtIaIioD ... trt la rfsoIutio .. du PorItmtnt et It ~ des ltrroris ... kurclts? eenoctde Que s'est-U ~ en 1915P • ..... nDfrIitns onl vtea ... polx et ... honDOnie .VO( Its Tura ptndont prt$Cju'Ult mlOfnal .... Mals ... 191 S Ctu. qui vlvalent dans le Nord - Est du PIT' 50 sont Insursfs conlre It Gouvrrntment Ottoman. • En lant que ComplKJlOns d'lflIltS. 0 ont aIon roIIaborf IVtC la I...... 1SarIslt. 1fI.. cIt chasstr Its Tura fo_t ItIajorltal ... dans la rfpm et d'y loncItr un Etat basf sur la mlnorttf 1tIIIfnItn .... • Dts boncIts de ltrrOrlstts lnIIfnjens ont tIWSICn! cIts ptI'SOlI .... 1n1lOœtl .... par dizain .. cIt mUlim. oIln cIt cbasttr Its Turcs cIt ce ttn1tot .... ..... pulssancts oolonJaUsts et tmpfrlallsœs cIt l'fpoqut ont ... COU~ Its INM"",n. dan. leun dfons. QU'. fait le Gouvernement Ottoman en faltP A quoi rime le gfnoddeP • Le Gouv t• ~ ... Armfnltus. en f&utt cIt la zone cIt s-re Ils autres rfJlIoas cIt l'Empire. El ce qod ... aaaIlblt • dtstlnll:lon D'ltalt pu ... CIlDps cIt conœolrllioD 01 .... loyers d'txttnDIoatIoo. • .... Armfnltus llIslaII& ......... ~ .. sb<s I0Io cIt la _ cIt pme contioualtDl • olne dins la paix et duit la stcurilf. GIll""" La dfIInltIon de eenoctde en tile meme Ie ..... npmsf d'n ........... d'. JIlIlIpt etIutiI!at. Alors It ~ ~ enteDd-ll pu Il qat ... OtIDllllllS OIIt dfcooyen DDt -'* ..... cIt sfnodcIt ... DIY ... rfplaIl o .. toultlois oral que le dlp/aœment • cIerouIf dans Its drcoostIDœs cIt pme. Les IIIOY- cIt transpon ftalent rucIIaItotIJm .... CDlIdIdoas ~ rudes. La lIllIlIœ el ... fpidfaIIta Y rfpaIenL 0 .. pruftoo.. .. ~ .... beaucoup d'Armeoltos 0IIl ~ la œs COIldilloIlS. Mals ... lIlhIIts coodItIoDs. lIlIsts • pili ... apssIons ano&s da AnlfoJens, oM ___ a1ftct!ts la popuIalioD lUrqut. Les perla tie .... It Irouvaltol dins la popuIalioo IUrqut ...... lois supfritu .... I edits .... ArmfoItns. L'tue b_ n'I-I.8 toujoun Pu la lIIfIIlt valtor? Les cbrflItns sont-Us primus Inltr pares? Pourquoi lion persoN.. n' •• 1 loucM de ooalpuslo .. pour Its olctIma tDrts? Le Parlement EuropfeD pone un IDtfret .. rpI'IIWIt au•• Ictl chrftlens d .... fvfnaDml historiqu nt COIItnwmf. Mois, U lall __ oreille lU. cris cIt deux IIIlIIIons cIt TIUCS IDIIlfnnt d'une oppnsion brutalt en Bulprle dons ......... 1980. Pourquoi ater un paraU~le entre le gfnodde des Juifs par les Nazis et la traRfdle de 1915 et la qualifier Injustement de génoddeP • n est fvldent que It problfme .. t Ivanl tout historique est non pu politique. De plus B .. IotriD~uttIItIlt conltO.mt. Par coosfquent. U est IlICOlIIpt6lensl qu'UDe InstIlIItIoa poIltlque ltIIe que I. Parlement EUrop&D. puisse sans scrupule el sans peine arriver ..... concIusloo SlIIdWtt une srancIt Injustice enven la MIloD turque. • Le racisme est la !orce -xe cIt l'oppressioD cIts mloortta tlbniq .... Le sfnodcIt est SOD poIDt cuIatIlIant. Saas faire UD Ju~Dt moral. la eubure turque D'. jamais tl\8tßdrf .... ltndanœs ncist .. et par COIIsfquent cIts modvllions cIt gfnocicl •. • L'histoi ... tfmolgne d. la totfrsnce trIllltionneU. cIts Turcs Il'fgard d.. di~enltS nltionaUlfs dan. l'Empire Ottoman qui rassembIall It. cliv..... nations en son sein. • Charlts XII, Rakoat et lossutb onl lrouvf refu8t dan. l'Empir. Olloman I la sullt cIts in.. rventions de l'imp&talisme envers leur pays. • Les Ottomans ont accueOU des dJzaI .... cIt mUU... cIt Jutf. qui It SODt enluis de ('Inqulsltlon .n 1492. Dts mlUlen de 'ulis fvado!s .... ~ lSaris... el alnsl que de la pfrskution nazie ont fgtIemenl IrOUV~ asli. dans l'Empire Ottoman et dans la R~pubUque de Turquie. Parmi tu. on peul dler Ernest R.uttl, Friu Seumark. FriU Bude et m~me pour quelq .... mps Alben EInstein. Peut~n dire que its autres cultures n'engendrent p&.\ non plU$ le racisme? Nous Slvons ce qui est eachf derrltre l'ex_nation prt$CjUt'en llltal1If cIts Juifs. des Tztsaoes et cIts IoYalides .VO( la complldlf lCIIYe ou lIIOrIIe cIts lU...... 0 existe enoo'" cIts drona d'nordset l'esprIt du ncIsoIe. A SlooIz. P ua .. UUODd'AIgfriens OM N tIIISSIl:rfs par ... PnlIÇ2ls et la popoIaIIoa lIlDSIIImooe de c:rtl* DIll cIlsparu dins • lOIaItti en VoIoD Sovlftlque. • Cet esprit r&pponIl • DM joun .... .... autre Ionoe cIt ndsme en rempIaçooIla JuIfs par ... tnYlIIIeIlrs ftno..... Cepeodoot, œtIt tpolIIe forme cIt oIoIaIœ ndste • N exclue du doataloe d'lCtIYltf .... "foras pnlIrtIIisles" IocIunt la _ cIt proleCliOlI .... dIOIIs cIt l'bODUlle. • La rfsoIuIioD da ParIemeDt Europ&ft qui prfvalt la reCDlIIlIISsIoœ da "BfDocIde 1nIIfoIen" et da ~ kurclt. com... coodidoo prfIIodDalr. cIt l'ocœssIoD cIt la Turquie MIX C.E ..... ~I IiIJÙIIcatiolt rfv8atriœ. • Ceux qui ont YDCf pour la r&oIalIoD, et qui It SOllt Ibsteous de pronooœr. D'olrIIlIIssent-Us Pu la DOtIott cIt BfDocIde. en quaIIIIont de ~ le dfpIacemeot cita Armfnleos ell 1915? S.dforant-lb _ cIt DIer l'excluslvlll cIt l'hoIocauste en lCCUSIlII ... Tlrea eo _ que mllStllDwls d'Ivolr N ... preaden • le _ • l'fpnI .... clufdeM. pour abooudrt du ....... parllellemenl œs dmtIm. • PrfleodeDt-ib par Il que ce Ot lOot Pu tuX mals la Turcs qui SOllt ndsles puisqo.lb nercent .... opprasIoo sut la lu.....? Eo 110 cIt COIDpIt Iaoœot-Ib leur mal sur IlOUS? u... Dans tous œs dfom ... retIIlIrql*IS-DOUS Pu l'dIet ltaUmatisant cIt l'uDlque gfnocIde cIt DOl ... m .. r l'.mour propre .... peuples cIt lIIfIIlt cuitu ... ' o est il noter que: ~ leS slpWaItes de leur respoosa1llIIre • • Lea fvfoemeolS da sud-.. de la Turquie ot rfsuJteot pu d'uue oppression edutiqoae _ d'uoe IDcItadton cIt l'nlfrIev. • Ceux qui Irahl ..... t InvoloDtal ... ment Itur mn eulpa D'ont .ueu ... 1eçoD I don..., lia DIl:Ion Turque. Pmentlent.11s par Il que ce ne SOllt pu ... x mals les Turcs qui _t rad .... puisqu'Us nerceot uOt opp ..... IoD rad ... sur la kurdes? Eo ID cIt CIIlIlpct projettent-Us leur mal .. r IIOlIS? Daos tous œs dforu ................. _ pu l'e&t _ • La 'l'lm!* .... Pu tie probleme edItIJqoIt. _ ceux des lIuque en ..... tie "Irlantle du Nord en Grande lreIape .. cIt Cone en Prooœ. SI cela lit __ BfDe PU. la TuIqUit dfsIre rater Iota tie tels problmles. cIt l'unique KfnocIde tie DOUe m sur l'_r prop ... cita peu,... tie __ culture. Nt oubliez pas! D est il noter que: • Ceux qullrabIsstollovoloDtalreIlltRt leur .... eulpa D'DDt lUCUlIl! I~ • don..., • la _ Turque. • Ceux qui soul1'reot cIt la eulpabilite cIts crim .. commis dans l'b!stolte et de leun Itodaoœs racistes actueDa qui rappeO.nt le passf doivent assumer ... U~remenl Itun responsabililfs el ne pas 50 .... dr obIIsf cIt Its plftO&tr, mfme en panle. pu Its aulr ... • lroolquement. la rfsolulloD du Parlement Europ&ft parle cIt la SUppresstoD .... obstacJes • ('acœsaIoD tie la Turquie aux C.I .• coodJtloD qu'lIIe deoteD'" "Europ&noe" en avDlWlt le "g6Ioctde". Mals DOUS _ cJedcJ& • prtadrt DOUe pIaœ dans Uot Europe en~lDtIIt pfrte tie sa "auIadIes" La ...uleure façon cIt proaver pour l'Europe SI SU&lson est de Slvalr vIY... • pItd d'epIlte avO( ... Turcs. Attention! • Cene rfsoIudon esI cIt natu... I encoufl8tr les mWlaOlS armfDlens I reprendre les lCItI ltrrOrIsles. COIIlIIIl! Us l'ont Mil anllDncf pubUqu .... m. Ille justllJe ... _ leur demande tie compensalioD et cIt mdlUllon Itrrilorlale. C.est cIooc MI PorIeIDtllt Europ&o qu'lDcombe la responsobWlf. • ID dfplt cIt la lIItu con cita fvtllemenlS _ bistoriq ll!ptls leun lCItI -"-ns • SIle entre l'Europe el le Moyen 0rIeIIl• la TurquIe est le seul pays puissaDl el llI1lIe tie la rfpm: • Aprts _ ytea uot pfrIotIe d'aaarchIe el tie _. lDdt& cIt l'ulbleur. ftn la .. des annees 70. Ille • rftabJI la dfmocralle. • Ille se cleYeIoppe roptdemenl 8flce • Uot tcuoomJe de marclN!. EUe ftRIl!lIt tie la cool1anc. en .O•. mfme •• n SI pulssaoœ et .0 SI capadlf. • EUe laJt partit lnlfgrarlle cIt tout .. I.. lnslIlU_ DCddmw.. dont l'AWanœ AUanlique. EUe ma/nlienl. au service cIt l'OTAH. la plus srantIe armef Ne p....... pas la Turquie ClIIIlIDt l'affalre dins It sac. ...rop&lI.... Iren • A IIlOins qu'U corriAt cette tnjusllœ et qu'U se coofonDe ll'hlstoire le ParI_ EuroP&D pusttI daos l'bbtoi ... COIIlIDt flanl u... institulioD . qui ot respecte pu ses prop .... Id&ux et qui suppone le Itrrorisme. • Nous tenons • dire la vfrtlf mflne si ...... t du... pUlsqu'u ... vfrire DMporJfe ot peut qu' .nv'lÙDIer Its maux. • 0 est grand ItIIlps pour IlOUSd'lßlr eosemble d'une manll ... radon.O. dans an lIlODtIe qut cltv"nt de plus en plu. Irratlonlld. .u.du1M T.fClw •• Traitf « l' Adaa'~a. da Nard TM.AtlIMIl~OenIftl; ltrroristes au coun cita cIemIl!m anofes. De -. Us oat lIltIIId! ... parlementalm "'ropfeos pour IoIre .iser leun IDtblllons. SI le larorisItIe .. le lIIOyeD de recotIIIaIssonœ d'une CIllSe loIJacieuse meme Ii ('011 • ton vrais opprIItI& _ llDtlI& davan qIt cIt la ....-.e. Un'" 41a 'ar1aamlaltes TMh,...tn1rf Tara ....... l:on'Hiralloa ... SyndlCOU ... Tnvailleun de T.I'«I_le TIr"'" ~ SrMIUIIn Fon...... ""41H Tart , .... __ ~ de ProIaOC .... VUll ... I......te ....... ..... .es "Affura Taru TM PaJasent les membres du Parlement Européen le rendre compte de la r&Uté! • La rfsoIUlIon qui D'" Pu Umltfe au .. jet ...... tlel raison_nI tie l'IosertiOll des Iations IUrco-srecques el da p~ chypriDle ..... & la 1ormad0ll d'u ... ood1Ioa linlstre dont l'CJbIecUve .. d'fkriIner la TuIqUit tie l'Europe et. c .... la raison pour laquelle eDe IalsllJe l.histoI .... au Ueu cIt rftabIlr la rfaIltf blstorique. Ne vous trompez pas si facilement! ~t. • Cette rfsoIulIoo ... nd lfptlme Its pIrn lICItS cIt lttTOrtsIDe ... Turquie, COIIUIIt UIN _ Pmarak. L'1mertIoe I _ cIt la ............-"'<1 da Itrrortsme dins cette moJulioD D'" plus qu'ua polIIadl deœvllll el ot peut SIDS dault Slah1d DwMII te ~ ( •• .rH& ..... des Sy"I""" da hlroeaa lie Y_flule' v.IH .. 0taakeI et *- lIcMtna .. T ,_ a..._ .. -- -.. c.a. c-__ .. -..... TIIttye ~ \Oe ......... 1Iarft. '-ri. .. GurttdIirr ne.. ow.n ..... Caltytlll ( lait ..... A ..--... "'1I'¥c Sy"lcal d.......... ü la TMrfc .... lMayI 'raH. ~ 'Irttpr we 'I1c8I't'l lmkl bttrlewc l'I.. _rIe TU'4Iulc s-d6Uu tit DfYdop~ .. m.t Economique 1lttudI1aA ..... Vat. FoUa'''' 7 Est Républicain Pour protester 19.8 '20.8.1987 .1987En Turquie contre la torture chez eux Nouveau massacre de villageois . par les séparatistes kurdes Grève de la faim de seize Turcs ä la cathédrale de Metz METZ. - Seize Turcs, de Metz, ont entamé, hier, sur le parvis Etienne à Metz, leur quatrième pour soutenir' leurs compatriotes, Turquie et au Kurdistan. • Des greves de Ja [aim, telles que /a n6tre, ont débuté dans sept pays d'Europe. en Saint-Avold et Forbach, de la cathédrale Saintjour de grève de la faim. détenus politiques en qui ont reçu la visite de représentants de la Ligue des droits de l'homme. d'Amnesty. international, mouvements et .de divers humanitaires, souhaitent européens que des expert..;; soient désignés afin de faire la lumière sur les tortures pratiquées en Turquie et au ¥ .Jrdlstan. et sur les conditJor.' de déten. tion des prisonniers poli- tiques. Déjà deux députés verts allemands en Turquie. sont Vingl-six personnes auraient ~té tuées. selon un bilan provisoire:. au cours d'un nouveau fald des séparatistes kurdes contre des villages du sud-est de la Turquie. Ce dernier raid s'est déroulé:. partis ~~:~~ I~~~nf:~~i~rdsusc ~~~drel ~naa~ Les grévistes ont précisé que quatorze m~mbres de~ familles des detenus, qUI avaient entamé un mouve- mercredi 19 aoOt, dans un village de la province de Siirt. les assaillants auraient tué: les trois gardes du vilJage avant de se déchaîner sur les habitants. OUlre les mons, une lrentaine de villageois auraienl élé blessés. Plus d'une centaine de civils, en majoril~ des femmes et des enfants, OD ~tt lU~S depuis le début de l'année au cours des opérations mentes par la plus radicale des orga~ nisations kurdes, le Pani des travailleurs du Kurdistan (PKK). Les iéparatistes kurdes prétendent justi. fier ces massacres par la lutte contre les. prolecteurs de village., milice kurde crUe en 1985 par le gouver. nemenl d'Ankara. Ces méthodes, et notamment le (ait de s'en prendre ment similaire devant le ministère de l'Intérieur de leur pays. ont été aussitôt emprisonnés. Allemagne fédérale, Pays. Bas, Suisse, Suède, Grèce, Autriche et France .-déclarait. hier. l'un des responsables du mouvement. • Mercredi, une manifestation anaJo.gue devrait débuter 8 Pan's. Par cette grève de la faim, nous vou/ons apporter notre soutien Ii nos compatriotes, détenus politiques en Thr-. quie, qui ont cessé de s'alimenter depuis plusieurs jours pour que cessent J'oppression et les tortures, que soient améliorées les conditions d'alimentation et de nourriture, et pour obtenir Is possibilité d'avoir des entrevues libres avec des avocats •. PK.t'a~Ulb~i~d:SiV~~~~O~rg~~SiS~~ tions kurdes de Turquie et d'Irak. Le gouvernement turc avait mis en place en juillet dernier un gouver. neur de coordination disposant de d~~ï:; :rul:i~t~:C:~~~"i~'spIj(Kr huit provinces du Sud-Est anatolien. Sans. empêcher les raids, les accrochages ,entre l'armée et le~ teIT(~.. ri"fes kurdes ~ 500t eux aussI mulu'pliés. Quatre rebelles kurdes, accusés de plus de SOlxanle meurIres, avaient été tués le.9 août dernier. Le même jour, deux soldats avaient été tués lors d'une auaque contre un poste de gendarmerie. Plus de mille morts. en sept ans Selon ce responsable, 1.244' prisonniers politiques seraient morts en Turquie depuis 1980. Les grévistes,. LE COURRIER (~LJi~E-) 20. 8 ~1987 lillI' ' , Art. Identite a recoßß3.1 e Le problème kurde évoqué à Genève L'un des objectifs de certaines organisations Don gouvernementales ainsi que de quelques experts présents à la lOus-œmmission des droits de l'bomme de l'ONU est celui de parvenir à mettre en évidence le problème des violations envers le peuple ku.-de. En adoptant une résolution qui dénonce ces violations. . .. La question kurde ne date, certes, pas d'aujourd'bui. Actuellement pourtant, elle est particuliérement mise en exergue par les violations systématiques des droits de l'homme dont est victime le peuple lcurde - ainsi que l'a Souligné à la sous-rommission, la ligue internationale pour les droits et la libération des peuples. Et tout particuliérement pour les douze millions 'de Kurdes vivant en Turquie. «La négation du fait kurde» par la Turquie a d'ailleurs été soulignée par le Parlement européen lors du vote de sa résolution politique sur la question arménienne au printemps dernier, Peuple d'origine indo-européenne, les Kurdes sont établis au Kurdistan depuis des millénaires. Descendants des Médes vivant au nord de la Mésopotamie, ils se ballirent durant des siécles contre les Assyriens qui habitaient la partie sud de la région. Lors de la crtation des diflèrents Etats de la region, le Kurdistan fut, par le traité de Lausanne en 1923, partagé entre la Turquie, l'Iran, l'Irak et la Syrie. Cest ainsi que sur les quelque 19 millions de Kurdes du Kurdistan: douze se trouvent en Turquie, .sept en Iran, quatre en Irak et un million en Syrie. D'autres vivent dispersés en URSS, au Liban et - prés d'un million: - en Europe. 8 .-.----.-., I Des Nations Unies An elica RüGET O'aprés M. Salah Jmor, coordinateur des diflèrents mouvements de libération kurde auprès des organisations internationales, les Kurdes seraient opprimés dans les quatre pays du Kurdistan. Et des déplacements forcés des populations auraient lieu dans chaque pays. «Cela est particuliérement flagrant - affirme la Ligue internationale pour les Kurdes vivant en Turquie auxquels l'Etat ture nie toute identité nationale, historique, culturelle etlinguistique. Ni le Kurdistan ni les' Kurdes n'existent en tant que tels dans ce pays qui .les a rebaptisés «Turcs des montagnes» .. Le 19 juillet dernier pourtant, la Turquie levait l'état de' siége en vigueur depuis 1978 dans quatre provinces. Mais c'était pour le remplacer par un «état de siège civil», soit la nomination d'un gouverneur de coordination pour huit provinces du sud-est anatolien (Yan, Halliri, Siirt; Mardin, Diyarbakir. BingOI, Elazig et Tunceli). Etait ainsi mise en place une autorité se superposant Il celle des difrerents gO\lverneurs existant déjà dans chaque province. De plus, les deux tiers de l'armée turque réguliére (environ un demi-million de soldats) serait stationnée 'au Kurdistan où elle pratiquerait une occupation militaire extremement-oppressive, comme le souliline toujours la ligue. . '. . .' . . D'aprts M. Salah Jmor, un million de Kurdes auraient été déportés de leur 'terre natale vers l'Anatolie et la Turquie de l'Ouest, soit la population de prts de 250 villages' qui a~ient été rasés'par la' suite. Il y aurait p~s de 20000 prisonßlers politiques kurdes en Turquie - atHrme M. Jmor - et la torture serait couramment pratiquée. La négation du fait kurde et de la reconnaissance du génocide annénien constitueraient des obstacles «incontOUrnablesll l'examen d'une éventuelle adhésion de la Turquie à Ia.Communauté» - déclarait le Parlement européen lors de sa résolution sur le génocide iirménien, au printemps dernier. Cest ('une des raisons qui expliquent le 'durcissement 'de la Turquie face au probléme.lcurde. Des séparatistes kurdes - d'aprés des informations otHcielles turques - d'autre part, se seraient livrts à des massacres d'enfants et d'adultes dans des villages du Kurdistan .... On le voit, la reconnaissance de l'identité kurde - comme d'ailleurs celle de la plupart des peuples et des minorités opprimés - ne peut se faire simplement Une rtsolution de la souscommission.peut sembler. peu de chose. Elle pourrait pourtant contribuer à la reconnaissance de l'identité du peuple kurde_ Un moyen de parvenir à la cessation des violation des droits de l'homme dont il est la victime journaliére. A. R. ~~~ ~ 20.8.1987 Nouveau raid kurde en Anatolie es séparalisles kurdes auraie", mené dans la nuit de mercredi leur attaque la plus meurtrière depuis plus d'un mois: selon l'agence turque Anatolie. au moins vingl-cinq civils ont èle IUès et une Irentalße blessés lors d'un raid des rebelles sur le village de Milan. en Anatolie orientale. au sudest du pays. L'agence ajoule que les séparatistes ontlancè leur olTensiveen deux groupes distincts. Annès de bazookas. de grenades el de mitraillettes. ils ont d'abord tue trois gardes de la localité. avant de s'aHaqucr aux \'illageois. Le 19 juillet dernier. le gouvernement de Turgui 07..011a\'ait levé hl IOÎ m.l~t'ak en \1\!t1ClIl d.ln' Il,, prl'\'IlCC, ae l'Arialolie orientale à majorité kurde. fief des militants armés du Pani des travailleur> du Kurdistan (PKK, marxiste-léniniste) .. La loi maniale avait cependanl été <<remplacée» par l'état d'urgence. Un nouveau gouverneur civil ayanl des pouvoir> d'exception avait ainsi été nommé pour tout le sud-est du pays par le gouvernement. avec pour mission de coordonner la lulle eonlre la guérilla kurde. Le 17juillel. Turgut Ozal et le président svrien Hafez el Assad. avaient en oulre signé' un accord pour la sécurité de leur frontière commune. accord qUI dCV'Jit«':ouper le PKK de .re.' I>u••c.' s\'rÎl'nne.'i ». scion Ankara. . -D'après .AFP L leqp~ti~~n. 20.8.1987 TUnDUIE: VIOLENCE AU PAYS KURDE Un allenlai a élé perpélré en Turquie dans la nuil de mardi " mercredi par les séparalisles kurdes, Bilan: 2S morls el une Irenlaine de blessés pamù la populalion civile, Cependanl, sur le lerlllin, la colllballants kurdes conuiuenl _ période diffICile: Il populalion al tie _ins ea moi.. ré«pthe lU lhèses ties sépIllIlista et la forca tie l'ordre _t tie pills el pial eft'"1CI«S dans Il répraaioa COllin la rebella. • Des re""" .. kurdes ont atta~ué dans la nuit de mardi à mercred.le villalle de Milan, silué dans la provoncc de Siirt au sud-est de la Turquie. Ils onl d'abord lué trois gardes du village avanl de s'en prendre aux villageois. Celte allaque est la plus meurtrière depuis la levolede la loi martiale le 19jUillet dernier dans les provinces de I"AnalOlie onen tale à majoritè kurde, Celle reprise des actions terroristes de la part de la guèrilla kurde prouve à l'évidence que la question ,,,rde esl loin d'èlre réglée. HlSlonquemenl, elle remonte a la fin de la Première Guerre mond.ale: en 1920, les alliès imposent à la Turquie la créalion d'un Kurdistan and~pcndant pour Id pumr d'aVOir combauu aux cÔles de l'Allemagne. Mais le projet reste au fond des cartons et Ic~ KunJcs ;,tll1:ndcnt toujours la crc.llliln d'un Flal Indépendan'!. d'un' problème de développemenl En ou.re, les Turcs ont syslématiéconomique. Il est vrai que celle quement cherché à brimer octte partie du pays apparaît dramatimmorité, notamment en interdi. 'quement sous-développée. JI serail sanll"usage de la langue kurde en 1924. pour autanl faux d'en conclure que Aujourd'hui, la communaulé le problème kurde.se ~ume a des questions uniquemenl d'ordre kurde représente 8 millions de ,économique. La stratégie d .. personnes sur les S I millions aulorilès d'Ankara a oIcux volets. d'habitants que compte la T"" Des etTorts sonl faits sur le plan quie. Les Kurdes de Turquie SODt économiq ue et social pour déveprofondémenl divisés quant aux. lopper oclle région dont le la ux moyens de parvenir à leun fins, d'analphabèles avoisine I.. 70 % c'esl-à-dire la rcconnaissanoe de , (la moyenne nallonale lourne leur cullure et l'obtenlion d'un aulour de 2S 0;.). Par ailleurs, les terriloire. Grosso modo, le forets de l'ordre el l'armée mouvemenl kurde est conslitué dt' quadrillenl cette parlie du pays deux tendanoes rivàles. Le PartI pour dénicher les séparatIStes socialiste du Kurdistan lurc kurdes. Les opéralions de lUlle (PSKT), modéré, prône l'action politique el rejeue le lerrorisme, . anti-guérilla commenccnl Ii porter leun fruits: une: vinglaine de Resle qu'il pèse peu faoc au combattants kurdes onl élé tuès puissant Parti des travailleun par les fornes de l'ordre depuis un kurdes (PKK). Créé en 1978, oc mois. parti marxiste-léniniste s'esl engaAinsi. en dépit de QuelQUes aClions gé dans la lUlle armée avcô sa sporadiques et violenies comme branche militaire, l'Armée de' celle de mercredi dernier, I"" libèration du peuple du Kurdistan séparatistes kurdes traversent une (ARGP). Le coup d'Etat militaire passe difficile, En etTe., a mesure du 12 seplembre 19HO n'a fail que que les annèes s'écoulenl, ies radicaliser les peshmcrgas (les populations civiles du Kurdislan combattants kurdes) .. des milliers semblent de motns en moins de K urdes ont élé arrêtès sous enclines'à soulenir les peshrm!rgas l'aocusalion d'ëlre des séparalisl ... dans leur lUlle conlre Ankara. O'aulre part. la Syrie d'Hafez El La stralégie Assad a signé avec la. Turquie un d'Ankara acc,ord le 17 juillet dern.er qui Les autorités turques ont toujours apparaîl comme un débul de nié l'exislence d'un problème làchage d.. combaUlin!S kurdcs spécifiquement kurde. Pour le Par Damas. Cel aœord sur b Premier ministre, Turgul Ozal, sécurité des frontières communes l'est du p:ly~ où sont concentrées des deux EtaiS a pour bul de k.'S pupulatiol1!\ kurdes s,)uITrc couper les membres sUu l'K K de 22.8.1987 Grè,e de la faim à Paris par solidarité .'ee les détenus politil1u:: ~~ : .. -~,.;~ leurs b..ses arrière <:n Syrie. JI esl dair ccpcndanl que la questioa kurde ne ~ra pas é\'ucuéc avec quelques réformes économi. ques ou à coup d'opéralions militaires. En eITel. la communau. té kurde esl d'aulant mal contrôlable qu'elle esl répartie sur plusieurs EtalS (Iran: Irak. Syne, Turquie). Né-.mmoins, Ankara sen. ~e décidé d'en finir une fois pour lou!e ... ..., les rebelles ~urdes. Alon que Turgul Ozal a déposé une demande pour que son pays intègre la Communauté curopt.~n. nc. la Turquie n'a pas intérrt à présenter l'image d'un E.al en proie à la violence. C'est JlOur~uoi un nouveau gouverneur 4.1VII doté de pouvoirs d'exception a êlé nommé le mois dernier dans le sudest du pays pour coord"nncr la lulle contre la guérilla. Cc «supergou\'cmeur)) aura la char,ge de huit provinces soumises à l'Clat d'ur. gence (Bingol, Hakkari, Siirl, Mardin ... ). Ce renforcemenl de la pression sur les combat tants kurdes risque de les radicaliser un peu plus. D-dns celle Iluerre oubliée, les populalions civiles fonl une fois de plus les (r.lis de.. hosliltlès. Qcpuis 1984, Il!s sépmatisles kurdéS onl a ..... inè près de 400 ci.i1s. Ce sinislre bilan esl !lan. doule J'Our beaucoup d.lII. la lassitude des civlls à I (gard d'un combat dont ils ne \'olent III de fin ni ,If" \';lInqu~urs dëtihitifs. Tandis que plusieurs centaines d~tenus politiques poursuivent de en Turquie une Ir~vc de la faim qui a d~buté pour cena1ns d'cntre eux Il y a plus de six semalOes, une trenlalne de Tu.rcs ont commencé l jeûner. par solidarit~ avec ce mouvement,le jeudi 20 août l Paris Ils se recommandent du • ~omili d~ sO&Ilkn allx g";lI~s de la faim ~, " ..x ftWMS jusqu'ô la mort dans les p,isotU d~ T"rqui~ el dw. Kurdistan d~ Tllrqlli~ •• qUI regroupe des repr&entants de dlrrtrentes organisatÎonl turques en France. Ils entendent eensibiliser l'opmion française aUK: revendications des d~tenus politiquel en Turquie, c'est-à-dire notamment la suppression de l'uniforme carc~ral, des menottes et des chaines utllisUs dans cenaines prisons, la fin des mauvais traitements et l'am~liorauon des conditions de d~lenlion (I.Mond.du 18.001). . 't' C'hrioli.n Cm~~!'IlIr Ces revendicallons actuellement un large trouvent «ho dans l'opinion turque. Plusieun intellCC'.tuels se IOIIt associés aux manifest.a~ lions organis6cs par l'association des familles de prisonnien, donl la 'PraIe rend compte régulièrement. V compris un joumll conservateur comme Tlrc1Imalf. qui consacrait encore. dans IOn ~f1iuon de mercredi, un article au • ras-ll-bol ... 'dans les prisons. Le comit~ de soutien conslitu~ l Paris s'cn prend d'autre part, dans le textc qu'il distnbue, au rigÎmc d'Ankara : • La db"ocraût QCllI~lI~ Il'~SI fll'unt cancatu'~ civile d~ la knt.i1. 11 affirme encore : • L 'junda,d d~ '0 résiseaflCt tsl 1M datU Its prISm: ç rn Turqllit 1'1 jUllt~., Agence France Presse I.'.;k-'"des Pl~~ de cent soldats 19.8.1987 ir.;kiens tués p.;r les Kurdes. QII selon Téhéran Violence meurtrière ColllCidence,. Alors qU'ODdiscute de leur identité dans Je cadre de la Cornmislion dOl droJIs tie l'homme' CeDéve, d.. milItanIs kord .. Ittaquent un village turc. Quatorze enflnls et onu adultes onl trouvé la mort daDS la nuit de mardi , meraodi lU coun de J'attaque d'un vml.e de la province de SUrt (sud-est de la Turquie), par des aèparaIisl.. kurdes, onl IlIpporté des témoins. DeW! groupes de rebelles ont encer. clé le village ven 23 h, 30 locales avant de ptnérrer daDS la maison du cher du viDage, Aprés 1V0ir détruit SODémet- teur n1dio, ils J'ont tué, alors Qu'un IUtre groupe armé venait d'assassiner les trois pnIes du village, selon les témoinS.' • Les .uérilleros ont ensuite attaqué I.. villageois au Jance-rOQuettes et aux grenades. Puis ils ont mitraillé les civils et incendié les maisons après les avoir ISpergées de pttrole. ont IlIconté des villageois blessés. Neuf personnes ont trouvé la mort dans les décombres, rapporte l'agence de presse turque Analolie. Il bulaire itran[ters au mouvement d'opinion qUI a pns corps en Turquie méme et qUI sc veul - c'est ia. nouveauté - essentIellement préoccu~ par-Jc respect des drOits de la per- son ... C.T. 25.8.1987 ,Iran-Irak-J<urdes Une trentaine de Militaires irakiens tués ou blessés par des opposants kurdes. relon Téhéran , PARIS. 25 aout (AFP) - Une trentaine de Militaires irakiens ont été tuts ou blessés au cours des dernières vinGt Quatre heures. dans le nord-est de ~'Irak. au cours de violents affronteMents entre des COMbattants kurdes et les ~roupes de BaGdad. a annoncé Mardi Radio-Téhéran captée à Paris. I Les COMbats ont éclaté dans le Kurdistan d'Irak. dans les provinces de huleiMani~eh. Arbil et Kirkouk. alors Que des COMbattants kurdes irakiens tentaient de s'opposer à la destruction de huit villaGes de ces r~Gions par !les forces du GoUVerneMent. de BaGdad. indiQue-t-on d...MêMe source. . LE COURRIER (.suiS5£:.) Des Kurdes attaquent un village turc INpUts pas IQiss; J~u, hOflMU' s'ü,aser SOIlS Its bolus .. Ce 50nt Il une tonalité el un voca- PARIS. 19 AoOt (AFP)- Plus de cent soldats irakiens ont été tués lundi par ~es PechmerGd de l'Union P.;triotiQue du Kurdistan irakien (de Jalal Talebani. oppos.;nt kurde au réGi~e irakien), a annoncé mercredi Radio-Téhéran. captée à j P.;rls, "Les combattants kurdes ont réussi à repousser plusieurs attaQues irakiennes dans la province de Suleimani~eh infliGeant aux Irakiens de lourdes ~ ertes en vies humaines et en matériel", a ajouté Radio-Téhéran. Agence France Presse K..rdislQI) de Turquie. COllp d'£lal n1l1lCajT~ el fasclSu du J 1slpumbu 1980. /~S gu~rTlus qui combtJll~nl pour la "but; et lïndiptndarlct ~t qui one oltami Ja IUll~ C'OfII~ la cruauté rI la lrrr~u" If'onl 22.8.1987 ~ rebelles Udes tuent 5eMs Selon les autorilés lurques, d.. rebelles du Parti des travaIlleurs kurdes (PKKl, onllué jeudi SOIT cinq mils à Dargecit,dans le Sud-est du pays Par ailleurs, l'armée esl 10UJours à la retherehe des rebelles qui ont lué mdTdi 25 I*sonßCS dans octte mëme ré~l~ 20.8.1987 24.8.1987 Le ministre de l'Intérieur ture, M. Vildirim Akbulut, Qui se trouvait' Diyarbakir (sud .. st du pays), , 200 kilomètres du village IttaQué, s:est rendu sur les lieux du massacre avec Je chef de la sécurité et Je préfet de la région en héliClOp~ mercredi matin. Des unités de la gendarmerie et des foroes spéciaJes de la police ont entrepris une large optration de ratissage dans la région de siirt pour retrouver les assaillants, I aDDODcé 'Adana (sud du pays) ie premier ministre turc, M, TllI'Itut Ozal. (AFP) r. ~. • TURQ,:~nq eMl. tué• .. C dM .!l"de •. - Trors entent •• t deux ont trouvé la dana 20 21 .oûl. ":u de , ... du vi'lage de o.~1 (~1Ie Mardin, .ud.. t de la T . r des sépara~ tiltea kur •• tile . vendredi 21 l'agence de presse turque Anatohe. M.rdl dern.... la guénlla kuri:Se avait attaqué le Vlli.ge de Mdan (orov-'ce de s.rt. 8Ud-est du PAys) et ~massaeré vingt-Qnq covd •• _ (AFP.I mon.Cou.. .mres .u "~utIJt'.'" 9 r V I ö DES DIIOITS - 26.8 .• 1987 Sf'\n_-""",,,,,,f.e;,," ,4a 1~ j?rir.c'lt'ês ~I"'l"'~".'oe: t,.; ~~ :" ~''::'I-;WÇ, lEz :-~t~.i ~.. 1~ t1n.i.es, la ir,tç~"atior~QÜA des Natiûus ,,"O~11"'ftet'~sc!""""~,,p't~i!''!'C'' 6r.G;"':~s dans la Ct.arte ~;.~VêA:fil:'a dE:3 d~oi p.;.r les 1"~"",, -:.. 0;.:4;== :.;..~~an~.!Ç: ..... t''''J''' - ... ~ç rccor.na!t ~~ sa diversit~ ~t c~l~~:~::~ et n'c~~ic~it p~~ sc~ hi~toire de cette ""_.,., '*--- ..- -,.- .. ~ pai.i.t ët~-= !=ndé== S~~ l~ :~li;ion ~w l~ ~c:;~::.l !.:. ~érr..:;cr.:.t:'ç =c~~~ c~l~i ci r':': 1:: ;:::::.:;:;;: ~I ~= ~!===~~i~~ti~~ ';lec"i,:,~!:. am..~istiar1t les les prisonr:ier:! la et légale. :'estr~i9'U~!,'.! histortaue contre .les non •.rtclentes .:';. :JOur .1.a préservation ,.to l~ n :3ison seulement de le~.1:r;;JltU!'t! :l~ .... _~'lr ~H ...,....I!~O:; l'i!1terroqato1=e 5 ':qement, i~ des :Jr13cnnl ..\.: .,~. -". '""J'l'lf! des ~éeer.'.:; ~c i y r.:el'lCrl .. >n:r .'::01':. ,;. 'HS .... Et~t= ~~i ~~ l.~~~i~nt p~~ encore f~it je pr~yci: ~~= ~c: quaI malgré jes .iPleliorations aoooctées -i .. .). ~lf:U.:.._ ...:"'~ quatre commettre internationaux dans les domaines visés par ceux-ci, des vio13tions 1:t~rnières provinces, graves turc et systPmat:~es, l~ Gouvernement continue à :'F! 'Jr --!C! ' ..... droits de l'homme, en particulier la récente levée de la loi martlale dans les Observant de conviction, et légales nécess~irp.s à la liberté de pensée, de conscience, de religion et conformément ~ leur système constitutionnel les garanties constitutionnelles dc~andait in~t~mmcnt ~~ droits de l'homme en date du 14 mars 1985, dans laquelle la Co~lssion Aya~t pr~ge~te ! l'esprit 1= =6~cl~ti~n ~?9S/S1 de 13 C~=m~~SlC~ nations. fondament~les. et ~~ ob~t~clc ! d~~ =~~~ticns a~lcalcc cc ~~cl:i,~c= ~nt:c une violation flagrante et sy~tématicr..le des droits de l'ho:lllle el:.iec ~_;:.::-:è:; Estimant que ces mesures constituent une atteinl:e à la dignl':.e~umalne. corresDOMlInce. à un défens,",uret ;,I.lntrai-:.. menc medical. de restrictions au droit à pétiüon état de con1itions carcerales cruelles et déqradantes, PréoeCUD~e .USSl par oes lnforaations récentes ~t perS1Sl:3r.-:"" C~~e ---1ne sans à _~ ..:..:=:: ..:~e 'ltilisation courant libertés fondamentales du peuple kurde, y ccnror:3 ~e _" :'"):l"~ . '''~"r-,t~O"S, jp' ~ources sûres et impar-::,ües. état de façon persl"'l:antede violat 10nS qrav ..s -:... s jre :.es..:'~ Préoccupée p:u langue et pour leur dro 1: a .,tre reconnus en tant que qroupe nal:lORal J1:lt;.r .-. d'activités persistante de la persécution -;onCtnue <1"5 Gravement préoccupé~ par les lnf~rmac:o~s faisant état ~e façon leurs droits civils. politiques et culturels. série de m~sures restrictivoes, il!\poséespar l~ Gouvernement turc, qui v;olent qroupes nationaux non 'turcs et les minorités religieuses s'est aqqravée d'une Observant avec préoccupation que la discrimination droit à la vie et réduire les droits de ses qroupes nationaux non turcs, politiques, restreindre la liberté d'expression et d'association, violer le '..!"e législation Pa!"leT!'ent: d'adopt~r fill cap(tr-ité pou~ lil'T'iter devant l~s Ilesures constitutionnelles !".:Jr ~~ ~,t"lt!'.'~rn~ml\~t to,.!!,,,, Protondi ..."t i~i~te adopt~s des obliqatiol.3 qui leur incombent en vertu des divers instruments protéger les ~roits de l'homme et les libertés fondamentales et de s'acquitter Oonsidér~~t que tous les Etats Membres sont tenus de promouvoir et de d i".rsité. nati3nale, :~~:9ie~~ :;olid_nt Guidée conviction. les for,me~~':.tcl:=:~=~ :~ relatifs aux droits de l'ho... et la Déclaration sur l'élimination de toutes nécl'1raticn ~ la protection d.s ainorités. ' .. JII situation en Turquie Projet de résolution présenté par H. Whitaker La QUESTION DE LA VIOLATION OKS DROITS DE L'HOMME ET DES LIBERTES PONDAMEIlTALES. Y COMPRIS LA POLITIQUE DE DISCRIMINATIOM ET DE SEGREGAT10M AINSI QUE LA POLITIQUE D'APARTHEID. DANS TOUS LES PAYS. EN PARTICULIER DANS LES PAYS ET TERRITOIRES COLONIAUX ET DEPENDANTS RAPPORT DE LA SOOS-COMMISSION ETABLI EN APPLICATION DE LA RESOLUl'ION 8 (XXIII) DE LA COMtISSIOM DES DROITS DE L'HOMME .les. _sures discriminatoires et de la protection des ainorités Trente-neuvièae session Point 6 de l'ordre du jour "'00.:. ......- DE L' HOMHE et Sad::! ~nn~,:llil J:~n"n,"i"'rp . - - .- ..... -. SOus-CO"issi ..... l de :'a lu.tte COIMISSIClII - .'''' .~ .; • ...... 1. Demande détenues et des libertés intergouvernementales à sa sociaux de violations allégation des droits leurs droits du traitements informations et pour qu'il dotées général, de même que sur toute autre et les autres des au Secrétaire ceux des les droits ou organisations de l'hollllleen Turquie. et dégradants, les autres de l'homme, sûres sur la torture inhumains cruels, et de sources à la Colllllissiondes droits de présenter respectent inhumains non gouvernementales spécialisées, les les et du kurde, en particulier en ce qui concerne et culturels, turques cruels, à de libérer les personnes pour qu'elles et de traitements les inhumains et pour l'utilisation d'identifier de l'Etat et les organisations intéressées châtiments récentes les communique statut consultatif y compriS, religieuses, fin à toutes atteintes turques '~'l' une plein •. en de la situation cruels, turques de mettre pour de prétendues notamment Prie les institutions et politiques; nat ionaux non turcs, économiques, politiques, 8. à sa en Turquie; l'évolution et aux traitements les coupables, groupes culturels session, fondamentales turques aux autorités et de punir de torture aux autorités par la loi", Fait appel des minorités, aussi aux autorités condamnées et à l'intégrité et/ou instamment à la torture civils, 7. dégradants, des droits de l'homme, les minorités de Turquie, à garantir en Turquie, à la Colllllissiondes droits de l'homme d'étudier installlllentaux autorités d'actes Demande 6. responsables interdite "langue l'indivisibilité personnes 5. Demande de l'homme de répression, dégradants: mesures 4. des droits contribuer (l,. des de Rapporteul d'une et à la Sous-Colllllissionde la lutte contre à la Commission à sa quarante-quatrième Recommande attentivement, 3. 'quacant ième session; aux fonctions non turcs'et et de la protection session, discriminatoires quarante-quatrième un rapport et de présenter nationaux de l'homme; la nomination des droits de l'homme reconnue et social de l'hollllle de tous les citoyens les groupes des droits des droits de tous les organes est utile que la Colllllissiondes droits qui pourraient la situation des propositions d'étudier en particulier, mesures être économique de réputat ion internat ionale chargé protection pourrait la Commission attentif en Turquie (suite) des droits de l'homme un examen y compris au Conseil qu'il recommande Estime Unies concernés, de formuler spécial personne l'homme 2. Nations pour mériter que la situation et Social Conseil Economique grave Constate suffisamment ~~ (~\ L I 1 irakiens lu.s kurde •• selon 1987 ~ar de. o~~o.anl. .2--~. Tèh.ran " I f , I i Ankara jtul\tUß I~ ~~C'\ rQ'WlnnlC'f\ pohtlQuö lUr(.'!r, demande dr soutien au x TC'vendlcanons d~s \OIem jdr~stS au mlß1't1ère lure dè 13 JuStiCt "H'l que \it'- damt Lnc srcvc de la film de ditenu, poImqucs • elé enu_, Il y a <leul .......... , d.... <leu. pmoos furauC'\ Ctllt<l ('es( raptdement étendue. unt dlOint d'.UI""" h~u, lk dftenuon de la dictature. panm I~u<h lc- 1"''''''' <k M.mak • An.a .. el de (~Vlr, bakl( dIn... ... .....u'l1I\Ün Les pnsonnlcf'S tJ;~tn' it drOll ,lU\ "1"1It' ..;üfr~ de leurs avocats ~ de Ifuß parrnt\ i I. n.1u'," i1n'tf des 1onurt'S " dl' I rndcxtnnr!nnll Il... Jf:Tl ..nt1tnl ~alemtnt que leur.. corKil. I ton ... \oU\1t..lItl" '-«'timt ilmthorees u ( omlfC' Je ~Ii. 3 1 • R • 1 r) 8 -7 GREVEDE lA FAIl DANS LES PRISONS TUIIIUES liberté ,eul mu.... It> ltIIIl ore. pl< neuf joun de jeUe, ils Saieal .. "It hit<, I Il .:on'mnœ de JlIaa< 0lpIIiIéc au .. de la CimIde I ......par le ComKt de soutien lUI ~ de la rllm dins les pnSOlI5 de T~KwdisIan de Turqone, Ils ont lIlIIGIll:t qu'ils -.. Tui i"1ëûT--. desbM • Ilcncr l'opinion publique sur la ptvt de la raim ..... pit mille trois CZIII doUlIe œ- da prisons de T1lIquie qu~ die, amtiouc. Les ciaq de SqnIIciIlr, qui 0lIl COIII1IleIlCC le ) I Juill<l en lOlIl • leur 52< jour Cl Icur vic est en danacr, Il al u'ltflt d'llIImenir pour les saUVCf, en obhpDlle IOU....... IIIttlllurt i rapoc:ter les droits de l'hom ... el I 11Mliom les conditions de délencion. F........ ... DElO_IE sos POUR LES GIBIS1l.S r-~~~() _. i .- I l~..,"l PARIS. 27 aoOl (AFP) - Le. co.ballanl. kurde. irakiens de l'Union alriolioue du Kurdislan (UPK. de Jalal Talebani) onl ~ri. le conlr61e de deux OSillons des forces ar.ées de eaGdad. dan. le nord-esl de l'Irak. luanl ~lus ~ cenl vinGl mililaire. irakiens. a annonct Radio-Téhéran ca~lée i Paris. Cilanl un cOMmunioué des Gardien. de la rèvolulion. Qui ne précise pas la ale des affronlemenls. la radio indiQue Qu'il. onl eu lieu dans la rèGion de okan. au nord de la province de Sulei.ani»eh. el Qu'ils onl éGale.enl per.IS ux ~eChMerGaS de l'UPK d'infliGer de. déGals .alèriels aux forces ouverne.enlales irakiennes. Les forces de BaGdad onl lenl. en vain de reprendre ces ~eux POSitions. Joule-l-on de .tm. source, I ran-IrAk-Kurdes ~nl vinGl soldals , Agence France Presse ~ r , Workers Press 8.8.1987 An 'unkn:ow'Ï1. co'u'ntry' and tbe Perman'ent "Revo~l;utiitOn THE KURDS, the fourth most numer~ ous people in the Middle East, are one of the world's largest people without their own Independ e n t state. When new national bor .. ders were drawn from the remains of the once-, powerful Ottoman empire alter its defeat in World War J. the Kurds. amongst Independenl Mahabad ~~raf~al~e~~~or~r :u~~ri;~:n i~ the Uc under the presideocy their respective domains. The new bourgeoisies of the nations carved out of the old empire began implementing every concClvable type of repression to li. quidate the Kurds as a nation, The worst of these has been Tur- ~:YI'a;~:~~f\:':w ~'::ià~tce ~~e~::tru~:l ..t:~:s ~i~~~~:~n~s~~~ ~~~~~:ti~~:s:~3sfo~~~~5e~ass Over a million Kurds have beeri' forcibly relocated in the west of the country since'the 192Os. ' At present sorne 50.000 Kurds are Repubof Qazl Mohammed In January i946 in a smaU area of Irani KurdiSlaD. Two major factors led to the short-lived republic's end in December 1946. One .was the absence al support from Kurdish tribal chiefs outside its borders. and the second was _ Stalin's betrayaL • At the time of thé Mahabad Kur- , dish Republic's inception the Soviets occupied northern Iran and Qazi Mohammed was able to lake bold steps with Slalin's encouragement. Shortly afterwards Stalla made It clear that his inierest lay ID preserving the status quo. Sovlei trooplleR IraniaD soU ln May' t946 aDd WheD the Tebrao goveroment's army marched OD Maba. bad la December there waa no ",llltance, Armed struggle since 1980 hs~ liberated some 15.000square mile. of terrilory under the control of lhe Kurdish peshmergas (guerrillas). Living condilions in the liberated zone are extremely hard, The iraQi state makes systematic attacks with chemical warfare. War condilions make the sale of local producls and the purchase of supphes extremely difficult. Leadership of the zone .if primarily through commillees controlled. by the KDP and PUK. The commlllees, ~re responsl~l~ for mlhtary, l'Dhtical and admlDlslrabve deCISions. Village councils are responsible for local issues. 117 schools have been opened for 6.000 sludenls. In recenl months the Iraqi govemmenl has been systematically attacking and trying to annihilate the people living in this area and their villages, On the one hand children cannol even be given Kurdish names; on the other hand lhe Turkish military crosses the border to allack ~he Kurdish population 01 Iraq. cr~~Îc,o~earn';;'~~ISorf lt~: '~ee~r although lhey are fully sware 0/ Turkey'. brutal repression of the Kurds. pretend notlo see and give" ~~~:~~;~~~id to modernise lhe Turkey's allacks on lhe Kurds' Ire elthtr ope-nly or ('overtly sup. ported by lhe Imperialisl governments. ~i; taN~~r'J~~Ji~~O I~ll\~a!fu;~~~ quickly pushed inlo marginality and lost its social lies as a rcsult of whom national sentiment, ~~~g~~~ :~D".:r~~r~~~~~a~:: the repressive conditions. and a local bourgeoisie' massive plan to break up the conOn the olher hand. PKK (Kurdish Workers Party) declared war on were virtually non-existent. fi~';,tirl~~~:I~~Jd~~t~~\~irae~: 'the Turkish stale in August t984 were conveniently overforced assimilation, Millions more and began attacking local military looked by imperialism and may be affected in years'to come, Revolutionary Marxists of lhe and civilian targets. The Kurdish movement in Ir." region and internationalJy must The PKK leadership. aware of was led by Mulla Mustafa Banam local bourgeois forces, as~~/~~en~::enndb';lJ:':~~~a'n:i from 1931 unW his death in 1979, fight togethcr with the Kurdish the revolutionary potential in Tur. pcoplc against these barbaric The land known as Kurdistan state led to lnsurrection and civil Barzani alternalely fought allacks, ~~~~~s~~tio~,n~IJPil:t~n~fiti~~ since the 13th century. the land war within the early years of the which the Kurdish people are Turkish republic, Allhe present slage of the struggle :'nge~r:~~e c~~~:t~~t~i&°rh~ the problem of the movement's known to have been inhabiting More Turkish soldiers died j'jgh!", in defeating other organisations ture and Ideology. Il relies on pet. leadership has become crucial. for over 2.000 years, was di- ing in the 1925 Shaikh Said re~;; considered enemies by lhe regime, The KDP and PUK are the de ty-bourgeois Slalinist methods of vided amongst the states of lion and in the 1931-1937 De3:lm The history of Barzani and the slruRgle rsthcr than building a KDP (Kurdish Democratic Party) Turkey. Iran. Iraq and Syria, ~~~~~ri~~~t~~u~:~:~ ~~9~~ workers' party with democratic ~~;~~o~:d:;:h~foslI~1 1~1;~~r!e'd is long and complex, with many Kurdish history iJ marked by 1922, with religious and landlord in- centralism. factional struggles. repression and struigle. rebellion The Stata'i pollciel encouraged' terests as well as the local Its brutal attacks against its own and betrayal. the differences amonglttrlbes and' onBiJ,~a~~a~agf ~~:~illord1ruanndc~~1 bourgeoisie. people have generated fear and Their bourgeois class composi. distrust amongst the terrorised ruFrdi~sYh CnOagti!ll"o'naalintsmOfpothseesdtaongeerl'rs reliiious sec la. al well as applying and military aid. and even reKurdish population of Turkey; the n th piani aimed at damaging the ceived United States support. tion means that these leaderships OWDhegemony. the respective cen- peasantry and poor while benefil. are conslantly capilulating la local armed attacks and indiscriminate Pressure from Barzani and his killings by PKK have reached a state authorities, subordinating tral govemmenls have not hesi. tingteththeeaghuardls'lhTh leanadilmOrdwsawllthto, the taled in brutal. even ienocldal rep- unit K the future objectives of the strug- dimension where it is nearly im::,a::terto I":ro s:aB,~da1urg;;~; possible to distinguish between this gle to their own personal interests. ~:I:::~v~~~~~r:'o~~~ITh~~ru~~~ the new Turkllh bourieol.le. Law of 1974 wC1'chrecognised KurThus they are Incap.ble of lead- organisation's activities and those dish existence and ~ranted a liof the Turkish secret police! ends, th~eU'~~':Ji~~ ~~ï~W:::n~o~~e~h:l mited autonomy. whIch the KurRevolutionary Marxist. worl. ~~~In~r I~';.:~~~~e:~d St~eur..~~~ The Iran-Irad war bas takeD a period and the fael thai the lead- dish leadership refused a~ insufficient. . bourgeoisies. ':nw~::. t~~~ e:::ec~~~rv~D p~~~r:~ ~::~O:,o'l:8. Il~e~":ft~e U:~eml~~~~ wa~dinr~~ The most recent example was Following tbls full.scale war vloleDt .1Iac.... eaecutlonl 'Dd gious leaders. the movement itsell' the agreemenl slJlned by PUK and against the brutai allack. of the bomblDlll blVe been uled to bm, .musl not b. confused with Its reac- broke out. KDP in Tehran ID February 1987. Turkish bourgeoisie aDd particiBarzani counted on US support Kurdish dIstricts under control and' tionary leadership. They agreed ta combine forces la pate in all efforts towards the crea. 1I0D of a revolullonary leadership as the fighl Saddam Hussein (whereas destroy the peshmergas (guerrilla Above aU the movement was tbe which never materialised, American government meant to flghters) of various organisations., expression of national slruggle previously more of their forces in Kurdistan. use the Kurdish movemenl to were directed 10 fighling each In Turkey the term 'Kurdistan' against the brutality of Kemali.t weaken the Ba'ath regime but nevother), is outlawed and there is no official repression. er intended them to win outright. reco~nition of the Kurds' s';j'arate Throughout all this period the The Kurds Quickly lost much of ca~~~~r:;i~:o~evte~e a~~;~~i~~ !::,e~':i~i~T~~~~rj referre to as ~~I~~~t Ô~er'â,~~~ 0tothoev~:i£>k the terrilory under their conlrol. regime. Speaking Kurdish Is a crime the opprcssion of the Kurds and ~~7t5 Furthermore they have indif!;~:::'~a~d~t:;;':r~S~~i~1 a~3lli~ cated they are willing to make an rnun~~af~~ee~ ~'TIP:;:r3~m"::'J' w15: fs~h~"::i':n~. ~g~'11f~~~~:c~:rr.~ agreement for combining forces ~~~~ ~~nl~~~er~~~ef.. "w~r~~tfr~~ lheir very existence virtually as 'anti-feudal' and 'antiagainst the Iraqi government. to cut off suppliers to the ignored by the rest of the world. imperialist.' As a result the struggles in Irani the Kurds keep up their struggle , The Turkish govemmenl was and Turkish Kurdislan are posl. All in aU some 50,000 were killed for democratic rights and national successful in silencing the Kurdish poned for an unknown future date, and wounded on both sides and liberation. ' movement for some 30 years. In The only way to ensure the sur. 600.000 were displaced, the 1960s and 1970s it regained vlval of a Kurdish slate In Iraq A brief historical Kurds form 8 per cent of the strength and became a major would be to unite their struggle population of Iyrla; many of lhem target for brutal repressioD of baCkground with the slruggle of Kurds living In ned from Turkey in the 1920s. Iran. Syria and Turkey. THERE ARE no reliable figures The degree of repression has The best flUlrantee for vlelory years. .for th~ current Kurdis~ poP'!iation. never been as harsh there, although the intensily of Arabism but it is estimaled at some 20 ID Turkish Kurdistan' the Tu~. in Nasser's early years led to lhe :~~~~I~::I~~nl J~:'~';'!tf~ef~~~: klsh military Is omnipreseDt, pris. persecution of the Kurdish Demoof the KurdIsh naUon with the ~~n;;:~:e:.at~~i~y ODS are full and torture Is commODo cratic Party of Syria in 1960,There European 'descent, as is their Ian. Pt~ The Dew cODcentration of hun. were mass arrests and Kurdish guage. which bears no relation to dredl of thuul'Dds re«loD. of Kurds ID publications and even gramophone either Turkish or Arabic. Turkey'. major eltJes, bowever, records were seized. The Kurdish workers' and ' Hlslorically they are stockled to the developmeDt of a Kur .. peasants know all 100 ,well the Thousands of Kurds were breeders and many remain sO to- .dIlb proleiarl.t 'Dd a greater counted as forei~ners. stripped of meaning hehind the verbsl supporl day. Tribal social orflaoiJation. awareDeSI of the DaUoDaIIlll!rullgiven to their struggle by the vanations lit y but stIll forced to serve blooci ties and tarritonal loyalty Ile ID Delgllbourlq Irau aud Iraq. rious slate governments. in the Syrian army. have been a source 01 constant Children of miirent Kurd. After years of waging armed 'feudine and rivalry, a dilruptive Many are still in that sitution and raued in the citiel have had access struggle for survival there is an repression of the Kurdish move. factor ID the IlniIgle for natioDaI to beller education and contact open confrontation between the liberatioD. ment continues. .wlth loclaliat organisation •. Kurdish r;>eople and lhe regional The hI.tory of the Kurdish moveIn Éurope as weil oriani.ations , bourgeols,e which leaves no choIce ment varies from country to coun." but for the leadership to adopt hy Kurdish political le- ' The Kurdish national try. We have to limit ourselvel to a formed fugee. and immigrant workers are more consislent and decisive poll~ brief summary. . tics. active ID furtherini the Kurdish liberation struggle ID the 19th and early 20th centur"In the late 1970s soclaUst. forces, Itruigle. today Ies, there was no concept of nation. In Kurdistan began working al consciousness to Ipeak of seriOUSly and have gained recognl., ,iii Iren, Kurds have alwaYI been INFLUENCED by lhe Iranian Reamongst the Kurds; lia Uonallsm recoBnised al one of the major volution and the almosphere cre- tion in the struggle. 'ethOlc groupa makini up the na. ated by the Iran-Iraq war various - As' these forces 'grow they hilvé tion. aloni with Arabi. Turlta and political organisations have gained begun to cause an evolution now ceeded In hecomlni a mau. Baluchi •. Nevertheles. all .eparatstrength and recognition. taking place in thc movement's' movement ideolollY. leadership towards the left. ist tendencies have been severely Among the main organisations During the time of the Ottoman repressed 'are the KDP, dominated by the fn Turkey the oppression of the empire. Kurd. were considered . I .- h -Banani family, the PUK lPltrlotiC Kurdish people has reached a trustwOrthf' citizens. The Kurdish Tbe moat mportanl eveDt w t e :UnloD of Kurdistan) under the leadpeak. , _ ' aghas (b i landowners) and hlltory of the Kurdilh DaUoDall.t ership of Jalal Talabani. the SPKf ahaikhs as repres."tatives of Otto-, move",eDI, was Ihe deciaraUoD of (SoclaUst Party of Kurdlstan-Iraq). PASOK (Kurdish Socialist Party) and Komili. r~~~e ~{:li~i~ru~~~ b~:~~~~~~ti~ i~t~c~ '::'lr~:;~~~~~ ~~ Kt~ ~:~~~~al ee~J"':~~~ r~~~c~~~ .~i.:r~~~~ r:::~~~e 00/ ~~:e~::~~~~~:7D ~~:u~~~f~:t~. ~~~~~v~~i:~~ 12 \ , the wall street journal Iraq's Destruction Your July 13 report on the destrucUàn of Kurdish vlllages by the Iraqi governmenl scralches only lhe surface al an officiai policy thatthrealens lhe very essence al Kurdish survival In Iraq. Destruction and deportaUon are not new tacl'cs Since 1975, thl'l't'-Quarters al a mil. lion Kurds have been chased lrom their homes: 300,000 became returees In Iran a/. 1er the Barzanl revolution; more than 500,000 were deported from their mountalns In the nortll of the country to the arid deserts In the soulh. The Intent: to dilute the con. centraUon al 3.2 million indigenous Kurds, to remove the Kurdish presence from the oil-rich area al Kirkuk (on Kurdish lands), la shrink Kurdish ancestral lands. Between January and November 1985, 55,000 Kurds were victimized by lorclble deportaUon. Thus lar 10 1987, 12,500 lamilies have been loiced to evacuale their VIllages. Amnesly Internauonal regularly reports the delention, torture, execution and dlsap' pearances that have become the Kurdish way of Iile-and death-in Iraq. According to Amnesty, between August and October 1983,8,000 Kurds in the Barzan area disappeared. Residents aged nine to 88 were arrested, and enUre famil.es packed into milllary trucks and driven to southern deserts alter being paraded as traitors in lhe streets. TheIr fate remains a mystery, In October 1985, the Iraqi authorities ar. rested 300 children between the a&,es al mne and 14 10 the city al SuJaimamya ta force from them the whereabouts al Kur. d.sh l.ghlers or the identity al lanllly members who supported the Kurdish resis. lance movemenl. Amnesty noted lhat the whereabouts of these ch,ldren had been un. known unU! January 1987, when the bodies of 29 children w,'re MUrrled to lheir lamllies wllh VISible SignS 01 torture by eJectric shock, beaungs. whlpplßgs and sexual abuse-some With their eyes gou&,ed out. Those who did nol succumb to the torture had been executed. Amnesty reports that lhe total number al misslOg children may have rISen to~;o IAmnesty Bulletins, February and March 1987J. On July H. 1977. III a moving address to the Unlled Nauons, Roger Baldwin al the ImernaUona! League lor Human Rights sa.d, "I shall not reclle the traglc tale al deception, d.spossession, deportalIOn, hu. mlliatlon and lorced labor inllicted on some 300,000 Kurds. 10 an apparent ef- 10.8.1987 of the Kurds. fort la annthllate the Kurdish ethnIc rrou~' In Iraq .... " . That was a decade a&'O under the J'eo' &'Ime that sUIl holds the relens of power, VIIIlA BIAUDlN Director, New York !I.ualrooII The Kurdish Prorram CUltural Survival I~, Line Veto Offers Incentive to Congress Your July 6 editorial "Aspin Accountlnr Standards" should have noted that we introduced S. 402, the "modilIed" Ilne-Ilem veto, In January. It applies only to lectsla' Uon conslsUn&, of two or more appropria. Uons bUIs, or conUnuln&, resoluUona. Il , &'fants the president statutory authority to veto Individual ilems In legislaUon maklnr conUnuin&, approprlaUons, Any of those vetoed Items are subject to override by a two.thlrds vote al both houses of Conrress, Unless this legislation Is renewed by Con. gress atthe end al a two-year triai period, the line. Item vela authority will expire. While we do nol claim thai this is • pan. acea lor overspending, It provides a uselul weapon In the lIghtto reduce federal dtll' clts. Additionally, It allers Conrress an In. cenUve to adopl Individual appropriaUona bills. Only when Conrress Insists on com. binin&, spending bills would the "modified" line-item veto be authorized. Our blll'wouid help to restore the bal' ance of power between the legislative and executivt branches, and provide a neces. sary step toward tiscal responslblllly. DANJ>:LJ. E\',\N., IR" Washingtonl GUIlOON J, HIIMfllllEV, (R., N,H,' U.S. Senale Washington the associated press 9.8.1987 Dutch Break Up Kurdish Prok>1lt at Bonn's Consulate AMSTERDAM - Dutch poIiœ using crowbars lorced their way inlO the W"I German COIIJUlate here Monday lO .rresl mon: than 40 Kurdish demonstr.lOn appar_ ently prol .. ting Bonn'...... '_1 of ethnie: Kurd •. Ahoultwo-dozen polic:e scuffled with the demonstrators, who had Ioc:~ themselves inside during the bourlon& protest Turkey is one of rour nations. indudina Iran. Iraq and Syria. where l.rge numbers al ethnic Kurds seek an autonomous nation. Althou&b it w.s not c:Iear wbieb West German policy was at i...... previous Kudi,h demonstr.tions in the N.therland. h.... rocused on allcptions that the West German police ha"" intimidated Kurdish dillSidenlS, Saints Preserve Us What is this I read on your second'lront page only four months to the day aller SI. Patrick's Day ("Hey, Aren't You, .. ," July 17J, For sure now, an Irishman named Kevin Barry bein&, ordained an Episcopal priest has to be a case al mistaken Iden. tlty. There isn't a blackil.ard IIvln&, who would have the audacily to do such a thing. MICHAt:J. F, FITZPATRI('K Mountainside, N,J. FINANCIAL TIMES 20.8.1987 TurkShunt Kurds after .,.-- - killings ... Kurdish Rebels Kill25 In Village, Turkey ~ays ANKARA Kurdish rebels wapoa.s. bazookas .nd sn:nades killed .1 'ea .. 2S peopl. Tuesday ni&bt in • vlllll< in sout~lem Turkey, the Analolian News Aße11cy reponed Wednesday .. Orr.cials blamed the rkid, .Auch oc:curnd in Kilickaya. • villa&< near lhe town of Eruh in Siin Prov. ince. on insurgents oC lhe outlawed Workers Party of Kurdistan. Th. agency $Aid one group of gu.rrill.. .pproached th. v1l118' shortly betor. midni&bl and .hot and killed two .rmed villag. goard,. At the .. me time, another group allac:ked the villas. lrom • diflerent direction, killing .t least 23 people and woundina more than JO. MOSI of the viellins 01 the raid ~rc from three (amdies. The asency said top mililary and clvlhan officials. including Interior Minister Yidirim Akbulut and the armed with - automatic rqional pemor, H.y,; Kozak. c:ioaIu, had gon. to the viUlI<. Mr. Kozakci"llu w.s appointed last month lO c:oonIinat. security aller ... ries of .1Iacb by the rebels, who are fi&btingloc .utonomy' lor Turkey's .. timaled <i&bt mJilion Kurds. Since the besinnina al the year, Kurdish rebels ha"" COllœ'lIr.ted their .ltacks on c:iviliaDs, Oflicial ... y the insur .... u aim to break link, between what they call Kurdistan and the _tral &Ovemment in Ankara. They .lso hope la destabilize the ...... the ofricials say,.nc1 fri&bten villa&<" intojoin. ina the rebel Cluse. The hi&hest death loll in the rebels' tltrœ-year war ror .utonomy wu in an attack in June, when 31 people wen: killed. includina 14 children, in the southeast.rn villas< al Pinarc:ik in Mardin Province, near the Syrian borda-. Officiai rq>orts .. y th. rebels respoasibl.lor thi, .nd other attacks ha ... been ClUg~t or killed. TU R K ISH COVERNlŒNT !rOo", IDd police were out In force ID tile lOuthe.,tem province of Silrt Jeaterday lit • hUDt for Kurdlah .. pu.t1ats who Idllect J5 ¥lUqen _r the loWD of Erub late GD Tueadl1 lIlIbt. ID a npvate tDddeDt Jnter. da7 at Utudere, Dear at. border w1t11 Iraq, _ lOIeller WII Idllad IDd two lDJureci WbeD tIIelr vehide drove <lYer a IlliDe plaDlecI bJ lturdlah _ .... Tb. latest attadt at EntllbaI rev\¥ecI doubla about TurbJ'. coatrol _ ltI _tII_m prm- where __ tIIaD 100 people bave cIIed thII ,.ar ln attaeb bJ Itlll'Clllb ruerrUlas from tlIe PItK (Worbn' Pan, of lturdlataD). TbIa attack, Wre eviler 08M, _ lo have lleeD • reprlaal for tbe appolDt. aeDt of parda bJ tile Turl<lsh eoYenulleDL Spealdlll at tile olIIdal open. Inl of tbe --..cl IraqI-Turkish pipeline, tile PrIme IIlnlater, IIr TurIot 0111, .. Id the Go¥el'lllDeDt _Id Dot drop tile ayIteJD of UIIIlI ¥lllap lUIrds. The aec:urltJ fomll, b. ..Id. would qulcldy cetcll tile terror. !Ita ~bIa Turb:r bal ID eatlmatect 8m. 8m lCurdlah apealcen livl... In its aoutlleutem provlDces, .nd a almllar Dumber live III Iraq .nd lraD. All ae ... ntl.t .nd relloaal political actlvlt:r la .t....... ly dlacourapd .nd a aenlor police oftlcer w., recently .ppolntect .. emel'leacy coordln.tor for aecurttJ oper •. tlons III tile are. where Tue .. d.y', kiUlnp took place. ¥Ill... 13 ~ Economic and Social .Council 21.8.1987 '~. ~.~ ..." (;< . .-.:, .. 'P . 56. Estimates of the number of political prisoners in Turkey varied between 6,000 and 18,000, 1,100 of whom were under sentence of death. Many detainees were tortured after arrest and held from 4 to 5 years under cruel and degrading conditions, awaiting the outcome of their trial, only to be told that they were not terrorists after all and were to be released. 55. Torture was widely used as a routine measure in Turkey during interrogation to gather information. Individuals were often forced to confess to a crime and to name as many others as possible. Torture was also used to silence those exposing the practice of torture. At least 30 doctors were suspected of having assisted in torture by injecting victims with stimulants so that they would not faint under torture or of having treated victims' wounds so that the marks would not be apparent. ~ 54. In 1982 the military rulers of Turkey had enacted a\new Constitution,'" prohibiting criticism of any decisions or measures taken,by the: Council' of ' National Seçurity. The right to life was all but removed by article f7,of"the Constitution, which permitted the killing of suspects during the execùtion of arrest warrants, in preventing the escape or lawfully arrested or convictea persons and in quelling a riot oJ insurrection. It ,gave carte blanche for the summary execution of suspected dissidents. Article 130 of the Constitution gave the President effective control over State radio and television and over the appointment of universi~y rectors and all aspects of university life. Article 15 Permitted the suspension of fundamental freedoms under martial law or a state of emergency, and article 4 prohibited former politicians from participating in Turkish political life until 1992. 53. Mr. BALIAN (Human Rights Advocates) said that his otganiz~tion was concerned that, almost seven years after the military coup of ~980, human rights violations in Turkey continued with u~abated severity. 8. He also d~ew the' Sub-Commission's attention to the situation of the Kurds in Turkey. The hopes that had beén raised by the Treaty of sèvres in 1920 betweèn the victorious Powers and the Sublime porte had sinèe been dashed. The Kurds in Turkey at present numbered close to 12 million, representing about a quarter of the total population, but,t~eir language, which Had existed, in wri'tten form'since the seventh century, was proscribed, and the long tradition of Kurdish culture was under relentless attack. Even the names of Kurdish villages had been wiped out and replaced by Turkish names) monuments dating back to the time of Kurdish independence had been destroyed and attempts made even in countries outside Turkey to ban the ~eaching of the Kurdish language. That attempt to destroy a people's culture and traditions was unfortunately not without precedent, but it might be asked what feeling of national insecurity could lead to repressive action on such a scale against a quartec,'of the population of a country with a long and distinguished history. '~ Il UNITED, NATIONS . . , ."...t '... 64. Human Rights Associates had prepared a more detailed analysis of the human rights situation in Turkey, copies of which were at the disposal of members of the Sub-Commission. An extract has been sent to the Secretariat some five weeks earlier but has not yet been reproduced. 63. However, without greater international scrutiny, the human rights' situation in Turkey was not likely to improve substantially. The Human Rights Advocates therefore called upon the Sub-Commission to take formal note of the gravity of the violations. to make public its findings under the Frocedure provided for in Economic and Social Council resolution 1503 (XLVIII), and to request a special rapporteur on Turkey to make further recommendations on possible ways of improving the human rights situation. 62. Despit~ some progress, human. rights violations in Turkey continued to merit strong condemnation by the international ëommunity.' Tho~e r;sponsible for the political atmosphere in which torture was allowed must 'be' ;rougnt tc ,justice. It was not sufficient that,only low-level officials snqu_d be I~àe to bear responsibility for their actions. The emergency measures ~ust be rescinded and the Constitution amended accordingly. Freedom of expression and assembly with legal safeguards and without fear of reprisals must ~e established. ,Sl!,ce'1980 à1i 'trade uili~n ~ct~;'l,t_ies',~~~been banned', incluèling strikes. Sinc,e then'.à- ,government-appointed Supreme Arbi tr,atioh CC2r.(';.,~ had replaced the collecÜye bar'g,aining'-proc~ss'.'a~d even though, SOme t .._.-.: l,üon activity was now possible, the right to join a union was still sev~rely curtailed. ' 6i: 60. The Law On Assoclations prohibited groups from having any ~,- ..~i~h pol,itical part,ies ,?c from' engaging,i-n-,poU'tical activity,.' :. ~' 59. Although there was no prior censorship in Turkey, publishers,,: nd writers were prosec~ted~nd sentenced for their work. One author, Dr. Yaf~i~ Kucuk had been tr il!d and sentenced four times for the same book, each ti.,e'for a different reason. The,TUrkish ~ranslation of-the Bible had been ~ln~ed, as had works by James Joyce and all films by Yilmaz Gunay. The autho~. Erbil Tusalp, and his publisher had recently been indicted for wri ,ing 3 book on the history of human rights and torture in Turkey. A referencL ~,' ;,'lrjs in any publication was particularly dangerous: the sociologist, Is" ,; !~ÇC l\ci, had recently been imprisoned for,his writings. on the Kurds'publLl.::,d'in '1'962'. 58. On the questi~n of freedom of expression and association, it had been said that one of the most promising recent'changes ih Turkey had b~en the courageous attempt by some journalists to hold a public debate abol.t democracy and the practice of torture. However, there were no legal sàfegua:ds for such activities and many had lost their freedom 'in exercising their rigl.t to freedom of expression. In fact a restrictive 'press law existed th. t could be applied at any time. .. " • 57. Although an effort had been made to punish those responsible for torture, observers had overwhelmingly concluded that there had been relatively few convictions ,in relation, to ,the number of charges and that the number of charges filed bore little relationship to the number of torture victims, i ; î, r .. .. al ~ 1 CounCIl Economic a,nd' Social 24.8.1987 10. The InterR4tibna~ Leagu~therefore,requested the Sub-Commission to recoamend that the eo.mission on Human Rights adopt a resolution calling upon the Turkish Government to end the systematic violations of the human rights of the Kurdish people~ 9. ~ aggrestiveT raciat and ~is~riminatory policy of the Turkish Government tOwar~ the «urds was no'.ecret. The official Turkish press gave details of it every day. But that tlOlicy must be countered, and the violations muBj;be.deoouACed. Itoreover, a group of independent experts should investigate ~e situatiOR of the Kurdish people and the international authorities should acknowJedge 'their cause and seek to find a solution to their problem. 8. The Turkish ,Government had estab~ished .•tl.itias,knoVrtas .vi'llage protectors., which came under military command and were paid, albeit poorly, by the State. The militiamen vere poor landless Kurds4 forcibly conscripted, o~~~~~esa~,of'pre~e froa~~dish feudal landlords who connived with the Turkish Go~ern.ent to protect their 0Wrt economic and political interests. 7.. Whote Turkish f"milies; in'di"iduals and villages had been deported so as to break up ~urdish comaunities and assimilate.them into TurkiSh society. In the province of Tunceli (fo~rly Dersim) alone, official figures shoved that 214 villag~s v~th'a sopul~ion of 50,000 had been deported to the vest. 5. If, however, the people of ~urdistan were merely .mountain Turks., it was difficult to.see why the Turkish Government (ound it necessary to asintain two-thirds of its regular army and a spec~ally trained anti-guerrilla force in Kurdistan. and why it had found.it.necessary to.appoint a governor to administer all the provinces with a ~urdish majority, in addition to the ordinary provinci~l governors, an.action whiç~, incid~ntally, confirmed the existence' Of ~urdistan'às a 'separate entity.' 6. If the ~urds vere in fact .mountain TU~'kS•.; What ~eed ~as there for tbe State terrorism which was a feature of thé Tur~ish Government's action in the eastern provinces with a Kurdish majority? What need was there for the Turkish military and para-military aggression, the mass arrests, imprisonment and tortuee and the sentencing to death of 200 .mountain Turks. for .âèparatist~ activities in 1986 alone? . 4. Ms'. BANoETTINI DI POGGIO (International League for the Rights and Liberation of Peoples) said that the League wished to raise once again the quest~on of the systematic vio~ation of.tha buaaR~ights of ,the ~urdish people. That péople, öf Indo-European origin, had been established in ~urdistan for thousands of years.' Théir justified claim for indepen~ence was based upon their'Bpecifi~ featureà. However, practicaily all the international instruments.Q,nhuman rights_wet. sttll being violated in ~urdistan, particularly ln Turkish .~urdistan. where 12 .illion Kurds had their homes but were denied any national, historical, 'cultural or linguistic identity by the Turkish 'State. For Tu~key ther~ vas no ~urdistan and no ~urds but merely "mountain TurkS:. :; ~ te NATIONS UNITED ... 42. The Hinority Rights Group was convinced that, without greater internati?~a1 ~crutiny, the huma~ rights.situation of national and religious minorities in Turkey was not likely to improve substantially. It endorsed the recommendation made by Human Rights Advocates Inc. that a Special Rapporteur on Turkey should'be appointed to make further recommendations on how that grave situation might be improved. 41. s~~èial .~ers of the Sub-Commission had prevjously referred to,' Mr. Whitaker's report-~ genoeide; 'vhich had been submitted-to the Sub-eo-iss1on in 1985. In June 1987" the European ',parliament: had adopted a report dealing vith the Armenian g~nocide entitled .A political solution to the Armenian que.tion.. In 4ts resolution adopting the report, it had stated that recognition of the identity of the Ar~eni~n people in Turkey as an ethnic, cultural, llngulstlc and (el iglOOS mino~i~y .fpllo~~d 00 f[o~ recogni.ti<ll..of Tur'Key'S own history, and had'-'pointed-outt"natdemOcracy could not be solidly implanted in a country unless that'country recognized and enriched its history wi~ its ethnic and cultural diversity'. The European Parliamenr had~also expressed the view that the present Turkish Government's refusal to acknowledge the genocide against the Armenian.P,eop~e cONmitte~ by the Young Turk Government and its denial of the existence of the Kurdish question, tO<jether:with the lack of true parlia~ent.ary"delllOc~acyand the" failure to respect individual and collective freedoms, particularly freedom of religion" were insurmountable obstacles to consideration of the possibility of Turkey's access~on to the Comm~nity. It had.also requested-TUrkey to ~omply with the provisions for the protection of ,the non-Huslim minorities in articles 17 to 45 of the Treaty of Lausanne of 1923,.which had been signed by most member _Stat~s.o~ the Comm~ity. . .; . 40. Measures taken against the Armenian minority were more subtle: it was, allowed to teach the Armenian language in its own private schools, for only one or two hour. a week. Armenian churches were closed by the authorities on the pretext of unsafe conditions, while the same authorities refused the necessary building permits for renovation." Most of -the'buildings in need of repairs and in danger of destruction were historic monuments, some many centuries old. Other Armenian community properties, SUch as cemeteries, public buildings, school. and orphanages were confiscated by the autr.:.'_t.ies on various pretextil•. The Armenian Patriarch was denied the right t' ~"c~(t religious' services in historic churches of ancient Ar~enia and the ~r3i1.i~gof clergy was prohibited. . 19. The present situation of minorities in Turkey ha~ to be,assessed not solely in teras of a Musli.tnOh-Muslim dfcbotoayJ what vas more s!gnificaqt was the non-Turkish national ~dentity of the minorities. The persecution ' aimed at destroying their cUlture,.langQBge and hist~y. There vere disproportionate numbers of Kurds in Turkish prisons, so.e charged,with or convicted of violent offences, others in detention oh account of non-violent activities for the preservation of their language and culture and for their right to be recognized as a separate national group. Publication of books, newspaper. and any other materials in Kurdish was forbidden, as vere books or any other ..teriale in Turkisb dealing vith Kurdi.h history, culture or ethnic identity. O.e of the Kurdish language vas an offence, even in private. In an atteap~ to negate the fact that a portion of Turkey vas inhsbi~ed by ~urds, Turkish authorities bad recently changed the names of nearly 1,000 Villages. in the predominantly Kurdi.h areas. 18. Ms. JOHNSTONE (Minority Rights Group) drev attention to the human rights violations suffered by minorities in-Turkey, the caùses of'which were deeply rooted in history and not specifically connected with.any of the Governments or juntas that had been in power there in recent decades. .. I r V I 5 , nu"""ft; 't..'!J' (('~ " : AUGUST 1987 The Turkish government's policy with regard to the socalled "Mountain Turks" raises a 'Seriesof disconcerting questions. While the state of siege of the predominantly Kurdish Eastern provinces was recently lifted, the Turkish 'presence in Kurdistan is being kept up through military occupation which appears hardly justifiable, were this region not the theater of a conflict between nations, and of concomitant forms of colonialism. Why indeed station two thirds of the Turkish armed forces (i.e. half a million Mr. Chairman, There is no need here to recall the cultural as well as historical specificity of the Kurdish People - a people of Indo-European origin estab~ish.4 in Kurdistan ("Land of the Kurds") for thousands of years. Despite its specificity, upon which rests its righ€ful claim to independence, Kurdistan remains a.country where practically all international human rights conventions are being violated. This applies in particular - albeit not exclusively - to TurkishKurdistan whose 12 million Kurdish inhabitants are being denied their national, historical, cultural and linguistic identity in virtue of the official ideology of the Turkish state. Neither Kurdistan nor the Kurds exist as such in Turkey where the Kurds are m.rely referred to as "Mountain Turks". The International League for the Righta and Liberation of Peoples wishes to address once again the issue of the systematic human rights violations (of the political segregation and racial discrimination) suffered by the Kurdish People. w "'s .'u des Droits I Fédél'Cltlon Internationale History, in particular of the colonial era, has taught us the mechanisms and effectiveness of a series of strategie. of domination, notably that of "<iividing to conqul"r". The Turkish government has elaborated a variant of the latter strategy in the guise of militias called "village. protectors", who are commanded by the Tu~kish army and - poorly _ paid by the Turkish government. These militias are made up of poor and often landless Kurds who are enlisted by force, frequently under the pressure of feudal landowner~ of Kurdish origin acting in connivance with the Turkish government in order to promote their"own vested economi.: and political interests .. Mr. Chairman, How to explain the Turkish s~rate~y ~: systematic ~e~~rt~_ tions of entire Kurdish vlllages, cf Kur~:c~ farn: ~~ Gnd 'individuals, in at attenpt to dis~antle the Kur1:sh communities, thus facilitating their ~5sl~ilation :nto dominant Turkish society? To mention but one - official~ - figure: In the only province of Tunceli (formerly Dersim), 234 villages, that is, 50,000 individuals, were deported to the Western provinces with the objective to assimilate them. Were it but for the so-called "Mountain Turks": How to~xplain the state terrorism perpetrated by the Turkish government in the Eastern provinces whose inhabitants are mainly Kurds, in particular military and paramilitary aggression, masaive arrests, imprisonment and torture? How to explain that in 1986 only, some 200 s~-c.lled "Mountain Turks" were charged with "separatism" and condemned to death? MI;..Chair~an, servicemen) in Kurdistan, in order to hold the so-called "Mountain Türh3" in che.::k?Why indeed dis~atch all calltiguerilla force of several thousands to Kurdistan, who are specially tra~~}e~t~ k~~p all~;~~ 'ts~p~~atist~" ~_ ~ay? Why appoint a governor for all the provinces with a pre- , dominantly Ku=jish p~pu:3ticn, ~h= h3S 3uthcrity .:cr the provincial governors - thus sanctioning, for that matter, the existence of an entity proper, that is. Kurdîstan? • .. , .. Fédératio,tJ __ Internationale des,Droits ~~j (( \ (suite) Mr. Chairman, This is neither the place nor the moment to detail the various aspects of the aggressive and racist policy of the Turkish government with regard to the Kurdish People. Suffice it to mention that the relevant data concerning the human rights violations against the Kurdish People are no secret as they are being widely publicized by the Turkish media which congratulate themselves each day on the pseudo-victories of the ~urkish government and its accomplices over the Kurdish resistance. It is now time to act. Thus, the International League for the Rights and Liberation of Peoples calls once again upon the Sub-Commission to take appropriate measures with the objective to end the svstematic human riqhts violations suffered by the Kurdish People. Thus, we specifically demand that these huma~ rights violations be denounced with reference to Turkey; that the plight of the Kurdish People be investigated by an independent group ,of international experts; that the cause of the Kurdish People be recognized once and for all by the international bodies who would consequently concern themselves with finding a just solution to the Kurdish problem, based on the respect of human 'rights and of the rights of peoples. Thus, the International League for the Rights and Liberation of Peoples urgently requests of this Sub-Commission to recommend to the Commission'on Humart Rights a resolution enjoining the Turkish government to put an end to the systematic human rights violations against the Kurdish People. • uberte welt aktuell If 'I ., ,, Minderheiten itn Gol£l{I , J '. 198 i I.h ilt's Kricg';f".~ch' in Anatolien In. l'~" 1('1' d " , ",11"l' !. "'l,) f "" .. r,' .,",'<;C1IJlt , Il, ..... '" y .. ! , '1 ';.,. " h;, ~.;1 . " ~,I; '~I" ... " , ... 1•• ...••lt o H2 [Jtir!rr 5"1/ P,"te v' .Ill I hl. t:'s • ", !--J '" " J., \'orb«-, ..il'llIl("n ~t'r,!" l'('n Pr ,\in, I.. , ..... , ,." E=l'l J n,l 'IWJ~i.' l ~. ,.• , ,I h . ,,, \ • f' I 1 'I bll~" \1 n Ci' • "!TI Kor" e, ! '1 :f e n t tl ... DIYi'l,l,.t,.r, im Jl'!! I :n:tin Aid " von Millisi." l' ' "fenl C)lril I,~.l -tnt1~gf'f,f'I" 'H~, Novum in If , "'lrki<;Lhell !nt ~p!)litik { t1 auch 8Mh et, I rondgült,w.n /w.IY~bûng dl' I,.tiegsrechls in ~ii l'l:~t-tnatuhf>n dt"'~ m'hördf"1' ,I!l' Kontrolle üh' rtif' Unruhf'If'Qi,)'! t>rmôp'i. I ~11. o..r mit fac;f nnhpgrf'nth,r !1."'11 aU.",!f Il,,te Superr~Ou"'f"n.'i1I K07dkll!I~,lu lll;ird I IJf'r, seine bisf"''1R'.> Prm itl', Pi~ <trbrtkir 11l","I~ lür insgesallli <H.ht südost ~n<,toli..che PTf""inzen verantwortlich sein. " • Kunk.l , 3. TORKEl: '<.'u (- .. !lni"" IIt:sSt' all~f,",,!, ,j.. ". "Ilt" .t ..•.' r t:m, . " \..~ ..' l I • III '\" 'Il 2.1", tr ." ?Jt, .1. I~ ll.!"l ~111' 'I!r~"1 .1",,'!' :w .!.. k~Il":r "\ur'!'" ". • ,PN .49j4hli~", aus der l"pstaf1ritolis('h"n PW\ il1z Mdni~d stammende K111itlu ioglu. '~(,I wrll'If"nd 5E"inf'r Amtszeit als PrJlilf"iprasid l1: v(ln Istanbul Fl1'le dE's vergdngrn""'l'1 '.,hrnJ-..ntc. I. ~'" I ',') (./ ' ',~.. ..., p ) :1"" h, "1 St'I! grl.1U'1 UIIl.1 ~) plurn 1\ \~ t:lnt;~'II, .E{4O"-'4 __ I 1,.\ nt Il "'r'"~ l" 1 !,,, l, ,. ROhOIIelfung .~ I 1. IRAK: Kurden nahezu eine ha). he Million Mf'nKhen aus 1500 Dörfern ~..'angsdt'punlcn worden h~urtsJ,hli\.-h Kurden. t'~nso 20 000 nichrmuslcrnische Yuidi des StnlU' GebIrges und A.urrer. Sie wurden In dlc Wüsttn dr, südlichtR luk VCrb,lOnl und leben ..Ion seither In lagern. [in andenr Teil ... ur. matC'gls\.hen _Mt>ddldorfcrn_ in <ltn kurdis,hen E~n('n bei Ar1).31JI~~S SC'lt IClzlrm FI.ichland mmlcrYicllc Fromgcbict c('Jahr weitere 186 Si~dlun&f" in Lager da Wusle nahe der jordalllKhen Grenu z"'anlsumcc:511~ddt. Der TtfrOr def lnklschcn Armc(' har weitc Trilc der Bt'völkt'runK zur Flu,hl ~t'lrl(.b('n. Sc:lt Jen Glh~JosangrJffcn auf kurdische Oorfer im April des J,I;hre~ sind ubcr 40 000 neue Fh.ichtlillgc in den Lagern im Inn registriert ..rorden - Darüberhinaus wurde in einem Kllome" ter breiten Gurtei endang der Grenun zum Iran und ~ur Türkei eine PolJtlk der verbrannten Erde durchgdi.ahrt, alle dorl lebenden MenKhen vcrtneben, Ihre Dörfer dem Erdboden.aJfiehgemaeht. Betrof. fen sind Kurden und die Untcr Ihnen lebenden AS$yrer, d('n Ir.lk Ir.l"', , ~'l - : 'l' J" l't'Il,:.'n L.. hUll lieh holt.,.n seit iraki'Chr Tllfk",encn Be- Paniuntn btfreil~n GebittC' in droll 1• .1.", "'" Aus der Hauptstadt und aus dem Süden des Landes wurden mehr als 100 000 wegtn Ihrer KonftS$lon zu -Persern_ rrklane Schiilen an die Irani$Cht Grenu und an die Front transponlen mic dcr Weisunc. l1Ieht 'NIeder zuruekzukehrcn SIC fristen ein dendn DlSCin als SOCC'. nannCe -Muawldin. (Ruckkehrer) In Iranischen nun von ihnen besonderen Eifrr und Opfermut Iru c.....anto. lacern. wo die Iraner im Kampf legen den DER TAGESSPIEGEL enlsc. h~idE"n können. Dabf-r !litl'Ut es sirh 2unf'hm"."d \i'16 hNlllr. dip Guerilla5 der in df'r 1 iirkE"i vNl-"!('nf'n militant,.n ..Arbeiterpartpj "~lItdislans" (P1,K) wl'ni(:e in die nicht. wie offiziell dar{!f'slf:>lIl. (t'IS dem Ir"k 'Iran oder Syrien kommen und nach jf'dt'm leHC'idkt JO is ale:. offfOnsk'htJich über wachsende UnterstütJlJl g aus df'ri Ilörfern der wirt'ôchafUich ZUllÏl ~Fn. bliehf.nen Region verfüRen. in fier unWf'J! ...l'n"n Ft'Isenland!li.chaft einzufanR«,n. aus Mosul. Kir- kuk, Abun KöptÜ aus Angst. zum ....el1r1oSt'lI ~I"db.all zwiM:hen der Türkei. dem Irak und dtn Kurdtn lU "'CI I~n, \:"'t'~ .lir von kur. diKhcn Türkei. Ali A~d Zi!'1 -dpr bislang ~inmaligen Mcl6nclh~1" j ,I dpm NATO-Staat ist eos.die BeweR,ungsfrl>ll;f'JI df'r !lliepar<tti..tischen Kurden fOinzuschr.\flJ.. •.•' dip mil ihrpn 'd5t läRlichen Gfowalt<tktioo"!1 tl1. blutiae Dil..mz in Südodanalolien hochs' hl'lU hen. Das Hduptprobl~m der türkische!' " I"..... den bleibt weiterhin, die S£'pardtist(,fJ. d,t' ginn <kr iranischen Revolution unttr dtRl I Cf "Jtf iUl1ItChen R,.. volutionslardtn zu leiœn und haben sich Anhnp al.lch mil WaHrn gewehrt. Seit ihrer Nieœrschl.unl und .. it Bc~inn dcs Krlqe5 sind vide Turkmentn in die Türkt'i pR9htn. wo sic 1um Ttil in \(1n Kurden l~an~'SC'vakuierten Gtbictcn .nB('sitl~lt werdtn solltn. Zur cleÎçhen Zeit jedoch nicMo rapst-AttenlätfOr hm agierendrr ProvinzgouverneuT. Kozakdoglu wird .lIe polizeilkhen un,j militirische-n Operationen koordinierf'n. Ferner wird er übe, die Zwangse\'akuicrung ":Of" Dörfern in seinen Provinzen .lIpin verantWt'tt. ~n"lr" IU'l'. '1 Il.1'''' uheh [rak . 1r:1I11 dC'SIranl ....ltcll fi spä'eren Tat\"E'rdächtlgen nach der Ermordung fOinf"~ JOlJrnali~tf'n te'itgenommen hellt'. ~il1 in I)".H bakir als disziplinierter und geR(>n Sldalsfemdl' ,~,'rl.,_ (l'l' ~I, 4. TURKMENEN V('n 197ft bis 198t1!tind aus dem iraklS(Mn Kurd~lan ln '11 '!.l' I h .... Dit sunßltis.:ht:f1 Turkrntmn bil zw~n~sk;uC'rmcn. word.:n Ist, wt'rdcn l I . Die\(' 7v. J.' ~' 1;IHi,'r.lI'I gt'll JI' '1" I dtr Z~ntn"(1 de~ tùrkl~<'hf'1I Kunhlll' der Kutlkn ,les Ir ...k OR."",.,.. de l, " 1 ! ,'l'(' 5. ASSYRER: wieder über die Grenzp vpr"( hwind,..n \'iel. mehr kämen nur die lo~i!itis('hf'11 Koordin(ltorpn ~r PKK, deren Zahl drei nkht übersteiw'. um ctle Anschläge gegen Militä'Po1trouillP11 oder gpgen die vom Staat mit \Vdfff'll ausgestafleten .Dorfbeschützer" eiosch1if"Rlirh ihrer Fd",ilien zu leiten. heißt es in Be('b.l< h'erk.rei~Pll Wie unser Korrespondf"nt weiler ('duhr. rechnen die türkischen Behörden ellpr mil piner Zuspitzung als mit einer ßeruhig1lf1g der EnlWicklung In Südostanatoli£'l1. wo l~ie 5~pa- Irakisch-Kurdistan Olt usyrische Bcvölkerunl des.Nordirak ist heule durch den K.ritl rxi$lenzieIJ bedrohl, Ihre" DOrfer liesen haupw..:hbeh im mehrhril. lieh kurdllcb baiedellen ~biet. HundenC' von Auyrern sind ohne Gerichuverfahren im Gefinsnis. D.ut~ade lind berelu rxtral,.pI bin. cerichtct worden, Der ErzbilChof von Ninivrh (Mosul) mußce mil 27 .. iner Ancehöricen in die IsIamitcbe Republik Ir.. Rieben. T.... ode Auyrer foll'e. ihm. Di. an anderer S.. U. bachrieben.n Deportati. onen und Venrcibunlen di. wyritche. kurdùcber Dörfer lreffen ausnahmslot auch ratistischen Dörfer der NIChbanc:haft. Als 100 usyrische Familicn 1"4 aw dem nördJichen kurdischen GrtnzatbiC'l zur Türkei vor der snadcnlOlC'n Jlepresaion drr iraki. 8.8. 1987 Kurden einen un<lbhängigf"n ~td:al anstrphen und dabei die Zivilbt \'ülkerung laugst nieht mehr verschonen. Baha Günf;tör DER TAGESSPIEGEL 8.8.1987 Kurden drohen deutschen Firmen BeschlagnaIunte Gelder soUen notfaUa mlt Gewalt zurückgeholt werden Bonn (APlReuter~ Die N.tionale Belrelunll8front KurdialallS (ERNK) h.t deulscheD Beh6r. den ulld Finoeo orfeo mit Gewallallwendunl gedroht. wenn ihr die VOll der Polizei bei cler Durchsuchung mehrerer Wolmungen la KlIln beachlaauhmleD 700 000 DM Speode.der lind Wertgegelllllocle nicht IInverzOglich zuriicltgegeben werdeD. Unter Hinwela .uf Nieclerla&aungen der FIrmeo Thyuen. SIeme.... AEG. Kru MBB lIJlCI Bayer la der TOrItel erldlrte E~.sprecher YIIdIrtm gestern vor JOlII1I4liateDla 80l1li. da Iturdiacbe VoIIt werde es _ben. ,alle Wege der AuabeulWlg zu wnchIieBen und a1Iea. Ihm nOllllllen bat. Stllclt fOr Stlldt mit Gewalt zurOcIauho\en., Die PoIbeIaIttioa _ 71. JWlIlJlCl ... clere Razzien betrachletell die KurdeD als ..-It. ...... e Uogerechtigltell., aagte YUdIrlm. cler cler Buocleuegierwla wrhielt. .cler fachlstiachen tOrIdachen Junta aehr UIIlfan&reiche Hille gewlhrt zu haben.. Die ""n Klirden la g.... Euro"" geapendeleD 700 000 DM gehlIrten clem Kurialall Komitee la Pula lIJlCI aoIlleD _nclet werden, um 10000 poUtiacheta Gefangenen und deren Angeh6rigen la der TOrItel zu heUeD. Er habe zuclem die BefOrdltllng. cial die ""n der PoUzei aichergeateUte.. KOIltaltt. adreuen la Antara weitergeleitet wOrden. wu ZU einem .Masaater" führen werde. weae- 18 Die DiededlDdlache Polizel bal aestera 2S Kurden daru aehioclert. la die buacleedeullcbe 80tachaftlm Haal einzudrinleD. Nach Aag.beD e1aer Sprecheria cler Kllrdeo wollleD die Demonltruten clem deutacheo Bouchaft.er eine Erldlrung Obergeben. la der die Durchsuchllng kW'd.lacher Elllric:htungen lIod Wohmmgea la cler Bun<l.republlk wrurteilt wird. III Atheo I 20 K cle .". wr.nata tdeo ur n ela _t-Ia lm &oro der Lufthansa. Seit mehreren T.gen kOllllllt es zu ""rOber. gebeDden Besetzungen bundeadeutacber EiDrichtungea durch KurdeD. Die DiederllDdiKhe Polizei batte ..... Montag la Amaterdam 39 Kurden festgenommen, die da dortige KooauJat der Bundesrepublilt besetzt hatteD. Rebellen tlHeteD zwei Soldaten DIyarbakir (Reuter~ Kurdische Rebellen h •• ben bel einem Angriff .uf ein tOrldac:hes Geflngnia zwei Sold.ten getlltet. Wie die Polizei der OIttOrltiachen Stadt Hozat gestern mitteilte, hltleD bereits ..... wrg.ngenen Mlltwoch Rebellen bel Cukurca la cler IOcl6ot1ichen Provin. Haltltarl drei Zivilisten entfOhrt. Die Ubergriffe werden von der Polizei melat der Rebellenolianl .. tion Arbeiterpartei KwdlalallS (PICK) zullf'lChriebe ... die fOr die Alltonomie cler Kurden la der TOrkel ItImplt. linsère Meinung: Kurdische Methoden inb. Seit einiger Zeit verfolgen yor .Ilem türkische Kllrden ihre Anliegen im Allsland .uch mit terroristischen MitleiD. Die d.rüber vorliegenclen ErkellDtniase bildeten den Hinter. grund für die Unlicben Durchl\IChunga- lind BeschlagnahmeaktioGen In kurdischen Einrichtllngen In cler Bllnclesrepublik. DaB lOlche Vorwlirle nicht vlllliJ.1II cler luIt gegrllfen sein dürften. .... legen die kurdischen Reaktionen. oimlich die lIeoetzuatI cleul8cher Elnrlchtllngen iin Auai.nd. .ber .lIcb lIIfenUicher Geblucle la der Blloclearepllblit. Ein IlIdi. Iat ohne Zweifel .IICb, cial nach der Ermordllng von Minister. prallclent Palme in Schweden lange Zelt emlthaft .dIe kurdische Spur" verfolgt wurde, .\lCh wenn lich sch1le8llch kelae Erhirtung des Verdachts ergeben hat. Verletzungen des Galtrechts a1nd In Undem. die blaher eher groBzOgig bei cler Aaylgewlhrung waren, jedenf.11a nlehts UngewllhnlicheL Aber ale lind la keiner Weia ZII .kzeptieren. denn die Gastllncler kllnnen in der Regel nichts für die Verhlllniaae In den Helm.tländem. Auch lind die MlIglichkeiten zur Einwirkung .meist nicht ger.de groB. Was die Türkei .ngeht. 10 wurde ihre. Empfindlichkeit .nläBlich der Ar~"1èüi~r.Resoh"tJoQ d~s Europaprtl tdŒler.ts wieder .lIgenlöllig. Natürlich dürfen die europ<iilchen Partnerländer nicht wegsehen, wenn in der Türkei Menschenrechte verletzt werden. Aber el kun nicht im geringsten Ihre Aufg.be sein. die se""r.listischen Beatrebungen von Kurden In der Ostlürkei .u untenlützen. Letztlich Iat el ..... r dl.... wor.uf es clentenlgen Kurde ... nltolIIIIIt. die W!lSIIchell, ihre GasUänder unter Druck zu se\zeD. N.türlich darf IlIaD .uch Dicht übe ..... hen. daB cial Kurdenproblem ... leht nur du in der Türkei. au8erordenUlch vielschichtig Iat. In cler TOrkei h.t mittlerweile cler Widenlalld der Kurden bürgerluiegslhnllche Zage .ngenommeD. Die türkiscben Sicherbeitslulfte wrlolgen separ •• tistische Kurden. die fOr lie schlicht Terrorllten sind, Ober die Grenze nach Ir.t. Von dort her """rleren kllrdische UntergrundUmpfer. die nicht minder gr ..... m gegen die Telle der Dorfbev61kerung vorgehen. die mil den Behilf. den zulUlDlellArbeiten. Der liefere Grund Iùr diese Zu.Unde lat ohne Zweifel die schwere Benachteiligung cler Kllrden Ober die J.hr. zehnte durch den türkischen Sta.t, der nicht einm.1 die kurdische Sonderheit .nerkannte, sondern lediglich von Bergtürken sprach. M.n kann allO durchalls Verstandnis für die Motive der Kurden haben; für gewisse von ihnen ctngewandte MeUloden Kano man es nicht. , • DER TAGESSPIEGEL 9.8.1987 Angst vor der Zukunft und vor dem Terror Südostanatolien, die Kehrseite der Türkei Von unserem Korrelo"nri .. l"!t Gewalt mit Gegengewalt In den letzten drei Jahren ist hier für rund 350 lürkische Soldaten, fur fasl 300 ZIvilisten, darunter viele FrCluen und Kinder. sowie fUr mehr als 200 kurdische Guenllas ..die Frist ohgeldufen., Die Soldaten starben als ,Märtyrer', die Zivilislen wurden .Opier der Banditen', die bewolfnelen Separatislen sowie ihre Sympothisanten wurden "in ihren Verratsnestern getötet-, Da. Blutvergießen geht weiter. die militanten Aktivuten der ln der Türkei verbotenen .Arbeilerpartei Kurdtst.ns' (PKK) nehmen im. mer weniger Rücksicht auf unschuldJge Kinder oder ihre Mutter, dle sldatliche Gegengewali läßt an HArte wenig zu wünschen übrig. In dem Dorf Ugra..k In der Provinz Diele, etwa zwei Autolitunden nördlIch von Dlya.rbak.u entfernt. waren bei eIDer SchießereI zwischen PKK.Guerilldl und einer GendarmeriestreUe im veriangenen Jahr em Soldat. ein Separa.tist und ein .Dorfw!chter- getötet worden. Ein typlscheli Dort. wo die Angst regie~ Der .Muhlor', Dorfvorsteher, Hasan BÙIÜtekln. atmet erleich. lert oui, daß es .ich bei den Besuchern am .palen Nochmiltai um zwei ,Cumhurlyet'. Journalisten und um unseren KorrespondenteD bondelt. .Die Bandilen erworten wir hier taglich, wir wissen, doll wir oul ihrer Todesli.le .lehen', sagt der 36jahrlge - und legl sein Gewehr ob. Die PI.lnl. llßl er Im Hollter. SeiDer frau ruft er etwas zu. wal die Belucher nlchl verslehen, Er .prichl kurdisch mil ihr, ihrer wie seiner Mutteraprache. In Südostana. toUen. wo Türkisch wie eine Fremdsprache ial. !liht e. In fasl ollen Dörfern nur kurdisch- oder orobischsprachlg. Türken. Wenii .paler wissen die Besucher. daß er seine Frau aufgefordert hatte. dM Brotba.eken zu unterbrechen. um Tee zuzubereiten. Seine teCM Tdl"r ... Gpf,!i'JQT"'it: hi-t", ..... ir- eo.......t ..... V"1'l weicher politillCher Orgonisauonr, will der ,Cumburlyel',Reporter HOIdD UysoI wissen: .Heroin', Idulel dle Antwort ldpidar. Ob e•• lch lohn~ die Freiheit zur riskieren, damilinlerndUnnale Syndikale In Geld IIChwim. menl Der Frl .. ur ochwelgt. Wir glduben die Anlwort darin gefunden zu hdben, daß die Arbeitsio.igkelt hier hoch i.~ doll di. rund 12000 TeehAu.er von Diyarbakir, wo kndPP 600 000 MenlChen leben, ldsl rund um die Uhr voll mit .Ich langweilenden Männern .ind, wlhrend drduJlen fdSl 40 000 Kinder versuchen, 01. Schuhputzer, W .... rverkauler oder To. lICbendiebe zum Einkommen der GrollfomiIJe belzutroien, .toll dle Schulbank zu drUcken. ..... Dlyarbak1r, Im Augu.t SOdOitanatolien, die Kehrseite der Türk.ei. Kein bldue. Meer, keine endlo.en Sand.strande. keine malerischen Buchten und keine bar. bu.jlen Tauri.tinnen. StaU dellen eine unbarmherzige. ..ngende Sonne im Sommer und .ibirilche VerhAltni ... im Wlnler, zumeisI eine unwegsame Fel .. nlondllChaf~ wie sie im Buche .Durch do. wilde Kurdislon' von Karl Moy betchrleben .leh~ und MenllChen, deren Alllog von der Ang.l um die ZukunIl und vom Terror .. paratlslilcher Kurden behemchl wird. Schon der Flug noch Olyarbaldr, der ols .Parlo Südootonalolien.' bekannlen Provlnzhauptstod~ Ist unerwortel .ponnend, Der 26jahrlge Reporter der linksliberalen I.tanbuler Togeszellung ,Cumhurlyel' hol eine kugelsichere We.le .Mode in USA' ou. der Zeit de. Zwellen Weltkrieges im Gepäck, ,Die .echs Kilo mehr foUen nichl Ins Gewicht', sagl Torik Ersoy, Neben ihm .ilzl der 33jahrlge Ugur Soner, der die .Cumburiyet-.MannschaIt vor Ort ver. stlrken 5011, wo der Kurdenterror ebenso eskaliert. wie die Ohnmacht der türkischen SicberbeitskräIte immer deutlicher wird. Die Stewardeß der .Turkish Airlines-, Nilgün Kutan. sorgt sich um die heiden Journalisten: .Wir vom F1ugpersondl haben keine Angst vor dem Tod, vor dem niemand da.vonlaufen kann, wenn die Frist abgelaufen ist. Hoffentlich ist Ihre Frist Doch nicht abgela.ufen. pdssen Sie auf lieh auf: IChwanen Wo Türkisch eine Fremdsprache ist KID- der im Aller von fünl Monaten bis el/ Jahren .pielen vor dem Haus oder schlafen auf nacktem Lehmboden, Die Fenster des zwei. .IÔCkigen Hause. ous Sleinen, Holz und Lehm lind vergittert: .Damit die Banditen mir keine Dynamltstonien durclll Fen.ler werfen können', wgt Hown. Im Erdiesch08 ,wohnen' Zieaen, Kühe und ein Esel In ihrem Stall. Er ist einer der inlgesomt vier ,DorfwIchIer' von UlI'oIt. Sie hoben vom Stool Wolfen erholten. und bekommen pro No.e 66 000 Urd Lohn pro Mond~ etwo 140 DM, Im Tode.fall .lehen den Hlnlerbllebenen eine lebensversi. cherung von drei Millionen Uro zu, do•• ind knopp 6390 DM. Ob .ie Angst hdben I .Angst hil/t un. nichl weiler', sagl der drei Jahre allere Bruder Hasons, Mehmet Bûrulekin, der der zwelle ,Wachler' des ous rund 100 Hàusern be.l.henden Dorfe. ls~ de .. en 700 Bewohner von bi&:hen Ackorbau und viel Vlehzuchl leben. Der 44jahrlge Mehmel Altelmo ist der Bruder des bel der Schle&erel vor einem Jahr ielölelen .Dorfwlchlers', Mehmel hdl 14 Kinder, .olle von derselben Frou', lait er .tolL Und wer wird für die Familie IOrgen, wenn er den nàchslen Separoti.lenüberfoll nichl überlebl: .Allah wird ihnen IIChon hel/en.' Der vierte .Dorlwlchler' Mehmel Beytür 1.1 ierode 24 :ohre oll und hol ein Kind, Er i.l wie der .Muhtor' Absolvenl der Grundschuie und gill 1ICb0n 01. bele .. ner r.,tellektueller. '0 Vier Jahre Kleinkrieg Zw.1 .Dorfwachler" In dem .ddoolanaloll. .chen Dorf U\lTok. Ihre Wollen elnlchl1eßllch MunJtion1ldben .1. von der lürkJachen Annee erhalten. Folo: cOngOt Jeder von ihnen hot 105 Schull MunItion zur Verfüi\1ng. ln.gewml 01.0 mull da.s Dorf Im Ernst/oll mit 525 Schull MunItion verteidigt werden. Die PKK-GuerlJlu boben nIt du ZehnIoche on MunItion, HandiranOlen oder Dynamil bel olch, wenn .Ie Dörfer Oberfollen, die der Stool offensichUlch nlchl zu ochüuen In der Lege ill und desholb die .. Auliobe den ,Dorlwlchlern' überlIß~ Neue Munition gibl e. nur, wenn dle olten Polronenhùl .. n ohgeliefert werden, Schie8übunien sind nicht gerne ie ... hen, weil .ie Geld koslen. Vor allem ober IOU verhindert werden, doll mit .tootllchen Woifen Blut/ehden OU'ielochlen werdan. Wenn dieser Bericht erschein~ werden die .. Manner vielleichI nicht mehr am Leben .. in. Aber .ie hoben eine Bitle, ,Schrelbl doch, doll wir endlich eine Kronken- und Allersverslcherung hdben wollen.' Die Ironie In den Bergen Südo&tanatolieDI kennt keine Grenzen. Der Wunsch, eine Nochl In dem Hou. dOl .Muhlor' zu verbringen, Wird ebieschlaaeD: .Unaere Feinde .ind überail. .ie hdben .lcherllch ouch In diesem Dorf InJormonten und würden SIe mit uns zusammen töten. um eine Sensation zu erzeugen: .' Eine Grundschule gibt es hier, auch eine Moschee. Der nächste Arzt ist aber 40 Kilo- meter entfernt in Diele zu finden: Jm Winter liegt hier der Schnee haushoch. Kranke transportieren wir dann zu Fuß auf einem selbstgebastelten Schlitten zum Doktor,- Eine Hebamme gibt es auch nicht: .Das machen unsere Frauen selbst-, sagen die MAnner. Dai tat vielleicht der Grund, warum eain dieser Region so ouffällig viele ielslig und körperlich behinderte oder verkrüppelte Kinder zu .ehe" gib~ In dem nächstgelegenen grölleren Ort Ergonl steht der Besuch eines kurdischen Buchhändlers auf dem Programm. Was el hier alles zu lesen gibt, ,D.s Kdpllol' von Kdrl Morl[, dl. .Briefe aus dem Geflognisvon ROla Luxemburg, Bacher von Nelson Mandela oder von Che Guevoro, Follerbenchle der GefanienenhlU., organisation Amnelity International. aber auch Bücher Ober den IOrldachen Befreiungskompf, den Worten de. Republikiründers Mu.toId Kemol Atolürk IOwie die Notionalhymne und Ihre EntslehungsgellChlchle. Dazu dekorieren vleie Muslkltossellen heimlllCher und Inlerna. tionoler GelODi.kùnlUer do. Schoulen.ler. ,Chick Korea l.t ousverkoul~ aber in einer Woche komml wieder NochllChub', lagl der Ledenbesluer Hikmel !Jztürlt, d .... n Kunden ou. der ianzen Reitan hIerherkommen. Ein Wlder.pruch zur AnolpbobelenproblemoUIt, über den !Jztürk nichl gerne wahrend d.r Arbeit .prfcht. Zurück ln Olyarboldr ieht e. zum Fri .. ur, 35 Jahre ol~ dOl Le.. na und Schreiben. nicht mAchUg. Aber vor dem Spiegel lieil d,. IInk.sllberole ,Cumhurlyel': .Die Kunden woll.D die .. Zeitung le.. o. weil die ondern olle Folo von nackten Frauen zeigen, du aeht nicht. "".ind Mo.le_.' Auch in Südo.tonololien .pr ehen FraeUIe ununterbrochen, wenn sie mer. ken, doll mon ihnen zuhört, ,Ich hobe ein p.or Rund 30 000 Sold41eo. eine Kommdndoeln, heil mit rund 5000 Mdnn, ddzu etwo tO 000 .DorfwIchIer'. Dennoch gehl der Guerlllaltrieg der milllonlen PKK-Alttivl.len in. vierte Jahr. DdS Problem i.~ doll .ich die Seporoti.ten hier .. hr gut du.kennen, wu von den SoldoIen nIcht ge.ogl werden kann, die dazu noch ln .. llen.len Fillen Südostondlnller .Ind, .ondern vielmehr lunge MenllCben ou. dem We.len, die nichts andere. ols du Oberleben und do. Ende Ihrer Wehrpillcht Im Sinn hdben. In den vergangenen Wochen berichteten Illonbuler Zeitungen wie. derholt von dem Versuch, eine Sondereinheit nach Vorbild dea deutachen GSG-9 zu gründen und ol. aul di. PKK,Terrorlalen 100zuI .... n. .Konter-Guerlllo. Ioulet da.s Zauberwort. Be. obachter fürchteIl. da/l neben wirklichen Ter, roristen auch viele ZlvIlI.ten unter der Gegen, g_olt efner lOlchen Truppe leiden W11rden. So kommen oft PKK-GuerUlu ln ein Dorf, fordern Brot und Unterkunft und drohen ein Muaalter bel Verweigerung an. Anachllellend louchen Solddten oder der Geheimdien.t MIT ouf und wollen wiuen, warum den Terrorf.ten gehoUen worden I.~ VIelen Beobachlern lat der Gedanke, doll die .. Nochforschungen von ,Con • IrU' ausgeführt werdan mMleo. zuwider. Die Polee ist eine Immer .tArker werdende Mo.. .enfiuchl und eine frelwiillge Evùuleruni von Dörfern vor oUem In den enUegenen Regionen, bei.pielswelse In der Provinz Hillari. Auch der neue .super-Gouverneur' Hoyrl Kozokcloglu. der .eil der Verwdndlung des Kriegsrechts In einen Ausnahmezustand in acbt Provinzen über Armee, Polizei und Geheimdienst koordinierend herrschen wird. verspricht nichl die Löoung der Probleme, die .ell Johrzehnlen Immer bel Wohlklmpfen ongeto.lel und noch der SUmmohgdbe wieder fdllen. gelusen worden .Ind. ,Wir brouchen keine Armee, keine Wollen und keinen Super, Gouverneur', heillt e. In den Kurdenhelsen, dle sich mil der Türkei identIlizieren, ,Was wir brouchen Isl Arbeil und Bro~ dann Mllen ouch die PKK-GuerUias keine Chancen der Ent/altung sowie der Rek.rutieruni neuer Kampfer mehr.' Jeder Fortschrill In der Region könnle heilsaM sein. Große Hoffnungen setzen die Reilerenden In der MochUentrole In Ankaro In du .südostdnotollen-Pro)ekl' (GAP), dos .lch duf insgesamt 74000 Quadrdtkllomeler er. slreck~ eine FlIche so groB wie die Benelul[' Sldolen. Insgesamt 13 Unlerprojekle IOllen die Bewàsoerung der Felder durch mehrere Stou. dämme ebenso sichern wie die EDeraiegewin~ nung zur Förderung der Industrlolisierung, GroßgrundbesiUer, die bel einer weiteren Industriolislerung um ihre Macht über die zu Slddven degrddierten Menschen In der Region fürchlen, hoben poradol[erweise dle .. lben In. teressen wie die kurdischen Separatisten. die ihren marxisUsch.leninistischen Staat iD den Wind schreiben könnlen, wenn dle Not wirklich gelindert würde. So gibl es ouch die Erklirung für die Terrorisierung von Arbeilerkolonnen und ihrer Ingenieure beispielsweise beim Sua. ßenbau. Einige Bauunternehmer traten schon die F1uchl dn und Iiellen Projekle unvollendet liegen. Dementsprechend sind gröllere Investi. tionen nicht in Sich~ Baha Güogör 19 .. DER TAGESSPIEGEL DER TAGESSPIEGEL 20.8.1987 12.8.1987 Rebmann ermittelt gegen kurdischen Rechtsanwalt Karlsruhe (dpct/Reuter). Generalbundesanwalt Rebmann hdt gegen den kurdischen Rechtsanwalt Hüseyin Yildirim. der der ..Nationalen Befreiungsfronl Kurdisldns angehört. ein Ermittlungsverfahren wegen des Verdachts der Nötigung der Bundesregierung eingeleitet. NdCh Angaben eines Sprechers der Bundesdnwdltschalt von gestern reagierte Rebmann damit auf Äußerungen Yildirims. der während einer Pressekonferenz in der vorigen Woche in Bann der deutschen Polizei .offenen Terror". bei Durchsuchungen zahlreicher Wohnungen von Mitgliedern der .Befreiungsfront vorge. worlen hatte. In einer von Yildirim verbreiteten Presse ... mitteilung hatte dieser unter anderem behauptet, dds kurdische Volk werde .es verstehen. diese anti~emokratischen Maßnahmen der Bundesregierung zuriickzustemmen-. Die Bundesregierung wurde aufgefordert. bei den Durchsuchungsaktionen beschlagnahmtes Geld und Dokumente .sofort zurückzugeben-. _Bei Nichtertüllung dieser Forderung wird das kurdische Volk es verstehen, alle Wege der Ausbeutung zu verschließen und alles, was man ihm weggenommen hat.. Stück für Stück mit Gewalt zurückzuholen-, hieß es in der MitteiM Kurdische Separatisten töteten bei neuem Ma~~ker 25 Dorfbewohner . Mindeslens M lung. Bei der Durchsuchung mehrerer kurdischer Vereine hatte die Polizei am 27. Juli und 4. August zahlreiche Dokumente sowie 700 000 DM sichergestellL Deutsches Konsulat besetzt Wien (AP). Mehrere Kurden sind gestern in Wien von der Polizei nach einer mehrstündigen Beselzun~ des deutschen KonsuldLs festgenommen worden. Wie ein Botschdflssprt'cher milteilte. wurde von den deutschen ßf'hörùen keine Anzeige geRen ùie rund 15 Ht'setzt:'r ersldttet. Die Kurden wollten mit ihrN Aktion gegen dds Vorgehen der Behörden in der Bundesrepubli~ gegen Kurden prote~lit'ren. DieWelt 30 Menschen bel 1Jberfall In der Südo3llürkei Von unserem Korrespondenten Gü. Istanbul. Bei einem weiteren von rund' 80 bewaHneten kurdischen Separatisten verüb. ten Massaker sind am späten Dienstag abend in dem Dorf Milan in der südostanatolischen Provinz Siirt mindestens 25 Menschen. darunter 14 Frauen und Kinder. umgebracht und 30 verletzt ~orden. Nach gestrigen oHiziellen Angaben wurden umfangreiche Armeeoperatio. nen in der Region eingeleitet. um die unerkannt entkommenen Täter, bei denen es sich offensichtlich erneut um Untergrundkämpfer der verbotenen _Kurdischen Arbeiterpartei" (PKK) handelt. aufzuspüren. Das Blutbad löste große Empörung in der türkischen anentlichkeit aus. Innenminister Akbulut begab sich zum Ort des Geschehens. um sich über die Lage sowie über die eingeleiteten umfangreichen Armeeopera. lianen und weiteren Maßnahmen zu informieren. Der Uberfall auf die Bergsiedlung Milan spielte sich nach amtlicher Darstellung so ab. daB es für die Opfer keine Chance des Entkommens gab. Das Terrorkommando der kurdischen Separatisten. das sein Ziel kurz vor Mitternacht von zwei Seiten aus angegriffen habe, sei mit Maschinengewehren. Handgra. naten unci auch mit einem Ràk.E'ten..... erfer ausgerüstel ge, ...eSft1. Nach Angaben vnn Uberlebenden drang erst eine k.leine Gruppe in die Siedlung ein. um die _Dor!wE.chte~ zur Abgabe ihrer Wanen zu veranlassen. Dabei hätten sie die Antwort .Ueber Sterben als kampflos die Walfen abgeben- erhalten. worauf sie sofort den Angriff begonnen hätten. Die Schießerei soll fast zwei '.'cdelzl Stunden gedauert haben. Nachdem auch der Dorfvorsteher getötet und sein Sprecbfunkgerät erbeutet worden sei. hätten die Terroristen erst Raketen auf die Häuser der vom Staat bewaff. neten _Dorfwächter- abgefeuert, um dann wahllos auf die Menschen in ihren Häusern das Fp.uer zu eröffnen und anschließend im Schutze der Dunkelheit zu verschwinden. Einige der Bewohner des Dorfes verbrannten in ihren Häusern. nachdem die Rebellen sie mit Benzin': begossen und angezündet hätten. Am 21. Juni waren in einem Dorf in der Provinz Mardi'n bei einem nach gleichem Muster verübten Massaker rund 30 Menschen. getötet worden. Insgesamt sind seit dem Beginn des Guerillakrieges der separatistischen Kurden .vor fasl genau drei Jahren weit mehr als 400. Zivilisten und über 300 Angehörige der Sicher., ~eitskräfte bei rund 650 Oberrällen ums leben. gekommen. Die Zahl der getöteten miJitanten Kurden beläuft sich auf etwa 275. Uber die Zahl der Toten bei Vergeltungsaktionen der türki. schen Armee im Norden Iraks gibt es widersprüchliche Angaben. Innenminister Akbulut. der sich zu GesprAchen mit dem für acht Provinzen mit Ausnah. mezustand zuständigen Gouverneur Kozakcioglu in Diyarbakir aufhielL begab .ich mit ihm und mit dem Generaldirektor der türkischen Polizei. Bedük, sowie mit weiteren ranghohen Vertretern der türkischen Armee zum art des Geschehens. Er sprach den Hinterbliebenen der Opfer sein Beileid aus, sagte unbürokratische materielle Hilfe zu und erkJärte. die Separati. sten hätten mit _härtesten Strafen- zu rechnen. 18.8.1987 Im Kurdengebiet geht Angst um BIRGlTCERHA, Ankara "Das sind keine Menschen. Selbst die Tiere sind besser". stammelt Nuri Dag mit tränenerstickter Stimme. "Ich werde sie alle töten, wenn ich sie erwische." Sechs seiner sieben Kinder und seine 70jährige Mutter verlor der 39jährige Bauer, als Guer. rillas der .Kurdischen Arbeiterpar. tei" (PKK) jüngst das Dorf Juvali in der südosttürkischen Provinz Mardin ü~rfielen. .Sie kamen spät.. abends Iß Soldatenunifonn und ga. ben vor, uns vor der PKK zu schüt. zen. Dann schossen sie einfach wild drauflos, auf die schlafenden Kin. der. " Insgesamt neun Menschen wur. den an jenem Abend in Juvali ermor. det. Das Dorf liegt in rauhem, un. fruchtbarem Land, über einen steÎnigen Weg nur mühsam zu erreichen. Die Menschen dort leben nur von ein paar Ziegen, mit denen sie sich auch die UnterkW'.ft teilen. Fast alIejüngeren Männer haben Juvali verlassen, zogen nach Adana. einige nach Sau. di-Arabien, um dort ihr Glück zu ver. suchen. •Wir können uns selbst nicht verteidigen und wir haben große Angst, daB die PKK wiederkommt", gesteht der Mukhtar ein. Seit Juli 80 Morde Die Rebellen behaupten, Nuri Dag hätte den Militärs Infonnationen über die PKK weitergegeben. Deshalb hätten sie ihn .bestrafen" müssen. Und nach der in diesem unter. entwickelten •Wilden Osten" der 20 Türkei immer noch fesiverwurzelten straft. Der Haß auf die Behörden Tradition der Blutrache trimdie Veraber Ist weitverbreitet in diesen süd. geltung stets die ganze Familie. Nuri östlichen Provinzen. in denen die Dag entkam, wei) die Terroristen ihn harte Hand der Militärs vor allem' im Haus nicht fanden. . zwischen 1980 und 1983zuschlug wie In unzähligen, meist entlegenen nirgendwo sonst. und ungeschützten Dörfern hat diese Viele der annen kurdischen Bau. stärkste und weitaus radikalste der emfamilien fühlen sich zermalmt sechs Kurdengruppen der Türkei in zwischen zwei Mühlsteinen. Verwei. den vergangenen Monaten gewütet. gern sie den Guerrillas Hilfe, droht Allein seit Juni wurden an die 80 ihnen des Nachts der Tod. Geben sie Menschen. überwiegend kurdische ihnen Unterschlupf oder auch nur Zivilisten, mehrheitlich Frauen und ein Stück Brot. droht ihnen unter Kinder, ermordet. Immer öfter verTags brutales Verhör, ja mitunter Geschleppen die Aufständischen, die fàngnis von bis ZU vier Jahren. für einen unabhängigen, sozia1istischen Kurdenstaat kämpfen, auch Existenzrecht aberkannt junge Männer, sogar Kinder, um sie Wenn auch die Mehrheit der Kur. in ihren Lagern in Nord.lrak oder in den die barbarische Gewalt der PKK SyrienzuGuerrillasauszubilden. verdammt, so ist heute doch dieses Hauptziel der PKK sind Leute wie Volk, dem RepublikgrÜnder Atatürk. Nuri Dag, die sie für .Kollaborateueinst jedes Existenzrecht aberkannreO halten. Das sind vor allem die te, aus einem langen politischen insgesamt etwa 8000 .Korucu" (Dorf. Dä mmerschlaf erwacht. Die meisten wächter), von der Regierung für den Kurden aber wollen keinen eigenen Kampf gegen die Rebellen ausgeStaat. •Wir wollen", betont ein kurwälùte, be%ahlte und mit Waffen ausdischer Rechtsanwalt, "unseren Kin. ge~~~t ~~r Extrerms' ten hat dem kurdische Namen geben, sie kurdisch untenichten, kurdische in der Türke~ auch unter der kurdi. Bücher lesen und publizieren." (AI. sehen Bevö!kenmg, Panik und Entlein der Besitz kurdischer Schriften, setzen ausgelöst "In der gesamten und seien es nur Märchen, wird mit Geschichte des Freiheitskampfes habis ZU fünf Jahren Haft bestraft) ben Kurden niemals Frauen und Kinder getötet Solche Bluttaten Deshalb kann auch Öz.als Politik sclulden unserem Anliegen zutiefst", der wirtschaftlichen Entwicklung Jdagt ein Kurde, der sich selbst - im Südostanatoliens nicht - wie der Pre. Untergrund - für die Rechte seines mier meint - das Kurdenproblem lö' Volkes engagiert. sen: "Unsere Identität ist uns noch Mitgliedschaft in der PKK wird wichtiger", spricht ein Intellektueller heute mit 20 Jahren Gefàngnis bein Diyarbakir die Gefühle aus. • • DIE WEL1WOCHE 20.8.1987 Sie haben Angst vor den Guerillas der PKK, Angst auch vor Ankaras Milit~.c: Kurde~m Osten der Türkei «Niemand wird es bemerkc!!, wenn ich hier sterbe» Ah eilJûgt blieb die 80jäh,ige i1albblilJde CadiYII Belka ;11 Pecelle. (obelI) zlI,iick, als PKK-RebeUell Mitte Jllii diu Dorf IIlJgriffell lIIUl "illell reH uilJer Bewailller mllSSllk';,rrell N iemand sucht mehr den Wei nach' bleiben», stammelt Cadiya Belka mil zillri- ten Kurden zum erstenmal in der rund Pecenek. Gltich toten Unie- ger Stimme. dch habe keine Kinder, keine 20000jährigen Geschichte dieses Volkes in heuern mit weil aufierissenen Freunde, niemanden, der mich aufnimml. einem unabhängigen (marxislischen) Mäulern lieien die Häuser da. Ihre Bewoh- Sie haben mir etwas Reis zurückgelassen.» Staatswesen zu vereinen. Doch wie keine ner haben sie ern vor weniien Taien in aJ- Doch Geld hat sie keines. Venweinung ihrer Rivalinnen hat sich die PKK skrupel1er Eile verlassen. Nur einiie Meier weiter übermannt sie: «Niemand wird es bemer- loser Gewalt verschrieben und mordet stünt das felsiie land zu einem steilen Ca- ken, wenn ich hier slerbe.» auch ihre Dissidenten oder Angehöriie annyon ab. Die rötliche Abendsonne liesse in Die Bewohner des zwei Autostunden derer Kurdengruppen. dieser landschaft wohl Gefühle herber weiter im Nordwesten gelegenen Juvali «Öcalan will nun beweisen, dass er stlirRomantik aufkommen, stünden nicht hier hingegen harren aus. Fast zur selben Zeit ker isl als die türkische Milillirmacht», inauf diesen Steinen Angst und Schrecken Wleln Pecen~k ermordelen hier PKK.Gue. terpretien ein kurdischer Intelleklueller in ieschrieben. rillas neun Menschen, darunter sechs der Diyarbakir, der «heimlichen Hauptstadt Da zerreisst der Venweiflungsschrei sieben Kinder und die 70jährige Mutter der Kurden», die A&iressivitllt der RebeleIDes Esels die gespenstische Stille. Und des Bauern Nuri Dag. «Sie kamen des len. Er glaubt, er könne die Bevölkerung plötzlich bewegt sich elwas millen im Gei- Nachts in Soldatenuniformen und erklär- durch Angsl und Schrecken auf seine Seite sterdorf - eine iebückte Gestalltasiel sich ten, sie wollten uns vor der PKK schützen. zwingen, in den Grenzgebieten zu Syrien mühsam voran. Seit Tagen habe sie keine Dann schossen sie einfach wild draunos, und dem Irak .befreite Zonen» errichten, Menschenseele mehr gesehen, klagt Ca- auf die schlafenden Kinder. Allein in die schliesslieh die Basis bilden für einen diya Belka, die 80jährige, halbblinde Frau, einem der kleinen Körper fanden wir 45 Volksaufstand gegen das «koloniale Joch» die hier ganz allein zurückgeblieben ist. Kugeln», schildert der Mukhtar (Bürger- des türkischen Staates. meister und Dorfältester) Kadri Dag das Tatsächlich ist es den paar hunden GueGrauen. «Wenn sie mir je unterkommen, nllas gelungen, die zweilirösste Streitkraft werde ich sie alle tölen. Das sind keine im Nato-Bündnis vollends an der Nase menschlichen Wesen. Selbst die Tiere sind herumzuführen. 250000 Militär- und « Desserais sie:". _ . 70000 Polizeieinheiten _ so schätzen inforFur Ankara gibt es in der Turkei keine Yuvah, dieses bltlerarme Dorfchen ID mierte Kreise in Diyarbakir _ hält Ankara Kurden. Ihre ethnische Eigenart soll mil unfruchtbarem land, IStnoch vom Schock dentit im Südosten und Osten stalioniert. der offiziellen Bezeichnung 'Bergtürken. g~zelchnet. Jede Nacht um~lDgeln Jetzt an In Diyarbakir prllgen Soldaten, Gendarkaschiert werden. Mi/ilanle Vorkämpfer die 40 Soldaten die zehn Hauser, ID denen merie und lokale Polizei das Strassenbild eines «Jreien Kurdistan. vermochren je- sicb die Mens.chen mit ihren Ziegen die von den militärischen und zivilen Geheim: doch mIl bewaffneten Aktionen ill der Ost- l!nterkunft tetlen .• Wen~ die Soldaten a,enten ,ar nicht zu reden, die hier auch lurkei die internationale A uJmerksamkeit DIcht mehr kommen», .mel~l Kadn D~g, die Schnlle jedes Fremden misstrauisch aufsICh zulenken. Die PKK-Rebellellsind «dann werde~ auc~ Wit Dlchl meh~ hier verfolgen. in der Wahl ihrer Millel nicht zimperlich. bleiben.». Allem ZWischen MltteJuDl und Dennoch liefert selbsl dieses GrossaufDeswegeIl werden sie auch vail ,ielen Kur. Mltle Juh ermordet~n die Guen~las. mehr gebot an Sicherheitskriften ein Bild der den kritisien. Die« Weltwoche.-Mitarbei. als 70 kurdlscheZlVlhsten. Die t~rklschen Hilflosigkeit .Wie ist es möglich», fragt terin iJirgit Cerha besuchte Dörfer in AnaBehörden, so helsst es om~ell, hallen I>?- ein Kurde der Stadt, der wie die met.ten tolien, die in letzter Zeit Ziel de, Angriffe lumente beschlagnahmt, an denen der In memcr "a'"....;,,_ ..uu:r.Uß&CIWU11 Dl~derkurdischen Guerillas WOreII. • Damaskus lebende PKK-Chef Abdullah ben will, «dO!» di. PKK in einem Monal ~ Öcalan - von seinen Anhängern liebevoll 70 Menschen tölel und die Behörden nichl ." .Apo» (Onkel) genannt - die Tötung von einen der Täter erwise.hen1» .Si~ kommen ~-.. Und die Angst peinIgt sie: .. Was, wenn sie Frauen und Kindern als «revolutiDnllre aus dem N.lch15,und Sieverschwmden wie- bemerkt Fikri Onan (Name von der Rewiederkommen 1» . der. I~ Nichts», ~merkt ean fruslnener daktion geänden), ein ~urdischer AiadeSie das sind die Guerillas der Kurdi- Gewalt» klassdiZlen.. Stets behaupten die Rebellen, die E~- ~OhZlSt Sie haben I~rr.lager I~ Synen und miker in Diyarbakir .• Ich kenne die Reschen' Arbeilerpanei (PKK), die seil Monaten entlegene kurdische Dörfer Im lürki- mordeten hällen ge~el~same Sache mil Im Irak und auch Stutzpunkte Im Iran, fin- glOn genau. Es gibt nicht so viele Höhlen sehen Grenziebiet zu Syrien und zum Irak dem .faschlS~schen turkischen Staat» ge- den ~0C! Unterschlupf und Hilfe .• Etwa hier Die Streitkrllfte Wissen, wo sie liegen. überfallen. Das kleine Pecenek, in der Pro- macht und .sclen da.für ~bestraft» worden. vor eaneanhalb Monaten», erläut.en Hasan Doch sie haben Angst Es sind meist junge vinz Mardin gelegen, war Mille Juli an der Nach der biS heute an Sudostanatollen fest Aydan (Name von .der Redai~lon gUn- Soldaten aus dem Westen der Türkei, die Reihe. 17 Menschen, unter ihnen 12 Kin- verwunelten Trad.ition der Blutra~he müs- den), «schleuste die PKK eane ,roSIe hier im (wilden Osten> ihren 18monatigen Pràsenzdienst verrichten müssen und die der, blutelen bier unler den KUieln der sen dabei stets die ganzen Familien der Gruppe.von. KIl!."pf~m.aus.den Nachbar_ ItaalCII ~ die Turkel Cln. Sl~ füWn nua nicht bereit sind, ihr Leben zu riskieren.» kurdischen Separalislen zu Tode. Ein Ra. Verräter dran ~Iauben.. Die PKK ISt die weitaus sta:kste der von tilrkischem 8o<!en .aus Ihre ~l1onen Die eigens ausxebildete AntilertOrgruppe cheakl, so beisst es, weil Dorfbewobner sechs Kurdengruppen der Turkel, de- durch, versteckten Sich an Höhlen, m Tun- der Polizei umfasst denelt erst elwa 1500 vier PKK -Rebellen an die Sicberbeitskräf- etwa ren Führer aber seit dem Militllrputsch nels, die sich in den Boden gegraben hilt. Mann. te verralen hälten. 1980 im Ausland leben. Wie alle anderen ten. Aber sie finden zunehmend auch m In Panik nüchtelen die Peceneker nach hat sie sich ein hohes - utopisches - Ziel ge. den Dörfern Unterschlupf.» dem Massaker in die 20 Autominuten enI- setzt: die 15 bis 20 Millionen auf die Tür.Es ist ihnen gelungen, mit Teilen der f""le Kleinstadt Idi!. «Ich mussle hier- kei, den Irak, den Iran und Synen veneil- Bevölkerung Verbinduna aufzunehmen», Bergtürken» -) :.!1 DIE WEL1WOCHE Sei! die PKK zahlreiche kleine, über die Regien verstreute Militärposten überfiel, haben sich die Militärs in stark befestigte Garnisonen zurückgezogen und wagen sich nach Einbruch der Dunkelheit nicht mehr ins Freie, und scnpn gar nicht dann, wenn die PKK irgendwo akliv wird. So können sich die Guerillas in den Provinzen Hatkari, Mardin und einigen angrenzen. den Regionen des Nach!5 frei bewegen. Weil die Streitkräne mit der Situation nicht fertig werden, hat Ministerpräsident Özal vor mehr als einem Janr das System der Korucll (Dorrbeschützer) eingerührt. Die Regierung rustet in den' on weit ver. streuten, entlegenen Siedlungen ausge. wählle Männer mit Warren aus und zahll ihnen 50 Dollar pro Monat, damit sie Guerillas bekämpfen und rur die Behörden spionieren. Für viele Familienväter ist dies 'das einzige Einkommen. Diese Darlbeschützer, ihre Frauen und Kinder sino das Hauptziel der PKK. Zu. 'dem missbrauchen sie ihre Warren nicht selten auch für ihre eigenen Zwecke. «Mit diesem System., erklärt Onan, «spaltet die Regierung die kurdische l}evölkerung, drängt viele der unbewarrneten Dorfbe.. wohner noch mehr in Opposition zu Anka. ca.» Dennoch will Ozal nun, da auch in den vier leuten lürkischen Provinzen - in der südostanatolischen Kurdenregion _ das Kriegsrecht aufgehoben wurde, die Zahl der l(orucu von derzeit etwa 6000 noch wesentlich vergrössem. Viele Kurden aber wollen sich nicht in solche Dinge verstricken lassen. Viele wal. len nichts als in Frieden leben. Manche der ausgewählten Dorrbeschüuer haben die . Gewehre an die PKK weitergegeben, ande. re weigerten sich, sie zu akzeptieren. Doeh die Militärs zwangen sie. «Einige Korucu beklaglen sich jüngst», berichlet Onan, «dass sie die Sicherheits. kräne in der Nacht hinausjagen, damit sie ausserhalb des Dorfes Wache stehen, während sich die Soldaten im stabilsten Haus, dem Schulgebäude, verschanzen! Die Ar. mee lässt sich von den Dorfbeschützern bewachen.' . Wie viele der acht bis zehn Millioneh Kurden mit der PKK sympathisieren, weiss niemand. Viele dieser armen Bauern in den kurdischen Dörfern ruhlen sich wie zwischen zwei Mühlsteinen. Wenn sie den aus den' Bergen kommenden Guerillas nicht Essen oder Unterschlupf geben, droht ihnen der Tod. Wenn sie der PKK . belfen, dann müssen sie mit brutalem Ver•. hör,ja mitunter mit mehrjährigem Gefäng. nis rechnen. Die Aria;1 vor der harten Hand des Militärs, das hier zuschlug wie nirgends' sonst. wo in der Türkei, siut fast allen noch im Nacken. Orren zu sprechen wagen wenige, und man muss nichtlange suchen, um auf erbarmungswürdige Opfer der Gefängniswärter von Diyarbakir zu stassen. Ver. schämt zeigen sie ihre noch blutunterlaufe. nen Follermale. Mine Juli wagte die links •. gerichtete türkische Zeitschrin «2000'e Dogru» erstmals, die «Hölle von Diyarba" kir», diesem zentralen Militärgefängnis der Region, zu schildern, in dem die Fol. terknechte noch brutaler wüteten als sonst. wo - weil es hier gegen.die Kurden ging. Zwischen 1980 und 1984 kamen nach of. fiziellen Angaben 32 (nach Informationen der Häftlinge 67) Gefangene ums leben, entweder durch Selbstmord, weil sie die Qual nicht mehr ertragen konnten, oder sie wurden zu Tode tefoltert. Seit 1984 hat sicb die Situation, 50 eingeweihte Kreise, etwas gebtssert. Doeh am 24. Juni 1987 wurde wieder ein Häftling zu Tode 8equäll, der 22jährige Mehmet Kalkam. Heu. te sitzen in dieser« Hölle~ etwa 3000 politi. sche Häftlinge, überwiegend Angehörige der PKK; 60 davon warten noch auf ihren 'Prozess. Doeh viele der unterdessen Entlassenen sind für ihr leben gezeichnet, nervliche Wracks und gebrochene Persönlichkeiten, von den bleibenden physischen Schäden ganz zu schweigen. Die Repression hat unterdessen etwas nachgelassen, denn die Regierung fürchtet, durch allzu massiven Druck die Bevölkerung noch mehr gegen sieb aufzubringen. «Das Problem des Südostens», sO erläutert Adnan Kahveci (der Berater Özals) die Politik seines Chefs, .Iässt sich zu 99,9 Pro- 22 ~ranrfurf~r~Jgtmeine (suite) zent wirtschaftlich lösen.» Tatsächlich hat Ankara nun das Schwergèwicht der Entwicklungspolitik auf den Oslen und Südosten gelegt. Doch es gilt, enorm viel nachzuholen, um diese seit Generationen schwer vernachlässigte Region aus der bit. leren Armut zu heben. «In meinem Dorf», berichtet ein in Diyarbakir arbeitender Journalist biller, «werden die Menschen nicht älter als 60. Aus acht Kilometer Entfernung müssen sie ihr Trinkwasser holen.» lind es gibt keinerlei Pläne der Regierung, die Versor. gung der Bevölkerung mil dem lebens. spendenden Nass zu sichern. In der Provinz Mardin mit ihren elwa 65~OOOMenschen hat fast die Hälne der Dörfer kein Trinkwasser, und in den anderen Kurden. provinzen ist es nicht besser. "WO die asphaltierten Strassen enden, da beginnt Kurdistan», klagt Nihat, ein Farmer nahe der syrischen Grenze. Strom und Telefon sollen nach den Plänen Özals allerdings bis zum Ende nächsten Jahres alle Dörfer erhalten. Doch die Arbeitslosenrate liegt 4.5 Kugeln in einem kleinen Kö'per: Übe,'ebende Kinde, in lu,'ali im Osten mit 20 Prozent um zwei Punkte über dem Landesdurchschnill. Höchstens 55 Prozent der Bevölkerung können lesen und schreiben (im Weslen elwa 80 Prozent). Selbst in der Kapitale Kurdistans, der Universitätsstadt Diyarbakir, können an die 40000 Kinder keine Schule besu. chen, weil es nicht genügend Räume und vor allem zuwenig Lehrer gibt. «Und das Niveau der Universitäl», kritisiert ein. Röntgenologe aus Ankara, ..ist erbärm' lich.' Wer will sich schon aus anderen Regionen in diesen gottverlassenen «wilden Osten» setzen? Und wer das Pech hatte, hier geboren zu werden, versucht, so er nur irgend kann, sein Glück im We. sten. In zwanzig, dreissig Jahren aber - so harrt die Regierung - wird auch in dieser Region endlich der wirtschaftliche Auf •. schwung einsetzen. Dann nämlich soll eine Serie von Staudämmen an Euphrat und Tigris fertiggestellt sein und eine Ver. doppelung der landwirtschaftlichen Produktion der Türkei ermöglichen. Doeh was bis dahin? Energisch widersprechen kurdische Intellektuelle Özals These von der wirtschaftlichen Entwicklung, so drin. gend sie auch ist. .Was wir wollen, ist un. sere Identität, das Recht, unsere Sprache und Kultur zu erhalten und zu entwik. kein.» « Was nüut mir ein Mercedes», bemerkt ein kurdischer Rechtsanwalt in einer türki. schen Grossstadt, «wenn ich Briefe meiner Freunde in kleine Slücke reissen muss, damit ich nicht Gefängnis riskiere.» Und an. dere Fragen: Kann unser Leben wirklich besser werden, solange wir in der örrentlichkeit nicht unsere Lieder singen dürfen, solange wir unseren Kindern keine kurdischen Namen geben dürfen, solange uns die Angst quält, dass die Polizei in unseren Wohnungen kurdische Schrinen finden könnte? (Nach einem Gesetz aus dem Jahr 1982, das sogar das Wort «kurdisch» ver. bietet, wird der Besitz eines kurdischen Bu. ches, und sei es auch ein Märchen, mit Ge. fängnis von drei bis fünf Jahren bestran.) Nach der Nationalstaats-Ideologie des Republikgrüi1ders Atatürk leben innerhalb' der türkischen Grenzen nur Türken. Wenn kurdische Kinder die Schule beginnen, müssen sie zunächst eine Fremdsprache _ Türkisch - lernen und sind' damit von vornherein benachteiligt In den Dörfern 'verstehen viele Frauen kein Wort Türkisch. Während ihre Brüder im Irak und im Iran seil Jahrzehnten um ihr Mensche!!. recht, um Autonomie, kämpfen, dösten die "urden der Türkei in polilischer Apathie dahin. «Erst allmählich erwachen sie wie aus einem liefen Schlaf», erläutert Adnan Kaya (Name von der Redaktion geändert). ein kurdischer Intelleklueller, der im Ge. gensatz zu vielen seiner Gesinnungsgenos. sen nichl das bequemere Leben in Europa SUChl,sondern in der Türkei mit grossem Risiko füi die Rechte seines Volke< kämpft. "Doch ihr Identilätsbewusstsein haben sie sich slets bewahrt.» ,dch bin ge. gen die Sirategie der PKK., fährt Adnan fort. «Die Kurden haben niemals in der Geschichte ihrer Freiheitskämpfe Frauen und Kinder getölet. Die Aklionen der PKK . fügen der kurdischen Bewegung schweren Schaden zu», spricht Adnan cine unter seinem Volk wohl weitverbreitete Meinung aus. Zudem sei die Zeit für einen Guerillakampf nocb! nicht reir. «Wir müs. sen die Bevölkerung durch intensive Propaganda erst darauf vorbereiten.» Strebl auch er einen unabhängigen Staat an? .lch bin Kurde, und das ist kein Verbrechen. Wenn uns die Türken uosere Menschen. rechle geben, vielleicht wollen wir dann diesem Slaal treu sein.» Doch eines, das gestehen viele Kurden ein, habe die PKK durch ihre Brulalitäten erreicht: Sie hat das kurdische Problem in der Türkei bewusst gemacht. Zum ersten. mal seut sich die türkische Presse nun of. fen und intensiv mit dieser grossen ethni. schen Minderheit auseinander, spricht man sogar in offiziellen Kreisen das Wort Kurde aus, das nach strengen Atatürkschen Regeln mit «Bergtürke» zu umschreiben ist. «Es ist absurd», meint ein türkischer Journalisl in Ankara, «dauernd machen wir unsere Witze über die rücksländigen Kurden fern im Osten, und IVenn dann einer aufSieht und sagt, ich bin ein Kurde. dann sperren wir ihn ins Gefängnis.» Die PKK hat durcb ihre hemmungslose Gewalt eine Lösung noch schwieriger gemacht. Die Regierung glaubt, unter dem Druck des Terrors noch weniger denn je Konzessionen machen zu können. 0 2:>.8.1987 Sicherheitskräfte in der Türkei verstärkt wgl. FRANKFURT, 24. Juli. Die türkischen Sicherheilsbehörden hàben nach Zeitungsberichten die Polizeikräfte im Südosten des Landes, wo es in letzIer Zeil mehrfach zu bluligen Oberfallen kurdischer Banden gekommen ist. ver- slärkt. In das Gebiet von Pinarcik und Peeenek. der Schauplalz der beiden jüng. sten Massaker mit fast sechzig Toten, wurden nun auch Sicherheitskräfte in Zivil geschickt. Sie gehen hauplsächlich abends und in der Nacht Streife. Die zivilen Polizisten verstärken die örtliche Miliz und die Truppe der "Jandarmas", denen normalerweise die Bewachung der Dörfer und Städle ablieg!.. Viele der Muchtars, der Bürgermeister der Dörrer nördlich der lürkisch-syrischen (ouer irakis,hcn) Grenze, arbeiten mit den Sicherhcitskrärtcn Aflkaras zusammen. Schon vor geraumer Zeit hat Ankara in den Dörfern einen Teil der Bewohner bewaffnet und so die lokalen Milizen gegründet. Deren Schutz iSI jedoch, wie die jüngslen Oberfalle zeigen, nicht verläßlich. Von türkischer Seite wird gesagt, die Kooperalion der Dörner mil den Behör. den sei den Einwohnern von Pinarclk und Pecenek wahrscheinlich zum Verhängnis geworden; sie hätlen die Warnungen der "Arbeilerparlei Kurdistans" (PKK), die hinter den Oberfallen vennutet wird, nicht beachtel und weiler mit den Behörden zusammengearbeitet. In der Bundesrepublik Deutschland lebende Kurden klagen nun immer öfter darüber, daß türkische Stellen, vor allem aber auch Zeitungen, Kampagnen gegen Kurden einleiteten. Die von kurdischen. Extremisten angerichteten Massaker dien- len als Vorwand. die Ziele des kurdischen Volkes pauschal in Mißkredil lU bringen. So slOd Angriffe gegen. das Kurdische Institut in Bann gerichtet worden, eine Filiale des "lnslilul Kurde" in Paris. Diese Einrichtung hai sich stets von Terroran- schlägen distanziert und Bluttalen wie die zuletzt im Südosten der Türkei verüblen verurteilt. Ein lürkisches Blall warf dem Institut, das sich um die Pnege der kurdischen Sprache und Kultur ebenso bemüht wie um Kontakte zwischen Deulsehen und Kurden, vor, es unterstütze die Terroristen. Der gleiche Vorwurf trifft die Deutschen. die dem Institut helfen oder seine Arbeil mit Sympalhie verfolgen. unler ihnen ehemalige Bundeslagsabge. ordnete und andere Repräsentanten de~ öffenllichen Lebens und der Kirchen in der Bundesrepublik. Ihnen hält man von turkischcr Seite "nützliche Idioten" vor, sie seien "naiv", und merkten nichl. daß sie für den Terrorismus vereinnahmt würden. "Hinter dencn, welche die Separatisten aus Europa unterstützen, stehen nicht 'nur Feinde der Türken, auch unwissende Freunde". sondern schrieb in diesen Tagen eine Zeitung. Auch von entschieden muslimischer Seite gibt es Vorwürfe gegen das Institut. Das hat wohl auch damit zu tun, daß man dOrl an einem Projekl arbeitet, dessen Verwirkli. chung manchen ein Dorn im Auge ist: die Überselzung der Bibel ins KurmanciKurdische. "Stiftung Institut Von einer in Ankara ansässigen für Islamische Werle" ist das nach den Worten eines seiner Sprecher übel angegriffen worden. Dem .Leiter des Instituts, Geylani Yekta, wurde vorgeworfen, er sei Anhänger und Kompli. ze der PKK. Das Kurdische Institut hat demgegenüber darauf hingewiesen, daß die PKK und ihre Leute, die man in der Türkei auch als "Apocular" bezeichne, Kommuni. sten seien; wie kÖnnten sie da mit Leuten in Verbindung stehen, die sich eine Oberselzung der Bibel vorgenommen haben. Das Kurdische Institut weist darauf hin. daß es auch an einer Obersetzung des Koran ins Kurdische arbeile. .. " DEUTSCHES ALLGEMEINES 30.8.1987 Türkei: In den Dörfern der Kurden regiert die Angst. Wieder haben Kommandos der Arbeiterpartei PKK Häuser überfallen und ihre Bewohner ermordet. Die Armee steht den Aktionen der Terroristen hilflos gegenüber. Solange der Minderheit weiter R~chte verwehrt werden, wird der blutige Terror kein Ende finden »Sie erwachen allmählich aus einem tiefen Schlaf« Zwei alte Kurden - seit Jahrzehnten kämpft ihr Volk für einen eigenen Staat Foto: \-'on Birgit Cerha, Diyarbakir Wal in Yuvali geschah, Colli einem klaren Muster: Nach Einbruch der Dunkelheit tauchen PKK. Terroristen, meist in Solda. ein kurdischer Fahrer wirft mir tenunifonnen verkleide~ vorzu.sweise in einen geheimnisvollen Blick zu. entlegenen, kleinen Dörfern auC.In man. Rhythmische Klänge schallen chen Fällen drohen sie der Bevölkerung, durch da. Aulo .• Da. ist kurdische Mu. sie würden in rwei Wochen wiederkomslk., bemerkt er voller Stolz und deutet men, wenn die Donbewohner nicht ihre auC die Kassette, die er eben in seinen Zusammenarbeit mit der Regierun, einR....corder gesteckt hat. Wir wissen, daß wir stellten - um Rache zu üben, wie in YuvaVerbolene. tun. Die Kassette mußte Ah- li. Nuri Dagwandie PKK vor, er hätte den !T.ed muh ... m auC dem schwarzen Markt Behörden Informationen über sie weiter. ~rwerben. bis vor kurzem war ihm dafUr .egeben. Nuri Dag selbst halle Glück. Die ein mehrmonatiger GerängnisauCenthait Rebellen konnten ihn im Haus nicht fins'.cher. Unterdessen sind die türkischen den. Doch wie in seinem Fall, muß .tels Behörden etwas toleranter geworden, um (Ile ganze Familie, müssen selbst die kleinci!e Minde. heit nicht noch mehr in die sten Kinder der. Verräter' daran .lauben. Opposition zu treiben. Doch ihre Lieder DIe PICK Colli damit der im Osten der d lnen die Kurden in der Öffentlichkeit Türkei immer noch Cestverwurzelten Tra. lrnmer noch nicht singen. Und nur nü. dition der Blutrache. In Kilickaya er. stt~md. unter vorgehaltener Hand, brinschossen sie gar ein drei Ta.e altes Baby gen mir Freunde in Diyarbakir - der in der Wiege. ..helmilchen Hauptstadt Kurdistans. - ein Seit Juni haben die Rebellen mehr ala 100 paar Worte ihrer Muttersprache bei. Menschen ermordet, Ca.t alle. kurdische Wir Cahren durch hügeliges Gelände in Zivilisten. Die türkischen Behörden, 10 Mardin, der südosttürkischen Grenzproheißt es zumindest offIZiell, haben Doku. VInZ zu Syrien. Die asphaltierte Straße mente beschla.nahmt, in denen der in haben wir längst hinter un., immer größe. Dama.ku. lebende PKK-CheC Abdullah re Steine blockiteren deu Wt:I. auf dem ÖCaian die Tötung von Frauen und Kinwohl nur selten Autos Cahren. Auch Ah. 'dern als ,revolutionäre Gewalt' klasaifi. . med würde lieber umkehren, nicht noch ziert. Der PKK Creilich .eht e. nicht nur tIefer in die unwirtliche Einsamkeit vor. darum, Rache ZUüben und Kurden vo.. d ringen. Unser Ziel heißt Yuvali. Zehn der Zusammenarbeit mit den Behörden einstöckige Steinhauser drücken .ich eng abzuhaItan. ,Sie will demonstrieren, daß aneinander auteinen Hü.e!, bewohnt von der Staat und seine Orl&ne kein Macht.der Sippe Da.. Da. blanke Entsetzen monopol in der ReJion besitzen., Inter. 'chläll un. hier ent.e.en. Die Menschen pretiert Fikri Onan, ein Kurde in Diyarba,ind vom Schock .ezeichnet. kir (Name von der Redaktion aeändert), die Aurea.ivität der Guerilla •. Die über. Die Atmosphäre in Yuvali i.t kennzeichwie.end kurdischen Bewohner der .. nend IUrdie Stimmung in Dutzenden klei. Jion lehnen .ich traditionell an den Stär. ner Döner der türkischen Kurdenprovin. zen Hackan, Mardin, Siirt, Tunceli und keren an. Deshalb Jiaubt ÖCalan, er könne Di)'arbakir. Das Gnauen, da. die Bewoh. die Bevölkerun. durch AnJat aul seine Seite zwin.en Er holl\, in den Grenqener hier erlebten, haben andere ebenso .. htten, in Peeenek, in Pnarcik oder zu. bleIen zu Syrl~n und dem Irak .bel'reite Zonen' zu errichten, die dann die Ba.i.' etzt am 18. AUlUat in KiliCkaYL fUr einen VolksauCstand .e.en du ,koloDas sind keine menschllchen Wesen, niale Joch' des türkischen Staates bUden ielbst die Tiere sind besser-, stammelt 101len. Nuri Da•. Sechs seiner .ieben Kinder und jie 70jährige Mutter hat der 3lIjähriJe Tatsächllch i.t e. der 'PKK .elungen, die Bauer verloren, ala jÜft.at eine Gruppe zweilJrÖßte Streitmacht der NATO in die 'Jon Guerilla. der .Kurdischen Arbeiter. Enae zu treiben. Die türklsc~ Armee partei' (PKKl da. Dorf überlieL In •• e.ieht dem Wüten der Guerilla. weitgesamt neun Menschen kamen unter den hend naUo. zu. 250 000 MIlitär. und 70 000 Kugeln der Terroristen zu Tode. ,In der Polizeikrätte - 10 schätzen eingeweihte LeIche eine. Kindes Canden wir 45 Ein.' Kreise in Diyarbakir - hält Ankara derzeit schüsse ... " im Südosten stationiert. In Diyarbakir M prägen Soldaten, G,endarmerie und lokale r.Qlt~i da. St~nbil~. Y9.n.c;!!!.nmilitärischen und zivilen Geheimagenten gar nicht zu reden, die hier auch die Schritte jedes Fremden mißtrauisch venolgen. Dennoch lieCert .ogar diese. Großaufgebot ein Bild der Hilflosigkeit. Als die PKK vor drei Jahren begann, systematisch AImee. und Polizeieinheiten zu attackieren, gaben die Sicherheitskrän.e ihre kleinen Straßenposten und Patrouillenfahrten in dem wUden Terraln auf und zogen sich in schwerbeCestigte, garnison.artige Stellungen zUnick, die sie des Nachts kaurnje verlassen. "Vor allem dann nicht., bemerkt Onan zynisch, "wenn die PKK ir. gendwo zuschlägt. Die Armee schützt heute nur noch ihre eigenen Soldaten .• So gehören weite Regionen des Kurdengebietes nach Einbruch der Dunkelheit den Rebellen. Selb.t auC den Hauptstraßen dürfen sich Autos nachts nur noch im Militärkonvoi vorwärts wagen ... Die Soldaten sind nicht motiviert, und sie haben An,st erläutert ein Militärexpert.e in Ankara das klägliche Abschneiden der AImee. Es .ind mei.t 18- bis 20jährige Burschen aus dem Westen des Landes, elie in Ostanatolien ihren 18m,.natigen Präsenzdienst absolvieren mti;;sen. "Sie sind nicht bereit, ihr Leben auC. Spiel zu setzen, in Höhlen oder Tunnels einzudringen, in denen sich die Guerillas ver::teckt halten. .. M , So will die Regierung .ich llunmehr auf eine in Westeuropa. danmter auch in der Bundesrepublik, ausgebildete Anti. Terror.Einheit der Polizei stützen, die von _J~_ fUC 3000 Mann auCgestockt werden lOll Und auch da. System der ..Korucu", der rund 8000 von den Behörden ausgewählten, mit 50 Dollar im Monat bezahlten und mit Waffen ausgestatteten ..Donbeschützer". soll weiter ausgebaut werden nun, da man auch in den letzten vier (Kurden.)Provinzen de. Landes das Krie.srecht auCgehoben, hat. Doch viele Kurden wollen mit solchen Dingen nichls zu tun haben und weilern sich, trotz mas.siven Drucks der Sicherheitskrälte, WaC. ten anzunehmen. "Mit dieSer Stratégie", kriti.iert ein kurdischer Intellektueller in Diyarbakir, .spaltet die Regierung zunehmend die BeVÖlkerun.'. Die ..Korucu. nämlich setzen ihre Waffen und die damit lewonnene Macht keineswegs nur gegen roto-present/Klijn die PKK ein, sondern auch fUr ihre eIgenen Interessen. So wachsen Mißgunst und Rivalitäten. Viele Kurden könnte die Abneigung gegen die "Korucu" in die Arme der PKK treiben. Wie croß die Sympathie rur die Guerillas 1st, läßt sich nicht abschätzen, denn ln Sudostanatolien regiert die Angst. Nur Im engsten Kreis wagen die Menschen tiber ihre Gefühle zu sprechen. Zwar wird dIe Mitgliedschaft bei der P"KK hcule mil 20 Jahren Gerangnis bestraft. Doch der Haß aut die Behörden sitzt vor allem ira der Recion Diyarbakir tieC. Denn nirgendwo sonst in der Türkei schlug die Arm"" mIt derart harter Hand zu ... Die Kurden reagieren heute auf die Repression der Zelt zwischen 1980 und 1983", analysiert der Politologe Professor Soysal dJe Situation. Noch heute sitzen aber 1m ZentralgefânglUS von DIyarbakir 3000 politische HalUinge, überwiegend Kurden. Noch heute er. leiden sie dort Folterqualen ... Man hat die Leute provoziert", bemerkt em Geschaf\smann. "Man zwingt die Eltern. Ihren Neu. geborenen türkische Namen lU gebcn." Wer eine kurdische Schntt, und sei es auch nur cin Märchen, besitzt, muß mil Gerängnis von drei bis ftinf Jahren rechnen . Die jüngsten Aktionen der PKK lassen erkennE'n, daß die Guerillas runehmend UnterschlupC und HilCe in den Dorfern finden. Ob Creiwillig oder durch Angst erzwungen, läßt sich schwer ausmachen. Sicher ist, daß wohl die große Mehrheit der kurdischen Bevölkerung die brutalen Morde an Frauen und Kindern aus tIefster Seele verdammt. "Es ist eine Katastrophe IUr die Interessen der Kurden", bemerkt der kurdische Politiker Turgut Atalay. .Manche Leute', erklärt Onan, .können einCach nicht .lauben, daß die PKK dem ei,enen Volk derartiges antut. Und viele hier ln Diyarbakir meinen, die Regierung stecke dahinter. Sie wolle, daß Kurden Kurden töten .• Selbstengagierte kurdische Nationallslen verurte>len dieGewalt der PKK: ..Nlcmals in der Geschichte de. kurdischen FrelheitskampC .. haben Kurden Frauen und Kinder umgebracht'. k!aJl Adnan Kaya (Name von der Redaktlon .eändert), em Akademiker, der im Untergrund IUr dIe Rechte seines Volk .. kämpft. Adnan, der durchaus Gewalt J(eaen ein repressives -) 23 DEUTSCHES ALLGEMEINES (suite) System befürwortet, glaubt, sein Volk in der Türkei sei für den Guerillakampfnoch nicht reif. Während ihre Brüder im Irak und Iran um ihre autonomen Rechte kämpften, dösten die Kurden Ostanatoliens in politischer Apathie dahin. "Allmählich aber erwachen sie aus einem tiefen :Schlaf." Ministerpräsident Özal hofft, das Problem durèh wirtschaftliche Entwicklung der Regkn zu lösen. die Bevölkerung n~?h jahrZehntelanger sträflicher Vernachlassigußg aus ihrer bitteren Armut zu freien. Doch kurdische Intellektuelle WIdersprechen dieserTheseenergisch. "Was wir wollen, ist unsere Identität, das Recht, unsere Sprache und Kultur zu erhalten und zu entwickeln, unsere Kinder Kurdisch Zu lehren. " 1>:- Der Terror derPKK hat in der türkischen Presse zum erstenmal heftige Diskussionen über die Minderheit ausgelöst, die es na~h dem Willen des Republikgründers Atatürkja gar nicht geben darf. Prominente Persönlichkeiten, wie SoysaI.,fordern in aller Öffentlichkeit die Regierung auf, ihre Politik zu überdenken. Auch den Kurden müsse "das natürliche Recht jedes Volkes" eingeräumt werden, "seine Muttersprache zu sprechen". Kein Zweifel. ein Tabu ist damit gebrochen. Denn noch vor wenigen Jahren mußte etwa Serafettin Elci, Abgeordneter der damals regierenden Republikanischen Volkspartei Billent Ecevits, für drei Jahre ins Gefängnis, weil er ausrief: "Ich bin ein Kurde, und es gibt Kurden in der Türkei." Doch die PKK hat Özal in eine Zwangslage getrieben. Da sicR die Regierung nicht den Anschein geben will, sie weiche dem Terror, lehnt man entschieden Z!1geständnisse an die Kurden ab. "Die PKK wird aber mit ihren Methoden genug Zulauf von militanten Kurden erhalten" , prophezeit Murat Belge, ein linksintellektueller Publizist in Istanbul, "um ihren Terror fortzusetzen und zu verstärken. In ein, zwei Jahren werden auch in Ankara und Istanbul Bomben explodieren." 24 D ie Kurden sind mit 15 bis 20~den in der von den Sowjets 1946 eingelionen Menschen das großte richteten Republik. Mahabad. Heute Volk, dem bisherein eigenerStaat ver- verweigert das Khomeini-Regime, wie wehrt worden ist. Bei der Zerstückeeinst der Schah, den Kurden jegliche lung des Osmanischen Reiches nach autonome Rechte. dem Ersten Weltkrieg tiel für sie nichts Bagdad zeigte sich gegenüber seiner ab. Zwar sah der - von der türkischen Minderheit noch relativ am großzüNationalversammlung nicht ratif"lZiergigsten. Doch die kulturellen Rechte, te - Vertrag von Sèvres 1920 die Bil. die man den Kurden - mit Einschrändung eines kurdischen und eines arkungen - gewährt, reichen den im menischen Staates vor. Das ausschlagNordirak mit iramscher Unterstützung gebende Abkommen von Lausanne alk4impfenden Guerillas nicht. lerdings erwähnte 1923 diesen Punkt k massivsten ist die Repression in nicht mehr. der Türkei, wo man die Kurden offiSo wurde das Gebietder kurdisch. ziell"Bergtürken" nennt. 1984 begann sprechenden Bauern und Viehzüchter, dort erstmals die marxistische "Kurdie sich auf die Meder zurückführen dische Arbeiterpartei" (PKK), die und Spuren langjährigen persischen stärkste und radikalste der sechs unEin17.ussestragen, vor allem auf drei tereinander zerstrittenen KurdenorgaStaaten aufgeteilt: die Türkei, den Iran nisationen des Landes, mit Unterstütund den Irak. In Nordsyrien leben zung Syriens und irakischer Kurden, etwa 700 000 Kurden und 300 000 im den Guerillakampf. Ziel der etwa 5000 sowjetischen Kaukasus. Rebellen: alle Kurden der Region in Einer kurzen staatlichen Autonomie . einem gemeinsamen, sozialistischen erfreuten sich nur die iranischen Kur- Staat zu vereinen. Birgit Cerha CIl ~ I v nino #Curcio itani d. irakies y ..... los f.t.'"hum.nos. p.'" conS«WInc;.s pn>ducen 1/.... neuroroxicos mIcrobianos Sh",d.sht. Los .tOmbs _,....,dMl bombes _Hcon es un. de las cu_rro mü Wctimudel bom"'rrleo Este inferviu 19.8.1987 heridas. Alguna~ curan en hospit. Parado;icament carcasas de bOl lanzadas por Ir. Iran, de fabrica ---7 nerviosos, cianuro y otros productos quimicos y microbianos. Ochenta y cuatro personas murieron y cuatro mil quinientas resultaron de estas victimas se les espanoles. ,se han encontrado bas quimicas, ',en su guerra con Conespanola. =:=~,:~:;:~~~~r~.z~:,,~, :/,;;;~r 10 humanidad una ciudad ha sida bombardeada desde el aire con armas quimicas, pese Q que este tipo de armas esta prohibido desde 7925 par los convenios de Ginebra. La ciudad Icurda de Shardasht fue bombardeada par diez aviones irakies, el 28 de junia, que dejaron caer bombas con gas mos/aza, gases en la historia de Par primera vez BOMBAS QUIMICAS SOBRE LA CIUDAD DE SARDASHI El HORROR PRODUCIDO POR LA ACCION IRAKI CONTRA IRAN SOLO ESCOMPARABLEA lOS DE HIROSHIMA Y NAGASAKI " • ~ V I Q) PARRA en el Hospital -G6mez por las bombas quimicas en a Esel ci- Faridch, que no pue- reHriendose a la oina de se les escapa un "esta es un ven Jas cuerpos lIagadas por el gas mostazao En la historia de las guerras que han asolado el mundo. el 28 de junio de 1987 han si do la pri. mera vez que un pais. en este caso Irak. bombardea una ciudad con bombas quimicas. Ni ~iquiera los norteamericanos en Vietnam lIegaron a haeer semejante barbaridad. Hasta ahorâ, la utilizaei6n de las armas quimicas, prohibidas ter talmente por la Convenci6n de Oinebra de 1925. se habia limitado a los frentes de guerra 0 a la defollaci6n de los basques y zonas cultivadas los habitantes de esta ciudad kurda de Iran. Sardasht. estân bastanle habituados a la guerra y a los bombardeos. SilUados en las cercanias de la zona fran- crimen". cuando médicus militares de vez en cuanda y media que: pc:rdiö el mismo dia del bombardeo. A los via", alia de lIorar, sôta musita: "lA que he perdido era mds guapa loda- quimicas. Uno de los medicos Ie dice a Fartdeh que t~ene dos hijas muy guapas. seilalando a Shah. la y Shabnam, d. 5 y 3 anos res. pccti.vamente. heridas también monalmentc par las sustancias han sida transportados p.aJi.a para ser curados tado hospilal militar. irakies que cayeron, coma un .nuevo Hiroshim~. cl 28 de junia pasado en la ciudad irani de Sarclash t. Nucve de los hericlos tro Ulla" de Madrid, puedan ver los e£ectos causados en todo su ros- atienden F G6MEZ artd.h Shard ab ... sus grandes ojas negros le; do 10 que puede. para que los médicos militares espanoles que le Rafael internu en los tres ülti- d. las tabun (un gas neurot6xico) y. MUY posiblemente. aunque todavia no han tenninado las investigaciones, gases microbianos destinados a producir dia- "Han tirada bombas qu{micas. Estamas perdidos •. Ya era tarde. el gas mostaza. el cianuro. tropas iranies. entonces reple~ gândose sobre su territorio, cer municaban en sus infonnes que teas los ataques de la artillerfa enemiga se podia percibir un alar penetrante. y a los pacos minutos los soldadas iran(es tenian nâuseas y problemas en los ojos yen la piel. En 1983 comenzaron a generalizarse los ataques a~reos en el (rente de la guerra, sobre el que los aviones irak(es lanzaron cientos de bombas quimicas. Los vecinos de Sardasht oye. ran aquella tarde del domingo las alannas que anunciaban un nuevo bombardeo. Dentro de la relativa nonnalidad que produ. ce el acostumbrarse a la guerra. hombres. mujeres y ninos oeuparon sus puestos en los refugios. Fueron diez aviones los que atacaron. lanzando sus bombas en cuatro lugares de la ciudad. Pasado el ataque. los vecinos salieron al exterior. pero a los pocos minutos comenz6 a correrse un lrâgico rumor: 1980 los comandant.s En un intenta par impedir que avanzaran las tropas iranies. que prâcticamente han recuperado ya el terreno que invadi6 Irak en 1980. las tropas irak1es dei presidente Sadd man Hussein. comenzaron en 1983 a bombardear las ciudades con el prop6sito de provocar el pânico entre la poblaci6n civil irani. Pero hasta ahara. con ser muy grave el ataque a poblaciones civiles. que ha causado miles de mujeres y ninos muertos. nunca habian utilizado bombas quimicas. En cambio los ataques con gases quimicos por parte iraki. han sido una constante desde el principia de la guerra. y ya en No percibieron gases hosto que lue tarde sida casi diarios mas aoos. de 1980- los bombardeos a la ciudad de 17.500 habi.ant.s ha t~riza cnlre Iran e Irak -<;uva gu~rra c.lufa c.lc::.c.leseptiembn: (suite) U,,.... Nueye de los heridos estan sJendo atendidos en el Hospital "Gomez todos muy graves. Est. mujer h. perdido, el mismo di. del bombardeD. a una nifi. de .fio y m«lio. Sus otras dos hijas. aunque SI! encuenfrltn en "fado critico, siguen viviendo. A I. izquierda. hace fiempo una De/egacion de I. ONU en Ir.n eXlJmÎnlJndo una urcay de un proyectil con carga quimica. Desfacado con un circula. el es-panol Manuel DomInguez. espanolcs. ni los iranies han tenida La conlaminaci6n t6xica ha afectado a la cuarta parte de la poblaci6n civil de Sardasht. a unas 4.500 personas que pa decen en estas momentos problemas en los ojos. conjuntivitis, heridas y quemaduras en la piel. y en las vias respiratorias. De ~tos heridos. unos setecientos estAn muy graves. En el bombardeo murieron 84 personas. entre eltas siete niflos menores de acho aoos y dos mujeres embarazadas. Un niflo que nad6 al dia siguicnte dei bombarcleo muri6 a las pocas haras par efecto de causas quimicas. Segi1n los tesligos presenciales. tras el bombardeo la ciudad sc .11~"6de un alar penetrante y un huma sin c%r", q.ue se extendi6 râpidamente 3trapando a miles de personas. incapaces de poder escapar de aquella trampa mortal. .. Desde el comienzo de la guerra, Irak ha lIevado a cabo cer. ca de 200 bombardeos con armas quimicas. causando 260 muertos y mâs de 27.000 heridos. sin que hayan servido de nada. hasfa ahara, las condenas de las Naciones Unidas y de los ex~dos internacionales que han visitado las zonas afeetadas. comprobando la existencia Bebés muertos Los Olros dos heridos trasladados a Madrid presentan tarnbi~n un cstado bastante ca6ti. co: Osmân Hassân Pur y Moha. med Mahmudi, este ültimo in~ temado en la UVI. el valor de decirselo. los médicos funcionarios su hija de ana y medio. pero ni mujer. Mehr1 Melkari. no pudo verlo antes de morir, parque. dada tambi~n su estado de gravedad. los médicos opinaban ' que podria peligrar su propia vida par la impresiön de veria tan mal. Ambos han perdido a tal militar "G6mez Ulla". Su a1\05. padre d~ una ni lia de aôo y medio. fue uno de los mâs afectados. Su traslado a Espana no sirvi6 para nada. a los pocos dias marfa en la VVI dei hospi- Chader Kartm Vadah, de 28 rreas y olro lipo de enftnnedades entre la poblacl6n civil. se exlendlan par toda la ciuc.lad. bombas y de sus efee- podria provocar que las Naciones Unidas declarasen 'criminal de guerra' al presidente iraki Saddam Hussein" a utilizac~0n. de I.armas qUImIcas ff' La utilizaci6n de las armas quimicas podria provocar. finalmente. que las Naciones Unidas declarasen "criminal de Un médido militar espanol en Iran de estas tos. con unll . pués d~ vol ver de su ultima investlgacion. el doctor Domfn. guez, junto a los o(r05 (res miembros de la delegae.6n de las Naciones Unidas. hacia las siguientes aCirmaclones en una cart,),: "Resulta penoso para 10dos llosolros el numero de ""icti-, mas por agentes quimicos Que El 6 d. marzo de 1986. des- El coronel médico del Ejérci. 10 espanal. Manuel Dominguez, especialista en lesiones caus~- . das par armas at6mlcas. biol6- ' gicas y quimieas. ha e5lado dos veces en Iran. (ormando parte de una delegaci6n del Secretariado de las Naciones Unidas. para comprobar la existencia de estas bombas quimicas 'rakies y sus efeetos. Desgraciada. mente. el doctor Dominguez. se ha negado a hablar con la prensa. guerra" al presidente iraki Saddam Hussein, ya que este tipa . de armas esta. totalmenl~ prohibido desde 1925. en que todas las naciones decidieron firmar. el convenio de Cinebra. En la zona noroeste de Iran. en I. reg/On kurda. indic.dll n«ha. se encuenfrll Sardasht con 17.500 habitantes. lli~1< \!l ~ Un sa/dodo murio ont • • / médico espano/ Se 1 En algunos casos, el color- de los genitales se toruO Ian negro coma el alquitrân". Todas estas lcsiones, como la aparicl6n de manchas v vesicu. las par todo el cuerpo, debie_ roo a la acclön dei gas conocido como "mostaza~ porsu color, el mas habituai de los ag~ntes quJnncos b~licos. Sm embaJ'go. en muchos otms entennos pudo detectarse la accion de otro .. po de gases, camo el tabun, neurot6xlco. Tambi~n detecta~. ron cianuro. P vez en la his- toria de 10 humanidad ha sida bombordeada una ciudad con bombos quimicos. la ciudad kurda-irani de Sardhost fue alcanzada por las bombas orrojadas por 10 aviaci6n iraki. Y 10 pear es que los bombos, en su totalidad 0 en porte, pueden haber s;db fabricodas en Espana. Hoee cinco anos, las COmoros de la television reveloron que las corcosos de los bombos quimicas irakies esta bon fabricodas en Espana por Explasivos Aloveses. or prÎmef'Q LA .Espano ti_ doce produdas quimicas de uso militor, pero puedo garantizar que ninguna de ellas ha sida vendido 01 extraniera", dice Luis Carlos Croissier, minisIra d. Industria, como respuestQ 0 los ocusaciones de posibles ventas de armas quimicos espanolas 0 Irak. Segûn dotas de misianes internacionales de 10 ONU de los onos 1985 y onteriores, citodas por Jo .. Ramon Casa, portavoz dei CDS en de. bate padernentaria sabre produccion y exportacion de armamento, existe 10 evi- , han Ahora. sido bombardead. ulilizado ha .' la poblaclon también 25 ° 8 ° 1987 JAVIERVALENZUELA,Sardacht Iranies c iraquies continûan enfrentandose con fcracidad a 10 largo de los 1.200 kil6metros de frontera comun, pese a los lIamamientos al alto el fuego de las Naciones Unodas. las not,ci as de la ultima ofensiva terrestre iranl, Nas, 7 (Victoria 7J, lIevaron entusiasmos al mill6n de personas que el pasado 2 de agosto se manifeslaban en Teheran en protesta por la matanza de la Meca. Voluntarios islâmicos (/xuid)'i) habian conquistado unas estratégieas alturas cerca de la ciudad irani de dencia de que coreosos fobricodas en Espana poro bombas de napalm y gas mostaza, han sida utilizodos por Irok en 10 guerra contra. l,on. Parodöjicamente, sol. dodos ironies han sido ceo.gidos en hospitales espanales para restablecene. El Gobiemo, que se niega a en. tregor 01 Porlomento tas adas de la Junta Interministerial de Comercio Exterior de Armos y Explosivas, ofrece, 0 cambio. un consanso para que 10 oposici6n 'am~ plie 10listo de poises sometibles 0 emborgo. Sardacht. las conservaban aun el pasado domingo. Tai vez a causa de la espantosa lIaga en que se habia convertido su rostra. los ojos del muchacho irani brillaban con una luz particular. No habia dolor, <><po0 desesperaci6n en su mirada, sino una inquictante meiancoUa. Estaba sentado en el helic6ptero, desnudo bajo una sabana blanca, sus venas coneetadas a un frasco de suera y, cuando los demas le miraban, inlentaba ocullar su cara. La melancôlica mirada deI guerrillero de Alâ EL PAï s civil. .''''' PARTICIPAClON.ESPANOLA hospitales Labbafi.NeJab y Baghtyat-Allah, de Teheràn. y en el has'pital de la ciudad de Ahvaz, situada ccrca del frente de guerra. En el infocme elabe> rada por el médiço milita,- espaflol consta que "el pnmu s(nlomQ obsuvado (~ la conju,tti. vilU 01 gTados divusos. La afec- irakies zas iranies-. annas qui micas contra las fuer:, fuerzas 1984) tenfa 300 leucocitos. MU:: ri6 esa noche". En 19116,clespués de la nuevr mision que lIevo a Irin al doc-: producido por los rayos ultralor ~ y dem» miem~ violetas. cuyo color lue oscure\>roo de la delepci6n de las Na-; ciéndose paulalinamente basla ciona Unidas, el propio secce-; tornarse negro en algl,mas zo..' lario general, Pérez de Cuéllar; nas del cuerpo, especialmenle escribia: "el secretario general' en las aXllas, los genitales, la DO puede dejar de tamar nota} eara interna dei muslo y, con con pesar, de que los especialismenor frec:uencia. en el codo ..: tas han c:onIinnado que las; prescncla de gas en pared tOriClca, probable mente debi-' do a gangrena gaseosa. El dia dei eSludio (14 de mono de pol'" (suite) lens ... hubu q~ prolcg~r a los pacientes contra la luz". Segun pudo comJ1rob~r el experto ~spai\ol, los enfer-mos mAs graves experimentaron natiseas, YOmitos y di.amas, y que "sImultaneiImente aparecio un entern. semeJante al, Uno de los soldados que rue inspeccionado por el doct .... 1)0.' 1DfDcuez,. murio en su presen-. cia. Se lIamaba Sourab N_ ozy y tenia 24 alios. El propio mUitar espallol escribi6 asl su diagn6stico: "Eapuesto hace cindo dias en Majnoon. Intemado en el hospital Coles"n de Ahvu. SeparaciOn y clesprendimicnto en algunas zonas de la ci6n se maniCest6 entre 20 mipiel en una vasUsifn. extennutos y algunas haras despu~s de la exposici6n, y en todos los sÏ6n. Concretamente en £renie., cuello, t6rax, brazos y Ibdocasas aument6 su gravedad en un periodo comprendido entre men, con presencia de amPoUkS en Olms lugares. Edema pulmolas ocho y 48 horas siguientcs, con edema palpebral intenso. nar con gran disnéa. ASpcclO Como la (otorobia era muy in .. .eneral muy grave. Crepit.dOn: El doctor Dondnguez n~cono-CIÔ en persona a cuarenta hendos por annas quimicas, en los nonn~nle" vimos en el Iran. y la naturale:ta yel grado de sus leslones. y en particular la muerte de un soldado lesionado, ocunida en nuestra presencia", "En consecuenCla -<ontinuaba diClcndo--, nos preocupa mucha que, aunque nuestros informes de 1984 y 1985 conflnnar-on que se habîan utillzado armas qui micas contra las fuerzas iraOles. Cod.a\1l3 sc sigan produclenJo .llaques. pese a los l1amamlC~ntas de las NaclOnes UOIdas, yi con mayor intensldad que ante-, interviu 25.8.1987 OllGAM81DES, T6Des Observadores de la zona consideran de especial significaci6n que la comisi6n encargada de redactar la conclusiones dei en. cuentro la integren mayorita. riamente paises moderados y sobre los que suele ejercer cierta onßuencla Arabia Saudi. J unto a estas paises han traba)ado en la comisi6n el presidente de la sesi6n y mioistro de Exteriores saudi, principe Saud al F aisal, y el secretario seneral de la liga, el Iunecino OIadli Kiibi. Argelia, representada eo Tu. Comision moclenda tsta es la impresi6n recogida en la nache de ayer en los pasillas del hotel Hilton de Tunez, donde continuaban las discuSIones, a puerta ccrrada, del Conse)o extraordinario de mimstros de Asuntos Exteriores de la liga Ärabe. Una comisi6n formada por sels paises -KuwoUt. Argeha, Sudan, Irak. Yemen dei Norte y Tunezredacto, des pues de la segunda )ornada de trabajo, OtrOS puntos que se estaban analizando anache eran la posibilidad de pedir al Consejo de Seguridad de la ONU que adopte sancianes conlra las partes que vulne. ren su resolucion de alto el fue. go, el apoyo oncondicional a Kuwait y Arabia Saudi ante los ondidentes dei golfo Pérsico, y la necesidad de que se celebre una cwnbrt arabe. Pese a que los trabajos de los ministros de Asuntos Exte. riores se han mantenido en el mas estricto secrelo. se h. poduio saber que Arabia Saudi y Tunez, paises que recientemen. te se han tenido que enfreow • la. violenc.a integrista dcotro de sus fronteras, han de.plegado un importante esfuerzo par conseguir de los 22 miembro. representados en la lig. una voluntad unanime de recbazo contra 10 que consideran la intrasigencia irani y su intenci6n de sembrar la discordia en el munda arabe. .. > •. ~ ~ ... ... se MddId al .. ~ 0 110 _ ...... de ~ dlpIoIII6t1caa .. aut. -.lllld6n q_ ..... pareJu .-ioMa de t1po _~atIco Y p~_1lCdH eoordIaa1a eo materia de der..... nez por su ministro de la Salud, Yamel Huhu, es el unico pals de dicha comisi6n que mantiene excelentes relaciones con Iran, pero también con .Arabia Saudi, coma 10 demuestrao las dos visitas que en menas de un alla ha realizado a Argel el rey Fahd de Arabia Saudia, al que en ese pais se le coosidera también guardian de los santos lugares. El representante argelino hizo hincapié en la nonnalidad de relaciones de su pais con los regimenes de Baldag y de Teheran y abog6 por una mediaci6n de Arge! en el enfrcotamiento que ambo. mantienen, Siri .. por su parte, ha expre.ado su cooformidad con la resuluciOn 528 de Naciones Unidas, co I. que IC in.ta a un a1t<,> el fuego inmediato y que ha sida aceptada Bagdaa, pero que ha sida recibids con reticenci.s por Iran. [Par su parle, el ministro irani de Asuntos Exteriores, Ali Akbar Velayati, ha declarado que coo/la en que Siria no ceda a las presiones y no .bandone su apoyo a Iran en el conßicto dei Golfo, informa la agencia F ranee Presse. J En el clima de las reuniones ha eSlado presente en todo momenta los sangrientos .ucesos de la Meca, donde el pasado 31 de junio murieron eentenares de peregrinos iranies, y la irritaci6n saudi ha quedado demoslrada por las declaraciones severas efectuadas por su reo presentante, el principe Saud al Faisal. la reuni6n hasta el momen- ta ha reftejldo una po.ici6n de dureza por parte de la mayoria de los pal.es arabe. frente al régimen de Teheran. Un pali que aeneralmente no suele adoptar po.iciones Il.mativas, coma e. el CUQ de Somalia, ha sida prec:iaameote el que. por mediaci6n de .u minis. Ira de A.untos Exteriore., Abderraman Barre ha aoimado a los asistente. a aplicar el !l'atado de dereosa arabe, que advierte que cualquier .... e.i6n contra un pais arabe ser' con.i. derada contra todo. 10. paise. que intcaran I. comUDÎdad. Barre acus6 a Iran de Oevar a cabo UI1lI°acci6n destructiva" y justifico su petù:i6n coma en una forma de haeer frente a las amenuas iraoles en la region del Golfo. glicana dijo d.sconocersoUcit6 I. mediaci6n Un representante de la Iglesia anglicana, el doctor Leith, . delUder tibia ~ara que sea tiberado Terry Waite, el enviado dei ~rzobispo de Canterbury a libano • se arrodilla ante ellider libio, M uammar el Gad•ecuestrado ell ese pals haec siete melCs. Gaddadati, que le recibi6 en su tienda el pasado s&bado. Selun la _ncia oficial de noticias libia J ..... el fi prometi6 a :.eith "contribuir en la medida de talleith -a quien un portavoz de la Iglesia an.us po~ibilidaè,. a la tiberaci6n de Terry Waite", ... ~' r.ao .... l1li de el plio NnIco '1 lu reca.t"adoMtI CaueJo de SeprtIIM tie la ON U. qae el alto el coaIUcto COlI Jnk. De lIClIIrlIo _ ".J"" IloslUldadea • lrU .......... Enviado aoglic:ano ante Gaddafi. Los atbtlslros de Exlerlores de la Up Anbe. reoaldos cIescIe el domJaeo ell T6Des, .... 'leaado • UD prlodpio de acamIo eo el que se Iaaza ....... severa y eoéraJca .... enne ... FERNANDO La Liga Ârabe bani una dura advertencia a Inin UD texto sobre el contenido dei aviso al réaimeo Irani sed discutldo boy en la seslôo' plel)8ria de la. reunl60 EL PAïs , • l:IIm.m 1.08.1987 &'bölücü öldürüldü TUNCEU/ULUD:~( DIYARBAKIR, MIL-HA ÜNEYD<X;U Aruidolu Bölg,~ si 'ode ônceki geet eyJcm.lerde bulunarak I yunl~1 ôldùrcn, 17 köylûru daga kalduan, l'j asker 2 kijiyi yaraL1yan,i Tunedi kent 1!l<I'-kez.ine basim (e~bbûsünde bulunan PU örglitÛlle mcnsup 6 tcrörist. giI'enlik gûçl,riyl, girdikleri çal1jmada ölû olaralt ,l, geçirildi. Yasa d~l bölûcû PKK örgûlûn, mensupmilitanlar, öncdti geœyi,"'J' ltm.JrriDi brmlDœrmlsutJtri" ola. ral<dan <tu, Diyarbwr'daki DIaga. nûstû Hal Bol, ValiJiii G,nèl Sek,. rerlij:i Ut MD- H. muhabirlerinin ha- ....~.:_-~-:!!'~-: , ~!';,BlrllGldln -Ikl f(;l beelenDe göre. son 24 saa.nck.î eyleJDo. 1er. ioyle slraJandJ: MEZRAYA KANLI BASKIN T unceli' nin Hozat ilçesinc bagh Moren köyÜ Kuyub~l mezras:rta ge. len 6 PKK'1t (CcÔnsl, doirudan HJdu KJbçulu'lO (vÎnin kaplsllU çaJ. dl. Saal 20.JOmalannda eyl,m, b"llayan bôlùcùlcr. tv sahibi HH!1f KW- . ÇWO'I rol1una di.zcrek ôldürdu. Ham saldlTlda, KiliçlsJlD'm isimlcri hü. nez belirlencmcycn ii. çocugu yaralandl. Görgü tamkIanmn jfadderinc göre. bölûcû ((côn.u.ler kanh basklO' dan sonra. "RaJolerio CUiSl ölüm. dûr. Hal. ijbirtikçllm g, .. kIJ cm .. riIectlr" diy, bag"dJ.TarukJannifadelerinden 6 PKK'h terörisu(n binnm kadlO oldugu bdirlendi. TeröriSl:-lenn e$kallerinden kîmlikleri saplan. dl. Antal, baslna bilgi slzdmlmadJ. Kanu baskIn, HOlal'raki y,tl:ilileree Tunceli ve Djyarbaklr'a bildirUdi. çocugu da yaralayarak cell Jar1darma Komanda KENT MERKÜINE SALOlRI Bölucü leroristler, bir sürt önet de 1adudlklan Tunttli tenl ,merkezine ikinci ka baskIngirijimind, bulundu. Saal2UO sualanndaTunee.'Din cuaflDdaki .\iazgin upclerinden Jandarma Komando Tuga)'l'na çapraz "IICU Ite,i" aÇlldI. Teroristlerin bu atCli UzeriDe, görevü nöbetçiler, karo pI1k verdi. 1-2dakika kadarsûrenkar~ùlk.h alq açma ola)1, yunta$lar uaslIlda burûk korku yararu. Daha SODra, kenl merlcezind< derin sessizJiJc b"lladl. Yunlajlar sabahakad:argizl,n,. rek, geceyi uykusuz geçirÎrken, e$kl' ya takibine b~landl. Vapllan ar~lJrmada, leroristJcre aÎl çok saYlda bo~ kovan bulundu. . 20 KI~I KACIRILOI Hillâri'Din Uludar, dçcsind, ist, saat 20.30 maJannda tereyan eden b"lka bir olayda 20 yunt"l kaçmldl. T erorisLler, iiç gena k8\udlltan kua bir sure sonra serbes! blraku. Uludm'y, bajh olan v, Irak " nmna S,ID dal<ikauzaihktal<i Ona- ba(bu~na gei,n 20 dOlaymdaki bö- liicü mililan, gençleri bir araya toplad., Gènçlerinbed,n yapmna bal<an ve "Bundan bOyle KûrdiJtu &çùI .... ker1lk fapacakalllZ, Bize, eluatk, Jt- •• 'tn:Diyorsuaw. Bu.nJardaa umu. duuuzu keJJa" diyeo mJlitaniar St-cc saal 24.00 malanoa kadar cylem. Icrini sùrdurdü. I 6 terörlst Hid" KlllçaSlan'1 evlnde öldürn'ïUt~n kaçtl. Bu ey1emden blr saat sonra PKK mliitanlan Tugayl'na çapraz ates açtl . meye elveri~li arazide yapllan çagn. lara, bölücù örgüt militanlan ale$le karlwk verdi. Ç,kançaulmada I jan. darms eri yaralandl, Yarall er, heli. , kopttrle Diyarbak.1r'daki Diele Uni. MIl-Ha muhabiri Ömer Yam.. , lerorisderin her aileden iki send kaÇ1l'dLklanOl, gorgû laJUkJanOlo irad,lerinden dap adam kaçaranlann, ,kI. sa bir sure once U1udere ilçe merke. zia, bubo diizenl,y,. PKK mililallIan oldujunun anIajtIdlg,o,haberverdi, Bölûcû l,romU,rio k8Ç1l'dJkIan 20 )'IUl13jIO iJim v, Y"llan loyle: "Hi .. yto Abd! To... (16), Hi. .. yto Hamil T.,u (2S), LeqiD AJ' ni< (20), Ill...... TOlo. (IS), [k. .. m l)iIIb (IS), M'lOt Ç...ill (16), Halll Aima (19), Abd.llah Atma (Il), Ekrtm Toso. (16), M,bllltl 0.I. (IT), Abdullah Tosu. (IT), Huan A.I (16), Kadri AJraç (IS), Ali OIl. (19), M,bdi Erk (IT), Abdullah ,BaJ.,!m (16), M.,bm't Sikar (17)., Ahm.l Oda (17), Sdahatlla Alp (Il), Abdilkenm Oolu (19)," BölûcümilitanlannOstaba,j yakm- lanndalti "T_ '"'''' Tun. versitesi TIp FakWlesi Egium ve Ariijurma Haslanesi'nde yogun ba~lma allmh. YaraJl erio kimligi açlllanmazken, kaçan lerorist/erin tie g~iriJebiJmesi amacl)'la operasyonlara devam ediliyor. 6 MIUTAN CEZASINI BULOU Uludere'de 17 genci kaçlran moristler, dûn ogJe saat/eriode güvenlik güç/erince bir magarada klStlnldl. UJudere'ye bath Kayadlbi ~öyü yakJßlarlOdaki dag1Jk ..e ka)'aJlk ara. ride koy koruculanyla birli1:le operasyon duzenicyen gu\'enlik ku\'\'eLleri. PKX milHanlarlßl klSlIrdl. Bir magarada klsl1nlan nulüanlarà defaJalca "t,sIim 01" çajnsJ )'apddJ.AncaJ., bu çagnlara atClle kar~lhk yerildi. Çlkan çatJ~ma suasmda hehkop[erl(Jle ozel harekâ! tirni görevWeri indiriJdi. çem. b(re allOan militaolano kaçmamalan için her turJü on/ern ahnd!. Saat J 1,00 maJannda ba~layan çatJ$ma, habii s-aYlOa hamlandl8l sürede devam eder~en. 6 PKK'h terorÎst. çatl~mada alü olarak de grçmldi, Magarada h*n h~h ICfOri"ltnn bulunJugu \'C çau~marun gtç saaLlert kadar sürdüjii ifad, edildi. Koy korutulanndan uçü, e$kl)'3 kl\flunu d, I<lilli yerlennd,ny~a1an- Gorp YaJtag"ndan kaçardlklaJl 20 yuntqlan Abmd ve Abdilkenm Oùu il, Selah,Wa Alp'i ina bir sûre sonra serbes! bllaktlklaJI ögrenildi. "SILOpl'OE CATI~MA Mardin'in Sllopi ilçesi yakmJannda, giivenlik kuvvelleriylt siJahh çatijmaya giren teroristJer, J eri aiJr yaraladJ, ilç,nin daghk kesimind" bolûcû lerorÎstleri arayan güvenlik kuwetltri, mililaolara "lel1lm o." çagrlslnd~ bulundu, Cudi DaiJ'ndaki gizlen. "ü.rri~èt .. h V~!~hl~',~.~ ..-i'li ....... 'l~~1.-".'._ d"i a1unaa1lOdalanbddirildi. HER YEROEOPERASYON BölûcüorgÜlmilitanlannmeylernI,riai yogunl'lurmaya b"llamasl iize-. rio, operasyonlararunldJ. Jandarma, komando timlerinio )'lma Emniy<t Gene! Mûdûrlûjii'n' bajh Özel Har,kât Timi gorevliJ,ri. , nia d, kauldlg, operasyonunçok g'nil bir a1anda,ûrdûgü, operasyonlara h,likopler desleii .. glandJg,iIad, ,dildi. Diyarbal<u'dabulunan " Diyarbal", dahil bÖlg,d,ki.g ild,n sorumlu olan Dlagaoûilû Hal Böig, ValiJiii'n' bdgi al<lllOlOçok ag,r .. glandJ, g, gQrûIdu,Olayiarul,OlapnÛSlûHal Böig, Valdip'n, b",. 2-3 gûn sonra uI'lunldJg" basrna daha soora biIgi aktanldl8l gOzleniyor. Gautecilere, "Heaüz biu resmJ bilp ullfmalb" yannlan verildigi dik:k.ali çekiyor. OI 3.08.1987 "Günevdogu'va raiJrika verine hapishane" ANTAKYA (MIL-HA) H ATAY'ID Kmkhao ilçesi Kanath Caddesi üzeriode bulunan bazi bankalarda as.b Türk b.yraklanm çaJanve üzerlerine PKK sloga.h kanonlar yap1lunp b'lka yerlere asan Erdote Çlltçl .db 17 YllllDdaki 8'ßÇ, ol.ydan bir balra sonra yakalanarak IUluklandJ, 18 Temmu, giioü IIl<YdIlIa g,l,n olaydan soora k,nlle operasyonl.r yapan Antàyl l, $obc .kipleri 10 kiliyi gözaluna a1dtlar, Sorgulamalar slfasmda IUÇ lIIlsuru kartondaki el YllZ1S1 il, u)'UIup UYlllmadJSlm saplamak lçin el yazlSl om,kleri de aJlDdJ, Polis lahoraluY.ll1IIday.piIan incdemelerd,n soora Erdogan Çift. p'nin PKK sloganlanm yazan k~i oldugu belirlendi. . Nobetçi mahkern. raraflOdan tutuklanan 17 YllllOdaki Erdogan Çlftçi, Türk bayraklanndan birinin ûSlûn' "PKK, Tiirl< bayng, 1Ao<ok, Onik~klç uJank, 24 T.mmul'da köylere eytem poi" iba~ resini yauhg.m vc örgütc scmpatisi oldugußl! itiraf cUi,_ NKARA. (Hürriyetl A SHP Genel Sekreteri Flkri Sag-Jar, Ozal hükümetinÎn Dogu \"e Güncydogu Anadolu'na fabrika \'e ~yeri açma »'(>rine. bü~'ük C'eza£>\"leri yapmaYI lerclh eui~!ini söyledi, Sa,tlar. "39 bin nüfuslu Bitlis 11 Ilclediye Ba~kanbgJ'na 150 milyon lira yarthm yapl- brkcn, bu ildc 310 milyon basin toplanllsmrla. ~bakan TUf"R'ut Öz.al'IO. Dogu \.(' Gü- Erd~~âriçlftç/ Saglar. ihalc cdilm~- rlün düzenlE'<li~i Sa~lar: "Cezacvi \'atlrtmlarlnlll ~:J~~~lr ~,~i.~~l~~~~",:nk:~ bölgcdcki yatJrlmlam oram. laraca~lnl Ix.lirl(,n'k. ola~allû....lu l(':$viklrr gC'lirnl~ini. ancsk ozd SC'klnrun bCl!e:('\l.' eilme\l.'{'(.gi anla:?Jhnc<l. grininlünlin. Sümcrbank'Iß \'apHl'éI~1 ufnk çaph yatmmlarlà kurlèl'nlmaYél ~8h~a1dlglßl bildirdi, Bcilgcnin aneak devIN oncùlti~u \.(' yatlnmkt~lyll.l kalkln8C'8gl iß8ncmdfl olrtuklannl. yallrlmlarrla ont'C'ligin (,l11ekyogun yatlflmlara vcrÎlmcsi ~rav~e~~r~:!~i~~ki;ciKb~: yük cczacvi tir" n«ii. 'gN£'kligÎni anlman' ~nlan sôylcdi. yüzde 16 gibi korkunç ,saYlya ula~ml~tlr." bil' YOOl'lirnin lutul11uvla bunalan holEl' halkllllO'. kl!?lII uzun surrnf'sÎ. a:;;1fl slcaklar vc' kumkhk ).lIl.ümim fI(' !WrL1811 ulclu2uIlu hf'lirl('n Sal!lar-. hükUI11('lin lt.ocihir:,Î1.llgi vuzllnen ,\:(>n1 huléllllanm 'uf(~lÎnllin haY\1l1llarllu gllli , ill'ri ~, '('Iinrlt'n l;lk<Jrdl: s~i,rclu. 3.08.1987 ). Yru:dakul Fincanct KÜRTSORUNU (BÜTÜNLÜK . içiN DEMOKRASi) IR KOrt sorunuyl. k.r~' line geilrdller, TOri< mlillyetçllik aJ<lmm' ker~lya olduQumuzu _. baOnazlrQabulayanlar, TOrkdlllnlege. rasmen sOylemesek de. m.n dll olarak, TOri< kOltOrOnO de ege' sonunda Idrak etlik. Bu, men kUItOr olarak, ètnlk gruplara lorOnemllb;r~amad".Soru'.Ia benlmsetmeyl, kendilerlne 10 nun blllnc;ne varmak, çO- edlndller: . 10m tart'~malannl rahalla. lç slyasel hesaphlnnm da kOrOkle. tacakt", Olaylara, duygusalliktan uzak,' dlQI 0 baOnaz mlillyelçlllkle blrte~en akllcl blr y.kla~lm kolayla~acaktlr. . aOa kalall bMlac. devlel.geleneQlmllln BugOn blr yanda TOrk mllllyetçill •. laturas., bugOnkO KOrt sorunudur, QI var, blr yanda da ellkllk duygusuYakm larth, benzerOmeklerte dO!u. na kapllml~ Kort azmlrQI kendi yanma Bu yOzy.lm b~mda Çartlk R~svas' nçekmeQe çall~n blr PKK kampanya. da, Aus ÇOl)unlukla dlQer etCo,k topluSI... luklar arasmdakl lII~kller, l;ugOnOn TOrk mllllyetçlllQi çok uluslu Os. TOrklye'slnde, KOrt 8Zlnllkla çoQunluk manlllmparalortuQu'~un Bahlr devletTOri<ulusu arasmdaki III~kllerden, çok lerce parça parça edlll~lne lepki olarak da farl<lI deQlldl. Polonya, Ukrayna, YadoQmu~lu. AtatOrk mlillyetçiliQlnln hudi ve benzer' milllyelç; duygulan~ amaci Osmanlr dOne",1 cemaalini ye~ermeslnde, baQn .. Aus m,lIIyetç'TOrklye Cumhurtyell dOnell!!iJjn blllnç: IiQlnln bOyOk paYI vardlr, 19'uncu yOz. Ii ulusunadonO~IOrmekll"-~azlk k; Yllin son çeyre~;nde. geml az'ya alan daha sonra, mllllyetçllik liIllm/nm IIbe~ven Aus mllllyetçlllQI, egemen dll rai kanad. kenaraltlldl; oovert renkOne olarak FlusçaYl, egemen kOItOr olar:ok çlktl, BaQnaz mllllyetçller, "lm'lIyellr Aus kOltOrOnO etn;k topluluklaragenl~' egemen UIUln anlaYI~lyla, uTUrk ululu letme çabasini yoOunI8~tlrml~t1; 0 01. "Ill.m.n ulul" eloganln, bayrak h ••. cOde de azmllk looluluklarda millivel- B çilik dllygulanOi kOrOkleml~tl. Halla grup olarak gOzardl etmeye çal'~an an-, sosyalist hareketin blr kanadl bile, ~o. laYI~ln, demokratik davranl:j aÇISlndao: ven Flus mlillyetçlllQinln alet; olmu~"kslk kalacaQ' inanclOdaYI1, tu. BaQnez Aus mllllyetçllerl, 81,nhk Ben Ikl hafte kadarOnce, gOneydo. Gruplan egernen kOItOr I~inde, polis 10- . Qu yOreslndeydim. GOrdOQOm ~udur: ruyla OzOmleyebileceklerlne ioan,rtarGerçl PKK, yOrede nillliyelçillk duygOJd"Ama larih, toplumsal oiaylan, karalarlO' ye~ertmeye çali~lyor ama, henùz kolun denelleyemeyeceQlnl ortaya . bu çaba KOrt loplumla özde~le~mi~ dekoymu~tur, QII. PKK halk araSlOda blr OlçOde desBugOn billm OnOmOzde de blr KOrt lek buluyorsa da, bu deslek henDl cid •. sorunIJ var, Bu sorunu nasll çözeceOiz? di boyutlara ula~ml~ sayllmaz. Ne var Hemen belirtellm: Latin Amerika' kldevletinbugOnkOtutumusOrecse,bu daki Che Guevara yOntemlerlnin TOr- destek genl~leyebillr; KOrt azlOhQIO klye'de ba~.nya ula~abileceQini san. duyduQu ezlklik duyguau -meyve vermakbo~ birhayald;r, Cete eylemleriy. meyeceQ; billne billnemlillyetçl blr le TOrklye'den toprak koparma çabas, eOlllm olarak, PKK'nin arl<as.nda saI luo romanllk tir harekel olmanlO Olesine lebillr, . geçemeyecekllr, Ama PKK hareketini ~u andaKOrtazlnllgln blrdevle's6bOyle deQertendirmek ne OlçOde gerrunu yoksa da, devlelle snrunu olduQu çekçlyse, PKK lie mOcadeleyi salt bir muhakkak, YOre halkl henOz, ayn blr' lablta sorunu glbl gOrmek ve PKK ey. devlel olmanln Ozlemlnl deOlI, TOrklye lemleri d\I!ÛÜrtilursa KOrt sor~nu ç~ Cumhurlyellslnlrtan lçl!1dey~ayan etiOlor eanmak da 0 OlçOde yanl,~"" 'nlkgruplara,demol<nltlkhlkdeng •• I. Devi et hlzmeUerlnl gOneydoQuya . ne dey." davranllmaslOln Oz/emlnl çe. eOralle yeymak, doQel kl sorunun çO- . klyor, . . .,10mOne yard,mcl olacakt". Amayeterl; . Bu Olleml gldermenln yolu, etnl~ -deQlldir, Devletin, demoltratlk davr.nl" grupl.rtn demokrallk hokl.nn. aeyg •• blcimlerini benlmsemeslyle ekonomik Ir blr deViel anlaY'JIn' gOneydoQlI yOgir;~lmler el eie yOrOmelidir. reslneyaymakhr,OmejllndllveküllÜr DemllkroUk d.vron,o derl<en, birey. fark.", sorun yapmayan, daha liberal ler;n haklanna sayg';, bir yOnelim a;,~. bir yakla~lm gerekll 901~kOyor, Oe. kan;,Qln. l'Oreye yerle~tlrmekten SOl ;.mokrallk ,oplumlardaana\asal hakve. edenlere bäkl~lebirazferl<;, dO~OnOyo. OzgOrlOkler, salt blrayterl ~eOlio elnlk .rul. Blreyi gOren ama KOrtlert etnlk bir . 8Zlnhkl.n da kucaklar, Bat. nm demok. rallk toplumlarl, çoQunluQun benlms8d'Q; dill ve kOlfOrO, imtlyaz;, bir dll ve kOltOr olaral<, etnik'topluluklera ~orl;;may' dO~Cr.mezler, Egemen dll ve kOI. tOre bu imtiyazl saglayan ~ey,loplum, saI ve ekol\omlk yà')amln kendisldlr. Ekonomlk Il;~kil8r. ve IIc.",I, etnlk gruplan, çoQun'!JQun konu~luQu dlli . OQrenmeye; çoQunluQun benimsedlQi . ana kOltOrle kayna~maya zorlar. GOneydoQu'dabCyok b;r proje do •. Quyor: GAP, yO",nin kepoh k~y ekono- . ml sine canilhk getlrecekllr, Orellm ve tlc.rat artacaklrr. Geli,en IIcaret, yOre halklnl'TO_rkçe ÖQrenmeye -hem de klsa sOreäe~ zorlayacakl"_ BOyle blr zorunluk, 'insaniara, kendl dillerini karakal tehdldiyle unultur'maya çal'~maktan daha <lIlQal ve der.nokretiktlr, BugOn TOrl<iye'de iki devlet var: B;ri, demokralik haklara saygl duymad'Q" ni artlk saklamak zorunda olan 8atl Türl<lye'dekl devlet; diQert KOrt sorununu sail karakolla çOleblleceQlni sanan güneydoQudakl ceberul dea'el.lkinCI, 51, yerinl b;rtnclyè brraktlQ. gOn ~ile KOr:! sor~nunun ç010mOnde'bOyOk blr adlm atml~ olacaOIL • ~3.08.1987 Korgeneral PKK destek istedi ...r.r................. 1'tN'" c..I..,... ANKARA, OZEL .DI$I$lerl Bakanll{ll Rum, NKARA' KJbnsRumyÖDcl' ad lm Izledlk1erlnlllellrttl mini. teror ô!JÜtû PKK i1e riIlIeri...-üllfllrlllj..... yakm ~ içinde oIduju. da kw _...... na i1ijÖ. elinde bd&e oIdupu ~.... • açlkladJ. OIpjlui BÙIlIbjI tanfm. JOPrInI tendit Ir. dan dûnyapdan yanh llÇIkJamada. .. 11m ÜnI bUI ....... PU Ir kInIM< ................... ~ iial'" ....lII1- ..deniIdi. resIIi lJdaeIerta Wzat rûrkiye'niadinde kesin ddiIkr Sa,.. • ......U mevtUl oIduiu bildirilallÇlklama re_u lIrI.w. 1ÇIkIIuoqb. jÖyk: K1bru R•• ,i..d. telllSildllaill "KJbru ....... PU..... Ne. YDIIl'1I.M Go'" Setmt- IAJ saYln Rumlar'dan PICK karanllk I$lllrilgin, ad"" ............ ..... "A1n<a, -.&iùr* ..... ri... .., ..... ....,.m ~ lIlIpm PU Mf'ftn Yiril. 1"'* .... ..ri.d< p 6iJnIIIIlI*. .. o.n. w., • .0_. D••_ ... AIIIf. ÜnI ... t.... Irblet pbo 1çWt aI*ftI< ... JIItlIIorte ~ P rill 6r&iderle linlirditi,... iplrlij. LNn'. JQWIuu .. ......... . "üno b. Wu. l' 1lI<,...,..,. .... \InfJuIIiI .. dcIdJ<d1Ie iIIii 'Jane', Dd""", WoekIy T_ 19I711rM ~,.. da ~- Ten.. •• dak _01Cl. ~." terör komutanl o !OJ Jit ANKARA. OZEL LAÖANOsrO HI1 lIôI8e VIiiIiii bünyesinde &Öl<\' yoAla- ~""'' 1IItI~ !*Ok oIaa ....... JC~ nend H.... So". aetirildi. Koas.. tanbk. koIordu di2JeyiDde pIonIoDCb içiJkri BaltIDl y ...... .uM. lot, hanrbkJl/ln luzIa ,ûrdûrüldû. gûnû. JatIdarma AJa~ KomutaD' hg, Karaqâ!u'nm muhlemel .. Di yarbolm'da kurulacajJDI söyledi. Akbelal, Jand.rma Asa~ KI>mutanhg,'nm içiperi Baltanhg,'no baSh OIOlOk faaliy .. Bôste=iini • Böige Valisi'nin uygun gôrmesi halinde jandarma VI: diitr askeri birliklerin emrinc verilecciam kayddh. 4.08.1987 G ÜNEYDOGU'daki ~'I" "IAemlenne blr son vermek lek eiden idare etmek lÇm. blr Sùper Vail alandl ve g<irev!ne de ~I denildi Aceleye ne lüzum var? Iv; i~ al11 ayda oIur denir. ~uper Vah K023k.çJog1u, makamma ISmadur>un. lebnkleri kabul ededursun. ekibini kuradur>un. ne i~yapaca. gml. nasll yapacagml planl"",dursun. kimlerde~ i~tifa?e edecegim kara~radur>un. - geçen gunku HUrTIl/et le vardl - dürbünlü tüfekler ahnadursun HUrTIyet'le blr "supap ka<;UlllaS1. yer aldl. ozelle oku,Y.1!verey1m: Ba~kanhk OlaganÜSlü Hal Koordinasyon Kuru. lu ~" ssfabm da Ial;Iyan DevIe! Bakarn KâzJm Oksay. sduyÔnetioùn bi~ nedeniyle. TRT araal,g.yla duyurulan bildirlde, "BöIge Valiliiji"ne yer vermedi. Buna ~ Kozakç1ogIu'nu yak sayarcaslna "il vati. Jeri"nin ~iJerinden söz etti. Kll23kçwglu ise Bakan'mkinden sonra. TRT'den yal/mlanan bildirisinde. bôlgesindeki il valiJerinin "Böl. ge Valiligl"ne bagh oIduklanm vurguladl. Bu c;el~i. dikkatleri çekli \II! "Yetki çeli¥<isi giderilmezse. Güneydogu'da ~ yiirümez" yorumunu getirdi." Super Vali'ye ragmen. süper sùpap kaçlrmasl Ve Sùper Vali'miz, 20 Ternmuz' da makammdadlr 21 Temmuz dahil 27 Temmuz dahll. her gün e~lya' mlzla hâlâ le~rru! edlyoruz Aksalma vok Ve I/me Hürnyet'te zan! blr Super Vah)lk olao,n.habe. fini okuvoruz i uJak Misafiri : • Tahsi ....OZTIN Süper Vali're ragmen! Haberl Sùper Vaillik Genel Sekrelerbiji sunuyor Enleresan haben kl5aea ben de vermekten kendllTli alamadlm qk,ya lenklli i1e gär""l Super Valilik ~imdilik e~'I" haberferini sunmakla yebll1\.'Or Ille haberlmlz' "E1a..g'm Karakoçan I1çesi'nde. ANAP'h Belediye ~I Sabri Evüboii)u'nun evini \II! polis Iojmanlanm otomalik si)ahlartä tarayan bölücü e¥<l\I8. bir k~. yi yaraladl. OlaganÜSlli &Ige Valiliiji Gene) Sekreterliiji'nden yapdan 8Ç.kIamaya !JÖre. önceki ~ ~ saatlerde bir grup e¥<l\I8. Karakoçan Belediye ~IlI'lUn evini \II! polis Iojmanlanlll tarad •. Emnlyet Io]manlanndaki bir binallln penœre carnian Iunlllicell kapt \II! duvarlara da k~n isabel ett!. 4kl\l8nm ale~ slI'aslIlda oIay yerlnden geçen lbrahim Halil Çelik adh ~ yaralandl. Hakkâri ~mdinJj'nln Orendk K<iyUyakmJanndaki Koy Hizmetlerl $anliyesi'ni öoœkl ak$am saat 16.00 Slralannda basarak il.l dozer ile lid kamyonu ale¥ uererek ~ tI!roristIerin, beraberinde götürdiikleri ild karnyoo.,förü. kurtuJmayJ ~. ~oförler. ilg;li makamfara ..g,ndJ. Köy Hizmetleri $antiyesi' ni bast1ktan sonra iki dozer! benzin döI.erek ~ böIiicü \IeroristIer. Orman Mühendisi Hasan Atmaca'ya ait iki kamyonu da aym !jekilde yakm~. Teroristler Fuat Kum \II! Cemil AsIan adJndaki Pörlerl de beraberinde kaçll'nll~lardl. Öle yandan. 3 gün Once. Uludere Kaymakamhk billaSllll yaybm ~ne tutarak, kaçan 20 kadar terorist. ßaijllCa \II! Inceler KöyIeri arasmdaki dagilk Icesimde görüJdü." Polis lojmanJan laralllyor. Belediye Ba~Ill'llln ev! laranl\oOl' Koy Hizmetleri ~nliyesi bas,hyor. ale!je venhyor. bu oIay1ardan 3 gün önce de. Uludere Kaymalcaml,g, yay. hm al~ne tulu!uyor M~lIah Süper Valil1ije' M~lIah ~lyaya! Super Valilik umurunda bile degil. 0 yoIuna devam edij,or. Biz. yani DevIet Bakalll Sël,nn Oksay lTIeIIZUiIlla 1.0n\J~rnasm~ yapaclursun. Sal/m 5üper Valimlz de, bu IaflM' dan ürkedursun_ Binbir renkli. dilli. alternabfli sözlerin a1tmda ka1adulSlln \II! e~lyaya hâlâ hodri meydan diyememi~r. Ve e~lya blldiijmi okuyor maaleseP. Bu maalesef de gahba resrm oldu. her olayda ana rastl~ruz. Hadi ben de bir maalese! diyerek yazlml noklalayaylm. TerciUnan 6.08.1987 PKK'ya Alman operasyonu D1~ HABERLER SERVlsl d~mdaki kanun kaça yu"~, bOlUeUPKK terOristleri. dun Avrupa'nm ç~ltli le hulerinde TUrkiye aleyhtan göstenler yaparken. B.Alman poli si. Ulkedeki birçok bOIOcu argOt merkezini kapatll. B.Alman polisi. Federal B~savci Kurt Rebm •• a'm emri Ozmne dOn Ulkede bO. lOeOle,. ~I dev bir operasyona girdi VIe birçok OrsOt merkezini kapam. Federal Alman kaynaklan. kapat.lan PKK bürolarl' nID bazl OJi"lerinin terOrist orRuLlerin kurulmaslDda ok- tif faaliyel g<lsterdikeriom anla$ddll'Ill bdirttiler. Federal savoilktan yapùan açddamada, giriJilen oper.!S' yonla, siyasi muhalineri ve kendilerinden kopanlan 01. dOnoe~ amaoyla kur\J)du~ sandan bir lerOrist OrgO!ün varhAI hakklDda delil eide edi)mek istendili kaydedildi. Federal Alman B~savel Arb .. un. 1984 y1lmdan bu yana B.Almanya'daki bOilicoler arasmda kanh hesap~. malar VIe OldOrme t~ebbOslerinin. lOhsi alarak de~il, etkili bir terOr Orsli!u ehyle gerçekle~lirildi~lIli sandlkla- nm sOyledi_ Save•• liç y,ldan bu yana, B.Almanya'dakl rOrk çev,.lerinde. 5 k'linin öldOrUldu~Onu ve 2 cinayel t~ebbOsunde bulunulduAunu aç,kladl. Operasyon ka. nusunda aynntIh bilgi v~rilmedio DlCBruRI Bu arada. Hamburg'da yaymlanan uMo~npost" ile Kaln'de ç.kan "Stadt AII>IriKm" gazetderi dOn b<!lueuler rarafmdan i~gal edi!, di. 40 bOIOeO, polis rarafm'. dan gOzaltma ahndl. ATINA- PKK yanhsl bölueüler, dOn KIZIl Haç'.n Alina bUrosunu ilgaJ etliler. Amaon, Lavrion kampmdaki olaylan protesta etmek 01dU~\J bildiriliyor_ ZÜIUH. 20 kadar bOllieO, dUn yaflm saal kadar Ball Alman Konsoloslu~u 'nu ilgal etliler. BOIOeOler. daha sonra polis nezaretinde kansol",lu~ bo~aJttllar. • AMSTERDAM- 10 kadar bOlOeO terOrist de yine dun "Uluslanru, Af Ö,.ptii" nün merkezinde oturma gosteriSl yapular. Gösterinin olayslz bi~ti~i haber veriliyor. 29 6.08.1987 SüperVali, süper planlRI '''PKK BASMADAN Biz BASACAGIZ" Unur [Jündar'a anlani ••• 'T'Lm' lerimizi beklc)"cn en bü)'Ük tehlike. bilindigi l!ibi gece kurulan 'pusu'lar. ve yer yeT ~~~~~';'e~~k~~: an önce görev ycrine ~ma heyecarundan kaynakIanl)'or. Eger antaT. kendiI('rinden yanhm bekleyen- üç,'r. be~r gruplandJl"smlar. her JtNba da biT kabu ~ oIur!' ~rtlan ve gerçekleri. böyte d~ünmeyi zorla$tlnyor. Dcdiglm gibi. aran kink ve köyler çok daÏlmk. Örnegin bir kö)'ün ~y.,"'X.Î.a~~~l\.e\,:j~: =b~~~iÏi;~Ö~:rt 'kank ârazilerlc' t:luk~nYuö$r:bt I~~l~~k:).l~i rakol versinler. !~~~?'~:' d~~~~~:{i:i~i~ Ashnda yörenin dan. saatler soors vanna)'. d~ünseler. böyle biT pusuya d~mezJer. t~te. 'pusu' riskini azaltmak ve gere çatl~malannda llör~ üstûnlUi!:ü saglamak içl11 'KCCl' KörÛ.!l dürbünü,' arazi kInklarla dolu. Ozellik1e gece ~rtlannda ula$lm rorla$lyor. maymlara ve 'bubi tuzaklarma' dÜ$me tehlikesi beliriyor. Bu nedente dÜ%enledigimiz yeni karakol sisteminde kritik, hassas bölgeJere yerie$tire~ li(l'tirti- vonu:. Timlerimizin silahlartna da. heden gece gôrmeye yarayan.ve 'Pointer-i. ~retçi' denilcn la.z.er l!jmh 'h~e( ,.gostericiler' taka- Qlacjanüstü Hal Böige Valisi Hay'i Kozakçlocjlu, hainlerin üslesinden kadar gelinecegini. yeni önlemlenn maliyetinin ise 60-70 milyar loulacaglnl belirtti . •. "Süper VaU", ana stralejlyl ,ö)1e. açlkladl: "Onlann sistemiylp, onlann 'aaliyet saaUerinde, sma onlardan htzh çah,arak köklerini kazlyacaglz. Yani baskma gelirlerken. biz onlan basacaglz." • '11k onlemler"' ise ~unlar: "Ba~anya I..HlIll. yelu çemben. 10 helikopter. üstün nltelikli llrhll araçlar. 'gece pusulan' na kar~I, gece dürbünleri."' korueu olmaktan çekinen baZi ki$ilerin artlk daha istekli davranacakla. nna inaru)'oruz. Korucu sa- rakol in}a edilmi$ olur ... Bir o kadar da gelecek yd)çi.n dÜ$ünü).oruz..... . S1)'1a, KQRUCULAR ECITtUP SAYICA ARTIRILACAK YEl'it KARAKoL ANLAYl.')1 PLANLAl'iOI • "Saym \'aIL artlk i:jlf:'vini yitirdigi anl~llan kla"lk jan. mm karaknllan il,'1n ~l'ni bir dUI.C'nll'me rluiUnrlunuz, mu?"'. • "Evet. Hanrladqtlmlz raporun önemli yanlanndan biri de 'yeni karakollar' 00lümû. Biz. tk>vlet Cü\.-enlik Güçlerinin bir yandan hareket kabiliyet!erini yeniden düzenJerken, diger yandan da bu güçlerin araziye yaYIIarak bir 'güvenlik çemberi' yaratmalarlnl planladlk: Ashnda bölR:emiz, rok Jle~ na KÜ"Ü bulundurocatlz. Bunlardan biri devriye hizmctim sürdüriirken. digeri karakol görevlerini )'apacak. 'Haberle$me. Konakiama ve lkmal Merkezleri' olarak da adlandlrabilecegimiz bu ,,'eni kardkollarda jandarpolis ve Kara Kun'etleri'ndcn Kelen öteki askeri guçler bir arada bulunacak. lar. sm.'leee arazÏ\ ..j kapals~k gerekli güveniik çe~be.nni yaratml$ olacailZ. •.. ...\caba kaç lane ~eni 'ka. rakul yaplmlOl planlaomti:'.l" • "Runlann tûmü )"ehi 01mayacak labii. .. Bir bölümühü zaten devlet 'dahs'" ma, ~~~~.~~~ Tercum.an .. , • "Bilindigi gibi bul"USl. hü. kümctimizcc ckonomik 1 Y'la hraYI ....a'c"V"C'I<.1 ~'-'~t:ll,,,, tlfmanma araçlan ve =~, sa~i~~r~~,rü~~,I;~~~ ~kï:n~~~;~~' y~i:.J,:;'~?~l~. ~~I~; bilecck sosyal ve ekonomik almml~tlr. Aynea ~ürkiye'mizin büyük umudu olan önlemlere dcgindik. ßunla. rIO ba~Lcalarl, yörcdeki yol. ~~r:J?~eb~°êöla~ea~~lr~ ~~e~~ri~i'b?a~;'~~fk~~~lt)t:~~ :~,if~:~dt;i~:tl~l:{::t~~~ dÙrUyorlar. Ta$1nma i$lcmi S<lnucunda karargäh. personelimiz 120 i1e 140 ki~idcn ollL18cak ... " ~~~~:aD~enre~~anikt~li~ da per5()ßel politikaslOl er. lIk bu doA'rultuda olWjtur. malannl ôneriyoruz ... " ... • "~la~ \'e Olaganüstü liaI Tazminall dl~mda bölgeve gel., mew i...wkli kamu ~orev~lerin(' ba;ika ne gibi imkanlar sagla-' ma"'l dü~nû)'orsunuz?'"' .' • "Ba$aflya prim sistemini getirccqtiz ... Görevde baprw olan ki$inin derece ve riitbesine bakdmadan. sallladlili ba'iafl ö)çûsünd-c maddi imkân verilcœk ... ., •. " Bir vlçu \.erebilir misiniz?", • "Bir rskam sö).Jemck BA.')ARIYA PRIM SISTEMI GETIRILtYOR ~il):~n Vd~~~bi~r. P5im~lÎl~ yena da çakabilir ... Primin miktar .. ~nnlß ölçüsüne ~~~~:n d~~:::e1 '~~~~: ::à;1:re~2~e~~~~n~çl,::~~~ tara(mdan )'önetilen veyo bu Jlüçlere rehberlik eden ve birbirini destekleyen iki grup olarak çah$acaklar. Bö)"lelikle bir yandan cg~tim gâlu olacak. Su anda bir klSim görevliler Emniyet Mü- ~~ln'~r~~~I't~~:ngö~f:~ ~~~~~~, ~~~'kO>:~~:da"\:i göz1emlerinden ken, kOnlcular' )'8rarlamrda, dntm ::n~':C~kl:::a~~~~:ms:: )'lSlnm artmasl ve yalmzltk dU~'J(o.lSunun da, k~ybolma. ancak bir tanesi içmc su)"una sahip. YII sonuna kadar yapllacak uygulamalar sonucunda, bölgcde elektrigi. yolu ve teleronu • "Sa.vln l\ozakçlo~lu. bu hüllt€.'t:.'Skldl'n <Iaha ziyaoe bit ,.mrqi.in. \~ti olarflk bllinir \"t' ~t<é;'~ri OOr8\11 pt •. ~~Imêk, l.';rtemezlerdi.. :;"I1l~libu baA~ ... " }\o:t.8kçlOglu, rapo. runuz.da bolge-nin ~val ekonomik sorunlanyla. bUlllara getirilmesi gerekl'n çozumll'r de\t>r aldl ml?" • "Sa) JO \'e .• "Sizinle Rqnul!ü çah:jmak i...teyenlcr var m!,!'" k~~:fc~~i ~:~kand~trk ::r~ß1~ök~.e ;~~i:~,J~d~n ~;.~ tutmanm güçliij:ü de ma~ lum. Köylerden SOhrs Sirs mezralarlD ihtiyaflarlßlD süratlc gideriimeslße, gelecek." • "Evet, hem de 'i8.!jlftICl miktarda. Gerck daha önce benimle ça~mllj olan, gercksc bcni tarumadJit halde. burada görev yapmak isleyen çok saYlda emckli subay, emni)"Ctçi vc kamu görevlisinden. mektuplar ahyorum. HaUa ljU anda "ö- d:1'~:l.~k::u ~~nns~t~: ~~~T:bi~~~::ibi~~k duygulandlrl)'or... Ostc'ik. ~li:'~.1'~n r~;~i~~t~~~:;~~I~~ cmekliler. herhangi bir dlOIZ,'Arllk Sirs bau mahzurlar da ortadan' kalkml.~ olacak. Güve!1li.k e$kl)'a baskm yapmaya ge.' !irken. biz onlan basacagIZ... BöJücüleri sürekli olarak kovalayac~lz ... laten dikkat cdilirsc bölüeü e~klya. Türk Güvcnlik Güçleriylc kafill8$t,*mda süratle kaçlyor ve dagll.l)'Or. Hiçbir z.9.man saldlflslm Sül'tlU. rcmiyor. Çünkü bili.yor ki. devlctin güçleri ka~lslnda ß!ola tutunamayacak". As. bnda bunlar. kamuo)'una }'aßSldJtI gibi büyük bir organizasyon degil. .. • "Efendim bölgenin so. runlanmn çözümüne )'önelik ~('nel yatlnmlar, Hü • kümct pl'OKr8I1Unm kapsa- çckle~ektir" Bu ncdenlc Aslmda köylcrin yol, elek~;~âß>"~~~e~e:Wi~.~~~~t~; nit.clikli, yarallCl ve görcv trik ve okul ihtiyaçlan bu.sorumlulu~uyla çahfacak yük ölçüde kUr.jllanml~ du. rumda. Sadcce su sorunu ::~~~r. ~~~~;;~md~~t~' ~:~;n ~~~e:?J~t...eJt~: önemini koruyor. Bir oran yapa.rsak. üç koyümüwcn ~k1Y8 ile mu. maddi bc>klcnti içinde 01010da bclirtiyorlar, .... daJr.larml ~~~~d~l~ ~,~~C'~\ifn':n('b~~~i. strnt<,jini7.i o2rt'l\<,hilir mi~'iz'?" • "Onlarm sistemiyle. • "Sunn Kozakçloglu. silL" \1.' ~~.lii~;~(' ~~Ît~;'d~li:.~~nf? . on- ~.:o~~:rtah:.t~~~tng:: b.prak e'ikl)'arun:" k~künü; kawnaYI pIanLyo~. Yam Rti.rrig.et .... "Te$ck,~ür Dunda.r ... cdel"irn Saym 6.08. 1987 Kürtier eylemde ! 6.08.198.7 • blr ~ polilika)'1 degi-itl(mek için ne-. 1er Vapl}'On.unuz?" '. ' ~~~ :~~~d:krg:~~n~k ritïteböl~~ll~lrnk~d~a gcl~k~."artma • ~Efendim korucularm E.'Il:i. =~n timlerinde-n soz e-tmi~liniz. Ri~ .• "Sa)'10 \"eli. bölgroe' S1kl)'ô, nelÏmin rlevam eltiili sünlenJe. ~i~~~n?~?~f:inuya açtkhk geti. 200 dolaymda gÖl"{'vhnin. ka. • "8elirttigim gibi. karo. kollarda küçük bir ünite \'alîligi binasmda göre... ye. adli '\-'e idari RÖrcv yapar~ pl\or..unuz. Karargâhmlzl \'C' l~ilallOlzl ne uunan olu~tu. racakSlOlz?"' • "Olaganüs,ü Hal Böige mlzda. korucularm ili$kisi ~~~~I~~ tt:1~~m$da~a:~~ de ba~ka bir boyut kazanmlJj olacak. Yani kOr\lcular; ra, !lU'anda ~y Hizmetleri Egitim Merken olarok kultek ba}lanna veya grup olarak müstakil görev )"apan ::~:.~ h~::.a~lg~ct~'lir~i~~ bir 'Kurum' olmaktan çlklp ~:";':ni~kt;:~~v:~rik caglz •.• RU~tü~~RDAG Cüneydogu'ya bakl~ KAlip Çelebl. 17. YÜZYllci'J,4 MUlad'a sunduOu Ulur. rapofunda. "lstanbuI'8 Anadolu'dan akan goçu ourcJulun olyat Anadolu. ozelhkle Guneydagu Anadolu'dan. UÇYUl YI. SOr!. ra h41ä Istanbul'a gOç var SaYln Oalan. bunu, gaçen Sa. ,yin Cumhurba~kanlmlla 6undugU açtklsmalsr içinoe ymeled1 GuneYOOOu'ya blr genel valt gOnderd1k. Kandt bilgime. duy. duklaflml (ja ekleyerek. bu atamaOln KozakçlOQlu'nun kl~lhQlndê tam yerint buldugunu soyleyebilifÎm, Sonuç alabilir miyiz? Klsa blr dOnern. devlal urku(uculOOù sQlr basat)llir. ama sonuca varmak lçln yOre halklnln goç:e lor. lanl~ nedenlerini OQrenmellylz va Onlemellyil. YOrenin halklSÇtlr. Vlllaon devlet ihmali, dOrt YIlhk Ozal iKli. darlnln "1~bi1irlci"liOlnl. bu yOreoen ulak (ulmaSI sel.1!e!:n bir nedeni.. YOre halklf\8 davlet ve hûkûmeller guvenmem1S, bu çwen. Slzlik. halkl horlamaya kadar varmlS. "KOrt" sOzu. utanlhr In. san olma anlamlflda kuUanttml~. en kuçük kuSkuyla sorÇjuya çekilmesi gereken )'Oreden blr yur1laslO. jandarma ve pollste yalnlz kendisi deQH. yedi sOlâlesi de horlanmt~tlr. Hele bu hOt. lanma devlet örgütlerlnce otursa. ruhlarda naSll bir teplo:i; bu tepkinin de nasll. aClmaSIZ tHr kin duygusuna dönusecegl besbelli de011ml? GünevdOOu illeri Osmanll devrinde. gOnumuzden çok oaha 'YI kOliuflar fçlnde yaliatlldl. Osmanh devletl. TOrk ulusunun la. rihsel polltlkaSlna uyarak. -doOru, va da yanhs: tarll~bilr', on. lann '"KOrf'IOklerini benimsedi. Eskl haritalar;mlzda. TrabzOn:. dan OoQu'ya doQru uzanan illertmtzin uzerinde. koskoca bit Là. zistan okurduk. GOneydoQu llIerine de rahatça "KOrd,istan" demislerdir. Sayln lnönO'nOn, TOrkçe konu~maya tahammCrllu 01. mamlZllsteyen. sneak tam da açddanmaml$ gOrû~lerirde hal(. hhk vardlt. Klbfls'ta Yunanhlar'ia SBva~uken, Ayvallk çar$ltaf1ndaki esnahn 2. ev dillerl olan Rumea'YI kultanejJklanna kll' mad*Olma gibl, buna da kamayahm. degu mi? gu., SayIO Ecevil'ln. GOneydOOu harklnl Ornekleyerek. iteri sur. dûQO görÛ$ Ise bizim. ylilar Oncelerinden berl savunouQu. muZdur: " "Bu bayraQln lem~!! et!!Q' vatan. sadece TOrk ukln,". yani 30 • soyun valan. d"l)lIdiC Biz bunu savunurken. kendl oOr~Oze gerekçe de haIIr. laml~tl\o.: Nede", Goklürk'lerden bu yana hiçbit Türk devlell. TOrk 8ChN almadl, OOuzlar, Selçuklular. Klrglzlar, Harilim'hler. Celârlf1a(, Gazneliler, va en sonuOOa Osmanltlar gibl kurtJcu va da yOre adl kullandllar. COnkO bu ~emsiye alllnda, her zaman, TOrl<,Musav!, Ermel\l,'MoOol, Rum ve Oteki Türk beyle. rinden ol~ seylar Ioplarvn~tl. Ama, blr cumhuriyel bakam çlkrp da blraz da sata~alara ktntenerek, "Ben KOrdOm" dive . blr baOlrmamah, cleOll COnkO cumhurlyelimizin adl "Türkl~ CumhuriyeU"dir. Heplmiz, "TOr.Om" demekle mUllan",z GoneydclOu e~lyaSlmn. bu daO adamlannm aClmaslZhOIortada. Ne var kl, Say.n Ba~bakan gibl, ''-8unlann dinlerl, A1lahlan ~" demek yeter ml? Bu ~a~ cânlle,i, neden son zamanda, geçml~tekJlara benzemeyen bu bOyOI< ~tln lçlndelaf. Ah !lU Iolruculuk ~ mu'? Kim aok1u bunu Saym Akbulul'un katasma? Emniyet Ge",,; MOdOrQmaz de bu hataya d~acek Insan deOlI. YOreden ç1kan ~I k~lIer, ceplerlne yOz,lkiyOzbln lira para glreœk dlye gOr..... gOnOIlOve Istekll olabllirler. lçeriden beIUCOle(ln kulagtna gftmez ml bu? '"Sen misin kar~1 tarala dl. SU.luIt aden" dlye, bunlann, kundaktakl çocuklan dâhil. sülâleslnl OIdOrOyorlar. OldOrOlen 0 masum ve gûnahslz kadln va çocuklann vebêllni, btraz da "koruculuk" akllslz1lglnda Mia I3rar eden&erde aramalt. ~ InIstyati11dmde efendim? Mezta basanlarda ml, buratsrl Mlâ ba~~ berakan hOkOmelie ml? Vuruyorlar, kaçoyorlar, dev1at har~ke1e geçlyor. Hayrl KozakçlOQlu, ellndekl olanak1an en mOkemmel b;ç'md€ kultsnir. Buolanaklara ranUerlni kalamaz. KSnclisi. sadec.e Is. IIktal Ma'l,'na 5aygrscz Devlet Bakan. Oksay'ca deOH. SaYln Akbulul'ça da rahat bl(skllmaltdlt. Saytn ~kan. elinde Ocalan ve tsrOrist/erin ballt'\Clkla'l yerlerl çaptayan bilgiler w MIT elemanlany1a Suriye'ye goeer Bu de bakaflZ, dOOO:1tebir blldifl de gazetelerde, '~Efendim. bu Ocala,,'l da 0 kadar bOyOtmeyelim. ~i birBl da baSin tahrlk ediyor. Hem bu aynhkçllann,lçeride adamlan mn var:' "Sabah ~erlHerlnlz hayrolsun" mu diyellm? . Bu ,akUer. Suriye gibllran ca da .besleniyor. HOrriyel fOl~. rallad .. SaY1" Ozal'In. Iran's h~IA gOzO kapah. GOneydoOu'da yenl blr olganiz8syon, Iyl.lyi de lûHet", t.v l~' lerl. Ba~kan. bakanlar olarak kafl~tUlp durmayahm. Enhne yardlmcl olahm. Almanya ve Avrupa'nln çe~itli ülkelerinde i~gal eylemlerini dûzenleyen bölücü Kùrtler Türkiye aleyhine propaganda yaph. ]7RANKFURT (flürTi~el'" gÖ!>lcrlyapan Künler Türkiye'. KUn dunekleri ve yonctlclye km kusmaya dc\'am elliler lermlO kaldlklan evlenn Alman Amsterdam'daki Ulu~larara. gu\'enhk kuvvel!efl tarafmdan ~I Ar ÖtgUtü 8ürosunu i~gal aranmaSlßl prolesto eden Kün. eden ve "Kürdislan Milli Kurtuler, Almanya ve ~~itli A~'rupa M Cephesi.. (ERNK) sempati. ~hirlerinde bir seri i~gal gcrçck zanlafl olduklan bildirilen 40 lc~tircrck. Turklyc'ye km kustuKOn TUrlClYC'deKün mahkum lar. vc tutuklulara i~kenceY<lplldl~lFrankfun'taki Hcsscn radyo. 01 ve bu konunun AfOrgutunce 5U binaM glri~inde dUn .'>ab<lh dOny,lya duyurulmaslßl lalep toplanan vc sa)'11afl 60 kadar cHiler. oldua,u bil~jril~n Kürller. ~a.nBelçika'nm luttich kenlindc kart a'ils>,bl,ldm daAltu ve Kurt de 40 kadar KUn Alman dcrnckle.f1nm aranm<lSIOI prokon50Io'ilu~unu i~8al cHi, r tC'~~aitlllSaksonya eyalct hukümcti binasmda !Optanan 70 Kürt Ise Turkiye'de Künkrc i$kencc yaplldlgl iddia'''yla Türklye aleyhiRdc ~ostcri vaau. Almanya'da eylcmci gO<;leri. \cri yaOlSIrci. Hollanda. Bclçika . vc Oanimarka'da da dün ..ab;ih CIIIImJ PKK ÜSSÜ Bekaa'da DIYARBAKIR, (Mil-HA) ASADISI ry1 L!JSuriye-lübnan PK!( àrgü!ünün Immndaki Bekaa Vadisi'ni ös olarak kuJlanw&1, buradaki Il kamptan her tùrlü bannma gereksinimini karjùaw&1 bildirildi. Ahnan bilgiye gàre, Güneydog.,' daki kanh eylemler için yun wjmda eßitilen vc yasal olmayan yo\!aria TÜfkiye'ye l1l8D teröristlerden sag olarak 'yakalananlann ifadelerinden, Suriye-Lübnan IIDmndaki Iltkaa Vadisi'nin Öl olarak kullamldtgJ àgrenildi. Suriye gizli haber alma;; àrgütü E1-Muhabera!'," bil~si içerisindelltkaa Varlisi'.; PV¥ Öle ~andan Oani~a~ka'nt ba~kenl.1 Kope!"hag da lu tham:! buro'iuna gl~C'.nve sa.rllan 10-12 olduAu bl~Ifl.~e.n Ku~ler buroy ... be~l.1ß ~oklu vc po 1.'>ln müdahale51 hahndc Luft.hansa burO!>unu atc~ vcrccc~ml duyurdul<1r. 6.08.1987 üs.sü haline dàniqliirtn militanlann 3 ay süreyle eßitime tabi tutuldug." bu eßitimin .S günlük bölömönÙD askeri, kaJan diger bölümünün ise, liyasi eßitim oldugo bdinildi. KaIOIlh, Amude, Resulayn, Talaba!, Rakka kentlerinde àrgÜt evleri sa}'I5Imnda oldukça fazJa oldug., saptandJ. Suriyc'nin "Denetimim aIund. degiJ" diye aÇlklama yapllÏJ Bekaa Vadisi'nde, PKK ile birlikte birçok uluslararasl leràr àrgütü ve kurul~unun da bannwg, ifaùe edildi. Bu kamplardan àzdlikle tl'iode PKK'nm genÎj bannma oIana8t buldugu, bunlann El-Hm, Ribbit, R.b., Hasp.,., Sabor, Aynel, Arap, fanla, M.... , Saida, Sui, Neb.tiye ve [stel oldug." Himit, Rabo, Sur, Name, Muasktr, MeD.. l'den de köçümsenmeyecek àlçüde yarwm a1dtgJ kaydedildi. • c::III:mm 6.•08.1987 B6rri~et Allrupa'n,n da ba.,na dere "'du'ar Çukurca'da 3 köylü kaçtrlhdl D~~.~~I~.~~~.H~~h~!~ .;.!.l~~~ BÖlücüler azdl DI~ HABERLER SERvlsl 0N IÜnlrrdt Avrupa'nm .'l..QJiitli ulk, ve k,ntl,rind, ,yl,mlenni anuan bolucul .. dun d< HoUanda'mn AmsItrdam kentiDd<kiUlusIararasI Ar Or,ütu' nûn bûrolUOU ve Zurih'te Federal Almanya KOlIJOlosIuju'DUqpJ eIliler. Alman poli.iniD, Federal 811.. vtl Kali JlelI.uI'm emri iiurine tiim iiUtodeböliiailm ka", operllYODa lirdiii ve pek çok bölucû kUlUhll merkezinin kapauld'Ï1 da ,bildirillii. AMSTERDAM'DA Hollanda'nm Amsterdam kentiDdeti utu.laram, Ar Örlûlu buroIUDUba.an 4ll kadar bölücu. i.!ekleri yerine aetirilinceye kldar açlik l'evi yapaaklanDI ~kladllar. Bölucül<rin, Ar Örlûtû buro.uDUiuaJ eltikten bq IUllOnra, orI\ÏIÜD HoUanda hukumetine ländem:eii mektubun kendUerine hemen löllerilmesi yolundaki taJepl.. inin redd<dilmesi üz,rine açbk Irevin, bQladJ11an bildirildi. f"Sl .Amsterctam'cta Uluslararasl At örgütü'nün !laSIP I$gal ecten 40 IlOlücu, açllk grevlne .20 kadar IlOlücü, Zürlh'te nu '$Qal ettl llürOSunu lla$lactl' F.Almanya KonsolOSluQu' .Ila$savctnln emrille F.Almanya'l:lakl tUm IlOlücü yuvalallntn llaSllmaslna ve kapatllmaStna lla$lanctl . AmItcrdam'dati ACOr,ütü bU- FedmI A1D11llyaKons%su'DI vertolU yetkilileri, qpJciIerllI iatekle. diklenni helinti. rIlIdcn b1ri oIan H~ bükÜlDeBolueulenn, polis keudikrini dJ.. tiDe aönd<rilec<k mektubuo, eylem- lin "kannelya kadar kOnlOloslucl!en: JÖIlerilmesinin, AC Ö!lÛtu' ju yanm lilt iiPl eltikleri kayd,. DUObajJlDlIlbjml ztdd~ ... k bl! dildi. bareket oldu~~ ~hmil... Federal Almanya'da bölueul,nD HoUanda polUl, dun Federal AI. faahyello.term .. i üzerine Alman ~~ ~ûyûkdçiliji'ni iuaJ oden 39 poIisi dun birçok bölucû ötiut m". bölucuyu tutuklamllU. kmni kapatu ve yöneticilerinin ev. ZORI~'T~. _. .. Itrind< arlJDl Y&pU. Il\'lÇfe DIn Zunb kenunde~' F,Alman polisinin, Federal BOi' d<ral Almanya Kon.olosluju nun, .. va Kin JlelI.uI'm emri U1<n. M bölû~u ,~rafmd~n dun bir .ure ne tiim iiUtodebölùcûlen: kill' ope'!Ba1 ed,ld'ji b,ldmldl. ruyoDl lirlftiii öir<nildi. Zurih pohll bölueulenn, 27 Federal s,a~hk'~n yapllan Temmuz'da Köln'dek, bl! bölueu ~klamada, ImpleD opera.yonla, dernejine Alman polilinin duzenie. liyast ~1'l'tIan.. kendilerinden kodiji bukm' kmayan bi, "bran" panIan öldunndt IIDIayla kuruldu- Hü:rri1J.et 8.08.1987 Ii Ç.I~lrlll..tl~ unu" Plf.lnh mC/rd ,Ill.' h.l,I..m dU/C'nl ...'~C'nblf ~rllr ".,.1..1".1 !\tt'hmt1 \C Oml'r Yllma" Ik 't~I:..ra (;u~:tdh '-n ..lulcfl I...IÇlHJI R,r ~rup Il'ror;,. "'.: ju sam1an bir wörist ö!IÛtun var' llil balrkmdl kamt ddt edilmek istendiji kaydedildi. Yaplian aramalanD IODUCU balrklDda is< bilai ¥criImedi. Federal IlIpaYCI ~,,", '1914 yWDdan bu yana AImlnYI' daki böIiIçûJer lIUIIda kanh hcsap1apnaIar .. iIldirme Birifiml<rinin. bireysd olarak deiil, etkih bir rör ölJÜlÛ .DyIe aerçekl<1\inldiiini lIIKkk1anm 1Öy1edi. Savahk, üç yildan bu yana FedenI Almanya'daki Turk çevrd,rindt, bet kqinin ölliûrüldiijiiDu .. iId cinayet lirifimind< buluDolduja.DU IQkladJ 'f lllH:d,'mn Ll'/,lt'llOl Ho/,It lIçl'\' "-.tpaiL (llom.llik ..d.dll.lrl.1 1.tr,I\.lf.1!.. !:rlnl nl)OcII;I ~ pllel,lfm.l i>dllll'lIl OI,lg.llHl\lll H.tl Bnlge V.lhil. f!l (it'Ild s....l..rl.ll.rllgl.nuen Ir.onu .....1 11I':ol..m ~dpll..lll 1'- .lçlkl.am.1 ')n~k I) 5.81987 J:unu .. aal 19..'0 \Iralannda ItaU.ari i1i (.ukurcOi ilÇ('~i < a~Ir11 t\U)Ü l'iranlt Mura \lnOl t:d('n bir J:rup I!\l..i) il M...hmel Yllmaz. Mu ..tara {;ulk"$ U' OlMr \dmaz i~imli .1 latan d.il~lmlZl da kaçtrml ....u..d., (;u\t'nlik kUHelll'rinct.' ~erekll ta kib.at ~ .. pllma"'l~dlr. 21 'lint' 7.8.1987 l:unu ~aal 00..\0 ~mllarlßda I uPf.'eli jlj Uor ... ilc,'l'\' eClal'unl' bir ~rup i.')1.1~" lar .. flnd ..n dl~ndan .. ÇlIan att"fj \.OnUl'U Ct'J'..a~\jndl' nOOt'1 Iulan Ah O\mitn "01\ a 'l' :\1l"În <. oban i.. ,mli l'r1erimil oImu'tlôlrdtr. .. 'ttr..i~alann ~'hil aran- m ....ma hlll'loldnnll~llr .••• 8.08.1987 KDnukÜniflersitelile1, Güneydo9u'dtlki ktltlitlmltlrl nelretle ktlrS"tld, Yabancllardan lerÖre lanel ADANA, (hha). !totary belgcl(')l'n lolograllarln altlndaki \IlLIlar Ll.'rCûmt> edildi~lIlde deÎiIjol'lIc lrklldiler. Çogunlu8glumakh olan gençll'r, Kuluhu'nuil rak Adana'ya da\CLhsl ola. i(den 11 ulkeye l1lCJl!otUp IU'u kn.:. Ii unlvcn--ite o~rf'n('ISI. e&klyullIn blr sure on!'t' l:unt.'\d(J~u'du yapllgl ....I\klrllll \'ah";(.'lllll ~,j '''Bunlan yapan insan olamaz. Bö}'le vahljeti. dÜljüncbilml'k bile mùmkün degil.. . Çocuklarl niye öldûrm~er? Hiç çocuk Oklürülur mü'! Bu korkunç hir olDl,' Bu vahtiCt.e inanmak zor' di)....- ogrl'IlIl1Ce, tl'pkl .'tfl..tl'rcillt'r. "8unu yapanlar in.!loill1 olumüz. bizim ulk,'mi:r.dl' ol~u. kl\:amN kopun,h" t1ti.hlt,! • "dann Hul<ln Kuluhu Bil"lk.llll !'\('jnt YuyclOglu \l' {.IIlI'1 :-x'krl'lt'r ....limm('t Özturk'un Oll(!i,rl.gllldl kcolln IM:lu \It' tUrl~lIh. wrlt'r1111 i;l'!l'Il ~IIH,k'r. UÜl'ri~et'1H AdH.I\U Tl'''l~l( n'Ill' dl' Zl\an.t et. tde., Federal Almunya. r\ vustw'ya. Hollanda. lsveç. Finlandiya, Danimarka. lI<'Içika. Frunsa, Lüksemhul'J(, I_nya, Israil'dcn ge. Il'Il UIlI\l'f!otltdi J<l'm.;lcr. Hürl'iyet l\>Si!ô.h'ri'nde ga:wlenll1 h,lllrlalU~IIl<lun h:L..a1Ui1na kadar )apllan ~'alu:malarl izlE." dill'r Bu arada Hürriyet'teki I n.:k {('pkd,'rll\l dlle ~('ti"1iIl'r. Bu MlIIl •• Hurri)'t!'t'tekl fu. togr.lllan Ullin UZtlll lnn'!lycn 21 )a~:nrlakl "ickrett'rhk Oku)u (Jf:fl'nt.'\~' FranSil Muriel Di<>mert'll' 1('\ }W;tlOdakl Hl'n)~re' lik Okulu lJ~n'nj'l!:ol A.vustur~uh Nina Tuscher. "Bir sürc öncc de ulkelerimi:Lin telc~ vizyonlarmda yine Türkiye'de bOyle hir olayla i1gili haberin yer a~\Iu baum. yonl1, Etter bium ülkclcrimizde böyle toplu hir katüam 0108, hele çocuklar," canma. klYuu kJyarnet ko. par" dediler. Türki)'e'ye doslluk ve ha. rUj IÇII1 ~t~lnci~~~I~~r~lak1kl~:~lli~m~~ gorduklerini ;I\la ilgili fotograflan k()l1uk gf>nçlt!r. heY«lill ''l'LER ' Rotary KuJübü'DÜIl c1awtlisi olarak ülkemizi IRKILD öArencioi, dcJtudaki whtetle iIllili Cototraflan "Bunu yapanlar insan oIamaz" diyerek tepkilerini belirttiler. ediJditinde iBe konuk gençlerin 9Dtunhëu ne cliyecejîini ziyaret hilemedi. eden 11 ü1kenin lO'u klz 17 üniversite I görünce dehsetle irkildiler. Koouk ötrenct.ler, Haber ... (otntrûlann alt yaZlian t.ercume (Fotograf: bba - Mustafl ßatdiken - Adana) gort.>Jl i~lI1de, ."Bu Cototnf1ar gerçck mi? Ru. korkunç bir ~y!" dive l8l:aklanl1l gel(hkleriOi. burada lilkelerinde anlasbyleyt>n gençler, "Burada çok hüyük yak,"hk g6rüyoruz. 11k kc.z geldigimiz ülkeniz. kitaplan:la okuduA:umu. glbi gcri dei;U. Tam üksinr \-"Ok modem bir kunulflular. I\.onuk IiCl'nçler, h.f'ndiINlßl' (;unf'\'dotu'ctnkl holul:ulcrlll ~irllil1~1ClIlU)'i:Lll'r1 ülke" .hvt" konUlilular. - 8.08.1987 Bild gazetesl soruyor: Bölücüler Avrupa'm "Kürtier bizden ne istiyar? .:' cesitli I<entlerinde • • gösteri yaptl fRANKfURT, (T.roU. min). Bild IlZetesi Onceki gOnkU SIY1smda lU ba$hlJ It11: "KOrtier bizden ne istiyor:' Bild "GUnUn Haberi"nde KUrtl,,'in, "açhk grevi", "konsolosluk i$gali", eylemlerinin yanlSlr8. JO cinayete de klrtJl1klann. On. sOrdO. Gazete. Amsterdam, Hannover Ye Paris'ten "Kürt eylemleri" ile ilaili fOlolraf, iar da yaymlld1. Il,Ia, bu eylemlerden Alman lwnuoyuDun "buzursuz oldulunu" da di le .,.~ ~etirdi. Iton ",,,,,rek ,- \ " " MKUUH&A.llrllNP Tlirtdy ... F.Alm.nYI'Yo b6lûeü Oncek11lùnAvrupe'ntnC;.'ltllllotnt ......... ktnla., .. 31 p' .. . "Tercuman Tercüinan 8.08.1987 8.08.1987 BÖLÜCÜLER BONN'DA BASIN TOPLANTIE;I YAPTI .PKK'nm IJallram"bllonçosu: PKK Alman"hükümetini tehdit etti • PKKJERNK lemsilcileri Bonn'da düzenledikleri basin loplanllslnda, PO: lisin el koyduQu 700 bin mark para ve alllnlar1~ ladeslnllsleyerek, "kSI lakdirde ~iddele ba~vurulacaQlnl ve Almanya nln bundan zarar goreceQini söylediler ONN (T.rcùman)-Bonn":' B da blr basin toplantlsl düzenlay"an PKK/ERNK BaSin toplantlslnda AI. man polisinin son gûnlerde PKK ör~üt va militanlanna kar!11 surdürdü~ü operasyonlan aClf bir dille tenkid eden y,khnm, Alman polisinin "Kürt aleyhtan hJtumunun yayglnla~tIOI"n1 va bu "Anti demokraUk hJtum4" tems.lclleri. Alman hùkume. 11m terone lshdlt en"ller .. Sözcü Hûseyin Ylldlrt~, Alman polisinin bir sûre ön- ca 9arçakla~tirdigi operas. yonlilraa al8 gêçirdiQi 100 bin mari< pars, aftln va d(}' ~2~"~~~r i~gl~~ni~~~al~~ Almanya'n,"zarargörec.OIni va KOrt halk,"," ,Idd.le ba,vuracaOIn!"ilan enl. " ,Hüseyin VoId",msOzle"rine devamla "Almanya en aZlndan TOrkIy. KOrdlstan'lI1- " dakl yaMm/ann! dD,DnSOn" ,ekUnde konu,tu. ,_ - •Apocular tükendi • denilirken, onlar sinsi sinsi örgütlendi Hedef devlët yanllSl halk H Hl IYANET ,cIe: leri arLlk llr~n.D' 'tc-c;ml!illr, Terrir i,in L~lis . ve teciuvi von. Lt'miNi aran. makLachr. GenclkurIT)uy \'e. ~Iilli ISLihburat Te~kilatl ~IIT' in Il donemdl' IUlZIrlachgl rapnrlara 'töre. "DORu eiden gidiyordu". 1çi~leri Bnknnhgl" mn Il,lklamaslIlu ~tirl' il'iC"Durum 0 denli karamsar degildL" .' Bu ,eli~1ri U7.Crinl' ki~leri Baknllhgl bün)'esindc olu~Luru' Ian bir komisvnn. usker si\'il nrasmduki bu vaklujlm rurkh. 1I~1n1vc veri yëLl'CSIZi~ini orLu. dan kalchrmak i,in "çok giz~ Ii" bir rapor IU.1ZlrJadl. Don nüsha nlaruk hazlrla. nan 155 sadahk "Cok gilli" dumg-ail rn'por, Wï!-J AgusLClS nrLularmrla dilllC'min bU!iba. kum Dülcnt Ecc\:it. ernei. kurmn)' BO!ikanl OrJ.:rnrrul Kenan Evren, ki~leri Bakonl Hasan Fehmi Cüne~ ile ~Iilli. Savunma Bakam Hasan Esst I~lk'a \'erilcli. Söz konu"u raporda. <Îzel. likle Osrnanh c!önemindl' ml'y' dana gelen olaylann nroenlcri uzerinde duruluvor. "Etnik )'aplnln özelliklèri" irdl'll'ni. yordu., _ 'Haporun "olaylarm gu. nunn.lldc alevlenmesinin nedcnll.'ri" bölümünde. bö. lucü Lecörü süper ~üclcrin \'e bazI kom~u ulkelcrin Le!jvik \'C himayc elLi~i vurgul~llIyordu. SOz kunwiU rapoma, le: eLken. 1er de ~Ie Sltnlamyumu: . Tanmm mukinele!lffic, siyle insan Kucune ih. tiyac azalmlJl. I~"iiz ka. ,111~ ÇÖZÜJH ÖNERiLERi,., R APORUN "ÇÜZÜIll Onerilcri ur"b:l~il"lJ ~n biihimunde i:-('. Do. ~u'llun l'k'onomik yondl'" llluLlaki1 11Izh bir ~kilcl(> kalkLlldl' nlmasl !::;erekligi \'ur~ulanornk f'iblinll' buyuk Ollem \'erilnll..'si iSll'lliyordu. Orijinali dl'vlet nr. ~i\'inrlt' hulunan rapuru llallrla\'anlar, vakili bir gcle<'ckLE "ßölgcnin kirsai kesimlel'indc çatl!imalarm ba~layabilcccgi" ihtimalincll'n dl' sil7. t'lil'rck Sll noklan Isrnrla \'ur. ~lIluyorfarrh: . "Askeri operas.ronlan gcrckli kllacak bit. Ol'tanlln .ol~masl halinde, bu operasyonlann silahh groplarla slOlrll kaimusi ve hulkm opcrasyonlarm d.~)ßda tutulmaSi gereklidir ... Bu 01dukça önemlidi •.'" Bu ollcrnc ~('fck,(' olnrak. hnlü("u or~ütlerdl'n birinin !(izli tt ~~k11~~: ~~kl ~:~~~inl~sie~~i müdahalede mümkün oldugu kadar çok ki.~inin aynI1kçl suçlamaslyla gözaltma ahnmaSldlr. Böyleœ ihsanlanmlz baskl görerek biliiu;leneceklcrdir" ¥,klindeki rneSUJI Il:o!<>tcnli~(lrrlu. 1 (D l~~~?~~U a~~~~~~~~J~gl~~ikl~~ "cJnii Iii'\ @ 3 tt • IHiT UYUDU MU? 'AMA 0 .4 5 @ 6 @ KAÇM.4MI$L.4R". Bölücülerln Hozat Cezaevl' ni basma evtemler1 Slr3SlOda Ikllandarma erl $ehlt oldu DIYARBAKIR. Mll.HA ÜNEYDOGU'da (•• Iiy" ~gésteren aynbkÇ1 terérist!er, Kurban Bayram, siiresinu gerçeklCjlirdikl,n ,yl,mlerd, 2 "'ker, I köy korucusu, t yunta~1 öl. durduler, 8 koyluyo k.çndrl.r, bir kéye de baskm diizenlcdiler. Smm . gcçmek ÎSleyen silahb grupla çlkan çau~mada bir ki~ide élii alarak cie geçirildi. CEZAEVIHE KAHll,BASKIH Mil.Ha mubabiri MUDzur Kab. raman'lO bildirdigine göre, bayra- fG1 mm ikinci gecesi saal 00.30 mala- nnda Haza!'1 çeviren militanlar, ce. zacvinde tuluklu buluaan bir ar~a. d~lanOl kunarmak istedilcr. Caa. . evinin çevresini ku~atan mililanlar, apklan çapraz ate~lejandarma er. leri Ali Osman KI)I ve tt1elin ço. ya.k la*II11lan. ornl'gin lur zanlin urnrk('n bütun kij\. halkllll ~~z.1111na almBSl vb.' uYl!l:llla. . malar lern Lepkiler y"ranll~llr. 'Turih :\0 :\C!uslUS lH6U. Zurl'r ßuvwnu tiircnin.!c konu~1\ dOlWllllll (;l'ndkurlllù.\' ~-\[l~kn.. III Orl{l'llt'wl Kenun EVl'en. ulhyi kaslp kuvuran Lcrn~l:hllhJ('ii \'c nkl(,l .olavlarn ciCIO' lll'rl,k silzlcrini. geldilan a2Rhk dlizenine konpl b~. '~indc hcs;,.fI sOl'ulacuk. ka.: yiik lune; bcsliyor. Oe\'lell, çacnk dclak al'a)'uclIklur , hml.; hl'slediklcri aK<:Iclun yunu '1l11':-':ljl~l;l nokt:i1I'n~du .. guruyor. \'l' lanh l~ 1..\ Itl. ,'110.11 Ge,mi!jteki i~~'anlaru Saat O~.()(l. Ordu \'ölleLilll~ el ~kDlllml~ yu cia belli dii. kuyu\'ur. ï. 1\, .f.. nlu KomuLsllI ~irillJJkl haw hU\'\'l'lll'n I\u. uileler ~c~.I~~~~ n~a~~~nt~ll~~ mutnn Adavl Kemal Yamuk. araclltglylu yen! kUlflklara ak. ..: Korgl'neral. Yar~lak kumulnump gene; be)'lnlerln nlurTlsu7. '.slDda Di\'arbuka. ~Iardill, slrLlanmalannu nl'(len (lIUYllr. "SiirL, ~anflurfa, \'un \'t' link. - kàri'rit' \'cineli:l'o fllx:r,I:::-\lIl1ar. '~lilliYetçi Ilarckl'L i)~r. la DDkO'sinden PKK'smß tisi'nin 'l'ürk lf/l\'elllZ' h:l'K'undan i,"\W:\'sm:l bo. mini Lllhrik C'lmesini hil' lücü ör~ü:.I{'r::1 li.Jmü pe,: pl'~ hiciJ ,'Clck'r m:117.cme 'nlarak ~kerLihp <'l7.:.ilüynr. ùrd:r:d.m kullanmakLadlr, Alpal'sian da uzun surccek ya.rgl!ulllulur Türke~'in hm:lmkan yarchm. b~llyordl.i, CISIslfallyla Di)'urhuklr'll ~elt.'. l'l'~ini ilan etligi J::ün, dU\'tlrla. ca "Savulun Türkler A'cli.yor "Komünistler Rusya'ya" ve hYa~aslO Ba~bug" llirllnden s10ganlnr Y3zllmaslY' ~Iil!i !sLihbaraL Tl'~' la (Jlu~n gerginlik, aynhkçl kilatl MiT'in. HU'li \'Illar. Il<lrl'keLleri "Antitcz olarak". cia yurt ch~lOdn bà:?<'ulh dan'L Clmi~tir. ' ?~Ili~U~~rt sâ~~e~~ell;J~~~~~~ 196; 19GB'c1eki ii~rt'n('i uyudu \. dealme;:.. ama maalc. ha.rekt'llcri. SlraSlncia. sef \'elcrli ulama!!l bircuk örgi.it aYr1LJk\lh:~1 sürt'kli hilin,li olarak ~1('Jllllillr. "e Apo, yurt lh'jlnrla ka. Runun du böliirü Lerilrp l'lki:-oi l:uklunlan yondu~ lor1nyarak, \(.m!lr. . Suriye ve Imk'tnki knm:>lanlu DOgU'nUn J:('ri kalml!lh18 ay j(ibi U7.un silCl'Ji gerilla egilimi yapLm!l. Tam "Apo~101O ~:am ..slra. "~~u' yu surgun yen vc cular tükcndi" di)c riü~inu. üvcy evlat gören" anlaYI~, lur"en. 15 Hi :\gwHos 1983 ge. ccsi Siirl'in Eruh \'C !';il~nak. bolgede olumsuz bir wrikim olu~Lurmu~Lur, ' Hakkâri'nin llluclNc IlçcIl'ri'nr ha...klOlar dÜ1.cnll'l1fii. KOIIUk güredilerini~ ku,ilk heSliplarla de\'lcll wufn uê:ratma.<;I. yanll~ 32 • H va Alman Istihbarat Servisj'nin" bulunduQ.unu ilari sürde.. YlldJnm'm ifadesine ba. klhrsa, PKKJERNK'in' "en be.yük korkusu" operasyon. lar esnasmda eIe geçirilen dékOman va adreslerin Türkiye'ya verilmesidir. 8.08.1987 Iki erimiz lehit OZAT(A.A.)-Tunceli'nin Hozal llçesi'nde cezae. vine baskin dOZenleyenbölOcOçale mElnsuplaniki eri ~ehit elliler. A.A. muhabirinin adin. di"; b;lQiyegOre,dOnsabah saat o:f.QOslralannda ceza. evine aaldlran"bO/QcOe~klyanln açtl'" alev sanucu Jandarmaerlerinden Ali Osman Keya UeMetin Çoban ~ehil oldular. Olaydan sonra kaçan canilerin yakalanmas. için böigade geni~ çaph operasyon ba~latlldl arkasIOdaNATO,CIA, MIT "Hürriy.et .......... ..... 4 ölü,8 kaçirma • O llilnl,nllll' Im:-'''1111 dUllil}' k'wllll'rill. Silur ut('~illt. knçllgl ~iirii~ü savunulu: \orllu. I\ncnk sOIlf:ulan :lrl llrlla \.Ipll.an kllnh l'ylel1lll'r ll" rnri'iLlerin km;macflklanm. iln. ('L'fll'n ha:llrludlklun Slglllll~; lara. bannak ve mu~aralurà gizlendiklerini ortaya kO,vdu.,. ~Iegerse bu. eyll'Illk'r için sinsidpn sinsiye uzun stiJl' ,ail. ~Jml~. bolgede onceden kl.~iflcf, -ràpflml~. slglllllklnr h:1I.lrlnn. lifl~,lllilisicr. yardun \'l' :.illuk. l\.k!ar temin edilnli.~. ,Önceleri dnha ('ok !laki ren. I::e. yoni askerc snldlran hl': ni )'lkanml~. gözu dimmü:f till.O. risLlcr. gunürnüzde. "sindil'mc' harcke'tinc" winf'l(>rek nlUlltm \'e korucul<Ïr1a hunlarm al. lrlerini. rani "devlet. yanhlarIOI" hedef aldllar. Fclscre \'e innnçlarmn a:iin' bunlar. "i!ibirlikçi hainler" dir. ßu nedenlc kadlll erkck. ~cn,. ya.~il ,ucuk f!l'ml'l!t'n ma: sum vc sm'unma."l7. herkl'sl . knLIl'divorlar. Sur.w'nin bu~k(,llLi ~am'lll Mahle Cemd sem Linde. ßaus Pal'tisi hima\'csindt.' luks bir "airedc kaldl~1 açlkcl:l. bîlinl'n Apo'n~lI kanll eyle~lll'rrle. CO. ('ukl:H1 kullancllg1 nrncklerle dolu. PKK'cdar. ö7.Pllikle kim!-esÎz, ,"oksul aile çocukl<lnm \'naLlerie kundmp yurt (h~llla "bLürcrek beynini .\'lk:lYljl akilfarlm CcldikLcn snnr:l. onlan nlumc ~ün;lcri\or. Bir !<>ürt.' Olll'{' Be;'Lü.w'b<~p'lIl kuzc) Ill(h' çlkun <:atl~madu oltlürulell te. mrisllerden blrin4n dalta I~. dl~erimn ise l~ ya~llul<l oldu~u ùelirlendi. ÜRPERTEN iTiRAF . C OCUK konu~uyor: 17'si osker 19 k~iyi öldü ..~ dük" O:\ha blVlklan bill' lf'rlc. llleyen I~ )'a~lIldnki Abd1ilkadir Klr:jan'm iUraflarl lÜY. lef ürpcrtici. , \ïcdan a~abl. korku. pi:s. ettik, Aldlt!lnllL bi!" talimat üzcrine da ha sonn, Ortaba~'ar Köyü'nde muhtur Sait Yakut'un cvinc eylcm düzcnledik, Bu e)'lcm için bcn. Ferhan. Rojdnl. ile Av~c. BOve\" vc lIazal kod aelll klz militanlar ~öl.C'vl('ndirildi. Bende G-3 ill' el bombnSl va nil. Hojda r. Fr l'han ve Hazal'la birliktR Suit Yakut'un c\'inc J{cldik .. \y~c ill! Baver savunma noktalAnnda\.dl fi homhalanylu ~It~s:.~:flf.atfl~tiic a~~t,..: ya~mdaki klZl öldü. Beyd; vc ~azdar isirnli ru('uklarl da )'ar8Iundl. U\l kanji 'J!'.y,IcOller 'heni çok iirkut..iJ~'q ..'. du. Bana "icdan aLo'lbl \'cri. n;~: k~~~~~'le~~~ n~a 'Im~~~~a yacIIll val'ch ki. Öldiil'tlüklf'l'imizin fen'at ve inilti SC'sh'ri kulakln;'lI11dan gitmiyOl;'- . du, Ge('c rü~.ùI4lrIllH' gl.liyorlardl. lIuzunsul.dum. Korku)'ol1::1um, Pi";:I.lOllllhin. Kaçmuk kUI.tulllluk isti\,01", dum. Dil' gün ncibt'U('\:k('11 siluhullI bmlklj..l :'11111'1 'n ..nrak jandanna karnkolu'n;l tcslim oldulll. ,. KAMPL.4R • I VE APO TfRAFLAHD:\ hlllllll:lI' h:IZI nll./ ..;alllklôlnll ;1ll/:1I11I..b I:lIl h;lI'fhr.... / l'l, h lanlan \ll\alano: .. bm tran q:' Irak'tnkl knmplurcla. adl'ln "sül'ümil'cesinc" i1kC'/ ~ <l~lIn i,inde. TerorisLll'rrtl'll Hüscyin' 1'i1ki'nin :nuhl..l'mf' IUlllnakla. rlnll !l:l>çcnbu "tlnlldaki lfadl':\i :' ozelle ~yil': "Bizlcrlc lider kadronun 'y3Jlum lal'ZI 81'asmda büyük uçurum var. Onlar. Sam' da. Beynlt'ta. ~'c~itli Avl"upa ülkcll'rind(' nOl"lnal bil' ya,$nOl slil"dürül"ken. biz daj;{lnl'tla sürekli ölüOlle bu-, run burunardlk. Kal"OImlZl ~I{)\'ul'mak ï'çin ckmek $0-' k:~~~~kllr~~uh~~~~~I,,~~li~I~~: .;.ail bil" ".01' buldu~umuz makta". buldu~unll silylcycn ~ünh'l' olu:\'!lI'du .. Cünl('~('(" KU'$8n, i9 ki~lri kUllctlikle. ol c;orbu~I1lOl lahm ctllk. rini ~yle nnlat,yor:: . . SlI'tUlll:t.da hi,' pa ..k~l kayn "Ben örgüte köyJüm diplcrimlc uzun sürc sem olan PKK Merkcz Komitesi pcl'Î');.lI\ \11Jludlk. $artlanOycsi Fera Aydm'lIl tchdidi nll..;tlk, ~urtlalldlrllll~l1lar ile J(it-dim: Kuzcy-ïrnk'ta e~ bizi. Apo i\'in de. bizim içi~ Ritim l{öl'dükten sonra eydc, Öt'g-ut ic;in dc iki ~cy VUflem ic,,'in Tùrkiye'ye ~il'i:s ;h: Öld\irmck \'c lilm('k ..... yoptlm. Cnlbumuwa :!1 ki.~i IlÎralç! :-.111lkiurdall 1'('Ill:\1 val'dl. Uludl'rc'nill Balli Ylhlll1lll i,' or\l:litu "~iddl,tin K~yü yaklOlannda 4 askcl'i nVUklJl tuuu~unu" hdirti. oraç gördük, ßu koO\'oyun \;lr, ur~ul lIndi.lfllll nul Iwlindl' dönÜ!iünù beklcdik. Orhan kod adlJ militan, dönü!i ya-:- ~'.Jt:lrkl'll. ~u nim!t'It.n' d(' .\l'r \'t'CI\'I!r: pan konvoY8 l'Oketle atc~ uçlnca sol'Uml~J.illuz Sami' "Ol'~ütü kf'ndi i~'inde nan i~u •.etiylc hemcn birlikU' ayaktu luLlln ~idd<:lIÎ1'''. ÇJIyuyLm utc~ine ba~I;Hjlk, El dÜl'lIlc kOl'kusu bllcl"SC orbombulan d3 kullaOlyol'güt daÀlhr. Kaçùbilcnler gcduk. I\o:l\'onlaki tiim aslip tcslim oluyol' huyatlanlll k"I'll'rin . "I,IIl~Ull' ~,lll.I,lt' kul't~II'l\or, Tc:,lim olunlnl'gl.tirincc N:ldlll '''ilnhlanlll dun h311gisiyl(' kon~tumsa. nlnr,lk (nlk.1 dOlHlul.. :--'011banu huzuru teslim olmokta. r,uJ:lIl Cli:I('lIa1l~ ~i hll hill. bulduklanlll söyll'dilel', ,. h;'!il, hi .. o:,L..;uba.\ \c I:! ('1'1 ~hit ctmi:;lik. ßu olayda 6 er de ,ral"nhu\lUl~. Bil. süre sonl"ll du Ortnsu .Jandal"llla KUl'ukolu'nu hnslik. :J jandarma C'rini dl' blll'llda ~('hit .. Hürriuet (De\lgm) ORGÜTÜN SiYASi ÖRGÙTLENME ÖCa&an'1t\ daha sorva AMUOYUNOA "Apocula," yas<td$1 "PKK" orgutunun, 10lyal konulmutlur." i,çl Pa(li~ i,irkemlzln Oogu Günlydogu bOlgutnde ya,ay." valand.,lannull'l Türk IIkand.n Iyn bir Ifk otdugunu, Tu,k d,.,leti c.r.,.,dMt sömÜfuldügünü, dll .... kullurünun uimde .dildiQini iddi•• d..... 1Ibu bölgelerde Ma,hi.l-!.emnisl .emete dayah bit Kürt d,.,lell kUfulmul amaclyla le,lulaUIIVnI,br. Par Un., 6cS<Nslnli gOt •. KÜtdlltan deni. le" beige TUrk;,.I. Irak "1 Irin hukumranhgll\dl parça. &.1'V'nI' 1M, valivetl.cW. KuzIY KÜtdÎslan (IIar.ll; .dJa". mrÛl1 Tü,kiy.'deld Kurekl.." p.rç.SIf1da uluul kurIulu, muc.d.lelolni PKK üSUendi. I(ürdlll.n' 1ft parç.larlftdl d. benz.' müc.d.lel'r .,.,ildâtln lonr. kurt.nl,c." üç p.rça" kürdislan bllah'rI bir~,lIrl. "'ell atNIçlw. olM Wpnll' bir_pr; Kü,dislan devl.U kurulacilkll,. Patti bu am.clil ku,uknu,lur." Kürtler OCB'V" 1$9alettl PKK'mn paraslnllstedl we 'O:n~~~~:k~=:'tç~~.~lt~:rI:r,~::; g.dilmeli, g."çliOl" .Ollilip kadr:7a,bnlm.". ö,gül mensupl.at1Nl1 siiah&andu'I4mast we bit Y'Y'" organ..., ç.;arllm .... kararla,tu'IIm.,IIt. Kürdfllan liIlrl üJ.rind. '•• Uyel YÜtül.n bu gruptan bir lu,,", 'Kurdistan 0eYtlmcl~rl' bV kllml da "Ulunl KurIUh,l$cu1ar' .dI ""nda bUdi,1 cUOlllltall hndil.rlni &anllm.,lardir. PKK '-ml Ottay. ç.""'IYI kadlt Ötgül. genelWlIe 'Kurdistan [)ev. ntTlClletl' acSIn, Wllanmtf. halk ar .. anda kurUCUIU Ab- =. ~~IIn:~e OLN (OPAl- Aln1.oIn)a ça-: plßda protesto eylemlcnni K diG., ~::...Öt~leK~*,~:'~e::e:'': lanbda p., .... 'me lürecine geçilm." tararLl,hral"", '" Oe.lan 1II,afndan hazlrlanln parU Ilurutu, bIkfit. 57. saylaml- surdur('n orgulun rada, 'l' durum dun de Alman uyclctl olduldarLOl50Y- Ic\C:n 60 Kadar Kurt mliltan . Aiman polm tarafmdan cl kODulan 7()O bIO Mark'ln gen venlme!lolnl lalep ('wier. Of~. Semll'nde merlin komit.sinin yapbOlIopa."lld. 0 zaman. lespil ,dtImemi, p.tti "ml, 'PIO(' (ParUy;aKark.r.n Kiudisl;an) olar.t lupil .dllmi, bU' bIidIrlyle duyutulmu,lut, Kürtl('r -Sendlkalar Blrh~l (OGB}'nm Bonn merkellnl I~gal elll "Kürt MiIIl~etçUeri •• adh bit i, ülÜft. ge~':b~~:t«!"~ll:;~ball""'" ~:~ ItJ~~r~y~~r~~ u~~~~~t~~~~~ubi~ür,~ murù düuN ll.urduOU, Türll. uk.rinin Illil.acl durumda buundugu, Kürt ululunun ... ndi kad.rjni lIIyln .Imell ger.iltlg' larl,,'hp KürU.rltl wlrilgl mlU, m ... l, oIar.t orlay. 8.08.1987 PKK'n,n amaCIOln otduQu bellflJlorek, $Qyte denillyor o 'I. AMACI Gerekteh yrann 5Q layl.lSlnda "I5OmUnll' bN' Kürt de"~li kUlm.- blrhkte orgul. et.. de 117,'de ylpOlln Iol>lllltoll,et.. ... UyeUe,ln Doil. Kark.,." KÜldistan"lIl kurulU$ call$ma1a. n 1974'te basler. . Wahle AnIl.ara 'Sryasal .ßtlgller FakÜ~ les/'nde "I.rk" durumundadlr Abdullah Ocala" ... $Urekll sol "klrler tarll$i1makladu Oeal." 0 Siralarda blr "KÜtd6slanMu.l.si'. OItaya alarak. "Kürchlan Ulusal Kurlulu, Har,k.li" içl" gerekl. ko$ullatll'l var <*'uOunu savunmakladlr Oealan'In bu gotU$U IOtyadan Ôlgulun kuruculal1 ara5l"a glreeek alan arkICla,la~ rmea da betWTlsenecek ve bu konuda semlllerktr duzenIe"ecek~r PKK ana dava.5iyla Ilglh "Ger.kç.1i Kararan" la.Slnc1a bu koouda $OY~ del'llhY.<'f "Oùzen""'" ".rlarde KÜtU.rln dili. küUürü, .konomlk arkada$Lallyla m~~:'":~a:I":g~:,::~ti;~~be;a:~~~e~:tl:.~~;~~; '"1(15. ,dl PKM:cûn Kürdislan OIarak bfhnen yat\l "Kiudis- anlamma oe~n NPatüy. tan "çJ PI,ti6i- H6rrlg.st 8.08.1987 kamuoyun. 1 11.08.1987 .PKK JI/nesaldlrdl:fer¥e"/~oldU. 4 ~erörls~ Öldürüldü GÜNEYDOÖU'DA' KRiTiK HAFTA BOIOcOPKK OrgOtùnun yan kurulU$u otan Kür. dlstan Kurtulu$ Blrll. Ol'nln. kurulU$ VlldOnù. mü dOlaVISlvla venl ve daha kapsamll evlem. 1er düzenlevece<!1 volunda haberler allndl • PKKmlIItanlar. Mardin' In Cercü, IIcesl vaklnlarlnda güvenllk güçlerlv' le catl$mava glrdller. Olavda 4 terOrlst Olür. ken blr erlmlz ~hlt otdu • Ihsan DÖRTKARDE$ • Seyfeltln ÖZGEZER SHP yoneticilerinin iddiasl: KORUCULAR idamllklardan • Böige vOnetlcllertnln SHPGenel Mer. kezl'ne sunduklarl raporda. kOVko. ruwlarln,n bùvùk bOlumunun Idam. Ilk ve mùebbet hapse mahküm 01. mus kl$,lerden seçlldl(J1One suruldu • DIYARBAKIR (MIL.HA) oIaru el< aeçirildi. A)'DI ÇIlIfIII' OVENLlK k.vvellerinin b.ih Gere.l ilç,. • d. Artl ç.u. idIJ bir u d< tdû1 old•. sind< d1izmlediii operasyonÖlü d, JOÇiril.. lctilristJerden de 4 PKK'h lerÖnSl olü ol.r.k ,l, ,eçinldi. Ç.ulm.da AllI ç.U •• dl, biriniIl ZIour tod .... AIullII .. .at oIduiu bildirildi. 0e1tÛf. MidI er l'hil oldu. Bln.öl'd, .skerler y.t bölaai biriIIl IOI1IIIIllÙU oIcbI. "u,nd. bir y.nh, .n1Illlm. ned,. tu bildiril,o Kuli'" üuriDd. bI. niyl, ç,k.n ç.ulm.d. 2 er y.r.l.n. n 00I,iIt buluodu. GüvcnlIk kuml. d•. PKK'n,n sll.hh binmin!n k.ru. knnin nocIIn dqerleadinnaI ...... I., yddönûmü y.kl.,"ken. ,uven. C., böluai I<ro"'tiIl Pularai, P.. lik kuvvellcri ,llrml ItÇirildi. çenet. Y1MÙ ve Efder meIlUIlICIIki lathemt.n yÖnelliJ 1llIIIddI. Vel. r-.lIrdin'ln ûcrcût ilçclindcki iIIlln Aluldll Ku.!'iI birlikl< ö1i1 "(ehennem Ilf,nf' mtvkilndc oIaru ,le JtÇlril.n dijerÎIÇl<rilriaUlun sureden bu YIU dola111klln tin kimlJklennm Slptanmlllni ÇIblldirilen bolûcû mililanlar, dûn SI. 1II,Id>;,",behnul". Yetiilil" ÎIÇ1<. ban klStlnldl ranftln de lUlfla aynl tylcmOI.pnUllU Hal BOI.. V.lihil'nlkn aJm3n bllr;iYt JÖrt, "Ct.JI.m !ere iIlIIdiklanIuo lIIUIdIPu liIyleIltrt""ndc çemberc alman mllilan- diler. Ö1dünileu I<rilristIerio kw. dIklIn eylemJerde 61 utu vesiri! IMa "TuUm 01" çalnlat1 var'\IIJl ö1mÜllü. Ancu, l)'1rbt9 lerÖristJer. bu çq. OPERASYONDA KAlA: nlari itqlc WJI!à verdi. ç.u. çaIIR ER 'EHIT U$ma sonunda 4 Pli mi1iwu ölü fGJ l!:!J M.rdin', Tercüman Ole y_ ÇllIl- madan IOnn bqllUlan opensyo.. ,orm lIjIyan bir uk,n lrIÇ devrildi. Kwdl aria kullanan " MIIIlII. ~ jdlic oI.ck ... Î1Ç" de y.nJudi. Yaral, helikQptctIe DiyarbWr Asieri HIIWlai' III kald>n1di. _. KIOI'DA KAHREDEN YANLI'L1K MJl.H. KijI mublbiri AIllII ParIuI',. blbenn, ,öre. JÙvenlik kuvvrllcri Irulnda ywq anlama. din k.ynul .... bir ÇIl1fI1lI ç,ku. ç.u,mad. 2 " yaraland •. Bi.,öl VaIisIGI.., oil. Yin hndlluw ilk once "PU .rI" OrII.,. ...... " "kliodi ylDSldljuu, lIll .rllurmadl yu'udeki Ile yap" AyuotI. IOklllred,. , ........ oIduiww 1iIylcdi. Oörevli .iibetçileriD klrUoII_ ..,,.. ce kmnhjulda lerÖriIIe bauecIIdiji, b.... iiuri ... yan atqi lÇIId>iI beUrtiJdi. Açdu .lq 1O•• nda jan. danu ,rleri ~ YoIcU iJe A,u. D~E~~~t:==~=~~~i~r~ totllnOa de ."ftfft'Ud ... k)'kOC"tan yana ok1utu belirtikli. PU militall1ann.la lOll JOalcrde k6y\crc ¥c meualata duz..mkd.iUcn bukul1ar Ilrulnda, kOylu.lcrden h.alkoylamutlll'UllMla il. ASALA .... dJjandl, oy kuUannwnalanftl ÎltedJk- 5en ikri IGt1lJdO. PKK militanlaruun, oJ I&nc:hklanna hedc( alacalln! bdirterct kOylOlcri korkutmaya ç:ab$t&IJ, bu uada ayn.btÇt militanlann, bukae t.i$inia llyuÎ yaul1N11 k.aIc11n1muWD 'tK:lrt bIk-. .... INnj.Y1Idele ......... old ..... yoI ....... propopndI _11 bil. dirilch. BoIOdl PKK OrsOtOnOa halkoytanww pcOUSto amaClyla 6 EylGJ'dc: tdcrandWII içio ba.tulaAan u.nchklaclllldullbiJeo<ljnin ikn Slll1lJmcsj,IO...wk l<d. bi,kriDin de yaUden.özden l'ÇiriImcsinc rcbep old •. Diyubaku 0I0I&n .... Hol BOle<Vali Yonhmall AlI Caler AkJ"I&. PK)( militanlanNn refcrandWIIIlUldJklanoa uJd.rac:aldanDl ili,kia kcndikrinc berhaaIi bIr Ih..... ull$mldJltn' bebrtli. 6 EylOl'de ... nebt beJlanada )'ftcrli IQvmlik tedbir&crinin ahDac:alJ.ftI, kcbdiai JGçIO 1000nmeye çab$aD PKK'ftJft saIdltlanblt ai)'C\knnin bop Ç'lkanlaca'1ß1 1Ô)1ed1. , (UBAl JidcnIcri vc oy s.mdiklanRda lOrn' a1an1an ik!nci pelrol boru b.Oan. valiliiler v, k.ymu.mllklar oldui. ir.d, «Iildi. Bu lesi~erden önemli bölû. müne olel hlrekil tUIU,örevWeri LIe .• v~ ",r"ILIer y,,"'tiIild>. ASALHKK IUIRLIOl IDDIAS' Ankar.'d.n y.rd.n çqitli yer. I,riot "air IflIP eloi_lu ... 1" im. Wlyil ,ond,nI .. "d,yu"," bll' hkh don .. yfllli bildirid. PKK'n," Ermeni teror craunl ASALA iJe iJ' birliJj y.puil iln. sù,wdü. Tûrliy,'de .d.. lojlk çall .. ul.nn daha öoce de yapndtj.l, mille. lin AJevj.Sù.Di. ujo-soIcu, TùrkKürt "kIinde birbirlen •• kJrd>n1d>. Alt,.,... pu .... is< içeride.}'lU IlIlICJ 12 Eylw'den lOD1I JUrdurduiü b.aurlauJdJ. Eruh .., $unaI< bO\aelerin)'lldln beri kat1i&m1ar. dan, basklßlardaD b11wl va. Wlda$1ar çift. çubuklanot lerkederck qyalan hayvan sutlannda bqu yerlae lOç ediyorlar. Ai..1crin Adana. Menin .., bu1 Anadolu iUeriDe pclerek bwaIaoda if tul. I.klan Cltmtilcli. PKJC la'OriIIIerinio IrDrkulUIldan .Oç edest .., isimIeriDin açaktanmaslm islane. Siirt Valisi SolIIIoI 1èUr bcIirtcrek "Ne~".' Hl ..... 16)''' ok ..... c1ektattl. !aft a6ç _ - _ ..... 1.'...... k.r••I•• k M_'............ AJlo. 1er &WIt el _ H ..... iii, 6111, dl1lorIœtdk." Hekkiri bOlacsind. y.rdlm C'uilderi "s.. .. ,. • liklcrini bcIincrck. "0 k6y. .. 5-<1 __ ..... yonl •. pdL te 1IutI.. ycrlqcbilcccklcrt bildirild. S.rnak Kaymak.aml """ __ _. -...n .. IcILrar k6y!cri .. _. 1ncIIlcri.. ,....w.. ......... clcdi . ....... vAI.IsI: '"Y~. -AfIIarYI ~_ öl' haber.nc lOfe Mardm Vab.i AluI'" Oalu V< O~'daki olaylann le. mcünclc Enncnilcr ile d,! IOçlerin bulundulunu ilen surdu ......... böllmin dll meselesine delinirken de da ......... ko• __ dl,. hlr lAIr. _ QnIrIoçaJo&. loUrIr" . clcdi. Öalc.lr lIoy.nuya kOyU. nlln tendi istcklcnylc .öç et- ka- _ bulunulecell Olha önœ Su.. aIt'tan kendi istelderiylc Mardin'in CizCC .., Silopi bOl .... rine .öç tdenlerin tetrar tOylerin( ___ ,...n, WIp- d,mda rmikli. I(ia ..........,......... .... ~ PKK'olo ,akltnlanna hcdcl alan Bebes qircûsùn isteklcri llurine Stmalt" yerlcrqliriIccd:leri bildirildi. KaymaIwnh.. yaptl.n mUracu' Durine 44 h.neye Havlrh Fon'dan .'cr mtlyon bra yaf. ... A_k AIM'. ......... --. Ha.w .... ....,. -""" a6ç ,...... .....,. AMW!< lIaedl 10M",-1IIr ...... ....,. ,.. llIYIc dedi: _.........,.. _ ...,...k. mezsa .., kDy\mlesI aOç Iwn •• sunda. "-'""I IOç" bu. t.nmodtllm clcdi: --. ...... ...... yen 1rlIy\0Ier URANrlL nm-.. PKK bOykOIÇUI fut e)'leme kllii uYlJUk oimui IS• Iendi. Yapdu dqerleDdirmelerde Iwsas tesislerin Puinçlik Ouu, 80. lat, Habur KöprÜlÜ, Kar.b)'a, Atllück. K.ban bIr~, bl/i.ci ve ceç-- _4 Mezradan gÖ'ç CIlRT, ÛIlncy. ,;:)dolu'da lmlriatlerin ka,. him. adam kaçtrma .., en azandan kork.usundan ledir. ain alan bu1 ailcler doI.p Y"$lld,klar'lopraklan ... tcd.... k bqka yerlae .Oç Idi. y<><- Son oIanIk HakUri'c1c lIebIt qU<tinclcn 44 hancnin Heyuh Fon'dan .'C( milyon lira Odmcrek Sarnak 'ta isUn _ cuirikceldcri bildirildi. 11.08.1987 11.08.987 ederken $Irnak l<aymakaml da daha Once göç eden kOyIOlerll,gsrl dOnOndaveti yaplyor. Böige. n,n e~ryadan l~zlendi<lini sOyleyen kaymakam Özdem.r. "o.rl dönmek isteyenlere her IOriOyard.m' yaornaya hazl"z" divor "_Sd. Ki>- OIIYID Szrtlannda qyalan, altlarrnda binekleri, (Jnlerinde çoluk çocuklan iley~ad./klarr )ferleri terkeden k(JyIU/erinbir MIUmüne de Hay/rll Fon sahip ç/k" . _ Gerl d6n caOns.: Zorak, göç devam _ Gertül'teki Tercüman £oalI ylllilDdltl. yenIllInD t.. d.vi alun. 1hadJjl, IOru'IUnDlIUIl lùrdürüJdùiù 1ÇIk1ud1. OONEYDOOU'DA KRITIK HAFTA Oüoeydotu'dI kw ,yl.m1,re Jinl'n PKK' ••n sillhh biriml HU'.,. (H.... RIZ,ariy. Kürdislln.KûrdiSl.n K.nul., Bir. IW> kurul., ,ün. yullluk,n. y,' Dl v, bü)'ük ,yl,m1er l'IPoJacailn. dIir biliiler el< JOÇirildi. Huhn'niD S<mdinli, SUn'1n Eruh ilçelerinln Il Aj1utos 19M'1< baSilarat lurulduJu açlklanan HRX'dan sonr. böla«le terör cylemlcrinin .null. leçtn )'a1 da aym W1hte Tiirt Slvq uçaklanJlln Ku. zov Ir.k'lIll hodel1en bombalid>il 11IwIatJJIrU, birimIeria "Dl ve bû. • clevie. içln VII Diler taraltan UIlA'n," aezyAfUUII: ItayIQ,-" glIzy .. E".IIn1 IIartllenall ,.rt<etmek l... n, de tb' .... oyorlanl.. _ lOftIftCI8 ....... 33 Térciünä.D .. .. .. 13.08 •. 1987 .. PKK sözcüsü hakkmda . .SOrufturma 13.08.1987 A"lIwUii1 .• Polisin eie geçirdiQi . 700 bin mark para ve allinlann iade edilmemesi halinde Alman devletini terörle tehdit eden PKK sözcüsü Hüse- yin Ylldlrl.mhakklnda Federal ~VCl sorU$turma açlt K ARLSRUHE (TereOman)PKK'nm bit hafta Once Alman devlelinlterOr1elehdn etmesine Alman makamlan seyirci kaImadlIar. Almen davletinllerOrte tehdn eden PKKlEmk sOz. eOsü HOseyin Yddlßm hakkonda federal bapavcllllllh soru$lUrma aÇ1Jjjobildirifdi. Fedaral BaSsavel Kurt Rebmann'In diln Kar1sru-, he'de yapllll' açddamada, PKKlEmek SOZCOSOHOseyin Yddmm hakIanda Alman devletine hakarel va ,lddal. le lehelrt suçlanndan 80""1- lurma açddi01ll' ~. Feda1aI 8qsavahk ~ ar.; ~.] ~~KlEmk ~~~~~~Yb~ hafta Once ~enl Bonn'. da yapllll' basin top!anllsnda sartellilll tOzlere reaksiyon gOste~OIdU. Bonn bas,n I IlSmda, Alman'pollsln ri MilleD militanlara 1<arl}' YQrOttOOü "aç.k' lerOr"den IiOzedirerek, pOIisin PKK milrtanlan. non evlerlne yapt.a, llI"!rasyonlarda ele geçirdiO, 700 bin mark lulannda nakrt para, 152 parça ailln e,ya ve dOkümanlann "örgOle" lade edilmesi lalep edi1erek, aksl lakdlrde "kOn halklnln Il konuion para VI II$yolon zona Gert 01mailAI. blllelOI" aç'klanm~b. .. . Bu sOzlerln sahibi . ~KKlErnk'\!lOzcOsO H~ V,ld,nm, Almanya'nm''\éOrt milrtanlarona ka", Iaklp etI tiOi politikedan "zara~. Ç1kaeall,"n, vurgulayarak 'ïlfndye'dekl Alman yahM\lannln hedel allnobileceQf-ni kaydatmi,tL :TerciiJnan :f:~ ~ ~(:Ijl:l.'[:.JI.:J C,li_ birinin kimligi belirlendi 30ellemli .TERÖRisT • Ihsan DÖRTKARDE~• DIYARBAKIR, (MIL.HA) npmsyonda ôlû el. J'ûuim œsedi bulunabildi. T'lÔrislIerden birinin Diyarbabr ve Bm,öl Sorum. 1"'0 O,ydar lItwaJIII nldotu tesinlit tlZllldJ. . Bm,öl'. bajIJ G<nç ilçesl Sojutpl<W tiiyûnde ôn«ki at/&ll arama yapan gÜvcnlik tuvvetJcrioc atq .~ Vf Çlku çaulmada ôlû de geçirildikl.ri a;àIan1n I PK!( mililJlllndall J'ûuûn œsedi bulunabildi, . GûvenlJl: towetlen, bö"ed. hn izlerini bir sûre tUip ettitten IODla b.... tesildiiini belirledi, Bm,öl Valisi Gi ... OstIal ik Olajanûstû HalllOIg. Valiliji Gen.1 Sekreter6ji'nin nlayla l!Jili "S PU oaiIl'w ôloi tit 1<ÇiriJdI" l'tllndeki 1ÇltIam1S' iiuoin., TRT, dijer pult ve 'janJlar, nia)'! bu biçimde doywdu. S yerine J miJit.wn cuedinio bulon,bilmai iiurine, yeni bir IÇItwna ya' pilinadJ, ' rr;J OVENLll ~erinin t!!Jseçirildijj açU:Ianan I diiunledijj terorÎStlal Bö". B. Otû olt _ miliunJudall birinin, o;yubùu v. BingÖlll6l.. Sorwnlusu OiJtJlo tUma ,dlJ O,ydar I(....... r oldulv tesinIiI; UzandJ. lInaoopr' .. IOD iiç )'\Ida PKK lIIlhnd&n ve o;yubWr'da l'!;eklqtiriko JO', yabn eyl.... ullidIjI açillandJ. Bu uada cüvenlJl: IÜçkrinœ dûu yapùan lfIllllIIWIa, litoiiurind. t.qJdIjI }'lIllCI bir Ue tendini yatui> bdiniIdi. Bir yetkili, tiIit ,dam ulan terOrillin iiurinde mublGll<leu eyIem pl.anJln ve ban biI.!Uer nlduiuoo, bunIann cüvenlJl: tov. vetl.rinin eline _emesi için tendini YÛlIIII nlabUeceiini SÖJ'1edi. Tmirisll.rin iiurinde J ,del ().J ntomalil: tüfet, I el bombas: ve ] u.bancay[a çok Y)'1I11 mcrmi buJundu. Kuu..,., ik birliht ôlû de leçon 2 PKK'lmm açù: tiJU!:ii bdirkuemcztm, Iabna adIuuun .. 0..... " "A~I"nIduJu, Uzer. Iooindeti ôlJÜUd dotûmanlann i~.den lIIIlI1I Ç\tn. Bin&OI'detj çalI$mada ôIû de _ Haydar ~' .. , bOIaede il setrtkri dùuyiodc sorumlu !<:::1. • oIdoinno ill: nWù MiIIIYd do. ...,.r .. , _y, yurmUjlu.MllIIyd'in• Aiustns ... ywnda ya alan IW>erde, _. pr'uD ltrÖr sorumJulanndan biri ôJdugu ve emtindt Yenll takaia 'adb Hayrl ~, SIun Iabna adb r...... loop"", Aclau tUma adb .u~ Dizlm: RnJoia tUlIlt adh Ayld Özti1t il. HUho v. Ilf. 1cr wma adlJ militanJar olduiunu açàlamqu. 13.08.1987 23 günlük olaganüstü hol . uY9ulamasl/e~'klyayéag'r darbe indirdi . . . PKK çlkmazc.l~... l'KK'nsn adam kaçuma <yo lemlmnde gOr1lldo. I &ylsk slkJyOnetim dOnaninda 20 .... ). OOney<!olll'do .... 1ruIII. DUIIU_ . V8tandqlDUZ kaçmImsJ, bu" o...... oao bal unuJamuma nun 13'0 kurtanlsnt$1œn, oIaSIk1a$tsnJan OperBS}'OnIar loçiImesi .. bOli~ "&l'l poila" _ "k.omudo .. qkJyaya karI. dah& yoJuD lonllstO hal uYi\Sl&muuwl 13 .aa.IlIk ~ Il çatl,maya girilmesi kar$sa1D..... ____ oIanlIi da ldIandsnIan 'IIIDIOnbçanIds, 25'1 da 01apn0sl0 bal uYJUla,ma- yurltqlllSSZ kurtanld •. doriImesl ile, PKJ('ya aAJr SIDSD 2J gODlOk ,Ilresi içinde PKK'mn araç yakma ey-. 4 askerimiz $Chit dl!Jlo, 4 udarbeier indinldili ve terOrlemlerinde is< azaIma oldu .. kerimiz de yaralancls. 01aAale mecadelenin b41$&t11J bir nOstO halden Onecki bit oy- bu tOr eylemJerin S8)'1.lI bellt. antik çizdilli belirlendj. tilen danemierde 9'dan 4'e hk sOre zarClOda Ue I utaiindio OUMIlIGu. ,,-IYA miz$Chit d~Il$, J utaiYDI,....... OIapnOstO Hal 801g. Va. miz yaralasurufll. 'P.KK qla}uansn ~ tisi Karri Kozakçlotla'nun PKK'y,."Ç1kmaz"a lOW Ian yOndiI1: saJdsnIan da aIabu gel4melerin, iJtihbarat, tOordinotOrllllUnde yap1lan; ÏànOstO h&l dOneuiiDda dik. koorditwyon ~ seri operasyeniden dOUnlemeler sanu. kat çekici bù: ",1dIde azaI. yonlarla saAlanclsAs belirtilicu gerçeltlqtirilen etkili ope.! dl. 2J gOulOk olalanOstO bal yor. 'fucüman mubabirine rasyonlar.sonucunda,olalo, nOstO bal uygulamaslOo ge-,! doneminde PKK'nsn terOr bilgi Yeml yetkililer, 'u anda .eylemlm sonucunda 14 va-' en Ici! ihtiysan "haberlqme çi1di1i 19lèmmuz'~~, ne kadarki 2J gOn M.IDQe tanda$1DUZ hayalSSU kaybeui. . araçlan" oJduJuDu,. eylemÖnecki bir ayhk dOnem Için- lerden soratle haberdar olup IJ teTOrilt ~klta:~~~.k de Ise PKK'nsn !Chit cttitI hemen operasyooWa giriJ-' .. yus 7S'!1 mek için teleCon ~ te1siz ... tuvveUerimiz larÛ1SIdasI 01: V8tandqlanmsztn dl1rüldO, 20 ~kiya sai 01atU bulmUJtu ~ çotu da IOplu bekesinin sllla1le tamamIanaeIe geçirildi. SlkJyOnetimis: ltatliAm eylemlerinda bayalcaltw bildirdi1er. . son bir oyhk dOnaninda iIt lansu kaybelmi&Jadl. Bu c:Qm1eden olmak ~ . 10 teTOmt Oldl1r1llmllf, Qç toçok bOyOk bit bOltlmO 00rOmt yalcalanmSlll. neydolu'ya 10nderilmek IIOlgcdaki tc:rOr o!.y\annsn lIzere Ernnivel Genel MO. sa)'LllOda da ciddi bit azaIma. SOz konuau dOnemle .. durJ.uIO genii ltapsamls iki kayc1edildi .. bellttlJea d6-. rin mukayesealnda tek &rtsf, tel,iz ihalesi açll. Ilk ibalede. ~ D .... IYARBAIIR, nemlerd. terOr olaylaruun ... JO'dan 17'ye indio ItAPLAN }'IS! (Ion:ä- ~~"~Il'" Hurriuet ...-" çqilli tipierde 1200 asIet teI-. ''"{ïrdI. Olayl haber alan gO.. n. lik kuVV<tleri ile Ozel hareUt siz .lm.calt ~ ihale bedelitimlerinin teroristlerin iuni" nin 6.S milyon d.o~ old.uau takip eltilli bellrtildl. olrenildi. lkinCl ihalensn 4 milyon dolar civannda olaI ."IYAIiI. auDl UYIP calt Ç<!itli'tiplerde 1100 telsiz dab. obnacalt belinildi. BilllOl'de Onecki gün oldO' BingOl'de leroristlerle gOrOlen' tcrOristten ikisinin ceveitIiIt tuvvetleri aaaisnda ÇI' sedinin kay.p oldulu, c:eset. tan sllIhh çats&DWIa yaaaJa. 1erin aranmasona devam edilnan 2 erimizdeo birl, tedavi dijI be1irtlldl, ecIiIdiJi lwlanecIe bayalSSU BingO" "al!;i Gü.or OrkaybetU. ""dan alsnon bilgiye lOre. Oncekl IOn BingOl'On Genç ilçai SolukplOar kOyU Genç ilçeaine baIh So&Ukp.' yak.aiannda gO.. nlik kuy. oar ltDyOade terOriaUer1e &Il' .. dm Uealri!tikleri çaufmaYCDtik tuvwtleri arusnda Ç1' da OJdOrOJen S terOristten Ws sllIhh çals$DWIa yaaaJal'GnOn c:esesli ele geçirlldi lki nan ....... De.Iz adIt er, taItClOriaUn ccsedi ise bOlienin danlcIs" Diyvbaksr Dicle sarp daI1sk ~ ormanhk 01Oaivenilal lip FaltOlleli mus~bu1~', HuIaDeoI'ode dOn aabab ha• OIAl:A IUIIlAlT .. yalSDS~IH.A." ' Nil I Il,,IYI ~IIID' Öte yandan, OOneydolu' SUrt'in Pervari ilçesinde bir rneznll'Il buk," dOz.nleyen dan aynlan bir grup PKK tebOlOcO e,k.ya, S yurtta!1 rOriJtinin Ilqbaltan Öza1'a .. kaÇlrdl. b8Z1 baJcan1ara suiltast dOzenÖnceki IOn saal 20.00 Il. Jeyeeekleri yolunda emniyet. . ralonnda !'erv.ri'ye bolh birimlerine ihbarlar geldili Yapralttepe kOyOnOnKII1aak ogrenildi. Bu konuda 'Ièn;Q'. . leien "III! bir grup te. man'a 8ÇIklam. yapan Ost se' ;: . kimlikleri h.nOz belir. viye bir emniyet yetkilisi 10Yie . .. _. ~ ~t"'l daIa ka. konu$tu: . HGüaeydolu'daa aynlaD IS kid .. Itröriall. Batba- kan'a, bakamua ve blW bU. rokratlara aulkasll .. dOsznlemek tI.ft ADkan'fIi aelme)'t karar .. nIJklorin. dalr ba- Z1lbbarl .. geLniJtIr. Hor Ibban cldcUyatlo deaerlendlriyoruz. Ba IItb.. Ourino d. bem koruma .. dblrleri artsnJ. bom de Ibbann tabkiki. ne glrlfUmiJlIr. la..n bay. m" .ramdan ÖDee de Aokan')'8 gelon blr grup .. römt yak.J rlnm"lI. . !bbar mrlne yaplli.moz tabklkalla, Ibban ley\d odeeck blr bulguya rastlanama. cis. Zaman zaman bu tOr lit.: barl .. olmakta, çotunlukJa: da ley\cUmUmkün olmamak. tadII'. Bu Ibbar da teyld odU', modi. Her zamlnld glbl gU. nnllk kuvvotlerimlz bälÜn .. todblrlerl .kslk,lz sürdUrm.k"dlr," E 13.08.1987 --..- E$klya cesedl 250 bin lira KAPLAN Sadlk aramalara ra~ bulunama. dl. Bingöl Yatisi Güuer Or. bay önœ\i aqam saatlerinde ,hqlayail çat~ada 5 teroris. tin öldürüJdiitünüri.' ~Idl!YARBAKIR / BINGÖL, . tuu. ancak npetIIS~ bölgesin. (bha) . ö1'ün Gessç de yalntzca 3 œoedin bulundu~Ic;esi'ne bag~ogUkPlnar ~1lU bildinli. KaYlp iki .. J\oyü yakmlannda önœki ak. seclin buIunmtuo için arama. ~ saallerinde güvenlik ~. !ann ainlüJüJdiitiioü söyledi ... leriyle gir~tikleri silahh çaU~Vali '~, teroristlerin roada öldürüJen 5 t.eroristt.en kS)'lp iki cesédini bulans ikisinin œsedinin kayboldugu .Z5O'fU bin lira öcIül'verileœ. bildirildi. Ra,lt ~ISACIK emin INAK Bingöl'ün Genç liçesi'ne ~~~~'{':k~~i~~:~: de gtivenJik gtiçleriyle girietik. .len çall$n8 teroristt.en 3 sonucu öldürülen 5 ildsinin œsedi tiim gini 'de lIÇIkladt~. :'Ça~ 5 tet'oristln - hire in'tiltal etti. böIgenin. ~ ïkr:::t 01.::3':.": 1DSfÙJ'. Cesetlerin sissa de""",_~." aranmadedi .. GeISÇ liçesi'nin Sotuk- l!usar Köyü yaklOlar,"da tèro. ristlerle çlkan çatl¥Jlada yara. lànara~ Diyarbalur TIp Faküh.,.; Arqllnna ÎwdlCllan Haslant>si'ne jandanna eri lsmaiJ dün sabaha kaJ11 haya, Dmûz, Um kaybetti. Ça~da yara" Iassan jandanna eri. Mehmet. '\Ulder Aytekin'in tedavisi ise 8ingöl Dev.let Haslanesi'nde devam Ote odiyot. yandan Anadofu Ajaa.a'01n haberine gore gü. \.'mlik kuvvetlerinin dün yapl.tklan arqt.n1l8 sonucunda, teroristlerden birinin örgüttin Jlingöl 1lO1g.Sorumlu"", Kitl tlçesi Sütlüœ Kövü nürusuna kay.th Haydar Karaaungur. oldugu belirlmdi .•• Hüscyin" kod adh teroristin. uzcrinrle ta$Hil~' yamel bir maddeyle kend'. kt. I Id yelt~ili.n ~dam alan t.eroristin üzerinde muhtemelen eylern plan la ri ve hàZl bilgilcr .oldugunu, bunlarm gü,:cnlik kuvvetlt'rinin eline geçmeme~ için kendini yak~ olabiJecegl- . m'Br: kitt -ni sövledi. --kritik yerlerde vurucu tim sa. 'Y.lsmm artmldJg, belirtilirken. . HRK'nm kurulWjUnun 3'üncü . Ylldönümü dolaYlSlyla gtivenlik . güçleri, öolemlerini önceden belirledi~i noktalarda yogun. Iqtm:h. . PKK örgütünün 1984 Ylhnda silahh propaganda birligi olarak kurdutu Kürdistan KurtulU$ Birligli kurul~nu Ö d IS Agustos Ensh ve $emdinIi ba.lunJa. lllB4 ~r~~d:"kurulan ve k,ss nyla duyunn~tu. .. KRK alan Kürdistan '. Bir ayhk b.1anço gayle: . KurtulU$ B~i'nin kurul~ -. 2J.7.l!Ill7 $emdinIi: Be; ,y,ldönümü nedeniyle PKK mi.. .)<öyIü ve üç te~t ölü, .. :lilanlarlOlIS eylem )'1Ipabileceg' :. 22.7.l!Ill7 Mazgirt: ~IC koy. : dikkate ahnarak. bölgede gü. .. :'; :'1.l!Ill7 mudere: Iki tero. kaJll.riat olti; ..adJ ven~~~.:.:,Ie::~~I~ .• %ll.1.lllll7 Il:nsh: Iki :'ö)ü, . -. t.erorisl Zll.1.JS87 Kozat: Bir ko)'lü ,alu, • l!9.7.1987 UJudere: rorist . ölü, Be; te. ' • 31.7.19117Ortabag: lki te .. TOrist ölü. . • 6.8.19117HOZIlt: Iki er !;e- hit. . - _ ." • 8.8.19117~: Dört' te.' rorist ölü, hic et ,""'it . ;.. • 8.8.l!Ill7 Pervari, l kl köye . lü ölti, • • l:~.:~"'.~. ~:~ . 9.8.1987 '1'untiOIi: .Uç. kö)'. Iü ö!ü, .. .' W.8.19117Genç: . Be; tero. rist ölü, bir er !)ehit, yarah. • 10.8.19117Mardin: rist sag eie geçirildl. bir er 19 tero-..- , 14.08.1987 13.08.1987 • Bölücülere, Rum ve Yunan desteg/ MÎlllvET TÜrkiye'ye k~"1 ittifak • pIanJadIiI yoIuuda aIm.an isbh. barllllll JOnta dii<r t .. tlcrde d'IU' .. nbJ< imimllm arunldJ. Mill;,tI Antara Burosu nun hl' ben.. IÔfC.bajIa IslanbuJ. Ankara .. Izmir 0I1IIÙ iizm dijcr tentlcrde de ... JÏMIIÖk öaIaDJerinin bapn. da tkipImn ............ kriIik we haYS bàlsd<rde anIWIZ dmiye ~ moIan Ffiyor, "War ~ .. adJ .... ,....... iIo J'u .. 2'", kiliden 01_ limier de kentIeriD be. hrti yaIeriDde lÖm' y_ya bajla. daIar, Ayrxa boD biyiik Ioeudtrdt pr, havaalulan, _ IIlli yerierde de özd &IivcnIik öalcmIcri aImdJ .. bu. ra/araw AOfnlIIlYllJ 1lIIfUGI, KIMllCI .ELlRLENDI Bi.sill'Un o..ç iIlai.!'"' Soiutm' nor tÖyûyalunlanada J p. ÖDet ö1u olarak de I<ÇinlenJ l.romn .. bin- Klbrls Rum keslmlnde yaYlnlanan Epi. kerl gazetesl, Türklye'nln Slmrlarllçln. de bél$ka tutsak topraklar da olduOu. nu One sürmek küstahllOlnda bulun. dU. TOrklye'yl bOlmek Isteyenlerle It. tlfak yapllmaslm Istedl • oazete. Rum y6netlml ICIprlyanU'nun TOrkl- BéI$kanl Splras ye'dekl terOrlstlerl delteklemek amaayla Yunan lla$bakam Pa- pandl'eu'ya blr rapor vermek llzere Atlna'ya glttlOlnl cie eluyul'clU nin dalla [KJ lIlSJ ambiiiDi ,.,.. .IlaIal..-...--... Kiirt .. için oiIIIsa 1IIIIcbkIonIII JO......... , ~ lPMe duyurmak "Tirld.' pIICtt. J11 oIlIIk Bun IÛrdû, Ötl: yandan ?D ~iik 1lIiI.IDIlC1,YIa dtniz yoluyla YlIIIIIIIIllDap Rum yooelIIIU Bqbm SpiIII ~'nun YIIIlIl ~ r.........ya bir bclatlunacaiJ bildiriliyor. ~o~'daki Daub diplomatil: bdpdt Tiukiyo DIIl.1Çlt bu. zunuzlult .. ledirJinIitIcrt sahnt oImast IÇBI Rum .. YUIllll bû~crinin ne sibi katkdllda bulu. Dlbiltctiine iIittin öacriltrin Y" alabiltctiini be. tintiJcr, Epik.ri pzeltsi de Oldie 'U &ölÜJltri "'1Dldu: .... ~ ...,...... 1tIIula. llIIII kt, nntye ~ bllka c1ata ....... ......... Of tuIu HtU Ii.Jlardu ,haJtJar da .. nil•. Kirt .. tautftfltril liIahb kurÖllt u~! Tercüntan E'klJaya Avrupa da da vuruyoruz t~l.. iii Tïrtl,o' .. ubri Y" oiIcbI toll, ......... Vo 110'" bir JtII&f. KinIIla', kmlaracaö &IbI. TiirtdntD eIa. Mlou Bab Er.tllillu', da t.rtanr. ,. 14.08. 1987 ve GU, IlOlgesi'nde kanh cylemler gerçek. Iqliren bolUeU PKK OrgUtU. nO kar11 .t1rdOrtllen operas. yon1arda yeni bir cephe da •. ha açdd, Yetkililerdcn abnan bilgiye gOrt, PKK'mn okonomik goctlDO milletlcrarul UY\lJ' turucu madde IraçakçIblln. dan sallad1&! tabit edildi. PKK'mn bu gU.unu tlrmak amaayla, TUrk polisi. AI. man. Fransrz Ye Hollanda polisiyle bu oIlœlcrde onat. lap opcruyonlar dQza\liyor. Gcçtijimiz haf'ta içerisinde Hollanda'da ,trÇCtlqlirilcn, 73 kilo oroinin yakalandll' operasyon il.. Alman polisi. nin dtlzenltdili "8öIäri1er" opcrasyonunun ballanllb 01. duAunu bildiren ttnniyet yet. tilileri. 73 kilo eroinden el. do odilo.ek selirin de, PU'mn wb cylemlorinde otrenildiIini belintiltl, Yetkililer. Alman polisinin "8öIIicii" opera.syonunda PU ilo i1giti Onttnli bulgu. lann da tie geçiriJditini. bu bulgular I,,&!nda Turkiye'de Ye Avrupa'da opcrasyon1ann st1rdUrUldUIOnU kaydeltiler. Aylar öncesi bqlattlan SI' eak takibin son sal1uwna ge. lindilini ve opera.syonlann bll$ladJiJm bildiren omniyel yetkilileri, Almanya'daki PKK merkezlOdc eie geçen cvraldardan eide edlien b.lgl- BlngOl'un Cenç llçeslnCle 5 gün lInce6lelürülen terörIstlen:len blrlnln C1aha klmllOl bellrlencll. Otclürülclük . 'erl aClklanan ClIOer2 mlllUnrn cesetlerllse elün ele OUlunamad, dUI" de "pWldJ. Ölt yaodu çllllmadi oldu. GaId Miid1irlUjii Kaçatçdrk Islibba. rll Harekil Dairai' .. b.;b .kipl" rù1enAlU tad .dh '"ansIIn l'rç.k de fiiltn klObyor, Yttkililtr. eyltm. adJ beniiz belir1enml.d, BIOlai VaItrim sürdÛßDd. içiD paray. ihtJ}'ICI liIiii'lIC< Çllllmada oldurilldukltn oJan PKK'... IIllya ilt i1illilcri .. d. lÇIkJauan dijer 00 mihlalun cesedi dun dikhli çtk,yorlar, de bulunamadJ. Vlbhk. 2 """ 'Çl' 2SO'JU bin lira ödiil koydu. Bu arada böll"i< 15 AïuSlo. içlOill•• di. • .yo' len intli sumer de suru~or. PKK'VA AVRUPA'DA DARBE Öle )andan PKK'nm eionomli. JÜcunü uJuwarasl u~urucu madde kaçakÇ1I~~."dan sagJad!iImn saptan- mas!. uunne Turk polls!, AJman, F ranm ve Hollanda poils! de bu ulkda-de orul.Jaja operasyonlar hyor, AA'mn habcnne gore, em- duzen- eU t.U:lplcrmson ~aslna gcllnd.iJru ve opcrasyonlann ba~Jad!i1mbehrttilcr. Avrupa'nm çe'illh iilkcltnn- çtk'~n ~ ayn (~Itmde 5 ki}iyi àldÜl- de b~laulan I.MAI\O\A'IH r...... ".nIK. örRdl~rl' ,~ _Ilk aper.,yonl.n bk ..... p Kih1 onœki ~ün \ï) dakl Alman 8a~. kOMOlosllllluau ~al dll. l dinUn bilcilere lort'. Alman,.'claki Künlf're ,Onelik ba,-Iular. IOn 'fnl~edi~i sir1ft Kiir1Ier'ia ", ~Ieri. ni. ,.. Ölte "IÜrüldù. .\0 "i~iokluklan unllan , " IÄl ,."tI, recet' ,"yu }'<lkiWm aj1ardJr \lirdiuül", opcrii\yonlara SI- Emmyct 13.08.1987 .ral'rlnd ..... hn '" çocllkl •• 'ln d. )ef aldltl e~lemdler Ile koMOlosI... 1lÖC'""k-r1 INld. ttirttanrl blr Çl' l$Ifta olm.dtll haH' nrlldl. Öle l'linda. Pk" I,ukatl IIUw\i~ \ IIdlnm haU,nda Aim';' 8IfU1\a51 Rebmann I•• r&Du. IOrutlUrma açtldl. BlIlndlll Ilbl Hils.,-I. Vlld •• nm leçtlllmtz IUnI... Bonn'da dUzenleMn blr bain ' ........ lIIda Klrt de •• dd .. rine ~apIIl •• b_la.n kJ •• rnl$ \t dt11ItILler~ alt fi konulan panl.nn ~rl 'terllIMiIQlls . Ir\ e-rek:"AklllakdlrM lori. .1~"\lnldll biliril," ~"Iinde . ir.deler L.ullan~lI . 'fI~ ka,.... len, operas)onlann surmek. oimasi 'iebebiylc açlkla. madlJar TURK POLIs' .VRU.... U Emmyel Genol MUdUrlù. lU Kaçakç,hk lstihbaral Ha. retAt Dairesi Ila$w, AdU. A1lek. uyulturu.u Ye siWI kaçatçlhiJ ilo millellerarasl lcrOr arasrnda ballanll turon ve: BM'cc de tabul tdiJm ' 'fUrt tezinden harelœU .. AY. rupa'mn çqilli OllœJerinde ba,lal,lan operuyonlan. Emniyet Gonel MOdurlOIO KaçakçWk Istihbarat Harttll Daircsi'ne baIh ekipJerin de f1i1on katlld,&!m bildirdi. ' A,Jtek. HoOanda Ye AI. manya'da yaklll$lk bit aydrr çaI.,maIanm st1rdllren Turk crnniyet gOrevlilerinin. Hol. Ianda'da 73 kilo croinin ya. kaland'l1 opcrasyonda bU,ok bll$&fl .Oatcrdiklcrini kaydetti. Kanb cylemlerlni Basta Ankara, Istanoul ve Izmir almak üzere On. Oü. yuk kentlerde muhtemel PKK eylemlertne ka1'$1gü. venllk önlemlerl art,nld. di, römlin lIda tad adb onu tlPulaplch. Uzun .uredlr PKK militanJ oldU;Ubdini1e. EIçI • Viyan'da PKK Eylemi PKK'ya cep .... dah te .....,...... ~ • !<k oIduïu l:lIImm "Kirdial.. UI.... lort.I., Coptoli'.i. (lINGI IIbna a•• tallll .. IÖJlderdiji •• 'Tûrtiyt. Din yùmda JfÇIIÙIt mal oIacaiJm' lIdIrt. lIii -JIa ...... ...," diytn put••Hdenltr, Kurtltr, Enntnilcr. batta flJizm aJeyblan Turkl.rin. TiIII:dtvIdinc kaqI bir mfal< kll1'lllaSliçin jart.' lann ar1IIr: oIll$luiunu iddia dU, Gcret IlafbUan Öul'm. l'rek .. KKTC Cum. h~am ..., lltUtat'm, Rum kesimini Kun" Enneni1erin tjilimi için Trodos'la kamp kurulml' Slna irin ~ suçlamaJanmn. bunlann Ilufal< kurabiltctii torl:usundan ka)'1llkJandJjJm ö.. su. .... Epiktri pzeIaÎ. RIIIl .. Yonan Iidcrtijini Türkiyc'yi iç1en yWnaJc ÏSleytnIm daba fazla dtsld .er. 10<)" da... tUi, Öl. ylllllan Atina Ùniveniltsi UluslararaSi llil' kiJer öirttim üytsi Brill....... Yalhrrldts aym ga. ztttdt ya)'1llladJiJylZlda. Tiirl:iye'nin Basra Kör. fezi .. lran.lral< """,,yla do/ayb olarak ilsi.i bulundujuna illld "Ii. Turk,y.'nin Musul .. Ker,u, pelroUmnin b... brn, yapmaw oldujunu iddiatll: Dolu ANKABAncydoAu Anadolu klillanll.r~i'run oedmlyIo kimJiii .. eykmkn bdirIenMII.Ha'mn baben... ÔfC,ö1uIt. BÖIÜCÜlere Yunan ve Rum deste9i ' • Akay CEMAL. LEFKD~A lBJUS Rum ktsÎlllÎlldt ya)'lrJanan haftahk Epiteri putesi. Rum .. Yunln liderlijinin Tûrtiyt.yc Wp buaiiDt kadar izledig; politil:ada ar1IIr: dtiifikIik YlpIDl ZlJIllJUD1II l''ldijjni. Tûrkiyo.dtti bölii<ii1m IItr tiirlù dcsttg;n saiJan. HABER MERKEl! n.... AnbIa'da dcvlot bU. rp1 l£.] yûtlcri.. IllitUl yapIDay, ... It1rdD•• mek için paraya ihtiyaa olan , f>kx'lI1n morya île iÜfkiJeri •• oe de dltkati çeJœn )'Clkililtr. )'Cfalll dOnYUlDlD unlO isim. , lerindell, UY\lJIUrucu madde kaçatçm on ..... lI'in ya. ka1anmasmdan $ODra millet. leraras, piyasada Gazianlep. Iller .rubunun elltia olmaya ;al1$1I&!m iltli sUrUyorlar, Ost dUzcyde bir na,kotik bir .çlldl uzmaru. son goli$melerle ilgib bilgi .erirken, Hollanda'da. ki 73 klloluk oroin opcrasyonunda Ye Fransa'da yakala. nalt ~C'tIrt ~Ielnlanmn GaziHteplilcrJ:u, bundan obTIaJannm. bu .ddl. aYI gUçlendirdilini bildirdi. Emniyel YOlkilileri. Hol. landa'da aerçetlcttirilen operasyonda elo geçen fCbelœnin lidcrinin bu UIIœde bulutKlu. lu yolunda istihbantlar al,. nan H.III Ha ... olabiltceli' ni SllylUyorlar. Ermeni &SIll, kaçakç' V.~I OIIuDeS Köylüyaa'lD ortalJ. Gazianlepspor Kulubu .. ti bll$kanlarrndan. IS Ylla bU. kUmlU HalU Ha ... , Edlrno' ye mabkemcye g.dorken. Is. tanbul'da guvenlik gùçltnnin elindcn kaçml~ vc izini kaybellirm'lli, IlOlùe" fa liyellordo bu. lunduAu lesbil e,liIen ve: ad. daha Once Kahramanmll1ll$ olaylanna kan$an HaW Ha. .....ID yakID "It" arkadll$la. nndan Sw.,maa Kamberot. I.'nun lspanya'da oldulu Ye Sen Aval'nin vill&srnda sak. land.&! yolundati isubbaral. lar da, Hollanda'da yakaia. nan eroinin hpanya'ya gOn. dorilobileeeli gOrU$Une gUç kazandlnyor. Son olarak Istanbul'da ya. kalanan 49 kilo eroinin d .. HoUanda'ya bu lebokoye gOnderilmekre olabileeeli ih. timali UZtrinde de duruluyor. Millellerarasl leroriunin fmans kaynall u~turucu kaçakç1l11IDa ka'$' giri$ilen son operasyon!arda, 4 ay içerjsindo 800 kiloya yaklD tiC-in yakaland., Ispanya'da ya da Ispanya'ya gOnderilmek tIzerc yakalanan UY\lJlurucu. lar, moryamn Os olant Jœn. disino Ispanya'JI aeçtilini gOstcriyor, Polis yettilile.i. mafyanID Ispanya'JI )'Cni Us 01arak aeç. mesini. milittlcraru1lCrOI Ye kaçakç,hla kar$1 lnterpol'e balh Ulko polis tqkilltlar. ar&s,nda 198O'de bqlaulan kcordinoli çah$maya ,irOlek. te Ispanya'nlD geç kahllDa balhyorlar,(A.AI sotIUfTUlIIIA ÖIO yandan PKK'nlD bir hafta Once Alman dcvlelini ,orOrlo lohdll elmcsine AI. man makamlan seyir.i kaJ. madllar. Alman dcvletini terOrie tehdit eden PKKI ERNK IOzctlaO "liaeJIa l'IIcbnm hakklDda Federal Bqsavclhk 'm soru$turma açtlJI bildirildi. Fedcrallla$saVC\ lWrI .... m .... 'n dun KarLsruho'do yapll&! açlklamada, PKKI ERNK sOz.UsU HÜlC)'ln l'II. dlnm hakklDda Alman dev. Ieline hakaret ve ,iddelle leh. dit suçlanndan soru$turma açlidlJ:101 kavde:n, I 35 15.08.1987 Kozak~loglu'na 4 il dahd e1çl$leri Bakanllormn, Ola(janüstü Hal Böige valillOI'ne BItliS,sanllurfa, Adlyaman ve MU$lIIerlnln de baOlanmasllçln çah$mayaptlOIIlOrenlldl. çall$malar tamamlamrsa, Hayrl KozakçloQlu'na baOll1i saYISIB'den 12'ye çlkacak 16.08.1987 BOIOCO PKKOrgütOnOn Tatvan'da Oncekl geee evler OnOndeattlOI blldlrllerde, ase kerlerln silahlaruv subaylarma çevlrerek flrar etmelerllstendl BÖiücüier .Bild'i i,gal etli ::'•il. ; . ra ,,:: ... '" ~ DIYARBAKIR, MIL.HA ~~ 1 .... ' ~;.. ';;,. " \ LACANOSTO Hal Böig. , • Il ~ ., '••• .Il I ~ Valiligi'n. 3 v.ya 4 ilin da. ba bailanaca1l, lçijl.ri Ba. kanl1g,'OlD konuyla ilgili çabjmala. h • nru tamamlamak üzer. oldugu öi. reoüdi. Edinil.n bi!giy. söre, Doju Ye Gün.ydogu'da .ylemlerde bulunan yasa dljl bölücü PKK v. Partizan örsütlerin. karjl Diyarbalw, Hak. kâri, Binsöl, Van, Tunedi, ElazJi, Sürt ve Mardin'de olajanÜ'lÜ bale seçilerek, IOrumiuluk 17 Temmuz 1987tarillinden iUDuen böIae vali. si olarak H.JJi Kozakpoilu'na veriJdi. Geni, yetki ve mali imkânlarla donaulan "BII1iIk Vall" Kozakpoilu, .orumluluk a1iDlDa lÎfen il la)'lliOln S'den 12'ye ç,kanlacquu açù::IadI. OIajaoÜSlü Hal Bölat VIBOyOkVail Hayt' Koukç,. li!iji'ne baiJanacak 4 ilin bÜyÜk cia. o~'u'nun'iOtumluluk a/anla" .wkll Bitli., Sarliurfa, Adlyaman Ye Mill old"'" belirli1di. tçlJleri BI' daha da ganlgl.dl. kanbjJ'nm bu konuda ,erekli çaIqmalan tamamlamak i1ure oldulo, ônÜIDüzdeki giioI.rde konunun Res. mi Gaule'de yayunJanmaslyla k.. linlik kazanacag, irade .dildi, Son olirak Bitlis'io TalYID ilçesinde 'Oi' PK!( adina bildiri c!aiiulma.s., Vali Kozakpoilo'nu hakb çù::anrk.n, k.sinl'jmeai beld.n.n kararla ilgili jU sönijl.r Dltaya auldl: "OlaPntlJlti HaI'lD n,pdaAdI. it s Ole kOIDf1l oIu D1erde de PK!( ve dljer yWo GlJiil nP.ML Par. tIzu'lD e,lem aerçeklqllrecejlDe, &lzIeDebUeœilDe daIr duJWDlar, IIlIhblflllar ahn&. 0netID BID&lII'. de e,lem 'IPID terörbl arubu, b1r .tile IOUrl Mu, '111 BUIb'e kaçlp &lzIenme lmk1III balabIIIt, YIDe 1)1. ,arbWt'da e,lem ko,u mWtu. kOlDJu lIJer ~1IIf1 " Albaeçeblllr, Oarellk bu lIIude de G,.alb COk u da oIu eJe. IIUI .. r " bu 11er erlem pIuJJn dahWIlde, Kuu. bllkmllaclekl ka/IfII1lIIt Itlm IIkIabW nrtadu kakMlmq oIacù," O!apoÜIIÜ lia1 BöJae Vali!iji'ne balb olacù yen! Werde CIe ok Gn. l.mler aGrevW,r. tumJ. nat ödeD,Dl.. i l!ekleniyor, PKK BILOIRI OAQITTI Bu arada böJiidi PU Giaülü adula 'Bil1ia'io TIlVID Uçtli Pmu. bllJl, Tui. KaYllaJ ye Sahü'Maha- w. 'amU'. ,uaIIapru. alJomaa,. lesi'ode önccki aeœ evlu (mÜDe bil. dirileuDlch, "BajkaIan lçIa bot,ete 61me" b8Jbkh blldiride. uk.r. I", si1ahlaruu .ubaylara çevirmdcri ve firar eunel.ri lAV!iycaiode bulu. nuldu, Bildiride. askerltrio "dmIm aaIIanol kau1malan" utendi, S [SJ ON '!!ùnh:rdc yun içmLliJ b~iyiik ~ilrbc yiycn bölii0l1l.:1.'k1 ~(jn yU" C.ll~1I1c.l.1 !:(i~h:r~ yaplIl:Jr. h:t..kral Almanv;I'lllll Karh.ruhe- kcntindcki F~dcr ..1s:J\'l.:d;k (ll1lind...ülll.:ckï ~(jn'ö<11c: !'i<l:Jlkrinde ,!!ihtl..'ri Y;lran - bir ~rup btiHku. polis tar;lfllld.ll1 (,1;lha 'HELIKOPTEROO~TO" .' . Güoeydolo'daki opolluyon!arda kullarulan ukeri bir belikopltrio Sürt'in Sirnak ilçesi yakmlann.' da dÜjlÜiü. içiode bulUDID üç SÖr.. linin yaralandlg, ôir.nildi. He. likopltrio dü,ü, nedeDi b.nüz b•. Iirlenemezken, y8lablar Diyarbalw'. da tedavi a1una abndl. 7 KI~I TUTUKLANOI Ölt yandao MU/'un Büvetl! köyüod. ,üvenlik kuvvetl.rioce yap'. .Ian operasyooJarda 2 IV lÜfeji, 8ta. banea ye çok .. )'Ida m.nni el. çiriJdi. SiJablarll iJ&iIi ,örülen Ka- (inf\.' y:tPII;m ;\r<im:llan.b l..'l~ ~cçirilcn 70n bin mark III kcnd:':' krinc i:'H..Ic cdilmcsilli. ~ö.ll.1.ikri I Hbl'~ in Ytlùmm h;lkklllda .H;Ilall dav:tlllll di. }!I.'ri ;'llll1m;I!'>,"!; i'h:dikr, Yilll.' a\'lll S.I.lllen,!..: .lralannd;l ~ol.'uk'\'C\.ldIl11ann d~l bulundugu bOJZI böliidilcr. UOlmbuq.:"ua Bild ~hcndbl:lIl ~a/l.'h,'krini i~!!HI l.'IIilcr, 4() k<!lJar biiliidi olay y,,'rinl'~dcn Alm.1l1 poliskn:c d'~1fl 4;lk"f1I"rh'n. poli!'>in cl koydu!!u 700 bin l11arklll i,tI,il- ~dil';H:I1lI.~i halilllk l.:y",.'mll.'l ini siinltin.:\.'c':kkrilli hdirtl.'rd, Alnl:lll hHkii. n.ll.'linitdllht l'lIikr. - ,e-, "C' nn.. DID llalka1a. AJdIa 1IaIka11, .. BalkaJa, Bilka,., MUI.If" Balkl1l. Enla Balkl'. ve Glyuet1la BaIka,l adh 7 kiJltu. tell «..'ukr. luklan4J, 15.08.1987 ~ 16.08.1987 .\- Alma'; ~An",as",' Koruma Örgütü Itfüdürü Palisetam ommatik' af,klad,: I "Ayrlllkçllar tehdit ediyor' œ .,pdadIldan 4 bin tabanca FnAI'lKFURT, ANKARA, OZEl }'IIllanan ilanda labancalann pazar. ÜNEYOOOU AnadoIu BöI. hUa yurt dJjmdaki firmalardan sa.' Un a11Oaca8J bdirli1di. IY.Iscsi'nde ve büyük kentlerde Yel1ili1er, ithal cöilcctk silahla. ' kullan~mak üzere emniy .. nn özdlikJe Güncydoiu Anadol. Iqkilauna 4 bin OIomatik labana Bölgesi'nde özd timlere dagll,laca. abnacaiJ, açtklando. , 81m, burada sö"" yapan gûvenlik Emniy .. Gcnd Müdürlüiü. ~. ji>r!ü olomalik tabancalann a1l1ru pe.rsonclinio VUl1K'u gücünün artl~'. için ihalt açlJ: Rcsmi GauIe'de yä. nJacahm hydeniJer. '" AA l!DEIW. Alman Anayasa. " Koruma ÖrgÜtÜ (IlaIJ Alman Giz1i Servisi) Hemo 'Eyaleti'nden Sorumlu Müdüni GiiJstMr~, Almanya'da. ki aynlù::çl ölJÜllerÏD faaliyetlerinin yasaldanmall konusuouo inœIendi. iiDi lÔylodi, G1 Gilder Sc...... aynhkçda. on Ion ~nlerde arlAn eylcml.ri ile il8ili olarak DIe Well gueIcSioe ver. digi dooeçte "AynlkçI ÖfJÜlIerad. lIIIr oIarU bulu.dukIan bit ülkei1i derleU ltbdil edlyor1ar. ÖtlI<k oIarU e"mde bit ko •• lam beal lt.cIIt elle IP COktu bIlItInIlm" dedi. Bölücil.rin Almanya'daki (aa .. liyetlerini terör örgÜlü ku.irak yo. gunlajurchldaruu kaydeden Sdek. ber, Türk konlOlolluldanOJn leb. like a1unda bulundugunu löyledi. PKK'nm komaodo merk<Zioin Kölo'de bulunduQunu bildiren Sc. 1loôcIlet, örgütün Almanya'daJci üye sal'IIIOln 650 civanoda olduiunu belinerek, jöyl. dedi: me- "BMtidiler, lod1arm aeçlmlRde korku 1allJ0IIJot\ar, NIteIdm ÖlJÖlIen .Jnlmak Isteyea IlellltD ortadu kaltlinbJo •. Rwaebllelm'da bu.. bit ôm<t! .. al cönIük- PD'da lj'nIaD bit ör. pi eIemIDI IOkak ortlSlDda. 010mobiIlaID IçIade lanIwIk ilIdüriildû," 16.08.1987 -.~:t:'tlll~if.Tf.1i~~[:If:1liTil~,llIlI.TT1It:III~l~~ GüneYdogU'da .kritik 24 saat " MillivET HABER AJANSI, . G1U.N.EYDOC~'d~k~ 'l'lemle~ni 3 yll ônee b.gùn ballalan lYJbo_l~cu P~K .or~ulunun y~l~o~ürn_ünedeniyle -eylerne geçe_ . ,e<glne <lair bllgller eie geç,nldl. Balgedeli 'ûm gu\enhk bi, nmlen uyanlarak, geni~ tedbirler almdl, .. Milliye~ Diyarba.kJr Bùrosu'nun haberine gÖre, Hakkâri" Si. , ln. le 3 y,l once busun baskl.n dûzenleyen silahli propaganda biri, 101 HR/(. (Hezen lùzganya Ku~~.K.ürdistan Kunuluj BirtigJ)'nm kuruldugunu açlklayan PKK orgulunun YlldÖnùmü nedeniyle yeni .\f gemj ka~samh eylemler planladlÏIna dair bilgiler eie geçirildi. . Yap,lan degerlendlfmelerde. bölûeü lerÖristlerin ôzellikle bu gete Çelllli l'erlerde onaya51~a.bilecekleri ve " •• nsuy .. eityJem" ger. çeklelllre~lle~e~len gOIUjune l'anldl. Son gÜnlerde önemli darbe., 1er )'Iyen orgulun bu yolla hem HRK'nm kurulujunu kanli biçim. ,de kutlayaeaÏI, hem de moral bulmay, hedeßediji belirli1di. . Geçen J yoll1k sÜre içerisinde 4S6 mer ve Ilvili ôldüren, 194 .. litamm kaybeden PKK'ß!ß olasl eylemkrine k3lj1 bôlgedeki 'um gÜ~enlik birimleri tek lek uyanlarak, a1annda olmalan islendi. Sup. heh $3hlslann ~.olluk kuwederi aracdlg,yla gÔUluna ahnmasl is- lô};r~en si\;1 gorevlile" stratejik önemi bulunan tesislerin içerisin. : d~ ~'f" .;eYr~inde ç.lll~maya b~ladl. Gco~ korumaya abnan tesis* :Ierai:. E~Jl1Y('i Gtnel Müdü'rlügii'ne baill oui harekät LimIeri ve kcskm l1I~nCt askerler görevlendirildi. . ':'lkililer,!5 Agustos 1986 tarihind. Tù,k saval uçaklanmn Irak Ja 1?1!3.lanan "a,cat llkip" protokolüne uygun olara}; Kuzel' Irak lakl hed.llen bombaladJÏInr, PKK"nm bu nedenle eyle. me kalkllmiJ5l"" dalf bilgIlenn daha onemli hale geldigini belintiler PKK'NIN ISTlHBARATI . Gûneydo~ Anadolu Bôlgesi'nde eylemler yapan " son za. manlarda Dogu Anadolu BÖlgesi'nde de bazi faaliyetlerde bulu. nan PKK mllitanlan bilgi loplamak için kôl' 1.lefonlanm l ullan. maya balladJlar. Mub,arlara 'elefon açan mililanlar, kendilerini ,vali ya~drm~I~' ya da k.aymakam olarak tamllp, kôyde asker olup, olmadrglDr ogrenmeye çalijlyor, , . K<lIn .~'in haberine söre, Ellurum'un IhCl namyesine Daih Agaaren koyunc lelefon açan bir kiji, leiefona çllan Mu ... f. Cu. &iz'e "~n V~ Yan!lmnSl MeliD Alp. KÔjiiaû .. dûu .kjOm IS• ker Itfdi Oll'? diye IOrdu. Mustd. C.. giz'in "H.y" dendim. Bu,:,'. uker ~mtd.i" demesi üzerine de "NuLl olur kardttim,' [I11III mlsi.? lit. dü. ujOm köye Itfmr<i ifia bi. lim ,Çlklr'lOlJllm" diye konullU. TELEFON EolLMEOI Must.f. Cta&lz'in telefon konu~maslm lö" muhtan Hamit CIDpolafa anlatmasmdan SORra Jurum Erzurum" Valisi Reap Birsin Ö... 'e bildirildi, Valilik !aralIOdan l'apllan araj!lfmada. hli ':',ardlmclsl Mtlio Alp'in limse~~ telefon açmadlÏl belirlendi . . "';.l~ ..' 36 Tercüma.Ï116. 08.1987 Bölücü e~klya askèrî konvoya ate~ açtl 2 er varall DIYARBAKIR, (Te",üHakkâri'nin Çukurca ilçesinde askerl konvoya atq açan bOlücü qk,ya, 2 eri ya. ralad.. ,lDao)- Çukurca ilçcsi Çmarh kO. mezras. yalun1annda bic askeri konyO)'WDuz pusu kuran bir grup bOlücQ qIuya tara(lDdan alq .Çllarak l8rIlDdl, 01ayda, jandarma erlerin- yU den Hallm BUmez ile T. Yddrnm yara1and.. Isminin T. Yddsnm oldugu künyesinden tesbil edilen ismi henüz bilinmoyen jandarma erinin dwu• munun aA1r oldugu, Diyarbakit np Fakllltesi Hastanesi'n. de yeAu n hakJma a1md1l1 01. renildi, Olaydan sanra bOlgede genii çaph operasyonlara hll$. landI. , r::II:Imm 17.08.1987 PKK bildirisi davaslnda 19 tutuklama • RQ.rrl'jet Bltlls'In TaNan lIçeslnde blr sOre Once daOltllan "ERNK" Imzall blldlrllerle IIgl11 olarak aralannda Oç yOnetlclnln de bulunduOu 19 kl$1 tutuk. land' TATVAN - Mil-HA koruculugu jandarma I D T lnlS'in TIIYaD iJçesiodt PKK .d ... ERNK imzall bil. dajmIkIan aerekçcsi il< l SHP'1i YOne\ici il< birliklf 19 kiIi IUluklandJ. Edinilcn biJciye IÖrt. klSl bif ,uro oncc T.tvan'da bildiri dait. uld,. GüDeydoiu'da unb eylemlere giril<" PKK oraUlünün sil.hh birimi KürdiSWl Ulusal Kurtullll Ccphcsi (ERNK) imzab bildirilo. nn daitullllUlndaa 1OIllI. Siy.. ; $ube ,örtvWeri. J<IIÎf çapb ope. ruyon. airiJti, T.IYID ve Bitlis'te &Wi olarak ,ürdürü!ea oper ... yonlarda. 19 kip aözaItm. ahndJ. Gözaluna abnanlardan dordünün Bitlis. dilcrlerioÎll iIc Tat .... da yùal .. dJklan öirmildi. T.IV.. 'da yùaIanan IS kip .ra, .. da bulun .. SHP ilçe or,ü. tünde IÖrevli AUet ÜJII. fallt TIIÇ\II .. Tnlllt AkbQ"D yo. nttim kurulu üycsi olduklan bildirildi. Yllldili oraül adJoa büdiri daiJlmÙ IlIÇUDdanaözaluna ahnan üçü SHP'li 19 kip. mahkemo. ye sevkedüdi. Samklar. ilk sorlulam.l.nnd.n sonll cezaevine IOn. derilirkm. oIayla ü&ili resmi lÇ,kl.... yapdmadl. 5o"",urmay. de. • am wüyor. uretllen uYU$turucuyu Hollanda'da ECKLINGSHAUSEN (Hill' riyet ... Alustos'un 22'slnde Recklingshasen.in yak,"lanndaltl Castrop-Rauxel.de Kürtler taraflndan '"FoItIor ctœsi •• adl allmda dOzenlenmck Istenen toplantl)'a "Slyasl amaçh .. lerekçeslyle beledlye larafmdan IZln ,"'Crilmcdl. "Ballmslz bu valan lçin. ozgür bir hayal IÇIO Kur! Kurtulul Ordusunu destekleyelim., p.1nkartlanm .üm Ruhr bolgame daAltat.k. K unler IZin alamadlldan tÇin lopld.ntllanm yapiimayaciiklar .1.. h.omutam ve l5 kadar jandarma tarafmdan i,kence yaplldl::: India edildl Dlyarbaklr'da Ise, ''''erorisderin kaynail Lice Jandanna KomutanbA1'd.r" Sf>khndf> kClrru~tu H~rri~et '::# LObnan'da Ilyorlar R red3;r:~ Hûrriuet 17.08.1987 PKK eroin KAÇAKÇl51 • toplantlslna izln verilmedl Kadir Narin Ile $eyhmus Bahçec,. istihbaratçlhOI reddeden 3 kbylOye, tarallndan ~kence yaptldtO'nl iddia etti Ile BliIenI BOZTEPE • ~~~ ~lers.= IYARBAKIR, (hha)ilo ko.luleran 1uI1I1dici basan Koy korucuJuiu )__ YI ' \OPIan;..nda SlIP DiyarbaJ", -'.1: oerviaIenIe ,1I-!laIkaru Mehmet Kahra~a::5~klifler~ni man, uMilletvekitlerlmiz. clwumu s>arl8meDtoya gö~ustafa ~Iik ile oilu A. Katüftœk. Bu tür ~dir \'e ~ Süleyman Çelara Ion verilmeli için lik'e, oturduklan Gomagazo ANAP'. uyanyoruz" de,h Koyu yakmla"nda. Lice BoIuk SlIP MilletYOkili Kadir Narin L!!Idiri I Kürtlerin • 5H' milletvekilleri SHP'II ~ • Farhan CELEBI • 17.08.1987 1I~~l~et 17.08.1987 iskenCe Iddiasi 17.08.1987 Doïu'da göre, yapan öiretmene çllllIIIIf • ANKARA, AA fiT] LUSLARARASI l<cor or. gütl.riyle yaLm llbirliii içinde olan bolueu PKK or. gütünün. fina.. kaynapnl olultU' ran uluslararaSI uyu~turucu madd( kaçakçlbi .. da kuilandJÏi yollar be. :irl.. di. PKK, buyük parti oroinlerdc demz yolunu lCrclh ederken, kuçuk panilerd. karayolunu kulla- Dolu .. Giineydolu Anadolu BöIP'odt. aüYeIlIik aüçIeri 1IC yo.. balk .. a kar" kanb eyIemler dOlen. ley.. PKK, Lüboan'da üreIiIen eroini Iran üzeriDdeD ,eçiriyor. yetkdilerden aIanan bilgiye 10rt. SI' lUll yak.. olm ... ve eski OlJIIlizas. yonlann bulunmasl nedeniyle Gallontop', Turklyo'deki merkel us olarak kullanan PKK. oroinlon Ka. p,kule. YUloslavya. AvuSlurya. Al. OIvor, . UluslararaSl uyulturueu kaçak. m.nya ulerinden HolI.nda 'ya çlhpOln buyuk bölümünü ellorin. ul.,unyor. Gerd< maIya. smkse tegcçiren ulu~.r.r'slle"ir orlütleri, ror orlutlerinin koordin.syon mer. uretim merkezi oIarù Lüboan'II<Ç' kezi haline ,elen HoIIanda'y. u\ajan tiler. lübnan' .. Baalbek böllesini oroiDler. buradan Belçik. .eya .(yon okim aiaIlIna çeWm teror or- \sp.nya'ya londeriliyor. PKK. k.r.yolunun yam IIr. bu. &Ötleri. dim alan, .. mikllrlannl d. paylqular. Ylida llO Ion UYUI' yuk mikllr eroiD .....kiy.tlannda da lurucunun piyuay. siirüJdüiU böl. denil yolunu kullanlyor. Lübnan' lede. m onemü paya Iran y.nhSl dan yüklonen eroinler Klbns Rum Hilbullah orlülünün .. hip oIduiu k.. im, ülerindon Ispanya'y. ul.,. bildiriliyor. llrlhY(lT, \!"nrnnlnrllm Ili ..kin YllIWl. \lIll1)a('lIk'd(,*i~klikk' ..ill !tu \1\ idutlt, 1'ol11llJ(,'lnr\fhrll. ilia ... "ararlll,:,llr.lfh -funnl \t' ,YUWI hiZI1M.,t h;llCt ..imit, ui:fI.'tnll'1l 1«;11\101 bir tllrlll ~llI'UllUlut\all Bakanhk. ",la ..\1I1\ \lIl1l'tmditilli rl<'tllfti. riT~c'n, hu hub!e~'rrlt.' c;ftlllf8n lI-"'tlllt'lll('n' fnrkh hir \lC'fI.'t Allnan tOm <inlemlere raOmen Do{ju Ile GOneydoOu'da Ö{lretmen açlOlrtlrt kapatlljlmamllSl üzerine Milli EQitim Gençlik ve Spor BakanllOI. bu bölgelerde görev yapan öOretmenlere aYrlcahkh haklar Ile bu yärede çall~maYI özend'r1cl yenilikler getiriyor. NKf<RA. (HürriycO- pazar. tllJ Illl,hl..'\t, I:JIII~lIlo\ A O ,cltwlmdllimlc' ~ ul1l.nlli YC'llilik ""\hil.nH'l -l'UI1I'II \Iilh Ei:ltim (;roc;lik \(" SIHlf Bn~nnllii:l. t,trt"l1llenlcrin "l'Ota.von" ~04t('tllini d<'tilitimur. It\l"-nnll.lr Kurulu'nc"R he!lrk'nl'" ,fUll"'\! '" ,Yint'j lllznwi IMII\.:(.lt'rit\{k' !(tIn" ~Up'Ul oR:Tl'tl1lt11k'f\'II' rK'llhkh lutklar "(' hu \ lln""nIc: ~Rh~1U1YI uu'neilrlt'j \l'tIJlikkor It.'irlli~llr. :\11111 Eiitiln (il'llc.:hk ::'1"1' Ilnknnltitl ~1(""'Urlnrlnln 1)1'~i~tirnU' l'\urt.tl\h- 411.11\ huh!:(',,\ Amasya. Ârtvin. ~'Mnkll"l. (,'orum. Ka.tamonu, KII"'f("hir. N~VfChlr. NiItdt .. Sinop. KHI Tout. Yo.- -"1111'1hll,l1K'l hlll~e"" nl,m Ad,)'aman. -Atr •• Blnllöl. .Bitli.. Pi)'arbAklr. E ...... Enin".n'. Enurum. Gumil,hane. Hakkâri, Kahr8manmara" Kan, Malat)'a. Mardin. M .... Siirt. SI.' V(' 'l'r '1l~1!1l1ll\uc'uk, Itl'lU~\ llll \;lllIlltc'llk' I., VIlA. Tunœll. Sanhurfa \{' Van'cl,. \üpun !lUr1'\ \lIl1a lalH nin'Lnwn ,dl'rill'Il '~l('\l'nll'r. ~;'INIIl1I11dHIl' ..un.kh ",lool, . \Uf1{'II' ro'ln..\lln \'t' hu dll'reie' \ltpHhll('1-,'klc'r; (lklP tenn'\ aBakanlar Kurulu'nun lw Ulirledlll 4'uncu \'e 5'jtl('1 hlUTlE't bolgelerinde lojman da. ~ll1mlyeni esasJara baglamyor Buna ~orE' vonelicî \'e oi'ret~ men le"" lu,;nan d~ltlhrkE'fl, hunlarm "rot.aSyon& tam 01malar." k~lu aranarak Rola ..yon ka~1 d~nda obn ',on{'lk-Î \'C' otl'l'lm<'nlt'r \'('ni dUlrnk'1n(' Ile 1(I,man tmk k ln d1tn yarytiamimay8Cak. 1:11 Kalkmmada oncelikh 11l:.Ik>rde gorev yapan ogrelmenlere, çlft ma~ vcrilmesi ulRrmdt, çah¥TIalar \'Rp'lh\"or Ol\.alkmmada onœhkli' 11IiiIIl'rde' li:on'\' yapan ogret. Incnkorm \'az latlllffindE' Ba h.allh~a bà~h dinlenme ~!4olerlnrll'n onœhklc \ararlanma1an voluna ~1,hl1\or' L. H9~.~_~et 17.08.1987 .Pllialelk kalliamlnlR 4 "lIain'1 ölü eie geçil/ldi Haine baskin --------------Sad. KAPLAN, ibrahlm AVUKA M ARDIN, (hha)- Cernu; IIçesi'mn Demer kll'nc!o luvenbk guçleri~-Ie l'a- .. d", bOlUcu çele mensubu le. ronstler Olu teroristlerden ik:. sinin; P,narc,k. Pe. cenek ve Eleler kat. dun sabahm erken I,amlarlna karl,.n saatlellnde blr grup "Zinnar.' kod adlt. esklyanln dalasI,!), haA la altin Kanal IleI)er ahndl Harekete karde,i All Kanat 01'lecen guvenlik guc. dugu bellrlendl. 01. lt!11 klstlrllan haInIere ger Ikislnin klmllgl Tpsl'm 01 Cagnsi ~'apll Clkan catLsma 6 henOz belli olmad,. ,aal surdu 4 bolucu Slngol' un Karhova 11nlu eIe geclnlirken 1 ces,'nde bblOculer, t.llmlZ sehlt oldu oncekl gece duvarlara bddlrder yaplsllrd MéIordln In Gercus lIce.... 1 Derelel rnev~llnde, aruanda çlkan silahb çall!jlIlada. Plnarclk. Pepenek YO ECeler IuItliaJmna kanfllnlardan "Zinaar" kod adh AIaattIn Kanat ile 3 lerolist oIduru)dü. hit oklu, 1 erinUz ... te- Olatanuatti Hal Buroou'n. dan YBplan """,Iama)'a ",re. IUvenlik &ilçler •• dun aabab .r. ken ... tIerdo Gen:üt IIceoi'mn 8 kilcJmetN dotuaundalt.i De..... )'IIIWl oilahla alet ac;,,-k Bunun ur.ertne Çlktl. Yak\atlk 6 ... t oiIren çatl~mada. PIr1arak YO Peçenek Koyleri ill! Efeier mezra..ndaki IuIlliama kar"lIC' belar\enen "Zùmar" kod adh Alaattin Kaaat YO IuInI<fi Ali Ka- bu çatnya ~I.". kllJ1lb\ çal","" nwvkiinde bU JNP .... 1. daIaIutuu haber àld •. OperuyoDll.'~ Iilvenlik JiIçIori. ~latUklan ... henu. aay.18n "'nYB grubuna "TaoIIm al" çatn.. nda buluodu. f.tk.ya gnibu ---1I0)'OI1 verdi. ::I~\:r"~~be~~ olil yen 2 teroriot .10 geçirildl. Olen l.eroriatlenlen AlaatK_'m ü... mde. 30 kÎjl. nin oIduniIduiu l'lnamk lull. lianu ile lI'i kadan YO çocuk 16 rnuun yurt~ lulùed.lditi Peçenek oIay.yla 10 k,.;mn 01. duruldiigu ECeler me"... baskm.na 1uI1.Id,Ct behrtilen el va ...yla yudJtl nol defleri bu. lundu. lin Bir Ull duzey yetklh. def. tNdt> aVril'S Alaattin Kanal' In Onll'rh'd(' l u:o~E'irnen IlE' 3 E'rm ~hlt eddme~l. Ömt'rli Uyp Il,,, B.. kam Hasan Ccmiloglu'nun l?\ mm larRruna~1 ~~1i.'mllo'r1l11llgt'n,;eklt'lillnldl ~lnm, tarlhkonyle blrhktt' ~azlll oldutunu bE-l1rltl Olu l'It- gt"Çlnk>n of lE'ronstm uU'nnde 1 adel l\als$I\lkof ot0fl18uk stlah, 3 adf'L C; } Pl:--ada luf~l. 4 el bomba.'1 çok ~Ylda R"K'mll lie ç~lth nr gut~1 dokumanlar da bulun ~daTj~~:~lcer~l~ &~~ fE'hlt oldu Bolgede 0P.E:ras)'OO. Jann surduruldutu blldirildi Ote yandan, Bingol'un Kitl !Içesi'"" baih Yediou Bucal" tun .'\~Rnotlu Koyu ,,'akm1a. nnda de\. rp.'t' gezen J8I1dannalann birblriermi terorisl &.aRlp .. ';t~ ~-mllarl SOßlX'UJ8ßdanna l:!Tle:l bmet ytlcbz \'e Ayban E:~n:B~~a;t~n Karllo\'.tlÇ'f'Si'nde OO('t>ki gece yasadl~ boloci.J .I\'a du\'arlara hildl' nier ~apnàJrdl lçentl :iii:k1an- 1:'[;: b~u~~~~~'r~~~-en~k~~~ toplal1ldl Ru arada, çatbjlTla bolgt,line lak\1\"e jandanna ekibl goluren MÜstaf. Öacay )'oneumindeki ukeri al"8l;, Dert"iç1 Ko~u }akmlanndakl \'ira,1 ala. mayarak prampole yuvarlandl Kauda, ar&( ~urucusu ,an . danna'rI Mustafa ö.çay havatml kavbeui. Klmliil 8Çlk- ~,:a'~:~l~~art,~::~~; ,\sken tPda\ I HulaßeSI'J'l(' aluna yllOril kalchnhll 37 -. Tercüntan 18.08.1987 17.08.1987 Barzani ve Talabani gruplan ile PKK arasmdaki ihtilâf derinle~iyor "PKK ruh haslasl" Hü .. meltln KAR.\NnL SURT. aerc:üman)- lrak'ta faaliyel gOsleren bOlocO Barzanl YO Talabanl gruplan il< PK!( arasmdaki ihtilàfm derinle~ti~i O~renildi. Talabanl grubunun yaymladl&1 bildiride"PKK'mn yaIan .., demqoJI iiuri"" kurulduau. Uderierinln rub bulasJ olduau .e Iemsll eltlQlni öne sürdüaü balida blr UglsI bulunmadIQ'" ifade edilerek PKK'run Oleki bölOcO O-gOtlere de terOr uygulamakta olmasl ~iddetle ele~lirildi. Barzan! kuvvetlerinin ise. PK!( eylemleri Ozerine Irak smmnda TOrk gOvtnlik kuvvetlerinin aldlAI SIkt tedbir1eryOzOnden "ikmal slkmhsl"na ugradl~l.e bu yi.Jzdcn PKK'YI suçladl~1 b~renildi. PKK, Kuzey Irak 'ta uislenme).en örgül" ilàn cdildi. TOrk gOvenhk kuvvetleriniri aldl~1 (cdbirlcr sebebiylc Baranl birlilderi ilaç, ya~, ~ker gibi ih(iyaç maddelerini teminde bOyOkS1kmll çekiyor. "K'YA SUÇLAIIIA PK!('nm yurt içinde gerçekl~tirdil!i eylemleri yamnda, A.rupa'da di~er bOlOcOOrgOtlere ~I uyguladlll kanh saldmlar da tepkiyle ~daruyor. 1aIabanl'nin lidertil!indeki KUrdistan YurtseYer Birtil!i (KYB) her yd mart aYlOda kutlanan N .. ruz ~nlilderinde. PKK'YI, di~er gruplara kar~1 diiunledigi saldmlar sebebiyl< uyardlklanm ancak bit netice alamadlklanru belirtti. PK!('h militanlann g Nisan'da federal Almanya'mn Stuttgart ~ebrinde Kornkar YOnetim Kurulu Oyesi Mebme. FJbistan'l. 3 MaYls'ta Hanover'de Kornkar Oyesi Ramnan AdJgü ...... i OldOrdO~O kaydedilen KYB bildirisinde. ~Ie devam edildi: "12 EylüJ öncesind .. Apocu barc:1œlin ortaya ~da blzzal Türk lstibbaralJnm parmaQ' .. rd Kürt örgüderini bIIerek ~ kelliler. Kendi Içlnde birblrteri"" dü,ürdüler. PlU( 12 Eylül ön .... nd.. yurtsever örgüllerc: ka", saId.n oe cinayederd .. qlrc:1 ka.gaianDl yaralmada, Ierürü ~lJnna. da kulluulch. Böylece Kürt uI.... llaarc:ked provoke edIlirken. dlAer yuda, onun eylemleri 12 EylüJ darbesi içln gerc:kçe yapdd,. BagUD bu durum yin~ PKK içIn geçerildlr. Anak !pler Ortadoau plaumdan bqka güçlerin elleriue geçll. ~lmdl PKK'nm yeni erendileri "" palmnlan. OOUD "Iemltrine "ÖD nrivortar ve OCiU ve GOneydoOu Anadalu'da 11 ilin valisi Saper Vali'ye ml baOh? .. Yoksa lçi,leri Baka. onu blr plyon olarak kullan.yortar. PlU( bem yurt içlnd .. hem yur1 d",ndL Kürt uluw barc:kedne .., genel GIano.k Türklye'de devrim. demokrasl güçlerine ka.." blr pm.okuron araC1 olarak kullanll.yor. YAUUI n HIUlCOII ~ nl'na ml?. Peki ya SOper Vall, 0 klmin emrin. de? lçl~lerl Bakam'nm ml, Oevlet Bakanl'nm ml?. Ba~bakan ml hesap soracak kendisinden?. Hayri Ka. zakçloQlu kimden emir slacak, kirne hesap vereeek?. E.klya ile bOyOksav""m henOl ba.lang1cmda böy. le sorunlar va tartl~malar ortaya ç.ktl... Allnganllklar, .klrgml.klar, i1erl gerl sOzier ... Bizde slyasller blllrslniz merakhdlrlar yelkiye ve elklye!.. DalmagOçlO olmak Islerler ... Tam silahlarla . Kendlslue PlU( ad'DI lakan bu örguI. 1984 y8Zlnda Guneydoau Anadolu'da bqlaltlQl eylemlerl, blr "kurtul~ sa'~I" olarak nllellyor .. bu perde ardmda gWe""rc:k, ya!aD .., demagojl iislüne kurulu bir pmpagaDda Ue dlaer yurtsever örgül .., ki~i1eri de "leslimiye,"'e "i~birlikçilik"l .. baiD.e mills 01milk). surlUlor. Bu "Yavuz hlrslz evsa. hibini bastlnr" özde)i~inil1 bir örne&i. dir. Çunkti PKK, halka ka~, bir provokasyon nileligindedir. donanmak ho~lanna gider ... I~ler tlklrlnda ise biri bin yapar, OgOn,Orfor! .. Bir polis neferinln ba~ansmdan bio le kendllerine pay çlkartlrlar. .. KOla aldu mu da yu. murta kOfeslni hemen slrtlanndan indirir1er!.. Toz olur. lar ortadan!.. Her neyse, Ba.bakan olaya mOdahale elli, bakan. Ianni yatl:jtlrdl, herkesin gOrevini, yetkisini belirledi.. Ama yi ne de biz bu sQrtO:jmelerin biteceginl sanmt. yoruz! .. i. *** . rr;,ÜNKÜ DoOu ve GOneydoOu olaylannda ba.' L~~mda berl yanh~ lululdu ... Gereken önlemler geç ahnd.... . 12 EylUIöneeslnln valanda" ydd,ran, hayalmdan bezdlren ve blnlerce can. gÖlUren lerör olaylen ... Ve daha .vvelkller hep aYDlnedenlere deyanm'yor muy. du? .. KökenlOOe eYDlamaçlenn,lsleklenn yalhgl bl. Ilnmlyor muydu? .. Devletln ar.'vlerln' blr kenara b,raklnlz, eski ga. zelelert ,öyle bir açlp akuyunuz ... Yakalananlann. öl. dOrOlenlerln, mahkOm olup Olenlenn ifadelerinde bOo IOn bu bà.kaldlrma ve terOrolayla"n,.tezgâhlayanla-' Bu eylemlerin balk savq,yla bir 11_ bu eylemlerc: cIestek 01muyor. Apocular balklan deslek görmeylnce sa14hrdanDl blzzal si.U balka, kadlD .. çocuklara yöoe!lliIer. Buna Iwl' TUrk bükllmeli de. bu .. Idmlan . babane ederc:k, Irak KiirdIstaDJ'Dda balbmmn yliriiniigii mlicadeleyl hutu•. mak, KftIdi.k .. MaA! yöralnllIIak et. mek JçIo bazulddar yapQOr. Ballu JçIo slk slk lIDIr ötesl saIdJn1arc1a balUDU' yor. "1èrörle MOcadele Dairesi" ........ Türk lltikllmed. bunuola Kürt örgätJe.. rinIn mlicacleleslnl sIncIirmeye çabfayor. Komkar .. partImiz, !Iedef oe dÛfm .. oIarak l6slertllyor. Pu. blr )'llllda Kürt örgädorine aaldJnp ODU lIjnIf1Inr. ken, cIJter yuda Türk cleYletine fUUr ötesl blr bareUl Içiu. 12 EyläJ öllCeSi yapbtJ phi y\a lmUn tuuyew. TärtkI. ye'Dln devrlmd .., lIertcl aüçIerI dddi bir provokuyoola ~ karJayadutar," gisi yok. Killeler, nn amaçlanm ceksiniz! .. açlkça. pervaslzca anlattlklannl gOre. Ama a ylliar bazi çevrelerce bu aldal.lml. genç. 1er"valan kur1aran aralan"'ar dlye lakdim ediliyordu, o da b~ka!.. *** . [H]AYRI Kozakç,oOlu glbl yelenekli bir Saper Vall, aynlan 60 milyarllk lahslsat, yeni helikopterler, yenl sllahlar, yetl~linlml. limier Ylliar Once gOndeme getlrllseydi... Hlç deOlise ~klya bu. gOnkO kadar yOzleree masum Insanm cana", alama. ml:} olurdu ... Ylne de geç kahnan we lIerde haYJ"anacaO,m" blr husus daha var... 0 da sUper vallllk makamm,n bu çok boyutlu. ön.mll ba,kaldllma olaYJOOayelenl olama, yaeag'... . Dogu ve GOneydoOu soranlanyla mutlaka bu adl la,.yan blr bakanhk gOrevlendlrllmeli. .. SOper Vail ve diOer gOçler de oraya baOlanmahdll ... Bu böigeni." KYB bildirisinde. PKK'ya sempali duyanJann. taraftar o1anlann artJk körü kOrane kanb OrgOlon ~inden gil_ meklen vazgeçmeleri de istendi. sosyal va ekonomlk sorutan, katklnmasl, ihtiyaçlan oradan yOnlendlrllmelldir... Bu lerOr olaylanyla art.k "beraber ya~am.ya sh,mam,," gerektlOI gerçeOlnin ortaya ç,ktrgl Oneri. lerlnln yaplldIOI... lnglllere'nln, Ispanya'nm, halya'nln' ve dlOer baz, alkeierln Ornek göslerlldlOi ~u ortamda bOyle blr bakanhOm gOndeme gelmesi hOkOmetin i.i .. ni kolayl""lirlr ... DoQuva GOneydoOu'nun soranla"yla daha çak ve yakmdan IIglieneblimek mOmkOn o'ur .._ KIn'C'DII PKK 'IWIILIIlBI Bu arada, GODeydoQu'daki s.b ledbirlerden sonra bareket kabiliyetini bOyOk OlçOde kaybeden PKK'nm, girixak,~," kolay olduQu KKTe'de eylem yapabil=l!i bildirildi. Öle yandan, PK!('mn gOneyde bulunan Rum askeri lesislerine de saldmlar dilzenleyip TOrkiyc'nin yapIIJ'dJl!i yolunda bit hava yaratabilecel!i gOZOnOnealtnarak, bu konuda da tedbirler alrndlll o~rcnildi. [iJ *** EREKTICiIzamaDl blrakm,z, gerekmediOinde bile alII. yedl ve daha fazla devlel bakanllgl Ihdas edillyar hOkOmet lçlnde!.. Bunlardan blri de DoOu ve GOneydaOu soranlanyla gOrevlendlrilse sarun halledllml, alur!.. Bu ~arttlr da!.. BOyle blr bakanl'Om gOreve gelmeslyle bakanlar aras. yelkl ve etkl sOrtO,melerl de Onlenlr... SOper Vali ve diCer yetkllller daha rahal çaI"abilme imkanml bu .. lurlar. • , 1 Referandum kampanyaslndan .akil bulup Turgut Özal bu Onemll aaruna oöyle bir gOz alabllirse ger. çeOi yakalam,. olacakhr ... Tercüntan 18.08.1987 Elklva can' al dl ARDt"', (Tercüman)MMardin'in Mid)"al ilçrsindc kardc~ olan iki kOy korucusu, bölOco ~klya tara-f,"dan OldOrOldü, bir köy korucusu da kaçlOld .. BingOI' On Ki~1 ilçesindc de "Our" ihtanna uymayan bir ki~i gOvenlik ku.vetleri tarllfmdan OldOrOldO. Bu arada Siirt'in .Pervari ilçesinde ise durumIan ~iJpheli gOrOIen iki ki~i .yakalanarak gOzaltma ahOOL '., Onecki gece Midyat ilçesi. i1e baAh Cevizti kOyO Kel.k mezras,"a gelen bir grup bOlücO ejk,ya, kOy koruculan Mebmel ~ ~b Çelik adb karde~leri .. Ierinden dl~ Çlkararak silâhla OldOrdOlei. Mebmel ve Sallb ÇeUk'in kardO$iolduQu bildirilen. ancak adl lcsbi. edilemeyeo di~cr kOy korneusunun da, b0liJcO ~kJya tarafmdan kaç;:. nldlAl i1eri sOrüldü. BI. KI$I OUIOIIOLDO BingOI'on Kill ilçesinde de gO.enlik ku.vetierinin uDur" ihtanna uymayan Düzgün Ölmez, aÇllan alO$ sonucu OldOrOldO. Düzgün' Ö1mez'in PKK ile ili~kisinin olup. olmadl~1 ara~lI~lhyor. _~KI •• YAKALAIIDI Sürt'in Ptr\'ari iI~esmde ~Opbeli iki ki~iyal<alanarak gOzallma almd .. D.. riye guen gO.enlik kuvvelleri, kimtikleri aÇlklanmayan .e bölücO OrgOImensuplannm ihtiyaçlanm ka~lIamak Ozere ilçeye geldikleri samlan iki ki~inin sorgulamasmm yap,ld,jlm. soyledi1er. $Upheli $lIblslardan biri: nin Uluderc: nofusuna kaYlIIr olduQu .. PKK'mn gOzcti.IUk gOrevini yapt.A1 iddia edildi. (')1\ . , .•..1.ut. YaLCU OTOlIOSO.O SOYDUUUI Diyarbùtr-Siin karayo. lunda bir yalcu oloboso si- Iâhh dOrt ki~i .tarafmdafi sO)l1ldu. . Van'a gittil!i bildirilen yolo. eu otobOSOSilvan-Kozluk ka-. rayolunun "Beklrban" mcv-kiinde Onceki geee saat 01.30 slralannda bir k~inin el sallamasI Ozerine durdu. Yolcu olduQu samlan $lIhsm olobOse binmesinden soma, çalthk. .Iar arasmdan çlkan siUlbh Uç, ki~i daba olobüse girerek yol-' culardan yakla~Jk iki milyon lira para ve e~ya gasbederek kawiar. • 18.08.1987 PKK 'mlIItan'ari' 18.08.1987 .Ad_et _ka,. GItanSUngurlU, MiLLi"ErB koruvucuVu dalla Ö'dürdü 2 lin". hllekln Il ..... Ii.. •••• Korucularla çatl~maya glren teröriStier. • ap,klad6: l'CeZaevlerinde 1244'ki$i öldü" Iki görevliyl blclurcluler BÖlücü terörlstler, PKK'nm yan orgutu alan Snahll propaganda Blrll!)!'nln kurulu$ Yllclönümü dOlaYlSlylaMardln'In Cevlzll kÖyü Ke. lek mezrasma baskm clüzenledl • e .AClalet Saka", Mahmut Oltan Sungurlu. 12 Eylul 19S0'den tlu yana eezaevlerlnde 1147 klslnln eeenyIe, 74 klslnln Intihar ederek 23 kislnln de çesltll olay. SDner GOREL 'Al • ANKARA '~~ (("\nU"\J 0ALET BakaQI M ..... t Otta. Su... rIa, 12 Eyhil 1980'denbu yana sivil ma. evlerinde 1.147 kilinin ... Ii ,le, 74 kilinin intihar etmek ,ur<liyl •• 23 kilinin de Cf,aevi içinde meydana grien olaylar sonueuoldu;unu a"k. lad,. Adal<l Bakanl, Mm/y.1 muha. biri.in konu ile ilgill sorulanm yaDldarkenCfzaevlenndtsade<tbu kl' linin kÖlU muarl1flesonucu oldûgu. nubelinti.S .... rt., "56z ko.. s. ö1ï. ollJll1f IIaIWolank 16 Cfza. • Yl ""nliJI ~akkllda """Ilamla ~ 1ÇIhmtl1l. Bu I6rnlllfr ballkl.d!. ..... 1'1. -0'" l;öv'pdl dava açddl Vf '1IpIa.1 ,apddl. 8 Cfllffi cö,nUtl (flltli hapls ma. laMa çarplmbrk.n, 8 &ö.. vBDI. lit SII(SlIzoIdu*" bel/rlcDe.. k, beraalIfrl.. kara. Vfrl1di" dedi. "Cellevlerlmlzf. bilyiik böll/. mli lU anda klralan .. " bi.a/ard.a .. dll, Ilk il olarak klrabk ctllevlfrl kapalilorak. ler1frl .. satbk kOjDI. Ian daha milkellllllCl oIan, ~ ve eji. Ol~~~ Sunlurtu, tnsan Haklan ~mCgJ nec ~ken "zaevlenndekl olum olaylan de 1181h olarak yapl' Ian a~lklama~;n d... sk~n savClhk. Ian:a IIlc.lcnd'llloc dikkalJnl "keltk. "BunlathakklOdaki bilgtler deg'" lendlrilmektedir" diye konlJllu. (czaevlenndckl kOjuUannd!i'c1. tilmesi amaCly'a Ilbalma gcld,kten bu l'ana bll dlli ICdbir ald,klann, belinen SUDlurt. joyle dedi: tim yapdm"; .. salt blnalar in " eUirl1.. ektedlr, Ipt .. e5lfk ci' tim kunlan. so" al vt kill ... 1ça bi.... ., arttnlml!lJr, Tutuldular il birktmlUleriD Icdl'i .. fiIIItole' Ï\iD tabip. ~ btkiDli. pslkolo&. "" mil ki,att. ptdaao'& pbi "i1.k pt"" ..U iIf Dim..... di. adaml. lek Disyen. u,la "y'Sljiksrltiimekl' dir." taliäkïänd.. Icr la"f!Rdan Köy ko'DUR IHTARINA UYMADI rueulanna daha sonra ~omalik SI- OLDOROLDO lahlarla alel3ÇlldL Tcromtlenn açlIg, alCj uzerine s<yb•• z Çdik, siBinaöI'ön Ki;J IlçfsiDcIf luv<lIl.hlO! alCjlcycrck kaçmaYI b3l'lrdl, iii< kuVvtllerinin ..... ' ibtanna uy. Ola~dan sonra bolgcyegelengUvcnmayan bekçi pusudaki ask""r laIi, kuwellen Iki koy korueusunun rafmdaa ö1diirüldü. Suny.'drn • Korucularla snahll çatl$' e",dl Ile kafj"3¥' So<gu wllklaTurkiye'y. aeçmck ÏSlfYfD A ...... maya glren terOrlstler. nRln Ifadelenne göre. ormanhk la. ". AU !simli bir Suny. gyru.Ikl gOrevllyl Oldürdu alanda meydana gelen olayda "'. lu da yarab oIarak tie 1fÇiriIdi. MARDIN. Mil-HA ,dan 15 kadar oldugu lahmin cd,KiiJ'Dlß KIllIt)' MahIIIesi'Jlde 28 KK militanl.n. HRK (He len ml"lanlat kaÇII.OIayla ijgJhsoY"ll.daki 3 (neu\: babu1 Diqi. zen Ruprlye Kurd;.lan rUj'urma gllJi b"imde surduriilu. ÖI.n, 23.00 ... ~ Kurdistan Kunulul (<rhe. ,or, Ejlerrun HRK (Hczen RlzgaraJannda jancIarqwu ........ ibtasi)tnin kurubq yddönûmünde eylcm TI\C Kurdlitan . KurdIstan Kunu. nyla karp~. Iddiayaaö" yoludiiunlcdi ve iki koy korueusu 01. :"1 CepheSl"nm kurulul )'Ildonuna dn'llll edcn Öl.u'. daba sonduriildu, Rlundegn,ekl'l"nlmcsi dlkkal çckta alq cdildi. Ailr Ylllianan 0Iay önati meydana addi, Il Bolgedekl ejlemlenni 3 yd once ... z, KijJ Devlct Hastanai'DC kaiMardio'iD Maz\aaiI ilçesiDCbail' al O! lanhIC b31lalan PKK'nm bu dmld ... AncaI: tUm çabalara raiUI~ kÖyÜ, Kdek meuU! yakm. ,',Ieml de y,ldonumu ncdemyle du. IlIfn kunanlama,arak ö1dii. IanDda yiiriiyen koy korueulannm ..,nit-dig, samhy"" Maildag,'nda<lrafiDl çevircn bir &/liP mililan ., oll\la 11~,hbasma bIT a"klama Bu arada ManIia'in lmlrqJr iIkUIIlik sordu. KmllepC'deti ceza- \;'pllmazl.m. bolgcj'e komaDdo 00çaillf bajI' llacajI evinde bulunan yatmlanru ziyan'tc hUfnr.in sc\kc()ildiiJ. askcri \'c ~I. lannda .. nm IfÇIlIfk isteym SuripIIpIaki kay koruculan M.b,,I ,,,kililenn böige), gcJcrek,olay ~ uyruklu A ...... W. AI yarah ... ÇeIk .. SI/I~ ÇdI~, leronst 1'.,",,"dJ bllgl ald,kt,,, "~rcnildi olarak cie gf(Ïnldi. . BOlüeu terOrlstler. PKK nln yan Orgutü olan SI lahll propaganda SirIi. Ol'nln kurulu$ yildbnu mü dolaytslVla Mardln'In Cevlzll kÖYu Kelek mez. r35ma tlaskm duzenledl P oDCài ... _ 01- rœ Seayun yu .... Iiden ~ 20.08.1987 Güneydogukan gölü 25 'ölü DiY ARBAKIRISiiRT -(MiL-HA) Slirlin Eruh lIees"ne. bag" KI"Ckaya Köyü'nün Milan Mellas"na baskin düzenleyen PKK milita nia". 25 vatanda$1 katlettiler. Edinilen bilgilere göre, dün gece saat OJ.OO 51ralannda Milan Mezraslna iki ay" koldan gelen PKK mililanlaTi. üe kby korucusu ile bir süre sohbet ettilef. Gôrlisrlledcn sonra. koruculan silahla tarayarak öldurdulef. Bu SI fada Mezfa'nm çevresini saran äleki grubun da otomatlk luick, rakel alar ve el ,bombalarlyla uyumakla Terciiman alan masum vatanda$lann kallellokleri ögrenildi. evlerine saldlrarak 25 vatanda~1 Baskrn snasrnda 3 ki!?inin yaralandlgl. yaralliann Si;r' ve Eruh Devlet Hastanelerïnde tedavi altrna a"ndlkl~n bildirildl. Ote yandan. kafillerin bulunmaSI için bölgede seri operasyonlar ba;;latlldl. Yetkililer. ölen masum yurtta$larJ. mIl'" hesabrnln sorulacaglOi söylediler. Olayla ilglll fotograflarl ve gelismeleri. yannki gazetenltzc1e okuyabilirsiniz--i-: __ ~- 19.08.1987 PKK terörDne "Der Spiegel"de yer_ya[di PKK'dan korkan kürller palise yardlmcl olmuJor DANKFURT (Te/cOman)- ... Son zamanlarda Alman kamuoyunu en çok me'llUl eden konulardan biri Federai SavdlQ1n PKK aleyhine acl~1 sorutlurma va emniyet kuvvellerinin PKK yuvalanna yaptllll baslunlard, Son baSlusonda konuya ll!ni$ a~"an haflallk 'Der Spiegel' dergtsi PKK dire bllinen bOIücû terOr Or. gutünün Federal Almanya Ç8plnda muhalillerine ve Or- ' ver güllen aynlan üyelerine .kartl glrl,liQi leatham hareketlerinèlen Omekler vererek, Federal SlM:1ltkça ba4lalilan s6zkonuau SQfUftUrmanm lar6r Orgülü h8kIanda dall topIamak 98: yeal He gerçeldetUrildiOi kaydedildl. Bertin, Hamburg, KOIn va Hannover gibi büyük .. hirlerde PKK miHlanlan larallndan "\endiOi lahm," edilen cinayellerin faillennln simdlVe kadar e1e geçtnlememl' oImaslna d,kkal ce. ken "Der Spiegel" dergisi 700 bin mark nakrt paranln ale geçirildl!)1 son operasr:;,~~rd:a~~~r:: k~~~e~ dôküman topladlklan behr. hldl. Der Spiegel dergisin," yazlSlna göre son operas. yonlardan büyük raha1slZhk duyan PKK sempallzanlan AvruDa'nln çe,ilh ülkelenn- dekl Alman kuruluslannda gerçekleslirdlklen eytemlerinde Federal Alman pol's" ni "Ierör" yapmakla sucladllar. Hatta Bonn'da bll basin toplanllSl yapan PKK liderlerinden Hüseyin Y,ldlflm, el konulan paray' gerekllse zaria ger; almak. lalehd~ etti. Federal SaVCI- Ilk bunun ûzenne Huseyin Ylld,nm aleyh,"e ru~turma açtl Halohallrda de bir soFederal Savc1I,k görevltlerinln topla. nan dehllen detlerlen~'" mekla mesgul olduklarr kayded'Ien yazlda -~. aylemlerlne kahlmayCll! 1àIIIlarin de PKK .. rOtOnden korklukloll lçln ~derDI Almoft gùvlnllk kunanartna yord.me. olmodltllon" beltrtlld. Yazida ayra. Türk Millt. Istlhbaral Teskllall'n," kürtCÜ brgUtIer araslna ni18k SO' kabilmek .çln faaliyeller 'eens,"de oldu!)u öne 'Ü1üldu 39 20.08.1987 Tercüman PKK. Güneydogu'yu kana buladl Dogu'daki katliâm üzei"ine Türk Parlamenterler Birligi'nden BÖlÜCÜ KATliAMI: 25 OlU, 30 YARAll: •• SIIRT/ERUH (UBAI-Ya- Kdlçkaya köyü Milan lllt;zraSlnl lki grup halinde hasan Yilsadl~1 aynltkçl tt~r!ir örgutü üyelcri löy koruculafiOl teslim olmaya ça~lrdl. Bir grup köy karu- culaflyla uzun süre görü$Üp. daha sonra oolan kur$una dizerken. mezray~ yoketmek amaclyla çevrede me\'zilenmi$ bulunan ikinci grup da köylülere salchrch. Önceden betidenIlli~ hedenere roketatar. bomba \'e makinah türeklerle saldlran aynhkçl terör örgülu üyeleri mezrayi bIna bularken ço~unlugu ka- ki Emh \'e Siir1 devlet hnstanclnrillu nilkledÎldi~i. IIi helirlli"~r. Hu arada ici:;;\t.Hi Baka111YddlTllll Akbulut. ola~a' nelstü hai bölgf~ vahsi Hayri Kozakçlo~lu. Janriarma :\sayi,$ Kolurdu Komulalll Korgeneral Hulusi SaYIll \'e ErnnÎ\'ct Genel Müdürû Saffet -Arlkan Bedük, PKK'I1IIl kana buladlgl Mi- lan;e~krl~Î~~tn ~~~~ko ter. lerle giltigi Klhçkaya fövü \'e Milan mczraslyla Eruh'In operasyonlarm çok geni~ bir alanda klskaç operasy<r 25 ki~iyi katlettiler. Bu arn. da 30'u a.$ktn köylünül) dp. \ <ualandl~1 bildirildi IIglliter Y;'lraJ~lann en yaktnda- Ömer Baykara (351.Nurean Baykara (10), Ali Sever (651, Hayre"in [soya, dl belli de~i1) (64), Halil Aa\'kara (60), Muhabbet' Oemir (50), Habis Demir (5), Hamide Be~ta~ (75), Sehriban Be~ta,~ (35), Kadri!,e Be~tai (14), Sabriy. Beila~ (12). Hazine Be~ta~ (7), Naciye Be~ta~ (3), Zeynep Beita~ (6), Hael Be~ta~ (12), Fuat Be~ta~ (7), "Conifer; bilerek yo do bilmeyerek destek/eyen/er on/arm suç ortagl 0/maktan kurtu/amaz/ar" HABER MERIŒZ.I ün'in Eruh ilçesi Milan mezrasmda 2S Ylltand~l' mmn bOlOell ~klya tarafmdan katledilmesi llurine TOrk Parlamenterler Birli~ Istanbul ~ubesi'nce BatJb parlamenterlere bir mesaj gOnderildi, Mesajda, "böIücö caaIIerI bllerek JI' da bilmeyerek desteld.,eDleriD oDlanD .aç ortat. olmaklan keDdlleriDI k.nanDIQKÙIan" irade edildi. S ENKAZ'ALTINDA KALAN VATANDA~LAR Bahar Narin (3 günlük Narin (28), (4), Mediye Narin (5), Sükrü Narin (271, Süleyman Dündar (10), Kemal Demir (41, Sahin Sever 133), Behiye Sever (551_ Sabriye ~~~~~nd~r~~~~~~t~~' !öekC: bebek), Halisc Nann rek kaçan teröristlerin aranmaStnln devam ettiAi bildirildi. OperasyonlaTln hava harekatlyla da èestek. lendigi helikopterlerin çok alçaktan uçarak karadan h:~~lt~f:t:~kibi destekledl~i Öte yandan, Böliicü tcröristlerin haskllll sonucu hayatlaTlIll k,\\'bp.den vntanda~laflml- ~ -?üylp.: Dr, !byreltla &kme. Ile Sekreter Özer Ölç, imzaIanyla Balm parlamenlerlere gOnderilen lDeSI\ida. "GlIao,dop bêiIgemIzde Iiiriip gidm >oe al.. , Ianuua leriIrlID lamIç ömelderiDI IqkU eden caaiJl" De l)'IaaJertaJ bllerek JI' da bllmedea dnteldeyea Ye)'II ........ dit ........... öooIIiIde pulameakr ~ ~ 16ftv aydJk" denilerek bu kurulu$1ann Ile lti$ilain lœadilerini TIIrkiye'nin dosllu~ndan yoksun bllakmak aorumJulu~ndan korumalan lavsiye edildi. Mesajda, "Canlleri bilerek ya da bilmeyerek destekl.,enler SS milyonluk TOrk millelinin gOzOnde onlann suç ortaJI olmaklan kendilerini kurtarnmazlar" denildi. Hakkari'- nin Uludere riye gezen bir 8skeri araç teroristlerin dö~igi mayt. na çarph. Patlamada 1 cr 'l.ui klmhklefl ~~ .. ASKERI ARAÇ MAYINA ÇARPTI: 1 ER liEHIT ÖLEN \'ATANDA~LARJN KiMLlKLERI dm ve çocuk olmak üzere I Batl'va ... esaJ •• ~acil~] nynhkt,.:l tcrör örgulü 1'1\:1<. Siirt'in Eruh il. çesine hf1~h Klhçkaya kö\'ii Milan mezras!nl iki hamlcdl' Lw,l buladl. Önf.e 3 köv lorucusunu bllp.oen 8Vflhkçl tcrör örglitü mtmsuplafl. naha 5011r;l çogunlugu kadlO VC çucuk 25 ki$iyi katletti. 30 b~lyi de yaraladl. ilçesinde ,?chit oldu. bir üstegmen 4 er yaralandl. dev- JfaVln/anan "Et-Tallatü'l In île 20.08.1987 .Parls'te ~ ArablJfe"nln 21.08.1987 Iddlas,: 22.08.1987 'I Suriye'den Apo~yuistiyoruz' Tommtay'ln üzüntüsü • Kemal BALel • • , Fransa'nln baskent)nde yaYlnlanan EHallatü'1 ' Arablye (Araplann öncü., SÜIadll der_gi,PKKlider) Abdullah Ocalan'tn ve ,örgüt üyelerlnln Bekaa Vad;zj'ne gönderlldlk)e-' rlnl' ve ,Apo'nun Türklye'yl! ladesI' konusunda da gÖrùsmeler vaplldlglni bildlrdl" .', " e OergI, Basbakan (5nJ'în sann zlyaretl sirasmd:t , ,è macldellk b~ gÙ~e1lllk aniasmasi ImzalandlQIni ve temaslami bu anla$ma eerçeveslnde yaplldlgtnl, da bellrttl 40 eArapça yaymlananderg)de,Özal'lnsamzlyaretlardln'dan PKKmllltanlan ve Abdullah Öcalan'InlApaI Türklye'ye ladesllçln gOrüsmeleryaplldll'll Onesürüldü Iltrgi, "lyI babtr alan kay, " ANKARA, OZEl ~p ARIS',é .!J Arapça olarak l'a. ymlanan "[Hallatü'l Anbly." (Araplann Öneu.u) adh d"gi, PKK lid.ri Abdullab Öealan ile PKK militanlanmn Lübnan'daki Bekaa Vadi.;'ne gonderi)diklerini bildirdL Irak Baa. Partisi'ne yakm olarak bilinen d"gi, Su,iye hukum.tinin, Ôea'an'm Tur\iye'y. g.ri v,,;lmesi için gÖlÜlm.1eryap~dl8Jm iltri surdu, Lübnan'm Bekaa Vadisi d. bir .uredir Suriye kuvv'llerinin dtnetiminde bulunuyor. , Hafiahk d"gi, B3Ibakan Tur. guI Ôlal'm $am ziyareti !I""mda ;mzalanan dokuz madd.lik guyenlik anlalmaSl ardiadan Suriy.'deki outim PKK u.l .. inin B.kaa Vadi,j'ae !almd'g.nl bildirdi, naklm" dayanarak yerdig; haberde, Apo adlyla bilinen Abdnllab Ö<alan'm, $am yônetimi tarafmdan Turkiye'ye geri verilmesinin d. "uZlk blr IbUmal" olmayacag.DI savunuyor. Iltrgi bu arada, gUyenlikan)3Ima.mdan .onra Turkiye.Suriye !Imnna yakm bolgede~i eyl.mlerin' azaldlilna dikkat çekiyor, Suriye' nin bu Ulkede saydanDln lOll bin dolaymda 'oldulo samlan Kurt!er ara.mdaki PKK sempatizanlanDln Suriye yetkililerinee "mecb.ri ikam.te" tabi lululduklanDl' da kaydediyor, Iltrgi, !!nlra yakm höl, gel.. de Y3layaalara köyl.rini t.. k •tmeleri l'a da kendil.rini liyarete gelenleri Suriye makamlanna bildirm.leri taliman yerildig;ni beliniyor, HAKKÄRI RUH'lakl kanll PKK eylernl, Clndoruk'u va OYP'II1eri hayll etklleaL Clndoruk, bOlgede bulunduOu blf Stra. da olaYI duyunea, Eruh'a gilmek içln çare arad!. Ya-. reI asker! makamlarla yapilan temaslar sonuçsuz kahnea, bu kez devreye Musa ÖAün Pa~a glrdi ve Genelkurmay nezdinde iki helikopter saQlanmasl lçin girl~!mde bulundu. Muel ÖAün, gece evlnde ula~abildiOI Genelkurmay Ba:;;kanl'na Clndaruk ve mll/etvekilleri ite gazeteciler içln Imkàn varsa ikl adet helikopter aynlmaslnl ÎSledi. Tarumtay lelelonda hayli OzgOndO, "Genel B8~kanl",z' dan ve gazetecllerden lat.klerlnl yenne geUrmeye ImkAnlm [El r'::~~~~i~~i t~:lt~ ~a:a~~~~~.~d~O~~~ I~elmenll~~¥erum. Iki asker aras IOda geçen konu,ma hllzOn verlclydi. Dev. . letin Imkânlan yeterslzdi, bölgede operasyon için yaterli araç slklntlSl vardl. Van bölgeslndekl iki adet helikopterin hang! .is i~~e~l~~ll~n~~~~~~t~~f~~~~k~~~~ny~~aci~~i~~~ olmasl DY? hayeti lçlnda OzOntoyO larlfslz boyutlara ula~tlflyordu, OY? otobosOnde sohbet ettlQlmlz MUll ÖOOn, ekonomlk va sosyal Onlemlerln uzun vadeli 0imasI08 dlkkat çekerek, !ki ko. nunun altlOl ~Oyle çizlyordu: "Öneellklelkl teçhlZllt g ... klr, MuU.k. zlIl11112 kl,lIIk gece Iydinlatmah v. gece g6rU,IO hellkopterler hlzle ahnmah. dir. SugUne keder ahnmaml' oImlllnl doOruau yadlrglyorum. 100 mlly.rl1k blr proJe bu, Am., ... dor kl, hOkUmet bu konuda duyarslz. Ba,bakan Göcek'tfl latlld.yken. Ankera Il. ko . nu,ablliln dlye 20 mllyon Uraya geçlcleentraJ kuruldu. Ama, hayatl önemdeklletlhbarat lçln para bulunamlyor. De'alar. e. aöyl.dlk, bölgedelhb.re deOlI,lsUhbsr.talhUyeç vsr, Amu, ye'kUller ne yazlk kllhbarlera raAbet edlyor ve yanlhyor." , , 22.08.1987 ~ürk ~ -'---~ ,. , .. • ., yazarlarl ne dlyor? > BaSlOllTUZdän seçmeler ~ Önlem!... PKK Bu. y"'" 25 can k,yO Doha da Iuyaeak. uzun er."h blr kayga Onlernl de UZlM1erme göre almak gerekir ~IY."'" NlIlü _" yo da __ duruma günduz. leri hIkJm" gibe tra"komlk 3Çlklamalar da blr yana blrakllmalodlr. Bu son satdn:SIn heme" öoce PKK. Atlna ve Briilc.et'de ~ IopIanblan àJzenleyerek, "15 AOuetoa" gUnünUn PKK'nin sdahl. sava$1 ba$'IallJOl gun ... al< llan edI~. PKJ( sozeusu IIv_ HilMyln Abna'da àJzen!ed'g' baSI"I IDpIantlSlnda. 15 AQusm 1984 tanhlnln AbcIuII.tI 0caIan tarahndan ba$latdan S1lahli _non ba$langoo okluijunu8(,kl,yo' PlO( siIahIt bar 6rgÜt Bu silahh örgut adlna Avrupa ba$kenllennde 8Çlklamalar yaptlmaSine nasal IZI" venltyor? PKK. 1978 ydtnda kurufdu Ayrlme' orgutlenmeter ... IIden HeIlI ~ •• r'ln 1977 Ylllnda "Te...... d blr ba$*œ. aynme_ orgute ba~ll bu V_ 1984 ... sap1as'yorlar. TKSP, .PKK, ........... lIIr k"lnin komutan&anna göre .,leyen bIr kamp10 ve elnayet ilrgÜ1ÜdiK" dove 8ÇlI<_da Bir Rum gazetesienin bulunuy()( l "MiT Federal Almanya'da, HoUanda'da, Oi!Inmarka'da PKK'mn otekl Kurt orgutler de çatl¥flaKOMKIIR lie PKK a,asmdaki ça",ma. 3 lA&1967 gunu PKK tarallndan KOMKAR Yonetrm Kurulu uyt!$ Ramazan AdIgOzel'en öIdurulmesl r'e rylCe aJev~n1yor. Terorun blr manbC' vat. Bu manbQl gereOi glbl kavraytp dej)erlendtrmeden anlern SImek. devletr yenl yanl~lara sürùklÜ)'Or. Gazle gorUnen yanlgtlardan de'Aet adlna LEFKO$A, AA bin. yaymlanan Epi. rJ{lIBRIS'mgautesiRumMiTkeSlmmde ~keri II< glzll haber alma "e,klyan," kökù k8ZInd!" dlye basmakahp açrklamalar yapmak... PKK. bu açddamalan, "silahli propaganda araa" say.p, bu açtklamalar! Izleyen, uç b~ saal çdie. "güç lÖS'terlslnde" bulunmek IÇIIl bu 'alçalrça CM18ye~- brad ö,gulu MOSSAD'm, PKK')a kari' iiblfllg, yapuUann! Iddia elll. Gaul<. MIT mensuplannm. Bab Avrupa'dan Akd<niz ülkelenne giden PKK milllanla"n! "led,. ;ini, MOSSAD'm da MIT'in faally'<tIenne Guney K,bns'l1 V( Ortldogu'da yard,mCl oldugunu öne sü,dü. GIlete, Türklerin kanllian eie g.,mn .. ; hallnde Btr ba,ka yanl~ da PKJ('f1In yalrllZca yurt dosmea örgutlendoO' izle ..... yaratoco 8ÇlI<1ama- 1!ll15 çaJ""",larona .(lIrIok verdi, AAGK (Kurdistan Holk Kurtulus Orclulu) ... E_ (Kù,dis'an Ulusal Kurtulus Cep/leIl) bu amaçla kuruldu Babk .tlhbarat servtSlen cc*; IYI blllyoriar kt. PKK tw sdahll örguttur. Sunye'de ba$ta, "Ze. ..~" oImak ùzere bI.çok kampta Dannan ve leror eO,tlm, goren PKK NATO karargAhlannln bulunduQu Bruksel ba!>ta 01.mak üzere. genelhkle NATO ulkelennde Orgülleniyo<. PKK ile kOMKAR (Federal Almanya KurdIstan ~l Oerneklen) ve TKSP (T urklye KurdlSIan Sosyahst Partlsrl Avrupa sokaklannda he- lar yapmakbr. PlO(. hem yurt oçinde. hem de yurt dt$lnda orgutJenfyor Rem snr Otestnde hem de yore haIu içInde! mantlgmdan Çlkan bir ~ka sonuç da PKK'Oln bundsn sonra bUyuk kenlterde Ye yurt dr!>mdaki lemsilctlere y6neMk eytemlere 91rr!>me olasllrQldlr "ASALA"n," Illedog' takbklenn ,imdl de PKK taraflOdan IZIeMlOSI $lU;If'œ. oImamaItdlr 12 Eylül Oncesl ve sonra&Inda YIXt Ölfindakr Ermenl terbriJ, yurt IÇlndeki IÇ teror ite birkkte yurutuldù Devie! bu ter6re ..... yenik cl4lû: devlel yonetlml el deQ~tl El deO~lrken de orgutlemyor, Terèrun S1yasal re/lm iddiasl: i1e MOSSAD PKK'ya kar$1 i$birligf yaplyor" Ian suruyor, yrs lere gln~lyor. lerorlSderce öldUrutmeSinden soma Ankara'da S8F öOrenclSi AbduIeh Oe .. n, bu aYflmel hderllgtne gob,.d, Iororll' ....... PKK (K.:.dill8n ~, PartlSi). yIllan ..... nda soIahIo OrgUllervne 24.08.1987 ~ bazlëïTemlerde bûÎunâi>i1ecei!yolunda Rum yöneUmme jU bllgJierin ullJllnlchimJ YlUlI: ï: Turkiye, I,panya'dan Suriye'ye kaçak .ilah gJ,ug,n! göstmn delili Rum karasul.n içind< yakalayacaIJ, 2. Güney IUbns'tan KKTC'ye tedhijçil<1I1r.[mdan saldm düz<nl<llirilecek, 3- Türkl«, böliieü qk'yaya kIIfI Ç1k.r1annl korumak t,in Güney Klbns'ta SIDIrh bir hsreUta &irilOCek ba$k~tl. PKK oIay,na da bu IlÇ1lardan bekop. OnIeml oI.aSlhklaragore almakta yarar vardlr. bu 22.08.1987 .. Ozel timler, Janaarma ve komando birlikleri bölgede , ze ile çetinkaya grubuna bagll , l i I , I 'I Apo'ya iSpanYOIsilahl UNEYOOGU'da kanll .y. l<mlerini lürdüren PKK mititanIaruun iiurinde bulunan silahlardan banlann!n hpanya taraflndan IUbns Rum k.. imin. la. _ olduklan bdirl<ndi. BIlbakall TUflul Oul'In 23 T.mmuz'cIa bu konudaki IÇlklamasmcla, "Gïlf'doP Aaadola'da <le aeçlriln b.. ZI sIIablana Kib", Ru. bal ... üurt.de. I<vk edlldIkItrlse cIalr ~1IdI"1IÛZd< knloklIItliivordlt. Bu ks.odar re.... bela<ltrlt ka,o •. bdar" l<kImd.ki ifadesiniJlltpllly.' dan Kib", Rum k.. imin. bu lilahlann I&blmll olduluna dait r.. mi Ctvabl i,.rdiJj ölreoildi. Güv.nilir kaynaklardan a1d'l1. mil bil&i1er. ,öre, 1986'cIa Gün.y' dolu'da te,öriJtJ<r< klfll yapdan bir operasyonda üç adet Sill marka !spanyol yapuro tilah .1. ,~irildi, ~ Bunun iiz<rio< Türk y<lkili makam. Ian, Madrid hül:ûmeti nudind. ai"lim1m hajlayarak, bu tilahlann PKK'nln .till< ,eçm.den önce n.reye sauldlUan hakkmda bilai II, ted'llPanya hukiuneti, .. ri numaraIan da belli 01.. tiIabJann Klbns Rum kesimind. liDwol k.nunde (aallyeti. bulunan lu," T..... adb bi, finnaya 100 ad<tIiI: bir parti hahnd. saulm1l olduivnu doiruladl v. bununla iJaili belad.ri de An. kara'ya ,önderdi. 0, Iilalun .. ri numaralan JOY' le: 1648131, 1658706 ve 1631913. Bilbakan T.fIlIl Oul'In KIbns Rum yön.lImini bu konuda .. rt bir dill. uyannlSl",n bu IOmul kaDJlIara clayanchl1lÖyl<niyor, Nite!ÏDl Tùrk bül:ilm<ti 'Olen aYln iOtiIänu doiru bu konuda Birlei- I lIIif MiIIctIa <lCIId SWeluIiii'Jl( de bir lIlCktup PclerdI " IIblll Rum kaimiuia. u11111ororu1lC1'6r oiayiaruu tIloh llilayaralt datek. ledlJiaiD tÜIII BIr\qaûf MlIl<tl<r ùydcrio< bu ,. blIdiriImaùli ittIdI. Safboku OuI'ID lib", Rum yœcdmlac y6adIt lÇIkIamoIannda oynnu ~ " Ita,.upil14 ülkeyi bdirtataDtlI TDIW taIÜIiIIdc XIIInI Rum y61MIimI, AAkara' .. bu Iddislaruu recIdcUl. IIblll1111116zciuü Ptt. .. VOIUrWIo, oIir luqIuI,oII Id, , .~ 'i . I ~ .• J - lo8IItI& .... Jtoelik ,.ydaoa " fekIiDdc bit lÇIklama ~l Kllt/llere /Ilnet SIIrI'm Eruh 1Içesme bag" KI/'çkaya k~yO Mrlan mez. rasmaa PKK m/Manlan tSf3fmc1an kat/ed/len 25 vatanda~/mlzdVn topraga venfdt yaparU TÙfkiye'yi suçIadI. " 41 , (Devarn ) 22.08.1987 ~ pii(;iâIii bùyuiGüjëräsyon • • ihsan DÖRTKARDE~ • Saylattin ÖZGEZER • Ba~ir AKSU • Faruk BALlKCI • SIlRT (Mil-HA) YRILlKÇI PKK militanlanfj\l ~mn Eruh'ta dûzenl,digi son katliamdan sonra güvcn. lik kuwetleri Sii,,'in Eruh illesin. de yogun operalyona balladl. Sii" ve Diyarbakll'dan gönderil,n lak. viye birlikler, helikopter desleg;nd, aramalanru lûrdûrürk,n, h,nüz "g. eak temu" sagIanamadl. Ancak PKK miliulnlanndan bwlanmn kiinIikleri bclirl .. di. au arada Ilill,ri Bakam Yddutm Akbulut40 yeni karakolun aeil olarak kurulaca •. 81m löylcdi: Sii,,'in Eruh illesin, bagI, Kd'l' kaya köyû Milan mwalmda düzen. lenen 19'u kadm ve çocuk 25 kilinin kaUediimesi ûunn, g,nil çaph operuyo .. bajlandl. Diyarbaktr ve Sün'in yanlilla Eruh'a ~lInak'laIl .takviye birlikler scvk cdildi. Jandarma, komando birliklerinin yanl Il' ra, Emniyet G,nd Mûdûrlûgû'oc bagll öul har,kâl untl,ri de operasyona kauldl, Operalyonlarda FmdJk, Baggöu; Kiliçkaya köylen kanl kanl laranllk,n, hdikoplCrier d, hava destc&i sagIadJ. Bölgcdeki ope? rasyonIari görcv, dûn bailayan Oui Kolordu Komulam Korg,neral Huhili Sa)'UI'm biual yöncttigi vc operalYOnun ,n kûçûk aynnulma kadar iIgiI,ndigi gözl,ndi.' Bölged, yogun bilimde lûrdûrûlen operuyonda 37 kimlikllz v'ya lûpheli gözal. Una ahndI. Gözaluna ahnanlarla il. gill sorullurmarun lûrdûrilldûgü ÖBrenildi. Bu arada önceki gûn Tunceli kenl merkezind, bir polil otosuna yerl'Itiril,n pallaYlemm dinamit 01. dugu kesinlik kazandl. Tunceli Mil-Ha muhabinnin ha. berine göre, kent merk,zind,ki luriltik olClin önûnd, park ed,n livil polil ololunda paliama m'ydana CiOzüdOnmü$ mllltaniati eie geçlr- • mek amacly1a katllamln gerçekl~tlrlldl{ll Eruh ve çevreslnde sürdurülen operasyonlara Jandarma, komando ve harekat tlml katllrycr g,ldi. Patlarna üzenn' polis, sorUI' .tunnaya geçu, Kimlikl,ri bclirsit killlerce yerl'lunl .. paliaYICl madd,nin bomba oimadlll, dinamin,n ibaret oldugu kesinlik kazandl. Araçta, önernIi o!mayan hasar m,y: dana geldigi, can koyb, veya yara. lanan bulunmadlg, haurlauldl. Sö, konusu olaYID PKK veya TKP-Ml Partiz.an ôrgütüne rncnsup militan. larea gerl,kleltirildig; samhyor. KIMLlKlERI BEllRlENOI PKK militanianndan b321lanmn kimlikleri belirl,ndi. iki grup halin. d, Eruh'ta raaliyct gÖlteren terönlllerin baskm ilin toplandlkIan allklaodl. 10 T,mmuz 1987 tanhind, Eruh'un Çdik m,vkiind, girdig; si. lahh laulmada ölû olarak d, g'li. riI,n eski din görcvli~ M,bm" Ok. lay'm ,I,ballhg,m yapug, terörist1er v, gruplan löyle: Baggöz, grubu: Le'g1n Edn, Nezlr Dayan, Zekl TurbaD, Ömer Baykara. Ç,unkaya grubu: F.. zI AIdln, Murat Aydin, Ömer Kaya, Om'! Emllk; Ram .... Kapahgöz, Ömer Yaprak, NUI"t Düodar. Mitan mezraslOa düzcnlenen buklm Fmi Aydln'ID yönettigi ke. linlik kazandl. Sä, konusu kallia. mm M,bm,t Oklay bir arkada. 110m güvenlik kuw,tlerince ölü el. geçirilmesinc misilleme amati ta~l' dl81 öne lürûldû. CESETlER KEPÇE ILE ÇIKARllOI PKK mililanlannca atel< v,ril'n ve bombaIanan cvlenn enkw alun. da bulunanlann cesclleri ve kopan parlalar, domlerl, arandl. Eruh'a bagIl Milan mmaslDdaki oIayda saldm sonunda yerl, bir olan' evlerin alun da kalanlann cmtien v, v, I - PKK kat/iam/R/R ald/Rdaki ac/gelçek: v, Katliaml caminin damlOdan gören imam SababanlD Talu, 018)'10 :19~Pllll..mJlll SÜl' üz,nnd,n atamayarak, alag, in,m,dig;ni söyl,di lunlan anlatu: "Yalll.amlZln,luldlm,Damda uzanmak ü.... kallIIm, 20 daIdka geçmedl, slJablar paW. Köy, !iç Ianlta. lII11mqu. Blri 'Herk,Ii öldûnin, kimseyi sag b"akmaYID' dlye bap"yordu. 9 lanednl gö,,' bUdim. Köye pr.. telÖriJtler 'Dev. I,tini, mad,m 0 kadar gÛllû, m'murunu niye bell,yemiyor7 Siri d, 40-50 bin Iiraya salin aldllar. H,. pinw öldûrebiliriz, kim .. d, yardlnumza gelemez. Bu olay lit, dm olsun. K,ndiniz, çekidüzen venn. Eier adam olmaz, kendinw satmaya d,vam ,dmeniz yine g,lir tek eanh buakiiii)'li' dedl. SoDll da çfkip III1Uer." ÇATI~MAYA GIREN KORUCU Bir sU" terörinl,rce lllahlanmn blralulma.u için tchdil cdilen köy koruculan arallnda bulunan All De. ntlr, annesi Mobabbel, locuklan Kemal, Hablp Demir il, y'g,ni SO. Ieyman OOndar'm Apo'cular lara. 22.08.1987 Kurtarlcl, 7 saat gecikti IIRT. EnJh rIDdan kaU,dildigiru anlaurk,n, aiKadlr JiIario il, ~yblDUl Balçtd, lamamak için kendin;' zor tutuyor. terörilli,nn kullandläl silahlann du. O,ntlr, olay, löyl, anlalu: m,rmil,ri ûunnd, Arapça ywlar "Her zaman oldulu IIbl dller oldugonu bildirdller. SHP millClV" klly koruculanyllbh\lkt, pUlUday. kill,n olay y,nnd, gazetecilerc merM. BlnIeo at'1 .tlller. Köyün ber mil,n gÖlter",k, "Bo ko.uyu .larIIuu lIIID1lIardJ, BeUd de 60 kl. MeeUs'e Kötü"'elI'" d,diler. Bu pydller, Kalelnlkonarla at'1 açt,k. arada DYP G,n,1 Bajka .. HOsatan IODIl, bomba da atldar, Oç ay. m'tUn Ondol1lk, Hakkâri'de yap" l'''p, lIç ayn evln "rtllnl saruäl konUlffiada köy koruculugo sisDII!lJ. Bize, 'Korucular teslim olun, temini ele~tirerek. llDtTletlD bon. bizimle baja çd<arnazsuuz. Bunu billarda yqayan ntaodlll "klya gi. miyor musunuz. En bùyûk Apo' dl. bl g/lrmey, balda yoktur" dedi. y. ballnyoriardl." TORK PARlAMENTERlER GOZALTINA AliNOI KURTUlOU BIRlIGi'NIN MESAJI Milan mmu, buklmndan k,. Tùrk Pariam",terlèt Birligi,B". sa bir süre önce militanlara yardlm kana Halrellin £rkm,o (j,nel ,nigi gmklesiyl, gözaluna ahnan Sekieter Ozer Ölçmen imzasJyla Ba80 YllllDdaki Bepr Narin ölûmd .. uh parlam,nterl,,, bir mesaj gönkunulurken, kanh balkIDda 8 ya. derdi. Mesajda, 21 kilinin öldûrülkImm kaybetu. Basklndan 40 laal dügû son Milan mezrasl katIiamJ k,önce gözaluna a1man Be,lr D,d, nanarak, "Iç bill! diipnlDl bu CI.. rbest bllakrldlktan sonra mma. nU.ri kOçük Ityul Ç1kar belaplan ya gel,rek cenazel,nn bllllDda uzun 'lle mUß ya da mlDeUelllUl pll1alùre gÖZYlll' dàk!O, eanilm lnnelmenter 10l1lmJarda dn\.kleyen d1er yagdlrdl. Bepr Narin 8özyalla- • j...t adamla".a 1I1kderinl TlirkIn arasIDda "Oilnmu bile llldllren ye Cumb.riy.U'nlo dortl.tu.dln CIlIIIe" ben oud yatakbk ederim" yOklon btnkmak IIX\ImJulutuDdan diye konultu. Itendllerinl kOl1lmalann. ta\'1lye AKBUlUT: "ACll OlARAK 40 ederll: .d.!ni)~L_ KARAKOl KURULACAK" lçillen Buam Vddutm Akb •. lut, GOneydogu'da yenl ek bir t,do bit alma}'! dÜlunmedikl,rini, 40 yeoi karakolun acil olarak olUjlurulacaIl.. biIdirdi. GIRAY'OANYAROIM SOlO Baymdlrbk vc !skän 8akaru Sela Gl(», <lûn labah Milan marasma gilll.:BaskIDda yalunlan .. kaybeden köylùlm ballagIlll diIey,n Glrty her tûrlù yardumn yap~aca8Jna dair söz verdi, SHP'NIN loolASI SHP Diyarbakrr m!IIotv,kUlm 'bO;Jûkl, Ilkaniabildi. Çlkanlan cc,l"lerd, ball organlann <ksik olduäu görûldü, BunO'n ümin, Köy . Hizmelleri'nd,n k,PI' 8,tinilmk, aramalara bu yolla d, .. m ,dilmesi kararlajllnldl. K'Ple il, Ylkmula, kaldmhrken, paramparla DI an ce.. tier gü\lükl, bulunabildi. "Sill KIMSE KURTARAMAl" Milan mczraSlna militanlarca yap~an balkIDI yalundan gören köy Îmanu, lerönltl,rin öldürdükl,n insaniar ilin "SO bin lIrIya lIU1dJnu. Adam olmll".", blr daba gelir, b,plolzl öldürürüz" diy, bag"dlk. lanm löyl,di. H~,~~,_qet S SlIrt'ln Eruh lIçeSlne baOh Klhçka . va kövO Milan mezrasma düzenfenen, 19'u kadm ve çoeUk 25 1.<1$1nln katledllmesl olayma karJ$an mllltanlarin klmllklerl saptandl (Hürriyet-hha)lIçesi'nin K.llçkaya SIrIiak tlçeleri arasmd.ki Ilk bölgede, havadan d. dagheli. Köyü'ne balh Milan. ~1elrasJ'ns baskm düzenleYlp~' cuk kadlO deineden 25 masum yurt~lmlZJ kalleden bölücü c~klyantn yakalanmsfil için opcrasyonlar de\'am ederken. c;all~anm C;lkllgl yen~ en yakm komando hirligine Ill'nu:n haber verildigi halde güvenlik güçlC'rinin olay ycrine lam 7' saal sonra ula!}Bhildigi saptan- kopter des"teginde operasyonlar geni~letilerck sürdürülü)'or. Teroristlcrin. Klbçkaya Koyü ile Milan Mezrasl çevresinde bir Ylldan beri barmdlklan. .köylülerden dest.ek gönnemeleri üzerine bu eylemi gerçekle~tirdikleri istihbarat birimlerinœ belirlendi. Bu 'arada. katliam yapan' 50 kadar leroristt.eO 2O'sinin. biT ay önce rirken kullandlgl iki tl'nek(' benzini. olay günü Siirt'leki bir benzin istasyonundan aldlklan belirlendi. Bu arada operasyonlar slrasmda. çevredeki 8 köyde ~uphcli göriJlen 25 k~~ nin gözallma ahnd~I, kalliaml. bir süre önœ ölü ele geçirilen, PK K 'mn Eruh sorumlusu "Mehmet HocR". kod adh Mehmet Oktay Ile aranan "Selim" kod adh Fevzi Aymn'a bagh. mili~anlarla ~ir grup sempatlzanln g~rçekl~tlrdigi 3Çlklandl. Milan Mez.r8Sl'nda enkaz kaldlrma i~lemi dûn tamamlandl ve çal1~da ölenlerden son olarak 4 Y~ln. daki .H8:~ise Narin adh klzm cesedl dun çlkanldl. kod adh "Mehmet Oktay'lß grubu"na. 15'inin haien aranan "Selim" kod adh "Fevzi Aydm'm grubu"na bagh 01dugu. diger militanlann ise '''de~re olma.rm~" ve 'civar köylerde barman sempatizanlar olduklar1 bildirildi: Op:erasyonlar slTasmda, 5 gün önce Kozluk llçesi yakm. laranda bir yoleu otobüsünü durdurarak yoleulardan 2 mil. yon lira \'e ç~itli klymetli ~ya gaspeden 3 soyguneu. ~Irnak' m d:t~hk kesiminde sllahlanyla birhktc de geçirildi. Kim. 'Iiklcri açlklanmayan ooyguncu. lann. or~ÎJllc ilgili olup o/maril' 21 3;ral;Öllrlllyor. Öle yanrian, lcmrisllcrin kaz kaldlrma ÇaII¥T18laI;1 ta. mamlanQ,i. enkaz alli!1d,a!1 ö!ülcr arasmda olduAu bildin. len 4 ya~lndaki.Halisc Narin'. in yanml~ eesedi de ç'lkaIlldl. gelledi. Köy korueusu Hayrettin Talu, basklnan saal 21.15'~e ba~amasma ka~m guvcnhk ku\'\'etlcrinin aneak sabah saal 04.00'le gelebildigini sOyledi. Teroristlerle ('alt~8nlß saal 24.00'c kadar suniugllllu l'>0Y. leyen korucu. saldirganl!lrlll. saal 23.00'te köyun eleklrlklcrini kestiklerini belirtli. Bu arada, mezraya en ya. km köy olan Kavaközü Kayü' nde sHah sesleril)În duyul. dugu ve burada bulunan ko. mando birligine köylüler lara. flndan hemen haber verildigi ö~renildi. Kalliam yapllan köyun muhlaCl Rc~it Be~ta~'m evinde bulunan lelsiz ve silahm tcroristler taraflndrm ahndlgl. kezi'nce gorcvlendirilen Diyar. baklr Mill{'lv{'killeri Kadir Narin ile Se)'hmus Bahçeci, katliam ger<;ek1e!ltirilcn Milan Mezrasl'na giderek incelerne-: lerde bulunrlu. Koylülere ba~- ~<trei~~~i', miydi?" diye SOTU. yöneltti2j ve bu lelsizden jandarma bir. Iikleri ara.",nriaki kon~alarm dinlendigi l>clirlildi. Güvenlik ku\'vetlcri .. evlerin yakllmaslo'. da kullanllan iki teneke bcnzi. nin, önœki gün Siirt'teki b~r bcnzinliklCll ahndlglnt lCSplt ettiler. Gün('ydo~u A.nadolu'da uazl tes.isleri açmak, baZI lesisIl'rin de tcmelini atmak için bölgede bulunan Baymdlrhk \'e Iskân Bakaol Sara Girsy da: Milan ~1ezr8s1'na ~idert'k )ùitÎiamda hayallOl kayheden. . ~~~;~~i;~~I~v~~~'~n\l~~;;:1 \~;~;~~~~lüu~ee~~~~IH~~ OPERASYON. ~:. Kana SOROYOR.,. doymayan benzin doken.'k 'ti'rorisU~- rin yakalanmas! için ErUh \'C yakuklan: k:~~~~~~r~Ö~lc~r;:\~k~~a Sükrü Narin'in l'\'I~rinin köy k7.~ l'n. Dünyada müesscsc yoktur. rindeki insanlann bölgenin ïnsaru" Bu arad. .~c~~~tla~~~ gelip bizd.n, ekmek isterdi. korkusundan mUm aldl. çok çok Onu da. can vcrirdik" )'a. Narin. "Böige inSRna doymuyorsa. susuzsa. yolsuzsa YC onlara bir !jeylcr vCI'Cmiyorsak. onlürdan bir ~eyler. isteme~ yc..ktur ... yelim. ha~k!mIZ Vcrclim ANAP kl. iktidan, IStc- ko. rucu sistemini gctirnlcklc. 'Birbirinizi vurun, rildliri.Jn' de. dirtti. Bu sistemi ,"etinnckle, askerin 'göre_yi~i de cn- bir Cezaevleçogu bu dedi. SH P Gonel Mer- saghgl diloginde bulun.n SII p' milletvi?'killeri. lçi~eri Bakam YlldJnm Akbulut'u istifaya ç'aglrdllar. Jncclemelerinden sonra hic" aç'lklama yapan SHP millelve~ kili Narin, böIge halkmm hll$ta ki~leri Bnkam Yllmnm Akbulut île diger bakanlarr bolgelerinde gönnek iSlemedik. lerini one sürdüler. .. Kay koroculugu sistemini' de elt~liren SHP millet\'ekili Narin. "Korucu o1masaydl böyle ristler höyl. bic i~ ~.ruZ8 . gelir rerin )'oklnlaiina b~.;aghgl rii. legindl! bulundu. Hakan Giray. l'Vll'ri yi. kllan \'e oturulamaYlIl'ak dunl. ma gelen yurtt~ara her lÜrlü ...ardlmm yapllaeagllll ht'Iira.: fC'k. hEvleri )'Ikdanlann ev. leri yaptlTllacak. onarllabilenler onarllacak, Teknik bic heyet çah~- B.ymdrrlik ve lskân B •. kam Sara Giray'm' dûn Siirt'le saal. IB.OO'de halka hilaben yapllgl konu~a öncesi beledi. ye hoparlörlerinden müzik ya. Ylm yapümasl, Lcp~i1ere yol açtl. .. Belediye hoparlörlerinden saat 15.30'dan itibaren 2 sant kariar arabesk türü müzik yayml yaptlmaslßl Milan 1\lezra:;1 katliall1l nedeniyle;' tepk}yll' kar~"oyan yurttalilar, UYas' tutulmaSl gerekirken;. yet. kililer adeta . bayram yapl)'or, Sanki wer kazaml. nu.l1. ßunu üzüntü ve ulanç verici bir ow)' olarak görüyoruz" dl..-.d i1er. Öle yandan. rererandum ~Ùi:d'ü~';Ö~; ~:~l;raHl~ak~~: Hüsamettin Cindoruk, dün Hakkâri'nin Yüksckova !Içe. si'nde yapllip konuj'mada. "Bir avuç c~klya i e ba'l ederneyen bu hükümctin tçi~leri tifaya dedi. 4~ bu konuda malara ba~lach. Devletimiz güçlüdür. Yeter ki, siz devletten yana olmaya devam edin ,. diye konu~tu. Bakaru'ß1 davct bu rad. cdiyorum" is- 24.08.1987 • DOQuAlmanya'c1a~ yüUenftf1 'II'" 1olu'.' ~I'ntevnl" nn blr Batl Avrupa OlkeslllmaOlnc\a gemlye aktarll. dlQI VI' denlz.yOIuy1a TOrklye'ye gOndenldlO' yolun. dakllhbar Ozerlne MallyI' VI' GOmrOk BakanllOl, tüm IIrnanlar ve gOmrülc kaPIlanOi "çok gllll" yazlyla wardl e Hilmi DIKEN. ISKENDERUN (Mil-HAl ~ KK'mn Dolu Ikrti.'da1 l!:J)'Iikl<1'=ii 2 konteyne, dolUlU lilahJ bi, TÜlk !imamndan yu,da ",kllll: Oüneydoiu'y. uJatt".uiJ yolundùi ihb., Uzt. rin<, tÜDI Iimanlar yt ~ril kap~an Oümrûk llùanhjJ'OIn çoIl ;.I yImlyla uyanldJ. Bu ncdcnlt IÎÎvta. lilt önltmltri dt arunIdJ, Dotu Almany.'dan BüyÜkdçi. Iijimizt tddOll edtn \Of.dmut foil. Itr oIduiunu lÖyltym bi, Alman valaDdaJmtn ihban •• löre. PKK miIiIaDIan, Dotu Iltrtia'dt TIR'Iar. el a•• vt ÇtI<...... yaplSllilah )'Iikltdiltr. lddiay. IÖR, Tütt IimanIarmdan birint ~, Irak'. lnIUil oIarok IÖ\Ürültn vt mak. Ianna !ÖR içindt tv qyaJan vtyI koaftbi7œ bulunduju bcIirtiIaI ... lab yüIü kOllltyaelltr, TIR'Iar ik IIIUJII Udar purüIecct. Ancù •• lIIIdan ltÇIIIi! llbi ytoicIm lIhte tvnt diiztnltntRt, GüDtydotu'daki PKl mililanIanaa uIaftmIIcak, • Bu iIlbor izaiDt Oümriik 1IaWhia ik lçifltri IlakIIIbiI, bqIa iIaiIi YIIiIiltItr oInW iiztR tÜDI Ji.. 1IIIIIor, lUlU tçIIan müdÜJIükJe. riac pk FI tmir PdadI, YUlda, Idm lrIIIIit koIIlCyIItrlain tvnkIIrDa dibIli iDcdcmDal, lNIcIlikIt tv qyaa yi da koalcbiyoa Iibi ~ dIkkat tdiImeIi, yoIa ÇIUa kontcyner\trin lrIÇ 1lhipJcriD.. fjil N.1f Akll 'Saygi OZTORK S (HlIrrI)'et) - PK. K'nm ENh'un Klhçk.y. Köyü'ne balh MiI.n Mez. ..... nd. p~k"'lirdili kalo liama bulan t.erorisUerin yskala_ için .,ama .... ope. r.. yonl., lim:lutÜlürken, gu. ".rllik ku"YOIleri, .ylerni ger. çek"'liJ'en canilerin isimlerini belirl<di. Eyierne 35 uro,istin youu lira be.. yaRrÙlfIIramn da kauldll. orlaya Ç1ku. Vorenin .razi yaptll ten>riat.lerin y.k •. IanmMn. 'ÜQlelûrirken. boo Iüril .. Iuy&nm lilc .. 1er halinde datlldlt., geœIeri yoI.hp. gtin. dü.leri IIItm.k .. mat.ralarda barandlll bildirildi. . Gü.... lik giiçlerinin bolge. de bq!atl1tl bill aVIlü .. rken, Malalya Emniyel Müdü, Ve. kili GÜI'af ÖnaJ'ui )'Öi\eûmin. doki poli. ve jandarrna birlikle. ri rIrai lawyontl'nd. bir ope"')'On dtizenledi. Terciiman 24.08.1987 t'le bulundulu orlaye Ç1kU. Guvtnlik ~u'vvetlerinin saptamal.,m. ,öre Milan kai. li.mm. kaulan PKK'ctl.nn L'Imleri ve kod edlen fOyle: ahnd!. Bu a.rada, ~iyanlO yurdun if; kesimlerine '.ZI1lUI Ali Omilrean (Cem.l. oJ_hlma ka", da Çtfitli on. Cafer: PK K Merllez Komile. lernl.rin allnd'" "9khmd. SI 11yes&), Swuü Karak", Milan Mezr ... nda .. vun. ICelal), M.I4ru KartaI (Kah. ffiaSI. 25 k;,;yi lradtn çocuk ,aman), Halil KlI,yI (Kor Cedemeden oldtiren, evleri yakan mal). H1chr Aytw (DokIoE "1k'yanm yOre halk. iuerinde AlIZ), AbcIuIIah A_ (Salah), b~yük korku yaralllt. .. bu Abdülb.rl A.. an, .....urat yuzden y6re halk1mn gtivenlik AydID, Adil A)'I!an, lbrahim giiç\erine teroriatIer bakklnda Ayhan, Ebuliekir Butan, bilii ....rmedilderi. yelldlilerœ tsmaU Bqaran, Abd41 0.belirt ikli. ... y.k (Hamdi), Alodillkerlm I"",inin 8Çlk1aiuna..m' ia~ Babat (Habsl), Abit Babel, m.yen usl düzeydeki bir yetloi- Arif Babat, Nezir Abt, Hah, ,<izaIUll&#tu.a MIheIi bir. mil Aktl, Nail AI.. I (Bedri), k.nin IOrgulamaandan IDnra, Az.t Görceti., Gülc:lhen leroristler hakkmd. bazJ bilgi- Görceti., Anmet G6rnül 1er a1md.g,D1. lœocIiaine pu- l'\,,upall), Mürüwt Gw IErilen yüzlerœ fot.otraf ..... nd. mine). Sed.t Gülc:ek (Sad.k), eyierne kaillanl.,. belirleditini Hamil Güler, Mustale YèinsOvledi. .. '. ~ dcn (Bres), NizameUln T .. Olal8J1Üalü Ha11lölce Vali. I Rolan). Mehmet Salll.t ligi'nin oIu,tuntlrl-.dan oan. , HO!IOl.k '. Hiiseyin Enc\zek ra orgtilun yeni ç.....",. yOn_ I(;ozluklu Cafer), Ali ~tiner \emle" ve alraleJiaini belirle. 'lIu"'jlO). Sadiye Çelik (Ba. mek Il;;n PK K ÜII düiey .Ie. ha". Nec" Ç"lik <Cahide). manlarm<tan "C.ter" kod Halil At .. <Ebubekif). Few isimli Ali Omürcan'Jn da Sür- Aydm \(' soyarl. hc-lir!(,rM'nu •. \1'1\ Mahir. Trenler didik dldik IIItT, aramrken, uz.erlerÎnde klmllk bulunmayan "" fUpheh gorunen 20 Iriti de guzallUl8 Hainler köyden Milan katllâmlnl aerçekl",tlren terörlstlerln lçlnde U korueu" da var Hä5amettia sttRT, KARANFtL Eruh~ un Milan mezrasmda 2S ki$ivi k.atleden hainlenIen birinin korucu, diAer iltisinin de -ayru köyden oldulD ortaya Ç1ku. Katliimdan soma, güvenlik kuvvetleri bm köy koruCU5Uolmak llzere 20 ~yi gOzaltma 81d1. SamIdar Onoe Eruh'un BaIaOZie kOyODdc ('IèrdlIIIaIl)- kurulan yatan maIdDesindcn geçirildi. Sorpliun.ada, Oç. ~ eyIeme katIIchIJ, di&er 10 ~ ' lle'ICK 1IIilitaDIanul ~.yapbkIan tabit cdildi .....,... . ..... 1nIIIf 'I:3Ian "",sm-intIfon, aynca kDy muhtan ........ M$ta olmak Qzere, bOtOn IcDylO1er de geçiritdi. Daha Onoe terOristIere ekmet ¥CrdiIi iddi8S1 iIe olay aeocsi ,brùDla çaAntarak ifadesi alman w: gOzaltma atmm ~ muhtannm da, haitI kOr~Dùn bir kompl~!JIoDUCU iftiraya \IIfad1II ~ ediJdi. 'œIan Il"flrl~ taniz Ç1km IcDylt1lerw: 2 kDy korucusu cvlerine gOnderildi. Diler kOyioterin lOI'JIÙIIIIUl dcvam cdi)'Or. KOY mrucula- marl ...... Il Hal..... Halkl korumak içln devletin silâhlnl ta~lyan haIn "korucu" eylemi planladl. devlete sadlk olan muhtaq dOzmece suçlamalarla Ihbar etti. KanIl vah~etslraslnda katiller Milan', avuçlannln içi gibi billyorlardl nmn bir k1s1ll1ll1t1 ate$ eunew: muhtann evinde bulunan tcIsizin de, olay suasmda çah$mad1I1 tc$bit edildi. 'R:rOristIerin kDye aeJdiklerinde çok rahat hareket ettikleri w: Mitan.', çok iyi tanld1lcIan gl1venlik ltuvw:t1eri tarafmdaD 'tesbit edilerek, olay bu noktadan elo alIDIp. komplo w: bain1er ortaya Ç1- d1Ii kanld1. . Hain kOr korucusu ile diter yatakhk yapan 9 ki$ÏDiD kimliIi aizli tutulu)'Or. Eruh lorgulama mertceziDde, yalaD makinesiDde lC)IJUlaiDayt polis, MIT w: jandarma ,yapl)"Or. BalgOze'deki IBZI ....... BdiDiIen biJaiye gOre. daha bOIacde eyIem yapaD w: faaliyet lösteren ",SeIDl" kod adh Fen.i A1daa ile 0I10C, MIIIIuIaet" kod adh MeIlmet 0Ida1 arasmda ihtillf Ç1kù. BOtaede daba faal olan w: Abd ...... Öcalaa tarafm- dan çok sevildili bildirilen Mellmet OktaJ, bu ania$mazbk t1zerine FenI AJdua'l $ikiyet için Apo',. bic rapor IOnderdi. M~ OktaJ'm Fem AJdua'l likl)'et eunesi OZerine Apo, FenI AJdua'l kampa leri çaI1rch w: Suriye'ye IOlOrda. BOtaede tek ~ma kalan '¥e eski bir kDy imlUl11 oldulD için faal olan propaaanda grup sorumlusu MeluDet Oktay, aeçtiIimiz JOnlerde jandarma tanfmdan vurularak Oldllrtllda. .Meltmet Oktay'm Oldllrtllmesi 0Zerine, Eruh BaIIOze bOIgesinde faaliyet gOSteren PKK'DID iki pubu daIIkh. . Bunun Ozerine Apo, Iœndi yamnda 6 &)dan beri ahblydulD Fen.i ~'" Mellaet Oktay ile 1œndi pubunu topar\aylp tekrar eylemlerde bulunmak Ozere bOlleye IOnderdi. GUvenlik kuvvetlerinin BaAloze'deki 50rgulama merlœzinde, Fem Ayd .. 'm bir a)'dan beri bOlgede bulundulu w: 8 'lèmIMz'da 01dUrOlen Mehmet Oktay i1e b8$ioa-geç- kendCgiUbWïù1Î tili.Apo'ya $mn gOrUnmek w: HRK yildOnUmUnde buyak bir eylem için, Milan katliimliu yapUjp orlaya Ç1ku. \'a1an makinesinde, Fem Aydua'm bOlaede bulundulu, kDytere inip Ù$aD1 saat1erinde ekmek ald1jp w: köye gelilinde k()yOn etrafma nObctçiIer koyarak, kDye ~ w: ÇI~ kapatuIt, kOyde iIà saat kahp aynldijp ~lldi. ~ Fem KaIadaI A,dul'm Ye ~ Eruh'un Omer k1rhlt bOtaesinde bannak kurarak sak1and111 tc$bit edildi. Ola~ )'ID tesbiti Uzcrine bOtaeyc Siin. DiyarbakJr w: Mardin b01aelerinden çok Sllylda asIœri birlilt w: kommdo-polis sevkedildi. Operasyon1ann, bdikopterlerin desteliy\e leni$ $Cltilde IOrdOrOtdOgo bildiri1di. Katlilm1 yapan Feni Aydill w: pubunu yakalamak için, Diyarbalnr ozel harp birliklerinden bic tim bOlgeye IOnderilcrck Onemli nok- taIara yer!e$tirildi. Siirt. Mardin SIOlT $Cridini tqkil eden Diele Nehri boyunca, güYClllik tedbirleri artmldi. Sürt w: Mardin'de eylem yapan gruplann bOlge d~ni Onlcmek için bOyle bir tedbire bll$vuruldulD bildiri1di. BOl_aoç IlAfLADI PKK'DID gençleri bçuma51Il%erine, bOllede gOç ~tadijl w: Ozellilde lençlerin çolDnlukta oldulD tc$bit edildi. AIlBULUT .. IIGOL... I l~leri Bakam Yddmm Akbulut, GOncydolu otaylanmn bir millî mesele olduAunu kaydederek, "Yire !laDuDID yardmu 'We emal,et liiç\eriala itblrlip Ile qluyalua ü5tesiDdea celecetiz" dedi. Akbulut, Oadorak'un gazetemizde yer alan Ye kendisinin Ba$bakan Özal tarafmdan gOrevden ahnmasl yo.j lundald sOzleri, "yaal" blr dqerleadinne" $Cklinde )"0rumlayarak, "Bu IÖzleri dddiye a1mlyorum" dedi .25.08.1987 lIusom"lin KARANt"IL Ümrl HÜYi;KTIMUR IlRT-8I!'1GÖL, (T.rtü' m.n). Dogu ve GOneydogu Anadolu Bolgesi'nde silâhh saldmlarIni sürdüren böli.KU eskl~'a Milan mez.ra.51 ve Dargeçit köyù katliâm. lanDm ardmdan dun de Bin. gOl'On Genç ilçesinde bir maden arama kamplni basarak 2.araçla bir Jeneratörü ate~e verdiler. Bu arada. Dargeçil ~OyOnde 5 kisinin katledilmesiyle ilgili alaym, panzer aus, yaplldl~ esnada, askeri labura 300 melre uzakhkta cereyan elliti Ogrenildi. S MAD.II ARAIIIA .... 101111 BMTILAilil Bingöl'ûn Genç ilçesinde bic maden ararna kampml basan bölucu esluya2 araç YI: I jeneratOrü ate~e verdi. Alman bilgilere gOre, On.ceki ~On (:;enç'in Güzeltepe kOyü yakmlannda bulunan TABURDAR SOG .. ~. MTA'ya ail maden arama UZA.UnA IlATLIAII kampma saYllan belirsiz bic Midyal'm Dargeçit kOyOn. grup bOloeO 'Sklya tarafmdeki ev baskInI ve taramaYI dan baskm yapllarak maden teröristlc:rin buradaki askeri arama çahsmalannda kullalabura 300 m~lre mesafede, mlan I dozer, I kepçe YI: I jelaburda panzer allSI yap.lan neratOr alese verilip yak.ldl. saale rastlayan sOre içcrisinBöloeO esk.yarun baskm de yaplp kaçllklan bildirildi. dozenledi~ MTA'ya ail maOlaym œreyan elligi eve den arama karnpmda bölgede demie cevheri, fosfat ve kornsu alan gOrgo sahi(lerinmaden aranmaktayd.. lUm den Saide ile Faims admdaki kadmlar. faeiay. sOyle anpa bOloeo esklya tarafm. latlllar: dan bir yd Once de bask.n "(;eœ sut n.oo omd_duzenlenmisti. Bu baskmda da nlmizID cIamIarmda uyukamp asçJS' Mtlslafa ~'I muSluk. SUib sesI.r! U. daga kaldlllp bu madende uyaDdtk, BIa .tq edlldljlDI bir daha çahsmamas. istenmiSli. Dalta kaldlllian asÇl sand.k. Yal8klarmuzdaa fil"daha sonra böloeo esklya ta • I.y.p, ÇOCUldanmlZl.hP. ""lerin lçi ... uçtJk. 5Uth oesrafmdan serbesl b.rakllm.sU. leri kDleldan .. edereesIOlaydan sonra kaçan bO- ne, .rka ark.ya seri blr l'kUde pad'YDrdU. Sonn puzelOcO esk.yanm yakalanmasl riD geldljbtl duydllk. Panar için bölgede arama "" opeg.Ur l<lmex, lerôrltltler kllÇrasyonlara baslancbltl bildirililiac. 0Iayda ev!" duuDda .., di . lerönstlenn saldmslO&n ak. ~am yapllan panzer atl~lna rasllayan saatle yap,ldl~ için, taburdan duyulmad,gml belimiler. Ol"yda e"i ve çocukJan saldinya uArayan lakSI sofOro SeYhmus Ank 'm teroristler larafmdan, taksicilik yapmadan Once askerlerle ~ezdigi için hedef ahndlgl açlklandl. au- TVMY .CKIIII.IITUI GUlf 1I1UI:11'!DiI-Mardln'dokl rugoy Komutan,lUOg~nar.llUrt1an Bodlrt1.n,l\lldyoi lIçoolno boO" Dargeçlt k6yUndo 3'U çocuk, 2 Il kodtn 5 kl~I"ln lultlodlldl{)1 olCij!vor1nde Incel.malordo bulundu, E~klya katliâm asker tatbikat III! SOlueO esk.yamn yapug, katliâm ve baskmlara yar. d,mel olanlan (esbil etmek için Eruh"un Ba"oze köyUn&a de kurulan yatan makinesin. den geçirilen bir korueunun hain ç,kmaSl, en çok Milan mezrasmdaki kOyloleri Ilzdll. ~kmhklannl saklayamayan kOyloler, "Böyl. balnl.r 01. masa, "luya bu ...y...... bUlr miydi" dediler. "Içimizde E$k'ya, dün de Bingöl'ün Genç ilçesinde bir maden kamp!n' basarak 2 araçla_ bir jene.'.?t~.ü __~e$e verdi I- m~e ... ylI.n besliyonn~uz. B.iz! lç!m!zden vunnusJar" dlyen köyloler yalan maki nesinden geçmhallr ftlduk-,., larom sOvlediler. BabOze kOyOnde kurulan yalan makinesinden çevrede bulunan bUIOn kOylerin ve kOy korueulannm geçirilerek ifadelerinin ahnaealtl belinil. di. Yelkililer. bu uygulama ile bOIUeUlereyatakhk yapanlar ve onlarla birlikte katliâmla. ra kansanlann rahatça tesbit edileee~ni ifade.elliler. . Yalan makmeslmn bölgede boyok yank •. uyandm:\l~m sOyleyen yelklhler, bölgede yem yalan makmelen delicurularak ~malann sUrdOCO. l """ . beli '1 B' .. ec.....nt nu ~r_ .If yetlicth yem y&1~n.maklnes. uygulamaslyla tlglli olarak soyie konU$lu: "Dab. öDe. yaptJt.mtz soraulamalanla IyII011I1Ç .m,yonluk, A.cak, Billa' Ya~ - IUlet"' 6aI kolonlllllllD Mo. glrmmyle Ilk dito iIliIgede )'<lIan ..... kJnesI ku~u, Mil.n ",eUll .. basl<''''6~an sonm komcularu w r.öyliiie. ri mohin"""n g.çI"'Mllfnlielerini .id,k. Rh! Myl;; Ii<: illr korueunua ilaliiille... S'l'wkitk yapt,!m,n ortay1l çih.MIJ_ d. yol.n maklDeoIwa iioomlni gösteri)'or:' Yalan makinesinden. Ifl>tanlm.milletini seven \o'8.laßda$lann korkmamasI gerektillini sOyleyen yetkili, "A.l>mIlIltlu h.ialik y&p"nl.r varss. oUilsr korksun. OnI."n royclnn )"lIIon m.klnesi ile !el<œr"'ur onaYli çlkanl.col<i"" d.di. Iki gonden beri Ba880 .. kOyünde kurulan yalan maki. nesinden 150 kisinin Seçiril.dIAI, bunlardan durumlan reyi! lElkÎya, ''filây,nl'YOf • makinelerini benzin' döküp ;'ak~rak IÎthrip eUlkten sonra kaçular. lIavdup3$3 :\UM\'bin demiry"lunun Sanhurfä Ceylanpmar kmlaflnda demlryuluna konan. tahrip güeu yüksek iki maym da önœki gün elkisi. hale Relirildi_ Öle yandan, 10 ki~i olduklafl Mmlan bolùcü lerarisller onœki geee Mal 21.30 silala. flnda özel ~rkele ail maden arama kamrlm basl1Iar. Göre"li 2 bekçil'i elkisiz hole gelir. ......Hürrlyet Haber'AJansl 'dlktensonra: 2 kepçe. I dozer, I. delici. 1 Jeneralor. 1 klrlcl,l kornp~sör. 1 gra\'de-r ve 1NGOL'ün Genç Itçesi'nde Güzeltepe ile 2 kal'nak makinesini benzin döküp al"'i" ,'e. 0'~kli . ~öylerini. birbirine bagla)'.n rerek yakular. . yola,:PKK'rruhUmlan tarafondan yerl~lll1l. . Öneeki gün <aal li.3O sllalaronda ml de\'dij{i samlan bir mal'mon pallamasl sonueu 40 riye,ine "kan TC!)\) bekçileri $imhurfa l'a>;ondaki Yusuf Çak.r'ile 8 yasmdaki oglu Ceylanpm~r _,'"k1l1Ianndaki Gürpmar \'f .Ahmet Çaklr yaralan(h. Vine Gellç llçesi'ne Akdog-an Ista:-;\onlnrl ara!=:mda ravlar arasm. bagh Güzeltepe Kôyü'ndc maden arama ça. da 2 ma~'1Il blildular. Tl~il":-'iz hâle ~etirilen ~~~mal~f1n1fiürdüren ozel bir ~irkelc aiL kampl \ahri~l RU("lI\'üksek mavlnlann. bolu{'u lern. onœkl gee{> baç.an bö)ücü teroristler. çe~i~li i~ ristler larafll;dan konuldll~U belirhmdi. B arama sopheli gOroien 25- kisinin gOzalllna ahnd,~ aç.klond •. Valan makinesinden ahnan ifadesi sayosinde hain köy karucusunun, Milan meuasm3 baskm yapan bOIUeUesk.y&. mn içinde yeralan F""zl ~dm'a bir sUre Once mezraYJ gezdirdiginin anlaslld,g. be. lirtildi. Hain kOy korueu.unun baskmm yaplld'ltl gece de esk'yaya yard,m ettigi Yl:fd,~i iladelerden anlil$lldl. 26.08.1987 PKKmililani slnlrda vakalandl 25.08.1987 Ömer BÛYÛKTlMUR Arif ATAI> Bingöl'e baQh Güzellepe va Gerçekli köylerini baQlayan yola yerle$lirilen maYin palladl, bir köylü ile B ya$lndaki oQlu yaralandl. ',Bölücü leroristlerin Ceylanpinar yak.nlannda demiryoluna yerle~li'I 'k' . n en t I maYln ise elkisiz hale geliri di. • Güzellepe Köyü'nde bir özel ,Irkelln kampint .da basan PKK mllilanlBfI .1, maklnelerlnl ale,e "vertp kaçlliar. köylQ ll1P1\ '!l'lnll ~lllnG1J œ .Tercünum R6rrig.,et yaparken yapiYor zannetmi~""" Da~g~~~t ~ra.mll Elk.vanmmakorkusu valan k neS Om.r BÛ\'('KTIMUR iYARBAKIR, (Tercomaa)- Dogu ve Gllneydoltu Anadolu bOigesinde "KündUz küliblo, gece siillillo" dol k r' aSlp at lam yapan bö IUCOesklyaya en boyok darbe. bölgede yeni uygulamàya konulan yalan makinesi ile indiriliyor. Yalan makinosi sayesinde, bir korucunun Milan mezrasmda katliàm yapan bOloeo hainlere yardun etti~nin anlasl1dlltl haberi çevrede boyUk yankl uvandlld,_ n elrdloda alq eden on ki~i göntük. Ile psi ~ilâhh idi vt' b.psl be ber .tes ediyordu. SUtb ri durdukl.n son. ra, çatl$m.nlD asker île leröri~ller anaslßda meydana RelmOiol.bilecqini sand.k, S•. b.b kalktlt,mlZ zam'n ol.y'l lam ol.... k ögreDdik ," Taburdaki askeri yetkilile, l'a. Te""r, 70. Piyade 1IÏgay Ko, mutam Tuüeneral.ffilmj Öz.. kak. jandarma ve emniyCl yetkililerinin kaulcbltl torlanllda bic durum delterlendir, mesi yaplld.. . Bu arada. olaydan sanea' ~~zahlna alma~'- 20 Üsinin lSlm hSlesi Olaganosto Hal Böige Valililti'ne bildirildi. DIYARBAKIR, SlNGÖL, rr.n:oman). Sün'in Eruh ilçesine balth BaUOze ve Ka....kOzo kOylerinde 15 korueu ile BingOI'On Genç ilçesinde de esk.yarun basllltl santiyede çahsan gO'isçi, gOrevlerin . den istifa etti. BingOI'de esklyarun dOs<110 IKr DSTI!;lA InTO: dilti maYlna çarpan babaBingOl'un Genç ilçesi GooAul hafif yara1a!1lfken. mer.zellepe kOyo yaklnlarlndaki ,epleri lelef oldu_ Mesan Maden Arama SirkeEdirne'de de, Yunanistan'" çahsan gO. iskaçmak iSleyen bir PKK mi- ti.'nde ç', e~klyanm Olom lehdidi litant yakalandl. L:.zerine gärevierinden istifa 'I .ORUCU ImN ETTI cui. . lkisi kadm 8 esk.ya geçtiEruh'ta istifa oden korucu. glmlz gonlerde sanliyeyi batar, kaymakarnhjta verdiklesarak bir kepçe, bir dozer ve ri dilekçede, "bi sllib koUobir jeneratörü yakrruJlI_ Damadtklon lçiD. silibionn. bu.km.k !orund. 1W!.'r11lU. ~I1lPi'llum kaldildann," bildirdi. . BingOI'& balth Güultepe Eruh'un K.hçkaya kOyo tie Gerçekli köyleri a"'-'mda Milan mezrasmda geçtillimiz esk,yamn yola dOSedi\li mahafta 25 Ioqinin Oldiiriilmosi YJn.baba-oAulun yaralanma. üzerine baslaulan operasyonsma, merkeplerinin d. telef lar'ise.arabk51Z sllt1lyor. olmasina sebep oldu. Olayla ilgili olarak dOn Si40 Y3$lanndaki Vu.",, Ça.irt Valili~'nde Vati Selami kif ile 15 yaSlndaki oglu I!fto- ~yin Çaklf. merkepIe kOylenne ~uderken, önecki gUn sa. al 13.00 suaJannoa lÎÎayu", çarpU. lt13yUl3 ~ merkep, pafilttlplU"Çl!olurlœn. pallamanlD lesiriyle yore düsen baba-ogul bafif yamlancb. BIR PIlJ('LI YAIUlUUIDI ~ yandan, Edirne mubabirimiz Meb.met KanI&6z'On haberlne göre, Edirne'DÎß Orbanive köyü yalun1anndan, Yunanistan'a geçmel< isteyen bir PlOC militatu yaka1ancb. Thnce1i nUfusuna kaytth Ig Y3$mdaki Murat An'nm kendisinden sOpheienen köylOler taraflndan yakaianarak jan. darmaya teslim edildi~ OArenildi. ¥.lpdan sotgU\amada, Mu. t'ill An'wn PlOC Oyes; oldu. /lU nnlastldJ, Yetkililer, sam!lin GOneydojtu olaylanna ~Jp ~madtRmm aras1Jf1ldlltlnt. sorusturmanln çok yOnlO sürdUiUldUltOno ifade etliler. . ::.::~' ,'Tercüman 28.08 ... 1.987 Firas, PKK',I. klnayamadl lai.... d.,..a~ bIIdJrIII"ne Filis. llnli 6 arubun d. Imza koyNKARA. (lèrri ... ). mUlyla ilajli sorumUIU ceKendilerine "ltaml .. vaplandJnrken, bu OrJf.ltlerin HareIœd" .dlm )'ak1JlUU 19 FICO ile i1i,kileri oldulunu. komOnisl lrubun. 10neydo- aneak hiçblrinin FICO Adm. lud.ki bOIOc:QqkJyayJ des- dolrud.n konu,m.,. ve teklemek amaayla yayJnJ.- açtklama yapmaya ~kiIi 01dlklan bildiride, Filillinli madJl1m bildirdl. JTIIPlann d. ImzalaruuD buFlCÖ'DOnAnan teiDsiIcilunmasmm, FUlJtln ICurtuIUf Il Da Flru, .. RO •••• OrlOIO'nO b.l1.mayacall PD L-~ ............ bildirildi. FlCO'Db ADbra dlr1" ,eklindekl IOrumuza lemlildll Da F1na; "ilia ist linirienerek. "Aakan'd. b6JIe blr bUdirt ......... " ~ b.ytIlœ1ç1 ...... "deIßIz. 1_ u,u p1ipIv .. alla •• Il.talN .,. lin d. bizl belluw- A.-.Il oIQoruI11ta1d11d, l1IzIIa de "-aIana b6JIe blr lIIdIrt lat. blFfOk problemlmll Yar. ZlIIaIilaIJIraa da ... oll-. ltampIanauz Yaf. ltaaIpIarda ya" dedi. ; ., aç 6In I_alar Yaf, DanII. pet fartb deIlI. A,rKa lin Flna, "UIaaJ ÖI1ahIf ... de sbe 'FICO kampiannd.ki relœtlerlala Itllrt llalklanJla All TARTANOCW A FKÖ temsilcisi esklYOYI de~ekleyen bildirideki imzalann kendilerini baalamayacaêlnl . söyledi r.dalar konusund. ne dOJO. ItlIrdiltaa 0adI lfÇl nOyonunuz' dlJII sonbIIJ. PIrtlsI (PPKK), VIaIII SoIJJI.. rIaa" diye "kaçamak" bit ce- listler !toalral, Somal~ yap verdi. Itorta.,.. UlaaaI Detaokn. 11k CeplleR. Ummu Halk ............ VAIn !tartalUf Cepllal. Ordlla HaIIrçI Mart Itomltelert adh "UIuaJ k.mI .. llareliet.- OJ101 ve aruplarm imzasJ buIerbda ltIIrt lIaIkI8nJIa d8)'IIUDuyor. ...... bDdIrlII" ba,bl1m taFIraa'Jn FlCO'yO ballam •• pym, 'Rmmuz 1987 tarihIi bitdJIJm sOyledili bildiri ist $On cIirlde ..,. lbIl ('.epIIeII, çdcanlan OrmanJan Korum. Polisario, FIIIItla Itomllalst Kanunu çerçevainde Dolv Putbl, FIIIIda lßaalltarta. An.dolu'd.kl bllZl kGyleriD ... HareIœd (Elretih). FIIIIda yerlerinin deli,lirilmesinl lt.rt.laP. lçta Detaoknl1k .~ 'I1Irtd)'e w ~ Cep .. Urdlla ÖrJIlCl. FUJI. 1dJIIICIInIIaI'IIIda eIlIrdIII lelia HaIk ltartaI1Ipa ('.epIIeII, rill' w .. b.lWdl.. ,... balfIIIItIa lIIrIeIIk EIMIl PwtW, ka dalla" diye tanunhyor. SGzInk, MIlU', Ordlla ~ Tlirid. Ilmutu bnunJa 9.5 miI)œ kOy ,. !tomllalst Putllerl. Inkb IOnOnetklIenecelinin One 10Detaokndar BIrII&J ~ Top- rOidOIO blldiride "lm'tea '* 26.08.1987 Aralaflnda Barzani'ye bagll Pe~mergelet de var • HakkAri'nin ~emdinli ilçesine bagh Ve. ,ilova mevkiinde eie geçirilen Iranh as. kerlerin sorgusu glzlllik lçinde yaplhyor • Aralannda Barzanl y.nllSI Pe,mergeier'in de bulunduOu si. lahll Iran askerlerlnln hangl amaçla Stnlrl geçllOI-blllnmiyor, ancak Ker1<Ok.Yumurtallk petrol hatllna kar,1 yOneltllecek blr harekltla lIallerLQi@llitç~~1 Ihllmall Ozerlrld.e duruluyor, Stnlrda-yakalanan sinin IraIt'smlliarma doiru en uç aoktasJnda bulunan Kctina böIgesinden Türkiye smulanna airdüer. AraIarmda lanaJ'ye bajh Pq_ mcrgcler'in bulunduiu lranh asker pubu, YqilOYi Karaleolu yalunianDda yakalandJ. Hcpsi siIahb oIan l'qmerJdcr\c Pastar denen Iran askerleri IÖWl1DI aIIncIJ.PepIICIJCYe PutarIar, verdikleri ifadede, Türkiye suwIanndan Z3IUIIZ llIÇÏf bakb taIep cttiIcr Ye Tiirkiye île ilaili kôlü niyctleri oImadJjJDIbclirtti1er. AskeriiÏlilede îlaç yüklû katulann da bulunduiu IÖnild~. YqilOYi yôrainin bulunduiu DcrcciJc Askcri Gamizonu, durumu Haüâri'ye biIdirdi. Konu, oradan • pesmerge klyafètlnCle 5 gün Once Türkl. da ADkara'y. yanSll1ldJ.Halen DereciIt'\e bulunan Iran .. kerleriye slnirlan lçlnde yakalanan slIahlt 80 lranlt niD sorgulan sûrüyor. askerln. ÔOlgedene amaçla bUlundu{Ju helranh askerlcrin, Kerkük-Yumurtabk pctroI boru battms dÛl.ellnü£ tesplt edlleme<11 Icnmcsi muhlaDel bir opcrasyooIa iIaiIi oIup oImadIiJ ümindc ÖIIànIc ~ duruluyor. Rafet BALLI • ~EMDINLI I Bilindiji gibi, Iran pctrOlibtiyaaDl baIen savqm sûntûjÜ Basra A1<KÂRI'nin~dinli iIçcsine bajh Yqilova yöraindc Türki- Körfezi'ndcn yapabiliyor. Irale Île Tûrkiye ÜZcrindcn Atdeniz'e iki ye slDlrlan içinde yakl~1k 10 Iran akeri yakaiancIJ. hatlan ydda 10 milyoa loua yabn ham pctroI pompalabiliyor. Bu Olay gcçtiiimiz bafta bapnda mcydana Iddi. ~ IÜn.û~~'. yüzden petrol boru halb lran'JO Ilrmjik saIdm bedcfIcrj anosmda dan gelip, Zaho yönünde gitmekte oIan IrIII asker1cri~dinll iJçe- .. bulunuyor. 80 iranll asker gözaltlnda -= [ij] H" TerCüman 28.08.1987 Gerek Pqmergclerin, &trek lranh askcrlcrin aeçmifte oIduju aibi BarzuI'nin denctlediii tampon böIae yerine Türt topralclanDdan gcçmcyi lcrcih ctmderinin sebebi 1Öyleiç1kIaJuyor: .. Son haftaIanIa SadlIaa H..,.. JOndimioe baib birlikIcrin. Kuzey Irak'la Banui P~ brp saIclJnIan YOÏWJlaJb, ÇajunluiIJnu BarzuIIer tarafmdan "Cat" oIaraIc adIiDdmIan Kûn asllh askerleriD oIUflurduiu bûk1imet kUYYetlcriPepnellderi $cmdinli SlDlnnda Slb$lJrddar. Öyle ki, son bir.y içinde Irale kuwetleri ~mdiDli ilçcsinin en g1ÏIIcy ucu oIan Derecik yöraiDde Tiirkiye SIDInna 500 mctreye kadar )'ÙIaflIIar. Ve buradan aradaki rDesafcyi silahla kontrol ctmeye ~addar. Bu y1izdcn $Özkonusu dar hälseden artJk Pcpnerceler g~yor. . BARZANI TEMSILClsl SINIRDA Bu arada IraleKiirdistan Demokrat Partisi MerkczKomitesi Üyesi Dr. SalIAli. BarzaaI, Tûrt smlnDdaki Deryasor köyüne Jddi' ve konuyu Tûrk yctkililerle lönqmclc istcdiiini bîldirdi. Çukurca' nm IÜncyindckiKuzcy IralelopralclaruJdanaden 200 kadar PcpDCIJt, kadm ve çocuk yine Derecik yörainde Tûrt Slnlnnda bckliyor. Bu kafile de Tûrk topraklanndan ceçmck için izin istiyor. Orduru bölücü bildiri dagllan " PKK'cl. yakalandl ve Abdlileabbar Gün!aJ, &Uven- rafmdan kurulan aeçici karak .. !, EreIJl FERHANoGLU lik kuvvetlerinin sllcI lakibi so- dan kOyl1l1ere,yanek ve yiyece k trLts. (TtrdI ... )- T.lvan nueu yakalandl. dalJlJbyor. Ilçesi'nde, bir muddet Once y etkililer, evde y.pdan ar.: SosyaI Yardunlatma ve Dayabildiri daillan 4 PKK'h IUven- m.da çok miktarda bildiri, .rl$ III$lDa V ufl da tOy\lllere yiyelik kuvvetleri taraflndan banDve OrlUte ait dokllmanlar ele lecek ve para daI1lU. ~dan dJklan evde yakalandl. . çirildilini, sam klann y.pl1an 4 çadu iIe IlSaIhk MOdartoio'Bitlis Valisi M .... f. YaIdI- sorlulama1annda bildiri, afl$ ve nden bit salbt e1dbi tGye 10nnm'dan abnan bil&iyelOre, T.tdokUmanlann yun dJ$IIIdan pos- derildi. .v.n Cumburiyct Caddesi'nde, la ile letirildilinin an1a$lld'l.m Milan meu.sm. 10nderiien &skerleri'subayianna kar$' 1cI$- bildirdi. saillk ekibi, kOylUleri Albk IcInmak, bOlaede bulunan sivil .0yl.O ..... ylyllCll. tontrolUndcn aeçirdi. Eruh KayvalandaJian IOpIu isyana ~$vik' DAOmUYOR makanu SaI1IJ 1:_ tar.rmd.n etmek amaClyla bildiri dalJlan ve PKK mensubu olduklan bePKK k.tli.mlnd. 2S ki$inin olu$turulan "n.Jlm FDa" ekibi, kOye yiyecek maddesi lirlenen SII1Icettla Sevi•• Sela. hayahnt kaybeuiji Eruh llçai .IIattia sm.. AbdWkadlr Akbay Milan mezrasmda, jandarma la- ulaJt.rdl . B J .. Terciiman, 27.08. 19ö 7 E~klya Vine'rahat. durm.~dl 8askln ve çall$ll18 M. Ali ÖZTÜR~ 2 6 ~0 8 .• 1 9 8 7 Emin BATMAZ Hösamettin '15 korueu silah blraldl KARANFtL. ARDtN~IRNAK, (Tercöman)- BölOcü terörist1er Siin'in ~Irnak ilçesi Toztepe köyünü basarak 4 ki~iyi kaÇJrdIlar. Cizre'nin ça~ayan köyü yaklOlanndaki DSI ve Karayollan ~ntiyelerine de basklO düzenleyen teröristlerle gOvenlik kuvvetleri araslOda çlkan çal1~mada bir jandarma eri, Bingöl'On Ki~1 ilçesinde de bir komando eri yaraJaß(h. M 'StlRT,(hha) - Enùdl~esi' Baggöze Bucagl'yla Köyü'nde görevIi koruculardan IS'i, kayrnakamIJgaistifa dilekçesi verdi. Bir yetkiliden edinilen 'bilgiye göre, Eruh Kayr:nakamhgl'na istifa dilekçesi veren 15 köy korucusu, "tyi 8ilah kullanamadlklan" . gerekçesini öne sürerek, "GörevIerinden nin ,Kavaközü K6vE BASIUN bagt~lanffialanm" istedi., Önceki gece saat 21.30 Slralannda Tozlepe köyünü basan silâhh lerörisller, köylOleri carniye toplayarak bir sü,re propaganda yapl1lar. BOlocOler daha sopra Al!dullah ~. 28.08.1987 ePKK'va kar~' veni _.._~.... _. :: :: =_:, : :~.jim Üstön ve Nedim Tunç'u yanlanna alarak kaçtllar. Cizre ilçesine ba~hÇa~layan köyü yaklOlOda bulunan DSI ~antiyesi de Onceki gece bOIOcOler tarafmdan baslldl. BOlüctl1er ~liye isçilerinden 240 bin li~ gaspederek kaç11lar. Böli\Cülerin kaçarken yola dö~dikleri maytna köye ait bir minibüsün çarpmaslyla meydana gelen patlamada ise yolculardan Görel Gerei a~lr ~ekilde yaralandl. Olay yerine gelen güvenlik kuvvelleriyle çal1~maya giren terörisller jandarma eri Sait Alhparmak'i yaraiadllar. Bu arada, Bakartal köyü yakmmda bulunan KarayolIan ~anliyesini de basan bölücülerin yol yaplmmda kullamlan araçlan yakuklan bildirildi. lJir an/em DogU'Ya DOlulu asker I. Mu~ad DOQUKANLI oJ~ IG' I , • ADANA, (MIL-HA) ÜNEYD<X;U'da eylemlerini sürdüren PKK'ya karJl as. keri yelkililer araslOda yeni bir egilim ag.rhk kazaOlyor. "Dogulu geaç1erla Bib bölgelerl yerl. . ae, Irtlk keadl bölaelerlade ukerUk'ylpmul" Jeklinde ö~etlenebile,eck bu egilim, giderek yayglDhk ~azam or. ' ' I. .OOOU ve GüneydoOu bölgeslndeklaskerf yetkllIIer araSIMa OOOulu gençlerln kendl böigeierinde askerllk yapmalarl görü$ü aOlrllk kazanlyor durumdl olau 'korueulanu yerlae geaç vc etIdD blr kadroya sahlp obbUeeek. " PKK sorununun, araJannda.sivil görcvlilerin de buJunduBu, ili~ ~ PoguJu askerle'rle daha tahatçoztilecegini savunanyetkililer, dÜJüneelerini JÖyle IÇ1kbyorlar: "B6IaeyllylIUIJorIir. faslII1al, colrafYUlal ft IklImlae Ibllualu. Dlbl dlJlII1kWu. Kllrtçe bUdlkleri Ida yllre ballu lie d.bI Ote yandan, Iskenderun Mil-Ha muhabiri Hilmi DlkeD'in haberine göre, muhlemel PKK sabolajl~~n~ karJI büyük fabrikaJann yelkllilen uyanldl. Uyandan sonra b~ta Iskenderun Oemir-Çelik lesisleri ve Bot~ o)ma~ üzere stralejik önemi büyük iJJëtmeler~ güvenlik ônlctnleri ~rt,"ldl.,' . '~--""" rablt 1IItkl kurarlu. Ve Iyl sibb kuUlmyorllr. "Özel dmlenle lyI yed,llrIImll DoIuIu aeaçler .. _de, IOruD 01mlYI bqllYID koruco koaulD dl çllztlme ka",lealt, Ba yoUI devlet bem korueu lramaltllD kurtulim, bem de blrçop yqh n Yë~ tal koruma IÖreWd Y&PUD.yacak 28~08.1987 • T~tvan~d~~K-K6fldirlsl dagltan 3 kl$1tutuklandl Btlrrl'J.t KOrucular Kurakhk, Dogu Anadolu çiftçisinin belini büktü gÖZaltlnda • I birden kaybelligi ogrenildi. '. Vine PKK'ya yardtm ve yatalt. _ • ERUH, (MIL-HA) hit ettiItleri iddiaslyla goza]llßa ab. IIRT Jandanna Tupy Ko- oan Milan mW&Smlß bagb' olduiu ~ mulaohiJ, 25 kifinio PKK. K1bçkaya koyü muhtan RCflI Be';, militanIan taraftndao oldü. lq ve lIqIr Narla serbest blralnlrüldüjü ~ katlianuyla iJgili 6 dt. RqIt IIqtlf ve ailcsinden g ki~ köy kOruCUSUDU.özaJuna aldJ. pyÎ kaybeden lIqW Narla, "BWePKK'ya yardtm ve yatakWt eitil:le. r11dm lIJbar cttiJIt, ba bukIlu Ja. ri iddiallyla aOzaJboa alman koru' pllllan da 'IUlJordur" dedi. culano 'SOrgu.lUliiniyor: I!.Q JIl&da, Milan .katli~da Il'i kadto ve çocuk olan 25 ki. oIenIerin yalctnlanoa para ve gIda jinin olümüylc iIiili gözaItuja a1uwi yardurn yaptldt. Sürt Valisi Selam! korucular ,unlar: Teker ve Eruh Kaymakauu Sall~ All Demir, Nallz TllIIlu, Hay. Keakln'in ilettiii yardtmlarm yanl relUa TMlu, ZibeyIr Taalu, Meb. Slra, Fak.Fuk-Foo'dan fCker, uo, ael AJIu ve Gü1Jia YqO. çay ve yag daialddl. 6 kiliye de AlIJ~!Ii(in, 1l!uk1~a. ~ yalct. 3(X)'~r bin lira veri/eli, _ 46 Öztürk AKKÖK PKK'mn Milan katllamlyla IIglII olarak göz.al.tlna allnan 6 kÖy korucusunun sorgularl suruyor • Be~ir AKSU DID) 31.08.1987 3 TUrUKLAMA Öle yaodao Talvan'da bir süre once PKK propagandasi yapuklan gen:kçesiyle goza]uoa alman 4 kipden 3'ü lulul:landt. Mil.Ha'OID haberiae' Bore, 9 Agwtos tarihiode ERNK imz.ab bil. diri1er dagJtan 4 kifi daba sonra Yakalanlb, Samklardan Seraceltla Sevlm, Abdülbald Akbay ve Selabaltla Se. vim lUluklamrken, diger sanJk Ab: diilcebbar GÜDlq serbes! buaktl<!i. yapllmahdlr" _d~~j. .' ~ ~.Kurakllk yuzunden pen~an. '.: ' alan böige çiflçileri ise. geçti~i::.;, ' RZURUM, (hha)- Son YI!" miz temmuz aYI içinde Tanm ~.: lann en kurak yaz mevsiOrman ve Köyi~leri Bakam minin ya~andlgr Dogu Anadolu Hüsnü Dogan'In bölgeye geie- , __ Bölgesi'nde tahll rekollesi. bu YII geçen Ylla Olanla yan ya- , rek incelemelerde bulundu~u. nu hatlrlatarak, ~unlan söylenya dü~erek, çiftçinin zarara diler: u~rama8lna yol açtl. "Bakan Dogan geldi ve Do{lu Anadolu Bölgesi'nin zaranmlZI gözüyle gördü. bu yaz sezonunda yelerince Daha sonra yaptlgl açlklamaya~l~ almamasl. lahd üreliminlarda, kurakhktan zarar görel1 de büyük oranda dü~ü~e neden oldu. Ziraat Odalan Birli~i çlltçllere yar<llm sözü verdi. Genel Ba~kam Osman Özbek, Bugüne kadar herhal)gi blr' ço~u i1deki çiftçilerin kuraklik 'aaliyel göremedik. Önümüz nedeniyle u~radlklan zararlakl'. Hayvanlarlmlzm yem ihtinmn yüzde 40 seviyesine ura:r yaçlarlna ,imdiden temin etlIQma dikkati çekerek "Çiltçilememiz gerekiyor. Aksl halde re vakil geçlrllmeden yardlm ,çok kölü duruma ~erlz." E _ ""'"-lr.;. ....... ~ .- " WlU".blrl",,. -...clllfe ~Gell,m8ler/ yar/nd8/nce/emeleozera Kuzey /rsk's gidsn srkadsJ'mll R.fe'BaH/(on.dasç,1e _le e/bl.ell), buf8da "e.ut Bananl'nln RubarllebOlge.' komutaRi Dr.SaIIAhmet BafZlnl(Onde leoyurenie 81blS8l1)IlegOrD,tD.Dr. Barzanl, muhsblrlmlz va.,ts., ~ I"e Tari<yetkllllflrine gOnderrJ/~1 habarde,.,k,san PeJmerge/er.JçlnTOri<topraklarmdangeç/J Iznll.tedi. ~ ," t" -.'.'. Daha Once geçl~lere gOz yuman TOrkiye, ~imdi PKK slzmalannlO Barzani taraflOdan Onlenmesini saQlamak lçln Pe~mer • gelenn geçi~lne Izln vermeme eQlUmlnde lsttyorlar geçmllt laur.d.n P"merg"'r ' '-.c.fe" NI •• I.Y.I. IG __ e Rafet BALLI , . Eçr1CIMI2 hatIa ba4lDda 9~ kadar I~ uktrin y.kal.DdljJ H.kkâri'nin ~aIi IlDUlllda önanli I<HImclu lÖil<IÙYOi;" Irai bullümct kuv. wderi. WInaII'qmeIJd<rin< kaflI bq1a1llil1lldJnda, ~dinli 110m. DIIZl SOll lDdn kadar yaltiaJtJ. Bu yüzdcn, MeR' llIDÙ dcnetimin. de bulunan Kuzt)' lrai'taki tampon böIpin doiusu iIc: baIJa arasmdaki bailanb koptU, lran'dan Kuzt)' lrai'a insan ¥c maIzeme ikmaIi yolu ktsilen PqmeqeIer, aüvenIi aönlük. I Irak orClusu, $emCllnll Pe$mergelerln-Iran'Clan geçme/erme, Berdl(!'/< Tepesi'nde bulunan Irakll "Ca,"larengel oluyor. UçaItIann zmnIl..... ...... k<rùnindt yoiunlafb. JeÇijin< yöodik isukkri PmdiIik yanll.1l blrai,yor. Smmn hm1 Turkiy<, btm dt Irak waIinda }'lIlIIiunIz inc:daDeItrdci, ~ scyri bakkmda lU billiltri tdindik. Dunywn dikkslinin Bura Körfai'ndtki 1<rain1iit çevrildijj buaünJ<rde, böIgenin kuzeyinde Y1IJanbr süren .. VIf, SlIdduI yöneliminin 100 lIIduUI ile luzlancll. Arap subaylann komuta. lIoda 1'<l bin kadar Kürt aaùh u. kult, bq1auIan IIId1n, tampon bölaenin ~dinIi SlDIfUIa yaltlO = J M.' "B. beJ:; . apaaIIIlr" dl • n •• "-. •• _ __ .~o~~ B• ya. UlaIIlIlInoh ~erlaio ID l,'W. " Inoh lIker dUDlUI 15.00 IUlIano. da ~.Iran lIIIUIIIlIa Iran lIlIWIlIanna taIim edildi. . ni .. YH". =.:n:: :1IrIs~, r.~'Z PJiIer, Banaal bèIIgeIIad<. Wç yanrIu1IIacbt1 w....u ge\aIea. !lUlyo"'l, Pu. b6laeyl ka ,.... ynrlar," T .... :' . lUlIIIII iIc u_ u.",y< nm.1OD u.' ~ •• 1 BIIU8I')'1 uyarmalt istedijj, SaVcl$I veren .1 kuvvtt!tri, S<~dinb'nin Irai iç. ltnne doiru to gun<y ucu olan D<redIl lDIOu.k.. lDda toplandùar. Tumy< uk<ri y<tkiIi1erin< haber iistune babcr IÖDdermk, Turk top-LI d" ........ '.L r ... IOD an .111 istedil<r. SIOII1Dlllda pqmerae Ozerkllk dtsÏqindt vc yoilJo lop lIqi alun. da iItrIeyen hukiimtt kuvvttIeri, bu a)'ln ortalannda ~dinli'nin Deredk IDIOm .. 1 MIIIIl'If mevkiinde Turkiyt SIIIIfUI. SOll lDdn kadar yaltJajblar. Tumy< 5lIlIf1IIIII htmm Rim<Yindeki lImird< TtptSi'ne yer lqen Irai kuvvtlltri, aradalti SOll mttrdik vadi)'l silahla knntrol dImyt ba;laddar. Böylec< BUDaI 001gtsinin dogusu ile batls' ar .. mdaki bagJ.anU koptu. SiIah han<: ikI aJmj büyük -Loo'oA. lran"",Ctl'dan nI'....... 0.._ yapan ql1lCi....... r, WIlpon OOlgtnin ooye OOlôlllD<Siil< - - ,- tL' '-"1_ lor d uruma d ~tud. '" ""'0' arasmda Pejmtrge yaraIJ V< ilaç nak. b dt k.. ildl. Bunun uztnot Baru. 500 metrevekaClar yana$arak, Ikmal yolunu kestl PK~'.ya k~ ~ •. Il.lIIlm. bK 11b.r1ijj bekledijj IItn 'UlUlUYOr. 11Turkiyt'nin dind< BUDai' k.dm vt çocuklltdan ol1lflll Y\ill. yt ka", bafk. kozlar da bulundu ma .urerkm, TUrk yeIkiIiJer,'" iuDu habrlatarak, .. p rtd<ri. .... kUlllllldllllann iIlàIeriDe 10 pu.',. oIu l.tI ,öre bn •. JÜndur ctVop vcrmiyorlar. . lu bIrer bIrer.-yo l"UrUtblllr" NEDEN IzIN YDK? hallfistmUiDl YlPIyor!:c Bu kOl Bölltdt, aerû köy\üJcr vt bau !ann bapnda ist, Kuzt)' ',..,.k'ta Y.ilailil<r, amk BIIU8I kaynaltlanIlyanlann büyiik öiçüde 'fumy< SIDl IÖre Türkiye. daba öaccki baIIlllUldan aeçea yiyeœk m.dddtri zer durumlarda Pqmcradcrin TUrk De _baiunh olmat IÖSltri!iyor. topraltlanndan "_ m"ine Hakk.iri'de b8Illl bir binbap1un ses Ç1klfllllyordu, Tumy<, höyle- komutumda. kifilik bir Irak IS. et B...... nin PU'ya yar. kai beyeti bulunuyor, Öncdtri D<dIIII etmesini önIealeyi amaçbyonIu. tedk AIk'!Ï OamizolIu'Dda kalan Nit<kim, b. vt bqU aedeaIerIe. Irak M,eli, bu aym ortalarmda PqmeracIerin PU militan1anyla HaItkiri lIICItaiae lipids, (rait he~ki1eri IOn döa<mde hayti soInk- ydiae yaItm kaynaItIar, Irak bu~ù, IqnIIfII. lDeI kuwetlainin hartkitllU IÖ' le Tiirkiyt'nin Pqm<rIC JCÇifIai cIqor\aIcIiriyor: ilt iI&ili (Ulumun. deIiJlirmesi iki "Ink fi .......... dM ., ntdme bai\lDIyor. Birincisi, Irak TInJ,e lit oIu __ ""tiaU I< yön<liminin l1kqtumUI iIc: birIikte ~ _nil'<' lit 1. topraklanmudan Itçm<k isteym .ue.Il, 'I1rId,e -->ilk l " Pqm<rgt kaliJesi llyJSlDID artma. lIGk1IIonIa Ilipltblslln ... SI. Bunun Irak'i. Îlilkiltrine lötat giiçIIi kanIl .. """"-..m d~üml<S' ihtünali. funcisi d<, Bar- .'. DmdIl _bl<Ul ,... ~":, wU'm" PKK'ya karp (.tumunun, du lIIlI oIsbIIlr. BOyie<. "'JI Turuy' tarahndan p<k ytttrii go. .dl811 Ö8<Illi "" , riilmemtSÎ Bôlgtdt lörii$luiiimüz .bI .... oI.r." [email protected]ÖylcizahTürka.ktriy<lkilucr"\(" b . beb . ertiitr. mu muz nll,lolUy(', li. "[ D__ '. pu. IIl<rltlenn daba onœ de ooyl 'n, ~ Ina' ~ ancak ' ""11 da 2 yJl ÖIKt oId.p .... ~ It- uktrltr~ 01.... ru: , blrl1ll yok. Aacak, H Pli ma lai' k diIijjnocn kil Slninna gelen leri Turkiyt .1D1Ilan içindtn aeçm<k için Dmcik yakmlannd. izin bek. liyorlar. Gt~mtl<r üzerint hm1lrai'lO. hm dt Mn.1 BIIDIÛ'nin dikk.li Turkiyt'nin tutumunun ne oqn. çevrildi. Buaünt kadar, Pqmcr. gdtrin "_ aeçI!I"ne gmdIikI< IÖl yuman Turkiy<. son olayda bir luturn wmdl. M... I BIIU8I'nin. PKK'OIn SlZlDaJaruu bUlunuyl< 00. lmtsini sailamal: i5leym Turkiyt. Pqmtratlerin topraltlanmJzdan '. Banani'ye basl~i tutUf:7JU .SlOlrtanmlZ IÇInde yakalanan ve cania'1n1 ku", tannaktan batka amaçlannlO olrnaolQ: ani:>. $llan Irani. askerler ülkelerlne jade edllC1: • PKK 5.zmalar.n. iinlemeve diinük venl" rürk Irak ordusu, $emdlnll'de smmmlZ8 500 met. re yakla~rak, özerkllk sava,. YenII1 Pe,mer. • gelerln Ikmal yolunu kestl. Dereclk mey. kUnde sm,"mlza YIAdan Pe,mergeler, ~op' raklanmlzdan "zaral'lllz geçl," Imllstlyor BarzanlPeJmergfllflrl,lralekUWfl"8rI Bardlrflk T"pflsl'ne ksdargeldigl/çln, TDrk.'Rlrls" lçlßdaki Mam,., mezra." nIß bulundugu kl/çOk vadlden geçmek Ist/yorlar Norm.1 .,mrdan I~ • pisiËRiË[CÈimiliiiiSTi lir•.. ~ -.rz.,,'I,.n .mlf/ndan çuleurca'nm gDneylndelel Baayan mmt/leama leadaralan bOlgenln leamutenll~m/ Dr. Salt Ahma' Bananl (Onda oturan) yep/yor_t,.1e KDrdl.tan Damalerat Part'.' "erkez Komlte.1 Dye.' oJan Dr_Bananl, Iran 'den Zeho yOnDne gaçm8k I.teyen/erln baJvurdu~u an yetlelll'.'m. _'~.IcO~ ~ 28.08.1987 t I • • • cmmm , ,.::: 31.08.1987 .. ! -~ .. - - ~ .~.~mlryoJ...na ~~.Vln ceylanplnar-NUSaYbln . 8derfllryolunun ceVlanplnar keslmlnde patlamaya ham Ikl maYln bulundu, MaYlnlar UZman personel taraftndan etklslz halegetlrlldl PKK mllltanlan, Bin. gOl'On oenç lIçesl ya. klnlarlndakl . maden a. rama kamp,", bastl ve baZI araçlarl yaktl • Yllmaz DEMIR • Ekrem ARSlAN • GENÇ/CEYLANPINAR UR!YE T- L: (~!~'HA) . lS] - urLlye OU.èlA Slro- ::nYbri~e~ryl::~~~-, PKK militanlan tarafmdan kondu. go samlan patlamaya hanr iki ma. ym :mgo,uI~~ü~ ('~ ilrHi;'~I..:R. Gü. ~.'\'r-- - zeItepe koyünde de bir maden arak PKK miI'tan! b ma ampl I annca aIIldJ, Militan!ar, kampta 8JÇI olaraJc b::iR~~tÛ~D~~~~ GeçtiiioÏiz haftaiçinde iki ka sagiri$imine sahne oIan Cey-' lanpmar-Nusaybin demiryolunun Ceylanpmar kesiminde, dün de, pat. Iamaya ,hazu ild maYIß buIundu, PKK mi1itanlanmn bu üçiincü sabataj 8irifimIeri de ba$arwzhkIa sonuçbo~ c. .-:.~~-,~.;: .. 1aridC' MaynÏlann .Gürpmar-Akdogan islasyonlan arasmda go;revli bekçiler tarafmdan gorüldügü, olay yerine gelen UZ1ll8.l!1arqletki, ~_"":1.'" "M~l dJ siz hale g<wuwu<~..., ... an, . KAMPA BASKIN . . Bingöl'iÙ1Ge:lçi!Çesine bagb Gü. aden ultepe koyüi1dekioui bu m arama kampl, PKK'h militan1ar tarafindan basJldJ.: .. J • . Basbndünsaat21.00stralann., dameydanaBeldi.JknüzsajJ!anbe- 3ö10, '~'y~'ra.ll.var ! . i _:c~_ .. . PKK~', .' .. .. ! .... ::1: .... - .. - '., .0 ••••••• - ••• -- - '.' ..........•...•. 1.. , aynl- . ..... c. .. ,.:'" - ••• _, _ .. Teroristleri seçen yJl Temmuz -.-. .j . .. ..:: •.. :.. I$ÇI)'I :~:.-::t:-:.__. - . , .... ., SltIuUWç .. " 0 ... -_. • .' •• •• 'jj RÜKSEL. (1èrcümaa): BAvrupa Parlamentosu - -_._.~ ." ~ • .\ .- .•------ ... - ... - -: -- ••• 0 • v • " 't..--'l • ~ ! i , I I .J QlIYMeAK~'1 'nlmù.. . . (>lay dOn" l!cç~ sa;1I :!UO Slrulannùa mc'~'dana lIcidi. HiI' llrup PKK militanl Cayltùcrc mC7.ras,"a lIc1ùi .. Tcröristlcrdcn . 5 ki~i1ik hir l!rup Sevket Akçay adlt vatan. 'da~:J ail eve lIilliler. K~nùilcrini polis olu. 'rak tanltH" ve kap,"," a,'r1maslyla cvi tarayù,; t~r(lristlcrdcn dii!cr hir IlrUP da bili~ikda . tcki cvi silahla taraùl: EI hombalanmn klillanlldl~1 bnsk,"dn iki ev büyOk ölçüù~ haMlf 1Illrdü: Rcsmi uçlklamayu Illlrc ~a'. klnùu llienlerin uùlan ~iiylc: ~evket Akçay.(35). Hunze Akçay (i) • Fllhrlye AkçllY (18), salùJrlda yarlllunan Ay~'. S.dlkM. Emine Akçll~ ve !lacer !lalll . F.klncl. ()icl~' Universilc\j l'II' lilk llllcsi hll>' t.II1~,in~ kaldlrllarnk lçdavi ull,"u ultndl. 31 .08.1987 qdœ, KulJpen olmalt Ilzere çok ~da ~ sosya\ist, komllnist ve ~i1 grup1ardan tetnsilçi bulunduAu tesbit ed.ildt Bu ki$ilcrin OnOmUzdeld haftalarda Avrupa Par. Iamentosu'na yeni soru Ooer. geleri vererek "Türldye'lIla soa karar öaiinde resmJ tu. tumuaDa açddaamuuu" iste)'eœk1eri ve "ltCIfIwmu ramea "almad~ Tiirld~ DIa Arre MJVUni dOl)'Ul- =..:..::.:.:- •. :f... .\ Didç il,'c""1C' ha!!!! !J! \. kll\' KiiylinÜn. (<Iylt\kr," m~mlSIOI pl' i, iil1iiilrmllSll!ojy~rçk l1a"ll1 PK K militanl~ I. .' ki~iyi ö1~Or<,O, J kl~iyi d~ Yllrulad,. t.u maùu HU7.ni\la 14~iirhdi sahls 1I1\7.lllllna ..=::ï::. i. i g.}'. C1~ TrI - "~pi\Ùfhllk.Î~\;l c:•:-'-:~' 48 1 V"dat TA!?TEKlr! t ::J~:+:.: .. ". FllfUk BALIK(,j. l.1:J.LII.iI.I. ~lII büyük lldun" olarak yorum. layan lobiciler daAtttJklan Id. tap ve bro~ürlerde "Parla. meatoaun karan 7 mUyoa ErmeDJ'~ moral \le cesaret verm~tir. Art,k Türldye'nla AT'ye üyelljtinde' Ermenller de DllISIl,Y11 oturabileceJdentir. Türk bükdmetl AT'ye la~ üye olmak lstiy~rsa soylunml laalmah ve Ermeal delegelerle görü,melere baJlamabd1r" diyorlar aneat sOzkonusu "delelelert'in kim olduklan aÇ1klammyor. I r''';1 ta'n'sr" b""Sti . {)".: '14 ki,lg')~e~j~i •.,:.. ,:.::': nun geçti~miz haziran aym. da aldtAI ve uErme.1 .soykJnIlU" iddialanm resmen tamyan karanndan son-'--"'Ta, Avrupa'mn çe$itli ül1celerindeId Ermeniler'in lobi faa1iyet~en.m hl~dmbkl.atJ Ogremldi. Özellikle Belçdœ ... .ve Fransa'da Avrupa Parla. c: 0.: e .. , .. mentosu ile Avrupa Konseyi .. u~ parlamenterlere ~ DIa .. kow alalUDUl" yolun:C', :-:-:::-. ve baskl yapma)'l deneyen da bir yeni ka.rar Ç1lwtmaya .Ermeniler "Türldye'aIn lOa çaJlpcaklan Ogrenildi. Avrupa Parlameatosa UnYARDIM IsTIY~ . ~_.: ...:~-- nUI dikkate alm.,a '.: .IfI[IRIIIA :.:..." :cool cc IQI'hnm.",n." istiyorlar. AvAvrupa Parlamentosu U)'e"ErmeDllèzllll Savaama - .... rupa Parlamentosu ve Avrulerine yaz bayunca mektup. Komltesl", "Fransu-EnaeaI pa Konseyi'nin sonbahar do.. Jar gOnderen ve aldlklan ka... DaJaaqma DeneII" gibi :.::ce::.... nemi toplantJ1annda konuyu rardan dolay! t~kkür eden isimler altmda yayJolanan c-;-: : .' bir kez daba SUndeme getir. Ermeniler, bu mektuplarda bildirilerde aynca, Avrupa - .. , ..... mek için yoAun ku1is faaliyet. TUrkiyc'nin sOzde Ermeni Parlamentosu Uyeleri "Tir•. I 'leri yapan Ermeni lobisi, AV'soykmmlm resmen tanl1"a. ~~.:..:~: ~~::~.: rupahlar'l bu yOnde k1$k1rt- smdan sonra tazminat ve ~ lIzl adam 1II,JIIIQOr" si: c :=-~':........ mak amaClyla "Türldye Av. toprak taleplerinde bu luna. bl ifadelerle ltqk1rt1hyor. ~.:..c;:."': ru~ Parlamelltosu kannaa caklanm belirterek, bu mU. S()zltonusu bildirilerde :-:::-:.:..:~: :::. resmi blr cevap vermelidir. cadelelerinde kendilerine yar~~~~ • :: ~:c_:: . i:: Soyklmm tammah veya ATL dlmel olunmasml istiyorlar. lAm CU:;;...... " Sibi rt.ltir. ye tam üyeUk MJvurusuau 8azJ Avrupah parlamenlerlc... " . , ;Cerlçekmelld1r" gibi fikirler rin bulunduklan Ulkelerde lere de yer veriliyor. A,ynca __: •• ::::~-=:-F"=: .lsavunuyorlar. ~rmeni lobi topantJlanna kaFransa'da faaliyet SOstereD :..:..:..:::: ::.::.:-~. Avrupa Parlamentosu'nun ulmaya devam ettikleri, bu Ermeni loblsinin QInIc hO. :~_:.'.'c_.h-i:_~'.:,:jo:.:."_'.. 'lcara.nm "Türldye'ye ka'1l parlamenterler arasmda blliltG~tl~neUarabask1 ~~~ i~ . Ermenl mücadeleslade ilk ta Belçikah Vandemeulebro.. çe$l 1 yo _ ...... u6 .., -----.... - ... , - • ~:~.:_~ .. 0 ..---.~ .. -.---~ -.-------.--- ..---- .. -- ! I • UnI.OrmE,SI .j. • -.-- . Diyarbaklr'm Diele. i!çe~~i Çayll'der,'3 mezraslnl.'poPs arama kampma ge/di. Demir ve .,: .. 'rosfat cevherlnin Çlkanlcbit lIIlaD ---.t ~ -:--:-:.~---:-.~aIJiA'e ait kampta bulunan iJçiler '. .• . : .•... ttroristler tarafmdan yatak1armdan .... ., kildJrJldJ. Teroristler daba sonra, .. o. c:.: : i::::--.coc ..... ,kampta buIunan ve maden ÇIkarma: . : : : : : •i:.... . da kullamlan doZtl, kepçe, jeDera. . .. . ••. j c: :: •:: .' .. .tor île dijer baD araç-gereç1eri ben. . . .•.. . . . . ... ' .. -k-L .Lo. '''::T. im 1'0 g ... y... u. . I "àmpta buIUIIlIIIiJçi1ere, "t, ......:. bemea INraIaa, JoUa illinia6z" .' .. lÙuncktehdit savurduktaD sonll, .. -.:t ... ----.- .~ t.. l (!en aymda da aym tampt bUIIIIIlar bir yanlanna alarak kaçmqlardJ. BölgedeoperasyonlaraarahkslZ olarai deYam~di8i bîldirildi, I .yln~i,VIl~r~r{ :~=~~t~':: " . :r~.:.a1arùoIay ~eu 31.08.1987 ... . Fransa'mn Türldyc ile her tUrlü i1~kisind~ TUrk hOldl• metine Ermem soyktnmm.1 resmen tanunasl için bask1 }'apmasmm istendili 0Irenildi. YAYIII OIICAIII Avrupa Parlamentosu'nun resmî ya)'ln orgam "1Hbuae pour L'europe" gazetesi de )'8Z dOnemi saYJSmda.Avru. pa Parlamentosu!nun Enneni soylunrrum resmen tamd1!pol hal1Ilatan bir yaZJ yaym_ ladl. Y8Z1da,soykmm iddialannm resmen lamnmasnun TUrkiyè'den siyasî, adlî ve ~...__. . -.. maddî talepte bulunulml1Sl- __ . .. ._ ' na yol açmayacagma de~ni. ..... liyor ancak, "TiirIl bük4meU ~""-:-:- ..:-;-'- .. soylunau taaUDaya, ErmeDl ._::: .., ... tell1llildsl delegelerle liJuI dlyaJog btqlatmaya dllftt edß- ,......-.-- ... __ di. TürIder'ln Kdtns'cIa asIr.er .. _..•. buJundurmaya devam etmelerl KürtJer'in durumu ~ .•.:::'.:.: .•' . En:seal soyklfl1DJaIDtaDJD--~ ~:.. .~.~ malDUl Türldye'aIn AT'ye .:;-::.:: :c::. .tam üyeUk barurusanua lia. ..•: :::.::. .::.:::, büJüode vugeçJlmez pra ~ ..:::::;-::~-.:::::...... mgeßmIir" deniyor. Gazetc.. .:.: :.:.::.::.:...•• ::: . de aynca Ermeni soykJn!lU. .:: : .. : .'" ...... ru resmen taruyan karann S18 ..--..:..:.::- ..- -. -- -ki$i1ik Avrupa Parlamente....... -- .- . su'nda68'eka1ll60oylalca.:::.::::~:; ..... .. ..b!l) edildi~ de hatJrlatlhyor •.• "C':: ... -: " ..,- .. 0 •• o' .0 •• "::." • 0 • .. 26.07/01.08.1987 inönü'nün Kürt sorununda "tarihl çlkl~l" ataleti bozmadl l<:H:':j'" "r"""+"" ,. ..- ..- "'.-.. .: ::h+~~:l.Doç:Or. Hàiuk .:1':::: ':--1 G~rger i.! .-:f:' . "emo"rat"ar --., n. ~'l :'~:r:}';~':,S:;~~;:~=r~~ .,... , Sos~a'Ul . -ne na" ~oplu~or '-~.~,;~l "TOrkiye'de de getirmisse de. ashndà'devl~t ;l;~~~i~...._~~... ~_•. gömme'nin getirdi~ bir politi- . î ::---. Ic ,. devletin sözko- kaslZllk sOzkonusudur, Bu 3Ç1dan bak11mea, Ti1rkiye'de 10mi gözü dönm~ fOvenistier dt. smda. hiçbir kU(Umun lièlirli . ._'__ . bir politikasI yoktur. ~imdi gö- _... _._ . _: .. rüli1yor Xi, bayat tüm kurum- . .:;: .Ian zorluyor; onlara politika. :. j SIZlJ#1~maYI dayatlyor t, Bu ,açldan bakllmea. Oteki' tUrn kurumlar ... aibi, sosyal demokrat pardler de, yap.m gerekçelerl...... ";" zorlamast'yla. gerçekÇ1' politikAlar üre.mek si1recme gjrmislerdir. ~yet demokrasi kesintiye u#ramazsa. görOlebilir bir gelecekte, bu partilerin 'Kürt gerçegi'ni za. ... ten kabul eden tabanlan ile ka. . .. . bu! etmeye baslayan Iider!eri ... -. arasmda.Jci,PaJ, partilerin res~,mi karar,$r,gânIanrun da dev- ' • .: reye girmesjyle kun1lacakur. ..... Ashnd k 'k fat .. '. "'j a ça .g<:<=l. en! at abIm.ast gerek!1 ~Ir lien. a.dtm. en. cen.i~ özgürlükler lçmde, yaygm bir katlhm ve hoSgOrOylesorunun açlkça tartl~llabilmesidir •. Som ut, gerçekçi, yararh ve demokratik sonuçlar aneak bOyle ortaya çlkabilir. " . , Yasam sonmun gerçekli!ini zaten kabu! ettirdi. ~imdj ... . 'gerçek' tartlsLlmahdtr." .~ .. :- : .. + ~ ~ : . : " "SOSyal démokratJann~, .enelde bir Idua ltIIut .oIuyorclu.~, Jar nbyÖDetimden ÇJkDuJtJr ve yeni _ oldulu &ibi, doIuya IItme1c akJl- timdi ~."Idua ataD mo.o,.. 'bir sivil nbyoDetim alùna soku1malclanna yeni &eldi. Oeç de olsa Onemli IlOzltiay-. "XlIrtçc"cIeal6zet. tadIr. Bu konuda daba net bir tam bir gelisme. TerOr olaylan nedeniyle ti diye MICYK Oyeai Turaut Ata1ay'1 almmah.'" , gitmiJ olsa1ar bile iIgi çekici." SBF es-. ]lUtideD lItauIb. 0IIDde 20-30 \;ml al- Y.paf "llliW beraberllk" Dr. Cevet Geray'm -DID'yaper~JU~~.SHPJaine" bki Dekam .--. . Prof. "._1 d 01.- ••-- ve ........ UI" ~.TunceIili vatanda$m 18kmdtl1"Iiu 0<U.IeJ'1 ..,.~.. anda......... 'bOyle bir 1abana h'_'M' ClturtlIiuma .vii M........neti.m .. ve Erdal InOnll'nOn Kun IOTUnu" konusun gOr1qODe ......... ,. -.-, ~~v ba$vuruIan1ann bOyOkbOIOmODOD de è...J ~va bOIae valiliIine ili$kin "bekleyip, dÜ$Onccsiydi. SHP Içinddd "lnönG'ca'IJcre a6 IOreIim" tavn konusunda Ekin-BiGoneydoIu'da UZUD yillar41r alttan Ie'Ata1ay'm Iti JlIIiIma Ihraa XtIrt Jar'cIan Doç. Dr. Halult Gerger ,una1ta, son birkaç )'l1d1r ise IÇ1kçakay- aorunuyla delli, puti diliplinlyle D- Ian lOyItlyordu: "BoJae vaJilili kurunayan olayJar, T1lrtiye'deki 111m Iili,di. "BOyle ..... kOIlIlIar0IIce mu KOrt fOvenizminin aerçekler1e karllslDda legal OrgOt1enmel&DS1D8 -jJutlnin;.tiBtaruDanndalartlllbr, blAdaJmayan 'IOIllOraetezi'ninZllDDi sahip sosyal demokrat1ann politika- ~ vanbr, acatbunda lOIUa bir tabu1f1 izlalimini doIurur ti. ben.1anm lÇ1It seçik .nl.'malarun zorun1u 'JettIIi orsan YI da yetklIi bIatut ti- ce IOD derece .. 1a...... MIT. BoJaeyi 10'haie letirmiJti. Ama 1OIya1 danok" . -0 da ber iaman, her ,.erde oln:kli bir lllayO~e mahtllm et.ratlar. politika Oretlllelt bir yana, al- iaama1t kOfUluyia. diJe ptirDir"dij _met, uhnda. po~tikulZhlm ya da . . 'dtklan tav1rIa insanIan Ulll bu .... ytIa QIan da~ ~ aerçeklerme kaql ~utsuz tan umuUuz1u&a... ,,,", ..kt.n 'b. tamdabalhraçolaytllCdli_ bu saV8l1DUDsoDucudur. Iktidann hla Il1rOklemeyi .ordtlrtl ~-bm1lOJDllUll1Clnllla bIrIt dIt- yapay 'milli beraberlik ve bOtOnlllk' Özellikle IOlyaI danoltrat "~etlIdlIi. bOyle Ilir anlaY1l1 iJte bOyle 'bOJae1ereayuma' _ bOyOlO SHP'de .... Erdal loOnG, 'llI8Dda, ...... t.lIat ••tblcledltleriYI beraberinde getiriyor. Asll'birlik "Ana dill K~ diye ~ lUçIana-, :IIi demet lIte,eaIere brp CQ'lIn:t ve beraberlik' gClÙl özaörillkler ve Diaz""'" iözTer1y1egëÇtiJlmiZ gOi11erdé bit JIlCdIi &IIli ....... " barq içinde Y8I8DUD zen&inliklerinin lIIllD$etIereÇlktJ, Ana muhalefet Iideri konu1ara SIIP'IIIer pet ~.bir bOtODJellile ve T11rkiyetimli~ne baslIDn, 181 politikaa1ann, batt1 u- du.Inöno'alln t8ihf 1GderitIe, Nu, kaV\llt1lll1lmallyia UI1anabiIir. TerOkerlerin ardtndan nihayet IÇ1ltbir feY- bir "".m.n"m," IOTUDUlIÇIIIDdan rizmin l51l buna kar$1oldulu da unu1erlÖylemenin gerekli olduAunu gör- yaItJapyordu. Saaki ..,.J cIemobat- .tulmamahchr." Gerger, Geray ve Domll,tü. Jar hep bu JOrQIteydiler de IIÇllr!.mak ratav pbi bilim adarnIanmn bOlgevaÖteki sosyal demokrat parti DSP için UYIUDzaman kollulOrJarcb. liJiIine yakl8llmlan sosyal demokrat .ise her ,ey olup bittikten lOora "kOErzurum alti milletvetßlVê 1rU' .politikacllar taraflDdan pek paylasJl. ~ . Je yazan" tamyl. olaylann ciddiye- bqtanvekiUeriadeD SeIçut Brwrdi jrruyordu. . . -:-:-:~1:--:-:-:::tine dikkat çekmekten i1eri gidemeyen lÖyle diyordu: ~'Bu IOzIajn ~' CHP eski.lnilletvekilleri Ali Topuz :~.; kl4e demeçler verme ahlkanhIuu .Or- mainde, taY1r .bnma ..... ~ de- ve Selçuk Erverdi, SHP'nin eski . :: :: . ; --dUrOyordu. . .. mokrât1ar tarafmdati .• ecIItlliII :--MKYK llyesi Suphi Kararnan "mese-'~ Sosya1 demokratl~Anc:ak bun1ar 1Ut1ann. oJaunllfma- lenin abartIldIll" gOrOsundeydiler.. . .... 1i~ sUrerken Tllrkiye'.i1i~ bu. ~- 'lyIa lOylenebl1en teYler.'" .. ; Erzurum'da üç dOnem mill~vekillj. ::::; t. di sorununu bir Olçüde de olsa tabuPartidea lhraç edi1eD Tiiraut AD. ,Ii yapD1l$olan Selçuk Erverdi'ye .~ ... : .~.: : lukuUl çlkarmada ~ 1lt1yOkkatDsI lay ise. ikind bir "ylJit"1ittcn kaçt- :re uYlularna ilk bak~'ta 0 bOlgCnln . ;: ;:: i ~I~~dan g~etecl-yazar Mehmet narak yorum YlP1lllY'OrVi Ya1aizca oze~!1i oldulu~~ iddia ed~~ hat .::=:;::~ • Ali Bll'and. "BII' Kun SOTUDunun va- "Saym 0eneI Batkan'ur ..... dilIed .veriliyormu, glbl IOrOnebllirdi. Fa- ".: r. , . f,:>lduAuartlk devlet doruklannda ~ nedeniyle habazht J8pdan insanJan 'kat, ayru nitelikteki hareket1er Kan'. ':=7 , kabu! edilmeye bas~.~: gOndeaie aetirmeai sèvindiricldir ..B. ta d;& v~dt ve. o~asl bOlge va1i1ili~e .. . ~.,. su, bu noktadan bll' adtm daha ilen nlm1stediJim de buonÎnun dlIe~ dahü edilmelDllù. "Bu yOzden," di- . ::_ :., ~_ &idip, .'?~ kOklll ve herkesçe ka- tiri1meslydi" dem!t1e }etiniy~: .yordu Erverdi. "bOyle bir propapn-. bu! ~ bll' çOZOmaramaktJr. PKIC "_1._. -..cie herk- •• _ da ._. :day. tam anIam1yla hat vennelt de :.;:~1 tO' d ancù. bOvIII~" di. ...... dolru d~ " "::::r:i' y~~=r .~e.so~yOrau: np~Y1 ftl' lOrOIte deli1di. ÖmeIin b1te1i BirIiIr.. Sosyal ~okratlann artJk bemen . . geh,mel~ ~I~diye ~ lÇlD da~ ~undan ,~ustara • her konucf. Itamksanmaya b8l1anan .:£::::.' , co ha kaç. kiJjDlD Olmesi .ere~kte-: .' Brda1 Bey m lOyI~ çok è10I :rehavet ve ataleti 0 boyutlardaycb ti, .~::: ;. . . ~1" B\T1I.nd'msorusu çok ~~ ~~~IOyIeameIttéPç'~ErdalloODo'non I811TtJCllGzleribile;::: :," -.. di, &ma cevaplamul da çok zor b\r'~_br' ~yorve~pudanetQar-"~ara1armda herhanai bir hareketWilt ~"::i '.'Prof. Dr. Cevat Geray soruydu. ÇOnkll bOyle bir IOTUD~ ~:~ .. yapt.m.m.lU. Ve p1iba, ~ de- ~::::. ~ :~;:H' ..• i:.,.. ' ~,IOIya1 danoltrat1ar cIahi1" •• JllÇ" . mokratlara IOn:, PICICbu iIten vu,.p:-. , UHu lopJurnda genel bir ulu. .. .'t ...:,:: her~es ~ ",bu~u ve Korkut Bora- n çekillyor. , .: . ... .' . :aeçse, "doIunun hlhnm'la" konu-. ::.:::: ;;Al kOltQrllnalt kültürleri yad. :~:::;::::.;+:--. t~v. ID deyi,lyle, Bun1ar oIaym tele. ~ demokrat1ann, 0aelIl& _ devlet 'ciddi bir tekilde el atsa.,: :~ •. Ilnära1c hiçbir yere vanJamaz. .. . hili dolruk~unda at1InuJ IIdua1ardtr'SHP'nin. "bu yapbJuuz hot ve doI-; .ortada pet IOTUDkalmayacaktt. Heu(¥ .. 1 4A,1t kOitOrleryadslnaTak de~, ---_.- . ...~-.. -~-~ .. Bu ~ ~1geye ~ f~ Y8t!- TUdeIil" deyip kendi1erinin bIr ICY . doIu ve aon~1u kalIttmna ~r:;:. 'JlÔplumun ekonomik kOitOrel : :. t: ~.. ---~--. nm glb.1~ O~ ~ 11- .onermemeai bOlaede yapyan yurtfaf-. .ve sefalet de azahr w: bOJaeye liyut ';-:::. :t PotaSmda eritilerek çaAdaslas. t .. den poli~l~a Oneri1erininizleylll izle- Ian da çileden Çlkanyordu. SHP Do- aezi dOZenleyen parti lider1eri de .vi. . i.::..j' sallanabilir. 1985 saymunmeyecelini zaman &(lIterecek. Uzllc:tl tu IleyaDt llçe Balkam'DID Erdal TOs kapip tifo18 falan y.bl.n'1Jl'7:.:::.;.: "da 'Ana diliniz nedir1' diye bir olan bu I8Idu~u .tam1ann OOney-i InOnll'ye verdiJi metinde lUDlar 18. :lIt. 0 .. _ :,~. ' . ~L ~ soru verdI. Bu SOTU nedeniyle doAu Anadolu dati vahJet olaylarm~ Zlyordu: "J>oIu IOTUDUncla partinin • .. '" .; ... t.;. .:.....killier OOM'ye verildi. Bu dansonraorta18Çlltmqolmalldtr." , . ,,-, .~ .. , .•... ...::.. fu~, . . netvet~tar~birtavnyokt~.~. I '. ~." ...., ~ ..~t: •. ct.:::E:;.' .,tamla.~l1qeykazamlmaz.BlNede. aeç kaldua? De$Ovemmu körOkleyen, militarizme; rand'm YaZlSI bu anIaY1$akar•~ PICK' artIlt her gOne bindirdili- kucak açlldtII IOr01mektedir. SaI' .~::"- . :l' Il. SHP Genel Baskaru da son ~Ie ÇII._Ilr .....1 .~~bile aerisinde b"n~' gUnlerde . bOyle laf ..ediyor. \ ~;,.,:", e,......... eny delarItTictp--' . :::-:e:" SHP Gend D.-ltam' -L,._ KoordmatOr valihk slklYO- ya, ~. -DID eait' 1lO~' -will koallftDdati .-~. netim komutanhAI gibi bir ~ey. . "A~didili Kunçe. ?1an1ar l.uçIana~ 'be~lCInIIm"tamtepk!yle ,..::-::::: "" - ~ - .:'::';~ .. ::;;: Oraslrun farkh bir bOlge>lUÎ~ ... mu ye~ôTm1qtu. ~ .... _~.~~. '---'-.-...• .:r.t;:;;:c '. , ..:::ti.;~:r:::t:;~: ,--. , .. ;... ~~c:.. ,.:-:~:' .nbl'han'taslrunÇl'Z\'lmes'lyan .. dCOI8flrÙClO '_1'..." •. ~"":T: ... . . . "~I.CHP"""""-", detop .cot ~ • ...... ... --.. -- - .. -11$.Bu baska problernlen de legör"lOzIeriberinebit~Ild .. UI.: ~ :_~:;: ~: "::::.; . bT " . iIan etmit bulunan, doIaywyla cIev- yor ve bir Illre tezlhGrib'k~;' . H-. ::;.: i.: ;:1l::~;::-:::, .• ::: gellre Ilr. .....:.L:.:.:, , Ieti turan perti"nin clevumllfùllU 'TuDCdiSIIPo. Dtaua.tbirG,,"'=: '., , .. ..j.:::- ';.:t:::-:-r:. ;;;.: tapyanSIIP, ICtit .... UlIditarild_rumu ~yle oud.lyordu: "Bu Insan' . _H,~:. ';-~:1:;::.t.::--;:, . ,-~::," 5aJlmm ~ a .-me tamil.,.... tdlir,.. t - ~_.. t- ••••.• • . ~t -. . ~- ~ L I....... - .....,- . O~: . :::~~i. ::;:1 , •• -_ •• ~ ---'--1+" :~* ~ji~;:::::i~ ,J I ',~ -.' - ••• ma it:'" f1II.............. n~~_~~~_u. . 1;'--' T~ , •• -- -T 'rmctan~...... - • '.-, ::,.--.". " ~:.:::;:.:::::: .- H_ 1_ .•• -+--- ~':"" .--4. 49 " eskl , Alï Topuz (CHP'IÎ' ,-,bakan ve mllletv~kllli'~--: ~'GQiài10iu'i1à~~fnt~, .. ,Ctnik.bifiiorun delildir;'yal~ -'bir kal1dÙÎiia sorunundanl,alise:dilebilir. Sorunu bir Kürt sOrqnu ..'blm~~ÖtmOyorom; :àZ8~~ ':bir tlo1&cDû1 $oronu oJaiabe do.. .':Î1oÎiiiIe'~SjaIpolitikÎillÎèlà¥ÔzWe- hii' soron olarak".,Or1l»O: -~."À>1iI1k'ÇI' akimJài.hèr~ci-èi'e ""VardU;"aJna:. ......... " .....bilnlai ,~ TOrle' ,.!:)' e~de .':bileé:ek nulli blrlile.ve b:erabérliji;,oUtlln.I0ID 'yole '--emci boYoua' :deAildir.'~Iger# .JÇâ!kii:iinàya,:dèvl~ YàrdJnuna ihtiyaa vardll': 'Bulundulu à~1aitnhassashl1' néilèrliY1e 'devletèdiler' yerlerdeù~dàliâ Çole ihtiyac{vardir/'" . W.7". ' . '" . .BOlgeviIiIi~ uygÙ!àm"aS'i'âo~ro deli!. Özet bir yOnetime' ihtiyaç vanrn$ gibi gOsterilmesine yol8ÇIyor. Bu uygulama yerine vilayet1er llstU eleonomik bir organizasyon olabilirdi. Ekonomik açldan slmrlan çizilebilir ve bir ekonomik otoriteyle yönetilebilirdi. Çukurova da co~rafi bir böige olarak benzer bir özellik gösteriyor. Gilneydo~u Anadolu'da GAP kapsami içinde dli~tlnillerek, bir böige örgiltlenmesiyle, sosyal de~isim, .'. 'r,".t èleo;}öinJle," dozeriI . HAi iisàYi$j ~ b -' " . '..,. olan ilIerl Ieapsayacak ekonomik ve toplumsaJ kallonmaYI saglayacak bir böige yönetirni kurmakuL Bu gecikmi~ admu yalmz güneydo~uda de~il. onunla birlikte illkenin öteki böigeierinde de atrnak gerekmektedir. Gerçekte gilneydogu sorunu yalruz güvenlik alamnda de~il, her alanda yapllacak halk-devlet i~birli~yle çözillür. Bu, glineydogu 50runu özgilrlilkçil ve çogulcu demokrasiyle çözùlür demektir." ;.rgam,zas)'l)~n . D1l~.SI~~L ,~.' gulamaslßlD' , .. ~sQrdQii1~yo y ,,_ ~(ukçaM abarùh. BirS1niüipbneâi~nh$ ~,~ ama, burada Çizilen'sUuiui böige- , yi di~er böIgeIerden izole'eden, a)'lran, aynh~a' neden "olan bir bOlme oldu~unu sannuyorum. SIklyönetim komutanhldan zamanmda da slklyönetim sirurian çiziliyordu. Ben bu uygulamanm buna benzer geçici bir uygulama oldu~unu dilsUnllyorum," bI:: , Kenan Ourukan (Harb.i, Genel Ba,kam) "Sosyal demokrallann bu konuda pani politikalan yoktur demeyi do~ru bulmuyorum, Onlann programlarmm temeli buna dayamr. Ashnda sa~ panilerin bu konuda herhangi bir politikalan yok. Eskiden CHP'nin, ~imdi de SHP'nin bUtUn ilkelerl dar gelirli Anadolu insamnm sorununa çOzUm aramakul'. Bu soron, Cumhuriyct'i Ieuranlar tarafmdan da biliniyordu. TUrkiyc'de A1cvilcr, SUnniler, $i. i1er, .Çerleezler, Lazlar;' KOl1li:r var, Ama .bunlar' TUrle ulu~unu .olu~turorlat. augün :rürlcîyc' de Alevilerin de, ÇerkezleriÎ1 de, . ~ P:of, .' j ~~ ' " ,~~.~; ",' Dr..Korkut Boraiav,: ;. • /' .'." \~:',f.;-:~" "SHP I ft ..... t " Öneß!li oIan bu ôlgUlàrru'J,rik' 'me4e~ çcIÏ$ldleti' . :: maJeur. ulusum 0 . 'pilniziti-~. " tè po~ triè,. ,~"'.'~~.~ ~ J:y." '. (~~14-.., Selçuk Erverdl (CHP el'ïa!nim eaki . '. . , ,'~. kI om 1••"y8 Il)'. ve DSP'de gide~èl(ei~_"o men olmay'a baslayan tavlr. ken- .;: dine has dili "e kültUrü alan etnik bir grup oolarak,Ktln varlIIJDI, ' TC'nin bUtUnlll~ içerisïi1Ciekabul ' etme olgusundan bareleet i:diyor ... Gerçi bu göro~bAIl 'Kort asint va-" " tanda~lar', ;'anadili KUrtçe olan yJII'ttaslanm.z' gibi Ihtiyat4 Ifadelerle onaya Ieonuyor. Ama yine de bunun olumlu bir geli$me oldulu~ nu gOrmek gerekir. Bence bu ka. çi'yi haurhyor. nuda siyasi çevreler içinde en çarSiyasetçilerimizde onaya Ç1Îcan pla demeci, '100 ki$i bir adama bu yeni tavnn biraz daha açlk ifaKUn der, gUler geçeriz. Adam ben desini Mehmet Ali Birand'da gOrKllrdllm deyince hapse ataru. Bu ne biçim i~tir7' diyerek Kamuran dilk. üzUcU olan, bu sa~duyulu Inan verdi. fnsan i~ter istemez bu, tavlrlann GUneydo~u'daki vah~et olaylanndan sonra onaya çlkml~ basil gerçe~i'sOYledilï,için )'IlIandlmasldlr. " m zindanda geç.iren ISmail'Besik- kesimi temlil eden si~asi parde ayl1t ih'i)'Ctn içiodeler . c.-;çQnkU onada vak'a var. Aaam Türkçe bilmiyor, Kün,':~. ,~' ,"lt:, ' .-çe konU$uyor. Buna Farsçay.~~MiniyetÇfu~.~ dab., ziyad~ ,.nus. Arapçaynus da bozulmus, bizim zihDen ~e: demenin alemi yok, Tllrkçede .veya kéDdiI~ Oyle lösteren-. de bir .orU yabanel dilden gellerdefazla 'Oluyor. Esasen et- ,mis ifade var. En mUhimi de nile Ieökeni,farkh olan vatanludur: AdamlD birlikte ya~adasll1'UIlJZda.i;da 0 militan ma niyeti var ml yok mu? Ergruplann:ortaya koydu~u den meni kendi di1iyle tedrisaum pek yoktur." Zaten Onemli .. ~ yaplyor, ibadetini de yapl- _ olan, bllyü\t.kesirni, $tlphe al-' 'yor, sonra da Ç1KlP gö~sUnü tmda tUlmaktan vllZleçi\mesigere gere 'Ben TUrk valandasldir. bunun yolunun bulunma)'lm' diyor. Kalutsyan'dan naSidu. BugOn sosyal demokrat:' ~IIrahatslzhk duymuyoruz'" 50 . t~i .. ~ 12/18.08.1987 "Bùrada AlIàtî ' yak, Peygamber de izne çlktl.' Bu you, ne Hitler Almanyasl'mn Nad kamplarmdan bir öyküdür, ne de Henri Charriere 'nin Ktlebek romamndan bir bölüm. Burasl 91)'(:"" ~,.. • -, ,-.' Ceulevi'dir. /nsanlann qkenceyle katledildil~ kendilerini. yokarak ölümü tereill ettikleri Diyarbakir CeUlevi. .Yal"nanlara "4kence" demek h~1 kallyt)r. Ceulevi yöneticilerinin i/adesiyle, burada '\I4llah yoktur." !lte )wi Yllllk vahfet tablosunun klSa, fok lustI bir öuti. . T . mydl: :'KuraliMa uyarsaOlzbunlar ba. ahnacak. lzinsiz hiçbir Olrenci' kanu. ,~Imza gelOI":' Oysa bjr k.uralo l-.abul 'pmu. GOrO$belirtemez. KonU$ma \le edince arkaslOdan daha 'serti ve man.gOrO$melerden Once klsa kOnyeaçlkla . .1lkslZlgUndeme geliyoidu. Bir surc scn. mak zorunludur. r.l. cczaevil]dcki IUluklular, dünyà1l1n "S. XoID$larlO kÖçOklOIOneve bo. jdçbir orausunda görülmedik ,bi'. yOklOlüne gOre, ikiden az olmamalr "cmir.komUla" "isiplini ya~adlkla(1 :kaydlyla nObet tutulacak. NObetlerin : halde, daha Yollln bir basklyla blll1.~lyorJar Ir"., .... t. ••_H ......t..: __ +;t...; : ... .sUresi iki saauir. Yalma ve kalkmalar kcnce iJIcvi IOrUyordu. yalallOa girmeyccek ve uyumalar emir. "SizIer ukerSi- • Ie ala. ,1.., C;, _, -.\1 er,ui verildikten __ " sanra, kanu$mak ~ IUvaietegilmek ya. ' .. nil,...... komutaDlnlZ sakllr ..:' . .. . Yüzbas< Esat Oklay Y,/d,ran'm bu "ranzadan dll$erek kafaslm çarpma";-' Blrbin OstOne leien kurallara ve I~' ilk konu$mas. yald3$lk Uçsaal sOrOyor. sonucu delil, dotrudan dotruya i$ken~ tenceye kar$1 I .Oca~ 1?8110nOlutu~. du. Ve sona yakla$llkça saldlrganla$'1 'KoiIIf. , ceyle meydana gelmi$li. Cezaevindekl; 1~lar açhk l'evlOe IIllIler. Açhk lrev.yordu: 0Iay: _.. "_. dört arkada$, hüc. akla hayale sllmayacak i$kenceler, ya:.: nlO lIçOncQ IUnUnde bOtOn koJu$lar "Bu sa, dl Sln1kurallara baZI orospu' reden klsa sOre OnCe33. KoIII$'a \leril. $ayan lamklann açlk seçik anlallmla.' bas~~~k hukes meydan dayallOdan ,J~uJ..l \! ',.:ùi, .llna ben 0 anaJa~ mi$lercIi. Bu kotu$. E Blok'ta OçUnCU nyla gUn 1$lllOa çlklyor. DiyarbakIr I~nldl. Operasyonun ba~mda Ceu;. nm. .LI. 1<.. u~ dt.r.lCaglm:' kaltaydl. 100 dolaymda bir mevcudu Cezaevi'ndeki i~kenceler,lek 10k birkaç ev, ,,!ildilr~ ~/aallln Bayar ve lç Gu. Somas!... Soma" malum ... 0 gun. L b' haber dl<mda gUnlOkbaslOda yer alma. ven/lk Amm BaSfa"lIS Mevlilt AkkoQm) ._'.I."__ vardJ lid bOl 0 -~~Ir ta. . • b I rd C . MUdu 0 rafl ~I diler klsmllenelIikle eli. dl. BOlOn lamkhklara ve ba$vurulara' yun u unuyo u. uaeVI r , lerde lecril hucresinde bulunan bir ta. . .• kul'Ia I b' da dA. raimen yelkili makainlar, hUkum~tj operasyon sonrasmda çolu yan baygm ntk: "Ba~çavu~lan yüzba~lya lerfi, vah. umlÇln nlan Ityapl y I. ra . _._. ..' tUluklulara $U açlklamay. yapacakll: ;etin artl~:nt da gelirmi~li, I~kenceler. da duvar ralan yoklu. Ra~SIZ klSlm. "Sizier askersiniz, bundan boyle as.. gunun YJrrm dorll,aatinde yaplhyordu ~,~ ~lIIIrayak ozennde YOk~l: Thndaki hücre ker gibi muamele göreceksiniz. Mar~ artl\..:: Gunuu/leri hUl...'re kapllan açllaUlml$, kalonrer s~lanmn daJJllldlll ~k~ "banuo/u hücreym4 ': söyleyip yür'UyO$yapacakslOlz. Asker rak mahaya ç,kanh)'or, .aalle'.ce mc)'. lank vardl. Dermr ayaklann aras. Iki " gardiyanlar komulammzdlt ..:' dan dayagllla çeklli,orduk. Agllml'. metre bdardl. 0 dOnemd~ IUluklul~. BUraSI /aglm suyuy/a Direni$ 8 gOn sUrmU~tO.Açhk grevi burnumuI, bedcllienmil kanlar, Cillo.. Ilklc'., ~i,Iiklcr, morluklar içindc kali. n.n paralanyla yalbboya, tlDer, flrça gl- do/uydu. Biz de bilmi$. fakal açhk bitmemi$ti. Çünku b. malzemel~r.allDmakta ve bunlar ka- 'bilek/erimi'Ps kadar IUluklulara yemek verilmiyordu. Açhk yordu:' Uyumalannt cngellemek için IU$lara. ven~~ kOlu$ duvarlanna ve uykusuzlup her giln dazu da ha da leneke çahyordu gardiyanlar. Ama 'n. TUr~I~.n r.anhl?Codestanlanna,. Ata.: bok içindeydik. artan dayaklar ekl~niyordu. "Islah al. luklula'. öylesine yorgûiiVêü)ok'ûsuzdû~ tUrk e IIi~klDralmler yapmalan ISlen- So&uktan tir tir mayan", yani yeni kurallan kabul el. lar ki buna ralmen uyuyorlard .. Bunu mekteydl IUluklulann... . . IS J. meyen tutuklular, koJu$tan ahmyor ve farl-.eden gardiyanlar, ellerine aldlklaf "Bu dOrl arkada$, eylemlenm gOn. titriyorduk. nanln, leait hOcreJerinc aubyorlarcll. Bu hUc- n iki me.re uzunlulundaki deInekler . .Ier On~~inden kararl3$tlrml,la~d •.,E~. bazen dayak atl/dlgl . reler C Blok'taydl. C Blok dOrt kalhy- le uyuyanlan dUrlükluyorlard .. I~mlenmn amaClD1hayklran bit ~lldl' zaman ISlmrdlk. '._ dl. Her kalla yinni hUcre vardl. Top- Cezaevine giri,: n hazulaml$ \le bundan kOlu$takl çok lam seksen hOcreydi. Alt kat hocreieri "Banyolu mu, TV'II ml islersln" s',mrb saYld~ ~n~m haberd,ar elm!$ler. ----------Iallm suyu ve pislikle doluydu. HUcd~. Eylemlerl IÇID18MaY.ls1.~ml$ler. ya r &I organIan. Olyarbaku- Cezaevï'n' relerin içinde betondan yapllml$ yalaIi; Ernniyel Amiri Ylldlran, "askeri dl ... 0 geee nöbete kend.lenm yazdlr. de o.lan bileni ara$lIrmaktan, Uzerinc cak bir yer bulunuyordu. . okul"unun giri$inden çlkl$lOa kadar 011$,geee boyunca dOrdU uyamk kal- gilmeklen özenle kaÇlncblar. Teerit edilenler bu hUcrelere doldu- bir dizi "reform" uygulamasma giri$ml~,lIkOI~$la. '. Oysa her $ey apaÇlk onada. I$ken-. rulurken, battaniye, cekel, panlolon, Ii. Tam yetkiliydi. . Kalor!fer tankmm demit ayaklan celerin dolays.z uygulaYlcdan isim \le:, kazak aibi qyalannm IUmOahnm'$, iç Özellikle cezaevine ilk giri$ Onemliyarastd~kkl a1anakaazete.1an, bezk"''' mlukav- iOlbeleriyle biliniyor. Simdi bize, insan çama$lrlanyla b.rakdml$lardl. Tecril di. Tuluklunun llzerinde bU;lkllacak ilk va, ~ pamu parça an .YI- akhmn alamayac", bu i$kenceleri, ya.. ~. k' izlenimin, sonraki geli$me UZerinde be. .JIyor' bu )'!l1nm ozerine baya, liner ai. ~ayanlann alzlDdan kamuoyuna aynen hUcrelennde bulunmu$ alan O.'rO Iirleyici elkisi oldulu hesaplamyordu . .bi ~ICI maddeIeri dOkOyorlar: Balda~ aklarmak gOrevi dU~Uyor.hIe DiyarGOkla$ $öyle anl.al.'yor: .. Diyarbakir Cczaevi'nde 29 ay lutuk!turuyorlar sonra. Tinér \le baya)'! da baklt Cezaevi... . "~em~ a:!.k 'k~UÇ ~~de blrk'e~.. lu kalllll$ ~bap Karademir, "giri$"i :8zerlerine dOkUyorlar. Ve yaklyorlar... hyor .u: n 1$lye Ir la yeme, Ir $öyle anlallyor: ;'l'at~ scsi pbi bir ses le\ql~ Uzeri- Uygulamalar ba,byor veya Ikl.ekmek... ~arn~mlz do)'muyor" "Bana sOylendili $Ckildekafaml kat'ae kotu$takiler yataklanndan flrliyormldelenmlz h~r gun b.raz daha kuçO. dlrmadan, kollanml serbesl blrakma.lu. Vakit. sabaha yakln. DOrt arkada$: 19SO'd'" IOYo. ~du. Halslz dO~Uyorduk. Fenahl< dan, esas duru$ vazi-inde arabadan ~Okrü Gökla$, 17 May.s e d k B m z a~rJdan rarla'a , .. 'Ferhat Kuntay, Mahmul Zenlin, E$ref gözaluna ahmp, 20 gUnlük..göz u sU-. geçm~or u . a~1Gardl) I ~. anlar ' zaman .', indim ve yOrUdUm. Bu yUzden cezae.. I< b lad 'An)'!k \le Necmi Öner sloaaillar atalllk, resinden sonra tuluklanar!lk Diyarba. ca' gl IOU)' u. k ma ahndan vinin On cephesini ne 0 gUn ne de da.èy\emlerini klsa CUmlelerleanlahyor ve kit Cezaevi'ne kondu. Uzun blr yarl'zaman )'eme en, ap. zg. ha soora gOremedim. Bir çaVU$beni 'k' . k'.'. t' Jar Ve içeri, lutul-.lularm uzerme döku'enyor' ImsetUnya _,amaslm ISlyor lama sonueunda idam ceZasl aldl \Ie ce. '1 d teslim aid .. HOere bUyOklyJOnde bir elrafIannda yanmakta alan bez, pa. zast Varg.tay taraflDdan onandl. Su anar.. kulObeyegirdik. ÇaVU$ kU(retmeye ba$'ß:ruk gibi madde!~ri vUcutIanmn Uze- da ba~ka bir cezaevinin "OIUm "Merhaba askeri okul ö~renl'ileri" lad •. Çantamdakileri bo$a1tu. SlIdece nne koyuyorlar... hUeresinde" ve kendi deyimiyle "ipin çantaml geri verdi. 'Pa!lonu Ç1kar,as. Diyarbaklf Cezaevi'nde, TKP-ML altlDda". SUkrU GOkl3$, bir sUre once, 1981ytimlD ~ubal ay. sonia, lila dl'~' tanna sök' dedi. SOktOm. Sira cekele .TIKKO davaslDdan lutuklu bulunan Insan Haldan OerneJi'ne hilaben yazru. Cezaevi Iç GOvenlik Ami, i l1~~i~i. geldl. Onu da söklUm. 'Soyun' dedi. Mehmel ÖzgOI, savunmaslDda bOyle. dll' uzun meklubunda, Diyarbakir Ce: yor, .&z,ÇaVUSM",lilt Akkoyun'un ye.' \tiraz etUm. Teltme tokaI giri$ti. Bir ki,anlatlyordu dOrt luluklunun kendini zaevi'ndeki lerOr uygulamaslOlII /la$- rini, YOZba$I£SOl Oklay YI/dlT"n ah- lalla kaldIm. 'Domal' dedi. Bu kelime; .yakma olayml \Ie ekliyordu: "Hem ya-. 'Iang.clna $Oyleanlallyor: "n E~lÙiftln .yordu. Ylld,ran, Mev/ill Akkoyun'un nin anlalDlDl bilmiyordum. Yine kof.myDr, hem de balmyorlardl: 'Aruk Di~ birkaç hafla sonrasl. Cezuvi llZerinde 'uYllllarnaJanna çok çok leride blrab-' reui. 'Oçe kadar liyineceksin' dedi, Ii.. yarbaklr'da Olmek gerekiyor. Vapmak kara bulullar dola$maya ~Iadl. Ka- c:aku. Diyarba1ur Cczaevi'nddd en kar.: yindim. Sonra -bana 'B8nyolu' inu, için gerekçelere slllOmamn zamana de. j:lIlann sesine çllhklar .~Ir oldu yaJ kunç iI1œnct:Ier\le GlOmoIay1annm ~ TV'li mi istersin" diye sordu. GözaI .. IH:' __ va$ yava$. Geeeler &eel!;ion(lllzli;iIUn-~_YOk çoIunlul'! Yr/dl"'.rf,m döneminde 'Imdayken bunun anlamlDl duydulumBir ba$ka lutuklu da olaylO son bo. dUz olmaklan çlkankll, U'Ytular bolOn- aerçeklqec:eku. ~•.• IU, dan ikisiù4ide' 'ha)'Ir' dedirn. Beni Ii noIUmUnU$öyle anlallyordu: pU'" '.' ' . \aù Ir GaVf!n/ik A",;,i £SOl OkIIlY lu hoereye soktu. Sonradan Olrcndim "Ferhat Kunlay, 'Biz bu cezaevindc0 dOnemdè yapyaiibUtün tutuklu- Yaldll"n'm, merkez'ànfliinden yaptlja Id burasl 'TV'Ii koAu$'mu$. HUcrenin ki insanlar için kendimizi feda ediyo. lar, ilk i$kence uygulamalanmn, HIIIIQ/ŒJnU$lD& 1ÜDIerœ. baftaIan:a batOn ~ luv.leti yoktu. 1bpuklara' kadar boka ruz, cezaevinde insanea yapm kO$ul- Cl Basçavlq M",/ill Akkoyun'un lç Gu. zacvinde banII' tekr1Ù'landl. .' batÎyorduk. Ayril yei-dc sekiz ki$iydik. Ian gelsin diye kendimizi yak.yoruz, bu' venlik Amirlili'ne atanmaslyla ba$1a- '. "Merbaba, 4S1reriokul «lJrenc:iIerH- Gardiyan gitmedea OnCeellerjme eopboyle bilinsin' di~ klsa ~ir konu$m~ -<IliUM belirtiyorlar. Daha IO~ ba$la- Bù~~aburaya ~ demi~ la vurup $i$irdi. Bu hO$leldin dayal'yyapml$, OSIOndekibauanaye ve kenc\J dll1mn ilk gonU, bUIOnkalU$1ar basd-. rum •.SidIr d~ demeyec4SUl1L BIUU\ ml$- Duvarlara yaslanmak yasaku. Oeyallan bilince çOkmU$, dirseklerinm ml$, IUm tUluklular dayaktan geçirilbir askertbkûJdur. Slzlet'\tdllloltulUll varnh esas duru$ta bekliyorduk. Bazi Ozerinde emekleyerek biraz iJei-dekal- mi$li. SUkrU GOkla$'tan dinleyelim:., birer'~IÎ.'~kulWDuzda as1œri ~ Y3$llki$i1er dayak yedikçe yalvanyor011$alan kOçUkale$ parçalar.yla kara. "BaskID ve dayak rash saallerce sUr- raIIar geçerlidil.'.A'keri'dislplm ÏIterim, du. Gardiyanlar 'AI1ah yok. Peypmber .- 'slm tutU$IUrmU$..:' du. Elbise ve ozel qyalanmlz auldl, :, . "I. ,tstiklal M&I'$I'nm tomo. Andl. izne çlku' diyorIardt. ,'KoIup bir an Eve!, burasi Diyarbakir Cezaev.i.Bu. çilnendi, Ylrllldl, kulIamimaz hale le, mlZ:'~f)t~n,Qer!çli~. Hiit~ Once ghmek iSliyonanlz $UlU mailla. 'rada IUluklular, yapllan korkunç I$ken- lirildi:' .berlenec:eIt;~â~oI1,e, a\tJapi IIZ.~ n ezberleyeceksiniz' clediler. Torkçe bOceler"lnsanhk onurlanDln, y&$3mlan- t Operasyon lamamlandlklan sonra :Ireri «lJrenciltr bu~ okuyacakslluz.v meyenler malllari bir tllrlU OIrenemimn her saniyesinde ayâklar aillna ahnBaSfavus M~v/ill Akkoyun, kolu$lar"2. ~ki$Chir,.lJarbi~,Cenk; 1àri; yordu. ¥andaki 10 numarall hucre larniSl, yemek, içrnek', luvalete gilmek, da $Ukonu$m~YIyaP!yordu: "Bana .ba- :hi Çe~~::-K1b~ ..~u;..;.rurldyem'~ 11m suyuyla tamamen doluydu. Bura. uyumak gibi y&$3msalihliyaçlanmn bik!n! Su sa8 ehmde~~ .c!ell!ek kOt~!m- :GençIik ~$~lénip söylene-: SI da 'banyolu hüere'ymi$. Saluklan . Je bir i$kenceye dönO$lOrOlmesi sonu.; .dlr. S'al ehmdekl ZIOCIr ISe, tesbihlm - .edt. P ~ <~'. ~'~'. ;. .' ~ 'Iirlir litriyorduk. lnanm ki, bazen da- ' cunda, kendilerini yakarak protesta etBundan ~.nra bunlarla yapyaea~sm~ ~. "~.,~~ ~~r1erime gar~ yak allld'il zaman ISlnlrdlk. mekten ya da Olom orucuna yalmak. ÇekeeellDlz var ehmden. Ezeeelmu~., diyandennicSlQl'yalalcbyorum. Ölrel"Dayak meydaDl denen bir ~r varIan ba$ka bir çare bulamlyorlard .. 34 zi..:' .... 'menim -:-ve. Jcomutanlm diycceksiniz.. d., sUrekli lal.m suyuyla dolu olarak .olarak lIÇIk~nan resmi ra~a~ lis.-: Kai uzatma ve normal yUrOyO$I4~ Un~n,'kornutanIàrm söy1ediJi hài lululurdu. Mar$" yUrUyU$1eriçin Ç1kaIunde insamn oliföïODtf lerçekti. BIZ ama dUzenli bir mayla görU$e çlkmll feY kaJbiDo aibictir:t,!!f1f!}'en'yerine Ie: nldll.mlzda bazen 'yere yat' komUlu 'bu OIUmolar~nlO yal~.zca bir klsml' gibi "basil" zorunluklarla ba$!alllan tiri1in;;-J~" ... ,', (l~:': .",."- ., -, " verilirdi. Herites yalardl ve dayaklar ni sa.Playablldlk. Ostehk .b,:! ~I~ml~r: pralik, daha sonraki "yolun kuralh ):a-.. , ."4. SUbay',#aslœrleiimizle Wl\u$-. .ba$lardl. Dayaklan sonra herkes sUrO.resm. açlklamalarda behrtlldlll glbl' '$3m"," ba$lang,clydl. Söylepep hep ay- mak içiJÎ.-önceden kendiIerinden izin nUrdU:' . arih: 18 MayJS 1982. Ycr: .Diyarbaklr ,Cezacvi, 33. l; ~..r cz1 , (6~",,çii.f ml ;'Giri~."in Îa~lkl~nndan A~durrah-' man AsIan da' benzer ~eyler anlallyor: "Ozellikle kalp haslasl ve ameliyalh olup olmad'llmlzl soruyorlardl. HOcre böIOmOne'götOrdOler. Soyunun, ki-' 101lan indirin dediler. Baklliar. Elbiselerinizi sökOn dediler. SöklOk. Giyinin .dediler. Yln,k plrllk ~Ieri giydik. Son. ra sorgu ba~ladl. 'Niçin geldin?' Ne dersen de dayak yiyordun. Koridora aldllar. ValIn dediler, yalllk. Sürünün de: diler, süründük. Bir hilerenin önüne ge. linee kaplYI açlliar. Sürünerek keri gi. rin dedHer. lçerisi bir karl$ bok,". So. rünerek girdi k içeri. Agll mlZ gOZ0l110l .pislik içinde. KaikIn dedHer kalktlk: .Kap,Yi kilitlediler ve "Cezaevi anaya.. sasl"01 söylediler: 'Madde I: Komutan her zaman hakhdlr. .' " . . Madde b2: KO'!1uta~d hakslz ~ldUIU . zaInan' da. mnel. ma e. uygu amr.'. "Daha sonra Ylne geidiIer. Parmak-. dan luluklulara eziyel yapmak için kulamlan birer bahane haline gelmi~ti. Sabah kalk saali 5.30'dur. Her sabah mecburi tIra~ vardlr. Jileller ko.~ lu~ sorumlusunun sorumlululundadtr, ve körelmi~lir. TUluklulara bu is için verilen sOre on dakikadlr, Bu lIra~ ko-' ~u~lurmacasmda IUluklulann yilzO kan içinde kah.. , Tlra~lan sonra saal 5.,4O'la iki~er Stra olunup içlimaya geçilir,.yerir\de say'larak mars söy!enï'f'" TutllkluJara 45'c yak," mar~ ezberlelilmi~lir. Bu 50 dakil<a surer. Karavana gelir. Gamiyallln lieuamanki hilab. $öyiedin "'Orospu çoc'uklan karavanaYI ahn." 0 boyle baludllmda tUluklular "Emret komutamm" diye ba~mnak zorundadtr. Karavanay. lutuklulardan H.A. anlallyor: "Asker tabldollannm sadece bir .gözO doldurulurdu. 0 bir göz çorbaYI dört,ki$i içerdi. üSlelik lék ka~lkla. Ay'Ölüme )'atmak ":1 .dö~ k~ye yarlm dilim de ekmek venhrdl .... 6.3O'da verilen kahvailldan sanra içTUluklular, Esol Okloy Y,/dlron'In limaya geçilir, kolu~ sorumlusu deneyeni uygulamalanna kar~' 1981 Ylhnln marl aYI.nda bu kez ölüm orueuna git. timinde yerinde sayarak, ya da haztrolliler. TUluklulardan Kemal Pir, M. da mar~ söylenir. 15 dakikahk kahvalll Hayri Dl1rmu~, Ali Er~k, Y.lmaz sOresi içinde temizlik ve bula~lk YlkaUzun. Ahme. Ölrelll1en, Süleymar. ma i~i c;le yapllmak zorundadlr. Kahvaltldan, saal dokuzdaki say'ma kaGüneyli, Celalellin Deliba~, R,za Aldar, hataslz bir saYlm için sürekli prolun ve MuzarCcr Ayala eylemi OIUmt kadar silrdüreceklerini ~çlkhyorlard .. va yaplhr. SaYim sayan çöker. En sondaki say.mm billilini bildirdilinde idare, bu e)"cme kar-~I daha aClma: ayaklar sert bir. ~kilde yere vurularak SIZönlemlere ba~vurdu. Oruca kallian. lar bayt.lllllncaya kada', dovilldü. 0 esas duru~a geçilir. SaYlm, kOlu~ bas. kam",ul tekmil vermesiyle ba~lar. Ba~günleh ~ükni GÖ,kïa~'lan dinleyelim: lar dik, kann' içeri çekik, lopuklar bir"ÖHml OTUClinun Olul.uncu günün. birine; eller yanlara yapl~lk, ses gür ve d~.,Cezaev;'Müdara Bi;,bO$; A/oottrn puiüzsüz' çikmak zorundad.r. Boyar; Kemal Pir.'in hO.l:resi~e' girerek Hàvlilandlr!Ba: göz'erimi~in önOnde ~atlerce'i~kence "D,ayak .vaziyeti al!" yapt •. Arkada$lmlz ac.dan klvrand., lilYOrduk. Bazen ~, hazlrolda ballra balua Atatürk ve Türk milliyetçilili i1e ilgili metinler okurduk. Bu sOre zarfInda tuvalete gitmek, konu~mak ve otur-. mak, i~keneeye ahnmakla sonuçlamr. dl." ~bap Karademir de ~unlan söylO. yordu: "Gardiyan mazgaldan aÇ1p baktlll vakit, OçOneO kat ranzalar hariç her taraf. görebilirdi. GOndOzleri yatala oturmak yasak oldulu için, zaten ara. ya kimse oturmazdl. Kolu~ta konu~mak yasakt!. Gardiyanlar konu~n birilerini gördüler mi hemen çalmrlard,. 'Ne konu~tunuz' diye sorarlardl. Konu~.a~lar da bOI~~ kolu~un dayak yemeSInI önlemek 'çm bIr ~eyler s<?ylerlerdi. Sonunda yine dayak yerlerdl." TKP.ML samklanndan Ali San bal, kol~~ta luluklular arasInda dayam~~a kurmaya çah~III' için i$keneeye çekllmi$ ve i$keneenin sonunda ölmü$lü. yundan içecek haydi mar~ mar~" diye baltrdl. "Insan pisliginin bahklar gibi yllzdOIO suyu içmeyi nasll kabullenebilirdik. Eline bardall alan 'Komutamm bu su içilmez' dedi." 0 slrada Esat Oklay Y.ldtran 50'ye yakm asker. le havalandumaya geliyor. Askerleri. ne uYargllaym l>UéillQ:)11l1 ::> •••• 1'.. ....v~ mUlunu veriyor. Be~ dakika sonra üç ki~inin dl~Inda blltOn lutuklular dayak. Ian baygm hale geliyor. ., Tutuklular ertesi gOn tekrar Ç1kartlldlklan havalandlrmaYI 8skerlerle ukhm tlkhm buldular. Blok çavu~u "Kolu~ dayak vaziyeti al" diye baltrd .. BülOn eller öne uzandl. "Çavu~un dildOIOnO öttOrmesiyle sopalann yalmur gibi Ozerimize inmesi bir oldu." Bilme.' mi~li: Bu serer çavu~ "Falaka vaziyeli al" komutu verdi. BOlün tUluklular SlrtÜsIü uzamp ayaklan", belli bir açlyla havaya kaldlrd,lar. Falakadan sonra yalkalk. Sonra sllrünme. "Direnme gücümOz kalmaml~ll. çavu$ 'Bundan böyle verilen emirlere uyacaksIßlz köpekler' dedikçe, bizler 'Evel komutamm' diyorduk." "klann ar3smdari ellerlntizi uzattmy0r ve dövüyorlardl. Daha' sonr;! tek,mil', vermemiz istendi: 'I: kat, 7. hüere 9; mevcUlla 'emir ve görü$leriili~e hazlrdlrl kO/l1Ulamm: 0 ak~am pislilin i,çindel ayakta sabahladlk. Sllbah geleliler. Tek-, Yeni komul: "Herkes slrayla ba~\I11 mil iyi verilmedi. 'line ma dayall. DI'! .kanala sokup çlkaraca~." $arda sürOndürdüler. Daha sarira 'ban-, Ba~lanm sIrayla omuzlanna kadar yol\l hOerederi' ald.lar bizi. 'TeleYizyon-' lallm suyuna sokup çlkardilar. Bu 51lu hüere" i1edikleri ikinei kallayd .. Ora' rada lç Emniyet Amiri de gelmi~li. da arkàda~ln b'irindç-i:i Dan~ paslillerihi' "Sevinçliydi, halimize baklp gevrek yemek niye'tine yedlk: t>okuz ki~iye bir' gevrek kahkahalar allyqrdu." baltaniye vermi~lerdi. Ak~an:i ,birini da-, Y,ldIran, çavu~a soruyordu: "Sulah11 kallnar'y~nimlza. MHP DiYl'rbaklr nnt içirdin mi çavlIs7:' ba~kalùriln olluymu$. 0 "na öZ,el' ba'l. çavu~: "lçiricem komulamm," taniyl'. yiyeee!"siilàra gélirildi. yeliren YlldIran: "lcir içir. YaZlkllr susuz as'lelm~" '0 oro~pu 'çocuklar.'ita kalmasInlar." . . verIFIe' ~eaigiHi. Çocuk d~'.yanm s!,al Arllk söyleneni yaplliar. Strayla bi,kald, zlIten yaminIzda. On yedi'giln da.' rer bardak lallm suyu içliler. yaky!yÙçk' ve'day~k: yiyenlcrin sesie~ 'rini, dinleyerek burada k~ldlk. Bu süre "Kurallara uymayilß kalmanll~lIr" , 'içi.nde '/tiçbirimiz, luyalete çlkmadlk. ,savullmaSlzdl. 'Açu ve atui gOÎ1I\1k Havalandlrmaya çlk1~ saa'li Hçpimiz kablz olduk. 38 mar~ ezberdlUm,orucunun halsizlilini 'ta:~lyordu JO.30'dur. Gardiyan "Orospu çocuk"1981 Ylh maYls ay,"da, iSlisnas'oz ledik:' herkes vah~ele boyun eldi" diyor, ilzerinde." Ian havalandIrmaya hazIr olun" diye' "Giri$" hücreleriili Diyarbakir Ce: Ï5 Nisan 1981 gOnO, ölOm orucunuil baltrdllmda herkes OSIOlldekini çlka. ~ükril Gökla~. lç Emniyel Amiri YIIzaevi'nde kalan H.A. ~öyle anlallyor: 43. gOnOl)de Esal Oktay YI/dlran'IO nr. HavalandIrmayaçlkl~In bÜIOn kö. dIran'In sesi anfide gllrlüyordu.: "Ku"On be~ ki~iyi lek bir hOcreye slldlr"Bundan sonra i~kence yapllmasIna ~e1eri eH sopah gardiyanlarea tutulur. rallara uymayan kalmaml~lIr. Ama dllar.O kadar ki~iye gilnde toplam yasizlerle i~im bilmedi. OnOmilzde kateI. izin vermeyeeelim, i~kence kalkaeak, 'Sayarak çlklhr. "Uygun adlm mar~ nm ekmek verHiyordu. Bitlerle doluysöz veriyorum" demesi Ozerine eylem dendikten sonra 0 kOçücOk havalandtrmemiz gereken daha çok yol var. Hep du her yammlZ. Tuvalelin deHli IIkasona erdi. Ancak i~kenee sona erme. mada dört dönerdik. Diyelim ki, iki beraber çah~mahYlz. Bundan böyle bi'hydl. Hepimizin birden OlurmaSI müm. ze daha çok yönlü yardlmcl olaeaks,di. mar~ söyledik, 'iyi olmadl' denir ve kün delildi. Be~imiz Olurur, onumuz Kisa bir "ale~kes"ten sanra ölOm 'yal' emri verilirdi. Yalllklan sonra ise mz. ~unu kafamza iyice sokun. Buraayakta beklerdik mayla:' orucundan Ç1kanlara kar~1 yeni bir sai. 'sOrün'. Hepimizin kollan sürünmekda Allah benim. Söyledilim her ~ey "Giri~"ten sonra olanlan da H.A. olur. Ben kanunum, ben komulamm, dm ba~lat"dl. Meydan dayall çekili. ten yara içindeydi. Her yeni havalan. '~öyle anlauyor: ben ölrelmenim .. ." yordu. dIrmada, kollar kan içinde kahrdl. Ha"Geçid' hllcreden çlkanlam, gidece- .. Bu meydan dayaklanndan birinde, valandtrmada zaman i1erledikçe dökülIi kolu~un gardiyam ahr. KOlu~un'I' OIOm oruculla gidenlerden Ali Erek fe.' meIer ve bay.lmalar ba~lardl. Bunlar "Ejtitim" kurbanlan önllnde çmlçlplak soyundurulur. Da- , nala~lI. BaYlPll bir ~kilde 'betonun bir kö~eye YII,hr ve 'elitim zayiall' ha sanra dayak ba~lar. Kolu~a en azm~: i Ozcrinebuaktdar. Tutuklulannyardlm denirdi" diye anlallyor H.A. "Alalürk i1keleri" ve "Inkllap dan yan baygIn alllmak âdellendi. :ru:l! etmesille lzin verilmedi.: Yanm saal "Havalandlrma spor" da yapt.lIrdl. Thrihi" Ozerine kitàplarl tek ki~i yüktuklu yeni allldlil kolu~la, kendine gel-: ; sanra Ali Erek kendine gelir gibi oldu., H.A. anlalmaYI sOrdürüyor: sek sesle okuyordu. BOlOn tutuklular dilinde ~a~'rIr. Çünkil elrarlndakiler-:: "Acl çekiyor, inliyordu. lç OOvenlik "S'rlüslÜ betona uza",r, ayaklanmlayakla ve esas duru~laydl. Tek ki~inin' den hiçbiri onunla konu~maz, Edi~eli . Amiri, 'KuraUara uymaya $ÖZverirsen, ZI kalçadan on santim kaldlrlrdlk. Oyle okudulunu herkes avaZl çlkllil kadar gözlerle ona blr garip bakarlar. Yeni ge- ' 'seni ölOmOn pençesinden kurtannm, bekleyeceksin. Gardiyanlar, coplu kabalIrarak tekrarlamak zorundayd .. !ki len de dilerleri gibi anca k kogu$ soledavini yaptmr, yemek veririz' diyorlash b~ucumuzda. Oysa b~ dakika bibuçuk YII aynl kilaplar her gün dera. rumlusunun izniyle ba~kaslyla konu~a. du. Ali b~101 zaria yukan kaldJrarak, le beklenilmez bu durumda. Zaten bir larca bu ~ekilde okunmu~lu. bilir:' 'Senin kurallanna uymam' dedi. £sat nokladan sonra çolumuz baYlhyorBunun yanl sua mar$ uelitimi" varAbdurrahman Çeçen ve Ibi~ Uras Oktay YI/dlran 'Oyleyse 01' diyerek duk. Ya da duvardan iki adlm geride dl. "Ben ve benimle birlikte kolu~a geadh IUluklular, "giri$"leki "geçici hOctekme tokat giri~li. Olanlar hepimizin durup i~aret parmalInla duvara yük" lenler bir haftada 56 mar~1 ezberlemereler"de ölmll~lerdi. gözO önOnde olmu~tu, sessiz döklOk lenip duracaksm. Dayanmak mümkOn ye mecbur edildik. Bu mar~lardan bagözy~lanmlZl yUreklerimiu. Allamak delil. Dayanmamamn bedeli ise da. zllan ~unlardl: 'Tarihi çevir', 'Ceddin Bo~ zaman yok yasaktl." diye anlat,yor ~OkrO Gökl~. yak." baban', 'TOrkiyem", 'ÇIrplmrdl KaraBirkaç gOn.sanra lutuklulardan Mu. "Yine bir gOn havalandlrmada yüdeniz'. 'Tarihi çevir' mar~lnIn ~u söz. Cezaevi yönelimi, IUluklular araSInzaffer Ayala ölOm olaYlO1 anlatacak, .rOyU~ yaplyorduk" diye anlallyor ~Ok-' lerini haurhyorum: 'Tarihi çevir, nal daki i1i~kiyi en aIl dOzeye indirmeyi, i1ee' ancak mahkeme, "cezaevinin iç sorun.' .rO Gökla~. "AdInI ~imdi a",msayamasesi, klsrak se si buillar/Delmi~ larihin li~imi tamamen ortadan kaldIrmaYI en lan",n kendilerini ilgilendirmedilini" d.llm bir mar~1 söylememizi emrelli gölsllnü mlzrak gibi Hunlar.' GardibOyOk heden olarak seçmi$ti. Yapllan. belirlecekli. Doklor raporu da Ali gardiyan. 0 an bir ~ansslzhk oldu, biz yanlar mar~lan begenmezse dayak lann çolu bunu amaçhyordu. . Erek'in "eceliyle" öldOlünU bildirimar~1 kan~tIrd.k. hte 0 an alan oldu. ba~lardl" diye anlallyor ~bap Kara"Hiç kimse, kolu~ penceresinden, yordu. Komulan tarafIndan lek ma halinde demir. havalàndtrmaya bakamaz oldu. GOrOe duvar di bine dizildik. SerI bir ses to"Elilim" bahçede de devam ediyor. $Co mahkernelere gidi~ geH~lerde grupYa~amak eziyel olunea nuyla 'Alt giysilerinizi kOlot dahii ~ébap Karademir'den dinleyelim: , lar kar~lla~lIIInda, bir grup duvar diçlkarlO' komutunu verdi. Ikind ko.. "Elitime hamol dediklerinde çok bine gözO kapah dizdirilir, diler grup Bundan sonra kurallar iyice yerle~mUI: 'Domahn. '." heyecanlamrdlk. Bu yüzden herkes eli. lers yöne bakarak geeer giderdi" diyor, tirildi. Arllk IUluklulann nerdeyse haGardiyanlar arada bir sopalanm sulimden Once luvalele ko~ardl. Koman' tam yirmi YII kamu görevi yapm'~ Y.ç. 'va almaSI bile bir i~kenee haline gelmi~ya ballrarak tUluklulann kaba etlerido yUrOyO~ü, ko~u, ma açll mar~, 51adh IUIUklu. 'li. Yeineli; içmeJf,\iYUriÏalc, luvaleie' ni dövmeye ba~ladllar. "Aci artllkça, ra yana$ mar~ yaplmhrd .. Hala afre. Kolu~la konu~mak, gOlmek yasak,gilmek, Ylkanmak, görO~ çlkmak, nefesler kesiliyor, soluma sesleri, inledilmezdi." .tl. Bakmak, bakl~mak da. Bunun sai.: mahkemeye çlkmak, konu~mak, gül. meIer yOkseliyordu. Ozellikle ya~hlar"Elilim"e di ni vaazlar da dahildi, lanabilmesi için, tutuklulann "bo~; mek, dinlenmek, .nkumak, yazmak, ... dan birçolu dayanamaYIP baYlldllar." "1983'le cuma günleri vaaz verilmeye zamamnm" yok edilmesi gerekiyordu.: havalandIrmaya çlkmak, ,slOmak, se: Dayak bitince giyindiler: Vine duvar ba~land!. Hz. Muhammed'in hadisleY.ç. anlalmaYI sOrdürOyor: .. 'rinlcmek, ura~ olmak, haslaneye gite di bine dizildiler. Gardiyanlardan .biri ri, hayall, ba$anlan, Kaplan Custea. "Her gOn toplam on saale yakm bIr.: mek, ilaç almak, allamak vb. bü.ünelindeki kulplu su bardaltm b~takl IUu'nun Müslilman olu~u, AlIah'\I1 var. ::: ...,JOre ayakla ve yerinde saYiP mar~ söy- _ .. bunlarl~ /)epsi;~zaevi id,Iresi tl!.ra~l.n-- . tukluya UZBtl1. "Herkes ~u pislilin su.' hg" adam öldilrmenin cezalan, devle. ~ , .. le kar~1çlkmanm ana .babaya.kar~1Ç1k~ mak olduiu. SUre blf saalh .. Herkes yalaklarm Uzerine olurarak dlnlemek: zorundayd\. Vaazm lek iy~ larafl ~~~ saal yalaia olurup dinlenebllmcrmzdl diyor ~ebap KarademIr. "Eiilim" Tùrkçe bilmeyen IUluklular Uzerinde de aynen uygulamyordu. Abdurrahman AsIan anlahyor: "Içcrde okuma yuma ~il.meyen; TOrkçe bilmeyen )'8$b be, klfl vard •. Gardiyan bana bunlara 1 haCta içind.e Istiklal Mar,.'nlR on kitasIR', Gençble Hitabe'yi ezberlettirme ,Orevi verdi. Eier bqaramazsam ba,lma aeleeeklen do,Onmemi istedi. Dil bilm~ bu insanlar bir haCta içinde aber I~IRI baprdllar. Ama ne onlar ne de ben yine dayak yemekten ve sOrOnmekten , kurtulamadlk. " SO ya~lRdaki Aziz Özbay, i$te bOyle bir "elitim"in kurbam olmu~tu. Özbay okur-yazar delildi ve m~r$"ann hepsini eksiksiz ezberleyemem'$II. Bu yUzden her "elilim"de slrtlRdan sapa eksik olmuyordu. Bu dayaklann sonueunda eiden ayaktan kesilip yatala dU$tO. Karm ~i$ti. Kolu$ arkada$lan doktor istediler. Doktor hastaneye kaldlfllmas. gerektilini belirtti. Haslane. ye gOIUrùlmek Uzere kolu$tan ahnd\. Aneak kap. altmda atllan yeni bir dayakla hastaneye $idemeden OldU. "Elitim" kurbAnlanndan biri alan M. Emin Akplnar ise TOrkçe bilmiyordu. Mall aberleyemiyor, tekmil vere-: miyordu. Bir yi1rQYO$ slraslRda One Çlkanhp "And.mi~'1 okumasl istendi. Daha birkaç sOzeOk sOylemÎ$ti ki 11kandl. Elitim çaVU$Utekme tokat liri$ti. Karmndan aldll' darbelerle yere dÜ$tO. Bay,lO, kOlup ta$md •. KOlu$': bqkam doktor istedi. Doktor, kOlu$ta serum laku baY,1Ryatan tutukluya: Sabah oldulunda hastaneye kaldlflkh. Ama haslanede OldO. Raporuna "eee< liyle OldUIU" yazlld\. "Bana lei, senl kurtaraeallm" Kurallann kabul euirilmesindçn. sonra Slra lamamen teslim almaya leI! mi~li. 1982 Ylhmn ba~mda, eezaevi~; de "iliraf polilikaSl" ba~lallld\. Anf,den Y,ldlfan'm $u.çainsi Iunleree dir;llelildi: "Isler saie, 01, iSler soleu! 151erkomUniSI01, iSler Apocu! Bana IcI. Sana aneak ben y;rdlm edebilirim. Her $Cyianlal. Sana Y8rdmledeyim. Ne hakim, ne sava, ne avukalln, ne de anan. ballan sana hiç kimse yard.rnc, olamaz bura~. Bana leI! Seni kurtaracallm." Ilk itirafç', tutuklu Sahin Donmez -illdu. Ilk hapishane sor,ulan da onun verdili bilailer temelinde bqlallld •. j)Onmez'in kendisi de bu sorlularda -hazlr bulunduruluyordu. 0 IOnIen Y.ç. fOyle anl8l1yor: "Cezaevinin birkaç yeri, Ozel i~kence ve 'itiraf OdaSl' olarak dOzenlendi. Buralarda doktor l0zetilllinde, belli insanlara, lonieree i$kence seanslan uyluland •. hiraflarda bulunrnaya zorlan. d,. Asken savalar bu Ozel odalara le. lip, insanlann yeniden iCadelenni ald!lar. Yani siyasi polis, cezaevi yOnet.mi, asken savalar ve askeri doklorlar CfIOdOm halinde çah$tl." IGD saml! IsCendiyar Eyupollu da bu i$keneelerden leçmi$ti. Eyopollu,' istenilen yeni iCadeye imza ~Imad'II için hUereye,jlllhyor, lallm sulannaa içinde bekletiliyor, IUnlerce dOvOIU. yordu. UYlulamà yav~ yav8$ sonuç vermeye b8$laml$ ve birkaç ay içinde, eezaevinde ilirafç.lardan bir Irup OIU$IUrul. mU$lu. !tirafa zorlanan tutuklularla, Once bunlar konu~uyor, "ikna edemezlerse" tutuk:" , 'rlu odasma ahmyordu. Sorsularda tutulan tUlanaklar, "iliraf edene" imzalaumldlktan sonra, mahkemeye ve emniyet ICfkilauna 10n-'. deriliyordu. Bir klSlm tUluklu dayak.. Ian kurtulmak için ne yallhrsa yalll-..i... SIROnUne sOrOlen killilan imzahyordu. Ancak tutuklulardan çoIu, bu "itiraf"hln mahkemede reddediyorlard\. Mahmut GOvenç, Ali Aksay, M. Emin GOkdemir, CelaI Bayml', Ahmet Yd. mazer, Metin.Canslz, Rlza Sankaya, Bekir Akat, Remzi Be$kat, Mehmet Tanklf, Faysal Dumca)'lel, Ahmet ÖIretmen, Mahir Koçak, Mehmet DoIuk ve Süleyman Çelik eezaevinde imzaladlklan "itiraC tutanall"nl mahkeme. de reddeden samklardan balllanydJ. TKP-ML davasl samklanndan Ali Demir, bu reddetme olaylanndan bio rini fOyle anlau.: "Remzi Ercanlar, 'TKP-ML Oyelili iddiaslyla benimle ay. m davada yar"lamyordu. Bir d!,fU$mada anlalllklan, tutanaklarda $Oyle yer aldl: çavu$, yüzbqlnln yanlna pdeeeliz deyip beni kolu$tan aldl. Beni hUereye koydulàr. Eier iliraC eder-, sen yUzbqlRm yamna,OtOrOrUz, 0 da sana lereken yard1m. yapar dediler., Yoksa ne mi olacaktl? Ya iliraC, ya da $UOIUfareyi yersin. lkincisi de $Irada. Fareyi parçalaYlp bir parçaslRl zaria aluma koydular. Yeni bir parça)'l ye., meyeyim diye beni kolu$a ,OtOrOn iso: tediklerinizi yazacallm dedim. Kolu" p lillilimde jileti boynuma allun.: Otuz Oçdiki$Ie, insan oIdulumu kanlt~ lamam lerekti." "hiraC" zorlamas. dayamlmazboyutlara varml$t •. ~OkrOGOkt!l$'m kal. d'II kOlu$ta, 60 tùtuklunun 10zleri OnUnde Sabri Sahin, Bubo T8$ ve Mehmet Akku$ adb tutuklulara cop sokuldu. "Hepimiz delireeek sibi 01duk. Cop sokulan arkada$lann ç'lbk. lanna dayanamlyorduk. Yapacak bir $Cyolmadlll için kafalanm'lI duvarlara vuruyorduk." Artlk hiçbir Slmr kalmaml$tl. Makatlara sokulan kanb coplar tutuklulann eIlerine tutU$turuldu. Gardiyan "Yala)'ln bunu" diye komut verdi. Oç tutuklu haCtalarca yO. rOyemedi. Geeelen Cerylatlarla uyanddar. "Kanb eoplar uykulanm.za airmi$li. S8f1cmdlk, üzaündOk, 8CJ ve tiksinti içindeyldik" diyor SOkra Gokl8f. ad: "C. ",,: lrabasl"yd\. H.A. devam ediyor, "ALlo,',"n saAmda ve solunda.iki Mra ay~k!. durûrduk. Araba ani Cren yaptJIIn'~ dOltOn mO dayak yedin. Askerler orta yerde dikilir, 'Bana dokuna.. 'Oldo' derdi." DufU$Dla saIonundaki oturu$U ise $Oyle anlat.yor Y.ç.: "Eller dizler IIStllnde, ayaklar nizami ve &OzIer 'AdaJet Molkün Terneli. dir' y&lJSJJJcJa. Burnunu çekmek, yOzOne konan sineIi kovmak, bitini klrmale, dOnlI$le Î$kaIœ aormenin yeterli nedeniydi. H.A. sOrdOrayor: "Hakimin kaqwna Ç1kullm,zda dahi, k.sa kOnye okurduk. Heyetler lenellikle bundan memnun libilerdi. Sadeee bir keresinde, hakimin biri arllk tahammOI edememi$ ve klzlmhlm, aÇlkça ifade etmi$ti. Fakat cezaevi idaresi yine istedilini yapllrmaya devam eUi. ., Duru~maya letirilirken tOm tutuk; lulara Slk.ca tembih ediliyordu. çoli konu$ulmayaeak, evet-ha)'lr libi klsa yamtlar verileeekti. Mahkeme heyetinden konu$mak için izin iSlemek yasakt•. Hakim ya da save. sOz verirse k.sa kOnye ok unaeak ve "Emrel komutamm" dendikten sonra bir adlm One ç.kllaeakll. Topulunu iyi vurmayan "dOnU$ listesine" ahmrdl. Duru$ma aralan da bir bask. araelYd•. Gardiyanlar tutuklulann b8$ma di. kilir, "Neden k.pud.yorsun", "Sana kim ayala kalk dedi", "Tekmili niye cans.z verdin" libi lerekçelerle tUluklulan eoplarlard •. Tuvalele litmek yasakll. "Her ~eye katlamhyordu, ama luvalel korkusu bir baska idi. Çolu. muz mahkeme sUnUnden Oneeki bir' ,On boyunca su içmezdi ki bu konuda bir s.kmtlya lirmesin. Buna ralmen birçok ki$i kendini IUlamazd," diye anlallyorlar. M.~., S.G. ve A.A. ortak imzah savunmalannda. Mahkemeden dOnU$de bir eziyeui. Listeye ahnanlar daha ara bada dOvulmeye ba$lanardl. Duru$ma slrasmda Ölümle protesto "ideolojik 10rO$" belirten tutuklular bOereye kapat.hr ve en aelmas,z i~ken. Tutuklulardan Mazlum Dolan 21 celere ulratlhrdl. PKK samklanndan Cemal Klhç, duMart 1912 Ieeesi, hUeresinde kendini asarak hayauna son verdi. Geride bl- rU$mada baskllan protesto edenlerden raktll' pusulada, i$kenee ve kOtOmu- biriydi. At,lan meydan dayall sonueu ameleleri protesla etmek için intihar et. komaya lirdi. Doktor "Bir $Cyiyok. tiiini yazm'$ll. Cezaevi idaresi pusula- Numara yaplyor" dedi. Cemal Klhç, ya el koyuyor, ola)'lll herhanai bir $C- Oç ,On Oç Ieee inledi. OçOneO ,On in. lemeler kesildi. Sedyeyle revire 10tOrOIkilde a&za ahnmas.m yasakhyordu. do. Bir daha leri lelmedi. ÖlmO$tO. Bu ilk olOmle protesta eyleminden Ramazan Ödemi$, Salih Alaç, Keklsa bir sOresonra 33. KoIU$'ta 17Mamal Akta$, Fevzi Yetkin, arkada$lan )'15'118'e ballayan Ieee Ferhat Kuntay, Mahmut Zenain, E$ref An)'lk ve Nec. Canal K.bç'm OIOmOnObir dilekçeyle anlalUJar mahkemede. Soru$turma tami Öner kendilerini yakarak bask"an protesta ediyorlardl. Bu olaydan IOn- leplerinin zapta leçirilmesinden bqka ra 33. Kolu$'takilenn çolu hOcrelere bir fey yapllmadl. Hakimlerin lerekatlldl. Baskllar daha da Yolunl8$lJnI- çai hazlfdJ: "Cezaevleri mahkemelere bait. delildi." Cezaevi, cezaevi yo.. dl. aeticilennindi. Ma'Ilkemeyerl zlnda.dan farkllz Tutuklular, IOn be IOn artan i$kenceyi mahkemeler kanahyla duyurmak ve Onlem almmaum istemek için bo$una ulra$lyorlard.. Mahkemeler adela bir duvardJ. Zaten mahkemelerin bizzat kendi önlerindeki uYlularna. lara sessiz kalmalan, cezaevindeki uylularnalara klJlll du)lltnJz olduklanmn da deliliydi. .: . Mahkemeye ç.kacaklar sabah aluda kolu$lardan a1mlYor, Ç1nlÇlplaksoyularak aramyor ve sonra elleri arkadan kelepçeleniyordu. Kelepçelenen tutukluIar birbirlerine zincirlerle baIIamyorlard •. Ba~lar Onde. Herkes esas duru$: ta. Sonraslna H.A.'dan dinleyelim: "Önce !sliklal Mar$" AndlmlZ ve AlatUrk'Un Gençlile Hitabl'm okur~ duk. Sonra diz çOkOpmar$ SOylerdik, zindrli halimizle. Bundan sollra belediyeleree et la~,makta kullamlan dO~ laraf, kapah arabalara t.kl$lInhrdlk. TUluklulann bu arabalara verdiklerL Öli. oRcu.da ö1üm 14Ternmuz 1982,OnU tutuklular yeni bir OIOm orucu bqlall"ar. Kemal Pir, Mehmet Hayri Durmu$, AkiC y.l_ maz, Ç1ktJklandUfU$malarda protesto-' nun aeretçesini toyle yazdJnyorlard. tutanaklara: "I$kence ve baskllann son bulmas." iûraC vah$Ctinden vazseçilmesi, savun. ma haklanna letirilen klSltlamalann kaldJnlmasl, can aOvenlilinin terninat aluna aI.nmasl." ÖIOm orueuna yatanlardan Kemal Pir, M. Hayri Durmu$, Akif Yllmaz ve Ali Çiçek, yemek yerneyi reddederek birbiri ardmdan OldUler. Kemal Pir'in OIOmorueunilan Once yedili dayak dOlaYlSlyla, Fuat Çavlun'un ise eylem içinde IOrme duyulanm kaybettikleri belirtilmekte. 16 eylUI 1982 larihinde, eezaevi idaresi, "I$kenee yap"mayacak" diye sOz vererek eylemin bitirilmesini sallad\. Bu araçla lç Emniyet Amiri YOzba$' Yllduan lidiyor, yerine Ostelmen Ali Osman Ay- dm leliyordu. Aneak bilen bir ~ey yaklu. 1983 y'hnm b8$mda i~kenee, baskl yeniden llfmandlflld •. 1983 )'Ih içinde, (jlum olayIan birbirini izledi: Ali Sanbai, Öndcr Demirok, Halil Alalay, Abdurrahman çeçen, Aziz Buyilkerla~, Bedii Tan. I. Halil Baluralp, Ramazan Yayan, Ibl~' Vural. Kenan ÇiflCi. Sevfell;n Sa. St'lahauin Kurular. M. AlI!:ra"an. l'vIe. del Özbadem. tsmet Kora~ Veremliler kOlu,u ÖIUm olaylarmm bilyùk klsml dolrudân i$kenee ve dayaklan meydana leliyordu. Aneak yapm ko~ullannlß ortadan kaldmlmas.yla saihl' bozulup "eeeliyle" Olenler de yard\. Cezaevindeki kO$ullar tUluklularllT çolunda kahel haslahklara yol açlyordu. En yaYlm hastahk ise veremdi. Tutuklular i1aç kullanamazd\. ÇUnkU çolu zaman ilaç almak mümkUn olmazdl. Ahnan i1açlar ise .. rdiyanm de netiminde oldulundan verip vermemek "komutanm yOksek takdirine" kalm'$II. Tutuklular hastaneye kaldmlmaYI da istemezlerdi. ÇOnkO orda da ha da beler uYlulamalar 10ndemdeydi. Orada da hapisane lardiyanlan IOrevliy' di. Takma adlan "Ceyar", "MekAnStz", "Oç.be,", .,'Horoz", "Japon" olan bu aardiyanlar, ayn. aamas.z uysulamalan oraà da lerçekle$tiriyorlardl. Bu yüzden hastalar bir an Once hastaneden ,en dOnmek için doktora hep "iyi" olduklanm sOylOyorlard\. Hastalann tuvalete aitmekten su içmeye kadar bOtOn ihtiyaçlan aardiyanlann iznine ballanml$u. Tutuklu sakat olsa bile yOksek sesle ve esas duru$ta tekmil vermek zarundayd\. Yau$ sUrekli ve "nizami"ydi. Dola$mak yasakt,. Haslanm, yaralanma5lmn lerçek nedenini doklorlara anlalma51 da yasaklanml~t\. Cezaevinde durum farkh mlyd,? ~ebap Karademir anlallyor: . . . "Koiu$un yUzde seksem hasla Id.. Çenesi ve di$i kmlanlarm yam sl.ra bObrek, sara, mide, tUberkùloz, SIRIr, romatizma hastalan çolunluklaydl. Bron~it oldulu için yalan H.Ç. isimli hastaYI lardiyamn 'Ieç iyile~liii' için dOvdOIOne tar.ll.m. 26. kolu~un lar. diyam BOlent, 'ben izin vermeden kimse hasta olamaz. Komulamm haSla olabilir miyim diye soraeaksmlz' derdi. Di$ için revire çlkmak isteyenlenn alnyan tarafma destekli vuru~ yapar: lard •. Di$ alnlarmlR çolunun sebeb. dayakt •. Bizim kolu$ta ismi belli olmayan, yaYIIR bir hastahk yard\. K~II~k altlannda yamar beliriyor, sUrekh Inn ak.yordu. DoktorIar bunun hava5lzhktan oldulun sOylerlerdi." Sebap Karademir, "veremliler kotU$unu" da fOyle anlallyor: "Veremlilerin saYls, iyice amnea ay£I bir kOlup ald.lar. Aralann<1.a ~n de vard.m. Cezaevi mudOrO, blze IY' bakdacalJm sOyledi. Ama tam ler,si~Idu. Gardiyanlara lOre, Ost rOlbehlenn sOyledilinin tersini yapmak lerekiyo'du. Once suyu ve yemeli azahtllar. Tuvalet kokusundan duramaz hale leldik. Talimler de sOrUyordu. Bizim koIU$lan 18 ya$mdaki M.A. çok haslayd\. Hastaneye kaldlflld\. Fakal klsa blf sUre sonra dOndU. Daha da zaYlnaml~Il A1nmda morluklar vard •. 'Hastaned~ de dayak var. Benim almmda silara SOndUrdUler'dedi. Bu kolup ilk lelirildilimizde bize 'bu hastahla. yak.a: lanmamllln eezaevi i1e blr Ih$kl51 yoktur' Y8Zlhkllltiar imzalaullar. Yemek konusunda ise $oyle bir tutanak imzalaml$lIk: 'Yemekler bize Cazlalelmektedir. Fazlaslm çOpe dOkOyoruz.' Razen hasta olmayan ki$i1eri de haslahk kapmalan için bizim kolu$8 koyarlard\. Sonunda kOlu$taki hasta saYlsl o kadar arU. ki baktllar olmayaeak, kolu~u dallllp herkesi eski yenne yollad,lar." ~ 63 i {~c;;"J;.;-';-_:~' ~ t:~~J~ Pisliiin ortasmda kokulu sprey Kolu~lann pencereleri yum kaplluhp, kl~m açtk IUluluyordu. Kolu~un içi havaslzhklan ve pisliklen Oytesine kokuyordu ki say.mlardan on dakika Once kolus pencereleri o~!'n!lp lU!!!; lulann parastyla a1dmlan spreyler 511:Itnhrdl. BOylece saYlmcl komutanlann burunlannm rahalslz olmasl Onlenmi~ olurdu. y.ç. "üç yd boyunca vücuduma b:r. kez bile slcak su delmedi" diye anhlI.yor. H.A. ise iki yll boyunca bir k. z banyoya gOlllrüldUklerini, onda da bai bol dayak yediklerini sOylUyor. Oç tutuklunun ortak imzah sav",;malannda da "banyo fash" ~Oyle 2 11~llhyor: km. slrasmda, tutuklulardan NecmelIhl BUyilkkaya, Orhan Keskin ve Ce mal Arat da dayaklar sonucunda ya~amlanDl yitirmi~lerdi. Ölilm orucunun 49. günü idare ile anla~ma sail and!. Ama ölüm orucunà gi :Ier'~'" " I..~ •• 1{o.," ve SIIohi Çevirici Ölûm Oa'UCUalun tannball ve nastane;e kaldl£llmamalan nedeniyle ya~ ~ mlanDl yitirdiler. Cemal Miran ise' eylemden sonra sOrekli bir konu~ma zorluluyla kar~1 kar~lya kaldl. 3 I Ekim 1986 günil ba~ka bir cezaevine nakledilen ~ükrü Gökta~, aynldlg, d,;nem hakk 1ßda ~unlan söylüyor: ":::;elmeme dugru klsmi düzelmeler 01rr U$t 6", 'a ~::s~,Iann yüzlerinde. ya$;' na :' ". 'aocill günlcrin ilI(-i! 1983 tarihli dur'u~masmda ~Oyle diyordu: . "Diyarbaklr'a geldiklen sonra, Istanbul uygulamalanDl çok geride btrakan i~kence ve baskllarla kar~lI~tlm. ,,' Uygulamalann IiImUne maruz kalma-' mlStl Marash. ÇUnkii. Bllœk ve SOleyIna;:11~ ..... ~i ...~.l:-I.~~de~1~~...l..\ÎU:J.riu' '"€ . "idareyle i~birlili yapan siyasilerin" bulundulu klsma verilml~li. Ama birçok ~eye lanlk olmu~lu. "I~kence sonucu .duydulum feryallar bende $3~kmhklar yaralll" diyordu. Uygulamalar kar~lsmda sessiz kalan basml ve aydmlan da ele~tiren Mara~h'ya göre yapllanlar. Amerika'nm Saygon zinda,,lannda uyguladlklannm ~V,:;SI~'\j,. Mahkemt ';l.-)èti.I •. ,. ..... fi, .• ba~.l.ôr.;; ......... , ;L m,mki glbfj~i. :.... _.._ .~."1 :._d, 1>..mUlanhla ba~hd,r." Bu yaDlt üzerine Mara~h "~ikâyelçi olunan makama sikâyel dilekçesi verilmeyeceli, basil bir hukuk kurahdJr" diyor ve söyle de\'am ediyordu: Yat saatinden sonra luvalete gilmek yasalm. Yalma saatine )'akm tuvaletin Onünde uzun kuyruklar olu~urdu. Bireok kol!u~ta su olmadllmdan tu'Iuklular biskOvi kUlulannl parçalayarak bunlarla temizlenirdi. En bllyOk dertlerden biri ise istisnas,z herkeste , bulunan bill i. Bitin cezaevindeki adl "lank"l1. Sabah kalkmca gardiyana göstermeden en klsa sürede ."lank operasyonu" yaplhrd!. Gardiyan görürse da\'ak atar ve bitleri tUluklulann alzma sokard!. "Bir gün bir lutuklunun üzerinden üe yOzün üSlünde bil elkl1lma tan,k oldum" diyor ~ebap Karademir ve ekliyor, "tedbir olarak, uyumadan önce, kulaklanmlza ve burnumuza palT1uk llkardlk." Bir kere daha ölüm orucu I EylUI1983 gUnU 60 IUluklu bir kere daha Olilm orucu ba~lallllar. Be~ - 'gUn içinde oruç billUn kolu~lara hlzla yaYlldl. Tek lalep "insanes ya~ama hakkl"ydl. Cezaevi idaresi Once, dl$llfdan takyiye edilen komando birlikleriyle eylemi basllrma yol.lIna gilli. lç Emniyet Amiri, YUZb~l Abdullah Kahraman'd,. Islenen sonuç ahnamayines IUluk-, 'Iulann iSleklerinin kabul edildili bildi.' :rildi. TUluklularm birçok dolal ihtiyaçlan sUrüncemede kaldlysa da bu ey,Iemden 1984 Ocak ayma kadar i~ken~ .ce Uygulamasl gOrUlmedi. Schap Kara, demir 0 gUnlercleki deli~imi' $ÖYlean~ IallyOr: . "Arllk suyumuz aklyordu. Yerneli-: :miz nonnaldi. Elbiselerimizi çama~lr~ haneye gOnderdiler. Hamama gillik.' .Revire seri olarak hasta gOnderilmeye: .. b~landl. GUnde bir saal olan havalandirmaya gardiyan deneliminde olmadan çlkabiliyorduk." Venlden ba,hyor Bu hava 1984 Ylhnm ba~ma kadar sUrdii. Ocak aymda kolu~lara "Viyana ku~atmasl" adl verilen baskmlar d.üzenlendi. Bahane "tek tip el bise'" uygulamasmlß kabul enirilmesiydi. Eski uygulamalann ba~lamaslyla birlikte, ölilm olaylan da yeniden görüldil. Remzi AYlilrk ve YtllJlaz Oemir'in "kendilerini asarak~' y~amlarina son verdikleri açiklandt. ÖIUm orucu yeniden ba~ladJ. leme kalthm geni~ oldu. Bu ey- KoI~lar basthp, tutuklular sinema salonuna gOIUrUldii. "Sinema saJonu i~kence odasl haline getirilmi~" diye anlal.yor Sebap Kandemir. "ÖIUm .: orucuna gidenler de dahil olmak Oze- . . re herkesi falakadan geçirdilef.' . --- .. ---- .-... .24. Kolu~'a 54 yapllan .. komando bas-----.-- S:Iß.k. a~'aga kalk Komal Yaymlan'mn Yaym ".önctmeni ve Sahibi Recep Mara~h. ISlanbill Alemdad Cezaevi'nden Diyarbakir Cezacvi 'ne "'sevkedilmi~li. :!.' Kaslm [j"{jJj,1'il kerr f"\r':"!ri." "nk I ....,...... _. harckclc ..A. • f"\Uviik _:<, 'it1çlar H' Slh;.' '" ... : ....... f1 <';.ol~;.~-~ia0 ge(l11cmc~l(' t"rar ('dl.~((,"ulall \t,' ~C'{\...lIileri hagb~h:1 nitcliJ..Il.'uir _ bUlUn ~O;lIldIU o •••• j "Banyoya hazlrlanm dendi mi teluklular arasmda panik ba~lardl. Yol boyunca koridorda salh sollu dizilm;~ gardi)'anlar ellerindeki hortum ve cop. larla çlplak vllcullara vururlard,." Banyo soluk su ile yapJllyordu. Da. ha vücut Islanmadan su kesilinli. Gal" diyan "neden Ylkanmadm" diye daya~ atard!. "Sahsi kanaalim. sizlerin de bu i~-' kencclcrin koruYlIcusli \ c destekleyid durumunuzda oldllgllllllzdur." Bu hükürn. yallllLca bir mah.kemc heyetini dcgil. sorumlular isim isim orladayken. her sey apac.k anlalllm,s-, _."_ GÖRÜ~ME ßillI!J MUSTAFA ÖZER tAl/uleDI) , 'Müvekkillerim i~kencede öldürüldü" Diyarbakir Barosu avukat/anndan Mustafa (Jur 1980'den bu yana DiyarbakIr Slk,ylJnetim Mahkeme/eri'nde SQvunma yaplyor. - 12 Ey/Orden samu, birçok top/u davada avukat o/arok bu/undunuz. Diyarbaklr'da nosl/ J'OiildmlZ 0 gOn/eri? . En basil Ornelini verelim. ~avunmay. yapabilmenin ilk ~arll, saDlkavukal arasmdaki salhkh diyalogtur. Bu diyalog, kurulamlyorsa zalen savunma ba~lan eksik kalml~ olur. Bizim, Uç Yllhk bir dönemde mUvekkillerimizle gör~me sUremiz, gerçeklen IS saniye, en çok 30 saniye ile smuhydl. Bu sUre içinde avukalm, sanaktan alabileceli bilgilerin ne olabileceli açlktl .. - 1ù(uk/u yakm/an ile il4kileri- - 12 EylUl'den sonra, özellikle siyasi yargtlanmalarda, savunma buyUk OlçUde klsitlandl. Formalitellen ,Ole bir aolaml la\Imaz oldu. Özellikle ,. niz nasl/d,? Diyarbaktr'da bu, 1cesinlikle bOyle 01. - Samk yaIunlanmn, Ozellikle açdu. Vargtda, savunma diye bir aIgu hk grevleri, olUm oruçlan ve OIUmkalmadl. Sekiz yi1da~bei'i, Diyarba..Ierin oldulu dOnemlerde feryatlankir SlklyOnetim mah1œmelerinde daru ve çtrplna~lanm yakmdan izlemek . va takip ediyoruz. özeJlikle, 1981:84 durumumuz vardJ. "Hukukçusunuz, .ydlan ara5lDrla s8vuoman1D gUçlUkçocuklanmlza yaPllanlar için Onlem lerini anlalmak, hafta1an •.halta ay- .. a1mmasl yolunda bir ~Ier yapm" Ian ahr. Öyle olaylarla k~tun ki, ~klinde, el) çok da avukatlara b~samklann yUzU_.gOzll ~Ï$, un revan vuruyorlardJ. Bu b~vurulara, doliçinde yargl Onilne Ç1kanldl. Yargl ru dUrUsl yaml bile verememek insamakamlDdaki insanlar. buna ses Ç1- .. m kahreder. Gerçekten bir hukukçu karma cesare~ni gOstemnediler. Bu olarak eline ahp yapman gereken baolayJar' kar~'slDda, buakID avukal 'Z1 teYleri yapamamamn eziktitini hisolarak b'ulunmak, bir insan olarak' . selmek sOz,.konusuydu. DUnya Oyle orada bulunma)'1 ben ~sen' bir bir kUçUIUyorclu ki gOzUmde, "~u utanç vesilesi' olaràk~ gOrUyordum. . meslele SlÙlip oJmasaydlm da bu soSalhkh bir savunucu almak, olanla- .' rularla ka~ll~masaydlm ve bu acz ka~1 Ç1kmakll çUnkU. Kaql Ç1ka- . içinde kaIR1l!~ydlm" diye dil~lIndUmlYorsam, orda bulunml1Jll1n hiçbir ' . 10m olmu~lur. .', . anlarm olmad'l1m dU~Unllyordum. Bazt mUvekkiUerim cezaevinde i~Ku~kusuz, hiç ses Ç1wmama durukencede OldOrUldU, Cezaevi yelkilimunda da kaImtyorduk. 0 dOnemin leri tarafmdan "eceliyle" OldUkleri bulutlu almosferi içinde dilimiz dOnaçlklandl .. Örnelin, kendini yakandUIUnce, ëesafetïmiz el verditinœ ilir lardan E~ref AnYlk benim milvekki~eyler anlaunaya. ledbir allnmasl için. limdi. Vine kendini asarak "uygulalepkilerde .bulunmaya çah~lyorduk . malan prolesta" eden Ytlmaz Demirmahkemelerde: Bu tabii ki, latmindai- Bu insanlann avukall olarak ya_ Qlmaktan çok Uzakll. Hem samkmlanyla ka~1 kar~lyaydlk ve onlaIl, hem samk yaIunlanru, hem savura bi~ey sOyleyememenin eziklilini nucu makammda bulunam lalmin OmrUm boyunes ta~lyacal'm. elmeklen çok uzaku. 0 nedenle, ola- Sovunma hakkl açlsmdan, ne _ lanUslU dOnemlerde siyasi nileliktegibi zor/uk/ar/a kar$l/a$lImz? ki ceza avukalbllDl,hele hele Diyar- Mahkernelerclen, "samk tutukbaku gibi bir yerde'Ustlenmek alalandlktan sonra mahkemenin gUvenbildiline zor bir görevdi. titi altmdadu" deniyorsa, bunun Di- .m w yarbaktr Cezaevi'nde de sallanmasim talep ellik. Birçok ba~vurumuz var bu konuda. Hiebir zaman kabul gOrmedi taleplerimiz. Bunuo Uzerine, esas hakklßdaki savunmalanmlzda bu konu ilzerinde durmaya çah~. tlk. Diyarbaktr'daki grup TKP davasmda, 2S sayfahk bir savunma haztrlaml~llk. Bu savunmaYI be~ avukat arkada~ imzalaml~l1. Bundan dola)'1, "mahkemeye hakaret" gerekçesiyle hakklmlzda dava açlldl. Gerekçe, savunmamlzda mahkemelerin i~kence uygulamalanna ye~ill~lk yak111101belirtmemiz idi. Bir YII hapis cezasl verildi. Ancak, Yargllay, "savunma slmrlannm ~"madlll"m beIirterek, karan bozdu ve beraal verdi. M3hkeine de, bu beraal karanna uydu. Öle yandan Kava davasmda, benim hakklmda bir dava açtld". Yine esas hakkmdaki savunmamda, i~kence uygulamalanna ve savunma hakklmn yok edilditine delinmemden dolaYI. Mahkeme heyeli 0 kadar önyarglhydl ki, benimle birlikle, duru~mada olmayan bir avukal arkada~ hakkmda da suç duyurusunda bulunmu~tu. Savclhkça ifadem ahnd,. Bunda da takipsizlik karan verildi. DiyarbaIur Slklyönetim mahkemelerinde, sekiz Ylldtr avukathk yaplyoryum. Hilmanist bir insan olduluma inanl£lm. Avukalhk meslelinde insanlara yardlmcl Qlmak, ku~kusuz ekonomik bir imkân da salhyor, ama bunun meslelimizin sadece bir yam oldulunu dU~ilnUyorum. Duygu ve dil~Uncelerle ifade bulan kutsal bir yam da var. Fakal, meslelimizin bu yamm yerine gelirebilmek, gerçeklen hayaldi. Bunun verdili bir hilzOn ve halta insan olarak, eziklik duymamak, milmkiln deliI. 0 .. .:" N. ecmetlin BOyOkkaya, olOm YO~ési' ve gerekseuklyOnetim Iromutanhlmea dUzenlenen talim.t ve orucuna yatan tutuklulara ka~1 emirlerde belirtilmis"ti. "Cezaevi giri,ilen operasyonlar slr.smda aAlr gOrevlileri yaJaffi programIm uYl\dabir Jekilde dOvOlmOs ve kaldmldlAI mak maksadlyla kOlu,lara girmeye hastanede OlmO,tO. S EylOI 1983'te çah,ml$"lardl. Öyle bir' "yapm" cezaevinde b&$llrlyla IOnuçlanan direoq oldu. Necmetdn BOyOkkaya proaranu ki, olOmden aYlrt etmek mOmkOn deli\. . . :olaytn sonrasmda 60 sayr.hk bir di'lekçe verdi ve hedef oIdu. GOrevi, bu BOYOkkaya'om arka~lan onun , GlOm olaYlmn lerçek nedenini.lU'&$"olay gOnUnde gay« salhkh" oldu, . tJrmak olan Askeri Sava.8. Cahit lunu ve ~dikriyle birlikte "spora" ,.' Aydolan, 18.7.1984 tarihli sortI$lur. bile çlktlilm belirtiyorlardl .. Ama m. y&ZIsmda BByOkkaya'mn. "direotopsi raporu ne hikmetse GIOmOn, nil eylemi SJrasmda rahatstzlanarak" "on gOn kadar evYàinden beri beyis!hastaneye kaldlrlldillm belinmekle de devam eden lezyon' neticesinde" yetiniyordu. oldulunu belirtiyordu. Savci Cavil Savcmm sorusturma tutanall Aydolan da hemen buna sanhyordu. olUm olaYlm araSl1rmak yerine, b~$"Her spora Ç1kan,' salhkh demek tan a.-II cezaevi idaresinin yapllklallelildir" ona iorl SaVCI soru,turnm savunmaya hasredilmisti. Savelmasml bu rapora dayànd1rmaYI terya gOre, ."cezaevinde tutuklu ve hueih ediyor ve tamk iràdderine Onem kumlUlerin uymasl gereken kurallar, . vermiyordu. BOyIece "Kop,turmagerek Milli Savunma Bakanhll'nm ya yer oimadlll" sonucuna .13-1. saydl 'Askeri Ceza ve Tutukevi vanyordu. ' . iKI GORU iKi ANI Komut: "Çocuk sevmek serbest" 2 3 Nisan 1983 gOnü cezaevinin ilk açlk görOsù yapllayordu. Yalmz çocuklar görO$lürülecekti. 0 gOnO, 37. Ko~u~'la kalan bir lUluklu söyle anlallyor: "GörO$On yapllacaAI salona do~ru uygun adlm yùrOmeye ba$ladlk. Ba$lmlzda gardiyanlar bulunuyordu. Kar$lda bir sOrù çocuk gördOk. Çocuklar1l1 gÖ~Oslerine soyadlannm yaZlla oldu~u kâlillar aSllmlSl1. Kimse çocu~unu lanayamadl önce. Çocuklar bizim uygun ad lm gelmemizi gorimee gözlerinde bilyùk bir korku ve dehsel ifadesi ile geri çekildiler. Onlar iein biz. saelan SIfIr numara ke,i1mis, lek lip elbise giymi~. garip ses- 1er çlkararak yOrOyen, korkulacak insanlardlk. Hiçbirisi babaslDl tamyamadl:' Çocuklar da korkulanndan "esas durusa" geçmislerdi. Neden sonra gardiyamn düdOAO ve komulu duyuldu: "Çocuk sevmek serbest:' GörOS yalßlz içerdekiler için deAiI, dlsardakiler için de bir eziyet ve korkulma araelydl. Ajtabeyini ziyarete giden 2000'e Detru Van muhabiri Gonay AsIan bu amslm söyle aktanyor: "Tam p;örOs içinl içeri alaeaklarken elraflmlzm askerlerle çevrildiAini gördllm. 'Sala sola bakmadan içeri girin ve ellerihizi kafamzm Ost One BOyOkkaya'nm esinin ilÎrazl Ozerine dosya Diyarbakir Askeri Mahkemesi'ne gOnderiliyor. BinbaSI Sahap Thncer, Üstelmen Nail Karaaslan ve Astelmen Ahmet Uygan'dan oluJaD mahkeme 3.9.1987 tarihli duruSmaslZ loplanl1da, savcmm \qlranDI onayhyor. Boyiece bir OIUm olaYI da ha karanhklara kanSlyor. 0 koyun' diye sert bir sekilde baAnldl. Kadmlar Ayn yere topland .. Kucaklarmdaki çocuklan yere blraklp ellerini kafalarmIß üstOne koydular. SOzde arama yaplhyordu. 0 $ekilde yedi saal ayakta bekledik. Babam kalp hastaslydl ve oldukça yaShydl. Bir iki kez olurmak iSlediyse de blrakmadllar. Sonra Ylklhr gibi oldu ve yere çömeldi. Arkadan gelen asker babama sert bir lekme vurup 'ne isin var senin burda' dedi. Babam 'ollum içerde' deyi nee de askerden 'sen 0 piçe oAlum mu diyorsun, 0 valan haini' yamllm aId .. Askerlerin çolu okuma. yazma bilmiyordu. ÜSIOmden çlkan 'el kombinaslyla sözle$me'yi askerin biri 'örgOI yazlsl' sand .. Sonra hepimizi birden içeri aldllar. Bir sOre aAabeyimi bulamadlk. Sonra babam göslerdi. H3Zlrol vaziyelinde, baSI one egik, yamnda coplu bir asker. Babam soruyor 'Naslls1I1 ollum'. Agabeyimden Çll çlkmlYor. Donüp geldi k. Sonradan ö~rendile lei. komlltan 'konll~ursan' diye lehdil elmi~:' [, I-Cez~evinin "hà~i ~~~~a~',S!::.~ . Eski parlamenterl~r. ., .e, -¥f... ~.., Sebap Karademii de $unlan aDIab.A., !;ski milletvekili Nurettin . Yl1maz'la aym dOnemde hOcre- yor: "N. adh $ahls.bize eski bir m~de kalml$lJ. ~Ie anlatlyar 0 gOnle-' letvekili olan Nuretlin Yl1maz'a yapllanlan anlatßU$tt. Gardiyan tarari: "Onul1 için de aym Sartlar sOz konusurdu. Ammslyorum, RÎlmazan fmdan kulall tutularak tek lek hOeayJY<h.Yatakhk yapmak veya benzeri relerin OnOnde 'iSle cumhurbaskamml, suratma tUkUrOn' diye gezdirilisuçoardan getirilen kOylUlerve çobanlar da vardl. Bazdan oruç lutuyoryormus:' " Eski parlamenlerlere uygulananladu. Onlara hepimizin gOzU OnOnde ra tamk olanlardan biri de, G.D. idi, pis tuvalel sulan içirildi. Gardiyanlann en bOyUk zevki eski bir Cumo zaman 38. Kolus'taydllar. Nurethurbaskam adayml azarlamakll. lin Yllmaz, Ahmet TOrk vc CelaI Paydas. Gardiyanlar, tabaklanm YI'Cumhurba$kam olsaydm memleketi kalma, koridor lem . salml~lI\l' bcnzeri nalearallar ezbcrlin esyalanna la$llm,1 I~knlll onlara Ielilmi$ti hepsine. Ona da bize yapyaplmyorlardl. Hazlr Manga adml llklarmm aymm yaplilar. Kendisi baYllml$ll. Kollanndan lulup aYllmasl koymuslard .. Onlar da, göru$e sUiçin peneereye yakm gOIOrdük. Ona rOndürUlerek götOfülurdO. Bir keresinde, CelaI Paydas'I koridorda falaözellikle onur kmcl sala$malarda bukaya yatlrdllar. 1981 ylll içinde ..:'O lunuyorlardl:' H ,; '. 1iIiIili1 '~f$:è\1Q~~~{. mr.ru bIi,,'!U'. "f~kencede e~itlik vard." NURETItN YILMAZ (Ma"'i" nid mill"l/f!killJ, Nurellin YI/maz, 1973 y,/mda konu$ma, rOportaj halinde ya)'lmlanCHP Mardin Milletveki/i olarakparml$lI. Oç yll sonra, Diyarbakir Aslamento)la girdl. Daha sonra genel keri SavClSl; bu yaztdan dolaYI soru$merkroe anl(l$mazllia diJ~tiJla için turma açll. Bundan dola)'l, bir alu ay partisinden istifa elli. 1977 seçim/ekadar daha Diyarbakir Cezaevi'nde rinde 36 bin o)llabal'ms,z milletvetutukIu kaldlm. BOtOn bu davalarda, kili seçildL Son cumhurb(l$kanlll' se- . beraat karan verildi. Yargltayca da çiminde "kilit/enmÏ$ parlamentonun , onandl .• yolunu açmak ve seçim zemini yarat-'DiYarbak'r Ce7.Pevi'ni,ya$adlkmak için" aday o/dulunu aç,klad,.' . larm,z" gtJrdiJklerinizjan/allr mlSI12Ey/iJl'densonrabirkaçkeztutuk-" mz?, ",' , ' lamp Diyarbak,r Cezaevi'nde yatll. :, ~ TQrkiye'nin b8$ka bir cezaevin- ,. 'de, bOyle bir i$kence sisteminin - Ilk ne. zaman tutuk/andmlz? da blrakllml$. Mabb;mede Ise, bulunanlann kendisine ait olmad111m anlatmaya çab$nu$lI. orâda mahJœmeye gidi$-geli$ b8$b b8$ma bir I$kenceydi. Gidi$-gelÏ$l~e gOrdUAUi$1œncelerden Oyle blkilll$lI Iii, sonduru$.. ,_.:.;. ~.:;;;:J::"me, karanlll açlkladlktan sonra, hemen kalklyor w: "efendim zapta geçirilsi",ben, karan temetmiyorum" diyor, ve dellllIll ediyor: "Cezam kesinle$sin. Bir an evvel sivil ~ir cezaevine gOnderileyim. Tek ta""'ir:1 budur. Blktun artJk bu geli$-gi',;:" '''l~ maruz kaldlA1m i$~ ken cel<,,' <:< Bin sayfabk bir kitap y8ZS8n,', .' cak birkaç 'nokta)'l dile getirmi$ v ...~akSlmz belki. Fakal, bu genein kelldisine ait olmayan silah~, lardan 8 )'lIa mabkQm edili$ine itiraz ' etmeniesi, Diyarbaklr'daki uygulaMalan çok' çarplCl olarak vurgulamakt8, Ozetlemekle(jjr:";'''' " " , yiz uy- '~gUiandJAUU zannetmiyorum. Diyarba- '- 1980 Arabk 8yJnda. Mardin'dec :" kll"da gerek bana, gerek büttin tutuk- " yi$te, oturu$ta, tuvalete' gidi$te, yani ki bir seçim mitinginde gQw:nJjk gOç-.: ,.1ul~ yapdan i~kenceleri eksiksiz b.ir ,., her an. 'kaPI çahndlAmda veya açdlerinin, seçmenlerin l8$ldlA1 bir pan-' ,Ifadeyle anlatabllmek mUmkon deAl!. dl~mda, gardiyan geldiAinde bilinir karta mQdabalesi slrasmda, "Kürt-. RavalandlrQla)'l alm. 1èmmuz a)'lmn., ki, i$kence yapdacak. Herkesi bir kU$çülQk propagandasi" yapllA1m iddia . ,;:0 k1.zgm slcaklannda, havalandlrma;,,, ku, bir kaygl sanverir. Siverekli bir ediliyordu. 1I1tuklamp,' Diyarbaku" ',insanlann Ç1plak vOcutla sOründorOl- , " genç çocuk yammdaydl. BaAlar .MaCezaevi'ne konuldum. Be$-alll ay' mesi demekti Diyarbaklr'da. Insanhallesi'nde bir in$aatl Varml$. KaPI, soma tahliye edildim. Çok geçmeden . ,Iar, havalanmaya Ç1k~akla, yeni .biL ' pencere ,takllml$ de~i!. KI$ geldi~i tekrar tutuklandlm. Gerekçe, 1977 .i$kencenin korkusu ve tedirginliAini içiQ kendi haline blrakllml$. ,Ihbar Seçirnierinde AP miletw:kili aday. ~- ; 'y8$8R\sya' b8$l~rlardl. ÇQnkU 'oràd~ Ozerine, 'in$8atta silah bulunuyor. rafettin Elçi'yle aym arabada'dola, 'havalandlrma msanlann dOvülmesl', Yargltay kararlanna göre, b8$kasl taliP, "KürtçüIOk propagandasI" yap- :" içindi. Ravalandlrma .yUrOyQ$Ve yO:; '.. "rafmdan konulmasi kolay olan açlk lIA1l1l1zdt 1982)'1b içinde. tahliye edil-' rOyU$te. dayak . demekti. .DOnyam~', ',yerdë, o. yerin sahibi bulunanlar,sodim. Ondan sonra Ban$ DaV8Sl doba$ka bu Olkesmde sanmlyorum k!, ' rumlu .tutulamaz. In$aatmda bulula)'lslyla, Istanbul'da on BYkadar tubOyle bir uygulama ol.sun. Bu~~ a~-, ,'nàn silahlardan dolaYI \Izun sorè i$tukIu kald1m. ¥.Inkl Dcrgisi'nde, geç-' latmak mOmkOn deAl\. " , 'i'\ ':,", . ktiriceye märuz blrakllan genç "ne iso mi$te Meclis'te yapmt$ olduAu~ bir Sabahtan ak$ama kadar yemek YI- , 'tiyorsamz', kabi1IU~," demek. z()run- - GpPevindeyfœ!r.esk( bir milletvekili ¥e,cU,,!hurbaikan;''aday, olarak ~I ,,,,iamele glJrdDn/lzmD?, - 1$kencede C$it1ik~ardl. Diyarbakir Cezaevi'nin, genel uygi.damalanndan biri; k1$ilikierlyle oynamak;, 'reneide .étmek, Aaba doArusu YOk..ètmekti. i~jRele .ö.'milletvekili, cumhurba$kam adaYI kimmi$" diye çaA1np, bu durum~u bir hakaret ä..aCl olarak kl.dlanlr~rdl. Aym uygulähtalan.yineJnilletvekili arkada$lardan Celai. Pa~ Ahmet TUrk .ve ~usta~a Klbç,da y8$adl. . '.,., ';;,. "_,:" ,_,' 0 Insanlarin Prof. SUNA KIll Mahkûmlar orkestrasmdan Beethoven "T .mi., dU.gUn k'yaf.lIi bir orkOSlra ... su akan kUçUkbi, havuz. Rahathk verici ...nkl.,. Duvarda mahko1mlannç.$it ç•. "Saygldet.r konuAumuzajizd.n $OV$ittablolan. Burndaki Urelimd.nYlldaiki gil.rl. diyer.k b~ladtlar. Önco Beetho- milyon yuan .Idc odiliyormu$.Mahkûm. ven,'arkasmdan ÇaykOvSki,arkas,ndan lar Urelim çabalan il. OdUlIcndi,iliyorDebussy.M.Un SarighayBelediyeCezamU$.V.mcklerYO mahkQmlarmgiysisi01. evi. Orkeslra Uyel.,inin h.psi mahkQm. dukça iyiymi$. Sporn çok Oncm veriliÇok e\kileyicibi, sahneydi.Çok gUul ça. yo'mu~. lIyorla,d•. Anl~lan çok çall~m.~lard,:' TUmmahkQmla, cozaevind. kald,kla1986)'IhEyIOl'Ond.Çin Halk Cumhu- n sU... içind. ejlÏtimdeng.çiriliyorlarmll. riyeti'ni tiyam oden Prof. Suna KHi.n l'olilika. kUhU~t.knoloji ajlJrhkhbir ejlÏ_ çok eikilendijlioiSY'bOyl. anlat.yor. Bir tim.Resmi ideoJojinin propagandaslnln ml .Çin uzmaRlolmad.jlInlbelirt.n Prof. Su. amaçlandlA' 50rusuna hay,r diyor Suna na KilidOndOAOnd. Çin Oze,i... gOzl.m- Kili. C.zah olduklar. dOn.min tamam,Iorini yaznll~lI.2tXJO'e DoIro 'ya da SansRI o!aAanUslUhO$gOrUiçindc geçi...n hayC.za ... i'ni anlau,. Çin Hukuk Birli- mahkQmlann etitimind. d. bu i1kcg._ Ai~kaRl Prof. Zhang Vou'u'nun çaA. ç.rli diyor Prof. Kili. Dershan.l.rd. eAinhs. olarak ailmÏ$,program.n ikinci gU. tim yaplld'Aln. söylUyor.ÖzgUr bir tarnUnd. ceza... i tiya...1i ,vemu$. Ceza... i t.~ma ortam. varml$ d.... lcrd•. Zaman mUdU,uçok sakln, gUI.ryüzlU,insanlan zaman alanlannda UnlUki~ilcrd. kosaran bi,i olarak kalm.~ b.Uetinde. Sa. nuk oIarak çajlnhyormu$dcrsl..... BuejlÏ_ lonun iç dUunl.mni d. mOdUeUnifad•. tim program. içind. a.til.r d.)'Or ahyor.i il. bUtUnlUkOI~lu'uyo'mu$. SU...kli mU$.Fabrikalan, okulla" vc komUnlcri ziyaret ediyorlarml$. Mahkûmlara hakar.t .tm.k, dOvm.k, insana yarasmayan bir davranlsta bulun- mak k.sinliklcyasak.Prof. Kilimahkûmlarla da konUllRU$,bUtUnbOlümlcridc gezmil. Çok rahallard. diyor: Cezaevinde iyi hai gOslerenfer aileleri- ni ziyar.1.debiliyorlarm'$. H.r ay evlcrin. mcklup yazabiliyorlarveail.l.ri on. lara ziyan:le geliyorlarml$. C.zaevind.n ç,klp da t.krar Suç illeyenledn saYISI çok azml$. Suç tekrarlan- dlAmda mahkemcler daha aA" c.zalar veriyorlarml$. Cezaevi yönetÎmi, cezaS101 tamamlayan mahko1mlarayard,mc. oluyormul. C.zaevind. bir dOn.m kalm'$çok saYldaki$ibugUn On.mli yOn.ticilikmev. kilerind. bulunuyormu$. ' Prof. Suna Kili "çok insancolbir yOnlem, sanlrlm OArenecetimiz çok $CY var" diy.rck baAhyorSOzl.rini. 02.08.1987 "PKK tümüyle -.-~,örültü: ' --,ve mücadele biçiminin, Orgüt içi ili$kilerinin, demokrasi anIaY1$Imn ve sosya1izme bàla$mm Markkmdakl görü$leriniz nedir? 'sizmle en ufak bir ilÏ$kisi yok. TQ~; A.Z.: PKK, Türkiye'de ve Av-' müyle k&r$1devrimei bir soylem~ ' .-:::rupa'da yapuklanyla kar$1 devleri var bu konularda. Yani ideo.rimcilerin ekme~ine yaA sUrmek'" biz! saldi k # Itedir. Ralkl katlederek, devrimci:, 10JiI~n onlan ere n no 'tasma getiriyor. lere saldlrarak bir yere vardamaz. G.K.: PKK ayakta kalabilmek Bu yOntemler, kendi savundukIan için sUrekli saldmnak, <h$ dünyaYlI1UUIistanVr lHz1kentt AlIna'-: dayanm da saygmhk yitirmesine' ya kapanmak ve fanatikIe$mek da ''mülttcl'' olarak JIOliIyarf yol açar. zorunda. ÖzellikIe bugQn TUrk!"TXP-ML" mensubu A.Z, ve, Nokta: PKK slzlere neden salye solunun gündeminde olan sos"Devrlmcl Yol" mensubu G.X; : :dlnyor? ya1izm, insan, OrlÜt, demokrasi lU Nokta muhablrl, PKK'nm lOti: " A.Z: Onlar kendilerinden ba$-" :türOnden tartl$malara yan8$masl :1 ayda lAvrlon mülteci lulmp"'': : :ka herkesi dO$man gorüyorlar.::: ~PKK')'I bitirir. PKK'nm bugünkQ ~~t1l! SDlthnltula U,uJ oltuak .: :Öte xandan PK!"nm OrgOtlenme., :siyasi karakteri Pol Pot 'la tran :karsi .devrimci" 06 , Nokta: Olaylar ve PKK bak. moDalarl IC8n$lml Ozellikler gCs. teriyor. EAer konjunktUr muazzam bir $ekilde yardtm eder de eskaza iktidara geçerlerse KUrdistan 'm dOrtte üçünü keserler hero. halde... -' Nokta: Gelecekteld ola51 aellt-, meleri DUtl a6rtiyonuDud 1... rion ve diler Avrupa keDtlerlnd~ Id çat~:. a sürer mi? : A.Z: Evet sürecektir, zira PKK ,kendini onaylamayan tOm gUçlere kar$1 imha politikasI güdUyor:; Ideolojik ve siyasi çizgisine güvenmeyenler tartl$maz, saldmr. Tar~ lI$maya girmek PKK'lIIn da san:. 'demektir. ~007 .. • "" PKK I ATINA'DA ito~v.àm) TERÖR Lavrion'da nexta can pazarl PKK'nln mültecl kamplndakl ötekl gruplara ~_. -'''élV Da~laulglslIahli evlemler, en sun b IC.I~1I1111 yaralanmaslyla Yunanlstan'I blr kez daha kan~tlrdl iWlwth at1lan lallar, ayn tatlarda mevziJenmeler ve dom gittikçe _ artan "dOnetlit, korkakhk, ihanet" si1çlamaJan çqitli nedenlerle TOrkiye'den taçarak en yakm kofnlUya slA1nanJarda bir huzursuzluk ve sal1l1maya yol aÇlyordu. "Kawa" ve "Rugari" adh Oteki ayr1llkçl OrgUt taraftarlan PKK'hlarea dOvülUrken, Isveç'te basllan ve PICK'ya biç de sempatiyle bakMayan "Kurdistan Press" dergisinin kamp içi daA1t1lD1e118elleniyor, ekonooùk mUlteciler çqitli "ikna" yOntemleriyle "en kabraman PICK" sal1anna "kazamhyorlard! ..... Partizan (TKP-ML), Hallan Kurtululu, Devrimci Yol, R1Zgari Kawa ve Tekolin taraftarlan 'PICK'ya saldm fmau vermemek, bekIeyiJ Mardin'in Puwat tOyOn- sald1rdJAttakdirde de cevap vermek de PICK baskuu hetleyenlerce deUZere aralannda anlallyorlardl. iii, TOrkiye'den taçanlarm yerlq- Aneak PKK yalmz de~ildi. Kamp içindeki olaylarda gerek "korku betiriJdili Atina'D!D ~ Lavrion mülteci tampmda yapmyorIISI", gerek gOrUl yakmhA1 gibi nedenlerle "THKPC-Acilciler, Dev du. Sabah "de si1ah1ar patlamaya billadi. Neredeyse bir "olümSol ve TKP" eAilimindeki ki~ilerin kahm" savllma dOnflleœt olaylasaldmlara aktif olarak kaulmamakla beraber PKrnm 18ra ache bir IÜD baIIam1$t1 Lavrion'mnda yer ald!~an helirtili- _.~_ da... ::;;. Nede.' ÇatIJll1ay! bapndan so- yordu. Ömelin TKP yan."PKK bize.k~J;, ... , nuna dek)'I$IIJUI olan K.T., olay dlll~, .ecesinl Nokta mubabirine böyle tan,lIdin derse IId~. -. Ozetliyordu. Son I aydJr Yunanis-"- aÇlklamaslm yaplp biçbu tan'm balkenti AtIna'da'buluian ve olaya karllmlyorlardt. Ve ... .- -)'ÜZ elli Türtiydi mü1tec:iIùn bubm- 22 Haziran sabah saat "de dulu bu tampta YIIIDID olayiann "kampi !Ork ve KOn ko- _~.da anlap1mas1 ve iz1enmai oldutça çOk. burJuva .unsurl!1fdan : ::: JUç••• Ablan 1iIah1ar, çeti1en b1çat- temizleyecek bu devnm Us- .:..::..: lar ve yaralanan insan1ar tampta sUne dOnDltOrcceliz" diyen Ylllyanlardan balta çevrede otuPICK'hl~,o~~:lDu bllran yerIi ba1k1 bile ,... .....Il(lan bez- latlhyor, yetkilen olmad1dirDÙI durumda. Peki ne oluyor, 11m" ileri sOren Yunan polisi b~neden oluyor? OIaydan llÜD IOD- langlçta çatllmaya mOdahaie etmira Yunan .azetelerinin dedili aibl yordu. 8 ~ sOren çatllm~ sonun"TOrt ve Kürt solcuIan",àru1Ddaj da I R1zgarl yar1hsl alti yermden blbir çatlJma lD1 IOztonUlu olan?1 çaklanarak ~!, 3 ki.$i hafif yara. lanlyor, IS kill de gOzaltma a1lmPICK IOzeQsO HllJeyin Y~~ ifadesiyle "KemalistleriD , yordu. Y.apll~ aramalardaysa 4 laTOrt sohmdan ve tGçüt burjuva banca, dmanut lokumlarl ve blçak. birlikçisl Kürtlerden" tUDp1 temiz- lar bulunuyordu. "Katillerle blr arada Yllamak Isleyip orly! bir "devrim tlssO ballne .etireceIiz" diyenlerin tek yan- temiyoruz." Olay, YllI1an basmmb salchn1an lD1bu olanlar? Son oJa- da ilk gunlerde bir "TUrk-KUrt olarak yorumlandl, rat PICK'nm 16 Temmuz'da Lav- çau~masl" rion'daki yemetbanede yanelt yi- PKK''!m Avrupa'daki sözeüsU Av. yen Türtiye!i .öçmenlere b1çatlarIa HÜJeyiJl YIl~~, ça~.sonsaldmp l'i aJIr 6 tÏ$inin yaralanraki aun Atma da .~üzenl~~ bIlDIS1y1a tumanmaya devam eden ve sm toplantlsmda~ .~~ ~ Alina'y! tOçot çapta bir Türtiye'viii ve. euntayla Ilbulili balin~i K~alizm kuyrutÇUlll; TOrk Or~ ye çevlren bu "Lavrion Meydan Mubarebeleri" nasll balladl? len ve Kürt kllçtlk burJuv KI. devrimcileri!1e saldlrdl" ~Iyer Eu "kauamu" PU. 22 Hui-. olaYI bu ~kllde yansltmak lçm çaran Puartesi 10nO, Lavrion'daki TOrkiyeli mülteciler için Siradan bir 'ba .gos~enyordu .. Aneak ~olar, Umverslte ~~renel dern~klerl fedegün olamadl. 0 gOn neler olabilerasyonu IIbl demokrauk kurululcelinin i$afeti 19 Huiran'dan itilar PKK'YI kmamaktan kaçmmlbaren v~"lleye billanmliti zaten. H erkes kendi katma ve odasma çekilmil, kqlar çat1lm1l, savunma araçlan ortaya Ç1kanlm1lt1. Pencere onlerinde durmamaya Öz.tIl pteriyor, 10venilen birtaç artada$la nobet tutulmaya çalqiliyordu. Herkes bu fùDÙ daba Ooœlm de 10rmOi aibiydi. TarllllllW1 olw odaIann nObetçileri buzunuz bir biçimde hekleyen dilerlmne 0 .ecelik yatatta deli1 de yerde yatma1anm 010tlOyor, banian daba auvenli balka odalara aeçmek isledilderini açltça lOylOyoriardl. PICK'aIarm dinde tabaDcalann, saIduma b1Çlt1aruun ve dinamit lo:-. twnlaruun bulundu&unu bili~j lard!. Onlardaysa çab, lOpI~ inerden balta bir ICYyottu. Bu âé4 rilimli anIar, böylesi tortulu büt o' il-' 5er: aJar.1 PKK"Va Kar~1 baSin toplantlSl 'lavr/on'da tenliKedeYlz, Deh~er armosfefl lçmde - ya~IVOrUl_ çaCl~ma/ar gem~leyeCeK. belKI de KOCUolaca/(" yorlardl. 27 Haziran'da gelilen .ikinci olay ise polisin 8V'{JIce kamptan gOtUrdU~U 20 liadar PICK'by! tekrar kampa sokmaya çah$maslyla patlak veriyordu. "Kati11erle bir arada yallmak istemiyoruz" diye sloganlar atan politik gOçmenler I saat kadar polise direniyor, ama so.nuçta PKK'hlar içeri giriyordu. Bu 'arada direnenlerden 16 kili gOzal.tma ahmyor, mahkeme tarafmdan IS'er ay hapis eezasma çarpunhyorlardl. Daha sonra eezalann pa- raya çevrilmesi SODUCU bu 16 ki$i serbest blfak1hyordu. 2 Temmuz'kendilerinin PICK i1eaym kampta YßlllJ1lakzorunda blralulmalanm protesto eden gOçmenler Yunan parlamentosuna ISO metre'uzakhktaki Birlqmil Milletler basm bOrosu önUnde açhk grevine bllbyorlar, "TOrk-Kun çaulmasl yok-PICK ,saldlrllan var", "KatilIerle bir arada Yll&ßUlya haY1f" pankartlan aitmda eylemlerini I hafta sürdOrU. yorlardl. lite bUtUn bu eylemltri PICK yaZlmn blllnda delinilen yem bir saldm ile yanlthyordu. Yemek yiyen bir gruba blçaldarla saldmyorlar l'i alrr olmat 1Izere 6 ki$iyi yarab_ yorlard! YaraWann}'IttJII butane .azeÎcci1eriD hOcumuna utru'yor basm olay! "PKK'nm diIer I tatletme girÏ$lmi" olarat veriyordu artJk ... Yemethanedeti Ib1Çlkh saIdJndan 2 saat lODfI tampa bitilit binadati odasmda polis mOdOrü Stamopulos Wt;teci.lerin sOniiäruU toyle yamtliyorau: -ÇatlJma patlat verdilinde içerde polis var lD1ydJ? . -Tabii. Yemekhanenin taplSmda nöbet tutan polister yard!. Son 25 '.OndOr helirli nottalarl gec~IÜDdOZ aOzetim altmda tutuyorul.. aruPlan _-SaId!rganiar yakalandl 1D1? -. -19 tutuklunUD arasmdalar, ama limdilik tim oldutlanm bileDÙYoruz. Blçaldan bulamad!k. Yabanc1lar polis mOdürü bugOn PKK'hIan 10rOlme için çalrrlD1lt1. Böyle bir durum yarattlldanna gOre gOrOImet isteDÙyorlar demektir. Ote yandan yine pzctecilerin sorunlanm yamtlayan Kamu DUZeni Bakar1hA1 Genel Sekreteri Panayiotis Morfopos, PICK karlltlanmn olulturdulu kamp komitesinin "olaylarda Yunan polisinin taral1l davrand!ll" iddialanna ililkin, "Çok saçma. Bu, son derece temel- . siz bir savdir" diyordu. LarnoD kampl kapablacak nu? Lavrion'da yapyan politik gOçmenlerin bokümet ve BirlCloùl MiIletler yetkilileriyle gOrOlmeleri haIen sOrüyor. Taleplerinin en balmda ise PKK i1e kamplarm aynlmaSI ya da kamp uygulamasmm tümden feshedilerek kendilerine ça!11ma izninin yemden verilmesini saIlamak gerekiyor. Ancak Yunanll yetkililer Lavrion 'un dalltllmasl veya çatlllD tarallann bllka yerlere natledilmesi konusunda lÖyle diyorlar: "Kampl dal1tallm, evet. Ama Atina'da )'lIIaJDaya billayacak olanlann yiyecek ve bannma masrallanm tim klflllayacak? Aynca bu 30 saldlrgan lU anda toplu baldeier ve denetlenebilirler. Serbest kalmalan ve rahatça hareket etmeleri daha vahim olaylara yol açabilir". 02/08.08.1987 Y . Ho~ geldin Tunçeli Yasasi ., AHMET ZEKI'OKÇUO~LU . '; "mecburi iskan"a tabi tutulur. Bu araoa, Migedeki kOy adlan da deQilltirilerek, TÜrKçelelltirilir. . Il 1980; bilinen gerekçelerle yOnetim . yeniden el deQilltirmilltir. "Kürt soruV nu" ise ülkenin temel sorunu olmaya devam eeliyor. 12 Eylül yOnetimi sorunun varhQlnl korumaslnl "9eçmill yOnetimlerin ihmaUeri"ne baQlayarak, bu defa sorunu "kOkten" çOzmeye kararlldlr artlk. Bir dizi sindirme uygulamaslndan sonra, 2932 saydl yasa i1e, ülkeeIe "Türkçe'den ballka ana dille" k.onullulmaslm yasaklayarak, sorunu kendilerince kesin bir çOzüm biçimine baQ-, ladlklanm samrlar. Il 1987; "Kürt sorunu" daha d~ aQlrlallmlll olarak, ülke gündemindekl V yenni koruyor. YOneticilar ~sehala, alilldagelen yOntemlerle sorunu çozmeye uQralllyo~lar. 0 Tearis!" adl altlnda resml 'olarak formülEl eelilerek, toplumun tek bir Irk temeline dayandlnlmaslnl esas aldl. Bu amaçla, ünlü 2510 saYlh ";skan Yasasl" çlkanldl. Vasa i1e,ülkeeIe "TürK kültürünü" agamen kllma~ için, "bu kültüre temsili (Ozümlenmesil is tenen", "gezginci çingeneler ve Türk kül türüne baQh olmayan gOçebelerin", "Tür~ kültürlü kOylere serpilltirme suretiyle' ,, daQltlhp yerlelltinlmesi OngOrülmekteYdi. Bu yasaYI uygulamakla gOrevlendirilen "OahiIiye Vekaleti" Oylesine geni~ yetkllerle donatdml~tl ki, uygun gOrdüQünde bu "gezgind çingeneler"le, !'!TürK kültürüne baQh olmayan gOçebeleri" "milli slmrtar" dl~lna da~i Çlkarabllecekti. . Ulkede artlk sadeœ TOrK kültürü varolma hakklna 'S8hipti. OiQer kültürter ve onlan 8yakta Man toplumsal kurumlar Ise, tahnp edllerek yak edlleceklerdi. "~~iret hükmi ~ahsjyati". "a~iret reisliQi, bayliQi ve veYhliQi" yasaklanmakta. "TürK IrKindan 0/mayan"lar; "serpl~tirme suretiyle kOylere va ayri, mahalle t8likll etmeyeœk ~ilde ka.saba ve ~ehirlere:; isUn" edlleceklerdi. "Anadill TÜrKçè o/m~n toplu olmak ùzereyenideri kOy,'mahalle.: IlJÇive sanatçl :kümesi kurmalan ve bu gibi kümelerin bir kOyü, bir mahaUeyi. bir i~ veya sanatl kendi soyda~lanna Inh/sar attirmelerina" oIanak venlmeyecektl. Bu insanlar, bundan Myle ya~mlanm adata yan açlk bir ceza. evinde sürdüreœktl. "lsUn edildiklen" yer. !'!rden hükümetin izni almadan aynlmaya. ',"Illn11. Aksi halde, "bir Y1ldan ~ ylla ka. olS . Avukat ; lllardlr, beyinlerin ., .. "" h J, •• SUperm~!"l "7~:-C glbl kurgu-kahramanllk öyküleri ile ko~ullandlnldlgl bir ülkede, böylesine "teerübeli" ve de "terör uzmanl" bir "Süper Jali' 'den de aYni yeteneklerin beklenmesinden daha dogal ne olabilirdi ki ... ,dar aQlr hapis cezaslna" çarphnlmalan On. gOrülüyordu. Ancak, bu yasamn uygulanmaslnl engel: leyen bir "Oersim sorunu" vardl. Bölgenin diQer kesimlerinde "merKezi otorite" saglandlOI halde, "Oersim" bir "çlban ball'" olarak hala orta yarde duruyordu. PlanlO gerçeklelltirilmesi için Oncelikle bu "huzursuzluk kaynaOJ"mn da ortadan kaldlnlmaSI gerekiyordu. 'VII 1935, 25 Eylül. 2884 s!lYI ile çlkanIan "Tunçeli Vilayetinin Idaresi Hak, klndaki Yasa" i1e, "Oersim" sorununun halli yolunda ilk ad,m atlldl. Bu yasa ile bölgeye "ordu Ile irtibah baki kalmak, rütbesinin selahiyetini haiz bulunmak üzere korkomutan rütbesindeki bir zat" Vali ve Kumandan seçilir. Bu "zat", da ha Once bölgeye atanan "OOrdüncü Umumi MütettillliOi'n de Umumi Müfettilli'dir." Bu "milli" gOrevin ballanlmasl için atanan "Vali-Komutan" SIOlrSIZ yetkilerle donatllm1lltlr. BöigeeIe Türk Ceza Mahkemeleri Vargllama Usulü Yasasl ile, Cezalann intazlna Oair Vasa, asklya allnarak "Oersim" için Ozel hükümler düzenlenmektedir. Yürürlükte bir "Örfi idare Yasasl" olmasIOa raOmen, yönetimin bununla da yetinmeyerek, devletin sIOlrlan içinde yer alan bir yOre halklna Ozel olarak yasa çlkarmasl elline az rastlamr bir uygulamaydl. Yasaya gOre, "Vali-Komutan", Vilayeti lellkil eden kaza va nahiyelerin hudut ve merK8Zlenni de(lilltirebilecek". "Vilayet halkIndan olan fertlen ve alleleri vilayet içinde bir yerden diQer bir yare nakledllabllecek"tir. Vine, "herhangi bir ~hls hakklnda ta. ~ibatln tehinne ve cezalann teciline". "mev. kutlann durullmadan ewel tahliyeleri karannIO icrasl"na, "muvaffakat" etme, "ValiKomutan"a tanIOan yetkilerden sadece birkaçlydl. , Unlü "Tunçeli YasasJ"na gOre, vilayet Slnlrlan dahilfnde yargllamalarda yurttalliann "reeldi hakim" h~klan yoktu. "Uk tahkika. .tIO açllmasl karanna itiraz" da edilemezdi . Bu bOlgeda suçlann oIu~turulmasIOa da gerek yoktu. "Savcllar iddianamalerini iki gün .içinda yazacak" ve "iddianamanin samOa ,tabliOi zorunluluOu"nda olmayacaklardl. AOlr cezaYI müstelzim suçlann tahkikatl "mevkufen" yaptlacak. "tevkif kararlanna maznun taraflndan itiraz" edilemeyecekti. "Ouru~ma bir celsada bitirllecek, maznun ve müdafilarine madafaalanm haz,rlamalan icin nihayat iki gün müsaade" olunacak- I h. "Hükümler ise temyize tabi olmeYlp kat'i"ydi. II 1936; Oersim'de bir klslm alliret ayaklanll)llltlr. Ayaklanmamn sebebi V olarak "Iskan Yasasl" ve "Tunçeli YasasJ" gOsterilmektedir. Vakit geçirilmeden hareket edilir. Kisa sürede ayaklanma bastlnlarak, bOlgede "huzur ve sükun" kasin olarak "tesis" edilir. iskan Yasasl'mn uygulanmasl için artlk ortada hiçbir engel kaimamllltir. "Tunceli" ile birlikte, "AOn, Sasen, Zeylan" "yasak bOIge" olarak ilan edilerek, bu yOrelerde yallayanlar kendilerine "tahsis" eelilen yerlerde "iskan" edilirler. Il 1960; TÜrKiye'de 27 MaYls "devrimi" gerçeklelltirilir. Bu "devrimci" V yOnetim, çOzmek üzere "Kürt sorunu"nu da gündemine a1m1lltlr. 2510 saYIII yasaya ek olarak çlkanlan, 150 say,lI yasa i1e ille balllanir. BOlgedeki "Kürtçülük faaliyetlerinin kaynagJ" olarak kabul edilen "feodal aOa"1I01Otastiyesi amaçlanmaktadlr. 55 "Kürt agasI" böige d1llIOdaki yerlerde " DoQu' 'daki son gelillmelerden sonra, kamuoyunda agemen olmaya balllayan karamsarhOI yok etmek için, or .. taya atllan "BOlge ValiliOi" uygulamasl öy. lesine abartllarak sunuldu ki, bu karamsarllk bir anda yerini, "Süper Vali' 'nin, doQaüstü yetenekler göstererek "özlenen" 0 eski "huzur ve sükun"ortamlm yeniden "tasis" edeceQi inancina blraktl. Kamuoyu, bu beklentisinde hiç de hakslz saYllmaz. Ylliardlr, beyinlerin "süpermen". "rambo" gibi kurgu-kahramanllk Oyküleri i1e kOllullandlnldlOI bir ülkeeIe, böylesine "tecrübeli" ve de "terör uzmam" bir "SÜper Vali"den de aym yeteneklerin beklenmesinden daha doQal ne olabilir ki... Oysa, "Oogu" bu "süper" uygulamala-, nn hiç de yabancisi degil. 1925 'ten 1950 'Ylilna kadar böige, bundan daha olaOanüstü yetkilerle donatllmlll, yan sivil böige valilikleriyle yOnetiidi. ' '111934; Nazizm'in Almanya'da yOnetime geldigi, "üstün Irk" teorilerinin V revaçta oldugu Ylliar. Hitler, "üstün Cermen Irkl"na, "hakkl olan", diOer bütün rklann efendiligini vadediyordu. Türkiye'de je V:lnSlmaSInI bulan Irkçllll<. "Günes-Oil ... nexta 30.08.1987 Propaganda skandalll Türklye'nln Ermenl meseleslndekl tavrlm anlatmak amaclyla altmda Türklye'nln önde gelen on Ikl kurulu$unun Imzasi bulunan ve Franslz le Monde gazeteslnde yaYlmlanan lIan, FranSlzlarin anlayamayacagl kadar kötü blr Franslzcayla yazllml$. Parasmln Türk Tamtma Fonu'ndan ödendlgl anla$llan bu lIana Ise devlet dahll hlçblr merci sahlp çlkmlyor . ....., ranslZ FUolojisi eski doçentIe- Expréss~. Franslzca'da olmafan liAi Genel Sekreteri Naci Vural deyimler de var, Ornelin 'sans fa- 0luz ve Ba$kan Ali CO$kun: Ansiklopedisi'nin Genel Yaym Y~, ir un jugement' gibi. Slfatlar da "Metni kimin hwrladlilni bilminetmeni Adnan Benk, elinde tuUu- bOyle; 'Non parle' gibi. Fiil hata- yoruz. Aneak yabimcl gazetelere au 19 Alustos tarihli Le Monde Ian var. Örnelin Ozne tekil, fiil ço~ verilecek ilan için BirliAimiz her'gazetesini masamn Dzcrine atlyor ve lui çekilmi$. Ktrlm halkl yok oldu IiaRii bir Odemede bulunmadJ. Sahaytfta söy1eniyordu: "Bu her ICY demesi gerektili halde, Ktrlm hal- dcœ DI$i$leri Bakanltlt bizlere olabilir ama anJatun araa olamaz, kl YOkoldular gibi. FiiI çekimlerlri- teléfon ederek hamlanan metni im. inandJncI deAi1,ßrkOtOcO.Bu me- de bit Yllllt b8$kIt hata vaf"Kaltj) zalamamlZl istedi." diyorlardl. tin, FranstzcaYl bilmedilini bilme- gibi tullamlan cOmlelerin dl$mda Istanbul Gazeteciler B~kam Neyecek kadar bilmeyen birinin hemen hemen her cOmlede, ya bir zih Demirkent de metnin Ingilizceçevirisi." , im1a hawi ya bir dilbilgisi hatasl ya si'nin arkadallan taraflndan Adnan Benk'e bu sOzieri söyle- da bir beceriksizlik var." okundulunu ve bir hataya rastIanten metin $Opheslz Le Monde'un "VaIlabi ben yumadlm". Peki madlltm belirtiyor ve "B8$bakanherhangi bir sayfasl delildi, altln- kim olabilirdi bu vabim hatamn so- hltn gOul bir giri$i oldulu için da on iki TOrk kurulu$unun imza- rumlusu ya da sorumlularl? Nokta desteklediklerini" ancak "kimsenin SI olan ve "Mesaj" ba$hluula$lyan muhabirlerinin resmi ve gaynresmi para' istemedilini ve para bir metindi. Metinde Avrupa Par- kurulu$lar arasmdaki 110 engelli vermediklerini" sOylOyordu. DI$ Iamentosu Oyelerine yOnelik olarak kO$uSUbu soruyla b8$hyor, aneak Politika EnstitOsO B8$kam SeyfetErmeniler hakkmdaki karar Ozeri- gene bu kurulu$lann olu$turdulu tin T8$an da slkl sIr saklayanlarne gOrO$leryer allyor ve bw tarihi' $Cytan Oçgeniarasmda kayboluyor- dandl dotrusu. T8$an "New York gerçekler aktanhyordu. Bu il~ du. Özal'm danl$manlanndan Se- "'Times Herald TribOne ve Le Monmetni daba Once tngiliz Herald Tri~ lim Egeli "Bu, her n~ kad~ para de g~elerine verilen ilan, tstanbune ve Amerikan New York Ti~ yoluyla satm alman bu hadlse olsa bul'da bir kurul tarafmdan mes ve Alman Frankfurter da bunu bir deklarasyon olarak ham1andJ ancak metni Idmift hamAllgemeine Zeitull8 ,autelerinde gOrmek gerekir . Bu, Tof8$ ya da IaYlPkimin tercome ettiJi konUSUDyer alan ilan metinlennden birlydi Arçelik reklamlarl gibi bir profes- da açlklama yapmayacallm" ve bu metinler sayesinde Özal'm yonellik t8$umyor" diyordu. Ege- diyordu. An1a$llan ortada c:iddibir dlU11Jmanlarmdan Selim Egeli'nin li'ye gOre "TOrkiye bu tOr devlet sIm vardl. Ama timbilir adl çaAd8$ attlunc:1lardan biri ola- tampanyalarda ve talUtma çalt$ma- devlet slmm belki de devletin kenrat gazete m8nlCtlerine acçmiJti. !lI!1nda daha ç~~ aceD?irdi. Daba disi aÇ1k1ayabilirdi.Bu umutsUz niAnc:at bu kezFransw:a metin ÏDa- 1$10b8$1Odaydl. Evet I$Inba$1O~a yetle DI,i,leri Bakanhll'na n1lmaz bir yanh,ltk1ar manzumesi olduau çok açlktl, çOnkO Selim bll$vuran Nokta muhabiri BataDhalindeydi. Franstzca \JunaD~rt Egeli ,bu metnin' nast! hwrlandJlt 11ksözc:OsOnOnyapUlt $UlIÇ1léliüIiigOrOflerini $Oyle OzetliyorlardJ. ve kim tarafmdan finanse edildili YIahyordu: "Bu metin baItan sona kOtO bir konusundaki sorulara Israrla yamt "Madde I. Bu 'ilan organizasyoFranstzca. Bir FranslZ okumaz bu- vermetten kaç1Olyo~du. nu ile I)qqleri Batanlllt'mn bir ilnu. Ballar ve bnlur. Avrupa ParDI$ar1yademokrasi deni verme- lisi yoktur. Madde 2. lamentOSllOyeled Ise hiç okumaz ve ye çahftJltmlZ bir dOnemde bir ilan Orpnizasyona kaWan orgUt!er Slciddiye almaz. SOz dizim yanhtla- metninin bile kim tarafmclan ve na- ruiyla ,unlardJr .. :'(Burada 12 kun, FranslZ sentaksma aym cOmIe st! ve kaç liraya hwrlandtltDl bul- rulUfUO adJ saythyor). Açlklama lcurulUfian var. Birtakun arlcaik ve mak bir sorun oluyordu. Metnin fOyle devam ediyor: "Melin yanll$ukalac:a sayllabilecek sözcOk1er.oz altmda imzas1 bulunan on iki ku. SlZ olara1t tercOme edilmi$ olup Bakonusu. ömelin: Sise. Bu çok es- rulUftan TOrk b'in Genel Balkam kanltkça bu yolda bir hataya ki bir sözcOttOr. Apol1ainare'in bir 'Scvket Ytlmu $unlan söylOyordu: rutlanmanllftJr. Aneak bir baslm $iirinde eski bir ungin için 'bir ,"Biz metni IOrmedi". Ne yaztldl- hatas1 olarak 3. kolonda bir par:agkOlktl vardJ' anlamu'da bu l6zcOlt Itm da bilmiyorum. bir gOn Dl$q-' iklkez bas1lml$tlr." Jcullamlmllttr. Ke1ime anlam1'ku- 'Ieri Batanlllt'ndan bize telefon Tark Tamtma Vakfl'mn BalkarulmU$'. Metinde kullam1an anIa~ açt!dl ve bOyle bir metne imza atlp m Kemal Ba)'taf Ise ttlrldye'i1in g~ mmda Ise hiç yerine oturmuyor ve 'atma~ soruldu. Biz de ata- rOIUnQ kuvvetle vurlulamak içi1t F1'lU1S1ZCll'da bu sOzcOkzaten artlk rtz dedik. Amma ilan için tek ku- on ild kurulu,un bu "onllda ortak kullamlmtyor. Bir de Franstzca'da rul ödemedik." hareket ettik1erini, ilan10 parasIDIn olmayan sOzcOklervar. Yani Fran~ Imza sahibi kurulu$lardan TOr- Bqbakanhk Tamtma Fonu'ndan .!IZc:a 'ya _1c!~!PI~lI~ Ö~~ _. kiye TIc:aret've San~ 9dal~~li!rödendiJini, metnin devletçe olu$tu- .l' rinden ve GelÏ$im Larousse rar rulduJunu, Dl$qleri Bakanhll'Dln da buoda rolO bulundulunu ileri sOrOyordu. l1anlarm dJ$ bas10da yer aimasI için baztrhklan yapan hatta bir rivayete gOre redaksiyonu ve dOzeltmeled yapan Cenajans'tan mO$teri temsilc:isi Zeynep St!an, faturamn Balbakanhk'tan tahsil edildiAini söylOyordu. Stlan'a gOre metinler tngi1izce, Franslzca, Almanea ve Tßrkçe olarak b8$bakanllktan gel111Ïf, Cenajans'ta redaksiyonu yaptlmt" sadece imla yanh,lan dt1zeltilmÏ$, dJ$ basmdaki yeri ayn1t1lm1$ ve mizanpajl yaptlmt,tI. Maliyet 12S bin dolar (12S milyon TL.) tutmUftu ve bu miktar Stlan'a gOre "Selim Egeli araclltll ile B8$bakanhktan tahsil edileœkti." Baskldaki paragraf 'tekrarl Ise kendilerine ait deAildi. Nokta'Dln Le Monde ar8$t1rmasl da bu dizgi tekraruun kimden kaynaklandlltm ortaya Ç1kartmtyordu çOnkO Le Monde'un durumu da son iki gOn içinde aslmda bizim resmi ve gaynresmi lcurulu,lardan farkh delildi. Orada da berkes topu birbirine atlyor ve sn son sorumluya geldiginde tlpkt bizdeki gibi onun da ya topiantlda oldulu ya da dl$an çlktilt Olfeniliyordu. Evet ortada bir tamtma skandah vardl ve bu skandaim sorumlulan ISrarla gizleniyordu. Ama faturasl çok açlk biçimde devletçe ödeniyordu. Daha dolrusu bu i$lerden hiç haberi olmayan vatandll$lann kaynalmda tevkif edilen 1D88$larmdan.B8$an gOndeme lelince birileri man$etlere çlklyordu ama, skandal olunea kim nerelere iniyordu acaba.? , .:'1. l'AIIlHI\' AR 30.08/05.09.1987 Ahmet Emin Bey, Gazi konu~urken araya giriyar, "Kürt mese-Iesine temas buyurmu~tunuz. Kllrtlük meselesi ne; dir? Dahili bir meseleolarak temas buyurursamz çok iyi olur" diye saruyordu. Eski yazlYI çözen 2()()()'eDolru görevlisi, Gazi Pasa'mn söylediklerini ta- Gâzi ~a, 16-170cak 1923 günü izmit'te gaute/erin ... b~yaZlJr/anna Kart sorunu için ç(jzamana aÇlk/ad/. Tark ve Kürt/er 0 kadar içiçe girmi$/erdi ki,araya s/mr çiziiemezdL 0 neden/e anuyasa geregi, Kürt/ere yere/ (jzerklik verilecekti. 2000'e Doiru, bugane kadar gizlenen tutanak/an bu/du. Türk Tarih Kurumu Ba$kam Prof Ya$ar Yücel, An inan, TTK eski y(jnetici/erinden Prof Serafettin Thron be/genin varllgm/ doiruladllar. . ••• bizim 1è$kilat-1 Esasiye Kanunu .mucibince, zaten bir nevi mahalli muhtari~er le$ekklll edecektir. 0 haIde hangi Iivamn ahà1isi KOrt ise onlar kendi kendilerini muhtar olarak idare edeceklerdir. '. ma1anru yaverlerinden ve Ozel kaleminGazele ba~yazarlan soruyor, Gazi den biri not ederdi. Ama bu ka top~ $Orulan not ediyordu. Ahmet lantmm Onemi nedeniyle Meclis'in yeEmin, iki gOn $Onra Vakit'te, '.'Altl uzminIi tutanak kâtipleri Ankara'dan birman gazetecinin dÏIi1almdan do~an soIikte getirilmi~ti. rulann arkasl ahruncaya kadar yanm Saat tarn 21.30'u gOsteriyordu. 0 ansaat geçti" diye tarihe not dO~ecekti. da Gazi Pa~ salona girdi. BOtOn tIqVe i~te Gazi Hazretleri SOzeb~ladl. lUtanak kitipleri Meclis'ten lar ona do~ru çevrildi, salondakiler Zaman zaman ba~yazarlar araya giriMustafa Kemal ~'Y1 kar1dadJlar.: )'Or, Mustafa Kemal ~'ya yeni soru'Gazi, Halide Edip.Harum'm,lstanbul tar yOneltiyorlardJ. Gazi, "Burada gaIstanbul'un OnlO b~muharrirleri Mebusu Adnan Bey'in, Vakit B~muyet samimi ve aÇ1kbit" surette gOrü~ a11~ Gazi Pa~'nm sOzlerini bllyük bir dikveri~i yapaca~z. 0 nedenle konu~acakatIe dinliyor ve Onlerindeki kâ~ltlara . harriri Ahmet Emin Bey'in, 1èvhid'i ECkâr Ba~muharriri Velid Bey'in, tIeri ~miz ,eyler ~imdilik mahrem kalacaknot ediyorlardl. làkvimin yapra~nda -16Kanunusani 1339 y;myordu. Yani 16 Ba~muharriri Suphi Nuri Bey'in, Ik- .' Ur. Yalruz bilgi edinece~miz hususlan dam muharriri YakupKadriBey'in, là- J zamanma ve durumuna gOre Ocak 1923. Gllnlerden sail, gecenin geç kullanabiliriz" diyordu. saatleriydi. Ahmet Émin Bey, iki gOn nin muharriri Ismail MO~tak Bey'in, Ak~am muharriri Faih RICkI Bey'in ve . sanra Vakit gazetesinin b~yaz1S1nda, lIeri gazetesinin Izmit muhabiri KthçThtana~ID 15. sayfaslDa gehnce. •. "Alu gazetenin b~muharrirleri, Muszade Hakkl Bey'in tek tek ellerini slku 64 yd sonra 2(}()()'e Dolru redaksiyotafa Kemal Pa~a Hazretlerinin etrafmve hatulanm sordu. Daha sonra masanu, Izmit Kasn. gOrO~mesi tutana~ml da bir kavis çevirmistik" diye yazacakU. mn ba~mdaki yerine oturdu. inceliyordu. Fotokopilerin Ozerinde lstanbullu gazetecilerle görll~mek isTutanak klitipleri, kendilerine verllen "Türk 1àrih Kurumu - Atatürk ve Tiirk teyen Gazi Pa~a idi. Bu amaçla Izmit talimat gere~i not aIrnaya b~lanu~lardJ Devrimi Ara~Urma Merkezi~' mllhrü Körfezi'ne bakan kllçOk lepe Ozerindebile. Slenograflar, a~ardan çlkan her okunuyordu. Giri~ sayfalanna 1089 nuki kam hazl rlanml~u. Alt kattaki bllsözcll~ll yazlyorlard .. Gazi, "Konu~amarasl kaydedilmi~tj. Thtana~m 15. yllk salonun uzun masaSI çevresindeki ca~lmlz esash meseleler ne ise evvela sayfasma geldi~i zaman, eski yazl belgazeleciler, heyecanla Gazi Hazretlerionlan tespÎt edelim. Hangi noktalan geyi okuyan arkad~, "hte burasl" deni bekliyorlardl. Dört tUtanak Utibi ö~renmek iSliyorsunuz?" diye bir 50di ve ekledi: "KOrt meselesi yan ba~hbaska bir masadaydl. Gazi'nin kanusruyla açll taplanl1YL ~I kanmus:' 60 J "Gazi Pa~a - Kürt meselesi; bizim yani Türklerin menfaatine olarak da kesinlikle söz konusu olàmaz. Çünkü bildiginiz gibi bizim milli s/nlrlanm/z içinde bulunan Kürt unsurlar öy/esine yerle$mi$lerdir ki pek sm/rb yerlerde yogun durumdad/rlar. Fakat yogun/ukIanni kaybede ede ve Türk unsurlarm içine gire girt! öyle bir Slnlr olu$mu$tur ki Kürt/Uk adma bir Slnlr çizmek istesek, Türklügü ve Türkiye 'yi mahvetmek gerekir. Sözge/~i, Erzurum 'a kadar giden, Erzincan 'a" Sivas 'a kadar giden, Harpùt 'a kadar giden bir s/nlr aramak gerekir. Ve hatta, Konya çöller;ndeki Kürt a$iretlerini de gözden uzak tutmamak gerekir. DolaYlslyla ba$bba$zna bir Kürtlük tasavvur etmektense, bizim anayasa geregince zaten bir tür yerel özerklik/er olu$acaktlr. 0 halde hangi ilin halk/ Kürt ise onlar kendi kendilerini özerk olarak idare edeceklerdir. Bundan b~ka Türki. ye'nin halk/ söz konusu olurken, onlan da birlikte ifade etmek gerekir. ifade olunmadlkIan zaman, bundan kendilerine ait mesele çlkarmalan daima beklenir. $imdi. Türkiye Büyük Millet Medisi. hem Kürt/erin ve hem de Tiirklerin yetkili vekillerinden olu$ur ve bu iki unsur bütün menfaatlerini ve kaderlerini bir/e$tirmi$tir. Yani on/ar bilirler ki bu ortak bir $eydir. Ayn bir s/nlr çizmeye kalkl$mak dogru olmal.." "Yeni bir program .yapmaya mecburuz." Ordu lzmir'e gireli dörl ay geçmisti. Gazi ~ ve arkad~lanmn çizmelerinde savas meydanlannm ..iozu hâlâ duruyardu. Henüz bans yapllmamlSu. Iki ay önce salta nal kaldmlm ISII. Ama rejimin adl kanmamlSll bile. Yeni bir Türkiye kurulacakll. Gazi, "Yeni bir program yapmaya mecburuz" diyordu. Genç ve eum huriyelçi Tü rkiye'nin temelleri ana çizgileriyle Gazj'nin ka fasmda olusmu stu. Gazi, mi Heli yönetenlerin yapacak Ian isleri "açlk kaipie" anlalmalan gerektigini söylüyardu. Halkla gOrüsülmeli, kanusulmahydl. Gazi'~in Bau Anadolu gezisi i~te cumhunyel devriminin lemellerinin auldl~1 günlerde bu dÜ~llneelerle hanrlanmlSU. 140cak 1923 Pazar günü Is" tiklaLSava~l' nm lozlu ba~kenli Anka-. ra'nm kÜÇllk gannda ola~anOstü bir hava vardl. Uzun bacah eski bir lokomOlif iSlim ahyardu. Arkasma ~ vagandan alusan özel bir tren ba~lanmJSII. KüÇllk bir merasim birli~i haZlrol.da bekliyardu. 1920'madel Benz arabasmdan inen Mustafa Kemal askeri birligi selamladlklan sonra, u~~rlamaya ge.lenl~re veda etti ve özel vagonun merdivenme YÖßeldi.Odu nia isleyen la- ~ .. • • • (Devot») _ ride, DoAu lUerl için, "Bu IUennuz kan, din ve tarih kardesi olan KUrt ve TUrkUn namus ve yurtseverliAine emanettir" diyordu. Bu fUbenin 17 Haziran gUnlU raporunda Ise "KUrde TUrkten meydana gelen birlesmis bir millet"in haklan savunuluyordu. Mustafa Kernal'in OnderliAinde yapllan ErL.!l UIU Kongresi, 1923 )'Ihnda daha somut ifade edilecek çöZUmU genel çizgileriyle belirlemisti. DoAu bOIgesinde yapyan unsurtar, "birbirlerine kar$I s&yglve fedakârhk duyg~1a dotu ve Irki duruma ve toplum~ coArafi prtlanna sayglh ozkardqti"ler. SIvas Kongresi nizamname ve beyannemesi de bu programi aynen benimsiyordu. Mustafa Kemal, Do~u bölgesindeki göril~me ve yaZI$malarda, Tilrk ve KOrtOn "birbirinden ayn\maz iki Oz karde~" olduklanm sOAtatürk'ün "bölücülüjtü" rekli tekrarlayacakll. IS EylOl1919 gOnTilrk Tarih Kurumu B&$kam Y&$ar lü telgrafl yalmzca bir Ornekti. "lç ve dl$ düsmanlara kar$) demirden bir Yücel ise "Kitabm yaYlmmdaki sorumkale" bu karde$lik ternelinde yOkselilulu~un, yaYlmlandl1l tarihteki YOneyordu. tim Kurulu'na ait oldu~unu" belirti20-22 Ekim 1919 günleri Arnasya'da yordu. Kendisi 0 zaman YOnetim KuBahriye NazlTl Salih Pap ile Müdafarulu'nda de~i1di.l000'e Dolru'ya ulaai Hukuk Temsil Heyeti Uyelerinden $an bölüm, bir profesörler kuruluna da Mustafa Kemal Pap, Rau f ve Bekir Sainceletilmi$ti. Sonunda yaYlmlanamayaca~1 karanna vanlml$u. Bu karan ve- mi beyler arasmda imzalanan protokol, ren YOnetim Kurulu Uyelerinden bugUn bir baklma yeni TUrkiye'nin ilk anayayalmz UçU yaSlyordu: Sedat Alp, 1àh- saslydl. Orada, vatan "Tilrk ve Kürtolarak tasin ÖzgUç ve 1àhsin Yallel. YUeel'e gO- lerin oturdu~u toprakiar" re, karar yerindeydi. AtatUrk'Un Onder- mmlamyordu. "KUrtierin serbestçe geli$melerini sa~lamak için" her tOrlü liAinde kurulan TUrk 1àrih Kurumu~ Mustafa nun bugUnkU ba$kam, Atatürk'un g6- haklan gerçeklestirilecekti. TÜ$lerinin "bOIUct1lil~e yarayacalJ" ka- Kemal, Ankara'ya geldiAinin hemen ermsmdayd1. "Tf1( TUrkiye a1eyhine ça- tesi günil28 Arahk'ta yaptlll konu$ma"Eksikslz" denen metindeki ekslk h$lUl1ara belge vermek durumunda de- da ...... devlet için milli yeni bir slmr Izmit toplanuslOm tutanaklan, "tarn Ail"di. Gazi Pa$tiTiiin metin" iddiaslyla ilk kez alu )'II sonra 2OOO'e Dolru muhabiri, i1e Sa)'ln YakonU$maSml Meclis'ten giln 1$I~ma ç lkacaku. lzm it Kasn g6- $aT Yilcel arasmdaki konu$M& $ÖYlesUgetirtilen yeminli rOsmesine kaulan gazeteci-milletvekili rUyordu: ,. Mahmut Bey (Soydan), 1929 )'Ihnm - Sizin lahmininiu gDle, AlalUrk! kâtipler tutanaga geçirdi. Kaslm ve Arahk aylanyla, 1930 ydmm Un bUtUnslJyledikleri ne zaman gUn ~,1ùtanagm "Kürt Ocak aYI boyunca 7S gUn sUren bir di- lma ç,kar? zi halinde, tutanaklan Milliyet gazete- Biwe ar$Îv yok. Birinci eiden bei- meselesi" ba$llklz sinde ya)'lm1amlSu. Bir zamanlar Ismet ge arsivi yok. Genelkurmay'da ve bölümü bugüne kadar Pa$a'nm kabinesinde bakanhk yapan Cumhurb&$kanhll ArSivi 'nde var. Zagizlendi. Ismai! Arar ise 1969 Ylhnda AtatOrk~ ten bu siweki belgeyi de biz Genelkurün Izmit konu$masml kitap haline gemay'dan aldlk. Asb orada. TUrn belgeBelgenin orijinali tirdi. Toplan uyla i1gili son yaym ise lerin ne kadar oldu~unu ve ne zaman 1982 Ylh tarihini ta$lyordu ve An Amtkabir Ar$ivi'nde. yaYlmlanaca~ml bilrniyorum. komotif heyecanh dildilklerden sonra a~tr a~lr harekete geçti. o zaman Eskisehir bugilnkil kadar yakm de~ildi. Gazi, IS Ocak gUnU Eski$ehir'de çC$itli ziyaret ve gOrUsmelerde bulundu. Aym gUn telgraf memuru çok aCI bir haberi, Mustafa Kemal Pa-. sa'ya ulasunyordu. Annesi ZUbeyde Hamm lzmir'de hayata veda etmi$ti. Gazi, gOzya$lanm tutarnaml$, fakat "Vatan gOrevinin yamnda hiçbir duygunun, hiçbir dUsUneenin hUkmU yoktur" diyerek.. gerl programim sUrdUrmUstil. lzmir'e bir telgraf çekerek, annesinin cenazesinin kaldmlmaslm isteyecek ve ertesi gUnU Izmit Kasn'nda gazete basyazarlanyla yapacall çok onemli toplanuya ula$aeaku. Toplanu gerçekten de çok Onemliydi. Nitekim gazetder, Gazi'nin saat 3'e, nerdeyse sabaha kadar alti saat boyunca yapU~1 açlklamalan "Mustafa Kemal Pa$a'mn Istanbul Matbuau Erklruna Pek Muhim 8eyanau" ba$hklanyla ya)'lmlayacaktardl. Ancak toplanuda anlaulanlann bUtUnUyle ya)'lmlanmasl uygun gOrUlmemisti. Bu nedenle gazeteler, Gazi'nin bazi Onemli açlklamalanna ve aynnuya yer vermiyor, ancak bir haber-bildiri i1e yetiniyorlardl. Mustafa Kemal,lzmit'ten soora bir ay boyunca Marmara ve Ege'nin bUtUn Onemli merkezlerini geziyor, konusmalar yaplyor ve 17 ~ubat 1923 gUnU Izmir lktisat Kongresi'ne kaularak, Bau gezisine anlamh bir nokta koyuyordu. TTK Ba$kam Y. Yücel: UBelgelerin eksik yaYlmlanmasmm sorumlulugu, eski Yönetim Kurulu'na ait." Inan'a aitti. "Gazi Mustafa Kernal Atatürk'Un 1923 Eskisehir-Izmit Konu$malan" bash~lm taSlyan kitahm Uzerinde "Türk 1àrih Kurumu"nun adl okunuyordu. Afet lnan'm kill'An Inan, derlediAi helge1ere yazdlll SunU$'ta, "Gazi Mustafll Kemal'in geziye çlkarken beraberinde gOtürdU~il ilç zablt kâtibinee yaztlmlS" tutanaklan "noksanslz" yaYlmladl~lm sOylUyordu. Metinlerin aSlllan Amtkabir Arsivi'ndeydi. TOrk Tarih Kurum u ar$ivinde ise tutanaklann fotokopileri vard .. 2000'e Dolru, ara$tlrmacllardan ve toplumdan gizle- nen belgelere ul&$UIIzaman, An Inan~ m "noksanslz" dedi~i metnin, eksik oldu~unu sapuyordu. Atatilrk'Un açlklamalanndan "KUrt Meselesi" ba$hkh bölilm yamnda, Bau Trakya Türkleri ile i1gili olanlar da çlkartllml$u. 2000'e Dolru muhabiri, Saym An Inan'I buldu ve belgeleri yaYlmlarken Çlkardlll bölUmlerin fotokopilerini gösterdi. An Inan, verdi~i yanltla belgenin varhllm do~uluyordu, bu bölUmlerin ya)'lmlanmasmm zamam olm~dlIl kamsmdaydl. "Bu ,llonular henUz halledilmemisken zamam delii" diyordu. Peki, An Inan'm kitabm ba$ma "noksanslZ metin" diye dOne dOne not dilSlJlesi, bilimsel OlçOlerle ne kadar ba~daSlyordu ? KurtulllJ SaYllJl'nm atqllçinde Israrla tekrarlanan program Gazi Mustafa Kernal Pll$lI, emperyalizme karSI zaferi kazandlktan ve saltanatl Ylkuk tan sonra yeni rejimin temellerini belirtirken, KUrt meselesine getirilecek çözümU de aÇ\khyordu. GUnümOZ kupklan, AtatUrk'Un 1923)'1h ba$mda böyle bir projeye sahip olduAunu hayret\e kar$dayabilir1erdi. Ne var ki Mustafa Kemal'in Ozerklik prograrm, 1919 }'lhnda Samsun'a adlmml atbll gUnIerden ba$layaIak aÇ\kladlli g6rÜ$ler1e bütünQyle tutarhydl. AtatUrk, Anadolu'ya çlktlll gUnden bir ay geçmeden, IS Haziran 1919 gUIiU Amasya'dan Edirne'deki 1. Kolordu Komutanl Cafer 1àyyar Dey'e çektiAi $Îfrede, "KUTtIer de TUrklerle birle$ti" mUjdesini veriyordu. Erzurum MUdafaai Hukuk Cemiyeti, bu sifreden Once 30 MaYls gUnU ya)'lm.la~IA~ bildi~ kabul ettik" diyordu. Vatamn smlTlan, "TOrk ve KUrt unsurlannm oturdu~u" alam içeriyordu. TBMM açlhr açllmaz, hemen yapU!t önemli konusmada, gene "kardes milletlerin milli smm" diyordu Misakl Milli topraklan için. Bu slmr içinde "TOrk 01dugu gibi Kilrt de vardl ... Bu unsurlar birbirlerinin haklanna daima sayg,hydllar~' I May)s günil gene Meclis kiirsilsünden bunlan söylemisti M. Kemal.. Aym formililer 3 Temmuz 1920, 16 Ekim 1921, I Mart 1922 gilnü Mecliste yap,lan konu$malarda tekrar ediliyordu. Lozan görü~melerinde ise Ismet Pasa "TBMM hükOmetinin Torklerin 01du~u kadar Kürtlerin de hokümeti oldu~unu" belirtmi$ti. Ismet Pa$a, 1969 Ylhnda Ulus gazetesine amlanm anlallrken. Lezan'da "milli davalanmlZl 'biz Tü rkler ve Kürtier' diye savunduk" d iyecekti. Mecliste yap,lan konu$malarda, Hukiimet Ba$kam Rauf Bey ve Kurtulu$ SaVa$l'mn Onde geIen isimleri, lIpkl Mustafa Kemal gibi, Israrh olarak "Tilrkiye halk," kavramml kullamyor ve "Türkiyeli" olmaYI vurguluyo rlard .. Kurtulu$ Sava$I'nm ale$i içinde, Türkiye'de ya$ayan Türk ve Kürtlerin "birbirlerinin Irki. toplumsal, co~rafi haklanna saygl gOstereceklerini" gUvence altma alan formUIl er, 1923 }'lhmn ba~mda Mustafa Kemal'in aAllndan, daha somut bir ifadeye kavusuyordu. Gazi Pasa, Izmit'te gazetecilere "böigesei Ozerklik"çözUmUnU açlklaml$lI. Anayasa böyle olaeaku. 1923 Ylh Ocak aymdan sonra ne 01mU$tu? 1924 Anayasasl'nda böyle bir çözüme niçin itibar edilmemi~ti? Daha sonraki ylllarda. Kurtlerin varhAlm kabul etmeyen resmi görü$ler nasll geli$mi$ti? Cumhuriyel tarihini kaplayan çe$itli uygulamalar, hangi toplumsal, siyasal ve ideolojik zemin üzerinde boy vermi$ti? Bütün bunlar lartl$llacak sorular olarak duruyordu. il Fotokopil~ri ise Genelkurmay'da, Türk Tarih Kurumu 'nda ve 2000'e Dogru ar$ivinde. Gazi, Izmit toplantlsznda yeni rejimin temellerini açlkladl. Bu toplantlya 0 kadar önem veriyordu ki annesinin cenazesine katllmamak jeragatini bile gösterdi. An Inan, "Kürt Meselesi" ba$llklz bölümü yaymlanmasl zamanSlZ oldugu gerekçesiyle derlemeden çlkarttlglnl söyledi. .. I _o. ~.~",- ,.)~ " r.~.:. ~..:. 61 "- ".-",~ , _.JOS9 '., I C~:-;/ I ;/2 -i - ciL ~ ( ~.~ L c t. V \' ~ ). " , t. _\. \ .J' TUTAN~IN TÜRK TARiHi KURUMU AR$iViNDEKI ,\ .\ ,- . ~ ) L (., \:- <\ \ \ .~, . \ .'. <\ GiRi$ SAYFALARI Prof. ~ERAFETTiN TURAN Belge gerçek Belgelerin aslllaTl hiçbir yerine dokunmadan yaYlmlanmall. Aksi halde sagllk1l degerlendirme yapllamaz. Atatürk'ün Ahmet Emin'e bu cevabl verdigi bir gerçek. o günün ko,~ullan içinde söylenmi~. - Atatürk 'ün izmit konu$masmdan ç/kartllan "Kürt Meselesi"/xqItkl/ Mlüm hakkmda ne dersiniz? - Bu demeç 1923 yllmda verilmis oldui\u için, samyorum daha Onceden gazetelerde çlkmlS aimasi gerek. Bu konusma, "AtatOrk'Un Söylev ve Demeçleri" kitabmda yak. Zaten 01madli\l için An tarafmdan toplandl ve Tilrk Tarih Kurumu (TTK) da onlann yaYlm lanmasma karar verdi. Yöntem sudur: Birisi kitabl hazular, getirir. Üyelerden birisi bir rapor verir, 0 rapara göre Yönetim Kurulu görOsOr ve karar verir. Ben bukitabm yaYlmlanma tarl1smalanm hanrlamlyorum. - An Hamm 'la konu$tum. Kend/si bolumün bilerek ç/Kartlld/gm/ söyledi. Ydnetim Kurulu 'nun Onüne ~etnin lam olarak gitligini ve kuru-' 62 1un da blJlümUn ç/kartllmasm/ onaylad/gm/ belirttiler. - ~imdi efendim yöntem sud ur: Bir, làrih Kurumu'nun kendi Yönetim Kurulu vardl. Denim halirladli\lma gOre, Enver Ziya Bey, Dekir Sukl Baykal, Sedat Alp, Ekrem Aliigan, làhsin ÖzgUç, sonra da Adnan Ersin veya Yapr Yucel'in kendisi olabilir. - Ya$Or Yücel yokmu$. - Olabilir. Kesinlikle bilemiyorum, çUnkU her gUn yapl dei\isiyor. YOnetim Kurulu'nun ynmda bir de "AtatUrk AnI$l1rma Merkezi" vardl. làbii onun karan da Yönetim Kurulu'na giderdi. Bq kiSilik bir kurul idi. 0 kurulda ben de vardlm. Enver Ziya Bey vardl, Bekir Sltk! Bey vardl, Afet Hamm vardl, Hikmet Bayur Bey vardl ve Genel MOdOr olarak VluA lidemir vardl. Anlasllan, YOnetim Kurulu da hazulaYlcl da -An da- bu k!smm çlkar1Ilmasma karar vermisler. Bu bir görUstUr. Ama bilimsel bir kurumun "baZJ bölOmler çlkarulmlSllr" notunu dÜ$mesi gerekirdi. lsteyen de arardl, bulurdu. Ben, bir tarihçi, bir bilim adaml olarak; eAer bir Melin yaYlmlanacak ise 0 metnin ashna dokunulmadan yaYlmlanmasl gerektiIi kamsmdaYlm. Ancak, ulusal açldan çok buyUk sakmcalar geliriyorsa, 0 zaten yaYlmlanmaz; rezerv konur. Ama yaYlmlandlktan soma HimOyie yaYlmlamr. Olsa olsa yaYHl1laYlcllar, 0 kendilerine göre Onemli olan veya sakmcah gOrOIen bu sozlerin konusuldu~u gOndeki sartlall belirten bir not koyabilirler. AtatOrk'On bu sözleri, henUz Cumhuriyet'in ilan edilmedili gUnlerde gazetecilere söylenmis bir demeç. - Belki 0 dönemde yay/mlanmamak kayd/yla sOylenmi$ olabilir. Fakat aradan bu kadar sene geçtikten sonra ... - Tabii, tabii. Fakat herhalde 1980-81'de GOneydolu olaylanmn gOndeme gelmesi, belki de etkili 01mustur. Ama tabii bu bir siyasettir. Bu belgelerin orijinalleri TUrk làrih Kurumu'nda delil benim hallrlayabildilim kadanyla. Tabii ki AtatUrk'Un, Ahmet Emin'e bu cevabl verdili bir gerçek. Ama 0 gOnOn kosullan içerisinde sOylenmis bir söz. Burda AtatOrk'Un TUrk milletini, TUrk ulusunu tarumlamasmm ilk örneklerini de görOyoruz. TUrk milletini, "TUrkiye Cumhuriyeti'ni kuran halk" diye tammhyor. KUrt vardlr. Bunu kabul etmek gerekiyor. Bunu bugOn bizim bazI çevreler "KOrt yoktur" diyorlar. BugOn TOrkiye'de KOrt denen veya kendilerini KOrt kabul eden bir grup var. Bunlann uzak geçmiste ne olduklan bilimsel arasl1rma konusu. Ama en az bin Ylldan beri bunlar içiçe yaSIyorlar ve bir imparatorluktan ulusal devleti birlikte kurmuslar. AtatUrk bunu vurguluyor ve bir aymm politikasmm Anadolu için doluracall gùçlOklere de isaret ediyor. AtatUrk'On bu sözleri sadece 0 dönem için bir federe sistem dUsUnù!mUs oImanm yanmda Tilrk milletinin tarihsel ~elisiminin ve cOi\rafi bo- tOnlOIUnO vurgulayan bir yaklaSlml da içeriyor. - Gerçekler zemininden kopmayan bir yakla$/m da diyebilir miyiz? - KuSkusuz ki. AtatOrk'On söy' levlerinde, demeçlerinde TOrk gibi, Çerkez gibi, KOrt deyim i de var. KOrt deyimi korkulacak bir deyim delil ki. Bizim bazi aydmlanmlz, yazarlanmlz yahut siyasilerimiz tarihi geçmiSi çok iyi bilemedikleri için korkuyorlar. - Atatürk'ün SlJz/erinin saklanmasma ne dersiniz? - AtatUrk 'e iliskin belgelere geIince; ben basmdan beri, Ozellikle son 10 Y1ldan beri, 1àrih Kurumu'nun bir Oyesi olarak, tarihçi olarak, Olretim Oyesi glarak 100. yll kutlama tOrenlerine i1iskin olarak, yani 1981'de, O~ nun kaleminden çlkmlS, 0 döneme iliskin neler varsa.cilt eilt, beigeier koleksiyonu olarak yaYlmlanmasmdan yana idim ve KUltOr Bakanhll MOstepn olarak bu gOrevi de ostlenmis idim. Fakat daha sonraki gelismelerle birlikte, AtatUrk'e i1iskin birçok beige yaY1mlandl, ama hiçbir zaman tOmOyle yaYlmlanmadl. Genelkurmay'da, Tarih Kurumu'nda, BaSbakanhk'ta, çesitli bakanhklarda ve hatta Cumhurbaskanhll KOskO'nde bulunan belgelerden seçmeler yaY1mlandi, bölok pörçOk yaY1mlandl. Ben bir afa$tlfmaCl olarak, hiçbir Seyedokunulmadan belgelerin aSlllannm yaYlmlanmasmdan yanaYlm. Bunlar tOmOyle yaYlmlanmadlktan sonra bu döneme ili~kin salhkh delerlendirme f,lpllamaz. 0 "• .. ..• .. . '. .ft .. ~ ,~ ",0 -!.., £;,t/ ~_ \ (,.\ j ..~ '01"'£ ",. .......... , • .' • " " \\A. ~. _• .!p, \,\ ...:., ;.\ ~.AJ ~"'.-J-.Q.. 04' 01.,...... _'" _-. ... " ,l, , ... --:-~-~, l' , . ~,.. ,.... ., -' --: ~- l.v. " PANAI{ (Sayfa: .", .,''': ''-'.;.MJ"",J r ,,c., ..... .,.~~ __ . ~ . .. '" -:- ('. : .... ~' ..... ." ......l''': "." .~ ~ .J..J-: .I.,..." ~ !J'; \ I .:J~\~ ~~.J>#' . ;.I/.."~'; . __ ,J4~#'~\4 f ,- "'",1.,;:.,'''--'" Coli ~J.r/ ,...; - ... 1J'No_~ . J.;~ u • .,j~"; .. --. • v I ~,,-\-=-~ ... tJ_~~ . .. , ~-J-. v ..."":: ..... -.....:.;~ . ~-~~.Y • ~~ . -;;:. ... -" . ~;..P' ù • ..)~,; _~ l'';~~':'\ ,. .. ". ~.:...;:;,' .I...., (; "": ..... ,,\ ."...;>,~\~~....,;'''' _ •• \,,~ _ -, ~~J'..-A> ..,:,~';.}~ . Kurt Meselesi: .. ""t- ~~,J,~'.a.-~.!.w.l"'" r~. ~ \ L-- .,....... ~ ( _ ~ c- ..~ "'; v~ . _".)1.-' ~ ("- . . ........>'''''\)~ ~ ~...y ..:...~ ~ /' (f.J~~; , ~ _.r ....... ~ G-~ ". ., ...._~,,\::-~04 ; ;..;" '';:-:'' ,~~ . .."";:".,,,... . . 15) __ (r .. I Ahmet Emin Bey - Kürt meselesine /emus buyurmU$tunuz, Kürt/ük meselesi nedir? Dahili bir mesele olarak temos buyurursantz çok iyi olur. Gazi ~a - Kürt meseles~' bizim yani Türklerin menfaatine olarak da katiyyen mevzuubahis 010maz. Çünkü malumualiniz bizim hudud-u milliyemiz dahilinde mevcut Kürt anUSlr 0 surelle teva/tun etmi~tir ki pek mahdut yerlerde hah kesafettir. Fakat kesafetlerini kayhede ede ve Türk anasmntn içine gire gire öyle bir hudut hast! olmU$/ur ki Kürtluk nomma bir hudut çizmek istersek Türklügü ve Turkiye'yi mahvetmek laz/md/r. Faraza, Erzurum'a kadar giden, Erzincan'a, Slvos'a kadar giden, Harput'a kadar giden bir hudut aramak laz/mdlr. Ve halla, Konya çà/lerindeki Kurt a~airini de nazar-I 63 .: '.. ~-::f:.t.-:.e.:"".. . . . -..,-~ ",'. - . .'. , ~. ""...U> ._ ~ 0'" ,,:.:..... "0 '0:; 0: : .... .'o¥'" - ...... ~........ ~ •• ". _' .-. .:,. TUTANAK (Sayfa: 16) h.' ~ V ~~/,\:''-; ~..•. ~.~.: /J L _~ .... '. • ;'-~' '~o:.) .' _~ cfikkatten hariç:tzitmama." . lazàngelir.~ Binaenaley~Ii':._ b~"b~ma~iiid(u'rtlü~:ta,.)~J\~ ~.Y ~ ~ ':"':;; u-:~ savvur etmekten ise bizifn T~kilat-l EsasijeKariuhil mucibince0" \',~Zaten'.bir ~ne\ii~~ .0 .•. , ", ."'. 0' ;,,4.: ~;..1\C>J ~.' .... _;JJ D..1 ...:' ..;'~: "oJ Q'~~ \ mahalli m uhtariyetlër.lte.,.-;~ sekkül edecektir. Ochaldê¥î hangi livamn .ahàlisi Kürt }~, ise onlar kehdi kendileri~.? ni muhtarolarakidare ede-:;' ~. L:~ ceklerdir. Bundan' ..bG$ka:'.~ ~)Jd' (~~ Türkiye'ninhalkt mivzu~''.. ubahs olurken,onlan da beraber ifade laz,md,r. 1/ade olunmadlklanza-" .man, bundein kendilerinè' ':' ait mesele ihdas' etmele"ri daima v~riddir:,::'$imdi': ."" Türkiye .Büyük 'Millet . .-.--:-.-: CJ.,r-J.y. oJ J~ .Ai..1 \ .;...: Medisi, hem Kürtlerin ve' hem de Türklerin sahib-i. selahiyet 'vekillerinden' müfekkeptir ve bu iki unsur bütün menfaatlerini ve mukadderatlanm tevhid etmistir. Yani onlar bilir1erki bu müsterek bir seyf. '-' , F -.-JU -. r \ .) U> oJ> \ r ~ dir. Ayn bir hudut çizme_. ~ <> ~ u .J.)J \ .,7-T •••.:J'~ ye kqlkl$mak dogru olamaz. ....... - ~ '"'; .... ,. w':"_ ~ -":1.1' .2 ... .; r.J • 0 • -- 0 .f..J:,~ ..- (' - L- . - - '- ------------~ [[jJ[it r!!iiIU . MUSA ANTER Eski TIp ayesi, Klmll, Kara Yara adil ki/aplarm ve Kartçe- Tarkçe StJzlagan yazan. Kürt,Batl Anadolu'suz yapamaz '_ ""1-0" Sultan Salçuk'un TOrklllllOnden çok kavimdfr. Zaten bOyle oh:nasaydl ~Imdieklden berl blzde Adet olmuf-. Once oralarda KOrt vardlr. MO. 400 YlI- ye kadar çoktan 010 milIetIerden sayillr, tur; ne zaman KOrt'ten konlllJuDOnOfQ"nde Etilerln, Asurlulann, Babillerln yan Ina lursa hemen kOkOne lnllir. San- 'Iannda yanl "Onblnlerln tarihçi KsenQfon'un KOrdlstan'dan 98- gOmOlmO~ olurtardl. 8azI yerlerde kOçük kI KOrtler, dedlklert glbl cln vekOçOk gruplarln, bOyOk btr kOltOrün veya perlymlf gibl. KOrt ver ml, yok mu? çerken gOrd 11110 "Karduhl". "Kardulclar" bugOnkO KOrtlertn ataIandlr. Bu Islm çe- ya ekonomlnln tatll nimetleri lçlnde asiNereden gelml$tlr? Bu bOIgeya nlye Oltli dillerde b&fka b8fka 80y1enml$tlr. mile olup yepyenl blr millet ortaya çlkarKOrdlstan denlr? Yollu 80rular 8Ç1hr. dlklan gOrOlmOotOr. Mesela Birle~ik Acaba nlye, Arap'a, Arap, Bulgar'a Bul- .Korti, KOrtti, KOrt, KOrmanç glbl. SlIfka milletJerde de buns rastlanlr. Mesela biz Amerika gib!. AIna TOrkiye'de blri yiyor, gar, HlnUl'ye HlnUI elendiGlnl kimse sor"Macar" de riz, bafkalan onlara birl bakJyor,lote layarnet ondan kopuyor. maz. Hele Arebl8tan, Hlndlstan, Afga. "Ungar" der. Biz "Arnavut" derlz, bat- .Vine de Amerikahlar mesela Elsenhoonlstan, BUlgarlstan, hatta HabefIatan wer ~harla Alman kOkenli, Kennedy de adla(l klmseylllgllendinnez. Iilakl KOr- kalan "Alban" der. . AIna ne gerek var bunlara. Bu pmi pl- Irlandall old~unu sOyier ..Hele Kalitordlstan denlnce " deOlflr. Sirndi bOlQn bUnlar blr yans, denae kI ni kardeolik dOnyaslnda, Irkçlhllln aYlP, nlya Eyaleti Valisl DOkmeciyan, Ermehalta yasak olduOY bir devlrde KOrt'O, nlliGlni kendlsine seçlm propagandasI tarihte EUler, AkatIar, SOmitrler, Fenlkehalta TOrk' 0 IrkÇI yapmamn alemi ne? araCt yapl)'O r. liler ve Aramller verdir. Arne bugQn bu BugOn orta k01t0110,hatta orla zekAJl bir Eh, TOrkiye'de glpta edllecek ne bir mIlIeUer yoktur Ye dlyellm kI tatlhte KOrt TOrk vatand&fl biltr ki, bu f8rllar allInkültOr ve ne de rahatlattCl ekonornik bir de yoktur (var ys) ama verdir. Benda ve bu metotlarla KOrtler TOrk toplu.durum var. Elimlze sopa, .yasaklara yace "KOrdOm" dlyen KOrt'tOr ve oturdumu içinde asimile olmazlar, çOnkO Oyle plfmlflz. Dayaklar, 80rgOnler, Idamlar,' Ou yere de. KOrdlstan denIr. HanlKanuiller vardlr ki, oralarda bazi bOrokratlarQlltlt Ç8fIt lokenceler gOIOnç yasaklar. ni Sultan SOleyman Onvenlanm eayar. ken: " ... Ben kl MIlIIl', Surlye, Iraki, Arap dan b8fka tek bir TOrk veya TOrk allesi BOtOn bunlar dej)i1 aslmlleyi yani kayve Acem .•. ve KOrdistan Padlfatu SOley. yoktur. 0 halde b8fka bir çOzOm yotu naomaYl, tersine nefret ve dOomanhlll doljurmuflur. Bir zamanlar Mardin'de man Han'Im ... " der.ltte Kanunl'nln de- dO~Onrnek gerekir. ÇOnkO asimilasyon dO~Oncesiyle yetml~ yildlr glttik. bir ye- KOrtçe konuO man ln ceZ8S1 teIgrat taridlOI 0 yer KOrdlstan'dlr ve Ozerlnde ysre varamadlk. Esasen KOrllerglbl yek. feslndekl bl r kellmenln Ocretinden daha fllyan Insanlar da KOrt'tOr. Tuhafbr, bQ. pare ve bOyOk bir kitleyi erltmek, bat~Iallydl. Arne ytne de istenen 8Ol'I1lÇelyOk Kanunl, KOrt'O ve KOrdlstan', kabul kal8fllrmak mOmkOn dej)lIdlr. Kaldl kl de edilemedl. edlyor da; SaYln Ozal ve SaYln Kenan KOrtier Q8le neklerine Slla SIlaya bajjh blr _. Evren, hatta l<ozaIcçloOlu kabyl etmIyor. Nlye hep bOyle fOVen yasaklar dOsO. E ""'dl 64 o. nOrüz de birblrlne &fit, lÎamlml, gOve".. Ii, demokratlk prensipler Içlnde ve insan haklanna sayglh TOrk-KOrt kard~lillinl dOoOnmeytz? TOrklO(lOn esaslanm kuran ZIya GOkalp, bakln bu husustakl ar. zusunu ne gOzel d!1e getirmtoti: "KOrdO sevmeyen TOrk, TOrk <!ej)i1dlr ve TOrk. '0 aevmeyen KOrt de KOrt dej)i1dtr." Mllh blr Insanm, deneylp bqanh 01.madllll blr oIaYllllrakrp b8fka blr f8Y dü,Onrnes! gerekir. Yasaklan, sOrgOnlerl,. ad dej)lotirmelerl ve layatet zorlamalarl denendt de ne o/du? Biz! bu gOnlere 98tird!. Arna baktyorum, ne ldare adamlsnmlz ve ne de genellikle basmlmlz eski yanh~ yolu blrakml~ dellii. KOrde hlya. net, hakaretler, her gOn basmlmlZ1n b8f sayfalannda. Idare adamlanmlz da bu 'hayati olaya çare dOoOnOrken bir polis veya jandarma onb8flsl gib! yakl&fl)'Orlar. Mesela ba~ valimiz SaYln Kozakçloljlu, bOlgey! cennete çevirlp telOrizmin kOkOnO kazlmak için hazlrlaYlp en OSlo makamlara verdiOt programlnda der ki, "TOrklye'de KOrt dive klmse yoktur, ben bOyle biliyorum." SaYln sOper valimlz, matemallkte bir kural vardlr. Denlr kl, ej)er denklem yan- . hOkurulursa 8Ol'IUCUda yanl~ Ç1kar.lna ....... ~ .. •• .. myorum ki, sizln bu yanl" kurulmu~ program va raporlanmzlO llOOUCU da yanl" çlkaca!<llr. $imdiden yanll' uyguIamalannlZl gOrüyorum. DaOa IafIlISker- 1er1a dolduruyorsunuz. TarOr1zm konusunda bir dayim vardtr. Denir Id devlelin biiyük gücüyle terOrlzmle uOr8flll8k, sopayla sivrisi neOi kovalamaya benzer. KOrt, iSlar tarlhten Onos, Orla Aaya'dan gelsin,lster Orla Afr1ka'dan, bugOn TOrklyemlzde kendlnl bqtan blIfa KOrt kabul eden Hler1mlz var. Mardin, Urfa, Siirt, Hakkarl ve Olyarbalor glbl f8hir merkazler1n de kortwdan veya menfaattan "TOrk'Om" hatta "Arap'llI1" dlyen1er bulunursa de atz onla,. bakmaYIn. Kandilan da dediklerlne lnennuyortar. Benoe bugOnkO dOnyaya tOYle blr bekip kendimiza QBkI dOzen vermemlz oerekir. PalaVrllYI blrakJp gerçekçl oIaIlm: BugOn dOnyaya baklJOll11lzcla blr YIOm QOkuluslu devlet var, bu yOzden Ioyamel Omeoin Blrletlk Amerika, Yugoelavya ve Isviçra'y1 sayablUrlz. Olkkat edIllrM bu Olkaler na parçalanmlf na de gerl kal- de kopmuyor. Federal Almanya, ssce, mlflardlr. Tam terslne Iklai aOper devIetlir, diOerari de glpta edilecek uygar ve mOreffah toplumtendlr EO« blz de gerçaOl gOrOr demokraIlk kurallar lçlnde KOrtlerl n Inaan hakIaflm kabul adersell, bu bOlOcOlOk deOll, tam tersine blrlettlrlclUk olur. Yanl timdi haklkatan "Kayn8fITI1' blr kltle mly1z?" Ki, ben bazl kimaeler glbl blr referendum iateOi de One sOrmOyorum. Sen DoOu va GOneydoOu Anadolu'. yu TOrkiye'ye yarnall blr Jl8Ç8Vr11 glbllIlttir, 10m halklOl akonomik oIarak çOkert, aç, safil ve parlfan blrak, o.tellk çocuklanna, beba_, .!Mnn 8dlan1ll tak- ma)'! bile yasakla, kOy ve kuabalannm BSlrllk&dlarlnl acaylp adlar1a deOlttir,lt yapl101m zanna!. Gazetalarde blr kOyQn adt çdunca Otadeki kOyIer onu fanmyor. InsanoOu, evinde KOrtçe rahat blr bant çalamllSIO, KOrtçe YBZlyazBmUln ve okuyamasln. HOIasa milyonlan bOlOn haklanndan yo ksun lui, ond an 8011,. cia biz kard~iz da. BOyia kard8fllk ve beraberlik olur mu? $imdi ben bu Yqlmda ve Slrf mamiekelimin selam eti için kalama aldIOtm saMan bila ku $kuyle yaziyo rum. later misiniz yarln "bOlOcOIOkyap ryor" dlye yakama yapt'Slnlar? $imdiye kadar aldl IIqlnda bOlOcO 18k bir KOrt'a rastlamadlm. IlOlOcOIOk ve KOrtçOIOkda sayln idaracllerlmlzin çapik l:ygulamalanmn aS8rldir. AsIlnda KOrl, TOrk'ten aynlmak istamaz, ama 0, demOkratlk ku rallar Içtnde Insan haklanm istar.lnsanca, uygarca, ~ olarak yqarnak Istar. KOrt blUr Id, OrtadoOu'cia hatta 10m dOnyada doatsuz kalmlf ild garlbandlr. TOrkle KOrt ve ylne bllir ki, ancak Içtanllkll bir KOrt-TOrk beraberll01 onlan kultan' KQlt, 0 kade r aplaI mldlr Id Tùrkiye bOIOnsOn da Istanbul, Izmir, Ankara, Bur. sa, Antalya, Adana TOrk'a dOosOn, Mar. din SlIrt, Bitlis, Hakkarl, BingOI, Urfa da KOr!'a kaisIn. Dantzlarl da bOlelim, Ak. deniz, Kar&daniz, Marmara va Ege TOrkler1n olsun, Van GOlOve GOIcük de KQrt'e kalein. QOrOyor mullUllUZ bOI0c0lCIOOn blltOn Anedolu bugQn blzimdir, 'den Hakkarl'ye kadar. Arne TOrkler patron. KOrtlar kBplCl ve odact; olmaz. Pakistan cia Banglaclet'a blzim metoUa glrmlfll arna olmadl. $onu .... ket va .... , oldu her Ikiai -...ot= Içinde. Bunlan dediOimizde idareciler dlyorlar kl, "Aman alondim ne mOnasabet, aynhk gaynhk ml var? AldlkaÇll va Mussolini yasalarl OnOnde bütOn vatand~lar ~inir. Hatta seçimlerde biza voya sizden olan 8Qaml.olllZ8.qy Vtt:ebllirainiz. EO« bOlgenlZde labrlka yokaa bunu klItO nlyete yorm8)'!n. Her ne kedar aIzde lfÇl Ocretlerl çok UCUZ88 de Ozal aaktllrda patronlar, dINllIl aakIlIrOnde de bOrokratlar ham hav1InlZl beQanmlyor1er, hem de eIIeca gerl kalmlfhOln lçlnde oturmak 1atemezIer. Yokaa biz J<ar. detIz va VlIIIahI ~ KOr1Iar, TOrk'tOr." Gel de tInidl bu komlk 1afIa,.'1nan ve 0 ldarec:lIere bel bellIa. Bu yanllf 1craaU8n çok llrnek vermak mOmkOn. Mesala Mnelardan berl d6rt yanlflllZdan Iran, Irak ve Sovyeller gOtdOr gOldOr ,.dyo ve teIevIzyonIannda KOrtçe yay," yaparIar. T lIbll her Olke QndlIdeoloJlal dcJOrullua uncia Iaf ader. Ame bIzIm TAT blr tOrftOda "la la" ¥eya "10 10" geçeraa 0 tOrftO derf1aI yaaJdanlr. BIr de 1Oz1lm ana 0nIYe1'lleaye gII1t. navIenmIZ var. TIbII bu da [)oOram8cI kanunlanna g6re afIt ve dOrQat yapti .... Sen lU lIdaIeIa bek. Kabatat, Haydarpata ve Istanbul Ilaa mezunlanyla SIIr!, Hakkarl, Nuuybln lise rnezunlanlll ay. ni Slnave koy ve ondan IOIlra de berlklIerl _yi 18n1p, "Ne yapaYlm blracler, kazanaydIn" da. GOrOyor muSI.InUZ adalall? Cenglz Han yasaJan nda bile bOyle adaIel olmaz. Banoa artlk bu hIIeII yoIl ardan VBZg89mak Iaz1mdll' ve lahmln adlyorum bugOnkO terOrlzmln bqllC8 Mbaplar1 de bunlardtr. T ar6rizmIn kOk 0n0 $am' cia, Moakova ve AlIna'cIa arayacaOamtZ8 Once Ankara'da bulup dOzeltmall. 0 vakil da fU'8da buradakl cial budaIdar kendlllOindan kurur. Yokaa ~ kalk OItallk bu aç, per\f8I1 gançIarl audan blIhaneIerla 90 gOn gOzTahran'da, a/bnda tut, akla gelmedlk Itkenceler yap, bokunu yadlr ve haklmln OnOne ÇIkanhnca Ilk oturumda a kIanSInlar, eh herflaJde onlar cia lank organlanyla dlflUda de "AIlah'a hamd olaun, ardu millet "0 olaun, amin komutamm" demazlar. Ozetle ve 8ÇIkça dlyeblHrim Id tOm TOrklya Cumhuriyeli hükümallerl, hiçblr zaman DoOulu ve GOneYdoOulu InsammlZ8 gOvenIe bakmamlflardlr. Her masum harekatimizin altJnda mut1aka bir "hlmm" araml,lardlr. Bu hususta çok misai varmak mOmkOnc:tOr, falcat buracia yerlmiz el vermiyor. SOzlerimi Almanlann blr atasOzOyle bltIrecaOim. "ÇocuklannlZa na caza verlrsanlz verin, ama onlara hain damayin, sonra hain olurlar." Akarsu-Nusaybill Van'da NATO i~gali! 30.08.1987 illi Savunma Bakanh!J, Van'", Pembeà Mirza Mahallesi'nde 400 bin metre. kare tapulu araziye, NAlO adma el koydu. Ozerinde bir}'lli ~km zamandu "silah ve mOhimmat deposu" insaatl deVam eden arazinin kamul~lIrma bedeli ise hâlA Odenmedi. On be$ hanmin yer ald1!J arazi, yoncahk olarak k ullamImakta YC yJIhk 200 milyon üzerinde gelir gctirmekteydi. 1àpulu arazi sahiplerinden Ahmet Oruç. "1982 }'Ilinda, metrekaresine 5 bin liradan aha Ç1ktl, satmadlk. Benzerleri bugün kO fiyatla 7500-8000 lira aras",dad1r. Devlet arazimizi ~gal edip, bina yaparak b~lmJZI kesti. ()(;a!JmlZR incir dikti" diyor. Metrekaresi }'Ilda 500 lira getiren toprak a1aDl için metrekare ~ma 2~ M Milli Savunma Bakanltg" Van'da 400 bin metrekaffl tapu/u araziye NATO adma el koydu. YI/da 200 mi/yon' lira gelir getiren arazinin metrekare.sine 200 lira bedel takdir edi/di. Iki yti önce el konulan arazinin istim/ak bedeli hâ/â ödenmedi. mISU. Van Vali Yardlmasl Ismail Malira k1ymet takdir ed11dJ. Ancak mahalden ise konunun kendileriyle hiçbir i~le sakinleri on bin liradan bedel takdiri yapdd1!Jm, aradaki farkm suistimal kisi bulunmadlAIDI, muhatabm MSB konusu olduAunu iddia ediyor1ardJ. Ka- Satmalma Dairesi BaskanliAI oldu~umul~tlrmaYI yapan komisyonun Oye- nu söylOyordu. Maden aynca, "Desi l11ànm M odorü Haa Ekrem GözO- inokratik bir Olkede, devlet kimsenin tok, "lstimlak islemi yaptlk. Ama ne ,mahDI zorla alamaz" diyordu. kadar deter verdiAimiri unuttum" diÇok düsük tespit edilen bedelin de yordu. Muhabirimizin "hatrrlad1A1ruzOdenmemesi üzerine mahalle sakinleda siri yine rahatslZ ederiz" demesi ri, uArad1klan zarann tespiti için mabUzerine de, GOzOtok'tan "ben unuttukem~ ~vu rdular. Köylülerin avukatJ Aum $eyÏ bir daha hatulamam" yanltl Halil Kartal, "Mahkemeye dava açtJk. geliyordu. MOlkiyet hakklDln gaspldlr bu. YasaArazinin zoraIlml, 2 }'II Once gerçek. larla bu ftili i$gali aÇlklamak o1anaklesmis, fakat bedel Odenmemisti. GO. slzd1r. Maballe sakinlerinin rirai zararOsOne b~vurduAumuz, Van II Deftern $Oz konusu. Bununla beraber, istirndar Vekili zorahmlarda istimlak bedeIak bedelIeri de Odenmelidir" diyor. Ii bankaya bloke edilmeden insaata Köylülerden Mustafa Oruç. "Eskib~lanamayaca!JDI belirtiyordu. Vali- den derebeyleri zorbahk yapard1, simIiAin istimlakin kamu yaranna olduAu. di devlet yaplyor" diyor. Bir diAer kOyna dair karar a1maslyla in~t basla. 10 soruyordu, "GAvuriara bizim yerl- mizi ne diye veriyorsunuz:' 1bpraAa NAlO için el konm11Jtu. Bu insanlar gerekirse NATO için canlanDI bile verirlerdi. MaIlanm YCnIÙ~er ne kelime. 0 I. MC dönaminda yapllan bir kanun taklifi ile "Ta~,"m8Z mala va zilyetliOina yaplian tecaviiz va mOdahalelerln idareca Onlenmesi yoluyla kamu düzanini va güvenliOini saOlamak", mahkeme karan", beklemeksizin, va- Ii, vali muavini va kaymakama "mah zilyedina teslim etmek" gOrevi i1e birIikta veriliyordu. "T~,"maz mal" diya kastedilen, aOalann el koyduQu binlerca dOnüm topraktl. 20 MaYls 1975. Pazarclk kOylüleri toprak aCasl Pineo'lann toprakian", i,gal ani. Ka~llqtlklan. hk adamlan, jandarma ve tutuklanmak oldu. aQamn kirabasklsl, kOfür 1977'da Söka'da kôylüler Hilmi FI' rat''" topraklanna el koydular. Jandarma kôylüleri gözaltlna aldl. Polath'",n Klranharmanl kôylülari 8 bin dönümlük tapusuz araziyi alinde tutan Saffar SazaroClu (HaOlm ACa)'n," topraklanOi i,gal eni. Jandarma süngü takarak saldlrdl. Çok saYlda kôylü yaralarod. \le tutuklandl. 65