16 Mesleki yeterlik-2

TANIMLAR
 ALÇI LEVHA:
İki yüzü karton kaplı, ortası alçı, standart ve özel boyutlarda üretilen farklı özelliklere
sahip düzgün yüzeyli iç mekan yapı malzemesini,
 BORAZAN VİDA:
Alçı levha uygulamalarında, alçı levhaları galvanizli çelik sac profillere sabitlemede
kullanılan vidaları,
 AKSESUARLAR:
Alçı levha ile yapılan asma tavan, bölme duvar ve giydirme duvar imalatlarında
kullanılan çeşitli ürünleri (agraf, klips, askı maşası, askı çubuğu, ekleme parçası vb.),
 ÇELİK DÜBEL:
Asma tavan imalatlarında, mevcut döşemeye sabitlenen, askı çubuğu ve asma tavan
sistemini taşıyan dübeli,
 ÇIRPI İPİ:
Teraziye alınan yüzeyleri işaretleyen boyalı ipi,
 DERZ BANDI:
Alçı levhaların birleşim yerlerinde sıva çatlamalarını önlemek için kullanılan bantları,
 DERZ DOLGU ALÇISI:
Alçı levhaların ek yerlerinde, yüzeyin yekpare görünmesini sağlamak ve vida başlarının
kapatılması amacı ile kullanılan alçıyı,
 DÜBEL-VİDA:
Galvanizli profilleri döşeme, tavan ve duvara sabitlemede kullanılan, dübel ve pul başlı
vidayı,
 GALVANİZ PROFİLLER:
Alçı levha ile yapılan asma tavan, bölme duvar ve giydirme duvar imalatlarında taşıyıcı
sistemin oluşturulmasında kullanılan, üzerine galvaniz kaplı, çeşitli taban genişlikleri ve
et kalınlıklarında olan profilleri,
 ISCO:
Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması’nı,
 İSG:
İş Sağlığı ve Güvenliğini,
 KOT ALMAK:
İmalatı yapılacak yüzeylerin terazisinde olması için yapılan işlemi,
 KÖŞE PROFİLİ:
Dış köşelerin darbe dayanımını artırmak ve yüzey dikliğini sağlamak amaçlı köşe
bitişlerinde kullanılan koruyucu profilleri,
 MASTAR:
Ahşap veya hafif metal malzemeden yapılan, çeşitli uzunlukta imal edilen, yüzey
düzgünlüğünü kontrol etme ve yüzey düzeltme gibi işlerin yapımında kullanılan aracı,
 MATKAP UÇLU VİDA:
Alçı levha uygulamalarında, 1,7 mm den kalın profillere sabitlemede kullanılan vidaları,
 PAH:
Yüzey köşelerine belirli açı veya yuvarlak şekil verilmesi işlemini,
PERÇİN MAKİNESİ:
Profilleri birbirine kenetlemeye yarayan el aletini,
PERDAH ALÇISI:
İnce sıva, alçı sıva veya alçı levha üzerine uygulanan boya öncesi son kat alçı çeşidini,
SES YALITIM BANDI:
Alçı levha uygulamalarında iki bölme arasında ses ve ısı köprülerini önlemek amacı ile
profillerin altlarına yapıştırılan kendinden yapışkanlı süngeri,
ŞAKÜL: Elemanların düşeyliğini kontrol etmekte kullanılan aracı,
VİDALAMA MAKİNESİ (ELEKTRİKLİ TORNAVİDA/SIKMA):
Alçı levhayı profillere sabitlemeye yarayan elektrikli tornavidayı,
YALITIM MALZEMESİ:
Asma tavan, bölme duvar veya giydirme duvar imalatlarında sistemin ısı, ses ve yangın
açısından performansını artırmak için kullanılan, farklı yoğunluklarda ve farklı
kalınlıklardaki malzemeyi,
KÖŞE PROFİLİ:
Dış köşelerin darbe dayanımını artırmak ve yüzey dikliğini sağlamak amaçlı köşe
bitişlerinde kullanılan koruyucu profilleri,
LAZERLİ KOT TAĞIMA TERAZİSİ:
Bir kotun üzerine monte edilmiş, dönerek lazer ışını gönderen ve bir mekanı yatay da ve
düşeyde teraziye almak için kullanılan lazerli aleti,
MAKİNE ALÇISI:
Perlitli ve iri taneli, yüzey kapatma özelliğine sahip, kolay işlenebilir, en az 7mm en fazla
25mm kalınlıklarda uygulanabilir (tek kat uygulama kalınlığından daha kalın
uygulanacaksa maksimum uygulama kalınlığı donduktan sonra ikinci veya gerekliyse
üçüncü katlar uygulanır), insan sağlığına zararlı hiçbir madde içermeyen, makine ile
uygulanan alçı çeşidini,
METRAJ:
Proje kapsamında yapılacak her iş kaleminin miktarını gösteren listeyi,
PERDAH ALÇI:
İnce sıva, alçı sıva veya alçı levha üzerine uygulanan boya öncesi son kat alçı çeşidini,
SIVA ALÇISI:
Perlitli ve iri taneli, yüzey kapatma özelliğine sahip, kolay işlenebilir içinde tek seferde
uygulama kalınlığının en az 5mm—en fazla 25mm olacak şekilde (tek kat uygulama
kalınlığından daha kalın uygulanacaksa maksimum uygulama kalınlığı donduktan sonra
ikinci ve ya gerekliyse üçüncü katlar uygulanır), insan sağlığına zararlı hiçbir madde
içermeyen, elle uygulanan alçı çeşidini,
TİRFİL:
Duvarda pürüzsüz yüzey elde etmek için kullanılan bir tür malayı,
ANO:
Terazisinde doğrultusunda ve istenilen kalınlıkta sıva yapabilmek için kullanılan sıva
bandı ya da sıva çıtasını,
ANKRAJ:
Yapısal bir elemanın, başka bir malzemeye ya da elemana, içine gömülmesi suretiyle
sabitlenmesini,
CEPHE:
Bir binanın yüzlerinden her birini,
ÇIRPI İPİ:
Teraziye alınan yüzeyleri işaretleyen boyalı ipi,
DERZ:
İki yapı öğesini yatay veya düşey doğrultuda ayıran ve bağlayıcı özellikte başka bir
malzeme ile doldurulmuş aralığı,
DERZ ARTISI:
Derzlerin düzgün, eşit olabilmesi için konulan, genellikle plastik, artı şeklindeki küçük
aracı,
DERZ DOLGUSU:
Derz boşluklarına doldurulan dolgu malzemesini,
DOĞAL TAŞ:
Doğal olarak oluşmuş, kayaçtan kopmuş, koparılmış taş parçayı,
DÜBEL:
Beton gibi bir malzemeye vida montajı yapabilmek için matkap yardımıyla açılan deliğe
konulan ve vidanın beton ile daha sağlam bir birleşim yapmasını sağlayan plastik, içerisi
vidanın girebileceği şekilde yivli açılmış plastik parçayı,
MALA:
Harcı sıvanacak yüzeye atmak, harcı alıştırmak, harcı düzeltmek gibi işlerin yapımında
kullanılan el aletini,
MACUN:
Yüzey görünümünü bozan çatlak, yarık, delik ve benzeri yerleri doldurmak amacı ile
kullanılan, uygulandığı yerde sertleşerek kütle haline gelen bir cins kimyasal ürünü,
MERMER:
Metomorfizma olayı sonucunda kalker ve dolomitik kalkerlerin yeniden kristalleşmesiyle
meydana gelmiş bileşimi,
MERMER KARO:
Dört köşe ya da çokgen doğal taş kaplama malzemesini,
MARKA:
Resim veya harfle yapılan işaret; bir ticari malı herhangi bir nesneyi tanıtmaya
benzerinden ayırmaya yarayan özel isim veya işareti,
MARKALAMAK:
Bir nesneyi tanıtmak veya başkalarından ayırmak için işaret koymayı,
NOKTASAL MONTAJ:
Betonarme yüzeylerde kullanılan montaj biçimini,
PROFİLLİ MONTAJ:
Betonarme harici yüzeylerde, kaplama yükünü betonarme karkasa aktarmak amacı ile
kullanılan montaj biçimini,
PLAKA:
Mermer/doğal veya yapay taşın 2 cm vb. kalınlığındaki dilimini,
RIHT:
Merdivenlerde basamaklar arası yüksekliği,
ŞERBET:
Sulandırılmış çimentoyu,
UYARI LEVHASI:
Herhangi bir konu, sorun üzerine ilgi çekmek amacı ile hazırlanmış ikaz, ihtar, tembih
içeren levhayı,
YAPAY TAŞ:
Doğal yollar ile oluşmayan, çeşitli amaçlarla yapı işlerinde kullanılan, taş özellikleri
taşıyan maddeyi
BUHAR KÜRÜ:
Dökülen betona erken dayanımı kazandırmak için uygulanan kuru veya ıslak
uygulamayı,
CONTA:
Genellikle kalıpta birleşim yerlerinde beton şerbeti sızmasını önlemek için kullanılan
lastiği,
KALIP YAĞLANMASI:
Taze betonun kalıba dökülmeden önce yapışmasını önlemek için yapılan işlemi,
MESNETLEMEK:
Prefabrike elemanları gerek stok sahasında ve gerekse montaj esnasında belirtilen
mesafelerden sabitlemeyi,
ÖNGERME:
Betonun içine yerleştirilen yüksek kaliteli çeliklere beton dökülmeden önce uygulanan
çekme kuvvetinin, beton sertleştikten sonra çeliklerle beton arasında oluşan aderans ile
eleman aktarılmasıyla oluşan iç gerilmeyi,
ÖNGERME BOŞALTIMI:
Gerilmiş öngerme halatının beton döküldükten sonra belirli bir dayanım düzeyine
ulaşmasıyla gevşetilerek bırakılmasını,
PİM:
Montaja yardımcı olması amacıyla üretim esnasında ürüne yerleştirilen bağlantı
elemanını,
RİSK:
Tehlikeli bir olayın meydana gelme olasılığı ile sonuçlarının bileşimini,
TAZE BETON:
Karışımı yeni yapılmış betonun sertleşmeden önceki şekil verilebilir durumunu,
TEHLİKE:
İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek
zarar veya hasar verme potansiyelini,
TEL UZAMALARI:
Öngerme işlemi sırasında halatların metredeki birim uzama miktarını,
UYARICI SİNYAL:
Sesli veya ışıklı olarak tehlikeli işlemin yapıldığını belli eden alarmı,
ÜRETİM HOLÜ (İÇ HOL):
Üretimin yapıldığı yeri,
ÜRETİM KALIPLARI (KALIP):
Taze betonun döküldüğü ve şekil verdiği beton mukavemetini sağlayana kadar gerekli
şekli veren elemanı
İSTİFLEME:
Malzemeleri üst üste dizmeyi,
MESNET TAKOZU:
Ürünlerin istiflenmesi için kullanılan yardımcı elemanı,
POZ NUMARASI:
Her bir elemanın projede belirtilen ismini, markasını,
YAPI ELEMANI:
Prefabrik veya yerinde dökme olarak imal edilen yapıda kullanılan elemanları
AŞIK:
Ahşap çatılarda, dikme üstlerine ve saçak boyunca yerleştirilen, mertekleri taşıyan
genelde en az 10x10 cm ölçülerindeki ahşap taşıyıcı elemanı; çelik çatılarda, kirişleri
bağlayan saçağa paralel döşenen ve üstündeki çatı kaplama sistemini taşıyan çelik veya
sac elemanı,
BULONLAR / CIVATALAR:
Sökülebilen birleşim araçlarını,
ÇATI FENERİ:
Yapıya hava, ışık sağlamak için çatıların mahyaları üstünde mahya boyunca oluşturulan
(yükselen) yapıları,
ÇATI IŞIKLIKLARI:
Yapıya ışık sağlamak için çatı düzlemleri üzerine yerleştirilen münferit elemanları,
ÇATI SİSTEMLERİ:
Su ve ısı yalıtım malzemelerinin, buhar kesici veya buhar dengeleyici örtülerin ve son kat
çatı kaplama malzemelerinin, “yoğuşma, ısı yalıtımı ve katmanların havalandırılması”
prensiplerine göre bir bütün olarak çatıda uygulanma sistemini,
ÇELİK BAĞLANTI ELEMANLARI:
Çelik çatıların düğüm noktalarında birleşen elemanları,
DİK İNİŞLİ SÜZGEÇLER:
Çatılarda yağmur suyunu düşey olarak yüzeyden yağmur iniş borusuna bağlayan
elemanları,
DİKME (BABA):
Oturtma çatıda aşıkları taşıyan düşey taşıyıcı elemanlar olup, asma makaslarda üzerine
oturan aşığın yükünü yanlamalarla gergiye ileten, gerginin asıldığı ve çekmeye çalışan
makas elemanını,
DİLATASYONLAR:
Aynı kotta ya da farklı kotta farklı iki yapının bir arada bulunması sonucu ortaya çıkan
derzleri,
DİYAGONAL:
Çatı konstrüksiyon sistemi içinde yanal hareketleri engelleyen çapraz bağlantı
elemanları,
EĞİK DERE (VADİ):
Kırma çatılarda çatı yüzeylerinin 45° açılarla kesişerek derelerin oluşturduğu ara
kesitlerde oluşturulan yağmur suyu taşıma yüzeylerini,
EĞİK MAHYA (SIRT):
Kırma çatılarda çatı yüzeylerinin 45°açılarla kesişerek eğimli sırt oluşturan ara kesitleri,
GERGİ:
Asma makaslarda yanlamalardan gelen basınç kuvvetlerinin etkisiyle çekmeye çalışan
ve makasın açılmasını önleyen makas yapı elemanlarını,
HAVALANDIRMA BACALARI:
Çatı arasının veya çatı kaplama katmanının altının havalanması için hava girişi veya
çıkışı sağlamak amacı ile konan elemanları,
HAVALANDIRMA BANTLARI:
Havalandırmalı mahya gibi yerlerde hava giriş çıkışını sağlarken su yalıtımı da yapabilen
etek bölümleri kendinden yapışkanlı bantları,
HAVALANDIRMALI MAHYA:
Yoğuşmanın engellenmesi, kaplama katmanlarının arasının havalanması gibi nedenlerle
mahyadan hava çıkışını sağlayacak şekilde tasarlanmış elemanları,
ISI YALITIMI:
Isı iletim katsayısı 0,065 W/mK değerinden küçük olan malzemeler ile yapılan yalıtımları,
ISI YALITIMLI (SANDVİÇ) PANEL:
Her iki yüzeyi metal levha veya iç yüzeyi metal, dış yüzeyi su yalıtım örtüsünden oluşan
ve yüzeyler arasında yalıtım çekirdeği bulunan kompozit paneli,
KUŞAKLAMA:
Aşıklara dik doğrultuda ve bir dikmenin iki yanında bulunarak merteklere kadar uzanan
denge elemanları,
LAMALAR:
Dikdörtgen kesitli çelikleri,
LEVHALAR:
Soğuk haddelenmiş sac, alüminyum, çinko gibi metal imalatı,
MAHYA:
Çatının en üst sınırı ve aynı zamanda iki saçaktan yükselen çatı yüzeylerinin yatay bir
doğru boyunca kesiştiği ara kesitleri,
MAHYA AŞIĞI:
Mahyada merteklerin üzerine oturtulduğu yapı elemanlarını
MAKAS:
Geniş açıklıkları geçmek üzere çelik elemanlardan oluşturulan ve kendi üstlerine oturan
aşıkların yükünü taşıyan elemanları,
MERTEK:
Ahşap çatılarda çatı kaplama sistemlerini taşıyan ahşap taşıyıcı elemanları,
OLUKLAR:
Çatıların düz ya da eğik yüzeylerindeki yağış sularını toplayan yarım daire, dikdörtgen
veya kare kesitli kanalları,
SAÇAK:
Çatılarda, çatı yüzeyinin binanın dışına taşan ve çatının en alt sınırını belirleyen
doğrudur bölümünü,
YAĞMUR İNİŞ BORULARI:
Oluklardan gelen suyu uzaklaştıran düşey yağmur boruları,
YASTIK:
Dikmelerin altına geniş yüzü üzerine yerleştirilen ahşap elemanları,
KALIP:
Betonarme yapı elemanlarının yapımı için projesine uygun olarak üretilerek içerisine
demir donatı döşenen, beton dökülen ve genellikle sökülen malzemeyi,
KALIP İSKELESİ:
Betonarme kalıplarında düşey taşıyıcılarının oluşturduğu sistemi,
KALIP YAĞI:
Beton ile temas eden kalıp yüzeylerinin betona yapışmadan kolayca ayrılmasını
sağlayan donatı ile ilişkisi olmayan özel yağı,
KALIPTA EĞİLME:
Beton dökümü sırasında beton ağırlığı ve döküm işlemlerinden gelen yükler nedeni ile
kalıpta meydana gelebilecek düzlemden sapmayı (yatayda ve düşeyde olan sehimi),
KALIPTA GEVŞEME:
Kalıp elemanlarının bağlantılarında meydana gelebilecek açılmaları,
KALIPTA ŞİŞME:
Genelde kolon ve perde duvar kalıplarında beton dökümü sırasında meydana
gelebilecek genişlemeleri,
KANAT:
Kolon, kiriş, perde duvar ve döşeme kalıplarının bir yüzeyini oluşturmak için hazırlanan
elemanları,
KİRİŞ:
Yatay veya yataya yakın taşıyıcı betonarme elemanını,
KOLON:
Düşey taşıyıcı betonarme elemanı,
KUŞAK:
Kolon, kiriş ve perde duvar kalıplarında kalıp yüzeylerini karşılıklı olarak desteklemekte
kullanılan elemanları,
CAM ÜNİTESİ:
2 veya 3 cam kullanıp uygun boşluk ve elemanlar kullanılarak oluşturulan sistemi,
CONTA:
Doğramada sızdırmazlığı sağlayan elemanı,
ÇİFT AÇILIM AKSESUAR:
Doğramanın kanatlarının normal açılımının yanı sıra vasistas pozisyonuna geçmesini
sağlayan aksesuar çeşidini,
ÇITA:
Doğramada cam ünitesini sabitlemeye yarayan profili,
DESTEK SACI:
Doğramalar içerisinde kullanılan ve sistemin rüzgar yüküne dayanım mukavemetini
temin eden sacı,
KANAT:
Doğramanın açılıp, kapanabilen kısmını,
KANAT TAKOZU:
Kanat ayarı yapmak için kullanılan camın altına konulan elemanı,
KASA:
Doğramanın duvara montaj olan profilini,
KÖR KASA:
Doğramanın bağlanması için önceden hazırlanan kasa sistemini,
LAMEL:
Panjur ve kepenk sistemlerinde kanat içerisinde kullanılan hareketli veya sabit profili,
MONTAJ TAPASI:
Doğramanın montajı esnasında montaj vidası için açılan delikleri kapatmaya yarayan
elemanı,
MONTAJ VİDASI:
Doğramanın duvara montajı için kullanılan bağlantı elemanını,
ORTA KAYIT:
Doğrama üzerinde cam bölmeyi teşkil eden, yatay ve dikey olarak monte edilen sabit
dikmeleri,
POLİÜRETAN KÖPÜK:
Doğrama ve duvar arasındaki boşlukları kapatmakta kullanılan ve ısı yalıtımı yapan
kimyasalı,
P.V.C. :
Poly Vinyl Chloride,
SİLİKON:
Doğramanın duvar ile pencere arasındaki sızdırmazlığını sağlayan kimyasalı,
SU TERAZİSİ:
Doğramanın gönyesinde montajının kontrolünü sağlayan aleti,
TOKMAK:
Doğrama montajında kullanılan plastik veya ahşap çekici,
VASİSTAS:
Doğramanın kanatlarının üstten veya alttan açılı olarak açılabildiği pozisyonu
ADERANS:
Yapışma, bağlanma, tutma, durma kabiliyetini,
ASTAR:
Düzgün altlık oluşturmak amacıyla, kaplama yüzeyi ile yapıştırıcı arasındaki aderansı
(tutunmayı) sağlayan malzemeyi,
BİSKÜVİ:
Seramik endüstrisinde tek pişirimde elde edilen sırlanmamış ara ürünü,
FAYANS (DUVAR KAROSU):
Seramik duvar karosuna ismini veren kaplama malzemesini,
GENLEŞME DERZİ:
Aynı cins veya farklı iki cins detay malzemesinin genleşme kabiliyetini zararsız
yapabilmesi için aralarında bırakılan geniş boşluğu,
SERAMİK KARO:
Zemin ve duvar yüzeylerini kaplamak için seramik hammaddelerinin çeşitli yollarla
şekillendirilip sıkıştırılarak sırlı veya sırsız pişirilmesiyle üretilen değişik desen ve
boyutlardaki kaplama çeşidini,
SERAMİK KESME ALETİ:
El kuvveti ile seramik yer ve duvar karosu kesimlerinde kullanılan aleti,
SERAMİK SÜPÜRGELİK:
Hem sırlı hem de sırsız yer karolarında mevcut olabilen, genellikle sadece yer
karolarının kullanıldığı ortamlarda duvar ile zemin arasına yerleştirilen seramik karoyu,
SERAMİK YER KAROSU:
Yapıların iç ve dış mekânlarının hem yatay hem de düşey düzlemlerinde son kat yüzey
malzemesi olarak kullanılan plaka şeklindeki seramik karoyu,
SIR:
Feldspat, kuars, kalker, kaolen ve bor gibi seramik hammaddelerinin belirli oranlarda
karıştırılarak ısıl işlemler ile camlaştırılmış halini; sırlı seramik karolar üzerindeki camsı
kısmı,
SU EMME:
Kuru kütlesi tartılarak belirlenmiş seramik karonun, su içinde kaynatıldıktan sonra
soğutulup sudan çıkarıldıktan sonraki ağırlığının artış oranının yüzde olarak ifadesini,
TARAKLAMA SÜRESİ:
Kullanıma hazırlanmış seramik yapıştırma harçlarının yüzeye sürülüp taraklandıktan
sonra, seramik karonun yapıştırılması anına kadar geçen süreyi,
YÜZEY KORUYUCU:
Seramik karoların uygulanması öncesinde, uygulanması esnasında ve uygulama sonrası
istenmeyen harici leke ve atıklardan korunması için seramik karonun üst yüzeyine
sürülen yüzeyi koruyucu malzemeyi